Kullhadd 08.03.2015

www.kullhadd.com

L-EsPErJENZI tA’ ÓAddIEMA soÇJALI LI tAÓdEM MA’ tfAL AbbUÛAtI U MAÓQUrA Il-Óadd 8 ta’ Marzu, 2015 Óar©a Nru 1,130

Ara pa©na 6 u 7

Prezz ›0.80

LEAK MILL-PN

INTRODOTT SCREENING ÌDID Din il-gazzetta tinsab infurmata li iktar tard din is-sena mistenni li ji©i introdott it-tielet programm ta’ screening, dak tal-g˙onq tal-utru.

Dan wara s-suççess li kellhom iΩ-Ωew© screenings li qed isiru b’xejn mis-servizzi tassa˙˙a statali, li jinkludu l- mammograms u lcolonoscopy.

Ara pa©na 2

BALLUN POLITIKU Il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara sab ru˙u filmira tal-attakki tal-midja Nazzjonalista illi pprova jag˙mel ballun politiku mix-xog˙lijiet ta’ manutenzjoni li saru fi Triq Tumas Dingli.

Madankollu, kif wie˙ed jistenna, dawn ir-rapporti ˙allew barra diversi dettalji li ma jdoqqux g˙all-midja talOppoΩizzjoni.

Ritratt: JOE CAMENZULI

Ara pa©na 3

AKKOMODAZZJONI B’DIFFERENZA

L-istrategija tal-Partit Nazzjonalista fl-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali se tkun Ωvelata fis-sig˙at li ©ejjin. Dan permezz ta’ recording li se jxandar One News fil-bulettin tala˙barijiet tal-lejla.

F’dan ir-recording jinstema’ uffiçjal g˙oli ˙afna tal-Partit Nazzjonalista f’laqg˙a ta’ wa˙da mill-istrutturi interni tal-Partit Nazzjonalista li saret dan l-a˙˙ar fid-Dar Çentrali.

F’din il-laqg˙a dan l-uffiçjal g˙oli spjega kif il-partit se ja˙dem g˙all-elezzjonijiet

tal-11 ta’ April, f’34 lokalità madwar ilpajjiΩ.

Jinstema’ jg˙id ukoll kif f’elezzjoni talkunsilli lokali hemm diversi aspetti li wie˙ed i˙ares lejhom meta ji©i biex janalizza r-riΩultat u b’rabta ma’ kull aspett spjega l-g˙an tal-Partit Nazzjonalista.

Dan it-tag˙rif se jkun Ωvelat fl-ewwel jum tal-kampanja elettorali, li matulu l-Partit Nazzjonalista se jkun qed ilaqqa’ Kunsill Ìenerali fejn se jitkellem il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil.

Matul dawn is-sentejn, il-Gvern ˙a diversi inizjattivi biex jinçentiva l-˙olqien ta’ metodi ©odda ta’ akkomodazzjoni turistika li jikkumplimentaw il-patrimonju kulturali ta’ pajjiΩna u li jindirizzaw id-domanda kbira li hawn g˙al esperjenza unika u personalizzata tat-turist modern.

Ara pa©na 5

02 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

DALWAQT JIBDA L-ISCREENING TAL-GÓONQ TAL-UTRU sempliçi relatat mal-iscreening tal-kançer tal-musrana, g˙alkemm ir-rata f’pajjiΩna hija wa˙da inkora©©anti ferm.

L-esperjenza imprezzabli miksuba mit-t˙addim taΩ-Ωew© programmi ta’ screening preΩentament immexxija miçÇentru Nazzjonali u l-mira ewlenija tad-Dipartiment tasSa˙˙a li jkompli jinvesti filprevenzjoni tal-mard, fosthom tal-kançer, wittew it-triq sabiex aktar tard din is-sena jkun jista’ ji©i introdott it-tielet programm ta’ screening ; dak tal-g˙onq tal-utru.

SpiΩa ta’ €1 miljun fis-sena L-ispiΩa relatata ma’ dawn iΩΩew© programmi ta’ screening tqarreb il-miljun ewro fis-sena.

Investiment, però, li dDipartiment tas-Sa˙˙a huwa determinat li jibqa’ jΩid g˙ax jemmen bis-s˙i˙ li l-prevenzjoni u l-kura fi stadji kmieni biΩΩejjed g˙andha ting˙ata log˙la prijorità. Tant hu hekk li b˙alissa di©à beda xog˙ol preparatorju konsiderevoli li ser iwassal sabiex lejn l-a˙˙ar ta’ din is-sena ji©i introdott ukoll l- iscreening tal-g˙onq tal-utru, eΩerçizzju li mistenni jil˙aq mat-35,000 mara sa tmiem l-2019. Dr Fearne spjega kif dan it-tielet programm ta’ screening g˙andu jibda jiffunzjona g˙al kollox fl-2016, u jil˙aq nisa ta’ bejn il-25 u l-35 sena.

70,000 mara mistiedna g˙at-test tal-mammogram Mis-sena 2009 ’l hawn madwar 70,000 mara li jaqg˙u filkategoriji koperti mill-programm ©ew mistiedna jie˙du t-test tal-mammogram, waqt li mill-banda l-o˙ra mill-2012 ’l hawn intbag˙tu ’l fuq minn 20,000 stedina lil nisa u r©iel sabiex jag˙mlu test relatat mal- iscreening g˙all-kançer tal-musrana. Min-na˙a amministrattiva dan huwa proçess li jirrikjedi koordinazzjoni kbira, b’investiment sostanzjali ta’ struttura u riΩorsi li, madanakollu, id-Dipartiment tas-Sa˙˙a deçiΩ li jsostni u jkompli jΩid g˙ax tassew g˙andu sa˙˙et iç-çittadini g˙al qalbu.

Identifikati madwar 270 kançer tas-sider Meta tkellimna mas-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne, huwa sa˙aq li l-benefiççji relatati mal-programmi ta’ screening bil-wisq jeg˙lbu xi Ωvanta©©i Ωg˙ar li jista’ jkun hemm, b˙al ng˙idu a˙na xi testijiet addizzjonali li individwu jista’ jintalab jag˙mel sabiex ji©i aççertat li kwalunkwe xaqq dubju ©ie eliminat.

Kolonoskopija f’G˙awdex

“Il-benefiççji relatati mal-programmi ta’ screening bil-wisq jeg˙lbu xi Ωvanta©©i Ωg˙ar li jista’ jkun hemm” Il-figuri juru effettivament li mill-bidu tal-programm sallum ©ew identifikati mal-270 kançer tas-sider li nqabdu fi stadju bikri biΩΩejjed biex innisa kkonçernati ma jkollhomx riperkussjonijiet koroh.

Stejjer daqstant ie˙or promettenti fil-kaΩ tal-iscreening tal-musrana fejn mal-400 persuna kellhom bΩonn xi

intervent minuri ˙afna waqt li g˙oxrin persuna o˙ra sfortunatament kellhom kançer fi stadju daqsxejn aktar avvanzat.

Marzu huwa x-xahar iddedikat g˙all-g˙arfien Marzu huwa x-xahar iddedikat g˙al g˙arfien akbar dwar il-

bΩonn li kull wie˙ed u wa˙da minna ma jibqax passiv g˙assej˙a miç-Çentru Nazzjonali tal-Iscreening. Fil-fatt, flokkaΩjoni tal-ftu˙ ta’ sensiela ta’ attivitajiet immirati proprju sabiex jiΩdied l-g˙arfien dwar dan, is-Segretarju Parlamentari Chris Fearne esprima x-xewqa tieg˙u li aktar u aktar nies jipparteçipaw u jag˙mlu t-test

virtwali

Intant, din il-©img˙a t˙abbar li l-faxxa ta’ r©iel u nisa li ser jibdew jintla˙qu mill-iscreening kontra l-kançer tal-musrana ser titwessa’ gradwalment g˙al bejn 55 u 66 sena.

Fi Ωviluppi poΩittivi o˙ra sSegretarju Parlamentari Chris Fearne kellu kliem ta’ apprezzament g˙as-servizz ©did li qed jing˙ata mill-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex, dak talkolonoskopija virtwali. Dan huwa servizz ibbaΩat fuq teknolo©ija l-iktar avvanzata li tag˙ti riΩultati b’mod millanqas invaΩiv. S’issa mal-230 pazjent ibbenefikaw minn dan is-servizz ©did.

IVA: “L-EBDA PERIKLU GÓAS-SUMMIEN U L-GAMIEM” LE: “TINSEWX X’GÓAMLU L-KAÇÇATURI” Filwaqt li l-moviment tal-Iva g˙all-Kaçça fir-Rebbieg˙a lbiera˙ qal li dawk li jappo©©jaw dan id-delizzju ©ejjin minn kull settur tal˙ajja, il-moviment tal-Le insista li l-kampanja tal-Iva mhix reali, u li n-nies m’g˙andhomx jinsew il-wiçç reali tal-kaçça.

Waqt konferenza lbiera˙, lekonomista Mark Bonello tkellem f’isem l-Iva, u sa˙aq li n-nies li jappo©©jaw il-kaçça fir-rebbieg˙a ©ejjin minn kull strata tas-soçjetà. Qal li dan ilfattur kien qed idejjaq lillmoviment tal-Le. Bonello sostna li l-popolazzjoni tas-summien u l-gamiem ma kienet fl-ebda periklu kawΩa tal-kaçça, g˙ax li kien hekk l-Unjoni Ewropea stess kienet tie˙u passi biex dawn ma ji©ux maqtula.

Bonello qal ukoll li d-deroga fuq dan it-tajr li jittiekel ma tapplikax biss g˙al Malta, iΩda anke g˙al pajjiΩi o˙ra Ewropej

li jistg˙u jikkaççjaw il-˙in kollu.

Min-na˙a l-o˙ra, il-movi-

ment tal-Le, li j©ib l-isem SHout (Spring Hunting Out) wissa lin-nies biex ma jinsewx

x’g˙amlu l-kaççaturi, u ˙are© filmat deskritt b˙ala xokkanti.

F’dan il-filmat jidhru g˙asafar

feruti jew mejta, kif ukoll xi konflitti bejn il-kaççaturi u lambjentalisti.

SHout Ωvelaw ukoll l-ewwel poster tal-kampanja li juri latti ta’ vandaliΩmu u l-qtil li jse˙˙ matul l-ista©uni talkaçça fir-rebbieg˙a. Il-kelliem g˙all-kampanja Mark Sultana qal: “Il-powster tal-kampanja serva b˙ala tfakkira g˙alina lkoll tal-intolleranza, vandaliΩmu u l-qtil li hu assoçjat malkaçça fir-rebbieg˙a u g˙ala lvot tal-Le huwa daqshekk importanti fir-referendum.”

Il-kampanja wkoll ©abret rapport tal-iktar eΩempji estremi ta’ vjolenza, vandaliΩmu u qtil ta’ g˙asafar protetti matul l-a˙˙ar g˙axar snin. Ir-rapport juri 14-il inçident ta’ vjolenza sinifikanti fuq in-nies, 16-il inçident ta’ vandaliΩmu fuq si©ar, riservi naturali jew proprjetà, kif ukoll disa’ inçidenti serji ta’ theddid u abbuΩi kontra membri tal-pubbliku u voluntiera.

LOkALI kÓ

08|03|2015 03

kullhadd.com

TINJORA ORDNI MANUTeNzJONI BIex IL-UÓM TAL-QORTI? JITNAQQAs IL-PeRIkLU

Azzjoni Industrijali ordnata mill-Union Óaddiema Mag˙qudin (UÓM) minn nhar it-Tnejn mistennija jkollha effett detrimentali fuq ©enituri li jag˙mlu uΩu minn childcare centres statali. Fil-fatt se jkunu tlettax iç-childcare centres li se jintlaqtu.

Dawn id-direttivi n˙ar©u lbiera˙ wara nofsinhar b’effett immedjat minn g˙ada d-9 ta’ Marzu. Wa˙da mid-direttiva mog˙tija, dik li ç-childcare centres ma jift˙ux qabel l-10.00 am, se jkollha effett dirett fuq dawk in-nies li juΩaw dawn is-servizzi. G˙alhekk, il-IlFondazzjoni g˙as-Servizzi Edukattivi (FES) qed t˙e©©e© il-©enituri ta’ dawn it-tfal, huma m˙e©©a biex ma ji˙dux lit-tfal tag˙hom f’dawn iç-çentri qabel il-˙in tal-10.00 am.

UÓM tinjora d-deçiΩjoni tal-Qorti Aktar kmieni din il-©img˙a, ilKunsill Lokali ta’ Birkirkara sab ru˙u fil-mira tal-attakki tal-midja Nazzjonalista illi pprova jag˙mel ballun politiku mix-xog˙lijiet ta’ manutenzjoni li saru fi Triq Tumas Dingli. Skont il-midja talPN, dan ix-xog˙ol ma jmurx tajjeb mal-pavimentar li sar sentejn ilu meta l-Kunsill kien g˙adu b’ma©©oranza Nazzjonalista u li kien inawgurat mill-eks-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Madankollu, kif wie˙ed jistenna, dawn ir-rapporti ˙allew barra diversi dettalji li ma jdoqqux lillmidja tal-OppoΩizzjoni. Din ilgazzetta tkellmet mas-Sindku ta’ Birkirkara Joanne Debono Grech dwar il-proçess li wassal g˙al dan ix-xog˙ol ta’ manutenzjoni.

Traskura©ni tal-passat Hija qaltilna li l-pro©ett ori©inali mill-ewwel beda fuq sieq ˙aΩina hekk kif it-tender ta’ Triq Tumas Dingli kienet ˙ar©et qabel ma saret konsultazzjoni xierqa mannies taΩ-Ωona.

Dan it-tender ˙are© biex it-triq tkun pedonali. Madankollu, din it-triq kellha tinfeta˙ g˙allkarozzi hekk kif ir-residenti taΩΩona lmentaw mal-Kunsill ta’ dak iΩ-Ωmien. It-triq, però, kienet di©à saret skont il-pjan ori©inali

g˙alhekk ma kinitx tifla˙ g˙al dan it-tip ta’ traffiku u l-pavimentar beda jinqala’.

Is-Sindku ta’ Birkirkara spjegatilna li l-pro©ett kollu kien jikkonsisti fil-latrini tal-Istazzjon u Triq Tumas Dingli b’€292,482 f’fondi mill-Unjoni Ewropea li mag˙hom ng˙aqdet varjazzjoni ta’ madwar €64,251. Ma’ dawn wie˙ed irid iΩid it-tarmakk li hemm ikompli mal-pavimentar li ©ie jiswa lill-Kunsill u liç-çittadini €90,750.

It-tarmak li kien tpo©©a b˙ala parti mill-pro©ett ori©inali g˙adu dejn g˙ax l-ebda perit ma jrid jiççertifikah u allura l-Kunsill ma jistax jibbenefika mill-fondi kollha li kienu allokati g˙al dan ilpro©ett. G˙aldaqstant, it-total kollu ta’ dan il-pro©ett tela’ g˙al €447,484.

Barra minn hekk, il-Kunsill preΩenti sab li l-latrini talIstazzjon tal-Ferrovija, illi we˙idhom swew €19,000, kellhom jer©g˙u jinqalg˙u g˙ax ma kinux skont l-ispeçifikazzjonijiet ori©inali. Dan wassal biex, fost lo˙rajn, il-madum kellu jinqala’ kollu min˙abba l-qlib u kellhom isiru xi shutters li kienu neqsin.

Id f’id mar-residenti B’kuntrast mal-Kunsill preçeden-

ti, dak attwali laqqa’ lir-residenti taΩ-Ωona ta’ Triq Tumas Dingli biex jiddiskuti mag˙hom limmani©©jar tat-traffiku biex titnaqqas iç-çirkolazzjoni tal-vetturi f’din it-triq u ji©u diskussi modi kif it-triq tista’ tissewwa.

Is-Sindku ta’ Birkirkara sa˙qet li x-xog˙ol ta’ tiswija li sar fit-3 ta’ Marzu sar b’mod temporanju biex jitnaqqas il-periklu lil kull min jg˙addi minn hemm. Hija qalet ukoll li, g˙all-kuntrarju ta’ dak li ntqal mill-midja Nazzjonalista, il-Kunsill jaf biΩΩejjed li din it-triq trid ter©a’ ti©i kif kienet min˙abba li saret b’fondi tal-Unjoni Ewropea. G˙aldaqstant, il-Kunsill se jkun qieg˙ed jara li meta jer©a’ jitwa˙˙al ilpavimentar ma jer©ax jinqala’.

Il-manutenzjoni kollha li qieg˙da ssir b˙alissa u li se ssir fil-©ejjieni jridu jit˙allsu millfondi pubbliçi u mhux mill-kuntrattur g˙ax huwa mexa mattender. B’hekk, il-pro©ett ta’ Triq Tumas Dingli se jiswa aktar fondi milli kien ma˙sub ori©inarjament.

“Il-Kunsill attwali ma jiddejjaq xejn jerfa’ r-responsabbiltajiet tieg˙u, imma li t-tajn u t-ta˙wid ta’ ˙addie˙or jintefa’ fuqu ma na˙sibx li hu xieraq g˙al ˙add,” temmet tg˙id is-Sindku ta’ Birkirkara.

Fis-27 ta’ Frar li g˙adda, il-Qorti ˙ar©et mandat ta’ in©unzjoni projbittiva, li rrestrin©a kemm lill-Gvern kif ukoll lill-UÓM, milli jinnegozjaw kundizzjonijiet kuntrattwali maç- child-carers .

Minkejja din id-deçiΩjoni tal-Qorti, il-UÓM xorta wa˙da qed tistenna lill-fondazzjoni biex tibg˙at numru ta’ proposti li, fost o˙rajn, jinkludu dawk fuq iç-child-carers, liema talba tmur direttament kontra d-deçiΩjoni tal-Qorti.

Ir-risposta tal-fondazzjoni kienet li huma lesti li jiddiskutu l-proposti sakemm dawn ma jinkludux liç-child-carers u dan b’rispett g˙ad-deçiΩjoni tal-Qorti. Dan ifisser ukoll li l-azzjoni industrijali setg˙et tid˙ol fis-se˙˙ min˙abba li l-Gvern qed jirrispetta ddeçiΩjoni tal-Qorti.

Il-bieb dejjem miftu˙ Il-FES enfasizzat li kull tip ta’ ftehim g˙andu jintla˙aq madwar mejda u mhux permezz ta’ azzjoni industrijali. Kif ©ie enfasizzat lill-istess UÓM fl-a˙˙ar jiem, il-bieb tal-fondazzjoni se jibqa’ miftu˙ g˙al diskussjonijet ©enwini bejn dawn iΩ-Ωew© entitajiet.

Ta’ min wie˙ed isemmi li din l-azzjoni industrijali taffettwa biss liç-childcare centres tal-Gvern u mhux dawk privati.

Iç-child-care centres affetwati mill-azzjoni industrijali huma: • • • • • • • • • • • • •

Il-Bejta Smart Kids, Bormla It-Tbissima Smart Kids, Qormi B’Kara Smart Kids Il-Pespus Smart Kids, Marsa Birgu Smart Kids Pizzi Pizzi Kanna Smart Kids, Naxxar Qawra Smart Kids Is-Sardinella Smart Kids, San Ìwann Id-Denfil Smart Kids, Si©©iewi Il-Qawsalla Smart Kids GΩira Il-Bebbuxu Smart Kids, Santa Venera Il-Merill Childcare Centre, Pembroke It-Tg˙anniqa Smart Kids, Floriana

04 08|03|2015

kullhadd.com

KAMPANJA FAVUR L-UÛU TAL-CARDS FIT-TRASPORT PUBBLIKU GLEN FALZON glen@kullhadd.com Skont informazzjoni li g˙andha l-gazzetta KullÓadd , il-Malta Public Transport (MPT) qed ta˙dem qatig˙ biex fil-futur qrib ˙afna tniedi kampanja li permezz tag˙ha t˙e©©e© aktar nies jag˙mlu uΩu mis-sistema talcards (simili g˙as-sistema taloyster cards fl-Ingilterra) meta juΩaw it-trasport pubbliku.

L-g˙an prinçipali ta’ din ilkampanja se jkun biex l-MPT tispjega l-vanta©©i li wie˙ed g˙andu meta juΩa tal-linja kif ukoll dawn il-cards, biex b’hekk il-poplu Malti u G˙awdxi jkollu servizz ta’ trasport pubbliku effiçjenti u puntwali. Id-dettalji kollha se jit˙abbru fil-©img˙at li ©ejjin ladarba l-MPT tag˙ti bidu g˙al kampanja ta’ informazzjoni li permezz tag˙ha kul˙add ikun jaf kif jista’ jibbenefika minn dan is-servizz ©did.

Il- card se tkun b’xejn sa Marzu tal-2016 Fil-fatt f’Jannar li g˙adda, içChairman ta’ Autobuses de Leon Felipe Cosman, kien qal li s-sistema l-©dida tat-trasport pubbliku se tkun qed tintroduçi l-uΩu ta’ card u din se tkun im˙allsa

minn qabel mit-trasport pubbliku lokali. Din il-card, li se tkun introdotta dalwaqt, se tkun b’xejn sa Marzu 2016.

Din il-card, barra li se tintuΩa mill-passi©©ieri, se tintuΩa wkoll mill-kumpanija biex tin©abar informazzjoni dwar il-bΩonnijiet ta’ çerti rotot u lokalitajiet f’perjodi differenti tas-sena. Apparti minn hekk, Cosman kien sostna li n-numru ta’ sewwieqa se jiΩdied u l-kundizzjonijiet tag˙hom se jibqg˙u dawk maqbula fil-ftehim kollettiv.

“Is-sistema l-©dida se tinçentiva l-uΩu tal-cards” Fid-dawl ta’ dan kollu, ilgazzetta KullÓadd tkellmet

ukoll mal-Ministru responsabbli mit-Trasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi dwar l-importanza taluΩu u l-vanta©©i ta’ din is-sistema ©dida ta’ cards g˙all-operat tat-trasport pubbliku l-©did. Fi kliem il-Ministru Mizzi, din issistema l-©dida se tkun qed tinçentiva l-uΩu tal-cards.

“Din hija bidla importanti g˙ax twassal g˙al titjib sostanzjali fleffiçjenza tas-sistema kollha, twassal g˙al ˙in iqsar tal-vja©© u aktar puntwalità, anqas emissjonijiet u fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar traffiku aktar mexxej.”

Sistema li se tnaqqas it-traffiku “Wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u s-

sistema tal-lum: il-passi©©ier jitla’ fil-karozza tal-linja u ta’ warajh jistenna fil-kju sakemm jag˙ti l-flus lix-xufier, ix-xufier irid jag˙ti l-bqija bil-karozzi wara tal-linja jistennew, b’riΩultat ta’ hekk it-traffiku jakkumula u dan iwassal g˙al aktar d˙a˙en, u sadanittant in-nies bilwieqfa jkomplu jistennew,” spjega b’reqqa l-Ministru Mizzi.

Huwa Ωied jg˙id li din hija wa˙da mill-akbar bidliet li se sse˙˙ fit-trasport pubbliku iΩda l-Gvern huwa kommess li jibdel din il-kultura minkejja li jifhem li mhux se tkun façli g˙all-bidu.

Madankollu, jinsab fiduçjuΩ li maΩ-Ωmien tindara wkoll b˙al kull bidla o˙ra li se˙˙et. “B˙al kull bidla o˙ra, din il-bidla se ©©ib mag˙ha sfidi, speçjalment fil-bidu, però malli n-nies jirrealizzaw it-tajjeb tag˙ha, jien kunfidenti li jaççettawha aktar u jibdew juΩawha b˙ala l-a˙jar g˙aΩla,” qalilna l-Ministru Mizzi b’ton ottimist.

Titjib gradwali “Il-Gvern irid servizz affordabbli u soçjalment sensittiv. L-g˙an tag˙na huwa li naraw titjib gradwali, sostenibbli u irriversibbli li jkompli jitjieb maΩ-Ωmien b’sistema li titran©a aktar meta n-nies jibdew

KÓ LOKALI

jidrawh u juΩawh aktar,” fisser il-Ministru Mizzi.

Fil-fatt, l-g˙an tal-Gvern minn dejjem kien li jimplimenta l-bidliet ftit ftit u mhux kollox f’daqqa g˙ax, meta sar hekk fi Ωmien Gvern Nazzjonalista, issistema falliet tant li l-poplu tilef il-fiduçja fit-trasport pubbliku.

Il-prezz tan-noll se jibqa’ l-istess Minkejja li mistennija aktar tibdiliet fl-operat tat-trasport pubbliku, il-pubbliku se jibqa’ j˙allas l-istess noll u dan mhuwiex se jog˙la g˙al kontra ta’ dak li qalu diversi esponenti Nazzjonalisti.

Fil-fatt, l-operatur il-©did se jkun qed jinvesti madwar €40 miljun biex jopera s-servizz tat-trasport pubbliku. Dan l-investiment mhux se jkun rifless fin-noll g˙ax, kif imwieg˙ed mill-Gvern preΩenti, in-nollijiet se jibqg˙u listess.

Cosman kien qal ukoll li nnollijiet u t-tipi ta’ biljetti ©odda se jid˙lu fis-se˙˙ mill-1 ta’ Lulju li ©ej. Spjega wkoll li l-prezz g˙al kull vja©©, li jg˙odd sag˙tejn, se jkun ir˙as minn dak li hu llum (€0.75ç) g˙all-adulti u (€0.25ç) g˙all-anzjani u t-tfal. Se jinΩammu wkoll il-biljetti ta’ ©img˙a, xahar u tliet xhur, iΩda se jitne˙˙a dak ta’ ©urnata. Ilbiljett ta’ sebat ijiem se jor˙os bi €0.30ç g˙at-tfal u l-anzjani u dak ta’ tliet xhur se jor˙os b’€5 g˙all-istudenti.

F’kaΩ li persuna titlef din ilcard jew tinsteraqlu se jkun qed i˙allas miΩata ta’ bejn €3 u €4.

BLACKLIST GÓAL MIN JIPPERSISTI BIL-PREKARJAT

B’AvviΩ Legali li ©ie ppublikat nhar il-Ìimg˙a li g˙addiet, twaqqaf Tribunal g˙al Sanzjonijiet Kummerçjali fejn kumpaniji li jkomplu jippersistu fl-uΩu ta’ prattiki talprekarjat se jkunu blacklisted.

Minn issa ’l quddiem kumpanija mhux biss titlef ilkuntratt li jkollha mal-Gvern iΩda ma tkunx tista’ tie˙u sehem f’kuntratti o˙ra ta’ servizz mal-Gvern g˙al perjodu stabbilit.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li min jinqabad jippersisti fil-prekarjat se jkun blacklisted minn sitt xhur sa sentejn u b’hekk jitlef il-kuntratt li jkollu mal-Gvern u ma jkunx jista’ jipparteçipa f’kuntratti o˙ra. B’dan il-mod ilGvern qed jibg˙at sinjal b’sa˙˙tu immens biex ji©©ieled il-prekarjat.

Il-Prim Ministru qal li fla˙˙ar sentejn il-Gvern da˙˙al diversi miΩuri biex ji©©ieled ilprekarjat minn minoranza Ωg˙ira ˙afna li qed tippersisti b’din il-prattika.

Il-Prim Ministru sa˙aq li lGvern qed jo˙ro© aktar flus biex dawk li ja˙dmu fl-oqsma

tas-sigurtà, it-tindif u l-oqsma kollha klerikali permezz ta’ kuntratti pubbliçi jing˙ataw livell ta’ g˙ajxien ©ust. Filqasam tas-sa˙˙a biss, il-Gvern se jo˙ro© mal-˙ames miljun ewro fis-sena aktar biex isewwi l-anomaliji fil-pagi.

Dr Muscat sostna li fl-g˙oti tal-kuntratti l-isfida tal-Gvern se tkun li jid˙ol il-kriterju talkwalità u mhux jibqa’ biss dak tal-or˙os prezz.

Min-na˙a tieg˙u, il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna qal li l-Gvern a©ixxa sentejn qabel id-d˙ul ta’ direttiva komunitarja f’dan il-qasam u se jwaqqaf Tribunal g˙al Sanzjonijiet Kummerçjali. Qal li l-Gvern qed iwettaq ukoll parti mill-programm elettorali.

Il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli qalet li l-Gvern mill-bidu nett beda jindirizza l-prekarjat b’regolamenti biex jikkontrollaw din il-problema.

Hi semmiet li fidDipartiment tax-Xog˙ol Ωiedu l-ispetturi u Ωdiedu l-ispezzjonijiet.

Is-Segretarju Permanenti

Prinçipali, is-Sur Mario Cutajar qal li mal-Gvern hemm iktar minn 100 kuntratt ma’ kuntratturi privati li joffru servizzi ta’ tindif, ta’ skrivana, ta’ care workers u ta’ uffiçjali tas-sigurtà.

Mal-bidla fl-amministrazzjoni da˙lu kriterji ©odda g˙allkuntratti pubbliçi biex ting˙ata garanzija li l˙addiema tal-kuntrattur jing˙ataw dak li huwa tag˙hom u jit˙allsu kif suppost, tant li dda˙˙let ir-rata minima ta’ ˙las g˙al kull sieg˙a.

L-imsie˙ba favur it-tribunal Dan it-tribunal g˙andu lapprovazzjoni kemm ta’ unjin tal-˙addiema kif ukoll talassoçjazzjoni li tirrappreΩenta lil min i˙addem.

Il-G.W.U. fa˙˙ret din ilmiΩura u qalet li din kienet, fil-fatt, wa˙da mill-proposti tag˙ha lill-Gvern.

Min-na˙a tag˙ha, il-Malta Employers Association qalet li din il-miΩura hija tajba g˙ax tippromovi l-kompetizzjoni ©usta bejn in-negozji.

lokali kÓ

08|03|2015 05

kullhadd.com

investiment Fi prodotti turistiÇi Ìodda Matul dawn is-sentejn, il-Gvern ˙a diversi inizjattivi biex jinçentiva l-˙olqien ta’ metodi ©odda ta’ akkomodazzjoni turistika li jikkumplimentaw il-patrimonju kultura ta’ pajjiΩna u li jindirizzaw id-domanda kbira li hawn g˙al esperjenza unika u personalizzata tat-turist modern. Din il-gazzetta ˙adet il-kummenti ta’ kelliema g˙all-Ministeru g˙at-TuriΩmu illi spjegat fiex jikkonsistu dawn l-inçentivi u kif qeg˙din ji©u implimentati.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com

IΩ-Ωieda fil-popolarità ta’ akkomodazzjoni ta’ din ixxorta fi ˙dan l-industrija talospitalità, normalment f’boutique hotels , kienet wa˙da mit-tendenzi l-aktar segwiti fis-snin riçenti. Fil-passat issuq turistiku kien iddominat mill-marki internazzjonali tal-akkomodazzjoni li kienu jipprovdu l-istess prodotti madwar id-dinja.

Madankollu, fis-snin riçenti, l-interess tat-turisti qieg˙ed idur lejn prodotti li joffru servizz uniku u personalizzat.

Fenomenu internazzjonali

34 applikazzjoni Bejn l-2010 u l-2014 lAwtorità Maltija tat-TuriΩmu (MTA) irçeviet 34 applikazzjoni g˙al akkomodazzjonijiet Ωg˙ar g˙al skopijiet turistiçi, li l-biçça l-kbira minnhom saru fl-2013 u l2014. Fl-ewwel xahrejn tal2015, l-MTA di©à rçeviet sitt applikazzjonijiet g˙al guest houses , bil-ma©©oranza tag˙hom ikunu fil-Belt Valletta.

Minkejja li dawn l-applikazzjonijiet huma g˙al guest houses , ˙afna minnhom g˙andhom il-

Il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis iΩur boutique hotel fil-Belt Valletta

potenzjal li jsiru boutique accomodation . F’dan ir-rigward il-Gvern qieg˙ed jara tendenza inkora©©anti fejn de˙lin diversi applikazzjonijiet mill-Birgu, Bormla u lIsla g˙all-ewwel darba.

Barra minn hekk, kienet osservata Ωieda fl-interess biex jinbnew guest houses fil-gΩira G ˙ a w d x i j a f e j n da˙lu 16-il applikazzjoni, illi w˙ud minnhom g˙andhom ukoll il-potenzjal li jing˙ataw l-istat ta’ boutique accomodation.

L-MTA rçeviet ukoll tliet applikazzjonijiet g˙al lukandi Ωg˙ar fil-Belt Valletta, illi b’hekk wasslu t-total sal-lum g˙all-kapit a l i g ˙ a l s i t t a x .

Dawn il-l u k a n d i w k o l l g˙andhom i l - p o t e n z j a l l i jsiru boutique accomodation.

Ma’ dawn wie˙ed jista’ jΩid ukoll l-espressjoni ta’ interess g˙all-palazzini li kienet ippubblikata mill-MTA. Din l-inizjattiva waslet g˙al tmien proposti mis-settur privat, illi erba’ minn h o m g ˙ a d h o m qeg˙din ji©u segwiti b’mod attiv.

Niçeç speçifiçi Il-kelliema g˙all-Ministeru g˙at-TuriΩmu esprimiet iççertezza tag˙ha li Ω-Ωieda flinfiq tal-Gvern u l-investiment fil-Belt Valletta u t-Tliet Ibliet, flimkien mal-inizjattivi ta’ V18 Ωiedu l-attrazzjoni ta’ dawn il-l o k a l i t a j i e t u g˙amluhom aktar imfittxija.

Dan imur id f’id mal-politika g˙at-turiΩmu l-©dida li tippromovi l-ibliet li g˙andhom patrim o n j u k u l t u r a l i kbir, filwa q t l i t o ˙ l o q

prodotti li jindirizzaw niçeç speçifiçi fis-suq turistiku.

Minkejja li l-MTA g˙andha numru ta’ applikazzjonijiet g˙al lukandi u guesthouses , boutique accomodations jistg˙u jkunu offruti wkoll p e r m e z z t a ’ holiday furnished premises . Dan g˙ax servizzi ta’ kwalità, b’servizz impekkabbli mhumiex monopolju ta’ kategorija wa˙da.

Fil-fatt, ˙afna mill-proposti huma g˙al numru Ωg˙ir ta’ kmamar, normalment mhux aktar minn 10, u g˙alhekk ma jistg˙ux ji©u kkunsidrati b˙ala lukandi fis-sens tradizzjonali.

Minkejja dan, l-MTA nediet l-idea ta’ ‘palazzini’, ji©ifieri l-konverΩjoni ta’ palazzi antiki f’akkomodazzjoni turistika. Dan il-kunçett qieg˙ed ikun introdott bil-mod fissuq u l-MTA b˙alissa qed tg˙in numru ta’ applikanti biex jeg˙lbu l-ostakli burokratiçi.

Barra minn hekk, l-MTA ˙admet ukoll fuq il-˙olqien ta’ kategorija simili g˙al proprjetajiet moderni li m’g˙andhomx il-vanta©© ta’ karatteristiki storiçi awtentiçi, imma li jistg˙u joffru prodott turistiku uniku.

Riformi le©iΩlattivi Mil-lat le©iΩlattiv, l-MTA qieg˙da ta˙dem fuq riforma tal-li©ijiet turistiçi bil-mira li ji©u introdotti kategoriji ©odda u s-simplifikazzjoni tal-proçessi u proçeduri g˙al min ja˙dem u jinvesti fis-settur turistiku.

Fil-fatt, il- boutique acco-

modations h u m a w i e ˙ e d mis-setturi li se jing˙ataw rikonoxximent uffiçjali. LMTA qieg˙da ta˙dem fuq tal-inqas Ωew© tikketti speçjali li se jg˙inu fil-klassifikazzjoni ta’ proprjetatiet ©odda, ji©ifieri t-tiketti ta’ boutique u palazzini.

Barra minn hekk, l-MTA qieg˙da tikkunsidra wkoll kategoriji ©odda li se jkomplu jg˙inu r-ri©enerazzjoni taç-çentri antiki tal-ir˙ula.

EΩempju ta’ dawn huma ddiffused hotels , k u n ç e t t Ωviluppat prinçiparjament flItalja, fejn grupp ta’ binjiet qrib xulxin jistg˙u ji©u kkunsidrati b˙ala lukanda anke jekk dawn ma jkunux proprjetà wa˙da.

Dan jista’ jg˙in biex jin˙olqu aktar opportunitajiet g˙all-proprjetajiet iΩ-Ωg˙ar min˙abba li diversi façilitajiet jistg˙u ji©u mqassma fuq numru ta’ binjiet hekk kif ma jkollhomx bΩonn ikunu

provduti kollha fl-istess bini.

Fl-a˙˙ar, il-kelliema g˙allMinisteru g˙at-TuriΩmu qaltilna li r-riforma le©iΩlattiva li g˙addejja b˙alissa qieg˙da titwettaq minn nukleu ta’ nies mill-MTA u lMinisteru g˙at-TuriΩmu ta˙t id-direzzjoni tas-Sur George Micallef, iç-Chairperson talAwtorità. Ir-riforma timmira li tissimplifika l-le©iΩlazzjoni, li tinçentiva l-kwalità u tippermetti l-iΩvilupp ta’ prodotti ©odda f’konformità mat-talbiet tas-suq.

Prodotti ©odda, b˙at-tiketti tal- boutique u palazzini, se jintuΩaw biex ikun rikonoxxut l-investiment li b˙alissa g˙addej f’Ωoni b’wirt storiku kbir b˙all-Belt Valletta, il-Kottonera u lir˙ula, fil-kuntest taΩ-Ωieda fl-importanza tal-akkomodazzjoni fuq skala Ωg˙ira.

Ir-riforma timmira wkoll biex tirrikonoxxi l-importanza talakkomodazzjoni privata.

lokalitajiet

applikazzjonijiet

Il-Birgu Bormla Il-Kalkara L-Imdina In-Naxxar Ir-Rabat L-Isla Tas-Sliema San Ìiljan Il-Belt Valletta

(Guest Houses 2010-2014)

4 2 2 1 4 1 1 4 2 13

Ritratt: DOI: CLIFTON FENECH

Fil-verità, m’hemmx definizzjoni universali ta’ boutique hotels jew boutique accommodation .

Madankollu, dawn ©eneralment jirreferu g˙al akkomodazzjoni turistika li hija Ωg˙ira, lussuΩa, li toffri atmosfera u servizz uniku, u li tag˙ti aktar importanza lill-individwu minn lukandi kbar.

Barra minn hekk, dan it-tip ta’ proprjetajiet normalment jinsabu aktar viçin il-komunitajiet lokali u mhux f’Ωoni turistiçi apposta, kif ˙afna drabi jkun il-kaΩ f’akkomodazzjoni turistika tradizzjonali.

Il-kelliema g˙all-Ministeru tat-TuriΩmu li tkellmet mag˙na spjegatilna li Ω-Ωieda fl-interess f’dan it-tip ta’ akkomodazzjoni huwa fenomenu internazzjonali u li qieg˙ed jag˙mel dan it-tip ta’ lukandi parti importanti mis-settur turistiku.

Din it-tendenza hija riΩultat dirett ta’ bidliet kbar fis-suq turistiku fejn it-turisti moderni qeg˙din dejjem ifittxu esperjenzi ©odda u g˙andhom aspettattivi g˙oljin middestinazzjonijiet li jΩuru.

Dan qieg˙ed iwassal lit-turist biex ifittex akkomodazzjoni fiproprjetajiet Ωg˙ar illi huma qrib il-komunitajiet li qed iΩuru u li joffru esperjenza li ma ssibx f’postijiet o˙ra.

06 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

“AÓNA L-GÓODDA TA’ DAWN IT-TFAL VU BÛONN LI NKUNU B’SAÓÓITNA MENTAL Óafna minna kellhom ix-xorti li jkollhom tfulija fer˙ana. Trabbew f ’ambjent sigur u san, fejn ˙assewhom ma˙buba u tg˙allmu l-˙iliet u l-valuri li kellhom bΩonn biex huma wkoll isiru çittadini li, mhux biss jiffunzjonaw, iΩda wkoll jag˙tu kontribut siewi lis-soçjetà. IΩda sfortunatament din ix-xorti ma tmissx lil kul˙add.

Ta’ kull sena l-A©enzija Appo©© ta˙dem ma’ eluf ta’ tfal li jkunu qed ji©u mwarrba, ma˙qura jew abbuΩati, u li sa˙ansitra jkunu f ’periklu g˙al ˙ajjithom. Hawnhekk jid˙lu l-˙addiema soçjali, jew kif nafuhom a˙jar social workers, li b’dedikazzjoni kbira jag˙mlu ˙ilithom biex itejbu l-˙ajja ta’ dawn it-tfal.

F’dan is-servizz niltaqg˙u ma’ Maria*, ˙addiema soçjali Ωag˙Ωug˙a li qasmet mag˙na l-esperjenzi tag˙ha f ’dan ix-xog˙ol diffiçli, iΩda prezzjuΩ. wie˙ed jista’ jie˙u ˙sieb iΩjed tas-sa˙˙a tieg˙u. Barra minn hekk, il-kors g˙andu ja©©orna ru˙u g˙ar-realtajiet moderni fis-soçjetà li ng˙ixu fiha.

RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com X’kien li ©ibdek lejn dan ixxog˙ol, u kemm ilek ta˙dem b˙ala ˙addiema soçjali?

Issibha diffiçli biex iΩΩomm il-˙ajja privata tieg˙ek u xxog˙ol separati? Fi kliem ie˙or, hemm ˙inijiet fejn tieqaf tkun ˙addiema soçjali?

Minn etá Ωg˙ira kien dejjem jinteressani s-settur tat-tfal u lfamilja. Kien fl-adolexxenza tieg˙i li bdejt nifhem li l-˙ajja mhux kollha ward u Ωahar u xtaqt li nag˙mel xi ˙a©a dwarha, partikolarment mattfal u Ω-Ωg˙aΩag˙. Kien g˙alhekk li g˙aΩilt il-kors ta’ social work fl-Universitá u ilni na˙dem b˙ala social worker g˙al dawn l-a˙˙ar erba’ snin.

X’jinvolvi x-xog˙ol tieg˙ek, u hemm xi fattur f’dan ixxog˙ol li t˙oss li huwa partikolarment importanti?

Huwa diffiçli nispjega xxog˙ol li nag˙mel fi ftit kliem.

F’dawn l-a˙˙ar sentejn ixxog˙ol tieg˙i mas-servizz talLooked After Children talA©enzija Appo©© jirrikjedi kuntatt ma’ tfal li jkunu joqog˙du fi djar residenzjali (li ˙afna nies jirreferu g˙alihom b˙ala istituti), tfal li jkunu fostered, li dawn fil-ma©©oranza tag˙hom ikunu prottetti b’Ordni ta’ Óarsien u nkomplu nsegwu tfal li jkunu ©ew riintegrati mal-©enituri tag˙hom.

Niltaqg˙u wkoll ma’ tfal li jkunu fuq baΩi volontarja (voluntary cases), fejn il-©enituri jkunu volontarjament iffirmaw biex it-tfal tag˙hom imorru joqog˙du fi djar residenzjali jew inkella ji©u fostered min˙abba diffikultajiet kbar li jkunu g˙addejjin minnhom.

Na˙dmu wkoll fuq kaΩijiet fejn it-tfal ikunu segwiti millQorti fejn din l-istess Qorti tkun ˙adet deçiΩjoni li to˙ro© court order jew care order fla˙jar interess tat-tfal. Biex nispjega a˙jar, care order tin˙are© wara li l-˙addiema soçjali jkunu investigaw il-kaΩ b’attenzjoni wara li jkunu rçivew numru ta’ rapporti fuq xi abbuΩi fuq minuri. Fost dawn hemm abbuΩ fiΩiku, abbuΩ sesswali, abbuΩ emozzjonali u abbuΩ psikolo©iku.

Ta’ min jg˙id ukoll li meta l©enituri jittraskuraw lit-tfal salpunt li dan ikun ta’ detriment g˙alihom (pereΩempju jkun hemm swat fiΩiku b’mod kiefer, jit˙allew bil-©u˙ g˙al Ωmien twil u anke ji©u abbuΩati sesswalment jew inkella l-©enituri jkollhom ilvizzju tad-droga tant li ma jkunux jistg˙u jie˙du ˙sieb ittfal tag˙hom) dan ukoll jitqies b˙ala abbuΩ fuq it-tfal.

F’dawn il-kaΩijiet ta’ abbuΩ fejn anke l-˙ajja ta’ tfal tista’ tkun f’periklu serju, tin˙are©

“G˙alkemm maΩ-Ωmien tg˙allimt niddistingwi bejn ˙in fuq ix-xog˙ol u ˙in id-dar tal-mistrie˙, ma nistax ng˙id li qatt nieqaf inkun ˙addiema soçjali” ordni temporanja ta’ ˙arsien fejn it-tfal jittie˙du mid-djar fejn ikun qed isir l-abbuΩ millewwel. Il-©enituri jew persuni li jkunu qed jabbuΩaw lit-tfal ji©u infurmati b’dan u wara 21 ©urnata tin˙are© l-ordni tal˙arsien. Il-©enituri jing˙ataw iç-çans li jappellaw din ilmiΩura fil-Qorti tal-Familja, u jekk l-ordni tal-˙arsien ti©i kkonfermata mill-Qorti wkoll, it-tfal jistg˙u jibqg˙u protetti sakemm il-Bord Konsultattiv tat-Tfal u Ûg˙aΩag˙ jiddeçiedi mod ie˙or flimkien mal-professjonisti involuti.

In˙oss li fix-xog˙ol tieg˙i importanti li tinbena relazzjoni professjonali tajba mat-tfal kif ukoll ma’ dawk ta’ madwarhom; sew jekk huma l-carers tag˙hom, g˙alliema taliskola, familjari bijolo©içi jew professjonisti o˙ra. Sabiex ise˙˙ dan, huwa neçessarju li jsiru Ωjarat regolari mat-tfal u jinΩamm kuntatt ma’ min hu involut mag˙hom. Minkejja dan, xi drabi jkun diffiçli li jsir b’mod daqshekk regolari min˙abba li numru tat-tfal u familji li g˙andhom bΩonn lattenzjoni tag˙na huma ˙afna.

In˙oss li huwa important li, b˙ala ˙addiema soçjali g˙all˙arsien tat-tfal, nag˙mlu xog˙ol dirett mag˙hom. IΩda sabiex a˙na jkollna stampa çara ta’ x’inhu g˙addej mill-

˙ajja tat-tfal u sabiex nifformulaw pjanijiet g˙all-a˙jar interess tag˙hom, hemm bΩonn naraw lit-tfal fil-kuntesti kollha li huma jkunu fihom. B’hekk ma jonqosx li nag˙mlu Ωjarat jew laqg˙at mal-iskola, interventi mal-©enituri bijolo©içi tat-tfal, laqg˙at biex jiltaqg˙u l-a˙wa jekk dawn ikunu joqg˙odu f’residenzi differenti, kuntatt mat-terapisti tat-tfal meta dawn ikollhom, Ωjarat firresidenzi fejn it-tfal ikunu qed jog˙oqdu (sew jekk fostered, fi djar residenzjali jew ma’ xi qraba) u xi drabi nassistu littfal g˙al xi appuntamenti mediçi. A˙na mistennija nie˙du nota ta’ dawn l-interventi biex nippreΩentaw lillBord Konsultattiv tat-Tfal u Ûg˙aΩag˙ b’mod regolari u anke lil-Qorti skont kif ikun ilkaΩ.

Kien hemm xi kaΩijiet partikolari li ltqajt mag˙hom f'xog˙olok u li laqtuk b'mod speçjali?

Ma’ kaΩijiet iltqajt ˙afna, imma na˙seb l-iΩjed kaΩijiet li jolqtuni huma dawk li, wara çertu Ωmien, tara l-frott tax-xog˙ol kollu li tkun g˙amilt. Biex in©ib eΩempju, maΩ-Ωmien il˙addiema soçjali jistg˙u jinbidlu g˙al diversi ra©unijiet; normalment din tkun daqsxejn ta’

sfida g˙all-˙addiema soçjali ©dida min˙abba li jrid jirnexxilek tibni relazzjoni tajba mat-tfal u dawk ta’ madwarhom.

G˙alhekk insib sodisfazzjon f’dawk il-kaΩijiiet fejn jirnexxili nibni relazzjoni poΩittiva malminuri u dawk involuti u b’hekk nassigura ru˙i li t-tfal qeg˙din jie˙du l-a˙jar li jistg˙u fis-sitwazzjoni tag˙hom.

T˙oss li l-kors tal-Università ppreparak biΩΩejjed g˙al dan ix-xog˙ol? Jew t˙oss li hemm xi tag˙lim li tista’ tie˙du biss bl-esperjenza?

G˙alkemm il-kors talUniversitá jag˙tik ˙afna teoriji dwar kif wie˙ed g˙andu jibni relazzjoni professjonali mal-klijenti, in˙oss li b˙ala studenta ma kontx ippreparata sew dwar çerti inçidenti li jistg˙u jinqalg˙u jew b’liema mod la˙jar li nista’ na˙dem fuqhom.

Bid-differenza ta’ meta g˙amilt il-kors jien, preΩentament l-istudenti universitarji li qed jistudjaw is- social work qed ikollhom placement kull sena.

In˙oss li l-kors g˙andu jiffoka ftit iΩjed fuq çerti ˙iliet li wie˙ed jista’ juΩa biex jikkonfronta klijenti, ja˙dem mat-tfal permezz ta’ g˙odda u eΩerçizzji partikolari u modi ta’ kif

G˙all-bidu li bdejt na˙dem, kont nag˙mel ˙afna iΩjed minn dak li jkun mistenni firrwol tieg˙i. Kont indum b’mod regolari sa tard filg˙axija u mhux l-ewwel darba li kont nie˙u x-xog˙ol id-dar. Mo˙˙i kien jibqa’ jhewden fuq xi tfal li jkunu g˙addejjin minn sitwazzjonijiet diffiçli u dan kien iwaqqafni milli nkompli malfamiljari waqt xi attività u xi drabi kien ikolli n-nervi. Meta bdejt nara kif ix-xog˙ol kien qed jaffettwani u meta rajt li lim©iba tieg˙i kienet qieg˙da taffettwa lil dawk ta’ madwari, g˙amilt ˙ilti kollha u fittixt li nitg˙allem aktar il-bilanç bejn ix-xog˙ol sensittiv li nag˙mel u l-˙ajja privata tieg˙i.

B˙alma ©ejna mg˙allmin lUniversitá, b˙ala s- social workers , a˙na l-g˙odda ta’ dawn it-tfal vulnerabbli u g˙aldaqstant hemm bΩonn li a˙na nkunu b’sa˙˙itna mentalment u fiΩikament g˙alihom.

G˙alkemm maΩ-Ωmien tg˙allimt niddistingwi bejn ˙in fuq ix-xog˙ol u ˙in id-dar talmistrie˙, ma nistax ng˙id li qatt nieqaf inkun ˙addiema soçjali. In˙oss li maΩ-Ωmien u iΩjed ma n©ib esperjenza, mhux biss qieg˙da nikber b˙ala ˙addiema soçjali, iΩda fuq livell personali, fejn l-ideat u l-mod ta’ kif in˙ares lejn il˙ajja jinbidel. Huwa importanti li wie˙ed jag˙raf jie˙u ˙sieb tieg˙u nnifsu mill-bidu nett sabiex ikun jista’ joffri l-a˙jar servizz possibbli g˙at-tfal u lfamilji tag˙hom u biex jevita li jeg˙ja f’dan ix-xog˙ol tant impenjattiv qabel iΩ-Ωmien.

Kemm huwa importanti g˙at-tfal li jitrabbew f’ambjent seren u protett, u li jaraw mudell ta’ familja li ja˙dem?

It-tfal jin˙ar©u minn fejn ikunu joqog˙du min˙abba abbuΩ li ˙afna drabi jkun trawmatizzanti. Wie˙ed irid jifhem li l-perspettiva tat-tfal hija wisq differenti minn tal-adulti u b’hekk huwa imperattiv li t-tfal ikunu f’ambjent seren u protett wara l-esperjenza qarsa li jkunu g˙addew minnha. It-tfal m’g˙andhomx xi swiçç li hekk kif jid˙lu f’dar residenzjali jew ji©u fostered, il-problemi jew esperjenzi kollha tag˙hom jisparixxu. Anzi pjuttost bil-kon-

LOKALI KÓ

08|03|2015 07

kullhadd.com

ULNERABBLI, U GÓALDAQSTANT HEMM LMENT U FIÛIKAMENT GÓALIHOM” MARIA*, ÓADDIEMA SOÇJALI ÛAGÓÛUGÓA tra. Ladarba t-tfal i˙ossuhom protetti u siguri, i˙ossuhom komdi li jesprimu l-biΩg˙at u ttrawmiet tag˙hom, u jkun hemm drabi fejn l-im©iba tag˙hom ma tkunx daqshekk tajba. G˙aldaqstant, huwa importanti ˙afna li kull min lest li joffri kura u ˙arsien lil dawn it-tfal ikun ippreparat li dawn it-tfal ji©u b’dik imsej˙a ‘luggage’ mag˙hom, fejn fiha jkunu qed i©orru l-mistoqsijiet, ˙sibijiet u emozzjonijiet li jitrawmu mill-esperjenzi passati tag˙hom.

Kemm t˙oss li l- fostering jista’ jg˙in lil çertu tfal li jkunu trabbew fi problemi soçjali? G˙alfejn ta˙seb li ˙afna nies jaqtg˙u qalbhom mill-fostering?

Il-fostering jista’ jag˙ti opportunità lit-tfal li jkunu g˙addew minn abbuΩ sabiex isibu ambjent ta’ m˙abba u attenzjoni.

Jekk ikunu ppreparati sew, ilfoster carers jistg˙u jifhmu li ttfal g˙addew minn esperjenzi li diffiçli jitkellmu dwarhom u li ˙afna drabi ji©u espressi minn im©iba mhix tajba, im©iba li tixbah lil tat-trabi jew tfal iΩg˙ar, jew anke jing˙alqu fihom infushom. G˙al dan la©ir, il-foster carers g˙andhom ikunu ppreparati sew g˙ax hu diffiçli li tara tfal g˙addejjin minn din it-tbatija minkejja li jkunu f’post sigur.

Fl-istess waqt, huwa importanti ˙afna li l- foster carers jifhmu li l-familja bijologika tibqa’ importanti g˙al dawn ittfal li fil-ma©©oranza tag˙hom ikunu jridu jΩommu kuntatt mag˙hom. Huwa kruçjali li lorigini tat-tfal m’g˙andhomx ji©u mittiefsa min˙abba li huma parti essenzjali milliΩvilupp emozzjonali u millformazzjoni tal-identità tag˙hom. Dan jista’ jsir permezz ta’ sessjonijiet ta’ terapija

psikolo©ika, fejn it-tfal ikollhom spazju fejn jipproçessaw u jesprimu a˙jar il-lealtajiet u lemozzjonijiet tag˙hom. Óafna nies jista’ jkun li jaqtg˙u qalbhom mill-fostering min˙abba li Malta Ωg˙ira u hemm iç-çans li jiltaqg˙u mal-familja bijolo©ika tag˙hom ming˙ajr ma dan ikun ippjanat u l-biΩa’ li t-tfal jer©g˙u jmorru lura mal-familja tag˙hom. Mill-banda l-o˙ra wie˙ed irid jifhem li, b˙ala ©enituri bijolo©içi, ikun hemm çertu diΩappunt u ©ieli rabja g˙all-fatt li t-tfal ma jistg˙ux jirritornaw id-dar, iΩda huwa imperattiv li wie˙ed jifhem li ttfal, g˙alkemm Ωg˙ar, g˙andhom l-opinjonijiet u l-emozzjonijiet tag˙hom fuq l-esperjenzi li jkunu ©arrbu u jkun hemm kaΩijiet fejn jiddeçiedu li jnaqqsu jew iwaqqfu l-kuntatt minn mal-familjari tag˙hom min˙abba li dan ilkuntatt jista’ jqanqal ˙afna emozzjonijiet u ˙sibijiet negattivi. Importanti wie˙ed jifhem li, f’esperjenzi b˙al dawn, huma t-tfal il-vulnerabbli u g˙alkemm il-©enituri jg˙addu minn tbatija min˙abba l-firda minn ma’ wliedhom, tant ie˙or l-ulied jg˙addu minn trawmiet negattivi meta jkunu ©ew abbuΩati f’ambjent li l-iΩjed stennew li jkunu siguri u ma˙buba fih.

Min jista’ jag˙mel differenza fil-˙ajja ta’ dawn it-tfal?

Il-©enituri nfushom jistg˙u jag˙mlu differenza kbira fil˙ajja tat-tfal. Huwa neçessarju li l-©enituri ja˙dmu fuq ilproblemi tag˙hom sabiex ikunu jistg˙u joffru ambjent iktar sigur u seren g˙at-tbiex jaççettaw li t-tfal tag˙hom qed joqog˙du ma’ nies o˙rajn, sew jekk huma carers, sorijiet jew foster carers , iΩda huwa importanti jifhmu wkoll li lminuri jista’ jkollhom rabja jew

biΩg˙at fil-konfront tag˙hom, speçjalment jekk kienu huma li abbuΩaw lill-minuri.

Il- foster carers u carers o˙rajn ukoll jikkontribwixxu g˙ad-differenza li ssir fil-˙ajja tat-tfal, speçjalment jekk dawn ikunu lesti joffru m˙abba u sigurtà lil dawn it-tfal. Iktar mill-bΩonnijiet baΩiçi, huwa importanti li dawn il-carers joffru stabbiltá lit-tfal billi jaççettaw u j˙addnu l-esperjenzi li ttfal ikunu g˙addew minnhom, anke jekk negattivi.

G˙alkemm ikunu g˙addew minn abbuΩ, çerti tfal xorta jibqg˙u leali lejn il-familjari bijolo©içi tag˙hom, u huwa hawnhekk li l-carers iridu jifhmu dawn id-dilemmi li jkollhom l-istess tfal. Xi w˙ud isibuha diffiçli jifhmu kif t-tfal ikollhom kuntatt mal-©enituri tag˙hom minkejja l-abbuΩ li jkunu g˙addew minnu; biss, mill-esperjenza u l-istudji jidher li dan il-kuntatt jg˙in littfal jifhmu a˙jar l-istorja tag˙hom, minn fejn ©ejjin, x’jag˙milhom simili u differenti mill-familjari tag˙hom.

MaΩ-Ωmien, ikunu t-tfal infushom li jibdew jie˙du çerti deçiΩjonijiet dwar jekk jixtiqux jinvestu iΩjed ˙in mal-familjari tag˙hom jew inkella jekk jixtiqux li jaqtg˙u g˙al kollox lesperjenzi negattivi li jkunu g˙addew minnhom. Wie˙ed jifhem kemm ikun diffiçli g˙all-foster carers meta dawn it-tfal jibdew ji©u ppreparati biex imorru lura mal-familja tag˙hom g˙alkemm dan huwa l-g˙an tal- fostering . L-aktar ˙a©a li jistg˙u jkollhom tfal li ma jg˙ixux mal-©enituri tag˙hom, kemm dawk fostered u dawk li joqog˙du fi djar residenzjali, huwa li j˙ossuhom emozzjonalment ˙ielsa li jistg˙u j˙obbu ming˙ajr ebda riservi Ω-Ωew© dinjiet li jkunu qed jag˙mlu parti minnhom.

X’JGÓIDU L-FATTI? – L-A©enzija Appo©© tifforma parti millFondazzjoni g˙al Servizzi ta’ Óarsien Soçjali (FSWS) u hi lA©enzija Nazzjonali g˙at-tfal, familji u l-komunità.

– F’dawn l-a˙˙ar g˙oxrin sena l-A©enzija Appo©© g˙enet diversi individwi li kienu jinsabu f’sitwazzjonijiet diffiçli sabiex jg˙ixu ˙ajja a˙jar.

– L-FSWS (li tinkorpora l-A©enzija Appo©©, lA©enzjia Sapport u l-A©enzija Sedqa) minn Jannar sa Ìunju tal-2014 ˙admet ma’ 11,658 kaΩ individwali.

– L-A©enzija Sedqa ˙admet ma’ 2242 kaΩ individwali, l-A©enzija Sapport ˙admet ma’ 1392 kaΩ individwali, filwaqt li l-A©enzija Appo©© ˙admet ma’ 8024 kaΩ individwali.

– Fil-preΩent l-A©enzija Appo©© toffri madwar 40 servizz. Fost dawn is-servizzi nsibu l-Intake & Family Support Service huwa l-ewwel kuntatt mal-Appo©© g˙al klijenti ©odda li jkollhom bΩonn l-assistenza tal-A©enzija. Óaddiema Soçjali fi ˙dan dan is-servizz jassessjaw il-kaΩ u jie˙du l-azzjonijiet neçessarji skont il-kaΩ.

– Is-Servizz ta’ Vjolenza Domestika huwa speçjalizzat ta’ ˙idma soçjali li jing˙ata lil adulti vittmi ta’ abbuΩ, u lit-tfal tag˙hom, jekk ikun il-kaΩ.

– L-A©enzija Appo©© tmexxi wkoll ix-xelter ta’ emer©enza, G˙abex. Din ir-residenza tilqa’ nisa li huma vittmi ta’ vjolenza domestika u lil uliedhom.

– Servizz ie˙or li jikkumplimenta lil dawn iΩ-Ωew© servizzi hu l-Men’s Service. Dan is-servizz joffri g˙ajnuna lil dawk l-ir©iel li jkunu qed iwettqu abbuΩ f’kuntest ta’ vjolenza domestika, ˙alli dawn ikunu jistg˙u jibdlu lim©iba tag˙hom.

– L-A©enzija Appo©© tirçievi rapporti dwar allegat abbuΩ jew dwar tfal li jinsabu f’riskju ta’ abbuΩ, minn diversi sorsi fosthom is-Supportline 179 u servizzi o˙ra tal-A©enzija.

– Dawn ir-rapporti ji©u investigati mis-Servizz g˙all-Óarsien tat-Tfal li hu mag˙mul minn professjonisti m˙arr©a fil-qasam speçjalizzat tal-protezzjoni tat-tfal.

– Il-fostering jipprovdi opportunità lil dawk it-tfal u adolexxenti li jkunu g˙addejjin minn diffikultajiet familjari, biex ikollhom ambjent ta’ familja a˙jar fejn ikollhom l-im˙abba u s-sigurtà li g˙andhom bΩonn. Dawn id-diffikultajiet jinkludu sitwazzjonijiet ta’ problemi ta’ sa˙˙a, abbuΩ minn sustanzi, mewt, abbuΩ fuq it-tfal, fost lo˙rajn.

– L-A©enzija Appo©© toffri numru ta’ servizzi filkomunità. Dawn jing˙taw fil-kumplessi tal-AÇÇESS li jinsabu fil-Birgu, il-Belt Valletta, il-Qawra, l-Imsida u B’Kara.

– Is-servizzi fil-komunità huma responsabbli li jag˙rfu l-bΩonnijiet tar-residenti u tal-komunità li fiha jkunu qed joperaw. L-g˙an ta’ dawn is-servizzi huwa li problemi soçjali ji©u indirizzati kmieni kemm jista’ jkun, qabel jiΩviluppaw fi problemi aktar serji. Dan isir permezz ta’ kuntatt dirett kemm mar-residenti kif ukoll ma’ entitajiet o˙ra fl-istess komunità.

– L-A©enzija Appo©© toffri wkoll servizz ta’ social worker fl-isptarijiet biex ikunu jistg˙u ja˙dmu mal-pazjenti tal-isptar sabiex jg˙inuhom juΩaw ir-riΩorsi personali tag˙hom u dawk tal-komunità bl-a˙jar mod possibbli.

– Supportline 179 huwa offrut fuq baΩi ta’ 24 sieg˙a kuljum u joffri sapport f’aktar minn 60 sitwazzjoni differenti fosthom vjolenza domestika, abbuΩ fuq it-tfal, ˙sibijiet ta’ suwiçidju, solitudni, diffikultajiet emozzjonali u problemi ta’ m©iba fost l-o˙rajn.

– Childwebalert.com huwa s-sit fejn adult g˙andu jirraporta materjal indiçenti li jiltaqa’ mieg˙u fuq l-internet.

08 08|03|2015

kullhadd.com

kÓ LokALI

IL-JUM InTERnAZZJonALI TAL-MARA 2015

TISÓIÓ FIn-nISA, TISÓIÓ FL-UMAnITÀ Illum in-nies kollha madwar id-dinja se jing˙aqdu flimkien biex jiççelebraw il-Jum Internazzjonali tal-Mara. F’din il-©urnata storika se jkunu kkommomerati d-diffikultajiet u l-kisbiet li g˙addew minnhom in-nisa tul l-istorja u dawn jinkludu l-©ustizzja soçjali, l-ugwaljanza, il-paçi u l-iΩvilupp, fost o˙rajn.

Lorraine Spiteri, içChairperson talKonfederazzjoni Maltija g˙allOrganizzazzjonijiet tan-Nisa (MCWO) sostniet li f’din il©urnata l-MCWO qed tappella lill-awtoritajiet u lill-partiti politiçi u lil dawk li jistg˙u jag˙mlu differenza biex jag˙mlu l-parti tag˙hom firrigward tad-drittijiet umani tan-nisa u l-ugwaljanza bejn is-sessi.

Sinjali poΩittivi mill-Gvern Ir-rwol tan-nisa fil-˙ajja pubblika, ekonomika u soçjali kienu t-temi prinçipali diskussi waqt laqg˙a li lEΩekuttiv ta’ Nisa Laburisti (NL) kellu mal-Prim Ministru u Mexxej Laburista Joseph Muscat fl-okkaΩjoni ta’ Jum ilMara. Il-Mexxej Laburista

“L-a©enda tal-ugwaljanza mhix biss ta’ ministeru wie˙ed imma saret l-a©enda tal-Gvern kollu tul dawn l-a˙˙ar sentejn” – il-PM Joseph Muscat Joseph Muscat qal li l-a©enda femminista hija prijorità g˙allGvern u g˙all-pajjiΩ. Óatriet importanti fil-pajjiΩ b˙al dik ta’ President tar-Repubblika, o˙rajn f’diversi entitajiet pubbliçi u poΩizzjonijiet o˙ra ta’ tmexxija fi strutturi differenti fil-pajjiΩ illum huma okkupati min-nisa. Dan juri bil-fatti li l-Gvern ja©ixxi fuq dak li jemmen fih.

Filwaqt li l-Gvern qed iniedi iniΩjattivi u miΩuri li jsostnu din l-a©enda, qieg˙ed ifittex ukoll li jsib soluzzjonijiet fittul g˙al numru ta’ sfidi li jiffaççjaw in-nisa f’pajjiΩna.

Inizjattivi b˙alma huma dawk taç-childcare b’xejn, ilgaranzija tax-xog˙ol g˙aΩΩg˙aΩag˙ u l-©lieda kontra lprekarjat huma wkoll mizuri li minnhom qed jibbenifikaw

Ritratt: DOI: MARTIN ATTARD in-nisa daqskemm l-ir©iel. Óidma sfiqa tal-Gvern “Il-˙idma intensiva tal-Gvern fil-qasam tal-˙olqien talimpjiegi g˙andha wkoll sinifikat g˙ax aktar nisa fiddinja tax-xog˙ol illum ifisser ukoll li fil-futur ikollna anqas nisa li jispiççaw foqra fis-soçjetà g˙ax ma jkollhomx pen-

sjoni min˙abba li ma jkunux ˙allsu kontribuzzjonijiet.

Huwa g˙alhekk li l-Gvern qed ja˙dem bis-s˙i˙ fl-oqsma kollha biex jara li n-nisa f’pajjiΩna jimxu ’l quddiem billi l-Gvern jipprovdi lg˙odda neçessarja,” qal ilPrim Ministru u Mexxej Laburista Joseph Muscat. Minna˙a tag˙ha Claudette Abela Baldacchino President ta’ NL qalet li l-organizzazzjoni tinsab im˙e©©a bis-sinjali poΩittivi li qed jibg˙at il-Gvern. Il˙idma tal-Gvern hija eΩempju ˙aj ta’ kemm il-Gvern qed ja˙dem bis-s˙i˙ fl-oqsma politiçi, ekonomiçi u soçjali biex aktar nisa jimxu ’l quddiem f’˙ajjithom.

Abela Baldacchino qalet li Jum il-Mara din is-sena ser ikun qed ji©i ççelebrat flisfond ta’ kampanja elettorali g˙all-elezzjoni tal-kunsilli lokali. Qalet li jkun f’waqtu li ji©i eΩaminat kif, filwaqt li fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew kellna suççess kbir g˙an-nisa, madankollu, meta wie˙ed i˙ares lejn il-livell ta’ kunsilli lokali u anke nazzjonali, in-numru ta’ kandidati femminili huwa Ωg˙ir wisq.

F’MALTA HAwn Zoo wIEÓED ILLEGALI L-illegalità fiΩ-zoo tiddependi mill-mod kif qeg˙din ji©u esposti l-annimali lill-pubbliku u mhux g˙ax idda˙˙lu illegalment. Dan ©ie spjegat f’risposta parlamentari mog˙tija mill-Ministeru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima Leo Brincat li qal li, skont tag˙rif mi©bur mill-Uffiççju tas-Segretarjat Parlamentari g˙all-Biedja, Sajd u Drittijiet tal-Annimali, l-annimali inkwistjoni ©ew introdotti f’Malta skont irregolamenti applikabbli.

Dan iΩda, minbarra fil-kaΩ tal-babwini li, meta ©ew

importati, setg˙u biss imorru fi stabbiliment re©istrat u mhux f’kollezzjoni privata. Meta l-awtoritajiet veterinarji indunaw b’dawn il-babwini sar attentat biex jintbag˙tu lura minn fejn ©ew, iΩda dan ma rnexxiex.

Min˙abba f’hekk l-awtoritajiet kienu ddeçidew li jit˙allew Malta minflok jinqatlu.

Hawnhekk, Brincat fakkar illi l-illegalità fil-post privat inkwistjoni se˙˙et mhux meta n©abu l-annimali u nΩammu fi stabbiliment privat, iΩda meta l-istess stabbiliment infeta˙ g˙all-pubbliku g˙al aktar minn

sebg˙at ijiem f’sena u b’sa˙˙a t’hekk sar zoo illegali u mhux iktar kollezzjoni privata.

Ta’ Óal Farru© huwa l-uniku zoo illegali f’Malta hekk kif definit fl-AvviΩ Legali illi jirregola dan it-tip ta’ stabbiliment f’pajjiΩna. Madankollu, is-Segretarjat Parlamentari g˙ad-Drittijiet tal-Annimali spjega li lpoΩizzjoni ta’ dan l-istabbilment tista’ ti©i rregolarizzata jekk jissodisfa l-˙ti©ijiet kollha tal-li©i, Ωvilupp li jpo©©i lis-servizzi veterinarji f’poΩizzjoni li jag˙tu liçenzja g˙al zoo.

SEJÓA GÓAT-TÓADDIR TAL-ICT

Matul l-ewwel laqg˙a tal-Kunsill tal-Ambjent ta˙t il-Presidenza tal-Latvja fi Brussell, il-Ministru g˙allIΩvilupp Sostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat g˙amel sej˙a g˙at-t˙addir tas-settur tal-ICT bil-g˙an li jissokta t-tkabbir u l-˙olqien ta’ impjiegi marbutin mal-politika tat-t˙addir.

Meta tkellem dwar l-a©enda dinjija g˙al wara l-2015, il-Ministru Brincat qal li s-suççess tag˙ha jiddependi minn koerenza s˙i˙a fil-livelli kollha li tiΩgura li l-politika tal-Gvern tkun ta˙dem favur tnaqqis fil-faqar u Ωvilupp sostenibbli.

Il-Ministru Brincat kellu wkoll laqg˙a formali mal-Kummissarju Miguel Arias Canete li matulha esprima x-xewqa ta’ Malta li minkejja l-fatt li hija l-aktar grupp ta’ stati ambizzjuΩi, l-Unjoni Ewropea g˙andha ta˙dem kontra li jkun hemm riΩultati negattivi mil-laqg˙a f’Pari©i, aktar u aktar meta llaqg˙a li jmiss se tkun preseduta minn stat membru tal-UE.

LOkALI kÓ

08|03|2015 09

kullhadd.com

L-IMMIGRAZZJONI IRREGOLARI FIL-QUÇÇATA TAL-AÌENDA TAL-KUMMISSJONI EWROPEA

Il-PRESSJONI TAL-GVERN MALTI QED TÓALLI L-FROTT

GLEN FALZON glen@kullhadd.com Nhar l-Erbg˙a li g˙adda lKummissjoni Ewropea (KE) nediet a©enda Ewropea biex ikun indirizzat bis-serjetà lfenomenu tal-immigrazzjoni irregolari fl-Ewropa. Fil-fatt, ilKulle©© tal-Kummissarji ltaqg˙u f’dibattitu biex ikun hemm infurzar fl-isforzi tal-Unjoni Ewropea (UE) biex din tkun tista’ tilqa’ g˙all-mew©a enormi ta’ immigranti irregolari flEwropa, b’mod speçjali filba˙ar Mediterran min˙abba lkonflitt li hemm g˙addejjin b˙alissa.

L-Ewropa g˙andha l-obbligu morali li tie˙u azzjonijiet konkreti minnufih Fid-dawl ta’ dan, il-Prim Ministru Joseph Muscat sa˙aq li l-UE g˙andha l-obbligu morali biex tie˙u azzjonijiet illum qabel g˙ada dwar l-immigrazzjoni irregolari. Dan qalu waqt li kien qed jindirizza konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti f’Pari©i dwar l-immigrazzjoni u s-sitwazzjoni fil-Mediterran preçiΩament l-g˙ada li l-KE ddiskutiet din it-tema.

B’reazzjoni g˙at-tnedija tala©enda Ewropea biex l-Ewropa tie˙u aktar passi konkreti f’dan ir-rigward, il-Prim Ministru fisser li ming˙ajr paçi ma jistax ikun hemm stabbiltà, u ming˙ajr stabbiltà ma jistax ikun hemm prosperità. G˙aldaqstant, huwa obbligu tal-Ewropa llum biex ta˙dem bl-g˙an li tissolva lproblema tal-immigrazzjoni irregolari.

Il-Prim Ministru fisser kif sa issa l-Ewropa ma tantx sarrfet f’fatti u fil-verità s-sitwazzjoni ©iet indirizzata mill-Italja blg˙ajnuna, Ωg˙ira kemm hi Ωg˙ira imma sinifikanti, ta’ Malta u dan g˙ax konna qed nag˙tu l-assi kollha tag˙na militari biex insalvaw il-˙ajjiet li jkunu bejn sema u ilma. Huwa Ωied jg˙id li wie˙ed jittama li issa l-Ewropa tg˙addi mill-

kliem g˙all-fatti u ma tibqax passiva.

Qal ukoll li Malta se tibqa’ tappo©©ja wkoll il-forzi tanNazzjonijiet Uniti u sostna li bidliet jistg˙u jse˙˙u biss minn proçess politiku li jwassal g˙al gvern komuni. Madankollu, jemmen li biex dawn il-bidliet ikunu verament ta’ suççess, ilproçess irid jg˙addi mil-Libjani g˙al-Libjani. Fl-a˙˙ar nett, ilPrim Ministru enfasizza li rrealtà ˙arxa tal-lum g˙andha ssir xi ˙a©a tal-passat u dan biex nilqg˙u fostna Ωmien ta’ aktar stabbiltà, prosperità u paçi.

L-immigrazzjoni irregolari fil-quççata tal-a©enda Ewropea Fl-ewwel laqg˙a ta’ nhar lErbg˙a li g˙adda, l-ewwel Viçi President tal-KE Frans Timmersmans sostna li limmani©©jar tal-immigrazzjoni huwa ta’ sfida kbira g˙allEwropa kollha u g˙alhekk, issa

wasal iΩ-Ωmien biex ikun hemm ˙idma kollettiva biex dan ilfenomenu jkun indirizzat b’mod ˙olistiku.

Apparti minn hekk, Timmermans spjega kif issa wasal iΩ-Ωmien biex jittejjeb luΩu a˙jar tar-riΩorsi li g˙andha l-UE u dan biex tinkiseb solidarjetà ta’ vera u r-responsabbiltà tibda tinqasam ugwalment bejn l-Istati Membri kollha talUE. Fil-fatt, Timmermans Ωvela wkoll li f’Mejju li ©ej se tkun ippreΩentata a©enda ©dida dwar l-immigrazzjoni b’governanza mtejba u dan bl-g˙an li s-sistema tal-aΩil tkun imsa˙˙a, ikun hemm aktar infurzar kontra l-immigrazzjoni irregolari u jkun Ωgurat li l-fruntieri jkunu aktar siguri.

Il-PM Malti jing˙ata ra©un Ta’ min isemmi li ftit taΩ-Ωmien ilu, waqt intervista li xxandret fuq l-istazzjon tal-a˙barijiet CNN, il-Prim Ministru Joseph Muscat kien qal li l-UE mhijiex

qed toffri soluzzjonijiet g˙allproblema tal-immigrazzjoni irregolari. Fil-fatt, huwa kien qal ukoll li kellna sitwazzjoni fejn luniçi soluzzjonijiet li qed ji©u offruti, mhumiex soluzzjonijiet offruti mill-Unjoni Ewropea, iΩda minn pajjiΩi individwali, b˙al Mare Nostrum immexxija mill-Italja. Kien qal ukoll li pajjiΩi b˙al Malta u l-Italja, li

jinsabu fil-fruntiera, m’g˙andhomx i©©orru r-responsabbiltà kollha wa˙idhom.

Dan id-diskors jidher li fla˙˙ar ma waqax fuq widnejn torox u dan g˙ax issa l-UE hija aktar miftu˙a g˙all-bidla filmod ta’ kif timmani©©ja l-immigrazzjoni irregolari wara llaqg˙at li kien hemm proprju nhar l-Erbg˙a li g˙adda.

10 08|03|2015

kullhadd.com

TiVi AwARds

kÓ opINjoNI

o˙ra tal-programm segwita minn turrun ta’ reklami. Insomma, Alla ˙ares inkompli nikteb g˙ax ma nieqaf qatt u jkolli nuΩa l-pa©na ta’ ˙dejja. Imma dawn huma lavvenimenti kummerçjali lokali li niltaqg˙u mag˙hom ta’ kuljum, jekk jista’ jkun il-˙in kollu.

L-ikla tal-Milied

MINN

SALVU

CANALE

Forsi façli li toqg˙od bilqieg˙da tara u tlablab b’idejk fuq Ωaqqek u tmaqdar biss. Ma ninsewx li a˙na Ωg˙ar u llimitati iΩda kapaçi nkunu daqs l-aqwa nies. Kapaçi nkunu daqs l-Amerikani, l-IngliΩi jew it-Taljani. Mhux fil-futbol g˙ax g˙adna lanqas bdejna, imma meta ni©u biex norganizzaw avvenimenti kapaçi nuru kemm a˙na kbar. Is-sena li ntemmet kellna ammont ta’ avvenimenti li Ωgur saddew ˙alq kul˙add.

Ja˙asra, a˙na titfag˙na lura dik il-˙a©a li rridu nsiru sinjuri malewwel, jekk jista’ jkun f’24 sieg˙a nimma©inawna JR ta’ Dallas! Kif no˙olmu biex nag˙mlu programm mal-ewwel irridu nda˙˙lu xebg˙a paroli u qrid ta’ bejg˙. Kul˙add tieg˙u tajjeb, kul˙add g˙andu l-aqwa offerti, imma insomma, fl-a˙˙ar milla˙˙ar the proof is in the eating.

Meta naslu g˙all- after sales,

imbag˙ad hemm inkunu nafu kemm a˙na kapaçi. Jien kulma qieg˙ed nag˙mel hu li n˙arbex is-soltu kelmiet dwar x’naraw fuq l-iskrin iç-çkejken. Kif taqbad tara programm mal-ewwel jg˙idulek li se jkollu t-tqeg˙id ta’ prodott, imbag˙ad kif jibda nibdew illitanija ta’ min sponsorja xxag˙ar, il-˙wejje© u issa ddwiefer. Imbag˙ad nieqfu g˙al ftit reklami u kif nid˙lu fl-istudio niltaqg˙u mal-bejjieg˙ tal-heaters.

Wara diskursata ma taqta’ xejn ilpreΩentatur jg˙id fejn jinsabu l˙wienet tal-heaters, u kif ilesti ner©g˙u no˙or©u barra mill-istudio g˙al aktar reklami li, ironikament, l-ewwel reklam ikun tal˙anut tal-heaters.

Wara sensiela ta’ reklami mmorru biex ner©g˙u nippruvaw inkomplu bil-programm, issa jmiss ir-rokna tat-tisjir, iva, o˙ro© il-g˙a©eb li f’kull programm g˙andna kok. Wara li

dan jispjega x’ser isajjar, ilpreΩentatur ipo©©i bilqieg˙da u jag˙mel kwarta xog˙ol siewi nieqes mill-bejg˙ u jintervista lil xi ˙add partikulari.

Ara ma ta˙sbux li dan idum hekk, g˙ax f’˙in minnhom jitfag˙lek jingle ˙elwa u tara lpreΩentatur mirdum ©o xi xebg˙a ˙wejje© kollha tal-a˙˙ar moda importanti, bil-bejjieg˙ jiffanfra x’“xelta vasta” g˙andhom fil-˙wienet bi stokkijiet kbar li jid˙lu l-©img˙a kollha, kuluri vivaçi li iΩda dejjem moda liswed jew il-blu skur. Wara li lbejjieg˙ ma jag˙tix çans ifendi wa˙da lill-preΩentatur tarah jie˙u r-ridni f’idejh u jg˙id li d-darba li jmiss se j©ib stokkijiet o˙ra ta’ aktar ˙wejje©. Nist˙ajlu John Bundy waqt ix- Xarabank jistieden ru˙u b’idejh.

Wara t-telebejg˙, li importanti jkollna miktub fuq il-parti ta’ isfel tal-iskrin, ner©g˙u naraw jingle

Bdejna ix-xahar tal-penitenzi u tas-sagrafiççji li, jekk jista’ jkun, irridu nsumu g˙al diversi sig˙at.

Imma m’ilux TVM kissru kollox, g˙ax dehret Angie Laus, mhux waqt il-programm tag˙ha, tintervista wie˙ed li tg˙idx kemm fta˙ar kemm se jkollhom ikel irristoranti tag˙hom il-Milied li ©ej, kemm lejlet il-Milied, dakinhar tal-Milied u fl-Ewwel tas-Sena.

Jien g˙adni sa issa ççassat g˙al TVM x’riedu jg˙idu biha li ˙allew reklam g˙addej f’dawn iΩΩminijiet tar-Randan. Imma jista’ jag˙ti l-kaΩ ukoll li dan kien qieg˙ed ja˙seb bil-quddiem u kien qieg˙ed jipprepara kemm se jkollu ikel g˙all-Milied li ©ej, allura ˙aseb kmieni. Mhux hekk!?

U g˙andu jkun beda jie˙u l-prebookings. Importanti li Angie Laus kompliet mieg˙u u qaltlu li l-ikel tar-ristoranti tieg˙u huwa vera abbundanti g˙ax hi marret kemm-il darba.

Insomma, minn dan il-pajjiΩ li huwa ç-çentru tal-univers stenna kollox, a˙na l-kings tal-Ewropa u tal-Mediterran. Mhux ta’ b’xejn li skont l-a˙˙ar sonda©© il-Maltin huma w˙ud mill-aktar nies kuntenti fl-Ewropa, u mhux ta’ b’xejn li l-a˙˙ar stokks tal-Gvern inbelg˙u. Min g˙andu l-bΩar ˙allih ˙a jroxx, u l-Prim tag˙na kuntent aktar milli kieku l-Milan reb˙u t-Tazza taç-Champions.

Is-sliem niltaqg˙u d-die˙la.

GRAZZI LI INTI MARA

Patri Mario Attard

Kemm hu importanti g˙alina li nag˙rfu u niççelebraw lill-eroji u l-erojini tag˙na!” Din is-sentenza ma ˙ar©itx minn fommi, il-Patri! Imma minn fomm ilpoeta Afrikana-Amerikana, Maya Angelou. U llum, il-Óadd 8 ta’ Marzu, il-Jum Internazzjonali tal-Mara, il-jum li fih ji©u ççelebrati l-kisbiet tannisa fl-istorja u fil-pajjiΩi kollha ta’ ta˙t is-sema, jiena wkoll nixtieq ning˙aqad mal-kor talumanità biex infa˙˙ar u nuri lapprezzament kbir tieg˙i u talKnisja tad-don ta’ kull mara.

Il-mara hija kbira g˙ax hi mara! Il-mara m’g˙andhiex ˙afna paroli u fta˙ir. It-tlablib mhux ˙abib tag˙ha! Anzi, fi kliem l-eks-Prim Ministru IngliΩa Margaret Thatcher: “Jekk trid xi ˙a©a li ting˙ad itlob ra©el.

Imma jekk trid xi ˙a©a li ti©i mwettqa itlob mara.” Il-mara azzjoni to˙odha. U to˙odha g˙ax tara li hemm ©id kbir f’li tittie˙ed. M’g˙andniex xi ng˙idu, hawnhekk nid˙lu filkwistjoni tal-g˙aΩla. Jew mara tin©arr mit-tajjeb, mis-sewwa u mill-fejqan; inkella tin˙akem mill-˙aΩen, mill-qerq u mir-rabja infernali li twassalha g˙allvendetti tal-biΩa’. F’idejha ttmun! Imma, g˙ax nemmen u nafda li l-mara hija qawwija u umli biΩΩejjed li t˙alli l-ma˙fra, il-˙niena, is-sabar u l-perseveranza f’dak li hu qaddis imexxu lil ˙ajjitha, nixtieq insemmi x’kapaçi tag˙mel ‘mara ta’ ˙ila’ (Prov 31:10).

Mara ta’ ˙ila tirçievi! B˙al Marija hija lesta li tirçievi l-missjoni li Alla bag˙atha tag˙mel fuq din l-art. Sa˙ansitra ©isimha stess ©ie ma˙luq biex jirçievi ˙ajja ©dida. Ara ftit kif il-bniedem jitnissel f’©ufha! Jikber! U jissa˙˙a˙! U, meta jasallu l-waqt, il-mara, wara li tkun temg˙etu u sqietu fi ˙danha, tvarah fid-dinja biex ikun rigal g˙all-o˙rajn.

Imma din hija faççata wa˙da tal-mara. Il-mara kapaçi tilqa’ f’qalbha u fl-ispirtu tag˙ha lillo˙rajn. Il-mara kapaçi tapprezza u tara s-sbu˙ija ta’ dak kollu li hu tal-g˙a©eb fl-umanità. Ilmara tassew tirçievi meta ta˙dem favur il-˙ajja umana.

Sa˙ansitra tinfluwenza fid-dinja tax-xog˙ol u fil-kultura ta’ madwarna li jsa˙˙u l-familja!

Is-sensittività hija wkoll kwalità sabi˙a o˙ra li g˙andha lmara. Il-mara kapaçi tinduna

minn qabel bil-bΩonnijiet u ttamiet tal-futur tag˙ha. Il-mara g˙andha l-qawwa li tinfluwenza li©ijiet li jag˙rfu b’©ustizzja ddinjità ta’ min qieg˙ed ibati. Ilmara kapaçi tiddefendi nisa o˙ra li spiççaw vittmi tal-prostituzzjoni, tal-industrija tas-sess u tal-pornografija. Il-mara hija m˙ejjija, min-natura tag˙ha, li teΩerçità s-sensittività tag˙ha biex l-umanità ta’ kull persuna ti©i m˙arsa.

Xi ng˙idu mbag˙ad g˙all-virtù tal-©eneroΩità? X’ma tag˙milx ilmara biex tkun ta’ barka g˙allbΩonnijiet tal-komunità fejn tg˙ix u l-professjoni li t˙addem?

Il-Kelma ta’ Alla tkellimna dwar l-ospitalità ©eneruΩa ta’ Marta u Marija meta kienu jilqg˙u lil Ìesù g˙andhom. Ìesù wera interess kbir fil-˙ajjiet tan-nisa u tal-ambjent tag˙hom. Ìesù stedinhom biex jie˙du sehem fix-

xog˙ol tieg˙u. Ìesù fada filqlub ©eneruΩi tan-nisa li kienu qeg˙din jie˙du ˙siebu g˙ax g˙arfu kemm kellu bΩonn ji©i milqug˙, im˙e©©e© u mifhum fil-missjoni tieg˙u. Il-©eneroΩità naturali tal-mara hija arma kontra tip ta’ xjenza li ©©ib ta˙t saqajha lid-dinjità tal-bniedem.

In-nisa juru l-©eneroΩità tag˙hom g˙ax ikabbru r-rispett u l-im˙abba lejn il-bniedem kontra l-isfruttament li dan jirçievi mix-xjenza u tteknolo©ija.

Fl-a˙˙ar nett il-mara hija mara meta t˙addem il-maternità tag˙ha. Anzi! Issib okkaΩjonijiet fejn tista’ t˙addimha b’modi ©odda! Il-mara hija mara meta turi l-maternità spiritwali, effettiva u kulturali tag˙ha malo˙rajn. Meta tisma’ u tfarra© lil min irid jit˙addet l-u©ig˙ tieg˙u.

Meta tg˙id dik il-kelma ta’ g˙erf li biha l-persuna m˙awda tara xaqq dawl biex to˙ro© miççirku vizzjuΩ li tkun qieg˙da fih.

Il-mara tkun omm meta ma tperriçx l-inkwiet imma, blg˙aqal u s-sabar li Alla ta, issib modi fejn il-problemi ji©u solvuti b’wiçç il-©id. G˙ax il-mara, g˙ax hija omm tassew, temmen li t-tajjeb ma jag˙milx storbju, g˙ax l-istorjbu ma jag˙milx tajjeb!

Grazzi li int mara! Id-dinja, issoçjetà, il-Knisja, il-familja, insomma, l-univers kollu, rikonoxxenti lejk g˙all-©id kbir li qed tag˙mel! Grazzi li int mara!

opINjoNI kÓ

08|03|2015 11

kullhadd.com

TUL DAWN L-AÓÓAR ÓMISTAX Il-kafè u l-OppoΩizzjoni

Catherine Fenech Membru fl-EΩekuttiv Nazzjonali tal-Partit Laburista

Igerbu l-©ranet u malajr jg˙addu ˙mistax. Ji©ru tant avvenimenti interessanti li jqanqlu diskussjoni u xi ftit jew wisq kontroversji.

B’OppoΩizzjoni li g˙andna f’pajjiΩna l-kontroversji ma jonqsu qatt. Dejjem ifittxu ma xiex se jaqbdu biex jippruvaw içappsu r-reputazzjoni tal-Gvern, jitfg˙u dell ikrah fuq il-Prim Ministru u jnessu ˙idmet il-Gvern li qed tag˙ti l-frott bil-provi.

L-a˙˙ar tibna li qabdu mag˙ha tal-PN hija l-kaΩ talCafè Premier. “Xamma ta’ korruzzjoni,” qalulna. Xi ˙lew! Il-kelma ‘korruzzjoni’ sa fl-a˙˙ar sabet posta filvokabolarju tal-PN. “G˙andu jirriΩenja l-Prim Ministru,” qalulna, g˙ax inda˙al personalment fil-ftehim tax-xiri tal-Cafè Premier. Jewwilla g˙adhom ja˙sbu li huma qeg˙din fil-Gvern u dak li hu tag˙hom qed jag˙tuh lillGvern Laburista. Saqsew lillPartit Laburista jekk iltaqax mas-sidien tal-Cafè Premier qabel l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali u jekk is-sidien tawx donazzjonijiet lill-Partit Laburista.

U, ˙a©a talg˙a©eb, il- boomerang daret fuqhom g˙ax sirna nafu li lPartit Nazzjonalista ltaqa’ mas-sidien tal-Cafè Premier qabel l-elezzjoni ©enerali.

Sirna nafu li s-sidien qatt ma taw donazzjonijiet lill-Partit Laburista. Imma dan mhux biΩΩejjed; l-istorja tkompli.

Is-sidien stqarrew li huma taw donazzjonijiet lill-Partit Nazzjonalista u esponenti talPartit Nazzjonalista. Tajba wkoll din!

G˙iduli intom, g˙eΩieΩ qarrejja, kif qatt tista’ lOppoΩizzjoni Nazzjonalista tibda ti©bor ©ie˙ha u l-kredibbiltà meta tipprova to˙ro© tfu˙ u ta’ erojina minn kontroversja, imbag˙ad insibu li fil-borma tal-istess kontroversja hemm ir-riçetta tag˙hom li kewsu tant tajjeb huma. IlKap tal-OppoΩizzjoni qal li mhux ixomm ri˙a ta’ kafè ˙ier©a mill-Cafè Premier. Ma nag˙tihx tort hux, g˙ax a˙na lkoll ukoll g˙adna nistennew ir-ri˙a tal-kafè biex tibda to˙ro© mill-kafetterija l-©dida li wieg˙ed li se jifta˙ fid-Dar Çentrali.

L-emorra©ija tkompli U b’din is-sitwazzjoni kemxejn medjokri fuq il-bankijiet tal-OppoΩizzjoni mhux ta’ b’xejn li l-urugan li ˙akem lill-PN ma jistax jo˙ro© minnu, ji©ri kemm ji©ri l-Kap tal-OppoΩizzjoni.

Lemorra©ija interna fi ˙dan ilPN donna li ma tistax tieqaf.

Il-bieb huwa miftu˙ bera˙ g˙an-nag˙a© mitlufa u kif ukoll g˙al nies ©odda, qalulna. Imma donnu l-messa©© mhux jasal g˙ax aktar esponenti tal-PN qed jitilqu lillpartit li ilhom is-snin kbar jimmilitaw fih g˙ax qed i˙ossu lil l-partit tag˙hom m’g˙adux jilqag˙hom u jap-

pella g˙alihom, i˙ossu li lbidla saret fil-PN, imma lbidla saret g˙all-ag˙ar. Din il-©img˙a smajna b’Ωew© esponenti o˙ra ta’ stoffa fi ˙dan il-PN li ddeçiedew li jaqtg˙u l-korda minn malpartit tag˙hom. Mhumiex sinjali sbie˙ g˙al dan il-partit li qed jipprova jer©a’ jibni lkredibbiltà tal-poplu fih u minflok qed jitlef aktar mill-

fiduçja ta’ niesu stess li kienu jimmiltaw b’passjoni fil-partit.

Bil-bieb miftu˙ bera˙, ilKap tal-OppoΩizzjoni ma tantx qed jag˙mel suççess.

A˙jar jag˙laq dak il-bieb tadDar Çentrali g˙ax aktar hemm nies ˙er©in milli nies de˙lin. Il-poplu mhux mazzun. Il-bidliet imqanΩ˙a, koΩmetiçi u ta’ konvenjenza

jag˙rafhom il-poplu. Jaf jiΩen u jifhem u jirra©una li ©aladarba esponenti li ilhom tant snin jimmilitaw bis-s˙i˙ fil-PN mhumiex i˙ossuhom komdi u milqug˙a aktar filpartit tag˙hom, a˙seb u ara kemm se jag˙mluhielhom komda u milqug˙a persuni ©odda li g˙andhom valuri politiçi differenti minn tag˙hom.

12 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ opInjonI

InÌeddu d-determInazzjonI ÛagÓÛugÓa fIl-KunsIllI loKalI

Adrian Dominic Ellul Memebru FÛL

Fil-11 ta’ April li ©ej il-Partit Laburista se jkun impenjat b’appuntament ie˙or importanti, dak tal-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali.

Qed insegwi din il-kampanja

g˙al diversi ra©unijiet. Wa˙da minnhom hija li ˙afna minn s˙abi se jkunu qed jikkontestaw dawn l-elezzjonijiet.

G˙alkemm forsi ma naqbilx ma kull wie˙ed minnhom politikament, nixtiqilhom l-aqwa riΩultat. Ra©uni o˙ra hija li, jekk Alla jrid, jien ukoll ning˙ata ççans nirrapreΩenta l-komunità ta’ San Ìiljan f’isem il-Partit Laburista.

L-ener©ija li tinsab fost il-kandidati Laburisti Ωg˙aΩag˙ hi fenomenu li ser iwassal biex numru kbir ta’ votanti li ser jivvutaw g˙all-ewwel darba jikkonvinçu ru˙hom li l-moviment Laburista huwa l-aqwa g˙aΩla g˙all-komunitajiet tag˙na. M’hemmx dubju li ΩΩg˙aΩag˙ tal-lum qeg˙din ifittxu movimenti liberali u qeg˙din jiskartaw bi stmerrija partiti li j˙addnu prinçipji konservattivi. Kif iΩ-Ωg˙aΩag˙ talbiera˙ bnew pajjiΩna, iΩΩg˙aΩag˙ tal-lum se jwasslu lil Malta g˙al iktar suççessi fil-

komunitajiet tag˙na u fuq baΩi nazzjonali.

Filwaqt li l-Partit Laburista qed imexxi kampanja poΩittiva fejn qed imur quddiem l-elettorat b’wiççu minn quddiem u juri xxog˙ol li sar tul dawn l-a˙˙ar sentejn, il-kantaliena tal-Partit Nazzjonalista waqt din il-kampanja saret fuq ‘skandlu’ ie˙or li, aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien, aktar qed jo˙ro© li ma kien skandlu xejn. B˙al dejjem, ilPartit Nazzjonalista ta’ Simon Busuttil qed ikompli bit-tradizzjoni mibdija mill-mexxej ta’ qablu u jippreferi s-sensazzjonaliΩmu fuq il-fatti.

In-nuqqas ta’ kredibbiltà talPartit Nazzjonalista tinsab fil-fatt li l-PN jippreferi jakkuΩa lillPartit Laburista bl-iΩbalji tieg˙u, iΩda g˙al ra©unijiet ovvji ma jsemmix l-istejjer ta’ suççess li qed i©©ib mag˙ha din l-amministrazzjoni Laburista. Il-PN jasal ji©©ustifika wkoll it-tmexxija ˙aΩina ta’ çertu kunsilli ta’ ma©©oranza Nazzjonalista li

kellu madwar Malta.

Il-˙a©a li tinkwetani l-iktar f’din il-kwistjoni hija l-attitudni mmatura tal-Partit Nazzjonalista. Fil-verità, din listrate©ija tal-Partit Nazzjonalista ser tkun qed to˙loq ©enerazzjoni o˙ra ta’ Ωg˙aΩag˙ diΩilluΩi mill-politika li jaraw il-kunsilli lokali biss b˙ala estensjoni talburokrazija. Ìenerazzjoni o˙ra ta’ Ωg˙aΩag˙ li tara l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali b˙ala log˙ba o˙ra ma˙mu©a bejn ilpartiti. Konvint li dan kollu ma kienx parti mill-viΩjoni ta’ min nieda l-kunsilli lokali b˙ala strutturi lokali ta’ devoluzzjoni tal-poter. ’Il bog˙od minn dan kollu, konvint li dawn l-elezzjonijiet ser ikunu okkaΩjoni ©dida biex b˙ala moviment ner©g˙u n©eddu l-impenn tag˙na favur kunsilli aktar viçin in-nies b’membri Ωg˙aΩag˙ u determinazzjoni akbar minn qatt qabel biex nibnu komunitajiet a˙jar g˙ar-residenti.

EDITORJAL kÓ

08|03|2015 13

kullhadd.com

www.kullhadd.com INDIRIZZ POSTALI ÌuRNALISTI REkLAMI IMPAÌNAR u DISINN

Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717 Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

EDITORJAL

IÛ-ÛMIEN ITIR!

Hekk jg˙id il-Malti: li iΩ-Ωmien itir. Qisu lbiera˙ meta n-nies da˙lu bl-eluf tag˙hom il-Belt biex jilqg˙u lil Joseph Muscat jie˙u l-©urament ta’ Prim Ministru. Wara 25 sena fl-OppoΩizzjoni, il-partitarji Laburisti riedu jtiru bil-fer˙.

IΩda ma kienx hemm xi çelebrazzjonijiet ta’ barra minn hawn.

Fil-fatt, l-g˙ada kul˙add re©a’ lura g˙ax-xog˙ol qisu qatt ma kien xejn. Il-bidla kienet wa˙da kalma u serena.

Jew kif i˙obb jg˙id Joseph Muscat: “ Business as usual ”.

La kien hemm skossi u lanqas saru ˙wejje© bis-sulluzzu. Ibda biex ©ara xi ˙a©a li qatt qabel ma ©rat fl-istorja poltika ta’ pajjiΩna. Biex ikun assigurat li kul˙add ikun jaf fejn qieg˙ed, il-Gvern ma ddejjaq xejn jadotta l-ba©it li kienet ˙ejjiet l-amministrazzjoni l-o˙ra.

It-tieni ˙a©a li ©rat kienet li lamministrazzjoni l-©dida ma g˙amlitx programm ta’ kif ser t˙ott dak li sar minn ta’ qabel.

Meta fl-1987 tela’ l-Partit Nazzjonalista beda jin˙att dak kollu li sar qabel. Mal-˙aΩin beda je˙el it-tajjeb. Din lamministrazzjoni ma g˙amlitx hekk. Mhux biss Ωammet it-tajjeb, talli sa˙˙et u sostniet ittajjeb li sabet. Din l-amministrazzjoni qatt ma kellha problemi biex tag˙raf it-tajjeb li sabet.

Min-na˙a l-o˙ra sabet ukoll ˙afna ˙aΩin. IΩda qatt ma kien hemm xi xorta ta’ allarmiΩmu, anzi g˙all-kuntrarju, f’©ie˙ ilkontinwità u stabbiltà talpajjiΩ, fittxet aktar li ssib soluzzjoni milli toqg˙od tbeΩΩa’ u twerwer lin-nies b’dak li sabet.

L-o©©ettiv ta’ din l-amministrazzjoni dejjem kien li to˙loq il-©id u tkabbar it-tama li l-

affarijiet dejjem jistg˙u jmorru g˙all-a˙jar u mhux g˙allag˙ar. Kuntarst kbir mal-pessimiΩmu li kellhom u g˙ad g˙andhom il-mexxejja Nazzjonalisti. Filwaqt li lmexxej tal-Partit Laburista huwa l-kebbies tat-tama, dawk tal-Partit Nazzjonalista huma lpumpiera li jitfuha.

Fis-sentejn li g˙addew minn fuq din l-amministrazzjoni ddifferenza n˙asset sewwa g˙all-pajjiΩ. DeçiΩjoni wa˙da biss bidelt il-burdata ekonomika tal-pajjiΩ kollu: ir-ro˙s talkontijiet tad-dawl u l-ilma, lewwel g˙ar-residenzi u filjiem li ©ejjin g˙al dawk li g˙andhom negozju, tat nifs ©did lill-pajjiΩ kollu. DeçiΩjoni li waslet biex titjieb il-˙ajja ta’ ˙afna Maltin, ming˙ajr ma lMaltin ˙ar©u imqar ewro millbut.

IΩda li kieku f’dawn is-sentejn ittie˙det biss din iddeçiΩjoni, kieku wkoll kienet tag˙mel id-differenza kollha.

IΩda mhux hekk biss ©ara.

F’sentejn ©ew implimentati xejn anqas minn 150 deçiΩjoni. DeçiΩjonijiet li solvew ©rie˙i ta’ natura ekonomika u soçjali li kienu

ilhom snin jiffermentaw.

Da˙lu fis-se˙˙ li©ijiet li taw drittijiet çivili lil dawk li kienu ilhom emar©inati u qatt ma kienu jo˙olmu li ser jo˙or©u mill-kantina soçjali.

Saru miΩuri li komplew taw dinjità lil min isofri minn xi diΩabbiltà. O˙rajn, li taw tama liΩ-Ωg˙aΩag˙ minn kull mixja tal-˙ajja li mhumiex wa˙edhom, iΩda li hemm ilGvern warajhom u jappo©©jahom.

Familji li kienu bdew jaqtg˙u qalbhom qisu b˙al xi ˙add tefg˙alhom salvawomo u bdew g˙all-ewwel darba jwasslu tajjeb, jekk mhux ukoll iwarrbu xi ˙a©a fl-a˙˙ar tax-xahar. Il-qasam tal-edukazzjoni beda jkun a©©ornat maΩΩminijiet wara snin ta’ g˙anqbut u pre©udizzji ta’ ©eneru u sess. Idda˙˙lu li©ijiet li taw biçça g˙odda f’idejn iççittadin biex jag˙mlu lill-politiçi aktar kontabbli.

Dan u ˙afna aktar f’mitt ©img˙a biss! IΩda hija sfortuna li f’dawn il-mitt ©img˙a lmexxejja Nazzjonalisti kellhom okkaΩjoni biex jinbidlu u baqg˙u l-istess. Anke fl-aktar suççess ovvju li g˙amlet din l-

amministrazzjoni baqg˙u profeti li j˙abbru l-biΩa’; qeg˙din ng˙idu g˙all-qasam talener©ija. Hija ˙asra li l-bidla ma ©ietx ukoll fil-Partit Nazzjonalista g˙ax dan ma jawgura xejn tajjeb g˙addemokrazija f’pajjiΩna.

IΩda mat-tajjeb li g˙amlet din l-amministrazzjoni saru Ωbalji wkoll. Min jitg˙aΩΩen ma jiΩbaljax, iΩda jkun hemm Ωbalji li jistg˙u jkunu evitati b’daqsxejn ta’ ˙sieb. Jista’ jkun ukoll min˙abba l-˙e©©a li hemm fil-Gvern biex jg˙a©©el iwettaq dak li g˙andu f’mo˙˙u b’risq il-poplu. Jista’ jkun ukoll min˙abba li din l-amministrazzjoni qieg˙da titg˙allem minn dawn l-iΩbalji g˙ax g˙adha qed takkwista l-esperjenza amministrattiva.

Jista’ jkun kollox. Wa˙da irridu niftakru: li Ω-Ωmien itir.

In-nies g˙andhom it-tendenza li fil-mument li jkunu qed jitfg˙u il-vot, g˙al Ωball wie˙ed jinsew it-tajjeb kollu li jkun sar. IΩ-Ωmien itir u lanqas tkun g˙adha g˙addiet din is-sena li ma jkollniex l-elezzjonijiet ©enerali wara l-bieb.

14 08|03|2015

kullhadd.com

MA NAqbIlx MAl-fREE vOtE Sur Editur, Nixtieq nistqarr li meta smajt lill-Prim Ministru jg˙id li jaqbel mal-vot tal-Iva, g˙ax kienet weg˙da fil-programm elettorali, u iΩjed u iΩjed lillKap tal-OppoΩizzjoni jg˙id li wkoll kien ser jivvota Iva g˙ax t˙abat ˙afna biex ©ab id-deroga, apparti li wkoll kienet fil-programm elettorali tal-partit tieg˙u, jiena fra˙t mhux ftit, u ˙add pjaçir. IΩda li Ω-Ωew© kapijiet tal-partiti l-kbar jg˙idu li ser jag˙tu free vote lill-membri tal-Parlament, xejn ma niΩlitli sewwa, g˙ax qed in˙oss li huma kontradittorji.

Il-poplu vvota g˙all-membri fil-Parlament abbaΩi talprogramm elettorali; liema programm kellu fih ilweg˙da li jkompli bid-deroga g˙all-kaçça fir-rebbieg˙a.

Il-partit tal-Alternattiva biss kellu fil-programm tieg˙u li jne˙˙i l-kaçça u l-insib g˙al kollox minn fuq wiçç Malta; u ˙oloq l-g˙aqda li ˙admet g˙ar-referendum.

Wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u li meta ©iet l-elezzjoni ©enerali, barra li dak li jkun ikollu l-partit tieg˙u, jistudja l-Manifest Elettorali, biex jara ftit il-partit tieg˙u

x’bi˙siebu j o f f r i . B ˙ a l m a di©à g˙edt, iΩ-Ωew© partiti lkbar qalulna li ma kinux ser imissu l-kaçça u l-insib, u ˙allew lill-poplu Malti kollu b’dik it-ta m a u k u l ˙ a d d ivvota sko n t i l - k u x j e n z a tieg˙u abbaΩi tal-Manifest Elettorali, u t e l l a ’ f i l Parlament membri li qalu li huma favur li l-kaçça fir-rebbieg˙a tibqa’ ssir. G˙alhekk jiena ma naqbilx li l-membri parlamenta r i g ˙ a n d h o m jinataw free vote, g˙ax meta dawn jintalbu jivvutaw fuq xi li©i ma jing˙atawx free vote. Jiena n˙oss li dawk ilmembri parlamentari li ma jaqblux mal-kapijiet tag˙hom mhumiex jaqblu malManifest Elettorali tal-partit tag˙hom, u g ˙ a l h e k k m a jaqblux mar-rieda tal-poplu li tellag˙hom fil-Parlament.

Minn sentejn ’l hawn rajna jinbtu dawn il-˙afna taparsi g˙aqdiet li jg˙idu li jirrispettaw in-natura u l-ambjent, li kulma g˙amlu kien li ˙admu biex jo˙olqu dan ir-referendum. Kieku dawn indenjaw ru˙hom li ja˙dmu u jaqsmu flimkien mad-dilettanti talkaçça u l-i n s i b l - a m b j e n t Malti, kieku mhux a˙jar kien ikun? milli jaqbduha qatta bla ˙abel konra dawn id-

KÓ IttRI

JASON AzzOPARdI GÓANdu JIRRIÛENJA

dilettanti? Il-kaççaturi u nnassaba veru jirrispettaw lambjent Malti, g˙ax dejjem tarahom jirran©aw il-˙itan, i˙awlu s-sigar u jie˙du ˙siebhom, u jag˙mlu l-ambjent ta’ madwarhom isba˙ mill-bqija tal-kampanja biex jattiraw lejhom l-g˙asafar li jridu jikkaççjaw.

Jiena nista’ ng˙id li dawn it-taparsi ambjetalisti kulma qed nie˙du minnhom huwa ˙mie© u skart li j˙allu warajhom meta ji©u jag˙mlu xi piknik, jew xi kampijiet g˙al weekend s˙i˙ ming˙ajr ma jitolbu permess ming˙and ˙add. Dawn kulma verament iridu huwa li jkeççu lid-dilettanti mill-kampanja Maltija, biex joqog˙du jgawduha huma biss. Dan imur kontra l-prinçipju fundamentali talPL li jg˙id li Malta hija ‘Tag˙na Lkoll’. G˙alhekk jiena nappella lil dawk ilmembri parlamentari kollha li jemmnu f’‘Malta Tag˙na Lkoll’ li g˙andhom jifhmu u jirrispettaw dan id-delizzju tant g˙aΩiΩ g˙al ˙afna Maltin u G˙awdxin.

Sur Editur,

CARMELO BUGEJA (REGEN), VIÇI SINDKU, MARSAXLOKK

Nag˙mel referenza g˙all-kopja ta’ email li l-eks-Ministru Nazzjonalista Jason Azzopardi kien bag˙at lill-bejjieg˙a talmonti tal-Belt Valletta qabel la˙˙ar elezzjoni ©enerali. Fejn solennament wieg˙ed lillbejjieg˙a li l-monti kien ser ikun me˙ud fi Triq l-Ordinanza sa Diçembru 2013 jekk il-PN jirba˙ il-Gvern. Din l-email ©iet ippubblikata minn din il-gazzetta nhar il-Óadd 8 ta’ Frar 2015.

Mela waqt il-kampanja ˙arxa mill-PN kontra l-pjan tal-Gvern Laburista biex jilqa’ t-talba li lbejjieg˙a tal-monti kienu ilhom jag˙mlu lill-Gvern Nazzjonalista u jibdew jarmaw viçin id-da˙la tal-Belt Valletta, l-eks-Ministru Nazzjonalista Jason Azzopardi g˙al diversi ©img˙at baqa’ b’˙alqu mag˙luq meta kien jaf li hu stess ta garanzija lillbejjieg˙a tal-monti wara li kien awtorizzat mill-a˙˙ar Gvern Nazzjonalista li tieg˙u Simon Busuttil kien Delegat Speçjali kif ukoll Viçi Kap tal-PN. Mhux hekk biss, talli wara li re©a’ nkixef il-qerq Nazzjonalista mill-Partit Laburista, l-eks-Ministru Nazzjonalista Jason Azzopardi baqa’ ˙alqu mag˙luq u assolutament ma ça˙ad xejn. Dan ikompli jikkonferma kemm kellu ra©un il-PL u din ilgazzetta. Is-silenzju assolut talOnor. Jason Azzopardi jkompli jikkonferma l-qerq u l-˙aΩen

politiku Nazzjonalista.

G˙alhekk, meta nhar l-Erbg˙a 11 ta’ Frar 2015 rajt lill-Onor.

Jason Azzopardi waqt il-programm ta’ kull filg˙axija fuq listazzjon televiΩiv tal-PN, stennejt li ser jitkellem dwar l-assigurazzjoni tal-PN li Jason Azzopardi stess kiteb lillbejjieg˙a tal-monti.

IΩda, g˙a©eb ta’l-g˙e©ubijiet, lOnor. Jason Azzopardi, minflok tkellem dwar is-silenzju tieg˙u u dwar dak li assigura lillbejjieg˙a tal-monti, re©a’ feta˙ attakk kontra l-G.W.U. dwar kiri ta’ bini lill-kumpanija ARMS li to˙ro© il-kontijiet tad-dawl u lilma.

Mhux hekk biss, talli l-preΩentaturi tal-programm fuq l-istazzjon tal-PN, jig©ifieri Norman Vella u Louise Tedesco, assolutament lanqas biss g˙amlu referenza jew mistoqsija wa˙da lill-Onor. Jason Azzopardi dwar il-monti u l-bidla f’daqqa wa˙da fil-politika Nazzjonalista vis-à-vis il-bejjieg˙a tal-monti.

G˙alhekk l-unika triq li baqag˙lu l-Onor.

Jason Azzopardi hi li mhux biss jirriΩenja mill-PN, iΩda aktar u aktar li jirriΩenja minn membru parlamentari.

Wara kollox il-PN ma jkun tilef xejn, g˙ax b’Jason Azzopardi anke b˙ala eks-Ministru l-PN tilef si©©u mid-distrett ta’ Ra˙al Ìdid.

PINNUR, RAÓAL ÌDID

IPOKRESIJA Sur Editur, Skont rapport f’gazzetta ta’ kuljum eluf ta’ Maltin bejn it-18 u s-70 sena marru, u se jmorru, jaraw il-film pornografiku Fifty Shades of Grey. Dan fiΩ-Ωmien ir-Randan imqaddes. Ftit ©ranet o˙ra jkollna l-purçissjonijiet bil-vara tad-Duluri u ˙afna minn dawn leluf imorru jimxu warajha. Ipokriti!

CARMEL PORTELLI, BL-EMAIL

IttRI kÓ

08|03|2015 15

kullhadd.com

IL-MARA LLUM

EÛEMpjU ÓAÛIn

Sur Editur, F’dawn l-a˙˙ar jiem ˙ar©u a˙barijiet xejn sbie˙ fejn Ωew© (s’issa) eksministri li kellhom depoΩiti ta’ flus mo˙bija flIΩvizzera. Mhux xi sorpriΩa, g˙ax din ta’ flus il-Maltin barra minn Malta mhux iddikjarati hija storja antika. G˙alkemm kien hemm bosta konçessjonijiet minn gvernijiet differenti, xorta kien hemm min webbes rasu u ˙alla flusu mo˙bija ming˙ajr ma j˙allas it-taxxa dovuta fil-kaxxa ta’ Malta.

L-ewwel fl-a˙barijiet kien ilPerit Michael Falzon. Dan issa qal li llum jinsab konformi bilkont tieg˙u. Prosit, g˙allanqas fl-a˙˙ar qed jag˙ti eΩempju tajjeb lill-kostitwenti tieg˙u li kienu jivvutawlu bilqalb. Però, g˙amel snin s˙a˙ jag˙ti stima ˙aΩina tal-beni tieg˙u fil-kamra tar-rappreΩentanti meta kien deputat u ministru. Qarraq ukoll bl-eks-Prim

Ministru tieg˙u, b’xi Ωew© speakers, u fuq kollox bilpoplu. Issa qed jifta˙ sidru g˙ax jinsab sew mal-li©i. Sur Editur, dan mhux il-perit li meta kien ministru kien jg˙id li blokk appartamenti f’wied li minn na˙a huwa ta’ ˙ames sulari u min-na˙a l-o˙ra ta’ Ωew© sulari? Na˙seb li dik lesperjenza kolossali wiritha meta kien ja˙dem ma’ s˙abu lperiti fl-IΩvizzera.

It-tieni li ssemma kien il-Perit Ninu Zammit. Jekk il-memorja tieg˙i g˙adha tajba, lil dan ilperit g˙adni niftakru jiddikjara li mix-xog˙ol tieg˙u ta’ perit lanqas kien jaqla’ l-paga minima. Issa qed jg˙id li l-flus g˙amilhom bix-xog˙ol ta’ perit u bil-bejg˙ tal-proprjetà.

Liema hi l-verità? Sur Editur, dan mhux il-perit li bena lvilla tieg˙u li tibda minn ra˙al u tispiçça f’ie˙or? Dan mhux il-perit li akkwista l-belli liri Maltin ta˙t il-Gvern tieg˙u

g˙al biçça bankina? Tid˙ak tisma li issa jrid jit˙alla filkwiet g˙ax m’g˙adux fil-politika! Nistaqsi: f’liema snin g˙amilhom il-flus?

Kellna wkoll il-kaΩ ta’ qabel l-elezzjoni tal-eks-Ministru Austin Gatt. Ta’ dan ftit differenti g˙ax, skont hu, wirithom ming˙and tal-familja tieg˙u.

Però, xorta miskin kien jinsa jiddikjarahom fil-Parlament minn meta ©ew fil-pussess tieg˙u. Ara lil dan Dr Busuttil ma ssospendiehx mill-partit immedjatament g˙alkemm kien parti mit-tmexxija tal-partit fl-2013. Xorta kienu flus mo˙bija fl-IΩvizzera. Jew g˙ax forsi Austin Gatt qed jibΩa’ minnu biex ma jitkattarx linkwiet li g˙andu fil-partit.

Kollox ma’ kollox dawn ittliet eksministri kollha Ωvijjaw il-Parlament Malti matul iΩΩmien li g˙amlu jirrappreΩentaw il-kostitwenti tag˙˙om; u issa, waqt li qed jitmaxtru b’penzjoni extra, iddejn f’taxxi dovut lejn il-poplu baqa’ f’buthom. Sur Speaker, ta˙seb li dawn l-offiΩi lejn ilParlament huma preskritti?

G˙ax jekk le, hu fid-dover tieg˙ek li tinvestiga f’isem ilpoplu Malti, g˙ax mhux billi ji©u issa jitolbu skuΩa u jg˙idu li fil-preΩent g˙andhom kollox in order . G˙andek tg˙id, ftakruha l-kelma li tintuΩa spiss mis-sedja: ORDER. ANZJAN, BL-EMAIL

Sur Editur, Madwarna nsibu bosta tipi ta’ femminiΩmu b’bosta teoristi b’opinjonijiet varji. G˙alkemm ng˙ixu f’pajjiΩ demokratiku, il-mara Maltija xorta sabitha diffiçli biex tul dawn is-snin tikseb drittijiet daqs ta’ ra©el. Nibda biex insemmi l-li©i tal-1947, fejn il-mara ng˙atat id-dritt tal-vot, imma xorta kien g˙ad fadal xi jsir, ilpatrijarkaniΩmu Ωamm lill-mara milli tkun ugwali daqs ra©el flugwalità fuq il-post tax-xog˙ol, fil-qasam politiku, eçç.

Jekk nag˙tu ˙arsa lura naraw il-mentalità li post il-mara huwa d-dar, imma meta l-mara ˙ar©et fid-dinja tax-xog˙ol ma’ wiççha sabet bosta in©ustizzji fil-paga, ir-rwol ta’ bejn iΩ-Ωew© sessi, in©ustizzji ma’ tfajliet li xtaqu jibnu familja. IΩda llum il-©urnata lfolja qed tinqaleb g˙ax il-familja qed issir aktar simetrika, g˙alhekk il-mara qed to˙ro© aktar ta˙dem u dan kien ikkonfermat mill-a˙˙ar studji, u dan grazzi g˙all-bosta inizjattivi li qed iniedi Gvern Laburista ma’ dawk preçedenti.

Nibda biex insemmi l-inizjattiva tal-˙arsien ta’ wliedna b’xejn, kif ukoll il-fatra b’xejn sieg˙a qabel il-˙in tal-iskola lill-istudenti tal-Primarja, u t-ta˙ri© li ma jonqosx min-na˙a tal-Istat. Naraw ukoll li kien Gvern Laburista li ta l-prijorità lis-sess femminili fil˙atra tat-tieni Kap tal-Istat. Illum il-©urnata twaqqfu bosta g˙aqdiet fejn jag˙tu ç-çans lill-mara biex tesprimi ˙sibijietha u l-˙iliet tag˙ha. Fost o˙rajn insibu g˙aqdiet politiçi, reli©juΩi u volontarji.

Tul iΩ-Ωmien rajna rivoluzzjoni s˙i˙a mill-mara tad-dar sa dik ilmara li llum il-©urnata qieg˙da tmexxi n-negozju tag˙ha.

JOSLYN SALIBA, BL-EMAIL

16 08|03|2015

kullhadd.com

kÓ TA’ bARRA

mIn GÓAndu RAÌun?

Nhar it-Tlieta li g˙adda l-Prim Ministru IΩraeljan Benjamin Netanyahu g˙amel diskors importanti quddiem il-Kungress Amerikan illi fejn ta idea çara tar-relazzjoni futura tal-IΩrael mal-Istati Uniti jekk hu ji©i kkonfermat fil-kariga tieg˙u fl-elezzjoni ©enerali tas-17 ta’ Marzu LIAM GAUCI

tal-a˙˙ar.

liam@kullhadd.com Qeg˙din jiΩbaljaw?

Ir-relazzjoni bejn l-Istati Uniti u l-IΩrael ma kinitx mill-a˙jar matul dawn l-a˙˙ar snin. Dan g˙ax l-amministrazzjoni Demokratika mmexxija millPresident Barack Obama kemm-il darba wriet li hija lesta li tissimpatizza malpoΩizzjonijiet tag˙hom u tintegrahom a˙jar fil-komunità internazzjonali, xi ˙a©a li lIΩrael topponi b’sa˙˙a kbira.

G˙aldaqstant, kien mistenni diskors antagonistiku minna˙a tal-Prim Ministru IΩraeljan li jmexxi koalizzjoni leminija u ta’ xe˙ta nazzjonalista. IΩ-Ωjara ta’ Netanyahu flAmerka kienet ukoll fiç-çentru tal-kontroversja g˙ax Obama rrifjuta li jiltaqa’ ma’ Netanyahu g˙ax ma riedx jag˙ti l-impressjoni li qieg˙ed jinvolvi ru˙u fil-kampanja elettorali tieg˙u.

Madankollu, fil-ftu˙ taddiskors tieg˙u, Netanyahu Ωamm ton konçiljatorju filkonfront ta’ Obama fejn semma d-diversi drabi li lIΩrael sab l-appo©© tal-Istati Uniti meta ©ie fil-bΩonn matul dawn l-a˙˙ar snin. Dan it-ton, però, beda jinbidel meta ddiskors mexa g˙an-negozjati li g˙addejjin b˙alissa bejn lIstati Uniti u l-Iran dwar ilprogramm nukleari ta’ dawn

Hawnhekk, Netanyahu esprima l-fehma li l-Istati Uniti qeg˙da tag˙mel Ωball kbir illi tafda lill-Iran g˙ax dan ilpajjiΩ huwa mmexxi minn gvern li huwa determinat li jag˙mel ˙sara kbira lillPunent minkejja s-sinjali inkora©©anti li taw l-Iranjani minn meta sar president Hassan Rouhani.

Madankollu, Netanyahu fakkar illi, minkejja dak li ntqal matul in-negozjati, l-Iran g˙ad g˙andha r-riΩorsi biex tiΩviluppa l-armamenti nukleari f’temp ta’ tliet ©img˙at biss. Jekk dan ma kienx biΩΩejjed, il-persekuzzjoni anti-Semitika ma naqset xejn ta˙t Rouhani u fil-kaΩ ta’ minoranzi o˙rajn, Ωdiedet.

Barra minn hekk, il-Gvern Iranjan qieg˙ed ukoll jiffinanzja diversi gruppi ta’ xejra IΩlamika radikali b˙allHeΩbolla˙ u l-Óamas li kemm-il darba kienu involuti f’attakki terroristiçi kontra lIΩrael u l-alleati tag˙ha.

G˙aldaqstant, il-Prim Ministru IΩraeljan qal li pajjiΩu g˙adu jqis lill-Iran b˙ala g˙adu tieg˙u u ˙e©©e© lillIstati Uniti biex jag˙mlu l-istess. Huwa mmotiva din ilpoΩizzjoni billi kkompara lillIran mal-Ìermanja NaΩista

hekk kif qal li dik li llum tidher b˙ala theddida g˙allpoplu Lhudi u l-Lvant Nofsani biss, fil-futur tista’ ssir wa˙da g˙ad-dinja kollha demokratika.

Min˙abba f’hekk, Netanyahu huwa tal-fehma li l-unika soluzzjoni g˙allkwistjoni Iranjanu huma aktar sanzjonijiet sakemm il-Gvern Iranjan jibda’ j©ib ru˙u b˙al gvern demokratiku normali.

Reazzjoni kritika Minkejja l-applawsi kontinwi li rçieva fil-Kungress Amerikan, il-kritika fil-kon-

front ta’ Netanyahu ma kinitx nieqsa. Ewlieni fost il-kritiçi kien il-President Obama li qal li l-implimentazzjoni ta’ aktar sanzjonijiet ekonomiçi mhijiex se ssolvi l-problema. Dan jo˙ro© çar mill-fatt illi din issoluzzjoni di©à kienet uΩata f’diversi okkaΩjonijiet, però lGvern radikali Iranjan xorta rnexxielu jistabbilixxi ru˙u fittmexxija u jersaq qrib li jarma ru˙u b’armamenti nukleari.

Il-ma©©oranza tal-midja Amerikana wkoll kienet kritika hekk kif in˙ass li Netanyahu mhuwiex qieg˙ed ikun realistiku fl-aspettattivi

tieg˙u g˙ax qed jippretendi rivoluzzjoni politika fl-Iran meta n-negozjati dwar liΩvilupp tal-armamenti nukleari kienu di©à kumplessi biΩΩejjed.

B’hekk, minkejja li Obama u Netanyahu g˙amlu sforzi kbar biex jiffukaw fuq il-poΩizzjonijiet komuni tag˙hom, ilkwistjoni Iranjana tidher li se tibqa’ punt ta’ kontroversja sakemm ma jkunx hemm bidla fit-tmexxija fl-IΩrael jew l-Istati Uniti. X’effett se jkollhom dawn id-differenzi fuq ilfutur tal-Lvant Nofsani g˙adu jridu jkun mag˙ruf.

IL-QATTIELA TA’ nEmTsov Li kieku ma kinx hemm linvolviment tal-awtoritajiet f’dan il-qtil, kien ikun diffiçli ˙afna li jse˙˙, sostnew bosta.

Intant, il-President Russu Vladimir Putin dejjem baqa’ jinsisti li ma kien qed jibg˙at l-ebda armata fir-Russja, u li s-suldati Russi li kienu involuti fil-kunflitt hemmhekk kienu volontarji.

RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com

Ilbiera˙ Ωew© persuni ©ew arrestati b’rabta mal-qtil ta’ Boris Nemtsov il-©img˙a li g˙addiet.

Nemtsov, ta’ 55 sena, kien il-mexxej tal-oppoΩizzjoni liberali fir-Russja. Huwa nqatel b’tiri ta’ arma tan-nar waqt li kien g˙addej minn triq qrib il-Kremlin.

IΩ-Ωew© arrestati huma Anzor Gubashev u Zaur Dadayev, it-tnejn mitTramuntana tal-Kawkasus.

Dan ir-re©jun fin-Nofsinhar tar-Russja huwa mag˙ruf g˙all-kunflitti politiçi.

Riedu jsikktuh, jew jag˙tu l-impressjoni?

Min kien hemm verament wara l-qtil?

Filwaqt li, kif irrimarkaw u˙ud mill-esponenti taloppoΩizzjoni, huwa inkora©©anti li saru dawn larresti, wie˙ed ma jistax ma jistaqsix min kien hemm verament wara dan il-qtil.

It-t˙assib iqum mill-fatt li Nemtsov kien wasal biex jiΩvela informazzjoni li alle-

gatament kienet turi linvolviment tal-armata Russa fil-kunflitt armat fl-Ukraina.

Minn meta beda l-kunflitt flUkraina inqatlu madwar 6,000 persuna.

Allegatament Nemtsov

kien qed jitkellem mal-kollega tieg˙u dwar informazzjoni li waslet g˙andu ming˙and suldati Russi involuti fil-kunflitt.

Huwa ˙aΩΩeΩ dan fuq biçça karta, li ntweriet lill-midja,

g˙ax beda jibΩa’ jitkellem peress li kellu suspett li kien hemm xi tapping fl-uffiççju.

Kienu ˙afna dawk li rrimarkaw ukoll fuq il-fatt li lqtil se˙˙ qrib il-Kremlin; Ωona b’sigurtà stretta ˙afna.

G˙alkemm il-possibilità tidher remota, wie˙ed irid ukoll jikkunsidra l-possibilità li min qatel lil Nemtsov ma riedx jag˙laqlu ˙alqu, iΩda ried biss jag˙ti l-impressjoni li hemm min irid jag˙laqlu ˙alqu, u li l-libertà fir-Russja tinsab mhedda.

B˙alissa r-relazzjoni bejn ilpajjiΩi tal-Punent u r-Russja ma tantx hija wa˙da tajba, hekk kif iΩ-Ωew© na˙at qed jippruvaw ji©bdu lill-Ukraina lejhom.

Qed isiru sforzi wkoll biex titnaqqas id-dipendenza fuq ir-Russja fejn tid˙ol lener©ija.

TA’ BARRA KÓ

08|03|2015 17

kullhadd.com

MINN MADwAR ID-DINJA INÇIDENT IKRAH

L-AÓÓAR KAÛ

L-attur Amerikan Harrison Ford kien involut f’inçident ikrah din il-©img˙a meta waqa’ bl-ajruplan li kien qieg˙ed isuq f’Los Angeles. Ford, li huwa pilota liçenzjat, irrapporta problemi fil-magna tal-ajruplan Ryan Aeronautical ST3KR tal-1942, ftit wara li ˙alla l-ajruport ta’ Santa Monica.

Huwa pprova jdur lura lejn l-ajruport, però l-magna çediet g˙alkollox u ©eg˙litu jag˙mel inΩul ta’ emer©enza f’korsa tal-golf ta’ Penmar. Ford sofra diversi ©rie˙i illi, fortunatament, ma kinux ta’ theddida g˙al ˙ajtu.

Dak il-˙in fil-korsa inzerta kien hemm xi tobba li setg˙u jag˙tuh l-ewwel sokkors.

Nhar il-Óamis li g˙adda s-servizz tas-sa˙˙a Liberjan irrilaxxa mill-kura lil Beatrice Yardolo, l-a˙˙ar persuna fil-pajjiΩ infettata bil-virus tal-Ebola. B’hekk, hija l-ewwel ©img˙a f’diversi xhur fejn m’hemm l-ebda kaΩ ikkonfermat ta’ infezzjoni f’dan il-pajjiΩ fil-Punent tal-Afrika.

Il-Gvern Liberjan wissa li g˙adu kmieni wisq biex jiddikkjara dan il-virus meg˙lub hekk kif jista’ jkun hemm kaΩijiet mhux mag˙rufa fil-pajjiΩ. Però, jekk ma jkunx hemm kaΩijiet ©odda fil-Liberja sal-4 ta’ April, il-virus ikun meqjus b˙ala kkontrollat. Madankollu, riçentement kienet innutata Ωieda fil-kaΩijiet ta’ infezzjoni fil-pajjiΩi ©irien ta’ Sierra Leone u l-Guinea.

MEXXEJ TAL-OPPOÛIZZJONI MAQTUL

L-IRAQ JIRBAÓ LURA BELT MILL-IS

Wie˙ed mill-mexxeja tal-OppoΩizzjoni Torka Tajik, Umarali Kuvatov, safa maqtul minn persuna li g˙adha mhux mag˙rufa f’Istanbul. Kovatov kien qed jg˙ix f’eΩilju flistess pajjiΩ u kien maqtul kiesa˙ u biered b’tir f’rasu nhar il-Óamis li g˙adda.

Il-grupp li kien jag˙mel parti minnu Kuvatov, mag˙ruf b˙ala Group 24, u li wkoll kien jopponi ˙afna l-Gvern tal-President Emomali Rakhmon, ©ie ddikjarat illegali f’Ottubru li g˙adda.

It-Tajikistan kien akkuΩa lill-istess Kuvatov b’diversi akkuΩi kriminali u talbu biex dan ji©i estradiet iΩda t-Turkija kienet irrifjutat. Madankollu, skont rapporti mhux ikkonfermati, qed jing˙ad li Kuvatov kellu xi jg˙id mat-tifel tar-rispett tal-President tat-Tajik.

L-armata Iraqqina rnexxielha tirba˙ lura l-belt ta’ Al-Baghdadi wara li x-xahar li g˙adda l-Istat IΩlamiku (IS) ˙a ta˙t idejh din il-belt.

Il-forzi Iraqqini rnexxielhom jirb˙u lura din il-belt bl-g˙ajnuna tal-attakki preçiΩi mill-ajru mmexxija mill-koalizzjoni Amerika. Din il-belt importanti tinsab tmien kilometri biss ’il bog˙od minn baΩi Amerikana fejn mijiet ta’ truppi Amerikani qed i˙arr©u diversi suldati Iraqqini.

Apparti minn hekk, kien hemm aktar kundanni minn arkeolo©isti u uffiçjali g˙all-˙sara kbira li saret dan l-a˙˙ar mill-IS fuq monumenti ta’ pre©ju storiku kbir u dan wara atti vjolenti fil-belt storika ta’ Assirjani f’Nimrud.

JIRDOPPJA L-MONITORAÌÌ FL-UKRAINA

ATTAKK GÓAL GÓARRIEDA

Ir-Russja u l-Ìermanja talbu lill-Organisation for Security and Cooperation in Europe (OSCE) biex tirdoppja n-numru ta’ osservaturi g˙al 1,000 biex ikun hemm aktar monitora©© fil-Lvant tal-Ukraina.

Il-Ministru Russu g˙all-Affarijiet Barranin Sergie Lavrov u dak tal-Ìermanja Franck-Walter Steinmer ˙e©©e© lill-istess OSCE biex jeskalaw il-missjoni tag˙hom f’din il-parti tal-Ukraina. Il-grupp sostna li qed jesperjenza problemi biex jid˙lu f’Ωoni importanti.

Min-na˙a l-o˙ra, il-Gvern Ukrain qed isostni li g˙ad hemm ftit truppi Russi li g˙adhom qed jid˙lu fl-Ukraina minkejja l-ftehim li kien hemm biex jitwaqqaf il©lied.

Mark Lippert, l-Ambaxxatur Amerikan g˙all-Korea t’Isfel sofra ©rie˙i gravi f’wiççu u f’idejh wara li sab ru˙u fil-mira ta’ attakk minn Kim Ki-Jong, ra©el Korean ta’ 55 sena. Ki-Jong ˙ebb g˙al Lippert b’sikkina waqt konferenza fejn kienet qieg˙da ti©i diskussa r-relazzjoni bejn il-Korea ta’ Fuq u l-Korea t’Isfel.

Din ma kinitx l-ewwel azzjoni vjolenti ta’ Ki-Jong fil-konfront ta’ uffiçjali pubbliçi li fil-fehma tieg˙u qeg˙din ja˙dmu biex iΩommu l-peniΩola Koreana mifruda.

Wara l-attakk Lippert kellu jittie˙ed l-isptar b’mod immedjat u sarulu 80 punt f’wiççu min˙abba l-qatg˙a fonda li saritlu.

18 08|03|2015

kullhadd.com

kÓ kalejdoskopju

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

Ìraw bÓal-lum kratier minn drenaÌÌ 1920: Jitwaqqaf ir-Renju G˙arbi tas-Sirja; l-ewwel stat G˙arbi modern.

1921: Il-Prim Ministru Spanjol, Eduardo Dato Iradier, jinqatel appena jo˙ro© mill-bini tal-Parlament f’Madrid.

1924: SpluΩjoni f’minjiera tal-fa˙am f’Castle Gate, Utah, toqtol 171 ˙addiem.

1942: It-Tieni Gwerra Dinjija: Forzi OlandiΩi jçedu g˙all-forzi ÌappuniΩi f’Java.

1943: 335 bomber tal-alleati jattakkaw il-belt ÌermaniΩa ta’ Nuremberg, çentru tal-produzzjoni militari.

1957: It-truppi IΩraeljani jitilqu mill-E©ittu. Dan jer©a’ jifta˙ ilKanal tas-Swejz wara l-istess kriΩi.

1957: Il-Gana ting˙aqad fin-Nazzjonijiet Uniti.

1971: Il-©lieda tas-seklu bejn il-boxers Joe Frazier u Muhammed Alì. Frazier jirba˙ fil-15-il rawnd b’deçiΩjoni unanima. Il-©lieda saret f’Madison Square Garden.

1972: Bomba tisplodi fil-cockpit ta’ ajruplan Boeing 707 tat-Trans World Airlines fl-ajruport ta’ Las Vegas. Din tqieg˙det hemm bil˙sieb li jinkiseb rahan ta’ Ωew© miljun dollaru mil-linja tal-ajru.

Baqa’ misteru l-fatt kif tqieg˙det il-bomba peress li kienet saritlu tfittxija s˙i˙a qabel wasal f’Las Vegas minn New York nofstanhar qabel.

Ómistax ilu, residenti f’Napli qamu mil-lejl biex sabu ˙ofra enormi f’nofs it-triq.

Uffiçjali qalu li din il-˙ofra aktarx li kienet ikka©unata minn katusa tad-drena©© miksura. Mara li toqg˙od

f’appartament qrib qalet li kienu xi l-5.00am meta qamet g˙ax semg˙et tisbita enormi. Óarset barra u rat ittriq tinfeta˙ u tibla’ karozza.

Madankollu, g˙alkemm lebda bini mill-erba’ kon-

dominji ma ©arrab ˙sara, 380 persuna ng˙atat akkomodazzjoni alternattiva min˙abba l-inkonvenjenzi fit-triq. Óafna minn dawn spiççaw jg˙ixu fil-lukandi tal-qrib.

muÛew tal-karozzi nani

1973: Paul u Linda McCartney ji©u mmultati £100 talli kabbru lkannabis.

1974: Jinfeta˙ l-ajruport Chares de Gaulle, f’Pari©i, Franza.

1977: Il-Prinçipessa Anne t˙abbar li qed tistenna l-ewwel iben tag˙ha (Peter).

1979: Id-ditta Philips turi pubblikament g˙all-ewwel darba l-compact disc.

1980: L-ewwel festival tal-muΩika rock jibda fl-Unjoni Sovjetika.

1982: L-Istati Uniti takkuΩa lis-Sovjetiçi li qed juΩaw gass velenuΩ fl-Afganistan.

Is-sewwieqa jridu joqog˙du attenti li ma ja˙btux rashom meta ji©u biex jo˙or©u minn karozzi tabil˙aqq Ωg˙ar.

Dawn il-karozzi jinsabu filMuΩew tal-Karozzi Nani, f’Maricopa, Arizona, li jesibixxi x-xog˙ol kollu li wettaq f’˙ajtu l-mekkaniku Ernie Adams.

Ernie, ta’ 74 sena minn Walthill, Nebraska, bena lewwel karozza ‘nana’ bil-permess li tinsaq fit-triq, fl-1965, u biex g˙amilha kellu juΩa disa’ refrigerators qodma.

Kull karozza li g˙amel bnieha bl-idejn mill-bidu sattmiem, u mhux ta’ b’xejn li g˙al kull wa˙da kellu jie˙u bejn 3,000 u 4,000 sieg˙a.

G˙alihom, Ernie kien offrut issomma ta’ €370,564.

Hu jirrakkonta li, meta kellu

madwar 13-il sena, mit-tieqa tal-kçina tag˙hom ra fridge mormija qalb il-˙axix f’g˙alqa, li fil-©enb tag˙ha kellha rota ta’ karozza. Imma©inaha karozza ta’ veru u dejjem baqa’ jo˙lom bl-istess ˙sieb.

Fl-1962 iΩΩewwe© u tliet snin wara beda jibni l-ewwel karozza çkejkna li kienet baqg˙et tberren f’mo˙˙u. G˙amel uΩu minn disa’ fridges.

Mas-snin, Ernie ˙adem mijiet minn dawn il-vetturi Ωg˙ar; minn karozzi tat-tlielaq g˙al repliki ta’ karozzi klassiçi b˙ax-Chevy tal-1939. Kollha ©abilhom liçenzja biex jinsaqu fit-triq.

In-nies dejjem jistaqsuh kif jirkbuhom, u hu jg˙idilhom li b˙all-corvette. Ernie jsostni li fi triq lixxa jinstaqu qishom

mhux huma, waqt li f’art kemxejn im˙arbta jaqbΩu xi ftit. Madankollu, hu dejjem isuq lilhom...b˙all-karozza talfamilja, kull fejn imur.

Ernie hu mkabbar ferm bilbini ta’ dawn il-karozzi filgaraxx ta’ fuq wara ta’ daru – l-aktar meta n-nies jg˙idulu li ma jemmnuhx. U minkejja lflus li joffrulu biex ibig˙ ilkarozzi, hu tant g˙andu qalbu marbuta mag˙hom li jinsisti li mhumiex g˙all-bejg˙.

Kien g˙alhekk li wliedu waqqfu muΩew, biex il-pubbliku jkollu l-opportunità jΩur dawn il-kreazzjonijiet, u kull darba li hu jg˙id li l-karozza li jkun qed ja˙dem fuqha se tkun l-a˙˙ar wa˙da, il-membri tal-familja tieg˙u ma jemmnuhx.

kamra tas-sodda li ma tintmessx gÓal 400 sena oÓra

1983: Waqt li jindirizza konvenzjoni tal-Evan©eliçi, il-President Amerikan Ronald Reagan ilaqqam lill-Unjoni Sovjetika b˙ala ‘imperu ta’ ˙aΩen’.

1985: Mill-inqas 45 ru˙ imutu u 175 iwe©©g˙u fi spluΩjoni ta’ karozza bomba f’Bejrut, il-Libanu.

1988: Rakkont fuq il-kaΩ ta’ Benigno Aquino, li se˙˙ fil-Filippini, re©a’ ng˙ata mill-©did. Suldat li kien ja˙dem g˙all-President Ferdinand Marcos jammetti li spara t-tir li ˙asad il-˙ajja ta’ Aquino.

2001: Id-dg˙ajsa Bluebird ta’ Donald Campbell tittella’ minn qieg˙ il-ba˙ar f’Coniston f’Cumbria. Kienet g˙erqet u kienet ilha fil-qieg˙ sa mill-1967 meta Campbell ipprova jikser ir-rekord fuq il-ba˙ar...u miet.

2011: B’19-il miljun dollaru ta’ ©ojjellerija li nsterqet minn boutique ta’ Harry Winston fl-2008, waqt serqa amata, tinstab f’katusa f’subborg Pari©in.

2012: Il-kumpanija Toyota ti©bor lura 700,000 karozza min˙abba biΩa’ li ma kellhomx si©urtà biΩΩejjed.

2014: It-titjira tal-linja tal-ajru tal-Malasja, b’ajruplan 370, tisparixxi fuq il-Golf tat-Tajlandja hi u sejra lejn Beijing minn Kwala Lumpur. Ing˙ad li l-ajruplan aktarx ikkraxxja fl-Oçean Indjan ’l hinn mill-kosta tal-Awstralja. Il-239 persuna abbord mietu.

G˙al madwar 100 sena, sa minn meta suldat FrançiΩ inqatel fl-Ewwel Gwerra Dinjija, il-kamra tas-sodda tieg˙u baqg˙et bla mittiefsa.

Meta l-uffiçjal tad-dragoons Hubert Rochereau nqatel filBel©ju fl-1918, il-©enituri tieg˙u ippriservaw il-kamra tas-sodda antika tieg˙u u Ωammewha b˙ala santwarju

ta’ binhom. Imbag˙ad, meta fl-1936 huma bieg˙u d-dar kbira ferm li kienu joqog˙du fiha, niΩΩlu fil-kuntratt li dik il-kamra ma kellhiex tintmess g˙all-500 sena ta’ wara.

Issa, din il-kamra tas-sodda fil-villa©© ta’ Belabre, fiç-çentru ta’ Franza, saret tifkira mag˙rufa g˙all-uffiçjal Ωag˙Ωug˙ li twieled fl-1896 u

miet fil-battalja ta’ Loker, filFjandri, kwaΩi mitt sena ilu.

Uniformi mikula mill-kamla g˙adha mdendla mal-ispalliera tag˙ha. Bosta ritratti jinsabu fuq l-iskrivanija tieg˙u, qrib pakkett tas-sigaretti.

Hemm ukoll gverta tal-bizzilla mifruxa fuq is-sodda, kif ukoll l-elmu li kellu, bir-rix fih.

KUN Af KÓ

08|03|2015 19

kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

L-AKBAR SKOPERTA LI QATT RAT ID-DINJA

Lord Carnarvon, jifli l-qabar bir-reqqa Fl-antik, l-E©izzjani kienu jqimu u jaduraw ir-rejiet tag˙hom meta jmutu g˙ax kienu jqisuhom b˙ala wlied alla tax-xemx. G˙alhekk jissej˙u Farag˙uni ©ejja millkelma ‘Ra’ li tfisser ‘xemx’ Meta kien imut xi farag˙uni kienu jag˙mlulu funeral kbir bl-ikbar çerimonji, u qabar imΩejjen bl-akbar rikkezzi. Irrenju E©izzjan eΩista g˙al ˙afna Ωmien. Kien beda mat-3,500 sena Qabel Kristu u dam g˙al 3,000 sena. F’dan iΩ-Ωmien kien hemm aktar minn 30 dinastija li okkupaw it-tron.

Kien fi Ωmien il-Farag˙uni Tutmasi III tat-tmintax iddinastija (1492-1442) li l-E©ittu kien tmexxa ming˙ajr inkwiet, però wara beda jitkisser minn Amenophis IV, imsejja˙ ‘ilFarag˙uni Eretiku’ li kellu ideat reli©juΩi differenti.

F’dan iΩ-Ωmien l-E©ittu kien g˙addej minn diffikultajiet kbar fl-istorja tieg˙u. Kien Ωmien ikrah g˙al min kien fuq it-tron, b˙alma inzerta Tutankhamun, mag˙ruf ukoll b˙ala ‘ir-Re Tut’.

Tutankhamun g˙ex ˙ajja qasira. Kien miΩΩewwe© lil Amenophis. Meta kien fuq it-

tron re©a’ biddel ir-reli©jon u g˙amilha kif kienet qabel.

Dam jirrenja 18-il sena biss, Huwa kien l-aktar Farag˙uni li baqa’ jissemma wara 3,000 sena, forsi min˙abba t-teΩori kbar li nstabu fil-qabar tieg˙u.

Il-mewt ta’ Tutankhamun hi misterjuΩa. X’aktarx miet b’inçident meta waqa’ minn fuq ilkarru (chariot) u kiser siequ lleminija li ffjammatlu, jew inkella nqatel, g˙ax waqt eΩamijiet li saru nstab li kellu liskutella ta’ rasu miksura minna˙a ta’ wara; probabbli minn xi daqqa ta’ ˙adida.

Spedizzjoni Fil-bidu tas-seklu g˙oxrin, spedizzjoni ta’ arkeolo©isti IngliΩi mmexxija minn Lord Carnarvon u Howard Carter, skoprew il-qabar ta’ Tutankhamun f’post imsejja˙ ‘Il-Wied tar-Rejiet’ Din kienet laktar skoperta fenomenali li qatt rat id-dinja u g˙alhekk dan il-qabar hu famuΩ. Ter©a’ u tg˙id, dan il-qabar kien intatt u ma kienx misruq b˙al oqbra o˙ra. L-ewwel ma induna bilqabar kien Howard Carter

meta sab vaΩun u xi affarijiet o˙ra midfunin fir-ramel bl-isem ta’ Tutankhamun. Hawn Carter kabbar il-kura©© u baqa’ j˙affer u j˙affer ming˙ajr ma qata’ qalbu.

Fil-5 ta’ Novembru 1922, waqt li Carter kien g˙all-kwiet i˙affer b’dak id-daqsxejn ta’ baqqun, ˙ass daqqa b’˙oss differenti. Óoss li jirbombja.

Carter inteba˙ li wara l-©ebel hemm xi vojt. Mimli tama, Carter kompla ˙affer sakemm kixef vojt fejn sab li kien passa©© li kien jag˙ti lejn ilqabar ta’ Tutankhamun. Dan ilkuritur kien twil u dejjaq u jispiçça b’Ωew© bibien prinçipali li kienu ssi©illati. Meta feta˙hom, Carter baqa’ sorpriΩ b’dak li ra quddiemu. Sab tliet kmamar mimlijin teΩori ta’ kull g˙amla. F’kamra minnhom kien hemm statwi, sodod, si©©ijiet u kaxxi tad-deheb mastizz. Kien hemm ukoll statwi ta’ ljuni u ta’ karrijiet tal©lied.Fit-tieni kamra kien hemm Ωew© statwi kbar ta’ suldati tal-g˙assa. Bla dubju ta’ xejn, f’din il-kamra kellu jinstab l-qabar proprju.

Kien hemm kaxxa kbira tad-

deheb, li meta nfet˙et fe©©et kaxxa ftit iΩg˙ar. Naturalment, din il-kaxxa nfet˙et u nstabet it-tielet kaxxa. Din il-kaxxa tala˙˙ar kienet it-tebut ta’ Tutankhamun. Dan it-tebut kien tal-©ebel (sarcofagu).

Meta l-g˙atu, li kien tad-deheb mastizz, infeta˙, instabet ilmummja ta’ Tutankhamun. Ilwiçç kien miksi b’maskra taddeheb u mΩejjen bl-isba˙ ©ojjelli b’mudell tas-serp kobra li kienet l-emblema talmonarkija. Ftit nafu fuq il˙ajja ta’ Tutankhamun, biss nafu li wiret it-tron ta’ età Ωg˙ira, dik ta’ bejn tmien u disa’ snin.

Is-sa˙ta Superstizzjoni, sa˙ta jew se˙er, g˙idilha li trid, kienet ©rat fuq dan il-qabar ta’ Tutankhamun.

Wara li nfeta˙ uffiçjalment ilqabar, xi nies li kellhom x’jaqsmu ma dan l-iskavi, mietu f’qasir zmien. L-a˙bar ©riet mad-dinja kollha bil-©urnalisti jfittxu lil kull min ˙a sehem.

Lord Carnarvon miet fil-5 ta’ April 1923; seba’ gimg˙at biss wara l-ftu˙ uffiçjali tal-qabar.

Mieg˙u mietet il-kelba Susie. Óames xhur wara miet ˙uh iΩΩg˙ir g˙al g˙arrieda. Canon Doyle, il-kreatur ta’ Sherlock Holmes li kien jemmen flokkult, kien qal li l-mewt ta’ Carnarvron Ωgur kienet sa˙ta minn Tutankhamun. Dik il©urnata meta nfeta˙ il-qabar, il-kanarin li kellu Howard Carter, li kien tant i˙obb, belg˙etu kobra. Minn 26 ru˙ li ˙adu sehem f’dawn l-iskavi, sitta minnhom mietu f’qasir Ωmien.

Kienet sa˙ta jew kumbinazzjoni?

Meta jinfeta˙ xi qabar li jkun ilu zmien twil mag˙luq, jo˙ro© çertu gass tossiku ( ammonia formaldehyde u hydrogen sulfide) li r-ri˙a qawwija tieg˙u taffettwalek in-nervaturi tal©isem u tista’ toqtlok. Il-©ebel li kienu bih kienu jinbnew loqbra E©izzjani kien ikun fih traççi tal-uranju. Dan hu materjal radjuattiv u jista’ jikka©una kançer tal-pulmun.

Hija ˙asra li l-wiçç (maskra) ta’ din l-istatwa tad-deheb ©ratilha ˙sara li tran©at b’mod ˙aΩin.

Il-Ħadd 8 ta' Marzu 2015

!"!##$%&'$'!()(*"+,-&.'""')"%,*"')/012 Il-Kandidati tal-Partit Laburista għal-Lokalitajiet tal-

7'89-

!""#$%&'#($)*+)

,-.#//&0-1*

2#33#$&!/#*

45665&7$)8-$

9#33#//-&:-%(5*

;)$#<#&=>#*

,@3@""5/&0-3)?1#

2@"#B#$&0-3)?1

:$)+1&')#**)

4@3+#"&2#$-/

F#//)"&G8#*

H#>>@"&F5/5&D#85*#

21)"+@"5&I)85//)

:#/)#&0-3)?1

%,5Ù(%%8×$

,#/%#++15*-&0-3)?1 ,#$@*&A)85*

:"%8'*&*

,-$C&95*+)*"

D)>#$+-&!/E)$"

*Ù,5$

,-$C&4#*+1)&2-*$#% 2#>5//)$5&0-3)?1

4#*C5-*&J#/?1

!"#$%$&"'(#%)$"3456

Ø $77$5'

!66-?#$%5&J#K>-*% ,-**5+5&0-1*

,-$C&L)$$#*"5&="5)**) ;#>>5"&!/<$)%

Ø$' ',1*/,

!66-?#$%5&H#*%$-

2#>5//)$5&0-1*&,#?"53" 4#>-&M#@/

Ø$/ %$/=$1

M-()//&J#+1)/

H+1)>E$5&J#K>-*%

Ø$/ *+$5*+85

;#>>5"&4#$>#$#& D)3>-*%

L)*)+1&21$53"-?1)$ :$)+1&2#$/

Ø$/ .,5.23

!C5@3&7)$)*+)

2)<#5&!*"-5*)"")

:$5-/5&')-*#$%

H+1)>E$5&0-3)?1

2@"#B#$&D)*53)

4#33#&'@+5#

Ø$/ /84$

,$@*-&A)#$-*

2#>5//)$5&=$5+

H+1)>E$5&0-1*

4@3+#"&!/<$)%

22 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ Min iÓAddEM

Kif tAÓsibhA l-AssoÇjAzzjoni tA’ Min iÓAddEM?

l-MEA tAgÓlAq 50 sEnA Minn Mindu twAqqfEt Anton Vella SMEs Helpdesk Executive Malta Employers’ Association

Ninsabu fis-sena 2015, sena li matulha ser inkunu qed niççelebraw il-˙amsin anniversarju mit-twaqqif talAssoçjazzjoni ta’ min i˙addem, l-MEA. Óamsin sena li l-˙idma favur l- employers ma waqfet qatt, anzi aktar ma gerbu s-snin, aktar Ωdiedu s-servizzi li lAssoçjazzjoni bdiet toffri.

Illum il-©urnata l-MEA t˙addan ’il fuq minn 600 intrapriΩa membri mag˙ha, li bejniethom jimpjegaw terz talwork force f’Malta. Kumpaniji li jvarjaw minn intrapriΩi kbar li j˙addmu mag˙hom mijiet ta’ ˙addiema, sa negozji Ωg˙ar ˙afna li j˙addmu mag˙hom sa inqas minn 10 persuni. Ilmembri tal-MEA ji©u minn kull settur tal-ekonomija Maltija, mill-manifattura g˙al turiΩmu sa servizzi finanzjarji, skejjel u sptarijiet, employers u imprendituri Maltin li fl-Assoçjazzjoni qed isibu l-kenn u s-ser˙an tal-mo˙˙, sabiex jag˙rfu jimxu kif suppost, kemm fl-operat tal-azjenda kif ukoll kif jittrattaw lill-˙addiema tag˙hom. FlAssoçjazzjoni dejjem sabu, u ser jibqg˙u jsibu, lil min jg˙inhom, kemm fejn jikkonçerna proçeduri legali, dokumentazzjoni dwar kuntratti ta’ xog˙ol, ftehim kollettiv, gwida ta’ kif l-a˙jar li juΩaw ir-riΩorsi umani, u sa˙ansitra difiΩa f’kaΩi quddiem it-tribunal industrijali.

Assoçjazzjoni li minn Ωmien g˙al Ωmien dejjem rat kif ta©©orna ru˙ha. L-MEA baqg˙et dejjem tkabbar il-kuntatti tag˙ha ma’ entitajiet o˙ra, kemm lokali kif ukoll internazzjonali, baqg˙et f’relazzjoni eççellenti mal-imsie˙ba soçjali l-o˙ra tal-pajjiΩ, immodernizzat il-mezzi tal-komunikazzjoni

tag˙ha, bdiet toffri servizzi ©odda u issa, fl-a˙˙ar xhur, stabbiliet ukoll l-SME Helpdesk tag˙ha.

F’din is-sena partikulari, lAssoçjazzjoni qed tie˙u ˙sieb li tkompli tevolvi u tara kif tista’ tkun aktar aççessibbli bi prodotti u servizzi ta’ kwalità. Ìiet stabbilita pa©na talAssoçjazzjoni fuq Facebook.

G˙adu kif ©ie varat sit elettroniku ©did, bdejna nibag˙tu fuljetti o˙ra elettroniçi fuq su©©etti varji lill-membri tag˙na, u fi ftit tax-xhur o˙ra ser inkunu qed ninawguraw training centre modern, li fih ser norganizzaw aktar laqg˙at ta’ informazzjoni u korsijiet fuq su©©etti speçifiçi g˙asservizz tal-membri tag˙na u anke g˙al dawk l-employers lo˙ra li sa issa g˙ad mhumiex membri tal-MEA. U la semmejtilkom il-korsijiet, ma nistax ma nsemmix dawk li l-MEA b˙alissa qieg˙da torganizza fil-bini çentrali fi Triq Nofsinhar, ilBelt Valletta. B˙alissa qed ji©u organizzati korsijiet ta’ Employment Law, u Workplace Health and Wellbeing. Fix-xhur li ©ejjin ser inkunu qed norganizzaw korsijiet ta’ Human Resources Management in Practice, Fiscal and Practical Considerations, Understanding the Labour Market, Managing Data Protection, u o˙rajn.

Dwar il-laqg˙at ta’ informazzjoni, l-MEA sa minn dejjem kienet minn ta’ quddiem nett li ΩΩomm lill-membri tag˙ha a©©ornati b’dak kollu li jkun qed ji©ri madwar, u bit-tibdiliet li jkunu qed ise˙˙u. F’dawn l-a˙˙ar xhur l-Assoçjazzjoni ˙adet ˙sieb torganizza infosessions, dwar it-TAF, dwar il-

li©i l-©dida tal-blacklisting, kif ukoll dwar l-importanza tal-HR g˙an-negozji Ωg˙ar.

L-SME Helpdesk li twaqqaf madwar sena ilu g˙andu funzjoni speçifika ˙afna. L-g˙an ewlieni huwa li jil˙aq l-aktar lil dawk in-negozji Micro, ji©ifieri employers li j˙addmu mag˙hom anqas minn 10 persuni. Joffri wkoll g˙ajnuna lillkumplament tal-SMEs billi jΩomm kuntatt kontinwu u jassistihom meta dawn jiltaqg˙u ma xi diffikultajiet fit-tmexxija tan-negozju tag˙hom. JeΩisti wkoll 24/7 helpline , binnumru 2122 2006, sabiex l-istess Helpdesk ikun aktar aççessibbli.

B˙alissa l-MEA hi rappreΩentata f’diversi fora, u organizzazzjoinijiet nazzjonali, fosthom fl-Employement Relations Board (ERB), filMalta Council for Economic and Social Development (MCESD), fl-Employment and Training Corporation (ETC), fis-Social Security Umpire’s Office (SSUO), fil-Health and Safety Commission (HSC), u fin-National Employment Authority (NEA).

Barra minn hekk, l-MEA ΩΩomm kuntatt kontinwu ma’ diversi organizzazzjonijiet Internazzjonali, fosthom lInternational Labour Organisation (ILO), il-Business European Capital Cities (BECC), il-European Centre of Employers & Enterprises Providing Public Services (CEEP) u l-International Organisation of Employers (IOE).

A˙na m’a˙niex biss assoçjazzjoni, iΩda b˙ala status a˙na wkoll unjin, li g˙andha d-dritt li tipprote©i u tiddefendi lil min i˙addem. G˙alhekk, minn

Ωmien g˙al Ωmien, l-amministrazzjoni tal-Assoçjazzjoni tkun involuta f’diskussjonijiet, kemm mal-Gvern kif ukoll mas-settur privat, sabiex ji©u evitati tilwimiet industrijali bla bΩonn, u b’sens ta’ proattività, tantiçipa sitwazzjonijiet imbarrazzanti li jkunu jistg˙u ji©u evitati.

B˙ala assoçjazzjoni, l-MEA tilg˙ab rowl importanti ˙afna wkoll fis-soçjetà, billi ssemma’ le˙en il-membri tag˙ha kull meta tin˙ass il-˙tie©a.

Tipparteçipa bis-s˙i˙ fi proçessi ta’ konsultazzjonijiet pubbliçi kif ukoll, minn Ωmien g˙al Ωmien, tag˙raf tfassal proposti konkreti, fuq kwistjonijiet li jkunu kurrenti. Biex insemmi biss ftit eΩempji, lMEA ta kull sena tippreΩenta numru ta’ proposti g˙all-ba©it, ˙adet sehem attiv fil-proçess ta’ konsultazzjoni fuq il-proposti dwar il-ftu˙ tal-˙wienet, g˙addiet numru ta’ rakkomandazzjonijiet fuq il-Family Business Act, ˙arget position paper fuq l-inizjattiva ta’ impjiegi ta’ persuni b’diΩabbiltà, ippreΩentat numru ta’ proposti lill-Gvern fuq kif tista’ titnaqqas il-burokrazija Ωejda li xxekkel lin-negozju, fasslet dokument b’sensiela ta’ emendi proposti g˙al-ligi mag˙rufa b˙ala EIRA, u ˙afna o˙rajn.

L-MEA g˙andha missjoni çara: li t˙ares l-g˙aqda fost lemployers f’ambjent favur innegozju. Tkun minn ta’ quddiem sabiex tassigura l-aqwa relazzjoni bejn min i˙addem u l-˙addiema, kif ukoll l-armonija bejn l- employers individwali. Fl-a˙˙ar iΩda mhux linqas ta˙dem sabiex, f’kull çirkostanza, ikun hawn relazzjoni eççellenti bejn il-Gvern u l-employers.

Facebook : www.facebook.com/MaltaEmployersAssociation Jekk tixtieq tag˙mel kuntatt mag˙na (b˙ala Assoçjazzjoni ta’ Min I˙addem) tista’ tag˙mel dan billi ççempel 2122 2992 jew 2123 7585. Tista’ wkoll tibg˙at email lil anton.vella@maltaemployers.com, jew tuΩa t-24/7 helpline 2122 2006 billi ççempel u t˙allilna ismek sabiex fl-iqsar Ωmien possibbli nkunu nistg˙u nirritornaw it-telefonata tieg˙ek.

Grazzi talli tajtni l-opportunità li nitkellem mieg˙ek. Nibqg˙u niltaqg˙u b’artikli o˙ra simili fil-©img˙at li ©ejjin. Jekk tixtieq tg˙addili xi su©©erimenti u proposti g˙al dan l-artiklu nitolbok biex tikkomunika mieg˙i jew mal-istaff editorjali ta’ din ilgazzetta u jien inwieg˙dek li nag˙mel ˙ilti sabiex ma niddiΩappuntakx.

PersoNaLitÀ kÓ

08|03|2015 23

kullhadd.com

L-ewweL MaLti Li ser jieÓu seheM fiL-Mr Gay worLd raMoNa PorteLLi tintervista lil WAYNE GRECH

www.ramonaportelli.com

Dan l-a˙˙ar sirt naf b’©uvni Malti li ser jie˙u sehem f’kompetizzjoni li ssir darba f’sena, b’parteçipanti minn madwar id-dinja kollha. Qed nirreferi g˙al Mr Gay World 2015. Din is-sena g˙all-ewwel darba Malta ser ikollha parteçipant Malti, u rnexxieli nag˙mel kuntatt mieg˙u qabel ma jitlaq minn Malta g˙al din l-avventura personali u fuq kollox g˙al Malta. Dan il-©uvni mhuwa ˙add ˙lief Wayne Grech, li bis-sa˙˙a tieg˙u Malta ser tkun qed tie˙u sehem g˙all-ewwel darba.

ramonaportelli@hotmail.com

Wayne Grech ser jag˙laq tmienja u g˙oxrin sena f’April li ©ej. Proprjament mill-Marsa, iΩda joqg˙od ilFgura. Xog˙lu huwa hairdressing. Beda ta’ età Ωg˙ira, fejn ta’ tlettax-il sena ˙a lewwel kors, u ta’ sittax-il sena spiçça s-sekondarja u beda ja˙dem full-time b˙ala hairdresser . Però, minn dejjem xtaq li jkun gradwat, allura da˙al l-iskola tal-hairdressing u wara kien jibqa’ sejjer dritt g˙ax-xog˙ol.

B˙ala passatempi j˙obb ˙afna s-safar, fejn jipprova li darba fix-xahar jitlaq xi post g˙al ftit jiem biex jaqta’ mirrutina ta’ kuljum. “In˙obb ˙afna l-karnival, fejn ilni g˙axar snin nie˙u sehem fiΩΩfin fil-pjazza tal-Belt Valletta. B˙ala persuna n˙oss li jien ©uvni determinat ˙afna. Ladarba jkolli mira f’mo˙˙i, inkun irrid nasal g˙aliha, outgoing u n˙obb ˙afna l-˙bieb.

Nemmen li l-˙bieb huma importanti f’˙ajja ta’ persuna,” beda jg˙idli Wayne.

Ta’ min jg˙id li Wayne beda jimmudella meta kellu sittax-il sena, fejn g˙amel sentejn jipparteçipa u jie˙u sehem, iΩda kien waqaf meta kellu tmintax-il sena u beda jorganizza l-kuntesti tieg˙u.

Meta kien iΩg˙ar kien persuna b’piΩ Ωejjed Kont naf ukoll li meta Wayne kien iΩg˙ar ma kellux il-figura ideali ta’ mudell li rnexxielu jikseb illum il-©urnata. Biex ng˙id hekk kien xi ftit e˙xen mhux ˙azin. B’hekk staqsejtu kif irnexxielu jag˙mel daqshekk kambjament drastiku f’˙ajtu. “Ta’ età Ωg˙ira kont daqsxejn boççu, mhux ftit. Però, meta g˙alaqt dawk it-tlettax-il sena, niftakar kont mort nixtri l-˙wejje© u ma beda ji©ini xejn sew, u g˙edt: “Le, daqshekk ma jistax ikun.” Da˙˙alt f’mo˙˙i li rrid nag˙mel dieta, u hekk ©ara.

Fi Ωmien tliet xhur inqast 28 kilo, u nirringrazzja lill-familja tieg˙i tas-sapport,” sostna kuntent Wayne.

G˙alih il-kelma ‘moda’ tista’ tfisser ˙afna affarijiet. L-iktar li jsegwi hija l-moda taxxag˙ar, fejn jara u jitg˙allem stili ta’ xag˙ar diversi. “B˙ala ˙wejje© nemmen li trid tadatta mal-persuna u mal-karattru u mhux g˙ax moda tilbisha. Jien in˙obb inkun ori©inali, però xorta wa˙da nara li tkun adattata g˙alija.”

Bla dubju ma stajtx ma nistaqsihx x’˙ajru jid˙ol g˙al kompetizzjoni b˙al din – Mr Gay World, meta ser issir u kif

qed jipprepara ru˙u g˙aliha.

Fil-fatt, beda jg˙idli li s-sena lo˙ra beda jsegwi Mr Gay World li kienet saret f’Ruma.

“Wara li t˙abbar ir-rebbie˙, staqsejt lit-trainer tieg˙i Leslie Spiteri li kont qed nit˙ajjar.

Hu kien pront u qalli biex nid˙lilha sabiex ikolli g˙an g˙ax qed nittrenja. Applikajt permezz tas-sit elettroniku u bag˙tuli li jridu jaraw ritratti tieg˙i. Bg˙attilhom ir-ritratti u ntg˙o©bot. Wara qaluli biex inkellem lill-organizzatur millEwropa u hekk g˙amilt. Er©ajt bg˙attilhom ir-ritratti u wara riedu jag˙mlu intervista fuq Skype. Staqsewni x’˙ajjarni napplika, kif inhi l-˙ajja ta’ persuna gay f’Malta, x’nag˙mel kieku jkolli nirba˙ Mr Gay World u ˙afna aktar.

Wara l-intervista qaluli li ©ejt aççettat b˙ala kontestant li nirrapreΩenta lil Malta. Fil-fatt, Malta ser tkun l-ewwel darba li ser tkun qed tie˙u sehem,” sostna Wayne.

Mr Gay World 2015 din issena ser issir f’Cape Town, flAfrika t’Isfel, mis-26 ta’ April sat-3 ta’ Mejju 2015. Ser jipparteçipaw madwar 32 pajjiΩ minn madwar id-dinja.

B˙alissa, Wayne g˙addej b’ta˙ri© qawwi, kif ukoll dieta, filwaqt li qed jipprepara kostum tradizzjonali. Minbarra

hekk g˙andu notebook li bag˙tulu mill-organizzazzjoni ta’ xi jridu jistudjaw g˙al diversi eΩamijiet li ser ikollhom matul dawk il-©ranet.

Il-konkors Mr Gay World ser ikun imqassam f’kategoriji differenti. Ser ikun hemm Best National Costume, Best Sport, Best Physique, Best Online Voting, Best Friendship, kif ukoll jit˙abbru t-Top 10, imbag˙ad it-Top 5, u fl-a˙˙ar ir-rebbie˙.

Stedina biex tivvutaw blinternet g˙al Wayne Il-Óadd 3 ta’ Mejju 2015 ser tkun il-©urnata finali ta’ Mr Gay World, però l-online voting jifta˙ qisu xi xahar qabel.

Fil-fatt, il-Maltin u persuni o˙ra huma m˙e©©a jivvutaw g˙al Wayne Grech fuq is-sit elettroniku www.mrgayworld.com Tkellimt ma’ Wayne rigward spejjeΩ ta’ applikazzjoni u safar jekk kinux g˙alih. Filfatt, ikkonfermali li b˙ala spejjeΩ ta’ safar lejn l-Afrika kellu j˙allas hu. “Ippruvajt infittex sponsor, però hawn Malta ma tantx jg˙inu f’dawn l-affarijiet.”

Mistoqsji dwar kif illum il©urnata j˙ares lejn ˙ajja ta’ persuna gay li tg˙ix f’Malta,

Wayne kien pront we©ibni, “Nirringrazzja lill-familja tieg˙i u lil s˙abi g˙ax g˙alijja ma kinitx diffiçli xejn. Antipatika kienet meta tkun Ωg˙ir fejn issib bullying minn studenti fliskola, però llum tg˙allimt li, ladarba ©ejt aççettat mill-familja, in-nies jistg˙u jg˙idu li jridu la mhu qed nag˙mel lebda ˙sara lil ˙addie˙or,” qal tajjeb Wayne.

Fl-a˙˙ar tal-intervista stedint lil Wayne sabiex jg˙addi messa©© lill-qarrejja talKullÓadd. “Il-qarrejja nixtieq ng˙idilhom biex jaççettaw u jirrispettaw il-persuni gay b˙alma jag˙mlu ma’ dawk eteri. Kul˙add irid jg˙ix ˙ajtu kif jixtieq u j˙ossu komdu hu.

L-importanti li ˙add ma jag˙mel ˙sara lilu nnifsu u lil ta’ madwaru. Jien g˙andi kwotazzjoni g˙al qalbi ˙afna fejn tinsab stampata fuq ©ismi: determination is the key for success , u nemmen ˙afna fiha. Nirringrazzja wkoll lil Stephen Barton b˙ala l-persuna li ser ilibbisni g˙al Mr Gay World 2015,” temm jg˙idli Wayne.

F’ismi u f’isem it-tim kollu tal-KullÓadd nixtiequ nawguraw suççess lil Wayne Grech g˙al suççessi f’din l-ewwel parteçipazzjoni g˙al Malta filMr Gay World.

24 08|03|2015

KORSIjIET gÓAL PERITI U PROfESSjONISTI

Matul ix-xahar ta’ Marzu l-BICC ,flimkien mal-Kamra tal-Periti, ser tkun qieg˙da tag˙mel kors g˙al periti u professjonisti. Dan se jkun kors qasir ta’ introduzzjoni dwar il-Eurocodes li huma lindiçi Ewropej uΩati fl-industrija tal-kostruzzjoni. L-ewwel kors bis-su©©ett ‘Introduction to the structural eurocodes’ se jkun qieg˙ed isir fl-24 u fis-26 ta’ Marzu li ©ej.

It-tieni kors se jkun dwar ‘Reinforced concrete to EC2 & basic restrained steel beam design to EC3’, id-dati g˙al dan il-kors huma t-12 u l-14 ta’ Mejju. It-tielet kors se jsir fis-7 u fid-9 ta’ Lulju u s-su©©ett huwa ‘Structural design to EC6’.

Dawn it-tliet korsijiet se jkunu qeg˙din isiru fl-uffiççju tal-BICC f’36, Triq Ûekka, il-Belt Valletta, kull sessjoni tiswa €50 filwaqt ittlieta f’daqqa jiswew 120 euro. Is-sessjonijiet jibdew fit-tlieta ta’ waranofsinhar sat-tmienja ta’ filg˙axija b’waqfiet g˙all-kafè.

G˙al aktar informazzjoni wie˙ed g˙andu jçempel fuq 2247 9300 jew jibg˙at email info.bicc@gov.mt

L-ENEMALTA TISTIEDNEK IÛÛUR IL-POWER STATION

Enemalta plc tistieden lill-pubbliku biex iΩur il-power station talMarsa u jiskopri l-istorja u t-teknolo©ija tal-impjanti tal-©enerazzjoni tal-elettriku li operaw g˙al dawn l-a˙˙ar 61 sena.

Nhar is-Sibt u l-Óadd 14 u 15 ta’ Marzu, ˙addiema tal-Enemalta ser jilqg˙u lill-pubbliku g˙al mixjiet iggwidati madwar il-power station tal-Marsa, li tmur lura sal-1953. Il-viΩitaturi jkunu jistg˙u jsiru jafu aktar dwar l-iΩvilupp ta’ din il-power station, jaraw in˙awi differenti tag˙ha u jsegwu produzzjonijiet awdjoviΩivi relatati. Ser ikun hemm ukoll wirja ta’ g˙add ta’ ritratti antiki mill-arkivji tal-Enemalta.

Jekk it-temp jippermetti, mill-power station il-viΩitaturi jkunu jistg˙u jgawdu wkoll veduti mill-isba˙ tal-Port il-Kbir.

Id-d˙ul g˙aΩ-Ωjarat fil-power station huwa bla ˙las. Mixjiet iggwidati ser jibdew kull nofs sieg˙a, is-Sibt 14 ta’ Marzu, bejn id-disg˙a ta’ filg˙odu (09.00) u s-sag˙tejn ta’ waranofsinhar (14.00) u l-Óadd 15 ta’ Marzu bejn id-disg˙a ta’ filg˙odu (09.00) u l-erbg˙a u nofs ta’ waranofsinhar (16.30). Il-viΩitaturi huma m˙e©©a jilbsu ˙wejje© u Ωraben tajbin g˙al post industrijali b˙al dan.

Waqt iΩ-Ωjara, il-viΩitaturi jistg˙u wkoll jie˙du sehem fil-kompetizzjoni tal-fotografija dwar il-power station tal-Marsa. L-a˙jar ritratti li jidda˙˙lu f’din il-kompetizzjoni ser ji©u ppremjati b’vouchers ta’ apparat fotografiku b’valur totali ta’ €500. Ir-regolamenti tal-kompetizzjoni jinsabu fuq www.enemalta.com.mt. Din il-kompetizzjoni qed issir bil-kollaborazzjoni tal-Malta Institute of Professional Photographers.

Fil-bidu tal-2014, skont id-direzzjoni tal-Ministeru g˙all-Ener©ija u s-Sa˙˙a, l-Enemalta bdiet l-ippjanar tad-dekummissjunar u Ω-Ωarmar tal-power station tal-Marsa. Il-Kumpanija ddekommissjonat l-aktar partijiet antiki tal-istazzjon matul is-sajf tal-istess sena u mill-ewwel bdiet il-˙idma me˙tie©a biex jiΩΩarmaw. U˙ud minn dan il-makkinarju kien g˙adu jintuΩa sas-sena li g˙addiet. Id-dekummissjunar u Ω-Ωarmar tal-power station ser ikompli f’g˙add ta’ stadji.

Aktar tag˙rif dwar iΩ-Ωjarat fil-power station tal-Marsa u l-kompetizzjoni tal-fotografija jinsabu fis-sit www.enemalta.com.mt

kullhadd.com

KÓ MADWARNA

SÓUbIjA fI PROÌETT fOND SOÇjALI EWROPEW

L-Università ta’ Malta da˙let fi s˙ab mas-Segretarjat Parlamentari g˙ad-Drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva fuq pro©ett iffinanzjat ta˙t il-Fond Soçjali Ewropew bl-isem ta’ Capacity Builidng in Care for the Elderly and Persons with Disability.

B˙ala parti minn dan il-pro©ett, il-Fakultà g˙at-Tis˙i˙ tas-Soçjetà ser tkun qed torganizza ta˙ri© g˙all-infermiera li ja˙dmu fir-residenzi ta’ kura g˙al persuni anzjani u fil-komunità. Programmi ta’ tag˙lim jimmiraw li jiΩviluppaw ftehim avvanzat tal-perspettivi multidixxiplinari dwar l-istudju talanzjanità u d-dimenzja, u jikkontribwixxu mhux ftit g˙all-iΩvilupp tal-g˙arfien dwar il-kura taddimenzja u l-prattika fost l-infermiera f’Malta. Il-parteçipanti fil-programmi tat-ta˙ri© ser ikunu qed jing˙ataw is-setg˙a li juΩaw l-akbar potenzjal tag˙hom fil-kura soçjali u tas-sa˙˙a ta’ persuni anzjani bid-dimenzja, b’hekk jiΩguraw li persuni anzjani bid-dimenzja jg˙ixu ˙ajja dinjituΩa u li tag˙mel sens u li tirispetta d-drittijiet tag˙hom b˙ala çittadini. In-numru ta’ persunal li ser ikun im˙arre© sal-a˙˙ar parti tal-pro©ett jammonta g˙al madwar 340.

Is-Segretarju Parlamentari g˙ad-Drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva, Justyne Caruana, qalet li t-ta˙ri© huwa kruçjali g˙all-kura ta’ kwalità g˙all-anzjani u persuni b’diΩabbiltà li ting˙atalhom b’diversi façilitajiet madwar Malta. Hija qalet li t-ta˙ri© jimmira li jil˙aq l-aktar standards u miΩuri riçenti b’tali mod li s-servizzi tag˙na jkunu tal-aqwa kwalità.

Dr Caruana spjegat kif it-ta˙ri© ser jinkludi fih ukoll lekçerers barranin. Il-Fakultà g˙at-Tis˙i˙ tasSoçjetà ser tkun qed torganizza wkoll ta˙ri© g˙al persuni li ja˙dmu fil-qasam tad-diΩabbiltà li jinkludi fih uffiçjali tas-Servizzi tal-KNPD. Dan jinkludi fih tag˙lim fil-˙iliet tal-komunikazzjoni u ta˙ri© g˙all-managers u assistent managers tal-KNPD u A©enzija Sapport f’oqsma li jitrattaw is-sitwazzjonijiet diffikultuΩi; kif ukoll ta˙ri© g˙all-front line staff tal-A©enzija Sapport u support workers f’oqsma li jinkludu l-g˙aΩla u l-opportunitajiet; approçç orjentati mal-persuna, konfini professjonali, prattiki ta’ kura u ˙iliet u tekniki ta’ komunikazzjoni. In-numru ta’ persunal li ser jkun im˙arre© sal-a˙˙ar parti tal-pro©ett huwa madwar 320.

L-Università ta’ Malta u s-Segretarjat Parlamentari g˙ad-Drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva ffirmaw memorandum of understanding.

XERREjjA fIÛ-ÛURRIEq jINgÓATAW bOROÛ TAX-XIRI L-istudenti tal-Kulle©© San Benedittu Skola Primarja Ûurrieq qed jg˙inu jkattru kuxjenza ambjentali permezz tad-distribuzzjoni ta’ boroΩ taç-çarruta li ma j˙amm©ux l-ambjent lixxerrejja fil-lokalità tag˙hom.

Il-boroΩ taç-çarruta g˙andhom fuqhom xog˙lijiet artistiçi b’temi ambjentali u dwar il-konservazzjoni tal-ilma ma˙luqa mill-istess studenti. Din l-idea innovattiva rebb˙ithom fondi millProgramm tal-Ilma ta’ HSBC – Catch the Drop, li permezz talistess fondi irnexxielhom jag˙tu ˙ajja lil dan il-pro©ett.

Il-basktijiet tax-xiri ng˙ataw lix-xerrejja fis-swieq u ˙wienet madwar l-iskola. L-istudenti kollha li qed jattendu l-iskola Primarja taΩ-Ûurrieq ing˙ataw borΩa taç-çarruta g˙all-familji rispettivi tag˙hom, u aktar minn dawn il-boroΩ ser ikunu qed jintuΩaw biex jg˙inu lillProgramm tal-Ilma ta’ HSBC – Catch the Drop f’attivitajiet o˙ra.

Matul iç-çerimonja tat-tnedija, l-uffiçjali tal-iskola enfasizzaw limportanza li l-istudenti jkunu

involuti u li titnissel fihom im˙abba u rispett lejn l-ambjent sa minn età Ωg˙ira. Is-Sindku taΩ-Ûurrieq, Ignatius Farrugia, fa˙˙ar il-kontribut tal-istudenti u x-xog˙ol tag˙hom biex jippriservaw l-ambjent taΩ-Ûurrieq, wie˙ed mill-eqdem ir˙ula f’Malta.

Il-Programm tal-Ilma ta’ HSBC – Catch the Drop hu kampanja edukattiva dwar il-konservaz-

zjoni tal-ilma li tnediet bl-g˙an li tqajjem iktar kuxjenza dwar limportanza tal-ilma f’pajjiΩi b˙al Malta fejn l-ilma hu skars.

Minbarra Ωjarat fl-iskejjel u lparteçipazzjoni attiva tal-istudenti, il-programm g˙andu lg˙an li jeduka kwaΩi 50,000 student sal-2016. Il-programm qed jinkora©©ixxi studenti individwali, skejjel u kunsilli lokali biex jie˙du sehem b’mod attiv.

kultura kÓ

08|03|2015 25

kullhadd.com

JitÓabbar il-Malta international Music Festival and coMpetition

G˙add ta’ muΩiçisti u professuri ta’ fama internazzjonali ser ikunu qed jag˙tu kunçerti u jmexxu master-classes matul il-Malta International Music Festival and Competition 2015.

Organizzat mill-European Foundation for Support of Culture, il-festival u kompetizzjonijiet ser isiru bejn is-27 ta’ April u l-10 ta’ Mejju 2015.

Fil-lista ta’ 18-il professur internazzjonali li ser ikunu qed jipparteçipaw fil-festival ta’ din is-sena wie˙ed isib lill-pjanisti ÌermaniΩi Andreas Frölich u Nina Tichman, il-pjanisti Russi Yuri Didenko u Arkady Zenziper, il-pjanist Spanjol Leonel Morales, il-pjanist Taljan il-Mro Giuliano Mazzoccante, il-vjolinista mill-Awstrija Dora Schwarzberg, iç-çellisti Russi Alexander Zagorinsky u Boris Andrianov, il-klarinista Amerikan Julian Milkis, is-sassofonist mill-IΩvizzera Lars Mlekusch u s-sassofonist mill-Armenja Hayrapet Arakelyan. Il-professuri ser

ikunu qed imexxu master-classes filpjanu, vjolin, vjolinçel, is-sassofonu, ilklarinet u fil-muΩika da kamera.

Il-festival jilqa’ studenti u artisti minn madwar id-dinja. Artisti Ωg˙aΩag˙ ser ikollhom l-opportunità li jitg˙allmu, u jaqsmu l-esperjenzi artistiçi tag˙hom mal-professuri u muΩiçisti internazzjonali. Il-festival ser ikun ta˙lita ta’ programm edukattiv intensiv flimkien ma’ serje ta’ kunçerti li se jipprovdi esperjenza sabi˙a ta’ tag˙lim fil-muΩika g˙all-istudenti u artisti Ωg˙aΩag˙.

Id-direttur artistiku tal-festival, il-Mro Alan Chircop qal: “Nixtiequ nilqg˙u lil ˙afna parteçipanti Maltin biex igawdu minn esperjenza artistika pjaçevoli u li tispirahom, ma jimpurtax f’liema livell huma fil-karriera tag˙hom. Ser ikollhom l-opportunità li jesperjenzaw ixxog˙ol ta’ artisti barranin mill-qrib. Fla˙˙ar Ωew© edizzjonijiet tal-festival, kellna parteçipanti minn madwar iddinja kollha fosthom l-Ewropa, ir-

Russja, l-Ukraina, Azerbaj©an u sa˙ansitra mill-Kazakistan u ç-Çina.

Mill-©did, qed nittamaw li ser ikollna numru kbir ta’ parteçipanti barranin, peress li din is-sena n-numru ta’ professuri ser ikun iktar mid-doppju.”

Apparti minn firxa wiesg˙a ta’ master-classes u kunçerti, il-festival ser ikun qed jospità kompetizzjonijiet internazzjonali fil-pjanu, winds, strings u chamber ensembles – f’erba’ kompetizzjonijiet separati ippreseduti minn ©urija internazzjonali. Minbarra premjijiet fi flus, ir-rebbie˙a ser ikunu mistiedna jipparteçipaw f’diversi festivals tal-muΩika fl-Ewropa.

Il-programm spettakolari tal-festival ser jinvolvi l-muΩiçisti kollha f’diversi kunçerti pubbliçi li ser jittellg˙u kuljum f’postijiet differenti madwar Malta u G˙awdex. Il-parteçipanti kollha ser ikollhom l-opportunità li jie˙du sehem flimkien mal-artisti internazzjonali. Dawn il-kunçerti se jkunu

miftu˙in g˙all-pubbliku minghajr ˙las.

Iç-çerimonja tal-ftu˙ tal-Malta International Music Festival and Competition ser issir nhar is-27 ta’ April fis-19.30 fit-Teatru Manoel, il-Belt Valletta.

Il-Malta International Music Festival and Competition 2015 hu membru talFondazzjoni Alink-Argerich u ppreΩentat bil-kollaborazzjoni ta’ Johann Strauss School of Music ta’ Malta, u sponsorjat minn D’Addario Woodwinds, D’Addario Orchestral, Henri Selmer Paris, u Luna Holiday Complex fil-Mellie˙a. Air Malta hi llinja tal-ajru uffiçjali tal-festival.

Ir-re©istrazzjoni huma miftu˙a u jistg˙u jsiru fuq is-sit tal-Malta International Music Festival: www.maltafest.eu. G˙al aktar tag˙rif wie˙ed jista’ jimla l-formola li tinsab fuq l-istess sit, jibg˙at email lil info@maltafest.eu, jew içempel innumru +356 7772 7222.

Malta parti Mill-cronoloGia tour ta’ Marco Masini Çans ie˙or g˙all-pubbliku Malti li j˙obb il-muΩika Taljana sabiex igawdi kunçert mill-aqwa talkantant u muΩiçist Taljan ta’ fama internazzjonali, idolu ta’ ˙afna u ikona kbira tal-muΩika pop fl-Italja, Marco Masini. Fid29 ta’ Mejju 2015, Malta tilqa’ lillMarco Masini f’Dar il-Mediterran g˙all-Konferenzi, grazzi g˙al inizjattiva o˙ra ta’ CMC Promotions li ftit tax-xhur ilu ©abulna lil Al Bano Carrisi.

IΩ-Ωjara ta’ Marco Masini f’Malta tifforma parti mill-Cronologia Tour, li se jsir fl-okkaΩjoni tattnedija tal-album il-©did bl-isem ta’ Cronologia – triple album li jinkludi s-suççessi kbar li kellu, kanzunetti ©odda, kif ukoll kanzunetti o˙ra. Tour li jag˙ti lbidu tieg˙u eΩattament wara lparteçipazzjoni tieg˙u fil-festival ta’ Sanremo.

Fl-edizzjoni ta’ Sanremo ta’ din is-sena Marco Masini se jie˙u sehem bil-kanzunetta Che Giorno È. G˙al Marco Masini din hija s-seba’ parteçipazzjoni tieg˙u f’Sanremo. Masini kien ˙a sehem g˙all-ewwel darba fil-festival ta’ Sanremo fl-1990, bilkanzunetta Disperato li biha kien reba˙ it-taqsima ta’ kantanti ©odda. Kien reba˙ g˙al darb’o˙ra dan il-festival bilkanzunetta L’Uomo Volante fl-

2004.

Marco Masini twieled Firenze fit-18 ta’ Settembru 1964. Ommu, Anna Maria, apparti li kienet tkanta u ddoqq il-pjanu, kienet ukoll g˙alliema. IΩda ma baqg˙etx tg˙allem biex tiddedika ˙ajjitha g˙ad-dar u g˙allfamilja. Missieru, Giancarlo, kien ja˙dem b˙ala rappreΩentant ta’ prodotti tax-xag˙ar.

Jirrakkontaw li meta Marco kellu tliet snin kien ing˙ata b˙ala rigal tal-Milied gugarell pjanu li affaxxinah tant li beda jie˙u interess fil-muΩika u anke beda jattendi lezzjonijiet tal-muΩika.

Meta kien l-iskola huwa kien waqqaf, flimkien ma’ ˙bieb, grupp muΩikali bl-isem ta’ Errata Corrige. Min˙abba nuqqas ta’ interess fit-tag˙lim huwa ˙are© mill-iskola ta’ 16-il sena.

G˙al xi Ωmien Marco ˙adem ma’ missieru b˙ala rappreΩentant ta’ kumpanija ta’ prodotti taxxag˙ar. Fl-1980, il-©enituri tieg˙u fet˙u ˙anut tax-xorb f’Firenze u fiΩ-Ωmien ta’ wara Ωdied it-tilwim bejn Marco u missieru. Xi snin wara, missieru ˙tie©lu jbig˙ il˙anut wara li martu mardet bilkançer.

Fil-frattemp Marco Masini nqabad bil-lieva u da˙al fl-armata. Jum biss wara r-ritorn tieg˙u d-dar, fit-22 ta’ Awwissu 1984,

ommu mietet. F’g˙eluq is-27 sena mill-mewt ta’ ommu, Masini g˙amel tatwa©© b’isem ommu ‘Anna’ u Ωew©t i©wiena˙ ta’ an©lu fuq idejh il-leminija.

Fl-ewwel snin tal-karriera tieg˙u Marco Masini ltaqa’ ma’ Giancarlo Bigazzi, produttur taddiski, li kien introduçieh fix-xena muΩikali b˙ala kollaboratur talkantanti Raf u Umberto Tozzi.

Masini kompla jikseb is-suççessi u jikber fil-popolarità.Ilkanzunetti Vaffanculo, Bella Stronza u Principessa qanqlu reazzjonijiet u kontroversji kbar, iΩda l-kritika kontrih ma wasslet g˙al imkien g˙ax Marco Masini kien sar idolu internazzjonali, ta’ dawk li riedu jisfidaw lis-soçjetà konservattiva u li riedu jwarrbu l-pre©udizzji li kien hemm f’dawk iΩ-Ωminijiet.

Wie˙ed ma jistax jinne©a li kunçert ta’ kantant b’karriera b˙al din, huwa attrazzjoni g˙alina f’Malta, eΩatt wara ssehem tieg˙u fil-festival ta’ Sanremo u l-˙ru© tal-album Cronologia.

L-appuntament g˙al ma’ Marco Masini g˙andu jkun id-29 ta’ Mejju f’Dar il-Mediterran g˙allKonferenzi, il-Belt Valletta.

Biljetti jinxtraw minn www.cmcpromotionsmalta.com jew 9982 1250.

26 08|03|2015

mixja b’risQ puTTinu Cares G˙at-12-il sena konsekuttiva, fil-lejl bejn Óamis ix-Xirka u lÌimg˙a l-Kbira, ser isir il-pellegrina©© annwali mill-Mellie˙a sal-Isla. Is-sena li g˙addiet kienu aktar minn 8000 ru˙ li ˙adu sehem u n-numri din is-sena huma mistennija li jikbru.

Din il-mixja nbdiet mis-Sur Joseph Vella mill-Mellieha, iΩda sena wara sena l-g˙add ta’ nies li g˙amlu din il-mixja Ωdied sew.

G˙al diversi snin il-parteçipanti ta’ din il-mixja kkontribixxew g˙all-kawΩa ta’ Puttinu Cares Cancer Support Group. Is-sena li g˙addiet in©abar total ta’ €80,000, kemm mill-parteçipanti kif ukoll minn diversi sponsors li jappo©©jaw dan l-avveniment.

Kul˙add huwa mistieden biex jipparteçipa f’din mixja nhar ilÌimg˙a 2 ta’ April li tibda fis-02.00 minn Misra˙ iΩ-Ûjara talPapa (˙dejn is-Santwarju tal-Madonna) fil-Mellie˙a. Kull min bi˙siebu jipparteçipa jrid ikun il-Mellieha mhux aktar tard mis01.30. Il-parteçipanti kollha huma mitluba li jag˙tu minimu ta’ €10. Il-mixja tie˙u madwar erba’ sig˙at u hija distanza ta’ madwar 30 kilometru.

Mal-wasla l-Isla jing˙ata çertifikat ta’ parteçipazzjoni lillparteçipanti kollha u ˙afna jag˙Ωlu li jid˙lu fil-knisja parrokkjali tan-Natività tal-Ver©ni Marija l-Isla sabiex jitolbu quddiem listatwa tar-Redentur.

Tul il-mixja jkun hemm postijiet fejn jing˙ata ilma, kafè u frott.

Ikun hemm servizz mediku f’kaΩ ta’ xi emer©enza, kif ukoll minivans g˙al minn jaqta’ qalbu u dawn iwassluhom l-Isla.

Ikun hemm trasport provdut qabel il-mixja mill-Isla g˙all˙abta ta’ nofsillejl, kif ukoll lura lejn il-Mellie˙a wara l-mixja.

G˙al informazzjoni u, aktar importanti, g˙ar-riservazzjonijiet tat- trasport çemplu 9999 1800.

kullhadd.com

kÓ madwarna

il-Ósieb wara l-produzzjoni l-Ìdida Ta’ l’elisir d’amore TaT-TeaTru manoel

Il-produzzjoni operistika annwali tat-Teatru Manoel din is-sena se tkun L’Elisir d’Amore ta’ Gaetano Donizetti, u se ssir fit-12, it-13 u l-15 ta’ Marzu 2015.

L’Elisir d’Amore, li x’aktarx hija l-aktar opra popolari ta’ Donizetti, hija mimlija fer˙, tama u ottimiΩmu, u twasslek biex temmen fl-im˙abba. Il-karattri jag˙tuk pjaçir u l-istorja ΩΩommok. Din hija opra li ssa˙˙rek u ©©ieg˙lek t˙ossok kuntent.

Din il-produzzjoni hija wkoll wa˙da ©dida fjamanta, u hija mfassla u diretta kollha kemm hi minn tim lokali. Id-direttur, Denise Mulholland, ikkummentat dwar il-kunçett li fuqu hija msejsa din ilproduzzjoni: “Meta bdejt na˙dem fuq dan ix-xog˙ol kont naf tista’ tg˙id mill-ewwel li ridt nambjentah fis-snin ˙amsin tas-seklu g˙oxrin. G˙alija, dak il-perjodu huwa sinonimu ma’ bidu ©did, speçjalment fl-Italja, li kienet qed tibni lilha nnifisha mill-©did wara t-Tieni Gwerra Dinjija. Il-pajjiΩ kien ˙iere© minn dak iΩ-Ωmien iebes b’fiduçja u b’ottimiΩmu. Kien perjodu li baqa’ mag˙ruf b˙ala ‘Il Boom’. L-industrija kienet qed tikber, l-ekonomija kienet qed tistabbilizza ru˙ha, il-Fiat u l-Vespa kienu qed jiffjorixxu, l-adolexxenti kienu qed jiΩviluppaw identità, u dawk li kienu j˙obbu ç-çinema – kienu fejn kienu – kienu qed jixxenqu g˙al btala Rumana.”

L-azzjoni tal-opra, li hija ispirata mill-films tas-snin ˙amsin u, estetikament, mill-powsters talivvja©©ar ta’ dak iΩ-Ωmien, tinqala’ mill-post ori©inali ta’ razzett, li Adina tkun sidtu, g˙al lukanda çkejkna iΩda eleganti mal-kosta Amalfitana – il-Villa Adina. Id-direttur artistiku, Kenneth Zammit Tabona, qal: “Çert li l-kunçett tas-snin ˙amsin se jinΩel g˙asel. Ifakkarna fil-parti tan-nofs tal-film famuΩ bil-kosta ta’ Amalfi b˙ala xenarju, The Yellow Rolls Royce b’Shirley Maclaine u Alain Delon, li fih l-im˙abba u l-lealtà jid˙lu f’konflitt dirett. L’Elisir hija simili minn ˙afna aspetti.”

It-tim kreattiv tal-produzzjoni jinkludi lil Pierre Portelli b˙ala d-disinjatur tas-sett. Portelli huwa mag˙ruf g˙all-kapaçità tieg˙u li jaqbad xenografija sempliçi u jdawwarha f’xi ˙a©a frott il-˙sieb u sabi˙a. Isabel Warrington, b˙ala l-kostumista, irnexxielha tag˙mel lil kul˙add jidher affaxxinanti, eleganti u meraviljuΩ, filwaqt li Chris Gatt, li huwa responsabbli mid-dwal, juΩa l-illuminazzjoni kwaΩi b˙allikieku kienet karattru ie˙or fl-opra. It-tim muΩikali eççezzjonali jinkludi lil Julietta Bisazza b˙ala d-direttur muΩikali tal-opra u lis-Surmast Philip Walsh.

Fil-partijiet l-aktar importanti ta’ L’Elisir d’Amore jie˙du sehem artisti ewlenin Maltin u barranin, ilKor Operisitiku tat-Teatru Manoel, u l-Orkestra Filarmonika ta’ Malta.

L-opra se ssir fit-12, it-13 u l-15 ta’ Marzu fis-7.30pm, b’ta˙dita fis-6.45pm g˙al min ikun qata’ l-biljett.

ma rridx immur It-Teatru Manoel u The Rubberbodies Collective bissapport tal-Kunsill Malti g˙allArti jippreΩentaw l-iskritt rebbie˙ tal-Premju Francis Ebejer, Ma Rridx Immur, miktub minn Leanne Ellul. Jie˙du sehem Ruth Borg, Ryan Cutajar, Marta Vella u Josette Ciappara. Direzzjoni ta’ Jimmy Grima.

Ta’ g˙oxrin sena Casey g˙andha marda terminali. Imma l-mewt g˙aliha mhix problema daqskemm huma problemi dawk li tiffaççja kuljum. Flintimità tad-diskors tinkixef irrelazzjoni ta’ Casey mal-bqija tal-karattri; mimlija tensjoni u mdakkra bi ftit fer˙. Hemm Alfio, l-g˙arus tag˙ha, u nanntu, u l-˙abiba ta’ Casey. U missierha. Ómar il-lejl mit-tfulija li jitla’ fil-wiçç. Il-passat ta’ Casey jidher li se jibqa’ ji©ri warajha, daqstant ardit, daqstant kattiv.

F’dan id-dramm nesploraw il˙ajja, l-im˙abba, ir-rabja u lmewt. Il-futur? Óolma sfukata. fl-20 u l-21 ta’ Marzu fit-Teatru Manoel, fit-8pm Attività fuq Facebook: www.facebook.com/events/142 3022004658017 Riservazzjonijiet fuq www.teatrumanoel.com.mt/?m= shows&id=433

Skeda kÓ

08|03|2015 27

kullhadd.com

06.30 07.00 07.15 08.00 08.30 08.35 10.30 11.25 12.30 12.40 12.55 14.00 16.30 17.30 17.35 17.40 18.15 18.45 19.30 20.10 20.45 21.45 23.30

One News Snajja’ Maltin (R) Pink Panther (R) Flimkien Ma’ Nancy (R) EΩerçizzi b’Differenza (R) Paper Scan Attività Politika Cibus One News Telebejg˙ Aroma Kitchen (R) Arani Issa (R) World Next Top Model Malta One News EΩerçizzi B’Differenza On D Road Esperti Il-Vja©© it-Tajjeb One News Attività Politika (R) It-Tfal L-Argument One News

07.00 08.15 09.00 10.00 10.45 11.45 12.30 14.00 14.05 15.35 16.30 17.10 18.00 18.05 18.45 19.30 19.50 20.10 20.40 21.40 21.45 23.15

Net News The Client (R) G˙alkul˙add Quddiesa mis-Santwarju tal-Madonna Ta’ Pinu Il-Óadd fi Sqallija L-Istandard Telebejg˙ Net News Telebejg˙ Iswed Fuq l-Abjad (R) Sport Extra Wheelspin (R) Net News What’s For Dinner News Feed Net News News Feed Flusek (R) Becky Net News Replay Net News

06.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 15.00 15.05 18.00 18.15 18.45 18.50 19.45 20.00 20.50 21.55 23.00 23.30

A˙barijiet Sports Science Madwarna Óannieqa Gadgets Mera ta’ Dinja O˙ra Malta u Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óbieb u G˙edewwa A˙barijiet G˙awdex Illum Paqpaq On Test L-Irkant Dot EU A˙barijiet Merlin Rajt Ma Rajtx A˙barijiet Malta u Lil Hinn Minnha

08.30 09.00 09.45 10.15 11.15 12.30 13.00 13.30 14.00 16.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.30

06.00 06.30 07.00 07.40 08.05 08.30 09.15 10.00 10.45 11.30 13.00 13.30 13.45 15.30 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.45 22.40

Film: I Want To Be A Soldier Nautilus Marvel Agents Of S.H.I.E.L.D. La Valanga Leone Di Montagna Heartland La Piccola Taylor Alla Ricerca Dei Lupi Della Costa Cronache Animali Mezzogiorno In Famiglia Tg2 Giorno Tg 2 Motori Quelli Che Aspettano Quelli Che Il Calcio Tg2 L.I.S. Stadio Sprint 90° Minuto Squadra Speciale Tg2 20.30 N.C.I.S. C.S.I. La Domenica Sportiva

06.00 07.00 07.25 07.35 08.55 10.25 11.10 12.55 13.50 14.00 14.15 14.30 15.00 15.05 19.00 19.30 20.00 20.10 21.45 23.30

Fuori Orario. Cose (Mai) Viste Geo Miniritratto Di Anna Magnani Film: Abbasso La Miseria!

Film: Abbasso La Ricchezza!

Community - L'altra Italia Tgr Il Posto Giusto Figu Tg Regione Tg3 In 1/2 Ora Tg3 Lis Kilimangiaro Tg3 Tg Regione Blob Che Tempo Che Fa Presa Diretta - Spending Review Tg3

06.00 06.15 07.00 07.25 07.32 08.20 10.20 12.25 13.00 13.55 14.09 14.15 17.30 17.45 18.30 19.00 19.55 20.30 21.30 23.45

Omnibus TG La7 Omnibus Coffee Break L’Aria Che Tira Otto E Mezzo (R) Le Strade Di San Francisco TG La7 TG La7 Cronache Suor Therese Josephine, Ange Gardien L’Ispettore Barnaby TG La7 Domenica Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 La Gabbia

07.05 07.15 07.40 08.00 08.15 09.05 09.50 10.35 11.25 12.10 12.40 13.25 14.10 15.00 17.30 18.00 18.30 19.05 19.35 20.05 21.00 22.30 23.15

Garth And Bev Green Balloon Club Mr Bloom’s Nursery Nina And The Neurons The Weakest Link Sinbad Doctor Who Explained Hustle The Weakest Link My Family Sinbad Doctor Who Explained Hustle Doctors As Time Goes By Roger And Val Have Just Got In Getting On Rev. Gavin And Stacey Call The Midwife When Harvey Met Bob Scott & Bailey The Shadow Line

06.15 07.05 07.30 08.20 09.10 10.00 10.25 11.15 12.05 13.45 14.35 15.00 15.25 16.40 17.30 18.20 19.10 20.00 20.50 22.05 22.55 23.45

06.00 07.00 07.30 08.00 09.00

21.00 22.00 22.30 23.00

THS E! News Style Star THS Keeping Up With The Kardashians E! News Christina Milian Turned Up Fashion Bloggers Kourtney & Khloé Take The Hamptons House Of Dvf Christina Milian Turned Up Kourtney & Khloé Take The Hamptons Botched E! News The Soup E! News

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 11.40 12.35 13.30 14.00 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

How Do They Do It? Overhaulin’ Fast N’ Loud MythBusters Extreme Engineering Storage Wars Canada Storage Hunters Auction Hunters Superhuman Science What Happened Next?

You Have Been Warned Redwood Kings Treehouse Masters Outback Truckers Siberian Cut Alaska. Battle on the Bay Gold Divers Railroad Alaska The Island with Bear Grylls Ice Lake Rebels

06.00 07.15 09.00 10.50 13.40 15.25 17.05 18.45 20.25 22.00 22.55

The Care Bears Movie The World Of Henry Orient Follow That Dream A Bridge Too Far A Midnight Clear The Long Riders Miss Julie Cold Turkey The January Man Better Call Saul Adios, Sabata

08.30 FIS World Cup Ski Jumping 09.00 FIS World Cup Cross-Country Skiing 10.30 FIS World Cup Alpine Skiing 13.15 IBU World Championship Biathlon 14.00 FIS World Cup Ski Jumping 15.45 IBU World Championship Biathlon 16.45 European Indoor Championship Athletics 17.45 Paris-Nice Road Cycling 19.00 FIA World Touring Car Championship 20.00 FIA World Touring Car Championship 21.00 FIS World Cup Ski Jumping 22.15 IBU World Championship Biathlon 23.30 World Allround Championships Speed S

07.00 07.30 07.50 09.45 11.00 12.00 12.40 13.30 14.00 14.40 16.15 18.00 20.00 20.30

11.00 12.00 13.00 14.00 16.00 17.00 20.00

06.00 06.30 10.30 10.55 11.50 12.00

20.40 21.00 23.00 23.15

Tuffi˙at Migduma Quddiesa tal-Óadd Vatican Magazine Sensilhena Luxdesign Valletta Óannieqa Gadgets Naxxar v Ûebbu© Motor Sports Award (R) Madwarna Tuffi˙at Migduma Venere G˙awdex Illum The Sword A˙barijiet g˙an-Nies b’Nuqqas ta’ Smig˙ Madwarna Kontrattakk Sports News A˙barijiet bl-IngliΩ

21.30 23.30 23.35

Parlamento Punto Europa Unomattina In Famiglia A Sua Immagine Santa Messa A Sua Immagine Recita Dell'angelus Da Piazza San Pietro A Sua Immagine Linea Verde Telegiornale L’Arena Tg 1 Che Tempo Fa Domenica In L’Eredità Telegiornale Flavio Insinna Conduce Affari Tuoi Braccialetti Rossi Tg1 60 Secondi Speciale Tg1

Televendita Media Shopping Zeke E Luther Super Partes Titti E Silvestro I Dragons Lupin Junior Studio Aperto Sport Mediaset XXL L’Isola Dei Famosi Flash Vs Arrow - Speciale Impatto Dal Cielo Speciale Lucca Comics The Big Bang Theory Studio Aperto The Transporter L’Isola Dei Famosi Wild Oltrenatura Lanterna Verde The Island

06.00 07.55 08.00 08.46 08.50 10.10 11.10 12.00 13.00 13.40 14.01 18.45 19.57 20.00 20.40 21.10 21.11 23.20 23.50

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito Madagascar (BBC) Le Storie Di Melaverde Melaverde Tg5 L’Arca Di Noè Domenica Live Avanti Un Altro Tg5 Prima Pagina Tg5 Paperissima Sprint Domenica Riassunto Il Segreto L’Isola Dei Famosi La Settimana X-Style

07.00 07.20 07.50 08.30 09.00 10.00 10.50 11.30 12.00 13.55 14.45 15.00 18.55 19.35 20.20 21.15 23.32

Tg4 Night News Televendita Media Shopping5 Super Partes Magnifica Italia Terra Santa Messa Le Storie Di Viaggio A...

Tg4 Walker Texas Ranger Donnavventura Ieri E Oggi In Tv Karol: Un Uomo Diventato Papa Tg4 Tempesta D’Amore 9 Mentalist Io Sto Con Gli Ippopotami Identità Violate

Chopped Siba’s Table Have Cake Will Travel Barefoot Contessa Siba’s Table Guy’s Big Bite Unique Sweets Chopped Diners, Drive-Ins And Dives Chopped Barefoot Contessa Siba’s Table Guy’s Big Bite Barefoot Contessa Diners, Drive-Ins And Dives Jenny Morris Cooks The Riviera Amazing Wedding Cakes Chopped Diners, Drive-Ins And Dives Chopped Siba’s Table Diners, Drive-Ins And Dives

06.00 07.40 09.30 11.50 12.45 20.05 21.00 21.55 22.50

Toddlers & Tiaras Cake Boss Little People, Big World Too Ugly For Love?

Iyanla, Fix My Life 90 Days To Wed Say Yes To The Dress Mob Wives Ultimate Shopper

08.05 08.30 09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35 12.25 13.15 13.45 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 16.40 17.05 17.30 18.00 18.55 19.45 20.10 20.35

Rehab Addict Extreme Cuisine With Jeff Corwin Kitchen Cousins The High Low Project 10 Grand In Your Hand Selling New York Keasha’s Perfect Dress Giada At Home Models Nyc Desperate Landscapes How The Best Is Done House Hunters Selling New York 10 Grand In Your Hand The High Low Project Kitchen Cousins House Hunters Healthy Appetite With Ellie Krieger Platinum Babies Extreme Homes Vintage Hunter Keasha’s Perfect Dress Platinum Weddings Rehab Addict

12.10 12.20 13.30 14.00 16.30 16.33 16.35 18.50 20.00 20.35

28 08|03|2015

kullhadd.com

kÓ ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MIÇ-ÇINEMA

IS-SITTAX-IL ANNIVERSARJU TAL-ÌURNATA TAÇ-ÇINEMA GÓAT-TFAL

It-13-il edizzjoni tal-Ìurnata taç-Çinema g˙at-Tfal, avveniment li jkun iççelebrat darbtejn fis-sena, se jsir nhar is-Sibt 14 ta’ Marzu. Iççinemas ta’ Malta u G˙awdex, g˙al darb’o˙ra, se joffru selezzjoni kbira tal-a˙jar films li ˙ar©u dan l-a˙˙ar u li huma mmirati g˙at-tfal.

Il-films li huma pprogrammati biex jintwerew f’din il-©urnata jinkludu varjetà ta’ ©eneri, minn avventuri animati u kummiedji, avventuri o˙ra bl-azzjoni, xjenza fittizja, dramm storiku u kummiedji o˙ra b’waqtiet serji u anke l-fantasija.

Il-wirjiet fiç-çinemas ta’ Malta se jibdew mid-9.00am u jibqg˙u sejrin sas-7.00pm. F’G˙awdex, il-films fis-Citadel Cinema se jkunu fil4.00pm u s-6.00pm rispettivament, u fl-Oratorju Don Bosco l-˙inijiet huma fis-2.00pm u fil-5.00pm Il-prezz tad-d˙ul se jkun ta’ €2.50 g˙at-tfal u €4.00 g˙all-adulti li jakkumpanjawhom.

Il-films li se jintwerew dakinhar jinkludu:

Shaun The Sheep: The Movie (xog˙ol ©did); Big Hero 6; Jupiter Ascending, Into The Woods; Annie; Tinkerbell And The Legend Of The Neverbeast; Alexander And The Terrible, Horrible, Not Good, Very Bad Day; Paddington; Penguins Of Madagascar; The Hobbit: The Battle Of The Five Armies; Night At The Museum: Secret Of The Tomb; Exodus, Gods And Kings. Dawn il-films huma kollha ma˙ru©a minn KRS Releasing.

THE WEDDING RINGER

SFURZAT

IL-BEST MAN TAT-TIÌIJIET Atturi Ewlenin: Kevin Hart, Josh Gad, Kaley Cuoco-Sweeting, Ckoris Leachman, Mimi Rogers Direttur: Jeremy Gerelick Distributur: Screen Gems/Sony Ma˙ru© Minn KRS Releasing

Óin: 101 min.

Ix-xog˙ol ta’ Jimmy Callahan (Hart) huwa wie˙ed verament speçjali u uniku. Ming˙ajr ta˙bit Ωejjed, hu joffri s-servizzi tieg˙u biex ikun il- best man fit-tigijiet ta’ dawk li m’g˙andhomx ˙bieb g˙al din il-kariga.

The Wedding Ringer hija kummiedja romantika li spiss taqa’ f’farsa pwerili li trid ida˙˙ak bilfors, Fil-ftu˙, Doug Harris (Gad) li hu o˙xon, jag˙mel ˙afna telefonati lil xi ˙bieb antiki biex ifittex min joqg˙odlu best man fit-tie© imminenti tieg˙u ma’ Gretchen Palmer (Cuoco-Sweeting).

Din il-battikata tispiçça billi hu jistordi u jaqa’ fuq mejda tal-˙©ie© u jag˙milha frak. Din ma tkunx l-ewwel waqg˙a tieg˙u, anzi matul l-andament

din l-azzjoni ssir monotona.

Edmundo (Ignacio Serricchio) li qed jippjana l-festin jintroduçih mal-kumpanija ta’ Jimmy, The Best Man Co. Inc. Jimmy u Doug isiru ˙bieb, fejn Jimmy anke jag˙milha tal-ministru li jΩewwi©hom.

Wara, ix-xewqat talmiΩΩew©in friski jinbidlu tant li ma jkomplux jaraw lil xulxin bil-g˙ajn ta’ qabel. Il-preferenzi ta’ Doug issa Ωgur li se jinbidlu radikalment, waqt li Gretchen tirrea©ixxi b’manjiera mill-aktar antipatika.

The Wedding Ringer juri b’mod tedjanti kif Ωwie© bejn tnejn li kienu jin˙abbu jista’ jisfaxxa façilment u din il-kummiedja tinbidel f’eΩerçizzju tassew stramb.

Çert 15.

ÇINEMA KÓ

08|03|2015 29

kullhadd.com

whITE god

INÌENJUÛ

ARMATA TA’ KLIEB FUQ L-ATTAKK Atturi Ewlenin: Zsofia Psotta, Sandor Zsoter, Lili Monori, Lili Horvath Direttur: Kornel Mundruczo Distributur: Metrodome Films Ma˙ru© minn Side Street Films, Eden Cinemas Jg˙idu li l-kelb huwa l-akbar ˙abib tal-bniedem. KwaΩi dejjem din id-diçerija hija veru.

Però, meta kelb ikun immaltrattat, imsawwat jew ma˙qur jew bil-©u˙, dan jista’ jsir feroçi jew perikoluΩ. Óar©u diversi films dwar klieb li jsiru slava© u jattakkaw lill-umani. Fost dawn, insibu: White Dog (1982), fejn kelb ikun ittrenjat jattakka lis-suwed biss, xog˙ol li ©ie kklassifikat b˙ala razzist; Man’s Best Friend (1993) dwar kelb li wara esperimenti fuqu biex iΩomm ru˙u mans ikollu bΩonn l-injezzjonijiet; u The Pack (1977), çorma klieb abbandunati fuq gΩira jattakkaw liç-çittadini.

White God hu film UngeriΩ bis-sottotitoli li jixbah xi ftit lil The Pack . Waqt li l-produzzjoni ta’ 38 sena ilu kienet wa˙da ta’ livell pjuttost baxx, il-film UngeriΩ huwa aktar kumpless, aktar umanistiku b’andament kontinwament interessanti u sorprendenti.

Omm li tissepara minn ma’ Ωewg˙a u tmur lejn Sydney, l-

Óin: 121 min. Çert. 15.

Awstralja, t˙alli lill-kelb ta’ razza m˙allta, Hagen, mat-tifla tag˙ha ta’ 13-il sena. Lili (Psotta) li se tibqa’ ma’ missierha, Daniel (Zsoter), li jispezzjona l-la˙am f’biççerija u li ma j˙obbx il-klieb. Daniel assolutament ma jridx lil dan l-annimal id-dar u jitilqu f’post imwarrab. Lili, li ddoqq it-trumbetta f’orkestra taΩ-Ωg˙aΩag˙, tfittex lil Hagen ma’ kullimkien, Il-kelb, issa mitluq, jing˙aqad ma’ o˙rajn u jibdew jisirqu likel. Fl-a˙˙ar jinqabad minn wie˙ed li j©elled il-klieb g˙allflus, isawtu, jiddrogah u jinnervjah biex isir utli fl-arena tal-©lied.

Meta Hagen ja˙rab, issa perikoluΩ, jinqabad u jitpo©©a f’post ma’ klieb o˙rajn. Dawn ja˙arbu u jibdew jitterrorizzaw il-belt ta’ Budapest, joqtlu lil xi nies u anke jissejja˙ curfew .

Imma Lili tisfida l-li©i u l-ordni ta’ missierha biex tfittex lil Hagen fit-triqat iΩolati tal-belt.

G˙alkemm fih l-azzjoni b’xi attakki tal-klieb vividi, White God g˙andu wkoll il-lat ©entili

u sentimentali tieg˙u li j©ieg˙lek t˙oss g˙al dan l-imsejken annimal u s-sura li nies bla qalb ©abuh fiha. Il-muΩika kontinwament tqanqal il-melodramma, kif ukoll il-fotografija bis-CinemaScope (liΩar wiesa’)

tippompja fik l-adrenalina u tkun qisek qed tipparteçipa f’dak kollu li jse˙˙.

Ta’ min ifa˙˙ar lil dawk li ttrenjaw lil dawn l-annimali, li malajr ibiddlu l-burdati tag˙hom, g˙ax l-ebda xog˙ol

ta’ CGI ma ntuΩa. Tajbin ferm huma Zsofia Psotta, it-tifla li ta©ixxi ta’ adulta serja, u Luke u Body fil-parti tal-mongrel Hagen. Dan il-film reba˙ premju fil-Festival ta’ Cannes tassena l-o˙ra.

FocUs

FLUWIDU

L-ARTI FINA TAL-INgANN Atturi Ewlenin: Will Smith, Margot Robbie, Rodrigo Santoro, Gerald McRaney, B.D. Wong, Robert Taylor Diretturi: Glenn Ficarra u John Requa Distributur: Warner Bros Ma˙ru© minn KRS Releasing F’postijiet fejn hemm il-folol, il-kjuwijiet u nies bilwieqfa mgezzin flimkien b˙al fuq xi xarabank, hemm issib il˙allelin li jisirqu mill-bwiet tan-nies. Dawn it-talin juΩaw teknika fina, distrazzjoni u ˙effa tal-id. Focus huwa xog˙ol pjacevoli u mexxej dwar din il-kwalità ta’ kriminalità.

Will Smith ja˙dem il-parti ta’ Nicky, imbruljun b’kapaçità kbira biex jie˙u bil-mo˙bi o©©etti jew flus mill-bwiet tannies, Jess (Robbie), tfajla grazzjuΩa g˙adha kemm imbarkat fuq dan il-kwalità ta’ reat, tinnota lil Nicky u malajr taqbad mieg˙u romantikament. Hu jg˙allimha kif g˙andha topera billi jg˙idilha li din hi arti fina li tirrikjedi li tiffoka sewwa, tidistratta lil dak li jkun u, billi l-mo˙˙ ma jistax jiffunzjona sewwa fuq aktar minn ˙a©a wa˙da f’kull ˙in, tmiss lill-individwu fuq na˙a waqt li tiskuΩa ru˙ek u te˙odlu min-na˙a lo˙ra.

Dimostrazzjoni perfetta ta’ dan kollu jkollha çans tinnotaha meta Nicky u s˙abu jag˙tuha esibizzjoni perfetta u eΩatta. Meta r-relazzjoni tag˙ha tid˙ol il-©ewwa, Nicky jaqta’ minn mag˙ha f’salt wie˙ed.

Tliet snin wara, issa esperta f’dan ix-xog˙ol, hi ter©a’

Óin: 104 min. Çert 15.

tiltaqa’ mieg˙u fi Buenos Aires, l-Ar©entina, fejn jippreparaw kif se jisol˙u lillmiljunarju Garriga (Santoro) f’nofs ti©rija ta’ karozzi tal-©iri.

Bl-a©ir tag˙ha, din id-darba se ©©ib lil dan il-maestro talingann f’periklu kbir. Will Smith inda˙al g˙all-parti pjutost differenti minn tas-soltu u, minkejja l-a©ir illegali tieg˙u, xorta wa˙da jibqa’ karattru li tissimpatizza mieg˙u.

Focus hu film sodisfaçenti ˙afna, b’xejra lussuΩa u andament mexxej u attaenti wkoll.

Margot Robbie forsi m’g˙andhiex dik il-bixra ta’ wa˙da li tikkommetti affarijiet skabruΩi.

KoMPETIZZJoNI EMPIRE cINEMA

L-AQwA ÓAMEs FILMs Bejn il-25 ta’ Frar u l-1 ta’ Marzu 2015

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Semmi wie˙ed mill-films li se jintwerew fis-Cinema Day Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: KEITH GALEA, 79, Beethoven, Triq il-Brigella, Sta Venera.

1.

2.

3.

4.

5.

Fifty Shades Of Grey Kingsman: The Secret Service Jupiter Ascending Mortdecai Big Hero 6

30 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ AVVIÛI

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ GÓALL-BEJGÓ Ûew© plots f’ÓaΩ-Ûabbar f’Ωona tal-iΩvilupp b’qies ta’ 23 pied faççata u 83 pied fond kull plot. Çemplu fuq 9989 0808.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

Ωveljarini u selezzjoni ta’ Cuckoo Clocks mill-Black Forest. Noffru servizzi rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arlo©© kif ukoll nibdlu batteriji, çineg, naqtg˙u kull forma ta’ ˙©ie©a, eçç. G˙al dawk l-arlo©©i tajbin g˙all-ilma, noffru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew g˙alih. Nispeçjalizzaw ukoll fuq tiswija ta’ Grandfather Clocks u kull tip ta’ Clock. It-tiswija hija bilgaranzija.

G˙al aktar informazzjoni Ωur is-sit: www.expresswatchrepairs.com jew irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, ilMosta. Çempel 2141 7235.

ART GÓALL-BEJGÓ

kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©onevoli li jibdew minn €25 kull persuna.

Naç çettaw respite u bed ridden. Çempel fuq dawn innumri: 2145 4908, 2145 4858 jew 7945 4908.

Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants , nannies , nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters . Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds. G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn innumri: 2137 6946/9947 0178.

SERVIZZI Art g˙al villa fin-Naxxar b’qies ta’ 300 metru kwadru. Prezz €435,000. Art o˙ra g˙al semidetached bi 32 pied wisa’, 75 pied tul u wara tispicca 26 pied. Prezz €270,000. Dar kbira fil-Mosta b’qies ta’ 40 pied b’100 pied. Prezz €620,000. Çempel 2141 0466 jew 9988 2001.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

Christmas village taç-çeramika b’200 biçça bi skating ring u ferrovija. Christmas tree twila sitt piedi u nofs kompluta blaççessorji. Prezz bargain millKanada. Çempel fuq 7901 2709.

Gakketta tal-fur tal-fox. Millisba˙. Size 16. Kundizzjoni perfetta. Prezz bargain millKanada. Çempel 7901 2709.

G˙andna varjetà kbira ta’ arlo©©i b˙al Tissot, Citizen, Casio, Michael Kors, Fossil, Esprit, Festina u Q&Q. Issibilna wkoll arlo©©i ta’ mal-˙ajt,

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn. Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew Latin-Amerikan.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙allbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew negozju. Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs, ramel u siment, graffiato , Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik, xog˙ol fuq il-pond, madum, membrane , dawl u ilma. Çempel fuq 7928 5444.

7167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bilpont, kisi bil-©ibs u graffiato.

Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840 jew Ωur is-sit www.wpmalta.com G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane . Mela pprote©i lproprjetà tieg˙ek mill-ilma taxxita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool . G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars, strumenti

tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib ukoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-deLys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru.

Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç.

Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295.

Email: alex@agrautoparts.com NOTLE INSTALLATIONS. G˙al kull xog˙ol ta’ elettriku, plumming, aircondiotns, stallazjoniet, tiswijiet u servicing, çemplu 7703 3906 jew 2749 9656.

Electrician bil-liçenzja.

PART-TIME TECHNICIAN : Jin˙tie© ur©enti biex isewwi g˙odda, brown goods , eçç. B’sentejn esperjenza.

Ibag˙tu CV lil john.ellul@ialmalta.com jew çemplu g˙allappuntament fuq 2149 7041 u staqsu g˙al John Ellul. Ignazio Anastasi Ltd, l-Imrie˙el.

DIN ID-DARBA: ‘LABOUR’ Jien, Emanuel (mag˙ruf b˙ala Noel) Bezzina, ser nikkontesta l-elezzjoni tal-kunsilli lokali g˙al-lokalità taΩÛebbu©/Marsalforn mal-Partit Laburista. Nixtieq ni©bed lattenzjoni tal-kostitwenti tieg˙i sabiex jekk g˙andhom xi lment jew bΩonn personali jistg˙u javviçinawni jew jikkuntattjawni fuq 9942 5441.

Il-Malti jg˙idlek: “Trid ta˙dem biex jift˙ulek.” Tikkonfondux u tist˙ux g˙ax Noel jift˙ilkom Ωgur biex jismag˙kom.

Noel Bezzina – Loççi

Offerta 1: ©imag˙tejn

€5

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717.

AVVIÛI KÓ

kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALI Mixja informattiva g˙all-gwidi tat-turisti fiΩ-Ûejtun L-g˙aqda Wirt iΩ-Ûejtun qed torganizza mixja informattiva fiç-çentru tal-belt taΩ-Ûejtun illum il-Óadd, 8 ta’ Marzu. Din l-attività hi ma˙suba g˙all-gwidi tat-turisti u l-g˙an tag˙ha hu li ΩΩid l-g˙arfien u trawwem l-interess fl-istorja u l-wirt kulturali ta’ din il-belt antika.

L-attività ser tibda b’˙arsa lejn l-iΩvilupp urban ta’ din il-belt. Il-parteçipanti ser ikollhom l-opportunità li jimxu fi w˙ud mit-toroq tal-qalba taΩ-Ûejtun u tul din il-mixja ser jiskopru bini ta’ importanza storika u arkitettonika. Wara dan ser immorru l-knisja parrokkjali ta’ Santa Katerina, fejn ser ji©u mdawra mal-knisja u murija l-altari u l-opri ta’ arti li jinsabu fiha. Ser ukoll iΩuru l-muΩew parrokkjali l-©did. L-opri esibiti f’dan ilmuΩew huma kollha ta’ importanza artistika u storika u huma marbutin mill-qrib mal-istorja taΩ-Ûejtun. L-a˙˙ar waqfa ser issir f’wie˙ed mill-˙wienet tax-xorb taΩ-Ûejtun, li fih ikun hemm l-g˙ana kull nhar ta’ Óadd.

Kull min hu interessat li jattendi, huwa ©entilment mitlub jimla l-formola tar-re©istrazzjoni li tinsab fuq issit elettroniku tal-g˙aqda www.wirtizzejtun.com MCAST Charithon L-Istitut tas-Servizzi fil-Komunità ser ittella’ l-maratona annwali tag˙ha g˙ada d-9, u t-Tlieta 10 ta’ Marzu filkampus ta’ Ra˙al Ìdid, Corradino Hill. Din l-attività se titella’ bl-g˙ajnuna tar-Richmond Foundation u Dar Frate Jacoba.

Se jkun hemm bosta attivitajiet relatati mal-hairdressing u dak li g˙andu x’jaqsam mas-sbu˙ija, fost o˙rajn.

Il-˙inijiet tal-ftu˙ se jkun: g˙ada bejn l-10.00 u s19.00, u t-Tlieta bejn id-9.00 u s-18.00.

Kul˙add huwa mistieden li jattendi.

Figolli U kejkijiet g˙al Puttinu It-tim li qed jorganizza l-cake sale g˙andu ˙afna figolli u kekijiet g˙all-bejg˙. Min irid jordna jista’ jçempel 9979 1020.

Il-qlig˙ kollu jmur g˙al Puttinu Cares Wirja Il-Kumitat Organizzattiv tal-Parroçça Kristu Re, Ra˙al Ìdid, se jorganizza l-wirja annwali tieg˙u ta’ mudelli ta’ knejjes, statwi u o©©etti sagri fis-sala parrokkjali, Vjal il-Knisja, Ra˙al Ìdid.

Din se ssir bejn it-13 u l-20 ta’ Marzu. Óinijiet tal-ftu˙ huma mid-9.30am sa nofsinhar, u bejn l-4.30pm u t-8.00pm.

Kul˙add huwa mistieden li jattendi.

Fik Mulej A˙na Nistkennu L-g˙aqda filantropika Talent Mosti bi pjaçir tistendinkom g˙as-16-il edizzjoni tas-serata muΩiko-letterarja sagra, Fik Mulej A˙na Nistkennu nhar is-Sibt 21 ta’ Marzu 2015, fis-7.30pm. Fit-teatru tal-Iskola Sekondarja Bniet Kulle©© Maria Re©ina, il-Mosta.

Bis-sehem ta’ qarrejja mag˙rufa waqt li t-talenti muΩikali se jkunu f’idejn is-sopran Kimberley Marie Grech.

Wara din l-attività, fir-Razzett tal-MarkiΩ se ti©i mnedija uffiçjlament is-17-il edizzjoni tal-wirja tal-Passjoni bis-sehem ta’ diversi artisti mag˙rufa u o˙rajn ©odda.

D˙ul bla ˙las u parke©© mhux problema. G˙al aktar tag˙rif Ωuru s-sit elettroniku www.talentmosti.com, kif ukoll il-pa©na ta’ Facebook: razzett tal-markiΩ.

Sehem l-G˙aqda tan-Nar Madonna tal-Ìilju talImqabba fil-festa ta’ nar tradizzjonali Malti L-G˙aqda tan-Nar fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba ser tie˙u sehem waqt il-festa ta’ nar tradizzjonali Malti organizzata mir-Re©jun Nofsinhar b’kollaborazzjoni mal-Awtorità Maltija tat-TuriΩmu u sSegretarjat Parlamentari g˙all-gvern lokali.

Din l-attività ser tkun bil-parteçipazzjoni ta’ 12-il kamra tan-nar min-na˙a t’isfel ta’ Malta u ser issir nhar is-Sibt 21 ta’ Marzu 2015 fid-9.00pm fil- bypass tasSi©©iewi. L-G˙aqda tan-Nar Madonna tal-Ìilju ser tkun qieg˙da tippreΩenta xog˙ol pirotekniku tal-ajru li jikkonsisti minn diversi murtali tal-beraq u tal-kulur.

Wara jsegwi spettaklu ta’ log˙ob tan-nar tal-art filpjazza tal-knisja tas-Si©©iewi. Ser ikun hemm divertiment g˙all-familja kollha provdut waqt serata Maltija flistess pjazza. Aktar dettalji jinkisbu fuq is-sit elettroniku tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

08|03|2015 31

AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNA TAGÓNA TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhadd

32 08|03|2015

kullhadd.com

It-tnejn

IT-TEMP GÓAL-LUM

It-tlieta

l-Erbg˙a

KÓ AlMANAKK

RItRAtt MIll-ANtIK

Si tw az zjon i Ìen erali: Çirkolazzjoni ta’ pressjoni baxxa fuq il-ba˙ar Jonju ser tersaq fuq iç-çentru tal-Mediterran L-OGÓLA TEMPERATURA: 13°C HI

13°C

14°C

14°C

L-INQAS TEMPERATURA: 08°C

LO

10°C

10°C

10°C

INDIÇI UV: 4

UV

05

05

03

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

TEMP: Ftit jew wisq imsa˙˙ab b’˙albiet taxxita.

Ritratt: BAY RETRO

VIÛIBBILTÀ: Tajba RIÓ: Óafif mill-Grigal li jdur mil-Lvant BAÓAR: Moderat li jsir ˙afif HI

15°C

15°C

15°C

IMBATT: Baxx mill-Majjistral

LO

10°C

10°C

10°C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 15°C

UV

06

06

06

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri, il-Marsa Lantern Pharmacy, Misra˙ il-Kebbies, Santa Venera St Helen Pharmacy, Triq Tumas Fenech, Birkirkara Remedies Chemists, Marina Court, 49A, Triq l-Abate Rigird, Ta’ Xbiex JV’s Pharmacy, Wied is-Swieqi, is-Swieqi The Economical Dispensary, 86/87, Triq Sir Adrian Dingli, Tas-Sliema Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos, l-Iklin St Mary Pharmacy, 14, Pjazza Rotunda, il-Mosta El Medina Chemist, Triq il-Maskli, il-Qawra Fleming Pharmacy, 61, Triq ÓaΩ-Ûabbar, Ra˙al Ìdid Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja, l-Isla Cilia’s Pharmacy, 303, Triq ÓaΩ-Ûabbar, il-Fgura Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabi˙a, BirΩebbu©a Kirkop Pharmacy, 9, Triq il-Parroçça, Óal Kirkop Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikol Zammit, is-Si©©iewi Ba˙rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k/m Triq l-Iskola, il-Ba˙rija

Dehra ta’ Triq Sant’ Elena, Birkirkara, li twasslek g˙all-pjazza tal-BaΩilika. Ritratt me˙ud fl-1927

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

10.03.2006 Mars Reconnaissance Orbiter jasal fuq Mars

G˙awdex Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapuççini, ir-Rabat, G˙awdex St John’s Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza, ix-Xewkija, G˙awdex

NUMRI REBBIEÓA LOTTU

03 73 49 75 72 47 06 45

SUPER 5

01 43 08 31 10

GRAND LOTTERY

03 09

04 07 05 04 03

13.03.2013 Papa Fran©isku elett b˙ala l-266 Papa tal-Knisja Kattolika

kompETIzzjoNI kTIEb kÓ

08|03|2015 33

kullhadd.com

kompETIzzjoNI kTIEb RUMANZ

IRVIN VELLA INVESTIGATUR VIRTWALI Ir-rumanzi tad-ditektiv u l-investigazzjonijiet u l-misteru re©g˙u ©ew moda, kemm mal-kbar imma speçjalment mat-tfal. U l-ktieb Malti mhux qed joqg˙od lura minn dan it-tip ta’ letteratura lanqas: dawn l-a˙˙ar ©img˙at twieled ditektiv ©did: Irvin Vella – Investigatur Virtwali. L-ewwel misteru li g˙andu xi jsolvi huwa ilkaΩ Manduca, Rumanz kitba ta’ John A. Bonello u pubblikazzjoni Merlin Publishers. Ir-rumanz hu ideali g˙al tfal minn 9 snin ’il fuq.

Irvin Vella, 19-il sena, qed jistudja biex jikkwalifika b˙ala investigatur privat. U sakemm jiggradwa, qed isejja˙ lilu nnifsu “investigatur virtwali” u ja˙dem fuq kaΩijiet u misteri çkejknin. G˙andu uffiççju fil-garaxx tal©enituri tieg˙u, u huwa ©uvnott serju u professjonali li jie˙u x-xog˙ol tieg˙u b’serjetà kbira. Çkejken kemm ikun çkejken il-kaΩ quddiemu, Irvin jittrattah bl-akbar professjonalità u reqqa.

IΩda f’daqqa wa˙da Irvin isib ru˙u ffaççjat b’kaΩ pjuttost iΩjed ikkumplikat mill-o˙rajn: villa antika r-Rabat, li fiha preΩentement jg˙ixu Ωew© nisa a˙wa anzjani, qed jing˙ad li fiha jidher il-˙ares. U Irvin Vella ji©i mqabbad biex jinvestiga x’qed ji©ri.

Isegwi misteru kollu inizji, mistoqsiji-

et, azzjoni, u anke doΩa qawwija ta’ umoriΩmu.

G˙ax Irvin Vella huwa karattru minn dawk li ma tinsiehx malajr. Lawtur John A. Bonello jidher li ˙oloq karattru b’sa˙˙tu ˙afna, li Ωgur se jsir favorit ma’ ˙afna u ˙afna tfal.

Bonello huwa awtur mag˙ruf g˙arrumanzi g˙all-adolexxenti u l-adulti.

It-trilo©ija tieg˙u Il-Log˙ba tal-Allat hija popolari immens, u rebb˙itu darbtejn il-Premju Nazzjonali talKtieb g˙all-a˙jar rumanz g˙alladolexxenti. L-a˙˙ar rumanz tieg˙u g˙all-adulti, Fil-Merg˙at talImpossibbli, huwa time-travel thriller li kiseb suççess kbir fost il-qarrejja, li issa qed jistennew it-tieni volum tieg˙u. Irvin Vella huwa l-ewwel rumanz ta’ Bonello g˙at-tfal.

Irvin Vella Investigatur Virtwali: IlKaΩ Manduca g˙andu wkoll illustrazzjonijiet ta’ Lisa Falzon. Xog˙ol Falzon jirnexxilu jkompli jo˙loq atmosfera misterjuΩa u fl-istess ˙in kurjuΩa, u Ωgur li t-tfal li se jaqraw dan il-ktieb se jkunu qed ifittxu u jistennew iΩjed misteri ta’ Irvin Vella.

Irvin Vella Investigatur Virtwali: IlKaΩ Manduca jinsab g˙all-bejg˙ mill˙wienet tal-kotba kollha, jew blinternet direttament minn www.merlinpublishers.com

SILTA mILL-kTIEb Minn x˙in ˙ri©t mill-uffiççju sa x˙in inΩilt fl- istage tar-Rabat kienu g˙addew g˙oxrin minuta. G˙axra minnhom naf li qattajthom nistenna lkarozza tal-linja fuq stage ultra modern fejn luniku Malti kont jien. Il-bqija Ωgur kont g˙addejthom f’tal-linja g˙alkemm tant intlift fil-˙sibijiet li ma tantx g˙andi amment tal-vja©©. Bqajt nhewden, pereΩempju, fuq l-istorja li kelli nivvinta dwar min jien – is-Sinjura Eleonora sa˙qet ˙afna li lill-˙addiema tal-villa fejn jg˙ixu l-Barunessi ma kellix ng˙idilhom li jien investigatur. Qaltli ng˙id li jien neputi tag˙ha u li qed nag˙mel xi tip ta’ riçerka fuq l-aristokrazija Maltija. Na˙seb li din kienet prekawzjoni, biex ma nallarmawx lill-˙addiema. Óa©a o˙ra li

baqg˙et tittikani kienet l-ittra li sabu l-a˙wa Manduca, b’dik id-data tal-ultimatum. Ma kontx g˙adni naf biΩΩejjed dwar dawn in-nies iΩda stajt nassumi li din id-data kellha xi xorta ta’ tifsira g˙alihom. Dawn kienu l-˙sibijiet li fnewni triq s˙i˙a. Ftakart tard wisq li lanqas kont sellimt lix-xufier li dejjem kien wera ru˙u kuxjenzjuΩ mieg˙i. G˙ollejt l-g˙onq tal-©lekk g˙al kontra r-ri˙ kiesa˙, da˙˙alt idi fil-but u bdejt miexi nfittex l-indirizz li tatni s-Sinjura Eleonora.

Ma kienx hemm fiex titfixkel. Id-dar tal-Baruni Manduca kienet tispikka fost id-djar ‘normali’ ta’ Triq Ìor© Borg Olivier. Anzi, mhux talli tispikka, iΩda nista’ ng˙id kienet donnha tifkira ta’ Ωmien ie˙or, b’arkitettura t’epoka minsija.

Ix-xatba wiesg˙a tal-˙adid, bil-kliem ‘Villa

Manduca’ fil-g˙oli, kienet mag˙luqa. Minn bejn il-˙adid stajt nara l-binja rtirata ’l ©ewwa, b’fet˙a mΩejna bi fjuri u pjanti fuq quddiem. Ûew© tur©ien nofs tond kienu jiltaqg˙u quddiem il-bieb prinçipali tal-villa. Kien hemm Ωew© bibien o˙ra, xellug u lemin tal-bieb prinçipali, iΩda mid-dehra tag˙hom tawni x’nifhem li ma tantx kienu jinfet˙u spiss. Fittieni sular, ˙ames twieqi enormi kienu j˙arsu bl-ikrah g˙al fuq il-fet˙a. Tnejn minn dawn ittwieqi kellhom il-purtelli miftu˙in. L-o˙rajn kienu mag˙luqin.

Kien hemm intercom imwa˙˙al ma’ kolonna mikula biΩ-Ωmien u bir-ri˙ Na˙seb kien twa˙˙al hemm dan la˙˙ar. G˙afast il-buttuna u stennejt.

Mistoqsija F’liema triq kien joqg˙od il-Baruni Manduca?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb IRVIN VELLA INVESTIGATUR VIRTWALI ©entilment ipprovdut minn Merlin Publishers Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 8 ta’ Marzu.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb INSANIAM hija:

MARY DIMECH, 218, Triq San Gejtanu, il-Óamrun.

34 08|03|2015

kullhadd.com

KÓ logÓoB

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 004 109 144 151 183 339 401 510 680 683 765 767 773 897 927 986

B’4 numri 0145 0205 0577 0837 1011 1096 1155 1749 2250 2363 2509 2669 2977 3134 3300 3501 3689 3811 4401 5719 5779 5901 5995 6107 6155 6443 6583 6880 7107 7232 7689 7711

7784 7978 8780 8903 9018 9903

B’5 numri

B’6 numri

00580 08164 14008 16168 27843 31349 37308 38099 39390 48591 52727 60484 63401 67314 69344 75063 76080 77346 86570 90324 94972 99314

157333 325223 493082 646057

Bi 8 numri 54713808 64477227 97148104 99017872

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: HELEN ATTARD, 131, Triq il-Ìilda, Ra˙al Ìdid.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Isem:...................................................................................................................................................................

2

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

lOGÓOB kÓ

08|03|2015 35

kullhadd.com

IRBAÓ €25 fI flus

61

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.

1.

4.

7.

9,17.

(6) 10.

12.

16.

18,23.

19.

20.

21.

23.

24.

L-aktar komuni talkarti jew plastik (5) Ikun fih kemm g˙andek tag˙ti (4) Royal Navy (1,1) Mis-Saqqajja dawn Kolonni bla baΩi (6) Xufier tal-IngliΩi (6) Ara 3 Tal-pastizzi tal-Belt!

(6) ... Gardner (3) Nakkwista (5) Ara 11 Ara 18 Ifettet (5)

Fejn twieled Dom Mintoff (6) 2.

Ray Abdilla Borg (1,1,1) 3,16.

Nofs tond (6) 5,14.

Ta’ min jafdah (9) 6.

Frott (3) 8.

Minn Oslo dawn (9) 11,21M. Malta (5) 12.

Pa (2) 13.

Lukanda Ωg˙ira IngliΩa (3) 14.

Ara 5 15.

Satal (6) 17.

Ara 9 21.

Telaq (3) 22.

Fra (3)

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin:

Weqfin:

1.

4.

7,12.

9,23.

10.

12.

16,19.

18.

20.

21.

24.

1.

2,11.

3,5,17. ,6,13.

8.

14.

15.

21.

22.

ÌewΩa, Tmun, Ro˙s, BuΩbieΩ, Oratur, Óabibi, Nistad, On, Stajt, Tut, Adura

Ìibjun, WiΩna, Aromatiku Norbot, Ordinanza, Ittiru, Editja, Tub, Tre

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed.

Qed tag˙rafhom? Ójiel: Atturi li jag˙mlu parti mis-sensiela Amerikana Modern family

Attriçi 1 :

Attriçi 2 :

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Angela Merkel

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA: JOHN SALIBA, Block 3, Flat 8, Triq id-Deheb Fin, Óal Qormi, QRM 5126.

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Alexis Tsipras

36 08|03|2015

kullhadd.com

AKTAR MIDALJI GÓAT-TIM MALTI TAL-JUDO 514 atleti membri ta’ 72 klabb minn 8 pajjiΩi vvja©©aw lejn Tolmezzo biex jikkompetu fit-33 edizzjoni tat-Trofeo Internazionale di Judo ‘Città di Tolmezzo’.

L-ewwel midalja tal-©urnata ©iet minn Joanna Camilleri, u rebb˙et lil Malta midalja tal-bronΩ. L-ewwel log˙ba tag˙ha kienet kontra Medves Giada, li bdiet b’mod ibbilançjat. Madankollu, Camilleri sfat skwalifikata wara li qabdet ri©el lavversarja, li skont ir-regolament il-©did iwassal g˙all-iskwalifika tal-judoka g˙al dik il-log˙ba ( hansokumake ). Medves g˙elbet lill-avversarju l-o˙ra biex reb˙et ilmidalja tad-deheb. Ladarba Medves waslet fil-kwarti tal-finali, hi rkuprat lil Camilleri fir-repechage g˙al çans g˙all-midalja talbronΩ. Camilleri kienet g˙adha determinata li tasal fuq il-podju u b’hekk eliminat lil Vidorin Francesca b’ippon (punti s˙a˙) bi drop seio nage (teknika fuq l-ispalla) u mbag˙ad lil Maccari Martina g˙al darb’o˙ra bi drop seio nage li kompliet b’osaekomi (hold down). B’hekk Camilleri reb˙et il-midalja tal-bronΩ.

Tnax-il judoka, inkluΩ Jeremy Saywell, kkontestaw is-66kg. Saywell reba˙ lewwel log˙ba tieg˙u kontra Gaeta Sergio b’ippon wara li Gaeta çeda g˙al stangle tieg˙u. It-tieni log˙ba kienet wa˙da iebsa, iΩda Saywell irnexxielu jassigura yuko (punt) b’kata guruma (teknika fuq l-ispalla) kontra Stefanel Gino Gianmarco u ddefenda l-vanta©© tieg˙u sal-a˙˙ar tal©lieda. Stefanel iktar tard reba˙ il-midalja tal-bronΩ. Saywell kkonkluda s-semifinali kontra Modvala Romano g˙al darb’o˙ra bi strangle. Il-log˙ba finali kienet kontra sSloven Jereb Andraz. Jereb huwa judoka b’esperjenza kbira li tinkludi midalja talbronΩ fi Grand Prix, 4 midalji f’kampjonati Ewropej junior u U23, kif ukoll ©abra ta’ midalji f’tazzi Ewropej u kampjonati nazzjonali fil-kategoriji kollha tal-età. Jereb

Jeremy Saywell fuq il-podju uΩa l-esperjenza tieg˙u biex rema lil Saywell g˙al wazari u wara ©ieg˙el lil Saywell içedi g˙al armlock . Saywell b’hekk ˙a il-midalja tal-fidda.

It-73kg kienet l-aktar kategorija kkontestata, bi 23 judoka. George Atanasov kien ir-rappreΩentant tat-tim Malti f’din il-kategorija. Hu reba˙ l-ewwel log˙ba tieg˙u kontra Zanette Alessio b’ ippon minn o soto gari (teknika bis-saqajn). It-tieni log˙ba kienet kontra Marini Alessio fejn Atanasov l-ewwel skorja yuko (1 punt) b’ yoko tomoe nage (teknika ta’ sagrifiççju) u mbag˙ad Ωammu b’ osaekomi g˙al ippon. IΩda t-triq tieg˙u lejn il-midalja tad-deheb twaqqfet ˙esrem hekk kif fissemifinali tieg˙u kontra Mircea Valeriu (2012). Ir- referees i kkonkludew li Atanasov kien qabad is-saqajn tal-avversarju tieg˙u u skwalifikawh minn dik illog˙ba. Fil-log˙ba g˙all-bronΩ, Atanasov,

KÓ SPORTS

FUN RACES F’GÓAWDEX

determinat li jirba˙ midalja, niΩΩel lil Giacomello Matthieu mal-art u sakkarlu minkbu sakemm çeda. B’hekk Atanasov reba˙ il-midalja tal-bronΩ.

Murman Korchilava kkontesat l-100kg fejn kellu sistema ta’ kompetizzjoni ta’ min jirba˙ l-iktar minn tlieta kontra Sequenzia Mauro Sebastiano. Fl-ewwel rawnd, Korchilava skorja wazari (10 punti) b’deashi barai (teknika bis-saqajn) u mbag˙ad g˙alaq il-log˙ba b’teknika o˙ra (kataguruma) fejn skorja ippon. Fittieni rawnd, Korchilava immedjatament ikkonkluda bi ©miel ta’ ippon ( b’uchi mata ), u b’hekk reba˙ il-midalja taddeheb.

Sfortunatament, Marcon Bezzina ma telg˙etx fuq il-podju. Fl-ewwel log˙ba kontra Vario Giulia, viçi çampjin talKampjonati Nazzjonali Taljani fl-2014, lebda judoka ma rnexxiela tarmi g˙al punte©©. IΩda Bezzina ©iet penalizzata talli ˙ar©et barra mill-tapit u b’hekk Vario reba˙ il-konkors. Vario eventwalment reba˙ il-midalja tal-bronΩ. Fil-log˙ba tag˙ha g˙all-˙ames post, kemm Bezzina u l-avversarju Cittaro Elisa kienu ppenalizzati; madankollu, Bezzina ©iet issanzjonata g˙al darb’o˙ra lejn l-a˙˙ar dwar grip fuq na˙a wa˙da li kien dibattibbli u b’hekk tilfet il-log˙ba tag˙ha.

It-tim kien akkumpanjat mil-kowç Lamberto Raffi, l-uffiçjal Alexis Milne u lMascot tat-tim u judoka , HE Vanessa Frazier, Ambaxxatriçi g˙al Malta fl-Italja.

Dan il-weekend, it-tim tag˙na ser ikun qed jikkompeti fil-31 edizzjoni tal-Malta Judo Open li se ssir fil-Bocci Drome filKumpless Sportiv tal-Kottonera. Il-kategoriji Espoir se tibda fil-10.00 nhar is-Sibt 7 ta’ Marzu, bil-kategoriji tas-seniors ikomplu fin-12.30. Il-judoka çkejknin se juru l˙iliet tag˙hom tal-judo llum il-Óadd 8 ta’ Marzu fil-10.00.

Il-Óadd, l-1 ta’ Marzu 2015 giet organizzata fun race o˙ra fit-trakka tal-muturi f’taxX˙ajma.

Din id-darba n-numru ta’ parteçipanti tela’ minn tmienja g˙al dsatax, fosthom Ωew©t a˙wa, Jack u Matty Bailey ta’ 8 u 13-il sena rispettivament, Kurt Fenech ta’ 13-il sena, u g˙all-ewwel darba fl-istorja ta’ dan l-isport kellna lil Emma Xuereb li saqet il-Yamaha tag˙ha f’kategorija Ç.

Din il-fun race giet maqsuma fi tliet kategoriji: A, B u Ç.

Kategorija A kienu Bigeni Joseph, Spiteri Robert, Bigeni Etienne, Xuereb Steve, Cauchi Mario u Sultana Adam.

Kategorija B: Bigeni Godfrey, Camilleri Daniel, Bartolo Joe, Xuereb Frankie, Borg Charlie, Bugeja Keith u Portelli Jeremy.

Kategorija Ç: Caruana Justin, Caruana Raymond, Fenech Kurt, Bailey Matthew, Bailey Jack u Xuereb Emma.

Fit-tmiem il- fun race , issewwieqa kollha ©ew mog˙tija trofew g˙all-parteçipazzjoni tag˙hom.

Filwaqt li l-assoççjazzjoni t˙e©©e© aktar sewwieqa u dillettanti biex jattendu u jippartecipaw f’dan l-isport, tavΩa li t-tieni rawnd tal-kampjonat G˙awdxi jitkompla nhar il-Óadd 8 ta’ Marzu 2015.

It-tlielaq jibdew fis-1pm.

G˙al aktar tag˙rif wie˙ed g˙andu jΩur il-pa©na ta’ Facebook Gozo Motocross Association.

ANALIÛI TA’ LIAM GAUCI

LIL HINN MIC-ÇIRKWIT Minkejja li qeg˙din fuq l-g˙atba ta’ sta©un ©did, liΩviluppi lil hinn miç-çirkwit ma naqsux hekk kif diversi kwistjonijiet legali, finanzjarji u anki mediçi qeg˙din jaffettwaw il-pjanijiet tag˙hom matul il-jiem li g˙addew.

Id-deçiΩjoni tas-Sauber wasslet lil van der Garde biex iressaq rikors b’ur©enza fil-qrati Ûvizzeri, ilpajjiΩ fejn hu bbaΩat it-tim. L-OlandiΩ g˙amel dan g˙aliex i˙oss li l-ftehim li ffirma mas-Sauber biex ikun is-sewwieq ta’ prova tag˙hom fl-2014 kien jimplika li fl-2015 huwa kellu ji©i promoss g˙al poΩizzjoni ta’ wie˙ed mis-sewwieqa uffiçjali tat-tim.

Fit-talba tieg˙u, illi se tkun analizzata mill-qrati g˙ada, van der Garde qieg˙ed jitlob illi din is-sitwazzjoni ti©i korretta malajr kemm jista’ jkun sabiex hu jkun jista’ jsuq mas-Sauber fl-2015.

Melbourne ming˙ajr Alonso Ewlenija fost dawn l-istejjer kienet l-a˙bar li Fernando Alonso se jitlef il-Gran Premju talAwstralja min˙abba l-inçident li kellu matul l-ewwel serje ta’ provi f’Barçellona. Skont it-tobba li ˙adu ˙sieb il-kura tal-Ispanjol, il-©rie˙i li sofra kienu indirizzati kollha u fil-fatt huwa ˙are© mill-isptar wara biss tliet t’ijiem.

Dan ta x’jifhem illi huwa se jkun f’poΩizzjoni li jie˙u sehem fl-Awstralja. Madankollu, it-tobba li segwewh kienu tal-parir illi g˙andu j˙alli ftit ©img˙at jg˙addu qabel ma jer©a’ jid˙ol f’karozza tal-F1 biex jevita r-riskju li jsofri trawmi f’rasu b˙al dak li sofra f’Barçellona.

Min˙abba l-fatt li ˙abta ta’ din it-tip jista’ jkollha konsegwenzi permanenti serji, Alonso u l-McLaren aççettaw dan il-parir. G˙aldaqstant, f’Melbourne se naraw ir-ritorn ta’ Kevin Magnussen, illi din is-sena kien relegat g˙all-irwol ta’ sewwieq ta’ prova biex imbag˙ad jer©a’ j˙alli post lill-Ispanjol fil-Gran Premju tal-MalaΩja.

Ólas bil-quddiem ener©ija Ovo Energy.

Fitzpatrick, ing˙aqad ma’ Justin King u Graeme Lowdon biex flimkien po©©ew t-tim mill-©did fuq saqajh. G˙al parti sostanzjali tal-ista©un, Manor Marussia se juΩaw chassis u magna simili g˙al dawk tal-2014, b’modifiki Ωg˙ar li jag˙mluhom konformi mar-regolamenti tekniçi l-©odda.

S’issa kien ikkonfermat Will Stevens biss b˙ala sewwieq tag˙hom. Stevens mhuwiex ©did g˙al dan l-isport hekk kif ˙a sehem mal-Caterham fil-Gran Premju ta’ Abu Dhabi f’Novembru li g˙adda. It-tieni sewwieq g˙adu mhuwiex mag˙ruf, però g˙andu ji©i Ωvelat fil-qrib hekk kif l-ista©un il-©did qieg˙ed mag˙na.

Rikors il-qorti

Ritorn PreΩenti f’Melbourne se jkunu l-Manor Marussia F1 Team illi ˙ar©u mid-debris li ˙alla warajh il-kollass finanzjarju tal-Marussia F1 Team. Dan seta’ jkun possibbli bis-sa˙˙a tal-intervent ta’ Stephen Fitzpatrick, is-sid tal-kumpanija ta’ forniment tal-

Wie˙ed mis-sewwieqa li ssemma’ kien Giedo van der Garde, illi però g˙andu g˙ajnejh fuq post masSauber. Madankollu, il-postijiet ma’ dan it-tim ittie˙du minn Felipe Nasr u Marcus Ericsson, filwaqt il-post tas-sewwieq ta’ prova ng˙ata lil Raffaele Marciello.

Fl-a˙˙ar, ta’ min isemmi li jidher illi Bernie Ecclestone wasal g˙al ftehim mat-timijiet indipendenti fosthom il-Force India, il-Lotus u s-Sauber biex jittaffew il-piΩijiet finanzjarji fuqhom. Dan il-proçess beda fl-ewwel ta’ Marzu meta dawn it-timijiet ing˙ataw parti mill-pagament tal-premju finanzjarju li normalment jing˙ata meta l-ista©un ikun di©à beda.

It-timijiet indipendenti kienu ilhom jilmentaw dwar il-mod kif jitqassam il-©id fil-Formula 1. Madankollu, il-problema kompliet tiggrava fix-xhur li g˙addew hekk kif il-falliment tal-Caterham u l-Marussia ©ieg˙lu lill-fornituri tekniçi biex jitolbu ˙las bil-quddiem mit-timijiet l-o˙ra g˙at-tag˙mir li jag˙tuhom ˙alli jevitaw li jer©g˙u jingidmu f’kaΩ li jfalli xi ˙add ie˙or.

Il-kompromess ta’ Ecclestone kien biΩΩejjed biex iΩomm lit-timijiet indipendenti g˙addejjin g˙al ftit Ωmien ie˙or. Madankollu, id-differenza kbira fil-premji finanzjarja li jing˙ataw lit-timijiet g˙adha ma kinitx indirizzata sew u g˙alhekk wie˙ed jistenna li din il-kwistjoni ter©a’ tqum matul l-ista©un li ©ej.

sports kÓ

08|03|2015 37

kullhadd.com

analiÛi ta’ liaM GaUCi

X’GÓandna nistennew fl-2015?

Issa li ˙allejna l-provi uffiçjali warajna nistg˙u nibdew nag˙mlu analiΩi aktar infurmata tal-kundizzjoni li jinsabu fiha t-timijiet f’termini ta’ Ωv il u pp t al - vet t uri t a g˙h o m.

Wie˙ed, però, irid ikun kawt filkonkl uΩjoniji et ti eg˙u, hekk ki f matul dawn il-©img˙at deher çar li bosta mit-timijiet kienu qeg˙din ja˙bu l-potenzjal s˙i˙ tag˙hom.

kostrutturi , all ura g˙adu k mi eni biex wie˙ed jaqta’ l-kundanni.

sperimentali li ma kienx effiçjenti mil-lat ajrudinamiku. Jekk dan ma kienx biΩΩejjed, bidla fir-regolamenti relatati mas-sospenzjonijiet kompla ˙arbat il-pjanijiet tat-tim.

Dawn il-problemi jidhru li huma parti mil l-Istorja issa g˙ali ex il magni Renault kienu aktar konsistenti fil-provi ta’ Spanja u chassis b’soluzzjonijiet ajrudinamiçi aktar kawti.

Is-Sauber kellhom magni aktar konsistenti minn dawk tal-Lotus, però f’termini ta’ rendiment kienu lura ferm ikkumparati ma’ ˙afna mit-timijiet l-o˙ra. Fl-istess ˙in, ixchassis tag˙hom kellu diversi problemi li baqg˙u jippersegwitawhom sal-a˙˙ar tal-ista©un, fosthom dik ta’ toqol Ωejjed.

Fi l -p rovi t a’ Sp an ja, però , i s Sauber dehru kompetittivi mhux ˙aΩin u jidhru li se jkunu f’poΩizzjoni tajba biex jer©g˙u jibdew jiksbu l-punti b’çertu konsistenza matul l-ista©un li ©ej.

Óin mitluf

KonkluΩjonijiet

Tim ie˙or li tilef ˙afna ˙in kienu ilForce India, illi damu biex introduçew il-vettura l-©dida min˙abba problema ta’ pagamenti lill-fornituri t a g˙h om . M i n ˙ ab ba f ’h ek k , i l VJM08 g˙amlet total ta’ jumejn u nofs biss fuq iç-çirkwit mit-tnax li ttimijiet kellhom g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom.

Minkejja dan il-˙in mitluf, il-Force I nd i a j i st g˙u jg ˙i d u l i k el l h om prestazzjonijiet sodisfaçenti. Dan g˙aliex il-problemi tekniçi li esperjenzaw kienu ftit fin-numru u d-distakk minn mat-timijiet l-o˙ra jidher li jista’ jkun meg˙lub permezz ta’ interventi Ωg˙ar fil-vettura tag˙hom.

Kif semmejt qabel, g˙adu kmieni sabiex wie˙ed jitkellem b’çertezza dwar dak li se joffri l-ista©un li ©ej.

Madankollu, jidher li l-Mercedes g˙ ad h om i ga wwdu v an ta ©© n ot ev ol i l i mi s te nn i jpo ©©i h om f ’p oΩ i z zj on i ta jb a b i ex je r©g˙u jispiççaw fl-ewwel post tal-klassifika tal-kostrutturi.

Minkejja dan il-fatt, il-Ferrari, ilWilliams u r-Red Bull jidhru li sabu modi ©odda kif jisfruttaw il-magni ibridi u g˙alhekk ma tkunx sorpriΩa j ek k i d- di s ta k k be jn ho m u l Mercedes jonqos mhux ˙aΩin fl2015.

B˙alissa dan id-diskors ma japplikax g˙all-McLaren g˙aliex il-problemi li qeg˙din ikollhom bil-magni Honda huma tat-tip li jistg˙u façilm en t i was sl u ho m g˙ a l d i ve rsi tlielaq ming˙ajr punti. Madankollu, it-tim Brittaniku kien jaf g˙al xiex kien die˙el meta beda l-assoçjazzjoni tieg˙u mal-kumpanija awtomobili sika ÌappuniΩa bl-ista©un a t twa l i jk u n i kk u ns i dra t b˙ a la wie˙ed ta’ transizzjoni lejn futur aktar stabbli fin-na˙a ta’ fuq talklassifika.

Ta’ interess se tkun il-battalja bejn i l -F orc e In di a , i l -Lo t us , i t -T oro Rosso u s-Sauber illi mistennijin li jkollhom taqtiha bilançjata g˙allpunti li f’xi okkaΩjonijiet tista’ twassal anki g˙al xi podju.

Fl-a˙˙ar, ta’ min isemmi l-Manor Marussia F1 Team li huma kaxxa mag˙luqa b˙alissa hekk kif tilfu ttestijiet kollha fi Spanja min˙abba lkwistjonijiet finanzjarji li kellhom.

Wie˙ed jistenna li fl-ewwel nofs talista©un ibag˙tu mhux ˙aΩin g˙aliex huwa mistenni li jtellqu b’verΩjoni modifikata tax-chassis tas-sena lo˙ra, flimkien ma’ magna Ferrari prattikament identika g˙al dik tal2014.

L-amministraturi tat-tim wieg˙du lis-sostenituri tag˙hom illi fit-tieni parti tal-ista©un huma se jkollhom chassis a©©ornat. Però, min˙abba rriΩorsi limitati li g˙andhom, se tkun diffiçli g˙alihom li jinqalg˙u milla˙˙ar poΩizzjonijiet.

Il-favuriti?

Il-Mercedes de˙lin g˙all-ista©un il©did b’kunfidenza kbira. Mhux biss huma l-kampjuni renjanti tal-isport, imma mill-ista©un li g˙adda di©à bdew jag˙tu x’jifhmu li kienu jafu x’irid isir biex jag˙mlu passi o˙ra kbar ‘il quddiem. Óafna nies dak iΩ-Ωmien kienu kemmxejn xettiçi dwar dawn iddi k ja raz z jo ni j i et ot t i m is t i çi .

Ma d an ko l l u , il - pro vi f ’Je rez u Barçellona urew b’mod çar li dan it-tim sab modi ©odda kif jisfruttaw il-potenzjal tal-magni ibridi.

Fost il-problemi li ©ew solvuti jidher li hemm dik tal-affidabiltà, illi f’xi faΩijiet tal-ista©un kienet donna se tpo©©i fil-periklu d-dominanza tag˙hom. Fl-ewwel testijiet, dawk ta’ Jerez, il-Mercedes bdew iduru ma ç- çi rk wi t g˙ al ˙ i ni j i et t wal qi sh o m m hu x hu m a he kk k i f koprew 6,121km fit-tnax-il ©urnata ta’ provi.

Dan huwa ammont notevoli meta kkumparat ma’ dak ta’ timijiet o˙ra, xi ˙a©a li se naraw f’aktar dettall ‘il quddiem.

Allura, dan iffisser li l-Mercedes se jer©g˙u jg˙addu b˙al romblu minn fuq kul˙add fl-2015? F’dan l-istadju bikri diffiçli biex wie˙ed jg˙id. Fittestijiet ta’ Spanja l-Mercedes ma tantx spikkaw f’termini ta’ ˙inijiet.

Però, it-tim ÌermaniΩ wera çertu kunfidenza fil-vettura l-©dida li ©iet interpretata b˙ala indikazzjoni li qeg˙din ja˙bu l-karti fil-komma.

Hux minnu jew le dan kollu nkunu nafuh fl-ewwel tellieqa tal-ista©un.

Best of the rest Mi n˙a bba l -fehm a ©eneral i l i l Mercedes se jer©a’ jkollhom l-aqwa vettura din is-sena, bosta dilettanti kienu aktar interessati jaraw liema tim g˙andu l-kapaçità li ja˙taf ittieni post u jkun dak li bl-IngliΩ jg˙idulu the best of the rest.

Din il-mistoqsija, però, baqg˙et bla risposta. KwaΩi kull ©urnata li tg˙addi konna naraw favurit ©did g˙al din il-poΩizzjoni. Qabel ma bdew il-provi, ir-Red Bull dehru li kienu se jispiççaw minn fuq hekk kif ir-Renault esprimew il-fiduçja li kienu g˙elbu bosta mill-problemi li sab u m a ’ wi ç ç ho m l - i st a©u n l i g˙adda.

Madankollu, riΩultati kemmxejn medjokri fil-provi u kummenti aktar pessim i sti m in -na˙ a t ar-Renau lt naqqsu kemmxejn l-aspettattivi g˙al dan l-ista©un.

Min-na˙a tag˙hom, il-Williams ki enu xi ft i t kwi eti fi l-p ro vi t a’ Spanja. Filwaqt li kien hemm ©ranet fej n sp i kk a w b i r-re nd i m ent tag˙hom, kien hemm o˙rajn fejn issewwi e qa ta g˙ ho m f t it l i xej n

impressjonaw bil-˙inijiet li kisbu.

M inkejja di n l -i nkonsistenza, il Williams jidhru sodisfatti bl-andament tag˙hom, fatt li jindika li din l-inkonsistenza hija frott esperimenti tekniçi u mhux problemi ta’ affidabiltà.

Kunfidenti kienu wkoll il-Ferrari li d in i s-sen a h uma determi nati li jnaqqsu d-distakk minn mar-Red Bull u l-Wi lliams wara l-ista©un diΩappuntanti li kellhom fl-2014.

Din ix-xewqa tidher li tista’ ssir realtà g˙al iex fi Spanja t-tim ta’ M a ran el l o k i s eb ˙ i ni j i et t a jb i n b’mod konsistenti b’vetturi li raram en t ta wh om pro bl e mi m i l -l at tekniku.

Triq twila M i n -n a˙ a l -o ˙ra , m a n i st g˙u x insemmu problemi tekniçi ming˙ajr ma nirreferu g˙all-McLaren. L-a˙bar illi l-McLaren u l-Honda rxuxtaw lal leanza anti ka tag˙hom qajmet interess kbir fost id-dilettanti g˙al dak li setg˙u jiksbu flimkien matul dan l-ista©un. Però, meta l-McLaren saqu fi Spanja deher çar li t-triq biex ikollhom vettura kompetittiva g˙adha twila ferm.

B i ex w i e˙e d j g˙i d k ol l o x, l amministraturi ta’ dan it-tim dejjem sostnew li l-ewwel sta©un ˙a joffri s fi d i k b ar f’ t erm i ni ta ’ Ω vi l up p sakemm il-Honda jadattaw ru˙hom g˙ a t- te kn o l o©i j a i b ri d a.

Madankollu, ftit kienu li stennew lammont kbir ta’ problemi li sab ma’ wiççu t-tim ta’ Woking.

Bilkemm g˙addiet ©urnata wa˙da, mit-tnax li g˙amlu fi Spanja, fejn ma kellhomx jag˙mlu interventi est ensivi fi l-m agn a Ho nda. Da n wassalhom biex ikopru biss 1751 kilometru bejn il-provi ta’ Jerez u Barçellona. Wie˙ed jista’ jqabbel d an i l -ki l om etra ©© ma ’ d ak t al M erc edes b iex ji fhem kemm h u kbir id-distakk f’termini ta’ affidabiltà.

Eric Bouillier, id-direttur tat-tlielaq tal-McLaren, esprima l-fehma li laffarijiet se jmorru g˙all-a˙jar millGran Premju ta’ Spanja tal-10 ta’ Mejju. Wie˙ed irid jistenna u jara.

Ir-Red Bull kellhom bidu diΩastruΩ fil-provi tal-2014, però xorta wa˙da spiççaw it-tieni fil-klassifika tal-

Saqajhom mal-art It-Toro Rosso de˙lin g˙al dan lista©un b’saqajhom mal-art u bittama li jkomplu jibnu fuq l-ista©un poΩittiv li kellhom is-sena l-o˙ra. Ittim jidher li huwa fiduçjuΩ illi se jsiru passi ‘l quddiem kumparat mal-2014, però huma konxji wkoll li din is-sena s-Sauber u l-Lotus se joffrulhom sfida ferm akbar milli tawhom is-sena l-o˙ra.

G˙ajnejn ˙afna mid-dilettanti se jkunu fuq is-sewwieqa tag˙hom, Max Verstappen u Carlos Sainz Jr, illi g˙andhom biss 17 u 20 sena rispettivament. L-età tag˙hom se tag˙milhom l-iΩg˙ar koppja li qatt s aq et f i l- Form u l a 1 u ko m pl i et tikkonferma d-determinazzjoni tattim li jintroduçi talenti ©odda f’dan l -i sp ort wa ra s -su çç ess l i k i sbu b’Vettel u Ricciardo.

Kapitlu ©did Min-na˙a l-o˙ra, il-Lotus u s-Sauber mhux biss ma jridux li jkollhom sta©un b˙al dak li g˙adda, imma idealment jixtiequ wie˙ed komplet am en t op pos t hek k k i f fl -20 14 huma kellhom l-ag˙ar prestazzjoni fl-istorja tag˙hom.

Wara Ωew© sta©uni poΩittivi ferm, il-Lotus spiççaw qattg˙u ˙afna mill2014 jissaraw ma’ magna Renault inaffidabbli flimkien ma’ chassis

38 08|03|2015

kullhadd.com

FUTBOL INGLIÛ

KÓ SPORTS

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ biex iwaqqfu lil Liverpool li b˙alissa g˙addejjin minn forma tajba u mistennija jag˙mlu minn kollox biex il-kowç Brendan Rodgers jag˙mel l-ewwel viΩita tieg˙u f’Wembley Stadium ta’ Londra.

Liverpool ilhom ma jitilfu f’Anfield mit-8 ta’ Novembru u issa l-partiti tag˙hom qed jonqsu u g˙alhekk g˙andhom aktar çans li jirb˙u din ilkompetizzjoni min˙abba li Rodgers innifsu jista’ jilg˙ab l-aqwa ˙dax possibbli.

MAN. UNITED V ARSENAL

Harry Kane f’azzjoni ta’ wie˙ed mill-gowls li skurja QPR V TOTTENHAM

Fl-unika partita li kien hemm ilbiera˙ mill-Premier League IngliΩ, it-tim ta’ Tottenham g˙eleb lill-©irien minn Londra QPR bl-iskor ta’ 2-1.G˙al darb’o˙ra kien essenzjali l-attakkant IngliΩ Harry Kane li bid-dopjetta tieg˙u g˙en lil Tottenham jaqbΩu lil Southampton fis-sitt post, tliet punti inqas minn Manchester United.

Kane li kien mg˙allem mill-istess kowç ta’ QPR Chris Ramsey sab ixxibka f’kull taqsima biex issa skurja 26 gowl personali dan l-ista©un. Apparti dawn il-gowls ta’ Kane, Christian

Eriksen u Charlie Austin it-tnejn laqtu llasta filwaqt li QPR kellhom çans jing˙ataw Ωew© penalties iΩda dan ma se˙˙x. QPR skurjaw il-gowl talbandiera minn Sandro iΩda dan ma kienx biΩΩejjed biex jie˙du xi ˙a©a minn din il-partita.

LIVERPOOL V BLACKBURN

Ir-Rovers g˙elbu lil Stoke u lil Swansea biex waslu sal-kwarti tal-finali tal-kompetizzjoni tal-FA Cup u kienu reb˙u la˙˙ar konfront kontra l-istess Liverpool ˙mistax-il sena ilu. Madankollu, din iddarba, huma se jkollhom test akbar

Fil-partitissima li g˙andna g˙ada millkompetizzjoni tal-FA Cup it-tim ta’ Manchester United se jilqa’ f’daru lit-tim ta’ Arsenal f’partita li mistennija toffri spettaklu kbir u reb˙a g˙andha twassal lil xi ˙add minn dawn it-timijiet g˙assemifinali f’Wembley.

Din il-kompetizzjoni, b’mod realistiku, hija l-unika çans li g˙andhom dawn ittimijiet biex jirb˙u unur dan l-ista©un apparti li jridu ji©u mal-ewwel erbg˙a biex jid˙lu fil-kompetizzjoni tacChampions League. Din hija l-˙dax-il darba li Arsenal waslu mal-a˙˙ar tmienja f’din il-kompetizzjoni ta˙t Arsene Wenger. Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ van Gaal g˙andu rekord brillanti kontra Arsenal fejn fl-a˙˙ar g˙axar konfront, ilUnited reb˙u disg˙a u tilfu xejn f’Old Trafford.

Arsenal se jkollhom nieqes lid-difensur Gabriel wara li we©©a’ l-hamstring u mistenni jdum barra madwar tliet ©img˙at dan flimkien ma’ plejers o˙ra fosthom Wojciech Szczesny, Nacho Monreal u Mathieu Flamini. Il-United se jkollhom nieqes lill-eksattakkant ta’ Arsenal Robin van Persie min˙abba li jinsab imwe©©a’.

PREMIER LEAGUE QPR v Tottenham

1-2

FA CUP Bradford C v Reading

0-0

Aston Villa v West Brom

2-0

LOGÓOB GÓAL-LUM FA CUP Liverpool v Blackburn Rovers

17.00

LOGÓOB GÓAL-GÓADA FA CUP Manchester United v Arsenal

20.45

KLASSIFIKA TAL-LEAGUE TIM

L

R

D

T

Chelsea Manchester City Arsenal Manchester U Liverpool Tottenham H Southampton Stoke City Swansea City West Ham United Newcastle United Crystal Palace WBA Everton Hull City Sunderland Aston Villa QPR Burnley Leicester City

27 19 6 2 28 17 7 4 28 16 6 6 28 15 8 5 28 15 6 7 28 15 5 8 28 15 4 9 28 12 6 10 28 11 7 10 28 10 9 9 28 9 8 11 28 7 9 12 28 7 9 12 28 6 10 12 28 6 9 13 28 4 14 10 28 6 7 15 28 6 4 18 28 4 10 14 27 4 6 17

F

K

P

57 22 63 59 27 58 53 30 54 47 26 53 42 30 51 46 39 50 39 20 49 33 34 42 33 37 40 39 34 39 32 43 35 31 39 30 26 36 30 33 41 28 26 37 27 23 39 26 15 38 25 29 49 22 25 47 22 24 44 18

PUNTI OÓRA

SERIE A

CHIEVOVERONA V ROMA

SOSPIÛI GÓAX BEÛQU LIL XULXIN

15.00

F’log˙ba o˙ra li taf tkun diffiçli biex tintreba˙ mit-tim fit-tieni post tal-klassifika Taljana, Chievo se jkunu qed jilqg˙u f’darhom lit-tim ta’ Roma li b˙alissa xejn mhuma konsistenti tant li jinsab g˙addej minn forma kemxejn ˙aΩina.

It-tim ta’ Chievo jinsab biss ˙ames punti ‘l bog˙od milli jaqa’ filwaqt li l-Giallorossi jinsabu inkwetati min˙abba l-fatt li Napoli jinsabu biss erba’ punti ’l bog˙od minnhom fit-tielet post.

Roma jidher li çedew il-league lil Juventus u dan meta fil-konfront tal-©img˙a l-o˙ra ©ew draw ta’ 1-1 fl-Olimpico.

15.00

UDINESE V TORINO

L-FA IngliΩi ssospendiet lid-difensur ta’ Manchester United Jonny Evans u lill-attakkant ta’ Newcastle United Papiss Cisse g˙al sitt u sebg˙a log˙biet rispettivament. Dan wara li dawn iΩ-Ωew© plejers kienu involuti f’battibekk bejniethom u allegatament spiççaw beΩqu lil xulxin fil-log˙ba ta’ nhar lErbg˙a li g˙adda f’St James’ Park.

Minkejja li Cisse ammetta l-akkuΩi mi©juba kontrih mill-FA mhux l-istess jista’ jing˙ad g˙al Evans li baqa’ jsostni li mhuwiex ˙ati u dan meta l-kaΩ tieg˙u nstema’ nhar ilÌimg˙a li g˙adda, jumejn wara li ©ara dan l-inçident.

Min˙abba din is-sospensjoni Evans mistenni jitlef il-konfront mistenni ta’ nhar it-Tnejn fejn it-tim tieg˙u se jiltaqg˙u kontra Arsenal f’Old Trafford fil-kwarti tal-finali tal-FA Cup.

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ Sampdoria v Cagliari Milan v Verona

2-0 Tard

LOGÓOB GÓAL-LUM 12.30

Cesena v Palermo Verona v Roma Empoli v Genoa Parma v Atalanta Udinese v Torino Napoli v Inter

15.00 15.00

20.45

LOGÓOB GÓAL GÓADA Lazio v Fiorentina Juventus v Sassuolo

19.00 21.00

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Juventus Roma Napoli Lazio Fiorentina Sampdoria Genoa Torino Inter Milan Palermo Sassuolo Udinese Empoli Hellas Verona Chievo Atalanta Cagliari Cesena Parma

25 25 25 25 25 25 24 25 25 25 25 25 24 25 25 25 25 25 25 23

17 13 13 13 11 9 9 9 9 8 8 6 7 5 7 6 5 4 4 3

7 10 6 4 9 12 9 9 8 10 10 11 7 13 7 7 8 8 7 2

1 2 6 8 5 4 6 7 8 7 7 8 10 7 11 12 12 13 14 18

52 38 44 43 37 32 36 28 39 35 38 29 26 25 29 18 22 32 24 20

14 19 31 27 24 28 29 25 32 30 39 38 32 27 44 30 37 47 47 47

58 49 45 43 42 39 36 36 35 34 34 29 28 28 28 25 23 20 19 10

It-tim ta’ Torino se jkun qed jittama li jkompli miexi fit-triq it-tajba billi jikseb tliet punti o˙ra minn fuq Udinese li min-na˙a tag˙hom jinsabu g˙addejjin minn forma ˙aΩina. Il-Granata ilhom ma jitilfu log˙ba fil-kampjonat minn mindu tilfu 2-1 kontra Juventus. Din is-sensiela ta’ reb˙ bidlithom minn tim li kien jinsab fiΩ-Ωona tar-relegazzjoni u issa qieg˙ed ji©©ieled g˙all-postijiet fl-Ewropa.

Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ Udinese g˙adhom kemm ©ejjin mit-tliet telfiet infila u ma wrew lebda indikazzjoni ta’ titjib tant li ma skurjawx gowl fl-a˙˙ar tliet log˙biet minn erbg˙a.

NAPOLI V INTER Napoli, li qed ji©ru wara post fic-Champions League, se jkunu qed ifittxu li jqumu g˙allokkaΩjoni u jippruvaw jeg˙lbu lil Inter li wkoll qed jittamaw g˙all-post biex jid˙lu f’xi kompetizzjoni Ewropea.

Il-Partenopei rnexxielhom inaqqsu d-distakk mit-tim tat-tieni post Roma g˙al erba’ punti wara li tilfu biss darbtejn f’sitt log˙biet u issa huma jinsabu fit-triq it-tajba biex jisfidaw lil Roma g˙attieni post. Min-na˙a tieg˙u, it-tim ta’ Inter kien wie˙ed mill-aqwa timijiet minn mindu nbidlet issena u l-akkwist ta’ Shaqiri g˙en biex ikun hemm din is-sensiela ta’ riΩultati poΩittivi. Madankollu, din il-log˙ba tista’ tmur kull na˙a u t-tnejn li huma wkoll g˙andhom bΩonn il-punti.

IR-RAZZIÛMU MHUX POSTU FIR-RUSSJA Il-futbol Russu g˙andu jag˙mel dak kollu possibbli biex jabolixxi g˙al dejjem il-fenomenu tar-razziΩmu. Is-Segretarju Ìenerali tar-Russian Football Union sejja˙ lir-razziΩmu b˙ala virus u dan g˙andu bΩonn jinqered qabel it-Tazza tad-Dinja tasl-2018.

Fid-diskors tieg˙u Anatoly Vorobyov ammetta li mhux kollox mixi ˙arir fit-tentattivi tag˙hom biex ir-razziΩmu ji©i eliminat. Huwa spjega kif b˙alissa r-Russja tinsab ta˙t ilmikroskopju biex affarijiet b˙al dawn ikunu indirizzati llum qabel g˙ada biex ma jkunx tard wisq. Kien hawnhekk li Vorobyov tenna li minkejja li hemm miΩuri ta’ infurzar f’dan ir-rigward, dawn il-miΩuri g˙andhom ji©u infurzati aktar b’mod strett biex i˙allu riΩultati a˙jar.

“IL-KRITIKA HIJA TA’ GÓAJNUNA GÓAL BALE” L-assistant manger ta’ Mancester United Ryan Giggs sostna li l-kritika fil-konfront tal-kompatrijott tieg˙u, il-plejer ta’ Real Madrid Gareth Bale, g˙andha sservi biss ta’ g˙ajnuna biex Bale nnifsu jkompli jtejjeb il-prestazzjonijiet tieg˙u mat-tim Spanjol.

Ix-xahar li g˙adda Bale kien ikkritikat ˙afna min˙abba li ttim tieg˙u tilef kontra r-rivali Atletico Madrdid bl-iskor ta’ 40 tant li l-midja Spanjola ddeskriviet il-prestazzjoni tieg˙u b˙ala “diΩastru” u “irrelevanti” liema telfa fid-derby kienet lag˙ar wa˙da mill-1947.

F’dan ir-rigward, Giggs fisser kif hu kien g˙adda minn mumenti simili iΩda dawn kienu biss ta’ g˙ajnuna g˙alih tant li kulma jmur kompla jtejjeb il-prestazzjonijiet tieg˙u.

Apparti minn hekk, huwa qal li meta plejer jing˙aqad ma’ klabb kbir, il-kritika hija xi ˙a©a komuni u trid tindara.

SPORTS KÓ

08|03|2015 39

kullhadd.com

BOV PREMIER LEAGUE BALZAN FLORIANA

0 3

MOSTA QORMI

1 3

HIBERNIANS PIETÀ H

3 1

BIRKIRKARA SLIEMA W

4 2

Ritratti: STEPHEN GATT

PICCIOLO DEÇISIV GÓAL FLORIANA

Lut Vito ta’ Floriana jerba˙ ballun fuq Serrano Elkin Orlando ta’ Balzan

L-attakkant internazzjonali Taljan ta’ Floriana kienu essenzjali firreb˙a tag˙hom kontra Balzan u dan min˙abba l-fatt li skurja Ωew© gowls f’din il-partita. Din il-log˙ba kienet konfront dirett bejn Ωew© timijiet li qed ji©©ieldu g˙ar-raba’ post u li issa lGreens qeg˙din punt biss ’il bog˙od mir-rivali eterni Valletta.

L-ewwel azzjoni tal-partita waslet proprju minn Floriana meta free-kick mis-solitu Steve Pisani kien imdawwar g˙al corner minn Steve Sultana. Fit-18-il minuta Floriana kienu qrib li jmorru filvanta©© meta minn pass ta’ Amadou Samb lejn Vito Plut, dan kompla lejn Matteo Piciollo li avvanza u minkejja li kien issikkat minn difensur irnexxielu jixxuttja bil-ballun ikun salvat minn Sultana. Fit-22 minuta Floriana komplew jag˙fsu g˙all-iΩblokk taliskor meta minn cross ta’ Manolito Micallef, ix-xutt mill-ewwel ta’ Plut g˙adda ftit barra. L-ewwel azzjoni denja ta’ Balzan waslet fit33 minuta meta xutt minn barra l-kaxxa ta’ Jean Pierre Mifsud Triganza g˙adda ftit barra. Fit-43 minuta Floriana marru filvanta©© meta cross ta’ Plut u Piciollo g˙eleb Sultana b’daqqa ta’ ras biex b’hekk Floriana da˙lu jistrie˙u fil-vanta©©.

Fit-tieni taqsima Floriana komplew jag˙fsu biex jirduppjaw u lisforzi tag˙hom kienu ppremjati fit-52 minuta meta minn freekick ta’ Steve Pisani kien g˙al darb’o˙ra Picillo g˙eleb lil Sulstana b’xutt mill-ewwel minn qag˙da ideali biex skurja t-tieni gowl personali tieg˙u. Balzan ippruvaw jirrea©ixxew fil-55 meta kien g˙al darb’o˙ra Mifsud Triganza bix-xutt tieg˙u jkun salvat mill-gowler ta’ Floriana Matthew Calleja Cremona. Fit-68 minuta kien hemm kontrattakk FurjaniΩ fejn Plut qassam lejn Amadou Samb li xxuttja ftit barra minn qag˙da tajba. Fis-77 minuta Floriana ssi©illaw irreb˙a meta minn azzjoni ta’ free-kick ie˙or, Picollo ma laqatx imma kien hemm pront Conor Borg li b’xutt mill-viçin tefa’ fixxibka biex g˙amel l-iskor ta’ 3-0.

Referee – Esther Azzopardi

Samb Amadou ta’ Floriana jixxutja lejn il-goalkeeper ta’ Balzan Steve Sultana segwit mid-difensur ta’ Balzan Serrano Valero Elkin Orlando

IL-PREMIER LEAGUE MALTI

KLASSIFIKA Hibernians Birkirkara Valletta Floriana Balzan Sliema Wanderers Mosta Pietà Hotspurs Ûebbug Rangers Naxxar Lions Tarxien Rainbows Qormi

L

R

D

T

F

K

+/-

Pti

23 23 23 24 23 24 23 24 23 23 24 23

20 14 14 9 9 8 7 5 5 5 4 4

3 4 2 8 8 7 5 7 6 7 9 6

0 5 7 7 6 9 11 12 12 11 11 13

70 42 53 42 36 30 25 20 28 26 25 23

14 22 20 42 34 34 44 39 53 35 43 40

+56 +20 +33 +0 +2 -4 -19 -19 -25 -9 -18 -17

33 25 22 21 18 18 14 12 12 11 11 9

LOGÓOB GÓAL-LUM Stadium Nazzjonali Naxxar Valletta

v Ûebbu© v Tarxien

14.00 16.00

QORMI LURA GÓAR-REBÓ

Gustavo Villalobos ta’ Qormi bil-ballun segwit minn Ryan Grech u Ousman Koli ta’ Mosta

Ousman Koli ta’ Mosta isegwi lil Lima De Mattos Marcelo Roberto ta’ Qormi

Fil-log˙ba li kienet fil-grawnd Victor Tedesco, Qormi rritornaw lura g˙ar-reb˙ meta g˙elbu lit-tim ta’ Mosta bl-iskor ta’ 3-1. Din ir-reb˙a wasslithom biex jing˙aqdu ma’ Pietà u Ûebbu© li rnexxielhom jil˙qu t-12-il punt.

Fl-ewwel azzjoni tal-partita, Qormi marru fil-vanta©© meta minn pass ta’ Effiong lejn Alex Nilsson b’dan tal-a˙˙ar jixxuttja fil-baxx u tefa’ l-ballun fir-rokna tax-xibka. Fil-11-il minuta, Qormi g˙al darb’o˙ra kienu perikoluΩi meta pass ta’ Leighton Grech lejn Gustavo Villalobos li minn qag˙da angolata ra x-xutt tieg˙u jg˙addi ftit g˙oli. Fis-17-il minuta kien hemm azzjoni o˙ra ta’ Qormi meta minn free-kick li inkariga minnu Lima de Mattos bil-ballun jg˙addi ftit ’il bog˙od minn mal-lasti biex l-ewwel taqsima spiççat 1-0 g˙al Qormi.

Fit-tieni taqsima bdiet fejn spiççat l-ewwel wa˙da b’Qormi fuq lattakk meta pass ta’ Grech lejn Villalobos li mill-viçin ra lil Omar Borg isalva parzjalment bil-ballun jispiçça g˙and Effiong b’dan tala˙˙ar jixxuttja ferm g˙oli. Fit-58 minuta, azzjoni o˙ra minn Qormi fejn Villalobos dar tajjeb mad-difiΩa Mostija li iΩda x-xutt tieg˙u minn barra l-kaxxa ©ie milqug˙ ming˙ajr ebda diffikultà millgowler Mosti. Fis-66 minuta Mosta j©ibu d-draw meta azzjoni ta’ Gary Robert minn barra l-kaxxa b’xutt li ma ˙afirx bil-ballun jispiçça wara Matthew Farrugia. Fl-a˙˙ar tal-partita, preçiΩament fid89 minuta, Qormi re©g˙u marru fil-vanta©© meta pass tas-solitu Effiong li baqa’ g˙addej minn quddiem il-lasti fejn ˙add mid-difensuri ta’ Mosta ma bieg˙ed il-ballun biex approfitta minn dan Grech u f’lasti vojta tefa’ fix-xibka. Qormi Ωiedu l-iskor fil-˙in barrani u g˙amlu çert mit-tliet punt meta minn cross ta’ Effiong il-ballun ja˙bat ma’ saqajn Ousman Koli bil-ballun jibqa’ die˙el fix-xibka.

Referee – Marco Borg

40 08|03|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

RIEDA SODA U IMPENN QAWWI

Leo Brincat Ministru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima

Ir-rieda soda u l-impenn qawwi tieg˙i huma mibnija fuq ˙a©a wa˙da biss, li nara li kulma hemm imwieg˙ed dwar il-qasam ambjentali u tal-iΩvilupp sostenibbli tieg˙i jitwettaq. Dan qed nipprova nag˙mlu f’kull okkaΩjoni u opportunità li jkolli, anke lil hinn minn xtutna.

G˙alkemm hemm min ja˙seb li tie˙u sehem f’konferenzi u laqg˙at barra l-pajjiΩ hija l-isba˙ skuΩa biex iddur id-dinja, ma hemm xejn tassattiv u impenjattiv aktar milli tipprova tla˙˙aq ma’ ˙idma lil hinn minn xtutna, b’mod partikolari meta çerti laqg˙at jinzertaw ja˙btu flimkien.

F’anqas minn ©imag˙tejn sibt ru˙i b˙ala l-Ministru talAmbjent ta’ pajjiΩ stat membru tal-UE li ©ejt mistieden nindirizza laqg˙a importanti ˙afna fi Brussell g˙an-nies fl-industrija u fil-qasam ambjentali dwar l-iskart tal-ippakke©©jar, it-22 Waste and Sustainability Forum, li g˙aliha kien hemm partijiet interessati minn pajjiΩi Ewropej kollha. L-aktar li ˙adt gost kienet bissiner©ija li qamet minn fost ludjenza bl-interventi siewja tag˙hom bl-industrija u l-ambjentalisti ˙afna drabi jitkellmu l-istes lingwa minkejja li t-tattika u l-istrate©ija tag˙hom kienet differenti. Minflok adottajt ton trijonfalistiku, urejt fejn morna u sejrin tajjeb f’dan il-qasam kif ukoll x’inhuma l-isfidi ewlenin li g˙andna quddiemna u kif

bi˙siebna nindirizzaw dawn il-problemi ewlenin fil-©ejjieni qarib.

Anqas minn ©img˙a wara sibt ru˙i nattendi l-laqg˙a ministerjali 5+5 bejn ministri tal- Mediterran Çentrali talAmbjent u Tibdil tal-Klima li ©abet flimkien ˙ames pajjiΩi ewlenin Ewropej, fosthom Malta, kif ukoll ˙ames pajjiΩi ©irien tag˙na mill-Afrika ta’ Fuq, mil-Libja sal-Mawritanja.

Hemmekk wassalt ilmessa©© çar li l-klima ma tistax titqies b˙ala sfida wa˙danija iΩda b˙ala ˙olqa minn kullana s˙i˙a ta’ sfidi li jinkludu, fost o˙rajn, it-terroriΩmu, l-immigrazzjoni irrego-

lari flimkien mal-aspetti illegali tag˙ha, l-ener©ija u lproblema tas-sigurtà tal-ikel, kif ukoll fenomenu ©did li qed joktor; dak tal-piraterija fuq il-ba˙ar kif kien qed ji©ri sa ftit ilu fis-Somalja, din iddarba possibbilment filMediterran ukoll.

F’ba˙ar wie˙ed komuni huwa importanti li dawn l-isfidi kumplessi marbutin ma’ xulxin ji©u indirizzati f’mod proattiv li jmur lil hinn millkliem fierag˙ biss. Illum l-isfidi ˙adu dimensjoni politika, ©eostrate©ika, militari, xjentifika u anke ta’ dimensjoni ta’ sigurtà ambjentali.

Nhar il-Óamis g˙all-ewwel

darba kellna l-laqg˙a tat-trio ta’ Ministri tal-Ambjent (lOlanda, is-Slovakkja u Malta) marbuta mal-Presidenza talUE li se jkollna fis-sena 2017.

Din il-laqg˙a ta’ t˙ejjija li saret ukoll fuq livell tekniku hija ma˙suba biex minn issa twitti t-triq biex it-tliet presidenzi li ja˙btu wa˙da wara lo˙ra jkunu lkoll suççess.

Il-Ìimg˙a kien imiss ilKunsill tal-Ministri Ewropej tal-Ambjent fejn g˙al Kummissarju minflok wie˙ed kellna erbg˙a, Viçi President, kif ukoll dawk tal-Klima, Ambjent u Ûvilupp.

Billi ninsabu f’sena mimlija summits dinjin kemm dwar Ωvilupp sostenibbli u anke tibdil tal-klima, kul˙add donnu da˙al f’qoxortu u jinsab impenjat biex jara li l˙idma tag˙na ma tiqafx mattmiem tas-summits infushom.

Din hija sfida g˙alina wkoll anke fuq livell lokali, kemm b˙ala stat membru tal-UE, kemm fuq livell re©jonali fiççentru tal-Mediterran, kif ukoll b˙ala membru attiv fi ˙dan il-komunità internazzjonali hekk kif rappreΩentati fin-Nazzjonijiet Uniti.

Il-pass li jmiss huwa li nag˙tu xhieda tal-impenn sod u rieda qawwija tag˙na permezz ta’ g˙emilha…kemm lokalment kif ukoll lil hin minn xtutna.

Konvint li bir-rieda t-tajba ser naslu kif ser naslu biex inwettqu l-kumplament talManifest Elettorali Laburista.