KullHadd_12.02.2017

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 12 ta’ Frar, 2017

Ħarġa Nru 1,231 Prezz €1

BEZZINA B’VILLA ODZ

• IRID RESIDENZA LUSSUŻA ĦAFNA U BI SWIMMING POOL • DAQQA OĦRA GĦALL-KREDIBBILTÀ TA’ SIMON BUSUTTIL • FOST L-AWTURI TAD-DOKUMENT TAL-AMBJENT TAL-PN • MHUX L-EWWEL KAŻ TA’ TONI BEZZINA

Ara paġni 4 u 5

TONI BEZZINA B’APPLIKAZZJONI F’SIT PROTETT TAĦT L-IMDINA

GĦASSIES KONTRA L-ABBUŻ TAT-TFAL Għal snin twal ħadem mal-Assoċjazzjoni tal-Futbol Ingliża u llum jinsab Malta jaħdem esklussivament fuq il-ġlieda kontra l-abbuż tat-tfal fid-dinja tal-futbol u l-Knisja, b’din tal-aħħar tissemma f ’każi li xxokkjaw anke f ’pajjiżna. F’intervista malKullĦadd Andrew Azzopardi jispjega kif ix-xogħol tiegħu huwa ffukat l-iktar fuq il-prevenzjoni, iżda fejn jinstab l-abbuż hemm tolleranza żero. “Jien xogħli mhux li ngħin l-image tal-qassis, dak mhux parti minn xogħli,” jiddikjara Azzopardi.

Ara paġni 17-19

€80 MILJUN FL-IRĦULA MILL-ENEMALTA

Ara paġni 14 u 15

02

12.02.2017

kullhadd.com

Editur ALEANDER BALZAN

L-Ogħla Temperatura: 15°C L-Inqas Temperatura: 09°C L-Indiċi UV: 3 Is-Sitwazzjoni ġenerali: Firxa ta’ pressjoni għolja qed testendi minn fuq il-Baħar Baltiku sa fuq iċĊentru tal-Mediterran.

It-Temp: Ftit jew wisq imsaħħab Ir-Riħ: Ħafif għal moderat mix-Xlokk Il-Viżibbiltà: Tajba Il-Baħar: Ħafif għal moderat L-Imbatt: Baxx mil-Lvant It-Temperatura tal-Baħar: 15°C

email: aleander.balzan@one.com.mt tel: (+356) 2568 2500

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2572

Disinn tal-Paġni LEANNE GRECH tel: (+356) 2568 2571

Kuntatt Ġenerali KullĦadd

It-Tnejn

email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

It-Tlieta

L-Erbgħa

Indirizz Postali KullĦadd

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa, MRS3000

16°C

UV 3

12°C

Il-Ħamis

15°C

UV 4

11°C

15°C

Il-Ġimgħa

UV 4

9°C

Is-Sibt

Sit Elettroniku KullĦadd kullhadd.com

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

15°C

UV4

9°C

15°C

UV 2

8°C

15°C

UV 4

10°C

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD Stampat Progress Press

Chemimart Pharmacy, 14, Triq Sant’Anna, il-Furjana – 21239310 Trinity Pharmacy, 32 Triq il-Marsa, il-Marsa – 21235595 Anici Pharmacy, Triq Anici, Ħal Qormi – 21487162 Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta’ Mejju, Fleur-de-Lys Birkirkara – 21488613 Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà – 21232954 Numri Importanti J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi, is-Swieqi – 21371062 Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​ Victor’s Pharmacy, 9, Triq it-Torri, Tas-Sliema – 21330352 112​ M4 Pharmacy, Triq il-Linja, Ħ’Attard – 21436531 St. Mary Pharmacy, Mġarr Dispensing Chemists, 71, Triq Sir Harry Luke, l-Imġarr – 21580711 Il-Pulizija ta’ Malta St. Simon Pharmacy, 8, Dawret il-Gżejjer, Buġibba – 21571649 2122 4001-9​ Distinction Pharmacy, 32, Pjazza Antoine De Paule, Raħal Ġdid – 21693412 Milia’s Pharmacy, Triq il-Kottonera, il-Birgu – 27600126 Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili ​ Mediatrix Plus Pharmacy, 7, Triq is-Santwarju, Ħaż-Żabbar – 27826685 2393 0000 Medicaid Pharmacy, 62, Vjal it-Torri, il-Gudja – 21676294 Il-Gwardjani Lokali Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, iż-Żurrieq – 21682251 ​2132 0202 Plaza Pharmacy, 86, Triq il-Kbira, Ħaż-Żebbuġ – 21467459 Santa Marija Pharmacy, Misraħ Frenċ Abela, Ħad-Dingli – 21452447

L-Isptar ta’ Malta 2545 0000

L-Isptar ta’ Għawdex ​2156 1600

Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza ​ 5004 3888

Servizz ta’ Direttorju Telefoniku ​1182

Għawdex Castle Pharmacy, 2, Misraħ l-Indipendenza, ir-Rabat – 21556970 Vella Pharmacy, 15, Triq it-13 ta’ Diċembru, in-Nadur – 21566431 Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, Raħal Ġdid u l-Furjana jiftħu għall-emerġenzi – 24 siegħa, sebat ijiem filġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għall-emerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

03

12.02.2017

kullhadd.com

META DISKORS KONTRA MANDAT MA KIENX TAJJEB F’DEMOKRAZIJA • IL-KAMRA TAL-AVUKATI B’POŻIZZJONI LI TIKKUNTRASTA BIL-KBIR MA’ TA’ SIMON BUSUTTIL F’ċirkostanzi simili ħafna għal dawk li żviluppaw fl-aħħar jiem b’rabta mal-mandat ta’ sekwestru li għamel il-Ministru Chris Cardona fuq Daphne Caruana Galizia kien hemm dikjarazzjonijiet ċari tal-Kamra tal-Avukati. Għalkemm din id-darba l-Kamra tal-Avukati qagħdet lura milli tikkummenta, dak li taħseb hu ċar kristall minn stqarrija tal-21 ta’ Lulju 2015 iffirmata mill-avukat George Hyzler, li għadu President tal-Kamra sallum. Dakinhar Hyzler kien qed jikkummenta dwar deċiżjoni ta’ Maġistrat li aċċettat talba għal mandat ta’ sekwestru f ’talba għad-danni li eks uffiċjali talMUMN għamlu kontra edituri tat-Times of Malta.

Dakinhar it-Times of Malta kienu tilfu l-kawża iżda ħaduha quddiem il-Qorti Kostituzzjonali biex jiddefendu dak li

huma sejħu libertà tal-espressjoni. Iżda, l-uffiċjali tal-MUMN talbu mandat ta’ sekwestru filwaqt li kien għaddej il-każ kostituzzjonali.

Dakinhar ma qamx l-agħa li qajjem il-Kap tal-Oppożizzjoni, Simon Busuttil, għal Daphne Caruana Galizia. Fost il-ftit kummenti li kien hemm inkiteb editorjal mill-istess Times of Malta u biex jiddefendu d-deċiżjoni tal-mandat ta’ sekwestru ħarġet stqarrija l-Kamra tal-Avukati fejn intqal li huma ftit l-okkażjonijiet fejn mandat ta’ sekwestru m’għandux ikun aċċettat.

L-editorjal ċanfruh b’mod dirett.

“Il-Kamra, temmen fl-importanza tal-irwol tal-midja ħielsa f ’demokrazija u ġudikatura indipendenti u ħielsa bħala wieħed mill-pilastri tas-saltna tad-dritt.

Imma trid issemma’ t-tħassib tagħha meta f ’isem il-libertà tal-istampa gazzetta tipprova tinfluwenza l-opinjoni pubblika fl-appoġġ biex tevita l-ħlas ta’ dak dovut minnha,” qal Hyzler dakinhar.

“Dan mhux tajjeb f ’demokrazija,” kien żied jgħid l-avukat Hyzler dakinhar. Bl-ilmenti jkunu li dan huwa kważi abbuż ta’ poter li tgawdi l-gazzetta u timmina l-fiduċja fil-ġudikatura b’mod inġust.

Mhux każ uniku

Imma trid issemma’ t-tħassib tagħna meta f’isem il-libertà tal-istampa gazzetta tipprova tinfluwenza l-opinjoni pubblika fl-appoġġ biex tevita l-ħlas ta’ dak dovut minnha

Dan ma kienx l-uniku każ fejn ġurnalisti lmentaw minħabba l-mod kif ir-rapportaġġ tagħhom spiċċa taħt pressjoni finanzjarja minħabba deċiżjonijiet tal-Qorti.

Fost dawn kien hemm ukoll Saviour Balzan li fl-aħħar jiem ikkummenta kif ħadd ma tkellem meta f ’każ li għamel l-avukat tal-Partit Nazzjonalista u sieħeb Simon Busuttil, Peter Fenech, il-gazzetta tiegħu spiċċat kellha toħroġ €25,000.

Dakinhar ukoll ħadd ma’ tkellem. Kuntrast ma’ dak li l-Partit Nazzjonalista qed jagħmel għal Daphne Caruana Galizia.

Fejn fost oħrajn nieda inizjattiva ta’ ġbir ta’ flus li għaliha kkontribwixxew mill-ewwel uffiċjali tal-istess partit u persuni oħra, fosthom dawk li fi żmien Gvern Nazzjonalista ħadu għadd ta’ konsulenzi.

Spikkaw ukoll il-messaġġi ta’ ġurnalisti minn kull dar tal-midja li fuq il-midja soċjali qablu li bħala ġurnalisti ma jinżlilhom xejn l-istil ta’ Caruana Galizia.

Stil fejn ħafna drabi jispikkaw l-attakki personali saħansitra bl-imwiet, mard u kwistjonijiet personali li saħansitra tfaċċaw ukoll nies li mhumiex fl-għajn pubblika.

Daphne Caruana Galizia ma’ Simon Busuttil, din id-darba fil-festa ta’ San Pawl il-Belt Fil-fatt kien dan li nebbaħ lid-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista biex fil-każ ta’ Caruana Galizia biss joħroġ il-mandat ta’ sekwestru. Cardona qal

li “l-gideb intiż biex ixerred il-ħdura, il-mibegħda u l-firda mhuwiex ġurnaliżmu. Ħadd ma għandu juża l-professjoni ġurnalistika serja biex jgħid li

jrid u jkasbar bi ħdura u b’gideb lil kwalunkwe persuna kemm fil-ħajja pubblika u anke barra minnha.”

Cardona żied li Daphne Caruana Galizia hija blogger li tippubblika gideb bla bażi, intiż biss biex ikisser lin-nies bi stejjer ivvintati fosthom fuq mard, mewt, tfal u persuni mejtin.

“Dan il-gideb ikollu effett mhux biss fuq min huwa fil-ħajja pubblika, imma anke fuq il-familji tagħhom mingħajr konsiderazzjoni ta’ xejn. Dan il-gideb u tgħajjir sofrew minnu nies ta’ twemmin politiku differenti,” qal Cardona.

Fisser kif hija din ir-raġuni li apparti l-libelli, saru wkoll mandati ta’ sekwestru. “Min qiegħed jiddefendi lil din il-blogger mhuwiex ikun ta’ servizz għall-ġurnaliżmu serju. Min jikklassifika l-istejjer li huma gideb sfaċċat, malafamanti u bla bażi ta’ din il-blogger bħala ġurnaliżmu qiegħed ikun ta’ disservizz kemm għall-ġurnaliżmu, kif ukoll għal-libertà tal-espressjoni,” iddikjara Cardona.

04

12.02.2017

kullhadd.com

TONI BEZZINA JRID JIRROVINA ART ODZ • L-AQWA LI JGAWDI HU U JKOLLU D-DAR TAL-ĦOLM TIEGĦU

Kitba ta’ Toni Bezzina ma daħħalx l-apALEANDER BALZAN plikazzjoni f ’ismu, imma f ’isem martu Josette. Għalkemm Id-deputat Nazzjonalista Toni id-deputat Nazzjonalista jidBezzina applika biex jibni villa her bħala l-Perit tal-proġett lussuża li tinkludi swimming f ’ODZ. pool għalih u għall-familja Is-sit jinsab fost numru ta’ għetiegħu f ’sit fir-Rabat li huwa lieqi u għandu veduta mill-isBarra ż-Żona ta’ Żvilupp baħ biex bil-pjan tiegħu li jib(ODZ) u f ’sit protett skedat ni, Bezzina jkun qed jagħmel bħala Żona ta’ Sbuħija Naturali. investiment li maż-żmien jiġi Il-post jinsab fi Triq il-Belt Val- jiswa l-mijiet ta’ eluf ta’ ewro, letta, l-Imdina, u jidher minn jekk mhux iktar minn miljun fuq is-swar filwaqt li minnu tid- ewro. her il-fortifikazzjoni li ddawwar Dettalji li tista’ tiżvela l-gazzetta il-belt siekta fost xenarju natu- KullĦadd juru li fuq medda rali mill-isbaħ. ta’ art fejn illum hemm siġar

u ġmiel naturali, Toni Bezzina jrid tliet kmamar tas-sodda, tliet kmamar tal-banju, kamra tal-pranzu, kċina, living room, kamra għall-istudju, washroom, fireplace, store bit-toilet miegħu, kamra għall-inbid u saħansitra garaxx. Biex ikun moqdi bl-aqwa mod irid ukoll lift.

Iżda l-applikazzjoni ta’ Toni Bezzina, li ġibdet l-għajn u l-għadab ta’ persuni li jħobbu l-pajsaġġ Rabti u li tkellmu ma’ din il-gazzetta, mhix biss waħda li togħkor l-għajn għax tinsab f ’ODZ.

L-art li fuqha Toni Bezzina jrid idaħħal il-gafef u l-inġenji biex jibni post lussuż hija wkoll skedata bħala Żona ta’ Sbuħija Naturali, skont politika tal-Awtorità tal-Ippjanar magħrufa bħala RCO1. Dan għax hija fil-madwar tal-Imdina. Fl-istess kategorija hemm siti oħra bħall-Belt u sistemi fortifikati madwar il-pajjiż.

Nifhmu li Toni Bezzina se jkun qed jipprova jinħeba wara l-fatt li qed jgħid li jrid jirrestawra strutturi eżistenti, għax din il-kelma żerżaqha fl-applikazzjoni.

Iżda, fil-verità l-uniċi żewġ kmamar żgħar li hemm fil-post huma mingħajr soqfa u bl-ebda mod ma jirriflettu l-iżvilupp lussuż li jrid jagħmel id-deputat Nazzjonalista.

L-ironija fil-każ Il-Perit Toni Bezzina huwa wieħed mill-awturi tar-rapport dwar l-ambjent tal-Partit Nazzjonalista. L-istess partit li fl-aħħar snin ikkritika kemm felaħ il-proġett edukattiv u b’investiment barrani tal-American University of Malta, proprju

05

12.02.2017

kullhadd.com

Kif jindika l-ewwel ritratt, Bezzina huwa wieħed millawturi dwar ir-rapport tal-ambjent tal-PN. Fit-tieni ritratt jidher ma’ martu, li applika fuq isimha. għaliex parti minnu tinsab f ’żona ODZ. Saħansitra dwar l-ODZ il-Partit Nazzjonalista tkellem fid-dokument dwar l-ambjent li ppubblika ftit tal-ġimgħat ilu u li fost l-awturi tiegħu hemm l-istess Toni Bezzina. Lil Bezzina riedu Simon Busuttil għaliex hu kelliem tal-affarijiet rurali u għalhekk tah rwol ċentrali.

L-oħrajn huma Marthese Portelli u Ryan Callus.

Minn paġna 44 ’il quddiem id-dokument jgħid li l-Partit Nazzjonalista jrid jipproteġi l-ODZ. “Wasal iż-żmien li l-art ODZ tkun imħarsa. ‘ODZ is ODZ’ saret cliché. Wasal iż-

żmien li ntuha sinifikat veru,” jgħid id-dokument bil-firma ta’ Bezzina. Iżda, filwaqt li Bezzina kien qed jiffirma dan id-dokument kien diġà ffirma u ttimbra l-applikazzjoni 7854 tal-2016 li jekk kemm-il darba tkun approvata mill-Awtorità tal-Ippjanar tkun qed teqred u mhux tħares l-art ODZ. Memorji tal-Baħrija Dan il-każ qed ifakkar f ’każ ieħor ambjentalment skandaluż u li wkoll kien jinvolvi esponent ewlieni tal-Partit Nazzjonalista.

Bl-iskuża li jrid jirriabilita żewġ kmamar antiki l-Avukat Vic-

tor Scerri, li kien ukoll President tal-Kunsill Ġenerali kien bena villa f ’żona protetta fil-Baħrija fejn saħansitra kienet tgħix l-ispeċi tal-qabru.

Speċi rari li heddidha bil-bini tiegħu. L-għaqdiet ambjentali pprotestaw kemm felħu kontra dak l-iżvilupp.

Minkejja dan, Scerri baqa’ għaddej bil-bini tiegħu u eventwalment kien tefa’ l-villa fis-suq għal prezz ta’ ftit inqas minn €900,000.

Bħalma qed jagħmel Toni Bezzina, f ’dak il-każ Victor Scerri wkoll kien applika fuq isem il-mara tiegħu, anke jekk kien hu li kien jidher fuq il-lant

tax-xogħol ġimgħa wara oħra biex jara li l-villa lussuża kienet qed tinbena kif jixtieq.

Min-naħa l-oħra jekk Bezzina jirnexxilu b’dan l-iżvilupp ikun jista’ jgħid li hu bħall-Viċi Kap tiegħu Beppe Fenech Adami li għandu swimming pool f ’ODZ. Mhux l-ewwel kontroversja ta’ Bezzina Intant, din mhix l-ewwel kontroversja li qed jidħol fiha id-deputat tal-ħames distrett.

Fil-Qorti kien ikkonfermat kif Toni Bezzina wettaq abbuż ta’ poter billi fi żmien li l-Partit

Nazzjonalista kien fil-Gvern qabbad ħaddiema tal-Gvern jaħdmu fuq każin tal-PN fiż-Żurrieq. Agħar minn hekk, meta nqabad bi stejjer f ’din ilgazzetta u fil-ġurnal L-Orizzont, kien ġiegħel lill-istess ħaddiema jieħdu ġurament falz biex jiċħdu. Eventwalment kollox kien ikkonfermat mill-Qorti tal-Maġistrati.

Biex ma jiħux deċiżjoni dwar dan il-każ, il-Kap tal-Oppożizzjoni kien iddeċieda li jistenna l-eżitu tal-libell, bit-tama li jinqata’ favur Bezzina. Iżda, meta ġie kollox kontra Simon Busuttil xorta waħda baqa’ jappoġġja lid-deputat tiegħu.

Iż-żona u d-dettalji skont kif jidhru fis-sit tal-Awtorità tal-Ippjanar. Ċara r-referenza lejn l-ODZ u l-kunjom Bezzina.

06

12.02.2017

kullhadd.com

IL-KUMMISSJONI ATTIVA WARA SNIN TWAL PASSIVA • PROVA ĊARA TA’ KEMM QED TITTIEĦED BIS-SERJETÀ L-ĠLIEDA KONTRA L-KORRUZZJONI

Kitba ta’ Is-sena li għaddiet imbagħad ALEANDER BALZAN kienu nqatgħu seba’ każi oħra b’erbgħa minnhom ir-rapB’29 laqgħa u 76 xhud port wasal għand il-Ministru. imħarrek, is-sena li għaddi- Din is-sena diġà kien hemm et il-Kummissjoni Kontra każ konkluż u rrapportat bil-Ministru l-Korruzzjoni kellha waħda lill-Ministru, mill-iktar snin attivi fl-aħħar jieħdu fil-parlament appena deċenju u f ’ħidmietha kienet wasal għandu f ’att ta’ traqed tanalizza każi pendenti li sparenza fejn wieġeb ukoll għal domandi dwaru. kienu ilhom ikarkru snin.

Anke jekk dak irrapporIl-Kummissjoni kif inhi komposta llum inħatret tat lill-Kummissjoni mhux f ’Settembru 2014 u meta dejjem jinstab li hu minnu bdiet il-ħidma tagħha sabet l-fatt li l-Kummissjoni b’ħidma ħdax–il każ pendenti. Dan għaddejja wara li bejn l-2009 u Settem- ma taqta’ xejn jiimpenn bru 2014 kien preżentat rrifletti L-Imħallef Lawrence Quintano kontra biss każ wieħed lill-Ministru fil-ġlieda imexxi l-Kummissjoni tal-Ġustizzja, f ’Novembru l-korruzzjoni. da proattiva fejn da oħra ta’ kemm għal dan ilIl-Kummissjoni 2013. tagħmel eżerċizzji Gvern m’hemmx tolleranza Fl-2015 l-ewwel sena sħiħa Kontra l-Korruzzkontinwi biex teduka u għal dak li hu ħażin. tal-Kummissjoni kif inhi joni hija magħmula “Mod tpaċpaċ dwar il-korkomposta bħalissa nqatgħu min-nies magħżula miż-żewġ tipprevjeni.

Il-Ministru għall-Ġustizzja, ruzzjoni u mod timplimenta tliet każi. Dan wara li f ’dik naħat tal-Kamra.

Jirriżulta wkoll li l-Kum- Owen Bonnici, qal li ħidmet miżuri li jagħtu għodod biex is-sena saru 16–il laqgħa u missjoni qiegħda tkun waħ- din il-Kummissjoni hija xhie- il-korruzzjoni tkun miġġielnstemgħu 29 xhud.

da,” fakkar il-Ministru Bonnici li żied kif il-fatt li din il-Kummissjoni qiegħda taħdem hija biss bidla waħda minn diversi li kien hemm flaħħar snin.

Bonnici fakkar kif erba’ snin ilu ma kellniex liġi dwar il-finanzjament tal-partiti, ma kellniex liġi tal-whistleblower u kellna l-preskrizzjoni fuq reati ta’ korruzzjoni magħmula mill-politiċi.

“Illum l-iffinanzjar tal-partiti hu regolat, kull min għandu informazzjoni huwa inċentivat biex jgħaddiha u l-politiċi li jagħmlu atti ta’ korruzzjoni jafu li hemm ix-xafra tal-liġi fuqhom tul ħajjithom kollha,” qal Bonnici.

Il-Ministru temm jgħid li “għalhekk hemm differenza bejn li wieħed ipaċpaċ u li wieħed jaġixxi. Ħaddieħor jedha fit-tpaċpiċ aħna nieħdu azzjoni.”

kullhadd.com

TASSEW PREMIER!

07

12.02.2017

• AVVANZAT IR-RESTAWR FIS-SULAR TA’ TAĦT IL-BIBLJOTEKA NAZZJONALI • IL-ĠMIEL TAL-POST JIDHER MILL-ĠDID

li tkun Kitba ta’ tagħhom biex jikxmikrija ALEANDER BALZAN fu r-rikezzi li qajla lil terzi konna nafu bihom.

Manuel Ellul biex il-Ka“Bażikament flIs-sular ta’ isfel tal-bini li vallieri jkunu jilqa’ fih il-Bibljoteka Naz- aħħar xhur sar ħafna jistgħu jagħmlu zjonali, fejn għal snin twal xogħol ta’ strutturi li kien t-tmexxija tagħhom. kien hemm il-Cafe Premier, hawn mibnija f ’dan il-post qed jingħata lura l-glorja li li issa riduh iservi l-funz- “Għandek ħafna kmamar tixraqlu bħala parti minn joni ġdida ta’ Kunsill Lokali. b’volti kbar, waħda minnhom proġett ta’ restawr li għandu Neħħejna l-affarijiet li kien dekorata, u l-binja tirrifletti l-għan aħħari li l-post jintuża hawn kollha biex inkunu nist- dak li hemm fuq il-Bibljoteka mill-komunità. Fil-fatt il-binja għu nagħmlu evalwazzjoni Nazzjonali,” spjega l-Perit li li mingħand il-privat għaddiet tal-istruttura oriġinali bħal fisser kif minbarra l-uffiċċju għand il-gvern issa se tintuża ħnejjiet u volti ta’ dan il-bini tal-Kunsill Lokali l-proġett mill-Kunsill Lokali tal-Belt biex ikun jista’ jiġi restawrat,” għandu għanijiet oħra.

“Il-brief li ngħatajna bħala Valletta li kien ilu snin twal qal il-Perit Ellul li enfasizza jokrob biex ikollu post ċen- kif ħafna mis-sabiħ tal-bini periti tad-direttorat tar-restawr li ladarba l-post ġie lura trali minn fejn jaħdem. Waqt kien mgħotti kollu.

“Kienu saru interventi li għand il-Gvern isir proġett li kien qed jissorvelja x-xogħol ta’ restawr ltqajna fuq il- għamlu ħsara li aħna erġaj- li jagħmel il-librerija iktar post mal-Perti mid-Direttorat na bnejna u rranġajna biex aċċessibbli. Biex tidħol fil-Litar-Restawr Manuel Ellul li wieħed jara l-post lura kif brerija Nazzjonali għandek żewġ sulari taraġ u għal tul fehemna b’sodisfazzjoni kif kien,” kompla l-Perit.

Fakkar li dan huwa bini li ta’ żmien kien qed isir sforz dawk li kienu kċina u ristorant issa reġgħu nbidlu għalkol- nbena fl-aħħar żmien tal-Ka- biex isir lift. Dan ma kienx lox. B’ħaddiema tad-Diretto- vallieri u nbena bħala libreri- possibbli għax il-post ma rat tar-Restawr jużaw il-ħila ja li dejjem kienet maħsuba kienx tal-Gvern u b’din l-op-

portunità se noħolqu aċċess ġdid u l-Bibljoteka Nazzjonali tkun aċċessibbli,” qal Ellul li nnota kif se ssir ukoll librerija pubblika għar-residenti tal-Belt u dawk li jżuru l-Belt u faċilitajiet sanitarji li bħalissa l-bibjloteka m’għandiex adegwati.

Għal Perit Ellul huwa dejjem ta’ sodisfazzon li jkollu ċ-ċans jaħdem fuq proġetti ta’ dan it-tip.

“Huwa ta’ gratitudni kbira u impenn ikbar meta tirrestawra binja bħal din u filwaqt li ġġibha għall-istat oriġinali u tagħtiha funzjoni għannies, aħna nagħmlu dan kollu b’imħabba. Għax l-ewwel xogħol hu li tistudja u tfittex pjanti antiki. Għall-Kunsill tal-Belt huwa post ċentrali, aċċessibbli għal kulħadd li

mhux se jintuża bħala uffiċċju tal-Kunsill imma s-swali jistgħu jagħtu lok biex jinqdew in-nies tal-belt,” qal Ellul li fisser l-eċċitament tiegħu ta’ kif f ’każ bħal dan qatt ma taf x’se ssib.

“Għalkemm tara ħafna pjanti u dokumenti waqt ix-xogħol tiskopri affarijiet li ma jkunux dokumentati. Dejjem tiskopri affarijiet ġodda.

Għamilna laser scan u issa għandna mudell 3D tal-istrutturi t’hawn u l-librerija ta’ fuqhom,” temm Ellul filwaqt li ħallejnieh ikompli fuq xogħlu mal-ħaddiema bl-istedina issa tkun għal ħabta ta’ Mejju meta l-ewwel fażi tax-xogħol għandha tkun lesta u wieħed jifhem u japprezza iktar ilbżonn li jinbidel id-destin ta’ dan il-post.

08

12.02.2017

kullhadd.com

TITKELLEM WAĦEDHA!

Din it-tabella tal-Eurostat ippubblikata fl-aħħar jiem titkellem waħedha. Malta għandha l-inqas piż fuq il-familji f ’dawk li huma spejjeż marbuta mad-dar millpajjiżi kollha tal-Unjoni Ewropea.

Filwaqt li spejjeż ta’ affarijiet bażiċi fid-dar, bħall-kontijiet tal-enerġija, jieħdu madwar 10.1% tad-dħul tal-familji Maltin, il-medja Ewropea hi ta’ 24.4%.

Fid-Danimarka dan il-piż jitla’ għal 29.7% tad-dħul tal-familji. Fuq kollox l-istess statistika turi kif din il-parti tal-ispiża hija l-ogħla għall-familji fil-pajjiżi membri tal-Unjoni Ewropea biex Malta hija fost l-eċċezzjonijiet.

B’hekk hawn jidher l-effett dirett li kellha l-politika tal-Gvern li fost oħrajn raħħas il-prezzijiet tal-enerġija biex minn fost l-ogħla fl-Unjoni Ewropea spiċċaw mal-irħas.

178 STUDENT FIL-PROGRAMM TAL-ALP

Bħalissa hemm 178 student fil-programm ta’ tagħlim alternattiv maħsub biex jilqa’ u jeduka studenti li jkunu qatgħu qalbhom mill-iskola għal xi żmien. Il-Ministru għall-Edukazzjoni, Evarist Bartolo qal li l-programm talALP ta’ din is-sena jidher li qed iħalli l-frott meħtieġ fejn l-istudenti qed jingħataw taħriġ vokazzjonali u applikat f ’diversi suġġetti bħall-Inġinerija, Servizzi jew Performing Arts.

L-istudenti jingħataw ukoll tagħlim fis-suġġetti prinċipali bħall-Matematika, l-Ingliż, il-Malti u l-ICT, kif ukoll fissuġġetti l-oħra supplimentari.

Din is-sena qed jattendu 154 studenti (co-ed), fejn qed jilħqu livell MQF 1 jew 2 fil-ħames sena tassekondarja, filwaqt li hemm 24 student postsekondarju fejn qed jistudjaw Welding & Fabrication jew Hospitality & Customer Care f ’livell 3.

“L-għan huwa li dawn inħeġġuhom biex ikomplu jistudjaw l-MCAST jew

l-ITS,” qal il-Ministru għall-Edukazzjoni.

Omm li tkellmet mal-gazzetta KullĦadd fissret kif għal snin twal binha ma riedx jaf bl-iskola imma permezz talproġett ta’ tagħlim alternattiv nibtet l-imħabba għas-sena talwelding u llum hija moħħha mistrieħ ferm iktar minn qatt qabel dwar il-ġejjieni ta’ binha.

“Almenu għandu sena,” qalet l-omm li tkellmet magħna.

Bħala parti mill-programm qed ikun offrut wkoll is-servizz ta’ tagħlim tal-Matematika, tal-Ingliż u tal-Malti bħala preparazzjoni fil-MATSEC wara l-ħin tal-iskola bla ebda ħlas bejn it-2:45 u l-4:45 ta’ waranofsinhar, għal dawk l-istudenti li wrew ix-xewqa li joqogħdu għal dawn l-eżamijiet.

Jidher li dan il-programm qed iħalli l-benefiċċju meħtieġ għax l-attendenza ta’ dawn l-istudenti hija regolari u hemm l-involviment u l-koperazzjoni meħtieġa minnaħa tal-istudenti u tal-ġenituri tagħhom.

09

12.02.2017

kullhadd.com

BUS STOP VIĊIN ID-DAR MHIX BIŻŻEJJED • TEŻI TURI LI HEMM IKTAR XI JSIR BIEX L-ANZJANI JUŻAW IT-TRASPORT PUBBLIKU Għall-anzjani, li jkollhom karozza tal-linja tieqaf viċin id-dar mhix biżżejjed biex jużaw it-trasport pubbliku bħala alternattiva għall-vettura privata. Dan ħareġ minn riċerka ta’ Deborah Mifsud, studenta f ’livell ta’ masters li għamlet analiżi dwar it-trasport pubbliku u l-popolazzjoni anzjana.

“Minħabba ż-żieda ta’ anzjani f ’Malta kien essenzjali li nara l-effett b’rabta mat-trasport,” qalet Mifsud f ’kummenti mal-gazzetta KullĦadd.

F’din it-teżi Ħal Luqa kien użat bħala eżempju u d-destinazzjoni kienet Mater Dei, l-Isptar ġenerali ta’ Malta.

Din hija rotta użata ħafna mill-anzjani madwar il-pajjiż, speċjalment biex jieħdu l-kura medika, u dan ir-raħal mhux eċċezzjoni.

F’Ħal Luqa l-anzjani għandhom żvantaġġ fit-trasport, bħalma hi r-realtà bl-anzjani kollha. Mill-popolazzjoni anzjana kien hemm biss 35.5% li għandhom liċenzja. Minn dawn 12.5% talirġiel u 35% tan-nisa anzjani b’liċenzja valida ma kellhomx karozza. Għalhekk 66% ta’ dawn l-anzjani jużaw it-trasport pubbliku.

Deborah Mifsud

Iżda, l-anzjani xorta waħda huma esposti għall-karozzi u vetturi privati bit-trasport pubbliku jintuża l-iktar mill-ixjeħ fost ix-xjuħ bl-iktar qadjiet ikunu x-xiri u l-kura medika. B’hekk l-istudju juri wkoll li l-mobbiltà tonqos bis-snin.

L-età, il-kundizzjoni tassaħħa u d-disponibbiltà ta’ karozza kienu t-tliet affarijiet ċentrali li ddeterminaw l-użu tat-trasport pubbliku.

L-aħħar żewġ raġunijiet huma l-iktar raġunijiet li jagħtu dawk li ma jużawx it-trasport pubbliku għad-deċiżjoni tagħhom. “Għalihom li jistennew kwarta, l-iktar, huwa biżejjed meta kien hemm rotot li damu iktar. Ħafna mill-anzjani jridu wkoll iktar sigurtà f ’tal-linja,” spjegat Mifsud.

Il-mod kif huma mqassma l-bus stops f'Ħal Luqa

Jirriżulta li d-distanza medja biex wieħed jasal għal bus stop f ’Malta hija ta’ 150 metru. Għalkemm fl-istudju li sar f ’Ħal Luqa ħafna kienu madwar 200 metru bogħod.

“Meta analizzajt mill-aspett ġeografiku r-riżultat prinċipali kien li l-fatt li jkollok bus stop viċin id-dar tiegħek ma kinetx fattur prinċipali. Dan ifisser li f ’Malta hemm fatturi oħra. Xi ħaġa li kienet kuntrastanti ma’ studji barranin fejn iktar ma jkollok bus stop viċin tad-dar iktar tuża t-trasport pubbliku,” qalet Mifsud.

L-iktar li affettwa lir-residenti anzjani, 72%, kien li jdumu jistenew ħafna u li l-bus stops mhumiex adegwati b’ħafna

minnhom mhumiex tajbin biżejjed għal kundizzjonijiet tat-temp. Kwistjonijiet oħra huma l-frekwenza ta’ kemm jgħaddu l-karozzi tal-linja.

Fuq kollox l-anzjani qalu li llum kienu lesti jdumu bejn għoxrin u tletin minuta biex jaslu sad-destinazzjoni tagħhom.

“Meta analizzajt ir-rotot li jmorru l-isptar, qabżuhom.

Speċjalment fejn kienu jinvolvu interchange,” qalet Mifsud.

Ir-realtà kienet li l-iktar rotta mgħaġġla għall-isptar kellha ħin ta’ 36.7 minuti fl-aqwa ħin u 35.3 minuti fil-ħinijiet mhux daqstant beżlin. Naturalment dawk li jużaw it-trasport provaw rotta bħal din li

tasal dirett għax dawk ir-rotot fejn ikollhom jibdlu l-karozza jfissru iktar dewmien, anke għax skont dawk intervistati m'hemmx biżejjed koordinazzjoni bejn ħin u ieħor.

Fuq kollox l-istudju jagħmel numru ta’ rakkomandazzjonijiet fosthom it-titjib tad-disinji tal-bus stops u l-aċċessibbiltà, it-tnaqqis ta’ diffikultajiet li jiffaċċjaw l-anzjani u t-titjib ta’ tagħrif dwar l-ivvjaġġar filwaqt li l-Gvern iniedi iktar inċentivi u politika indirizzati lejn l-anzjani.

Din it-teżi rebħet kompetizzjoni riċenti fl-okkażjoni ta’ 90 anniversarju Multigas u hija bbażata fuq tagħrif tal-2012.

10

12.02.2017

kullhadd.com

€556 MILJUN IKTAR F’ESPORTAZZJONI INDUSTRIJALI

Matul is-sena li għaddiet l-esportazzjoni industrijali żdiedet b’€556 miljun ewro. Dan huwa kkonfermat minn tagħrif taddwana li juri li fuq is-sena ta’ qabel kien hemm żieda ta’ 25%.

Fost is-setturi fejn kienet osservata żieda hemm prodotti tal-plastik, ġugarelli u farmaċewtika. Filwaqt li l-maġġor parti taż-żieda flesportazzjoni kienet lejn pajjiżi barra l-Unjoni Ewropea.

Fl-istess ħin stqarrija maħruġa mill-Ufficju Nazzjonali talIstatistika, l-NSO, tindika li wara li fl-2016 il-produzzjoni industrijali dejjem kienet ogħla mill-istess xahar sena qabel, f’Diċembru 2016 kien hemm tkabbir ta’ 4.7%.

Iż-żieda rreġistrata din issena seħħet minħabba tkabbir ta’ 11.5% fil-produzzjoni ta’ prodotti intermedjarji. Din is-sena kien hemm żieda ta’ 5.9% filproduzzjoni ta’ prodotti kapitali mentri naqset bi 3.1% dik ta’ oġġetti għall-konsum.

Mhux ta’ b’xejn li skont stħarriġ li jkejjel il-kunfidenza fl-industrija, il-maġġoranza tal-kumpaniji qed jistennew titjib fil-produzzjoni fix-xhur li ġejjin wara t-tisħiħ flordnijiet li kellhom fl-aħħar ftit xhur. Fil-fatt dawn għandhom ordnijiet biżżejjed għas-seba’ xhur li ġejjin, kważi d-doppju tal-medja fiż-Żona Ewro. Dan se jwassal lil dawn il-kumpaniji biex jippruvaw iżidu l-impjiegi fil-fabbriki tagħhom.

Dan anke jekk mill-bidla flamministrazzjoni ’l hawn diġà kien hemm żieda ta’ 500 impjegat full-time fis-settur tal-manifattura, kontra l-2,000 sensja li kien hemm fil-ħames snin ta’ qabel.

Minkejja li kellna żieda flesportazzjoni industrijali, flimportazzjoni ta’ makkinarju intiż għal investiment, fl-impjiegi u flottimiżmu, l-Oppożizzjoni għadha ssostni li l-industrija kollha kemm hi sejra ħażin.

Dan billi tiffoka fuq każijiet partikolari fejn hemm għawġ li ġej minn sitwazzjonijiet internazzjonali. Ir-realtà hi li millbidla tal-amministrazzjoni ’l hawn l-investiment dirett barrani filqasam tal-manifattura żdied b’€333 miljun u issa jaqbeż il-€1.1 biljun.

11

12.02.2017

kullhadd.com

SE JKUN IPPUBBLIKAT DAQT IL-PJAN NAZZJONALI KONTRA L-KANĊER

Kitba ta’ mniedi. Madankollu, il-Gvern COLIN DEGUARA ma setax joqgħod jistenna sakemm jiġi mniedi dan il-pjan Il-Ministru għas-Saħħa Chris biex jagħmel dawn il-mediċini Fearne se jkun qed iniedi kon- disponibbli hekk kif dawn sultazzjoni pubblika rigward jistgħu jkunu xaqq ta’ tama il-pjan nazzjonali għall-kanċer fil-ġlieda ta’ sopravivenza ta’ f ’pajjiżna fit-2 ta’ Marzu. Żve- xi wħud minn ħutna l-Maltin.

Ma’ din il-mediċina nsila dan waqt il-programm Sibt il-Punt fuq One. Dan bħala bu l-Capecitabine li tittieħed parti sostanzjali mit-twettiq minn madwar 100 pazjent li tal-wegħda li Gvern Laburista qed isofru mill-kanċer tas-sidPazjenti li għandhom għamel fil-baġit ta’ din is-sena. er.

Wegħda li pajjiżna jkabbar kanċer tal-bużżieqa tal-awil-ġlieda kontra l-marda qer- rina wkoll se jkunu qed jibbenefikaw hekk kif se tkun rieda tal-kanċer.

Dan ifisser li l-pjan nazzjon- qed tidħol il-Mitomycine ali kontra l-kanċer diġà ġie di- fil-formularju tal-Gvern. Hu skuss fil-kabinett biex issa se maħsub li dan id-dħul se jafjkun mgħoddi f ’idejn il-pubb- fettwa madwar 300 pazjent. liku biex jirreaġixxi f ’konsult- Se tkun disponibbli wkoll il-mediċina Doxorubicin li se azzjoni dwaru.

Il-pjan hu maħsub biex ik- tkun qed tittieħed minn 70 abbar il-ġlieda li pajjiżna għan- pazjent marid bil-kanċer taldu kontra l-kanċer. Iż-żieda fwied avvanzat. Huwa maħfil-mediċini li jistgħu jintużaw sub li d-disponibbiltà ta’ dawn kontra din il-marda u li issa il-mediċini se tkun qed taffetthuma disponibbli għall-paz- wa madwar 500 pazjent.

Dan il-Gvern qed jgħoddha jenti Maltin hija wkoll parti mill-pjan li se jkun qed jiġi bħala responsabilità li jis-

sieħeb ma’ din l-istess ġlieda li għandhom pazjenti Maltin u Għawdxin u l-familji tagħhom.

Il-baġit ta’ din is-sena wera ħsieb ċar u strateġija biex joffri għajnuna lill-pazjenti u lill-qraba tagħhom mhux biss fis-servizzi ta’ saħħa iżda wkoll għajnuna f ’aspetti oħra tal-ħajja. Waħda mill-proposti li hi mera ta’ dan hija l-miżuri li pazjenti li jkunu qed ibatu minn mard kroniku jkunu intitolati għal sick leave bi ħlas biex ma jiżdiedx piż finanzjarju bla bżonn fuq il-familja.

L-importanza li persuna tfiq u jkollha rikoverazzjoni kompleta għandha tingħata importanza massima f ’pajjiżna. Madankollu biex pazjent ikollu rikoverazzjoni kompleta bilfors li jrid jingħata l-għajnuna meħtieġa biex jintegra lura fis-soċjetà. Dan il-Gvern qed iżomm f ’moħħu t-trawma li l-pazjent ikun għadda minnha wara li jiġġieled kontra din il-marda. Huwa importanti li wara li l-pazjent

ikun ingħata il-kura klinika meħtieġa, ġaladarba din il-kura tkun ta’ suċċess, il-pazjent irid jiġi megħjun biex jegħleb din it-trawma u jerġa’ lura għall-ħajja ta’ kuljum. Malta kienet tgħin lill-pazjenti minn dal-aspett bl-għoti ta’ fiżjoterapija biss. Madankollu matul l-2016 bdew jiġu offruti wkoll servizzi ta’ Occupational Therapy.

“Illum dawn il-pazjenti qed jingħataw servizz ieħor b’xejn li qed jgħinhom jieħdu lura saħħithom u jirritornaw lura malajr kemm jista’ jkun għall-ħajja normali flimkien mal-familjari tagħhom jew lura fid-dinja tax-xogħol.”

Flimkien ma’ dawn isservizzi żdiedu wkoll servizzi kliniċi oħra. Din il-kura ħadet spinta mal-ftuħ taċ-Ċentru tal-Onkoloġija Sir Anthony Mamo fejn bdiet tingħata kura li qabel ma kinitx tingħata jew kienet limitata f ’pajjiżna.

Meta tkellem ma’ din ilgazzetta, il-Ministru għas-

Saħħa qal kif il-kura disponibbli f ’pajjiżna llum żdiedet sostanzjalment.

“Fost dawn hemm it-trattamenti li jingħataw permezz tal-linear accelerators, liema magni llum qed jagħmluha possibbli li pazjent jingħata trattament preċiż fil-post indikat mill-ispeċjalisti. Permezz ta’ dawn il-magni llum anke qed isir 3D on-board mapping u għalhekk il-pazjent qed ibati inqas biex jieħu t-trattament kif ukoll isirlu t-trattament bi preċiżjoni u f ’inqas ħin.”

Għalhekk il-Gvern mistenni jniedi proċess ta’ konsultazzjoni rigward pjan li jkompli fuq dak li beda l-Gvern bil-ftuħ taċ-Ċentru tal-Onkoloġija Sir Anthony Mamo. Il-pjan mistenni jpoġġi l-Gvern f ’pożizzjoni li jimxi dil-ġlieda kontra l-kanċer id f ’id mal-pazjenti u jkun jista’ jiġġilidha b’iktar kura klinika, għajnuna finanzjarja u għajnuna li toffri kuraġġ lill-pazjenti iktar minn qatt qabel.

13

12.02.2017

kullhadd.com

META T-TAĦŻIŻA TAGĦMEL SENS • ŻGĦAŻAGĦ LI QED JISSODISFAW IL-KILBA GĦALL-KITBA BIL-PROGRAMM TAĦŻIŻ Kitba ta’ mill-ħajja ta’ kuljum.

Min jaf kemm nafu persuni KELLY PEPLOW li bdew xi blogg biex jgħiKulħadd għandu storja x’ji- du tagħhom jew għandhom rrakkonta, xi episodju bri- xi folder mistur fil-laptop już minn ħajtu, jew anke xi tagħhom mimli stejjer qosra mewġa li bidlitu għalkollox fittizji, li jistħu jippubblikawhekk kif ħareġ minnha. Jew hom għax “u le, mhux tajbin sempliċiment hawn min joħ- daqshekk,” jew “ħeqq, qatt lom b’xi karattru f ’dinja fittiz- ma ġie ċ-ċans, hux!” ja u joħloq storja biex iservi Dawn iż-żewġ ħsibijiet kienu bħala mezz ta’ kif jaqta’ ftit biss ftit minn dawk li fl-2013

Qabel xejn, ħudni lura għal dak il-mument fejn intbaħt li għandek imħabba speċjali għall-kitba u għar-rakkonti.

Il-kitba hija ħajti. Twieldet miegħi u tmut miegħi. Meta bdejt l-iskola kont anzjuż ħafna biex nibda nikteb dawk l-għaxar sentenzi li mbagħad minnhom fassalt komponiment. Kont nogħxa naħseb u nara kif ser nikteb.

Niftakar fid-Denfil kien hemm storja jisimha “Jiena Siġra”. L-istorja hija dwar siġra f ’nofs il-misraħ, fejn hija stess tirrakkonta il-weġgħat li tgħaddi minnhom wara li tisfa’ vittma ta’ vandaliżmu. Domt naħseb fuqha. Għedt min jaf kieku jien flok din is-siġra kif inħossni? Inħossni komdu? Inħossni liberu? Kif nista’ niddefendi lili nnifsi milli nisfa vittma tas-soċjetà?

F’qalbi ħassejt li dak kien il-motto ta’ ħajti. Niddefendi il-vulnerabbli u dan il-motto ispirani biex għall-ewwel darba nikteb ir-riflessjonijiet tiegħi fuq dan is-suġġett.

Meta għadda ż-żmien irrealizzajt li m’iniex l-ewwel wieħed fir-razza. Kelli dixxendenti foshom l-eks President ta’ Malta Dr. Anton Buttiġieġ li huwa wkoll kien iħobb jikteb.

Meta sirt naf, għamilt iktar kuraġġ u bdejt nikteb iktar. Fl-2005 ktibt l-ewwel poeżija tiegħi ddedikata lil San Ġorġ Preca, u bdejt nikteb dramm għal żmien il-Milied, li ttella’ għall-ewwel darba fl-2010. Minn dakinhar ’l hawn ma waqaftx nikteb. Ġieli nkun qed nagħmel xi ħaġa u jiġuni ħafna ideat. Darba minnhom anke waqt li kont qed nistenna xi siegħa fit-traffiku ħarbixt erba’ versi f ’moħħi dwar it-traffiku.

Kif smajt l-ewwel darba b’Taħżiż? X’ħajrek tissieħeb magħhom?

Fl-2012 xtaqt insib kors biex nirfina l-kitba u darba ċċekkjajt l-emails tal-Università u nsib messaġġ mingħand l-Għaqda tal-Malti, li kienu se jorganizzaw kors jismu Taħżiż dwar il-kitba kreattiva. U applikajt. Illum Taħżiż huwa parti minn ħajti. Beħsiebni nibqa’ nipparteċipa għaliex dejjem inħoss li tgħallimt xi ħaġa ġdida. Taħżiż jgħallmek kif int għandek tikteb mill-mument li tkun ispirat u tibqa’ tikteb sakemm fl-aħħar taqra xogħlok lill-pubbliku. Jolqot il-gosti ta’ kulħadd għax ma jiffukax biss fuq il-poeżija u l-proża. Ktibna anke sentenzi għal fuq Twitter, lirika għal kanzunetta stil rap, djajri,

ispiraw studenti membri tal-Għaqda tal-Malti - Università biex iwelldu l-programm Taħżiż. Programm li bl-appoġġ tal-Aġenzija Żgħażagħ iħeġġeġ il-kitba kreattiva fost iż-żgħażagħ ta’ bejn it-tmintax u t-tletin sena. Ġimgħat ilu żort it-tnedija tal-pubblikazzjoni tar-raba’ edizzjoni ta’ Taħżiż. Nistqarr li dħalt fit-Teatru Orpheum

nistenna li f ’idi jtuni ktieb oħxon bi stejjer jew poeżiji qosra li kitbu l-ħames parteċipanti. Tistgħu timmaġinaw kemm kont sorpriża meta wieħed mill-koordinaturi tani kaxxa kannella f ’idi u qalli li dawn huma l-istejjer tal-parteċipanti. F’din il-kaxxa sibt kartolini żgħar li konna nibagħtu lill-ġenituri jew lil sħabna waqt li nkunu fuq xi

artikli għall-ġurnali, u aktar. Jidħol f ’dettall u jiffoka fuq l-istruttura li l-kittieb irid jagħti lill-kitba tiegħu, il-ħoss, il-preċiżjoni, il-forma. Garanzija li ladarba tibdieh, ma tkun tridu jispiċċa qatt.

Naturalment issa l-pinna tiegħek qed narawha fuq dawn il-kartolini. Għidli ftit dwar l-istorja li inti ktibt. X’nebbħek? Kif intlaqgħet mill-koordinaturi u l-parteċipanti l-oħra?

Fil-pubblikazzjoni ta’ din s-sena għall-ewwel darba ktibt djarju. Li huwa differenti mir-riflessjonijiet li kont nikteb qabel għax dan id-djarju huwa proprju kif għaddejt il-ġurnata tal-Ħadd. Ktibt ukoll storja li tittratta każ ta’ pedofelija fejn tifla tisfa abbużata minn missierha. Kont għadni qatt ma ttrattajt dan is-suġġett fil-kitba tiegħi.

Din is-sena kont ispirat ħafna mill-kilba biex nesperimenta b’kitba innovattiva li mhux soltu nikteb. Matul is-sessjonijiet esperimentajt ukoll b’kitba ta’ lirika għallmuzika rap.

Fil-kitba qatt ma tista’ tkun perfett, dejjem hemm fejn tirranġa. Min jgħid li għandu kitba perfetta ifisser li laqas biss jaf xi tfisser li tkun perfett għax l-ebda kitba mhi perfetta. Waqt il-proċess tal-kitba kelli kritika kostruttiva ħafna kemm mil-koordinaturi kif ukoll mill-parteċipanti. Dak kien importanti ħafna li wassal biex il-prodott finali laqgħuh b’mod pożittiv.

X’ħassejt l-ewwel darba li żammejt il-prodott lest f’idejk?

Friefet u kurżità biex nara kif ser jintlaqa’ mill-pubbliku.

Għalija l-mod ta’ kif jintlaqa’ mill-pubbliku jfisser ħafna.

Ma tistax tikteb jekk ma tħossx il-polz tal-udjenza li ser ikollha f ’idejha l-prodott tiegħek.

Il-frott ta’ Taħżiż4 juri b’mod ċar kemm l-industrija tal-qari/l-istampar inbidlet.

Donnu llum il-ġurnata, il-qarrej għandu iktar poter mill-awtur dwar kif għandu jaqra jew jinterpreta storja. Taħseb li dan ikollu effett negattiv jew pożittiv fuq il-qari kif nafuh aħna?

Onestament le ma nħossx li jħalli effett negattiv. Anzi

btala, iżda minflok ittra, kien hemm storja. “Ridna li l-qarrej ikun liberu jaqra l-istejjer f ’liema ordni jrid,” qaluli bi tbissima.

Fil-fatt, wieħed minn dawn il-parteċipanti huwa Michael Carol Bartolo, żagħżugħ b’kilba għall-kitba u l-istejjer li grazzi għall-programm Taħżiż, aħna nistgħu nesperjenzaw il-pinna tiegħu.

narah jagħti aktar spinta lill-livell ta’ kwalità tal-prodott.

Kif jgħid il-Malti: ‘L-ewwel li tiekol l-għajn’. Dak li jikteb il-kittieb u l-apparenza tal-prodott huwa suġġett għat-test tal-qarrej. Dawn iż-żewġ elementi huma l-fulkru ta’ Taħżiż.

Taħżiż jesperimenta b’diversi modi ta’ kif jiġi ppreżentat il-prodott. Il-publikazzjonijiet ta’ Taħżiż ivarjaw minn sena għall-oħra. L-ewwel publikazzjoni kienet ktieb, imbagħad kellna notebook u gazzetta u issa kartolina.

Taħżiż jipprova jolqot il-gosti ta’ kulħadd, jilgħab ħafna bil-kreattività u llum il-ġurnata qed jagħti dimensjoni ġdida lill-mod ta’ kif wieħed iħares lejn il-kitba. Fl-istess waqt qed jerġa’ jagħti ħafna ħajja lil-lingwa Maltija, il-lingwa tal-kuluri. Żgur li ltqajt ma’ għexieren ta’ żgħażagħ li qalu li jiżvugaw billi jħażżu ħsibijiethom jew xi storja fittizja fuq karta u jaqsmuha ma’ ħaddieħor. X’taħseb li qed iwassal biex iż-żgħażagħ li qabel kienu jqarrsu wiċċhom meta jaraw ktieb, issa qed isibu refuġju fil-kitba?

Jien wieħed minnhom. Hemm żewġ okkażjonijiet li jwasslu biex wieħed jibda jikteb.

1. Il-kitba li tkun ġo fihom minn dejjem (u allura jaqraw u ma jaqrawx żgur li ha jħarbxu xi ħaġa) u 2. L-esperjenzi li jiltaqgħu magħhom matul il-ħajja. Ħafna drabi l-esperjenzi tal-ħajja huma l-ispirazzjoni biex wieħed jibda jikteb.

Il-kitba tagħti wens lil ħafna nies. Il-kitba hija l-aqwa ħabib li jista’ jkollok speċjalment meta ma ssibx ma’ min tiftaħ qalbek.

Fl-aħħar nett, kif jista’ żagħżugħ, b’xi djajru kollu stejjer oriġinali, jasal biex bħal dan iżżmien sena jkun fil-pożizzjoni tiegħek?

Faċli ħafna. Japplikaw għal Taħżiż5. Taħżiż5 qed jistenna lil dawk kollha li sena oħra jixtiequ jkunu bħali b’xi djarju oriġinali f ’idejhom u min jaf forsi jkunu bħali hawnhekk jirrakkontaw l-esperjenza tagħhom. Ser issibu koordinaturi tal-ġenn. Paċenzjużi u li bħalkom għandhom ħafna passjoni għall-kitba. Litteralment iqumu jiktbu, jorqdu jiktbu u ma teħodiex bi kbira jekk filħolm ikunu jiktbu wkoll!

14

12.02.2017

kullhadd.com

€80 MILJUN BIEX L-ELETTR • 6 ĊENTRI TAD-DISTRIBUZZJONI ĠODDA • 80 SUBSTATION ĠDIDA JEW MODERNIZZATA • 215-IL KONNESSJONI HIGH VOLTAGE ĠDIDA PERMEZZ TA’ 100 KILOMETRU TA’ CABLES

215-il konnessjoni high voltage ġdida

Apparat ġdid fil-Marsa North DC

F’dawn l-aħħar tliet snin il-kumpanija Enemalta wettqet proġetti kbar biex issaħħaħ is-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku nazzjonali, tant li fuq hekk biss ġew investiti tmenin miljun ewro.

Dan fl-istess żmien li raħsu l-kontijiet tal-enerġija għan-negozji u l-familji u l-kumpanija kellha r-rata tal-kreditu tagħha msaħħa minn aġenziji internazzjonali għall-klassifikazzjoni tal-kreditu.

Fuq kollox il-kumpanija qed turi b’mod ċar xi jfisser investiment sod u kontinwu biex il-Maltin u l-Għawdxin ikollhom servizzi tal-elettriku aħjar. Għax kif jafu dawk li din il-ġimgħa kienu milquta mill-qtugħ tad-dawl wara l-ħsara fi Sqallija xi ftit sigħat bla dawl jaf ikunu frustranti. Għalkemm fid-dinja tal-lum wieħed jieħu bħala ovvju li għandu jixgħel l-iswiċċ u jsib il-provvista tal-elettriku dan ma jsirx kif ġieb u laħaq. Hemm il-ħila ta’ mijiet ta’ ħaddiema tekniċi iżda fuq kollox hemm il-bżonn li min fil-pajjiż hu responsabbli minn dan jippompja l-miljuni fl-investiment.

Kif fil-fatt qiegħed isir.

Dan ifisser ukoll li l-investiment fis-sistema tal-enerġija jmur lil hinn mill-impjant tal-gass f ’Dellimara li hu l-iktar proġett kbir fis-settur u li ġie mfaħħar minn istituzzjonijiet internazzjonali. Iżda, waħdu mhux biżżejjed. Minn hemm u impjanti oħra li jiġġeneraw l-enerġija, l-elettriku jrid jasal fid-djar permezz ta’ proċess sħiħ u ma’ kelliem tal-Enemalta analizzajna ftit mix-xogħlijiet li wettqet, jew waslet biex tlesti l-kumpanija Enemalta biex ittejjeb is-servizzi tal-elettriku f ’diversi nħawi tal-pajjiż. Analiżi dettaljata ta’ kif kienu l-affarijiet juru li l-ħtieġa ta’ dan l-investiment kienet ilha hemm is-snin, iżda l-En-

emalta ma kinetx f ’pożizzjoni tagħmlu. Xi ħaġa li nbidlet fl-aħħa tliet snin.

Fost oħrajn sar ċentru tad-dis tribuzzjoni ġdid f ’St Andrew’s. Ċen tru li tlesta u beda jopera biex joffr servizzi aħjar lill-klijenti fl-inħaw tal-Magħtab, is-Swieqi, il-Madliena Pembroke u San Ġiljan.

Filwaqt li ċ-ċentru tad-distribuzz joni ġdid fil-Gżira, li kien ippjanat jsir mill-2005, ġie żviluppat f ’daw l-aħħar tliet snin. Dan qed isir bie jonqsu id-diffikultajiet fil-provvist tal-elettriku li kienu jiffaċċjaw il-kl jenti fl-Imsida, Ta’ Xbiex, il-Gżira Tignè, Tas-Sliema u San Ġwann.

Minn naħa l-oħra, iċ-ċent ru tad-distribuzzjoni ġdid Mars North, fil-Marsa, wasal fl-aħħa fażijiet biex jitlesta. Jirriżulta li da ser ikun wieħed mill-akbar ċen tri tad-distribuzzjoni f ’Malta u s jwitti t-triq biex il-Marsa Powe Station titwaqqa’ kompletament ser isaħħaħ is-sistema tal-elettr ku f ’ħafna lokalitajiet madwar i Port il-Kbir, fosthom il-Marsa, i Belt, il-Furjana, il-Ħamrun, Raħa Ġdid, Ħal Tarxien, il-Fgura, l-iblie tal-Kottonera u oħrajn. Lokalitajie fejn ukoll hemm attività ekonomik mill-aqwa.

Minn naħa l-oħra Għawdex m baqax jiddependi fuq ċentru ta distribuzzjoni wieħed. Dan war li s-sena li għaddiet beda joper ċentru ieħor ġdid fix-Xewkija bie issa f ’Għawdex hemm is-serħa il-moħħ li jekk tinqala’ diffikult f ’ċentru wieħed, il-klijenti jkun jistgħu jibqgħu jingħataw il-prov vista xorta waħda. Xi ħaġa li m kinetx teżisti qabel u imkejje viċin l-industrija li tkellmu ma KullĦadd fissru li din kienet x ħaġa oħra li mhux darba jew tnej ħassbet investituri li kienu jħars

Marsa North DC

15

12.02.2017

kullhadd.com

RIKU JASALLEK SAL-ISWIĊĊ Switchgear ġdid fis-Santa Venera DC

li ar

snri wi a,

zli wn ex ta ia,

tsa ar an nse er u illal et et ka

ma a’ ra ra ex an tà nu vma en lxi jn su

lejn Għawdex.

Imbagħad hemm ċentri li għalkemm kienu diġà jeżistu inbidel kompletament l-apparat tagħhom.

Fiċ-ċentri tad-distribuzzjoni fil-Mellieħa u f ’Santa Venera, il-ħaddiema tal-Enemalta għamlu bidla sħiħa fl-apparat, li partijiet minnu kienu jmorru lura kważi 50 sena. Dawn issa ġew modernizzati b’apparat tal-ogħla livell, biex jilqgħu għad-domanda li dejjem qed tikber fl-inħawi residenzjali u kummerċjali ta’ dawn iż-żewġ reġjuni.

U maċ-ċentri ssaħħu dawk magħrufa bħala substations. Fi tliet snin sar xogħol biex jinbnew jew jiġu mmodernizzati 180 substation mifruxa madwar il-pajjiż. “Kull waħda li tiġi mmodernizzata tfisser

inqas riskju ta’ qtugħ fil-provvista, hekk kif apparat antik jinbidel ma’ ieħor ġdid aktar sikur u affidabbli,” kompla jkun spjegat mal-gazzetta KullĦadd .

Fuq kollox, is-saħħa tas-sistema tad-distribuzzjoni tiżdied meta jkollha aktar konnessjonijiet bejn żona u oħra tal-pajjiż. Aktar ma jkun hemm minn dawn, ikun aktar faċli għall-Enemalta tnaqqas il-ħin ta’ qtugħ fil-provvista meta jkun hemm xi diffikultà. Fil-fatt, f ’dawn l-aħħar snin l-Enemalta żiedet aktar minn 215-il konnessjoni high voltage billi żiedet madwar 100 kilometru ta’ cables 33 kV jew 11 kV max-xibka eżistenti ta’ cables ta’ taħt l-art li jwasslu l-elettriku mill-power stations għad-djar,

fabbriki, negozji u postijiet oħra tal-klijenti.

F’kummenti mal-gazzetta KullĦadd iċ-Ċermen Eżekuttiv tal-Enemalta plc l-Inġ. Fredrick Azzopardi f ’dawn l-aħħar jiem, il-Kumpanija mhux ser tieqaf hawn: “Qed nimmodernizzaw infrastruttura li ilha tintuża għexieren ta’ snin.

Huwa impossibbli li nibdlu s-sistema tad-distribuzzjoni tal-elettriku kollha f ’daqqa. Fil-fatt, dan l-investiment daqstant sostanzjali huwa biss il-bidu tal-impenn tal-Enemalta biex tkompli ssaħħaħ u tkabbar is-sistema tad-distribuzzjoni. Qed niddedikaw kemm jista’ jkun riżorsi biex inkomplu nagħtu lill-klijenti tagħna l-kwalità ta’ servizz li jistennew mingħandna.”

Dan ser ikun wieħed mill-akbar ċentri tad-distribuzzjoni f’Malta u se jwitti t-triq biex il-Marsa Power Station titwaqqa’ kompletament

16

12.02.2017

kullhadd.com

reċensjoni tal-

KTIEB

IX-XITAN B’DENB AĦMAR SILTA MILL-KTIEB

Id-Dandalun kien makakk mill-kbar.

“Dak jgħidu li lanqas jaf jikteb ismu, imma moħħu jagħtih sew għal kif iqaxxrek jekk ma toqgħodlux attent.

“Jaf jisraq anki x-xemx għaddejja!”

Issa d-Dandalun kien jaf li l-Belt, fi Triq il-Merkanti kellu ħanut tad-drappijiet Mastru Demicoli, negozjant tad-drappijiet fini: għażel, bellus u ħarir mit-Tuneżija u l-Eġittu.

Kien ibigħ ukoll l-ilbies tal-qassisin, kollox tal-aħjar drapp. Anki l-Isqof kien jixtri l-ilbies mingħandu.

Mastru Demicoli, għalkemm kien sinjurun, kien magħruf għax-xeħħa tiegħu. Kien jagħti biss xi nofs lira darba fix-xahar lill-knisja tal-patrijiet, biex meta jmut jitlobu għal ruħu.

“Aħjar jagħti xi ħaġa lill-fqar.”

“Jew lill-iltiema.”

“Tarax, dak moħħu biss kif se jinvesti, f ’ħajtu u f ’mewtu.”

Issa d-Dandalun kien jaf b’dan kollu, u darba deffisha f ’rasu li jagħti s-salt lill-ħanut ta’ Mastru Demicoli.

U ħaseb fi praspura ta’ makakk li kien.

Jum fost l-oħrajn, wara l-quddies ta’ nofsinhar, mar fi Triq il-Merkanti u daħal għand Mastru Demicoli.

“Fiex nista’ naqdik, Sinjur? Għandi kull xorta ta’ drapp li tixtieq.”

“Le, mhux drapp għandi bżonn.”

“Għidli, mela, x’għandek bżonn.

Minn hawn tinqeda żgur.”

“Ngħidlek is-sew, ix-xahar id-dieħel, ħija se jsir qassis u xtaqt nixtrilu suttana sabiħa.”

“Isbaħ din! Taf x’inkun irrid? Li ġġibli l-qies tas-Sur ħuk. Jew jasal

wasla s’hawn hu stess. Kwarta kollox.”

“Taf x’qed naħseb, Mast, bejni u bejn ruħi?”

“Jaqaw?”

“Qed naħseb li int u ħija mill-qies fula maqsuma: daqs wieħed, ħxuna waħda u sura waħda. Fil-kulur talġilda biss ma taqblux. Int samrani u ħija, aktar bjond.”

“U iva, imma dak ma jgħoddx hux,” qallu l-merkant. “Is-suttana dejjem sewda trid tkun.”

“Hekk hu! Ara x’nagħmlu,” qallu d-Dandalun. “Jekk tipprova suttana, inkun nista’ nara kif tkun tidher fuq ħija.”

“Problema ta’ xejn,” qallu l-merkant.

U hekk kif il-merkant daħal f ’rokna ċkejkna mgħottija biex jipprova s-suttana, id-Dandalun ħataf pezza ħarir mill-fin u ħareġ jiġri sparat ’il barra biha. Malli induna x’kien qed jiġri, Mastru Demicoli ħareġ jiġri mill-ħanut jgħajjat kemm jiflah: “Aqbduh! Aqbduh lil dak il-ħalliel!

Għadu kif seraqni! Seraqli pezza ħarir!”

Inqala’ pandemonju sħiħ. IdDandalun jiġri quddiem, bil-merkant warajh. Inzerta li kien hemm in-nies ħerġin mill-quddies u t-taħwid żdied, bit-tfal jidħlu wkoll f ’dak il-karnival, li issa żdied bil-ħsejjes tat-tiġieġ u l-flieles li nqalbu mill-gaġeġ bir-rix itir ma’ kullimkien. U l-fniek jiġru mas-saqajn.

Fi Triq il-Merkanti qatt ma kien hemm bużullotta bħal dik li ħoloq id-Dandalun.

Mistoqsija: X’għamel id-Dandalun?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb: Ix-Xitan B’Denbu Aħmar. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 19 ta’ Frar.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb Il-Bravu ta’ Venezja huwa: D.GRECH - Il-Ħamrun

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

01

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, il-Marsa, MRS3000

Mistoqsija: Fejn jixtieq jibni l-villa Toni Bezzina?

It-tweġiba:

Ir-Rebbieħ: A.MICALLEF - TARXIEN

Isem:

Indirizz:

Numru tat-telefown:

17

12.02.2017

kullhadd.com

KONTRA L-ABBUŻI TAT-TFAL FIL-FUTBOL U FIL-KNISJA

Andrew Azzopardi - Safeguarding Officer tal- ħidma tiegħu huwa l-protezzjoni tat-tfal u talMFA u tal-Kurja Arċiveskovili lokali li jinsab minorenni minn kull tip ta' abbuż. Il-gazzetta fil-qalba tal-isfida kontra l-abbużi fil-futbol KullĦadd tkellmet miegħu dwar iż-żewġ u fil-Knisja lokali, u li l-għan prinċipali tal- esperjenzi.

Irrakkontalna ftit fuq it-tfuli- tas-sena ta’ wara. Imbagħad qisu ħa over Norman u bdejt niddija tiegħek. skuti direttament ma’ Norman.

Qegħdin ħamsa fid-dar, ħamest Sakemm qbilna fuq xi proġett itfal u jien iż-żgħir. Kelli tfuli- x’se nagħmlu u ma nagħmlux. ja sabiħa, xejn ta’ barra minn Kien hemm proġett aktar wiehawn. L-ewwel sena nofs ta’ ħa- sa’ mis-safeguarding biss però jti għextha s-Saudi Arabja għax mbagħad iffukajna fuq is-safemissieri kien jaħdem hemm. guarding bħala l-ewwel proġett.

Imbagħad ġejna Malta. Trabbejt is-Swieqi. Dak iż-żmien kien vil- Kif bdejt bil-ħidma tiegħek laġġ żgħir, ma tantx kienu jafu bħala safeguarding officer bih. Illum kiber u nbidel ħafna. mal-FA Ingliża?

Għandi memorji sbieħ ħafna ta’ tfuliti. Kont immur skola Jiena kont bdejt bħala kowċ fis-settur tal-youths u kont invol-Kulleġġ San Alwiġi. lut ħafna.

Però jien kont social worker. Ħa nidħlu mill-ewwel għax-xogħlijiet tiegħek. Kelli rwol fil-protezzjoni tatL-ewwel bħala safeguarding tfal hemmhekk ukoll u kumbiofficer tal-MFA. Kemm ilek nazzjoni sirt naf li kien hemm dil-vacancy fl-FA Ingliża. Fil-fatt f ’din il-kariga? kien hemm xi ħadd li qalli biex Bdejt f ’Settembru tal-2015. Qa- napplika u applikajt. Lanqas bel kont is-safeguarding man- kont naf li hemm dawn l-irager tal-FA fl-Ingilterra. Tlaqt woli fil-futbol u meta applikajt l-FA f ’Jannar tal-2015 u l-ewwel u għamilt l-interview xi ħames kuntatt li kelli mal-MFA kien xi snin ilu issa, niftakar għedtilhom sitt xhur qabel. Kelli laqgħa ma’ li dan l-irwol kellu żewġ passBjorn Vassallo, dak iż-żmien jonijiet tiegħi, li huma t-tfal u is-CEO tal-MFA. Konna qed l-protezzjoni tagħhom u l-futbol niddiskutu. Jien kont ili ngħix fi rwol wieħed u fil-fatt hekk hu. l-Ingilterra xi tmien snin. Jien Użajt ir-rwol tiegħi hemmhekk u l-mara konna qed naħsbu u qed nipprova nagħmel impatt biex niġu lura Malta. U għamilt issa hawnhekk f ’Malta wkoll. kuntatt ma’ Bjorn biex naraw jekk kienx hemm l-interess mill- Nitkellmu fuq il-kwistjoniMFA jekk nagħmlux xi ħaġa. jiet ta’ abbuż. Jirriżulta li Ir-rispons ta’ Bjorn kien pożittiv fil-familja l-aktar li hemm immens. U bdejna niddiskutu abbuż? jekk insibx xogħol mal-MFA jew le. U wara sena diskuss- Min jabbuża t-tfal, l-akbar probjonijiet bdejna xi ħaġa. Iltqajt lema li għandu huwa l-aċċess. ma’ Bjorn f ’Ġunju-Settembru Biex tabbuża lit-tfal irid ikollok

aċċess għat-tfal. L-aktar post li hom youth modules: 1,2,3. għandek aċċess huwa fil-familIl-focus tagħhom huwa li ja. Għalhekk hawn statistika li jittrenjawk biex tkun kowċ talturi li fil-familja għandek l-aktar youths. Dik hija ħaġa pożittiva. abbuż.

Biex tkun kowċ tal-under 10 trid tifhem minn xiex ikunu Inkun korrett jekk ngħid li għaddejjin l-under 10, in-9 year 98% iseħħu fil-familja mentri olds, fuq livell ta’ żvilupp, u 2% mill-qassisin? fuq livell ta’ skola, fost oħrajn.

Għalxejn toqgħod titkellem fuq Aktar minn 80% fil-familji tactical periodisation ma’ dawn itżgur. Dan li qed ngħid hu dejj- tfal. Trid titkellem b’lingwaġġ li em skont riċerka. Ġeneralment jifhmu huma, fuq kunċetti li jifjikkwotaw li 80%-85% isiru hmu huma, x’għandhom bżonn fil-familja. Hemm riċerki li jikk- huma. Għalxejn toqgħod tidħol wotaw in-numru li semmejt int f ’dettall rigward pożizzjonijiimma. et fil-grawnd għax il-kunċetti Jien kont qed insemmi l-FA. ta’ spazju u żmien huma komFl-FA jagħmlu ħaġa. Jagħmlu pletament differenti mit-tfal safeguarding children workshop għall-adulti! li jsir fi tliet sigħat.

Hemm ukoll l-element li tipIl-viżjoni tiegħi hija li s-safe- preveni l-abbuż. Kull min guarding ma jibqax eżerċizzju jagħmel kors l-MFA, għanta’ darba kull tliet snin imma jsir du ġeneralment bejn sagħteparti mill-filosofija tal-kowċ. jn jew tliet sigħat miegħi. Dan Tgħidli: Irnexxielek tagħmil- l-aħħar sentejn kull darba li kien ha fis-sentejn u nofs li għamilt hemm kors dejjem kelli sessfl-FA? Le. Però bdejt edukazz- joni magħhom (mal-kowċis u joni li tkun aktar inkorporata. first aiders). U jien nipprova Fl-Ingilterra, apparti l-korsijiet fi żmien qasir nintroduċihom tradizzjonali UEFA A, UEFA B, għas-safeguarding. Nitkellem UEFA C, bdew dawk li jgħidul- fuq x’inhu abbuż u nipprova

Għalija hija problema kbira li tajt rakkomandazzjonijiet dettaljati, u għadni qed nistenna risposta mingħandhom

nurihom x’nistgħu nagħmlu biex nipprevenuh.

Malta hemm liġi li ilha fis-seħħ sa mill-2012 li kull min jaħdem mat-tfal, min jimpjegah irid jara jekk ismu jkunx jinsab fir-reġistru tal-offenders.

U kemm isir dan?

Din hija liġi. Il-liġi bdiet, jekk m’iniex sejjer żball minħabba sitwazzjoni fl-MFA stess.

Illum il-ġurnata qed ninsistu mal-klabbs li dan isir u qed nagħtu appoġġ lill-klabbs biex dan isir.

Sibna kollaborazzjoni kbira mill-maġġoranza tal-klabbs però għadna qed nistennew minn xi klabbs.

Kif tiddetermina akkost ta’ kollox li wieħed m’għandux ċerti tendenzi għalkemm ismu mhux bilfors ikun imniżżel f ’dan ir-reġistru?

Isem ma jistax jiddetermina. mina. Kieku xogħli kien ikun faċli ħafna jekk nista’ niddeterminah minn wiċċ ta’ xi ħadd, minn kif jimxi jew minn kif jitkellem. Meta jkun hemm allegazzjonijiet aħna nagħmlu evalwazzjoni, u aħna nipprevenu li jiġri. Aħna rridu li nwaqqfu lil dak li jkun qabel ma jabbuża, mhux wara. Jekk ma nkunux ilħaqna u sfortunatmanet ikun għamel xi ħaġa nwaqqfuh wara Tkompli f'paġna 18 >>

18

12.02.2017

mhux problema. Però nip- Imma kif tkun tafu, milli tkunu smajtu, mill-għajdut provaw inwaqqfuh qabel. tan-nies?

Però kif ?

Dak huwa ġeneralment minn Bl-edukazzjoni. Billi inti teduka fejn jibda każ. Minn fejn tibda lill-istaff, lill-kowċis, lill-ammin- l-evalwazzjoni. Biex ninvesistraturi, tedukahom kif għand- tiga jrid ikun hemm tħassib. hom ikellmu lit-tfal, kif għandu U t-tħassib irid jasal għandi jkun l-atteġġjament tagħhom mingħand xi ħadd. Għalhekk lejn it-tfal u b’hekk ikunu jistgħu hija importanti l-edukazzjoni. jagħrfu xi sinjali li jistgħu jind- Jekk inti teduka lil kull min ikaw li hemm problema aktar jaħdem fil-futbol, ikun aktar faċli li l-każijiet ta’ abbuż fil-futfil-fond.

Dak hu l-ewwel pass. It-tieni bol jonqsu bil-bosta.

Ma jfissirx imma li l-abbuż pass hu li nagħmlu empowerment tat-tfal. It-tfal, illum huma huwa skużat. L-abbuż li kien aktar konxji ta’ x’inhu abbuż qed jiġri 50 sena ilu, hu gragħax l-iskola jgħallmuhom dawn vi daqs l-abbuż tal-lum. Però l-affarijiet. Jien naħseb li anki fuq prevenzjoni, illum il-ġurfil-futbol irridu nitkellmu fuq nata għandna aktar strutturi b’saħħithom, ħafna aktar kuxdawn l-affarijiet.

Għalfejn le? Mela jien ġieli nis- jenza, ħafna aktar policies u optaqsi din id-domanda. Mela jien portunità biex nieħdu azzjoni. inħobb nara xi logħba futbol F’Malta, fl-MFA qed naħdmu tat-tfal tan-nurseries fejn ikun fuq regolazzjonijiet tas-safehemm ġenituri jgħajtu b’mod guarding. Bażikament huma sfrenat mat-tfal, u jien inħobb regoli tal-futbol normali li jagħtu saħħa lill-MFA li tieħu insaqsihom lill-kowċis: Intom taċċettaw li għalliema azzjoni meta hemm tħassib l-iskola tkellem lit-tifel jew dwar il-protezzjoni ta’ minuri. lit-tifla tiegħek b’dan il-mod? Bħalissa m’hemmx liġi tal-futU kulħadd jaqbel li le. Mela bol li tagħtik is-saħħa li tisjekk mhux aċċettabbli nitkell- sospendi. Għalkemm hemm mu b’dan il-mod ġo skola, bżonn li nieħdu deċiżjonijiet fil-mużew, fil-knisja, fi klabb, b’responsabbiltà u li jkollna fiċ-ċentru, għalfejn hu aċċettat struttura, fejn l-individwi jafu fil-futbol? Għalfejn fil-futbol hu fejn qegħdin. Il-prijorità dejjem aċċettat dan l-istorbju, l-għajjat? tkun li nipproteġu lit-tfal. Dik Kważi abbuż verbali ngħidlu hija r-raġuni tal-eżistenza tagħjien. Din li tmur logħba u tara na bħala Kummissjoni tas-Safeż-żewġ kowċis, jiddeċiedi x’jid- guarding kemm fil-futbol kif deċiedi r-referi rridu ngorru. U ukoll fil-Knisja. sfortunatament ma nafux ingorru mingħajr ma nkunu kkuluriti. X’inhi l-ewwel ħaġa li Irridu wkoll indaħħlu d-dagħa. tagħmel meta xi ħadd jiġi jgħidlek li allegatament kien Mal-Youth FA tikkomunikaw ġie abbużat minn xi ħadd? fosthom mal-president ta’ din l-assoċjazzjoni Fr. Hilary Jien m’iniex psikologu, lanqas Tagliaferro? psikjatra u lanqas pulizija. Meta jiġi xi ħadd għandi u jagħtini Iva, Fr. Hilary meta jitkellem permess li mmur għand il-puġeneralment naqbel miegħu. lizija, l-ewwel ħaġa li nagħmel Nitkellem ħafna mal-Youth FA. hi li mmur għand il-pulizja.

Is-sena l-oħra tkellimt fil-konJekk jiġi adult u jgħidli: meta ferenza annwali tagħhom, kont żgħir kont abbużat. Jien fuq x’qed nippruvaw nagħm- ma nistax immur għand il-pulizlu fl-MFA, bħalissa full-time ja. Għax mingħajr il-kunsens ma qiegħed mal-Knisja. Bi ftit nistax immur. Anki jekk immur, sigħat li nagħmlu qed nippru- il-pulizija jgħidulek: Jien x’nisvaw inlaħħqu mad-domanda li ta’ nagħmel?” Mingħajr vittma hemm, li aħna nagħtu appoġġ kif nista’ ninvestiga? Għandi fuq livell ta’ taħriġ u ta’ policy bżonn vittma biex ninvestiga u lill-klabbs, kif ukoll meta jkun nibda l-investigazzjoni. Allura hemm xi tħassib jew xi individ- aħna nippruvaw nikkonvinċu wi għall-għajnuna nippruvaw lil dak li jkun biex imur għand ngħinuhom. il-pulizija għax l-investigazzjoni Fil-korsijiet tiegħi dejjem ngħi- tagħna hija importanti għax dilhom li jekk għandkom tħassib nistgħu nwaqqfu persuna milfuq individwu, jikkuntattjawni, li jkollu rwol fil-futbol. Però ikellmuni, biex aħna mbagħad l-investigazzjoni tal-pulizija inkunu nistgħu nagħmlu eval- hija aktar importanti għax hija wazzjoni indipendenti. investigazzjoni tal-awtoritajiet Meta inti tkun imdaħħal fih, ċivili li għandhom ħafna aktar jien illum il-ġurnata direttur tad- saħħa mill-Knisja, mill-MFA djar tat-tfal. Ma nistax ninvestiga jew minn għaqda żgħira. każi ta’ abbużi fid-djar tat-tfal. Ħa mmorru għall-ħidma Jiġi kunflitt ta’ interess... tiegħek fil-Knisja. Tista’ tispjegalna x’tinkorpora fiha Jiġi, iva, kunflitt ta’ interess din il-ħidma? Naf li kien naħseb kelma tajba. hemm reshuffle. Inti ċ-ĊerMa tistax tkun Ċermen ta’ klabb men, hux hekk? u tinvestiga l-klabb tiegħek fejn jidħol allegat każ ta’ abbuż.

Iva, qabel kien hemm tim imL-MFA qed tipprovdi servizz sejjaħ response team u kien ilu għall-klabbs b’xejn għalihom u jeżisti mill-1999 u bażikament jien ngħidilhom użawh. ir-responsabbiltà ta’ dan ir-re-

kullhadd.com

jiena xogħli mhux li ngħin l-image tal-qassis, dak mhux parti minn xogħli sponse team kienet li jinvestigaw allegatament abbuż. Il-Knisja dak iż-żmien - u kienet avantgardista - kienet l-unika organizzazzjoni sal-lum li għandha struttura bħal din, li appuntaw imħallef, imbagħad ġie mħallef ieħor - De Pasquale u Caruana Colombo - li kienu rrispettati ħafna u ħadd ma jista’ jikkummenta xejn ħażin fuqhom għax huma nies kompetenti immens fix-xogħol tagħhom, biex jieħdu ħsieb b’mod indipendenti dawn l-investigazzjonijiet.

Sentejn ilu l-knisja indunat li, għalkemm ir-response team kienu jagħmlu xogħol tajjeb ħafna (kien hemm kritika ta’ dewmien aktar milli kritika ta’ kwalità ta’ xogħol), kien hemm approċċ aktar proattiv. Mhux biss nirrispondu għall-problema imma rridu nkunu proattivi.

U hemmhekk from responding to safeguarding: jiġifieri tieħu responsabbiltà akbar għax qed tipprova tipprevjeni.

Allura aħna x-xogħol li nieħu ħsieb bħala head of safeguarding jien maqsum f ’żewġ sezzjonijiet.

Il-maġġoranza tax-xogħol tiegħi huwa fuq prevenzjoni: taħriġ, policy, ngħin lill-entitajiet differenti tal-Knisja kif jistgħu jagħtu aktar child centred approach.

jan, hemmhekk hemm vulnerabbiltà, hemm dipendenza fuq min qed jieħu ħsiebu u allura aħna ħadna rwol importanti.

Ovvjament imbagħad hemm it-tfal. Ix-xogħol tagħna hu li nipprevenu abbużi tat-tfal u meta hemm allegazzjonijiet ninvestigaw u nagħmlu evalwazzjoni. Dik hija il-paradigm shift.

Però kif tispjega l-fatt li m’hemmx imħallef ?

Għax aħna m’aħniex Qorti.

Imma qabel kien hemm...

Qabel kien hemm approċċ differenti. U jien m’iniex ngħid jekk hux aħjar jew agħar. L-approċċ li nieħdu aħna hu approach ta’ risk assessment. Hemm jiena bħala head of safeguarding ta’ human rights, ħdimt mal-akbar childcare fl-Ingilterra li hija l-MSPCC... illum meta tara l-allegati abbużi tal-futbol dejjem jissemmew l-MSPCC għax huma għandhom brands li huma rikonoxxuti u għandhom il-fiduċja tal-poplu li jagħmlu biċċa xogħol tajba. U jien kont naħdem magħhom u kont nagħmel risk assessment fuq nies li jabbużaw it-tfal, u kont nagħmel terapija fuq nies li jabbużaw mit-tfal.

Ma kelln i e x imħallf i n .

Aħna Allura int tiffoka fuq it-tfal x o g biss? U jekk ikun maġġoren- ħolni li jirrapporta? n a ma Le. Aħna niffukaw fuq it-tfal u l-adulti vulnerabbli. Però, jekk ikun adult li qed jirrapporta fuq meta kien tifel, it-tħassib jibqa’ dwar it-tfal u mhux dwar l-adulti.

Għandek tħassib tat-tfal li huma taħt it-18 u għandek kienx tħassib dwar adult vulnerli nidabbli, adulti li għandhom tip deċieta’ vulnerabbiltà. d u , Issa aħna apposta ma xogħolnagħtux definizzjoni stretta na kien li ta’ x’inhu adult vulnerabbli għax nagħmlu rakinħobbu nagħtu flessibbiltà. komandazzjonijiet Għalkemm aktar ma jgħaddi professjonali fuq żmien aktar inħoss il-bżonn jekk hemmx riskju. li nagħtu xi tip ta’ definizzjoni Ix-xogħol ta’ jekk għax inkella kulħadd jiġi għandi, sarx abbuż huwa bi kwalunkwe problem jgħid- xogħol tal-qrati. ulek mur għand tas-safeguard- Għandna kollaboraing.” Mhux hekk. Aħna xogħol- zzjoni tajba mal-puna hu speċifiku fuq abbuż u fuq lizija, ħafna immens prevenzjoni ta’ abbuż. mal-Iskwadra ta’ KonAħna naħdmu fuq tfal u adulti tra l-Vizzji tal-pulizija, vulnerabbli għax pereżemp- ma niqafx infaħħarhom ju jekk għandek persuni bi kemm huma professjonproblemi ta’ saħħa mentali, ali, naħdmu ħafna tajjeb hemmhekk għandek vulner- magħhom. Għax aħna abbiltà. Jekk għandek adult li jkollna sitwazzjonijiet fejn huwa residenti ġo dar tal-knisja, nagħtuhom l-informazzjoni jekk hux adult li huwa bla dar, u jinvestigaw huma. Aħna jekk huwiex adult li huwa anz- nagħmlu l-evalwazzjoni tagħ-

na, għax ir-rakkomandazzjoni tagħna li tmur għand l-Arċisqof, jew għand il-Provinċjal, jew id-Direttur tal-Għaqda, hija biss biex nipproteġu b’mod intern fl-organizzazzjoni.

Jekk għall-argument hemm xi ħadd li jaħdem fi skola u aħna għandna rakkomandazzjoni li dan ma jistax jaħdem mat-tfal u dan jieqaf u jmur jaħdimlek fi skola tal-Gvern, jien m’għandix ġurisdizzjoni fi skola tal-Gvern.

Jien lanqas għandi permess li nagħtihom l-informazzjoni li hija problema kbira. Għalija hija problema kbira li tajt rakkomandazzjonijiet dettaljati, u qed nistenna risposta mingħandhom.

Mill-informazzjoni li għandi qed jaħdmu fuqha. Biex ikun hemm mezz ta’ komunikazzjoni. Meta kont l-Ingilterra u kont nissospendi kowċ mill-futbol kien ikolli obbligu bil-liġi li jien l-evalwazzjoni tiegħi rrid nibgħatha lill-organizzazzjonijiet dipendenti, statali, biex ikun hemm qsim ta’ informazzjoni. Għaliex? Għax jekk jitlaqli mill-futbol dal-kowċ, imurli fit-tenis, fir-rugby, fil-cricket, imurli scout.

Kif se nipproteġuhom lit-tfal? Mela infor mazz joni li l-professjonisti nafu biha.

Mhux qed ngħid li nippubblikawhom

Tkompli f'paġna 19 >>

19

12.02.2017

kullhadd.com

fuq il-gazzetti. B’daqshekk ma nemminx li se nagħmel xi ġid.

Imma xi mod li naqsmu l-informazzjoni bejn l-organizzazzjonijiet huwa importanti.

Mela l-aħħar kelma li tissospendi tkun tiegħek?

Il-Knisja qed tgħid le. Aħna nagħtu rakkomandazzjoni.

Rakkomandazzjoni. jsirux sospensjonijiet?

Ma

Aħna nagħtu rakkomandazzjoni.

Lill-Arċisqof ?

Pereżempju jekk ikun Djoċesan, lill-Arċisqof. Jekk ikun reliġjuż, lill-Provinċjal tar-reliġjużi. Imbagħad jien ix-xogħol tiegħi hu li naħdem ma’ dak li jissejjaħ l-Ordinarju (skont il-liġi kanonika) li huwa l-Arċisċqof jew il-Provinċjal, fejn huma jieħdu deċiżjoni. Jekk il-Kummissjoni, li jien id-direttur tagħha, jekk il-Kummissjoni tas-Safeguarding, li jien ma nkunx preżenti waqt l-investigazzjoni u każijiet li għandhom x’jaqsmu mattfal jiena noħroġ - m’għandix x’naqsam la fl-investigazzjoni, la fl-evalwazzjoni, u lanqas fid-deċiżjoni. Jien ma nidħolx fiha minħabba kunflitt ta’ interess. Id-deċiżjoni tiġi għandi u nieħu deċiżjoni jien bħala direttur.

Il-fatt li l-Arċisqof Scicluna nnominak... Dan huwa sens ta’ fiduċja fik. X’relazzjoni hemm mal-Arċisqof ? Żgur li jgħinek. Hu espert.

Jien għandi relazzjoni tajba mal-Arċisqof. Ikolli ngħid li jisma’ ħafna fuq dak li ngħidlu.

Għalkemm hu għandu ħafna esperjenza u jifhem ħafna fuq ix-xogħol tiegħi, dak lili jgħinni ħafna. Meta nitkellem fuq xi ħaġa jifhimni, jifhem dak li għandi xi ngħid. Però għandu sens ta’ umiltà wkoll, u jimxi mad-direzzjoni li nagħtuh bħala kummissjoni. Hu jgħid li “appuntajt grupp ta’ esperti (jiena ddejjaqni dil-kelma u nippreferi grupp ta’ professjonisti) li jifhmu fis-suġġett, u x’inhi r-raġuni li nappuntahom u ma nimxix mar-rakkomandazzjoni tagħhom?”

L-esperjenza li għandi

miegħu hija pożittiva mmens.

U aħna nikkomunikaw ħafna.

Għandna relazzjoni ta’ fiduċja u jien nħoss li jafda fil-feedback li nagħtih jien. Kburi ħafna bir-relazzjoni li għandna.

Sfortunatament sforz l-allegati każijiet ta’ abbuż, li xi drabi ġew anka kkonfermati fil-passat fuq tfal fl-istituti, hawn l-idea li meta ssemmi qassis jgħidu li hu pedofelu. Kif qed tikkumbattu?

X’taħseb fuq kummenti bħal dawn?

Għalkemm huwa kumment li nifhem għalfejn jingħad, però statistikament huwa kumment żbaljat. Jien li ngħid hu li l-aktar ħaġa li nista’ nagħmel ... jiena xogħli mhux li ngħin l-image tal-qassis, dak mhux parti minn xogħli. Xogħli hu li nara li l-ambjent tal-Knisja, kollu kemm hu, meta t-tfal jidħlu u joħorġu f ’ambjent tal-Knisja, dawn ikollhom esperjenza pożittiva nieqsa mill-abbuż.

Però nemmen jekk nagħmel xogħli, awtomatikament ikun hemm konsegwenza li l-image tal-Knisja u tal-qassis titjieb. Però għandi biżżejjed fuq xiex ninkwieta u x’nagħmel... ma noqgħodx ninkwieta fuq kif nista’ ntejjeb l-image. Però nemmen li jekk nagħmel xogħli, awtomatikament... u jekk noħolqu ambjent pożittiv u ambjent iffukat fuq it-tfal... u aħna sfortunatament u vera sfortunatament li l-unika żewġ

S’issa ppubblikaw isem wieħed.

Għax minn dak iż-żmien ’l hawn hu l-uniku bniedem li ġie mneżża’ entitajiet li għandhom dawn ittip ta’ rwol fihom huma l-Knisja u l-MFA... għax nagħmel ix-xogħol jien kemm fil-Knisja u kemm jien fl-MFA.

minn qassis. Jien m’għandix l-awtorità li nneżża’ qassis.

Il-Vatikan għandu l-awtorità li jneżża’. Is-CDF. Il-Congregation de la Fed. U aħna nagħmlu follow up mas-CDF u dawn idumu ż-żmien jiġifieri.

Però iva, meta jkun hemm tħassib u jkun hemm sospensjoni jkun hemm follow up.

F’Malta kien hemm każijiet ta’ sospensjoni. Ma jissemmewx fil-pubbliku.

Aħna għandna ħaġa li kif kont qed ngħidlek qabel, għandna ħaġa li ħadd aktar ma jagħmilha. Għandna rapport annwali u fih ikun hemm miktub eżatt xi ssospendejna u x’ma ssospendejniex is-sena li għaddiet.

Bosta nies jgħidu li saċerdot ġaladarba jkun ordnat anki jekk sfortunatament ikun involut f ’każi ta’ abbużi jagħmel x’jagħmel jibqa’ għaddej. Anki jekk ikun approvat li għamel.

Fil-fatt jiġu sospiżi? U jekk jiġu, hawn min jgħid kemm jibdlulu l-parroċċa u jibqa’ għaddej. Qatt ma jitneżża’ mil-libsa pereżempju.

U lil min ukoll?

Jien nista’ nitkellem fuq l-esperjenza tiegħi f ’dawn is-sentejn.

Aħna meta jkun hemm rakkomandazzjoni ta’ sospensjoni, din tmur għand l-Arċisqof jew għand il-Provinċjal. U diment li dik id-deċiżjoni tittieħed ikun hemm follow up. Ma jfissirx li jekk jissospenduh dan jitneżża’

Qabel ma kinux. S’issa ppubblikaw isem wieħed. Għax minn dak iż-żmien ’l hawn hu l-uniku bniedem li ġie mneżża’ għax l-uniku bniedem li ssemma.

L-ismijiet le. L-unika ħaġa li tissemma hi li meta xi ħadd jitneżża’ mill-Vatikan minħabba raġunijiet ta’ protezzjoni tat-tfal, l-isqfijiet ta’ Malta u Għawdex ftehmu li se jippubblikaw l-ismijiet.

Qabel ma kinux?

Fil-konferenza stampa talMFA ta’ Diċembru għedt li rridu niffukaw fuq erba’ affarijiet, erba’ kolonni jew prinċipji.

Nirrepetihom.

1. Tippromwovi reklutaġġ sikur. In-nies tagħżilhom mhux għax int iddisprat, l-ewwel wieħed li jiġi, jew agħar minn hekk b’email fejn lanqas tiltaqa’ ma’ dik il-persuna.

2. Ikun hemm policies u training lill-individwu. Il-viżjoni tiegħi hi li fit-tliet snin li ġejjin kulħadd fil-futbol, u kulħadd fil-Knisja jkun attenda mqar sessjoni waħda ta’ introduzzjoni miegħi jew mat-tim tiegħi.

Għalija jrid ikun obbligu għal kulħadd jekk jaħdem mat-tfal.

L-Ingilterra huwa obbligu.

Għalfejn it-tfal Maltin huma inqas? Ikun hawn min jgħid li l-kultura Anglo-Sassona hija differenti mill-kultura Maltija.

Malta aħna aktar voċiferi, ħafna aktar ċivili, mela aktar għandna bżonn taħriġ. Forsi l-linji tal-Ingilterra huma aktar ċari. Għalina huma differenti. Imma xorta għandna bżonn it-taħriġ.

3. Meta jkun hemm allegazzjoni nieħdu azzjoni u mhux ma jsir xejn. Kritika li kienet issir ħafna lill-Knisja kienet din.

Importanti wkoll li tkun fair mal-individwu għax allegazzjonijiet foloz jeżistu wkoll.

L-aħħar messaġġ tiegħek, 4. Noħolqu spazju sabiex min sofra abbuż ikun jista’ jitkellem.

Andrew.

20

12.02.2017

1 L-AMERKA

MADWAR kullhadd.com

FIL-QOSOR

1

ID-DEĊIŻJONIJIET TA’ TRUMP JIBQGĦU JIDDOMINAW Il-Qorti tal-Appell fl-Amerka ġabet fix-xejn l-ordni eżekuttiva ta’ Trump, hekk kif ċaħdet l-attentat tal-President Amerikan biex jerġa’ jdaħħal l-istess ordni; li tipprojbixxi d-dħul ta’ ċittadini minn seba’ pajjiżi Musulmani.

B’reazzjoni għal dan, fuq Twitter, Donald Trump qal li s-sigurtà nazzjonali qiegħda f ’riskju, u li se jkun hemm sfida legali.

Sadanittant is-senat Amerikan ikkonferma lis-Senatur ta’ Alabama Jeff Sessions bħala l-Avukat Ġenerali tal-Istati Uniti.

Dan wara li kien innominat minn Trump.

Id-deċiżjoni ttieħdet wara dibattitu twil u li matulu spikkaw l-attakki tad-Demokratiċi dwar ir-rekord ta’ Jeff Sessions fiddrittijiet ċivili.

Fil-fatt, kelliema għad-Demokratiċi kienet imwaqqfa milli titkellem u dan meta ssemmew allegazzjonijiet ta’ razziżmu fil-konfront ta’ Sessions.

Fil-votazzjoni, Senatur Demokratiku wieħed biss ivvota għan-nominat ta’ Trump.

2 FRANZA

3 IR-RUMANIJA

INĊIDENT F’IMPJANT NUKLEARI

Persuni ndarbu wara li kien hemm splużjoni u kif ukoll nirien f ’impjant nukleari fi Franza.

Kien irrapportat kif tmien persuni ndarbu kawża tal-inċident, fejn fuq il-post issejħet l-għajnuna tal-Pulizija u kif ukoll ta’ membri tat-tifi tan-nar biex jikkontrollaw in-nirien.

Kelliem għall-pulizija tkellem mal-aġenzija tal-aħbarijiet Reuters fejn insista li dan ma kienx att terroristiku.

Intqal ukoll li dan il-każ seħħ lil hinn miż-żona nukleari u kienet kwistjoni teknika. Żied jgħid li żewġ persuni ġarrbu ġrieħi ħfief wara li belgħu d-dħaħen.

Fi Flamanville hemm żewġ impjanti nukleari u bħalissa għaddejja l-kostruzzjoni fuq it-tielet wieħed.

TENSJONI KBIRA

Il-Gvern Rumen salva minn vot ta’ sfiduċja wara għadd ta’ protesti li sfurzawh biex ineħħi d-digriet li jdgħajjef miżuri kontra l-korruzzjoni.

Deputati mill-koalizzjoni ta’ tliet partiti astjenew u ċaħdu lill-avversarji l-50% appoġġ meħtieġa biex jgħaddi l-vot.

Minkejja li d-digriet tneħħa, dawk li protestaw qalu li l-Gvern wera lilu nnifsu mhux affidabbli.

Aktar protesti komplew fit-tentattiv li jżidu l-pressjoni fuq il-Gvern tal-pajjiż.

R ID-DINJA

21

12.02.2017

kullhadd.com

2

6 NEW ZEALAND

3 4

GĦEXIEREN TA’ BALENI MAQBUDA F’BAJJA

5 6

Voluntiera fi New Zealand kienu fi ġlieda kontra l-ħin biex jippruvaw isalvaw għexieren ta’ baleni li nqabdu fuq il-bajja.

B’kollox inqabdu aktar minn 400 balena, iżda mat-300 diġà mietu, f ’dak li qed ikun deskritt bħala wieħed mill-agħar każijiet ta’ dan it-tip fil-pajjiż.

Każ li x-xjentisti tal-pajjiż ma jafux il-kawża tiegħu, għalkemm oħrajn simili seħħew meta l-baleni kienu morda, feruti jew għax ikunu ħadu żball fid-direzzjoni li jkunu qed jgħumu fiha.

Normalment tkun balena waħda li tgħum fid-direzzjoni l-ħażina, iżda jsegwuha oħrajn biex jgħinuha u jispiċċaw jinqabdu fuq il-bajja huma wkoll.

5 L-AWSTRALJA

4

IS-SIRJA

ATTAKK RUSSU JOQTOL TLIET SULDATI TOROK Il-President Russu Vladimir Putin bagħat il-kondoljanzi tiegħu wara li attakk mill-ajru mill-forzi Russi qatel tliet suldati Torok fit-Tramuntana tas-Sirja.

Attakk li r-Russi qalu li ma kienx intenzjonat.

Is-suldati kienu qed jappoġġjaw ir-ribelli Sirjani kontra l-forzi tal-Istat Iżlamiku. Huma jinsabu fit-Trumantana tas-Sirja bil-għan li jżommu forzi tal-Istat Iżlamiku u r-ribelli Kurdi milli jidħlu fil-fruntiera tan-Nofsinhar tal-pajjiż.

Ir-Russja u t-Turkija li fil-gwerra qed jappoġġjaw forzi opposti, qed jiġġieldu flimkien biss kontra l-Istat Iżlamiku.

Kelliem għall-militar Tork qal li ajruplan Russu attakka binja fejn is-suldati kienu stazzjonati. Żied li l-pjan kien li l-attakk ikun lejn l-Istat Iżlamiku iżda kien attakkat il-post fejn f ’dak ilmument kien hemm it-tliet suldati Torok.

Il-Kremlin qal li l-President Putin kellu telefonata diretta mar-rappreżentanti Torok. L-inċident seħħ f ’mument fejn it-tensjoni bejn iż-żewġ pajjiżi naqset u dan wara li t-Turkija waqqgħet ajruplan Russu fil-fruntiera tas-Sirja sentejn ilu.

7% TAL-QASSISIN ABBUŻAW

F’inkjesta li qed teżamina l-abbuż sesswali fl-Awstralja, irriżulta li sebgħa fil-mija tal-qassisin Kattoliċi tal-pajjiż allegatament abbużaw minn tfal.

Dan fil-perjodu ta’ bejn is-sena 1950 u l-2010.

Mal-4,500 persuna stqarrew li kienu vittmi bejn l-1980 u l-2015.

Il-kummissjoni, li hija l-ogħla forma ta’ inkjesta pubblika flAwstralja, qed tinvestiga l-abbuż f ’organizzazzjonijiet mhux reliġjużi.

L-avukat li qed tassisti l-kummissjoni f ’Sydney qalet li l-istejjer tal-vittmi huma simili ħafna. Żiedet tgħid li t-tfal kienu injorati jew saħansitra kkastigati.

Dan filwaqt li l-allegazzjonijiet ma kinux investigati iżda l-qassisin jew il-persuni li kienu jabbużaw kienu jintbagħtu f ’parroċċa oħra mingħajr ħadd ma jkun jaf il-passat tagħhom.

22

12.02.2017

kullhadd.com

MID-DJARJU TA’

NAZJU N-NAZZJONALIST

IL-ĦAMIS, 2 TA’ FRAR

fejn! Għax urewna li lanqas fuq pastizz m’aħna kapaċi niftiehmu. Mhux għall-partit tagħna u għall-partit tagħhom qed ngħid. Ma niftehmux bejnietna.

Il-president tagħna Ann Fenech tgħidx kemm għajritu lil Joseph talli ħa l-mistednin tiegħu għand is-Serkin, u Antoine Borg approfitta ruħu mill-pastizz u għal darba qabel ma’ Joseph u qagħad ifaħħru. Imma apparti kollox, Ann Fenech għadha ma tafx kemm huma tajbin ilpastizzi tas-Serkin! Tant huma tajbin li jikluhom kemm il-Laburisti u kemm in-Nazzjonalisti.

Ma baqa’ l-ebda dubju li Salvu Mallia huwa l-istar candidate tagħna u l-id il-leminija ta’ Simon. Mhux biss kellu l-kuraġġ jipprotesta waħdu minbarra l-kelb, iżda lil dawk tal-Unjoni Ewropea, li ġejjin u sejrin ifaħħru lil Joseph Muscat, qalilhom ċar u tond li, jekk mhux se jieħdu ħsieb, Joseph Muscat se jinfetta l-Ewropa kollha. Għalkemm ma nafx IL-ĦADD, 5 TA’ FRAR kemm se jagħtu kasu, meta lanqas biss jagħtu kas Simon tagħna. Insomma, l-aqwa li Salvu Mallia Ħasadni naqra Simon tagħna llum meta qagħad jiskuża lil dawk tal-Unjoni Ewropea li ma jridu qiegħed ikompli juri snienu. Keep it up, Salv. jagħmlu xejn biex jeħilsuna minn Joseph Muscat, anzi aktar qegħdin ifaħħruh. Imma mhux se naqta’ qalbi, anzi qiegħed nikkonvinċi ruħi li IL-ĠIMGĦA, 3 TA’ FRAR l-elezzjoni li ġejja se nirbħuha bil-kbir. Ma rajtx, Din x’fettlilha Angela Merkel tmur tiekol il-ħobż issa anke r-Rumeni qegħdin jagħmlu bħal Salvu, biż-żejt! Ngħid jien, bħala Kanċillier tal-Ġermanja l-istar candidate tagħna, u joħorġu jipprotestaw jmissha marret tiekol ġo xi wieħed mill-aqwa kontra l-korruzzjoni. Dawn żgur kollha lil Salvu restoranti f ’pajjiżna, u mela biċċa ħobż biż-żejt, se jivvutaw. Min qed jgħid li ma għamilniex x’kull waħda! Jista’ jkun li ma marritx tiekol ġo akkwist b’Salvu Mallia! Iġri tasal ħa nkaxkruhom. restorant għax beżgħet li ssib lil Salvu Mallia jipprotesta b’xi tuffieħa mħassra u ddewwed u kien jaqtgħalha l-aptit kollu. B’hekk kienet ċerta li IT-TNEJN, 6 TA’ FRAR mhix se tibqa’ żaqqha vojta.

Issa qed isir arroganti wkoll Joseph Muscat!

Jippretendi li għax huwa l-Prim Ministru, għandu dritt jagħżel lil min irid hu biex jagħmel IS-SIBT, 4 TA’ FRAR stqarrija fil-Parlament. Sewwa għamel Simon Ma kinux pastizzi li marru jieklu Joseph u tagħna waqaflu ladarba aħna m’għandniex fiduċja Michelle Muscat mal-prim ministri ta’ ma nafx f ’Konrad Mizzi. U mhux f ’Konrad Mizzi biss

m’għandniex fiduċja, imma f ’kollha kemm huma. Konvint li kieku għandna lil Salvu Mallia fil-Parlament, kieku lill-ebda ministru ma nħallu jagħmel stqarrija għax Salvu ma joqgħodx idur mal-lewża.

IT-TLIETA, 7 TA’ FRAR Kollox kontra dan Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna.

Kulħadd iżarrat għax bil-lejl għamilna erba’ sigħat mingħajr dawl, u hu ferħan se jtir. Meta staqsejtu għaliex kien ferħan, qalli għax il-qtugħ ta’ dawl billejl forsi fl-aħħar jikkonvinċi lill-mara tiegħu biex tinsa s-suġġeriment li Simon tagħna kien għamel lin-nisa tad-dar biex jiffrankaw mill-kontijiet taddawl u tal-ilma billi jaħslu l-ħwejjeġ bil-lejl. Ma nafx jekk kienx qed ikellimni bis-serjetà jew biex jiġbidli saqajja, għax m’għadni nafdah xejn.

L-ERBGĦA, 8 TA’ FRAR Din illum sirt nafha li lil Salvu Mallia ma ħallewhx jidħol il-bank bil-kelb. Sewwa għamilt Salv li bqajt tirreżisti. Mela l-kelb tajjeb biss biex jipprotesta?

Salv għamilha ċara minn issa li meta tkun viċi prim ministru, bħal daż-żmien sena, il-kelb għandu post anke fil-Parlament. Anzi nissuġerilek li tibda kampanja minn issa biex il-klieb ikunu jistgħu jivvutaw biex ir-rebħa tkun ferm aktar kbira, għax m’għandix dubju li l-klieb kollha lilek jivvutaw. Salv, hu ħsieb li tgħid lil Simon tagħna, biex f ’każ li jressquk il-Qorti, ilkoll kemm aħna nkunu hemmhekk miegħek, kif konna ma’ Jason Azzopardi. Fuq kollox dan m’għandu xejn iżjed minnek, mhux hekk!

MIGRAZZJONI IRREGOLARI: SE TISSOLVA JEW LE? MARLENE

MIZZI MEP

Il-ġimgħa li għaddiet kienet waħda storika għal pajjiżna; immarkata l-aktar bis-summit tal-Unjoni Ewropea (UE) u l-mod kif se tkun trattata l-problema enormi talmigrazzjoni irregolari.

Kienet storika wkoll għax ilfamuż pastizz Malti kien kważi fl-aħbarijiet daqs is-Summit!

Apparti ċ-ċajt! Wieħed missuġġetti diskussi u li kien hemm qbil fuqu bejn il-mexxejja talpajjiżi tal-UE kien il-migrazzjoni.

Dwar dak maqbul fil-konfront tal-problema tal-migrazzjoni irregolari ngħad ħafna. Kien hemm, u għad hemm, ottimiżmu u kien hemm u għad hemm xettiċiżmu dwar dak maqbul.

Dak li hu żgur huwa li llum l-Unjoni Ewropea waslet

biex tifhem li l-problema talmigrazzjoni irregolari hija problema ta’ kulħadd. Veru li l-UE bdiet tirrealizza dan ħafna tard. Għax jekk xejn, is-Summit ta’ Malta serva biex l-UE toħroġ solidali. Għax ngħiduha kif inhi, kienet tistona l-pożizzjoni li dejjem ittieħdet fi ħdan l-UE, dik li flok ħidma kollettiva kien hemm pajjiżi li dejjem żammew lura primarjament għax huma ma kinux milqutin direttament.

Kienet pożizzjoni li dgħajfet bissħiħ il-prinċipju tas-solidarjetà.

Il-problema tal-migrazzjoni irregolari ma bdietx ilbieraħ.

Sfortunatament il-pożizzjoni li dejjem ittieħdet fi ħdan l-UE kienet li primarjament, jekk mhux unikament, din kienet problema tal-pajjiżi milqutin minnha l-aktar u direttament.

Pajjiżi bħalna, bħall-Italja, bħal Spanja u bħall-Greċja. Il-pajjiżi li għandhom parti mill-fruntieri tagħhom imissu mal-Mediterran, b’pajjiżna kompletament imdawwar minn dan il-baħar.

Ma jridx ikollok memorja ta’ iljunfant biex tiftakar dan li qiegħda ngħid. Kien sar ħafna daqq ta’ trombi meta kien

intlaħaq il-ftehim tas-suppost burden sharing, fejn kull pajjiż kellu jġorr biċċa mill-problema.

Niftakru ministru wara ieħor u anke lill-eks Prim Ministru Gonzi jaslu lura Malta ferħanin b’tali ftehim, mingħajr ma jingħad li l-burden sharing kien fuq bażi volontarja. Jekk trid tagħmlu u jekk ma tridx ma tagħmlux. Ħafna ma għamluhx!

Kien ftehim li ma jiswiex il-karta li inkiteb fuqha. Aktar kienu ħadu refuġjati l-Istati Uniti milli ħadu l-pajjiżi kollha f ’daqqa li jiffurmaw l-UE. Issa, dan ilftehim, grazzi għas-Sur Trump, spiċċa wkoll!

Sadattant bdew jintilfu l-eluf ta’ ħajjiet fil-Mediterran filwaqt li eluf fuq eluf bdew jitwasslu fuq ix-xtut Taljani u joħolqu kriżi f ’dak il-pajjiż. Madankollu, l-pożizzjoni tal-UE baqgħet l-istess sakemm faqqgħet il-kriżi Sirjana u bdejna naraw eluf kbar ta’ Sirjani u oħrajn jaħarbu lejn it-Turkija biex minn hemm jaqsmu għal pajjiżi fl-Ewropa, primarjament il-Ġermanja.

Sadattant beda influss ieħor qawwi wkoll mill-baħar lejn ilgżejjer Griegi.

Konsegwentament faqqgħet il-kriżi Torka u bdew anke litteralment jittellgħu l-ħitan. Ilpajjiżi tal-UE issa bdew jifhmu li l-problema nfirxet u bdiet tolqot pajjiżi li sa ftit tas-snin ilu ma kinux joħolmu li jintlaqtu. Tul dan iż-żmien kollu bdiet tiżdied il-pressjoni minn pajjiżi bħalna u bħall-Italja li ma setgħetx tibqa’ l-attitudni li kienet qiegħda taġixxi biha l-UE. Ikun inġust, hu min hu u għalliema skop ikun, min jipprova jċekken il-ħidma kbira u kollettiva li għamlu fil-konfront tal-migrazzjoni irregolari l-Prim Ministru Joseph Muscat u l-eks Prim Ministru Taljan Matteo Renzi.

Huwa fatt magħruf li l-ħidma klandestina u kriminali tattraffikar uman fil-Mediterran kibret wara li b’xi mod ngħalqet ir-rotta mit-Turkija. Tkattret il-ħidma klandestina mil-Libja, pajjiż sfortunatament imfarrak u mifni bi problemi interni. IlLibja fil-verità hija eżattament kif ġiet deskritta: passatur.

Minnha jgħaddi kulħadd u bl-addoċċ.

U allura jagħmel ħafna sens li

l-problema tkun miġġielda qabel it-tluq tal-migranti irregolari mil-Libja. Idealment m’għandux ikun hemm sitwazzjonijiet fejn minn pajjiżi diversi jaħarbu l-miljuni ta’ ċittadini. Imma dak huwa l-ideali u mhux l-attwali.

Bil-ftehim tas-Summit ta’ Malta l-UE kkommettiet miljuni kbar ta’ ewro biex jittejbu l-kampijiet tal-migranti fil-Libja u biex ikun hemm sorveljanza u kontroll aktar effikaċi fuq ilkosta Libjana. Dan filwaqt li jkun għaddej il-proċess għallħolqien ta’ kurituri umanitarji biex ikun hemm migrazzjoni regolari u fl-istess ħin tingħalaq l-ingassa m’għonq il-kriminali li qegħdin jistagħnew minn fuq din it-traġedja umana.

Però personalment xtaqt ukoll li l-mexxejja tal-UE jagħmlu aktar enfasi fuq il-bżonn li ngħinu lil dawn in-nies f ’pajjiżhom stess.

Nindirizzaw il-problema qabel ma jitilqu. Qabel ma jkollhom bżonn jaħarbu minn pajjiżhom.

Jekk ma nagħmlux hekk ilproblema se tibqa’ hemm ad aeternum!

Issa, x’konna qed ngħidu fuq il-pastizz.....?

23

12.02.2017

kullhadd.com

L-ALLOWANCE TAL-KUNSILLIERA MARIO

FAVA President Sezzjoni Kunsilliera PL

B’sodisfazzjon nilqa’ ċ-ċirkulari numru 6/2017, maħruġa mid-Dipartiment għall-Gvern Lokali dwar l-allowance tal-kunsilliera.

Lura f ’Diċembru li għadda, kont wegħedt li mhux se nħalli u mhux aċċettabbli li l-kunsilliera jiġu mċaħħda mid-dritt tagħhom li jingħataw l-allowance, li meta daħlet fis-seħħ, kienet qed tieħu post id-dritt li l-kunsillier kellu li jitlob rifużjoni għal spejjeż li huwa jagħmel fil-qagħdi ta’ dmirijietu.

Kont għidt li fl-2009 u fl2010 l-istess Dipartiment li ta direttiva sabiex il-kunsilliera jitħallsu biss għas-seduti li jattendu, kien obbliga lillkunsilliera li jridu jinfurmaw lis-Segretarji Eżekuttivi tagħhom meta ma jkunux jistgħu jattendu għal xi seduta jew oħra. Jekk kemmil darba ir-raġuni kienet tkun aċċettata mill-Kunsill, ma kellux isir nuqqas mill-ħlas dovut fl-allowance.

Immedjatament kont tlabt lil dawk il-kunsilliera kollha (PL/PN/AD) sabiex jinfurmawni jekk kellhom tnaqqis fil-ħlas tagħhom bejn Lulju u Diċembru 2016.

Minn hemm bdejt sensiela ta’ diskussjonijiet malawtoritajiet konċernati fejn għamiltha ċara li dan mhux aċċettabbli. Bil-perseveranza, bl-insistenza u fuq kollox bissens komun, illum wasalna biex il-kunsilliera se jieħdu dak li hu tagħhom bi dritt.

Fost l-argumenti prinċipali li wasslu għal dan hemm li l-kunsilliera ma jiħdux onorarja bħalma hu l-każ tal-Membri Parlamentari u s-Sindki. Jieħu allowance sabiex tagħmel tajjeb għallispejjeż li huma jagħmlu. Ċertament, il-fatt li kunsillier ikun skużat minn seduta jew oħra tal-Kunsill, ma jfissirx li ma jkunx ħadem tul ix-xahar ta’ bejn seduta u oħra. Argument ieħor hu li jekk se norbtu l-allowance biss mall-attendenza, allura qed ninkoraġġixxu lil dawk il-kunsilliera li ma jagħmlu xejn tul il-leġislatura kollha għajr li jattendu seduta darba fix-xahar. L-aħħar argument kien li ma jistax idDipartiment joħrog direttiva

li d-deċiżjoni tagħha tkun retroattiva bħalma kien dan il-każ. Id-Dipartiment ħareġ iċ-ċirkolari lejn l-aħħar tassena meta kien qed jagħmel referenza għall-perjodu li jmur lura minn Lulju 2016.

Il-Ministru kkonċernat fehem dawn l-argumenti u ħa deċiżjoni li jirrimedja kif jidher f ’memo 06/2017 fejn fost ħwejjeġ oħra tgħid: Irrid nirringrazzja lillMinistru Owen Bonnici li dejjem kien disponibbli biex jisma’ u eventwalment ħa l-miżuri kollha neċessarji biex dan isir.

L-Onor. Stefan Buontempo, Segretarju Parlamentari responsabbli għall-Gvern Lokali, ħass il-ħtieġa li tinħareġ din il-kjarifika fir-rigward tal-allowance tal-Kunsillieri.

Kjarifika 2.1 Artikolu 32 (2) tal-Att dwar il-Kunsilli Lokali (Kap 363) jipprovdi kif ġej: “32. (2) Il-Ministru jista’, permezz ta’ regolamenti, jistabbilixxi l-allowance li l-kunsilli jistgħu jħallsu lillkunsilliera, liema allowance għandha tkun proporzjonata man-numru tal-laqgħat li kunsillier ikun attenda f ’xi sena kalendarja: Iżda dik l-allowance ma għandhiex tkun meqjusa bħala dħul għall-finijiet tal-Att dwar isSigurtà Soċjali (Kap. 318): Iżda wkoll ma jista’ jsir l-ebda pagament mill-Kunsill għal rimborż ta’ spejjeż magħmula.”

Meta saret din l-emenda flAtt dwar il-Kunsilli Lokali fl-emendi li kienu daħlu wara l-proċess tar-Riforma filGvern Lokali fl-2009, kien ġie dikjarat b’mod ċar li din id-dispożizzjoni daħlet fil-liġi biex tissostitwixxi l-fakultà li kunsilliera jitolbu rifużjoni għall-ħlasijiet magħmula fuq xogħol tal-Kunsill Lokali.

L-imsemmija dispożizzjoni, għalhekk, kellha l-iskop li tagħmel tajjeb għall-ispejjeż li kunsilliera jkollhom fil-qadi tad-dmirijiet tagħhom, inkluż spejjeż ta’ telefonati, trasport u spejjeż oħra.

L-interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni qed toħloq tħassib fil-każijiet fejn kunsilliera li ma jattendux laqgħat għal raġunijiet validi, qed ikollhom tnaqqis millallowance. L-interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni hi waħda fejn anke f ’dawk ilkażijiet fejn kunsillier ma jattendix għal xi laqgħa minħabba xi raġuni valida, bħal mard jew safar, it-tali assenza taffettwa l-allowance ta’ dak il-kunsillier.

Ta’ min isemmi wkoll li minħabba l-fatt li l-ħlas

tal-allowance isir darbtejn f ’sena, fl-aħħar ta’ Ġunju u fl-aħħar ta’ Diċembru, ilproporzjon hu meħud fuq in-numru ta’ laqgħat li jkunu seħħu fuq perjodu ta’ sitt xhur fejn, pereżempju, jekk kunsillier ma jattendix għal żewġ laqgħat minn sitta li jkunu saru f ’dak il-perjodu, dan ikun magħdud assenti għal terz tal-laqgħat (jiġifieri 33.3%) filwaqt li, jekk dan ma jattendix għal żewġ laqgħat minn għaxra, dan ifisser li jkun assenti għal 1/5 (20%).”

Dak li qed tgħid il-memo 06/2017 huwa preċiżament l-istess argumenti li ġibt jien meta bdejt noġġezzjona għal dan it-tnaqqis. Ħasra li dawn ir-raġunijiet validi ma ġewx meqjusa qabel ma nħarġet iddirettiva lura f ’Novembru li għadda sabiex il-kunsilliera jitħallsu biss għas-seduti li attendew.

Il-memo tagħlaq billi tgħid: “Qed jiġi kjarifikat li jekk kunsillier ma jattendix għal raġunijiet ta’ safar, mard li jkun attestat b’ċertifikat talmard jew għal raġuni oħra li dwarha l-kunsillier ikun kiteb lis-Segretarju Eżekuttiv tal-Kunsill Lokali u tkun ġiet maqbula bħala raġuni valida mill-Kunsill Lokali, dan in-nuqqas ta’ attendenza m’għandux ikun ikkunsidrat għal skop ta’ tnaqqis millimsemmija allowance.

Naturalment, kif mitlub billiġi, is-Segretarju Eżekuttiv għandu jġib għall-attenzjoni tal-Kunsill Lokali l-ittri ta’ apoloġija fl-Aġenda talKunsill Lokali.”

Dan ifisser li l-kunsillier għandu l-obbligu li jinforma lis-Segretarju Eżekuttiv rispettiv tiegħu jekk kemmil darba ma jkunx jista’ jattendi xi seduta tal-Kunsill.

Is-Segretarju jġib din ilkorrispondenza fis-seduta tal-Kunsill u l-kunsilliera preżenti jiddeċiedu jekk din ir-raġuni mogħtija hix valida biżżejjed sabiex dak it-tali kunsillier ikun skużat.

F’din l-eventwalità ma jsir l-ebda tnaqqis mill-allowance tiegħu.

Dan se jkun qed japplika wkoll għall-perjodu bejn Lulju u Diċembru 2016, fejn dawk il-kunsilliera li infurmaw li u taw raġuni valida għaliex ma jistgħux jattendu, għandhom jingħataw lura l-flus li tnaqqsulhom fil-pagament li sar fl-aħħar ta’ Diċembru 2016.

Irrid nagħlaq billi nirringrazzja lil Ministru Owen Bonnici li dejjem kien dispost jisma’ u jifhem l-argumenti tagħna sabiex wasal biex ħa din id-deċiżjoni.

X’WETTAQ IL-GVERN… SENA ILU Informazzjoni miġbura minn EMANUEL CUSCHIERI

06.02

Ġie inawgurat l-ewwel ċentru għall-anzjanità attiva fix-Xewkija, Għawdex.

07.02 Saru xogħlijiet ta’ tiswija fuq 941 post residenzjali.

08.02

Ġew installati 18-il lift ġdid f ’numru ta’ oqsma ta’ djar.

09.02 Ġiet imnedija konsultazzjoni pubblika dwar ilkwistjoni tal-junk mail.

10.02

Il-Foss tal-Birgu reġa’ ħa r-ruħ wara snin ta’ telqa.

11.02 Beda x-xogħol li se jibdel wiċċ ilPjazza ta’ Raħal Ġdid.

12.02

Id-dejn nazzjonali naqas b’4.5%.

24

12.02.2017

kullhadd.com

“JISIMNI ANASTASIA…”

MARY ISTORJA CHETCUTI MILL-

Fil-lejl tas-27 ta’ Frar 1920, pulizija li kien qed jagħmel irronda tiegħu ħdejn il-pont ta’ Bendlerbrucke fuq Landwehr Kanal ġewwa Berlin, tefa’ ħarstu fuq mara żagħżugħa li deherlu kienet qed tixxabbat iżżejjed biex tħares lejn l-ilma.

Fid-daqqa u l-ħin intebaħ x’kienet sa tagħmel u ġera għal fuqha biex iwaqqafha milli taqbeż għal isfel.

L-uffiċjal talabha isimha u l-indirizz imma ma wiġbitux.

Meta ma seta’ jieħu l-ebda informazzjoni mingħandha, ma kellux għażla oħra għajr li jeskortaha lejn l-eqreb sptar fejn baqgħet tħares ċassa lejn kulħadd bla ma tlissen kelma.

Meta raw hekk, l-awtoritajiet tal-isptar ittrasferewha flistituzzjoni psikjatrika ta’ Dalldorf taħt l-isem ta’ Fraulein Unbekannt (Sinjorina mhux Magħrufa) fejn damet maqfula sentejn.

Ftit li xejn kienet tikkomunika u xi infermiera nnutaw li kienet titkellem Ġermaniż b’aċċent Russu. Kien innutat ukoll li din il-mara kellha marki ta’ feriti qodma f ’rasha u f ’partijiet oħra ta’ ġisimha.

Min kienet din iż-żagħżugħa?

X’kien il-passat tagħha?

Fl-1922, Clara Peuthert pazjenta fl-istess sptar psikjatriku, sqarret li dil-mara mhux magħrufa ma kienet ħadd ħlief bint il-Kżar Nikolai tar-Russja li kien inqatel fl1918 flimkien ma’ familtu u

xi qaddejja mir-rivoluzzjonarji Bolxevisti.

Din l-istqarrija bdiet tinfirex u l-Barunessa Sophie Buxhoeveden, eks damiġella tal-kżarina li kienet ħarbet mir-Russja, stqarret meta ratha li: “Hija qasira wisq biex tkun Tatiana.”

Ftit ġranet wara l-mara mhux magħrufa tenniet li: “Jiena qatt m’għidt li kont Tatiana. Jisimni Anastasia…liżgħar bint ta’ Kżar Nikolai Romanov,” u ftit ftit bdiet ħierġa l-istorja tagħha.

Irrakkuntat dwar x’ġara f ’dak il-lejl fatali fid-Dar ta’ Ipatiev ġewwa l-belt Siberjana ta’ Ekaterinburg fejn kienu ilhom jinżammu xhur sħaħ priġunieri tal-awtoritajiet rivoluzzjonarji.

Qalet li qajmuhom f ’nofs ta’ lejl u daħħluhom f ’kamra b’saqaf baxx fil-kantina u f ’salt issuldati fetħu n-nar fuqhom.

Hi qalgħet daqqa f ’rasha biċċipp ta’ xkubetta waqt li kienet feruta mal-art u ntilfet minn sensiha. Li ma kienx għal suldat Bolxevista kunjomu Tchaikovsky, li tħassarha u waqt dak il-pandemonju kollu ħadha u ħbieha f ’għorfa filforesta, kienet tispiċċa ħażin bħall-kumplament tal-familja tagħha.

Minn hemm ħarbu għarRumanija u biex tirringrazzjah talli salvaha, iżżewġitu u kellhom tarbija. Wara ddeċidiet li riedet tiltaqa’ ma’

zijitha, il-Prinċipessa Irina ta’ Hesse ġewwa l-Ġermanja.

Kien għalhekk li f ’dak illejl fi Frar instabet fuq pont ġewwa Berlin iddisprata u determinata li ttemm ħajjitha.

L-istorja ta’ Anna (fil-qosor għal Anastasia) Tchaikovsky, kif bdiet issejjaħ lilha nnifisha, ħolqot sensazzjoni kbira fost mijiet ta’ refuġjati Russi fl-Ewropa u fl-Istati Uniti tal-Amerka. Membri tal-aristokrazija Russa li kien irnexxielhom jaħarbu l-qilla tal-kotra fir-rivoluzzjoni tal1917, kellhom ħerqa kbira sabiex jarawha, jkellmuha u jemmnu fiha; ħafna minnhom kienu qed ifittxu dik ittibna biex jibqgħu fil-wiċċ għax ma setgħux iniżżluha li r-Russja Imperjali kienet ħaġa tal-passat.

Mill-banda l-oħra kienu ħafna li ma kinux konvinti minnha u mill-ħrafa li rrakkuntat. Kienu ħafna d-drabi meta Anna ma rnexxilhiex tagħraf membri tal-familja Romanov u eks qaddejja tal-palazz imperjali Russu. Barra minn hekk ma kellhiex ħjiel tal-ilsien Russu u qajla t’ilsna oħra li kienu normalment mgħallma lit-tfal tal-imperatur Nikolai. Ħu l-kzarina maqtula, il-Gran Duka Ernst ta’ Hesse, ma niżlitlux sa griżmejh dil-biċċa xogħol u qabbad investigatur privat biex iqalleb u jfittex filpassat ta’ Anna Tchaikovsky; liema tfittxija tat riżultati totalment kuntrarji għal dak li qalet Anna.

L-isem proprju ta’ dilmara kien fil-fatt Franziska Schanzkovska, Polakka li filGwerra l-Kbira kienet taħdem ġo fabbrika tal-munizzjoni.

Kienet għarusa suldat li miet

fuq front tal-ġlied u kien għalhekk li abortiet tqala bikrija. Ftit wara korriet ġravi fuq il-post tax-xogħol meta żelqitilha hand grenade minn idha u splodiet; f ’dak l-inċident rat ħaddiem ħdejha jmut quddiem għajnejha.

Wara dal-inċident għaddiet minn dipressjoni kbira u f ’Settembru 1916 iddaħħlet fl-ewwel minn sensiela ta’ sptarijiet mentali tul ħajjitha; fil-bidu tal-1920, il-familja ta’ Franziska rrappurtawha nieqsa minn darha f ’Berlin.

B’din l-informazzjoni f ’idejh, il-Gran Duka ta’ Hesse ikkontestaha bis-saħħa kollha u ddikjaraha giddieba u impostura.

Fl-1938, Anna Tchaikovsky bdiet proċeduri legali f ’qorti Ġermaniża sabiex tieħu sehma mill-ġid li l-kżar kellu akkumulat f ’banek barra r-Russja. Membri tal-familja Romanov fl-Ewropa kienu diġà qasmu bejniethom ilftit flus li nstabu f ’kontijiet bankarji u għaldaqstant hi bdiet tisħaq li ġiet imċaħħda mill-wirt ta’ missierha.

Tressqu xhieda favur u kontra dak li kienet qed issostni Anna u saru appelli kontra appelli f ’dik li baqgħet tissemma bħala l-itwal kawża fil-qrati Ġermaniżi. Fl-1970, il-qorti kkonkludiet li Anna Tchaikovsky, li sa dan iż-żmien kienet qed tgħix l-Istati Uniti bħala Anna Anderson, ma tatx prova tal-identità aristokratika tagħha. Mill-banda l-oħra ma kienet inġiebet l-ebda prova konkreta li tgiddibha.

Anna Anderson (Tchaikovsky) kompliet tgħix il-kumplament ta’ ħajjitha flistat ta’ Virginia ma’ żewġha

Jack Manahan, Professur talIstorja li żżewwiġha biex ma tiġix deportata lura lejn ilĠermanja, u fl-eċċentriċità tiegħu kien iħobb juża l-espressjoni li “l-Kżar tarRussja kien il-kunjatu tiegħu”.

Mietet fl-1984 u baqgħet salaħħar nifs ta’ ħajjitha tisħaq li kienet bint il-Kzar Nikolai Romanov. Mal-waqgħa talblokk Sovjetiku fl-1991, saru skavi arkeoloġiċi fil-foresta Siberjana fejn kienu diġà jeżistu provi ta’ fejn indifnet il-familja imperjali Russa.

Inqalgħu minn ġot-tajn l-iskeletri ta’ ħamsa misseba’ membri tal-familja Romanov; l-iżgħar ulied, Anastasia u Alexei ma nstabux. L-ispekulazzjonijiet ma waqfux u l-midja internazzjonali reġgħet qajmet il-kwistjoni ta’ Anna Anderson u reġgħet feġġet it-tama li l-Gran Dukessa Anastasia Romanov kienet tassew ħelsitha mill-massakru tal-1918.

Sadanittant l-iskavi komplew sakemm fl-2007 ittellgħu żewġ skeletri minn ġo ħofra tajn viċin ħafna ta’ dik fejn kienu nstabu parti kbira tal-familja imperjali. Eżamijiet forensiċi b’metodi mill-aktar moderni flimkien ma’ DNA imqabbel ma’ qraba ħajjin tal-familja Romanov ikkonkludew li kienet instabet il-familja kollha ta’ Kżar Nikolai kif ukoll il-qaddejja li kienu nqatlu magħhom.

Meta twettaq l-istess eżami fuq troffa xagħar ta’ Anna Anderson ir-riżultat ħareġ negattiv. Id-DNA tagħha qabel perfettament ma’ ta’ Karl Maucher, neputi tal-Polakka Franziska Schanzkowska.

25

12.02.2017

kullhadd.com

REĠGĦET BDIET TIMXI WARA ĦAFNA SNIN FUQ SIĠĠU TAR-ROTI Kitba ta’ RAMONA PORTELLI Lill-personalità tal-lum ili nafha ħafna snin, għall-fatt li kienet studenta fil-klassi miegħi meta konna nattendu s-sekondarja. Minn dejjem kont nammiraha, għax kienet u għadha persuna brillanti, intelliġenti ħafna u fuq kollox persuna li ma taqta’ qalbha minn xejn. Qed nirreferi għal Jeanesse Abela.

Għandha 40 sena, toqgħod l-Imsida, u taħdem bħala skrivana.

Il-passatempi tagħha huma s-safar, il-ħruġ ma’ sħabha, tisma’ l-mużika, l-avventuri, tuża l-Facebook u l-gadgets, l-għawm u tieħu sehem f ’xi feature jew drama.

Bħala karattru hija persuna ferriħija, determinata, rasha iebsa, tħobb lil kulħadd u kif ħafna jgħidulha ftit crazy għal praspar li tagħmel.

Jeanesse mit-twelid bdiet tbati mill-kundizzjoni ta’ cerebral palsy, u għal dawn l-aħħar 14-il sena kienet tuża siġġu tar-roti. Ħajjitha addattata għal li dik ir-realtà.

Fil-fatt anke tagħti kuraġġ lil ħaddieħor. Ħallejt f ’idejha sabiex telabora dwar dan ilfatt. “Snin ilu kelli intervent ta’ slipped disc f ’għonqi u ’l ftit indipendenza li kelli kont tliftha. Ma kinetx sitwazzjoni faċli li taċċettaha malajr għax tkun trid tiddependi min-nies u ma jkollokx privatezza.

Però maż-żmien ikollok tidra s-sitwazzjoni ta’ li hi u taddatta ruħek. Billi tkun ġo siġġu tar-roti, xorta tista’ tagħmel affarijiet mod ieħor.

Qatt m’għandek taqta’ qalbek u ftakar f ’dawk li huma agħar minnek,” bdiet tgħidli determinata Jeanesse.

L-operazzjoni d-determinazzjoni għenuha ħafna

u tagħha

Iżda fortunatament, u riċentament bdiet timxi wara 14-il sena fuq is-siġġu tar-roti. Dan grazzi għalloperazzjoni li għamlet taħt ilkirurgu Malti Ludvig Zrinzo.

Fil-fatt din l-operazzjoni għamiltha f ’Novembru 2016.

“Għall-ewwel ma kinitx faċli u kont qisni qtajt qalbi għax kont inkun muġugħa ħafna.

Imma darba minnhom fettilli nipprova nimxi u rnexxieli nagħmel ftit passi u bqajt għaddejja. Għalija kien ta’ sodisfazzjon kbir għax l-għan tiegħi kien li nimxi u qisni rbaħt lotterija bil-ferħ,” qaltli bi tbissima.

Il-fiżjoterapista tagħha stess kienet infurmatha b’din l-operazzjoni. L-operazzjoni damet sejra sitt sigħat u mhux

kulħadd jista’ jagħmilha. Filfatt kien Dr. Zrinzo li ddeċieda jekk Jeanesse kinitx eliġibbli jew le, li fil-każ tagħha fil-fatt kienet eliġibbli.

Kompliet tgħidli li fuqha intuża metodu msejjaħ Deep Brain Stimulation. Fi kliemha stess Deep Brain Stimulation hija operazzjoni fir-ras, jagħmlulek qisu wire li jissejjaħ electrodes li minnu jgħaddi għal fuq sidrek li jiġi imqabbad mal-pacemaker.

Dan il-metodu għenha timxi, kif ukoll il-fatt li daħħlet f ’rasha li trid timxi, jiġifieri d-determinazzjoni tagħha stess għenet ukoll.

Fil-fatt Jeanesse hija magħrufa bħala persuna persistenti – dak

l-għan tiegħi wara l-operazzjoni kien li nimxi, allura għamilt kuraġġ u rnexxieli

li ddaħħal f ’rasha trid tagħmlu.

Provi ta’ dan huma meta għamlet l-abseiling, il-wall climbing, iż-zip line, telgħet fuq water dinghy bi speed boat, rikbet jet ski, għamlet sand sailing u iktar.

Kurżità dwar Jeanesse hija li temmen ħafna bil-Facebook u fil-fatt tużah ta’ spiss. Mhux l-ewwel darba li tħobb titfa’ d-dettalji ta’ kull pass li tkun qed tagħmel u apparti minn hekk tikteb ħafna kliem ta’ inkoraġġiment għal ħaddiehor.

“Facebook għalija huwa mezz ta’ komunikazzjoni li nkun nista’ nesprimi ruħi biex persuni bħali, il-pubbliku jagħraf minn xiex jgħaddu ta’ kuljum u xorta jibqgħu għaddejjin b’kuraġġ fejn ħadd

minnhom m’għandu jaqta’ qalbu,” saħqet Jeanesse.

Bl-uġigħ li kien ikollha, lanqas qatt ma bassret li ser terġa’ timxi Jeanesse kompliet tgħidli li lanqas qatt ma kienet temmen li terġa’ tiġi timxi wara dawn is-snin kollha. Dan għaliex kienet tkun muġugħa li kważi qatgħet qalbha minn kollox. “Imma mbagħad kif għedt qabel, l-għan tiegħi wara l-operazzjoni kien li nimxi, allura għamilt kuraġġ u rnexxieli. Tista’ timmaġina, kont ferħana ħafna u kien ta’ sodisfazzjon għalija li ser nerga’ niġi ftit indipendenti bħalma kont qabel.”

B’wiċċha minn quddiem u b’kuraġġ għal ħaddiehor, Jeanesse hija waħda minn dawk li d-diżabilità tagħha dawritha f ’abbiltà. Fi kliemha stess fil-fatt sostniet li xejn mhu impossibbli. “Li tixtieq tagħmel f ’ħajtek għamlu - temmen u toħlom u tagħmilha”.

Mhux hekk biss, iżda Jeanesse hija l-fundatur tal-grupp LAND (Living Ability not Disability).

L-għanijiet ewlenin talLAND huma l-edukazzjoni, l-indipendenza u fuq kollox is-soċjalizzazzjoni ta’ persuni b’diżabilità fiżika għal soċjetà iktar inklussiva. Dan hu l-uniku grupp f ’pajjiżna li jilqa’ fi ħdanu żgħażagħ b’kull tip ta’ diżabilità fiżika u żgħażagħ li m’għandhomx diżabilità li flimkien iqattgħu ħin ta’ divertiment, ħbiberija u fl-istess ħin qed iderru lissoċjetà taċċetta l-fatt li persuni b’diżabilità għandhom kull dritt jgħixu l-ħajja żagħżugħa bħal żgħażagħ oħra.

Finalment biddeterminazzjoni tagħha, Jeanesse xtaqet tgħaddi messaġġ lill-qarrejja kollha, “Ħadd m’għandu jaqta’ qalbu fil-ħajja, la nista’ jien, jista’ kulħadd,” temmet tgħid Jeanesse.

26

12.02.2017

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ xampù u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, il-Marsa, MRS3000 Isem: Indirizz:

P.SCICLUNA - Iż-Żurrieq

TISLIBA 161 Mimdudin:

Bi 3 Numri 099 426 480 550 594 732 777 792 893 967 975 B’4 Numri 0122 0153 0183 0785 1084 1198 1244

1286 1637 1919 1934 2004 2028 2042 2096 2461 2772 2929 3353 3768 3826 5212 5291 6682 6713 6953 7645 7869

8068 8139 8284 8481 8736 8850 9260 9393 9433 9691 9763 9915

41241 41907 42613 47567 58783 78565 79007 80396 91081 93953 97592 98146

B’5 Numri 03196 09876 13002 17886 30160 36338 40137

B’6 Numri 023859 177404 492634 612366 643660 820482 918828

929276 B’7 Numri 0715128 4440609

B’10 Numri 1004748117 8833160516

IR-RIŻULTAT TAL-ĦADD LI GĦADDA

1.

4.

7,20.

9.

10.

12.

16.

18.

19.

20.

21.

23.

24.

Kompli l-qawl: Bħal tal-ewwel la ...... u lanqas tħawwel (5) Fih raġel (4) Storbju (7) L-ogħla fil-ġisem (3) Ikkanċella (6) Film klassiku (3,3) Ex mexxej Ċiniż (3) Eric Ebejer (1,1) Ara 6 Ara 7 Ara 2 Ara 11 Kontra sbuħija (5)

Weqfin: 1.

Tidfen (6) 2,21M. Saċerdot (6) 3,17. Dan żgur ma rebaħx

(6) 5,21W. Ħadha d-dar (6) 6,19. Kliem ta’ kanzunetta

(6) 8.

Qawwejtek (9) 11,23. Għamel fil-melħ (6) 12,22. Ħafna (5) 13.

Mhux misjur (3) 14.

Periklu? (6) 15.

Festa? (6) 17.

Ara 3 21.

Ara 5 22.

Ara 12 wieqfa

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.Lilek, 4.Ħalq, 7,21 mimduda.

Armat, 10.Nadura, 12.Kappar, 16.Sib, 18,21 wieqfa. Rumba, 19.Età, 20.Serqa, 24.Tqala

1.Lanġas, 2,17.Lelina, 3,9.

Kannol, 5.AAU, 6,11.Qraba, 8.Rappurtat, 12,23.Kbarat, 13,15.Preparata, 14.Realtà, 22.Tua

27

12.02.2017

kullhadd.com

AVVIŻI KLASSIFIKATI

AFFARIJIET GĦALL-BEJGĦ

Għandna varjetà kbira ta’ arloġġi bħal Tissot, Citizen, Casio, Michael Kors, Fossil, Esprit, Festina u Q&Q. Issibilna wkoll arloġġi ta’ malħajt, żveljarini u selezzjoni ta’ cuckoo clocks mill-Black Forest.

Noffru servizzi rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arloġġ kif ukoll nibdlu batteriji, ċineg, naqtgħu kull forma ta’ ħġieġa, eċċ. Għal dawk l-arloġġi tajbin għallilma, noffru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew għalih. Nispeċjalizzaw ukoll fuq tiswija ta’ grandfather clocks u kull tip ta’ arloġġ. Ittiswija hija bil-garanzija.

Għal aktar informazzjoni żur is-sit: www.expresswatchrepairs. com jew irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, ilMosta. Ċempel 2141 7235.

Daihatsu Terios (ġdida mingħand l-aġent lokali) 1.3 petrol (2004), 30,000 mil, sid wieħed. Kundizzjoni eċċellenti, prezz €8,500 negozzjabbli. Ċempel 9942 3698.

XOGĦOL U MANUTENZJONI

Ser ikun hemm ukoll ħin allokat għal diskussjoni li tittratta l-Festa tal-Madonna tal-Ġilju 2017 kif ukoll ilproġetti varji li s-Soċjetà qiegħda tagħmel fil-preżent, fosthom ir-rikostruzzjoni talkażin. Is-soċi u l-partitarji tasSoċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju huma mħeġġa jattendu bi ħġarhom għal din il-laqgħa importanti u jagħtu l-opinjonijiet tagħhom dwar dak kollu li se jiġi diskuss.

Aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiċċjali tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju.com.

Il-Junior Club fi ħdan isSoċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba ser jorganizza l-Festin annwali talKarnival għat-tfal kollha talImqabba u l-ħbieb tagħhom, nhar it-Tnejn 27 ta’ Frar 2017 fl-10:00am, ġewwa l-Każin tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju li jinsab fil-Pjazza ewlenija tal-Imqabba. Waqt din l-attività ser jiġi servut ikel u xorb u ser ikun hemm ħafna logħob u divertiment ieħor. It-tfal kollha huma mħeġġa jiġu lebsin bil-kostum tal-Karnival.

Bookings isiru fuq 79460156 u aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju.com.

Għal kull tip ta’ kisi bil-ġibs, ramel u siment, graffiato, żebgħa, xogħol fuq l-antik, xogħol fuq il-pond, madum, Talent Depiro se ttella’ membrane, katusi u gypsum l-kummiedja fi tliet atti boards ċempel fuq 7928 5444. bl-isem ta’ “Kulħadd ma’ tiegħu”. Naraw kif is-sur Varjetà ta’ ħwat, ħoroż, kanali Albert jibda jinnamra ma’ tal-ilma, ċangatura qadima tfajla grazzjuża iżda tinqala’ kbira għaliex jew ġdida, kantun qadim, problema lavur ta’ kull tip. Ċempel lil missierha jkun irid jiltaqa’ ma’ Jason fuq in-numru 2143 omm Albert imma din tkun imsiefra. Tasal ukoll iz-zija 2352 jew 9947 7167.

Lucija li tkompli tħawwad isPROPJETÀ GĦALL-KIRI sitwazzjoni. U min se jgħin lis-sur Albert jipprova joħroġ Ħanut għall-Kiri fi Triq il- minn din il-bawxata? Tgħid Mintba Marsascala 60ft x Manwel jirnexxilu l-iskop ta’ 60ft. Għandu bitħa wara u moħħu? U s-seftura? Tgħid terrazzin. Kien Mini Market u fuq tlieta toqgħod il-borma? jista’ jintuża għal kull business Taħt id-direzzjoni ta’ Joe ieħor bħal Hair Dressing, Azzopardi, din il-kummiedja Beauty Salon, Pharmacy se tittella’ mit-Talent Depiro u kull tip ta’ negozju. Bla nhar is-Sibt 18 ta’ Frar fisRigal. Kera €12 kuljum. 7.30pm u l-Ħadd 19 ta’ Frar Ċempel 21674228, 99492356, fis-6.00pm, fl-Auditorium 79674228. ta’ Sant’Agata fir-Rabat.

Il-biljetti tad-dħul jiswew €5.00 biss, u l-parking huwa AVVIŻI KULTURALI pprovdut bla ħlas maġenb isIl-Kumitat Amministrattiv sala. Min irid jibbukkja jista’ fi ħdan is-Soċjetà Mużikali jċempel fuq 21456340 jew Madonna tal-Ġilju tal- 21454530, jew jibgħat email Imqabba ser jorganizza fuq gowi@onvol.net u jiżgura s-Seduta Ġenerali Annwali ruħu minn postijiet tajba fltiegħu nhar il-Ħadd 12 ta’ auditorium. Narawkom.

Frar 2017 ġewwa l-Każin Filarmonika tas-Soċjetà li jinsab fil-pjazza L-Orkestra taħt idewlenija tal-Imqabba, mill- Nazzjonali 10:00am ’il quddiem. Is- direzzjoni ta’ Alan Chircop, mill-Kor seduta ser tkun tikkonsisti akkumpanjata minn rapporti amministrattivi Amadeus se tkun qed u finanzjarji mħejjija mid- tirrappreżenta xi wħud milldiversi fergħat tas-Socjetà. akbar suċċessi tal-Beatles

b’kollaborazzjoni malFondazzjoni Qalb it-Tfal ‘Symphonic Beatles’. Post: Dar il-Mediterran (MCC),

Valletta. Dati: 17 jew 18 ta’ Frar mis-7.30 ’il quddiem.

Biljetti jistgħu jinxtraw minn www.booking.mcc.com.mt

28

12.02.2017

kullhadd.com

L-AQWA INVESTIMENT F’ULIEDNA EDITORJAL

Dawn huma l-inizjattivi li għandhom ikomplu jagħmlu differenza fil-ġlieda b’suċċess li qed jagħmel il-Gvern kontra ċ-ċaħda li ċerti familji nqabdu fiha tul is-snin

Fl-aħħar ġimgħat it-tfal li qegħdin fir-raba’ sena taliskejjel primarji irċevew u bdew jużaw it-tablet li kien imwiegħed bħala parti mill-proġett One Tablet per Child.

Proġett imwiegħed millGvern qabel l-elezzjoni ġenerali u li issa beda jieħu l-ħajja u jsir realtà. Iż-żmien li għadda bejn il-bidu talamministrazzjoni u issa li l-istudenti għandhom it-tablet f’idejhom kien żmien fejn saru t-tħejjijiet meħtieġa. Kien hemm ilbżonn tal-analiżi, ix-xiri u t-taħriġ ta’ dawk involuti, bil-proġett beda bħala wieħed pilota, biex hemm inkitbu rapporti u ġew mitkellma dawk involuti biex l-esperjenza aħħarija tkun tassew waħda li tagħti r-riżultat mixtieq.

Jekk kien hemm proġett li kien wieħed maħsub huwa dan. Issa, jista’ jkun hemm min jgħidlek x’seta’ sar iktar, però bħal f’kull ħaġa oħra jasal il-mument tad-deċiżjoni. Jidher ċar li d-deċiżjonijiet li ttieħdu kienu tajbin.

Illum, il-ġenituri qed jikkummentaw mhux biss

dwar kemm it-tfal ingħataw tablet ta’ kwalità komplut b’kollox iżda wkoll kemm min fassal il-programm kien jaf x’qiegħed jagħmel.

Dan minħabba l-għażla ta’ apps li hemm installati jew li jistgħu jitniżżlu u r-restrizzjonijiet ta’ x’jistgħu jew x’ma jistgħux jagħmlu l-istudenti.

Naturalment, issa se jiddependi ħafna wkoll millħeġġa li se juru l-għalliema biex jużaw din l-għodda ġdida. Ħeġġa li mill-ewwel indikazzjonijiet li għandna tinsab hemm anke għaliex l-edukaturi nfushom jieħdu gost jaraw lill-istudenti tagħhom jieħdu pjaċir u jinteressaw ruħhom iktar minn qatt qabel.

Bħal ħafna proġetti oħra ta’ dan il-Gvern, dan il-proġett m’għandux effett wieħed.

Qabel xejn huwa proġett li jara li t-teknoloġija tallum tkun iktar imħaddma mit-tfal u li jsiru familjari magħha mill-iskejjel. Iżda, nemmnu li dan hu proġett li għandu wkoll effett filġlieda kontra l-faqar. Għax bla ebda diskriminazzjoni, l-istudenti kollha firraba’ sena tal-primarja

qegħdin esposti għal din it-teknoloġija. M’hemmx eċċezzjonijiet. Għalhekk, il-familji kollha, hu x’inhu d-dħul jew għandhom x’għandhom riżorsi, qegħdin jingħataw l-istess opportunitajiet.

Dawn huma l-inizjattivi li għandhom ikomplu jagħmlu differenza filġlieda b’suċċess li qed jagħmel il-Gvern kontra ċ-ċaħda li ċerti familji nqabdu fiha tul is-snin.

U f’dan kollu t-tablet mhux l-unika ħaġa. Żgur li se jgħin ħafna iktar littfal ikomplu t-tagħlim u jintegraw iżjed fid-dinja tax-xogħol u fis-soċjetà, ir-riforma proposta għallivell sekondarju tal-iskejjel tagħhna. My Journey li tnediet is-sena li għaddiet u li bħalissa għaddejja konsultazzjoni kbira dwarha għandha żżid ittaħriġ vokazzjonali. Hija riforma li tapprezza u tifhem li min imur għal taħriġ vokazzjonali wkoll għandu quddiemu karrieri sbieħ u li jrendu. Karrieri li forsi fl-imgħoddi l-istudenti tagħna kienu mċaħħda minnhom anke

bl-għeluq tal-iskejjel tassnajja sforz l-elitiżmu ta’ wħud. Nifhmu li riforma bħal din tieħu l-ħin u għalhekk naprezzaw ħafna l-fatt li d-dokument My Journey jitkellem ukoll dwar l-implimentazzjoni bir-reqqa u b’mod studjat.

Iżda, hawn diversi familji li għandhom l-ulied u li qed jistennew dawn il-bidliet b’urġenza kbira. Għax jafu li permezz tagħhom jistgħu jsalvaw is-suċċess edukattiv tat-tfal tagħhom.

B’hekk filwaqt li l-Ministeru jagħmel sew li kull pass jagħmlu b’mod meqjus u jinvolvi fit-tfassil tiegħu lil dawk li se jintlaqtu l-iktar – l-edukaturi u l-istudenti – nappellaw ukoll li dak li jista’ jsir illum ma jsirx għada. Għax pajjiżna ilu żmien jibki għal din il-bidla.

Bidla li hija ħolqa oħra fir-riformi li qed isiru, anke jekk b’mod kawt, fil-qasam edukattiv.

Settur fejn tagħmel kemm tagħmel se jibqa’ numru ta’ sfidi. Sfidi li għandhom jingħataw prijorità għaliex l-aqwa investiment li l-pajjiż jista’ jagħmel huwa f’uliedna.