www.kullhadd.com
NITKELLMU MAL-
GÓAQDA TAN-NAR SAN NIKOLA
Il-Óadd 22 ta’ Ìunju, 2014 Óar©a Nru 1,093
Ara pa©na 22
Prezz ›0.80
MALTA FOST L-AQWA
Rapport tal-Kummissjoni Ewropea po©©a lil Malta fost l-aqwa pajjiΩi flUnjoni Ewropea f’dawk li huma servizzi ta’ childcare centres. Dan ir-rapport juri li Malta qieg˙da f’vanta©© ma’ pajjiΩi Ewropej o˙ra g˙ax hija fost l-uniçi li toffri childcare b’xejn lil kul˙add, filwaqt li l-ma©©oranza tal-pajjiΩi fl-
NEGOZJATI LI ÓALLEW IL-FROTT
Unjoni Ewropea ja˙dmu b’sistema ta’ sussidji, u jing˙ata biss b’xejn lil perçentwal Ωg˙ir tal-pajjiΩ. Ara pa©na 2
KEJL DIFFERENTI
ID-DGÓAJSA TA’ PBO
Il-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin qal lil din ilgazzetta li l-International Institue of Justice and Rule of Law ori©inarjament kellu jsir fit-TuneΩija, iΩda l-pjan kien sfrattat wara l-inkwiet li nqala’ f’dan il-pajjiΩ. Il-Gvern Malti minnufih offra biex jospita dan l-isitut f’pajjiΩna fid-dawl tal-opportunitajiet li dan joffri. Madankollu, il-forum inkarigat m’aççettax mill-ewwel u kien hemm bΩonn negozjati intensivi biex il-forum qabel mal-viΩjoni tal-Gvern Malti.
Il-Ministeru g˙all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali lbiera˙ wera kif l-Ombudsman Joseph Said Pullicino qed jimxi b’kejl differenti mal-membri tal-korpi dixxiplinati li ji©u g˙andu bl-ilmenti. Fl2003 l-Ombudsman kien wie©eb bil-miktub lil persuna li g˙amlet ilment, fejn qalilha li huwa ma setax jinvestiga g˙aliex ma kinitx ressqet lilment tag˙ha quddiem il-Kmandant tal-Armata u l-President ta’ Malta. G˙al xi ra©uni, iΩda, lOmbudsman issa qed jg˙id mod ie˙or.
Waqt programm fuq ir-radju lbiera˙, Paul Borg Olivier iddeskriva lill-Partit Nazzjonalista wara t-telfa tal-elezzjoni ©enerali tal-2013 b˙ala “dg˙ajsa li nfaqg˙et mal-moll.” Din l-g˙aΩla ta’ kliem kienet wa˙da sfortunata, g˙aliex ir-referenza g˙ad-dg˙ajsa fakkret lil ˙afna f’avvenimenti li fihom kien involut Borg Olivier meta kien Segretarju Ìenerali, u li probabbli kkontribwew g˙at-telfa elettorali tal-PN.
Ara pa©na 3
Ara pa©na 5
Ara pa©na 2
Lokali
02 22.06.2014
MALTA FOST IL-FTIT LI JOFFRU SERVIZZ TA’ CHILDCARE B’XEJN Il-fatt li f’Malta jing˙ata childcare bla ˙las ipo©©i lil pajjiΩna fost l-iktar pajjiΩi fejn iç-childcare huwa aççessibli fl-Unjoni Ewropea. Dan jikkonferma lg˙aqal tal-Gvern preΩenti li jinvesti f’servizz ta’ child care b’xejn g˙al kul˙add. Din il-konferma ˙ar©et minn rapport tal-Kummissjoni Ewropea intitolat ‘Key Data on Early Childhood Education and Care in Europe’. Dan ir-rapport isemmi limportanza li anke min età Ωg˙ira t-tfal ikollhom ta˙ri© pjanat u adegwat g˙alihom u kif iç-childcare jista’ jtejjeb il ˙iliet li t-tfal ikollhom sa min età Ωg˙ira. Ir-rapport juri kif permezz ta’ childcare b’xejn Malta qeg˙da fost l-iktar pajjiΩi fuq quddiem f’dan il-qasam, speçjalment meta mqabbla ma’ pajjiΩi o˙rajn b˙all-Irlanda, ir-Renju
Unit u l-Lussemburgu li g˙andhom fost l-og˙la rati ta’ miΩati g˙aç-childcare. Parti minn roadmap g˙attkabbir ekonomiku Dan ir-rapport juri li Malta qeg˙da f’vanta©© fuq pajjiΩi Ewropej o˙ra, g˙ax hija fost luniçi li toffri childcare b’xejn lil kul˙add, fejn il-ma©©oranza tal-pajjiΩi fl-Unjoni Ewropea ja˙dmu b’sistema ta’ sussidji, u jing˙ata biss b’xejn lil perçentwal Ωg˙ir tal-popolazzjoni. Ir-rapport issemmi wkoll kif l-Gvern Malti qed jie˙u passi biex iç-çertifikazzjoni tal-istaff li ja˙dmu fiç-çentri ta-kindergarten jog˙la biex is-servizz ikun ta’ kwalità og˙la milli di©à hu, kif ukikk iktar professjonali. Meta l-Gvern nieda ç-childcare b’xejn minn April ta’ din
is-sena kien qed iwettaq weg˙da elettorali mistennija. Din l-inizjattiva kellha l-g˙an li tg˙in lill-©enituri, speçjalment l-ommijiet, jirritornaw lura fid-dinja tax-xog˙ol. Inizjattiva li kienet tag˙mel parti mir-roadmap g˙at-tkabbir ekonomiku, u li di©à qed i˙alli l-frott. L-inizjattiva ©iet estiΩa wkoll g˙al dawk il-©enituri li qed jistudjaw biex jiksbu l-˙iliet me˙tie©a g˙all-impjieg. Içchildcare b’xejn ma japplikawx g˙alih dawk il-©enituri li ja˙dmu full-time biss, iΩda anke dawk li ja˙dmu parttime. Malta g˙andha rata baxxa ta' nisa li ja˙dmu meta mqabbla ma’ pajjiΩi Ewropej. Il-politika tal-Gvern preΩenti tg˙in biex din is-sitwazzjoni tinbidel u ssehem tan-nisa fid-dinja taxxog˙ol jibda jin˙ass iktar.
Ritratt: DOI
DAQSHEKK MAGNI DAK IL-JOTT! TAÇ-ÇITAZZJONIJIET
“B˙ala gvern nemmnu li lgwardjani lokali g˙andhom jiddiversifikaw il-˙idma tag˙hom u mhux jispiççaw magni taç-çitazzjonijiet tattraffiku biss.” Kien dan il-messa©© ewlieni li g˙adda s-Segretarju Parlamentari responsabbli m i l l - G v e r n L okali Stefan Buontempo lbiera˙ filg˙odu waqt laqg˙a g˙all-kunsilliera Maltin u G˙awdxin kollha li ©iet o r g a n i zzata millAssoċjazzjoni Kunsilli Lokali. S o s t n a w koll li hemm bΩo n n g w a r d jani lokali li
jedukaw u gwardjani lokali li ja˙dmu favur il-˙arsien ambjentali fil-lokalitajiet tag˙na. Fost il-proposti li ser ikunu qed jitmexxew ’il quddiem hemm dik li l-gwardjani lokali jibdew jirregolaw isswieq fil-bera˙ sabiex b’hekk jitne˙˙a piΩ Ωejjed minn fuq il-kunsilli lokali. Buontempo tkellem ukoll fuq pro©ett ©did li qed ja˙dem fuqu s-segretarjat tieg˙u b’rabta ma’ sistema ta’ customer care bejn il-kunsilli lokali u l-entitajiet tal-gvern sabiex b’hekk il-gvernijiet
lokali tag˙na jsiru ferm aktar effiçjenti. Is-Segretarju Parlamentari elenka wkoll u˙ud missuççessi ta’ dan il-gvern fosthom id-dritt tal-vot g˙aΩΩg˙aΩag˙ ta’ 16-il sena u l˙atra tal-ambaxxaturi ta ΩΩg˙aΩag˙ fil-lokalitajiet kollha, Ωew© miΩuri li kienu jiffurmaw parti mill-programm elettorali tal-Partit Laburista. Buontempo sa˙aq li l-mira ewlenija ta' dan il-gvern hija dak li jkollna kunsilli lokali aktar effettivi u kunsilli lokali aktar viçin in-nies.
Ilbie r a ˙ l - e k s S e g r e t a r j u Ìen e r a l i tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier iddeskriva l-qag˙da tal-PN wara t-telfa elettorali tas-s e n a l - o ˙ r a b ˙ a l a dg˙ajsa li nfaqg˙et malmoll. IΩda mhux biss Borg Olivier naqas milli jg˙id li hu, b˙ala Segretarju Ìenerali, kellu wkoll idejh fuq ittmun , u g ˙ a l h e k k k i e n reponsabbli g˙al din iddg˙a j s a l i n f a q g ˙ e t © o l moll, iΩda qisu ried jiskolpa ru˙u meta qal li l-piΩ tattelfa ma ©arrewhx biss hu u Lawr e n c e G o n z i , u l i wa˙da mir-ra©unijiet g˙attelfa kienet li l-partit kien g˙ajjien. L-g˙aΩla ta’ kliem ta’ Borg Olivier kienet ukoll wa˙da sfortunata g˙aliex fakkret
lil ˙afna fl-‘avventuri’ li kkaratterizzaw iΩ-Ωmien ta’ Borg Olivier b˙ala Segretarju Ìenerali. Ma jistax wie˙ed jonqos li jsemmi l-kontroversja li kienet in˙olqot madwar il-vaganza ta’ Borg Olivier fuq jott lussuΩ ta’ kuntrattur mag˙ruf, li kien ˙a parti sostanzjali mill-kuntratt tal-BWSC. Imbag˙ad din il-vaganza ta’ Borg Olivier fakkret lil ˙afna f’vaganza o˙ra; vaganza li fiha Borg Olivier qag˙ad jitfa’ ritratti fuq Facebook biex jifta˙ar bilveduta ta’ Mont Blanc li kellu mill-kamra tieg˙u f’lukanda lussuΩa, fl-istess waqt li l-˙addiema tad-Dar Çentrali kienu qed jing˙ataw is-sensja jew jit˙allew bla paga.
ÓABTA F’ÓAL LIJA Il-biera˙ filg˙axija, g˙all˙abta tas-7.30pm, Ωag˙Ωug˙ ta’ 19-il sena, residenti nNaxxar, idda˙˙al l-Isptar wara aççident tat-traffiku li se˙˙ f’Mosta Road, Óal Lija. IΩ-Ωag˙Ωug˙ tilef il-kontroll
tal-vettura tieg˙u talg˙amla Toyota Starlet u baqa’ die˙el f’arblu taddawl. Sakemm ˙ri©na g˙allistampa, il-kundizzjoni medika tieg˙u kienet g˙adha m’hix mag˙rufa.
Lokali
22.06.2014 03
“AVVENIMENT LI JPOÌÌI LIL MALTA FUQ IL-MAPPA INTERNAZZJONALI” Din il-©img˙a ©ie mniedi l-International Institute of Justice and Rule of Law (IIJ) f’çerimonja li saret fil-Ministeru g˙all-Affarijiet Barranin. L-IIJ se jkollu rwol importanti biex isa˙˙a˙ il-kooperazzjoni bejn diversi pajjiΩi, il-Ìnus Mag˙quda u numru ta’ organizzazzjonijiet internazzjonali li jipprovdu ta˙ri© lill-le©iΩlaturi, pulizija, im˙allfin u persuni o˙ra li g˙andhom x’jaqsmu mal-©lieda kontra t-terroriΩmu. LIAM GAUCI ˙a l-kummenti tal-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin DR GEORGE VELLA dwar dan l-istitut u x’importanza g˙andu g˙all-©lieda kontra l-kriminalità internazzjonali. Ix-xog˙ol biex tin˙oloq din listituzzjoni ilu g˙addej diversi snin. Fl-2012, f’laqg˙a ministerjali tal-Global Counterterrorism Forum (GCTF), il-membri preΩenti esprimew lappo©© tag˙hom g˙all-˙olqien tal-IIJ. Dan sar bil-˙sieb li dan l-istitut joffri metodi innovattivi u sostenibbli ta’ ta˙ri© biex ji©u implimentati r-riformi li kienu qeg˙din ji©u Ωviluppati mill-GCTF u fora o˙ra internazzjonali u re©jonali. G˙al dan l-iskop il-Gvern Malti offra bini storiku filBirgu biex jospita din l-istituzzjoni b’mod permanenti. Sakemm dan il-bini ji©i rrestawrat u attrezzat biex ikopri dan ir-rwol, l-IIJ se topera mill-Università l-Antika tal-Belt Valletta. L-IIJ se ti©i amministrata minn segretarjat proviΩjorju li se jiddirie©i l˙idma ta’ din l-istituzzjoni sakemm jin˙oloq Segretarjat EΩekuttiv fil-bidu tal-2015. Opportunità mhix mistennija Madankollu, il-Ministru Vella spjegali li l-˙sieb ori©inali kien li dan l-istitut isir fit-TuneΩija, u mhux f’pajjiΩna. Dan g˙aliex, minkejja li l-IIJ g˙andha missjoni internazzjonali, wa˙da mill-miri prinçipali tag˙ha hija li tg˙in lillgvernijiet ta’ tranΩizzjoni, li minnhom hemm ˙afna fil-kontinent Afrikan, biex jo˙olqu istituzzjonijiet legali u demokratiçi stabbli. Barra
minn hekk, dan il-pajjiΩ jinsab qrib rotot li jaraw influss kbir ta’ suldati u riΩorsi uΩati minn gruppi terroristiçi internazzjonali biex iwettqu l-attakki tag˙hom. Il-pjanijiet tal-GCTF, però, tpo©©ew fil-periklu meta dan il-pajjiΩ esperjenza problemi ta’ stabbiltà li ˙olqu riskji kbar g˙all-futur tal-pro©ett tag˙hom. Hawnhekk il-Gvern Malti mill-ewwel offra biex dan l-istitut ikun ospitat f’pajjiΩna. Il-GCTF ma laqg˙ux din l-offerta mill-ewwel u pproponew li Malta tintuΩa biss b’mod temporanju b˙ala baΩi sakemm is-sitwazzjoni fitTuneΩija ssir iktar stabbli. Dr Vella qalli li g˙alih din ilproposta ma kinitx aççettabbli. Dan g˙aliex ix-xog˙ol li kien jitlob il-˙olqien ta’ dan l-istitut kien ifisser li, jekk kellu jsir xi tip ta’ investiment, kellu jkun wie˙ed g˙al pro©ett fit-tul u mhux wie˙ed li kien se jag˙mel massimu ta’ ˙ames snin. Xhur ta’ negozjati wasslu biex il-GCTF taqbel mal-poΩizzjoni tal-Ministru g˙allAffarijiet Barranin Malti u l-IIJ ©iet stabbilita b’mod permanenti f’pajjiΩna. Suççess li ssorprenda lil bosta Il-Ministru Vella spjegali li liktar li attira lill-membri talGCTF lejn Malta kien il-fatt li a˙na pajjiΩ stabbli u ninsabu f’poΩizzjoni strate©ika eççellenti biex l-IIJ tkun tista’ tattwa
l-missjoni tag˙ha b’suççess. Barra minn hekk, il-Gvern Malti offra l-kooperazzjoni s˙i˙a tieg˙u biex din l-istituzzjoni tibda topera malajr kemm jista’ jkun. “Dan avveniment li jpo©©i lil Malta fuq il-mappa internazzjonali. Óafna nies kienu sorpriΩi li Malta rnexxielha tikkonkludi dawn in-negozjati kumplessi f’temp ta’ disa’ xhur biss. Dan b’mod speçjali meta wie˙ed iqis kemm kien hemm pajjiΩi u organizzazzjonijiet involuti f’dan il-pro©ett li fi
Ωmien qasir ikkoordinaw il˙olqien ta’ din l-istituzzjoni,” qalli Dr Vella. Mistoqsi x’benefiççji se jkollu dan il-pro©ett g˙al pajjiΩna, ilMinistru g˙all-Affarijiet Barranin spjegali li l-˙olqien tal-IIJ se j©ib mieg˙u miljuni ta’ ewro f’investiment barrani li se jintuΩaw biex ti©i stabbilita dik li hu ddeskriva b˙ala università Ωg˙ira fil-Birgu. Barra minn hekk, pajjiΩna se jara influss ta’ esperti legali barranin li se ji©u f’Malta biex jit˙arr©u dwar aspetti diversi
tas-settur legali. Il-preΩenza ta’ din l-istituzzjoni f’pajjiΩna tfisser ukoll li l-esperti Maltin se jkollhom çans illi jinfluwenzaw il-kurrikulu li se jkun offrut minnha. L-ewwel workshop tal-IIJ kien organizzat din il-©img˙a stess, fejn prosekuturi u investigaturi ddiskutew kif jistg˙u ja©ixxu b’mod effettiv fil-konfront ta’ gruppi li jiffaçilitaw atti ta’ terroriΩmu fil-Magreb u s-Sahel, b’attenzjoni partikolari mog˙tija lill-influss ta’ kumbattenti barranin li de˙lin fis-Sirja.
Lokali
04 22.06.2014
INÇIDENTI FATALI FIL-BAÓAR QABEL BEDA S-SAJF Il-Malti jg˙id li l-ba˙ar Ωaqqu ratba u rasu iebsa. B’xorti ˙aΩina dan il-qawl kompla jing˙ata ra©un fl-a˙˙ar ©img˙at. Minkejja li l-ista©un tas-sajf beda uffiçjalment ilbiera˙, minn Mejju ’l hawn di©à kellna erba’ inçidenti fatali li fihom tilfu ˙ajjithom ˙ames persuni waqt li kienu qed jog˙dsu jew jg˙umu. Erbg˙a jmutu waqt scuba diving Minn informazzjoni mog˙tija mill-Pulizija fuq talba ta’ din ilgazzetta jirriΩulta li mill-1 ta’ Mejju sas-17 ta’ Ìunju 2014, il-
Pulizija rre©istrat tliet rapporti li rriΩultaw f’inçidenti fatali relatati ma’ scuba diving. F’dawn l-inçidenti tilfu ˙ajjithom erba’ persuni: Ωew© ir©iel u Ωew© nisa, li kollha kienu ta’ nazzjonalità barranija. Tnejn minn dawn l-inçidenti se˙˙ew nhar l-Erbg˙a li g˙adda f’Ωew© postijiet separati f’G˙awdex: Reqqa Point u dDwejra. F’Reqqa Point tilef ˙ajtu Awstrijak ta’ 64 sena, filwaqt li d-Dwejra tilfu ˙ajjithom koppja IngliΩa. Min-na˙a l-o˙ra, matul l-istess perjodu tas-sena l-o˙ra ma jirriΩulta li kien hemm ebda inçident fatali li kien relatat maliscuba diving. Ra©el imut waqt g˙awma F’dawk li huma inçidenti fatali relatati mal-g˙awm, fl-a˙˙ar xahar u nofs il-Pulizija rrikorriet fuq kaΩ wie˙ed, fejn ra©el barrani tilef ˙ajtu waqt li kien qed jg˙um. Il-vittma f’dan ilkaΩ kien IrlandiΩ ta’ 65 sena, li sab ru˙u f’diffikultà waqt li kien qed jg˙um f’ba˙ar imqalleb f’G˙ajn Tuffie˙a. Hawnhekk ukoll, matul l-istess perjodu tas-sena 2013 ma kien hemm l-ebda kaΩ ta’ persuni li tilfu ˙ajjithom waqt li kienu qed jg˙umu. 2013: inçident li ˙asad il˙ajja ta’ ˙amsa Li kieku ma kienx g˙al inçident b’dg˙ajsa f’Mejju 2013 li fih huwa ma˙sub li tilfu ˙ajjithom ˙ames persuni f’daqqa, din is-sena kien ikollna ˙afna iktar fatalitajiet marbuta ma’ inçidenti fuq ilba˙ar mill-istess perjodu tassena l-o˙ra. Fil-fatt, l-uniku inçident fatali bejn Mejju u nofs Ìunju 2013 kien jinvolvi ˙ames FrançiΩi li ©ew irrapportati nieqsa millkaptan wara li naqsu milli jirritornaw lura fuq l-opra talba˙ar. Dawn il-persuni, li wie˙ed minnhom kien tfajjel ta’ ˙mistax-il sena, kienu niΩlu l-art permezz ta’ dg˙ajsa iΩg˙ar biex jieklu f’ristorant fix-Xlendi, iΩda meta kienu qed jirritornaw lura lejn l-opra tal-ba˙ar ankrata ’l barra, kellhom inçident. Filwaqt li l-katavri ta’ Ωew© nisa u ra©el kienu ttellg˙u millba˙ar, iΩ-Ωew© persuni l-o˙ra baqg˙u ma nstabux. Inçidenti mhux fatali din issena Dwar rapporti o˙ra rre©istrati mill-Pulizija u li ma rriΩultawx f’fatalità, matul il-perjodu msemmi g˙al din is-sena jirriΩulta li kien hemm Ωew© kaΩijiet. Il-Pulizija qalet li dawk kienu t-tnejn ta’ sess maskili, iΩda filwaqt li wie˙ed kien ta’ nazzjonalità barranija, l-ie˙or kien Malti. Dawn it-tnejn esperjenzaw diffikultajiet waqt li kienu qed jg˙umu. Fir-rigward tal-istess perjodu fl-2013, kien ©ie rre©istrat kaΩ wie˙ed ta’ tifel barrani li sab ru˙u f’diffikultajiet waqt li kien qieg˙ed jg˙um.
Lokali
22.06.2014 05
”
INKONSISTENZA MILL-UFFIÇÇJU TAL-OMBUDSMAN ...as there are other adequate means of redress in your case, your complaint is not admissible for investigation...
Il-Ministru g˙all-Intern u Sigurtà Nazzjonali Manuel Mallia ppreΩenta kontroprotest ©udizzjarju fil-konfront tal-Ombudsman illi l-©img˙a lo˙ra allega li l-Ministeru mmexxi minn Mallia ma kienx qieg˙ed jikkoopera fl-g˙oti talinformazzjoni biex isiru linvestigazzjonijiet marbuta ma’ promozzjonijiet fl-Armata. Dan wara l-allegati lmenti minn uffiçjali fil-Forzi Armati li saru lill-Uffiçju tal-Ombudsman.
Fi kliem ie˙or, l-Ombudsman qieg˙ed jitlob li l-kaΩijiet jidhru quddiemu qabel ma ji©u investigati mill-Ministeru g˙allIntern u Sigurtà Nazzjonali. Madankollu, fil-verità, lAwtorità tal-Ombudsman qieg˙da tonqos milli tosserva l-li©i meta tkun qed titlob li lproçeduri jsiru b’dan il-mod. Fil-fatt, kif inhu spjegat fil-kontroprotest inniffsu, “Il-premess tant hu çar illi fi kliem l-istess li©i, l-Att dwar l-Ombudsman
ma jistax jiskatta qabel ma rrimedji kontemplati fl-artikolu 160 hawn fuq imsemmi jkunu ©ew eΩawriti.” F’dawn il-kaΩijiet, l-Art. 12 (3) (B) Kap. 385 jg˙id li qabel jitressaq ilment quddiem lOmbudsman kull rimedju jrid ikun eΩawrit. Barra minn hekk, Art. 160 minn Kap. 220 jg˙id ukoll li l-ilment l-ewwel jitressaq quddiem il-Kmandant, imbag˙ad quddiem ilPresident ta’ Malta.
Il-mod kif ©ab ru˙u lOmbudsman f’dan il-kaΩ huwa stramb g˙all-a˙˙ar g˙aliex filpassat huwa pproçeda bil-mod preçiΩ kif qieg˙ed ja˙dem ilMinisteru g˙all-Intern u sSigurtà Nazzjonali llum. EΩempju ta’ dan huwa l-kaΩ ta’ ma©©ur fl-Armata li fil-15 ta’ Ottubru 2003 kiteb lillOmbudsman u qal li kien inqabeΩ in©ustament fil-promozzjonijiet minn ma©©ur g˙al-Logotenent Kurunell. Hawnhekk, l-Uffiççju talOmbudsman stess irrispondieh bil-miktub l-g˙ada fejn qallu li “as you know complaints by officers are regulated by section 160 of the Malta Forces Act 1970. According to subsection (2), if a complaining officer so requires, the Commander shall through the Minister make his report on the complaint to the President of Malta... as there are other adequate means of redress in your case, your complaint is not admissible for investigation in accordance with the Ombudsman Act.” Din l-interpretazzjoni tal-li©i
”
min-na˙a tal-Ombudsman re©g˙et ©iet ikkonfermata f’ittra o˙ra mibg˙uta minnu lill-avukat tal-ma©©ur fit-12 ta’ Ottubru “ On the 27th of August 2004 Dr Herrera wrote to this office in your behalf…I had already had occasion to inform you that I decline to accept your complaint for investigation for the reasons given to you repeatedly in my previous letters’ ‘Forthcoming the receipt of your lawyers letter I intervened with the Army so as to ensure that you will not be deprived of the opportunity to exercise your rights as provided for in Section 160 of the MAFA Act’, I confirm my decision to decline to investigate your complaint on which you continue to insist. You have still the opportunity to have recourse to the means of seeking redress available under the Armed Forces Act.” Allura wie˙ed jistaqsi: g˙alfejn l-Uffiççju tal-Ombudsman biddel l-atte©©jament tieg˙u b’mod daqshekk drastiku filkonfront tal-Gvern mill-2004 ’l hawn?
“MALTA DEJJEM ADOTTAT PRINÇIPJU TA’ PREKAWZJONI DWAR L-UÛU TAL-GMOs” Il-Ministru g˙all-Ambjent Leo Brincat Fl-laqg˙a tal-Kunsill Ewropew li saret bejn il-Ministri g˙all-Ambjent ftit taljiem ilu, intla˙aq qbil dwar abbozz ta’ emendi tad-direttiva 2001/18/EC li tirregola l-possibbiltà li l-Istati Membri jillimitaw jew jipprojbixxu l-kultivazzjoni ta’ OrganiΩmi Modifikati Ìenetikament (GMOs) fit-territorju tag˙hom. Din il-gazzetta ˙adet il-kummenti tal-Ministru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima LEO BRINCAT li attenda din il-laqg˙a u spjega l-poΩizzjoni li pajjiΩna ressaq matul id-dibattitu. Meta interviena fil-laqg˙a tal-Ministri Ewropej g˙all-Ambjent, li saret filLussemburgu dwar is-su©©ett kontroversjali tal-OrganiΩmi Modifikati Ìenetikament (GMOs), il-Ministru g˙all-Ambjent Malti Leo Brincat qal li g˙alkemm pajjiΩna appo©©ja l-ftehim ta’ kompromess politiku li kien qed jintla˙aq fuq livell ministerjali, b˙ala Gvern jinsab wkoll ˙erqan g˙al aktar Ωviluppi dwar dan is-su©©ett. Huwa esprima t-tama li fid-diskussjonijiet mal-Parlament Ewropew jirriΩultaw f’aktar irfinar tat-test legali maqbul. Brincat fakkar li s’issa Malta dejjem adottat prinçipju ta’ prekawzjoni dwar l-uΩu tal-GMOs li jirrifletti t-t˙assib talpubbliku fir-rigward ta’ riskji marbutin mal-introduzzjoni tal-GMO fuq issa˙˙a tal-bniedem u l-ambjent. “Madankollu, fl-ispirtu ta’ kompromess, fejn l-istati kollha ˙adu poΩizzjoni komuni ˙lief il-Lussemburgu u lBel©ju, Malta tikkunsidra li t-test attwali tal-presidenza qieg˙ed ji©i Ωviluppat fid-direzzjoni t-tajba u qed
joffri bilanç tajjeb meta tikkunsidra li lIstati Membri se jkollhom il-possibbiltà biex ja˙dmu permezz ta’ proçess b’sa˙˙tu u li©i biex tawtorizza l-kultivazzjoni tal-GMOs,” spjegalna lMinistru Brincat. Indirizzat Membri
it-t˙assib
tal-Istati
Din l-kwistjoni ilha g˙addejja minn Ωmien il-Kummissjoni Ewropea li kienet in˙atret minn Barroso f’Settembru tal-2009 u li ©iet approvata mill-Kummissjoni nnifisha f’Marzu tal2010, li indikat illi jista’ jkun possibbli li jikkumbinaw is-sistema ta’ awtorizzazzjoni tal-Unjoni Ewropea bbaΩata fuq ix-xjenza mal-libertà tal-Istati Membri li jiddeçiedu huma jekk ghandhomx jew le x-xewqa li jikkultivaw il-prodotti modifikati ©enetikament fuq it-territorji taghhom. Fil-Kunsill tal-Ministri g˙all-Ambjent ta’ Marzu kien inΩamm public exchange of views fuq l-abbozz tarregoli li jemendaw id-direttiva 2001/18/EC dwar il-possibbiltà li Stati Membri jkunu jistg˙u jillimitaw jew jipprojbixxu l-kultivazzjoni tal-GMOs fitterritorji kollha tag˙hom jew anke f’partijiet minnhom. Huwa mifhum li t-test tal-proposta kif approvat jindirizza t-t˙assib talIstati Membri differenti. Il-Ministru Brincat sostna li wie˙ed irid jifhem li, g˙alkemm dan huwa pass storiku, b˙alissa g˙addej biss l-ewwel qari ta’ proçess li se jie˙u fit-tul. Huwa qal li ttieni qari mistenni jsir ta˙t il-presiden-
za l-©dida Taljana, li tidher ˙erqana li tag˙laq dan il-kapitlu fi Ωmienha, anke b’konsultazzjoni stretta, idealment bi ftehim mal-Parlament Ewropew innifsu. “Jidher li l-proposta tal-Kummissarju Tonio Borg u tal-Presidenza Griega wrew fiduçja s˙i˙a fil-mekkaniΩmi u salvagwardji tal-European Food Safety Authority (EFSA), li twassal g˙all-EU Based Assessment ta’ dan il-proçess,” qalilna Brincat. Huwa semma wkoll li l-Kummissjoni rat li t-test Ωamm ir-
rabta bejn phase one u phase two talopt-out procedures dwar GMOs u ˙alla lok g˙al review clause, kif ukoll g˙al dawk li qed jissej˙u transitional arrangements. Fl-a˙har, il-Ministru Brincat fakkar li, meta kienet saret konsultazzjoni pubblika f’pajjiΩna stess f’Ottubru 2010 fuq livell tal-Meusac, il-parteçipanti kollha u l-istuzzjonijiet preΩenti lkoll qablu li pajjiΩna kellu jadotta projbizzjoni fuq il-kultivazzjoni fuq baΩi ta’ case by case.
Lokali
22.06.2014 07
“IL-GVERN IFFAÇÇJA ÓAFNA PROBLEMI B’RABTA MAL-BINI TAL-PARLAMENT IL-ÌDID” Il-Ministeru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura qal lil din il-gazzetta li sa mill-bidu tal-amministrazzjoni tieg˙u, dan il-Gvern iffaççja ˙afna problemi b’rabta mal-bini tal-Parlament il-©did. Il-Ministeru kien qed iwie©eb g˙al ittra ta’ qarrej ippubblikata l-Óadd li g˙adda bit-titlu ‘Il-Bini tal-Parlament il-Ìdid.’ F’din l-ittra l-qarrej esprima l-opinjoni li l-Gvern preΩenti kellu j˙ott ix-xog˙ol kollu li kien la˙aq sar fuq il-bini tal-Parlament il©did mill-Gvern preçedenti, g˙aliex dan il-bini huwa sinonimu ma’ tberbiq ta’ flus, qed jifga Pjazza Óelsien, u ma jaqbilx malestetika tal-Belt, fost affarijiet o˙ra. Il-Gvern ˙a l-passi kollha me˙tie©a Kelliema g˙all-Ministeru tat-Trasport u l-Infrastruttura qalet lil din il-gazzetta li dan il-pro©ett ippreΩenta sfidi kbar sa mill-bidu nett, kemm mil-lat ta’ poΩizzjoni strate©ika li jinsab fiha fid-da˙la talBelt Valletta, kemm min˙abba l-fatt li x-xog˙ol fuqu kien di©à waqa’ lura, kif ukoll min˙abba l-ispiΩa kbira u l-kumplessità talpro©ett innifsu. “Sa mill-ewwel ©ranet tal-amministrazzjoni l-©dida, dan il-Gvern ˙a l-passi kollha me˙tie©a biex jindirizza dawn il-problemi kollha li kien qed jiffaççja dan il-pro©ett,” qalet il-kelliema g˙allMinisteru. “B’mod partikolari wkoll dwar in-nuqqas ta’ spazju biex il-bini jaqdi l-funzjoni tal-Parlament.” Kien ikollu j˙allas il-multi Il-kelliema Ωiedet tg˙id li, filwaqt li kul˙add g˙andu dritt g˙allopinjoni u din g˙andha ti©i rispettata, wie˙ed jistaqsi kienx ikun ©ust li l-Gvern, quddiem il-miljuni ta’ flus li ntefqu fuq dan ilpro©ett u l-mijiet ta’ ˙addiema li ˙admu fuqu minn filg˙odu sa filg˙axija, i˙ott kollox daqslikieku qatt ma kien xejn. “Dan biex ma nsemmux ukoll il-multi li l-Gvern kien ikollu j˙allas kieku ma onorax il-kuntratti tax-xog˙lijiet.” Ûiedet tg˙id li f’dan is-sit ta’ kostruzzjoni qed ja˙dmu bejn 80 u 100 ˙addiem kuljum. “Il-Ministeru g˙at-Trasport u l-Infrastruttura qed jag˙mel dak kollu possibbli biex il-pro©ett, li issa ilu aktar minn tliet snin fi stat ta’ kostruzzjoni, jitlesta fi Ωmien li huwa ra©onevolment possibbli, biex il-Parlament jibda ja˙dem minn hemm wara l-vaganzi tas-sajf,” temmet tg˙id il-kelliema g˙all-Ministeru.
IT-TIFSIRA TAL-MEDJA L-ÌDIDA
Seminar li se jiddiskuti r-riΩultati u kisbiet minn pro©ett ta’ sentejn tal-Fondazzjoni g˙all-Promozzjoni tal-InkluΩjoni Soçjali, mag˙ruf a˙jar b˙ala Fopsim, se jsir il-©img˙a d-die˙la. Il-Fopsim ipparteçipat f’konsorzju kompost mill-Iskola tal-Komunikazzjoni u l-Medja tas-Slovakkja, mill-Videovest tar-Rumanija u mill-Media 21 Foundation tal-Bulgarija. L-g˙an ta’ dan il-pro©ett kien li jΩid il-kwalità tal-medja u lkomunikazzjoni fl-isfera pubblika Ewropea u jsa˙˙a˙ il-˙iliet ta’ professjonisti fil-qasam. Fil-laqg˙at li saru f’kull pajjiΩ, professjonisti, kemm minn medja tradizzjonali u anke dawk li ja˙dmu f’forom aktar kontemporanji, analizzaw kif il-medja qed tinbidel. Studenti ng˙ataw l-opportunità biex jie˙du sehem fil-laqg˙at li saru f’pajjiΩhom u anke f’pajjiΩi o˙ra. Din il-laqg˙a se telenka l-kisbiet ta’ dan il-pro©ett u toffri pjattaforma g˙ad-diskussjoni dwar kif il-medja l-©dida qed taffettwa l-professjoni ©urnalistika u l-konsumaturi tal-medja. IlpreΩentazzjonijiet se jsiru minn Maria Limongelli, Mani©er talpro©ett, kif ukoll Joyce Grech u Rosemarie Dorekens, ©urnalisti li g˙amlu riçerka dwar aspetti differenti tal-medja ©dida fl-istudji akkademiçi tag˙hom, kif ukoll ˙adu sehem fil-laqg˙at li saru f’Malta u f’pajjiΩi differenti. Ìurnalisti, kontributuri tal-medja, akkademiçi, u studenti huma mistiedna jattendu g˙al dan is-seminar. Il-programm se jikkonsisti fi preΩentazzjoni flimkien ma’ diskussjoni, networking, u ˙in g˙all-mistoqsijiet. Dan is-seminar se jsir nhar il-Óamis 26 ta’ Ìunju fis-2.00pm fil-Kavallier ta’ San Ìakbu, il-Belt Valletta. Idd˙ul huwa b’xejn, imma r-riservazzjonijiet huma neçessarji. G˙al aktar tag˙rif wie˙ed jista’ jikkuntattja lil Maria Limongelli fuq in-numru tat-telefown 2010 6426, jew bil-posta elettronika flindirizz maria@fopsim.eu. Is-sit elettroniku huwa www.fopsim.eu
Óidmet il-Gvern
08 22.06.2014
ÓIDMA TAL-GVERN DRITTIJIET U SOLIDARJETÀ SOÇJALI
SAÓÓA
- Il-Ministru Michael Farrugia u s-Segretarju Parlamentari Justyne Caruana ipparteçipaw f’Seminar Konsultattiv dwar l-Istandards g˙ar-Residenzi g˙alPersuni b’DiΩabbiltà bil-g˙an li l-istandards isiru min-nies g˙an-nies.
- L-Awtorita tal-Mediçini, li taqa’ ta˙t il-Ministru Helena Dalli, nediet espressjoni ta’ interess g˙al dawk l-ispiΩjara li jixtiequ javvanzaw fl-istudji tag˙hom.
- Il-Ministru Helena Dalli ˙abbret li g˙addej eΩerçizzju ta’ re-branding biex il-Kunsill g˙all-Affarijiet tal-Konsumatur jing˙ata identità korporattiva ©dida.
- Wara ˙idma li saret bejn is-Segretarju Parlamentari Chris Fearne u lGeneral Workers Union, ©ew appuntati numru ta’ Emergency Ambulance Responders, liema numru ser ikompli jissa˙˙a˙ fil-©img˙at li ©ejjin.
- Is-Segretarju Parlamentari Justyne Caruana nediet abbozz ta’ li©i li se jikklassifika b˙ala reat id-diversi abbuΩi li jeΩistu fuq l-anzjani. Óabbret li hemm ippjanati abbozzi o˙ra, fosthom dwar Kummissarju g˙all-Anzjani.
- Is-Segretarju Parlamentari Chris Fearne inawgura sala ©dida fl-Isptar Monte Carmela g˙al pazjenti nisa dipendenti fuq id-droga.
- Il-Ministru Helena Dalli laqg˙et Delegazzjoni Parlamentari IΩraeljana, li esprimiet ix-xewqa li timxi fuq il-passi tal-Gvern Malti u tadotta sistema simili fl-IΩrael sabiex tinçentiva aktar nisa jipparteçipaw fid-dinja tax-xog˙ol.
- Is-Segretarjat g˙as-Sa˙˙a rnexxielu jassigura konsenja tal-mediçina Buspirone permezz ta’ ˙idma intensiva, minkejja nuqqasijiet fis-swieq internazzjonali.
TRASPORT U INFRASTRUTTURA
TURIÛMU U KULTURA
- Il-Ministru Anton Refalo jΩur ix-xog˙lijiet li saru fit-triq arterjali bejn irRabat u San Lawrenz. Din it-triq saret minn fondi pubbliçi bi spiΩa ta’ €680,000.
- Is-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis ˙abbar li mis-sena ddie˙la se tkun implimentata l-iskema tal-Pulizija g˙at-TuriΩmu. Bejn 20 u 30 membru tal-Korp tal-Pulizija m˙arr©a apposta se jkunu stazzjonati f’Ωoni turistiçi.
- Sitt kunsilli lokali ng˙ataw fondi mill-Urban Improvement Fund biex jirri©eneraw l-ambjent tar-ra˙al tag˙hom. Is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia qal li s’issa ng˙ataw €9 miljun g˙al dan il-g˙an.
- Ìiet imnedija l-inizjattiva Break Time, li se ssir kull sena u li twaqqaf xog˙ol ta’ skavar u kostruzzjoni f’Ωoni turistiçi matul is-sajf.
- Il-Ministru Joe Mizzi ffirma ftehim mal-kumpanija TGS li se jg˙in lil Malta fl-ipproçessar u l-bejg˙ ta’ informazzjoni ©eofiΩika lill-kumpaniji li jfittxu lgass u Ω-Ωejt.
- In©iebu lejn Malta linji ©odda tal-ajru li Ωiedu r-rotot minn u lejn pajjiΩna. - Ìiet imnedija l-Istrate©ija g˙all-Politika dwar it-TuriΩmu. - Il-Ministru Owen Bonnici nieda l-ewwel edizzjoni tal-inizjattiva artistika Qatt Ma Ninsa
Óidmet il-Gvern
EKONOMIJA U FINANZI - Minn figuri ma˙ru©a mill-NSO rriΩulta li l-ekonomija ta’ Malta rre©istrat tkabbir ekonomiku ta’ 3.5%, rata li tiΩboq ir-rata medja tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll taΩ-Ûona Ewro. - Il-Ministru Edward Scicluna jniedi l-Programm tar-Re©istrazzjoni tal-Assi, bil-g˙an li min g˙andu assi barra minn Malta li mhux re©istrati jing˙ata çans biex jirre©istrahom b’mod volontarju u jibda j˙allas it-taxxa skont il-li©i. - Il-Ministru Chris Cardona ta €100,000 f’fondi b˙ala parti mill-pro©ett Take Off biex jg˙inu intraprendituri jo˙olqu negozji ©odda f’Malta permezz talideat tag˙hom.
ENERÌIJA U AMBJENT - Il-Ministru Leo Brincat jappo©©ja l-Earth Garden Festival bil-g˙an li dan jo˙loq kuxjenza favur l-ambjent. - Is-Segretarju Parlamentari Roderick Galdes iniedi kampanja bil-g˙an li jintg˙aΩel logo g˙all-marka ta’ kwalità tal-prodott agrikolu Malti. - Il-Ministru Leo Brincat ˙abbar li l-Gvern se jinvesti fondi tal-Unjoni Ewropea biex isiru studji profondi dwar l-ener©ija mill-iskart. - Il-Ministru Konrad Mizzi ˙abbar li minkejja r-ro˙s fit-tariffi, il-Korporazzjoni g˙as-Servizzi tal-Ilma g˙amlet qlig˙ ta’ €5.4 miljun. Dan meta l-Gvern preçedenti kien qed jantiçipa telf ta’ €5 miljun.
L-EWROPA U LIL HINN MINNHA - Il-Ministru George Vella jiffirma ftehim storiku mas-Somalja li jag˙ti bidu g˙al relazzjonijiet bilaterali u jg˙in fl-evalwazzjoni tal-immigranti irregolari. - Il-Ministru George Vella jipparteçipa fis-summit globali biex tintemm ilvjolenza sesswali fil-konflitti. - Il-Ministru George Vella u s-Segretarju Parlamentari Ian Borg jilqg˙u lisSegretarju g˙all-Affarijiet Barranin ta’ San Marino, li wera x-xewqa li jibg˙at uffiçjali u studenti g˙al ta˙ri© f’pajjiΩna.
EDUKAZZJONI U XOGÓOL Il-Ministru Anton Refalo nieda l-kors ta’ IKIDS li ser ji©i offrut b’xejn lill-istudenti ta’ bejn il-5 u l-10 snin. - Il-Ministru Evarist Bartolo u s-Segretarju Parlamentari Chris Agius iniedu lIstrate©ija tar-Riçerka u l-Innovazzjoni bil-g˙an li jissa˙˙a˙ it-tkabbir ekonomiku u jin˙olqu impjiegi f’setturi ©odda. - Il-Ministru g˙all-Edukazzjoni Evarist Bartolo jniedi l-Istrate©ija Nazzjonali tal-LitteriΩmu g˙al Kul˙add bil-g˙an li tippromovi l-kunçett tal-bilingwiΩmu u tis˙aq fuq iΩjed ˙in g˙all-qari fil-klassijiet. - Il-London School of Commerce jifta˙ çentru hawn Malta. Dan mistenni jattira talent ©did minn madwar id-dinja u jrendi lil Malta iktar attraenti.
ÌUSTIZZJA U INTERN - Il-Ministru Manuel Mallia ˙abbar li g˙all-ewwel darba l-membri tal-korpi dixxiplinati se jkollhom dritt jissie˙bu f’unjin tal-g˙aΩla tag˙hom. - Il-Ministru Owen Bonnici da˙˙al fis-se˙˙ id-dritt ©did u importanti favur ilpersuna li tkun arrestata fi proçeduri kriminali; id-dritt g˙ad- disclosure. Permezz ta’ dan id-dritt is-suspettat ikollu aççess g˙all-informazzjoni biex ikun jista’ jipprepara a˙jar id-difiΩa tieg˙u. - Mill-Parlament tg˙addi l-li©i dwar il-Professjoni tax-Xog˙ol maΩ-Ûg˙aΩag˙. Din il-li©i tirrikonoxxi lil dawn il-˙addiema b˙ala professjonisti u dda˙˙al çerti livelli, regolamentazzjoni u etika f’din il-professjoni. - Jinfeta˙ f’Malta l-Istitut Internazzjonali g˙all-Ìustizzja u l-Li©i bl-g˙an li joffri ta˙ri© favur id-demokrazija, il-paçi, is-sigurtà u l-©ustizzja.
22.06.2014 09
Opinjoni
10 22.06.2014
TiVi AwArds MINN
SALVU
CANALE
Minkejja li b˙alissa hawn iddeni tat-Tazza tad-Dinja u nnies ˙afna aktar mo˙˙hom finnazzjon favorit tag˙hom, b˙alissa g˙addejjin ukoll ilfesti ta’ kull ra˙al u belt f’Malta. G˙al dawn l-avvenimenti ta’ festi n-Net Television qeg˙din jipproduçu programm partikolari dwar il-festi, Minn Festa g˙all-O˙ra . G˙al min qatt g˙adu ma rah dan jixxandar kull nhar ta’ Tlieta filg˙axija. Il-produzzjoni hija tajba u ming˙ajr paroli Ωejjed; waqt il-programm ikopru festi li jkunu g˙adhom kif ©ew çelebrati ftit ©ranet qabel u jag˙tu ˙arsa fid-dettall fuq l-armar, ilknisja, il-vara, il-purçissjoni, ilbaned u n-nar. Programm interessanti u sabi˙ u li tie˙u gost issegwi. Il-kummentatur Mela din it-Tazza tad-Dinja titla’ g˙al ras kul˙add – kul˙add jifhem u kul˙add li jg˙id tieg˙u tajjeb. Insomma, ejjew nammettu li dejjem irridu nsibu fuq xiex nargumentaw. Mela TVM iddeçieda li jxandar il-partiti kollha tatTazza tad-Dinja; na˙seb din ©rat g˙all-ewwel darba fl-istorja tat-televiΩjoni Maltija. G˙alija unur li nsegwi t-tim favorit tieg˙i fuq l-istazzjon nazzjonali ta’ pajjiΩi minflok listazzjonijiet barranin. IΩda l-kummentaturi Maltin donnhom ˙adu brejk, g˙aliex kull log˙ba li segwejt jien kollha kellhom kummentaturi barranin. Tg˙id min˙abba dak il-
kumment li sar fuq pa©na ta’ wiçç il-ktieb (Facebook)? Tg˙id ˙adu g˙alihom u waqg˙u f’silenzio stampa!? Spiçça wkoll Id-drama Katrina spiçça wkoll, l-istess b˙all-o˙rajn. Dis-sena kellhom i˙affu l-pass g˙all-fatt li TVM bdew juru l-log˙ob tatTazza tad-Dinja, g˙alhekk Ωgur il-konçentrazzjoni tattelespettaturi se tkun fuq il-futbol minflok fuq il-familja Montalto. Il-kwalità ta’ din is-serje ma fiha xejn xi tmaqdar; il-filmat, l-g˙aΩla tal-atturi u l-munta©© mag˙mula bi professjoni kbira. Sfortunatament, filfehma tieg˙i, ˙assejt li din listorja ©©ebbdet sew. Fejn qabel bdiet tin˙ass li se tkun avventura, issa saret aktar tid-
her b˙ala opra tas-sapun, g˙aliex ˙lief dik ma’ dak u dak ma’ dik mhux qeg˙din naraw. Óa©a o˙ra li vera turtani u li ktibt diversi drabi fuqha hija lfatt li ˙afna drabi u kwaΩi l˙in kollu ˙lief iç-çellulari ma tismax idoqq. Jiddispjaçini ng˙id imma ma tistax tikteb skript ta’ film jew drama u tibbaΩa ˙afna mill-istorja bl-atturi biç-çellulari ma’ widnejhom. Listorja ta’ Katrina dehret li se tkun eçitanti f’Ottubru u fil-fatt kont narah b’entuΩjaΩmu kbir, iΩda minn Marzu ’l hawn jiddispjaçini ng˙id li l-interess lejn din is-sensiela naqas sew. U dan mhux biΩΩejjed g˙aliex minn Ottubru se jkollna kontinwazzjoni tag˙ha, g˙alhekk jekk se j˙allu l-istorja bl-istess skript, fejn iddur biss ma nofs tuΩΩana nies, ma na˙sibx li se
ter©a’ ti©bidni lejha. X’nostal©ija! Mela l-Óadd filg˙odu flok nibqa’ nitnikker fis-sodda sirt inqum kmieni u nixg˙el dan limniefa˙ televiΩjoni, bid-differenza li flok nara l-Maltin, naqilbu fuq l-Italia 1. Dan il-˙in ta’ filg˙odu jkun iddedikat g˙alteleserje tas-snin tmenin. Lewwel jibda Super Car (Knight Rider), imbag˙ad warajh ikun hemm The A Team. A˙˙ x’gost! X’memorji u x’nostal©ija ta’ Ωmien ˙elu li ˙arab! Insomma, dawn kienu l-eroj tat-tfulija tag˙na u bl-ebda mod ma nibdilhom mat-teleserje tal-lum il©urnata. Imbag˙ad x˙in jispiççaw dawn it-tnejn, ftit wara jkolli nitqanna b’Angie Laus tg˙ajjat u twerΩaq. X’dinja din hux? Is-Sliem.
META NKUN sE NixpAKKA!
Patri Mario Attard
Xi drabi lanqas ninteba˙. Nibqa’ g˙addej qisu qatt ma ©ara xejn. Sakemm ©urnata ni©i fil-bΩonn u ma nsibx! X’qatg˙a kbira fi msarni nie˙u! Biex ˙iere© Patri?. Xi ˙dud ilu llibsa l-bajda, li a˙na s-saçerdoti ng˙idulha ‘il-kamΩu’, kellha bΩonn tin˙asel. Minn Ωmien g˙al Ωmien tkun trid dik id-dirsa. Intom, in-nisa bieΩla tad-dar, mill-ewwel tifhmuni! Inkella lPatri kif se jkun sabi˙ u nadif xummiema fuq l-altar? Issa li wasal g˙all-˙asla jkollu jmur! G˙alhekk il-kamΩu ma kellux g˙aΩla! Meta tajt il-kamΩu lil din ilproxxmu g˙all-ewwel ksa˙t! Tajt daqqa fuq mo˙˙i u, bil-g˙araq nieΩel ma’ ˙addejja, g˙edt: “X’mort g˙amilt! Issa kif se n©ibu lura? X’se nilbes g˙ada g˙al waqt il-quddiesa?” Imma l-inkubu malajr g˙addhieli x˙in ftakart li f’wie˙ed mill-armarji tag˙na f’Mater Dei hemm kamΩu Ωejjed! G˙all-erwie˙ ja˙asra! Issa wiççi ˙a r-ru˙ u t-tbissima re©g˙et ©iet bil-©iri lura fuq fommi. Anzi, inkullat ru˙ha tajjeb biex ma ter©a’ tinqala’ b’xejn! Imma ˙ej, ix-xitan m’g˙andux ˙alib u jara kif jag˙mel il-©bejniet! Mela l-g˙ada kien imissni nqaddes il-quddiesa ta’ nofsinhar. M’hemmx g˙alfejn ng˙idilkom li l-Kappella talIsptar kienet imdewda bin-nies! Xi g˙oxrin minuta qabel inΩilt bil-qajla l-qajla biex in˙ejji ru˙i g˙all-quddiesa. U, sewwasew, x˙in temmejt l-a˙˙ar biçça
xog˙ol li kien jonqosni, ˙ri©t ilkamΩu mill-armarju u tfajtu f’rasi! Ommi ma! Óadt l-ewwel qatg˙a! Il-kamΩu ma riedx jinΩilli! I©©ennint. Dan kif? Iççekkjajt ˙a nara jekk ilbistux sewwa. IΩda sewwa kont xiddejtu. X’se nag˙mel? Ri©lejja bdew jirtog˙du bil-biΩa’! Kif se no˙ro© inqaddes quddiem dawk in-nies kollha? Óeqq, il-bΩonn i©ieg˙lek tag˙mel li ma tridx! G˙alhekk, b’paçenzja ta’ Ìobb, qg˙adt nilg˙ab naqra naqra ma’ dan limbierek kamΩu sakemm da˙alli minn rasi u libbistu lill-vara! La ˙ar©et! B’hekk ˙sibt li kont solvejt ilproblema. Imma issa kienet inqalg˙et o˙ra! Alla˙ares fettilli ng˙olli jdejja naqra iktar milli suppost il-g˙aliex l-effett Ωgur li
kien se jkun b˙al dak ta’ Incredible Hulk! Ji©ifieri dak irra©el daqsiex li meta jitilg˙ulu lmuskoli anke lbiesu jçarrat bissa˙˙a li jkollu ti©ri ma’ ©ismu kollu! G˙alkemm nimma©inak titbissem waqt li qieg˙ed taqra dawn il-kelmtejn, g˙alija l-istorja kienet martirju s˙i˙. Trid tarani ˙iere© minn dik l-imbierka sagristija, wieqaf wieqaf, b˙al donni Lurch tal-familja Addams. Basta l-kamΩu jibqa’ s˙i˙! Imbag˙ad mal-mixi bdejt ninteba˙ bi problema kbira. Kemm ˙assejtni skomdu! Óassejtni qisni xi ljunfant mag˙luq fi stalla ta’ Ωiemel! X’kupazzjoni! Xi dwejjaq! KwaΩi kwaΩi anke l-istonku ˙assejtu tiela’! Tafu x’salvani: ixxemx mill-isba˙ li l-art ˙anina Maltija taf tag˙ti. Dik ix-xemx li
timliek b’kura©© ta’ sur biex teg˙leb l-ag˙ar tempesti tal-˙ajja! U fil-quddiesa lejha ˙arist. Ra©©ietha fittixt! X’paçi kbira tatni! Issa din l-istorja tal-kamΩu, li kwaΩi xpakkali fuq l-altar, g˙allmitni xi ˙a©a importanti g˙all-˙ajja: il-˙aΩen m’g˙andix xi rridu! Il-˙aΩen sonΩa man! I©ib kupazzjoni u qtug˙ ta’ nifs! Xbajt nisma’ nies li wara li jqerru xi qrara kif imiss jg˙iduli: “G˙allerwie˙ Patri! Stra˙t!” U tistrie˙ ˙abib! U ng˙idx! Il-˙aΩen ta’ ˙ajja doppja jmarrad! Iferi! Ixejja˙! Ikerrah! Jindanna! Joqtol bis-sig˙at u bil-minuti! Dak b˙assonΩa ˙abib! Isodd il-vini u larterji tar-ru˙! M’g˙andniex x’nambuh! Imma meta ru˙i tkun fil-paçi ma’ Alla ti©i tal-qies. B˙al meta rnexxieli nitlef mas-70 kilo b’dieta bilançjata! Kif beda’ ji©ini l-jeans li kienet xtratli l-mara hux? Faqg˙a! U kif saret toqg˙odli l-libsa li kien xtrali Ωew©i g˙at-tie© ta’ o˙ti? Bomba! Arahom kwaΩi ji©ru fuqek! U kemm qed tie˙du a˙jar in-nifs! Kemm int ˙afifa biex iddur! U kemm sirt timxi u tag˙mel affarijiet! U mela b˙al qabel, jew li timxi naqra u jkollok tintefa’ b˙al xkora patata fuq xi si©©u blg˙eja!? Mela mur g˙and id-dietician divin. Mur ag˙mel qrara tajba! U tara kif ˙wejje© ru˙ek joqog˙dulek pin©uti! Ming˙ajr liçken biΩa’ li xi darba se jixpakkawlek!
Opinjoni
22.06.2014 11
Konferenza dwar il-legalizzazzjoni tal-ÓaXiXa fi StoKKolma X’ inhuma l-VantaÌÌi u l-iÛVantaÌÌi?
Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL
KunSilli loKali
email: keaneo@onvol.net
Bejn id-19 u l-21 ta’ Mejju 2014, delegazzjoni Maltija ffurmata mill-Kunsilli Lokali tas-Swieqi, ta’ San Ìiljan u ta’ Ta’ Xbiex ˙adet sehem fil-21 konferenza tas-sindki fi ˙dan l-ECAD (European Cities Against Drugs). Din ilkonferenza saret fi Stokkolma fl-IΩvezja. It-tema ta’ din il-konferenza g˙al din is-sena kienet fuq il-legalizzazzjoni tal˙axixa f’pajjiΩi differenti, u fuq kollox fl-Istati Uniti talAmerika. Ìew ippreΩentati diversi studji u kien hemm diskussjonijiet interessanti u xtaqt naqsam mag˙kom çertu argumenti li ©ew ippreΩentati – il-vanta©©i u liΩvanta©©i tag˙ha. Fil-fehma tieg˙i m’hemmx dubju li hemm ˙afna iktar Ωvanta©©i milli vanta©©i, u s-segwenti ji©©ustifika din il-konkluzjoni. PajjiΩi f’salib it-toroq fuq politika dwar id-droga Hemm opinjonijiet kontradittorji dwar l-uΩu tal-˙axixa – min jg˙id li hi ta’ benefiççju u min jg˙id li provi xjentifiçi qeg˙din dejjem juru kemm din hija perikoluΩa. Studji juru li çertu doΩi jistg˙u jikkuraw kundizzjonijiet b˙al feriti, deni u infjammazzjoni, filwaqt li studji iktar riçenti juru bl-aktar mod çar li din tista’ tikkawΩa mard fil-qalb u possibbilment anke li twaqqaf il-qalb milli ta˙dem. Studji juru li uΩu ta’ çertu ˙axixa b˙al Dinitrophenol, Banbar, Liniment u Elixir Sulfanilamide, filwaqt li jistg˙u jikkuraw çertu mard, jikkawΩaw ˙sara fl-g˙ajnejn, fil-kliewi u huma perikoluΩi u anke wasslu g˙all-mewt ta’ tfal Ωg˙ar. Allura hawn wie˙ed jistaqsi: x’riçerka saret u fuq kemm perjodu ta’ snin biex dawk li jridu jillegalizzaw il˙axixa jew jag˙mlu u Ωu minnha b’modi differenti jassiguraw lill-popli madwar iddinja li dan mhux se jag˙mel ˙sara jew se jag˙mel ˙sara inqas milli qed tag˙mel issa? L-uΩu tal-marijuana twassal ukoll, speçjalment fiç-çokon, biex tin˙oloq interruzzjoni anke fil-mod kif ja˙dem il mo˙˙. Dan anke f’kaΩi fejn dak li jkun ma jkunx dipendenti fuqha. L-uΩu tag˙ha, anke b’mod ikkontrollat, jista’ jikkawΩa strapazz fuq il-qalb, tibdil fil-kobor tag˙ha, ta˙bit tal-qalb irregolari, nuqqas ta’ demm u ossi©nu f’partijiet vitali tal©isem, sadd ta’ vini, infjammazzjoni u anke lok li jkun hemm demm mag˙qud li jikkawΩa u jista’ jwassal g˙all-mewt. L-uΩu tad-drogi narkotiçi juri li wassal g˙al diversi inçidenti fit-toroq fejn sewwieqa, f’inqas minn sieg˙a li jkunu g˙amlu uΩu minnu, jispiççaw ma jkollhomx kontroll assult fuq irriflessi tag˙hom. Çertament li l-iktar li jkunu fir-riskju minn dan kollu huma t-tfal u Ω-Ωg˙aΩag˙ u dan g˙al Ωew© ra©unijiet: lewwel g˙aliex il-mo˙˙ ikun
g˙adu qed jiΩviluppa u anke g˙aliex min ikun qed imexxi dan it-tip ta’ drogi g˙andu kull interess li j˙ajjar tfal jew Ωg˙aΩag˙ g˙aliex b’hekk g˙andu garanzija li dawn ikunu klijenti g˙al numru ta’ snin g˙ax ikunu draw biha. L-uΩu tal-marijuana waqt it-tqala wkoll iwassal biex ikun hemm abnormalitajiet fil-©uf u allura fit-tarbija Jekk wie˙ed jag˙mel paragun u jara dawn il-kumpaniji l-kbar li g˙andhom kull interess finanzjarju li l-˙axixa tinfirex madwar id-dinja, jin-
sew li l-alko˙ol u s-sigaretti wkoll bdew b’dan il-mod. Kienu ji©u reklamati fuq affarijiet tal-ikel, fuq affarijiet sportivi, fuq affarijiet li jolqtu lit-tfal u Ω-Ωg˙aΩag˙. Kienu sa˙ansitra jsibu tobba li jag˙mlu reklami tassigaretti bix juruna kemm dawn huma tajbin g˙assa˙˙a u li jekk tpejjep ditta u mhux o˙ra bilkemm ma tkunx qed tag˙mel il-©id lilek innifsek. Illum ilkoll nafu xi ˙sara jag˙mlu ssigaretti u x-xorb. Illum ilkoll nafu kemm hi problema meta xi ˙add jaqa’ f’xi wie˙ed minn dawn il-vizzji.
X’se nag˙mlu allura? Se nittolleraw lil dawn il-kumpaniji jbellg˙u r-ross bil-labra u jikkonvinçu lid-dinja li l˙axixa g˙andha ti©i legalizzata g˙ax tag˙mel tajjeb g˙as-sa˙˙a u tista’ tintuΩa g˙all- kura u tfejjaq il-mard? X’ji©ri jekk jg˙addu g˙axar snin o˙ra u nsibu l-kuntrarju? X’se jag˙mlu dawk li jkunu saru dipendenti fuqha? Ilkoll nafu li hemm vizzji ta’ alko˙ol u tipjip fi tfal ta’ 15il sena u kultant inqas. Irridu li ji©ri l-istess bil-˙axixa bilkonsegwenzi li din i©©ib mag˙ha? Però, minkejja dan kollu, fl-Istati Uniti tal-Amerka hemm lobbying qawwi ˙afna biex dan isir. Illum ukoll qed naraw riklami tal-˙axixa fuq affarijiet li ji©bdu l-g˙ajn. Kuluri sbie˙. Fuq pakketti tal-˙elu. Chewing gums li jkun fihom il-˙axixa, gallettini, cookies u mitt ˙a©a o˙ra. Hemm ˙afna x’wie˙ed jg˙id fuq din il-˙sara li ti©i kkawΩata. Çertament li din il-konferenza kienet wa˙da millaktar interessanti u nistieden lil dawk il-kunsill lokali li jixtiequ iktar tag˙rif dwar dan, sabiex jag˙mlu kuntatt mieg˙i u nkun nista’ ng˙addilhom anke xi materjal li jkunu jistg˙u jiddiskutuh fil-komunitajiet rispettivi tag˙hom.
SEJĦA GĦAL APPLIK APPLIKAZZJONIJIET AZZJONIJIET JOB C COACHES’ OACHES’ GĦALL-PROĠETT GĦALL-PROĠETT TAL-FSE TAL-FSE 3. 3.113, 113, ‘SUPPORTED & SHELTERED ‘SUPPORTED SHELTERED EMPLOYMENT EMPLOYMENT TRAINING FOR FOR DISADVANTAGED DISADVANTAGED GROUPS, INCLUDING INCLUDING RDPs’
MPO R Reference eference No: MPO98/2005/09 MPO98/2005/09 ETC ET CP Permit ermit No: 97/2014 97/2014 Il-Korporazzjoni għax-Xogħol Il-Korporazzjoni għax-Xogħol u t-Taħriġ t-Taħriġ (ETC) (ETC) qed tfittex tfittex persuni motivati motivati u lesti lesti biex biex jidħlu għal impenn ta’ x xogħol ogħol ma’ persuni b’diżabbilta`. b’diżabbilta`. Il-persuni magħżula se jkunu jkunu impjegati impjegati bħala ‘job coaches’ coaches’ biex biex jagħtu taħriġ, għajnuna u appoġġ lill-persuni b’ b’diżabbiltajiet diżabbiltajiet differenti. differenti. Huma se jkunu jkunu impjegati impjegati fuq bażi ta’ kuntratt kuntratt definit taħt il-proġett il-proġett tal-Fond tal-Fond Soċjali E Ewropew wropew ‘Support ‘Supported ed and sheltered sheltered employment employment training training for for disadv disadvantaged antaged groups groups including RDPs’. Ma tul ix -‘Sheltered Emplo yment Training’, Training’, il-K orporazzjoni se tagħti taħriġ lill-persuni b’ diżabbiltajiet diff erenti bil-għan Matul ix-‘Sheltered Employment il-Korporazzjoni b’diżabbiltajiet differenti li dawn dawn itejbu itejbu l-ħiliet tagħhom bie x jidħlu f’impjieg. f’impjieg. Il-pr ogramm se jinkludi taħriġ prattiku prattiku f’setturi f’setturi differenti differenti tas-suq biex Il-programm tax -xogħol u żjajjar f’postijiet f’postijiet differenti differenti tax-xogħol. tax-xogħol. tax-xogħol L-applikanti ikollhom L -applikanti għandhom ik ollhom minn tal-anqas tlett ‘O’ levels levels (minn gradi gradi 1 sa 5 jew jew A sa C) u sena esperjenza ta’ xogħol b’diżabbilta`, Certificate x ogħol ma’ persuni b’ diżabbilta`, JEW JEW l-‘MCAST l-‘MCAST Foundation Foundation C ertificate in Care’ Care’ jew jew ekwivalenti ekwivalenti f’termini f’termini ta’ livell livell u kontenut xogħol b’diżabbilta`. L-applikanti k ontenut tal-kors, tal-kors, JEW minn tal-anqas tlett snin esperjenza ta’ x ogħol ma’ persuni b’ diżabbilta`. L -applikanti ikunu tal-informatika għandhom ik unu litterati litterati fit-teknoloġija fit-teknoloġija tal-inf ormatika u kapaċi kapaċi jikkomunikaw jikkomunikaw tajjeb kemm kemm bil-Malti, kif ukoll ukoll bl-Ingliż. L -esperjenza ta’ xogħol xogħol trid tkun tkun verifikata verifikata b’ittr a ta’ referenza referenza jew jew b’kopja b’kopja tal-Formola tal-Formola tal-Bidu tal-Impjieg tal-ETC. tal-ETC. L-esperjenza b’ittra L -ismijiet ta’ żewġ żewġ persuni li jistgħu jistgħu jitkellmu jitkellmu għall-applikanti għall-applikanti għandhom ikunu ikunu sottomessi sottomessi mal-ittra mal-ittra t’applikazzjoni. t’applikazzjoni. L-ismijiet Persuni ittra P ersuni interessati interessati għandhom jibagħtu ittr a t’applikazzjoni, t’applikazzjoni, flimkien ma’ CV dettaljata, dettaljata, bil-posta bil-posta reġistrata reġistrata jew jew bl-idejn lil: L -Aġent Kap Kap tad-Dipartiment L-Aġent P eople Management & Corporate Corporate Services Services People K orporazzjoni għax-Xogħol għax-Xogħol u tTaħriġ Korporazzjoni t-Taħriġ Uffiċ ċju Prinċipali Uffiċċju Ħal F ar BBG 3000 Far L-applikanti jikkwotaw L -applikanti għandhom jikk wotaw il-kodiċi il-kodiċi HR/04/14 HR/04/14 fl-ittra fl-ittra t’applikazzjoni. t’applikazzjoni. L-applikazzjonijiet L-applikazzjonijiet għandhom jaslu għand il-Korporazzjoni il-K orporazzjoni sa mhux aktar aktar tard tard minn nhar it-Tnejn it-Tnejn 30 ta’ Ġunju 2014. 2014. L-applikazzjonijiet L-applikazzjonijiet kollha kollha se jiġu rikonoxxuti rikonoxxuti jkunu kunfidenzjalita`. u se jk unu trattati trattati bl-akbar k unfidenzjalita`. Is-CVss tal-applikanti mill-ETC Is-CV tal-applikanti se jinżammu mill-ET C għal referenza referenza futura. futura. Dawk Dawk l-individwi li ma jixtiequx li s-CV tagħhom tinżamm mill-ETC mill-ETC għandhom jibagħtu ittr ittra a fuq l-indirizz t’hawn t’hawn fuq u jirċievu jirċievu lura lura s-CV tagħhom wara wara l-proċess l-proċess ta’ rreklutaġġ. eklutaġġ.
Programm Operattiv II – Politika ta’ Koeżjoni 2007-2013 Insaħħu Ħilitna għall-Aktar Impjiegi u Kwalità ta’ Ħajja Aħjar Proġett ko-finanzjat mill-Unjoni Ewropea Fond Soċjali Ewropew (FSE) Ko-finanzjament: 85% Fondi UE, 15% Fondi Nazzjonali
Ninvestu fil-futur tieg tiegħek ħek
Opinjoni
12 22.06.2014
Tensjoni Fil-MediTerran
ForUM ÛGÓaÛaGÓ laBUrisTi
Brandon Spiteri
F’dawn l-a˙˙ar ©img˙at wie˙ed seta’ jilma˙ it-tensjoni li ˙akmet iΩ-Ωona Mediterranja. Dan ©ara min˙abba r-rivoluzzjonijiet u l-gwerer çivili li saru kemm fil-pajjiΩi tal-Afrika ta’ Fuq, kif ukoll fl-Ukraina. Ir-rivoluzzjoni fil-Libja u limmigrazzjoni illegali Il-Libja, wie˙ed mill-iktar pajjiΩi sinjuri mill-pajjizi talAfrika ta’ Fuq, kien ilu ta˙t it-tmexxija tal-Ìeneral Muammar Gaddafi sa mill1969. Wara 42 sena ta’ tmexxija ta˙t dan il-bniedem rivoluzzjonarju li, hekk kif ˙afna ekonomisti jg˙idu, kien dak il-bniedem li bena l-ekonomija soprabiljunarja tal-Libja, il-poplu Libjan mexxa rivoluzzjoni kontra ttmexxija ta’ dan id-dittatur. Ftit huma dawk li jafu li Gaddafi kien l-aktar mexxej li resaq viçin sabiex jo˙loq assemblea tal-pajjiΩi Afrikani jew, a˙jar minn hekk, kungress komuni tal-pajjiΩi tal-istess kontinent. Dan il-mexxej ried jibni din l-g˙aqda billi jintroduçi lmunita dinar b˙ala l-munita komuni fi ˙dan il-pajjiΩi Afrikani. Il-problema kienet li din setg˙et tkun ta’ theddida g˙ad-dollaru Amerikan u g˙all-issterlina IngliΩa, li kienet g˙adha tintuΩa minn u˙ud mill-pajjiΩi Afrikani. Óafna ja˙sbu li kien min˙abba dan il-fatt li wara li nqalg˙et din ir-rivoluzzjoni, il-bombardamenti millForzi Amerikani u dawk IngliΩi fuq assi strate©içi Libjani kienu fost l-aktar frekwent meta mqabbla malIstati Membri tan-Nato. Dan wassal g˙all-mewt ta’ Gaddafi u bidu ta’ bidla fit-
tmexxija tal-Libja. Din l-ispjegazzjoni storika torbot ma’ argument wie˙ed li affettwa lil Malta direttament. Sakemm kien hemm Gaddafi fit-tmexxija, il-moviment ta’ immigranti u persuni jfittxu l-aΩil kien qed ji©i mblukkat mil-Libja, u g˙alhekk ma kinux daqshekk frekwenti l-immigranti li jaqsmu l-Libja sabiex ji©u Malta jew l-Italja. IΩda wara din ilbidla rivoluzzjonarja fil-Libja, kien hemm inqas kontroll minn dan l-istess pajjiΩ fuq immigranti li riedu jaqsmu mil-Libja sabiex jaslu fi xtut Ewropej. Dan g˙aliex pajjiΩ jie˙u Ω-Ωmien qabel ikun jista’ jeΩerçita l-bidla fittmexxija tal-affarijiet amministrattivi tieg˙u, speçjalment wara rivoluzzjoni. Bdiet ©ejja mew©a til˙aq lill-o˙ra ta’ immigranti, li xtaqu ja˙arbu mill-orruri f’pajjiΩhom u jsibu refu©ju f’pajjiΩi stabbli Ewropej. Il-Forzi Armati ta’ Malta bdew u g˙adhom jaqdu d-dmirijiet tag˙hom b’g˙aqal u lealtà lejn id-drittijiet umani sabiex iwettqu missjonijiet ta’ salvata©©. Id-dover uman u dak politiku F’Awwissu tal-2013, gvern g˙aqli u kura©©uz ta˙t ittmexxija tal-Prim Ministru Muscat, Ωamm saqajh mal-art u, sabiex jg˙addi messa©© çar lill-Unjoni Ewropea, irrifjuta milli j˙alli tanker mg˙obbi b’102 immigrant jidda˙˙al fl-ib˙ra territorjali Maltin. Madankollu, ilMinistru g˙all-Intern u sSigurtà Nazzjonali Dr Mallia, bag˙at l-g˙ajnuna me˙tie©a sabiex jassistu fil-bΩonnijiet ta’ dawn l-immigranti. Permezz ta’ din id-deçiΩjoni
g˙aqlija u kura©©uΩa deher biç-çar li l-Gvern Malti bag˙at messa©© serju lill-UE li kienet insiet lil Malta u lillItalja fil-konfront tal-burden sharing u fir-rigward ta’ g˙ajnuniet militari u soçjali sabiex inkunu nistg˙u nassistu lil dawn in-nies li jkunu qed ifittxu refu©ju. G˙alkemm pajjiΩna dejjem ra li ji©u m˙arsa d-drittijiet umani tal-immigranti u dawk li jfittxu aΩil, wie˙ed ma jistax ma jsemmix il-fatt li kien dan il-Gvern li g˙all-ewwel darba ˙ares ukoll lejn iddover politiku u morali lejn il-Maltin. G˙al snin twal fi ˙dan l-UE, il-Gvern kien passiv u dejjem mexa b’rasu baxxuta, jag˙mel hekk kif tiddettalu l-UE. Kien dan il-Gvern li ma ried lil ˙add jg˙addi minn fuq pajjiΩna. G˙alkemm a˙na membri s˙a˙ fi ˙dan l-UE, din ma kinitx qed taqdi dmirijietha fil-burden sharing u lg˙ajnuniet militari f’operazzjonijiet kon©unti ta’ salvata©©. Kellu jkun bastiment navali Amerikan li sa ftit tal©imghat ilu wettaq operazzjoni ta’ salvata©© fuq immigranti li kienu jinsabu bejn ix-xtut Libjani u dawk Maltin, u li n©iebu fi gΩiritna sabiex jing˙ataw l-ewwel g˙ajnuna. Rivoluzzjoni fl-Ukraina Diversi storiçi qed ibassru li r-rivoluzzjoni fl-Ukraina qed twassal g˙al gwerra bierda o˙ra bejn ir-Russi u lAmerikani. Wara li l-Krimea ©iet annessa mar-Russja, din tat il-façiltà lill-qawwiet militari Russi biex ikollhom aççess navali g˙allMediterran. Dan wassal sabiex l-Amerikani Ωiedu lpreΩenza navali tag˙hom fix-
xtut Torok, li huma alleati tal-Amerikani. G˙alkemm inNATO imponiet sanzjonijiet kontra r-Russja, dan l-argument baqa’ ma ssolviex. Dan kollu qed iwassal g˙al aktar preΩenza ta’ bastimenti navali tal-gwerra filMediterran. Fil-passat, Malta kienet tg˙addi spiss minn avvenimenti simili. Min˙abba f’hekk, il-Prim Minstru ta’ dak iΩ-Ωmien Dom Mintoff, irrifjuta milli j˙alli lillAmerikani jew lill-Unjoni Sovjetika jift˙u baΩi fi gΩiritna li, bla dubju ta’ xejn, tinsab f’poΩizzjoni ©eo©rafikament kruçjali fil-Mediterran. Aktar minn hekk, Mintoff talab g˙all-paçi fil-Mediterran bejn il-qawwiet Amerikani u dawk Russi, u dan wassal sabiex Gorbachev u Bush iffirmaw il-Malta Summit fl1989. G˙alhekk wie˙ed g˙andu jappella g˙all-paçi wkoll filkonfront tas-sitwazzjoni preΩenti fl-Ukraina filwaqt li, b˙ala membri s˙a˙ fil-UE, ti©i m˙arsa n-newtralità tag˙na. Kull gwerra t˙alli leffeti drammatiçi tag˙ha, kemm fuq il-popolazzjoni affetwata direttament millgwerra, kif ukoll fuq lekonomija tad-dinja in©enerali. L-istess ©ara fil-konfront tal-Libja meta, wara l-˙sara li saret fir-riggijiet tal-estrazzjoni taΩ-Ωejt, ©iet im˙abbra Ωieda fil-prezzijiet ta’ diversi fjuwils fil-pajjiΩi Ewropej. G˙alhekk huwa importanti li, filwaqt li Malta ΩΩomm innewtralità tag˙ha, tipparteçipa fil-˙idma tal-UE, li hija ççavetta biex jissolvew dawn it-tensjonijiet li qed jinqalg˙u. Permezz ta’ sforz kollettiv g˙al ˙idma neççessarja, tista’ ter©a tinkiseb isserenità fil-Mediterran.
Editorjal
22.06.2014 .06.2014 13
www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌurnaLisTi rekLami imPaÌnar u disinn
2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com
“The war againsT drugs...”
”
ediTOrJaL
Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech
Kull min imur Amsterdam fl-Olanda hemm iç-çans li f’xi pjazza pubblika jilma˙ avviz elettroniku tal-Gvern bil-kliem g˙addej: “ In the war against drugs everybody is a loser! ” A˙na ma a˙niex l-OlandiΩi. Ilkultura tag˙na ma hix mo˙mija biΩΩejjed biex taççetta l-attitudni OlandiΩa g˙addrogi. A˙na ma a˙niex daqshekk liberali. IΩda g˙andna x’nitg˙allmu mill-OlandiΩi. Aktar ma tipprova tipprojbixxi l-vizzji tal-bniedem, aktar hemm çans li jiffjorixxu ta˙t l-art. B’aktar ˙sara u aktar sfruttament ta’ min huwa ivvizzjat. Meta l-Amerika pprovaw jeqirdu l-vizzju taxxorb sal-punt li anke biddlu lKostituzzjoni biex jipprojbixxu, ir-riΩultat kien g˙al kollox ilkuntrarju ta’ dak li riedu jil˙qu. Bniedem b˙al Al Capone sab art g˙ammiela biex isir aktar sinjur. Kultant, wara snin twal ni©©ieldu xi vizzju bil-mod tradizzjonali tal-kastig u projbizzjoni assoluta, iridu jg˙addu snin twal biex ninteb˙u li hemm bΩonn ta’ bidla radikali. A˙na na˙sbu li dan ittibdil wasal fil-kamp tad-droga, fejn tinvolvi l-uΩu tag˙ha millvittma. It-tibdil g˙andu jkun indirizzat lejn il-vittma u mhux lejn it-traffikant. It-traffikant tad-droga ma g˙andu qatt u ta˙t l-ebda çirkostanza jsib xi forma ta’ kenn fl-Istat. IΩda kif qalu kemm il-Prim Ministru u kif ukoll il-Ministru tal-Ìustizzja, wasal iΩ-Ωmien li nibdew in˙arsu lejn il-vittmi tal-uΩu tal-kannabis b’mod differenti mill-mod kif g˙adna n˙arsu lejhom sa issa. Il-˙abs, u li isem il-vittma jispiçça jixxandar mal-erba’ rji˙at biex g˙al g˙omru jibqa’ mçappas mas-soçjetà ma jag˙mel ©id lil ˙add. La jag˙mel ©id lis-soçjetà g˙ax kapaçi tkun qed titlef talent, u lanqas lill-idividwu li meta jkun emar©inat ikompli jid˙ol f’garigor ta’ aktar problemi. LiΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na rridu inΩommuhom ’il bog˙od minn atti kriminali u mhux ninbuttawhom lejn ˙ajja ta’ aktar vizzji. Irridu nag˙druhom u mhux nikkundannawhom. Ilkastig tradizzjonali g˙andu dan l-effett. Aktar milli jservi ta’ detterrent, ikompli jg˙arraq issitwazzjoni ta’ kul˙add. G˙alhekk jidher li qieg˙da ssir proposta importanti biex inbiddlu din l-attitudni lejn ilvittma iΩda mhux lejn it-traffikant. Irridu nag˙tu çans lil dawk iΩ-Ωg˙aΩag˙ u persuni li jkunu konsumaturi ta’ din id-droga, li jag˙mlu ˙sara lilhom infushom u mhux li ˙addie˙or. PajjiΩi o˙rajn sabu soluzzjoni g˙al din
is-sitwazzjoni. B˙al f’˙afna ˙wejje© o˙ra, il-pajjiΩi Skandinavi qeg˙din fuq quddiem nett f’dan ir-rigward. Óar©u bil-kunçett ta’ kwaΩi piena. Il-vittma ting˙ata opportunità b’g˙aΩla tag˙ha jekk tridx tibqa’ g˙addejja bilproçeduri tas-soltu jew tintrabat li toqg˙od g˙al programm ta’ riabilitazzjoni. Jekk tag˙Ωel it-tieni triq u l-programm ikun ta’ suççess qisu qatt ma kien
xejn jew ikun hemm biss proçeduri amministrattivi u mhux kriminali. B’hekk il-persuna tkun re©g˙et da˙let fiddinja onesta taç-çittadin onest. Apparti dan, isimha jibqa’ nadif u ma ssibx il-bibien mag˙luqa fl-okkaΩjonijiet li ji©u quddiemha fil-˙ajja. Meta nkunu qeg˙din nitkellmu dwar iddekriminalizzazzjoni ta’ çertu proçeduri ma nkunux qeg˙din nuΩaw kelma
twila biex nimpressjonaw. IΩda g˙andha fiha nnifisha tifsira importanti ta’ bidla kulturali li trid issir. Fi ftit kliem inkunu qeg˙din nifhmu li hemm çertu Ωbalji li jistg˙u jin˙afru. Hemm sitwazzjonijiet fejn persuna g˙andha ting˙ata t-tieni çans. Basta ma tkunx g˙amlet ˙sara lil ˙addie˙or. Bit-tibdil a˙na rridu lill-˙rief u mhux lilliljuni.
”
Ittri
14 22.06.2014
META L-KELMA TOÓROÌ MIS-SINNA TIMLA’ D-DINJA Sur Editur, Illum ser naraw ftit kif kelma, meta to˙ro© mis-sinna ddur mal-erbat irjie˙ u ma tieqaf imkien. Qed ni©i spiss mistoqsi minn sajjieda Xlukkajri b˙ali dwar x’nistg˙u nag˙mlu fuq il-kwota tat-tonn. B˙alma jaf kul˙add lista©un tat-tonn issa beda, u hemm sajjieda li ˙ar©u g˙amlu sajda jew tnejn u qabdu l-kwota li kien tahom id-Dipartiment tas-Sajd, u issa qeg˙din b’idejhom fuq Ωaqqhom ma jg˙amlu xejn, g˙ax ma jistg˙ux imorru jistadu iΩjed. Is-sajjieda fakkruni li xi Ωmien ilu konna smajna li kien hemm xi tbag˙bis fil-kwota tat-tonn, u kienu semmew xi nies minn Kastilja, però ma smajna xejn aktar. Din l-informazzjoni kien ˙ari©ha Saviour Balzan. Jien naf li jekk jg˙id xi ˙a©a Saviour Balzan din tkun fuq sisien sodi g˙ax g˙alija li jg˙id hu van©elu, iΩda xi sajjieda qaluli li mhux soltu tieg˙u li jaqa’ filmuta fuq xi kaΩ li jkun qed jinvestiga. Wisq na˙seb li hemm xi verità f’dak li kien qal, u ma jridx jo˙ro©ha biex ma jurtax xi nies f’xi dipartiment jew ie˙or. Imma lis-sajjieda ng˙idilhom li s’issa l-Ministru qed jg˙id li mal-kwota g˙andha x’taqsam l-AJCAT, u Malta m’g˙andhiex x’taqsam. Jiena naf li l-AJCAT kulma tag˙mel hu li tag˙ti kwota totali lill-UE, u l-istess Ewropa tqassam din il-kwota bejn l-Istati Membri tag˙ha. Ma noqog˙dux inwa˙˙lu fl-AJCAT, g˙ax mhux veru. Li hemm ˙aΩin hu li n-negozjati li kienu saru mal-UE saru ˙aΩin, u b˙as-soltu jbati dejjem is-sajjied Malti. Meta kont Segretarju tal-Kooperattiva tas-Sajd, jiena u s˙abi konna nkunu hemm fil-laqg˙at mal-AJCAT, u dawn dejjem qalulna li l-kwota hija f’idejn il-UE. IΩda li ©ara, meta l-AJCAT tat il-kwota lill-UE, il-kwota tag˙na naqset b’10% kull sena g˙al tliet snin. Qabel kelna 360 tunnellata, u wara li sar dan it-tnaqqis, illum ©ejna li g˙andna 160 tunnellata, ji©ifieri l-kwota ta’ Malta naqset b’60% u mhux kif qalulna b’10%. Hawn ma nistax nifhem jien; forsi xi Ωball matematiku? Jekk meta kompla jinvestiga, Saviour Balzan ma sab xejn, g˙andu jg˙idilna li l-informazzjoni kienet Ωbaljata ˙alli s-sajjieda jserr˙u mo˙˙hom li m’hemmx tbag˙bis mal-˙obΩa ta’ kuljum tag˙hom. Lil Saviour Balzan ng˙idlu li jekk ikollu bΩonn xi ˙a©a
ming˙andi, jiena lest li ng˙inu, g˙ax jekk nibqg˙u sejrin hekk l-industrija tas-sajd Maltija ma tantx fadlilha ˙ajja. Is-sajjieda jridu ja˙dmu, iΩda qed isibu ˙afna ostakli, kemm mill-Forzi Armati ta’ Malta u mill-landing officers. Qed ji©u ttratti ta’ kriminali kbar minn dawn l-awtoritajiet. Il-UE taf li Malta kulma fiha huwa daqs g˙alqa minn pajjiΩ ie˙or fl-Ewropa. Kulma kellna kwota kienet 360 tunnellata u minnha kienu qed jg˙ixu madwar 500 familja. Jew l-Ewropa ma jinterressahiex minn dawn ilfamilji? Lill-Ministru tas-Sajd ng˙idlu li l-pagi li qed i˙allas lil-Landing Officers hija iktar minn li qed jaqilg˙u s-sajjieda kollha f’daqqa. B’dawn il-˙afna regolamenti, sajjied ©ie f’sitwazzjoni b˙al dak it-tifel li qed imut bil©u˙, u jkollu jmur jisraq xi ˙a©a biex jg˙ix. Hekk qed jag˙mlu s-sajjieda Maltin, imorru fuq il-ba˙ar biex jaqbdu xi ˙a©a barra mill-kwota biex jg˙ixu, g˙ax dak li
jaqbdu bil-kwota kemm kemm iservihom g˙all-ispejjeΩ li jridu jag˙mlu. Lill-Ministru responsabbli mis-sajjieda nistiednu jinΩel sa Marsaxlokk jara kif qed ja˙dmu s-sajjieda. Dan jirriΩultalu li qisu mar f’pajjiΩ ie˙or, g˙ax fuq l-opri tas-sajd ser isib ˙afna TuneΩini, Libjani, E©izzjani, u Filippini, u sajjied Malti ma jsibx, g˙ax it-tfal tas-sajjieda Maltin qed jindunaw li mis-sajd ma tistax tg˙ix, u qed ifittxu xog˙ol ie˙or fuq l-art. Lill-Ministru di©à stedintu darba o˙ra biex ji©u jara l-ambjent f’Marsaxlokk meta jispiçça s-suq tal-Óadd. Issa qed nistiednu biex ji©i jiltaqa’ mas-sajjieda, forsi jse˙˙ dak li l-politikanti dejjem jippritkawlna li jridu jkunu qrib tal-poplu. CARMELO BUGEJA (REGEN), EKS-SEGRETARJU KOOPERATTIVA TAS-SAJD
JIEKLU B’DIVERSI ÓLUQ Sur Editur, Meta mmur xi laqg˙a ©enerali annwali u nistaqsi xi mistoqsija u uffiçjal g˙oli ta’ dik l-organizzazzjoni jkun aggressiv u b’li jg˙id jipprova jintimidak, g˙add ta’ bnadar ˙omor (mhux ta’ partit, imma ta’ periklu) g˙andhom jibdew jidhru fuq ir-radar ta’ min suppost jara li l-affarijiet jimxu b’governanza korporattiva tajba, u iΩjed minn hekk ma jikkompromettix il-kariga li rtira minnha qabel ma aççetta dik li attwalment ikollu. Istituzzjoni finanzjarja li tg˙odd età daqs nannti, g˙ax ser tag˙ti ATM card lill-klijenti kollha (u xejn speçjali lillimsie˙ba), qisha ser tag˙mel xi rekord tal-Guinness, forsi timpressjona lil min jimpressjona ru˙u malajr. IΩda din l‘g˙otja’ ma jist˙oqqilhiex g˙ajr il-werrej l-isfel, mhux g˙ax card tali mhux utli, iΩda g˙aliex din ser ting˙ata wara li klijenti ta’ banek o˙ra ilhom diçenji ta’ snin biha! (U dawn l-imsie˙ba u klijenti ilhom diçenji ta’ snin ming˙ajrha g˙ax il-klassi diri©enti ta’ hawnhekk tkaxkar saqajha u nieqsa milli tg˙ati value for
money.) Diri©ent ewlieni ta’ istituzzjoni jifta˙ar li kien favur id-d˙ul tal-ewro g˙ax b’hekk seta jinvesti f’din il-munita; u ma jinvesti xejn riskjuΩ, g˙ajr li jipparkja l-miljuni g˙and l-ECB b’rata ta’ mg˙axx baxxa li sena wara l-o˙ra qed
tfisser profitti xejn spettakolari. Min jidiletta bir-restawr tal-©ebla forsi iΩjed postu mal-antikwarjat u l-antikalja milli f’poΩizzjoni fejn suppost ikun ilmutur li ji©©enera negozju ©did li jΩid u mhux innaqqas il-profitt u d-dividend!
Meta banek o˙ra ilhom jaraw li jo˙or©u cards ta’ kreditu u debitu u ji©bru lmiΩata mill-abbonati u ji©©eneraw iΩjed negozju, xi ˙add li ja˙seb li hu l-iΩjed finanzjier bravu taΩ-Ωew© gΩejjer, g˙adu ma da˙alx g˙al din il-biçça negozju. Tg˙id ma xifirx ma jmurx tonqoslu xi ©urnata ta’ mistrie˙ fi tmiem il-©img˙a meta er˙ilha jaqsam il-fliegu. Negozju li qed naraw jid˙ol g˙alih ˙addiehor b’sie˙eb strate©iku tal-bejg˙ bl-imnut. IΩda tg˙id g˙alhekk çertu negozju w˙ud ma jid˙lux g˙alih? Ma jid˙lux g˙alih li ma jmorrux ikollhom konflitt ta’ interess ma’ operaturi o˙ra li forsi mag˙hom g˙amlu xi qbil barra rremit li fih jippreΩentaw lilhom infushom f’xi Ωew© laqg˙at annwali differenti? Restrizzjonijiet li di©à wrew kif is-sussidjarja kellha tibqa’ lura milli ting˙aqad ma’ sie˙eb strate©iku g˙ax lazzjonist ma©©oritarju hu min hu. Talin li jieklu b’iΩjed minn ˙alq wie˙ed (u jidher fihom) f’numru ta’ setturi tannegozju u mhux dak finanzjarju biss. BNADAR ÓOMOR, IL-BALLUTA
Ittri
22.06.2014 15
JUM IL-BELT VICTORIA Sur Editur, Ma xtaqtx in˙alli dan il-jum g˙addej bla ma nuri s-sodisfazzjon tieg˙i u ta’ ˙afna g˙al tliet attivitajiet li l-Kunsill Lokali tal-Belt Victoria organizza b˙ala parti miç-çelebrazzjonijiet li saru biex ifakkru dan il-jum. Dawn kienu tliet okkaΩjonijiet fejn niesna setg˙u jgawdu tliet spettakli ta’ muΩika ta’ kull xorta. Il-Ìimg˙a 6 ta’ Ìunju parti minn triq ir-Repubblika kienet ma˙nuqa bin-nies jisimg˙u lill-banda La Stella tippreΩenta lispettaklu muΩikali tag˙ha RockAstra, waqt li l-g˙ada s-Sibt Pjazza Indipendenza ma kellhiex fejn taqa’ labra bin-nies li attendew g˙al edizzjoni o˙ra ta’ Leone Goes Pop. Fuq tlieta toqg˙od il-borma, u l-g˙ada lÓadd filg˙axija pubbliku numeruΩ (g˙ad li
ANZJANI BLA HELPERS
stennejt ˙afna iktar! Fejn hi l-kultura ta’ dalpoplu!) attenda g˙all-kunçert imsejja˙ Classical Gems – u tassew hekk kienu lbiççiet li smajna – mill-Orkestra Filarmonika Nazzjonali ta˙t id-direzzjoni ta’ Mro Joe Vella. L-istess Orkestra kienet mill-©did preΩenti fil-knisja BaΩilika ta’ San Ìor© ftit jiem wara biex tag˙ti bidu g˙all-Victoria International Arts Festival li jrid iwassal g˙all-festa titulari tal-megalomartri San Ìor© fit-tielet ©img˙a ta’ Lulju. Prosit ukoll lis-Sindku li fl-intervall tkellem dwar il-pro©etti u l-pjanijiet li l-Kunsill g˙andu g˙al beltna, li nittamaw jivverifikaw ru˙hom fil-©ejjieni qrib!
Jiena anzjana ta’ 92 sena, u qed nikteb f’isem tmien anzjani o˙ra minn Tas-Sliema, li b˙ali kollha t˙allew bla helper fiddar. Il-helper li kellna ˙ar©et bil-pensjoni u ma ©abux o˙ra minflokha. Kull meta nçempel biex nistaqsi, jew ˙add ma jwie©eb it-telefown, inkella jg˙iduli li ma jistg˙u jibag˙tu lil ˙add g˙ax m’g˙andhomx biΩΩejjed helpers. Dan il-kuntrattur kien ilu jaf li l-impjegata tieg˙u kienet ˙ier©a bil-pensjoni; allura g˙alfejn ma ˙asibx minn qabel biex jimpjega lil xi ˙add ie˙or? L-awtoritajiet g˙andhom jaraw li l-kuntratturi li jie˙du ˙sieb l-anzjani jag˙tu servizz kif suppost.
IL-KAV. JOE M. ATTARD, VICTORIA, GÓAWDEX
ANZJANI MINSIJA, TAS-SLIEMA
Sur Editur,
IL-FESTA TAL-MADONNA TAL-ÌILJU FL-IMQABBA Sur Editur Ftit tal-jiem ilu ir-ra˙al tal-Imqabba kien jinsab f’nofs ta’ çelebrazzjonijiet mill-aqwa ad unur il-Madonna talÌilju. Il-Festi fet˙u nhar il-Ìimg˙a 6 ta’ Ìunju permezz tal-party annwali fil-KaΩin organizzat mis-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju. Din is-sena timmarka g˙eluq il-50 sena anniversarju mit-tberik u l-inawgurazzjoni uffiçjali tal-kumpless tan-nar Lily Fireworks. Il-Óadd 10 ta’ Ìunju filg˙odu kien imiss iç-çerimonja tal-˙ru© min-niçça tal-istatwa artistika u devota talMadonna tal-Ìilju u l-espoΩizzjoni tag˙ha fuq ilbradella artistika fiç-çentru tal-knisja parrokkjali talImqabba. Bosta kienu d-devoti ta’ Marija Immakulata li attendew u sellmu lill-padruna tag˙hom permezz ta’ talb u innijiet Marjani. Din iç-çerimonja kienet immexxija mill-Kappillan tal-parroçça il-W.R. Kanonku Dun George Spiteri. Wara segwa riçeviment fil-kaΩin g˙all-membri fi ˙dan l-G˙aqda tan-Nar Madonna talÌilju, kif ukoll riçeviment ie˙or g˙as-soçi u partitarji. Filg˙axija saret ir-rinawgurazzjoni tal-istatwa talMadonna tal-Ìilju fil-pjan t’isfel tal-kaΩin It-Tnejn 10 ta’ Ìunju kien il-jum iddedikat lit-tfal tassoçjetà. G˙aldaqstant saret iç-çerimonja tal-preΩentazzjoni tat-tfal u trabi quddiem l-istatwa tal-Madonna talÌilju. Wara, il-Banda Madonna tal-Ìilju bdiet març mat-toroq tal-Imqabba, akkumpanjat bil-briju tas-soçi u partitarji tul Triq il-Madonna tal-Ìilju u l-Pjazza talKnisja. Nhar it-Tlieta 10 ta’ Ìunju, il-Banda Madonna talÌilju tellg˙et programm vokali u strumentali fuq ilplancier Meravilja. Waqt dan il-kunçert, il-muΩika t˙alltet mal-viΩiv u ©ew imfakkra l-anniversarji li s-soçjetà qieg˙da tikkommemora tul din is-sena. Il-kantanta Federica Falzon interpretat diversi bçejjeç muΩikali. Wara l-funzjoni tat-tridu fil-knisja nhar l-Erbg˙a 11 u l-Óamis 12 ta’ Ìunju, issokktaw il-marçi brijuΩi bissehem tal-baned San Leonardu ta’ Óal Kirkop u Marija Annunzjata ta’ Óal Tarxien. Nhar il-Ìimg˙a 13 ta’ Ìunju, il-Banda Madonna tal-Ìilju g˙amlet il-març tradizzjonali u tant popolari tal-a˙˙ar tridu li matulu spikkat l-organizzazzjoni ta’ briju mill-isba˙ misSezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju. Il-març ©ie fi tmiemu permezz tat-tlug˙ tal-istatwa tal-Madonna talÌilju fuq il-pedestall tal-vara l-kbira u l-˙ruq ta’ tapit u nar ie˙or minn fuq il-bejt tal-kaΩin. Wara segwa spettaklu ta’ briju organizzat fil-pjazza ewlenija talImqabba. Nhar is-Sibt 14 ta’ Ìunju, lejlet il-Festa, il-Filarmonica Nazionale La Valette eΩegwiet programm ta’ muΩika le©©era fuq il-plançier Meravilja. Wara segwa spettaklu ta’ nar tal-ajru li kien jinkludi ˙ruq ta’ settijiet mill-
aqwa ta’ murtali tal-beraq u tal-kulur kif ukoll sfejjer u blalen ta’ qisien differenti li komplew ikkonfermaw labbiltà tal-G˙aqda tan-Nar fil-qasam pirotekniku. Illejla piroteknika ©iet fi tmiemha permezz ta’ esibizzjoni eççezzjonali ta’ diversi bçejjeç ta’ nar tal-art ori©inali li fih spikka l-mekkanizzar u d-diversi kuluri ta’ fintuna, invenzjonijiet tal-G˙aqda tan-Nar Madonna tal-Ìilju. Il-Óadd 15 ta’ Ìunju kien jum il-Festa tal-Madonna tal-Ìilju. Filg˙odu saret il-quddiesa solenni talpani©ierku u wara ng˙ata bidu g˙all-març tant popolari ta’ nofsinhar mill-Banda Madonna tal-Ìilju bissehem brijuΩ tal-partitarji. Filg˙axija saret il-proçessjoni solenni bl-istatwa tal-Madonna tal-Ìilju, immexxija mill-Fratellanza ta’ l-Immakulata Kunçizzjoni. Ma’ d˙ul il-proçessjoni n˙araq nar minn fuq diversi bjut li jdawru l-pjazza, tkantat l-antifona u saret çelebrazzjoni ewkaristika. Wara segwa s-solitu ringrazzjament millG˙aqda tan-Nar fil-knisja parrokkjali. Il-març tal-a˙˙ar g˙alaq il-festa 2014, fejn il-membri tal-G˙aqda tan-Nar iççelebraw flimkien is-suççessi piroteknici kbar miksuba matul din il-festa. It-Tnejn 16 ta’ Ìunju, l-g˙ada tal-festa, is-Sezzjoni
Ûg˙aΩag˙ organizzat ix-xalata tradizzjonali, segwita minn timpana night fil-kaΩin. Din is-sena, l-G˙aqda ta’ l-Armar Madonna tal-Ìilju ΩanΩnet diversi opri li ser ikomplu jsebb˙u l-pjazza tal-Imqabba. Fosthom set ta’ bandalori ©odda g˙all-pjazza tal-knisja kif ukoll sopraporta li tikkumplimentahom g˙all-Triq il-Parroçça. Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tirringrazzja lilldawk kollha li ˙admu minn qalbhom biex il-festa 2014 setg˙et tkun ta’ suççess. Ringrazzjament ie˙or imur lill-Kappillan u l-kleru, flimkien ma’ dawk li ˙adu ˙sieb jarmaw il-knisja bit-teΩori artistiçi tag˙ha, flimkien mal-Pulizija u l-Kunsill Lokali tal-Imqabba; kif ukoll lil dawk l-eluf li qabΩu qabΩa sal-Imqabba biex mag˙na jgawdu l-fer˙ li ©©ib mag˙ha din il-festa. La˙˙ar ringrazzjament Ωgur li g˙andu jmur lejn Ommna Marija Immakulata Kunçizzjoni ta˙t it-titlu ‘Tal-Ìilju’ li ad unur tag˙ha ti©i ççelebrata ta’ kull sena din il-festa hekk devota. MARVIN SCIBERRAS, UFFIÇJAL RELAZZJONIJIET PUBBLIÇI SOÇ. MUÛ. MADONNA TAL-ÌILJU L-IMQABBA
Ta’ Barra
16 22.06.2014
Jeskala l-konflitt iraqqin ANALIÛI TA’ LIAM GAUCI Il-President Amerikan Barack Obama jidher li huwa intenzjonat li jinvolvi lil pajjiΩu fil-konflitt çivili tal-Iraq hekk kif dan beda jo˙loq instabbiltà kbira firre©jun tal-Lvant Nofsani. Obama qag˙ad lura milli jispeçifika x’forma jista’ jkollu dan l-intervent, però l-g˙aΩliet quddiemu b˙alissa huma diversi u jvarjaw minn operazzjonijiet ta’ ©bir ta’ informazzjoni g˙all-Gvern Iraqqin, g˙al attakki mill-ajru fuq il-militanti IΩlamiçi li qeg˙din javvanzaw lejn Bagdad. Intervent militari b’suldati Amerikani fuq l-art Iraqqina b˙alissa qieg˙ed ji©i eskluΩ. Il-President Amerikan s’issa kien attent ˙afna dwar kemm ikun aggressiv fejn tid˙ol ilpolitika militari tieg˙u. F’diversi okkaΩjonijiet huwa pprova jikseb l-appo©© tal-Kungress g˙all-pjanijiet tieg˙u, minkejja l-fatt li l-Kamra tarRappreΩentanti hija mag˙mula fil-ma©©oranza tag˙ha minn membri tal-partit oppost, ji©ifieri dak Repubblikan. Din l-attitudni Ωammitu milli jintervieni fis-Sirja s-sena lo˙ra, minkejja li kien ta x’jifhem li pajjiΩu kien lest li jie˙u passi kontra l-Gvern Sirjan meta dan uΩa armi kimiçi kontra l-popolazzjoni çivili tieg˙u. Minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn il-konflitt fis-Sirja kompla jaggrava u jkaxkar mieg˙u eluf kbar ta’ ˙ajjiet innoçenti. Obama jidher li huwa determinat illi ma jer©ax jag˙mel pass lura b˙al dan hekk kif issa s-sitwazzjoni fl-Iraq tidher li qieg˙da tidde©enera wkoll. Minkejja l-isforzi kbar li saru mill-Gvern Amerikan u dak Iraqqin biex jeqirdu l-gruppi terroristiçi fl-Iraq, dawn il-militanti rnexxielhom jorganizzaw ru˙hom mill-©did biex jheddu l-istabbiltà politika ta’ dan ilpajjiΩ. Integrità territorjali filperiklu Wara snin ta’ attakki terroristiçi
bla miri speçifiçi fitTramuntana tal-pajjiΩ, dawn il-gruppi, ewlieni fosthom lIslamic State in Iraq and the Levant (ISIL), bdew javvanzaw lejn Bagdad bil-˙sieb preçiΩ li jeqirdu lill-gvern çentrali. Fil-preΩent din ilkampanja terroristika wasslet g˙al kisbiet kbar g˙all-ISIL, li rnexxielhom jokkupaw bejn 15% u 20% tal-pajjiΩ. Issuççessi li kisbu l-ISIL ©ieg˙lu lill-Prim Ministru Iraqqin jiddikkjara stat ta’ emergenza hekk kif l-integrità territorjali ta’ pajjiΩu qieg˙da f’periklu kbir. Dan g˙aliex minbarra lokkupazzjoni diretta tal-ISIL, hemm ukoll re©juni o˙ra li esprimew l-intenzjoni tag˙hom li jisfruttaw din ilkonfuΩjoni biex jinqatg˙u mill-gvern çentrali. Fosthom hemm il-minoranza kbira Kurda li tinstab fitTramuntana u l-Lvant talpajjiΩ li qed ikollha tiddefendi t-territorju tag˙ha mill-attakki tal-ISIL wara li l-forzi talgvern çentrali abbandunaw ˙afna mill-poΩizzjonijiet tag˙hom fir-re©jun ta’ Kirkuk. Minkejja li l-Kurdi m’g˙andhom l-ebda simpatija lejn ilGvern ta’ Maliki, l-ISIL huma ta’ theddida ferm ikbar g˙allawtonomija tag˙hom hekk kif dan il-grupp g˙amel li seta’ biex qered b’modi mill-iktar vjolenti kull tip ta’ oppoΩiz-
zjoni li sab ma’ wiççu. It-truppi tal-ISIL s’issa evitaw konfronti diretti malKurdi g˙aliex jafu li, minkejja r-riΩorsi limitati tag˙hom, huma ferm iktar motivati u organizzati mit-truppi talgvern çentrali. Min˙abba f’hekk il-militanti IΩlamiçi g˙aΩlu li jkomplu javvanzaw ’l isfel lejn Bagdad u j˙allu lill-Kurdi bi kwiethom. Però, il-Kurdi jafu li huwa inevitabbli li l-ISIL idawru ˙arsithom lejn it-territorju tag˙hom jekk jirnexxilhom jeg˙lbu r-reΩistenza tal-gvern çentrali. Allura, il-Kurdi qeg˙din jippreparaw ru˙hom biex jiddefendu l-fruntieri tag˙hom, li issa qed jidhru li se jkunu dawk ta’ stat indipendenti mill-Iraq, pajjiΩ li abbandunah fi Ωmien ta’ kriΩi. KriΩi internazzjonali Din l-offensiva militari ma affettwatx biss lit-territorju Iraqqin hekk kif anke partijiet min-Nofsinhar tas-Sirja waqg˙u f’idejn dan il-grupp fi Ωmien li l-Gvern immexxi minn Bashar al-Assad g˙adu qieg˙ed ibati biex iΩomm lordni fil-pajjiΩ. L-ISIL ˙adu wkoll f’idejhom diversi membri tal-korp diplomatiku Tork li nqabad fl-attakk li sar fuq Mosul, fatt li ˙oloq tensjonijiet kbar bejn it-Turkija u l-
Il-President Amerikan kellu diversi laqg˙at mal-kapijiet tal-forzi armati u tal-intelligenza biex jevalwa x’forma jista’ jkollu l-intervent fl-Iraq
Iraq. Fil-baΩi ta’ dan il-konflitt politiku u militari hemm differenzi reli©juΩi kbar bejn isSunni u x-Xiti. Din it-tensjoni reli©juΩa ©ibdet diversi pajjiΩi tar-re©jun lejn dan il-konflitt, fosthom il-Qatar, l-Arabja Sawdita u l-Iran, fejn dawn tal-ewwel ˙adu poΩizzjoni ostili fil-konfront tal-Gvern Iraqqin, filwaqt li tal-a˙˙ar qieg˙ed jappo©©jah b’kull mod possibbli. Din is-sitwazzjoni allarmat mhux ftit lill-Amerika li qieg˙da tara l-politika ta’ stabbiltà li kellha g˙al-Lvant Nofsani tisfaxxa b’ritmu mg˙a©©el. B’mod partikolari l-intervent tal-Iran f’dan ilkonflitt huwa inkwetanti g˙al Obama fi Ωmien meta lA©enzija Internazzjonali g˙all-Ener©ija Atomika (IAEA)
qieg˙da tipprova tikkonvinçi lill-Iranjani biex jillimitaw ilprogramm nukleari tag˙hom. Intervent militari? G˙aldaqstant, il-President Amerikan iddeçieda li jesplora l-g˙aΩliet li g˙andu g˙addispoΩizzjoni tieg˙u. Dan wasslu g˙al konkluΩjoni li g˙andu s-setg˙a legali li jawtorizza intervent militari ming˙ajr l-appo©© talKungress. Skont il-Kostituzzjoni Amerikana dan il-privile©© huwa riservat biss g˙allKungress. Madankollu, ironikament, kien il-predeçessur Repubblikan tieg˙u, George W. Bush, li ˙oloq ilmekkaniΩmi legali li jippermettu lill-President illi jaqbeΩ lill-Kungress f’kaΩ li pajjiΩ jappella g˙all-appo©© militari tal-Amerika f’sitwazzjoni ta’ emer©enza. Dan l-appell minna˙a tal-Gvern Iraqqin wasal fil-jiem li g˙addew, minkejja l-fatt li l-Prim Ministru Nouri al-Maliki ftit li xejn kellu relazzjoni tajba malAmerikani matul dawn la˙˙ar is-snin. Skont il-medja internazzjonali, Obama huwa lest li joffri din l-g˙ajnuna lil al-Maliki jekk dan jaççetta li jag˙mel ir-riformi li hemm bΩonn biex il-minoritajiet reli©juΩi u etniçi ji©u integrati a˙jar fis-soçjetà. F’dan l-aspett, al-Maliki naqas minn dmirijietu hekk kif ˙a diversi miΩuri li taw sa˙˙a bla preçedenti lill-ma©©oranza Xita tal-pajjiΩ b’vendikazzjoni g˙all-in©ustizzji li wettqu sSunni matul it-tmexxija ta’ Saddam Hussein. Allura wie˙ed ma jistax jeskludi li al-Maliki jer©a’ jwebbes rasu fil-konfront talAmerikani, minkejja l-gravità tas-sitwazzjoni tal-Gvern tieg˙u. Madankollu, il-Prim Ministru Iraqqin ma jistax idum ja˙sibha ˙afna g˙aliex il-militanti tal-ISIL qeg˙din kuljum joqorbu iktar lejn Bagdad.
Ta’ Barra
22.06.2014 17
WHO DUNNIT? KITBA TA’ RITIANNE AGIUS
Attakk deliberat, iΩda minn min?
kollha, l-ispekulazzjonijiet ji©u wa˙edhom.
Minbarra l-Ukraina, il-pajjiΩi li jie˙du l-gass minn dan ilpipeline jinkludu s-Slovakkja, ir-Repubblika Çeka, l-Awstrija, il-Ìermanja, Franza, l-IΩvizzera, is-Slovenja u l-Italja. Minn dan il- pipeline g˙alhekk jinqdew u˙ud mill-iktar pajjiΩi b’sa˙˙ithom fl-Unjoni Ewropea. Dakinhar stess tal-ispluΩjoni lGvern Ukrain mill-ewwel ta x’jifhem li dan kien probabbilment attakk terroristiku. Qal li attakki simili di©à saru fil-passat bl-iskop li jix˙tu dubji fuq is-sigurtà tal-provvista tal-gass mill-Ukraina. Madanakollu, din it-teorija tqajjem ˙afna mistoqsijiet. Filwaqt li kull spekulazzjoni dwar min wettaq dan l-attakk hija superfluwa, daqstant ie˙or tista’ titqies l-allegazzjoni talGvern Ukrain li qed jindika li rRussja jew ir-ribelli li jridu jing˙aqdu mag˙ha kienu wara dan l-attakk.
G˙andu bΩonn l-g˙ajnuna?
Sens komun
Il-konflitti bejn l-Ukraina u rRussja ssokktaw din il-©img˙a hekk kif nhar it-Tnejn ir-Russi qalu li se jaqtg˙u l-provvista tal-gass lill-Ukraini min˙abba nuqqas ta’ qbil fuq il-˙lasijiet. Filwaqt li l-kumpanija Russa Gazprom, li fuqha g˙andu kontroll il-Gvern Russu, qalet li l-Ukraina qed tirrifjuta li t˙allas il-biljuni li g˙andha fi djun, il-Gvern Ukrain sostna li r-Russja kienet qed titlob
prezzijiet eΩorbitanti biex tag˙mel pressjoni politika fuq l-Ukraina. L-g˙ada stess sploda pipeline ewlieni tal-gass flUkraina li jg˙addi l-gass mirRussja lejn l-Ewropa. Óadd ma we©©a’ f’din l-ispluΩjoni, li qed ti©i meqjusa b˙ala wa˙da deliberata. Iktar minn hekk, il-provvista tal-gass lejn l-Ewropa ma ©ietx affettwata, peress li jeΩisti pipeline
ie˙or. Il-mistoqsija naturali hija dik dwar min seta’ wettaq dan lattakk, dejjem jekk dan kien fil-fatt attakk terroristiku, b˙alma qal il-Gvern Ukrain. Fit-tradizzjoni tal-©eneru letterarju mag˙ruf b˙ala l-‘Who Dunnit?’, li jittratta stejjer ta’ investigaturi li jkunju qed jippruvaw isolvu xi reat, l-awtur tar-reat normalment ikun linqas persuna suspettuΩa.
Hawnhekk wie˙ed ma jistax ma jqisx kif ir-Russi g˙andhom kontroll fuq is-sors tal-gass. Ìaladarba dawn teknikament jistg˙u jwaqqfu l-provvista talgass lejn l-Ewropa x˙in iridu, wie˙ed jistaqsi: x’inhu l-iskop li jmorru jisplodu l-provvista talgass, jekk dawn jistg˙u sempliçiment jag˙lquha? Barra minn hekk, il-bejg˙ talgass lill-Ewropej huwa sors ta’ sa˙˙a importanti g˙ar-Russi, mhux biss finanzjarjament, iΩda anke politikament. X’inhu allura l-iskop li dawn jag˙mlu ˙sara lilhom infushom billi litteralment ja˙arqu xi ˙a©a li g˙andhom qlig˙ minnha fuq diversi livelli? Wara dawn il-mistoqsijiet
PUNTI EWLENIN TA’ BARRA Re ©did g˙al Spanja
Ji˙raxu l-attakki L-attakki mill-qawwiet talGvern Ukrain fuq is-separatisti ˙rax tard din il-©img˙a, wara li l-Prim Ministru tal-pajjiΩ Petro Poroshenko ppropona waqfien mill-©lied, liema proposta ntqal li ©iet miç˙uda mis-separatisti. Poroshenko jidher kommess li jeqred il-©ellieda kollha separatisti. Meta mistoqsi dwar rapport li kien hemm 4,000 separatist involut fil-konflitt, kelliem g˙all-Gvern Ukrain allegatament wie©eb: “Mela se jkun hemm 4,000 tebut.”
minn LIAM GAUCI
Frodi elettorali?
Strajk kbir fi Franza
Abdullah Abdullah, wie˙ed miΩ-Ωew© kandidati Afgani li qieg˙ed jie˙u sehem fit-tieni rawnd talelezzjonijiet presidenzjali, talab lill-istaff tieg˙u biex jirtira mill-proçess elettorali g˙al kollox. Dan hekk kif Abdullah sa˙aq li m’g˙ad g˙andu l-ebda fiduçja fit-trasparenza ta’ dan il-proçess, illi fil-fehma tieg˙u ©ie mmanipulat minn atti ta’ frodi. Il-fehma tieg˙u g˙adha ma ©ietx ikkonfermata mill-fatti, però diversi osservaturi internazzjonali nnutaw li fiΩ-Ωoni li jappo©©aw lil Ashraf Ghani, lavversarju ta’ Abdullah, il-parteçipazzjoni kienet ferm g˙olja milli mistenni. Sa˙ansitra, kien hemm Ωoni fejn din il-figura qarrbet il-100%, meta l-parteçipazzjoni fuq livell nazzjonali kienet ta’ madwar 60%. Abdullah talab l-intervent tal-Ìnus Mag˙quda biex din is-sitwazzjoni ti©i ççarata.
Franza esperjenzat it-tieni ©img˙a ta’ strajkijiet tas-sistema ferrovjarja li ©©ammjaw diversi bliet ewlenin madwar il-pajjiΩ. Dan l-istrajk kien organizzat hekk kif il-˙addiema qeg˙din jopponu pjan tal-Gvern li se jwassal biex l-SNCF, l-operatur pubbliku tal-ferroviji, ji©i integrat mal-RFF, li hija l-infrastruttura nazzjonali li tintuΩa minn dan il-mezz ta’ trasport. Id-deçiΩjoni talGvern qieg˙da tittie˙ed biex tag˙mel din il-kumpanija iktar effiçjenti u kompetittiva hekk kif id-djun tag˙ha la˙qu madwar €40 biljun. Madankollu, iΩ-Ωew© unjins prinçipali li jirrappreΩentaw il-˙addiema tal-SNCF qalu li din ir-riforma trid ti©i nnegozjata g˙aliex se twassal g˙at-telf ta’ bosta postijiet tax-xog˙ol. Minkejja li tradizzjonalment il-FrançiΩi jissimpatizzaw mal-˙addiema li jorganizzaw l-istrajks, st˙arri© fost il-pubbliku wera li ’l fuq minn 70% taç-çittadini opponew dan l-istrajk. Dan g˙aliex l-unjins qeg˙din jo˙olqu inkonvenjent kbir meta filverità l-Gvern wieg˙ed li l-ebda post tax-xog˙ol fi ˙dan l-SNCF mhuwa mhedded bir-riforma.
OppoΩizzjoni g˙al Juncker
Nhar l-Erbg˙a li g˙adda r-Re l-©did ta’ Spanja, Felipe VI, ˙a post missieru, Juan Carlos, fuq it-tron ta’ pajjiΩu. Felipe g˙andu pressjoni kbira fuqu biex jer©a’ jsa˙˙a˙ ir-reputazzjoni tal-monarkija wara li diversi skandli skreditaw lill-familja tieg˙u matul dawn l-a˙˙ar snin. Iç-çerimonja ta’ inkurunazzjoni saret bi proklamazzjoni sempliçi fil-Parlament Spanjol illi kienet segwita minn diskors tar-Re, illi wieg˙ed li ˙a jressaq lill-monarkija aktar viçin ilpoplu. Barra l-problemi ekonomiçi li qieg˙ed jesperjenza l-pajjiΩ, hemm ukoll kriΩi politika fejn il-Katalonja u l-Baski qeg˙din jag˙mlu pressjoni kbira biex ikunu indipendenti minn Spanja. Bosta Spanjoli qeg˙din jittamaw li r-Re l-©did iservi ta’ medjatur bejn ilGvern Spanjol u dawn ir-re©juni biex jipprova jer©a’ j©ib l-g˙aqda fil-pajjiΩ.
Il-Gvern Ukrain g˙addej b’offensiva qawwija kontra sseparatisti f’Donetsk, b’attakki li ˙allew g˙exieren mejta, inkluΩ ©urnalisti u persuni çivili. Minkejja li kellu diversi suççessi, fejn kiseb lura l-kontroll ta’ xi Ωoni, is-separatisti f’Donetsk jidhru mifruxa sew. Iktar minn hekk, dawn qed jirçievu g˙ajnuna minn persuni armati mir-Russja, u˙ud minnhom b’esperjenza fil-gwerra taç-Çeçnija. G˙alhekk g˙adu mhuwiex çar kemm il-Gvern Ukrain se jirnexxilu jikkontrolla s-separatisti f’Donetsk wa˙du. S’issa l-Unjoni Ewropea g˙adha ma offriet l-ebda g˙ajnuna militari lill-Ukraina, u g˙alhekk wie˙ed jistaqsi jekk din l-ispluΩjoni fuq il-pipeline tal-gass tistax titqies b˙ala tingiΩa lill-Ewropej. TingiΩa li tfakkarhom li l-konflitt li qed i©ib instabbiltà fl-Ukraina jista’ jolqot lilhom ukoll jekk jibqg˙u ma ji˙dux azzjoni. TingiΩa ta’ dan it-tip tista’ tkun ta’ gwadann biss g˙all-Ukraina.
Jean-Claude Juncker g˙adu qieg˙ed ibati biex jikseb l-appo©© unanimu tal-mexxejja tal-Istati Membri. Dan minkejja li l-partit tieg˙u, il-Partit Popolari Ewropew (EPP), ©ab l-ikbar ammont ta’ voti fl-elezzjonijiet Ewropej tax-xahar li g˙adda. Diversi pajjiΩi, fosthom il-Ìermanja, l-Italja u Franza esprimew id-dubji tag˙hom dwar il-kredenzjali ta’ Juncker, però eventwalment huma qablu li g˙andu jkun il-kandidat prinçipali g˙al din il-poΩizzjoni. Dan il-qbil wasal hekk kif huwa wieg˙ed li se jsostni politika ta’ tkabbir ekonomiku, wara li fis-snin li g˙addew kien appo©©ja miΩuri ta’ awsterità li fgaw diversi ekonomiji Ewropej batuti. Madankollu, il-Prim Ministru tar-Renju Unit David Cameron g˙adu qieg˙ed jopponi b’mod iebes ilkandidatura ta’ Juncker g˙aliex, fl-opinjoni tieg˙u, g˙andu ideat wisq federalisti li se jag˙mlu ˙sara lil gvernijiet b˙al tieg˙u li jixtiequ li jmexxu b’mod iktar awtonomu minn Brussell.
Personalità
18 22.06.2014
Beda jimmudella wara li Ìie nnotat minn Óanut tal-ÓwejjeÌ ramona Portelli tintervista lil KARL BONNICI
“
B is-sa˙˙a tal-moda lokali ltqajt ma’ ˙afna nies li llum il-©urnata nsej˙ilhom ˙bieb
Ritratt: LUKE ENGERER
Bdejt billi staqsejtu kif beda jinteressa ru˙u fl-immudellar. “Minn meta kont tifel dejjem interessatni d-dinja tal-moda. Dejjem kont nara l-Fashion TV. Meta kelli qrib l-g˙oxrin sena, mort nixtri minn ˙anut rinomat tal˙wejje© u ni ftakar kienu offrewli biex nimmudella g˙alihom. Dak kien il-bidu tieg˙i u minn hemm ’il quddiem, bl-g˙ajnuna talBambin, tan-nies li dejjem kienu warajja u l-perseveranza kbira tieg˙i, in˙oss li rnexxieli nimxi ’l quddiem f’dan is-settur,” beda jg˙idli Karl. Minn dakinhar ’l hawn qatt ma ˙ares lura, u llum g˙adu involut fid-dinja tal-moda lokali billi kultant Ωmien jie˙u xi photoshoots g˙al xi kumpaniji, reklami, u anke jie˙u sehem waqt fashion shows. Min-na˙a l-o˙ra nafu li f’Malta din il-linja hija xi ftit jew wisq limitata. Ridt inkun naf min-na˙a ta’ Karl kif iΩomm ru˙u attiv f’din il-linja xorta wa˙da. “Bis-sa˙˙a talmoda lokali ltqajt ma’ ˙afna nies li llum il-©urnata nsej˙ilhom ˙bieb; tg˙allimt ˙afna affarjiet mill- photoshoots, catwalks u l-kompetizzjonijiet, b˙al pereΩempju ksibt çertu kunfidenza g˙al quddiem il-kameras. Il-problema li hawn f’dan il-qasam hija li ˙afna mudelli li g˙adhom jibdew jag˙mlu xxog˙ol bla ˙las. Naturalment min ikun qed iqabbad lillmudelli jaqbillu. Imma meta tqabbad mudell jew mudella mhux professjonali ser iddum iktar tiffilmja, jew biex jo˙ro© ritratt tajjeb. IlMalti jg˙id: ta’ li t˙allas tiekol, u dik nemmen biha ˙afna personalment,” sostna Karl. Ta’ min jg˙id li Karl ma kellux esperjenzi ta’ mmudellar hawn Malta biss, iΩda kellu wkoll opportunitajiet barra minn Malta. Filfatt, l-ewwel darba li kien immudella barra minn xtutna kien proprju fl-Italja fejn ˙a sehem f’ hair show g˙al kumpanija stabbilita hawn Malta. Wara kellu opportunità o˙ra fejn kien mar ilBulgarija jirrappreΩenta lil Malta fil-konkors tal-Best Male Model of the World, wara li kien reba˙ il-kompetizzjoni hawn Malta stess. Ittielet darba kien ©ie avviçi-
“
www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com
Dan l-a˙˙ar sirt naf b’personalità o˙ra mid˙la sew tax-xena tal-immudellar hawn Malta. Qed nirreferi g˙al Karl Bonnici li xi xhur ilu kien hemm min segwih fi programm televiΩiv lokali, li kien sfida flimkien ma’ Ωg˙aΩag˙ o˙ra u rnexxielu jikseb it-tieni post. Karl g˙andu tletin sena, u jaqla’ l-g˙ajxien tieg˙u billi jie˙u ˙sieb ix-xog˙ol tal-familja. Il-passatempi tieg˙u jvarjaw g˙ax i˙obb kull tip ta’ sports li jΩommu fit, jie˙u gost jimmudella u dilettant tal-karozzi. Jiddeskrivi lilu nnifsu b˙ala persuna riservata u kompetittiva. Jemmen fl-ir©ulija, u jobg˙od il-gideb u min juri wiçç b’ie˙or. I˙obb il-˙ru©, jissoçjalizza u jag˙mel ˙bieb ©odda.
nat minn disinjatur Bulgaru stabbilit Malta wkoll, fejn mar jag˙millu fashion show © ewwa Plovdiv fil-Bulgarija, u Sofia fil-Bulgarija g˙allBulgarian F a s h i o n W e e k . Hemm jista jg˙id li ltaqa ma’ ˙afna persuni fix-xena talmoda u sa˙ansitra kellhom konferenza s t a m p a f u q wie˙ed mi l l - i s t a z z j o n i j i e t ewlenin tal-pajjiz. G˙aΩel li jibqa’ jimmudella f’Malta Mistoqsi jekk qattx ikkunsidra li jag˙ m e l x i Ω m i e n ja˙dem fix-xena tal-moda barra minn xtutna, naturalment g˙al aktar avanΩi, Karl we©ibni: “ I v a , k e m m - i l darba ©ieni l-˙sieb li mmur barra minn Malta, u sa˙ansitra kont avviçinat mid-disinjatur Rumen ta’ fama internazzjonali Catalin Botezatu biex immur nag˙mel prova. Imma li n˙ a l l i l i l d i n i l ©awhra ta’ pajjiΩ u lill-familjari kienet iebsa wisq.” Naturalment sabiex Karl
iΩomm lilu nnifsu b’dehra pulita, jittrenja madwar erba’ darbiet f’©img˙a g˙ax g˙alih
tat-ta˙ri© fiΩiku huwa ta’ importanza kbira. “Kif inqum l-ewwel ˙a©a li nag˙mel hija li mmur nittrenja g˙al madwar sag˙tejn s˙a˙. Il-©img˙a nqassamha bejn gym u futbol”. Mhux hekk biss, iΩda Karl jie˙u ˙sieb tieg˙u nnifsu wkoll billi ma tantx jixrob alka˙ol, jiekol tajjeb, jaqta’ xag˙ru ta’ spiss u jΩur ukoll lill-beautician. Qbadt nitkellem ma’ Karl dwar il-˙ajja privata tieg˙u u stqarr mieg˙i li b˙alissa jinsab single , u jixtieq li jibqa’ hekk g˙alissa, dment li ma jkunx hemm ind˙il, g˙ira u problemi simili o˙ra minna˙a tal-persuna li jiltaqa’ mag˙ha. Fil-passat kellu ˙afna stress fuq relazzjonijiet g˙ax kienu jg˙iru g˙alih peress li jimmudella. Óallejt f’idejh sabiex jelabora aktar fuq dan l-iΩvanta© © fuq ˙ajtu. “Meta xi ˙add ikollu partner li jkunu jafuh ˙afna nies, li 70% minnhom huma nisa, hija naqra iktar diffiçli biex ma tkunx tg˙ir xi ftit, b’mod ta’ m˙abba u g˙ax ma tkunx trid titilfu. Imma jekk dik tkun il-˙ajja li tafni biha, tippruvax tbidilhieli. Dik hija ˙ajti. Il-fatt li g˙alissa g˙adni single m’g˙adux marbut ma’ dawn il-fatti biss. Nie˙u l-˙ajja ©urnata b’©urnata u meta jkun il-˙in opportun u ti©i t-tfajla ideali nemmen li ninduna, u hemmhekk l-affarjiet kapaçi jinbidlu,” sostna Karl
Imur partying mill-inqas tliet darbiet f’©img˙a Xi ˙a©a o˙ra dwar Karl hija li j˙obb il-˙ru©, speçjalment dak li ˙afna Ωg˙aΩag˙ isej˙ulu partying, iΩda jsostni li ma jixrobx wisq alka˙ol. Karl norlament jo˙rog partying mill-inqas tliet darbiet f’©img˙a. Xtaqtu jg˙addi messa©© lil dawk iΩΩg˙aΩag˙ li jo˙or©u ta’ spiss u jkollhom bΩonn l-alka˙ol biex jie˙du gost. “Ng˙idilhom li l-alka˙ol eççessiv u sustanzi o˙ra mhux ser jag˙mlu ©id Ωgur. Jien na˙seb li l-importanti hu li jekk t˙ossok tajjeb u jkollok kumpanija ta’ ˙bieb tajba huwa biΩΩejjed.” Mistoqsi kif jippreferi jimmudella, jekk hux g˙ar-ritratti jew fuq catwalk, Karl sostna li ma tag˙millux differenza fejn u kif g˙aliex it-tnejn jog˙©buh. “It-tnejn li huma tawni sodisfazzjon differenti. Fuq catwalks g˙amilt ˙afna xog˙ol Malta u barra minn xtutna, u rnexxieli nirba˙ ilBest Male Model of the World Malta 2010. Minn photoshoots irnexxieli nirba˙ ilBest Photo Model 2013 waqt il-Malta Fashion Awards.” Karl spiçça din l-intervista billi xtaq iwassal messa©© lill-qarrejja tal-gazzetta KullÓadd sabiex kemm jista’ jkun jie˙du li jistg˙u mill˙ajja peress li g˙andna wa˙da u hija qasira!
Min I˙addem
22.06.2014 19
kif taÓsibha L-assoÇjazzjoni ta’ min iÓaddEm?
L-Etika fin-nEgozju
Anton Vella SMEs Helpdesk Executive Malta Employers’ Association
In-negozju huwa mezz ta’ kif persuna tamministra attività kummerçjali li minnha jibqa’ profitt. F’kelma o˙ra, hawn min jg˙id li n-negozju jfisser forma ta’ gwadann ta’ flus. IΩda alla˙ares a˙na lkoll in˙arsu lejn in-negozju b’dan il-mod biss, u ninsew xi tfisser verament attività kummerçjali jew industrijali, u x’sehem g˙andhom dawn innegozji fis-soçjetà tal-lum. Wie˙ed li ja˙dem finnegozju spiss nirreferu g˙alih b˙ala ‘negozjant’. IΩda anke din id-deskrizzjoni kultant ti©i interpretata minn aspett negattiv. G˙al xi w˙ud ‘negozjant’ iffisser bniedem li g˙andu l-flus, persuna li kapaçi tag˙mel l-eluf ta’ ewro mix-xejn jew, ag˙ar minn hekk, hawn min jiddeskrivi lin-negozjant b˙ala individwu li kapaçi jimmanipola u ja˙dem bi flus ˙addie˙or, u a skapitu ta’ terzi persuni u jieqaf hemm. Inwarrbu l-perçezzjoni negattiva
nikkonvinçu lil ta’ madwarna, li l-interpretazzjoni u definizzjoni negattiva ta’ kull min qieg˙ed fin-negozju hi kompletament Ωbaljata. Lil kull min qieg˙ed fin-negozju g˙andna n˙arsu lejh b˙ala pedina importanti flekonomijja ta’ pajjiΩna. Innegozju f’pajjiΩna huwa me˙tie©. Ming˙ajr in-negozju ma jeΩistux opportunitajiet ta’ xog˙ol, u ma jkollniex ˙olqien ta’ impjiegi ©odda. Min-na˙a l-o˙ra, kull min qieg˙ed fis-settur tan-negozju jrid isegwi linja ta’ etika ©usta. Persuna minn o˙ra tag˙rafha minn g˙emilha, u hekk ukoll nistg˙u nag˙rfu negozjant minn ie˙or. L-etika hija dik li tiddistingwi sid ta’ negozju minn ie˙or. L-etika tilg˙ab parti mis-suççess ta’ kull negozju. L-etika hija ingredjent essenzjali fir-riçetta sabiex negozju partikolari jeççella fl-identità popolari tieg˙u, jirba˙ is-suq, u kontinwament jibqa’ ji©bed klijenti ©odda lejh. L-etika tan-negozjant
L-Assoçjazzjoni ta’ Min I˙addem g˙andha mentalità kompletament differenti ta’ kif t˙ares lejn is-sidien tannegozji. L-MEA temmen biss˙i˙ fil-kapaçitajiet ta’ kull min ja˙dem fis-settur tannegozju. JeΩistu ‘negozjanti’ li huma imprendituri per eççellenza. In-‘negozjanti’ Maltin huma ˙addiema ˙awtiela, intelli©enti, u fil-ma©©oranza tag˙hom huma onesti u joffru lill-konsumaturi servizzi tajbin ˙afna u prodotti ta’ kwalità. A˙na lkoll flimkien irridu
TeΩisti l-etika bejn in-negozjanti fejn kull sid ta’ negozju g˙andu jag˙raf ja˙dem ming˙ajr ma jfixkel lil sie˙bu fin-negozju. Imbag˙ad g˙andu jkun hemm sens ta’ etika bejn min qieg˙ed imexxi n-negozju u l-konsumatur, li f’dan il-kaΩ g˙andha tispikka r-relazzjoni tajba ta’ bejniethom u jit˙arsu d-drittijiet u d-dmirijiet talkonsumatur, kif ukoll g˙andha teççella l-prattika ta’ customer care , kemm qabel
ma jsir il-bejg˙, waqt, kif ukoll aktar u aktar wara li lklijent ikun xtara xi servizz jew prodott ming˙and l-istess negozjant. Fl-a˙˙ar u mhux linqas g˙andu jkun hemm mentalità mibnija fuq l-etika bejn is-sidien ta’ negozji u rresidenti fil-lokalitajiet. Spiss jin˙olqu sitwazzjonijiet ta’ inkonvenjenza (kultant kapriççuza) , bejn sidien ta’ negozju u w˙ud mir-residenti biswit l-istess negozju, liema nuqqasijiet u diΩgwid jistg˙u ji©u evitati billi wie˙ed jieqaf ja˙seb ftit, u jpo©©i lilu innifsu fiΩ-Ωarbun ta’ ˙addie˙or qabel ma ja©ixxi. Il-bΩonn ta’ lealtà u ©enwinità mal-konsumatur L-appell tieg˙i lil kull min qieg˙ed fin-negozju hu li sabiex l-attività kummerçjali jew industrijali tikseb issuççess, ma hemmx bΩonn li ji©©ieled ma’ sie˙bu finnegozju. Ma hemmx lok li negozjant jaqa’ g˙all-ebda reklamar qarrieqi u ta’ ingann. Ma hemmx bΩonn li jintuΩaw tattiçi ta’ fitta©ni Ωejda, u li jdejqu lix-xerrej waqt li jkun qed isir bejg˙, g˙aliex illum l-istess konsumatur tg˙allem u sar jaf jag˙Ωel. Negozjant ma jkun qed jiggwadanja xejn meta ja˙bi xi prezzijiet reali talprodott u servizzi tieg˙u, g˙aliex b’hekk kulma jkun qed jag˙mel hu li jgerrex lillkonsumatur u mhux ji©bed klijentela ©dida. Negozjant g˙andu jkun ukoll leali u ©enwin, fejn jid˙lu kuntratti ta’ bejg˙. Bl-
ebda mod ma g˙andu jipprova jid˙ak jew b’xi mod iqarraq bil-konsumaturi tieg˙u. Bl-ebda mod ma g˙andu jazzarda ma jΩommx kelmtu dwar il-ftehim li jkun sar fuq dati ta’ kunsinna, u servizzi ta’ manutenzjoni. Anke dawn l-affarijiet jag˙mlu parti milletika fin-negozju. Etika wkoll bejn min i˙addem u l-impjegat L-etika trid tkun riflessa wkoll fl-im©ieba ta’ bejn min i˙addem u l-˙addiema tieg˙u. G˙andu jkun hemm rapport tajjeb bejn iΩ-Ωew© na˙at. G˙andu jkun hemm, il-˙in kollu, attitudni korretta li tmur oltre minn dak li jg˙idu r-regoli u l-li©ijiet taxxog˙ol. Ir-rispett g˙andu jiΩboq fuq kull regolament, u l-etika fin-negozju titlob li fuq il-post tax-xog˙ol kul˙add jag˙raf ji©bed ˙abel wie˙ed, u flimkien jistinkaw sabiex imexxu n-negozju ’l quddiem. L-a˙˙ar appell ming˙andi ji©i indirizzat lil dawk innegozji Ωg˙ar li ja˙dmu f’lokalitajiet li huma mdawrin mir-residenti. Negozjant qatt ma g˙andu jid˙ol f’konflitt mar-residenti imma g˙andu dejjem ja˙dem id f’id mar-resident. La tkunux skomdi ma’ xulxin, u g˙arfu kunu dejjem ta’ servizz u f’kull çirkostanza. Dwar l-etika fin-negozju hemm ˙afna x’wie˙ed jg˙id, u g˙alhekk ng˙idu kemm ng˙idu qatt ma jkun biΩΩejjed u dejjem hemm x’wie˙ed jitg˙allem.
www.facebook.com/MaltaEmployersAssociation Kull min jixtieq jag˙mel kuntatt mag˙na (b˙ala Assoçjazzjoni ta’ Min I˙addem) jista’ jag˙mel dan billi jçempel 2122 2992 jew 2123 7585. Jista’ wkoll jibg˙at email lil anton.vella@maltaemployers.com, jew juΩa t-24/7 helpline 2122 2006, billi jçempel u j˙allilna ismu, sabiex fl-iqsar Ωmien possibbli nirritornaw it-telefonata tieg˙u. Grazzi talli tajtuni l-opportunità li nitkellem mag˙kom. Niltaqg˙u b˙al-lum xahar. Min jixtieq jg˙addili xi su©©erimenti fuq su©©etti li jixtieq jisma’ ming˙andi fil-©img˙at li ©ejjin, nitlobkom t˙ossukom liberi li tikkomunikaw mieg˙i jew malistaff editorjali ta’ din il-gazzetta u jien inweg˙edkom li nag˙mel ˙ilti sabiex ma niddiΩappuntakomx.
Kun Af
20 22.06.2014
KITBA TA’ SAVIOUR MAMO
KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM
IL-MISTERU TAL-AJRUPLAN TAL-MALASJA
L-g˙ajbien ta’ dan l-ajruplan MH370 baqa’ misteru. Donnu iktar ma jg˙addi Ω-Ωmien iktar qed iqumu dubji u mistoqsijiet ta’ x’seta’ ©ara minn dan lajruplan. Fosthom: x’kienet ir-ra©uni li l-Amerika Ωammet lura f’dik li hi informazzjoni biex jinstab dan l-ajruplan? L-Amerika g˙anda flotta ta’ satelliti spiji mill-iktar sofistikati. Dawn is-satelliti, imsej˙a keyhole, iduru l-˙in kollu mad-dinja jissorveljaw kuljum kull moviment li jsir, kemm fl-ajru kif ukoll fuq lart. L-istess b˙alma l-Hubble Space Telescope jitkixxef u jfittex kull moviment fl-ispazju, hekk ukoll jag˙mlu l- keyhole observers . Ftit li xejn nafu fuq dawn is-satelliti partikolari. Is-CIA dejjem ˙biet l-informazzjoni tat-teknolo©ija li dawn g˙andhom. Imma x’©ara minn 200 persuna li kienu fuq dan l-ajruplan? Mhux bilfors li hemm xi ˙a©a mistura. Barra li l-Amerika g˙andha minn dawn is-satelliti, g˙anda wkoll radars b’sa˙˙ithom imferrxa f’postijiet strate©içi. Wie˙ed minn dawn ir-radars jinsab installat fil-baΩi sigrieta ta’ Diego Garcia fl-Oçean Indjan. Kif dan lapparat tant sofistikat ma ta l-ebda data fuq dan l-ajruplan? Imbag˙ad apparat komuni ta’ pajjiΩi o˙ra indikaw li fl-in˙awi tal-ib˙ra tal-Punent talAwstralja kien hemm sinjali tal-ajruplan misterjuΩ? Attakki bil-missili Forsi l-Istati Uniti sparat xi missila u laqtet lil dan l-ajruplan aççidentalment jew bil-˙sieb u issa qed t˙alli kollox mistur. Il-possibbiltà li jinstabu xi fdalijiet minn dan l-ajruplan hija remota ˙afna
meta tqis li l-ebda apparat ma huwa kapaçi jinΩel f’dawk l-abbissi. It-tfittxija qieg˙da ssir f’ba˙ar fond iktar minn erba’ mili. G˙alhekk l-Istati Uniti g˙andha mo˙˙ha mistrie˙ li l-evidenza fiΩika qatt mhi se to˙ro©. F’kaΩ li ©ara hekk mhux se tkun xi ˙a©a kbira g˙all-Amerikani g˙ax di©à kellha tliet inçidenti simili, u dan jista’ jkun ir-raba’ wie˙ed. Fl-1988, fil-gwerra tal-Iran, l-Amerika, b’mod stupidu, kienet sparat missila minn fuq il-USS Vincennes u waqqg˙et ajruplan tal-passi©©ieri tal-Iran, titjira 655. Dakinhar 290 passi©©ier kienu tilfu ˙ajjithom; 66 minnhom kienu tfal. L-Amerika kienet damet ma g˙amlet apolo©ija g˙all-iΩball u damet tmien snin biex tat xi kumpens lill-qraba tal-vittmi. Insemmu id-diΩgrazzja tal-Pan Am 103 meta fil21 ta’ Dicembru 1988 kienu mietu 259 passi©©ier u 11 o˙ra fuq l-art fl-Lockerbie. Sal-lum dan ilkaΩ g˙adu inçert. Fis-17 ta’ Lulju 1996, ajruplan tal-passi©©ieri TWA-800 kien intlaqat minn missila Amerikana bi Ωball fl-Oçean Atlantiku f’East Moriches, New York. F’dan l-aççident kienu mietu 230 ru˙. Minkejja li dan l-aççident orribbli nqabad fuq irradars, xorta wa˙da l-Istati Uniti baqg˙u ma ammettewx l-iΩball u ma taw ebda kumpens lill-
Wie˙ed mill-piloti
vittmi. KaΩ ie˙or fejn kienet sparata missila Amerikana fuq ajruplan çivili kien fil-11 ta’ Settembru 2001 (it-tra©edja tat-Twin Towers). L-ajruplan, titjira 93, kien twaqqa’ f’Pennsylvania meta ntlaqat b’ rocket sparat minn fighter Amerikan. L-ajruplan kien ©ie ma˙tuf minn erba’ hijackers u kien iddestinat li jikkraxxja jew fuq il-White House jew fuq il-Capitol. Fuq l-ajruplan kien hemm 40 passi©©ier. Misteru fuq misteru Jien ma nafx x’kien il-˙sieb tal-piloti tal-MH370. Però, li nista’ ng˙id hu li kollox kien ippjanat minn qabel. L-apparat fil-gabina li jittraΩmetti lpoΩizzjoni tal-ajruplan ©ie mitfi. L-ajruplan biddel il-korsa u ttajjar fil-baxx biex ma jinqabadx mirradars. X’aktarx ©ibed lejn l-Oçean Indjan g˙ax kien jaf li jekk jaqa’ hemm diffiçili ˙afna li jinstab min˙abba l-ba˙ar fond. Fl-istorja tal-avjazzjoni kaΩ b˙al dan qatt ma se˙˙ g˙ax illum, bl-apparat sofistikat li jeΩisti, diffiçli li ajruplan jintilef. u g˙alhekk jid˙ol il-˙sieb li jista’ jkun hemm xi ˙a©a misteruΩa. Ta’ min wie˙ed jirrifletti ftit fuq x’seta’ ©ara. Tg˙id vera g˙eb? Jew niΩel xi mkien bil-mo˙bi u kul˙add g˙adu ˙aj? Misteru.
KurΩitajiet
22.06.2014 21
KALEJDOSKOPJU: ARTIKLI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI
ÌRaW bÓal-lum TWELID 1757: George Vancouver. L-esploratur IngliΩ li l-gΩira Vancouver issemmiet g˙alih, miet fl-1798. 1837: Paul Charles Morphy. Lag˙ab taç-çess. Kien l-ewwel Amerikan li reba˙ l-ewwel tornew talAmerican Masters (1857) u li baqa’ jirba˙ lil kull master Ewropew li lag˙ab mieg˙u. 1864: Hermann Minkowski. Matematiku Russu. Fl-1907 fassal baΩi matematika g˙at-teorija tarrelattività li kien ˙are© biha Einstein. Hu miet fl-1909. 1898: Erich Maria Remarque. Imwieled il-Ìermanja, awtur Amerikan li ˙are© il-ktieb All Quiet on the Western Front (1929), l-ewwel ktieb li la kien Amerikan u lanqas IngliΩ u li spiçça fil-quççata tal-bestsellers. Erich miet fl-1970. 1906: Samuel Wilder, mag˙ruf a˙jar b˙ala Billy Wilder, imwieled fl-Awstrija. Awtur u direttur, rebbie˙ ta’ Oscar. Darba dderie©a cameraman u qallu: “I©bed ftit xeni sfukati, irrid nirba˙ premju barrani g˙all-films.” Fost il-films tieg˙u nsibu The Lost Weekend (1945 li rebb˙u Oscar u l-ewwel post fil-Cannes Film Festival fl-Amerika); Sunset Boulevard (1950); Stalag 17 (1953); Some Like It Hot (1959) u The Apartment (rebbie˙ ta’ Oscar fl-1960). Miet fl-2002. 1902: Varam Goldenbogen, mag˙ruf b˙ala Mike Todd. Produttur Amerikan tal-films. Tieg˙u rajna Oklahoma! (1955) u Around the World in 80 Days (1956). Miet fl-1958 fi kraxx ta’ ajruplan. Mieg˙u, b˙ala passi©©iera, kellu jkun hemm martu Liz Taylor, iΩda baqg˙et id-dar g˙ax kellha ri˙. 1936: Kris Kristofferson. Kunjomu proprju Carson. Kantant u attur Amerikan. Fil-muΩika tana Me and Bobby McGee, u l-film hu A Star Is Born (1976). 1949: Lindsay Wagner. Attriçi Amerikana rebbie˙a ta’ Emmy. Dehret fuq it-televiΩjoni fil-film The Bionic Woman (fil-parti prinçipali). 1949: Meryl Streep. Attriçi Amerikana rebbie˙a ta’ diversi Oscars. U˙ud mill-films tag˙ha huma: The Deer Hunter (1978); Kramer vs Kramer (1979 Oscar); Sophie’s Choice (1982, Oscar) u Postcards From the Edge (1990).
moda Ìdida fuq facebook Jidher li fi ftit Ωmien saret moda ©dida l-vidjows tat-trabi jduqu lumija g˙all-ewwel darba jew b’xi dehra stramba g˙all-a˙˙ar. Il-©enn ©did jinvolvi tfal ipin©u, o˙rajn b’˙u©bejn mhux tassoltu u mpin©ijin fuq it-trabi biex jitte˙dulhom ir-ritratti, u numru ie˙or ta’ tfal f’qag˙diet apposta u mhux tas-soltu biex jidhru fuq Facebook. Kien hemm bosta li rriferew g˙al dan kollu b˙ala ‘krudeltà’ mat-tfal, waqt li l-©enituri qed jinsistu li b’hekk mhuma jonqsu xejn lil uliedhom. Forsi l-aktar li dehret bi kbira kien g˙ax, ftit Ωmien qabel, Kim Kardashian kienet akkuΩata li biddlet ˙u©bejn bintha North, li kellha sitt xhur biss. Madankollu, hi mill-ewwel ˙ar©et bl-attakk li b˙ala omm ma kienet se tag˙mel xejn li ’l quddiem tkerrah iddehra tal-istess bintha. Ûiedet tg˙id li min juri nuqqas ta’ qbil ma’ dak li wettqet hi, hu bniedem ‘marid’.
imut l-itqal bniedem
IMWIET 1276: Innoçenz V. Mexxej reli©juΩ u l-185 Papa (bejn Jannar u Ìunju 1276). Kien l-ewwel patri Dumnikan li sar Papa. Twieled fl-1225. 1535: Saint John Fisher. Skular IngliΩ li twieled madwar l-1459. Inqatg˙etlu rasu wara li oppona li r-Re Enriku VIII jsir il-kap tal-Knisja fl-Ingilterra. 1965: David O. Selznick. Produttur Amerikan tal-films u rebbie˙ tal-Oscars. Tana King Kong (1993); Gone With the Wind (1939, Oscar) u Rebecca (1940, rebbie˙ ta’ Oscar). Twieled fl-1902. 1969: Judy Garland. Isimha proprju hu Frances Gumm. Attriçi Amerikana rebbie˙a ta’ Oscar u Grammy. Kantat il-kanzunetta Over the Rainbow g˙al aktar minn 12,000 darba. L-aktar film mag˙ruf tag˙ha hu The Wizard of Oz (1939, fil-parti ta’ Dorothy). Twieldet fl-1922. 1987: Fred Astaire, jew a˙jar Frederick Austerlitz, Ωeffien Amerikan li l-karriera tieg˙u nfirxet fuq sittin sena. Twieled fl-1899.
ÌRAJJIET 1633: Galileo Galilei. Intbag˙at il-˙abs mill-InkwiΩizzjoni talli beda jg˙allem li d-dinja ddur maxxemx. IΩda s-sentenza tnaqqset l-g˙ada u nbidlet f’house arrest g˙al g˙omru kollu. 1807: Il-©rajja Chesapeake-Leopard. Infeta˙ in-nar fuq il-frejgata Amerikana Chesapeake li kellha ççedi lill-bastiment IngliΩ Leopard madwar 40 mil mill-Bajja Chesapeake. Din kienet wa˙da mill©rajjiet li wasslu g˙all-gwerra tal-1812. 1937: Joe Louis jirba˙ it-titlu tal-kampjonat tal-boxing heavyweight tad-dinja. Reba˙ lil James J. Braddock fit-tmien rawnd. Baqa’ jΩomm it-titlu sa ma rtira fl-1949. 1940: It-Tieni Gwerra Dinjija. Franza ççedi lill-Ìermanja u tinqasam f’Ωew© zoni, okkupati millÌermanja u l-Italja. 1953: Il-kaΩ tal-munita fl-ispjuna©©. Lil tifel li jbig˙ il-gazzetti taqag˙lu fl-art munita li kienu tawh, tinfeta˙ u fiha jinstab microfilm ta’ spija Sovjetiku. Dan baqa’ mag˙ruf b˙ala l-Hollow Nickel Case. 1954: Studabaker u Packard jing˙aqdu. L-a˙˙ar Ωew© manifatturi tal-karozzi Amerikani jaqblu li jing˙aqdu flimkien. 1976: It-titjira 139. L-Organizzazzjoni tal-Óelsien tal-Palestina ta˙taf it-titjira tal-Air France lejn lUganda. L-osta©©i n˙elsu mill-commandos IΩraeljani fl-4 ta’ Lulju. 1977: Watergate. John Mitchell jibda jservi sentenza ta’ 30 xahar ˙abs g˙all-involviment tieg˙u f’dan l-iskandlu. Isir l-ewwel Avukat Ìenerali tal-Istati Uniti li we˙el il-˙abs. 1980: L-ewwel nativa Amerikana beatifikata mill-Knisja Kattolika. Kateri Tekakwith, bint Kap talMohawk.
Miet il-Messikan li darba kien imniΩΩel b˙ala l-itqal bniedem taddinja. Kellu 48 sena. Manuel Uribe, li fl-2006 kien çertifikat mill-Guinness World Records b˙ala l-bniedem li jiΩen 1,230 libbra kien naqas g˙al 867 libbra. Il-mewt ta’ Uribe kienet konfermata minn uffiçjal fid-dipartiment tas-sa˙˙a tal-istat ta’ Nuevo Leon, fejn tinsab il-belt ta’ Monterrey. Hu kien idda˙˙al hemm snin qabel peress li ma setax jimxi wa˙du. Barra minn hekk kellu problemi bil-qalb. Biex twassal l-isptar kellu jintuΩa krejn mill-˙addiema talemer©enza u tal-protezzjoni çivili. Fl-2008 Uribe ΩΩewwe© lil Claudia Solis u din l-okkaΩjoni kienet wa˙da mill-ftit li ©eg˙litu jo˙ro© mid-dar fl-a˙˙ar snin. Sa ma ©ie biex jiΩΩewwe©, u wara snin ta’ dieta, eΩerçizzju u kura medika, Uribe tilef aktar minn 550 libbra. Kellu f’mo˙˙u li fil-knisja jimxi sal-artal, iΩda ma rnexxilux. Skont l-Associated Press, kellu jikri trakk biex jimtedd fuq sodda li n˙admet apposta, u meta wasal ˙dejn l-g˙arusa tieg˙u, li dak iΩ-Ωmien kellha 38 sena, infexx jibki u lanqas daq il-kejk tat-tie© tieg˙u stess. Aktar qabel, meta kien jiΩen 280 libbra, Uribe kien miΩΩewwe© lil Solis iΩda, meta beda je˙xien b’mod drammatiku, ir-relazzjoni tag˙hom saret diffiçli, u hija talbet id-divorzju. Il-˙xuna enormi tieg˙u bdiet tidher sew fl-1992. Imbag˙ad, fl2007 stqarr mal-ABC News li g˙amel kull dieta li wie˙ed jista’ jimma©ina, iΩda ma kiseb ebda riΩultat. Sa mis-sajf tal-2002 Uribe spiçça fis-sodda, jiddependi minn ommu u l-˙bieb biex jitimg˙uh u jnaddfuh.
kont taf?
Sir Isaac Newton kien qal li: “Jekk ti©ri jew timxi, tkun qed ta˙raq madwar 100 kalorija kull mil.” IΩda aktar tard, l-istudju talfiΩika wera li dan ma kienx minnu.
Festi
22 22.06.2014
LOGÓOB TAN-NAR FIS-SIÌÌIEWI KITBA TA’ ALAN SALIBA Matul din il-Ìimg˙a ser niççelebraw numru ta’ festi ad unur diversi qaddisin, patruni ta’ bosta r˙ula. Fost il-festi li se niççelebraw insibu: Il-Festa ta’ San Ìor© f’Óal Qormi. Wa˙da mill-eqdem festi ççelebrati f’pajjiΩna, b’g˙eruq sodi f’dawk li huma tradizzjonijiet u funzjonijiet reli©juΩi. Festa li jag˙ti sehem fiha l-Kumitat tal-Festi Esterni li jie˙u ˙sieb l-armar ta’ barra, proprjetà tal-Knisja; l-G˙aqda tan-Nar 23 ta’ April, li jie˙du ˙sieb ja˙dmu n-nar g˙all-festa u din is-sena hija mistennija ˙arqa kbira, b’show sinkronizzat mal-muΩika f’lejlet ilfesta fost numru sabi˙ ta’ murtali; l-G˙aqda MuΩikali San Ìor© Martri, mag˙rufa b˙ala ‘Tal-Werqa’ u l-G˙aqda MuΩikali Aniçi. Il-Festa ta’ San Nikola fis-Si©©iewi bis-sehem tal-g˙aqdiet tal-armar, tan-nar u l-Banda San Nikola flimkien mas-Si©©iewi Brass Band. Insibu festa Ωg˙ira li ti©i ççelebrata f’Burmarrad. Festa dedikata lill-Qalb Bla Tebg˙a ta’ Marija, patruna tal-istess parroçça. Kif ukoll, nhar il-Óadd li ©ej, niççelebraw il-festa ta’ San Pietru u San Pawl fl-Imdina u fin-Nadur G˙awdex, festa li hija wkoll btala nazzjonali mag˙rufa b˙ala l-Imnarja. L-Imnarja g˙andha bosta tradizzjonijiet marbuta mag˙ha, fosthom it-ti©rijiet taΩ-Ωwiemel fit-Telg˙a tasSaqqajja u l-bosta tradizzjonijiet li jsiru fil-Buskett. Festa San Nikola fis-Si©©iewi
Ritratti: GÓAQDA TAN-NAR SAN NIKOLA – IS-SIÌÌIEWI
Il-Festa ta’ San Nikola hija festa kemxejn partikolari. Festa li lqofol tag˙ha jintla˙aq filpurçissjoni, b’purçissjoni unika li ddur biss fil-pjazza kbira tallokal. Din il-gazzetta ©iet mistiedna biex tag˙ti ˙arsa dettaljata lejn l-arti piroteknika, b’xog˙ol tan-nar li jin˙adem volontarjament mid-dilettanti fi ˙dan l-G˙aqda tan-Nar San Nikola, fil-kamra tan-nar tasSi©©iewi. Il-piroteknika fis-Si©©iewi Il-piroteknika fis-Si©©iewi ilha ssir g˙al bosta snin. L-ewwel okkaΩjoni dokumentata li tissemma li n˙araq log˙ob tannar fis-Si©©iewi hija proprju meta l-Gran Mastru Ferdinand von Hompech Ωar ir-ra˙al tasSi©©iewi u tah it-titlu ta’ Città Hompech. Mad-d˙ul trijonfali tieg˙u fir-ra˙al tas-Si©©iewi, jissemma li n˙arqu bosta maskli kkumnikati b’serbut bejnietom, biex g˙amlu effet ta’ dik li llum hija l-musketterija. Minn dan iΩ-Ωmien sal-1968, meta twaqqfet l-g˙aqda preΩenti, ftit li xejn insibu informazzjoni g˙aliex qatt qabel ma kien ifforma kumitat biex jittie˙du l-minuti. Biss huwa mag˙ruf li fil-bidu tas-seklu g˙oxrin, kien hawn Ωew© kmamar tan-nar fis-Si©©iewi, mag˙rufin b˙ala Ta’ Ìidra u Ta’ Kajjin. Fl-1910 jissemma li kien hemm l-ewwel aççident fejn ivvampja xi materjal u ˙alla tifel imwe©©a’. Matul il-bidu tas-snin ˙amsin, jissemma li kien hemm post li fih kien jin˙adem in-nar, iΩda lpermess ©ie miΩmum min˙abba li beda riesaq il-bini viçin tieg˙u. Inbena post ie˙or ftit ’il barra u l-istorja re©g˙et irrepetiet ru˙ha. Sakemm fl1968 twaqqfet l-G˙aqda tanNar San Nikola, u nbena l-post tan-nar fis-Si©©iewi, fiΩ-Ωona mag˙rufa b˙ala tan-Nadur. Dan il-post g˙adu hemm sal-©urnata tal-lum u maΩ-Ωmien ©ie attrezzat u mkabbar g˙al iΩjed sigurtà tad-dilettanti.
U˙ud mill-murtali tal-beraq li n˙addmu g˙all-festa ta’ din is-sena Mumenti sbie˙ Barra mumenti koroh, kienhemm dawk sbie˙ ukoll. “Mumenti sbie˙ u ta’ glorja.” Hekk ©ew deskritti minn membri ta’ din l-G˙aqda li ja˙dmu n-nar g˙all-festa tant g˙al qalbhom, ta’ San Nikola. L-G˙aqda kellha bosta stediniet g˙al parteçipazzjoni f’avventimenti nazzjonali, fl1999 u fis-snin 2003, 2004, 2009 u 2010 l-G˙aqda ˙adet sehem fil-Festival Nazzjonali tal-Log˙ob tan-Nar tal-Ajru. Lisba˙ mumenti waslu fl-2009 meta l-G˙aqda reb˙et l-unur tal-isba˙ murtali tal-kulur fost kompetizzjoni bejn bosta kmamar tan-nar lokali. Unur ie˙or g˙al din l-G˙aqda kien
proprju fl-2006, meta nar ma˙dum minn membri fl-istess G˙aqda ©ie mag˙Ωul biex jin˙araq fi Spanja. Il-murtal tal-kulur fis-Si©©iewi Il-murtal tal-kulur, dak tradizzjonali bi tliet fet˙iet u bomba, minn dejjem kellu rabta speçjali mas-Si©©iewi. F’nofs is-snin g˙oxrin xi nies li kienu ja˙dmu n-nar fisSi©©iewi ©ew mistiedna millQriema biex imorru jg˙inuhom fil-manifattura tannar. Dak iΩ-Ωmien il-Qriema kienu jikkummissjonaw lillProfessur Taljan, Caffarelli, biex ja˙dmilhom in-nar. Dan kien ˙adem il-murtal tal-kulur u d-dilettanti Si©©iwin ˙adu
interess biex jaraw kif sar. IlProfessur weg˙edhom li jurihom kif jin˙adem, u hekk g˙amel. Is-Si©©iwin ikkupjaw xi riçetti li kellu l-Professur u qalbuhom g˙all-Malti, u wara diversi provi rnexxielhom jag˙mlu l-murtal tal-kulur. B’hekk, il-murtal tal-kulur ta’ tliet fet˙iet u bomba, in˙adem l-ewwel darba mill-Maltin, mid-dilettanti Si©©iwin, u n˙araq fil-festa ta’ San Nikola li dak iΩ-Ωmien kienet ti©i ççelebrata fil-jum litur©iku ta’ San Nikola, fis-6 ta’ Diçembru. Il-festa ta’ din is-sena Din is-sena, min˙abba tibdil li sar fil-kumitat, wara li d-direttur ta’ qabel ma xtaqx ikompli
b˙ala l-liçenzjat tal-post tannar, ix-xog˙ol beda tard. Kien fil-bidu ta’ Marzu li n˙atar kumitat ©did flimkien ma’ statut ©did, u minn hemm bdiet il-˙idma g˙all-festa ta’ din is-sena ta˙t it-tmexxija talliçenzjat il-©did, is-Sur Nicholas Spiteri. Min˙abba l-fatt li l-˙idma bdiet tard ma setax jin˙adem ˙afna nar tal-ajru b˙alma kien isir qabel, b’hekk il-programm pirotekniku se jkun mifrux fuq tlett ijiem biss. Illum, ˙ru© min-niçça, isir ˙ruq ta’ murtali fis-7.30pm mal-˙ru© tal-vara fuq iz-zuntier. Is-Sibt, lejlet ilfesta, isir ˙ruq ta’ murtali fid9am mat-Te Deum, fis-6.30pm ˙ruq ta’ salut, kaxxa infernali u murtaletti waqt it-transulazzjoni u l-esibizzjoni ta’ murtali tal-kulur li tibda fid-9.30pm. Wara jkun imiss ˙ruq ta’ nar tal-art mekkanizzat fil-pjazza, fl-istess livell b˙as-snin ta’ qabel. Il-Óadd, jum il-festa, fit8am u f’12pm isir ˙ruq ta’ murtali u murtaletti; u fis7.30pm, mal-˙ru© tal-purçissjoni jin˙araq salut, kaxxa infernali u murtaletti. Madd˙ul tal-vara tin˙araq kaxxa infernali bis-sistema FireOne. Stqarrija Il-Kumitat G˙aqda tan-Nar San Nikola – is-Si©©iewi, javΩa li qed tinxtered xnieg˙a permezz ta’ radjijiet u mezzi o˙ra ta’ komunikazzjoni illi l-G˙aqda g˙andha xi sorpriΩa m˙ejjija g˙all-festa ta’ din is-sena. LG˙aqda tan-Nar San Nikola ta’ kull sena tippubblika l-programm tan-nar li jkun ser jin˙araq fil-festa u qatt ma uΩat is-sistema tas-sorpriΩi. Dan japplika aktar u aktar din is-sena meta l-manifattura tannar bdiet tard ˙afna u, g˙alkemm il-membri qed jag˙mlu ˙ilithom sabiex itellg˙u programm ta’ nar li jixraq g˙all-festa, Ωgur mhux il-kaΩ li wie˙ed jg˙olli l-aspettattiva tan-nies g˙ax-xog˙ol li ser ji©i ppreΩentat. G˙aldaqstant, l-G˙aqda tan-nar tiddisassoççja ru˙ha minn dawn ixxnig˙at.
Mumenti koroh Ringrazzjament Dan il-post g˙adda minn Ωew© mumenti koroh. Fl-1976 matul illejl se˙˙et spluΩjoni fi tliet kmamar minn dan il-kumpless li, fortunatament, ma ˙alliet l-ebda vittma. Il-kawΩa tal-ispluΩjoni g˙adha mhix mag˙rufa sal-lum. F’April tal-1987 se˙˙ aççident sfortunat li ˙alla vittma lil Karmenu Bonello.
Parti mix-xog˙ol tal-log˙ob tan-nar tal-art lest biex ji©i mmuntat
L-G˙aqda tan-Nar San Nikola tirringrazzja lill-g˙aqdiet l-o˙ra kollha tal-festa, flimkien ma’ bosta individwi, tal-kooperazzjoni u appo©© li sabu ming˙andhom matul iΩ-Ωmien diffiçli li g˙addiet minnhom lG˙aqda, sakemm illum re©g˙et ©iet fuq saqajha.
Kultura
22.06.2014 23
Serata letterarja mal-poeta ruSSu
YevgenY YevtuShenko Sinfonija Numru 13. Is-sit ta’ Babi Yar issa huwa mafkar dinji importanti tat-Tieni Gwerra Dinjija. Yevtushenko rçieva numru ta’ premjijiet Russi u internazzjonali g˙ax-xog˙lijiet letterarji tieg˙u. Fl-1962, deher fuq il-qoxra tar-rivista
Il-poeta Russu Yevgeny Yevtushenko – mag˙ruf laktar g˙all-poeΩija tieg˙u Babi Yar u s-sinfonija ispirata minnha b’kollaborazzjoni mal-kompoΩitur Dmitri Shostakovich – ser iΩur Malta fl-a˙˙ar ta’ Ìunju. Il-poeta Russu – li huwa wkoll kittieb, attur u direttur tal-films – ser ikun il-protagonist ta’ serata letterarja li fiha ser ji©u ppreΩentati w˙ud mill-poeΩiji tieg˙u maqlubin g˙all-Malti. Dan ser isir fit-28 ta’ Ìunju filKappella Russa fil-Palazz talPresident, Sant’Anton, Ó’Attard. Is-serata ser tibda fis-7.30pm u ser ti©i moderata mill-kittieb Immanuel Mifsud, rebbie˙ tal-Premju Ewropew g˙al-Letteratura. Dan l-avveniment qed isir fuq inizjattiva tal-Kunsill Malti g˙all-Arti u ta’ Snezhana u Evgueni Bodishtianu, prinçipali talRBSM Boarding School Internazzjonali f’Malta. Óajr ukoll lill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. IΩ-Ωjara tal-Professur Yevtushenko mistennija bil˙erqa mill-kommunità letterarja Maltija, partikolarment fost il-membri tal-Moviment Qawmien Letterarju – moviment ta’ ‘rivoluzzjonarji’ letterarji partikolarment attivi fis-sittinijiet, li kienu j˙arsu lejn Yevtushenko b˙ala g˙ajn ewlenija ta’ ispirazzjoni. Ix-xog˙lijiet tag˙hom nebb˙u l-poeΩija Maltija minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn. Imwieled fis-Siberja, firRussja fl-1933, Yevtushenko sar wie˙ed mill-aktar poeti famuΩi tal-Unjoni Sovjetika tal-˙amsinijiet u s-sittinijiet. Huwa mag˙ruf madwar iddinja g˙all-poeΩija Babi Yar, miktuba fl-1961. Huwa pprotesta kontra l-Unjoni Sovjetika talli rrifjutat li tirrikonixxi Babi Yar, wied filKiev, b˙ala sit fejn in-NaΩi kkommettew qtil tal-massa ta’ 33,000 Lhudi f’Settembru tal-1941. Yevtushenko u Shostakovich daru bosta pajjiΩi b’rappreΩentazzjonijiet ta’ Babi Yar , u g˙amlu numru ta’ recordings tas-
Time . Fl-2007 ©ie nnominat g˙all-Premju Nobel filLetteratura g˙al Babi Yar . Aktar kmieni dan ix-xahar, huwa rçieva l-midalja u ddiploma tal-Unesco g˙allkontribuzzjoni tieg˙u fliΩvilupp tal-kultura u t-tis˙i˙ tad-djalogu interkulturali.
Dan l-avveniment joffri opportunità unika li wie˙ed jiltaqa’ mal-poeta Russu ta’ fama internazzjonali, isir jaf xog˙lu aktar mill-qrib u jiddiskuti l-poeΩija u l-ideat b’mod ©enerali. Wara ser ikun hemm riçeviment. Lavveniment, li ser isir bil-
Malti, huwa bla ˙las u huwa miftu˙ g˙al kul˙add. Il-bibien se jinfet˙u nofs sieg˙a qabel ma jibda l-avveniment. Il-postijiet huma limitati. Biex tirriΩerva post, ibg˙at messa©© lil info@maltaculture.com sal-Óamis 26 ta’ Ìunju f’nofsinhar.
Madwarna
24 22.06.2014
hSBc contact centre joffru taÓriÌ fiL-karrieri Bankarji
HSBC UK Contact Centre Malta qed jikkollabora ma’ diversi kunsilli lokali f’diversi lokalitajiet biex
jag˙mel sessjonijiet ta’ informazzjoni dwar opportunitajiet ta’ xog˙ol. Waqt dawn is-sessjonijiet, Maltin u
barranin li jafu tajjeb bl-IngliΩ u g˙andhom ˙iliet fl-IT huma m˙e©©a jag˙mlu uΩu minn din l-opportunità unika li toffri ta˙ri© professjonali, progress fil-karriera u ambjent ta’ xog˙ol motivat u soçjevoli. Qed jing˙ata wkoll tag˙rif dwar ilContact Centre li jinsab is-Swatar, kemm dwar ix-xog˙ol innifsu kif wkoll dwar il-benefiççji li joffri impjieg mal-HSBC. Il-persuni mag˙Ωula ser jing˙ataw 13-il ©img˙a ta’ ta˙ri© full time, liema ta˙ri© ikabbar l-g˙arfien tas-servizzi u prodotti offruti mill-HSBC. Dan iservi b˙ala baΩi biex individwu jiΩviluppa lkapaçitajiet tieg˙u jew tag˙ha bi prospetti varji ˙alli javvanza fl-HSBC Contact Centre f’Malta kif ukoll firRenju Unit. Linsey Jones, Site Head ta’ HSBC UK Contact Centre f’Malta, qalet: “Din hi opportunità tajba g˙ar-residenti biex jing˙aqdu mal-HSBC UK Contact Centre Malta li jag˙mel parti minn network ta’ contact centres talHSBC u li joffri appo©© lill-klijenti
In©liΩi. B˙alissa ç-Çentru g˙andu iktar minn 400 impjegat li jipprovdu assistenza permezz tat-telefown jew internet banking lil min g˙andu kont fir-Renju Unit. B’riΩultat dirett tassuççess taç-Çentru, qed inΩidu l-impjegati hawn Malta. Din hi opportunità g˙al dawk li huma lesti biex jitg˙allmu, jikbru u jimxu ’l quddiem f’ambjent pjaçevoli.” Apparti milli jifhmu u jitkellmu tajjeb bl-IngliΩ u jkollhom ˙iliet tajbin fl-IT, m’hemm l-ebda bΩonn ta’ kwalifiki speçifiçi o˙ra g˙all-impjieg mal-HSBC Contact Centre. Dan g˙aliex iç-Çentru jipprovdi programm ta’ ta˙ri© s˙i˙ fuq perjodu ta’ tliet xhur g˙all-kandidati mag˙Ωula kollha, li jit˙allsu anke matul itta˙ri© tag˙hom. Residenti mill-lokalitajiet kollha ta’ Maltawwli jixtiequ iktar tag˙rif dwar prospetti ta’ xog˙ol maç-Çentru jistg˙u jikkuntattjaw lil Fabianne Galea, HR and Recruitment Manager fuq 2320 8130 jew permezz ta’ email lil: fabianne.galea@hsbc.com
London SchooL of commerce tniedi kuLLeÌÌ gÓaL edukazzjoni ogÓLa f’maLta “Il-viΩjoni tal-London School of Commerce Malta (LSCM) hija l-istess b˙al dik ta’ kull kampus internazzjonali ie˙or li l-London School of Commerce Group nieda s’issa. Il-missjoni globali tag˙na hi li nipprovdu programmi edukattivi flessibbli u ta’ kwalità g˙olja g˙al prezzijiet kompetittivi, u b’hekk nippermettu lill-istudenti tag˙na jiksbu kwalifiki professjonali b’mod effiçjenti. Minkejja dan, il-viΩjoni li g˙andna g˙al Malta tmur lil hinn minn hekk. A˙na nimmiraw li nikkumplimentaw u ninfurzaw mill-©did iç-çentru edukattiv tal-GΩejjer Maltin u nsa˙˙u ledukazzjoni ta’ studenti adulti permezz ta’ esperjenza tal-istudenti varjata li tmur lil hinn minn sempliçiment kisbiet akkademiçi prinçipali.” Dan il-kliem t˙abbar minn Lord John Tomlinson ta’ Walsall, il-President tal-Kumitat Konsultattiv tal-London School of Commerce, fil-preΩenza tal-Prim Ministru, Joseph Muscat, il-Ministru g˙allEdukazzjoni u x-Xog˙ol, Evarist Bartolo u l-Kummissarju G˙oli IngliΩ, l-Eççellenza Tieg˙u Robert Luke, matul l-inawgurazzjoni tal-kampus tal-LSC f’Malta fl-Europa Centre fil-Furjana, nhar is-16 ta’ Ìunju 2014. Fl-indirizz tieg˙u Timothy Andradi, isCEO tal-LSC Group, qal: “L-inawguraz-
zjoni tal-London School of Commerce Malta ΩΩid mad-diversità ta’ opportunitajiet edukattivi li wie˙ed jista’ jsib fuq ilgΩira. LSCM se toffri portafoll ta’ korsijiet graduate u postgraduate f’Business, Management, u t-Teknolo©ija talInformatika li jwasslu g˙al kwalifiki
rikonoxxuti internazzjonalment akkreditati mill-Kummissjoni Nazzjonali g˙al Edukazzjoni Avvanzata u Og˙la. Din l-istituzzjoni ©dida hija pro©ett sostenibbli b’fundamenti stabbli u metodi ppruvati li l-g˙anijiet tag˙ha huma konsistenti ma’ kull kampus internazzjonali tal-LSC.
Studenti li jirre©istraw g˙al programm talLSCM se jkunu qed jing˙aqdu ma’ komunità globali ta’ ’l fuq minn 10,000 student.” B˙ala wa˙da mill-akbar fornituri tal-MBA fl-Ewropa, il-LSC g˙andha façilitajiet mg˙ammra ferm, inkluΩi libreriji b’ammont sostanzjali ta’ kotba, Ωoni ta’ rilassament u riΩorsi ta’ tag˙lim komprensivi, b˙al-librerija fuq l-internet tal-LSC li fiha ’l fuq minn 7,000 test. Il-korsijiet li qed ji©u offruti f’Malta b˙alissa jinkludu lprogramm ewlieni tal-LSC g˙al Masters of Business Administration u, so©©etti g˙al akkreditazzjoni, hemm pjanijiet sabiex jiΩdiedu programmi o˙ra f’livelli undergraduate , postgraduate u dottorali f’Business, Management, Hospitality and Tourism, Accountancy, IT, u oqsma relatati. Il-London School of Commerce Malta hija wa˙da mill-˙afna kampusijiet fi ˙dan il-London School of Commerce Group. B’façilitajiet fil-Malasja, l-Indja u s-Sri Lanka, kif ukoll bil-baΩi tieg˙u f’Londra, li jakkomoda ’l fuq minn 5,000 student, ilgrupp hu kburi bil-livelli g˙oljin ta’ suççessi u kisbiet tal-istudenti tieg˙u madwar id-dinja. G˙al aktar tag˙rif, Ωur http://www.lsclondon.co.uk u www.lscmalta.edu.mt
VjaÌÌ B’Xejn Lejn Santorini maL-PaÌna faceBook ta’ rocS grouP BaSSar ir-riÛuLtati tat-tazza tad-dinja fuQ fandriVe BraSiL 2014! Wara s-suççss tal-Facebook application NECTWRT, ROCS nieda applikazzjoni o˙ra g˙al Facebook. Din iddarba g˙al kull min i˙obb il-log˙ba ferm sabi˙a talfutbol, jew i˙obb isegwi t-Tazza tad- Dinja, bl-isem Kick Off & Win! Kull min jag˙mel like fuq il-pagna ta’ Facebook tarROCS Group ikun jista’ jara l-andament ta’ log˙ob, grazzi g˙al Fandrive Brazil 2014, fejn hemm ˙oloq u kull xorta ta’ informazzajoni dwar l-64 partita, millBraΩil kontra l-Kroazja sal-finali tat-13 ta’ Lulju. L-applikazzjoni ta’ Facebook tinkludi l-istadji kollha, it-timijiet u l-log˙ob ta’ dan il-kampjonat, u joffri navigazzjoni flessibbli bejn il-log˙ob, jipprovdi ˙oloq g˙all-log˙biet kollha sal-a˙˙ar tal-kompetizzjoni. Kull darba li persuna taqta’ korrettament il-punte©© ta’ log˙ba, ting˙ata punti u, fl-a˙˙ar tat-Tazza tadDinja, ir-rebbie˙a tkun dik il-persuna li ©abet l-og˙la
numru ta’ punti u fl-istess ˙in wie©bet mistoqsija sempliçi. Il-finalisti se jkollhom iç-çans li jirb˙u btala g˙al tnejn f’Santorini li tinkludi titjiriet bir-ritorn, sebat iljieli akkomodazzjoni fuq baΩi bed and breakfast g˙al tnejn min-nies f’wa˙da mil-lukandi ta’ erba’ stilel tal-grupp Aquavista. Ovvjament, çertu termini u kundizzjonijiet o˙ra japplikaw. Hemm 64 log˙ba! 64 opportunità li taqta’ r-riΩultat finali u tikseb punti. PreviΩjonijiet jistg˙u jsiru sa sieg˙a qabel kull log˙ba. Colin Aquilina, ROCS Group Head Finance & Business Development ikkumenta: “Din hija oppurtunità unika g˙al dawk kollha li jsegwu jew se jibdew isegwu l-pa©na ta’ Facebook ta’ ROCS Group, filwaqt li nsa˙˙u l-preΩenza tag˙na fuq il-medja soçjali. Din lapplikazzjoni hija riΩultant ta’ kooperazzjoni flimkien ma’ Orange Services, kumpanija li dejjem to˙ro©
b’ideat interessanti g˙al kull min ifittex li jsa˙˙a˙ ilpreΩenza tieg˙u fiq l-internet. Wa˙da mill-isba˙ affarijiet huwa l-fatt li huwa tassew sempliçi sabiex tuΩa din l-applikazzjoni li hija mfassla partikolarment g˙all-partitarji tal-futbol biex jittestjaw l-g˙arfien tag˙hom kemm ta’ teknika kif ukoll ta’ previΩjoni.” Brain Daramanin, Direttur Manigerjali ta’ Orange Services qal: “Huwa ta’ pjaçir kbir g˙alina li na˙dmu flimkien mill-©did ma’ ROCS Group g˙al suççess ie˙or. A˙na nemmnu li l-innovazzjoni u l-kreattività, hi it-triq ’il quddiem u wie˙ed mill-valuri ewlenin tag˙na!” G˙al aktar informazzjoni dwar ROCS Group Fandrive Brasil 2014 çempel 2015 1515 jew Ωur l-uffiççji ta’ ROCS Group fil-Furjana u l-Mellie˙a; il-pa©na ta’ Facebook https://www.facebook.com/rocsgroup; jew Ωur is-sit elettroniku tag˙na www.rocsgrp.com
Madwarna
22.06.2014 25
Masterplan inizjali propost gÓall-proÌett ta’ Farsons Business park b˙ala çentru g˙an-negozju internazzjonali.” Il-pjan li qed jitfassal i˙ares bis-s˙i˙ il-wirt industrijali ta’ dawn l-assi ta’ valur u jpo©©ihom fil-qalba talpro©ett. Barra minn hekk, ilfilosofija tal-pjan tfittex li tesponi bl-a˙jar mod il-karattru tal-btie˙i Maltin, li g˙andhom joffru post uniku, seren u ta’ ispirazzjoni fejn persuna ta˙dem u tistrie˙. Il-pro©ett – li hu l-ewwel wie˙ed taxxorta tieg˙u f’Malta – se jkun qed jo˙loq standards ©odda ta’ spazji, ambjentali u tekniçi, g˙all-binjiet f’Malta, li jirrispettaw l-ambjent, li juΩaw l-ener©ija b’mod effiçjenti, u li jinbnew b’mod sostenibbli. L-uffiççji l-©odda huma ma˙suba biex jil˙qu l˙ti©ijiet tal-futur b’ambjent ta’ xog˙ol tal-aqwa kwalità g˙al kumpaniji Maltin u internaz-
Il-Perit Ian Ritchie
Il-Bord tad-Diretturi ta’ Simonds Farsons Cisk plc irçieva masterplan inizjali g˙all-pro©ett ta’ Farsons Business Park. Dan il- masterplan inizjali jittratta l-iΩvilupp u t-trasformazzjoni tal-bini ikoniku tal-birrerija l-antika u dawk li qabel kienu s-swali tal-ippakke©jar li hemm fuq parti mis-sit tag˙ha flImrie˙el. Dan t˙abbar miç-Chairman tal-Grupp Farsons, is-Sur Louis A. Farrugia, meta indirizza lill-azzjonisti waqt illaqg˙a ©enerali annwali talkumpanija li saret l-Erbg˙a 18 ta’ Ìunju 2014. Wara listqarrijiet li g˙amlet ilkumpanija dwar it-t˙ejjija ta’ masterplan g˙all-iΩvilupp talFarsons Business Park, ilbord ˙atar lil Ian Ritchie Architects, kumpanija IngliΩa ta’ fama internazzjonali, biex tmexxi grupp li qed jie˙u ˙sieb ifassal dan il- masterplan. F’dawn l-a˙˙ar tliet xhur, masterplan kreattiv u imma©inattiv g˙all-faççata tal-bini u g˙all-art madwarha t˙ejja minn Ian Ritchie u ttim tieg˙u, bl-appo©© ta’ kumpanija Maltija ta’ in©iniera çivili, TBA Periti, u ta’ speçjalisti o˙ra fl-oqsma tas-sostennibbiltà tal-bini, talpajsa©©, tad-dwal u ta’ disinn li jispira lill-viΩitaturi b’mod poΩittiv. Is-Sur Farrugia qal: “Ilna diversi snin na˙dmu fuq din il-viΩjoni biex insibu skopijiet ©odda g˙all-uΩu ta’ dawn ilbinjiet ikoniçi. G˙alkemm dan hu pass kura©©uΩ, a˙na fiduçjuΩi li issa wasal iΩΩmien g˙al Ωvilupp ta’ din ilkwalità fuq skala hekk kbira. Il-Business Park tag˙na g˙andu jg˙in biex jittrasforma dawn l-in˙awi talImrie˙el u fl-istess waqt jikkontribwixxi lejn lekonomija ta’ Malta permezz ta’ spazju ta’ kwalità li jkun estetikament sabi˙ u li joffri ambjent sostenibbli. Issa je˙tie© li jkollna l-approvaz-
zjonijiet u l-fondi kollha me˙tie©a biex dan il-pro©ett ikun jista’ jsir realtà.” Ian Ritchie Architects Ltd g˙andha reputazzjoni li tiddisinja binjiet mhux tas-soltu, li jkunu sostenibbli u innovattivi. Tag˙mel ukoll riçerka u Ωvilupp g˙al kumpaniji internazzjonali ewlenin. Fost l-aqwa pro©etti tag˙ha hemm il-MuΩew tal-Arti Moderna Reina Sofia f’Madrid, il-Messe Glass Hall ta’ Leipzig, l-iskulturi u l-piramidi tal-Louvre, il-La Villette Cité des Sciences, il-Jubilee Line Extension u l-International Regatta Centre f’Londra, The Spire f’Dublin, u r-Royal Shakespeare Company Courtyard Theatre. Ian Ritchie hu akkademiku rjali, membru tal-Akademie der Künste, Professur ViΩitatur Onorarju talUniversità ta’ Liverpool, u Kummissarju Emeritu talKummissjoni tal-Arkitettura u l-Ambjent Mibni (CABE). Hu wkoll fellow tas-Society of Facade Engineering. Ian Ritchie qal: “Il-pro©ett ta’ Farsons g˙andu jservi ta’ opportunità sabi˙a u tajba ˙afna biex issir enfasi fuq limportanza tar-ri©enerazzjoni tal-Imrie˙el, filwaqt li jag˙mel l-aqwa uΩu millistrutturi eççezzjonali ta’ wirt industrijali li hemm fil-post, li ser ikunu ttrasformati fi Ωvilupp ta’ kwalità g˙olja. Ilkunçett tad-disinn tal-pro©ett jibni fuq il-wirt Malti u j˙addan il-kunçett tas-sensittività u sostenibbiltà ambjentali b’serje ta’ binjiet b’©onna fil-btie˙i tag˙hom. Dan kollu g˙andu jg˙olli l-istandard tad-disinn tal-uffiççji f’Malta. Farsons huma kemm pijunieri kif ukoll gwardjani talwirt industrijali Malti. Linvestiment sinjifikanti tag˙hom, kif ukoll il-˙sieb arkitettoniku u tal-pajsa©© tag˙hom li wasslu g˙al dan il-pro©ett ambizzjuΩ, çertament g˙andhom isa˙˙u lfama dejjem tikber ta’ Malta
zjonali. Il-faççata tal-birrerija ser tkun restawrata b’attenzjoni kbira biex tkun minn talewwel li tesponi l-wirt industrijali ta’ Malta. La jitlesta, ilpro©ett se jkollu spazju kummerçjali ta’ madwar 50,000m2 b’uffiççji ta’ Grad A, kif ukoll ˙wienet u façilitajiet ta’ divertiment, kulturali u soçjali. Dan ser ikun spazju li jittrasforma u jibda kapitlu ©did g˙aΩ-Ωona industrijali tal-Imrie˙el. Il-birrerija l-antika ser tinbidel f’post ta’ divertiment mill-aqwa b’ristoranti, bars u spazji g˙al avvenimenti li, bla dubju, ser joffru esperjenza dinamika mill-isba ˙ lil dawk kollha li jΩuru l-birrerija, fejn ikun iççelebrat limg˙oddi, il-preΩent u l©ejjieni tal-Grupp Farsons u l-prodotti tieg˙u. Fiha ser
ikun hemm g˙all-wiri lproçess li bih issir il-birra u kif ti©i ppakkjata, filwaqt li tipprovdi ©enerazzjoni ©dida ta’ soluzzjonijiet innovattivi g˙al dawk l-intrapriΩi kreattivi u promettenti. Qabel ma jipproçedi b’disinji dettaljati g˙all-faΩijiet talpro©ett finali, il-bord qed jistudja l-passi li jmiss biex jikseb l-approvazzjonijiet me˙tie©a mill-MEPA, Transport Malta u approvazzjonijiet regolatorji o˙ra. Il-Bord ser ja˙dem ukoll mal-operaturi fil-qasam tasservizzi finanzjarji biex jistruttura u jiffinanzja lpro©ett bl-a˙jar mod possibbli, kif ukoll ma’ individwi u entitajiet o˙ra potenzjali, b˙alma huma Ωviluppaturi flin˙awi tal-Imrie˙el u a©enziji tal-Gvern li huma sidien ta’ art fil-viçinanzi.
Almanakk
26 22.06.2014
IT-TEMP GÓAL-LUM
It-Tnejn
It-Tlieta
L-Erbg˙a
TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 29°C L-INQAS TEMPERATURA: 20°C INDIÇI UV: 10 TEMP: Sabi˙, kultant ftit imsa˙˙ab VIÛIBBILTÀ: Tajba
HI
30°C
32°C
35°C
LO
22°C
24°C
26°C
UV
09
09
09
Il-Óamis
Il-Ìimg˙a
Is-Sibt
Dehra tal-entratura tal-Belt Valletta. It-Teatru Rjal fuq in-na˙a tal-lemin
RIÓ: Óafif u varjabbli, il-biçça l-kbira mix-Xlokk. BAÓAR: Óafif
Inawgurazzjoni tal-faççata – Banda L’Isle Adam Rabat
IMBATT: Ftit li xejn
HI
33°C
30°C
28°C
TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 22°C
LO
22°C
22°C
22°C
UV
09
09
09
SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd
Palazzo Xara, KaΩin tal-Banda L’Isle Adam tar-Rabat – palazz mimli storja fil-lokalità tar-Rabat li matul la˙˙ar xhur saret ˙idma kbira fuq il-faççata tieg˙u. Din il-faççata ser ti©i inawgurata nhar it-Tlieta 24 ta’ Ìunju 2014, fit-8.15pm. Matul l-inawgurazzjoni se tie˙u sehem il-Banda L’Isle Adam u jkun hemm spettaklu tal-log˙ob tan-nar tal-ajru mill-G˙aqda tan-Nar 19 ta’ Marzu.
Self harm fost iΩ-Ωg˙aΩag˙ – nifhmu u nwie©bu g˙al din l-isfida
Chemimart Ltd, 14, Triq Sant’Anna, il-Furjana St Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud, il-Óamrun Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz, Óal Qormi Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira, Birkirkara Tony’s Pharmacy, 100, Triq Sir Patrick Stuart, il-GΩira Medical Plaza Dispensing Chemists, Vjal ir-Rihan, San Ìwann Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone, Tas-Sliema Medica Pharmacy, Triq in-Naxxar, Óal Balzan Brown’s Chemists, Triq San Pawl, in-Naxxar Karizia Drugsture, 69, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙a Brown’s Pharmacy, Pjazza Antoine De Paule, Ra˙al Ìdid San Filippi Pharmacy, 155, Triq il-Vitorja, l-Isla Mediatrix Plus Pharmacy, 7, Triq is-Santwarju, ÓaΩ-Ûabbar Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk Central Pharmacy, 6, Triq San ÌuΩepp, Óal Luqa Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran©isk Farrugia, ÓaΩ-Ûebbug Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat
Data: il-Ìimg˙a, 27 ta’ Ìunju 2014 (dakinhar ma hemm l-ebda partita tal-futbol) Óin: 6.30pm-8.00pm Post: Caritas, 5, Triq l-Iljun, il-Furjana (entratura min-na˙a ta’ wara tal-Kurja) Kelliema: Rose Galea, psikologa Din il-laqg˙a edukattiva hija miftu˙a mhux biss g˙allpubbliku, edukaturi, ˙addiema fil-qasam soçjali u edukattiv, imma fuq kollox hija miftu˙a g˙all-©enituri li jixtiequ jifhmu a˙jar dan il-fenomenu li tant qieg˙ed iwe©©a’ liΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na u n-numru ta’ dawk affettwati li dejjem qed jiΩdied. Tfajla ta’ tmintax-il sena se taqsam l-esperjenza li hi ©arrbet. X’wassalha g˙al dan? X’kienu l-konsegwenzi li g˙addiet minnhom? Kif sabet l-g˙ajnuna? Dawn, u aktar mistoqsijiet li hi se tkun qed twie©eb g˙alihom. L-g˙an ta’ din il-laqg˙a huwa wie˙ed edukattiv u biex nifhmu iktar minn xiex jistg˙u jkunu g˙addejjin uliedna.
G˙awdex Kunçert muΩikali mill-Banda tal-Pulizija
Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapuççini, ir-Rabat Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688, in-Nadur
Lottu
78 68 44 87 86 19 56 37
Grand Lottery
05 03
Super 5
22
31
35
40
02
09 07 08 02 09
Din il-Ìimg˙a mill-Istorja
Fl-okkaΩjoni tal-200 sena mit-twaqqif tal-Korp talPulizija, il-Banda tal-Korp tal-Pulizija ser ittella’ kunçert bl-isem ta’ ‘Pop Meets Classic’ fi Pjazza Teatru Rjal, il-Belt Valletta, nhar is-Sibt 28 ta’ Ìunju fit-8pm, bis-sehem tal-Malta Police Pipes and Drums, Ira Loso, Ivan u Melvin minn Winter Moods, il-vjolinist George Curmi l-Pusè, l-arpista Esmeralda Galea Camilleri, u Tancred Grech fuq l-euphonium. Jie˙du sehem ukoll il-kantanti Joan Mangion, Marita Bezzina u Ruth Sammut Casingena, flimkien mat-tenuri Charles Vincenti, Brian Cefai u Arthur Micallef. Il-Banda tkun ta˙t id-direzzjoni tal-Ispettur Anzjan Anthony Cassar u l-programm ikun ippreΩentat minn Frank Zammit u Valerie Vella. D˙ul huwa ming˙ajr ˙las u kul˙add huwa mistieden jattendi. Il-˙dax-il edizzjoni tal-Malta Military Tattoo Is-Sibt 11 u l-Hadd 12 ta’ Ottubru 2014, fl-MFCC Ta’ Qali, tibda fis-sitta ta’ filg˙axija. Biljetti €20, €25 jew €30, li jistg˙u jinxtraw minn www.ticketline.com.mt, mill-MFCC Ta’ Qali, billi ççempel 2141 0371, jew billi tibghat email lil booking@maltamilitarytattoo.org T˙allix g˙all-a˙˙ar. Ixtri l-biljetti tieg˙ek issa g˙ax jiddispjaçik. G˙al aktar tag˙rif çempel 2137 6312 jew 7906 8676.
23.06.2013 – Nik Wallenda, l-ewwel persuna li b’suççess qasam il-Grand Canyon fuq ˙abel
27.06.2013 – In-NASA tvara l-Interface Region Imaging Spectrograph sabiex tosserva x-xemx
Skeda
08.15 08.30 10.00 11.25 12.30 12.40 13.55 14.30 16.00 16.50 17.30 17.40 19.30 20.10 20.50 22.00 22.50 23.30
06.00 06.15 06.45 07.30 07.50 08.15 09.15 10.45 12.10 13.00 13.30 13.45 14.30 16.40 17.40 17.45 19.05 20.00 20.35 21.05 22.40 23.25 23.40
07.00 07.30 07.55 09.45 11.15 13.30 14:40 16.30 18.10 20.00 20.30
One News Aroma Kitchen (R) Quddiesa Minn Ta’ Pinu Triq Wa˙da (R) One News Mad-Daqqa t’G˙ajn (R) Pink Panther (R) Saturday Xpress (R) Fresh & Funky (R) Telebejg˙ One News Ilsien In-Nisa (R) One News Ûona Dinjija It-Tfal Bin 61 (R) On D Road (R) One News
Videocomic Passerella Real School Mondiale Replay Zorro Tornado E Sparito Lassie Esplosione Di Libertà Cronache Animali La Nave Dei Sogni Indonesia La Nave Dei Sogni Seychelles La Nostra Amica Robbie Tg2 Giorno Tg 2 Motori Sereno Variabile Estate Delitti In Paradiso Il Commissario Herzog Tg2 L.I.S. Reign Il Commissario Rex Diario Mondiale Tg2 Hawaii Five-0 Strike Back Tg 2 Patricia Cornwell A Rischio
Omnibus Tg La7 Omnibus L’aria Che Tira Bersaglio Mobile Tg La 7 Jane Doe La Libreria Del Mistero L’isperttore Barnaby Tg La7 Domenica Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 Nomad 23.15 Mission
22.06.2014 27
07.00 Net News 08.30 Telebejg˙ 11.30 Nis©a Maltija 12.00 Iswed Fuq L-Abjad (R) 14.00 Net News 14.05 Mitqlu Deheb (R) 16.00 Sibtilfidi (R) 17.00 Dokumentarju 18.00 Net News 18.05 Flusek (R) 18 .40 Wheelspin (R) 19.30 Net News 20.10 Replay – Tazza tad-Dinja 20.40 Dokumentarju – Princess Diana 21.30 Net News 21.35 Minn Festa g˙al O˙ra (R) 23.15 Net News
07.00 07.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.15 18.45 20.45 21.00 22.55 00.00
L-G˙odwa t-Tajba World’s Worst Disasters G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Ta˙t l-Art Malta u lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik (Ikompli) Gadgets A˙barijiet World’s Worst Disasters Malta U Lil Hinn Minnha Pellikola A˙barijiet Madwarna Mr.Fisherman Fifa World Cup 2014 Il-Korea vs l-Al©erija Fifa World Cup 2014 USA vs il-Portugal
06.00 07.05 07.55 08.05 09.35 09.55 11.30 12.00 12.25 12.55 14.00 14.15 14.30 15.00 15.22 16.05 17.40 18.05 19.00 19.30 20.00 20.20 21.05 22.45
Fuori Orario. Cose (Mai) Viste Ai Confini dell’Arizona Il Musimacarietto Film: Lisa Dagli Occhi Blu Pappagone E I Giovani Film: I Quattro Monaci Tgr Regioneuropa Tg3 Telecamere Corrado Augias Visionari Tg Regione Tg3 Film: Mani Di Fata Tg3 Lis Film: Mani Di Fata Film: The Lightkeepers Miniritratti Il Quartetto Cetra Squadra Speciale Tg3 Tg Regione Blob Colpo Di Scena Mr. Selfridge Tg3
06.10 07.00 07.30 08.00 09.00 10.00
06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.30 10.00 10.55 11.50 16.25 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45
Steve Irwin’s Wildlife Warriors My Cat From Hell Too Cute! Gator Boys Call Of The Wildman Swamp Brothers Tanked Treehouse Masters Wildest Indochina Wild Appalachia Treehouse Masters Lion Battlefield Shamwari. A Wild Life Sharkzilla Lion Battlefield Shamwari. A Wild Life Untamed And Uncut Sharkzilla
10.35 FIA World Endurance Championship 12.00 UEFA Women’s Champions League Football 13.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 16.30 FIFA Under 17 World Cup Football 18.00 UEFA Women’s Champions League Football 21.00 ISU Grand Prix, Figure Skating 23.00 Boxing
11.10 11.30 12.25 12.45 13.50 14.10 14.40 17.40 18.30 19.00 19.20 21.10 23.26
Friends Ix Super Partes Tutto In Famiglia V Super Car I A-Team I Campionato Mondiale Superbike 2014 Fuori Giri Campionato Mondiale Superbike 2014 Studio Aperto Campionato Mondiale Superbike 2014 Fuori Giri Sport Mediaset Apocalypse Urban Wild Studio Aperto Vecchi Bastardi Trappola In Fondo Al Mare 2 Film: Fast And Furious The Strangers
06.00 07.00 07.45 10.00 11.30 14.00 16.45 18.00 19.45 20.45 20.50 21.00 22.00 22.30 23.00
Euronews A˙barijiet L-A©entina vs l-Iran Quddiesa tal-Óadd – Ta’ Pinu il-Ìermanja vs il-Gana In-Ni©erja vs il-BoΩnja FIFA World Cup 2014 Il-Bel©ju vs ir-Russja FIFA World Cup 2014 A˙barijiet g˙al persuni neqsin mis-smig˙ Madwarna Bijografiji Gadgets Pellikola A˙barijiet bl-IngliΩ
07.05 08.00 08.20 09.05 10.00 10.30 10.55 11.50 12.00 12.10 12.20 13.10
23.34
Overland Tg 1 La Danza Della Vita Road Italy Con i Tuoi Occhi Giordania A Sua Immagine Santa Messa A Sua Immagine Recita dell’Angelus A Sua Immagine Linea Verde Automobilismo. Gran Premio di Austria Di Formula 1 Tg 1 Campionati Mondiali Di Calcio 2014 Belgio – Russia Campionati Mondiali Di Calcio 2014 Telegiornale Techetechetè Dario Fo In Francesco Lu Santo Jullare Tg1 60 Secondi
16.30 16.35 18.00 18.45 20.00 20.35 21.25
06.00 07.55 08.00 09.15 12.00 13.00 13.40 14.00 16.10 18.50 20.00 20.40 21.11 23.00
Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Patch Adams Melaverde Tg5 L’Arca di Noè Il Peccato e la Vergogna Colpo di Fulmine Anna e i Cinque Tg5 Paperissima Sprint Ti Amo Troppo Per Dirtelo X-Style
06.25 06.45 07.15 07.55 08.25 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 14.01 14.47 17.00 18.55 19.35 21.15
Tg4 Night News Televendita Media Shopping Super Partes Zorro Ii Mondo Sommerso Magnifica Italia 4 Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Le Storie Di Alive Donnavventura Dark Blue World Detective Extralarge Tg4 Il Ritorno Di Colombo Alive
06.00 07.00 07.30 08.00 09.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18.00 20.00 21.00 22.30 23.00 23.30
Sandra Bullock Revealed Extreme Close-Up Style Star Pop Innovators Eric & Jessie. Game On E! News Fashion Police Justin Bieber: My World Selena Gomez Kevin & Dani Jonas Ths. Basketball Wives E! News Ths. Hip Hop Wives Ths. Jennifer Lopez Giuliana & Bill Escape Club E! News Eric & Jessie. Game On The Soup
07.15 08.05 08.30 09.20 09.45 10.10 10.35 11.00 11.25 11.50 12.15 13.05 13.55 14.45 15.35 16.25 16.50 17.40 18.05 18.30 18.55 19.20 20.10 21.00
Food Network Challenge Siba’s Table Have Cake Will Travel Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking For Real Guy’s Big Bite Unique Sweets Barefoot Contessa Hungry Girl Food Network Star Diners, Drive-Ins And Dives Chopped Siba’s Table Guy’s Big Bite Diners, Drive-Ins And Dives Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking For Real Chopped Food Network Star Diners, Drive-Ins And Dives
06.00 06.15 06.20 06.40 06.50 07.15 07.30 07.35 07.55 08.05 08.30 09.00 09.45 13.20 14.15 15.00 17.30 18.20 19.05 20.00 20.25 20.50 22.20
Nina And The Neurons Poetry Pie Mr Bloom’s Nursery 3rd & Bird Green Balloon Club Nina And The Neurons Poetry Pie Mr Bloom’s Nursery 3rd & Bird Green Balloon Club The Old Guys Doctor Who. Best Of Outcasts Last Woman Standing Doctor Who. Best Of Doctors Our Queen Doctor Who. Best Of Great Expectations Hunderby The Job Lot Zen Silent Witness
06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 17.40 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00
How It’s Made American Chopper Crisis Control Mythbusters Baggage Battles Game Of Pawns The Liquidator Storage Hunters Auction Kings Auction Hunters Container Wars. Mega Builders Extreme Engineering How It’s Made How Do They Do It? Texas Car Wars Extreme Car Hoarders Wheeler Dealers Naked And Afraid River Monsters I Am Bruce Lee
06.50 07.40 08.05 08.30
Pilates The Sweet Truth Feng Shui Living Extreme Cuisine With Jeff Corwin Candice Tells All Dear Genevieve Rehab Addict Selling New York Keasha’s Perfect Dress Easy Entertaining With Michael Chiarello Chef Abroad House Hunters Dear Genevieve Million Dollar Rooms My Yard Goes Disney Selling New York Rehab Addict Luxury Uncovered House Hunters Chasing The Yum Chef Abroad
07.05 07.55 08.20 08.45 09.10 09.35 10.00 10.25 10.50 11.15 11.40 12.05 12.30 12.55 13.20 13.45 14.40 15.30 15.55 16.20 16.45 17.10 17.35 18.00
Bubble Guppies Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly Oddparents Sanjay And Craig Kung Fu Panda The Legend Of Korra Turtles Spongebob Squarepants Winx Club Icarly Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin Spongebob Squarepants The Penguins Of Madagascar The Fairly Oddparents Icarly Big Time Rush Victorious Life With Boys Spongebob Squarepants Turtles
09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35 12.00 12.25 13.15 13.45 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 17.05 17.30
Çinema
28 22.06.2014
MIÇ-ÇINEMA
jikteb CARMELO BONNICI
HEAVEN IS FOR REAL
IMPRESSJONANTI
FEJQAN MISTERJUÛ U DEHRA STRAORDINARJA Atturi Ewlenin: Greg Kinnear, Kelly Reilly, Connor Corum, Margo Martindale, Thomas Haden Church Direttur: Randall Wallace Distributur: Tri Star/Sony Ma˙ru© mill-KRS
Óin: 100 min. Çert. U
Storja vera inkredibbli u straordinarja hija dik ta’ Colton Burpo, tfajjel ta’ erba’ snin li qabditu marda akuta u kerha li minnha ma kienx hemm fejqan. MirakoloΩament, iççkejken, kontra dak kollu previst, irnexxielu jsalva u s-sorpriΩi bdew ©ejjin wara. Heaven Is For Real hu bbaΩat minn fuq il-ktieb bestseller tan-New York Times li malajr tela’ fl-ewwel post filbejg˙ waqt li din l-istorja kienet ta’ ispirazzjoni g˙al ˙afna miljuni madwar id-dinja. Il-fejqan straordinarju ta’ tifel ©ab bidla fil-˙ajja tal-familja tieg˙u, u missieru b’kura©© sfiq u konvinzjoni assoluta ried li l-iskoperta ta’ ibnu jxandarha mal-erbat irjie˙. Infatti, dan il-missier, Todd Burpo, flimkien ma’ Lynn Vince, huma l-awturi ta’ dan il-volum li l-bejg˙ tieg˙u qabeΩ lg˙axar miljuni u nqaleb fi 35 lingwa. Minbarra dan kollu, permezz ta’ din in-novella saru diversi diskursati serji dwar innatura tal-˙ajja, il-fidi u l-eternità qalb familji u kommunitajiet ta’ rieda tajba ma’ kullimkien. Todd Burpo (Kinnear), negozjant li jg˙ix f’belt Ωg˙ira ta’ Nebraska, li hu wkoll pumpier volontarju, qed isibha bi tqila biex iΩomm lil familtu f’qag˙da finanzjarja tajba. It-
THE TWO FACES OF JANUARY
tifel tieg˙u, Colton (Corum) jidda˙˙al malajr 1-isptar biex ikun operat serjament. Ilfejqan inkredibbli tieg˙u jferra˙ lil Todd u martu, Sonia (Reffry). Però, meta dan iççkejken jibda jirrakkonta x’g˙adda minnu waqt l-operazzjoni delikata fuqu, il-©enituri tieg˙u ma jkunux ippreparati g˙al dan. Jidher li waqt dawk is-sekondi li kien teknikament mejjet mar sal©enna u lura. Ta’ innocenti li hu jirrakkonta affarijiet li qatt ma kien jafhom, u o˙rajn li se˙˙ew ˙afna qabel twieled; waqt li Todd, li hu wkoll ir-reverendu tal-knisja tal-lokal, isib quddiemu barriera ta’ dubji u misterji sakemm jinduna li d-dettralji taç-çkejken huma l-verità. Heaven Is For Real hu dirett b’çerta abbiltà minn Randall Wallace li, minkejja li seta’ ˙alla lil dan ix-xog˙ol jaqa’ f’sentimentaliΩmu Ωejjed, qassar ˙afna mis-sekwenzi biex iΩomm ix-xog˙ol f’andament fluwidu. Creg Kinnear u Kelly Reilly, b˙ala l-omm u l-missier, huma konvinçenti ˙afna, iΩda s-sorpriΩa l-kbira qieg˙da filparti tassew naturali u kredibbli tat-tifel Connor Corum. Óafna se jo˙or©u minn dan ilfilm, li di©à affaxxina lill-pubbliku Amerikan, bid-dmug˙ f’g˙ajnejhom, imma sodisfatti.
PSIKOLOÌIKU
TENSJONI PALPABBLI U SIGRIETI OSKURI Atturi ewlenin: Viggo Mortensen, Kirsten Dunst, Oscar Isaac, Daisy Bevan Direttur: Hossein Amini Distributur: Studiocanal Ltd, Films Ma˙ru© mill-KRS Rydal Keener (Isaac), Ωag˙Ωug˙ Amerikan li jaf jitkellem bil-Grieg, ja˙dem b˙ala gwida mat-turisti u jag˙ti xg˙ira li hu ©enjali, kariΩmatiku u ta’ g˙ajnuna fiΩika. Imma, meta fil-bidu ta’ The Two Faces Of January naqraw ftit mill-kontenut ta’ ittra li tasallu fuq il-mewt ta’ missieru, u anke naraw kif kapaçi jislo˙ xi flus fin fin, nindunaw li dan hu egoist kif ukoll imbruljun makakk. Din l-attitudni fakkritni filprotagonist ta’ The Talented Mr Ripley (1999) u ma mortx Ωball g˙ax dawn iΩ-Ωew© karattri ˙ar©u mill-pinna ta’ Patricia Highsmith. The Two Faces Of January hu xog˙ol drammatiku li jibni t-tensjoni bil-mod biex tisplodi lejn ittmiem. Fl-1962, il-koppja Amerikana Chester MacFarland (Mortensen) u martu Colette (Dunst) ta’ età ˙afna iΩg˙ar minnu qed iΩuru il-Parthenon u postijiet o˙ra storiçi f’Ateni. Huma jiltaqg˙u ma’ Rydal li
Óin: 96 min. Çert. 12 ti©bdu s-sbu˙ija ta’ Colette u dlonk jaççetta l-istedina tag˙hom g˙all-ikel. L-impressjoni inizjali li ˙a ta’ din il-koppja affaxxinanti u ta’ lbies impekkabbli tibda tinbidel meta jinduna li Chester qed ja˙bi xi sigrieti oskuri talpassat. Meta Chester jinqabad f’sitwazzjoni ta’ delitt u Rydall ikollu jg˙inu, dan i˙oss li kkomprometta ru˙u u issa ma jistax jin˙all. Colette, li tidher imdejqa u vulnerabbli, tirrispondi fl-affermattiv g˙at-talbiet tieg˙u, xi ˙a©a li se ©©ib g˙ira u paniku bejn Ωew©ha u Ω-Ωag˙Ωug˙ gwida. It-tra©itt tag˙hom se je˙odhom millGreçja sa Kreta, u lstanbul fitTurkija fejn il-final se jkun wie˙ed sorprendenti. F’din il-produzzjoni ma nsibux it-tajbin u l-˙Ωiena g˙ax ilflus jag˙mlu lil kul˙add xi forma ta’ kriminal. Il-preΩenza ta’ Viggo Mortensen, wara bidu kwiet, iΩΩid fl-intensità minaççuΩa tag˙ha kif nafuha f’xog˙lijiet o˙ra tieg˙u. Barra li
hu thriller sodifaçenti, The Two Faces Of January hu studju psikolo©iku ta’ persuni maqbudin f’intriççi finanzjarji u
anke sitwazzjonijiet sesswali, Kieku Alfred Hitchcock g˙adu ˙aj, kien jo˙ro© kapolavur minnu.
Çinema
22.06.2014 29
ThE fAULT IN oUR STARS
IMPRESSJONANTI
ÛEWÌ MAÓBUBIN ÛGÓAÛAGÓ B’MARDA GRAVI Atturi Ewlenin: Shailene Woodley, Ansel Elgort, Laura Dern, Nat Wolff, Sam Trammel, Willem Dafoe Direttur: Josh Boone Distributur: 20th Century Fox Ma˙ru© mill-KRS ll-marda qerrieda tal-kançer saret spissa u qed ta˙kem ˙afna nies ta’ etajiet diversi filpreΩent. Óafna snin ilu, dan issu©©ett u o˙rajn simili kienu tabù g˙all-produtturi ta’ Hollywood, iΩda din ir-realtà palpabbli saret xi ˙a©a li ma setg˙ux ikomplu jinjorawha. Matul dawn l-a˙˙ar snin ˙ar©u diversi films, anke ta’ natura sentimentali u melankonika, dwar individwi milquta minn dan il-hemm. The Fault in Our Stars hija novella bestseller ta1-2012 ta’ John Green, iddedikata lil Esther Grace Earl li ta’ 16-il sena tilfet il-©lieda tag˙ha kontra din il-marda, tfajla li l-awtur stess kien ˙abib tal-qalb tag˙ha. Green baqa’ impressjonat ˙afna bil-fer˙ kbir li Esther dejjem kellha u dan, flimkien mal-˙biberija sinçiera
Óin: 125 min. Çert. 12A ta’ bejniethom, ispiratu biex jikteb dan il-volum. Meta kien g˙adu iΩg˙ar, b˙ala student kleriku, l-awtur kien serva fi sptar tat-tfal fejn sar jaf lil Esther. Hawn innota bid-dettal kollu li dawn it-tfal, g˙alkemm morda serjament, kienu mimlija entuΩjaΩmu u spirtu li qatt ma ddejjaq iqatta’ ˙inu mag˙hom. Hazel Grace Lancaster (Woodley) u Gus Waters (Elgort), Ωew© teenagers intelli©enti li ma j˙obbux ja©ixxu normali, jiltaqg˙u f’ support group ta’ Ωg˙aΩag˙ milquta bil-marda tal-kançer. Malajr jag˙mlu ˙bieb u tant isiru jin˙abbu li anke l-©enituri rispettivi tag˙hom jiskantaw. Minkejja li ©ieli juru t˙assib min˙abba sa˙˙ithom, biex jinsew, jiddedikaw ˙afna ˙in jiddiskutu l©ibda tag˙hom g˙all-kotba,
speçjalment g˙al An Imperial Affliction li Hazel qed taqra. Huma jippruvaw jikkuntattjaw lil Peter Van Houten (Dafoe), l-awtur ta’ dan il-ktieb li warrab mis-socjetà u qed jg˙ix f’Amsterdam. Ming˙ajr ma jaqtg˙u qalbhom imorru f’din il-belt ifittxuh, akkumpanjati minn Frannie (Dern), omm
Hazel, però l-laqg˙a mieg˙u ma tiswielhom g˙al xejn. Lavventura li jg˙addu minnha, fejn juru m˙abba intensa u solidarjetà g˙al xulxin, tag˙tihom sodisfazzjon ˙afna aktar milli bassru. G˙alkemm The Fault In Our Stars jittratta su©©ett li mhux g˙all-gosti ta’ kul˙add, dan hu
primarjament xog˙ol ta’ m˙abba, nieqes mis-sentimentaliΩmu, li juri s-sabi˙, it-tensjoni, l-umoriΩmu u r-rieda soda li wie˙ed igawdi l-˙ajja. Shailene Woodley, li di©à impressjonat b˙ala t-tifla lkbira ta’ George Clooney f’The Descendants , hawn g˙andha parti iΩjed intensiva u naturali.
GRAcE of MoNAco
NOSTALÌIKU
MINN ATTRIÇI ELEGANTI GÓAL PRINÇIPESSA GRAZZJUÛA Atturi Ewlenin: Shailene Woodley, Ansel Elgort, Laura Dern, Nat Wolff, Sam Trammel, Willem Dafoe Direttur: Josh Boone Distributur: 20th Century Fox Ma˙ru© mill-KRS Jekk qatt ˙ar©et attriçi minn Hollywood b’doni imprezzabbli ta’ eleganza, sbu˙ija, sofistikazzjoni, edukazzjoni u etikett, din Ωgur kienet Grace Kelly. Il-maestro tal-misterju, Alfred Hitchcock, i©©ennen fuq din il-bjonda u ˙addimha fi tliet xog˙lijiet minn tieg˙u, Rear Window (1954), Dial M For Murder (1954) u To Catch A Thief (1955). Çert li kien juΩaha f’diversi produzzjonijiet o˙ra kieku d-destin ma riedx mod ie˙or. Fl-1956, l-aktar attriçi primm and proper taç-çinema ΩΩew©et lill-Prinçep Rainier III (Roth) ta’ Monaco, u b’hekk saret prinçipessa, titlu li nsibuh l-aktar fil-˙rejjef klassiçi li tant kienu g˙al qalbha meta kienet Ωg˙ira. Grace of Monaco , li kif naqraw fil-bidu hu xog˙ol ibbaΩat minn fuq ©rajjiet li se˙˙ew tabil˙aqq iΩda b’mumenti fittizji, jittratta dak li ©ara lil din il-Prinçipessa (Kidman) u d-dar irjali ta’ Monaco minn Diçembru tal1961 sa Novembru tal-1962. Alfred Hitchcock (AshtonGriffiths) li baqa’ msa˙˙ar warajha, baqa’ wkoll jittama li Grace ter©a’ lura g˙aç-çinema u personalment mar hemm biex joffrilha l-parti prinçipali
Óin: 125 min. Çert. 12A fil-film Marnie , li rrifjutat, u Tippy Hedren, attrici o˙ra bjondija, da˙let minflokha. Sitt snin wara, bi Grace omm ta’ Ωew©t itfal, iΩ-Ωwie© tag˙hom jinsab g˙addej minn kriΩi. Biex tkompli tag˙qad, din ilprinçipalità tinsab f’tilwima ma’ Franza billi n-nies t’hemm ma j˙allsux taxxi u jkun hemm il-biΩa’ li dan it-territorju Ωg˙ir jin˙ataf minn Franza. B’velu fuqha, il-prinçipessa dejjem grazzjuza (b˙al isimha) tibda ta˙dem minn wara lkwinti biex tmewwet l-intoppi kollha li nqalg˙u bejn Ωew©ha
u l-President FrançiΩ, Charles De Gaulle. G˙ajnejn id-dinja, l-aktar lAmerika, waqg˙u fuq dan listat çkejken u b’hekk hi turi li hi wa˙da mis-sudditi denji u ma˙bubin, kemm ta’ pajjiΩha u anke ta’ bnadi o˙ra. B’din lazzjoni diplomatika tasal iddeçiΩjoni personali finali tag˙ha bejn karriera f’Hollywood jew ir-rwol talAltezza Serena Tag˙ha b˙ala Prinçipessa ta’ Monaco. B’manjiera fina, l-attriçi Awstraljana u popolari Nicole Kidman tinkarna b’mod kwaΩi perfett il-gesti u mossi attraenti tal-aktar prinçipessa ma˙buba fid-dinja li, sfortunatament, mietet f’incident stradali fit-toroq dojoq li jserrpu ’l fuq u ’l isfel, lejn il-belt sinjura ta’ Monaco, u tant murija tajjeb f’ To Catch a Thief, f’Settembru tal-1982.
KoMPETIZZJoNI EMPIRE cINEMA
L-AQWA ÓAMES fILMS Bejn il-11 u l-15 ta’ Ìunju 2014
Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: X’nazzjonalità hija l-attriçi li qed tinterpreta l-parti ta’ Grace Kelly? Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun. Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba. Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: J.ABELA, Avalon, Triq taΩ-Ûebbieg˙, Óal Kirkop, ÛRQ 1717
1. 2. 3. 4. 5.
Maleficent 22 Jump Street X-Men: Days Of Future Past Edge of Tomorrow Blended
AvviΩi
30 22.06.2014
AVVIÛI KLASSIFIKATI
PROPRJETÀ
ÓAL QORMI: Óanut lest minn kollox, b’qies ta’ 60 metru
kwadru, g˙all-bejg˙ jew g˙allkiri. Jinsab f’St Edward Street, Óal Qormi. Class 4 permit . Çempel fuq 9946 0483 jew
9982 1546.
ÓAÛ-ÛEBBUÌ: Post g˙all-
bejg˙ – g˙at-twaqqig˙ jew restawr, f’ÓaΩ-Ûebbu©. G˙al aktar informazzjoni çempel 2734 2053 jew 9980 0129.
TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok. PROPRJETÀ GÓALL-KIRI SAN LAWRENZ GÓAWDEX: St Lawrence Luxury Town House, Pjazza San Lawrenz, San Lawrenz, G˙awdex. Town house en-suite g˙all-kiri; Ωmien twil jew qasir. Kapaçità minn 2 persuni sa 20 persuna. Fiha wkoll swimming-pool kbira. Dirett ming˙and is-sid. G˙al iΩjed dettalji u ritratti Ωur is-sit www.saviourborgqronfli.com jew Facebook www.facebook.com/saviour.borg.186. Çempel 7944 0012 jew 9945 6051.
Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i. Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i talidejn Casio u Citizen, kemm digital jew analogs, varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija. Prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija. Irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389. TAGÓLIM
Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙all-Matematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn. Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com
AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand. Çempel 2137 4823 jew 9982 4139.
Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.
Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email: alex@agrautoparts.com
AvviΩi
22.06.2014 31
NURSING Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants, nannies, nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters. Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/ 9947 0178.
negozju. Nag˙tu xhieda filQorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com
MUSIC LINK
Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.
Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars, strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib wkoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-deLys, B’Kara. Çempel 2148 2796.
XOGÓOL TAL-ÌEBEL
DARREN WATER PROOFING
TAGÓLIM TAS-SEWQAN
b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool . G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com
Teacher (I.S.T.D.) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm. KLIEB GÓALL-BEJGÓ BARGAIN
ESTENSJONIJIET TA’ TELEFOWNS Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. G˙al aktar informazzjoni çempel fuq 7993 0419.
Ìriewi Ωg˙ar tar-razza Yorkshire Terrier, missier il©riewi huwa rebbie˙ ta’ kompetizzjoni barra mill-pajjiΩ. Ferri˙in u tal-g˙assa. Jing˙ata starter pack ma’ kull ©eru. G˙al aktar informazzjoni çempel 2123 9627 jew 9985 9363.
DAR GÓALL-ANZJANI MANNICK DANCING SCHOOL Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©onevoli li jibdew minn €25 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel fuq dawn innumri: 2145 4908, 2145 4858 jew 7945 4908.
Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.
G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane . Mela pprote©i lproprjetà tieg˙ek mill-ilma taxxita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com
NIXTIEQ NILTAQA’ Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew Latin-Amerikan. Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙allbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance
Jien ra©el wa˙di u nixtieq niltaqa’ ma’ persuna ta’ bejn 30 u 35 sena g˙al skop ta’ ˙biberija. Çempel fuq 9922 3462.
KISI, TIBJID U TIKÓIL INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew
Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bilpont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). G˙al aktar infromazzjoni çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.
WATERPROOFING U MEMBRANE Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane
Sejħa għall-
OFFERTI IL-MITA TIXTIEQ TAVŻA LI QEGĦDIN JINTLAQGĦU OFFERTI GĦAL:
- Supply of Energy Efficient Desktop Computers, Laptop Computers and Ultra Portable Laptops - T030/14 Data ta’ ħruġ: 6 ta’ Ġunju 2014 / Data ta’ għeluq: 18 ta’ Lulju 2014
Operaturi Ekonomiċi li huma interessati sabiex jipparteċipaw f’dawn is-sejħiet għall-offerti huma mħeġġa jieħdu nota għall-workshops organizzati mid-Dipartiment tal-Kuntratti fis-Centre for Development Research and Training (CDRT), It-Telgħa ta’ Sa Maison, Il-Furjana. F’dawn il-workshops, Operaturi Ekonomiċi jkollhom l-opportunità li jsiru jafu aħjar kif għandhom jikkompilaw u jissottomettu l-offerti tagħhom online. Iktar informazzjoni tinsab fid-dokument tal-offerta. Dawn is-sejħiet għall-offerti jistgħu jinkisbu mis-Sistema Elettronika għas-Sejħiet Pubbliċi (www.etenders.gov.mt) Għal aktar informazzjoni, kkuntattja lill-Contracts Management Department
Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU
2123 4710 www.mita.gov.mt
Offerta 1: ©img˙a wa˙da
€3.50
Offerta 2: 5 ©img˙at
€10
Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at
€15
Offerta 4: 13-il ©img˙a
€30
Offerta 5: 26 ©img˙a
€56
Offerta 6: 52 ©img˙a
€93
ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,
ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ
KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717
CALL FOR TR TRAINERS RAINERS ESF 2.201 ENHANCING EMPLOY EMPLOYABILITY YA AB BILITY THROUGH TRAINING (EET)
ETC ET CP Permit ermit No: 96 96/2014 /2014
The Employment The Employment and Training Training Corporation Corporation is seeking se eeking suitably qualified and experienced experienced individuals uals to to deliver deliver training training in the following following courses, c ourses, on a part-time e employment employment basis. This T his call is open to to everyone, every e one, including employees employees of the Public Service Service and the Public Sector. Sector. ETC ETC employees employees may may nott deliver deliver such courses c ourses whilst whilst in full-time full-tim me employment employment with the Corporation. Corporation. Full details about the tr trainer t ainer minimum qualifications qualifications and experience, experience, as well well as information information aboutt the remuneration remuneration rates rates and courses’ courses’ contact c ontact hours, can be found found on the ETC ETC website website www.etc.gov.mt www.etc.gov.mt along with other requirements requirements necessary ne ecessary for for each application. application. t Interested Int erested persons should shou uld send an application application letter, le etter, together together with a detailed ailed CV, CV V,, by by registered registered mail mail or by by hand to: to: The A/Department Manager The Ma anager People P eople Management & Corporate Corporate Services Services Employment Emplo yment and Training Train ning Corporation Corporation Head Offic Office e Ħal F Far ar BBG 3000 Applicants mus mustt quote quote the code code HR/03/14 HR/ /03/14 in the the application application letter. letter. Applications Applica tions are are to to reach rea ach the C Corporation orporation by by not not later later than Tuesday Tuesday 24th 24th 4 June 2014. 2014. All applica applications tions will be acknowledged acknowledged and will be e treated treated in the strictest strictest confidence. confidence. CV’s sent by CV’s by applicantss will be kept kept by by ETC ETC for for future ffuture reference. reference. Those Those individuals ind dividuals who do not wish h to to have have their CV kept kept by by ETC ETC should send a lett letter er to to the above abo ove address address and will receive receiv ve their CV back following following g the recruitment recruitment exercise. exercise e. The T he Employment Employment and Training Training Corporation Corporation is licensed licensed e by by the NCFHE as a Further & Higher Education Education Institution Institution (Licence (Licence No. No o. S5). The T he full list list of course course is below: below: Title T itle and Accreditation Accreditation S Status tatus and and MQF Level Level
Title T itle and Accreditation Accreditation S Status tatus and MQF QF Level Level
Title Title and d Accreditation Accreditation Status Status and MQF L Level evel
ICT VET A Award ward A+ PC Technician Technician - 3 VET A Award ward in Basic Web Web Design - 2 Microsoft Micr osoft Digital Literacy Literacy - N/A N//A A ECDL Base Module: C Computer omputer Essentials Esssentials - N/A N//A A Essentials ECDL Base Module: Online Es sen ntials - N/A N//A A Word - N/A ECDL Base B Module: M d l W ord Processing P ocesssing Pr i N//A A Spreadsheets ECDL Base Module: Spr eadsheetts - N/A N//A A Standard ECDL S tandard Module: Presentation Presenta ation - N/A N//A A Standard ECDL S tandard Module: Using Databases Da atabases - N/A N//A A ECDLStandard ECDLS tandard Module: Web Web Editing Editting - N/A N//A A Standard ECDL S tandard Module: Image Editing Editing - N/A N//A A ECDLStandard ECDLS tandard Module: IT Security Security - N/A N//A A Advanced ECDL A dvanced 3 – Word Word Processing Processsing - N/A N//A A Advanced ECDL A dvanced 4 - Excel Excel - N/A N//A A Advanced ECDL A dvanced 5 - Database Database - N/A N/ N/A A Advanced ECDL A dvanced 6 - Presentation Presentation n - N/A N//A A Clerical VET A Award ward in Principles of Sales Techniques Techniques - 2 VET A Award ward in Office Office Procedures Procedures - 3 Award VET A ward for for Travel Travel Agents Agents - Airline Airline and Ticketing Ticketing - 3 VET A Award ward in Freight Freight and Shipping Shipping - 4 Accounting A ccounting Award A ward in Business Business Accounting Accounting - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Award A ward in Advanced Advanced Business Business Accounting Accounting - Awaiting Awaiting Accreditation A ccreditation VET A Award ward in Payroll Payroll Processing Processing - 3 Sage Line 50 L Level evel 1 - N/A N//A A Sage Line 50 L Level evel 2 & 3 - N/A N//A A Numeracy Language and Numer rac ac cy Skills GED A Award ward in English Literacy Literacy 1 - 11 GED A Award ward in English Literacy Literacy 2 - 2 Award GED A ward in Maltese Maltese Language e1-1 GED A Award ward in Maltese Maltese Language e2-2 GED A Award ward in English for for Foreigners Foreign ners 1 - 1 GED A Award ward in English for for Foreigners Foreign ners 2 - 2 Award GED A ward in Maltese Maltese Language e for for Foreigners Foreigners 1 - 1 GED A Award ward in Maltese Maltese Language e for for Foreigners Foreigners 2 - 2 GED A Award ward in Numeracy Numeracy Level Level 1 - 1 GED A Award ward in Numeracy Numeracy Level Level 2 - 2 Care Car re Workers W Work ork kers VET A Award Aw ward in Child Care Care (0-5 years) years e )-4 Child De Development velopment - 4 Development De velopment of communication, communication, imagination imagination and creativity creativity - 4 Ph ysical Care Care of the Child - 4 Physical Nutrition & Hy giene - 4 Hygiene Health and Saf ety - 4 Safety Childr en’s Rights, Equality Equality & Inclusion Inclu usion - 4 Children’s Supporting a child with disability y or individual educa tional educational needs (including a child whose main language is not English or Malt ese) - 4 Maltese) Self R eflection & Self Development Developme ent and Placement Placement - 4 Reflection VET A Aw ward for for Care Care W orkers for forr Persons Persons with Disability - 4 Award Workers Personal P ersonal and Social Development Development Skills for for Staff Staff - 4 Work W ork with People People with Intellectual Intellectua al Disabilities - 4 Personal P ersonal and Social Development Development Skills for for Clients - 4 Carrying Out A Activities ctivities - 4 Communication C ommunication and Behaviour Behaviour - 4
VET TA Award Aw ward ffor or Car Care e Work W Workers orkers for for the E Elderly lderly - 4 Profile Pr ofile of caring services services - 3 Aspects Asp pects of the elderly - 3 Ana atomy and physiology physiology - 3 Anatomy Management nagement principles - 3 Communication C om mmunication skills - 3 A cttivities t iti for ti for elderly ld l persons - 3 Activities An independent lif life e for for elderly persons - 3 T echnical ec chnical Skills Technical Award A war a d in Principles of Electrical and Electronics Electr ectronics Engineering Awaiting A waiting a Accreditation Accreditation VET TA Award ward in Bench Fitting and Tool Tool Making aking - Awaiting Awaiting Accreditation A ccr c editation VET TA Award ward in Metal Machining - 3 VET TA Award ward in Refrigeration Refrigeration and Airconditioning Aircond ditioning - 2 Award A war a d in Maintenance Maintenance and Servicing of Refrigeration Refrigeration and Airconditioning Air conditioning Systems Systems - Awaiting Awaiting Accreditation Accr c editation VET TA Award ward Electrician's Assistant Assistant - 3 VET TA Award ward in Physics Physics and Mathematics Mathematicss for for Electrical Fitters Fitters - 2 Electrical ctrical Domes tic Installations Installations (Licence (Licenc ce A) - N/A N//A A Domestic Welding W elding ellding VET TA Award ward Foundation Foundation in Welding Welding - 1 VET TA Award ward Foundation Foundation in Manual Metall Arc Arc Welding Welding - 2 Award VET TA ward in Manual Metal Arc Arc Welding Welding g-3 Award VET TA ward Foundation Foundation in OXY OXY Acetylene Acetylene ene Welding Welding and Cutting -2 VET TA Award ward Foundation Foundation Metal Inert Gas Gass (MIG) and Metal Active Active Gas G ass (MAG) (MAG) Welding Welding - 2 VET T Award Award in Metal Inert Gas Gas (MIG) and Metal Active Active Gas Gas (MAG) (MAG) Welding W elding - 3 Award VET TA ward Foundation Foundation in Tungsten Tungsten Inert Inert Gas Gas (TIG) Welding Welding - 2 VET TA Award ward in Tungsten Tungsten Inert Gas Gas (TIG) Welding Welding - 3 Trade T rade ad de Skills VET TA Award ward in Principles of Gardening Gardening and a Landscaping - 2 VET TA Award ward in Carpentry and Joinery - 2 Award A war a d in Vehicle Vehicle Spray Spray Painting Painting - Awaiting Awaitting Accreditation Accreditation Award VET TA ward in Principles of Plumbing - 2 VET TA Award ward Foundation Foundation in Tile Tile Laying Laying - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Award A war a d in Stone Stone Masonry and Brick Laying Laying - 2 Award VET TA ward in Plastering Plastering - 2 Award A war a d in Water Water Well Well Repair Repair and Maintenance Maintenance - Awaiting Awaiting Accreditation A ccr c editation Safety, Module dule : Health and Saf ety, Conservation Consservation of Rainwater Rainwater Regulations, R eg gulations, Numeracy Numeracy Skills - Awaiting Awaiting g Accreditation Accreditation Module: dule: W Water ater Well Well Equipment Equipment - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Module: dule: W Water ater Treatment Treatment - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Module: dule: W Water ater Well Well Repair Repair and Maintenance Mainten nance - Awaiting Awaiting Accreditation A ccr c editation Employability Emp plo oyability Skills VET TA Award ward in Employability Employability Skills - 2 VET TA Award ward in Life Life Skills for for the Work Work Environment En nvironment - Awaiting Awaiting Accreditation A ccr c editation Calll C Centre e entrre A Agents gents VET TA Award ward for for Call Centre Centre Agents Agents - 3 Hospitality Hos spitality and Cus Customer tomer Services Services Food F oo od d Handling H dli Category Ca C tegory B - N/A N//A A VET TA Award ward for for Cleaning Attendants Attendants - 2
Health and nd Safety Saffety ety VET A Award war a d in Occupational Occupational Health and Safety Safetty - 3 Firstt aid - N/A Firs N//A A Priv vate e Guards Guarrds ds Private VET A Award war a d in Private Private Security Guard Guard Services Services e -2 Private Priv ate Guard Guar G d Refresher Refresher - N/A N//A A Lift Ins talla talla ll tion and Maintenance Maintenance Installation Award A ward Foundation Founda o tion in Lift Installation Installation & Maintenance Maintenance - Awaiting Awaiting Accreditation A ccredita ation A ward in n Lift Installation Installation & Maintenance Maintenance - Awaiting Awaiting Award A ccredita ation Accreditation T ransport rt Malta Warrants W Warr arrrants Transport VRT VR T Testing Testing t Class Class II - N/A N/ /A A VRT VR T Testing Testing t Class Class III - N/A N/ /A A Award A ward Carriage arriage of Dangerous Dangerous Goods by by Road Roa ad - Awaiting Awaiting Accreditation A ccredita ation Award A ward Carriage arriage of Dangerous Dangerous Goods in Tanks Tanks by by Road Road Awaiting A waiting g Accreditation Accreditation Award A ward Carriage arriage of Class Class 1 Dangerous Dangerous Goods by by Road Road (Explosives) (Explosiv ves) - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Award A ward Carriage arriage of Class Class 7 Dangerous Dangerous Goods by by Road Road (Radioactive (Radioac ctive Material) Material) - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation on Manufacturing Manuf facturing cturing VET A Award war a d in Pneumatics Pneumatics and Hydraulics Hydraulics - Awaiting Awaiting Accreditation A ccredita ation Award A ward in n Process Process Manufacturing Manufacturing - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Basic IT Skills - A Awaiting waiting Accreditation Accreditation Numeracy Numer ac cy Skills - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Operational Oper ational onal English - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Safe Saf e Working Worrking Practices Practices - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Effective Eff ective Working Working Practices Practices - Awaiting Awaiting Accreditation Accredita e tion Product Pr oduct Quality and Continuous Continuous Improvement Improvemen nt - Awaiting Awaiting Accreditation A ccredita ation Entrepreneurship Entre eprreneurship e VET A Award war a d in Entrepreneurship Entrepreneurship - 4 Soft Skillss ffor or Entrepreneurs Entrepreneurs - 4 Introduction Intr oduction tion to to Entrepreneurship Entrepreneurship - 4 Marketing Mark eting g-4 Investment In vestment ent and Financial Management - 4 Businesss Law Busines Law - 4 Businesss Planning - 4 Busines Trainer T rainer Training T Trraining Customised Cus tomissed Award Award in Training Training the Trainer Trainer - 3 Customised Cus tomissed Award Award in Occupational Occupational Assessment Assessment - 4 English a as a Foreign For F ore eign Language Award A ward in n English Language Preparation Preparation for for EFL E Teachers Teachers Awaiting A waiting g Renewable Rene wable ble Energy Enerrgy gy VET A Award war a d for for PV PV System System Installer's Installer's Assistant Assistant nt - 3 Award A ward for for o Solar Thermal Thermal Systems Systems Installers Installers - Awaiting Awaiting Accreditation A ccredita ation Solar T Thermal hermal ermal Theory Theory & Design - Awaiting Awaiting Accreditation Accreditation Solar T Thermal hermal ermal Installations Installations - Awaiting Awaiting Accreditation Accredita ditation
Operational Programme II - Cohesion n Policy 2007-2013 Empowering People for More Jobs and a Better Quality of Life e European Union The Project is part-financed by the ESF) European Social Fund (ESF) Co-financing rate: 85% EU Funds; 15% 5% National Funds
Investing in your futur future re
Kompetizzjoni Ktieb
22.06.2014 33
KOMPETIZZJONI KTIEB RUMANZ
BIZZILLA
Ftit hemm affarijiet iΩjed mistennija fix-xena tal-ktieb Malti, minn rumanz ©did ta’ Trevor Ûahra. Ûahra ming˙ajr dubju huwa l-iΩjed awtur Malti ma˙bub minn ©enerazzjonijiet ta’ qarrejja, miΩ-Ωg˙ar sal-anzjani ming˙ajr distinzjoni. U lvarjetà wiesg˙a ta’ kotba tieg˙u tfisser li huma x’inhuma l-gosti ta’ kull qarrej, dak li jkun Ωgur se jsib xi ˙a©a fil-kotba ta’ Ûahra li tog˙©bu. L-a˙˙ar ktieb ta’ Ûahra sal-lum huwa Bizzilla, li minkejja li ilu sena u fuqha li ˙are©, g˙adu jinsab regolarment fil-klassifika tal-iktar ˙ames kotba popolari mal-qarrejja Maltin. Ûgur li isem l-awtur g˙andu x’jaqsam malpopolarità tal-ktieb, iΩda bla dubju wkoll l-opinjonijiet u lkummenti tal-Kavallier John Giordimaina – il-protagonist ta’ Bizzilla – xejn ma j˙allu l-qarrejja bi kwiethom. Min se jog˙xa bid-da˙k u min se jittan-
ta jirribatti u forsi jargumenta mieg˙u wkoll. G˙ax il-Kavallier Giordimaina Alla jbierek g˙andu opinjoni fuq kollox: miç-çensura, saççelibat, il-ve©etarjaniΩmu, ilpro©ett ta’ Renzo Piano g˙al Bieb il-Belt, it-tipjip, l-astinenza, il-mediçina…u aktar. Il-karattru tal-Kavallier huwa dak it-tipiku ra©el g˙aΩeb, ftit avvanzat fiΩΩmien, li jedha jikteb ittri lilleditur fil-gazzetti lokali fejn jag˙ti l-opinjoni tieg˙u dwar kollox. IΩda mhux biss: meta jidhirlu li hemm kwistjonijiet ja˙arqu, ma jiddejjaq xejn jikteb il- punti di vista tieg˙u (fit-tul ukoll!) lill-og˙la awtoritajiet talpajjiΩ. Lanqas il-Prim Ministru ta’ Malta ma ja˙rab mill-qilla talittri tal-Kavallier! Il-Kavallier g˙andu wkoll iddelizzju tal-arkett, u huwa kburi ˙afna li hu President Onorarju tal-G˙aqda Dilettanti tal-Arkett, u mill-©did ma jitlifx opportu-
nità biex jitkellem dwar dan iddelizzju ma’ kull min jinzerta quddiemu. Insomma, mal-Kavallier ma je˙lisha ˙add. L-opinjonijiet tieg˙u, meqjusa (skont hu!) u radikali, ˙afna drabi fil-verità huma kollox ˙lief konvenzjonali: pereΩempju, dwar it-tipjip jg˙id li dan g˙andu ji©i nkora©©ut! Il-veduti tieg˙u dwar in-nisa u l-ugwaljanza bejn issessi, ukoll xejn mhuma demokratiçi u lanqas mhuma inlinea mar-realtajiet tas-seklu wie˙ed u g˙oxrin. Kull min i˙obb l-umoriΩmu, ilpinna inimitabbli ta’ Ûahra, u jiltaqa’ ma’ karattri divertenti, esa©erati u speçjalment min i˙obb il-Malti tajjeb, se jog˙xa bil-ktieb Bizzilla. Bizzilla jinsab g˙all-bejg˙ ming˙and il-˙wienet tal-kotba kollha, kif ukoll bl-internet direttament ming˙and www.merlinpublishers.com
SILTA MILL-KTIEB
Niffrankaw il-Petrol Inwieg˙ed li fi Ωmien tliet snin (massimu) l-Istat jibni triq dritta xemg˙a, li miç-Çirkewwa tibqa’ sejra sa Marsaxlokk. Minbarra li tkun preçiΩament dritta, din is-superawtostrada tkun dejjem g˙an-niΩla.
B’hekk is-sewwieqa jkunu jistg˙u jitfu l-magna u jsuqu kilometri s˙a˙ ming˙ajr ma jonfqu çenteΩmu petrol. T˙affir ta˙t l-Art Kif jaf kul˙add, kull meta jkun qed isir t˙affir min˙abba pro©etti ta’ kostruzzjoni, aktar iva milli le jinstabu g˙add ta’ fdalijiet ta’ importanza arkeolo©ika. Inwieghed li l-Istat jibda pro©ett ta’ t˙affir metikoluΩi f’kull parti ta’ Malta u G˙awdex, bittama li jinstabu aktar siti arkeolo©içi, bil-possibbiltà li mag˙hom jinstabu wkoll teΩori ta’ rikkezza kbira li tradizzjonalment jinsabu midfuna xi mkien f’pajjiΩna. It-t˙affir isir fil-fond bil-wisq aktar minn kif kien isir flimg˙oddi, peress li ipo©ej u sotterrani x’aktarx kienu jit˙affru fil-fond ©mielu min˙abba s-sigurtà
mill-g˙oqod taç-chewing gum li qed jimpestaw pajjiΩna. Dan iç-chewing gum li jin©abar, jintuΩa sabiex bih nimlew il-˙ofor tat-triqat. B’hekk inkunu qed nirriçiklaw iç-chewing gum u, o©©ett li kien qed jag˙mel ˙sara, jintuΩa g˙all-©id. Na˙dem ukoll sabiex din is-sistema jin˙ar©ilha patent sabiex il-pajjiΩi li jit˙ajru jikkupjawna jkunu obbligati j˙allsu çifra xierqa talli jkunu qed juΩaw idea tag˙na. Sewwieqa Xurbana Sewwieq li jinqabad xurban ma je˙el ebda multa, iΩda l-karozza tieg˙u tinΩebag˙ b’lewn a˙dar floressenti (li jkun jidher jixg˙el anke matul il-©urnata) b˙ala kastig tar-reat li jkun wettaq. Il-karozza tinΩebag˙ mill-Gvern a spejjeΩ tal-imputat u dan ma jkunx jista’ jne˙˙ilha dak ilkulur qabel 5 snin.
Il-Ómie© taç-Chewing Gum Ómie© tal-Klieb Inwieg˙ed li jin©iebu magni apposta li jnaddfu l-bankini u t-toroq tag˙na
Kull min irabbi kelb jew qattus (jew
xi annimal domestiku ie˙or) ikun irid imur jirre©istrah biex tittie˙ed idDNA tieg˙u u ti©i kkatalogata. Skwadra apposta tkun responsabbli li ddur ta’ kuljum it-triqat kollha ta’ Malta u G˙awdex, ti©bor il-˙mie© kollu li ssib u tie˙u d-DNA tieg˙u, B’hekk ikun stabbilit b’çertezza assoluta min kien il-kelb li ˙amme© f’dak il-post u allura sidu ji©i ttraççjat immedjatament. Dawn is-sidien kolpevoli jkollhom iservu g˙al xahar, bla ˙las, b˙ala membri raliskwadra msemmija. Tipjip L-Istat iqassam sigaretti b’xejn lil kull min ikun g˙addej minn perijodu ta’ stress, tensjoni, inkwiet fil-˙ajja matrimonjali, dipressjoni, diqa min˙abba l-mewt ta’ xi ˙add g˙aΩiΩ, diΩappunti, diΩilluΩjoni, eçç. Dawn iservu sabiex il-persuna tikkalma u tkun kapaçi tiffaççja l-problemi tal˙ajja. Din hija sistema ppruvata minni stess blakbar suççess.
“
“
Hawnhekk qed nirriproduçi, fil-qosor kemm jista’ jkun, siltiet mill-manifest elettorali tieg˙i, ma˙ru© fl1981 u stampat g˙and Peresso Press, Valletta. Peress li g˙ad fadalli madwar ˙ames kaxxi b’dan il-manifest, kull min jixtieq jaqrah fit-totalità tieg˙u huma ©entilment mitlub jiktibli fl-indirizz li jidher fil-Curriculum Vitae tieg˙i, u jibg˙atli SAE (selfaddressed envelope) qies A5 b’bolla ta’ 20ç imwa˙˙la fir-rokna ta’ fuq nett, in-na˙a tal-lemin. Na˙seb taprezzaw il-fatt li ma nistax noqg˙od nid˙ol fi spejjeΩ ta’ bolli, wara li nkun bg˙attilkom bla ˙las dan il-manifest stroriku. (Ara pa©na 182.)
Mistoqsija: X’jismu l-protagonist tal-ktieb?
Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb BIZZILLA ©entilment ipprovdut minn MERLIN PUBLISHERS. Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd li ©ej, 29 ta’ Ìunju Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, eskluΩ festi pubbliçi. Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb ID-DIFNA F’TA’ XBIEX hija:
JOYCE DIMECH, 218, Triq San Gejtanu, il-Óamrun
Log˙ob
34 22.06.2014
TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 143 146 199 259 305 309 337 343 381 542 656 773 838 876 880 940
B’4 numri 0026 0059 0795 1051 1949 2036 2646 3150 3151 3256 3351 3412 3461 3504 3629 4022 4052 4393 4561 4768 4965 5082 6213 6249 6344 6364 6509 6820 7337 7359 7416 8334
8893 9055 9208 9233 9709 9853
B’5 numri
B’6 numri
05818 21693 22294 30117 31084 38627 44163 44583 45236 53822 55503 56663 68329 70028 73120 74377 85012 89205 91650 95235 98334 99200
151903 393367 682938 710885
Bi 8 numri 09356199 13522384 68053819 96935210
SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA
Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.
Isem: .......................................................................................... Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................
Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra: E.PSAILA, Aurora, 10, Pjazza Turu Colombo, il-GΩira
Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.
Isem:...................................................................................................................................................................
1
Indirizz:.............................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................... Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................
Ir-rebbie˙a tal-˙adida tal-mog˙dija hija: VICTORIA CASSAR, 53, Triq Sant’Antnin, l-Imsida, MSD 1450
Log˙ob
22.06.2014 35
IRBAÓ €25 fI flus
24
IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.
TIslIBA Mimdudin: 1. Jista’ jkollok t˙allas g˙alih (5) 4. Ja˙raq fit-tog˙ma (4) 7,16. Laqg˙a ta’ talb (5) 9. Wa˙da g˙andna (3) 10. Qatta’ (6) 12. Ti©i bΩonnu fil-qorti (6) 16. Ara 7 18,19. IΩomm is-snien (5) 19. Ara 18 20. Marti m˙awda! (5) 21,24. Indagar (8) 23. Ara 11 24. Ara 21 mimduda
Weqfin 1. Il-PL (6) 2. Jaf jonfo˙ bil-qawwi (3) 3,15. Hemm impjant tieg˙u f’Sant’Antnin (9) 5,6. Fetaq (6) 6. Ara 5 8. Ìirja (9) 11,23. Hekk g˙amel flelezzjoni (6) 12. Ark zoppa (2) 13. Unjin Óaddiema Mag˙qudin (1,1,1) 14. Itambru dawn (6) 15. Ara 3 17. Mhux jien (3) 21. Salvu Attard Valenzia (1,1,1) 22. Fil-ba˙ar jg˙ix (3)
SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin 1. Faqar, 4. Tjur, 7. Am, 10. Kannol, 12. Amorin, 16,18,19.Akkwisti, 20,21W. Ellie˙in, 21. Óut, 24. Iduru.
Weqfin 1. 2. 3,17. 5,9. 6. 8. 11,23. 12,22. 13. 14. 15.
FaΩola, Qal, Rakkmu, JinΩel, RBL, Madrileni, Imnara, Aktar, Owl, Nsejtu, Óilitu.
QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: Dawn iΩ-Ωew© atturi kienu f’Malta riçentament.
Attur 1:
Attur 2:
RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA
Isem: Indirizz:
Nru tat-Telefown: Shakira
REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA SILVIO SCICLUNA, 22, Triq Karmnu Zammit, iΩ-Ûurrieq, ÛRQ 1531
Ira Losco
Sports
36 22.06.2014
KMS tippreÛenta l-ewwel Show ta’ Ûfin ColourS rispons qawwi jÌiegÓel lill-organizzatUri jÛidU t-tielet show G˙all-ewwel darba KMS Skolasport ippreΩentat 200 student li jattendu s-sessjonijiet tal-ballet u Ωfin f’show imsemmi Colours fl-Awditorju l-©did tal-Iskola Sekondarja tal-Bniet f’Óal Tarxien. Peress li kien hemm rispons qawwi mill-pubbliku g˙all-biljetti, l-istudenti ppreΩentaw tliet shows biex ila˙˙qu mad-domanda. Sponsorjata minn Kellogg’s, ix-show ittellg˙et bil-koreografija ta’ Roxanne Gauci, Dance Director ta’ KMS Skolasport, flimkien mal-g˙alliema taΩ-Ωfin Alison Bugeja, Jean Claude Dimech u Stacey Giordmaina. Il-parteçipanti Ω-Ωg˙ar taw wirja ta’ ballet, filwaqt li l-istudenti lkbar ˙adu sehem f’diversi Ωfin inkluΩ Modern Dance, Jazz, Hip Hop u Latin American. Kellogg’s, il-produttur ewlieni taç-çereali tal-kolazzjon fid-dinja, ilu jisponsorja lill-KMS Skolasport g˙al dawn l-a˙˙ar 14-il sena b˙ala parti mill-impenn tag˙ha li dieta tajba flimkien ma’ eΩerçizzju fiΩiku jwasslu g˙al stil ta’ ˙ajja li hi tajba g˙as-sa˙˙a. Skolasport, permezz tadDipartiment tal-Programmi ta’ KMS, ilha toffri l-lezzjonijiet ta’ Ωfin g˙al dawn l-a˙˙ar 10 snin. Din kienet l-ewwel darba li ttie˙det id-deçiΩjoni li jittella’ show fuq il-palk biex l-istudenti jag˙tu wirja tat-talenti tag˙hom u li w˙ud minnhom ilhom jattendu l-klassijiet ta’ Ωfin sa millbidu nett. Mark Cutajar, Konsulent g˙all-Ministeru tal-Edukazzjoni qal: “Ix-show Colours tat l-opportunità lill-istudenti taΩ-Ωfin biex jesponu t-talenti tag˙hom fuq il-palk. B’udjenza ta’ ’l fuq minn 1,200 persuna, l-ewwel serata kienet inkora©©anti kemm g˙all-koreografi kif ukoll g˙all-istudenti. Grazzi g˙all-appo©© u dedikazzjoni tal-©enituri u qraba tal-parteçipanti flimkien ma’ Kellogg’s, l-isponsor ewlieni, ippreΩentajna show spettakolari li kul˙add ˙a pjaçir biha.” Din ix- show attendew g˙aliha s-Segretarju Parlamentari g˙ar-Riçerka, Innovazzjoni, Ûg˙aΩag˙ u Sports, l-Onor. Chris Agius, iç-Chairman tal-KMS l-Onor. Luciano Busuttil u lmembri tal-bord tal-KMS.
il-KoM iSelleM lil teDDie borg Il-President u l-Bord tal-Diretturi tal-Kumitat Olimpiku Malti, jing˙aqdu mal-Assoçjazzjonijiet Nazzjonali tal-isport affiljati billi jwasslu l-kondoljanzi lill-familja Borg wara li din il-©img˙a t˙abbret il-mewt ta’ Teddie Borg – isem sinonimu fl-isport Malti g˙al bosta snin marbut mal-ibburdjar u l-isport tal-ba˙ar. Il-Kumitat Olimpiku Malti jfakkar il-figura ta’ Teddie Borg b˙ala bniedem illi permezz tal-isport kattar l-ideal sportiv f’bosta setturi, kemm f’dak amministrattiv, ©urnalistiku, organizattiv u wisq aktar fit-tixrid ta’ kultura sportiva f’bosta oqsma tas-soçjetà Maltija. Il-KOM qal li jinsab perswaΩ li dak li wettaq Teddie Borg g˙al aktar minn ˙amsin sena se jibqa’ fost il-©enerazzjoni sportiva lokali.
Double gÓal Daniele SpaDaro
Daniele Spadaro, bit-Tazza tan-Knock-Out Wara li ftit tal-©img˙at ilu reba˙ kampjonat missielet sal-a˙˙ar ©urnata, Daniele Spadaro g˙aqqad double personali meta reba˙ ukoll ilkompetizzjoni Knock-Out. Huwa g˙eleb filfinali lil Keith Zahra bl-iskor ta’ 1-0. B’hekk issa l-istess Ωew© plejers se jikkontestaw bejniethom iç-Challenge Cup, l-a˙˙ar unur tal-ista©un g˙alllabb ta’ Attard. Fil-finali g˙at-tielet u r-raba’ post, Hector Scerri g˙eleb bix-shots lil Gordon Caruana wara li fil˙in regolamentari l-log˙ba kienet spiççat fi draw ta’ 2-2. Intant, matul ix-xahar li g˙adda, Attard Subbuteo Club kien wie˙ed minn tliet klabbs Maltin li rrappreΩentaw lil pajjiΩna fit-tourna-
ment internazzjonali presti©juΩ li sar f’Bolonja, u li ntreba˙ mit-tim Taljan ta’ F.lli Bari Reggio Emilia. Kienet esperjenza memorabbli g˙all-plejers ta’ dan il-klabb li kellhom l-opportunità li jilag˙bu kontra w˙ud mill-aqwa plejers fid-dinja tas-subbuteo. Issa li l-ista©un ta’ Attard Subbuteo Club wasal biex jintemm, il-klabb beda l-preparamenti tieg˙u g˙all-ista©un 2014-2015, u qed jistieden lil dawk li jixtiequ jibdew jipprattikaw din illog˙ba kif ukoll dilettanti li jixtiequ jer©g˙u jibdew jilag˙bu, biex javviçinaw lill-President Joseph M. Debono, fuq 2141 4712 jew permezz tal-pa©na ta’ Facebook (Attard Subbuteo Club – Malta).
UÓUd mill-istUdenti taÛ-Ûfin tal-Kms sKolasport li pparteÇipaw waqt ix-show ColoUrs
Sports
22.06.2014 37
CAMILLERI u ZAHRA CHAMpIons FIL-MoToCRoss u EnDuRo
Edward Ciantar fuq Kawasaki
Clayton Camilleri segwit minn Paul Muscat fuq muturi KTM
Tmiem il-©img˙a ie˙or impenjattiv g˙allAssoçjazzjoni Sport Muturi u Karozzi fejn is-Sibt 14 u l-Óadd 15 ta’ Ìunju l-ASMK organizzat l-a˙˙ar attivitajiet bil-muturi mis-Sezzjonijiet Enduro u Motocross. Is-Sibt tard waranofsinhar l-ASMK organizzat la˙˙ar attività Enduro fil-barriera ta’ Wied Inçita f’Ó’Attard. Din it-ti©rija Enduro fil-barriera tfasslet fuq korsa twila 3.7 kilometri u ˙adu sehem numru ta’ kompetituri maqsuma fit-tliet klassijiet: dawk ta˙t il-250cc, iktar minn 250cc u sezzjoni g˙at trials. Fi Klassi A, li tilqa’ fiha l-kompetituri b’muturi ta’ çilindrata sa 250cc, rajna lil James Zahra fuq mutur Yamaha li kellu taqtig˙a kbira ma’ Joseph Scicluna fuq mutur Honda. Scicluna rre©istra l-ewwel l-a˙jar ˙in f’din il-klassi ta’ 5 minuti u 52.32 sekonda, iΩda dan kien meg˙lub minn Zahra li tejjeb il-˙in tieg˙u fit-tieni heat meta rre©istra l-a˙jar ˙in ta’ 5 minuti u 34.90 sekonda biex spiçça reba˙ din il-Klassi A. Zahra re©a’ kien segwit minn Scicluna li wkoll fittieni heat irnexxielu jtejjeb il-˙in tieg˙u, dak ta’ 5 minuti u 43.55 sekonda, u g˙alaq il-©urnata fit-tieni post. It-tielet post intreba˙ minn Ian Scicluna fuq mutur Honda b’˙in ta’ 6 minuti u 7.92 sekondi. Fil-Klassi B jikkompetu kompetituri b’muturi ta’ çilindrata ikbar minn 250cc. Din il-klassi hija ddominata minn Matthew Gauci fuq Mutur KTM 300cc 2T. Dan mill-ewwel irre©istra ˙in tajjeb ta’ 5 minuti u 42.59 sekonda fejn kompla jtejjeb il-˙in tieg˙u fittieni heat tal-©urnata u rnexielu jispiçça l-korsa bla˙jar ˙in tieg˙u ta’ 5 minuti u 35.86 sekonda, segwit
min Alex Sant Fornier fuq mutur KTM bl-a˙jar ˙in tieg˙u ta’ 5 minuti u 55.55 sekonda. It-tielet post intreba˙ minn Matthieu Salomon fuq mutur KTM li rre©istra ˙in ta’ 5 minuti u 55.75 sekonda. Fi Klassi C li laqg˙at fiha l-muturi kollha trials rajna lil Andrew Albanozzo fuq mutur Montesa li reba˙ din il-klassi bl-a˙jar ˙in tieg˙u ta’ 6 minuti u 26.58 sekonda, segwit minn Manuel Camilleri fuq mutur Gas Gas b’˙in ta’ 8 minuti u 10.60 sekondi. L-overall fil-©urnata g˙al darba o˙ra kien James Zahra li reba˙ u rre©istra l-a˙jar ˙in ta’ 5 minuti u 34.90 sekonda. Matthew Gauci spiçça jikkuntenta bit-tieni post b’differenza minima ta’ 0.96 ta’ sekonda. Wara dan ir-riΩultat Zahra huwa l-ewwel champion tal-Moto Enduro f’Malta 2013/14, sponsorjat minn Pasta Poiatti, Dunlop Tyres, KTM u Thomas Smith Insurance. Runner-up spiçça Matthew Gauci li matul dan l-ista©un dejjem kien qed isegwi lil Zahra. Zahra, g˙al dan l-ista©un, reba˙ 117-il punt filwaqt li Gauci reba˙ 101 punt. L-Assoçjazzjoni tirringrazzja lil Rainbow Mix Construction li taw l-opportunità li nuΩaw il-barriera tag˙hom g˙al din l-attività. Intant, il-Óadd filg˙odu l-Assoçjazzjoni kompliet bl-a˙˙ar attività tal-kampjonat Motocross fil-kumpless sportiv f’Ta’ Qali. Hawn rajna taqtig˙a interessanti fil-Klassi A bejn Clayton Camilleri u Paul Muscat, it-tnejn fuq muturi KTM. Tul il-©urnata Camilleri rnexxielu jirba˙ ukoll l-ewwel heat, filwaqt li fit-tieni heat waqa’ meta kien qed jokkupa lewwel poΩizzjoni, spiçça tilef postu u kellu jkompli
James Zahra fuq Yamaha
mill-a˙˙ar post, iΩda rnexxielu jirkupra l-poΩizzjoni tieg˙u sat-tieni post. Fit-tielet heat Camilleri kellu jikkuntenta bit-tieni post ukoll biex Muscat spiçça reba˙ din il-klassi segwit min Camilleri. Fit-tielet post spiçça Edward Ciantar fuq mutur Kawasaki. Fi Klassi B rajna lill-FrançiΩ Pierre Jordan fuq mutur KTM jiddomina, u reba˙ din il-Klassi. Jourdan kien segwit minn Kyle Camilleri fuq Suzuki RM 85cc. Issa l-Kampjonat tal-Motocross ©ie fi tmiemu wkoll bi Clayton Camilleri ji©i ddikjarat champion g˙asseba’ darba. Camilleri, li f’dan l-ista©un reba˙ seba’ kompetizzjonijiet minn tmienja, f’dan il-kampjonat reba˙ 197 punt, segwit fit-tieni post minn Paul Muscat li spicca b’179. L-Assoçjazzjoni tirringrazzja lill-kompetituri kollha li ˙adu sehem matul dan lista©un. Intant, l-Assoçjazzjoni g˙adha kif approvat Ωew© dati g˙al attivitajiet speçjali. Nhar is-Sibt 26 ta’ Lulju se ti©i organizzata Endurance Race bil-karozzi Autocross. Din it-tellieqa tkun twila sieg˙a sewqan, bil-waqfien ikun jew g˙all-fjuwil jew biex jinbidel issewwieq. Ma’ din l-attvità ser tkun qed tittella’ attività bil-muturi Motocross u Enduro fil-korsa f’Ta’ Qali. Data o˙ra importanti hija l-attività bil-karozzi f’G˙awdex li mistenija ssir bejn l-20 u l-21 ta’ Settembru. L-attvità ser tkun b’risq Dar Arka. Iktar dettalji ’l quddiem. G˙al iktar informazzjoni tista’ ΩΩur is-sit elettroniku www.asmk.org.mt
Sports
38 22.06.2014
08. L-awSTrIja | red Bull ring | Spielberg raI 2 fis-14.00 (diretta)
rIÛuLTaT SeNSazzjoNaLI Iç-çirkwit tal-Awstrija offra sfida partikolari g˙al ˙afna mis-sewwieqa hekk kif bosta minnhom ftit li xejn g˙andhom esperjenza ta’ sewqan fuqu. Dan wassal biex isiru diversi Ωbalji matul ittliet sessjonijiet ta’ kwalifiki, speçjalment fl-a˙˙ar kurva fejn numru ta’ sewwieqa tilfu l-kontroll tal-vettura tag˙hom waqt li kienu qed idawruha lejn il-linja tat-tmiem. Din taf tkun ir-ra©uni g˙aliex bosta timijiet g˙aΩlu li jbiddlu r-roti tag˙hom mis-softs g˙as- supersofts li jissaggrifikaw il-lon©evità g˙al iktar qbid malart. Il-Williams kisbu riΩultat sensazzjonali hekk kif irnexxielhom jiksbu l-ewwel Ωew© poΩizzjonijiet ta’ tluq g˙at-tellieqa tal-lum. Il-potenzjal tal-Williams deher çar fis-sessjonijiet ta’ prattika fejn bdew i˙abbtuha sew mal-Mercedes. Madankollu, ˙afna stennew li lMercedes jer©a’ jirnexxielhom jimponu ru˙hom fil-kwalifiki nfushom. Id-destin kien mod ie˙or però, b’Rosberg ibati biex ila˙˙aq mal-pass tal-Williams, filwaqt li Hamilton deher li kkrolla ta˙t il-pressjoni taç-çirkostanzi hekk kif kien il-protagonista ta’ diversi Ωbalji li mhux soltu li narawhom minnu. Inaqqsu d-distakk B’distakk ta’ 0.526 sekondi mill-pole, Alonso jista’ jqis ru˙u sodisfatt li rnexxielu jikseb dan ir-riΩultat meta wie˙ed iqis kemm il-Ferrari kienu lura fil-konfront tal-Mercedes u r-Red Bull. Fil-fatt, f’din l-okkaΩjoni huwa ˙alla liΩΩew© Red Bulls, kif ukoll wa˙da millMercedes, warajh fil-kwalifiki. Sfortunatament, iΩ-Ωew© vetturi Williams avvanzaw b’pass iktar mg˙a©©el mill-Ferrari biex ˙allew lissewwieq Spanjol fir-4 post u barra millpodju tal-kwalifiki.
Min-na˙a tieg˙u, Raikkonen jista’ jqis ru˙u fortunat li rnexxielu jikseb it-8 post. Normalment, distakk ta’ ’l fuq minn Ωew© sekondi mill-pole huma kwaΩi garanzija li se titlaq mill-10 post, però l-problemi li esperjenzaw Hulkenberg u Hamilton ippermettewlu li jevita li jaqa’ daqshekk fil-baxx. Ricciardo se jkollu jikkuntenta bissodisfazzjoni li bil-5 post tieg˙u se jibda f’poΩizzjoni ferm a˙jar mill-kollega tieg˙u, Vettel, li llum se jitlaq mit-12il post. Magnussen jidher li se j©orr ilbandiera g˙all-McLaren fl-Awstrija hekk kif se jitlaq ˙ames poΩizzjonijiet ’il quddiem minn Button li bil-11-il post tieg˙u ma marx lil hinn minn Q2.
Il-William jiddominaw il-kwalifiki tal-biera˙
SorpriΩi u diΩappunti Kyvat, minkejja li qieg˙ed fl-ista©un tad-debutt fil-F1, kien fil-fatt wie˙ed mill-aktar esperti fuq dan iç-çirkwit hekk kif saq madwaru kemm-il darba f’kategoriji inferjuri. Din l-esperjenza ˙arget b’mod çar ilbiera˙ bis-7 post li kiseb. Min-na˙a l-o˙ra, Hamilton kien qisu ma jafx x’qieg˙ed jag˙mel lejn la˙˙ar tal-kwalifiki fejn tant g˙amel Ωbalji li lanqas biss irnexxielu jikseb ˙in uffiçjali u g˙alhekk se jkollu jitlaq fid-9 post – quddiem Hulkenberg li wkoll esperjenza xi problemi matul Q3. Lejn qieg˙ il-klassifika naraw il-problemi tas-Sauber li komplew hekk kif g˙al darb’o˙ra ma rnexxilhomx jirrepetu r-riΩultati poΩittivi li kellhom matul l-ista©un li g˙adda, u allura se jΩommu kumpanija lill-vetturi Caterham u Marussia fl-a˙˙ar poΩizzjonijiet fittluq tal-lum. Fl-a˙˙ar ta’ min wie˙ed jinnota li Perez, minkejja li kiseb il-11-il post filkwalifiki, se jkollu jitlaq mis-16-il post illum. Dan b’riΩultat tal-penalità li kiseb talli kkawΩa inçident ma’ Massa fil-GP tal-Kanada.
Numru ta’ tidwir
71
Tul tat-tellieqa
307.020 km
Dawra rekord
M. Schumacher (2003) POÛ.
ISEM IS-SEWWIEQ
TIM
ÓIN
DISTAKK
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
Felipe Massa Valtteri Bottas Nico Rosberg Fernando Alonso Daniel Ricciardo Kevin Magnussen Daniil Kvyat Kimi Raikkonen Lewis Hamilton Nico Hulkenberg
Williams Williams Mercedes Ferrari Red Bull McLaren Toro Rosso Ferrari Mercedes Force India
1:08.759 1:08.846 1:08.944 1:09.285 1:09.466 1:09.515 1:09.619 1:10.795 bla ˙in bla ˙in
+0.087 +0.185 +0.526 +0.707 +0.756 +0.860 +2.036 -
IÇ-ÇIrkwIT u LIL HINN MINNu Din il-©img˙a l-Formula 1 irritornat flAwstrija wara assenza li ilha ©©ebbed mill-2003. Ir-ritorn f’dan iç-çirkwit kien possibbli grazzi g˙all-investiment miljunarju li sar mir-Red Bull li mill-2008 ’l g˙amlu fih xog˙ol ta’ mmodernizzar estensiv li re©g˙u po©©ewh lura filkalendarju sportiv ta’ diversi kategoriji awtomobilistiçi. Fit-tellieqa tal-lum Hamilton irid juri li g˙ad g˙andu l-kredenzjali biex jirba˙ ilkampjonat ta’ din is-sena, hekk kif Rosberg bena vanta©© ta’ 22 punt fuq ilkollega tieg˙u. Fejn tid˙ol il-matematika din id-differenza mhijiex kbira g˙aliex huwa vanta©© li jista’ ji©i rkuprat f’tellieqa wa˙da biss. Madankollu, psikolo©ikament, l-effett huwa negattiv fuq is-sewwieq Brittaniku li Ωgur stenna li jkun f’poΩizzjoni a˙jar fil-konfront talÌermaniΩ f’din il-faΩi tal-ista©un. Min-na˙a l-o˙ra Ω-Ωew© sewwieqa talMercedes iridu joqog˙du attenti hekk kif, fl-a˙˙ar, ir-Red Bull Racing jidhru li bdew jirrankaw bis-serjetà. Din il-qabΩa fil-kwalità se˙˙et primarjament bissa˙˙a tal-iΩviluppi li applikaw ir-Renault illi rnexxielhom jipprovdu magni stabbli lit-tim Awstrijaku. Ricciardo malajr uΩa dawn l-avvanzi g˙all-vanta©© tieg˙u b’reb˙a fil-GP tal-Kanada li temm iddominju tal-Mercedes wara s-sitt suççessi konsekuttivi li kisbu. Se jitilqu? Il-Ferrari qeg˙din jesperjenzaw realtà differenti ferm hekk kif bosta figuri ewlenin fit-tim taw x’jifhmu li mhumiex qeg˙din jimmiraw g˙al iktar mit-tielet post fil-klassifika tal-kostrutturi g˙al dan l-ista©un. F’intervista li ta lill-medja, Luca Cordero di Montezemolo kien sa˙ansi-
kbar. Minkejja dawn il-problemi, il-Caterham huma f’sitwazzjoni iktar prekarja minn tag˙hom g˙aliex Tony Fernandes jidher li tilef il-paçenzja mal-˙addiema tieg˙u u beda jie˙u passi biex je˙les mit-tim. Dan g˙amlu billi temm l-investiment kon©unt li kellhom mar-Renault filkarozza sportiva tad-ditta Alpine. Il-mossa ta’ Fernandes ©iet interpretata minn xi w˙ud b˙ala l-ewwel pass tieg˙u biex jifred l-interessi finanzjarji tieg˙u minn dawk tar-Renault, li b˙alissa qeg˙din jikkooperaw mag˙hom ukoll fil-F1. G˙alissa g˙adu kmieni biex wie˙ed jg˙id x’g˙andu f’mo˙˙u eΩatt Fernandes, imma huwa mag˙ruf li s-sid Malasjan ma kienx lest li jkompli jinvesti flusu f’tim li g˙adu ma ©abx punt wie˙ed fl-istorja qasira tieg˙u. Sinjal ta’ progress
tr a kkwotat li qal illi l-Ferrari huma interessati li jikkompetu f’kategoriji ©odda imma r-riΩorsi ekonomiçi tag˙hom ma jippermettulhomx li jag˙mlu dan ming˙ajr ma jabbandunaw il-F1. Dawn il-kummenti ©ieg˙lu lill-medja tispekula li l-Ferrari tista’ tabbanduna lil din il-kategorija meta l-ftehim attwali, li jag˙laq fl-2020, ji©i fi tmiemu. Madankollu, it-tim malajr ˙are© stqarrija li fiha qal li din kienet interpretazzjoni ˙aΩina tal-kummenti ta’ Montezemolo. Fil-verità, wie˙ed isibha diffiçli biex jemmen illi l-Ferrari tista’ titlaq minn din il-kategorija g˙aliex g˙andha g˙eruq fondi fiha li jag˙mluha parti integrali
millistorja tag˙ha. Però, huwa vera wkoll li dan it-tim qieg˙ed jinvesti madwar €300 miljun kull sta©un u ftit li xejn qed jara frott minnu PreΩent u futur inçert Óarsa lejn it-timijiet tan-na˙a t’isfel talklassifika turina li l-Marussia g˙adhom qeg˙din jippruvaw isibu saqajhom wara l-wirja diΩastruΩa li kellhom fil-Kanada fejn Chilton u Bianchi eliminaw lil xulxin fl-ewwel dawra. Barra l-˙sara materjali li sofra t-tim, jista’ jkun hemm ukoll effett ˙aΩin fuq ir-relazzjoni ta’ bejn issewwieqa li qatt ma kienu xi ˙bieb
Fl-a˙˙ar ta’ min wie˙ed isemmi li Michael Schumacher ˙are© mill-isptar ta’ Grenoble, li kien fih g˙all-kura wara linçident ikrah li kellu f’Diçembru li g˙adda. Il-kampjun ÌermaniΩ issa qieg˙ed fl-Isptar tal-Università ta’ Lausanne, fl-IΩvizzera, fejn se jing˙ata kura ta’ riabilitazzjoni matul ix-xhur li ©ejjin. Minkejja dan is-sinjal ta’ progress, diversi esperti mediçi wissew lill-pubbliku biex ma jg˙ollix l-aspettattivi tieg˙u g˙all-fejqan tal-ekssewwieq tal-Ferrari. Dan g˙aliex is-serjetà tal-inçident u ΩΩmien li ˙a biex ˙are© mill-koma jistg˙u jindikaw li Schumacher jaf qatt ma jer©a’ j©ib lura l-kapaçitajiet fiΩiçi preçedenti u g˙alhekk jista’ jibqa’ jiddependi minn persuni o˙ra g˙all-bΩonnijiet baΩiçi tieg˙u.
Sports
22.06.2014 39
TAZZA TAD-DINJA
BRAÛIL
MIN SE JIBBRILLA BEJN IL-BELÌJANI U R-RUSSI?
L-ewwel log˙ba g˙al-lum ser tkun dik bejn il-Bel©ju u r-Russja li ser tintlag˙ab f’Estádio Maracanã fis-18.00 (˙in lokali). Hekk kif reb˙a tista’ tassigura lit-tim Bel©jan g˙al kwalifikazzjoni g˙ar-rawnd li jmiss, il-kowç Marc Wilmots huwa mistenni li jag˙mel tibdil fil-line-up tieg˙u. Fl-ewwel log˙ba tag˙hom ilBel©jani rnexxielhom jirb˙u 2-1 – gowls li ©ew skurjati minn Ωew© plejers li da˙lu b˙ala sostituti. Il-kowç tar-Russja, it-Taljan Fabio Capello, insista li l- goalkeeper Igor Akinfeev ©ie skuΩat g˙all-iΩball li g˙amel fl-ewwel log˙ba kontra l-Korea t’Isfel. Capello kellu l-istess sitwazzjoni erba’ snin ilu meta kien il-kowç tat-tim IngliΩ. B’koinçidenza, fl-ewwel log˙ba Green – dakinhar goalkeeper talIngilterra – kien ˙arablu l-ballun minn idu, b’konsegwenza li l-ballun da˙al ©ox-xibka. Is-sitwazzjoni ta’ Akinfeev hija simili g˙al dik ta’ Green. Id-difensur u captain tal-Bel©ju, Vincent Kompany, huwa dubjuΩ g˙al-log˙ba tal-lum, min˙abba w©ig˙ fil- groin. Fellaini x’aktarx ser jie˙u post Nacer Chadli, u Thomas Vermaelen hemm çans li jibda flok Daniel van Buyten. L-istriker Russu, Aleksandr Kerzhakov, li fil-log˙ba li g˙addiet da˙al b˙ala sostitut u li skurja l-gowl tad-draw, jista’ jibda ma’ l-ewwel ˙dax, dejjem jekk Capello jiddeçiedi li jbiddel it-tattika tieg˙u fl-attakk. CRISTIANO RONALDO DETERMINAT It-tim PortugiΩ illum jilg˙ab kontra t-tim Amerikan, dan tal-a˙˙ar g˙andu tliet punti filwaqt li l-PortugiΩi ©ejjin minn telfa ta’ 4-0 kontra l-ÌermaniΩi. Il-captain PortugiΩ, Cristiano Ronaldo, huwa lest li jmexxi lit-tim tieg˙u akkost ta’ kollox sabiex jevitaw milli ji©u eliminati. Ronaldo b˙alissa qed ibati minn u©ig˙ konsistenti fi rkopptu, iΩda min˙abba li t-tim ta’ Bento se jilag˙bu ming˙ajr Pepe – li ©ie muri l-karta l-˙amra fil-log˙ba li g˙addiet – u Fabio Coentrao, il-preΩenza ta’ Ronaldo hija aktar importanti minn qatt qabel. L-OLANDIÛI U Ç-ÇILENI JISSIELTU GÓAR-REBÓ TAL-GRUPP G˙ada fis-18.00 (˙in lokali) l-Olanda jilag˙bu kontra ç-Çilì, iΩ-Ωew© timijiet huma di©à kkwalifikati g˙ar-rawnd li jmiss, iΩda min jirba˙ il-Grupp hemm possibbiltà li jevita li jilg˙ab kontra l-BraΩil – li huwa mistenni li jirba˙ Grupp A. Il-BraΩil jilag˙bu g˙ada fl-22.00 (˙in lokali) kontra l-Kamerun – li huma eliminati. L-OlandiΩi bi draw jirb˙u l-grupp. Van Persie, il-captain tat-tim OlandiΩ, qal li teoretikament huwa a˙jar li tirba˙ il-Grupp ˙alli b’hekk jevitaw li jiltaqg˙u mal-BraΩil daqstant kmieni; kompla jg˙id li hemm timijiet o˙ra li huma b’sa˙˙ithom. Il-captain OlandiΩ ser ikun sospendut g˙al-log˙ba kontra ç-Çilì hekk kif hu kellu Ωew© karti sofor f’Ωew© log˙biet. Hemm spekulazzjoni li ç-Çileni jistg˙u ma jkunux bil-full team. Il-kowç Jorge Sampaoli jista’ j˙alli barra lill-plejer tal-Juventus Arturi Vidal, u Charles Aranguiz g˙al-log˙ba. Vidal, li xahar ilu g˙amel operazzjoni f’irkopptejh u g˙adu qed jipprova jirkupra sa˙˙tu lura, we©©a’ l-pexxul tallemin. Aranguiz we©©a’ rkopptejh. IΩ-Ωew© plejers g˙andhom karta safra kull wie˙ed. FRANZA HUMA FAVORITI? Minkejja l-fatt li Franza reb˙et iΩ-Ωew© log˙biet tal-finali tat-tazza tad-dinja, matematikalment g˙adha m’g˙addietx g˙all-faΩi li jmiss, iΩda statistikament jidhru li se jg˙addu mill-faΩi tal-gruppi. Il-kowç FrançiΩ Didier Deschamps jinsisti li t-tim tieg˙u jrid jiffoka fuq illog˙ba li jmiss li g˙andhom kontra l-Ekwador. S’issa Franza qeg˙din fuq ilquççata tal-klassifika tal-Grupp E, isegwu l-Ekwador u l-IΩvizzera bi tliet punti kull wie˙ed u l-Óonduras bla punti. Dan il-Grupp g˙adu qed jiddependi fuq la˙˙ar log˙ba. Franza skurjaw tmien gowls u qalg˙u Ωew© gowls minn Ωew© log˙biet. Ottmar Hitzfeld, il-kowç tat-tim Ûvizzeru, qal li nhar il-Ìimg˙a li g˙adda kien jum ikrah g˙at-tim tieg˙u, iΩ-Ωew© gowls li qalg˙u f’temp ta’ minuta ˙asdu lit-tim. Hitzfel jemmen li Franza huwa wie˙ed mit-timijiet favoriti f’din il-kompetizzjoni Wara li l-Ekwador dawru telfa f’reb˙a nhar il-Ìimg˙a li g˙adda, it-tim millAmerika t’Isfel g˙andu g˙adma iebsa, u qed jiddependi li jikseb it-tliet punti mixtieqa sabiex ikollhom çans jikkwalifikaw fir-rawnd li jmiss. G˙alkemm dan ma jiddependix biss fuq ir-riΩultat tag˙hom, imma wkoll ir-riΩultat li ser jiksbu l-Óonduras u l-IΩvizzera. L-ITALJA VS L-URUGWAJ: LOGÓBA TISWA DAQS FINALI Wara t-telfa ta’ 1-0 li sofrew minnha t-Taljana kontra l-Kosta Rika tfisser li la˙˙ar log˙ba ta’ Grupp D bejn l-Italja u l-Urugwaj ser tkun tiswa daqs finali g˙aΩ-Ωew© timijiet imsemmija. It-telfa ta’ nar il-Ìimg˙a li g˙adda ma swietx ˙aΩin g˙at-tim Taljan biss, imma anke fissret li l-IngliΩi sejrin lura d-dar kmieni. It-Taljani g˙andhom bΩonn minn tal-inqas punt sabiex jikkwalifikaw g˙ar-rawd tal-a˙˙ar 16. l-istriker ta’ PSG u l-Urugwaj, Edison Cavani, qal li t-tim Urugwajan irid ikun ippreparat sew g˙al-log˙ba iebsa li ghandhom kontra t-Taljani. Min-na˙a lo˙ra d-difiΩa Taljana trid toqg˙od attententa hekk kif l-Urugwaj Ωiedu s-sa˙˙a tag˙hom fuq quddiem bir-ritorn ta’ Suarez, kif intwera kontra l-Ingilterra Fuq nota differenti, meta mistoqsi dwar min ja˙seb li se jkun ir-rebbie˙, Zlatan Ibrahimovic qal li l-finali ser tkun bejn il-BraΩil u l-Italja. IΩda l-mod ta’ kif qed jilag˙bu t-Taljani ma tantx qed juru potenzjal li jg˙addu mill-faΩi talgruppi, a˙seb u ara kemm ikunu fil-finali, min-na˙a l-o˙ra t-Taljani huma mag˙rufin g˙all-fortuna li g˙andhom. IΩ-Ωmien jag˙tina parir.
IL-LOGÓOB GÓAL DIN IL-ÌIMGÓA Illum, il-Óadd, 22 ta’ Ìunju Grupp H Estadio Jornalista Mario Filho Rio De Janeiro
il-Bel©ju
18.00
ir-Russja
Grupp H Estadio Beira-Rio Posto Alegre
il-Korea t’Isfel 21.00
l-Al©erija
Grupp G Arena Amazonia Manaus
l-Istati Uniti
00.00
il-Portugall
Grupp B Arena Corinthians Sao Paulo
l-Olanda
18.00
iç-Çilì
Grupp B Arena da Baixada Curitiba
l-Awstralja
18.00
Spanja
Grupp A Estadio Nacional Brasilia
il-Kamerun
22.00
il-BraΩil
Grupp A Arena Pernambuco Recife
il-Kroazja
22.00
il-Messiku
G˙ada, it-Tnejn, 23 ta’ Ìunju
it-Tlieta, 24 ta’ Ìunju Grupp D Estadio das Dunas Natal
l-Italja
18.00
l-Urugwaj
Grupp D Estadio Mineirao Belo Horizonte
Kosta Rika
18.00
l-Ingilterra
Grupp Ç Arena Pantanal Cuiaba
il-Ìappun
22.00
il-Kolumbja
Grupp Ç Estadio Castelao Fortaleza
il-Greçja
22.00
il-Kosta tal-Ivorju
Grupp F Estadio Beira-Rio Porto Alegre
in-Ni©erja
18.00
l-Ar©entina
Grupp F Arena Fonte Nova Salvador
il-BosnjaÓerzegovina
18.00
l-Iran
Grupp E Arena Amazonia Manaus
il-Óonduras
22.00
l-IΩvizzera
Grupp E Estadio Jornalista Mario Filho Rio De Janeiro
l-Ekwador
22.00
Franza
Grupp G Estadio Nacional Brasilia
il-Portugal
18.00
il-Gana
Grupp G Arena Pernambuco Recife
l-Istati Uniti
18.00
il-Ìermanja
Grupp H Arena de Sao Paulo Sao Paulo
il-Korea t’Isfel 22.00
il-Bel©ju
Grupp H Arena da Baixada Curitiba
l-Al©erija
22.00
ir-Russja
Rawnd 16 Estadio Mineirao Belo Horizonte
1 ta’ Grupp A
18.00 2 ta’ Grupp B
Rawnd 16 Estadio Jornalista Mario Filho Rio De Janeiro
1 ta’ Grupp Ç
22.00 2 ta’ Grupp D
l-Erbg˙a, 25 ta’ Ìunju
il-Óamis, 26 ta’ Ìunju
il-Sibt, 28 ta’ Ìunju
Lokali
40 22.06.2014
laqgÓa Bejn Il-KaPIjIet soÇjalIstI
Il-Prim Ministru, Joseph Muscat ilbiera˙ ˙a sehem f'laqg˙a bejn Prim Ministri u mexxejja Soçjalisti Demokratiçi minn 10 pajjiΩi Ewropej. Il-laqg˙a saret f'Pari©i fuq stedina talPresident FrançiΩ, Francois Hollande. Matul din il-laqg˙a kien diskuss fid-dettal ilprogramm tal-Kummissjoni Ewropea li jmiss, fejn fost il-prioritajiet se jkun hemm il-˙olqien tax-xog˙ol, l-ener©ija u politika komuni dwar l-immigrazzjoni. Kien hemm qbil fuq dawn ittliet oqsma li g˙al Malta huma kruçjali. Intqal ukoll li, filwaqt li wie˙ed ma jarax lok g˙al bidla fit-trattati, hemm lok g˙al flessibiltà fil-mod kif ikunu meqjusa r-regoli Ewropej dwar il-finanzi.
Il-Prim Ministru Malti insista li filwaqt li hemm bΩonn li tinΩamm id-dixxiplina finanzjarja u li Malta hija fil-linja tar-regoli, irid ikun hemm aktar flessibiltà biex ikun hemm iktar tkabbir ekonomiku fl-Ewropa. Fl-istess laqg˙a ©ew diskussi wkoll nomini g˙all-poΩizzjonijiet ewlenin, fejn minbarra lqbil dwar il-˙atra ta' Jean-Claude Juncker g˙all-President tal-Kummissjoni Ewropea u dik ta' Martin Schulz g˙all-President talParlament Ewropew, il-mexxejja Soçjalisti Demokratiçi se jkunu qeg˙din jipproponu ismijiet g˙all-poΩizzjonijiet o˙ra fosthom, ilPresident tal-Kunsill u RappreΩentant G˙oli g˙all-Affarijiet Barranin.
Il-PresIdent tattendI Il-Crans Montana ForuM
Il-President ta' Malta, Marie-Louise Coleiro Preca attendiet numru ta' laqg˙at biliterali waqt iΩ-Ωjara statali tag˙ha fir-Rabat, ilMarokk, fejn kienet preΩenti g˙all-Crans Montana Forum. Fost l-o˙rajn il-President ta' Malta ltaqg˙et mal-President talMontenegro Filip Vujanovic fejn ©ie diskuss it-tis˙i˙ tar-relazzjonijiet bilaterali fl-oqsma tat-turiΩmu u n-negozju. Il-President Coleiro Preca ltaqg˙et ukoll mal-Ministru talAffarijiet Barranin tal-Marokk Salaheddine Mezouar fejn iddiskutew ir-relazzjonijiet tajbin bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi u l-˙e©©a li hemm biex dawn ikomplu jissa˙˙u. Mal-Ministru tat-TuriΩmu tal-Marokk Lahcen Haddad ©iet diskussa l-˙idma bilaterali biex jikber il-potenzjal g˙at-turiΩmu bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi filwaqt li mad-Direttur Ìenerali talOrganiΩazzjoni IΩlamika g˙all-Edukazzjoni, Xjenza u Kultura ©ie ndirizzat il-multikulturaliΩmu u l-effett tieg˙u fuq is-soçjetajiet. Aktar tard il-President Marie-Louise Coleiro Preca kienet wa˙da mill-kelliema ewlenin fil-ftu˙ tal-konferenza organizzata millCrans Montana Forum u ˙adet sehem ukoll f'diskussjoni dwar ilPaçi u l-IΩvilupp fil-Mediterran: Intejbu l-Koperazzjoni u Nibnu Dinja A˙jar.