ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
P L U S
P O L I S H NUMER 1016 (1316)
W E E K L Y
M A G A Z I N E
ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ ➭ ➭ ➭ ➭ ➭
Retinger – b³yskotliwie inteligentny i bezinteresowny – str. 5 Wokó³ debaty o debacie – str. 7 Stany Zjednoczone wobec Powstania Styczniowego – str. 9 Wspominaj¹ Ninê Polan – str. 12 -14 Damy za kierownic¹ – str. 17 Polski bohater– str. 23
22 LUTEGO 2014
Adam Sawicki
Kto walczy o lepsz¹ Ukrainê
Zanim rzucimy siê na szyjê demonstrantom z Majdanu zwróæmy uwagê, kim oni s¹ i o co im chodzi. Opinia publiczna na Zachodzie otrzymuje z mediów sprzeczne oceny, kto od dwóch miesiêcy walczy na kijowskim Majdanie z si³ami prezydenta Wiktora Janukowycza. Jedni mowi¹, ¿e to groŸni nacjonaliœci, inni, ¿e szczerzy demokraci. Z badañ przeprowadzanych wœród demonstrantów wynika, ¿e wiêkszoœæ nie nale¿y do skrajnych nacjonalistów. A g³ównym powodem prostestów jest gniew na Janukowycza i pragnienie, aby Ukraina wesz³a do Unii Europejskiej. Niezale¿nie od pogl¹dów, wszystkich ³¹czy sprzeciw wobec prób prezydenta si³owego rozpêdzenia zebranych. Zrazu ma³e demonstracje eksplodowa³y po próbie zakoñczenia ich si³¹ w listopadzie, a nastêpnie po wprowadzeniu drakoñskich zakazów w styczniu. ¯adne z ¿¹dañ wtedy wysuniêtych nie mia³o nastawienia nacjonalistycznego. Jednak nacjonaliœci nie s¹ ma³o wa¿nym segmentem demonstrantów. Kierownictwo Majdanu sk³ada siê z trzech opozycyjnych partii w parlamencie. Jedna z nich Swoboda, nale¿y do skrajnej prawicy. Partia ta zdoby³a w ostatnich wyborach 38 mandatów poselskich i 10 procent g³osów. Do roku 2004 nazywa³a siê Socjalno-Narodow¹ Parti¹ Ukrainy i korzysta³a z symboli SS i neonazistow-
skich. Przywódca Swobody Oleh Tjahnybok twierdzi, ¿e opozycja musi zwalczaæ „moskiewsko-¿ydowsk¹ mafiê rz¹dz¹c¹ Ukrain¹”. S³awi on tak¿e Ukraiñsk¹ Armiê Powstañcz¹ (UPA) za walkê w II wojnie œwiatowej przeciwko Moskalom, Niemcom, ¯ydom i szumowinom chc¹cym podbiæ pañstwo ukraiñskie” - i morduj¹cej Polaków w czasie wojny. Partia gloryfikuje miêdzywojenny, faszystowski ruch OUN. W grudniu zorganizowa³a wiec z pochodniami na czeœæ lidera OUN Stefana Bandery. Delegaci Swobody kontroluj¹ zajêty przez demonstrantów budynek ratusza, gdzie w g³ównej sali wisi portret Bandery. Oprócz Swobody udzia³ w protestach bior¹ tak¿e inne ugrupowania skrajnie prawicowe. Na przyk³ad Andrij Parubij, „komendant” Majdanu i przywódca si³ samoobrony ochraniaj¹cych obóz demonstrantów, by³ wspó³za³o¿ycielem Socjalno-Narodowej Par➭8 tii razem z Tjahnybokiem.
FOTO: ZOSIA ¯ELESKA-BOBROWSKI
Teatr i misja
u Nina Polan – Ca³a nasza dzia³alnoœæ jest cudem.
u W protestach na Ukrainie bior¹ udzia³ ró¿ne ugrupowania spo³eczno-polityczne. Zmar³a Nina Polan. Wspó³pracowaliœmy z Pani¹ Nin¹ blisko, anonsuj¹c w naszym tygodniku artystyczne przedsiêwziêcia i plany Polskiego Instytutu Teatralnego. Kilkakrotnie, ze swoj¹ grup¹, wystêpowa³a w naszej Galerii. Przeprowadziliœmy z Ni¹ kilka du¿ych wywiadów, planowaliœmy kolejny... Przypominamy ostatni artyku³ opowiadaj¹cy o dzia³alnoœci Niny Polan. Napisa³a go Izabela Barry. Kiedy po w¹skich schodach wiekowej kamienicy Manhattanu wchodzê do mieszkania Niny Polan, natychmiast ogarnia mnie atmosfera niezwyk³oœci. Antyczne meble i stosy tekturowych pude³ z wypisanymi na nich grubym flamastrem tytu³ami spektakli, pó³ki pe³ne ksi¹¿ek, na wolnej przestrzeni stosy papierów i fotografii. Na œcianach stare zdjêcia. Pud³a – jak siê domyœlam – kryj¹ w sobie kostiumy i dekoracje teatralne. Przyæmiona lampka dope³nia nastroju. Jest ciep³y koniec paŸdziernika i Nina Polan dopiero kilkanaœcie dni temu wróci³a z Polski, gdzie pojecha³a wraz ze swoim zespo³em Polskiego Instytutu Teatralnego. Pobyt w Polsce ³¹czy³ siê z udzia³em w dwóch miêdzynarodowych festiwalach. Pierwszy z nich to Miêdzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci i M³odzie¿y „Korczak 2006”. Na pocz¹tku paŸdziernika odby³a siê dziesi¹ta ju¿ edycja tego festiwalu, zorganizowanego z myœl¹ o upowszechnianiu edukacji teatralnej w pokoleniu m³odych Polaków i propagowaniu edukacyjnej roli teatru. Sam festiwal jest przegl¹dem przedstawieñ i profesjonalnych i amatorskich – m³odzie¿owych. Bior¹ w nim udzia³ teatry zawodowe i szkolne, a przegl¹dowi sztuk towarzysz¹ spotkania,
warsztaty, seminaria i wszelkie inne formy, których zadaniem jest zbli¿enie ludzi pracuj¹cych dla idei teatru. Polski Instytut Teatralny wyst¹pi³ na festiwalu z musicalem „Powtórka z Czerwonego Kapturka” Andrzeja Stalony-Dobrzañskiego. Przedstawienie, które mia³o miejsce w teatrze Lalka, by³o bardzo ciep³o przyjête. „Trzeba by³o dostawiaæ krzes³a, a publicznoœæ – w ró¿nym wieku, ale w wiêkszoœci dzieciêca, reagowa³a ¿ywio³owo i radoœnie. Niestety – narzeka pani Nina – nie mogliœmy obejrzeæ innych przedstawieñ i spotkaæ siê z innymi grupami, mimo ¿e przecie¿ na tym idea tego festiwalu polega. Na drugi dzieñ jechaliœmy do Rzeszowa na VI Œwiatowe Spotkania Polskich Teatrów z Zagranicy, której to imprezie patronuje Senat RP. Nie opuœciliœmy do tej pory ¿adnego z tych spotkañ. W Rzeszowie tak¿e graliœmy „Kapturka”. Ca³y nasz pobyt w Polsce trwa³ dziesiêæ dni, w ci¹g³ym biegu, w ci¹g³ych rozjazdach i w poœpiechu. Próby trwa³y od rana do nocy, nastêpnego dnia spektakl, potem znowu ca³odzienne przygotowania do nastêpnego spektaklu. W sumie zagraliœmy „Kapturka” trzykrotnie i raz zagraliœmy „B³yskawicê”. ➭ 12