ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
P L U S
P O L I S H NUMER 1020 (1320)
W E E K L Y
M A G A Z I N E
ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ ➭ ➭ ➭ ➭ ➭
Biden w Warszawie – str. 5 Putin robi co chce – str. 7 O muzyce bez dyplomacji – str. 9 Pasje Wac³awa Balcerzaka – str. 12 Greenpointpl.com Nowa strona dla Polaków – str. 13 Polonia Open 2014 by Zywiec – str. 23
22 MARCA 2014
Adam Sawicki
Jak graæ z Putinem
Przywódcy Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych przygotowuj¹ kolejne zaostrzenia sankcji wobec Rosji za agresjê na terytorium Ukrainy i przy³¹czenie Krymu. Prezydent Barack Obama udaje siê w tym celu z wizyt¹ do Europy. Na czym polega nowa zimna wojna z Rosj¹, i czy mo¿na j¹ wygraæ w przyjêty przez Zachód sposób, który polega na represjach gospodarczych? W tamtej zimnej wojnie panowa³a zasada odstraszania nuklearnego. W obecnej zimnej wojnie pojawia siê zasada odstraszania rynkowego. Chodzi w niej o to, ¿e rynki finansowe ukarz¹ kraje, które wdaj¹ siê w awantury wojskowe – i w ten sposób zapobiegn¹ agresji. Niestety, rz¹d rosyjski jest mniej podatny na tego rodzaju odstraszanie ni¿ rz¹d amerykañski. Kiedy Rosja wys³a³a swe nieoznakowane wojska na pó³wysep krymski podczas weekendu 1 marca, to rosyjska gie³da spad³a nastêpnego dnia o 10,8 procenta. Tak wielki spadek notowañ w USA rozgniewa³by rzesze akcjonariuszy, od zwyk³ych obywateli przez zarz¹dy fuduszy powierniczych po zarz¹dy korporacji dotkniêtych spadkiem. Niezadowolenie wróci³oby do rz¹du przez protesty kongresmanów, wyborców i lobbystów. Jed-
nak w Rosji to tak nie wygl¹da. Tam panuje kapitalizm kolesi przez scis³y zwi¹zek rz¹du i biznesu. Dziêki temu wp³ywowe jednostki nie odczuwaj¹ przykrych skutków spadków akcji a przeciwnie, mog¹ na nich zarabiaæ. Na przyk³ad Wiktor Zubkow, prezes Gazpromu, sprzeda³ ca³y swój udzia³ w tej¿e spó³ce 11 lutego br. Nast¹pi³o to po spotkaniu w Soczi prezydenta Putina z Wiktorem Janukowyczem, prezydentem Ukrainy, kiedy Janukowycz poprosi³ Putina o pomoc w sp³aceniu d³ugu Ukrainy za rosyjski gaz – informuje tygodnik The Economist. Ka¿de oœwiadczenie Moskwy w sprawie wojny i pokoju powoduje dzikie wahania akcji, a kto jest blisko Putina i zna treœæ tych oœwiadczeñ przed ich og³oszeniem, mo¿e ➭8 zbijaæ fortunê.
u W³adimir Putin – W obecnej zimnej wojnie pojawia siê zasada odstraszania rynkowego.
Byæ otwartym na odmiennoœæ – O wyzwaniach wspó³czesnej humanistyki, interesuj¹cych projektach Uniwersytetu Toruñskiego i profesorze Manfredzie Kridlu z profesorem Adamem Kol¹ rozmawia Izabela Barry.
u
Prof. Adam Kola – Komparatystyka odpowiada na przemiany wspó³czesnego œwiata.
W Pana nocie biograficznej przeczyta³am, ¿e jest pan slawist¹ i kulturoznawc¹, a Pañskie zainteresowania maj¹ perspektywê komparatystyczn¹. Przeczyta³am tak¿e, ¿e stworzy³ Pan Polskie Stowarzyszenie Komparatystyki Literackiej. Jednoczeœnie od wrzeœnia tego roku ruszaj¹ w Toruniu jedyne w Polsce studia o kierunku „komparatystyka literacko-kulturowa. Proszê powiedzieæ, czym jest komparatystyka i co sprawi³o, ¿e staje siê ona tak wa¿na w humanistyce? Komparatystyka literacko-kulturowa jest dyscyplin¹ z jednej strony licz¹c¹ sobie dwa stulecia, powstawa³a bowiem równoczeœnie z nowoczesn¹ humanistyk¹, jest zakorzeniona mocno w romantyzmie. Jedna z pierwszych katedr komparatystyki powsta³a na pocz¹tku XIX wieku w Warszawie. Wyk³ady paryskie Adama Mickiewicza doskonale wpisuj¹ siê w szeroko rozumian¹ komparatystykê literack¹. Z drugiej wszak¿e strony komponent kulturoznawczy jest stosunkowo nowy, zw³aszcza w Polsce, de facto zwi¹zany z okresem ostatnich lat i odpowiada pewnym przemianom, które obserwujemy w Akademii. Chodzi o odchodzenie od klasycznie pojmowanych, uprawianych i nauczanych dyscyplin akademickich, takich jak np. filologia, zw³aszcza filologia narodowa, na rzecz szerszych ujêæ kulturoznawczych. Okazuje siê bowiem, ¿e ani jêzyk, ani literatura nie s¹ zjawiskami izolowanymi, lecz ich badanie wymaga dog³êbne-
go poznania szeroko rozumianej kultury, innych dziedzin sztuki (np. muzyki, malarstwa), ale te¿ np. polityki, zjawisk spo³ecznych, religii, kultury popularnej (jak film czy komiks), itd. Wydaje siê to oczywiste, jednak wci¹¿ z trudem przebija siê przez mury uniwersyteckie. W Stanach Zjednoczonych jest to bardziej wyraŸne (co wiêcej, mo¿na ju¿ obserwowaæ powrót do klasycznych dyscyplin, jak w³aœnie filologia, choæ na nowo definiowanych), w Polsce dopiero ten etap przerabiamy. Zaœ sama komparatystyka odpowiada doskonale na powy¿ej zarysowane przemiany wspó³czesnego œwiata: z jednej bowiem strony przekracza ograniczenia filologii narodowych (mówi¹c np. o polskiej literaturze emigracyjnej albo polskiej literaturze powstaj¹cej w innych jêzykach, jak jidysz, bia³oruski, ukraiñski czy niemiecki), otwieraj¹c nas na szerokie spektrum zjawisk kulturowych, z drugiej – pokazuje literaturê w kontekœcie kulturowym. Na stronie internetowej toruñskiej komparatystyki umieszczono kilka cytatów. Jeden z nich brzmi tak: „Niegdyœ znajomoœæ trzech czy czterech jêzyków nowo¿ytnych – znajomoœæ jêzyków staro¿ytnych traktowano jako rzecz zrozumia³¹ sam¹ przez siê – otwiera³a przed komparatyst¹ dostatecznie szerokie pole do badañ. […] Dzisiejszy komparatysta staje w obliczu nowych wymagañ. ➭6