ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
P L U S
P O L I S H NUMER 1037 (1337)
W E E K L Y
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ Ka¿demu jest z zuchem dobrze – str. 2 ➭ PSL rz¹dzi? – str. 5 ➭ Czy Korwin-Mikke utraci mandat europos³a? – str. 7 ➭ Niemcy, Niemcy… – str. 15 ➭ Nowojorczyk jak najbardziej – str. 18
M A G A Z I N E
ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK
19 LIPCA 2014
Adam Sawicki
Gor¹co w Gazie
Hamas, radykalne ugrupowanie islamskie, które rz¹dzi w strefie Gazy, odrzuci³o propozycjê Egiptu zakoñczenia bie¿¹cej wojny z Izraelem, choæ rozejm otrzyma³ poparcie rz¹dów Zachodu i Ligi Arabskiej a warunki egipskie przyj¹³ Izrael. Hamas odrzuci³ przywrócenie spokoju, chocia¿ jego kampania wojskowa okaza³a siê ca³kowit¹ pora¿k¹, dziêki systemowi izraelskiej obrony antyrakietowej ¯elazna Kopu³a. Hamas wystrzeli³ 1200 rakiet w stronê Tel Avivu, Jerozolimy i kilku innych miast, ale spowodowa³ œmieræ jednej osoby i rany u kilku innych. Nie uda³y siê ataki bojowników z morza i przez tunele, zatrzymane w miejscu. Jeden dron nad terytorium Izraela zosta³ szybko zestrzelony. Na czym polega strategia Hamasu, ¿e mimo pora¿ek wojskowych nie godzi siê na rozejm? Mo¿na przypuszczaæ, ¿e islamscy radyka³owie chc¹ uzyskaæ ustêpstwa Izraela przez mno¿enie ofiar œmiertelnych w³asnej ludnoœci cywilnej. Do tej pory zginê³o w Gazie z powodu kontrataku izraelskiego ponad 200 osób, w tym wiele dzieci. Liderzy radyka³ów prawdopodobnie licz¹ na to, ¿e wiêcej praktycznie bezbronnych ofiar œmiertelnych sk³oni rz¹dy Zachodu do wiêkszego nacisku na Izrael, by ust¹pi³ wobec ¿¹dañ Hamasu.
Metoda ¿ywej tarczy nie przynios³a do tej pory spodziewanych skutków. Sekretarz stanu John F. Kerry potêpi³ Hamas za taki sposób osi¹gania celów, ale to nie zra¿a przywódców radyka³ów. Przeciwnie, wezwali do powrotu do domów ludnoœæ cywiln¹, w tym oko³o 15 tysiêcy osób, które opuœci³y pó³nocn¹ czêœæ Gazy w odpowiedzi na ostrze¿enia Izraela przed w³asnymi atakami. Na propozycjê rozejmu Hamas odpowiedzia³ seri¹ ataków rakietowych na œrodkow¹ czêœæ Izraela. Rz¹d Benjamina Netanyahu ma wiêcej powodów zgodziæ siê na rozjem, ni¿ ma ich Hamas. Mimo sukcesu ¯elaznej Kopu³y Izrael niewiele mo¿e zyskaæ na przed³u¿aj¹cych siê atakach. Co prawda zagrozi³ najazdem wojsk l¹dowych na strefê Gazy, ale to spowoduje ciê¿kie straty w ludziach po obu stronach. Nawet jeœli armii izraelskiej uda siê zniszczyæ Hamas, to Jerozolima stanie wobec trudnego problemu znalezienia nowego rz¹du dla tych terenów, gdzie mieszka dwa miliony ➭8 ludzi.
u Pokojowe rozwi¹zanie konfliktu palestyñsko-izraelskiego sta³o siê trudniejsze z powodu sukcesu ¯elaznej Kopu³y.
„Pasa¿erka” jako opera
Andrzej Józef Dabrowski
FOTO: JACEK POREMBA, UDOSTÊPNIONE DZIÊKI UPRZEJMOŒCI TEATRU WIELKIEGO
Czy straszna codziennoœæ obozowa w Oœwiêcimiu mo¿e byæ pokazana w operze? Czy mog¹ byæ w niej pokazane relacje miêdzy obozowymi katami a ofiarami? Czy mo¿e w niej byæ pokazany zbrodniczy mechanizm, z którego nie ma wyjœcia? I czy wreszcie mog¹ byæ przekonywaj¹co pokazane sytuacje, w których mo¿na zostaæ cz³owiekiem nawet na dnie piek³a?
u Zofia Posmysz by³a wiêŸniark¹ Oœwiêcimia. Akcja opery oparta jest na Jej ksi¹¿ce „Pasa¿erka“. Autorka goœci³a w Nowym Jorku.
Na wszystkie te pytania twierdz¹c¹ odpowiedŸ daje opera Mieczys³awa Weinberga „Pasa¿erka” wystawiona przez Houston Grand Opera. We wspó³pracy z Lincoln Festival Center i Park Avenue Armory pokazano j¹ w Nowym Jorku w ogromnej Wade Thompson Drill Hall. Udzia³ w tym niezwyk³ym przedsiêwziêciu mia³ tak¿e program Instytutu Adama Mickiewicza „Polska Music”. Dla porz¹dku odnotowaæ równie¿ trzeba, ¿e amerykañska premiera przygotowana zosta³a we wspó³dzia³aniu z Oper¹ Narodow¹ w Warszawie, English National Opera i Teatro Real w Madrycie. Akcja „Pasa¿erki” jest oparta na znanej powieœci Zofii Posmysz pod po tym samym tytu³em. Przet³umaczono j¹ na wiele jêzyków, rozs³awi³ j¹ równie¿ niedokoñczony film Andrzeja Munka. Libretto napisa³ Aleksander Miedwiediew. Dzie³o to by³o gotowe do wystawienia ju¿ w 1968 roku. Przed próbami w Teatrze Wielkim w Moskwie zosta³o odpowiednio ocenzurowane. Do premiery jednak nie dosz³o, bo dla antysemicko nastawionych w³adz komunistycznych „Pasa¿erka” okaza³a siê zbyt kosmopolityczna. Nie wystawiono jej tak¿e i w póŸniejszych latach, mimo, i¿ Dymitr Szostakowicz uzna³ j¹ za dzie³o
perfekcyjne i obdarzy³ Weinberga przyjaŸni¹. Skazano j¹ na zapomnienie, podobnie jak inne dzie³a tego kompozytora. Nie pomog³o nawet uznanie, z jakim spotka³a siê jego muzyka do pamiêtnego filmu „Lec¹ ¿urawie”. Mieczys³aw Weinberg zmar³ w 1996 roku, nie doczekawszy wystawienia g³ównego dzie³a swojego ¿ycia. O dziwo, przyjaŸñ wspomnianego Szostakowicza w niczym nie pomog³a, podobnie jak i jego zapewnienie, i¿ s³ysza³ tê operê ju¿ cztery razy i „za ka¿dym razem coraz lepiej rozumia³ piêkno i ogrom tej muzyki”. Na szczêœcie dziœ Weinberg jest kompozytorem na nowo odkrywanym. Tak¿e w Nowym Jorku. Spektakle w Park Avenue Armory poprzedzone by³y kameralnymi koncertami, podczas których wykonane zosta³y: „Pieœni na bas i fortepian, op. 125”, „Trio fortepianowe, op. 24” „II Sonata g-moll na wiolonczelê i fortepian, op. 63”, „I Sonata skrzycowa, op. 12” oraz „Kwintet fortepianowy f-moll, op. 18”. I ka¿dy, kto ich s³ucha³ nie mo¿e mieæ w¹tpliwoœci, i¿ s¹ to kompozycje warte uwagi. Zarówno te z lat 40. i 50., jak i póŸniejszych. Wraz z innym dzie³ami Weinberga powinny jak najszybciej znaleŸæ siê w programach filharmonii na ca³ym œwiecie. ➭2