ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
P L U S
P O L I S H NUMER 1055 (1355)
W E E K L Y
M A G A Z I N E
ROK ZA£O¯ENIA 1987 TYGODNIK
22 LISTOPADA 2014
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ Wspomnienie o Jadwidze Pi³sudskiej – str. 3 ➭ Niepodleg³oœæ Polski z amerykañskiej perspektywy – str. 12 ➭ Co nowego w Instytucie Pi³sudskiego? – str. 13 ➭ Spotkanie z Bohaterem – str. 13 ➭ Uœmiech dziecka jest wartoœci¹ bezcenn¹ – str. 19 ➭ Fruwaj¹ca kobieta – str. 22
Adam Sawicki
Putin, podpalacz potêpiony
Rosyjski prezydent nie czekaj¹c na zakoñczenie spotkania przywódców 20 najbogatszych pañstw œwiata w Brisbane w Australii wsiad³ do w samolot i wylecia³ do Rosji w ostatni¹ niedzielê. Rzecznik Kremla wyjaœni³, ¿e W³adimir Putin musi wyspaæ siê przed przyjœciem do pracy w poniedzia³ek rano. Prezydent Barack Obama wysiedzia³ w Australii do koñca, choæ jego lot do domu w Waszyngtonie jest 500 mil d³u¿szy. Jednak nikt nie œmia³by tak odnosiæ siê do Obamy, jak odnoszono siê do rosyjskiego prezydenta. Premier Kanady powiedzia³ Putinowi na przywitanie, ¿e poda mu rêkê, ale Rosjanie maj¹ siê wynieœæ z Ukrainy. Premier Australii zaatakowa³ swego rosyjskiego goœcia, obarczaj¹c go odpowiedzialnoœci¹ za zestrzelenie nad Ukrain¹ samolotu pasa¿erskiego malezyjskich linii lotniczych z 298 osobami na pok³adzie. Przyspieszony wylot Putina ze szczytu G20 nie powstrzyma³ krytyki pod jego adresem. Gdy przyszed³ w Moskwie do pracy w poniedzia³ek rano, przebywaj¹ca jeszcze w Australii kanclerz Angela Merkel wyst¹pi³a z ostrym potêpieniem jego
polityki. Takie s³owa nie pada³y do tej pory z ust liderów œwiatowych. Merkel powiedzia³a, ¿e Rosja zagra¿a Europie „po¿og¹”, która mo¿e rozprzestrzeniæ siê wskutek kryzysu na Ukrainie. Traktuje on ten kraj jak swoj¹ strefê wp³ywów i depcze prawo miêdzynarodowe. Polityka Putina oznacza „zakwestionowanie ca³ego europejskiego porz¹dku pokojowego”, jaki powsta³ po obu wojnach œwiatowych i po zakoñczeniu zimnej wojny. Niemiecka kanclerz, wywodz¹ca siê z by³ej NRD oœwiadczy³a, ¿e jest przeciwna powrotowi do tamtych czasów, kiedy „bez zgody Moskwy nie by³ mo¿liwy ¿aden ruch”. Unia Europejska nie bêdzie potulna wobec Moskwy, jak by³o za czasów NRD. Ostrzeg³a te¿ przed wiêkszymi apetytami Rosji. „Nie chodzi tylko o Ukrainê. Chodzi te¿ o Mo³dawiê, chodzi o Gruzjê, a jeœli ta sytuacja bêdzie trwa³a nadal, to trzeba spytaæ o Serbiê, o kraje zachodnich Ba³kanów.” ➭ 8
Kongresmenka Carolyn Maloney podczas spotkania w Polsko-S³owiañskiej Federalnej Unii Kredytowej.
str. 9
Okreœla siê nas jako „teatr fizyczny” Z Piotrem Borowskim, re¿yserem kieruj¹cym „Studium Teatralnym” rozmawia Andrzej Józef D¹browski Co zadecydowa³o, ¿e do nowojorskiej La Mamy przyje¿d¿acie akurat ze spektaklem „Król Kier znów na wylocie”? W roku 2012 i 2013 zaprezentowaliœmy ten spektakl w Los Angeles, Akron i San Francisco. By³ bardzo dobrze przyjêty. W czasie pierwszego pobytu poznaliœmy Tomka Smolarskiego, „ambasadora polskiej kultury” z „Kulutre +”. Tomek by³ g³êboko przekonany, ¿e powinniœmy pokazaæ „Króla Kier...” tak¿e w Nowym Jorku. Dokona³ zatem wielu starañ, by do tego przyjazdu dosz³o, za co jestem mu bardzo wdziêczny, bo to bêdzie nasza pierwsza wizyta w tym mieœcie. Ten przyjazd jest mo¿liwy dziêki pomocy finansowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
u Piotr Borowski.
Jak nale¿y rozumieæ intryguj¹cy tytu³ tego przedstawienia? Tytu³ „Król Kier znów na wylocie” jest taki sam jak tytu³ ksi¹¿ki napisanej przez Hannê Krall. Kiedy m¹¿ Izoldy – g³ównej bohaterki ksi¹¿ki i spektaklu – zosta³ aresztowany i nie by³o wiadomo, czy ¿yje. Pewn¹ nadziejê przynosi³o jej... wró¿enie z kart, które uk³ada³y siê zawsze w jedn¹ wiadomoœæ, ¿e jej m¹¿ ¿yje i gdzieœ siê przemieszcza. Jak siê póŸniej okaza³o, z Krakowa by³ on przewieziony do Oœwiêcimia a potem do Mauthausen. I zawsze wychodzi³o w kartach, ¿e to on jest Królem Kier.
W amerykañskich mediach czêsto nawi¹zuje siê do okupacyjnych losów ¯ydów, bardzo niewiele siê natomiast mówi o losach Polaków walcz¹cych z hitleryzmem i stalinizmem. W filmie i dramacie amerykañskim jest wielu heroicznych i pozytywnych bohaterów, którzy s¹ ¯ydami i którzy s³usznie powinni byæ upamiêtnieni, natomiast niewielu jest heroicznych i zas³uguj¹cych na pamiêæ Polaków, a prze¿ by³o ich niema³o. Czy nie powinniœmy zatem ich przypomnieæ m.in. poprzez polski teatr? W Polsce te proporcje s¹ odwrotne. Zrobiliœmy to przedstawienie, poniewa¿ chcieliœmy pokazaæ przera¿aj¹cy i autentyczny los Izoldy. Odbija siê w nim ponadczasowoœæ ludzkiego poœwiêcenia i mi³oœci do drugiego cz³owieka. Nie dla ojczyzny, czy wy¿szego celu, tak jak by³o w przesz³oœci u wielkich bohaterów romantycznych np. Gustawa-Konrada w „Dziadach” Adama Mickiewicza, ale dla najbli¿szej istoty, któr¹ by³ m¹¿ Izoldy Regensberg. Osobiœcie zosta³em wychowany w nurcie teatru romantycznego, jestem tak¿e uczniem Jerzego Grotowskiego, ten teatr manifestowa³ siê przez prezentowanie g³ównego bohatera poddanego ciœnieniu czasu, d¹¿¹cego do wyzwolenia z jarzma niewoli. ➭6