P L U S
P O L I S H NUMER 957 (1257)
W E E K L Y
ROK ZA£O¯ENIA 1987
M A G A Z I N E
TYGODNIK
PE£NE E-WYDANIE KURIERA W INTERNECIE: WWW.KURIERPLUS.COM
➭ Bój o TV Trwam, ci¹g dalszy – str. 5 ➭ Spojrzenie na rok 2012 – str. 9 ➭ Nêdznicy w nowych szatach – str.11 ➭ Polacy w Ameryce - zmarli w 2012 – str. 12 i 13 ➭ Rodzina smartfonów – str. 21
Nowy Rok witaliœmy z nadziej¹ FOTO: ARCHIWUM
ER KURI
NEW YORK • PENNSYLVANIA • CONNECTICUT • NEW JERSEY • MASSACHUSETTS
5 STYCZNIA 2013
Adam Sawicki
Odroczony koniec œwiata Ani œwiat nie skoñczy³ siê w grudniu 2012, ani Ameryka nie spad³a z „finansowego urwiska” 1 stycznia 2013. Wszystko jest dopiero przed nami. Miêdzypartyjne porozumienie w Kongresie uchwalone na chybcika drugiego dnia nowego roku zapobieg³o automatycznemu wzrostowi podatków i jednoczesnym ciêciom wydatków bud¿etu, co wpêdzi³oby kraj w recesjê gospodarcz¹ a resztê œwiata w kryzys. Jest to jednak porozumienie doraŸne. W poniedzia³ek Stany Zjednoczone straci³y legaln¹ mo¿noœæ po¿yczania pieniêdzy. Sekretarz skrabu mo¿e przez jeszcze dwa lub trzy miesi¹ce stosowaæ ró¿ne sztuczki ksiêgowe, ¿eby utrzymaæ p³ynnoœæ finansow¹ kraju. Po tym czasie Kongres musi zgodziæ siê na podniesienie progu zad³u¿enia federalnego. Bêdzie to okazja dla kolejnych targów miêdzy demokratami i republikanami o wp³ywy i wydatki rz¹du. Zapowiada siê twardy bój, który mo¿e wywo³aæ kolejne obni¿enie ratingu d³ugu USA. Co zosta³o ju¿ ustalone z najwa¿niejszych rzeczy? Pozostaj¹ na sta³e ciêcia podatków wprowadzone tymczasowo przez prezydenta
Busha. Wyj¹tkiem s¹ podatki od dochodów powy¿ej 400 tysiêcy dolarów dla jednostek i 450 tysiêcy dla rodzin. Ci p³atnicy bêd¹ oddawaæ skarbowi nie 35 procent jak obecnie, ale 39,6 procent. Podatki od zysków kapita³owych i dywidend s¹ na sta³e ustalone na 20 procent dla owego wy¿szego poziomu dochodów. Pozostali, czyli biedniejsi bêd¹ p³acili 15 procent. Podatek spadkowy dla 400/450 tysiêcy dolarów dochodu i wiêcej – bêdzie wynosi³ 40 procent, jednak pierwsze piêæ milionów jest wolne od podatku. Na piêæ lat przed³u¿a siê ulgi podatkowe dla osób ma³o zarabiajacych; chodzi tu o Earned Income Tax Credit, Child Tax Credit, American Oportunity Tax Credit. Wygasza siê przejœciowe obni¿enie podatków od p³acy na rzecz Social Security, czyli wracaj¹ z poziomu 4,2 procent na poziom 6,2 procent. Tymczasowe ulgi podatkowe dla biznesów zostaj¹ przed³u¿one na nastêpny rok. ➭8
u Delikatesy The Garden na Greenpoincie w Sylwestra ozdobi³o 1000 balonów.
Miêdzy trzema ojczyznami
Czes³aw Karkowski
Spotykam siê z El¿biet¹ Lipton korzystaj¹c z jej przyjazdu z Madrytu do Nowego Jorku. Jej krótki pobyt w naszym mieœcie przed³u¿y³ siê z powodu huraganu Sandy. Rozmawiamy o jej teatralnych zainteresowaniach, jej sztuce, o dawnych czasach.
u
El¿bieta Lipton – zawsze chcia³am byæ niezale¿na.
– Studiowa³am sztukê dekoracji wnêtrz – mówi El¿bieta Lipton. – Wiedzia³am, ¿e mogê z tego wy¿yæ i jeszcze pomóc rodzicom, którym czêsto nie wiod³o siê dobrze. Ojciec, Józef Wittlin, poeta, pisarz, eseista, nie nadawa³ siê do jakiejœ konkretnej pracy zawodowej. Ca³y dom w³aœciwie utrzymywa³a moja matka. Zawsze te¿ chcia³am byæ niezale¿na. Otworzy³am wiêc w³asne biuro dekoratorskie, choæ mój m¹¿ musia³ wzi¹æ na siebie wszystkie sprawy buchalteryjne. Bardzo siê z tym mêczy³. Mnie natomiast nieustannie fascynowa³ teatr. W Hiszpanii El¿bieta Lipton pozna³a Francisco Nievê, jednego z najwiêkszych wspó³czesnych scenografów i re¿yserów teatralnych. U niego zaczê³a siê uczyæ teatru, poznawaæ, jak budowaæ scenê, jak przygotowaæ kostiumy. - Jako „wnêtrzarka” mia³am przygotowanie do myœlenia w kategoriach przestrzennych, do „widzenia“ pewnej pustki, któr¹ trzeba wype³niæ sprzêtami, zas³onami, charakterystycznymi drobiazgami. W przestrzeni tej musz¹ poruszaæ siê aktorzy, do scenografa nale¿y zatem tak¿e opracowanie kierunków ruchu. Szy³am zawsze bardzo dobrze, wiêc z kostiumami mia³am mniejsze problemy, poniewa¿, to, co sobie wymyœli³am jako strój dla aktora czy aktorki, mog³am uszyæ, albo przerobiæ sama, gdy by³o trzeba. Nieva przygotowa³ przedstawienie „Wozzeck” wed³ug George’a Buechnera. Domaga³ siê, bym przede wszystkim zwróci³a uwagê na buty. Ca³a tragedia tkwi w nogach – mówi³. Pogrubi³am wiêc nogi aktorów i aktorek, stwo-
rzy³am stopy niekszta³tne, poñczochy i nogawki – podar³am. Nieva pokazywa³, jak nale¿y rozpocz¹æ od szczegó³u, skoncentrowaæ siê na konkretnych detalach, które stanowi¹ o specyfice danej sytuacji i od nich wychodz¹c budowaæ ca³oœæ sceny. Dobrze mi siê tam pracowa³o, znakomicie rozwija³a siê wspó³praca. Niestety, mój m¹¿, ze wzglêdu na swoj¹ pracê, postanowi³ wracaæ do Nowego Jorku. Kiedy przyjechaliœmy tu w 1975 r. z d³ugoletniego pobytu w Hiszpanii wpad³am w depresjê. G³êbok¹. ¯eby mnie z niej wydobyæ mój m¹¿ wyszuka³ w Parsons School of Design kurs teatru eksperymentalnego. Zapisa³am siê. Mia³am wtedy 44 lata. Wed³ug s³ów mojego ówczesnego profesora, by³am jego najstarsz¹ uczennic¹ z najwiêkszym talentem. Profesor powierzy³ mi inscenizacjê wielu sztuk. By³a to i nauka, i próba w³asnych mo¿liwoœci. Dziêki tym inscenizacjom nauczy³am siê czytaæ tekst dramatu w³aœnie pod k¹tem przestrzennego planowania sceny. W studiowaniu tekstów pomaga³a mi mama. Nikt tak jak ona nie potrafi³ czytaæ tekstów dramatycznych. Poza tym szalenie pomogli mi w poznawaniu tajników tej pracy Jan Kott i Rosette Lemont, która wówczas by³a znanym krytykiem teatralnym. – Pani matka by³a kobiet¹ wprost niezwyk³¹ – wtr¹cam. – Widaæ to wyraŸnie z lektury Pani wspomnieñ. „From one day to another” El¿biety Lipton zosta³y opublikowane po angielsku w Hiszpanii. ➭6