Dm magazine september 2016

MAGAZINE

Peredvizhniki HENK VAN OS OVER REPIN en DE WOLGASLEPERS KYSIA HEKSTER: ‘IN RUSLAND IS HET NOOIT SAAI’ RUSSISCHE KUNSTENAARS AAN DE NEDERLANDSE KUST PUBLIEKSACTIVITEITEN NAJAAR/WINTER

NR. 2 SEPT 2016 / € 1,-

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 1

09-09-16 17:37

HOOFDSPONSORS

tENtOONStELLINg PEREDVIZHNIKI SAMENWERKINgSPARtNERS

SPONSORS

SuBSIDIËNtEN tENtOONStELLINg SuBSIDIEgEVER

BEguNStIgERS

INDEMNItEItVERStREKKER

IMMuNItEItVERStREKKER

BuSINESSCLuBLEDEN

AlbertsKleve bureau voor grafisch ontwerp BnO, Alpha Adviesbureau, BCn Drachten, Bloemsma+Faassen, Bos&Bos Catering, Bouwmij Hendriks, Bureau Meesterschap, Catering & Partyservice J. van ‘t Hooge, Chubb Fire & Security, Comfort Payroll, Croon electrotechniek BV, De nieuwe Kolk, Doornbos Suringar Wiersema Advocaten, draaijer+partners, Fellini Assen, Gemeente Assen, Gemeente Groningen Dienst rOeZ, Greving & Greving Opticiens, Hof van Saksen, Hotel Assen, Hotel de Jonge, inG, JAV Studio’s, Karmalieten BV, KLOK Onderhouden Afbouwgroep B.V., Koninklijke van Gorcum, Leijdsman electro bv, Liff, MTn accountants adviseurs, Multicopy Assen, Pannenkoekenschip Assen, Penthion Media Technologies, Ploegmakers beheer bv, Projectenbureau Drenthe, rabobank Assen en noord-Drenthe, rein Advocaten & Adviseurs, rTV Drenthe, SrC-reizen, Sunoil Biodiesel, TCA Telecom & iCT, Team relocations, Terra Beheer bv, Tijdhof Daverschot & De Jong Posthumus, Trip Advocaten & notarissen, TSC Crowd Management, Univé noord-nederland, UnP accountants adviseurs, Visser Assen, VVV| Dit is Assen, Warenhuis Vanderveen Assen, Watter bv, Wbooks, WelZowijs nederland, Zorggroep Drenthe 2

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 2

09-09-16 17:37

INHOuDSOPGAVE Dit Drents Museum Magazine staat grotendeels in het teken van onze grote Russische tentoonstelling Peredvizhniki. Bomvol met achtergrondartikelen, interviews, wetenswaardigheden en activiteiten rond deze tentoonstelling. Wellicht is het al opgevallen, maar speciaal voor deze editie hebben we onze huisstijl opgefleurd met de letter grotesque, die je ook tegenkomt in de grote tentoonstellingszaal.

Ook is er ruimte in dit magazine voor twee bijzondere solotentoonstellingen: Adriana van Zoest met haar serie Post Mortem over de schoonheid van dode dieren, en Arnout van Albada, die met zijn stillevenschilderijen de verstilling van objecten op ingetogen en poetische wijze vastlegt. Verder zetten we een aantal bijzondere schenkingen in de schijnwerpers waar straks ook onze bezoekers van kunnen genieten. tip: bekijk ook onze publieksactiviteiten en raadpleeg drentsmuseum.nl voor de actuele agenda. Veel leesplezier!

MAGAZINE

Voorwoord

5

Museumshop

38

Vriendschap

40

En verder

42

Colofon

42

Tentoonstelling PEREDVIZHNIKI Peredvizhniki Russisch realisme rond Repin 1870 – 1900

6

Interview met Henk van Os: ‘Dit is pas kunst!’

12

Kysia Hekster: ‘In Rusland is het nooit saai’

14

Rusland-tips

15

Russische schilders aan de Nederlandse kunst door Sjeng Scheijen

16

tijdlijn Rusland 1830-1930

20

Publieksactiviteiten rond Peredvizhniki

22

Noord-Nederland in de ban van 19de-eeuwse topkunstenaars

37

UITGELICHT Familieroute Drents Museum

28

In dank aanvaard Schenkingen hedendaagse kunst

32

TIJDELIJKE tentoonstellingen Adriana van Zoest – Post Mortem

34

Alle vogels op een stokje –

Per edv izh nik i HENK VAN OS OVER REPIN

KYSIA HEKSTER: ‘IN

EN DE WOLGASLEPERS

RUSLAND IS HET NOOIT

RUSSISCHE KUNSTENA PUBLIEKSACTIVITEITE

SAAI’

ARS AAN DE NEDERLAN

DSE KUST

Dieren in het Drents Museum

35

Arnout van Albada – À point

39

N NAJAAR/WINTER

NR. 2 SEPT 2016 / € 1,-

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 3

3

09-09-16 17:38

Het Drents Museum: heden en verleden samen Wij willen kunst en cultuur toegankelijk maken voor een breed publiek. Daarom werken we als ING al jarenlang samen met het Drents Museum.

Het Drents Museum blijft verrassen met zijn kunstcollectie en voortdurend nieuwe, memorabele tentoonstellingen.

Zo is er vanaf 25 september 2016 de grote internationale tentoonstelling Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 te zien. Een tentoonstelling met een groep Russische kunstenaars die de Russische kunstwereld aan het einde van de 19de eeuw op zijn kop zette. En in het najaar van 2017 zal er in samenwerking met Kunsthalle Emden een grote overzichtstentoonstelling The American Dream over het Amerikaans Realisme 1945 tot nu plaatsvinden.

Het Drents Museum staat bekend om dit soort opvallende tentoonstellingen. Het is na de verbouwing alleen maar mooier geworden: heden en verleden samen. Wij zijn er trots op dit prachtige museum te mogen ondersteunen.

Trotse hoofdsponsor van het Drents Museum

083016_ing_Drents Museum_adv_195x265_HR.indd 1 Museum Magazine2_2016_compleet.indd 4

30-08-16 17:38 13:18 09-09-16

16 13:18

Annabelle Birnie, foto Brenda van Leeuwen/Zin magazine

добро пожаловать* Het heten is alweer een tijdje geleden dat ikenjullie mocht heten in hetdeRussisch.

We u welkom in het Russisch dat welkom heeft alles te maken met indrukwekkende Na De Sovjet Mythe in 2012 en de tentoonstelling over Kazimir Malevich in 2014 is het nu programmering die tot en met 9 juni 2013 in het museum te zien is. 2013 is het Nederlandde beurt aan de Peredvizhniki ofwel ‘zwervers’ uit Rusland. Dwalend door de grote zalen van het Staats Museum in St.zal Petersburg mij de en omvang van Ruslandjaar enRussisch het Drents Museum het spits trof afbijten in grootsheid de programmering van de de Peredvizhniki voor het eerst. Gelukkig hebben we de belangrijke werken uit de vaste activiteiten die rond Rusland worden georganiseerd. We zijn er trots op om u een selectie opstelling én die uit de enorme depots van de Russen kunnen lenen. van socialistisch realistische werken te laten zien uit de periode 1932-1960 onder de naam De inspirerende samenwerking met de Sjeng Scheijen - wie kent hem ondertussen De Sovjet Mythe. Natuurlijk mag het werk van Kasimir Malevitsj daarin niet ontbreken. De collega’s ter plaatse (wát een kenners en niet als ‘onze’ Ruslandspecialist - belicht een imposante en dramatische hangen in deonbekend nieuwe hoofdstuk tentoonstellingsvleugel, waarvoor wát een wodkadrinkers!) heeftdoeken wederom van de Peredvizhniki. geresulteerd in een tentoonstelling om trots Een aantal van deze Russische kunstenaars architect erick van egeraat overigens een Dutch Design award heeft mogen ontvangen! op te zijn. De belangrijke kunsthistorische verbleef ooit aan de Nederlandse kusten van stroming Peredvizhniki werd aangevoerd Katwijk en Scheveningen.

De tentoonstelling De Valentin Sovjet Mythe door kunstenaars als Serovwordt en bege- Het Drents Museum is trots één van ’s werelds leid door de tentoonstelling Samen van en Alleen. grootste archeologische ontdekkingen van de Ilya Repin, wiens naam de ondertitel Naast onze hoofdtentoonstelling Peredvizhniki Leven in Rusland van 1900 tot nu. een prachtige 20ste eeuw te mogen tonen. In deze tentoonde tentoonstelling aanzien geeft: Russisch bevat dit magazine informatie over onze presentatie inRepin. samenwerking met het Inter- stelling, de nieuwe museumvleugel, zijn onRealisme rond Zijn meesterwerk tijdelijkein tentoonstellingen, activiteiten en nationaal Instituut voor Sociale geschiedenis der andere originele Bijbelse manuscripten Wolgaslepers, ook wel de Nachtwacht evenementen.

Maar ook komen betrokkenenuit met uniek materiaal, daarna rechtstreeks Qumran te zienMuseum die niet in dehet Bijbel terecht zijn van Rusland genoemd,die is boegbeeld en van het Drents aan woord, zoals naar Moskou gaat om daar van getoond te worden. gekomen objecten uit we deze toonaangevend beeldmerk de expositie. schenkersen enBijbelse vrienden.

En lichten al nedereen zetting. archeologische schatten uit de tipje vanDeze de sluier op over ons grote project Maar er is nog‘Nachtwacht meer! Het grote voordeel van de derde eeuw voor Christus totsamen de eerste eeuw De benaming van Rusland’ The American Dream in 2017, met de nieuwe museumvleugel is dat wevan u, Os, naast de na ChristusEmden. geven ons onschatbare informatie werd destijds gegeven door Henk Kunsthalle vaste presentaties fantastisch op de afdelingen archeoloover de geschiedenis en cultuur van het Jodenmuseumdirecteur, verteller en gie, Kunst van 1885-1935 enDaarom Hedendaags dom en Christendom.

2013 tot begin promotor de kunst. is er Realisme, in dit Het Drents Museum is Vanaf al zijnjuli partners ook tijdelijke op kunstpaus. deze afdelin- 2014 staanvoor ze bij ons op het programma. magazine eententoonstellingen interview met deze dankbaar het mede mogelijk maken van gen kunnen bieden. de eigenwijze Van Os spreekt hierinWaaronder zijn liefde voor Repin en onze ambities. We verheugen ons erop om en dierenportretten genieten ervan u deze tentoonstellingen de unieke Wolgaslepers openlijk uit.van de Rotterdamse We zoveel mogelijk bezoekers te verwelkomen bijte hedendaagse kunstenaar Simon Schrikker en laten en onzevan kennis deze onderwereen ofzien meerdere onze over tentoonstellingen, de meer dan levensgrote en ontroerende por- pen met u te nieuwe directeur verKysia Hekster, voormalig Ruslandactiviteiten of delen. bij onzeals vaste collectie. tretten van Herman Hoogdalem met de- heug ik me er op u te ontmoeten en met u te correspondent voor devan NOS, is de andere mentie als die maatschappelijk thema.over haar spreken over ons prachtige prominent wordt geïnterviewd Annabelle Birnie, directeur Drents Museum! ervaringen in Rusland en het Russische Daarnaast heeftBovendien u het vast al ergens gelezen culturele leven. heeft zij voor ons of gehoord: de Dode zeerollen komen naar assen! verschillende Rusland-tips.

Annabelle Birnie Directeur DReNtS MUSeUM MagazINe

5

Drents Museum Magazine

5

* Welkom (in het Russisch)

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 5

09-09-16 17:38

Foto: Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Ilya Repin, Sadko, 1876, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Peredvizhniki Russisch Realisme rond Repin 1870-1900

25 september 2016 t/m 2 april 2017 Annemiek Rens, conservator

6

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 6

09-09-16 17:38

Voor het eerst worden de Peredvizhniki als groep aan het Nederlands publiek gepresenteerd Rond 1870 zette een groep kunstenaars de Russische kunstwereld op zijn kop.

Ze noemden zich de Maatschappij voor Reizende Kunstexposities, maar kregen al snel de geuzennaam ‘Peredvizhniki’: zwervers of (rond)trekkers. Nog niet eerder werden de Peredvizhniki als groep aan het Nederlandse publiek gepresenteerd. Dankzij een samenwerking met het Staats Russisch Museum in St. Petersburg is dit nu mogelijk.

Ruim zeventig schilderijen van meer dan dertig verschillende kunstenaars zijn deze winter te zien in Assen.

Foto: Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Vrijheid en onafhankelijkheid De Peredvizhniki gaan samenwerken als reactie op het strenge regime van de Keizerlijke Kunstacademie in St. Petersburg waarin alles van hogerop wordt bepaald. Samen zijn ze op zoek naar onafhankelijkheid, naar de vrijheid om te maken wát ze willen en te exposeren wáár ze willen. Zij zijn de eerste kunstenaars die hun werk niet alleen in St. Petersburg en Moskou laten zien, maar reizende tentoonstellingen door heel Rusland organiseren. Hierdoor bereiken de Peredvizhniki een groter publiek dan hun voorgangers ooit deden. Wereldberoemde ‘zwervers’

zijn Ilya Repin, Valentin Serov, Vladimir Makovsky en Arkhip Kuindzhi.

Eenvoudige Rus verheffen tot kunst In de 19e eeuw zijn de verschillen tussen arm en rijk in Rusland enorm. De Peredvizhniki kiezen ervoor om het leven van de eenvoudige Rus te verheffen tot kunst. Zij schilderen gewone mensen op realistische wijze en schuwen onderwerpen als armoede, sociaal onrecht en honger niet. Het schilderij Wolgaslepers van Repin wordt hét icoon van de groep en doet Rusland op zijn grondvesten schudden. Deze De Peredvizhniki, 1888 Vl.n.r. staand: Alexander Litovchenko, Leonid Pozen, Pavel Brullov, Arkhip Kuindzhi, Nikolai Nevrev, Nikolai Dubovskoi; zittend op de eerste rij: Mikhail Kuznetsov, Vladimir Makovsky, Efim Volkov, Kirill Lemokh (Carl Johann Lemoch), Vasily Maximov, Apollinary Vasnetsov, Ivav Shishkin, Konstantin Savitsky; zittend op de tweede rij: Grigory Myasoedov, Ilya Repin, Alexander Beggrow, Nikolai Bodarevsky, Alexander Kiselev, Mikhail Klodt, Nikolai Jaroshenko, Illarion Pryanishnikov

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 7

7

09-09-16 17:38

Nikolay Yaroshenko, Op de schommel, 1880, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Geluksmomenten Zonder een mening te geven, wilden de Peredvizhniki de dagelijkse beslommeringen en geluksmomenten van het gewone volk in beeld brengen: liefde, dood, verdriet, familie.

Een mooi voorbeeld is het werk Op de schommel van Nikolay Yaroshenko (1846-1898) waar-

8

Valentin Serov (1865-1911), Portret van graaf Feliks Feliksovich Sumarokov-Elston (1887-1967), 1903, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Trots op eigen land Maar er is meer. De Peredvizhniki blazen de portretkunst nieuw leven in. Modellen vinden zij in alle lagen van de bevolking. Van eenvoudige arbeiders langs de Wolga tot culturele helden als schrijver Lev Tolstoy. Met het schilderen van de grandeur van het Russische landschap en de eigen geschiedenis en volksverhalen, maken zij de Rus trots op zijn eigen land.

in een geliefd Russisch volksvermaak verbeeld wordt. Yaroshenko schildert dit herkenbare tafereel van een typisch dorpsfeest met veel aandacht voor de psychologische uitwerking van de afgebeelde personen. De dappere soldaat maakt energiek zijn vriendin het hof, terwijl zij schijnbaar onverstoorbaar aan een zonnebloempitje knabbelt en schalks naar hem kijkt.

De compositie geeft de snelle beweging van de schommel goed weer. De vrolijke kleurencombinatie zorgt voor een feestelijk gevoel.

Grandeur van het Russische landschap Majestueuze bossen, besneeuwde bergen, oneindige vlaktes, woestijnen en prachtige meren. De Peredvizhniki maken landschap en natuur tot hoofonderwerp van hun schilderijen.

De grandeur van het Russische landschap schilderen zij in al zijn facetten met heldere en frisse kleuren. Ivan Shishkin (1832-1898) is niet alleen een van de grootste, maar misschien ook wel de populairste Russische landschapsschilder. De schoonheid van zijn geboorteland is zijn hele kunstenaarsloopbaan het absolute Ivan Shishkin, Naaldbos. Zonnige dag, 1895, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

en andere sociaalkritische schilderijen van de Peredvizhniki worden een wapen in de strijd voor maatschappelijke hervormingen. Soms is een simpele scène uit het dagelijks leven al genoeg om een indrukwekkend schilderij te maken.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 8

09-09-16 17:38

Valentin Serov (1865-1911), Portret van graaf Feliks Feliksovich Sumarokov-Elston (1887-1967), 1903, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

werken van hem te zien. Zijn landschappen worden het ultieme symbool van de grandeur van het Russische landschap.

Arkhip Kuindzhi, Effect van een zonsondergang, 1900-1910, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

hoofdthema. Als geen ander kent hij en houdt hij van de Russische natuur. Collega-kunstenaar Kramskoi zegt over hem: ‘Buiten, oog in oog met de natuur, is hij volledig zijn element.

Hij is er moedig en slim en aarzelt niet: buiten weet hij alles… Daar is hij in zijn eentje een hele schilderschool…’ Bij vrijwel iedere tentoonstelling van de Peredvizhniki zijn meerdere

Op zoek naar de ziel Bij de portretkunst slaan de Peredvizhniki een andere weg in. Hun benadering is realistisch.

Vernieuwend is het psychologische aspect van het portret. Het gaat niet alleen meer om de uiterlijke gelijkenis van het model.

De kunstenaar probeert ook de ziel van zijn model te doorgronden. Zie hier het portret van de beroemde portretschilder Valentin Serov (1865-1911). Serov werkt bijna twee jaar aan dit portret, maar toch lijkt het wel in één ademtocht gemaakt. Zo slaagt hij er hier in om de zestienjarige Feliks (‘het gouden jongetje’, de latere vorst Yusupov) precies te laten zien zoals hij is: verwend en grillig. Yusupov is de erfgenaam van een zeer groot fortuin. Hij gaat de geschiedenis in als het brein achter de moord op Grigori Raspoetin. Deze gebedsgenezer heeft in de ogen van velen een te grote invloed aan het hof van tsaar Nicolaas II. Yusupov is een van de samenzweerders die

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 9

9

09-09-16 17:38

Vasily Surikov, Bestorming van een sneeuwstadje, 1891, Staats Russisch Museum, St. Petersburg

Raspoetin onder valse voorwendselen naar het paleis lokt, om hem vervolgens te doden.

biJzondere groeP kunstenaars zet russische kunstwereld in 19de eeuw oP ziJn koP Vaderlandse geschiedenis Vanaf 1860 groeit de belangstelling in Rusland voor de eigen geschiedenis en de mythen en legenden van het volk. Ook de Peredvizhniki laten zich inspireren door onderwerpen uit de vaderlandse geschiedenis, mythen, legendes en volksverhalen. Dit vrolijke volksspel herinnert Vasily Surikov (1848-1916) zich uit zijn jeugd in het Siberische stadje Krasnoyarsk. tijdens een feestdag wordt van sneeuw en ijs een stadje gebouwd met muren, kanonnen en sneeuwfiguren. De spelers worden in twee groepen verdeeld: één groep verdedigt het stadje en de andere groep valt het aan.

Een ruiter moet tussen de rijen verdedigers door galopperen, de poort binnenstormen en 10

de dwarsbalk van sneeuw stukslaan. De oude inwoners geloven dat dit gebruik is ingesteld door de Kozakken ter herinnering aan de verovering van Siberië en dat het een oorlogsspel voorstelt: de verdediging van het dorp.

Publicatie Bij de tentoonstelling verschijnt de gelijknamige publicatie Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870 – 1900. In het boek kan het Nederlandse publiek voor het eerst kennismaken met een bijzondere groep kunstenaars die door hun glasharde realisme de Russische kunstwereld in de negentiende eeuw op zijn kop zette. De uitgave van WBOOKS kost €24,95 en is verkrijgbaar in onze Museumshop.

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 10

09-09-16 17:38

Ontdek de wereld van

de Peredvizhniki

kunstreis v.a.

839

Ilya Repin en de Peredvizhniki In aansluiting op de expositie in het Drents Museum kunt u nu met SRC Reizen het land van Ilya Repin en zijn kunstenaarsvrienden verkennen. Tijdens deze unieke Drents Museum-reis bewondert u in St.Petersburg de wondermooie kunst van de Peredvizhniki.

Uiteraard brengt u een uitgebreid bezoek aan het Russisch Museum, waar u vele schilderijen van de Peredvizhnikikunstenaars kunt bewonderen. Ook neemt u een bijzonder kijkje in de Academy of Arts, de keizerlijke kunstacademie, waar de Peredvizhniki hun vak leerden. Als kers op de taart gaat u naar het buitenverblijf van Ilya Repin aan de Finse Golf, het prachtig gelegen Repino. Een bezoek aan de Hermitage, de Petrus en Paulusvesting en het Alexander Nevski-klooster, waar enkele van de Peredvizhniki begraven liggen, maken uw bezoek aan het ‘Venetië van het noorden’ compleet. Kortom, reis mee naar St.Petersburg en ontdek de wereld van de Peredvizhniki!

Kunst in St.Petersburg Drents Museum-reis

6 dagen v.a. + + + + + + +

839

stadsrondrit St.Petersburg Petrus- en Paulusvesting bezoek Russisch Museum rondleiding Academy of Arts Alexander Nevski-klooster buitenverblijf Repino rondleiding Hermitage

vertrek 20 mei

Prijs per persoon, inclusief: • rechtstreekse vluchten KLM • ruimbagage • vervoer ter plaatse • overnachting in 2-persoonskamers in goed centraal toeristenklassehotel • 5x ontbijt en 1x diner • excursies • audiosysteem • lokale gids • begeleiding door de beste SRC-reisleider Exclusief: • entreegelden • Calamiteitenfonds Uitgebreide informatie vindt u op onze website.

SRC laat je méér zien SRC_DM_0816.indd 1 Museum Magazine2_2016_compleet.indd 11

SRC-reizen.nl | 050 – 3 123 123 04-08-16 10:52 09-09-16 17:38

‘Dit is pas kunst!’

Interview met prof. dr. Henk van Os over Ilya Repin Paul Klarenbeek, marketing en communicatie

Prof. dr. Henk van Os, foto Arjan Bronkhorst

In 2002 veroverde Ilya Repin de harten van het Nederlandse publiek. Aanstichter van dit alles was prof. dr. Henk van Os. De oud-directeur van het Rijksmuseum Amsterdam was destijds samensteller van de zeer succesvolle tentoonstelling Het geheim van Rusland in het Groninger Museum.

Persoonlijk zorgde Van Os ervoor dat de werken van Repin voor het eerst sinds lange tijd buiten Rusland te zien waren. Van Os gaf Repin het predikaat ‘de Rembrandt van Rusland’ en voorzag het wereldberoemde schilderij Wolgaslepers van het label ‘de Nachtwacht van Rusland’.

Het schilderij Wolgaslepers is na bijna 15 jaar nu opnieuw in Nederland te zien en vormt het boegbeeld van de tentoonstelling Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870 -1900 in het Drents Museum. Daarnaast zijn er nog acht schilderijen van Repin in Assen te bewonderen.

In een interview met het Drents Museum Magazine blikt Henk van Os terug en vertelt over zijn ervaringen met Repin en Wolgaslepers.

Henk van Os gaf Repin het predikaat ‘de Rembrandt van Rusland’

Hoe was uw eerste kennismaking met het werk van Repin?

‘In 1990 ben ik gevraagd om met mijn gezin in het depot van de Tretjakov Galerij in Moskou te kijken naar iconen. Ik weet nog heel goed dat daar de rekken werden uitgetrokken door mijn zoon Pieter. En dat ik daar opeens het schilderij Onverwacht van Ilya Repin zag. Ik zie dat schilderij en ik denk: Dit is pas kunst! Het maakte werkelijk een verpletterende indruk op me.

Voor die tijd had ik echt nog nooit van Repin gehoord. Het werk van Repin was ook nog nooit in het buitenland vertoond.’

12

Waardoor werd de tentoonstelling Het geheim van Rusland zo’n groot succes?

‘Aanvankelijk bestond het idee om in Groningen een tentoonstelling over Russisch modernisme te organiseren. Ik was daar geen voorstander van, bovendien was dat al eerder in het Stedelijk Museum gebeurd. We hadden alleen van tevoren geen enkel idee wat we konden verwachten van de overzichtstentoonstelling van Repin. Maar we kregen een overweldigende respons van het publiek. [De tentoonstelling trok destijds 250.000 bezoekers, red.].

We werden er totaal door overrompeld.

Mensen stonden in de rij en waren verpletterd door de portrettengalerij van Repin.’

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 12

09-09-16 17:38

Ilya Repin, Wolgaslepers, 1870-1873, Staats Russisch Museum St.Petersburg

In uw publicatie noemt u Wolgaslepers ‘het grote maatschappijkritische meesterwerk van de negentiende eeuw in Rusland’. Ook schrijft u: ‘De Wolgaslepers maakte Repin in één klap de belangrijkste Russische schilder van zijn tijd.’ Wat maakt het voor u de ‘Nachtwacht van Rusland’?

‘Wolgaslepers laat de onderkant van de mensheid zien. Iedereen heeft het enorm zwaar op het schilderij. Het is een ploeterende groep die Repin hier weergeeft, zonder de individuen te verwaarlozen. Maar ook is er ruimte voor iemand die zich onttrekt aan de ellende. Dat alles getuigt van een geweldige artistieke uitdaging die op een voortreffelijke wijze is uitgevoerd. Het is de ‘Nachtwacht van Rusland’ omdat het werk zulke bijzondere kwaliteiten heeft, die maken dat het de prominente rol speelt in de nationale kunst van Rusland.’

Ilya Repin is een van de belangrijkste kunstenaars van de groep Peredvizhniki. Wie is verder uw favoriet?

‘De portretschilder Valentin Serov. Wat ik altijd nog op mijn verlanglijstje had staan, maar waar het helaas niet van gekomen is: een tentoonstelling maken over het werk van Serov.

Ik betreur nog steeds dat dat niet gelukt is.’

‘Nachtwacht van Rusland’ In de zomer van 1886 ziet Ilya Repin (1844-1930) tijdens een uitstapje een groep scheepsslepers. Repin is diep onder de indruk en wil het leven van deze mensen bestuderen en vastleggen. Twee zomers lang trekt Repin op met verschillende groepen Wolgaslepers. Talloze schetsen gaan vooraf aan het uiteindelijke schilderij dat Repin maakt en waar hij drie jaar aan werkt. Wolgaslepers wordt een eerbetoon aan deze mensen.

Kunstenaars en critici zijn buitengewoon enthousiast over dit werk van Ilya Repin. In 1873 koopt de zoon van de tsaar (directeur van de kunstacademie) het schilderij.

Hij heeft het al gereserveerd in 1870, puur omdat hij de voorstudies zo goed vond. Hij leent het meteen uit voor verschillende tentoonstellingen buiten Rusland. Daar wint Repin er meerdere prijzen mee. Naast de artistieke kwaliteit, is het vooral het thema dat veel mensen aanspreekt.

Het schilderij wordt het icoon van de groep Peredvizhniki en doet Rusland op zijn grondvesten schudden. Dankzij het schilderij worden de Wolgaslepers een fenomeen in Rusland en een symbool voor de grote verschillen tussen arm en rijk in het land. In de tijd van het communisme zijn de Wolgaslepers hét grote voorbeeld van het doorzettingsvermogen van de grote massa. Reproducties van het schilderij hangen in vele overheidsgebouwen aan de wand.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 13

13

09-09-16 17:38

KYSIA HEKSTER: ‘In Rusland is het nooit saai’ Bij de opening van de tentoonstelling Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 was NOS-verslaggever Kysia Hekster de presentator van het Russisch Matinee op zaterdag 24 september. Jarenlang was Hekster correspondent van de NOS in Rusland en maakte roerige tijden mee. In 2012 verscheen haar boek De Poetin Show. Genoeg redenen dus om Kysia Hekster te interviewen.

Paul Klarenbeek, marketing en communicatie Wat is vandaag de dag je betrokkenheid bij Rusland?

‘Zelfs als ik zou willen is het zo goed als onmogelijk om Rusland aan me voorbij te laten gaan. Vorige week nog hadden we Russische vrienden op bezoek. We spraken onder andere over de gevolgen van de economische sancties en de verkiezingen voor het parlement die eraan komen. In de supermarkten is het ingewikkeld geworden vis te kopen, het parlement is niet meer dan een stempelmachine voor het goedkeuren van nog meer repressieve wetten.’

Vaak wordt er nogal romantisch gesproken over ‘de Russische ziel’. Bestaat er zoiets als de Russische ziel?

‘Er is een Russische ziel zoals er het Oranjegevoel is. De eerste wordt aangeroepen wanneer het over wodka en literatuur gaat, de tweede wanneer het over voetbal of de koning gaat.

Maar in Rusland worden mensen al eeuwenlang beperkt in hun vrijheid, of het nu onder de tsaren was of nu onder Poetin. En daar heeft zo’n zogenaamde volksziel niks mee te maken, dan gaat het over corruptie en angst voor weer een revolutie, waardoor iedereen die corruptie gewoon maar slikt.’

Wat spreekt je het meest aan in Rusland?

‘De onvoorspelbaarheid spreekt me aan. Het is een beetje een verwend argument, maar in Rusland is het nooit saai. toen ik daar werkte, was de werkelijkheid vaak merkwaardiger dan ik van tevoren met mijn Nederlandse blik kon beden14

ken. Ik noem dat een verwend argument omdat veel Russen vermoedelijk liever zouden zien dat hun leven wat voorspelbaarder zou zijn, dat ze op dokters of agenten of buschauffeurs kunnen rekenen in plaats van elke keer maar weer afwachten of ze mee willen werken of niet.’

Waarom heb je het boek De Poetin Show geschreven?

‘Het enorme contrast tussen hoe Poetin zijn land graag laat zien en de realiteit van alledag dringt zich permanent op. Iedere avond laat de staatstelevisie zich louter uit in superlatieven over Rusland terwijl je om je heen de harde werkelijkheid ziet. Die tegenstelling vind ik nog altijd fascinerend. Eigenlijk is het tijd voor een vervolg, want het boek is inmiddels al vijf jaar oud. Een van degenen die ik interviewde, oppositiepoliticus Boris Nemtsov is inmiddels vermoord, een andere oppositieleider, Aleksej Navalny, monddood gemaakt.’

Wat heb jij persoonlijk met de Russische kunst van de Peredvizhniki?

‘Natuurlijk ken ik de belangrijkste werken van de beweging. Er is volgens mij geen datsja in Rusland te vinden waar niet een replica aan de muur hangt van Shishkins Ochtend in het Dennenbos, maar het is niet de kunst waar ik van houd. Wat ik boeiend vind, is de politieke achtergrond van de beweging, die ontstond toen kunstenaars wilden schilderen wat ze zelf de moeite waard vonden, in plaats van te moeten luisteren naar de strikte regels die er golden.’

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 14

09-09-16 17:38

RUSLAND-TIPS VAN KYSIA HEKSTER leestiP russisch boek ‘toen ik Berichten uit Kolyma van Varlam Sjamalov las, voelde ik me bijna verpletterd onder de ondraaglijke ellende die hij beschrijft in een vrijwel onaangetaste, bijna emotieloze stijl. Sjamalov zat maar liefst 17 jaar in het noordoosten van Siberië gevangen in de mijnstreek Kolyma en het is onmogelijk dit boek te lezen zonder aangedaan te zijn.’

miJn russisch gerecht ‘Voor seljodka pod sjoeboi, haring in een bontjas, mag je me altijd wakker maken. Het is een salade met haring, bieten, aardappelen, wortelen, eieren en mayonaise. En wat natuurlijk bij geen enkel Russisch gerecht mag ontbreken, dille, dille en nog meer dille!’

favoriete russische Plek ‘De plek waar ik het meest van houd zijn de Schone Vijvers in Moskou, Chystie Proedi, waar we woonden. tot de 18de eeuw werd de plek juist de Vieze Vijvers genoemd, omdat slagerijen die in de buurt zaten hun slachtafval erin gooiden. Maar na een grote schoonmaakactie is het tot nu toe een prachtige vijver met zwanen waar je in de winter geweldig kan schaatsen.’

favoriete russische muziekstuk ‘Ooit maakte ik in Sint Petersburg een reportage met een toen 89-jarige vrouw die fluit speelde in het orkest dat op 9 augustus 1942 Sjostakovitsj’ zevende symfonie, de Leningrad symfonie, opvoerde. De stad was al jarenlang door de Duitsers belegerd, meer dan een miljoen mensen kwamen om bij de omsingeling. Sjostakovitsj schreef het stuk om te laten zien dat de stad desondanks leefde, hoewel dat geen onomstreden feit is. Hoe dan ook: galina Jersjova vertelde me dat nog tijdens de repetities 24 muzikanten stierven van de honger en de kou, maar dat het concert er kwam. Het is misschien niet Sjostakovitsj allerbeste muziek, maar van haar verhaal krijg ik nog altijd kippenvel.’

welke rus zou Je graag nog eens willen ontmoeten?

‘Peter de grote had ik graag eens uitgebreid gesproken maar ik vrees dat dat er niet meer van gaat komen. Dus dan wordt het toch Poetin denk ik, dat heb ik regelmatig vergeefs geprobeerd.’

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 15

15

09-09-16 17:38

Portretfoto Aleksej Bogoljoebov, door Andrej Karelin

Russische schilders aan de Nederlandse kust Een onbekend hoofdstuk uit de geschiedenis van de Peredvizhniki Aleksandr Beggrov, Scheveningen, 1887, Museum voor schone kunsten, Nizjni Tagilsk

Sjeng Scheijen, slavist Universiteit Leiden en specialist Russische kunst

De Peredvizhniki worden vaak gedefinieerd als sociaalkritische kunstenaars, met een sterke nationalistische inslag. Dat beeld klopt maar ten dele. De jonge Peredvizhniki vonden al heel snel aansluiting bij meer gearriveerde kunstenaars, die een breed scala aan genres en artistieke ideeën op hun groepstentoonstellingen lieten zien. Uit veel van dat werk blijkt dat de Russische kunst in de 19de eeuw veel internationaler georiënteerd was dan nu vaak wordt voorgesteld. Sterker, Russische kunstenaars vormden deels een ‘gewoon’ onderdeel van een pan-Europese schilderspraktijk, waarin nieuwe ideeën, modes en onderwerpen driftig werden uitgewisseld.

Aleksei Bogolboejov Kijk bijvoorbeeld naar de schilder met de tongbrekende naam Aleksej Bogoljoebov, die van 1872 tot zijn dood in 1896 deel uitmaakte van de Peredvizhniki. Deze Bogoljoebov was een uitzonderlijke figuur die een grote rol speelde in de internationalisering van de Russische kunst. Hij was veel ouder (geboren in 1824) en van veel deftiger komaf dan de bekendere Peredvizhniki, zoals Kramskoj of Repin. Hij was eerst getraind als zeeman, diende jarenlang bij de marine en stortte zich pas daarna op het 16

schilderen. Hij was bereisd en maakte deel uit van de elite van de Russische maatschappij. Zo was hij goed bevriend met tsaar Alexander III. Hij specialiseerde zich eerst in zeegezichten, maar ging later ook landschappen schilderen.

Mentor van Repin Bogoljoebov vestigde zich in Parijs, waar hij de kern vormde van een kleine Russische culturele enclave. Bogoljoebov ontfermde zich over jonge Russische schilders die met een beurs van de academie een tijd in Parijs mochten werken.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 16

09-09-16 17:38

Portretfoto Aleksej Bogoljoebov, door Andrej Karelin

de buitenlucht, op kleine formaten. Hij raakte zo verknocht aan de Hollandse kust, dat hij zelfs een stuk land kocht in de buurt van Den Haag.

Ilja Repin bijvoorbeeld, die van 1872 tot 1874 in Parijs verbleef, waar hij door Bogoljoebov werd begeleid. Dat was heel noodzakelijk want Repin sprak geen woord Frans en had geen idee hoe hij zich in een Europese omgeving moest gedragen. Bogoljoebov schilderde veel aan de Franse kust, wat toen een zeer geliefde plek was voor academische schilders. In die periode schilderde Repin twee keer het portret van zijn Parijse mentor.

Verliefd op de Nederlandse kust In de jaren tachtig van de 19de eeuw ontstond er een groeiende interesse voor schilderingen van de Nederlandse kust. Uit alle hoeken van de wereld kwamen er kunstenaars naar de Nederlandse stranden en badplaatsen om daar het strandleven, de vissersboten en de woeste wolkenluchten te schilderen. Die modieuze interesse voor de Nederlandse kusten trok ook Bogoljoebov naar Nederland. Zoals bijna alle schilders van het Europese landschap was Bogoljoebov beïnvloed door de schilders van Barbizon, waarvan hij ook werk verzamelde.

Hij was daardoor vlotter, pasteuzer, schetsmatiger gaan schilderen en werkte vaker direct in

Van Scheveningen naar Katwijk In navolging van Bogoljoebov, trokken ook allerlei andere Russische schilders naar de Nederlandse kust. Dat waren, onder anderen, zijn leerling Aleksandr Begrov en de Oekraïner Michaïl Tkatsjenko. Toen Scheveningen om verschillende redenen minder geliefd werd, trokken de schilders naar het kleinere Katwijk. Daar zat onder andere Nikolai Gritsenko bij, opnieuw een volgeling van Bogoljoebov, die een schoonzoon zou worden van Pavel Tretjakov, de grote verzamelaar en financier van de Peredvizhniki.

Zo kwamen de schilderingen van de Nederlandse kusten zelfs onder de aandacht van de man die de Peredvizhniki groot had gemaakt en gezorgd had voor hun nationale succes.

Peredvizhniki in Nederland Het overgrote deel van Bogoljoebovs schilderijen van de Nederlandse kust is verspreid geraakt. Een aantal bleef in zijn eigen collectie die hij uiteindelijk onderbracht in het museum dat hij stichtte in zijn geboortestad Saratov.

Anderen kwamen in provinciale musea of in privécollecties terecht. De Hermitage in St. Petersburg heeft een hele serie aquarellen die Bogoljoebov in Scheveningen maakte.

Maar feitelijk is het werk dat de Peredvizhniki in Nederland maakten grotendeels onbekend en er is nog nooit een wetenschappelijk artikel of boek over gepubliceerd. Het toont in ieder geval een ding: de traditie en nalatenschap van de Russische kunst, en de Peredvizhniki in het bijzonder, is breder en internationaler dan vaak wordt gedacht, en bevat nog vele schatten die op ontdekking wachten.

Ik ben veel dank verschuldigd aan mijn voormalige student Jeroen van den Boon, die onderzoek doet naar de aan­ wezigheid van Nikolai Gritsenko aan de Nederlandse kust.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 17

17

09-09-16 17:38

Museumtijdschrift, onmisbaar voor museumbezoeker en kunstliefhebber • Speciale aanbieding: 3× Museumtijdschrift voor € 15* (i.p.v. € 25) • het proefabonnement loopt automatisch af • incl. Tentoonstellingsagenda op handig zakformaat met ruim 1000 exposities

Proefabonnement? museumtijdschrift.nl/product/ drentsmuseum2016 of bel 038 – 467 34 00. *Deze aanbieding is geldig tot 1 februari 2017. Museumtijdschrift verschijnt 8 × per jaar. Een jaarabonnement kost € 67,50. Museumkaarthouders, studenten en 65+’ers ontvangen € 5 korting.

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 18

09-09-16 17:38

HN_

HISTORISCH NIEUWSBLAD. VAN ALLE TIJDEN. HISTORISCH NIEUWSBLAD. VAN ALLE TIJDEN.

3 NUMMERS VOOR € 9,95. PROBEER NU! HISTORISCHNIEUWSBLAD.NL/ACTIE HN_AD_1-1_VPRO_WO I-special_HR5.indd 1 Museum Magazine2_2016_compleet.indd 19

29-08-16 14:47 09-09-16 17:38

tiJdliJn rusland 1830-1930 1847-1851 Ivan turgenev publiceert Jagersverhalen.

Voor het eerst worden gewone personages rationele individuen.

1868-1869

1870-1873

Lev tolstoy schrijft Oorlog en Vrede.

Ilya Repin schildert Wolgaslepers.

1830-1833 Karl Bryullov schildert De Laatste Dag van PompeĂŻ, een typisch voorbeeld van werk dat aan de Keizerlijke Academie gebruikelijk was.

1870 Oprichting van de Peredvizhniki, officieel genoemd de Maatschappij voor Reizende Kunstexposities

1830

1840

1850

1860

1870

1880

1881 Moord op tsaar Alexander II

1861 tsaar Alexander II schaft lijfeigenschap af maar onvrede onder de bevolking blijft.

20

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 20

09-09-16 17:38

1830-1930

880

1877 Première Het Zwanenmeer in Moskou met muziek van tsjaikovski

1898 Opening Staats Russisch Museum in St. Petersburg.

Museum koopt veel werken van de Peredvizhniki.

1891 Repin zegt lidmaatschap Peredvizhniki op. Hij is het niet eens met de steeds strengere toelatingsregels.

1896 Première van Anton Chekhovs onorthodoxe toneelstuk De Meeuw

1923 Laatste tentoonstelling Peredvizhniki

1890

1900

1910

1894

1914

Overlijden tsaar Alexander III en aanstelling tsaar Nicolaas II

Duitsland verklaart Rusland de oorlog, start van WO I

1920

1930

1917 Februarirevolutie (einde Russische keizerrijk) en Oktoberrevolutie (lokale sovjets nemen de macht over).

1905 Bloedige Zondag. tsaristische lijfwachten gaan demonstranten te lijf en er vallen duizenden doden.

1916 Moord op gebedsgenezer grigori Rasputin (1864-1916)

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 21

21

09-09-16 17:38

Publieksactiviteiten rond Peredvizhniki NAJAAR / wINtER 2016-2017

In schoolvakanties ook op maandag open

Een bezoek aan het Drents Museum wordt nog specialer en interessanter door de vele activiteiten die we aanbieden.

De activiteiten zijn voor alle leeftijden en gratis voor museumbezoekers, tenzij anders vermeld. Kijk voor het actuele en uitgebreide activiteitenprogramma op drentsmuseum.nl

gratis lezing Peredvizhniki

rondleiding Peredvizhniki

In 1869 zette een groepje jonge kunstenaars zich af tegen de oppermachtige kunstacademie. Deze durfals wilden de vrijheid om te exposeren waar ze maar wilden en om het ware leven en de gewone Rus te laten zien. Onze museumdocent neemt je mee naar het roerige Rusland rond de vorige eeuwwisseling.

Voor wie volwassenen Wanneer elke donderdag- en zondagmiddag (zie voor uitzonderingen drentsmuseum.nl) Waar Statenzaal Tijd 13.00 - 13.30 uur

Als je met een groep komt, verzorgen wij graag een rondleiding door de tentoonstelling. Onze gidsen zoomen in op wat jĂ­j wilt weten. Samen met de gids bekijk je de mooiste en belangrijkste werken van de Peredvizhniki. tijdens de rondleiding sta je versteld van de bijzondere kwaliteit van hun werk!

Voor wie volwassenen Wanneer op aanvraag Duur 75 minuten Prijs vanaf 10 personen, â‚Ź 8,00 per persoon (exclusief museumentree)

familieroute Peredvizhniki ga met je hele familie op zwerftocht! De Peredvizhniki deden dat jaren geleden ook.

Met de Familieroute als gids komen jullie alles te weten over deze groep zwervende, opstandige Russische kunstenaars en over de kunstwerken die ze maakten.

Het boekje staat vol kijk-, speel- doe- en denkopdrachten en leidt jullie natuurlijk langs het beroemde schilderij Wolgaslepers van Ilya Repin.

Haal de Familieroute bij de informatiebalie en laat je verrassen!

22

UTE

FAMILIERO

PEREDVIZHNIKI

WIE?

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 22

09-09-16 17:38

Lezing Ontmoet de Peredvizhniki

3x25 minuten Peredvizhniki

De Russische kunstwereld werd eind 19de eeuw opgeschrikt door de Peredvizhniki, een kunstenaarsgroep die het leven van de gewone mens tot kunst verhief. De schilders exposeerden waar ze wilden en schuwden thema’s als armoede, honger en sociaal onrecht niet. Margaret Breukink geeft een lezing over de Peredvizhniki voor de Vrije Academie.

Voor wie volwassenen Wanneer zondag 6 november 2016 /

donderdag 16 februari 2017 Waar Statenzaal Tijd 11.30 - 12.30 uur Prijs € 17,50 (exclusief entree) Aanmelden verplicht via www.vrijeacademie.nl/ drentsmuseum

De tentoonstelling over de Peredvizhniki vormt de inspiratiebron voor een dynamisch programma vol muziek, dans en toneel. Drie groepen treden op verschillende locaties ‘3x25 minuten’ op. Het Asser Mannenkoor studeerde speciaal voor de gelegenheid een 19de-eeuws Russisch repertoire in. Acteur Dick van Veen speelt Tolstoy en wordt door Anna Fado op piano begeleid. Dansgroep Thriantella presenteert folkloristische dansen uit Rusland.

Voor wie jong & oud Wanneer zondag 9 oktober, 13 november en

11 december 2016 en op zondag 8

januari, 12 februari en 12 maart 2017 Waar op verschillende locaties in het

Drents Museum Tijd om 13.00, 14.00 en 15.00 uur start

steeds een nieuwe ronde met de drie voorstellingen

Kostuumshow Russische Roulette

Familiezondag De waanzinnige 19de eeuw

Het Drents Museum heeft inmiddels een traditie als het gaat om grote kostuumshows. Op tweede kerstdag pakken we uit met de kostuumshow Russische Roulette, waarin de rijkdom van het Russische hof en de relaties met andere vorstenhuizen worden uitgelicht. De organisatie van de kostuumshow is in de vertrouwde handen van Stichting Oud-Oranje.

Voor wie jong & oud Wanneer maandag 26 december 2016 (tweede kerstdag) Waar Statenzaal Tijd 13.00, 14.00 en 15.00 uur

De exploderende granaat, de bretel, prikwater, de verftube en de plastische chirurgie. Zomaar een paar van de vele duizenden uitvindingen uit de 19de eeuw, die het leven van de mens voorgoed veranderden. De strijd op het slagveld, het werk van de kunstenaar, een bezoek aan het ziekenhuis of een reis naar het buitenland: het werd allemaal anders.

Maak kennis met de waanzinnige 19de eeuw tijdens de familiezondag. Een dag waarop het hele museum bol staat van de activiteiten voor jong & oud. Kijk op de website voor het programma.

Voor wie families met kinderen van 7-14 jaar Wanneer zondag 20 november 2016 Waar op verschillende plekken in het museum Tijd 13.00 - 17.00 uur Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 23

23

09-09-16 17:38

SERIE TE GAST IN HET DRENTS MUSEUM Inge Wierda, zondag 30 oktober

David Jackson, zaterdag 4 februari

Specialist Russische kunst Inge Wierda belicht tijdens haar lezing ontstaan, activiteiten en ideeën van de Peredvizhniki.

De Peredvizhniki verlegden de aandacht naar de schoonheid van het Russische landschap en het leven van de Russische mens. Inge Wierda is gepromoveerd op de laat 19de-eeuwse Russische kunst van de kunstenaarskolonie in Abramtsevo.

Voor wie volwassenen Wanneer zondag 30 oktober 2016 Waar Statenzaal Tijd 13.00 – 14.00 uur

David Jackson is hoogleraar Russische en Scandinavische kunstgeschiedenis aan de universiteit van Leeds. Jackson bespreekt uitgebreid Wolgaslepers van Repin: van de eerste schetsen tot het definitieve doek dat in de expo te zien is.

Voor wie volwassenen Wanneer zaterdag 4 februari 2017 Waar Statenzaal Tijd 13.00 – 14.00 uur

Caucasica, zondag 5 februari Het koor Caucasica uit Groningen zingt Russische, Georgische en Armeense liederen van componisten zoals Tsjajkovski, Tanejev, Dargomyzjski en Komitas. Het koor staat sinds de oprichting in 1998 onder leiding van Yuri Makarov.

Voor wie volwassenen Wanneer zondag 5 februari 2017 Waar Statenzaal Tijd 13.00, 14.00 en 15.00 uur (30 minuten)

Jeroen van der Boon, zondag 26 maart Eind 19de eeuw komen kunstenaars uit alle hoeken van de wereld naar de Nederlandse kust om het strandleven, de vissersboten en de woeste wolkenluchten te schilderen.

Onder hen is marineofficier Nikolaj Gritsenko (1856-1900) uit Rusland. Hij heeft zich gespecialiseerd in het schilderen van zeetaferelen. Bioloog en Ruslandkenner Jeroen van der Boon vertelt over leven en werk van de virtuoze Gritsenko en over de kunstenaarskolonie in Katwijk.

Voor wie volwassenen Wanneer zondag 26 maart 2017 Waar Statenzaal Tijd 13.00 – 14.00 uur

Adriana van Zoest , zondag 22 januari Adriana van Zoest (1966) hoort bij de top van de hedendaagse realistische schilderkunst in Nederland. In de tentoonstelling Adriana van Zoest - Post Mortem zijn de dode dieren die ze heeft vastgelegd bijna onsterfelijk geworden. In Te gast in het Drents Museum vertelt Van Zoest over haar ontwikkeling als kunstenaar en haar passie voor dieren.

Voor wie volwassenen Wanneer zondag 22 januari 2017 Waar Statenzaal Tijd 13.00 - 14.00 uur 24

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 24

09-09-16 17:38

EN NOG VEEL MEER activiteiten…

Onvergetelijk Drents Museum Een ontspannen en inspirerende middag bieden aan mensen met dementie en hun mantelzorgers: dat is het doel van Onvergetelijk Drents Museum. Tijdens deze rondleiding gaan deelnemers in een ongedwongen sfeer met elkaar in gesprek over wat ze zien in het museum aan de hand van een maandelijks wisselend thema.

Voor wie mensen met dementie & hun mantelzorgers Wanneer iedere derde vrijdag van de maand Waar in de tentoonstellingen van het museum Tijd 14.30 – 16.00 uur Prijs € 8,50 per persoon, inclusief museumentree Reserveren noodzakelijk via E boekingen@drentsmuseum.nl

of T 0592 377 709 Tip Groepen zijn op andere dagen van harte wel kom. De kosten zijn € 80,00 per groep van

maximaal 10 deelnemers (incl. museum­ entree). Neem voor meer informatie contact

met ons op.

Beestenboel in het Drents Museum Wist je dat er in het museum veel dieren te vinden zijn? Met de nieuwe familieroute Beestenboel in het Drents Museum ontdek je ze allemaal. Raad welk geluid bij de pelikaan hoort, speur naar het verstopte muisje of griezel even lekker bij de giftige slangen op sterk water. Een spannende tocht door het museum met dieren in de hoofdrol. De dierenroute ligt bij de informatiebalie voor jullie klaar.

Voor wie families met kinderen 4 - 12 jaar Wanneer tijdens Oktobermaand Kindermaand en de

RABO Museumkidsweek Waar door het hele museum

Rondleiding Grenzeloos (Dag van de Drentse Geschiedenis) Het Drents Museum verzorgt tijdens de Dag van de Drentse Geschiedenis een rondleiding vol ‘grensverleggende verhalen’. We volgen onder meer belastingontvanger Johannes van Lier, die letterlijk en figuurlijk over grenzen ging.

Een verrassende rondleiding waarbij we het museum en de collectie eens van een heel andere kant bekijken.

Voor wie volwassenen Wanneer zaterdag 1 oktober 2016 Waar groepsingang Drents Museum

(entreeticket niet nodig) Tijd elk half uur vanaf 13.00 uur,

laatste rondleiding om 16.00 uur (40 minuten) Let op max. 20 personen per rondleiding (vol = vol)

De familie van Lier - Anders bekeken Het Grootste Poppenhuis van Nederland brengt je naar het Drenthe van de 18de eeuw. Uniek aan het ‘Poppenhuis’ is dat bijna alle zintuigen worden geprikkeld. Het verhaal wordt verteld door verschillende karakters, elke ruimte heeft zijn eigen geur en tijdens de rondleiding ‘Anders bekeken’ mogen alle voorwerpen worden aangeraakt!

Voor wie blinden en hun familieleden Wanneer zaterdag 12 november 2016,

11 februari en 13 mei 2017 Waar Het Grootste Poppenhuis van Nederland Tijd 14.00 - 15.45 uur Prijs € 8,50 (inclusief entree) Reserveren noodzakelijk via

E boekingen@drentsmuseum.nl of T 0592 377 709

Art Rocks in het Drents Museum Hoe klinkt muziek als je je laat inspireren door een Van Gogh? Of door de pop-art van Andy Warhol? De landelijke muziekcompetitie Art Rocks daagt muzikanten uit om een soundtrack te maken voor een iconisch kunstwerk uit collecties van Nederlandse musea. Het Drents Museum doet mee met schilderijen van o.a. Ilya Repin, Jan Sluijters, Matthijs Röling en Simon Schrikker. Op 17 december treden alle genomineerde muzikanten op in het Drents Museum.

Voor wie jong & oud Wanneer zaterdag 17 december 2016 Waar op verschillende locaties in het museum Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 25

25

09-09-16 17:39

16024-vdvalkassen-advertentie drents museum_Opmaak 1 29-08-16 11:25 Pagina 1

Je slaapt lekkerder in Hotel Assen… …Slapen Wij beschikken over diverse luxueuze hotelkamers, familiekamers en suites waarbij ruimte, luxe en comfort voorop staat.

…á la carte restaurant Onze Chef-kok heeft een menukaart voor u samengesteld met ruime keuze uit heerlijke gerechten.

…LiveCooking Buffet all-incl. €32,50 p.p.

Iedere zaterdag en zondag is ons LiveCooking restaurant geopend.

…Drents Museum Arrangement Met dit 3-daagse arrangement kunt u een bezoek aan dit prachtige museum combineren met een verblijf in ons hotel. Vanaf slechts €155,00 per persoon.

…KidsCity Ieder weekend is KidsCity geopend, hier kan je koekjes bakken, playstationen, film kijken en nog veel meer

...High Tea

© Drents Museum

Heerlijk High Tea-en met vriendinnen, familie of collega's in ons sfeervolle restaurant. Altijd een succes!

Van der Valk Hotel Assen Balkenweg 1 - 9405 CC Assen Tel: 0592 - 851515 info@assen.valk.nl - www.hotelassen.nl facebook.com/hotelassen

@hotelassen

Van der Valk Hotel Assen C O M F O R TA B E L W O N E N M E T Z O R G D I C H T B I J ?

M E S S C H E N S TA E T E . N L

B

G

NIEUWSGIERIG? K I J K O P W W W. M E S S C H E N S T A E T E . N L V O O R E E N G R AT I S I N F O R M AT I E PA K K E T.

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 26

N

IE

U

W

B

O

E

U

IN

E

R

E

E

D

W 016 2 D

09-09-16 17:39

Bertram

Behalve een broek hebben we ook een goed wasadvies voor je!

Assen, Kruisstraat 30-34 - Haren, Brinkhorst 4-8 www.bertrammode.nl - www.facebook.com/Bertrammode

Bertram ADV.indd Museum Magazine2_2016_compleet.indd 1 27

24-08-16 17:39 09-09-16 13:26

FAMILIEROutE:

samen plezier hebben ‘Enorm creatief en leuk vonden wij het Maya-doeboekje! […]

Een heel dik compliment aan Jolanda Schachtschabel [ontwerper boekje, red.], een voorbeeld voor andere musea en exposities!’ Dit citaat is terug te vinden in het gastenboek bij de tentoonstelling Maya’s - Heersers van het Regenwoud en gaat over de Familieroute: een opmerkelijk terugkerend fenomeen bij de grote tentoonstellingen van het Drents Museum.

Achterliggende gedachte van het boekje is dat je samen met je vader en moeder iets onderneemt, of met opa en oma, broer of zus. Opdrachten dus die de interactie tussen de familieleden stimuleren.

En al dwalend met het boekje kom je met elkaar in gesprek.’

Aantrekkelijke mix van verschillende opdrachten Karen beschrijft de aanpak van de Familieroute: ‘Vanuit de inhoud – de verschillende thema’s en de lijst van objecten van de tentoonstelling - gaan we op zoek naar opdrachten. De route moet

We maken een kringetje…

Om een paar boksers en een kikker staat een kring van mensen. Deze beeldjes van mensen en dieren zijn in 2006 in een kring gevonden.

Ze werden ontdekt in de grafkamer van El Peru Waka.

Vlak naast de koning zit een dier, met recht s daarvan de koning en konin gin die de oude koning zullen gaan opvolgen.

Het dier is de beschermer van de koning.

De Maya’s gelov en dat iedereen een onzichtbare beschermer bij zich heeft in de vorm van een dier.

Zo’n dierengee st noemen ze een ‘way’.

Kikkers kunn en volgens de Maya’s iets heel speciaals.

Wil je het weten ? Kijk dan bij het weetje op pagina elf.

Interactie tussen familieleden Vanaf 2014 ontwikkelt het team Educatie van het museum het Familierouteboekje. Een speciaal boekje waar medewerker educatie Karen Mertens nauw bij betrokken is. Karen: ‘Samen plezier hebben, samen ontdekken en er ook nog iets van opsteken. Dat staat centraal bij de familieroute.

28

Kies iemand uit met wie je de tentoon Welk dier zou een stelling bekijkt. goede beschermer voor hem of haar zijn en waarom?

23

Daar zit muziek in Maya’s hebben verschillende ceremonies en rituelen.

Dat kunnen jullie onder andere zien op de vazen en borden in deze vitrine.

Bij de ceremonies en rituelen worden vaak muziekinstrumenten gebruikt. Dit beeld is een instrument met een instrument!

Je kunt elkaar ook laten raden welk instrument je in gedachten hebt door een melodietje te fluite n of te neuriën dat bij het instrument past.

Wat houdt dit fluitje in zijn handen?

Welk instrument uit de vitrine vind je het mooist en waarom?

22

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 28

09-09-16 17:39

een aantrekkelijke mix zijn van speel-, kijk-, denk-, luister-, lees- en doe–opdrachten. Het geheel van die opdrachten geeft je een compleet beeld van de expositie. Opdrachten met veel afbeeldingen en weinig tekst. De opdrachten

verwijzen naar wat je in de tentoonstellingszaal ziet. Ook zit er altijd een opdracht in om thuis te doen of om verder uit te werken. Dat maakt het familierouteboekje tot een echt bewaarboekje. En natuurlijk kijken we af en toe met een

knipoog en proberen we onderwerpen op grappige wijze te verbeelden. Zo is voor het Malevichboekje en de Maya’s samenwerking gezocht met illustrator Sieger Zuidersma.

Dat geeft de familieroute een laagdrempelig karakter.’

OPDRACHtEN EN wEEtJES

UTE

FAMILIERO

PEREDVIZHNIKI

WIE?

Bij onze grote najaarstentoonstelling Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 is er vanzelfsprekend ook weer een Familieroute. Met allerlei opdrachten en weetjes rond deze beroemde groep van 19de-eeuwse Russische kunstenaars. Haal de Familieroute bij de Infobalie in de publiekshal. Hier alvast een paar opdrachten die in het boekje te vinden zijn.

Kabouter Plop, K3 of de Peredvizhniki?

Dit is Vladimir Stasov. Hij was journalist, kunstcriticus en groot fan van de Peredvizhniki, maar ook van theatermakers en componisten die vernieuwende dingen maakten. Stasov zorgde ervoor dat artiesten bekend en beroemd werden.

Eigenlijk was hij een beetje de Russische Gert Verhulst. Gert is de manager van K3, Mega Mindy, Kabouter Plop, Amika en vele anderen. Vladimir Stasov promootte onder andere Ilya Repin en de componist Modest Moessorgsky.

Stel je voor: je leefde 120 jaar geleden en je werd gevraagd manager te worden van één van de Peredvizhniki. welke schilder zou je beroemd maken en waarom?

Russische sprookjes ‘Sadko’ is de naam van een bijzonder schilderij. Op dat schilderij staan allemaal dingen die in het echt niet kunnen en toch is het gemaakt door een Peredvizhnik.

Dat lijkt heel raar, maar dat is het niet. Peredvizhniki wilden alle Russen trots laten zijn op hun land. Om trots te zijn, moest iedereen de verhalen uit de Russische geschiedenis kennen en… de Russische sprookjes. ‘Sadko’ is zo’n sprookje. Het gaat over een jongen die heel goed gusli kan spelen.

Haal het sprookje maar op bij de Infobalie. Eén van jullie wil het vast voorlezen.

Zoek een lekker plekje, kijk naar het schilderij en luister…

DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 29

29

09-09-16 17:39

Wij maken bijzondere objecten bereikbaar voor iedereen

Koop en verkoop uw bijzondere objecten via de online veilingen van Catawiki

www.catawiki.nl/verkocht Gespecialiseerde veilingmeesters

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 30

Groot online aanbod

12 miljoen bezoekers per maand

09-09-16 17:39

Foto: Miranda Drenth

SPECIALISTEN IN ONTSLAGRECHT

Noordersingel 7, 9401 JV Assen

T +31(0)592 20 00 03

www.lmadvocaten.nl

F +31(0)592 20 00 04

postbus 900 9400 ax assen www.unp.nl

U wilt advies vanuit betrokkenheid Krijgt u dat van uw accountant?

AccountAnts Adviseurs

DuiDelijk betrouwbaar no-nonsense UNP adv 185x125.indd 1 Museum Magazine2_2016_compleet.indd 31

UNP daagt u uit om verder te kijken dan uw eigen accountant. Om kennis te maken met de UNP-aanpak en te ervaren hoe het ook kan.

Dat kunnen we u niet vertellen, dat moet u voelen.

Neem vrijblijvend contact met ons op.

(0592) 37 97 37 13-01-16 15:22 09-09-16 17:39

In dank aanvaard Schenkingen hedendaagse kunst Paul Klarenbeek, marketing en communicatie

Siemen Dijkstra, De Hunze, 2016, kleurenhoutsnede

Veel particuliere verzamelaars doen vanuit hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid schenkingen aan culturele instellingen. In dit artikel lichten we drie schenkingen toe die het Drents Museum in dank heeft aanvaard. Schenkingen met een eigen verhaal en verschillend van karakter. Maar steeds gaat het om verzamelingen die voortkomen uit een passie. En om werken die fantastisch aansluiten en passen bij het verzamelbeleid van het Drents Museum.

32

Houtsnedes van Siemen Dijkstra Nog dit jaar is een schenking bezegeld aan het Drents Museum van circa 200 kleurenhoutsneden, tekeningen, aquarellen en gouaches van de kunstenaar Siemen Dijkstra. Het gaat om een schenking van een particuliere verzamelaar uit Noord-Nederland.

De verzamelaar legt uit: ‘De eerste houtsnede van Siemen Dijkstra heb ik in 2002 gekocht bij galerie Mebius in Noordhorn. Mijn vrouw en Ik zijn vooral gefascineerd geraakt door de techniek die Siemen tot in de kleinste details beheerst. Ongelooflijk om zulke mooie prenten uit een plaat berkentriplex te kunnen snijden.

De natuur: water, luchten, landschappen, het leeft op zijn prenten en kijk eens naar zijn boshoutsneden met die oneindig vele tinten groen!

Voor zijn solotentoonstelling in het Drents Museum in 2006 vroeg adjunct-directeur Harry Tupan om een aantal bruiklenen. Later hebben we met Tupan contact opgenomen om het plan van de schenking uiteen te zetten.

Waarom een schenking aan het Drents

Museum? Voor ons is het belangrijk dat de verzameling van Siemen Dijkstra straks als wij er niet meer zijn een goede plek krijgt. Juist omdat veel werk van Dijkstra over het Drentse landschap gaat vonden wij dat het van Drenthe is en daar moet blijven. Het Drents Museum is dan natuurlijk een prachtige plek! Het sluit ook perfect aan bij de mooie collectie hedendaagse figuratieve kunst van het museum. Wij hopen dat zoveel mogelijk mensen kunnen genieten van het werk van Siemen Dijkstra in het museum en wellicht dat hij nog een keer een solotentoonstelling krijgt.’

Collectie Berghuis Assenaar Wim Berghuis (1930-2014) keerde na zijn carrière terug naar zijn geboorteplaats, begon een privé-galerie en legde zich toe op het verzamelen van kunst. Regelmatig liep hij binnen bij het Drents Museum om inspiratie op te doen. In de jaren tachtig gaf hij opdracht aan Duitse en Nederlandse kunstenaars om plekken in Assen vast te leggen. Die opdracht

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 32

09-09-16 17:39

Guus Hellegers, The longest road, 1993, bronzen penning

Douwe Elias, Discotheek Diana, 1998, olieverf op doek

groeide uit tot een imposante verzameling met o.a. werk van bekende kunstenaars als Douwe Elias, Pieter Pander en gerrie Wachtmeester.

De wens van Berghuis was om zijn collectie in het Drents Museum onder te bregen. Dit jaar is de overdracht van ruim 80 werken tot stand gekomen.

Harry tupan is verguld met de schenking: ‘Wij zijn heel blij dat de collectie Berghuis is ondergebracht bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en dat wij de werken nu in permanente bruikleen krijgen. Het is een fantastische verzameling die een uniek tijdsbeeld geeft van Assen met verschillende onderwerpen. De tijd zal leren hoe waardevol de collectie is vanuit historisch en topografisch oogpunt. In 2017 gaan wij de hoogtepunten uit de collectie Berghuis presenteren aan het publiek.’

het Drents Museum in 2014 een mooie collectie beelden en penningen van beeldhouwer en medailleur guus Hellegers. Het werk van Hellegers, die zowel in brons en steen werkt, kenmerkt zich door haar platheid, waardoor driedimensionale werken bijna tweedimensionaal lijken.

De schenking past perfect in de collectie Nederlandse figuratieve kunst en is een waardevolle aanvulling op het werk van Hellegers dat het museum reeds bezit.

Van Baarle, die op allerlei terreinen kunst verzamelt, vertelt gepassioneerd: ‘Het is voor mij belangrijk dat mijn verschillende collecties op goede plekken terechtkomen. Ik wil geen gedoe met veilingen of mijn kinderen er verder mee belasten. Andere mensen moeten er volop van kunnen meegenieten. Musea zijn daarom de ideale plekken: zij maken gebruik van fiscale voordelen en zijn er bij uitstek voor de liefhebbers. Ooit ben ik via zijn broer in contact gekomen met guus Hellegers en ben zijn werk gaan verzamelen. Heel eerlijk heb ik aan guus gevraagd: Waar wil je dat jouw beelden later ondergebracht worden? Zonder dralen antwoordde guus toen: het Drents Museum. ik ben heel blij dat we de schenking aan het Drents Museum hebben kunnen realiseren.’

Beelden en penningen Guus Hellegers Van collectioneur Hans van Baarle ontving

Schenken of een financiële gift?

Verzamelen komt voort uit een passie. wat doet u als uw verzameling steeds groter wordt? En waar brengt u de verzameling later onder? Het Drents Museum is de uitgelezen partner voor particuliere verzamelaars op het gebied van archeologie, kunst rond 1900 en hedendaags figuratieve kunst. Ook kunt u op een andere manier investeren in het museum. Door bijvoorbeeld een geldbedrag te schenken, in één keer of verspreid over meerdere jaren.

Het Drents Museum heeft de ANBI status waardoor de financiële gift aftrekbaar is, vooral het schenken in minimaal vijf jaarlijkse termijnen is fiscaal extra voordelig.

Meer weten of een afspraak maken?

Dan kunt u contact opnemen met Marion Boersma, afdeling Development via 0592 – 377 718 of via m.boersma@drentsmuseum.nl DRENtS MuSEuM MAgAZINE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 33

33

09-09-16 17:39

George Henri Lantman, Kraaghagedis, 1912 (schenking A. Vermeer)

Adriana van Zoest Post Mortem t/m 19 maart 2017 Adriana van Zoest, Eendagskuiken, 2013

Harry Tupan, adjunct-directeur

Jarenlang schilderde Adriana van Zoest (1966) realistische stillevens in een eigentijdse context. Als een van de schilders uit de stal van de Amsterdamse galerie Lieve Hemel genoot zij bekendheid vanwege haar perfecte technische kunnen. Enkele jaren geleden gooide zij haar thematiek radicaal om, verliet de galerie en ging onder meer dode dieren schilderen.

Dode dieren door de eeuwen heen Het schilderen van gestorven dieren is al van vervlogen tijden. In de 16de en 17de eeuw zijn schilderijen van jachttaferelen, maar ook marktscènes met dode en geslachte dieren erg populair. Ook hedendaagse figuratieve schilders als Matthijs Röling, Henk Hel­ mantel en Rein Pol omarmen dit thema.

Ontwikkeling Adriana van Zoest houdt zich sinds een paar jaar ook bezig 34

met dit thema. Haar vroege werk bestaat voornamelijk uit virtuoze stillevens, met perfectie als hoofddoel. Stuk voor stuk zeer goede werken, maar allen met een (opzettelijk!) klinisch karakter. Nu schildert zij dieren, levende en dode.

Wederom maakt zij gebruik van haar enorme technische potentieel.

Tweede leven Haar werken zijn realistische weergaven van voorstellingen die we liever niet zien. Zelf zegt Van Zoest daarover: ‘De

dode dieren schilder ik om het beestje een nieuw leven te geven. Een tweede kans zal ik maar zeggen. Ondanks dat ik ze dood schilder, kan ik ze zo laten leven voor de eeuwigheid in al hun kwetsbaarheid.’ Daar waar de dood veelal afschrikkend is, weet Van Zoest tederheid in haar werken te leggen.

Een kuikentje, een roodborstje en een egeltje; diep verzonken in een eeuwigdurende slaap.

De tentoonstelling Post Mortem is te zien op de afdeling Hedendaags Realisme.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 34

09-09-16 17:39

Henri Verstijnen, Harpij, 1920-1925

George Henri Lantman, Kraaghagedis, 1912 (schenking A. Vermeer)

Alle vogels op een stokje

Dieren in het Drents Museum Willemijn Lindenhovius, conservator

Van 4 oktober 2016 tot en met 5 maart 2017 presenteert het Drents Museum een gevarieerde selectie dierenkunst uit zijn collectie. De tentoonstelling Alle vogels op een stokje - Dieren in het Drents Museum, te zien op de afdeling Kunst 1885-1935 toont circa honderd werken van kunstenaars als George Henri Lantman, Theo Colenbrander en Chris Lebeau.

Dieren als inspiratiebron Van de runderen in de grotten van Lascaux en de draken op Chinees porselein tot de Balloon Dog van Jeff Koons en de Library of the Birds van Mark Dion: dieren hebben kunstenaars van over de hele wereld altijd geïnspireerd. Vanwege hun functie als model, om hun symboliek en wegens hun bijzondere anatomie, vormen en kleuren. Dieren zijn hoofdonderwerp van veel 17de-eeuwse schilderijen en jachtstillevens. In de 19de eeuw ontdekt een nieuwe generatie Franse beeldhouwers

dieren als onderwerp van grote sculpturen. Zij worden ‘animaliers’ genoemd.

Artis In Nederland is de Amsterdamse dierentuin Artis vanaf 1838 een grote inspiratiebron voor kunstenaars. Voor het eerst kunnen exotische diersoorten, sommige uit de koloniën, van dichtbij worden bestudeerd. Enkele kunstenaars krijgen er zelfs hun eigen opslagruimte of atelier.

Nieuwe vormentaal Niet alleen beeldend kunste-

naars maar ook vormgevers kijken naar dieren. Vanaf 1880 ontstaat een nieuwe vormentaal waarin planten en dieren worden toegepast als versiering. In strakke, repeterende patronen op damast, natuurgetrouw op aardewerk of in hout gesneden als onderdeel van een meubel. De selectie die centraal staat in de tentoonstelling bestaat dan ook niet alleen uit schilderijen en tekeningen, maar laat ook meubels, aardewerk en sculpturen zien waarin dieren de hoofdrol spelen.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 35

35

09-09-16 17:39

Lourens Alma Tadema, Gunstig uitkijkpunt (detail), 1895, Collectie van Ann en Gordon Getty

19.11.2016 – 30.4.2017 AFBEELDING: AUGUSTE RODIN, EVA, 1883, MARMER, ART GALLERY OF ONTARIO, TORONTO, GIFT VAN DHR. EN MEVR. FRANK P. WOOD IN 1928 - DESIGN: RUDO MENGE

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 36

09-09-16 17:39

Noord-Nederland in de ban van 19de-eeuwse topkunstenaars Anne-Sophie Scholtens, marketing en communicatie

Auguste Rodin in Groningen Tot slot opent het Groninger Museum op 19 november de grootste Rodin-tentoonstelling ooit in Nederland. Bezoekers kunnen ruim 120 beelden en 20 werken op papier bewonderen

van de grootste beeldhouwer van de moderne tijd. In zijn schepping van het menselijk lichaam benaderde Auguste Rodin de perfectie. Tegelijkertijd wist hij als geen ander expressie en dynamiek in zijn beelden te creëren.

In de tentoonstelling zijn toptukken als De Denker en Balzac te zien. Kortom, het belooft een spectaculaire culturele herfst te worden in het Noorden!

Lourens Alma Tadema, Gunstig uitkijkpunt (detail), 1895, Collectie van Ann en Gordon Getty

Sir Lourens Alma Tadema in Leeuwarden In Engeland liet de Friese Lourens Alma Tadema zich ondertussen inspireren door de klassieke oudheid. Zijn dromerige voorstellingen van vervlogen tijden staan in schril contrast met de sociaalkritische schilderijen van de Peredvizhniki, maar zijn zeker niet minder indrukwekkend. Niet voor niets veroverde de schilder er een internationaal publiek mee. Liefhebbers van idyllische scènes met romantische vrouwen kunnen vanaf 1 oktober wegdromen in het Fries Museum in Leeuwarden.

Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 25 september 2016 t/m 2 april 2017 www.drentsmuseum.nl Alma-Tadema – Klassieke Verleiding 1 oktober 2016 t/m 7 februari 2017 www.friesmuseum.nl Rodin – Genius at Work 19 november 2016 t/m 30 april 2017 www.groningermuseum.nl

Staatsopera van Tatarstan, Het Zwanenmeer

Lourens Alma Tadema, Gunstig uitkijkpunt (detail), 1895, Collectie van Ann en Gordon Getty

Wie dit najaar wil genieten van prachtige kunst rond 1900 is in de noordelijke provincies aan het juiste adres. Het Drents Museum in Assen trapt het culturele seizoen af met de realistische werken van de Russische Peredvizhniki. Vanaf 25 september zijn meer dan zeventig schilderijen te zien van de eigenzinnige kunstenaarsgroep. Ilya Repin en de andere ‘zwervers’ keerden de geïdealiseerde schilderkunst van de Keizerlijke Academie de rug toe en deinsden er niet voor terug de harde realiteit van het dagelijks leven af te beelden.

Ruslandprogramma in De Nieuwe Kolk In het kader van de tentoonstelling Peredvizhniki biedt theater De Nieuwe Kolk komend seizoen een Russisch programma aan. Zo is op 7 oktober de opera Nabucco te zien, een productie van de Staatsopera van Tatarstan. Nabucco was de eerste succesvolle opera van de toen 28-jarige Verdi. Het dramatische verhaal over vrijheid en liefde zou altijd een van zijn populairste werken blijven. Op 19 december danst het Ballet van de Staatsopera van Tatarstan Het Zwanenmeer, dat wereldwijd als het betoverende hoogtepunt van het klassiekromantisch ballet wordt gezien. Voor kaarten en meer informatie, zie: www.dnk.nl

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 37

37

09-09-16 17:39

Arnout van Albada, Frambozenpudding, 2013

Op zoek naar een origineel cadeau of een aandenken aan het Drents Museum? In onze Museumshop - volgens velen ‘de mooiste museumwinkel van Nederland’ – slaag je altijd.

Ons assortiment vernieuwt zich voortdurend en onze medewerkers staan klaar om je te adviseren en te assisteren.

Uitgebreid assortiment Van betaalbare kunstboeken tot exclusieve designartikelen; laat je verrassen door ons uitgebreide assortiment.

Jongere bezoekers kunnen hun hart ophalen bij hun eigen ‘eiland’, met geweldige kinderboeken, educatieve spellen, puzzels en nog veel meer leuks. En wat te denken van ons kinderboek Mysteries in het veen over ons wereldberoemde veenlijk het Meisje van Yde. Peredvizhniki Nagenieten van de tentoonstelling Peredvizhniki met een mooie souvenir?

De Museumshop biedt prachtige boeken over de kunstenaarsgroep en over Repin in het bijzonder.

Natuurlijk ontbreken ook Russische klassiekers als Misdaad en Straf van Fjodor Dostojevski niet, waar ook 38

een grafische versie van beschikbaar is. Kinderen kunnen wegdromen met een Russisch sprookjesboek.

Ook kun je terecht voor cd’s van bekende componisten, die veelvuldig door de Peredvizhniki geportretteerd werden. Natuurlijk zijn er schitterende ansichtkaarten te koop en vindt u echte Russische matroesjka’s.

Eigen publicatie Haal de Wolgaslepers in huis! Alle werken van de tentoonstelling kun je nog eens rustig bekijken in de rijk geïllustreerde tentoonstellingscatalogus.

De publicatie Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900 wordt uitgegeven door WBOOKS en kost € 24,95. Ook vind je in onze Museumshop een groot aantal eerdere publicaties van het Drents Museum.

Heb je vragen over ons assortiment of wil je een boek bestellen, mail dan naar winkel@drentsmuseum.nl Met een aankoop in de Museumshop steun je toekomstige projecten van het Drents Museum.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 38

09-09-16 17:39

Arnout van Albada À point 14 februari t/m 25 juni 2017

Arnout van Albada, Jamon Iberico Pedroches, 2016

Arnout van Albada, Frambozenpudding, 2013

Harry Tupan, adjunct-directeur

De stad-Groninger schilder Arnout van Albada (1968) geldt als een van de beste stillevenschilders van Nederland. Zijn opleiding kreeg hij aan Academie Minerva in Groningen: in het laatste kwart van de vorige eeuw dé kunstopleiding voor kunstenaars die zich specialiseerden in de figuratieve kunst, gebaseerd op de waarneembare werkelijkheid. In de tentoonstelling À point ligt de nadruk op zijn sterk gestileerde stillevens met etenswaren als onderwerp.

Etenswaren en verpakkingen Door zijn geweldige techniek is Van Albada in staat een ogenschijnlijk eenvoudig onderwerp naar een ander plan te tillen. Van Albada zegt daar zelf over: ‘De keus van mijn onderwerpen wordt helemaal bepaald door wat ik zelf mooi, lekker of aantrekkelijk vind.

Etenswaren die mooi zijn verpakt of een mooie verpakking alleen. Ik kijk naar subtiele contrasten in materialen, kleuren of vormen. Uiteinde-

lijk probeer ik het ongrijpbare van zo’n voorwerp te vangen, geïsoleerd van zijn context, in een tijdloos en magisch beeld.’

Publicatie Hedendaagse figuratieve kunst is een van de speerpunten van het Drents Museum.

De presentatie van Van Albada sluit hier naadloos bij aan.

Bij de tentoonstelling verschijnt in samenwerking met WBOOKS in Zwolle een publi-

catie. Het boek maakt deel uit van de serie monografieën van het Drents Museum over hedendaagse kunstenaars.

De tentoonstelling À Point van Arnout van Albada is te zien op de afdeling Hedendaags Realisme.

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 39

39

09-09-16 17:39

Vriend schap

De vriendenvereniging van het Drents Museum is met ruim 2.000 Vrienden een van de grootste van Nederland. En er komen nog steeds meer vrienden bij. In deze rubriek laten wij onze ambassadeurs aan het woord. Margje Sijperda-Rupert verhuisde in 2013 met haar man van Groningen naar Assen. Vanwege de interesse in kunst en cultuur en om de stad beter te leren kennen, besloten zij Vriend van het Drents Museum te worden.

‘Het Drents Museum heeft ons de afgelopen jaren vaak verrast met zijn bijzondere tentoonstellingen. Ik heb er bewondering voor dat het museum zulke unieke internationale tentoonstellingen naar Drenthe weet te halen. Wat mij vooral aanspreekt, is dat het niet enkel om de kunst gaat, maar dat het achtergrondverhaal ook verteld wordt. Daardoor spreken kunst en cultuur meer tot de verbeelding. Zo is de tentoonstelling De Dode Zeerollen mij erg bijgebleven. De rollen bieden inzicht in de ontwikkeling van de heilige geschriften. Vanwege het historische besef en mijn persoonlijke interesse in het Byzantijns en canoniek recht is deze tentoonstelling mijn favoriet.

Verder vind ik het mooi dat het museum het Drentse erfgoed een warm hart toedraagt en dat er veel aandacht is voor lokale initiatieven, kunstenaars en geschiedenis. Hiermee beantwoordt het museum aan een sterk gevoel van trots voor Drenthe. Dat is een van de redenen dat ik van deze provincie ben gaan houden en mij er thuis voel.

40

Drents Museum Magazine

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 40

Sinds april ben ik ook bestuurslid van de Stichting Vrienden. Mijn ouders zijn lid van een kunstenaarsvereniging waardoor ik mij in mijn jeugd veelvuldig tussen kunstenaars heb bewogen. Daardoor heb ik een brede culturele belangstelling ontwikkeld. Met mijn lidmaatschap hoop ik dan ook een actieve bijdrage te leveren aan het Drents Museum en het voortbestaan daarvan. Daarnaast zou ik draagvlak willen creëren bij een jonger publiek. Ik denk namelijk dat het Drents Museum ook voor Groningse studenten interessant kan zijn.

Waar ik ontzettend naar uitkijk is de tentoonstelling Peredvizhniki en de spectaculaire opening daarvan! Verder zou ik in de toekomst nog wel eens een tentoonstelling willen zien gewijd aan Byzantijnse kunst met haar schitterende iconen en mozaïeken. Wat mij betreft past dit uitstekend in de lijn die het museum heeft uitgezet waarbij het niet alleen gaat om het werk an sich maar ook het verhaal achter de kunst.’

Ook vriend worden? Meer info: Marion Boersma (Development) T 0592 - 377 718 m.boersma drentsmuseum.nl

09-09-16 17:39

Verwacht: The American Dream in het Drents Museum Van 19 november 2017 tot en met 27 mei 2018 presenteren het Drents Museum en de Kunsthalle Emden (Duitsland) de tentoonstelling The American Dream. In dit internationale tweeluik wordt Amerikaans realisme getoond uit de periode 1945 tot heden, met onder meer werk van topkunstenaars als Edward Hopper, Roy Lichtenstein en Andy Warhol.

Waar de Kunsthalle Emden zich concentreert op kunst vanaf 1965, zijn in Assen werken van 1945 tot 1965 te zien.

In de naoorlogse periode ontwikkelde zich in Amerika een nieuwe vorm van realisme.

Kunstenaars toonden daarin een koele, realistische blik op het dagelijks leven, ‘the American way of life’.

Het is de eerste keer dat zo’n groot overzicht van Amerikaans realisme in Europa te zien is. Met The American Dream zet het Drents Museum de lijn van internationale tentoonstellingen op het gebied van hedendaags realisme voort. Ditmaal richt het Drents Museum zijn pijlen op westerse kunst.

Voor het project is een samenwerking aangegaan met verschillende Amerikaanse musea en particuliere collecties die toonaangevende verzamelingen op het gebied van Amerikaans realisme hebben.

TEL 0592 - 341 341

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 41

09-09-16 17:39

Rondleidingen/arrangementen TIP: Combineer het museumbezoek met een rondleiding en/of arrangement. Bij ons kun je een programma op maat boeken.

Meer informatie: T 0592 – 377 709 E boekingen@drentsmuseum.nl Grandcafé Krul Een lekkere cappuccino of espresso?

Of genieten van een heerlijke lunch?

Dat kan allemaal in ons sfeervolle Grandcafé Krul. Tijdens de tentoonstelling Peredvizhniki heeft Krul een speciale menukaart met gerechten uit de Russische keuken. Krul is geopend tijdens de openingsuren van het Drents Museum.

Kindermuseum in nieuw jasje Aan de hand van de nieuwste ontwikkelingen wordt het Kindermuseum Boordevol Energie in de komende periode in een nieuw jasje gestoken

en verbeterd. Dat betekent dat het Kindermuseum gesloten is tot 13 april 2017. Op Goede Vriijdag 14 april gaat het Kindermuseum weer open.

Zalenverhuur Voor vergaderingen, recepties of andere speciale bijeenkomsten beschikt het Drents Museum over verschillende zalen.

Meer informatie: T 0592 – 377 709 E boekingen@drentsmuseum.nl Onderwijs Bezoek ons museum met de schoolklas. Naast de programma’s bij de tijdelijke tentoonstellingen, hebben we ook altijd verrassende onderwijsprogramma’s voor het primair, voortgezet en speciaal onderwijsonderwijs.

Meer informatie: T 0592 – 377 709 E boekingen@drentsmuseum.nl

Vormgeving Open Communicatie, Groningen Grafische verzorging en drukwerk Drukkerij Van Gorcum Oplage 15.000 exemplaren

COLOFON Het Drents Museum Magazine is het tijdschrift van het Drents Museum en verschijnt bij aanvang van nieuwe grote tentoonstellingen.

Bent u geïnteresseerd in adverteren in dit Drents Museum Magazine, neemt u dan contact op met Henk Krans: T 0592 271 718 / 06 513 852 70 E henk@henkkrans.nl

Jaargang 34, nummer 2 September 2016

Wilt u de (gratis) digitale nieuwsbrief ontvangen?

Ga naar drentsmuseum.nl Samenstelling en eindredactie Brink 1, Assen Yvet de Boer en Paul Klarenbeek Postbus 134, 9400 AC Assen T 0592 – 377 773 Met bijdragen van E info@drentsmuseum.nl Delicious Delicious Flickr I www.drentsmuseum.nl Flickr Twitter Twitter Retweet Retweet Annabelle Birnie, Yvet de Boer, Marion Boersma, Ruurd de Jager, Paul Klarenbeek, Willemijn Open Lindenhovius, Annemiek Rens, Dinsdag t/m zondag van 11.00 - 17.00 uur.

Anne-Sophie Scholtens, ExtraMySpace geopend op de maandagen: FacebookSjeng Facebook MySpace StumbleUpon StumbleUpon Digg Digg Scheijen, Harry Tupan, Jan van 17 en 24 oktober, 26 december 2016, Zijverden.

2 januari, 20 en 27 februari 2017.

Foto’s Gesloten Slash Dot MixxDelicious Skype Skype Flickr Technorati Drents Museum: Sake ElzingaSlash Dot Mixx Nieuwjaarsdag en eerste kerstdag (pag. 28, 38, 42), Tanja Annen (pag. 23)

Delicious

Reddit Flickr Reddit

Delicious Flickr FriendFeed TwitterFriendFeed Twitter Facebook YouTube YouTube Retweet MySpace LinkedIn

Technorati Twitter

Retweet

Retweet LinkedIn StumbleUpon

Digg

Facebook Facebook Newsvine Newsvine SlideShare MySpace MySpace SlideShare StumbleUpon StumbleUpon Slash Dot Google Digg Google Mixx Google Talk Google Talk Digg Skype Museum Magazine2_2016_compleet.indd 42

Technorati 09-09-16 17:40

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 43

09-09-16 17:40

WIN MEER, BELEEF MEER

De BankGiro Loterij is de cultuurloterij van Nederland. Deelnemers maken elke maand kans op vele geldprijzen en exclusieve belevenissen bij onze partners. Het Drents Museum is één van de 60 culturele partners. Met de jaarlijkse bijdrage van € 300.000,- wil het museum onder andere het publiek de gelegenheid geven om op een verrassende wijze de geschiedenis te beleven. Zoals in het Grootste Poppenhuis van Nederland. Speel mee voor het Drents Museum en maak kans op bijzondere belevenissen bij onze partners.

Ga naar www.bankgiroloterij.nl/drentsmuseum

© Corbis/HH, R.Beusker, D.Scargliola/S.Brakkee

Museum Magazine2_2016_compleet.indd 44 2016_B320_01.indd 1 ADV_Drents Museum Magazine_195x265_sept

09-09-16 01-09-16 17:40 14:17