Junioruniversiteit Magazine preview 2

JUNIOR universiteit

Blik op de toekomst

NR.

HET BREIN VAN EEN KLEURENMONSTER

BEPPEN OVER ROBOTS

MET EEN PETJE NAAR DE MAAN

project check dit! expert

© 2023 Junioruniversiteit & Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum

04 PRIKBORD

06 INSPIREREND ONDERWIJS

Het leukste klaslokaal van Nederland

10 EXPERT

Een basis leggen voor de toekomst

12 PROJECT

Over het brein en emoties

16 CHECK DIT!

Bouw zelf een robot

18 KOPIEERHOK

Filosoferen over de toekomst

20 EXPERT

De betekenis van getallen

22 MUZIEK

De juf is een robot!

23 LESMATERIAAL ONDER DE LOEP

Twisten over smaak

24 EXPERT Wij zijn astronauten

26 BOEKENTIPS

Boeken over techniek, uitvindingen en de toekomst

28 OP PAD

Een bezoek aan NEMO

32 RARA, HOE ZIT HET?

Een detective-raadsel op Mars

36 ACHTERKANTJE

Maak een tijdcapsule

Van de hoofdredactie

Onderwijs van de toekomst

Soms kunnen dingen, plaatsen of boeken je aanzetten tot wegdromen. Even opgaan in het moment en mijmeren over de toekomst. Ik laat me op deze momenten vaak leiden door mijn eigen nieuwsgierigheid. Hoe zou het bijvoorbeeld zijn om over honderd jaar te leven?

Wat mij betreft is nieuwsgierigheid een van de belangrijkste karaktertrekken die je kunt hebben. De nieuwsgierigheid van kinderen is zelfs de reden waarom ik ooit begonnen ben met de pabo. Ik wil ontdekken, weten waarom en hoe iets werkt bij kinderen en oneindig kunnen fantaseren. Binnen Junioruniversiteit ben ik de aanjager van het opwekken van nieuwsgierigheid. Hoe zorgen we ervoor dat kinderen vanuit hun eigen nieuwsgierigheid de wereld kunnen ontdekken? Wat hebben ze van ons nodig? En wat hebben leerkrachten nodig om dit te kunnen bieden? Door over deze dingen na te denken, kunnen we het onderwijs in de toekomst nog mooier maken.

Opende jij dit magazine met een nieuwsgierige blik? Blader je vol verwachting door de pagina’s, op zoek naar nieuwe inspiratie? Ik hoop het. In deze editie zijn we namelijk op onze beurt nieuwsgierig naar van alles. Hoe zou het onderwijs van de toekomst eruitzien? Gaan we ons richten op het lesgeven in programmeren, misschien wel met BEP? Of wordt de blik op het heelal steeds belangrijker, zoals Sander Koenen ons laat zien? Misschien moeten we het juist niet in de technische hoek zoeken, maar leren van Sarah Brusell die ons vertelt hoe we zaakvakken zoals rekenen anders kunnen aanbieden. En waar zijn kinderen nieuwsgierig naar? Dit magazine geeft je de mogelijkheid om met kinderen over de toekomst na te denken. Gebruik hiervoor de poster en de achterkant.

Dan wacht ik, hier achter mijn bureau, heel nieuwsgierig op jullie reacties.

Maaike

& Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum

VAN RUIMTESCHIP TOT MAANSIMULATOR

Geef je school de ruimte

Wist je dat er meer sterren zijn dan zandkorrels van alle stranden op aarde bij elkaar? En dat jij, ik en wij allemaal gemaakt zijn van gerecycled sterrenstof? Welkom in de fascinerende wereld van de ruimte. Het beste onderwerp voor een project op school!

De ruimte. Dat klinkt best ver weg, maar eigenlijk is het heel dichtbij. Ga ’s avonds maar eens naar buiten, als het donker is. Zoek een plekje zonder straatlantaarns of huiskamerlicht en kijk omhoog. Voilà, je bent er al: in de ruimte! Misschien heb je er nooit zo bij stilgestaan, maar ook jij bent een astronaut. Net als de kinderen van jouw groep en je collega’s. Wij zijn allemaal astronauten aan boord van een ruimteschip dat de aarde heet. Samen scheren we door de ruimte. Hoe hard denk je dat we gaan? Hou je vast… dertig kilometer per seconde! Ons ruimteschip draait vaste rondjes om de zon, maar in de klas kun je met de ruimte alle kanten op. Knutselen, rekenen, tekenen, onderzoeken en

ontwerpen. Geef kinderen de ruimte en ze gaan helemaal los. Klaar voor de lancering van het thema heelal?

Daar gaan we: 3… 2… 1… lift-off!

Tip 1: Maak van je klas een ruimteschip

Plak de ramen af met aluminiumfolie. Zet de tafels aan de kant en de stoelen dicht bij elkaar, want een ruimteschip is namelijk niet zo ruim. Hang mooie posters op en maak een zwevende-boeken-bibliotheek. Op het digibord zet je de webcam aan die vanuit het internationale ruimtestation ISS naar de aarde kijkt (Google: ‘live view from ISS’). Nu zijn jullie écht in de ruimte!

Tip 2: Stoelendans in space

Zet een spacey muziekje op. Als de muziek start, zweeft iedereen van

z’n stoel af. In de ruimte moet je langzaam bewegen, anders bots je overal tegenaan. Kunnen de kinderen bewegen alsof ze in de ruimte zijn? En wat gebeurt er als iemand tegen een collega-astronaut aan zweeft? Als de muziek stopt, keer je terug naar de aarde. Zorg dat je zit voordat de zwaartekracht je naar beneden trekt!

Tip 3: Knutsel je eigen maansimulator

Soms zie je een sikkel en soms is-ie vol. En dan ineens is hij helemaal van de hemel verdwenen. De maan ziet er elke avond anders uit. Hoe dat komt, ontdek je met een zelfgebouwde maansimulator. Prik een gaatje in een pingpongbal en haak daar het uiteinde van een stuk ijzerdraad in. Maak de andere kant (ca. 30-50 cm) vast aan een petje. Zet het petje op, zodat de pingpongbal precies voor je ogen bungelt. Maak het nu helemaal donker in de klas en schijn met de zaklamp vanuit verschillende hoeken op de pingpongbal. Zie je de schaduw op de pingpongbal veranderen?

De maan (pingpongbal) draait rond de aarde (je hoofd) en weerkaatst het licht van de zon (de zaklamp). Zo ontstaan de fasen van de maan!

Wat doe je als je in de ruimte naar de wc moet?

Zoek op YouTube naar Hoe werkt een ruimte-wc van Ruimteschipaarde.

Maansimulator

Ook leuk: laat de kinderen hun eigen ezelsbruggetje maken om de volgorde van de planeten te onthouden. Begin met de eerste letter van elke planeet.

M… V… A… M… J… S… U… N…

Of met de eerste twee letters!

Me… Ve… Aa… Ma… Ju… Sa… Ur… Ne…

Bijvoorbeeld:

Mijn Verre Achterneef Mag Jou Soms Uren Negeren

Met Veel Aardbeien Maakt Juf Sanne Urenlang Nepwijn

Tip 4: Supermemory van de planeten

Verdeel de klas in groepjes van drie of vier kinderen. Elk groepje krijgt een eigen planeet toegewezen (Mercurius, Venus, aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus). De kinderen zoeken op het internet informatie bij de volgende vragen:

1. Hoe ziet jullie planeet eruit?

2. Wat is er bijzonder aan jullie planeet?

Geef de kinderen lege, witte kaartjes van hetzelfde formaat. Elk team maakt drie kaartjes:

1. De naam van de planeet in mooie, kleurrijke letters.

2. Een tekening van de planeet.

3. Een verhaaltje over waarom de planeet zo bijzonder is.

Zijn alle kaartjes klaar? Hussel ze goed door elkaar en leg ze met de achterkant naar boven op de grond. Speel nu supermemory: draai steeds drie kaartjes om en weer terug. Horen de drie kaartjes bij één planeet?

Dan mag je ze pakken. Wie de meeste planeten vindt, die wint!

Tip 5: Ontwerp je eigen satelliet

Elke dag heb jij te maken met ruimtevaart. Als je navigeert in de auto,

doe je dat met navigatiesatellieten. Kijk je live naar een sportwedstrijd? Dat gaat via communicatiesatellieten. En als je het weerbericht opzoekt… Juist, aardobservatiesatellieten.

Stap 1

Laat de kinderen onderzoeken welke soorten satellieten er zijn en wat je ermee kunt (ontdekken) op aarde.

Stap 2

De kinderen onderzoeken van welke onderdelen een satelliet is gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen voor de energie, een antenne om te communiceren en een camera om foto’s te maken.

Stap 3

Verzin een uitdaging op aarde die hoognodig opgelost moet worden. Denk bijvoorbeeld aan:

• Bescherm bedreigde dieren op het land en in de zee.

• Geef iedereen toegang tot een dokter, óók in de jungle en in de woestijn.

• Bescherm het leefgebied van de orang-oetan, zorg dat de boskap stopt.

• ………. (zelf invullen)

Stap 4

De kinderen ontwerpen in groepjes hun eigen satelliet. Ze maken een bouwtekening of een schaalmodel en benoemen de onderdelen waar de satelliet uit bestaat. Elk groepje presenteert zijn eigen satelliet: hoe helpt hun satelliet om de uitdaging op te lossen? ↙

Meer ideeën voor ruimtelessen opdoen?

• esero.nl/lessen

• esa.int/kids/nl/home

Sander Koenen is journalist, schrijver en al zijn hele leven mateloos gefascineerd door de ruimte en ruimtevaart. Hij schreef er verschillende (jeugd-) boeken over, ontwikkelde lesmateriaal en stond in het theater met de familieshow Space Academy live.

VOORUITBLIK

De volgende keer staat Junioruniversiteit Magazine in het teken van dieren. Van dieren beschermen tot dinosaurussen bekijken in Naturalis.

Wat kun je nog meer verwachten in nummer 3?

→ Het project Insecten

→ Een bezoek aan een school met dieren

→ Een poster over omnivoren en herbivoren

Junioruniversiteit Magazine nummer 3 ligt eind maart 2023 in je brievenbus.

P.S. Ben je enthousiast over ons magazine?

Laat het ons weten of post het op jouw socials met #junioruniversiteitmagazine

Junioruniversiteit Magazine is een samenwerkingsproject tussen Junioruniversiteit en Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum B.V. en wordt uitgegeven door Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum B.V. Het is een inspirerend en onafhankelijk magazine, bedoeld voor (aankomende) professionals in het basisonderwijs die werken met kinderen van 7 t/m 12 jaar. Het tijdschrift verschijnt vier keer per schooljaar.

www.junioruniversiteitmagazine.nl

REDACTIE

Hoofdredacteuren Sanne Ramakers en Maaike van Goozen (Junioruniversiteit), eind- en beeldredactie Patsboem! educatief.

REDACTIEADRES

redactie@junioruniversiteitmagazine.nl

ABONNEMENTEN

Particulier € 41,-

Instelling € 62,50

Particulier buitenland € 57,-

Instelling buitenland € 85,-

Los nummer € 18,- (excl. verzendkosten)

Ga naar: www.junioruniversiteitmagazine.nl/ abonnementen om een abonnement af te sluiten. Een abonnement loopt van 1 juli t/m 30 juni. Een abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij een schriftelijke opzegging is ingediend via: klantenservice@vangorcum.nl.

ADVERTENTIES

Voor meer informatie, zie: www.vangorcumtijdschriften.nl/adverteren

FOTO’S EN ILLUSTRATIES

Thomas van Oostrum: p. 2, 18, 19, 32 - 34, 36, Marcel Dekker - Smoelt.nl: p. 6 - 8, Tom van Limpt: 10 – 11, Anna LLenas: p. 2, 12 – 15, Maaike van Goozen: p. 3, Muriël Tebbe, p. 4, 12 – 15, Elise Luiten: p.5, Joël van Wijngaarden: p. 16, Judith van der Salm: p. 16, 17, Shutterstock: cover, p. 20 - 22, 24 - 25, Buienradar: p. 21, Smaaklessen: p. 23, Sander Koenen: p. 24, NASA: p. 24 – 25, Sanne Ramakers: p. 28 – 30, 35.

VORMGEVING EN DRUK

Opmaak: FIZZ | Digital Agency - fizz.nl

Druk: Drukkerij Van Gorcum, Meppel

UITGEVER Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum B.V., Assen www.vangorcum.nl ISSN 2949-6527

© 2023, Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum B.V., Assen.

Alle auteursrechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden.

www.junioruniversiteit.nl

www.vangorcum.nl