ภาคผนวก ประมวลพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และฉบับแก้ไข พระราชบัญญัติ การผังเมือง พ.ศ. 2518 ----------------------------ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ให้ไว้ณ วันที่ 5 กุมภาพันธ์พ.ศ. 2518 เป็นปีที่ 30 ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที่เป็นการสมควรปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยการผังเมืองและผังชนบทเสียใหม่ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้ นไว้โดยคาแนะนาและยินยอมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ทาหน้าที่รัฐสภา ดังต่อไปนี้ มาตรา 1 พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า “พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2518” มาตรา 2 พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป มาตรา 3 ให้ยกเลิกพระราชบัญญัติการผังเมืองและผังชนบท พ.ศ. 2495 บรรดากฎหมาย กฎ และข้อบังคับอื่น ในส่วนที่บัญญัติไว้แล้วในพระราชบัญญัตินี้ หรือซึ่งขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติ แห่งพระราชบัญญัตินี้ ให้ใช้พระราชบัญญัตินี้แทน มาตรา 4 ในพระราชบัญญัตินี้ “การผังเมือง” หมายความว่า การวาง จัดทาและดาเนินการให้เป็นไปตามผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะในบริเ วณ เมืองและบริเวณที่เกี่ยวข้องหรือชนบทเพื่อสร้างหรือพัฒนาเมืองหรือส่วนของเมืองขึ้ นใหม่หรือแทนเมืองหรือส่วนของเมืองที่ ได้รับความเสียหายเพื่ อให้ มีหรื อท าให้ดียิ่ งขึ้ นซึ่ งสุข ลักษณะ ความสะดวกสบาย ความเป็นระเบียบ ความสวยงาม การใช้ ประโยชน์ ใ นทรั พ ย์ สิ น ความปลอดภั ย ของประชาชน และสวั ส ดิ ภ าพของสั ง คม เพื่ อส่ ง เสริ มการเศรษฐกิ จสั ง คม และ สภาพแวดล้ อม เพื่ อด ารงรั กษาหรื อบู ร ณะสถานที่ แ ละวั ต ถุ ที่ มีป ระโยชน์ ห รื อคุ ณค่ าในทางศิ ล ปกรรม สถาปั ต ยกรรม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดี หรือเพื่อบารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิประเทศที่งดงาม หรือมีคุณค่าในทางธรรมชาติ “ผั ง เมื องรวม” หมายความว่ า แผนผั ง นโยบายและโครงการ รวมทั้ ง มาตรการควบคุ มโดยทั่ วไป เพื่ อใช้ เป็น แนวทางในการพัฒ นาและการดารงรั กษาเมื องและบริเวณที่ เ กี่ย วข้ องหรื อชนบทในด้านการใช้ประโยชน์ใ นทรัพย์ สิ น การ คมนาคมและ การขนส่ง การสาธารณูปโภค บริการสาธารณะและสภาพแวดล้อม เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ของการผังเมือง “ผังเมืองเฉพาะ” หมายความว่า แผนผังและโครงการดาเนินการเพื่อพัฒนาหรือดารงรักษาบริเวณเฉพาะแห่ งหรือ กิจการที่เกี่ยวข้อง ในเมืองหรือบริเวณที่เกี่ยวข้องหรือชนบท เพื่อประโยชน์แก่การผังเมือง “อาคาร” หมายความว่า อาคารตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการก่อสร้างอาคาร รวมทั้งสิ่ งปลูกสร้างทุกชนิด หรือ สิ่งอื่นใดที่วางบน ใต ้หรือผ่านเหนือพื้นดิน หรือพื้นน้า “ที่อุปกรณ์” หมายความว่า ที่ดินของเอกชนซึ่งผังเมืองเฉพาะจัดให้เป็นที่ เว้นว่างหรือใช้เพื่ อสาธารณประโยชน์ อย่าง อื่นด้วย เช่น ทางเท้า ทางเดิน ตรอกหลังหรือข้างอาคาร ทางน้า ทางหรือท่อระบายน้า -1-
“ที่โล่ง” หมายความว่า บริเวณที่ดินอันได้ระบุไว้ในผังเมืองรวม หรือผังเมืองเฉพาะให้เป็นที่ ว่างเป็นส่วนใหญ่ แ ละ เพื่อใช้ตามวัตถุประสงค์ที่ระบุไว้ “เจ้าพนักงานการผัง” ในกรณีที่มีการประกาศใช้บังคับพระราชกฤษฎีก ากาหนดเขตที่ดินที่จะทาการสารวจเพื่อ วาง จัดทา หรืออนุมัติผั งเมื องรวมและหรื อผัง เมื องเฉพาะ หมายความว่ า เจ้าพนักงานการผั งตามที่ ได้ร ะบุ ไ ว้ใ นพระราช กฤษฎีกา ใน กรณีที่มีการบังคับใช้ผังเมืองรวม หมายความว่า อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น ผู้วาง และจัดทาผัง เมืองรวม ในกรณีที่มีการใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ หมายความว่า ผู้วางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ “เจ้าพนักงานท้องถิ่น” หมายความว่า (๑) ในเขตเทศบาล คือ คณะเทศมนตรี (๒) ในเขตสุขาภิบาล คือ คณะกรรมการสุขาภิบาล (๓) ในเขตองค์การบริหารส่วนจังหวัด คือ ผู้ว่าราชการจังหวัดหรือนายอาเภอ ซึ่งได้รับมอบหมายจากผู้ว่าราชการ จังหวัดให้ทาการแทน (๔) ในเขตกรุงเทพมหานคร คือ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครหรือหัวหน้าเขตซึ่งได้รับมอบหมายจากผู้ว่าราชการ กรุงเทพมหานครให้ทาการแทน “เจ้าหน้าที่ดาเนินการ” หมายความว่า เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือองค์การหรือบรรษัทของรัฐซึ่งมีอานาจหน้าที่หรือ ซึ่ง ได้รับมอบหมายให้มีอานาจหน้าที่กระทากิจการให้เป็นไปตามผังเมืองเฉพาะ “องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่ น” หมายความว่า องค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล องค์การบริหารส่วนตาบล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นที่มีกฎหมายจัดตั้ง “ผู้ว่าราชการจังหวัด ” หมายความรวมถึง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ในกรณีที่ เป็นการวางและจัดทาผังเมือง รวม หรือผังเมืองเฉพาะในเขตกรุงเทพมหานคร “รัฐมนตรี” หมายความว่า รัฐมนตรีผรู้ ักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ มาตรา 5 ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และให้มีอานาจออกกฎกระทรวง เพื่อปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้กฎกระทรวงนั้น เมื่อได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้ใช้บังคับได้ หมวด 1 คณะกรรมการผังเมือง มาตรา 6 ให้มีคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า “คณะกรรมการผังเมือง” ประกอบด้วย (1) ปลัดกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานกรรมการ (2) กรรมการโดยตาแหน่ง ได้แก่ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ์ปลัดกระทรวงคมนาคม ปลัดกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อม ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เลขาธิการคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสั ง คม แห่งชาติเลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน และผูอ้ านวยการสานักงบประมาณ (3) กรรมการผู้ ท รงคุ ณ วุ ฒิ ซึ่ ง คณะรั ฐ มนตรี แ ต่ ง ตั้ ง จากผู้ มีค วามรู้ ค วามสามารถ ความเชี่ ย วชาญ และ ประสบการณ์เป็นที่ประจักษ์ในด้านการผังเมือง สถาปัตยกรรมศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ นิติศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ สิง่ แวดล้อม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดีหรือสังคม จานวนไม่เกินเก้าคน ในจานวนนี้ จะต้องแต่งตั้งจากผูม้ ีประสบการณ์ด้านการสอนใน หลักสูตรเกี่ยวกับการผังเมืองในสถาบันอุดมศึกษาอย่างน้อยหนึ่งคน (4) กรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสภาวิศวกร ผูแ้ ทนสภาสถาปนิก ผูแ้ ทนสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ผูแ้ ทนสภา อุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และผูแ้ ทนสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (5) กรรมการซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผู้แทนสถาบันองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกั บ การ ผังเมือง จานวนไม่เกินสี่คน ให้อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นกรรมการและเลขานุการ ในกรณีทีเป็นการวาง จัดทา แก้ไข หรืออนุมัติผังเมืองรวม หรือผังเมืองเฉพาะในเขตกรุงเทพมหานคร ให้ปลัด กรุงเทพมหานครเข้าร่วมเป็นกรรมการ หรือในเขตพื้นที่ที่เกี่ยวกับความมั่นคงทางทหารให้ปลัดกระทรวงกลาโหมเข้าร่วมเป็น -2-
กรรมการด้วย มาตรา 7 ให้คณะกรรมการผังเมืองมีอานาจหน้าที่เกี่ยวกับการผังเมืองตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้ และให้ มีหน้าที่แนะนาเรื่องต่าง ๆ เกี่ยวกับการผังเมืองแก่หน่วยงานที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการผังเมือง มาตรา 8 ให้คณะกรรมการผังเมืองมีอานาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการขึ้นคณะหนึ่งหรือหลายคณะ เพื่อกระทาการ หรือวินิจฉัยเรื่องที่อยู่ในอานาจหน้าที่ของคณะกรรมการ หรือให้ช่วยเหลือในการดาเนินกิจการอย่างใดอย่างหนึ่งตามที่ได้รับ มอบหมาย แล้วรายงานคณะกรรมการ และให้นามาตรา 11 และมาตรา 12 มาใช้บังคับโดยอนุโลม มาตรา 9 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสถาบั นหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความ เกี่ยวข้องกับการผังเมืองมีวาระการดารงตาแหน่งคราวละสามปี ในกรณีที่กรรมการผู้ ทรงคุ ณ วุ ฒิหรื อกรรมการซึ่งเป็น ผู้แ ทนสถาบั นหรือองค์ การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีค วาม เกี่ยวข้องกับการผังเมืองพ้นจากตาแหน่งก่อนวาระ หรือในกรณีที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งกรรมการเพิ่มขึ้นในระหว่างที่กรรมการ ซึ่ง แต่งตั้งไว้แล้วยังมีวาระอยู่ในตาแหน่ง ให้ผไู้ ด้รับแต่งตั้งแทนตาแหน่งที่ว่างหรือเป็นกรรมการเพิ่มขึ้นอยู่ในตาแหน่งเท่ากับ วาระ ที่เหลืออยู่ของกรรมการซึ่งได้แต่งตั้งไว้แล้ว เมื่อครบกาหนดตามวาระในวรรคหนึ่ง หากยังมิได้มีการแต่ง ตั้งกรรมการผูท้ รงคุณวุฒิหรือกรรมการซึ่งเป็นผูแ้ ทน สถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการผังเมืองขึ้นใหม่่ให้กรรมการซึ่งพ้นจากตาแหน่งตามวาระนั้น อยู่ในตาแหน่งเพื่อดาเนินงานต่อไปจนกว่ากรรมการซึ่งได้รับแต่งตั้งใหม่เข้ารับหน้าที่ กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผูแ้ ทนสถาบันหรือองค์การอิสระและบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการ ผังเมืองซึ่งพ้นจากตาแหน่งตามวาระ อาจได้รับการแต่งตั้งอีกได้แต่จะดารงตาแหน่งติดต่อกันเกินสองวาระไม่ได้ มาตรา 10 นอกจากการพ้นจากตาแหน่งตามวาระ กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผูแ้ ทนสถาบั นหรือ องค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการผังเมืองพ้นจากตาแหน่ง เมื่อ (1) ตาย (2) ลาออก (3) คณะรัฐมนตรีให้ออก เพราะบกพร่องต่อหน้าที่มีความประพฤติเสื่อมเสียหรือหย่อนความสามารถ (4) ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 6/1 หรือมาตรา 6/2 มาตรา 11 การประชุมของคณะกรรมการผังเมืองต้องมีกรรมการมาประชุมไม่น้อยกว่า กึ่งจานวนของกรรมการ ทั้งหมดจึงเป็นองค์ประชุม ถ้าประธานกรรมการไม่อยู่ในที่ประชุม ให้คณะกรรมการเลือกกรรมการคนหนึ่ง เป็นประธานในที่ประชุม มาตรา 12 การวินิจฉัยชี้ขาดของที่ประชุมให้ถือเสียงข้างมาก กรรมการคนหนึ่งให้มีเสียงหนึ่งในการลงคะแนน ถ้าคะแนนเสียงเท่ากัน ให้ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้น อีก เสียงหนึ่งเป็นเสียงชี้ขาด มาตรา 13 ให้กรมโยธาธิการและผังเมือง ดาเนินการให้เป็ นไปตามมติของคณะกรรมการผังเมือง ในกรณี ที่เป็น กิจการตามอานาจหน้าที่ของหน่วยงานหรือบุคคลอื่นตามพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่นใด ให้กรมโยธาธิการและผังเมื อง แจ้งมติของคณะกรรมการให้หน่วยงานหรือบุคคลนั้นทราบโดยเร็ว และติดตามผลการปฏิบัติกิจการของหน่วยงานหรือบุคคล นั้น แล้วรายงานให้คณะกรรมการผังเมืองทราบโดยมิชักช้า
-3-
หมวด 2 การสารวจเพื่อวางและจัดทาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ มาตรา 14 ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ จะตราพระราชกฤษฎีกากาหนดเขตที่ดินที่ จะท า การสารวจ เพื่อการวางและจัดทาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะไว้ก็ได้ ในพระราชกฤษฎีกานั้นให้ระบุ (1) วัตถุประสงค์เพื่อทาการสารวจในการวางและจัดทาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ (2) เจ้าพนักงานการผัง (3) เขตท้องที่ที่จะทาการสารวจพร้อมด้วยแผนที่แสดงเขตสารวจแนบท้ายพระราชกฤษฎีกา (4) กาหนดเวลาการใช้บังคับพระราชกฤษฎีกาซึ่งต้องไม่เกินห้าปี มาตรา 15 ในระหว่างกาหนดเวลาที่พระราชกฤษฎีกากาหนดเขตที่ดินที่จะทาการสารวจใช้บังคับ ให้เจ้าพนักงาน การผังมีอานาจดังต่อไปนี้ (1) เข้าไปทาการอันจาเป็นเพื่อการสารวจ (2) กาหนดเขตที่ดินที่ประสงค์จะให้เป็นเขตผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ (3) กาหนดหลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์ใ นทรัพย์สิ น เพื่อประโยชน์ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมหรื อผั ง เมืองเฉพาะ ทั้งนี้เมื่อได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการผังเมืองแล้ว (4) ทาเครื่องหมายระดับ ขอบเขตและแนวเขตตามความจาเป็น (5) แจ้งให้หน่วยราชการ องค์การของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจส่งแผนที่หรือแผนผังแสดงเขตที่ดินเพียงเท่าที่จาเป็น เพื่อประโยชน์ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะ ทั้งนี้ห้ามมิให้เข้าไปในอาคาร ลานบ้านหรือสวนมี รั้วกั้นอันติดต่อกับบ้านซึ่งเป็นที่อยู่อาศัย เว้นแต่เจ้าของหรือ ผู้ ครอบครองอสังหาริมทรัพย์อนุ ญาต หรือเจ้าของหรือผู้ครอบครองอสังหาริมทรัพย์ได้รับแจ้งความเรื่องกิจการที่จะกระทาไม่ น้อย กว่าสามวันก่อนเริ่มกระทาการนั้น มาตรา 16 พระราชกฤษฎีกาซึ่งได้ประกาศตามมาตรา 14 ให้หมดอายุการใช้บังคับ เมื่อได้มีกฎกระทรวงให้ ใช้ บังคับผังเมืองรวม หรือเมื่อใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะแล้วแต่กรณีในเขตแห่งพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว หมวด 3 การวางและจัดทาผังเมืองรวม มาตรา 17 ผังเมืองรวมประกอบด้วย (1) วัตถุประสงค์ในการวางและจัดทาผังเมืองรวม ให้กาหนดโดยคานึงถึงความเป็นระเบียบ ความสวยงาม การ ใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิ น ความปลอดภัยของประชาชน การเศรษฐกิจ ทรัพยากรธรรมชาติการดารงรักษาสถานที่ที่มีคุณค่า ทางศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดีและการจัดสภาพแวดล้อมที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ ร่วมกันได้อย่างเท่าเทียมกัน (2) แผนที่แสดงเขตของผังเมืองรวม โดยแสดงข้อมูลภูมิประเทศและระดับชัน้ ความสูง (3) แผนผังซึ่งทาขึ้นเป็นฉบับเดียวหรือหลายฉบับโดยมีสาระสาคัญทุกประการหรือบางประการ ดังต่อไปนี้(ก) แผนผังกาหนดการใช้ประโยชน์ ที่ดินตามที่ได้จาแนกประเภท (ข) แผนผังแสดงที่โล่ง (ค) แผนผังแสดงโครงการคมนาคมและ ขนส่ง (ง) แผนผังแสดงโครงการกิจการสาธารณูปโภค (4) รายการประกอบแผนผัง (5) ข้ อกาหนดที่ จะให้ ป ฏิ บัติ หรื อไม่ ให้ ปฏิ บัติ เพื่ อ ให้เ ป็นไปตามวั ต ถุ ประสงค์ ข องผัง เมื องรวมทุ กประการ ดังต่อไปนี้ (ก) ประเภทและขนาดกิจการที่จะอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้ดาเนินการ (ข) ประเภท ชนิด ขนาด ความสูง และลักษณะของอาคารที่จะอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้สร้าง (ค) อัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมกันทุกชัน้ ของอาคารทุกหลังต่อพื้นที่แปลงที่ดินที่ใช้เป็นที่ตั้งอาคาร -4-
(ง) อัตราส่วนพื้นที่อาคารปกคลุมดินต่อพื้นที่แปลงที่ดินที่ใช้เป็นที่ตั้งอาคาร (จ) อัตราส่วนพื้นที่ ว่างอั นปราศจากสิ่งปกคลุ มของแปลงที่ดิ นที่ อาคารตั้ ง อยู่ต่ อพื้ นที่ใ ช้ส อยรวมของ อาคาร (ฉ) ระยะถอยร่นจากแนวธรรมชาติถนน แนวเขตที่ดิน อาคาร หรือสถานที่อื่นๆ ที่จาเป็น (ช) ขนาดของแปลงที่ดินที่จะอนุญาตให้สร้างอาคาร (ซ) ข้อกาหนดอื่นที่จาเป็นโดยรัฐมนตรีประกาศกาหนดตามคาแนะนาของคณะกรรมการผังเมือง ในกรณีที่ผังเมืองรวมไม่มีข้อกาหนดบางประการตาม (ก) (ข) (ค) (ง) (จ) (ฉ) (ช) และ (ซ) จะต้องได้รับ ความเห็นชอบจากคณะกรรมการผังเมือง โดยมีเหตุผลอันสมควร (6) นโยบาย มาตรการ และวิธีดาเนินการเพื่อปฏิบัติตามวัตถุประสงค์ของผังเมืองรวม มาตรา 18 เมื่อเห็นสมควรวางและจัดทาผังเมืองรวม ณ ท้องที่ใด กรมโยธาธิการและผังเมืองจะวางและจัดทา ผัง เมืองรวมของท้องถิ่นนั้นขึ้น หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นของท้องที่นั้นจะวางและจัดทาผังเมืองรวมในท้องที่ของตนขึ้นก็ได้ใน กรณี ที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะวางและจัดทาเองต้องได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการผังเมืองก่อน ถ้าเขตแห่งผังเมืองรวมนั้นคาบบริเวณของเขตปกครองท้องที่หลายท้องที่คณะกรรมการผังเมืองจะสั่งให้กรม โยธาธิ การและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นของท้องที่เดียวหรือของท้องที่ที่เกี่ยวข้องร่วมกันวางและจัดทาผังเมืองรวม และ จะ กาหนดค่าใช้จ่ายซึ่งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของแต่ละท้องที่จะต้องจ่ายตามส่วนของตนก็ได้ ในกรณีที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นขอคาแนะนาจากกรมโยธาธิการและผังเมืองในการวางและจัดทาผังเมืองรวม ให้กรม โยธาธิการและผังเมืองให้ความร่วมมือแก่เจ้าพนักงานท้องถิ่นตามที่ได้ขอมานั้น มาตรา 19 เมื่อกรมโยธาธิการและผังเมืองจะวางหรือจัดทาผังเมืองรวมของท้องที่ใด ให้กรมโยธาธิการและ ผัง เมืองแจ้งให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นของท้องที่นั้นทราบ และให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นนั้นมาแสดงความคิดเห็นต่อกรมโยธาธิการ และ ผังเมืองด้วย ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมใด ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นแล้วแต่กรณีจัดให้ มีการ โฆษณาให้ประชาชนทราบ แล้วจัดการประชุมไม่น้อยกว่า หนึ่งครั้ง เพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของประชาชนในท้องที่ที่จะมีการวาง และจัดทาผังเมืองรวมนั้ น ในการรับฟังข้อคิดเห็น นี้จะกาหนดเฉพาะให้ ผู้แ ทนของประชาชนเข้ าร่วมการประชุ มตามความ เหมาะสมก็ได้หลักเกณฑ์วิธีการ และเงื่อนไขในการโฆษณา การประชุม และการแสดงข้อคิดเห็น ให้กาหนดโดยกฎกระทรวง มาตรา 20 เมื่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นได้วางและจัดทาผังเมืองรวมแล้ว ให้ส่งผังเมืองรวมมาให้กรมโยธาธิการและ ผังเมืองพิจารณา ถ้ากรมโยธาธิการและผังเมืองเห็นว่าควรมีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงผังเมืองรวมให้แจ้งให้เจ้าพนักงานท้องถิ่น ทราบพร้อมด้วยเหตุผลหากเจ้าพนักงานท้องถิ่นไม่เห็นด้วยกับความเห็นของกรมโยธาธิการและผังเมือง ให้แจ้งเหตุผลต่อกรม โยธาธิการและผังเมืองแล้วให้กรมโยธาธิการและผังเมืองดาเนินการตามมาตรา 22 โดยมิชักช้า มาตรา 21 เมื่อมีการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นในท้องที่ของจังหวัดใด ให้ ผู้ว่าราชการจังหวัดแห่งจังหวัดนั้น แต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมขึ้นคณะหนึ่งในแต่ละท้ องที่ที่วางผั งเมืองรวมนั้ น ประกอบด้วยผู้แทนองค์การบริหารส่ วน ท้องถิ่น ผูแ้ ทนกรมโยธาธิการและผังเมือง ผูแ้ ทนส่วนราชการต่าง ๆ ในท้องที่ที่วางผังเมืองรวมนั้น และบุคคลอื่นที่เห็นสมควร มีจานวนรวมทั้งสิ้นไม่น้อยกว่าสิบห้าคน และไม่เกิน ยี่สิบเอ็ดคน มีหน้าที่ให้คาปรึกษาและความคิดเห็น เกี่ยวกับผังเมืองรวมที่ กรมโยธาธิการและผังเมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาขึ้น ในกรณีที่เป็นการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นในท้องที่คาบเกี่ยวกันตั้งแต่สองจังหวัดขึ้นไป ให้คณะกรรมการ ผัง เมืองเป็นผูแ้ ต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวม ให้รัฐมนตรีวางระเบียบเกี่ยวกับการแต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมและการปฏิ บัติหน้าที่ของคณะที่ปรึกษาผัง เมือง รวมดังกล่าว ให้นาบทบัญญัติว่าด้วยการประชุมในหมวด 1 มาใช้บังคับแก่การประชุมของคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมโดยอนุโลม มาตรา 22 ผังเมืองรวมที่กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาเสร็จแล้ว ให้กรมโยธาธิ การและผังเมืองเสนอคณะกรรมการผังเมืองพิจารณา ในกรณีผังเมืองรวมที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาซึ่งกรมโยธาธิการ -5-
และผังเมืองมีความเห็นควรแก้ไข หรือเปลี่ยนแปลง แต่เจ้าพนักงานท้องถิ่นไม่เห็นพ้องด้วย ให้เสนอความเห็นของกรม โยธาธิ การและผังเมืองและเหตุผลของเจ้าพนักงานท้องถิ่นที่ไม่เห็นพ้องไปพร้อมกันด้วย มาตรา 23 เมื่อคณะกรรมการผัง เมื องให้ค วามเห็ นชอบแล้ ว ให้กรมโยธาธิ การและผั งเมื องหรื อเจ้ าพนั ก งาน ท้องถิ่นผูว้ างและจัดทาผังเมืองรวมนั้น จัดให้มีการปิดประกาศแผนที่แสดงเขตของผังเมืองรวมไว้ในที่เปิดเผย ณ ที่ว่าการเขต หรือที่ทาการแขวงของกรุงเทพมหานคร หรือ ที่ว่าการอาเภอ ที่ทาการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสาธารณสถาน ภายในเขตของผังเมืองรวมนั้นเป็นเวลาไม่น้อยกว่าเก้าสิบวัน โดยให้ลงวันที่ที่ปิดประกาศในใบประกาศนั้นด้วย ในใบประกาศดังกล่าว ให้มีคาประกาศเชิญชวนให้ ผมู้ ีส่วนได้เสียไปตรวจดูแผนผังและกาหนดของผังเมืองรวมได้ ณ กรมโยธาธิการและผังเมือง หรือที่ทาการของเจ้าพนักงานท้องถิ่นผู้วางและจัดทาผังเมืองรวมนั้น วิธีการประกาศให้เป็นไปตาม ระเบียบของกระทรวงมหาดไทย มาตรา 24 หากภายในกาหนดเก้าสิบวันนับตั้งแต่วันปิดประกาศดังกล่าวในมาตรา 23 ผูม้ ีส่วนได้เสียผู้ใดมีหนังสือ ถึงกรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น ผู้วางและจัดทาผังเมืองรวมนั้นร้องขอให้แก้ไขหรือเปลี่ยนแปลง หรือ ยกเลิกข้อกาหนดเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ ที่ดิ นของผังเมืองรวมนั้ น และไม่ว่ากรมโยธาธิการและผังเมื องหรื อเจ้ าพนั กงาน ท้องถิ่นจะเห็นพ้องด้วยกับคาร้องนั้นหรือไม่ก็ตาม ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีเสนอ คา ร้องนั้นต่อคณะกรรมการผังเมืองพร้อมด้วยความเห็น ในกรณี ที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นเป็นผู้เสนอ ให้ดาเนินการผ่านกรมโยธาธิ การและผังเมือง ในกรณีที่คณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบด้วยกับคาร้องขอ ให้คณะกรรมการผังเมืองสั่งให้กรมโยธาธิการและผัง เมือง หรือเจ้าพนักงานท้ องถิ่ น แล้วแต่กรณีแก้ไขหรือเปลี่ย นแปลงหรือยกเลิ กข้ อกาหนดดัง กล่าวในผั งเมื องรวมนั้น ถ้าไม่ เห็นชอบ ด้วยก็ให้สั่งยกเลิกคาร้องขอนั้น มาตรา 25 หากเมื่อพ้นกาหนดเก้าสิบ วันนับตั้งแต่วันปิดประกาศดังกล่าวในมาตรา 23 ไม่มี ผู้มีส่วนได้เสีย ผู้ใด ร้ อ งขอให้ แ ก้ ไ ขหรื อ เปลี่ ย นแปลงหรื อ ยกเลิ ก ข้ อ ก าหนดเกี่ ย วกั บ การใช้ ป ระโยชน์ ที่ ดิ น ของผั ง เมื อ งรวมนั้ น หรื อ มี แ ต่ คณะกรรมการผังเมืองได้สั่งยกคาร้องขอนั้นหรือคณะกรรมการผังเมืองได้สั่งให้แก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกข้อกาหนด ดังกล่าว และกรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีได้จัดการให้เป็นไปตามนั้นแล้ว ให้กรมโยธาธิการ และผังเมืองเสนอผังเมืองรวมต่อรัฐมนตรีเพื่อดาเนินการออกกฎกระทรวงใช้บังคับผังเมืองรวมนั้นต่อไป หมวด 4 การใช้บังคับผังเมืองรวม มาตรา 26 การใช้บังคับผังเมืองรวมให้กระทาโดยกฎกระทรวง และต้องมีสาระสาคัญตามมาตรา 17 ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีจัดทารายงานการประเมินผลการเปลี่ยนแปลง สภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมการใช้บังคับผังเมืองรวมตามระยะเวลาที่คณะกรรมการผังเมืองกาหนด แต่ไม่เกินห้าปีนับแต่ วัน ที่ กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมใช้บังคับ หรือนับแต่วันที่คณะกรรมการผังเมืองพิจารณารายงานการประเมินผลครั้งที่ผ่ าน มาเสร็จสิ้น แล้วเสนอคณะกรรมการผังเมืองพิจารณา หากคณะกรรมการผังเมืองเห็นว่าสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมมี ก าร เปลี่ ย นแปลงไปในสาระส าคั ญ ท าให้ ผั ง เมื องรวมนั้ น ไม่ เ หมาะสมที่ จะรองรั บ การพั ฒ นาหรื อด ารงรั กษาเมื องต่ อไปหรื อ จาเป็นต้อง เปลี่ยนแปลงแก้ไขเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาเมืองทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ให้กรมโยธาธิ การ และผังเมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นดาเนินการปรับปรุงโดยการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นใหม่ให้เหมาะสมได้ การจัดทารายงานการประเมินผลตามวรรคสอง ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการผังเมืองกาหนด ซึ่งต้องมี การ แสดงข้อเท็จจริงให้ปรากฏทั้งในเรื่องการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน ความหนาแน่นของประชากร นโยบายหรือ โครงการ ของรัฐบาล สภาวการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม การคมนาคมและขนส่ง การป้องก้นการเกิดภัยพิ บัติ ความมั่นคง ของประเทศ และปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องกับการผังเมือง โดยให้คานึงถึงการมีส่วนร่วมของประชาชนประกอบด้วย มาตรา 27 ในเขตที่ได้มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมแล้ว ห้ามบุคคลใดใช้ประโยชน์ ที่ดินผิดไปจากที่ได้ กาหนดไว้ในผังเมืองรวม หรือปฏิบัติการใด ๆ ซึ่งขัดกับข้อกาหนดของผังเมืองรวมนั้น -6-
ความในวรรคหนึ่ ง มิ ใ ห้ ใ ช้ บั ง คั บ แก่ กรณี ที่ เ จ้ า ของหรื อ ผู้ ค รอบครองที่ ดิ น ได้ ใ ช้ ป ระโยชน์ ที่ ดิ นมาก่ อ นที่ จ ะมี กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมและจะใช้ประโยชน์ที่ดินเช่นนั้นต่อไปเมื่อมีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมแล้ว แต่ถ้า คณะกรรมการผังเมืองเห็นว่าการใช้ประโยชน์ที่ดินเช่นนั้นต่อไปเป็นการขัดต่อนโยบายของผังเมืองรวมในสาระสาคัญที่เกี่ย วกับ สุขลักษณะ ความปลอดภัยของประชาชนและสวัสดิภาพของสังคม คณะกรรมการผังเมืองมีอานาจกาหนดหลัก เกณฑ์วิธีการ และเงื่อนไขที่เจ้าของหรื อผู้ครอบครองที่ดิ นจะต้องแก้ ไขเปลี่ย นแปลงหรื อระงับ การใช้ประโยชน์ ที่ดิ นเช่ นนั้ นต่ อไปภายใน ระยะเวลาที่เห็นสมควรได้การกาหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขดังกล่าวให้คานึงถึงกิจการที่มีการใช้ประโยชน์ที่ดิน สภาพ ของที่ดินและทรัพย์สินอื่นที่เกี่ยวกับที่ดิน การลงทุน ประโยชน์หรือความเดือดร้อนราคาญที่ประชาชนได้รับจากกิจการนั้ น ทั้งนี้ให้คณะกรรมการผังเมืองเชิญเจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินมาแสดงข้อเท็จจริงและความคิดเห็นประกอบด้วย เมื่อได้กาหนดหลักเกณฑ์วิธีการและเงื่อนไขดังกล่าวในวรรคสองแล้ว ให้คณะกรรมการผังเมืองมีหนังสือแจ้ง ให้ เจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินทราบ และเจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 หมวด 5 การวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ มาตรา 28 ผังเมืองเฉพาะประกอบด้วย (1) วัตถุประสงค์ในการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ (2) แผนที่แสดงเขตของผังเมืองเฉพาะ (3) แผนผังเมืองหรือแผนผังบริเวณซึ่งทาขึ้นเป็นฉบับเดียวหรือหลายฉบับ โดยมีสาระสาคัญทุกประการ หรือ บางประการ ดังต่อไปนี้ (ก) แผนผังแสดงการกาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินซึ่งจาแนกเป็นประเภทกิจการ พร้อมทั้งแนวเขตการ แบ่ง ที่ดินออกเป็นประเภทและย่าน (ข) แผนผังแสดงโครงการคมนาคมและขนส่ง พร้อมทั้งรายละเอียดแสดงแนวและขนาดทางสาธารณะ (ค) แผนผังแสดงรายละเอียดของกิจการสาธารณูปโภค (ง) แผนผังแสดงที่โล่ง (จ) แผนผังแสดงการกาหนดระดับพื้นดิน (ฉ) แผนผั ง แสดงที่ ตั้ ง ของสถานที่ ห รื อวั ต ถุ ที่ มี ป ระโยชน์ ห รื อคุ ณค่ าในทางศิ ล ปกรรม สถาปั ต ยกรรม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดีที่จะพึงส่งเสริมดารงรักษาหรือบูรณะ (ช) แผนผังแสดงบริเ วณที่ มีทรัพยากรธรรมชาติห รือภูมิประเทศที่ งดงามหรื อมีคุ ณค่ าในทางธรรมชาติ รวมทั้งต้นไม้เดี่ยวหรือต้นไม้หมู่ที่จะพึงส่งเสริมหรือบารุงรักษา (4) รายการและคาอธิบายประกอบแผนผังตาม (3) รวมทั้งประเภทและชนิดของอาคารที่จะอนุญาตหรือไม่ อนุญาตให้ก่อสร้าง (5) ข้อกาหนดที่จะให้ปฏิบัติหรือไม่ให้ปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของผังเมืองเฉพาะทุกประการ หรือ บางประการ ดังต่อไปนี้ (ก) แนวทางและขนาดของที่อุปกรณ์ (ข) ประเภท ชนิด ขนาด และจานวนของอาคารที่จะอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้สร้าง (ค) ประเภท ชนิด ขนาด จานวนและลักษณะของอาคารที่ชารุดทรุดโทรม หรืออยู่ในสภาพอันเป็นที่น่า รังเกียจ หรือน่าจะเป็นอันตรายแก่ผู้อาศัยหรือสัญจรไปมาซึ่งจะถูกสั่งให้รื้อหรือย้ายตามคาสั่งของคณะกรรมการบริหารผังเมือง ส่วนท้องถิ่นตามมาตรา 55 (ง) การใช้ประโยชน์ของอาคารที่อนุญาตให้สร้างขึ้นใหม่่หรืออนุญาตให้เปลี่ยนแปลง อันผิดไปจากการ ใช้ ประโยชน์ตามที่ได้ขอไว้เมื่อขออนุญาตก่อสร้าง ซึ่งจะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่น (จ) ขนาดและแปลงที่ดินที่จะอนุญาตให้เป็นที่สร้างอาคารที่ใช้เพื่อประโยชน์ต่าง ๆ ตามที่ได้ระบุไว้ในผัง เมืองเฉพาะ รวมทั้งบริเวณของที่ดินที่กาหนดให้เป็นที่โล่งเพื่อประโยชน์ตามที่ระบุไว้ (ฉ) การส่งเสริมดารงรักษาหรือบูรณะสถานที่หรือวัตถุที่มีประโยชน์หรือคุณค่าในทางศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดี(ช) การดารงรักษาที่โล่ง -7-
(ซ) การส่งเสริมหรือบารุงรักษาต้นไม้เดี่ยวหรือต้นไม้หมู่(ฌ) การรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคาร (ญ) การอื่นที่จาเป็นเพื่อให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของผังเมืองเฉพาะ (6) รายละเอียดระบุที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่ต้องเวนคืนพร้อมทั้งรายชื่อเจ้าของหรือผู้ครอบครอง ทรัพย์สินโดยชอบด้วยกฎหมาย โดยมีแผนที่แสดงเขตที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่เวนคืนเพื่อประโยชน์แก่การผังเมื อง สาหรับใช้เป็นทางหลวงตามมาตรา 43(1) (7) รายละเอียดระบุที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่ต้องเวนคืนพร้อมทั้งรายชือ่ เจ้าของ หรือผู้ครอบครอง ทรัพย์สินโดยชอบด้วยกฎหมาย โดยมีแผนที่แสดงเขตที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่เวนคืน เพื่อประโยชน์แก่การผังเมือง อย่างอื่นตามมาตรา 43(2) (8) รายละเอียดและแผนที่ระบุที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นซึ่งเป็นสาธารณะสมบัติของแผ่นดิน หรือซึ่ง กระทรวง ทบวง กรม จังหวัด องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือองค์การของรัฐ เป็นเจ้าของ ผูค้ รอบครองหรือผูด้ ูแลรักษา ซึ่ง จะนามาใช้เป็นทางหลวง หรือใช้เพื่อประโยชน์แก่การผังเมืองอย่างอื่น (9) แผนที่แผนผังหรือรายละเอียดอื่น ๆ ตามความจาเป็น มาตรา 29 เมื่อได้มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม ณ ท้องที่ใดแล้ว ถ้าเจ้าพนักงานท้องถิ่นของท้องที่ นั้น เห็นสมควรจะจัดให้มีการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะขึ้นหรือจะขอให้กรมโยธาธิการและผังเมืองเป็นผู้วางและจัดทาผังเมื อง เฉพาะก็ได้ผังเมืองเฉพาะจะต้องสอดคล้องกับผังเมืองรวม ถ้ าท้ องที่ ใ ดยั ง ไม่ มีกฎกระทรวงให้ใ ช้ บัง คั บผั ง เมื องรวม รั ฐ มนตรี จะสั่ ง ให้ กรมโยธาธิ การและผัง เมื องหรื อเจ้า พนักงาน ท้องถิ่นวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะก็ได้ ในกรณีเจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นเสนอหลักการที่จะวางและจัดทา ผังเมืองเฉพาะให้คณะกรรมการผังเมืองพิจารณาเห็นชอบก่อน ในการนี้เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะมาแสดงความคิดเห็นหรือขอ คาแนะนาเกี่ยวกับการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะต่อกรมโยธาธิการและผังเมืองก็ได้ มาตรา 30 ในกรณีที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะตามมาตรา 29 ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่น ปิด ประกาศแสดงเขตที่ประมาณว่ าจะวางและจัดท าผังเมื องเฉพาะไว้ใ นที่เปิดเผย ณ ที่ว่าการเขตหรือที่ทาการแขวงของ กรุงเทพ มหานครหรือที่ว่าการอาเภอ ที่ทาการขององค์กรปกครองส่ วนท้องถิ่นและสาธารณสถานภายในเขตที่จะวางและ จัดทาผังเมือง เฉพาะนั้น มาตรา 31 ในกรณีที่กรมโยธาธิการและผังเมืองเป็นผูว้ างและจัดทาผังเมืองเฉพาะตามคาสั่งของรัฐมนตรีหรือตาม คาขอของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามมาตรา 29 ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองส่งแผนที่แสดงเขตที่ประมาณว่าจะวางและจัด ทา ผังเมืองเฉพาะไปให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นนาไปปิดไว้ณ ที่เปิดเผยตามนัยแห่งมาตรา 30 มาตรา 32 ในการประกาศแสดงเขตที่ประมาณว่าจะวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะตามมาตรา 30 และมาตรา 31 ให้มีคาประกาศเชิญชวนให้เจ้าของหรือ ผูค้ รอบครองที่ดินหรือผูม้ ีสิทธิก่อสร้างอาคารเหนือที่ดินของผู้อื่น ให้เสนอความคิดเห็น ตลอดจนความประสงค์ในการปรับปรุง ที่ดินในเขตที่ได้แสดงไว้โดยทาเป็นหนังสือเสนอต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิ การและผังเมือง แล้วแต่กรณีภายในสีส่ ิบห้าวันนับแต่วันปิดประกาศ เจ้ าพนั กงานท้ องถิ่ นหรื อกรมโยธาธิ การและผั งเมื องอาจแจ้ ง ให้ ผู้ มีหนั ง สื อแสดงความคิ ดเห็นและแสดงความ ประสงค์ตามวรรคหนึ่ง มาชี้แจงแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมอีกก็ได้ มาตรา 33 ในการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะใด ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่ กรณีจัดให้มีการโฆษณาให้ประชาชนทราบ แล้วจัดการประชุมไม่น้อยกว่าสองครั้ง เพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของประชาชนในท้ องที่ ที่จะมีการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะนั้น ในการรับฟังข้อคิดเห็นนี้จะกาหนดเฉพาะให้ผแู้ ทนของประชาชนเข้าร่วมการประชุม ตามความเหมาะสมก็ ไ ด้หลั กเกณฑ์ วิธีการและเงื่ อนไขในการโฆษณา การประชุม และการแสดงข้อคิดเห็ นให้กาหนดโดย กฎกระทรวง มาตรา 34 ถ้าเจ้าของ ผูค้ รอบครองที่ดินหรือผูม้ ีสิทธิก่อสร้างอาคารเหนือที่ดินของผู้อื่น ประสงค์จะจัดสรรที่ ดิน -8-
หรือ ก่อสร้างอาคารเพื่อประโยชน์แก่การศึกษา การสาธารณสุขหรือสาธารณูปการ ในเขตที่ได้ปิดประกาศไว้ตามมาตรา 30 หรือ มาตรา 31 ให้มีหนังสือแสดงความประสงค์พร้อมกับส่งโครงการดังกล่าวต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิการและ ผังเมือง แล้วแต่กรณี มาตรา 35 เมื่อได้รับหนังสือแสดงความประสงค์ตามมาตรา 32 หรือมาตรา 34 เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรม โยธาธิการและผังเมืองจะให้ความเห็ นชอบตามข้ อเสนอ หรืออาจปฏิเสธหรือ สั่งการเป็ นลายลั กษณ์ อักษร ให้ ผู้แสดงความ ประสงค์จะจัดสรรที่ดินหรือก่อสร้างอาคาร แก้ไขโครงการที่จะจัดสรรที่ดินหรือที่จะก่อสร้างอาคารให้เป็นไปตามหลักการที่ คณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบตามมาตรา 29 ภายในกาหนดสามสิบวันนับแต่วันได้รับหนังสื อแสดงความประสงค์เจ้าของ หรือ ผูค้ รอบครองที่ดินผูไ้ ม่เห็นชอบด้วยกับการปฏิเสธหรือการสั่งการให้แก้ไขมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 36 เมื่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิการและผังเมืองพิจารณาเห็นว่าการจัดสรรที่ดินและประเภท ของอาคารที่จะก่อสร้างเป็นไปตามหลักการที่คณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบแล้วตามมาตรา 29 เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรื อกรม โยธาธิการและผังเมืองจะให้ผแู้ สดงความประสงค์ตามมาตรา 34 ทาสัญญาว่าจะจัดสรรที่ดินหรือก่อสร้างอาคารตามที่ ต กลง กัน ได้ในกรณีที่ทาสัญญากับผู้มีสิทธิก่อสร้างอาคารเหนือที่ดินของผู้อื่น ต้องได้รับความเห็นชอบจากเจ้าของและผู้ครอบครอง ที่ดิน ที่ชอบด้วยกฎหมาย สัญญาที่จะทาขึ้นกับเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิ การและผังเมื องให้ประกอบด้วยแผนผั ง บริเวณ อาคาร และรูปแบบอาคารที่จะขอก่อสร้างโดยละเอียดด้วย วิธีการเสนอแผนผังตามวรรคหนึ่ง ให้เป็นไปตามระเบียบที่กระทรวงมหาดไทยกาหนด มาตรา 37 การวางและจัด ทาผัง เมื องเฉพาะต้ องให้ ส อดคล้ องกับ สั ญญาตามมาตรา 36 และให้คานึงถึ ง การ อนุญาต ให้มีการก่อสร้างอาคารภายในระยะเวลาที่ได้ประกาศพระราชกฤษฎีกากาหนดเขตที่ดินที่จะทาการสารวจเพื่อวางและ จัดทา ผังเมืองเฉพาะ มาตรา 38 ในกรณีที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะตามมาตรา 29 ให้ส่งผังเมืองเฉพาะไปยัง กรม โยธาธิการและผังเมืองเพื่อพิจารณาให้ความเห็น ถ้ากรมโยธาธิการและผังเมืองไม่เห็นพ้องด้วยกับผังเมืองเฉพาะ และเจ้า พนักงานท้องถิ่นไม่อาจแก้ไขปรับปรุงผังเมืองเฉพาะให้สอดคล้องกับความเห็นของกรมโยธาธิการและผังเมืองได้ให้กรมโยธาธิ การและผังเมืองเสนอคณะกรรมการผังเมืองเพื่อพิจารณาชี้ขาด มาตรา 39 ในกรณีที่กรมโยธาธิการและผังเมืองวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะตามคาสั่งของรัฐมนตรีหรือตามคาขอ ของเจ้ าพนั กงานท้ องถิ่นตามมาตรา 29 ให้ ส่ ง ผั ง เมื องเฉพาะไปยัง เจ้ าพนั กงานท้ องถิ่นเพื่อพิ จารณาให้ค วามเห็น ถ้ าเจ้ า พนักงาน ท้องถิ่นไม่เห็นพ้องด้วยกับผังเมืองเฉพาะ และกรมโยธาธิการและผังเมืองเห็นว่าไม่อาจแก้ไขปรับปรุงผังเมืองเฉพาะ ให้สอดคล้องกับความเห็นของเจ้าพนักงานท้องถิ่นได้ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองเสนอคณะกรรมการผังเมืองเพื่อพิจารณาชี้ ขาด มาตรา 40 เมื่อคณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบกับผังเมือง เฉพาะที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิการและ ผัง เมืองจัดทาแล้ว ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองเสนอผังเมืองเฉพาะต่อรัฐมนตรีเพื่อดาเนินการตราพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับ ผัง เมืองเฉพาะนัน้ ต่อไป หมวด 6 การใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ มาตรา 41 ผังเมืองเฉพาะจะใช้ในท้องที่ใดให้ตราเป็นพระราชบัญญัติถ้าพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ มิได้บัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น ให้พระราชบัญญัติดังกล่าวใช้บังคับได้ไม่เกินห้าปี เมื่อระยะเวลาตามวรรคหนึ่งได้สิ้นสุดลง ถ้าเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิการและผังเมืองเห็นสมควรขยาย ระยะเวลาการใช้ บั ง คั บ พระราชบั ญ ญั ติ ใ ห้ เ สนอความเห็ น ต่ อ คณะกรรมการผั ง เมื องเพื่ อพิ จ ารณาด าเนิ น การตราเป็ น พระราชบัญญัติขยายระยะเวลาการใช้บังคับผังเมืองเฉพาะต่อไป พระราชบัญญัติขยายระยะเวลาจะกาหนดการแก้ไขปรับปรุง ผังเมืองเฉพาะเสียใหม่ให้เหมาะสมกับสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปก็ได้ -9-
มาตรา 42 ในระหว่างที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะในท้องที่ใด ถ้าเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือ กรมโยธาธิ การและผั งเมื องเห็ นว่ าสภาพการณ์แ ละสิ่ งแวดล้ อมในเขตของผัง เมื องเฉพาะได้ เปลี่ ยนแปลงไป สมควรแก้ ไ ข ปรับปรุง ข้อกาหนดหรือรายละเอียดของผังเมืองเฉพาะที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผั งเมืองเฉพาะเสียใหม่ ใ ห้ เหมาะสม ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือกรมโยธาธิการและผังเมืองเสนอขอแก้ไขปรับปรุงผังเมืองเฉพาะต่อคณะกรรมการผัง เมือง ถ้า คณะกรรมการผั งเมืองเห็ นชอบด้ วยกับ การแก้ไ ขปรับ ปรุง การแก้ไขปรับปรุง นั้ นไม่เ ปลี่ย นแปลงข้ อกาหนดและ รายละเอียดของ ผังเมืองเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการเวนคืนที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่น หรือการที่จะต้องรื้อหรือย้าย อาคาร หรือไม่ก่อให้เ กิด การเวนคื นที่ ดิ นหรื ออสัง หาริ มทรัพย์ อย่ างอื่ นขึ้ น อี ก หรือการที่จะต้ องรื้ อหรื อย้ายอาคารใหม่่ให้ คณะกรรมการผังเมือง รายงานรัฐมนตรีเพื่อออกกฎกระทรวงแก้ไขปรับปรุงผังเมืองเฉพาะ มาตรา 43 เมื่อได้ประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะในท้องที่ใด ที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่น ซึ่งเอกชนเป็นเจ้าของหรือผูค้ รอบครองและถูกกาหนดในพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะให้เวนคืน ถ้า (1) เพื่อใช้เป็นทางหลวง ให้ถือว่าถูกเวนคืนตามกฎหมายว่าด้วยทางหลวง และให้นาบทบัญญัติแห่ง กฎหมาย ดังกล่าวมาใช้บังคับแก่การเวนคืนโดยอนุโลม ทั้งนีเ้ ว้นแต่ที่บัญญัติไว้โดยเฉพาะในพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมือง เฉพาะ (2) เพื่อใช้ในการอันเป็นประโยชน์แก่การผังเมืองอย่างอื่น ให้ถือว่าถูกเวนคืนตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืน อสั ง หาริ ม ทรั พ ย์แ ละให้นาบทบัญ ญั ติแ ห่ง กฎหมายดั งกล่ าวมาใช้ บัง คับ แก่ การเวนคื นโดยอนุ โ ลม ทั้ ง นี้ เ ว้ นแต่ ที่ บั ญ ญัติไว้ โดยเฉพาะในพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ ในทั้งสองกรณีให้อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมืองหรือผูว้ ่าราชการจังหวัดแห่งท้องที่ซึ่งระบุไว้ในพระราชบัญญัติให้ ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ เป็นเจ้าหน้าที่เวนคืนอสังหาริมทรัพย์และให้ถือแนวเขตที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่จะเวนคืนที่ มีอยู่ในแผนที่ท้ายพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะเป็นแนวเขตที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นที่ถูกเวนคืน ในกรณีที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะภายในห้าปีนับแต่วันใช้บังคับพระราชกฤษฎีกากาหนด เขตที่ดินที่จะทาการสารวจตามมาตรา 14 เงินค่าทดแทนที่จะจ่ายให้แก่เจ้าของหรือ ผู้ครอบครองทรัพย์สินที่ถูกเวนคืนตาม มาตรานีถ้ ้าพระราชบัญญัตินใี้ ห้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะไม่ได้กาหนดเงินค่าทดแทนไว้เป็นอย่างอื่นให้กาหนดตามราคาทรัพย์ สิน ที่ต้องเวนคืนตามความเป็นธรรมที่เป็นอยู่ในวันใช้บังคับพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว ในกรณีที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะโดยไม่ได้ประกาศพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว หรือ ใช้ บังคับเมื่อพ้นห้าปีนับแต่วันใช้บังคับพระราชกฤษฎีกาและพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะไม่ได้กาหนดเงินค่าทดแทน ไว้เป็นอย่างอื่น ให้กาหนดตามราคาทรัพย์สินที่ต้องเวนคืนนั้นตามความเป็นธรรมที่เป็นอยู่ในวันใช้บังคับพระราชบัญญัติใ ห้ ใช้ บังคับผังเมืองเฉพาะ ในกรณีที่เป็นการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ เพื่อปรับปรุงให้เป็นไปตามผังเมื องเฉพาะ เมื่อเจ้าหน้าที่ดาเนินการได้ ดาเนินการปรับปรุงแล้วและประสงค์จะให้เช่าหรือหาประโยชน์ในอสังหาริมทรัพย์ นั้นต่อไปก็ให้กระทาได้แต่จะกระทาการอันมี ผลเป็นการโอนกรรมสิทธิใ์ นอสังหาริมทรัพย์นั้นมิได้ การโอนกรรมสิทธิใ์ นอสังหาริมทรัพย์ที่เวนคืนเพื่อปรับปรุงดังกล่าวจะกระทาได้ก็โดยการตราพระราชบัญญัติ มาตรา 44 ในกรณีที่มีความจาเป็นจะต้องเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์ ซึ่งได้ดาเนินการตามมาตรา 43(1) ให้ เจ้าหน้าที่ดาเนินการตกลงกับเจ้าของ ผูค้ รอบครอง หรือผูด้ ูแลรักษาอสังหาริมทรัพย์เกี่ยวกับกาหนดเวลาที่จะเข้าครอบครอง ในกรณีที่มีความจาเป็นจะต้องเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์ซึ่งได้ดาเนินการตามมาตรา 43(2) และพระราชบัญญัติให้ใช้ บังคับผังเมืองเฉพาะได้บัญญัติให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์ได้ก่อนการใช้เงินหรือวางเงินค่า ทดแทน ตามกฎหมายว่ าด้วยการเวนคื นอสั งหาริม ทรัพย์ ให้ นาความในวรรคหนึ่ งมาใช้บั งคับโดยอนุโ ลม แต่กาหนดวันที่เ จ้ าหน้ า ที่ ดาเนินการหรือผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากเจ้าหน้า ที่ดาเนินการจะเข้าครอบครองต้องไม่น้อยกว่าสามสิบวันนับแต่วัน มีหนังสือ แสดงความจานงที่จะเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์นั้น ในกรณีที่ไม่สามารถพบตัวเจ้าของ หรือผูค้ รอบครองอสังหาริมทรัพย์ตามมาตรา 43(2) และไม่สามารถส่งหนัง สือ แสดงความจานงถึงเจ้าของหรือผูค้ รอบครองอสังหาริมทรัพย์ได้กาหนดวันที่จะเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์ต้องไม่น้อยกว่า สามสิบวันนับแต่วันปิดแจ้งความ ซึ่งปิดไว้ณ ที่ที่อสังหาริมทรัพย์นั้นตั้งอยู่ เมื่อพ้นกาหนดเวลาตามวรรคสองหรื อวรรคสาม ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการหรือผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากเจ้าหน้าที่ ดาเนินการมีอานาจเข้าครอบครองอสังหาริมทรัพย์นั้นได้แม้จะยังมิได้ชาระเงินค่าทดแทน -10-
มาตรา 45 ให้รัฐมนตรีมีอานาจออกกฎกระทรวงกาหนด (1) รายละเอียดแห่งข้อกาหนดต่าง ๆ ตามพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ (2) หลักเกณฑ์และวิธีปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ กฎกระทรวงนั้น เมื่อ ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้วให้ใช้บังคับได้ มาตรา 46 บรรดาข้อบัญญัติหรือเทศบัญญัติซึ่งออกโดยอาศัยอานาจตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการก่อสร้ าง อาคาร กฎหมายว่าด้วยการสาธารณสุข กฎหมายว่าด้วยการรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมื อง กฎหมายว่าด้วยการควบคุมสุสานและฌาปนสถานหรือกฎหมายอื่นที่เกี่ยวกับการใช้ประโยชน์ที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อื่นที่ใช้ บังคับอยู่ในเขตท้องที่ที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะในส่วนที่มีบัญญัติไว้แล้วในกฎกระทรวงที่ออกตาม มาตรา 45 หรือซึ่งชัดแย้งกับกฎกระทรวงที่ออกตามมาตรา 45 ให้ใช้กฎกระทรวงที่ออกตามมาตรา 45 แทน มาตรา 47 ในท้องที่ใดที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ แต่ยังไม่ได้ ตราพระราชกฤษฎีกาให้ใช้ กฎหมายว่าด้วยการควบคุมการก่อสร้างอาคาร ให้ถือว่าได้มีการประกาศพระราชกฤษฎีกาให้ใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยการ ควบคุมการก่อสร้างอาคารในเขตแห่งผังเมืองเฉพาะนั้น รวมทั้งบริเวณโดยรอบหนึ่งกิโลเมตรนับจากแนวเขตผังเมืองเฉพาะด้วย ในบริเวณหนึ่งกิโลเมตรโดยรอบเขตแห่งผังเมืองเฉพาะที่ใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการก่อสร้างอาคาร ตามวรรคหนึ่ง ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นผู้มีอานาจอนุญาตการก่อสร้าง ดัดแปลง ต่อเติม หรือซ่อมแซมอาคารตามกฎหมายว่า ด้วยการควบคุมการก่อสร้ างอาคาร เสนอหลักการให้ค ณะกรรมการบริ หารการผังเมื องส่ วนท้ องถิ่นพิจารณา และให้ผู้ ว่า ราชการ จังหวัดควบคุมการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานท้องถิ่นให้เป็นไปตามหลักการที่คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่ วน ท้องถิ่นได้กาหนดไว้ มาตรา 48 ในท้องที่ที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ ห้ามบุคคลใดใช้ประโยชน์ ที่ดินหรือแก้ไข หรือเปลี่ยนแปลงอสังหาริมทรัพย์ให้ผิดไปจากที่ได้กาหนดไว้ในพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะหรือในกฎกระทรวงที่ ออกตามมาตรา 42 หรือมาตรา 45 มาตรา 49 ในกรณี ที่ เ ขตผั ง เมื องเฉพาะรวมเขตขององค์ กรปกครองส่ วนท้ องถิ่ นหลายเขต รั ฐ มนตรี จะออก กฎกระทรวงให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใดท้องถิ่นหนึ่งเป็นผู้มีอานาจหน้าที่อนุญาตการก่อสร้าง ดัดแปลง ต่อเติม หรือซ่อมแซมอาคารแต่เพียงผูเ้ ดียวก็ได้ในกรณีเช่นว่านีใ้ ห้เจ้าพนักงานท้องถิ่นดังกล่าวมีอานาจหน้าที่อนุญ าต การก่อสร้าง ดัดแปลง ต่อเติม หรือซ่อ มแซมอาคารตลอดเขตแห่ งผังเมื องเฉพาะนั้นตามกฎหมายว่ าด้ วยการควบคุ ม การ ก่อสร้างอาคาร หมวด 7 คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น มาตรา 50 ในท้องที่ที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ ให้มีคณะกรรมการบริหารการผังเมือง ส่วนท้องถิ่นคณะหนึ่ง ประกอบด้วยบุคคลดังต่อไปนี้ (1) ในเขตกรุ ง เทพมหานคร ให้ ผู้ ว่าราชการกรุ ง เทพมหานครเป็ นประธานกรรมการ ผู้ แ ทนกระทรวง สาธารณสุข ผู้แทนกรมธนารั กษ์ผู้ แทนกรมอัย การ ผู้แทนการเคหะแห่งชาติผู้ แทนการนิค มอุต สาหกรรมแห่ งประเทศไทย ผู้แทนกรมโยธาธิ การและผั งเมื อง เจ้าพนักงานที่ ดินกรุ งเทพมหานคร หัวหน้ากองผังเมื องกรุ งเทพมหานคร ผู้ทรงคุณ วุ ฒิ ทางการผังเมืองหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการผังเมืองไม่เกินสีค่ น และผูแ้ ทนสถาบัน องค์การอิสระและบุคคลอื่ นที่มี ความเกี่ยวข้องกับการผังเมืองไม่เกินสีค่ น ซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้ง เป็นกรรมการ (2) ในเขตจังหวัดอื่น ให้ผวู้ ่าราชการจังหวัดเป็นประธานกรรมการ โยธาธิการและผังเมืองจังหวัด1 สรรพากร จังหวัด แพทย์ใหญ่จังหวัด อัยการจังหวัด เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด ผู้ทรงคุณวุฒิทางการผังเมืองหรือสาขาวิช าที่เกี่ย วข้ อง โดยตรงกับการผังเมืองไม่เกินสามคน และผูแ้ ทนสถาบัน องค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการ ผังเมืองไม่เกิน 1
คาว่า “โยธาธิการจังหวัด” ในพระราชบัญญัตินี้แก้ไขเป็น “โยธาธิการและผังเมืองจังหวัด” โดยมาตรา 27 แห่ง พระราชกฤษฎีกาแก้ไขบทบัญญัติให้สอดคล้องกับการโอน อานาจ หน้าที่ของส่วนราชการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 พ.ศ. 2545
-11-
สามคน ซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้ง เป็นกรรมการ ในกรณีที่ต้องดาเนินการในเขตเทศบาลหรือสุขาภิบาลใดให้นายกเทศมนตรีหรือประธานกรรมการสุขาภิบาลแห่ง ท้องถิ่นนั้นเป็นกรรมการร่วมด้ วย และในกรณี ที่ต้องดาเนินการท้ องถิ่ นนอกเขตเทศบาลหรื อสุข าภิบาล ให้นายอาเภอแห่ ง ท้องถิ่นนั้นเป็นผูด้ าเนินการด้วย กรรมการซึ่งแต่งตั้งจากผู้แทนสถาบั น องค์การอิสระและบุคคลอื่น จะต้องไม่เป็นข้าราชการหรื อพนักงานส่ วน ท้องถิ่น ซึ่งมีตาแหน่งหรือเงินเดือนประจา ให้ประธานคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นแต่งตั้งกรรมการหรือบุคคลใด เป็นเลขานุการคณะกรรมการ มาตรา 51 ให้คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นมีอานาจหน้าที่ดังนี้ (1) พิจารณาและสั่งการเกี่ยวกับการจัดที่ดินของเอกชนเพื่อใช้เป็นที่อุปกรณ์ตามผังเมืองเฉพาะ (2) อนุมัติการยกที่อุปกรณ์ให้เป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดิน (3) พิจารณาและสั่งการเกี่ยวกับการรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคารที่จะต้องรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงตามผังเมื อง เฉพาะ (4) พิจารณาวินิจฉัยอุทธรณ์ที่ยื่นต่อคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น (5) ดาเนินการอื่นใดตามอานาจหน้าที่ซึ่งมีบัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้ มาตรา 52 ให้กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นซึ่งรัฐมนตรีแต่งตั้งมีวาระอยู่ในตาแหน่งคราวละสองปี ในกรณีที่มีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นในระหว่างที่กรรมการซึ่งแต่งตั้งไว้แล้วยังมีวาระ อยู่ในตาแหน่ง ไม่ว่าจะเป็นการแต่ง ตั้งเพิ่มขึ้นหรือแต่งตั้งซ่อม ให้ผู้ได้รับแต่งตั้งนั้นอยู่ในตาแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ของ กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นซึ่งได้แต่งตั้งไว้แล้วนั้น กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นที่พ้นจากตาแหน่งอาจได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการอีกได้ มาตรา 53 ให้นามาตรา 10 มาตรา 11 และมาตรา 12 มาใช้แก่คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้ องถิ่น โดย อนุโลม หมวด 8 การรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคาร มาตรา 54 ในกรณีที่พระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ กาหนดให้มีการรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคารให้ เจ้าหน้าที่ดาเนินการจัดทารายละเอียดแสดงการรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคารให้คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น พิจารณา มาตรา 55 ให้คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นพิจารณาเหตุผลและรายละเอียดแสดงการรื้อ ย้าย หรือ ดัดแปลงอาคาร ให้เป็นไปตามผังเมืองเฉพาะ ในการนี้จะขอความเห็นจากกรมโยธาธิการและผังเมืองก็ได้หรือจะสั่งให้ เจ้าหน้าที่ดาเนินการจัดทารายละเอียดเสียใหม่ก็ได้ เมื่อคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นพิจารณาเสร็จแล้ว และสั่งการประการใด ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการ มีหนังสือถึงเจ้าของหรือผูค้ รอบครองอาคารที่เกี่ยวข้องให้ทราบถึงคาสั่งของคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นและ การ ดาเนินการตามคาสั่งนั้นเป็นเวลาไม่น้อยกว่าหกสิบวันก่อนวัน ที่จะมีการดาเนินการ และให้ส่งรายละเอียดแสดงการรื้อ ย้าย หรือ ดัดแปลงอาคารเท่ า ที่เ กี่ ย วข้ องไปด้ วย แต่เจ้าของหรื อ ผู้ ครอบครองอาคารผู้ไ ม่เ ห็ นชอบด้ วยกั บค าสั่ ง ของคณะ กรรมการบริหาร การผังเมืองส่วนท้องถิ่น มีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 56 ถ้าอาคารที่จะต้องรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน หรือทรัพย์สินของแผ่ นดิ น ที่ อยู่ในความครอบครองหรือดูแลรักษาของส่วนราชการใด ให้ผวู้ ่าราชการจังหวัดมีหนังสือแจ้งให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องกับ สา ธารณสมบัติของแผ่นดินหรือทรัพย์สินของแผ่นดินทราบ และให้ส่วนราชการดังกล่าวมีหนังสือแสดงความยินยอมหรือขัดข้ อง ให้คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นทราบ ถ้ามีปัญหาโต้แย้งระหว่างส่วนราชการกับคณะกรรมการบริ หารการผัง -12-
เมืองส่วนท้องถิ่นให้เสนอคณะกรรมการผังเมืองวินิจฉัย มาตรา 57 ในกรณีที่เอกชนซึ่งเป็นเจ้าของอาคารได้รับหนังสือแจ้งให้จัดการรื้อหรือย้ายอาคารแล้ว ไม่ได้ใช้ สิทธิ์ อุทธรณ์ตามมาตรา 70 หรือใช้สิทธิอุทธรณ์แต่คณะกรรมการอุทธรณ์ไม่เห็นด้วยกับการอุทธรณ์เจ้าของอาคารต้องปฏิบัติต าม คาสั่งของเจ้าหน้าที่ดาเนินการหรือคาวินิจฉัยอุทธรณ์ภายในกาหนดเวลาสามสิบวันนับแต่วันทราบคาสั่งหรือคาวินิจฉัยอุทธรณ์ ถ้ าเจ้ าของอาคารไม่ เ ริ่ ม ด าเนิ นการรื้ อ หรื อย้ายอาคาร หรื อได้ รื้ อหรื อย้ ายอาคารไปบ้างแล้ ว แต่ เ ป็ น ที่ เ ห็ นได้ ประจักษ์ว่าการรื้อหรือย้ายอาคารจะไม่แล้วเสร็จภายในเวลาที่กาหนดไว้ในคาสั่ง ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการเตือนเป็นหนังสือไปยัง เจ้าของ อาคาร ถ้าผู้นั้นยังคงละเลยไม่ดาเนินการตามคาสั่งภายในเวลาที่กาหนดไว้ในคาเตือนซึ่งต้องไม่น้อยกว่าสิบห้าวันโดย ไม่มีเหตุผลอันสมควร ให้เจ้าหน้า ที่ดาเนินการมีอานาจเข้าไปในที่ดินและรื้อหรือย้ายอาคารนั้นโดยคิดค่าใช้จ่ายจากเจ้าของ อาคาร ค่าใช้จ่ายจะคิดหักเอาจากเงินค่าตอบแทนตามมาตรา 59 ที่จะพึงจ่ายให้แก่เจ้าของอาคารนั้นก็ได้การรื้อหรือย้ าย อาคารนั้ น เจ้ าหน้ า ที่ ด าเนิ นการต้ องกระท าโดยประหยั ด และค่ าใช้ จ่ ายที่ คิ ด จากเจ้ า ของอาคารจะต้ องไม่ ม ากกว่ า เงิ น ค่าตอบแทนตามมาตรา 59 เมื่อได้คิดค่าใช้จ่ายแล้ว ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการแจ้งเป็นหนังสือให้เจ้าของอาคารทราบ เจ้าของอาคารผู้ไม่เห็นชอบ ด้วยกับการคิดค่าใช้จ่ายมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 58 ในกรณีที่เอกชนซึ่งเป็นเจ้าของหรื อผู้ครอบครองอาคารได้รับแจ้งให้ จัดการดัดแปลงอาคาร ไม่ เริ่ม ดาเนินการดัดแปลงอาคารหรือได้ดัดแปลงอาคารไปบ้างแล้ว แต่เป็นสิ่งที่เห็นได้ประจักษ์ว่าการดัดแปลงอาคารจะไม่แล้วเสร็จ ภายในเวลาที่กาหนดไว้ในคาสั่งให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการเตือนเป็นหนังสือไปยังเจ้าของหรือ ผู้ครอบครองอาคาร และหากผู้นั้น ยังคงละเลยไม่ดาเนินการตามคาสั่งภายในเวลาที่กาหนดไว้ในคาเตือน ซึ่งต้องไม่น้อยกว่าสิบห้าวัน โดยไม่มีเหตุผลอันสมควร ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการรายงานต่อคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นเพื่อสั่งเพิกถอนคาสั่งให้ดัดแปลงนั้น และสั่งให้ รื้อย้ายอาคารต่อไป และให้นามาตรา 57 มาใช้บังคับแก่การสั่งรื้อหรือย้ายอาคาร และการคิดค่าใช้จ่ายจากเจ้าของหรื อ ผู้ ครอบครองโดยอนุโลม มาตรา 59 เมื่อคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นได้สั่งให้เจ้าของรื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคารตาม มาตรา 57 หรือมาตรา 58 ให้เจ้าหน้า ที่ดาเนินการด้วยความเห็ นชอบของคณะกรรมการบริหารการผังเมื องส่ วนท้ องถิ่ น กาหนด เงินค่าตอบแทนตามความเป็นธรรมและจ่ายให้แก่บุคคลดังต่อไปนี้ (1) ถ้าเป็นอาคารที่ไม่อาจย้ายได้ให้ จ่ายเงินค่ าตอบแทนแก่เจ้ าของอาคาร ซึ่งปลูกสร้างอยู่ในวันที่ ใช้ บั ง คั บ พระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ (2) ถ้าเป็นอาคารหรือส่วนของอาคารที่รื้อย้ายได้ให้จ่ายเงินค่าตอบแทนแก่เจ้าของอาคารซึ่งปลูกสร้างอยู่ใน วันที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ เงินค่าตอบแทนดังกล่าวพึงกาหนดให้เฉพาะค่า รื้ออาคารค่าขนย้ายและ ค่าปลูกสร้างใหม่่ (3) ผู้เช่าที่ดินหรือผู้เช่าอาคารที่จะต้ องรื้ อหรื อย้ าย ซึ่งมีสัญญาเช่าเป็นหนัง สือ หรือทาเป็นหนังสือและจด ทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้า ที่ซึ่งจะฟ้องร้องให้บังคับคดีได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และหลักฐานนั้นได้ทาไว้ ก่อนวันใช้บั งคับ พระราชบั ญ ญัติให้ ใช้ บังคั บผั งเมื องเฉพาะหรื อได้ ทาขึ้ นภายหลั ง วั นนั้ นโดยได้รั บ อนุ ญ าตจากเจ้ าพนั กงาน ท้องถิ่น และการเช่านั้นยัง ไม่ระงับในวั นที่เ จ้ าพนักงานท้ องถิ่ นได้สั่ งให้รื้ อหรื อย้ ายอาคาร เงินค่าตอบแทนในการเช่ น นี้ พึ ง กาหนดให้เฉพาะที่ผู้เช่าได้เสียหายจริงโดยเหตุผลที่ต้องออกจากที่ดินหรืออาคารก่อนสัญญาเช่าระงับ (4) บุคคลซึ่งมีสิทธิตามมาตรา 1349 หรือมาตรา 1352 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และเสียสิทธิ์ ในการใช้ทางหรือเสียสิทธิในการวางท่อน้า ทางระบายน้า สายไฟฟ้าหรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกัน ผ่านที่ดินซึ่งต้องมีการรื้อหรือย้ าย อาคารในเมื่อบุคคลเช่นว่านั้นได้ให้เงินค่าตอบแทนในการที่ได้ใช้สิทธินั้น ๆ แก่เจ้าของที่ดินไปแล้ว ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการมีหนังสือแจ้งจานวนเงินค่าตอบแทนให้แก่ ผมู้ ีสิทธิได้รับเงินค่าตอบแทนทราบ ผู้มีสิทธิได้รับ เงินค่าตอบแทน ผูไ้ ม่เห็นชอบด้วยกับจานวนเงินค่าตอบแทนดังกล่าวมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 60 ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการจัดหาที่อยู่ชั่วคราวที่เหมาะสมให้แก่บุคคลตามมาตรา 59(1) (2) หรือ (3) อาศัย อยู่เป็นเวลาตามความจาเป็นแต่ต้องไม่น้อยกว่าหกเดือนและไม่เกินหนึ่งปีในเมื่อบุคคลดังกล่าวไม่สามารถจัดหาที่อยู่ของ ตนเองได้การกาหนดเงินค่าตอบแทนตามมาตรา 59 จะคานึงถึงการจัดหาที่อยู่ชว่ั คราวด้วยก็ได้ -13-
ในกรณีที่เห็นสมควรเจ้าหน้าที่ดาเนินการจะผ่อนผันให้อาศัยต่อไปอีกไม่เกินหกเดือนก็ได้ มาตรา 61 ในกรณีที่เจ้าหน้าที่ดาเนินการจัดหาที่ดินและหรืออาคารให้บุคคลดังกล่าวในมาตรา 60 เข้าอยู่ในที่ ใหม่่โดยการเช่าซื้อหรือเช่า และบุคคลดังกล่าวสมัครใจเข้าอยู่ในที่ดินและหรืออาคารที่จัดหาให้ใหม่นั้น ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการ กัน เงินค่าตอบแทนที่จะพึงจ่ายตามมาตรา 59 ไว้เพื่อจ่ายในการเช่าซื้อหรือเช่า ถ้าเป็นการเช่าซื้อ จานวนเงินที่กันไว้ให้เป็นไป ตามที่เจ้าหน้าที่ดาเนินการและบุคคลดังกล่าวตกลงกัน ถ้าเป็นการเช่าให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการกันเงินไว้เป็นค่าเช่าสาหรับ หนึ่งปี หกเดือน จานวนเงินที่เหลือจากที่กันไว้ให้จ่ายแก่บุคคลดังกล่าว ในการนีใ้ ห้เจ้าหน้าที่ดาเนินการมีหนังสือแจ้งจานวนเงิ น ที่ กัน ไว้และจานวนเงินที่เหลือจ่ายให้บุคคลดังกล่าวทราบ บุคคลดังกล่าวผูไ้ ม่เห็นชอบด้วยมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 ในกรณีที่จัดที่ดินไว้ให้บุคคลดังกล่าวปลูกสร้างเอง ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการช่วยเหลือและให้ความสะดวกในการที่จะ ปลูกสร้าง อาคารลงในที่ดินที่จัดให้ มาตรา 62 ในกรณีที่คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นสั่งให้จัดที่ดินเพื่อใช้เป็นที่อุปกรณ์ให้เจ้าหน้ าที่ ดาเนินการจ่ายเงินค่าตอบแทนตามที่คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นกาหนดแก่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดิน ดังกล่าว ซึ่งต้องเสียสิทธิบางประการเกี่ยวกับการใช้ที่ดินเนื่องจากการจัดที่ดินนั้นหรือต้องรับภาระที่ต้องปฏิบัติหรืองดเว้ น ไม่ ปฏิบัติตามข้อกาหนดอันเกี่ยวกับที่ดินที่จัดนั้น ในการกาหนดเงินค่าตอบแทนตามวรรคหนึ่ง ให้คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นพิจารณาถึงความ มาก น้อยแห่งสิท ธิที่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินต้องเสียหรือถูกจากัด หรือภาระที่ต้องปฏิบัติหรืองดเว้นไม่ ปฏิบัติรวมทั้ง ประโยชน์ที่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินพังได้รับในการใช้ที่อุปกรณ์ด้วย แต่ทั้งนี้เงินค่าตอบแทนที่กาหนดต้องไม่เกินราคา ที่ดิน และเพื่อ ประโยชน์ในการคานวณราคาที่ดินตามมาตรานี้ให้นาความในมาตรา 64 ที่เกี่ยวกับราคาที่โอนตามความเป็น ธรรมมาใช้บังคับ โดยอนุโลม ให้ ค ณะกรรมการบริ ห ารการผั ง เมื องส่ วนท้ องถิ่ นมี ห นั ง สื อแจ้ ง การกาหนดเงิ นค่ าตอบแทนให้ เ จ้ าของหรื อ ผู้ ครอบครองที่ดินทราบ เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินผูไ้ ม่เห็นชอบด้วยมีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 63 ที่ดินที่ถูกจัดให้เป็นที่อุปกรณ์ให้ได้รับยกเว้นไม้ต้องเสียภาษีบารุงท้องที่ในส่วนที่ถูกจัดนั้น มาตรา 64 เจ้ า ของที่ อุ ป กรณ์ ผู้ ใ ดประสงค์ จ ะยกที่ อุ ป กรณ์ ใ ห้ เ ป็ น ที่ ส าธารณสมบั ติ ข องแผ่ น ดิ น โดยมี เ งิ น ค่าตอบแทน หากคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นพิจารณาเห็นว่าที่อุปกรณ์นั้นได้ใช้เพื่อประโยชน์สาธารณะเป็น ส่วนใหญ่ก็ให้รับอุปกรณ์นั้นเป็นที่สาธารณสมบัติของแผ่นดินได้และให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการจ่ายเงินค่าตอบแทนให้แก่เจ้ าของ ตามราคาที่พระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะบัญญัติ ไว้ถ้าไม่ได้บัญ ญัติไว้ให้ กาหนดเท่ากั บราคาของที่ดินที่โอนตาม ความเป็นธรรม ที่เป็นอยู่ในวั นใช้บั งคับ พระราชกฤษฎีกากาหนดเขตที่ ดิน ที่ จะท าการส ารวจ ทั้งนี้ไม่ว่าพระราชกฤษฎี กา ดังกล่าวจะยังคงใช้บังคับหรือไม่ ถ้าไม่มีพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว หรือใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะภายหลังห้าปีนั บแต่วันที่ใช้ บังคับพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว และพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะไม่ได้กาหนดเงินค่าตอบแทนไว้เป็นอย่างอื่น ให้ กาหนดเงินค่าตอบแทนเท่ าราคาที่ดิ นที่โ อนตามความเป็ นธรรมที่เป็ น อยู่ใ นวั นใช้บังคับพระราชบั ญญัติให้ ใช้บังคับ ผัง เมื อง เฉพาะ ความในวรรคหนึ่ ง และวรรคสองไม่ ใ ห้ ใ ช้ บั ง คั บ ในกรณี ที่ ก ารยกให้ เ กิ ด ขึ้ น ภายหลั ง ห้ าปี นั บ แต่ วั น ใช้ บั ง คั บ พระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ ในกรณีนี้ถ้าพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะไม่ได้กาหนดเงินค่าตอบแทนไว้ เป็นอย่างอื่น ให้เงินค่าตอบแทนเป็นไปตามที่ตกลงกัน ซึ่งจะต้องไม่ต่ากว่าราคาที่ดินตามความเป็นธรรมตามวรรคหนึ่งหรือ วรรคสอง แล้วแต่กรณี มาตรา 65 ในการคานวณเงินค่าตอบแทนตามมาตรา 64 ถ้ามีการสร้างหรือจัดทาเพื่อให้เป็นที่อุปกรณ์ตามแบบ และรายการที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นอนุญาตก่อนที่จะมีการยกให้ให้เจ้าหน้าที่ดาเนินการจ่ายเงินค่าตอบแทนค่าใช้จ่ายในการ สร้าง หรือจัดทาดังกล่าวแก่เจ้าของเพิ่มขึ้นจากเงินค่าตอบแทนอันพึงจ่ายให้เนื่องในการยกให้นอกจากเจ้าหน้าที่ดาเนินการเป็น ผู้ออก ค่าใช้จ่ายเอง เงินค่าตอบแทนอันจะพึงจ่ายให้ เพิ่ มขึ้ นตามมาตรานี้ให้ค ณะกรรมการบริหารการผังเมื องส่วนท้ องถิ่ น พิจารณา กาหนดให้ตามที่เห็นสมควร โดยคานึงถึงประโยชน์ของเจ้าของหรือ ผูค้ รอบครองประโยชน์สาธารณะ สภาพของสิ่งที่ -14-
ก่อสร้าง หรือสิ่งที่จัดทา หรือสิ่งที่สร้างในขณะที่มีการยกให้ประกอบด้วย มาตรา 66 ในกรณีที่คณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น ได้กาหนดจานวนเงินค่าตอบแทนอันจะพึง จ่าย ให้หรือได้มีการจ่ายเงินค่าตอบแทนตามที่กาหนดไว้ให้แก่เจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินตามมาตรา 62 ให้หักเงินค่าตอบแทน ที่กาหนดไว้หรือที่ได้จ่ายไปแล้วออกจากเงินค่าตอบแทนในการยกให้ตามมาตรา 64 มาตรา 67 ในการจัดที่ดินให้เป็นที่ อุป กรณ์ห ากมีค วามจาเป็ นต้ องสร้างหรือจัดท าเพื่ อให้เป็ นไปตามแบบและ รายการที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นกาหนด และเจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินร้องขอ เจ้าหน้าที่ดาเนินการจะสร้างหรือจัดทาให้ก็ ได้ เมื่อพิจารณาเห็นเป็นการสมควร โดยคิดค่าใช้จ่ายจากเจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินนั้น ในการคิดค่าใช้จ่ายตามวรรคหนึ่ง ถ้าการสร้างหรือจัดทาของเจ้าหน้า ที่ดาเนินการเป็นไปเพียงเพื่อประโยชน์ของ เจ้าของหรื อ ผู้ค รอบครองที่ดิ น ผู้ร้ องขอนั้ น ให้คิดค่าใช้จ่ายในการสร้ างหรื อจัดท านั้ นทั้ งหมด แต่ถ้าเป็นไปเพื่ อ สาธารณะ ประโยชน์ด้วย เจ้าหน้าที่ดาเนินการจะออกค่าใช้จ่ายทั้งหมดหรือแต่บางส่วนก็ได้ตามที่เห็นสมควร และให้เจ้าของที่ดินเป็นผู้ ออกค่าใช้จ่ายส่วนที่เหลือ มาตรา 68 เพื่อดาเนินการให้เป็นไปตามผังเมืองเฉพาะ ในกรณีจาเป็นที่ต้องใช้ที่ดินของบุคคลใด ๆ ในบริเวณไม่ เกินหนึ่งกิโลเมตรนับจากแนวเขตผังเมือเฉพาะ เจ้าพนักงานการผังมีอานาจจั ดให้ทาหรือวางท่อน้า ทางระบายน้า สายไฟฟ้า หรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกันลงบน ใต้หรือเหนือ พื้นดินของบุคคลนั้นได้ในเมื่อพื้นดินนั้นไม่ใช่เป็นที่ตั้งโรงเรือน โดยแจ้งเป็นหนังสือ พร้อมทั้งแผนผังแสดงแนวทางการใช้ที่ดินให้เจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินที่เกี่ยวข้องทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่าสามสิบวั นก่ อน วันที่จะมีการดาเนินการ ในการดาเนินการตามวรรคหนึ่ง ให้เจ้าพนักงานการผังกาหนดเงินค่าตอบแทนอันเป็นธรรมในการใช้ ที่ดินนั้ นที่ จะ จ่ายให้แก่เจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดิน และให้แจ้งเป็นหนังสือให้เจ้าของหรือผูค้ รอบครองที่ดินที่เกี่ยวข้องทราบโดยมิชักช้า เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินผู้ไม่เห็นชอบด้วยกับการดาเนินการตามวรรคหนึ่ง หรือการกาหนดเงินค่าตอบแทน ตามวรรคสอง มีสิทธิอุทธรณ์ได้ตามมาตรา 70 มาตรา 69 โดยปกติให้เจ้าพนักงานท้ องถิ่ นแห่ งท้ องที่ ที่ใ ช้บั งคั บ ผังเมื องเฉพาะเป็ นเจ้ าหน้ า ที่ด าเนิ นการ แต่ รัฐมนตรีโดยคาแนะนาของคณะกรรมการผั งเมื องอาจแต่ง ตั้งให้ องค์การหรือบรรษัทของรัฐ ซึ่ง มีอานาจหน้ าที่หรือ ซึ่ง ได้ รั บ มอบหมายให้มีอานาจหน้าที่เป็นเจ้าหน้าที่ดาเนินการในท้องที่นั้นได้ หมวด 9 อุทธรณ์ มาตรา 70 ผู้มีสิทธิอุท ธรณ์ อาจอุท ธรณ์ ภ ายในสามสิบ วั นนับ แต่ วันได้รั บ คาสั่ งหรื อหนั งสื อแจ้งความ ในกรณี ต่อไปนี้ (1) การกาหนดหลักเกณฑ์วิธีการและเงื่อนไขในการใช้ประโยชน์ที่ดินตามมาตรา 27 วรรคสอง (2) การปฏิเสธหรือสั่งการเกี่ยวกับโครงการที่จะจัดสรรที่ดิน หรือที่จะก่อสร้างอาคารตามมาตรา 35 (3) การสั่งให้รื้อ ย้าย หรือดัดแปลงอาคารตามมาตรา 55 (4) การคิดค่าใช้จ่ายในการรื้อหรือย้ายอาคารตามมาตรา 57 วรรคสองหรือมาตรา 58 (5) การกาหนดจานวนเงินค่าตอบแทนตามมาตรา 57 (6) การกันเงินค่าตอบแทนไว้ตามมาตรา 61 (7) การกาหนดจานวนเงินค่าตอบแทนตามมาตรา 62 (8) การจัดให้ทาหรือวางท่อน้า ทางระบายน้า สายไฟฟ้าหรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายคลึงกันตามมาตรา 68 วรรคหนึ่ง และการกาหนดจานวนเงินค่าตอบแทนในการใช้ ที่ดิ นตามมาตรา 68 วรรคสอง อุทธรณ์กรณี (4) และ (6) ให้ ยื่นต่อคณะ กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น ในกรณี (1) (2) (3) (5) (7) และ (8) ให้ยื่นต่อคณะกรรมการอุทธรณ์ เมื่อคณะกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น หรือคณะกรรมการอุทธรณ์แล้วแต่กรณีได้มีคาวินิจฉัยแล้ว หาก -15-
ผู้อุทธรณ์ไม่พอใจในคาวินิจฉัย อุทธรณ์ผู้อุทธรณ์ย่อมมีสิทธิ์ยื่นฟ้องต่อศาลปกครองได้ภายในกาหนดหนึ่งเดือน นับแต่วันที่ได้ ทราบคาวินิจฉัยนั้น ในกรณีที่ยังมิได้มีการตั้งศาลปกครองตามรัฐธรรมนูญ มิให้นาความในวรรคนีม้ าใช้บังคับ มาตรา 71 ให้ มี ค ณะกรรมการอุ ท ธรณ์ ป ระกอบด้ ว ยรั ฐ มนตรี เ ป็ น ประธานกรรมการ อธิ บ ดี ก รมอั ย การ ผูท้ รงคุณวุฒิทางการผังเมืองหนึ่งคน ผูท้ รงคุณวุฒิทางกฎหมายหนึ่งคน ผูท้ รงคุณวุฒิทางเศรษฐศาสตร์หนึ่งคน เป็นกรรมการ ให้ประธานคณะกรรมการอุทธรณ์แต่งตั้งกรรมการหรือบุคคลใดเป็นเลขานุการคณะกรรมการ ให้คณะรัฐมนตรีแต่ง ตั้งผู้ทรงคุ ณวุฒิเป็ นกรรมการอุท ธรณ์ กรรมการผู้ทรงคุ ณวุฒิจะเป็นกรรมการผั งเมื องหรื อ อนุกรรมการในคณะกรรมการผังเมืองในขณะเดียวกันมิได้ มาตรา 72 ให้คณะกรรมการอุทธรณ์มีอานาจหน้าที่พิจารณาวินิจฉัยคาอุทธรณ์ที่ยื่นต่อคณะกรรมการอุทธรณ์ มาตรา 73 ให้คณะกรรมการอุทธรณ์มีอานาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการขึ้นคณะหนึ่งหรือหลายคณะเพื่อกระทาการ ที่อยู่ในอานาจของคณะกรรมการ หรือให้ช่วยเหลือในการดาเนินการอย่างหนึ่งอย่างใดตามที่ได้รับมอบหมาย ทั้ งนี้เว้นแต่การ วินิจฉัยอุทธรณ์และให้นามาตรา 11 และมาตรา 12 มาใช้บังคับโดยอนุโลม มาตรา 74 ให้กรรมการอุทธรณ์ซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งมีวาระอยู่ในตาแหน่งคราวละสองปีกรรมการซึ่งพ้นจาก ตาแหน่งตามวาระอาจได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการอีกได้ ในกรณีที่มีการแต่งตั้งกรรมการอุทธรณ์ในระหว่างที่กรรมการซึ่งแต่งตั้งไว้แล้วยังมีวาระอยู่ในตาแหน่ง ให้ผู้ได้รับ แต่งตั้งนั้นอยู่ในตาแหน่งเท่ากับวาระที่เหลืออยู่ของกรรมการอุทธรณ์ซึ่งได้แต่งตั้งไว้แล้วนั้น มาตรา 75 ให้นามาตรา 10 มาตรา 11 และมาตรา 12 มาใช้แก่คณะกรรมการอุทธรณ์โดยอนุโลม มาตรา 76 หลั กเกณฑ์ แ ละวิ ธีการในการยื่ นอุ ทธรณ์ แ ละวิ ธีพิ จารณาในการวิ นิจฉั ยค าอุ ทธรณ์ ใ ห้กาหนดโดย กฎกระทรวง มาตรา 77 ในระหว่างอุทธรณ์ห้ามมิให้ผู้อุทธรณ์เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินหรืออาคาร ผู้มีสิทธิครอบครอง เหนือที่ดินของผู้อื่น เจ้าพนักงานการผัง คณะกรรมการบริ หารการผังเมืองส่ วนท้ องถิ่ น เจ้าพนักงานท้องถิ่นหรื อเจ้าหน้ าที่ ดาเนินการ แล้วแต่กรณีดาเนินการหรือกระทาการใด ๆ อันเป็นกรณีแห่งการอุทธรณ์ หมวด 10 บทเบ็ดเสร็จ มาตรา 78 ในการปฏิบัติการตามหน้า ที่ ให้เจ้ าพนักงานท้ องถิ่ น เจ้าพนักงานการผั ง เจ้าหน้า ที่ดาเนินการและ กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น มีอานาจออกหนังสือเรียกบุคคลที่เกี่ยวข้องมาชี้แจง หรือให้ส่งเอกสารหลักฐาน หรือ สิ่งอื่นที่จาเป็นเพื่อการปฏิบัติการตามหน้าที่มาประกอบการพิจารณาได้ มาตรา 79 ในการปฏิ บั ติ การตามหน้ า ที่ ใ ห้ เ จ้ าพนั กงานท้ องถิ่ น เจ้ าพนั กงานการผั ง เจ้ าหน้ า ที่ ด าเนิ น การ กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น และพนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น พนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนั กงาน การผัง พนักงานเจ้าหน้า ที่ของเจ้าหน้าที่ดาเนินการ หรือพนักงานเจ้าหน้า ที่ของกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น มี อานาจเข้าไปในที่ดินหรืออาคาร ซึ่งอยู่ในท้องที่ที่มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมหรือท้องที่ที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติ ให้ ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะ ในระหว่างเวลาพระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตกเพื่อสอบถามข้อเท็จจริงหรือขอดูเอกสารหลักฐานหรือ สิ่งที่เกี่ยวข้องจากเจ้ าของ ผู้ครอบครองหรื อ ผู้ดูแ ลรั กษาที่ดิ นหรื ออาคารนั้ น หรือเพื่อกระทาการใด ๆ เท่าที่จาเป็น และ พยายาม ไม่ให้เกิดความเสียหาย ถ้ามีความเสียหายเกิดขึ้นจากการกระทาดังกล่าว ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่น เจ้าพนักงานการผัง เจ้าหน้าที่ดาเนินการหรือกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น แล้วแต่กรณีกาหนดเงินค่าตอบแทนความเสียหายและจ่ าย -16-
ให้แก ่ผเู้ สียหายนั้น ในกรณีที่จาเป็นต้องกระทาการเพื่อการสารวจ ให้แจ้งเจ้าของ ผูค้ รอบครอง หรือผูด้ ูแลรักษาที่ดินหรืออาคารทราบ ล่วงหน้าไม่น้อยกว่าเจ็ดวันก่อนกระทาการนั้น ในการปฏิบัติการตามหน้าที่ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่น เจ้าพนักงานการผัง เจ้าหน้าที่ดาเนินการ กรรมการบริหารการ ผังเมืองส่วนท้องถิ่น และพนักงานเจ้าหน้าที่ข องเจ้าพนั กงานท้ องถิ่ น พนักงานเจ้าหน้าที่ข องเจ้ าพนั กงานการผัง พนักงาน เจ้าหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ดาเนินการ หรือพนักงานเจ้าหน้า ที่ของกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นแสดงบัตรประจาตัว หรือ หนังสือแสดงตาแหน่งหน้าที่ต่อบุคคลซึ่งเกี่ยวข้อง มาตรา 80 เพื่อประโยชน์แก่การปฏิบัติ การตามพระราชบั ญ ญัติ นี้ให้เ จ้ าพนั กงานท้ องถิ่น เจ้าพนักงานการผั ง เจ้าหน้าที่ดาเนินการ กรรมการบริหารการผัง เมื องส่วนท้ องถิ่น และพนักงานเจ้าหน้ าที่ข องเจ้ าพนักงานท้ องถิ่น พนักงาน เจ้าหน้าที่ของเจ้าพนักงานการผัง พนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ดาเนินการ หรือพนักงานเจ้าหน้าที่ของกรรมการบริหารการ ผังเมืองส่วนท้องถิ่น เป็นเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 81 พนักงานเจ้าหน้าที่ซึ่งได้รับมอบหมายจากเจ้าหน้าที่ดาเนินการมีอานาจเข้าไปในที่ดินหรืออาคารซึ่ งอยู่ ในท้องที่ที่ใช้บังคับพระราชบัญญัติให้ใช้บังคับผังเมืองเฉพาะเพื่อตรวจซ่อมแซม บารุง รักษา หรือทาความสะอาดท่อน้า ทาง ระบายน้า สายไฟฟ้าหรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกัน หรือเพื่อตรวจสอบสภาพของที่โล่งในระหว่างเวลาพระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตก ในการปฏิบัติตามหน้าที่ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ต ามวรรคหนึ่งแสดงบัตรประจาตัวและหนังสื อแสดงตาแหน่งหน้าที่พร้ อมทั้ ง หนังสือมอบหมายของเจ้าหน้าที่ดาเนินการให้ไปกระทาการดังกล่าวต่อบุคคลซึ่งเกี่ยวข้อง มาตรา 82 ในการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น เจ้าพนักงานการผัง เจ้าหน้าที่ดาเนินการ กรรมการบริหาร การผังเมืองส่วนท้องถิ่น และพนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น พนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนักงานการผัง พนักงาน เจ้าหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ดาเนินการ หรือพนักงานเจ้าหน้าที่ของกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นตามพระราชบัญ ญัตินี้ เจ้าของ ผู้ครอบครองหรือผู้ดูแลรักษาที่ดินหรืออาคารต้องอานวยความสะดวกให้ตามสมควร หมวด 11 บทกาหนดโทษ มาตรา 83 ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 27 หรือมาตรา 48 มีความผิดต้องระวางโทษจาคุกไม่เ กิ นหก เดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจาทั้งปรับ เมื่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นร้ องขอ ศาลอาจสั่งให้ผู้กระทาผิดแก้ไ ขสภาพของอสังหาริ มทรัพย์ ที่ถู กเปลี่ย นแปลงให้ เป็นไปตามที่ได้กาหนดไว้ใ นผั งเมื องรวมหรือในผังเมื องเฉพาะ ภายในระยะเวลาที่กาหนดให้หรื อให้เ จ้ าพนักงานท้ องถิ่ นมี อานาจจัดการอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อเปลี่ยนแปลงแก้ไขให้เป็นไปตามผังเมืองรวมหรือผังเมืองเฉพาะนั้น และคิดเอาค่าใช้จ่าย จากเจ้าของหรือผูค้ รอบครองอสังหาริมทรัพย์ตามที่จ่ายจริงโดยประหยัด มาตรา 84 ผูใ้ ด (1) ไม่ไปชี้แจงหรื อไม่ ส่ งเอกสารหลั กฐานหรื อ สิ่ งที่เ กี่ ยวข้ องตามหนั ง สื อเรีย กของเจ้ าพนั กงานท้ องถิ่ นเจ้ า พนักงานการผังหรือกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นตามมาตรา 78 หรือไม่ยอมชี้แจงหรือชี้แจงด้วยข้อความอั นเป็น เท็จ (2) ขั ด ขวางหรื อ ไม่ ใ ห้ ค วามสะดวกแก่ เ จ้ าพนั ก งานท้ องถิ่ น เจ้ าพนั กงานการผั ง เจ้ าหน้ า ที่ ด าเนิ น การ กรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่นและพนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น พนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าพนั กงาน การผัง พนักงานเจ้าหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ดาเนินการ หรือพนักงานเจ้าหน้า ที่ของกรรมการบริหารการผังเมืองส่วนท้องถิ่น ใน การ ใช้อานาจตามมาตรา 15 หรือมาตรา 82 หรือ (3) ฝ่าฝืนคาสั่งให้รื้อ หรือย้ายอาคาร หรือคาวินิจฉัยอุทธรณ์ตามมาตรา 57 มีความผิดต้องระวางโทษจาคุ กไม่ -17-
เกินหนึ่งเดือน หรือปรับไม่เกินสามพันบาท หรือทั้งจาทั้งปรับ
ผูร้ ับสนองพระบรมราชโองการ สัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรี
หมายเหต ุเหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้คือ เนื่องจากกฎหมายว่าด้วยการผังเมืองและผังชนบทได้ใช้บังคับ มากว่ายี่สิบปีประกอบกับได้มีการพัฒนาทั้งในด้านเกษตรกรรม พาณิชยกรรม และอุตสาหกรรม และจานวนประชากรใน ท้องที่ต่าง ๆ ได้ทวีความหนาแน่นมากยิ่งขึ้น มาตรการและโครงการที่ได้กาหนดไว้ในกฎหมายจึ งไม่เหมาะสมกับสภาวะ ปัจจุบัน สมควรปรับปรุงเสียใหม่ให้สอดคล้องกับความก้าวหน้าของวิชาผังเมืองและสภาพของท้องที่ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 92 ฉบับพิเศษ ตอนที่ 8 วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2518 กรวรรณ/ปรับปรุง 23 มีนาคม 2561
-18-
พระราชบัญญัติ การผังเมือง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๒๕ ----------------------------ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วันที่ ๒๒ กุมภาพันธ พ.ศ.๒๕๒๕ เป็นปที่ ๓๗ ในรัชกาลปจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยที่เป็นการสมควรแกไขเพิ่มเติมกฎหมายวาด้วยการผังเมืองใหเหมาะสมยิ่งขึ้น จึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติขึ้งไวโดยคาแนะนาและยินยอมของรัฐสภาดังตอไปนี้ มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกวา "พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๒๕" มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ใหใชบังคับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นตนไป มาตรา ๓ ใหยกเลิกความในมาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรา ๒๕ แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และใหใชความตอไปนี้แทน " มาตรา ๒๓ เมื่อคณะกรรมการผังเมืองใหความเห็นชอบแลวใหสานักผังเมืองหรือ เจาพนักงานทองถิ่นผูว้ างและจัดทาผังเมืองรวมนั้น จัดใหมีการปดประกาศแผนที่แสดงเขตของผังเมืองรวมไวในที่ เปดเผย ณ ที่วาการเขตหรือที่ทาการแขวงของกรุงเทพมหานคร หรือที่วาการอาเภอ ที่ทาการขององคการบริหารสวนทองถิ่น และสาธารณสถานภายในเขตของผังเมืองรวมนั้นเป็นเวลาไมนอยกวาเกาสิบวัน โดยใหลงวันที่ที่ปดประกาศในใบประกาศนั้น ด้วย ในใบประกาศดังกลาว ใหมีคาประกาศเชิญชวนใหผู้มีสวนไดเสียไปตรวจดูแผนผังและขอกาหนดของผังเมืองรวม ได ณ สานักผังเมือง หรือที่ทาการของเจาพนักงานทองถิ่น ผู้ วางและจัดท าผั งเมื องรวมนั้ น วิธีการประกาศใหเป็นไปตาม ระเบียบของกระทรวงมหาดไทย มาตรา ๒๔ หากภายในกาหนดเกาสิบวันนับตั้งแตวันปดประกาศดังกลาวในมาตรา ๒๓ ผูม้ ีสวนไดเสียผู้ใดมีหนังสือถึงสานักผังเมืองหรือเจาพนักงานทองถิ่น ผู้วางและจัดทาผังเมืองรวมทั้งรองขอใหแก ไขหรือเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกขอกาหนดเกี่ยวกับการใชประโยชนที่ดินของผังเมืองรวมนั้น และไมวาสานักผังเมืองหรื อเจา พนักงานทองถิ่นจะเห็นพองด้วยกับคารองขอนั้นหรือไมก็ตาม ใหสานักผังเมืองหรือเจาพนักงานทองถิ่นแลวแตกรณี เสนอ คารองขอนั้นตอคณะกรรมการผังเมืองพรอมด้วยความเห็น ในกรณีที่ เจาพนักงานทองถิ่นเป็นผู้ เสนอใหดาเนินการผาน สานักผังเมือง ในกรณีที่คณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบด้วยกับคารองขอ ใหคณะกรรมการผังเมืองสั่งให สานักผังเมืองหรือเจาพนักงานทองถิ่น แลวแตกรณีแกไขหรือเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกขอกาหนดดังกลาวในผัง เมืองรวมนั้น ถาไมเห็นชอบด้วยก็ใหสั่งยกคารองขอนั้น มาตรา ๒๕ หากเมื่อพนกาหนดเกาสิบวันนับตั้งแตวันปดประกาศดังกลาวในมาตรา ๒๓ ไมมีผมู้ ีสวนไดสวนเสียผู้ใดขอใหแกไขหรือเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกขอกาหนดเกี่ยวกับการใชประโยชนที่ดินของผัง เมืองรวมนั้น หรือมีแตคณะกรรมการผังเมืองไดสั่งยกคารองขอนั้นหรือคณะกรรมการผังเมืองไดสั่งใหแกไขหรือเปลี่ยนแปลง หรือยกเลิกขอกาหนดดังกลาว และสานักผังเมืองหรือเจาพนักงานทองถิ่น แลวแตกรณี ไดจัดการใหเป็นไปตามนั้นแลว ให สานักผังเมืองเสนอผังเมืองรวมตอรัฐมนตรีเพื่อดาเนินการออก กฎกระทรวงใชบังคับผังเมืองรวมนั้นตอไป " มาตรา ๔ ใหยกเลิกความในมาตรา ๕๗ แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.๒๕๑๘ และใหใชอาคารแลวไมได ใชสิทธิอุทธรณตามมาตรา ๗๐ หรือใชสิทธิอุทธรณ แตคณะกรรมการอุทธรณไมเห็นด้วยกับการอุทธรณ เจาของอาคารตอง ปฏิบัติตามคาสั่งของเจาหนาที่ดาเนินการหรือคาวินิจฉัยอุทธรณภายในกาหนดเวลาสามสิบวันนับแตวันทราบคาสั่งหรือคา วินิจฉัยอุทธรณ -19-
ถาเจาของอาคารไมเริ่มดาเนินการรื้อหรือยายอาคาร หรือไดรื้อหรือบายอาคารไปบาง แลวแตเป็นที่เห็นไดประจักษ วาการรื้อยายอาคารจะไมแลวเสร็จภายในเวลาที่กาหนดไวในคาสั่ง ใหเจาหนาที่ ดาเนินการเตือนเป็นหนังสือไปยังเจาของอาคาร ถาผู้ นั้นยังคงละเลยไมดาเนินการตามคาสั่งภายในเวลาที่กาหนดไวในคา เตือน ซึ่งตองไมนอยกวาสิบหาวันโดยไมมีเหตุผลอันสมควรใหเจาหนาที่ดาเนินการมีอานาจเขาไปในที่ดินและรื้อหรือยาย อาคารนั้นโดยคิดคาใชจายจากเจาของอาคาร คาใชจายจะคิดหักเอาจากเงินคาตอบแทนตามมาตรา ๕๙ ที่จะพึงจายใหแก เจ้าของอาคารนั้นก็ได การรื้อหรือยายอาคารนั้น เจาหนาที่ดาเนินการตองกระทาโดยประหยัดและคาใชจายที่คิดจากเจาของ อาคารจะตองไมมากกวาเงินคาตอบแทนตามมาตรา ๕๙ เมื่อไดคิดคาใชจายแลว ใหเจาหนาที่ดาเนินการแจงเป็นหนังสือใหเจาของอาคารทราบเจา ของอาคารผูไ้ มเห็นชอบด้วยกับการคิดคาใชจายมีสิทธิอุทธรณไดตามมาตรา ๗๐ " มาตรา ๕ กาหนดเวลาปดประกาศแผนที่แสดงเขตผังเมืองรวมตามมาตรา ๒๓ กาหนดเวลาสาหรับยื่นคารอง ขอใหแกไขหรือเปลี่ ยนแปลง หรือยกเลิกขอกาหนดเกี่ย วกับ การใชประโยชนที่ดิ นของผัง เมื องรวมตามมาตรา ๒๔ และ กาหนดเวลาในการที่ กาหนดผั งเมื องเสนอผังเมื องรวมตอรัฐมนตรีตามมาตรา ๒๕ แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ถายังมิไดสิ้นสุดลงกอนวันที่พระราชบัญญัตินี้ ใชบังคับ ใหนับเวลาดังกลาวตอไปมาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และ มาตรา ๒๕ แหงพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.๒๕๑๘ ซึ่งแกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้ตั้งแตวันที่พระราชบัญญัติ นี้ใช บังคับจนครบเกาสิบวัน มาตรา ๖ ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ ผูร้ ับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ป. ติณสูลานนท นายกรัฐมนตรี (ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ หนา ๙ เลม ๙๙ ตอนที่ ๓๓ ลงวันที่ ๕ มีนาคม ๒๕๒๕) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------หมายเหตุ เหตุผลในการประกาศใชพระราชบัญญัติฉบับนี้คือ โดยที่เป็นการสมควรแกไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.๒๕๑๘ โดยขยายระยะเวลาส าหรั บ การปดประกาศแผนที่ แ สดงเขตผั ง เมื องรวม การยื่ นค ารองขอใหแกไขหรื อ เปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกขอกาหนดเกี่ยวกับการใชประโยชนที่ดินของผังเมืองรวมของผู้มีสวนไดเสียและการที่สานักผังเมือง เสนอผังเมืองรวมตอรัฐมนตรีจากหกสิบวันเป็นเกาสิบวันเพื่อใหประชาชนไดมีเวลายื่นคารองขอมากยิ่งขึ้น กับแกไขเพิ่ มเติ ม ชื่อคณะกรรมการและเลขมาตราที่อางในมาตรา ๕๗ ใหถูกตอง จึงจาเป็นตองตราพระราชบัญญัตินี้
กรวรรณ/ปรับปรุง 23 มีนาคม 2561
-20-
พระราชบัญญัติ การผังเมือง (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๓๕ ----------------------------ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ให้ไว้ ณ วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นปีที่ ๔๗ ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที่เป็นการสมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคาแนะนาและยินยอมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ทาหน้าที่รัฐสภา ดังต่อไปนี้ มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า “พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๓๕” มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป มาตรา ๓ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๑๙ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ มาตรา ๑๙ เมื่อสานักผังเมืองจะวางหรือ จัดทาผังเมืองรวมของท้ องที่ใด ให้สานักผังเมืองแจ้งให้เจ้าพนั ก งาน ท้องถิ่นของท้องที่นั้นทราบ และให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นนั้นมาแสดงความคิดเห็นต่อสานักผังเมือ งด้วย ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมใด ให้สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นแล้วแต่กรณี จัดให้มีการโฆษณาให้ ประชาชนทราบ แล้วจัดการประชุมไม่น้อยกว่าหนึ่งครั้ง เพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของประชาชนในท้องที่ที่จะมีการวางและจัดท าผัง เมืองรวมนั้น ในการรับฟังข้อคิดเห็นนี้ จะกาหนดเฉพาะให้ผู้แทนของประชาชนเข้าร่วมการประชุมตามความเหมาะสมก็ ไ ด้ หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการโฆษณา การประชุม และการแสดงข้อคิดเห็น ให้กาหนดโดยกฎกระทรวง ” มาตรา ๔ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๒๑ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ มาตรา ๒๑ เมื่อมีการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นในท้องที่ของจังหวัดใด ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดแห่งจังหวั ด นั้น แต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมขึ้นคณะหนึ่งในแต่ละท้ องที่ที่วางผั งเมืองรวมนั้ น ประกอบด้วยผู้แทนองค์การบริหารส่ วน ท้องถิ่น ผู้แทนสานักผังเมือง ผู้แทนส่วนราชการต่าง ๆ ในท้องที่ที่วางผังเมืองรวมนั้น และบุคคลอื่นที่เห็นสมควร มีจานวนรวม ทั้งสิ้นไม่น้อยกว่าสิบห้าคนและไม่เกินยี่สิบเอ็ดคน มีหน้าที่ให้คาปรึกษาและความคิดเห็นเกี่ยวกับผังเมืองรวมที่สานักผังเมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาขึ้น ในกรณีที่เป็นการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นในท้องที่คาบเกี่ยวกันตั้งแต่สองจังหวัดขึ้นไป ให้คณะกรรมการผัง เมืองเป็นผู้แต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวม ให้รัฐมนตรีวางระเบียบเกี่ยวกับการแต่งตั้งคณะที่ปรึกษาผังเมืองรวมและการปฏิบัติหน้าที่ของคณะที่ปรึกษาผัง เมืองรวมดังกล่าว ให้ นาบทบั ญ ญั ติ ว่าด้ วยการประชุมในหมวด ๑ มาใช้ บั ง คั บ แก่ การประชุ มของคณะที่ ป รึกษาผั ง เมื องรวมโดย อนุโลม” มาตรา ๕ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๒๖ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ มาตรา ๒๖ การใช้บังคับผังเมืองรวมให้กระทาโดยกฎกระทรวง -21-
กฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งต้องมีรายการตามมาตรา ๑๗ และให้ใช้บังคับได้ไม่เกินห้าปี ในระหว่างที่กฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งใช้บังคับ ถ้าสานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นเห็นสมควร จะกาหนดให้ แก้ไขปรับปรุงผังเมืองรวมเสียใหม่ให้เหมาะสมกับสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป หรื อเพื่อประโยชน์แห่งรัฐก็ได้ โดยให้นาความในมาตรา ๒๒ มาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรา ๒๕ มาใช้บังคับโดยอนุโลม ภายในหนึ่งปีก่อนระยะเวลาการใช้บังคับกฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งสิ้นสุดลง ให้สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงาน ท้องถิ่น แล้วแต่กรณี สารวจว่าสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมในการใช้ผังเมืองรวมดังกล่าวมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ ถ้าเห็นว่า สภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมไม่มีการเปลี่ยนแปลงในสาระสาคัญ ให้สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณี จัดให้มี การประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นของประชาชนในท้องที่ที่ใช้บังคับผังเมืองรวมนั้นตามมาตรา ๑๙ วรรคสอง และถ้าไม่มีผู้ใด คัดค้าน ก็ให้สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการผังเมืองขยายระยะเวลาการใช้บังคับ กฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งได้อีกห้าปี แต่ในกรณีที่เห็นว่าสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมมีการเปลี่ยนแปลงในสาระสาคัญ ก็ให้ สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นดาเนินการแก้ไขปรับปรุงผังเมืองรวมเสียใหม่ให้เหมาะสมได้ ในกรณีที่ไม่อาจดาเนินการแก้ไขผังเมืองรวมได้ทันภายในระยะเวลาที่กฎกระทรวงตามวรรคหนึ่งใช้บังคับ ให้สานัก ผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการผังเมืองขยายระยะเวลาการใช้บังคับกฎกระทรวงตาม วรรคหนึ่งได้อีกสองครั้ง ครั้งละไม่เกินหนึ่งปี การขอขยายระยะเวลาการใช้บังคับผังเมืองรวมตามวรรคห้า ให้กระทาโดยกฎกระทรวง” มาตรา ๖ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๒๙ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ มาตรา ๒๙ เมื่อได้มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม ณ ท้องที่ใดแล้ว ถ้าเจ้าพนักงานท้องถิ่นของท้องที่นั้น เห็นสมควรจะจัดให้มีการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะขึ้น หรือจะขอให้สานักผังเมืองเป็นผู้วางและจัดทาผังเมืองเฉพาะก็ได้ ผัง เมืองเฉพาะจะต้องสอดคล้องกับผังเมืองรวม ถ้าท้องที่ใดยังไม่มีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม รัฐมนตรีจะสั่งให้สานักผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นวาง และจัดทาผังเมืองเฉพาะก็ได้ ในกรณีเจ้าพนักงานท้องถิ่นวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นเสนอหลักการที่จะวางและจัดทาผัง เมืองเฉพาะให้คณะกรรมการผังเมืองพิจารณาเห็นชอบก่อน ในการนี้เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะมาแสดงความคิดเห็นหรือขอ คาแนะนาเกี่ยวกับการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะต่อสานักผังเมืองก็ได้ ” ผู้รับสนองพระบรมราชโองการ อานันท์ ปันยารชุน นายกรัฐมนตรี หมายเหตุ เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนี้ คือ โดยที่เป็นการสมควรเพิ่มบทบัญญัติให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นและ สานักผังเมืองสามารถแก้ไขปรับปรุงและขยายระยะเวลาการใช้บังคับผังเมืองรวม กับเพิ่มจานวนและหน้าที่ของคณะที่ปรึ กษา ผังเมืองรวมให้มากขึ้น รวมทั้งแก้ไขบทบัญญัติเพื่อให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นสามารถใช้ดุลพินิจในการวางและจัดทาผังเมืองเฉพาะ ได้อย่างเหมาะสม ทั้งนี้ เพื่อให้การวาง จัดทา และแก้ไขปรับปรุงผังเมืองรวมเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการผังเมืองได้อย่าง กว้างขวาง รวดเร็ว และสอดคล้องกับสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป อันจะก่อให้เกิดผลดีแก่การผังเมืองยิ่ง ขึ้ น จึงจาเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ กรวรรณ/ปรับปรุง 23 มีนาคม 2561 -22-
พระราชบัญญัติ การผังเมือง (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๘ ----------------------------ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร. ให้ไว้ณ วันที่ ๒๕ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ เป็นปีที่ ๗๐ ในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศว่า โดยที่เป็นการสมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว้โดยคาแนะนาและยินยอมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ดังต่อไปนี้ มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกว่า “พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๘” มาตรา ๒ พระราชบัญญัตินี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นต้นไป มาตรา ๓ ให้แก้ไขคาว่า “องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น” ในพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ เป็น “องค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น” ทุกแห่ง มาตรา ๔ ให้ยกเลิกความในบทนิยามคาว่า “เจ้าพนักงานท้องถิ่น” ในมาตรา ๔ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมื อง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน “ “เจ้าพนักงานท้องถิ่น” หมายความว่า (๑) นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด สาหรับในเขตองค์การบริหารส่วนจังหวัด (๒) นายกเทศมนตรี สาหรับในเขตเทศบาล (๓) นายกองค์การบริหารส่วนตาบล สาหรับในเขตองค์การบริหารส่วนตาบล (๔) ผูว้ ่าราชการกรุงเทพมหานคร สาหรับในเขตกรุงเทพมหานคร (๕) นายกเมืองพัทยา สาหรับในเขตเมืองพัทยา (๖) ผู้บริหารท้องถิ่นหรือหัวหน้าคณะผู้บริหารท้องถิ่นขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น ที่มีกฎหมายจัดตั้ง สาหรับในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น” มาตรา ๕ ให้ยกเลิกบทนิยามคาว่า “องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น” ในมาตรา ๔ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน ““องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” หมายความว่า องค์การบริหารส่วนจังหวัด เทศบาล องค์การบริหารส่วนตาบล กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นที่มีกฎหมายจัดตั้ง” มาตรา ๖ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๖ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนีแ้ ทน “ มาตรา ๖ ให้มีคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า “ คณะกรรมการผังเมือง ” ประกอบด้วย (๑) ปลัดกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานกรรมการ (๒) กรรมการโดยตาแหน่ง ได้แก่ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ์ปลัดกระทรวงคมนาคม ปลัดกระทรวง -23-
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เลขาธิการคณะกรรมการ พัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติเลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน และผูอ้ านวยการ สานักงบประมาณ (๓) กรรมการผู้ ท รงคุ ณ วุ ฒิ ซึ่ง คณะรั ฐ มนตรี แ ต่ ง ตั้ ง จากผู้ มีค วามรู้ ค วามสามารถ ความเช่่ยวชาญ และ ประสบการณ์เป็นที่ประจักษ์ในด้านการผังเมือง สถาปัตยกรรมศาสตร์วิศวกรรมศาสตร์นิติศาสตร์เศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม ประวัติศาสตร์หรือโบราณคดีหรือสังคม จานวนไม่เกินเก้าคน ในจานวนนี้จะต้องแต่งตั้งจากผูม้ ีประสบการณ์ด้านการสอนใน หลักสูตรเกี่ยวกับการผังเมืองในสถาบันอุดมศึกษา อย่างน้อยหนึ่งคน (๔) กรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสภาวิศวกร ผูแ้ ทนสภาสถาปนิก ผูแ้ ทนสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ผูแ้ ทนสภา อุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และผูแ้ ทนสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (๕) กรรมการซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผูแ้ ทนสถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มคี วามเกี่ยวข้ องกับ การผังเมือง จานวนไม่เกินสีค่ น ให้อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นกรรมการและเลขานุการ ในกรณีที่เป็นการวาง จัด ทา แก้ไข หรืออนุมัติผังเมืองรวม หรือผังเมืองเฉพาะในเขตกรุงเทพมหานคร ให้ปลัด กรุงเทพมหานครเข้าร่วมเป็นกรรมการ หรือในเขตพื้นที่ที่เกี่ยวกับความมั่นคงทางทหาร ให้ปลัดกระทรวงกลาโหมเข้าร่วมเป็น กรรมการด้วย” มาตรา ๗ ให้เพิ่มความต่อไปนีเ้ ป็นมาตรา ๖/๑ และมาตรา ๖/๒ แห่งพระราชบัญญัติ การผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ “ มาตรา ๖/๑ กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผูแ้ ทนสถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความ เกี่ยวข้องกับการผังเมือง ต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม ดังต่อไปนี้ (๑) มีสัญชาติไทย (๒) มีอายุไม่ต่ากว่าสามสิบห้าปีบริบูรณ์ (๓) ไม่เป็นบุคคลล้มละลาย คนไร้ความสามารถ หรือคนเสมือนไร้ความสามารถ (๔) ไม่เคยได้รับโทษจาคุกโดยคาพิพากษาถึง ที่สุดให้จาคุก เว้นแต่เป็นโทษสาหรับความผิด ที่ได้กระทาโดย ประมาทหรือความผิดลหุโทษ (๕) ไม่ เ ป็ น ผู้ ด ารงต าแหน่ ง ทางการเมื อง สมาชิ กสภาท้ องถิ่ นหรื อ ผู้ บ ริ ห ารท้ องถิ่ น กรรมการ หรื อ ผู้ ด ารง ตาแหน่งซึ่งรับผิดชอบการบริหารพรรคการเมือง ที่ปรึกษาพรรคการเมือง หรือเจ้าหน้าที่พรรคการเมือง มาตรา ๖/๒ กรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้อง กับการผังเมือง จะต้องไม่เป็นข้าราชการหรือพนักงานส่วนท้องถิ่นซึ่งมีตาแหน่งหรือเงินเดือนประจา ” มาตรา ๘ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๙ และมาตรา ๑๐ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ ความต่อไปนีแ้ ทน “ มาตรา ๙ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความ เกี่ยวข้องกับการผังเมืองมีวาระการดารงตาแหน่งคราวละสามปี ในกรณีที่กรรมการผู้ ทรงคุ ณ วุ ฒิหรื อกรรมการซึ่งเป็น ผู้แ ทนสถาบั นหรื อองค์ การอิ สระ และบุคคลอื่นที่มีค วาม เกี่ยวข้องกับการผังเมืองพ้นจากตาแหน่งก่อนวาระ หรือในกรณี ที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งกรรมการเพิ่มขึ้นในระหว่างที่กรรมการ ซึ่งแต่งตั้งไว้แล้วยังมีวาระอยู่ในตาแหน่ง ให้ผไู้ ด้รับแต่งตั้ง แทนตาแหน่งที่ว่างหรือเป็นกรรมการเพิ่มขึ้นอยู่ในตาแหน่งเท่ากับ วาระที่เหลืออยู่ของกรรมการซึ่งได้แต่งตั้งไว้แล้ว เมื่อครบกาหนดตามวาระในวรรคหนึ่ง หากยังมิได้มีการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหรือกรรมการ ซึ่งเป็นผู้แทน สถาบันหรือองค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการผังเมืองขึ้นใหม่่ให้กรรมการ ซึ่งพ้นจากตาแหน่งตามวาระนั้น อยู่ในตาแหน่งเพื่อดาเนินงานต่อไปจนกว่ากรรมการซึ่งได้รับแต่งตั้งใหม่่เข้ารับหน้าที่ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและกรรมการซึ่งเป็นผู้แทนสถาบันหรือองค์การอิสระและบุคคลอื่น ที่มีความเกี่ยวข้องกับ การผังเมืองซึ่งพ้นจากตาแหน่งตามวาระ อาจได้รับการแต่งตั้งอีกได้แต่จะดารงตาแหน่ง ติดต่อกันเกินสองวาระไม่ได้ มาตรา ๑๐ นอกจากการพ้นจากตาแหน่งตามวาระ กรรมการผูท้ รงคุณวุฒิและกรรมการ ซึ่งเป็นผูแ้ ทนสถาบันหรือ องค์การอิสระ และบุคคลอื่นที่มีความเกี่ยวข้องกับการผังเมืองพ้นจากตาแหน่ง เมื่อ (๑) ตาย -24-
(๒) ลาออก (๓) คณะรัฐมนตรีให้ออก เพราะบกพร่องต่อหน้าที่มีความประพฤติเสื่อมเสียหรือหย่อนความสามารถ (๔) ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา ๖/๑ หรือมาตรา ๖/๒” มาตรา ๙ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๑๗ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และให้ใช้ความต่อไปนีแ้ ทน “ มาตรา ๑๗ ผังเมืองรวมประกอบด้วย (๑) วัตถุประสงค์ในการวางและจัดทาผังเมืองรวมให้กาหนดโดยคานึงถึงความเป็นระเบียบ ความสวยงาม การ ใช้ประโยชน์ในทรัพย์สิน ความปลอดภัยของประชาชน การเศรษฐกิจ ทรัพยากรธรรมชาติการดารงรักษาสถานที่ที่มีคุณค่ าทาง ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ประวัติ ศาสตร์หรือโบราณคดีและการจัด สภาพแวดล้อมที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ ร่วมกันได้อย่างเท่าเทียมกัน (๒) แผนที่แสดงเขตของผังเมืองรวมโดยแสดงข้อมูลภูมิประเทศและระดับชัน้ ความสูง (๓) แผนผังซึ่งทาขึ้นเป็นฉบับเดียวหรือหลายฉบับโดยมีสาระสาคัญทุกประการหรือบางประการ ดังต่อไปนี้ (ก) แผนผังกาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินตามที่ได้จาแนกประเภท (ข) แผนผังแสดงที่โล่ง (ค) แผนผังแสดงโครงการคมนาคมและขนส่ง (ง) แผนผังแสดงโครงการกิจการสาธารณูปโภค (๔) รายการประกอบแผนผัง (๕) ข้อกาหนดที่ จะให้ปฏิ บัติหรื อไม่ใ ห้ปฏิบั ติ เพื่ อ ให้เ ป็ นไปตามวัตถุ ประสงค์ข องผั งเมื องรวม ทุกประการ ดังต่อไปนี้ (ก) ประเภทและขนาดกิจการที่จะอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้ดาเนินการ (ข) ประเภท ชนิด ขนาด ความสูง และลักษณะของอาคารที่จะอนุญาตหรือไม่อนุญาต ให้สร้าง (ค) อัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมกันทุกชั้นของอาคารทุกหลังต่อพื้นที่แปลงที่ดินที่ใช้เป็น ที่ตั้งอาคาร (ง) อัตราส่วนพื้นที่อาคารปกคลุมดินต่อพื้นที่แปลงที่ดินที่ใช้เป็นที่ตั้งอาคาร (จ) อัตราส่วนพื้นที่ว่างอันปราศจากสิ่งปกคลุมของแปลงที่ดินที่อาคารตั้งอยู่ต่อพื้นที่ใช้สอยรวมของอาคาร (ฉ) ระยะถอยร่นจากแนวธรรมชาติถนน แนวเขตที่ดิน อาคาร หรือสถานที่อื่น ๆ ที่จาเป็น (ช) ขนาดของแปลงที่ดินที่จะอนุญาตให้สร้างอาคาร (ซ) ข้อกาหนดอื่นที่จาเป็นโดยรัฐมนตรีประกาศกาหนดตามคาแนะนาของคณะกรรมการผังเมือง ในกรณีที่ผังเมืองรวมไม่มีข้อกาหนดบางประการตาม (ก)(ข)(ค)(ง)(จ)(ฉ)(ช) และ (ซ) จะต้องได้รับความเห็นชอบ จากคณะกรรมการผังเมือง โดยมีเหตุผลอันสมควร (๖) นโยบาย มาตรการ และวิธีดาเนินการเพื่อปฏิบัติตามวัตถุประสงค์ของผังเมืองรวม” มาตรา ๑๐ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๒๖ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมื อง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดย พระราชบัญญัติการผังเมือง (ฉบับที่๓) พ.ศ. ๒๕๓๕ และให้ใช้ความต่อไปนีแ้ ทน “ มาตรา ๒๖ การใช้บังคับผังเมืองรวมให้กระทาโดยกฎกระทรวง และต้องมีสาระสาคัญ ตามมาตรา ๑๗ ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีจัดทารายงานการประเมิน ผลการเปลี่ยนแปลง สภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมการใช้บังคับผังเมืองรวมตามระยะเวลาที่คณะกรรมการ ผังเมืองกาหนด แต่ไม่เกินห้าปีนับแต่วันที่ กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมใช้บังคับ หรือนับแต่วันที่คณะกรรมการผังเมืองพิจารณารายงานการประเมินผลครั้งที่ผ่ าน มาเสร็จสิ้น แล้วเสนอคณะกรรมการผังเมือง พิจารณา หากคณะกรรมการผังเมืองเห็นว่าสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมมีการ เปลี่ ย นแปลงไปในสาระส าคั ญ ท าให้ ผั ง เมื องรวมนั้ นไม่ เ หมาะสมที่ จะรองรั บ การพั ฒ นาหรื อด ารงรั กษาเมื องต่ อไปหรื อ จาเป็นต้องเปลี่ยนแปลง แก้ไขเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาเมืองทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ให้กรมโยธาธิ การ และผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นดาเนินการปรับปรุงโดยการวางและจัดทาผังเมืองรวมขึ้นใหม่ให้เหมาะสมได้ การจัดทารายงานการประเมินผลตามวรรคสอง ให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการผังเมืองกาหนด ซึ่งต้องมี การแสดงข้อเท็จจริงให้ปรากฏทั้งในเรื่องการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน ความหนาแน่น ของประชากร นโยบายหรือ โครงการของรัฐบาล สภาวการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม การคมนาคม และขนส่ง การป้องกันการเกิดภัยพิ บัติ -25-
ความมั่นคงของประเทศ และปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้องกับการผังเมือง โดยให้คานึงถึงการมีส่วนร่วมของประชาชนประกอบด้วย ” มาตรา ๑๑ ให้เพิ่มความต่อไปนีเ้ ป็นมาตรา ๒๖/๑ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ “ มาตรา ๒๖/๑ การแก้ไขผังเมืองรวมเฉพาะบริเวณหรือเฉพาะส่วนหนึ่งส่วนใดให้เหมาะสม กับสภาพการณ์ และ สิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปหรือเพื่อประโยชน์สาธารณะ ให้กรมโยธาธิการและผังเมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณี เสนอคณะกรรมการผังเมืองพิจารณา เมื่อคณะกรรมการผังเมือง พิจารณาให้ความเห็นชอบแล้ว ให้กรมโยธาธิการและผังเมือง หรื อเจ้ าพนั กงานท้ องถิ่ น แล้ วแต่ กรณี จัด ให้ มี การประชาสั ม พันธ์ ช้ี แ จงให้ ประชาชนและผู้ เ กี่ ยวข้ องในเขตผั งเมื องรวมได้ รับทราบ และจัดให้มีการปิดประกาศ แผนที่แสดงเขตของผังเมืองรวมที่แก้ไขและรายละเอียดของการแก้ไขไว้ในที่เปิดเผย ณ สานักงานเขต หรือที่ว่าการอาเภอ ที่ทาการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสาธารณสถาน ภายในเขตของผังเมืองรวมนั้น เป็นเวลาไม่น้อยกว่าสามสิบวั น และในประกาศนั้นให้มีคาเชิญชวนให้ ผู้มีส่วนได้เสียแสดงข้อคิดเห็ นเป็น ลายลัก ษณ์อักษร ภายในระยะเวลาที่มีการปิดประกาศ ภายในระยะเวลาที่มีการปิดประกาศตามวรรคหนึ่ง ถ้ามีผมู้ ีส่วนได้เสียผู้ใดแสดงข้อคิดเห็น ในการแก้ไขผังเมืองรวม นั้น ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีเสนอข้อคิดเห็นของ ผูม้ ีส่วนได้เสียพร้อมด้วยความเห็น ของกรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีต่อคณะกรรมการผังเมือง ในกรณีที่เจ้าพนักงานท้ องถิ่น เป็นผูเ้ สนอ ให้ดาเนินการผ่านกรมโยธาธิการ และผังเมือง เมื่อคณะกรรมการผังเมืองเห็นชอบกับข้อคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสีย ให้คณะกรรมการผังเมืองสัง่ ให้กรมโยธาธิการ และผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีแก้ไขให้เป็นไปตามข้อคิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสียซึ่งคณะกรรมการผังเมือง เห็นชอบด้วยนั้น แต่ถ้าคณะกรรมการผังเมืองไม่เห็นชอบกับข้อคิดเห็นของ ผูม้ ีส่วนได้เสีย ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองเสนอ ผังเมืองรวมต่อรัฐมนตรีเพื่อดาเนินการออกกฎกระทรวง แก้ไขผังเมืองรวมต่อไป เมื่อพ้นกาหนดระยะเวลาที่มีการปิดประกาศตามวรรคหนึ่ง หากไม่มีผู้มีส่วนได้เสียแสดงข้อคิดเห็น ให้กรมโยธาธิ การและผังเมืองดาเนินการตามวรรคสามต่อไป ” มาตรา ๑๒ ให้ ค ณะกรรมการผัง เมื องซึ่ ง ดารงตาแหน่ ง อยู่ใ นวั นก่ อนวั น ที่ พ ระราชบั ญ ญัติ นี้ใช้ บั งคั บ คงอยู่ ใ น ตาแหน่งต่อไปจนกว่าจะมีการแต่งตั้งคณะกรรมการผังเมืองตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดย พระราชบัญญัตินี้ซึ่งต้องไม่เกินเก้าสิบวันนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินใี้ ช้บังคับ การนับวาระการดารงตาแหน่งของกรรมการผังเมืองซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้งตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินใี้ ห้นับวาระการดารงตาแหน่งตามวรรคหนึ่ง เป็นวาระแรก มาตรา ๑๓ การวาง จัดทา และแก้ไขผังเมืองรวมที่อยู่ในระหว่างดาเนินการตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และที่แก้ไขเพิ่มเติม ในวันก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ถือว่าเป็นการวาง จัด ทา และแก้ไขผังเมืองรวมตาม พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้ มาตรา ๑๔ บรรดากฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมที่ใช้บังคับอยู่ในวันก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ คงใช้บังคับต่อไปได้จนกว่าจะมีกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมที่ออกตาม พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่ง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินใี้ ช้บังคับ ให้กรมโยธาธิการและผังเมืองหรือเจ้าพนักงานท้องถิ่น แล้วแต่กรณีจัดทารายงานการประเมินผล การเปลี่ยนแปลง สภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมการใช้บังคับกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมตามวรรคหนึ่ง ตามระยะเวลาที่คณะกรรมการผัง เมืองกาหนด แต่ไม่เกินห้าปีนับแต่วันที่พระราชบัญญัตินใี้ ช้บังคับ และให้นา มาตรา ๒๖ แห่งพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินมี้ าใช้บังคับ โดยอนุโลม รายงานการประเมินผลการเปลี่ยนแปลงสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมที่จัดทาขึ้นตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ และได้เสนอคณะกรรมการผังเมืองก่อนวัน ที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ให้ถือว่า เป็นรายงานการประเมินผลการ เปลี่ยนแปลงสภาพการณ์และสิ่งแวดล้อมตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. ๒๕๑๘ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัตินี้ มาตรา ๑๕ ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ -26-
ผูร้ ับสนองพระบรมราชโองการ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี หมายเหตุ เหตุผลในการประกาศใช้พระราชบัญญัติฉบับนีค้ ือ โดยที่บทบัญญัติในกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง ซึ่งใช้บังคับอยู่ใน ปั จจุ บั นยั ง ไม่ มีมาตรการทางกฎหมายเพี ย งพอที่ จะท าให้ บ รรลุ วัต ถุ ป ระสงค์ ของการผั ง เมื องได้ แ ละไม่ ส ามารถใช้ บังคับ กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมได้อย่างต่อเนื่อง อันเนื่องมาจากการวางและจัด ทา ผังเมืองรวมมีขั้นตอนและรายละเอี ยด มาก ทาให้ไม่อาจดาเนิ นการวางและจัดท าผั งเมื องรวมได้ทั นกาหนดเวลา ที่ผังเมืองรวมเดิม สิ้ นสุด ลง เป็นเหตุให้มีการใช้ ประโยชน์ที่ดินไม่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการผังเมือง ในระหว่างที่ยังไม่มีผังเมืองรวมฉบับใหม่ใช้บังคับ ประกอบกับใน ปัจจุบันได้มีการใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยการกาหนด แผนและขั้นตอนการกระจายอานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่ง กฎหมายดังกล่าวมีบทบัญญัติที่กาหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีภารกิจในการผังเมืองด้วย ดังนั้น เพื่อให้การวางและ จัดทาผังเมืองรวมและการใช้บังคับกฎหมายเป็นไปอย่างมีประสิท ธิภาพและเกิดประสิท ธิผลสูงสุด สมควรกาหนดกลไกทาง กฎหมายที่สามารถ ผลักดันให้การวางและจัดทาผังเมืองรวมบรรลุวัตถุประสงค์ของการผังเมือง รวมทั้งปรับปรุงองค์ประกอบ ของ คณะกรรมการผังเมืองให้เหมาะสม จึงจาเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้ กรวรรณ/ปรับปรุง 23 มีนาคม 2561
-27-