Vos Onions door de jaren heen by Govert Lagrouw

Vos Onions door de heenjaren KRONIEK VAN DRIE GENERATIES FAMILIEBEDRIJF

© Familiebedrijf in Beeld. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Vos Onions door de jaren heen Vos Onions door de jaren heen Kroniek van drie generaties familiebedrijf Vos Onions _ 5

‘Wat wij allemaal van Dirk hebben geleerdis teveel om op te noemen.’

Voorwoord / We kunnen er wel een boek over schrijven!

Afgelopen jaar, 2021, heeft Dirk Vos zijn bedrijf Vos Onions definitief overgedragen aan ons, zijn zonen Arian en Gerard Vos. Een stap die je natuurlijk niet zomaar neemt. Maar ook een stap die past in de familietraditie.

Het is daarom niet zonder trots dat wij als derde generatie Vos Onions dit boek opdragen aan onze vader, Dirk Vos. We willen en zullen er alles aan doen om zijn vertrouwen in ons, als opvolgers van dit prachtige bedrijf, waar te maken.

Veel lees- en kijkplezier! Arian en Gerard Vos. Gerard Arian

Zoals Arie Vos ooit, en relatief makkelijk, het bedrijf overdeed aan Dirk, zo wist Dirk dat het ooit tijd zou worden om het bedrijf weer door te geven aan ons. Precies in dit jaar (alsof het zo moest zijn) is de nieuwbouw van ons pakstation gereedgekomen. Een ijkpunt van de nieuwe generatie met weer meer mogelijkheden om volume te maken. Doorgaan op de ingeslagen weg van mechanisatie en schaalvergroting in de uienbusiness. Wat wij van Dirk allemaal hebben geleerd is te veel om op te noemen. Dat gaan we dus niet doen. Wat we wel hebben gedaan, is mensen aan het woord laten die veel voor Vos Onions hebben betekend en nog betekenen. De schrijver van dit boek, Govert Lag rouw, vertelde ons dat het hem opviel dat al die mensen spontaan vertelden over Dirks eerlijke manier van zakendoen. Misschien is dat nog wel het beste wat we van hem geleerd hebben: dat integriteit altijd de boventoon moet voeren.

Vos Onions _ 7

HISTORIE 10 Ons verhaal vanaf de oorlog tot nu 16 Tijdlijn der historie 18 Dina Koppenaal: ‘Wat een gezellige tijd’ 20 ‘Wat jij wilt, dat overzie ik niet’ 26 Nellie van Ballegooijen de vrouw achter Dirk Vos KLANTEN AAN HET WOORD 28 JP Beemsterboer: ‘Veelzijdige food traders’ 30 Slot Frans & Co: ‘All over the world met de onions van Vos’ 34 De Hollandse groenten van A.N. Boekel voeden veel Europese monden 38 Dacomex, van leverancier naar klant IN GESPREK MET DE TELERS 42 David en Hans van Gammeren: ‘Je moet overal op tijd bij zijn’ 46 Jan Straver: ‘Het belangrijkste is een goed zaaibed’ MEDEWERKERS VOEREN HET HOOGSTE WOORD 50 Bas Sonneveld: ‘Eén week ergens anders, snel terug’ 52 Henk van Giessen: ‘We zijn gruwelijk goed op elkaar ingewerkt’ 54 Nees Bouman: ‘Ik heb bij Vos geleerd om te werken’ 56 Visser Victor: ‘Vier jaar bij de Vossen’ 58 Gera Blijderveen: ‘Een ui is heel mooi, pel ‘m maar eens af 60 Frank van Ballegooijen: ‘Vrijdag gebakdag’ IN GESPREK MET HET UITZENDBUREAU 62 VDU Uitzendbureau: ‘Onze mensen gaan graag naar Vos’ INHOUD 425410 Vos Onions _ 8

Vos Onions door de jaren heen / Inhoud COMMISSIONAIRS: DE VERBINDERS 64 Richard Bolle: ‘Wij zijn de ogen van de opdrachtgever’ 66 Piet de Fouw: ‘Overal op de wereld eten ze uien, zelfs de eskimo’s’ 68 Peter van de Velde: ‘Eerlijkheid duurt het langst’ 70 Drie generaties commissionair in de uien: De Krijgers 72 Jelle van der Krift: ‘Bij Vos staan ze zelf nog in het veld’ 74 Marcel Schut: ‘Kennen, kunnen en gunnen’ DE TRANSPORTEUR 76 Peter van den Oord: ‘Transoord rijdt af en aan’ DE ADMINISTRATOR 78 Peter Vermeulen: ‘Een boer moet kunnen ‘boeren’ UITBREIDING VERWERKINGSSTATION 2022 80 Gijsbert van Rijswijk: ‘Liever met lokale leveranciers’ 82 Bert Poortvliet: ‘Vos was onze eerste debiteur’ 84 Pieter Kaat: ‘Bij Vos weten ze heel goed wat ze willen’ 86 Jaap van der Sar: ‘Het wegen ging zo nauwkeurig dat Vos de gewichten van de pallets ging controleren’ 88 Johnny de Bat: ‘Ze durven ook risico’s te nemen’ 90 BLIK OP TOEKOMST 92 DANKWOORD EN COLOFON Vos Onions _ 9

Vos Onions _ 10

Vos Onions _ 11

Vos Onions door de jaren heen / Historie

Ons verhaal begint net na de oorlog

Of eigenlijk in de oorlog. De broers Arie en Aart Vos uit Veen reden toen al op de bakfiets naar Waalwijk en Tilburg om bloemen te verkopen. In die dagen heel gebruikelijk. Maar we dwalen af. Ons echte verhaal begint namelijk net na de oorlog. Arie en Aart Vos zagen toen hun kans schoon om samen een bedrijf te beginnen. Ze begonnen met bloemen en gladiolen, de uien kwamen later. De oprichting was ergens tussen 1946-1948 maar het precieze jaartal is niet gedocumenteerd. Op papierwerk hadden de meesten het niet zo voorzien…

H Vos Onions _ 12

Het was de tijd van de wederopbouw. De bakfietsen van Arie en Aart maakten op een gegeven moment plaats voor een legerBedford van de geallieer den. We praten met Dirk Vos (68), zoon van Arie die in 2021 zijn bedrijf Vos Onions overdroeg aan zijn zonen Arian en Gerard. Een gesprek met Dirk Vos is overigens een groot genoegen. De verhalen vliegen over tafel. Geestdriftig en toch rustig vertelt hij over zijn levenswerk. Als veertienjarige jongen lag een leven als student niet voor de hand. “Ik werkte graag bij mijn vader. Fruit plukken en uien sorteren. Die tas met huiswerk legde ik liever aan de kant.” Neef Henk schuift ook aan. Zijn vader Aart was immers de compagnon van Dirks vader. Henk hield het op school ook al gauw voor gezien. Dirk en Henk bouwden allebei een eigen bedrijf op. En met succes. Handel, wat is dat nou eigenlijk? Wanneer ‘heb je het’? Dirk: ”Dat is een gevoel. Niet te leren.”

De band met Flakkee

Van oudsher werd er door de Vossen goed zakengedaan op Goeree-Overflakkee. In de oorlog waren veel inwoners van het Zuid-Hollandse eiland geëvacueerd naar Veen. Later herhaalde zich dat na de watersnood. ‘Flakkee’ behoort dan wel tot de provincie Zuid-Holland maar in doen en laten zijn het natuurlijk meer Zeeuwen. Laten we ze dan ook maar zo noemen. De Zeeuwen van Flakkee. Het eiland lag vlakbij de veiling. Een ideale aanvliegroute. Eén man, meestal Aart, ging naar de veiling om in te kopen. De rest van de familie verbleef in Nieuwe-Tonge, om te venten. Maar soms verdiende je met niets doen meer dan met doorwerken. Was de prijs op de veiling te hoog dan werd er dagenlang gewacht tot de prijs interessant werd. En dan.. toeslaan, kopen en gelijk vanaf de veiling door naar Goeree-Overflakkee om uit te venten. Bloemkolen, bloemen en uien. Vos was een veelzijdig bedrijf. Handel daar ging het om. Dirk: “Niet iedereen op Flakkee was even blij met ons natuurlijk. Wij liepen soms te venten met prijzen die dik onder de prijzen van de plaatselijke groenteboer lagen. Handel, is handel.” Sterker nog: een van de Vossen vroeg eens aan die groenteboer: ‘Mag ik eens een pruimpje van je proeven groenteboer?’ Waarop het antwoord was: “Ja, alleen als ik dacht dat je jezelf eraan kapot zou vreten…” Al hebben die Zeeuwen dan de naam best slim te zijn, ze lieten zich toch aardig de kaas van het brood eten door de Vossen uit Veen. Die kwamen uit Brabant naar de veiling om even verderop in Ouddorp geld te verdienen. Konden die Ouddorpers dat niet beter zelf doen dan? Dirk: ”Dat zat er gewoon niet in.”

‘Was de prijs op de veiling te hoogdan werd er dagenlang gewachttot de prijs interessant werd.’

Tweede keus smaakte goed Generaties volgden elkaar op en het werk veranderde. Arie en Aart verdienden eerst de kost met venten en lijnrijden. Inkopen op de veiling, of rechtstreeks, en ergens anders op de markt weer verkopen. Loven en bieden. Inkopen en verkopen. Alles met eigen geld. Heel Nederland werd aangedaan. De Flevopolder en Zeeland waren favoriet. Op een dag waren de bloemkolen op. Kregen ze er tweede keus uien voor in de plaats. Henk: “Kale uien voor een appel en een ei die niet geschikt waren voor consumptie. Thuis werden die uien keurig schoongemaakt en geschild. Alles met de hand. Die uien werden weer verkocht aan de professionele handel (Van Dam Hoofddorp).” En dat liep goed. Zo goed dat na verloop van tijd uien tot aan het voorjaar de hoofdmoot van de handel vormden. In eerste instantie gekocht bij boeren in heel Nederland, later ook via commissionairs. In het voorjaar en de zomer was het tijd om bloemen en stekgoed te verhandelen. Maar na verloop van tijd werd dat minder. Dirk: “Ik was zelf altijd wel weg van bloeiend spul. Maar met de opkomst van de bouwmarkten kregen wij het steeds moeilijker. Henk: “Mijn moeder is daar nog wel een tijd mee doorgegaan. Die teelde zelf en ventte hier in de buurt alles uit.” In 1965 gingen de broers Arie en Aart uit elkaar. Veel woorden maken hun zonen Dirk en Henk er niet aan vuil. Het moest zo zijn. Ieders ging zijns weegs. Aanvankelijk dus nog met fruit, bloemen en uien. Later alleen uien. Van compagnons naar concurrenten? Henk: “Nee dat niet. Ze deden het anders. Mijn vader wilde graag, zoals dat heet, bij de grond blijven. Dirk zijn vader, Arie, was niet bang om al vroeg met machines te gaan werken. Daarom zijn ze ook zo groot geworden. Mijn vader bleef ook hangen in de Nederlandse handel, Dirk zijn vader zocht het in de export. Dat zijn andere markten. We zitten elkaar daarom nooit dwars.” Dirk: “In 1972 is mijn vader definitief gestopt met fruit. Wij gingen door met de uien. We verkoch ten ze over de hele wereld. Expediteurs kochten onze uien op voor de export naar Afrika, het Midden- Oosten en Amerika. De Nederlandse ui heeft over de hele wereld een goede naam. Daar zijn we trots op.” Dirk is nu 68. Ca 1985 namen Dirk en zijn broers het bedrijf van hun vader over. “Toen pas deed ik mijn eerste inkopen. Mijn vader stopte toen hij rond de vijftig jaar was. Die heeft het makkelijk genomen.” Henk: “Jullie vader zag wel dat jij het alleen kon.” Dirk werkte aanvankelijk nog samen met zijn twee broers maar besloot in 2011 om alleen verder te gaan. De motor die vader Arie in gang had gezet pookte Dirk nog wat verder op. Uien, uien en nog eens uien. Sinds 2008 is het industrieterrein Bagijnhof het werkgebied. Hier werd een modern uiensorteer- en pakstation gevestigd.” Zijn zoon Bastian en zijn dochter Jennika kozen voor een carrière elders. Na de overdracht aan zijn zonen Arian en Gerard in 2021 heeft vader Dirk het rustiger gekregen, al blijft de handel trekken. “Ik bezoek nog boeren en doe regelmatig zelf een handeltje. Arian en Gerard doen het goed. Machines en computers worden steeds belangrijker.”

Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 13

Naar de bank? “Nee daarover was geen discussie mogelijk.Gelijk aftikken of lenen in de familie en anders deden ze het gewoon niet.”

Vos Onions _ 14

Tussen de mazen van de grens lag vaak goede handel. Dirk tegen Henk: “Jouw vader had nog gewaarschuwd: ‘doe dat nou niet’. Maar mijn vader samen met ‘den dikke Izak’ kocht kasrozen bij Jan Leenders in Tegelen die ze gingen verkopen in Duitsland. Het was al een enkele keer goed gegaan. Eigenlijk te makkelijk. In een open wagen zonder zeil erover reden ze weer naar Duitsland, toen de AID achter ze aankwam. De bomen aan de Duitse grens gingen dicht en achter hen de Nederlandse bomen ook. Stonden ze daar in een soort niemandsland. Gesnapt. “Alles laten staan en lopen. Ze lieten alles staan en gingen lopend het eind af…” Later mochten ze de wagen weer ophalen maar de lading was vernietigd. Was niet erg. De spiering waren ze kwijt maar de kabeljauw was al binnen…”

Eendracht maakt macht De Brabanders zagen al gauw dat je met de macht van het getal geld kon verdienen. Dirk: “Het waren in die tijd grote gezinnen. Zeker in Zeeland. Dus als wij bloemkool kochten op de veiling gingen we daarna met hele kisten tegelijk langs de deur. Niet met één kooltje. Het gebeurde dat we op één morgen onze hele wagen hadden verkocht.” Dat woordje ‘we’ moeten we dan wel letterlijk nemen. Zussen, broers, iedereen ging mee om te venten. Henk Vos: “In die vrachtwagens konden maar drie mensen tegelijk in de cabine. De rest ging achterop tussen de kisten zitten.” Dirk: “En anders op de fiets, oversteken met de pont in Dinteloord en dan maar hopen dat je al liftend een keer mocht meerijden met een boer die langskwam.”

Dirk en Henk

Machines met eigen geld Zo vader zo zoon(s). Dirk zijn vader Arie zag al vroeg de voordelen van mechanisatie. De eerste machines werden gekocht eind jaren zestig. Dirk: “Wij zijn met een klein machientje begonnen. Inpakken, sorteren, staarten. Eerst met één mes. Later met drie en tegenwoordig zelfs met negen messen. De eerste machientjes kostten denk ik tienduizend gulden. In 1968 kocht mijn vader een Bedford en die kostte fl 16.500. Daar had hij het geld niet voor. Bij zijn oom Aart in Raamsdonksveer kon hij dat geld lenen.” Naar de bank? “Nee daarover was geen discussie mogelijk. Gelijk aftikken of lenen in de familie en anders deden ze het gewoon niet.” Dirk: “Dat zouden wij tegenwoordig nog wel willen maar dat gaat niet meer.”

Vluchten voor de Duitsers

Samenwerking met neef Henk Nadat Dirk en Henk ieder hun eigen weg gingen, bleven de neven complementair. Ze wer ken graag samen. Pieken vangen ze samen op en met elkaar kunnen ze een grote mate van flexibiliteit op de markt aanbieden. Henk mikt voornamelijk op de Nederlandse markt, Dirk op het buitenland. Een groot verschil zit ‘m ook in het woord opvolging. Dirk heeft zijn zonen Arian en Gerard die in 2021 de firma overnamen al op de bok gezet. Henk heeft geen opvol ging en dubt nog over zijn toekomst. Voorlopig bevalt het werkend leven hem veel te goed. Aan de andere kant, zoals Dirk nu tijd heeft om regelmatig naar zijn huisje in Nunspeet te gaan, is natuurlijk ook een aantrekkelijke gedachte.

Vos Onions _ 15 Vos Onions door de jaren heen / Historie

De lijn der historie 1928 VosAriegrondleggerGeboortejaar 1953 VosDirkGeboortejaar 1976 enopslag-eerstedewerdjaarDit gebouwduiendevoorverwerkingsruimte Maasdijkdeaan1965 wegeigenhuniedergaanAartenArie 1946-1948 handeldeingaanAartenArie 1972 hoofdmootdeuiendevanombesluitArie makentebedrijfhetvan1953 aanomAriebesluithurenjaarzevenNa dezeAalburgenWijkinMaasdijkde kopenteboerderij 1985 deinstappenbroerszijnenDirk hetnemenenArievadervanvoetsporen overbedrijf Vos Onions _ 16

Vos Onions Veen 1993 totverbouwdwordtkoeienstalDe uiendevoorverwerkingsruimte 2008 vervannieuwbouwennaarVerhuizing VeeninBagijnhofdeaanwerkingsstation 2013 wordenDirk,vanzonenGerard,enArian medeaandeelhouder 2022 deaanverwerkingsstationUitbreiding VeeninBagijnhof 1996 zakkenstapelaareerstedevanAankoop1989 exportdevooruienvrachtEerste 2021 stokjehetnemenGerardenArian Dirkvanoverdefinitief2011 DirkneemtOnionsVosnaamdeOnder broerszijnvanoverbedrijfhet Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 17

Koelhuisbeheerders Nieuwe-Tonge

“We zaten op onze knieën in de cel om met een aardappelschilmesje de uien te staarten. Dat was toen heel gewoon. Maar wat een gezellige tijd!” De banden met het Zeeuwse waren dus best bijzonder. We gaan eens kijken hoe het toch is met Dina Koppenaal (78) in Nieuw-Tonge. Dina is de weduwe van Teun Koppenaal. Samen beheerden zij het koelhuis en de weegbrug in dit dorp. Voor de Vossen was dat koelhuis heel belangrijk. Van april tot en met augustus konden ze hier hun gekochte uien opslaan. Voorraad opbouwen om later weer te verkopen. Je zou kunnen zeggen, met het koelhuis begon de schaalvergroting van hun verdienmodel. Als we dit dorpje binnenrijden ziet alles er precies zo uit als je verwacht. Een mooie oude kerk in het midden. De belangrijkste weg heet de Zuiddijk. Veel oude panden, met her en der wat nieuwbouw. Dina woont in een klein bejaardenhuisje. Binnen is alles spik en span. Opgeruimd en netjes. Net als het humeur en de geest van Dina zelf. Ze vertelt dat haar vroegste herinneringen aan de Vossen teruggaan tot net na de watersnood. “Ik was toen negen jaar. Toen het water kwam zat het koelhuis voor de eerste keer in haar ‘bestaan’ helemaal vol. Wij verscholen ons van dinsdag tot en met vrijdag op zolder. Even verderop brak een dijk door. Dat was onze redding. Het water kon weg en begon te zakken. Wat een ravage. En wat een leed. Bij de buren was bijna iedereen verdronken.” Dina werkte zowel met de broers Arie en Aart als met Dirk Vos en diens zonen Arian en Gerard. Verschillende generaties, andere karakters met één ding gemeen: “Heel hard werken. Aart was wat pittiger dan Arie, die was wat gemoedelijker. Niemand kreeg zoveel uien in een cel als Aart Vos. De Brabanders hadden toen al geld. Ze betaalden goed voor handarbeid. Volgens mij al iets van 10 gulden per uur. Het was voor hen nooit moeilijk aan mensen te komen.

D Wat gezelligeeentijd! Vos Onions _ 18

Teun en Dina Koppenaal

Ik deed de administratie van het koelhuis. Volgens mij kostte een cel rond de 750 gulden voor een seizoen van augustus tot april. Tegenwoordig praat je al gauw over 1250 euro. In een cel ging meestal zo’n 70 ton. We zaten op onze knieën in de cel om met een aardappelschilmesje de uien te staarten. Dat was toen heel gewoon. Maar op het land was het soms bar en boos. Als het regende hoefden we niet het land op. Maar daarna wel. Stond je tot je enkels in de modder. In de winter moesten we peeën steken. Niet makkelijk, zeker als het laatste stukje van de bunder bevroren was. Moest je wachten tot het zonnetje erover scheen en de grond ging ontdooien.” Ook al was het een tijd van aanpoten. Het was volgens Dina ook heel gezellig. “Ik heb bij Arie nog wel eens een appeltje gepikt. ‘Daar zul je nog wat van horen…’, zei die. Maar dat moet nog gebeuren. Het waren lange dagen als ze hier werkten. Vaak was het al donker als ze ’s avonds hier aanwaaiden. Met zijn allen aan de warme hap. Mee-eten was heel gewoon. Aart was zot op zuurkool. Kreeg die thuis niet. En een borreltje vond ie ook wel lekker... Op zaterdagochtend werd er afgerekend. Stapels geld op tafel. Alles ging in vertrouwen. Mijn dochter Tineke vond dat reuze spannend, die kreeg altijd een fooitje. Door de week als het laat werd zei ik vaak: ‘Blijf hier toch slapen. Ik heb nog wel een stapeltje ondergoed van Teun, dan kun je morgenvroeg gelijk aan het werk.’ Maar dat deden ze nooit. Hoe laat het ook werd: ’s avonds naar huis en ’s morgens weer terug.”

Dina Koppenaal

Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 19

Ze vertelt dat haar vroegste herinneringen aan de Vossen teruggaan tot net na de watersnood. “Ik was toen negen jaar. Toen het water kwam zat het koelhuis voor de eerste keer in haar ‘bestaan’ helemaal vol. Wij verscholen ons van dinsdag tot en met vrijdag op zolder. Even verderop brak een dijk door. Dat was onze redding. Het water kon weg en begon te zakken. Wat een ravage. En wat een leed. Bij de buren was bijna iedereen verdronken.”

Vos Onions _ 20

‘Wat jij wilt dat overzie ik niet’

“Wat jij wilt dat overzie ik niet” zei opa Arie tegen zoon Dirk. En op zijn beurt maakte Dirk weer dezelfde opmerking naar zijn zonen Arian en Gerard. Wat is dat toch met die generatiewisselingen? Om daarachter te komen gaan we aan tafel met die beide zonen Gerard en Arian. Ze groeiden op in een typisch ondernemersgezin. Als we hun vragen wat dat nou betekende zeggen ze: “Dat we ons vader nooit zagen. Zes dagen per week van ’s ochtend vier tot ’s avonds laat was hij aan het werk. Vooruit, op zaterdag stopte hij nog wel eens iets vroeger.”

Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 21

Container ‘gelost’ aan de Maasdijk Vos Onions _ 22

Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 23

Opa Arie zei altijd: ‘Als jeop het eind van de dagprecies kunt vertellen wat je allemaal gedaanhebt ‘hedde wa verdiend.’

Hoe hard er ook gewerkt werd, zijn gezin vergat Dirk nooit. De jongens herinneren zich nog mooie vakanties. “Eerst naar Zuid-Duitsland in een huisje waar behalve dat huisje niets te zien was. Later werd het luxer en gingen we naar Zwitserland, Oostenrijk en Luxemburg. Met de caravan of in een huis. Prachtige tijd.” Ze waren er al jong bij. Arian: “Hokken leegruimen deed ik al vanaf mijn vijfde jaar.” Gerard: “Op mijn achtste jaar reed ik op de heftruck een paar kratten aan diggelen.” Arian: “Opa Arie zei altijd: ‘Als je op het eind van de dag precies kunt vertellen wat je allemaal gedaan hebt ‘hedde wa verdiend’. Kreeg ik een gulden ofzo!” Hoe nauw de gezinsband ook was, vader Dirk gaf de jongens wel mee dat ze eerst maar eens buiten het bedrijf moesten gaan werken. “Dan leer je werken.” Na hun periode op de lts (elektrotechniek) vlogen de jonge vogels uit. Weg van het ouderlijk nest. Vader Dirk zei: “Niet in de uien gaan.” Gerard werkte eerst in loondienst als elektromonteur bij Van Gammeren in Veen en daarna bij Teun Groen in de plantenexport. Daarna als zzp’er. Arian begon zijn carrière ook in loondienst in de installatiewereld en later als vrachtwagenchauffeur bij Bas de Kok plantenexport. In 2002 streek hij neer bij vader Dirk in loondienst. Broer Gerard volgde hem in 2010. Wat ze geleerd hebben van die tijd buiten het eigen familiebedrijf? Gerard: “Sommige dingen moeten gewoon gebeuren, ook dingen die je niet leuk vindt. En ik heb geleerd dat je je medewerkers hun vrije dagen moet gunnen. Tijd geven om die op te maken, dat wordt gewaardeerd.” Arian: “In loondienst word je alerter. Want je wordt in de gaten gehouden als je iets verkeerd doet. Als baas kun je over je eigen fouten heenstap pen, niet als werknemer.” En toen, werken bij je eigen vader als baas. Hoe was dat? Wennen in het begin? In koor: “Hij was voor ons strenger dan de anderen.” Gerard: “In het begin had ik nog weleens heibel met hem. Pa schreef nooit iets op en wist alles uit zijn hoofd. Dus af en toe moest ik maar een beetje raden wat de bedoeling was. Hij ging er ook vanuit dat iedereen maar

Vos Onions _ 24

Oranje kleurt goed in de Flevo

De jongens hadden een goede leerschool aan het lijnrijden en verkopen op de markten in de Fle vopolder. Almere en Lelystad voelden als hun thuis. “Hoe vroeger we hier vertrokken des te beter hadden we daar een plekje op de markt.” Sterke verhalen volgen over de interactie met klanten.

‘Hoe vroeger we vertrokken des te beter hadden we daar een plekje op de markt.’ aan een half woord genoeg had om hem te begrijpen. Dat is denk ik ook een generatieverschil.” Met dat woord ’generatie’ stipt Gerard een belangrijk onderwerp aan. In 2013 hadden de broers ieder nog maar een paar procent van de aandelen. In de loop der jaren nam hun aandeel toe om in 2021 vrijwel alles over te nemen. Dirk heeft nu nog maar een paar procent. De jongens zagen vanaf het begin veel heil in mechanisatie en automatisering. In 2011 werd de eerste afzuigin stallatie in gebruik genomen daarna gevolgd door een nieuwe inpak- en aanvoerlijn, een mooie afstaarter, een vellenstofscheider en transportbanden van 120 cm breed, waar Dirk 85 cm al breed zat vond. “We werkten steeds efficiënter. Makkelijker en sneller. In de tijd dat we nu met elkaar zitten te praten hebben we hier al 35 ton afgestaart. Ons vader vond vaak dat we teveel aandurfden. Maar als de machine eenmaal stond en goed draaide zei hij: “Dat heb je goed voor elkaar.” Snelheid en volume werden niet de enige toverwoorden van de derde generatie. “Door de mechanisering konden we onze klanten ook preciezer bedienen. Daardoor konden we beter luisteren naar de klant. Bijvoorbeeld uien los in de krat.” De broers leggen uit dat het seizoen twee periodes kent. Van januari tot juni is het aanbod schaarser en moet je goed zoeken. Veel van de verkoop gaat dan naar producenten die de uien verkopen voor winkelverkoop. Goed zoeken betekent veel op pad om aanbod te beoordelen. Van de zomer tot en met de winter komt de massa los die via expediteurs haar weg vindt naar verre oorden. Afrika, Azië, Zuid-Amerika. Arian is de man die verantwoordelijk is voor de opleggers, de heftrucks en de inpakmachines. Pa Dirk doet de inkoop en Gerard de verkoop en de verwerking. Een geoliede machine.

Niet alle verhalen zijn overigens geschikt om op te schrijven… Maar, vooruit, eentje dan. Gerard: “Een klein meisje vraagt aan mij wat een bakje lobelia’s kost. ‘Twee euro vijftig’ zei ik. Ze doet haar knuistje open en er ligt maar twee euro vijfentwintig in. Tja, natuurlijk zeg je dan: ‘Is goed daar doen we het voor.’ De mensen die ernaast stonden waardeerden dat wel natuurlijk.” Arian: “Wat het is weet ik niet, maar de kleur oranje was heel geliefd bij onze gekleurde medelanders daar in de Flevo.”

Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 25

Op een gegeven moment werd de situatie anders in de winkel en ze verlegde haar werk steeds meer van de winkel naar het huishouden. Zeker, ze was graag doorgegaan met de winkel, maar het leven liep anders. Ene Dirk Vos kwam opvallend graag koekjes kopen in de winkel. “In het begin viel hij me niet zo op. We waren eens op een trouwerij van Dirk zijn zus. Zijn nichtje, die bij mij in de win kel werkte, wees naar Dirk. “Die heeft een mooi nieuw pak aan.” Een jaar daarvoor was hij me al ook opgevallen toen we allebei op een bruiloft waren en ik Dirk achter zijn broer zag binnen komen. Niet zo opvallend. Dirk woonde in Wijk en ik in Veen. Allebei aan de Maasdijk. Hij ging in Veen naar de kerk en uit de kerk ging hij altijd naar Janus en Dicky Timmermans in Veen om koffie te drinken. Als hij daarna naar huis ging, liep hij voor ons huis langs.” Enfin, van het een kwam het ander. De jonge geliefden trouwden in 1979. In 1980 werd Arian geboren, ge volgd door Bastian in 1982 en het tweelingkoppel Jennika en Gerard in 1985. Inmiddels weten we dat Arian en Gerard in de voetsporen van vader Dirk zijn getreden. Jennika koos voor het onderwijs, Bastian voor het bedrijf Quiks. “Elke dag weer is er het besef dat Dirk de gezond heid en de kracht van de Heere heeft gekregen om het werk te kunnen doen, dat het niet zijn eigen kracht was.” Moeder Nellie kent haar pappenheimers. “Gerard staat op zijn strepen, is goed naar zijn familie en probeert Dirk te ontzien. Arian kocht eens een brommer en haalde heel het ding uit elkaar. Toen ie vijf jaar was stond hij met zijn neus boven op het werk van de monteurs. Hij ziet overal een praktische oplossing voor. Arian maakt makkelijk en goed contact met veel mensen, zowel zakelijk als privé. Gerard en Arian zijn wel heel verschillend maar hebben toch een band. Ik heb gezien hoe belangrijk dat is wanneer je als broers samen een bedrijf moet runnen. Het is geven en nemen. Er kan altijd iets gebeuren dat je niet in de hand by your man

Vos Onions _ 26

Nellie van Ballegooijen de vrouw achter Dirk Vos O hebt. Arian zijn vrouw Haagje komt ook uit een boerenfamilie. Gerard zijn vrouw Sandra komt uit een tuindersfamilie, zij doet de betalingen.” Dirk was als vader en ondernemer altijd aan het werk. “Hij ging vaak genoeg ’s morgens om vier uur de deur uit en je wist nooit wanneer hij weer thuiskwam. Negen uur ’s avonds was geen uitzondering. Dan had ik met de kinderen al gegeten en warmde ik het eten op voor Dirk. Maar tussendoor probeerde hij toch om langs te komen als er iets bijzonders was. Zijn werk was zijn hobby en zijn hobby zijn werk. Ik heb daar nooit moeilijk over gedaan. Dat weet je. Ik gaf hem de gelegenheid. Overigens, als we met vakantie waren, was Dirk actief bezig met de kinderen en deden we wat leuk was voor hen.” Nellie beperkte zich niet alleen tot het huishouden. Meehelpen in de schuur en bij het bloemen verkopen op de markten. En daar was altijd Betje. Betje van der Zalm die als hulp in de huishouding altijd klaarstond. En meer dan dat. Op de markten stond ze haar mannetje in de verkoop en ze hielp vaak mee om de uienschuren schoon te maken.” We vragen Nellie ‘Wat zou Dirk voor beroep hebben gekozen als hij geen uienhandelaar was geworden? “Nou ik denk boer. Hij heeft er ooit ook weleens over gesproken om te gaan varen of naar Canada te vertrekken. Daar komen we nog weleens bij familie.” Boer, varen, Canada, altijd ‘weg’ dus. “Dirk is iemand die in zijn hoofd altijd verder denkt dan het moment.” Maar goed dat hij met Nellie een vrouw trof die juist in het hier en nu optreedt. De vrouw van Dirk Vos, Nellie van Ballegooijen, groeide op in een ondernemersgezin. Vanaf haar vijftiende jaar werkte ze volop mee in de bakkerswinkel. Venten langs de deuren, verkopen in de winkel. “Had je al je werk gedaan binnen, ging die bel weer. Maar je ging altijd. Nee zeggen bestond niet.”

Stand

Moeder Nellie, trots achter Dirk Vlnr: Arian, Gerard, Dirk, Nellie, Jessica en Bastian Vos Onions door de jaren heen / Historie Vos Onions _ 27

JP Beemsterboer

J Vos Onions _ 28

Veelzijdige food traders

Je oog gaat automatisch naar het enorme VOC-schilderij bovenaan de trap. De ontvangst van inkoper William Nannes is hartelijk. Sinds hij in 2007 hier neerstreek, werkt hij met Vos Onions. Het meest met Dirk maar de laatste jaren ook steeds meer met Gerard. De twee lijken veel op elkaar vindt hij. “Beschei den, rustig en een man een man een woord een woord.” Per jaar levert Vos zo’n 15.000 ton. Hiermee zijn de Brabanders een belangrijke leverancier zo legt Nannes uit. Niet in de laatste plaats omdat Vos als grootste leverancier de zogenaamde roze uien, merknaam Crimsun, voor Beemsterboer laat telen, verpakt en levert. Die roze uien zijn een specialiteit van huize Beemsterboer. Een vinding die ze samen met Bejo/de Groot en Slot als enige op de wereld verhandelen. “Daar zijn we uniek in”, aldus Nannes. De belangen tussen beide bedrijven zijn dus groot. Dat kan alleen goed gaan als er een enorme vertrouwens band bestaat. “Ze zullen alles doen om je tevreden te stellen. Als ik morgen een boot moet vullen met 140 auto’s zullen ze er alles aan doen om een groot volume te verpakken voor ons. Ze hebben het met hun telers en eigen pakstation heel goed op orde. Sommige paksta tions zijn misschien groter maar niemand haalt er zoveel uit. Ze zijn altijd betrouwbaar, naar de boer en naar ons.” Nannes kan het niet laten om nog even uit de oude doos te putten. “Ik heb de tijd nog meegemaakt dat Vos daar aan die Maasdijk zat zeg. Tjonge jonge hoe daar de chauffeurs met trekkers en vrachtwagens naar beneden gingen. Van die steile dijk af. Brr, dan is het tegenwoordig veel makkelijker aan de Bagijnhof.” Nog eentje uit die oude doos: “Wat ik altijd zo mooi vind is dat Dirk mij aanspreekt met ‘u’, dat zegt alles over zijn bescheidenheid. Als hij dan even bij je zit, komen de verhalen. Over deals van tien- of hon derdduizend euro. Is ie trots op. Mooi vind ik dat. Hetzelfde geldt voor die jongens.” Net als Vos is Beemsterboer een typisch familiebedrijf. Niet zonder trots laat Nannes een kolossaal jubileumboek zien over de 75-jarige geschiedenis van het bedrijf. Die geschiedenis begon ruim 75 jaar geleden toen Jan Beemsterboer voor zichzelf begon. En hoe. Jan raapte de restanten op die overbleven na het aardappelrooien. Je moet er maar handel in zien. Later volgden consumptieaardappelen en weer later de pootaardappelen. Het bedrijf groeide uit tot exporteur van aardappelen, wortelen en uien. Veel naar het Oostblok maar ook Duitsland, Engeland, Portugal en Italië. De handel veranderde en Beemsterboer trok de wijde wereld in. Overzee, net als de vroegere VOC-schepen. Zuid-Amerika, Afrika en weer later ook Azië. Het familiebedrijf werd steeds breder. “We gingen ook in de autohandel, een ijsbaan en vrieshuizen.” Na opa Jan volgde zijn zoon Peter hem op en 20 jaar geleden kwam diens zoon Jan junior aan het roer. “Die heeft de focus weer helemaal teruggebracht op food. Niet alleen Nederlandse teelt maar ook veel cross trade. Rijst, palmolie, melkpoeder, kip. Alles wat in een container past en houdbaar blijft, verhandelen wij”, zo vertelt William. Hij leidt de verslaggever rond door de kantoren. Het lijkt wel of je door het Rijksmuseum wandelt. Top stukken aan de muur. Aan alles is gedacht, zelfs een prachtige ingebouwde gebedsruimte voor Islamitische klanten. Hé, de Noord-Hollanders verhandelen ook mayonaise? “Jazeker, net als friet.” William heeft passie voor zijn vak. Het wordt er volgens hem niet makkelijker op tegenwoordig. Te veel regelgeving. Maar ook innovatie. De boer ploegt altijd voort. “Ik verwacht veel van elektronisch sorteren. De techniek is er al. Dat zijn mega-investeringen maar een partij als Vos is kapitaalkrachtig genoeg. Een stabiele speler.”

De kantoorvilla van JP Beemsterboer in het Noord-Hollandse Warmenhuizen staat er statig bij. Bouwdatum 2006. Maar eenmaal binnen gaat je gevoel terug naar tijden van weleer. Lommerrijke meubels, overal landschappen aan de muur, kroonluchters in een koloniale sfeer.

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord Wiliam Nannes Vos Onions _ 29

Rechts Dick Hoogesteger en links Albert Jongeneel Vos Onions _ 30

Vos Onions _ 31

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord

Slot Frans & Co

All over the world met de onions van Vos

Dan zeggen ze dat Zeeuwen zuûnig zijn… Maar de ontvangst in ’s-Gravenpolder bij Slot Frans & Co is meer dan hartelijk. Want een vers gebakken, gevulde koek bij de koffie krijg je als verslaggever niet overal. We spreken met eigenaar Dick Hoogesteger en Albert Jongeneel in het voormalige Rabobankkantoor midden in het dorp. Slot Frans & Co is voor Vos een klant van grote betekenis. Jaarlijks doen de Zeeuwen en de Brabanders goed zaken met elkaar. In 2020 ging zo’n 12,4 miljoen kilo uien over de toonbank. Het jaar daarna zelfs 16,3 miljoen kilo. De band tussen beide bedrijven is hecht. Ook op het persoonlijke vlak. Hoogesteger: “Mijn vrouw en ik gaan -afgezien van de coronastop- nog met enige regelmaat bij Dirk en Nellie op de koffie.” Hoogesteger is nog steeds blij dat hij ooit een bemiddelende rol kon spelen, tijdens een erg moeilijke periode. “Het uit elkaar gaan van Dirk en zijn broers Henk en Bert was geen gemakkelijk proces. Dirk leed er zichtbaar onder en ook voor de andere broers was het ingrijpend. Schrijf zijn naam maar niet op, maar ik heb toen iemand kunnen aanbevelen die als bemiddelaar goed werk heeft verricht. Deze adviseur kende de uiensector van binnenuit, kon leidinggeven, creëerde rust en wist uiteinde lijk het nodige vertrouwen te winnen wat heeft mogen leiden tot een akkoord. Na ‘de scheiding’ van zijn broers ging het gelukkig weer als vanouds.” Slot Frans & Co is een internationale speler. Aardappelen, uien, friet en meer worden over de hele wereld verhandeld. Behalve in Nederland wordt er wereldwijd ingekocht. Het bedrijf is afkomstig uit Noord-Holland. Zuid-Scharwoude was de vestigingsplaats, daar begon ooit in 1918 de familie Slot. Begin 1988 wordt er een filiaal gestart in ’s-Gravenpolder. In augustus van datzelfde jaar komt Dick Hoogesteger hier ook werken. Slot Frans & Co handelt met ruim 50 overzeese landen in de Caraïben, Latijns- en Zuid-Amerika, West-Afrika en Azië. Dick: “Dirk is een keer met een medewerker van ons op reis geweest naar Colombia. Er was een akkefietje en Dirk ging mee om het op te lossen. Warm en vochtig dat het daar was... Dirk had het niet breed en het eten vond ie ook maar niks daar.” Je denkt aan Hollands Glorie en de VOC als je Hoogesteger hoort praten over succesvolle handel. De globe als handelsterrein. “Nederlandse uien hebben een goede naam. We kunnen in Nederland produceren tegen een lage kostprijs, het vervoer overzee is vanaf Nederland uitstekend te S

Vos Onions _ 32

regelen en klanten kunnen op ons bouwen.” Het verhaal van Slot Frans & Co en Vos Onions is ook een verhaal over generaties. Grondlegger Dick Hoogesteger (55) heeft opa Arie Vos ook nog meegemaakt en daarna heel intensief met Dirk samengewerkt.

Nu heeft collega Albert Jongeneel (28) als inkoper veel con tact met Gerard Vos. “We bellen dagelijks meerdere keren. Van wat ik uit de verhalen heb begrepen, lijken Gerard en zijn vader op elkaar. Rustig, nuchter en beide voeten op de grond. Nooit in paniek. Ik weet nog wel dat Dirk vier weken op vakantie ging naar Canada. Toen moest hij de zaak wel overgeven aan de jongens. Daar zag hij flink tegenop. Maar het ging perfect. Daarna werd het voor hem makkelijker om de zaak aan de jongens over te doen.” Hoogesteger: “Vos is een van onze grootste uienleveranciers. Je kunt op ze bouwen. Stabiel en als er iets is, lossen ze het op. We hebben altijd fijn zakengedaan. Het bedrijf heeft zich sterk ontwikkeld. Onder Dirk maakten ze de keus om te gaan voor grotere volumes. De verhuizing van de Maasdijk naar de Bagijnhof was een enorme vooruitgang. Sommige chauffeurs, vooral jongere, durfden nauwelijks te laden aan de Maasdijk. De afrit van de Maasdijk naar beneden was enorm steil en er moest een scherpe bocht worden geno men bij het open afrijden. Er is nog weleens eens iemand zijn oplegger kwijtgeraakt daar, een hele toestand was dat toen. De oudere chauffeurs hadden er geen moeite mee. Nu gaat Vos op de Bagijnhof weer uitbreiden. Dat is een goede zaak. Ook voor ons, we weten dat ze leveringsvast zijn en er altijd voor gaan. We zien er naar uit om ook in de toekomst met Vos Onions zaken te kunnen doen!”

Vos Onions _ 33

Vos is een van onze grootste uienleveranciers. Je kunt op ze bouwen.Stabiel en als er iets is, lossen ze het op.’

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord

A.N. Boekel De Hollandse groenten van A.N. Boekel voeden veel Europese mondenA Vos Onions _ 34

Vos Onions _ 35

De rondleiding van Joost van Wonderen door de gekoelde opslag van A.N. Boekel is een indrukwekkende tournee. Joost mag het weten. Bij iedere groente staan we even stil en legt hij uit waar het voedsel vandaan komt en naartoe gaat.

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord

‘Dirk heeft handelsinzicht. Als je hem belt, krijg je de beste visie op marktontwikkelingen

.’ Vos Onions _ 36

Zoals je mag verwachten: veel aardappelen, uien, wortelen en bekende Hollandse groenten als prei, koolsoorten, knoflook en bieten. Opvallend is de afdeling ‘white gold farm’, vergeten groeten als pastinaken, gekleurde wor telen, aardperen, knolselderie en wortelpeterselie. “Die gaan naar Oost-Eu ropa, vooral Tsjechië en Slowakije.” We spreken met inkoper en mede-eigenaar Joost van Wonderen. Tijdens het interview gaat zijn telefoon vaak over. Handel gaat altijd door. “Die moet ik even opnemen.” Joost (38) is al sinds 2000 een bekende van Vos Onions. Eh, meer dan een bekende. De familie Vos is al sinds die tijd zijn leverancier. De Hollander kan het goed vinden met die Brabanders. Misschien scheelt het dat hij in Den Bosch studeerde aan de HAS. Al leerde hij zeker zo veel van Dirk Vos, vertelt hij. “Dirk heeft handelsinzicht. Als je Dirk opbelt krijg je de beste visie op de marktontwikkelingen. Het klopt altijd. Dat hebben die mannen gewoon. In het oogstjaar 2018-2019 werden de uien heel duur. Weinig aanbod, veel vraag. Dirk was dan al voor dag en dauw op de polder om te kijken waar de meeste uien af kwamen. Wie kon leveren. Dat deed iedereen, maar Dirk ging gewoon om vier uur ’s morgens, of vroeger, zodat hij iedereen te slim af was. Dat is typisch Vos. Een gave en een passie. Het is altijd goed wat ze leveren. Goudeerlijke mensen. We spelen over en weer open kaart. Dat kan natuurlijk alleen als je elkaar van haver tot gort kent en vertrouwt. Met weinig poespas en heel hard werken zijn ze ver gekomen. Het is geen uitzondering als ze de dag om vier uur beginnen. En als je dan ’s avonds een auto om zeven uur wilt laden, kan dat ook nog. Hun voordeel is dat ze zelf aan de band meelopen. Ze weten precies wat er speelt. Daarom zitten ze aan de bovenkant van de markt. Als Vos een box uien brengt, zijn dat de beste. Ui is een volumeproduct. Bij Vos weet je dat 99% van wat je krijgt echt goed is. Met die zekerheid durven wij weer makkelijker en scherper de markt op te gaan. We weten dat we iets goeds in handen hebben en geen gedoe krijgen. Dan kun je scherp handelen.” In 2021 leverden de Veeners 14.000 pallets, goed voor 108.000 colli. Die vinden hoofdzakelijk hun weg in Europa. Oost-Europa en de Balkan zijn nog steeds goed voor de grootste afzet, op de voet gevolgd door Engeland, Duitsland, Frankrijk en Zuid-Europa. Net als Vos is A.N. Boekel een familiebedrijf. In 1967 begon grondlegger Ad Boekel met de teelt van bollen, kool, aardappelen en uien. Hij verkocht ze zelf en merkte dat hem dat makkelijk afging. Van teler werd hij handelaar. Ad verkocht de producten van telers om zich heen. Een goede stap naar later bleek. Het bedrijf groeide menigmaal uit zijn jasje. Opvallend zijn de goede handelscontacten met het voormalige Oostblok. In 2003 komt het bedrijf in handen van Niels Boekel en werd het een bedrijf met een handelstak en een transporttak. In 2008 werden Joost van Wonderen en Bas Francis mede-eigenaar. Geen familie van de Boekels, maar wel vers bloed. Even terug naar de relatie met Vos, anders wordt het een Boekel-boek; Joost van Wonderen geeft graag aan Vos een tip voor de toekomst: vooral zo doorgaan! Opvallend, bij Boekel staat met Niels Boekel (begin vijftig), Francis en Van Wonderen (begin veertiger) een fitte generatie aan het roer. Net als bij Vos waar de broertjes Arian en Gerard de scepter zwaaien. Een goede basis voor de toekomst.

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord Vos Onions _ 37

‘Als je in een bedrijf al zo langde dingen goed doet, zie ikgeen reden om alles overhoopte halen.’ Martin, Jan en Maarten Vos Onions _ 38

_ 39

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord

Martinus, Martin en Maarten. Drie generaties van Damme. Martinus was de grondlegger die in 1961 de stap waagde naar het zelfstandig ondernemerschap. Martinus ging in die beginperiode al vrij snel in zaken met Arie Vos. En dat ging precies tegenovergesteld aan tegenwoordig. Vos kocht bij verpakker Martinus, wiens bedrijf toen Dacomex al was gedoopt. De band tussen beide bedrij ven is bijzonder. Grenzeloos vertrouwen. “We kochten eens van Dirk een lading uien die achteraf te groot was. Onze container stond al in Antwerpen toen we het pas zagen. Alles weer terug. Een flinke tijd later stond Dirk hier opeens op de stoep. Dat deed hij nooit, zomaar hiernaartoe komen. Hij gaf ons precies het bedrag dat wij toen in Antwerpen waren misgelopen. “Ik wil niet dat je eraan tekortkomt”, zei hij. Wij waren het al lang weer vergeten, maar dat is typisch Dirk. Echt eerlijk. In de begintijd met Arie leverden wij misschien drie vrachten in de week van tien ton. Met de Bedford. Tegenwoordig is een order bij Vos al gauw 300 ton!” We spreken met Martin (58) en Maarten (24). Martin, tweede generatie, kan mooi vertellen maar Maarten, derde generatie, blijft niet achter. “We werken nog steeds op basis van vertrouwen. Het gebeurt vaak genoeg dat we een week lang uien laden van Vos en pas achteraf met Gerard de prijs afstemmen. “Wat kunnen we aanhouden?” zegt ie dan.” Maarten is een telg van de jongste generatie maar vindt niet dat tegenwoordig alles anders moet. “Als je in een bedrijf al zo lang de dingen goed doet, zie ik geen reden om alles overhoop te halen. Natuurlijk, de techniek is tegenwoordig veel verder.” Misschien is die binding met het product wel goed te verkla ren. Het bedrijf verwerkt en verpakt immers de helft van zijn handel zelf. De rest wordt bijgekocht. V Vos Onions

Typisch Vos Onions

Dacomex van leverancier naar klant Echt eerlijk.

Jan, Martin en Maarten Vos Onions _ 40

Bij Dacomex draait er veel om de uien, naast aardappelen, wortelen en nog wat bijvangst. Aan de muur in de kantine waar we elkaar spreken, hangt een loeigrote foto van een omgewoelde uienakker in de ondergaande Zeeuwse avondzon. Op de barkrukken hangen her en der uienzakken. De Zeeuwen in het kleine dorpje Sint-Maartensdijk transporteren en verhandelen hun groenten over de hele wereld. West-Afrika is favoriet. Handelen ver van huis. Is dat niet tricky? Maarten: “Je moet zorgvuldig met je relaties omgaan. Dat betekent dat je goed moet zoeken en veel contact moet onderhouden. Een paar keer per jaar moet je daar echt naartoe gaan. Dan krijg je binding en zie je de verschillen. En natuurlijk, het kan wel eens gebeuren dat je bedot wordt maar niet vaak. Klanten hebben ook belang bij sta biele inkoop.” Samen met zijn broer Jan (23) treedt hij in de voetsporen van zijn vader die langzaamaan (let op het woord langzaam) afbouwt. In 2019 nam Martin de beslissing om zijn bedrijf nog eenmaal flink op de schop te nemen. Er werden grond en bijgebouwen naast gezet en er kwam een totaal nieuwe verpakkingslijn met geavanceerde afzuiginstallatie. “Vroeger bestond dat niet, wij hapten in het stof. Voor je medewerkers is dit een uitkomst.” Mooie overeenkomst dus met de Vossen die ook dit jaar hun bedrijf vernieuwen, uitbouwen en moderniseren. Zo zien we twee bedrijven waar de jongste generaties klaar staan voor de toekomst. ‘Je moet zorgvuldig met je relaties omgaan.’

Vos Onions door de jaren heen / Klanten aan het woord

Vos Onions _ 41

jRechts David van Gammeren, links Hans van Gammeren Vos Onions _ 42

‘We vertrouwen elkaar. Vos laat ons nooit zitten met een berg uien achter de schuur.’

Vos Onions _ 43

in Hank is een doodlopende weg van pakweg een kilometer lang. Aan het eind ervan een kleine buurschap.

David van Gammeren woont hier in een van de huizen. Zijn boerderijwoning stamt uit de jaren vijftig van de negentiende eeuw. Samen met zijn broer Hans bestieren ze een akkerbouw- en loonbedrijf. De Gebroeders telen suikerbieten, aardappelen, wintertarwe en uien. De woning staat overigens op een terp; geen overbodi ge luxe want in de jaren vijftig was de omgeving watersnoodgebied. Dirk zijn moeder Dina werd er geboren. De opa van Dirk moest met twee zoons de ramp met zijn leven bekopen. Sinds 1975 boert David hier als zelfstandige, nadat hij de boerderij overnam van een neef van vader Huib, Frans Nieuwkoop. Broer Hans werkte eerst tien jaar bij de Dordtse politie voor hij toegaf aan zijn agrarische roots. “Ik had het goed naar mijn zin in Dordrecht maar het boerenleven trok meer. Waar ik kon werkte ik al mee in mijn vrije tijd.” In 1988 zijn de broers samen gaan werken. Hans op de boerderij van vader in de Dordtse Biesbosch en David op polder Boerenverdriet. In 2009 is de boerderij in Dordrecht verkocht voor natuur en recreatie. Sindsdien werken ze samen in Hank. Allebei zijn 50% eigenaar. “David werkte hier al langer en wist er meer van. Dus we overleggen alles, maar David verdeelt het werk.” De mannen delen lief en leed. Geven en nemen. “We hebben nooit ruzie.” En, kijk maar naar de foto’s, je kunt goed zien dat ze broers zijn. Hun gele uien worden altijd gekocht door Vos Onions. Natuurlijk, de familiaire band is daar niet vreemd aan. Maar zakelijk zit het ook goed, legt David uit. “We vertrouwen elkaar. Vos laat ons nooit zitten met een berg uien achter de schuur. En wij doen ook weleens een stapje extra.” Tijdens het interview valt de regen met bakken uit de hemel. Hans legt uit dat een droge vorstperiode beter was geweest. “Als de vorst dan uit de grond trekt en het wordt warmer, dan is de grond lekker rul. Ons vader zei altijd: dan hoef je er maar een beetje tegen te trappen en hij valt zo uit elkaar. Als het dan maar iets warmer wordt kun je gaan zaaien. Met een beetje geluk, en geen nieuwe vorst Gebroeders van Gammeren

Vos Onions door de jaren heen / Telers aan het woord

‘Je moet overal op tijd bij zijn’

Het is een landweg waar de verslaggever sinds zijn kindertijd misschien wel honderd keer voorbijreed. Maar nooit insloeg. De Boerenverdrietweg

Vos Onions _ 44

Vos Onions _ 45

Vos Onions door de jaren heen / Telers aan het woord natuurlijk, kunnen de uien dan al in twee weken uitkomen. Als je te vroeg zaait en het blijft koud dan kan dat wel zes weken duren.” “Je moet overal op tijd bij zijn”, zegt David. “Wordt het even te droog, dan moet je gelijk beregenen. En eigenlijk moet je dat al doen net voor het te droog wordt. Zie je dat het droog is dan ben je eigenlijk al te laat.” Het lijkt erop dat de uien het goed hebben daar aan de Boerenverdriet. Tot voor kort hadden de broers ook veel land in de Noordwaard. Nu dat door het plan ‘Ruimte voor de rivier’ niet meer door hen bebouwd kan worden, doen ze het iets rustiger aan. David en Hans doen alles zelf. Geen uitbesteding aan loonwerkers. En soms hebben ze even tijd om met de hak een vuiltje weg te pikken. Nu het winter is hebben ze tenminste tijd voor achterstallige administratie, onderhoud aan de machines en als het nodig is gladheidsbestrijding voor de gemeente Dordrecht. Mooi werk dat sneeuwschuiven en zout strooien maar dit jaar hebben we nog geen vlokje sneeuw gezien. De pensioengerechtigde leef tijd (David is 71 en Hans 65) mag dan in het vizier zijn, aan stoppen denken ze nog niet. “Als we gezond mogen blijven gaan we gewoon door.” Eh, wat is eigenlijk hun lievelingskostje met uien? Hans: “Rauwe rode ui op kaas tussen mijn brood.” David: “Doe mij maar hachee. Mijn vrouw Wilma doet er zoveel vlees bij dat ie vanzelf lekker wordt…”

‘Wij doen alles zelf, geen uitbesteding aan loonwerkers.’

Vos Onions _ 46

Jan Straver ‘Het belangrijkste is een goed zaaibed' Vos Onions _ 47 Vos Onions door de jaren heen / Telers aan het woord

Vos Onions _ 48

Die komen niet aan de kilo’s. Geef mij maar gewoon de gele. Wat je wilt zijn uniforme rijen en een opbrengst met allemaal dezelf de, goede, uien. Je moet in de herfst al gaan ploegen en een vlak zaaibed neerleggen. Dan kan het zaad mooi vallen en ontstaat er weinig licht tussen de planten. Want met licht krijg je gaten, dan groeien de uien her en der te groot en krijg je onderlinge ver schillen. Dat moet niet. Van zaai tot oogst doen we alles zelf. We huren geen loonwerkers in. Zo hou je controle over de kwaliteit.”

Zijn allereerste oogst met eigen zaaimachines gaf de beste opbrengst ooit. “Ik vond dat ik eigenlijk te dun had gezaaid, maar er kwamen geweldig veel kilo’s af. Later durfde ik niet meer zo weinig zaaizaad te gebruiken.” Naast uien teelt Straver aardappelen, bieten, tarwe, graszaad en snijmais. Qua rotatie draaien ze 1 op 7. We zouden wel een heel boek aan Jan Straver kunnen wijden.

De wind huilt. Storm Corrie houdt huis. Nederland zet zich schrap maar in Babyloniënbroek gaat het leven gewoon door. De verslaggever arriveert

We praten aan de keukentafel. Vrouw Annet schenkt warme koffie. Koekje erbij. Jan is een gepassioneerde agrariër. Vol overgave legt hij uit hoe hij ICT en online mogelijkheden omarmt. De computer ‘helpt’ en weet precies waar je per blok het beste en hoeveel kunt zaaien. Want alles draait om een goed zaaibed volgens Jan. “We zitten hier op zware rivierklei. Roze uien doen het minder.

op de prachtige, oude boerderij van Jan Straver. Bouwjaar ‘ergens in 1700’. Zijn moeder staat net buiten en wijst de weg: “Even doorrijden en om de hoek parkeren, achter de paardenschuur.”

De man is een pratende encyclopedie over het boerenbestaan. Als jongeman op de boerderij van zijn vader Hans ging hij stagelo pen in Zeeland. “Daar kreeg ik voor het eerst te maken met uien. Ik vond het gelijk een mooie teelt.” Er lagen al wel wat contacten tussen zijn vader en Arie Vos, maar de zakelijke band ging pas van start met Dirk Vos. “We hebben één keer iets op papier gezet. Dat was toen we in een roes een deal sloten over acht hectare. Maar daarna hebben we alles altijd mondeling geregeld. Het komt voor dat Dirk tegen mij zegt: “Jij hebt de prijs toch opgeschreven?” De vertrouwensband is heel goed. Er hebben hier ook wel commissionairs binnengelopen maar ik ga niet weg bij de Vossen. Je kunt op ze rekenen.” Letterlijk en figuurlijk dus.

‘Akkerbouw heeft de toekomst, daarvan is Straver overtuigd.’ de jaren heen Telers woord

Straver teelt zelf uien voor Vos en verhuurt uienopslag. Uien van heinde en verre worden voor Vos in Babyloniënbroek opgeslagen. Jan gaat binnenkort verder als puur akkerbouwer. Zijn neef neemt de veeteelt mee. Hierdoor komt er meer plaats voor de opslag van uien. De capaciteit voor Vos wordt verdubbeld. Wat niet wil zeggen dat Jan de verslaggever niet vol trots rondleidt door de koeienschuren. Het zal wennen worden, zonder deze prachtige dieren. Maar akkerbouw heeft de toekomst. Daar is Straver van overtuigd. Er komt een eiwittransitie aan. Minder vee en meer groente. Dat is de toekomst. Wat hij als akkerbouwer lastig vindt, is de wens van de overheid om minder vaak te ploegen. “Dat bevordert de biodiversiteit, minder uitstoot en minder afbraak van organismen. Dat snap ik, maar ik hang de ploeg nooit aan de wilgen.” Van de opvolgers heeft hij het meest te maken met Gerard. “Die lijkt wel wat op zijn vader Dirk. Arian is volgens mij een meer technische jongen. Voor zover ik ze ken zijn ze heel verschillend van karakter.” Over karakters gesproken. Dochter Lotte (24) draait al volop mee en is vastbesloten om in de voetsporen van haar vader te treden. “Ze wilde eerst in de bloemen. Op de open dag van de MAS (Middelbare Agrarische School) in Breda zei ik: “Ga even mee bij akkerbouw kijken. Nu wil ze nooit meer anders.”

Vos Onions _ 49 Vos Onions door

aan het

Vos Onions _ 50

Vos Onions door de jaren heen / Directie Medewerker Bas Sonneveld

Op zijn vijftiende jaar werkte hij voor het eerst bij Vos als vakantiewerker. Twee jaar later kwam hij daar in vaste dienst. Bas maakte drie generaties Vos mee: Eerst Arie, later Dirk en tegenwoordig Gerard en Arian. “Ze lijken op elkaar in die zin dat ze nooit moeilijk doen. Daardoor is denk ik de sfeer onder elkaar heel goed. Als je ziet dat iemand het druk heeft en je hebt wat tijd over dan ga je die persoon even helpen. Dat is hier heel gewoon. Ik hoor weleens dat op grote bedrijven dat niet gebeurt en de mensen meer aan zichzelf denken. Hier is dat niet.” Bas is vaak in de weer als heftruckchauffeur. Hij rijdt uien van de productielijn naar de opslag en daarvandaan weer naar de containers of de vrachtwagens. Daarnaast houdt hij de voorraad verpakkingsmateriaal in de gaten en bestelt bij wanneer dat nodig is. “Tijdens de corona was dat nog knap lastig omdat veel fabrieken op halve capaciteit draaiden. De zakken komen uit Sri Lanka, China en de Filipijnen, maar we hebben gelukkig overal onze contacten.” In de loop der jaren is er toch wel het een en ander veranderd legt Bas uit. “Vroeger draaiden we van januari tot en met de zomer ook andere groenten weg zoals wortels, knolselderie en bloemen natuurlijk. Tegenwoordig is alles gericht op de uien. Vanaf het najaar tot aan december is het hurry up. Je merkt dat er meer druk op komt te staan omdat je voor grotere klanten werkt dan vroeger. Dus dan moet je ook in kortere tijd veel grotere volumes wegwerken. Ook wel mooi.” Altijd werken in die uien, wat is eigenlijk zijn favoriete kostje met uien? Lachend: “Nou ze moeten het hier qua omzet niet van mij hebben. Maar hutspot vind ik wel lekker of een uitje bij de friet, speciaal, gaat er ook wel in.” de jaren heen

Bas Sonneveld (55) weet als geen ander wat het is om te werken bij Vos Onions. Want met uitzondering van één week werkt hij al zijn hele leven bij de Vossen.

O Vos Onions door

/ Medewerkers voeren het hoogste woord Vos Onions _ 51

Eén week ergens anders gewerkt, snel terug

“Ooit heb ik eens een week gewerkt op zo’n knikdumper bij een wegenbouwer. Vond er niks aan. Arie had al gezegd; “Als het je daar niet bevalt kun je zo weer terugkomen. Dat heb ik gelijk gedaan. Het zijn makkelijke mensen. Doen niet gauw moeilijk. Als je voor thuis eens een heftruck nodig hebt kun je die zo meenemen.”

w Werknemer Henk van Giessen

Henk (49) is er een uit Geldermalsen. Dat ligt op krap een half uurtje rijden van Veen. Wat hem niet er niet van weerhoudt iedere ochtend klokslag 6.30 uur op tijd in Veen te zijn. Henk is van oorsprong een Wijk en Aalburger. Maar de liefde bracht hem aan de overkant. “Geldermalsen is toch wat stadser dan Wijk. Het ligt dichter bij Utrecht en dat merk je.” Hij past zich makkelijk aan. “Ik ben hier in Geldermalsen inmid dels wel geaccepteerd.” Als gezegd, hij groeide op in de regio Wijk en AalburgVeen. Als schooljongen werkte hij vanaf zijn twaalfde jaar al bij Vos. “Dat was toen heel gewoon hier, alle jongens werkten na hun schooltijd en in de vakanties bij een bedrijf in de buurt.” We vragen hem wat er van Henk geworden zou zijn als hij niet bij Vos was gaan werken? “Dan was ik het liefst chauffeur geworden. Al heb ik dat in de begintijd bij Vos ook gedaan. ’s Morgens uien halen, ‘s middags aan de schuur werken.” Wat Henk ‘aan de schuur werken’ noemt, is het inpakken, sorteren en op de heftruck wegrijden van de uien. “Vroeger was het werk nog afwisselender, toen hadden we nog koeien en schapen die we verzorgden. En we gin gen naar Zeeland om wortelen te halen. Met drie vrachtwagens en een mannetje of vijftien hier uit de buurt.” Henk begon zijn carrière bij Arie Vos, later Dirk en nu diens zonen Arian en Gerard.

‘Arian en Gerard doen de dingen nu wel wat anders dan in Dirk zijn tijd.’

“Dirk is ondanks zijn leeftijd nog aardig fit hoor. Daar sta je van te kijken. Goed bij de tijd. Arian en Gerard doen de dingen nu wel wat anders dan in Dirk zijn tijd. Dirk had altijd werk voor ons, daar zorgde hij wel voor. Er staat nu meer druk op vind ik, maar daar groei je in mee. Ik denk dat we nu in vijf uur meer doen dan vroeger in acht. Dat komt ook omdat we gewoon gruwelijk goed op elkaar zijn ingewerkt. We doen heel veel met relatief weinig man. De sfeer onder elkaar is ook goed.” Dat de mannen goed met elkaar op kunnen schieten wil niet zeggen dat ze elkaar buiten het werk om nog ontmoeten. “Nee, werk is werk en thuis is thuis.” Thuis heeft Henk zo zijn eigen dingen. Bijvoorbeeld de vrijwillige brandweer waar hij toch zo’n twee tot drie avonden in de week mee zoet is. “Ik vind het mooi om andere mensen te helpen.”

We zijn gruwelijk goed op elkaar ingewerkt

Vos Onions _ 52

Vos Onions door de jaren heen / Medewerkers voeren het hoogste woord Vos Onions _ 53

Oud-werknemer Nees Bouman Ik heb bij Vos geleerd om te werken Vos Onions _ 54

Vos Onions door de jaren heen / Medewerkers voeren het hoogste woord

Geen lege meters maken, iedere stap moet je nuttig zetten.’

‘Nooit met lege handen lopen’ zei Dirk altijd, ‘geen lege meters maken, iedere stap moet je nuttig zetten’. Daar heb ik tot op de dag van vandaag profijt van.” Nees is 45 jaar. Wie een beetje kan rekenen komt op 30 jaar bij Vos. “Het is een hartstikke mooi bedrijf. Vroeger hadden ze in deze tijd van het jaar geen uien en reden ze rond met bloemen. Nu hebben ze overal vandaan het hele jaar uien die ook naar het buitenland gaan. Wortels en knolselderij doen ze ook niet meer. Het zijn echte specialisten geworden.”

Vos Onions _ 55

Nees Bouman had op zijn vijftiende jaar eerst een bijbaantje als krantenbezorger. “Altijd door weer en wind, dat beviel me niet zo goed. Jongens op het dorp hadden me getipt om eens bij Vos te gaan kijken. Die konden altijd wel een paar handjes gebruiken. Dat ik daar niet eerder aan gedacht had. Ik woonde er honderd meter vandaan. Tijdens het kennis makingsgesprek kon ik al gelijk beginnen.” Niet veel later kwam Nees bij Vos in vaste dienst. Sorteren, verpakken en met de heftruck rijden. Dat laatste vond hij wel mooi. “Ik reed overal naar toe met dat ding.” Jaren later begon Nees als zelfstandige. Nees is nu zzp’er die nog één dag in de week bij Vos werkt op de heftruck. De rest van de week rijdt hij met een vrachtwagen. Nees gaat graag vooruit. Verse groenten transporteren en vooral uien, altijd weer die uien. Zoals rode uien voor een pizzaboer. “Een uitje is overal wel lekker bij, vooral bij een frikandel speciaal.” Als we Nees spreken is hij onderweg naar Alkmaar. Hij kijkt terug op een mooie tijd bij Vos die nog steeds voortduurt. “Bij Vos heb ik geleerd om te werken. Als het druk werd, moest er even gas bijgegeven worden. Dirk leerde mij de puntjes op de i te zetten. Doen die jongens ook. Ze werken zelf volop mee en nemen zelf het voortouw. Zo groot is het team niet, al werken er tegenwoor dig meer mensen dan vroeger natuurlijk. De meesten kennen elkaar van het dorp. Ik heb nog een tijdje bij een timmerfabriek gewerkt op het dorp, bij de Gebroeders van Alphen, daar kenden we elkaar ook allemaal. Ons kent ons. Toen ze nog aan de Maasdijk zaten in Wijk en Aalburg, was Vos nog een klein bedrijfje. Nu horen ze toch wel tot de middenmoot.

‘

VVos Onions _ 56

Vos Onions door de jaren heen / Medewerkers voeren het hoogste woord Vos Onions

‘Hij houdt niet alleen de ballen tegen, hij schopt er ook weleens eentje in het doel van de tegenpartij.’

Want soms staat Victor in de spits. Weer die allround inzetbaarheid. 34 Jaar is Victor. Hij woont op zichzelf in Genderen en hoopt nog lang op de loonlijst te blijven staan bij Vos Onions. “Zoals het nu gaat heb ik het goed naar mijn zin. Ik kan het met iedereen goed vin den.” Over de toekomst van het bedrijf is hij optimistisch. “Ik heb wel het idee dat we gaan groeien. Door die uitbreiding waar we mee bezig zijn kunnen we weer meer gaan doen.”

_ 57

Voor Victor van der Stelt is er weinig zo leuk als een dagje aan de waterkant. “Als we om vijf uur klaar zijn met werken ga ik vaak ’s avonds nog even vissen.” In de winter verschalkt hij graag een snoek in de Biesbosch, in de zomer pakt hij regelmatig een voorn of een karper. Vissen geeft rust in de kop. En dat heeft Victor overdag natuurlijk nooit. Hij werkt nu vier jaar bij de Vossen. Daarvoor in de tentenverhuur. Opbouwen, horeca regelen en mensen aansturen. Die allround inzetbaarheid komt hem bij Vos goed van pas. Hier helpt hij mee met laden en lossen, sorteert hij, rijdt hij de trailers naar binnen bij de lopende band en rijdt hij regelmatig op de heftruck. Victor doet het allemaal. 45 uur per week en als het nodig is wordt er overgewerkt. “Het ijkt hier totaal niet op mijn vorige baan. Hier werken de bazen gewoon mee. Dat vind ik wel mooi. Als er iets is springen ze gelijk bij en als er stukken zijn sleutelen ze zelf mee. Ze zijn niet bang om vuile handen te krijgen.” De sfeer onderling is uitstekend volgens hem. “Iedereen is hier eerlijk en behulp zaam. We denken met elkaar mee en als er iemand ziek is lopen we gewoon wat harder.

Visser Victor aan het woord Vier jaar bij de Vossen

Thuis is thuis en werk is werk. Buiten het werk gaan we niet met elkaar om.” Van al dat werken krijg je honger. Lust Victor zelf graag een uitje? “Jazeker, vooral bij een stukje bief.” Sporten doet hij ook. Die biefstukken moeten wel verbrand worden natuurlijk. Als keeper in het vierde elftal van GDC is hij naar eigen zeggen, ‘ook sterk in de derde helft’. Hij houdt niet alleen de ballen tegen, hij schopt er ook weleens eentje in het doel van de tegenpartij.

Gera was als bloemist jarenlang werkzaam in de bloemen en de planten bij een kwekerij. “Helaas moest ik met dat werk stoppen omdat het fysiek te zwaar werd. Maar ik wilde wel blijven werken en heb me omgeschoold tot administratief medewerker.

E Vos Onions _ 58

H Medewerker Gera Blijderveen Een ui is heel mooi pel ’m maar eens af

“Lekker met je haren in de wind en met je handen in de grond wroeten”, is wat Gera Blijderveen blij maakt.

Een kennis tipte mij om eens naar Vos te bellen. Daar hebben ze mij de kans gegeven.” Sinds oktober 2013 werkt ze hier als receptioniste en administratief medewerker. Gera verzorgt de verwerking van de inkoop, de facturering en het gereed maken van de laadlijsten voor de telers. We vragen aan haar: Hoe mooi is een ui? “Heel mooi”, antwoordt ze. “Pel een ui maar eens af.” Opeten doet ze uien het liefst bij een stukje vlees. “Voor ik hier kwam werken had ik geen idee wat er allemaal achter een ui schuilgaat. Vanaf de teelt in de zak naar de klant is een heel mooi proces.” Volgens Gera is Vos een typisch kleinschalig familiebedrijf. “Dirk is met pensioen maar hij gaat er nog steeds op uit. Zijn vrouw Nellie komt iedere vrijdag met gebak en de vrouw van Gerard (Sandra, red) werkt ook mee in de boekhouding.” Van de bloemen en de planten ging ze naar de cijfers en de computers, was dat geen overgang? “Nee, thuis in mijn vrije tijd tuinier ik nog graag. Het allerleukste aan dit werk is denk ik toch de afwisseling. Spullen klaarzetten voor de accoun tant, papieren in orde maken voor de chauffeurs, papieren voor de controle-instanties. Zo spreek je met verschillende mensen. Het is ook grillig. Het kan dagen rustig zijn en dan ineens slaat het om. Net als het weer. De sfeer is juist nooit grillig. Altijd goed. We hebben een klein cluppie. Ook met de uitzendkrachten gaan we goed om.” Ook voor haar geldt: werk is werk en thuis is thuis. Dat loopt bij Gera nooit door elkaar. En over thuis gesproken. Naast tuinieren is lezen een grote hobby van haar. “Dan ontspan ik helemaal.” Meestal met echte boeken, soms een luisterboek. Waargebeurde verhalen zijn haar favoriet. Net als kostuumdrama’s. Die vindt ze heel mooi. Maar hoe mooi ook, die kostuums, niets is natuurlijk zo mooi als een ui…

‘Werk is werk en thuis is thuis. Dat loopt bij Geranooit door elkaar.’ Vos Onions door de jaren heen / Medewerkers voeren het hoogste woord Vos Onions _ 59

Vos Onions _ 60

Vrijdag gebakdag Frank van Ballegooijen aan het woord

De verslaggever en Frank van Ballegooijen sluiten hun gesprek af met een gemoedelijk ‘houdoe’. Zo gaat dat hier in Brabant. Hij is er eentje van de bakker, van Ballegooijen. Er was een kans om de zaak over te nemen maar toen was hij pas twaalf jaar. Te jong.

Frank heeft zijn naam een beetje mee want hij moet tante Nellie zeggen tegen de vrouw van ome Dirk Vos. “Iedereen kent elkaar hier op het dorp.” De sfeer op het bedrijf vindt hij dan ook heel prima. “We gunnen elkaar iets en helpen elkaar. Het is een klein clubje.” Vrijdag is zijn favoriete dag. Dat zit zo. Iedere vrijdag brengt Nellie gebak. Vrijdag gebakdag.” Buiten het werk gaan ze als collega’s niet veel met elkaar om. “Daar is ook weinig tijd voor als je 45- 60 uur werkt.” Frank (24) ging nog even naar de Christelijke Hogeschool in Ede maar school was niet zijn ding. “En hier bevalt het juist heel goed.” Frank heeft een mooie en verantwoordelijke job. Hij is de opera tor van de machines. Wegers, oploopbanden, verpakkers en de stapelaars bedient hij. Met speels gemak. Hij houdt alles in de gaten. Haviksogen. Instellingen, de goede zakken ophangen, en zorgen dat alle afstellingen goed staan ingesteld zoals de hoogte van de banden. “De machines moeten optimaal draaien.”

Uiteraard is zijn taak superbelangrijk. De boel mag niet van de rails lopen want dan zijn de rapen gaar. Eh, de uien. Frank, lust je zelf ook graag uien? “Ja best wel. Lekker bij een frietje met mayo en curry.” Zijn machines zijn hem allemaal even lief, maar de weger is toch een beetje zijn oogappel. “Het instellen komt hier heel nauw en je kunt de snelheid van de verpakker gelijk regelen. Het is nauwkeurig werk.” Klein onderhoud aan de machines doet hij zelf, het grotere werk doet collega en baas Arian.“Ik kan het goed met hem vinden. Waarschijnlijk omdat we dezelfde taal spreken; tamelijk direct.” En met die taal kun je in Veen goed terecht. In zijn schaarse vrije tijd blijft Frank het dorp trouw. Als het even kan bezoekt hij de sportschool voor krachttraining. Op zaterdag gaat hij graag naar het voetbalveld. Achilles Veen is zijn club. Frank speelt in het vierde. Middenvelder, iemand die veel moet lopen. “Maar dat doe ik graag. Ik ben niet iemand om stil te zitten, op het werk ook niet.” de

F Vos Onions door

jaren heen / Medewerkers voeren het hoogste woord Vos Onions _ 61

Vos Onions _ 62

Van Doorn Uitzendbureau, kortweg VDU, is specialist in de AGF-sector. Het familiebedrijf is voortgekomen uit een pak- en sorteerstation en een im- en exportbedrijf van groente en fruit. Ze weten waar ze over praten. Letterlijk, want toen vader Cees van Doorn 20 jaar geleden zijn bedrijven verkocht had hij aan koper Albert Heijn een voorwaarde gesteld: het leveren van de eerste Poolse uitzend krachten. Wat toen begon met het uitzenden van ‘een paar Polen’, is uitgegroeid tot een conglomeraat. Jaarlijks worden door VDU zo’n 900-1200 buitenlandse uitzendkrachten in Nederland gedetacheerd. Daarnaast runnen de Van Doorns een vastgoedpoot met zo’n 80 panden en staan er grootschalige centrale huisvestingprojecten in de steigers. Grondleg ger Cees van Doorn (59) houdt zich bezig met het vastgoed, zijn zonen Jacques en Luuc runnen het uitzendbureau. Vos Onions is een trouwe afnemer van vijf Poolse werknemers op jaarbasis. Allemaal sorteerders in het pakstation. Twee daarvan werken daar al sinds 2005.

VDU Uitzendbureau

Jacques is zelf een wereldburger die al op jonge leeftijd over de wereldbol trok. Het leerde hem veel. “Poolse werknemers zijn de beste die je kunt krijgen. Harde werkers, eerlijk en trouw. Het wordt steeds moeilijker om ze te rekruteren. De laatste tijd wijken we steeds meer uit naar Moldaviërs, hetzelfde laken een pak.” Naast werkgelegenheid organiseert VDU alles. Huis vesting, verzekering, open afschalen. VDU treedt hierbij op als werkgever en de uitzend krachten worden vervolgens gedetacheerd. Jacques geeft hoog op van ‘de Vossen’ zoals hij ze noemt. “Vos heeft dezelfde normen en waarden als wij. Ze werken keihard. Ik weet van onze uitzendkrachten dat ze altijd zeggen: “We zijn daar nog nooit ‘s ochtends aangeko men zonder dat Dirk daar al liep, en dat veelal om vier uur ‘s morgens. Hoe vroeg ze ook beginnen, Dirk is daar. Altijd. Hij staat zelf ook in het sorteerstation om mee te sorteren. Dan heeft ie tijd om te denken. Dirk is een strateeg. Tijdens dat sorteren is hij constant bezig met prakkiseren. Dat heb ik zelf ook. Als ik in Polen ben geweest ga ik liever terug met de bus dan met het vliegtuig. In de bus heb ik de tijd en de stilte om in mijn hoofd alles op en rijtje te zetten. Een ondernemer is altijd bezig met de vraag hoe het beter kan. Sinds Arian en Gerard erbij zijn gekomen is Vos flink gegroeid. Ze gaan nu weer verbouwen en verdub belen hun capaciteit. Het zijn ondernemers die met hun tijd meegaan. Schaalvergroting is belangrijk in de uienbusiness.”

Onze mensen gaan graag naar Vos

De buitenlandse uitzendkracht ontvangt de verslaggever in onberispelijk Nederlands. Ze onderbreekt haar pauze in de buitenlucht graag om hem de weg te wijzen naar het kantoor van Jacques van Doorn. Op Jacques zijn visitekaartje staat geen functienaam. Als je met hem spreekt voel je zijn laagdrempeligheid. Geen poeha.

“Je moet hard werken bij Vos, maar Arian en Gerard geven daar veel voor terug. Pauzes worden doorbetaald en ’s avonds komt moeders langs met pannen warm eten. Niet iedere avond aan de friet. Soms beginnen onze mensen al heel vroeg en liggen ze ‘s avonds pas weer om elf uur in hun mandje. Maar ze gaan allemaal graag terug. Dat zegt wel iets. Vos stuurt onze uitzendkrachten ook niet zomaar naar huis als er even geen werk is.”

‘Sinds Arian en Gerard erbijzijn gekomen is Vos flinkgegroeid. Ze gaan nu weerverbouwen en verdubbelenn hun capaciteit.’ Vos Onions door de jaren heen / In gesprek met het uitzendbureau Jaques van Doorn (met stropdas) Vos Onions _ 63

Vos Onions _ 64

Wij zijn de ogen van onze opdrachtgever

A Vos Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders Vos Onions _ 65

Richard Bolle is kok van origine. Er zullen aardig wat uien door zijn handen zijn gegaan. Maar als 25-jarige jongeman hing hij zijn koksmuts aan de wilgen. Richard ging werken bij vader Koos die commissionair was in uien. “Als kok moet je altijd werken op momenten dat andere mensen vrij hebben, zonder dat je daarvoor wordt betaald.” Dat werk bij zijn vader beviel hem goed. “De eerst tijd deed ik niets anders dan met hem meegaan en heel veel luisteren en kijken. Tot hij zei: “Zo jongen nu ga je het zelf doen.” In het begin maak je veel fouten natuurlijk maar daar leer je van.” Rond de eeuwwisseling nam Richard de zaak over van zijn vader. Op eigen benen staan. Het ging hem goed af. Hij is altijd bezig. Zijn eigen bedrijf ‘Samen sterk’ werkt al sinds 1990 met en voor Vos Onions. “Eerlijke en integere mensen. De laatste jaren heb ik nu ook te maken met Arian en Gerard. Naast Dirk natuurlijk. Een unieke man met veel vakkennis. Die afscheiding van zijn broers deed veel met hem. Daarna raakte hij toch een stukje kwijt van zijn onbevan genheid. Logisch. We hebben elkaar altijd geholpen. Delen dezelfde christelijke normen en waarden.” Het werk van een commissionair kun je volgens hem het beste omschrijven als ‘wij zijn de ogen van de opdrachtgever’. Richard gaat langs de velden, stapt op het land bij de telers en kijkt hoe de uien erbij staan. Zijn ze interessant om te kopen? “Je let erop dat de stand egaal is, zie ik dooie planten dan kijk ik of er schimmel of valse meeldauw tussen staat. We kopen niet alleen uien op voor onze opdrachtgevers, we begeleiden ook de teler en verwerken de uien.” Nee, Richard is geen dozenschuiver. Als commissionair doet hij veel meer en is ook betrokken bij het zaaien en oogsten. Hij kan enthousiast vertellen over loog dat platgaat en eraf klapt, daarna worden de uien gerooid en worden ze gedroogd. Liefst op het land maar als het te nat is gaan ze gelijk in de boxen. Uien beheersen zijn leven. Richard is ook voorzitter van de stichting Uienpool waar telers het hele jaar een gegaran deerde afzet hebben. Ook hier worden de uien niet klakkeloos verhandeld maar vindt er controle plaats op het proces en het product. Altijd weer die uien. Heeft Richard als ex-kok nog een favoriet gerecht om te bereiden met uien? “Jazeker, ik maak graag stroganoffsaus. Paprika’s, uien, champignons met tomatenpuree, knoflook en verse room. Heerlijk.”

Richard Bolle

O Vos Onions _ 66

Als je er eenmaal tussen zit stap je er niet zo gauw meer uit.” Piet zijn werk terrein zijn de Flevopolders en Drenthe. Hij groeide op in Creil. Zijn vader had een akkerbouwbedrijfje. Niet zo groot 12 hectare maar hij was wel de eerste die in de Flevo begon met uien. “Dat komt door zijn Zeeuwse afkomst. De Zeeuwen zijn het eerste begonnen met uien.” Piet werkte eerst bij PPO Lelystad als be drijfsleider. In 2010 ging hij samen met compagnon Bram Lamse als Agri-consult Lamse de Fouw. Later vertrok Bram weer en ging Piet alleen verder met Agri Consult de Fouw. Naast uien bemiddelt Piet ook in aardappelen. Maar de uien zitten echt in zijn bloed. Piet legt uit dat je goed moet letten op de hardheid van de ui, de kleur, de ‘grofte’ en of er geen rotte ringen in zitten. “Als je een ui doorsnijdt zie je vanzelf of de ringen goed zijn. Die mogen niet rot zijn want daar heeft de consument een hekel aan. Momenteel zijn de grovere uien veel gevraagd maar dat kan zomaar omslaan in fijnere uien. Overal op de wereld eten ze uien.” Die wereld is wel in rep en roer. We vragen Piet naar de mogelijke gevolgen van de oorlog in Oekraïne. “Er lopen al veel langer sancties tegen Rusland. Vergeet dat niet. Vroe ger gingen er heel veel zaaiuien naar Rusland, Sint- Petersburg. Dat is over. Tegenwoordig exporteren we vooral eerstejaars plantuitjes en pootaardappelen naar Rusland. Volkstuinen zijn daar nog heel belangrijk maar die handel ligt natuurlijk ook stil. Wat je daarnaast ziet is een sterke stijging van de kosten. Transport wordt veel duurder. Ik denk ook dat boeren overgaan op tarwe omdat daar een enorm tekort aan dreigt te komen nu Oekraïne niet meer kan leveren. Daarmee worden het lastige tijden voor de sorteerders. Het wordt moeilijker om marge te maken en afzet te vinden.” Maar voor het lot van de Vossen is Piet niet bang. “Het zijn harde werkers. Ik verkoop er graag aan. Betrouwbaar volk. Een man een man een woord een woord. Het is ongelooflijk hoeveel ze verwerken. Een grote uiencel op één dag is geen uitzondering. Daarmee presteren ze net zo goed als de grote stations. Knap. Ze hebben het heel efficiënt ingericht.”

Vos Onions _ 67

‘Het zijn harde werkers. Ik verkoop er graag aan.Betrouwbaar volk.’ O We spreken met commissionair Piet de Fouw. Piet is krap 60. Aan stoppen moet hij niet denken. “Je bent altijd tussen de mensen, boerenbedrijven en de akkers. Een mooi beroep. Je ziet al die commissionairs lang doorgaan.

Overal op de wereld eten ze uien zelfs de Eskimo’s

Piet de Fouw Agri Consult

Vos Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders

Vos Onions _ 68

Vos Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders

Peter van de Velde Eerlijkheid duurt het langst

Hoe is de kleur, hoeveel onkruid staat er, hoe is het blad en ga zo maar door. Voor sommige telers koop ik de uien bij ze in om daarna door te verkopen, bij anderen werk ik op commissie.” Hoe dan ook, commissionair Peter van de Velde zweert bij de stelling ‘eerlijk duurt het langst’. “Die boer mag van mij best met Vos bellen, ik heb geen geheimen. Ieder zijn werk.” Peter werkt met zes sorteer ders. “Allemaal specialisten, ze komen niet in elkaars vaarwater.” Over water gesproken.

‘Als ik even voor mijn vrouw een boodschapje wil doen of ik begin een uurtje laterhoef ik dat aan niemand te verantwoorden.’

Het werk van een commissionair lijkt eenvoudiger dan het is. Natuurlijk een teler kan ook direct naar een sorteerder gaan. Maar daar hoort dan ook het risico en het werk bij. “Ik ga heel veel kijken bij de teler.”

De Zierikzeeër legt uit dat er op Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland steeds minder uien geteeld worden. “Het wordt steeds warmer en droger. Hier kunnen ze niet beregenen, omdat we zout water hebben. Het alternatief is om zoet water te halen bij het Zoommeer bij Ouwe-Tonge maar dat kan niet uit. Te veel transportkosten.” Toch lijkt het er niet op dat Peter zijn Zeeland gaat verlaten wegens te weinig uienteelt. Hij houdt van zijn geboorte streek. Daarbij komt; Zierikzee is natuurlijk een prachtige, historische plaats om te wonen. Waar je overigens heerlijk gebakken paling kunt eten in de restaurants, zo weet schrijver dezes uit eigen ervaring. Van de Velde groeide op in een agrarisch familiebedrijf. Vader Johan runde een fruitteeltbedrijf en een aardappelsorteerbedrijf. Met broer Kees trad Peter even in zijn vaders voetsporen maar de ambities van de broers liepen te ver uiteen. In 1995 ging Peter alleen verder. De vrijheid van eigen baas te zijn, vindt hij nog steeds geweldig. “Als ik even voor mijn vrouw een boodschapje wil doen of ik begin een uurtje later hoef ik dat aan niemand te verantwoorden.” Overigens maakt Peter genoeg uren. “Ik ben er altijd bij als de telers gaan rooien of gaan zaaien. Of dat nou om vier uur ‘s morgens is of om elf uur ’s avonds. Dat maakt niet uit. Ze waarderen het juist als ik bijvoorbeeld zeg, ‘misschien moet je iets minder diep of iets langzamer rooien’. Je doet het samen.” Ergens tussen 1995 en 2000 nam Peter zelf contact op met Dirks moeder, die doorverwees naar Dirk. “De Vossen zaten toen nog veel in de bloemen. Ik heb ze diverse keren aangespoord om meer in de uien te doen. Dirk is een stille maar slimme en eerlijke man. De laatste jaren krijg ik steeds meer contact met Arian en Gerard. Die jongens gaan het wel redden, zeker weten!”

Vos Onions _ 69

De Krijgers

Drie generaties commissionair in de uien

En altijd alleen maar in de uien. Uien, uien en nog eens uien. Dat lijkt wel een beetje op de Vossen natuurlijk. Ook daar draait de derde generatie goede rond jes. Arian en Gerard met Bram als de nieuwe samenwerkers. Lourens Krijger (63) doet vooral nog administratief werk en pakweg 30% van de handel. Bram (34) doet daar het leeuwendeel van. Lourens legt uit dat de schaalvergroting enorm is ge weest en volgens hem nog niet aan een einde. “Vroeger, in 1957, had je als teler 20 ton in een cel, nu makkelijk 2500 tot 3000. Als je toen langs de weg reed zag je vijftien telers, nu drie of vier.” Zijn vader Bram werkte nog met Arie Vos. Zelf heeft Krijger altijd fijn gewerkt met Dirk Vos. “Een rustige, slimme man. Eerlijk. Een paar jaar terug viel de oogst nogal tegen. “Oh maar er komt nog zat af hoor”, zei een boer waar Dirk en ik mee stonden te praten. Dirk ging eens aan de kant van de weg staan en keek in de verte naar een kar met trekker die net uien aan het afhalen was. “Die rijdt toch wel erg vaak op en neer” zei Dirk. “Zit zeker niet zoveel in…” Bij Vos staan ze nog tussen de boeren, dat zijn voor hen geen nummers, zoals je bij grote sorteerders ziet. Net als wij werken ze bij Vos met wederzijds respect. Je hebt elkaar nodig. En je moet een eerlijke voorstelling van zaken geven. Niet gaan pleasen. Een boer wil natuurlijk altijd dat zijn uien een tien zijn. Maar als ze dan later verkocht worden kom je niet verder dan een zeven of een acht. Ik zeg dat gelijk. Zo kweek je geen valse verwachtingen. Op die manier hou je het ook veel langer met elkaar vol.”

Telers en sorteerders waar Krijger al 60 jaar zaken mee doet zijn geen uitzondering. Wat de

toekomst brengt weet hij ook niet maar dat de schaalvergroting doorgaat staat voor Krijger wel vast. “Vroeger dacht je met 10.000 per hectare, dat komt niet goed met de kwaliteit, nu halen ze er zomaar 30.000 vanaf en nog goed ook. Ik verwacht wel dat er volgend jaar min der uien gezaaid worden. Vooral in Drenthe en Brabant zal er meer tarwe worden gezaaid. Dat is een makkelijke plant en door de oorlog in Oekraïne komt er veel vraag naar.”

E Kijk, dan heb je het nog eens over een familiebedrijf. Bram Krijger begon met commissionairswerk in de jaren vijftig. Zijn zoon Lourens staat nu aan het roer en diens zoon Bram draait al volop warm om als derde generatie ook weer door te gaan met commissionairswerk.

Vos Onions _ 70

Links Lourens en rechts zoon Bram Vos Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders Vos Onions _ 71

‘Wij zijn de ogen ende oren van Vos zegik weleens. En transparant.’

Vos Onions _ 72

Bij Vos staan ze zelf nog in het veld

Jelle van der Krift, Professional Partners Agribusiness

Het bedrijf werkt met telers in de hele Benelux en Duitsland. Als we vragen of er nou veel verschil is tussen uienteelt in Nederland en andere landen, moet Van der Krift een beetje glimlachen: “Nee, uien zijn uien. Je hebt wel goede en slechte oogst maar dat heeft niets met het land van herkomst te maken.”

Met 20 medewerkers en vestigingen in Nieuwe-Tonge en Dronten behoort het commissionairsbedrijf PPA van Jelle van der Krift tot de grotere spelers. PPA bemiddelt niet alleen in uien, maar ook in witlof (lekker!).

Samen met compagnon Jan van Strien runt hij zijn bedrijf dat alweer sinds 1990 werkt voor Vos Onions. “Dirk Vos is iemand die zelf nog bij de telers op het land gaat kijken. Dat doen we vaak samen. Samen gaan we door de velden om te zien hoe de uien ervoor staan. Wij zijn allebei betrokken bij het product en het proces.” En ja, zo geeft hij toe, onderweg praten ze ook weleens over andere zaken dan het werk. Dat zijn mooie gesprekken maar die hoeven niet allemaal in het boek hoor. “We kennen elkaar ook privé. Maar we blijven zakelijk en privé wel goed scheiden. Dat gaat automatisch. Dirk is heel loyaal en heeft veel vertrouwen in je tot het tegendeel is bewezen. Wij zijn de ogen en de oren van Vos zeg ik weleens. En transparant. Als ik ergens een mooie partij zie staan voor Vos en ik omschrijf de uien dan gelooft hij mij. Hij weet dat we hem nooit in de maling nemen. Daarom houden we het ook al zo lang vol met elkaar.” Als ondernemer kijkt Van der Krift ook vaak vooruit. Met twintig man personeel moet dat ook wel. “De uienmarkt verandert. De vraag is steeds meer ad hoc. We gaan naar een bol.com-mentaliteit. Vandaag bellen, morgen leveren. Als sorteerder moet je heel snel kunnen leveren en schakelen. Dat lukt alleen als je capaciteit, volume en liquiditeit hebt. Vos speelt daar met nieuwbouw heel goed op in. Die staan hun mannetje ook in de toekomst. Arian en Gerard zijn de opvolgers van Dirk die er vol voor gaan. Zij zijn de initiatiefnemers van al die uitbreidingen.” Over die toekomst gesproken, hoe zit het eigenlijk met de opvolging binnen PPA? Van der Krift: “Ha, ik ben zelf 36 en mijn dochtertje is pas acht maanden, dus voor opvolging is het nog een beetje vroeg.”

Vos Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders Vos Onions _ 73

Vos Onions _ 74

Ze moesten alleen verder en zie wat er nu staat. Het zijn mannen van een man een man een woord een woord. Zo staan ze bekend. Het is een middelgrote speler maar ze doen meer dan ze uitstralen. Die nieuwbouw waar ze mee bezig zijn komt precies op tijd. Ze bouwen goed aan de toekomst.”

Marcel Schut

‘Diep respect wat Dirk en zijnzoon hebben gepresteerd, ze moesten alleen verder en zie wat er nu staat.’ Onions door de jaren heen / Commissonairs: de verbinders

In 2005 startte Agri Firm op verzoek van de telers een zogenaamde uienpool waarmee de vermarkting van uien zorgde voor rust en continuïteit bij de telers. Volgens Marcel is het de kunst om de juiste partij uien op het juiste moment bij de juiste partij te krijgen. “Als Vos op een gegeven moment vraag krijgt naar fijne uien moet ik niet met grof aankomen.” Het draait om goede contacten. Dan weet je wat er speelt en waar de behoef tes liggen.” Sinds de oorlog in Oekraïne is er wel wat aan de hand, zo legt hij uit. “In Polen worden er minder uien gezaaid en de kunstmest is voor veel Afrikaanse landen niet meer te betalen, dus daar wordt ook minder gezaaid. Daardoor zal er meer vraag naar onze uien komen, want de productiecapaciteit in Afrika wordt kleiner.” Hij werkt al voor Vos sinds Dirk afscheid nam van zijn broers. “Diep respect wat die man en zijn zoons hebben gepresteerd.

Het lijkt erop dat Marcel wat dat betreft redelijk bedeeld is. Jarenlang werkte hij als loonspuiter bij een loonbedrijf en daarna dus als commissionair. Een hele overgang maar die gaat hem goed af. De ene helft van het jaar bemiddelt hij groenten als wortelen, cichorei en snijgras, de andere helft van het jaar zijn het alleen maar uien wat de klok slaat. Aanvankelijk werkte Marcel vanuit de Agri Firm vestiging in Werkendam, momenteel meer van huis uit. Het is een intensieve baan maar hij doet het graag. Zijn werkgebied omvat Noord-Limburg, de Achterhoek, de Betuwe en een stuk van Brabant. Waar je op moet letten? “Op de eerste plaats de ondergrond. Bij op zand geteelde uien moet je goed kijken naar de uienhardheid en schilvastheid. Maar ook, niet te kort erop, één op zeven of acht is beters dan één op vijf omdat je dan meer risico loopt op ziektekiemen.”

Hij praat makkelijk. Marcel Schut (56) werkt de laatste tien jaar van zijn carrière bij Agri Firm, de bekende Nederlandse corporatie voor akkerbouw en veeteelt, als commissionair. Zakendoen draait volgens hem om drie dingen: kennen, kunnen en gunnen.

Vos

Kennen, kunnen en gunnen

Vos Onions _ 75

Net als Vos. “Het gaat maar door. Nieuwe laaddocks, machines en straks weer nieuwbouw.

Peter van den Oord weet het treffend te verwoorden: “Wij zijn de ambassadeurs van Vos

Bij Vos hechten ze veel waarde aan langetermijnrelaties. Dat zien wij iedere dag. Het zijn geen handelaren die gauw even één handeltje doen met een boer. Ieder jaar komen wij terug bij dezelfde boeren.”

I Vos Onions _ 76

T Peter van den Oord Transoord rijdt af en aan

Onions.” Zijn agrarische transportbedrijf in Kerkdriel is sinds 2009 de huistransporteur van de Vossen. In normale weken rijden er van dit bedrijf continu drie tot vier wagens per week voor Vos door het hele land. Op hoogtijdagen zijn dat er zelfs tien. Op het moment dat we Peter spreken rijdt Peter voor Vos in Uithuizen. “Kan goed zijn dat ik morgen naar Maastricht moet. Je weet het nooit, dat is zo ongeveer wat je weet. ‘Nee’ komt in het woordenboek bij Transoord niet voor. Wat dat betreft lijken wij wel op Vos Onions. Daardoor is er tussen ons ook zo’n goede harmonie. Wij denken hetzelfde. Ik kan prima overweg met Arian en Gerard en ook met Dirk.” Voor elkaar klaarstaan, daar gaat het om. “Het verandert per dag. Dat is ook logisch. Het is maar net waar Vos een goede vracht kan kopen.” Als we Peter vragen wat nou het belangrijkste is als je rijdt voor Vos zegt hij: “De kwaliteit, daar letten wij heel goed op. Als we twijfelen maken we foto’s en een filmpje om naar Vos te sturen. Door de jaren heen krijg je er kijk op.” Zijn bedrijf is specialist in agrarisch transport. Naast de uien voor Vos vervoert Transoord ook aardappelen en wortelen. Met verrijkers worden de uien uit de cellen gereden en over gebracht naar de banden. Eenmaal aangekomen in Veen worden de wagens afgekoppeld en staat er weer een lege wagen klaar om aan te koppelen. Op en af. Als een trein achter elkaar. De wagens van Transoord zijn inmiddels een vertrouwd gezicht op het sorteerstation van Vos. Er worden heel wat kilometers gereden. Van Noord-Groningen tot Limburg en van de Achterhoek tot Zeeland en Noord-Holland. Altijd voor Vos on the road. Peter zijn vader startte al in 1997 met het transportbedrijf dat zich toelegde op vrieshuizen en de aardappel handel. Sinds Peter zelf aan het roer staat heeft zijn bedrijf een flinke groeispurt gemaakt.

Vos Onions door de jaren heen / De transporteur Vos Onions _ 77

Vos Onions _ 78

Vos Onions _ 79

De financiële man, Peter Vermeulen, aan het woord Een boer kunnen‘boeren’moet

‘Vos is heel loyaal en ze vertrouwen je 100 procent. Correct en beleefd. Fijn om voorte werken.’

Met zijn tweeën runnen Peter Vermeulen en John Heijmans hun gelijknamige accountantskantoor: Heijmans-Vermeulen.

Opvallend: Vos is het enige bedrijf in de akkerbouw waar het tweetal voor werkt, maar Peter heeft zich al aardig ingewerkt: “Uien kunnen op het ene moment alles waard zijn en het andere moment niets. Het gaat er dus om op het laagtepunt in te kopen en op het hoogtepunt te verkopen. Maar je kunt die uien niet oneindig laten liggen. Op een gegeven moment moet je verkopen. Doe je dat te snel of te laat dan scheelt dat veel geld. Het juiste moment kun je eigenlijk niet aanleveren, dat is pure handelsgeest. Zo iemand als Dirk Vos heeft daar een neus voor.” Vermeulen komt dus al jaren over de vloer bij de Vossen. Hij voelt zich er thuis. “Ze zijn heel loyaal en vertrouwen je honderd procent. Correct en beleefd, het is fijn om voor zulke klanten te werken. Ik kom denk tien, vijftien keer per jaar bij ze op de zaak. Ook in het pakstation. Toch wel mooi om te zien hoe dat met de tijd is meegegaan. Vroeger aan de Maasdijk was het meer een gewone schuur. Als je ziet hoe dat nu aan de Bagijnhof is gemoderniseerd... Allemaal machines en computers. Knap.” Nee, op het land tussen de uien zullen ze Peter niet snel zien, daar ligt zijn kwaliteit niet. Ook hier zien we dat het bij Vos zelfdoeners zijn. De boekhouding kloppen ze zelf in, zoals dat heet. Peter krijgt de informatie aangereikt en verzorgt naast de jaarstukken de aangiftes omzetbelasting, inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. Daarnaast neemt zijn kantoor ook de gehele loonadministratie uit handen, inclusief de aangiftes loonbelasting. Peter ziet alle centjes in en uit gaan. Spreken we daarom met de belangrijkste man van het bedrijf? “Nee, nee, nee.” Hij heeft in de loop der jaren wel veel bijgeleerd over de agrarische bedrijfstak. “Bijvoorbeeld dat er ook jaren zijn dat men heel hard moet werken voor heel weinig geld. Maar ook dat boeren steeds meer te maken krijgen met regeltjes en administratieve zaken. Dat is zonde. Een boer moet boeren. Nu stoppen sommige boeren er zelfs mee. Die geven er de brui aan. Dat is jammer. Ik heb veel respect voor ze.” En ja, als financieel specialist ziet hij veel. Eigenlijk weet Peter alles van de mensen waar hij voor werkt. “Als ik wegga bij een klant doe ik de deur dicht en alles blijft daar. Mijn kijk op mensen is er niet door veranderd. Je denkt als adviseur weleens: hoe krijgen ze het voor elkaar! Zowel in positieve als in negatieve zin overigens.”

Vos Onions is er al klant vanaf 1993. We spreken met Peter Vermeulen, fiscaal-jurist.

Vos Onions door de jaren heen / De centen

Vos Onions _ 80

Vos Onions door de jaren heen / Uitbreiding Verwerkingsstation 2022

In pakweg vier maanden tijd bouwde Vos begin 2022 een compleet nieuw pakstation naast het bestaande. In één klap 3300 vierkante meter productiecapaciteit erbij. Ruimte voor twee extra sorteerlijnen, twee laaddocks en aanmerkelijk meer opslagruimte. Maar we moeten niet overdrijven.

Want het was niet Vos maar Bouwbedrijf JG Timmer uit Kesteren die het pand bouwde. We gaan op zoek naar de verantwoordelijke man binnen dit bedrijf, Gijsbert van Rijswijk. Dat zoeken is geen straf. De zon schijnt volop en de Betuwe staat in volle bloei als we Kesteren binnenrijden. Geloof het of niet; overal bouwborden met de naam JG Timmer erop. Aan werk geen gebrek. “Wij kwamen met Vos in contact via architect Architraaf. Er was gelijk een goede klik.” Van Rijswijk wist voor hij aan deze bouw in Veen begon hoegenaamd niets van uien. “Ik stond versteld van die hele business.” Inmiddels is Van Rijswijk aardig ingeburgerd. ”Er moet heel wat gebeuren voor een uitje bij je frietje zit. Normaal heb je in een bedrijfshal zo’n 500 kilo vloerbelasting per vierkante meter. Bij Vos is dat 1000 tot 1500 kilo.” Nog wat kengetallen: voor het pakstation gingen er 430 heipalen de grond in, was er 1600 vierkante meter be gane grondvloer nodig en ook nog eens 1630 vierkante meter kanaalplaatvloer verdieping. Plus 850 kuub beton. Geen sinecure. Gijsbert houdt van korte lijntjes. Leveranciers het liefst om de hoek. Voor de staalconstructie werd het bedrijf Van de Kolk en Vos Staalbouw uit Veen ingeschakeld. Als installateur viel de keus op Poortvliet, bijna een achterbuurman.

W Vos Onions _ 81

Bouwbedrijf JG Timmer, Gijsbert van Rijswijk aan het woord

“Het heeft geen zin stad en land af te lopen voor een paar dubbeltjes. Deze bedrijven kennen Vos van voor naar achter. Voor zo’n installateur is het heel belangrijk dat hij van de hoed en de rand weet. Poortvliet komt daar al jaren. Dat telt flink mee want zo’n pakstation is eigenlijk een fabriek.” Eh, een uienfabriek dan welteverstaan Gijsbert. “Er mag natuurlijk geen draadje verkeerd zitten”, vervolgt de bouwer die niet over een nacht ijs ging. “Het be staande dak komt tegen de muur van de veel hogere nieuwbouw te staan. “Als het sneeuwt hoopt dat op natuurlijk, dus hebben we dat bestaande dak sneeuwbestendig gemaakt.” Zo moet je als bouwer overal aan denken. Bouwbedrijf JG Timmer is onderdeel van de FTH Groep BV (Familie Timmer Holding) waaronder ook Babypark Kesteren, meubelpark De Bongerd en een hele rij van bedrijven. Net als de familie Vos zit ook de familie Timmer vol met ondernemersbloed. Er wordt hard gewerkt daar in het Rivierengebied.

Liever met leverancierslokale

Vos Onions _ 82

Toen Bert Poortvliet (41) in 2007 kwam teruggereden van de kamer van koophandel waar hij zich zojuist had ingeschreven was hij nog niet thuis of Arian Vos hing aan de telefoon. “Ik heb een klusje voor je.” Sinds die tijd mag Poortvliet zich de huisinstallateur van de Vossen noemen. Het huidige pand aan de Bagijnhof was helaas voor hem al bijna klaar toen hij met Arian Vos in contact kwam als startende ondernemer. “Ik heb toen toch nog aardig wat werk van hem gekregen met het afbreken van de machines aan de Maasdijk en de besturingskasten.” Arian en Bert kennen elkaar al sinds de middelbare school. “We hadden allebei iets met techniek.” De band gaat zelfs nog een stapje verder aangezien hun vaders (Dirk Vos en Dick Poortvliet) met elkaar bevriend waren. “Mijn vader was kaasboer. Zo af en toe ging hij met Dirk Vos mee naar een bloemenmarkt, gewoon om te helpen. Als kinderen mochten wij dan ook mee om te helpen. Ik keek mijn ogen uit.” Voor bloemverkoper was Poortvliet niet in de wieg gelegd, voor installateur des te meer. Zijn bedrijf groeide flink. Met inmiddels vier vaste personeelsleden is Poortvliet uitgegroeid tot een serieuze speler. Wat bijzonder is, het bedrijf is zowel E- als W- installateur. Werk genoeg, dus. “Veel groter wil ik niet groeien omdat ik zelf ook graag meewerk’, aldus een vastberaden Poortvliet. Zijn bedrijf is niet meer weg te denken bij Vos Onions. Storingen oplossen, camera’s plaatsen op de machines. Bij iedere uitbreiding van Vos komt Bert weer opdraven. En met veel plezier. “Het werk is hier zeer gevarieerd. Verlichting plaatsen op de trailers, afzuiging in het pakstation en dan natuurlijk nog de talloze verbouwinkjes. Hier en daar wat elektrawerk, stoplichten op de lopende band en niet te vergeten de toegangscontrole op de deuren.” Tot zover de geschiedenis, terug naar het heden. Want Poortvliet is net begonnen aan het installatiewerk van de nieuwbouw bij Vos Onions. 3300 vierkante meters bouwt Vos bij. En dat betekent voor Poortvliet veel ledverlichting, voedingskasten, acht brandhaspels, zes meterkasten, buitenverlichting en natuurlijk het nodige waterwerk als nieuw sanitair, toiletgroep, gas, riolering en hemel waterafvoer. Maar neusje van de zalm blijft toch de bekabeling voor het machinepark. Vos heeft een extra stapelaar, een extra inpakker en extra weger erbij gezet. Een groei van ruim één derde machinerie met ook veel meer doorloopruimte in het station en twee extra laad docks. Zo groeien beide bedrijven een beetje in hetzelfde tempo, al timmert Vos natuurlijk al veel langer aan de weg. Bert kan smakelijk vertellen over verhalen van Dirk Vos. “Maar die komen niet allemaal in het boek…”

H Vos Onions door de jaren heen / Uitbreiding Verwerkingsstation 2022 Vos Onions _ 83

Huisinstallateur Poortvliet Techniek aan het woord Vos was onze eerste debiteur

Pieter klinkt als een echte verkoper als hij uitlegt wat zijn bedrijf allemaal levert aan Vos. Maar hij is geen verkoper hij is van HR. Hoe zit dat nou Pieter? “Dat klopt, ik werk nu op de afdeling HR, maar ben begonnen met sales en installatie. Vanuit die tijd ken ik Vos Onions, nu al zo’n twaalf jaar.” Hij werkte met Dirk en nu met Arian en Gerard. “Dirk paste bij zijn tijd en de jongens bij deze tijd met steeds meer aandacht voor techniek. Ik werkte altijd al veel met Arian. Toen al vulde Arian zijn vader aan, zeker met complexe lijnen.” Pieter is een globetrotter. De machines van Eqraft vinden aftrek over de hele wereld. Het bedrijf is leidend in de uienindustrie: hun oplossingen staan in heel Europa, maar ook in de Verenigde Staten en Australië. Zo komt Pieter overal. En dan sta je zomaar weer bij Vos in Veen. “Het persoonlijke contact dat je in de loop der jaren met elkaar opbouwt is heel mooi. Als ik op vrijdag langskom is het altijd gebakdag, daar zorgt Nellie voor. Maar Arian stapt ook weleens spontaan ons kantoor in Emmeloord binnen. Hij wil altijd graag veel weten over de laatste ontwikkelingen, dat is echt zijn ding. Over de Eqrader bijvoorbeeld, die machine is nu nog wat ver weg voor hen, maar het boeit hem zeer.” Volgens Pieter is Vos typisch een middenbedrijf. “Als ze hiernaartoe komen voor een nieuwe machine hebben ze alles perfect uitgezocht. Ze weten precies wat ze willen. Ze investeren alleen als ze ergens honderd procent achter staan en doen in principe alles met eigen middelen. Het is een bedrijf met een hoge mate van betrokkenheid: wat ik positief vind is dat ze oog hebben voor de menselijke kant van de zaak. Je weet ook gelijk wat je aan ze hebt. Dat komt denk ik ook doordat het techneuten zijn. Voor een machineleverancier is dat prettig. We spreken dezelfde taal.”

Agrarische bedrijven zijn tegenwoordig in hoge mate gemechaniseerd en geautomatiseerd. We spreken met HR- en facilitairmanager Pieter Kaat.

Dankzij hem staat er bij Vos een complete uienverwerkingslijn van Eqraft: van loslijnen en afstaarters tot kantelaars, leeskamers en transportsystemen. “Wij verzorgen alles van a tot z, zowel mechanisch als qua besturingstechniek, van engineering en installatie tot onderhoud.”

Leverancier Eqraft, Pieter Kaat, aan het woord Bij Vos weten ze heel goed wat ze willen

D Vos Onions _ 84

Op de knieën zitten om met de hand en een mesje de uien af te staarten is er lang niet meer bij.

Vos Onions door de jaren heen / Uitbreiding Verwerkingsstation 2022 Vos Onions _ 85

Machinebouwer Sarco, aan het woord Jaap van der Sar Het wegen ging zo nauwkeurig dat Vos de gewichten van de pallets ging controleren Vos Onions _ 86

D Vos Onions _ 87

Vos Onions heeft altijd al veel geïnvesteerd in machines en modernisering. Sarco Packaging is hier machineleverancier van het eerste uur. “Vanaf het begin aan de Maasdijk in Wijk en Aalburg, waren wij erbij. Wij hebben daar de eerste nieuwe weger geïnstalleerd. Ik weet nog dat de eerste weger zo nauwkeurig was dat ze bij Vos de pallets maar eens na gingen wegen…”

Ik weet nog dat Dirk eens zei: “Die machine gaat eruit.” Dan kwam er weer een monteur van ons en ging het onderzoek verder.” Maar we kwamen er altijd uit. Als je dat soort pilots goed met elkaar afspreekt en samen hetzelfde doel voor ogen hebt, kan dat ook.” Inmiddels staan er drie weeg- en verpakkingsmachines van Sarco bij Vos Onions. Simpel gezegd; de weeg- en verpakkingsmachine zorgt ervoor dat de uien, door middel van bakje, in zakken terecht komen van 5, 10 of 25 kilogram. Die zakken hangen aan de machines en de machi ne naait de zakken weer dicht. “Je kunt het helemaal in lijn zetten maar bij Vos kiezen ze daar niet voor. Dus staat er dan een jongen bij de machine die de boel in de gaten houdt. En dat doen ze goed, een ui blijft in mijn ogen toch een levend natuurproduct. Je moet blijven kijken naar zaken als grof en fijn, droog en vochtig, snel en langzaam.” Bij de aanschaf van machines zijn constantheid en betrouwbaarheid belangrijke eisen. De machines staan elke dag in productie. Gebruiksvriendelijkheid en onderhoudsarm zijn ook belangrijke factoren. Sarco is dealer van de Manter weeg- en verpakkingsmachines voor AGF in de Benelux. Het bedrijf is continu in beweging. “Vos Onions is heel down to earth. Ik geloof niet dat ik nog een bedrijf ken waar zo hard wordt gewerkt. En toch hebben ze helemaal geen verloop. Die mensen willen gewoon presteren. Doen ze een wedstrijdje wie het eerst een vrachtwagen vol kan laden. Dat vinden ze gewoon superleuk. Ze hebben lol en een enorm wij-gevoel. Dat typeert de Vosjes. En nog iets; ze luisteren heel goed. Laten zich er niet op voor staan dat ze alles beter weten. Ze gaan er niet vanuit dat ze de wijsheid in pacht hebben.”

Vos Onions door de jaren heen / Uitbreiding Verwerkingsstation 2022

Destijds, we praten over eind jaren negentig, werkte Jaap van der Sar nog bij de firma Manter in loondienst. In 2008 werd hij ondernemer als dealer van die machines. Zijn bedrijf Sarco is gevestigd in Gameren, niet ver van Veen. Van der Sar geeft hoog op over de manier van werken. “We hebben samen met Vos een enorme groei doorgemaakt. Met name Arian is technisch heel onderlegd. Veel pilotprojecten gedaan met hen. Op aanraden van Arian zijn er verschillende machines van de grond gekomen.” “En dat is best wel uniek”, zo legt Van der Sar uit. “Immers je staat als leverancier en klant in een bepaalde zakelijke relatie. Met andere woorden, als je samen aan een machine gaat werken, moet die wel werken… Ja het ging best weleens scherp.

Machineleverancier aan het woord, Johnny de Bat, Symach Ze durven ook risico’s te nemen

‘Arian en Gerard willen ook vooruit met hun bedrijf. Ze geloven in automatiseren en investeren.’

Johnny de Bat, sales executive voor Symach in de Benelux, Scandinavië en de Baltische Staten, leerde Vos

Vos Onions _ 88

“Arian was als jonge vent daar al bij betrokken. Toen was ik zelf ook nog een stuk jonger, ha dat is waar. Ze verhuisden toen van de Maasdijk naar de Ba gijnhof. Een hele stap vooruit. Arian werkte toen al in het bedrijf, later volgde zijn broer Gerard.” Wel grappig, want op dit moment zien we weer zo’n overgang nu Vos op de Bagijnhof gaat bouwen en uitbreiden. “Wij mogen daar de bestaan de lijnen verplaatsen en een nieuwe machine leveren die Vos zo’n 1000 tot 1500 zakken per uur extra capaciteit op gaat leveren”, aldus De Bat. Het bedrijf Symach is producent van palletiseermachines en heeft het hele proces in eigen beheer, van verkoop, engineering, productie tot en met service en after sales. In het verpakkingsstation van Vos komen dicht genaaide zakken van de weeg- en verpakkingsmachines terecht op de transportbanden van Symach. Daarna worden die zakken weer automatisch gestapeld op de pallet. En tot slot worden de pallets weer ingewikkeld in verband met de stabiliteit tijdens het transport. Deze high end machines levert Symach over de hele wereld. Het bedrijf werd in 1987 opgericht door de familie De Feijter. In 2004 nam Johnny samen met twee compagnons de firma over middels een management buy out om het bedrijf in 2014 te verkopen aan het Amerikaanse bedrijf Barry Wehmiller. Waar bij de start in 2004 nog 8 medewerkers in vaste dienst waren, telt de onderneming nu bijna 100 medewerkers. Het moet vruchtbare grond zijn daar in Zeeuws-Vlaanderen want het bedrijf groeide er als kool. “Arian en Gerard willen ook vooruit met hun bedrijf. Ze geloven in automatiseren en investeren. Je merkt dat Dirk het steeds meer aan die jongens overlaat. Het zijn echte ondernemers die niet bang zijn om risico te nemen. Een paar jaar geleden was er veel droogte en dreigde er een schrale oogst. Ze heb ben toen de stap genomen om flink in te kopen en positie in te nemen. Dat deden ze goed, maar zoiets moet je wel durven natuurlijk. We liggen elkaar wel. Delen dezelfde normen en waarden. Ze zijn no nonsens en eerlijk. Als er eens iets is, gaan we aan tafel, klap erop en klaar. Harde werkers die als het nodig is gerust om vier uur ’s morgens beginnen en tot in de late uurtjes doorwerken.”

Onions kennen op het moment dat de Veeners in de markt waren om machines aan te schaffen voor de nieuwe vestiging aan de Bagijnhof. In 2008 leverde De Bat zijn eerste machines.

Vos Onions door de jaren heen / Uitbreiding Verwerkingsstation 2022 Vos Onions _ 89

Blik op de toekomstBVlnr.: Arian, Dirk en Gerard Vos Onions _ 90

Het bedrijf heeft veel geïnvesteerd in verdere mo dernisering van het machinepark. Ook de komende jaren heeft verdere automatisering en mechanise ring de aandacht. Hadden de aartsvaders Arie en Aart net na de oorlog kunnen bevroeden dat machines zoveel taken van de mensen over zouden gaan nemen? Waarschijn lijk niet. Machines maken de massa en de massa maakt het geld. Maar het blijft mensenwerk. Want hoewel het sorteren en verpakken van de uien het hele jaar goed doorloopt blijft er altijd sprake van koopmanschap. De inkoopkant staat altijd voor uitdagingen. Dat kan geen machine je leren. Het blijft lastig om te voorspellen hoe de markt zal verlopen. Naast het kiezen van een geschikt aankoopmoment vraagt ook het vinden van de juiste partijen aandacht. Terwijl veel pakstations zelf zijn gaan exporteren, kiest Vos Onions er bewust voor om trouw te blijven aan haar roots. Die trouw is Arian en Gerard Vos met de paplepel ingegeven. Misschien is dat nog wel het meest kenmerkende aan dit bedrijf. Aan de ene kant gaat men enthousiast mee met de verworvenheden van de moderne tijd. Aan de andere kant houdt men vast aan familietradities. Het is juist die combinatie die Vos Onions maken tot een oerdegelijk en kwalitatief hoog staand bedrijf. De focus ligt altijd op continuïteit en langetermijn belang. Zodat, net als in de natuur, de oudere vossen zorgen dat de jonge vosjes weer verder kunnen. In een gezonde omgeving. Vos Onions

Het boek is klaar. Maar het verhaal over Vos Onions is nog niet ten einde. Arian en Gerard zijn definitief in de voetsporen van hun vader Dirk gestapt. Met nieuw elan.

_ 91

Vos Onions door de jaren heen / Blik op de toekomst

Fotografie: Vos Onions, Sandy Klein Gunnewiek en Govert Lagrouw (Familiebedrijf in Beeld)

Drukwerk: Damen Drukkers, Werkendam.

Dit boek is tot stand gekomen dankzij de bereidwilligheid van alle mensen die voor dit boek werden geïnterviewd. Daarvoor zijn wij hen zeer erkentelijk. Ook willen we iedereen bedanken die ons beeldmateriaal ter beschikking heeft gesteld. Onze medewerkers voor hun nimmer aflatende inzet, zonder deze inzet zou ons bedrijf nooit gekomen zijn waar we nu staan. Maar bovenal danken we de Heere, die ons kracht en wijsheid geeft om ons werk te verrichten.

Arian en Gerard Vos

Oplage: 500 stuks Juli 2022 Vormgeving en tekst: Uitgeverij Familiebedrijf in (www.familiebedrijfinbeeld.nl).Beeld

Dit boek is gemaakt in opdracht van Arian en Gerard Vos, die het boek opdragen aan hun vader Dirk Vos.

Dankwoord Colofon

Links Arian naast zijn vrouw Haagje, daarnaast Sandra vrouw van Gerard (r)

VOS Onions door de jaren heen ‘Vos Onions door de jaren heen’ toont een tijdsbeeld van drie generaties. Een breed palet van betrokkenen bij dit familiebedrijf komt aan het woord. Van de grondleggers (Arie en Aart Vos) tot hun opvolger Dirk Vos die de firma de groei en goede naam wist te bezorgen die het familiebedrijf in heel Nederland heeft opge bouwd. Klanten, medewerkers, telers en commissionairs, ze ko men allemaal aan het woord. Net zoals natuurlijk Arian en Gerard Vos, zonen van Dirk en inmiddels de derde generatie eigenaren. Zo ontstaat een levendig beeld van een bedrijf dat gedreven werd, en wordt, door hard werken, integer zakendoen en, laten we dat niet vergeten, een grote passie voor uien.