LARRAITZ ARTETXE Yaiza- Kaixo Larraitz
Larraitz- Kaixo
Y- Lehenik eta behin eskerrik asko elkarrizketa eskaintzeagatik. Irakurleak kokatzeko zenbat urte daramazkizu irakasle lanetan ?
L- Irakasle lanetan 13, 14 urte. Lehenengo, praktikak egin nituen, gero ordezkapenetan hasi nintzen pixkanaka-pixkanaka eta orain arte.
Y- Eta guztiak Axularren egin zenituen edo beste zentro batzuetan ere egon zara?
L- Denak hemen. Axularren praktikak egin nituen eta praktikak egiten ari nintzen bitartean kurrikuluma eskatu zidaten, zortea eduki nuen. Irailean baja bat egon zen kasualitatez eta harrapatu egin nuen. Gero, txanpa hartu nuen. Hori bai,denboraldi bat pasatu nuen lanik egin gabe. Gero egun bat lan egiten nuen, gero bi egun, astebete.. pazientziaz.
Y- Betidanik izan duzu irakasle izateko nahia edo bazenuen buruan beste zer edo zer?
L- Ez, ez nik kimika ikasi nahi nuen, argi neukan laborategi batean lan egin nahi nuela. Berdin zitzaidan ospitaleko laborategian edo beste laborategi batean lan egitea, baina osasuna eta biokimikari lotutako laborategi batean lan egin nahi nuela oso argi neukan.
Y- Eta zer gertatu zen?
L- Nire irakasle batzuk galdetzen zidaten, ziur al dakizu hori dela nahi duzuna? Nik baietz esaten nien. Garai hartan igeriketako entrenatzaile bezala aritzen nintzen eta esaten zidaten irakasle profila nuela, edo irratian lan egiteko balioko nuela, baina nik ezetz esaten nien, nik argi nuen kimika ikasi nahi nuela. Kimika ikasten hasi nintzen, baina, ez zitzaidan batere gustatu. Gustatu ez zitzaidana ez zen kimika soilik, han zegoen giroa ere ez zitzaidan gustatzen, ikasketa giroa gehienbat, konpetentzia bat zirudien, denak elkar lagundu beharrean, elkarren artean lehian zeudela zirudien. Inork ez zizkion apunteak beste bati uzten... hezkuntza sistema ere ez zitzaidan batere gustatu. Ez zitzaidan justua iruditzen. Inoiz ez dut hainbeste ikasi eta inoiz ez ditut hain nota txarrak atera. Oso esperientzi txarra izan nuen. Orduan, utzi egin nuen eta irakasle-eskolan sartzen saiatu nintzen, baina ez zidaten hartu. Zer egin pentsatu behar nuen eta orduan ingeles filologia ikastea erabaki nuen. Gasteizera joan nintzen eta han nengoela, irakasle-eskolatik deitu zidaten. Nire espedientean akats bat egon zela esan zidaten eta onartua nengoela. Hori entzun nuenean, zalantzarik gabe itzuli nintzen Gasteizetik eta magisteritza ikasten hasi nintzen.
Y- Norbait miresten al zenuen ikasle zinenean?
L- Bai, bai eta oraindik ere miresten dut. 5. eta 6. mailan izan genuen andereño bat, andereño Begoña. Orain ikusi eta berdin jarraitzen du, ez da batere aldatu. Txiki txikiak ginenean, 3-4 urteko gelan andereño Elena zen nire irakaslea, eta hura ere asko miresten nuen. Horiek izan dira nire bi erreferentziak irakasle munduan. Bi horiez gain, Josetxo ere miresten dut, niri asko lagundu zidan, bere malaletxearekin eta guzti.
Y- Nolakoa izan zen zure hasiera irakaskuntzan?
L- Alde batzuetan oso gogorra, 21 urte nituela ordezkapenak egiten hasi nintzenean batez ere. Ikasleek oso ondo dakite zer modutan jokatu behar duten irakasle bakoitzarekin. Ondo dakite norekin pasa dezaketen muga eta norekin ez. Gaztea zarela ikusten badute oraindik ere adarra gehiago jotzen dizute. Gero talde batzuk zeuden oso jatorrak zirenak, beste batzuk oso mugituak zirenak eta beste batzuk izorratzera joaten zirenak. Eta tristea da, baina oraindik ere, ordezko mutil bat izan edo neska bat izan ezberdintasun handia dago, askoz ere errespetu gehiago zaie mutilei neskei baino eta hori irakaskuntzan andereño gehiago daudela.
Y- Zure ustez ba al dago unibertsitatean zerbait ikasten ez dena eta ikasi beharko litzatekeena?
L- Nire ustez gauza asko daude, eta horrek nire memoriako nota jaitsi egin zuen, bai. Nik banuen sentsazioa, batez ere, azkeneko praktikak egin nituenean, ba zegoela teoria oso polita. Baina gero gela barruan moldatzeko garaian aniztasunari aurre egin behar zaio, hori hala da, baina nola? errekurtsoak lanean zaudenean lankideei begiratuta ikasten dituzu, edo interneten begiratuta edo esperientziarekin bazoaz errekurtsoak bereganatzen. Hori bat. Gero beste gauza txiki asko daude. Adibidez irakurketan edo taldeko lanetan. Hori ere asko aldatu da. Gure garaian taldeko lanak egitera behartzen gintuzten, baina talde lan bat egiten ez ziguten irakasten. Guk lana banatzen genuen eta gero dena mosaiko moduan txertatzen genuen. Hori ez da talde lan bat egitea eta horretan, nik uste dut akats handia daukagula oraindik ere hezkuntza sisteman. Orain faltan botatzen dudan beste zerbait irakurketa metodoak dira. Bai, ikasi genituen, baina gero horiek nola gauzatu? Nik ere horretan sumatu nuen gabezia, ikasleen arteko harremanak aztertzerako garaian, soziogramak zirela eta.. teoria asko egin genuen, baina gero benetan gelan‌ zure egunerokoan hasieran faltan botatzen dituzu. Hau da, praktikan jartzea desberdina dela.
Y- Zer da zure lanetik gehien gustatzen zaizuna? L- Gehien gustatzen zaidan gauza bat da, ikasleek askotan harrituta uzten gaituztela daukaten informazio guztiarekin, zenbat emateko gai diren. Beraien jarrera, beraien espontaniedadea, hortik, beraiengandik asko ikasi daitekeela eta asko jaso daitekeela
Y- Eta gutxien gustatzen zaizuna?
L- Gutxien gustatzen zaidana gurasoekin hitz egitea da.
Y- Eman dituzun ikasgaietatik zein da gustukoena?
L- Gustukoena momentu honetan, txanela eta hizkuntza da. Metodo globalizatua da. Hasiera batean nik ez neukan fede asko honetan baina azken urteetan egin dugun lanketan , zer sartu, zer kendu‌ Nik uste dut horrek eman didala aukera materiala hobeto ezagutzeko, benetan materialari zukua ateratzeko, jolasteko eta gozatzeko, klaseak ematen gozatzeko. Aldaketa handia egon da, buruz ikastetik beraiek parte aktiboa hartzera pasa da. Haien parte hartzea askoz ere handiagoa izatera pasa da Orain askoz gehiago pentsatu behar dute eta askoz gehiago ikasten dute, buruz ikasi gabe, eta motibatuagoak daudela iruditzen zait.
Y- Gogoratzen al duzu irakasle bezala urteren bat bereziki ona izan zena ?
L- Bi urte etorri zaizkit gogora, baina ez naiz gogoratzen zenbatgarren urtea izango zen, bat hasiera hasieran izan zen 4 eta 5 urtekoen tutorea izan nintzenean , orain uste dut batxilergoko lehenengo urtean daudela, eta horiekin oso gustura egon nintzen esperientzia oso polita izan zen. Haur hezkuntzako gela batean egotea eta urte guztia beraiekin egotea, goxotasuna jasotzea eta beraiekin jolastea.. asko disfrutatu nuen. Beste bat bururatzen zaidana da orain dela 4 urte eta 3 urte izan nituen taldeak, polita eta berezia izan zen hori. Felix geneukan, gaixotasun larri bat zeukan ikaslea eta horrekin asko ikasi nuen.
Y- Irakaskuntzan eman dituzun urteetan hartutako erabakiren batez damutzen zara?
L- Bai, behin erabaki bat hartu nuen inoiz ez zaidana ahaztuko. 4.mailan tutorea izan nintzen lehenengo aldia, irakurketarekin izan nuen arazoa. Astean behin irakurri behar zuten liburu bat, eta oso zorrotzak ginen. Ni nahiko berria nintzen, ikasleei esaten nien liburu bat hartu ezkero hasieratik bukaerara irakurri behar zutela eta gaur egun pentsatzen dut, zer zentzu dauka gustatzen ez zaizun liburu bat irakurtzeak? Gainera gogoratzen naiz Printze txikia irakurri behar zutela, baina ez zuten gustuko eta kaskagortu egin nintzen eta polita zela esaten nien, baina orain pentsatzen jartzen naizenean.. adin horretako ume batek ez du ulertuko printze txikia behar den bezala, zer zentzu dauka irakurtzea behartzeak? Azkenean modu horretan haurrei irakurtzeko gogoa kentzea besterik ez dugu lortzen.
Y- Garrantzitsuena da konturatu zarela eta beste batean ez duzula egingo.
L- Bai, bai hori grabatuta daukat, nik, eta ikasleek ere bai..
Y- Noizbait aurkitu zara gainditzen zaituen egoera baten aurrean? nola egin zenion aurre?
L- Bai, hori bai, hasieran, ikasle bat genuen gelan, arauak errespetatzea asko kostatzen zitzaiola eta tutoreari adarra jotzen bazion, ordezkoari petxatu. Orduan, bai, zu saiatzen zinen klasea ematen eta berak berdin jarraitzen zuen, orduan kanpora ateratzen nintzen berarekin hitz egiteko eta bera gelan sartzen zenean dantzaka eta saltoka sartzen zen.
Y- Nola egin zenion aurre?
L- Ba pazientziarekin, berarekin hitz egin nuen eta nik uste dut ez nuela ezertxo ere lortu, zorionez edo zoritxarrez ordezkapena bukatu zen, eta gela horretara bueltatzea tokatu zitzaidan baina aurrerago.
Y- Ikasle zinenetik irakaskuntzan zerbait aldatu dela uste duzu?
L- Orain bai uste dut gauzak aldatzen ari direla, nik esperantza daukat aldatuko dela. Ez daukat traumarik ikasle nintzenekoa, baina iruditzen zait hutsuneak badaudela, eta gaur egungo gizartean ez garela moldatzen behar den bezala. Nire ustez orain talde lanean, bai kooperazioan bai haurrekin hitz egiteko gaitasuna garatzea... gauza horiek oinarri oinarrizkoak direnak eta guk ez dauzkagunak, eta iruditzen zait orain zerbait aldatzen ari dela baina egia da irakasleok ez bagara aldatzen, ez bagara formatzen eta pentsaera guk irakasleok ez badugu aldatzen alferrik da zer plan sartzen duten.
Y- Zein izan da irakasle bizitza profesionalean bizi izandako gauzarik politena?
L- Ikasle batek eman zidan sorpresa bat. Ikasketak bukatzean nire eskertzera etorri zen eta ez nuen espero , eta oraindik ere sorpresaz nago, ez dakit halako zerbait merezi nuen benetan, ez dakit.. beste bat Felixekin izan nuen lehenengo urtean gertatu zitzaidan, osasunak lagundu zion eta berarentzat urterik onena izan zen, osasunari begiratuta. Nik izan nuen berarekin lehenengo irteera eta bera nola gozatzen ari zen ikusten nuenean.. Igerilekura joan zen lehenengo aldian bere aurpegia ikustea.. Horrek asko markatu ninduen. Horrek pentsarazi egin zidan, zera pentsatu nuen, oso gutxi baloratzen dugula daukagun bizitza. Benetan oso urte polita izan zen hura niretzat.
Y- Eta orain uste dut galdera zailena datorrela, zein izan da irakasle bizitza profesionalean bizi izandako gauzarik zailena ?
L- Dudarik gabe, lehengo urtean, Felix hil zenean.. dudarik gabe hori izan da gertatu zaizkidan gauza guztietatik gauza zailena...
Y- Nola gainditu zenuen hori?
L- Ez dut gainditu...
FAMILIA Y- Nola bizitzen dituzu eskola eta gurasoen arteko harremanak ?
L- Nik uste dut hori taldearen arabera dioala, talde batzuekin, pertsonekin bezala, Feeling handiagoa beste batzuekin baino. Ni saiatzen naiz eskolak eta familiak bat egitea eta horretarako ikasle baten eta familiaren aurrean zubi lana irakasleak egin behar dugu. Ikasle batek zailtasunak baditu, niri iruditzen zait, ezin dela pasatzen utzi zurekin dauden bi urteak eta gero “haya cuidaus” . Nire ustez beti irakasleak jakitun egon behar du eta aldi berean familiarengandik ere konplizitatea bilatu behar du, laguntza, elkarlanean gauzak askoz gehiago aurreratzen direla uste dut, baina egia da, askotan hori kosta egiten dela. Nik orain dela bi urte gelarekin ez nuen inongo arazorik edukitzen, komunikazioa aurrera eta atzera, aurtengoarekin oztopo gehiago nabaritzen ditut. Nik uste gurasook ohituratzat dugula gure seme alabak gehiegi babestea eta hori saihestezina da. Nik ere esaten nuen “nik ez dut hori sekula egingo” baina, egiten duzu..
Y- Zuk ere ama papera duzu ikastolan, ze uste duzu dela errazago irakasle lana edo guraso lana ?
L- Ba ez dakit, nire ustez bakoitzak bere bereizitasunak dauzka etxean, bueno bakoitzak bere etxean bere arauak edukiko ditu edo behintzat zu saiatzen zara beti umeei begira ahalik eta gehien laguntzen. Baina ez nahi duten guztia egiten, baizik eta laguntzen. Gero aurrera begira, etorkizun batean gustatuko zaizkizun baloreak izateko. Horrek gero askotan arazoak dakartza, denok izan ditugu etxean arazoak, eta agian errazagoa da gelan. Ikasle batzuekin izan ditzakezu oztopo gehiago, baina orokorrean, nik uste dut etxean “donde hay confianza da asco”.
Y- Errazak izan dira zuretzat ikasleen gurasoekin izandako lehenengo bilerak?
L- Oso urduri egoten nintzen bileretan. Gainera oso kuriosoa zen, ni entrenatzaile nintzanetik urtean behin, bitan izaten genituen gurasoekin bilerak eta han urduri jartzen nintzen baina bueno, nahiko eramangarria izaten zen. Baina ikastolara iritsi nintzenean eta aldamenean 30 urtetik gora lanean daramatzaten irakasleak oraindik ere bileretan urduri jartzen zirela ikusi nuenean, pentsatu nuen, “hainbesterainokoa ote da ?� eta bai.
Y- Gaur egun, bilerak errazago?
L- Askoz errazagoak. Ala ere beti daukazu urduritasun puntu bat eta gainera, nik uste dut urduritasun hori behar duzula. Zu bilerara patxada handiaz joaten bazara, jende haurrean hitz egitera, galdera zail bat egiten dizuten momentuan akabo. Baino ez, ondo.
Y- Eta zer gustatzen zaizu gehiago, banakako bilerak edo orokorrak?
L- Dudarik gabe banakakoak. Bilera orokorretan, orokorrean doa informazioa, orduan batzuetan gertatzen da, informazioa jaso behar duenak ez duela jasotzen, eta jaso behar ez duenak jasotzen duela. Beraz, niri gehiago gustatzen zaizkit bakarkakoak.
Y- Zenbat bilera egiten dituzue kurtsoan zehar?
L- Orokorrean bi dauzkagu jarrita eta banakoak ere beste bi, ni astun samarra naiz eta gustatzen zait, batez ere ikasleek zailtasunak badituzte, askoz gehiago egitea.
Y- Guraso guztiekin tratu berdina duzu?
L- Ikaslearen arabera eta gurasoaren arabera. Guraso batzuk badira feeling gehiago duzula eta beste batzuekin ez. Batzuekin tratu gehiago duzu eta konfiantza puntu bat ere baduzu, eta beste batzuekin ez. Batzuk onartzen dute zuk esandakoa, beste batzuk ez. Ume batzuk jarraipen zuzenagoa behar dute eta beste batzuk ez, orduan faktore askok dute eragina horretan. Ni, egia esan, astun samarra naiz eta gustatzen zait. Gurasoak eta irakasleak batera badoaz eta bi esparruak batera badoaz umeari zentratzen laguntzen zaio, gurasoen laguntza jasotzen, jarraipena jasotzen eta ez beti mezu guztiz kontrajarri bat jasotzen orduan .
Y- Ze gai hitz egiten dituzue normalean ?
L- Batzuetan asignatura bakoitzean sakontzen dugu, asignatura nola doan, gelan nola ikusten dudan, niri pertsonalki asko gustatzen zait honi buruz hitz egitea. Nola ikusten dudan haurra, pozik, triste, zentratuta, ez zentratuta, urduri, parte hartzen duen edo ez, lan taldean lana egiteko gai den edo berak bakarrik lana egiteko gaitasuna duen, gauza horiek. Lan ohiturek eta lan harremanek asko markatzen dute gero ikasketa prozesua. Nire ustez ez da hain garrantzitsua azkar idazten duen edo ipuin luze bat idazteko gai den edo ez. Niretzat garrantzitsuagoa da lan hori nola egiten duen, zer jarrera duen horren inguruan.
DIDAKTIKA Y- Zaila egin zitzaizun ikasleen aurrean jarri zien lehenengo aldia? Nola gogoratzen duzu egun hori?
L- Ba ingeleseko ordezkapen bat izan zen bi egunetakoa txurroz eta nahiko inprobisatuta gainera. Hori baino lehenago praktiketan nengoela, baja bat izan zen eta hori betetzera joan nintzen. Nahiko izerdi bota nuen!
Y- Oso urduri?
L- Nik uste dut urduri jartzeko denbora ere ez zidala eman. Goiz hartan esan zidaten “etorri behar duzu�. Joan eta bat batean ingelesa emateko... ingelesa? Eta bueno egia esan, ohituta nengoen adin horretako umeekin egoten, beste esparru batean, igeriketa ikastaroak eta entrenamenduak ematen nituelako, baina bueno, baneukan harremana adin horrekin eta nik uste dut horrek asko lagundu ninduela.
Y- Ze adin tartekoak ziren ?
L- Ba horiek izango ziren, 4. mailakoak.
Y- Ze metodologia erabiltzen duzu ?
L- Metodologia globalizatua da berez erabiltzen duguna.Orain txanelak dauka metodologia globalizatua, orduan gai bat hartzen da ardatz bezala eta horren inguruan jorratzen dira bai inguruneko gaiak, bai gizarte zientziak, bai natur zientziak, bai hizkuntza eta baita gaztelera ere. Orduan proiektu bat gauzatzeko esparru ezberdinak lantzen dira eta nik uste dut horrek lortzen duela lotura bat emate eta zentzu bat ematea.
Y- Nola lortzen duzu ikasleak motibatuak egotea?
L- Nik zalantza daukat batzuetan oso motibatuak dauzkadan edo ez. Nik uste dut metodoak asko laguntzen duela, nik badaukat ohitura ikasleak xaxatzeko eta azken urteetan batez ere. Uste dut aldaketa egon dela, lehen beti esaten nuen ze zentzu dauka zerbait arbelean jartzeak, azpimarratu behar zena koadernoan kopiatzeak.. Azterketa iritsi, kontrola jarri eta esaten nuen, baino ume honek ulertu du, errepasatu dugunean bazekien, zergatik ez da gai? Ba hor badago zerbait ikasle guztiengana iritsi nahi baduzu. Urduritasuna dela eta edo edozer gauzarengatik buruan daukan hori hitzetan jartzeko zailtasuna badu nik uste dut hori landu beharreko gaia dela, eta hori kontrol huts batean ez dela lantzen. Orduan nik badaukat ohitura pixka bat zirikatzeko eta galderak egiteko, beraiek dakiten hori atera dezaten, soluzioa emateko puntuan daudenean eta hariarekin daudenean zirikatzen ditut. Eta nola da? bueno ba bihar jarraituko dugu. Edo badaukat ohitura ipuin bat irakurtzeko, denenen artean aukeratutako ipuina, eta astean behin edo irakurtzen diet. Irakurketarekin ikusten dudanean denak daudela adi eta harian sartuta, “bihar jarraituko dugu� esaten diet, orduan nik uste dut horrek laguntzen diela interesa izaten, eta hurrengo egunean interes horrekin bueltatzen. Hor ikusten ditut beraien artean eztabaidan horren inguruan. Nik uste dut horrek laguntzen duela. Baita ere, batzuei gehiago kostatzen zaie parte hartzea, eta parte hartzea kostatzen zaien horiei baita ere tiratzen badiezu eta laguntzen badiezu erantzuna ondo ematen badute horrek ere ematen die beraiei indarra hurrengo batean ere parte hartzeko.
Y- Gelara sartzerakoan atentzioa deitzen du mahaien kokalekuak, taldeka jarrita dituzu mahaiak, garrantzitsua iruditzen zaizu mahaien kokalekua?
L- Nik uste dut garrantzitsua dela eta horretan ere eztabaida badaukagu. Batzuen ustez taldeka jartzea elkarri kopiatzeko bidea ematea da, eta nire ustez konfiantza emateko bide bat da. Beraiek badakite, hemen anarkia ez dago, zuk ezagutzen didazu pixka bat, eta badakite kopiatzeko ohitura hartzen badute, bakoitzak berea pentsatu beharrean banaka jarriko ditudala. Oraindik ez ditut inoiz jarri. Baina aldi berean iruditzen zait zenbait lan egiteko askoz errazagoa dela, batez ere metodo
globalizatu honekin, nahi badugu beraiek parte hartzea askoz errazagoa da elkarri begira egonda eta denak U forman egonda elkar ikusteko moduan eta abar. Eta gelan mugitu behar badugu ere askoz espazio gehiago geratzen da ez? Dinamismo horrek ere alde onak eta txarrak ematen ditu, denak bezala baino niri gustatzen zait. Beraien arteko elkarrizketek ere asko ematen dute gero parte hartzea indartzeko garaian.
Y- Uste duzu beraien artean ere laguntzeko bide bat dela ?
L- Baita ere. Gero tarteka ere egiten ditugu hori lantzeko dinamikak, eta beste batzuetan alderantziz. Laguntza nahi izatea, laguntzak ez du esan nahi erantzuna eman behar diozula, berak pentsatu behar du eta berak egin behar du, ez guk dena egina eman. Dena egina ematen badiegu ez gera ari laguntzen, ez baita gai izango gero pentsatu behar duenean pentsatzeko. Orduan, nik uste dut honek aukera asko ematen duela joko horretarako.
Y- Azkenaldian gelan honi buruz hitz egiten aritu gara, zure ustez etxeko lanak garrantzitsuak dira?
L- Iritzi oso desberdinak daude gai honi buruz. Astelehenean egin genuen bilera eta gai bat hori zen, buelta dezente eman nizkion eta nire ustez garrantzitsuak dira baino ez gaia barneratzeko edo errepasatzeko baizik eta maila hauetan lan ohitura batzuk hartzeko. Horrek esan nahi du egunero joan behar dutela etxerako lan askorekin? ba iruditzen zait ezetz. Nire ustez ez. Nire ustez ondo doan ikasle batek zertarako egin behar du lan gehiago? Zergatik egingo ditu beste 10 zatiketa beste 5 zatiketa edo beste 3 zatiketa? Garrantzitsuena nire ustez ez da buruketa egitea, garrantzitsuena da etxerako lanak egitearen ardura hartzea. Gelatik irten aurretik behar dudana hartu dudala ikustea. Behar dudana motxilan sartu, etxera iritsitakoan agenda begiratu eta ditudan etxekolanak egin, eta amaitzean berriro ere dena motxilan sartu eta hurrengo egunean gauzak berriro eskolara eramatea. Niretzat etxeko lanak egitea hori da. Azkenean antolakuntza, autonomia… Lehengo urtean gertatu zitzaigun, ikasle bati etxerako lanak egiteko liburua eramatea ahaztu zitzaion, eta orduan guraso batek beste bati deitu eta hark lanei argazkia atera eta whatsappetik bidali zion. Argazkia ordenagailura pasa eta inprimatu egin zuten. Hurrengo egunean etxerako lanak egin zituela zioen, baina nork egin zituen lan horiek? Matematika egin zuen, baina etxerako lanak ez. Horrek arazo batzuk ekarri zizkidan. Nire helburua etxerako lanekin, haurrak arduratsuak izaten ikastea da, egunerokotasunean ohitura batzuk hartzea.
Y- Eta uste duzu gurasoek lagundu behar dutela ?
L- Bai, nire ustez gurasoek lagundu behar dute eta nire ustez gurasoen presentzia momentu horretan beharrezkoa da baina, beharrezkoa da, lan ohitura horiek barneratzen laguntzeko. “ez dut ulertzen” “ ba itxoin etorri begira nik irakurriko dizut”. Askotan gogorragoa da ariketak egin gabe
bidaltzea gurasoentzat haurrentzat baino, orduan ez badu ulertzen nire ustez irakasleak jakin behar du ikasleak ez duela ulertzen, gu bidali baditugu etxeko lanak matematikan, bueno nik ohitura daukat matematikako etxeko lanak bidaltzeko liburua gutxien pisatzen duena delako, eta egin baditu goitikan bera umeak ulertu duela iruditzen zait. Pasa zait, lehengo urtean erregistroan neukan, etxerako bidali buruketak, dena perfektu egina ekarri, buruketa berdinak hemen jarri eta erdia gaizki. Eta esaten duzu “hemen bada zerbait ulertzen ez duena” umeak ez badu ulertzen jakinarazi egin behar zaio irakasleari.
Y- Azkenean guraso askok egiten dutena da zuzentzen duzu ez?
L- Bai. “ez hau gaizki dago” , “jo eske ez zaizkit ateratzen”, “ jo ba begira hemen da hau” nire ustez horrekin akatsak txarrak direla erakusten diegu haurrei. Lagunekin zuzentzeko aukera ematen ez dietelako, eta gaizki badu ba gaizki du. Zer gertatzen da gaizki badauka? Hortik ikasiko, du baina guri beldur gehiago ematen digu helduei akatsak egitea gure semeek, nola egingo dute ba?
Y- Ildo horretatik jarraituz bi kasu badaude eta bati gehiago kostatzen bazaio eta besteak oso ondo egien baditu nola eramaten dute egoera hori? batzuk besteei burla egiten diete?
L- Taldetako egoera honek elkar ikusteko aukera ematen die eta nik badaukat ohitura elkarri zuzentzeko eskatzeko. Akatsak egiten baditut zer ? ba zuzenduko ditut, beti esaten dugu akatsak denok egiten ditugu txikitan, ertainetan, heldutan eta zaharretan, beti ez baditugu ikusten eta ez baditugu onartzen ezin diogu konponbiderik jarri eta konponbiderik jartzen ez badiogu ez dugu ezer ikasten, orduan aukera ematen du. Gaizto xamarrak direla batzuetan? bai, baina horrelakoetan, nik esaten diet “honek egiten ditu matematikako akatsak baina zu ez zera gai pertsona baten aurrean jartzeko, beraz hemen ikasteko denak daukagu eta denek daukagu puntu ahul bat, gu hasten bagara besteen puntu ahulak ateratzen besteek eskubidea izango dute zureak kanporatzeko”. Orduan, ea non dagoen errespetua eta nik uste dut egoera honek, horrela eserita egoteak, asko laguntzen duela horretan.
Y- Zigor asko jartzen dituzu ? Ze motatakoak izaten dira ?
L- Ba harrituta nago, oraindik aurten ez dut bat ere ez jarri, uste dut azken urteetan asko aldatu naizela, pentsatzen jardun naiz eta aurten ez dut zigor bat bera ere ez jarri, kopiaketak eta horrelakoak ere, ez ditut jartzen. Nahiago izaten dut ikaslea gelatik kanpora atera eta berarekin hitz egin. Klera bidalita begi bistatik kentzen duzu ikaslea, baino behin eta berriro bidaltzen baduzu, zer lortzen da ? Denborarekin ikasten da eta tablak hartzen dira errekurtso gehiago dituzu.. hasieran ez dauzkazu errekurtsorik, orduan adarra jartzen badizute ba nonbaiten jarri behar duzu muga.
Y- Zaia izan behar du hasieran batez ere ez ?
L- Bai
Y- Gainera ikasleak oso ondo dakiten norekin ahal duten eta norekin ez, ez ?
Bai, oso ondo dakite , eta noiz den tutorea edo noiz den beste irakasle bat horretan ere aldea egoten da.
Y- Eta zer egongo zenuke egoera honen aurrean ?
Y- Haurra lanean ari da, eta gaizki egiten ari dela konturatzen zara. Momentuan zuzendu behar diozu, ala bukatu arte itxaroten duzu ? Zergatik?
L- Nire ustez utzi behar zaio eta bukaeran ikustea esan behar zaio,ikusiko du akatsa egin duela, esan behar zaio akatsak denok egiten ditugula, egia da ere ikaslearen arabera desberdina dela, batzuetan ume batzuk ere behar dute pentsatzea “Jo ba gaur ondo egin dut� agian haur hauei esaten diozu “hori begiratu ondo�, nik ez diot erantzunik emango baino bai berriro begirarazi. Hori
momentuaren arabera begiratu behar da. Hori bai oso perfekzionistak direnak eta inoiz akatsik izaten ez dutenak horiei uzten diet kriston patinazoa jotzen , eta orduan esaten diet“zerbait pasa zaizu ?” “ez zaizu ezer pasa, bizirik zaude, ondo zaude“ azkenean akatsak egitera ere ikasi behar da, akatsak denok egiten ditugula eta nik uste dut akatsekin asko ikasten dela zuzentzen badira noski.
ANIZTASUNA
Y- Ikasleren bati jarri behar izan diozu noizbait zigor gogor bat ? nola eraman zenuen hori ?
L- Ba zigor gogorra nik ez, baino nirekin lotuta zegoen zigor bat jarri ziotela ume bati … orain hasten naiz pentsatzen eta igual ez zen hain gogorra izan baino nik oso gaizki pasa nuen.. Bagenuen ikasle bat bere berezitasunak zituena eta bostak hamar gutxitan: “Ya gutxi falta da Ya gutxi falta da autobusa galduko dut Ya gutxi falta da autobusa hartu behar dut eh gutxi falta da …” errepikatzen zuena behin eta berriro eta bueno oraindik hamar gutxi ziren eta nik esaten nion “bueno lasai oraindik 10 gutxi dira, ikasturtea aurrera doa egun bakar batean ere ez duzu autobusa galdu lasaai” eta niri hori asko urduritzen zidan eta orduan tutoreari komentatu nion eta esan zidan berari ere berdina egiten ziola. Ikasleak obsesio moduko bat zuen autobusa galtzearekin. Bere tutoreak esan zian lasai egoteko abisatuta zegoela eta berriro berdina eginez gero berari esateko eta biak egonda ez bagenuen lasaitzea lortzen ba bazekiela zer egin eta gurasoekin hitz eginda zuela. Iritsi ziren laurden gutxi eta ikaslea betiko moduan urduritu zen, irakaslea iritsi zenean esan zion “Gaur 5 gutxitan ingeleseko gelatik jaitsiko zera gurekin gure gelara eta zuk eta nik hitz egingo dugu” ba imajinatuko dezakezu nola jarri zen isteriko eta nik esaten nuen “nola egingo dio ? gelan utzi ? autobusa galduko du …” Leiho ondoan jarri zuen eta esan zion “ikusten duzu autobus hori ?” “ bai nire autobusa galdu egingo dut” “ bai, ikusten duzu nola ari diren igotzen?” “bai, galduko dut nire autobusa da” “Orain egingo diozu agur autobusari “ eta bueno isteriko jarri zen , kristona antolatu zuen, nik pentsatzen ume horri zerbait emango ziola eta gu izango ginela erruduna.
Y -Oso gaizki pasa zenuen ez ?
L- Oso gaizki, autobusa jun zen eta ikaslea erdi mareatu zitzaigun, bueno gauza zen gurasoek bazekitela, orduan baziren bila etortzekoak, eta nahi genuena zen ikasleak ikustea nahiz eta autobusa joan bizitza jarraitzen zuela eta esan genion “ orain zer egin behar dugu ? ba lasai, jaitsiko gara idazkaritzara eskatuko dugu mesedez telefonoz deitzeko, telefonoz deituko duzu, eta zure gurasoak bila etorriko dira”. Bueno ba ez zegoen modurik hain zegoen bere onetik kanpo bueno 20 minutu beranduago lortu genuen eta nik pentsatzen nuen “ gaixua gaixua gaixua gaixua” eta egia da, handiak aurrera ikasi zuen. Nik uste dut falta zitzaiola jakitea “ galtzen badut zer ?” Fijazio bat zeukan ziurtasun faltaren eraginez. Niri oso gogorra iruditu zitzaidan eta orain pentsatzen dudanean ez zen hain gogorra izan zigorra baino berak hain gaizki pasa zuen..
Y- Ikasle guztiak berdin tratatzea posible dela uste duzu ? edo beti dago ikasleren bat gogokoen duzuna ?
L- Ez, ez da posible, gogoko ez dakit gogoko..
Y- Askotan hitz egiten da ikasleen artean mania, pelota …
L- Ez, nire ustez ez, baino batzuekin errazagoa da tratua beste batzuekin baino, baina uste dut izaera kontu bat dela, askotan esaten da ikasle ona dela, baina ikasle onak batzuetan ez dira hain atseginak tratuan, ariketak perfektu egiten dituenak lana erraztuko dizu irakaskuntza momentuan baino gero eguneroko lanean … Nik uste dut pertsonaren arabera dela. Ikaslearen izaera, familiekin daukazun harremana … Pertsonen artean bezala, batzuekin hobeto moldatzen zera lehenengo momentutik, beste batzuekin ez …
Y- Ikasleren batek zailtasunak baditu ikasketetan nola laguntzen duzu ?
L- Jo, ahal den moduan… Irakaskuntzan esaten da emaitza onak lortu behar direla, nire ustez irakaslearen lana ez da ikasle onekin aritzea, baizik eta atzetik geratzen zaizkizunekin lan egitea. Niri esaten dietenean 2 bakarrik aprobatu dutela edo lau bakarrik gainditu dutela, ba nire ustez irakasleak hor badauka parte handi bat, azterketa bada zure helburu, edo zuk ez duzu ondo esplikatu, edo hor badago zerbait faltatzen dena nire ustez, gero taldeak eta taldeak egongo dira baina … Eta nire ustez laguntzeko ba animatu, beraiekin aritu baino ez emaitzak emanez, baizik eta soluzioak bilatzen eta motibatzen saiatuz ere ikusteko gai dela. Lehengo egunean esan zidaten “ jo, nik oso poliki irakurtzen dut” “ bueno eta zer? ulertu duzu zer jartzen duen ? ba listo. Azkenean, denok izan behar dugu sekulako abiaduran irakurtzen dugunak ? edo denak eginbehar ditugu matematikan buruketak goitik bera ondo egiten ditugunak ? ba ez bakoitzak bere gaitasunak ditu.
ORAIN BADAKIZULA…
Y- Magisteritza ikasten zenuenean horrela espero zenuen etorkizunean lana ?
L- Ba ez dakit, ni momentu honetan disfrutatzen ari naiz, azkeneko lau urteetan batez ere. Lehen ingelesa ematen nuen eta horrekin oso gustura negoen, tarteka tutore lanak ere egin izan ditut, baino orain nik uste dut erabiltzen genuen metodologiaren azterketa egin genuenean eta buelta pare bat eman genizkionean erabiltzen genuen materialari eta antolatu egin genuenean asko lagundu zidan lanean. Asko lagundu zidan ere jarraian ikasle berdinekin tutore bezala gai bat baino gehiago ematea, lehen gela desberdinetan aritzen nintzen. Gela batean ordubete inglesa, hurrengo
gela, hurrengo gela, orduan bai.Baino azkeneko urteetan disfrutatzen ari naiz eta ondo pasatzen ari naiz klasea ematen, bere momentuak daude, eta malaletxe momentuak ere bai, eta zorrotz jartzeko ere bai, baino orokorrean nik ondo pasatzen dut klase ematen.
Y- Eta beraz tutore bezala ingeleseko irakasle bezala baino hobeto ?
L- Nire ustez ingeleseko metodologia erabiltzeak lagundu dit orain tutore lanak egiteko, metodologia honen azterketa egin genuenean ere buelta bat emateko, sakontzeko eta ekarpenak egiteko eta alderantziz, tutore izateak ere lagundu dit ingeleseko klaseak emateko.
Y- Zuk atzerriko hizkuntza ikasi zenuen majisteritzan ?
L- Ez, lehen hezkuntza
Y- Desberdina egin zitzaizkizun ikasten zenuen bitartean egin zenituen praktikak eta gero lan munduan hasi zinenean ?
L- Bai, praktikak oso ondo datoz behatze lana egiteko eta esperientzia hartzeko beste irakasleetatik gustuko dituzun gauzak ikasi eta gustuko ez dituzunak ere bai ikusteko. Praktikakoak edukitzea ere nik uste dut laguntzen digula batzuetan beste ikuspuntu batzuk ikusteko eta gauza berriak ikasteko, guk egunerokotasunean ikusten ez ditugunak. Agian galdetzen dizu “eta hori zergatik egin duzu?” eta pentsatzen duzu “ ba zergatik egin dut.?”
Y- Aholkuren bat eman nahi zeniguke magisteritza ikasten ari garen ikasleoi ?
L- Ez dakit ni aproposena naizen aholkuak emateko, baina lehenengoa helburu bezala ez izatea bakarrik ikasle onei laguntzea, baizik eta burua azaltzen ez dutenei eta diskretuak direnei, arrazoiren bat egongo da, horiei laguntzea eta ikasketan zailtasunak dituztenei ere bai. Bestea, formakuntza, nire ustez asko dago ikasteko, teknologia berrietan … ahal bada eguneratuta egotea eta ez egotea itxita “ ba nik uste dut hala dela eta hala izan behar du” mentalitate irekia edukitzeko ere. batzuetan sorpresa ederrak hartzen ditugulako eta korronte baten moduan jartzen bazara “neria ona da eta bestea txarra da” ba ez duzu ikasten, eta formakuntza horretarako oinarrizkoa da, beti dago zer edo zer ikasteko.
Y- Orduan uste duzu irakasle izanda formatzen jarraitu behar duzula ere ?
L- Bai bai , bestela dinosauro bihurtzen zara eta dinosauro eta gero fosil.
Y- Eta teknologia berrien gaiekin zer moduz ? Axularren ikasis egiten da ez ?
L- Astean hirutan egiten da eta erabiltzen dugu ordenagailu txikietan. Ikasis plataforma bat da non errepasorako ariketak egiten ditugu, aurten murriztu dugu bigarren ziklora bosgarren eta seigarren mailetan badagoelako IKT teknologietarako asignatura bat.
Y- Erabilgarria dela uste duzu ?
L- Nire ustez gaur egun umeak oso jarrita daude teknologietan eta momentu honetan daukagun aplikazioa ez dakit guztiz egokia den hau lantzeko. Hasiera batean bai, baina momentu honetan, ez dakit, akatsak ere dezente ematen ditu, wifi-ra konektatzeko … Aldiz liburu birtualak eta horiek bai, horiek asko errazten dute geletan kanoiak edukitzea liburu birtualak erabiltzeko eta liburu birtualekin lan egitea . Gainera kosmodisean ere parte hartu genuen eta hor bloga idatzi behar izatea edo argazkiekin muntaiak egin behar direnean egunerokoan aplikazioa daukan horrek abantaila dela uste dut.
Y- Uste duzu irakasle neutrala izatea erraza dela ?
L- Nere ustez elkarrizketak erritmoa hartzen badu azkenean ateratzen zaizu iritzia baino nire ustez jakinda nora bideratu nahi duzun elkarrizketa ekiditu daiteke. Adibidez ni gogoratzen naiz lehengo urtean batzuk artzainen alde eta beste batzuk ekologistak otsoak babestu nahi zituztenak zirela eta orduan nik nahastu egin nituen umeak, hasieran galdetu nien “zein dago alde? Zein dago kontra? Zergatik?” Eta esan nuen “bueno ba orain berdin zait zer defendatzen duzuen paperak aldatuko ditugu” eta ni ere neure buruarekin erronkan jartzen nintzen naiz eta zerbait pentsatu kontrakoa galdetuta.
Y- Eta zure iritzia esan zenuen ?
L- Ez, nire ustez asko baldintzatzen du mahai batzuetako ikasleekin zuri kontra emateko eta beste batzuekin zurekin batera joateko, orduan nik uste dut irakasleak saiatu behar du erdian jarri eta pelota pasatzen batzuei eta besteei eta horrela ikasleak arrazoitzen ikastea zuria defendatzen eta besteak errespetatzen.
Y- Ba eskerrik asko guztiagatik, elkarrizketa oso erabilgarria izango zaigulakoan nago.
L- Zuri.
Uxue Etxeberria eta Yaiza Etxarri