Tuinseizoen November / December 2018

TUINSeizoen

TUINSeizoen November/December 2018 ∙ € 6,50

Het nieuwe tuinieren!

www.tuinseizoen.com

BIJNA KERST!

Druiven snoeien

Het nieuwe tuinieren!

Maak je tuinvogels blij met deze besplanten

Tuininspiratie: heldere lijnen en prachtige beplanting

∙ Herfstfeest in de tuin van Laura Dingemans ∙ De bloembollentrends van 2019 ∙ De charme van hagen & snoeivormen

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 6 7 2

November/December 2018

En ook

01810

Decoreren voor kerst

Kerstrood

Deze dennenboom in pot is aangekleed met rode kerstballen en dennenappels. Kiezen voor ĂŠĂŠn kleur is rustig en geeft toch veel effect.

Zeker als je zoals hier dat rood laat terugkomen in het stukje op tafel, in de kaarsen en de tuinlantaarn.

Het is toch heerlijk om je tuin zo in kerstsfeer te brengen!

FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS

Inspiratie

HAPPY CHRISTMAS! Een White Christmas hebben we maar zelden, toch sneeuwde het vorig jaar begin december dus het zou dit jaar zomaar kunnen lukken. Sneeuw of geen sneeuw, juist in deze periode van herfst en kerst is het heerlijk om je tuin aan te kleden met zelfgemaakte versieringen en warme lichtjes. Het is fijn om toch nog buiten bezig te zijn en vanuit huis ziet je tuin er sprookjesachtig uit.

TEKST: JACQUELINE LEENDERS

Feestlichtjes

Zo eenvoudig kan een ornament zijn. Twee matglazen theelichtjes, omwikkeld met wat koordjes wol op een houten dienblad. Versier het met bessentakken uit je tuin, bijvoorbeeld van vuurdoorn of sleedoorn, of je haalt wat sier­appeltjes uit de boom of je oogst de laatste rozenbottels. Een paar dennenappeltjes maken het plaatje compleet. Natuurlijk kun je de lichtjes ook binnen op de feesttafel zetten.

FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS

Krans op tafel

De kerstkrans is gemaakt van twijgen van clematis, maar je kunt natuurlijk ook een basiskrans kopen. In het midden zet je dicht bij elkaar een paar potjes met Gaultheria procumbens. Vul de overgebleven ruimten op met dennenappels en draai een extra krans van lange ranken klimop die je over de schikking legt.

Je kunt de ranken eventueel vastzetten met bloemistendraad.

FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS

Inspiratie

Oostenrijkse den

Hier is gekozen voor een hele bijzondere ‘kerstboom’: de Oostenrijkse den (Pinus nigra subsp. nigra) die ook wel zwarte den wordt genoemd. De boom heeft een prachtige piramidevorm en maakt mooie, dikke naalden. Het is natuurlijk zonde om deze boom alleen met de kerst te gebruiken. Plant hem na de feestdagen in de tuin; deze zwarte den doet het op vrijwel alle gronden goed, maar wordt uiteindelijk wel erg groot.

FOTO: GAP PHOTOS/FRIEDRICH STRAUSS

PRAKTISCH

MOESTUIN

ZOETE AARDAPPEL OOGST

In het aprilnummer schreef ik over hoe ik zoete aardappels stek om ze later in onze kas uit te planten. Ergens in november, na de eerste vorst, is het meestal tijd om de knollen op te graven. Omdat ze vooral aan het einde van het seizoen gevormd worden, oogst ik zo laat mogelijk. Ik pas er natuurlijk wel voor op dat de knollen niet bevriezen, want dat zou ten koste gaan van de bewaarbaarheid.

Direct na de oogst zijn de aardappelen nog niet echt zoet - om hun smaak te ontwikkelen, moeten ze eerst zo’n twee weken op een warme plek (het liefst rond 25 °C) liggen. Hierdoor wordt de schil ook wat stugger en zijn ze langer houdbaar. Ideale temperatuur voor bewaring is tussen 10 en 15 °C. Wij bewaren ze (net als pompoenen) in een onverwarmde slaapkamer, waar ze tot in het voorjaar goed blijven.

Praktisch moestuin VERA GREUTINK ONTWERPT, SCHRIJFT EN FOTOGRAFEERT, MAAR BOVENAL IS ZE ENTHOUSIAST MOESTUINIER. DIT HELE JAAR VERTELT ZE JE WELKE KLUSSEN JE KUNT AANPAKKEN IN DE MOESTUIN. NATUURLIJK KUN JE HAAR TIPS OOK TOEPASSEN IN JE SIERTUIN MET EETBARE PLANTEN. MEER ZIEN? VOLG VERA OP INSTAGRAM VIA GROWNTOCOOK

LAAT DE WINTER MAAR KOMEN!

De laatste twee maanden van het jaar staan in het teken van het voorbereiden op de winter: om de grond te beschermen, zorgen we ervoor dat alle bedden bedekt zijn met een dikke mulchlaag. We planten knoflook en oogsten zoete aardappelen. Begin van de winter is ook de beste tijd om een fruitboom te planten.

FOTO’S: REMCO GREUTINK, SHUTTERSTOCK

KNOFLOOK PLANTEN

Sommige knoflookrassen zijn geschikt voor het planten in zowel het voor- als najaar, andere doen het alleen goed als ze in de herfst geplant worden. Om een goede bol te vormen hebben deze rassen namelijk minstens één maand koud weer nodig, met temperaturen onder de 10 graden.

In mijn ervaring is het planten in het najaar doorgaans succesvoller; als ik pas in het voorjaar plant, heeft de knoflook veel meer last van roest. Afgelopen najaar plantte ik vijf verschillende rassen en ook biologische knoflook uit de winkel om te kijken welke bij ons het beste resultaat zouden geven. Het ras ’Morado’ kwam als beste uit de bus - niet alleen was de oogst goed, maar deze knoflook is ook bijzonder smakelijk en ziet er met zijn dieprode teentjes mooi uit. Bij wijze van experiment plantte ik ook een deel van de teentjes in de kas en deze groeiden veel sterker uit en maakten grotere bollen. Omdat de teelt van knoflook goed te combineren is met andere gewassen in de kas (in mei plantte ik mijn tomaten gewoon tussen de knoflook in), ben ik van plan om het dit jaar ook te doen.

Herfstframbozen snoeien

Tot de eerste vorst plukken we vaak nog bessen van de herfstframbozen die we tegen de schutting in onze achtertuin telen. Zodra het vriest, is de oogst echter voorbij en is het tijd om de planten te snoeien. Bij zomerframbozen die enkel vruchten dragen aan de takken die het afgelopen seizoen gegroeid zijn, is de snoei simpel: alle takken waaraan vruchten hebben gezeten, knip je bij de grond af. Herfstframbozen dragen vooral aan takken die in hetzelfde seizoen gegroeid zijn en je hebt wat de snoei betreft twee mogelijkheden. Ook hier kun je, zoals bij de zomerframbozen, simpel de takken waaraan vruchten hebben gezeten bij de grond afknippen. Maar je kunt ze ook laten staan en alleen de topjes afknippen - dan krijg je volgend jaar in juni nog een kleine tweede oogst en kun je twee keer per jaar van je planten plukken.

10| 2018 Tuinseizoen

23

Hagen zorgen jaarrond voor structuur en vormen een fraai contrast met weelderige beplanting.

LOCATIE: SISSINGHURST

DE CHARME VAN HAGEN & SNOEIVORMEN Ze vragen wat onderhoud, maar hagen en snoeivormen zijn wél jaarrond aantrekkelijk. Hagen zijn niet alleen mooi als erfafscheiding, je kunt ze ook gebruiken om je tuin in te delen. En je hoeft echt geen grote tuin te hebben om te kiezen voor een haag of snoeivorm.

TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS

Inspiratie

N

u de trend is om tuinen weer groener te maken, worden hopelijk ook in wat kleinere tuinen weer vaker hagen toegepast. Een door een haag begrensde tuin geeft immers een veel groenere, meer rustgevende aanblik dan een tuin die begrensd is door een schutting of door hekwerk. En dat geldt ook voor voortuinen! Hoeveel vriendelijker oogt een straat met veel hagen (en ander groen) dan een straat met vooral kale tegel- of grindtuinen met een hekje eromheen? Een mooi verzorgde haag vormt een vriendelijke entree van je voortuin! Wil je veel privacy in je voortuin of geen inkijk in je woning, dan kun je ervoor kiezen om de haag 2 m hoog te laten groeien. Vaak is dat geen probleem, maar informeer wel eerst of dat in jouw woonplaats is toegestaan.

LOCATIE: BODYSGALLEN HALL

Glooiende lijn Een haag is niet alleen fraai als erfafscheiding, maar je kunt deze ook toepassen om je tuin in te delen, als rand rondom plantvakken of om de containers of een lelijke muur aan het zicht te onttrekken. Een hoge haag geeft ook veel beschutting en je kunt er dan ook heel goed een winderige hoek van de tuin mee afschermen.

Met hagen kun je alle kanten op, niet alleen wat betreft hoogte en breedte maar ook wat betreft vorm. Je kunt kiezen voor een strakke haag in een rechte, ronde, golvende of organische lijn, en dat geldt zowel voor het horizontale als het verticale vlak. Het kan erg mooi zijn een hoge, strak geknipte haag in een glooiende lijn af te laten lopen naar 1 m hoogte. Bijvoorbeeld als je landelijk woont en achterin de tuin uitzicht wilt blijven houden op het landschap. Of als je het goed met de buren kunt vinden en achterin een praatje over de heg wilt kunnen maken. Of wat dacht je van een haag met een doorkijkje of venster? Dit oogt heel spannend en maakt de tuin visueel groter. De tijd dat een haag werd beschouwd als suf en saai is hopelijk voorbij.

Een haag geeft juist karakter en sfeer aan de tuin.

Strak geknipte bol Houd er wel rekening mee dat een haag ruimte nodig heeft; niet alleen door de breedte van de haag, maar óók omdat je er goed bij moet kunnen om te snoeien. Bovendien zorgt een haag voor schaduw en trekken de wortels veel water en voeding uit de grond. Heesters die naast een haag staan redden het wel, maar kijk uit dat ze - als het om grote exemplaren gaat - op den duur niet alle licht wegnemen waardoor de haag erachter steeds kaler wordt. Omdat de grond vlak naast een haag vooral ’s zomers erg droog is, is dit een lastige plek voor vaste planten of eenjarigen. Houd daarom tussen een (geknipte) haag en vaste planten minimaal 50 cm aan.

Ook snoeivormen kunnen een tuin wat extra’s geven. Een strak geknipte bol, kegel of blokvorm kan mooi staan in de vasteplantenborder, aan weerszijden van de voordeur of langs een tuinpad. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor een ingewikkelder snoeivorm zoals een spiraal of een pauw. Een goede hand van snoeien is hierbij natuurlijk wel vereist! Door de gevreesde buxusschimmel en buxusmot kun je hiervoor (en voor haagjes) beter geen buxus meer aanplanten. Kies liever voor taxus, Japanse hulst (zoals Ilex crenata ’Dark Green’) of Lonicera nitida ’Maigrün', ook wel struikkamperfoelie genoemd.

De twee wilgbladige sierperen (Pyrus salicifolia ’Pendula’) passen perfect bij deze tuin met strakke hagen.

LOCATIE: BODYSGALLEN HALL

HAAG KIEZEN

Welke haag je kiest, hangt niet alleen af van de hoogte. Geef je de voorkeur aan een wintergroene haag (zoals taxus) of wil je een haag die elk seizoen anders oogt, zoals een beukenhaag (Fagus) of een haagbeuk (Carpinus)? Ook het aantal snoeibeurten kan een rol spelen. Wil je je haag niet al te vaak snoeien, kies dan in ieder geval niet voor de snelgroeiende laurierkers, liguster of leylandi.

10|2018 Tuinseizoen

27

PRAKTISCH

SIERTUIN

BOMEN SNOEIEN

Heb je je notenbomen, berken (foto) of esdoorns nog niet gesnoeid? Dan moet je nu als de wiedeweerga aan de slag. Voor half december moet het echt gebeurd zijn. Daarna komen de sapstromen op gang en kun je de boom beschadigen. En notenbomen had je eigenlijk al moeten snoeien toen de laatste noten op de grond lagen, dat is het allerbeste.

Praktisch siertuin VADER EN DOCHTER ALBERT JAN EN LINDA PASSIES ZIJN GEK OP GROEN. SAMEN RUNNEN ZE WWW.GROENEPASSIES.NL, EEN BLOG OVER ALLES WAT GROEIT EN BLOEIT. DIT JAAR SCHRIJVEN ZE OOK IN TUINSEIZOEN OVER PRAKTISCHE KLUSSEN DIE JE IN DE (SIER)TUIN KUNT DOEN. HEB JE ZELF EEN TUINVRAAG VOOR ALBERT JAN EN LINDA? MAIL ZE AAN REDACTIE.TUIN@VIPMEDIA.NL

DEZE ASTER VLAMT IN HET NAJAAR

Een heel bijzondere aster waar wij van genieten in de winter is Aster lateriflorus ’Horizontalis’. In het voorjaar is het nog een heel nietszeggend plantje. Hij begint pas in september of oktober te bloeien. En vervolgens gaat hij daarmee door tot de winter echt intreedt. Een beetje nachtvorst kan hij wel hebben, maar strenge vorst is fataal. De vele kleine bloemetjes groeien in struikvorm, en een beetje ‘dwarrelig’ (ten opzichte van normale herfstasters, die rechtop groeien). Na de bloei sterft deze aster boven de grond helemaal af.

Qua verzorging is het een makkelijke vaste plant: hij is niet kieskeurig in grond. Je mag hem bemesten, maar geef hem niet overdadig veel.

Let er wel op dat hij in de volle zon staat en niet te veel schaduw krijgt!

Kerststukken van Albert Jan De temperaturen dalen, de dagen worden

HERFSTBEMESTING

In oktober of november is het tijd om thomas kali op je gras te strooien. Deze langzaam werkende herfstmeststof zorgt ervoor dat je gras gedurende de winter groener blijft. Vervolgens kun je in december kalk strooien. Het duurt zo’n drie maanden voordat de kalk gaat werken. Ideaal, want dan wordt het ongeveer in maart opgenomen door de planten. Je strooit dit voornamelijk op gras en ook in de border. Kalk verlaagt de zuurgraad van de grond, waardoor het je helpt mos te bestrijden. Voor de juiste dosering is het belangrijk om de pH-waarde van je grond te meten. Bij veel tuincentra kun je je grond laten testen, waarna je een advies krijgt over hoeveel je moet bijstrooien.

korter, de houtkachel gaat weer aan: het eind van het jaar is in zicht. En dat betekent voor ons dat we aan de slag gaan met kerststukken.

Nou ja, ‘we’… Albert Jan dan. Linda is vooral goed in bewonderend toekijken en foto’s maken voor de site. Albert Jan ziet overal een kerststuk in: oude stukken hout, verdwaalde potten bij de kringloop, noem maar op.

Behalve stukken maakt hij ook graag kransen, guirlandes en tafellopers. Zijn favoriete ingrediënt? Hoewel het moeilijk kiezen is, scoren de sierappeltjes van Malus ’Red Sentinel’ wel erg hoog. Maar eigenlijk komt bijna alles in aanmerking: gedroogde sierui, vruchten van Nicandra, lampionplant, bepaalde bladeren, dennenappels, gedroogde hortensia, en zo is de lijst nog veel langer - veelal in de zomer al verzameld. Dus ga jij aan de slag met kerststukken? Kijk dan eens in je tuin en kies iets verrassends!

10| 2018 Tuinseizoen

31

36

Tuinseizoen 10|2018

Kerstbloemschikken

DE MOOISTE KRANSEN & BOOMPJES MAAK JE ZELF! Voor deze kerstdecoraties is veel materiaal uit de tuin gebruikt, samen met mooie takken en dennenappels uit het bos.

De botanische uitstraling past helemaal in de trend van groen en natuurlijk!

STYLING: MARIEKE NOLSEN FOTOGRAFIE: MODESTE HERWIG

10|2018 Tuinseizoen

37

Ecologisch tuinieren GROENAUTEUR EN BEVLOGEN (MOES)TUINIER ALMA HUISKEN LEIDT JE DIT SEIZOEN DE WERELD VAN HET ECOLOGISCH TUINIEREN BINNEN. ONDER HET MOTTO ‘HOE GROENER HOE BETER ÉN HOE LEUKER’ BESPREEKT ZE TELKENS EEN TUINTHEMA EN GEEFT ZE PRAKTISCHE TIPS VOOR TUIN, TERRAS EN BALKON.

MEEBUIGEN MET HET KLIMAAT In deze laatste aflevering van de serie Ecologisch tuinieren vind je mijn ervaringen met het veranderend klimaat en enkele tips daarvoor. Want juist in nieuwe, en vermoedelijk blijvende, situaties is het goed om mee te bewegen.

Alleen dan kun je blijven genieten van een ecologische tuin!

I

n 1958 kwam er in Amerika een prachtige speelfilm uit, met in de hoofdrollen twee topacteurs: het echtpaar Paul Newman en Joanna Woodward. De film heette ‘The Long, Hot Summer’, en die titel slaat helemaal op de zomer van 2018. Die duurde lang en was broeierig warm. Dat vroeg om water, veel water. In mijn eco-tuin doe ik al jaren aan zoveel mogelijk wateropvang, maar aangezien we hier in Noord-Groningen naast A Long Hot Summer ook al een ‘Lange Droge Lente’ hadden beleefd, stonden alle tanks treurig leeg.

Het betekende dat ik op een hele andere manier moest tuinieren. Ja, dat leverde geel gras en verdorde struiken en planten op - ik kon alleen maar hopen op hun veerkracht in het nieuwe jaar. Aan bewatering ontkwam ik niet, maar ik koos daartoe alleen de gewassen en sierplanten die het het dringendst nodig hadden; die gaf ik een enorme plets ineens, zodat ze het een week of langer volhielden. Die plets kregen ze in de late avond of zeer vroege morgen, voor zoveel mogelijk ‘rendement’.

Daarnaast stond ik in de moestuin het onkruid toe welig te tieren. En dat leverde een daverend leuke tuin op…

TEKST: ALMA HUISKEN FOTO’S: SHUTTERSTOCK

klimmende winde mijn courgetteplanten bedreigde, greep ik in, maar de rest liet ik gaan, tot de planten zaad zetten, zoals melde; dan haalde ik ze eruit en gingen ze naar mijn kippen, die - omdat hun grote grasveld ook was gaan lijken op een uitgemergelde steppe - dolblij waren met elk groen blad en sappig zaadje.

Dit aangepaste beleid leverde me deze zomer een geweldige, bontbloeiende en vooral dichtbezette moestuin op.Al dat onkruid en die licht woekerende planten zorgden voor schaduw en bedekking van de bodem. Er was geen korrel aarde meer te zien! Met elkaar vingen ze ook veel meer dauw op, waarvan ze stuk voor stuk profiteerden.

Tot mijn vreugde bleken sommige planten de

intense droogte prima te verdragen, zelfs enkele die normaal graag aan vochtige vijveroevers of schaduwrijke bosranden staan, zoals valeriaan. Hier in de tuin groeit valeriaan dicht bij venkel (het kruid, niet de knolgroente).

Die twee lijken elkaar wel op te zoeken, en het mooie was: beide planten, tot ruim 2 m uitgroeiend, hadden nergens last van.

Wekenlang vertoonden ze hun bloei: venkel met zijn prachtige geelgroene schermen en valeriaan met zachtroze tot witte bloementuiltjes. Pas in augustus verdroogden ze tot een beeldschone schim van zichzelf.

Achter die ‘vitrage’ van venkel en valeriaan had ik een bed vol gezaaid met boekweit.

Dit beukennootachtige gewas (vaak graan genoemd, maar dat is het niet) zaaide ik met

Een wilde weelde Stel je voor: klaprozen tussen de tuinbonen.

Allemaal jonge meldeplanten tussen de sla en de erwtjes.Vorig jaar gezaaide ‘wilde’ bloemen die voor één jaar waren bedoeld, maar nu hun rentree mochten maken, ook in de groentebedden. Dus werden de stokbonen omringd door Oost-Indische kers, borage en slangenkruid… Liet ik de boel dan gewoon maar verwilderen? Ja, tot op zekere hoogte. Zodra 10|2018 Tuinseizoen

45

Trend New Frontiers Technologie en mens smelten steeds meer samen. Gemak dient de mens!

Maar omdat deze ontwikkeling zo rap gaat, raken we sneller uit balans.

Groen is hier de sleutel. Omring je met bloembollen, want ze helpen je een evenwicht te vinden tussen hightech en body & mind.

Hoog tempo De technologie is een vast onderdeel van ons leven geworden. Het maakt dingen makkelijker én leuker! Alleen is de snelheid van de hightech tsunami niet bij te houden. We zoeken daarom naar een omgeving die ons goed doet.

Groen is hierin niet weg te denken. Bloemen en planten zorgen er namelijk voor dat je je lekker en comfortabel voelt. Wil je ook nog verrast worden?

Plant dan bloembollen. Zo kun je in het voorjaar extra vroeg genieten.

Groene kracht

De interesse in groen is enorm tot bloei gekomen. We willen ons steeds vaker omringen met meer bloemen en planten. Daarbij is het verhaal achter bloemen en planten interessant: hoe heet het, waar komt het vandaan en welk verhaal zit erachter? We beseffen onbewust dat groen de kracht heeft om ons in de enorme versnelling van technologie tot rust te laten komen. Het is het beste ingrediënt om je lichaam en geest in evenwicht te krijgen.

Futuristisch

Voorjaarsbloeiende bloembollen passen als een handschoen in deze tendens. Dat komt omdat bloembollen in de meest utopische kleuren te koop zijn. Vooral bloemen met een spannend kleurverloop zijn hot en flinke kleurcontrasten in de tuin zijn niet weg te denken. Door hiermee te spelen creëer je een bijna futuristische sfeer in je tuin of op je balkon of terras. Plant ze nu en ze verrassen je in het allereerste begin van het voorjaar.

Dit boeket in een eigentijdse kleurencombinatie bevat de tulpen ’Pretty Princess’, ’Baby Blue’ en ’Double Princess’ én de heerlijk geurende hyacint ’Jan Bos’.

Vooral bloemen met een spannend kleurverloop zijn helemaal hot.

52

Tuinseizoen 10| 2018

Een knallende combinatie van de bijzondere roze-met-oranje Rembrandt tulp ’Pretty Princess’ en de rozerode hyacint ’Jan Bos’.

Bloembollentrends Magisch blauw zijn de bloemen van het blauwe druifje Muscari ’Blue Magic’. Op de achtergrond een veld vol paarse hyacinten.

10| 2018 Tuinseizoen

53

1

GROENE STADSOASE

Het vergroenen van de stedelijke omgeving is dé specialiteit van de Britse tuinontwerpster Kate Gould.

De opdracht om voor de Chelsea Flower Show een groene stadsoase te maken, was haar dan ook op het lijf geschreven. Haar New West End Garden werd bekroond met goud.

TEKST EN FOTO’S: ANNEMARIE GÖRTS

56

Tuinseizoen 10|2018

Chelsea Flower Show

D

it jaar was er een nieuwe categorie showtuinen op Chelsea te zien: de Space to Grow Gardens.

Acht verrassende tuinen die onderling totaal van elkaar verschilden, zowel wat betreft stijl als beplanting. Ze zijn bedoeld om te laten zien wat je zoal met saaie stedelijke plekken kunt doen. Elk van deze showtuinen had ook een boodschap. Zo was The Cherub HIV-garden - A Life Without Walls bedoeld als metafoor voor de weg die een jong iemand met HIV tegenwoordig moet ondergaan, met een open zitgedeelte als symbool voor een maatschappij zonder vooroordelen.Terwijl de Pearlfisher Garden met grote verticale aquariums vol oceaanplanten, vissen en koralen aandacht vroeg voor de onherroepelijke schade door plastic afval in de oceanen. Een heel bijzondere tuin, maar niet één waar je ideeën opdoet voor thuis.

Bij de New West End Garden was dat wél het geval. Deze showtuin laat zien dat ook een kleine gemeenschappelijke tuin midden in de stad jaarrond een aangename, rustgevende oase kan zijn. Een verrassende plek met veel groen, spannende doorkijkjes en intieme zitplekken!

Na de Chelsea Flower Show is deze groene stadsoase verhuisd naar de West End, het uitgaans- en theaterdistrict in Londen.

Wanden vol varens 1 Aan weerszijden van het verdiepte zitgedeelte staat een wand vol wintergroene varens; deze worden beregend met een automatisch watergeefsysteem. Ze dragen bij aan het groene karakter van deze stadsoase.

Prachtig kunstwerk 2 Dit prachtige kunstwerk krijgt tegen de strakke, witte wand alle aandacht die het verdient, ook omdat het in een sober ingericht tuingedeelte hangt. Omdat het vanuit meerdere tuingedeeltes zichtbaar is, vormt het tevens een herkenningspunt.

2

Subtiele waterspuwers 3 Drie waterspuwers zorgen voor extra leven bij het zitgedeelte. Het is heerlijk om hier aan de rand van de verhoogde vijver te zitten en naar het watergeklater te luisteren.

Verdiept zitgedeelte 4 Het middelste tuingedeelte ligt iets verdiept waardoor je in deze

buitenkamer een extra gevoel van beschutting hebt. De overwegend groene en witbloeiende beplanting zorgt voor een serene sfeer, net als de wanden en zitranden in wit of zacht grijs. De lichte tinten zorgen er ook voor dat deze buitenkamer nooit somber oogt.

4

3 10|2018 Tuinseizoen

57

60

Tuinseizoen 10|2018

Alle seizoenen mooi

LAAGJES, VORMEN & ROMANTIEK

Wereldwijd wordt ze geroemd om haar spraakmakende voorjaarsbeplantingen; ironisch genoeg bezoeken wij haar Theetuin in Weesp in de herfst. Een uitgelezen moment om kennis te maken met een andere Jacqueline van der Kloet: de Jacqueline als tuinontwerper.

TEKST: KRISTEL ENGELEN FOTO’S: MAAYKE DE RIDDER

10|2018 Tuinseizoen

61

1

Rosa canina

10X BESSEN VOOR VOGELS Wil je meer vogels rondom je huis? Er zijn genoeg struiken of bomen met bessen waar ze graag van snoepen. Plant ze nog dit najaar, zodat jij én de vogels er volgend jaar al plezier van hebben.

TEKST: ANNEMARIE GÖRTS FOTO’S: SHUTTERSTOCK, IVERDE

Kleurrijke wintertuin Rosa canina (hondsroos) Rozenbottels, zoals die van de hondsroos, zijn bij diverse vogels in trek. Deze inheemse soort bloeit in juni-juli met enkelvoudige roze bloemen die door bijen worden bestoven. De ovale, rode bottels zijn erg decoratief, ook in nazomerboeketten. Ze bevatten veel vitaminen en je kunt er heerlijke jam van maken.

Laat wel voldoende bottels hangen voor de vogels en wie weet doet een kramsvogel er zich wel aan tegoed. Deze trekvogel schijnt dol op de bottels te zijn. Voor hondsroos heb je wel de ruimte nodig, want deze 3 m hoge struik heeft fraaie overhangende takken. hoogte: 3 m * standplaats: zon-halfschaduw * bessen: augustus-februari ❶

Pyracantha (vuurdoorn) Deze struik heeft wellicht een oubollig imago, maar heeft voor vogels veel te bieden. De bossige groei, het wintergroene blad en de stevige stekels geven vogels jaarrond veel bescherming en ze nestelen dan ook graag in een vuurdoorn. Als de witte bloemschermen in mei zijn uitgebloeid, volgen de rode, oranje of gele bessen. De vogels hebben wel hun voorkeur: de bessen van Pyracantha ’Golden Charmer’ zijn erg in trek, terwijl ze die van ’Orange Glow’ aanvankelijk ongemoeid laten. hoogte: 3 m * standplaats: zonhalfschaduw * bessen: septemberdecember

❷

iburnum opulus V ’Compactum’ (Gelderse roos) Deze compacte, bladverliezende heester - een cultivar van de inheemse Viburnum opulus - staat leuk in de border en is ook bruikbaar als losse haag. In het voorjaar geeft hij witte bloemhoofden met langs de rand fraaie, steriele bloemen. Op een zonnige plek bloeit Gelderse roos het beste en geeft dan uiteraard ook de meeste bessen.

Ook de bruinrode herfstkleur is de moeite waard. Plant Gelderse roos bij voorkeur op vochthoudende grond; op droge grond krijgt hij vaak bladluizen. hoogte: 1,5 m * standplaats: lichte schaduw * bessen: april-mei ❸

2

3

4

5

Pyracantha

Viburnum opulus ’Compactum’

Ilex aquifolium ’Argentea Marginata’ (bonte hulst) Net als vuurdoorn is ook hulst een ideale wintergroene struik voor vogels. De dichte takkenstructuur biedt ze jaarrond beschutting, de stekelige bladeren zorgen ervoor dat katten uit de buurt blijven. En de rode bessen zijn voor vogels maandenlang een lekker hapje. Hulst is het mooist als hij de ruimte krijgt. Deze cultivar is bestand tegen wind en schaduw, en je kunt er ook nog bestakken van snijden voor een mooi kerststuk. hoogte: 8-12 m * standplaats: zonhalfschaduw * bessen: augustusfebruari ❹

Malus (sierappel) Een sierappel past in elke tuin, want deze boompjes worden niet zo hoog. Daarbij heeft een sierappel veel te bieden; in het voorjaar witte, roze-witte of karmijnrode bloesem, in het najaar door de fraaie geel-oranje herfstkleur én de talrijke gele, oranje of rode sierappeltjes. Vogels hebben zo hun voorkeur, sommige appeltjes vinden ze lekkerder dan andere. Malus ’Evereste’ laten ze tot december met rust, zodat je lang van de felrode appeltjes kunt genieten. hoogte: 3-7 m * standplaats: zon * bessen: september-december ❺

Ilex aquifolium ’Argentea Marginata’

Malus

10|2018 Tuinseizoen

69

‘OOK OP 6,5 M² KUN JE PRIMA MOESTUINIEREN!’ Kim Nelissen is het Moesmeisje. Op haar 6,5 m² moestuin verbouwt ze maar liefst 26 soorten groenten. Haar ervaring en kennis deelt ze graag op haar website www.moesmeisje.nl waar ze (beginnende) moestuinierders wil inspireren.

TEKST: JANOUK VERMAAS FOTO’S: THOMAS DUIKER VAN DYVEMEDIA

72

Tuinseizoen 10|2018

Groene Blogger SOMMIGE MENSEN ZIJN ZO ENTHOUSIAST OVER TUINIEREN DAT ZE TUINDAGBOEKEN VOL SCHRIJVEN. MAAR WAAROM ZOU JE HET ALLEEN BIJ EEN TUINDAGBOEK HOUDEN? IN DEZE RUBRIEK LATEN WE TUINIERS AAN HET WOORD DIE AL HUN TUINERVARINGEN DELEN OP EEN EIGEN BLOG. DEZE KEER BLOGGER KIM NELISSEN.

ruimte prima kunt tuinieren. Veel mensen denken dat je een grote moestuin nodig hebt, maar dat is niet waar. Met wat potten en bakken of een klein stukje grond kun je ook goed vooruit. Ik maak optimaal gebruik van de ruimte die ik heb. Zo experimenteer ik met de zaaiafstanden die geadviseerd worden. Ik zaai sommige groenten een stuk dichter op elkaar. Soms werkt dat, soms niet, maar het is zeker het proberen waard. Spinazie bijvoorbeeld kun je uitdunnen.

Je krijgt dan grotere bladeren. Ik kies ervoor om spinazie wat dichter op elkaar te zetten. De blaadjes zijn dan wel wat kleiner, maar ik gebruik ze graag in salades en daarvoor is dat perfect.’’ ➤ Heb je nog een

Naam: Kim Nelissen Leeftijd: 41 Gezin: Vriend (én twee konijnen en twee cavia’s) Woonplaats: Utrecht Tuiniermotto: Durf van de regeltjes af te wijken Blog: www.moesmeisje.nl Unieke bezoekers op je blog/volgers op sociale media: 850 volgers op Instagram (@moesmeisje) en 1500 unieke bezoekers per maand.

➤ Moesmeisje, vertel ons over je moestuin!

„Ik heb een moestuin van slechts 6,5 m2 in Utrecht. In de stad is niet zoveel ruimte om te tuinieren, maar op een braakliggend stuk van de NS werden in 2014 zo’n 80 tuintjes gerealiseerd. Het zijn kleine lapjes grond, zodat veel mensen er aan de slag kunnen. Zo lang de NS niets met het terrein wil doen, kunnen wij er naar hartenlust tuinieren.’’ ➤ Jouw moestuin is dus aan de kleine kant.

Hoe ervaar jij dat? „Op die 6,5 m2 verbouw ik wel 26 soorten groenten. Snijbiet, courgette, sperzieboontjes en raapsteel bijvoorbeeld. Thuis heb ik ook nog wat bakken waar ik paprika, peper en tomaat in heb staan. Op mijn website wil ik anderen inspireren en laten zien dat je ook met weinig

zeker merkte ik dat mensen die ook op het complex tuinieren, mij steeds meer vragen gingen stellen. Een vriendin van mij kocht een huis waar een moestuin bij zat en ook zij vraagt regelmatig om raad. Ook de nieuwe tuinders op het complex kwamen bij mij langs met vragen en voor advies. Ik besloot om een website te maken, waar de beginnende tuinder, die vooral gewoon lekker aan de slag wil, terecht kan voor handige info en leuke inspiratie. Zo begon ik in maart dit jaar met mijn blog. Het bevalt echt super goed, dat komt mede door de leuke feedback die je van lezers ontvangt. Zo heb ik recepten geschreven en dan sturen mijn lezers foto’s van de gerechten die ze gemaakt hebben en vertellen ze dat die zo lekker smaakten. Ook krijg ik leuke reacties op de video’s die ik op mijn YouTube-kanaal maak!

Daar doe je het wel een beetje voor! Ik vind het leuk om te zien, dat mensen iets aan mijn informatie hebben en dat ze door mijn blogs geïnspireerd raken.’’

‘Zolang de NS niets met het terrein wil doen, kunnen wij er naar hartenlust tuinieren.’

lievelingsgroente om te telen? „Snijbiet! Om meerdere redenen. Je koopt het niet zo snel in de supermarkt, zoals bloemkool of wortelen, en het is een lekkere en unieke groente die ook nog eens heel makkelijk te telen is. Je zaait hem van maart tot augustus en kunt ervan blijven oogsten. Je hebt zo maanden plezier van een heel klein stukje moestuin!’’ ➤ Had je voor deze moestuin al ervaring

met tuinieren? „Jazeker, ik ben er zelfs mee opgegroeid. Ik kom uit Brabant en groeide op in een huis met een hele grote tuin. Mijn vader had ook een kas en een moestuin. Ik was vaak bij hem in de tuin te vinden en vond tuinieren dan ook heel leuk. Bij mijn huis in Utrecht heb ik een stadstuintje, het tuinieren is dus altijd gebleven. Het moestuinieren daarentegen heb ik opnieuw ontdekt. Grappig genoeg mede dankzij de moestuinactie van Albert Heijn. Ik kampte in 2015 en 2016 met een zware burn-out. Van oud-collega’s hoorde ik over het terrein van de NS en de tuintjes. Ik kreeg het allerlaatste lapje.

Achteraf heeft dat me zo geholpen om door de burn-out heen te komen. Het is heel fijn om daar heen te gaan en met je handen bezig te zijn, de ultieme manier om je gedachten te verzetten. Ik werk nu als tekstschrijver en houd graag ‘pauze’ op mijn tuin. Tussen het werken door ga ik dan een halfuurtje naar de tuin om mijn hoofd leeg te maken.’’

➤ Je bent nog niet zo lang geleden gestart

met de blog, heb je een doel? „De bedoeling van mijn blog is om beginnende moestuinders te inspireren en om te laten zien dat je voor een moestuin niet per se een grote lap grond nodig hebt. Mijn grote droom is om ooit een moestuinboek te schrijven, maar dan in e-bookvorm. Dit zou dan een boek worden met allerhande handige informatie voor beginners. Ook lijkt het me heel leuk om een online moestuincursus te ontwikkelen. Een handige en simpele cursus voor mensen die op een leuke en snelle manier de basics van het moestuinieren tot zich willen nemen!’’

tip van Kim

‘Durf van de regeltjes af te wijken en uit te testen wat voor jou werkt! Zo kom je soms tot verrassende resultaten.’

➤ Hoe ben je erbij gekomen om een blog

te beginnen? „Ik heb mijn tuin sinds 2016 en langzaam maar 10|2018 Tuinseizoen

73

tuinnieuws Jumbo lanceert eigen bloem

Als eerste Nederlandse supermarkt heeft Jumbo een eigen bloem op de markt gebracht! De geelzwarte germini is ontwikkeld door coöperatie Colours of nature. Daar hebben ze in twee jaar tijd een germini weten te kweken, die gedurende het hele jaar verkrijgbaar is en precies de huisstijlkleur van Jumbo heeft. Sarah Dikker, Hollands Beste Bloemstyliste, had de eer om het allereerste boeket met Jumbo-bloemen samen te stellen en inmiddels is de bloem verkrijgbaar op de bloemenafdeling van iedere Jumbo supermarkt.

Stylen met kerststerren

Geen plant die in de winter zo vertrouwd aanvoelt als de kerstster (Poinsettia) en dat is niet zo gek, want de plant kent eindeloos veel toepassingen. De meeste mensen kennen alleen de rood- en witgekleurde variant van deze plant, maar kerststerren zijn er ook in verrassende kleuren als zalm, limegroen, roze en paars. Bovendien kunnen ze prima gecombineerd worden met andere kamerplanten waardoor de kerstster bij ieder interieur past. Plaats de sterren in een stellingkast voor een urban jungle look of zet ze in grote, witte potten voor een rustige, moderne sfeer. www.kerstster.info

Niet zomaar een tak Het is niet zomaar een tak, de maretak… Heb je geen echte kunnen bemachtigen, dan heeft Markita de oplossing. Deze illustratieve kerstkaart met een maretak is leuk om iemand mee te verrassen of op te hangen in je huis. De kaart is ongeveer 10x15 cm groot en gedrukt op 300 grams biotop papier. Het papier is geproduceerd van afvalhout en is chloorvrij.

De kaart kost € 3,75. www.markita.nl 74

Tuinseizoen 10| 2018

Tuinnieuws

Vrolijk muziekje!

Groene geweien

‘Ik wilde altijd al een mooi gewei bezitten. Een gewei vinden in het bos is dan de ultieme droom’, schrijft Timo Sorber op zijn website www.geweldiggewei.nl Echte geweien kwam hij niet tegen, maar wel takken met een verhaal. Takken die de fotograaf, die behalve met de camera ook graag met zijn handen creëert, splitst, behandelt en bewerkt, zodat een ‘Geweldig Gewei’ ontstaat. Ieder object is uniek en een echte eyecatcher aan de muur. Bijzonder zijn ook de Groene Geweien waarbij een plant, zoals het suikerdruifje (Cissus striata, foto) of een klimop het gewei vormt. TIP: versier de geweien in december met slingers, hangers en lampjes voor een originele kerstcreatie aan de muur.

Ontwerper Malin Gyllensvaan ontwierp voor Ikea dit schattige muziekdoosje! Als je van de print al vrolijk wordt, dan word je helemaal blij van de muziek. Uit het doosje komen vrolijke kerstliedjes!

Het muziekdoosje is 18 cm hoog en kost € 5,99. www.ikea.nl

Nieuwe roos

Vuurschaal en bbq ineen

Het genieten in de tuin hoeft niet te stoppen, zodra het wat kouder wordt. Rocco, het multifunctionele outdoorconcept van Moróro, heeft verwisselbare componenten en zorgt zo het hele jaar door voor tuinplezier met vrienden en familie.Warm je samen bij de vuurschaal of gebruik de grill voor een heerlijke winterbarbecue. Rocco heeft een doorsnede van 160 cm en rondom het object is ruimte om hout te stapelen.

De keuze voor cortenstaal en aluminium zorgt ervoor dat Rocco niet roest, niet oververhit raakt en zich dus ook leent als tafel of zitobject. www.mororo.be

In Kasteeltuinen Arcen is onlangs een nieuwe struikroos gedoopt: Rosa Virgio Maria, een creatie van Harry van der Pasch. Struikrooskweker Van der Pasch is zich, sinds zijn pensionering, gaan toeleggen op het kruisen van rozen. Inmiddels staan er meer dan tien op zijn naam, maar zijn ultieme doel was het kweken van een witte roos, die kleurecht en geurend is. En dat is gelukt. Virgio Maria is kraakhelder wit en heeft een mild parfum. De vader van de kleinbloemige roos is Guirlande d’Amour. Ben je na een bezoek aan de kasteeltuinen gevallen voor deze roos? Goed nieuws, de roos is onder meer te koop in de plantenwinkel van de kasteeltuinen. www.kasteeltuinen.nl

10| 2018 Tuinseizoen

75