ແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫາພາກຂອງ ສປປ.ລາວ by Laos Pictures ຮູບພາບປະເທດລາວ

ພິ ມຄັ ງ ້ ທີ 2

ບົ ດຄົ ນຄວາວິ ້ ຊາການ

ສະໜັບສະໜູນໂດຍ ອົງການຊາຊາກາວາ ເພື່ອສັນຕິພາບ ແຫ່ງປະເທດຍື່ປ່ນ

ແບບຈາລອງເສດຖະກິດມະຫາພາກ ຂອງ ສປປ ລາວ ບົດຄົົ້ນຄວ້າວິຊາການ

ພິມຄັ້ງທີ II

ສະຖາບັນຄົົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ສປປ ລາວ

ຈັດພມຄັົ້ງທ 1 ເດອນ ມນາ 2013 ແລະ ຈັດພິມຄັົ້ງທ 2 ເດອນ ກມພາ 2014 ໂດຍ:

ສະຖາບັນຄົົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ຊັົ້ນ 5, ອາຄານກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ຖະໜົນ ສພານວົງ, ບ້ານ ສຖານເໜອ, ເມອງ ສໂຄດຕະບອງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ ໂທ: + 856-21-254829 ແຟກ: + 856-21-254826 ອເມວ: macro.neri@gmail.com www.neri.gov.la

ສາລະບານ ຄຳນຳ .................................................................................................... i 1 ພຳກສະເໜີ ...................................................................................... 1 2 ສະພຳບເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລຳວ ........................................................... 2 3 ຂັ້ມູນ ແລະ ໂຄງສ້ຳງຂອງແບບຈຳລອງ ......................................................... 6 3.1 ຂັ້ມູນ ....................................................................................... 6 3.2 ວິທີວິທະຍຳຂອງກຳນຄຳດປະມຳນ ແລະ ກຳນປະເມິນແບບຈຳລອງ .................... 7 3.3 ໂຄງສ້ຳງຂອງແບບຈຳລອງ ................................................................. 9 4 ກຳນຄຳດປະມຳນແບບຈຳລອງ ................................................................ 10 4.1 ຂະແໜງກຳນຜະລິດ ..................................................................... 11 4.2 ຂະແໜງພົວພນກບພຳຍນອກ........................................................... 13 4.3 ຂະແໜງກຳນເງິນພຳກລດ ............................................................... 16 4.4 ຂະແໜງເງິນຕຳ .......................................................................... 16 4.5 ຕະຫຼຳດແຮງງຳນ ......................................................................... 17 4.6 ລຳຄຳ ແລະ ດດສະນີເງິນເຟີັ້ ............................................................. 18 4.7 ແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງໃນໄລຍະສັ້ນ ແລະ ໄລຍະຍຳວ .............................. 19 5 ຜົນຂອງກຳນແລ່ນທົດລອງ ແລະ ກຳນຄຳດຄະເນ ........................................... 20 5.1 ຜົນຂອງກຳນແລ່ນທົດລອງ (simulation) ........................................... 20 5.2 ຜົນຂອງກຳນຄຳດຄະເນ ................................................................. 22 ເອກະສຳນອ້ຳງອີງ .................................................................................... 24 ເອກະສຳນຊ້ອນທ້ຳຍ 1: ຄະນະຮບຜິດຊອບພດທະນຳແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກ ... 25 ເອກະສຳນຊ້ອຍທ້ຳຍ 2: ລຳຍຊື່ຕົວປ່ຽນ ........................................................... 26

ຄານາ ບົດຄົັ້ນຄວ້ຳວິຊຳກຳນກ່ຽວກບແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກຂອງ ສປປ ລຳວ ເຫຼັ້ ມນີັ້ແມ່ນຜົນ ຂອງ ກຳນຈດຕັ້ງປະຕິບດໂຄງກຳນສ້ຳງຄວຳມເຂັ້ມແຂງໃນກຳນຄົັ້ນຄວ້ຳຢູ່ໃນ ສປປ ລຳວ ພຳຍໃຕ້ກຳນສະໜບສະໜູ ນ ຂອງ ອົງກຳນຊຳຊຳກຳວຳ ເພື່ອສນຕິພຳບ ແຫ່ ງປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ປັ້ມເຫຼັ້ ມນີັ້ ເນັ້ນໃສ່ອະທິ ບຳຍລກສະນະທຳງດ້ຳນ ເຕກນິກວິຊຳກຳນທີື່ກ່ຽວຂ້ອງກບແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກ ເຊິື່ງຖເປນເຄື່ອງມທີື່ສຳຄນຂອງສະຖຳບນ ຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດແຫ່ງຊຳດ, ກະຊວງແຜນກຳນ ແລະ ກຳນລົງທຶນ ໃນກຳນປະຕິບດໜ້ຳທີື່ ຕິດຕຳມ ແລະ ຄຳດ ຄະເນສະພຳບເສດຖະກິດມະຫຳພຳກ. ນອກຈຳກນີັ້ມນຍງເປນບ່ອນອີງສຳລບຜູ້ຊົມໃຊ້ໂດຍສະເພຳະແມ່ນ ຜູ້ວຳງ ນະໂຍບຳຍຈຳກກະຊວງຕ່ຳງໆທີື່ກ່ຽວຂ້ອງ, ນກສຶກສຳ, ຄູອຳຈຳນ ແລະ ບຸກຄົນທົື່ວໄປທີື່ສົນໃຈ. ແບບຈຳລອງນີັ້ ເປນໝຳກຜົນອນສຳຄນຂອງຄະນະຮບຜິ ດຊອບພດທະນຳແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳ ພຳກໃນຕະຫຼອດໄລຍະເວລຳ 3 ປີຂອງກຳນເຮດວຽກຢ່ຳງຕັ້ງໜ້ຳຈຳກຫຼຳຍພຳກສ່ວນປະກອບມີ ສະຖຳບນຄົັ້ນຄວ້ຳ ເສດຖະກິດແຫ່ງຊຳດ (ຜທ), ກົມແຜນກຳນ (ຜທ), ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊຳດ (ຜທ), ກະຊວງກຳນເງິນ, ທະນຳຄຳນ ແຫ່ ງ ສປປ ລຳວ ແລະ ມະຫຳວິທ ະຍຳໄລແຫ່ງຊຳດ ພຳຍໃຕ້ກຳນນຳພຳຂອງຫົວໜ້ ຳທີມ ງຳນ ດຣ.ສະຖຳບນດິດ ອິນສີຊຽງໃໝ່. ກຳນພດທະນຳແບບຈຳລອງນີໄັ້ ດ້ຮບກຳນຊ່ວຍເຫຼອທຳງດ້ຳນວິຊຳກຳນຈຳກ ຊ່ຽວຊຳນຂອງປະເທດ ຍີື່ປຸ່ນນຳພຳໂດຍ ທ່ ຳນ ສຳດສະດຳຈຳນ ດຣ.ຮຳລຳ ໂຢໂນຊຸເກະ (Hara Yonosuke) ຈຳກສະຖຳບນຄົັ້ນຄວ້ຳ ທຳງດ້ຳນນະໂຍບຳຍແຫ່ງຊຳດຂອງປະເທດຍີື່ປຸ່ນ, ທ່ຳນ ອູເອມູຣະ ຈີນີຈິ (Uemura Jinichi) ຈຳກອົງກຳນກຳນ ຄ້ຳແຫ່ງປະເທດຍີື່ປຸ່ນ, ທ່ຳນ ສຳດສະດຳຈຳນ ດຣ.ຊູໂຕະ ຮີຊຳໂຕະ (Shuto Hisato) ຈຳກມະຫຳວິທະຍຳໄລຊູ ກູບະ (Tsukuba) ແລະ ທ່ຳນ ສຸກນິລນ ແກ້ວລຳ ຈຳກອົງກຳນກຳນຄ້ຳຂອງປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ໃນໄລຍະໄປຖອດ ຖອນບົດຮຽນຢູ່ປະເທດຍີື່ປຸ່ນ ທີມງຳນພດທະນຳແບບຈຳລອງຍງໄດ້ມີກຳນປຶກສຳຫຳລ ແລະ ຮບຄຳຕຳນິຕິຊົມຈຳກ ບນດຳ ສຳດສະດຳຈຳນ ແລະ ຜູ້ສ້ຳງແບບຈຳລອງ ທີື່ມຳຈຳກຫຼຳຍສະຖຳບນຂອງປະເທດຍີື່ປຸ່ນ . ທີມງຳນພດທະນຳ ແບບຈ ຳລອງຂ ຂອບໃຈຢ່ ຳງສູ ງມຳຍງ ທ່ ຳນ ນ. ອ ຳພອນ ໄຊຍະເສນ ແລະ ທ່ ຳນ ສຸ ລ ະໄຊ ບຸ ນ ທິ ດເດດ ທີື່ ໄດ້ ປະກອບສ່ວນໃນກຳນກະກຽມປັ້ມເຫຼັ້ມນີັ້. ໃນນຳມສະຖຳບນຄົັ້ ນຄວ້ ຳເສດຖະກິ ດແຫ່ ງຊຳດ, ຂ້ ຳພະເຈົັ້ ຳຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈຢ່ ຳງເລິ ກ ເຊິື່ ງມຳຍງ ອົງກຳນຊຳຊຳກຳວຳ ເພື່ອສນຕິພຳບ ຕື່ກຳນສະໜບສະໜູນຕ່ຳງໆໃຫ້ແກ່ໂຄງກຳນ ແລະ ຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈ ແລະ ຮູ້ບຸນຄຸນເປນພິເສດມຳຍງຍງພະນຳທ່ຳນ ດຣ.ບຸນທະວີ ສີສຸພນທອງ, ລດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່ຳກຳນ ກະຊວງ ແຜນກຳນ ແລະ ກຳນລົງທຶນ ທີື່ໄດ້ຊີັ້ນຳ, ໃຫ້ຄຳປຶກສຳ ແລະ ຊຸກຍູ້ກຳນພດທະນຳແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳ ພຳກດື່ງກ່ຳວ. ສຸດທ້ຳຍນີ,ັ້ ຂ້ຳພະເຈັ້ຳຫວງຢ່ຳງຍິື່ງວ່ຳຜູ້ອ່ຳນຈະໄດ້ຮບປະໂຫຍດບື່ຫຼຳຍກໜ້ອຍຈຳກປັ້ມເຫຼັ້ມນີັ້.

ທ່ຳນ ດຣ.ລີເບີ ລີບົວປຳວ ຫົວໜ້ຳສະຖຳບນຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດຫ່ງຊຳດ i

1 ພາກສະເໜ ຫຼງຈຳກທີື່ີກຳນນຳໃຊ້ກົນໄກເສດຖະກິດແບບໃໝ່ ໃນປີ 1986 ໂດຍຫນປ່ຽນຈຳກເສດຖະກິດທີື່ມີ ກຳນວຳງແຜນຈຳກສູນກຳງມຳເປນເສດຖະກິດຕະຫຼຳດເປນຕົັ້ນມຳ ເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລຳວ ມີກຳນ ຂະຫຍຳຍຕົວຢ່ຳງຕື່ເນື່ອງ ແລະ ມີສະເຖຍລະພຳບ ເຖິງວ່ຳຈະໄດ້ຮບຜົນກະທົບໃນໄລຍະວິກິດກຳນທຳງ ດ້ຳນກຳນເງິນຂອງອຳຊຽນກື່ຕຳມ. ໃນໄລຍະທີື່ຜ່ຳນມຳ ສປປ ລຳວ ໄດ້ດຳເນີນເສດຖະກິດຕຳມກົນໄກ ຕະຫຼຳດ ແຕ່ວ່ຳກຳນວຳງແຜນເສດຖະກິດ -ສງຄົມກຍງມີ ບົດບຳດສຳຄນໃນກຳນພດທະນຳເສດຖະກິດ. ແຜນພ ດທະນຳເສດຖະກິ ດ -ສ ງຄົ ມ ປະຈ ຳປີ ແລະ 5 ປີ ໄ ດ້ ເປ ນບ່ ອ ນອີ ງ ທີື່ ສ ຳຄ ນໃນກຳນປະຕິ ບ ດ ນະໂຍບຳຍຂອງຂະແໜງກຳນຕ່ຳງໆຂອງລດ ທງໃນຂັ້ນສູນກຳງ ແລະ ທ້ອງຖິື່ນ. ເຖິງຢ່ຳງໃດກຕຳມ, ກຳນ ວຳງແຜນ ແລະ ນະໂຍບຳຍພດທະນຳເສດຖະກິດ -ສງຄົມ ດື່ງກ່ຳວຫຼຳຍຄັ້ງກື່ໄດ້ຮບກຳນປະຕິບດພໃຜພ ລຳວ ໂດຍບື່ມີກຳນພົວພນເກຳະກ່ຳຍກນຢ່ຳງສອດຄ່ອງ. ນອກຈຳກນີັ້ໃນໄລຍະຜ່ຳນມຳ, ບນດຳນກວຳງ ແຜນ ແລະ ວຳງນະໂຍບຳຍຍງຂຳດເຄື່ອງມທີື່ມີວິທະຍຳສຳດເພື່ອໃຊ້ເຂົັ້ຳໃນກຳນວຳງແຜນ; ດື່ງນັ້ນ, ຈຶື່ງ ເລີື່ມມີຄວຳມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງກຳນເຄື່ ອງມຮບໃຊ້ກຳນວຳງແຜນທີື່ມີວິທະຍຳສຳດ, ມີຄວຳມງ່ຳຍດຳຍ ແລະ ມີກຳນພົວພນລະຫວ່ຳງຂະແໜງກຳນຕ່ຳງໆ. ແບບຈ ຳລອງເສດຖະກິ ດ ມະຫຳພຳກ ໄດ້ ຖ ກນ ຳໃຊ້ ຢ່ ຳ ງກວ້ ຳ ງຂວຳງ ສ ຳລ ບ ກຳນວິ ໄ ຈທຳງດ້ ຳ ນ ນະໂຍບຳຍ ແລະ ກຳນຄຳດຄະເນ. ຫຼຳຍປະເທດໄດ້ພດທະນຳແບບຈຳລອງເພື່ອ ໃຊ້ວຳງແຜນ ແລະ ປະ ເມີນຜົນກະທົບທຳງດ້ຳນນະໂຍບຳຍ ທງໄລຍະກຳງ ແລະ ໄລຍະຍຳວ. ແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳ ພຳກຖວ່ຳເປນປະໂຫຍດ ແລະ ມີ ຄວຳມສຳຄນຢູ່ໃນໄລຍະເລີື່ມ ຕົັ້ນຂອງກຳນພດທະນຳ. ສຳລບ ຢູ່ໃ ນ ສປປ ລຳວ ແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກເຄີຍໄດ້ຮບກຳນພດທະນຳມຳແລ້ວ, ແຕ່ບນດຳແບບຈຳ ລອງດື່ງກ່ຳວ ໄດ້ພດທະນຳຂຶັ້ນຕຳມຈຸດປະສົງສະເພຳະໃດໜຶື່ງເທົື່ຳນັ້ນເຊື່ນ: ເປນກຳນຄົັ້ນຄວ້ຳ ແລະ ເປນ ສ່ວນໜຶື່ງຂອງກຳນສຶກສຳ. ທ່ຳນ Aotsu (1999) ໄດ້ພດທະນຳແບບຈຳລອງທຳອິດໃນ ສປປ ລຳວ ເຊິື່ງ ເປນແບບຈຳລອງໃນດ້ຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນ ແລະ ເປນແບບຈຳລອງນ້ອຍທີື່ປະກອບມີ ພຽງແຕ່ 8 ສົມຜົນ ພຶດຕິ ກ ຳ (stochastic) ແລະ 1 ສົ ມ ຜົນດຸ່ ນດ່ ຽ ງ; ແບບຈ ຳລອງນີັ້ໄ ດ້ ນ ຳໃຊ້ ຊຸດ ຂັ້ມູ ນ ແຕ່ປີ 19881997 ແລະ ເປນກຳນພດທະນຳຂຶັ້ນເພື່ອ ຈຸດປະສົງສະເພຳະທີື່ ເນັ້ນໃຫ້ເຫນເຖິງຄວຳມສຳຄນຂອງແຫຼື່ງ ທຶນຕ່ຳງປະເທດ ແລະ ນະໂຍບຳຍເງິນຕຳ. ແບບຈຳລອງທີ 2 ທີື່ເປນແບບຈຳລອງໃນລະດບກວ້ຳງກວ່ຳ ສະບບທຳອິດ ໄດ້ຮບກຳນພດທະນຳໂດຍ ທ່ຳນ ດຣ. ພູເພດ ກ້ຽວພິລຳວົງ (2004) ຢູ່ໃນໄລຍະກຳນສຶກ ສຳປະລິນຍຳເອກຂອງທ່ຳນ ແລະ ເປນແບບຈຳລອງໃນດ້ຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນປະສົມປະສຳນກບດ້ຳນກຳນ ສະໜອງ ໂດຍກຳນກຳນົດ ຕຳລຳກຳນຜະລິດ Cobb-Douglass ເພື່ອຄຳດຄະເນ ທ່ຳແຮງທຳງ GDP (Potential GDP) ແລະ ແຮງກົ ດດ ນທຳງດ້ຳນກຳນສະໜອງ (output gap) ໃນແບບຈ ຳລອງນີັ້ ປະກອບມີ 14 ສົມຜົນພຶດຕິກຳ (stochastic) ແລະ 17 ສົມຜົນດຸ່ນດ່ຽງໂດຍນຳໃຊ້ຂັ້ມູນລຳຍປີ ແຕ່ປີ 1988-2000. ແບບຈຳລອງຫຼັ້ຳສຸດໄດ້ຮບກຳນພດທະນຳໂດຍ ທ່ຳນ ດຣ.ສະຖຳບນດິດ ອິນສີຊຽງໃໝ່ (2008) ຢູ່ໃນໄລຍະສຶກສຳປະລິນຍຳເອກ; ເປນແບບຈຳລອງໃນດ້ຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນ ປະສົມປະສຳນ ກບດ້ຳນກຳນສະໜອງໃນໄລຍະສັ້ນ ແລະ ຍຳວ; ສົມຜົນກຳນຜະລິດໄດ້ຖກນຳໃຊ້ໃນກຳນຄຳດປະມຳນ ທ່ຳແຮງທຳງ GDP ແລະ ແຮງກົດດນທຳງດ້ຳນກຳນສະໜອງ, ໃນຂະນະທີື່ສົມຜົນກຳນຜະລິດໄລຍະສັ້ນ 1

ໄດ້ ມ ຳຈຳກຄວຳມຕ້ ອ ງກຳນຂອງຂະແໜ ງກຳນໂດຍນ ຳໃຊ້ ຕົ ວ ຄູ ນ ໃນຮູ ບ ມຳຕິ ກ (conversion matrix); ໃນແບບຈຳລອງປະກອບມີ 21 ສົມຜົນພຶດຕິກຳ (stochastic) ແລະ 38 ສົມຜົນດຸ່ນດ່ຽງ; ໄດ້ນຳໃຊ້ຊຸດຂັ້ມູນ ແຕ່ປີ 1989-2006; ແລະ ແບບຈຳລອງໄດ້ໃຊ້ ຫຼຳຍຕົວປ່ຽນຈິງທີື່ບື່ໄດ້ກ ຳນົດເອງ ໂດຍກຳນຄຳນວນຕົວປ່ຽນດື່ງກ່ຳວແມ່ນນຳດດຊະນີລຳຄຳເພື່ອດດປບຕົວປ່ຽນນຳມມະທຳ ແລະ ບນດຳ ສົມຜົນແມ່ນມີກຳນກະທົບເຊິື່ງກນ ແລະ ກນ. ສຳລບແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກຂອງ ສປປ ລຳວ ໃນປັ້ມເຫຼັ້ມນີັ້ມີຈຸດປະສົງເພື່ອສະໜອງ ເຄື່ອງມໃຫ້ແກ່ຜູ້ວຳງແຜນເຂົັ້ຳໃນກຳນແກ້ໄຂ ແລະ ປບປຸງຂະບວນກຳນວຳງແຜນ ແລະ ຮ່ຳງນະໂຍບຳຍ ຕ່ຳງໆ. ເຖິງແມ່ນວ່ຳ ເສດຖະກິດລຳວຈະມີກຳນຂະຫຍຳຍຕົວພຳຍໃຕ້ກົນໄກຕະຫຼຳດ, ຫຼຳຍຂະແໜງກຳນ ຍງຢູ່ໃນລະດບເລີື່ມຕົັ້ນຂອງກຳນພດທະນຳ ແລະ ກົນໄກເສດຖະກິດຕະຫຼຳດກື່ຍງມີຂຈ ັ້ ຳກດດ້ຳນກຳນສະ ໜອງ. ດື່ງນັ້ນ, ແບບຈຳລອງນີັ້ຈຶື່ງໄດ້ພດທະນຳມຳເປນແບບຈຳລອງດ້ຳນກຳນສະໜອງ. ປັ້ມເຫຼັ້ມນີັ້ໄດ້ແບ່ງອອກເປນພຳກຕ່ຳງໆດື່ງນີັ້: ພຳກທີ 1 ສະເໜີກ່ຽວກບ ຈຸດປະສົງ ແລະ ແບບຈຳ ລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກທີື່ມີ ຜ່ຳນມຳຂອງ ສປປ ລຳວ ໂດຍຫຍັ້; ພຳກທີ 2 ອະທິບຳຍສະພຳບຂອງ ເສດຖະກິດລຳວໃນໄລຍະຜ່ຳນມຳ; ພຳກທີ 3 ສງລວມແຫຼື່ງຂັ້ມູນ, ອະທິບຳຍໂຄງສ້ຳງຂອງແບບຈຳລອງ ແລະ ກຳນປະເມີນຜົນ; ພຳກທີ 4 ສະແດງລຳຍລະອຽດຂອງແຕ່ລະສົມຜົນ; ແລະ ພຳກສຸດທ້ຳຍ ຍົກໃຫ້ ເຫນກຳນແລ່ນທົດລອງຂອງແບບຈຳລອງ ແລະ ຜົນຂອງກຳນຄຳດຄະເນ.

2 ສະພາບຂອງເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລາວ ເສດຖະກິດມການຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງເຂັົ້ມແຂງ ໃນໄລຍະ 2 ທົ ດສະວ ດຜ່ ຳ ນມຳ, ເສດຖະກິ ດ ມີ ກ ຳນຂະຫຍຳຍຕົວ ຢ່ ຳງພົັ້ ນ ເດື່ນ ຍົ ກ ເວ ນໄລຍະ 1997/98 ເຖິງ 2000/01 ທີື່ໄດ້ຮບຜົນກະທົບຈຳກມີວິກິດກຳນກຳນເງິນຂອງອຳຊຽນ (ຮູບສະແດງ 1). ໃນໄລຍະສົກ ປີ 1992-93 ຫຳ 2012-13 ເສດຖະກິ ດໄດ້ຂະຫຍຳຍຕົວສະເລ່ຍ 6,49% ໂດຍໃນປີ 1997/98 ຂະຫຍຳຍຕົວ 4,19%. ພຳຍຫຼງທີື່ ໄດ້ຮບຜົນກະທົບຢ່ຳງຮ້ຳຍແຮງຈຳກວິກິດກຳນເງິນຂອງ ອຳຊຽນ ເສດຖະກິດລຳວໄດ້ຮບກຳນຟັ້ນໂຕຄນ ແລະ ມີທ່ຳອ່ຽງສບຕື່ຂະຫຍຳຍຕົວຢ່ຳງເຂັ້ມແຂງ.

ຮູບສະແດງ 1: ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວຂອງເສດຖະກິດ

7.97

8.09

7.89

7.57

8.03

7.80

6.83

6.37

6.32

8.20 4.19

5.03

5.79

6.91

6.63

5.87

6.86

7.08

8.15

8.32

ກຳນປ່ຽນແປງຂອງ GDP (%)

1 0

ແຫຼື່ງຂັ້ມູນ: ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊຳດ

ຮູບສະແດງ 2 ສະແດງໃຫ້ເຫນ ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວຂອງເສດຖະກິດ ລຳວ ທີື່ ໄດ້ຮບກຳນຂບເຄື່ອ ນ ຈຳກກຳນບ ລິ ກ ຳນຄ້ ຳ ຍົ ກ -ຄ້ ຳ ຍ່ ອ ຍ ແລະ ກຳນສ້ ອ ມແປງ ເຊິື່ ງ ປະກອບສ່ ວ ນ 27% ຂອງກຳນ ຂະຫຍຳຍຕົວທ ງໝົ ດ. ສິື່ງທີື່ ໜ້ ຳສງເກດອີກ ຢ່ຳງໜຶື່ ງແມ່ ນ ຫຼ ງຈຳກທີື່ ມີ ໂຄງກຳນຂຸດ ຄົັ້ນບື່ແ ຮ່ ຂະໜຳດ ໃຫຍ່ເຂົັ້ຳມຳໃນປີ 2003, ຂະແໜງບື່ແຮ່ ແລະ ກຳນຂຸດຄົັ້ນໄດ້ມີບົດບຳດສຳຄນຕື່ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວຂອງ ເສດຖະກິ ດ ໂດຍ ໃນສົ ກ 2002-03 ຂະແໜງບື່ແ ຮ່ ແລະ ກຳນຂຸ ດຄົັ້ ນປະກອບສ່ວ ນ 30% ຕື່ ກ ຳນ ຂະຫຍຳຍຕົວ ລວມ ແລະ ເປ ນຂະແໜງກຳນທີື່ ປະກອບສ່ວ ນຫຼ ຳຍກວ່ຳໝູ່ . ເຖິ ງຢ່ຳງໃດກ ຕຳມ, ກຳນ ປະກອບສ່ວນຂອງຂະແໜງກຳນບື່ແຮ່ໄດ້ມີ ກ ຳນປ່ຽນແປງໄປໃນເວລຳຕື່ມ ຳ. ຂະແໜງໄຟຟ້ຳ ແລະ ນັ້ຳ ປະປຳ ກ ເປນອີກຂະແໜງໜຶື່ງທີື່ໄດ້ປະກອບອນສ່ວນສຳຄນຕື່ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວຂອງເສດຖະກິດ ແລະ ເປນຂະແໜງກຳນທີື່ມີທ່ຳແຮງໃນກຳນຂບເຄື່ອນເສດຖະກິດໃນຕື່ໜ້ຳ. ຮູບສະແດງ 2: ກຳນປະກອບສ່ວນຂອງຂະແໜງກຳນຕ່ຳງໆຕື່ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວລວມ 9 8 6.32 6.37

7 6

6.83 6.83

8.20 8.03 8.09 8.32 7.97 7.80 7.57 7.89

5.03

ກຳນປູກຝງ-ລ້ຽງສດ ອຸດສຳຫະກຳປຸງແຕ່ງ ກຳນກື່ສ້ຳງ

ອຸດສຳຫະກຳໄຟຟ້ຳ ແລະ ນັ້ຳປະປຳ ກຳນຄ້ຳ ຂຳຍຍົກ-ຍ່ອຍ ສ້ອມແປງ ກຳນບລິກຳນພຳກລດ

ອື່ນໆ

4 3

-1

ກຳນຂະຫຍຳຍຕົວລວມ

ແຫຼື່ງຂັ້ມູນ: ຂັ້ມູນຈຳກສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊຳດ, ຜທ ແລະ ຄິດໄລ່ໂດຍ ຜູ້ຂຽນ

ການໄຫຼເຂົົ້າມາຂອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດຈາກຂະແໜງຊັບພະຍາກອນທາມະຊາດ ເຖິງແມ່ນວ່ຳ ຂະແໜງແຮ່ທຳດ ແລະ ໄຟຟ້ຳ ຈະບື່ແມ່ນຂະແໜງຂບເຄື່ອນຫຼກໃນກຳນຂະຫຍຳຍຕົວ ຂອງເສດຖະກິດກຕຳມ, ແຕ່ເປນຂະແໜງຫຼກທີື່ດຶງດູດເງິນຕຳຕ່ຳງປະເທດເຂົັ້ຳມຳປະເທດຫຼຳຍ.ໃນໄລຍະ ຕົັ້ນທີື່ມີໂຄງກຳນຂະໜຳດໃຫຍ່ເຂົັ້ຳມຳໃນປີ 2003 ມູ ນຄ່ຳກຳນສົື່ງອອກຂອງຂະແໜງແຮ່ທຳດເພີື່ມຂຶັ້ນ ຈຳກ 2% ຂອງກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ ມຳເປນ 11,6% ແລະ ກວມສະເລ່ຍຫຼຳຍກວ່ຳເຄິື່ງໜຶື່ງຂອງກຳນສົື່ງ ອອກທ ງໝົ ດ ຫຼ ງຈຳກສົ ກ ປີ 2005-06 (ຮູ ບສະແດງ 3). ຖ້ ຳລວມຕຳມກຳນສົື່ ງອອກແຮ່ ທ ຳດ ແລະ ໄຟຟ້ຳເຂົັ້ຳກນເຫນວ່ຳສອງຂະແໜງກຳນດື່ງກ່ຳວກວມສະເລ່ຍຫຼຳຍກວ່ຳ 65% ຂອງກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ. ນອກຈຳກຂະແໜງຊ ບພະຍຳກອນທ ຳມະຊຳດຈະເປ ນຂະແໜງທີື່ ສ້ ຳງແຫຼື່ ງລຳຍຮ ບເປ ນເງິນ ຕຳ ຕ່ຳງປະເທດແລ້ວ, ຂະແໜງກຳນດື່ງກ່ຳວຍງດຶງດູດກຳນລົງທຶນໂດຍກົງຂອງຕ່ຳງປະເທດ. ໃນຮູບສະແດງ 4 ສະແດງໃຫ້ ເຫ ນວ່ ຳ ໃນແຕ່ ລ ະປີ ຫຼ ຳ ຍກວ່ ຳ ເຄິື່ ງໜຶື່ ງຂອງມູ ນ ຄ່ ຳ ອະນຸ ຍ ຳດກຳນລົ ງທຶ ນ ໂດຍກົ ງຂອງ ຕ່ຳງປະເທດແມ່ນມຳຈຳກຂະແໜງກຳນຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ (ບື່ແຮ່ ແລະ ໄຟຟ້ຳ). ເຖິງຢ່ຳງໃດກຕຳມ, ກຳນໄຫຼເຂົັ້ຳມຳຂອງເງິນຕຳຕ່ຳງປະເທດ ທີື່ໄດ້ຈຳກຂະແໜງຊບພະຍຳກອນທຳ ມະຊຳດນັ້ນມີລກສະນະບື່ເປນປົກກະຕິ, ໂດຍສະເພຳະແມ່ນລຳຍຮບຈຳກກຳນສົື່ງອອກແຮ່ທ ຳດທີື່ຖວ່ຳ ເປນສິນຄ້ຳທີື່ມີລຳຄຳປ່ຽນແປງຂຶັ້ນລົງຫຼຳຍຢູ່ໃນຕະຫຼຳດໂລກ. ຮູບສະແດງ 3: ກຳນສົື່ງອອກແຕ່ປີ 1999 ຫຳ 2011 2,600 2,400 2,200 2,000 1,800 1,600 1,400 1,200 1,000 800 600 400 200 0

ບື່ແມ່ນຊບພະຍຳກອນ ບື່ແຮ່ ໄຟຟ້ຳ ກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ

ແຫ່ງຂັ້ມູນ: ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ P: ຂັ້ມູນຄຳດປະມຳນເບັ້ອງຕົັ້ນ FR: ຂັ້ມູນຄຳດຄະເນ

ຮູບສະແດງ 4: ກຳນອະນຸຍຳດກຳນລົງທຶນໂດຍກົງຂອງຕ່ຳງປະເທດແຕ່ປີ 2000-2011 5,000

ກະສິກຳ

4,412

ໄຟຟ້ຳ

4,000 2,700

3,000 2,000

1,442

1,000

421

1,245 471

1,603 1,431

819

2,802 2,713

2,450

1,233

ບື່ແຮ່ ບລິກຳນ ອຸດສຳຫະກຳ (ຍົກເວັ້ນ ໄຟຟ້ຳ ແລະ ບື່ແຮ່) ມູນຄ່ຳອະນຸມດທງໝົດ

ແຫຼື່ງຂັ້ມູນ: ກົມສົື່ງເສີມກຳນລົງທຶນ, ຜທ

ການຂາດດນການຄ້າ ເຖິງແມ່ນວ່ຳມູ ນຄ່ຳກຳນສົື່ງອອກຈະຂະຫຍຳຍຕົວຢ່ຳງຕື່ເນື່ອງກື່ ຕຳມ, ບົນພັ້ນຖຳນທີື່ ຂະແໜງອຸດ ສຳຫະກຳປຸງແຕ່ງຍງບື່ໄດ້ຮບກຳນພດທະນຳເທົື່ຳທີື່ຄວນນັ້ນ ເຮດໃຫ້ຄວຳມຕ້ອງກຳນຊົມໃຊ້ ແລະ ກຳນ ລົງທຶນພຳຍໃນຍງຕ້ອງເອື່ອຍອີງໃສ່ກຳນນຳເຂົັ້ຳຈຳກຕ່ຳງປະເທດຫຼຳຍ ດື່ງນັ້ນ, ດຸນກຳນຄ້ຳຈຶື່ງຂຳດດຸນເປນ ສ່ວນໃຫຍ່ (ຮູບສະແດງ 5).ກຳນເອື່ອຍອີງໃສ່ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳຊົມໃຊ້ສິນຄ້ຳທຶນດື່ງກ່ຳວ ຍງສ່ອງແສງ ໃຫ້ເຫນວ່ຳ ລະດບລຳຄຳສິນຄ້ຳຢູ່ໃນປະເທດຈະໄດ້ຮບຜົນກະທົບຈຳກລຳຄຳສິນຄ້ຳນຳເຂົັ້ຳ ໃນລະດບທີື່ ແນ່ນອນໃດໜຶື່ງ. ຮູບສະແດງ 5: ດຸນກຳນຄ້ຳ 2,600 2,400 2,200 2,000 1,800 1,600 1,400 1,200 1,000 800 600 400 200 0 -200 -400 -600

ກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ ກຳນນຳເຂົັ້ຳທງໝົດ

ປ່ຽນຈາກອັດຕາເງິນເຟົ້ທື່ຮນແຮງກັບມາສູ່ສະເຖຍລະພາບ ວິກິດກຳນທຳງດ້ຳນກຳນເງິນອຳຊຽນປີ 1997-98 ໄດ້ສົື່ງຜົນເຮດໃຫ້ເງິນເຟີັ້ຂອງ ສປປ ລຳວ ສູງຂຶັ້ນ ໃນປີ 1999 ເຊິື່ງຖໄດ້ວ່ຳເປນເງິນເຟີັ້ທີື່ຮ້ຳຍແຮງ (hyperinflation) ໃນລະດບ 141% (ຮູບສະແດງ 6). ຫຼງຈຳກທີື່ມີເງິນເຟີັ້ຢູ່ຈຸດສູງສຸດດື່ງກ່ຳວ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ກໄດ້ຫຼຸດລົງຢ່ຳງຕື່ເນື່ອງ ແລະ ມຳຢູ່ໃນລະດບ 1 ຕົວເລກ ຕັ້ງແຕ່ປີ 2005 ເປນຕົັ້ນມຳ. ຮູບສະແດງ 6: ອດຕຳເງິນເຟີັ້ແຕ່ປີ 1994 ຫຳ ປີ 2012 180% 160% 140% 120% 100%

80% 60% 40% 20% 0% -20%

ອດຕຳເງິນເຟີັ້ລວມ

ອຳຫຳນ

ຄົມມະນຳຄົມ

ອດຕຳເງິນເຟີັ້ພັ້ນຖຳນ

ແຫຼື່ງຂັ້ມູນ: ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊຳດ

3 ຂົ້ມູນ ແລະ ໂຄງສ້າງຂອງແບບຈາລອງ 3.1

ຂົ້ມູນ

ອີງຕຳມສະພຳບຂອງຂັ້ມູ ນທີື່ມີ ຢູ່, ແບບຈຳລອງນີັ້ນຳໃຊ້ຂັ້ມູ ນ ໃນສົກ ປີງົບປະມຳນ ໂດຍເລີື່ມ ຈຳກ ສົ ກ ປີ 1990/91 ຫຳ 2012/2013. ນອກຈຳກນີັ້ , ເພື່ ອ ໃຫ້ ກ ຳນນ ຳໃຊ້ ແ ບບຈ ຳລອງສອດຄ່ ອ ງກ ບ ຈຸດປະສົງໃນກຳນຊ່ວຍວຳງແຜນ ແລະ ປະກອບສ່ວນໃນກຳນສ້ຳງນະໂຍບຳຍ ສະນັ້ນ ຂັ້ມູນສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນມຳຈຳກພຳກສ່ວນລດຖະບຳນເປນຕົັ້ນຕ , ຍົກເວັ້ນແຕ່ບຳງຂັ້ມູ ນທີື່ບື່ສຳມຳດຊອກຫຳໄດ້ຢູ່ພຳຍໃນ ປະເທດ ຈຶື່ງຈຳເປນຕ້ອງນຳໃຊ້ຂັ້ມູນຈຳກສຳກົນ. ຂັ້ມູນກຳນບນຊີແຫຼື່ງຊຳດ, ລຳຄຳ ແລະ ແຮງງຳນແມ່ນໄດ້ມຳຈຳກ ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊຳດ, ຂັ້ມູນດ້ຳນ ເງິນຕຳ ທີື່ປະກອບດ້ວຍ ດຸນກຳນຊຳລະເງິນລະຫວ່ຳງປະເທດ, ອດຕຳແລກປ່ຽນ, ອດຕຳດອກເບ້ຍ, ກຳນ ສະໜອງເງິນຕຳ ແມ່ ນໄດ້ມ ຳຈຳກທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ, ຂັ້ມູ ນດ້ຳນງົບປະມຳນແມ່ ນໄດ້ມ ຳຈຳກ ກະຊວງກຳນເງິນ. ນອກນັ້ນ, ບນດຳຂັ້ມູນຂອງລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ (GDP) ຂອງປະເທດຄູ່ ຄ້ ຳ ແລະ ຂັ້ ມູ ນ ດ ດສະນີ ລ ຳຄຳຜູ້ ຊົ ມ ໃຊ້ (CPI) ຂອງຕ່ ຳ ງປະເທດແມ່ ນ ໄດ້ ມ ຳຈຳກ ອົ ງກຳນກຳນເງິນ ລະຫວ່ຳງປະເທດ ແລະ ລຳຄຳສິນຄ້ຳຕ່ຳງໆແມ່ນມຳຈຳກ ທະນຳຄຳນໂລກ.

ອີງຕຳມບນດຳຂັ້ມູນທີື່ມີຢູ່ໃນປດຈຸບນເຫນວ່ຳ ຕົວປ່ຽນບຳງໂຕຍງບື່ທນມີຂັ້ມູນ ຄົບຖ້ວນ ສະນັ້ນຈຶື່ງ ຈຳເປນຕ້ອງໄດ້ຄຳດປະມຳນຈຳກກຳນສຳຫຼວດ ຫຼ ກຳນຄິດໄລ່ໂດຍອີງໃສ່ທິດສະດີ ເປນຕົັ້ນແມ່ນ: ກຳນ ຊົມໃຊ້, ຄ່ຳເສື່ອມຂອງທຶນ (ຄ່ຳຫຼຸ້ຍຫຼຽນ), ທຶນສະສົມ, ແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງ, ທ່ຳແຮງທຳງ GDP (potential GDP) ແລະ ອຸປະສົງດ້ຳນແຮງງຳນ. 3.2

ວິທວິທະຍາຂອງການຄາດປະມານ ແລະ ການປະເມິນແບບຈາລອງ

ສົ ມ ຜົ ນ ທີື່ ກ່ ຽ ວຂ້ ອ ງກ ບພຶ ດ ຕິ ກ ຳທ ງໝົ ດແມ່ ນ ຄຳດປະມ ຳນ ໂດຍ ວິ ທີ ກ ຳລ ງສອງນ້ ອ ຍສຸ ດ (Ordinary Least Square: OLS). ສ ຳລ ບກຳນນ ຳສະເໜີ ແ ຕ່ ລ ະສົ ມ ຜົ ນ ຄ່ ຳ ສ ຳປະສິ ດ ຂອງຕົ ວ ປ່ຽນແຕ່ລະໂຕໄດ້ຜ່ຳນກຳນທົດສອບລະດບຄວຳມເຊື່ອໝັ້ນ 95% ແລະ ມີບຳງໂຕຢູ່ໃນລະດບ 90%. ນອນນັ້ ນ , ໃນເວລຳນ ຳໃຊ້ ຂັ້ ມູ ນ ແບບອະນຸ ກົ ມ ເວລຳ ໂດຍທົື່ ວ ໄປມ ກຈະເກີ ດ ມີ ບ ນຫຳຄວຳມສ ຳພ ນ ລະຫວ່ຳງຕົວຄຳດເຄື່ອນຂ້ຳມເວລຳ (Autocorrelation ຫຼ Serial correlation), ເພື່ອແກ້ໄຂບນຫຳ ນີັ້ ຕ້ອງມີກຳນທົດສອບໂດຍພິຈຳລະນຳຈຳກຄ່ຳສະຖິຕິ Durbin-Watson (DW) . ເຖິງຢ່ຳງໃດກຕຳມ , ຄ່ ຳ DW ຈະບື່ ສ ຳມຳດໃຊ້ ໄ ດ້ ກ ບສົ ມ ຜົ ນ ທີື່ ມີ ຕົ ວ ປ່ ຽ ນ ໃນອຳດີ ດ ເຂົັ້ ຳ ມ ຳກ່ ຽ ວຂ້ ອ ງ (lagged dependent variables). ສະນັ້ນ, ຈຶື່ງຕ້ອງໄດ້ນຳໃຊ້ກຳນທົດສອບອື່ນເຂົັ້ຳມຳປະກອບ ເປນຕົັ້ນແມ່ນ ກຳນທົດສອບຄວຳມສຳພນຂອງຕົວຄຳດເຄື່ອນແບບ Breush-Codfrey. ເຖິງກຳນທົດສອບເຫຼົື່ຳນັ້ນຊື່ ໃຫ້ເຫນບນຫຳຄວຳມສຳພນຂອງຕົວຄຳດເຄື່ອນຂ້ຳມເວລຳ, ສົມຜົນທີື່ໄລ່ມຳໄດ້ຈະບື່ຖກຕ້ອງ ແລະ ໃຊ້ບື່ ໄດ້ . ສະນັ້ ນ , ຕ້ ອ ງມີ ກ ຳນປ ບໂຄງສ້ ຳ ງຂອງສົ ມ ຜົ ນ ໃໝ່ ໂ ດຍ ວິ ທີ ກ ຳນ ECM (Error Correction Model ຫຼ Error Correction Mechanism). ນ ອ ກ ນັ້ ນ , ວິ ທີ ຂ ອ ງ Cochrane-Orcutt iterative ຫຼ ຂະບວນກຳນທີື່ຮ້ອງວ່ຳ AR1 (the first-order autoregressive) ໄດ້ຖກນຳມຳໃຊ້ ເພື່ອຊອກຫຳຄ່ຳ ρ ທີື່ແທ້ຈິງເພື່ອມຳປບຕົວປ່ຽນໃນສົມຜົນ. ແບບຈຳລອງຈະແກ້ສົມຜົນທງໝົດພ້ອມກນ ໃນໂປຣແກຣມ EVIEWS ໂດຍວິທີ Gauss Seidel. ພຳຍຫຼງທີື່ສົມຜົນພຶດຕິກຳ ແລະ ສົມຜົນດຸ່ນດ່ຽງຕ່ຳງໆ (identities) ໄດ້ຮບກຳນກຳນົດຂຶັ້ນ ແລະ ແລ່ນສົມຜົນລວມກນເພື່ອຄຳດຄະເນແລ້ວ ຜົນກຳນຄຳດຄະເນເຫຼົື່ຳນັ້ນຈະຖກທົດສອບອີກເທື່ອໜຶື່ ງໂດຍ ເບິື່ງຈຳກຄ່ຳສະຖິຕິທົດສອບທີື່ຮ້ອງ Root Mean Square Percentage Error (RMSPE), ຄ່ຳ Mean Absolute Percentage Error (MAPE) ແລະ Theil Coefficient (U). ຜົ ນ ທີື່ ໄ ດ້ ຈຳກກຳນທົດສອບຕົວປ່ຽນຕ່ຳງໆແມ່ນໄດ້ນຳສະເໜີໃນ ຕຳຕະລຳງ 1. ກຳນທົດສອບໃນແຕ່ລະວິທີມີສູດ ດື່ງລຸ່ມນີັ້: RMSPE 

 (Y

Y a) /Y a



 Y

MAPE 

T U

 (Y  (Y ) T

 Y a )2 / T

a 2

 (Y



Y a ) /Y a



s 2

)

ຕຳຕະລຳງ 1: ຜົນຂອງກຳນປະເມີນແບບຈຳລອງ

ອົງປະກອບຂອງອປະສົງຂັົ້ນສດທ້າຍ ອຸປະສົງຂັ້ນສຸດທ້ຳຍ (Y) ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງຄົວເຮອນ (CH) ກຳນລົງທຶນ (INVT) ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳ (EXG) ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳປຸງໄດ້ທີື່ບື່ແມ່ນ ຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ (EXNONRS) ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳອື່ນໆ (EXOTHER) ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳ (IMG) ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳເພື່ອຊົົມໃຊ້ (IMCONS) ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳເພື່ອລົງທຶນ ແລະ ຂັ້ນກຳງ (IMINVT) ຜົນຜະລິດຕາມຂະແໜງການ ລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ (GDP) ຂະແໜງກະສິກຳ (GDPA) ຂະແໜງອຸດສຳຫະກຳ (GDPI) ໄຟຟ້ຳ (GDPELECTRIC) ບື່ແຮ່ (GDPMIN) ກຳນປຸງແຕ່ງທີື່ບື່ແມ່ນຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ (GDPNONRS)

ຂະແໜງກຳນບລິກຳນ (GDPS) ລວມຍອດຄວາມອາດສາມາດ (Gross Capacity) ທຳື່ແຮງທຳງ GDP (GDPP) ລາຍຮັບຂອງລັດຖະບານ (ລາຄາໃນປປັດຈບັນ) ອຳກອນລຳຍຮບ (TAXINCV) ອຳກອນອື່ນໆ (TAXOTHV) ບື່ແມ່ນພຳສີ-ອຳກອນ (NTAXV) ລຳຍຮບທງໝົດ (REVV) ລາຄາ ແລະ ດັດສະນເງິນເຟົ້ ດດສະນີລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ (PCPI) ລຳຄຳໝວດອຳຫຳນ (PFOOD) ລຳຄຳໝວດຄົມມະນຳຄົມຂົນສົື່ງ (PTRANS) ດດສະນຳລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ພັ້ນຖຳນ (POTHER) ດດສະນີເງິນເຟີັ້ (PGDPV) ດດສະນີລຳຄຳສິນຄ້ຳນຳເຂົັ້ຳ (PIMV)

RMSP

MPE

Theil Inequality Coefficient (U)

0,04

0,03

0,02

0,04

0,03

0,02

0,07

0,06

0,03

0,06

0,05

0,03

0,13

0,11

0,06

0,18

0,13

0,05

0,12

0,09

0,05

0,11

0,08

0,05

0,17

0,14

0,06

0,03

0,02

0,01

0,05

0,03

0,10

0,08

0,05

0,18

0,15

0,06

0,05

0,03

0,06

0,03

0,02

0,01

0,17

0,16

0,08

0,13

0,12

0,06

0,12

0,09

0,05

0,06

0,03

0,06

0,05

0,03

0,05

0,02

0,05

0,02

0,08

0,06

0,04

0,02

0,12

0,09

0,06

ຈຳກສູດຂ້ຳງເທິງ, ກຳນົດໃຫ້ Ya ແລະ Ys ແມ່ນ ມູນຄ່ຳຕົວຈິງ (actual) ແລະ ມູນຄ່ຳຈຳກກຳນ ແລ່ນທົດລອງ (simulated) ຂອງຕົວປ່ຽນພຳຍໃນຕຳມລຳດບ, T ແມ່ນຈຳນວນປີທີື່ໃນໃຊ້ສຳລບກຳນ ຄຳດຄະເນ ໂດຍເລີື່ມຈຳກປີ 1998 ຫຳ 2013. ຜົນທົດສອບຂ້ຳງເທິງສະແດງໃຫ້ຮູ້ວ່ຳ ແບບຈຳລອງໄດ້ສ່ອງແສງເຖິງຂັ້ມູນໃນອະດີດເປນຢ່ຳງດີ. ຄ່ຳ ຜິດດ່ຽງ RMSPE ສຳລບບນດຳຕົວປ່ ຽນທີື່ສຳຄນໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ ນຍງຢູ່ ໃນລະດບຕື່ຳກວ່ຳ ຫຼ ໃກ້ ກບ 10% ແລະ ກຳນທົດສອບແບບ Theil Inequality Coefficient ກ່ຽວກບຄວຳມສຳມຳດຄຳດ ຄະເນກື່ມີຄ່ຳທຳງສະຖິຕິຂອງຄວຳມຜິດດ່ຽງຕື່ຳກວ່ຳ 10% (U-stats). ກຳນທົດສອບດື່ງກ່ຳວໄດ້ໃຫ້ຮູ້ ວ່ຳ ແບບຈຳລອງດື່ງກ່ຳວມີ ຄຸນສົມ ບດທີື່ດີ ແລະ ສຳມຳດນຳໃຊ້ ເຂົັ້ຳໃນແລ່ນທົດລອງ ແລະ ຄຳດຄະເນ ດ້ຳນນະໂຍບຳຍໄດ້. 3.3

ໂຄງສ້າງຂອງແບບຈາລອງ

ແບບຈຳລອງໃນປັ້ມ ຫົ ວ ນີັ້ແ ມ່ ນ ແບບຈ ຳລອງດ້ ຳນອຸ ປະທຳນໃນໄລຍະສັ້ນ ເຊິື່ ງຖ ເອົຳກຳນລົງທຶ ນ (ເຊິື່ງເປນຕົວແທນໃຫ້ແກ່ກຳນປ່ຽນແປງທຶນສະສົມ) ເປນຕົວກຳນົດ GDP. ເຖິງຢ່ຳງໃດກຕຳມ, ແບບ ຈຳລອງນີັ້ກຍງລວມເອົຳດ້ຳນອຸປະສົງບຳງຢ່ຳງທີື່ມຳຈຳກສະພຳບຄວຳມເປນຈິງ ເປນຕົັ້ນແມ່ນ ຄວຳມຕ້ອງ ຂອງກຳນຊົມໃຊ້, ກຳນລົງທຶນ ແລະ ຄວຳມຕ້ອງກຳນສິນຄ້ຳຈຳກຕ່ຳງປະເທດເພື່ອເປນຕົວກຳນົດລະດບ ຂອງກຳນລົງທຶນ. ຄຸ ນ ລ ກສະນະສະເພຳະອື່ ນ ໆທີື່ ໜ້ ຳ ສົ ນ ໃຈຂອງແບບຈ ຳລອງແມ່ ນ ກຸ່ ມ ຂອງສົ ມ ຜົ ນ ລຳຄຳ. ໂດຍ ປົກກະຕິແລ້ວ, ໃນແບບຈຳລອງເສດຖະກິດມະຫຳພຳກ, ລຳຄຳເປນໂຕເຊື່ອມລະຫວ່ຳງຂະແໜງເງິນຕຳ. ຕົວຢ່ຳງ: ກຳນປ່ຽນແປງຢູ່ໃນຂະແໜງເງິນຕຳມີຜົນຕຂ ື່ ະແໜງກຳນຜະລິດໂດຍຜ່ຳນກຸ່ມຂອງສົມຜົນລຳຄຳ ແລະ ກຳນປ່ຽນແປງຢູ່ຂະແໜງກຳນຜະລິດມີຜົນເຮດໃຫ້ລຳຄຳປ່ຽນແປງໂດຍຜ່ຳນຕົວປ່ຽນເງິນຕຳ, ແຕ່ ໃນແບບຈຳລອງນີັ້ ບື່ໄດ້ລວມເອົຳກົນໄກທຳງດ້ຳນເງິນຕຳເຂົັ້ຳ ແຕ່ໄດ້ແຍກດດຊະນີລຳຄຳຂອງ ສປປ ລຳວ ອອກເປນໝວດອຳຫຳນ, ກຳນຂົນສົື່ງ, ແລະ ໝວດສິນຄ້ຳພັ້ນຖຳນ ເຊິື່ງລຳຄຳສິນຄ້ຳນຳເຂົັ້ຳມີຜົນກະທົບ ໂດຍກົງຕລ ື່ ຳຄຳສິນຄ້ຳເຫຼົື່ຳນີັ້.

ຮູບສະແດງ 7: ຄວຳມສຳພນຂອງບນດຳຕົວປ່ຽນໃນແບບຈຳລອງ

ຮູບສະແດງ 8: ຮູບແບບກຳນສົື່ງຜົນກະທົບເຊິື່ງກນລະກນຂອງບຳງຕົວປ່ຽນ Domestic Sector

Long Run Capacity (GDPP)

GDP Deflator (PGDPV)

Long Run Demand Pressure (GDPP)

Price (PCPI)

Short Run Demand Pressure (EXCESS)

Import Price (PIMV)

Oil Price, Thai CPI (POILW, PCPITHAI)

Short Run Production (GDP)

Final Demand (Y, GDPE)

Exchange Rate (EXRUS, EXRBATH)

Trading Partner GDP (GDPW)

External Sector

4 ການຄາດປະມານແບບຈາລອງ ແບບຈຳລອງນີັ້ ປະກອບດ້ວຍ 7 ກຸ່ມສົມຜົນຕົັ້ນຕ ຄ: ຂະແໜງກຳນຜະລິດ, ຂະແໜງເສດຖະກິດ ກບພຳຍນອກ, ພຳກກຳນເງິນ, ເງິນຕຳ, ຕະຫຼ ຳດແຮງງຳນ, ລຳຄຳ, ຄວຳມກົດ ດນຂອງຄວຳມຕ້ອງກຳນ ໄລຍະຍຳວ ແລະ ຄວຳມກົດດນຂອງຄວຳມຕ້ອງກຳນໄລຍະສັ້ນ.

4.1

ຂະແໜງການຜະລິດ

ກຸ່ມສົ ມຜົນ ຂອງຂະແໜງກຳນຜະລິດ ປະກອບດ້ວຍ 3 ກຸ່ມ ຍ່ອຍຄ: ຄວຳມອຳດສຳມຳດດ້ຳນຜົ ນ ຜະລິດ, ຜົນຜະລິດໄລຍະສັ້ນ ແລະ ຄວຳມຕ້ອງກຳນຂັ້ນສຸດທ້ຳຍ. ຄວາມອາດສາມາດດ້ານຜົນຜະລິດ ຄວຳມອຳດສຳມຳດດ້ຳນຜົນຜະລິດ ແມ່ ນ ກຳນຄຳດປະມຳນໂດຍນຳໃຊ້ ສົມ ຜົນກຳນຜະລິດ ໄລຍະ ຍຳວຂອງ Cobb-Douglas ໂດຍຕົວປ່ຽນທຶນ ແລະ ແຮງງຳນສຳມຳດປ່ຽນແປງໄດ້. ສົມຜົນນີັ້ໄດ້ແກ້ ບນຫຳ serial correlation ໂດຍກຳນປບສົມຜົນຜ່ຳນຂະບວນກຳນ AR(1) ແລະ AR(2). LOG(GDPP/LAB) =

-0.7151 + 0.9305 LOG(K/LAB)+[AR(1) = 1.0484, AR(2) = -0.5093] (-12.93)* (49.38)*

(4.20)*

(-2.19)*

R2=0.9989, RA2 = 0.9987, SE = 0.0074, SD = 0.2072, DW = 2.20, F = 3894.41

* ລະດບຄວຳມເຊື່ອໝັ້ນ 95%. ** ລະດບຄວຳມເຊື່ອໝັ້ນ 90%. ຕົວເລກຢູ່ໃນວົງເລບແມ່ນຄ່ຳຜິດດ່ຽງມຳດຕະຖຳນ.

ສົມຜົນການຜະລິດ ສົມຜົນກຳນຜະລິດໃຊ້ເພື່ອອະທິບຳຍກຳນຜະລິດໄລຍະສັ້ນພຳຍໃຕ້ສົມມຸດຖຳນທີື່ວ່ຳ ເທກໂນໂລຢີ ບື່ມີ ກ ຳນປ່ຽນແປງ. ເນື່ອງຈຳກຂຳດຊຸດ ຂັ້ມູ ນທຳງດ້ຳນແຮງງຳນ ແລະ ທຶນ ຢູ່ແ ຕ່ລະຂະແໜງກຳນ, ຜົນ ຜະລິດ ຂອງແຕ່ລະຂະແໜງກຳນບື່ ສຳມຳດຄຳດປະມຳນໄດ້ ຈຳກຕຳລຳກຳນຜະລິດ. ດື່ງນັ້ນ, ຜົນຜະລິດ ຂອງແຕ່ລະຂະແໜງກຳນຈິື່ງຄຳດປະມຳນຈຳກສົມຜົນດ້ຳນອຸປະສົງແທນ. ຜົນຜະລິດຂອງຂະແໜງກຳນ ແມ່ນກຸ່ມທີື່ຂະຫຍຳຍຈຳກກຸ່ມສົມຜົນລວມຂອງແບບຈຳລອງຫຼກ ໝຳຍຄວຳມວ່ຳຜົນຜະລິດຂອງຂະແໜ ງກຳນຖກຄຳດປະມຳນຫຼງຈຳກທີື່ມີກຳນຄຳດປະມຳນແບບຈຳລອງຫລກ. ຂະແໜງກະສິກຳ (GDPA) ກຳນົດໂດຍຄວຳມຕ້ອງກຳນລວມ ແລະ ລະດບຜົນຜະລິດໄລຍະປີຜ່ຳນມຳ. ສດສ່ວນຜົນຜະລິດສ່ວນ ໃຫຍ່ແມ່ນ ຊົມໃຊ້ຢູ່ພຳຍໃນປະເທດ; ດື່ງນັ້ນ, ຄວຳມຕ້ອງກຳນພຳຍໃນມີ ບົດບຳດສຳຄນຕື່ລະດບຜົ ນ ຜະລິດຂອງຂະແໜງກະສິກຳ. ມູນຄ່ຳເພີື່ມຂອງຂະແໜງບື່ແຮ່ ຂຶັ້ນກບກຳນສົື່ງອອກແຮ່ທຳດ ແລະ ລະດບ ຜົ ນ ຜະລິ ດ ຂອງປີ ຜ່ ຳ ນມຳໂດຍມີ ກ ຳນປ ບຄວຳມສ ຳພ ນຂອງຕົ ວ ປ່ ຽ ນຄຳດເຄື່ ອ ນຂ້ ຳ ມເວລຳ (serial correlation) ໂດຍຜ່ຳນຂະບວນກຳນ AR(1). ຫຼຳຍກວ່ຳ 95% ຂອງຜົ ນຜະລິດແຮ່ທຳດຢູ່ໃນ ສປປ ລຳວ ແມ່ນສົື່ງອອກ; ດື່ງນັ້ນ, ປະລິມຳນກຳນສົື່ງອອກຈຶື່ງຖເປນໂຕກຳນົດທີື່ສຳຄນຂອງລະດບຜົນຜະລິດ. ກຳນຜະລິດໄຟຟ້ຳຂຶັ້ນກ ບຄວຳມຕ້ອງກຳນພຳຍໃນ ແລະ ຕ່ຳງປະເທດ. ເຊື່ນດຽວກ ນ ມູ ນຄ່ຳເພີື່ມ ຂອງ ຂອງຂະແໜງທີື່ບື່ແມ່ນຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ (GDPNONRS) ກຂຶັ້ນກບຄວຳມຕ້ອງກຳນພຳຍໃນ ແລະ ຕະຫຼຳດສົື່ງອອກ. ດື່ງທີື່ໄດ້ກ່ຳວມຳຂ້ຳງເທິງທີື່ວ່ຳ ມູນຄ່ຳເພີື່ມຂອງຂະແໜງກຳນສົື່ງອອກເປນກຸ່ມສົມ ຜົນທີື່ ຂະຫຍຳຍຈຳກແບບຈ ຳລອງຫຼ ກ, ດື່ງນັ້ນ ເພື່ ອໃຫ້ມູ ນຄ່ ຳດື່ ງກ່ຳວສອດຄ່ ອງກ ບມູ ນ ຄ່ຳລວມຍອດ ຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ ມູນຄ່ຳເພີື່ມຂອງຂະແໜງບລິກຳນຈິື່ງເທົື່ຳກບ ລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນລົບ ໃຫ້ມູນຄ່ຳເພີື່ມຂອງຂະແໜງກະສິກຳ, ອຸດສຳຫະກຳ ແລະ ອຳກອນຜະລິດຕະພນ ແລະ ພຳສີສຸດທິ. LOG(GDP/LABD) =

0.5952 LOG((K / LABD) / (K(-1) / LABD(-1))) (4.35)* +1.0070 LOG(GDP(-1) / LABD(-1)) + [AR(1) = 0.2206]

(-291.34)*

(-0.81)

R2= 0.9992, RA2 = 0.9990, SE = 0.0060, SD = 0.1954, DW = 1.80

LOG(GDPA) =

5.6527+ 0.2954 LOG(Y)+ 0.3301 LOG(GDPA(-1)) (4.65)* (4.37)* R2=

LOG(GDPMIN) =

0.9927,

RA2

(2.24)*

= 0.9916, SE = 0.0131, SD = 0.1443, DW = 1.23, F = 954.55

- 0.0205 + 0.1209 LOG(EXMIN) + 0.8909 LOG(GDPMIN (-1)) (-0.07)

(2.36)*

(17.98)*

+1.8215 *DUM2003 + [AR (1) = - 0.5069] (8.15)* R2=

LOG(GDPELECTRIC) =

0.9894,

(-1.96)** RA2

= 0.9855, SE = 0.2334, SD = 1.94, DW = 2.05, F = 256.68

-13.4066+ 1.0803 LOG(Y - EXG) + 0.6699 LOG(EXELECTRIC) (-12.24)* (14.02)* R2=

LOG(GDPNONRS)=

0.9882,

RA2

(19.89)*

= 0.9866, SE = 0.0882, SD = 0.7634, DW = 2.08, F = 628.27

-7.9510 + 0.4293 LOG(EXNONRS) + 1.0111 LOG(Y- EXG) (-9.28)* (6.40)*

(14.53)*

+ 0.2548 DUM97 - 0.1387 DUM2008 (3.55)*

(-1.88)**

R2= 0.9830, RA2 = 0.9778, SE = 0.0660, SD = 0.4441, DW = 1.57, F = 189.01

GDPS=

GDP- GDPA- GDPI- IMDUTY

GDPI=

GDPMIN + GDPELECTRIC + GDPNONRS

GGDPA=

GDPA / GDPA(-1)- 1

GGDPI=

GDPI / GDPI(-1)- 1

GDPV=

GDP * PGDPV

ຄວາມຕ້ອງການຂັົ້ນສດທ້າຍ ຄວຳມຕ້ອງກຳນຂັ້ນສຸດທ້ຳຍ (Y) ຖກກຳນົດໂດຍຜົນບວກຂອງກຳນຊົມໃຊ້ຂອງຄົວເຮອນ, ກຳນ ຊົມໃຊ້ຂອງລດຖະບຳນ, ກຳນລົງທຶນ ແລະ ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳ ແລະ ບລິກຳນສຸດທິ. ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງຄົວເຮອນຂຶັ້ນກບລຳຍຮບທີື່ສຳມຳດໃຊ້ຈ່ຳຍໄດ້ ໂດຍທ່ຳອ່ຽງກຳນຊົມໃຊ້ດື່ງກ່ຳວມີ ກຳນປ່ຽນແປງພົັ້ນເດື່ນ ປີ 1998 ແລະ ປີ 1999. ສດສ່ວນກຳນຊົມໃຊ້ຕື່ລຳຍຮບຢູ່ໃນລະດບປະມຳນ 79% ເຊິື່ ງສອດຄ່ ອ ງກ ບຜົ ນ ກຳນຄົັ້ ນ ຄວ້ ຳ ກ່ ຽ ວກ ບກຳນຊົ ມ ໃຊ້ ແລະ ກຳນອອມຢູ່ ໃ ນປະເທດກ ຳລ ງ ພດທະນຳ. ກຳນຊົ ມ ໃຊ້ ຂ ອງລ ດຖະບຳນກ ຳນົ ດ ໂດຍ ກຳນຊົ ມ ໃຊ້ ຂອງລ ດຖະບຳນນຳມມະທ ຳ (ຕຳມລຳຄຳ ປດຈຸບນ) ຫຳນໃຫ້ລະດບລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ (PCPI). ກຳນຊົມ ໃຊ້ນຳມມະທຳຂອງລດຖະບຳນເປນຕົວ ປ່ຽນທຳງດ້ຳນນະໂຍບຳຍ ແລະ ກຳນົດຢູ່ນອກແບບຈຳລອງ.

ລະດບກຳນລົງທຶນຂຶັ້ນກບຄວຳມຕ້ອງກຳນມວນລວມ; ສ່ວນອດຕຳດອກເບ້ຍ ແລະ ກຳນປ່ອຍກູ້ຕື່ ເສດຖະກິ ດ ບື່ ໄ ດ້ ລ ວມຢູ່ ສົ ມ ຜົ ນ ກຳນລົ ງທຶ ນ ຍ້ ອ ນ ຕົ ວ ປ່ ຽ ນອ ດຕຳດອກເບ້ ຍ ແລະ ກຳນປ່ ອ ຍກູ້ ຕື່ ເສດຖະກິ ດ ບື່ ສ ຳມຳດອະທິ ບ ຳຍໃນລະດ ບຄວຳມເຊື່ ອ ໝັ້ ນ ທຳງສະຖິ ຕິ ໄ ດ້ . ເຫດຜົ ນ ໜຶື່ ງທີື່ ສ ຳມຳດ ອະທິບຳຍສົມຜົນກຳນລົງທຶນທີື່ມີລກສະນະຄດື່ງກ່ຳວກຍ້ອນວ່ຳ ກຳນປ່ອຍກູ້ຢູ່ໃນ ສປປ ລຳວ ສ່ວນໃຫຍ່ ບື່ໄດ້ມຳຈຳກທະນຳຄຳນທຸລະກິດ ແຕ່ມຳຈຳກແຫຼື່ງທຶນທີື່ບື່ເປນທຳງກຳນ ເຊິື່ງຜູ້ກູ້ຢມມີຄວຳມສ່ຽງ ແລະ ຈຳຕ້ອງຈ່ຳຍດອກເບ້ຍໃນອດຕຳທີື່ສູ ງ. ອດຕຳດອກເບ້ຍອຳດຈະມີຜົນກະທົບຕື່ລະດບຄວຳມຕ້ອງກຳນ, ແຕ່ສິື່ງທີື່ກຳນົດປະລິມຳນກຳນກູ້ຢມທີື່ສຳຄນແມ່ນ ສິື່ງຄັ້ຳປະກນຂອງຜູ້ກູ້ຢມ. Y=

CH + CG + INVT + EXG - IMG+ NEXS

LOG (CH) =

3.0949 + 0.7927 LOG(YD2) + 0.0788 DUM98 + 0.1711 DUM99 (6.37)* R2=

(27.27)*

0.9815,

RA2

(2.20)*

= 0.9775, SE = 0.0346, SD = 0.2312, DW = 1.61, F = 248.16

CG =

CGV / PCPI

YD2 =

(GDPV - TAXINCV) / PCPI

LOG(INVT) =

-0.9223 + 0.9850 LOG(Y) - 0.2944 DUM99 (-0.96)

(4.74)*

(17.15)*

(-3.54)*

R2= 0.9559, RA2 = 0.9500, SE = 0.0802, SD = 0.3592, DW = 1.38, F = 162.81

K(-1)+ INVT- DEP

4.2

ຂະແໜງເສດຖະກິດທື່ພວ ົ ພັນກັບພາຍນອກ

ກຳນຄ້ຳລະຫວ່ຳງປະເທດປະກອບດ້ວຍ ກຳນສົື່ງອອກ, ກຳນນຳເຂົັ້ຳ ແລະ ດຸນກຳນຄ້ຳ. ຕົວປ່ຽນທີື່ ໃຊ້ໃນສົມຜົນກຳນສົື່ງອອກແມ່ ນໃນຮູບແບບນຳມມະທຳ (ຕຳມລຳຄຳປີ ປດຈຸບນ), ສ່ວນສົມ ຜົນອື່ນໆ ແມ່ນຢູ່ໃນຮູບແບບຕົວຈິງ (ຕຳມລຳຄຳຄົງທີື່). ການສົື່ງອອກ ກຳນສົື່ງອອກທງໝົ ດ (EXG) ແບ່ງອອກເປນ ກຳນສົື່ງອອກແຮ່ທຳດ, ໄຟຟ້ຳ, ຜະລິດຕະພນທີື່ບື່ ແມ່ນຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳອື່ນໆ. ກຳນສົື່ງອອກແຮ່ທຳດ (EXMIN$) ປະກອບມີ ກຳນສົື່ງອອກທອງ ແລະ ຄຳ ຍ້ອນຜົນຜະລິດ ແຮ່ ທອງ ແລະ ຄຳ ກວມສດສ່ວນຫຼຳຍກວ່ຳໝູ່ໃນກຳນສົື່ງອອກແຮ່ທຳດທງໝົດ ເຊິື່ງກວມຫຼຳຍກວ່ຳ 90%. ບລິສດແຮ່ທຳດຢູ່ ສປປ ລຳວ ບື່ແມ່ນນກເກງກຳໄລ ແຕ່ເປນນກຂຸດຄົັ້ນເທົື່ຳນັ້ນ; ດື່ງນັ້ນ, ປະລິມຳນຜົນ ຜະລິດແຮ່ທຳດໃນແຕ່ລະໄລຍະຈິື່ງຂຶັ້ນກບຄວຳມສຳມຳດຜະລິດຂອງບລິສດ ແລະ ປະລິມຳນກຳນຜະລິດ ບື່ໄດ້ຂຶັ້ນກ ບລຳຄຳສິນຄ້ຳ. ໃນໄລຍະສັ້ນ ແຕ່ລະບລິສດມີ ແ ຜນກຳນຜະລິ ດເປນຂອງໂຕເອງ ເຊິື່ງແຜນ ດື່ງກ່ຳວໄດ້ອີງໃສ່ປະລິມຳນແຮ່ທຳດທີື່ບລິສດຄຳດປະມຳນໄວ້. ກຳນສົື່ງອອກໄຟຟ້ຳ (EXELECTRIC$) ຂອງ ສປປ ລຳວ ເປນສິື່ງທີື່ໜ້ຳສົນໃຈ ຍ້ອນວ່ຳກຳນກຳ ນົດປະລິມຳນ ແລະ ລຳຄຳກຳນສົື່ງອອກແມ່ ນໄດ້ຕົກ ລົງກ ນກ່ອນທີື່ຈະມີ ກ ຳນກື່ສ້ຳງເຂື່ອນ ຫຼ ໂຮງງຳນ 13

ໄຟຟ້ຳ. ດື່ງນັ້ນ, ມູນຄ່ຳກຳນສົື່ງອອກຈຶື່ງຂຶັ້ນກບຜົນຜະລິດໄຟຟ້ຳ ທີື່ໄດ້ວຳງແຜນ 2-3 ປີໄວ້ກ່ອນແລ້ວ. ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳທີື່ບື່ແມ່ນຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ (EXNRS$) ແລະ ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳອື່ນໆ (EXOTHER$) ແມ່ນຂຶັ້ນກບຄວຳມຕ້ອງກຳນຂອງຕະຫຼຳດໂລກ ແລະ ລະດບລຳຄຳ. ຄວຳມຕ້ອງກຳນ ຂອງຕະຫຼຳດໂລກໃນແບບຈຳລອງນີັ້ ແມ່ນຄິດໄລ່ ຈຳກດດຊະນີລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນຂອງ 5 ປະເທດຄູ່ຄ້ຳຫຼກເຊິື່ງຖ່ວງນັ້ຳໜກໂດຍອດຕຳກຳນສົື່ງອອກຂອງແຕ່ລະປະເທດ. LOG(EXMIN$) =

2.5907 + 0.1302 LOG(COPPER* PCOPPER) (29.12)* (11.45)* + 0.1626 LOG(GOLD*PGOLD) - 1.7329 DUM99 - 0.9883 DUM2005 (12.06)* R2=

LOG(EXELECTRIC$) =

0.9942,

(-6.94)* RA2

= 0.9914, SE =0.2231, SD = 2.40, DW = 1.85, F = 347.22

4.6143 + 1.2680 LOG(ELECTRICITY) - 0.1566 DUM97 (260.34)* (41.00)* R2=

LOG(EXNONRS) =

(-4.09)*

0.9924,

RA2

(-2.33)*

= 0.9914, SE =0.0613, SD = 0.6644, DW = 1.51, F = 989.47

8.4962+ 0.8271 LOG(GDPW) + 0.5875 LOG(PGDPW*EXRUS/ PGDPV) (5.57)* (4.58)*

(3.44)*

+ 0.5197 DUM98+ 0.3502 DUM2008 (2.90)* R2=

LOG(EXOTHER$) =

0.8490,

(1.93)* RA2

= 0.8026, SE = 0.1633, SD = 0.3676, DW = 1.39, F = 18.28

4.4631+ 1.3295 LOG(GDPW)+ 0.5631 LOG(PGDPW/ PGDPV) (64.36)* (3.61)*

(5.50)*

- 0.4176 DUM97+ 1.5189 DUM2010 (-2.06)**

(7.51)*

R2= 0.8982, RA2 = 0.8668, SE = 0.1767, SD = 0.4844, DW = 2.05, F = 28.67

EXMIN =

EXMIN$*EXRUS/ PGDPV

EXELECTRIC =

EXELECTRIC$*EXRUS/ PGDPV

EXOTHER =

EXOTHER$*EXRUS/ PGDPV

EXG =

EXMIN+ EXELECTRIC+ EXNONRS+ EXOTHER

EXGV =

EXG* PGDPV

ການນາເຂົົ້າ ກຳນນຳເຂົັ້ຳທງໝົດ (IMG) ແບ່ງອອກເປນ ກຳນນຳເຂົັ້ຳເພື່ອກຳນຊົມ ໃຊ້, ເພື່ອກຳນລົງທຶນ ແລະ ກຳນນຳເຂົັ້ຳອື່ນໆ. ກຳນນຳເຂົັ້ຳເພື່ອກຳນຊົມໃຊ້ຂຶັ້ນກບຄວຳມຕ້ອງກຳນມວນລວມພຳຍໃນ ແລະ ລະດບ ລຳຄຳໂດຍປຽບທຽບ. ກຳນນຳເຂົັ້ຳເພື່ອກຳນລົງທຶນຂຶັ້ນກ ບລະດບກຳນລົງທຶນ, ກຳນສົື່ງອອກລວມ ແລະ ລະດບລຳຄຳໂດຍປຽບທຽບ. ສິນຄ້ຳທີື່ສົື່ງອອກສ່ວນໃຫຍ່ບື່ໄດ້ນຳໃຊ້ວດຖຸດິບຢູ່ພຳຍໃນເພື່ອຜະລິດ ເຊິື່ງ ມີຄວຳມຈຳເປນຕ້ອງນຳເຂົັ້ ຳວດຖຸດິບຈຳກຕ່ຳງປະເທດ; ດື່ງນັ້ນ, ກຳນເພີື່ມຂຶັ້ນຂອງກຳນສົື່ງອອກຈິື່ງເຮດ 14

ໃຫ້ກຳນນຳເຂົັ້ຳປດໄຈກຳນຜະລິດເພີື່ມຂຶັ້ນ. ສດສ່ວນກຳນນຳເຂົັ້ຳສ່ວນໃຫຍ່ເປນກຳນນຳເຂົັ້ຳຂອງໂຄງກຳນ ເພື່ອກຳນລົງທຶນ. LOG(IMCONS)=

9.0695 + 0.3401 LOG(YD2) - 0.8729 LOG(PIMV/ PCPI) + 0.3023 DUM98 (5.32)* (3.35)*

(-6.78)*

(2.73)*

- 0.3340 DUM2003 - 0.3833 DUM2009 (-2.90)* R2=

LOG(IMINVT) =

(-3.25)*

0.8922,

RA2

= 0.8473, SE = 0.1058, SD = 0.2707, DW = 2.19, F = 19.87

-8.0934 + 1.1726 LOG(INVT)+ 0.2924 LOG(EXG)- 1.1840 LOG(PIMV/PGDPV) (-11.26)* (13.51)*

(4.09)*

(-23.11)*

+ 0.3240 DUM98+ 0.5612 DUM99 - 0.1641 DUM2008 (5.05)*

(8.15)*

(-2.73)*

R2= 0.9912, RA2 = 0.9865, SE = 0.0540, SD = 0.4651, DW = 2.23, F = 208.16

LOG(IMOTH) =

2.6463 + 0.7587 LOG(EXNONRS + EXOTHER) (1.28)

(5.34)*

- 1.0909 LOG(PIMV/ PGDPV) + [AR(1) = - 0.4800] (-11.87)* R2=

0.8725,

(-1.98)** RA2

= 0.8431, SE = 0.1591, SD = 0.3293, DW = 1.96, F = 29.66

IMG =

IMCONS+ IMINVT+ IMOTH

IMGV =

IMG * PIMV

ດຸນກຳນຄ້ຳ ຄິດໄລ່ ຈຳກກຳນສົື່ງອອກລົບກຳນນຳເຂົັ້ຳ. ສ່ວນເງິນຕຳສຳຮອງຂຶັ້ນກບຊບສິນພຳຍໃນ ສຸດທິ ເຊິື່ງມີກຳນປບບນຫຳຄວຳມສຳພນຂອງຕົວປ່ຽນຄຳດເຄື່ອນຂ້ຳມເວລຳ (serial correlation) ໂດຍຂະບວນກຳນ AR(1). ລວມຍອດຜະລິ ດ ຕະພ ນພຳຍໃນຂອງໂລກ (GDPW) ແມ່ ນ ຄິ ດ ໄລ່ ໂດຍນຳໃຊ້ນັ້ຳໜ ກຂອງ 5 ປະເທດຄູ່ ຄ້ຳຕົັ້ນ ຕເຊື່ນ: ສະຫະພຳບເອີຣົ ບ, ໄທ, ຈີນ , ຫວຽດນຳມ ແລະ ຍີື່ປຸ່ນ. ເຊື່ນດຽວກນ, ລະດບລຳຄຳຂອງໂລກ (PGDPW) ຄິດໄລ່ໄດ້ຈຳກດດຊະນີລຳຄຳຜົນຜະລິດພຳຍ ໃນຂອງ 5 ປະເທດຄູ່ ຄ້ ຳ ຕົັ້ ນ ຕ ທີື່ ຖ່ ວ ງນັ້ ຳ ໜ ກໂດຍອ ດຕຳກຳນສົື່ ງອອກຂອງ ສປປ ລຳວ ໄປປະເທດ ດື່ງກ່ຳວ. TRADEBALV =

EXGV - IMGV

RESERVV =

- 1981706.92 + 0.4791 NFAV + [AR(1) = 1.0514] (-0.39) R2=

GDPW = PGDPW =

0.9852,

(7.93)* RA2

(11.42)*

= 0.9830, SE = 257289, SD = 1978708, DW = 1.74, F =466.16

GDPEU * EXSEU + GDPTHAI * EXSTHAI + GDPCHINA * EXSCHINA + GDPVIET * EXSVIET + GDPJAPAN * EXSJAPAN PGDPEU * EXSEU + PGDPTHAI * EXSTHAI + PGDPCHINA * EXSCHINA + PGDPVIET * EXSVIET + PGDPJAPAN * EXSJAPAN

4.3

ຂະແໜງການເງິນພາກລັດ

ຂະແໜງກຳນເງິນພຳກລດເປນກຸ່ມສົມຜົນທີື່ຂະຫຍຳຍຈຳກແບບຈຳລອງຫຼກ ໂດຍກຸ່ມສົມຜົນກຳນ ເງິນພຳກລດປະກອບດ້ວຍລຳຍຮບ-ລຳຍຈ່ຳຍລດຖະບຳນ, ກຳນຂຳດດຸນ ງົບປະມຳນ, ພຳສີ ແລະ ເງິນ ຊ່ວຍເຫຼອ. ລຳຍຮບລວມ (REVV) ເທົື່ຳກ ບຜົນບວກຂອງ ລຳຍຮ ບຈຳກພຳສີ, ລຳຍຮບທີື່ບື່ແມ່ນພຳສີ ແລະ ເງິນຊ່ວຍເຫຼອລ້ຳ. ລຳຍຮບຈຳກພຳສີເທົື່ຳກບຜົນບວກຂອງ ອຳກອນລຳຍຮບ (TAXINCV), ອຳກອນ ກ ຳໄລ (TAXPROV), ອຳກອນມູ ນ ຄ່ຳເພີື່ມ ແລະ ອຳກອນອື່ ນໆ. ອຳກອນລຳຍຮບ (TAXINCV) ແລະ ອຳກອນອື່ນໆ (TAXOTHV) ຂຶັ້ນກບລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນນຳມມະທຳ. ກຳນໃຊ້ຈ່ຳຍຂອງພຳກລດເທົື່ຳກບ ຜົນບວກຂອງກຳນໃຊ້ຈ່ຳຍບລິຫຳນ (CGV), ກຳນໃຊ້ຈ່ຳຍເພື່ອ ກຳນລົ ງທຶ ນ (IGV) ແລະ ກຳນໃຊ້ ຈ່ຳຍອື່ ນໆ (EXPOTHV). ເຊິື່ ງຕົວ ປ່ຽ ນເຫຼົື່ ຳນີັ້ ເປ ນຕົວ ປ່ຽ ນພຳຍ ນອກ. ກຳນຂຳດດຸນງົບປະມຳນຂອງລດຖະບຳນ (DEFV) ແມ່ ນມຳຈຳກ ລຳຍຮບທງໝົດ ລົບໃຫ້ ລຳຍ ຈ່ຳຍທງໝົດ LOG(TAXINCV) =

- 6.0955 + 1.0721 LOG(GDPV) (-11.51)* (32.79)* R2= 0.9853, RA2 = 0.9844, SE = 0.1907, SD = 1.52, DW = 1.27,F =1075.47

LOG(TAXOTHV) =

- 5.7933+ 1.1637 LOG(GDPV)+ [AR(1)= 0.4522] (-5.04)* (16.73)*

(1.61)*

R2= 0.9897, RA2 = 0.9883, SE = 0.1635, SD = 1.51, DW = 1.98,F =677.42

LOG(NTAXV) =

- 6.5760+ 1.2151 LOG(GDPV)- 0.0726 @TREND (-4.77)*

(11.86)*

R2=

RA2

0.9899,

(-2.67)*

= 0.9886, SE = 0.1443, SD = 1.35, DW = 1.96,F =739.14

REVV=

TAXV+ NTAXV+ GRANTV

TAXV =

TAXINCV+ TAXPROFV+ TAXVATV+ IMDUTYV+ TAXOTHV

IMDUTYV =

VAT * GDPV * TAXEFF

EXPV =

CGV+ IGV+ EXPOTHV

DEFV =

REVV- EXPV

4.4

ຂະແໜງເງິນຕາ

ກຸ່ມສົມຜົນຂອງຂະແໜງເງິນຕຳ ປະກອບມີໜຶື່ງສົມຜົນ ພຶດຕິກຳ ແລະ ສຳມສົມຜົນດຸ່ນດ່ຽງ. ກຳນ ປ່ ອ ຍກູ້ ຕື່ ເສດຖະກິ ດ (CREDITDOMV) ຂຶັ້ ນ ກ ບອ ດຕຳດອກເບ້ ຍ (INTRS) ແລະ ລວມຍອດ ຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ ໂດຍມີ ກ ຳນປບຄວຳມສຳພນຂອງຕົວປ່ຽນຄຳດເຄື່ອນ (serial correlation) ໂດຍຂະບວນກຳນ AR(1). ກຳນປ່ ອ ຍກູ້ ຕື່ ເສດຖະກິ ດ ມີ ຄ ວຳມສ ຳພ ນທຳງລົ ບກ ບອ ດຕຳດອກເບ້ ຍ ແລະ ມີຄວຳມສຳພນທຳງບວກກບລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ. ຊບສິນພຳຍໃນສຸດທິ (NDAV) 16

ຖກກຳນົດໂດຍຜົນບວກຂອງ ກຳນປ່ອຍກູ້ຕື່ເສດຖະກິດ ແລະ ລຳຍກຳນອື່ນໆທີື່ເປ ນຕົວປ່ຽນພຳຍນອກ. ຊບສິນຕ່ຳງປະເທດສຸດທິ (NFAV) ກຳນົດໂດຍອດຕຳສ່ວນຂອງປະລິມຳນເງິນ ຫຳນໃຫ້ ຕົວຄູນເງິນຕຳ ລົບໃຫ້ ຊບສິນພຳຍໃນສຸດທິ. ຄວຳມສຳພນຂອງດ້ຳນກຳນສະໜອງເງິນແມ່ນ ຖຳນເງິນເທົື່ຳກບຜົນບວກ ຊບສິນຕ່ຳງປະເທດ ແລະ ຊບສິນພຳຍໃນສຸດທິ. M2 =

M2V/ PGDPV

NFAV =

M2V/ MU - NDAV

NDAV =

CREDITDOMV + OTHITEMV

LOG(CREDITDOMV) =

-0.0661 INTRS + 0.5754 DUM98 + 0.5372 DUM99 (-2.15)**

(2.08)**

(1.79)**

+ 0.9572 LOG(GDPV) + [AR(1) = 0.6776] (24.00)*

(3.33)*

R2= 0.9708, RA2 = 0.9611, SE = 0.2767, SD = 1.40, DW = 1.26

4.5

ຕະຫຼາດແຮງງານ

ກຸ່ມສົມຜົນຂອງຕະຫຼຳດແຮງງຳນແມ່ນສ່ວນຂະຫຍຳຍຂອງແບບຈຳລອງ ທີື່ລວມເອົຳ 1 ສົມຜົນທີື່ ກ່ຽວກບພຶດຕິກຳຂອງແຮງງຳນ ແລະ ອີກ 4 ສົມຜົນດຸ່ ນດ່ຽງ. ໃນນັ້ນ, ປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງ ງຳນທງໝົ ດ (LABD) ແມ່ ນຖກກ ຳນົດໂດຍລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ (GDP) ແລະ ແກ້ໄ ຂ serial correlation ໂດຍຂະບວນກຳນ AR(1). ປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນໃນຂະແໜງກະສິ ກຳ (LABA) ແລະ ໃນຂະແໜງອຸດສຳຫະກຳແມ່ນຄິດໄລ່ມຳຈຳກຄ່ຳຄວຳມຢດຫົດຂອງປະລິມຳນຄວຳມ ຕ້ອງກຳນແຮງງຳນໃນແຕ່ລະຂະແໜງ ທີື່ໄດ້ມຳຈຳກບົດລຳຍງຳນກຳນພດທະນຳມະນຸດແຫ່ງຊຳດຄັ້ງທີ 4 ທີື່ເຜີຍແຜ່ໃນປີ 2011. ປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນໃນຂະແໜງ ບລິກຳນ (LABS) ແມ່ນຜົນ ຕ່ຳງລະຫວ່ຳງ ປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນທງໝົດ ແລະ ປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນໃນ ຂະແໜງກະສິກຳ ແລະ ອຸດສຳຫະກຳ. ສ່ວນຜົນຕ່ຳງລະຫວ່ຳງປະລິມຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນທງໝົດ ກ ບ ປະລິ ມ ຳນກຳນສະໜ ອງແຮງງຳນທ ງໝົ ດ ຈະກຳຍເປ ນຈ ຳນວນແຮງງຳນທ ງໝົ ດທີື່ ຍ ງຂຳດ (LABNEED). LOG(LABD) =

8.6815 + 0.3617 LOG(GDP) + [AR(1) = 0.4705] (59.24)* (41.46)* R2=

0.9979,

RA2

(2.35)**

= 0.9976, SE = 0.0055, SD = 0.11, DW = 1.40, F =3463.74

LABA =

LABA (-1) (1 + 0.37 GGDPA)

LABI =

LABI (-1) (1 + 0.57 GGDPI)

LABS =

LABD1 -LABA - LABI

LABNEED =

LABD1 - LAB2

4.6

ລາຄາ ແລະ ດັດສະນເງິນເຟົ້

ກຸ່ມສົມຜົນຂອງ ລຳຄຳ ແລະ ດດສະນີເງິນເຟີັ້ ປະກອບມີດດສະນີລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ທີື່ແຍກຍ່ອຍຕຳມ ອົງປະກອບຕ່ຳງໆ, ດດສະນີລຳຄຳໝວດນັ້ຳມນ, ດດສະນີລຳຄຳໝວດສິນຄ້ຳນຳເຂົັ້ຳ ແລະ ດດສະນີລຳຄຳ ໝວດຜົນຜະລິດພຳຍໃນ (GDP deflator). ດດສະນີລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ (PCPI) ແມ່ນຄິດໄລ່ຈຳກຄ່ຳສະເລ່ຍກຳນທ່ວງນັ້ຳໜກຂອງດດສະນີລຳຄຳ ໝວດສະບຽງອຳຫຳນ (PFOOD), ດດສະນີລຳຄຳໝວດກຳນຂົນ ສົື່ງ (PTRANS) ແລະ ດ ດສະນີ ລຳຄຳຂອງໝວດສິນຄ້ຳ ແລະ ບລິກຳນອື່ນໆ (POTHER). ດດສະນີລຳຄຳໃນໝວດສະບຽງອຳຫຳນ ຖ ກກ ຳນົດ ຈຳກລຳຄຳສິນຄ້ ຳນ ຳເຂົັ້ຳ (PIMV), ອຸປ ະສົ ງ ສ່ວນເກີນ (EXCESS) ແລະ ດດສະນີ ລຳຄຳໝວດສະບຽງອຳຫຳນໃນປີ ທີື່ ຜ່ຳນມຳ. ໃນນັ້ ນ, ລຳຄຳ ສິນຄ້ ຳນຳເຂົັ້ຳມີ ບົ ດບຳດສ ຳຄນຕື່ ກ ຳນກ ຳນົດ ດ ດສະນີລ ຳຄຳຜູ້ ຊົມ ໃຊ້ໃ ນ ສປປ ລຳວ ເນື່ອ ງຈຳກສິ ນຄ້ ຳ ອຸປະໂພກ ແລະ ບລິໂພກສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນມຳຈຳກກຳນນຳເຂົັ້ຳຈຳກຕ່ຳງປະເທດ ເຊິື່ງປະເທດໄທແມ່ນແຫຼື່ງ ກຳນນຳເຂົັ້ຳທີື່ ໃຫຍ່ທີື່ສຸດຂອງ ສປປ ລຳວ. ນອກນັ້ນ, ຍງມີ ປດໄຈອື່ນທີື່ ສຳມຳດສົື່ງຜົນກະທົ ບຕື່ລຳຄຳ ສະບຽງອຳຫຳນເປນຕົັ້ນແມ່ນ ແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງ ຫຼ ອຸປະສົງສ່ວນເກີນ (ຄວຳມຕ້ອງກຳນຫຼຳຍກວ່ຳ ກຳນສະໜອງ) (EXCESS). ດດສະນີລຳຄຳກຳນຂົນສົື່ງ ປະກອບມີ ລຳຄຳນັ້ຳມນ ແລະ ຄ່ຳບລິກຳນຂົນສົື່ງໃນປະເພດຕ່ຳງໆ. ດດ ສະນີລຳຄຳໝວດກຳນຄົມມະນຳຄົມຂົນສົື່ງຖກກຳນົດໂດຍລຳຄຳນັ້ຳມນ (POILINDEX) ແລະ ຕົັ້ນທຶນ ຕ່ຳງໆຂອງກຳນດຳລົງຊີວິດໂດຍໃຊ້ລຳຄຳສິນຄ້ຳ ແລະ ບລິກຳນອື່ນໆເປນໂຕຊີັ້ວດ. ໃນນັ້ນ, ລຳຄຳນັ້ຳມນ ໄດ້ ສົື່ງຜົນ ກະທົ ບ ໂດຍກົ ງຕື່ ກ ບທຸ ກ ໆຂະແໜງກຳນຂົ ນສົື່ ງ. ເຖິ ງຢ່ ຳງໃດກ ຕຳມ, ຍງສງເກດເຫ ນວ່ ຳຄ່ ຳ ບ ລິ ກ ຳນຂົ ນ ສົື່ ງ ປະເພດຕ່ ຳ ງໆ ມີ ແນວໂນ້ ມ ເພີື່ ມ ຂຶັ້ ນ ຕຳມ ກ ຳນເພີື່ ມ ຂຶັ້ ນ ຂອງລຳຄຳສິ ນ ຄ້ ຳ ແລ ະ ບລິກຳນອື່ນໆ. ເຊື່ນດຽວກນກບລຳຄຳສະບຽງອຳຫຳນ, ລຳຄຳສິນຄ້ຳອື່ນໆ (POTHER) ແມ່ນຂຶັ້ນກບລຳຄຳສິນຄ້ຳ ນຳເຂົັ້ຳ ແລະ ອຸປະສົງສ່ວນເກີນ. ດດສະນີລ ຳຄຳນັ້ ຳມ ນຖ ກກ ຳນົດ ມຳຈຳກ ດດສະນີ ລຳຄຳນັ້ ຳມ ນໃນຕະຫຼ ຳ ດສຳກົ ນ ຄູ ນ ກ ບອ ດຕຳ ແລກປ່ຽນ. ນອກນັ້ນ, ສິນຄ້ຳຊົມໃຊ້ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນນຳເຂົັ້ຳຈຳກປະເທດໄທ ສະນັ້ນລຳຄຳສິນຄ້ ຳນຳເຂົັ້ຳຈຶື່ງຂຶັ້ນ ກບດດສະນີລຳຄຳຜູຊ ້ ົມໃຊ້ຂອງປະເທດໄທ ແລະ ອດຕຳແລກປ່ຽນ. ດດສະນີລຳຄຳຜົນຜະລິດພຳຍໃນ (PGDPV) ຖກກຳນົດໂດຍແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງໃນໄລຍະ ຍຳວ (output gap) ແລະ ດດສະນີລຳຄຳຜູຊ ້ ົມໃຊ້. PCPI = LOG(PFOOD) =

0.3545 PFOOD + 0.2476 PTRANS + (1 - 0.3545 - 0.2476) POTHER 0.2957 LOG(PIMV)+ 0.1378 EXCESS (2.64)**

(4.89)*

+ 0.6367 LOG(PFOOD(-1))+ 0.4897 DUM99

(4.99)*

(3.87)*

R2= 0.9933, RA2 = 0.9918,SE = 0.0965, SD = 1.06, DW = 1.32

PTRANS =

0.5344 + 0.1160 POILINDEX (1.90)** (2.05)** + 0.3646 ((PCPI- 0.2476 PTRANS)/ (1- .2476)) + [AR(1)= 0.6677] (2.03)** R2=

LOG(POTHER) =

0.9744,

(4.17)* RA2

= 0.9659, SE = 0.0660, SD = 0.3576, DW = 1.24, F = 114.31

-0.0350 + 0.9039 LOG(PIMV) + 1.5188 LOG(EXCESS) (-1.14)

(6.99)*

(1.81)

+ 0.3048 LOG(POILINDEX) (4.11)* R2

LOG(POILINDEX) =

= 0.9913, RA2 = 0.9885, SE = 0.0678, SD = 0.6333, DW = 2.24,F = 345.29

-7.2264+ 0.7938 LOG(EXRUS * POILW)+ 0.4171 DUM97 (-48.09)* (47.33) *

(3.71)*

+ 0.6638 DUM98 (6.05)* R2= 0.9941, RA2 = 0.9929, SE = 0.1033, SD = 1.23, DW = 2.56, F =799.55

LOG(PIMV) =

-7.0995+ 1.2904 LOG(PCPITHAI * EXRBATH)- 0.3921 DUM99 (-16.51)* (16.08)*

(-3.55)*

+ [AR(1)= 0.5510] (2.17)* R2=

LOG(PGDPV)=

0.9927, RA2 = 0.9910, SE = 0.1211, SD = 1.28, DW = 1.68, F =592.16

- 1.5639 + 1.5775 GAP + 0.9641 LOG(PCPI) (-1.74)

(1.73)

R2=

RA2

0.9988,

(56.21)*

= 0.9986, SE = 0.0401, SD = 1.09, DW = 1.45,F = 6276.51

4.7

ແຮງກົດດັນດ້ານອປະສົງໃນໄລຍະສັນ ົ້ ແລະ ໄລຍະຍາວ

ອຸປ ະສົ ງສ່ ວ ນເກີ ນ ຖ ກກ ຳນົ ດ ຈຳກອ ດຕຳສ່ ວ ນຂອງຄວຳມຕ້ ອ ງກຳນພຳຍໃນຕື່ ກ ບ ລວມຍອດ ຜະລິດຕະພນພຳຍ; ໃນທີື່ນີັ້, ຄວຳມຕ້ອງກຳນພຳຍໃນ (GDPE) ແມ່ ນ ຜົນລວມຂອງກຳນຊົມໃຊ້ໃນ ຄົວເຮອນ, ກຳນຊົມ ໃຊ້ ແລະ ກຳນລົ ງທຶນຂອງລດຖະບຳນ. ແຮງກົດດນດ້ຳນກຳນສະໜອງໃນໄລຍະ ຍຳວ (output gap) ແມ່ ນ ອດຕຳສ່ວນລະຫວ່ຳງ ລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ (GDP) ຕື່ກ ບ ລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນທີື່ເປນໄປໄດ້ສູງສຸດ ທີື່ໄດ້ມຳຈຳກກຳນໃຊ້ປດໄຈກຳນຜະລິດທງໝົດທີື່ມີ ກຳນຈ້ຳງງຳນເຕມທີື່ (potential GDP). EXCESS =

GDPE / GDP

GAP =

GDP / GDPP

GDPE =

CH + CG + INVT

5 ຜົນຂອງການແລ່ນທົດລອງ ແລະ ການຄາດຄະເນ 5.1

ຜົນຂອງການແລ່ນທົດລອງ (simulation)

ເພື່ອວິເຄຳະວ່ຳຕົວປ່ຽ ນໜຶື່ ງໂຕຈະສົື່ງຜົນກະທົບຕື່ຕົວປ່ຽ ນອື່ນໆໃນແບບຈຳລອງໄດ້ແ ນວໃດນັ້ນ , ເຮົຳຈະໃຊ້ວິທີກຳນແລ່ນທົດລອງ (simulation) ເຂົັ້ຳຊ່ວຍ. ວິທີກຳນດື່ງກ່ຳວຈະປະເມີນຜົນກະທົບທີື່ ເປນຕົວທະວີຄູນເຊິື່ງຄິດໄລ່ໄດ້ຈຳກຄວຳມແຕກຕ່ຳງ ລະຫວ່ຳງ ຜົນທີື່ຈະໄດ້ຈຳກກຳນກະທົບ ຫຼ ຮ້ອງວ່ຳ ທຳງເລອກທີື່ເປນໄປໄດ້ (shock scenario) ແລະ ຜົນຈຳກກຳນແລ່ນປົກກະຕິ ຫຼ ທຳງເລອກພັ້ນຖຳນ (baseline). ສຳລບທຳງເລອກພັ້ນຖຳນ ແມ່ນນຳໃຊ້ຄ່ຳຈິງຂອງຕົວປ່ຽນພຳຍນອກເພື່ອມຳແລ່ນ ແລະ ແກ້ໄຂແບບຈຳລອງ. ສ່ວນທຳງເລອກທີື່ເປນໄປໄດ້ ແມ່ນເຮົຳຈະເພີື່ມ ຫຼ ປ່ຽນແປງຄ່ຳຂອງໜຶື່ງ ຫຼ ຫຼຳຍ ຕົວປ່ຽນພຳຍນອກໃຫ້ແຕກຕ່ຳງຈຳກຄ່ຳຈິງທີື່ໃຊ້ໃນທຳງເລອກພັ້ນຖຳນ ຫຼງຈຳກນັ້ນຈຶື່ງແລ່ນ ແລະ ແກ້ໄຂ ແບບຈຳລອງ. ຕຳຕະລຳງ 2: ຜົນຂອງກຳນແລ່ນທົດລອງ ຕົວປ່ຽນດ້ານນະໂຍບາຍ (ໃຫ້ GDP ເພມ ື່ ຂຶົ້ນ 1 %)

ການເຕບໂຕ (%)

ເງິນເຟົ້ (%)

ດນການຄ້າ ຕື່ GDP (%)

ດນງົບປະມານ ຕG ື່ DP (%)

ກຳນລົງທຶນຂອງລດຖະບຳນ

0.33%

0.69%

-0.67%

-0.96%

ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງລດຖະບຳນ

0.07%

0.88%

-0.29%

-0.98%

ໃຫ້ແຕ່ລະຕົວປ່ຽນເພື່ມຂຶນ ົ້ 1% ລຳຄຳນັ້ຳມນດິບໃນໂລກ

ການເຕບໂຕ (%)

ເງິນເຟົ້ (%)

-0.01%

0.12%

CPI ໃນປະເທດໄທ

0.01%

0.68%

ອດຕຳແລກປ່ຽນ (Kip/US)

0.01%

0.17%

ອດຕຳແລກປ່ຽນ (Kip/Bath)

0.01%

0.70%

GDP* ຂອງກຸ່ມ EU

0.000%

0.001%

GDP* ຂອງ ປະເທດໄທ

0.003%

0.007%

ໃຫ້ແຕ່ລະຕົວປ່ຽນເພື່ມຂຶນ ົ້ 1% ລຳຄຳທອງແດງ (ຫຼຸດລົງ 10%)

ກນສົື່ງອອກ (%)

ການນົ້າ ເຂົົ້າ (%)

ດນການຄ້າ ຕື່ GDP (%)

ດນງົບປະມານ ຕື່ GDP (%)

-0.56%

-0.19%

-0.08%

0.00%

GDP* ຂອງກຸ່ມ EU

0.02%

0.01%

0.003%

0.000%

GDP* ຂອງ ປະເທດໄທ

0.19%

0.08%

0.025%

0.001%

ອດຕຳແລກປ່ຽນ (Kip/US)

1.07%

0.42%

0.14%

0.01%

ອດຕຳແລກປ່ຽນ (Kip/Bath) 0.14% 0.48% -0.14% 0.01% ໝຳຍເຫດ: ກຳນສົື່ງອອກ ແລະ ກຳນນຳເຂົັ້ຳແມ່ນໃນຮູບຂອງເງິນກີບລຳວ ແລະ ຄິດໄລ່ຕຳມລຳຄຳໃນປີປດຈຸບນ. 20

ຜົນກະທົບຈາກການລົງທຶນ ແລະ ການຊົມໃຊ້ຂອງລັດຖະບານ: ຈຳກຜົນຂອງກຳນແລ່ນທົດລອງໄດ້ ສະແດງໃຫ້ຮູ້ວ່ຳຖ້ຳກຳນລົງທຶນຂອງລດຖະບຳນເພີື່ມ ຂຶັ້ນ 1% ຂອງ GDP ຈະເຮດໃຫ້ເສດຖະກິ ດມີກຳນເຕີບໂຕ 0.33% ແລະ ເງິນເຟີັ້ ເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.69%. ເຊື່ນດຽວ ກນກບ ກຳນເພີື່ມຂຶັ້ນຂອງກຳນຊົມໃຊ້ພຳກລດຖະບຳນ 1% ຂອງ GDP ຈະເຮດໃຫ້ເສດຖະກິດມີກຳນ ເຕີ ບ ໂຕ 0.07% ແລະ ອ ດຕຳເງິນ ເຟີັ້ ເພີື່ ມ ຂຶັ້ ນ 0.88%. ຜົ ນ ດື່ ງກ່ ຳ ວຊີັ້ ໃ ຫ້ ເຫ ນວ່ ຳ ກຳນລົ ງທຶ ນ ຂອງ ລດຖະບຳນເຖິງຈະມີຜົນເຮດໃຫ້ກຳນເຕີບໂຕເພີື່ມ ຂຶັ້ນ ແຕ່ກື່ ເຮດໃຫ້ອດຕຳເງິນເຟີັ້ ເພີື່ມຂຶັ້ນໄດ້ເຊື່ນກນ. ນອກນັ້ນ, ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງລດຖະບຳນຈະມີຜົນຕື່ເງິນເຟີຫ ັ້ ຼຳຍກວ່ຳກຳນລົງທຶນຂອງລດຖະບຳນ. ໃນດ້ຳນກົງກນຂ້ຳມ, ຖ້ຳລດຖະບຳນມີກຳນລົງທຶນ ແລະ ຊົມໃຊ້ເພີື່ມຂຶັ້ນຈະສົື່ງຜົນກະທົບທຳງລົບຕື່ ດຸນກຳນຄ້ຳ ເນື່ອງຈຳກມີກຳນນຳເຂົັ້ຳເພີື່ມຂຶັ້ນໄວກວ່ຳກຳນສົື່ງອອກ. ອນທີື່ແນ່ນອກແມ່ນກຳນລົງທຶນ ແລະ ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງລດຖະບຳນຈະສົື່ງຜົນຕື່ກບດຸນງົບປະມຳນຂຳດດຸນຫຼຳຍຂຶັ້ນ. ຜົນກະທົບຈາກຕົວປ່ຽນພາຍນອກຕື່ ເສດຖະກິດ ແລະ ອັດຕາເງິນເຟ:ົ້ ກຳນເພີື່ມຂຶັ້ນຂອງລຳຄຳນັ້ຳມນດິບໃນຕະຫຼຳດໂລກໄດ້ສົື່ງຜົນກະທົບທຳງລົບຕື່ກບກຳນເຕີບໂຕທຳງ ເສດຖະກິດ ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້. ຖ້ຳລຳຄຳນັ້ຳມນດິບໃນຕະຫຼຳດໂລກເພີື່ມຂຶັ້ນ 1% ເຮດໃຫ້ກຳນເຕິບໂຕ ທຳງເສດຖະກິດຫຼຸດລົງ 0.01% ແລະ ເຮດໃຫ້ອດຕຳເງິນເຟີັ້ເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.12%. ກຳນເພີື່ມຂຶັ້ນຂອງດດສະນີ ໃນໝວດລຳຄຳກຳນຊົມໃຊ້ຂອງປະເທດໄທສົື່ງຜົນກະທົບດ້ຳນບວກຕື່ ກຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດ ແຕ່ສົື່ງຜົນກະທົ ບດ້ຳນລົບ ຕື່ກ ບອດຕຳເງິນເຟີັ້. ຖ້ ຳຫຳກດ ດສະນີລ ຳຄຳຜູ້ ຊົມໃຊ້ຂອງປະເທດໄທເພີື່ມຂຶັ້ນ 1% ຈະເຮດໃຫ້ເສດຖະກິດເຕິບໂຕຂຶັ້ນ 0.01% ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ ເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.68%. ກຳນອ່ອນຄ່ຳລົງຂອງ ເງິນກີບລຳວເມື່ອທຽບກບ ໂດລຳສະຫະລດ ແລະ ບຳດໄທ ສົື່ງຜົນກະທົບໃນ ທຳງບວກຕື່ກບເສດຖະກິດ ແຕ່ຈະສົື່ງຜົນກະທົບໃນທຳງລົບຕື່ອດຕຳເງິນເຟີັ້. ເງິນໂດລຳສະຫະລດແຂງຄ່ຳ ຂຶັ້ນ 1% ເມື່ອທຽບກບ ເງິນກີບລຳວ ຈະເຮດໃຫ້ ກຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.01% ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.17%. ເຊື່ນ ດຽວກນ ຖ້ຳເງິນບຳດໄທແຂງຄ່ຳຂຶັ້ນ 1% ເມື່ ອທຽບກບ ເງິນກີບ ລຳວ ຈະສົື່ງຜົນກະທົບເຮດໃຫ້ກຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດເພີື່ມ ຂຶັ້ນ 0.01% ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ເພີື່ມ ຂຶັ້ນ 0.70%. GDP ຂອງປະເທດຄູ່ຄ້ຳເພີື່ມ ຂຶັ້ນຈະສົື່ງໃຫ້ກ ຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດ ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ຂອງ ປະເທດລຳວປ່ຽນແປງພຽງເລກໜ້ ອຍ. ຖ້ຳ GDP ຂອງກຸ່ມ ປະເທດ EU ເພີື່ມ ຂຶັ້ນ 1%, GDP ຂອງ ປະເທດລຳວຈະເພີື່ມ ຂຶັ້ນ ໃນສດສ່ວນທີື່ ໜ້ ອຍຫຼຳຍ ແລະ ເຮດໃຫ້ ເງິນເຟີັ້ເພີື່ມ ຂຶັ້ນພຽງແຕ່ 0.001%. ເຊື່ນດຽວກນ, ຖ້ຳ GDP ຂອງປະເທດໄທເພີື່ມຂຶັ້ນ 1%, ກຳນເຕິບໂຕຂອງ ສປປ ລຳວ ຈະເພີື່ມຂຶັ້ນພຽງ 0.003% ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ເພີື່ມຂຶັ້ນພຽງ 0.007%.

ຜົນກະທົບຂອງຕົວປ່ຽນພາຍນອກຕື່ກັບດນການຄ້າ ແລະ ດນງົບປະມານ: ກຳນຫຼຸດລົງຂອງລຳຄຳທອງແດງມີຜົນທຳງລົບຕື່ດຸນກຳນຄ້ຳ ແຕ່ມີຜົນໜ້ອຍຫຼຳຍຕື່ດຸນງົບປະມຳນ. ກຳນຫຼຸດລົງ 10% ຂອງລຳຄຳທອງແດງ ສົື່ງຜົນກະທົບໃຫ້ມູນຄ່ຳກຳນສົື່ງອອກຫຼຸດລົງ 0.56%, ມູນຄ່ຳ ກຳນນ ຳເຂົັ້ ຳຫຼຸ ດລົງ 0.19% ແລະ ດຸ ນກຳນຄ້ຳຕື່ GDP ຫຼຸ ດລົ ງ 0.08%. ເນື່ອ ງຈຳກ ທອງແດງເປ ນ ສິນຄ້ຳສົື່ງອອກທີື່ສຳຄນເຊິື່ງກວມເອົຳຫຼຳຍກວ່ຳເຄິື່ງໜຶື່ງຂອງກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ, ສະນັ້ນກຳນຫຼຸດລົງຂອງ ລຳຄຳທອງແດງຈຶື່ງສົື່ງຜົນຢ່ຳງຮຸນແຮງຕກ ື່ ຳນສົື່ງອອກທງໝົດ. GDP ຂອງບນດຳປະເທດຄູ່ຄ້ຳ ຍງໄດ້ສົື່ງຜົນກະທົບຕື່ ດຸນກຳນຄ້ຳຂອງ ສປປ ລຳວ ໃນທຳງບວກ ແລະ ມີ ຜົ ນ ກະທົ ບ ພຽງເລ ກໜ້ ອ ຍຕື່ ກ ບດຸ ນ ງົບ ປະມຳນ. ກຳນເພີື່ ມ ຂຶັ້ ນ 1% ຂອງ GDP ຂອງກຸ່ ມ ປະເທດ EU ສົື່ງຜົນໃຫ້ກຳນສົື່ງອອກເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.02% ແລະ ກຳນນຳເຂົັ້ຳເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.01% ເຊິື່ງ ຊ່ວຍ ໃຫ້ດຸນກຳນຄ້ຳຕື່ກບ GDP ເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.003%. ເຊື່ນດຽວກນ, ກຳນເພີື່ມຂຶັ້ນຂອງ GDP ຂອງປະເທດ ໄທ 1% ຈະເຮດໃຫ້ດຸນກຳນຄ້ຳຕື່ກບ GDP ດີຂຶັ້ນ 0.025% ແລະ ດຸນງົບປະມຳນເພີື່ມຂຶັ້ນ 0.001% ສິື່ງທີື່ໜ້ຳສົນໃຈແມ່ນຜົນກະທົບຂອງອດຕຳແລກປ່ຽນຕື່ກບດຸນກຳນຄ້ຳ. ກຳນອ່ອນຄ່ຳຂອງເງິນ ກີບ ເມື່ອທຽບກບເງິນໂດລຳສະຫະລດ ເຮດໃຫ້ດຸນກຳນຄ້ຳດີຂຶັ້ນ, ເນື່ອງຈຳກກຳນອ່ອນຄ່ຳດື່ງກ່ຳວຈະເຮດໃຫ້ ເງິນໂດລຳສະຫະລດມີອຳນຳດຊັ້ ຫຼຳຍຂຶັ້ນເຮດໃຫ້ຄວຳມຕ້ອງກຳນສິນຄ້ຳສົື່ງອອກຂອງລຳວເພີື່ມຂຶັ້ນ. ໃນ ຂະນະດຽວກນ, ກຳນນຳເຂົັ້ຳກື່ເພີັ້ມຂຶັ້ນເລກນ້ອຍ ເນື່ອງຈຳກກຳນຜະລິດຍງອຳໄສວດຖຸດິບທີື່ນຳເຂົັ້ຳຈຳກ ຕ່ຳງປະເທດ. ໃນທຳງກົງກນຂ້ຳມ, ກຳນອ່ອນຄ່ຳຂອງເງິນກີບ ທຽບກບ ເງິນບຳດໄທ ພດສົື່ງຜົນທຳງລົບຕື່ ດຸນກຳນຄ້ຳ. ທງນີັ້ເນື່ອງຈຳກເມື່ອເງິນກີບອ່ອນຄ່ຳ, ກຳນສົື່ງອອກຈະເພີື່ມຂຶັ້ນ ແຕ່ກຳນນຳເຂົັ້ຳພດເພີື່ມຂຶັ້ນ ໃນຈງຫວະທີື່ໄວກວ່ຳ. ເຫດຜົນໜຶື່ງທີື່ສຳມຳດອະທິບຳຍບນຫຳນີັ້ ແມ່ນມຳຈຳກສະພຳບຕົ ວຈິງຂອງກຳນ ຊົມໃຊ້ສິນຄ້ຳໃນລຳວທີື່ອຳໄສກຳນນຳເຂົັ້ຳມຳຈຳກຕ່ຳງປະເທດເປນສ່ວນໃຫຍ່ ໂດຍສະເພຳະແມ່ ນຈຳກ ປະເທດໄທ. ສິນຄ້ຳດື່ງກ່ຳວລ້ວນແລ້ວແຕ່ເປນສິື່ງທີື່ຈຳເປນສຳລບກຳນບລິໂພກ ແລະ ອຸປະໂພກ. ດື່ງນັ້ນ, ຄວຳມຢດຫົດທຳງດ້ຳນລຳຄຳຈຶື່ງຕື່ຳ ໝຳຍຄວຳມວ່ຳ ກຳນອ່ອນຄ່ຳຂອງເງິນກີບເຖິງຈະເຮດໃຫ້ລຳຄຳສິນຄ້ຳ ຂອງປະເທດໄທສູງຂຶັ້ນໃນຮູບຂອງເງິນກີບກື່ຕຳມ ແຕ່ວ່ຳປະລິມຳນກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳດື່ງກ່ຳວຈຳກປະເທດ ໄທພດຫຼຸດລົງພຽງແຕ່ເລກໜ້ອຍເທົື່ຳນັ້ນ ດື່ງນັ້ນມູນຄ່ຳກຳນນຳເຂົັ້ຳໂດຍລວມຈຶື່ງຍງເພີື່ມຂຶັ້ນ. 5.2

ຜົນຂອງການຄາດຄະເນ

ໂດຍອີງໃສ່ຂັ້ມູນຕົວຈິງໃນສົກປີ 2012/2013, ເຮົຳໄດ້ສະແດງຜົນຂອງກຳນຄຳດຄະເນຕຳມທຳງ ເລ ອກພັ້ ນ ຖຳນເລີື່ ມ ຈຳກສົ ກ ປີ 2013/2014 ຫຳ 2019/2020, ກຳນຄຳດຄະເນຕຳມທຳງເລ ອກ ພັ້ນຖຳນດື່ງກ່ຳວແມ່ນອີງໃສ່ສົມມຸດຖຳນທີື່ວ່ຳ ທຸກໆຢ່ຳງດຳເນີນໄປປົກກະຕິ, ບື່ມີກຳນແຊກແຊງທຳງດ້ຳນ ນະໂຍບຳຍ ແລະ ບື່ມີຜົນກະທົບໃດໆຈຳກພຳຍນອກເກີດຂຶັ້ນ. ຜົນຂອງກຳນຄຳດຄະເນໄດ້ສະແດງໃນຮູບ ສະແດງລຸ່ມນີັ້:

ຮູບສະແດງ 9: ຕົວຢ່ຳງກຳນຄຳດຄະເນກຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດ ແລະ ອດຕຳເງິນເຟີັ້ GROWTH ± 2 S.E. (Scen 1: Baseline)

INFLATION ± 2 S.E. (Scen 1: Baseline)

.092

.16

.088

.12

.084

.08

.080

.04

.076

.00

.072

-.04

.068

-.08 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

ຜົນກຳນຄຳດຄະເນສະແດງໃຫ້ເຫນວ່ຳ ຖ້ຳປ່ອຍໃຫ້ເສດຖະກິດເຄື່ອນໄຫວໄປຕຳມສະພຳບປົກກະຕິ ໂດຍປຳດສະຈຳກສິື່ງກະທົບໃດໆ ສປປ ລຳວ ຈະສຳມຳດບນລຸກຳນເຕິບໂຕສະເລ່ຍສູງກວ່ຳ 8%. ກຳນ ເຕີບໂຕໄວຂອງເສດຖະກິດໃນປີ 2015 ແມ່ ນມຳຈຳກກຳນເພີື່ມ ຂຶັ້ນຢ່ຳງກ້ຳວກະໂດດຂອງກຳນຜະລິດ ແລະ ກຳນສົື່ງອອກໄຟຟ້ຳ. ເຖິງຢ່ຳງໃດກຕຳມ, ໃນລະດບຄວຳມເຊື່ອໝັ້ນ 90% ຄ່ຳສະເລ່ຍທີື່ຕື່ຳສຸດຂອງ ກຳນເຕິບໂຕທຳງເສດຖະກິດ ແມ່ນຢູ່ໃນລະດບປະມຳນ 7.5% ຕື່ ປີ. ສຳລບອດຕຳເງິນເຟີັ້, ເຫນວ່ຳຢູ່ໃນ ລະດບທີື່ດີໃນໄລຍະກຳງ. ເນື່ອງຈຳກວ່ຳກຳນຄຳດຄະເນດື່ງກ່ຳວ ຕັ້ງຢູ່ໃນສົມມຸດຖຳນມີຳວ່ຳ ບື່ມີ ຄວຳມ ກົດດນດ້ຳນຄວຳມຕ້ອງກຳນ ແລະ ກຳນສະໜອງພຳຍໃນ ແລະ ລຳຄຳນັ້ຳມ ນໃນຕະຫຼຳດໂລກທີື່ ຂ້ອນ ຂ້ຳງຕື່ຳໃນໄລຍະກຳງ. ເຖິງແນວໃດກຕຳມ, ຖ້ຳຄຳນຶື່ງເຖິງສິື່ງທີື່ບື່ແນ່ນອນໃນອະນຳຄົດ ເຂົັ້ຳນຳ ອດຕຳເງິນ ເຟີັ້ສູງສຸດຈະຢູ່ໃນລະດບທີື່ສູງກວ່ຳ 6% ໃນໄລຍະປີ 2014 ຫຳ 2015 ແລະ ປະມຳນ 4% ພຳຍຫຼງ ຈຳກນັ້ນ.

ເອກະສານອ້າງອງ Aotsu, M. “The Positive Analysis of Macroeconomics”. Economic Management in terms of Economic Downturn. Vientiane; 1999. Kyophilavong, P. “The Analysis of Lao Economy: Macroeconomic Model Approach”. Vientiane, National University of Laos, Vientiane (in Lao); 2004. Insisienmay, S. 2008. “A Macro-econometric Model for Policy Planning of the Lao Economy”, PhD Thesis, Kyoto University, Japan. MPI and UNDP 2009, “Employment and Livelihood Lao PDR 2009”, the 4th Human Development Report, Vientiane, Lao PDR

ເອກະສານຊ້ອນທ້າຍ 1: ຄະນະຮັບຜິດຊອບພັດທະນາແບບຈາລອງ ເສດຖະກິດມະຫາພາກ ຜູ້ຊົ້ນາລວມ: ດຣ. ບຸນທະວີ ສີສຸພນທອງ, ລດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່ຳກຳນ, ກະຊວງແຜນກຳນ ແລະ ກຳນລົງທຶນ. ຄະນະບລິຫານໂຄງການ: ທ່ຳນ ດຣ. ລີເບີ ລີບົວປຳວ (ຊີັ້ນຳໂຄງກຳນ), ຫົວໜ້ຳສະຖຳບນຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດແຫ່ງຊຳດ. ທ່ຳນ ດຣ. ສະຖຳບນດິດ ອິນສີຊຽງໃໝ່ (ຫົວໜ້ຳໂຄງກຳນ), ຫົວໜ້ຳພະແນກຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດ ມະຫຳພຳກ, ສຄສ. ທ່ຳນ ວນທະນຳ ນລິນທຳ (ຜູ້ປະສຳນງຳນໂຄງກຳນ), ຮອງພະແນກຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດະຫຳພຳກ, ສຄສ. ຄະນະຊ່ຽວຊານ: ທ່ຳນ ສຳດສະດຳຈຳນ ດຣ. ຮຳລຳ ໂຢໂນຊຸເກະ (Hara Yonosuke) (ທີື່ປຶກສຳລວມ), ສະຖຳ ບນຄົັ້ນຄວ້ຳທຳງດ້ຳນນະໂຍບຳຍແຫ່ງຊຳດ, ປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ທ່ຳນ ອູເອມູຣະ ຈີນີຈິ (Uemura Jinichi) (ທີື່ປຶກສຳກຳນພດທະນຳແບບຈຳລອງເສດຖະກິດ ), ອົງກຳນກຳນຄ້ຳ, ປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ທ່ຳນ ສຳດສະດຳຈຳນ ດຣ. ຊູໂຕະ ຮີຊຳໂຕະ (Shuto Hisato) (ທີື່ປຶກ ສຳກຳນພດທະນຳແບບ ຈຳລອງເສດຖະກິດ), ມະຫຳວິທະຍຳໄລຊູກູບະ, ປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ທ່ຳນ ສຸກນິລນ ແກ້ວລຳ (ທີື່ປຶກສຳກຳນພດທະນຳແບບຈຳລອງເສດຖະກິດ), ນກຄົັ້ນຄວ້ຳ, ອົງກຳນ ກຳນຄ້ຳ, ປະເທດຍີື່ປຸ່ນ. ໜ່ວຍງານພັດທະນາແບບຈາລອງເສດຖະກິດ: ທ່ຳນ ດຣ. ສະຖຳບນດິດ ອິນສີຊຽງໃໝ່ (ຫົວໜ້ຳໜ່ວຍງຳນ), ຫົວໜ້ຳພະແນກຄົັ້ນຄວ້ຳເສດຖະກິດ ມະຫຳພຳກ, ສຄສ. ທ່ຳນ ນ. ບົວເງິນ ອຸນນຳລຳດ (ຄະນະ), ຮອງຫົວໜ້ຳກົມ, ກະຊວງກຳນເງິນ. ທ່ຳນ ຄຳປະກອນ ອຸເທນທະປນຍຳ (ຄະນະ), ຮອງຫົວໜ້ຳພະແນກ, ກົມແຜນກຳນ, ຜທລ. ທ່ຳນ ນ. ສີສະຫວນ ດີດຳລຳວົງ (ຄະນະ), ຮອງຫົວໜ້ຳພະແນກ, ກົມແຜນກຳນ, ຜທລ. ທ່ຳນ ນ. ຄຳເມິງ ບນນະລຳດ (ຜູ້ປະສຳນງຳນຂອງໜ່ວຍງຳນ), ວິຊຳກຳນ, ສຄສ. ທ່ຳນ ດຳລິກຳ ມະນີປູນ (ຄະນະ), ວິຊຳກຳນ, ກົມສະຖິຕິ, ຜທລ ທ່ຳນ ນ. ເພງໄພວນ ສິດພະໄຊ (ຄະນະ), ວິຊຳກຳນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງສປປ ລຳວ. ທ່ຳນ ວິລິຍະສກ ສີສຸພນທອງ (ຄະນະ), ອຳຈຳນສອນ, ມະຫຳວິທະຍຳໄລແຫ່ງຊຳດ. ທ່ຳນ ກ້ຳ ໄຟດ່ຳງຣເບຍຢຳວ (ຄະນະ), ອຳຈຳນສອນ, ມະຫຳວິທະຍຳໄລແຫ່ງຊຳດ. ທ່ຳນ ນ. ອຳພຳພອນ ໄຊຍະເສນ (ຄະນະ), ວິຊຳກຳນ, ສຄສ. 25

ເອກະສານຊ້ອຍທ້າຍ 2: ລາຍຊື່ຕົວປ່ຽນ ຊື່ຕົວປ່ຽນ

ແຫ່ງຂົ້ມູນ

ໝາຍເຫດ

ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງລດຖະບຳນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

ກຳນຊົມໃຊ້ຂອງຄົວເຮອນ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

LECS, NERI Estimates

COPPER

ດດສະນີກຳນຜະລິດເງິນ

ທະນຳຄຳນໂລກ

LXM and PA

DEFV

ກຳນຂຳດດຸນງົບປະມຳນ

DEP

ຄ່ຳຫຼຸ້ຍຫຼັ້ຽນ

ກະຊວງກຳນເງິນ LXM and PA Estimates ຄສຄ, ຜທ

ELECTRICITY

ດດສະນີກຳນຜະລິດໄຟຟ້ຳ

ລດວິສຳຫະກິດ ໄຟຟ້ຳລຳວ

NERI Estimates

EXCESS

ແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງໄລຍະສັ້ນ

ຄສຄ, ຜທ

Estimates

EXELECTRIC$

ກຳນສົື່ງອອກໄຟຟ້ຳ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

EXG

ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳທງໝົດ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

EXMIN$

ກຳນສົື່ງອອກຂະແໜງກຳນບື່ແຮ່

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

EXNONRS

ກຳນສົື່ງອອກທີື່ບື່ແມ່ນຂະແໜງກຳນບື່ແຮ່

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

EXOTHER$

ກຳນສົື່ງອອກສິນຄ້ຳອື່ນໆ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

EXPOTHV

ກຳນໃຊ້ຈ່ຳຍຂອງລດຖະບຳນໃນຂະແໜງ ກຳນອື່ນໆ

ກະຊວງກຳນເງິນ

EXPV

ກຳນໃຊ້ຈ່ຳຍທງໝົດຂອງລດຖະບຳນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

EXRBATH

ອດຕຳແລກປ່ຽນ ກີບ/ບຳດ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

EXRUS

ອດຕຳແລກປ່ຽນ ກີບ/ໂດລຳ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

EXSCHINA

ສດສ່ວນກຳນສົື່ງອອກໄປປະເທດຈີນຕື່ກບກຳນ ອົງກຳນກຳນເງິນ ສົື່ງອອກທງໝົດ ສຳກົນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

IFS

EXSEU

ສດສ່ວນກຳນສົື່ງອອກໄປກຸ່ມປະເທດ EU ຕື່ ກບກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ

IFS

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງ

ສປປ ລຳວ EXSJAPAN

ສດສ່ວນກຳນສົື່ງອອກໄປປະເທດຢີື່ປຸ່ນຕື່ກບ ກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

IFS

EXSTHAI

ສດສ່ວນກຳນສົື່ງອອກໄປປະເທດໄທຕື່ກບກຳນ ສົື່ງອອກທງໝົດ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

IFS

EXSVIET

ສດສ່ວນກຳນສົື່ງອອກໄປປະເທດຫວຽດນຳມຕື່ ອົງກຳນກຳນເງິນ ກບກຳນສົື່ງອອກທງໝົດ ສຳກົນ, ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

IFS

GAP

ແຮງກົດດນດ້ຳນອຸປະສົງໄລຍະຍຳວ

ສຄສ, ຜທ

GDP

ມູນຄ່ຳລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPA

GDP ໃນຂະແໜງກະສິກຳ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPCHINA

GDP ຂອງ ສປ ຈີນ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

GDPE

ຄວຳມຕ້ອງກຳນພຳຍໃນ

ສຄສ, ຜທ

GDPELECTRIC GDP ໃນຂະແໜງໄຟຟ້ຳ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPEU

ດດສະນີລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນຂອງ ກຸ່ມ EU

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

GDPI

GDP ໃນຂະແໜງອຸດສຳຫະກຳ

ສຄສ, ຜທ

GDPJAPAN

GDP ຂອງປະເທດຢີື່ປຸ່ນ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

GDPMIN

GDP ໃນຂະແໜງບື່ແຮ່

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPNONRS

GDP ໃນຂະແໜງກຳນທີື່ບື່ແມ່ນ ຊບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPP

ທ່ຳແຮງລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນ

ສຄສ, ຜທ

GDPS

GDP ໃນຂະແໜງກຳນບລິກຳນ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

GDPTHAI

ດດສະນີລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນຂອງ ປະເທດໄທ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

WEO

GDPVIET

GDP ຂອງປະເທດຫວຽດນຳມ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

WEO

GDPW

ດດສະນີລວມຍອດຜະລິດຕະພນພຳຍໃນຂອງ ໂລກ

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

NERI Estimates

GOLD

ດດສະນີກຳນຜະລິດຄຳ

ທະນຳຄຳນໂລກ

LXM and PA

GRANTV

ກຳນຊ່ວຍເຫຼອຫຼັ້ຳຈຳກຕ່ຳງປະເທດ

ກົມສົື່ງເສີມກຳນ ລົງທຶນ, ຜທ

ກຳນລົງທຶນຂອງລດຖະບຳນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

IMCONS

ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳບລິໂພກ

ທະນຳຄຳນໂລກ

IMDUTY

ອຳກອນຜະລິດຕະພນ ແລະ ພຳສີຂຳເຂົັ້ຳສຸດທິ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

IMDUTYV

ພຳສີຂຳເຂົັ້ຳ

ກະຊວງກຳນເງິນ

IMG

ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳທງໝົດ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

IMINVT

ກຳນນຳເຂົັ້ຳສິນຄ້ຳສຳລບກຳນລົງທຶນ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

IMOTH

ກຳນນຳເຂົັ້ຳອື່ນໆ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

INVT

ກຳນລົງທຶນທງໝົດ

ກົມແຜນກຳນ, ຜທ

NERI estimates

ກຳນສະສົມທຶນ

ສຄສ, ຜທ

Estimates

LAB

ກຳລງແຮງງຳນທງໝົດ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

NERI estimates

LABA

ກຳລງແຮງງຳນໃນຂະແໜງກະສິກຳ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

NERI estimates

LABD

ຄວຳມຕ້ອງກຳນແຮງງຳນ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

NERI estimates

LABI

ກຳລງແຮງງຳນໃນຂະແໜງອຸດສຳຫະກຳ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

NERI estimates

LABNEED

ກຳລງແຮງງຳນທງໝົດທີື່ຍງຂຳດ

ສຄສ, ຜທ

Estimates

LABS

ກຳລງແຮງງຳນໃນຂະແໜງກຳນບລິກຳນ

ສຄສ, ຜທ

Estimates

ກຳນສະໜອງເງິນ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

ຕົວຄູນເງິນຕຳ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

NDA

ຊບສິນພຳຍໃນສຸດທິ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

BOP Account

NERI estimates

NEXS

ກຳນສົື່ງອອກກຳນບລິກຳນສຸດທິ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

NFA

ຊບສິນຕ່ຳງປະເທດສຸດທິ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

NTAXV

ລຳຍຮບທີື່ບື່ແມ່ນພຳສີ-ອຳກອນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

PCOPPER

ດດສະນີລຳຄຳທອງແດງ

ທະນຳຄຳນໂລກ

PCPI

ດດສະນີລຳຄຳຜູຊ ້ ົມໃຊ້

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

PCPITHAI

ດດສະນີລຳຄຳຜູຊ ້ ົມໃຊ້ ຂອງປະເທດໄທ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ປະເທດໄທ

PFOOD

ດດສະນີລຳຄຳໝວດສະບຽງອຳຫຳນ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

PGDPEU

ດດສະນີເງິນເຟີັ້ຂອງກຸ່ມປະເທດ EU

ອົງກຳນກຳນເງິນ ສຳກົນ

PGDPV

ດດສະນີເງິນເຟີັ້ຂອງ ສປປ ລຳວ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

PGDPW

ລະດບລຳຄຳສະເລ່ຍຂອງປະເທດຄູ່ຄ້ຳຕຳມນັ້ຳ ໜກ

ສຄສ, ຜທ

PGOLD

ດດສະນີລຳຄຳທອງຄຳ

ທະນຳຄຳນໂລກ

PIMV

ລຳຄຳສິນຄ້ຳນຳເຂົັ້ຳ

ສຄສ, ຜທ

POILINDEX

ດດສະນີລຳຄຳນັ້ຳມນ

ກະຊວງ ອຸດສຳຫະກຳ ແລະ ກຳນຄ້ຳ

POILW

ດດສະນີລຳຄຳນັ້ຳມນໂລກ

ທະນຳຄຳນໂລກ

POTHER

ດດສະນຳລຳຄຳຜູ້ຊົມໃຊ້ພັ້ນຖຳນ (CPI ທີື່ ບື່ລວມ ໝວດສະບຽງອຳຫຳນ ແລະ ກຳນ ຂົນສົື່ງ)

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

PTRAN

ດດສະນີລຳຄຳໝວດກຳນຂົນສົື່ງ

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

RESERV

ຄງສຳຮອງເງິນຕຳຕ່ຳງປະເທດ

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

REVV

ລຳຍຮບທງໝົດຂອງລດຖະບຳນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

TARIFF

ພຳສີນຳເຂົັ້ຳທຳງອ້ອມ

TAXEFF

ປະສິດທິຜົນຂອງກຳນເກບພຳສີ-ອຳກອນ

ກະຊວງກຳນເງິນ NERI Estimates ກະຊວງກຳນເງິນ NERI Estimates

TAXINCV

ອຳກອນລຳຍຮບ

WEO

Estimates

NERI Estimates

ກະຊວງກຳນເງິນ 29

TAXOTHV

ອຳກອນອື່ນໆ

ກະຊວງກຳນເງິນ

TAXPROFV

ອຳກອນກຳໄລ

ກະຊວງກຳນເງິນ

TAXV

ລຳຍຮບພຳສີ-ອຳກອນ

ກະຊວງກຳນເງິນ

TAXVATV

ອຳກອນມູນຄ່ຳເພີື່ມ

ກະຊວງກຳນເງິນ

TRADEBALS

ດຸນກຳນຄ້ຳຕື່ GDP (%)

ທະນຳຄຳນແຫ່ງ ສປປ ລຳວ

VAT

ອຳກອນມູນຄ່ຳເພີື່ມ (%)

ກະຊວງກຳນເງິນ

ລຳຍຮບ (GDP)

ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ ຊຳດ

ລຳຍຮບທີື່ສຳມຳດຈບຈ່ຳຍໄດ້ (ລຳຍຮບທງໝົດ ສູນສະຖິຕິແຫ່ງ - ອຳກອນລຳຍຮບ) ຊຳດ

BOP Account

NERI Estimates

ໝຳຍເຫດ: ທຸກໆຕົວປ່ຽນແມ່ນຄິໄລ່ໃນລຳຄຳປີຖຳນ. ບື່ດື່ງນັ້ນ, ຈະມີຕົວອກສອນລະບຸໃນຂ້ຳງໜ້ຳ ແລະ ຂ້ຳງຫຼງ ຂອງຊື່ຕົວປ່ຽນແຕ່ລະຕົວທີື່ມີຄວຳມໝຳຍດື່ງລຸ່ມນີັ້: ອກສອນທີື່ຢູ່ຂ້ຳງໜ້ຳ _ G ໝຳຍເຖິງ ກຳນເຕິບໂຕ (Growth) ອກສອນທີື່ຢູ່ຂ້ຳງໜ້ຳ _ $ ໝຳຍເຖິງ ມູນຄ່ຳເປນເງິນໂດລຳສະຫະລດ (US dollar) ອກສອນທີື່ຢູ່ຂ້ຳງຫຼງ _ V ໝຳຍເຖິງ ມູນຄ່ຳປດຈຸບນ (Current price) ອກສອນທີື່ຢູ່ຂ້ຳງໜ້ຳ _ S ໝຳຍເຖິງ ສດສ່ວນຕື່ GDP (Share to GDP)