FAUNA I FLORA
CHRABĄSZCZ BUCZY NA DĘBIE
Nie ujmują urodą, nie przyciągają wzroku barwami ani kształtami, nie są wyjątkowo rzadkie. Nie stanowią również zagrożenia dla ludzi. Warto jednak przyjrzeć się im z bliska, gdyż ich masowe pojawienie się może oznaczać kłopoty. Tomasz Esman
Z
pewnością niejedna osoba kojarzy wiel kie, brunatne owady brzęczące koło ucha podczas majowych i czerwcowych wie czorów. Przełom wiosny i lata to czas chrabąsz czy – owadów z charakterystycznymi czułkami i o dosyć sympatycznym wyglądzie (choć niektó rym wielkie buczące „żuki” mogą zmrozić krew w żyłach, szczególnie że wplątują się czasem we włosy). Ich masowy pojaw w ogrodzie lub w lesie może wyrządzić niemało szkód. ŻARŁOCZNE MALEŃSTWA
Najwięcej chrabąszczy – dalekich kuzynów takich rzadkich i urodziwych chrząszczy, jak jelonek ro gacz czy nadobnica alpejska – można spotkać od maja do lipca; niektóre z nich można obserwować jeszcze w sierpniu. Ich pojawienie się i aktywność związane są z rójką, czyli okresem rozrodczym. Wówczas dorosłe owady masowo wychodzą z gleby, w której zimowały, i rozpoczynają oblot. Pozosta wiają po sobie około centymetrowe dziury w zie mi. To podczas latania wydają charakterystyczny odgłos buczenia, powstający na skutek porusza nia skrzydłami. Nie każdego roku można obserwować taką samą liczbę tych owadów. W niektórych latach jest ich znacznie więcej niż poprzedniej wiosny. Jest to
24
związane z długim cyklem życiowym chrabąszczy. Choć na powierzchni pojawiają się przez chwilę, to ich podziemne życie może trwać od trzech do pięciu lat. Stąd różnica w liczebności w poszcze gólnych latach. Imago, czyli osobnik dorosły, po wyjściu z zie mi udaje się na wyżerkę. Już w pełni wykształcone osobniki odżywiają się młodymi, miękkimi liść mi, które dopiero co wyrosły na drzewach. Chra bąszcze nie są wybredne – wprawdzie większość z nich preferuje dęby, ale nie wzgardzą również liśćmi brzozy, buka, klonu, wierzby iwy, jarzębiny, grabu, osiki i niektórych topól. W ich jadłospisie wyjątkowo znajdą się również bez czarny, jesion i drzewa owocowe. Jeśli chodzi o drzewostany iglaste, to imago, oprócz igieł, odżywiają się także kwiatostanami sosny, świerka i jodły. W wyniku zmasowanego ataku może dojść do ogołocenia drzew z liści. Choć żer imago chrabąszczy może powodować poważ ne ubytki w liściach, to drzewa są w stanie sobie z nimi poradzić. Zdecydowanie większym zagrożeniem są pę draki chrabąszczy. Po żerze uzupełniającym i ko pulacji zapłodniona samica zakopuje się w ziemi i na głębokości 10–20 cm składa jaja. W krótkich interwałach może ich złożyć do sześćdziesięciu.
Fot. Kamil Żołądek
tekst:
