FAUNA I FLORA
W
prawdzie zjawisko mykoryzy, czyli współpracy korzeni roślin ze strzępkami grzybów, już w XIX wieku opisał polski botanik Franciszek Dionizy Kamieński, to wciąż odkrywane są nowe aspekty tego zjawiska. W 2017 roku podczas badań prowadzonych w Instytucie Dendrologii PAN w Kórniku zidentyfikowano podwójną symbiozę mykoryzową na korzeniach obcych w Europie orzeszników. Wyniki tych badań zostały opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie „Mycorrhiza”. Co warto podkreślić, kilka lat wcześniej podwójną symbiozę mykoryzową zidentyfikowano na korzeniach rodzimych wiązów. Aktualnie w Instytucie Dendrologii są prowadzone badania poświęcone podwójnej symbiozie u rodzimych gatunków drzew liściastych, między innymi dębu, grabu, klonu i wiązu.
KONIECZNA WSPÓŁPRACA Występowanie drzew uzależnione jest od zaistnienia właściwych warunków siedliskowych i klimatycznych, a zakres tolerancji nieodpowiednich warunków jest powiązany z symbiozą, którą zawiązują z grzybami. Zapewnia ona drzewom większy dostęp do wody i soli mineralnych, ochronę przed patogenami i niekorzystnymi warunkami środowiskowymi, z kolei drzewa dostarczają grzybom związki odżywcze. Warto podkreślić, że mykoryza mykoryzie nie jest równa, co oznacza, że wyróżniamy aż siedem rodzajów tego zjawiska, wśród których trzy dotyczą roślin drzewiastych. Podczas endomykoryzy, czyli mykoryzy arbuskularnej, strzępki grzybni przenikają przez ściany komórkowe korzeni roślin, dzięki czemu mają one bezpośredni kontakt z błoną komórkową.
PRZYSZŁOŚĆ ZAPISANA W KORZENIACH
Kuliste struktury mykoryzy arbuskularnej wewnątrz korzeni orzeszników, których zdjęcie opublikowano w czasopiśmie „Mycorrhiza” w 2018 roku. Wcześniej uważano, że orzeszniki nawiązują wyłącznie symbiozę ektomykoryzową.
Wszyscy wiemy, że borowików należy szukać pod sosnami, kozaków pod osikami, a najwięcej maślaków znajduje się niedaleko modrzewi. Te proste zależności dowodzą, że poszczególne gatunki drzew chętnie wchodzą w specyficzne związki z określonymi gatunkami grzybów. Od niedawna wiadomo, że niektóre z nich potrafią utrzymywać nie pojedynczą, a podwójną symbiozę z grzybami. tekst:
Robin Wilgan (Instytut Dendrologii PAN) zdjęcia: archiwum autora ECHA LEŚNE • zima 2021
25
