Kannada - March 2018 by LEISA India

ªÀiÁZïð 2018, ¸ÀAaPÉ 1

Magazine on Low External Input Sustainable Agriculture Compilation of selected translated articles into Kannada ¨ÁºÀå ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À «ÄvÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶ PÀÄjvÀ ªÀiÁåUÀf£ï. PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£ÀÄªÁ¢¹zÀ DAiÀÄÝ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À

°Ã¸Á EArAiÀÄ «±ÉÃµÀ PÀ£ÀßqÀ ¸ÀAaPÉ

ªÀiÁZïð 2018, ¸ÀAaPÉ 1 F ¸ÀAaPÉAiÀÄÄ `°Ã¸Á EArAiÀÄ’ DAUÀè DªÀÈwÛAiÀÄ°è ¥ÀæPÀlªÁzÀ DAiÀÄÝ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À C£ÀÄªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. «¼Á¸À: J.JA.E. ¥ÀæwµÁ×£À £ÀA.204, 100 ¦üûÃmï jAUïgÉÆÃqï ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¥sóÉÃ¸ï §£À±ÀAPÀj JgÀqÀ£ÉÃ ¨ÁèPï ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¸ÉÖÃeï ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 560085 zÀÆgÀªÁtÂ+91-080-26699512/ 26699522 ¥sóÁåPïì +91-080-26699410 FªÉÄÊ¯ï: leisaindia@yahoo.co.in °Ã¸Á EArAiÀÄ `°Ã¸Á EArAiÀÄ’ DAUÀè DªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß J.JA.E. ¥ÀæwµÁ×£À ºÁUÀÆ E¼ÉAiÀÄ (ILEIA) ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÉÆA¢UÉ vÉæÊªÀiÁ¹PÀªÁV ¥ÀæPÀn¸ÀÄwÛzÉ. ¸ÀA¥ÁzÀQÃAiÀÄ ªÀÄAqÀ½ ªÀÄÄRå ¸ÀA¥ÁzÀPÀ : PÉ.«.J¸ï.¥Àæ¸Ázï ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¸ÀA¥ÁzÀQ : n.JA.gÁzsÀ PÀ£ÀßqÀ C£ÀÄªÁzÀ «ÄvÀæªÀiÁzsÀåªÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ PÀ£ÀßqÀ C£ÀÄªÁzÀUÀ¼À ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ¥ÀÇtÂðªÀiÁ PÁAiÀÄð ¤ªÀðºÀuÉ gÀÄQätÂ f.f. ¥ÀÄl «£Áå¸À ¨ÉÃ¼ÀÆgÀÄ ¸ÀÄzÀ±Àð£À ªÀÄÄzÀæt ¸Áà£ï ¦æAmï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄÄR¥ÀÄl avÀæ Mr¸ÁìzÀ ¸ÀAvÀÈ¥ÀÛ PÀÈ¶ ªÀÄ»¼É - ¸Á¤ ªÀÄfí avÀæ ¸Ëd£Àå: C©üfvï ªÉÆºÀAw

°Ã¸Á ªÀiÁåUÀfûÃ£ï

««zsÀ DªÀÈwÛUÀ¼ÀÄ ¯Áån£ï CªÉÄÃjPÀ£ï, ¥À²ÑªÀÄ D¦üæPÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¨Éæf°AiÀÄ£ï DªÀÈwÛUÀ¼ÀÄ

°Ã¸Á EArAiÀÄ ªÀiÁåUÀfûÃ£ï

EvÀgÉ ¥ÁæzÉÃ²PÀ DªÀÈwÛUÀ¼ÀÄ »A¢, MjAiÀiÁ, ªÀÄgÁp, ¥ÀAeÁ©, vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÉ®ÄUÀÄ F ¸ÀAaPÉAiÀÄ°è ¥ÀæPÀlªÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß J¯Áè jÃwAiÀÄ JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ ¥Àj²Ã°¹ ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ¸ÀjAiÀiÁV ¤ÃqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸À¯ÁVzÉ. »ÃVzÀÆÝ, CAwªÀÄªÁV E°è ¥ÀæPÀlªÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ «µÀAiÀÄUÀ½UÉ DAiÀiÁ ¯ÉÃRPÀgÉÃ dªÁ¨ÁÝgÀgÀÄ. E°è ¥ÀæPÀlªÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À ¥ÀrAiÀÄZÀÑ£ÀÄß ªÀiÁr EvÀgÀ NzÀÄUÀjUÉ ºÀAZÀ®Ä ¸ÀA¥ÁzÀQÃAiÀÄ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ M¦àUÉ¬ÄzÉ. «Ä¸ÉjAiÉÆgï £ÉgÀ«£ÉÆA¢UÉ J.JA.E. ¥ÀæwµÁ×£À¢AzÀ ¥ÀæPÀnvÀ.

¦æAiÀÄ NzÀÄUÀgÉÃ. ¤ªÉÆäA¢UÉ ªÀiÁZïð 2018gÀ F ¸ÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAaPÉÆ¼Àî®Ä ¸ÀAvÉÆÃµÀªÁUÀÄwÛzÉ. F ¸ÀAaPÉAiÀÄ°è ªÀÄÄRåªÁV ªÀiÁ»wAiÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ£À ¥Àæ¸ÀgÀtzÀ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀªÀÄ£ÀPÉÃA¢æPÀj¸À¯ÁVzÉ. ºÁUÀÆ PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À£ÀÄß GvÉÛÃf¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀgÀqÀ®Ä ««zsÀ ¨sÁVzÁgÀgÀÄ MmÁÖV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀåzÀ PÀÄjvÀÄ UÀªÀÄ£À¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀPÉÌ eÁÕ£À/w½ªÀ½PÉAiÉÄÃ ªÀÄÄRå. EzÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV ºÉÆ¸ÀvÁUÀÄwÛgÀÄªÀAvÀzÀÄÝ. PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ w½ªÀ½PÉ/eÁÕ£ÀzÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß CjvÀÄ CzÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ rrJ¸ï J£ÀÄßªÀ ¸ÀéAiÀÄA¸ÉÃªÁ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ EzÀgÀ C¼ÀªÀrPÉ, ¥ÁæAiÉÆÃVPÀvÉ ºÁUÀÆ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¸Àj¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ F PÀÄjvÀÄ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛzÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄwÛzÉ. EzÀgÉÆA¢UÉ rrJ¸ï PÀÈ¶ ¸ÀA§A¢ü w½ªÀ½PÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¹§âA¢UÀ½UÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÀgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß f¯ÉèUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ ªÀiÁrzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ «£ÀÆvÀ£À C£ÉéÃµÀuÉAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¨sÁVzÁgÀgÉÃ PÉÃAzÀæ. CªÀgÀ QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ CzÀgÀ AiÀÄ±À¸ÀÄì E®èªÉÃ ¸ÉÆÃ®£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. wæ¥ÀÄgÁzÀ ²æÃ «µÀAiÀÄzÀ°è «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄð«zsÁ£À, vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ DqÀ½vÀ WÀlUÀ¼À£ÀÄß «PÉÃA¢ævÀUÉÆ½¹zÀÄÝ, ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ²æÃAiÀÄ ¥ÀæZÁgÀPÉÌ ¸ÀºÀPÁgÀ ¤ÃrzÀÄÝ EªÉ®èªÀÇ gÁdåzÀ°è D C£ÉéÃµÀuÉAiÀÄÄ AiÀÄ±ÀUÉÆ½¸À®Ä PÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀ°èQÌAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ CQÌAiÀÄ°è ¸À§°ÃPÀgÀt ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁzÀzÀÄÝ ªÀÄÄRåPÁgÀtªÁ¬ÄvÀÄ. CzÉÃ jÃw UÀÄdgÁw£À°è PÉ® ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ JªÉÄä vÀ½AiÉÆAzÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C°è£À fÃªÀªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀAgÀQë¸À®Ä C°è£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀªÀjUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ®Ä ªÀÄÄAzÁzÀgÀÄ. F ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ qÉÊj ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ºÁUÀÆ ¸ÀA¨sÁªÀ£É ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä £ÉgÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¤ªÀÄä ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæwQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ ¤jÃQë¸ÀÄvÉÛÃªÉ. ¤ªÀÄä AiÀiÁgÁzÀgÀÆ gÉÊvÀ«ÄvÀægÀÄ F ¥ÀwæPÉAiÀÄ£ÀÄß NzÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¤ÃªÀÅ §AiÀÄ¹zÀ°è zÀAiÀÄ«lÄÖ CªÀgÀ ¥ÀÆtð CAZÉ«¼Á¸ÀªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄUÉ PÀ½¹PÉÆr. CªÀjUÉ ¥ÀwæPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ½¹PÉÆqÀ®Ä £ÁªÀÅ ¸ÀAvÉÆÃ¶¸ÀÄvÉÛÃªÉ.

°Ã¸Á LEISA

- ¸ÀA¥ÁzÀPÀgÀÄ

www.leisaindia.org

°Ã¸Á (LEISA)ªÀÅ ¨ÁºÀå ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À «ÄvÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶AiÀÄ PÀÄjvÁVzÉ. EzÀÄ ¥Áj¸ÀjPÀªÁV AiÉÆÃUÀåªÁzÀ «zsÁ£ÀzÀ°è vÀªÀÄä GvÁàzÀPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî®Ä §AiÀÄ¸ÀÄªÀ gÉÊvÀjUÉ EgÀÄªÀ vÁAwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ DAiÉÄÌUÀ¼À PÀÄjvÁVzÉ. °Ã¸ÁªÀÅ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä® ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊ¸ÀVðPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À »vÀ §¼ÀPÉAiÀÄ - MAzÉÆªÉÄä CUÀvÀåªÉ¤¹zÀgÉ ¨ÁºÀå M¼À¸ÀÄjUÀ¼À ¸ÀÄgÀQëvÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀPÀë §¼ÀPÉAiÀÄ - PÀÄjvÁVzÉ. EzÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀéAvÀ eÁÕ£À, PË±À®å, ªÀiË®å, ¸ÀA¸ÀÌöÈw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆ®ªÁV¹PÉÆAqÀÄ ¨sÀ«µÀåªÀ£ÀÄß PÀnÖPÉÆ¼Àî®Ä §AiÀÄ¸ÀÄªÀ ¥ÀÅgÀÄµÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ¸À§®gÀ£ÁßV¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÁVzÉ. °Ã¸ÁªÀÅ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ CUÀvÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ ºÉÆA¢¸ÀÄªÀ PÀÈ¶PÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ¥ÁvÀæzsÁjUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß §®¥Àr¸ÀÄªÀ ¨sÁUÉÃzÁj «zsÁ£ÀUÀ¼À PÀÄjvÁVzÉ. °Ã¸ÁªÀÅ zÉÃ¹ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ¤PÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß «Ä½vÀUÉÆ½¸À®Ä §AiÀÄ¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ F PÀÄjvÀ ºÉaÑ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÈf¸À®Ä ¤Ãw ¤gÀÆ¥ÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀ§AiÀÄ¸ÀÄvÀÛzÉ. °Ã¸ÁªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀiÁVzÉ; MAzÀÄ ªÀiÁUÀð ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀAzÉÃ±ÀªÁVzÉ.

J JA E ¥ÀæwµÁ×£À

www.amefound.org

J JA E ¥ÀæwµÁ×£ÀªÀÅ ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ, PÀÈ¶PÀgÀ CjªÀ£ÀÄß ¹jªÀAvÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ, C¨sÀÄåzÀAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß MUÀÆÎr¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ¨sÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ zÀQët ¥Àæ¸ÀÛ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ CgÉ Mt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀåªÀÄ PÀÈ¶PÀgÀ°è ¥Áj¸ÀjPÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸ÀÄwÛzÉ. «±Àé¸ÀÜgÀÄ ZÉÃgÀä£ï : ²æÃ agÀAfÃ« ¹AUï, L.J.J¸ï. (¤.,) ReÁAa : ²æÃ ©.PÉ. ²ªÀgÁA ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ : qÁ.«oÀ® gÁd£ï, qÁ.JA.ªÀÄºÁzÉÃªÀ¥Àà, qÁ.J£ï.f.ºÉUÀqÉ, qÁ.n.JA. vÁåUÀgÁd£ï, ¥ÉÇæ.«.«ÃgÀ¨sÀzÀæAiÀÄå, qÁ.J.gÁdtÚ, qÁ.ªÉAPÀmÉÃ±ï vÀUÀvï, qÁ.¹ävÁ ¥ÉæÃªÀÄZÀAzÀgï PÁAiÀÄðPÁj ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ: ²æÃ PÉ.«.J¸ï. ¥Àæ¸Ázï

«Ä¸ÉjAiÉÆgï MISEREOR

www.misereor.org

C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀºÀPÁgÀ ¸ÀAWÀl£É «Ä¸ÉjAiÉÆgï£ÀÄß dªÀÄð£ï PÁåxÉÆÃ°Pï ©±À¥ïgÀÄ E¸À« 1958gÀ°è ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ. PÀ¼ÉzÀ 50 ªÀµÀðUÀ½AzÀ «Ä¸ÉjAiÉÆgï D¦üæPÀ, K¶AiÀiÁ, ºÁUÀÆ ¯Áån£ï CªÉÄÃjPÁUÀ¼À°è §qÀvÀ£ÀzÀ «gÀÄzÀÞzÀ ºÉÆÃgÁlPÉÌ ªÀZÀ£À§zÀÝªÁVzÉ. zsÀªÀÄð, ¥ÀgÀA¥ÀgÉ CxÀªÁ °AUÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¸ÀzÉ CUÀvÀå«gÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀiÁ£ÀªÀ fÃ«UÀÆ «Ä¸ÉjAiÉÆgï£À ¸ÀºÀPÁgÀ ®¨sÀå«zÉ. §qÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄPÀÆ®gÀ»vÀgÀÄ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ°ÃPÀvÀézÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ «Ä¸ÉjAiÉÆgï ¨ÉA§® ®¨sÀå«zÉ. EzÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥Á®ÄUÁgÀgÀ eÉÆvÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä ªÉÆzÀ® DzÀåvÉ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ZZÉÀð-DzsÁjvÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÀgÀPÁgÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀ¼ÀÄªÀ½UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ. AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C£ÀÄµÁ×£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÀ°è ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À eÉÆvÉUÀÆr ¥Á®ÄUÁgÀgÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄªÀiÁqÀÄªÀ°è vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ. F jÃwAiÀiÁV «Ä¸ÉjAiÉÆgï vÀ£Àß ¥Á®ÄUÁgÀgÉÆqÀUÀÆr ¤gÀAvÀgÀªÁV §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ½UÉ ¥Àæw¸ÀàA¢¸ÀÄvÀÛzÉ.

«µÀAiÀÄ¸ÀÆa §¼ÀPÉzÁgÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ 

ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ avÀÛA

¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À®Ä d£À¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÈwÛ¥ÀgÀgÀ°ègÀÄªÀ eÁÕ£À/¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ¸À jÃwAiÀÄ°è ¥ÀæZÀÄgÀ ¥Àr¸À®Ä qÉPÀ£ï qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï ¸ÉÆ¸ÉÊnAiÀÄªÀgÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ºÉÆ¸À §UÉAiÀÄ w½ªÀ½PÉ/eÁÕ£À ¸ÀÈ¶Ö¹ «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ C¨sÁå¸ÀPÀæªÀÄUÀ¼À »A¢gÀÄªÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ §Ä£Á¢AiÀÄ£ÀÄß C£ÉéÃ¶¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß d£ÀgÉÆA¢UÉ ºÀAaPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ.

C«vÀÄPÀÆvÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ 

ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ AiÀÄÄ. JA ªÀÄvÀÄÛ gÉÃµÀä ¦. PÉ

Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ OµÀ¢üÃAiÀÄ UÀÄtUÀ½gÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ¸À¸ÀåUÀ½ªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß w£Àß§ºÀÄzÀÄ DzÀgÉ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁgÀÆ ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C«vÀÄPÀÆvÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EªÀÅ £ÀªÀÄä ¥ÀxÀåPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀ®èzÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ DzÁAiÀÄPÀÆÌ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

²æÃ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ 

¸ÀÄagÀ¢Ã¥ÀÛ ¨sÀmÁÖZÀfð ªÀÄvÀÄÛ ±ÀgÀªÀt£ï gÁd

¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀÄlÖ F±Á£Àå gÁdå wæ¥ÀÄgÀzÀ°è CQÌ E¼ÀÄªÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£À (System of Rice Intensification (SRI) J£ÀÄßªÀ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀªÉÇAzÀÄ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ. ºÀ®ªÀÅ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ gÁdåªÀ£ÀÄß CQÌ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÁéªÀ®A©AiÀiÁV¸ÀÄªÀ F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è MmÁÖVzÁÝgÉ. ²æ wæ¥ÀÄgÁzÀ F £ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ°è PÀ°vÀ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß EzÉÃ jÃwAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è C£Àé¬Ä¹zÀgÉ CzÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÈ¢ÞAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀgÀ°è C£ÀÄªÀiÁ£À«®è.

§ºÀÄ¨sÁVÃzÁgÀgÀ PÁAiÀÄð¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À §UÉV£À zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£À 

PÉ « J¸ï ¥Àæ¸Ázï

PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß «¸ÀÛøvÀªÁV ºÀgÀqÀ®Ä ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀ. DzÀjzÀÄ CµÀÄÖ ¸ÀÄ®¨sÀªÀ®è. JJAE ¥sËAqÉÃ±À£ï F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß GvÉÛÃf¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛzÀÄÝ D ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ C£ÀÄ¨sÀªÀzÀ »£Àß¯ÉAiÀÄ°è ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ºÀ®ªÀÅ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÁßzsÀj¹zÉ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¸À®Ä PÉ®ªÀÅ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Á°¹PÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀ.

PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£À fÃªÀªÉÊ«zÀå ¸ÀAgÀPÀëuÉ, ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÉÇÃµÀuÉ 

PÀÄ®¸Áé«Ä dUÀ£ÁßxÀ eÉÃ£À

PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀªÀÅ ¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ MAzÀÄ «zsÁ£À. EzÀÄ PÁ¥ÉÆÃðgÉÃmï PÀÈ¶ ªÀiÁzÀj¬ÄAzÀ ºÉÃgÀ¯ÁzÀ ºÀ¹gÀÄ PÁæAw ªÀÄvÀÄÛ fÃ£ï PÁæAwAiÀÄ£ÀÄß (ªÀA±ÀªÁ» ªÀiÁ¥ÁðlÄ PÀæªÀÄ) «gÉÆÃ¢ü¹ ¤®ÄèªÀ PÀæªÀÄªÀÇ ºËzÀÄ. vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV dUÀwÛUÉ®è DºÁgÀªÀ£ÀÄß GvÁà¢¸ÀÄªÀ ªÀÄA¢UÉ ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À DºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¨ÉÃPÁzÀzÀÄÝ CvÀåªÀ±ÀåPÀ.

avÀæ: ¯ÉÃRPÀgÀÄ CAdªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ «zsÁ£ÀzÀ°è ©Ãd ¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ.

ಬಳಕೆದಾರರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಜ್ಞಾನ ಬೆಳವಣಿಗೆ 

ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ avÀÛA

¥À

j¸ÀgÀ ¸ÉßÃ»AiÀiÁzÀ, fÃªÀªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÀ, ºÉÆgÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉÄ §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶AiÀÄÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶UÁV §¼À¸ÀÄwÛzÉ. ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ gÉÊvÀgÀÄ ºÁUÀÆ PÀÈ¶ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À §UÉÎ ºÉZÉÑZÀÄÑ D¸ÀPÀÛgÁVzÁÝgÉ. F ¥ÀzÀÞwUÀ¼À «¢ü«zsÁ£ÀUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß DzsÀj¹AiÉÄÃ ºÉÆ¸À ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß PÀnÖPÉÆ¼ÀÄîwÛzÁÝgÉ. EAzÀÄ F eÁUÀwPÀ «zÀåªÀiÁ£ÀªÀÅ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ eÁÕ£ÀªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ §ºÀÄzÉÆqÀØ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉ¢nÖzÉ. qÉPÀÌ£ï C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀAWÀªÀÅ (rrJ¸ï) vÉ®AUÁt gÁdåzÀ ªÉÄÃzÀPï f¯ÉèAiÀÄ°è JgÀqÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ½VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ PÁ®¢AzÀ C°è£À zÀ°vÀ ªÀÄ»¼Á PÀÈ¶PÀgÉÆA¢UÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. CªÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄvÁÛ CªÀgÀÄ ¸ÀÄ¹ÜgÀ PÀÈ¶AiÀÄ°è vÉÆqÀVPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. F ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄvÁÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀrPÉ, ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ zÁR°¸ÀÄwÛzÉ. F ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæzÀ±Àð£À, vÀgÀ¨ÉÃwUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀgÀqÀÄwÛzÉ.

¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀUÀ¼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ C£ÀÄ¨sÀ« gÉÊvÀjAzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß PÀ¯ÉºÁQ

CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀAZÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ §UÉV£À ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß D ¨sÁUÀUÀ¼À gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á PÀÈ¶PÀgÀ£ÀÄß ¸ÀAzÀ²ð¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ¯ÉºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¥ÀqÉzÀ ªÀiÁ»wUÉ «eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C£Àé¬Ä¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F ¤nÖ£À°è rrJ¸ï ªÀÄ»¼Á PÀÈ¶PÀgÁzÀ ©zÀPÀuÉÚAiÀÄ ¸ÀtÚªÀÄä, UÀAUÁªÀgÀzÀ CAdªÀÄä, ºÀÄªÀÄ£À¥ÀÄgÀzÀ ®PÀëöäªÀÄä EªÀgÀÄUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß zÁR°¹ CzÀPÉÌ ªÉÊeÁÕ¤PÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ E£ÀßµÀÄÖ ¥ÀÄ¶ÖUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. ©zÀPÀuÉÚAiÀÄ zÀ°vÀ PÀÈ¶PÀ ªÀÄ»¼É ¸ÀtÚªÀÄä ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À §UÉÎ, ºÀªÁªÀiÁ£ÀPÉÌ vÀPÀÌAvÀºÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀgÀ §UÉÎ «¸ÀÛøvÀªÁzÀ w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ. ºÀÄªÀiÁ£À¥ÀÄgÀzÀ ®PÀëöäªÀÄä£À §½ LzÀÄ JPÀgÉ ¨sÀÆ«Ä¬ÄzÉ. DPÉ ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄrPÉUÀ¼À°è 60 jAzÀ 70 §UÉAiÀÄ ««zsÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹zÁÝgÉ. UÀAUÁªÀgÀzÀ CAdªÀÄä¤UÉ ©Ãd ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ D¼ÀªÁzÀ eÁÕ£À«zÉ. gÉÊvÀjAzÀ ¸ÀAUÀæ»¸À¯ÁzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¸ÀÄªÀ ªÀÄÄ£Àß CªÀÅUÀ½VgÀÄªÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁªÀÄxÀåð C©üªÀÈ¢Þ PÀÈ¶PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ PÀÈ¶ vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß

ಪುಟ 4  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

vÀ®Ä¦¸ÀÄªÀ°è vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀªÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ªÀ»¸ÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ §¼ÀPÉAiÀÄ «µÀAiÀÄzÀ°è C£ÀÄ¨sÀªÀPÉÌ §A¢gÀÄªÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ gÉÊvÀjUÉ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀªÁzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ eÁÕ£À/w½ªÀ½PÉAiÀÄÄ ZÉ£ÁßVAiÉÄÃ EgÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À®Ä CªÀgÀ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸À¨ÉÃPÀÄ. F ¤nÖ£À°è vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ F w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß gÉÊvÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ºÀAaPÉÆ¼Àî®Ä, w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî®Ä £ÉgÀªÁUÀÄªÀAvÀºÀ ¸ÀA¥ÀPÀð¸ÉÃvÀÄªÉAiÀÄAwgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ PÀÄjvÁzÀ w½ªÀ½PÉ/eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß gÉÊvÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä £ÉgÀªÁUÀÄªÀAwgÀ®Ä vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ w¼ÀÄªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä £ÉgÀªÁUÀ®Ä vÉ®AUÁt gÁdåzÀ°è 2015gÀ°è ªÀÄÆgÀÄ¢£ÀzÀ PÁAiÀiÁðUÁgÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F PÁAiÀiÁðUÁgÀªÀ£ÀÄß ªÉÄÃzÀPï f¯ÉèAiÀÄ 46 ªÀÄAqÀ¼ÀUÀ¼À°è PÀÈ¶ «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ°è vÉÆqÀVgÀÄªÀªÀjUÁV £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß rrJ¸ï£À PÀÈ¶ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæ, d»ÃgÀ¨Ázï, ªÉÄÃzÀPï£À°è £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ°è JnJAJ (PÀÈ¶ vÀAvÀæeÁÕ£À ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA¸ÉÜ)£À ¹§âA¢, EA¢gÁ PÁæAw ¥ÁoÀA (LPÉ¦) ¸ÀºÀAiÉÆÃVUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ f¯ÉèAiÀÄ gÉÊvÀgÉÆqÀ£É PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ J£ïfMUÀ¼À ¹§âA¢ ªÀUÀðzÀªÀgÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. EzÀPÉÌ ªÉÄÃzÀPï f¯ÉèAiÀÄ PÀÈ¶ vÀAvÀæeÁÕ£À ¤ªÀðºÀuÁ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃrvÀÄ. gÉÊvÀgÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ºÉaÑ¸À®Ä §¼ÀPÉzÁgÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯Á¬ÄvÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ®¨sÀå«gÀÄªÀ PÀrªÉÄ ªÉZÀÑzÀ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ UÉÆ§âgÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ºÉZÀÄÑ ¸ÀÆPÀÛ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß F §UÉAiÀÄ §¼ÀPÉzÁgÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ ¸À®PÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹ UÀÄgÀÄw¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀgÀ°è ¥Á¯ÉÆÎArzÀÝªÀjUÉ ««zsÀ §UÉAiÀÄ UÉÆ§âgÀUÀ½UÉ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß/±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀAvÉ ºÉÃ¼À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀÅ ºÀ½îUÀ¼À°è ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ¹UÀÄªÀAvÀºÀ vÉÆÃlzÀ UÉÆ§âgÀªÉÃ ªÀÄtÂÚ£À DgÉÆÃUÀåPÉÌ ¸ÀÆPÀÛ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß ¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¹vÀÄ. DzÀgÉ VqÀUÀ½UÉ CUÀvÀå«gÀÄªÀ J®è ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅ¢®èªÁzÀÝjAzÀ F UÉÆ§âgÀPÉÌ 41 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV vÀAiÀiÁj¸À¯ÁzÀ zÀæªÀå eÉÊ«PÀ UÉÆ§âgÀUÀ¼ÁzÀ ªÀ«ÄðªÁµï, ¥ÀAZÀUÀªÀå, fÃªÁªÀÄÈvÀ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ §ºÀÄªÀÄÄT G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ Cw ºÉZÀÄÑ CAzÀgÉ 91 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹zÀªÀÅ. PÀÄvÀÆºÀ®PÁj CA±ÀªÉAzÀgÉ ¸ÁªÀAiÀÄªÀAiÉÄÃvÀgÀ gÀ¸ÀUÉÆ§âgÀUÀ¼ÀÄ VqÀUÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÃgÀ¼ÀªÁV MzÀV¸À§®èzÁVzÀÝgÀÆ PÀÆqÀ Cw PÀrªÉÄ CAzÀgÉ 19 CAPÀUÀ¼À£ÀÄß UÀ½¹zÀªÀÅ. F CAPÀ UÀ½¸À®Ä ªÀÄÄRåªÁzÀ PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ F gÀ¸ÀUÉÆ§âgÀUÀ¼À ¨É¯É ºÉZÀÄÑ, ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ®¨sÀå«®è, ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ»AiÀiÁV®è ºÁUÀÆ ªÀÄtÂÚ£À DgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß EªÀÅ GvÀÛªÀÄ¥Àr¸À¯ÁgÀªÀÅ.

©Ãd ¸ÀAgÀPÀëuÁ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ UÀAUÁªÀgÀzÀ ²æÃªÀÄw CAdªÀÄä PÀqÀ¯É, UÉÆÃ¢ü, §mÁtÂ PÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄäzÉÃ «zsÁ£ÀzÀ°è ¸ÀAgÀQë¸ÀÄvÁÛgÉ. ªÉÆzÀ°UÉ J®è ©¢j£À §ÄnÖUÀ¼À®Æè ºÀ¸ÀÄ«£À ¸ÀUÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÚ£ÀÄß PÀ®¹ vÀÄA§¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ PÀqÀ¯ÉAiÀÄ ©ÃdPÉÆÃ±À/¹¥ÉàAiÀÄ£ÀÄß vÀ¼ÀzÀ°è ºÁQ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É PÀqÀ¯ÉAiÀÄ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄzsÉå ªÀÄzsÉå ºÁPÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¨ÉÃ«£À J¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄaÑ EzÀ£ÀÄß ºÀ¸ÀÄ«£À ¸ÀUÀtÂ ªÀÄvÀÄÛ §Æ¢ PÀ®¹zÀ «Ä±Àæt¢AzÀ ªÀÄÄZÀÑ¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ ©vÀÛ£ÉUÀÆ ªÀÄÄ£Àß ©Ãd ºÁ¼ÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀqÀ¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ©r¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¹¥ÉàAiÀÄ£ÀÄß J¸ÉzÀÄ©qÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ E°è CzÀ£ÉßÃ ©Ãd ¸ÀAgÀPÀëuÉUÉAzÀÄ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀQÌgÀÄªÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ PÁgÀtªÉAzÀgÉ F ¹¥ÉàAiÀÄ°è ªÀiÁå°Pï D¹qï EzÀÄÝ EzÀÄ ©ÃdªÀ£ÀÄß ºÁ¼ÀÄªÀiÁqÀÄªÀ QÃlPÀUÀ½UÉ ªÀiÁgÀPÀ. F jÃwAiÀÄ°è ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀzÀ »£Àß¯ÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ gÉÊvÀgÉÆA¢UÉ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀAaPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ. PÀÈ¶ «¸ÀÛgÀuÁ ¹§âA¢UÀ½UÉ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶ «zsÁ£ÀUÀ¼À §UÉÎ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EªÀgÀ°è G£ÀßvÀªÀÄlÖzÀ PÀÈ¶ «¸ÀÛgÀuÁ C¢üPÁjUÀ½AzÀ »rzÀÄ vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ°è d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÉÆqÀ£É PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¹§âA¢ªÀUÀðzÀªÀjzÀÝgÀÄ.

eÁÕ£À/w½ªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀgÀqÀÄ«PÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀ ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ f¯ÉèAiÀÄ gÉÊvÀgÀ°è ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ºÀgÀqÀÄªÀ°è ¸ÀQæAiÀÄªÁV vÉÆqÀV¹PÉÆArzÁÝgÉ. »ÃUÉ ºÀAaPÉÆAqÀ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À°è ªÀ«ÄðªÁµï gÉÊvÀgÀ UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉZÁÑV ¸É¼É¬ÄvÀÄ. f¯ÉèAiÀÄ°è£À PÀÈ¶ «¸ÀÛgÀuÁ ¹§âA¢UÀ¼ÀÄ ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀgÁV eÁÕ£À ¸À§°ÃPÀgÀtPÁÌV eÉÊ«PÀªÉÊ«zsÀå ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶AiÀÄ PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ eÁÕ£ÀeÁ®ªÀ£ÀÄß gÀÆ¦¹zÁÝgÉ. EzÀÄ ¨ÉÃgÉ f¯ÉèUÀ¼À gÉÊvÀgÀ UÀªÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ¸É¼É¢zÉ. Vara Prasad Chittem Scientist-Agricultural Extension DDS Krishi Vigyan Kendra, Zaheerabad, Medak, Telangana E-mail: varachittem@gmail.com n

DAUÀè ªÀÄÆ® °Ã¸Á EArAiÀiÁ, ¸ÀA¥ÀÅl 18, ¸ÀAaPÉ 1, ªÀiÁZïð 2016

MmÁÖgÉ 12 «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 46 ªÀÄAqÀ®UÀ¼À 205 ªÀÄA¢ gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä §zÀÄPÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ C£ÀÄ¨sÀªÀ¢AzÀ w½AiÀÄ¯ÁVzÉ.

ಪುಟ 5  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

avÀæ: ¯ÉÃRPÀgÀÄ Centella-asiatica - ¨Áæ»ä

ಅವಿತುಕೂತ ಬೆಳೆಗಳು 

ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ AiÀÄÄ. JA ªÀÄvÀÄÛ gÉÃµÀä ¦. PÉ

±ÀézÀ°è 12,000 w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 15 ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ «±ÀézÀ ±ÉÃ.90% DºÁgÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ°è MlÄÖ DºÁgÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀ CQÌ, ªÉÄPÉÌ eÉÆÃ¼À ªÀÄvÀÄÛ UÉÆÃ¢ü – F ªÀÄÆgÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EAzÀÄ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä DºÁgÀPÁÌV PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ. DzÀgÉ CzÀgÀxÀð PÀÈ¶AiÉÆAzÉÃ J®è DºÁgÀªÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ JAzÀ®è. J®è PÀÈ¶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ®Æè vÁªÁVAiÉÄÃ ¨É¼ÉzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ w£Àß®Ä AiÉÆÃUÀåªÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ. F §UÉAiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ J®è PÀÈ¶ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ®Æè §ºÀ¼À ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ. EªÀÅ CUÀvÀåªÁzÀ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀªÀÄä ¥ÀxÀåPÉÌ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄ£ÉAiÀÄ DzÁAiÀÄPÀÆÌ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀÝjAzÀ¯ÉÃ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘C«vÀÄPÀÆvÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è£À ªÀÄ£ÉAiÀÄ »vÀÛ®ÄUÀ¼À PÉÊvÉÆÃlUÀ¼ÀÄ F jÃwAiÀÄ°è w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À ªÉÊ«zsÀåPÉÌ GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß D ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀªÀgÀÄ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ

ªÀÄ®è¥ÀÄgÀA f¯ÉèAiÀÄ°è DAiÀÄÝ 48 ªÀÄ£ÉUÀ¼À PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À°è 27 §UÉAiÀÄ OµÀ¢üÃAiÀÄ VqÀªÀÄÆ°PÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F 27gÀ°è 22 VqÀUÀ¼À J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß w£Àß§ºÀÄzÀÄ G½zÀ 5 VqÀUÀ¼À£ÉßÃ ErAiÀiÁV w£Àß§ºÀÄzÀÄ. F CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è PÀAqÀÄ§AzÀzÉÝÃ£ÉAzÀgÉ ¨Áæ»ä (Centella asiatica), ¥ÀÄ®èA¥ÀÄgÀÄa (Oxalis corniculata), ¤Ã®£É°è (Phyllanthus urinaria), zÉÆqÀØUÉÆÃtÂ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Portulaca oleracea), zÉÆqÀØvÀUÀZÉ ¸ÉÆ¥ÀÄà/PÀ¸ÀªÀÄgÀzÀ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Senna occidentalis), vÀUÀZÉ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Senna tora) F VqÀUÀ¼ÀÄ vÁªÁVAiÉÄÃ PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁzÀªÀÅ. EªÀ£ÀÄß DºÁgÀPÁÌV ºÁUÀÆ OµÀ¢üÃAiÀÄ PÁgÀtPÁÌV §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrgÀÄªÀªÀgÀÄ F ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ §UÉUÀ¼À°è ¸ÀAUÀæ»¹zÀÝ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVvÀÄÛ. ºÉÆ£ÀUÉÆ£É ¸ÉÆ¥ÀÄà (Alternanthera bettzickiana, Alternanthera pungens), a¯ÉÌ¸ÉÆ¥ÀÄà/ QÃgÉ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Amaranthus caudatus), ªÀÄÄ¼ÀîgÀªÉ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Amaranthus spinosus), zsÉQAiÀÄ/ vÉÃªÉÄðvÉÆ¥ÀÄà

ಪುಟ 6  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

PÉÆÃµÀÖPÀ 1 : PÉÃgÀ¼ÀzÀ°è ªÀÄ£ÉAiÀÄ PÉÊvÉÆÃlUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À°è£À ¥Ë¶ÖPÁA±À ¸ÀAAiÉÆÃd£É («Ä°UÁæA ¥Àæw UÁæA£À°è). ¸À¸ÀåzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ (ªÀÄ¯ÉAiÀiÁ¼ÀA)

¥ÀæZÀ°vÀ/ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ

ºÉÆ£ÀUÉÆ£É(Alternanthera bettzickiana ) (ZÉgÀÄaÃgÀ)

¯Á¯ï ªÉÄºÀA¢, gÉqï PÁå°PÉÆ, eÁAiÀiï«Ãqï

52.3

0.013

31.3

44.2

4.9

0.5

¨Áæ»ä (Centella asiatica (ªÀÄÄw°AiÀÄ)

ªÀÄAzÀÄPÀ¥ÀtÂð, ¨Áæ»ä, ªÀÄAzÀÄQUï, §æºÀä ªÀÄAzÀÄQ, PË®PË¢, ªÀÄAzÀÆPÀ¥ÀtÂð ¢ªÀå

48.6

0.007

44.3

47.9

9.3

0.45

PÁqÀÄ¸Á¹ªÉ/ £Á¬Ä¨É® (Cleome viscose) KµÀå£ï ¸ÉàöÊqÀgï ¥sÀèªÀgï, AiÉÄ¯ÉÆèÃ (£Á¬ÄPÀÌqÀÄUÀÄ) ¸ÉàöÊqÀgï ¥sÀèªÀgï, §UÁæ, ºÀÄ¯ïºÀÄ¯ï, £À¬ÄªÉ¯, £Á¬Ä¨É®, ¦°vÀ¯Áé¤, PÀÄPÀÌªÀA¤vÀ, ¦ªÁ® w®ªÀ£ï

54.3

0.015

29.7

27.8

4.9

0.25

zsÉQAiÀÄ/ vÉÃªÉÄðvÉÆ¥ÀÄà

zsÉQAiÀÄ, °AUÀÄzÀ

54.2

0.009

49.8

53.2

13.3

0.6

ºÀÄ½aPÁÌ¬Ä/ ºÀÄ½¸ÉÆ¥ÀÄà/ ºÀÄ½ºÀÄt¸É (Oxalis corniculata) (¥ÀÄ°AiÀiÁj®)

Qæ¦AUï ªÀÅqï¸ÉÆgÉ¯ï, QæÃ¦AUï DPÁì°¸ï, CªÀÄÄæ¯ï, K¤ì¯ï, ¥Á°AiÀiÁQæ, CªÀÄÄæ¯ï±ÁPï, ¥ÉÆ°AiÀiÁgÁè

43.3

0.009

13.4

33.8

8.3

0.6

£É® £É°è/QgÀÄ £É°è VqÀ (Phyllanthus urinaria) (QdûªÉÄ°è)

ZÀA§gï ©lÖgï, PÁªÀÄ£ï °Ã¥sï ¥sÀèªÀgï, ±Áålgï ¸ÉÆÖÃ£ï, ¸ÉÆÖÃ£ï ¨ÉæÃPÀgï ºÀ¨ïð, ¨sÀÆªÀiÁåªÀÄèQ

32.1

0.006

41.6

38.6

9.2

0.75

zÉÆqÀØUÉÆÃtÂ ¸ÉÆ¥ÀÄà (Portulaca oleracea) ¥ÀÄgÀ¸Áè£É, ®Ä¤AiÀÄ, ¯ÉAiÀiÁâPï (PÉÆdÄó¥ÀaÃgÀ) PÀÄAzÉÆÃ, ¥ÀgÀ¥ÀÄà QÃgÁ¬Ä, PÉÆ®Ä¥Àà, zÉÆqÀØUÉÆgÁ¬Ä, £ÀÄ¤AiÀÄ¸ÁUÀ

47.3

0.012

38.9

41.3

7.9

0.7

PÁqÀÄUÀqÉØ/ ªÀÄgÀPÉ¸ÀÄ (Remusatia vivipara) »aºÉÊPÀgï J°¥sÉAmï EAiÀÄgï, (ªÀÄgÀ ZÉA§Ä) PÁqÀÄ UÀqÉØ, ªÀÄgÀPÉ¸ÀÄ, ªÀÄgÁªÀgÀ vÉÓA§Ä, gÀÄPï-C®Ä, gÀÄPÁ®Ä, ®PÀëöät

53.6

0.016

46.8

55.8

11.3

0.75

J¯ÉªÀÄÄj ¸ÉÆ¥ÀÄà/ PÀ¸ÀªÀÄgÀzÀ VqÀ (Senna occidentalis) (¥ÉÆ¤ß£ÁÛªÀgÀ)

PÁ¦ü ¸É£Àß, ¸É¦ÖPï «Ãqï

20.2

0.007

35.0

57.9

8.9

0.65

UÀAqÀÄvÉÆUÀZÉ

ZÀgÉÆÃvÀ, ZÀPÁézÀ, ZÀPÁévÀ, ZÀPÀÄAzÀ, PÀªÁjAiÀÄ, UÀAqÀÄvÉÆUÀZÉ, ZÀPÁæAzÀgÀPÀA, vÀPÀgÀ, vÀPÁ®, ZÀPÀæªÀÄgÀzÀ, zÉÆqÀäj, vÀUÁj, a£ÀßPÀ¹AzÀ

49.2

0.013

32.0

58.3

11.3

0.75

¥sÉèÃA ¥sÀèªÀgï, §zÀºÁ®aÃgÀ, ªÀ¸Áì®aÃgÀ, ¸ÁA¨ÁgÀaÃgÀ, ¥Á¯ÁPÀÄ, DPÀÄPÀÆgÀ, ¹ÃªÀÄ§ZÀÑ°, ¥À¸Á°

43.2

0.012

47.9

51.3

12.6

0.8

(Diplazium esculentum)

(Senna tora)

(ZÀÄgÀÄ°)

(vÁªÀgÀ)

£É® §¸À¼É (Talinum cuneifolium) (¸ÁA¨ÁgÀaÃgÀ)

¥ÉÆænÃ£ï PÉÆ§Äâ

£ÁgÀÄ

R¤dUÀ¼ÀÄ

PÁå°ìAiÀÄA

PÀ©ât

(Diplazium esculentum), J¯ÉªÀÄÄj ¸ÉÆ¥ÀÄà/ PÀ¸ÀªÀÄgÀzÀ VqÀ (Senna occidentalis), UÀAqÀÄvÉÆUÀZÉ (Senna tora) EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸À¯ÉAzÉÃ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ ºÉÆgÀqÀÄvÁÛgÉ. ¨Áæ»ä (Centella asiatica), ºÀÄ½¸ÉÆ¥ÀÄà (Oxalis corniculata ) ªÀÄvÀÄÛ £É®£É°èAiÀÄ (Phyllanthus urinaria) VqÀUÀ¼À w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅ

PÀAqÁUÀ ªÀÄ£ÉUÉ vÀAzÀÄ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.

§ºÀÄvÉÃPÀ J®è ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀªÀjUÉ F 27 §UÉAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À®Æè ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVgÀÄªÀ ¸ÀAUÀw UÉÆwÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è£À ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ §UÉAiÀÄ ªÉÊeÁÕ¤PÀ «±ÉèÃµÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢gÀ°®è. EwÛÃZÉUÉ PÉÃgÀ¼À CgÀtå ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄªÀgÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÀÄ. F 11 §UÉAiÀÄ w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À°è£À ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃµÀÖPÀ 1gÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. £ÀªÀÄä zÉÃºÀzÀ°è fÃªÀPÉÆÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ºÁUÀÆ DgÉÆÃUÀåªÁVgÀ®Ä ¥ÉÆænÃ£ïUÀ¼ÀÄ CvÀåUÀvÀå. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÁA±À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ w£Àß§ºÀÄzÁzÀ F ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ ºÀ®ªÀÅ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ½UÉ ªÀÄÆ®vÁtªÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÉÆænÃ£ï, £ÁgÀÄ, PÉÆ§Äâ ºÁUÀÆ R¤eÁA±ÀUÀ½ªÉ. ªÁtÂdåªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ vÀgÀPÁjUÀ½VAvÀ EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVªÉ.

Diplazium esculentum zsÉQAiÀÄ/

vÉÃªÉÄðvÉÆ¥ÀÄà

ಪುಟ 7  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

£Áj£ÀA±ÀªÀÅ fÃtðQæAiÉÄAiÀÄ DgÉÆÃUÀå PÁ¥ÁqÀ®Ä CvÀåUÀvÀå. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÁA±À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ PÉÊ¦rAiÀÄ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæw ªÀåQÛUÉ ¢£ÀªÉÇAzÀPÉÌ 28-35UÁæA£ÀµÀÄÖ £Áj£ÀA±ÀzÀ CUÀvÀå«zÉ. C¨sÀå¹¸À¯ÁzÀ F J®è ¸À¸ÀåUÀ¼À®Æè £Áj£ÀA±À ºÉÃgÀ¼ÀªÁVzÉ. zsÉQAiÀÄ/ vÉÃªÉÄðvÉÆ¦à£À°è (Diplazium esculentum) CvÀå¢üPÀ 49.8«Ä.UÁæA£ÀµÀÄÖ ¥Àæw 1 UÁæA£À°èzÉ. DzÀÝjAzÀ F ¸À¸ÀåUÀ½AzÀ vÀAiÀiÁj¸À¯ÁzÀ DºÁgÀªÀÅ £ÀªÀÄä zÉÃºÀPÉÌ 9-12%£ÀµÀÄÖ £Áj£ÀA±ÀzÀ CUÀvÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄvÀÛzÉ.

Cleome viscose - PÁqÀÄ¸Á¹ªÉ/ £Á¬Ä¨É®

Talinum cuneifolium - £É® §¸À¼É

¢£À¤vÀåzÀ DºÁgÀzÀ°è ªÀåQÛAiÉÆ§â 60UÁæA ¥ÉÆænÃ£ï ¸ÉÃ«¸À¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ w£Àß§ºÀÄzÁzÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À ¥Àæw 1 UÁæA£À°è ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 19.3 «Ä.UÁæA ¤AzÀ 54.33«Ä.UÁæA£ÀµÀÄÖ ¥ÉÆænÃ£ï EgÀÄvÀÛzÉ. PÁqÀÄ¸Á¹ªÉ/ £Á¬Ä¨É® (Cleome viscose), zsÉQAiÀÄ/ vÉÃªÉÄðvÉÆ¥ÀÄà (Diplazium esculentum), PÁqÀÄUÀqÉØ/ ªÀÄgÀPÉ¸ÀÄ (Remusatia vivipara), ºÁUÀÆ ºÉÆ£ÀUÉÆ£É ¸ÉÆ¥ÀÄà (Alternanthera bettzickiana) EªÀÅUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¥ÉÆænÃ£ï EgÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è£À ¥ÉÆænÃ£ï ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÉÆ¥ÀÄà/J¯É vÀgÀPÁjUÀ¼ÁzÀ ¥Á®Pï, J¯ÉPÉÆÃ¸ÀÄ CxÀªÀ ºÀÆPÉÆÃ¸ÀÄUÀ½VAvÀ ºÉaÑgÀÄvÀÛzÉ.

ªÀÄ£ÀÄµÀå zÉÃºÀPÉÌ ¢£ÀªÉÇAzÀPÉÌ 1 UÁæA PÁå°ìAiÀÄA CUÀvÀå. EzÀÄ ªÀiÁA¸ÀRAqÀUÀ¼À ºÁUÀÆ £ÀgÀ ¥Àæ¸ÀgÀt PÁAiÀÄðPÉÌ CvÀåUÀvÀå. C¨sÀå¹¸À¯ÁzÀ VqÀUÀ¼À°è zsÉQAiÀÄ/ vÉÃªÉÄðvÉÆ¦à£À°è (Diplazium esculentum), £É® §¸À¼É (Talinum cuneifolium) ¸ÉÆ¦à£À°è CwºÉZÀÄÑ PÁå°ìAiÀÄA (12.6 – 13.3 «Ä°UÁæA ¥Àæw 1UÁæA£À°è) EzÉ. CzÉÃ jÃw ¢£ÀªÉÇAzÀPÉÌ ¥Àæw ªÀåQÛUÉ gÀPÀÛ GvÀàwÛ ºÁUÀÆ DªÀÄèd£ÀPÀ ¥Àæ¸ÀgÀtPÉÌ 18«Ä.UÁæA£ÀµÀÄÖ PÀ©âtzÀA±ÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ¬ÄzÉ. £É® §¸À¼É (Talinum cuneifolium) ¸ÉÆ¦à£À°è CwºÉZÀÄÑ PÀ©âtzÀA±À (0.8«Ä.UÁæA ¥Àæw 1UÁæA£À°è) EgÀÄvÀÛzÉ. MnÖ£À°è C¨sÀå¹¸À¯ÁzÀ w£Àß§ºÀÄzÁzÀ J®è ¸À¸ÀåUÀ¼À®Æè ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ¼ÁzÀ ¥ÉÆænÃ£ï, £ÁgÀÄ, PÉÆ§Äâ, R¤eÁA±ÀUÀ½ªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀ ªÁtÂdå vÀgÀPÁjUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀUÀ½VAvÀ F ¸À¸ÀåUÀ¼À°è ºÉaÑgÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è£À §ºÀÄ¥Á®Ä ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ OµÀ¢üÃAiÀÄ UÀÄtUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ ºÉÆA¢ªÉ. ºÁUÁV EªÀÅUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÀ C¥Ë¶ÖPÀvÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÉÊ¸É PÀÆqÀ Rað®èzÉ §UÉºÀj¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. §ºÀÄPÀrªÉÄ ªÀÄA¢UÉ ¥ÀjZÀAiÀÄ«gÀÄªÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß d£À¦æAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ, ¸ÀÆPÀÛªÁV EªÀÅUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¹ÜgÀªÁV EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸À¸ÀåUÀ¼À ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀgÉÆA¢UÉ UÁæ«ÄÃt ¨sÁUÀUÀ¼À°èÀ DºÁgÀ ºÁUÀÆ ¥Ë¶ÖPÀvÉAiÀÄ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À§ºÀÄzÀÄ. U M Chandrashekara Scientist in charge Kerala Forest Research Institute Sub Centre, Nilambur P.O., Malappuram, Kerala – 679 329 E-mail: umchandra@rediffmail.com n

DAUÀè ªÀÄÆ® °Ã¸Á EArAiÀiÁ, ¸ÀA¥ÀÅl 18, ¸ÀAaPÉ 2, dÆ£ï 2016

ªÀÄ£ÀÄµÀå zÉÃºÀzÀ £ÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÉÄzÀÄ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À®Ä PÉÆ©â£ÀA±À CUÀvÀå. PÉÆ©â£ÀA±ÀªÀÅ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAZÀ¬Ä¹lÄÖPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV J¯É/¸ÉÆ¦à£À vÀgÀPÁjUÀ¼À°è PÉÆ©â£ÀA±À PÀrªÉÄ. C¨sÀå¹¹zÀ 27 ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À°è PÁqÀÄUÀqÉØ/ ªÀÄgÀPÉ¸ÀÄ (Remusatia vivipara), PÁqÀÄ¸Á¹ªÉ/ £Á¬Ä¨É® (Cleome viscose) UÀ¼À°è CwºÉZÀÄÑ PÉÆ©â£ÀA±À«zÉ (0.015- 0.016«Ä.UÁæA£ÀµÀÄÖ ¥Àæw 1UÁæA£À°è). EzÀ£ÀÄß ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀªÁV §¼À¸À®Ä J¯É/¸ÉÆ¦à£À vÀgÀPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ ºÉÆÃ°¸À§ºÀÄzÀÄ. ಪುಟ 8  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

ಶ್ರೀ ವಿನೂತನ ವಿಧಾನದ ಭಾಗೀದಾರರು 

¸ÀÄagÀ¢Ã¥ÀÛ ¨sÀmÁÖZÀfð ªÀÄvÀÄÛ ±ÀgÀªÀt£ï gÁd

¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀÄlÖ F±Á£Àå gÁdå wæ¥ÀÄgÀzÀ°è CQÌ E¼ÀÄªÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£À (System of Rice Intensification (SRI) J£ÀÄßªÀ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀªÉÇAzÀÄ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArzÉ. ºÀ®ªÀÅ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ gÁdåªÀ£ÀÄß CQÌ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÁéªÀ®A©AiÀiÁV¸ÀÄªÀ F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è MmÁÖVzÁÝgÉ. wæ¥ÀÄgÁzÀ F £ÀÆvÀ£À ²æÃ «zsÁ£ÀzÀ°è PÀ°vÀ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß EzÉÃ jÃwAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è C£Àé¬Ä¹zÀgÉ CzÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÈ¢ÞAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀgÀ°è C£ÀÄªÀiÁ£À«®è.

‘eÁÕ£À

wæ¨sÀÄd’ - ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É, ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀÛgÀuÉ. «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄÄ ªÉÆzÀ°UÉ F wæ¨sÀÄdzÀ ¨sÁUÀªÁVvÀÄÛ. D£ÀAvÀgÀzÀ°è EzÀ£ÀÄß wæ¨sÀÄd¢AzÀ ¸ÀévÀAvÀæUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. gÉÊvÀjUÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV CªÀgÀÄ vÀªÀÄäµÀÖPÉÌ vÁªÉÃ ªÀåªÀ¹ÜvÀUÉÆ¼Àî®Ä, gÉÊvÀgÀÄ ºÁUÀÆ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À£ÀÄß ¨É¸ÉAiÀÄ®Ä ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÁzÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå ªÀiÁ»w ¸ÉÃªÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ EzÀÄ ¨É¸ÉzÀÄPÉÆArvÀÄ. F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£ÀªÀÅ C©üªÀÈ¢Þ, ¥Àæ¸ÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ w½ªÀ½PÉAiÀÄ §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÉÆqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. PÀÈ¶AiÀÄ «£ÀÆvÀ£À ªÀåªÀ¸ÉÜ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ ‘ºÉÆ¸À vÀ¯ÉªÀiÁj£À’ C©üªÀÈ¢Þ ªÀiÁzÀj. EzÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è ¤ÃwgÀÆ¥ÀPÀ ZÀZÉðUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ 1970 - 1980gÀ°è gÀÆ¥ÀÄvÀ¼É¬ÄvÀÄ. EzÉÆAzÀÄ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ ªÀåQÛUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ. ¸Àé¥ÉæÃgÀuÉ¬ÄAzÀ F UÀÄA¥ÀÄ w½ªÀ½PÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ CxÀªÀ DyðPÀ ¥ÀæQæAiÉÄ CxÀªÁ ªÀ¸ÀÄÛªÉÇAzÀ£ÀÄß MmÁÖV C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À®Ä ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ.

CQÌ E¼ÀÄªÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÁÑV¸ÀÄªÀ «zsÁ£À : ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁgÀt¢AzÀÄAmÁzÀ ºÉÆ¸À ªÀiÁ¥ÁðlÄ PÀÈ¶AiÀÄ°è£À «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ°è£À (Agricultural Innovation Systems (AIS) ºÉÆ¸À ªÀiÁ¥ÁðlÄ/£Á«£ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀ zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ £ÉÆÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ C£ÉéÃµÀuÉ JAzÀ®è J£ÀÄßªÀÅzÀPÉÌ CQÌ E¼ÀÄªÀjAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÁÑV¸ÀÄªÀ «zsÁ£À

avÀæ: PÀÈ¶ E¯ÁSÉ, wæ¥ÀÅgÀ

ºÉÆ¸ÀvÀ£ÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄÄ EwÛÃZÉUÉ §zÀ¯ÁVzÉ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á

¥ÀæQæAiÉÄUÉ §zÀ¯ÁV ¨sÁVÃzÁgÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀAªÁzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁV «¸ÀÛøvÀ ¥Àj¢üAiÀÄ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÁV F ¥ÀjPÀ®à£É §zÀ¯ÁVzÉ. ¨sÁVÃzÁgÀ J£ÀÄßªÀ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß 1960gÀ°è PÀAqÀÄ»rAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è CxÀªÀ DlzÀ°è ‘¥Á®£ÀÄß’ ºÉÆA¢zÀÄÝ vÀ£Àß ºÀtªÀ£ÀÄß D¥ÀwÛUÉ MqÀÄØªÀ ‘µÉÃgÀÄzÁgÀ’ J£ÀÄßªÀ ¥ÀzÀ ºÉZÁÑV ZÁ°ÛAiÀÄ°èvÀÄÛ. ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ JAzÀgÉ vÀªÀÄä ¥Á°£À §UÉÎ D¸ÀQÛ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¨sÁUÀªÁzÀ PÁgÀt¢AzÁV CªÀjUÉ CzÀPÉÌ ªÀiÁgÀPÀªÁV E®èªÉÃ ¥ÀÆgÀPÀªÁV ªÀwð¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥Àæw¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß ¥Àæ¨sÁ«¸ÀÄªÀ E®èªÉÃ D AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¨sÁVAiÀiÁUÀÄªÀ ºÀQÌgÀÄvÀÛzÉ.

gÉÊvÀgÀÄ ²æÃ ¨sÀvÀÛzÀ UÀzÉÝUÀ¼À°è CAvÀgÀªÀ£ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉÆ¼Àî®Ä UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ.

ಪುಟ 9  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

M¼ÉîAiÀÄ GzÁºÀgÀuÉ. AIS MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ jÃwAiÀÄ°è «²µÀÖ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. eÉ¸ÀÆåmï ¥Á¢æ¬ÄAzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À¯ÁzÀ F «zsÁ£ÀªÀÅ PÀÈ¶ ºÁUÀÆ PÀÈ¶AiÉÄÃvÀgÀ »£Àß¯ÉAiÀÄ ªÀåQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ ¥Àæ¸ÀgÀtUÉÆArvÀÄ. ²æÃAiÀÄ «zsÁ£À §¼ÀPÉUÉ §AzÀ £ÀAvÀgÀ D §UÉV£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉzÀzÀÄÝ ¸ÀAªÁzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ. EzÀgÀ°è PÀÈ¶PÀgÀÄ, ªÀÈwÛ¥ÀgÀgÀÄ, ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ E¤ßvÀgÀgÀÄ ²æÃAiÉÆqÀ£É ¥ÀævÀåPÀëªÁV ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. F ErÃ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀgÀÄ. CªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ««zsÀ ªÀÄlÖzÀ°è £ÀqÉ¹zÀ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÀAªÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ¬ÄAzÀ ²æÃ ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ AiÀÄ±À¸ÀÄìUÀ½¹vÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ²æÃ ªÉÆzÀ°UÉ 1999gÀ°è ¥ÁArZÉjAiÀÄ OgÉÆ«¯ÉèAiÀÄ°è£À C£Àß¥ÀÆtð ¥sÁgÀA£À°è ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. °Ã¸ÁzÀ°è 2000zÀ°è F PÀÄjvÀÄ ¯ÉÃR£À ¥ÀæPÀlªÁzÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÀPÁðj ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è ¥ÀæZÀÄgÀUÉÆArvÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¸ÁªÀAiÀÄªÀ PÀÈ¶PÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ºÁUÀÆ £ÁUÀjPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ²æÃ ¥Àæ¸ÀgÀtUÉÆArvÀÄ. DAzsÀæzÀ°è M§â PÀÈ¶PÀ ¥ÀæªÀÄÄR¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀ. ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ eÁRðAr£À°è £ÁUÀjPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ²æÃAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¸ÀÄªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀªÀÅ. wæ¥ÀÄgÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ gÁdå «¸ÀÛgÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ²æÃAiÀÄ£ÀÄß UÁæ«ÄÃt PÀÄlÄA§UÀ¼À ªÀÄ£É¨ÁV°UÉ ºÁUÀÆ ¤ÃwgÀÆ¥ÀPÀgÀªÀgÉUÉ vÀ®Ä¦¹vÀÄ.

wæ¥ÀÄgÀzÀ°è PÀÈ¶ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ°è ²æÃ ¥ÀÄlÖ gÁdåzÀ «¹ÛÃtð 10,492 ZÀzÀgÀ Q«ÄÃ. gÁdåzÀ MlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è 27% ¨sÁUÀ PÀÈ¶UÉ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀÄÝ EzÀgÀ°è 4% ¨sÁUÀ ¤ÃgÁªÀj ¸Ë®¨sÀå ºÉÆA¢zÉ. CQÌ GvÁàzÀ£É ºÁUÀÆ §¼ÀPÉ JgÀqÀÆ jÃw¬ÄAzÀ®Æ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨É¼É. gÁdåzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ gÉÊvÀgÀ fÃªÀ£ÁzsÁgÀ«zÀÄ. ²æÃ wæ¥ÀÄgÀzÀ°è ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥À ¥ÀqÉzÀzÀÝjAzÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ ²æÃ ¥Àæ¸ÀgÀtªÀ£ÀÄß d£ÀgÀ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ£ÁßV ªÀiÁrzÀ ««zsÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ ºÁUÀÆ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. F CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ ²æÃAiÀÄ£ÀÄß gÁdåzÀ°è ¥ÀæZÀÄgÀ ¥Àr¸À®Ä £ÉgÀªÀÅ ¤ÃrzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÁUÀÆ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ºÉÆ¸ÀvÀ£ÀzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß ºÉaÑ¹zÀÝ£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹vÀÄ. gÁdåzÀ £Á®ÄÌ f¯ÉèUÀ¼À°è JgÀqÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ - ¥À²ÑªÀÄ wæ¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀ¯Á¬Ä wæ¥ÀÄgÀªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ DAiÀÄÄÝPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. ¥À²ÑªÀÄ wæ¥ÀÄgÀzÀ°è PÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀÛgÀuÁ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½zÀÄÝ gÁdzsÁ¤ CUÀgÀvÀ®zÀ°è ºÉaÑ£À ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è CQÌ (42% ¨sÁUÀzÀ MlÄÖ ²æÃ ¥ÀæzÉÃ±À) ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. zÀ¯Á¬Ä wæ¥ÀÄgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ 250 »AzÀÄ½zÀ f¯ÉèUÀ¼À¯ÉÆèAzÀÄ. Cw PÀrªÉÄ CQÌ ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±À (MlÄÖ ²æÃ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ 7% ¨sÁUÀ). CQÌ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨É¼ÉAiÀiÁVzÀÄÝ ªÀÄÆgÀÄ PÁ®zÀ°è EzÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ – O±ï (K¦æ¯ï – dÆ£ï), CªÀÄ£ï (dÄ¯ÉÊ£ÀªÀA§gï) ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆgÉÆ (r¸ÉA§gï-ªÀiÁZïð). ¥À²ÑªÀÄ wæ¥ÀÄgÀzÀ°è CQÌAiÀÄ£ÀÄß CªÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆgÉÆ PÁ®zÀ°è ºÁUÀÆ zÀ¯Á¬Ä wæ¥ÀÄgÀzÀ°è CAiÀÄÄµï ªÀÄvÀÄÛ CªÀÄ£ï PÁ®zÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ zÀ¯Á¬ÄAiÀÄ°è ¨ÉÆgÉÆzÀ°è ¤Ãj£À PÉÆgÀvÉ¬ÄgÀÄvÀÛzÉ.

¥Àæw f¯Éè¬ÄAzÀ DgÀÄ ¨sÁVÃzÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 66 gÉÊvÀgÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

««zsÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÉÆqÀ£É PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉ gÁdåzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄ ²æÃ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÄRå ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ. PÀÈ¶ E¯ÁSÉ, wæ¥ÀÄgÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ F «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹vÀÄ. EzÀPÉÌ vÁAwæPÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß EArAiÀÄ£ï E£ïìlÆåmï D¥sï gÉÊ¸ï j¸ÀZïð, vÉ®AUÁt ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃwgÀÆ¥ÀuÉAiÀÄ £ÉgÀªÀ£ÀÄß PÀÈ¶ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ, ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃrvÀÄ. gÁdåªÀÅ CQÌAiÀÄ°è ¸ÁéªÀ®A§£É ¸Á¢ü¸À®Ä ²æÃAiÀÄ£ÀÄß ¸À®PÀgÀuÉAiÀiÁV ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀ £ÀAvÀgÀ E¯ÁSÉAiÀÄÄ EzÀgÀ°è ºÉaÑ£À D¸ÀQÛ ªÀ»¹ gÁdåzÀ°è ²æÃAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¸À®Ä ºÉaÑ£À ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ. gÁdåzÀ°è ²æÃAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ ¥Àr¸ÀÄwÛzÀÝ PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÀÄÄ GvÀÛªÀÄªÁzÀ ºÁUÀÆ ¸ÀªÀÄxÀðªÁzÀ CAvÀgï-¸ÀA¹ÜÃAiÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À «¨sÁUÀzÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. wæ¥ÀÄgÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁdå PÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæªÀÅ (SARS) ²æÃAiÀÄ£ÀÄß gÁdåzÀ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄªÀ D¸ÀQÛ ªÀ»¹ PÉëÃvÀæ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁvÀåQëPÉUÀ¼À£ÀÄß «¸ÀÛgÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj £ÀqÉ¹vÀÄ. DV¤AzÀ®Æ «¸ÀÛgÀuÁ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ CUÀvÀåªÁzÀ vÁAwæPÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß PÀÆqÀ ¤ÃqÀÄvÀÛ §A¢zÉ. SARS ²æÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ºÉÆuÉºÉÆwÛzÉ. «¸ÀÛgÀuÁ «¨sÁUÀªÀÅ vÀªÀÄä PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV¸À®Ä SARS¤AzÀ ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁV ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. SARS UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½AzÀ E£ÀÆß ªÀÄÄAzÀÄºÉÆÃVzÀÄÝ ²æÃ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀPÉÌ £ÉgÀªÀÅ ¤Ãr ¸ÀÄ¹ÜgÀUÉÆ½¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ ¤AiÀÄªÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ®Ä ªÀPÁ®vÀÄÛ £ÀqÉ¸ÀÄvÀÛzÉ. E¯ÁSÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤AiÀÄªÀÄ E®èªÉÃ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ C£ÀÄµÁÖ£ÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÁzÁUÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. KPÉAzÀgÉ CªÀÅ UÁæ«ÄÃt d£ÀjUÉ ºÉZÀÄÑ ºÀwÛgÀªÁzÀzÀÄÝ. ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ²æÃAiÀÄ°è «±ÉÃµÀ D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß vÀ¼ÉzÀªÀÅ. EªÀÅ PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ EªÀÅ ««zsÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄß DAiÉÄÌªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. gÉÊvÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄUÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ UÁæ«ÄÃt ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ C«¨sÁdå CAUÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ EªÀÅ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï eÉÆvÉ ¤PÀl ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢zÀÄÝ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀºÁAiÀÄPÀÆÌ vÀAiÀiÁjgÀÄvÀÛzÉ. ²æÃ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÀÄ®è §zÀ°UÉ ¥ÀAZÁAiÀÄvïUÀ¼ÀÄ. «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ, ¸À©ìrAiÀÄ°è AiÀÄAvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ¼Àî®Ä ºÀtPÁ¸ÀÄ «vÀgÀuÉ, ¤ÃgÁªÀj ªÀåªÀ¸ÉÜ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀAZÁAiÀÄvï ªÀÄÆ®PÀªÉÃ £ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EzÀÄ UÁæªÀÄªÀÄlÖzÀ WÀlPÀªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ gÉÊvÀgÀ CUÀvÀåUÀ¼ÀÄ, ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß ZÉ£ÁßV CxÀðªÀiÁrPÉÆArzÀÄÝ ¸ÀÆPÀÛ ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî§®èzÀÄ. PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÀÄ AiÉÆÃd£Á «¨sÁUÀªÀÅ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÁæªÀÄªÀÄlÖzÀ°è C£ÀÄµÁÖ£ÀUÉÆ½¸À®Ä ¥ÀAZÁAiÀÄvï£À ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÀÄÄ «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ ªÀÄÆ®PÀ

ಪುಟ 10  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

²æÃ gÉÊvÀgÉÆA¢UÉ M¼ÉîAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ CªÀjUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀiÁ»wUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄvÀÛzÉ. E¯ÁSÉAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ wæ¥ÀÄgÁzÀ ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ¸ÀAWÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ DzÀgÉ zÀ¯Á¬ÄAiÀÄ°è ¸ÀÄªÀiÁgÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÉ. ¥À²ÑªÀÄzÀ°è ºÉZÀÄÑ ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄUÀÄA¥ÀÄUÀ½zÀÄÝ zÀ¯Á¬ÄAiÀÄ°è EªÀÅUÀ¼À ¸ÀASÉå PÀrªÉÄ¬ÄgÀÄªÀÅzÀÄ EzÀPÉÌ PÁgÀt. CwxÉÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ wæ¥ÀÄgÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÀÄrAiÀÄ°è zÀ¯Á¬ÄAiÀÄ PÀÈ¶ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæªÀÅ zÀ¯Á¬ÄAiÀÄ°è F vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ºÀgÀqÀÄªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÉ. ²æÃ ºÉÆ¸À «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß FUÀµÉÖÃ gÁdåzÀ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀÝgÀÆ PÀÆqÀ EzÀgÀ PÀqÉV£À C¥Àj«ÄvÀ D¸ÀQÛ¬ÄAzÀ EzÀ£ÀÄß gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÁßV¹zÉ. PÀÈ¶ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæPÁÌV «ÄÃ¸À°nÖgÀÄªÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ CUÀvÀåPÀÌ£ÀÄ¸ÁgÀªÁV ºÀAZÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EzÀjAzÁV F ¸ÀA¸ÉÜ zÀ¯Á¬Ä f¯ÉèAiÀÄ ²æÃ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÁßV ªÀiÁrzÉ. ªÀiÁzsÀåªÀÄªÀÅ PÀÆqÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ ¥ÀæPÀluÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, ¥Àæ¸ÁgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ (ªÀÈvÀÛ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ, n« ZÁ£À¯ïUÀ¼ÀªÀgÀÄ, CUÀgÀvÀ®zÀ DPÁ±ÀªÁtÂ ¨Á£ÀÄ° PÉÃAzÀæ) ²æÃ «£ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀzÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ¯ÉÆèAzÀÄ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ ²æÃAiÀÄ §UÉÎ ¸ÀvÀvÀªÁV ¸ÀÄ¢ÝUÀ¼À£ÀÄß ©vÀÛj¸ÀÄwÛªÉ (¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ ²æÃ PÀÄjvÁzÀ 2-3 ¯ÉÃR£ÀUÀ¼ÀÄ; AiÀÄ±À¹é gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ ¸ÀAzÀ±Àð£ÀzÀ ¥ÀæPÀluÉ E®èªÉÃ ¥Àæ¸ÁgÀ; gÁdåzÀ AiÀÄ±À¹é gÉÊvÀgÀ PÀvÉUÀ¼À ¥ÀæPÀluÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¥Àæ¸ÁgÀ, ²æÃ «zsÁ£ÀzÀ ¸ÀÄ¹ÜgÀvÉ, vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀvÉ PÀÄjvÁzÀ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À ¥ÀæPÀluÉ). EzÀÄ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ C¢üPÁjUÀ¼À°è eÁUÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¹vÀÄ (¸ÀaªÀgÀÄ, ¸ÀPÁðgÀzÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, ¤ÃwgÀÆ¥ÀPÀgÀÄ gÁdåzÀ DqÀ½vÀzÀ J®è ºÀAvÀzÀ°ègÀÄªÀªÀgÀÄ, gÁdQÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ, «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀgÀÄ). ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ªÀÄAqÀ½ (Indian Council of Agricultural Research (ICAR), F±Á£Àå UÀÄqÀØUÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæ (Research Centre for NEH Region), wæ¥ÀÄgÀ PÉÃAzÀæ PÀÆqÀ DgÀA¨sÀzÀ°è gÁdåzÀ°è ²æÃ ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ºÁUÀÆ ¥Àæ¸ÀgÀtPÁAiÀÄðzÀ°è M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. FUÀ gÉÊvÀgÀ°è EzÀÄ £É¯ÉPÀAqÀÄPÉÆArgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ «µÀAiÀÄzÀvÀÛ ºÉÆgÀ½zÉ.

gÉÊvÀgÀÄ - ¨sÁVÃzÁgÀgÉÆA¢V£À CªÀgÀ ¸ÀA§AzsÀ gÁdåzÀ°è ²æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨sÁVÃzÁgÀgÉAzÀgÉ gÉÊvÀgÀÄ. CªÀgÀÄ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀªÁV vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀªÀgÀÄ DzÀgÉ ºÉÆ¸À «zsÁ£ÀzÀ°è£À CªÀgÀ ¥Á®Ä zÉÆqÀØzÀÄ. CªÀgÀ GvÁìºÀ, ¤AiÀÄ«ÄvÀ ¤Ãj£À ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÉÊvÀgÀÄ ²æÃ §UÉUÉ ºÉZÀÄÑ D¸ÀPÀÛgÁVzÀÝgÀÄ. ºÁUÁV ªÀiÁ»wUÁV «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ, gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©ü¹zÀÝgÀÄ.

ºÉÆ¸ÀvÀ£ÀÄß M¦àPÉÆ¼ÀÄîªÀ §UÉ¬ÄAzÁV gÁdåzÀ°è ²æÃ «zsÁ£À C¨sÀÆvÀ¥ÀÆªÀð AiÀÄ±À¸Àì£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÉ. EzÀgÉÆA¢UÉ gÉÊvÀjAzÀ gÉÊvÀjUÉ £ÀqÉzÀ «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄÄ wæ¥ÀÄgÀzÀ°è ²æÃ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ ªÀÄÄRå ±ÀQÛAiÀiÁVzÀÄÝ EzÉÃ ¸ÁªÀiÁfPÀ C£ÉéÃµÀuÉUÉ PÁgÀtªÁVzÉ. gÉÊvÀjUÉ E¯ÁSÉ¬ÄAzÀ, EvÀgÀ gÉÊvÀjAzÀ, ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï¤AzÀ ªÀiÁ»w ¨ÉA§® zÉÆgÀQvÀÄ. ¸Àé¸ÀºÁAiÀÄ ¸ÀAWÀUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ C®à¥ÀæªÀiÁtzÀ°è vÀªÀÄä ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß gÉÊvÀjUÉ PÉÆlÖªÀÅ. wæ¥ÀÄgÀ PÉÃAzÀæzÀ J£ïEJZï ¨sÁUÀzÀ ICAR-RCAiÉÆA¢UÉ gÉÊvÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢®è. ºÀ½îAiÀÄ°è UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄÛAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ ²æÃ §UÉÎ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀ®Ä ºÉZÀÄÑ «±Áé¸ÁºÀð ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÁVzÀÄÝ gÉÊvÀgÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀiÁ»w ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ EªÀgÀ£ÉßÃ CªÀ®A©ü¸ÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀ®èzÉ PÀÈ¶ «¸ÀÛgÀuÁ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶§AzsÀÄUÀ½AzÀ®Æ ¸ÀºÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¥ÀAZÁ¬ÄÛUÀ¼ÉÃ ²æÃ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ gÉÊvÀgÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀºÁAiÀÄ ¨ÉÃQzÀÝgÀÆ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¤PÀl¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ. C®èzÉ EvÀgÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÁzÀ ¸À©ìrAiÀÄ°è AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀt ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, ¤ÃgÁªÀjUÁV ¥ÀA¥ï¸Émï EvÁå¢UÀ½UÁV ¥ÀAZÁ¬ÄÛUÀ¼À£ÉßÃ CªÀ®A©ü¹gÀÄvÁÛgÉ. CµÉÖÃ C®èzÉ ªÁgÀzÀ°è 3-4 ¢£ÀUÀ½UÉÆªÉÄä gÉÊvÀgÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃj vÀªÀÄä §½¬ÄgÀÄªÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. zÀ¯Á¬Ä gÉÊvÀgÀÄ PÀÈ¶«eÁÕ£À PÉÃAzÀæzÀ ¹§âA¢UÀ¼ÉÆA¢UÉ GvÀÛªÀÄ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÀÄÝ CªÀgÀÄ ªÁgÀPÉÆÌªÉÄä E®èªÉÃ JgÀqÀÄ ¨Áj gÉÊvÀgÀ ºÉÆ®UÀ½UÉ ¨sÉÃn ¤ÃqÀÄvÁÛ CªÀgÉÆA¢UÉ ¤gÀAvÀgÀ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ°ègÀÄvÁÛgÉ. DzÀgÉ ¥À²ÑªÀÄ wæ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ gÉÊvÀgÀÄ gÁdåPÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæzÉÆA¢UÉ £ÉÃgÀªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢®è. F PÉÃAzÀæªÀÅ «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÉÆA¢UÉ ¤PÀl¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. ¸ÀÄ²QëvÀ gÉÊvÀgÀÄ UÁæªÀÄªÀÄlÖzÀ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ PÀbÉÃj ºÁUÀÆ ¥ÀAZÁAiÀivï PÀbÉÃjUÉ ²æÃ §UÉÎ E®èªÉÃ PÀÈ¶AiÀÄ EvÀgÉÃ «µÀAiÀÄUÀ¼À §UÉÎ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæ»¸À®Ä ªÁgÀPÉÆÌªÉÄäAiÀiÁzÀgÀÄ ¨sÉÃn¤ÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àæw¢£À ¸ÀAeÉ gÉÊvÀgÀÄ MAzÉqÉ ¸ÉÃj ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¤AiÀÄ«ÄvÀªÁzÀ ¤Ãj£À ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝ gÉÊvÀgÀÄ ²æÃ §UÉUÉ ºÉZÀÄÑ D¸ÀQÛgÁVzÀÝgÀÄ. ºÁUÁV ªÀiÁ»wUÁV «¸ÀÛgÀuÁ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ£ÀÄß, gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©ü¹zÀÝgÀÄ. gÉÊvÀgÀÄ ««zsÀ ¸ÀA¥ÀPÀðUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆ¸À vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ, gÉÊvÀjUÉ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ ¸À©ìrAiÀÄ §UÉÎ ªÀiÁ»w ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÀÄvÀÆºÀ°UÀ¼ÁVgÀÄvÁÛgÉ. gÁdåzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ªÀÄA¢ PÀÈ¶AiÀÄ£ÉßÃ CªÀ®A©ü¹gÀÄªÀÅzÀjAzÀ ²æÃAiÀÄ §UÉÎ ªÀiÁ»w ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÁvÀgÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ ºÁUÁV vÀªÉÆäA¢V£À ²æÃ gÉÊvÀgÉÆqÀ£É ºÁUÀÆ «¸ÀÛgÀt PÁAiÀÄðPÀvÀðgÉÆqÀ£É M¼ÉîAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.

¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§® ªÀåªÀ¸ÉÜ gÁdåzÀ°è ²æÃ «zsÁ£À ¥ÀjZÀAiÀÄªÁzÀA¢¤AzÀ gÉÊvÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ zsÉÊAiÀÄð vÉÆÃjzÁV¤AzÀ ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉA§® ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ C¹ÛvÀézÀ°èzÉ. ªÉÆzÀ°UÉ ²æÃ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ C¥ÁAiÀÄPÀgÀªÉAzÀÄ w½¢zÀÝgÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ

ಪುಟ 11  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

²æÃUÉ ºÉaÑ£À ¨ÉA§®ªÀ£ÀÄß ¤ÃrzÀÝjAzÀ CQÌUÉ ºÉZÀÄÑ ªÀgÀªÀiÁ£À ¹UÀ¯ÁgÀA©ü¹zÁUÀ gÉÊvÀgÀÄ ²æÃ ¨sÀvÀÛªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî®Ä GvÀÄìPÀgÁzÀgÀÄ. ªÀÄÄRå ¨ÉA§® zÉÆgÀwzÀÄÝ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÁzÀ wæ¥ÀÄgÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÉÆ¸ÀzÀÈ¶ÖPÉÆÃ£ÀzÀ AiÉÆÃd£É, ªÀiÁåPÉÆæÃ ªÀiÁå£ÉeïªÉÄAmï E£ï CVæPÀ®Ñgï (MMA), gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀÈ¶ «PÁ¸À AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ EwÛÃZÉUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÀ «ÄµÀ£ïUÀ½AzÀ. DgÀA¨sÀzÀ°è gÁdåzÀ°è ²æÃUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæZÁgÀPÉÌ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀÈ¶«eÁÕ£À AiÉÆÃd£ÉUÁV C£ÀÄzÁ£À 2008-09gÀ°è ¹UÀÄªÀªÀgÉUÀÆ PÀÈ¶ E¯ÁSÉAiÉÄÃ ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ. 2011-12jAzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ «ÄµÀ£ï£À C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ²æÃUÁV §¼À¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

G¥À¸ÀAºÁgÀ gÁdåzÀ gÉÊvÀgÀ°è ²æÃAiÀÄ£ÀÄß ªÉÃUÀªÁV ¥À¸Àj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 2006gÀ°è 1000 gÉÊvÀgÀÄ ²æÃAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀgÀÄ JgÀqÉÃ ªÀµÀðUÀ¼À°è (2008gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ) 70,000PÉÌ KjvÀÄ. 2014-15gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ 92,341 ZÀzÀgÀ Q«ÄÃ ¥ÀæzÉÃ±À ²æÃ«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ 2020gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ vÀ®Ä¥À¨ÉÃPÉAzÀÄPÉÆArgÀÄªÀ UÀÄj 100,000 ZÀzÀgÀQ«ÄÃ. ²æÃ gÁdåzÀ°è CQÌ ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛzÀÝ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §zÀ°¹vÀÄ. ErÃ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ ««zsÀ WÀlÖzÀ «¸ÀÛgÀuÉ, ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ DqÀ½vÀ¢AzÀ «PÉÃA¢ævÀUÉÆAqÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ.

AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉÆ¸À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÉÃAzÀæ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ. CªÀgÀ QæAiÉÄUÀ¼ÉÃ CAwªÀÄªÁV CzÀgÀ AiÀÄ±À¸ÀÄì CxÀªÀ ¸ÉÆÃ®£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. wæ¥ÀÄgÀzÀ ²æÃ «µÀAiÀÄzÀ°è «¸ÀÛgÀt vÀAvÀæ, vÀ¼ÀªÀÄlÖzÀ DqÀ½vÀ WÀlPÀUÀ¼À «PÉÃA¢æÃPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄªÀÅ ²æÃ «zsÁ£ÀªÀÅ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV¸ÀÄªÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR ±ÀQÛAiÀiÁVvÀÄÛ. CQÌAiÀÄ°è ¸ÁéªÀ®A§£É ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ°è PÀÆqÀ EzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹vÀÄ. Suchiradipta Bhattacharjee MANAGE Fellow at Centre for Agricultural Extension Innovations and Reforms, National Institute of Agricultural Extension Management (MANAGE) Hyderabad, India. E-mail: suchiradipta@hotmail.com n

Saravanan Raj Director (Agricultural Extension), National Institute of Agricultural Extension Management (MANAGE) Hyderabad, India. E-mail: saravananraj@hotmail.com n

DAUÀè ªÀÄÆ® °Ã¸Á EArAiÀiÁ, ¸ÀA¥ÀÅl 18, ¸ÀAaPÉ 4, r¸ÉA§gï 2016

ಪುಟ 12  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

ಬಹುಭಾಗೀದಾರರ ಕಾರ್ಯಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ ದೃಷ್ಟಿಕ�ೋನ 

PÉ « J¸ï ¥Àæ¸Ázï

AzÀÄ PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸ÀÄªÀ°è ºÉZÀÄÑ ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄwÛªÉ. DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ, ¥Ë¶ÖPÁA±À, ¨É¼ÉAiÀÄ GvÁàzÀ£É ºÁUÀÆ DzÁAiÀÄ ºÉaÑ¸À®Ä, ¥Àj¸ÀgÀzÀ DgÉÆÃUÀå PÁ¥ÁqÀ®Ä F «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. F «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¹ §¼ÀPÉUÉ vÀgÀ®Ä ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀézÀ CUÀvÀå«zÉ. KPÉAzÀgÉ EA¢UÀÆ ¸ÀÄ¹ÜgÀªÀ®èzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÀÄÝ CªÀÅ gÉÊvÀgÀ §zÀÄPÀÄ ºÁUÀÆ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÁ¤PÁgÀPÀªÁVªÉ. C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀætÂÃvÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼À C¨sÁå¹UÀ¼ÀÄ §ºÀÄ±ÀæªÀÄªÀ»¹ ºÀ®ªÀÅ ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ/ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ, DzÀ±Àð ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß ¤¢ðµÀÖ PÁ¯«ÄwAiÀÄ PÀnÖ£ÉÆ¼ÀUÉ gÀÆ¦¸À®Ä AiÀÄwß¹zÁÝgÉ. DzÀgÉ F AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁzÀgÀµÉÖÃ ¸Á®zÀÄ. ªÉÆzÀ°UÉ EªÀÅ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸À¤ßªÉÃ±À, CUÀvÀåvÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀPÁ±ÀzÉÆ¼ÀUÉ ¨ÉÃgÀÆgÀ¨ÉÃPÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV C°è ºÉÃgÀÄªÀ §zÀ®Ä CªÀÅ ¨ÉÃgÀÄ©lÄÖ vÁªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀªÀgÉUÉ PÁAiÀÄÄªÀ vÁ¼Éä EgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀqÉAiÀÄzÁV ¥ÀjtÂvÀgÉÆ§âgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀAvÉ F ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä GzÉÝÃ±À ¥ÀÆwðAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ G½AiÀÄÄªÀ CUÀvÀå«®è. JJAEAiÀÄªÀgÀÄ ¥ÁæAiÉÆÃf¹zÀÝ JgÀqÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ £É®UÀqÀ¯É ¨É¼ÉUÁgÀgÀ UÀÄA¦£À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÁzÀgÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ £ÀUÀgÀ ºÁUÀÆ CgÉ£ÀUÀgÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¥ÀzÀÞwUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À. JgÀqÀÆ PÀÆqÀ ©ü£Àß jÃwAiÀÄ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀiÁ»wAiÉÆA¢UÉ ¯ÉÃRPÀ£À zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£ÀUÀ¼À DzsÁjvÀªÁVzÉ.

£É®UÀqÀ¯É ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀªÀgÀ UÀÄA¥ÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CªÀ¢ü 1996-97gÀ°è JJAE

avÀæ: JJAEJ¥sï

GzÉÝÃ±À¥ÀÆªÀðPÀªÁV ««zsÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹vÀÄ. »ÃUÉ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄRå PÁgÀtªÉÃ£ÉAzÀgÉ Mt¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÆÃ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ gÉÊvÀgÀÄ MmÁÖV MAzÉqÉ ¸ÉÃjzÀgÉ ««zsÀ DAiÉÄÌUÀ¼À ¸ÁzsÀåvÉ PÀAqÀÄ§gÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ. C°è ¨sÁVAiÀiÁVzÀÝ ¤¢ðµÀÖ ¨sÁUÀUÀ¼À°è£À gÉÊvÀgÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¦DgïJUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ¤¢ðµÀÖ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß DzsÀj¹zÀ ¥ÁæAiÉÆÃV£À vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀæQæAiÉÄ¬ÄAzÁV gÉÊvÀgÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¨É¼ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ°è JzÀÄj¸ÀÄªÀ ªÀÄÄRå ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀgÀÄ. F «µÀAiÀÄªÁV gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄUÉ UÉÆwÛzÀÝ£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀgÀÄ, ¥ÀjtvÀgÀÄ vÀªÀÄUÉ w½zÀzÀÝ£ÀÄß ºÀAaPÉÆAqÀgÀÄ. ¥sÀ°vÁA±ÀªÀ£ÀÄß «±ÉèÃ¶¹, ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. CzÀgÉÆA¢UÉ ªÀÄÄA¢£À ¨É¼ÉAiÀÄ PÁ®zÀ°è ºÉÆ¸ÀzÁV ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ºÀ®ªÀÅ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ ¸ÉÃjzÀÝjAzÀ ««zsÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À ªÁ¸ÀÛ«PÀ ¸ÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. F ºÀAvÀzÀ¯ÉèÃ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁzÀjUÀ¼À£ÀÄß ©qÀ¯Á¬ÄvÀÄ. §ºÀÄ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ £É®UÀqÀ¯É GvÁàzÀ£Á ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÉßzÀÄj¸ÀÄªÀ ¥ÀAiÀÄt AiÀiÁªÀÅzÉÃ AiÉÆÃfvÀ zÁjAiÀÄ £ÀPÁ±ÉAiÀÄAwgÀ°®è. gÉÊvÀgÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÉÄÃ PÁAiÀÄð¸ÀÆaAiÀÄ ªÉÆzÀ® ¨sÁUÀªÁVvÀÄÛ. F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ ««zsÀ »£Àß¯ÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ GvÁì» ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ¨sÉÃn ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ªÉÆzÀ°UÉ F UÀÄA¦£ÀªÀgÀÄ C£Ë¥ÀZÁjPÀªÁV ¸ÀAªÀ»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¤zsÁ£ÀªÁV ªÁ¶ðPÀ PÀÆlUÀ¼À°è ¸ÉÃjzÁUÀ O¥ÀZÁjPÀªÁzÀ ¸ÀAªÀºÀ£À ªÉÆzÀ¯Á¬ÄvÀÄ. JJAE ºÁUÀÆ CzÀgÀ EvÀgÀ ¸ÀºÀAiÉÆÃV J£ïfMUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ gÉÊvÀgÀ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢Þ (¦nr) DzsÁgÀzÀ

ಪುಟ 13  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

ªÉÄÃ¯ÉAiÉÄÃ DAiÉÄÌUÀ¼ÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃfvÀªÁzÀªÀÅ. F DAiÉÄÌUÀ¼ÀÄ ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ», §¼À¸À§®èAvÀºÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ D ¥ÀæzÉÃ±ÀPÉÌ MUÀÄÎªÀAvÀzÁÝVvÀÄÛ. F §zÀ°«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ «ÄvÀªÁVzÀÄÝ ºÉZÁÑV ªÀÄÄAZÀÆtÂUÉ §A¢gÀ°®è. IÄvÀÄ«£À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è JJAE ªÀÄvÀÛzÀgÀ ¸ÀºÀ¨sÁV J£ïfMUÀ¼ÀÄ §ºÀÄzÉÆqÀØ gÉÊvÀ ¸ÀªÀiÁªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß DAiÉÆÃf¹zÀªÀÅ. C°è gÁdåzÁzÀåAvÀzÀ gÉÊvÀgÀ ¥sÀ°vÁA±ÀzÀ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÁ¶ðPÀ PÀÆlUÀ¼À°è ºÀAaPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. F PÀÆlUÀ¼À°è ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀªÀgÀÄ ºÁUÀÆ ±ÉÊPÀëtÂPÀ vÀdÕgÀÄ MmÁÖV vÀªÀÄä PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ««zsÀ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀgÀÄ. EzÀgÉÆA¢UÉ F gÉÊvÀgÀ PÀÆlUÀ¼À°è PÀAqÀÄ§AzÀ ªÀÄÄRå ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÁV UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁQPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ªÁ¶ðPÀ PÀÆlUÀ¼À ¥ÀgÁªÀÄ±Éð ºÁUÀÆ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ F ªÁ¸ÀÛªÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. PÀæªÉÄÃt F UÀÄA¥ÀÄ ªÉÊ«zsÀåvÉ ºÁUÀÆ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è »VÎvÀÄ. ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀÝgÉÆÃ D ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀªÀgÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä §AiÀÄ¸ÀÄªÀ ªÉÃ¢PÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ««zsÀ ªÀÄlÖUÀ¼À°è F UÀÄA¥ÀÄ UÀÄgÀÄw¸À®ànÖvÀÄ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ D¸ÉÖçÃ°AiÀÄ£ï PË¤ì¯ï D¥sï CVæPÀ®ÑgÀ¯ï j¸ÀZïð, J£ïDgï¹f, L¹DgïLJ¸ïJn, ¹DgïLrAiÀÄ, gÁdå PÀÈ¶ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, PÉÃA¢æÃAiÀÄ L¦JA PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁå£ÉÃeï – EªÉÃ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ E°è QæAiÀiÁvÀäPÀªÁV ¥Á¯ÉÆÎAqÀªÀÅ. EªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀÅ ªÁ¶ðPÀ PÀÆlUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸À®Ä zsÀ£À¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁrªÉ ºÁUÀÆ ¸ÀºÀ¨sÁVvÀéªÀ£ÀÄß ªÀ»¹ªÉ. PÀæªÉÄÃt «vÀÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁzÀ £À¨Áqïð£ÀAvÀºÀªÀÅ ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®

ZËPÀ 1 PÀÈ¶AiÀÄ°è Cw ºÉZÀÄÑ gÀ¸ÀUÉÆ§âgÀUÀ¼À §¼ÀPÉUÀ¼À £ÉÃvÁåvÀäPÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À ¥ÀæwQæAiÉÄAiÀiÁV ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV 1982gÀ°è JJAE £ÉzÀgï¯ÁåAqï£À°è d£ÀävÁ½vÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄvÀÛ gÉÊvÀPÉÃA¢ævÀ PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁV «²µÀÖªÁV ¨É¼É¬ÄvÀÄ. 1996-2001gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ En¹ EAzÀ EAqÉÆÃ-qÀZï ¨ÉÊ¯ÁålgÀ¯ï AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁV C£ÀÄµÁÖ£ÀUÉÆArvÀÄ. £ÀAvÀgÀ 2002gÀ°è JJAE AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ JJAE ¥sËAqÉÃ±À£ï D¬ÄvÀÄ. EzÀgÉÆA¢UÉ JJAE J¯ïELJ¸ïJ£À CzsÀåAiÀÄ£À «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß, ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ - PÀ°PÉAiÀÄ jÃwAiÀÄ°è ªÀÄ¼ÉAiÀiÁzsÁjvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ºÉZÁÑVgÀÄªÀ ¸ÀtÚ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÀÄß C¨sÀå¹¹vÀÄ. ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è ¨sÁVAiÀiÁV gÉÊvÀjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄºÀ¸ÀÛ ZÁazÀªÀÅ. J®èQÌAvÀ ªÀÄÄRåªÁV ¥Àæw ªÁ¶ðPÀ PÀÆlzÀ®Æè £É®UÀqÀ¯É ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄUÁgÀgÀÄ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÉÆAzÀÄ ªÀÄÄRå ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ D ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÉ ¥ÀjºÁgÀ MzÀV¸À§®èAvÀºÀªÀgÀ£ÀÄß PÀÆlPÉÌ DºÁé¤¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. EzÀgÀ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄðªÀÄÄTAiÀiÁV¸ÀÄªÀÅzÉÃ ºÉÆgÀvÀÄ PÉÃªÀ® ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÀAªÁzÀUÀ¼À®è.

ಪುಟ 14  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è JzÀÄj¸À¯ÁzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀ ¸ÀªÁ¯ÉAzÀgÉ O¥ÀZÁjPÀ ªÀÄvÀÄÛ C£Ë¥ÀZÁjPÀ eÁÕ£À ²¸ÀÄÛUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁVvÀÄÛ. JgÀqÀÆ eÁÕ£À²¸ÀÄÛUÀ½UÀÆ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ½zÀÝªÀÅ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥Àæw ªÁ¶ðPÀ PÀÆlUÀ¼À°è PÀ¼ÉzÀ ¨ÁjAiÀÄ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ «zsÁ£ÀzÀ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÁªÀÄ²ð¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. gÉÊvÀjAzÀ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀPÉÆÌ¼ÀUÁzÀ DAiÉÄÌUÀ¼ÀÄ, ¥ÀjºÁgÀUÀ¼ÀÄ CªÀgÀÄ ¸ÀévÀB CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ PÀAqÀÄPÉÆArgÀÄªÀAvÀºÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ºÉaÑ£À O¥ÀZÁjPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ M¼À¥Àr¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. ºÁUÁV JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ PÀ°PÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è £ÉÆÃrzÁUÀ JgÀqÀÄ §UÉAiÀÄ ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À ¥ÀæQæAiÉÄ! EzÀÄ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ £ÀqÀÄªÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ £ÀA©PÉ ºÁUÀÆ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß UÀnÖUÉÆ½¹vÀÄ. ºÉÆ¸À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀªÀÅ gÉÊvÀgÀ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀÆ¥ÀÄUÉÆArvÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ 199gÀ°è JJAE £É®UÀqÀ¯É ©ÃdzÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥Àr¹vÀÄ. DUÀ D ªÉÃ¢PÉAiÀÄ°è ¨sÁVAiÀiÁVzÀÝ ¥Àæw¶ÖvÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀjUÉ vÀ½C©üªÀÈ¢ÞUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÀºÀ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹zÀªÀÅ. F PÁAiÀiÁðUÁgÀUÀ½AzÀ gÉÊvÀjUÉ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ §zÀ° ¥ÀjPÀgÀUÀ¼À §¼ÀPÉzÁgÀgÉA§ ºÉUÀÎ½PÉ zÀQÌvÀÄ. ªÉÆzÀªÉÆzÀ®Ä JJAE ªÀÄvÀÄÛ J£ïfMUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀgÀ PÀÆlUÀ¼À ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ¤ÃqÀÄwÛzÀÝªÀÅ. vÀzÀ£ÀAvÀgÀzÀ°è gÉÊvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÉÃ £É®UÀqÀ¯É PÁAiÉÆÃð£ÀÄäR UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À ªÁ¶ðPÀ ¸À¨sÉUÀ¼À°è £ÉÃgÀªÁV ¨sÁUÀªÀ»¸À¯ÁgÀA©ü¹zÀgÀÄ. gÉÊvÀgÀ ºÁdj ºÁUÀÆ C£À£ÀåvÉ »VÎvÀÄ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £É®UÀqÀ¯É PÁAiÀiÁðUÁgÀªÉÇAzÀ£ÀÄß gÉÊvÁ¦ ªÀÄ»¼ÉAiÉÆ§âgÀÄ GzÁÏn¹zÀgÀÄ. LEISA

¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀA¸ÉÜ JJAE. EzÀÄ PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ¬ÄAzÁUÀÄªÀ £ÉgÀªÀÅ EªÉ®èªÀÇ MmÁÖV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÉÆgÀºÉÆªÀÄÄäªÀ ºÀ®ªÀÅ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß F UÀÄA¦£ÉÆA¢UÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ vÉÆÃj¹PÉÆnÖzÉ.

£ÀUÀgÀ PÀÈ¶ ªÉÃ¢PÉ (Urban Agriculture –UA) JJAE ¥sËAqÉÃ±À£ï ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ºÀ®ªÀÅ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ ºÉÆ¸ÀzÉÆAzÀÄ PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß ±ÉÆÃ¢ü¹vÀÄ EzÉÃ £ÀUÀgÀ PÀÈ¶. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¹zÀÄÝ £ÉzÀgï¯ÁåAr£À RUAF. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÁzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï£ÀAvÀºÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ gÀÆ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F vÀgÀºÀzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ EvÀgÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁzÀ ²æÃ®APÀ, ¦ü°¥ÉÊ£ïì EvÁå¢ PÀqÉ £ÀqÉ¢zÀÄÝ EzÀjAzÀ ¸ÀÆàwðUÉÆAqÀÄ EzÀ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. IWMI EzÀ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄwÛzÀÄÝ JJAE ¸ÀA¸ÉÜUÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ºÉÆuÉ ºÉÆgÀ®Ä PÉÆÃjvÀÄ. £ÀUÀgÀ PÀÈ¶ J£ÀÄßªÀ ¥ÀjPÀ®à£É «£ÀÆvÀ£ÀªÁVzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£ÀAvÀºÀ £ÀUÀgÀzÀ°è ºÉÃUÉ C¼ÀªÀr¹§ºÀÄzÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß PÁzÀÄ£ÉÆÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ MAzÉqÉ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀªÁV ºÀ¹gÀÄ £ÀUÀgÀ, eÉÆvÉUÉ

CwªÉÃUÀªÁV ¨É¼ÀAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ £ÀUÀgÀ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ vÀAvÀæªÉAzÀgÉ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ±ÀQÛ ¸ÀAªÀzsÀð£É. ¨sÁVÃzÁgÀgÀ »vÁ¸ÀQÛUÉ ¥ÀÆgÀPÀªÁUÀÄªÀAvÉ ¤ÃwUÀ¼À£ÀÄß £ÀUÀgÀPÀÈ¶AiÀÄ°è C¼ÀªÀr¸ÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀgÉ §ºÀÄ¨ÉÃUÀ F vÀAvÀæ PÀ¤µÀÖ¥ÀPÀë ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£ÀAvÀºÀ £ÀUÀgÀzÀ°è ¸ÁzsÀå«®è J£ÀÄßªÀÅzÀÄ CjªÁ¬ÄvÀÄ. G£ÀßvÀ ºÀAvÀzÀ°ègÀÄªÀ ¤ÃwgÀÆ¥ÀPÀgÀÄ F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ºÀAvÀºÀAvÀªÁV CjvÀÄ ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀÄ®Ä ¹zÀÞ«gÀ°®è. eÉÆvÉUÉ G£ÀßvÀªÀÄlÖzÀ°èzÀÝ ºÀ®ªÀgÀÄ ºÀ¹gÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß QjzÀÄUÉÆ½¹ Ln PÀA¥À¤UÀ¼À£ÀÄß ¸É¼ÉAiÀÄÄªÀ ºÀÄ£ÁßgÀPÉÌ ªÀÄÄAzÁV £ÀUÀgÀzÀ £ÀPÉëAiÀÄ£ÉßÃ §zÀ°¸À®Ä ºÉÆgÀnzÀÝgÀÄ. »ÃUÁV CªÀjUÉ F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ GzÉÝÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæ±ÀA¹¸À¯ÁUÀ°Ã ‘PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄ’AiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¸À¯ÁUÀ° D¸ÀQÛ EgÀ°®è. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£ÀAvÀºÀ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è AiÉÆÃd£ÁgÀÆ¥ÀPÀgÀÄ ºÁUÀÆ ºÀ¹gÀ£ÀÄß G½¸À®Ä D¸ÀQÛ ºÉÆA¢gÀÄªÀ £ÁUÀjPÀgÉÆA¢UÉ ¸ÉÃj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆ¸ÀjÃwAiÀÄ°è gÀÆ¦¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ £ÀUÀgÀUÀ½UÉ DºÁgÀ MzÀV¸À®Ä F CgÉ£ÀUÀgÀ PÀÈ¶ CUÀvÀå J£ÀÄßªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄUÉ w½¢zÉ. F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸À®Ä ªÀiÁrzÀ ªÉÆzÀ® ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÉÆzÀ°VzÀÝ C¸ÀàµÀÖvÉUÀ¼ÀÄ PÀæªÉÄÃt PÀgÀV ¸ÁUÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ¸ÀàµÀÖUÀÄjUÀ¼À avÀæt zÀQÌvÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À £ÀUÀgÀUÀ¼À°è vÉÆÃlUÁjPÉAiÉÆA¢UÉ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ¯ÉÆÃa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁVÃzÁgÀgÀ UÀÄA¥À£ÀÄß £ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÉ£ÀUÀgÀ JAzÀÄ JgÀqÀÄ vÀAqÀUÀ¼ÁV ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆjUÉ ¤AiÉÆÃf¸À¯ÁzÀ vÀAqÀzÀ°è ¥Àæw¶ÖvÀ J£ïfMUÀ¼ÀÄ (5), ¸ÀPÁðj E¯ÁSÉUÀ¼ÀÄ (3), ¥Àæ¹zÀÞ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ (2), vÀdÕgÀÄ (2), ¤ªÁ¹ C¸ÉÆÃ¹AiÉÄÃµÀ£ïUÀ¼ÀÄ (3) EzÀÝªÀÅ. CgÉ£ÀUÀgÀ vÀAqÀzÀ°è J®è E¯ÁSÉUÀ¼ÀªÀgÀÄ, £ÀUÀgÁqÀ½vÀzÀªÀgÀÄ, gÉÊvÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ, J£ïfMUÀ¼ÀÄ EzÀÝªÀÅ. F vÀAqÀUÀ½UÉ EAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ d£ÀPÉÃA¢ævÀ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀjAzÀ¯ÉÃ ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ, ºÁUÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ ¤ÃwgÀÆ¥ÀPÀgÀ UÀªÀÄ£À ¸É¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå J£ÀÄßªÀÅzÀÄ w½¢vÀÄÛ. £ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÉ£ÀUÀgÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß vÀAqÀ PÉÊUÉÆArvÀÄ. ªÉÆzÀ°UÉ vÀAqÀ EzÀ£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀªÁ¯ÁVAiÉÄÃ ¹éÃPÀj¹vÀÄ. F CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÅ ªÀÄÄAzÉ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ PÁAiÀÄðPÉÌ aªÀÄÄäºÀ®UÉAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÉÃ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è ¥ÀæwAiÉÆ§â »qÀÄªÀ½zÁgÀjUÀÆ MAzÉÆAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. ¤¢ðµÀÖ CªÀ¢üAiÀÄ°è F CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr ªÀÄÄV¸À¨ÉÃQvÀÄÛ. AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀÄgÉÃµÉAiÉÆ¼ÀUÉ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ vÁ¼Éä ºÁUÀÆ ²¹Û¤AzÀ F PÉ®¸À ªÀiÁqÀ¨ÉÃQvÀÄÛ. F ¤nÖ£À°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀ®Ä £ÉgÀªÁzÀ MAzÀÄ CA±ÀªÉAzÀgÉ ¤gÀAvÀgÀ ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ (MAzÀÆªÀgÉ ªÀµÀðzÀ°è 60 ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ). GzÉÝÃ±ÀzÀ ¸ÀàµÀÖvÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ §UÉAiÀÄ gÁf¬Ä®èzÉ ¤¢ðµÀÖ PÁAiÀÄðPÀ¯Á¥ÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸Á¢ü¹gÀÄªÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ ¥ÀgÁªÀÄ±Éð ªÀÄvÀÄÛ ©ü£ÀßvÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉAiÀÄÆ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉAiÀÄÄªÀ GvÁìºÀªÀ£ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ vÀAqÀzÀ°è ¸À®ºÉUÁgÀgÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀgÀÄ. ZÀZÉðUÀ¼À°è EªÀgÀÄUÀ¼ÀÄ

ಪುಟ 15  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÀgÀÄ. EzÉÃ §UÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄÄ CgÉ£ÀUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÁzÀ ªÀiÁUÀrAiÀÄ°è £ÀqÉ¬ÄvÀÄ. E°è E¯ÁSÉUÀ¼ÀªÀgÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀgÀÄ. E°è PÀÆqÀ ºÀ®ªÀÅ gÉÊvÁ¦ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, E¯ÁSÉUÀ¼ÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ- »ÃUÉ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀÄwÛ£À ZÀZÉðUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯ÉAiÉÄÃ PÁAiÀÄð¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ PÁAiÀÄðvÀAqÀªÀ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀÅ F PÉëÃvÀæªÀ£ÀÄß vÀ£Àß ¸ÀºÀPÁj ºÁUÀÆ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ DAiÉÄÌªÀiÁrPÉÆArzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß ºÉÃ¼À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÉaÑ£À ¨Ë¢ÞPÀ ¸ÀAWÀµÀðUÀ½®èzÉ vÀÄA©zÀ GvÁìºÀzÀ°è F PÁAiÀÄðPÁÌV M¼ÀUÉÆAqÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è ¨sÁVAiÀiÁzÀªÀÅ. JJAE §UÉVzÀÝ «±Áé¸ÀªÀÅ EzÀPÉÌ £ÉgÀªÁ¬ÄvÀÄ. JJAEJ¥sï £ÀUÀgÀªÁ¹UÀ½UÉ PÉÊvÉÆÃlzÀ°è ºÁUÀÆ CgÉ£ÀUÀgÀ gÉÊvÀjUÉ vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ. D ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄªÁV ®¨sÀå«gÀÄªÀ fÃªÀªÉÊ«zsÀåªÀ£ÉßÃ §¼À¹ ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ ªÀiÁqÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ.

PÉ®ªÀÅ PÀ°PÉUÀ¼ÀÄ JgÀqÀÄ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ªÉÃ¢PÉUÀ¼ÀÄ JJAEUÉ F ¥ÀæQæAiÉÄ PÀÄjvÁV ²æÃªÀÄAvÀ C£ÀÄ¨sÀªÀªÀ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ. F PÀÄjvÁzÀ PÀ°PÉUÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F AiÀÄ±À¹ìUÉ PÁgÀtªÁzÀzÀÄÝ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ ¤AiÀÄªÀÄUÀ½UÉ §zÀÞªÁV PÉ®¸ÀªÀiÁrzÀÄÝ. (£ÉÆÃr ZËPÀ.2)

UÀÄjPÉÃA¢ævÀ PÁAiÀÄð¸ÀÆa F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è CvÀåAvÀ QèµÀÖªÁzÀzÀÄÝ J®èjUÀÆ ºÉÆAzÀÄªÀAvÀºÀ PÁAiÀÄð¸ÀÆaAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ««zsÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄäzÉÃ GzÉÝÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝUÀ PÁAiÀÄð¸ÀÆaAiÀÄÄ J®ègÀ CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀAwgÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÉÊvÀ£À CUÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß PÉÃAzÀæzÀ°èj¹PÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ GWG AiÀÄ°è PÁAiÀÄð¸ÀÆaAiÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV gÉÊvÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß PÉÃA¢æPÀj¹vÀÄÛ. ªÉÃ¢PÉAiÀÄÄ QÃlUÀ¼À£ÀÄß, gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ®Ä ¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆArvÀÄ, CzÉÃ jÃw ¸ÀÄzsÁj¹zÀ PÀÈ¶ DyðPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©ÃdUÀ¼À ¥Àæ¨sÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ. C¥sÁèmÁQì£ï ªÀiË®åªÀiÁ¥À£À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

¥ÁvÀæ ¸ÀàµÀÖvÉ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¨sÁVÃzÁgÀ¤UÀÆ F ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è vÀ£Àß ¥ÁvÀæªÉÃ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ£À PÉÆqÀÄUÉ K£ÀÄ JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁVzÉ. GWG £À°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½UÉ ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀgÀÄ. gÉÊvÀgÀÄ ««zsÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä ºÉÆ®UÀ¼À°è ¥ÀæAiÉÆÃV¹ CªÀÅ ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉÇÃ E®èªÉÇÃ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹zÀgÀÄ. £ÀUÀgÀ PÀÈ¶ ªÉÃ¢PÉAiÀÄ°è F ¤nÖ£À°è AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßªÀ ¸ÀàµÀÖvÉ EvÀÄÛ.

ZËPÀ 2 : §ºÀÄ¨sÁVÃzÁgÀgÀ PÁAiÀÄðªÉÊRj ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ/ªÉÃ¢PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ EZÉÒ – PÀrªÉÄ CªÀ¢üAiÀÄ ¸ÀªÀ®wÛVAvÀ ¢ÃWÁðªÀ¢üAiÀÄ »vÁ¸ÀQÛUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À D¸ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÁßzsÀj¹ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ - MUÀÆÎr £ÀqÉªÀ ¸Àé¨sÁªÀzÀ ªÀÄÄRå ¥ÁvÀæ ¸ÀàzsÉðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉAiÀÄÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ UËgÀªÀ – M§âgÀÄ ªÀÄvÉÆÛ§âgÀ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæ±ÀA¹¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ºÀAaPÉÆ¼ÀÄîªÀ, ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ, PÁAiÉÆÃð£ÀÄäR ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄPÀÆ®PÁj £ÁAiÀÄPÀvÀé PÁAiÀÄðPÁj ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÉÊzÁÞAwPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀzÀ°è ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ C¯ÁàªÀ¢ü ºÁUÀÆ ¢ÃWÁðªÀ¢ü UÀÄjUÀ¼ÀÄ – ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁzÀzÀÄÝ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÁzÀAvÀºÀªÀÅ dAn ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ – C¯ÁàªÀ¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¢ÃWÁðªÀ¢ü MmÁÖV PÉ®¸À ªÀiÁqÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÀºÀ ‘ªÉÃUÀ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘CªÀPÁ±À’ ¤ªÀiÁðt J®è jÃwAiÀÄ ºÉÆuÉUÁjPÉAiÀÄ ºÀAaPÉ ¥Á®ÄzÁgÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ºÀAaPÉ J®èjUÀÆ ¸ÀªÀÄävÀªÁzÀ jÃwAiÀÄ ¥ÀgÁªÀiÁ±Àð£À PÁAiÀÄð«zsÁ£ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ MUÀÆÎr PÉ®¸ÀªÀiÁqÀÄ«PÉ DgÀA¨sÀzÀ°è ¸ÀÆPÀÛjÃwAiÀÄ°è CxÉÊð¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸À®ÄªÁV ºÉaÑ£À ¸À¨sÉUÀ¼ÀÄ – PÁAiÀÄð¸ÀÆaUÀ¼ÀÄ/ M¥ÀàAzÀUÀ¼ÀÄ/ UÀqÀÄªÀÅ/ M¦àPÉÆAqÀ ºÉÆuÉUÁjPÉUÀ¼ÀÄ – EªÀÅUÀ¼À ¸ÁgÁA±ÀªÀ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄªÁV ºÀAaPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. M¥ÀàvÀPÀÌ ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀ DyðPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À ±ÉÆÃzsÀ£É ¸À®ºÁ ¸À«Äw C£ÀÄ¨sÀªÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄævÉAiÀÄÄ¼Àî ªÀåQÛvÀéUÀ¼À CUÀvÀåvÉ ¥Àæ¨sÁ«¸À®Ä ¸ÁzsÀå«gÀÄªÀ CwºÉZÀÄÑ ¸ÉÃªÉAiÀÄ C£ÀÄ¨sÀªÀ ºÁUÀÆ w½ªÀ½PÉAiÀÄÄ¼Àî ªÀåQÛUÀ¼À CUÀvÀå. CªÀgÀÄ ¤ªÀðºÀuÉUÉUÁV C®è zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£À «¸ÀÛgÀuÉUÁV MmÁÖgÉ F ªÉÃ¢PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ ¸ÁAzÀævÉAiÉÆqÀ£É ¨É¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ, EvÁåvÀäPÀ ±ÀQÛ ºÁUÀÆ ¸ÀAWÀl£ÉUÁV vÀÄrvÀ, ¸ÀªÀÄÆºÀ ºÁUÀÆ ªÀåQÛAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¸ÀA¨sÀæ«Ä¸À¨ÉÃPÀÄ, ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤gÀAvÀgÀªÁV PÀ°AiÀÄÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ.

ಪುಟ 16  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

PÁAiÀÄðªÀÄÄT ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ««zsÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÁUÀ¯ÉÃ MmÁÖV PÉ®¸ÀªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉ £ÀUÀgÀPÀÈ¶ ªÉÃ¢PÉAiÀÄ vÀAqÀUÀ¼ÀÄ PÁAiÉÆÃð£ÀÄäRgÁUÀ®Ä JµÀÄÖ GvÀÄìPÀgÁzÀgÉAzÀgÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¤jÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃj PÉ®¸ÀzÀ°è vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀgÀÄ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉÆAqÀªÀÅ – CgÉ£ÀUÀgÀ PÀÈ¶ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ £ÀUÀgÀ ¤ªÁ¹UÀ¼À°è ªÀÄ£ÉvÉÆÃlUÁjPÉAiÀÄ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ. fqÀ§ÆèöåfAiÀÄ «µÀAiÀÄzÀ°è w½ªÀ½PÉ ºÁUÀÆ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ F PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤RgÀªÁV ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ©ÃdUÀ¼À ¥ÀjÃPÁë ¥sÀ°vÁA±À.

§AzÀªÀgÀÄ. JgÀqÀÆ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À®Æè ««zsÀ eÁÕ£À²¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ gÉÊvÀgÀÄ, J£ïfMUÀ¼ÀÄ, ±ÉÊPÀëtÂPÀvÀdÕgÀÄ, ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀ §UÉUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ UËgÀªÀ ºÉZÀÄÑvÀÛzÉ. ªÉÆzÀ°UÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀgÀ PÉÃ¼ÀÄ«PÉ PÀµÀÖªÁVvÀÄÛ. ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ £ÀA©PÉ ªÀÄvÀÄÛ §zÀÞvÉAiÀÄÄ ªÀåQÛUÀ½UÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁV PÀ°PÉAiÀÄ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ²æÃªÀÄAvÀUÉÆ½¹vÀÄ. (PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼ÀÄ : ¯ÉÃRPÀgÀÄ £É®UÀqÀ¯É PÁAiÉÆÃð£ÀÄäR UÀÄA¥À£ÀÄß ¸ÁPÁgÀUÉÆ½¸À®Ä PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃrzÀ ²æÃ. JZï.¯ÁåAnAUï CªÀjUÉ, ªÁ¶ðPÀ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¹zÀ ²æÃ ¹.PÉ. ¸ÀÄ§æªÀÄtåA CªÀjUÉ, ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹ ¸ÀºÀPÁgÀ ¤ÃrzÀ DgïAiÀÄÄJJ¥sï vÀAqÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀvÀé ªÀ»¹zÀ qÁ.gÁ§mïð ¹ªÀÄ£ïì, LqÀ§ÆèöåJAL CªÀjUÉ ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼ÀÄ.)

¸ÀÆPÀÛ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ZËPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ ««zsÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ¼À, D¸ÀQÛUÀ¼À ¨sÁVÃzÁgÀgÀ£ÀÄß MAzÉqÉ ¸ÉÃj¹ MAzÉÃ UÀÄjUÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀªÀÄAiÀÄ¨ÉÃqÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÀæQæAiÉÄ. AiÉÆÃZÀ£ÁPÀæªÀÄ, C¨sÁå¸À ºÁUÀÆ ¤ÃwAiÀÄ¯ÉèÃ §zÀ¯ÁªÀuÉ DUÀ¨ÉÃQgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ²ÃWÀæ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤jÃQë¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è. ««zsÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À ªÁ¸ÀÛªÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èj¹PÉÆAqÀÄ CUÀvÀå«zÀÝ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. fqÀ§ÆèöåfAiÀÄ ¢ÃWÁðªÀ¢üAiÀÄ £ÉgÀªÀÅ GzÉÝÃ±ÀªÀ£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¹vÀÄ. ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ AiÀÄÄJ ªÉÃ¢PÉAiÀÄ°è AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ fÃ«vÁªÀ¢üAiÀÄÄ CzÀgÀ UÀqÀÄªÀ£ÀÄß ¤zsÀðj¸ÀÄwÛzÀÝAvÉ ªÀÄÄV¬ÄvÀÄ.

¥ÀgÀ¸ÀàgÀ UËgÀªÀ

K V S Prasad Executive Director AME Foundation, Bangalore-560085 E-mail: leisaindia@yahoo.co.in; amefbang@yahoo.co.in n

DAUÀè ªÀÄÆ® °Ã¸Á EArAiÀiÁ, ¸ÀA¥ÀÅl 18, ¸ÀAaPÉ 4, r¸ÉA§gï 2016 avÀæ: JJAEJ¥sï

¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ ««zsÀ »£Àß¯É, eÁÕ£À²¸ÀÄÛUÀ¼À »£Àß¯É¬ÄAzÀ

Reference KVS Prasad and B Vijayalakshmi, ‘Practices, Platforms and Policies’, December 2005, LEISA India, Vol 7, No.4, p. 26-27

JJAEJ¥sï CgÉ£ÀUÀgÀ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ ¥ÀqÉ¸À®Ä ¸ÉÃjzÀ ¨sÁVÃzÁgÀgÀ ¸À¨sÉ

ಪುಟ 17  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

ಕೃಷಿಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಪರಿಸರ ಪ�ೋಷಣೆ 

PÀÄ®¸Áé«Ä dUÀ£ÁßxÀ eÉÃ£À

r¸ÁìzÀ £ÉÊIÄvÀå ¨sÁUÀzÀ DyðPÀvÉAiÀÄÄ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ. F ¨sÁUÀzÀ°è 75- 80% d£À PÀÈ¶AiÀÄ£ÉßÃ CªÀ®A©¹zÁÝgÉ. F ¨sÁUÀzÀ°è £ÉÊ¸ÀVðPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ ºÉÃgÀ¼ÀªÁVzÀÝgÀÆ PÀÆqÀ E°è£À §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀªÀgÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£À ªÉÊ¥ÀjvÀå¢AzÁV DºÁgÀ, §zÀÄPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ fÃªÀ ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ°è C¥ÁAiÀÄªÀ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. DvÀÄgÀzÀ PÀæªÀÄUÀ½AzÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ CªÀ£Àw, PÁr£À ¤£ÁðªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÁ¯É¸ÉAiÀÄÄªÀAvÀºÀ ºÀªÁªÀiÁ£À ¥Àj¹ÜwUÀ¼ÀÄ GAmÁVzÀÄÝ F ¨sÁUÀzÀ°è ªÀµÀð¥ÀÆwð DºÁgÀ GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ DzÁAiÀÄzÀ ¥ÀæwPÀÆ® ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß GAlÄªÀiÁrªÉ. F ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¹PÉÆ¼Àî®Ä Mr¸ÁìzÀ CUÀæUÁ«ÄÃ J£ÀÄßªÀ ¸ÀéAiÀÄA¸ÉÃªÁ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ» UÁæªÀiÁ©üªÀÈ¢Þ J£ÀÄßªÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À°è (PÁ²¥ÀÄgÀ, zÀ¸ÀäAvï ¥ÀÅgÀ ªÀÄvÀÄÛ gÁA¥ÀÄgÀ) ªÀÄÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À (gÁAiÀÄUÀqÀ, PÉÆgÁ¥ÀÄvï ªÀÄvÀÄÛ PÁ®ºÀAr) 150 ºÀ½îUÀ¼À°è C¼ÀªÀr¹vÀÄ. PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀzÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀÄ KPÀ¸ÀA¸ÀÌøwUÉ §zÀ¯ÁV eÉÊ«PÀªÉÊ«zsÀåªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArvÀÄ. EªÀÅ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj DyðPÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀAzÀªÀÅ. GvÁàzÀ£É, ¥Ë¶ÖPÀvÉ ºÉaÑ¸ÀÄªÀ°è ºÉZÀÄÑ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj PÀæªÀÄªÁVzÀÄÝ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß vÀgÀÄªÀ°è §ºÀÄªÀÄÄRå PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÉ. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ PÀÈ¶ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è ºÉAUÀ¸ÀgÀÄ UÀAqÀ¸ÀjUÉ ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ CAvÀ¸ÀÛ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ.

¥Àj¸ÀgÀ¸ÉßÃ» PÀÈ¶ ªÀiÁzÀj PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀªÀÅ PÀÈ¶-¥Àj¸ÀgÀzÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÉßÃ vÀ£Àß vÀAvÀæªÁV §¼À¹PÉÆArvÀÄ. ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä UÀÄqÀØzÀ E½eÁgÀÄUÀ¼À°è §zÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ C°è ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀPÁj VqÀUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß mÉgÉ¸ï §ArAUï ªÀÄvÀÄÛ ªÉfmÉnÃªï §ArAUï J£ÀÄßvÁÛgÉ. E½eÁj£À°è ºÀjAiÀÄÄªÀ ¤Ãj¤AzÀ GAmÁUÀÄªÀ UÀ°èUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀAzÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛªÁV ¤ÃgÀÄ ºÀjzÀÄºÉÆÃUÀÄªÀAvÀºÀ ZÀgÀArUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀjºÀj¹PÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. ºÀtÂÚ£À ªÀÄgÀUÀ¼ÁzÀ ªÀiÁªÀÅ, UÉÆÃqÀA©, °a ªÀÄvÀÄÛ ¹Ã¨ÉAiÀÄ£ÀÄß PÁqÀÄªÀÄgÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¨É¼É¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

30 rVæUÀ½VAvÀ®Æ ºÉaÑ£À E½eÁgÀÄUÀ¼À°è ¨É¼É¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzsÀÄ¤PÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¨sÀÆ ¸À«ÄÃPÉë ºÁUÀÆ ¤ªÀðºÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À 150 ºÀ½îUÀ¼À°è PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. 2010gÀ°è MlÄÖ 117000 ºÀtÂÚ£À ªÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß 1800 PÀÈ¶PÀgÀÄ £ÉlÖgÀÄ. dÄ¯ÉÊ 2016gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ ªÉÃ¼ÉUÉ 6000PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀÄÆ»PÀ PÀÄlÄA§ PÀÈ¶AiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. »ÃUÁV 2013-14 ªÀÄvÀÄÛ 2015-16gÀ £ÀqÀÄªÉ F ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è 120% ºÉZÀÑ¼ÀªÁVzÉ. F ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀ PÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¢ézÀ¼ÀzsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄ£ÉAiÀÄ §¼ÀPÉUÉ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. ºÉZÁÑzÀ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÁ ªÉZÀÑPÁÌV, ªÀÄPÀÌ¼À ²PÀëtPÁÌV, PÀÄlÄA§zÀ DgÉÆÃUÀå ¸ÀA§A¢ü ªÉZÀÑPÁÌV ªÀiÁgÁlªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.

ªÀÄÄRåªÁzÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀªÀÅ PÀÈ¶ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸À®Ä ¸ÀtÚgÉÊvÀjUÉ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁzÀ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ ¥ÀjºÁgÀ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ ¸Á©ÃvÁVzÉ. F «zsÁ£ÀªÀÅ gÉÊvÀjUÉ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ºÁUÀÆ ¥Àj¸ÀgÀzÉÆA¢UÉ ¸ËºÁzÀð ¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀ®Ä ºÉÃUÉ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.

GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ ºÉZÀÑ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÉAiÀÄ ªÉÊ«zsÀå E°è£À §ÄqÀPÀnÖ£À ¸ÀtÚ gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ PÀÈ¶ «zsÁ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÀ «Ä±Àæ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆArzÁÝgÉ. EzÀjAzÁV F «zsÁ£À¢AzÀ 3-7 ªÀµÀðUÀ¼À¯ÉèÃ gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß zÀÄ¥ÀàlÄÖ ºÉaÑ¹PÉÆArzÁÝgÉ.

§zÀÄQUÉ ¨sÀzÀævÉ PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ«eÁÕ£ÀzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÁV ¸ÀtÚ gÉÊvÀgÀ DzÁAiÀÄªÀÅ ºÉaÑzÉ. EzÀjAzÁV gÉÊvÀgÀÄ FUÀ ºÉÆgÀV£À ªÀÄÆ®UÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀgÁV®è. ºÉÆ¸ÀjÃwAiÀÄ ¤ÃgÁªÀj PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ eÉÊ«PÀ UÉÆ§âgÀUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÁV ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ ªÉZÀÑªÀÅ vÀVÎzÉ. ¸ÀtÚgÉÊvÀgÀÄ eÁ£ÀÄªÁgÀÄ ¸ÁPÁtÂPÉ¬ÄAzÀ DzÁAiÀÄ UÀ½¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. 150 ºÀ½îUÀ¼À°è£À

ಪುಟ 18  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1500 gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ºÀtzÀ G½vÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä GvÉÛÃd£À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F G½vÁAiÀÄzÀ ºÀtªÀ£ÀÄß eÁ£ÀÄªÁgÀÄ PÉÆ¼Àî®Ä, ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¸À®Ä, ¤ÃgÁªÀj «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉÆ½¸À®Ä §¼À¸ÀÄªÀAvÉ ¥ÉÆæÃvÁì»¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EªÀÅ CªÀjUÉ ¸ÀÄ¹ÜgÀ DyðPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹zÀÝ®èzÉ §zÀÄQUÉ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ. ¨É¼É £ÀµÀÖªÁzÁUÀ®Æ gÉÊvÀgÀÄ C¸ÀºÁAiÀÄPÀvÉ¬ÄAzÀ ¸Á®zÀ ¸ÀÄ½UÉ ¹QÌºÁQPÉÆ¼ÀÄîwÛ®è. PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£ÀªÀÅ gÉÊvÀgÀ DvÀäºÀvÉåAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß PÀÆqÀ vÀVÎ¹zÉ.

DºÁgÀ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÀé ¸ÀtÚ gÉÊvÀjUÉ F DºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ M¼ÉîAiÀÄ DgÉÆÃUÀå,

F gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÉaÑzÀ w¼ÀÄªÀ½PÉ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ PÁgÀt¢AzÀ DºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ, PÉÊUÁjPÁ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¥Áj gÁdQÃAiÀÄªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼Àî§®ègÀÄ. £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀªÁzÀ UËgÀªÀAiÀÄÄvÀ §zÀÄPÀ£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. EzÀÄ gÉÊvÀjUÉ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¸ÀA§A¢üvÀªÁzÀ ¨sÀÆ«Ä, ¤ÃgÀÄ, PÁqÀÄ, PÁ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DzÁAiÀÄ »ÃUÉ ¥Àæw «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ®Æ ¤AiÀÄAvÀætªÀ£ÀÄß vÀAzÀÄPÉÆnÖzÉ. F gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÉaÑzÀ w¼ÀÄªÀ½PÉ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ PÁgÀt¢AzÀ DºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ, PÉÊUÁjPÁ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¥Áj gÁdQÃAiÀÄªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼Àî§®ègÀÄ.

PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ«eÁÕ£À ¥ÀzÀÞw

¯Á¨sÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄtÚ£ÀÄß GvÀÛzÉ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ

EzÀÄ ªÀÄtÂÚ£À ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ, vÁeÁvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ¤Ãj£À »AUÀÄ«PÉ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀAiÀÄªÀ ¥ÀzÀÞw C£ÀÄ¸ÀgÀuÉ¬ÄAzÁV zsÁgÀt ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ ºÉZÀÄÑªÀÅzÀÄ.

¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ¥Ë¶ÖPÀ ¤ªÀðºÀuÉ

JgÉºÀÄ¼ÀÄ UÉÆ§âgÀ, w¥ÉàUÀÄAr UÉÆ§âgÀ, zÀæªÀ UÉÆ§âgÀ, ºÀ¹gÀÄ UÉÆ§âgÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊmÉÆæÃd£ï ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¨É¼ÉUÀ½AzÀ gÀ¸ÀUÉÆ§âgÀUÀ¼À §¼ÀPÉ vÀUÀÄÎvÀÛzÉ.

ªÀÄtÄÚ ºÁUÀÆ ¤Ãj£À ¸ÀªÀPÀ½ vÀqÉAiÀÄÄªÀ ºÉÆ¸À «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

mÉgÉ¸ï, mÉæAZï, £ÉPï¯ÉÃ¸ï EvÁå¢ §UÉAiÀÄ §zÀÄUÀ¼À ¤ªÀiÁðt¢AzÀ ªÀÄtÂÚ£À ¸ÀªÀPÀ½AiÀÄ£ÀÄß vÀqÉzÀÄ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¹, vÉÃªÁA±ÀªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄvÀÛzÉ, EvÁå¢.

«Ä±Àæ ¨É¼É ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ

ªÀÄtÄÚ ºÁUÀÆ ¨É¼ÉAiÀÄ GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄvÀÛzÉ. gÉÊvÀjUÉ M¼ÉîAiÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAzÀÄPÉÆqÀÄvÀÛzÉ.

¨É¼É ºÁUÀÆ eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ

eÁ£ÀÄªÁgÀÄUÀ¼À vÁådåzÀ §¼ÀPÉAiÀÄ ºÉZÀÑ¼À ºÁUÀÆ ¥ÉÆÃµÀPÁA±À ªÀÄgÀÄ§¼ÀPÉUÉ CªÀPÁ±À MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. eÁ£ÀÄªÁgÀÄ ¸ÁPÁtÂPÉ¬ÄAzÀ DyðPÀvÉ §®UÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.

SCGBUÀ¼ÀÄ gÉÊvÀgÀÄ ¸Á®¤ÃqÀÄªÀªÀgÀ ªÉÄÃ¯É ºÁUÀÆ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ªÉÄÃ¯É

(J¸ï¹f©UÀ¼ÀÄ)

CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß vÀ¦à¸ÀÄvÀÛªÉ. eÉÆvÉUÉ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ ªÉÊ¥ÀjÃvÀåzÀ ºÉÆgÀvÁVAiÀÄÆ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

ಪುಟ 19  ಲೀಸಾ ಇಂಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆ 1  ಮಾರ್ಚ್‌ 2018

www.leisaindia.org

ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄªÁzÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀmÁªÀÅ ªÀiÁqÀÄvÀÛ RÄ¶AiÀiÁVgÀÄªÀ ºÀÄqÀÄV

G¥À¸ÀAºÁgÀ

Kulaswami Jagannath Jena Project Coordinator in ECO VILLAGE DEVELOPMENT, Agragamee, Kashipur, Rayagada, Odisha, India. www.agragamee.org E-mail id: kulaswami13@gmail.com n

PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ«eÁÕ£À «zsÁ£ÀzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄªÀÅ ¸ÀtÚgÉÊvÀjUÉ ªÀgÀzÁ£ÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¸ÀtÚgÉÊvÀjUÉ ¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAzÀÄPÉÆqÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ºÀ¹gÀÄPÁæAw ªÀÄvÀÄÛ f£ï PÁæAw ªÀÄÆ®PÀ ºÉÃgÀ¯ÁzÀ PÁ¥ÉÆÃðgÉÃmï PÀÈ¶ ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¸À®Ä £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. dUÀwÛ£À ºÀ¹ªÀ£ÀÄß vÀtÂ¸À®Ä ºÉZÀÄÑ DºÁgÀ GvÁà¢¸À¨ÉÃQ®è. §zÀ°UÉ DºÁgÀ GvÁàzÀ£É ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀªÀjUÉ ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À DºÁgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ¸ÀtÚgÉÊvÀjUÉ ¨ÉÃPÁzÀzÀÄÝ ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä ¨sÀÆ«Ä, ¤ÃgÀÄ, PÁqÀÄ, ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ÉÃªÉUÀ¼ÀÄ. ¸ÀPÁðj WÉÆÃ¶vÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼ÁzÀ zÉÆqÀØ eÁUÀwPÀ PÀÈ¶ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ®è. F ¤nÖ£À°è ¥ÀAiÀÄt DgÀA¨sÀªÁVzÉ.

DAUÀè ªÀÄÆ® °Ã¸Á EArAiÀiÁ, ¸ÀA¥ÀÅl 18, ¸ÀAaPÉ 3, ¸É¥ÉÖA§gï 2016

¸ÀÄªÀÄ¤ eÉÆí¢AiÀÄ : §zÀ¯ÁªÀuÉ C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀ AiÀÄ±À¹é ªÀÄ»¼É ¸ÀÄªÀiÁ¤ eÉÆí¢AiÀÄ 62 ªÀµÀðzÀ ªÀÄ»¼É. FPÉ Mr¸ÁìzÀ gÁAiÀÄUÀqÀ f¯ÉèAiÀÄ PÁ²¥ÀÄgÀ «¨sÁUÀzÀ ¹jUÀÄqÀ ºÀ½îAiÀÄªÀ¼ÀÄ. ªÉÆzÀ®Ä FPÉ ¨ÉlÖUÀ¼À E½eÁj£À°è ªÀÄ£É §¼ÀPÉUÁV gÁV ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀvÀÛªÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÀÝ¼ÀÄ. PÀÈ¶¥Àj¸ÀgÀ«eÁÕ£ÀzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß FPÉ §¼À¸À¯ÁgÀA©ü¹zÀ ªÉÄÃ¯É PÀ¼ÉzÀ ºÀ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ½AzÀ FPÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¥Àj¹Üw ¸ÀÄzsÁj¹zÉ. ¸ÀÄªÀiÁ¤ eÉÆí¢AiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÁV «Ä±Àæ¨É¼É ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄwÛzÁÝ¼É. EzÀÄ ªÀµÀðzÉÆ¼ÀUÉ GvÀÛªÀÄ ¨É¼É ¨É¼ÉAiÀÄ®Ä £ÉgÀªÀÅ ¤ÃrvÀÄ. DPÉ JzÀÄj¹zÀ zÉÆqÀØ ¸ÀªÀÄ¸Éå ¤Ãj£ÀzÀÄ. ErÃ ºÀ½îAiÀÄªÀgÀÄ F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ºÀ½îAiÀÄ AiÀÄÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄ gÉÊvÀgÀÄ MmÁÖV ºÀwÛgÀzÀ¯ÉèÃ ºÀjAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ vÉÆgÉ¬ÄAzÀ vÀAvÀªÀÄä ºÉÆ®UÀ½UÉ PÁ®ÄªÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃrzÁÝgÉ. EzÀjAzÁV ªÀµÀð¥ÀÆwð CªÀgÀ ºÉÆ®UÀ½UÉ ¤ÃgÀÄ zÉÆgÀPÀÄwÛzÉ. F PÁ®ÄªÉAiÀÄÄ ªÀÄ¼É¤ÃgÀ£ÀÄß »r¢qÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ CAvÀdð®ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹zÉ. FUÀ ¸ÀÄªÀiÁ¤ eÉÆí¢AiÀÄ vÀgÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß, ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÁÝ¼É. EzÀgÉÆA¢UÉ DgÀÄ §UÉAiÀÄ ªÀiÁ«£À vÀ½UÀ¼À £À¸ÀðjAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¹zÁÝ¼É. vÀ£Àß GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß PÁ²¥ÀÄgÀzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ªÀiÁgÀÄvÁÛ¼É. 2015gÀ°è DgÀÄ §UÉAiÀÄ ªÀiÁ«£À vÀ½UÀ¼À 5000VqÀUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ¼ÀÄ. 2006gÀ°è 6000 VqÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw VqÀPÉÌ gÀÆ.25/gÀAvÉ ªÀiÁj gÀÆ.1,50,000/- UÀ½¹zÁÝ¼É. DPÉAiÀÄ PÀÄlÄA§PÉÌ FUÀ ªÀµÀð¥ÀÆwð DºÁgÀ ¹UÀÄwÛzÉ. ºÀ½îAiÀÄ ©Ãd-PÁ¼ÀÄ ¨ÁåAQ£À°è ErÃ ºÀ½îAiÀÄ 56 PÀÄlÄA§UÀ½UÉ ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðUÀ½UÁUÀÄªÀµÀÄÖ DºÁgÀ zÁ¸ÁÛ¤zÉ. ‘£Á¤ÃUÀ ºÀ®ªÀÅ vÀgÀPÁjUÀ¼À£ÀÄß, ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛÃ¤. £ÀªÀÄä UÉÆ§âgÀªÀ£ÀÄß £ÁªÉÃ vÀAiÀiÁj¹PÉÆ¼ÀÄîvÉÛÃªÉ. M¼ÉîAiÀÄ ¤Ãj£À ¸ÀgÀ§gÁfzÉ. £À£Àß ªÉÆªÀÄäPÀÌ¼ÀÄ £ÁªÀÅ JzÀÄj¹zÀ ºÀ¹ªÀ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄªÀÅ¢®è CªÀgÀÄ ¥Ë¶ÖPÀªÁzÀ DºÁgÀªÀ£ÀÄß w£ÀÄßvÁÛgÉ. FUÀ £À£Àß ºÁUÀÆ £À£Àß ªÀÄÄA¢£À ¦Ã½UÉUÀ¼À §zÀÄPÀÄ ¸ÀÄ¹ÜgÀªÁVzÉ’ JAzÀÄ vÀÈ¦ÛAiÀÄ £ÀUÀÄ«£ÉÆA¢UÉ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ¼É ¸ÀÄªÀiÁ¤ eÉÆí¢AiÀÄ.

www.facebook.com/Leisaindiamag

@LeisaIndia