ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
1
_âòd _ûVK,
ùfAiû A ò@û
aòùgh IWò@û iõÄeY
G[ôùe ùfAiû A ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQû cìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û
Ieúiû ù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße 751001
www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com
G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2d cjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe 560085 ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522 `ûKè ^õ: +91-080-26699410 A ùcf : leisaindia@yahoo.co.in @¤l - gâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.(@aie _âû¯) ùKûhû¤l - gâú aò.ùK. gòbþeûcþ ibý - Wÿü. bò[f eûR^, Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®û Wÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ, Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^, _âù`ie. bò. aòebù\âdû Wÿü. G. eûR^Ü Wÿü. ùbuùUiþ ZûMZþ Wÿü. iàòZû ù_âcP¦e cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\ _eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û @^êaû\ @eêYòcû ÊûAñ IWÿò@û iµû\^û I @^êaû\ ic^ßd aògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû @^êaû\ iõù~ûR^û _ì òðcû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ _âgûi^òK @]ôKûeú aúYû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ @kueY I cê\âY fò_òÄû^þ, bìaù^gße _âz\ `ùUûPòZâ Ieúiû `ùUû fûAùaâeú ùfAiû _ZâòKû @^ýû^ý iõKk^ fûUò^þ @ûùceòKû, Aù ûù^iò@û, _½òc @û`âòKû, aâûRòfþ iõÄeY ùfAiû A ò@û _ZâòKû @^ýû^ý @û kòK iõÄeY jò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ, _¬ûaú , K^ÜW Gaõ ceûVú (iõ_û\^û c kú Ze`eê _ZâòKûe Cù gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùa C_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~^ô ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZ ùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )
còùReò@e
(MISEREOR)
@ûùc Gjû iµì ð bûaùe bêfò~ûAùQ ù~ aélRMZe C^Ü ò C_ùe jó RúaRMZe C^Ü ò ^òbðegúk û iêiÚ MQUòG _ûAñ iêiÚ cé òKûe GKû« @ûagýK û \úNð\ò^ ]eò @ûùc ^òR Êû[ð _ûAñ cé òKûe CaðeZû Gaõ Gjûe ÊûiÚýKê @Yù\Lû Keò PûfòùQ û eiûd^òK iûcMâúMêWÿòKe @^òdªòZ aýajûe \ßûeû @ûùc Rúa« cûUòKê ]ßõi Keòaû ij _ûYò Gaõ aûdêKê c¤ _â\ìhòZ Keò PûfòùQ û Gjò Zòù^ûUò i´ke iVòK aýajûe Gaõ i´ke _ê^aðýajûe Keò ùR÷a-_eòùag bò òK Kéhò @býûi @û_ùYAaû \ßûeû jó @ûùc C_ùeûq iciýûeê aûjûeò @ûiò_ûeòaû û @ûùc jé\d c¤eê MQe MêeZ ê K ß ê @^êba Keò GjûKê i¹û^ ù\aû ij aélùeû_YKê aé¡ò Keòaû \ßûeû @ûùc iêiÚ _eòùag, Pòe«^ Rúa^RòaK ò û, @^êKk ì _eòùagKê ^ò½Z ò Keò_ûeòaû Gaõ Kûað^ `êU`òâ Kê KùcAaûùe ^òRe akò ù~ûM\û^ ù\A_ûeòaû Gjò _ZâòKûùe @ûùc ùa÷mû^òK \éÁùò KûYeê ~êq~ ò q ê Gaõ ùfûK ùK÷¦K âò _\ùl_MêWK òÿ ê iûcòf KeêQò û @ûce ùfLûMêWÿòKê _Xÿò GjûKê ^òR @býûiùe aýajûe Keòaû Gaõ ^òRe @^êbìZòKê @ûc ij ^òdcòZ aû ê[ôaû Pûhúcû^u _ûLùe @ûùc KéZm û
iõ_û\K
ùfAiû
ÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe ^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK I iûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûe Gaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlû còùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRe baòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C òÁ û Kéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM _ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMú bò òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûG Gaõ Gjûe @û^êiwòK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê ^úZò ^ò¡ðûeK cû^uê _âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK iõmû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û
còùReò@e - aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùe Rcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 57 ahð]eò còùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âý aòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe _âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² û còùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ _âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú @^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùe Kû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^úd aòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû^u ij cò k ò Z bûaùe cò ù Reò @ e _eò a ð ò Z _eò i Ú ò Z ò K ê iûcÜ û Keò [ ûG û (MISEREOR)
(www.misereor.de, www.misereor.org)
Ieúiû GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùe Kéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ \êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgke C^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùe lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiú cjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe ^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ @]ôK aòaeYú eê còkò_ûeòa û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ÊÌ aûjý ijûdZû bò K ò _âûKéZK ò iõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ^ì@û iéR^gúk ùa÷hdòK mû^ \ßûeû RúaòKûe C^ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ \ûlòYûZý cûkbìcú @ ke lê\â Z[û ^ûccûZâ Pûhúcû^u ijòZ aòKÌ Kéh,ò mû^ùKøgke @bòa¡ é ,ò Zûfòc,þ aòKûg @^êÂû^MêWK ò ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @^êbZ ì ò @û\û^ _â\û^ \òMùe Kû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßai þ ûAUþ VòKYû ùjCQò (ORRISSA)
(www.orrissa.co.in)
(AME Foundation)
(www.amefound.org)
ijûdZûùe G.Gcþ. A. `ûCù i^þ ij còkZ ò bûaùe Ieúiû \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2021
2
Pòe«^ ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi
04
aòùgh IWò@û iõÄeY - 2, Rê^þ 2021
ijù~ûM GKû« Reêeú
04 Pò e «^ ùR÷ a _eò ù ag ijûdK Ké h ò
@býûi
Gcþ.G^þ. KêfK ðú MZ KòQò ahð ]eò ^òdcòZ Gaõ ^òe«e bûaùe Pûhúcûù^ _ûeµeòK Pûh _¡ ò K ê @û_ùYC[ô a ûe ù\Lò a ûKê cò k ê Q ò û Gjò _ûeµeò K Pûh _¡ ò _eò ù ag -ijûdK ~ûjû PûhúKê C_ôû\^ ù~ûMûAaûùe ilc û Gjò Pûh mû^Kê iµâiûeY Keòaû ij Pûhúcû^uê _~ðýû¯ ijù~ûM ù~ûMûAù\aûe @ûagýKZû ejòQò ~ûjû\ßûeû Pûhúcûù^ ajêk bûaùe eûiûd^òK Pûheê aûjûeò Gjò ùR÷a _eòùag ijûdK Pûh _¡ òKê @û_ùYA_ûeòùa û
iaêR @ k aé¡ò
07
iuÌ Zûeêe ~ûZâû
_âKéZò ij ~ûªòK aòmû^e _âùdûMKê @bò ^ a _â Y ûkúùe ic^ß ò Z Keò iuÌZûeê ùfûKcû^uê aélùeû_Y \òMùe iùPZ^ Gaõ C ûjòZ Keò _eòùag iêelû \òMùe ùicû^ue bûMe @a\û^ ù\aûùe ilc Keò_ûeòQò û Gjò _\ùl_ \l Gaõ i`kZûe ij ùfûKcû^uê _âKéZò ij ù~ûWÿò_ûeòQò Gaõ MâûcúY ùfûKcû^ue Rúa^RúaòKûeê C^Ü ò @ûYò_ûeòQò û
aélùeû_Y Keòaû, Rúa^RúaòKûKê cRaêZ Keòaû Gaõ 11 _eòùagKê iêelòZ eLòaû
ùMâû-UòâRþ, Kcþ, GK iûcòûRòK Cù\ýûM, ~ò G aé l ùeû_Y ùlZâ ù e aýû_K bûaùe aýqò Gaõ Kµû^úcû^uê Kcþ Lyðùe ^òRe ùiaû ù~MûCQò û ^òR \l ùIßa bò òK ùiaû cû¤cùe Gjò iõiÚû _eòùagKê iêelòZ eLòaûùe _âùZýK aýqòuê ^òR ^òRe ù~ûM\û^ ù\aûe GK iêù~ûM iéÁò KeòQò û
ijù~ûM GKû« Reêeú Gcþ.G^þ.KêfK ðú 07.iaêR @ k aé¡ò iuÌ Zûeêe ~ûZâû iuÌZûeê `ûCù i^þ 11 aélùeû_Y Keòaû, Rúa^RúaòKûKê cRaêZ Keòaû Gaõ _eòùagKê iêelòZ eLòaû iê_âòdû _ûUòf 14.iêiÚ aél
_~ðýû¯ ù_ûhY Gaõ iêiÚ _eòùage cìk\ì@û
iuÌZûeê `ûCù i^þ
iê_âòdû _ûUòf
iìPú_Zâ
_â\ú_ Kêcûe ieKûe, Gcþ.ùK XÿKe, aòKûg \ûi, _âòd e¬^ Kêcûe, iê\gð^ ùcû~ð ý , Giþ . Giþ . cûkò , ùegcû iò ù ¦, ùR.Giþ ùPø]êeú, Giþ.ùK ^ûdK, ]ecRòZþ ùLeIße, @iòZþ PKâa ðú, Wÿò.ùK eûNa, G.ùK iòõj Gaõ aò._ò.b
iêiÚ aél
14
_~ðýû¯ ù_ûhY Gaõ iêiÚ _eòùage cìk\ì@û _â\ú_ Kêcûe ieKûe, Gcþ.ùK XÿKe, aòKûg \ûi, _âòd e¬^ Kêcûe, iê\gð^ ùcû~ðý, Giþ.Giþ.cûkò, ùegcû iòù¦, ùR.Giþ ùPø]ê e ú, Giþ . ùK ^ûdK, ]ecRòZþ ùLeIße, @iòZþ PKâa ðú, Wÿò.ùK eûNa, G.ùK iòõj Gaõ aò._ò.b GK \l C_ôû\^ aýaiÚû ij Rcòe Pòe«^ aòKûg \òMùe SûWÿL e Pûhúcûù^ ^òRe \ûdòZßùaû] _â\gð^ Keòaû ij Gcû^u c¤ùe iùPZ^Zû aé ¡ ò _ûAQò û @ûA.iò . G.@ûeþ ùa÷ m û^ò K cû^ue ijù~ûMùe `ê i eú Mâ û ce Pûhúcûù^ @^êaðe Gaõ ^Á ùjûA~ûA[ôaû LYò @ ke RcòKê _ê^eê¡ûe Keò Gjûe GKû]ôK fûb _ûAaûe ilc ùjûA_ûeòQ«ò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
3
Pòe«^ ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi ijù~ûM GKû« Reêeú Gcþ.G^þ. KêfK ðú MZ KòQò ahð ]eò ^òdcòZ Gaõ ^òe«e bûaùe Pûhúcûù^ _ûeµeòK Pûh _¡ òKê @û_ùYC[ôaûe ù\LòaûKê còkêQò û Gjò _ûeµeòK Pûh _¡ ò _eòùag -ijûdK ~ûjû PûhúKê C_ôû\^ ù~ûMûAaûùe ilc û Gjò Pûh mû^Kê iµâiûeY Keòaû ij Pûhúcû^uê _~ðýû¯ ijù~ûM ù~ûMûAù\aûe @ûagýKZû ejòQò ~ûjû\ßûeû Pûhúcûù^ ajêk bûaùe eûiûd^òK Pûheê aûjûeò Gjò ùR÷a _eòùag ijûdK Pûh _¡ òKê @û_ùYA_ûeòùa û
^Wÿò@û aeWÿûMêWÿòKê ùQûU ùQûU L ùe KûUò `k aMòPûùe \ò@û~ûCQò
_ûeµeòK Kéhò @býûiMêWÿòKe @ûRòe \ò^ùe c¤ _âûiwòKZû ejòQò û Gjò Pûh @býûi MêWÿòK lê\â Gaõ ^ûccûZâ Pûhúcû^ue ùceê\ û @û]ê^òK Pûh _¡ òKê @û_ùYA @ù^K Pûhú Gjò _ûeµeòK @býûiMêWÿòKê QûWÿò ù\AQ«ò û cûZâ @ûRò c¤ KòQò Pûhú @Q«ò ù~Cñcûù^ _ûeµeòK Pûh _¡ ò ij ùR÷aòK Kéhò \òMùe c¤ C ûjòZ [ôaûe ù\LòaûKê còkêQò ~ûjû\ßûeû c^ùe GK @ûgû iéÁò ùjCQò ù~ i´k _eòPûk^ûe Gjò _ûeµeòK _¡ òMêWÿòK _êYò @ûC[ùe ^òRe _ìað _âû]û^ýZûKê ù`eò _ûAa û
Rcòùe ùMûae Gaõ @^ýû^ý LZ _ùKAaû ~ûjû GK _ûeµeòK Pûh @býûi, ùi[ôùe cìfý~êq KeûA Pûhúcûù^ @ûRò aýajûe KeêQ«ò û `if Rcòe LZKê iò]ûikL aýajûe Keòaû a\kùe Pûhúcûù^ C^Ü cû^e aòbò^Ü LZ _âÉêZ _âYûkú, ^ûù\_ _âYûkú, eKþ `iù`Uþ AZýû\ò aýajûe KeêQ«ò û @ûMeê K ðûUKe C e bûMùe ùMûcìZâ iõMâj Keû~ûA LZ MûZùe iò ^ Keû~ûC[ôfû ~ûjû\ßûeû LZe cû^ aé¡ò _ûC[ôfû û cûZâ @ûRò Gjò @býûi \îZ MZòùe ùfû_ _ûAaûùe fûMòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
4
KòQò @ûM ]ûWÿòe iõiÚûcû^u \ßûeû Gjò _ûeµeòK ùR÷aòK @býûiMêWÿòKê _ê^eê¡ûe Gaõ iµâiûeY Keû~òaûe _\ùl_ ^ò@û~ûCQò û C\ûjeY Êeì_ K ðûUK ieKûe ^òRe ùR÷aòK Kéhò _âKÌ cû¤cùe Pûhúcû^uê Zûfòc Gaõ ijûdZû ù~ûùMA C^Ü cû^e LZ _ââÉêZ Keò aýajûe KeòaûKê ù_âû ûjòZ KeêQ«ò û Pûhúcûù^ ùMûcìZâùe aûfò còùgA Kò_eò ùR÷aòK dêeò@û _âÉêZ Keòùa Zûjû c¤ Zûfò c ùe gò L û~ûCQò û Pò K Ñ û ^ûdûKû^ûjûfä ò Zûfê K ûe ùKûeûùMùe Mâûce RùY @^ò^a Pûhú gâú.ùK.@ûeþ eûRùgLeûA@û ùMûcìZâùe _ûCñg còùgA GjûKê LZ bûaùe aýajûe Keê Q «ò Gaõ Gjûe bf _eò Y ûc _ûAQ«ò û Gjò_eò @ù^K MêWÿòG @býûi ejòQò ~ûjû fûbKûeú Gaõ \eKûeú cûZâ Pûhúcûù^ GjûKê aýajûe Keòaû QûWÿò ù\AQ«ò û C\ûjeY Êeì_ ù_ûLeúe _UêcûUòKê Rcòùe aýajûe Keò a û \ß û eû Rcò e Rk]ûeY lcZû aé ¡ ò _ûA[ûG, gúZ EZê ù e Rcò jk Keò a û \ß û eû `if ùa÷ R ð ý aÉê Gaõ Nûi cûUò ù e cò g ò LZùe _eò Y Z ùjûA[ûG, ùc û ùMûVue aûWÿùNeû @ûa¡ iÚû^ AZýû\ò û @agý _ûeµeòK bûaùe ùc û _ûk^ Keû~ûC[ôaû @ kùe Gjò aûWÿùNeû @ûa¡ iÚû^ Zò@ûeò @býûi Gùa c¤ KòQò Pûhú KeêQ«ò û @Ì KòQò jûZ MYZò iÚû^ùe @ûùc MûBùMûeê cû^u _ûAñ aûWÿùNeû @ûa¡iÚû^ (eûAPêe Ròfäû), M]cû^u _ûAñ @ûa¡ iÚû^ (ZêcKêe Ròfäû)ùe @ûùc ù\LòaûKê _ûA_ûeòaû û Gjò @ûa¡ iÚû^ aýaiÚûùe ùMûae Gaõ cì Z â LZùe eì _ û«eò Z ùjûA cûUò ù e cògò[ûG û @^ý[û Gjû iaê ^Á ùjûA[ûG û
i´ke _ê^PðKâY _ûYò_ûM _eòa ð^ Gaõ Pûh _ûAñ @ûagýKúd iûcMâúMêWÿòKe cûZâû]ôK cìfý aé¡ò _eòù_âlúùe ~\ò @ûùc ù\Lòaû, ùZùa i´k _ê^PðKâYe bìcòKû MêeêZß_ì ð û Pûhúcûù^ c¤ Gjûe MêeêZß aêSòaûùe fûMòùfYò û a ðcû^ Pûhúcûù^ `if ùa÷RðýaÉê, LZ, ùMûcìZâ AZýû\òe iVòKþ aýajûe C_ùe iùPZ^ ùjùfYò û ùMûUòG \g§ò _ìaðeê `if ùa÷ R ð ý aÉê K ê Pûhúcûù^ ^ò R Rcò ù e Rûkò a û Pûhúcû^u c¤ùe iùPZ^Zû aé ¡ ò _ûAaûeê ùicûù^ a ðcû^ ^Wÿò@û aeWÿûKê ùQûU ùQûU L ùe KûUò LZùe eì_û«eòZ Keò cûUòùe ù\CQ«ò û
ù\LòaûKê còkê[ôfû û _âPêe _eòcûYùe @ûLêPûh ùjC[ôaû ùafûMûbò , aMfùKûU, ùc÷ i ê e AZýû\ò @ kùe Pûhúcû^ue Gjû GK iû]ûeY @býûi [ôfû û cûZâ a ðcû^ Pûhúcûù^ `if ùa÷ R ð ý aÉê e ù_ûhKZ ß aò h dùe bfbûùa aêSòùfYò Gaõ GjûKê Rûkòaû _eòaù ð LZùe _eò Y Z Keê Q «ò ~ûjû\ß û eû ù_ûhKZ ß _ê ^ Pð K â Y cû¤cùe _êYò[ùe cûUòKê ù`eò~ûCQò û `if ùa÷RðýaÉêMêWÿòK ~\ò [ùe Rcòeê aûjûeò~ûG Kò´û Rûkò \ò@û~ûG, ùZùa Zûjû ijòZ ù_ûhKZ ß c¤ _êeû_êeò bûaùe ^Á ùjûA~ûA[ûG û @ûMeê ^Wÿò@û Pûh ùjC[ôaû Zêcêe, jûi^þ, cû òdû, PòKÑûcûwûùfûe @û\ò @ kùe Pûhúcûù^ @Zò gÉû cìfýùe ^Wÿò@û aeWÿûKê aòKâò Keòù\C[ôùf ~ûjû\ßûeû ù_ûhKZ ß cûUò jeûC[ôfû û _ea ðú icdùe Pûhúcû^u c¤ùe iùPZ^Zû aé¡ò _ûAaûeê ùicûù^ Gjò aeWÿûKê ùQûU ùQûU L ùe KûUò cûUò Zùk ù_ûZòaû @ûe¸ Kùf û ZêcKêe Ròfäû Zò_Uêe Mûñe RùY gòlûaòZþ Z[û ùR÷aòK Pûhú _âù`ie ^û¬ê û®û ùMûUòG KûUòaû ~ª \ßûeû ^Wÿò@ûKZûKê ùQûU ùQûU L ùe KûUò ^òR aMòPû cûUòùe ù_ûZòaû @ûe¸ Kùf û Gjûe C_KûeúZûKê aêSòaû _ùe ùi ^òR Mûñ Z[û @ûL _ûL Mûñe Pûhúcû^uê jk aòjú^ Pûh Z[û i´k _ê^PðKâY C_ùe aêùSAaû Kûcùe ^òRKê ^òùdûRòZ Kùf û Zûue Gjò ^òÊû[ð Kû~ðýe _eòYûc Êeì_ Gjò @ ke Pûhúcûù^ i´k _ê^PKâY Gaõ _eòPûk^ûe aòbò^Ü @býûiKê @û_ùYAQ«ò û ùijò_eò ]eIßûWÿ Ròfäû KûµfòùKû®û Mûñe lê\â Pûhú gâú cûùfgû®û jKÑûfûWÿûu Rcòeê ùKøYiò iûcMâú aûjûeKê ~ûG ^ûjó û ùi aé l bò ò K Pûh _¡ ò @û_ùYAQ«ò Gaõ Rcòe jòWÿùe ùMûLû\ý C_ù~ûMú `if Pûh Keò[û«ò û Rcòe icÉ ùa÷RðýaÉêKê ùi LZùe _eòYZ Keò[û«ò Gaõ GjûKê _ê^ü Rcòùe ù\A[û«ò û `k MQ MêWÿòKeê SWÿê[ôaû gêLòfû Wÿûk _Zâ AZýû\òKê MQ cìk cûUòKê ùNûùWÿAaûùe aýajûe Keò[û«ò û Zûue Nùe PûùeûUò MûB @Q«ò û iÚû^úd Mâûc _ ûdZ ijûdZûùe ùi aûWÿòùe GK aûùdûMýûi _äû KeòQ«ò Gaõ MûBcû^ue ùMûae I ùMûcìZâKê ùi aûùdûMýûi _äû e K ûcûf jòiûaùe aýajûe Keò[û«ò û Rcòùe Pûh ùjC[ôaû ùMûLû\ýKê MûBcûù^ LûA[û«ò û MûBcû^ue ùMûaeKê aûùdûMýûi _äû ùe aýajûe Keû~ûG Gaõ aûùdûMýûi _äû eê aûjûeê[ôaû _Zkû cògâY LZ MûZKê ~ûA[ûG Gaõ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
5
_ea ð ú icdùe LZ jò i ûaùe Rcò ù e aýajûe ùjûA[ûG û ùcû Rcò e ê C_ôû\òZ Lû\ýgiý, `k, lúe AZýû\ò jó Rcò aûjûeKê ~ûA[ûG ùaûfò cûùfgû®û Kêj«ò û aûjûe iûcMâ ú C_ùe ùcûe ^ò b ð e gúkZû ajêZ Kcþ û ùcûe ^Wû KUû ~ª @Qò ~ûjû iûjû~ðýùe cêñ _gêLû\ýKê VòKþ bûaùe KûUò[ûG Gaõ ùa÷RðýaÉêKê LZ MûZùe _ùKA[ûG ùaûfò @û§â_ùâ \g bûARûKþ Ròfäû c\êMûfû c ke iMeûc Mûñe RùY lê\â Pûhú gâú eaòKêcûe Kêj«ò û Zûue iûZUò MûB Gaõ \êAUò cAñhú @Q«ò û ùi GK GKe Rcòùe ùMûLû\ý Pûh Ke«ò û Zûu Rcòeê aûjûeê[ôaû _ûLû_ûLò @ûV U^þ `if ùa÷RðýaÉê, LZKê ùi _êYò[ùe ^òR Rcòùe aýajûe Keò `if Pûh Keò[û«ò û _ê^PðKâY _ûAñ ùi `if ùa÷RðýaÉêKê LZùe eì_û«eòZ Keòaû, @ûùRûfû Pûh Keòaû AZýû\ò @býûi @û_ùYAQ«ò û eaòKêcûe ^òR 7GKe Pûh Rcòùe _òRêkò, ^Wÿò@û, K\kú, ]û^ Gaõ ùMûLû\ýKê ù^A GKû]ôK `if Pûh aýaiÚû @û_ùYAQ«ò û
baòhýZ ù~ûR^û ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò aýaiÚû @Ì KòQò @ kùe ù\LòaûKê còkêQò û i´kMêWÿòKe C_~êq _ê^PðKâY _ûAñ @Zò Kcþùe ùMûUòG \êMÛ ù\C[ôaû _gê, KòQò iõLýK ùeûc^ÚK _gê (ùQkò/ùc û), ùMûLû\ý, jòWÿùe ùMûLû\ý iéÁò ùjC[ôaû MQ ejòaû ij `if ùa÷RðýaÉêeê LZ _âÉêZ ùjaû GKû« @ûagýK û @ù^K aòù\gú Z[û RûZúd iõiÚû aòKÌ aýaiÚûe _âiûe Keòaû ij GjûKê @û_ùYAaûKê ù_âû ûjòZ Keò[û«ò cûZâ ùicûù^ _âKÌe @ûagýKZû, flý Gaõ icd iúcû c¤ùe iúcòZ û C\ûjeY Êeì_ ^ûaûWÿð ^òRe RkQûdû _âKÌùe iaêR LZ, gêLòfû Wÿûk _Zâe aýajûe, Rò@ûLZ, ùMûae LZ aýajûe AZýû\ò @býûi @û_ùYA i´ke C_~êq _ê^PðKâY C_ùe
^òR Méj_ûkòZ _gêcû^ue Lû\ý ^òR Rcòùe eaòKêcûe Pûh Keò[û«ò
Pûhúcû^u ij Kûc KeòQò û Kéhò aòbûM Gaõ Kéhò aòmû^ ùK¦âMêWÿòK LZùe cìfý~êq Keòaû _ûAñ Pûhúcû^uê _âgòlY ù\AQ«ò û ùZYê Gjò iaê mû^ Gaõ @býûiMêWÿòKê aýû_K Éeùe iµâiûeòZ Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û ~\ò Pûhúcûù^ ùR÷ a _eò ù ag ijûdK Ké h ò aýaiÚ û @û_ùYAaûKê @ûMbe I @ûMâj _âKûg Ke«ò, ùZùa ùicû^uê _~ðýû¯ ijûdZû ù~ûMûAaû GKû« Reêeú û Gcþ.G^þ. KêfK ðú @Zòeòq cêLý Kû~ðýKâc _eòPûkK ùa`þ, Pòe«^ RòaòKû Gaõ aòKûg iõiÚû iò/I-UâûAùKûe, ùKûù^eê flàûcòdû Mkò ùcûMûfeûR_êecþ, aòRdIßûWÿû, @û§â_âù\g E-mail: mnkulkarni65@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, ùiù_Ö´e 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
6
iaêR @ k aé¡ò iuÌZûeêe ~ûZâû iuÌZûeê `ûCù i^þ _âKéZò ij ~ûªòK aòmû^e _âùdûMKê @bò^a _âYûkúùe ic^ßòZ Keò iuÌZûeê ùfûKcû^uê aélùeû_Y \òMùe iùPZ^ Gaõ C ûjòZ Keò _eòùag iêelû \òMùe ùicû^u bûMe @a\û^ ù\aûùe ilc Keò_ûeòQò û Gjò _\ùl_ \l Gaõ i`kZûe ij ùfûKcû^uê _âKéZò ij ù~ûWÿò_ûeòQò Gaõ MâûcúY ùfûKcû^ue Rúa^RòaòKûùe C^Ü ò @ûYò_ûeòQò û _eòùag iõelY \òMùe ùfûKcû^uê iùPZ^ Keò ùicû^ue Kûað^ `êU_âò Kê Kcþ Keòaû flý ù^A 2011 ciòjûùe iuÌZûeê iéÁò ùjûA[ôfû û Gcþ.aò.G WÿòMâú ij @ù^K ahð iìP^û _âûù\ýûMòK ùlZâùe @bòmZûe ij Kû~ðý Keò[ôaû gâú~êq @_ìað b ûeú ^òRe _âûù\ýûMòK @bò m Zû Gaõ _â K é Z ò _â Z ò bf_ûAaûKê GKûVò Keò ùfûKcû^ue C c Rúa^ ùg÷kú aòKûg Keòaû \òMùe
KòQò Kû~ðý KeòaûKê Pò«û Kùf û aélùeû_Y \ßûeû GK iêiÚ, iaêR Gaõ _eòÃûe _eòùag iéÁò Keòaû ij Gjò _âKâòdûùe _eòùagKê _âûPê~ðýZûùe beû ùR÷a aòaò]Zû _ì ð ùR÷a _eò ù age M«ûNeUò G Keò a û Gaõ iÚ û ^úd Mâ û cúY iµâ\ûde ùfûKcû^uê iûjû~ý Keòaû Gjò Kû~ðýe cêLý Cù gý [ôfû û
cjûeûÁâe PûhúUòG ^òR Rcòùe _òRêkò Gaõ @ûZ Pûh Keòaû \ßûeû _ìað @ù_lû @]ôK ùeûRMûe _ûCQ«ò ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
7
2012 ciòjûùe iuÌZûeê ùIßaiûAUþ Gaõ 2013 ciòjûùe ùcûaûAf @û_äòùKi^þ @ûe¸ ùjfû û 2014 ciòjûùe iõiÚû ^òRe Kû~ðý Gaõ ^òR Qû_Kê ùfj f\ûL ij @^ýû^ý 6Uò bûeZúd eûRýùe _j ûAaûùe ilc ùjfû û a ðcû^ iuÌZûeê 18Uò eûRýùe aòbò^Ü iõiÚû Z[û Kù_ðûùeUþcû^u ij cògò 500,000 iêiÚ aélùeû_Y Keòaûùe ilc ùjûAQò û
MâûcúY RúaòKûe C^Ü òùe ijù~ûM `kMQ Gaõ _gêLû\ý ù~ûMûC[ôaû MQ fùMA Mâ û cúY Ké h Kcûù^ ^ò R Rúa^Rò a ò K ûùe C^Ü ò @ûYò_ûeòQ«ò û Gjò aélMêWÿòK cjòkûcû^uê ggqò Keòaû ij ùicû^uê Êûaf´ú Keò_ûeòQò, @ ke ùR÷a aòaò]ZûKê @ûlò\éÁò@û aé¡ò Keò_ûeòQò û MâûcúY ùfûKcû^ue \ûeò\âý \ìe Keò_ûeòQò Gaõ @]ôKûõg icdùe ceêWÿò \ßûeû _âbûaòZ ùjC[ô a û @ kMê W ÿ ò K ùe iaê R Zû aé ¡ ò Keò _ ûeò Q ò û ùbøùMûkòK \éÁòùKûYeê gêà Gaõ iaêRZû gì^ý @ kMêWÿòKê aélùeû_Y Kû~ðý _ûAñ aQû~ûA[ûG û `if Pûh ^ ùjC[ôaû gêà Gaõ _Wÿò@û RcòMêWÿòKê iaêRZûcd Keòaû ij `kMQ fùMAaûùe iûjû~ý Keò MâûcúY Pûhú _eòaûeMêWÿòKe @û[ðòK cû^\ ùe C^Ü ò @ûYòaû Gjûe cêLý Cù gý û 2015 ciòjûùe bûeZ ieKûeu ijù~ûMùe [ûe ceê b ì c ò ù e aé l ùeû_Y Kû~ð ý Kâ c @]ô ^ ùe iuÌZûeê `ûCù i^þ aûeceþ Gaõ ùR÷ifce Ròfäûùe Kû~ðý @ûe¸ Kfû û Wÿûkò´, ùf´ê, RêRêù^, aû^ûfò LRêeú Gaõ @ûjêeò @ù^K Kòice `kMQ Gaõ _gêLû\ý còkê[ôaû MQ fùMA Mâ û cúY Meúa Pûhú _eò a ûe Mê W ÿ ò K e Rúa^RòaòKûe C^Ü òùe ijù~ûM Keòaû ij G_eò GK gêà ceêbìcò @ kùe iaêRZû @ûYòaû Gjò Kû~ðýKâce cêLý flý [ôfû û Gjû ij Mâú^þMâûc fûcòù^Uþ ijûdZûùe eûRiÚ û ^e Xÿ û aû Mâ û cùe _û RY Pûhúue Rcò ù e 5002Uò Wÿûkò´ MQ fMûMfû û Gjò @ kùe [ôaû aò\ýûkd Gaõ ùMûÂúe iûcêjòK Rcòùe c¤ aélùeû_Y KeûMfû û MâûcúY RúaòKû ijù~ûM Kû~ðýKâc -i¬òa^ú @]ô^ùe ùfj f\ûL _eò [ û Gaõ eûRiÚû^e gêà [ûe Meúa Pûhú _eòaûe MêWÿòKe iÚûdú ùeûRMûe iéÁò Keòaû _ûAñ @û§â_âù\ge @^«_êe Ròfäû ZûfêMêfû Mûñ ù e 50,000eê ùagú iõLýK aé l ùeû_Y KeûMfû û
ceêbìcò @ kùe iûcêjòK iÚû^ Gaõ KòQò Pûhúu aýqòMZ Rcòùe 16000 eê ùagú `kMQ, QûA Gaõ _gêLû\ý ù~ûMûC[ôaû aélùeû_Y KeûMfû û Mûñe Rwf, Mûñ _ûAñ ùiäûMû^Kê jé\dwc Keò Mûñe ùfûKcûù^ Gjò MQMêWÿòKe ~^ô ù^C[ôùf û aélùeû_Ye _âûe¸òK icdeê @ûRò _~ðý« Gjò Kû~ðýKâcUò iÚû^úd ùfûKcû^ue Rúa^ùg÷kú Gaõ cjòkûcû^uê ggq Keòaû \òMùe @ù^K akò C\ûjeY iéÁò Keò_ûeòQò û \lòYùe @û§â_âù\ge @^«_êe Ròfäû ZfêMêfû Mâûcùe `ûCù i^þ Kû~ðý KeêQò û Gjò MâûcUò _âZòahð ^òe«e bûaùe ceêWÿò ij _ûYò_ûMe @^ýû^ý _âZòKìk iÚòZòKê icÜû Keò[ûG ~ûjû\ßûeû `if jû^ò ùjûA[ûG û _âZòahð `if jû^ò Gaõ `ife aRûe \e Kcòaûeê Gjò @ kùe Kéhò R^òZ Pûhú @ûcôjZýû iõLýû ajêZ ùagú û Ké h ò a ^úKeY Pûh aýaiÚ û ùe G @ kùe Pûhú _eòaûeMêWÿòKê iÚûdú ùeûRMûe ù~ûMûA ùicû^u Rúa^ RòaòKûùe C^Ü ò @ûYòaû _ûAñ 50000eê ùagú iõLýK aélùeû_Y KeûMfû û ùijò_eò cjûeûÁâe iZûeû Gaõ aêf]û^û Ròfäûùe PòjÜU Keû~ûA[ôaû Pûhúcû^u Rcòùe 12500eê ùagú aélùeû_Y KeûMfû û
ijeû kùe iaêRZû aé¡ò ijeû kùe aûdê _â \ ì h Y jâ û i Keò a û Gaõ iaêRZû aé¡ò Keò ijeû k ùfûKcû^ue Kûað^ `êU_âò Kê Kcþ Keò a û _ûAñ ùfûKcû^uê iùPZ^ Keû~ûA ùfûKcûù^ ejê[ôaû aòbò^Ü ùiûiûAUò, @û_ûUðùc , aò\ýûkd AZýû\òùe aélùeû_Y KeûMfû û bûeZùe \îZbûaùe aXÿòPûfê[ôaû ije Gaõ ^Me MêWÿòKùe aûdê _â\êhY cûZâûKê Kcþ Keòaû Gjò aélùeû_Y @bò~û^e cêLý flý [ôfû Gaõ Gjò flýKê _ìeY Keòaû \òMùe aòbò^Ü ùiûiûAUò e Lûfò [ ô a û iÚ û ^ùe 25000 eê ùagú aélùeû_Y KeûMfû û ùfûKcû^u c¤ùe _eòùag iõelY C_ùe iùPZ^Zû aé¡òKeò ùicûù^ Kò_eò Gjò fMû~ûA[ôaû MQMêWÿòKe ^òdcòZ ~^ô ù^ùa, ùi \òMùe ùfûKcû^uê c¤ C ûjòZ KeûMfû û `ûCù i^þe Gjò C ûjú _\ùl_ aòbò^Ü ijeû kùe iaêRòcû iéÁò Keò _eòùageê @wûeKûcæe cûZâû jâûi Keòaûùe i`k ùjfû û _eòùage Pòe«^ aòKûg \òMùe ajêk bûaùe iùPZ^ ùjûA _é[ôaú_éÁKê @]ôK iaêR Gaõ _eòÃûe
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
8
KeûMfû I ùicû^uê _âûùdûMòK Zûfòc Gaõ aélùeû_Y Kû~ðýKâcùe iûcòf KeûMfû û G^þ.iò.@ûeþ @ ke icÉ Gcþ.iò.Wÿò aò\ýûkdùe UòPþ `e A ò@ûe còkZ ò ijù~ûMùe GK _eòùagi´§úd iµì ð gòlû Kû~ðýKâcKê Kû~ðýKûeú KeûMfû û UûUû _ûIßûe ij cògò 8Uò eûRýe GKû]ôK aò\ýûkd _âûwYùe Gjò @bò~û^ @]ô^ùe 6000eê ùagú _òfû iûcòf ùjûA 5000 _ûLû_ûLò MQ fùMAùf û _âZòUò ùQûU Pûeû ùeû_Y icdùe QûZâQûZâúcû^uê _âZò Éeùe MQe ~^ô ù^A Kò_eò ùQûU PûeûUòKê aéjZþ aélùe _eòYZ Keò_ûeòùa ùi \òMùe gòlû \ò@ûMfû û
jeòdûYûe _ MûIñe aò\ýûkd QûZâQûZâúcûù^ _eòÃûe Gaõ iaêR aò\ýûkd Kû~ðýKâc @]ú^ùe aélùeû_Y KeêQ«ò
Mâûce iûcêjòK RcòKê _ê^eê¡ûe Keòaû
Keòaû _ûAñ iuÌZûeê `ûCù i^þ ^òRe _é[ôaúKê iêelòZ eLôaû Kû~ðýKâc @]ú^ùe G^þ.A.iò _âaò]ô aòmû^Kê ^òR Kû~ð ý ùe iûcò f Kùf û aûwûfê e e GK @^û[ûgâ c ^òeûgâòZe _eòje ùK¦â (G^þ._ò.ùK) ùe `ûCù i^þ Kcðúcûù^ 600eê ùagú iõLýK `kMQ fùMAùf û aélùeû_Ye _âû[còK _~ðýûdeê Gjò _âKÌUò G^þ._ò.ùK ùlZâùe ejê[ôaû aýqòcû^u _ûAñ _âKÌ Xÿû ûUòG ùjûA iûcÜûKê @ûiòQò û ùK¦âùe ejê[ôaû aýqòcû^u c¤ùe Gjû ^ìZ^ @ûMâj Gaõ C ûj iéÁò Keòaû ij bûeZe aMòPû ^Me Kêjû~ûC[ôaû aûwûfêeêe _eòùagKê iêiÚ, iaêR Gaõ _eòÃûe eLòaûùe c¤ Gjò _âKÌ ajêk bûaùe iûjû~ý KeòQò û _ê ù Ye ùfûKcûù^ Ne Keò ejò [ ô a û GK ùiûiûAUòùe 58 _âKûee aòbò^Ü iÚû^úd MQ fMûMfû û Gjò aé l ùeû_Y @bò ~ û^ùe ùiûiûAUò ù e ejê [ ô a û ùfûKcûù^ aòùgh Keò cjòkû Gaõ _òfûcûù^ @ûMâje ijKûùe Gjò MQMê W ÿ ò K e ~^ô ù^C[ô a û ù\Lò a ûKê còkò[ôfû û
QûZâ QûZâúcû^uê gòlòZ Keòaû aò\ýûkde QûZâQûZâúcû^uê _eòùage @]ü_Z^ Gaõ Gjûe Kê_eòYûc C_ùe iùPZ^ KeûA ùicû^uê _eòùag \éÁò ùKûYeê iùPZ^ ^ûMeòK Keò Zò@ûeò Keòaû _eòÃûe Gaõ iaêR aò\ýûkd Kû~ðýKâce cêLý flý û ^òR aò\ýûkd Z[û Mûñùe GK C c ùR÷a _eòùag iéÁò Keòaû \òMùe aò\ýûkde gòlK I QûZâQûZâúcû^u _ûAñ aòbò^Ü Kcðgûkû, gòlYúd PkPòZâ _â\gð^ AZýû\ò @ûùdûR^
Mâûcùe [ôaû _ZòZ iûcêjòK Rcòùe MQ fùMA iuÌZûeê @ûc PûeY bìcò Zò@ûeò Keòaû ij G_eò GK _eòùag iéÁò Kfû ~ûjû Mâûce ùfûKcû^uê Gjò MQMêWÿòKe ~^ô ù^aûùe C ûjú KeûAfû û eûÁâúd eûR]û^ú ùlZâ, \òfäú _ûAñ @ûeûbûfò _aðZcûkû GK MêeêZß_ì ð eòPûRð ùRû^ @ùU ~ûjûKê CMâbûaùe ^òRe Êû[ð jûif Keòaû _ûAñ KuâòUþ Rwfùe eì_û«eòZ Keû~ûCQò û @ûeûbûfòe \ìbðûMý_ì ð ]ßõiKûeú Kû~ð ý ùe cû^iò K bûaùe @gû« Gaõ aò l ê ² ùjûA eòIUòù û Gaõ iuÌZûeê `ûCù i^þ còkòZ bûaùe Gjò _eòùag iù´\^gúk @ kùe iaêRòcûKê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ bûa^c _âKÌ Kû~ðýKûeú Kùf û @ûeûbûfò _aðZ ùgâYúe a§êe _ûjûWÿò@û Rcòùe 290 eê ùagú iÚû^úd _âRûZòe Pûeû ùeû_Y KeûMfû û 2016 ciòjûùe C eûL Rwfùe fûMò[ôaû ^ò@ûñ\ßûeû ^Á ùjûA[ôaû Rwfe lZò beYû Keòaû _ûAñ iÚû^úd _âRûZòe aélùeû_Y KeûMfû û Gjò Kû~ðýKâcUò ùfûKcû^ue @ûagýKZû _ìeY Keòaû ij jòcûkd @ ke ùR÷a aòaò]Zû iõelY I iêelûùe iûjû~ý Kfû û
baòhýZ ù~ûR^û a ðcû^ iuÌZûeê `ûCù i^þ ^òR Kûc Keòaû _âKâòdûùe @^ò^a Gaõ @û]ê^òK ~ûªòK aòmû^ aýajûe KeêQò û aúRûd^ 1 ùjCQò `ûCù i^þe _â[c ùWÿâû^ ~ûjû\ßûeû ùZjeò _eò KÁiû¤ Gaõ _âûKéZòK ùa÷gòÁý [ôaû bì b ûMùe aò j ^ a´ò w _â Y ûkúùe Pûeû ùeû_Y Keû~ûCQò û iùPZ^Zû aé¡ò Gaõ iaêRòcûe aé¡ò Keòaûe
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
9
@ûagýKZû KûeYeê Gjò Kû~ð ý Kâ c Kê ijeû kùe Kcð P ûeú ^ò ~ ê q Keò a û Kû~ð ý Kâ c jò i ûaùe jûZKê ^ò @ û~ûAQò û Kù_ð û ùeUþ ù e Kû~ð ý Keê [ ô a û Kcð P ûeú cû^ue Kûað ^ `ê U _â ò Kê jâ û i Keò MQcû^ue C_KûeúZû aòhdùe ùicû^uê @aMZ KeûAaû Gjò Kû~ðýKâce cêLý flý û
^ûGIcû Mûñùe c¤ aélùeû_Y Kûc KeòQò iuÌZûeê û icê\â _ ^eê GùZ C_ùe [ôaû iÚû^ùe @cæRû^ còkòaû _ûAñ bûeZúd iÚk ùi^û ij cògò `ûCù i^þ 1000 iõLýK ùfûK_âòd Gaõ aQû aQû Pûeû ùeû_Y KeòQò û Uò@û Gaõ bû^fû _eò a^ýû_âaY Mûñùe aûe´ûe @ûiê[ôaû a^ýûKê ùeûKòaû _ûAñ c¤ `ûCù i^þ aélùeû_Y KeòQò û
aKè: ùfj f\ûL iaêRc ò û _âKÌ
aògße aòbò^Ü iÚû^ùe 1,000,000eê ùagú iêiÚ MQ iéÁò Keòaû flýù^A Kûc @ûe¸ Keò[ôaû `ûCù i^þ aòMZ 7ahð icd c¤ùe @ù^K iciýû c¤ iûcÜû KeòQò û _âûe¸òK icdùe cìk]^ ù~ûMûW Keòaû GK iciýû [ôfû û @]ôK fûb Keê[ôaû aýaiûd MêWÿòK _ûAñ cìk]^ iõMâ j Keò a û ù~ùZ ijR fûbgì ^ ý ùaieKûeú iõiÚûcû^u _ûAñ Gjû ajêZ KÁ û bûeZ _eò ùbøùMûkòK, iûõÄéZòK Gaõ bûhûMZ aòaò]Zû [ôaû ù\gùe ^òR Kû~ðý iµâiûeY Keòaû @^ý GK iciýû û ^ò_U MûñMêWÿòKùe _j ôaû, ùiVûe Pûhúcû^u bûhûùe K[û ùjûA ùicû^uê aêSûAaû Kcðúcû^u _ûAñ ajêZ aWÿ iciýû [ôfû û
icê \ â _Z^eê 3500 cò U e, CyZûùe [ô a û ùfj f\ûLe ejiýûaé _aðZMêWÿòK @Zý« cù^ûje cûZâ Gjûe iaêRòcû aòlò¯ û ùZYê Gjò _ZòZ Gaõ Lûfò [ôaû RcòMêWÿòKê _êYò[ùe iaêRòcûcd Keòaû ij bìZk RkÉe aé¡ò Keòaû _ûAñ iuÌZûeê `ûCù i^ 2014 ciòjûùe Gjò @ kùe ùfj f\ûL iaêRòcû _âKÌ Kû~ðýKûeú Kfû û `ûCù i^þe Kcðúcûù^ @ùKÖûae Gaõ ^ùb´e cûiùe Pûeûiaê @ûYò ZûKê bìcòZk @ûgâdiÚkùe eLò[û«ò ~ûjû\ßûeû MQMêWÿòK cûZâû]ôK ae`_ûZeê elû_ûA[û«ò û [ùe ae`_ûZ Kcòaû Gaõ ae`MêWÿòK i`û ùjaû_ùe iÚû^úd Mâûce ùfûKcû^u ijûdZûùe G_âòf cûiùe Gjò MQMêWÿòK fMû~ûA[ûG û \ê A Uò Xÿ û ûùe Gjò aé l ùeû_Y Kû~ð ý Kê Keû~ûA[ûG û MâûcúY Rúa^RòaòKû ijù~ûM Xÿû û - ù~CñVò Pûhúcû^u Rcòùe ùiI Gaõ @û_âòKUþ MQ fMû~ûA[ûG Gaõ \ßòZúdUò ùjCQò ùMûÂú bò òK aélùeû_Y Xÿû û ~ûjû @]ú^ùe Mâûce Lûfò [ôaû iÚû^ùe ùMûLû\ý C_ù~ûMú MQ fMû~ûG û aòbò^Ü _âKûe _âZòKìk _eòiÚòZò iù ß c¤ Gjò `ûCù i^e Kû~ðý Keòaû ùg÷kú \ßûeû 95% MQ a ô[ôaûe ù\Lû~ûAQò û Gjò @ ke 800 MâûcúY Pûhú Gaõ 50Uò aò\ýûkdKê iûcòf Keò aélùeû_Y Keû~ûA[ôaû Kû~ðý\ßûeû ùfjf\ûL _eò [ û ceêbìcò @ kùe iaêR MQMêWÿòK Pûeò@ûùWÿ QòWÿû ùjûA[ôaû ù\LôaûKê còkêQò ~ûjû\ßûeû GK Êdõ-Pò e «^ Gaõ aò a ò ] Zûbeû ùR÷ a aýaiÚ û ié Á ò ùjûA_ûeòQò û Gjò MQMêWÿòKe `kKê iÚû^úd aRûeùe aòKâò Keò Pûhúcûù^ ^òR ùeûRMûe aé¡ò Keò_ûeòQ«ò û Gjû ij `kMêWÿòK Pûhú_eòaûee ù_ûhY @ûagýKZû _ìeY Keòaû ij MQe cìkMêWÿòK cûUòKê ]eò eLòaû \ßûeû cé òðKû ld c¤ jâûi _ûCQò û ùfjf\ûLe 12Uò KäÁe Mâûcùe 30,000 eê ùagú MQ fùMA aù Aaû ij bûeZ-Pú^ iúcûùe [ôaû
95% eê ùagú a ôaû jûe ij MQMêWÿòK iêiÚ Gaõ cRaêZþ ùjûA aXêQ«ò Gaõ aòbò^Ü aélùeû_Y _âKÌ @ kùe iaêRòcû aé¡ò Keò_ûeòQ«ò û MâûcúY @ kùe Gjò Kû~ðýKâc RòaòKûùe C^Ü ò @ûYê[ôaû iÚû^ùe ijeû kùe Gjû iaêRòcû Gaõ geúeùe [ôaû `êiþ`êiþKê _eòÃûe aûdê ù~ûMûCQò û baò h ýZùe Gjò MQMê W ÿ ò K aWÿ ùjûA aûdêc keê \ìhòZ aûdêKYûMêWÿòKê _eòÃûe Keò _eòùagKê iêiÚ eLòùa û iaêVûeê MêeêZß_ì ð ùjCQò Gjò _âKÌUò iêiÚ _eò ù agKê aRûd eLò a ûùe ùfûKcû^u c¤ùe \ûdòZßùaû] iéÁò Keò_ûeòQò û @bò^a _âYûkúùe _âKéZò ij aòmû^Kê ù~ûWÿò iuÌZûeê `ûCù i^þ Kcþ iÚû^ Gaõ Kcþ icd aò^òù~ûM Keò Kò_eò MQ fùMA _eòùagKê iêiÚ eLòaûùe ^òR bûMe ù~ûM\û^ Keû~ûA _ûeòa Zûjû ùfûKcû^uê gòLûCQò û Gjò _\ùl_Uò ùfûKcû^uê _âKéZò ij ù~ûWÿòaû Gaõ MâûcúY iµâ\ûd MêWÿòKe Rúa^RòaòKûùe C^Ü ò @ûYòaûùe iûjû~ý KeêQò û iuÌZûeê `ûCù i^þ _äU ^õ 12, ù]ûeY Lûiþ, Kòh^þ_êe ùi Rûbòde aò\ýûkd ^òKU, ùK^ûf ùeûWÿþ, ùWÿeûWê^þ, C eûL -248001 www.sankalptaru.org
E-mail: wishy@sankalptaru.org
C : ùfAiû A ò@û, Wÿòùi´e 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
10
aélùeû_Y Keòaû, Rúa^RúaòKûKê cRaêZ Keòaû Gaõ _eòùagKê iêelòZ eLòaû iê_âòdû _ûUòf ùMâû-UòâRþ, Kcþ, GK iûcòûRòK Cù\ýûM, ~òG aélùeû_Y ùlZâùe aýû_K bûaùe aýqò Gaõ Kµû^úcû^uê Kcþ Lyðùe ^òRe ùiaû ù~ûMûCQò û ^òR \l ùIßa bò òK ùiaû cû¤cùe Gjò iõiÚû _eòùagKê iêelòZ eLòaûùe _âùZýK aýqòuê ^òR ^òRe ù~ûM\û^ ù\aûe GK iêù~ûM iéÁò KeòQò û bûeZe Mâ û cúY iµâ\ûdMêWÿòK \úNð \ò^ ]eò @bûa @iêaò]û c¤ùe a ô @ûiòQ«ò û a ôaû _ûAñ ùicû^u _ûLùe ùcøkòK iêaò]û iêù~ûM c¤ ^ [ûG û Rúa^ ]ûeY _ûAñ iað^òcÜ @ûagýKZû ~[û _ûYò , Lû\ý Gaõ ^ò d cò Z ùeûRMûe C _ûAñ c¤ ùicû^uê ù\÷ ^ \ò ^ iõMâûc KeòaûKê _Wÿò[ûG û Gcû^u c¤eê @]ô K ûõg ùfûK @^ê a ð e cé ò ð K û, ^ò ~ ê q ò e @bûa Gaõ _â\ìhòZ Rk [ôaû @ kùe aiaûi Keò[û«ò û aélùeû_Y Kû~ðýùe MâûcúY ùfûKcûù^ iûcòf ùjûAQ«ò
ùMâû-UâòRþ Kcþ, GK iûcûRòK Cù\ýûM, Gjò_eò MâûcúY Gaõ @û\òaûiú ùMûÂúcû^ue iûcûRòK Gaõ @û[ðòK iÚòZòùe C^Ü ò @ûYòaû flý ù^A 2010 ciòjûùe bûeZe aòbò^Ü eûRýùe aélùeû_Y Kû~ðýKê Zßeû^ßòZ Kfû û Gjò Mâ û cúY iµâ \ ûde ibýcûù^ Kò _ eò Rúa^]ûeYe ùcøkòK iêaò]û iêù~ûM _ûA_ûeòùa, Zûjû Kû~ðýKâce cêLý Cù gý [ôfû û
@§â_âù\g, eûRiÚû^, aòjûe, @eêYûPk _âù\g, iòKòcþ, ùZùfwû^û, C eûL , \òfäú, _ òùPeú, _¬ûa AZýû\ò eûRýùe ^òR KûcKê iµâiûeY Keò_ûeòQò û aògßÉeùe Gjò iõiÚû ^òKU @ZúZùe ùK^ò@ûe ùPewûYò _aðZùe ^òR aélùeû_Y _âKÌKê Kû~ðýKûeú Keòaû @ûe¸ KeòQò û
aòMZ 10ahð c¤ùe Gjò iõiÚû bûeZe 20Uò eûRý ~[û IWÿg ò û, _½òcaw, cjûeûÁâ, SûWÿL , c¤_âù\g, K ðûUK, C e _âù\g, QZògMWÿ, MêRêeûU, Zûcòf^ûWÿê,
bòfäò_êecþùe ejê[ôaû Aeêfû @û\òaûiú iµâ\ûde 35 ahð ú d cjò k û gâ ú cZú ù\aúu Rúa^ùe Gjò _â K Ì
aKè-1: gâúcZú ù\aúu KûjûYú
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
11
@ûlò\éÁò@û _eòa ð^ @ûYòaûùe i`k ùjûAQò û ^òR _eòaûeùe Zûue Zòù^ûUò _ê@, ù~Cñcû^ue fûk^ _ûk^ \ûdòZß ù\aúu C_ùe [ôfû û @ûMeê \ò^ cRêeò@û bûaùe \ò^Kê _âûd 13N û @Käû« _eògâc Keòaû _ùe ^òR _eòaûe _ûAñ icd ù\aûKê Zûu _ûLùe ^û Z iêù~ûM [ôfû ^û ^òRe _òfûcû^ue gòlû, ÊûiÚý AZýû\ò \òMùe ^Re ù\aûKê Zûu ù\jùe gqò [ôfû û aélùeû_Y _âKÌùe ^iðeúùe Kûc Keòaû _ûAñ ^òùdûRòZ ùjaû_ùe Gaõ iõMVòZ _eòùagùe Kûc Keòaû iêù~ûM _ûA [ôaûeê ù\aú ^òRKê ùMøeaû^ßòZ cù^ Ke«ò û a ðcû^ ùi ^iðeúùe Kûc Keòaû ij ^òR _òfûcû^u ij icd KûUòaûe iêù~ûM _ûCQ«ò Gaõ ùicû^u gòlû, ÊûiÚýe c¤ ~^ô ù^A_ûeêQ«ò û ùi ^òùR KVò^ _eògâcú [ôaûeê ^iðeúe bf ~^ô ù^CQ«ò Gaõ Zûu Kûc \ßûeû ^òR Mûñe @ù^K ùfûK c¤ fûbaû^ ùjCQ«ò û
_âKÌ Kû~ðýKûeú Keòaû _âKâòdû ^ò R e _â K Ì iõù~ûRK, @õgú\ûe Gaõ _eòùagaòZþ MùahK cû^u iûjû~ýùe ùMû-UâòRþ.Kcþ Mâ û cMê W ÿ ò K ùe iûcê j ò K Rcò e Pò j Ü U Kùe ù~Cñ V ò aélùeû_Y Keû~ûA_ûeòa û Gjò aélùeû_Y Kû~ðýKâc ùKak iûcìjòK Rcòùe jó Keû~ûA [ûG ~ûjû\ßûeû Gjò @ kùe aiaûi Keê[ôaû ùfûKcûù^ Gjûe iaðû]ôK fûb _ûA_ûeòùa û Gjò aélùeû_Y _âKâòdûùe Mûñe ùfûKcû^uê iûcò f Keò a û _ûAñ GKû]ô K iùPZ^Zû Kû~ð ý Kâ c @ûùdûR^ Keû~ûA[ûG û aé l ùeû_Ye _â K â ò d û Gaõ _ea ðú icdùe Gjò MQMêWÿòKe ~^ô ù^aû AZýû\ò C_ùe _ ûdZ i\iý Gaõ Mâûcaûiúcû^uê iùPZ^ Gaõ gòlòZ Keòaû _ûAñ MâûcÉeùe ùa÷VKcû^ Keû~ûA[ûG û Gjò ùa÷VK icdùe Gjû c¤ ^ò½òZ Keû~ûA[ûG ù~ Gjò aélùeû_Ye fûb Mâûcaûiúcûù^ icùÉ ù^A_ûeòùa Mâûcaûiúcû^uê aélMêWÿòKe C_ù~ûMúZû Gaõ _âû]û^ýZû C_ùe c¤ iùPZ^ Keû~ûA[ûG ~ûjû\ßûeû ùicûù^ MQMêWÿòKe ~^ô ù^ùa Gaõ GMêWÿòKe cûZâû]ôK ùgûhY/ aýajûe Keòùa ^ûjó û _â ù ZýK _â K Ì Kû~ð ð ý Kûeú Mûñ / Rcò ù e ùKCñ _â R ûZò e MQ fûMû~ò a Zûjû @ù^K MùahYû Gaõ
Mâûcaûiúcû^ue @ûagýKZû @û]ûeùe aòùghm Gaõ Mâûcaûiúcû^u ij @ûùfûP^û Keû~ûA iÚòe Keû~ûG û @]ôKûõg icdùe iÚû^úd @ ke iõÄéZò @û]ûeùe @ûdêùað\ Gaõ @û[ðòK cìfý [ôaû _âRûZòe MQ aQû~ûA[ûG ~ûjû iÚû^úd @ ke ùR÷a aòaò]ZûKê cRaêZþ Keò_ûeê[ôa û ^ò¡òðÁ @ ke cé òKû, aéÁò_ûZ Xÿû û jòiûaùe a^ýR«ê Gaõ MâûcúY ùfûKcû^ue @û[ðòK, ùeûM ^ûgK, iûcûRòK @ûagýKZûKê _ì e Y Keò _ ûeê [ ô a û MQ _â R ûZò Pò j Ü U Keû~ûA ùiMêWÿòKê iõMâj Keû~ûG Gaõ iÚû^úd ^iðeúùe Pûeû Keû~ûG û C\ûjeY Êeì _ aùwû_ iûMeùe aûe´ûe iéÁò ùjC[ôaû fNêPû_ @]ôKûõg icdùe ~ûA _½òcawe iê¦ea^ùe cûWÿ ùjûA[ûG û ùijò @ kKê iêelòZ eLòaû _ûAñ _âûKéZòK aò_~ðýd _eòPûk^û _\ùl_ jòiûaùe iê¦ea^ _ûKðe Pûeò_U @ kùe cû^Mîbþ ùeû_Y Keû~ûAQò û MZ KòQò \ò^ Zùk Keû~ûA[ôaû GK @¤d^eê còkò[ôaû Z[ý @^ê~ûdú iê¦ea^ RûZúd _ûKð bòZùe Gaõ Gjûe Pûeò_ùU MQMêWÿòK @ûzû\òZ ùjûA ejòaû \ßûeû Gjû _âûKéZòK aò_~ðýdKê ajê_eòcûYùe _âZòùeû] Keò_ûeòQò ~ûjû\ßûeû aûZýû\ßûeû ùKûfKZûKê ùagú aWÿ lZò ùjaûeê ùeûKû~ûA_ûeòQò û MQMêWÿòK Kò_eò @]ôK _eòcûYùe aXÿòa Zûjû ^ò ½ ò Z Keò a û _ûAñ _â [ ùc PûeûMê W ÿ ò K ê ^ið e úùe aXÿû~ûA[ûG Gaõ PûeûMêWÿòK ùeû_Yù~ûMý ùjaû_ùe ùiMêWÿòKê aélùeû_Y RcòKê ^ò@û~ûA[ûG û Gjò aélùeû_Y Kû~ðýKâcùe Mâûce ùfûKcûù^ aòbò^Ü Éeùe iûcòf ùjûA[û«ò û ùicûù^ ^iðeúùe PûeûMêWÿòKe ~^ô ù^aû, PûeûMê W ÿ ò K ê ùeû_Y Keò a û Gaõ _ûYò ù\aû AZýû\ò Kûcùe ù~ûM\û^ ù\A[û«ò û Gjû \ßûeû @û\òaûiú-MâûcúY @ ke ùfûKcû^u _ûAñ aòùgh Keò cjòkûcû^u _ûAñ ùeûRMûe iêù~ûM c¤ iéÁò ùjûA_ûeêQò û ù~ùjZê MQMêWÿòK iÚû^úd iµâ\ûde, ùZYê Gjò _âKÌe iûcûRòK-@û[ðòK fûb c¤ ùKak Mâûcaûiú cûù^ jó ù^A[û«ò û _âKÌùe fMû~ûA[ôaû `kMQ, @Y-KûV RwfúMQ AZýû\ò e ê @ck ùjC[ô a û `k Z[û @^ý iûcMâúKê ùicûù^ Nùe aýajûe Keòùa ^û aRûeùe aòKâò Keòùa, Zûjûe ^ò¿ ò Mâûcaûiúcûù^ ù^A[û«ò û [ùe bûeZe aòbò^Ü eûRýùe _ûLû_ûLô 4.5 ^òdêZ MQ fMû~ûAQò ~ûjû Mâ û cúY ùfûKcû^u _ûAñ 370,000 eê ùagú \ò^e ^ò~êqò iêù~ûM iéÁò KeòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
12
_eò_Kß ùjûA~òaû_ùe Gjò MQ MêWÿòK Mâûcùe [ôaû _eòaûeMêWÿòKê ^ò½òZ Gaõ ^òdcòZ ùeûRMûe ù\A[û«ò û
aKè-2 : MQ fùMAaû \òMùe C ûjòZ Keòaû
â
aýqò M Z Éeùe ùfûKcû^uê MQ fùMAaû \òMùe C ûjòZ Keòaû _ûAñ ùMâû-UòâRþ.Kcþ GK @bò^a _âdûi @ûe¸ KeòQò û ùMâû Ißò\þ UòâRþ @^þfûA^þ ùiaû cû¤cùe aýqòMZ Éeùe ùfûKUòG MQUòG @^þfûA^þùe fùMA ^òR _âòdR^ cû^uê A-iûUòð`òùKU cû¤cùe @bò^¦^ ù\A _ûeòùa û bûeZe _âZòUò _eòaûeùe _j ô ùfûKcû^ue MQ fùMAaûKê @býûiùe _eòYZ Keòaû _ûAñ ùMâû-UòâRþ.Kcþ ^òRe cûiòK aélùeû_Y, MâòUþ G^òUûAcþ @ AZýû\ò @bòRû^ PkûAQòò û Gjò A-Uâò iûUòð`òùKUKê ùfûKcûù^ ^ò R e _eò a ûe i\iý Gaõ a§ê a û§a, iûwiû[úcû^uê R^à \ò^, _að_aðûYú, aòaûj aûhòðK Gaõ @^ý aòùgh \ò^cû^uùe C_jûe Gaõ gêùbzû jòiûaùe c¤ ù\A_ûeòùa û Gjò iõiÚû ij fMûC[ôaû _âZòUò MQ MâûcúY ùfûKcû^ue Rúa^ RòaòKûe cû^ aùXÿAaûùe iûjû~ý Keòa û Gjò _\ùl_ \ßûeû ùMâû-UâòRþ.Kcþ ù\gùe iaêRZû ù`eûA @ûYòaû ij _âZòUò ^ûMeòKuê icû^ iêù~ûM ù\aûKê ùPÁû Keò @ûiêQò û
`kû`k Gaõ _âbûa 2010 ciòjû aògß _eòùag \òaiùe ù\gKê C_jûe jòiûaùe Gjò iõiÚû bûeZe 20Uò eûRýùe 4.5 ^òdêZeê ùagú aélùeû_Y Keò _ûeòQò û Gjû \ßûeû MâûcúY ùfûKcû^u _ûAñ _ûLû_ûLò 370,000 Kû~ðý \òai c¤ iéÁò Keò_ûeòQò û aélùeû_Y _âKâòdû icdùe MâûcúY ùfûKcû^u _ûAñ Gjò _âKÌ \ßûeû aòKÌ ùeûRMûe C iéÁò ùjûA_ûeêQò Gaõ _ea ðú icdùe Gjò `k Gaõ @YKûV RwfúMQeê C_ô û \ò Z iûcMâ ú Kê Mâ û c ùfûKcûù^ Lû\ý jò i ûaùe aýajûe KeêQ«ò Gaõ akKû iûcMâú aòKâò Keò @[ð c¤ ùeûRMûe KeêQ«ò û Gjò aélùeû_Y Kû~ðýùe iûcòf [ôaû RùY i\iý Kêj«ò ù~ùZùaùk ùcûe _òfûcûù^ aWÿ ùjûA @ûcKê QûWÿò Pûfò~òùa, ùiùZùaùk Gjò MQMêWÿòK ùcû _ûLùe QòWÿû ùjûA[ôùa Gaõ aé¡ûaiÚûùe ùcûe Gaõ ùcû _^ôúue ~^ô ù^ùa û
^iðeúùe Pûeû Keòaû Kû~ýùe MâûcúY cjòkûcû^u _ûAñ ^ò~êqò iêù~ûM iéÁò ùjûAQò
^òRe _âKÌ cû¤cùe ùMû-UâòRþ eûRiÚû^ Gaõ Mê R ê e ûUe ceê b ì c ò @ kùe [ô a û Mñ û Mê W ÿ ò K ùe _ûYò ù~ûùMAaûùe i`k ùjûAQò C\ûjeY Êeì_ iûeòÃû aûN iõelY @ kùe bìZk RkÉe 400`êUeê 40`êUKê @ûiò_ûeòQò û Gjò @ kùe aòMZ 4ahðùe 400000 eê ùagú MQ fMû~ûAQò ~ûjû\ßûeû MâûcúY ùfûKcû^u ij aûN @û\ò a^ý R«ê c¤ fûbû^ßòZ ùjûAQ«ò û fl fl ùfûKu Rúa^ùe iKûeûcôK _eòa ð^ @ûYò_ûeòQò ùMâû-UòâRþ.Kcþ û ù\ge @ù^K KÌ^ûZúZ @ kùe aWÿ aWÿ aýû_K aé l ùeû_Y Kû~ð ý Kâ c Kê i`kZûe ij iµû\^ Keò ùMâû-UòâRþ fl fl @aùjkòZ Meúa R^iû]ûeYu _ûLùe _j ô_ûeòQò Gaõ ùicû^u Rúa^RòaòKû ùg÷kúKê cRaêZþ Keòaûùe ^òRe ù~ûM\û^ ù\AQò û aélùeû_Y ij RWÿòZ @^ýû^ý Kû~ðýKâc \ßûeû iÚû^úd @û\òaûiú Gaõ MâûcúY ùfûKcûù^ Kò_eò ùagú ùeûRMûe _ûAùa, ùi \òMùe Kû~ðý Keòaû _ûAñ ùMâûUòâRþ aòbò^Ü eûÉû @^êi§û^ Keòaû Rûeò eLòQò û iê_âòdû _ûUòf Rò-3, ùiùjeû RûùWÿ aòfWÿòwþ ùKûfûaû, cjûeûÁâ -400005
E-mail:supriya.patil@grow-trees.com www.Grow-Trees.com
C : ùfAiû A ò@û, Wÿòùi´e 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
13
iêiÚ aél _~ðýû¯ ù_ûhY Gaõ iêiÚ _eòùage cìk\ì@û _â\ú_ Kêcûe ieKûe, Gcþ.ùK XÿKe, aòKûg \ûi, _âòd e¬^ Kêcûe, iê\gð^ ùcû~ðý, Giþ.Giþ.cûkò, ùegcû iòù¦, ùR.Giþ ùPø]êeú, Giþ.ùK ^ûdK, ]ecRòZþ ùLeIße, @iòZþ PKâa ðú, Wÿò.ùK eûNa, G.ùK iòõj Gaõ aò._ò.b GK \l C_ôû\^ aýaiÚû ij Rcòe Pòe«^ aòKûg \òMùe SûWÿL e Pûhúcûù^ ^òRe \ûdòZßùaû] _â\gð^ Keòaû ij Gcû^u c¤ùe iùPZ^Zû aé¡ò _ûAQò û @ûA.iò.G.@ûeþ ùa÷mû^òK cû^ue ijù~ûMùe `êieú Mâûce Pûhúcûù^ @^êaðe Gaõ ^Á ùjûA~ûA[ôaû LYò @ ke RcòKê _ê^eê¡ûe Keò Gjûe GKû]ôK fûb _ûAaûùe ilc ùjûA_ûeòQ«ò û
Pûhùe cêLý bìcòKû ùMûUòG MQe jó [ûG û Kéhò ùlZâùe icÉ Kû~ðý Gaõ @û«eòK _âùPÁûe ùK¦â ùMûUòG
MQ @ùU û Pûhùe @ûùc ù~ùZ _âKûe ùPÁû Gaõ iûcMâú aýajûe Keò[ûC û iaêe `kû`k Êeì_ @ûùc GK iêiÚ,
ùafMQ cìk Pûeò_U cûUòKê Caðe Keòaû _ûAñ ùUù`âûiò@û Kû òZû \ßûeû @ûzû\òZ Keû~ûAQò ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
14
Mêcfû Ròfäûùe @û´MêWÿòKê KúU @ûKâcYeê elg Keòaû _ûAñ KûMR f`û_ûùe ùNûùWÿA \ò@û~ûAQò
akaû^ Gaõ C_ôû\^ lc MQUòG @ûgû eLò[ûC, ùi ùMûUòG QZêMQ ùjC Kò aWÿ @û´ MQUòG ùjC û aòbò^Ü PûeòZâòK ùa÷gòÁý [ôaû MQcû^u _ûAñ jó @ûRò ibýZû a ôejòQò û @ûc Pûeò_ùU aòaò]Zûùe beû[ôaû MQfZû jó @ûce bò^Ü bò^Ü @ûagýKZûKê _ìeY Keò[û«ò û ùMûUòG icûRe icé¡ò Gaõ C^Ü òùe ùi @ ke MQfZû, Cnò\ icìjue bìcòKû MêeêZß_ì ð Gaõ ùfûKcû^ue @ûcô^òbðegúkZû c¤ Gjû C_ùe ^òbðe Keò[ûG û C\ûjeY Êeì_ ù~Cñ cûUòùe ù~ùZ bò^Ü bò^Ü _âKûee @YêRúa ejòùa, ùi cûUòùe ùiùZ @]ôK ùR÷aòK Kòâdû iKâòd ùja Gaõ cûUò Caðe ùja û @ûc ùR÷a _eòùagùe ù~ùZ @]ôK iõLýK MQfZû, Cnò\, Rúa R«ê ejòùa, @ûùc ùiùZ @]ôK cûZâûùe aòaò]Zû_ì ð \âaý _ûAaû û
icMâ aògßùe ajê iõLýK Mâûc Gaõ Rwfùe ejê[ôaû aûiò¦ûcûù^ ^òR Rúa^ RòaòKû _ûAñ aélcû^u aòaò]Zû Gaõ Gjûe `k, cìk, `êf, _Zâ AZýû\ò C_ùe ^ò b ð e Keò [ û«ò û Zé Y cì k Éeùe Pûhúcûù^ ^ò R NeaûWÿòùe ùQûU ùQûU aMòPû Keò[û«ò ~ûjû `if aòaò]Zûe M«ûNe Gaõ Gjû _eòaûee Lû\ý @ûagýKZû ij ù_ûhYe @ûagýKZûKê _ìeY Keò[ûG û aRûeeê `kcìk, _eòaû AZýû\ò Kâd Keòaû _ûAñ iûc[ðý ^ [ôaû MâûcúY Gaõ Meúa Pûhú _eòaûeUò _ûAñ Gjò ùQûU NeaûWÿò aMòPûUò Lû\ý Gaõ ù_ûhYe M«ûNeUòG û MâûcúY
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
aòaò]Zû jó iÚòeZûe A¬ò^þ 2021
15
@ kùe ^ò~êqò ù\aû ij Gjò aMòPûMêWÿòK MâûcúY @[ð^úZòKê cRaê Z þ Keò a ûùe Mê e ê Z ß _ ì ð bìcòKû ù^A[û«ò û Mâ û cúY ùlZâ e cjòkûcûù^ ^òR iúcòZ iûcûRòK PkYú c¤ùe ^òR ùeûRMûe aé¡ò Keòaû _ûAñ _âak ùPÁû Rûeò eLòQ«ò û ùicûù^ eûiûd^òK iûe gì^ý Pûh _âYûkú ]úùe ]úùe @û_ùYAQ«ò û C\ûjeYÊeì _ SûWÿ L e Mêcfû Ròfäû _ûfùKûU aäKe cjòkûcûù^ `if iêelû _ûAñ _ûeµeòK @býûi Gaõ ùR÷aòK _¡ ò @û_ùYA @Yê K eY ù~ûMý C\ûjeY iéÁò KeòQ«ò û 2012 ciò j ûeê Gjò cjò k ûcûù^ @û´ aMò P ûùe `kaò § û cûQò iõKâ c YKê ùeûKòaû _ûAñ aòKgòZ @û´MêWÿòK KûMR f`û_û \ßûeû bfbûaùe @ûzû\ò Z Keò eL«ò , ù`ùeûc^ @VûR«û aýajûe Ke«ò , aò h ûq KúU^ûgK a\kùe ùR÷ a ò K cò [ ûAf dêùR^f aýajûe Ke«ò û Gjò _¡ ò K ê a ð c û^ 1000 ùjKÖeeê ùagú @û´ aMòPûùe Pûhúcûù^ @û_ùYAùfYò û
]ßõi ùjûA~ûA[ôaû ùKûAfû LYò @ k RcòKê C_ôû\^lc Rcòùe eì_û«eòZ Keòaû SûWÿL eûRýùe 180 eê ùagú iõLýK ùKûAfû LYò @Qò û ahð ahð ]eò ùKûAfû Cù ûk^ _ùe Gjò RcòMêWÿòK iû]ûeYZü aýajûe _ûAñ @^ê_~êq ùjûA[ûG û
Pûh Kû~ð ý _ûAñ Z @ûù\ø aýajûe ù~ûMý ^ì ù jñ û SûWÿL ùe Gjò _eò jRûe jRûe ùjKÖe Rcò aýajûe ^ ùjûA _Wÿò@û _Wÿò ejòQò û _ûYò iõelY bf ùjaûeê _ûYòe ùaM ]úe ùjûAQò Gaõ @]ôK Êz ùjûAQò û _âZò ahð ùR÷a _eòùag cRaêZ ùjaûùe fûMòQò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
16
SûWÿL e Pûjòð, cû ê , eûcMWÿ ^òKUa ðú @û\òaûiú MûñUòG `êieò û Gjò @û\òaûiú _eòaûeMêWÿòK _ûAñ LYòeê K û ùKûAfû aûjûe Keò GjûKê _ûL aRûeùe aòKòâ Keòaû GKcûZâ Rúa^ ^òaðûje C û Zûu _ûLùe ~ûjû KòQò ÊÌ Rcò @Qò, ùi[ôùe ùicûù^ Leò` EZêùe Lûfê@û ]û^ Pûh Keò[û«ò û _eòZýq @aiÚûùe [ôaû LYò MûZ MêWÿòKùe ahðû EZêùe _ûYò iõMéjúZ ùjûA eùj ~ûjûKê ùicûù^ `ifùe aýajûe Keòaû ij fêMû_Uû i`û Keòaû, ùMûù]ûAaû _ûAñ aýajûe Keò[û«ò û Gjò MûZMêWÿòK cûyð cûi ùakKê gêLò~ûG û Mûñùe jûZMYZò MQ ùKùZûUò [ôfû û ~\ò MYò Keò ù\Lòaû ùZùa _êeû MûñUòùe ùMûUòG @û´ MQ, ùMûUòG _òRêkò MQ, ùMûUòG cjêf MQ Gaõ KòQò gûk MQ [ôfû û Gjò _Zò Z ^Á ùjûA~ûA[ô a û Rcò M ê W ÿ ò K e _ê^eê¡ûe Keò Pûùhû_ù~ûMú Keòaû _ûAñ 2014 ciòjûeê _ìaðû k @ûA.iò.G.@ûeþ MùahYû ùK¦â, _aðZ Gaõ cûkbìcò @ k _ûAñ Pûh aýaiÚû MùahYû ùK¦â (@ûA.iò.G.@ûeþ@ûeþ.iò.A.@ûe, G`þ.Giþ.@ûeþ. iò.GPþ._ò.@ûe) _äû ê, eû ô Kû~ðý @ûe¸ Kfû û ^òKéÁ cé òKû iÚòZò @û]ûeùe KòQò cé òðKû Gaõ Rk iõelY _âYûkú ~[û _ì ðP¦â ùiû_û^ bìcò, @]ûP¦â ùiû_û^ bìcò, cfPòwþ, _~ðýûdKâùc icéyÉe ùeLûùe Mbúe Lûf (ÁûMeWÿ K e ùUâ ôw) AZýû\ò ù~ûR^ûa¡
bûaùe KeûMfû û Cbd _ì ðP¦â Gaõ @]ûP¦â ùiû_û^ bìcò iõelY _âYûkúùe _âP Leû EZêùe aélùeû_Y Rcòùe ùKCñ icdùe RkùiP^ Keû~òa Zûjû iÚòe Keòaû _ûAñ _âZò\ò^ cûUòe @û\ðâZû Gaõ cûUòe eì_ _eòa ð^Kê ^[úKeY Keû~ûA[ôfû û 2014 ciòjû _âKÌ @ûe¸ icdùe ù\Lû~ûA[ôfû ù~ _ûYò ù\aûe 24 N û _ùe cûUòe @û\ðâZû 6-8% ZkKê Liò~ûC[ôfû Gaõ Zû_ùe i¯ûjK c¤ùe ]úùe ]úùe Kcò~ûC[ôfû û 2018 ciòjû ùakKê cûUòe Rk]ûeY lcZû @ûlò\éÁò@û aé¡ò _ûAfû û RkùiP^ _ùe cûUòe @û\ââðZû 6eê 8% KcòaûKê 72N ûeê ùagú icd fûMòfû û cûUòùe ù_ûZû ~ûC[ôaû `if ùa÷RðýaÉê _Pò LZ ùjaû \ßûeû cûUòùe ùR÷aòK _\û[ð aé¡ò _ûAfû ~ûjû\ßûeû @YêRúacû^u iõLýû Gaõ ùicû^u Kû~ðýKkû_ c¤ aXÿòfû û cûUòùe ùR÷aòK @wûeKûcæe _eòcûY 0.23% eê 0-58% Kê aé¡ò _ûAaû ij cûUòe _ò.GPþ.Gaõ A.iò Ée c¤ aé¡ò _ûAaû _eòflòZ ùjfû û
aélùeû_Y Kû~ðýKê Zßeû^ßòZ Keòaû ùKûAfû LYò\ßûeû _âbûaòZ Mûñ MêWÿòK _ûAñ Kéhò`kMQ- Rwfú aél-_gêPûeY Xÿû ûUòG _âÉêZ KeûMfû û Gjò Xÿû ûùe Kéhòa^úKeY _ûAñ KòQò _âRûZò ~[û ùaf,
aòbò^Ü bûhûùe ùfAiû A ò@û _ZâòKû
K^ÜW, ùZfêMê, Zûcòfþ, IWÿò@û, jò¦ú, ceûVú Gaõ _¬ûaú ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
17
ùf´ê, bûeZúd ùeûRCWÿþ (gògê aû gògcþ) _Yi, @û´, ^ò´, PûA^ûùPeú, Ke¬, _òRêkò, Wÿûkò´, cjûùMû^ò (@Zò UûYê@û ]ìie fûf ew KûV ~ûjû cìfýaû^þ @ûiaûa_Zâ Zò@ûeòùe aýajûe Keû~ûG), gûMê@û^þ, aûCñg, ]kû ùUù`âûiò@û @û\ò MQ aQûMfû û cjûùMû^ú, gògê, gûMê@û^þ AZýû\ò Rwfú MQ ij Zêk^û Kùf @û´, _òRêkò, ùf´ê, ùaf AZýû\ò MQ _ûYò_ûM _eòa ð^ Pû_ iûcÜûùe ijRùe _âbûaòZ ùjûA[û«ò û _ûYò_ûM _eòa ð^ KûeYeê ùeûM ù_ûK iõKâcY aé¡ò _ûAaû GK ÊûbûaòK NUYû û _ì ðP¦â, @]ûP¦â ùiû_û^, MQ cìk _ûL cûUòKê _Zâ AZýû\òùe @ûzû\òZ Keò eLòaû (cfPòwþ) AZýû\ò _âYûkú @û_ùYAaû \ßûeû MQ ceòaû iõLýû jâûi _ûAfû û
_^ò_eòaû Pûh Pûhú _eòaûee ù_ûhY iêelû Gaõ ùeûRMûe aé¡ò Keòaû flý ù^A Gjò _âKÌùe _^ò_eòaû Pûh KeòaûKê Pûhúcû^uê C ûjò Z Keû~ûC[ô f û û @ûMeê Mûñ ù e ùfûKcûù^ _^ò _ eò a û Pûh Keê ^[ô ù f û ùi[ô _ ûAñ _^ò_eòaû Pûhe aòbò^Ü @býûi ~[û ^iðeú Zò@ûeò Keòaû, Nûi aQû, MQe cìkKê gêLôfû Wÿûk_Zâ\ßûeû ùNûùWÿA eLòaû, MQe iêelû, cé òðKû Gaõ Rk iõelYe aòbò^Ü _âYûkú C_ùe Zûfòc gòaòe @ûùdûR^ Keû~ûA Pûhúcû^uê _âgòlY \ò@ûMfû û Gjò Zûfòc MêWÿòKê 2016-17ciòjûùe Kéhò aòmû^ ùK¦â, c êùe @ûùdûR^ Keû~ûA[ôfû Gaõ G[ôùe @ûA.iò.G.@ûeþ-@ûeþ.iò.A. @ûee aòùghmcûù^ Zûfò c \ûZû jò i ûaùe iûjû~ý Keò [ ô ù f û Gjû ijò Z @ûagýK iÚùk Rcòùe aòbò^Ü _â\gð^úcìkK ùlZ _âÉêZ Keû~ûA[ô f û I Gjò ùlZâ Éeúd Zûfò c þ M ê W ÿ ò K ùe Pûhúcûù^ _âûùdûMòK Zûfòc _ûC[ôùf û Pûhúcû^uê aò b ò ^ Ü _â K ûee aò j ^ c¤ \ò@û~ûA[ôfû û C\ûjeY Êeì_ Ê ðfûfòcû Ê ð iµ\û ^ûcK jûAaâòWÿþ UcûùUû, Ê ð gýûckú ^ûcK aûAMY, Ê ð dûcò^ò ^ûcK Kfeû,Ê ð_âbû ^ûcK fûC Gaõ @ûKðûcûYòK
^ûcK ZebìR Pûhúuê Pûh _ûAñ ù~ûMûA \ò@ûMfû û Gjò icÉ aòj^ _âûd @û.A.iò.G.@ûe-@ûe.iòò.A. @ûeþ \ßûeû Zò@ûeò Keû~ûA[ôfû û Pûhúcûù^ Gùa Rcòùe Z[û NeaûWÿò aMòPûùe _^ò_eòaû Pûh KeêQ«ò û 2018-19 @û[ðòK ahðùe Pûhúcûù^ UcûùUû, K ûfuû, aûAMY, `êfùKûaò, a§ûùKûaò, aò^þi, ùb ò, @ûkê ij gò´, jeW Wÿûfò, ùgûeòh, cUe AZýû\ò Pûh Keò[ôùf û
`kû`k Gaõ _âbûa @aýajéZ ùjûA _Wÿò ejò[ôaû aòÉéZ a§ýû @ kKê `if C_ù~ûMú Rcòùe eì_û«eòZ Keû ~ûA_ûeòfû û 2019 ciòjûùe _â[c [e _ûAñ _ìaðe ùKûAfû LYò [ôaû Rcòùe ]û^Zkò _KûMfû ~ûjûKê ahðû]ûeòZ Lûfê@û Rcòùe ùeû_ûMfû û Gjò _ZòZ Rcòùe a ðcû^ Pûhúcûù^ aòbò^Ü _âRûZòe `k, _^ò_eòaû, Lû\ý giý, RûùkYú KûV, _gêLû\ý AZýû\ò C_ôû\^ KeêQ«ò û Gjò Pûh ùjaû \ßûeû iÚû^úd Pûhú _eòaûe MêWÿòKe ùeûRMûe aé¡ò ùjaû ij _~ðýû¯ cûZâûe _gêLû\ý còkêQò Gaõ C c ^ò~êqò iêù~ûM iéÁò ùjûAQò û ahðû EZêùe UcûùUû, fuû, KûKêWÿò, KLûeê AZýû\ò Pûh Keò Pûhúcûù^ ùjKÖe _òQû 42683/-Uuû Gaõ gúZ EZêùe ùgûeòh, aû\ûc, aêU, jeWÿ, a§ûùKûaò, @ûkê AZýû\ò Pûh Keò ùjKÖ e _ò Q û 18293/-Uuû ùeûRMûe Keò Q «ò û G @ kùe Keû~ûA[ô a û GK iùaðlYe Z[ý @^ê~ûdú Pûhúcûù^ @ck ùjC[ôaû _eò a ûe 60.23% Gaõ `ke 22.34% _ûL aRûeùe aòKâò Keò[û«ò û @ck ùjC[ôaû icÉ ùgûeòhKê c¤ Pûhúcûù^ aRûeùe aòKâò Keò[û«ò û Mûñùe ùfûKcû^ue ù_ûhY iÚòZòe C^Ü ò ÆÁ bûaùe ù\LòòaûKê còkòQò û _^ò_eòaû Pûh ùjC[ôaûeê 4 RYò@û _eòaûeUòG Lû\ýùe _^ò_eòaûe aýajûe 30% _~ðý« aé¡ò _ûAQò û aòbò^Ü _âKûe Wÿûfò c¤ Pûh Keò Nùe LûC[ôaûeê ù_âûUò^þ ~êq Lû\ý c¤ _eòaûe ùfûùK _~ðýû¯ cûZâûùe LûAaûKê _ûCQ«ò û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
18
_ê^eê¡ûe ùjûA[ôaû Rcòùe _gêcû^u Lû\ý c¤ bf ùjCQò û Gjò iaê Rcòùe aûùK^þ (Pûh Rcòùe GKû]ôK aýajûe C_ù~ûMú MQ @û«ü`if jò i ûaùe Pûh ùjûA[ûG), K^þi ^ûcK Nûi MQ AZýû\ò Pûh ùjC[ôaûeê ùLûfû_Wÿò@ûùe Lû\ý C_ùe ^òbðe Keê[ôaû MûBùMûeê, ùQkò, cBñhò AZýû\ò @bûaú cûi cû^uùe Lû\ý LûAaûKê _ûA[û«ò û bìcò gê¡Kê c¤ GKû]ôK aýajûe _ûAñ Pûh Keû~ûA[ûG û Gjû iaêRLZ, _gêLû\ý Z[û aûWÿ _ûAñ aýajéZ ùjûA[ûG û Gjò `ifeê ùjKÖe _òQû 628.05 Kò.Mâû _gêLû\ý @ck ùjûA[ûG û
Pûh Keòaû _ûAñ ùi @ kùe @^ýû^ý Pûhúuê C ûjòZ KeêQ«ò û ùfûKcûù^ aòbò^Ü _âKûe Zûfòcùe @õgMâjY Keòaû ij iê^úfu _â\gð^ú bò òK ùlZ aêfò ù\Lò @ù^K aòhd gòLêQ«ò û iê^úf G @ ke MâûcúY ~êaKcû^u _ûAñ GK @û\gð _ûfUòQ«ò û ^òRe C ûj Gaõ CKôéÁ Kû~ðý _ûAñ 2018 ciòjû ù`aédûeú 22 ZûeòLùe ùK¦â Kéhò cªú gâú~êq eû]û ùcûj^ iòõj iê^úfuê iùaðûKôéÁ Pûhú i¹û^ ùe i¹û^úZ KeòQ«ò û
Gjò iaê _\ùl_ MêWÿòK ù^aû\ßûeû @ kùe @ù^K ^ò~êqò iêù~ûM iéÁò ùjfû û ùZYê G @ keê \û\^ ~ûC[ôaû ùfûKu iõLýû c¤ jâûi _ûAfû û
Gjò _ZòZ a§ýû Rcòùe `if Pûh ùjaû \ßûeû cûUò Gaõ _eòùage iÚòZòùe @ù^K iKûeûcôK _eòa ð^ ùjûAQò û aòbò^Ü _âKûee cé òKû Gaõ Rk iõelY _\ùl_ ~[û ù\ûbû, _ì ð Gaõ @]ûP¦â ùiû_û^, cfPò w þ , _~ðýûdKâùc icéyÉe ùeLûùe Mbúe Lûf Keòaû, KhðY gì^ý Pûh _¡ ò AZýû\ò @û_ùYAaû \ßûeû Cnò\cû^u iõLýû aé¡ò _ûAQò, ùPe iaê cûUòKê ]eòeLê[ôaûeê cé òKû ld jâûi _ûCQò û gêLòfû Nûi_Zâ \ßûeû cûUòKê ùNûùWÿA eLôaû, MQeê _Wÿê[ôaû gêLòfû _Zâ MêWÿòK Rcòùe _Wÿò _Pòaû AZýû\ò \ß û eû Rcò ù e @Yê R úa Gaõ ùicû^ue Kû~ðýKkû_ aé¡ò ùjCQò û 2014 ciòjûùe Rcòùe GMêWÿòKe iõLýû 7[ôaû iÚû^ùe 2017 ciòjûùe Gjû 18Kê _j ô[ôfû û Gjò @ kùe aòbò^Ü _âKûee _lú, cjêcûQò, a^ý _gê, ieúié_ AZýû\ò cû^u iõLýû c¤ aé¡ò ùjûA[ôaûe _eòflòZ ùjCQò û
aKè-1: i`k KûjûYú Gjò _âKÌ Kû~ðýKûeú ùjaû \ßûeû @ù^K Pûhú C_KéZ ùjûAQ«ò û ùicû^u c¤eê gâú iê^òf cêcðê @^ýZc ~òG RùY lê\â Pûhú û ùi ^òR Rcòùe aòbò^Ü _âKûee `k, _^ò_eòaû, _gêLû\ý C_ù~ûMú aél ùeû_Y Kùf û Gjò _eòaûe ~ù[Á _eòcûYe `k, _^ò_eòaû, _gêLû\ý, MQ fùMA [ôaû \ßûeû 3d Gaõ 4[ð ahð _eVûeê MQe Wÿûk _Zâ KûUò RûùkYú C_ôû\^ Kùf û Gjò _eòaûeUò ^òRe 0.82 ùjKÖe Rcòeê MZ ahð 168.68Kò.Mâû @û´, 273.34Kò . Mâ û _ò R ê k ò , 117.15 Kò . Mâ û Wÿ û kò ´ , 72.09Kò.Mâû ùf´ê @ck Keò[ôùf û Nùe _~ðýû¯ _eòcûYe `k LûAaû _ùe akKû Lû\ýKê _ûL aRûeùe iê^úf aòKâò Keò[ôùf û 2018-19 ciòjûùe ahðû EZêùe _eòaûeUò ùjKÖe _òQû 40,000Uuûeê ùagú @ûd Keò[ôùf û gúZEZêùe iê^úf ùgûeòh, aû\ûc, aêU, jeWÿ, a§ûùKûaò Gaõ @ûkê AZýû\ò Pûh Keò ùjKÖe _òQû 18000/-Uuû ùeûRMûe Keò[ôùf û ^òRe akKû [ôaû _ZòZ Rcòùe iê^úf aòbò^Ü `if Pûh Keòaû @ûe¸ Kùf û `k MQ Gaõ KéhòKê còùgA
_eòùag Gaõ ùR÷a aòaò]Zû C_ùe _âbûa
^úZò Gaõ ù~ûR^û Éeúd _\ùl_ Gjò _âKÌ Kû~ðýKûeú ùjaû \ßûeû MâûcúY R^iõLýû aòùgh Keò cjòkûcû^u ùlZâùe ù_ûhY, gòlû, iûcûRòK iÚòeZû Gaõ ^ò~êqò ùlZâùe iKûeûcôK _âbûa _WÿòQò û Pûhúcû^ue C_~êq C_ôû\^ aýaiÚû Gaõ Pûh Rcòùe Pòe«^ Pûh \òMùe iùPZ^Zû Gaõ \ûdòZßùaû] aé¡ò _ûAQò û ùa÷mû^òK cûù^ _eòùag ijûdK _¡ òe aòKûg \òMùe C ûj ijKûùe Kû~ðý KeêQ«ò û ieKûe a ðcû^
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ
2021
19
www.leisaindia.org
ùKûAfû LYò \ßûeû ^Á ùjûA~ûA[ôaû Rcòùe Kéhò-a^úKeY
G_eò ^úZò Gaõ ù~ûR^û _âYd^ Keòaû @ûagýK ~ûjû Pûhúcû^ue Kû~ðýKê iµâiûeY Keòaû ij Pûhúcû^uê C ûjòZ Keòa Gaõ MùahYû iõiÚû cû^u \ßûeû _âÉêZ _¡ ò Gaõ ~ûªúK aòmû^Kê Kû~ðýKûeú Keòaûùe ijù~ûM Keòa û ù~ùjZê MQ jó C_ôû\^e cêLý, ùZYê _âZòUò MQ ^òRe @^êKìk _eòiÚòZòùe Kò_eò iùaðûKôéÁ C_ôû\^ ù\A_ûeòa, ùi \òMùe Pûhú, ùa÷mû^òK, gòùÌûù\ýûM Gaõ ^úZò _âùYZûcûù^ còkòZ bûaùe ^ò½òZ Keòaû GKû« Reêeú û _â\ú_ Kêcûe ieKûe, Gcþ ùK XÿKe, aòKûg \ûi, _âòd e¬^ Kêcûe, iê\gð^ ùcø~ðý, Giþ.Giþ.cûkò, ùegcû iòù¦, ùR.Giþ. ùPø]êeú, Giþ.ùK ^ûdK @iúZþ PKâa ðú, G.ùK iõj
A ò@û^þ KûC^þiòf @`þ GMâòKfPeûf eòiyð -_ìaðû k MùahYû ùK¦â `ûcðòw iòÁc eòiyð ùi e `eþ jòf @û _äûUòC eòR^þ _äû ê, eû ô, SûWÿL E-mail:ourprk@gmail.com
]ecRòZþ ùLeIße Gaõ Wÿò.ùK eûNa Kéhò aòmû^ ùK¦â , cû ê, eûcMWÿ, SûWÿL aò._ò b A ò@û^þ KûC^iòf @` GMâòKfPeûf eòiyð, _ìaðû k MùahYû ùK¦â @û.iò.G@ûeþ _eòie, _ûUYû, aòjûe C : ùfAiû A ò@û, Wÿòùi´e 2019
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
2021 @LeisaIndia
20