ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
1
_âòd _ûVK,
ùfAiû A ò@û
aòùgh IWò@û iõÄeY
G[ôùe ùfAiû A ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQû cìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û
Ieúiû ù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße 751001
www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com
G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2d cjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe 560085 ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522 `ûKè ^õ: +91-080-26699410 A ùcf : leisaindia@yahoo.co.in @¤l - gâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.(@aie _âû¯) ùKûhû¤l - gâú aò.ùK. gòbþeûcþ ibý - Wÿü. bò[f eûR^, Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®û Wÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ, Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^, _âù`ie. bò. aòebù\âdû Wÿü. G. eûR^Ü Wÿü. ùbuùUiþ ZûMZþ Wÿü. iàòZû ù_âcP¦e cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\ _eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û @^êaû\ I @^êaû\ ic^ßd @eêYòcû ÊûAñ IWÿò@û iµû\^û aògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû @^êaû\ iõù~ûR^û _ì òðcû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ _âgûi^òK @]ôKûeú eêKàëYú Rò.Rò, G.Gcþ.A `ûCù i^þ @kueY I cê\âY fò_òÄû^þ, bìaù^gße _âz\ `ùUûPòZâ Ieúiû `ùUû fûAùaâeú ùfAiû _ZâòKû @^ýû^ý iõKk^ fûUò^þ @ûùceòKû, Aù ûù^iò@û, _½òc @û`âòKû, aâûRòfþ iõÄeY ùfAiû A ò@û _ZâòKû @^ýû^ý @û kòK iõÄeY jò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ, _¬ûaú , K^ÜW Gaõ ceûVú (iõ_û\^û c kú Ze`eê _ZâòKûe Cù gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùa C_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~^ô ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZ ùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )
còùReò@e
(MISEREOR)
Gjû ajêZ Lêiòe aòhd ù~ iûeû aògßùe _ûeµeòK Kéhò Gaõ Wÿûfò I cû ò@û _eò _êÁK ò e Lû\ýKê i¹û^ còkQ ê ò (còkZ ò RûZò iõN \ßûeû 2014 Kê _ûeòaûeòK Kéhòe @«üRðûZòd ahð Gaõ 2016 Kê Wÿûfòe @û«RðûZúd ahð bûaùe ùNûhYû Keû~ûAQò û cûZâ @]ôKûõg ù\g @bìZ_ìað Zû_cûZâû aé¡ò, ceêWÿòe iûcÜû Keê[ôaû iÚû^ùe Pûhúcûù^ cû^iòK @gû«ò I aòbò^Ü _âKûe iciýû ù\A MZò Keê[ôaû ù\Lò ajêZ aýÉ c¤ fûMêQò û _ûYò_ûM _eòa ð^ ij Lû_ Lê@ûA Rúa^ RòaòKûùe C^Ü ò @ûYòaû I _é[ôaú _éÁe ùR÷a aòaò]Zû I ùR÷a _eòùagKê a ûAaû _ûAñ aòòaò]Zû GK cûZâ aòKÌ û Gjò iõLýûùe @ûùc Lû\ý iêelû I _ûYò_ûM ijûdK Kéhò aýaiÚû ùlZâùe iÚû^úd Lû\ý I Pûh Keû ^ ~ûC[ôaû `if MêWÿòKe bìcòKû \òMùe ùagú MêeêZß ù\AQê û G \òMùe Kûc Keò[ôaû Pûhú I aýqòcûù^ ^òRe @bòmZû a ð^û Keò[ôaûeê ùicû^uê ajêZ ajêZ ]^ýaû\ û ùfAiû A ò@ûùe @ûùc iaêùaùk aòKÌ aýaiÚû a ð^û KeòaûKê _âû]û^ýZû ù\A[ûC û ù~Cñcûù^ ^òRe iKûeûcôK @bòmZû a ð^û Keò baòhýZ aõg]ecû^u _ûAñ GK @ûgûe @ûùfûK iéÁò Keò_ûeòQ«ò, @ûùc iõ_û\K ùicû^u ^òKUùe Pòe KéZm û
ùfAiû
ÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe ^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK I iûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûe Gaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlû còùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRe baòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C òÁ û Kéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM _ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMú bò òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûG Gaõ Gjûe @û^êiwòK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê ^úZò ^ò¡ðûeK cû^uê _âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK iõmû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û
còùReò@e - aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùe Rcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 57 ahð]eò còùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âý aòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe _âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² û còùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ _âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú @^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùe Kû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^úd aòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû^u ij cò k ò Z bûaùe cò ù Reò @ e _eò a ð ò Z _eò i Ú ò Z ò K ê iûcÜ û Keò [ ûG û (MISEREOR)
(www.misereor.de, www.misereor.org)
Ieúiû GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùe Kéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ \êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgke C^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùe lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiú cjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe ^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ @]ôK aòaeYú eê còkò_ûeòa û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ÊÌ aûjý ijûdZû bò K ò _âûKéZK ò iõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ^ì@û iéR^gúk ùa÷hdòK mû^ \ßûeû RúaòKûe C^ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ \ûlòYûZý cûkbìcú @ ke lê\â Z[û ^ûccûZâ Pûhúcû^u ijòZ aòKÌ Kéh,ò mû^ùKøgke @bòa¡ é ,ò Zûfòc,þ aòKûg @^êÂû^MêWK ò ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @^êbZ ì ò @û\û^ _â\û^ \òMùe Kû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßai þ ûAUþ VòKYû ùjCQò (ORRISSA)
(www.orrissa.co.in)
(AME Foundation)
(www.amefound.org)
ijûdZûùe G.Gcþ. A. `ûCù i^þ ij còkZ ò bûaùe Ieúiû \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017 2017
2
Caðe cé òKû
4
@]ôK @cke cìLý @û]ûe _êeêùhû c RûwòWÿþ, ùcû^ê ùK eûùVûe eYaúe Giþ.gqûIßZ Gaõ bò LZû^û eûRiÚû^ùe Pûhúcûù^ cûUòe CaðeZû aé¡òKeò `ifùe @ck aé¡ò Keòaû ij ùeûRMûe c¤ aé ¡ ò Keò a ûùe i`k ùjûAQ«ò û cûUòùe ùR÷aòK @wûeKûcæe _eòcûY aé¡ò Keò Gjò Pûhúcûù^ aòùghKeò cjòkûcûù^ _êÁòKe aMòPûùe @]ôK @ck _ûAaû ij _eòaûee ÊûiÚý Gaõ ùeûRMûee cû^ aé¡ò Keò_ûeòQ«ò û
Wÿûfò _ ûdZ
aòùgh IWò@û iõÄeY - 2, Rê^þ 2017
4
Caðe cé òKû @]ôK @cke cìLý @û]ûe _êeêùhû c RûwòWÿþ, ùcû^ê ùK eûùVûe eYaúe Giþ. gqûIßZ Gaõ bò LZû^û
7. Wÿûfò _ ûdZ Wÿûfò C_ôû\^ùe Êdõiµì ðZû fûb Keòaû 7
Wÿûfò C_ôû\^ùe Êdõiµì ðZû fûb Keòaû
@ûe.Giþ.gû^Úû Kêcûe ùjû_e Gaõ ùK. [ûPò^ûcì[ðú 12 Rkaûdê ijYòK `if
@ûe.Giþ.gû^Úû Kêcûe ùjû_e Gaõ ùK. [ûPò^ûcì[ðú Wÿûfò C_ôû\^ùe iÚûdúZß aRûd eLòaû, Gjûe Mê Y ~ê q cû^ aé ¡ ò Keò a û Gaõ aRûeúKeY Keòaû \òMùe Wÿûfò _ ûdZ GK ic^ßòZ _âKâòdû û Zûcòf^ûWÿêe GK Ké h K C_ô û \^Kûeú Kµû^ú \ß û eû Kû~ðýKûeú Keû~ûA [ôaû Gjò _\ùl_Uò Wÿûfò C_ôû\^ ùlZâùe Êdõ iµì ðZû jûif Keòaû \òMùe iûjû~ý KeêQò û
Rkaûdê ijYòK `if
iìPú_Zâ
@bòRòZþ cjû«ò Gaõ iêc^ò UêWÿò@û 16 @Y Kéhò RûZ Lû\ý
@õgêcû^ \ûg
12
@bòRòZþ cjû«ò Gaõ iêc^ò UêWÿò@û K¦û, Wÿûfò I cû ò@û RûZúd Lû\ý Meúa _eòaûe aòùgh Keò @û\òaûiú @ ke ùfûKcû^ue Rúa^ RòaòKû I ù_ûhYe GK cêLý C û Gjò `ifMêWÿòK ùKak Kcþ Pûh ùjC^ò aeõ Gjò `ifMêWÿòK C_ùe MùahYû c¤ ùjC^ûjó û 1200 @û\òaûiú cjòkûuê ù^A MV^ ùjûA[ôaû @ûc iõMV^ ^ûcK cjòkû iõMV^ IWÿògûe \êAUò aäKùe aWÿ ]eYe @bò~û^ cû¤cùe ùfûKcû^uê iùPZ^ Keò Gjò `if iaê _ê^ü Pûh aýaiÚûKê ù`eûA @ûYòaûùe i`k ùjûA_ûeòQò û
@YKéhòRûZ Lû\ý
16
@õgêcû^ \ûg SûWÿ L eûRýe _jeò @ û @û\ò a ûiú iµâ\ûd ùfûKcû^ue LûAaû [ûkòeê Rwfeê còkê[ôaû @YKéhòRûZ Lû\ýe _eòcûY ^òe«e bûaùe jâûi _ûAaûùe fûMò[ôfû û GjûKê _êYò ^òR Lû\ý aýaiÚûKê ù`eûA @ûYò a û \ò M ùe iõelY, @YKéhòRûZ Lû\ýe _âKâòdû KeY @û\ò _\ùl_ iûjû~ý Kfû û Gjû\ßûeû @û\òaûiú iµâ\ûdùe Lû\ý aòaò]Zû aé¡ò _ûAaû ij Lû\ýûbûa I Kêù_ûhY iciýûe c¤ icû]û^ ùjûA_ûeòfû û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
3
Caðe cé K ò û @]ôK @cke cìLý @û]ûe _êeêùhû c RûwòWÿþ, ùcû^ê ùK eûùVûe eYaúe, Giþ.gqûIßZ Gaõ bò LZû^û eûRiÚû^ùe Pûhúcûù^ cûUòe CaðeZû aé¡òKeò `ifùe @ck aé¡ò Keòaû ij ùeûRMûe c¤ aé¡ò Keòaûùe i`k ùjûAQ«ò û cûUòùe ùR÷aòK @wûeKûcæe _eòcûY aé¡ò Keò Gjò Pûhúcûù^ aòùghKeò cjòkûcûù^ _êÁòKe aMòPûùe @]ôK @ck _ûAaû ij _eòaûee ÊûiÚý Gaõ ùeûRMûe cû^ aé¡ò Keò_ûeòQ«ò û MâûcúY @ kùe @û[ðòK aòKûge ùceê\ I Rúa^RòaòKû ^ò½òZ Keòaûùe cûUòe CaðeZû cêLý bìcòKû ù^A[ûG û ajêZ MêWÿòG @¤d^eê ù\LòaûKê còkòQò ù~ RcòKê VòKþ bûaùe aýajûe Keû ^ ~òaû Gaõ cé òKûe CaðeZû _eòPûk^û Keòaû _ûAñ iVòKþ _\ùl_ I @býûi Keû ^~òaûeê ]úùe ]úùe cûUòe CaðeZû jâûi _ûAaûùe fûMòQò û Rcòùe ùR÷aòK _\û[ð iaê ^Á ùjûA~òaûeê cûUòe Rk]ûeY lcZû jâûi _ûCQò ~ûjû\ßûeû `if C_ôû\^ lZòMâÉ ùjCQò û icd ij Zûk ù\A Rcòe CaðeZû
aXÿûC[ôaû @býûiiaê ~[û Rcòùe Pûh aRðýaÉê \ßûeû _âÉêZ LZ aýajûe Keòaû, `if _eòa ð^, cògâòZ `if Pûh, @û«ü `if Gaõ LeûUò@û jk AZýû\ò Pûhúcûù^ a¦ Keò GKK `if Pûh ij ieKûeu ^úZò I ù~ûR^û cû¤cùe ijù~ûM còkê[ôaû eûiûd^òK _\û[ðe ajêk aýajûe MêeêZß ù\CQ«ò û _\ùl_ R^þ W ÿ ò ù e `ûCù i^e @û[ð ò K ijù~ûMùe _òùKèeû ùMäûaûf cû¤cùe Kû~ðýKûeú ùjC[ôaû Mûñe C^Ü ò _ûAñ ~êMà _\ùl_ (Ròbû) _âKÌe 3Uò cêLý Cù gý c¤eê Kéhò Gaõ ùeûRMûe iêelû @^ýZc û eûRiÚû^e eûRi c Ròfäû eûfcûMâû aäKe gûKâûIßi _ ûdZe 3Uò Mûñùe 2013 ciòjûeê Gjò _âKÌ Kû~ðýKûeú ùjCQò û Gjò MûñMêWÿòK cêLýZü @ûõgòK gêà @ k û MâûcúY @ kùe Pûhú _eòaûe MêWÿòKe Kéhò bò òK Rúa^RòaòKûeê ùeûRMûe aé¡ò Keòaû ùlZâùe Caðe cé òKûe MêeêZß aêSò_ûeò cûUòe ÊûiÚýùe C^ÜZò ùlZâùe aMò P ûùe Rò @ ûLZ _â É ê Z ùjûA aýajûe Keû~ûA[ûG û `kùe aMòPûùe Pûh ùjC[ôaû _^ò_eòaû MQeê SWÿê[ôaû _Zâ iaêKê _ê^üaðýajûe ù~ûMý Keò Rò@ûLZ Zò@ûeò Keû~ûA[ûG û
LZ _âùdûM ùjûA[ôaû _^ò_eòaû aMòPûeê iêiÚ Lû\ý @ck ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
4
Caðe cé òKûe MêeêZß aêSò_ûeò cûUòe ÊûiÚýùe C^ÜZò @ûYòaû \òMùe aòbò^Ü _\ùl_ ^ò@ûMfû û Pûhúcû^uê _â\gð^ ùlZ iaê Keò Rcòùe Zûfòc \ò@ûMfû û Gjò @ kùe Pûh ùjC[ôaû 3Uò cêLý `ifKê ù^A Zûfòce eì_ùeL Zò@ûeò Keû~ûA[ôfû û 2013 Gaõ 2014 ciòjûùe 18Uò @ûMê@û Gaõ @ûMâjú Pûhúuê PòjÜU KeûMfû, ù~Cñcû^u Rcòùe _â\gð^ ùlZ _âÉêZ KeûMfû Gaõ _âZò Zûfòcùe _ûLû_ûLò 25 RY Pûhú @õgMâjY Keê[ôùf û LeûUò @ û jk, cé ò K ûe ic^ß ò Z ù_ûhKZ ß _eòPûk^û AZýû\ò C_ùe iùPZ^Zû Kû~ðýKâc iaê KeûMfû û cûUòe ^cì^û aûQòaû Gaõ cûUò _eúlYe _eòYûcKê aêSòaû \òMùe Pûhúcû^uê Zûfòc \ò@ûMfû û Gjò Pûhúcû^u c¤ùe LZ aýajûe C_KûeúZû C_ùe c¤ iùPZ^Zû aé¡ò KeûMfû û Zûfòc ù^aû_ùe Pûhúcûù^ LeûUò@û jk, cûUò _eúlû, Rò@û LZ I `if aùRýaÉê \ßûeû LZ _âÉêZ, _^ò_eòaû Pûh Gaõ `if _âKûe _eòa ð^ @û\ò Kûc MêWÿòK
Keòaû \òMùe ^òRe @ûMâj _âKûg Kùf û Pûhúcûù^, aòùghKeò cjòkûPûhúcûù^ cûUòe ^cê^û iõMâj _âKâòdû aòhdùe gòLòùf û ùicûù^ 2013 ciòjûùe 132Uò I 2014ùe 208Uò cûUòe ^cê^û iõMâj Keò ZûKê _eúlû _ûAñ _eúlûMûeKê _VûAùf û Gjò cûUò _eúlûeê RYû_Wÿòfû ù~ cûUòùe _Uûie _eòcûY ajêZ bf @Qò cûZâ `i`eiþ Kcþ ejêQò û iõMâj Keû~ûA _eúlû ùjûA[ôaû _âûd icÉ cûUò ^cê^ûùe ùR÷aòK @wûeKûcæe cûZâû ajêZþ Kcþ [ôaûe ù\LûMfû û Gjò iaê cûUòùe ùR÷aòK @wûeKûcæe cûZâû jûeûjûeò0.354 _âZògZ [ôfû Gaõ 2013ùe iõMâ j ùjûA[ô a û 132Uò ^cê ^ û c¤eê ùKøYiò ùMûUòGùe aò ùR÷aòK @wûeKûcæe cûZâû 1 _âZògZ ^[ôfû û ùMûae Gaõ Pûh aRðýaÉêKê aýajûe Keò LZ Gaõ Rò@ûLZ KeòaûKê Pûhúcû^uê @ûõgòK @û[òðK ijûdZû \ò@ûMfû û Gcû^u aýZòZ 34Uò Pûhú ^òR Lyðùe Rò@ûLZ Kê Zò@ûeò Kùf û
Rcòùe Rò@ûLZ _âùdûM ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
5
a ð c û^ Gjò Zò ù ^ûUò Mûñ ù e 52RY Pûhú 100Kò.Mâû eê 4550 Kò.Mâû _~ðý« Rò@ûLZ _âÉêZ KeêQ«ò Gaõ @]ôK iõLýK Pûhú Rò@ûLZ Kê Zò@ûeò Keò LZ KeòaûKê @ûMâj _âKûg KeêQ«ò û KòQò Pûhú aWÿ ]eYe Kê Keò @]ôK Rò@ûLZ Zò@ûeò Keòaû _ìaðeê Nùe aýajûe ^ùjûA [ôaû MûB ùMûeêu LûAaû Kê ùe @bòmZû _ûAñ Kcþ _eò c ûYe Rò @ ûLZ _â É ê Z Keê Q «ò û Rò @ ûLZ Zò @ ûeò Keòaûùe cjòkûcûù^ cêLý bìcòKû ù^CQ«ò û Gjò _âKâòdûKê aXÿ û Aaûùe GK cê L ý iciýû iûcÜ û Kê @ûiò f û ù~ cjòkûcûù^ Rò@ûKê jûZùe ]eòaûKê KêY×ûùaû] Keê[ôùf û Gjò iciýûKê GWÿûAaû _ûAñ Ròbû GK ijR ~ªUòG Zò@ûeò Kfû ~ûjû iûjû~ýùe Rò@ûcû^uê lZò ^ _j ûA LZKê cògûA ùjfû Gaõ Pûhúcû^uê jûZùe Rò@ûKê ]eòaûKê aò _Wÿòfû^ò û Zêk^ûcôK bûaùe Gjû ÊûiÚýKe c¤ [ôfû û cjò k ûcû^uê _^ò _ eò a û aMò P û Zò @ ûeò Keò a û C_ùe c¤ Zûfòcþ \ò@ûMfû û ùicûù^ _^ò_eòaû Pûh Keò Nùe aýajûe Keòaû ij ~\ò @]ôK akòfû, ùZùa aòKâò c¤ Kùf û 25 RY cjòkû _^ò_eòaû aMòPû Keò ùi[ôùe a§ûùKûaò, `êfùKûaò, _ûkw, aòfûZò aûAMY, fuû Gaõ aûAMY @û\ò Pûh Kùf û KòQò cjòkû MûRe, cìkû Gaõ ]^ò@û_Zâ c¤ Pûh Kùf û Gjò aMòPûùe Rò@ûLZKê aýajûe Keû~ûC[ôfû û `kùe aMòPûeê aûjûeê[ôaû gêLòfû _Zâ, Nûi @û\ò K ê _ê ^ üaýajûe ù~ûMý Keò Rò @ ûLZ _â É ê Z Keû~ûA_ûeòfû û
_eYûc 2414 ùc-Rê^þùe ^ò@û~ûA[ôaû 208 Uò cûUò ^cê^û _eúlûeê RYû_Wÿòfû ù~ cûUòùe ùR÷aòK _\û[ðe _eòcûY 0.457% Kê aé¡ò_ûAQò ~ûjû 2013 ciòjûùe 0.354% [ôfû û Rcòùe aòbò^Ü _âKûe LZ aòùgh Keò Rò@ûLZ ù\aû \ßûeû Rcòùe ùR÷aòK @wûeKûcæe cûZâû aé ¡ ò _ûAfû ùaûfò Pûhúcûù^ @^ê b a Kùf û ù~Cñ cjòkûcûù^ ^òR _^ò_eòaû aMòPûùe Rò@ûLZ aýajûe Keê[ôùf ùicû^ue C_ôû\^ c¤ aé¡ò _ûA[ôfû û 6 RY cjòkû ùQûUò@û _eòaû aMòPûeê 500 Kò.Mâû eê ùagú _eòaû @ck Keò[ôùf û GK ahðe _âKÌ Kû~ðýKûeú Keòaûe @bòmZûeê RYû~ûCQò ù~ @ck aXÿûAaû ùlZâùe cêLý bìcòKû ù^CQò cûUòe CaðeZû ~ûjû Pûhúcûù^ @^êba Keò _ûeòQ«ò Gaõ GjûKê @]ôK @ k Gaõ Pûhúu c¤ùe aXÿûAaûKê ùjùf ùMûUòG @õgMâjYKûeú _âKâòdûùe Kûc Keòaû \òMùe Keòaûe @ûagýKZû @Qò û _êeêùhû c RûwòWÿ, ùcû^ê ùK eûùVûe eYaúe, Giþ. gqûIßZþ Gaõ bò LZû^û Mâûc aòKûgùe ~êMÜ _\ùl_ (Ròbû) ùefcûMâû, Ròfäû-eûRiûc , eûRiÚû^ Email: vkhatana@PYXERAGlobal.org
C : ùfAiû A ò@û, cûyð2015
aòbò^Ü bûhûùe ùfAiû A ò@û _ZâòKû
K^ÜW, ùZfêMê, Zûcòfþ, IWÿò@û, jò¦ú, ceûVú Gaõ _¬ûaú ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
6
Pûhúcûù^ WÿûfòPûh Keòaû _ûAññ g_[ ù^CQ«ò
Wÿûfò _ ûdZ
Wÿûfò C_ôû\^ùe Êdõiµì Z ð û fûb Keòaû @ûeþ.Giþ gû^ÚûKêcûe ùjû_e Gaõ ùK. [ûPò^ûcì[ðú Wÿûfò C_ôû\^ùe iÚûdúZß aRûd eLòaû, Gjûe MêY~êq cû^ aé¡ò Keòaû Gaõ aRûeúKeY Keòaû \òMùe Wÿûfò _ ûdZ GK ic^ßòZ _âKâòdû û Zûcòf^ûWÿêe GK KéhK C_ôû\^Kûeú Kµû^ú \ßûeû Kû~ðýKûeú Keû~ûA[ôaû Gjò _\ùl_Uò Wÿûfò C_ôû\^ ùlZâùe Êdõiµì ðZû jûif Keòaû \òMùe iûjû~ý KeêQò û ~alûeRû^Kê \éXÿ bûaùe aû§ò eLòaû Gaõ ù~ ùKøYiò _eòa òðZ _ûYò_ûM ij ^òRKê Lû_ Lê@ûA_ûeòaûe lcZû Wÿûfòùe @«^òðjòZ bûaùe ejò[ôaûeê @^ìaðe Rcòe CaðeZû aé¡ò Keòaû Gaõ Pûh ^ ùjC[ôaû RcòKê _ê^ü Pûùhû_ù~ûMú Keòaûùe Wÿûfò Pûhe bìcòKû MêeêZß_ì ð û ù_ûhKZ ßùe be_êe Gaõ ù~ ùKøYiò KVò^ _eòiÚòZòùe
aXÿò_ûeòaûe \lZû Wÿûfòùe [ôaûeê Gjû ùQûU Gaõ lê\â Pûhú cû^u _ûAñ GK _âKéÁ `ifö Wÿûfò Pûh ùjC[ôaû Rcò I Gjûe C_ôû\^ ]úùe ]úùe jâ û i _ûAaûùe fûMò Q ò û ùQûU ùQûU Rcò ù e ahðû]ûeòZ iÚòZòùe Pûh ùjC[ôaû Wÿûfò GKû]ôK iõLýK iciýû ~[û PûhRcò jâûi _ûAaû, Kcþ C_ôû\^, Pûh _ûAñ @ûagýKúd iûcMâ ú icdùe ^ cò k ò a û, ùeûMù_ûK ijRùe @ûKâcY Keòaû, eLòaû _ûAñ C_~êq iÚû^e @bûa, aRûeúKeYùe @iêaò]û, cìfýùe @iÚòeZû, `if aúcû ^[ôaû AZýû\òe i¹êLú^ ùjûA PûfòQò û aògß ÊûiÚý iõMV^ cê _òQû ù\÷^òK 80Mâûc Wÿûfò iê_ûeòi Keò[ôaû iÚû^ùe bûeZùe cê _òQû ù\÷^òK Wÿûfò jó C_f² 33Mâûc (2009-2010) û ùZYê akKû Wÿûfòe Pûjò\û _ìeY Keòaû _ûAñ ieKûe aòù\geê Wÿûfò @ûc\û^ú KeòaûKê aû¤ û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
7
`ùUû: Gcþ.Giþ.Giþ.@ûeþ.G`þ
s
`ùUû: Gcþ.Giþ.Giþ.@ûeþ.G`þ
cjòkû \k ùa÷VK
Wÿûfòe C_ôû\^ aé¡ò Keòaû Gaõ iû]ûeYùfûKuê ijRùe I iêfb cìfýùe Wÿûfò còkòaû _ûAñ bûeZ ieKûe 14Uò eûRýe 171Uò Ròfäûùe RûZúd Lû\ý ^òeû_ û còg^þ-Wÿûfò Kû~ðýKâc cû¤cùe C^Ü ~ª_ûZò, mû^ùKøgk I Rcò _eòPûk^û @býûi iaê @û_ùYAaû \òMùe Pûhúcû^uê C ûjòZ KeêQ«ò û Gjû ijòZ bûeZ ieKûe Pûhúcû^uê ù_âû ûjòZ Keòaû _ûAñ GK Kßò ûf Wÿûfò _òQû 200Uuû @]ôK @[ð ù\aû _ûAñ c¤ ùNûhYû KeòQ«ò û bûeZ Wÿûfò C_ôû\^ùe Êdõ ʵì ðZû jûif Keòaû flý ù^A Gcþ.Giþ. Êûcú^û[^ eòiyð `ûCù i^þ Zûcòf^ûWÿê I IWÿògû eûRýùe bûeZ ùcûùeùKèû Wÿûfò RûZúd Lû\ý _\ùl_ (@ûA.Gcþ . G`þ . Gf.@ûA) cû¤cùe Wÿûfò _ ûdZ Kû~ðýKâc @ûe¸ KeòQò û bûeZ I ùcûùeûùKèûe aòbò^Ü iõiÚû cû^u ij cògò I.iò._ò. `ûCù i^þ, ùcûùeûùKèû Gjò @ûA.Gcþ.G`þ.Gfþ. @ûA Kû~ð ý Kâ c Keò a ûKê ijù~ûM Kfû û Gjò ùfLûUò ù e Êûcú^û[^þ eò i yð `ûCù i^þ \ß û eû Zûcò f ^ûWÿ ê ù e ^ò@û~ûA[ôaû _\ùl_ MêWÿòK C_ùe aòÉéZ bûaùe Z[ý \ò@û~ûAQò û
Wÿûfò _ ûdZ Zûcòf^ûWÿêe gêLû @ kcû^u c¤eê _êWÿêùKû ûA Rò f ä û @û^Ü û bûif aä K e AWÿ û Adû_û ò Mâ û c_ ûdZ @^ýZc û Gjò _ ûdZe 95 _âZògZ Pûhú ùjCQ«ò lê\âPûhú û Gjò _ ûdZùe iaðùcûU 78Uò Kì@ @Qò ~ûjû @ûõgòK bûaùe `ifKê Rk ù~ûMûA[ûG û Gjò @ kùe
cêLýZü ]û^, cû ò@û, aòeò I aû\ûc Pûh ùjûA[ûG û @Ì iõLýK Pûhú _ûLû_ûLò 30 GKe Rcòùe KòQò KòQò Wÿûfò RûZúd `if Pûh Keò[û«ò û @]ôKûõg ahðû]ûeòZ Rcòùe `if Pûh ^ ùjûA _Wÿò@û _Wÿò[ûG û Pûhúcû^uê iõMVòZ Keò aRûeúKeYe iciýûKê \ì e Keò a û _ûAñ 2012 ciò j ûùe Afê ® ê e Ké h K C_ôû\^Kûeú Kµû^ú fòcòùUWÿþ (@ûA.G._ò.iò.Gf)MV^ KeûMfû I 2015 ciòjû Rû^ê@ûeú cûiùe Gjû _¬úKeY KeûMfû û AWÿ û Adû_û ò I @^ýû^ý 4Uò _ ûdZe 1000RY @õg]^Kûeúuê ù^A Gjò C_ô û \^Kûeú Kµû^úUò MV^ KeûMfû û AWÿ û Adû_û ò _ ûdZe 182RY Pûhú a ðcû^ @ûA.G._ò.iò.Gfþùe @û^êÂû^òK ibý @Q«ò û PûùeûUò aòbò^Ü Cù\ýûM ~[û Wÿûfò, ùR÷aòK C_ûdùe Pûh ùjC[ôaû _^ò_eòaû, \êMÛ I \êMÛRûZ iûcMâú, Gaõ KêKêWÿû Pûhe Pòe«^ C_ôû\^, Gjûe MêY~êq cû^ aé ¡ ò Keò a û I CPò Z þ cì f ýùe aò K â ò Keò a û cû¤cùe Pûhúcû^ue ùeûRMûe aé¡ò Keòaû Gjò C_ôû\^Kûeú Kµû^úe cêLý flý @ùU û 2013 ciòjûùe _ìeû _ ûdZUò aéj\ûKûe bûaùe Wÿûfò Pûh Keòùaùaûfò GK iûcêjòK Pêqò _âÉêZ Kfû Gaõ ùijò EZêùe 474GKe Rcòùe Pûhúcûù^ Wÿûfò Pûh Kùf û eaò EZêùe Pûhúcûù^ i`kZûe ij _âcûYòZ Wÿûfò c¬ò C_ôû\^ _ûAñ _â\gð^ bò òK ùlZ c¤ Keò[ôùf û Gjò _ ûdZùe [ôaû 10Uò MûñKê eòùcûUþùi^þiòõ ~ª_ûZò \ßûeû Z\ûeL KeûMfû I Wÿûfò C_ôû\^ _ûAñ aò]ôa] ù~ûR^û _âÉêZ KeûMfû û _ ûdZ Kû~ðýûkd Gaõ @ûA.G._ò.iò.Gf Cbd cògò Wÿûfò C_ôû\^ Kû~ðýe ù~ûR^û Gaõ Z\ûeL \ûdòZßù^ùf û Mâûcý mû^ ùK¦â Keòaû _ûAñ Gaõ Pûjò\û cêZûaK Kéhò ~ª_ûZò bWÿûùe @ûYò aýajûe Keòaû _ûAñ @ûagýKúd ijûdZû I iÚû^ _ ûdZ ù\fû û Wÿûfò Pûh _ûAñ \eKûeú ùa÷hdòK mû^ RûZúd Wÿûfò MùahYû ùK¦â, b´û^, ieKûeú Kéhò aòbûM I Êûcú^û[^ `ûCù i^ _â\û^ Kùf û aòb^ ò Ü _âKûe `ife C_ù~ûMúZû gévke aòùgähY (bûfêý ùP^þ @û^ûfòii ò )þ Gaõ aýaiûdòK Xÿû û (aòRùò ^iþ cùWÿf) @û]ûeùe @ûA.G._ò.iò.Gf MV^ ùjûAQò û icÉ _âKûee Kû~ðýKâc @ûA.G._ò.iò.Gf cû¤cùe jòñ ùjûA[ûG û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
8
ùUaêf-1 ciòjûùe _âRûZò PòjÜU _eúlY 2015-2016 Wÿûfò `if _eúlòZ Wÿûfò _âRûZò
C c `kû`k ù\A[ôaû _âRûZò
n
aòeò
Leò`þ - bò.aò.G^þ-4 Leò ` þ Gaõ eaò bò.aò.G^þ 4 G.Wÿò.Uò-5 Gcþ.Wÿò.dê-1 eaò- bò.aò.G^þ-4 bò.aò.G^þ-6
cêM
Leò`þ-ùKû8, Leò`þ-ùKû8 Gaõ bò.aò.G^þ-3, bò.aò.G^þ 3 bò.@ûe.Gcþ-1 eaò.bò.aò.G^þ-3 eaò-bò.aò.G^þ-3 ùKû-8, bò.@ûe.Gcþ-1, aò.Rò.Giþ-9, Gcþ.Gfþ-618
ùKûk[
aû\ûc
Leò`þ-aû\ûcþ ij 37 eaò-@ûA.iò._ò.Gf 88039 GKe @û«ü`if eaò-bò.aò.G^þ-2, @ûA.iò._ò.Gfþ 1124,161, 20335, 88039 Leò`þ-ùKû 7, Leò`þ-ùKû7 Gaõ ù_ûfûPò 1, bò.@ûe.@ûA-2 bò.@ûeþ.@ûA -2 eaò-bò.@ûeþ.@ûA2, ùK6, ùKû 4, Uò.Gcþ.bò-7, Rò.Rò2
@ûA.G._ò.iò.Gfþe cêLý \ûdòZß ùjfû :n
n
n
n
n
C c cû^e c¬ò, ùR÷aòK LZiûe I Pûh _ûAñ @ûagýKúd ~ª_ûZò VòKþ icdùe ù~ûMûAaû û C_ôû\òZ iûcMâúKê Pûhúcû^uVûeê iõMâj, ùMû\ûcùe iõelY Keòaû Gaõ GjûKê aRûeùe aòKâò Keòaû û aýûu ij ù~ûMûù~ûM Keò Pûhúcû^uê ijRùe EY KeûA_ûeòaû û Mâûcý mû^ ùK¦â cû¤cùe Pûhúcû^uê Pûh iµKðòZ mû^ _â\û^ Keò ggq Keòaû
C_ôû\òZ iûcMâúMêWÿòKe _âKâòdû KeY Keòaûùe iûjû~ý Keò cìfý aé¡ò Keòaû aòbò^Ü Éee jòZû]ôKûeú Gaõ Êûcú^û[^þ eòiyð `ûCù i^þ c¤ùe ù~ûMûù~ûM _âZòÂû Keòaû û
aò b ò ^ Ü _â K ûee Kû~ð ý Kâ c ~[û iùPZ^Zû aé ¡ ò Kû~ðýKâc, @õgMâjYbò òK _âRûZò PòjÜU (_ò.bò.Giþ) _âKâòdû, Pûhú ùlZâ aò\ýûkd (G`þ.G`þ.Giþ) AZýû\ò cû¤cùe Pûhúcû^ue mû^ aé¡ò Keòaû,Pûhú ùlZâ \òai, Kéhò C_ôû\^Kûeú Kµû^ú MV^ Keò ^ò½òZ aòKòâe iêù~ûM iéÁò Keòaû, ^òR C_ôû\òZ iûcMâúe CPòZþ cìfý _ûAaû AZýû\ò Pûhúcû^uê Wÿûfò RûZúd `if Pûh KeòaûKê C ûjòZ Kfû û Gjò Kû~ðýKâc MêWÿòK c¤eê KòQò ^òcÜùe \ò@ûMfû û
Pûhú-@õgMâjY bò K ò _âRûZò PòjU Ü I _eúlY (G`þ._ò.bò.Giþ.Uò) Gjò @ k _ûAñ C_~êq Wÿûfò _âRûZòe PòjÜU _ûAñ ùcûU 41Uò @õgMâjY bò òK _âRûZò PòjÜU I _eúlY KeûMfû û Gjò _âRûZòMêWÿòKê Kéhò aògßaò\ýûkd, MùahYû @^êÂû^ Gaõ Pûhúcû^uVûeê iõMâj Keû~ûA[ôfû û _âZò _âRûZòe _eúlY _ûAñ 20 RY @ûMê@û Pûhú iûcòf ùjùf û aòeòùe b´û^ 4 Gaõ 6 I Gcþ.Wÿò.dê 1 bf `kû`k ù\ùf û ùijò_eò cêMùe b´û^ 3 Gaõ ùKû 8 Gaõ ùKûk[ùe ùKû 6 Gaõ Gf.@ûe.Rò 41 bf `kû`k ù\ùf û _âZò _eúlY _ùe Pûhú ùlZ \òai @ûùdûR^ Keû~ûA[ôfû ù~CñVò Pûhúcûù^ `ife 5Uò ^ò¿ òcìkK aòKûg @aiÚûe 10Uò MêeêZß_ì ð _eòcû_Kê @ûùfûP^û Keò iaêVûeê C c _âRûZò PòjÜU Keòaûe iêù~ûM _ûC[ôùf û
_ûYò_ûM ijûdK Kéhò _¡ òe _âPûe I _âiûe ]û^ Pûh Rcòùe Wÿûfò còùgA Pûh Keòaû @ûe¸ ùjaû \ßûeû Wÿûfò Pûh Rcòe _eòcûY 40 _âZògZ _~ðý« aé¡ò _ûAfû û Kcþ \ò^ò@û Wÿûfò _âRûZòKê cêLý `if jòiûaùe Pûh Keòaû \ßûeû _ûeµeòK _âRûZò Zêk^ûùe Kcþ \ò^ò@û Wÿûfò Pûheê 30 _âZògZ _~ðý« @Zòeòq @ck còkòfû û Gjû\ßûeû Pûhúcû^ue ùeûRMûeùe c¤ aé¡ò _eòflòZ ùjfû û Gjò iaê Kû~ðý_ûAñ @ûagýKúd Pûh iûcMâú Gaõ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
9
Pûhú ùlZ aò\ýûkd cû¤cùe Pûhúcû^uê ^ì@û ^ì@û _eòùag ijYòK Pûh _¡ ò ~[û C ccû^e aòj^ aýajûe, ùeûM I ù_ûK ij^gúk _âRûZòe aòj^ Pûh Keòaû, cé òKû ÊûiÚý KûWÿðe iê_ûeògKê bò òKeò ù_ûhY _eòPûk^û, aòj^ aòùgû]^, _fèIß e (Wÿûfòe ù_ûhY I aòKûg _ûAñ aýajûe Keû~ûC[ôaû GK _âKûee jeùcû^þ) e aýajûe, ]ûWÿòùe MQ ùeû_Y, @û«ü`if Pûh, Rk _eòPûk^û I C_ôû\òZ iûcMâúe _âKâòdûKeY AZýû\ò C_ùe Zûfòcþ \ò@ûMfû û
C^Ü cû^e aòj^ _eòPûk^û aýaiÚûe MV^ I _eòPûk^û Pûhúcû^uê C ccû^e _âcûYòZ aòj^ icdùe ù~ûMûAaû _ûAñ GK Pòe«^ Gaõ Kû~ðýlc aýaiÚûe bìcòKû MêeêZß_ì ð û Pûhúcû^ue aòj^ Pûjò\û _ìeY Keòaû _ûAñ @ûA.G._ò.iò.Gfþ ùMûUòG Wÿûfò aòj^ ù~ûMûY aýaiÚû @ûe¸ Kfû û aòj^ _eòa ð^ jûe (Giþ.@ûeþ.@ûeþ) 40 _âZògZeê ùagú aé¡ò _ûAfû û @ûA.G._ò.iò.Gfþ \ßûeû 10 U^þeê ùagú _â c ûYò Z aò j ^ Pûhúcû^uVûeê Kò Y û~ûA Mzò Z Keò eLûMfû û Gjò aòj^Kê _ê^ü ieKûeú iõiÚûcû^u \ßûeû @^ê ù cû\ò Z Keû~ûC[ô f û û ùZYê Pûhúcû^u \ß û eû @ûA.G._ò . iò . Gfþ \ß û eû _eò P ûkò Z _fè aûAùdû_ûKð \ßûeû Wÿûfò Pûh Keê[ôaû Pûhúcûù^ CùfäL^úd bûaùe fûbû^ßòZ ùjùf û
`ùUû: ùfLK
@û[ðòK ijûdZû aýûu cû¤cùe @ûA.G._ò.iò.Gf Kfû û Rkaûdê _eòa ð^Kê @ûlò @ûMùe eLò Pûhúcû^uê ic^ßòZ `if _eòPûk^û @býûi ij ^ìZ^ Gaõ C^Ü cû^e aòj^ I mû^ ùKøgk @û_ùYAaû \òMùe \lZû aé¡ò KeûMfû û cê ´ ûA iÚ ò Z jò ¦ ê i Ú û ^ ù_ùUâ û fò d c Kù_ð û ùei^þ (GPþ._ò.iò.Gfþ), Giò@û A^òiòGUòbþ, ~êqeûÁâ @ûùceòKû e Kù_ðûùeUþ ùiûiò@ûf ùei_^iòaòfòUþ @]ú^ùe [ôaû @[ð K ê aýajûe Keò 30Uò ùLûfû Kì @ Kê _ê ^ eê ¡ ûe KeûMfû û Gjû\ß û eû eaò EZê ù e Wÿ û fò Pûh Rcò K ê @ûagýKúd _eòcûYe Rk còkò _ûeòfû I Gjò Rcòeê C c cû^e aòj^ C_ôû\^ ùjûA_ûeòfû û Gjû ijòZ 50 GKe @YPûh Rcò K ê Pûhù_ûù~ûMú Rcò ù e c¤ _eò Y Z Keû~ûA_ûeòfû û
Pûhú cû^ue @õgMâjY bò òK _âRûZò PòjÜU _eúlY _âKâòdûùe @õgMâjY
@õgMâjY bò òùe _âRûZò PòjÜU Keû~ûA Pûh ùjaû \ßûeû _êeêYû aòj^Kê a\kû ~ûA _ûeòfû I Gjû\ßûeû C c `kû`k c¤ còkòfû û aòj^Kê ^òeû_\ùe MzòZ Keò eLòaû _ûAñ _êeWÿêý aògßaò\ýûkd \ßûeû @bò^a _âYûkúùe Zò@ûeò Keû~ûC[ôaû 3Ée aògòÁ C ccû^e `if iõelY Keòaû aýûM iaê Pûhúcû^uê ù\LûMfû I aýajûe KeòaûKê ù_âû ûjòZ KeûMfû û Gjû\ßûeû aòj^ùe ùeûMù_ûK iõKâcY Kcþ ùjfû I aòj^e cû^ aRûd ùjûA ejò_ûeòfû û
Wÿûfò ùR÷a _ûKð Wÿûfòe C_ù~ûMúZû gévke aòùgähY @û]ûeùe @ûA.G._ò.iò.Gfþ \ßûeû GK ùQûU Gaõ @bò^a _\ùl_ ùjCQò Wÿûfò ùR÷a_ûKð û Êûcú^û[^þ eòiyð `ûCù i^þ Gjò _\ùl_Kê ùa÷hdòK ijûdZû ù~ûMûA[ûG û _âû[còK Éeùe GK Wÿûfò Kk iÚû_^ Keû~ûAQò û Gjò Kkùe Wÿûfòe _â K â ò d ûKeY Keû~ûA _ûeê [ ô a ûeê lê \ â I ^ûccûZâ Pûhúcûù^ ^òR C_ôû\òZ iûcMâúe _âKâòdûKeY Keò @]ôK @[ð ù eûRMûe Keò a ûùe ilc ùjûA _ûeê Q «ò û Gjò _âKâòdûKeY Keû~ûA[ôaû WÿûfòKê i`û Keò _ýûùKUþ Keû~ûA[ûG I GjûKê GK ^ò¡òðÁ aâû @]ú^ùe aRûeùe aòKâò Keû~ûA[ûG û Gjò ^ìZ^ Z[û _ìaðeê [ôaû _âKâòdûMêWÿòKe ^[úKeY Keû ~ûA_ûeòùf Wÿûfòe C_ôû\^ I aòKâòKê aé¡ò Keû~òaû ij Pòe«^ c¤ Keû~ûA_ûeòa û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
10
ùUaêf -2-2015-2016 ùe aòeò Pûhe Lyð I @ck ^ìZ^ Pûh _¡ ò _ûeµeòK Pûh @býûi ij ij C^ÜZcû^e _ûeµeòK aòj^ Uòaòj^ 9(Uuû) KòQò ^ûjó 550 KòQò ^ûjó 3600
_âRûZò
LeûUò@û jk LZ _âùdûM (2UâûKÖe) aê Y ò a û _ì a ð e ê jk (2[e) aò j ^ _eò c ûY (Kò.Mâû/GKe) aòj^ aòùgû]^ aòj^ aêYû NûiaQû Lyð
900
1100
900 (6 Kò.Mâû) 50 500 (ùciò^þ iûjû~ýùe) 600
1200 (8Kò.Mâû)
KúU^ûgK _âùdûM @ck ùcûU @ck _eò c ûY (Kò . Mâ û / GKe) ùcûU ùeûRMûe (Uuû/GKe) Lyð ~ò a û _ùe @agòÁ ùeûRMûe (Uuû/GKe) Lyð ~ò a û _ùe @agòÁ ùeûRMûe (Uuû/GKe) ùcûU fûb - GKe _òQû 21450Uuû
1000
C_iõjûe
KòQò ^ûjó 200
Wÿûfò _ ûdZ @ûù¦ûk^eê ù\LòaûKê còfòfû ù~ @bò^a _âKâòdû ij mû^e _eòPûk^û aé¡ò Keû~ûA aòbò^Ü Éee jòZû]ôKûeú Gaõ ^úZò _âYd^ Keê[ôaû ù^UþIßûKð cû^uê iûcòf Keû~ûA _ûeòùf Wÿûfò C_ôû\^ ùlZâùe @ûùc Êûaf´ú ùjûA_ûeòaû û Wÿûfò ùR÷a_ûKð cû¤cùe Pûhúcû^ue @û[ðòK ùeûRMûe aé¡ò Keû~ûA_ûeòaû ij @ck _ea ð ú lZò K ê c¤ Cùfä L ^úd bûaùe jâ û i Keû~ûA_ûeòfû û Gjò iaê _âKâòdû cû¤cùe Pûjò\û I ù~ûMûY c¤ùe [ôaû _û[ðKýKê Kcþ Keû~ûA _ûeòaû ij Kcþ Gaõ c¤aòZ ùeûRMûe I ù_ûhY iúcûùeLû Zùk [ôaû ù\gcû^uùe Wÿûfò MùahYû I Wÿûfò Pûh aòKûg \òMùe c¤ iûjû~ý Keòa û @ck _âZòa§Kê bûwòaû, Wÿûfòe Rò^þ MZ cìk\ê@ûKê cRaêZþ Keòaû ij C^ÜZ _âRûZòe aé¡ò Keòaû @û\ò _eò aòhd C_ùe @]ôK @ûùfûP^û _ûAñ @û«RðûZòd Wÿûfò ahð-2016 GK _âKé icd û
2000 500
2000 350
2000
31500
12600
10100
7000
21400
5600
Keû~ûC[ôfû û Kéhò _ûAñ @ûagýKúd ~ª_ûZòKê aûjûeê @Yû~ûA Pûhúcû^uê Kcþ Uuû bWÿûùe CPòZþ icdùe ù~ûMûA \ò@û~ûC[ôaûeê lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcûù^ @û[òðK fûb c¤ _ûAùf û Wÿûfò C_ôû\^ aé¡ò Keòaû _ûAñ Mâûcý mû^ùK¦â cû¤cùe Pûhúcû^uê C_~êq icd I C_~êq iÚû^ùe _ûYò_ûM ijYòK Pûh _¡ ò, `ifaúcû, cûUòe CaðeZûe ~^ô Gaõ iêelû, aRûe \e, MQ I _gê_lúu ÊûiÚý Käò^òK, ùcøiêcú aûdêe iÚòZò, ieKûeú ù~ûR^û I Kéhò ^úZò, ù`û^þ Kû~ðýKâc @û\ò C_ùe ^ò¡òðÁ Z[ý \ò@ûMfû Gaõ 2000eê ùagú Pûhúuê Êe Gaõ fòlòZ aû ðû c¤ _Vû~ûC[ôfû û
140
@ûeþ.Giþ.gû^Úû Kêcûe ùjû®e
mû^e _eòPûk^û Pûhú ùlZ aò\ýûkd Gaõ Pûhú ùlZ \òai Kû~ðýKâcùe Z[ý I ù~ûMûù~ûM _âaò]ô aòmû^ ~ª_ûZòKê aýajûe Keû~ûA mû^e _eòPûk^û KeûMfû Gaõ Gjû @ûA.G._ò.iò.Gfþ \ßûeû _eòPûkòZ Mâûcý mû^ ùK¦â ij ic^ß ò Z Keû~ûA @]ô K Pûhúu c¤ùe _â i ûeò Z
^òù ðgK, AùKûùUKù^ûùfûRò Gcþ.Giþ. Êûcú^û[^ eòiyð `ûCù i^þ 3d Kâiþ Mkò, ZûeûcYú A^þÁòUêýi^ûf Geò@û ùP^ûA-600113 Email:hopper@mssrf.res.in
C : ùfAiû A ò@û, Rê^þ 2016
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
11
www.leisaindia.org
aòaò]Zûùe be_êe cû ò@û ùlZeê RùY cjòkû cû ò@û @ck KeêQ«ò
Rkaûdê ijYòK `if @bòRòZþ cjû«ò Gaõ iêc^ò UêWÿò@û ê û^e@û\îRûZúd Z _eòaLû\ý ð^gúk Lae \û^ K¦û, Wÿûfòa ð I ccû ò Meúa _eò@û\û^ aûe aò_âùgh ~êMùe Z[û ùcûaûAf Keò @û\òù~ùZùaùk aûiú @ keA eù^U ùfûKcû^ue Rúa^Ròaù`û^e òKû I eûRê Z ò Pûfò icdùe _ûeµeò mû^ùKøgk ù_ûhYe GKQ ò ,cêGjò Lý C û Gjò `ifMê WÿòK ùKak Kcþ _eòaùjC^ò ðòZ icûRe iciýû MêWWÿòKÿòKê iûcÜ û KeòMùahYû aûùe icKl Pûh aeõ Gjò `ifMê C_ùe c¤ ùjûA _ûeê^û ûjó1200 û ùQûU Pûhú \â _gê ûeû ùjC^ûjó @û\òIalêûiú cjò_kûkKcûù^ ûuê ù^AGjû\ß MV^ ajêcûZâaûùe _âbiõMV^ ûaòZ ùjCQ«ò û^ùe Gjò ùjûA[ô û @ûc ^ûcKû @ù^K cjòkû iÚiõMV^ IWÿù_hû ògûe Mê W ÿ ò K _eò a ð ^ iê @ ùe aò f ê ¯ c]ý ùjûA~ûCQ«ò û jê GZ \ê A Uò aä K ùe aWÿ ]eYe @bò ~ û^ cû¤cùe Gjò NWÿ ò i §ò iùPZ^ cì j ê ð ù eKeò @ûce ùfûKcû^uê Gjò iûµâ `ifZ ò KiaêKé h_êò ^ijûdK ü Pûh Kû~ðý]ûeû MêWÿòKê a ð Z _eòùjûA_ûeò a ð^gúkQòaûjý aýaiÚ ûKê ù`eûA @ûYòcaû^e ûùe \éi`k û
bûeZe IWÿògû eûRýùe @û\òaûiú iµâ\ûde ùfûKcû^ue Lû\ý [ûkúùe @û\òcKûkeê K¦û, Wÿûfò Gaõ cû ò@û cêLý iÚû^ ù^A @ûiòQò û Lû\ýûbûa icdùe Gjò Lû\ý giý MêWÿòK Lû\ý I ù_ûhYe iêelû Keò[û«ò û cûZâ a ðcû^ aýaiûd bò òK Pûh aýaiÚûùe ]û^e GKK `if Pûhe _âiûe ùjaû\ßûeû Gjò _ûeµeòK Lû\ý `if MêWÿòK Pûh aýaiÚûeê ùfû_ _ûAaûùe fûMòQò û Gjû ij eûiûd^òK iûcMâúe cûZâû]ôK aýajûe ùjaû\ßûeû cûUòe
_âûKéZòK CaðeZû jâûi _ûAaûùe fûMòQò, _eòYûc Êeì_ @ck c¤ Kcþ ùjCQò û G iaê _ùe IWÿògûùe aòMZ ahðcû^uùe aûe´ûe _âûKéZòK aò_~ðýd _eòiÚòZòKê @ûjêeò Leû_ KeòQò û aûe´ûe aûZýû, a^ýû I ceêWÿò eûRýe @]ôKûõg Meúa Pûhúcû^ue Rúa^RòaòKûKê ^KûeûcôK bûaùe _âbûaòZ KeòQò û Gjò_eò GK KùVûe _eòiÚòZòùe 1200 @û\òaûiú cjòkûuê ù^A MV^ ùjûA[ôaû @ûc iõMV^ ^ûcK cjòkû iõMV^ cRaêZ @bò~û^ cû¤cùe ùfûKcû^uê iùPZ^ Keò K¦û, Wÿûfò I cû ò@û RûZúd `ifKê _êYò [ùe Pûh aýaiÚûKê ù`eûA @ûYòaûe _\ùl_ ù^fû û Gjò @bò~û^ eNêeûR `ûCù i^þ ijûdZûùe eûdMWÿû Ròfäûe Kûgú_êe Gaõ Kkûjû ò Ròfäûe [ê@ûcêfeûc_êe aäKùe Kû~ðýKûeú KeûMfû û cjò k û Pûhúcû^ue cì f ý ^ò e ì _ Y Keò a û Gaõ icû]û^ cìkK @ûùfûP^û Keòaûe \lZû aé¡ò _ûAfû Gaõ _eòaûee ùeûRMûe aé¡òùe ùicû^ue bìcòKû Gaõ ù~ûM\û^Kê c¤ i¹û^ còkòfû û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017 Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
@LeisaIndia
12
ùUaêf -1-K¦ûe _êÁòKûeK MêY _êÁòKûeK \âaý
jûZú_û\ @ûkê
Mdû@ûkê
_êÁòiûe (gZûõg) 2.0 2.5 Paòð (gZûõg) 0.1 0.2 ùgßZiûe(gZûõg) 16.6 32.4 gqò(ùK Kûf) 75.0 135 Rúaiûe aò-1(cò.Mâû) 0.6 0.04 Rúaiûe aò-2(cò.Mâû) 0.7 0.05 Rúaiûe aò-iò (cò.Mâû) 0.0 34 @ûf`û KýûùeûUò^þ 26.2 00 Kýûfiòdc (cò.Mâû) 12.7 26 `i`eiþ (cò.Mâû) 67.0 32 cýûùMÜiòdc(cò.Mâû) 47.0 00 ùiûWÿòdcþ (cò.Mâû) 4.1 2 ù_ûUûiòdcþ (cò.Mâû) 622 39.4 if`þe(cò.Mâû) 11.8 39.4 @ûAe^þ (cò.Mâû) 0.51 0.9 K_e(cò.Mâû) 0.18 00 Ròuþ(cò.Mâû) 1.05 00 cûwû^òRþ(cò.Mâû) 0.31 00 ùaûe^þ(cò.Mâû) 0.7 00 C : aûfùMû_ûf^u \ßûeû iõùgû]ôZ Keû~ûA[ôaû C¾ c kúd K¦û `if aò b ò ^ Ü _â K ûee _eò a ò ð Z Rkaûdê I KVò ^ _eòiÚòZòùe ^òRKê Lû_ Lê@ûA a ô~òaûe lcZû K¦û`ife @Qò û Gjû ij Leû_ _ûYò_ûM @aiÚûùe c¤ K¦û MQ MêWÿòK _eò ù agKê Lû_Lê @ ûA ^ò R Kê a ûA _ûeò a ûe lcZû eLô[û«ò û Gjò `ifMêWÿòK K¦ûe aòKûg Keòaû ij ùR÷aòK _\û[ðe aé¡ò I aòKûg KeûA[û«ò Gaõ ceêWÿò a^ýû Gaõ C û_ aé¡ò _eò _âZòKìk _eòiÚòZòùe iê¯ @aiÚûùe ejò~û«ò û _êYò @^êKìk _ûYò_ûM @ûiòùf ùicûù^ aXÿòaû @ûe¸ Ke«ò û ùZYê K¦ûRûZúd `if Pûhùe `if aò`kZûe jûe ajêZ Kcþ [ûG û @^ý _lùe Wÿûfò I cû ò@û _eò Lû\ý, ~ûjû Meúa _eòaûe MêWÿòKê Lû\ý I ù_ûhY ù~ûMûAaûùe cêLý bìcòKû MâjY Keò[û«ò, ùijò `ifMêWÿòK Kcþ _ûYò @ûagýK Keê [ ô a û icdùe ^ò ½ ò Z I @]ô K @ck ù\A[û«ò û
K¦cìk 2.2 00 21 00 00 00 00 00 30 49 24 13 373 29 0.8 00 00 00 00
ùgûbò^ò cê\êfò @û^¦e ij K¦cìk @ck KeêQ«ò
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
13
eûdMWÿû I Kkûjû ò Ròfäûe ahðû]ûeòZ _ûjûWÿò@û Rcò iaê jûZú _û\ L´@ûkê Pûh _ûAñ C_~êq û Gjò _âRûZòe L´@ûkêe @ù^K CKôéÁZû @Qò - GjûKê QûA Zùk c¤ Pûh Keû~ûA_ûeò a , Pûh _¡ ò ajê Z ijR, Gjûe C_ôû\KZû @]ôK, ùeûM ù_ûK @ûKâcYe aò_\ ùagú ^[ûG, Gjûe aRûeùe Pûjò\û iaêùaùk [ûG Gaõ bf cìfýùe c¤ aòKâò ùjûA[ûG û @ûc iõMV^ Gjò _âRûZòe L´ @ûkêe C_KûeúZû aòhdùe Pûhúcû^uê @aMZ KeûAaû _ûAñ GKû]ô K ùa÷ V Ke @ûùdûR^ Kfû Pûhúcû^u ij Gjûe MêeêZß C_ùe @ûùfûP^û Kfû û ùlZ _â\gð^ cû¤cùe Pûhúcû^uê K¦ûRûZúd `if Pûh _âYûkú C_ùe Zûfòc \ò@ûMfû û Gjò L´@ûkê Pûhe MêeêZß @^êba Keòaû _ùe Pûhúcûù^ ]úùe ]úùe Gjò `if Pûh KeòaûKê ^òRe @ûMâj ù\LûAaû @ûe¸ Kùf û _âû[còK Éeùe eûdMWÿû Ròfäûùe 50 RY Pûhú Gjò L´@ûkê Pûh Kùf û Pûhúcûù^ ùR÷a _eòùag ijûdK Pûh _âYûkú @û_ùYAùf û c¬ò fMû~òaû _ìaðeê GjûKê MûBùMûae ij Uâ û AùKûWÿ c ð û e cò g â Y ùe aò ù gû]^ KeûMfû û K¦û L MêWÿòK fMû~òaû _ùe MûZKê gêLòfû _Zâ, ^Wÿû AZýû\ò \ßûeû ùNûWÿûA \ò@ûMfû û c¬ò fMû~òaû _ùe _ùe MûZKê _Zâ I ^Wÿû \ßûeû ùNûWÿû~òaûeê ù\LûMfû ù~ Gjû\ßûeû cûUòe @û\ðâZû aRûd ejòaû ij cûUòe Zû_cûZâû ^òdªYùe eùj Gaõ Nûi c¤ Kcþ ùjûA[ûG û Gjò L´@ûkê ij Pûhúcûù^ Mdû@ûkê Gaõ K¦cìk c¤ Pûh Keò a û @ûe¸ Kùf û ceê W ÿ ò _eò aûe´ûe _eòa ðZ ò ùjC[ôaû _ûYò_ûMùe MQe _ZâKê LiûA a ô~a ò û iûc[ðý Mdû @ûkêe @Qò û Gjû ijòZ @^êaðe cûUòùe c¤ G @ck ù\aû ij UûY Leû I Zû_ cûZâû ijòaûe lcZû c¤ Gjò `ife @Qò û K¦cìk faYûq Rkaûdêùe ZòÂòaû ij a^ýû Gaõ c¤a ðú Kûkú^ ceêWÿòKê c¤ iûcÜû Keò a ô~ûA_ûùe û
@û«ü`if I cògZ òâ `ife _âiûe K¦û `if ij Wÿûfò I cû ò@ûe cògâòZ `if Gaõ @û«ü `if Keòaû \ßûeû `if aò`kZûKê ùeûKû~òaû ij `if aòaò]Zûe aé¡ò Gaõ cûUòe CaðeZû c¤ aXÿò[ûG ùaûfò @^êba Keòaû _ùe @ûc iõMV^ Pûhúcû^uê @û^ü`if I cògòâZ `if KeòaûKê C ûjòZ Kfû û
Gjò @ kùe @û\òaûiú iµâ\ûde cêLý Lû\ý bûaùe _eòPòZ cû ò@ûe _ûeµeòK _âRûZòMêWÿòK _ê^ü Pûh RcòKê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ aòùgh MêeêZß \ò@ûMfû û ù~Cñ Pûhúcû^u _ûLùe Gjò _ûeµeòK cû ò@û aòj^ [ôfû, ùiMêWÿòKê Pûh Keò aXÿûAaû _ûAñ C ûjòZ KeûMfû û 5 ahð c¤ùe, ùKû\ Gaõ iê@ûñ Pûhúcû^ue ùlZKê ù`eò @ûiò_ûeòfû û Pûhúcûù^ a ðcû^ aòbò^Ü _âKûe cû ò@û ~[û Kûwê, cû ò@û, aûReû, iê@ûñ, ùKû\, RjÜû, lúeû @û\òKê còùgA cògâòZ `if Pûh KeêQ«ò û Mdû @ûkê ij cû ò@ûKê @û«ü`if bûaùe Pûh Keòaû \ßûeû Pûhúcû^uê 0.4 ùjKÖe Rcòeê 170 Kò.Mâû cû ò@û @ck còkòfû ~ûjû\ßûeû Pûheê ùeûRMûe 10 _âZògZ aé¡ò _ûAfû û Mdû@ûkê ij K¦û gò´ @û«ü`if bûaùe Pûh Keò Pûhúcûù^ 0.4 ùjKÖe Rcòeê 140 Kò.Mâû Mdû@ûkê @ck _ûAQ«ò, ~ûjû\ßûeû ùeûRMûeùe 20 _âZògZ aé¡ò NUòQò û ù~Cñ iÚû^ùe Mdû @ûkê ij Cbd cû ò@û I WÿûfòKê còùgA Pûh Keû~ûAQò ùiVûùe 0.4 ùjKÖe Rcòeê 110 Kò.Mâû cû ò@û I 85 Kò.Mâû Wÿûfò @ck ùjûAQò û Gjò iaê @û«ü`if MêWÿòK Mdû @ûkê ùLûkû ùjaû _ìaðeê @ck ùjûA~ûA[ûG, ùZYê Mdû@ûkê @ckùe Gjûe KòQò _âZòKìk _âbûa _Wÿò ^[ûG, ùijò_eò K¦cìk ij cKûKêê @û«ü`if jòiûaùe Pûh Keòaû \ßûeû K¦û @ckùe _~ðýû¯ aé¡ò NUòaû _eòflòZ ùjûAQò û KûeY Gjò _âYûkúùe cKûeê @Zòeòq @ck còkòaû ij Gjû K¦cìk MQ _ûAñ Rúa«Lê e c¤ Kûc Keò[ûG û gêLòfû cKû Kû iaêKê cûUòùe ù\aû \ßûeû cûUòùe [ôaû ùR÷aòK iò C_û\û^e cûZâû aXÿò[ûG û ùijò_eò
`ùUû: @bòRòZþ cjû«ò
K¦û RûZúd `ife _âiûe
gêKâò cûSò ^òRe Mdû @ûkê ùlZùe
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
14
ùUaêf -2-cû ò@ûe _êÁòKûeK cìfý cû ò@û aûReû cû ò@û Kûwê Proso
ùKû\ iê@ûñ Sûùwûeû
_êÁòiûe (Mâû) 10.6 7.3 12.3 12.5 8.3 7.7
Z«ê (Mâû) 1.3 3.6 8 2.2 9 7.6
LYòR _\û[ð (Mâû) 2.3 2.7 3.3 1.9 2.6 1.5
ùføj (cò.Mâû) 16.9 3.9 2.8 0.8 0.5 9.3
Kûfiòdc (cò.Mâû) 38 344 31 14 27 17
11.2
10.1
4.4
15.2
11
C : còùfUþ ù^UIßûKð @`þ A ò@û, ùWÿKû^þ ùWÿbf_þùc ùiûiûAUò, bûeZ K¦cìk ij jeWÿ Wÿûfò Pûh Keòaû \ßûeû bf `kû`k còkò[ûG û jeWÿ Wÿûfò Pûh Keòaû \ßûeû Gjû cûUòùe ~elûeRû^Kê \éXÿbûaùe aû§ò eLò[ûG û L´@ûkê Pûh ùjûA[ôaû Rcòùe _âû[còK _~ðýûdùe cêM, aòeò, SêWÿw @û\ò @û«ü`if bûaùe Pûh Keû~ûA[ûG û cé òKûe CaðeZû Gaõ C_ôû\KZû aé¡ò ùlZâùe Wÿûfò RûZúd `ife bìcòKû @Zêk^úd û ~alûeRû^Kê cûUòùe ]eò eLòaû, MQe cìk Gaõ _Zâ @û\ò \ßûeû ùR÷aòK _\û[ð cûUòùe cògòaû, cìk cûUò ZkKê Mbúe bûaùe ~òaû, @^ýû^ý ù_ûhK Z ßKê GKZâòZ Keòaû, cûUòe C_eÉeKê ^òR _Zâ I Wÿûk \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLò cûUò ù]ûA~òaûeê iêelòZ Keò eLòaû ij cûUòùe iìlà RúaûYê bìZûYêu iõLýû aé¡ò Keò Gjò `if cûUòùe C_ôû\KZû aé¡ò Keò[ûG Gaõ cûUòe gûeúeòK, eûiûd^òK Gaõ ùR÷aòK MêY I ]cðùe MêYûcôK _eòa ð^ @ûYò cûUòKê RúaòZ Keò eLò[ûG û cû ò@û `if Kcþ _ûYò \eKûe Keòaû ij Gjû @cæ Gaõ lûeúd cûUòùe a ô_ûùe, Kcþ @û\ââðZû Gaõ @]ôK Zû_cûZâûùe ^òRKê Lû_þ Lê@ûA ZòÂò_ûùe û cû ò@û Lû\ý, ù_ûhY, _gêLû\ý, Z«ê_ì ð Lû\ý, ÊûiÚý Gaõ _eòùage iêelû ^ò½òZ Keò[ûG û
K¦ûe _âKâòdû KeY Keò aRûeúKeYe iêù~ûM iéÁò Keòaû K¦û RûZúd `if Pûh\ß û eû Pûhúcû^ue ùeûRMûe aé¡ò Keòaû flý ù^A @ûc iõMV^ Pûhúcû^uê
K¦ûe _âKâòdûKeY Gaõ Mdû@ûkê, L´@ûkê Gaõ K¦cìk MêY~êq cû^ aé¡ò Keòaû ùlZâùe aòbò^Ü _âKûee Zûfòcþ Kû~ðýKâc @ûùdûR^ Kfû û `k Êeì_ K¦ûe _âKâòdû KeY C\ûjeY Êeì_ Mdû@ûkê c eê Zò@ûeò ùjC[ôaû Mê Kê aýajûe Keò Mdû@ûkê Pò_þiþ Gaõ _ûµWÿ Pûhúcûù^ Gùa _âÉêZ Keò iÚû^úd aRûeùe aòKâò Keò CPòZþ cìfý _ûCQ«ò û eûdMWÿûe KòQò Pûhú jûZò_û\ L´@ûkêKê ùKKþ _eò _âÉêZ Keò Gjûe Rúa^iúcûKê aé¡ò Keò_ûeòQ«ò û ùijò_eò K¦cìkKê _âKâòdûKeY Keû~ûA G[ôeê @Uû Gaõ Pò_þiþ Zò@ûeò ùjCQò û
@ûlò\Á é @ ò û _âbûa _ìaðeê Pûhúcû^ue Pûh aýaiÚû GKK `if Pûh ij iòcúZ [ôfû Gaõ ùcøiêcú aòk´ùe @ûiòaû KûeYeê Kò´û Kcþ aéÁò_ûZ ùjaûeê `if ^Á ùjC[ôfû û Zû ij Rê^þ, RêfûA, @MÁ Gaõ ùiù_Ö´e cûiùe ù~ùjZê `if @ck ùjûA ^[ûG, ùicûù^ ùNûe Lû\ý iuUe i¹êLú^ ùjC[ôùf û Gjò icdùe Pûhúcûù^ @ûagýK _eòcûYe Lû\ý LûAaûKê ^ _ûAaûeê @ù^K icdùe ùicûù^ ùbûKòfû eêj«ò Kò´û @û´ UûKê@ûe ei, Zò«êkò c¬ò @û\ò _eò @Lû\ý LûAaûKê aû¤ ùjûA[û«ò ~ûjû\ßûeû LûA[ôaû Lû\ý aòhûq ùjaûe @]ôK i¸ûa^û [ûG û cûZâ a ðcû^ ùicûù^ cògâòZ `if Gaõ @û«ü `if jòiûaùe ahðiûeû K¦û, Wÿûfò Gaõ cû ò@û RûZúd `if Pûh Keê[ôaûeê _eòaûeùe ahðiûeû ~ù[Á _eòcûYe _êÁòKe Lû\ý
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
15
cjòkûcû^ue cìfý ^òeì_Y Keòaû Gaõ icû]û^ cìkK @ûùfûP^û Keòaûe \lZû aé¡ò _ûAQò Gaõ _eòaûee ùeûRMûe aé¡ò Keòaûùe cjòkûcû^ue bìcòKû Gaõ ù~ûM\û^Kê _eòPd I i¹û^ còkòQò û ùR÷aòK LZiûe _âùdûM, Wÿûfò I cû ò@ûKê còùgA @û«ü `if Keòaû ij ic^ßòZ ùeûMù_ûK _eòPûk^û _¡ ò AZýû\ò @û_ùYAaû \ßûeû cûUòe CaðeZû aé¡ò _ûAaû ij ^Á ùjûA[ôaû Rcòe c¤ _ê^üeê¡ûe ùjûA_ûeòQò û L L Keû~ûA[ôaû Mdû@ûkê Leûùe gêLû~ûCQò
MZ ahð ùcøiêcú aòk´ùe @ûiòfû û ùZYê ]û^e @ck ajê _eòcûYùe KcòMfû û G_eò GK KVò^ _ûYò_ûM _eòiÚòZòùe c¤ @ûùc Pûh Keò[ôaû K¦û I Wÿûfò `if a ôMfû û cêñ 1.5 Kß ò ûf L´@ûkê, 0.70 Kß ò ûf Mdû@ûkê Gaõ 1 Kß ò ûf K¦cìk ij aòbò^Ü _âKûee Wÿûfò I cû ò@û @ck Keò[ôfò û Gjò Wÿûfò I cû ò@û RûZúd giýKê cêñ K¦û Rcòùe @û«ü`if jòiûaùe Pûh Keò[ôfò û Lû\ýûbûaKê _âZòùeû] Keòaû _ûAñ cêñ _âPêe _eòcûYe Lû\ýgiý Nùe i d Keò eLò[ôfò û ^òR _eòaûee Lû\ý @ûagýK _ìeY ùjaû_ùe akKû C_ôû\òZ iûcMâúKê iÚû^úd aRûeùe aòKâò Keò 24844 Uuû ùeûRMûe Keò[ôfò û Gjò iaê K¦ûe _âKâòdûKeY \ßûeû cû^ aé¡ò Keò GjûKê iÚû^úd aRûeùe aòKâò Keòaû \ßûeû @ûcKê @]ôK Uuû c¤ còkêQò û Giaê Kûc _ûAñ @ûcKê ùa÷hdòK ijûdZû ù\A[ôaûeê @ûc iõMV^ _ûLùe @ûùc Pòe KéZm - @Zò Lêiòùe Gjû Kêj«ò ùgûbò^ò cê\êfò û ejêQò Gaõ _eòaûee i\iýcû^ue aòùghKeò cjòkû I gògê cû^ue ÊûiÚýaiÚûùe C^Ü ò _eòflòZ ùjûAQò û K¦û RûZúd `ife _âKâòdûKeY Gaõ Gjûe cû^ aé¡ò Keòaû \ßûeû Gjò @ ke ahðû]ûeòZ Kéhò C_ùe ^òbðe Keê[ôaû @ù^K lê\â I ^ûccûZâ Pûhúue Rúa^RòaòKûùe C^Ü ò @ûiò _ûeòQò û _â[cZü Pûhúcûù^ _âKâòdûKeY Keû~ûA[ôaû Lû\ý iûcMâúMêWÿòKê aRûeùe aòKâò Keò @]ôK Uuû ùeûRMûe KeêQ«ò û C_ôû\òZ K¦ûMêWÿòKê VòKþ bûaùe _âKâòdû KeY \ßûeû Pûhúcû^u Gjò Lû\ý iûcMâúKê ùagú \ò^ _~ðý« MzòZ Keò _ûeêQ«ò û Lû\ýûbûa icdùe ùicûù^ Gjò MzòZ [ôaû Lû\ýKê aýajûe KeêQ«ò û
C¾ c kúd Gaõ C_-Chà c kúd ù\gcû^uùe Meúa Pûhúcû^ue Rúa^RòaòKû Gaõ ù_ûhYùe C^Ü ò @ûYòaûùe K¦û, Wÿûfò Gaõ cû ò@û_eò _ûYò_ûM ijYòK `ife bìcK ò û MêeZ ê _ ß ì ð û Gjò `ifMêWK òÿ ^û ùKak Kcþ Pûh Keû~ûCQò aeõ Gjò `ifMêWÿòK C_ùe MùahYû Gaõ @¤d^ c¤ ajêZþ Kcþ ùjCQò û _~ðýû¯ _eòcûYe ijù~ûM Gaõ ijûdZû còkòùf Gjò @aùjkòZ `if MêWÿòK Pûhùe ù\Lû~ûC[ôaû aòbò^Ü iciýûKê _â Z ò ù eû] Keò GK cê L ý `if bûaùe Pûhúcû^u ùlZKê ù`eò _ûeòa û G[ô_ûAñ ùa÷mû^òK, MùahK Gaõ ùaieKûeú @^êÂû^MêWÿòKê GKZâòZ bûaùe Kûc Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û KéZmZû Gjò ùfLûUò ùfLòaûe ùa÷hdòK ijûdZû Gaõ cûMð\gð^ Keò[a ô ûeê ùfLKcûù^ @MâMûcúe _ìaZ ð ^ aeòÁ @aie _âû¯ Kû~ðýKâc _ecgð\ûZû Z[û I.dê.G.Uòe C\ýû^ aòbûMe ^òù ðgK gâú~êq ù\ùag _âiû\ _ûXÿúu _ûLùe KéZm û @bòRòZþ cjû«ò @MâMûcú bêaù^gße, IWÿògû, bûeZ
E-mail: abhijitmohanty10@yahoo.com
iêc^ò UêWÿò@û ibû_Zò @ûc iõMV^ Kûgú_êe IWÿògû, bûeZ C : ùfAiû A ò@û, Rê^þ 2016
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
16
@YKéhR ò ûZ Lû\ý Mê¯ iµ\
SûWÿL eûRýe _jeò@û @û\òaûiú iµâ\ûd ùfûKcû^ue LûAaû [ûkòeê Rwfeê còkê[ôaû @YKéhòRûZ Lû\ýe _eòcûY ^òe«e bûaùe jâûi _ûAaûùe fûMò[ôfû û GjûKê _êYò ^òR Lû\ý aýaiÚûKê ù`eûA @ûYòaû \òMùe iõelY, @YKéhòRûZ Lû\ýe _âKâòdû KeY @û\ò _\ùl_ iûjû~ý Kfû û Gjû\ßûeû @û\òaûiú iµâ\ûdùe Lû\ý aòaò]Zû aé¡ò _ûAaû ij Lû\ýûbûa I Kêù_ûhY iciýûe c¤ icû]û^ ùjûA_ûeòfû û Rû^ê@ûeú cûie gúZê@û iKûkUòG [ôfû û KêjêWÿò@û _ûjûWÿ _Qe \ò M þ a kdeê ]úùe ]úùe iì ~ ð ý C\d ùjC[ôùf û _ûjûWÿe _û\ù\gùe [ôaû ùMûUòG gû^Úûkú MûñKê @ZòKâc Keò cêñ KêUþùfû _ûjûe ^ûcK _jeò@û Mûñ @ûWÿKê Pûfò Pûfò Mfò û KêUþùfû _ûjûe MûñUò SûWÿL eûRýe _ûKêe Ròfäû fòUò_âû aäKùe ùMûUòG _ûjûWÿe gúhð bûMùe @aiÚòZ û Gjò Mûñùe cêLýZü _jeò@û iµâ\ûde @û\òaûiú ùfûK aûi Ke«ò û Gjò _jeò@û iµâ\ûd cêLýZü eûRcjf _aðZ cûkû @ kùe aûi Ke«ò û ^òR ^ûc _eò Gjò iµâ\ûd _ûjûWÿò@û @ kùe jó cêLýZü ù\LòaûKê còk«ò û Gjò _jeò@û iµâ\ûd ^òR Rúa^RòaòKû _ûAñ ù_ûWÿê Pûh I Rwfeê còkê[ôaû _ûeµeòK @YKéhòRûZ Lû\ý C_ùe ^òbðe Keò[û«ò û _âûd GK N û Pûfò Pûfò ~òaû_ùe cêñ MûñUòùe _j ôfò û Mûñe ùfûKcûù^ ùcûùZ ùicû^ue PòeûPeòZ _â[û I @býûi aòhdùe Kjòùf û _jeò@û ùfûKcûù^ _ûjûWÿKê i`û Keò Gaõ aê\ûMêWÿòKê ^ò@ûñùe ù_ûWÿò ùijò iÚû^ùe SêWÿw Pûh Keò[û«ò û ùicûù^ Gjò Rcòùe cKû ij jeWÿ WÿûfòKê cògòâZ Pûh jòiûaùe c¤ Keò[û«ò aòj^ Gaõ C_ôû\òZ iûcMâúe aòKâòaUû _ûAñ _jeò@û iµâ\ûde ùfûKcûù^ iÚû^úd iê] aýaiûdú- cjûR^ C_ùe ^ò b ð e Keò [ û«ò û Gjò cjûR^cûù^ c¤ @^ýû^ý @ZýûagýKúd iûcMâú ~[û PûCk, @ûkê, _ò@ûR, fuû AZýû\ò aòKâò Keò[û«ò Kò´û @\ka\k c¤ Keò[û«ò û cûZâ GVûùe ùfûKcûù^ cjûR^Kê GK lZò K ûeK aýqò
`ùUû: ùfLK
@õgêcû^ \ûg
Rwfeê iõMéjúZ `k
jòiûaùe ^ ù\Lò aûjûee \ê^ò@û ij GK ù~ûMûù~ûM cû¤c ùaûfò MâjY KeòQ«ò û K[ûaû ðû icdùe ùfûKcûù^ Kò_eò ]úùe ]úùe Rwf I Rwf RûZ Lû\ý Gaõ _eµeû jRò jRò ~ûCQò, Zûjû aòhdùe Kjò[ôùf û Rwf ^Á ùjaûe GK cêLý KûeY R^iõLýû aé¡ò Gaõ Rwf C_ùe ^òbðegúkZû cûZâû]ôK aXÿò[ôaûe Kjò[ôùf û
Lû\ý aýaiÚûùe [ôaû _û[ðKý 2012 ciòjûùe ùIßfþUþjwe jòfù`e lê]û aòeê¡ùe fXÿòaû _â[c _\ùl_ Kû~ðýKâce _âû[còK @¤d^ jòiûaùe 10Uò _jeò@û @û\òaûiú Mûñùe GK _ê Á ò K e iùað l Y Keû~ûA[ô f û û Gjò @¤d^eê RYû_Wÿò[ôfû ù~ 33 _âZògZ gògê Zúaâ bûaùe Gaõ @^ý 40 _âZògZ gògê iúcòZ bûaùe IR^ iúcûùeLû Zùk @Q«ò û 56 _âZògZ gògêue C_~êq gûeúeòK aòKûg ùjûA ^[ôfû û Lû\ýûbûa [ôaû cûicû^uùe ùfûKcû^ue jûeûjûeò Kýûùfûeò aýajûee _eò c ûY 1500 Kò.Kýûùfûeú [ôfû û @^ý _lùe ^òdcMòeò _aðZùe [ôaû Wÿweò@û K§cû^u C_ùe ùjûA[ôaû @¤d^eê RYû~ûG ù~ ùicûù^ Rwfeê ahðiûeû ù_ûhYùe be_êe @Y KéhòRûZ Lû\ý iõMâj Keò[û«ò û Leû\òù^ ùicûù^ ^òR Lû\ýe 37 _âZògZ Rwfeê iõMahðû\òù^ 30 _âZògZ I gúZ\òù^ 45 _âZògZ Lû\ý Rwfeê _ûA[û«ò û Gjò @¤d^eê ù\LòaûKê còkêQò ù~ aòbò^Ü _âKûe KûeYeê @û\òaûiúcûù^ Rwfeê iõMâj Keê[ôaû @Y KéhòRûZ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
17
`ùUû: ùfLK
_jeò@û cjòkûcû^ue _ûeµeòK ^ûP
Lû\ýe _eòcûY Kcòaûùe fûMòQò û C\ûjeY Êeì_ ^òKU @ZúZùe Meúa @û\òaûiú I Meúa iúcû ùeLû Zùk [ôaû _eòaûe MêWÿòKe ùbûK Gaõ iciýûKê \ìe Keòaû _ûAñ ieKûe eòjûZò \eùe PûCk ù~ûMûAaû ù~ûR^û @ûe¸ Kùf û Gjò ù~ûR^û \ß û eû @û\ò a ûiúcû^ue Lû\ý aýaiÚûùe GK aòeûU _eòa ð^ @ûiòfû û ùicû^ue Lû\ýe aòaò]Zû Kcò Kcò Mfû I Gjû ùKak bûZùe iúcòZ ùjûA ejòMfû û _êÁòKûeK Lû\ý C_ùe iùPZ^Zû Kcþ [ôaûeê Gjò ùfûKcûù^ ù_ûhYùe be_êe @YKéhòRûZ \âaý ~[û aòbò^Ü _âKûee `k, K¦û I cìk, _gê_lú, KúU_Zw, QZê, cìhûRûZúd Rúa, gûM, Zò«êkò, aûCñg K¦û @û\ò LêPêeû aýaiûdúKê ù\A ù\CQ«ò Gaõ Zû a\kùe fêY, ùZf Gaõ @^ýû^ý iûcMâú ù^A @ûiêQ«ò û
Mê¯ iµ\ Gjò iµâ \ ûde RùY _ê e ê L û aýqò eûIùU _jeò@ûu cZùe @ûùc @ûc _òfû\òù^ ù~_eò KÁijò¾ê [ôfê, @ûRòe _òfûcûù^ ùi_eò ^ûjñû«ò û Gjò c«aýKê @û]ûe
Keò @ûùc @YKéhòRûZ Lû\ýe EZêPKâKê ]eò @ûce _âûe¸òK @ûùfûP^û @ûe¸ Kfê û @ûùc _òfûcû^uê Rwfeê còkê[ôaû Lû\ýMêWÿòKê PòjÜò ZûKê iùRA Zûe ^[ôKeY Keòaû Kûcùe fùMAfê û Gjò KûcUò Keòaû icdùe @ûùc flý Kfê ù~ @û]ê^òK aòKûg ]ûeû ij _û\còùkA Pûfê Pûfê Gjò _òfûcû^ue _ûeµeòK mû^e cêkê\ê@û Kâcgü ^Á ùjaûùe fûMòQò û Gjò ~êaùMûÂú ^òRe HZòjý, _eµeû I ùR÷a aòaò]ZûKê _ûùgûeò~ûA aûjûee Lû\ý C Gaõ Jh] C_ùe ^òbðegúk ùjûA~ûAQ«ò û _eòYûc Êeì_ ùicûù^ Kêù_ûhY, ùbûK Gaõ ùeûMe gòKûe ùjCQ«ò û iµâ\ûde ùfûKcûù^ 10 _âKûee QZê, 8 _âKûee Rkúd gûM, 5 _âKûee cjê, 24 _âKûee gûM, 15 _âKûee `k, 6 _âKûee _eòaû, 6 _âKûee gò´ aû Wÿûfò RûZúd Lû\ý, 2 _âKûee cû ò@û, 4 _âKûee K¦û Gaõ 3 _âKûee @^ýû^ý c¬ò Rwfeê còk[ ê a ô ûe PòjÜU Keò[ôùf û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
18
Gjò iµâ\ûd MêWÿòK ^òRe @YKéhòRûZ Lû\ý aòùghKeò Rwfùe còkê[ôaû aòbò^Ü _âKûee gûM, `êf, `k, K¦û, QZê, _gê_lú, cûQ, KuWÿû, PòwêWÿòcûQ AZýû\òKê _ê Y ò ù`eûA @ûYò a ûe @ûagýKZû @Qò û @ûùfûP^û icdùe ùicûù^ Kjòùf ù~ Gjò @Y KéhòRûZ Lû\ý ùicû^uê Lû\ýûbûa [ôaû icdùe aòùghKeò Leû Gaõ ahðû\òù^ Lû\ý ù~ûMûAaû ij _ûYò_ûM _eòa ð^ ]KÑûKê ijòaûùe c¤ iûjû~ý Keê[ôfû û 40 ahðúd RùY Pûhú @ûMKê @ûiò Kjòùf, @ûc _òfû\òù^ fêY Gaõ Kòùeûiò^òKê QûWÿòù\ùf aRûeeê @ûC KòQò KòYòaû ùcûe cù^ _Wÿê^ò û cûZâ @ûRò @ûùc @]ôKûõg iûcMâú aRûe aû cjûR^ _ûLeê KòYêQê ù~Cñcûù^ @ûc ij ùa_ûeú _eò aýajûe Ke«ò û @ûRòe icdùe ZòÂò ejòaûKê ùjùf @[ðùeûRMûe GKû« Reêeú ùjûAMfûYò û Gjò _eòa òZ ð icde iò]ûikL _âbûa jòiûaùe a ðcû^ ùfûKcûù^ aû¤ ùjûA \û\^ ~ûCQ«ò Gaõ Rwfeê MQ jûYò aòKâò KeêQ«ò û @ûùfûP^û icdùe Gjò iµâ\ûde ùfûKcûù^ 10 _âKûee QZê, 8 _âKûee Rkúd gûM, 5 _âKûee cjê, 20 _âKûee _lú, 24 _âKûee gûM, 15 _âKûee `k, 6 _âKûee _eòaû, 6 _âKûee WÿûfòRûZúd Lû\ý, 2 _âKûee cû ò@û, 3 _âKûee `êf, 4 _âKûee K¦û Gaõ 3 _âKûee @^ýû^ý c¬ò Rwfùe C_f² [ôaûe PòjÜU Keò[ôùf û Gjò iaê Lû\ýMêWÿòKê ùicû^ue iÚû^úd ^ûc, ùa÷mû^òK ^ûc, _âKûe aû ùgâYú, _âR^^ MêY, ij^gúkZû, aýajûe, _êÁòKûeKMêY AZýû\ò @^ê~ûdú ^[ôKeY KeûMfû û
aòb^ ò Ü _âKûee _\ùl_ Gjò ^[ô K eY _â K â ò d û Keû~ò a û \ß û eû @ûce _jeò@û @û\òaûiú iµâ\ûde _âKéZò I _eòùag ij [ôaû ^òaòWÿ iµKð, Lû\ý @býûi Gaõ Gjû ij RWÿòZ iõÄéZò C_ùe aêSûcYû cRaêZþ ùjfû û cûZâ iµâ\ûde aýqò aòùghcû^u _ûAñ Gjò _âKâòdû Lû\ý aòaò]Zû aé¡ò Keòaû \òMùe iûjû~ý Kfû û _âû[còK Éeùe Gjû mû^ aXÿûAaû \òMùe iûjû~ý Kfû û ahðûEZêùe KòQò iõLýK QZê Gaõ gûM I Leû\ò^ùe KòQò `k Gcû^ue Lû\ýùe cògê[ôfû û cûZâ Gjò ^[úKeY _âKâòdû _ùe _jeò@û @û\òaûiúu c¤ûjÜ I eûZâú ùbûR^ Lû\ý [ûkúùe _âZò i¯ûjùe @YKéhòRûZ Rwfú Lû\ý 12 eê 14 [e _egû Mfû û cjòkûcûù^ bêfò~ûA[ôaû KòQò Lû\ýe _âÉêZ _âYûkú _êYò ]úùe ]úùe cù^_ùKA ùeûùhA Keòaû @ûe¸ Kùf û gûMKê gêùLA eLòaû, iÚû^úd @ kùe còkê[ôaû aòbò^Ü gûM Gaõ WÿûfòKê
aZêùeA aûUò Gjò cògâYKê ùKKþ _eò Keò gêùLA eLòaû AZýû\ò iõelY _¡ òKê ùfûKcûù^ @û_ùYAaû c¤ @ûe¸ Kùf û Rwfe iõelY Keòaû ij ùfûKcûù^ ^òR Ne aûWÿòùe iÚû^úd _âRûZò ~[û @ûZ, @û´ _òRêkò, _Yi AZýû\ò MQ c¤ fùMAùf û ùfûKcûù^ G @ kùe aûReû Pûh a¦ Keòù\A[ôùf û aûReûKê _êYò Pûh aýaiÚûKê ù`eûA @ûYòaû _ûAñ _âû[còK Éeùe 6Uò Mûñùe Pûhúcû^uê C ûjòZ Keû~ûA aûReû Pûh @ûe¸ KeûMfû û Gjò @bòmZûKê @û]ûe Keò _êÁòKe Lû\ýe aòbò^Ü \òM C_ùe gòlû ù\aû _ûAñ I ùfûKuê iùPZ^ Keòaû _ûAñ GK \lZû aé¡ò cWÿêýfþ _âÉêZ KeûMfû û G[ôùe C c ÊûiÚý Gaõ _eòck aýaiÚû I Gjûe aòbò^Ü \òM, iÚû^úd Lû\ýe _âÉêZò _âYûkú, Lû\ý _âKâòdûKeYe ijR C_ûd MêWÿòKê iûcòf Keû~ûA[ôfû û Gjû ijòZ 10Uò Mûñe 25 RY cû@ûuê PòjÜU Keû~ûA Gjò aòhdMêWÿòK C_ùe Zûfòc \ò@ûMfû I Gjò Zûfòcþ _âû¯ cû@ûcûù^ C_ùeûq Kû~ðýKê @ûMKê aùXÿAaûùe iûjû~ý Kùf û Gjò _âKâòdû Lû\ý I ùbûR^ _eòie aûjûeKê c¤ aýû_òfû û iµâ\ûde ù^ZéÉeúd aýqòcûù^ @YKéhòRûZ Lû\ý I Mûñ Pûeò_ùU [ôaû Rwf I _eòùage iõelY Keòaû \òMùe c¤ Kûc Keòaû @ûe¸ Kùf û iõelY _âKâòdûùe Kûc Keòaû icdùe Gcûù^ @ù^K iciýûe i¹êLú^ ùjùf û ^ì@û _âKûee MQe PûeûKê Rwfùe aù A eLòaû GK aWÿ iciýû [ôfû û ùicûù^ @^êba Kùf ù~ iÚû^úd _âRûZò MêWÿòK Rwfe _eòùag ij Lû_ Lê@ûA a òaû ij bf aXÿêQ«ò cûZâ ^Á ùjûA~ûA[ôaû Rwfùe ^ì@û MQe Pûeû fùMAùf Gjû ceò~ûCQ«ò û Gjò @^êba @û]ûeùe, iµâ\ûde ùfûKcûù^ Rwfùe iÚû^úd I _ûeµeòK mû^ ùKøgk @û]ûeùe iõelY Keòaû _¡ ò iaê @û_ùYAùf û aêùPûùUûfû Gaõ iòcþùfûw Mûñùe ùMûUòG ùMûUòG Keò \êAUò Gaõ KêUþùfû _ûjûe Mûñùe 2Uò ^ò¡òðÁ iÚû^ aûQòùf Gaõ _âZò iÚû^ùe 30 eê 40 _âRûZòe iÚû^úd MQfZû iõelY KeûMfû û iµâ\ûde ù^ZéÉeúd aýqòcû^ue Gjò ÊZü_âaé _\ùl_Kê @û]ûe Keò @YKéhòRûZ Lû\ý I Rwfe iõelY iµKðòZ iciýû C_ùe ùMûÂúe ù^ZéZß ù^C[ôaû aýqòcû^ue \lZû aé¡ò Keòaû \òMùe @^ý GK \lZû aé¡ò Zûfòcþ _êÉòKû c¤ _âÉêZ KeûMfû û Lû\ýùe ù_ûhKZZße ZûeZcý \ìe Keòaû _ûAñ KòQò Kû~ðýKâc jûZKê ^ò@ûMfû û @]ôKûõg Wÿûfò RûZúd giý
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017
19
`ùUû: ùfLK
www.leisaindia.org
aòaò]Zûùe be_êe Rwfú Lû\ýe _â\gð^
@ck Keòaû _ùe ùfûKcûù^ GjûKê Reò @Lûùe b òðKeò eLê[ôùf ~ûjû\ßûeû G[ôùe ijRùe ù_ûK fûMò~ûC[ôfûö ùZYê Pûhúcûù^ Wÿûfò @ck Keòaûe cûùi eê 2 cûi c¤ùe GjûKê aû¤ ùjûA aòKâò Keò ù\C[ôùf û Gjò iciýûKê \ìe Keòaû _ûAñ WÿûfòKê ^òeû_\ bûaùe MzòZ Keò eLòaû _ûAñ 70Uò _eòaûeKê Rò.@ûA iòUþùe Zò@ûeò ùjûA[ôaû Wÿâcþ \ò@ûMfû û iÚû^úd iûcMâú ~[û gêLòfû ^ò´_Zâ Gaõ _ZâKê aýajûe Keò giý iõelY Keòaû _âKâòdû C_ùe Gjò iµâ\ûde ibýcû^uê Zûfòc \ò@ûMfû û Gjû Keòaû \ßûeû Pûhúcûù^ ZeZe ùjûA @ijûd bûaùe Wÿûfò aòKòaû a¦ Keòù\ùf û
baòhýZe flý ùfûKcû^u Lû\ý [ûkú I cû^i_Uùe @YKé h ò R ûZ Rwfò Lû\ý ^ò R e jRò ~ ûA[ô a û iÚ û ^ ù`eò_ûAfû û cûZâ Gjû c¤ @^êba ùjûAQò ù~ Rwf Gaõ ùR÷ a _eò ù ag _ê ^ üiÚ û _^ Keû ^ Mùf ùfûKcû^ue @YKé h ò Lû\ýe @ûagýKZûKê _ì e Y Keû~ûA _ûeò a ^ûjó û @YKé h ò R ûZ Lû\ýeê @ûe¸ ùjûA[ôaû Gjò _\ùl_ a ðcû^ RkC e aòKûg, Lû\ý aýaiÚûe aòKûg Gaõ Rcòùe Kéhò aòaò]Zû aé¡ò Keòaû @û\ò \òMùe _\ùl_ ù^aû _ûAñ Pò«û KeêQò û
KòQò Pûhú eû ú Gaõ \òfäú~ûA ^òRe @bòmZû @^ýcû^u iûcÜûùe eLò _eòQ«ò û Gcû^u c¤eê @]ôKûõg _â [ c [e _ûAñ aiþ aû ùUâ ^ þ ù e aiò [ ô ù f û Gjò ùfûKcû^ue cìfýaû^ iµ\ ùjCQò ùicû^ue Lû\ý cûZâ G KûcKê @ûMKê ù^aûKê eûIùU _jeò@û, gueò _jeò@û Gaõ @ûjêeò @ù^K Pûhúu @ûlòùe [ôaû Lêiò I aògßûi @ûcKê @û^¦ I C ûj ù\AQò û Gjò ùMûÂúcûù^ a ðcû^ Rwf c¤ùe aòbò^Ü _âKûee Rwfú Lû\ý MQ, fZû, Mêkà, Nûi, K¦û AZýû\ò fùMA Lû\ý Rwf _âÉêZ KeêQ«ò û Gjò MQMêWÿòK @ûMKê ~ûA ùfûKcû^uê Lû\ý ù~ûMûAaû ij RûùkYú KûV I _gêLû\ý ù\aûùe c¤ iûjû~ý Keòa û @ûMKê @ù^K aûU ~òaû aûKò @Qò cûZâ Gjò _\ùl_ \ß û eû ùfûKcûù^ eûÉûùe Pûfò a û @ûe¸ KeòQ«ò û @õgêcû^ \ûi _âKÌ ^òaðûjK ùIßfUþ jwe jòfþù` ù\g Kû~ðýûkd bûeZ G-3, ùiû@ûcò ^Me ^ì@û \òfäú - 110017, bûeZ E-mail: Anshuman.Das@welthungerhilfe.de
C : ùfAiû A ò@û, Rê^þ 2016
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, Rê^þ 2017 Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
@LeisaIndia
20