Jaarverslag 2017
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
. . . . . . . . . . . . . . 1. Voorwoord Raad van Bestuur . . . . . Voorwoord
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 4.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 5.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . 2. Het verhaal van Lentis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 13.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . Het verhaal van Lentis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 14.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . 3. Lentis in cijfers
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 22.
.
.
.
.
.
. . . . . . . Lentis in cijfers
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 23.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . 4. Doelen en resultaten
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 24.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . 4.1 Wat vinden onze cliënten
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 25.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . 4.2 Wachttijden / wachtlijsten
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 26.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3 Behandelplan op orde: uitgereikt en besproken
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 27.
.
.
.
.
.
. . . . . 4.4 eHealth
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 28.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . 5. Raad van Toezicht
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 38.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . Voorwoord Raad van Toezicht
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 39.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . 6. Normen voor een goed bestuur
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 42.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . Normen voor goed bestuur
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 43.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . 7. Bedrijfsvoering P&C-cyclus
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 49.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . Bedrijfsvoering P&C-cyclus
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 50.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . 8. Lentis in een veranderende wereld
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 52.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . Lentis in een veranderende wereld
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 53.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . 9. Lentis kijkt vooruit, Meerjarenvisie
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 68.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . Onze missie, het verhaal van Lentis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 69.
.
.
.
.
.
. . . . . Waarden
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 70.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . De omgeving in beeld
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 71.
.
.
.
.
.
. . . . . . . Meerjarenvisie
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 72.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onze strategie - de organisatie - werkgeverschap - digitalisering
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 73.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . Eigen regie - de patiënt
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 74.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . Vakmanschap - de professional
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 75.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . Processen, systemen en informatiepositie
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 76.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . 10. Medezeggenschap
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 77.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . Medezeggenschap
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 78.
.
.
.
.
.
. . . . . . 11. Financiën
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 84.
.
.
.
.
.
. . . . . Financiën
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 85.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . 12. Medewerkers
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 86.
.
.
.
.
.
. . . . . . Medewerkers
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 87.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Klachten en meldingen incidenten zorg
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 90.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 91.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 99.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 100 . . .
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . Klachten en meldingen incidenten zorg . . . . . . . . . . 14. Jaaroverzicht 2017
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . Jaaroverzicht
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
. . . . . . . . . . . . 15. Informatieservice Lentis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 108 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . Informatieservice Lentis
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 109 . . .
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . 16. Ons kwaliteitsbeleid
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 110 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . Ons kwaliteitsbeleid
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 111 . . .
.
.
.
.
. . . . . . . 17. Onderzoek
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 114 . .
.
.
.
.
.
. . . . . Onderzoek
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 115 . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 118 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . Bijlage 1: Social media
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 119 . . .
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . Bijlage 2: Publicaties Lentis Research 2017
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 120 . . .
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . Bijlage 3: Jaarrekening 2017
. . . . . . 18. Bijlagen
.
. . . . . . . 19. Afkortingen
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 124 . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 175 . .
.
.
.
.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
.
Voorwoord Raad van Bestuur
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
4
Voorwoord Om een zorgorganisatie in goede banen te leiden zijn twee pijlers essentieel. De bedrijfsvoering, waarbij de financiën van primair belang zijn voor de continuïteit van de organisatie en de kwaliteit van zorg omdat daarmee de patiëntenzorg op verantwoord niveau uitgevoerd kan worden. Op beide pijlers, financiën en kwaliteit, werden serieuze risico’s geconstateerd die alle aandacht hebben gekregen in 2017. De urgentie was niet alleen zichtbaar in de organisatie, maar ook bij de onze bank en de inspectie voor gezondheidszorg. Nadat de grootste risico’s voortvarend zijn opgepakt, is het nu zaak om ons te richten op het belang van deze thema’s door alle lagen van de organisatie. In plaats van achteraf repareren en het in systemen oplossen van problemen, is het zaak om de bewustwording bij iedere individuele medewerker over het voetlicht te krijgen. Dat is een uitdaging die vraagt om cultuurinterventies die gevolgen hebben voor het gedrag van mensen en het leiderschap in de organisatie. Met de huidige samenstelling van het directieteam hebben we een team dat in staat is deze veranderopgave vorm te geven. Daarbij zal ook de inrichting van de organisatienadrukkelijk onder de loep worden genomen om de slagvaardigheid van de zorggroepen zodanig te vergroten dat deze in staat worden gesteld sneller te anticiperen op de veranderende omgeving. Het volgende speelde in het verslagjaar:
Financiële resultaten Het jaar 2017 heeft onder meer in het teken gestaan van herstructurering van de financiën. Na het verlies in 2016 (EUR 12.5 mio) is in 2017 sprake van een stevig herstel van het financiële resultaat. Het financiële resultaat komt in 2017 uit op EUR 4.1 mio positief. Deze substantiële verbetering ten opzichte van 2016 is tot stand gekomen als gevolg van de volgende ontwikkelingen en stappen die Lentis heeft gezet: het afronden van de reorganisatie die in 2016 is ingezet. De gerealiseerde vermindering van de formatie van 90 fte (gemiddelde 2016: 2.933 fte, versus gemiddeld 2017: 2.843) levert een structurele resultaatsverbetering van EUR 5.0 mio op jaarbasis, ten opzichte van 2016; de vermindering van de formatie gecombineerd met stijgende omzetten betekent een betere netto productiviteit; het afsluiten van een vernieuwd contract met Woonzorg Nederland leidt tot afbouw van vastgoed en positieve exploitatieresultaten; het ontvangen kwaliteitsgelden VVT. Hierdoor zijn in 2017 hogere opbrengsten gerealiseerd; het aanscherpen en verbeteren van de contractafspraken met verzekeraars en gemeenten. De verbeterde en verhoogde contractafspraken met zorgverzekeraars, ook met terugwerkende kracht afgelopen jaren leidt tot lagere reserveringen voor de in het verleden geleverde overproductie en dus hogere opbrengsten in 2017. Deze vrijval komt ten gunste van het resultaat in 2017; verzachten van risico’s in het kader van non compliance levert een vrijval van eerdere getroffen reserveringen. Dat heeft een positief resultaatseffect. Reductie van non compliance wordt doorgezet in 2018 – 2020. Hier ligt een besparingspotentieel van EUR 1.5 mio; het investeren in de duurzame installaties en energiebesparende maatregelen heeft in 2017 geleid tot lagere energielasten;
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
5
overige effecten, waaronder: lagere overige kosten, vrijval van eerder opgenomen risico’s die in 2017 gemitigeerd zijn en/of niet langer van toepassing zijn; tot slot is de Planning & Control cyclus (P&C-cyclus) sterk verbeterd, zoals de verbetering van het begrotingsproces, de stuurinformatie, het verantwoordingsmechanisme en de opvolging van benoemde acties naar aanleiding van de verantwoordingsgesprekken. Deze verbetering heeft bijgedragen aan resultaatsbewustzijn en –verantwoordelijkheid. Het genormaliseerde financiële resultaat komt uit op EUR 1.8 positief. De benodigde verbeteringen in de [i]
bedrijfsvoering leiden in 2017 al tot positieve financiële resultaten. De verbeteringen worden in de komende jaren doorgezet om de meerjarendoelstelling, die gericht is op een structureel genormaliseerd resultaat van EUR 4.5 mio in 2020, te realiseren. In het kader van het doorzetten van het financieel herstel zijn de volgende focuspunten benoemd: 1) versterken van de aantrekkelijkheid van Lentis als zorgaanbieder en als werkgever, 2) versterken van een duurzaam HR beleid met onder meer het doel de productiviteit en de inzetbaarheid van medewerkers te vergroten, en 3) het blijven sturen op nog betere registratie van onze zorgprocessen. [i] Het genormaliseerde financiële resultaat is het financieel resultaat exclusief incidentele effecten
Kwaliteit We hebben in de P&C-cyclus een belangrijke stap gezet door een verdergaande integratie van de kwaliteitscriteria in de P&C-cyclus. De afdeling Kwaliteit heeft in samenwerking met de directies van de zorggroepen een inhoudelijke slag gemaakt om de verantwoordingsrapportages op dit terrein te verbeteren. In het verslagjaar verscheen een kritisch rapport van de Inspectie (IGZ) over de kwaliteit van zorg in Lentis. Dit naar aanleiding van hun bezoeken aan de organisatie. De IGZ constateerde dat niet alle afdelingen voldeden aan hun kwaliteitsnormen. Met de IGZ vond daarover een kritisch en constructief gesprek plaats in aanwezigheid van de Geneesheer-directeur en voorzitter Raad van Toezicht. De IGZ waardeert de transparante houding van Lentis en het snel melden van incidenten. Ook verbeterplannen worden gemaakt en gedeeld. Vervolgens ontbreekt voor de IGZ zicht op implementatie en borging. IGZ constateert ook verschillen in cultuur en werkwijzen in Lentis en stelt daarom de hamvraag of de aansturing, borging en vervolmaken PDCA-cyclus voldoende is geborgd. Het beeld is dat de implementatie wisselt per afdeling. Wij hebben de IGZ aangegeven dat de (kwaliteits)sturing in Lentis top-down was met een sturende rol en verantwoordelijkheid voor de staf. In 2014 is besloten dat de kwaliteit en veiligheid een zaak van de professionals is. Zij zijn eigenaar. Daarvoor is het Horizontale Kwaliteitssysteem Smile ontwikkeld en ingevoerd (2015). Teams worden daarmee zelfverantwoordelijk voor de kwaliteit en voeren zelf audits uit. Wij hebben leidinggevenden duidelijk gemaakt dat Smile niet vrijblijvend is en gebruikt moet worden. Wij kijken als Raad van Bestuur indringend naar sturing, gedrag en cultuur. De thema’s van de IGZ zijn ook onze thema’s. We kunnen constateren dat het systeem op orde is, maar dat het gedrag beter kan.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
6
De kwaliteitsthema’s in Smile komen aan de orde in de Q-besprekingen. De directies rapporteren dan aan de Raad van Bestuur. Ook zijn gegevens over kwaliteit, onder meer uit Smile, beschikbaar. Voor opvolging van verbeteringen worden termijnen gesteld. Verder is voor het welslagen van belang dat naast een aanspreekcultuur de faciliteiten op orde moeten zijn. Zo is fors geïnvesteerd via onder meer Zorgcontrol in een goede informatiepositie. Lentis is een zorgvuldige organisatie met een rijkdom aan uiteenlopende activiteiten. Maar het verhaal van het hoe en waarom is de laatste jaren onvoldoende verteld.
Werkgeverschap onze ambitie Wij zien medewerkers die betrokken zijn bij de collectieve ambitie van Lentis: met hart en hoofd recht doen aan de mens en zijn verhaal; die staan voor de waarden van Lentis. Deze collectieve ambitie zit stevig verankerd in de intrinsieke waarden van onze medewerkers. De focus voor werkgeverschap komt steeds meer te liggen op het van medewerkers. Dit betekent meer aandacht voor flexibele en creatieve organisatievormen. ‘Wel kaders stellen, maar daarbinnen de vrijheid geven om het werk naar eigen inzicht in te vullen. ‘Kwalitatief inzetten’ betekent dat onze professionals het vermogen nodig hebben te reageren op variëteit van het aanbod. Soms met een standaardoplossing die zijn effectiviteit bewezen heeft en soms, uitgaande van de mogelijkheden, met nieuwe oplossingen. ‘Kwalitatief inzetten’ doet ook een beroep op het vermogen samen te werken met anderen, met andere kwaliteiten. Om het kwalitatief inzetten van medewerkers te realiseren leggen we de focus op onderstaande speerpunten: kennisontwikkeling: om een hoogwaardig en rendabel product te blijven leveren. Gebruikmakend van onze sterke informatiepositie ook een bijdrage leveren aan de kennisontwikkeling van onze omgeving; samenwerken: om synergie te bereiken vanuit de verschillende onderdelen in- en extern; creativiteit en flexibiliteit: om adequaat te reageren in een grote variëteit aan omstandigheden.
HR en Leiderschap Uitgangspunt is dat concernbreed voor iedereen hetzelfde HR-beleid geldt. Van leidinggevenden wordt verwacht dat zij afspraken daarover transparant en binnen de gestelde kaders kunnen maken. De leidinggevende hanteert instrumenten als werving en selectie, personeelsplanning, loopbaan en ontwikkeling, arbeidsvoorwaarden en beloning, gezondheid en veiligheid. Medewerkers zijn zelfverantwoordelijk voor hun ontwikkeling en daarmee regisseur van hun eigen loopbaan. Leidinggevenden hebben de taak dit proces te faciliteren en te stimuleren in relatie tot de zich ontwikkelende organisatie. Leiderschapstraject Lentis staat voor de uitdaging om de kwaliteit van zorg hoog te houden en flexibel in te spelen op transities in de zorg. We hebben de ambitie om Lentis, als maatschappelijke onderneming, beter te positioneren in de zorgmarkt, focus aan te brengen in de waarde propositie en hiervoor intern de condities te scheppen. Van de leidinggevenden vragen we in dat licht om het persoonlijk leiderschap bij onze professionals te stimuleren om iedere dag weer het verschil te maken: we willen leidinggevenden via de Leergang Leiderschap inzicht geven in eigen kwaliteiten en helpen deze te
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
7
ontwikkelen vanuit drie perspectieven genoemd in het Concernjaarplan: het effect op de omgeving (regie op klantvraag); het effect op het vak (verbinding en vakmanschap); het effect op het gedrag van de medewerkers (oprechte interesse en resultaat). Met het leiderschapstraject streven we drie doelstellingen na: het management geeft samen waardevol invulling aan de collectieve ambitie(s); de professionals in de teams worden gestimuleerd om persoonlijk leiderschap te laten zien; het traject van de Leergang helpt de executiekracht in de organisatie te vergroten.
Iedereen doet mee Bij Lentis willen we graag dat medewerkers mee gaan denken over beleid en keuzes. Maar hoe krijgen we dat voor elkaar? Om daar achter te komen is het project Iedereen doet mee gestart. Daarin zoeken collega’s uit verschillende onderdelen uit hoe ze anderen bij Lentis kunnen bewegen mee te doen aan beleid. In het kader van het project is een enquête uitgezet. De respons op de enquête van 'Iedereen doet mee' was hoog (1600 medewerkers). Dat is natuurlijk fantastisch en geeft een goede start voor verdere verdieping. Als vervolg op deze enquête zijn focusgroepen samengesteld. Deze focusgroepen lijken qua samenstelling op de zorggroepen van Lentis. Medewerkers zijn benaderd op basis van willekeurige selectie om deel te nemen aan deze groepen. En natuurlijk, iedereen die mee wilde doen heeft zich op kunnen geven. Uit het onderzoek komt naar voren dat medewerkers het volgende aangeven voor het welslagen van participatie: combinatie van live ontmoeting en moderne middelen/digitale participatie. Live: werkoverleg, focusgroep, OR en bestuurder. Digitaal: enquête, app. Digitale participatie werkt, zo weten wij van andere organisaties, goed en leidt ook tot meer participatie; werken met ‘groot en klein’. Hieronder een toelichting op groot en klein: groot: dat zijn zaken die Lentisbreed spelen. Regelmatig stellen (C)OR en bestuurder een overzicht op van welke onderwerpen ‘groot’ zijn. Naar gelang van de situatie kan gekozen worden voor een mix van digitale raadpleging, via app of via enquêtevorm zoals onderzoeksgroep deze heeft gedaan en focusgroep ter verdieping. De volgorde hangt af van het onderwerp en de specifieke aanpak. Vervolgens resultaten naar OR en directie ter besluitvorming. OR en bestuurder krijgen zo de onderwerpen waar al participatie over heeft plaatsgevonden. Dit beschrijven in participatieparagraaf; klein: het betreft zaken die operationeel zijn maar wel dermate van belang dat er consequenties zijn voor een groep medewerkers. Dit wordt in het werkoverleg besproken, met behulp van de participatieladder. De leidinggevenden stellen samen met hun medewerkers elk kwartaal een overzicht op met zaken die op deze wijze worden behandeld. Investeer in versterking van kwaliteit en indien nodig frequentie werkoverleg is ons advies. Helderheid vooraf is geboden: helder hoe de invloed eruit ziet per onderwerp en hoe de besluitvorming loopt. Terugkoppeling achteraf is wezenlijk. In het komende jaar willen we met onze medewerkers verder vormgeven aan ‘Iedereen doet mee’. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
8
Gedrag en Veiligheid Wij hebben nadrukkelijk aandacht besteed aan gedrag en veiligheid in onze organisatie. We willen dat onze gedragscodes ter zake worden nageleefd. Wij hebben immers te maken met kwetsbare mensen die voor hulp bij Lentis aankloppen. Zij moeten kunnen vertrouwen op Lentis en zich veilig voelen bij onze organisatie. Diezelfde veiligheid willen we uiteraard ook onze medewerkers bieden. Vandaar dat wij ook intern onze waarden en normen willen naleven. Ook moet het veilig zijn om in Lentis kritiek te uiten of misstanden aan de kaak te stellen.
Samenwerkingsvormen Wij zoeken actief partners op om in samenwerking te komen tot een goede patiëntenzorg. Hieronder noemen we een aantal initiatieven: Verslavingszorg Noord-Nederland (VNN) Met VNN werken we intensief samen. De samenwerking wordt in de verschillende FACT-teamvormgegeven en groeit organisch. Met de Raad van Bestuur van VNN kijken we vooral welke hindernissen die teams ervaren weggenomen kunnen worden en welke zaken de samenwerking kunnen bevorderen. Wij zien enthousiasme en betrokkenheid bij de medewerkers van de FACT-teams van beide organisaties. Men weet elkaar goed te vinden, zowel binnen als buiten de werkgroepen. De samenwerking krijgt per team een andere vorm. De verschillen in tempo en ontwikkelingen tussen teams horen bij de keuze voor een organische ontwikkeling van het samenwerkingsproject. Het is een leertraject. Daarbij moet je niet uitgaan van één model. Per regio of situatie moet je kijken wat de meest verstandige keuze is voor goede zorg. Bij de één is dat investeren in scholing, bij de andere samenwerken in FACT+. Volante Lentis, Dimence Groep, GGZ Eindhoven en GGZ Noord-Holland-Noord hebben de vereniging Volante (vliegwiel) opgericht. Volante is in het leven geroepen om de samenwerking tussen de vier ggz-instellingen te stimuleren en faciliteren. Het doel is de zorg te verbeteren door continue kwaliteitsverhoging en innovatie. Door informatie uit te wisselen, samen te werken aan kwaliteitsstandaarden komt de zorg op een hoger niveau. Het belang van de patiënt, die steeds meer een geïnformeerd regisseur van zijn eigen behandeling wordt, staat bij dit alles centraal. We zien in deze samenwerking een belangrijke stimulans om ons vakmanschap ten behoeve van de cliënt verder te ontwikkelen. Dat sluit aan bij een belangrijke kernwaarde van Lentis. "Volante wil in Nederland een leidende rol spelen bij kwaliteit en innovatie van geestelijke gezondheidszorg. De vereniging is niet een opmaat naar een toekomstige fusie of concernvorming. De vier leden blijven volledig zelfstandige instellingen, met hun eigen juridische structuur, governance, organisatie en naam”. Met Volante zijn we van mening dat je sneller innoveert dan wanneer elke instelling zijn eigen weg kiest. De vereniging is een compacte groep van samenwerkingspartners met voldoende schaalgrootte om echt grenzen te kunnen verleggen en landelijk impact te hebben. Daarnaast hebben de vier instellingen ook een gedeelde visie en ambitie. Bovendien zijn de vier samenwerkingspartners niet elkaars directe concurrent. ‘Value Based Mental Health Care’ (waardegedreven geestelijke gezondheidszorg) is het centrale thema van de PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
9
inhoudelijk samenwerking: het continu werken aan betekenisvolle uitkomsten voor cliënten tegen zo laag mogelijke kosten van zorg. Daarmee sluit Volante aan bij de brede beweging van ‘Value Based Health Care’ in de somatische zorg. Centraal daarbij staat de vraag hoe men klantwaarde kan meten, verbeteren en leveren en wat dat betekent voor de organisatie van de zorg. Verbeteren kun je namelijk niet alleen. Je hebt andere vergelijkbare instellingen, teams en uitkomsten nodig om te weten of je het als behandelaar goed of minder goed doet. Volante is daarvoor een uniek platform.
Samenwerking Noordelijke instellingen Wij willen ook intensiever samenwerken met de noordelijke organisaties voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Er spelen in de zorg veel vraagstukken die te complex zijn om als organisatie alleen aan te pakken. Daarom hebben wij met GGZ Drenthe, GGZ Friesland, FPC Dr. S. van Mesdag en Verslavingszorg Noord-Nederland (VNN) veel te winnen bij een intensievere samenwerking. Niet in de vorm van een fusie, maar door een actieve inbreng van professionals, ervaringsdeskundigen, cliënten en andere betrokkenen. De bestuurders van de noordelijke organisaties hebben hun gedeelde visie beschreven in het manifest ‘ In het document staan geen concrete beleidsvoorstellen. Het is bedoeld om de discussie binnen de organisaties te starten, eerste initiatieven te stimuleren en een richting aan te geven voor het vervolgtraject. Wij stellen vast dat er meer schaalgrootte vereist is voor de ontwikkeling van onderzoek en opleiding, hooggespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg voor volwassenen, specifieke onderdelen binnen het zorgaanbod en op het gebied van kwaliteit en facilitair. Op het gebied van zorgaanbod is door samenwerking winst te behalen met High & Intensive Care, Ouderenpsychiatrie, Transculturele psychiatrie/traumazorg voor vluchtelingen en kinder- en jeugdpsychiatrie. Bij onderzoek en opleiding wordt gedacht aan een gezamenlijk Onderzoeks- en Opleidingscentrum voor geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg in Noord-Nederland, de opleiding van ervaringsdeskundigen en het bundelen van expertise op het gebied van herstelondersteunende zorg.
Meerjarig Meerwaarde Wij zijn trots op onze Meerjarenafspraak met Menzis. Naast het geld heeft ook de kwaliteit een belangrijke plaats in deze afspraak. De Meerjarenafspraak 2017 - 2019 heeft tot doel: vergroten van de waarde van behandeling voor patiënten middels uitstekende en doelmatige zorg; het benoemen van waardevolle uitkomstcriteria waardoor beter zicht ontstaat op het resultaat van behandeling, hetgeen bijdraagt aan de waardegerichte in- en verkooprelatie tussen Menzis en Lentis; ontwikkelen van financiering die is toegesneden op de diversiteit van patiënten; creëren van financiële zekerheid en stabiliteit; creëren van ontwikkeltijd om te innoveren en te implementeren; meer gemeenschappelijke focus en een nauwere samenwerking.
10
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Er zijn vijf segmenten afgeleid uit de patiëntenpopulatie van Lentis vanuit de overtuiging dat de afspraak aan waarde wint wanneer deze is toegespitst op de verschillende typen patiënten die Lentis bedient en de doelstellingen die voor deze patiënten van belang zijn. Het gaan dan om de sggz, de bggz, hoog specialistische ggz, de EPA en de 7 * 24 uurs crisisdienst. Het gezamenlijk waarde potentieel heeft betrekking op: behandeleffectiviteit; toegankelijkheid; veiligheid; cliëntervaring; gepast gebruik (voorkomen van over en onderproductie); substitutie en kosten.
Sociaal domein Wij zoeken ook actief de samenwerking in het sociaal domein van de gemeenten. Voorbeelden hiervan zijn de oprichting van de Crisisbeoordelingslocatie (CBL), de samenwerking met het Veiligheidshuis en de ART-ontwikkelingen. Fier zijn we op de CBL, een samenwerking tussen gemeente, politie en Lentis.
11
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bij de CBL worden personen met verward gedrag binnengebracht als er een vermoeden bestaat van acute psychiatrische problematiek. Deze mensen belanden vaak in een politiecel, maar horen daar niet. Gemeenten, politie en de ketenpartners in de acute psychiatrie slaan met de CBL de handen ineen en zetten een belangrijke stap in de zorg voor deze groep. De verwachting is dat twee tot drie personen per dag uit de provincie Groningen naar de locatie wordt gebracht en beoordeeld. De specialistische expertise van Lentis kan vroegtijdig worden ingezet, waardoor we ervoor zorgen dat mensen met verward gedrag op een humane manier meteen bij de juiste hulpverlener terecht komen. De locatie is niet alleen voor mensen die anders in een politiecel terecht zouden komen, maar ook voor mensen die nu nog buiten kantoortijden door de Doktersdienst Groningen worden gezien en ook mensen die nu nog buiten kantoortijden door de 24uursdienst van Lentis thuis worden gezien, terwijl ze ook naar de CBL kunnen komen. Aanmelden bij de CBL wordt gedaan door de huisarts, de politie of de meldkamer. Ook de politie Noord-Nederland is content. Deze brede ketenaanpak voorkomt immers dat mensen onterecht in een politiecel belanden.
2018 Voor 2018 hebben we een heldere opgave. Om succesvol op koers te blijven moeten we de ingezette maatregelen continueren. Daarbinnen hebben we onderstaande speerpunten geformuleerd: terugdringen ziekteverzuim; leiderschap; marktaandeel en verwijzers. We kunnen onze verwijzers beter van dienst zijn en daarmee ons marktaandeel vergroten; dit jaar willen we de discussie over overhead afronden. Wat hebben we nodig, wat is de rol van overhead en hoe is de relatie tussen de zorggroep en de overhead. Ook willen we komend jaar duidelijkheid op de vraag wat voor concern we zijn. Wat is onze meerwaarde als concern, wat zijn onze kernactiviteiten, waar liggen de verantwoordelijkheden en hoe kan de zorg zo flexibel en daadkrachtig mogelijk daarop inspelen.
Het verhaal van Lentis Het verhaal van Lentis is voor ons leidend. Onze missie en de daarmee verbonden waarden. Wij willen dit verhaal met en door onze medewerkers uitdragen op de vele veranderingen. Martin Sitalsing, voorzitter Raad van Bestuur
12
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Het verhaal van Lentis
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
13
Het verhaal van Lentis Doelstelling en missie Lentis is een ambitieuze organisatie voor geestelijke gezondheidszorg, forensische geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg. Lentis wortelt in een lange en rijke traditie. Wij verlenen zorg sinds 1873.
�
Met hart en hoofd recht doen aan de mens en zijn verhaal.
Ieder mens is uniek en mooi. We zien er allemaal anders uit, hebben ieder onze eigen kijk op de wereld, onze eigen gedachten, kwaliteiten en overtuigingen. De meesten van ons kunnen daar prima mee overweg, vinden op eigen kracht een plekje in de samenleving. Maar dat is niet voor iedereen altijd vanzelfsprekend. Voor sommigen is het tempo te hoog, lijkt het leven te complex of het eigen gedrag lastig beheersbaar. Dan heb je het niet makkelijk, zeker niet in deze tijd waarin het perfecte leven tot norm is verheven. Elke oneffenheid, elke vorm van afwijkend gedrag trekt meteen de aandacht. Zie dan maar eens jezelf te zijn. Zeker als je mentaal toch al niet zo stevig in je schoenen staat.
Wij zijn Lentis, expert in specialistische zorg en behandeling binnen de GGZ en ouderenzorg. Dagelijks zien wij dat het leven verre van perfect is. Dat niet iedereen zich zomaar staande houdt. Wie leeft, kan wankelen. En verdient dan alle steun om overeind te blijven en grip te krijgen op z’n leven. Die steun bieden wij, met compassie voor de mens en oprechte belangstelling voor z’n verhaal door een duwtje in de rug, tot zorg en ook begeleiding tijdens de laatste levensjaren te geven. Al meer dan 140 jaar gaan wij door, waar anderen moeten stoppen. We koppelen vakmanschap aan jarenlange ervaring en de ambitie om de zorg steeds weer te verbeteren en vernieuwen. Voor individu en samenleving, voor wie het nodig heeft, nu en straks.
Bij Lentis helpen we iedereen die het even of wat langer niet meer zelfstandig redt, van volwassenen tot ouderen, van jonge kinderen tot mensen die verplicht worden behandeld. Samen met hen verleggen we grenzen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
14
Elke dag. Grenzen van mensen die stappen durven zetten waar ze altijd voor huiverden. Maar ook grenzen van onze collega’s die telkens blijven zoeken naar nieuwe methoden, een andere invalshoek, de kleinste opening. Zo bereiken we doorbraken in zorg en behandeling. Niet om perfectie na te streven, maar om samen met mensen het maximale uit het leven te halen, binnen hun persoonlijke mogelijkheden, beperkingen en in elke levensfase. Zodat ze geluk kunnen ervaren, aan zelfstandigheid winnen en met trots zichzelf kunnen zijn.
Waarden
Vakkundig Wij koppelen modern vakmanschap aan meer dan 140 jaar ervaring. Met de ambitie om de zorg steeds weer duurzaam te verbeteren en vernieuwen. Op een wijze die de samenleving in brede zin dient. Voor wie het nodig heeft, nu en straks.
Volhardend Bij Lentis worden elke dag grenzen verlegd. Grenzen van patieĚˆnten die stappen durven zetten waar ze altijd voor huiverden. Maar ook grenzen van onze collega’s die telkens blijven zoeken naar nieuwe methoden, een andere invalshoek, de kleinste opening. Wij gaan door, waar anderen moeten stoppen. Zo bereiken we doorbraken in zorg en behandeling.
Met compassie Wie leeft kan wankelen. En verdient dan alle steun om overeind te blijven. Opnieuw grip te krijgen op zijn leven. Die steun bieden wij, met compassie voor de mens en oprechte belangstelling voor het verhaal.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
15
Waardig Wij helpen mensen het maximale uit hun leven te halen, binnen hun persoonlijke mogelijkheden en beperkingen. Zodat ze geluk kunnen ervaren, aan zelfstandigheid winnen en met trots zichzelf kunnen zijn.
Wederkerig De beste zorg en behandeling realiseer je samen. Opnieuw grip op je leven krijgen, vraagt ook iets van jezelf: een actieve rol, een eigen aandeel. Het vraagt om een bijdrage van alle andere betrokkenen, van familie en vrienden tot de overige instanties in de zorgketen. Wij leggen de verbinding en ondersteunen en stimuleren ieders bijdrage.
Voor wie werken wij PatiĂŤnten/cliĂŤnten van alle leeftijden kunnen bij ons terecht voor diagnostiek, behandeling, ondersteuning en begeleiding bij (ernstige) psychiatrische, psychogeriatrische en psychosociale problemen. Wij bieden onze hulp in ambulante vorm, poliklinisch, in deeltijd (dagbehandeling), klinisch (24 uur), in een beschermde woonvorm of in een werk- of leerproject.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
16
Juridische structuur De juridische structuur is in 2017 niet veranderd. Niet aangegeven in de figuur is het aandeel dat Lentis heeft (en de FPC Dr. S. van Mesdag) in (allebei 14,29%) Phebe B.V. Phebe B.V. is een inkoopcombinatie in de gezondheidszorg. Bestuursstichting Lentis vormt het bestuur van de Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming, Stichting Dignis en Lentis Zorgondernemingen BV. Het bestuur van Lentis is ook het bestuur van Stichting FPC Dr. S. van Mesdag. Bestuursstichting Lentis en Stichting FPC Dr. S. van Mesdag hebben elk een eigen Raad van Toezicht. Via Lentis PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
17
Maatschappelijke Onderneming is de deelname in PsyQ geregeld. Lentis is aandeelhouder en franchisenemer. Via de POH biedt Lentis Basis GGZ aan.
Organisatiestructuur Lentis bestaat uit zorggroepen, ondersteunende diensten en concerndiensten.
Zorggroepen
Volwassenpsychiatrie
Jonx
Volwassenenpsychiatrie biedt: preventieve en curatieve
Jonx richt zich met ambulante aanbod op
zorg voor volwassenen bij psychische en psychiatrische
patiĂŤnten/cliĂŤnten tot 18 jaar en hun gezinnen. De
problematiek. Dit aanbod kan bestaan uit preventieve,
beschermende woonvorm (BW Jeugd) biedt
generalistische of specialistische zorg in ambulante of
woonbegeleiding van 14 tot 23 jaar.
intensievere vormen. behandeling en begeleiding aan mensen met psychische stoornissen en andersoortige langdurige en complete psychische en psychiatrische stoornissen eventueel in combinatie met verslavingsproblematiek.
Dignis
Forint
Dignis biedt levensfase gebonden zorg voor ouderen met
De forensische psychiatrie richt zich op mensen die mede
psychiatrische, psychogeriatrische of somatische
door psychiatrische en/of verslavingsproblemen in
problematiek, of een combinatie daarvan.
aanraking zijn dan wel dreigen te komen met de strafrechter. Forint combineert een humane beveiliging en PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
18
Ouderenpsychiatrie
‘state of the art’ zorg. Lentis en FPC Dr. S. van Mesdag werken samen op het gebied van forensische psychiatrie in
Mensen van zestig jaar en ouder met psychiatrische klachten kunnen terecht bij Lentis Ouderenpsychiatrie in de
zorggroep Forint.
gehele provincie Groningen. Bij ouderen is de kans groter dat er meerdere problemen en aandoeningen tegelijk spelen. Dat kunnen ook lichamelijke klachten of bijvoorbeeld beginnende geheugenproblemen zijn. Dit alles vraagt specifieke kennis en ervaring. Daar ligt onze specialiteit. Lentis Ouderenpsychiatrie verzorgt: Diagnostiek. Dagbehandeling, gespecialiseerde en voortgezette behandelingen. Intensieve Thuisbehandeling (ITB). Woonvormen voor verblijf en klinische opnames. Team 290 van de Ouderenpsychiatrie ondersteunt mensen met dementie en hun mantelzorgers. De Ouderenpsychiatrie maakt deel uit van de zorggroep Dignis.
Basis GGZ Lentis Volwassenen met lichte tot matige psychiatrische problematiek worden geholpen door Basis GGZ Lentis. Ook mensen met langdurige psychische problematiek die goed willen blijven functioneren en terugval willen voorkomen zijn bij Basis GGZ Lentis op het goede adres.
Diensten Lentis Service en Advies [1] Lentis Service en Advies is verantwoordelijk voor financiële administratie, personeelsadministratie, zorgadministratie, facilitaire dienstverlening, zorgondersteunende activiteiten, inkoop, personeel & organisatie, vastgoed en geestelijke verzorging. iLentis
19
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
iLentis is gestart als programma. Een programma gericht op eHealth (met behulp van slimme technologie innoveren). iLentis bestaat nu uit Informatisering, Automatisering, Proces- en Projectmanagement. De naam iLentis, de ‘i’ staat voor zowel innovatie als informatisering. Concernbureau Lentis biedt cliëntgerichte, veilige en betaalbare zorg die wordt geleverd via doelmatige en transparante bedrijfsvoering. Het Concernbureau faciliteert, helpt de Raad van Bestuur/Directieraad/teams om hun verantwoordelijkheid te kunnen nemen en draagt bij aan de borging. Drie B's bepalen in grote lijnen het werk: Besturen, Borgen en Bewijsvoering. Het Concernbureau bestaat uit de afdelingen Governance, Communicatie, Kwaliteit en Veiligheid, Juridische zaken, Risk en Audit, Concern Control en Zorgverkoop. [1] Lentis Service en Advies en iLentis zijn in 2018 samengevoegd in de portefeuille van de directeur Bedrijfsvoering
20
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
21
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Lentis in cijfers
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
22
Lentis in cijfers Onderstaand infographic geeft onder meer een overzicht van het aantal mensen in zorg in 2017
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
23
Doelen en resultaten
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
24
4.1 Wat vinden onze cliĂŤnten Hieronder geven we onze belangrijkste doelen en resultaten weer: Wij meten de klant tevredenheid van onze cliĂŤnten via de CQ i index en Zorgkaart Nederland. Ons doel: >8 Gerealiseerd
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
25
4.2 Wachttijden / wachtlijsten Onze doelen zijn: aanmelding < 4 weken start < 6 weken Het is helaas niet gelukt onze doelen te realiseren. Gemiddeld gebeurt de aanmelding in Lentis binnen 5 weken en de behandeling start binnen 7 weken. De wachttijden in Lentis verschillen nogal per zorggroep en afdeling. Bij Lentis Ouderenpsychiatrie, team290 en KEP is de wachttijd voor aanmelding gemiddeld 2 weken. Bij Jonx 18 weken. Voor een behandeling bij de Basis GGZ is geen wachttijd, bij Jonx is dit 12 weken. De wachtlijst was in het vierde kwartaal van 2017 1622 patiĂŤnten wachten op aanmelding 4663 patiĂŤnten wachten op behandeling.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
26
4.3 Behandelplan op orde: uitgereikt en besproken Ons doel is 100%. Hierop wordt voortdurend geaudit via Smile, ons horizontaal kwaliteitssysteem. Per zorgsoort zijn kerncockpits gemaakt waarbij met betrekking tot dossiervoering de uitkomsten over een aantal kernvragen getoond worden. We kunnen ons doel niet lentisbreed in kaart brengen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
27
4.4 eHealth Onze prestaties staan hieronder:
Online behandelen Lentis wil zijn patiĂŤnten een Minddistrict account aanbieden om ook de mogelijkheden van online behandelen te benutten. Door een account bij Mindfit kan ook het berichtenverkeer tussen hulpverleners en cliĂŤnten op een veilige manier verlopen. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
28
De stand van zaken per 31 december 2017 is als volgt: Zorggroep Basis GGZ Forint OP Jonx Volwassenen
Aantal behandelaren met online behandel account 21 32 138 151 377
Aantal clienten met online behandelaccount 959 254 121 2016 3194
Dossiervoering In Lentis besteden we veel aandacht aan de dossiervoering. Het gaat dan om aantoonbaar methodisch werken. Dossiervoering wordt gevolgd via Smile. Kernvragen voor toetsing zijn: rechtmatigheid (intakeverslag, onderbouwing zorgtypering); uitvoering behandelplan (rapportages gericht op de doelen); evaluatie behandelplan; opstellen behandelplan met de cliĂŤnt. Resultaten voor verschillende clusters zijn (% dat is orde is): cluster Ambulant Volwassenen- en ouderenpsychiatrie Klinisch Volwassenen en Ouderen FACT
rechtmatigheid 75
uitvoering 80
evaluatie 60
Samen met cliĂŤnt 55
40 35
100 40
80 85
60 85
Bij Dignis gaat het om de volgende kernvragen (% in orde):
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
29
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
30
Lentisbreed is er een wisselend beeld te zien met betrekking tot de mate waarin het verbeterproces met betrekking tot dossiervoering vorm krijgt, met andere woorden, de PDCA-cyclus volledig wordt doorlopen. Een groot aantal teams / clusters heeft deze cyclus in voldoende mate geborgd door een helder verbeterproces met duidelijke prioritering en focus op beoogde resultaten (Forint-FPA, Dignis, Basis GGZ); een groter deel van de teams geeft echter wel een toelichting op de behaalde resultaten, maar de stap naar het formuleren van verbetermaatregelen wordt nog niet gezet of de verbetermaatregelen zijn onvoldoende specifiek (Forint-AFPN, Volwassenenpsychiatrie, Jonx, Ouderenpsychiatrie). Dat betekent dus werk aan de winkel. Medicatieveiligheid zorgvuldig handelen op afdelingsniveau medicatieoverdracht in de keten
Huidige bron: Smile incidentmeldingen
95 incidenten
Smile levert informatie over medicatieveiligheid. Daarnaast doet de apotheek auditrondes op afdelingsniveau. Met betrekking tot Medicatieveiligheid worden alleen de klinieken en verblijfsafdelingen getoetst.
Vanuit de incidentmeldingen module uit Smile (operationeel vanaf juni) blijkt dat er in het afgelopen half jaar over beide stichtingen 755 incidenten zijn gemeld met betrekking tot medicatie(veiligheid). In 70% van de gevallen gaat het over medicatie die niet is verstrekt, niet is ingenomen, op een verkeerd tijdstip is verstrekt of ingenomen of dat de lijst niet is afgetekend. 16% van de gemelde gevallen betreft onjuiste of onvolledige medicatie-overdracht. 2% van de gevallen wordt als een hoog risico ingeschat. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
31
Dwang en drang argusregistratie op orde invoering nieuwe normen
De toetsing betreft op dit moment alleen de FPA-klinieken en de opname-klinieken Volwassenenpsychiatrie. De focus ligt op implementatie Toetsingskader Terugdringen Separeren en Afzonderen. Elk kwartaal vindt per kliniek een audit plaats; daarnaast worden door de klinieken zelf, met behulp van zelfevaluatie / Smile, elk kwartaal een deel van de dossiers gecheckt op items uit dit Toetsingskader. Aansluitend aan een auditronde is er per kliniek een kwartaalgesprek met afdelingsleiding, aandacht functionaris, geneesheer-directeur en Kwaliteit. Naar aanleiding daarvan vindt terugkoppeling plaats naar de Directieraad. De verbeterslagen die er te maken zijn met betrekking tot implementatie van het toetsingskader betreffen met name methodisch werken, deskundigheidsvergroting en gedragsverandering; per kliniek zijn de werkpunten helder en besproken; er is per kliniek en met betrekking tot de Lentisbrede onderwerpen een uitgebreid verslag beschikbaar. In algemene zin is er de afgelopen tijd ingezet op verbetering randvoorwaarden: aanpassingen EPD-formats; scherpere definitie met betrekking tot sturing op reductie; inrichten Zorgcontrol (sturing op reductie en op casusniveau / Bopzacties). De begeleide intervisie ten behoeve van multidisciplinaire teams wordt geregeld, HR regelt dit in overleg met de klinieken / teamleiders.
Suïcidepreventie Het onderwerp ‘leren van incidenten’ blijft een aandachtspunt. Dit blijkt uit de Smile-audits. Afgelopen tijd is Lentisbreed ingezet om meer zicht te krijgen op een aantal onderwerpen betreffende suïcidepreventie, namelijk: de opvolging van verbetermaatregelen naar aanleiding van calamiteitenonderzoeken: het proces is verder aangescherpt waardoor afdelingen die het betreft 3 maand na het calamiteitenonderzoek een terugkoppeling dienen te geven aan de zorggroep directie met betrekking tot de behaalde verbeterresultaten; de vraag of de inhoud van de suïcidepreventietrainingen in voldoende mate aansluit bij de dagelijkse praktijk: in samenwerking hebben de trainersgroep Suïcidepreventie en afdeling Kwaliteit 10 afdelingen hierover geïnterviewd. In Lentis is medio 2017 de adviesraad Suïcidepreventie opgericht, met vertegenwoordiging vanuit de zorggroepen, Geneesheer-directeur, Centrale Cliëntenraad, Familieraad, Trainersgroep Suïcidepreventie en Kwaliteit. Het nut om deze adviesraad in te stellen is om in Lentis één plek te hebben waar alle initiatieven en knelpunten met betrekking tot suïcidepreventie integraal in beeld zijn. De functie van de adviesraad Suïcidepreventie is signalerend, beleidsvormend en op grond daarvan adviserend. Lentis participeert in het landelijk initiatief Supranet; de inzet is om, met betrekking tot suïcidepreventie als instellingen van elkaar te leren door indicatorensets te formuleren en data te vergelijken; een eerste dataset is samengesteld en in de instellingen gecommuniceerd. Ten behoeve van suïcidepreventie in Lentis zal met betrekking tot verslagjaar 2017 z.s.m. een Lentisbrede analyse worden opgesteld, zoals voorgaande jaren.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
32
Geweld in afhankelijkheidsrelaties
De kindcheck is middels het EPD ingebed in de organisatie. Om het gebruik te stimuleren van dit dossieronderdeel is er een film gemaakt waarin nut en noodzaak van de kindcheck uitgelegd wordt. Binnen Lentis zijn experts op het gebied van preventie van kindermishandeling werkzaam, deze zullen scholing ontvangen en zodoende toegerust worden om vragen op het gebied van kindermishandeling (kindcheck en meldcode) goed te beantwoorden of door te verwijzen. Ze zijn bereikbaar voor deskundig advies.
Grensoverschrijdend gedrag
Van de 3.136 incidentmeldingen zorg in Smile zijn er 294 (9%) grensoverschrijdend gedrag meldingen en 815 (25%) agressie incidenten. Het gaat om een aantal ongewenste intimiteiten en seksuele meldingen, maar in toenemende mate over verbale en fysieke agressie. 13% van deze meldingen wordt door de leidinggevende als hoog-risicogeval neergezet en in 17% van de gevallen ook als een ernstig incident. Separeren en afzonderen
Het aantal afzonderingen en separaties is op dit moment redelijk constant. De duur van de afzonderingen lijkt vanaf augustus fors afgenomen te zijn, maar dit is terug ter herleiden naar één cliënt die langdurig in afzondering verbleef. In de periode na augustus is er wel sprake van een daadwerkelijke afname van de duur.
33
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Processen Smile Smile is het systeem voor horizontale kwaliteitstoetsing. Teams en afdelingen beoordelen hun eigen prestaties in Smile. In de loop van 2017 is het tijdig invullen en afsluiten van Smile-audits aanmerkelijk verbeterd. Het uitvoeren van de audits gaat goed. Aandacht blijft nodig voor het aantoonbaar sturen op verbetermaatregelen en terugkoppelen van de behaalde resultaten blijft nog achter. Wel zijn er met betrekking tot dit laatste binnen Lentis grote verschillen in de mate waarin clusters / zorggroepen hierop in control zijn.
Professioneel statuut De zorggroepen werken volgens het professioneel statuut. De meeste zorggroepen geven aan te werken volgens het professioneel statuut.
Inzetten Value Care in bedrijfsvoering Value Care wordt gebruikt door de medewerkers en informatie over resultaten wordt periodiek besproken met medewerkers en teams. Het gebruik van Value Care en de uitkomsten zijn onderwerp van overleg in alle zorggroepen. Gebruik wordt mede beĂŻnvloed door het tekort aan hoofdbehandelaren. Zorggroepen stellen voor ondersteuning ook zorgregistratie experts in.
Personeel De doelstelling de formatie is op of onder begrotingsniveau is gerealiseerd
34
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Excl. stagiairs, vrijwilligers en wachtgeld regelingen De formatiestand per 31 december 2017 bedroeg 2.803 fte. Dat is 85 fte lager dan de stand per 31 december 2016. De in 2016 ingezette reorganisatie met een doelstelling van de afbouw van 66 fte is volledig gerealiseerd.
35
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
36
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Het cumulatieve verzuim bedraagt 6.3%. De Vernetcijfers over het jaar 2017 geven voor de VVT branche als voortschrijdend verzuimpercentage 6,67% aan, voor Dignis ligt dat op 8,18%, en het is daarmee hoger dan dat van de branche. De Vernetranking is 5,0, wat aangeeft dat Dignis op de meeste verzuimonderdelen onder het gemiddeld presteert. Voor de GGZ geven de Vernetcijfers voor de branche als voortschrijdend verzuimpercentage 5,85% aan. Voor Lentis GGZ is dat 5,42% en het is daarmee lager dan dat van de branche.
Organisatie 25 - Dignis 1 - Vervallen kostenplaatsen 62 - Dignis V&V 5 - Lentis MO 2- Vervallen kostenplaatsen 41 - BGGZ 43 - PsyQ Buitenvestiging 49 - POH-GGZ Groningen BV 71 - Acute zorg 72 - Lentis OP, Team 290 en KEP 75 - Forint 76 - Jonx 77 - Volwassenenpsychiatrie 78 - Volwassenenpsychiatrie 81 - Zorgondersteuning
Verzuim % voortschrijdend 8,11% 0,00% 8,11% 5,58% 6,45% 6,37% 0,00% 1,22% 0,40% 5,55% 3,31% 7,26% 0,00% 6,05% 1,19%
Verzuim % cumulatief 8,11% 0,00% 8,11% 5,58% 6,45% 6,37% 0,00% 1,22% 0,40% 5,55% 3,31% 7,26% 0,00% 6,05% 1,19%
37
Meldingsfrequentie voortschrijdend 1,02 0,00 1,02 1,23 0,00 1,63 0,00 1,68 2,49 1,09 1,51 1,12 0,00 1,45 0,61
Meldingsfrequentie cumulatief 1,02 0,00 1,02 1,23 0,00 1,63 0,00 1,68 2,49 1,09 1,51 1,12 0,00 1,45 0,61
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Raad van Toezicht
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
38
Voorwoord Raad van Toezicht Overeenkomstig de Governancecode zijn wij verantwoordelijk voor het toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken in Lentis. Lentis is een grote en belangrijke organisatie in de zorg. Onze belanghebbenden vragen veel van Lentis en stellen hoge eisen aan onze organisatie. Wij werken immers met geleend vertrouwen van de maatschappij en verantwoorden ons daarom graag indachtig het motto van de governance code in de zorg: Medewerkers van Lentis besteden veel energie en tijd om antwoorden te kunnen geven op de vele en verschillende vragen die op ons afkomen. Zij werken hard om te voldoen aan de vele en vaak ingewikkelde verantwoordingssystemen. Verantwoorden is goed en nodig, maar moet er wel toe doen en de essentie raken, ook gelet op de grote inspanning die ermee gepaard gaat. Het gaat niet alleen om cijfers maar ook om waarden. Van sturen door zenden naar sturen door aandacht, vragen, dialoog. Steeds in relatie tot de bedoeling, tot bedoelingen, want er zijn met betrekking tot professioneel werk meerdere bedoelingen in het geding. Er is niet één publieke waarde die richting geeft aan ons werk, er zijn meerdere publieke waarden die soms concurrerend om aandacht vragen. Goed werk laat zich dus niet universeel definiëren, maar is contextueel bepaald, is maatwerk. Wij proberen hier inhoud aan te geven door goed te luisteren naar en de dialoog aan te gaan met de verschillende belanghebbenden van Lentis. Zo toetsen we of de Raad van Bestuur alle in aanmerking komende belangen van de bij de zorgorganisatie betrokken belanghebbenden zorgvuldig en evenwichtig heeft afgewogen. Goede zorg staat bij Lentis voorop. Daar draait het bij Lentis om. Indachtig onze visie wil Lentis met hoofd en hart recht doen aan de mens en zijn verhaal gedreven door waarden als vakkundig, volhardend, met compassie, waardig en wederkerig. Op het verhaal van Lentis en de waarden grondt ook onze Meerjarenvisie. Via onze commissie Kwaliteit houden wij hierop toezicht. Wij waken over de kwaliteit en veiligheid van de zorg en over de naleving van wet en regelgeving. Publieke belangen en organisatiebelangen lopen vaak parallel, maar niet altijd. Voor de Raad van Toezicht zijn deze publieke belangen onderdeel van het belang van de zorginstelling Wij zien toe op sturing, risico’s en gedrag van het bestuur van de zorgaanbieder. Om de juiste vragen te kunnen stellen aan het bestuur, dienen wij te beschikken over de stuurinformatie van de organisatie. Wij moeten de risico’s en dilemma’s in de patiëntenzorg kennen en weten hoe de organisatie omgaat met klachten, incidenten en calamiteiten. De kwaliteit van zorg is inmiddels een belangrijk en geïntegreerd onderdeel van onze kwartaalrapportages. Wij merken dat de organisatie veel aandacht voor heeft voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg. De Raad van Bestuur en zijn medewerkers betrekken ons rechtstreeks en met grote openheid bij het kwaliteitsbeleid. Uitkomsten van inspectiebezoeken, maar ook calamiteiten en incidenten alsmede het verbeterbeleid dat daarop volgt, wordt standaard gedeeld en besproken in de commissie Kwaliteit en veiligheid. De Inspectie voor de gezondheidszorg, nu Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, constateerde bij een van de vele bezoeken aan Lentis dat niet op alle afdelingen volgens de eisen en normen van de Inspectie werd gewerkt. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
39
Wij waren als Raad van Toezicht gesprekspartner bij het stevige, maar constructieve gesprek tussen de Inspectie en de Raad van Bestuur hierover. Aandachtspunten in het gesprek waren de cultuur in Lentis en de executiekracht noodzakelijk voor het doorvoeren van verbeterbeleid en het voldoen aan de normen. De Inspectie toonde zich content met het plan van aanpak en constateerde bij vervolgbezoeken duidelijke verbeteringen, maar blijft aandacht vragen voor het werken aan een cultuur waarin voldoen aan externe normen vanzelfsprekend is. Via het horizontaal kwaliteitssysteem Smile krijgen wij inzicht in het verbeter beleid en ook de tussentijdse evaluatie van HKZ. Zo kunnen we onze toezichthoudende rol kritisch en constructief invullen. 2016, een financieel zwaar jaar, werd afgesloten met een fiks verlies. Het verslagjaar stond in het teken van ingrijpende maatregelen en herstel. Via de auditcommissie is dit vanuit onze taak en rol nauwgezet gevolgd en hebben wij hierop intensief toegezien. Er is vooral ingezet op, en met succes: vermindering van personeel om de personele capaciteit in evenwicht te brengen met de benodigde capaciteit; beheersing van de verlofuren. Lentis kent een stuwmeer aan verlofuren die zwaar drukken op de balans; businesscase Dignis (huis op orde, meerjarenstrategie en kwaliteitskader); het in de greep krijgen van overproductie die niet vergoed wordt; het ook hier versterken van de executiekracht; het verbeteren van de bron registratie; compliance, het voldoen aan wet- en regelgeving op het gebied van financiering en declaratie.
Lentis is weer stevig in control hebben we kunnen vaststellen dit verslagjaar. Kansen zijn goed in beeld en worden benut. Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s worden onderkend en eventuele beheersmaatregelen maatregelen genomen. De auditcommissie had in dit kader veel aandacht voor: de lopende reorganisaties; de controlfunctie; de Compliance, met nadruk om zaken vooraan in het proces te verbeteren in plaats van achteraf controleren; de tussentijdse financiĂŤle resultaten; De cashflow en financieringsbehoefte.
Tevens was de auditcommissie betrokken bij de gesprekken met de Rabobank in het kader van het herstelplan. Er zijn forse stappen gezet. Wij zijn content dat het resultaat uit gewone bedrijfsvoering in 2017 positief was. De Wet Normering Topinkomens is een belangrijke verantwoordelijkheid voor ons. Elders in dit jaarverslag leest u hier meer over. Wij stellen jaarlijks de beloning van de Raad van Bestuur vast conform de meest actuele versie van de WNT. De voorzitter Raad van Bestuur wordt gehonoreerd volgens de WNT 2, het lid Raad van bestuur valt onder het overgangsregiem. Ook de honorering van de Raad van Toezicht valt onder de WNT. Wij hebben de verhoging voor de vergoeding Raad van Toezicht geĂŻntroduceerd met de WNT 2 niet geheel doorgevoerd, maar hebben het gemiddelde opgezocht van de bandbreedte tussen onze vergoeding voor de WNT 2 en de Normen van de WNT 2. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
40
In 2017 nam John van der Meer afscheid als lid Raad van Toezicht na twee termijnen van 4 jaar. Wij willen hem danken voor zijn inzet en de prettige samenwerking. Als opvolger is Marleen Zoetman, accountant benoemt. Marleen Zoetman is tevens voorzitter van de Auditcommissie. In het verslagjaar hebben we ook ons functioneren geëvalueerd. Onderwerpen van evaluatie waren: verantwoordelijkheden en samenstelling RvT; de vergaderingen van de RvT; het functioneren van de RvT; functioneren van de commissies; functioneren van de voorzitter en leden RvT; de relatie met de Raad van Bestuur; functioneren van het secretariaat.
De RvT geeft zichzelf een 7,8. De samentelling is goed, benodigde deskundigheden zijn aanwezig en het team is hecht. In relatie met de RvB mag het doorvragen nog scherper, dat geldt ook voor het afspreken van meer dwingende tijdspaden naar aanleiding van verbetermaatregelen of identificatie van risico’s. Als werkgever van de Raad van Bestuur houden we functioneringsgesprekken met de Raad van Bestuur en beoordelen we hun optreden als team. Een voorstel om dit gremium met een derde lid uit te breiden hebben wij niet gehonoreerd. Via themabijeenkomsten volgen wij de ontwikkelingen in de organisatie. Vrijwel iedere vergadering van de Raad van Toezicht met de Raad van Bestuur gaat gepaard met een themabijeenkomst. De volgende thema’s kwamen onder meer het verslagjaar aan bod: de verschillende samenwerkingsinitiatieven zoals Volante, Noordelijk Manifest, de basis GGz en de samenwerking met VNN; de aanpak van compliance en productiviteit door P5COM; managementletter met PwC, onze accountant; crisisopvang en beoordeling (dit naar aanleiding van onze locatie in Groningen, waar ook de opvang van de zogeheten verwarde mensen plaatsvindt; het vastgoeddossier: toekomstige ontwikkelingen en de kwestie impairment; strategie Dignis.
Tot slot willen we de mensen van Lentis danken voor hun betrokkenheid en inzet om met hart en hoofd goede zorg te bieden aan onze cliënten met oog voor hun verhaal. Peter Lerk, voorzitter Raad van Toezicht
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
41
Normen voor een goed bestuur
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
42
Normen voor goed bestuur Lentis onderschrijft de Zorgbrede Governancecode van de Brancheorganisatie Zorg (BoZ). De statuten regelen onder meer: de invloed en betrokkenheid van belanghebbenden bij het beleid van Lentis; het toekennen van het enquêterecht aan de Centrale Cliëntenraad, zodat de Cliëntenraad toegang heeft tot de Ondernemingskamer van het Gerechtshof te Amsterdam; het afgeven van een bestuursverklaring door de Raad van Bestuur en het publiceren van een eigen jaarverslag door de Raad van Toezicht; de relatie met de accountant en de communicatie van de Raad van Toezicht met de onderdelen van Lentis; de procedure van functionerings- en beoordelingsgesprekken die de Raad van Toezicht voert met de leden van de Raad van Bestuur in overeenstemming met deze code. Met betrekking tot de governancecode geldt
Klokkenluidersregeling In Lentis is een
(ook wel Klokkenluidersregeling genoemd) van
kracht. Deze regeling garandeert dat medewerkers op een veilige wijze melding kunnen maken van een vermoeden van een misstand binnen de organisatie. In 2017 zijn geen vermoedens van een misstand via deze regeling gemeld.
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestuurt Lentis onder toezicht van de Raad van Toezicht en in goed overleg met de adviesorganen in de instelling. De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor de algemene gang van zaken, beleidsvorming en beleidsuitvoering. De leden van de Raad van Bestuur zorgen ervoor dat hierbij geen strijdigheid optreedt tussen persoonlijk belang en stichtingsbelang. De Raad van Bestuur voert zijn taak zoveel mogelijk als collegiaal bestuur uit, waarbij één van de leden als voorzitter is benoemd. Er is sprake van een verdeling van aandachtsgebieden. De besluitvorming vindt plaats in de vergadering van de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur werkt met een reglement, waarin het functioneren en zijn verantwoordelijkheden uitdrukkelijk zijn beschreven.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Samenstelling Raad van Bestuur 43
Samenstelling Raad van Bestuur Naam Drs. M.S.R. Sitalsing Drs. C.L. Bruinsma
Bestuursfunctie Voorzitter Lid
Aandachtsgebieden Financiën Personeel ICT Marketing Strategie Patiëntenzorg Verkoop Kwaliteit en Veiligheid Opleidingen
(Neven)functies in 2017 - Voorzitter Raad van Bestuur Lentis - Voorzitter Zorg Innovatie Forum - Lid RvT Wilhelminaziekenhuis - Lid RvT RBO - Lid Adviesraad Sociaal Planbureau Groningen - Lid Bestuur Discriminatie Meldpunt Groningen - Lid Raad van Bestuur Lentis - Vice-voorzitter Bestuur GGZ Nederland - Vice-voorzitter bestuur Stichting Benchmark GGZ - Lid RvT Santiz (tot halverwege 2017: Slingeland Ziekenhuis)
Nevenfuncties van de Raad van Bestuur zijn besproken met en goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht in het periodieke overleg tussen beide organen en op momenten dat de Raad van Toezicht deze verantwoording vraagt. Bezoldiging en beoordeling De Raad van Toezicht hanteert de Wet Normering Topinkomens (WNT) en het hieruit voortvloeiend overgangsrecht voor de bezoldiging van leden Raad van Bestuur. In de jaarrekening is informatie over de bezoldiging opgenomen volgens de wettelijke voorwaarden. De Raad van Bestuur evalueert jaarlijks zijn eigen functioneren. Bovendien vinden jaarlijks evaluatiegesprekken met de Raad van Toezicht plaats. Taken en verantwoordelijkheden De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in Lentis. Ook is de Raad van Toezicht, vanuit zijn maatschappelijke betrokkenheid en deskundigheid, een klankbord en adviesorgaan voor de Raad van Bestuur. Volgens de statuten is voor belangrijke bestuursbesluiten goedkeuring nodig van de Raad van Toezicht. Het gaat dan om de begroting, het jaarverslag en de jaarrekening, grote investeringen en duurzame samenwerking met andere rechtspersonen. De taken en verantwoordelijkheden van de (leden van de) Raad van Toezicht liggen vast in een reglement. In dat reglement zijn bepalingen opgenomen over de onafhankelijkheid van de toezichthouders. Die onafhankelijkheid wordt in de Raad geborgd door leden te benoemen die voldoen aan het criterium van onafhankelijkheid in denken en persoon. In 2017 is geen belangenverstrengeling geconstateerd tussen leden Raad van Toezicht en de organisatie. Om goed toezicht te kunnen houden beschikt de Raad van Toezicht over noodzakelijke kennis en expertise op verschillende terreinen. Het gaat om bestuurlijke kennis en ervaring, financiële expertise en inzicht in de zorg en aanpalende sectoren. De verdeling van deskundigheden in de Raad van Toezicht is opgenomen in onderstaande tabel. Ieder lid van de Raad van Toezicht voldoet aan het profiel lid Raad van Toezicht en vertegenwoordigt een van de vastgestelde aandachtsgebieden hierbinnen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Samenstelling Raad van Toezicht 44
Samenstelling Raad van Toezicht Naam
Aandachtsgebied/profiel
Zittingstermijn
De heer dr. P.C. Lerk
Voorzitter / Gezondheidszorg
2012 – 2020 (2e)
Mevrouw S.D. Franken-van Velzen
Vice-voorzitter / Bedrijfsleven
2012 – 2020 (2e)
De heer drs. J.H.M. van der Meer RA (tot juli 2017)
Lid / Financiën
2009 – 2017 (2e)
De heer drs. L.P. Middel
Lid / Openbaar Bestuur
2012 – 2020 (2e)
De heer mr. E.A.O. Muurmans MBA
Lid / Bedrijfsleven
2012 – 2020 (2e)
Mevrouw M. Zoetman-Kiers RA (vanaf juli 2017)
Lid / Financiën
2017 – 2021 (1e)
Rooster van (Neven)functies in 2017 aftreden / vertrek maart/20 • Voorzitter Commissie geneesmiddelmanagement NVZA • Voorzitter RvT FPC Dr. S. van Mesdag juli/20 • Lid Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren • Bestuurslid Landelijke Vereniging van Crematoria juni/17 • Lid RvT Carint Reggeland Groep • Lid RvC Woningstichting SWZ • Lid RvC Countus Groep BV • Lid RvC Zorgmensen KWZA juli/20 • Voorzitter RvC AREA Reiniging • Voorzitter cliëntenraad De Brink • Lid RvT FPC Dr. S. van Mesdag juli/20 • Lid RvC Stichting Woonwaard Noord Kennemerland • Voorzitter Stichting Steun het Prinses Maxima Centrum voor Kinderoncologie • Lid RvT Rijnstate Ziekenhuis Arnhem • Lid RvT FPC Dr. S. van Mesdag juli/21
Informatieprotocol De Raad van Toezicht werkt met een informatieprotocol. Onderstaande informatie ontvangt de Raad van Toezicht voor zijn werkzaamheden: de informatie vereist volgens de statuten; bijzondere informatie zoals publicaties in de pers, contacten met externe instanties en bijzondere gebeurtenissen; informatie over lopende ontwikkelingen binnen Lentis door middel van voortgangsrapportages; kwartaalrapportages over financiële en niet financiële parameters en prestatie-indicatoren, afgeleid van de bedrijfsdoelstellingen met inbegrip van risicoanalyse (alsmede een overzicht van de interne beheersings- en controlemaatregelen); achtergrondinformatie via de Nieuwsbrief en het Jaarverslag; informatie over contacten met verzekeraars, gemeentelijke, provinciale en landelijke overheden; informatie over uitkomsten van bezoeken van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en jeugden interne en externe audits; belangrijke strategische onderwerpen komen thematisch aan de orde in de Raad van Toezicht aan de hand van analyses opgesteld door de Raad van Bestuur en externe deskundigen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
45
Accountant De externe accountant is in de auditcommissie aanwezig bij de bespreking van het jaarverslag, de jaarrekening en de managementletter. Bovendien is de accountant aanwezig in de plenaire vergadering van de Raad van Toezicht waarin de jaarrekening wordt besproken.
Evaluatie De Raad van Toezicht evalueert jaarlijks zijn functioneren en het samenspel met de Raad van Bestuur. Voor het samenspel tussen Raad van Bestuur en Raad van Toezicht wordt het belang van de kritische confrontatie omschreven. De Raad van Toezicht houdt jaarlijks functioneringsgesprekken met de Raad van Bestuur.
Vergoeding leden Raad van Toezicht De honorering voor de leden Raad van Toezicht is conform de richtlijnen van WNT aangepast. In 2015 is de honorering geactualiseerd. Besloten is niet uit te gaan van de maximale normbedragen van de WNT2 maar de beloning te verhogen met de helft van het verschil tussen de beloning in 2014 en de beloning volgens de norm WNT2. De beloning in 2017 is gelijk aan die in 2016.
Honorarium (vice-)voorzitter en leden Raad van Toezicht Functie Voorzitter Leden
2017 20.520 13.600
Commissies Raad van Toezicht De Raad van Toezicht kent de volgende commissies: Auditcommissie Deze commissie adviseert de Raad van Toezicht over de risico’s verbonden aan strategie, beleid en uitvoering van de onderneming en de risico’s verbonden aan de uitkomsten van de beoordeling door de Raad van Bestuur van de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, alsmede eventuele significante wijzigingen hierin. Twee leden van de Raad van Toezicht met de profielen financiën & interne controle/administratieve organisatie en bedrijfsleven zijn lid van de Auditcommissie: Voorzitter tot juni 2017 was de heer van der Meer en vervolgens nam mevrouw Zoetman de voorzittersrol over. Als adviseurs nemen deel de voorzitter Raad van Bestuur, secretaris Raad van Toezicht, de directeur Finance & Control en het hoofd interne audit. De externe accountant kan afhankelijk van de agenda van de commissie eveneens als adviseur worden uitgenodigd. De commissie kwam 4 keer bijeen. De accountant was aanwezig in de vergadering over de jaarrekening. Onderwerpen waren: jaarrekening, herstelplan jaarrekening, kwartaalrapportages, accountsverslag, managementletter, investeringen, financiële positie en transitieplan Dignis, vastgoedcontracten, informatiemanagement, begroting en impairment en zorgverkoop. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie adviseert de Raad van Toezicht onder meer over het beloningsbeleid van de leden van de Raad van Bestuur. Leden zijn de heren Lerk en Middel.
46
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Commissie Kwaliteit en Veiligheid Belangrijke taak voor deze commissie is het houden van toezicht op de werking van interne systemen voor de kwaliteit en veiligheid van zorg. De commissie fungeert als adviesorgaan en klankbord voor de Raad van Toezicht. Leden van deze commissie zijn de heer Lerk en mevrouw Franken (voorzitter). Belangrijke onderwerpen zijn de resulaten van de interne audits, de meldingen aan de Inspectie alsmede de bevindingen van de inspectie naar aanleiding van bezoeken, uitkomsten van cetificering en de ontwikkeling van kwaliteitssystemen. Bijzondere aandacht was er voor de zorgeheten kindcheck en grensoverschrijdend gedrag. Commissie voor werving en selectie Deze commissie bereidt de werving en selectie van de leden Raad van Toezicht voor en wordt actief in geval van vacatures. De commissie bestaat uit de heren Lerk, Middel en Muurmans.
De Raad van Toezicht kwam 7 keer bijeen, waaronder één vergadering met de Raad van Toezicht van VNN. Onderwerpen voor bespreking waren onder meer: voortgang Samenwerking Mesdag-Forint; procedure werving lid RvT financiën; ontwikkeling Basis GGZ; herstelplan financiën en relatie met Rabobank; bezoek en overleg met Inspectie met betrekking tot Kwaliteitsbeleid Lentis (Utrecht); kwartaalrapportages; voortgang strategie Dignis; zelfevaluatie RvT; discussie samenstelling RvB (eventuele derde lid RvB); samenwerkingsverbanden (onder meer Volante, VNN); rooster van aftreden leden RvT; managementletter accountant; voortgang reorganisatieplannen. In themabijeenkomsten is aandacht besteed aan: zorgcontrol (het informatiesysteem van Lentis); Crisisopvang en Beoordeling Locatie (CBL) met werkbezoek; herstelplan in relatie tot Rabobank; strategie Dignis en Kwaliteitskader Dignis; strategisch vastgoed beleid. De Raad van Toezicht heeft onderstaande vastgesteld: WNT beoordeling bestuurders. De Raad van Toezicht heeft als lid benoemd: Mevrouw Zoetman. De Raad van Toezicht heeft goedkeuring gegeven aan: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
47
begroting 2017 (pas in 2017); verkoop Gasthuislaan; Concernjaarplan 2017; Jaarverslag 2016; Jaarrekening 2016; Meerjarenvisie Lentis; begroting 2018. De Raad van Toezicht heeft verder jaarlijks overleg met de medezeggenschap van medewerkers en cliĂŤnten en de gezamenlijke directies.
48
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bedrijfsvoering P&C-cyclus
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
49
Bedrijfsvoering P&C-cyclus De Planning en Control-cyclus is in Lentis als volgt ingericht: De kaderbrief vormt de start voor de begroting. Hierin staan onze beleidsvoornemens en financiĂŤle kaders. De kaderbrief geeft richting aan de prioriteiten voor de jaarplannen en de begroting van het komend jaar. De kaderbrief wordt opgesteld in de Directieraad Elke zorggroep en dienst maakt in overleg met zijn managers het jaarplan en de begroting voor zijn bedrijfsonderdeel. Concern Control stelt op basis van deze begrotingen en de beschikbare informatie van externe partijen de concernbegroting op. De concernbegroting wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur maakt vervolgens met de directies afspraken over de uitvoering van hun jaarplan en begroting. De directies doen dat op hun beurt met de managers. De Directieraad volgt en bespreekt maandelijks de productieresultaten en de exploitatieresultaten van het concern en de zorggroepen en diensten. De managers van de afdelingen rapporteren aan hun directies. Concern Control verzorgt de concernmaandrapportage. Per kwartaal wordt in de Directieraad de voortgang van het jaarplan besproken evenals de resultaten van de kwaliteit van zorg, de financiĂŤle en personele resultaten uit de bedrijfsvoering van zorggroepen en diensten. Vanaf de eerste kwartaalrapportage geven de directies prognoses af over exploitatie en productie. De Q besprekingen worden als volgt vormgegeven: De concept Q-rapportages worden besproken in het overleg tussen directie met concern controller, business control, HR business partner en kwaliteitsadviseur. Dit overleg bereidt ook de bespreking met de Raad van Bestuur voor. Uit dit overleg komt een selectie van onderwerpen naar voren voor het overleg met de Raad van Bestuur aan de hand van gemeenschappelijke informatie en analyses.
De agenda voor dit overleg bevat de volgende onderwerpen: voortgangsrapportage en specifiek de issues voortvloeiend uit het voorbereidingsoverleg; specifieke zorggroep problematiek; zorggroep overstijgende problematiek / concern issues. Deelnemers aan de Q-bespreking per zorggroep zijn: zorggroep/dienst directie en business controller; Raad van Bestuur; Concerncontroller (Concern Control); Kwaliteitsadviseur; HR business partner.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
50
Q-rapportage In de eerstvolgende Directieraad wordt de concernbrede Q-rapportage besproken.
Bespreking concern Q-rapportage De concern Q-rapportage wordt besproken met de Raad van Toezicht en de medezeggenschap: COR, CCR en CFR. De verantwoording over het gehele boekjaar aan externe en interne partijen gebeurt via jaarverslag en jaarrekening.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
51
Lentis in een veranderende wereld
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
52
Lentis in een veranderende wereld In 2017 speelden er verschillende risico’s, maar ook volop kansen. Hieronder hebben we de belangrijkste weergegeven. Ook laten we de maatregelen zien die we hebben getroffen. Voor prestatiesturing hanteren we resultaatgebieden KEBI. Voor risicomanagement onderscheiden we onderstaande risicogebieden (PIG3): Patiënt- en medewerkersveiligheid; Informatieveiligheid; Geldstroom; Goederenstroom; Gebouwen. Integraal risicomanagement ontstaat door integratie van prestatiesturing en risicomanagement. Beide hebben betrekking op het sturen en monitoren van strategische doelstellingen.
Patiënt- en medewerkersveiligheid Risico’s met betrekking tot medicatieveiligheid, zorgcontinuïteit, agressie en geweld op de werkvloer en werkdruk.
Kansen en Risico’s
Maatregelen Plan van aanpak agressiepreventie, waaronder invoering module agressiepreventie in het horizontaal
Risico: hoge psychosociale arbeidsbelasting voor medewerkers met bijbehorend verzuim; medewerkers zijn onvoldoende op de hoogte wat wel of niet onder geweldsincidenten moet worden verstaan.
kwaliteitssysteem. HRM en Kwaliteit hebben een Lentisbrede analyse uitgevoerd met betrekking tot agressie en de door cliënten en medewerkers ervaren veiligheid; dit met als doel om te onderzoeken wat voorwaarden zijn om de implementatie,
een onveilige behandelsetting draagt voor cliënten niet bij monitoring en borging met betrekking tot het thema aan het herstel.
Agressiepreventie in Lentis verder vorm te geven. Directies hebben voor de eigen zorggroep / dienst verbeteracties geformuleerd. De voortgang wordt periodiek gemonitord Incidentmeldingen vinden vanaf medio 2017 plaats in Smile. De vacature Veiligheidsdeskundige wordt opgepakt in combinatie met de afdeling Kwaliteit.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
53
Uitvoeren plan van aanpak voor implementatie en monitoring nieuwe normen. Risico:
Actieve monitoring en vertaling van de cijfers op locatie
Niet voldoen aan nieuwe normenkader Dwang en Drang
/teamleiding.
Intensief auditprogramma in combinatie met kwartaalgesprekken en bezoeken van GD en kwaliteit op locatie.
Het project medicatieoverdracht in de keten en verbeteracties op afdelingen. Risico: Niet voldoen aan de normen voor medicatieveiligheid, met daarmee gepaard gaande risico’s voor patiënten.
Doel is het borgen van medicatieveiligheid. Implementatie Klinicom en instructie aan behandelaren. Dit is ingeregeld en gerealiseerd. Aansluiting bij het Landelijk Schakelpunt wordt gerealiseerd. Door aansluiting bij het LSP worden alle cliëntgegevens met betrekking tot medicatie en ICA (intoleranties, contra indicaties en allergieën) vanuit de 1e lijnsapotheken automatisch doorgegeven aan Lentis en andersom.
Doorlopende aandacht voor deskundigheidsbevordering en Risico: Het niet voldoen aan de richtlijn suïcidepreventie.
verbetermaatregelen Suïcides en tentamen suïcides met ernstig letsel wordt systematisch geëvalueerd door de Geneesheer-Directeur, samen met de betrokken medewerkers. Ook naasten en de huisarts worden hiervoor uitgenodigd. Na de basistraining worden vanaf 2016 interne modules voor deskundigheidsbevordering aangeboden, die de implementatie van de richtlijn suïcidepreventie verder stimuleren. Voor ketenzorg draait een project, waarbij PricewaterhouseCoopers geneesheer-directeur en kwaliteitsadviseur samenwerken Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
54
met de gemeente Groningen. Hierbij is aansluiting gevonden met Supranet, een landelijk netwerk van zorgaanbieders in de GGZ, dat zich richt op het terugdringen van het aantal suĂŻcides in Nederland. Het project Fysieke veiligheid gericht op de aanpassing van de fysieke omgeving (gebouwen, kamers) om suĂŻcides te voorkomen.
Stimuleren bewustzijn door teamgesprek en hanteren Risico:
meldprocedure.
Voorkomen van gevallen van grensoverschrijdend gedrag. Na een succesvolle campagne in 2015 is het zaak om het
onderwerp levendig te houden in teams, gericht op preventie. In september 2016 hebben alle teams een binnen Lentis bedacht en eenvoudig toepasbaar instrument ontvangen, waarmee teams zichzelf kunnen scoren op de aanwezigheid van risicofactoren voor grensoverschrijdend gedrag. Ook krijgen ze tips wat ze hieraan kunnen doen. Aandacht voor grensoverschrijdend gedrag komt terug in managementrapportages.
Er is een projectleider somatische dienst aangesteld. Risico:
De voortgang wordt gemonitord via zelfevaluaties in Smile.
Te weinig aandacht voor somatische co-morbiditeit
Waar nodig wordt verbeterbeleid ingezet.
waardoor cliĂŤnten niet de juiste zorg krijgen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
55
Campagne Zorg voor het kind (oog voor het kind voorbij de Risico: Missen van signalen en/of het niet uitvoeren van de juiste
ouder), scholing medewerkers (o.a. ouderenmishandeling), methodisch werken in Smile.
interventies wanneer er sprake is van geweld in
De aanpak van Lentis is als best case gepresenteerd op een
afhankelijkheidsrelaties.
congres van 4 oktober 2017 met als titel Komt een ouder
bij de GGz/Lentis heeft het keurmerk Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling ontvangen.
Voldoen aan wet- en regelgeving Risico:
Lentis is continu actief op het beheren en verbeteren van
Het niet omschreven hebben van de medewerkers risico’s de medewerkersveiligheid, de leidraad hiervoor is de RI&E en de opgestelde plannen van aanpak. Lentis heeft voor de zorggroepen Dignis en Volwassenenpsychiatrie getoetste RI&E’s en hierbij horende plannen van aanpak. Risico’s worden opgepakt vanuit de arbeidshygiënische strategie en met participatie van en door medewerkers.
Voldoen aan wet- en regelgeving Risico:
Lentis werkt actief aan brandveiligheid en er wordt jaarlijks
Brand
in de gebouwen geoefend op verschillende niveaus. Lentis
heeft hierin gekozen voor een duidelijke eigen werkwijze met voor iedere zorggroep/directie een eigen aanspreekpunt brandveiligheid.
Voldoen aan wet- en regelgeving
56
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Risico:
Lentis is in het bezit van een zorgcontinuïteitsplan,
Het niet meer kunnen borgen van de zorgcontinuïteit
goedgekeurd door zowel GHOR Drenthe als GHOR
Groningen (Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen). Lentis heeft een calamiteitendienst zorgcontinuïteit. Crisiscoördinatoren zijn 7x24 uur bereikbaar in geval van ongevallen of rampen waarbij de continuïteit van zorg in het geding is.
Kwaliteitsbeleid Risico:
Tussentijdse certificering heeft in januari 2017
Niet voldoen aan voorwaarden certificaat. HKZ of
plaatsgevonden.
vergelijkbaar certificaat wordt gevraagd door inkopers van zorg
Informatieveiligheid
Kansen en Risico’s
Maatregelen
Risico:
Lentis heeft de volgende maatregelen genomen:
Met betrekking tot de continuïteit van informatie en
moderne infrastructuur;
ongeautoriseerde toegang tot systemen en cliëntgegevens.
informatiebeveiliging (NEN 7510);
Discontinuïteit van informatie en ongeautoriseerde toegang
Passende toegangscontrole (waar nodig 2-factor
authentification); Identity management. Onze huidige infrastructuur is op orde. We voldoen aan onze contituïteitseisen. Uitwijk faciliteit is aanwezig en operationeel. Op het gebied van informatiebeveiliging wil Lentis voldoen aan de NEN 7510 norm. iLentis werkt met de ISM/FSM methode en maakt periodiek verbeterplannen. Aan de hand van deze plannen worden structureel verbeteringen PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
57
in de werkprocessen (inclusief informatieveiligheid) verzameld, geprioriteerd en doorgevoerd. Elke maand worden security patches/updates beheerst doorgevoerd op de systemen. In 2017 (en doorlopend in 2018) is een Awareness campagne uitgevoerd om het bewustzijn van medewerkers met betrekking tot informatieveiligheid te vergroten. Lentis heeft een interne Adviseur Informatiebeveiliging aangesteld (rol: security officer) en per 1 april 2017 een Privacycommissie ingesteld. Er loopt een project voor de invoering van IDM (Identity Management). Dit project voorziet o.a. in het geautomatiseerd aanmaken en weghalen van netwerkaccounts op basis van het dienstverband in Beaufort. Passend wachtwoordbeleid is vastgesteld. De implementatie hiervan in december 2017 afgerond.
De AVG vervangt per 25 mei 2018 de WBP (Wet Bescherming Persoonsgegevens). Door deze verordening Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s met betrekking tot het niet (tijdig) voldoen aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) die per 25 mei 2018 in werking treedt.
krijgen betrokkenen meer mogelijkheden om voor zichzelf op te komen bij de verwerking van hun gegevens. Hun privacyrechten worden versterkt en uitgebreid. Lentis verwerkt veel zeer gevoelige persoonsgegevens, zowel van cliĂŤnten als van medewerkers. De Privacycommissie heeft een advies uitgebracht aan de Raad van Bestuur, waarin de te nemen maatregelen om te voldoen aan de AVG in kaart zijn gebracht. De Raad van Bestuur heeft ingestemd met dit advies. Een Functionaris Gegevensbescherming in het kader van nieuwe Europese regelgeving (AVG) is in maart 2018 aangesteld.
58
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Geldstroom
Kansen en Risico’s
Maatregelen Zie hiervoor het hoofdstuk Financiën en de jaarrekening.
We signaleren een risico richting het financiële resultaat van 2016, veroorzaakt door diverse hieronder beschreven redenen.
Lentis voert gesprekken om een langlopende lening af te sluiten. Het WfZ heeft aangegeven dat verlening van borging momenteel minimaal worden toegekend. Lentis spreekt nu met de Rabobank over een financiering van 11 miljoen langlopend. Het banksaldo geeft geen risico’s.
Via onder meer Lentisnet worden hulpverleners geïnformeerd. Daarnaast kan men met vragen terecht bij
Risico’s met betrekking tot beroepsgeheim:
Juridische Zaken.
onduidelijkheden bij informatieverstrekking aan derden, zoals gemeenten Sinds de transities in de zorg, waarbij veel taken zijn overgeheveld naar gemeenten, is er veel discussie rondom de geheimhouding van patiëntgegevens. Enerzijds wordt aan en binnen wijkteams veel informatie gedeeld en anderzijds leidt terughoudendheid van hulpverleners om informatie aan gemeenten te verstrekken juist tot onvoldoende zorgaanspraak. Hulpverleners moeten goed
59
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving, protocollen en afspraken op dit gebied, om te voorkomen dat zij te veel of juist te weinig informatie verstrekken.
Lentis bereidt een inventarisatie voor naar de mogelijk Risico’s met betrekking tot fiscaliteiten: BTW-risico’s en VPBrisico’s
belastbare diensten die wij leveren aan cliënten. Hierna zal met de fiscus, in het kader van Horizontaal Toezicht, van tevoren worden afgestemd teneinde afspraken te maken.
BTW: Steeds meer werkzaamheden die Lentis verricht, worden niet meer als BTW vrijgestelde diensten betiteld door de fiscus.
Met PWC is een eerste verkennend onderzoek gedaan naar Juridische structuur
de fiscale en juridische mogelijkheden die passen bij een veranderende marktordening. Punt van aandacht is de
Risico met betrekking tot juridische structuur: een niet
bewaking van contracten met verzekeraars en gemeenten.
adequate juridische structuur met risico’s voor slagkracht,
Met PWC worden hierover afspraken gemaakt. Betrokken
governance, fiscale en financiële risico’s
medewerkers nemen deel aan een door PWC ontwikkelde
cursus.
GGZ Nederland heeft afspraken gemaakt met de Landelijke Geschillencommissie. Deze commissie is inmiddels door de
Niet geheel voldoen aan de Wkkgz (wet kwaliteit, klachten
minister ook erkend. Lentis is tijdig aangesloten bij een
en geschillen gezondheidszorg). Per 1 januari 2016 is de
geschilleninstantie. Lentis heeft per 1-1-2017 een
Wkkgz in werking getreden. Voor een deel van de verplichtingen uit deze wet gold een overgangstermijn tot 1 januari 2017. Het betreft een gewijzigde wijze van
Klachtenfunctionaris aangesteld. Maatregelen:
geschillenafhandeling, waarbij een interne
60
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
klachtencommissie niet meer verplicht is en waarbij een
er zijn klachtenregelingen opgesteld voor Lentis GGz,
Klachtenfunctionaris moet worden ingesteld. Daarnaast
Dignis V&V en voor familie- en naastbetrokkenen.
moet Lentis zich per 1 januari 2017 hebben aangesloten bij
Deze zijn op 1 april 2017 in werking getreden en in Q4
een onafhankelijke geschilleninstantie.
2017 geëvalueerd. In Q1 2018 worden de gewijzigde regelingen ter advisering respectievelijk instemming
Risico:
voorgelegd aan de GCR en de COR;
Niet voldoen aan de Wkkgz (wet kwaliteit, klachten en
per 1 april 2017 is een gewijzigd reglement van de
geschillen gezondheidszorg). Per 1 januari 2016 is de
Klachtencommissie in werking getreden. Dit
Wkkgz in werking getreden. Voor een deel van de
reglement wordt in Q4 2017 geëvalueerd. In Q1 2018
verplichtingen uit deze wet gold een overgangstermijn tot 1
wordt het gewijzigde reglement ter advisering
januari 2017. Het betreft een wijze van
respectievelijk instemming voorgelegd aan de GCR en
geschillenafhandeling, waarbij een interne
de COR;
klachtencommissie niet meer verplicht is en waarbij een
er zijn Klachtenfunctionarissen aangesteld voor Lentis
Klachtenfunctionaris moet worden ingesteld. Daarnaast
GGz en Dignis V&V;
moet Lentis zich per 1 januari 2017 hebben aangesloten bij
Lentis is aangesloten bij de Landelijke
een onafhankelijke geschilleninstantie.
Geschillencommissie Zorg; bestaande folders en de website van Lentis zijn inmiddels aangepast aan de nieuwe situatie. De folder over de Klachtenfunctionaris van Lentis GGz is gereed en verspreid.
In toenemende mate is sprake van over- en onderproductie Opbrengsten Risico: Overproductie
tussen de verschillende financieringsvormen. Voor de GGZ geldt dat bedden in de WMO, de SGGZ, de WLZ en LGGZ fungeren als communicerende vaten, maar de financiering
In toenemende mate is sprake van over- en onderproductie van deze bedden fluctueert hierin niet mee. Op dit moment tussen de verschillende financieringsvormen. Voor de GGZ zijn alle resultaten uit de verschillende financieringsvormen geldt dat bedden in de WMO, de SGGZ, de WLZ en LGGZ
(exclusief SGGZ) gedekt door contracten of aanvullende
fungeren als communicerende vaten, maar de financiering afspraken. Onderzoek wordt gedaan naar ‘verkeerde van deze bedden fluctueert hierin niet mee. Op dit moment bedden’-problematiek, hetgeen speelt als patiënten niet zijn alle resultaten uit de verschillende financieringsvormen tijdig kunnen doorstromen naar andere voorzieningen. (exclusief SGGZ) gedekt door contracten of aanvullende
afspraken.
Voor de Specialistische GGZ en Basis GGZ (Lentis MO) vormt de over- en onderproductie in de zorgverzekeringswet een risico. Over- en onderproductie voor wat betreft de zorgverzekeringswet kan niet tussen de verzekeraars gecompenseerd worden.
61
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Voor de V&V geldt dat de overproductie op alle financieringsvormen gedekt is. Er is geen sprake van een risico. De schadelastontwikkeling, liever zorgwaardecreatie genoemd, wordt periodiek gevolgd, gemonitord en gepresenteerd. Bijsturing vindt plaats door middel van extra onderhandelingen met de zorgverzekeraars teneinde meer middelen te verkrijgen. Eventuele resterende overproductie wordt te zijner tijd afgeboekt ten behoeve van materiële controle problematiek.
Risico: materiële controles zorgverzekeraars
Structurele borging van rechtmatigheidsrisico’s vindt plaats door middel van daily auditing bij de bron registratie via geautomatiseerde systemen.
Risico: financiering vanuit gemeentes
De tarieven van verblijf in de WMO zijn voor 2017 niet verhoogd. Dit is nog steeds onderwerp van gesprek bij de gemeenten en een discussiepunt tussen Lentis en de gemeenten. Het uitblijven van een bijstelling van deze verlaging is verwerkt in zowel de begroting als in de realisatie. Alleen voor huisvestingskosten is een bijstelling middels subsidieregeling afgegeven. Deze wordt in 2018 feitelijk vastgesteld.
Risico: sturing op productiviteit
De productiviteit komt voor 2016 lager uit dan de norm van 1.270. Het ingeschatte financiële risico bedraagt € 107,- per gemist uur. Monitoring van de productiviteit vindt plaats, sturing door het lijnmanagement wordt versterkt
62
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Vanaf januari 2017 is een directe confrontatie tussen Maatregel Risico: Personeel
gerealiseerde formatie en begrote formatie mogelijk en kan op elk gewenst niveau binnen de organisatie de ingezette formatie afgezet worden tegen de begroting. Voor de zorggroepen waar in 2017 sprake is van een substantiële afbouw van formatie wordt een 12-maandsprognose opgesteld en gevolgd.
sociaal plan, mobiliteit, strategische personeelsplanning Risico ten aanzien van moeilijk vervulbare vacatures boventalligheid en de opbouw en prestatievermogen van het personeelsbestand. Risico’s: boventalligheid, onevenwichtige opbouw personeelsbestand.
(SPP) inclusief het uitwerken van scenario’s, richtlijn hoofdbehandelaarschap. Externe ontwikkelingen in de zorg en arbeidsmarkt hebben consequenties voor de personele bezetting, zowel kwantitatief als kwalitatief. Bij Dignis en Volwassenenpsychiatrie heeft dat geleid tot concrete acties op korte termijn ten aanzien van boventalligheid in specifieke categorieën personeel. Verder zijn in de Directieraad de consequenties op langere termijn en in breder verband in kaart gebracht door middel van Strategische Personeelsplanning. Daarbij wordt geïnventariseerd hoe het is gesteld met prestatievermogen en ontwikkelingsvermogen in de organisatie en waar daar dit – afgezet tegen begroting en forecasting – leidt tot kwantitatieve en/of kwalitatieve frictie. Hierop kunnen scenario’s ontwikkeld worden met betrekking tot zowel formatie, functionele mix als competenties. Dit leidt tot uitvoeringsplannen voor formatie/mobiliteit en opleiden, die jaarlijks kunnen worden bijgesteld. Het sociaal plan zal uiteraard houvast geven ten aanzien van eventuele krimpscenario’s. Er vindt periodiek overleg plaats tussen de vakbonden en de Raad van Bestuur/HR en/of directieleden. PricewaterhouseCoopers Gezondheidsmanagement, waaronder de beheersing van
63
Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
het arbeidsverzuim ten gevolge van ziekte heeft veel aandacht in de organisatie. Desalniettemin kan worden geconstateerd dat het risicoprofiel van de organisatie negatief wordt beïnvloed door een hogere instroom in de WIA. Daarmee ontstaat een trendbreuk ten opzichte van de voorgaande jaren. Het gemiddelde percentage arbeidsverzuim ten gevolge van ziekte ligt ook ruim boven de doelstelling van 4%, te weten voortschrijdend 12 maands-gemiddelde t/m december 2017 6,31%, onderverdeeld in GGZ: 5,42% en VVT: 8,18%. Dit ligt overigens voor de GGZ onder de landelijke benchmark (5,85%) en voor de VVT erboven (6,67%). Alle cijfers zijn in vergelijking met een jaar geleden gestegen. Er zijn in de zorg actuele ontwikkelingen en risico’s op het gebied van fysieke belasting, waardoor er voor de medewerkers van Lentis een verhoogd risico op gezondheidsschade ontstaat en voor de cliënten een verhoogd risico op onveilige situaties: 30% van het verzuim binnen Lentis is fysiek gerelateerd (40% bij Dignis). Beheersmaatregel: er is continue aandacht nodig voor het voorkomen (preventie) en het beperken van arbeidsverzuim, waarbij vooral de aandacht ligt op onderliggende oorzaken van verzuim (bijvoorbeeld niet opnemen van verlof, hoge werkdruk, balans werk/privé). De afdeling HR biedt ondersteuning.
De opschorting van de handhaving van de Wet Risico’s: fiscaal, loonheffing betalen bij onjuiste inschatting arbeidsrelatie
Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is verlengd tot 1 januari 2020. Dat betekent dat opdrachtgevers en opdrachtnemers (zzp’ers) tot die tijd in beginsel geen boetes of naheffingen krijgen als achteraf geconstateerd wordt dat er sprake is van een dienstbetrekking. Wel gaat het kabinet de mogelijkheden voor de handhaving van zgn. “kwaadwillenden” vanaf 1 juli 2018 verruimen.
64
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Tegen de ernstigste gevallen van kwaadwillenden werd en wordt echter wel opgetreden.
Scherper sturen op opnemen van wettelijk, bovenwettelijk Risicoâ&#x20AC;&#x2122;s: steeds grotere financiĂŤle reservering noodzakelijk en risico op ontwrichting van personeelsplanning bij massaal gaan opnemen van alle uitstaande uren.
verlof en op LFB-uren die niet als sparen zijn aangeduid is het doel. In het kader van kostenbeheersing zijn afspraken in gemaakt over het terugdringen van de verlofsaldi als het gaat om uitstaand vakantieverlof en niet geoormerkte LFBuren. Een deel is onontkoombaar omdat het gaat om gespaard LFB-verlof. Er zijn doelstellingen geformuleerd om deze ontwikkeling van voortdurende stijging om te buigen. Dit om te voorkomen dat de organisatie een steeds groter financieel risico loopt.
Goederenstroom De afdeling Inkoop heeft zich in 2017 doorontwikkeld tot een afdeling waarin taken helder zijn belegd, processen zijn beschreven en waar nu de focus ligt op het behalen van resultaten met betrekking tot inkooptrajecten, inkoopvoorwaarden, bestellen, verzekeringen en het ondersteunen van implementatietrajecten volgend op de inkoop van goederen en diensten. De Inkoopkalender voor de komende twee jaar is opgesteld waarbij rekening is gehouden met de personele ontwikkelingen. De impactbepaling en daarmee het stellen van prioriteiten is tot stand gekomen door gebruik te maken van de Spendanalyse en de informatie uit de AXI-module Contractbeheer. De module Contractbeheer is geĂŻmplementeerd en is in de testfase. Op basis van de thans voorhanden zijnde managementinformatie is o.a. de Inkoopkalender gemaakt, hebben we inzicht in de (door) lopende verplichtingen uit aangegane contracten en krijgt contractmanagement invulling. Met de implementatie van de module Contractbeheer hebben we een instrument toegevoegd die ons in staat stelt nog beter invulling te geven aan Risicomanagement. De nieuwe AXI Inkoopmodule is nu enige tijd tot tevredenheid in gebruik en leidt tot een grotere mate van efficiency in de inkoop- en bestelprocessen.
65
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Vastgoed Het einde van de nacalculatie van de kapitaalslasten op vastgoed is een feit. Vanaf 1 januari 2018 is de Normatieve Huisvestingscomponent, de vergoeding van de huisvestingskosten, onderdeel van de Zorgzwaartepakketten, volledig geïmplementeerd. De NHC vervangt hiermee de nacalculatie en dient ter dekking van de rente en afschrijvingskosten of ter financiering van de huurkosten voor huisvesting. De omvang van de NHC wordt bepaald door ZZP zwaarte waar de NHC onderdeel van uitmaakt. De NZa heeft ondertussen de beleidsregels 2018 gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de tarieven voor de NHC’s , gemiddeld 2 à 3% dalen. De zorgkantoren zullen voor 2018 niet over de NHC onderhandelen. Hoe dat per 2019 zal worden, staat nu nog niet vast. De NZa heeft op 27 juni 2017 besloten dat de ZZP’s en NHC’s worden gecombineerd tot een integraal tarief. Uitgangspunten voor de tarieven wordt een rentetarief die is verlaagd van 5% tot 4,65%. Tegenover de verlaging van de NHC staat een lichte verhoging van de Normatieve inventariscomponent tot eveneens 4,65%. De investeringen ten behoeve van maatregelen in het kader van de brandveiligheid en duurzaamheid zijn niet expliciet genoemd en financieel gehonoreerd in het nieuwe tarief. Hiermee bestaat een extra financiële druk op de investeringen en exploitatie. GGZ Nederland oefent druk uit op onder andere de NZa om de NHC-tarieven aan te passen rekening houdend met de toenemende kosten betreffende noodzakelijk te nemen veiligheids- en duurzaamheidsmaatregelen. Daar de NHC verbonden is met de ZZP-financiering ontstaat er een directe koppeling tussen zorgproductie-inkomsten en de vergoeding voor huisvesting. Afname zorgproductie leidt tot minder NHC-vergoeding en geeft risico’s bij (lang) lopende verplichtingen in de vorm van huur c.q. dekking kapitaalslasten van leegstand in zorggebouwen. Het is dan ook van essentieel belang een goed beeld te hebben van de toekomstige zorgproductie opdat er duidelijkheid zal gaan bestaan in de toekomstige financieringsmogelijkheden. Met behulp van het computer programma Objectis wordt door de afdeling Vastgoed inzicht gegeven in de toekomstige kapitaalslasten en huurverplichtingen en dit gespiegeld aan de verwachte opbrengsten uit de zorgproducties. De resultaten worden gepresenteerd in het Strategisch Vastgoedplan en zijn per gebouw inzichtelijk op Factsheets. Het is ook mogelijk om met behulp van Objectis scenario’s te bouwen waarin we de gevolgen van wijzigingen in investeringen en productie kunnen tonen. Wat betreft de zorgproductie kunnen we stellen dat deze zowel in de V&V-sector als in de GGz over het jaar 2017 sneller zijn afgenomen dan voorzien. Voor 2018 zal er nog steeds sprake zijn van afbouw in de GGz, voor de V&V wordt nu een stabiele productie verwacht. Met de afname van productie in de GGz nemen ook de vergoedingen ter dekking van de GGz huisvesting af en leiden bij een aantal situaties tot onrendabele vastgoedexploitaties en mogelijk impairment. Daarnaast betekent dit een afname van het surplus wat wordt bereikt op de vastgoedexploitatie. Specifiek in deze te noemen de afbouw van capaciteit in de kliniek Zuidlaren en de gebouwen van de afdelingen van de Zorggroep Volwassenenpsychiatrie, langdurig verblijf, zowel op de locatie Dennenoord in Zuidlaren als de vestigingen in de provincie Groningen. Om leegstand en daarmee impairment te voorkomen worden er nieuwe huisvestingsplannen gemaakt en gepresenteerd in het Strategisch Vastgoedplan. De implementatie van de WMO, waarmee het Scheiden van Wonen en Zorg meer vorm en inhoud zal krijgen verloopt minder snel dan verwacht. Wel hebben gemeenten een verlaging van circa 20% doorgevoerd op de vergoedingen voor het verblijf in beschermde woonvormen. Lentis biedt op dit moment op 9 grotere locaties Beschermd Wonen aan. Een groot deel van de BW-voorzieningen worden gehuurd en kunnen met weinig problemen worden afgestoten. Het mogelijk beëindigen van de BW-zorg zal leiden tot nieuwe problematiek in de zorg en de huisvesting van cliënten. Samen met de zorg en de corporaties wordt door Vastgoed onderzocht in welke mate en in welke vorm nog
66
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
voorzieningen dienen te blijven bestaan die van toegevoegde waarde zijn voor onze cliënten. Binnen de V&V sector is de implementatie van het Scheiden van Wonen en Zorg en daarmee de afbouw van verzorgingshuisplaatsen grotendeels afgerond. Naast de reeds eerder gesloten verzorgingshuisvoorzieningen in 2015 en 2016 zijn er 2017 nog eens twee voorzieningen gesloten en afgestoten. In totaal zijn tussen de 350 en 400 verzorgingshuisplaatsen afgebouwd en zijn 28 plaatsen verpleeghuiszorg gealloceerd in de grotere verpleeghuizen. De zorggroep Dignis ontwikkelt een nieuwe zorgstrategie en aanbod en legt deze vast in het nieuwe Dignis Strategieplan. Alle huurcontracten zijn herzien en zijn vormgegeven in z.g. ROZ-contracten. Hiermee is afscheid genomen van contracten gebaseerd op beheer en exploitatie. De contracten kennen een loopduur van twintig jaar en zijn vijfjaarlijks éénzijdig door Lentis|Dignis opzegbaar.
67
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Lentis kijkt vooruit, Meerjarenvisie
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
68
1
Onze missie, het verhaal van Lentis
Met hart en hoofd recht doen aan de mens en zijn verhaal. Ieder mens is uniek en mooi. We zien er allemaal anders uit, hebben ieder onze eigen kijk op de wereld, onze eigen gedachten, kwaliteiten en overtuigingen. De meesten van ons kunnen daar prima mee overweg, vinden op eigen kracht een plekje in de samenleving. Maar dat is niet voor iedereen altijd vanzelfsprekend. Voor sommigen is het tempo te hoog, lijkt het leven te complex of het eigen gedrag lastig beheersbaar. Dan heb je het niet makkelijk, zeker niet in deze tijd waarin het perfecte leven tot norm is verheven. Elke oneffenheid, elke vorm van afwijkend gedrag trekt meteen de aandacht. Zie dan maar eens jezelf te zijn. Zeker als je mentaal toch al niet zo stevig in je schoenen staat. Wij zijn Lentis, expert in specialistische zorg en behandeling binnen de GGZ en ouderenzorg. Dagelijks zien wij dat het leven verre van perfect is. Dat niet iedereen zich zomaar staande houdt. Wie leeft, kan wankelen. En verdient dan alle steun om overeind te blijven en grip te krijgen op zâ&#x20AC;&#x2122;n leven. Die steun bieden wij, met compassie voor de mens en oprechte belangstelling voor zâ&#x20AC;&#x2122;n verhaal door een duwtje in de rug, tot zorg en ook begeleiding tijdens de laatste levensjaren te geven. Al meer dan 140 jaar gaan wij door, waar anderen moeten stoppen. We koppelen vakmanschap aan jarenlange ervaring en de ambitie om de zorg steeds weer te verbeteren en vernieuwen. Voor individu en samenleving, voor wie het nodig heeft, nu en straks. Bij Lentis helpen we iedereen die het even of wat langer niet meer zelfstandig redt, van volwassenen tot ouderen, van jonge kinderen tot mensen die verplicht worden behandeld. Samen met hen verleggen we grenzen. Elke dag. Grenzen van mensen die stappen durven zetten waar ze altijd voor huiverden. Maar ook grenzen van onze collegaâ&#x20AC;&#x2122;s die telkens blijven zoeken naar nieuwe methoden, een andere invalshoek, de kleinste opening. Zo bereiken we doorbraken in zorg en behandeling. Niet om perfectie na te streven, maar om samen met mensen het maximale uit het leven te halen, binnen hun persoonlijke PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. mogelijkheden, beperkingen en in elke levensfase. Zodat ze geluk kunnen Uitsluitend voor identificatiedoeleinden ervaren, aan zelfstandigheid winnen en met trots zichzelf kunnen zijn. 69
2
Waarden Vakkundig Wij koppelen modern vakmanschap aan meer dan 140 jaar ervaring. Met de ambitie om de zorg steeds weer duurzaam te verbeteren en vernieuwen. Op een wijze die de samenleving in brede zin dient. Voor wie het nodig heeft, nu en straks. Volhardend Bij Lentis worden elke dag grenzen verlegd. Grenzen van patiĂŤnten die stappen durven zetten waar ze altijd voor huiverden. Maar ook grenzen van onze collegaâ&#x20AC;&#x2122;s die telkens blijven zoeken naar nieuwe methoden, een andere invalshoek, de kleinste opening. Wij gaan door, waar anderen moeten stoppen. Zo bereiken we doorbraken in zorg en behandeling. Met compassie Wie leeft kan wankelen. En verdient dan alle steun om overeind te blijven. Opnieuw grip te krijgen op zijn leven. Die steun bieden wij, met compassie voor de mens en oprechte belangstelling voor het verhaal. Waardig Wij helpen mensen het maximale uit hun leven te halen, binnen hun persoonlijke mogelijkheden en beperkingen. Zodat ze geluk kunnen ervaren, aan zelfstandigheid winnen en met trots zichzelf kunnen zijn. Wederkerig De beste zorg en behandeling realiseer je samen. Opnieuw grip op je leven krijgen, vraagt ook iets van jezelf: een actieve rol, een eigen aandeel. Het vraagt om een bijdrage van alle andere betrokkenen, van familie en vrienden tot de overige instanties in de zorgketen. Wij leggen de verbinding en ondersteunen en stimuleren ieders PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. bijdrage. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
70
3
De omgeving in beeld Leefbaarheid • Minder jongeren • Toenemende vergrijzing • Veel alleenstaanden • Veel mensen met een laag inkomen (18% tov 10% in NL)
Sociaal • Tweedeling in de samenleving • Gevoel van eenzaamheid bij ouderen • Accent op lifestyle en participatie • Toename juridisering en klachten
Technologie • Overal computers • Alles smart • Doe-het-zelf (zelfmeting) • Beeldschermzorg • Aandacht voor veiligheid en privacy!
Politiek • Druk op de zorgpremie • Kostenbeheersing • Decentralisatie bevoegdheden overheid • Eigen verantwoordelijkheid en eigen regie
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
71
4
Meerjarenvisie
Met hart en hoofd recht doen aan de mens en zijn verhaal. Transities in de zorg vragen veel. We willen financiële risico’s beheersen en tegelijkertijd de kwaliteit van zorg hoog houden. Onze inkomsten dalen en onze kosten zijn te hoog. Het verhaal van Lentis, onze missie en waarden geven onze koers richting en steun.
Onze omgeving, de samenleving
Onze waarden, wat vinden wij belangrijk Onze missie, het verhaal van Lentis
Onze strategie, hoe pakken we het aan? Leiderschap Concern- en alliantievorming Portfoliomanagement Onderscheidend vermogen Werkgeverschap Digitalisering Regie patiënt Vakmanschap Processen, systemen en informatiepositie op orde
Onze resultaten 72
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
5
Onze strategie - de organisatie werkgeverschap - digitalisering Kernactiviteiten • Verpleging & verzorging • GGZ voor kinderen en jeugdigen
• Justitiële GGZ • GGZ voor volwassenen en ouderen
Zo richten we het in • We hebben marktgerichte en zelfstandige zorggroepen die goed en rendabel behandelen. • Het concern is selectief op verbindende kaders en bewaakt samenhang en presteren. • Gemeenschappelijke diensten leveren passende en gevraagde ondersteuning. We maken ons sterk voor • (Persoonlijk) leiderschap. Dat is de kern van resultaatgerichtheid. Leidinggevenden sturen, ondersteunen en inspireren. • Concern- en alliantievorming; we werken samen en vormen ketens om te komen tot een sterk concern met verschillende partners. • Scherpe portfoliokeuzes waarbij we oog hebben voor de balans tussen financieel rendement en het belang van de samenleving. Onderscheidend vermogen • Verkoop en beïnvloeding van de omgeving. Marketing, verkoop en communicatie gaan hand in hand bij het beïnvloeden van de omgeving en relatie met financiers. Ons werkgeverschap / onze medewerkers • Onze medewerkers staan voor onze waarden en werken met enthousiasme voor het vakgebied. • We zetten medewerkers kwalitatief in, we hebben meer aandacht voor flexibele en creatieve organisatievormen. • We hebben zorg voor elkaar: openheid is daarbij belangrijk. Digitalisering • Digitalisering in de zorg en in het werk zorgen voor nieuwe manieren van werken en communiceren. Het draagt bij aan het verbeteren van kwaliteit en veiligheid, PricewaterhouseCoopers toegankelijkheid, betaalbaarheid vergroot de mogelijkheden voor eigen Accountants N.V. regie. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden • Met eHealth komen we tegemoet aan de wensen van de mensen waar wij hulp 73 aan verlenen.
6
Eigen regie - de patiënt
We zien de patiënt in zijn eigenheid. Eigen regie De patiënt/cliënt/bewoner heeft zoveel mogelijk zelf de regie en hierbij willen we zo goed mogelijk ondersteunen. Dat doen we door: • Respectvolle bejegening en gedrag. • Bereidheid om samen te werken met patiënt, naastbetrokkenen en organisaties rond de patiënt. • Te helpen bij het vinden van betrouwbare informatie over behandelmogelijkheden op een gemakkelijke en snelle manier. Ons doel Ons doel is om bij te dragen aan de autonomie van de patiënt/ cliënt/bewoner door: • Verbeteren persoonlijk functioneren. • Vergroten van maatschappelijke participatie. Onze speerpunten • Cliëntwaardering en waardering naastbetrokkenen. • Mijn Lentis online toegang tot het dossier is voor iedere patiënt mogelijk. • Zorgpaden worden in inzichtelijke taal gepubliceerd. • Online behandeling voor iedereen die dat wil beschikbaar. • Met e-triage direct op de juiste plek. • ROM om de uitkomsten van zorg met de patiënt te bespreken als ondersteuning bij de behandeling. • Shared decision. • Cliëntparticipatie bij beleid en behandeling. • Betrekken familie en naast betrokkenen (Triadekaart).
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
74
7
Vakmanschap - de professional
Ruimte voor onze medewerkers en hun vakkundigheid. Professionals bij Lentis staan voor vakmanschap en nemen daar verantwoordelijkheid voor. Hij of zij werkt: • Veilig, je werkt hier veilig of je werkt hier niet • Doelmatig en • Volgens professionele richtlijnen, systematisch (via zorgpaden), conform het kwaliteitsstatuut (regiebehandelaar), dossier op orde We voldoen aan de vereisten van • Medicatieveiligheid • Dwang en drang • Geweld in afhankelijkheidsrelaties • Hygiëne- en infectiepreventie • Voorbehouden handelingen • Suicidepreventie
onze kwaliteitsthema’s • Normen verantwoorde zorg • Somatische screening • Agressiepreventie • Dossier op orde • Familie en naast betrokkenen • Voorkomen van grensoverschrijdend gedrag
Wetenschappelijk onderzoek en innovatie Wetenschappelijk onderzoek neemt een steeds belangrijkere plaats in de zorg in. Het richt zich op: • Effect van interventies voor cliënt • Kosteneffectiviteit • Innovatie Innovatie helpt ons om zorg ook in de toekomst kwalitatief, beschikbaar en betaalbaar te houden. • Inhoudelijk met TOP GGZ • Technologisch e-learning, domotica, gaming en Virtual Reality • Procesmatig met Lean • Leerstoel herstelbevordering bij ernstige psychische aandoeningen
Kijk voor alle richtlijnen op lentisnet: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. https://www.lentisnet.nl/groups/8-kwaliteitshandboek/welcome Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
75
8
Processen, systemen en informatiepositie We hebben onze processen op orde en maken gebruik van onze systemen (Smile, ValueCare, Zorgcontrol en EPD) ten behoeve van onze informatiepositie over: • Indicatoren regie patient • Kwaliteit en veiligheid • Werking van onze processen • Productie • Personeelsformatie en ziekteverzuim • Bedrijfsvoering en financiën
9
Wat zijn onze resultaten Bij een goed en doelmatig Lentis horen • Een financieel gezond Lentis • Een netto productiviteit van 85%. • Gepast gebruik van zorg. • Zorgpaden als basis voor verbeterde uitkomsten. Onze focus ligt op de volgende thema’s • Klanttevredenheid Bejegening, Betrokkenheid, Informatievoorziening, Zorgwensen • Medewerkerstevredenheid • Wachttijden / wachtlijsten • Shared decision Behandelplannen uitgereikt en besproken, Online behandelingen, MijnLentis-accounts, ROM in het behandelproces
We monitoren onze resultaten - elk kwartaal rapporteren we. Onze resultaten zijn te volgen via Lentisnet. 76
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Medezeggenschap
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
77
Medezeggenschap Medezeggenschap Patiënten, medewerkers, familie en naastbetrokkenen zijn ook vertegenwoordigd in de medezeggenschap binnen Lentis. In verschillende raden praten zij mee over de koers en het beleid van Lentis.
Cliëntenraad De Cliëntenraad is de formele vertegenwoordiging van cliënten en gesprekspartner voor de managers van Lentis. Bij Lentis gaan we uit van de wensen en behoeften van cliënten. Daarom praten cliënten op verschillende plekken mee. We hechten daarom ook aan een goede medezeggenschap. Lentis heeft voor de ggz: een Centrale Cliëntenraad de gesprekspartner van de Raad van Bestuur; voor iedere zorggroep een Cliëntendeelraad, de gesprekspartner van de directie; Cliëntcommissies op locaties en in de regio. Basis van het overleg met de Centrale Cliëntenraad is de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector. De medezeggenschap in de Verpleging & Verzorging voor Dignisbrede onderwerpen ligt bij de Centrale Cliëntenraad van Dignis. Daarnaast zijn er cliëntenraden per huis. Belangrijke onderwerpen waarover de medezeggenschap zich uitsprak waren:
CCR Lentis e/o GCR Lentis In 2017 heeft de CCR Lentis advies gegeven over de volgende onderwerpen: op te richten vereniging Dimence Groep, GGZ Noord-Holland- Noord, GGZ Eindhoven en Lentis; wijziging Protocol Gedwongen Ontslag (GCR); regeling Hantering relaties; klachtenregeling familie en naastbetrokkenen; klachtenregeling (GCR); klachtenreglement (GCR); benoeming Klachtenfunctionaris; alcoholbeleid De Kimme; heimelijk cameratoezicht (GCR); benoeming lid RvT (GCR). De belangrijkste onderwerpen: Crisisbeoordelingskamers Q-rapportages De Stiep PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Drugsgebruik binnen Lentis
78
Leefstijl Concernjaarplan 2017 Meerjarenvisie Lentis Basis GGZ Concernhuisvestingsplan 2016-2020 Scholing WMCZ voor leidinggevenden Kwaliteitstoetsing decentrale cliënten medezeggenschap Bestuurlijke analyse suïcidepreventie Jaarverslag klachtencommissie Jaarbericht 2016 PVP Jaarverslag FVP GGZ Lentis 2016 MijnLentis Begrotingstekort (Persbericht) Ontwikkelingsplan Forensisch Netwerk Noord- Nederland DNV rapportage Samenwerking VNN Q-rapportage Klachtenfunctionaris Evaluatie samenwerkingsovereenkomst en reglementen Lentis Leiderschap MJC Menzis Toegang Lentisnet CDR-leden Protocol Grensoverschrijdend gedrag Kwantitatieve analyse suïcidemeldingen 2012-2015 Lentis Inspectiebezoek i.h.k. cliëntparticipatie Beschermd Wonen (aanbesteding)
CCR Dignis V&V De voornaamste punten, naast de adviesaanvragen, waren: Begroting Dignis 2017, inclusief begrotingen locaties Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg gepubliceerd; implementatie voorschriften Bezetting teamleiders in- en extramuraal Bijeenkomst Zorgkantoor Waarderingsmeting GWI; pilot Duinstee ZorgkaartNederland Kaderbrief Lentis 2017 Kwaliteitskader; kwaliteitsplan Jaarrekening en jaarverslag Lentis 2015 Wmcz; strategie CR Holthuys Annen (tijdelijk geen CR) Toekomstbestendige Ouderenzorg provincie Groningen Strategietraject Dignis/OP/CNP/t290 - Klankbordgroep Sterk door verbinding PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Waardigheid & Trots
79
Huis op orde Budget Waardigheid en Trots 2016-2017 Bedrijfsveiligheid Planning & Control-cyclus Concernjaarplan 2017 Rapportage klachtenregistratie Dignis V&V 2016 Bijeenkomsten/overleggen Menzis en Zilveren Kruis Bijeenkomst Zorgkantoor Jaarplan Privacycommissie 2017 Cliëntmedezeggenschap Extramuraal HKZ-rapportage 2017; definitieve rapport audits DNV Jaarverslag Familievertrouwenspersoon Lentis 2016 WMO-rapportage Groningen 2016; publicatie Lentisnet Ontwikkelprojecten ‘een mooie dag’ (welzijn en deskundigheidsbevordering) Klachtenregeling Dignis Themabespreking ‘werkwijze CCR’ Meerjarenvisie Lentis Facilitair Bedrijf: aankondiging Prijsverhoging voeding; maaltijden restaurants + aanbesteding inkoop voeding Extramuraal Dignis: notitie ELV; varianten tijdelijk verblijf Cliëntportaal Dignis Stichting Vrienden van Dignis Voor de CCR Dignis is er nog wel een separate adviesaanvraag geweest: Toekomststrategie samenwerking met OP Lentis/Businessplan Ouderen.
Familie en naastbetrokkenen De Centrale Familieraad is de formele gesprekspartner van de Raad van Bestuur en behartigt de belangen van naastbetrokkenen van patiënten/cliënten die zorg ontvangen van Lentis. Naast de Centrale Familieraad is er een Familieraad voor Volwassenenpsychiatrie en familiedeelraden voor Jonx/autisme en Forint/IZZ. Belangrijke onderwerpen voor de Centrale Familieraad waren: tevredenheidsonderzoek naastbetrokkenen de ontwikkelingen op het gebied van de transities concernjaarplan, begroting en jaarrekening de q rapportages meerjarencontract Menzis Basis GGZ besluit Alcoholbeleid familie ervaringswerker ondersteuning familieraad meerjarenvisie Lentis suïcidepreventie
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
80
jaarverslag klachtencommissie wachtlijsten. Adviezen waren: klachtenregeling Wkkgz heimelijk cameratoezicht protocol gedwongen ontslag De Centrale Familieraad brengt een eigen jaarverslag uit.
Medewerkers In Lentis praten medewerkers mee over de organisatie van het werk. Iedere medewerker heeft invloed op de activiteiten en de werkwijze binnen zijn eigen afdeling via het werkoverleg en de jaargesprekken. Daarnaast is er de
medezeggenschap. De ondernemingsraad is een belangrijke gesprekspartner van het
management. Lentis kent: Een Centrale Ondernemingsraad, de gesprekspartner van de Raad van Bestuur. Voor iedere zorggroep een ondernemingsraad, de gesprekspartner van de directie. Commissies voor specifieke onderwerpen. De Wet op de Ondernemingsraden is de basis voor onze samenwerking. Adviesaanvragen die de COR in 2017 ontving: Advies P5COM: Najaar 2016 schakelde de Raad van Bestuur extern adviesbureau P5COM in voor het project “Verantwoorde zorg en gezonde bedrijfsvoering”. De COR ontving de opdracht hiervoor met de vraag om advies. In overleg met de OR Volwassenenpsychiatrie heeft de COR afgesproken dat OR Volwassenenpsychiatrie adviseert omdat het project in eerste instantie binnen die zorggroep wordt uitgevoerd. In een volgende fase zal (delen van) het project ook worden uitgevoerd binnen de andere zorggroepen. De COR ontving regelmatig een update van de voortgang. Advies op te richten vereniging “Volante” waarin Dimence groep, GGZ Noord-Holland-Noord, GGZ Eindhoven en Lentis samenwerken aan ontwikkeling en kwaliteit van de zorg. De COR heeft positief geadviseerd. Instemmingsvragen die de COR in 2017 ontving: Noodrooster 24-uursdienst: met ingang van het voorjaar 2017 wordt het noodrooster van de 24-uurs crisisdienst nieuw vormgegeven in overeenstemming met de wensen van de deelnemers aan de dienst. De COR heeft hiermee ingestemd en vroeg om de werkwijze na een half jaar te evalueren. Eind oktober ontving de COR de evaluatie waaruit duidelijk werd dat het rooster zoals het nu is over het algemeen goed werkt, mits iedereen zijn steentje bijdraagt en zijn verantwoordelijkheid neemt. Er is nog steeds schaarste in de SPV poule. Er werden tijdens de evaluatie nogmaals afspraken gemaakt over vakanties en feestdagen en benadrukt werd dat iedereen die reguliere diensten draait in principe ook meedraait in het noodrooster. Regeling functioneringsgesprekken/vermoeden van disfunctioneren: in deze regeling is duidelijk beschreven welke procedure er wordt gevolgd bij een vermoeden van disfunctioneren met de verantwoordelijkheden en rechten van de verschillende betrokkenen. De COR vindt het belangrijk dat dit goed is geregeld.
81
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Gewijzigde regeling hantering relaties: de gewijzigde regeling betekent een verscherping van de regels en de oude regeling kende verschillende onduidelijkheden die zijn opgelost. Met ingang van 1 januari 2017 is de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) ingevoerd. Dit maakte wijziging van de verschillende klachtenregelingen bij Lentis nodig. Deze regelingen betreffen onder andere professionele functioneren van collega’s en behoeven daarom de instemming van de medezeggenschap. Het gaat om de volgende drie regelingen: - klachtenregeling familie en naastbetrokkenen - reglement klachtencommissie Lentis/UPC/FPC van Mesdag - klachtenregeling GGz Lentis Richtlijn en protocol heimelijk cameratoezicht: zo af en toe komt het voor dat er op een afdeling wordt gestolen of een cliënt geweld ondervindt. Dat kan en mag niet gebeuren en wanneer dat toch voorkomt, is het noodzakelijk om het op te lossen. In het belang van de cliënt, de veiligheid en de sfeer op de afdeling. Als laatste mogelijkheid kan dan heimelijk cameratoezicht worden ingezet. De COR besprak de voorgestelde richtlijn en bijbehorend protocol, stelde vast dat richtlijn en protocol duidelijk zijn en in overeenstemming met de wettelijke bepalingen en verleende zijn instemming. Aanschaf rittenregistratiesysteem bedrijfsauto’s: Op verzoek van de Fiscale Commissie van Lentis hield een projectgroep zich bezig met het onderzoeken van de mogelijke aanschaf en invoering van een rittenregistratiesysteem (RSS). Doel van het systeem is het voor de Belastingdienst aantoonbaar hebben van de vervoerbewegingen van de organisatie. In 2016 is een aanbestedingstraject gevolgd dat als resultaat heeft dat voorgesteld is om met het systeem ‘Ritassist’ te gaan werken. Een rittenregistratiesysteem voorziet in de mogelijkheid van ‘real-time’ inzage in bijvoorbeeld locaties en rijstijl van de medewerker. Daarom was het wenselijk de COR hierover te laten adviseren. Duidelijk werd dat Lentis het systeem uitsluitend gebruikt vanwege de fiscale risico’s. Tevens werd duidelijk dat Lentis een financieel risico loopt wanneer het niet aan de eisen van de Fiscus voldoet. De COR adviseerde positief.
Thema’s Strategische samenwerking Basis GGz: in 2016 werd door verschillende partijen (GGz Eindhoven, Dimence, GGz Noord Holland Noord en Lentis) het plan opgevat om de basis GGz gezamenlijk te gaan organiseren. Gedachte achter het idee was het bundelen van krachten om daarmee de kwaliteit van zorg te verhogen en onderscheidend vermogen in de Basis GGZ te creëren. De COR had veel vragen bij de businesscase. Uiteindelijk bleek in februari 2017 een en ander niet haalbaar omdat de (voor)investeringen die gedaan zouden moeten worden van dien aard waren dat ze een niet te nemen drempel vormden voor de verschillende organisaties. Onderzoek naar niet vrijblijvende samenwerking met VNN: Op 10 januari 2018 troffen deelnemers aan de verschillende werkgroepen, de familieraden en de cliëntenraden en de Raden van Bestuur van VNN en Lentis, elkaar in Zuidlaren om elkaar in te lichten over de stand van zaken, over wat goed en minder goed gaat en om gezamenlijk na te denken over oplossingen. Modernisering Lucas Lindeboomfonds (LLF): Het Lucas Lindeboomfonds bestaat sinds 1984 en is destijds opgericht om invulling te geven aan het begrip ‘goed werkgeverschap’. Het doel van het Fonds is vastgelegd in statuten en is er op gericht financiële hulp te verlenen aan deelnemers die door financiële omstandigheden in sociale moeilijkheden raken of zijn geraakt, voor zover niet op andere wijze in die hulpverlening kan worden voorzien. Vanuit het Lucas Lindeboomfonds kwam het verzoek aan alle deelnemende instellingen om mee te denken in de wens tot vernieuwing van de statuten en reglementen van het fonds. Deze wens tot vernieuwing was ingegeven door de wens om het Fonds beter te laten aansluiten bij de huidige praktijk. De COR nodigde het bestuur van het LLF uit in haar vergadering om hierover van gedachten te wisselen. Vervolgens hebben de COR en Raad van Bestuur nog samen uitvoerig hierover gesproken en kwamen tot de conclusie dat het fonds in het PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
82
verleden een belangrijke functie had maar dat nut en noodzaak inmiddels niet meer aanwezig zijn. In het kader van goed werkgeverschap zal er binnen Lentis zelf uitwerking worden gegeven aan de doelstelling van het fonds. Afwikkeling Verbeterplan P&O: eind 2016 had de COR met harde voorwaarden positief geadviseerd over het Verbeterplan P&O. In de eerste maanden van 2017 bleek dat de uitvoering van het plan niet conform de voorwaarden verliep. De COR heeft daarom de Raad van Bestuur geïnformeerd dat hij bezwaar had tegen de gang van zaken. Naar aanleiding hiervan heeft de Raad van Bestuur ingegrepen en een interim manager P&O de opdracht gegeven om de uitvoering van het plan over te doen. Leiderschapstraject en Meerjarenvisie: een afvaardiging van de COR was aanwezig bij de startbijeenkomst van het Leiderschapstraject, waar ook de meerjarenvisie gepresenteerd werd. Samenstelling Raad van Bestuur: naar aanleiding van het vertrek van een aantal directeuren werd de mogelijkheid verkend om de Raad van Bestuur uit te breiden met een derde lid met de portefeuille bedrijfsvoering. De COR was positief over dit idee omdat financiën en bedrijfsvoering een grote plaats hebben in de zorg en de aandacht daarvoor van de beide andere leden Raad van Bestuur ten koste gaat van andere onderwerpen. De Raad van Toezicht besluit over de samenstelling van de Raad van Bestuur en deze vond de situatie er niet naar om de Raad van Bestuur uit te breiden. De Raad van Bestuur besloot toen om de vacatures directeur Lentis Service en Advies en directeur iLentis te vervullen waarbij een nieuwe directeur bedrijfsvoering werd geworven voor beide portefeuilles. De COR was nauw betrokken bij de uitwerking van het profiel en adviseerde over de kandidaat die met ingang van 1 maart 2018 in dienst treedt. Morele weerbaarheid: voorstel om hier een onderzoek naar te starten door een externe partij. De Raad van Bestuur heeft naar aanleiding van de signalen van medezeggenschap, vertrouwenspersonen en bedrijfsartsen besloten dat onderzoek moet uitwijzen wat in de organisatie en cultuur een sfeer van onveiligheid in de hand werkt en hoe medewerkers en organisatie hierin weerbaar kunnen worden en zich vrijer en veilig kunnen gaan voelen om mee te doen. Veiligheidskundige en preventiewerker: met ingang van 1 juli 2017 is de wetgeving inzake arbeidsomstandigheden (Arbowet) gewijzigd. De wet schrijft voor dat elke instelling een preventiewerker moet aanstellen die nauw contact onderhoudt met de ondernemingsraad. De functiebeschrijving en aanstelling behoeven instemming van de ondernemingsraad. Lentis kende een veiligheidskundige die ook preventietaken had. De veiligheidskundige vertrok naar een andere instelling. De COR en Raad van Bestuur overleggen over de inhoud en omvang van de functie preventiewerker/veiligheidskundige en willen in de eerste helft van 2018 komen tot invulling van deze functie. Toekomstig beleid MBO-functies: betreft ontwikkeling verpleegkundige discipline komende jaren. Vanuit de ondernemingsraden kwamen signalen dat op afdelingen mensen zich zorgen maken hierover. Op Lentisnet is al meer hierover te lezen: Vernieuwing Wet BIG in 2020: De Wet BIG kent tot nu toe slechts één verpleegkundige, terwijl beroepsbeoefenaren op twee verschillende niveaus (mbo en hbo) worden opgeleid. Maar in de praktijk werken zij nog vaak in dezelfde functie. De veranderde wet- en regelgeving maakt het nodig om scherper te onderscheiden. Er worden landelijk twee verschillende beroepsprofielen gemaakt die in de Wet BIG worden verankerd. Dit heeft gevolgen voor veel collega’s. De COR sprak hier in het najaar van 2017 oriënterend over met de Raad van Bestuur en drong aan op tijdige en duidelijke informatie voor de betrokken collega’s en op goed overgangsbeleid.
83
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
FinanciĂŤn
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
84
Financiën Financieel Beleid Het Financiële Beleid is gericht op stabiliseren van de vermogenspositie en tevens te kunnen blijven investeren in duurzame, kwalitatieve zorghuisvesting en zorginnovatie. Door overheidsmaatregelen zijn de risico’s toegenomen. Doel is jaarlijks het huidige, adequate, door kapitaalverstrekkers vereiste, niveau van liquiditeit en solvabiliteit te behouden in lijn met de verdere toename van risico’s .
Financiële kengetallen Bestuursstichting Lentis Netto Marge Liquiditeit Solvabiliteit (in % van totale opbrengsten) Solvabiliteit (in % van balanstotaal)
2015 0,59% 0.97 14,65% 19,65%
2016 ‑4,44% 1.01 10,59% 13,59%
2017 1,66% 1.08 12,05% 17,14%
In 2017 is sprake van een sterke resultaatsverbetering. Deze is met name tot stand gekomen door actief verbeteren van de balans tussen de geleverde zorg, de zorgopbrengsten zijn licht gestegen ten opzichte van 2016, en een aangescherpt kostenniveau. De kostenreductie is vooral gerealiseerd door verlaging van de contractformatie met 93 formatieplaatsen, lager energieverbruik en lagere huur/leasing kosten. De in eind 2016 ingezette reorganisatie is in 2017 succesvol afgerond en heeft substantiële effecten in de resultaatsopstelling 2017. Het genormaliseerd resultaat (resultaat zonder eenmalige effecten) is tevens verbeterd ten opzichte van 2016 en biedt een gezonde uitgangspositie voor de exploitatie ontwikkelingen in de periode 2018 – 2020. Ook heeft in 2017 vervreemding van activa plaatsgevonden en is de leningportefeuille verlaagd. Deze ontwikkelingen geven een positief effect op de balanstotalen. De belangrijkste ratio’s zijn in 2017 substantieel verbeterd. Kortom, de financiële positie van Lentis is in 2017 versterkt en geeft een beter fundament om toekomstige ontwikkelingen ten aanzien van de zorgvraag vorm te kunnen geven.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
85
Medewerkers
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
86
Medewerkers De zorg en de wereld daar omheen zijn voortdurend in beweging. In 2015 hebben grote veranderingen plaatsgevonden. De afschaffing van de AWBZ, wijzigingen in de WMO, de invoering van de Jeugdwet en de Wet langdurige zorg en Wet langdurige GGZ. Wijzigingen die niet alleen voor cliënten maar zeker ook voor de medewerkers heel bepalend zijn geweest. Want hoe zijn gemeenten omgegaan met de zorg die zij toegewezen hebben gekregen? En hoe heeft zich dat vertaald naar Lentis? Eind 2015 is duidelijk dat vooral Activering en Re-integratie onder druk komt te staan.
Sociaal Plan In overleg met de bonden is de looptijd van het Sociaal Plan met één jaar verlengd tot 1 januari 2019. Besloten is de komende jaren meer aandacht te besteden aan duurzame inzetbaarheid. Op 1 september van 2015 is een nieuw Sociaal Plan in werking gegaan. Uitgangspunten daarvan zijn: behoud van werkgelegenheid, geen gedwongen ontslagen, ondersteuning van werk naar werk. Voor het Sociaal Plan geldt verder: Lentis als werkgever heeft de verplichting zich hiervoor tot het uiterste in te spannen. Van de medewerkers wordt een flexibele houding verwacht. Met de Meerjarenvisie van Lentis als vertrekpunt is het P&O-beleid voor de komende jaren geformuleerd. Daarbij gaat het onverminderd om de juiste man/vrouw op de juste plaats.
Enkele kengetallen met betrekking tot de formatie Formatie Vast Variabel
2013 2370 280
Ziekteverzuim 2013 2014 2015 2016 2017
% 4,8 4,9 5 5,3 6,3
2014 2636 277
2015 2614 290
2016 2605 298
2017 2570 234
Frequentie 1,1 0,9 1 1,2 1,2
Arbeidsverzuim Enkele belangrijke aandachtspunten zijn: Het verzuim neemt toe. Vooral het langdurig verzuim stijgt, deze trend komt overeen met de trend bij andere zorginstellingen. Het verzuim is daarmee in 1 jaar tijd met 1% gestegen.
87
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
HR speerpunt: Professionals in de lead In het afgelopen jaar heeft binnen Lentis een verkenning plaatsgevonden tussen RvB en de MT's, om te achterhalen wat de behoeftes zijn op het gebied van leiderschapstrajecten. Daarbij is duidelijk geworden dat er weinig behoefte is aan centraal gestuurde (leiderschaps)programma’s. Wel willen leidinggevenden met elkaar in gesprek over missie, visie, kernwaarden en een aantal andere centrale thema’s. Daarvoor worden in 2018 drie bijeenkomsten georganiseerd voor de circa 160 leidinggevenden, waarvan de eerste heeft plaatsgevonden op 13 maart. Een belangrijke door de leidinggevende genoemde behoefte is het terugdringen van de regeldruk, of anders geformuleerd: hoe optimaliseren we de ondersteuning van de zorg. Dit vraagstuk geldt niet alleen voor leidinggevenden, maar zeker ook voor individuele professionals. In de visie op leiderschap staan 4 pijlers centraal: Context gedreven; Uitvoeringsdiscipline; Verbinding; Inspiratie. Met LentisLeren kunnen alle medewerkers de regie nemen op hun eigen leerproces en de vakbekwaamheid up-to-date houden. Binnen het online leerplatform worden verschillende vormen van leren aangeboden, wordt kennis gedeeld en is er sprake van samenwerkend leren. Op het gebied van deskundigheidsbevordering (bij- en nascholing) is de ontwikkeling gemaakt van de ad hoc situatie naar de situatie van kosteneffectiviteit & compliance (voldoen aan de geldende wet en regelgeving). De pilot bij Dignis voor het werken met een kwaliteitspaspoort/online studieplan binnen Lentisleren is in 2017 verder opgepakt. Hiermee zetten we een stap naar competentiegericht leren (kwaliteit en verbinding). In totaal hebben 1929 actieve accounts en 2023 unieke bezoekers die minstens 1 cursus hebben gestart. Binnen Lentisleren zijn er 220 e-learning modules te vinden op een breed gebied van zorg, veiligheid en persoonlijke ontwikkeling. Ook zijn er blended (combinatie van e-learning met klassikale training) trajecten ontwikkeld. Velen daarvan zijn geaccrediteerd. De accreditatiepunten worden rechtstreeks vanuit Lentisleren verzonden naar het Kwaliteitsregister waar de medewerker lid van is.
Vitalentis / Lentis Leefstijl De Vitalentisdag heeft plaatsgevonden in september. 32 teams hebben meegedaan aan het volleybaltoernooi en daarnaast hebben 56 medewerkers deelgenomen aan de wandeltochten (10 en 15 km). Het thema van de Vitalentisdag was Leefstijl. Dit in aanloop naar het Lentis Leefstijlproject. Op de dag stonden er verschillende standjes op het gebied van leefstijl (voeding, beweging en ontspanning) en konden medewerkers verschillende sporten uitproberen door middel van clinics en workshops en konden ze informatie krijgen over wat er binnen Lentis is op het gebied van Leefstijl. In juni 2017 werd besloten dat het project Lentis Leefstijl van start zou gaan vanaf januari 2018. Met Lentis Leefstijl vergroten we de bewustwording van cliënten en medewerkers met betrekking tot een gezonde leefstijl (voeding, ontspanning en beweging). Cliënten en medewerkers worden gestimuleerd, gefaciliteerd en geadviseerd om te werken aan eigen persoonlijke doelen. Met als doel duurzame gedragsverandering. Er is een start gemaakt het in kaart brengen PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
88
van lopende initiatieven, er zijn filmpjes gemaakt voor Happen bij de Baas en er is een Leefstijltraining bedacht die Lentis medewerkers aan de slag zet met hun eigen leefstijl, maar ook ingaat op hoe je het op de werkvloer uit kunt rollen. Medewerkers zijn hiervoor via Lentisnet benaderd en hier zijn zo'n 60 tal reacties op gekomen. De eerste groep, van 20 personen, is daarna geselecteerd om deel te nemen aan de eerste training.
Arbeidsomstandigheden en medewerkers/arbeidsveiligheid Lentis zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van haar medewerkers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten en voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden. Arbeid, Gezondheid en Verzuim voert een constante monitor op het gebied van veilig en gezond werken door de medewerkers van Lentis. Vanuit Veilige Publieke Taak is er een Kopgroep opgestart met als doel zich verder te verdiepen in het agressie vraagstuk, en samenwerking tussen verschillende partijen te vergroten. De veiligheidskundige neemt voor het arbeidsveiligheidscomponent deel aan de HIP (Hygiëne en Infectie Preventie) commissie. Dit jaar zijn de richtlijnen voor MRSA en hepatitis B verder aangescherpt. Er is een onderzoek gestart om een beeld te krijgen van de prik-, bijt,-snij en spuug accidenten, met als doel deze verder te kunnen terugdringen. De Risico Inventarisatie en Evaluatie zijn voor Dignis en deels voor Forint getoetst en de plannen van aanpak zijn opgepakt door de organisatie, door wijzigingen van de verschillende organisatie onderdelen is het echter van belang om de vinger aan de pols te houden en ondanks de wijzigingen te blijven voldoen aan Wet- en regelgeving
Lucas Lindeboomfonds Het Lucas Lindeboomfonds is een sociaal fonds voor medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg. Medewerkers kunnen er een beroep op doen, als zij door bijzondere omstandigheden in financiële problemen zijn gekomen en als de reguliere wet- en regelgeving niet (meer) van toepassing is. De hulp kan bestaan uit een renteloze lening of een schenking. Lentis ondersteunt het Lucas Lindeboomfonds door middel van eenzelfde financiële bijdrage als de werknemers van Lentis die lid zijn van het fonds. Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers van de aangesloten instelling vormen het bestuur van Stichting Lucas Lindeboomfonds. In elke aangesloten instelling, waaronder Lentis, is een Plaatselijk Adviescommissie (PAC). De mensen die in de PAC zitten worden officieel benoemd door de Raad van Bestuur en de Centrale Ondernemingsraad. Rechtstreeks of via de afdeling Personeelszaken kunnen medewerkers met de Plaatselijke Adviescommissie contact opnemen. De PAC neemt elke aanvraag voor financiële hulp in behandeling. Om een beroep te kunnen doen op het fonds moet men minimaal zes maanden deelnemer zijn. Deelnemers betalen 0,01 procent van hun fulltime bruto maandsalaris. Het landelijk bestuur van het Lucas Lindeboonfonds is met de Raden van Bestuur en Ondernemingsraden van de deelnemende instellingen in overleg omtrent de toekomst van het Lucas Lindeboomfonds.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
89
Klachten en meldingen incidenten zorg
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
90
Klachten en meldingen incidenten zorg De klachtencommissie behandelt klachten van patiënten van Lentis, het Universitair Centrum Psychiatrie Groningen en de FPC Dr. S. van Mesdag. De commissie had op 31 december van het verslagjaar 35 leden. Van de leden zijn 29 personen werkzaam bij een van de betrokken organisaties en komen uit verschillende disciplines. Vijf personen zijn voorgedragen door een cliënten- of familieraad. De voorzitter, één waarnemend voorzitter en twee waarnemend secretarissen zijn niet werkzaam bij één van de betrokken organisaties. De informatie die hierna volgt, betreft slechts de behandeling van klachten die Lentis betreffen. Middels brochures, die op verschillende plaatsen in de instelling aanwezig zijn, wordt de patiënt geïnformeerd over het bestaan van de klachtencommissie en de werkwijze. Tevens is deze informatie te vinden op de website van Lentis. In 2017 waren daartoe de volgende brochures beschikbaar: Informatie voor cliënten over de procedure van behandeling van een WKCZ-klacht; Informatie voor medewerkers over de procedure van behandeling van een WKCZ-klacht; Informatie voor cliënten over de procedure van behandeling van een Bopz-klacht; Informatie voor medewerkers over de procedure van behandeling van een Bopz-klacht; Informatie over de klachtenregeling voor familie en naastbetrokkenen; Ken uw rechten, rechten en plichten van patiënten; Ken uw rechten, rechten en plichten van opgenomen patiënten. In 2017 is gestart met het actualiseren van de brochures en het aanpassen aan de nieuwe wetgeving (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg). De nieuwe brochures zijn naar verwachting in de eerste helft van 2018 gereed. Naar aanleiding van de nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is de ‘Klachtenregeling Wkkgz ‘ opgesteld. Deze klachtenregeling is in maart 2017 vastgesteld. De ‘Klachtenregeling voor familie en naastbetrokkenen’ is bijgesteld, zodat deze goed aansluit op de ‘Klachtenregeling Wkkgz’. Op de klachtencommissie is een klachtenreglement van toepassing. Dit reglement is tevens bijgesteld vanwege de inwerkingtreding van de Wkkgz. Het klachtenreglement is gebaseerd op de Wkkgz en de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Het klachtenreglement is door iedere medewerker van Lentis te raadplegen via het digitale Kwaliteitshandboek en via Lentisnet. In het verslagjaar zijn zestien klachten afgehandeld die zijn ingediend in 2016. Dertien klachten zijn gebaseerd op artikel 2 van de Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ). Een klacht is gebaseerd op artikel 41 van de Wet Bopz. Twee klachten zijn gebaseerd op de klachtenregeling voor Familie en naastbetrokkenen. In zes klachtzaken heeft de klachtencommissie met toestemming van de klager gepoogd te bemiddelen op de klacht. Drie van deze klachtzaken zijn na de bemiddelingspoging alsnog behandeld in een formele hoorzitting. In twaalf klachtzaken heeft de klachtencommissie een uitspraak gedaan. Eén klacht is deels gegrond / deels ongegrond
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
91
verklaard, acht klachten zijn gegrond verklaard, twee klachten zijn ongegrond verklaard en één klacht is ter zitting niet ontvankelijk verklaard. In het verslagjaar zijn aan de klachtencommissie achtendertig klachten ter behandeling voorgelegd. Elf van de klachtzaken werden door de Klachtenfunctionaris overgedragen aan de klachtencommissie. Twee van de in 2017 ingediende klacht zullen in 2018 worden afgehandeld. De uitkomsten van de behandeling van deze klachten zal worden verwerkt in het verslag van 2018. Van de achtendertig ingediende klachten waren er elf gebaseerd op artikel 2 van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg en tweeëntwintig op artikel 40 van de Wet Bopz. Twee klachten bevatten aspecten van beide wetten. Een klacht was gebaseerd op de klachtenregeling voor familieleden en naastbetrokkenen. Eén klacht was niet ontvankelijk. Negentien van de ingediende klachten bevatten een schorsingsverzoek. Zestien schorsingsverzoeken hadden betrekking op de beslissing tot toediening van dwangmedicatie. Twee schorsingsverzoeken hadden betrekking op de beperking bewegingsvrijheid en één schorsingsverzoek had betrekking op gedwongen ontslag. In drie klachtzaken heeft bemiddeling plaatsgevonden. In alle gevallen is door de voorzitter van de klachtencommissie naar tevredenheid van klager/klaagster bemiddeld. Vijf klachten werden voortijdig door klager/klaagster ingetrokken. Een klager heeft niet gereageerd op verzoeken van de klachtencommissie ter behandeling van de klacht. Twee klachten waren niet ontvankelijk voor behandeling door de klachtencommissie. Bij één klachtzaak is geen verdere behandeling ingezet. In totaal werden tweeëntwintig klachten, waarvan sommige met meerdere klachtonderdelen, in een hoorzitting van de klachtencommissie behandeld. Elf klachten werden ongegrond verklaard, zes klachten deels gegrond/deels ongegrond verklaard, vijf klachten gegrond verklaard. De in een hoorzitting behandelde klachtzaken (ex Wkkgz) hadden betrekking op de volgende gedragingen van de instelling of van in de instelling werkzame personen: Onterecht krijgen van medicatie; Gedwongen ontslag Dossierinzage Declaratie bij de zorgverzekeraar Bejegening (4x) Behandeling (6x) Eenzijdige beëindiging behandeling Combi WKCZ/Bopz oplegging beking bewegingsvrijheid, bejegening De in een hoorzitting behandelde klachtzaken (ex Wet Bopz) hadden betrekking op de volgende (voorgenomen) beslissingen: dwangmedicatie (17 x); separatie (1 x); PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
beperking vrijheden (3 x);
92
Van de achtendertig door of namens een patiĂŤnt aan de klachtencommissie voorgelegde klaagschriften, werden zeventien ingediend door of namens een man en achttien ingediend door of namens een vrouw en twee keer door een man en vrouw samen. In de periode van 1 januari 2008 tot 1 januari 2018 werden er gemiddeld 59 klachten per jaar (inclusief klachten van het UCP en de FPC Dr. S. van Mesdag) aan de klachtencommissie voorgelegd. De klachtencommissie heeft in 2017 drie keer een aanbeveling aan de zorgaanbieder gegeven. Ten aanzien van specifieke afdelingen heeft zij de zorgaanbieder de volgende aanbevelingen gedaan:
Meldingen Incidenten Zorg Sinds 30 mei 2017 worden de meldingen weergegeven in Smile. Overzicht meldingen in Smile 2017:
Aantal meldingen/incidenten
Type incident 3.000
2.000
1.000
0 Incident medewerker
Risico & Gevaar melding
Incident Zorg
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
93
Incident zorg per zorggroep:
1.000
0 Basis GGz Lentis Service & Advies LentisAanmeld- service Jonx
Forint Lentis Ouderen Volwassenen Dignis
Aantal meldingen
1.000
0 1
4
7
10
13
16
19
Aantal meldingen
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
94
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Voeding Tilincident Innemen Gevaarlijke stoffen Laboratorium incident Verbranden Stoten, knellen, botsen Brandincident Dwang & Drang incident Verslikken / Verstikken Suicide Vermissing Somatisch incident Ontvluchting Tentamen suicide Anders Grensonverschrijdend gedrag Mediactie- incident Agressie- incident Vallen
NB: Vallen heeft geen subcategorie.
SubcategorieĂŤn agressie: (MOET GETALLEN NOG ONTVANGEN)
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
95
De subcategorieën van medicatie: (GETALLEN NOG ONTVANGEN)
Proces indienen incidentmeldingen Elke medewerker kan een melding in Smile invoeren. Het kan gaan om een incident zorg, een incident medewerker of een risico & gevaar melding. Incident Zorg: een voorval in de zorg waarbij de patiënt/cliënt schade heeft opgelopen of op had kunnen lopen Incident Medewerker: een voorval waarbij een of meer medewerkers schade (fysiek, materialistisch, psychisch) hebben opgelopen of hadden kunnen oplopen tijdens werk of op hun werkplek. Dit gaat ook om bedrijfsongevallen. Risico & gevaar melding: een melding waarbij het gaat om een situatie wat nog geen incident is maar wat zomaar een incident zou kunnen worden. De medewerker voert de volgende gegevens in. Hoofd- en subcategorie van de melding waar heeft het incident plaatsgevonden korte beschrijving van het incident of het een ernstig incident betrof en de directeur behandelzaken of de Geneesheer- directeur moet worden ingeschakeld risicotaxatie (kans op herhaling x verwachte schade) welke acties al ondernomen zijn wie er al geïnformeerd zijn oorzaken analyse (organisatorisch, technisch, medewerker gerelateerd, cliënt gerelateerd met bijbehorende sub oorzaken) Na het opslaan van de melding krijgt de teamleider van de afdeling waar het incident heeft plaatsgevonden een mail.
96
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
De teamleider geeft een eigen risicotaxatie. Deze staat los van de risicotaxatie van de medewerker, het kan de risicotaxatie van de medewerker niet overschrijven. Een vrij in te vullen reactie: oorzaken analyse (organisatorisch, technisch, medewerker gerelateerd, cliënt gerelateerd met bijbehorende sub oorzaken). Ook deze overschrijft de oorzakenanalyse van de medewerker niet. Welke medewerkers ook van de melding op de hoogte moeten zijn. Deze medewerkers worden via de mail op de hoogte gebracht van de melding en kunnen deze inzien. Hierna sluit de teamleider de melding af. Alle medewerkers van Lentis kunnen de algemene overzichten van de meldingen in de cockpits van Smile zien. De individuele meldingen zijn alleen door de melder en de betreffende teamleider te zien, en door de medewerkers die door de teamleider worden aangewezen.
Klachtenfunctionaris Sinds 1 januari 2017 zijn zorginstellingen verplicht om een onafhankelijk Klachtenfunctionaris in dienst te hebben. Lentis ontving 114 klachten. Klachten hadden vooral betrekking op zorg niet goed georganiseerd en klacht over informatievoorziening. Belangrijke conclusies zijn: de meeste klachten binnen zijn gekomen betreffende de zorggroep Volwassenenpsychiatrie. De meeste klachten vielen binnen de clusters
en
.
Bijna alle klachten werden ingediend door de cliënt/patiënt/bewoner zelf. De meeste klachten vallen binnen de hoofdcategorie
In totaal zijn er negen klachten overgedragen
aan de klachtencommissie. Aanbevelingen hebben betrekking op: Dossier opvragen/ontvangen Het opvragen van het dossier kan beter, vooral als het om patiënten gaat die op verschillende afdelingen zijn behandeld. Protocol
onder de aandacht brengen, zodat daar correct over geïnformeerd kan
worden en bij alle partijen de juiste verwachtingen ontstaan. Extra (mondelinge) aandacht aan daadwerkelijke kosten die verbonden zijn aan een behandeling, wanneer iemand voor een intake komt of aan een nieuwe behandeling begint, of op zijn minst wanneer iemand er naar vraagt. Meer aandacht voor het zorgpad waarin iemand zich bevindt of gaat bevinden. Dit zo concreet mogelijk informeren aan de cliënt. Ook als er nog veel onduidelijkheden zijn over. Aandacht voor de verwachtingen van zowel de zorgverlener als de zorgvrager. Aandacht voor interpersoonlijke communicatie. Aandacht voor de context.
97
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Complimenten De Klachtenfunctionaris geeft de organisatie ook een groot compliment. Van de ruim 100 klachtcontacten met medewerkers (binnen alle geledingen van de organisatie) heb ze de meeste als zeer positief ervaren. Bijna altijd ontving ze relatief snel een reactie. Vaak stelden medewerkers zelfs voor om nogmaals in contact te gaan met een klager wanneer die toch nog vragen zou hebben. Dit ondanks de soms zeer volle agenda’s. Veel medewerkers zijn betrokken en respectvol. Tot slot ene citaat uit het jaarverslag van de Klachtenfunctionaris: “Ik vond het erg mooi om te zien hoeveel medewerkers zich kwetsbaar op durfden te stellen in contact. Dit toont menselijkheid en was vaak bevorderend voor een open gesprek met een goede uitkomst”.
98
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Jaaroverzicht 2017
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
99
Jaaroverzicht In dit hoofdstuk worden de highlights door het jaar aangegeven verzameld uit berichten die op Lentisnet (intranet) verschenen.
Opleiding klinische geriatrie In januari kreeg Lentis de erkenning voor het psychiatrische deel van de opleiding tot klinisch geriater. De specialisatie tot klinisch geriater duurt vijf jaar en de arts-assistenten doen hiervan één jaar binnen de GGZ. Ouderenpsychiatrie is een wezenlijk onderdeel van het dagelijks werk van de klinisch geriater.
Start HospitalitY (HY) project Het HospitalitY (HY) project is een herstelgerichte verpleegkundige interventie in de vorm van een eetclub voor de psychische en sociale restproblemen die mensen met schizofrenie ervaren. HY is bedoeld voor cliënten die hun sociale netwerk willen uitbreiden en hun zelfredzaamheid willen vergroten. Het project wordt begeleid met onderzoek.
Meerjarencontract ‘Depressie’ 2017-2019 Afgelopen jaar heeft Zilveren Kruis ons beoordeeld als één van de vijf beste aanbieders voor depressiezorg in Nederland en ons een meerjarencontract aangeboden voor de periode 2017-2019. Het meerjarencontract zorgt ervoor dat patiënten die verzekerd zijn bij Zilveren Kruis de komende drie jaar in behandeling kunnen komen bij Lentis en dat deze behandeling vergoed wordt.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
100
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
101
Suïcidepreventie In Groningen vinden relatief veel suïcides plaats. Lentis levert op velerlei manieren een bijdrage aan het terugdringen ervan. Bijvoorbeeld door actief mee te doen aan de landelijke campagne ‘De vraag van je leven’ van 113-online. Die campagne laat zien dat je door een vraag te stellen het verschil kan maken. Daarnaast heeft Lentis trainingen Suïcidepreventie gegeven, onder ander aan WIJ-teams en mentoren in het voortgezet onderwijs. Ook is er een Supranet-community opgezet met proeftuinen in de wijk, op scholen en bij de huisarts.
Groeiende samenwerking tussen Lentis en VNN Lentis en Verslavingszorg Noord Nederland zijn verder gegaan met vorm en inhoud geven aan de samenwerking rondom cliënten die zowel een ernstige psychiatrische aandoening als een ernstig verslavingsprobleem hebben. Medewerkers van beide organisaties zijn met elkaar aan de slag om de samenwerking op te bouwen vanuit de regionale behoefte en situatie.
Congres ‘Ervaringswerk doorbreekt stigma’s’ Het Bureau Ervaringswerk Lentis (BEL) organiseerde een geslaagd congres over de rol en betekenis van ervaringswerk in het doorbreken van stigma’s.
Pilotproject 'Samen voor Herstel' In de Groninger wijk De Wijert ging ‘Samen voor herstel’ van start, een project voor wijkbewoners met een ernstige psychiatrische aandoening. 'Samen voor Herstel' wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente Groningen en zorgverzekeraar Menzis in het kader van de Werkagenda Menzis, gemeenten. De werkwijze is gebaseerd op de GRACTmethode, de Groningse Resource Assertive Community Treatment. Dit is een manier van werken waarbij de zorg door en rondom een persoon met psychische problemen wordt georganiseerd.
Clubhuis De Horizon in Winschoten van start gegaan In Winschoten werd Clubhuis de Horizon geopend, waarin zowel bestaande afdelingen als nieuwe initiatieven een plek hebben gekregen. Het Clubhuis is opgezet volgens het model van het Fountain House. Daarin gaat het om de behoefte van mensen om ergens bij te horen, om zich veilig te kunnen voelen, om nuttig te zijn, om relaties met anderen te onderhouden, om zichzelf te kunnen ontwikkelen, om een plek te hebben waar men welkom is en gerespecteerd wordt. Daarnaast is het optimistisch ten aanzien van de mogelijkheden van mensen met psychiatrische problemen: de leden worden aangesproken op hun gezonde kant, waarbij er veel ruimte is voor eigen initiatief en verantwoordelijkheid.
Zorgaanbieders en Menzis slaan handen ineen voor de ouderenzorg Zeven Groningse zorgaanbieders, waaronder Dignis, het zorgkantoor Menzis en de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Volksgezondheid, Welzijn en Sport stappen over de eigen organisatiegrenzen heen om samen te werken aan een toekomstbestendige inrichting van de ouderenzorg in de provincie Groningen.
Indrukwekkende herdenking bij Joods monument Wagenborgen PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
102
Op 9 maart vond bij het Joods monument in Wagenborgen de indrukwekkende jaarlijkse herdenking plaats van de deportatie van vier Joodse patiĂŤnten van het voormalige psychiatrisch ziekenhuis Groot Bronswijk. Bij deze herdenking zijn de leerlingen van het basisonderwijs actief betrokken.
Crisisbeoordelingslocatie geopend Bij Lentis aan de Hereweg in Groningen werd de zogenaamde Crisisbeoordelingslocatie (CBL) geopend. Op deze locatie worden personen met verward gedrag binnengebracht als er een vermoeden bestaat van acute psychiatrische problematiek. Het gaat om mensen die tot dan vaak in een politiecel belandden, maar waarvan alle partijen het erover eens zijn dat ze daar niet thuishoren. Gemeenten, politie en de ketenpartners in de acute psychiatrie hebben de handen ineen geslagen slaan hiermee de handen ineen en zetten een belangrijke stap in de zorg voor deze groep.
Intensive Home Treatment (IHT) binnen Volwassenenpsychiatrie Inzetten op crisisbehandeling leidt tot betere kansen op herstel en minder opnames. Daardoor ontstaat ook de mogelijkheid om bedden af te bouwen. Bij Lentis Volwassenenpsychiatrie werd een begin gemaakt met het invoeren van Intensive Home Treatment (IHT) ingevoerd. IHT is een nieuw model voor het bieden van intensieve psychiatrische crisisbehandeling in de thuissituatie van patiĂŤnten. Het doel is om een crisis zo goed mogelijk te behandelen en daarmee acute opnames te voorkomen en als toch een opname nodig is, de duur hiervan te verkorten.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
103
Lentis maakt werk van leefstijl Lentis wil actiever gaan werken aan het verbeteren van de gezondheid en leefstijl van patiënten en medewerkers. Wetenschappelijk onderzoek toont immers aan dat een gezonde leefstijl zowel preventief als therapeutisch werkt voor (sommige) lichamelijke en psychische aandoeningen. Dit leidt tot verminderen van klachten, vergroten van draagkracht en welzijn en meer zelfmanagement bij patiënten. Bij medewerkers kan het helpen bij stressreductie en kan het leiden tot meer welzijn en duurzame inzetbaarheid.
Onderzoek ART geeft meer inzicht in effect behandelingen op negatieve symptomen In het gezaghebbende tijdschrift Schizophrenia Research verscheen een wetenschappelijk artikel over het onderzoek bij de afdeling ART – Zuidlaren. Bij deze afdeling wordt wetenschappelijk onderzoek verricht naar manieren om de kwaliteit van leven van de cliënten met een ernstige psychische aandoening te verbeteren.
Resultaten studie effectiviteit yoga bij depressies gepresenteerd in Amerika Nina Vollbehr van het Centrum Integrale Psychiatrie presenteerde in augustus in Amerika de resultaten van twee studies naar de effectiviteit van yoga bij depressie. Dat gebeurde in Washington op het congres van de Amerikaanse Vereniging van Psychologen (APA) In het eerste onderzoek bleken studenten met depressieve klachten minder negatieve emoties te rapporteren na een yogatraining dan na een ontspanningstraining. In het tweede onderzoek bleken cliënten die langdurig last hadden van een depressie duidelijk minder klachten te rapporteren na een 9-weekse yogatraining. Het onderzoek is een samenwerking tussen Lentis en de Rijksuniversiteit Groningen.
PsyQ van Lentis betrokken bij onderzoeken naar depressie Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft een subsidie van ruim € 800.000 gekregen voor twee onderzoeksprojecten naar gepersonaliseerde behandelingen voor depressie. In de beide projecten, ZELF-i en Therap-i, verzamelen mensen tijdens het dagelijkse leven zelf gegevens over hun psychische klachten en omgeving. Door die gegevens om te zetten in persoonlijke grafieken kunnen zowel patiënten als therapeuten beter zicht krijgen op schommelingen in klachten en welke factoren daarop van invloed zijn. PsyQ van Lentis is bij de onderzoeken betrokken.
Kenniscentrum Ernstig Probleemgedrag voor NAH en dementie Mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) of dementie kunnen ernstige gedragsproblemen vertonen. Voor de behandeling hiervan brachten het Centrum voor Neuropsychiatrie en Dignis de kennis en expertise van de specialistische GGZ en de V&V samen in het Kenniscentrum Ernstig Probleemgedrag (KEP).
Alliantie van Kracht tegen Armoede van start Met het congres 'Overerfbare armoede in de Veenkoloniën: hoe pakken we het aan?' is in september de 'Alliantie van Kracht tegen Armoede' van start gegaan. De alliantie wordt gevormd door organisaties uit de sectoren Wonen, Welzijn en Zorg (waaronder Lentis), gemeenten, provincies en kennisinstellingen. Lentis is een van de deelnemers. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
104
IGZ bezocht Lentis over eHealth en was onder de indruk In september kreeg Lentis bezoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg voor een inspectie op het gebied van eHealth. Na intensieve gesprekken en bestudering van de aangeleverde stukken, gaf het Inspectieteam aan zeer onder de indruk te zijn.
Virtual Reality in De Enk Bewoners van verpleeghuis de Enk in Zuidlaren hebben onlangs kennis gemaakt met een van de nieuwste technieken: Virtual Reality. Vanuit hun stoel konden ze ronddwalen over de Drentse hei of een wandeling maken in de Keukenhof. Door een speciale bril waren deze uitstapjes mogelijk gemaakt.
ATN Groningen en Zorgprogramma Psychosen opnieuw een TOPGGz keurmerk Het bestuur van de Stichting Topklinische GGz heeft na een visitatie het TOPGGz keurmerk voor het ATN locatie Groningen en het Zorgprogramma Psychosen verlengd. Zij kunnen zich ook de komende vier jaar een TOP GGz afdeling noemen. Het ATN en het Zorgprogramma Psychosen hebben sinds 2009 het TOPGGz keurmerk.
Keurmerk Kindcheck voor Lentis In oktober ontving Lentis het keurmerk ‘Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’. Het keurmerk werd toegekend, omdat we het beleid hebben geformuleerd volgens wettelijke richtlijnen. Lentis heeft hiervoor ook een implementatieplan gemaakt. In het interne portal ‘Lentis Leren’
Eindpresentatie onderzoeksgroep 'Iedereen doet mee' Hoe kun je ervoor zorgen dat medewerkers meer bijdragen aan allerlei onderwerpen in de organisatie? Een groep van medewerkers heeft zich in deze vraag verdiept. Ze kwamen tot de conclusie dat groei van participatie vraag om ontwikkeling van de cultuur. Een combinatie van live-ontmoetingen én digitale participatie is volgens de groep het meest ideaal. Men raad ook aan om verschil aan te brengen in grote, organisatiebrede onderwerpen en kleinere onderwerpen. Participatie zou ook onderdeel kunnen zijn van de gesprekscyclus en er zouden coaches moeten komen die zich structureel bezighouden met de bevordering van participatie.
Seminar 'Meerjarig Meerwaarde': samenwerking Menzis en Lentis In november vond in Zuidlaren het miniseminar ‘Meerjarig Meerwaarde: zorgcontractering tussen Menzis en Lentis' plaats. Tijdens het symposium ondertekenden Corstiaan Bruinsma (Raad van Bestuur Lentis) en Joris van Eijck (directeur Zorg Menzis) het contract tussen beide partijen. Daarin spreken Menzis en Lentis af dat ze willen samenwerken aan goede én betaalbare psychiatrische zorg. Niet alleen voor nu, maar ook voor in de toekomst. De afspraken daarvoor hebben vorm gekregen in het zogenaamde 'Huis van de Zorg'. Punten die voor beide partijen belangrijk zijn: regionale ketenzorg, kwaliteit als vliegwiel, vertrouwen in partnerschap en administratieve lastenverlichting.
Sportpenning voor Lentis wandelgroep Uithuizen
105
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
De Lentis wandelgroep Uithuizen kreeg uit handen van sportwethouder Harald Bouman de sportpenning van de gemeente Eemsmond. De beoordelingscommissie kende de sportpenning toe vanwege de bijzondere prestatie dat cliënten samen met hun maatje wekelijks, door weer en wind, wandelen. Dit levert mooie vriendschappelijke contacten op. De wandelgroep is een initiatief van Lily Dobma en Corrie Groenewoud.
Hoogleraar Stynke Castelein: 'Herstel vraagt brede aanpak' Er valt nog veel winst te behalen bij het maatschappelijk herstel van mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dat zei Stynke Castelein in haar oratie als bijzonder hoogleraar ‘Herstelbevordering bij ernstige psychische aandoeningen’ aan de Rijksuniversiteit Groningen, faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. De leerstoel is ingesteld door Lentis. Het lukt 86% van de meer dan 1000 onderzochte personen met een psychotische aandoening niet om maatschappelijk te herstellen. Zij houden problemen op het gebied van wonen en zelfzorg, werken, opleiding of zinvolle dagbesteding en sociale contacten. Stynke Castelein: “Er speelt een groot maatschappelijk probleem. We staan met zijn allen voor één grote uitdaging. Namelijk hoe we vooral het maatschappelijk herstel kunnen bevorderen van mensen met een ernstige psychische aandoening.”
Een gouden randje voor de Basis GGZ Al een aantal jaar draagt Lentis het Keurmerk Basis GGZ, verleend door de stichting Kwaliteit in Basis GGZ (KiBG). De stichting gelooft dat de GGZ-zorg in Nederland van goed naar beter kan en wil werken aan ‘de juiste zorg op het juiste moment’ voor mensen met psychische klachten. De Basis GGZ van Lentis is een van de meest gewaardeerde Keurmerkdragers van 2017. Basis GGZ Lentis krijgt veel waarderingen op Zorgkaart Nederland. Ook zijn de waarderingen hoog. Basis GGZ Lentis behoort tot de 5% meest gewaardeerde aanbieders onder de keurmerkdragers. Om die reden is Basis GGZ Lentis met een keurmerk met een gouden randje onderscheiden.
Lentis neemt deel aan nieuw samenwerkingsverband Volante
106
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Lentis, Dimence Groep, GGZ Eindhoven en GGZ Noord-Holland-Noord hebben de vereniging Volante (vliegwiel) opgericht. Volante is in het leven geroepen om de samenwerking tussen de vier ggz- instellingen te stimuleren en faciliteren. Het doel is de zorg te verbeteren door continue kwaliteitsverhoging en innovatie door informatie-uitwisseling en samen werken aan kwaliteitsstandaarden. Het belang van de patiënt, die steeds meer een geïnformeerd regisseur van zijn eigen behandeling wordt, staat bij dit alles centraal. ‘Value Based Mental Health Care’ (waardegedreven geestelijke gezondheidszorg) is het centrale thema van de inhoudelijk samenwerking: het continu werken aan betekenisvolle uitkomsten voor cliënten tegen zo laag mogelijke kosten van zorg.
107
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Informatieservice Lentis
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
108
Informatieservice Lentis De Informatieservice Lentis (ISL) beantwoordt vragen die binnenkomen via telefoon, webmail, informatieservice@lentis.nl. De ISL is de vraagbaak van Lentis. Lentis ontving 1985 vragen in 2017. PatiĂŤnten vroegen vooral of zij met hun hulpvraag bij Lentis terecht kunnen. Ook stelden ze veel vragen over zorgkosten. Dat geldt ook voor familieleden. Externe hulpverleners stellen veel vragen over het aanbod van Lentis. Ook zijn veel mensen geĂŻnteresseerd in werken bij Lentis. Studenten kloppen aan voor informatie voor scripties of hun stage (ruim 250 mensen in 2017). De ISL organiseert en faciliteert een breed scala aan vaak concernbrede activiteiten, die ook bijdragen aan de beeldvorming van Lentis. Deze werkzaamheden vinden plaats op verzoek van de Raad van Bestuur, onder regie van Communicatie & Marketing. Voorbeelden zijn: activiteiten rond de dag van de psychiatrie; informatie voor congressen, symposia et cetera; dag van de mantelzorg; markten, zoals de Zorgmarkt, waar organisaties gevraagd worden zich te komen presenteren; PR-werk. Vaak vinden deze activiteiten plaats in samenwerking met verschillende zorggroepen en/of afdelingen. De activiteiten bestaan uit het organiseren van informatiemateriaal, promoten via aanwezigheid van Lentis en/of zorggroepen, inrichten infostands, voorlichting et cetera.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
109
Ons kwaliteitsbeleid
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
110
Ons kwaliteitsbeleid Wij beschikken sinds 2007 over het HKZ-certificaat voor GGz en V&V. De waarde van een certificaat is dat we onze zaken op orde hebben en dit ook aan onze stakeholders en de buitenwereld kunnen laten zien. Het HKZ-keurmerk betekent immers dat ons kwaliteitsmanagementsysteem jaarlijks wordt getoetst. Dat garandeert dat ons kwaliteitsmanagementsysteem niet alleen aantoonbaar geregeld, maar ook effectief operationeel is. Ook toont het dat de organisatie zich sterk maakt voor verbetering. Lentis wil echter een stap verder gaan dan het HKZ-certificaat. Dat borgt in onze ogen onze processen op een adequate wijze. Wij willen voor ons zelf daarboven vaststellen op welke punten wij ons kwalitatief willen onderscheiden voor onze belanghebbenden en daar zelf onze normen stellen waaraan we uiteraard gehouden kunnen worden. Wij werken aan een kwaliteitscultuur waarin iedereen alert is op verbetermogelijkheden en continu – op een systematische wijze – de kwaliteit verbetert, en zich daarbij gesteund weet door het management. Belangrijke voorwaarden voor een goed kwaliteitsbeleid zijn persoonlijk commitment van de Raad van Bestuur en directies voor het kwaliteitsbeleid en een lijn die hier bewust op stuurt. Input voor het kwaliteitsbeleid komt uit onze audits, cliënttevredenheidsmetingen, meldingen incidenten patiëntenzorg, klachten en middelen en maatregelen.
Interne audits Lentis kent een lange traditie met betrekking tot interne audits. Auditors worden intern getraind en over de inzet van auditors en het auditprogramma zijn heldere afspraken gemaakt. Doel van de interne audits is het systematisch verbeteren van de kwaliteit van zorg en dienstverlening. Over de uitkomsten van de audits, het bespreken ervan en de verbeterplannen die naar aanleiding van de audits zijn opgesteld zijn en de monitoring van de verbeteracties zijn afspraken gemaakt. Lentis kent de volgende audits: zelfevaluaties; thema-audits; zogeheten tracer audits (waarbij de patiënt/cliënt, een medicijn of maatregel bij zijn gang door de instelling wordt gevolgd; reguliere audits. De zelfevaluaties of wel het horizontaal kwaliteitssysteem is een ontwikkeling waarop we trots zijn.
Horizontaal auditsysteem Lentis streeft naar zelfredzame teams. Ook willen wij de professionaliteit van medewerkers vergroten. Tegelijkertijd wordt door externe partijen van Lentis gevraagd steeds beter inzichtelijk te maken of, en hoe het aan bepaalde normen voldoet. Om dit te bereiken is een aanpak ontwikkeld waarmee teams zelf meer controle hebben op beleid en normen. Om teams goed te informeren over het beleid en de normen waar ze aan moeten voldoen heeft de afdeling Kwaliteit samen PricewaterhouseCoopers met de teams modules voor diverse onderwerpen ontwikkeld. Deze modules beschrijven het beleid, taken en Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
111
verantwoordelijkheden en bevatten vragen om te kunnen toetsen of voldaan wordt aan de normen. In 2014 is een digitaal auditsysteem (Smile) ingericht waar teams zelf de toetsvragen van de verschillende modules in kunnen beantwoorden. Vervolgens hebben de teams onmiddellijk een overzicht van de normen waar ze wel en niet aan voldoen. Ook kunnen in Smile de verbetermaatregelen worden gezet én worden gevolgd door de hele lijn. Verbeterpunten uit verschillende patiëntveiligheidsmodules kunnen worden gekoppeld aan één verbeterplan. Het systeem geeft een signalering (mail) wanneer deadlines voor het uitvoeren van een audit, of voor het behandelen van verbetermaatregelen naderen. Naast de horizontale toetsing zal ook de verticale toetsing, toetsing door een auditor die niet bij de afdeling betrokken is, blijven bestaan. Het gaat dan om onderwerpen die zo risicovol zijn dat horizontale toetsing alleen.
Audits uitgevoerd in 2017 Interne audits: dossiervoering (alle afdelingen meerdere keren per jaar) terugdringen separeren en afzonderen (klinieken VP en FPA) (4 x per jaar) suïcidepreventie (1 x per jaar) medicatieveiligheid (1 x per jaar) somatische zorg (1 x per jaar) somatische screening (klinieken en langdurig verblijf) (1 x per jaar) agressiepreventie (1 x per jaar) geweld in afhankelijkheidsrelaties ( waaronder de kindcheck en ouderenmishandeling) (1 x per jaar) hygiëne en infectiepreventie (alleen Dignis) (1 x per jaar) onbegrepen gedrag (alleen Dignis) (1 x per jaar) voorbehouden en risicovolle handelingen (alleen Dignis) ( 1 x per jaar) Verder heeft de apotheek ook audits ten aanzien van medicatieveiligheid uitgevoerd binnen zowel de GGZ als de VVT op bijna alle afdelingen. Externe audit: HKZ-audit door DNV
Informatiebeheer en -veiligheid In 2016 is met de indienst stelling van de uitwijk voorziening een grote stap voorwaarts gemaakt in de borging van de beschikbaarheid van de IT. Hiermee is de beschikbaarheid van informatie en daarmee bedrijfscontinuïteit beter gewaarborgd en grip op informatie verstevigd. De cliënt-portalen van Lentis zijn extern ge-audit en voldoen daarmee aan de vigerende wet- en regelgeving. Door de continue aandacht voor informatiebeveiliging binnen Lentis is het informatie security management systeem verder gevuld en uitgebreid.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
112
IT-Governance Lentis, besluiten Raad van Bestuur Met betrekking tot de ICT-Governance is het volgende beleid vastgesteld in Lentis: Het uitgangspunt voor het Informatiebeleid (en het daarvan af te leiden Automatiseringsbeleid) luidt dat het (1) is verankerd in de strategische top en (2) is belegd in de lijn. De Raad van Bestuur stelt in overleg met de directeuren de algemene beleidskaders vast. De zorggroepen zijn binnen deze kaders voor het informatiemanagement in de â&#x20AC;&#x2DC;leadâ&#x20AC;&#x2122;. De directies van de zorggroepen en aansluitend die van de ondersteunende diensten, geven vanuit hun taken en verantwoordelijkheden aan, welke (geautomatiseerde) informatievoorziening (in de toekomst) noodzakelijk of gewenst is. De Raad van Bestuur borgt de afstemming binnen Lentis als geheel. De Raad van Bestuur stelt na afstemming met de gezamenlijke directies het Informatie- en Automatiseringsbeleid voor de organisatie als geheel vast. In de Directieraad wordt, als onderdeel van de P&C-cyclus, concept beleids- en uitvoeringsplannen besproken en de voorgenomen besluitvorming over grote projecten. Tot de jaarlijkse P&C-cyclus behoort tevens de behandeling en vaststelling van de jaarlijkse projectenportfolio. Dit is een gekwantificeerd document (functionaliteit, doorlooptijd, menskracht en overige eenmalige- en exploitatiekosten). De generiek gebruikte en gestandaardiseerde IT-infrastructuur en generieke toepassingen zoals tekstverwerking, e-mail, agendaâ&#x20AC;&#x2122;s, telefonie en vergelijkbaar worden op concernniveau vastgesteld. De informatiemanagementfunctie is ondergebracht bij iLentis.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
113
Onderzoek
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
114
Onderzoek Visie De medische wetenschap is snel in beweging. In de psychiatrie en psychologie wordt veel nieuwe kennis verworven die ten goede kan komen aan de patiëntenzorg. Om als zorginstelling actief te kunnen bijdragen aan deze ontwikkelingen, is een onderzoekscultuur essentieel. Ook vanuit de opleiding tot psychiater, psycholoog, psychotherapeut en verpleegkundig specialist is een wetenschappelijk klimaat binnen de opleidingsinstituten een vereiste. Daarnaast is wetenschappelijk denken onmisbaar voor kwaliteitsontwikkeling en kwaliteitstoetsing binnen organisaties. De participatie van Lentis in wetenschappelijk onderzoek bevordert een ontwikkelingsgericht en innovatief klimaat. Dit zal de kwaliteit van zorg en tevredenheid op de werkvloer positief beïnvloeden.
Organisatie Lentis Research Lentis Research is een inspirerende, op innovatie gerichte en flexibele organisatie, gericht op stimulering en ondersteuning van medewerkers die binnen Lentis onderzoeksactiviteiten willen ontplooien. Lentis Research bestaat uit een aantal onderdelen: de wetenschappelijke adviesraad (WAR), het wetenschappelijk netwerk (WETEN), projectteams en het onderzoeksbureau (zie figuur 3). Deze onderdelen zullen hierna toegelicht worden.
Wetenschappelijk Adviesraad (WAR) De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) is een belangrijk structuurelement van Lentis Research. De WAR geeft advies aan de Raad van Bestuur over het onderzoeksbeleid, budgetbeheer en financiële prioriteiten in het wetenschappelijk onderzoek. Ook kan het de Raad van Bestuur informeren over innovaties in de zorg met de mogelijke organisatorische, personele en financiële consequenties. Daarnaast brengt de WAR een advies uit aan de Raad van Bestuur over initiatieven die door afdelingen worden genomen om voor het TopGGz Keurmerk in aanmerking te komen. Bovendien geeft de WAR advies over het onderzoeksbeleid en in te zetten middelen zowel aan de Raad van Bestuur als aan het Wetenschappelijk Netwerk (WETEN). Indien er problemen zijn bij onderzoeksprojecten kan de WAR als adviseur of bemiddelaar optreden bij WETEN. Er is een onafhankelijke voorzitter: de programmaleider/directeur van het Rob Giel Onderzoekcentrum. Verder bestaat de wetenschappelijk raad uit een door de Raad van Bestuur te benoemen secretaris, het (plaatsvervangend) hoofd wetenschappelijk onderzoek alsmede de opleiders van de A-opleiding, P-opleiding en de opleiding tot verpleegkundig specialist.
Wetenschappelijk Netwerk (WETEN) Het Wetenschappelijk Netwerk (WETEN) bestaat uit senior onderzoekers die gezamenlijk het hart vormen van Lentis Research. De leden van WETEN bevorderen het creëren van netwerken van onderzoekers, al dan niet met hulpverleners, die elkaar stimuleren en helpen bij het uitdenken en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. WETEN functioneert als centraal knooppunt, waarin (interne of externe) onderzoekers onderling met elkaar in contact kunnen komen. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
115
Daarnaast helpt WETEN bij het initiëren van wetenschappelijk onderzoek, geeft ze prioriteit aan onderzoeksvoorstellen op basis van kwaliteitscriteria en haalbaarheid. Ook helpt WETEN bij de samenstelling van projectteams en ondersteunt ze deze teams bij het ontwikkelen en uitvoeren van onderzoeksprojecten.
Projectteams Elk onderzoek heeft een eigen projectteam met een (hoofd)onderzoeker als eindverantwoordelijke. Projectteams zijn veelal samengesteld uit medewerkers van verschillende disciplines. Projectteams streven naar het zo goed en efficiënt mogelijk behalen van de onderzoeksdoelen.
Lentis Research onderzoeksbureau Het onderzoeksbureau zorgt voor de dagelijkse leiding van Lentis Research. De leden ondersteunen de organisatie in de uitvoering van wetenschappelijk onderzoek via budgetbeheer en wetenschappelijke consultatie. De leden van het onderzoeksbureau stimuleren netwerkvorming van medewerkers, afdelingen en organisaties. Daarnaast biedt Lentis Research ondersteuning bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek, alsmede het schrijven van subsidieaanvragen.
Doelen Lentis Research Het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek ter verbetering van de patiëntenzorg binnen Lentis. Het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van een kenniscultuur binnen Lentis. Het bevorderen van samenwerking van Lentis met universitaire instituten en hogescholen. Voor een uitgebreide beschrijving van alle (lopende en afgeronde) onderzoeksprojecten per zorggroep wordt verwezen naar het jaarverslag van Lentis Research.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
116
Organogram Lentis Research
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
117
Bijlagen
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
118
Bijlage 1: Social media Van zorginstellingen in de regio heeft Lentis veruit de meeste volgers: meer dan 5000. GGZ Drenthe en VNN hebben ruim 4000, GGZ Friesland ruim 3600. Vacature Klinisch Psycholoog is bij meer dan 10.000 mensen langs gekomen, dat is echt een topper. Net als de onderzoeker promovendus Lentis Research (12.000). Overige vacatures hebben een bereik van gemiddeld zo'n 5000.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
119
Bijlage 2: Publicaties Lentis Research 2017 Personen met een * zijn werkzaam bij Lentis.
Proefschriften Leonie Bais*. Exciting links: imaging and modulation of neural networks underlying key symptoms of schizophrenia. Promotor: prof. dr. A. Aleman. Co-promotor: dr. H. Knegtering*. Cees Boerhout*. Psychomotor therapy and aggression regulation in eating disorders. Evidence-based treatment and performance-based measurement. Promotor: prof. dr. H.W. Hoek. Copromotores: dr. Marte Swart*; dr. Jooske van Busschbach. Nicky Klaasen. Understanding negative symptoms: Neuroimaging insights into the neurocognitive basis of negative symptoms in schizophrenia. Promotor: prof. dr. A. Aleman. Copromotor: dr. E.M. Opmeer. Dit proefwerk is geschreven in het kader van de Apathiestudie; een onderzoek dat in samenwerking met o.a. Lentis wordt uitgevoerd. Claire Kos. On the move: Towards understanding the neural basis of apathy. Promotor: prof. dr. A. Aleman. Copromotores: dr. M.J. van Tol, dr. H. Knegtering*. Kor Spoelstra*. The Genito-Pelvic Pain/Penetration Disorder Paradigm and Beyond: Theoretical and empirical perspectives. Promotores: prof. dr. H.B.M. van de Wiel, prof. dr. W.C.M. Weijmar Schultz.
Publicaties in het Nederlands Aleman A, Brummelman J, Dlabac-de Lange JJ, Koops S, Knegtering H*, Neggers SFW, Sommer IC. Non-invasieve hersenstimulatie bij schizofrenie, gericht op hallucinaties en negatieve symptomen. Tijdschrift voor psychiatrie, jaargang 59, oktober 2017. Boonstra R, Draaisma W*, Staring T, Boonstra N, Castelein S*. ‘Ik schaam me kapot!’ Een verkennende studie naar schaamtebelevingen en opvattingen over privacyschending en stemidentiteit bij stemmenhoorders. Tijdschrift voor gedragstherapie en cognitieve therapie, jaargang 2017, nummer 2, 27 juni 2017. Kruidhof, ID*, Bruins, J*, Castelein, S* (2017). Resourcegroepen in de ggz. hoe benutten we de triade van cliënt, naastbetrokkenen en behandelaren optimaal? Nederlands Tijdschrift Voor Evidence Based Practice, 12(1), 4-7. Popal M*, van der Velde J*, Nijs M, Knegtering H*. Verschil in uitval tussen allochtone en autochtone artsen in opleiding tot psychiater; enquête onder opleiders. Tijdschrift voor Psychiatrie. Jaargang 59, november 2017. Tasma M*, Swart M*, Wolters G*, Liemburg EJ, Bruggeman R, Knegtering H*, Castelein S*. Klinische toepassing van ROM bij psychose. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2017;161: D845. de Jong K, Tiemens B, Verbraak MJPM, Castelein S* e.a. Red ROM als kwaliteitsinstrument. Tijdschrift voor Psychiatrie, jaargang 59, April 2017. Spoelstra SK*, Baas CAJ*, Bruins J*, Knegtering H*. Mortaliteit en cumulatief gebruik van antipsychotica, PricewaterhouseCoopers antidepressiva en benzodiazepinen bij patiënten met schizofrenie. Tijdschrift voor Psychiatrie. Jaargang 59, mei 2017. Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
120
Publicaties in het Engels Bais L*, Liemburg EJ, Vercammen A, Bruggeman R, Knegtering H*, Aleman A. Effects of low frequency rTMS treatment on brain networks for inner speech in patients with schizophrenia and auditory verbal hallucinations. Progress in Neuropsychopharmacology & Biological Psychiatry. 2017 April 16. Boerhout C*, Swart M*, Voskamp M, Troquete NA, van Busschbach JT, Hoek HW. Aggression Regulation in Day Treatment of Eating Disorders: Two-Centre RCT of a Brief Body and Movement-Oriented Intervention. Eur Eat Disord Rev. 2017 Jan;25(1):52-59. Bouwmans MEJ, Bos EH, Hoenders HJR*, Oldehinkel AJ, de Jonge P (2017) Sleep quality predicts positive and negative affect but not vice versa. An electronic diary study in depressed and healthy individuals. Journal of Affective Disorders, 260–267. Bruins J*, Pijnenborg GHM, van den Heuvel ER, Visser E, Corpeleijn E, Bartels-Velthuis AA*, Bruggeman R, Jörg F. Persistent Low Rates of Treatment of Metabolic Risk Factors in People With Psychotic Disorders: A PHAMOUS Study. Journal of Clinical Psychiatry, April 11, 2017. Bruins, J*, Jörg, F, van den Heuvel, ER, Bartels-Velthuis, AA*, Corpeleijn, E, Muskiet, FAJ, Pijnenborg, GHM, Bruggeman, R (2017). The relation of vitamin D, metabolic risk and negative symptom severity in people with psychotic disorders. Schizophrenia Research. Epub ahead of print. Ćurčić-Blake B, Bais L*, Sibeijn-Kuiper A, Pijnenborg M, Knegtering H*, Liemburg E, Aleman A. Glutamate in dorsolateral prefrontal cortex and auditory verbal hallucinations in patients with schizophrenia: A 1H MRS study. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2017 May 22. Dlabac-de Lange JJ, Liemburg EJ*, Bais L*, van de Poel-Mustafayeva AT, de Lange-de Klerk ES, Knegtering H*, Aleman A. Effect of Bilateral Prefrontal rTMS on Left Prefrontal NAA and Glx Levels in Schizophrenia Patients with Predominant Negative Symptoms: An Exploratory Study. Brain Stimulation. 2017 Jan-Feb;10(1):59-64. Euser AM*, Reichart CG, van Balkom IDC.* Excipient of medication the probable cause of urticaria in a boy with autism. Ther Adv Drug Saf Published online July 10, 2017 p 1-4. Hoeve ten Y, Castelein S*, Jansen GJ en Roodbol PF. Dreams and disappointments regarding nursing: student nurses’ reasons for attrition and retention. A qualitative study design. Nurse Education Today. 2017; 54: 28–36. Huisman S, Mulder PA*, …., van Balkom I*, Piening S*, Wierzba J, Hennekam RC. Phenotypes and genotypes in individuals with SMC1A variants. Am J Med Genet A. 2017 May 26. Huisman S, Mulder P*, Kuijk J, Kerstholt M, van Eeghen A, Leenders A, van Balkom I*, Oliver C, Piening S*, Hennekam R*. Self-Injurious Behavior. Neurosci Biobehav Rev. 2017 Jul 8. p: S0149-7634 [Epub ahead of print] Koops S; Slotema CW; Kos C; Bais L*; Aleman A; Blom JD; Sommer IEC. Predicting response to rTMS for auditory hallucinations: Younger patients and females do better. Schizophrenia Research. 2017 Sep 6. Kos C, Klaasen NG, Marsman JC, Opmeer EM, Knegtering H*, Aleman A, van Tol MJ. Neural basis of self-initiative in relation to apathy in a student sample. Sci Rep. 2017 Jun 12;7(1):3264.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
121
Krieger T, Martig, DS, van den Brink E*, Berger T (2016) Working on self-compassion online: A proof of concept and feasibility study. Internet Interventions, 6, 64–70. Larabi DI, Liemburg EJ*, Pijnenborg GH, Sibeijn-Kuiper A, de Vos AE, Bais L*, Knegtering H*, Ćurčić-Blake B, Aleman A. Association between prefrontal N-acetylaspartate and insight in psychotic disorders. Schizophrenia Research. 2017 Jan;179: 112-118. Liemburg EJ, van Es F, Knegtering H*, Aleman A. Effects of aripiprazole versus risperidone on brain activation during planning and social-emotional evaluation schizophrenia: A single-blind randomized exploratory study. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2017 May 27. Mulder PA*, Huisman SA, Hennekam RC, Oliver C, van Balkom ID*, Piening S*. Behaviour in Cornelia de Lange syndrome: a systematic review. Dev Med Child Neurol. 2017 Apr;59(4):361-366. Stiekema AP, Liemburg EJ, van der Meer L*, Castelein S*, Stewart R, van Weeghel J, Aleman A, Bruggeman R. Confirmatory Factor Analysis and Differential Relationships of the Two Subdomains of Negative Symptoms in Chronically Ill Psychotic Patients. PLoS One. 2016 Feb 19;11(2). Stiekema APM, Islam MA, Liemburg EJ, Castelein S, van den Heuvel ER, van Weeghel J, Aleman A, Bruggeman R, van der Meer L; GROUP-investigators. Long-term course of negative symptom subdomains and relationship with outcome in patients with a psychotic disorder. Schizophr Res. 2017 Jun 22. M. Tasma*, E.J. Liemburg*, H. Knegtering*, P.A.E.G. Delespaul, A. Boonstra, S. Castelein*. Exploring the use of Routine Outcome Monitoring in the treatment of patients with a psychotic disorder. European Psychiatry 42 (2017) 89–94.
Zorgstandaarden Castelein S*, Kampijon L*, Kruidhof I*, e.a. Zorgstandaard Psychose (2017). Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz. Knegtering H* e.a. Generieke module Bijwerkigen (2017). Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz. Lohuis G* e.a. Generieke module destigmatisering. Netwerk Kwaliteitsontwikkeling. van der Meer L* e.a.. Generieke module ernstige psychische aandoeningen (2017). Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz.
Boek(hoofdstukk)en Matthijs Eendebak*, Marion Mulder-Paalman*, Jona Gardien, Rikus Knegtering* (2017). Seksualiteit gerelateerd syndroom. In: Innovatief Leerboek, Persoonlijke Psychiatrie, terug naar de essentie. Maarten Bak, Patrick Domen, Jim van Os (red). Diagnosis Uitgevers, Leusden. ISBN 978-94-91969-16-4. Blz. 418-432. Rikus Knegtering*, Richard Bruggeman (2017). Psychofarmacologie, van historisch perspectief tot hedendaagse toepassing.In: Innovatief Leerboek, Persoonlijke Psychiatrie, terug naar de essentie. Maarten Bak, Patrick Domen, Jim van Os (red). Diagnosis Uitgevers, Leusden. ISBN 978-94-91969-16-4. Blz. 189-191. Menno Oosterhoff (2017). Vals alarm. Uitgeverij Lucht. ISBN 978-94-91729-68-3.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
122
Marieke Pijnenborg, Alice Vegter, Stynke Castelein* & Nynke Boonstra (2017). Diagnostiek van psychotische stoornissen. In: Diagnostiek bij kinderen, jongeren en gezinnen 4: Specifieke klachten onder de loep. Guy Bosmans, Patricia Bijttebier, Ilse Noens, Laurence Claes (red.). Uitgeverij Acco, Leuven. ISBN 978-94-63441-51-3. Blz. 75-93.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
123
Jaarrekening 2017 Bestuursstichting Lentis
124
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
INHOUDSOPGAVE
Pagina
5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4 5.1.5 5.1.6 5.1.7 5.1.8 5.1.9 5.1.10 5.1.11 5.1.12 5.1.13 5.1.14
Geconsolideerde Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2017 Geconsolideerde resultatenrekening over 2017 Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Mutatieoverzicht (im)materiĂŤle vaste activa Mutatieoverzicht financiĂŤle vaste activa Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening Enkelvoudige balans per 31 december 2017 Enkelvoudige resultatenrekening over 2017 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de enkelvoudige balans Toelichting op de enkelvoudige resultatenrekening
127 128 129 130 139 148 150 151 152 167 168 169 170 171
5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3
Overige gegevens Statutaire regeling resultaatbestemming Nevenvestigingen Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
173 173 173
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
125
Bestuursstichting Lentis
5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING
126
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 5.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2017 (na resultaatbestemming) Ref.
31-dec-17 €
31-dec-16 €
1 2 3
0 124.221.663 1.100.570 125.322.233
15.638 138.580.723 1.043.988 139.640.349
4 5 6 7 8
364.178 10.277.048 1.490.102 47.581.574 15.227.121 74.940.023
213.098 13.173.950 129.485 40.480.471 24.234.997 78.232.001
200.262.256
217.872.350
31-dec-17 €
31-dec-16 €
155.102 28.401.875 5.777.901 34.334.878
155.102 23.667.075 5.777.901 29.600.078
ACTIVA
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk uit hoofde van DBC's /DBC-zorgproducten Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa
Ref. PASSIVA
Groepsvermogen Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene overige reserves Totaal groepsvermogen
9
Voorzieningen
10
16.772.038
19.147.237
Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)
11
79.764.122
89.739.191
6 12
0 69.391.218
1.937.779 77.448.065
200.262.256
217.872.350
Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden
Totaal passiva
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 127
Bestuursstichting Lentis
5.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2017 Ref.
2017 €
2016 €
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten uit zorgprestaties
14
272.878.223
267.730.719
Subsidies
15
4.179.999
4.442.913
Overige bedrijfsopbrengsten
16
7.919.081
7.243.095
284.977.303
279.416.727
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten
17
208.042.912
217.168.317
Afschrijvingen op financiële en (im)materiële vaste activa
18
15.148.183
14.901.956
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
19
285.000
325.000
Overige bedrijfskosten
20
52.982.514
55.602.858
Som der bedrijfslasten
276.458.609
287.998.131
BEDRIJFSRESULTAAT
8.518.694
-8.581.404
-3.899.159
-3.890.212
4.619.535
-12.471.616
Financiële baten en lasten
21
RESULTAAT BOEKJAAR Vennootschapsbelasting
22
0
-2.200
Resultaat deelneming
23
115.265
73.639
4.734.800
-12.400.177
2017 € 65.027 4.095.530 574.243 4.734.800
2016 € -8.601.198 -3.640.285 -158.694 PricewaterhouseCoopers -12.400.177
RESULTAAT NA BELASTINGEN
RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Bestemmingsfonds GGZ Bestemmingsfonds V&V Bestemmingsfonds FPC. Dr. S. Van Mesdag
Pagina 128
Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref. €
2017 €
2016 €
€
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen en overige waardeverminderingen - correctiepost investeringsactiviteiten - langlopende schulden (ORT-nabetaling) - mutaties voorzieningen
5.1.2
8.518.694
18/19
10
17.890.213 3.259.127 0 -2.375.199
-8.581.404
15.226.956 128.226 901.423 4.698.068 18.774.141
Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - mutatie onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten - vorderingen - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)
4
-151.080
178.644
5 7
2.896.902 -7.111.388
-3.108.734 -6.827.046
6 12
-3.298.396 -8.062.901
5.027.330 12.303.783 -15.726.863 11.565.972
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Financiële bate Vennootschapsbelasting
20.954.673
21 21
27.203 -3.814.389 0 0
7.573.977 19.947.246 23.867 -3.965.697 0 0
-3.787.186 7.778.786
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
-3.941.830 16.005.416
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Desinvesteringen overige financiële vaste activa Investeringen deelnemingen en/of samenwerkingsverbanden Aflossing leningen u/g Disagio Overige investeringen in financiële vaste activa
2 2
-9.177.800 93.647 0
-7.336.336 87.959 0
3 3
0 0 0 0
-4.000 0 0 0
3
-9.084.153
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten
-7.252.377
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Aflossing langlopende schulden
11
-7.702.509
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen
8
Stand geldmiddelen per 1 januari Stand geldmiddelen per 31 december Mutatie geldmiddelen
-6.457.048 -7.702.509
-6.457.048
-9.007.876
2.295.991
24.234.997 15.227.121 -9.007.876
21.939.006 24.234.997 2.295.991
Toelichting: Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 129
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 5.1.4.1 Algemeen Algemene gegevens en groepsverhoudingen Bestuursstichting Lentis is statutair gevestigd te gemeente Groningen en feitelijk gevestigd op het adres E6, 9471 KA Zuidlaren, en is geregistreerd onder KvK-nummer 01123419. De belangrijkste activiteit/doelstelling van de Bestuursstichting Lentis is het realiseren van verantwoorde en resultaatgerichte zorg. De Bestuursstichting Lentis behoort tot het Lentis Concern. De bestuursstichting staat aan het hoofd van het Lentis-concern. De jaarrekening van de Bestuursstichting Lentis is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van het Lentis Concern. Verslaggevingsperiode Deze jaarrekening heeft betrekking op het boekjaar 2017, dat is geëindigd op balansdatum 31 december 2017. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving RJ 655, Titel 9 BW2 en de bepalingen van en krachtens de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Vergelijkende cijfers De cijfers voor 2016 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2017 mogelijk te maken. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Bestuursstichting Lentis zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. Indien de gezamenlijke betekenis te verwaarlozen is op het geheel of als de benodigde gegevens slechts tegen onevenredige kosten of met grote vertraging te verkrijgen of te ramen zijn of als het belang slechts wordt gehouden om het te vervreemden dan blijft consolidatie achterwege. Dit laatste is in zowel 2017 als 2016 niet van toepassing. Alle tot de groep behorende entiteiten zijn in de consolidatie betrokken. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Bestuursstichting Lentis. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd, voor zover de resultaten niet door transacties met derden buiten de Groep zijn gerealiseerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderingsgrondslagen voor de stichting. De in consolidatie begrepen entiteiten zijn: • Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming, Groningen (100%) • Stichting Dignis, Groningen (100%) • Stichting FPC Dr. S. van Mesdag, Groningen (100%) • P.O.H. B.V., Groningen (100%) Voor een nadere toelichting op het verstrekt kapitaal, het eigen vermogen en het resultaat wordt verwezen naar de toelichting op de financiële vaste activa in de enkelvoudige jaarrekening Verbonden rechtspersonen Als verbonden partij worden alle rechtspersonen aangemerkt waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van Dignis of de moedermaatschappij van Dignis en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 130
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING De Bestuursstichting heeft de volgende verbonden stichtingen en vennootschappen die niet in de consolidatie betrokken zijn. • Phebe B.V. te Zuidlaren met als kernactiviteit Payroll en HRM. De mate van zeggenschap is 29%. Het eigen vermogen 2017: € 36.096, resultaat 2017: -€ 75. • Martini Apotheek B.V. te Groningen met als kernactiviteit Apotheek. De mate van zeggenschap is 30%. Het eigen vermogen 2017: € 834.995, resultaat 2017: € 384.251. • PsyQ Nederland Holding B.V. te Leiden met als kernactiviteit Holdingactiviteiten. De mate van zeggenschap is 42%. Het eigen vermogen 2016: € 2.363, resultaat 2016: € 0 (over 2017 nog geen gegevens bekend). Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag. Daarnaast betreffen de verbonden partijen de groepsmaatschappijen Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming, Stichting Dignis en Stichting FPC Dr. S. van Mesdag. Financial lease De stichting leaset een deel van het vastgoed; hierbij heeft de stichting grotendeels de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van deze activa. Deze activa zijn geactiveerd in de balans bij aanvang van het leasecontract tegen de contante waarde van de minimale leasetermijnen. De te betalen leasetermijnen worden op annuïtaire wijze verdeeld in een aflossings- en een rentecomponent. De leaseverplichtingen zijn exclusief de rentecomponent opgenomen onder de langlopende schulden. Operationele leasing Bij de stichting kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de stichting ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Leasebetalingen worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract. 5.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de geamortiseerde kostprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar Bestuursstichting Lentis zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een in de balans opgenomen actief of verplichting blijft op de balans, als een transactie met betrekking tot het actief of de verplichting niet leidt tot een belangrijke verandering in de economische realiteit met betrekking tot het actief of de verplichting. Een actief of verplichting wordt niet langer in de balans opgenomen als een transactie ertoe leidt dat alle of nagenoeg alle rechten op economische en alle of nagenoeg alle risico's met betrekking tot het actief of de verplichting aan een derde zijn overgedragen. Verder wordt een actief of een verplichting niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip dat niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro's, wat ook de functionele valuta is van de Bestuursstichting. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. Er wordt rekening gehouden met bijzondere waardeverminderingen; dit is het geval als de boekwaarde van het actief (of van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort) hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar betreffende paragraaf. Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op vaste activa in ontwikkeling en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • Bedrijfsgebouwen : 2%, 2,5%, 5%; • Machines en installaties : 5%, 10%; • Andere vaste bedrijfsmiddelen : 10%, 20%. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies Uitsluitend voor betrekking hebben. identificatiedoeleinden
Pagina 131
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Voor verplichtingen tot herstel na afloop van het gebruik van het actief (ontmantelingskosten) wordt een voorziening getroffen voor het verwachte bedrag op het moment van activering. Dit bedrag wordt verwerkt als onderdeel van de vervaardigingsprijs. Indien grond gekocht is met opstallen, met de intentie de opstallen te slopen of teniet te laten gaan en vervolgens op de grond nieuwbouw te realiseren, dan maken de eventuele boekwaarde van de opstallen en de gemaakte sloopkosten deel uit van de verkrijgingsprijs van de grond.
Bestuursstichting Lentis beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ. Voor dit vastgoed zijn in 2011 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaalslasten van (voorheen) vergunningsplichtige investeringen is vervangen door prestatiebekostiging. Hierbij geldt een gefaseerde overgang met een overgangstermijn tot en met 2017.
Bestuursstichting Lentis beschikt tevens over vastgoed waar curatieve zorg wordt verleend die wordt bekostigd door ofwel vanuit de Zorgverzekersingswet ofwel het ministerie van Veiligheid en Justitie. Voor dit vastgoed was in 2011 reeds bekend dat de bekostiging zou worden aangepast, maar de exacte invulling en tarieven waren nog niet bekend. Met ingang van 2013 wordt volledige nacalculatie van kapitaallasten vervangen door prestatiebekostiging. Hierbij geldt deels een gefaseerde overgang met een overgangstermijn tot en met 2017.
Groot onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt binnen Lentis MO en Dignis volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. Binnen FPC Dr. S. van Mesdag wordt voor de kosten voor periodiek groot onderhoud een voorziening groot onderhoud gevormd, waarbij de uitgaven voor groot onderhoud ten laste van deze voorziening worden gebracht. Financiële vaste activa Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode (nettovermogenswaarde). Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan dat er invloed van betekenis is. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Bestuursstichting Lentis in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt hiervoor een voorziening getroffen. De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening, uitgaande van de waarden bij eerste waardering. Als resultaat wordt verantwoord het bedrag waarmee de nettovermogenswaarde van de deelneming sinds de voorafgaande jaarrekening is gewijzigd als gevolg van het door de deelneming behaalde resultaat. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Als resultaat wordt in aanmerking genomen het in het verslagjaar gedeclareerde dividend van de deelneming, waarbij niet in contanten uitgekeerde dividenden worden gewaardeerd tegen reële waarde.
Geactiveerde disagio worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren op basis van de looptijd van de daaraan ten grondslag liggende leningen. De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen, die tot het einde van de looptijd zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht als onderdeel van de effectieve rente. Ook transactiekosten worden verwerkt in de eerste waardering en als onderdeel van de effectieve rente ten laste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de winst- en verliesrekening. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De stichting beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als last verwerkt in de winst- en verliesrekening onder gelijktijdige verlaging van de boekwaarde van het betreffende actief. De opbrengstwaarde wordt in eerste instantie ontleend aan een bindende verkoopovereenkomst; als die er niet is, wordt de opbrengstwaarde bepaald met behulp van de actieve markt waarbij normaliter de gangbare biedprijs geldt als marktprijs. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen PricewaterhouseCoopers bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 132
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Ook voor financiële activa beoordeelt de stichting op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt de stichting de omvang van het verlies uit hoofde van bijzondere waardeverminderingen, en verwerkt dit direct in de winst-en-verliesrekening. Bij financiële activa die gewaardeerd zijn tegen geamortiseerde kostprijs wordt de omvang van de bijzondere waardevermindering bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is bepaald bij de eerste verwerking van het instrument. Het waardeverminderingsverlies dat daardoor opgenomen was, dient te worden teruggenomen indien de afname van de waardevermindering verband houdt met een objectieve gebeurtenis na afboeking. De terugname wordt beperkt tot maximaal het bedrag dat nodig is om het actief te waarderen op de geamortiseerde kostprijs op het moment van de terugname, als geen sprake geweest zou zijn van een bijzondere waardevermindering. Het teruggenomen verlies wordt in de winst-en-verliesrekening verwerkt.
Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Afgeleide financiële instrumenten FPC Dr. S. van Mesdag maakt gebruik van een rentederivaat (renteswap ter afdekking van renterisico's). Deze wordt tegen geamortiseerde kostprijs opgenomen. FPC Dr. S. van Mesdag past kostprijs hedge accounting toe. Op het moment dat de hedge relatie is aangegaan, is dit door FPC Dr. S. van Mesdag gedocumenteerd. FPC Dr. S. van Mesdag stelt middels een test periodiek de effectiviteit van de hedge relatie vast. Dit gebeurt door het vergelijken van de kritische kenmerken van het hedge instrument met die van de afgedekte positie, of door het vergelijken van de verandering in reële waarde van het hedge-instrument en de afgedekte positie indien de kritische kenmerken van het hedge instrument en die van de afgedekte positie niet aan elkaar gelijk zijn. Bij het toepassen van kostprijshedge-accounting is de eerste waardering en de grondslag van verwerking in de balans en de resultaatbepaling van het hedge-instrument afhankelijk van de afgedekte post. Dit betekent dat FPC Dr. S. van Mesdag derivaten tegen kostprijs waardeert omdat de afgedekte leningen ook tegen kostprijs in de balans worden verwerkt. Indien er sprake zou zijn van het (deels) ineffectief worden van de hedgerelatie dan wordt deze voor het ineffectieve deel direct in de winsten verliesrekening verwerkt. Financiële instrumenten en risicobeheersing Rente- en liquiditeitsrisico's Voor schulden met variabele renteafspraken loopt FPC Dr. S. van Mesdag risico ten aanzien van toekomstige kasstromen als gevolg van wijzigingen in de rentestanden. Met betrekking tot één bepaalde variabel rentende schuld (schulden aan kredietinstellingen) heeft FPC Dr. S. van Mesdag een renteswap gecontracteerd, zodat zij per saldo een vaste rente betaalt. Per financieringsbesluit heeft FPC Dr. S. van Mesdag een bewuste keuze gemaakt over het aantrekken van een lening tegen vaste rente of van een lening tegen variabele rente onder gelijktijdige afsluiting van een rente-instrument waarmee de variabele rente effectief in een vaste rente wordt omgezet. De criteria op basis waarvan wordt gekozen omvatten: (a) de financieringsbehoefte, (b) de mate waarin de aan te trekken leningen passen in een zo gelijk mogelijk in de tijd verspreiden van betaaldata, vervalkalender en renteherzieningsmomenten en (c) de per saldo hiermee gemoeide kosten. Hierbij wordt uitsluitend gekozen voor rentederivaten indien hierbij minimaal dezelfde onder (b) criteria worden gerealiseerd maar tegen per saldo lagere kosten dan bij het aantrekken van leningen met een vaste rente. Bovendien dienen financiële instrumenten tot een volledige effectieve hedge te leiden. Dat wil zeggen dat betaaldata en hoofdsom van variabel rentende leningen zoveel als mogelijk in lijn liggen met de betaaldata, van de onderliggende waarde (notional value) van de derivaten, en de einddatum van het derivaat binnen de einddatum van de variabel rentende lening valt. De lening is voor 30 jaar vastgelegd, waarbij periodiek de toeslag ten opzichte van het euribor- tarief opnieuw wordt vastgezet. Het onderliggende financiële instrument valt binnen de totale looptijd van de lening.
De verstrekker van de renteswap heeft de mogelijkheid, om in specifieke niet nader omschreven situaties, een aanvullende dekking te vragen. Kredietrisico Bestuursstichting Lentis heeft vorderingen verstrekt aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen. Bij deze partijen is geen historie van wanbetaling bekend. Daarnaast is sprake van kredietrisico ten aanzien van vorderingen op debiteuren en overige vorderingen. Voor de kredietrisico's inzake deze vorderingen wordt verwezen naar de toelichting op de balans. De liquide middelen staan uit bij banken die minimaal een A-rating hebben. Rente- en kasstroomrisico Bestuursstichting Lentis loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). PricewaterhouseCoopers
Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Lentis risico ten aanzien van toekomstige Accountants kasstromen, met uitzondering N.V. van hetgeen hiervoor ten aanzien van de renteswap is opgenomen; met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Lentis Uitsluitend voor risico’s over de reële waarde als gevolg van wijzigingen in de marktrente. identificatiedoeleinden
Pagina 133
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen, langlopende en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen onder toepassing van de FIFO-methode ('first in, first out') of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden. Onderhanden projecten uit hoofde van DB(B)C's / DB(B)C-zorgproducten De onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten worden gewaardeerd op basis van de verwachte opbrengstwaarde van het deel van de DBC's / DBC-zorgproducten dat op 31 december 2017 is geleverd. Op de onderhanden projecten worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Voor voorzienbare verliezen op de onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten wordt een voorziening op de waardering in mindering gebracht. De onderhanden projecten uit hoofde van DBBC worden gewaardeerd op basis van de verwachte opbrengstwaarde van het deel van de DBBC's dat per 31 december 2017 openstaat. De opmerkingen over sectorbrede onzekerheden is van toepassing op het onderhanden werk DBC's curatieve GGZ en verder uitgewerkt in paragraaf 5.1.4.3. Op de waardering van het onderhanden werk wordt het voorschot dat ontvangen is ter financiering van het onderhanden werk in mindering gebracht. Wanneer de verwachte opbrengstwaarde lager is dan het ontvangen voorschot wordt het verschil onder de kortlopende schulden weergegeven. Vorderingen De eerste waardering van vorderingen is tegen reële waarde, inclusief transactiekosten. (Door toepassing van de effectieve rentemethode worden transactiekosten als onderdeel van de amortisatie in de winst- en verliesrekening verwerkt). De vervolgwaardering van vorderingen is tegen geamortiseerde kostprijs (indien geen sprake van agio/disagio of transactiekosten dan geamortiseerde kostprijs gelijk aan nominale waarde). Een voorziening wordt getroffen op de vordering op grond van verwachte oninbaarheid. De voorziening is bepaald door combinatie van de directe en indirecte methode. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden, direct opeisbare deposito's met een looptijd korter dan twaalf maanden en kruisposten. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichting en verliezen af te wikkelen. De gehanteerde disconteringsvoet is 2%, tenzij hieronder anders weergegeven. Dit is ongewijzigd ten opzichte van 2016. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Voorziening personeelsbeloningen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen en overige salariscomponenten inclusief de ORT nabetaling. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 2% (bij Van Mesdag 1,5%) Voorziening langdurig zieken Deze voorziening wordt gevormd ter dekking van de op de balansdatum bestaande verplichting inzake de loondoorbetaling van werknemers die per deze datum arbeidsongeschikt zijn. Langdurig zieken worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De voorziening is bepaald rekening houdend met de kans van instroom in de WIA, berekend tegen 100% salariskosten in het eerste jaar en 70% in het tweede jaar, verhoogd met sociale lasten. De voorziening is nominaal gewaardeerd. Reorganisatievoorziening De reorganisatievoorziening betreft de inschatting van de afvloeiingskosten van personeel dat ten gevolge van een noodzakelijke kostenreductie dient af te vloeien. Deze voorziening is gebaseerd op de verwachte kosten voor het ontbinden van arbeidsovereenkomsten, vermeerderd met verwachte kosten van loondoorbetaling bij inactiviteit en verschuldigde sociale lasten en overige heffingen. Voorziening contracten zorgverzekeraars Voor de geschatte uitkomsten van de zelfonderzoeken en aanvullende contractvereisten van de jaren voor 2017 heeft Lentis een voorziening gevormd. Voorziening verlieslatend contract Dignis heeft een langjarig contract afgesloten waarbij een negatief verschil ontstaat tussen de door Dignis naPricewaterhouseCoopers de balansdatum te ontvangen Accountants N.V. Bij de prestatie en de na de balansdatum te verrichten contraprestatie. Voor dit negatieve verschil is een voorziening opgenomen. Uitsluitend voor berekening van de voorziening is rekening gehouden met de onvermijdbare kosten. identificatiedoeleinden
Pagina 134
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Voorziening personeelsbeloningen LFB De voorziening levensfasebudget (LFB) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. Het levensfasebudget kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren LFB-uren. De berekening is gebaseerd op de Cao-bepalingen, blijfkans, leeftijd en resterende dienstjaren tot het bereiken van de 55-jarige leeftijd. De voorziening is nominaal gewaardeerd. Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van de gebouwen, gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan met een horizon van 20 jaar. De voorziening is gebaseerd op de nominale waarde. Voorziening substantieel bezwarende functies De voorziening substantieel bezwarende functies is gevormd voor die medewerkers die een beroep op deze regeling kunnen doen, waarbij rekening is gehouden met een vertrekkans van medewerkers en het niet deelnemen van medewerkers aan de regeling. Voor de dotatie aan de voorziening is de opbouwmethode gevolgd op een dusdanige wijze dat de toekomstige verplichtingen op enig moment zijn afgedekt. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 1,5%. Voorziening juridische en fiscale zaken Uit intern onderzoek is gebleken dat Lentis risico's loopt op mogelijke juridische en fiscale claims. Om deze af te dekken is in 2017 een voorziening gevormd. Schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs (nominale waarde). 5.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Opbrengsten zorgprestaties Opbrengsten Zorgverzekeringswet DBC's (inclusief LGGZ en BGGZ) in relatie tot landelijke problematiek en onzekerheden Deze opbrengsten worden verantwoord op basis van de gerealiseerde productie en met zorgverzekeraars overeengekomen tarieven. Hierbij is rekening gehouden met toepassing van de systematiek van schadelastjaren, de maximaal overeengekomen productieafspraken en de hierna genoemde onzekerheden. Met ingang van 2013 is voor de curatieve geestelijke gezondheidszorg prestatiebekostiging ingevoerd op basis van de DBC-systematiek. In de periode 2008 tot en met 2012 is reeds gebruik gemaakt van de DBC-systematiek voor de incasso van het budget, maar vanaf 2013 zijn de DBC's ook bepalend voor de omzet in de jaarrekening. De systematiek kent inherente beperkingen waardoor in de periode 2008 tot en met 2013 geen goedkeurende controleverklaring bij de DBCverantwoordingen kon worden verstrekt. Door de invoering van de prestatiebekostiging heeft dit ook geleid tot verklaringen met beperking bij de jaarrekeningen 2013 van GGZ instellingen, ook bij Lentis. Lentis heeft de generieke landelijke risico's en onduidelijkheden geadresseerd door het uitvoeren van zelfonderzoeken naar aanleiding van: 1. 'Plan van aanpak verantwoording behandelingen en jaarrekeningen curatieve ggz naar aanleiding van de NBA audit alert 32' d.d. 1 december 2014 (hierna: Plan van aanpak GGZ 2013) 2. 'Controleplan Onderzoek controles cGGZ 2013' d.d. 2 april 2015 3. 'Controleplan Zelfonderzoek cGGZ 2014' d.d. 1 juli 2016 4. 'Controleplan Zelfonderzoek cGGZ 2015'd.d. 1 mei 2017
De raad van bestuur heeft de ZVW-omzet en de daarbij behorende balansposten naar beste weten bepaald en daarbij rekening gehouden met belangrijke schattingsfactoren en onzekerheden die landelijk spelen en ook bij Lentis van toepassing zijn. Hieronder wordt de relevantie voor de jaarrekening 2017 van Lentis toegelicht: a. Zelfonderzoek schadelastjaar 2013 en 2014 Lentis heeft het zelfonderzoek uitgevoerd zoals beschreven in het Plan van aanpak GGZ 2013, en hierin de controlepunten uit het Onderzoek controles cGGZ 2013 en cGGZ 2014 meegenomen voor zover deze materiële financiële impact PricewaterhouseCoopers hebben. Over de uitkomsten en afrekening van schadelastjaar 2013 en 2014 zijn met de belangrijkste zorgverzekeraars definitieve afsprakenAccountants gemaakt.N.V. De financiële Uitsluitendcontroles voor gevolgen zijn verwerkt in de jaarrekening 2017, rekening houdend met schattingen van de uitkomst van toekomstige door (andere) identificatiedoeleinden zorgverzekeraars.
Pagina 135
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING b. Zelfonderzoek schadelastjaar 2015, 2016 en 2017 Het zelfonderzoek 2015 is onder handen conform het Controleplan Zelfonderzoek cGGZ 2015. Met de verwachte uitkomsten, alsmede de doorvertaling naar schadelastjaar 2015, 2016 en 2017, is rekening gehouden bij de omzetbepaling in de jaarrekening 2017. Lentis gaat er van uit dat de effecten van de zelfonderzoeken voor een deel kunnen worden afgedekt met de getroffen reserveringen voor overproductie, waar nodig zijn extra voorzieningen opgenomen. c. Schadelastplafonds en overige contractvereisten Lentis heeft contractafspraken gemaakt met de zorgverzekeraars over (deel)plafonds en andere (kwalitatieve) vereisten voor schadelastjaren 2014 tot en met 2017. Voor een deel kan per balansdatum nog geen exacte inschatting worden gemaakt van de uiteindelijke financiële impact van de afwikkeling van de contracten. Voor zover uit de schadelastprognoses op (deel)contractniveau een verwachte overproductie blijkt, is deze pro rata toegerekend aan het boekjaar 2017 voor het percentage dat de DBC's gemiddeld gereed waren per 31 december 2017. d. Waardering van het onderhanden werk Voor de (grondslag van de) waardering van het onderhanden werk per 31 december 2017 verwijzen wij naar de toelichting op de post onderhanden werk en de waarderingsgrondslagen terzake. Per zorgverzekeraar moest per (deel)contract een inschatting worden gemaakt van de vraag of sprake is van een verlieslatend contract, waarbij ook de onzekerheden genoemd in deze toelichting een rol spelen. De inschatting of er sprake is van een verlieslatend contract blijkt uit de schadelastprognoses. De hierboven beschreven landelijke problematiek en onzekerheden versterken elkaar. De in de jaarrekening 2017 opgenomen schattingen kunnen in de realisatie afwijken. De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de eindafrekeningen met de individuele zorgverzekeraars van schadelastjaren 2013 tot en met 2017, en kunnen materieel afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen bedragen.
Opbrengsten Zorgverzekeringswet GRZ en Wijkverpleging Deze opbrengsten betreffen de geriatrische revalidatiezorg (hierna GRZ) en de wijkverpleging. Deze opbrengsten worden verantwoord op basis van de gerealiseerde productie en met zorgverzekeraars overeengekomen tarieven. Voor de geriatrische revalidatiezorg is hierbij rekening gehouden met toepassing van de systematiek van schadelastjaren. Voor zowel de GRZ als de wijkverpleging gelden productieplafonds per zorgverzekeraar. Als onderdeel van de transitie van de langdurige zorg in 2015 is de wijkverpleging overgeheveld van de Wet op de langdurige zorg (hierna WLZ) (uitgevoerd door zorgkantoren) naar de Zorgverzekeringswet (hierna ZVW) (uitgevoerd door zorgverzekeraars). Dit ging gepaard met een nieuwe contracterings- en bekostigingswijze, waarbij er geen sprake meer is van een onafhankelijk indicatieorgaan voor de te leveren zorg. De introductie van de nieuwe bekostiging van de wijkverpleging leverde onder andere discussie op over het opronden (naar boven afronden) van geleverde zorgtijd (begin 2016 opgelost). Vanaf 2016 is bovendien sprake van hogere eisen aan zorgplannen en een tendens van strakkere interpretatie van contractafspraken door zorgverzekeraars. Voor de GRZ geldt een vergelijkbare problematiek. De GRZ was, na een overgangsperiode van 1 jaar, per 1 januari 2014 overgeheveld van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ, voorloper van de WLZ) naar de Zorgverzekeringswet. Vorenstaande ontwikkelingen hebben inherente onzekerheden voor de omzetverantwoording tot gevolg in de jaarrekeningen 2014 tot en met 2017. Het is niet uitgesloten dat bij materiële controles door zorgverzekeraars afwijkingen van beleidsregels of contractvoorwaarden worden geconstateerd, die leiden tot verrekeningen van reeds geleverde en gefactureerde zorg. De raad van bestuur heeft de mogelijke effecten van deze ontwikkelingen voor de omzetverantwoording naar beste weten geschat en verwerkt in de jaarrekening 2017, maar wijst op de mogelijkheid dat de genoemde risico's in 2018 of latere jaren tot nagekomen financiële effecten kunnen leiden.
Opbrengsten WLZ De opbrengsten uit WLZ-zorg worden verantwoord op basis van: · De in het boekjaar werkelijk geleverde verblijfsdagen en de daarvoor overeengekomen tarieven; · De in het boekjaar werkelijk geleverde productie-uren / -dagdelen en de daarvoor overeen gekomen tarieven; · Nacalculeerbare kapitaalslasten met betrekking tot afschrijvingen, huur, rente en overige nacalculeerbare kapitaalslasten. Deze zijn gebaseerd op de daarvoor overeengekomen bedragen en het rentenormeringsmodel; · Overige budgetcomponenten, waaronder toeslagen, generieke budgetkortingen, MRSA, innovatie, inrichtingskosten bij gedwongen verhuizing, extreme zorgzwaarte en extreme zorg gebonden materiaalkosten en geneesmiddelen op cliëntniveau; · Nagekomen budgetaanpassingen vanuit voorgaande jaren welke in het boekjaar zijn toegekend door het zorgkantoor. Opbrengsten Jeugdwet/WMO De opbrengsten uit hoofde van de Jeugdwet en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden verantwoord overeenkomstig de contractafspraken die met de gemeenten zijn gemaakt. De productieverantwoordingen per gemeente zijn gebaseerd op de geleverde zorg en afgegeven beschikkingen en gewaardeerd tegen de afgesproken tarieven. Opbrengsten Justitie - Diagnose Behandeling en Beveiliging Combinatie (DBBC) De bekostiging van zorg is sinds 2016 volledig op basis van prestatiebekostiging op basis van DBBC's. Voor de bekostiging van kapitaalslasten wordt middels een transitieregeling geleidelijk overgegaan van bekostiging op basis van budgetparameters naar prestatiebekostiging op basis van DBBC's. De bestaande vergoeding voor bekostiging van kapitaalslasten wordt ingaande 2013 fasegewijs van vaste budgetafspraken omgevormd tot een toeslag op de DBBC, de Normatieve Huisvesting Component (NHC). De transitieperiode voor de NHC loopt tot en met 2017. De vergoeding voor kapitaalslasten is in 2017 85% (2016: 70%) bepaaldPricewaterhouseCoopers door de toeslag op DBBC’s en Accountants N.V. voor 15% (2016: 30%) gebaseerd op de bestaande budgetparameters. Uitsluitend voor De verwerking van DBBC’s komt terug bij het onderhanden werk, de nog te factureren omzet en de opbrengsten zorgprestaties. De eerste identificatiedoeleinden twee posten staan onder de vlottende activa, de laatste post staat in de winst- en verliesrekening.
Pagina 136
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Bekostiging voor beschermd wonen geschiedt volledig in ZZP's. De tender Forensische Zorg aan Gedetineerden (FZG) is beëindigd per 31 december 2016. Bekostiging van de tender FZG vindt over de volledige looptijd vanaf 2009 t/m 2016 plaats in budgetparameters. Opbrengsten uit overige zorgprestaties De overige zorgprestaties worden als bate verantwoord in de winst- en verliesrekening in het jaar waarin de opbrengsten zijn gerealiseerd. • De werkelijke geleverde zorg en diensten in het boekjaar en de met de betrokken instellingen, gemeenten en zorgverzekeraars overeengekomen tarieven, rekening houdend met productie-afspraken; • De werkelijke geleverde zorg en diensten in het boekjaar en de met de betrokken cliënten overeengekomen tarieven, waaronder PGB's; • Overige opbrengsten uit hoofde van zorgverlening op basis van de specifieke afspraken. Subsidies Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de winst-en verliesrekening in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen. De subsidies van ministeries, gemeenten, provincies VWS, Wlz en worden verantwoord op basis van de werkelijk geleverde zorg en diensten in het boekjaar en de met de betrokken ministeries / gemeenten / provincies overeengekomen tarieven. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de opbrengsten geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de Groep. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Verantwoording van opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. In de overige bedrijfsopbrengsten worden ondermeer de vergoedingen voor catering, winkelverkopen, parkeergelden, uitgeleend personeel en het verhuur van onroerend goed verantwoord. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers respectievelijk de belastingautoriteit. Pensioenen Bestuursstichting Lentis heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij Bestuursstichting Lentis. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. Bestuursstichting Lentis betaalt hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. Per 1 januari 2015 gelden nieuwe regels voor pensioenfondsen. Daarbij behoort ook een nieuwe berekening van de dekkingsgraad. De 'nieuwe' dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf dekkingsgraden. Door een gemiddelde te gebruiken, zal de dekkingsgraad nu minder sterk schommelen. In maart 2018 bedroeg de beleidsdekkingsgraad 99,8%. Het vereiste niveau van de dekkingsgraad is 124%. Het pensioenfonds verwacht volgens het herstelplan binnen 12 jaar hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. Bestuursstichting Lentis heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Bestuursstichting Lentis heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.
Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop van materiële vaste activa komen ten gunste van de Overige bedrijfsopbrengsten.
Grondslagen van segmentering In de jaarrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn Zorginstellingen een segmentatie van de resultatenrekening gemaakt in de volgende segmenten: V&V, GGZ en Van Mesdag. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 137
Bestuursstichting Lentis
5.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Financiële baten en lasten Rentebaten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
Tevens is hieronder opgenomen het aandeel van de stichting in het resultaat van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen. 5.1.4.4 Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen, met uitzondering van deposito's met een looptijd langer dan drie maanden. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. Kasstromen uit financiële afgeleide instrumenten die worden verantwoord als reëlewaarde-hedges worden in dezelfde categorie ingedeeld als de kasstromen uit de afgedekte balansposten. Kasstromen uit financiële derivaten waarbij hedge accounting niet langer wordt toegepast, worden consistent met de aard van het instrument ingedeeld, vanaf de datum waarop de hedge accounting is beëindigd.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 138
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Kosten van concessies, vergunningen en rechten van software licenties
0
15.638
Totaal immateriële vaste activa
0
15.638
2017 €
2016 €
15.638 0 15.638
35.823 0 20.185
0
15.638
Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6.1. 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
94.311.415 18.095.606 11.757.648 56.994
105.815.176 20.464.246 11.977.683 323.618
124.221.663
138.580.723
2017 €
2016 €
Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: desinvesteringen Af: afschrijvingen Af: bijzondere waardeverminderingen Bij: afschrijvingen desinvesteringen
138.580.723 8.420.108 6.044.124 17.530.892 285.000 1.080.848
146.515.412 7.983.679 2.621.504 14.827.358 325.000 1.855.494
Boekwaarde per 31 december
124.221.663
138.580.723
Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Totaal materiële vaste activa Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:
Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6.2. Onder de materiële vaste activa is voor een totaalbedrag van € 83,4 miljoen aan vaste activa opgenomen waarvan de stichting alleen het economisch eigendom heeft. De bedrijfsgebouwen en -terreinen zijn hypothecair bezwaard. Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen van Van Mesdag is een voorziening groot onderhoud gevormd. De dotatie aan de voorziening wordt rechtstreeks in het resultaat verantwoord. Onder de materiële vaste activa heeft een desinvestering plaats gevonden ad. € 4.863.360 en een bijzondere waardevermindering plaats gevonden ad. €3.123.470 met betrekking tot de Woonzorg Nederland panden. Dit wordt veroorzaakt door de afsluiting van nieuwe huurcontracten met Woonzorg Nederland waardoor het economisch eigendom van deze panden van Dignis naar Woonzorg Nederland is overgegaan.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 139
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt: Aanloop- en plankosten Emissie-, leningskosten en boeterente Leningen u/g Deelnemingen
31-dec-17 € 139.886 418.319 274.000 268.365
31-dec-16 € 155.368 461.520 274.000 153.100
Totaal financiële vaste activa
1.100.570
1.043.988
Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Bij: Resultaat deelnemingen Verstrekte lening Af: Ontvangen aflossing leningen Af: (Terugname) waardeverminderingen Af: Amortisatie (dis)agio Af: Afschrijvingen
2017 € 1.043.988 115.265 0 0 11.186 39.980 7.517
2016 € 1.118.280 73.641 4.000 97.520 3.258 41.870 9.285
Boekwaarde per 31 december
1.100.570
1.043.988
Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de financiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.7. In november 2013 is er een lening verstrekt van € 330.000,- aan Martini Apotheek B.V. De lening heeft een looptijd van 8 jaar, tegen de kortlopende rente plus een opslag van 7,5%. Ondanks dat afgesproken is tot een eenmalige eindaflossing, is tussentijds in 2015 € 60.000 euro vervroegd afgelost. Het door Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming ter beschikking gestelde bedrag is bedoeld voor de financiering van het werkkapitaal van de Martini Apotheek B.V. en zal uitsluitend hiervoor gebruikt worden. Met ingang van 30 november 2012 heeft Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming een drietal nieuwe langlopende leningen afgesloten waaraan een borgtochtovereenkomst met Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector ten grondslag ligt. Hiervoor is destijds € 641.100 disagio in rekening gebracht bij Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming. De vorderingen op de financiële vaste activa hebben een looptijd langer dan 1 jaar. Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats Verschaft rechtspersoon kapitaal Kernactiviteit Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Phebe B.V. te Zuidlaren Payroll en HRM Martini Apotheek B.V. te Groningen
Verstrekken geneesmiddelen
PsyQ Nederland Holding B.V. te Leiden
Holding activiteiten
Kapitaalbelang (in %)
9.000
29%
300
30%
7.500
42%
Eigen vermogen
Resultaat €
€
36.096 2017 834.995 2017
-75 384.251
2.363 2016
0
31-dec-17 € 188.434 20.492 18.938 136.314
31-dec-16 € 190.714 3.005 19.379 0
364.178
213.098
4. Voorraden De specificatie is als volgt: Medische middelen Voedingsmiddelen Hulpmiddelen Centraal Magazijn Totaal voorraden
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 140
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 5. Onderhanden werk uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Onderhanden werk DBC's Onderhanden werk DBC's Geriatrische Revalidatiezorg Af: Ontvangen voorschotten (DBC's) Onderhanden werk DBC's
40.461.042 458.211 -32.117.446 8.801.807
41.687.563 379.751 -30.994.301 11.073.013
Onderhanden werk DBBC's Af: ontvangen voorschotten (DBBC's) Bij: Herrubricering naar kortlopende schulden Onderhanden werk DBBC's
23.273.969 -21.798.728 0 1.475.241
20.270.769 -18.169.832 0 2.100.937
Saldo per 31-12-2017
€
Af: ontvangen voorschotten €
De specificatie per categorie DBC's / DBC-zorgproducten is als volgt weer te geven: Gerealiseerde kosten en toegerekende winst €
Stroom DBC's / DBC-zorgproducten
Bij: Herrubricering
€
Geestelijke Gezondheidszorg (=GGZ) Dienst Justitiële inrichtingen (=DJI) Geriatrische Revalidatiezorg (=GRZ)
40.461.042 23.273.969 458.211
0 0 0
32.117.446 21.798.728 0
8.343.596 1.475.241 458.211
Totaal (onderhanden werk)
64.193.222
0
53.916.174
10.277.048
Toelichting: Het onderhanden werk van DBBC’s wordt gewaardeerd tegen verwachte opbrengstwaarde. Voor de componenten verblijf, dagbesteding en opslag kapitaalslasten (NHC) tegen de per balansdatum werkelijk gerealiseerde hoeveelheden en voor de component behandeling tegen de gemiddeld verwachtte te realiseren opbrengst per balansdatum. Op de kapitaalslastencomponent is tot 2018 een transitieregeling van de Nederlandse Zorgautoriteit van toepassing. De transitieregeling voor verblijf, behandeling en dagbesteding liep tot en met 2015. Op het onderhanden werk worden de voorschotten van het ministerie van Veiligheid en Justitie in mindering gebracht. Het voorschot 2017 is € 18.170.000 (2016: € 18.170.000). De waardering van de onderhanden werk DBC's is in het licht van mogelijk toekomstige materiële controles van zorgverzekeraars relatief voorzichtig benaderd. Reserveringen voor mogelijke terugbetalingen aan zorgverzekeraars als gevolg van bijvoorbeeld overproductie en uitkomsten van zelfonderzoeken DBC's worden in mindering gebracht op het onderhanden werk voor zover dit schadejaar 2016 betreft.
6. Vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort Vorderingen uit hoofde van bekostiging: Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Totaal vorderingen uit hoofde van bekostiging Schulden uit hoofde van bekostiging: Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Totaal schulden uit hoofde van bekostiging
31-dec-17 € 1.490.102 1.490.102
31-dec-16 € 129.485 129.485
31-dec-17 € 0 0
31-dec-16 € 1.937.779 1.937.779
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 141
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA
Specificatie vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk financieringsoverschot t/m 2014 2015 2016 2017 € € € €
totaal €
Saldo per 1 januari
0
-23.681
-1.784.611
Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar
0 0 0
0 23.681 23.681
-27.254 1.811.865 1.784.611
1.490.102
1.490.102 -27.254 1.835.546 3.298.394
Saldo per 31 december
0
0
0
1.490.102
1.490.102
Stadium van vaststelling (per erkenning): GGz-AWBZ VVT
-1.808.292 1.490.102
c c
c c
c c
a a
a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa
Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot
31-dec-17 €
31-dec-16 €
1.490.102 0 1.490.102
129.485 1.937.779 -1.808.294
31-dec-17 € 26.514.382
31-dec-16 € 27.716.529
369.081 137.608 304.939 3.954.556 1.457.404 8.701.873 903.291 1.905.072
372.351 80.838 477.528 1.777.015 657.297 3.667.815 130.761 2.077.453
644.253 932.127 1.756.988 47.581.574
1.642.706 892.392 987.786 40.480.471
7. Debiteuren en overige vorderingen De specificatie is als volgt: Vorderingen op debiteuren Overige vorderingen: Personeelsregelingen WGA gelden Het Behouden Huys Overig Vooruitbetaalde bedragen: Nog te factureren omzet DBBC's (TBS) Nog te factureren omzet DBC's (GRZ) Nog te factureren omzet DBC's / WMO Nog te ontvangen bedragen: Vorderingen op Ministerie van Veiligheid en Justitie Overig Overige overlopende activa: Totaal debiteuren en overige vorderingen
Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 284.745 (in 2016: € 516.078). De vordering op het ministerie van Justitie en Veiligheid bestaat uit DBBC-facturen welke per jaareinde nog niet door ForZo zijn beoordeeld en/of uitbetaald. Ultimo 2016 bestond de vordering tevens uit een eenmalige bijdrage van ForZo ter compensatie van doorgevoerde kortingen met een doorloopeffect in 2016 van € 828.000. In de overige vorderingen is een bedrag opgenomen als gevolg van overschrijding van de WNT-norm. Deze vordering zal worden teruggevorderd in 2018. Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 142
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS
ACTIVA
8. Liquide middelen De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Bankrekeningen Kassen Kruisposten
15.164.549 62.572 0
24.174.893 60.104 0
Totaal liquide middelen
15.227.121
24.234.997
Toelichting: De huidige kredietfaciliteit in rekening-courant bij Rabobank bedraagt € 12.000.000. De garantiefaciliteit, die onderdeel is van de kredietfaciliteit bedraagt € 350.000. Lentis heeft van deze garantiefaciliteit in totaal € 259.039 benut. Zekerheden op alle huidige en toekomstige vorderingen van de Rabobank zijn: - hypotheekrecht op de diverse registergoederen; - verpanding van roerende zaken; - verpanding van huidige en toekomstige vorderingen; - overeenkomst gedeelde zekerheden op WfZ activa. FPC Dr. S. van Mesdag voert beheer over gelden van justitieel ingeslotenen voor een bedrag van € 457.000 ultimo 2017 (ultimo 2016: € 632.611). De overige liquide middelen zijn direct opeisbaar.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 143
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA
9. Groepsvermogen Het groepsvermogen bestaat uit de volgende componenten:
Kapitaal Bestemmingsfondsen Algemene overige reserves Totaal groepsvermogen
31-dec-17 €
31-dec-16 €
155.102 28.401.875 5.777.901 34.334.878
155.102 23.667.075 5.777.901 29.600.078
Kapitaal Saldo per 1-jan-2017 €
Resultaatbestemming €
Overige mutaties €
Saldo per 31-dec-2017 €
155.102
0
0
155.102
155.102
0
0
155.102
Saldo per 1-jan-2017 €
Resultaatbestemming €
Overige mutaties €
Saldo per 31-dec-2017 €
Bestemmingsfonds: GGZ en Bestuursstichting RAK FPC. Dr. S. Van Mesdag - egalisatiereserve
22.842.030 -2.710.147 3.535.192
65.027 4.095.530 574.243
0 0 0
22.907.057 1.385.383 4.109.435
Totaal bestemmingsfondsen
23.667.075
4.734.800
0
28.401.875
Saldo per 1-jan-2017 €
Resultaatbestemming €
Overige mutaties €
Saldo per 31-dec-2017 €
Algemene overige reserves: Algemene overige reserves GGZ en bestuur Algemene reserve diversen Algemene reserve FPC. Dr. S. Van Mesdag
4.231.598 35.762 1.510.541
0 0 0
0 0
4.231.598 35.762 1.510.541
Totaal algemene overige reserves
5.777.901
0
0
5.777.901
Het verloop is als volgt weer te geven:
Kapitaal
Bestemmingsfondsen Het verloop is als volgt weer te geven:
Algemene overige reserves Het verloop is als volgt weer te geven:
Toelichting: De algemene reserve en egalisatiereserve zijn vrij besteedbaar en fungeren als continuïteitsreserves. Het resultaat wordt ten gunste dan wel ten laste van de egalisatiereserve gebracht. De egalisatiereserve FPC Dr. S. Van Medsag komt voort uit de afgesloten budgetteringsovereenkomst met het ministerie van Veiligheid en Justitie bij de verzelfstandiging naar een zelfstandige stichting op 1-1-2008. De hoogte van de egalisatiereserve wordt door het ministerie op basis van nacalculatie vastgesteld. De laatste vaststelling heeft plaatsgevonden over verslagjaar 2014 (€ 3.414.691). In het bestemmingsfonds GGZ en Bestuursstichting en V&V worden de resultaten verwerkt die behaald zijn vanuit activiteiten die gefinancierd zijn binnen de Wlz, Zvw, Justitie, Wmo, Jeugdwet en overige subsidieregelingen. Deze gelden mogen alleen na goedkeuring van de bestuurder aangewend worden.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 144
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 10. Voorzieningen Dotatie
Onttrekking
Vrijval
€ 309.218 45.530 570.000 947.656 25.116 1.000.000 0 148.266 555.000
€ 186.932 0 1.791.111 0 231.409 0 343.600 80.932 677.192
€ 294.227 108.974 1.617.208 0 0 0 644.400 0 0
Saldo per 31-12-2017 € 2.919.896 752.584 1.570.993 3.682.764 406.031 1.000.000 0 706.624 5.733.146
Totaal voorzieningen 19.147.237 3.600.786 3.311.176 Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd:
2.664.809
16.772.038
Het verloop is als volgt weer te geven: Personeelsbeloningen Langdurig zieken Reorganisatievoorziening Voorziening contracten zorgverzekeraars Personeelsbeloningen LFB Voorziening juridische en fiscale zaken Voorziening verlieslatende contracten Voorzieningen groot onderhoud Voorziening substantieel bezwarende functies
Saldo per 1-1-2017 € 3.091.837 816.028 4.409.312 2.735.108 612.324 0 988.000 639.290 5.855.338
31-dec-17 € 3.999.993 12.103.276 4.274.000
Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar) Toelichting per categorie voorziening: Voorziening personeelsbeloningen De voorziening personeelsbeloningen betreft een voorziening voor jubilea uitkeringen.
Reorganisatievoorziening Lentis heeft voor 2017 een reorganisatievoorziening getroffen ter financiering van de frictiekosten die ontstaan bij onder meer de verdere afbouw van klinische capaciteit en herstructurering van de organisatie. Voorziening contracten zorgverzekeraars Voor de geschatte uitkomsten van de zelfonderzoeken en aanvulende contractvereisten van de jaren voor 2017 heeft Lentis een voorziening gevormd. Personeelsbeloningen LFB De voorziening personeelsbeloningen LFB betreft een voorziening voor het levensfasebudget inzake extra verlofuren conform CAO. Voorziening juridische en ffiscale zaken Geconstateerde risico's vanuit juridische en fiscale risicobeheersing worden afgedekt middels de voorziening juridische en fiscale zaken. Voorziening verlieslatende contracten In 2016 heeft Dignis een voorziening opgenomen naar aanleiding van het afsluiten van een langjarig contract waarbij een negatief verschil is ontstaan tussen de door Dignis na de balansdatum te ontvangen prestatie en de na de balansdatum te verrichten contraprestatie. Voor dit negatieve verschil is in 2016 een voorziening opgenomen. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met de onvermijdbare kosten. Als gevolg van het beëindigen van het contract in 2017 is de voorziening verlieslatende contracten vrijgevallen.
Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud van Van Mesdag wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van de gebouwen, gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan met een horizon van 20 jaar. De voorziening is gebaseerd op de nominale waarde. Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen van Lentis en Dignis is geen voorziening gevormd. De kosten voor groot onderhoud worden geactiveerd op basis van de componentenbenadering. Voorziening substantieel bezwarende functies In de verzelfstandigingsovereenkomst van het FPC Dr. S. van Mesdag per 01-01-2008 zijn afspraken gemaakt over een nonactiviteitenregeling (substantieel bezwarende functies). Het betreft een groep medewerkers (zogenaamde executieven) met een dienstverband op 1-1-2008. Er zijn 22 medewerkers welke per jaareinde (deels) gebruik maken van de regeling. Vier medewerkers mogen gebruik maken van de regeling, maar hebben dit (nog) niet gedaan. Er zijn 158 medewerkers welke, volgens de nu geldende afspraak tussen 2018 en 2044, gebruik mogen maken van de non-activiteitenregeling. De uitgaven in 2017 in het kader van de substantieel bezwarende functie regeling zijn ten laste van de voorziening gebracht. Voor de dotatie aan de voorziening is de opbouwmethode gevolgd op een dusdanige wijze dat de toekomstige verplichtingen op enig moment zijn afgedekt. In de berekening van de benodigde voorziening wordt rekening gehouden met een vertrekkans van medewerkers en het niet deelnemen van medewerkers aan de regeling. Op basis van de huidige kennis is de totale contante waarde (bij een disconteringsvoet van 1,5%) van de verplichting inclusief indexatie € 9.770.000 (ultimo 2016: € 9.870.000). Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft in 2016 eenmalig een subsidie verstrekt van € 2 miljoen ter PricewaterhouseCoopers ontlasting van de exploitatie als gevolg van de regeling en de hiermee gemoeid gaande lasten vanuitAccountants de fiscale “regeling vervroegde N.V. uittreding” in de komende jaren. Deze subsidie is overeenkomstig de toekenningsbrief van het ministerie volledig Uitsluitend voor toegekend aan de identificatiedoeleinden voorziening. Hiermee is de voorziening hoger dan de werkelijke verplichting per jaareinde 2017. De werkelijke verplichting per jaareinde bedraagt € 4.628.000. Pagina 145
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 11. Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) 31-dec-17 €
31-dec-16 €
78.931.281 832.841 79.764.122
88.248.972 1.490.219 89.739.191
2017 €
2016 €
Stand per 1 januari Af: aflossingen Bij: ORT-nabetaling 2019 Stand per 31 december
95.716.619 9.995.034 175.463 85.897.048
100.683.449 6.457.049 1.490.219 95.716.619
Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Bij: ORT-nabetaling 2018-2019 Stand langlopende schulden per 31 december
5.300.086 832.841 79.764.122
5.977.428 0 89.739.191
De specificatie is als volgt: Schulden aan banken ORT-nabetaling 2018-2019 Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)
Het verloop is als volgt weer te geven:
Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)
6.132.927 79.764.122 60.641.138
5.977.428 88.248.972 64.956.566
Toelichting: Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar bijlage 5.1.8.1. Overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Als gevolg van het beëindigen van de oude huurcontracten met de bijbehorende voorwaarden en het afsluiten van nieuwe huurcontracten met Woonzorg Nederland is de financial lease met Woonzorg Nederland opgeheven. Met betrekking tot de variabel rentende hypothecaire lening heeft FPC Dr. S. van Mesdag een renteswap gecontracteerd zodat zij een vaste rente betaalt en een variabele rente ontvangt. De in 2009 afgesloten renteswap heeft eind 2017 een negatieve waarde van € 3.924.000 (ultimo 2016: € 4.685.000 negatief), een hoofdsom van € 20.000.000 en een looptijd van 20 jaar. De renteswap is gekoppeld aan een lening bij de Rabobank van € 20.000.000. Voor een nadere toelichting op de renteswap wordt verwezen naar bijlage 5.1.8.2 Overzicht renteswap.
12. Overige kortlopende schulden De specificatie is als volgt:
Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden ter zake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden: Projecten RC justitieel ingeslotenen/emballage Nog te betalen bedragen ministerie van Veiligheid en Justitie Vooruit ontvangen bedragen ministerie van Veiligheid en Justitie Schulden aan verbonden partijen Interest langlopende leningen Energie Nog te betalen kosten: Nog te betalen kosten ORT-nabetaling Vooruit ontvangen opbrengsten: Vooruit ontvangen opbrengsten Legaten Overige overlopende passiva Totaal overige kortlopende schulden
31-dec-17 €
31-dec-16 €
6.061.050 5.300.086 8.321.664 398.314 756.153 6.784.590 12.721.205
7.279.537 5.977.429 10.646.124 2.108.467 710.494 6.760.986 12.680.145
295.512 458.211 361.165 7.344.855 8.671 102.209 125.000
132.721 632.611 215.000 9.769.319 0 116.113 125.000
18.905.837 832.842
19.425.379 745.109
574.131 PricewaterhouseCoopers 32.615 Accountants N.V. Uitsluitend voor 7.108 identificatiedoeleinden 69.391.218
Pagina 146
83.938 32.589 7.104 77.448.065
Bestuursstichting Lentis
5.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Toelichting: De kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar met uitzondering van de rekening courant verhouding met patiënten. FPC Dr. S. van Mesdag voert beheer over gelden van justitiëel ingeslotenen voor een bedrag van € 457.000. De beheertermijn is afhankelijk van diverse factoren, welke niet goed voorspelbaar zijn en gedeeltelijk niet beïnvloedbaar zijn door FPC Dr. S. van Mesdag. Derhalve is het gehele bedrag opgenomen onder de kortlopende schulden. Op de vooruitontvangen bedragen ministerie van Veiligheid en Justitie wordt het verschil tussen de opbrengsten en de ontvangsten verantwoord. Tevens is een reservering opgenomen voor het risico rondom de classificatie van de transmurale voorziening op eigen terrein. Per saldo resteert een schuld van € 7.439.000. De post Nog te betalen kosten is opgebouwd uit met name de volgende onderdelen: -Voor afrekeningen als gevolg van overproductie, zelfonderzoek en overige contract vereisten is een schuld opgenomen van € 6,7 miljoen. -Reservering voor afhandeling van personele kwesties: € 1.800.000 -Gemaakte kosten 2017, waarvan de factuur in 2018 is ontvangen: € 1.300.000 -Reservering voor het betalen van de eigen bijdrage voor Ketenzorg Dementie 2009-2017 € 795.000. 13. Niet in de balans opgenomen regelingen Ultimo 2017 zijn de verplichtingen uit hoofd van lease en huurcontracten als volgt te specificeren: Huurverplichtingen: Binnen één jaar 6.177.922 Tussen één jaar en vijf jaar 12.657.853 Meer dan vijf jaar 4.717.362 Leaseverplichtingen: Binnen één jaar Tussen één jaar en vijf jaar Meer dan vijf jaar
256.886 329.594 0
Totale verplichtingen: Binnen één jaar Tussen één jaar en vijf jaar Meer dan vijf jaar
6.434.808 12.987.447 4.717.362
Gedurende het verslagjaar zijn in de winst- en verliesrekening verwerkt: Minimale leasebetalingen 366.417 Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument (MBI) kan door de minister van VWS ingezet worden om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen. De minister heeft voor verschillende subsectoren in de zorg een MBI ingesteld, waarvan de volgende omzetplafonds voor 2017 relevant zijn voor de Bestuursstichting Lentis: • MBI-omzetplafond verpleging en verzorging (TB/REG-17602-01) • MBI-omzetplafond geriatrische revalidatiezorg en eerstelijns verblijf (TB/REG-17635-01) • MBI-omzetplafond geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (TB/REG-17639-01) De minister van VWS zou uiterlijk vóór 1 december van het opvolgende jaar moeten beslissen over inzet van het MBI, als sprake is van een macro-overschrijding. In de afgelopen jaren is gebleken dat deze periode van elf maanden te kort is om de werkelijke realisatie vast te stellen, met als gevolg dat de realisatie voor meerdere voorgaande jaren nog niet is vastgesteld. Bij het opstellen van de jaarrekening 2017 heeft de Bestuursstichting Lentis nog geen inzicht in de realisatie van het MBI-omzetplafond over 2017 en de nog niet afgewikkelde voorgaande jaren. Hierdoor is nog onduidelijk of er daadwerkelijk sprake zal zijn van het inzetten van het macrobeheersinstrument. Wel geldt dat dit wettelijk gezien mogelijk is om dit bij een vastgestelde overschrijding te doen. De Bestuursstichting Lentis is daarom nu niet in staat een betrouwbare schatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december 2017. Mocht het MBI worden ingezet, dan zal de macro-overschrijding worden verhaald op individuele zorginstellingen naar rato van de gerealiseerde omzet (waarop het MBI van toepassing is). Waarborgfonds voor de zorgsector (WFZ) Bij de diverse financiers zijn langlopende leningen onder borging van WFZ afgesloten ten bedrage van in totaal € 37.513.894. Uit hoofde van de borging door het WFZ hebben deze leningen een direct opeisbare obligo van 3% van de pro resto geborgde schuld. Garanties De door u ten behoeve van derden voor onze rekening en risico afgegeven garanties met vermelding van ter zake ingediende aanspraken. Bankgaranties voor een Nederlandse begunstigde onder een bankgarantiefaciliteit zijn niet in onderstaand overzicht opgenomen. Desgewenst kunt u deze opvragen bij de bank. Garanties Hoofddebiteur Stichting Lentis MO
Overeenkomstnummer 306668432
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Bedrag/Limiet Uitsluitend voor 350.000 identificatiedoeleinden
Garantie soort Valuta Bankgarantie EUR Faciliteit Indien er bij hoofddebiteur een andere entiteit is opgenomen dan is de aanvragende entiteit mededebiteur. Pagina 147
Bestuursstichting Lentis
5.1.6 MUTATIEOVERZICHT (IM)MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.1 MUTATIEOVERZICHT IMMATERIELE VASTE ACTIVA Kosten van concessies, vergunningen en rechten van softwarelicenties €
Totaal €
Stand per 1 januari 2017 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
738.827 0 723.189
738.827 0 723.189
Boekwaarde per 1 januari 2017
15.638
15.638
Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen - bijzondere waardeverminderingen
0 0 15.638 0
0 0 15.638 0
- terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve herwaarderingen .cumulatieve afschrijvingen
0 0 0
0 0 0
- desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve herwaarderingen cumulatieve afschrijvingen per saldo
0 0 0 0
0 0 0 0
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
-15.638
-15.638
Stand per 31 december 2017 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen
738.827 0 738.827
738.827 0 738.827
0
0
Boekwaarde per 31 december 2017 Afschrijvingspercentage
25,0%
Pagina 148
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.1.6 MUTATIEOVERZICHT (IM)MATERIELE VASTE ACTIVA 5.1.6.2 MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA Andere vaste Materiële vaste bedrijfsbedrijfsactiva in middelen, uitvoering en technische en vooruitbetalingen administratieve op materiële uitrusting vaste activa € €
Bedrijfsgebouwen en terreinen €
Machines en installaties €
Stand per 1 januari 2017 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
176.535.543 70.720.367
54.129.871 33.665.625
47.945.421 35.967.738
323.618 0
278.934.453 140.353.730
Boekwaarde per 1 januari 2017
105.815.176
20.464.246
11.977.683
323.618
138.580.723
2.083.552 8.605.263 285.000
1.970.784 4.082.566 0
4.626.128 4.843.063 0
-260.356 0 0
8.420.108 17.530.892 285.000
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
5.635.465 938.415 4.697.050
380.522 123.664 256.858
21.869 18.769 3.100
6.268 0 6.268
6.044.124 1.080.848 4.963.276
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
Mutaties in boekwaarde (per saldo)
-11.503.761
-2.368.640
-220.035
-266.624
-14.359.060
Stand per 31 december 2017 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen
172.983.630 78.672.215
55.720.133 37.624.527
52.549.680 40.792.032
56.994 0
281.310.437 157.088.774
94.311.415
18.095.606
11.757.648
56.994
124.221.663
2%; 2,5%, 5%
5%; 10%
10%; 20%
0,0%
Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - bijzondere waardevermindering - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo -Overige mutaties aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde per 31 december 2017 Afschrijvingspercentage
Pagina
149
Totaal €
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.1.7 MUTATIEOVERZICHT FINANCIELE VASTE ACTIVA
Aanloop- en plankosten €
Emissie-, leningskosten en boeterente €
Boekwaarde per 1 januari 2017 Bij: Resultaat deelnemingen Verstrekte lening Af: Ontvangen dividend / aflossing leningen (Terugname) waardeverminderingen Af: Afschrijvingen Af: Amortisatie (dis)agio
155.368 0 0
461.520 0 0
7.965 7.517
Boekwaarde per 31 december 2017
139.886
Leningen u/g €
Totaal Deelnemingen €
€
274.000
153.100 115.265
3.221
0 0
0 0
39.980
0
0
1.043.988 115.265 0 0 11.186 7.517 39.980
418.319
274.000
268.365
1.100.570
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina
150
Bestuursstichting Lentis
BIJLAGE 5.1.8.1 Overzicht langlopende schulden ultimo 2017
Leninggever
Rabobank Rabobank Rabobank Rabobank Rabobank NWB Rabobank Rabobank Rabobank NWB Rabobank Rabobank Rabobank Woonzorg Ned Woonzorg Ned Woonzorg Ned Woonzorg Ned Woonzorg Ned Woonzorg Ned ING bank Rabobank
Datum
Hoofdsom
Totale looptijd
1-jul-93 1-apr-99 31-dec-01 1-okt-91 20-feb-92 1-nov-92 1-dec-94 31-dec-96 12-sep-03 30-nov-12 30-nov-12 30-nov-12 17-jan-14 1-mrt-98 1-mrt-98 1-jun-78 30-jun-78 1-feb-83 20-okt-94 20-12-07
€ 1.361.341 1.614.550 9.529.385 5.218.472 4.356.290 4.112.383 8.576.446 19.285.659 5.735.274 11.600.000 16.100.000 20.000.000 5.100.000 4.206.500 2.579.748 544.536 1.497.475 349.483 262.285 26.600.000
25 20 40 30 30 29 35 25 40 20 25 30 7 40 20 40 40 40 20 30
31-01-16
20.000.000
10
Soort lening
10.038.385 32.51.961.152 32.94.909.492 3.650.943.182 3.650.943.174 LD 10007287 3.650.943.158 3.650.943.166 10.038.389 10.027.808 OHLO2918 OHLO3119 10.037.253
rentevast variabel met swap
Werkelijkerente % 2,95% 2,95% 3,05% 3,65% 2,60% 2,78% 2,90% 2,90% 2,70% 2,69% 2,96% 3,13% var 6,31% 6,31% 7,88% 8,00% 8,25% 7,90% 4,90%
*
Totaal
Nieuwe Restschuld leningen in 31-12-2016 2017 € 108.907 99.355 5.955.865 599.745 171.256 709.032 1.632.096 1.474.786 3.369.518 9.280.000 13.524.000 17.333.333 2.838.000 2.225.933 150.489 128.001 333.531 172.558 0 18.620.000
€ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Aflossing in 2017
Resterend Restschuld Restschuld e looptijd 31-12-2017 over 5 jaar in jaren eind 2017
0
€ 82.707 80.728 238.235 233.949 145.209 141.806 125.546 294.957 143.384 1.880.000 644.000 666.666 754.000 2.225.933 150.489 128.001 333.531 172.558 0 886.667
€ 26.200 18.627 5.717.630 365.796 26.047 567.226 1.506.550 1.179.829 3.226.134 7.400.000 12.880.000 16.666.668 2.084.000 0 0 0 0 0 0 17.733.336
€ 0 0 4.526.455 0 0 0 878.820 0 2.509.214 4.933.333 9.660.000 13.333.333 0 0 0 0 0 0 0 13.300.000
15.499.991
0
666.668
14.833.323
11.499.983
94.226.396
0
9.995.034
84.231.366 78.931.281
60.641.138
Aflossingswijze
Aflossing 2018
Gestelde zekerheden
0 0 0 0 0 0 20
lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair lineair annuïtair annuïtair annuïtair annuïtair Lineair
€ 26.200 18.627 238.235 173.949 26.047 141.806 125.546 294.957 143.384 493.333 644.000 666.667 754.000 0 0 0 0 0 0 886.667
8
Lineair
666.668 hypotheek
1 1 24 3 1 4 12 4 26 15 20 25 3
Hypotheek Hypotheek Hypotheek Hypotheek Hypotheek Borgstelling Hypotheek Hypotheek Hypotheek Borgstelling Borgstelling Borgstelling Hypotheek
hypotheek
5.300.086
5.1.8.2 Overzicht Renteswap Voor de variabel rentende lening van de Rabobank is voor 20.000.000 euro een renteswap aangegaan om het risico van variabele rente op deze lening af te dekken. Deze renteswap heeft de volgende kenmerken
Renteswap
Bank
Hoofdsom
Totale looptijd
Transactie datum
Einddatum
Te ontvangen variabele rente
Te betalen Effectiviteit Marktwaarde 31-12-2017 vaste rente hedge
€ CD5986755
RABO
20.000.000
% 20
27-2-2009
3-4-2029 3-mnd euribor Pagina 151
3,92%
€ -3.924.349
% 100%
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 5.1.9.1 GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2017 SEGMENT 1 V&V 2017 €
2016 €
63.647.068
61.070.459
325.801
1.022.117
2.760.235
913.157
66.733.104
63.005.733
38.809.560
43.297.135
2.396.377
1.623.390
Overige bedrijfskosten
21.168.000
21.465.076
Som der bedrijfslasten
62.373.937
66.385.601
BEDRIJFSRESULTAAT
4.359.167
-3.379.868
Financiële baten en lasten
-263.637
-260.417
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING
4.095.530
-3.640.285
RESULTAAT BOEKJAAR
4.095.530
-3.640.285
2017 €
2016 €
4.095.530
-3.640.286
4.095.530
-3.640.286
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:
Toevoeging/(onttrekking): Bestemmingsfonds V&V
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 152
Bestuursstichting Lentis
5.1.9.1 GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2017 SEGMENT 2 GGZ 2017 €
2016 €
165.181.325
164.878.865
Subsidies
3.518.632
3.233.096
Overige bedrijfsopbrengsten
5.267.486
6.159.733
173.967.443
174.271.694
140.371.049
145.090.923
9.794.665
10.385.595
285.000
325.000
21.723.641
25.368.465
Som der bedrijfslasten
172.174.355
181.169.983
BEDRIJFSRESULTAAT
1.793.088
-6.898.289
Financiële baten en lasten
-1.843.326
-1.702.909
-50.238
-6.898.289
0
-2.200
115.265
73.639
65.027
-8.601.198
2017 €
2016 €
65.027
-8.601.198
65.027
-8.601.198
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten zorgprestaties
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Overige bedrijfskosten
RESULTAAT BOEKJAAR Vennootschapsbelasting Resultaat deelneming RESULTAAT NA BELASTINGEN
RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:
Toevoeging/(onttrekking): Bestemmingsfonds GGZ en Bestuursstichting
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 153
Bestuursstichting Lentis
5.1.9.1 GESEGMENTEERDE RESULTATENREKENING OVER 2017 SEGMENT 3 FPC Dr. S. van Mesdag 2017 €
2016 €
44.570.266
42.261.017
335.566
187.700
1.149.996
1.584.973
46.055.828
44.033.690
30.066.014
29.749.989
2.957.141
2.892.971
Overige bedrijfskosten
10.666.234
9.693.979
Som der bedrijfslasten
43.689.389
42.336.939
BEDRIJFSRESULTAAT
2.366.439
1.696.751
Financiële baten en lasten
-1.792.196
-1.855.445
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING
574.243
-158.694
RESULTAAT BOEKJAAR
574.243
-158.694
2017 €
2016 €
574.243
-158.694
574.243
-158.694
BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Opbrengsten zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld:
Toevoeging/(onttrekking): Egalisatiereserve FPC Dr. S. van Mesdag
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 154
Bestuursstichting Lentis
5.1.9.2 AANSLUITING TOTAAL RESULTAAT MET RESULTAAT SEGMENTEN
2017 €
2016 €
4.095.530 65.027 574.243
-3.640.285 -6.898.289 -158.694
4.734.800
-10.697.268
4.734.800
-12.400.177
Resultaat volgens gesegmenteerde resultatenrekeningen: SEGMENT 1 V&V SEGMENT 2 GGZ SEGMENT 3 FPC Dr. S. van Mesdag
Resultaat volgens geconsolideerde resultatenrekening
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 155
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 14. Opbrengsten zorgprestaties De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Opbrengsten Zorgverzekeringswet Opbrengsten WLZ Opbrengsten Jeugdwet Opbrengsten WMO Opbrengsten Justitie Opbrengsten Zorgverzekeringswet LGGZ Opbrengsten Zorgverzekeringswet BGGZ Opbrengsten overige financieringen
103.773.514 71.757.550 9.890.142 24.908.161 52.620.810 6.941.676 2.761.724 224.646
102.217.396 71.147.923 9.281.842 25.851.455 50.136.074 6.494.868 2.193.817 407.344
Totaal
272.878.223
267.730.719
Toelichting: Voor de landelijke problematiek en onzekerheden ten aanzien van de ZVW omzet wordt verwezen naar de toelichting zoals opgenomen in 5.1.4.3 van de waarderingsgrondslagen. Tot en met 2017 is er sprake van een transitieperiode voor de bekostiging van forensische zorg; van bekostiging op basis van budgetparameters naar prestatiebekostiging op basis van Diagnose Behandel en Beveiliging Combinaties (DBBC). De overgang in 2017 houdt in dat 100% van de zorgcomponent als omzet wordt verantwoord. De bestaande vergoeding voor bekostiging van kapitaalslasten, de Normatieve Huisvesting Component (NHC), is in 2017 voor 85% bepaald door de toeslag op DBBC’s en voor 15% gebaseerd op de bestaande budgetparameters. Voor 2016 is afgerekend op basis van 30% van de oude budgetparameters. De afrekening op basis van oude parameters is in de jaarrekening verantwoord onder de niet-gebudgetteerde zorgprestaties. De jaarrekening van FPC Dr. S. van Mesdag is eerder opgesteld dan de opstelling van de omzetverantwoording DBBC ten behoeve van het ministerie. Uit intern uitgevoerde werkzaamheden op de DBBC’s zijn geen significante gebreken gebleken. Hiermee is FPC Dr. S. van Mesdag van mening dat zij voldoet aan de te stellen eisen. Op dit moment is het ministerie van Justitie en Veiligheid een oordeel aan het vormen over de omzetverantwoording DBBC's over 2015 en 2016. In 2017 heeft de V&V eenmalig een bedrag van € 2,1 miljoen ontvangen. Dit bedrag moet worden ingezet om de kwaliteit van verpleeghuiszorg te verbeteren. 15. Subsidies De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Subsidies Wlz/Zvw-zorg Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS Overige Rijkssubsidies Beschikbaarheidsbijdragen opleidingen Subsidies vanwege Provincies en gemeenten Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies
323.625 343.211 767.458 2.296.831 179.400 269.474
1.301.027 419.574 198.653 2.002.597 61.850 459.212
Totaal
4.179.999
4.442.913
Toelichting: In de subsidie-opbrengsten voor het Europees Sociaal Fonds (ESF) wordt alleen dat deel verantwoord waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De subsidies voor boekjaar 2016 en 2017 zijn nog niet vastgesteld. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid geeft na afloop van de subsidieperiode een beschikking af op basis van de bevindingen van het Agentschap SZW en de Rijks Audit Autoriteit.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 156
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 16. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Overige dienstverlening (waaronder 2e-4e geldstroom UMC's voor onderzoek): Doorberekende materiële kosten Opbrengsten patiënt en bewonersgebonden Opbrengsten uit servicekosten Opbrengsten hulpbedrijven
1.164.450 902.208 24.219 71.281
1.220.043 1.124.863 55.169 66.721
Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): Doorberekende personeelskosten Huuropbrengsten Toelagen budgetbrief Overig Baten voorgaande jaren
534.309 547.964 36.764 4.638.149 -263
629.953 469.074 38.903 3.646.452 -8.083
Totaal
7.919.081
7.243.095
Toelichting: Als gevolg van het afsluiten van nieuwe huurovereenkomsten met WZN is een door Dignis gefinancierde investering in 2012/2013 met terugwerkende kracht overgedragen aan WZN. De overige opbrengsten hebben betrekking op activa welke verkocht zijn met een resultaat ad € 2.018.000. Dit betreft de verkoopopbrengst minus de afwaardering van activa, de afschrijvingen met betrekking tot deze activa zijn verwerkt onder de afschrijvingen. LASTEN 17. Personeelskosten De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten: Opleidingskosten Reisvergoeding Overig Subtotaal Personeel niet in loondienst
156.022.414 22.460.463 13.852.055
166.896.754 23.244.293 13.841.418
1.971.870 3.780.665 2.802.753 200.890.220 7.152.692
2.056.543 3.509.087 2.779.229 212.327.324 4.840.993
Totaal personeelskosten
208.042.912
217.168.317
Gedurende het jaar 2017 waren er 3.373 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2016: 3.466). Hiervan waren 0 werknemers werkzaam buiten Nederland (2016: 0). De specificatie is als volgt:
2017
2016
Algemeen & administratief Hotelfuncties Patiënt- c.q. bewonergebonden functies Leerlingen Terrein- en gebouwgebonden functies Overig Totaal gemiddeld fte's in dienst
534 283 694 29 1.789 44 3.373
535 283 730 35 1.853 29 3.466
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 157
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN
18. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa - financiële vaste activa -boekwaarde reparatiemiddelen Nza
15.637 17.530.893 58.683 -2.457.030
20.185 14.827.358 54.413 0
Totaal afschrijvingen
15.148.183
14.901.956
Toelichting: De afschrijvingen bestaan enerzijds uit de reguliere afschrijvingen op de activa ad. €1.718.751 en anderzijds uit de bijzondere waardevermindering ad. €3.123.470 met betrekking tot de Woonzorg Nederland panden. In 2017 zijn de boekwaarde reparatiemiddelen ingezet ter compensatie van de afschrijvingen. 19. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Bijzondere waardeverminderingen van: - materiële vaste activa
285.000
325.000
Totaal
285.000
325.000
Toelichting: Bijzondere waardevermindering ad € 285.000 betreft De Brug Delfzijl in verband met leegstand. Afgewaardeerd tot verwachte opbrengstwaarde. 20. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
11.152.401 17.398.402 9.095.616
12.903.389 16.524.765 8.603.966
Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud - Energiekosten gas - Energiekosten stroom - Energie transport en overig Subtotaal
4.738.019 1.471.435 794.082 536.485 7.540.021
4.180.365 2.359.479 1.000.984 456.128 7.996.956
Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen
7.190.681 605.393
9.131.223 442.559
52.982.514
55.602.858
Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten
Totaal overige bedrijfskosten Toelichting: Door het afstoten van panden zijn de huurkosten in 2017 afgenomen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 158
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 21. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:
2017 € 16.920 34.317 51.237
2016 € 28.867 36.188 65.055
Rentelasten Rentelasten uit financiële instrumenten Subtotaal financiële lasten
-2.780.203 -1.170.193 -3.950.396
-2.724.601 -1.230.666 -3.955.267
Totaal financiële baten en lasten
-3.899.159
-3.890.212
2017 €
2016 €
Vennootschapsbelasting
0
-2.200
Totaal vennootschapsbelasting
0
-2.200
De specificatie is als volgt:
2017 €
2016 €
Resultaat Phebe Resultaat Martini Apotheek
-11 115.276
-39 73.678
Totaal resultaat deelneming
115.265
73.639
Rentebaten Financiële baten Subtotaal financiële baten
22. Vennootschapsbelasting De specificatie is als volgt:
23. Resultaat deelneming
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 159
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 24. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op Lentis van toepassing zijnde regelgeving: het WNT - maximum voor de zorg, totaalscore 13 en klasse V. Aangezien FPC Dr. S. van Mesdag organisatorisch is verbonden met Bestuursstichting Lentis en voor beide instellingen de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg- en welzijnssector van toepassing is, past FPC Dr. S. van Mesdag de klassenindeling toe die geldt voor Bestuursstichting Lentis als geheel, in casu Klasse V. Het bezoldigingsmaximum in 2017 voor Lentis is â&#x201A;Ź 181.000. Dit geldt naar rato van de duur en/of omvang van het dienstverband. Het individuele WNT-maximum voor de leden van Raad van Toezicht bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband De Voorzitter Raad van Bestuur en het Lid Raad van Bestuur hebben een dienstverband bij Bestuursstichting Lentis en de Directeur algemene zaken heeft een dienstverband bij Stiching Lentis MO. Voor de werkzaamheden besteed bij FPC Dr. S. van Mesdag worden een managementfee, dan wel detacheringskosten betaald. Naast de vermelde topfunctionarissen is er een overige functionaris die in 2017 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum heeft ontvangen. Er zijn in 2017 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen (bedragen in euro's) - Bestuursstichting Lentis drs. M.S.R. Sitalsing Voorzitter RvB
drs. C.L. Bruinsma Lid RvB
E. Holkers
E. Holkers Directeur algemene zaken 17/6 - 31/10 1,00 nee ja
1/1 - 31/12 0,85 nee ja
1/1 - 31/12 0,85 nee ja
Directeur algemene zaken 1/2 - 16/6 0,33 nee ja
Individueel WNT-maximum
153.850
153.850
22.256
67.937
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
135.306 18.544 153.850
166.722 18.231 184.953
11.833 754 12.587
62.565 4.150 66.715
0
0
0
0
153.850
184.953
12.587
66.715
1/3 - 31-12 0,85
1/1 - 31/12 0,85
n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t.
111.775 15.133 126.908
166.722 18.231 184.953
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Functiegegevens
Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking?
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 in fte Beloning Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 160
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 24. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)
Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen (bedragen in euro's) - Bestuursstichting Lentis (vervolg) H.J. Beintema Functiegegevens
G.E. Koorman
Directeur Behandelzaken
Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking?
Directeur Behandelzaken
1/1 - 31/12 0,37 nee ja
1/6 - 31/12 1,0 ja ja
Individueel WNT-maximum
66.970
106.121
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
n.v.t. n.v.t. 47.402
12.380 5.550 17.930
0
0
47.402
17.930
1/1 - 31/12 0,37
1/1 - 31/12 1,0
n.v.t. n.v.t. 47.402
174.812 10.826 185.638
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 in fte Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
Toelichting leidinggevende topfunctionarissen: Voor drs. C.L. Bruinsma is het overgangsrecht uit artikel 11.A WNT van toepassing. Derhalve is geen sprake van een onverschuldigde betaling. De bezoldiging van de raad van bestuur zoals verantwoord betreft het aandeel voor de Bestuursstichting Lentis van de totale bezoldiging die zij ontvangen voor de bestuurlijke taken voor zowel Bestuursstichting Lentis als FPC Dr. S. van Mesdag. De bezoldiging van de Directeur Algemene Zaken betreft de bezoldiging is exclusief het aandeel FPC Dr. S. van Mesdag. Van zijn totale bezoldiging is â&#x201A;Ź 50.902 doorbelast aan FPC Dr. S. van Mesdag. De bezoldiging van de Directeur Behandelzaken betreft het aandeel voor de Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming van de totale bezoldiging. Van zijn totale bezoldiging is â&#x201A;Ź 47.402 doorbelast aan Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 161
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING
Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Leidinggevende topfunctionarissen (bedragen in euro's) - FPC Dr. S. van Mesdag
Functie(s)
drs. M.S.R. Sitalsing Voorzitter RvB
Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking?
drs. C.L. Bruinsma Lid RvB
H.J. Beintema* Directeur behandel zaken
1/1 - 31/12 0,15 nee ja
1/1 - 31/12 0,15 nee ja
1/1 - 31/12 0,88 nee ja
Individueel WNT-maximum
27.150
27.150
159.280
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
n.v.t. n.v.t. 27.150
n.v.t. n.v.t. 32.638
133.855 8.350 142.205
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
27.150
32.638
142.205
1/3 - 31/12 0,15
1/1 - 31/12 0,15
1/1 - 31/12 0,88
n.v.t. n.v.t. 22.396
n.v.t. n.v.t. 32.638
123.482 7.966 131.448
E. Holkers Directeur Algemene Zaken 1/2 - 16/6 0,78 n.v.t. n.v.t.
G.E. Koorman Directeur Algemene Zaken n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Individueel WNT-maximum
52.604
n.v.t.
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
n.v.t. n.v.t. 50.902
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
50.902
n.v.t.
Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 in fte
n.v.t. n.v.t.
1/1 - 31/12 0,78
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t. 106.944
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 in fte Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
Functie(s)
Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte Gewezen topfunctionaris? (Fictieve) dienstbetrekking?
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging
Toelichting leidinggevende topfunctionarissen: Voor drs. C.L. Bruinsma is het overgangsrecht uit artikel 11.A WNT van toepassing. Derhalve is geen sprake van een onverschuldigde betaling. De bezoldiging van de raad van bestuur zoals verantwoord betreft het aandeel voor de FPC Dr. S. van Mesdag van de totale bezoldiging PricewaterhouseCoopers die zij ontvangen voor de bestuurlijke taken voor zowel Bestuursstichting Lentis als FPC Dr. S. van Mesdag. Accountants N.V. De directeur algemene zaken is bij FPC Dr. S. van Mesdag gedetacheerd. Uitsluitend voor Van zijn totale bezoldiging is â&#x201A;Ź 50.902 doorbelast door Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming. identificatiedoeleinden De bezoldiging van de Directeur Behandelzaken betreft het aandeel voor de FPC Dr. S. van Mesdag van de totale bezoldiging. Van zijn totale bezoldiging is â&#x201A;Ź 47.402 doorbelast aan Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming. Pagina 162
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Toezichthoudende topfunctionarissen (bedragen in euro's) - Bestuursstichting Lentis S.D. Franken P.C. Lerk Velzen
1/1 - 31/12
Vice-voorzitter RvT 1/1 - 31/12
1/1 - 1/7
Individueel WNT-maximum
27.150
18.100
8.976
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
20.520 0 20.520
13.996 0 13.996
6.800 0 6.800
0
0
0
20.520
13.996
6.800
1/1 - 31/12
1/1 - 31/12
1/1 - 31/12
20.520 0 20.520
13.719 0 13.719
13.600 0 13.600
Functie(s)
Voorzitter RvT
J.H.M. van der Meer
Aanvang en einde functievervulling in 2017
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
E.A.O. Muurmans
L.P. Middel
Lid RvT
M. Zoetman
Lid RvT 1/1 - 31/12
Lid RvT 1/1 - 31/12
Lid RvT 15/7 - 31/12
Individueel WNT-maximum
18.100
18.100
8.381
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
13.600 0 13.600
14.440 0 14.440
6.233 0 6.233
0
0
0
13.600
14.440
6.233
1/1 - 31/12
1/1 - 31/12
n.v.t.
13.600 0 13.600
14.210 0 14.210
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Functie(s) Aanvang en einde functievervulling in 2017
-/- Onverschuldigd betaald bedrag
Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
Overige toelichting: Naast de bezoldiging is 21% BTW uitgekeerd aan de toezichthoudende topfunctionarissen. De nevenfuncties van de toezichthouders zijn opgenomen in het jaarverslag.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 163
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Toezichthoudende topfunctionarissen (bedragen in euro's) - FPC Dr. S. van Mesdag P.C. Lerk
A.H. Bronsvoort
L.P. Middel
Voorzitter RvT 1/1 - 31/12
Lid RvT n.v.t.
Lid RvT 1/1 - 31/12
Individueel WNT-maximum
27.150
n.v.t.
18.100
Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
15.375 0 15.375
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
10.250 0 10.250
0
n.v.t.
0
15.375
n.v.t.
10.250
1/1 - 31/12
1/1 - 10/10
1/1 - 31/12
15.375 0 15.375
7.926 0 7.926
10.250 0 10.250
Functie(s) Aanvang en einde functievervulling in 2017
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
H. Rappa - Velt
E.A.O. Muurmans
E. Sinnema
Lid RvT 1/1 - 31/12
Lid RvT 1/1 - 31/12
Lid RvT 1/1 - 31/12
Individueel WNT-maximum
18.100
18.100
18.100
Bezoldiging Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal
10.250 0 10.250
10.740 0 10.740
10.250 0 10.250
0
0
0
10.250
10.740
10.250
10/10 - 31/12
1/1 - 31/12
1/1 - 31/12
2.324 0 2.324
10.563 0 10.563
10.264 0 10.264
Functie(s) Aanvang en einde functievervulling in 2017
-/- Onverschuldigd betaald bedrag Totaal bezoldiging Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning, inclusief onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
Overige toelichting: Naast de bezoldiging is 21% BTW uitgekeerd aan P.C. Lerk, L.P. Middel, E.A.O. Muurmans MBA, H. Rappa, E. Sinnema. De nevenfuncties van de toezichthouders zijn opgenomen in het jaarverslag. Op 10 oktober 2016 is mr. A.H. Bronsvoort afgetreden als lid Raad van Toezicht. Op 10 oktober 2016 heeft de Raad van Toezicht H. Rappa benoemd als lid.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 164
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen met of zonder dienstbetrekking Bestuursstichting Lentis E. Holkers
G.E. Koorman
Functiegegevens Directeur Algemene zaken 1,00 2017
Directeur Algemene zaken 1,00 2017
Ontslaguitkering Overeengekomen uitkeringen wegens
15.000
75.000
Individueel toepasselijk maximum
75.000
75.000
-/- Onverschuldigd deel Totaal uitkeringen wegens beëindiging Waarvan betaald in 2017
0 15.000 15.000
0 75.000 75.000
N.v.t.
N.v.t.
Psychiater 1/1 - 31/12 0,50
Psychiater 1/1 - 31/12 1,00
127.583 0 127.583
176.847 11.133 187.980
175.396 11.123 186.519
90.500
181.000
181.000
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Functie(s) gedurende dienstverband Deeltijdfactor in fte Jaar waarin dienstverband is beëindigd
Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan Bezoldiging niet-topfunctionarissen - Bestuursstichting Lentis Functie(s) Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Individueel toepasselijk drempelbedrag bezoldiging Gegevens 2016 Functie(s) in 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 (in fte) Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
Geneesheer Directeur 1/1 -31/12 1,00
Functie(s) Aanvang en einde functievervulling in 2017 Omvang dienstverband in fte
Directeur Algemene zaken 1/1 - 31/12 1,00
Manager Inhoudelijke zaken 1/1 - 31/12 1,00
Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging
172.076 11.120 183.196
173.713 11.127 184.840
Individueel toepasselijk drempelbedrag bezoldiging
181.000
181.000
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 165
Bestuursstichting Lentis
5.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING Gegevens 2016 Functie(s) in 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Omvang dienstverband 2016 (in fte) Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging 2016
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Overige toelichting: In 2017 was er een overschrijding van de maximale bezoldiging van de overige functionarissen te weten: Geneesheer Directeur, Manager Inhoudelijke Zaken, Directeur Behandelzaken en Psychiaters. Dit is veroorzaakt doordat de beloning van deze functionarissen conform CAO is, de beloning onderhevig is aan CAO verhogingen en de toeslagen op het salaris conform CAO is. Tevens heeft in 2017 een uitbetaling in het kader van pensioen compensatie plaatsgevonden. 25. Honoraria accountant
2017 â&#x201A;Ź
2016 â&#x201A;Ź
404.745 187.302 2.711 18.150
362.571 127.836 33.797 6.861
612.908
531.065
De honoraria van de accountant over 2017 zijn als volgt: 1 2 3 4
Controle van de jaarrekening Andere controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Andere niet-controlediensten
Totaal honoraria accountant
Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de stichting en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in artikel 1, lid 1 Wta (Wet toezicht
26. Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 166
Bestuursstichting Lentis
5.1.10 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2017 (na resultaatbestemming) Ref.
31-dec-17 €
31-dec-16 €
7.539.602 7.539.602
7.539.602 7.539.602
Totaal activa
7.539.602
7.539.602
PASSIVA
31-dec-17 €
31-dec-16 €
3
1.561.397 1.561.397
1.561.397 1.561.397
4
5.978.205
5.978.205
7.539.602
7.539.602
ACTIVA
Vlottende activa Overige vorderingen Totaal vlottende activa
2
Eigen vermogen Bestemmingsfonds Totaal eigen vermogen Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Overige kortlopende schulden
Totaal passiva
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 167
Bestuursstichting Lentis
5.1.11 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2017 Ref.
2017 €
2016 €
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
0
0
BEDRIJFSLASTEN
0
0
Financiële baten en lasten
0
0
RESULTAAT BOEKJAAR
0
0
2017 €
2016 €
0 0
0 0
RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging/(onttrekking): Bestemmingsfonfds
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 168
Bestuursstichting Lentis
5.1.12 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING ENKELVOUDIGE JAARREKENING
5.1.12 Algemeen Er zijn geen afwijkingen van de waarderingsgrondslagen in de enkelvoudige jaarrekening. Voor de waarderingsgrondslagen wordt derhalve verwezen naar de geconsolideerde waarderingsgrondslagen.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 169
Bestuursstichting Lentis
5.1.13 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 1. Financiële vaste activa Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon
Verschaft kapitaal
Kernactiviteit
Zeggenschapsbelangen >= 20%: FPC Dr.S. van Mesdagkliniek TBS Kliniek te Groningen Stichting Dignis te Groningen V&V Stichting Lentis Maatschappelijke GGZ Onderneming te Groningen (incl. POH BV)
Zeggenschapsbelang (in %)
Eigen vermogen €
Resultaat €
0
100%
5.619.976
574.243
0 0
100% 100%
1.576.247 25.577.261
4.095.530 65.027
32.773.484
4.734.800
De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Vorderingen op groepsmaatschappijen
7.539.602
7.539.602
Totaal overige vorderingen
7.539.602
7.539.602
Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Bestemmingsfonds Totaal eigen vermogen
1.561.397 1.561.397
1.561.397 1.561.397
2. Overige vorderingen
PASSIVA 3. Eigen vermogen
Bestemmingsfonds Saldo per 1-jan-2017 €
Resultaatbestemming €
Overige mutaties €
Saldo per 1-dec-2017 €
Bestemmingsfonds
1.561.397
0
0
1.561.397
Totaal bestemmingsfonds
1.561.397
0
0
1.561.397
Eigen vermogen €
Resultaat €
Enkelvoudig eigen vermogen en resultaat: Bestuursstichting Stichting Lentis Maatschappelijke Onderneming Stichting Dignis FPC Dr. S. van Mesdagkliniek
1.561.397 25.577.261 1.576.247 5.619.976
0 65.027 4.095.530 574.243
Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat
34.334.881
4.734.800
De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 €
Schulden op groepsmaatschappijen
5.978.205 Accountants N.V. 5.978.205
Totaal overige kortlopende schulden
identificatiedoeleinden 5.978.205 5.978.205
Het verloop is als volgt weer te geven:
Specificatie aansluiting geconsolideerd - enkelvoudig vermogen 31 december 2017 en resultaat over 2017 De specificatie is als volgt :
PASSIVA 4. Overige kortlopende schulden
PricewaterhouseCoopers Uitsluitend voor
Pagina 170
Bestuursstichting Lentis
5.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING 5. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:
31-dec-17 €
31-dec-16 ,
Vrijval VPB 2008 Subtotaal financiële baten
0 0
0 0
Totaal financiële baten en lasten
0
0
Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De raad van bestuur van Bestuursstichting Lentis heeft de jaarrekening 2017 vastgesteld in de vergadering van 28 mei 2018.
De raad van toezicht van Bestuursstichting Lentis heeft de jaarrekening 2017 goedgekeurd in de vergadering van 28 mei 2018.
Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in paragraaf 5.1.2.
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan.
Ondertekening door bestuurders en toezichthouders
W.G. Drs. M.S.R. Sitalsing
W.G. Dr. P.C. Lerk
W.G. Mevr. S.D. Franken- van Velzen
W.G. Mevr. M. Zoetman-Kiers RA
W.G. Drs. L.P. Middel
W.G. Mr. E.A.O. Muurmans MBA
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 171
Bestuursstichting Lentis
5.2 OVERIGE GEGEVENS
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Bestuursstichting Lentis
5.2 OVERIGE GEGEVENS
5.2.1 Statutaire regeling resultaatbestemming In de statuten is bepaald, dat de eventueel jaarlijks behaalde overschotten uitsluitend mogen worden aangewend ten bate van een instelling of rechtspersoon welke erkend is als algemeen nut beogende instelling, als bedoeld in de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen -of daarvoor in de plaats tredende wetgeving-, met een soortgelijke doelstelling.
5.2.2 Nevenvestigingen Bestuursstichting Lentis heeft geen nevenvestigingen.
5.2.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
Pagina 173
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van bestuur en de raad van toezicht van Bestuursstichting Lentis
Verklaring over de jaarrekening 2017 Ons oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Bestuursstichting Lentis een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de stichting en de groep op 31 december 2017 en van het resultaat over 2017 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi.
Wat we hebben gecontroleerd Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 van Bestuursstichting Lentis te Zuidlaren (‘de stichting’) gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde jaarrekening van Bestuursstichting Lentis en haar dochtermaatschappijen (samen: ‘de groep’) en de enkelvoudige jaarrekening. De jaarrekening bestaat uit: de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2017; de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2017; en de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. Het stelsel voor financiële verslaggeving dat is gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening is de Regeling verslaggeving WTZi.
De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden en de Regeling Controleprotocol WNT 2017 vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de paragraaf ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’. Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Onafhankelijkheid Wij zijn onafhankelijk van Bestuursstichting Lentis zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). U2NNUUP7533T-1089078443-121 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Paterswoldseweg 806, 9728 BM Groningen, Postbus 8060, 9702 KB Groningen T: 088 792 00 50, F: 088 792 94 24, www.pwc.nl ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (KvK 54226368), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
Paragraaf inzake overige aangelegenheden Wij hebben geen controlewerkzaamheden verricht ten aanzien van de klassenindeling bezoldigingsmaximum 2014. In overeenstemming met het Controleprotocol WNT 2017 hebben wij het bezoldigingsmaximum WNT 2014 zoals bepaald en verantwoord door Bestuursstichting Lentis als uitgangspunt gehanteerd voor onze controle en hebben wij geen werkzaamheden verricht op de totstandkoming van dit bezoldigingsmaximum 2014.
Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: het bestuursverslag (bestaande uit de hoofdstukken opgenomen op pagina 4 tot en met 123); de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van de Regeling verslaggeving WTZi is vereist. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het verslag en de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi.
Verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening en de accountantscontrole Verantwoordelijkheden van de raad van bestuur en de raad van toezicht voor de jaarrekening De raad van bestuur is verantwoordelijk voor: het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi; en voor een zodanige interne beheersing die de raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Bestuursstichting Lentis - U2NNUUP7533T-1089078443-121
Pagina 2 van 5
Bij het opmaken van de jaarrekening moet de raad van bestuur afwegen of de stichting in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet de raad van bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de raad van bestuur het voornemen heeft om de stichting te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De raad van bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de stichting haar bedrijfsactiviteiten kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de stichting.
Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Ons controleoordeel beoogt een redelijke mate van zekerheid te geven dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een redelijke mate van zekerheid is een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring. Groningen, 31 mei 2018 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door A.L. Koops-Aukes RA
Bestuursstichting Lentis - U2NNUUP7533T-1089078443-121
Pagina 3 van 5
Bijlage bij onze controleverklaring over de jaarrekening 2017 van Bestuursstichting Lentis In aanvulling op wat is vermeld in onze controleverklaring hebben wij in deze bijlage onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening nader uiteengezet en toegelicht wat een controle inhoudt.
De verantwoordelijkheden van de accountant voor de controle van de jaarrekening Wij hebben deze accountantscontrole professioneel-kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, de Regeling Controleprotocol WNT 2017, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze doelstelling is om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening vrij van materiële afwijkingen als gevolg van fouten of fraude is. Onze controle bestond onder andere uit: Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing. Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de raad van bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan. Het vaststellen dat de door de raad van bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de stichting haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een organisatie haar continuïteit niet langer kan handhaven. Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen
Bestuursstichting Lentis - U2NNUUP7533T-1089078443-121
Pagina 4 van 5
Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen bepaald om te waarborgen dat we voldoende controlewerkzaamheden verrichten om in staat te zijn een oordeel te geven over de jaarrekening als geheel. Bepalend hierbij zijn de geografische structuur van de groep, de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten, de bedrijfsprocessen en interne beheersingsmaatregelen en de bedrijfstak waarin de stichting opereert. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de financiĂŤle informatie of specifieke posten noodzakelijk was. Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.
Bestuursstichting Lentis - U2NNUUP7533T-1089078443-121
Pagina 5 van 5
Afkortingen ART Active Recovery Triad AVG Algemene Verordening Gegevensbescherming AWBZ Algemene Wet Bijzonder Ziektekosten BGGZ Basis GGZ BIG Registratie en Informatie Beroepsbeoefenaren in de zorg Bopz (Wet) Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen BoZ Brancheorganisatie Zorg BTW Belasting Toegevoegde Waarde BV Besloten Vennootschap BW Beschermende Woonvorm CBL Crisisbeoordelingslocatie CCR Centrale Cliëntenraad CFR Centrale Familieraad COR Centrale Ondernemingsraad CQi Consumer Quality index DBA Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties DNV Det Norske Veritas EPA Ernstige Psychische Aandoeningen EPD Electronisch Patiëntendossier FACT Functie Assertive Community Treatment FPC Forensisch Psychiatrisch Centrum FTE Fulltime Equivalent FVP Familie Vertrouwenspersoon GCR Gezamenlijke Cliëntenraad GD Geneesheer Directeur GGz/GGZ Geestelijke Gezondheidszorg GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio HBO Hoger Beroepsonderwijs HIP Hygiëne en Infectie Preventie HKZ (Stichting) Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector HR Human Resource ICA intoleranties, contra indicaties en allergieën IDM Identity Management IGJ Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd ISM/FSM Integrated Service Management / Functional Service Management IT Informatie Technologie ITB Intensieve Thuisbehandeling KEBI Klanttevredenheid, Effect, kwaliteit en veiligheid van zorg, Bedrijfsmatig werken en Innovatie PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
KEP Kenniscentrum Ernstig Probleemgedrag
175
LFB Levensfasebudget LGGZ Langdurige GGZ LLF Lucas Lindeboomfonds LSP Landelijk Schakelpunt MBO Middelbaar Beroepsonderwijs MO Maatschappelijk Onderneming NEN Nederlandse Norm MHC Normatieve Huisvestingscomponent NZa Nederlandse Zorgautoriteit OP Ouderenpsychiatrie OR Ondernemingsraad ORT Onregelmatigheidstoeslag PAC Plaatselijke Adviescommissie P&C Planning & Control PDCA Plan, Do, Check, Act P&O Personeel en Organisatie POH Praktijk Ondersteuner Huisartsen PVP Patiëntvertrouwenspersoon PWC PriceWaterhouseCoopers Q1,2,3,4 Eerste, tweede, derde, vierde kwartaal RGO Rob Giel Onderzoeks RvB Raad van Bestuur RvT Raad van Toezicht SGGZ Specialistische GGZ SPP Strategische personeelsplanning SPV Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige UCP Universitair Centrum Psychiatrie VVT Verpleging Verzorging Thuis VNN Verslavingszorg Noord Nederland V&V Verpleging en Verzorging WAR Wetenschappelijke Adviesraad WBP Wet Bescherming Persoonsgegevens WETEN Wetenschappelijk Netwerk WfZ Waarborgfonds voor de Zorgsector WIA (Wet) Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen WKCZ Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector Wkkgz Wet kwaliteit, klachten en geschillen WLZ Wet Langdurige Zorg WMCZ Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning WNT Wet Normering Topinkomens ZZP Zorg Zwaarte Pakketten PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Uitsluitend voor identificatiedoeleinden
176