GRONINGEN 27
dinsdag 13 december 2022
GRO
Veel mensen wachten op geestelijke hulp. Een kwart van de volwassenen heeft psychische problemen.
Een kwart van de volwassenen heeft psychische problemen. De wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) zijn gigantisch lang. Zijn online sessies met een psycholoog een oplossing om dit probleem snel op te lossen?
FOTO SHUTTERSTOCK
‘Wachttijden in ggz minder lang door online sessies’ LUUK SPORREL
O
nline werken kan bijdragen aan het verbeteren van wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Dat zeggen Christien Slofstra en Thomas van Hoorn van Lentis, de grootste aanbieder van geestelijke gezondheids- en ouderenzorg in het Noorden. Van Hoorn is er projectleider eHealth, Slofstra psycholoog en senior onderzoeker. Beiden herkennen de problematiek rondom de soms maandenlange wachttijden waarmee cliënten geconfronteerd worden. ,,Iemand neemt de stap om hulp te zoeken. De huisarts of verwijzer zegt: ‘Ja, u heeft hulp nodig’. En vervolgens krijgen ze die niet.’’ Slofstra vindt dat erg. ,,De insteek van ons online programma is vooral om het wachten minder ellendig te maken. Want dat is het. Ellendig.’’ Slofstra heeft het dan niet alleen over de Groninger, Drent of Fries die met de ziel onder de arm moet wachten, maar ook over naasten, de verwijzer én de behandelaar − want die wil ook helpen. Bovendien worden tijdens het wachten ‘de problemen er niet beter op’, vat Slofstra het samen. Er komen eerder meer problemen bij. De afgelopen jaren werkte ze onder meer mee aan het opzetten van een online hulptraject voor mensen die wachten op zorg. Dat leidde tot Wacht Actief. Het is een van de twee onderdelen van de ‘online voordeur’ van Lentis.
Zo wil de organisatie zo snel mogelijk mensen helpen naar herstel. Nog niet alle cliënten krijgen deze programma’s voorgeschoteld, zegt Van Hoorn: ,,Uiteraard streven we daar wel naar.’’ Bij Wacht Actief krijgen ze gelijk bij aanmelding toegang tot het online behandelplatform. ,,Daarop krijgen ze informatie over waarom er zo’n wachttijd is en informatie over contact tijdens het wachten.’’ Dat gaat eerst nog via de verwijzer, zoals de huisarts. ,,Ook staan er herstelverhalen op om te inspireren en is er een vragenlijst die helpt om hun gezondheid in kaart te brengen.’’ Daarnaast zijn er zelfhulpmodules met opdrachten waarmee alvast gestart kan worden aan het herstel, eventueel met hulp vanuit ervaringsdeskundigen van
het team achter Wacht Actief. Een paar weken voor de intake wordt de welkomstmodule opgezet. Daarop krijgen cliënten een beeld van hoe de behandeling eruitziet en wat ze bijvoorbeeld moeten meenemen naar de intake. Bovendien krijgen ze opdrachten die specifiek aansluiten op hun persoonlijke situatie. ,,We willen dat mensen met Wacht Actief het gevoel hebben dat ze niet alleen wáchten, maar ook wat vooruitgaan’’, zegt Slofstra. Ze werkte mee aan het opzetten van dat programma. Aan de hand van zes thema’s, zoals zingeving, meedoen aan de maatschappij en dagelijks functioneren (zorgen voor jezelf), kunnen mensen alvast kleine opdrachtjes doen. Lezen over wat een probleem precies is en hoe het opgelost kan worden of over succesverhalen
Gezondheidsapps Er zijn zo’n 300.000 gezondheidsapps. Die kunnen tips en suggesties geven voor een gezondere leefstijl, zegt Christien Slofstra. Gebruikers kunnen bijvoorbeeld gestimuleerd worden meer te bewegen of mentaal tot rust te komen. ,,Ik denk dat die aandacht voor een gezonde leefstijl goed en belangrijk is. Zeker omdat de prestatiedruk tegenwoordig enorm is.’’ Een lijstje met de beste apps is er niet. De voorkeuren wisselen per persoon, zegt Slofstra. Op de site IPH.nl kan iedereen aan de
hand van een vragenlijst zijn of haar gezondheid testen. Een doel kan zijn het verbeteren van iets waaraan de gebruiker van de app wil werken, bijvoorbeeld meer bewegen. Of juist het versterken van iets waar iemand al goed in is. ,,Je hebt bijvoorbeeld de ommetjesapp. Daarop kunnen mensen wandelroutes delen en zo meer bewegen. Voor sommige mensen is dat heel leuk. De app moet bij je passen en je ondersteunen in wat je wilt bereiken.’’
van anderen, schetst Van Hoorn. Daarbij kunnen ze ondersteuning krijgen van ervaringsdeskundigen via een chatfunctie. Dat zijn mensen die in eenzelfde situatie hebben gezeten en zich goed kunnen inleven. Het maakt het wachten dragelijker. Slofstra: ,,Je wordt gehoord en begrepen. Dat is heel belangrijk.’’ Cliënten hoeven niet alles gelijktijdig op te pakken, zegt ze. ,,Ze kunnen ook eerst bezig met één onderwerp.’’ Wie bijvoorbeeld slaapproblemen heeft, kan alvast wat tips proberen om de nachtrust te verbeteren. ,,Misschien staan er allemaal dingen tussen die al geprobeerd zijn, maar het kan ook zijn dat er één tip tussen zit die wél helpt. Dat is mooi meegenomen.’’ ,,Normaal heb je eens in de week of per twee weken een sessie. Met deze modules kun je ook tussendoor contact hebben. Mensen kunnen thuis filmpjes kijken, dagboeken bijhouden of opdrachten invullen. Die kan ik inzien en daarop kan ik kort feedback geven.’’ Is het veel extra werk voor de psycholoog? Slofstra haalt haar schouders op: het valt mee. ,,Wat ik wel merk, en collega’s doen dat ook, is dat je intensere gesprekken kunt voeren omdat je al meer weet.’’ Het is niet zo dat met een online programma de wachttijden opeens opgelost kunnen worden, zegt Slofstra. Het is niet het ei van Columbus. ,,Als we de wachtlijsten konden verkorten, hadden we dat natuurlijk allang gedaan.’’