Nachtelijke angst Informatie voor ouders
Het is elf uur ’s avonds en u besluit naar bed te gaan. Opeens wordt u opgeschrikt door het schreeuwen van uw kind. Uw kind zit met de ogen wijd open in bed. Het gilt, krijst, huilt, zweet, trilt en het hart bonkt. U ziet de paniek en denkt dat het waarschijnlijk een nachtmerrie is en probeert het kind te kalmeren. Hij drukt u echter weg en hoe meer u uw kind probeert gerust te stellen, des te meer hij overstuur raakt. Naarmate dit gedrag een tijdje heeft geduurd wordt uw kind weer rustig. Het lijkt uitgeput en verzinkt weer in een diepe slaap. Bij het ontwaken in de ochtend heeft het kind geen enkele herinnering aan het gebeuren.
Tijdens de nachtelijke angst, die meestal 10 tot 20 minuten duurt, slaapt het kind. De ogen zijn misschien open, maar het kind is niet wakker.
Wat is hier aan de hand? Het meest waarschijnlijke is dat uw kind last heeft van ‘Nachtelijke angst’, ook wel ‘Pavor Nocturnus’ genoemd. Dit is een relatief zeldzame slaapaandoening die verschijnt bij (meestal) jonge kinderen. Twee of drie procent van alle kinderen zal met episodes van nachtelijke angst te maken krijgen. Vaak als ze de leeftijd van de basisschool bereiken zijn de meeste kinderen deze indrukwekkende, maar onschuldige gebeurtenissen al weer ontgroeid. De precieze oorzaak is niet bekend. Men heeft het vermoeden dat zowel erfelijke als ontwikkelingsfactoren, maar ook organische (hersenfunctie) en psychologische factoren een rol spelen in het ontstaan van nachtelijke angst.
Nachtelijke angst of nachtmerrie? Nachtelijke angst is niet hetzelfde als een nachtmerrie. Nachtmerries vinden plaats tijdens de droomfase van slaap, ook wel REM-slaap genoemd. De omstandigheden van de nachtmerrie beangstigen het kind en het wordt daarom ook meestal wakker met een heldere herinnering aan een filmachtige droom. Nachtelijke angst echter vindt plaats tijdens een fase van diepe, zogenaamde niet-REM-slaap, meestal ongeveer twee uren nadat het kind naar bed is gegaan. Tijdens de nachtelijke angst, die meestal 10 tot 20 minuten duurt, slaapt het kind. De ogen zijn misschien open, maar het kind is niet wakker. Wanneer het de volgende dag wakker wordt zal het geen herinnering aan het gebeuren hebben, misschien hooguit een gevoel van angst.
3
Nachtelijke angst: feiten ›› ›› ›› ›› ››
is niet gevaarlijk komt het meest voor op de leeftijden tussen 3 en 5 jaar komt in de ene familie meer voor dan in de andere duurt meestal 10 tot 20 minuten wordt zelden door het kind herinnerd.
Nachtelijke angst: verschijnselen (symptomen) ›› ›› ››
›› ››
›› ›› ››
het kind is moeilijk en meestal zelfs niet gerust te stellen het kind heeft bij het ontwaken de volgende dag geen herinnering aan de gebeurtenis herhaaldelijke episodes van plotseling wakker worden, meestal tijdens het eerste derde gedeelte van de belangrijkste slaapperiode en beginnend met een paniekerige schreeuw het kind kan niet volledig wakker gemaakt worden het kind is niet in staat om uit te leggen wat er is gebeurd en heeft geen gedetailleerde herinnering aan enge dromen of nachtmerries soms toch een plotseling wakker worden uit de slaap intense angst of paniek zweten, verwarring en snelle hartslag.
Als uw kind ernstige emotionele problemen thuis of op school heeft, zou psychologische hulp misschien kunnen helpen.
4
Kan nachtelijke angst voorkomen worden? Het is mogelijk dat, wanneer u of uw partner vroeger nachtelijke angst heeft gehad, uw kind het ook zal krijgen. Erfelijkheid speelt waarschijnlijk een rol in het ontstaan van nachtelijke angst. Vermoeidheid en psychische stress kunnen ook een rol spelen. Zorg in ieder geval dat uw kind voldoende rust krijgt. Nachtelijke angst kan niet altijd voorkomen worden. U kunt wel een aantal dingen uitproberen. Zo is het goed om u bewust te zijn van dingen die uw kind van streek maken (bijvoorbeeld gewelddadige tv-programma’s) en te proberen zoveel als mogelijk stress te vermijden. Als uw kind ernstige emotionele problemen thuis of op school heeft, zou psychologische hulp misschien kunnen helpen. Kinderen hebben nachtelijke angst vaak op hetzelfde tijdstip in de nacht, meestal een paar uren na het in slaap vallen. Sommige artsen adviseren uw kind te wekken 30 minuten voor het moment waarop gewoonlijk de nachtelijke angst begint. Haal uw kind uit bed en laat het even met u praten. Hou het 5 minuten wakker en laat het dan weer inslapen. Wanneer nachtelijke angst zeer vaak en in combinatie met slaapwandelen voorkomt en niet verdwijnt, worden ook wel medicijnen geadviseerd voor een korte periode, zodat het optreden van nachtelijke angst wordt verminderd. Tenslotte is belangrijk: nachtelijke angst is misschien vervelend voor u, maar geheel onschuldig voor uw kind. Voorkomen is dus eigenlijk niet nodig en daarom worden medicijnen maar zeer zelden voorgeschreven.
5
Wat kunt u er aan doen? Het belangrijkste wat u kunt doen is uw kind, indien nodig, te beschermen tegen verwondingen. Pogingen om uw kind tijdens nachtelijke angst wakker te maken moeten vermeden worden, omdat uw kind daardoor waarschijnlijk meer verward en beangstigd wordt. Bij specifieke veiligheidsmaatregelen kunt u denken aan bijvoorbeeld uw kind laten slapen op vloerhoogte, zodat voorkomen wordt dat uw kind uit bed kan vallen. Omdat uw kind misschien uit bed gaat en door de kamer gaat lopen, moet u uw kind daar op een vriendelijke manier van weerhouden of hem/haar terugbrengen naar bed. Het meest belangrijke voor u als ouders is het feit dat kinderen deze ‘slaapaandoeningen’ ontgroeien in de late adolescentie (18 - 22 jaar) en vaak eerder.
6
Pogingen om uw kind tijdens nachtelijke angst wakker te maken moeten vermeden worden.
Handige website met ervaringsverhalen en tips kijk op www.jonx.nl
Contactgegevens Jonx Groningen Laan Corpus den Hoorn 102-2 9728 JR Groningen Postbus 86 9700 AB Groningen Telefoon 050 – 522 32 90 Fax 050 – 522 38 90 afsprakenjonxgroningen@lentis.nl
Jonx Winschoten Mr. D.U. Stikkerlaan 1 9675 AA Winschoten Postbus 286 9670 AG Winschoten Telefoon 0597 – 45 63 00 Fax 0597 – 45 62 20 afsprakenjonxwinschoten@lentis.nl
Jonx Delfzijl Jachtlaan 52 9934 JD Delfzijl Postbus 281 9930 AG Delfzijl Telefoon 0596 – 64 91 03 Fax 0596 – 64 92 00 afsprakenjonxdelfzijl@lentis.nl
Jonx Veendam (spreekuurlocatie) Gebouw Veencompas Jan Salwaplein 3 9641 LN Veendam Telefoon 0598 – 42 71 20 Fax 0598 – 42 71 40 afsprakenjonxhoogezand@lentis.nl
Jonx Hoogezand-Sappemeer Industrieweg 33 9601 LJ Hoogezand Telefoon 0598 – 42 71 20 Fax 0598 – 42 71 40 afsprakenjonxhoogezand@lentis.nl
J 0026 | 01-2016
Jonx Stadskanaal Semmelweislaan 4 9501 HS Stadskanaal Postbus 30 9500 AA Stadskanaal Telefoon 0599 – 69 21 47 Fax 0599 – 69 22 00 afsprakenjonxstadskanaal@lentis.nl
Onze vestigingen zijn elke werkdag geopend van 08.30 uur tot 17.00 uur. Het is ook mogelijk om een afspraak te maken buiten kantooruren. Vraag naar de mogelijkheden bij het secretariaat. Het centrale telefoonnummer van Jonx Ambulant is 0597 – 45 63 60. © Jonx|Lentis, 2016 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.
Vormgeving Dorèl Extra Bold