Eclectisch Noord-Nederlands model vroegstimulering
Het Eclectisch Noord-Nederlands model vroegstimulering of het ENN model is ontwikkeld door het Infantteam van het Autisme Team Noord-Nederland (ATN). Het Infantteam is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van zeer jonge kinderen met (het vermoeden) van een autismespectrumstoornis (ASS). Het ENN model van het Infantteam gaat uit van verschillende benaderingen in de stimulering van jonge kinderen met beperkingen in het contact en de communicatie. Vroegstimulering wordt ingezet nadat er diagnostiek heeft plaats gevonden.
Praktische aanpak De meeste stimuleringsprogramma’s voor jonge kinderen met ASS zijn gebaseerd op de gedragstherapie. Deze wordt echter in verschillende vormen uitgewerkt zoals onder andere te zien is bij PRT, ABA, ESDM, Pecs, Floortime en dergelijke. Het doel van de ENN training is om, in tegenstelling tot specifieke stimuleringsprogramma’s, juist een breed aanbod te creëren voor kind en omgeving. De normale ontwikkeling wordt gestimuleerd en de specifieke moeilijkheden worden verminderd (doelen van Rutter voor Autisme behandeling). Om het aanbod zo goed mogelijk aan te passen aan de ontwikkelingsvraag van het kind en de ouders wordt een verscheidenheid van methoden toegepast.
Gedeelde aandacht Een van de belangrijkste voorlopers van sociale en communicatieve interacties is de gedeelde aandacht (joint attention). Dit tekort wordt al snel ervaren door bijvoorbeeld het uitblijven van het wijzen; het kind wijst bijvoorbeeld naar een vogel in de lucht om zijn of haar interesse te delen. De gedeelde aandacht kan worden onderverdeeld in gedeelde aandacht op eigen initiatief of in reactie op een ander. In het ENN model worden beide vormen van gedeelde aandacht gestimuleerd naast vele andere vaardigheden van kind en ouder(s).
3
ENN kind ENN ouders ENN omgeving Ouders worden in het ENN model gesterkt in hun eigen stimulerende vaardigheden en krijgen handreikingen van de trainers. De naaste omgeving kan uiteraard ook betrokken worden, zoals grootouders, (PGB) begeleiders, Medisch Kinder Dagverblijf (MKD), Kinder Dag Centrum (KDC), crèche of peuterspeelzaal. Het is ENN kind ENN ouders ENN omgeving. Voor kinderen met ASS is het vaak moeilijk om geleerd gedrag in een andere situatie toe te passen dan de situatie waarin ze het hebben geleerd. Daarom vindt de stimulering grotendeels thuis plaats.
Voor kinderen met ASS is het vaak moeilijk om geleerd gedrag in een andere situatie toe te passen dan de situatie waarin ze het hebben geleerd. 4
Het ENN model bestaat uit verschillende fasen Fase 1 Diagnostiek en het adviesgesprek. In het adviesgesprek wordt naast de uitkomst van het diagnostisch onderzoek vaak ook een behandeladvies gegeven. Ouders krijgen bij het adviesgesprek een informatiemap mee met onder andere informatie over ASS bij jonge kinderen, behandelmogelijkheden en contactgegevens van de behandelaar en oudervereniging.
Fase 2 Psycho-educatie voor de ouders. In dezelfde of eventueel latere fase wordt ook psycho-educatie aangeboden aan de naaste omgeving. De psycho-educatie is vooral gericht op de tekorten in en mogelijke groei van de sociale en communicatieve vaardigheden. Deze fase bestaat gemiddeld uit drie sessies van vijfenveertig minuten.
Fase 3 Het kind en de ouders worden uitgenodigd voor spelsessies op het kantoor. Hierin wordt gestart met een observatie van vrij spel in de eerste sessie en spel met de ouders. Deze sessies worden gefilmd en tijdens de sessies kunnen ouders al feedback krijgen. Na twee sessies wordt er een afspraak gemaakt met de ouders om videomateriaal terug te kijken en aandachtspunten door te nemen. Hierna zijn er nog twee spelsessie met het kind om specifieke vaardigheden aan te leren. Binnen ATN Friesland ziet Fase 3 er als volgt uit: 1e sessie spel en filmen 2e sessie terugkijken en feedback 3e sessie spel en filmen 4e sessie terugkijken en feedback. 5
Fase 4 In deze fase vindt er een overdracht plaats van de spelsessies op kantoor naar een thuisbegeleider die verder werkt met ouders aan verschillende vaardigheden. In eerste instantie vinden er vier afspraken thuis plaats en een evaluatiegesprek. Na de evaluatie is het mogelijk om te verlengen met vier sessies.
Afronding Na afronding kan de vervolgbegeleiding bestaan uit: ›› algemene thuisbegeleiding; ›› speltraining; ›› ouderbegeleiding; ›› medicamenteuze behandeling; ›› andere specifieke behandelingen.
6
Aanmelden Aanmeldingen kunnen worden gedaan door: ›› (huis) artsen; ›› MEE/IVH; ›› CJG of consultatiebureaus; ›› kinderpsychiatrische instellingen; ›› medisch specialisten; ›› MKD; ›› KDC; ›› Gemeente, CJG en wijkteam.
Informatie en ver wijzen Voor meer informatie over het Infantteam of het ENN model kunt u contact opnemen met één van de vestigingen van het Autisme Team Noord-Nederland. Wilt u een kind verwijzen naar het Infantteam? Dan kunt u het kind digitaal aanmelden via Zorgdomein. Of u kunt een brief, e-mail of fax sturen naar het dichtstbijzijnde ATN.
7
Ervaringsverhalen, handige website en tips kijk op www.jonx.nl
Contactgegevens
Meer informatie?
Autisme Team Noord-Nederland (ATN) Groningen Laan Corpus den Hoorn 102-2 9728 JR Groningen Postbus 86 9700 AB Groningen Telefoon 050 – 522 32 99 Fax 050 – 522 32 66 atngroningen@lentis.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Informatieservice van Lentis: 050 – 522 31 50 Informatieservice@lentis.nl ©Jonx|Lentis, september 2015 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.
ATN Groningen heeft een algemeen telefonisch spreekuur van maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 10.00 uur. Autisme Team Noord-Nederland (ATN) Friesland Zuiderdwarsvaart 72 9203 JB Drachten Telefoon 0512 – 33 49 50 Fax 0512 – 33 49 69 atnfriesland@lentis.nl ATN Friesland heeft een algemeen telefonisch spreekuur van maandag t/m donderdag van 13.00 tot 14.00 uur
J 0067 | 09-2015
Vormgeving Dorèl Extra Bold