Film

Neil Armstrong.

Live-verslag vanuit Apollo 11

Meeslepende beelden vanaf de maan

Er is een nieuw soort historische documentaire in opkomst: deze films draaien niet om kennisoverdracht, maar willen de kijker onderdompelen in een historische ervaring. Commen taarstemmen en interviews met deskundigen ontbreken. Een recent voorbeeld is Peter Jacksons They Will Not Grow Old, dat met een compilatie van archiefmateriaal de kijker meesleurt in de gruwelwereld van soldaten in de Eerste Wereldoorlog. En nu is er Apollo 11, een documentaire over de eerste bemande reis naar de maan. Gaap, want is daarover in vijftig jaar niet alles gezegd, geschreven en getoond? Niet dus. Net als bij They Will Not Grow Old is dat te danken aan geweldig archiefmate riaal. De Amerikaanse filmmaker Todd Douglas Miller mocht het NASA-archief induiken en maakte met een team reseachers een geweldige selectie uit de 10.000 uur videobeelden en 11.000 uur audiomateriaal over de Apollo 11-reis. De opgepoetste beelden ogen alsof ze gisteren zijn gemaakt. Het resultaat is dat de kijker Apollo 11 als een live-verslag ervaart. Centraal staat de interactie tussen de drie astronauten en de honderden techneuten achter hun schermen in het controlecen trum in Houston. De beelden van de tienduizenden mensen die op stranden in Florida een glimp willen opvangen van de lancering, illustreren de enorme opwinding die de eerste maanreis teweegbracht. Als Neil Armstrong het zinnetje over de kleine stap voor een mens, maar reuzensprong voor de mensheid uitspreekt, haalt ook de kijker opgelucht adem.

Jos van der Burg is filmrecen sent bij Het Parool en de Filmkrant.

Stalin in Estland

Wie wil weten waarom Esten doodsbang zijn voor buurland Rusland, begrijpt dat na het zien van de speelfilm The Little Comrade. De debuutfilm van de Estse filmmaakster Moonika Siimets speelt zich af in 1950, de periode dat op bevel van Stalin tienduizenden inwoners van de Baltische staten naar Siberië werden verbannen. In The Little Comrade zien we door de ogen van de zesjarige Leelo hoe haar moeder, een lerares, wordt gearresteerd en naar Siberië verdwijnt. Leelo worstelt met de verwarrende situatie. Zo denkt ze dat haar moeder is opgepakt, omdat zijzelf niet lief genoeg voor haar is geweest. De kracht van The Little Comrade is dat de kijker consequent door Leelo’s ogen kijkt. Dit perspectief toont de absurditeit van de stalinistische werkelijkheid, die doorklinkt in angstaanja gende zinnetjes als: ‘Je bent een Sovjetlerares, maar je kind gedraagt zich als een vijand van het volk.’

‘Als we als soort de aarde willen overleven, moeten we hier weg en de ruimte in. Ik denk dat hoe eerder we dat doen, hoe beter het is.’

→ TENTOONSTELLING Reizen in luxe

Ga mee op reis met baron Etienne van Zuylen en barones Hélène de Rothschild, die aan het begin van de twintigste eeuw alle uithoeken van de wereld bezochten. Van kuuroorden als Évian-les-Bains aan de voet van de Franse Alpen tot een privébezoek aan de maharadja van Kapurthala. Steeds reisden ze in weldadige luxe, zoals blijkt uit foto’s en reisobjecten.

Bon voyage! The Golden Age of Travel Kasteel de Haar, Kasteellaan 1, Haarzuilens. T/m 29 september 2019. Open: ma-zo 11-17. Info: 030-677 85 15 of www.kasteeldehaar.nl Slavin werkzaam op het landgoed Serinsing van Cornelis Chastelein.

→ SLAVEN ALS ERFGENAMEN Sociaal experiment

Na zijn dood in 1714 liet Cornelis Chastelein zijn landgoederen én kapitaal na aan zijnslaven, bij wijze van sociaal experiment. Op de expositie zijn de bewoners tot op de dag van vandaag te volgen.

Depok. De droom van Cornelis Chastelein Westfries Museum, Roode Steen 1, Hoorn. T/m 6 oktober 2019. Open: ma-vr 11-17, za-zo 13-17. Info: 0229- 28 00 22 of www.wfm.nl

Dieren op stand

→ TENTOONSTELLING Bijbelgeschiedenis

Vierhonderd jaar geleden leidde de Dordtse Synode tot de eerste officiële Nederlandse Bijbelvertaling. De voorgangers en de opvolgers van de Statenbijbel zijn te zien: van een exemplaar uit 1477 tot een met zilver beslagen huwelijksbijbeltje uit 1843.

De Bijbel centraal, vijf eeuwen Statenbijbel en zijn voorgangers (1477 tot heden) Museum Dokkum, Diepswal 27, Dokkum. T/m 30 september 2019. Open: ma-za 10-17, zo 13-17. Info: 051-929 31 34 of www. museumdokkum.nl

→ THEMARONDLEIDING

Waarom heeft Kasteel Amerongen zoveel kattenluikjes? Dat ontdekt de bezoeker tijdens een rondleiding die toont hoe het dieren vanaf de zeventiende eeuw in en om het kasteel verging. Aan bod komen standsverschillen, tradities en dierenbescherming.

Deftige dieren Kasteel Amerongen, Drostestraat 20, Amerongen. T/m 1 december 2019. Open t/m oktober: di-za 11-16, zo 12-16. Daarna varië rend. Info: 034-356 37 66 of www. kasteelamerongen.nl