ΤΕΛΙΟΣ ΑΘ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΕΣ & ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ
ΣΤΟΝ «ΥΜΝΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ» ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ (Α΄ Κορ. 13, 1 – 13)
ΛΑΡΙΣΑ 2013
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εν λόγω εργασία, της οποίας το αντικείμενο είναι η σύγκριση διαφόρων μεταφράσεων της Καινής Διαθήκης και πιο συγκεκριμένα η απόδοση του Ύμνου της Αγάπης, στην Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή του Απόστόλου Παύλου (κεφάλαιο 13, στίχοι 1 – 13), γίνεται στα πλαίσια των μαθημάτων του Μεταπτυχιακού Τμήματος της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. Αν η προσέγγιση του πρωτότυπου κειμένου έχει έναν αριθμό δυσκολιών, η προσέγγιση και η κατανόηση των μεταφράσεων έχει ακόμη περισσότερες, διότι πρέπει, επίσης, να προσεγγίσεις τις επιδιώξεις και το γνωστικό επίπεδο του μεταφραστή αλλά ακόμη και το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε μετάφραση είναι μία αξιόλογη και σημαντική προσπάθεια, όμως δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα «πρόχειρο» ή «κατασκευασμένο» έργο, το οποίο δεν έχει καμία πρωτοτυπία και προσπαθεί να ακολουθήσει πιστά το πρωτότυπο «κατασκευάζοντας» μία «νέα» γλώσσα με φόρμες γραμματικής και κανόνες συντακτικού, πολλές φορές αστείες και έξω από τα παραδεκτά όρια. Η μετάφραση, κανονικά, πρέπει να αποτελεί και ένα είδος «ερμηνείας» του κειμένου και υπό αυτή την έννοια απαιτεί πολύ μεγάλη προσπάθεια εκ μέρους του μεταφραστή. Εκτός από την επαρκή γνώση των γλωσσών (της γλώσσας του πρωτότυπου έργου αλλά και της μετάφρασης), των οποίων χρησιμοποιεί ο μεταφραστής, θα πρέπει να ξέρει το ιστορικό και κοινωνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο γράφηκε το πρωτότυπο έργο, τους στόχους, τους οποίους εξυπηρετούσε ο συγγραφέας, τις δυνατότητες και δυναμικές τόσο της μεταφραζόμενης όσο και της πρωτότυπης γλώσσας και πάρα πολλούς άλλους παράγοντες, οι οποίοι καθιστούν κάθε μετάφραση ένα δύσκολο και γενναίο τόλμημα. Ο στόχος του μεταφραστή, σύμφωνα με τον Ι. Θ. Κακριδή 1 πρέπει να είναι η δημιουργία ενός έργου ισοδύναμου και ισάξιου με το πρωτότυπο. Χρέος του μεταφραστή είναι να εξαφανιστεί πίσω από το συγγραφέα και να αποδώσει στη γλώσσα του το προσωπικό ύφος του, «αυτή τη μόλις ισορροπημένη συζυγία του παραδομένου με το νέο, που σε κάθε ποιητή παίρνει ξεχωριστή αναγκαστικά μορφή». Από την αρχή της πιστότητας προκύπτει και η απαίτηση να διατηρηθούν στη μετάφραση λέξεις του πρωτοτύπου που αντιπροσωπεύουν πρόσωπα, πράγματα ή αξίες ενός άλλου κόσμου και να μην αντικατασταθούν με αντίστοιχες δικές μας 2. Ο ύμνος της αγάπης, ενδεχομένως, δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα στον μεταφραστή. Είναι ένα κείμενο το οποίο ξεχειλίζει από συναισθήματα, ένα κείμενο, το οποίο λίγο απέχει από το να θεωρηθεί «ποιητικό», οπότε πρέπει κανείς να περιμένει ότι οι μεταφραστές θα έχουν ακόμη περισσότερες δυσκολίες στην απόδοση των συναισθηματικών τόνων και χρωμάτων, πέρα από τις συνηθισμένες, όπως η ερμηνεία της σημασίας της λέξης, η ακριβής απόδοση των εγκλίσεων και των ρηματικών τύπων, της σημασίας των μορίων και των συνδέσμων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας αλλά και των εμφάσεων ή ενδεχομένως και κάποιων λογοπαίγνιων του συγγραφέα κ.α., που κάνουν σχεδόν ακατόρθωτη την κατά λέξη 1
Ι.Θ. Κακριδής, Το μεταφραστικό πρόβλημα, Θεσσαλονίκη 11936 επανέκδοση: Αθήνα 61984, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας 2 Σ. Τσέλικας, από την http://www.greeklanguage.gr/greekLang/ancient_greek/education/translation/support_theme/pop004.html
πιστή απόδοση του κειμένου και αδύνατη την απόδοση μίας λέξης του πρωτότυπου με μία μόνο λέξη στη μετάφραση. Έτσι, είτε με την πρόσθεση λέξεων, οι οποίες δεν υπάρχουν στο πρωτότυπο, είτε μα την αφαίρεση λέξεων, σε μία προσπάθεια για καλύτερη επικοινωνία στη μεταφραζόμενη γλώσσα, μπορούμε να καταλάβουμε το ιταλικού γνωμικό, το οποίο κάνει ένα λογοπαίγνιο με τις –σχεδόν- ομόηχες λέξεις traduttore και tradittore (μεταφραστής – προδότης). Κάθε μετάφραση αποτελεί μια προδοσία του πρωτότυπου κειμένου, όμως προσπάθεια όλων των μεταφράσεων, τις οποίες θα παραθέσω αμέσως παρακάτω, είναι η παρουσίαση της Αγάπης, όπως την εξυμνεί ο Απόστολος Παύλος. Κάθε μεταφραστής, σε όποια εποχή κι αν ανήκει, τουλάχιστον στη συγκεκριμένη απόδοση του «Ύμνου της Αγάπης», προσπάθησε να βαδίσει μέσα από τα μυστικά, περίπλοκα και απαιτητικά μονοπάτια της σκέψης του Απόστόλου Παύλου, ώστε να προσφέρει στον αναγνώστη του αυτό το μοναδικό συναίσθημα του μοιράζεσθαι την χαρά και την εμπειρία ενός από τα σημαντικότερα και πιο πολυδιαβασμένα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Από την άλλη μη ξεχνούμε ότι πρόκειται για ένα «ιερό κείμενο» και αυτό κάνει το έργο του μεταφραστή ακόμη δυσκολότερο και «επικινδυνότερο» 3. Κάποιοι, ακόμη και σήμερα πιστεύουν στην κατά λέξη θεοπνευστία των πρωτοτύπων αρχαίων κειμένων της Αγίας Γραφής, βασιζόμενοι στα λόγια του Ιησού Χριστού, «Γιατί αλήθεια σας λέω: ωσότου παρέλθει ο ουρανός και η γη, ένα γιώτα ή μία κεραία δε θα παρέλθει από το νόμο, ωσότου όλα γίνουν» (Ματθ. 5, 18), και τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, «Γι’ αυτό κι εμείς ευχαριστούμε το Θεό αδιάλειπτα, γιατί όταν παραλάβατε το λόγο του Θεού που ακούσατε από εμάς, τον δεχτήκατε όχι ως λόγο ανθρώπων, αλλά καθώς είναι αληθινά, ως λόγο Θεού, ο οποίος και ενεργεί μέσα σ’ εσάς που πιστεύετε» (Α΄ Θεσ. 2, 13) και «Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστη και ωφέλιμη για διδασκαλία, για έλεγχο, για επανόρθωση, για παιδεία που γίνεται με δικαιοσύνη, για να είναι άρτιος ο άνθρωπος του Θεού, για κάθε έργο αγαθό καταρτισμένος» (Β΄ Τιμ. 3, 16). Έτσι, πιστεύουν ότι τα νοήματα του θείου Λόγου έχουν άμεση σχέση με τις λέξεις που υπάρχουν στο αρχαίο κείμενο, γι’ αυτό και κάθε απομάκρυνση από την κατά γράμμα μετάφραση αλλοιώνει τα νοήματα του θείου Λόγου. Βέβαια, πάγια θέση των εναντιούμενων στις μεταφράσεις είναι η δυσκολία απόδοσης των δογματικών εδαφίων και αυτό δημιουργεί πρόβλημα παρερμηνειών. Αυτή η θέση ήταν από τις κυριότερες των υποκινητών των «Ευαγγελικών», το 19014. Ένας άλλος σύγχρονος μεταφραστικός τρόπος είναι αυτός της «δυναμικής αντιστοιχίας», ο οποίος έχει αρκετά υποκειμενικά στοιχεία των διαφόρων μεταφραστών, αφού ο κάθε άνθρωπος κατανοεί, πολλές φορές με διαφορετικό τρόπο, το λόγο του Θεού. Πολλές φορές μία μετάφραση βασισμένη στη «δυναμική αντιστοιχία», προσπαθώντας να αποδώσει ελεύθερα το βιβλικό κείμενο, αναδεικνύει περισσότερο τη λογοτεχνική ικανότητα των μεταφραστών της παρά την προσωπικότητα και τις έννοιες, τις οποίες θέλει να εκφράσει κάθε φορά ο ιερός συγγραφέας. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, όμως, ότι κάποιες φορές, πίσω από
Πληροφορίες γύρω από τον τρόπο προσέγγισης και ερμηνείας των ιερών κειμένων ο αναγνώστης μπορεί να βρει στο βιβλίο του Σάββα Αγουρίδη, Ερμηνεία των ιερών κειμένων, εκδ. Άρτος Ζωής, Αθήνα 2002 4 Ελένη Δ. Κακουλίδη, Για τη Μετάφραση της Καινής Διαθήκης, σελ. 30 – 31, Θεσσαλονίκη 1970 3
διαφορετικές αποδόσεις, κρύβονται και οι διαφορετικές ομολογίες ή τα διαφορετικά δόγματα των μεταφραστών. Όταν ο Απόστολος Παύλος συνέγραφε τον Ύμνο της Αγάπης είχε ως σκοπό να γράψει ένα λογοτεχνικό έργο; Όχι βέβαια! Ο σκοπός του ήταν να διακηρύξει τη σωτηρία του ανθρώπου, την οποία προσφέρει ο Θεός μέσω του Ιησού Χριστού, με απλό και κατανοητό τρόπο. Ο μεγάλος «πατέρας» της Εκκλησίας άγιος Ιερώνυμος, ο οποίος μετέφρασε την Αγία Γραφή στα λατινικά, τη λεγόμενη Vulgata, έλεγε ότι σχεδόν ντρεπόταν όταν διάβαζε και σύγκρινε τα ωραία λογοτεχνικά κείμενα των αρχαίων ελλήνων ειδωλολατρών συγγραφέων με τα φτωχά ελληνικά των συγγραφέων της Καινής Διαθήκης5. Η επιλογή των μεταφράσεων έγινε από εμένα με δύο κριτήρια: Το πρώτο μου κριτήριο ήταν να υπάρχει εκπροσώπηση διαφορετικών εποχών. Έτσι επέλεξα την πρώτη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στην καθομιλούμενη ελληνική γλώσσα, η οποία έγινε από τον Μάξιμο Καλλιουπολίτη το 1638, συνέχισα με τη μετάφραση του Νεόφυτου Βάμβα, η οποία πραγματοποιήθηκε το 1838 και ακολούθως με τις μεταφράσεις των Ιωάννη Κολιτσάρα (1963) και Κίμωνος Καραλή (1991) για να φτάσω στην τελευταία μεταφραστική προσπάθεια των τεσσάρων καθηγητών (Γεώργιος Γαλίτης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Πέτρος Βασιλειάδης, Ιωάννης Γαλάνης) του 1998, σε έκδοση της Βιβλικής Εταιρείας του 2004. Παράλληλα, επειδή ζούμε στην εποχή του διαδικτύου, θέλησα να ασχοληθώ με μεταφράσεις, οι οποίες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, σε διάφορους ιστοτόπους, οι οποίοι αναφέρονται σε θέματα σχετικά με το χριστιανισμό. Έτσι, δεύτερό μου κριτήριο υπήρξε η ενασχόληση με τις μεταφράσεις, οι οποίες κυκλοφορούν «ελεύθερα» στο διαδίκτυο. Όλες οι παραπάνω μεταφράσεις πλην αυτής του Μαξίμου Καλλιουπολίτου και της Βιβλικής Εταιρείας, είναι πανεύκολο να βρεθούν σε μία διαδικτυακή αναζήτηση. Προσέθεσα, λοιπόν, τέσσερις ακόμη μεταφράσεις, δύο αγγλικές και δύο ελληνικές, οι οποίες απαντώνται εύκολα στις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης της μετάφρασης του ύμνου της αγάπης, οι οποίες είναι η New International Version και η English Standard Version και οι ελληνικές από την ιστοσελίδα «Λεξιλόγος» (http://www.lexilogos.com/bible/ellenika.htm) και το blog «Μαύρος Γάτος» (http://mavrosgatos.blogspot.gr/2006/03/blogpost_02.html). Επίσης, για τους στίχους 4 – 7, παραθέτω και την «μετάφραση στη γλώσσα του λαού» του Νικολάου Ψαρουδάκη (1978), επειδή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από γλωσσικής πλευράς όσο και για το χρόνο, στον οποίο έγινε αυτή (την εποχή της φυλακίσεώς του από το δικτατορικό καθεστώς και εκδόθηκε λίγο μετά τη μεταπολίτευση). Δυστυχώς είναι οι μόνοι στίχοι, τους οποίους ανακάλυψα στο διαδίκτυο. Έχοντας παρακολουθήσει, κατά το τρέχον σχολικό έτος, το μεταπτυχιακό μάθημα με αντικείμενο τις μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης, το οποίο ως επιστέγασμα έχει την παρούσα εργασία, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Άννα Κόλτσιου – Νικήτα, καθηγήτριά μου στη Θεολογική Σχολή και τους συμφοιτητές μου στο Μεταπτυχιακό τμήμα της Σχολής για τη στήριξη, τη βοήθειά τους και τις ιδέες, τις οποίες μου προσέφεραν απλόχερα! Επίσης θα ήθελα να εξάρω τις πλούσιες εμπειρίες και τις πολλές ιδέες, τις οποίες μου προσέφερε το μάθημα, έτσι ώστε να γίνω καλλίτερος εκπαιδευτικός, εφαρμόζοντας αυτές μέσα στη σχολική τάξη, με τους μαθητές μου. Στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα: http://metaglottisis.blogspot.gr/ στο άρθρο με τίτλο: «Μεταγλώττιση της Αγίας Γραφής – Η Καινή Διαθήκη». 5
2. Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Ο Ύμνος της Αγάπης, αποτελεί το 13ο Κεφαλαίου της Α΄ Προς Κορινθίους Επιστολής του Αποστόλου Παύλου προς την πρωτοχριστιανική κοινότητα της Αρχαίας Κορίνθου και διασώζεται στην Καινή Διαθήκη, όντας ένα από τα πιο αξιόλογα κείμενα της Αγίας Γραφής. Ο Απόστολος των Εθνών, δίνει μέσα σε λίγους στίχους τα χαρακτηριστικά της γνήσιας και αληθινής αγάπης προς τον συνάνθρωπο, η οποία είναι η κορυφαία αρετή και ξεπερνά κάθε άλλη αρετή. Σε πολλές χριστιανικές εκκλησίες, το κείμενο αναγιγνώσκεται κατά την ακολουθία του μυστήριου του γάμου6. Ο Απόστολος Παύλος έγραψε την πρώτη επιστολή προς τους Κορινθίους κατά την παραμονή του στην Έφεσο της Μικράς Ασίας. Στο 18 ο κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων γίνεται αναφορά στην πρώτη επίσκεψη του Απόστόλου Παύλου στην Κόρινθο, την ίδρυση της τοπικής Εκκλησίας σε αυτή την πόλη (γύρω στο 51 με 52 μ.Χ.) και στην παραμονή του στην Κόρινθο για 18 μήνες. Στην επιστολή αυτή, ο Απόστολος Παύλος ασχολείται με τα προβλήματα, τα οποία είχαν προκύψει στην Εκκλησία της Κορίνθου, όπως ο χωρισμός σε φατρίες και η ανήθικη ζωή κάποιων μελών της Εκκλησίας, δίνει συμβουλές στα μέλη της Εκκλησίας αλλά προσφέρει και πλούσια θεολογικά στοιχεία7. Ο ύμνος της αγάπης χωρίζεται σε τέσσερα μέρη: • Στο πρώτο μέρος (στίχοι 13,1 έως 3) η αγάπη περιγράφεται ως στάση ζωής, και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος, χωρίς αγάπη, ακόμη και αν έχει άλλες πολλές αρετές, δεν έχει καμία αξία. • Στο δεύτερο μέρος (στίχοι 13,3 έως 7) περιγράφει τα χαρακτηριστικά της γνήσιας αγάπης. • Στο τρίτο μέρος (στίχοι 13,8 - 12 ), ο Απόστολος Παύλος εστιάζει στην αξία της πραγματικής αγάπης που διαρκεί για πάντα, σε σχέση με άλλα υλικά ή πνευματικά αγαθά. • Στον τελευταίο στίχο (στίχος 13.13 ), ο Απόστολος Παύλος κάνει έναν επίλογο και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σε σύγκριση με τις άλλες αρετές, η αγάπη είναι η μεγαλύτερη όλων. Ο Ύμνος της αγάπης ενέπνευσε πλήθος καλλιτεχνών σε όλους τους χώρους της τέχνης. Κατά καιρούς έχει αποδοθεί και σε βυζαντινή μουσική εκτέλεση από διάφορους χορούς και χορωδίες χριστιανικών εκκλησιών για λατρευτικούς σκοπούς, αλλά και έχει μελοποιηθεί από Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Πέτρος Γαϊτάνος (στην ηλεκτρονική σελίδα: http://www.youtube.com/watch?v=9CkOEF9Gfg8) συνθέτες όπως ο Μιχάλης Ανδρονίκου (στην ηλεκτρονική σελίδα: http://www.youtube.com/watch?v=MeamePTgyW8), αλλά και από ξένους καλλιτέχνες όπως η σοπράνο Roberta Bitgood, (Greatest of this is love, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.youtube.com/watch?v=GEXTOLqULjk), το συγκρότημα Lacrimosa (Lichtgestalt, Hohelied der Lieb, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.youtube.com/watch?v=TpHm99siylg) κ.α.
Michael J. Gorman, Elements of Biblical Exegesis: A Basic Guide for Students and Ministers, στο Κεφάλαιο Literary and Rhetorical Contexts, χωρίς αρίθμηση σελίδων, εκδ. Baker Books, 2008 7 Mc Arthur, New Testament Commentary, 1 Corinthians, Εισαγωγή, σελ. ix – x, εκδ. The Moody Bible Institute of Chicago, 1984 6
Όσον αφορά τη λογοτεχνία, μεταξύ άλλων, ο George Orwell στην αρχή του κοινωνικού μυθιστορήματός του «Keep the Aspidistra flying» αντικατέστησε την λέξη «αγάπη» με την λέξη «χρήμα», για να καταδείξει την κατάντια κοινωνίας στην οποία ζούμε και η οποία δεν έχει καμία σχέση με τα χριστιανικά ιδεώδη, τα οποία υποτίθεται ότι πρεσβεύουμε8. Στον κινηματογράφο, Πολωνός σκηνοθέτης Krysztof Kieslowski στο έργο του «Η Μπλε Ταινία» της τριλογίας με τίτλο «Τα Τρία Χρώματα», χρησιμοποιεί τον Ύμνο της Αγάπης, εκτελεσμένο με την Συμφωνική Ορχήστρα της Βαρσοβίας υπό τη διεύθυνση του Wojciech Michniewski σε μουσική του Zbigniew Preisner στην ελληνική γλώσσα προκειμένου να επενδύσει μουσικά την ταινία του. Μπορείτε να το δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.youtube.com/watch?v=EIebdBRAcl0 . Σε αυτή τη μουσική εκτέλεση ο ύμνος της αγάπης ονομάστηκε και χρησιμοποιήθηκε ως το «Τραγούδι για την ενότητα της Ευρώπης». 3.
ΟΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
«Το αναγινώσκειν και μη γινώσκειν, καταγινώσκειν εστί» έγραψε στον πρόλογό του ο μεταφραστής της Καινής Διαθήκης, του 17ου αιώνα μοναχός Μάξιμος Καλλιπολίτης. Οι δυσκολίες στην ερμηνεία της Καινής Διαθήκης είναι πολλές, όπως και σε κάθε άλλο κείμενο, βέβαια, όμως εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ιερό Κείμενο και οι δυσκολίες αυξάνονται και τα προβλήματα διογκώνονται. Μία βασική δυσκολία είναι η διαφορετική σημασία, που έχουν αποκτήσει κάποιες λέξεις με το πέρασμα των αιώνων και έτσι πια σήμερα, σημαίνουν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που σήμαιναν όταν γράφηκε η Καινή Διαθήκη. Πολλές προστριβές δημιουργήθηκαν ανάμεσα στο πλήρωμα της Εκκλησίας, τόσο με την προσπάθεια ερμηνείας και μετάφρασης των ιερών κειμένων, όσο και –πιο πρόσφατα- με την προσπάθεια μετάφρασης των εκκλησιαστικών κειμένων (κυρίως της Θείας Λειτουργίας), σε ορισμένες Μητροπόλεις Πρεβέζης, Δημητριάδος, Σιατίσης κ.α. Επί αρχιερατείας κ.κ. Χριστοδούλου άρχισε πιλοτικά η ανάγνωση του Ευαγγελίου στη δημοτική γλώσσα, τον Σεπτέμβριο του 2004, στην Αρχιεπισκοπή. Εννέα μήνες αργότερα σταμάτησε, εξ αιτίας αντιδράσεων από πιστούς και ιερείς. Ένα βασικό ερώτημα είναι το εξής: κατανοούν οι πιστοί, οι απόφοιτοι των Θεολογικών Σχολών και των Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών αλλά ακόμα και οι κληρικοί την Αγία Γραφή από το πρωτότυπο; Η εμπειρία μου από τους μαθητές του Σχολείου μου είναι απογοητευτική. Όταν μαθητές, οι οποίοι έχουν φθάσει στην Γ΄ Λυκείου και μετά από διδασκαλία έξι ετών της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δε μπορούν να μεταφράσουν ένα τροπάριο ή μία απλή ευχή της Εκκλησίας μας, πώς περιμένουμε να καταλάβουν την ευαγγελική περικοπή, την οποία άκουσαν στην Εκκλησία (όταν πηγαίνουν). Για τη δε αποστολική περικοπή, ούτε λόγος… Η ιστορία της απόδοσης της Καινής Διαθήκης στη νεοελληνική γλώσσα έχει ιστορία μισής χιλιετίας περίπου. Ξεκίνησε την εποχή της Τουρκοκρατίας και φθάνει μέχρι τις μέρες μας. Πριν από τον 17ο αιώνα υπήρξαν ελάχιστες μεταφράσεις βιβλικών κειμένων (περισσότερο της Παλαιάς Διαθήκης και λιγότερο της Κ. Δ.), που οφείλονταν σε Jeffrey Meyers, George Orwell, The Critical Heritage Series Collected critical heritage II, σελ. 65 και 82 εκδ. Psychology Press, 1997. 8
ιδιωτική πρωτοβουλία Εβραίων και Ορθοδόξων Ελλήνων. Δεν δημιούργησαν σοβαρό πρόβλημα στην επιστήμη Εκκλησία, εκτός από την μετάφραση του τον Κερκυραίου ιερομόναχου Ιωαννίκιου Καρτάνου, ο οποίος το 1536 έκανε την πρώτη απόπειρα μετάφρασης της Κ.Δ. στη νεοελληνική όταν ήταν φυλακισμένος στη Βενετία και έγραψε το βιβλίο «Η Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη, ήτοι το άνθος και αναγκαίον αυτής», το οποίο περιέχει 150 αποσπάσματα της Π.Δ. και της Κ.Δ., μεταφρασμένα σε απλή γλώσσα, «δια να εγνωρίζη πάσα μικρός άνθρωπος μέρος από την θείαν Γραφήν τι λέγει», όπως σημειώνει ο συγγραφέας στο πρόλογό του. «Και τούτο δεν το έκαμα δια τους διδασκάλους, αλλά δια τους αμαθείς ως εμέ και δια να ακαταλάβουν πάντες οι χειροτέχναι και αμαθείς την θείαν Γραφήν τι λέγει». Το 1638, περίπου έναν αιώνα μετά, πραγματοποιείται η πρώτη ολοκληρωμένη νεοελληνική μετάφραση της Κ.Δ. από τον μοναχό Μάξιμο Καλλιουπολίτη. Η εκτύπωση έγινε στη Γενεύη με τη συμπαράσταση του Οικουμενικού Πατριάρχη Κυρίλλου Λούκαρη, ο οποίος και αυτοπροσώπως έκανε διορθώσεις στο έργο μετά το θάνατο του μεταφραστή, το 1633. Η μετάφραση, ωστόσο, κυκλοφόρησε το 1645 από τον Πατριάρχη Παρθένιο Β’, με τον τίτλο: «Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δίγλωττο, εν ή αντιπροσώπως το τε θείον πρωτότυπον και η απαραλλάκτως εξ εκείνου εις απλήν διάλεκτον, δια του μακαρίτου κυρίου Μαξίμου του Καλλιπολίτου γενομένη μετάφρασις άμα ετυπώθησαν». Η μετάφραση του Μαξίμου προκάλεσε τις αντιδράσεις εκκλησιαστικών και θεολογικών κύκλων, όπως του θεολόγου Μελετίου Συρίγου, και, τελικά, καταδικάσθηκε από τη Σύνοδο των Ιεροσολύμων το 1672, επί πατριαρχείας Δοσιθέου. Η Σύνοδος αυτή απάντησε αρνητικά στο ερώτημα «ει δει τη θείαν Γραφήν κοινώς παρά πάντων των χριστιανών αναγινώσκεσθαι», ενώ αρνητική υπήρξε λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1704 και η στάση του Οικουμενικού Πατριάρχη Γαβριήλ ο οποίος έκαψε ένα αντίτυπο επανέκδοσης του βιβλίου από τον μεταφραστή Στέφανο Μυτιλιναίο, ενώ σε συνοδικό γράμμα σημείωνε: «Η έννοια και το βάθος των νοημάτων των ιερών Γραφών ου πρόχειρος εστίν, ουδέ ακατάληπτος και αυτοίς τοις επισταμένοις την ελληνικήν διάλεκτον, πολλού γε και δει των απλώ λαώ. Τω δε βουλομένω χριστιανώ αναγινώσκειν τα της Εκκλησίας ιερά βιβλία, η ανάγνωσις τούτων ελληνιστί εκτειθεμένων, ει μετ’ ευλαβείας γίγνοιτο, καίτοι του βάθους των νοημάτων αγνοουμένου, αγιασμού πρόξενος τω αναγινώσκοντι καθίστανται κατά την υποτύπωσιν της εκκλησιαστικής διδασκαλίας, ώστε περιττή και ανωφελής η εις κοινήν διάλεκτον μετάφρασις των ιερών Γραφών»9. Το 1804 η νεοϊδρυθείσα Βρετανική Βιβλική Εταιρεία προχώρησε σε έκδοση της μετάφρασης του Μαξίμου η οποία πήρε την έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου το 1810, διορθωμένη από τον λόγιο Αναστάσιο Μιχαήλ, έναν αιώνα πριν. Η κατάχρηση της εγκρίσεως αυτής από τους Προτεστάντες μισσιονάριους προκάλεσε, ιδιαίτερα στα Ιόνια νησιά, ισχυρή αντίδραση. Στη νέα αυτή εκδοτική δραστηριότητα συνετέλεσε και ο Αδαμάντιος Κοραής, με επιστολή του στη Βιβλική Εταιρεία. Ο ίδιος μάλιστα μετέφρασε αργότερα και τις Ποιμαντικές επιστολές που κυκλοφόρησαν το 1831, λίγο πριν το θάνατό του (1833). Το 1828 η Bιβλική Εταιρεία εξέδωσε τη μετάφραση του Σιναϊτη μοναχού Ιλαρίωνα (μετέπειτα Μητροπολίτου Τυρνόβου Βουλγαρίας), μετά από περιπέτειες. Ενώ ήταν έτοιμη από το 1818 και είχε την έγκριση των Πατριαρχών Κυρίλλου Στ’ και Γρηγορίου του Ε’ καταδικάσθηκε στη συνέχεια από το πατριαρχική σύνοδο του 1823 επί 9
Μ. Γεδεών, Κανονικαί Διατάξεις, 1888, τόμ. 1, σελ. 106
Ανθίμου Γ’, ο δε Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, ο οποίος αρχικά διάβασε και ενέκρινε τη μετάφραση των τριών πρώτων ευαγγελίων, αργότερα έγινε πολέμιός της. Το 1838 η μετάφραση του Ιλαρίωνα αντικαθίσταται από τη μετάφραση του Νεοφύτου Βάμβα, αρχικά καθηγητού της Ιονίου Ακαδημίας και αργότερα καθηγητού της Φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1838 εκδίδεται η μετάφραση των ευαγγελίων και των Πράξεων και το 1844 ολόκληρης της Κ.Δ. Η καταδίκη και των δύο αυτών μεταφράσεων έγινε με τα επιχειρήματα, ότι κλονίζουν την εκκλησιαστική διδασκαλία και δογματική παράδοση, υποτιμούν την αξία της Κοινής γλώσσης της Κ. Δ. και δημιουργούν τον κίνδυνο να διεισδύσουν προτεσταντικές διδασκαλίες και μεταρρυθμιστικές τάσεις στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Το 1901 – 1902 έγιναν δύο μεταφράσεις, η πρώτη της Ιουλίας Σωμάκη, με την επιμέλεια της βασίλισσας Ολγας «προς αποκλειστικήν οικογενειακήν του ελληνικού λαού χρήσιν» και η δεύτερη από τον Αλέξανδρο Πάλλη στη εφημερίδα «Ακρόπολις». Προκλήθηκαν μεγάλες αντιδράσεις, με αιματηρά γεγονότα που έμειναν στην ιστορία ως «Ευαγγελικά» ή «Ευαγγελιακά» και είχαν σαν συνέπεια τη παραίτηση του Μητροπολίτου Αθηνών Προκοπίου και της κυβέρνησης Θεοτόκη και την απαγόρευση κάθε μετάφρασης από την Εκκλησία, η οποία σε εγκύκλιό της τόνιζε ότι «αποκρούει και αποδοκιμάζει και κατακρίνει ως βέβηλον πάσαν δια μεταφράσεως εις απλουστέραν γλώσσαν αλλοίωσιν ή μεταβολήν του πρωτοτύπου κειμένου…».
Το πρόβλημα των «Ευαγγελικών» προέκυψε και από το γεγονός ότι συνδέθηκε στη κοινή γνώμη και μάλιστα στη συντηρητική (υποστηρικτές της καθαρεύουσας) με την ανάλογη δράση μεταφραστική δράση προτεσταντών μισσιοναρίων που είχαν κατακλύσει την Ελλάδα με νόθες έντυπες μεταφράσεις των Γραφών. Στη δεκαετία του 1960 η Βιβλική Εταιρεία επανέφερε το θέμα μιας νέας μετάφρασης της Καινής Διαθήκης και ανέθεσε το έργο σε τέσσερες Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής Αθηνών ενώ την εκκλησιαστική έγκριση την έλαβε το 1967, όμως η αιτία προστριβής με την επίσημη Εκκλησία ήταν η χρήση –ως προτοτύπου- του κριτικού κειμένου των Nestle Alland και όχι του επίσημου εκκλησιαστικού. Το 1985 η Βιβλική Εταιρεία κυκλοφόρησε μία νέα μετάφραση (των έξι καθηγητών), και πάλι με βάση το κριτικό κείμενο και τη μέθοδο της «δυναμικής αντιστοιχίας», την οποία
επέκριναν κάποιοι ως «ελεύθερη απόδοση σε δημώδη, πολλές φορές χυδαία και λαϊκίζουσα γλώσσα»10 και η επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία την αναγνώρισε ως απαράδεκτη. Έτσι, αργότερα (1998), η Βιβλική Εταιρεία, κυκλοφόρησε μία νέα, αναθεωρημένη έκδοση, βασισμένη στο επίσημο εκκλησιαστικό κείμενο του 1904, η οποία είναι και η τελευταία μεταφραστική προσπάθεια της Καινής Διαθήκης μέχρι σήμερα. Οι σπουδαιότερες και πιο διαδεδομένες μεταφράσεις στην ελληνική επικράτεια είναι αυτές των Π. Τρεμπέλα (1951), Ιωαν. Κολιτσάρα (1963), η μετάφραση των «Τεσσάρων» (Π. Βασιλειάδη, Ι. Γαλάνη, Γ. Γαλίτη, Ι. Καραβιδόπουλου, 1998), κ.α. Άλλες, λιγότερο δημοφιλείς μεταφράσεις υπήρξαν των Π. Δημητρόπουλου - Μ. Καψή, (1960), Β. Βέλλα, Ε.Αντωνιάδη, Α.Αλιβιζάτου, Γ.Κονιδάρη, γνωστή και ως «μετάφραση των τεσσάρων καθηγητών», (1967), του Ν.Ψαρουδάκη, «Το Ευαγγέλιο στη Γλώσσα του λαού» (1978), του Σπ.Μακρή, του Αθ. Δεληκωστόπουλου (1995) και η μετάφραση των «έξι καθηγητών» (Σ. Αγουρίδης, Π. Βασιλειάδης, Ι. Γαλάνης, Γ. Γαλίτης, Ι. Καραβιδόπουλος, Β. Στογιάννος), από την Ελληνικής Βιβλική Εταιρία (1985)11. Όπως σε κάθε εποχή, έτσι και σήμερα το αίτημα για ανάγνωση του λόγου του Θεού στη γλώσσα, την οποία μιλάει ο λαός, παραμένει επίκαιρο και είναι καιρός η Εκκλησία μας, μακριά από συναισθηματισμούς και στείρες προκαταλήψεις να βρει ένα τρόπο μετάφρασης των ιερών αλλά και των λειτουργικών της κειμένων. Βέβαια μία μετάφραση ιερού κειμένου έχει δύο σκέλη: το θεολογικό και το φιλολογικό. Είναι, επίσης γεγονός ότι η ομορφιά του πρωτότυπου κειμένου είναι απαράμιλλη. Όμως είναι επίσης γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του εκκλησιαζόμενου λαού δεν κατανοεί αυτά τα οποία ακούει όταν εκκλησιάζεται. Οπότε χρειάζεται επείγουσα δράση για να μπορέσει να γίνει μέτοχος και όχι απλός ακροατής.
4. Ο ΥΜΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Ιστοσελίδα: http://www.hristospanagia.gr/?p=5446 Οι περισσότερες πληροφορίες του κεφαλαίου αυτού είναι από το άρθρο του συναδέλφου θεολόγου – δημοσιογράφου Χάρη Ανδρεόπουλου, με ημερομηνία 24.04.2010 και τίτλο «Η ιερότητα βρίσκεται στο περιεχόμενο, όχι στη γλώσσα, Σύντομη ιστορική επισκόπηση του ζητήματος της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής στη νεοελληνική γλώσσα», από την ιστοσελίδα amen.gr στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.amen.gr/article2223 καθώς και από την ιστοσελίδα: http://www.hristospanagia.gr/?p=5446 Επίσης, ο αναγνώστης θα βρει πολλά ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία στο βιβλίο της Ελ΄νης Δ. Κακουλίδη με τίτλο: Για τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης, σελ. 9 – 32. 10
11
ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄ Κορ. 13, 1 – 13 Κριτικό Κείμενο Nestle – Aland (B.N.T. 27) Εκκλησιαστικό Κείμενο (G.O.C.) 1
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι. 3 κἂν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυχήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι. 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται ἡ ἀγάπη, οὐ ζηλοῖ, [ἡ ἀγάπη] οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, 5 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, 6 οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· 7 πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται. 9 ἐκ μέρους γὰρ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται. 11 ὅτε ἤμην νήπιος, ἐλάλουν ὡς νήπιος, ἐφρόνουν ὡς νήπιος, ἐλογιζόμην ὡς νήπιος· ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. 12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην. 13 Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
1
Με έντονα γράμματα (bold) σημειώνονται οι κυριότερες διαφορές με το εκκλησιαστικό κείμενο
Με έντονα κόκκινα γράμματα σημειώνονται οι κυριότερες διαφορές με το κριτικό κείμενο
. Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι 3 καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, 5 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, 6 οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· 7 πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει 8 ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται 9 ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται 11 ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου 12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην 13 νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη
5. ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
1. Μετάφραση Μαξίμου του Καλλιουπολίτου (1638) 1
Ἐὰν τές γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, καί ἀγάπην δὲν ἔχω, ἔγινα χαλκὸς ὁποῦ βοΐζει ἢ κύμβαλον ὁποῦ ἀλαλάζει. 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ ἐγνωρίσω τὰ μυστήρια πάντα καὶ ὅλην τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω ὅλην τὴν πίστιν ὁποῦ νά μετατοπίζω τά βουνά, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, δεν εἶμαι τίποτες. 3 καὶ ἐὰν ταγίσω ὅλα τὰ ὑπάρχοντά μου τούς πτωχούς καὶ ἐὰν παραδώσω τὸ κορμί μου διά νά καώ, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, τίποτες δὲν ὠφελοῦμαι. 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, ἡ ἀγάπη σπλαχνίζεται, ἡ ἀγάπη δε φθονεῖ, ἡ ἀγάπη δέν εἶναι προπετής, δέν κενοδοξᾶ, 5 δέν κάμει ἂσχημα πράγματα δέ γυρεύει τά ἑδικά της ὠφέλιμα, δέν πικραίνεται, δέ βάνει εἰς τόν νοῦν της τό κακόν, 6 δέν χαίρεται εἰς τήν ἀδικίᾳν, ἀλλά συγχαίρεται εἰς τήν ἀληθείᾳν· 7 ὃλα τά βαστᾶ, ὃλα τά πιστεύει, ὃλα ἐλπίζει, ὃλα ὑπομένει. 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε δέν ξεπέφτει· ἀλλά καί αἱ προφητεῖαι θέλουσι καταργηθεῖ, καί αἱ γλῶσσες θέλουσι παῦσει· καί ἡ γνῶσις θέλει αφανισθεῖ. 9 Διατί ἐκ μέρους γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ἁμή ὅταν ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸτε θέλει παῦσει τό μερικόν. 11 ὅταν ἤμουν νήπιος, ὡσάν νήπιος ἐλάλουν, ὡσάν νήπιος ἐφρόνουν, ὡσάν νήπιος ἐλογιζόμουν· ἁμή ὅταν ἔγινα ἂνδρας, ἐχάλασα τὰ πράγματα τοῦ νηπίου. 12 Διατί τώρα βλέπομεν διά μέσου τοῦ γυαλιοῦ θαμπά, ἁμή τότε θέλομεν ἱδεῖ πρόσωπον με πρόσωπον· τώρα ἐγνωρίζω ἐκ μέρους, ἁμή τότε θέλω ἐγνωρίσει καθὼς ἐγνωρίσθηκα. 13 Καὶ τώρα μένει τά τρία ἐτούτα - πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, καί τό μεγαλύτερον από τούτα εἶναι ἡ ἀγάπη.
2. Μετάφραση Νεόφυτου Βάμβα (1838) 1 Εάν λαλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, έγεινα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. 2 Και εάν έχω προφητείαν και εξεύρω πάντα τα μυστήρια και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε να μετατοπίζω όρη, αγάπην δε μη έχω, είμαι ουδέν. 3 Και εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω, και εάν παραδώσω το σώμα μου διά να καυθώ, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. 4 Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί, η αγάπη δεν φθονεί, η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, 5 δεν ασχημονεί, δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το κακόν, 6 δεν χαίρει εις την αδικίαν, συγχαίρει δε εις την αλήθειαν· 7 πάντα ανέχεται, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. 8 Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· τα άλλα όμως, είτε προφητείαι είναι, θέλουσι καταργηθή· είτε γλώσσαι, θέλουσι παύσει· είτε γνώσις, θέλει καταργηθή. 9 Διότι κατά μέρος γινώσκομεν και κατά μέρος προφητεύομεν· 10 όταν όμως έλθη το τέλειον, τότε το κατά μέρος θέλει καταργηθή. 11 Ότε ήμην νήπιος, ως νήπιος ελάλουν, ως νήπιος εφρόνουν, ως νήπιος εσυλλογιζόμην· ότε όμως έγεινα ανήρ, κατήργησα τα του νηπίου. 12 Διότι τώρα βλέπομεν διά κατόπτρου αινιγματωδώς, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· τώρα γνωρίζω κατά μέρος, τότε δε θέλω γνωρίσει καθώς και εγνωρίσθην. 13 Τώρα δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα. μεγαλητέρα δε τούτων είναι η αγάπη.
Όπως σημειώνει ο ίδιος στον πρόλογο της μετάφρασής του, με τίτλο «Ερμηνεία όλης της Καινής Διαθήκης», αυτή έγινε για να καρπωθεί ο πιστός χριστιανός τη γνώση της Βίβλου, επειδή η γνώση αυτή είναι πολύ χρήσιμη στη ζωή του ανθρώπου.
3. Μετάφραση Ιωάννη Κολιτσάρα (1963) 1 Εάν υποτεθή, ότι έχω τέτοια ικανότητα, ώστε να εννοώ και να ομιλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπην, έχω γίνει χαλκός που ηχολογάει η κύμβαλον που αλαλάζει χωρίς να αναδίδη κανένα μουσικόν φθόγγον. 2. Και εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και γνωρίζω όλα τα άγνωστα και απόκρυφα μυστήρια και όλην την γνώσιν, που ημπορεί να χωρέση ποτέ ανθρωπίνη διάνοια, και εάν έχω την πίστιν εις όλην της την πληρότητα, ώστε με την δύναμίν της να μετακινώ βουνά, δεν έχω όμως αγάπην, δεν είμαι τίποτε. 3. Και εάν διαθέσω όλα μου τα υπάρχοντα, δια να αγοράσω ψωμιά και θρέψω με τα ίδια μου τα χέρια τους πεινώντας, και εάν παραδώσω το σώμα μου να καή εις την φωτιά, αλλά δεν έχω αγάπην, τίποτε δεν ωφελούμαι. 4. Η αγάπη δείχνει μεγαλοψυχίαν και ανεκτικότητα, είναι ευεργετική και εξυπηρετική. Η αγάπη δεν ζηλεύει και δεν φθονεί. Η αγάπη δεν φέρεται με αλαζονείαν και αυθάδειαν, δεν υπερηφανεύεται και δεν ξιππάζεται. 5. Δεν κάμνει ποτέ τίποτε το απρεπές και άκοσμον, δεν ζητεί εγωϊστικώς τα ιδικά της συμφέροντα, δεν εξερεθίζεται εναντίον του άλλου, δεν βάζει ποτέ κακό στον νου της εναντίον του πλησίον και δεν θέλει να ενθυμήται το κακόν που της έχει κάμει ο άλλος. 6. Δεν χαίρει, όταν βλέπη να γίνεται κάτι το άδικον, και αν ακόμη με αυτό εξυπηρετούνται τα συμφέροντά της, χαίρει δε όταν βλέπη να επικρατή η αλήθεια. 7. Σκεπάζει και υποφέρει και δικαιολογεί όλα τα μειονεκτήματα και τα ελαττώματα του πλησίον, διότι δεν θέλει ποτέ τον εξευτελισμόν του. Πιστεύει και δέχεται με εμπιστοσύνην κάθε τι καλόν δια τον πλησίον. Τα πάντα και πάντοτε ελπίζει δια την διόρθωσιν των παρεκτρεπομένων. Εις όλα δεικνύει υπομονήν απέναντι του πλησίον. 8. Η αγάπη δεν ξεπέφτει ποτέ, αλλά μένει σταθερά και αιωνία. Είτε χαρίσματα προφητειών υπάρχουν τώρα θα έλθη καιρός, που θα καταργηθούν και δεν θα είναι πλέον χρήσιμα. Είτε χαρίσματα γλωσσολαλιών υπάρχουν, θα παύσουν και δεν θα έχωμεν πλέον την ανάγκην των είτε η επί μέρους γνώσις και επιστήμη των ανθρώπων, και αυτή θα καταργηθή, ως μικράς πλέον σημασίας. 9. Διότι τώρα στον κόσμον αυτόν μερικώς και ατελώς γνωρίζομεν και μερικώς προφητεύομεν. Εχομεν πολύ πτωχήν και περιωρισμένην γνώσιν. 10. Οταν δε εις την μέλλουσαν ζωήν της αιωνιότητος έλθη το τέλειον και πάρωμεν από τον Θεόν την τελείαν γνώσιν, τότε το επί μέρους και περιωρισμένον καταργείται. (Τωρα είμεθα σαν νήπια ως προς την γνώσιν, τότε θα είμεθα ώριμοι και προωδευμένοι σαν άνδρες). 11. Οταν ήμουν νήπιον, σαν νήπιον ωμιλούσα· είχα φρονήματα και σκέψεις νηπίου και σαν νήπιον εσυλλογιζόμουν και έκρινα. Οταν όμως έγινα άνδρας, κατήργησα και αφήκα πλέον τας νηπιώδεις γνώσεις και τον νηπιώδη τρόπον του σκέπτεσθαι. (Εις την παρούσαν ζωήν έχομεν την ατελή και ανανάπτυκτον διάνοιαν και γνώσιν του νηπίου). 12. Διότι τώρα βλέπομεν σαν μέσα σε μετάλλινον θαμπόν καθρέπτην θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίαι, τότε όμως θα ίδωμεν πρόσωπον προς πρόσωπον, φανερά και καθαρά. Τωρα γνωρίζω ένα μέρος της αληθείας, τότε όμως θα αποκτήσω τελείαν επίγνωσιν, θα λάβω τόσον καθαράν και τελείαν γνώσιν, όσον πλήρως και τελείως με έχει γνωρίσει και με ωδήγησεν στον δρόμον της σωτηρίας ο παντογνώστης Θεός.
13. Εις δε την παρούσαν ζωήν, μένει η πίστις, η ελπίς και η αγάπη, τα τρία αυτά, μεγαλύτερα δε μεταξύ αυτών είναι η αγάπη.
Ο ίδιος ο συγγραφέας, στον πρόλογο του βιβλίου του, το οποίο επιγράφεται ως «Ερμηνευτική Απόδοσις», δέχεται ότι προσπαθεί να αποδώσει με λίγα λόγια τα θεόπνευστα μηνύματα του λόγου του Θεού και, όπου το κείμενο παρουσιάζει κάποιες δυσκολίες, αναλαμβάνει να κάνει διαφωτιστικά σχόλια. Χρησιμοποιεί, ως βοηθήματά του, παλαιότερες ερμηνευτικές προσπάθειες και υπομνήματα άλλων συγγραφέων.
4. Μετάφραση - Μεταγλώττιση της Καινής Διαθήκης" του Σπύρου Κίμ. Καραλή, A' έκδοση (1991). 1 Αν τις γλώσσες των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αλλά αγάπη δεν έχω, έχω γίνει χαλκός που ηχεί ή κύμβαλο που αλαλάζει. 2 Και αν έχω προφητεία και ξέρω τα μυστήρια όλα και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε όρη να μετακινώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν είμαι. 3 Και αν δώσω για τροφή όλα τα υπάρχοντά μου και αν παραδώσω το σώμα μου, για να καώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν ωφελούμαι. 4 Η αγάπη μακροθυμεί, συμπεριφέρεται με χρηστότητα η αγάπη, δε ζηλεύει, η αγάπη δε μεγαλοκαυχιέται, δε φουσκώνει από υπερηφάνεια, 5 δε συμπεριφέρεται άσχημα, δε ζητά τα δικά της, δεν παροξύνεται, δε λογίζεται το κακό, 6 δε χαίρει για την αδικία, συγχαίρει όμως στην αλήθεια. 7 Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 Η αγάπη ποτέ δεν πέφτει. Είτε όμως προφητείες, θα καταργηθούν. είτε γλώσσες, θα πάψουν. είτε γνώση, θα καταργηθεί. 9 Γιατί μερικώς γνωρίζουμε και μερικώς προφητεύουμε. 10 Όταν όμως έρθει το τέλειο, το μερικό θα καταργηθεί. 11 Όταν ήμουν νήπιο, λαλούσα σαν νήπιο, φρονούσα σαν νήπιο, λογιζόμουν σαν νήπιο. όταν έγινα άντρας, κατάργησα τα νηπιακά πράγματα. 12 Γιατί βλέπουμε τώρα μέσα από κάτοπτρο αινιγματικά, τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα γνωρίζω μερικώς, τότε όμως θα γνωρίσω καλά καθώς και γνωρίστηκα καλά. 13 Τώρα λοιπόν μένουν: πίστη, ελπίδα, αγάπη. τα τρία αυτά. Μεγαλύτερη όμως από αυτά είναι η αγάπη. Ο ίδιος γράφει ότι η μεταγλώττισή του βασίζεται στο Κριτικό Κείμενο της Καινής Διαθήκης, που θεωρείται παγκοσμίως επιστημονικά εγκυρότερο, χωρίς να παραβλέπει όσα εδάφια θεωρεί σημαντικά από το Εκκλησιαστικό Κείμενο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προσπάθησε να κάνει πιστή μετάφραση και όσο «κατά το δυνατόν λέξη προς λέξη από το αρχαίο κείμενο. Αυτό σημαίνει Μεταγλώττιση».
5. Μετάφραση Βιβλικής Εταιρείας (1998 / 2003)
1 Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων , ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. 2 Και αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3 Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί. 4 Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται, 5 είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει, 6 Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. 7 Εκείνος που αγαπάει όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει. Τα θεία μηνύματα των Προφητών κάποτε δε θα υπάρχουν πια· η γλωσσολαλία θα πάψει· θα σταματήσει η γνώση των μυστηρίων του Θεού 9 Γιατί και η γνώση μας και η προφητεία μας περιορίζονται μονάχα σε ένα μέρος της αλήθειας. 10 Όταν όμως το τέλειο που περιμένουμε θα ρθεί, τότε το μερικό θα πάψει να υπάρχει. 11 Μικρό παιδί όταν ήμουν σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού. 12 Αλήθεια, τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει. 13 Θα μείνουν τελικά για πάντα αυτά τα τρία: η πίστη, η ελπίδα, και η αγάπη. Κι απ’ αυτά το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη Στον πρόλογό τους οι συγγραφείς διευκρινίζουν ότι η μετάφραση έγινε με βάση το εκκλησιαστικό κείμενο του 1904 και στηρίχθηκε στην προηγούμενη μεταφραστική εργασία των έξι καθηγητών, του 1985, μετά από μελέτη και αξιολόγηση των προτάσεων, οι οποίες διατυπώθηκαν. Δεν έχουν τη φιλοδοξία να υποκαταστήσουν το πρωτότυπο κείμενο αλλά θέλουν να βοηθήσουν στην κατανόησή του και να φέρουν το λυτρωτικό και ζωοποιό λόγο του Θεού πιο κοντά στον σημερινό Έλληνα και ιδιαίτερα στη σπουδάζουσα νεολαία. Παραδέχονται ότι, στις ημέρες μας η ανάγκη της μετάφρασης είναι περισσότερο επιτακτική, λόγω της γλωσσικής απόστασης, η οποία κάνει την προσέγγιση των νοημάτων της Καινής Διαθήκης δυσχερέστερη.
6. Μετάφραση από το site «Λεξιλόγος στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.lexilogos.com/bible/ellenika.htm 1 Aκόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί μόνο ντόρο.
2 Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση, κι αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε. 3 Kι αν ακόμα διένεμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω τους πεινασμένους, κι αν παρέδιδα το σώμα μου να καεί στη φωτιά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, δε θα με είχε ωφελήσει σε τίποτε. 4 H αγάπη μακροθυμεί, επιζητάει το καλό. H αγάπη δε φθονεί. H αγάπη δεν καυχησιολογεί, δεν αλαζονεύεται, 5 δε φέρεται άπρεπα, δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον, δεν κυριεύεται από θυμό, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της κάνουν, 6 δε χαίρεται για την αδικία, αλλά μετέχει στη χαρά για την επικράτηση της αλήθειας. 7 Όλα τα καλύπτει, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 H αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει. Eνώ τα άλλα, είτε προφητείες είναι αυτές, θα καταργηθούν, είτε γλώσσες είναι, θα πάψουν, είτε γνώση, θα καταργηθεί. 9 Γιατί μόνο ως ένα βαθμό γνωρίζουμε και ως ένα βαθμό προφητεύουμε. 10 Mα όταν έρθει το τέλειο, τότε το ατελές θα καταργηθεί. 11 Παιδάκι όταν ήμουνα, σαν παιδάκι μιλούσα, σαν παιδάκι σκεφτόμουν, σαν παιδάκι έβγαζα συμπεράσματα. Mα όταν έγινα άντρας, σταμάτησα να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν παιδάκι. 12 Γιατί, πραγματικά, τώρα βλέπουμε απροσδιόριστα σαν σε θαμπό καθρέφτη. Tότε όμως θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Tώρα γνωρίζω μονάχα ως ένα βαθμό, τότε όμως θα γνωρίσω τέλεια, όπως ακριβώς μ’ έχει γνωρίσει ο Θεός. 13 Aυτά, λοιπόν, που μένουν τελικά, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Aυτά τα τρία, με κορυφαία τους, όμως, την αγάπη.
Στο site υπάρχει μία τεράστια λίστα μεταφράσεων του ύμνου της αγάπης σε όλες –σχεδόν- τις ευρωπαϊκές γλώσσες αλλά και σε γλώσσες άλλων ηπείρων. Θα τη βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.lexilogos.com/bible/tableau_corinthiens.htm , ενώ υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης μέχρι και τεσσάρων μεταφράσεων σε παράλληλες στήλες. Ως γαλλική ιστοσελίδα, υπό τον τίτλο: «Hymne à l'amour fraternel», περιέχει αξιοθαύμαστο πλήθος διαφορετικών αποδόσεων του ύμνου της αγάπης στη γαλλική γλώσσα, προερχόμενο από διαφορετικούς μεταφραστές σε διαφορετικές εποχές (η παλαιότερη είναι του 1530).
7. Μετάφραση από το blog «Μαύρος Γάτος» στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://mavrosgatos.blogspot.gr/2006/03/blog-post_02.html 1 Ακόμα κι αν μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, χωρίς αγάπη, δεν είμαι παρά ένας τενεκές που θορυβεί, ένα κύμβαλο που αλαλάζει
2 ακόμα κι αν μπορώ να προβλέψω το μέλλον, ακόμα κι αν λύσω όλα τα μυστήρια, ακόμα κι αν αποκτήσω όλην την γνώση, και τόση πίστη, ώστε να μετακινώ ολόκληρα βουνά, χωρίς αγάπη, δεν είμαι τίποτα 3 ακόμα κι αν απαρνηθώ όλα μου τα υπάρχοντα, και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αν δεν έχω μέσα μου αγάπη, τίποτα δεν κερδίζω. 4 Η αγάπη είναι μεγαλόψυχη, ευγενική, η αγάπη δεν φανατίζεται, δεν επαίρεται, δεν είναι ακατάδεκτη 5 η αγάπη δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δεν χάνει τον έλεγχο, δεν σκέφτεται το κακό 6 δεν χαίρεται για την αδικία, πανηγυρίζει για την αλήθεια 7 όλα τα ανέχεται, όλα τα θεωρεί δυνατά, πάντα ελπίζει, τα πάντα υπομένει. 8 Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει, ακόμα κι αν όλες οι προφητείες διαψευστούν, ακόμα κι αν όλες οι γλώσσες σβήσουν, ακόμα και αν όλη η γνώση χαθεί. 9 Λίγα γνωρίζουμε και λίγα μπορούμε να προβλέψουμε 10 όταν όμως έρθει το όλον, τα μερικά θα ξεχαστούν. 11 Όταν ήμουν νήπιο, σαν νήπιο μιλούσα, σαν νήπιο σκεφτόμουν, νήπιο με θεωρούσαν. όταν όμως έγινα άντρας, απέβαλα κάθε τι νηπιακό. 12 Παρόμοια, μόλις που διακρίνουμε το αίνιγμα, μέσα από έναν καθρέφτη, αλλά, όταν έρθει η ώρα, θα το αντικρύσουμε πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα, δεν γνωρίζω παρά ένα μέρος της αλήθειας, τότε, θα την γνωρίσω σε βάθος. 13 Τώρα όμως, δεν απομένει παρά η πίστη, η ελπίδα, και η αγάπη, αυτά τα τρία και το πιο σημαντικό απ' όλα, είναι η αγάπη. Αναρτήθηκε στο blog την 2α Μαρτίου 2006, με τίτλο: «Επείγον – Διαβάστε το – Εφαρμόστε το – Ο Ύμνος της Αγάπης του Αποστόλου Παύλου», σε μετάφραση από τον χρήστη με το ψευδώνυμο «Μαύρος Γάτος», ο οποίος δηλώνει: «κατά τα άλλα εντελώς άθεος» και το αφιερώνει στους αγαπημένους του φίλους. Συγκινητικό το σχόλιο της αναγνώστριας με το ψευδώνυμο «Σύλβια Ο.» και ημερομηνία 24.06.2006, η οποία γράφει: «Ναι, Μαύρε γάτε, η αλήθεια είναι ότι δεν τα ξέρω αυτά τα κείμενα λόγο προβλήματος με τη γλώσσα. Αλλά όταν τα διάβασα τώρα μεταφρασμένα από σένα, μου ήταν πολύ γνώριμα. Σαν να μιλούσαν από τη ψυχή μου. Ξέρω ότι αγαπώ και αυτό δεν έχει καμιά σχέση με το ότι είμαι μόνη. Ποτέ δεν νιώθω μόνη. Ο κόσμος ολόκληρος είναι μαζί μου…» 8. Μετάφραση των στίχων 4 – 7 του Νικολάου Ψαρουδάκη, «Το Ευαγγέλιο στη γλώσσα του λαού» (1978) 4. Η αγάπη έχει μεγάλη καρδιά, είναι ευεργετική, η αγάπη δε φθονεί, η αγάπη δεν καυχάται, δεν περηφανεύεται, 5. δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δε θυμώνει, δε μνησικακεί, 6. δεν είναι χαιρέκακη, χαίρεται αληθινά για τη χαρά του άλλου, 7. όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. ΑΓΓΛΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ 9. New International Version (U.K.) Αγγλικό Κείμενο:
1
If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am only a resounding gong or a clanging cymbal.
2
If I have the gift of prophecy and can fathom all mysteries and all knowledge, and if I have a faith that can move mountains, but have not love, I am nothing. 3 If I give all I possess to the poor and surrender my body to the flames, but have not love, I gain nothing. 4 Love is patient, love is kind. It does not envy, it does not boast, it is not proud. 5 It is not rude, it is not self-seeking, it is not easily angered, it keeps no record of wrongs. 6 Love does not delight in evil but rejoices with the truth. 7 It always protects, always trusts, always hopes, always perseveres. 8 Love never fails. But where there are prophecies, they will cease; where there are tongues, they will be stilled; where there is knowledge, it will pass away. 9 For we know in part and we prophesy in part, 10 but when perfection comes, the imperfect disappears. 11 When I was a child, I talked like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I put childish ways behind me. 12 Now we see but a poor reflection as in a mirror; then we shall see face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I am fully known. 13 And now these three remain: faith, hope and love. But the greatest of these is love.
2 Εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και μπορώ να εμβαθύνω σε όλα τα μυστήρια και σε όλη τη γνώση, και εάν έχω μια πίστη, που μπορεί να μετακινήσει βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3 Εάν δώσω όλα όσα κατέχω στους φτωχούς και παραδώσω το σώμα μου στις φλόγες, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν κερδίζω τίποτα. 4 Η αγάπη είναι υπομονετική, η αγάπη είναι ευγενής. Δε ζηλεύει, δεν καυχιέται, δεν είναι υπερήφανη. 5 Δεν είναι αγενής, δεν είναι ιδιοτελής, δεν εξοργίζεται εύκολα, δεν διατηρεί αρχείο σφαλμάτων. 6 Η αγάπη δεν ευχαριστείται με το κακό, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 7 Προστατεύει τα πάντα, πάντα εμπιστεύεται, πάντα ελπίζει, πάντα καρτερεί. 8 Η αγάπη ποτέ δεν αποτυγχάνει. Οι υπάρχουσες προφητείες, κάποτε θα καταργηθούν. Οι υπάρχουσες γλώσσες, θα πάψουν. Η υπάρχουσα γνώση, θα παρέλθει. 9 Επειδή γνωρίζουμε εν μέρει, μερικώς προφητεύουμε, 10, αλλά όταν θα έλθει η τελειότητα, το ατελές θα εξαφανιστεί. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα σαν ένα παιδί, σκεφτόμουν σαν ένα παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα σαν ένα παιδί. Όταν έγινα άνδρας, άφησα πίσω μου την παιδαριώδη συμπεριφορά. 12 Τώρα μεν βλέπουμε, όμως αντικρίζουμε μια θαμπή αντανάκλαση όπως σε έναν καθρέφτη. Τότε θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει. Τότε θα γνωρίζω ολοκληρωτικά, επειδή θα είμαι γνώστης των πάντων. 13 Και τώρα πια, αυτά τα τρία παραμένουν: πίστη, ελπίδα και αγάπη. Όμως, το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη.
Ελεύθερη Απόδοση στην ελληνική του Αγγλικού Κειμένου (N.I.V.)
10. English Standard Version (E.S.V., 2007) Αγγλικό Κείμενο: 1 If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am a noisy gong or a clanging cymbal.
1 Εάν μιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι μόνο ένα γκόνγκ που αντηχεί ή ένα κλαγγάζων κρουστό.
2
And if I have prophetic powers, and understand all mysteries and all knowledge, and if I have all faith, so as to remove mountains, but have not love, I am nothing. 3 If I give away all I have, and if I deliver up my body to be burned, but have not love, I gain nothing. 4 Love is patient and kind; love does not envy or boast; it is not arrogant 5 or rude. It does not insist on its own way; it is not irritable or resentful; 6 it does not rejoice at wrongdoing, but rejoices with the truth. 7 Love bears all things, believes all things, hopes all things, endures all things. 8 Love never ends. As for prophecies, they will pass away; as for tongues, they will cease; as for knowledge, it will pass away. 9 For we know in part and we prophesy in part, 10 but when the perfect comes, the partial will pass away. 11 When I was a child, I spoke like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I gave up childish ways. 12 For now we see in a mirror dimly, but then face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I have been fully known. 13 So now faith, hope, and love abide, these three; but the greatest of these is love.
1 Εάν μιλώ στις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα θορυβώδες γκόνγκ ή ένα κλαγγάζων κρουστό. 2 Και εάν έχω προφητικές δυνάμεις και μπορώ να καταλάβω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και εάν έχω τέλεια πίστη, που να μπορώ να μετακινήσω βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι (ένα) τίποτα. 3 Εάν δώσω όλα τα πράγματά μου και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, κερδίζω ένα τίποτα. 4 Η αγάπη είναι υπομονετική και ευγενής, η αγάπη δε ζηλεύει ή καυχιέται, δεν είναι αλαζονική 5 ή αγενής. Δεν επιμένει να γίνουν τα πράγματα με το δικό της τρόπο, δεν είναι οξύθυμη ή μνησίκακη 6 Η αγάπη δε χαίρεται με την αδικοπραγία, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 7 Η αγάπη ανέχεται τα πάντα, εμπιστεύεται τα πάντα, ελπίζει τα πάντα, υπομένει τα πάντα. 8 Η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Όσον αφορά τις προφητείες, θα πάψουν να ισχύουν, όσον αφορά τις γλώσσες, θα σταματήσουν να υπάρχουν, όσον αφορά τη γνώση, θα πάψει να ισχύει. 9 Για όσα εμείς γνωρίζουμε εν μέρει και προφητεύουμε εν μέρει, 10, αλλά όταν έλθει το τέλειο, το μερικό θα πεθάνει. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα ως παιδί, σκεφτόμουν ως παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα ως παιδί. Όταν έγινα άνδρας, εγκατέλειψα τους παιδαριώδεις τρόπους. 12 Προς το παρόν εμείς βλέπουμε στον καθρέφτη αμυδρά, αλλά τότε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει, τότε θα γνωρίζω πλήρως, επειδή θα έχω πλήρη
γνώση των πάντων.
13 Έτσι τώρα πίστη, ελπίδα και αγάπη μένουν, αυτά τα τρία, αλλά το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη.
Ελεύθερη Απόδοση στην ελληνική του Αγγλικού Κειμένου (E.S.V., 2007)
6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΣΤΙΧΟ Στους παρακάτω πίνακες ακολουθεί η παράθεση του εκκλησιαστικού και του κριτικού κειμένου της Καινής Διαθήκης, και κατόπιν η παράθεση των μεταφράσεων για κάθε ένα στίχο ξεχωριστά, έτσι ώστε ο αναγνώστης να μπορέσει να έχει μία ολοκληρωμένη εικόνα των μεταφραστικών προσπαθειών και να κάνει ευκολότερα τις συγκρίσεις. Ακολουθούν σχόλια για τον κάθε στίχο και έπονται οι διαφορετικές αποδόσεις των κυριοτέρων λέξεων από τον κάθε μεταφραστή, μαζί με την ερμηνεία της κάθε λέξης από έγκυρα λεξικά, όπως των Liddell – Scott, «Greek Lexicon» (Abridged) (σε ηλεκτρονική έκδοση του Bible Works 8) και του Ιωάννη Σταματάκου (Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, εκδόσεις Δεδεμάδη, Αθήνα 2006). Επίσης, όπου κρίθηκε αναγκαίο, προστέθηκαν σχόλια από το Υπόμνημα εις τας Επιστολάς της Καινής Διαθήκης του Παναγιώτη Τρεμπέλα12, τα οποία είναι είτε προσωπικές απόψεις του συγγραφέα, είτε απόψεις Πατέρων της Εκκλησίας ή συγχρόνων ερμηνευτών, οπότε αναφέρεται και το όνομα του εκφράζοντος την αντίστοιχη άποψη ή ερμηνεία. Ακόμη, σε μερικούς στίχους δανείστηκα κάποιες ερμηνευτικές προτάσεις και θεωρήσεις του Σάββα Αγουρίδη 13. Τέλος, θεώρησα καλό, σε κάποιες λέξεις, να προσθέσω και κάποιες σύντομες ερμηνευτικές απόψεις ενός αμερικανού θεολόγου, στην αγγλική γλώσσα14. Ο χωρισμός των σελίδων γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο Πίνακας των διαφόρων μεταφράσεων να είναι ενιαίος σε μία σελίδα. Η σειρά με την οποία παρατίθενται τα κείμενα είναι η εξής: Κείμενο 1: Εκκλησιαστικό κείμενο (G.O.C.) Κείμενο 2: Κριτικό κείμενο Nestle – Aland (B.N.T. εκδ. 27η) Κείμενο 3: Αγγλικό Κείμενο: New International Version (U.K.) και ελεύθερη απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα. Κείμενο 4: Αγγλικό Κείμενο: English Standard Version (E.S.V., 2007) και ελεύθερη απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα. Κείμενο 5: Μετάφραση Μαξίμου Καλλιπολίτη. Κείμενο 6: Μετάφραση Νεοφύτου Βάμβα. Κείμενο 7: Μετάφραση Κολιτσάρα. Κείμενο 8: Μεταγλώτιση Σπύρου Κίμ. Καραλή (1991). Κείμενο 9: Μετάφραση Βιβλικής Εταιρείας (2004). Κείμενο 10: Μετάφραση από το blog: http://www.lexilogos.com/bible/ellenika.htm Κείμενο 11: Μετάφραση από το blog: http://mavrosgatos.blogspot.gr/2006/03/blogpost_02.html Στίχος 13, 1 1 . Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ 1 ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον G.O.C. Παναγιώτης Τρεμπέλας, Υπόμνημα εις τας Επιστολάς της Κ. Διαθήκης, Τόμος Α΄, εκδ. Ζωής, Αθήναι 1956 13 Από το βιβλίο υπό τύπον σημειώσεων παραδόσεων μαθημάτων με τον τίτλο: Σύντομος Ερμηνεία της Α΄ Προς Κορινθίους Επιστολής του Απόστόλου Πάυλου, εκ των παραδόσεων του καθηγητού Σάββα Αγουρίδου, Θεσσαλονίκη 1967 14 Από το Υπόμνημα του John F. Mc Arthur, New Testament Commentary, 1 Corinthians, εκδ. Moody Press, Chicago 1984 12 2
2 B.N.T. 3 N.I.V. 4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. 1
If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am only a resounding gong or a clanging cymbal. 1 Εάν μιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι μόνο ένα γκόνγκ που αντηχεί ή ένα κλαγγάζων κρουστό. 1 If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am a noisy gong or a clanging cymbal. 1 Εάν μιλώ στις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα θορυβώδες γκόνγκ ή ένα κλαγγάζων κρουστό. 1 Ἐὰν τές γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, καί ἀγάπην δὲν ἔχω, ἔγινα χαλκὸς ὁποῦ βοΐζει ἢ κύμβαλον ὁποῦ ἀλαλάζει. 1
1 Εάν λαλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, έγεινα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. 1 Εάν υποτεθή, ότι έχω τέτοια ικανότητα, ώστε να εννοώ και να ομιλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπην, έχω γίνει χαλκός που ηχολογάει η κύμβαλον που αλαλάζει χωρίς να αναδίδη κανένα μουσικόν φθόγγον. 1 Αν τις γλώσσες των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αλλά αγάπη δεν έχω, έχω γίνει χαλκός που ηχεί ή κύμβαλο που αλαλάζει.
1 Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων , ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός.
1 Aκόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί μόνο ντόρο. 1 Ακόμα κι αν μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, χωρίς αγάπη, δεν είμαι παρά ένας τενεκές που θορυβεί, ένα κύμβαλο που αλαλάζει
γλώσσαις: γλώσσα ή γλώττα = ομιλία, γλώσσα, λαλιά γλώσσες, κανείς δεν μεταφράζει σε : «διαλέκτους» Χρυσόστομος: με τη λέξη γλώσσα δε δηλώνεται το ανθρώπινο όργανο της ομιλίας αλλά την επικοινωνία των αγγέλων μεταξύ τους, θέλοντας ο Παύλος να μας βάλει να λύσουμε ένα αίνιγμα. Αγουρίδης: Γλώσσα Ανθρώπων: εννοεί την γλωσσολογίαν με την θαυματουργικής γνώσιν των ομιλούμενων εις τον κόσμον γλωσσών. Γλώσσα Αγγέλων: μη ομιλούμενη υπό ανθρώπων αλλά εκφράζουσα περιεχόμενα του ασυνειδήτου, τα οποία δε δύνανται να εκφραστούν υπό ανθρωπίνης γλώσσης. Mc Arthur: Tongues, sort of languages, eloquuence. λαλώ = ομιλώ, λέγω, διηγούμαι. εννοώ και να ομιλώ (Κολιτσάρας), λαλώ, μιλώ (όλοι οι υπόλοιποι). γέγονα = έχω γίνει: είμαι (αγγλικές μεταφράσεις), έγεινα (Βάμβας), έχω γίνει (Κολιτσάρας, Καραλής), θα είχα γίνει (blog lexilogos, site neos logos, blog samouilgr), δεν είμαι παρά (μαύρος γάτος) Εδώ κάνει εντύπωση η χρήση διαφορετικών χρόνων από τους μεταφραστές. Ο παρακείμενος στην αρχαία ελληνική γλώσσα, όπως και στη νέα ελληνική, αναφέρεται σε μια κατάσταση η οποία άρχισε στο παρελθόν, αλλά συνεχίζεται μέχρι το παρόν.
χαλκὸς ἠχῶν: χαλκός = ορείχαλκος, μπρούτζος, οποιοδήποτε μέταλλο, όπλο ή οργανο κατασκευασμένο από χαλκό. ηχέω – ώ = αντηχώ, κροτώ γκονγκ (αγγλικές), βοΐζει (Μάξιμος), χαλκός που ηχολογάει (Κολιτσάρας), χάλκινη καμπάνα (Βιβλική εταιρεία), χαλκός που ηχεί (Καραλής, κ.α.), χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους (lexilogos), ένας τενεκές που θορυβεί (mavros gatos) Χρυσόστομος: έγινα αναίσθητος και άψυχος. κύμβαλον ἀλαλάζον: αλαλάζω = κραυγάζω δυνατά, βγάζω πολεμική κραυγή κύμβαλον = μουσικό όργανο αποτελούμενο από δύο κυρτά μεταλλικά ημισφαίρια. Χρησιμοποιούνταν στη λατρεία της Κυβέλης και του Διονύσου (Τρεμπέλας) κλαγγάζων κρουστό (αγγλικές), κύμβαλον που αλαλάζει χωρίς να αναδίδη κανένα μουσικόν φθόγγον (Κολιτσάρας), κυμβάλου αλαλαγμός (Βιβλ. Εταιρεία), κύμβαλο που αλαλάζει (Καραλής mavros gatos κ.α.), τύμπανο που δημιουργεί μόνο ντόρο (lexilogos) Χρυσόστομος: εννοεί ότι κάποιος γίνεται ενοχλητικός και φορτικός προς τους άλλους.
Στίχος 13, 2 2 1 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν G.O.C. γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ
2 B.N.T.
3 N.I.V.
4 E.S.V.
5 Μάξιμος 6 Βάμβας
7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι. 2 If I have the gift of prophecy and can fathom all mysteries and all knowledge, and if I have a faith that can move mountains, but have not love, I am nothing. 2 Εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και μπορώ να εμβαθύνω σε όλα τα μυστήρια και σε όλη τη γνώση, και εάν έχω μια πίστη, που μπορεί να μετακινήσει βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 2 And if I have prophetic powers, and understand all mysteries and all knowledge, and if I have all faith, so as to remove mountains, but have not love, I am nothing. 2 Και εάν έχω προφητικές δυνάμεις και μπορώ να καταλάβω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και εάν έχω τέλεια πίστη, που να μπορώ να μετακινήσω βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι (ένα) τίποτα. 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ ἐγνωρίσω τὰ μυστήρια πάντα καὶ ὅλην τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω ὅλην τὴν πίστιν ὁποῦ νά μετατοπίζω τά βουνά, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, δεν εἶμαι τίποτες. 2 Και εάν έχω προφητείαν και εξεύρω πάντα τα μυστήρια και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε να μετατοπίζω όρη, αγάπην δε μη έχω, είμαι ουδέν. 2. Και εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και γνωρίζω όλα τα άγνωστα και απόκρυφα μυστήρια και όλην την γνώσιν, που ημπορεί να χωρέση ποτέ ανθρωπίνη διάνοια, και εάν έχω την πίστιν εις όλην της την πληρότητα, ώστε με την δύναμίν της να μετακινώ βουνά, δεν έχω όμως αγάπην, δεν είμαι τίποτε. 2 Και αν έχω προφητεία και ξέρω τα μυστήρια όλα και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε όρη να μετακινώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν είμαι. 2 Και αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 2 Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση, κι αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε. 2 ακόμα κι αν μπορώ να προβλέψω το μέλλον, ακόμα κι αν λύσω όλα τα μυστήρια, ακόμα κι αν αποκτήσω όλην την γνώση, και τόση πίστη, ώστε να μετακινώ ολόκληρα βουνά, χωρίς αγάπη, δεν είμαι τίποτα
Προφητεία = το χάρισμα του ερμηνέυειν την Αγίαν Γραφήν ή του λαλείν και κηρύσσειν υπό την επίδρασιν του Αγίου Πνεύματος (εν τη Κ.Δ.)
χάρισμα της προφητείας, προφητικές δυνάμεις (αγγλικές μεταφράσεις), χάρισμα της προφητείας (Κολιτσάρας), μπορώ να προβλέψω το μέλλον (mavros gatos), προφητεία (όλοι οι υπόλοιποι) Οικουμένιος: Δεν εννοεί κάποια τυχαία προφητεία αλλά την προφητεία στην τελειότερη μορφή της, που παρέχει γνώση πάντων των Μυστηρίων. Mc Arthur: Prophecy. Εἰδῶ (εκ του οίδα) = γνωρίζω, ξέρω, γινώσκω μπορώ να εμβαθύνω / καταλάβω (αγγλικές μεταφράσεις), ἐγνωρίσω (Μάξιμος) εξεύρω (Βάμβας), γνωρίζω (Κολιτσάρας), ξέρω (Καραλής), κατέχω (Βιβλική Εταιρεία), κατανοούσα (lexilogos), λύσω (mavros gatos): αυθαίρετη ερμηνεία μεν, «δένει» με το νόημα της φράσεως δε. τὰ μυστήρια = μυστική ιεροτελεστία, μυστήριο απόκρυφα μυστήρια (Κολιτσάρας) Σεβηριανός Γαβάλων: Μυστήριο είναι κάθε τι το αγνοούμενο αλλά αποκαλυπτόμενο με τη δύναμη του πνεύματος. Αγουρίδης: εννοεί προφανώς τα εσχατολογικά μυστήρια, ως π.χ. τα εν Α’ Κορ. 2, το εν Ρωμ. 9 – 11 … Mc Arthur: Mysteries. γνῶσιν: Mc Arthur: Knowledge. πίστιν: πίστις = πίστη, εμπιστοσύνη Γεννάδιος Κωνσταντινουπόλεως: Δεν εννοεί την πίστη των πιστών αλλά το χάρισμα της πίστεως. Mc Arthur: Faith. ὄρη μεθιστάνειν: όρος = βουνό. Μεθίστημι = μετατοπίζω, μετακινώ, μεταθέτω, μεταφέρω. μετακινήσει βουνά (N.I.V)., μετακινώ βουνά (E.S.V.), μετατοπίζω τα βουνά / όρη (Μάξιμος, Βάμβας), μετακινώ βουνά (Κολιτσάρας, Βιβλική Εταιρεία, mavros gatos, μετατοπίζω βουνά (lexilogos). Mc Arthur: Remove mountains. οὐδέν εἰμι: ουδέν = ανάξιο, μηδαμινό, τιποτένιο. είμαι ένα τίποτα(αγγλικές μεταφράσεις),δεν εἶμαι τίποτες (Μάξιμος), είμαι ουδέν (Βάμβας), δεν είμαι τίποτε / τίποτα (Κολιτσάρας, mavros gatos), τίποτα δεν είμαι (Καραλής), είμαι ένα τίποτα (Βιβλική Εταιρεία), θα ήμουν ένα τίποτε (lexilogos): κάνει μία αυθαίρετη αλλαγή του χρόνου από Ενεστώτα σε Παρατατικό. Χρυσόστομος: Το ουδέν είναι ακόμη κατώτερο και από το μικρό ή το ευτελές. Mc Arthur: Nothing.
Στίχος 13, 3 3 1 καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου G.O.C. ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι
2 B.N.T. 3 N.I.V.
4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
3
κἂν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυχήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι. 3 If I give all I possess to the poor and surrender my body to the flames, but have not love, I gain nothing. 3 Εάν δώσω όλα όσα κατέχω στους φτωχούς και παραδώσω το σώμα μου στις φλόγες, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν κερδίζω τίποτα. 3 If I give away all I have, and if I deliver up my body to be burned, but have not love, I gain nothing. 3 Εάν δώσω όλα τα πράγματά μου και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, κερδίζω ένα τίποτα. 3 καὶ ἐὰν ταγίσω ὅλα τὰ ὑπάρχοντά μου τούς πτωχούς καὶ ἐὰν παραδώσω τὸ κορμί μου διά νά καώ, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, τίποτες δὲν ὠφελοῦμαι. 3 Και εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω, και εάν παραδώσω το σώμα μου διά να καυθώ, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. 3. Και εάν διαθέσω όλα μου τα υπάρχοντα, δια να αγοράσω ψωμιά και θρέψω με τα ίδια μου τα χέρια τους πεινώντας, και εάν παραδώσω το σώμα μου να καή εις την φωτιά, αλλά δεν έχω αγάπην, τίποτε δεν ωφελούμαι. 3 Και αν δώσω για τροφή όλα τα υπάρχοντά μου και αν παραδώσω το σώμα μου, για να καώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν ωφελούμαι. 3 Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί. 3 Kι αν ακόμα διένεμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω τους πεινασμένους, κι αν παρέδιδα το σώμα μου να καεί στη φωτιά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, δε θα με είχε ωφελήσει σε τίποτε. 3 ακόμα κι αν απαρνηθώ όλα μου τα υπάρχοντα, και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αν δεν έχω μέσα μου αγάπη, τίποτα δεν κερδίζω.
ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου: Ψωμίζω = Τρέφω με μπουκιές, βάζω στο στόμα του άλλου μικρά τεμάχια τροφής, ασχολούμαι με το να εκτρέφω τους άλλους, τρέφω, παχύνω. Τρεμπέλας: τρέφω δια ψωμών. υπάρχοντα = η περιουσία μου, το βιός μου
Εάν δώσω όλα όσα κατέχω στους φτωχούς (N.I.V.), Εάν δώσω όλα τα πράγματά μου (E.S.V.), ἐὰν ταγίσω ὅλα τὰ ὑπάρχοντά μου τούς πτωχούς (Μάξιμος), εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω (Βάμβας), εάν διαθέσω όλα μου τα υπάρχοντα, δια να αγοράσω ψωμιά και θρέψω με τα ίδια μου τα χέρια τους πεινώντας (Κολιτσάρας), αν δώσω για τροφή όλα τα υπάρχοντά μου (Καραλής), αν μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα (Βιβλική Εταιρεία), αν διένεμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω τους πεινασμένους (lexilogos), αν απαρνηθώ όλα μου τα υπάρχοντα (mavros gatos). Οικουμένιος: όχι μόνο τρέφω αλλά και διακονώ. Mc Arthur: Benevolence. ἐὰν παραδῶ: αν παρέδιδα (lexilogos) ἵνα καυθήσωμαι: στις φλόγες, (N.I.V.), να καεί (E.S.V., lexilogos, mavros gatos), διά νά καώ (Μάξιμος), διά να καυθώ (Βάμβας), να καή εις την φωτιά: περιττός πλεονασμός! (Κολιτσάρας), για να καώ (Καραλής), για να καεί (Βιβλική Εταιρεία).
Θεοδώρητος: ο του σώματος εμπρησμός. Mc Arthur: Martyrdom. οὐδὲν ὠφελοῦμαι: ωφελούμαι = αποκομίζω ωφέλεια, λαμβάνω κέρδος δεν κερδίζω τίποτα (N.I.V.), κερδίζω ένα τίποτα (E.S.V.), τίποτες δὲν ὠφελοῦμαι (Μάξιμος), τίποτε δεν ωφελούμαι (Κολιτσάρας, Καραλής), σε τίποτα δε μ’ ωφελεί (Βιβλική Εταιρεία), δε θα με είχε ωφελήσει σε τίποτε (lexilogos), τίποτα δεν κερδίζω (mavros gatos).
Στίχος 13, 4 4 1 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ G.O.C. περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται,
2 B.N.T.
4
Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται ἡ ἀγάπη, οὐ ζηλοῖ, [ἡ ἀγάπη] οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, 4 Love is patient, love is kind. It does not envy, it does not boast, it is not proud. 3 4 . Η αγάπη είναι υπομονετική, η αγάπη είναι ευγενής. Δε ζηλεύει, δεν N.I.V. καυχιέται, δεν είναι υπερήφανη. 4 Love is patient and kind; love does not envy or boast; it is not arrogant 4 4 . Η αγάπη είναι υπομονετική και ευγενής, η αγάπη δε ζηλεύει ή E.S.V. καυχιέται, δεν είναι αλαζονική 5 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, ἡ ἀγάπη σπλαχνίζεται, ἡ ἀγάπη δε φθονεῖ, ἡ ἀγάπη Μάξιμος δέν εἶναι προπετής, δέν κενοδοξᾶ, 6 4 Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί, η αγάπη δεν φθονεί, η αγάπη δεν Βάμβας αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, 4. Η αγάπη δείχνει μεγαλοψυχίαν και ανεκτικότητα, είναι ευεργετική και 7 εξυπηρετική. Η αγάπη δεν ζηλεύει και δεν φθονεί. Η αγάπη δεν φέρεται με Κολιτσάρας αλαζονείαν και αυθάδειαν, δεν υπερηφανεύεται και δεν ξιππάζεται. 8 4 Η αγάπη μακροθυμεί, συμπεριφέρεται με χρηστότητα η αγάπη, δε Καραλής ζηλεύει, η αγάπη δε μεγαλοκαυχιέται, δε φουσκώνει από υπερηφάνεια, 4 Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που 9 αγαπάει δε ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε Βιβ. Εταιρεία περηφανεύεται, 10 4 H αγάπη μακροθυμεί, επιζητάει το καλό. H αγάπη δε φθονεί. H αγάπη lexilogos δεν καυχησιολογεί, δεν αλαζονεύεται, 4 Η αγάπη είναι μεγαλόψυχη, ευγενική, η αγάπη δεν φανατίζεται, δεν 11 mavros gatos επαίρεται, δεν είναι ακατάδεκτη, 12 4 Η Αγάπη έχει μεγάλη καρδιά, είναι ευεργετική, η αγάπη δε φθονεί, η Ψαρουδάκης αγάπη δεν καυχάται, δεν περηφανεύεται, Ἡ ἀγάπη: Εκείνος που αγαπάει (Βιβλική Εταιρεία). Ωριγένης: ο έχων την αγάπην. μακροθυμεῖ: Μακροθυμώ = δείχνω ανεκτικότητα, υπομονή, ανοχή. είναι υπομονετική (αγγλικές μεταφράσεις), δείχνει μεγαλοψυχίαν και ανεκτικότητα (Κολιτσάρας), είναι μεγαλόψυχη (mavros gatos), έχει μεγάλη καρδιά: μία, πραγματικά πετυχημένη λαϊκή έκφραση (Ψαρουδάκης), μακροθυμεί / έχει μακροθυμία όλοι οι υπόλοιποι. Χρυσόστομος: Μακρόθυμος επειδή μακράν τινά και μεγάλη έχει ψυχήν. Mc Arthur: Love is patient. χρηστεύεται: Χρηστεύομαι = Είμαι καλός, πράος, ευγενής, αγαπών, ελεήμων, φιλάνθρωπος. είναι ευγενής (αγγλικές μεταφράσεις), ευγενική (mavros gatos), σπλαχνίζεται (Μάξιμος), αγαθοποιεί (Βάμβας), είναι ευεργετική και εξυπηρετική (Κολιτσάρας), συμπεριφέρεται με χρηστότητα (Καραλής), έχει καλοσύνη (Βιβλική Εταιρεία), επιζητάει το καλόν (lexilogos), είναι ευεργετική (Ψαρουδάκης). Θεοδώρητος: Ημερότητα και καλοκαγαθία χρησιμοποιεί. Αγουρίδης: κάνει καλό και όχι κακό, κάνει χρηστά πράγματα. Mc Arthur: Love is kind. οὐ ζηλοῖ: ζηλόω = ζηλεύω, φθονώ, αμιλλώμαι, θαυμάζω, επαινώ, μακαρίζω, ανταγωνίζομαι.
δε ζηλεύει (αγγλικές μεταφράσεις, Καραλής), δε φθονεί (Μάξιμος, Βάμβας, lexilogos, Ψαρουδάκης), δεν ζηλεύει και δεν φθονεί (Κολιτσάρας), δε ζηλοφθονεί (Βιβλική Εταιρεία), δεν φανατίζεται (mavros gatos). Αγουρίδης: δε ζηλεύει δια τας μεγαλυτέρας πνευματικάς εκδηλώσεις, που έχει ένας άλλος αδελφός της κοινότητος. Mc Arthur: Love is not jealous. οὐ περπερεύεται: Περπερεύομαι = καυχιέμαι, κομπάζω, μεγαλαυχώ, είμαι κανόδοξος, ματαιόδοξος, κομπορρήμων. δεν καυχιέται (αγγλικές μεταφράσεις), δέν εἶναι προπετής (Μάξιμος), δεν αυθαδιάζει (Βάμβας), δεν φέρεται με αλαζονείαν και αυθάδειαν (Κολιτσάρας), δε μεγαλοκαυχιέται, (Καραλής), δεν κομπάζει (Βιβλική Εταιρεία), δεν καυχησιολογεί (lexilogos), δεν επαίρεται (mavros gatos), δεν καυχάται (Ψαρουδάκης). Στη μετάφραση της λέξης αυτής, όπως και της επόμενης (οὐ φυσιοῦται), μπορούμε να θαυμάσουμε τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, αφού όλες οι λέξεις, οι οποίες χρησιμοποιούνται είναι αποδεκτές ως αποδίδουσες σωστά το νόημα της λέξης του πρωτοτύπου! Το εκπληκτικό είναι ότι κανένας μεταφραστής δε χρησιμοποιεί την ίδια λέξη με κάποιον άλλον. Κλήμης Αλεξανδρεύς: Περπερεία: ο καλλωπισμός περιττότητος και αχρειότητος έχων έμφασιν. Ησύχιος: Πέρπερος: ο μετά βλακείας επαιρόμενος! Grimm: ο μετά ματαιότητος επιδεικνύμενος. Αγουρίδης: δεν ξιπάζεται δια το δικό του πνευματικό χάρισμα. Mc Arthur: Love does not brag. οὐ φυσιοῦται: Φυσιοῦμαι = φέρομαι αλαζονικά, υπεροπτικά, υπερεγκωμιάζω τον εαυτό μου, «Φουσκώνω» δεν είναι υπερήφανη (N.I.V.), δεν είναι αλαζονική (E.S.V.), δέν κενοδοξᾶ (Μάξιμος) δεν επαίρεται (Βάμβας), δεν υπερηφανεύεται και δεν ξιππάζεται (Κολιτσάρας), δε φουσκώνει από υπερηφάνεια (Καραλής), ούτε περηφανεύεται, (Βιβλική Εταιρεία), δεν αλαζονεύεται (lexilogos), δεν είναι ακατάδεκτη (mavros gatos), δεν περηφανεύεται (Ψαρουδάκης). Ζιγαβηνός: ουκ επάιρεται: τούτο γαρ κουφότητος και φρενών ελαφρίας.
Mc Arthur: Love does not arrogant.
Στίχος 13, 5 5 1 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ G.O.C. κακόν,
2 B.N.T.
5
οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, 5 It is not rude, it is not self-seeking, it is not easily angered, it keeps no record 3 of wrongs. N.I.V. 5 Δεν είναι αγενής, δεν είναι ιδιοτελής, δεν εξοργίζεται εύκολα, δεν διατηρεί αρχείο σφαλμάτων. 5 or rude. It does not insist on its own way; it is not irritable or resentful; 4 5 (δεν είναι αλαζονική) ή αγενής. Δεν επιμένει να γίνουν τα πράγματα με το δικό E.S.V. της τρόπο, δεν είναι οξύθυμη ή μνησίκακη. 5 5 δέν κάμει ἂσχημα πράγματα δέ γυρεύει τά ἑδικά της ὠφέλιμα, δέν Μάξιμος πικραίνεται, δέ βάνει εἰς τόν νοῦν της τό κακόν, 6 5 δεν ασχημονεί, δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το Βάμβας κακόν, 5. Δεν κάμνει ποτέ τίποτε το απρεπές και άκοσμον, δεν ζητεί εγωϊστικώς τα ιδικά της συμφέροντα, δεν εξερεθίζεται εναντίον του άλλου, δεν βάζει 7 Κολιτσάρας ποτέ κακό στον νου της εναντίον του πλησίον και δεν θέλει να ενθυμήται το κακόν που της έχει κάμει ο άλλος. 8 5 δε συμπεριφέρεται άσχημα, δε ζητά τα δικά της, δεν παροξύνεται, δε Καραλής λογίζεται το κακό, 5 είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνάει το κακό 9 Βιβ. Εταιρεία που του έχουν κάνει, 10 5 δε φέρεται άπρεπα, δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον, δεν κυριεύεται lexilogos από θυμό, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της κάνουν, 5 η αγάπη δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δεν χάνει τον έλεγχο, 11 mavros gatos δεν σκέφτεται το κακό, 12 5 δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δε θυμώνει, δε μνησικακεί,
Ψαρουδάκης
οὐκ ἀσχημονεῖ: ἀσχημονέω = συμπεριφέρομαι απρεπώς, ασέμνως, αισχρώς. Δεν είναι αγενής (αγγλικές μεταφράσεις), δέν κάμει ἂσχημα πράγματα (Μάξιμος), δεν ασχημονεί (Βάμβας, mavros gatos, Ψαρουδάκης), δεν κάμνει ποτέ τίποτε το απρεπές και άκοσμον (Κολιτσάρας), δε συμπεριφέρεται άσχημα (Καραλής), είναι ευπρεπής: Εδώ οι μεταφραστές κάνουν μία «αντιστροφή», μεταφράζοντας μία λέξη, η οποία έχει αρνητική έννοια με την αντίθετή της, η οποία έχει θετική έννοια (Βιβλική Εταιρεία), δε φέρεται άπρεπα (lexilogos). Οικουμένιος: Ακόμη και τα χειρότερα να πάθει κάποιος, όταν αγαπά δεν τα θεωρεί άσχημα, εξ’ αιτίας της αγάπης. Ή δεν κάνει τίποτε ευτελές και ταπεινό γιατί θέλει την ωφέλεια των αδελφών του, δεν συμπεριφέρεται ατόπως. Mc Arthur: Love does not act unbecomingly. οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς: ζητῶ = αναζητώ, εξετάζω, ανιχνεύω, επιθυμώ, απαιτώ δεν είναι ιδιοτελής (N.I.V.), δεν επιμένει να γίνουν τα πράγματα με το δικό της τρόπο (E.S.V.), δέ γυρεύει τά ἑδικά της ὠφέλιμα (Μάξιμος), δεν ζητεί τα εαυτής (Βάμβας), δεν ζητεί εγωϊστικώς τα ιδικά της συμφέροντα (Κολιτσάρας), δε ζητά τα δικά της (Καραλής), δεν είναι εγωιστής (Βιβλική Εταιρεία), δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον (lexilogos), δεν είναι συμφεροντολόγα: μία γνωστή, λαϊκή και άκρως κατανοητή απόδοση (mavros gatos, Ψαρουδάκης).
Τρεμπέλας: δε ζητεί την ιδίαν του δόξαν ή το ίδιον συμφέρον ή την ιδίαν άνεσιν και τέρψιν επί ζημία ή και επί απλή παραμελήσει και αδιαφορία των άλλων. Mc Arthur: Love does not seek its own. οὐ παροξύνεται: παροξύνομαι = καθίσταμαι οξύς, παρορμητικός, εξωθούμαι, παρακινούμαι, διεγείρομαι, εξοργίζομαι, εξερεθίζομαι. δεν εξοργίζεται εύκολα (N.I.V.), δεν είναι οξύθυμη (E.S.V.), δέν πικραίνεται (Μάξιμος), δεν παροξύνεται (Βάμβας, Καραλής), δεν εξερεθίζεται εναντίον του άλλου (Κολιτσάρας), ούτε (είναι) ευερέθιστος (Βιβλική Εταιρεία), δεν κυριεύεται από θυμό (lexilogos), δεν χάνει τον έλεγχο (mavros gatos): Οι ηλεκτρονικές μεταφράσεις χρησιμοποιούν δύο, πολύ γνωστές και διαδεδομένες εκφράσεις μεταξύ των νεότερων ηλικιών, δε θυμώνει (Ψαρουδάκης). Τρεμπέλας: πραΰνει και μαλακώνει την καρδίαν και το εσωτερικόν του, ώστε να μην εξάπτεται αιφνιδίως και να μη χρονίζει εν εαυτώ βίαιον πάθος… Αγουρίδης: δεν πετάει την σκούφια του για καυγά με την παραμικρότερη πρόκληση. Mc Arthur: Love is not provoked. οὐ λογίζεται τὸ κακόν: λογίζομαι = λογαριάζω, υπολογίζω, λαμβάνω υπ’ όψιν, σκέπτομαι, θεωρώ. δεν διατηρεί αρχείο σφαλμάτων: μία μετάφραση η οποία είναι αρμόζουσα στην ηλεκτρονική μας εποχή, όπου όλα κρατούνται σε αρχεία! (N.I.V.), (δεν είναι) μνησίκακη (E.S.V.), δέ βάνει εἰς τόν νοῦν της τό κακόν (Μάξιμος), δεν διαλογίζεται το κακόν (Βάμβας), δεν βάζει ποτέ κακό στον νου της εναντίον του πλησίον και δεν θέλει να ενθυμήται το κακόν που της έχει κάμει ο άλλος (Κολιτσάρας), δε λογίζεται το κακό (Καραλής) ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει (Βιβλική Εταιρεία): και πάλι οι μεταφραστές ερμηνεύουν μία αρνητική έκφραση με την αντίθετή της θετική, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της κάνουν (lexilogos), δεν σκέφτεται το κακό (mavros gatos), δε μνησικακεί (Ψαρουδάκης). Θεοδώρητος: Συγχωρείτους σφάλοντας, επειδή αναγνωρίζει ότι δεν είχαν κακή πρόθεση. Godet: Δε λογαριάζει μετ’ ακριβείας το κακόν το οποίο υπέστη από τον πλησίον. Αγουρίδης: δε βάζει εις το μυαλό της το κακόν, ξεκινάει πάντοτε με καλή διάθεσιν.
Mc Arthur: Love does not take into account a wrong suffered.
Στίχος 13, 6 1
6
οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ·
G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V. 4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11
6
οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ·
6
Love does not delight in evil but rejoices with the truth. 6 Η αγάπη δεν ευχαριστείται με το κακό, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 6 it does not rejoice at wrongdoing, but rejoices with the truth. 6 Η αγάπη δε χαίρεται με την αδικοπραγία, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 6 δέν χαίρεται εἰς τήν ἀδικίᾳν, ἀλλά συγχαίρεται εἰς τήν ἀληθείᾳν· 6 δεν χαίρει εις την αδικίαν, συγχαίρει δε εις την αλήθειαν· 6. Δεν χαίρει, όταν βλέπη να γίνεται κάτι το άδικον, και αν ακόμη με αυτό εξυπηρετούνται τα συμφέροντά της, χαίρει δε όταν βλέπη να επικρατή η αλήθεια. 6 δε χαίρει για την αδικία, συγχαίρει όμως στην αλήθεια. 6 Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. 6 δε χαίρεται για την αδικία, αλλά μετέχει στη χαρά για την επικράτηση της αλήθειας. 6 δεν χαίρεται για την αδικία, πανηγυρίζει για την αλήθεια
mavros gatos
12
Ψαρουδάκης
6 δεν είναι χαιρέκακη, χαίρεται αληθινά για τη χαρά του άλλου,
οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ: χαίρω επί τινι = είμαι ευχαριστημένος με κάτι, ευφραίνομαι δια κάτι, αρέσκομαι εις κάτι. δεν ευχαριστείται με το κακό (N.I.V.), δε χαίρεται με την αδικοπραγία (E.S.V.), δέν χαίρεται εἰς τήν ἀδικίᾳν (Μάξιμος), δεν χαίρει εις την αδικίαν (Βάμβας), δεν χαίρει, όταν βλέπη να γίνεται κάτι το άδικον, και αν ακόμη με αυτό εξυπηρετούνται τα συμφέροντά της (Κολιτσάρας), δε χαίρει για την αδικία (Καραλής) δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται: λαϊκή, κατανοητή έκφραση και πετυχημένη απόδοση, κατά την άποψή μου (Βιβλική Εταιρεία), δε χαίρεται για την αδικία (lexilogos, mavros gatos), δεν είναι χαιρέκακη: η πιο σωστή απόδοση, κατά την άποψή μου, άσχετα από το γεγονός ότι κάποιοι θα ήθελαν μετάφραση και για τη λέξη χαιρέκακη (Ψαρουδάκης). Οικουμένιος: δεν ηδονίζεται και δεν ευφραίνεται όταν αδικείται κάποιος ή όταν επικρατεί το άδικο. Mc Arthur: Love does not rejoice in unrighteousness. συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ: συγχαίρω = χαίρω μετά τινος, λαμβάνω μέρος εις την χαράν του άλλου, μετέχω εις την χαράν του άλλου. αλλά χαίρεται με την αλήθεια (αγγλικές μεταφράσεις), ἀλλά συγχαίρεται εἰς τήν ἀληθείᾳν (Μάξιμος), συγχαίρει δε εις την αλήθειαν (Βάμβας), χαίρει δε όταν βλέπη να επικρατή η αλήθεια (Κολιτσάρας), συγχαίρει όμως στην αλήθεια (Καραλής) αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό (Βιβλική Εταιρεία), αλλά μετέχει στη χαρά για την επικράτηση της αλήθειας (lexilogos), πανηγυρίζει για την αλήθεια (mavros gatos), χαίρεται αληθινά για τη χαρά του άλλου (Ψαρουδάκης).
Τρεμπέλας: Προσωποποιείται και η Αλήθεια, όπως προηγουμένως η Αγάπη. Αγάπη και Αλήθεια συγχαίρουν. Χρυσόστομος: συνείδεται τοις ευδοκιμούσι. Αγουρίδης: αδικία: μπορεί να έχει την έννοιαν την ηθικήν αλλά εις την Κ.Δ. αδικίαν σημαίνει το μη ορθόν. Mc Arthur: Love rejoices with the truth.
Στίχος 13, 7 1 G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V. 4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9 Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11
7
7
πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει.
7
It always protects, always trusts, always hopes, always perseveres. 7 Προστατεύει τα πάντα, πάντα εμπιστεύεται, πάντα ελπίζει, πάντα καρτερεί. 7 Love bears all things, believes all things, hopes all things, endures all things. 7 Η αγάπη ανέχεται τα πάντα, εμπιστεύεται τα πάντα, ελπίζει τα πάντα, υπομένει τα πάντα. 7 ὃλα τά βαστᾶ, ὃλα τά πιστεύει, ὃλα ἐλπίζει, ὃλα ὑπομένει. 7 πάντα ανέχεται, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. 7. Σκεπάζει και υποφέρει και δικαιολογεί όλα τα μειονεκτήματα και τα ελαττώματα του πλησίον, διότι δεν θέλει ποτέ τον εξευτελισμόν του. Πιστεύει και δέχεται με εμπιστοσύνην κάθε τι καλόν δια τον πλησίον. Τα πάντα και πάντοτε ελπίζει δια την διόρθωσιν των παρεκτρεπομένων. Εις όλα δεικνύει υπομονήν απέναντι του πλησίον. 7 Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 7 Εκείνος που αγαπάει όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 7 Όλα τα καλύπτει, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.
7 όλα τα ανέχεται, όλα τα θεωρεί δυνατά, πάντα ελπίζει, τα πάντα mavros gatos υπομένει. 12 7 όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Ψαρουδάκης
στέγει: στέγω = καλύπτω, σκεπάζω, προφυλάσσω, προστατεύω, υπερασπίζω, υποβαστάζω
προστατεύει (N.I.V.), ανέχεται (E.S.V., Βάμβας, Καραλής, Βιβλική Εταιρεία, mavros gatos, Ψαρουδάκης), βαστᾶ (Μάξιμος), σκεπάζει και υποφέρει και δικαιολογεί τα μειονεκτήματα και τα ελαττώματα του πλησίον, διότι δεν θέλει ποτέ τον εξευτελισμόν του: μία λέξη του πρωτοτύπου αποδίδεται με δεκαεννέα λέξεις στη μετάφραση (Κολιτσάρας), καλύπτει (lexilogos). Τρεμπέλας: μάλλον εννοεί σκεπάζει, δικαιολογεί, εφ’ όσον τούτο συμβιβάζεται με το καθήκον. Ζιγαβηνός: πάντα βαστάζει. Θεοδώρητος: πάντα ανέχεται. Αγουρίδης: «στέγει»: α) σκεπάζει, β) θάλπει, επιζητείται καλά πράγματα. Εις όλα αυτά τα ρήματα πρέπει να προσθέσωμεν ως αντικείμενο «τα καλά πράγματα». Mc Arthur: Love bears all things. πιστεύει: πιστεύω = έχω πίστιν, εμπιστεύομαι, έχω πεποίθησιν εις τι. εμπιστεύεται (αγγλικές μεταφράσεις, Βιβλική Εταιρεία), πιστεύει (Μάξιμος, Βάμβας, Καραλής, lexilogos, Ψαρουδάκης) πιστεύει και δέχεται με εμπιστοσύνην (Κολιτσάρας), τα θεωρεί δυνατά (mavros gatos). Είναι παράδοξο ότι οι αγγλικές μεταφράσεις βρίσκονται πιο κοντά στο πρωτότυπο, το οποίο, κατά τη γνώμη μου εννοεί με τη λέξη πίστη την εμπιστοσύνη. Θεοδώρητος: Αψευδή νομίζει τον αγαπώμενον. Mc Arthur: Love believes all things. Ελπίζει: Κολιτσάρας: ελπίζει (δια την διόρθωσιν των παρεκτρεπομένων) εντελώς αυθαίρετο, διότι δεν είναι το μόνο ζήτημα ελπίδας η διόρθωση των παρεκτρεπομένων! Ο άνθρωπος ελπίζει σε χιλιάδες πράγματα! Θεοδώρητος: Δεν απογοητεύεται από τον αγαπώμενο αλλά ελπίζει το καλύτερο γι’ αυτόν. Mc Arthur: Love hopes all things. ὑπομένει: ὑπομένω = υπομένω μεθ’ υπομονής, υποκύπτω εις οιονδήποτε κακόν, υποτάσσομαι άνευ αντιλογίας. καρτερεί (N.I.V.), δεικνύει υπομονήν απέναντι του πλησίον: περιττός πλεονασμός οι τρεις τελεταίες λέξεις (Κολιτσάρας), υπομένει (όλοι οι υπόλοιποι). Χρυσόστομος: Ακόμη κι αν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως ελπίζει, και ο αγαπώμενος γίνεται όλο και φορτικότερος, ακόμη και τότε υπομένει. Mc Arthur: Love endures all things.
Στίχος 13, 8 1
8
ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε
G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V.
4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας
7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται. 8 Love never fails. But where there are prophecies, they will cease; where there are tongues, they will be stilled; where there is knowledge, it will pass away. 8 Η αγάπη ποτέ δεν αποτυγχάνει. Οι υπάρχουσες προφητείες, κάποτε θα καταργηθούν. Οι υπάρχουσες γλώσσες, θα πάψουν. Η υπάρχουσα γνώση, θα παρέλθει. 8 Love never ends. As for prophecies, they will pass away; as for tongues, they will cease; as for knowledge, it will pass away. 8 Η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Όσον αφορά τις προφητείες, θα πάψουν να ισχύουν, όσον αφορά τις γλώσσες, θα σταματήσουν να υπάρχουν, όσον αφορά τη γνώση, θα πάψει να ισχύει. 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε δέν ξεπέφτει· ἀλλά καί αἱ προφητεῖαι θέλουσι καταργηθεῖ, καί αἱ γλῶσσες θέλουσι παῦσει· καί ἡ γνῶσις θέλει αφανισθεῖ. 8 Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· τα άλλα όμως, είτε προφητείαι είναι, θέλουσι καταργηθή· είτε γλώσσαι, θέλουσι παύσει· είτε γνώσις, θέλει καταργηθή. 8. Η αγάπη δεν ξεπέφτει ποτέ, αλλά μένει σταθερά και αιωνία. Είτε χαρίσματα προφητειών υπάρχουν τώρα θα έλθη καιρός, που θα καταργηθούν και δεν θα είναι πλέον χρήσιμα. Είτε χαρίσματα γλωσσολαλιών υπάρχουν, θα παύσουν και δεν θα έχωμεν πλέον την ανάγκην των είτε η επί μέρους γνώσις και επιστήμη των ανθρώπων, και αυτή θα καταργηθή, ως μικράς πλέον σημασίας. 8 Η αγάπη ποτέ δεν πέφτει. Είτε όμως προφητείες, θα καταργηθούν. είτε γλώσσες, θα πάψουν. είτε γνώση, θα καταργηθεί. 8 Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει. Τα θεία μηνύματα των Προφητών κάποτε δε θα υπάρχουν πια· η γλωσσολαλία θα πάψει· θα σταματήσει η γνώση των μυστηρίων του Θεού 8 H αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει. Eνώ τα άλλα, είτε προφητείες είναι αυτές, θα καταργηθούν, είτε γλώσσες είναι, θα πάψουν, είτε γνώση, θα καταργηθεί. 8 Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει, ακόμα κι αν όλες οι προφητείες διαψευστούν, ακόμα κι αν όλες οι γλώσσες σβήσουν, ακόμα και αν όλη η γνώση χαθεί.
ἐκπίπτει: εκπίπτω = πίπτω έξω, καταπίπτω, ξεπέφτω, απορρίπτομαι. αποτυγχάνει (N.I.V.), τελειώνει (E.S.V.), ξεπέφτει (Μάξιμος, Κολιτσάρας, lexilogos, mavros gatos), εκπίπτει (Βάμβας), πέφτει: μεταφράζει από το κριτικό κείμενο (Καραλής) πάψει να υπάρχει (Βιβλική Εταιρεία). Θεοφύλακτος: ουδέποτε παύεται. Θεοδώρητος: Ασάλευτος και ακίνητος ες αεί διαμένουσα. Αγουρίδης: «πίπτει»: ποτέ δεν τελειώνει, δεν εξαντλείται. Mc Arthur: Love never falls, is temporary. καταργηθήσονται: καταργέω = καθιστώ τι άκυρον, καταργούμαι = απολύομαι, παύομαι. θα καταργηθούν (N.I.V., Καραλής, lexilogos), θα πάψουν να ισχύουν, (E.S.V.), θέλουσι καταργηθεῖ (Μάξιμος) θέλουσι καταργηθή (Βάμβας), θα καταργηθούν και δεν θα είναι πλέον χρήσιμα (Κολιτσάρας), δε θα υπάρχουν πια (Βιβλική Εταιρεία), (οι προφητείες θα) διαψευστούν (mavros gatos).
Ζιγαβηνός: Κατάργησιν λέγει την παύσιν. γλῶσσαι: η γλωσσολαλία (Βιβλική Εταιρεία) παύσονται: παύομαι = φθάνω εις εν τέρμα, λήγω, σταματώ, ησυχάζω, θα πάψουν (N.I.V.), θα σταματήσουν να υπάρχουν, (E.S.V.), θέλουσι παῦσει (Μάξιμος, Βάμβας), θα παύσουν και δεν θα έχωμεν πλέον την ανάγκην των (Κολιτσάρας), θα πάψουν (Καραλής, lexilogos), θα πάψει (Βιβλική Εταιρεία), αν σβήσουν (mavros gatos). Θεοδώρητος: Οι γλώσσες θα είναι άχρηστες. Mc Arthur: Cease, to stop, to come to an end. γνῶσις: γνώσις και επιστήμη των ανθρώπων (Κολιτσάρας), γνώση των μυστηρίων του Θεού (Βιβλική Εταιρεία). καταργηθήσεται: καταργέω = καθιστώ τι άκυρον, καταργούμαι = απολύομαι, παύομαι. παρέλθει (N.I.V.), πάψει να ισχύει (E.S.V.), θέλει αφανισθεῖ (Μάξιμος), θέλει καταργηθή (Βάμβας), θα καταργηθή (Κολιτσάρας, Καραλής, lexilogos), θα σταματήσει (Βιβλική Εταιρεία), αν χαθεί (mavros gatos).
Στίχος 13, 9 1
9
ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν·
G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V. 4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11
9
ἐκ μέρους γὰρ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν·
9
For we know in part and we prophesy in part, 9 Επειδή γνωρίζουμε εν μέρει, μερικώς προφητεύουμε, 9 For we know in part and we prophesy in part, 9 Για όσα εμείς γνωρίζουμε εν μέρει και προφητεύουμε εν μέρει, 9 Διατί ἐκ μέρους γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 9 Διότι κατά μέρος γινώσκομεν και κατά μέρος προφητεύομεν· 9. Διότι τώρα στον κόσμον αυτόν μερικώς και ατελώς γνωρίζομεν και μερικώς προφητεύομεν. Εχομεν πολύ πτωχήν και περιωρισμένην γνώσιν. 9 Γιατί μερικώς γνωρίζουμε και μερικώς προφητεύουμε. 9 Γιατί και η γνώση μας και η προφητεία μας περιορίζονται μονάχα σε ένα μέρος της αλήθειας. 9 Γιατί μόνο ως ένα βαθμό γνωρίζουμε και ως ένα βαθμό προφητεύουμε. 9 Λίγα γνωρίζουμε και λίγα μπορούμε να προβλέψουμε
mavros gatos
ἐκ μέρους = από το μέρος ενός συνόλου εν μέρει, μερικώς (αγγλικές μεταφράσεις), ἐκ μέρους (Μάξιμος), κατά μέρος (Βάμβας), μερικώς και ατελώς (Κολιτσάρας), μερικώς (Καραλής), μονάχα σε ένα μέρος (Βιβλική Εταιρεία), μόνο ως ένα βαθμό (lexilogos), λίγα (mavros gatos). Τρεμπέλας: μερική είναι η γνώσις. Αγουρίδης: η γνώσις θα καταργηθεί, διότι είναι ατελής. Mc Arthur: Partial, in part. δὲ (G.O.C.) / γαρ (B.N.T.): δε = συνδετικό μόριο επιτετικό ή αντιθετικό, γαρ = αιτιολογικός, επιξηγηματικός, επιτατικός σύνδεσμος. Τρεμπέλας: Προτιμότέρα η γαρφή γαρ της δε. επειδή (N.I.V.), για όσα (E.S.V.), διατί (Μάξιμος), διότι (Βάμβας, Κολιτσάρας), γιατί (Καραλής, Βιβλική Εταιρεία, lexilogos), ------- (mavros gatos). γινώσκομεν: γιγνώσκω = αντιλαμβάνομαι, αισθάνομαι, αποκτώ γνώσιν, είμαι ενήμερος τινός, κατανοώ τι, εννοώ τι, γνωρίζω, εξετάζω, αποφασίζω. γνωρίζουμε (αγγλικές μεταφράσεις, Καραλής, lexilogos, mavros gatos), γινώσκομεν (Μάξιμος, Βάμβας), γνωρίζομεν (Κολιτσάρας), περιορίζονται (μονάχα σε ένα μέρος) της αλήθειας (Βιβλική Εταιρεία) προφητεύομεν: προφητεύω = προλέγω, προμαντεύω, ερμηνεύω τη θέληση, τους χρησμούς, τους λόγους του Θεού, των Θεών προβλέψουμε (mavros gatos). Αγουρίδης: «Προφητεία»: η θεόπνευστος διδασκαλία.
Στίχος 13, 10 1
10
ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται
G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V. 4 E.S.V. 5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11
10
ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται.
10
but when perfection comes, the imperfect disappears. 10, αλλά όταν θα έλθει η τελειότητα, το ατελές θα εξαφανιστεί. 10 but when the perfect comes, the partial will pass away. 10, αλλά όταν έλθει το τέλειο, το μερικό θα πεθάνει. 10 ἁμή ὅταν ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸτε θέλει παῦσει τό μερικόν. 10 όταν όμως έλθη το τέλειον, τότε το κατά μέρος θέλει καταργηθή. 10. Όταν δε εις την μέλλουσαν ζωήν της αιωνιότητος έλθη το τέλειον και πάρωμεν από τον Θεόν την τελείαν γνώσιν, τότε το επί μέρους και περιωρισμένον καταργείται. (Τωρα είμεθα σαν νήπια ως προς την γνώσιν, τότε θα είμεθα ώριμοι και προωδευμένοι σαν άνδρες). 10 Όταν όμως έρθει το τέλειο, το μερικό θα καταργηθεί. 10 Όταν όμως το τέλειο που περιμένουμε θα ρθεί, τότε το μερικό θα πάψει να υπάρχει. 10 Mα όταν έρθει το τέλειο, τότε το ατελές θα καταργηθεί. 10 όταν όμως έρθει το όλον, τα μερικά θα ξεχαστούν.
mavros gatos
ὅταν δὲ: όταν = ὅτε + ἂν αλλά όταν (αγγλικές μεταφράσεις), ἁμή ὅταν (Μάξιμος), όταν όμως (Βάμβας, Καραλής, Βιβλική Εταιρεία, mavros gatos), όταν δε (Κολιτσάρας), μα όταν (lexilogos). τὸ τέλειον: τέλειος = πλήρης, ακέραιος, ολόκληρος, ώριμος, ακμαίος, πλήρης, συμπεπληρωμένος, τετελεσμένος, ο φθάσας εις τέλος, εις ακμήν. η τελειότητα (N.I.V.), το τέλειον (E.S.V., Μάξιμος, Βάμβας, Κολιτσάρας, Καραλής, Βιβλική Εταιρεία, lexilogos), το όλον (mavros gatos). Αγουρίδης: όταν θα έλθη η πληρότης εν τη β’ παρουσία, τότε το ατελές, κατά την περίοδον της Εκκλησίας, την περίοδον του Αγίου Πνεύματος θα καταργηθεί. Mc Arthur: The perfect, the eternal state. τὸ ἐκ μέρους = από το μέρος ενός συνόλου τα ατελές (N.I.V., lexilogos), το μερικό(ν) (E.S.V., Μάξιμος, Καραλής, Βιβλική Εταιρεία), το κατά μέρος (Βάμβας), το επί μέρους και περιωρισμένον (Κολιτσάρας), Καραλής, Βιβλική Εταιρεία), τα μερικά (mavros gatos). καταργηθήσεται: καταργέω = καθιστώ τι άκυρον, καταργούμαι = απολύομαι, παύομαι. θα εξαφανιστεί (N.I.V.), θα πεθάνει (E.S.V.), θέλει παῦσει (Μάξιμος), θέλει καταργηθή (Βάμβας), καταργείται (Κολιτσάρας), θα καταργηθεί (Καραλής, lexilogos), θα πάψει να υπάρχει (Βιβλική Εταιρεία), θα ξεχαστούν (mavros gatos).
Στίχος 13, 11 1
11
ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος
G.O.C. 2 B.N.T. 3 N.I.V.
4 E.S.V.
5 Μάξιμος 6 Βάμβας 7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου 11 ὅτε ἤμην νήπιος, ἐλάλουν ὡς νήπιος, ἐφρόνουν ὡς νήπιος, ἐλογιζόμην ὡς νήπιος· ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. 11 When I was a child, I talked like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I put childish ways behind me. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα σαν ένα παιδί, σκεφτόμουν σαν ένα παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα σαν ένα παιδί. Όταν έγινα άνδρας, άφησα πίσω μου την παιδαριώδη συμπεριφορά. 11 When I was a child, I spoke like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I gave up childish ways. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα ως παιδί, σκεφτόμουν ως παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα ως παιδί. Όταν έγινα άνδρας, εγκατέλειψα τους παιδαριώδεις τρόπους. 11 ὅταν ἤμουν νήπιος, ὡσάν νήπιος ἐλάλουν, ὡσάν νήπιος ἐφρόνουν, ὡσάν νήπιος ἐλογιζόμουν· ἁμή ὅταν ἔγινα ἂνδρας, ἐχάλασα τὰ πράγματα τοῦ νηπίου. 11 Ότε ήμην νήπιος, ως νήπιος ελάλουν, ως νήπιος εφρόνουν, ως νήπιος εσυλλογιζόμην· ότε όμως έγεινα ανήρ, κατήργησα τα του νηπίου. 11. Οταν ήμουν νήπιον, σαν νήπιον ωμιλούσα· είχα φρονήματα και σκέψεις νηπίου και σαν νήπιον εσυλλογιζόμουν και έκρινα. Οταν όμως έγινα άνδρας, κατήργησα και αφήκα πλέον τας νηπιώδεις γνώσεις και τον νηπιώδη τρόπον του σκέπτεσθαι. (Εις την παρούσαν ζωήν έχομεν την ατελή και ανανάπτυκτον διάνοιαν και γνώσιν του νηπίου). 11 Όταν ήμουν νήπιο, λαλούσα σαν νήπιο, φρονούσα σαν νήπιο, λογιζόμουν σαν νήπιο. όταν έγινα άντρας, κατάργησα τα νηπιακά πράγματα. 11 Μικρό παιδί όταν ήμουν σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού. 11 Παιδάκι όταν ήμουνα, σαν παιδάκι μιλούσα, σαν παιδάκι σκεφτόμουν, σαν παιδάκι έβγαζα συμπεράσματα. Mα όταν έγινα άντρας, σταμάτησα να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν παιδάκι. 11 όταν ήμουν νήπιο, σαν νήπιο μιλούσα, σαν νήπιο σκεφτόμουν, νήπιο με θεωρούσαν. όταν όμως έγινα άντρας, απέβαλα κάθε τι νηπιακό.
ὅτε ἤμην νήπιος: νήπιος = ο μη ομιλών, μη λαλών, νεογνό, βρέφος, μωρό, μτφ: παιδαριώδης, ανόητος, ο έχων διανοητικότητα μικρού παιδιού, ασθενής τον νουν. όταν ήμουν παιδί (αγγλικές μεταφράσεις), ὅταν ἤμουν νήπιος (Μάξιμος), ότε ήμην νήπιος (Βάμβας), Οταν ήμουν νήπιο(ν) (Κολιτσάρας Καραλής, mavros gatos), Μικρό παιδί όταν ήμουν (Βιβλική Εταιρεία) Παιδάκι όταν ήμουνα (lexilogos). Ωριγένης: Ότε ήμην νήπιος και παις την ηλικίαν… Ούτω φησί και επί των πνευματικών, νυν νηπία εστίν ημίν η γνώσις, επεί και ημείς νήπιοι εσμεν. Mc Arthur: When I was a child. ἐλάλουν: Λαλώ = Ομιλώ, λέγω, διηγούμαι. λαλούσα (Καραλής) ἐφρόνουν: φρονώ = σκέπτομαι, νοώ, διανοούμαι, συλλογίζομαι, έχω νουν, είμαι συνετός, έχω φρόνησιν.
σκεφτόμουν (αγγλικές μεταφράσεις lexilogos, mavros gatos), ἐφρόνουν (Μάξιμος, Βάμβας), είχα φρονήματα και σκέψεις (Κολιτσάρας), φρονούσα (Καραλής), αισθανόμουν (Βιβλική Εταιρεία). Mc Arthur: Think. ἐλογιζόμην: λογίζομαι = λογαριάζω, υπολογίζω, λαμβάνω υπ’ όψιν, σκέπτομαι, θεωρώ, νομίζω, συλλογίζομαι, συμπεραίνω. αιτιολογούσα τα πράγματα (αγγλικές μεταφράσεις), ἐλογιζόμουν (Μάξιμος), εσυλλογιζόμην (Βάμβας), εσυλλογιζόμουν και έκρινα (Κολιτσάρας), λογιζόμουν (Καραλής), σκεφτόμουν (Βιβλική Εταιρεία), έβγαζα συμπεράσματα (lexilogos), με θεωρούσαν (mavros gatos) Mc Arthur: Reason as (a child). κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου: καταργέω = καθιστώ τι άκυρον, αφήνω τινά αργό (αχρσηιμοποίητον, άχρηστον) άφησα πίσω μου την παιδαριώδη συμπεριφορά (N.I.V.), εγκατέλειψα τους παιδαριώδεις τρόπους (E.S.V.), ἐχάλασα τὰ πράγματα τοῦ νηπίου (Μάξιμος), κατήργησα τα του νηπίου (Βάμβας), κατήργησα και αφήκα πλέον τας νηπιώδεις γνώσεις και τον νηπιώδη τρόπον του σκέπτεσθαι (Κολιτσάρας), κατάργησα τα νηπιακά πράγματα (Καραλής), κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού (Βιβλική Εταιρεία), σταμάτησα να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν παιδάκι (lexilogos), απέβαλα κάθε τι νηπιακό (mavros gatos). Ζιγαβηνός: έπαυσα τα νηπιώδη εκείνα. Αγουρίδης: όταν, όμως, έλθη η βασιλεία θα γίνωμεν ώριμοι.
Στίχος 13, 12 1
12
βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς
G.O.C. 2 B.N.T.
3 N.I.V.
4 E.S.V.
5 Μάξιμος 6 Βάμβας
7 Κολιτσάρας
8 Καραλής 9
Βιβ. Εταιρεία
10 lexilogos 11 mavros gatos
πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην 12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην. 12 Now we see but a poor reflection as in a mirror; then we shall see face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I am fully known. 12 Τώρα μεν βλέπουμε, όμως αντικρίζουμε μια θαμπή αντανάκλαση όπως σε έναν καθρέφτη. Τότε θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει. Τότε θα γνωρίζω ολοκληρωτικά, επειδή θα είμαι γνώστης των πάντων. 12 For now we see in a mirror dimly, but then face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I have been fully known. 12 Προς το παρόν εμείς βλέπουμε στον καθρέφτη αμυδρά, αλλά τότε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει, τότε θα γνωρίζω πλήρως, επειδή θα έχω πλήρη γνώση των πάντων. 12 Διατί τώρα βλέπομεν διά μέσου τοῦ γυαλιοῦ θαμπά, ἁμή τότε θέλομεν ἱδεῖ πρόσωπον με πρόσωπον· τώρα ἐγνωρίζω ἐκ μέρους, ἁμή τότε θέλω ἐγνωρίσει καθὼς ἐγνωρίσθηκα. 12 Διότι τώρα βλέπομεν διά κατόπτρου αινιγματωδώς, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· τώρα γνωρίζω κατά μέρος, τότε δε θέλω γνωρίσει καθώς και εγνωρίσθην. 12. Διότι τώρα βλέπομεν σαν μέσα σε μεταλλινόν θαμπόν καθρέπτην θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίαι, τότε όμως θα ίδωμεν πρόσωπον προς πρόσωπον, φανερά και καθαρά. Τωρα γνωρίζω ένα μέρος της αληθείας, τότε όμως θα αποκτήσω τελείαν επίγνωσιν, θα λάβω τόσον καθαράν και τελείαν γνώσιν, όσον πλήρως και τελείως με έχει γνωρίσει και με ωδήγησεν στον δρόμον της σωτηρίας ο παντογνώστης Θεός. 12 Γιατί βλέπουμε τώρα μέσα από κάτοπτρο αινιγματικά, τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα γνωρίζω μερικώς, τότε όμως θα γνωρίσω καλά καθώς και γνωρίστηκα καλά. 12 Αλήθεια, τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει. 12 Γιατί, πραγματικά, τώρα βλέπουμε απροσδιόριστα σαν σε θαμπό καθρέφτη. Tότε όμως θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Tώρα γνωρίζω μονάχα ως ένα βαθμό, τότε όμως θα γνωρίσω τέλεια, όπως ακριβώς μ’ έχει γνωρίσει ο Θεός. 12 Παρόμοια, μόλις που διακρίνουμε το αίνιγμα, μέσα από έναν καθρέφτη, αλλά, όταν έρθει η ώρα, θα το αντικρύσουμε πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα, δεν γνωρίζω παρά ένα μέρος της αλήθειας, τότε, θα την γνωρίσω σε βάθος.
ἄρτι = (μόλις) προ ολίγου, ακριβώς τώρα δα, ευθύς, αμέσως, πάραυτα προς το παρόν (E.S.V.), τώρα (όλοι οι υπόλοιποι)
δι᾽ ἐσόπτρου: έσοπτρον / είσοπτρον = κάτοπτρον, καθρέπτης. Τρεμπέλας: μετάλλινο κάτοπτρον. όπως σε έναν καθρέφτη (N.I.V.), στον καθρέφτη (E.S.V.) διά μέσου τοῦ γυαλιοῦ (Μάξιμος), διά κατόπτρου (Βάμβας), μετάλλινον θαμπόν καθρέπτην (Κολιτσάρας), μέσα από κάτοπτρο (Καραλής), σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη (Βιβλική Εταιρεία) σαν σε θαμπό καθρέφτη (lexilogos), μέσα από έναν καθρέφτη (mavros gatos). Τρεμπέλας: Έσοπτρον: Κάτοπτρον. Διά: ως ως οργάνω χρώμενοι τω εσόπτρω. Αγουρίδης: καθρέπτην αινιγματικόν. Mc Arthur: Mirror. ἐν αἰνίγματι: αίνιγμα = λόγος ασαφής, σκοτεινός θαμπή αντανάκλαση (N.I.V.), αμυδρά (E.S.V.), θαμπά (Μάξιμος Βιβλική Εταιρεία), αινιγματωδώς (Βάμβας), θαμπά και ακαθόριστα (Κολιτσάρας), αινιγματικά (Καραλής), απροσδιόριστα (lexilogos), μόλις που διακρίνουμε το αίνιγμα (mavros gatos). Τρεμπέλας: Αίνιγμα: λόγος ο οποίος δεν εκφράζει ρητώς το πράγμα αλλά αφήνει τον ακροατή να το μαντέψει. Αγουρίδης: μόλις και μετά βίας θα μπορούσε κανείς να ιδή μέσα εις τους καθρέπτας και να καταλάβει τι δείχνουν. Mc Arthur: Dimly. γινώσκω ἐκ μέρους: εκ + ουδέτερο επιθέτου = περίφραση αντί επιρρήματος >> εκ μέρους = μερικώς ξέρω εν μέρει (αγγλικές μεταφράσεις), ἐγνωρίζω ἐκ μέρους (Μάξιμος), γνωρίζω κατά μέρος (Βάμβας), γνωρίζω ένα μέρος της αληθείας (Κολιτσάρας), γνωρίζω μερικώς (Καραλής), σαν γνωρίζω μόνο ένα μέρος (Βιβλική Εταιρεία) γνωρίζω μονάχα ως ένα βαθμό (lexilogos), δεν γνωρίζω παρά ένα μέρος της αλήθειας (mavros gatos). πρόσωπον πρὸς πρόσωπον: Ζιγαβηνός: Αμέσως, τελείως. Αγουρίδης: θα βλέπωμεν τα πράγματα κατάματα. Mc Arthur: Face to face. τότε δὲ ἐπιγνώσομαι: τότε = ότε, οπότε, ενίοτε αναφέρεται και στο μέλλον: π.χ. λέξεις καί τότε εἲσομαι. Επιγιγνώσκω = ανευρίσκω, ανακαλύπτω, λαμβάνω συνείδησιν (συναίσθησιν) πράγματος τινός, αντιλαμβάνομαι τι, διακρίνω τι, φθάνω εις κρίσιν, κρίνω, αποφασίζω. Τότε θα γνωρίζω ολοκληρωτικά / πλήρως (αγγλικές μεταφράσεις), τότε θέλω ἐγνωρίσει (Μάξιμος), τότε δε θέλω γνωρίσει (Βάμβας), τότε όμως θα αποκτήσω τελείαν επίγνωσιν, θα λάβω τόσον καθαράν και τελείαν γνώσιν (Κολιτσάρας), τότε όμως θα γνωρίσω καλά (Καραλής), τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα (Βιβλική Εταιρεία) τότε όμως θα γνωρίσω τέλεια (lexilogos), τότε, θα την γνωρίσω σε βάθος (mavros gatos). Τρεμπέλας: Με τη χρήση του «ἐπιγνώσομαι» επιτείνει την έννοια του γιγνώσκω. Αγουρίδης: τα ρήματα «γιγνώσκω», «επιγνώσομαι» κ.λπ. δεν έχουν την έννοιαν της κοινής γλώσης αλλά της γνώσεως ως χαρίσματος του Αγίου Πνεύματος. Mc Arthur: I shall know fully. καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην: καθώς = κατά + ὡς, όπως, συμφώνως προς, καθά. επειδή θα είμαι γνώστης των πάντων (N.I.V.), επειδή θα έχω πλήρη γνώση των πάντων (E.S.V.), καθὼς ἐγνωρίσθηκα (Μάξιμος), γνωρίσει καθώς και εγνωρίσθην (Βάμβας), όσον πλήρως και τελείως με έχει γνωρίσει και με ωδήγησεν στον δρόμον
της σωτηρίας ο παντογνώστης Θεός (Κολιτσάρας), καθώς και γνωρίστηκα καλά (Καραλής), όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει (Βιβλική Εταιρεία) όπως ακριβώς μ’ έχει γνωρίσει ο Θεός (lexilogos), - (mavros gatos). Godet: Όσο είμαστε εν ζωή ο Θεός μας γνωρίζει σε βάθος. Έτσι και εμείς θα γνωρίσουμε τον Θεό στη μέλλουσα ζωή. Αγουρίδης: Ο Θεός γνωρίζεται, αποκαλύπτεται εις τον άνθρωπον. Αυτή είναι η έννοια του «επεγνώσθην». Mc Arthur: Just as I also have been fully known.
Στίχος 13, 13 13 1 νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ G.O.C. ἀγάπη. 13 2 Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ B.N.T. ἀγάπη. 13 And now these three remain: faith, hope and love. But the greatest of these is 3 love. N.I.V. 13 Και τώρα πια, αυτά τα τρία παραμένουν: πίστη, ελπίδα και αγάπη. Όμως, το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη. 13 So now faith, hope, and love abide, these three; but the greatest of these is 4 love. E.S.V. 13 Έτσι τώρα πίστη, ελπίδα και αγάπη μένουν, αυτά τα τρία, αλλά το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη. 13 5 Καὶ τώρα μένει τά τρία ἐτούτα - πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, καί τό μεγαλύτερον Μάξιμος από τούτα εἶναι ἡ ἀγάπη. 6 13 Τώρα δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα. μεγαλητέρα δε Βάμβας τούτων είναι η αγάπη. 13. Εις δε την παρούσαν ζωήν, μένει η πίστις, η ελπίς και η αγάπη, τα τρία 7 Κολιτσάρας αυτά, μεγαλυτέρα δε μεταξύ αυτών είναι η αγάπη. 8 13 Τώρα λοιπόν μένουν: πίστη, ελπίδα, αγάπη. τα τρία αυτά. Μεγαλύτερη Καραλής όμως από αυτά είναι η αγάπη. 13 Θα μείνουν τελικά για πάντα αυτά τα τρία: η πίστη, η ελπίδα, και η 9 Βιβ. Εταιρεία αγάπη. Κι απ’ αυτά το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη. 10 13 Aυτά, λοιπόν, που μένουν τελικά, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. lexilogos Aυτά τα τρία, με κορυφαία τους, όμως, την αγάπη. 13 Τώρα όμως, δεν απομένει παρά η πίστη, η ελπίδα, και η αγάπη, αυτά τα 11 mavros gatos τρία και το πιο σημαντικό απ' όλα, είναι η αγάπη. νυνὶ δὲ: νυνὶ = τώρα δα, αυτή τη στιγμή. δὲ = αλλά (συνδετικό μόριο με εναντιωματική έννοια
και τώρα πια (N.I.V.), έτσι τώρα (E.S.V.), καὶ τώρα (Μάξιμος), τώρα δε (Βάμβας), εις δε την παρούσαν ζωήν (Κολιτσάρας), τώρα λοιπόν (Καραλής), τελικά (Βιβλική Εταιρεία) λοιπόν, τελικά (lexilogos), τώρα όμως (mavros gatos). Mc Arthur: But now. μένει: μένω = μένω, περιμένω, αναμένω, παραμένω, διατηρούμαι, διαρκώ, εξακολουθώ, έχω κύρος, ισχύω. παραμένουν (N.I.V.), μένουν (E.S.V., Καραλής), μένει (Μάξιμος, Βάμβας, Κολιτσάρας), θα μείνουν (Βιβλική Εταιρεία) που μένουν (lexilogos), δεν απομένει παρά (mavros gatos). Τρεμπέλας: Ο Ενεστώτας εδώ έχει και σημασία μέλλοντα, άρα θα μείνουν στο μέλλον η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Αγουρίδης: θα πρέπει να εκλάβωμεν το «νυνί» και το «μένει» με την εξής έννοιαν: αυτά όλα θα καταργηθούν γι’ αυτό η αξίαν των είναι σχετική, εκείνο που έχει περισσότερη αξία (νυνί δε μένει) είναι η πίστις, η ελπίς και η αγάπη. Δεν μειώνει δηλαδή την αξίαν αυτών που θα καταργηθούν, αλλά λέγει ότι αφού η αξία των είναι σχετική εκείνι που πρέπει να προσέξουμε ιδιαιτέρως είναι η πίστις, η ελπίς και η αγάπη. Mc Arthur: Abide, Love is eternal. μείζων δὲ τούτων: μείζων = συγκριτικός βαθμός του μέγας = μεγαλύτερος το μεγαλύτερο(ν) (Αγγλικές μεταφράσεις, Μάξιμος), μεγαλη(υ)τέρα (Βάμβας, Κολιτσάρας), μεγαλύτερη (Καραλής), απ’ αυτά το πιο σπουδαίο (Βιβλική Εταιρεία), κορυφαία τους (lexilogos), το πιο σημαντικό απ' όλα (mavros gatos). Mc Arthur: But the greatest of thease.
7. ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Α΄ Ελεύθερη ερμηνεία και απόδοση 1. Εάν είχα τη δυνατότητα να μιλώ όλες τις ανθρώπινες γλώσσες και διαλέκτους κι αν ακόμη μπορούσα να συνομιλώ με τους αγγέλους, μου έλειπε, όμως, η αρετή της αγάπης, θα είχα μετατραπεί σε χάλκινο κρουστό, που άσκοπα αχολογά, ή σε τύμπανο, που ακούγεται κακόηχα. 2. Κι αν μου δινόταν το προφητικό χάρισμα και γνώριζα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση του κόσμου κι αν η πίστη μου ήταν τέτοια, ώστε να μετατοπίζω βουνά, αν δεν ζούσα μέσα στην αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτα. 3. Ακόμη κι αν δεν κρατήσω τίποτε για μένα και μέσα σε φλεγόμενο καμίνι ρίξω τον εαυτό μου, αν δεν είμαι κοινωνός της αγάπης, τι έχω να κερδίσω; 4. Αυτός, που είναι ενδεδυμένος την αγάπη, είναι μεγαλόκαρδος, έχει ήθος, ο φθόνος τού είναι άγνωστος, δεν ζει μέσα στην κενοδοξία και δεν παριστά τον εαυτό του σα νάναι κάτι πολύ μεγάλο και σπουδαίο’ 5. δε γνωρίζει από ασχήμιες, πορεύεται με ανιδιοτέλεια, δεν ξέρει τι είναι η οργή, αφήνει να ξεθωριάζει το κακό στη μνήμη του, 6. θλίβεται κάθε φορά, που μπροστά του προβάλλει η αδικία, γίνεται συμμέτοχος στη χαρά της αληθείας’ 7. όλα χωρούν κάτω από τη σκέπη της αγάπης, σε τίποτα δε δυσπιστεί, ποτέ δε χάνει την ελπίδα και τα πάντα με καρτερία υπομένει. 8. Η αγάπη τελειωμό δεν έχει’ ακόμη κι αν το χάρισμα της προφητείας καταργηθεί, ακόμη κι αν οι γλώσσες σταματήσουν να μιλούνται, ακόμη κι αν η γνώση όλου του κόσμου χαθεί. 9. Λίγα ξέρουμε, γι’ αυτό κι ελάχιστα μπορούμε να προβλέψουμε’ 10. όταν, όμως, εγγίσουμε την τελειότητα, το ανεπαρκές της γνώσης μας θα συμπληρωθεί. 11. Όταν είχα μικρή πνευματική ωριμότητα, δεν είχα λόγια πολλά να πω, δε μπορούσα σωστά να σκεφτώ, δε ήμουν σε θέση εύκολα να αποφανθώ, όταν, όμως, απέκτησα ωριμότητα, όλα αυτά τα άφησα πίσω μου. 12. Τώρα αντικρίζουμε τα πράγματα ασαφή κι ακαθόριστα, σα να τα παρατηρούμε μέσα από θαμπό καθρέπτη, τότε, θα συναντήσουμε (το Θεό, που είναι η ίδια η Αγάπη), πρόσωπο με πρόσωπο’ τώρα γνωρίζω ένα μέρος (της αληθείας), τότε θα γνωρίσω τα πάντα, όπως και ο Θεός γνωρίζει τα πάντα για εμένα. 13. Αυτά, που αιώνια θα υπάρχουν, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη’ το υπέρτατο όλων, όμως, που ξεπερνά τα όρια και τους όρους, είναι η αγάπη.
Β΄ Μετάφραση, όσο το δυνατόν πιο πιστή στο πρωτότυπο κείμενο 1. Ακόμη κι αν μπορώ να μιλάω όλα τα είδη των ανθρώπινων και αγγελικών γλωσσών, αν δεν έχω αγάπη, είμαι χάλκινη καμπάνα, που ηχεί ή τύμπανο, που, απλά, κάνει φασαρία. 2. Κι αν ακόμη έχω το προφητικό χάρισμα και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και κατέχω όλη τη γνώση του κόσμου κι αν έχω τέτοια πίστη ώστε να μετακινώ όρη, αν δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3. Κι αν μοιράσω όλα μου τα υπάρχοντα και παραδώσω το σώμα μου στη φωτιά για να καεί, αν δεν έχω αγάπη, σε τίποτε δε μ’ ωφελεί. 4. Αυτός που έχει αγάπη είναι μεγαλόκαρδος, φέρεται με καλοσύνη, αυτός που αγαπά δε φθονεί, δεν επιδεικνύεται, δεν υπερηφανεύεται’ 5. δε φέρεται άσχημα, δεν είναι συμφεροντολόγος, δεν εξάπτεται, δεν είναι μνησίκακος, 6. δεν χαίρεται όταν αδικείται ο άλλος, αντίθετα χαίρεται όταν λάμπει η αλήθεια’ 7. όλα τα καλύπτει, σε όλα δείχνει εμπιστοσύνη, σε όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8. Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει’ ακόμη και αν το χάρισμα της προφητείας καταργηθεί, ακόμη και αν οι γλώσσες σταματήσουν να ομιλούνται, ακόμη κι αν η γνώση (όλου του κόσμου) χαθεί. 9. Επειδή γνωρίζουμε λίγα πράγματα, ελάχιστα μπορούμε και να προβλέψουμε’ 10. όταν, όμως, έλθει η τελειότητα, τότε το ατελές θα γίνει περιττό. 11. Όταν ήμουν μικρό παιδί, μιλούσα, σκεφτόμουν και έβγαζα συμπεράσματα σα μικρό παιδί, όταν έγινα άνδρας, άφησα πίσω μου την παιδιάστικη συμπεριφορά. 12. Σ’ αυτή τη ζωή βλέπουμε τα πράγματα αινιγματικά, σα να κοιτάμε μέσα από καθρέπτη, τότε, όμως, θα δούμε (το Θεό, ο οποίος είναι η Αγάπη), πρόσωπο με πρόσωπο’ τώρα γνωρίζω ένα μέρος (της αλήθειας), τότε θα γνωρίσω τα πάντα, όπως και ο Θεός γνωρίζει τα πάντα για μένα. 13. Τώρα πια, αυτά που αιώνια παραμένουν είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη’ και η πιο σπουδαία (αρετή) από αυτές είναι η αγάπη.
8. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ
Λίγα σχόλια με δύο για τις συγκεκριμένες μεταφράσεις: Η νέα αγγλική μετάφραση New International Version (U.K.) είναι μία σύγχρονη μετάφραση, η οποία χρησιμοποιεί λέξεις και όρους, οι οποίοι απευθύνονται, περισσότερο στη νέα γενιά. Η επόμενη αγγλική έκδοση English Standard Version (E.S.V., 2007), αν και δε μπορεί να χαρακτηριστεί σε καμία περίπτωση ξεπερασμένη, χρησιμοποιεί πιο ακαδημαϊκό λεξιλόγιο, περισσότερο προσεγμένο και –κατά τη γνώμη μου- μένει περισσότερο πιστή στο πρωτότυπο. Η μετάφραση του Μαξίμου του Καλλιουπολίτου προσπαθεί να μείνει πιστή όσο το δυνατόν στο πρωτότυπο εκκλησιαστικό κείμενο, μεταφράζοντας μόνο τις λέξεις, τις οποίες δε μπορούσε να τις καταλάβει ο μέσος έλληνας του 17 ου αιώνα. Ο λόγος είναι αβίαστος και είναι η ομιλούμενη γλώσσα της εποχής του. Στις αναθεωρήσεις η γλώσσα και η σύνταξη γίνονται όλο και λογιότερες. Η μετάφραση του Νεοφύτου Βάμβα, παρότι γίνεται διακόσια χρόνια αργότερα ελάχιστα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής του. Δεν απλοποιεί το κείμενο και σε πολλές περιπτώσεις κάνει στρυφνό το νόημά του, αφήνοντας τις λέξεις ως έχουν, παραλλάσσοντας μόνον τις καταλήξεις τους. Και οι δύο Μάξιμος και Βάμβας) προσπαθούν να αποδώσουν μία λέξη του πρωτοτύπου με μία μόνο λέξη της αντίστοιχης ελληνικής γλώσσας της εποχής τους. Στο άλλο άκρο βρίσκεται η ερμηνευτική απόδοση του Ιωάννη Κολιτσάρα. Εκατόν τριάντα χρόνια μετά τον Βάμβα, η μετάφρασή του χαρακτηρίζεται άκρως περιφραστική, αφού αποδίδει μία λέξη του πρωτοτύπου κειμένου με δύο ή τρεις, ακόμη και με δεκαεννέα λέξεις της ελληνικής γλώσσας της εποχής του, όπως δείξαμε, συγκεκριμένα, στη λέξη «στέγει» του πρωτοτύπου! Η άποψή μου είναι ότι πολλές φορές καταφεύγει σε ανούσιους και περιττούς πλεονασμούς, όπως σημειώσαμε και στους αντίστοιχους στίχους. Οι 199 λέξεις του πρωτοτύπου κειμένου γίνονται 534 στη μετάφραση του Κολιτσάρα. Επίσης η γλώσσα του Κολιτσάρα (όπως άλλωστε και αυτή του Τρεμπέλα) είναι ένα περίπλοκο μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής και πιστεύω ότι αδικεί το κείμενο. Πολύ πρόσφατα (2012) κυκλοφόρησε μία αναθεωρημένη έκδοση της μετάφρασης του Τρεμπέλα, από τις εκδόσεις «Ο Σωτήρ», με την επιμέλεια θεολόγων και φιλολόγων και, αν και δεν την έχω στα χέρια μου, ελπίζω να έχουν κάνει το βήμα προς τα εμπρός, το οποίο απαιτεί η εποχή μας. Ο Σταύρος Καραλής, ουσιαστικά, βελτίωσε τη μετάφραση του Βάμβα, επικαιροποιώντας την στην εποχή του, εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα. Ακολουθεί την ίδια αρχή, προσπαθώντας να αποδώσει μία λέξη του πρωτοτύπου με μία μόνο λέξη της νέας ελληνικής γλώσσας. Ο Καραλής προσθέτει μόλις 23 λέξεις παραπάνω από αυτές που έχει το πρωτότυπο κείμενο, για να αποδώσει τον ύμνο της αγάπης. Η μετάφραση της Βιβλικής Εταιρείας, με την λογοτεχνική επιμέλεια της Καίτης Χιωτέλη αυξάνει τις λέξεις στην απόδοση του ύμνου της Αγάπης σε 316. Είναι μία μετάφραση σε γλώσσα σύγχρονη και κατανοητή από τον μέσο έλληνα των αρχών του 21ου αιώνα και σε γενικές γραμμές αποτελεί μία αξιόλογη προσπάθεια. Σε αρκετά σημεία νομίζω ότι έχει συγγένεια με τις αγγλικές μεταφράσεις, παρά με τις μεταφράσεις των Μαξίμου και Βάμβα και αυτό είναι ένα στοιχείο, το οποίο μαρτυρά ότι οι μεταφραστές της δε στηρίχθηκαν στις προϋπάρχουσες μεταφράσεις, πλην αυτής του 1985, την οποία αναφέρουν στον πρόλογό τους. Τέλος, όσον αφορά τις μεταφράσεις των δύο blogs lexilogos και mavros gatos θα παρατηρήσω ότι αποτελούν αξιόλογες μεταφραστικές προσπάθειες, παρ’ όλο που
δεν είναι επίσημες, τυπωμένες σε χαρτί μεταφράσεις αλλά αποτελούν μόνο ηλεκτρονικές «εκδόσεις» του ύμνου της Αγάπης σε νεοελληνική απόδοση. Ακολουθούν, με αρκετή πιστότητα, το πρωτότυπο κείμενο και δεν εκτρέπονται σε καμία περίπτωση σε εξεζητημένες εκφράσεις της δημοτικής γλώσσας ή σε λαϊκισμούς, οι οποίοι αφαιρούν οποιαδήποτε «ιερότητα» και πιστότητα από τη μετάφραση και την καταντούν ένα «φτωχό» και κατωτέρου γλωσσικού επιπέδου κείμενο. Τελευταία άφησα τη μετάφραση του Νίκου Ψαρουδάκη, η οποία με εξέπληξε ευχάριστα, όσον αφορά την απόδοση του κειμένου και των νοημάτων του, τουλάχιστον στους τέσσερις μόνον στίχους, τους οποίους βρήκα στο διαδίκτυο. Αποτελεί, πράγματι, μία αξιόλογη μεταφραστική προσπάθεια της Καινής Διαθήκης, σε στρωτή, ζωντανή γλώσσα των Ελλήνων της δεκαετίας του 1970 και, κατά την ταπεινή μου άποψη, όσον αφορά τους στίχους 4 – 7, αποτελεί την πιο «ποιητική» και ολοκληρωμένη απόδοση. Σύγκριση Εκκλησιαστικού και Κριτικού Κειμένου: Oι διαφορές μεταξύ εκκλησιαστικού και κριτικού κειμένου είναι ελάχιστες στον ύμνο της αγάπης και οι περισσότερες οφείλονται, μάλλον, σε αβλεψίες των αντιγραφέων, παρά σε σκόπιμες μεταβολές του κειμένου από αντιγραφείς, οι οποίοι επεδίωκαν να εξυπηρετήσουν κάποιους σκοπούς τους15. Άλλες παρατηρήσεις για την προσέγγιση του Κειμένου εκ μέρους των μεταφραστών: Ένα βασικό ερώτημα είναι αν χρειάζεται πραγματικά η μετάφραση αλλά και σε ποιον απευθύνεται η κάθε μετάφραση. Στην Επετηρίδα της θεολογικής Σχολής των Αθηνών αναφέρεται ότι: «από τις 4900 λέξεις της Καινής Διαθήκης, οι 2280 χρησιμοποιούνται και σήμερα, οι 2200 είναι γενικά κατανοητές και μόνο περίπου 400 λέξεις της αρχαίας κοινής ελληνικής είναι σήμερα εντελώς άγνωστες» 16. Πιστεύω ότι ο νεοέλληνας, ο οποίος μαθαίνει την αρχαία ελληνική γλώσσα από την Α΄ Γυμνασίου, με λίγη προσπάθεια μπορεί να κατανοήσει την γλώσσα της Καινής Διαθήκης, αφού η ελληνιστική κοινή γλώσσα δεν είναι δύσκολη, όπως η ομηρική ή η γλώσσα των τραγωδιών. Άρα ο μεταφραστής πρέπει να επικεντρωθεί στο να αποδώσει σωστά τις λίγες λέξεις, οι οποίες δεν κατανοούνται καθόλου και αυτές, οι οποίες στο πέρασμα του χρόνου άλλαξαν σημασία. Ένα πρόβλημα παρατήρησα στη σύνταξη των προτάσεων. Άλλοι μεταφραστές προσπαθούν να τηρήσουν τη σειρά των λέξεων όσο γίνεται πιο κοντά στο πρωτότυπο κείμενο (Μάξιμος, Βάμβας, Καραλής) ενώ άλλοι (Βιβλική Εταιρεία, ηλεκτρονικές αποδόσεις) κατά τη μετάφραση αλλάζουν, πολλές φορές εντελώς, τη συντακτική σειρά των λέξεων. Βέβαια το αποτέλεσμα δικαιώνει άλλες φορές τους μεν και άλλες φορές τους δε. Μια ακόμη δυσκολία αποτελεί η τήρηση των ρηματικών χρόνων. Πολλές φορές ο Ενεστώτας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας αποδίδεται με τον Μέλλοντα, ενδεχομένως χωρίς να παραλάσσει εντελώς το νόημα (π.χ. οὐδέποτε ἐκπίπτει Περισσότερα για το ζήτημα των τροποποιήσεων και των σφαλμάτων στα κείμενα της Καινής Διαθήκης μπορεί ο αναγνώστης να βρει στο βιβλίο του Bart D. Ehrman, Παραφράζοντας τα λόγια του Ιησού, μετάφραση Ν. Παπαδάκη, εκδ. Ενάλιος, Αθήνα 2008 16 Επετηρίς του Πανεπιστημίου Αθηνών 1908, σελ. 141 15
μεταφράζεται σε «ποτέ δε θα ξεπέσει»). Άλλες φορές ο Παρακείμενος αποδίδεται με τον Αόριστο (το είδαμε στο «γέγονα»). Επίσης υπάρχει η δυσκολία της μετάφρασης κάποιων εγγλίσεων, της Μέσης διάθεσης και της Παθητικής φωνής των ρημάτων, αλλά και των μετοχών, οι οποίες, τις περισσότερες φορές αποδίδονται περιφραστικά.
9. ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Αυτό το οποίο συμπεραίνουμε, μετά από τόσες ώρες ανάγνωσης των διαφόρων μεταφράσεων και μετά από την προσπάθεια να δημιουργήσουμε τη «δική μας» μετάφραση, είναι ότι η γλώσσα κάθε εποχής έχει τη δική της λογική και στους δικούς της κανόνες. Δύσκολα μπορείς να διατηρήσεις τη συντακτική δομή του πρωτότυπου κειμένου ενώ πολύ δύσκολα θα χρησιμοποιήσεις, χωρίς καμία μεταβολή, αυτούσιες τις λέξεις, τις οποίες θεωρείς ότι έχουν μείνει αναλλοίωτες στο διάβα του χρόνου. Σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να παραμείνεις προσηλωμένος στο πρωτότυπο. Κάθε μεταφραστής διαπράττει μία προδοσία, αυτό είναι βέβαιο, όμως, το πόσο μεγάλη ή μικρή θα αποδειχθεί η προδοσία αυτή, επαφίεται στην ικανότητα του μεταφραστή να παραμείνει σε άμεση επαφή με το πρωτότυπο κείμενο, στο βαθμό της γνώσης των γλωσσών (πρωτότυπου έργου και μετάφρασης) εκ μέρους του μεταφραστή αλλά και στη διάθεση του μεταφραστή για μια πιστή ή πιο ελεύθερη μετάφραση. Πιστεύω ότι στόχος του κάθε μεταφραστή πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν «ζωντανότερη» και αμεσότερη ερμηνεία του κειμένου, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να είναι προσηλωμένος στο να μη ξεφύγει από τους στόχους του συγγραφέα του κειμένου, το ύφος του, τις προθέσεις του, τις διαθέσεις του και τόσες άλλες διατάσεις, οι οποίες κάνουν τη ζωή του μεταφραστή τρομερά δύσκολη. Αυτό που θα μου μείνει από την εργασία αυτή είναι ότι, ακόμη κι αν κάνεις μία κακή μετάφραση (άρα μεγάλη προδοσία), το κέρδος το οποίο αποκομίζεις, τόσο από το διάβασμα του πρωτοτύπου, όσο και από την μεταφραστική σου προσπάθεια, είναι τεράστιο. Μία μεταφραστική προσπάθεια μορφώνει και διαμορφώνει τον μεταφραστή σε ασύλληπτο βαθμό. Η προσπάθεια, λοιπόν, αξίζει να γίνει και το αποτέλεσμα πάντα θα ανταμείβει…
10. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ
Εκκλησιαστικό Κείμενο (G.O.C.) 1 . Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι 3 καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, 5 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, 6 οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· 7 πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει 8 ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται 9 ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται 11 ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου 12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην 13 νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη
Αγγλικό Κείμενο: New International Version (U.K.) 1 If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am only a resounding gong or a clanging cymbal. 2 If I have the gift of prophecy and can fathom all mysteries and all knowledge, and if I have a faith that can move mountains, but have not love, I am nothing. 3 If I give all I possess to the poor and surrender my body to the flames, but have not love, I gain nothing. 4 Love is patient, love is kind. It does not envy, it does not boast, it is not proud. 5 It is not rude, it is not self-seeking, it is not easily angered, it keeps no record of wrongs. 6 Love does not delight in evil but rejoices with the truth. 7 It always protects, always trusts, always hopes, always perseveres. 8 Love never fails. But where there are prophecies, they will cease; where there are tongues, they will be stilled; where there is knowledge, it will pass away. 9 For we know in part and we prophesy in part, 10 but when perfection comes, the imperfect disappears. 11 When I was a child, I talked like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I put childish ways behind me. 12 Now we see but a poor reflection as in a mirror; then we shall see face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I am fully known. 13 And now these three remain: faith, hope and love. But the greatest of these is love.
Ελεύθερη Απόδοση του Αγγλικού Κειμένου N. I. V. (U.K.) 1 Εάν μιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι μόνο ένα γκόνγκ που αντηχεί ή ένα κλαγγάζων κρουστό. 2 Εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και μπορώ να εμβαθύνω σε όλα τα μυστήρια και σε όλη τη γνώση, και εάν έχω μια πίστη, που μπορεί να μετακινήσει βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3 Εάν δώσω όλα όσα κατέχω στους φτωχούς και παραδώσω το σώμα μου στις φλόγες, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν κερδίζω τίποτα. 4 Η αγάπη είναι υπομονετική, η αγάπη είναι ευγενής. Δε ζηλεύει, δεν καυχιέται, δεν είναι υπερήφανη. 5 Δεν είναι αγενής, δεν είναι ιδιοτελής, δεν εξοργίζεται εύκολα, δεν διατηρεί αρχείο σφαλμάτων. 6 Η αγάπη δεν ευχαριστείται με το κακό, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 7 Προστατεύει τα πάντα, πάντα εμπιστεύεται, πάντα ελπίζει, πάντα καρτερεί. 8 Η αγάπη ποτέ δεν αποτυγχάνει. Οι υπάρχουσες προφητείες, κάποτε θα καταργηθούν. Οι υπάρχουσες γλώσσες, θα πάψουν. Η υπάρχουσα γνώση, θα παρέλθει. 9 Επειδή γνωρίζουμε εν μέρει, μερικώς προφητεύουμε, 10, αλλά όταν θα έλθει η τελειότητα, το ατελές θα εξαφανιστεί. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα σαν ένα παιδί, σκεφτόμουν σαν ένα παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα σαν ένα παιδί. Όταν έγινα άνδρας, άφησα πίσω μου την παιδαριώδη συμπεριφορά. 12 Τώρα μεν βλέπουμε, όμως αντικρίζουμε μια θαμπή αντανάκλαση όπως σε έναν καθρέφτη. Τότε θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει. Τότε θα γνωρίζω ολοκληρωτικά, επειδή θα είμαι γνώστης των πάντων. 13 Και τώρα πια, αυτά τα τρία παραμένουν: πίστη, ελπίδα και αγάπη. Όμως, το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη.
Αγγλικό Κείμενο:
English Standard Version (E.S.V., 2007) 1 If I speak in the tongues of men and of angels, but have not love, I am a noisy gong or a clanging cymbal. 2 And if I have prophetic powers, and understand all mysteries and all knowledge, and if I have all faith, so as to remove mountains, but have not love, I am nothing. 3 If I give away all I have, and if I deliver up my body to be burned, but have not love, I gain nothing. 4 Love is patient and kind; love does not envy or boast; it is not arrogant 5 or rude. It does not insist on its own way; it is not irritable or resentful; 6 it does not rejoice at wrongdoing, but rejoices with the truth. 7 Love bears all things, believes all things, hopes all things, endures all things. 8 Love never ends. As for prophecies, they will pass away; as for tongues, they will cease; as for knowledge, it will pass away. 9 For we know in part and we prophesy in part, 10 but when the perfect comes, the partial will pass away. 11 When I was a child, I spoke like a child, I thought like a child, I reasoned like a child. When I became a man, I gave up childish ways. 12 For now we see in a mirror dimly, but then face to face. Now I know in part; then I shall know fully, even as I have been fully known. 13 So now faith, hope, and love abide, these three; but the greatest of these is love.
Ελεύθερη Απόδοση του Αγγλικού Κειμένου E. S. V. (2007)
1 Εάν μιλώ στις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα θορυβώδες γκόνγκ ή ένα κλαγγάζων κρουστό. 2 Και εάν έχω προφητικές δυνάμεις και μπορώ να καταλάβω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και εάν έχω τέλεια πίστη, που να μπορώ να μετακινήσω βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι (ένα) τίποτα. 3 Εάν δώσω όλα τα πράγματά μου και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, κερδίζω ένα τίποτα. 4 Η αγάπη είναι υπομονετική και ευγενής, η αγάπη δε ζηλεύει ή καυχιέται, δεν είναι αλαζονική 5 ή αγενής. Δεν επιμένει να γίνουν τα πράγματα με το δικό της τρόπο, δεν είναι οξύθυμη ή μνησίκακη 6 Η αγάπη δε χαίρεται με την αδικοπραγία, αλλά χαίρεται με την αλήθεια. 7 Η αγάπη ανέχεται τα πάντα, εμπιστεύεται τα πάντα, ελπίζει τα πάντα, υπομένει τα πάντα. 8 Η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Όσον αφορά τις προφητείες, θα πάψουν να ισχύουν, όσον αφορά τις γλώσσες, θα σταματήσουν να υπάρχουν, όσον αφορά τη γνώση, θα πάψει να ισχύει. 9 Για όσα εμείς γνωρίζουμε εν μέρει και προφητεύουμε εν μέρει, 10, αλλά όταν έλθει το τέλειο, το μερικό θα πεθάνει. 11 Όταν ήμουν παιδί, μιλούσα ως παιδί, σκεφτόμουν ως παιδί, αιτιολογούσα τα πράγματα ως παιδί. Όταν έγινα άνδρας, εγκατέλειψα τους παιδαριώδεις τρόπους. 12 Προς το παρόν εμείς βλέπουμε στον καθρέφτη αμυδρά, αλλά τότε πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα ξέρω εν μέρει, τότε θα γνωρίζω πλήρως, επειδή θα έχω πλήρη γνώση των πάντων. 13 Έτσι τώρα πίστη, ελπίδα και αγάπη μένουν, αυτά τα τρία, αλλά το μεγαλύτερο από αυτά είναι η αγάπη. Μετάφραση Μαξίμου του Καλλιπολίτου (1638)
1
Ἐὰν τές γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, καί ἀγάπην δὲν ἔχω, ἔγινα χαλκὸς ὁποῦ βοΐζει ἢ κύμβαλον ὁποῦ ἀλαλάζει. 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ ἐγνωρίσω τὰ μυστήρια πάντα καὶ ὅλην τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω ὅλην τὴν πίστιν ὁποῦ νά μετατοπίζω τά βουνά, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, δεν εἶμαι τίποτες. 3 καὶ ἐὰν ταγίσω ὅλα τὰ ὑπάρχοντά μου τούς πτωχούς καὶ ἐὰν παραδώσω τὸ κορμί μου διά νά καώ, καί ἀγάπην νά μὴν ἔχω, τίποτες δὲν ὠφελοῦμαι. 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, ἡ ἀγάπη σπλαχνίζεται, ἡ ἀγάπη δε φθονεῖ, ἡ ἀγάπη δέν εἶναι προπετής, δέν κενοδοξᾶ, 5 δέν κάμει ἂσχημα πράγματα δέ γυρεύει τά ἑδικά της ὠφέλιμα, δέν πικραίνεται, δέ βάνει εἰς τόν νοῦν της τό κακόν, 6 δέν χαίρεται εἰς τήν ἀδικίᾳν, ἀλλά συγχαίρεται εἰς τήν ἀληθείᾳν· 7 ὃλα τά βαστᾶ, ὃλα τά πιστεύει, ὃλα ἐλπίζει, ὃλα ὑπομένει. 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε δέν ξεπέφτει· ἀλλά καί αἱ προφητεῖαι θέλουσι καταργηθεῖ, καί αἱ γλῶσσες θέλουσι παῦσει· καί ἡ γνῶσις θέλει αφανισθεῖ. 9 Διατί ἐκ μέρους γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ἁμή ὅταν ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸτε θέλει παῦσει τό μερικόν. 11 ὅταν ἤμουν νήπιος, ὡσάν νήπιος ἐλάλουν, ὡσάν νήπιος ἐφρόνουν, ὡσάν νήπιος ἐλογιζόμουν· ἁμή ὅταν ἔγινα ἂνδρας, ἐχάλασα τὰ πράγματα τοῦ νηπίου. 12 Διατί τώρα βλέπομεν διά μέσου τοῦ γυαλιοῦ θαμπά, ἁμή τότε θέλομεν ἱδεῖ πρόσωπον με πρόσωπον· τώρα ἐγνωρίζω ἐκ μέρους, ἁμή τότε θέλω ἐγνωρίσει καθὼς ἐγνωρίσθηκα. 13 Καὶ τώρα μένει τά τρία ἐτούτα πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, καί τό μεγαλύτερον από τούτα εἶναι ἡ ἀγάπη.
Μετάφραση Νεοφύτου Βάμβα (1838)
1 Εάν λαλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, έγεινα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. 2 Και εάν έχω προφητείαν και εξεύρω πάντα τα μυστήρια και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε να μετατοπίζω όρη, αγάπην δε μη έχω, είμαι ουδέν. 3 Και εάν πάντα τα υπάρχοντά μου διανείμω, και εάν παραδώσω το σώμα μου διά να καυθώ, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι. 4 Η αγάπη μακροθυμεί, αγαθοποιεί, η αγάπη δεν φθονεί, η αγάπη δεν αυθαδιάζει, δεν επαίρεται, 5 δεν ασχημονεί, δεν ζητεί τα εαυτής, δεν παροξύνεται, δεν διαλογίζεται το κακόν, 6 δεν χαίρει εις την αδικίαν, συγχαίρει δε εις την αλήθειαν· 7 πάντα ανέχεται, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. 8 Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· τα άλλα όμως, είτε προφητείαι είναι, θέλουσι καταργηθή· είτε γλώσσαι, θέλουσι παύσει· είτε γνώσις, θέλει καταργηθή. 9 Διότι κατά μέρος γινώσκομεν και κατά μέρος προφητεύομεν· 10 όταν όμως έλθη το τέλειον, τότε το κατά μέρος θέλει καταργηθή. 11 Ότε ήμην νήπιος, ως νήπιος ελάλουν, ως νήπιος εφρόνουν, ως νήπιος εσυλλογιζόμην· ότε όμως έγεινα ανήρ, κατήργησα τα του νηπίου. 12 Διότι τώρα βλέπομεν διά κατόπτρου αινιγματωδώς, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον· τώρα γνωρίζω κατά μέρος, τότε δε θέλω γνωρίσει καθώς και εγνωρίσθην. 13 Τώρα δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα. μεγαλητέρα δε τούτων είναι η αγάπη.
Μετάφραση Κολιτσάρα (1963) 1 Εάν υποτεθή, ότι έχω τέτοια ικανότητα, ώστε να εννοώ και να ομιλώ τας γλώσσας των ανθρώπων και
των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπην, έχω γίνει χαλκός που ηχολογάει η κύμβαλον που αλαλάζει χωρίς να αναδίδη κανένα μουσικόν φθόγγον. 2. Και εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και γνωρίζω όλα τα άγνωστα και απόκρυφα μυστήρια και όλην την γνώσιν, που ημπορεί να χωρέση ποτέ ανθρωπίνη διάνοια, και εάν έχω την πίστιν εις όλην της την πληρότητα, ώστε με την δύναμίν της να μετακινώ βουνά, δεν έχω όμως αγάπην, δεν είμαι τίποτε. 3. Και εάν διαθέσω όλα μου τα υπάρχοντα, δια να αγοράσω ψωμιά και θρέψω με τα ίδια μου τα χέρια τους πεινώντας, και εάν παραδώσω το σώμα μου να καή εις την φωτιά, αλλά δεν έχω αγάπην, τίποτε δεν ωφελούμαι. 4. Η αγάπη δείχνει μεγαλοψυχίαν και ανεκτικότητα, είναι ευεργετική και εξυπηρετική. Η αγάπη δεν ζηλεύει και δεν φθονεί. Η αγάπη δεν φέρεται με αλαζονείαν και αυθάδειαν, δεν υπερηφανεύεται και δεν ξιππάζεται. 5. Δεν κάμνει ποτέ τίποτε το απρεπές και άκοσμον, δεν ζητεί εγωϊστικώς τα ιδικά της συμφέροντα, δεν εξερεθίζεται εναντίον του άλλου, δεν βάζει ποτέ κακό στον νου της εναντίον του πλησίον και δεν θέλει να ενθυμήται το κακόν που της έχει κάμει ο άλλος. 6. Δεν χαίρει, όταν βλέπη να γίνεται κάτι το άδικον, και αν ακόμη με αυτό εξυπηρετούνται τα συμφέροντά της, χαίρει δε όταν βλέπη να επικρατή η αλήθεια. 7. Σκεπάζει και υποφέρει και δικαιολογεί όλα τα μειονεκτήματα και τα ελαττώματα του πλησίον, διότι δεν θέλει ποτέ τον εξευτελισμόν του. Πιστεύει και δέχεται με εμπιστοσύνην κάθε τι καλόν δια τον πλησίον. Τα πάντα και πάντοτε ελπίζει δια την διόρθωσιν των παρεκτρεπομένων. Εις όλα δεικνύει υπομονήν απέναντι του πλησίον. 8. Η αγάπη δεν ξεπέφτει ποτέ, αλλά μένει σταθερά και αιωνία. Είτε χαρίσματα προφητειών υπάρχουν τώρα θα έλθη καιρός, που θα καταργηθούν και δεν θα είναι πλέον χρήσιμα. Είτε χαρίσματα γλωσσολαλιών υπάρχουν, θα παύσουν και δεν θα έχωμεν πλέον την ανάγκην των είτε η επί μέρους γνώσις και επιστήμη των ανθρώπων, και αυτή θα καταργηθή, ως μικράς πλέον σημασίας. 9. Διότι τώρα στον κόσμον αυτόν μερικώς και ατελώς γνωρίζομεν και μερικώς προφητεύομεν. Εχομεν πολύ πτωχήν και περιωρισμένην γνώσιν. 10. Οταν δε εις την μέλλουσαν ζωήν της αιωνιότητος έλθη το τέλειον και πάρωμεν από τον Θεόν την τελείαν γνώσιν, τότε το επί μέρους και περιωρισμένον καταργείται. (Τωρα είμεθα σαν νήπια ως προς την γνώσιν, τότε θα είμεθα ώριμοι και προωδευμένοι σαν άνδρες). 11. Οταν ήμουν νήπιον, σαν νήπιον ωμιλούσα· είχα φρονήματα και σκέψεις νηπίου και σαν νήπιον εσυλλογιζόμουν και έκρινα. Οταν όμως έγινα άνδρας, κατήργησα και αφήκα πλέον τας νηπιώδεις γνώσεις και τον νηπιώδη τρόπον του σκέπτεσθαι. (Εις την παρούσαν ζωήν έχομεν την ατελή και ανανάπτυκτον διάνοιαν και γνώσιν του νηπίου). 12. Διότι τώρα βλέπομεν σαν μέσα σε μετάλλινον θαμπόν καθρέπτην θαμπά και ακαθόριστα, ώστε να μας μένουν πολλά ασαφή και σκοτεινά, άλυτα προβλήματα και απορίαι, τότε όμως θα ίδωμεν πρόσωπον προς πρόσωπον, φανερά και καθαρά. Τωρα γνωρίζω ένα μέρος της αληθείας, τότε όμως θα αποκτήσω τελείαν επίγνωσιν, θα λάβω τόσον καθαράν και τελείαν γνώσιν, όσον πλήρως και τελείως με έχει γνωρίσει και με ωδήγησεν στον δρόμον της σωτηρίας ο παντογνώστης Θεός. 13. Εις δε την παρούσαν ζωήν, μένει η πίστις, η ελπίς και η αγάπη, τα τρία αυτά, μεγαλυτέρα δε μεταξύ αυτών είναι η αγάπη.
1 Αν τις γλώσσες των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αλλά αγάπη δεν έχω, έχω γίνει χαλκός που ηχεί ή κύμβαλο που αλαλάζει. 2 Και αν έχω προφητεία και ξέρω τα μυστήρια όλα και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε όρη να μετακινώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν είμαι. 3 Και αν δώσω για τροφή όλα τα υπάρχοντά μου και αν παραδώσω το σώμα μου, για να καώ, αλλά αγάπη δεν έχω, τίποτα δεν ωφελούμαι. 4 Η αγάπη μακροθυμεί, συμπεριφέρεται με χρηστότητα η αγάπη, δε ζηλεύει, η αγάπη δε μεγαλοκαυχιέται, δε φουσκώνει από υπερηφάνεια, 5 δε συμπεριφέρεται άσχημα, δε ζητά τα δικά της, δεν παροξύνεται, δε λογίζεται το κακό, 6 δε χαίρει για την αδικία, συγχαίρει όμως στην αλήθεια. 7 Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 Η αγάπη ποτέ δεν πέφτει. Είτε όμως προφητείες, θα καταργηθούν. είτε γλώσσες, θα πάψουν. είτε γνώση, θα καταργηθεί. 9 Γιατί μερικώς γνωρίζουμε και μερικώς προφητεύουμε. 10 Όταν όμως έρθει το τέλειο, το μερικό θα καταργηθεί. 11 Όταν ήμουν νήπιο, λαλούσα σαν νήπιο, φρονούσα σαν νήπιο, λογιζόμουν σαν νήπιο. όταν έγινα άντρας, κατάργησα τα νηπιακά πράγματα. 12 Γιατί βλέπουμε τώρα μέσα από κάτοπτρο αινιγματικά, τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα γνωρίζω μερικώς, τότε όμως θα γνωρίσω καλά καθώς και γνωρίστηκα καλά. 13 Τώρα λοιπόν μένουν: πίστη, ελπίδα, αγάπη. τα τρία αυτά. Μεγαλύτερη όμως από αυτά είναι η αγάπη.
Μετάφραση Σπύρου Κίμ. Καραλή, (1991)
Μετάφραση Βιβλικής Εταιρείας (2004)
1 Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων , ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω, έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. 2 Και αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3 Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί. 4 Εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη· εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί· εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει ούτε περηφανεύεται, 5 είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος· ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει, 6 Δε χαίρεται για το στραβό που γίνεται, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό. 7 Εκείνος που αγαπάει όλα τα ανέχεται· σε όλα εμπιστεύται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 Ποτέ η αγάπη δε θα πάψει να υπάρχει. Τα θεία μηνύματα των Προφητών κάποτε δε θα υπάρχουν πια· η γλωσσολαλία θα πάψει· θα σταματήσει η γνώση των μυστηρίων του Θεού 9 Γιατί και η γνώση μας και η προφητεία μας περιορίζονται μονάχα σε ένα μέρος της αλήθειας. 10 Όταν όμως το τέλειο που περιμένουμε θα ρθεί, τότε το μερικό θα πάψει να υπάρχει. 11 Μικρό παιδί όταν ήμουν σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού. 12 Αλήθεια, τώρα βλέπουμε τα πράγματα θαμπά, σαν μέσα από μεταλλικό καθρέφτη· τότε όμως πρόσωπο με πρόσωπο θα δούμε το Θεό. Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει. 13 Θα μείνουν τελικά για πάντα αυτά τα τρία: η πίστη, η ελπίδα, και η αγάπη. Κι απ’ αυτά το πιο σπουδαίο είναι η αγάπη
Μετάφραση από το blog: http://www.lexilogos.com/bible/ellenik a.htm
1 Aκόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί μόνο ντόρο. 2 Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση, κι αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε. 3 Kι αν ακόμα διένεμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω τους πεινασμένους, κι αν παρέδιδα το σώμα μου να καεί στη φωτιά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, δε θα με είχε ωφελήσει σε τίποτε. 4 H αγάπη μακροθυμεί, επιζητάει το καλό. H αγάπη δε φθονεί. H αγάπη δεν καυχησιολογεί, δεν αλαζονεύεται, 5 δε φέρεται άπρεπα, δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον, δεν κυριεύεται από θυμό, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της κάνουν, 6 δε χαίρεται για την αδικία, αλλά μετέχει στη χαρά για την επικράτηση της αλήθειας. 7 Όλα τα καλύπτει, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8 H αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει. Eνώ τα άλλα, είτε προφητείες είναι αυτές, θα καταργηθούν, είτε γλώσσες είναι, θα πάψουν, είτε γνώση, θα καταργηθεί. 9 Γιατί μόνο ως ένα βαθμό γνωρίζουμε και ως ένα βαθμό προφητεύουμε. 10 Mα όταν έρθει το τέλειο, τότε το ατελές θα καταργηθεί. 11 Παιδάκι όταν ήμουνα, σαν παιδάκι μιλούσα, σαν παιδάκι σκεφτόμουν, σαν παιδάκι έβγαζα συμπεράσματα. Mα όταν έγινα άντρας, σταμάτησα να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν παιδάκι. 12 Γιατί, πραγματικά, τώρα βλέπουμε απροσδιόριστα σαν σε θαμπό καθρέφτη. Tότε όμως θα δούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Tώρα γνωρίζω μονάχα ως ένα βαθμό, τότε όμως θα γνωρίσω τέλεια, όπως ακριβώς μ’ έχει γνωρίσει ο Θεός. 13 Aυτά, λοιπόν, που μένουν τελικά, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Aυτά τα τρία, με κορυφαία τους, όμως, την αγάπη.
Μετάφραση από το blog: http://mavrosgatos.blogspot.gr/2006/03/bl og-post_02.html
1 Ακόμα κι αν μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, χωρίς αγάπη, δεν είμαι παρά ένας τενεκές που θορυβεί, ένα κύμβαλο που αλαλάζει 2 ακόμα κι αν μπορώ να προβλέψω το μέλλον, ακόμα κι αν λύσω όλα τα μυστήρια, ακόμα κι αν αποκτήσω όλην την γνώση, και τόση πίστη, ώστε να μετακινώ ολόκληρα βουνά, χωρίς αγάπη, δεν είμαι τίποτα 3 ακόμα κι αν απαρνηθώ όλα μου τα υπάρχοντα, και παραδώσω το σώμα μου να καεί, αν δεν έχω μέσα μου αγάπη, τίποτα δεν κερδίζω. 4 Η αγάπη είναι μεγαλόψυχη, ευγενική, η αγάπη δεν φανατίζεται, δεν επαίρεται, δεν είναι ακατάδεκτη 5 η αγάπη δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δεν χάνει τον έλεγχο, δεν σκέφτεται το κακό 6 δεν χαίρεται για την αδικία, πανηγυρίζει για την αλήθεια 7 όλα τα ανέχεται, όλα τα θεωρεί δυνατά, πάντα ελπίζει, τα πάντα υπομένει. 8 Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει, ακόμα κι αν όλες οι προφητείες διαψευστούν, ακόμα κι αν όλες οι γλώσσες σβήσουν, ακόμα και αν όλη η γνώση χαθεί. 9 Λίγα γνωρίζουμε και λίγα μπορούμε να προβλέψουμε 10 όταν όμως έρθει το όλον, τα μερικά θα ξεχαστούν. 11 όταν ήμουν νήπιο, σαν νήπιο μιλούσα, σαν νήπιο σκεφτόμουν, νήπιο με θεωρούσαν. όταν όμως έγινα άντρας, απέβαλα κάθε τι νηπιακό. 12 Παρόμοια, μόλις που διακρίνουμε το αίνιγμα, μέσα από έναν καθρέφτη, αλλά, όταν έρθει η ώρα, θα το αντικρύσουμε πρόσωπο με πρόσωπο. τώρα, δεν γνωρίζω παρά ένα μέρος της αλήθειας, τότε, θα την γνωρίσω σε βάθος. 13 Τώρα όμως, δεν απομένει παρά η πίστη, η ελπίδα, και η αγάπη, αυτά τα τρία και το πιο σημαντικό απ' όλα, είναι η αγάπη. Κριτικό Κείμενο Nestle – Aland (B.N.T. εκδ. 27η) 1 Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ
ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. 2 καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι. 3 κἂν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυχήσωμαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι. 4 Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται ἡ ἀγάπη, οὐ ζηλοῖ, [ἡ ἀγάπη] οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, 5 οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, 6 οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· 7 πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. 8 Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε πίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις, καταργηθήσεται. 9 ἐκ μέρους γὰρ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· 10 ὅταν δὲ ἔλθῃ τὸ τέλειον, τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται. 11 ὅτε ἤμην νήπιος, ἐλάλουν ὡς νήπιος, ἐφρόνουν ὡς νήπιος, ἐλογιζόμην ὡς νήπιος· ὅτε γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. 12 βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾽ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ ἐπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην. 13 Νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.
αγάπης, θα είχα μετατραπεί σε χάλκινο κρουστό, που άσκοπα αχολογά, ή σε τύμπανο, που ακούγεται κακόηχα. 2. Κι αν μου δινόταν το προφητικό χάρισμα και γνώριζα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση του κόσμου κι αν η πίστη μου ήταν τέτοια, ώστε να μετατοπίζω βουνά, αν δεν ζούσα μέσα στην αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτα. 3. Ακόμη κι αν δεν κρατήσω τίποτε για μένα και μέσα σε φλεγόμενο καμίνι ρίξω τον εαυτό μου, αν δεν είμαι κοινωνός της αγάπης, τι έχω να κερδίσω; 4. Αυτός, που είναι ενδεδυμένος την αγάπη, είναι μεγαλόκαρδος, έχει ήθος, ο φθόνος τού είναι άγνωστος, δεν ζει μέσα στην κενοδοξία και δεν παριστά τον εαυτό του σα νάναι κάτι πολύ μεγάλο και σπουδαίο’ 5. δε γνωρίζει από ασχήμιες, πορεύεται με ανιδιοτέλεια, δεν ξέρει τι είναι η οργή, αφήνει να ξεθωριάζει το κακό στη μνήμη του, 6. θλίβεται κάθε φορά, που μπροστά του προβάλλει η αδικία, γίνεται συμμέτοχος στη χαρά της αληθείας’ 7. όλα χωρούν κάτω από τη σκέπη της αγάπης, σε τίποτα δε δυσπιστεί, ποτέ δε χάνει την ελπίδα και τα πάντα με καρτερία υπομένει. 8. Η αγάπη τελειωμό δεν έχει’ ακόμη κι αν το χάρισμα της προφητείας καταργηθεί, ακόμη κι αν οι γλώσσες σταματήσουν να μιλούνται, ακόμη κι αν η γνώση όλου του κόσμου χαθεί. 9. Λίγα ξέρουμε, γι’ αυτό κι ελάχιστα μπορούμε να προβλέψουμε’ 10. όταν, όμως, εγγίσουμε την τελειότητα, το ανεπαρκές της γνώσης μας θα συμπληρωθεί. 11. Όταν είχα μικρή πνευματική ωριμότητα, δεν είχα λόγια πολλά να πω, δε μπορούσα σωστά να σκεφτώ, δε ήμουν σε θέση εύκολα να αποφανθώ, όταν, όμως, απέκτησα ωριμότητα, όλα αυτά τα άφησα πίσω μου. 12. Τώρα αντικρίζουμε τα πράγματα ασαφή κι ακαθόριστα, σα να τα παρατηρούμε μέσα από θαμπό καθρέπτη, τότε, θα συναντήσουμε (το Θεό, που είναι η ίδια η Αγάπη), πρόσωπο με πρόσωπο’ τώρα γνωρίζω ένα μέρος (της αληθείας), τότε θα γνωρίσω τα πάντα, όπως και ο Θεός γνωρίζει τα πάντα για εμένα. 13. Αυτά, που αιώνια θα υπάρχουν, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη’ το υπέρτατο όλων, όμως, που ξεπερνά τα όρια και τους όρους, είναι η αγάπη.
Α΄ Προσωπική ελεύθερη απόδοση
Β΄ Προσωπική «πιστή» μετάφραση,
1. Εάν είχα τη δυνατότητα να μιλώ όλες τις ανθρώπινες γλώσσες και διαλέκτους κι αν ακόμη μπορούσα να συνομιλώ με τους αγγέλους, μου έλειπε, όμως, η αρετή της
1. Ακόμη κι αν μπορώ να μιλάω όλα τα είδη των ανθρώπινων και αγγελικών γλωσσών, αν δεν έχω αγάπη, είμαι χάλκινη καμπάνα,
που ηχεί ή τύμπανο, που, απλά, κάνει φασαρία. 2. Κι αν ακόμη έχω το προφητικό χάρισμα και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και κατέχω όλη τη γνώση του κόσμου κι αν έχω τέτοια πίστη ώστε να μετακινώ όρη, αν δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3. Κι αν μοιράσω όλα μου τα υπάρχοντα και παραδώσω το σώμα μου στη φωτιά για να καεί, αν δεν έχω αγάπη, σε τίποτε δε μ’ ωφελεί. 4. Αυτός που έχει αγάπη είναι μεγαλόκαρδος, φέρεται με καλοσύνη, αυτός που αγαπά δε φθονεί, δεν επιδεικνύεται, δεν υπερηφανεύεται’ 5. δε φέρεται άσχημα, δεν είναι συμφεροντολόγος, δεν εξάπτεται, δεν είναι μνησίκακος, 6. δεν χαίρεται όταν αδικείται ο άλλος, αντίθετα χαίρεται όταν λάμπει η αλήθεια’ 7. όλα τα καλύπτει, σε όλα δείχνει εμπιστοσύνη, σε όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. 8. Η αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει’ ακόμη και αν το χάρισμα της προφητείας καταργηθεί, ακόμη και αν οι γλώσσες σταματήσουν να ομιλούνται, ακόμη κι αν η γνώση (όλου του κόσμου) χαθεί. 9. Επειδή γνωρίζουμε λίγα πράγματα, ελάχιστα μπορούμε και να προβλέψουμε’ 10. όταν, όμως, έλθει η τελειότητα, τότε το ατελές θα γίνει περιττό. 11. Όταν ήμουν μικρό παιδί, μιλούσα, σκεφτόμουν και έβγαζα συμπεράσματα σα μικρό παιδί, όταν έγινα άνδρας, άφησα πίσω μου την παιδιάστικη συμπεριφορά. 12. Σ’ αυτή τη ζωή βλέπουμε τα πράγματα αινιγματικά, σα να κοιτάμε μέσα από καθρέπτη, τότε, όμως, θα δούμε (το Θεό, ο οποίος είναι η Αγάπη), πρόσωπο με πρόσωπο’ τώρα γνωρίζω ένα μέρος (της αλήθειας), τότε θα γνωρίσω τα πάντα, όπως και ο Θεός γνωρίζει τα πάντα για μένα. 13. Τώρα πια, αυτά που αιώνια παραμένουν είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη’ και η πιο σπουδαία (αρετή) από αυτές είναι η αγάπη.
Ψαρουδάκης, Το Ευαγγέλιο στη γλώσσα του λαού (1978)
4. Η Αγάπη έχει μεγάλη καρδιά, είναι ευεργετική, η αγάπη δε φθονεί, η αγάπη δεν καυχάται, δεν περηφανεύεται, 5. δεν ασχημονεί, δεν είναι συμφεροντολόγα, δε θυμώνει, δε μνησικακεί, 6. δεν είναι χαιρέκακη, χαίρεται αληθινά για τη χαρά του άλλου, 7.όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει.
11. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Α’ Πηγές Ε. Nestle – Ε. Alland, New Testament Graecae, εκδ. Deutshe Bibelstiftung, Stuttgart 261979. Greek Orthodox Church New Testament, Εκκλησιαστικό κείμενο της Καινής Διαθήκης από το ηλεκτρονικό βοήθημα Bible Works 8 B΄ Βοηθήματα: Bart D. Ehrman, Παραφράζοντας τα λόγια του Ιησού, μετάφραση Ν. Παπαδάκη, εκδ. Ενάλιος, Αθήνα 2008 Michael J. Gorman, Elements of Biblical Exegesis: A Basic Guide for Students and Ministers, στο Κεφάλαιο Literary and Rhetorical Contexts, εκδ. Baker Books, 2008 Liddel – Scot, Greek Lexicon (Abridged), ηλεκτρονικό βοήθημα του προγράμματος Bible Works 8 John F. Mc Arthur, New Testament Commentary, 1 Corinthians, εκδ. The Moody Bible Institute of Chicago, 1984 Σάββας Αγουρίδης, Ερμηνεία των ιερών κειμένων, εκδ. Άρτος Ζωής, Αθήνα 2002 Σάββας Αγουρίδης, Σύντομος Ερμηνεία της Α΄ Προς Κορινθίους Επιστολής του Απόστόλου Πάυλου, εκ των παραδόσεων του καθηγητού Σάββα Αγουρίδου, Θεσσαλονίκη 1967 Ελένη Δ. Κακουλίδη, Για τη Μετάφραση της Καινής Διαθήκης, Ιστορία – Κριτική – Απόψεις - Βιβλιογραφία, Θεσσαλονίκη 1970 Ι.Θ. Κακριδής, Το μεταφραστικό πρόβλημα, Θεσσαλονίκη 11936 επανέκδοση: Αθήνα 6 1984, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας Μαξίμου του Καλλιουπολίτου, Η Καινή Διαθήκη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εις απλήν διάλεκτον γενομένη μετάφρασις δια Μαξίμου του Καλλιουπολίτου, ανατυπωθείσα δ’ επιμελεία Εμμανουήλ Χ. Κάσδαγλη, εκδ. Μορφωτικόν Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνησι 1999 Ιωάννης Κολιτσάρας, Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον – Ερμηνευτική Απόδοσις, εκδ. Ζωής, Αθήναι 1987 Απόστολος Μακράκης, Ερμηνεία όλης της Καινής Διαθήκης, 1891 Ιωάννη Σταματάκος, Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, εκδόσεις Δεδεμάδη, Αθήνα 2006
Παναγιώτης Τρεμπέλας, Υπόμνημα εις τας Επιστολάς της Κ. Διαθήκης, Τόμος Α΄, εκδ. Ζωής, Αθήναι 21956 Π. Χατζηδάκης, «Περί της ενότητος της ελληνικής γλώσσης», Επιστημονική Επετηρίς Πανεπιστημίου Αθηνών τομ. 5 (1908-9), σελ. 47-151 Γ΄ Ηλεκτρονικές Πηγές: http://mavrosgatos.blogspot.gr/2006/03/blog-post_02.html, Blog με τον τίτλο: Το ταξίδι της Επιστροφής, ανάρτηση με τον τίτλο: «Επείγον - Διαβάστε το – Εφαρμόστε το - - Ο Ύμνος της Αγάπης». ημ. Ανάκτησης 07.05.2013 http://metaglottisis.blogspot.gr/ στο άρθρο με τίτλο: «Μεταγλώττιση της Αγίας Γραφής – Η Καινή Διαθήκη» ημ. Ανάκτησης 17.05.2013 http://www.amen.gr/article2223, άρθρο του Χάρη Ανδρεόπουλου, με ημερομηνία 24.04.2010 και τίτλο «Η ιερότητα βρίσκεται στο περιεχόμενο, όχι στη γλώσσα, Σύντομη ιστορική επισκόπηση του ζητήματος της μεταφράσεως της Αγίας Γραφής στη νεοελληνική γλώσσα», ημ. Ανάκτησης 02.05.2013 http://www.greeklanguage.gr/greekLang/ancient_greek/education/translation/support_theme/pop004 .html Άρθρο του Σ. Τσέλικα, με τίτλο «To μεταφραστικό πρόβλημα του Ι.Θ. Κακριδή». ημ. Ανάκτησης 17.05.2013 http://www.gospel.gr/#tree=46.13 Μετάφραση της Καινής Διαθήκης από το Νεόφυτο Βάμβα στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα με τίτλο: http://www.gospel.gr , ημ. Ανάκτησης 17.05.2013 To ίδιο κείμενο υπάρχει και στο ηλεκτρονικό βοήθημα Bible Works 8 με τον χαρακτηρισμό Modern Greek Bible (MGK). http://www.hristospanagia.gr/?p=5446 Site με τον τίλτο Χριστός – Παναγία. Άρθρο με τίτλο: «Βιβλιοπαρουσίαση: Εἰσαγωγή στήν Καινή Διαθήκη τοῦ Ἰωάννη Παναγόπουλου.Ἡ μετάφραση τῆς Καινῆς Διαθήκης στήν Νεοελληνική γλώσσα». ημ. Ανάκτησης 07.05.2013 http://www.lexilogos.com/bible/tableau_corinthiens.htm Από το site με τίτλο: lexilogos, mots et mervelles d’ ici et d’ ailleurs, Άρθρο με τίτλο «Hymne à l'amour fraternel, Paul de Tarse Première lettre aux Corinthiens, 13» ημ. Ανάκτησης 07.05.2013 http://www.dwrean.net/2009/08/gr-biblos-101.html της Καινής Διαθήκης από το Σπύρο Κιμ. Καραλή, στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα με τίτλο: http://www.dwrean.net . ημ. Ανάκτησης 07.05.2013. To ίδιο κείμενο υπάρχει και στο ηλεκτρονικό βοήθημα Bible Works 8 με τον χαρακτηρισμό Metaglotissiσ Greek NT (2004) (MET).
ΤΕΛΟΣ