Leven14 utrecht compleet lr los

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

Jaargang 04 Nummer 14 Lente 2017 € 5,50

14

JONGEREN IN DE

uitvaart STIJL JAAR

IN HET CENTRAAL MUSEUM

LEVEN DOOD

LEKKER

vertoeven in

THAILAND

TANGERINE TREE

Ganzenmarkt 30, 3512 GE Utrecht, Tel: 030 2640414 www.goudsmederijvanbruggen.nl

INHOUD

Deze lente

13

110

Leven en dood special 13 Twee weduwes aan het woord 22 Wat is leven?

24 Leven & dood items 29 Goed voorbereid met RSM 30 Fotoreportage ‘Erfenissen’ 36 Cavalli Uitvaartbegeleiding 39 Belangen behartigen bij Hermans & Schuttevaer

40 Jonge mensen in de uitvaartbranche 45 Professioneel advies van

76

Hanssen Spronk Advocaten

30

74

46 Het vrouwenhart 47 Stadscolumn 48 ONVZ steunt staand spreekuur 50 Donoren bij Veritas 51 Het Vak 60 Leven & dood items 64 Het liedje van Claudia de Breij 67 Anne van Veen 68 Ter discussie 104 Bijzondere spreads door studenten Nimeto 110 Ode aan Dick Bruna Gezondheid en lifestyle 70 Alles voor je ogen bij Eyescan 72 Only Friends Utrecht 73 The Little Green Bag naar Utrecht 74 Beauty & lifestyle

60

Portretten en reportages 76 Van As en Van Hooff Makelaars 84 ANNE: tastbaar en bereikbaar 137 100 jaar Westerdijk 005

#WEARESHOES WHO ARE YOU?

INHOUD

124

113

Eten, drinken en vrije tijd 78 Persoonlijke aandacht bij

103

94

86

100

80 113 123 124 131 132 134 136

Raambekleding.nl Leuk voor je leven Leuk om te hebben Het ItaliĂŤ evenement Thailand; land van de glimlach Woerden viert de lente Hot in de horeca Badhu Culicolumn Vito Reekers

Kunst, cultuur en wetenschap 86 Binnenwerk 93 Maria in het Catharijneconvent 94 Centraal Museum: Leve De Stijl 100 Kunstspecials 103 Nimeto en het bedrijfsleven 118 Toneelspel in de Stadsschouwburg 120 Cultuur & Media 138 Science Snacks En verder 8 Editorial 10 Colofon 140 Places to be 007

FOTOGRAFIE PAAR PHOTOGRAPHY

008

EDITORIAL

Dag Dick LEVEN EN DOOD. ROUWEN EN­ TROUWEN. Een thema dat we al heel lang graag wilden oppakken. Marco Bosmans gaf ons een zet in de goede r­ ichting. En wanneer je zoiets bedenkt lijkt het wel of de hele wereld er ­ineens mee ­bezig is. De dood als ­thema lijkt een hype. En helaas maakte ik tijdens deze productie twee begrafenissen mee. En toen verloren we ook nog eens Dick Bruna. We als ­makers, ­creatieven, mensen en als stad. Utrecht huilt. Want zoals het e ­ chte Utrechters betaamt zijn we er bescheiden over, maar wat een internationale beroemdheid was Dick B ­ runa en is nijntje. Onlosmakelijk verbonden met Utrecht. We vielen met ons neus in de spreekwoordelijke boter.

Wat een mooie verhalen kwamen we tegen. ­Bijzondere mensen in de uitvaartbranche, prachtige locaties, mooie woorden van I­ngmar, hèt liedje van Claudia en waanzinnig sterke, veel te jonge weduwes. We vinden het een mooi nummer geworden met leuke verhalen. Want ook ­verhalen rondom de dood kunnen leuk zijn. Onze cover zegt het (hopelijk) al; ­geïnspireerd op de ­Mexicaanse feestdag Dia de Muertos. De dag des doods; een feest. L ­ aten we elkaar dan ook vooral vieren en van het ­leven een feestje maken.

Ook als er tranen zijn.

De lente komt eraan en ook dat vieren we. ­Winkels, horeca, theater en vooral kunst; Utrecht staat in het teken van het Stijljaar, met het ­C entraal Museum als kloppend hart. Ook reisden wij af naar Thailand voor wat zon in LEVEN! Het is lente!

S anne Dijkgraaf, uitgever en Annette van Herk, sales director

009

JAARGANG 04, NUMMER 14, lente 2017

LEVEN! blad van ontdekkingen biedt een boeiend en breed platform voor inwoners, bezoekers, bedrijven, overheden en organisaties, bedoeld voor de stad Utrecht en de direct omliggende gemeenten. LEVEN! Utrecht is een onafhankelijk magazine over, voor en door mensen, ondernemen, kunst, cultuur, media, wetenschap, bouwen, wonen,

DE SPECIALIST VOOR BEHEER & VERHUUR VAN UW VASTGOED

uitgaan en alle relevante ontwikkelingen voor inwoners en bezoekers met een meer dan gemiddelde interesse in deze regio. LEVEN! Utrecht wordt in z’n geheel (behalve het drukwerk zelf) geproduceerd door professionals uit de regio Utrecht.

Uitgever / bladmanagement Sanne Dijkgraaf, sanne@levenmagazine.nl 06-28246566 Sales director Annette van Herk, annette@levenmagazine.nl 06-42805284 Art direction Linda van den Hoek, linda@laformadi.nl Persberichten, uitnodigingen, suggesties voor artikelen Sanne Dijkgraaf, sanne@levenmagazine.nl Aan dit nummer werkten mee: Sander Pardon, Gerda Schukking, Charlot de Graaf, Anneke Gilsing, Marike van Pagée, Michiel Spijkers, Arno Bier- de Jong, Pascal Bier – de Jong, Joost Gijzel, Dirk van der Lit, Maurice Hengeveld, Jeroen Berends, Jan van Dam, Olga Leever, Cynthia Boom, Kevin Kars, Anne van Veen, Caroline Spilt, Robbert Thoen, Janneke Aronson, Sanne Portman, ­Dominique van Dam, Jaap Roëll, Louk Roëll, Marco Bosmans, Vito Reekers, Marco ­Bosmans, Ellen de Jong, Nik Beumer, Pauline van den Heuvel, Robbert Bouman, Daniëlle van Tintelen, Mireille Breij, Nienke Bollema, Sylvana Zuiderwijk, Dylan Sprik, Lousja de Bruin, Luc Vleugel, Pien Hoveling, Janske Huiting, Ingmar Heytze, Claudia de Breij, Kalien Blonden, Esther van Hesp, Jan van de Burg Verspreiding LEVEN! wordt verspreid zowel in de stad Utrecht als in de omliggende gemeenten.

De distributie voorziet in gratis levering bij tandartsen, huisartsen, sportscholen, notarissen, gemeenten, -accountants, reclame en mediabureaus, architecten, kapsalons, ziekenhuizen, restaurants, hotels, schoonheidssalons, bedrijventerreinen, leestafels enz.

Distributie: www.citydogs.nl Abonnementen en bezorging Losse nummers: € 5,50 Een jaarabonnement kost € 22,- Abonnementen kunnen op ieder tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij ze dertig dagen voor de vervaldatum schriftelijk worden opgezegd. Adreswijzigingen drie weken van te voren naar: levenmagazine@apek.nl Uitgave LEVEN! magazine Utrecht is een uitgave van Sanne Dijkgraaf. De formule kent nog twee edities; regio Den Haag en regio Leiden. LEVEN! verschijnt elk seizoen in een oplage per regio van 15.000 ex.

Druk en afwerking www.moderna.be ISSN 2352-0981 Cover Fotografie en styling: PAAR Photography Hair & Make-up: Lydia Thann Model: Charmayne de Bruijn Oorbellen: Bron via Goudsmederij Van Bruggen Top: Zara Bloemen: Anneke Kapteyn Founder Sander Pardon

VGW Group Stadhouderslaan 1, Utrecht, T 030 2626 505, www.vgwgroup.nl

Copyright Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de auteurswet is niet toegestaan.

LEVEN! magazine Utrecht.

ILLUSTRATIE STUDIO KARS + BOOM

Fonds museum Catharijneconvent

Maria 10 februari t/m 20 augustus 2017

TEKST ANNEKE GILSING FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

TWEE WEDUWES AAN HET WOORD

leven gaat Het

door!

De een gaat door, de ander stort in. ­Verdriet, wanhoop, fysieke pijn; het hoort allemaal bij rouw. Deze twee ­dappere, inspirerende jonge vrouwen pakten de draad weer op en zijn weer gelukkig, v­ erliefd en begonnen met een nieuwe c­ arrière.

013

ASTRID VAN HATTUM (54) VERLOOR TWEE LIEFDES:

‘En toch

leven mooi’ IS HET

Op haar 35ste overleed haar partner en jeugdliefde. En vijftien jaar later moest Astrid van Hattum haar man begraven.

‘Het leven is niet maakbaar. Je hebt het niet voor het kiezen.

Natuurlijk was het echt afschuwelijk om zo jong al weduwe te zijn. Maar aan de andere kant: het kan altijd erger. Ik ben een optimistisch en positief ingesteld mens. Die ook het ­geluk had al twee grote liefdes gekend te hebben. Dat ­gevoel overheerst.’

enorme uitstraling. Hij zorgde voor me. Ik voelde me veilig.

We trouwden en waren gelukkig. Twee jaar na ons huwelijk kwam de mokerslag: diagnose keelkanker. Hij was zelf vrij laconiek. ‘Wie zegt dat we allemaal 100 mogen worden?

Daar hebben we geen recht op… Doodgaan hoort bij het ­leven.’ Hij bleef lachen, grapjes maken en vooral doorgaan.

Niet zeuren, niet piepen. Maar ook geen verdriet laten zien.

Ik mocht dat ook niet. Hij had het voor mij graag anders ­gewild, me gelukkig willen maken voor de rest van mijn ­leven.

Maar dat mocht dus niet zo zijn.’

Tweede keer makkelijker

Astrid van Hattum is de trotse eigenaar van Bed & ­Breakfast Het Gasthuys in Amerongen. Tegenover het kasteel, op een prachtige plek in het schilderachtige dorp op de ­Utrechtse Heuvelrug staat haar huis, dat zij openstelt voor gasten. ‘Dit huis is mijn droom die uitkwam. Mijn bedrijf, mijn zelfstandigheid en mijn toekomst zitten opgesloten in deze B&B. Dit gastenhuis heeft me ook gered toen mijn man overleed.’ ­Astrid had zelf geen makkelijke jeugd. Ook haar jeugdliefde Paul kwam niet uit een warm nest. ‘Eigenlijk had hij geen thuis. Hij was een bijzondere, inspirerende man. Mijn eerste grote liefde. Maar hij vond het moeilijk om gelukkig te zijn; vond het leven een uitdaging. Ik hield zielsveel van hem, maar kon hem niet redden.’

‘Rouw is heimwee. Een rauwe, angstaanjagende emotie. ­Verlangen, angst… Het laat een leeg, hol gevoel achter in je maag. De tweede keer hoopte ik dat het makkelijker zou zijn. Omdat ik wist wat er komen ging. Niet alleen praktisch, maar vooral ook emotioneel. Ik kende de gevoelens, de ­paniek. Ook door de levenshouding van Lennard, hij was zo’n positief mens, met zulke levenslust. Daarnaast accepteerde hij alles wat op zijn weg kwam. Hij zag overal kansen en ­mogelijkheden en heeft nooit opgegeven. Die ­levensinstelling heeft mij verrijkt en me ook getroost op moeilijke ­momenten.

Maar ik was natuurlijk wel degene die achterbleef, die ­verder moest. Ik was 51 en daar zat ik...’

Niet zeuren, niet piepen

‘Toen Lennard al ziek was, kwam dit pand op het mooiste plekje van Amerongen op ons pad. Dit is het, voelden we. Dit is de

De nog jonge Astrid kwam onverwachts alleen te staan. ‘Dat was een zware tijd. Schuldgevoel, spijt, verdriet en eenzaamheid. Maar er was ook een nieuwe liefde: Lennard. Een enorme levensgenieter. Een mooie, flamboyante man met een

Huis werd thuis

015

De zon zien kans om samen nog iets te bouwen wat ik later alleen zou kunnen voortzetten. Hij heeft zich, tot de allerlaatste snik, echt uit de naad gewerkt om de B&B klaar te krijgen voor gasten.

Hoe ziek hij ook was. Hoe slecht hij zich ook voelde, hij wilde dit goed achterlaten. Voor mij… We hebben samen, stapje voor stapje deze plek tot een thuis gemaakt. Ondanks al het verdriet, de vele herinneringen, ben ik hier erg gelukkig. Ook de gasten voelen dat dit een fijne plek is. Persoonlijk, met aandacht en liefde ingericht en gerestaureerd. Dit is Lennard’s erfenis. Dit is het bewijs van zijn liefde voor mij. Dat maakt me toch gelukkig; en troost me ook. Omdat Lennard zelf die positieve instelling had en nooit zeurde, was er ook niet veel ruimte voor mijn angsten en verdriet. Ik moest eigenlijk ook steeds sterk zijn en blijven lachen. Dat vond ik lastig. Tenslotte zou ik voor de tweede keer een man verliezen…’

016

Inmiddels is er weer een nieuwe man in het leven van Astrid.

‘Samen is nu eenmaal veel leuker dan alleen! Ik geloof niet in één grote liefde. Ik ben zelf het levende bewijs dat je van meerdere karakters kunt houden. Ik ben wel iets meer ­bezorgd en voorzichtiger dan vroeger. Ik weet nu dat ongeluk, in verschillende vormen, altijd op de loer ligt. Maar ik weet ook dat ik me er niet door wil laten leiden. Want hoe heftig de rouw en het verlies ook waren, ik had de liefde van Paul en Lennard niet willen missen! En nu weer een mooie en vooral lieve en begripvolle man aan mijn zij… Het kan dus.

Na diepgevoeld en wanhopig verdriet weer de zon zien. En weer gelukkig zijn. Met mijn B&B, mijn vrienden, de gasten, familie en mijn nieuwe liefde. Kom maar op met de rest van mijn leven!’

017

018

CHRISTIEN WYNIA BLEEF ACHTER MET VIER JONGE KINDEREN:

‘HET IS EEN

heftige,

fysieke

35 jaar. In de bloei van haar leven. Alles helemaal op de rit.

Gelukkig getrouwd, gezond, vier zoons, een mooi huis, een goede baan en voldoende geld. Het leven lachte Christien Wynia 8 jaar geleden toe. Tot het noodlot onverwachts toesloeg. ‘Sjoerd, mijn man overleed na een ongeluk met een speedboot. Van het een op het andere moment was ik weduwe. Mijn wereld stortte in.’ Maar Christien pakte haar leven op en gaf het andere wending. ‘Ik ben weer een gelukkig mens en heb veel om dankbaar voor te zijn.’

Christien (44) woont in Utrecht met haar vriend Dirk en haar vier zoons Seeger (16), Pier (14) Riemer (12) en Ynte (9). Ze is 44 en ondernemer, vastgoedontwikkelaar, model en sinds kort ook vlogster voor Libelle. ‘Ik was boos. Zó enorm boos.

Alles in mijn lijf deed zeer. Het was fysiek afzien. Het is net of je een monster hebt ingeslikt. Alsof je van binnen wordt aangevallen; opgegeten. Rouwen was voor mij echt pijn lijden.’

Als Christien terugdenkt aan die eerste periode staat haar vooral het ongeloof nog bij. ‘Mijn Sjoerd, een knappe, sportieve, actieve man van 42 dood? Dat kon niet! Wat er dan op je afkomt… Je moet overal over nadenken, beslissingen nemen terwijl je alleen maar wilt gillen. Iedereen wil helpen, maar eigenlijk kan niemand écht iets voor je doen. Een surrealistisch beeld: Ik zat met mijn zoon van zeven op schoot doodskisten uit te zoeken. Te praten over teksten voor de rouwkaart. We zochten mooie kleren uit, luisterden naar zijn favoriete muziek.

Die eerste dagen zijn vol met actie. Afscheid nemen kan je maar één keer doen. Dat moet dus echt goed zijn...’

Op de overlevingsstand

meer met de omgeving. Mijn kinderen heb ik die eerste tijd echt verwaarloosd. Ik kon het niet aan. Ik had geen ruimte voor hen. Was hard, ongevoelig misschien wel. Ik stond op de overlevingsstand. Gelukkig hadden we een au-pair die er wel écht voor hen was.’

Seeger, Pier, Riemer en Ynte waren nog klein. De jongste was nog geen jaar oud. Hij herinnert zich niets meer van zijn vader. Ook voor de oudste jongens wordt het steeds lastiger om hem zich voor de geest te halen. Seeger: ‘Er staan in huis overal foto’s van hem. Ik denk nog wel vaak aan mijn vader.

Vooral de goede momenten staan me nog voor de geest.

Hoe vrolijk hij was en hoe trots op ons.’ Christien: ‘Hij was een supervader. Streng, zorgzaam en heel dol op zijn jongens. Het moeilijke is dat hij natuurlijk geen heilige was.

Maar voor zijn zoons blijft hij altijd die held. Hij kan nooit meer iets fout doen. Dat is best eens ingewikkeld.’ Riemer: ‘Ik heb het gevoel dat hij nog steeds in de buurt is. Als ik ‘s nachts een ster heel erg stralend aan de hemel zie, denk ik: dat is papa.’

Zo veel te beslissen ‘Natuurlijk waren er de eerste periode momenten dat ik zelf ook niet meer wilde leven. Niet meer kon. Maar door te blijven doen, te blijven doorgaan heb ik het gered. Verbouwen, verhuizen, de zaken van Sjoerd managen. Er kwam veel op me af. Ik moest ook direct echt ondernemen. Al het vastgoed van Sjoerd, de zaak, ons huis. Iedereen keek naar mij. Elke dag zo veel te beslissen. Eigenlijk kon ik alleen maar echt verdrietig zijn bij mijn schoonouders. Zij misten Sjoerd natuurlijk ook enorm. Daar kon ik huilen en me even klein voelen. Mijn eigen familie? Dat zijn niet zulke praters. Daar kon ik mijn verhaal niet echt goed kwijt. Terwijl rouwen ook gebaat is bij vertellen. Het delen van emoties, van het verdriet.

‘Ik wílde ook alles goed doen. Rouwen volgens het boekje.

Een goede weduwe zijn. Een goede moeder. Ik was dus niet echt met mezelf bezig, met mijn eigen rouwproces, maar 019

Mijn familie wist ook niet goed hoe ze me konden helpen. En ik heb dat ook pas later geleerd. Hulp vragen en echt luisteren naar mijn eigen gevoel en behoeftes.’

Ik bedacht rituelen ‘Ik was 35. Weduwe. Woonde alleen in een groot huis in een Fries dorp. En was moeder van vier kinderen onder de acht.

Maar ik wilde per se niet zielig gevonden worden. Dat riep ik ook tegen iedereen. Maar dat was ik natuurlijk wel. ­Objectief gezien. Ik liet mijn verdriet ook niet echt zien. Zoals gezegd: Ik wilde alles goed doen. Las boeken over rouw, ging met de kinderen naar een therapeut, bedacht allerlei rituelen, brandde kaarsen, maakte fotocollages van Sjoerd. Probeerde de kinderen, die alle vier een andere manier hadden van ermee omgaan, te begeleiden. Kinderen zijn heel primair. Speelden bijvoorbeeld het ongeluk na met bootjes in bad. Heel realistisch. Stonden natuurlijk in het dorp enorm in de belangstelling en kregen van iedereen aandacht. Sjoerd lag thuis opgebaard. De kinderen speelden naast de kist en waren overal bij betrokken. Seeger: ‘Ik weet nog dat hij er akelig uitzag. Hij was grauw en leek niet op papa.’ R ­ iemer vult aan: ‘Hij rook niet lekker. Dat weet ik nog.’

020

Hij leerde me voelen Het gezin ging door. Christien was veel weg. Naar de bouwmarkt, naar de bank, naar de adviseur, naar de zaak. ‘Na een half jaar bikkelen en maar doorgaan, gebeurde er on­ verwachts iets fantastisch. Ik werd smoorverliefd! Nooit gedacht dat dat zou gebeuren. Niet iedereen in onze omgeving stond te juichen. Dirk kende ik vaag. Hij woonde een dorp verderop en kwam een boomhut bouwen voor de jongens.

Hij was aan het scheiden; ook voor hem geen makkelijke periode. Het was toen alsof ik thuiskwam. We begrepen elkaar zo goed, voelden ons zo fijn bij elkaar. Maar kon dat wel? Mocht dat wel, zo snel na de dood van Sjoerd? Door Dirk kon ik ook rouwen. Hij leerde me ­voelen, praten en naar binnen gaan. Ik werd een fijner mens. Ook een lievere, meer betrokken moeder. Ik leerde voor mezelf kiezen. We hebben het niet makkelijk gehad in het begin. Vooral de buitenwereld had er een mening over. Maar we zijn inmiddels al 8 jaar zielsgelukkig.’ Dirk vult aan: ‘Sjoerd blijft de vader van de jongens; de eerste g ­ rote liefde van Christien. Hij blijft altijd mooi, sportief, succesvol en 42. Dus daar kan ik niet mee ­concurreren. Maar ik hou van de jongens en heel veel van haar. En ik ben er… ’

WAT IS LEVEN? Wij vroegen willekeurige mensen ­antwoord te geven op deze vraag.

Jong en oud, vol levenservaring of nog aan het begin van hun leven. De leukste ­antwoorden op een rij

Lees meer op pagina's 44, 66, 92 en 122 022

NAAR EEN IDEE VAN KALIEN BLONDEN

Weet ik veel, ik ben zestien! Als je zestien bent moet je nog veel te veel. Je woont nog bij je ­ouders, je staat elke dag op, je wordt wakker gemaakt en je moet naar school. Dan leef je toch niet, zoals je wilt leven? Als iemand kan doen wat hij wil en het gaat goed, dan zeggen wij; je lééft echt! En toch doe ik al die dingen die nou eenmaal moeten. Want dan kan ik later ècht gaan leven. (Floor, 16)

Leven is dat je niet dood bent en dat je dingen kan doen en dat je er bent. Je bent bij de mensen en bij de dieren en de planten. En het komt doordat je hart pompt en je bloed stroomt en dat je lichaam het werk doet en dat je er ­helemaal niks van voelt want ondertussen doe je allemaal dingen. Leuke of stomme. Leven is ook dat je dingen meemaakt . (Saar, 9)

Genieten van de kleine dingen om je heen. Verder denkend: je hart volgen en de wereld om je heen ontdekken in je eigen tempo.

(Mascha, 46)

Gezondheid-een goed huwelijk-een hechte familie-fijne kinderen-goede vrienden. (Ab, 91)

Niet dood zijn (Jop, 13)

Ik denk dat als je niet blij bent met jezelf dat je dan niet leeft. Ik denk dat als je op dit moment niet blij bent, dat je dan op zoek moet gaan naar de dingen waar je wel blij van wordt.

Natuurlijk is leven ook dat je kan ademen, maar ik denk dat blij zijn met jezelf wel het allerbelangrijkste is. Ik hoop dat ik hier over 20 jaar nog ­hetzelfde over denk. Ook vind ik het ­interessant dat leven alles is. Want leven is scheikunde, ­natuurkunde, wiskunde en zelfs kunst! Alles wat je maar kan bedenken! (Susi, 11)

Genieten van je leven vandaag, gisteren en morgen is nooit beloofd, wees jezelf, het leven is te kort om iemand anders te zijn. Wees trots op wat je hebt. (Rokia, 41)

Ademhalen (Tommie, 16)

Ik vind het leven heel mooi en ook interessant.

Er zijn altijd wel nieuwe dingen die ik graag wil zien. Ik vind voetbal ook heel leuk, ik doe het namelijk heel graag. Ik vind het heel belangrijk om veel vrienden te hebben. (Timo, 11)

Leven is voor mij genieten van het kleine en gaan voor het grote verlangen je leven te vervullen met je droom. (Ernst, 64)

Zonder leven leef je niet.

Het leven is alsof je in een hele grote speeltuin bent. Het is een eindeloos grote, speelse ontdekking met ontmoetingen, hoogtevrees en draaimisselijkheid. De zon schijnt volop en tijd lijkt niet te bestaan. Dan komt het moment waarop je om je heen kijkt en plotseling ziet dat je veel ouder bent dan iedereen om je heen. Het besef dringt door dat je door moet, weg van de speeltuin, op naar de survival voor volwassenen waar -behalve de zon - ook regen, kou en ­modder je pad kruisen. (Ed, 47)

Genieten van wat je kan, proberen alles eruit te halen wat er in zit. Een toekomst opbouwen en zo sportief en gezond mogelijk Leven! (Ties, 13)

Leven is leuk!

Leven is ook lekker lullen.

(Liesbeth, 51)

Leven is: genieten van alles en iedereen die je dierbaar is en het optimale uit je leven halen!

(Melanie, 46)

(Kiek, 10)

Leven is voor mij - bijna 77 nu - vooral actief blijven. Heb belangstelling voor ‘de wereld' en leef mee met familie, dierbaren om me heen; waar nodig/gewenst help ik een handje.

Vanaf het moment dat ik met pensioen ging geniet ik nog meer van muziek, kunst enz. Ik woon alleen, maar verveel me nooit (deed ik als kind ook al niet!) en ervaar dat als een ‘zegen’ als ik weer eens lees dat er zoveel eenzaamheid is onder ouderen. (Fredy, 77)

Leven betekent niet dood zijn. Als je leeft dan ben je er letterlijk en figuurlijk. Leven is dat je er bij bent. Dat je vrolijk bent en niet boos of ­verdrietig. Leven is er zijn in het leven. Leven is niet dood zijn, je bent nog hier, hier op de wereld.

(Niene, 11)

023

Een waardevolle

BIJDRAGE

LIVE UITVAARTMUZIEK

Dat allerlaatste afscheid. Dat afscheid dat voor altijd in je geheugen gegrift zal blijven staan. Dat vraagt om iets echts. Iets dat persoonlijk, warm en gepast is, om zo van dat allerlaatste afscheid een waardige herinnering te maken. Een herinnering die past bij alle eerdere mooie gedachten aan diegene die overleden is en die de cirkel rond maakt.

Een uitvaart vraagt om zo veel meer dan zomaar een liedje op een cd.

Omdat wat je zeggen wilt niet te vangen is in enkel een tekst, maar wel in de bezieling daarvan. Eva Scharmga en Marije de Vries verzorgen live uitvaartmuziek die persoonlijk is uitgekozen door de nabestaanden. Want die laatste herinnering aan je naaste? Die verdient het om net zo eigen te zijn als alle eerdere.

Scharmga & de Vries info@scharmgaendevries.nl M 06 2289 5563, www.scharmgaendevries.nl

DE DOOD

IS NIET HET EINDE EIGENZINNIGE UITVAARTBEGELEIDING Met de komst van Alting Uitvaarten heeft Utrecht alweer 10 jaar een uitvaartonderneming die kiest voor eigen-zinnige uitvaart­ begeleiding. “De dood is niet het einde. Het is het begin van ­nieuwe verhoudingen. Je krijgt een andere relatie met je omgeving en jij zal ook nooit meer dezelfde zijn. Hierin nabestaanden tot steun zijn is onze missie”, aldus Hiske Alting, oprichter van ­Alting ­Uitvaarten. Als iemand overlijdt is de steun van een goede ­uitvaartbegeleider onmisbaar. Nabestaanden hebben weinig ­ervaring met wat er op hen af komt en kennen de mogelijk­heden niet. Alting U ­ itvaarten krijgt van hen een 9,8!

Meer weten? Kom zaterdag 6 mei naar de Geertekerk, ­Geertekerkhof 23. Vanaf 13.00 uur: expositie van milieuvriende­ lijke kisten, informatie over groene uitvaarten en natuur­begraven, de uitvaartnotaris is er, live muziek en meer. Toegang vrij.

Alting Uitvaarten M 06 4536 3220 www.altinguitvaarten.nl

Notities

OVER HET

einde van mijn leven

‘Notities over het einde van mijn leven’ is voor € 9,95 verkrijgbaar via ­ www.uitgeverijzezz.nl/webwinkel of bol.com.

024

Als je ziek bent of ouder wordt, is praten over je wensen rondom het levenseinde misschien niet het eerste waar je aan denkt. Toch is het fijn om daarover al in een vroeg stadium na te denken, omdat je zo invloed kunt uitoefenen op de medische zorg. In ‘Notities over het einde van mijn ­leven’ zijn alle belangrijke keuzes over de zorg en behandeling in de laatste levens-

fase overzichtelijk bij elkaar gebracht. Hoe sta je tegenover euthanasie? Wie is je contactpersoon met de huisarts? Wat wil je zelf regelen voor je uitvaart? Deze en andere vragen stapsgewijs invullen geeft rust en houvast en de mensen om je heen kunnen rekening houden met je persoonlijke wensen .Zelfs als je dit zelf misschien niet meer kunt aangeven.

LEVEN & DOOD

regie HOUD DE

OOK ALS JE OVER MEER KUNT JE LEVEN NIET BESLISSEN Dementie, een beroerte of ongeluk; het zal je maar overkomen dat je tijdelijk of zelfs blijvend niet meer zelf kunt beslissen. Heb je niet van te voren geregeld wie jouw belangen mag behartigen, dan bepaalt de rechter dat. KAeP NOTARIS ­adviseert om dit van te voren te ­regelen, nu je nog wilsbekwaam

bent. In een levenstestament geef je een volmacht aan iemand die je vertrouwt. En kun je wensen vastleggen over bijvoorbeeld bank­ zaken, je bedrijf en wel of geen medische behandelingen. Met een levenstestament houd je de regie over je leven, ook als je zelf niet meer kunt beslissen.

KAeP NOTARIS Geeft persoonlijk advies en vakkundige begeleiding Maliebaan 6, Utrecht, T 030 234 50 50, www.kaepnotaris.nl

HEDENDAAGS

DESIGN BEERENBERG KISTEN

TIJD VOOR

ELKAAR

Beerenberg is een vernieuwend bedrijf binnen de uitvaart­wereld, opgericht door de ontwerpers Mark Beerens en D ­ imitri ­Jagtenberg.

Vanuit een esthetisch gevoel voor schoonheid en ­design, ontwerpt Beerenberg hedendaagse uitvaart producten die aansluiten bij de 21ste -eeuwse behoefte aan personificatie. Zij ontwikkelen originele ideeën en verbeteren bestaande uitvaart producten. “Wij ­noemen het ook geen doodskist maar een “­Beerenberg kist“. In de 21ste eeuw kan een uitvaart ­werkelijk visueel persoonlijk zijn, door het gebruik van full colour printen direct op het hout. Deze techniek zorgt dat Beerenberg in staat is om kwalitatieve unieke ­ontwerpen te maken, en daardoor kan de gehele uitvaart, van rouwkaart tot herinnerings o ­ bjecten, in dezelfde stijl.

Beerenberg info@beerenberg.nl facebook.com/beerenbergdesign, www.beerenberg.nl

Vroeg of laat zullen we er allemaal aan moeten geloven; afscheid nemen van een dierbare. Troost zoeken bij elkaar.., mooie ­ ­herinneringen ophalen.., een terugblik op een uniek leven. Maar hoe willen we dat vormgeven? Traditioneel met koffie en cake of met lekkere ­wijnen en mooie hapjes? Voor alle familie en vrienden of juist in b ­ esloten kring? In een mooie en huiselijke omgeving waar je alle tijd hebt voor elkaar? Landgoed Vollenhoven in de Bilt bied je de m ­ ogelijkheid om dit g ­ eheel naar je eigen wensen in te vullen. In alle rust want niemand komt je zeggen dat je nog tien minuten de tijd hebt.

Landgoed Vollenhoven Contactpersoon Tanne van Swijndregt Utrechtseweg 18, De Bilt, M 06 4504 8351 www.landgoedvollenhoven.nl 025

Sfeervol herdenken CAVALLI UITVAARTBEGELEIDING

MEMORY in

motion TRIBUTE FILMS

Er is steeds meer behoefte om het rouwproces te herinneren en te verwerken met bewegend beeld. Bij Tribute Films begrijpen ze deze behoefte en ook de situatie van mensen die zich bezighouden met het verlies van een dierbare. De mogelijkheden om dit op een mooie en ingetogen manier vast te leggen zijn veel groter dan een paar jaar geleden. Het team van Tribute Films streeft ernaar om de beste te zijn in hun vakgebied en op professionele, onmerkbare en ingetogen manier een uitvaart en eventueel alles eromheen vast te leggen.

De jarenlange ervaring in het maken van prachtige films, zorgt er voor dat ze de mooiste herinnering in beeld kunnen maken. Rond de uitvaart zijn er verschillende mogelijkheden om met een film of clip het rouwproces te ondersteunen en vast te leggen. Iedereen heeft andere wensen. De meest voorkomende manier van vastleggen is nog het vastleggen van de ceremonie. Doordat verschillende ­sprekers tijdens de ceremonie aan het woord komen, krijg je als ­nabestaande vaak een mooi en compleet beeld van iemands leven.

Er zijn immers sprekers uit verschillende onderdelen van iemand ­leven aan het woord. Van familie, goede vrienden tot collega’s. Daarnaast is het voor de aanwezige kinderen een mooie manier om later beeld te krijgen van de overledene. Een andere veel voorkomende manier is uit oude foto’s en/ of filmmateriaal een korte compilatie te maken die zowel in het rouwcentrum als tijdens de ceremonie ­afgespeeld wordt. Kortom, er zijn tal van mogelijkheden. Neem ­vrijblijvend contact op voor meer informatie.

Tribute Films T 020 222 11 88, M 06 2424 0717, www.tributefilms.nl 026

Als een dierbare sterft, komt er veel op je af. In die heftige dagen vol verwarring, ongeloof en verdriet, staat Cavalli Uitvaart­ begeleiding je graag terzijde.

Samen met hen organiseer je een persoonlijk afscheid dat de stijl, de persoonlijkheid en het leven van je dierbare in alle f­acetten weerspiegelt. De dames van ­Cavalli luisteren, dragen ideeën aan en nemen zo veel mogelijk zorg uit handen. Zodat jij en je naasten in alle rust afscheid kunnen nemen. En achterblijvers er vooral voor elkaar kunnen zijn. ­Cavalli Uitvaartbegeleiding neemt alle tijd om wensen met je door te nemen. Ongeacht je verzekering of beschikbare budget. Bel of mail voor meer informatie of voor een kosteloos wensgesprek.

Amber Cavalli, Nicole Visser, Hanneke Meijerink www.cavalli-uitvaartbegeleiding.nl

Simone Scholts en Meta Stevens (SENS uitvaarten)

‘ALS IK LATER DOOD BEN EN WAT IK DAN ZOU WILLEN’

Begraven of cremeren? Wat betekent afleggen eigenlijk? Mag ik zelf mijn eigen kist maken? Thuis opbaren, kan dat wel bij ons?

Mag ik na mijn dood per fiets vervoerd worden? SENS uitvaarten uit Utrecht presenteert trots het boek Als ik later dood ben en wat ik dan zou willen. Een praktisch en inspirerend werkboek vol ­informatie en ideeën. Voor iedereen die stil wil staan bij zijn of haar eigen afscheid, of zich afvraagt wat daar allemaal bij komt kijken. Na het overlijden kan het door de nabestaanden gebruikt worden bij het vormgeven van de uitvaart. “Met aandacht ­vormgegeven, vol te(de)re illustraties. Bijna een feest om in te vullen.” (Rob Bruntink, palliatievezorg.nl).

Boek bestellen? www.sensuitvaarten.nl

LEVEN & DOOD

FOTO’S

VAN EEN UITVAART HOUDEN DE HERINNERING LEVEND Steeds meer mensen laten een uitvaart vastleggen door een professionele fotograaf. Een goede beslissing, want de dag zelf gaat vaak in een roes voorbij. Mooie foto’s helpen. Foto’s die ongemerkt worden gemaakt op momenten van verbinding.

Kleine details die fijn zijn om later terug te zien. Een fotograaf fungeert als een tweede paar ogen.

Achteraf zijn mensen blij met een beeldverslag. Ze zien wie er allemaal aanwezig waren. Ze kunnen de dag herbeleven en er met anderen over praten. Dat kan helpen bij de verwerking van het verdriet. Anna Groot draagt met haar foto’s graag bij om de herinnering aan een afscheid levend te houden.

Een herinnering VAN HET

LEVEN

Anna Groot afscheidsfotograaf M 06 5389 0809 www.fotosvaneenuitvaart.nl

QISTA KISTBANDEN

Een Qista kistband geeft de mogelijkheid iemand op geheel eigen wijze te herdenken. Persoonlijk en uniek. Een kistband is een loper voor op een uitvaartkist en is vervaardigd van een zware kwaliteit katoen.

Een van de unieke kenmerken zijn de 10 breedte banden waaronder persoonlijke items geschoven kunnen worden. De kistband bestaat uit dubbele lagen, is kreukvrij en heeft een antislip achterzijde. Aan de hand van foto’s de levensloop laten zien of met meegebrachte ­bloemen een volle kistbedekking creëren. Eigen geschreven brieven en ­afscheidsgedichten toevoegen of juist persoonlijke bezittingen welke vertellen wie de overledene is. Tevens is een kistband een mooie ­herinnering voor na de uitvaart. De kistband kan opgehangen worden met daarin bijvoorbeeld alle mooie afscheidswoorden en foto’s die meegebracht zijn. Een herinnering van het leven...

Qista kistbanden Ivanka van Houten T 0522 230 143, www.qista.nl

IS JOUW LEVEN HET LEZEN WAARD?

Foto: Anna van Kooij.

Volgens biograaf Tim de Hullu bestaat daar geen twijfel over: ja, jouw leven is het lezen waard. Sterker nog: je leven verdient een boek dat leest als een ­roman, een plek krijgt in de boekenkast van je (achter)kleinkinderen en jou laat voortleven, op papier. Hij wil het dolgraag voor je schrijven. “Na het ­optekenen van honderden levens­ verhalen voor het AD/Utrechts Nieuwsblad kan ik concluderen dat in ieder mens een mooi verhaal schuilt, dat vaak verweven is met de geschie-

denis van een dorp, stad, familie of ­tijdsbeeld”, zegt hij. “Ik vind het dankbaar werk om die verhalen te vangen in een prachtig boek dat vlot leest.”

Speel je met het idee een boek te ­maken over jezelf of een dierbare?

Vraag Tim naar de mogelijkheden voor een blijvende herinnering.

De Biograaf Boorstraat 107, Utrecht M 06 4526 3618 www.biografieschrijven.nl 027

LEVEN & DOOD

Vrienden BOEK VOOR ZIEKENBEZOEK

EXCLUSIEF en sfeervol

AFSCHEID NEMEN IN DE LANDGOEDERIJ

De Landgoederij is een unieke locatie gevestigd in een gerenoveerde boerderij, op slechts enkele minuten van Utrecht. Locatiemanager ­Patrick van den Brink vertelt over zijn locatie: “De Landgoederij biedt ruimtes voor grote en kleine gezelschappen. De zalen kunnen gecombineerd, maar ook apart ingezet worden. ‘De Deel’ en ‘De Tapperij’ lenen zich ­bijvoorbeeld goed voor een ceremonie of condoleance, ‘De Hooiberg’ voor een familiediner en ‘De Voorkamer’ voor een intiem samenzijn met familie en vrienden.” Dankzij de ervaring met uitvaarten weet men bij De L ­ andgoederij wat belangrijk is. “We behandelen het traject van aanvraag tot bevestiging snel en professioneel, inventariseren alle familiewensen, zijn voorzien van perfecte techniek voor beeld en geluid. Daarnaast ­hebben we een kwalitatief goed tot hoogstaand ‘foodbook’ en bieden we exclusiviteit, zodat er voldoende tijd en ruimte is om afscheid te nemen.”

De Landgoederij Camminghalaan 30, Bunnik, T 030 204 05 42 www.delandgoederij.nl

Het Vriendenboek voor ziekenboek is een hip DIY invulboek speciaal voor een zieke vriendin of zus of tante. Dit prachtig vormgegeven vriendenboek met illustraties van Saskia van der Linden is een leuk kado voor iemand die een operatie moet ondergaan, met een ­gebroken been op bed ligt of al langer ziek is. De zieke geeft het boek aan vrienden en ­familie die op bezoek komen, zij v­ ullen het in en geven het weer terug. In het vriendenboek ­ komen alle mooie ­momenten in jullie vriendschap voorbij met vragen als: Waar

Het Vriendenboek voor ­ziekenbezoek kost € 15,en is te ­verkrijgen via www.uitgeverijzezz.nl/ webwinkel of bol.com.

3D Dom IN DE

In de Domkerk staat het grote zwarte grafmonument van middeleeuwse bisschop Gwijde van Avesnes. Voel je niet schuldig als hij je nog nooit eerder is opgevallen, de meeste bezoekers van de Dom lopen er zo voorbij. “En dat is ook niet zo 028

heb je samen het hardst om gelachen? Wat heb je samen gevierd? Waarmee heeft je vriendin je verrast? Het is een boekje om te koesteren en goed te bewaren. Fijn om erbij te pakken op moeilijke ­momenten.

gek”, aldus Sanne Frequin (Utrechtse en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam). “De tombe is zwaar beschadigd geraakt door de eeuwen heen.” Frequin is van plan hier iets aan te doen. Zij is een crowdfunding begonnen om de tombe in 3D te laten scannen. “Maar liefst zeventig donateurs hebben meer dan genoeg geld bij elkaar gebracht en de 3D-scan is inmiddels ­uitgevoerd. Met de 3D-scan als model kan ik de tombe in oude staat reconstrueren. De tombe was bijvoorbeeld ooit helemaal gekleurd en ­rijkelijk voorzien van bladgoud. Deze reconstructie kunnen de bezoekers van de Dom straks op hun mobiele telefoon bekijken.” https://www.voordekunst.nl/projecten/5099geef-deze-utrechtse-tombe-weer-kleur-1

FISCAAL ADVIES VAN RSM

TEKST JAN VAN DAM FOTOGRAFIE JANNEKE ARONSON

GOED

voorbereid OP DE TOEKOMST

Als belastingadviseur kijk je altijd vooruit, naar de toekomst. Niet alleen fiscale kwesties in het heden hebben onze aandacht. Wij zorgen er ook voor dat onze klanten goed zijn voorbereid op de toekomst.

Kinderen groeien op, wat betekent dit voor het familievermogen of uw bedrijf? En hoe blijven zij achter bij een onverwacht overlijden? Dit zijn ontwikkelingen die van grote invloed kunnen zijn op onze klanten en hun omgeving. Het kan van groot belang zijn om zaken tijdig vast te leggen. Een goed en wellicht nog te onbekend voorbeeld daarvan is een levenstestament.

In 2015 en 2016 heeft de Koninklijke Notariële B ­ eroepsorganisatie een campagne gevoerd voor het opstellen van zo’n levenstestament, iets wat wij als belastingadviseurs zeker toejuichen. Een ­levenstestament is een document – een uitgebreide volmacht – waarin een aantal zaken worden vastgelegd voor als iemand zelf niet meer kan handelen. In moeilijke omstandigheden, zoals ­dementie of bij een ziekenhuisopname, kan iemand zelf nog de regie in handen houden indien hij/zij een levenstestament heeft opgemaakt.

Indien iemand door bijvoorbeeld een dementie moeilijker ­doordachte of verantwoorde beslissingen kan nemen, geeft het rust en duidelijkheid als is vastgelegd wie de verantwoording ­overneemt. Wie neemt in zo’n geval bijvoorbeeld de belangrijke beslissingen binnen een bedrijf over, zoals de te nemen koers in de toekomst? Of wie mag in dat geval het medische dossier ­inzien en beslissingen op medisch gebied nemen?

Een levenstestament kan ook fiscaal van grote waarde zijn. ­Bijvoorbeeld in de situatie dat aan vermogensoverheveling aan de volgende generatie wordt gedaan of als het voornemen daartoe bestaat. Het (voorgenomen of al gestarte) schenkingsplan kan in een levenstestament worden opgenomen. De schenkingen ­kunnen worden voortgezet, ook als de schenker op dat moment niet zijn wil meer kan bepalen.

RSM Maliesingel 26, Utrecht, T 030 231 73 44, www.rsmnl.com

RSM Utrecht heeft ruime ervaring op het gebied van nalatenschapsplanning van ondernemers en families. Over deze fiscale kwesties sta ik, en met mij mijn collega’s, klaar om u te adviseren.

Linda van der Tol, fiscalist RSM 029

Wanneer je te maken krijgt met het overlijden van een dierbare kunnen spullen ineens een heel andere b­ etekenis krijgen. ­Fotograaf Michiel Spijkers ­fotografeerde speciaal voor LEVEN! zes mensen met hun bijzondere ­erfstukken.

Beatrice (28)

Ik heb een opgezette varaan van mijn opa. Hij is uitgezonden naar Nederlands-Indië. Hij is aangevallen door een varaan toen hij stiekem aan het vissen was (hij moest eigenlijk op de wacht staan). Als souvenir heeft hij er eentje gekocht en meegenomen naar Nederland.

Het ding is geschonken aan zijn vrouw, mijn oma, die het ding zo afschuwelijk vond dat ze hem ­ ­achterin de kast verstopte. Hij is vanzelf een beetje gaan zwerven door de familie en is uiteindelijk bij mij ­terechtgekomen.

Hij heeft lang pontificaal in mijn woonkamer gestaan van mijn vorige huis, maar sinds de verhuizing heb ik hem nog niet echt ergens goed kunnen plaatsen. De witte puntjes is vogelpoep, ik liet mijn vogels geregeld vrij rondvliegen in mijn woonkamer.

Mijn opa zelf heb ik slechts een keer ontmoet. Daarna overleed hij.

030

Erf enis sen Isolde (34)

Afgelopen maart is mijn vader overleden. Als enig erfgenaam heb ik heel wat spullen van hem geĂŤrfd en eigenlijk is alles me ontzettend dierbaar. Er zitten dingen bij waar ik heel mooie herinneringen aan heb uit mijn kindertijd, zo heb ik een glas met stukjes (door de zee geslepen) gekleurd glas in water.

Deze vonden we vaak aangespoeld aan de kust van Harlingen waar ik vandaan kom.

Die stukjes glas heb ik samen met mijn vader verzameld. ‘T glaasje met de stukjes glas stelt an sich weinig voor misschien maar het ziet er wel mooi uit... Je hebt er eigenlijk niks aan, maar dat vind ik zelf wel leuk. Het is een beetje een symbool voor dat je de schoonheid van het leven in de kleine dingen moet zoeken, de dingen die door een ander zijn weggegooid en de dingen waar je aan voorbij zult lopen als je niet even stil staat en aandacht hebt voor je omgeving.

Dat is iets wat ik heel erg van mijn vader heb meegekregen. Het glas staat nu bij mij in de vensterbank.

CONCEPT EN FOTOGRAFIE MICHIEL SPIJKERS

Riva (28)

Ik kreeg de borstel (van hout met paardenharen) van mijn oma een paar jaar terug. Mijn oma leeft nog, maar ze geeft vaak dingen weg aan ons. Ze vertelde me dat de borstel uit de jaren ‘20 / ‘30 kwam en dat zij hem dus vroeger had gebruikt. Toen ik hem enthousiast aan mijn tante liet zien zei ze dat het waarschijnlijk onzin was, en gewoon een hondenborstel.

Ik weet dus niet wat echt waar is. Het zou kunnen dat hij wel van haar is, maar het zou ook heel goed onzin kunnen zijn, aangezien mijn oma in de oorlog is ondergedoken en daarna naar de Kibbutz, Israël is gegaan waar ze geen eigen bezit mochten hebben.

Ondanks dat ik niet weet wat de ware geschiedenis is heeft het wel speciale waarde voor me gezien de sterke matriarchale lijn en vind ik de onenigheid eromheen ook stiekem wel leuk.

Luuk (27)

De medailles en baret zijn van de vader van mijn moeders kant. Hij was beroepsmilitair en is o.a. uitgezonden geweest in Nederlands-­ Indië. Door familieruzies heb ik mijn opa eigenlijk nooit echt leren ­kennen. Het is dan ook vreemd om ­zoveel onderscheidingen en oorkondes te hebben van iemand zijn levenswerk. Uiteindelijk heb ik zijn verzameling gekregen omdat ik een fascinatie en interesse heb omtrent historie van krijgsmacht, die ik tevens deel samen met mijn oom; de broer van mijn moeder.

Hij woont in Amerika en toen mijn opa kwam te overlijden is hij niet naar Nederland gekomen voor de begrafenis. Ook de militaire onderscheidingen van zijn eigen vader vond hij niet meer belangrijk. Ik heb een vitrinekast aangeschaft waarin dit, samen met nog wat andere verzamelstukken ligt. Ik heb zelfs zijn oude ‘footlocker’ nog bewaard.

033

Martine (43) Mijn vriendin Hester kwam in april 2003 terug van de reis die ze samen met haar vriend had gemaakt door Azië, ze waren een half jaar weggeweest. Ze werkte in Scheveningen en sloot die ochtend zoals iedere dag achteraan in de file op de A9 bij Gouda. De bestuurder van de auto achter haar zat niet op te letten en is in volle vaart achterop haar auto geknald.

Ik had haar rugzak geleend om voor de eerste keer te gaan backpacken in Mexico, een reis die zij eerder gemaakt had. Ze had me de route en highlights in geuren en kleuren verteld en ik had er heel veel zin in. Op 15 juli 2003 is ze verongelukt, en die zomer heb ik de reis gemaakt: het was prachtig en ook heel emotioneel om daar haar voetsporen op deze manier te volgen. Haar rugzak mocht ik houden ‘als ik er maar mooie reizen mee ging maken’.

034

Tahne (26)

De brieven van mijn oma zijn voor mij de inspiratie voor een fotografieproject waar ik momenteel zelf mee bezig ben! Mijn oma bewaarde alles (fotoboeken, agenda’s, brieven, kaartjes etc. etc.) en was ook zeer secuur hiermee.

Ik ben bezig met de brieven van ‘38 tot ‘48 waarin ze mijn opa leerde kennen, verliefd werd, verloofde en trouwde, ­terwijl ze in die tien jaar nog geen volledig jaar effectief ­samen zijn geweest (jappenkamp, KPM etc.). Ik ben veruit de jongste kleindochter en was slechts vier jaar toen zij overleed. Ik heb uiteindelijk toestemming gekregen van mijn ­familie om met de brieven aan de slag te gaan Wat voor mij bijzonder is, is dat ik mijn oma niet echt meer herinner. Ik leer haar nu kennen op de leeftijd die ik nu zelf heb, door middel van deze verzameling.

035

gaan?

HOE WIL JE

JE UITVAART OP MAAT

Begraven of cremeren? Chopin of The Beatles? Cake of tapas? De kerk of toch dat ­koetshuis? Een uitvaart stelt nabestaanden voor een s­ tortvloed aan keuzes. Hoe zou de overledene het hebben gewild? Om dat in beeld te k­ rijgen, o­ ntwikkelde Cavalli U­ itvaartbegeleiding ­sfeerkaarten. Deze vormen het vertrekpunt voor een ­informeel en ­persoonlijk ­wensgesprek.

Een gesprek waarin mensen zelf ­vertellen hoe ze – ooit – willen gaan.

036

A

A Amber Cavalli, Nicole Visser en Hanneke ­Meijerink nemen ­nabestaanden zo veel mogelijk zorg uit handen. Hun kracht ligt in het organiseren van een ­persoonlijk afscheid dat de stijl, de ­persoonlijkheid en het leven van een overledene eer aandoet. Amber: “Vaak blijken ­mensen duide­lijke ideeën te hebben over wat ze wel of juist niet willen op hun eigen afscheid. Maar wie vol in het leven staat, brengt zijn dood niet zo snel ter sprake. Schuift dat liever nog even voor zich uit.” Hoe meer b ­ ekend is over iemands ideeën en voorkeuren, hoe persoonlijker de uitvaart. Daarom voert C ­ avalli Uitvaartbegeleiding steeds vaker wens­­ge­sprek­ken. “We willen de dood, en de heftige week die daarop volgt, graag bespreekbaar maken.”

Een passend en uniek afscheid Nicole Visser ondervond zelf hoe waardevol een goed afscheid kan zijn. Samen met haar ongeneeslijk zieke moeder regelde ze de uitvaart tot in detail. “In deze p ­ eriode heb ik ervaren wat

TEKST SASKIA DANIËLS FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

v­ erlies en ­afscheid nemen met mensen doet. De uitvaart van mijn moeder was precies zoals ze het zelf voor ogen had. Uniek en respectvol. Dat bood onze familie veel troost.”

Ondanks hun verschillende achtergronden, ­vinden Amber, Nicole en Hanneke elkaar in de wens om met mensen te werken, iets waardevols bij te dragen en contact te maken.

Amber: “Bij een uitvaart komt dat allemaal bij ­elkaar. Je kunt er praktisch en emotioneel voor mensen zijn, in de meest kwetsbare ­periode van hun leven.”

Een prachtig vak Hanneke ziet de meerwaarde van Cavalli ­Uitvaartbegeleiding vooral in het aanreiken van mogelijkheden. “We doen alles wat in onze macht ligt om wensen te vervullen. We denken mee over het hoe, wat en waarom van het ­afscheid. En zorgen dat ­nabestaanden naar veel praktische z­ aken geen omkijken hebben. Indien gewenst dragen we ideeën en alternatieven aan voor bijvoorbeeld locaties. Buiten de gebaande ­paden is heel veel mogelijk. Je kunt steeds meer je ­eigen invulling geven aan een uitvaart.”

Over hun werk zijn de dames unaniem: “Dit is een prachtig vak. We kunnen echt iets voor anderen betekenen. Mensen laten ons toe in hun leven.

En dat op een kwetsbaar en ­intiem moment.”

Rust en duidelijkheid De persoonlijke aanpak van Cavalli Uitvaart­ begeleiding komt ook naar voren tijdens wens­ gesprekken. “We schuiven bij mensen aan als

de dood nog niet in beeld is,” licht Amber toe.

“Om te ervaren wie ze zijn en hoe ze in het ­leven staan. Wat spreekt aan? En waarom? Met een kop thee en een stroopwafel in de hand luisteren we naar verhalen en anekdotes. B ­ espreken we het einde. Of een eventueel ziekbed. Heel verhelderend en bijzonder. Praten over de dood kan veel rust en duidelijkheid geven. Het kan angst wegnemen. Angst voor wat komen gaat. Angst voor alle ­beslissingen die moeten worden genomen.”

Nicole beaamt: ´Voor veel mensen is de dood eng. Niet een onderwerp waarover je graag praat.

Heel begrijpelijk uiteraard. Toch zien we gelukkig een groeiende belangstelling voor onze wens­ gesprekken. Door ideeën in kaart te ­brengen, kunnen we later het afscheid echt vormgeven op een ­manier die bij de overledene past.”

Sfeerkaarten De dames ontwikkelden een eigen concept met sfeerkaarten. Hierop staan concrete zaken als een kist, een lijkwade, bloemen of een locatie.

Maar ook foto’s die een bepaald gevoel oproepen. Nicole: “Beelden maken iets los en ­wekken allerlei associaties op. De sfeerkaarten bieden een goed vertrekpunt voor ons gesprek en ­helpen ons een helder beeld te krijgen van ­iemands smaak. Na afloop vatten we het wensgesprek s­amen in een verslag. B ­ ovendien ­bundelen we de sfeerkaarten die het meest aanspraken, verpakt in een mooi doosje.”

De gesprekken zijn doorgaans een-op-een.

Maar soms ook met de partner en kinderen ­erbij. ­Praten over de dood en het ­afscheid kan gezinnen ­ dichter bij e ­lkaar b ­rengen. Voor ­verbinding zorgen.

Amber: “Vaak zien we dat ons bezoek rust brengt.

Natuurlijk is het een eerste aanzet, maar het gesprek is geopend. Het neemt soms ook de zwaarte rondom de dood weg. En dat is onze b ­ edoeling.”

Cavalli Uitvaartbegeleiding Groenekanseweg 51A, De Bilt T 030 227 07 40 (dag en nacht) info@cavalli-uitvaartbegeleiding.nl www.cavalli-uitvaartbegeleiding.nl 037

EEN JAAR LANG

LEVE N!

VOOR MAA R €

LEVEN!

22

in de bus?

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

Jaargang 04 Nummer 13 Winter 2016/2017 € 5,50

Jaargang 03 Nummer 12 Herfst 2016 € 5,50

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

12 JAIME HAYON

SPANJAARD IN UTRECHT

13

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

UTRECHTSE WERELD DJ

FEDDE LE GRAND

Jaargang 04 Nummer 14 Lente 2017 € 5,50

14

SOCIAAL

ondernemen

HET ZAKENDOEN VAN NU

UTRECHTSE IDEEËNMAN

JORIS

JONGEREN IN DE

DAALHUISEN

uitvaart STIJL JAAR

IN HET CENTRAAL MUSEUM

Feesten in

AVONDJE UIT?

WOERDEN

leeft!

WIL JE LEVEN! MAGAZINE IEDER KWAR­TAAL THUIS IN DE BUS ONTVANGEN? Stuur dan een mail­tje naar levenmagazine@­apek.nl en ontvang LEVEN! een jaar lang voor € 22.

VIER DE WINTER IN WOERDEN

UTRECHT

LEVEN DOOD

LEKKER

vertoeven in

THAILAND

LEVEN! OP DE LEESTAFEL VAN JE O­ RGANISATIE? Ontvang het blad GRATIS op de zaak. Mail naar sanne@levenmagazine.nl en vraag naar de voorwaarden.

TEKST MAURICE HENGEVELD

HERMANS & SCHUTTEVAER OVER HET LEVENSTESTAMENT

WIE BEHARTIGT JE

BELANGEN ALS JE DAT ZELF NIET MEER KUNT?

Om de regie over je eigen leven te behouden als je daartoe door o­ mstandigheden straks zelf niet meer in staat zou zijn is er het levenstestament. Elles van der Pluijm - notaris en mediator bij het Utrechtse notariskantoor Hermans & ­Schuttevaer Notarissen Adviseurs Mediators – legt vanuit het moderne nieuwe kantoor aan de Jutfaseweg uit wat een levenstestament is en hoe het werkt.

“Het komt vaker voor dan je denkt. Dat mensen niet meer in staat zijn om zelf hun financiële zaken te regelen, bijvoorbeeld omdat zij dementerend zijn. Zij kunnen dan onder andere niet meer rechtsgeldig hun handtekening zetten om hun huis te verkopen. De kantonrechter zal dan eerst een bewindvoerder of curator moeten benoemen. Een kostbare en dikwijls beladen aangelegenheid. Er is echter ook een andere mogelijkheid, het vooraf opstellen van een levenstestament. Een levenstestament is een notariële akte voor situaties waarin je tijdens je leven door omstandigheden niet meer in staat bent om je eigen belangen te behartigen. Belangrijk om nu al bij stil te staan.

Bevoegdheid

Volmacht

Wil je meer weten over de concrete mogelijkheden rond het opstellen van een levenstestament? Bij Hermans & Schuttevaer Notarissen Adviseurs Mediators adviseren wij je graag over wat in een bepaalde situatie het beste past en hoe dat geregeld kan worden. Neem dus gerust contact met ons op voor informatie en een ­vrijblijvende offerte.”

Waar in een ‘gewoon’ testament wordt vastgelegd wie je vermogen erft en wie dat uitvoert (executeur), wordt in een levenstestament een gevolmachtigde aangewezen om jouw belangen te behartigen als je dat zelf niet meer kunt. In een levenstestament, ook wel een uitgebreide algehele volmacht genoemd, kun je daartoe vooraf dus zelf iemand aanwijzen. Daarmee behoud je de regie en worden zaken volgens jouw wensen geregeld door personen die je vertrouwt en die verstand van zaken hebben. Denk bijvoorbeeld aan je echtgenoot, je partner en/of je kinderen.

De in het levenstestament aangewezen gevolmachtigde ontfermt zich indien nodig over je bankzaken en bezittingen en neemt eventueel ook medische beslissingen voor je. Je kunt de volmacht afgeven aan één of meer personen. In het laatste geval kun je tevens bepalen of deze personen ieder zelfstandig of alleen gezamenlijk bevoegd zijn. Een tussenvorm kan ook: bepaalde handelingen zelfstandig verrichten, maar bij ­ingrijpende beslissingen eerst met elkaar afstemmen. Een levenstestament kan overigens zowel tijdelijk als blijvend van aard zijn. Je kunt dan ­denken aan situaties als ziekte of een ongeval of wanneer je (tijdelijk) in het buitenland verblijft.

Hermans & Schuttevaer Notarissen Adviseurs Mediators Jutfaseweg 1, Utrecht, T 030 233 66 99 www.herschut.nl 039

040

TEKST MARCO BOSMANS FOTOGRAFIE MICHIEL SPIJKERS

JONGE UITVAARTWERKERS

LEVEN! DOOD! VOOR DE

Je bent jong en je wilt wat: de dood. Werken in de uitvaart, liever gezegd. Voor Maaike Wit (24) en Rik Dogger (26) was het een ­vanzelfsprekendheid. Nee, nog niet toen ze als ieder kind droomden van stoere brandweermannen en beroemde zangeressen, maar wel toen het meisje vrouw en jongetje man werden.

“De dood moet een beetje in je zitten.”

041

H

Het gaat er zeer ontspannen aan toe, wanneer we langs het Merwedekanaal een praatje maken en plaatje schieten voor dit artikel. Gezellig zelfs, er is immers niemand dood. Waar kom je vandaan, wat doe je en waarom? Wit en Dogger maken kennis en wisselen hun ‘doodservaringen’ uit. Ondergetekende kan het amper bijbenen en weet zich al snel bestolen van vier voorbereide vragen. Voor de goede orde: aan het woord zijn twee jonge mensen, die midden in het leven staan. Een sombere of morbide geest? Geen sprake van.

Maaike Wit is uitvaartmedewerker bij Ferentes; soms op kantoor, maar veelal als kistendrager. Rik Dogger volgt de studie Uitvaartverzorging. Ook voor hem is er op dit moment geen mooiere baan in het leven dan de dood.

RD: “Ik geef toe: daar heb ik wel eens anders over gedacht. Ik wilde vroeger docent geschiedenis worden, tot ik op mijn veertiende bij de lokale omroep van Hardenberg terecht kwam. Het leidde me naar een studie journalistiek en een baan in de journalistiek zelfs. Ik werk op dit moment bij RTV Utrecht en met heel veel plezier, moet ik zeggen.”

MW: “Grappig. Dat staat wel heel ver af van dit werk.”

RD (met een knipoog): “Nou, weet je wel hoeveel liquidaties er jaarlijks plaatsvinden in Utrecht? Sorry, flauwe grap. Ik heb uitvaarten altijd bijzonder gevonden. Een waardig afscheid, dat vind ik prachtig. Het is niet voor niets dat ik tijdens een stage een serie reportages heb gemaakt over begraven. Daarbij raakte ik in gesprek met mensen uit het vak en toen ging de knop om. Het voelt gewoon heel goed.”

MW: “Als een bestemming?”

RD: “Ja, precies. En jij?”

MW: “Ik heb het gevoel dat de fascinatie voor de dood altijd al in mij heeft gezeten. Tijdens vakanties naar een begraafplaats, dat was bij ons thuis vaste prik. Het zegt iets over de cultuur van het land. Maar het eerste echt tastbare bewijs was een profielwerkstuk in VWO6. Over de dood, inderdaad. Daarvoor ging ik regelmatig naar het Uitvaartmuseum. Heel bijzonder. Vervolgens heb ik Holocaust- en Genocidestudies gestudeerd in ­Amsterdam. Klink gek, maar ik vind het geweldig interessant.

Het nadeel is wel dat er moeilijk brood in te verdienen valt.”

RD: “Tjonge, op je twintigste stort je je in de genocide. Werd je niet voor gek verklaard?”

MW: “Nee, dat niet. De meeste vrienden vonden het wel bijzonder. Ik weet niet hoe dat bij jou zit, maar door die studie en het werk in de uitvaart krijg ik altijd wel veel vragen.”

RD: “Ja, het spreekt wel tot de verbeelding. Eén van mijn vrienden dacht dat ik een grap maakte, toen ik over de studie begon, maar voor de meeste mensen om mij heen was het geen verrassing. Ook mijn ouders keken er niet raar van op. Het past bij me.”

Verrassing of niet, de branche wordt gedomineerd door grijze vijftigplussers, met alle respect. Zitten zij wel te wachten op jonge broekies?

MW: “Dat is niet helemaal waar. Het beeld van bejaarde doodsdragers is niet van deze tijd. Ik zie om me heen ook genoeg dertigers en veertigers. Bij Ferentes werken eigenlijk alleen maar jonge mensen. Daar is namelijk ook veel vraag naar.”

RD: “Eerlijk gezegd denk ik dat dit werk met leeftijd niets te maken heeft. Het gaat er vooral om hoe je bent als mens.

Hoe ga je met mensen om? Respect dus eigenlijk, ook op religieus gebied. Daarbij is zo’n studie natuurlijk een must, vooral voor regels en praktische zaken. Het zijn allemaal dingen die je kunt leren, maar de dood moet ook een beetje in je zitten. Klinkt gek, als ik dat zo zeg.”

Maaike: ‘Ik denk dat ik als

mens heel zorgzaam ben’

Rik:

Maar kan de dood in je zitten als je 24 of 26 jaar bent? Laat ik de vraag anders stellen: kun je op deze leeftijd goed omgaan met de dood en de emoties van anderen?

RD: “Heel eerlijk? Waar ik erg tegenop zag was de laatste verzorging, maar ik wilde het wel aangaan. Het viel uiteindelijk mee. Het is prachtig om nog iets te kunnen betekenen voor de mensen die achterblijven. Dat ze afscheid kunnen nemen van bijvoorbeeld hun vader, zoals hij er altijd heeft uitgezien. Maar je hebt gelijk, er gaan ook kinderen dood.”

MW: “Je hebt gelijk. Ik denk dat ik als mens heel zorgzaam ben.

In die zin gaat het me emotioneel dus goed af. Jonge mensen of kinderen is natuurlijk best pittig, maar wij zijn als dragers in principe niet bij de dienst zelf aanwezig. De meeste tranen zien wij niet, want als het verdrietige deel begint, drinken wij koffie.”

RD: “Wij voelen natuurlijk niet wat die familie voelt en dat maakt ons beter in staat om praktisch te denken. Door het kistje van een overleden kind bijvoorbeeld niet in een rouwauto te plaatsen, maar op de achterbank bij papa en mama. Daar hadden ze zelf misschien niet aan gedacht, maar daarvoor wil ik er zijn.”

MW: “Dat is heel mooi, inderdaad. Het geeft voldoening als je het verschil kunt maken. Ja, het klinkt onnatuurlijk misschien, maar ik vind mijn werk oprecht heel leuk. Natuurlijk pakken we het heel serieus aan, want het komt allemaal nauwkeurig en je krijgt geen herkansing, maar er mag zo nu en dan ook gelachen worden, hoor.”

In dat geval… Krijgen jullie straks korting op je eigen uitvaart?

MW: “Haha, grote kans, mijn meiden willen me vast wel dragen. Maar ze moeten wel geduld hebben. De vrouwen in mijn familie worden erg oud. Hopelijk heb ik dezelfde genen.”

RD: “Bij mij mogen ze ook nog wel een jaartje of zeventig wachten, dus korting is wel mijn laatste zorg, haha.”

Zonder gekheid, haal je inspiratie uit de uitvaart?

MW: “Het is gek misschien, maar ik denk tijdens het werk wel eens aan de begrafenis van mijn ouders. Er komt waarschijnlijk een moment dat ik afscheid van ze moet nemen. Ja, dat speelt soms door mijn hoofd. Ik heb het er ook al met ze over gehad. Laatst nog, naar aanleiding van een uitvaart op een natuurbegraafplaats. Dat idee wilde ik toch even aan ze voorleggen. Ja, toch? Je kunt alle opties maar beter van tevoren

‘Ik wilde vroeger docent geschiedenis worden’ hebben overwogen. Voor mezelf ben ik er nog niet uit, denk ik.”

RD: “Wat je zegt, het lijkt wel of alles kan tegenwoordig. Een FC Utrecht-supporter die in een FC Utrecht-kist begraven wil worden? Bier en bitterballen in de kroeg, na afloop? Ja, dat moet kunnen. Ik ben er zeker niet op tegen, ik vind het een uitdaging. Het is opvallend trouwens hoeveel er tegenwoordig ook wordt gefotografeerd. Selfies bij de kist, echt waar! Is jou dat niet opgevallen?

MW: “Nee, ik heb het eigenlijk nog nooit gezien.”

Maar nu je eigen uitvaart…

RD: “Hoewel ik open sta voor verandering, kies ik toch voor een traditionele begrafenis, dus met zwarte auto’s, mannen met hoeden, vurenhouten kist, koffie en broodjes. En Whitney Houston! Maar mijn vrouw Elise vindt het nog iets te vroeg. Ze heeft gelijk. Weet je dat ik mijn eigen uitvaart stiekem wel eens zou willen oefenen? Een soort generale repetitie waarbij ik achter in de kerk sta te luisteren naar wat iedereen zegt.”

MW: “Eerlijk gezegd hoop ik dat ze dat voor mijn dood al tegen me zeggen. Wat ik al wel weet is dat ik gecremeerd wil worden. Het is terug naar niets. Verder niet teveel mensen en ik zou het fijn vinden als iedereen voor de dienst eerst bij elkaar komt. Dan ben je toch wat meer samen. Nu gaat het meestal andersom: eerst de aula, dan het graf en daarna pas samenkomen. En de muziek? Ludovico Einaudi of Erik Satie.”

Is de dood een baan voor het leven?

RD: “Ik hoop het, maar ik zal niet snel voor mezelf beginnen.

Past niet bij me. Ik zou dan commerciëler moeten gaan denken, want iedere uitvaart is ook geld. Afdingen op kisten of de kopjes soep; daar wil ik me niet mee bezighouden. Ik wil vooral zorg bieden. Dus als er straks een uitvaartonderneming is die het met mij aandurft, dan kies ik voor de dood, ja.”

MW: “Ik durf dat niet zo stellig te zeggen. Kijk, de kist dragen is mooi en ik zou een baan in de uitvaart zeker overwegen, maar zoek ook door naar een baan in mijn studierichting. Bovendien: er is meer in het leven dan de dood, toch?”

043

WAT IS LEVEN? WIJ VROEGEN ­WILLEKEURIGE ­MENSEN ANTWOORD TE GEVEN OP DEZE VRAAG.

LEVEN is BABY’S - MYRTHE, 31 -

TEKST MAURICE HENGEVELD FOTOGRAFIE JOOST GIJZEL

Vanuit het sfeervolle pand aan de Maliebaan behartigt Hanssen Spronk Familierecht, advocaten en mediators als zelfstandig advocatenkantoor de belangen van haar cliënten.

HANSSEN SPRONK FAMILIERECHT, ADVOCATEN EN MEDIATORS

PROFESSIONEEL, PERSOONLIJK

&open

Met een jarenlange ervaring adviseren en begeleiden Monique Hanssen, Anki Spronk, Diny Louwen en Koert Boshouwers al sinds 2009 particulieren, waaronder ondernemers, vrije beroepsbeoefenaars en hun partners op het gebied van personen-, familie- en erfrecht. Een persoonlijke en open benadering staat daarbij voorop.

“Afscheid nemen is ingrijpend, of het nu is door het eindigen van een relatie of door overlijden” aldus Diny Louwen . “Als een huwelijk of samenwoning eindigt kunnen de gemoederen tussen de partners hoog oplopen. Ze worden in hun bestaanszekerheid bedreigd en hebben dan ook veel vragen. Hoe moet het verder met de kinderen? Waar kan ik gaan wonen? Heb ik straks nog voldoende inkomen om van te leven?

Wat hadden wij ook alweer afgesproken over onze bezittingen en schulden? Wat zijn de ­gevolgen voor mijn bedrijf? Wij proberen onze cliënten zo volledig mogelijk te informeren, ­zodat ze zorgvuldige keuzes kunnen maken.”

“Ex-partners hebben na het verbreken van hun relatie vaak nog het nodige dat hen blijft verbinden, zoals hun kinderen, familie en gemeenschappelijke vrienden of kennissen. Zij hebben er daarom belang bij dat de gevolgen van hun scheiding op een goede manier worden geregeld. Professionele begeleiding en kundig advies door een gespecialiseerde advocaat zijn daarbij belangrijk. In veel gevallen lukt het expartners daardoor goede en werkbare afspraken te maken. In het geval dat zij er zelf toch niet uit komen, moet de rechter dikwijls knopen doorhakken over de geschilpunten. Dan is een goede begeleiding echt nodig.”

“Ook een overlijden heeft grote gevolgen“, stelt Koert Boshouwers, sinds 2012 erfrechtspecialist bij Hanssen Spronk. “Hoe moet de erfenis worden verdeeld? Wie zijn de erfgenamen? Wat is de positie van de langstlevende echtgenoot of een kind dat is onterfd? De verhoudingen binnen een familie kunnen dan onder grote druk komen

te staan. Dat maakt het afwikkelen van een nalatenschap lastig. Vaak moet de rechter er aan te pas komen om beslissingen te nemen. Het is dan goed om je door een eigen gespecialiseerde advocaat te laten adviseren en begeleiden.

“Het is ook mogelijk de nalatenschap via mediation af te wikkelen. Een groot voordeel daarbij is dat de partijen zelf in onderling overleg oplossingen vinden wat meer draagvlak geeft dan een beslissing die de rechter neemt. Wij ondersteunen daarbij graag vanuit een ­persoonlijke en open benadering. In een kort oriënte­rend gesprek kunnen wij kijken of onze dienst­­­verlening aansluit bij uw situatie, vragen of wensen. Neem dan ook gerust contact met ons op.”

Hanssen Spronk Familierecht, advocaten en mediators Maliebaan 12, Utrecht, T 030 233 62 88 www.hanssenspronk.nl 045

TEKST MARJO VAN LIJSSEL FOTOGRAFIE FRANK VAN DEN BURG

HET VROUWEN HART

VEEL VROUWEN OVERLIJDEN ONNODIG AAN EEN HARTAANVAL Het vrouwenhart wordt weliswaar begeerd, maar vooral ernstig miskend. Elke dag sterven er 59 vrouwen aan hart- en vaatziekten, meer vrouwen dan mannen. Ruim 80% hiervan kan worden ­voorkomen. Deze maand ­presenteerde de Utrechtse cardiologe Janneke Wittekoek haar boek Het Vrouwenhart waarin ze vrouwen u­ itlegt hoe je een hartkwaal ­voorkomt en ­herkent.

Kleine bloedvaten ‘Vrouwen leuren vaak weken, maanden tot zelfs jaren in het medische circuit met hun hartklachten’, vertelt de cardiologe. ‘Ze worden niet serieus genomen of herkend door hun huisarts of cardioloog, met als gevolg een hartinfarct of overlijden.’

Hartschade Heleen van Wezep (45) is hier een voorbeeld van.

Na een hartinfarct belandde ze niet op de hartbewaking, maar thuis in haar woonkamer. ‘Ik had hartkloppingen, duizelingen, moest enorm transpireren en was erg moe’, vertelt ze. ‘Maar de artsen vonden mijn klachten niet acuut genoeg. Pas na weken kwamen ze erachter wat er gebeurd was. Intussen was mijn hartspier al onherstelbaar beschadigd en moest ik jaren revalideren.’

Wetenschappelijke onderzoeken van het hart zijn tot nu toe gebaseerd op mannen. ‘Onderzoek met vrouwen is ingewikkelder, en dus ook duurder, vanwege de invloed van hormonen. Maar een vrouwenhart geeft bij afwijkingen andere klachten’ , aldus Wittekoek. ‘Vrouwen ervaren geen druk op de borst en tijdens een katheterisatie zijn er meestal geen grote afwijkingen te zien. Hun probleem zit vaak in de kleine bloedvaten (90%) van het hart.’

Janneke Wittekoek ziet het als haar missie om het vrouwenhart op de kaart te zetten. Haar boek ‘Het Vrouwenhart’ ligt in de boekwinkel en is verkrijgbaar via bol.com.

Overgang Yvonne Vlasblom (56) liep tien jaar rond met hartklachten en zat volgens verschillende cardiologen slechts in de overgang. Ze had last van nachtzweten, vermoeidheid, hartkloppingen en hoge bloeddruk. ‘Ik wist dat er iets niet klopte , zegt Yvonne. ‘Maar geen cardioloog nam het serieus. Pas sinds vorig jaar weet ik door cardiologe Janneke Wittekoek dat de kleine vaten rondom mijn hart verstopt zitten. Ik heb nu andere medicijnen en voel me herboren.’

046

www.heartlife.nl

STADSCOLUMN

FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

DOOD DE

LEVEN HOORT BIJ HET

LEVEN! geeft het woord aan een Utrechtse stedeling. Kalien Blonden: journalist, tv-redacteur en schrijver van het boek ‘De Hemel in mijn hoofd’, verhalen van nabestaanden.

U die voorbijgaat, ik vraag u: denk aan ons.

Wat wij zijn, zult u ook zijn. En wij waren ooit wat u nu bent. (oud Romeins grafschrift) Ik vertoef graag op begraafplaatsen. Het dagelijks geploeter, alles wat moet en misgaat, laat ik achter me als ik langs laatste rustplaatsen loop. Alles gaat ooit voorbij, ook alles wat me nu bezwaart. Eigenlijk is er maar weinig dat er écht toe doet: liefde, vriendschap, aandachtig leven.

Voornemens om mijn tijd alleen nog maar daaraan te besteden zullen weer snel vervliegen in het gedoe van alledag, maar één mini-moment begrijpen Waar Het In Het Leven Echt Om Gaat, is ook al heel wat.

Op kerkhoven valt veel te zien en te lezen. Uitbundige grafstenen met foto’s en engeltjes, sobere kruisen, teksten die een liefdevol, of juist een moeilijk leven doen vermoeden. Of stichtelijke boodschappen bevatten voor de argeloze bezoeker. Het leven is geleend, bijvoorbeeld, op de

steen van ‘Nelly’. ‘Dus denk eraan: wees er zuinig op!’ hoor ik haar in gedachten zeggen, het vingertje opgeheven. Ik zie een enorme bibliotheek voor me, waar God als bibliothecaris aan de uitgiftebalie staat. Ons leven als een boek, dat terug moet als het uit is. Het las vast als een trein, denk ik bij een graf waarop staat: Ik heb een wonderbaarlijk mooi leven gehad. Jammer dat ‘Oma Poetie’ er beduidend minder van genoten heeft.

Eindelijk weer vrij!, liet ze in gouden kapitalen op haar steen zetten. Het zijn zeldzame grafschriften, die waarbij de dode zelf aan het woord is.

Meestal staan er dingen als: In liefdevolle herinnering. We zullen je nooit vergeten. Voor altijd in ons hart. Er zit zoveel liefde in grafpoëzie: ­Bedankt voor die 56 mooie jaren, jochie.

Ik sta het liefst stil bij graven van oude mensen.

Er gaat rust uit van een geleefd leven dat liefdevol herdacht wordt. Een graf van een kind, dat klopt niet. Dat snap ik niet. Dat doet pijn aan

mijn ogen. Verdriet in steen gebeiteld, jaartallen waar veel te weinig tijd tussen zit.

En toch hoort de dood bij het leven, ook al willen we daar niet aan. Zeker niet als hij ons onverwacht en veel te vroeg een dierbare ontfutselt.

Maar nergens wordt duidelijker voelbaar wat ‘leven’ eigenlijk is, als juist op een kerkhof. De grafstenen zijn als schoolborden, waarop in allerlei variaties een opdracht geschreven staat: léés dat boek, ook al lijkt het soms meer een flutroman vol clichés dan een bestseller. Leef het leven, zolang je hier bent en de geur van een nieuwe lente kan ruiken. Zolang je de zon op je huid kunt voelen.

We zijn allemaal voorbijgangers, ‘only dancing on this earth for a short while’. * Het moment van onze geboorte en onze dood hebben we niet voor het uitkiezen. Maar het gaat niet om de jaartallen op een grafsteen. Het gaat om dat streepje ertussen. Dat streepje, dát is het leven. * Oh Very Young, Cat Stevens 047

TEKST OLGA LEEVER FOTOGRAFIE JANNEKE ARONSON

CARDIOLOGIE CENTRA NEDERLAND

staande ‘HET

SPREEKUUR

BRENGT PATIËNT EN ARTS NADER TOT ELKAAR’ Hartklachten? Dan wil je zo snel mogelijk duidelijkheid. Bij Cardiologie Centra Nederland (CCN) zijn geen wachtlijsten en weten patiënten binnen twee uur waar ze aan toe zijn. Cardioloog Leonard Hofstra vertelt over de andere aanpak van CCN en geeft tips om fit te blijven.

Zo’n 4000 patiënten per jaar ziet Leonard Hofstra in Utrecht. Als mensen zich hebben gemeld bij de huisarts, kunnen ze meestal dezelfde of de volgende dag al bij het cardiologiecentrum terecht. Leonard: ‘Mensen die last hebben van hun hart willen snel onderzocht worden.

Dat is voor hen een belangrijke factor. Mocht er echt iets zijn, en dat zien we ettelijke malen per week, dan wil je niet weken moeten wachten op een afspraak bij het ziekenhuis. Daarom kiezen steeds meer huisartsen en patiënten voor ons 048

concept. Noodzakelijke onderzoeken doen we meteen in dat eerste consult. De patiënt krijgt eerst een uitgebreide intake. Daarna volgen onder meer een echo, een fietstest, een ECG en een laboratoriumtest.

Aan het eind van de onderzoeken komt de patiënt bij mij of een van de andere cardiologen op gesprek. Is de uitslag groen, dan gaat hij of zij terug naar de huisarts. Krijgt de patiënt rood licht, dan helpen we snel verder en zorgen dat het gevaar wordt opgelost.’

Staand spreekuur Het gesprek met de cardioloog vindt staand plaats, aan een hoog bureau.

Dit ‘staand spreekuur’ is een primeur en komt voort uit een ­ samen­ werking tussen Leonard, ­Cardiologie Centra Nederland en ONVZ Zorgverzekeraar. Waarom dit staande spreekuur? Leonard: ‘Allereerst heeft staan natuurlijk een symboolfunctie: we zitten niet onderuit, maar nemen een actieve houding aan. Dat is beter voor het lichaam. Bovendien blijft het brein ac-

tiever, waardoor de patiënt informatie beter kan opnemen en ik als arts scherper blijf. Het grootste voordeel van een staand gesprek is echter, dat de patiënt en ik dichter bij elkaar komen. Letterlijk, want we kijken samen, naast elkaar, naar de uitslagen op het computerscherm. Dat schept vertrouwen. Het scherm vormt geen barrière, maar verbindt ons. En ook figuurlijk kom ik dichter bij de patiënt.

Ik betrek hem bij zijn eigen uitslagen en zo creëer je betrokkenheid. Niet de arts beslist, maar we beslissen samen over de gezondheid van de patiënt. Het geeft een andere sfeer tijdens het consult.’

Survivalmechanisme Heeft Leonard tips om hart- en vaatziekten te voorkomen? ‘Het is heel eenvoudig: minder eten en meer bewegen. Maar ja, hoe doe je dat? Allereerst door je ervan bewust te zijn dat we worden gestuurd door het aloude survivalmechanisme van de oermens. Ons DNA is in 40.000 jaar tijd maar minimaal veranderd. En dus zit het nog steeds in ons systeem om

Cardiologie Centra Nederland (CCN) biedt zorg aan mensen met hart- en vaatziekten. Het is een organisatie van zelfstandige behandelcentra. Patiënten kunnen na verwijzing van de huisarts binnen 24 uur bij CCN terecht voor een consult. Alle nodige onderzoeken vinden diezelfde dag plaats. Na de onderzoeken bespreekt de cardioloog de diagnose met de patiënt. Als er een behandelplan nodig is, wordt dit direct opgesteld. Zo weet de patiënt meteen waar hij aan toe is. CCN werkt intensief samen met grote (academische) ziekenhuizen. Hierdoor kunnen patiënten voor hartoperaties, dotter- of ritmebehandelingen en pacemakerimplantaties snel en kundig worden geholpen. De zorg bij de cardiologiecentra wordt volledig gedekt door alle zorgverzekeraars in Nederland.

CCN is opgericht door cardiologen Aernout Somsen en Igor Tulevski. De artsen begonnen met een centrum in Amsterdam.

Inmiddels zijn er veertien locaties in Nederland. CCN Utrecht is gevestigd bij het stadion. www.cardiologiecentra.nl

ONVZ Zorgverzekeraar stimuleert een gezonde levensstijl en steunt daarom het initiatief van CCN en het staande spreekuur. www.onvz.nl

calorierijk, zoet en vet te eten. Terwijl voedsel allang niet meer een schaars goed is. Ook dat bankhangen heeft hiermee te maken: de oermens was acht uur per dag bezig met het zoeken naar voedsel. Logisch dat hij ’s avonds in de energiespaarstand ging. Nu is dat nergens meer voor nodig – de meesten van ons zitten de hele dag al!’

Bureaufietsen Leonard: ‘Om dit patroon te door­ breken is het goed om te zorgen voor een gezond eco-systeem. Voor jezelf, maar ook voor je werknemers. Wij hebben dat hier ook gedaan. ­Vroeger

ging het personeel naar de benzinepomp aan de overkant van de straat om kroketten te halen voor de lunch.

Nu maken we een gezonde salade, die we samen o ­peten. In ons ­medisch centrum is geen snoep en koek te vinden; de fruitschaal is goed gevuld. We h ­ ebben bureaufietsen en als mensen willen stoppen met roken, ­ betaal ik hun medicatie. Als werkgever heb je je verantwoordelijkheid – neem die dan ook. Dat geldt voor ons als zorgprofessionals helemaal. Dat wij gezond leven is een belangrijk ­ ­signaal. Dat maakt ons geloofwaardig. Practice what you preach.’

RED een

VERITAS VOOR DONATIES

In januari vond de C.S. Veritas ­Donorweek plaats, waarin aandacht werd gevraagd voor orgaan-, ­bloed-, en stamceldonatie. Studenten zijn jong en (relatief) gezond, maar ook heel druk. Een concrete aanleiding voor de donorweek was het feit dat Kirsten Pellemans, lid van C.S. Veritas, onlangs daadwerkelijk stamcellen heeft g­ edoneerd en daarmee het leven van een meisje van 5 jaar heeft gered.

van Utrecht. Leden lopen de sociëteit in en uit, worden ­geconfronteerd met de informatie en zo aan het denken ­gezet. De reacties naar aanleiding van de C.S. Veritas ­Donorweek waren dan ook uitsluitend positief. ‘Wat goed dat jullie me er op wijzen, ik denk er altijd al over na maar vergeet dan om me aan te melden!’

Laatste kans op leven Studenten staan vaak positief tegenover het worden van donor, maar staan er niet genoeg bij stil om zich ook ­ ­daadwerkelijk aan te melden. Zonde, volgens Lotte Smelik en Demi Klomp, studentbestuurders van C.S. Veritas. Des te meer r­ eden voor een Veritas Donorweek.

55 nieuwe aanmeldingen Maandagavond is een groep studenten gaan donorschaatsen, om aandacht te vragen voor stamceldonatie. Woensdag kwamen medewerkers van Matchis, het Nederlands Centrum voor stamceldonatie op de vereniging informatie geven, en konden leden zich direct registreren als stamceldonor, met als gevolg 55 (!) nieuwe aanmeldingen. Op donderdagavond was de feestavond in het thema van de Donorweek, en werd 5 eurocent van elk biertje gedoneerd aan Stichting M ­ atchis. Geduren­ de de hele week lag het pand vol met promotiemateriaal en aanmeldformulieren. Beiden werden ook langs de 80 Veritas­ huizen gebracht, in zogenaamde donorwervingspakketten.

Met 1750 leden is Veritas de grootste studentenvereniging 050

Met name over stamceldonatie bleek nog veel onduidelijkheid te bestaan. Voor patiënten met een vorm van bloedkanker zoals leukemie die een stamceltransplantatie moeten ondergaan betekent een donor een laatste kans op leven.

Stamcellen geef je bij leven. De kans dat je een match bent met een patiënt ergens ter wereld en daadwerkelijk ­stamcellen doneert is heel klein. Er is dus een grote groep potentiële donoren nodig. Des te bijzonderder is het dat een lid van Veritas aan het einde van 2016 is opgeroepen om haar stamcellen daadwerkelijk te doneren. In 90% van de gevallen gebeurt dit via het bloed, bij Kirsten via het beenmerg. Onder algehele narcose is er een punctie uit de ­achterrand van het bekken gehaald. ‘Na de ingreep werd mij de keuze gegeven of ik de leeftijd en het geslacht wilde weten van de patiënt. Het bleek om een jong meisje te gaan ­ergens in de wereld. Op dat moment werd het heel echt.’

Hoe word je donor? Bloeddonor word je via www.sanquin.nl, orgaandonor via www.orgaandonatie.nu en stamceldonor via www.matchis.nl.

het

FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

VAK Je beroep is de ruggengraat van het leven, meende filosoof Friedrich Nietzsche.

Bekende en minder bekende mensen vertellen over hun bijzondere werk of hobby en over hun leven in de Utrechtse regio. Hoeveel ruggengraat hebben deze professionals?

VIER PORTRETTEN VAN OPVALLENDE MENSEN UIT UTRECHT

M

M

Naam: Michelle Hubert Leeftijd: 30 jaar Eerste baan: bij een banketbakkerij taartjes en chocolaatjes inpakken en verkopen als bijbaantje Beroep: bloemiste van vooral rouw- en trouwbloemwerk op bestelling Woon- en werkplaats: Groenekan Burgerlijke staat: ongehuwd Grootste overtuiging: doe wat je leuk vindt, want daar ben je het beste in Tip voor de mensheid: wees eerlijk naar jezelf en naar anderen Fotolocatie: mijn werkatelier

Talent

Thuis

Mijn thuis is sinds mijn zesde in Groenekan. Eerst bij mijn ouders en sinds zeven jaar in mijn appartementje eveneens in Groenekan. Het is er heerlijk rustig, groen en er is veel ruimte en vrijheid om je heen. Het fijne aan hier wonen is dat je ook zo in de stad bent en overal snel naartoe kunt gaan, het is lekker centraal gelegen.

M’n werkplek is bij mijn ouders in hun knusse schuur gevestigd dus ­iedere dag kom ik nog echt even thuis.

Eigen baas

Sinds drie jaar ben ik eigen baas van Gebloemd, wat ik erg leuk, u ­ itdagend en heel afwisselend vind! Omdat ik helemaal alleen mijn bedrijf run is het iedere dag weer een uitdaging. Wat komt er vandaag op mijn pad en hoe ga ik hiermee om? Dat houd het wel leuk en spannend, geen dag is ­hetzelfde.

Naast creativiteit is het ook belangrijk om over een dosis talent te ­beschikken, bloemschikken moet je “in de vingers hebben”. Combineren van kleur- en bloemsoorten is echt een gave. Klanten zeggen wel eens dat ik het talent heb om hun verhaal te vertalen naar het bloemwerk voor die speciale dag.

Utrecht en omgeving

Hier ben ik het meest van de tijd te vinden, zowel zakelijk als privé. ­Lekker op de fiets de stad in en genieten van de drukte op een leuk terras of in een gezellig café. Ook vind ik het altijd leuk om bij collega bloemisten rond te kijken, en met collega’s die ook zoals ik alleen op bestelling ­werken, over het vak te praten.

Vrije tijd

Creativiteit

Door het starten van mijn bedrijf heb ik minder vrije tijd dan toen in nog in loondienst werkte. Omdat ik met meerdere uitvaartverzorgers samenwerk en het werk rondom uitvaarten 24/7 doorgaat bespreek ik ook in het weekend of in de avonduren bloemwerk bij mensen thuis.

Daarom is bijvoorbeeld een dagje sauna perfect om bij te komen, af en toe een dagje niet bereikbaar hoeven zijn is echt ontspannen.

Komt altijd terug in mijn vak, wat wil de klant, welke materialen zijn voor handen. Voor welke gelegenheid zijn er bloemen gewenst en hoeveel tijd is er om te schakelen. Bloemen zijn echt een passie van mij en ieder jaargetijde heeft iets moois en ontwapenends. Hetgeen ik het mooist vind om te maken zijn rouw- en bruidswerken, dé bloemwerken die er het ­allermeest toe doen om de emotie van een dag nog mooier en ­levendiger te maken. Maar ook iemand verrassen met een prachtig boeket is een feestje.

In mijn vak moet je natuurlijk steeds bijblijven in trends en technieken.

Daarnaast ontwikkel je jezelf natuurlijk als ondernemer. De afgelopen 3 jaar heb ik veel geleerd op verschillende gebieden, zoals administratie, social media en netwerken, daarin raak je nooit uitgeleerd. Verder ­­ontwikkelt natuurlijk ook het bloemenvak zich, er komen steeds nieuwe bloemvariëteiten op de markt.

Een prachtig vak dus om in te werken!

Ontwikkeling

053

N

Naam: Netty de Jong - Dorland Leeftijd: 64 Eerste baan: student-assistent bij de vakgroep ­Bijbelwetenschappen VU Amsterdam Beroep: dominee van de Domkerk Woon- en werkplaats: Utrecht Burgerlijke staat: gehuwd met Arjen de Jong Grootste overtuiging: liefde verdrijft de angst Tip voor de mensheid: blijf in gesprek Fotolocatie: Domkerk Utrecht

Eigen baas Dominee is een wonderlijk beroep, meer een roeping. Want dominee ben je 24/7. Eigen baas ben ik natuurlijk niet, want God is mijn baas. De kerk betaalt me, maar toch ben ik niet echt in dienst van de kerk. Een soort kerkelijke zzp-er zeg maar, die zelf de belasting en de verzekering ­betaalt.

Dat maakt me onafhankelijk en geeft me de vrijheid om te zeggen wat ik denk dat gezegd moet worden.

Nieuw

Mijn loopbaan als dominee ben ik begonnen in 1982 in Oostvoorne, een dorp op de Zuid-Hollandse Eilanden, daarna in Amsterdam-Oost en ­Centrum, vervolgens in de stad Groningen, en nu tien jaar al in Utrecht.

Een fijne stad, die steeds meer ‘mijn stad’ wordt. Met leuke winkels waar je persoonlijk geholpen wordt, fijne restaurants waar ze je kennen, de Domtoren van verre herkenbaar, het Domplein dat steeds mooier wordt, en de Domkerk als hart en ziel van de stad.

Ik ben altijd op zoek naar iets nieuws. Daarom zijn we in het najaar van 2014 begonnen met Night of Light. Elke derde zaterdagavond van de maand is de Domkerk met kaarsen verlicht, en kun je een kaarsje komen aansteken, genieten van live muziek, een moment van rust of iets van God ervaren, stil staan bij jezelf. Je kunt binnenlopen en weggaan wanneer je wilt. En ik ben de hele avond beschikbaar voor gesprek of een zegen. Zo’n 750 mensen komen er op een avond. Het ontroert me altijd weer hoeveel veelal jonge mensen die nooit in een kerk komen hier een hele intense ervaring opdoen.

Creativiteit

Inspiratie

Als dominee moet je creatief zijn. Elke week een preek schrijven van ­ongeveer een kwartier, waarin een Bijbeltekst en de politieke, maatschappelijke en persoonlijke actualiteit met elkaar verbonden worden.

Altijd weer spannend om dan zo’n tekst op zondagmorgen in de k­ erkdienst uit de spreken voor zoveel mensen. Het mooiste is het als het mensen ontroert, bemoedigt, troost, uitdaagt of tot nadenken aanzet. En heel fijn als je dat ook te horen krijgt na afloop.

Ik ben een echt stadsmens. Mijn inspiratie doe ik op in de stad. N ­ atuurlijk in Utrecht, maar voor kleine vakanties ga ik, samen met mijn man, rustig een week in een hotel zitten in een stad die ik goed ken. In het P ­ arkhotel in Rotterdam bijvoorbeeld, of in hotel Americain in Amsterdam. Even de lucht inademen, de sfeer proeven, een glas witte wijn drinken op het Leidseplein. Maar ook in Keulen, Berlijn, Brussel, Rome doe ik inspiratie op. Ik bezoek de musea, de kerken, hoe doen ze het hier, hoe ziet het stadshart eruit?

Utrecht

Eten en drinken Eten en drinken heeft voor mij vooral betekenis als het iets van samen is. Samen eten en drinken vind ik een intiem gebeuren. Het geeft uitdrukking aan een band die je samen hebt, een vorm van liefde, van aandacht en zorg voor elkaar. Niet voor niets is de maaltijd van de Heer, het delen van brood en wijn, een belangrijk onderdeel van een kerkdienst.

054

Favorieten Voor ik ‘s avonds mijn computer uitzet, luister ik bijna altijd even naar mijn favorieten via Youtube : ‘Andere namen’ van Herman van Veen, ‘Ik mis je zo graag’ van Claudia de Breij, Sting met ‘Englishman in New York’, of ‘Formidable’ van Stromae. Een soort dagsluiting eigenlijk.

N

R

R

Naam: Radboud Spruit Leeftijd: 56 Eerste baan: Broese kemink Utrecht Beroep: grafkistenmaker Woon- en werkplaats: Utrecht Burgerlijke staat: vriendin Grootste overtuiging: iedereen is gelijk Tip voor de mensheid: als we alles eerlijk delen zijn alle problemen in de wereld opgelost Fotolocatie: mijn werkplaats

huiskamer voor hen geworden. Dagelijks drinken we koffie en lunchen we. Er wordt gelachen en gehuild. Als ambachtsman heb ik niets aan hen maar als mens zijn zij een verrijking van mijn leven.

Utrecht

Keerpunt

Geboren en getogen Utrechter. In de tijd van de stoomlocomotieven was mijn opa perronchef van het centraal station. Ik hou heel veel van deze stad. En sinds de jaren ’80 wordt hij maar mooier en mooier.

Als kind verbaasde ik mij al over volwassenen en eigenlijk doe ik dat nog steeds. Mijn generatie heeft het nu voor het zeggen in de wereld. Ik ­begrijp niet hoe zij zich gedragen. Veel beleid is gericht op het behouden van hun positie terwijl jonge mensen buiten spel worden gezet. Ouderen zouden het goede voorbeeld moeten geven.

Mijn eerste keerpunt was dat ik met mijn studie bouwkunde stopte en iets ging doen wat ik leuk vond. Ik heb nooit meer anders gedaan. ­Misschien wel een voorwaarde voor geluk.

Mijn grootste keerpunt tot nu toe is dat ik besloot grafkisten te gaan ­maken. Als kind was ik bang voor de dood. Toen mijn moeder in ’85 ­overleed en in een lelijke kist lag ontstond bij mij het idee om ooit voor mijzelf een mooie kist te gaan maken. Begin jaren ’90 maakte ik die kist.

Ik dacht als ik dat wil zijn er misschien wel meer mensen die dat ook ­willen. Dit leidde tot een geweldig avontuur. Al jaren maak ik dag in dag uit kisten.

Privacy

Bezinning

Mijn grootouders waren heel vriendelijk maar gaven zich totaal niet bloot.

Mijn ouders gingen een stap verder en lieten iets meer van zichzelf zien.

Mijn generatie leerde zichzelf te uiten en werd nog opener. Maar mijn dochter (19) en haar leeftijdsgenoten delen alles wat hen bezig houdt.

Langzaam gaan we naar totale openheid. Ik denk dat dat heel erg goed is. Maar dan wel openheid voor iedereen, ook de overheid.

De dood is iets heel vertrouwds voor mij geworden. Al jaren komen er stervenden of familieleden van gestorvenen in mijn werkplaats. Dit zijn altijd hele bijzondere ontmoetingen. Op zo’n moment zijn alle uiterlijk­ heden weggevallen en houdt alleen datgene wat echt van belang is jou nog bezig. Je leeft in het moment en voelt als nooit tevoren wat klopt en wat niet klopt. Ik hou van mijn klanten.

Thuis

Cultuur

Mijn Syrische vrienden hebben hun thuis verlaten. Ze zochten een veilig heenkomen. Anderhalf jaar geleden zocht ik via “Come and Eat” contact met hen om het vluchtelingen probleem beter te begrijpen. Mijn nieuwe vrienden volgde ik van AZC naar AZC. Met degenen die in Utrecht ­terugkwamen heb ik nu het meest contact. Mijn werkplaats is een soort

De secularisering zorgde er voor dat we anders met de dood omgaan.

Een langzaam proces waarbij de dood steeds meer een onderdeel van ons leven wordt. Tijdens de periode rond het sterven zou je je met heel veel schoonheid moeten omringen. Lieve mensen, echte aandacht, ­muziek, kunst en mooie rituelen. “Schoonheid biedt troost”.

Ouder worden

057

M

Naam: Manouk Brouwer Leeftijd: 25 jaar Eerste baan: Assessment Centre Beroep: verloskundige, echoscopiste en zorg-coördinator Woon- en werkplaats: Ossenwaard en Amersfoort Burgerlijke staat: samenwonend Grootste overtuiging: wat je geeft, krijg je ook terug Tip voor de mensheid: werk om te leven Fotolocatie: Prenataal Screeningscentrum Gooi en Eemland

Eigen Baas

In 2013 ben ik na mijn afstuderen gestart als eigen baas. Als ­waar­nemend verloskundige viel ik in voor verloskundigen met zwangerschapsverlof, tijdens scholing en vakanties. Inmiddels is de opleiding voor echoscopie afgerond en neem ik opdrachten aan rondom de geboortezorg. Dit is voor mij een prettige stap omdat ik hierin leiding geef en ik het heerlijk vind om coachend mensen beter te maken in hun werk en hen bij te staan in hun bredere ontwikkeling als kraamspecialisten. Verbeteren van ­planningsystemen en trainingen en workshop geven binnen de zorg. Het afwisselende werk dat ontstaat doordat ik eigen baas ben, door het aannemen van verschillende opdrachten geeft mij voldoening en ­ ­diversiteit. Dit stimuleert mij om mij verder te ontwikkelen.

Rust

Naast een druk werkleven, vind ik het belangrijk om ontspanning en rust op te zoeken. Je leeft immers niet om te werken. Om die reden ben ik in de eerste maand van 2017 samen met mijn vriend verhuisd naar de Ossenwaard.

Dit is een klein stuweilandje, gesitueerd in de lek. Hier is het heerlijk thuiskomen, de natuur en stilte geven de vrijheid om het drukke werkleven met veel plezier tegemoet te gaan. Hier ontstaan creatieve ideeën waarmee ik mijn ambitie verder kan vormgeven. De combinatie van werken in de drukke stad en wonen op een rustig eilandje is de perfecte combinatie voor mij.

Bezinning

Creativiteit

Na twee jaar als verloskundige te hebben gewerkt, begon er iets bij mij te knagen. Het begeleiden van een zwangerschap en geboorte is prachtig, maar iets in mij wilde meer. Ik heb een half jaar de rust ­genomen om na te denken wat echt mijn passie is. In die tijd ben ik er achter gekomen dat ik meer wilde bereiken binnen de geboortezorg. ­Eigenlijk kwam ik er achter dat ik ambitieus ben en wil groeien, kansen wil grijpen en de zorg wil verbeteren en ketenpartners wil laten samenwerken.

Van jongs af aan ben ik erg creatief. Ik vind het leuk om dingen te bedenken, te maken en te ontwikkelen. Dit gaat van klein naar groot. Zo kan ik enorm genieten van een zelf gemaakt armbandje, maar ook van het bedenken van een plan om bijvoorbeeld je bedrijf meer zichtbaar te maken in de markt.

Ontwikkeling Na mijn periode van bezinning heb ik enorm veel energie gekregen om mij nog verder en breder te ontwikkelen. Ik ben de opleiding tot ­echoscopie gaan volgen en echo nu met veel enthousiasme zwangere vrouwen. Ik voer de medische echo’s uit, maar maak ook pret-echo’s als geslachtsbepaling en 3D/4D echo’s. Naast de werkzaamheden als ­echoscopiste, heb ik nu ook een functie op het gebied van management, om overkoepeld de geboortezorg te kunnen verbeteren. Beginnend in de rol als zorg-coördinator en het geven van workshops en trainingen.

058

Nederland Nederland is een uniek land op het gebied van geboortezorg. Zo werken er in Nederland verloskundigen die thuisbevallingen begeleiden en bestaat er kraamzorg, die het nieuwe gezin thuis begeleidt en ondersteunt na de ­geboorte van de baby. Deze Nederlandse werkwijze vind ik bijzonder en ik zal er ook naar streven om deze te verbeteren en te behouden.

Toekomst Deze zie ik met veel plezier tegemoet. Ik hoop dat er mooie kansen ontstaan om mijzelf te ontwikkelen en de geboortezorg te verbeteren. Dat alle ketenpartners binnen de geboortezorg goed samenwerken en hierin de zwangere en haar partner centraal zetten. Dat ik hierin een rol mag aannemen en mijn visie hierover mag uitdragen.

M

Zilveren en gouden broche met zwarte parel, Zita Jansen. Fotografie Boris Schmidt fotografie.

Eten voor

ONDERZOEK LOVELIFEDINERS

LEEF!

TENTOONSTELLING IN OUDE HORTUS

Leef!, de vijfde tentoonstelling van de Utrechtse Schatten in de Oude Hortus bij het Universiteitsmuseum zal ruim honderd sieraden ­presenteren. Vijfentwintig goudsmeden zijn geïnspireerd door J­ ohanna Westerdijk. Zij werd in 1917 buitengewoon hoogleraar aan de ­Universiteit Utrecht en was daarmee de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland.

Haar specialismen, de studies van plantenziektekunde en schimmels, en haar levensmotto “Werken en feesten vormt schoone geesten” vormen de uitgangspunten en inspiratie voor deze tentoonstelling. Utrechtse Schatten is een collectief van edelsmeden uit Utrecht, dat exposities ­organiseert. De edelsmeden hebben allen hun eigen stijl en werkwijze en willen gezamenlijk unieke, hand­ gemaakte sieraden laten zien. ­Hiermee willen zij hun ambacht onder de aandacht van het publiek brengen. ­Speciaal voor deze tentoonstelling hebben zij gebruik gemaakt van ­fairtrade goud en zilver.

Eén op de drie mensen krijgt te maken met kanker. Dat is te veel, vindt Fight cancer, die op ludieke wijze fondsen gaat werven voor baanbrekend onderzoek naar wat de volgende stap in immuun­ therapie wordt genoemd. Vanaf 3 februari (Wereld­ kanker­ dag),worden onder het mom ‘Vier het ­leven!’ #Lovelifediners met vrienden ingezet als middel om geld in te z­ amelen. Fight cancer wil met de #Lovelifediner campagne op een ­toegankelijke manier geld ophalen voor onderzoek. Vanuit liefde voor het leven, vraagt de stichting iedereen om van hun etentje een Lovelifediner te ­maken. Degene die het etentje organiseert, vraagt een tientje voor ­kankeronderzoek. Je post op social media een ‘proost op het ­leven’ met #­Lovelifediner en tagt degene aan wie je het stokje doorgeeft.

Met deze pay-it-forward gedachte wil Fight cancer de etentjes als een olievlek over Nederland laten gaan om zoveel mogelijk geld in te zamelen voor het onderzoek. http://lovelifediner.fightcancer.nl/lovelifediner

Tentoonstelling: Leef! Werken en feesten vormt schoone geesten 13 mei tot en met 7 juni 2017, Oude Hortus, Utrecht www.utrechtseschatten.nl, www.universiteitsmuseum.nl

ONVERGETELIJK

MOOI GEBOORTEFOTOGRAFIE

Marjolijn de Graaf Geboortefotograaf voor de provincie Utrecht www.geboortefotografie-utrecht.nl 060

Het meest dierbare moment in het leven vastgelegd in prachtige ­beelden, dat is geboortefotografie. De emotionele reis naar de ­geboorte toe, de intense momenten samen met je partner, de e ­ erste ontmoetingen, ­samen bewonderen. Tijdens de geboortereportage wordt dat allemaal liefdevol vastgelegd. Vanaf 38 weken zwangerschap staat Marjolijn de Graaf 24 uur per dag voor jullie klaar. Vanaf ongeveer vier cm ontsluiting tot twee uur na de bevalling zal jullie v­ erhaal worden vereeuwigd, tijdens de bevalling gaat veel langs de moeder heen, zij zit in haar eigen hormonale bubbel, hoe bijzonder is het dan om hier in beelden later op terug te kunnen kijken!

LEVEN & DOOD

WEDDINGPLANNER?

Ja, graag!

Kijken jullie uit naar een geweldige huwelijksdag, maar ­hebben jullie je vraagtekens bij de planning en organisatie?

Dat kan een goede reden zijn om gebruik te maken van één of meerdere diensten van een Weddingplanner. Als aanstaand bruidspaar is het van essentieel belang dat jullie ­behoeftes centraal staan tijdens de organisatie van de ­bruiloft en natuurlijk op de huwelijksdag zelf. Jullie wensen, ideeën en interesses zijn tevens het vertrekpunt voor de ­creatie van een unieke en exclusieve bruiloft. 2BXclusive biedt jullie, naast unieke en creatieve ideeën, tevens toegang tot (praktijk)expertise en een uitgebreid, exclusief netwerk van leveranciers zowel in binnen- als buitenland. 2BXclusive will make your vision a reality!

Fotografie Paul Ridderhof, locaties Logement aan de Vecht

2BXclusive Mira Wingelaar, M 06 2022 4573 www.2bxclusive.nl

VIND EEN PARTNER DIE ECHT BIJ JE PAST! TOEKOMST RELATIE­BEMIDDELING Een nieuwe partner/maatje vinden is, als je wat ouder bent, vaak geen eenvoudige zaak. Via anoniem internetdaten verlopen ontmoetingen dikwijls teleurstellend. Toekomst Relatiebemiddeling heeft een grote database met singles tussen 40-75 jaar. Weduwen en weduwnaars, alleen­staande ouders, gescheiden ondernemers die het vruchteloze ­internetdaten beu zijn; allemaal mannen en vrouwen die op een betrouwbare manier een nieuwe partner voor een duurzame relatie ­willen ontmoeten. Voor een vrijblijvend, gratis kennismakingsgesprek komt een teamlid van Toekomst Relatie bij je thuis. Je voelt je prettiger in je eigen huis en het helpt hen om een goed beeld van jou en jouw partnerwensen te krijgen. Het is nooit te laat voor een nieuw begin!

PRACHTIGE

feestlocatie

VIER HET BIJ LANDGOED VOLLENHOVEN

Info bij de consulent voor ­Midden-Nederland:

Gelukkig is er altijd wel een reden voor een feestje. Of het nu een bruiloft of een jubileum is, een verjaardag, een familiedag of zomaar omdat je er gewoon zin in hebt. Een happening of plechtigheid gegeven op een bijzondere locatie, met uitstekende catering en persoonlijke aandacht, zal nog lang positief in het geheugen blijven. Op Landgoed Vollenhoven is dit allemaal mogelijk. Hier wordt ervoor gezorgd dat dit voor jou en je gasten een onvergetelijke gebeurtenis wordt.

Michaela ten Siethoff

Landgoed Vollenhoven

T 03434 811 32 www.ToekomstRelatie.nl

contactpersoon Tanne van Swijndregt, Utrechtseweg 18, De Bilt M 06 4504 8351, www.landgoedvollenhoven.nl 061

Jouw dag op FILM

ROYAL RUSHES LEGT HET VAST ‘Royal Rushes - wedding clips’ zorgt voor een blijvende herinnering aan jullie unieke dag. Jullie weddingclip wordt niet alleen dezelfde dag gefilmd en gemonteerd, maar ook nog dezelfde dag vertoond op een groot scherm. Gedurende de hele dag legt de cameraman op ongedwongen wijze de mooiste momenten voor jullie vast. Op de achtergrond is de editor jullie weddingclip al aan het monteren tot een exclusieve trouwvideo. Dit alles wordt verzorgd door een zeer ervaren filmcrew die onmerkbaar voor jullie aan het werk is. Daarnaast zorgt Royal Rushes al dezelfde avond voor een beveiligde weblink, waardoor jullie weddingclip meteen bekeken en gedeeld kan worden met familie en vrienden. Ontzettend leuk voor je eigen speciale dag, of om cadeau te geven aan dat bijzondere bruidspaar. Check de website voor meer informatie, mogelijkheden en voorbeelden.

Royal Rushes T 020 222 11 88, M 06 2424 0717 www.royalrushes.nl

Te nue WANDELEN de VITALITEIT VOOR JE WERKNEMERS

VOOR JE GEMOED

Gun jij je medewerkers ontspanning, reflectie en tegelijkertijd een ­energieboost? Denk dan eens aan een vitaliteitwandeling. Wandelen is ­ontspannend en goed voor je gezondheid. Het maakt je creatiever, energieker en meer gefocust. Bij een vitaliteitwandeling wordt ­ ­aan­wezigheid in stilte afgewisseld met energieoefeningen, waardoor het effect op je welzijn nóg sterker is. Hoe werkt het? Op loopafstand van je organisatie stippelt Suzan een wandeling uit, die een uur duurt. ­Ideaal om in de lunchpauze aan te bieden of als workshop tijdens een vitaliteitbijeenkomst. Ze neemt je ­medewerkers mee naar buiten. Zij nemen een frisse neus én een f­risse blik mee naar ­binnen. ­Interesse? Neem contact op met Suzan Ekelenkamp.

Ook bij ­ interesse in personal (wandel)­ coaching en energie­ trajecten op maat.

SE-cure Energetische Coaching Voor welzijn en persoonlijke groei M 06 5192 6406 info@se-cure.nl, www.se-cure.nl 062

Ville SHOPPEN VOOR ELKE GELEGENHEID Heb je een gelegenheid in het ­vooruitzicht en weet je niet wat je met de dresscode aan moet? Geen ­geschikte outfit voor die bruiloft of ben je gewoon niet zo goed in shoppen? Bij Tenue de Ville wordt het ­allemaal voor je geregeld. Shoppen op maat, kleuranalyses en persoonlijk advies. De collectie wordt regelmatig aangevuld en b ­estaat uit unieke stukken en accessoires van bijzondere merken. En dat allemaal heel betaalbaar. Maak een afspraak online en word in de winkel aan­ gekleed voor iedere ­gelegenheid, feestelijk of zakelijk.

Tenue de Ville Oudegracht 259, Utrecht T 030 879 45 49 www.Tenuedevilleutrecht.nl

LEVEN & DOOD

Bistro BELLE

TROUWEN AAN DE VECHT

EEN ONVERGETELIJKE DAG

TROUWEN IN RESTAURANT ZUIVER Culinair eten en hoogstaande service, het recept voor een onvergetelijke dag. Restaurant Zuiver is gevestigd in een gerenoveerde boerderij; een prachtige locatie voor je huwelijksfeest of receptie. De authentieke kenmerken van de boerderij in combinatie met de stijlvolle inrichting ­geven deze centraal gelegen locatie een bijzondere en unieke ­ambiance.

Restaurant Zuiver heeft een bijzondere besloten ruimte: de ­Zuiverzaal.

In de Zuiverzaal zijn feesten tot 175 personen mogelijk. Bedrijfsleider Jerrie Verleg vertelt enthousiast : “De hoogte van de zaal, de bar en ­houten balken zorgen voor een sfeervolle ambiance, perfect voor een feestavond. De Herenkamer is bij bruidsparen favoriet voor een intiem diner met daggasten of een besloten receptie.” Restaurant Zuiver is een officiële trouwlocatie die onderscheidend is door culinair eten en ­hoogstaande service; hét recept voor een onvergetelijke dag!

De officiële trouwlocatie Belle is prachtig gevestigd in een ­historisch pand, gelegen aan de Vecht en uitkijkend op Kasteel Slot Zuylen. Belle is dé perfecte trouwlocatie, met name voor bruidsparen die willen dat alles plaatsvindt op één centraal gelegen locatie nabij Utrecht. Belle (ook wel de huiskamer aan de Vecht genoemd) beschikt over vier unieke ruimtes die allen sfeer en ­romantiek uitstralen. Ook heeft Belle twee grote terrassen voor ­recepties en diners. De plechtigheid in Slot Zuylen, receptie op het terras, aansluitend met de daggasten varen op de Vecht, dineren bij Belle en ’s avonds een knallend feest? Het team van Belle denkt graag met je mee en verzorgt de dag van je leven tot in de puntjes!

Bistro Belle Dorpsstraat 2, Oud Zuilen, T 030 244 17 90, www.bistrobelle.nl

Restaurant Zuiver Krommewetering 51, Utrecht, T 030 238 32 33, www.zuivergastvrij.nl

Niets is te

GEK CREATIEF MET ETEN

Creative Chef Jasper Udink ten Cate is chef kok, designer en kunstenaar die bijzondere food concepten neerzet. Van productontwikkeling, kookboeken en unieke catering tot merkactivatie en eetbare tentoonstellingen, niets is te gek!. Ook op je meest bijzondere dag is Jasper de uitgewezen persoon om de catering te verzorgen. Aan de hand van jullie wensen stelt hij een bijzonder huwelijksmenu samen. Of het nou gaat om hapjes, kaasplanken, fruits de mer of taarten, alles kan. De menu’s en/of eetbare schilderijen kunnen thematisch verzorgd worden zodat je een eventueel thema van de huwelijksdag kunt doortrekken tot aan het eten. Jasper denkt graag met je mee en staat open voor originaliteit en een uitdaging. Kijk op de website voor mogelijkheden en voorbeelden.

Creative Chef Drenthehaven 2, Nieuwegein, M 06 2472 5873, www.creativechef.nl 063

TEKST MARCO BOSMANS FOTOGRAFIE JACQUELINE DE HAAS

DE ­ SCHOUDERS VAN

Claudia DE BREIJ Ze laat lachen, wekt verbazing en leest lessen; de Utrechtse Claudia de Breij doet veel met ons. Maar meer nog dan een amuserende, geest­verruimende en kritische cabaretier en schrijver, is De Breij voor heel Nederland een troost in barre tijden. Als de oorlog komt, bijvoorbeeld. Of als er een clubje komt, waar je niet bij wil horen. En als het onweer komt of de avond valt.

Het liedje Mag ik dan bij jou? uit 2009 is in de afgelopen jaren niet voor niets verworden tot een klassieker tijdens uitvaarten. Tabee Maria, Ave Claudia! Net als bij Paul de Leeuw (De Steen), Marco Borsato (Afscheid nemen ­bestaat niet) en Stef Bos (Papa) weet ­Nederland zich bij afscheid ­gesteund in de ­armen van Claudia de Breij. Op haar schouders werd dit k ­ leine liedje groot en werden grote ­verdrietjes klein…

064

Claudia de Breij voor LEVEN! “Toen ik de woorden voor Mag ik dan bij jou? schreef, ­voelde dat als een hoogst individuele uiting van een hoogst ­individuele emotie. Ik dacht dat alleen ik me wel eens zo voelde, haha. Nadat Sander Geboers en Rogier Wagenaar de muziek hadden gecomponeerd, vond ik het weliswaar heel mooi, maar nog steeds echt iets voor een klein publiek, voor de liefhebber. Nooit kunnen vermoeden dat er zoveel ­liefhebbers zouden zijn…

Dat het liedje in het leven van mensen past, ontroert me heel erg. Geboorte, huwelijk, overlijden, bij dat soort grote ­gebeurtenissen vinden mensen geluk of troost in Mag ik dan bij jou? en dat is geweldig. Dat de tekst zo aanspreekt is heel eervol voor mij, maar ik denk dat de kracht ook komt uit de muziek. Dat intro alleen al, dat ijzersterke refrein, ik vind dat Sander en Rogier daarmee echt iets hebben gemaakt wat volstrekt origineel is en toch klinkt alsof het al heel lang bestaat. Dat is heel knap. Ik zing het ook nog steeds graag, vooral als ik zie wat het met mensen doet. Ik zie mensen dan dichter tegen elkaar aankruipen in de zaal, hoor tasjes ­opengaan om een zakdoekje te pakken. Dat raakt me ieder keer weer.”

MAG IK DAN BIJ JOU? Als de oorlog komt en als ik dan moet schuilen, mag ik dan bij jou?

Als er een clubje komt, waar ik niet bij wil horen, mag ik dan bij jou?

Als er een regel komt, waar ik niet aan voldoen kan, mag ik dan bij jou?

En als ik iets moet zijn, wat ik nooit geweest ben, mag ik dan bij jou?

Mag ik dan bij jou schuilen, als het nergens anders kan?

En als ik moet huilen, droog jij m’n tranen dan?

Want als ik bij jou mag, mag jij altijd bij mij.

Kom wanneer je wilt, ik hou een kamer voor je vrij. (‌) Als het einde komt en als ik dan bang ben, mag ik dan bij jou?

Als het einde komt en als ik dan alleen ben, mag ik dan bij jou?

065

WAT IS LEVEN? WIJ VROEGEN ­WILLEKEURIGE ­MENSEN ANTWOORD TE GEVEN OP DEZE VRAAG.

ALTIJD doen wat je LEUK vindt en daar je geld mee ­verdienen - MATS, 20 -

COLUMN ANNE VAN VEEN

FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

DEATH is the

Anne van Veen (1983) is actrice, theatermaakster en liedjesschrijfster. Na een drietal ­liedjesprogramma’s, twee CD’s en een debuut­ roman staat Anne op dit moment op de planken met haar nieuwe theater­ show ‘B O I.’ Een theatrale ­rap­so­ die waarin ze de jongens­ ziel bezingt.

new

SEXY

Nooit liet de inspiratie voor het schrijven van mijn column zo lang op zich wachten. Nee dat is niet waar. Het was niet de inspiratie waar het mij aan ­ontbrak, maar het lef deze te volgen. Lef is het meervoud van leven. Met die tegelwijsheid pochte mijn puberverkering als ik op ­vrijdagavond niet naar de kroeg durfde. ‘Inspiratie, adem van de geest’ van spirare: het Italiaanse woord ‘ademen.’ Adem = leven. Geest = dood. Daar heb je ze, beide ­gevangen op één regel. Een schijnbare tegenstelling.

Professor Moriarty, de aartsvijand van ­Sherlock H ­ olmes in de gelijknamige BBC ­serie markeert met hoon ­gelach: ‘death is the new sexy.’ En zet in een (niet te ­verteren) seizoens- finale zijn ultieme wapen in. We zijn ­getuige van een onsterfelijke, dodelijke zet.

Want wat doet Moriarty (excuus voor de ­spoiler): hij ­berooft zich van het ­leven. ­Nadien leeft zijn geest voort en maakt met veel ­genoegen S ­ herlocks l­even tot een hel. Maar, ik heb niet á­ lles prijs­gegeven. Ben je in die doods-

vlucht wel zo veilig? N ­ ondeju. A ­ lles aangaande dit t­ hema leest als een paradox.

Ik schreef eens een liedje over deze zogenaamde anti­these. Leger Levenlozen heet het. De pointe: zelfs bij leven kun je dood zijn. Zij die de angst voor het leven, doden; stappen als een ­leger levenlozen door het leven. Treurnis.

Niemand die je überhaupt vraagt of je wel ­ ­geboren wilt ­worden.

‘Man hat uns nicht gefragt, als wir noch kein gesicht, ob wir leben wolten oder lieber nicht.’

Wist je dat de geboorte de meest traumatische gebeurtenis in een mensenleven is. Goddank kunnen we ons dat niet meer herinneren. Een vernuft van de kosmos. Enfin. En fin. Dood. ­Leven. Het blijft een mysterie. Het is slechts ‘­enkelen’ ver­geven het mysterie te ontrafelen.

Het scheelt maar één letter.

‘Freedom is just another word for nothing left to lose:’ zingt vrije geest Janis Joplin. Ik hoor het vaak die zin. Mijn tegeltje. ‘‘Sterven’ is leven’ ­sms’te ik gisteren nog naar een vriendin die in haar gevoelsleven even helemaal naar de getver is. Ze snapte hem wel. Dat ­inzicht kostte mij ook (l)even. Had die wijsneus van ­vroeger toch gelijk met zijn ‘lef.’ Als je dúrft los te laten: een beeld, een idee, een imago, een vijand... zegeviert leven.

Meer zeg ik niet over Sherlock Holmes seizoen 3.

067

TER DISCUSSIE INTERVIEW: LAURA MOL (STUDIUM GENERALE) FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

the

END

HOE FILMS ONS HELPEN DE ANGST VOOR DE DOOD TE BETEUGELEN

Een meteoriet die de aarde bedreigt, een kernoorlog die op het punt staat van uitbreken of de invasie van aliens: het einde der tijden is een populair onderwerp in Hollywoodfilms.

Mediawetenschapper dr. Laura Copier (Universiteit Utrecht) doet er onderzoek naar.

Waar komt onze fascinatie voor de apocalyps vandaan?

D

De apocalyps, wat is dat eigenlijk?

Het woord betekent letterlijk openbaring, en is een van oorsprong Bijbels verhaal over het naderende einde van de wereld en de daarmee samenhangende angst voor de dood. Toch zullen de meeste mensen de apocalyps kennen uit Amerikaanse films. De vrees dat de wereld binnen afzienbare tijd zal eindigen is van alle tijden.

Duiken er daarom steeds nieuwe versies van het verhaal op?

Ja, want waar we bang voor zijn en wat het einde zal veroorzaken is telkens weer anders.

Rampen­films weerspiegelen de maatschappelijke angst. In de jaren ‘50 waren het kernwapens, in de jaren ‘70 vervuiling en in de jaren ‘90 was men bang dat iets van buiten de aarde zou treffen. Dat resulteerde in de kaskrakers Deep Impact (1998) en Armageddon (1998).

En dan zijn er altijd een aantal angsten die eens in de zoveel tijd weer ­terugkomen, zoals zombies, klimaatrampen, aliens of de duivel.

Welke apocalyptische film zou je ons aanraden?

Het is natuurlijk een kwestie van smaak. Apocalyptische films zijn vaak actiefilms die sowieso veel bezoekers trekken, maar over het algemeen krijgen ze van recensenten geen hoge cijfers.

068

Vanuit academisch perspectief is End of Days (1999) een interessant voorbeeld. Centraal staat de angst voor de eeuwwisseling: experts vreesden dat alle computersystemen zouden crashen. In deze film is de duivel onder de mensen en als hij niet op tijd wordt gestopt zal hij 1000 jaar heersen op aarde. De redding komt van oud-politieagent Jericho, gespeeld door Arnold Schwarzenegger, die zich als een ware martelaar opoffert voor de mensheid. Bijbelse en hedendaagse thema’s komen hier op een bijzondere manier samen.

Dus de wereld vergaat uiteindelijk niet?

Bij de meeste Hollywoodverhalen is er een ­terugkerend scenario: een ramp dreigt, iedereen is bang, dan komt er een held, die al dan niet na een eindstrijd tussen goed en kwaad, het onheil afwendt.

Zodat je met een gerust hart de bios uitstapt?

Ja, een goed einde kan een louterend effect hebben. We zijn geboren om te sterven, maar met die gedachte gaat iedereen anders om.

Sommigen vinden troost in het geloof, anderen kijken films waarin de dood en het einde der ­tijden centraal staan. Overigens is er ook een redelijk bekende film die een slecht einde kent.

Zeker niet gemaakt door optimistische Amerikanen?

Nee, hij is van de Deense filmmaker Lars von Trier, die vaak sombere films maakt. In Melancholia (2011) weet de kijker na de eerste paar minuten al dat de aarde daadwerkelijk zal vergaan. We horen tragische muziek van Wagner en zien hoe vogels uit de lucht vallen; een paard stort neer en een planeet komt in botsing met de aarde. Deze openingsscène is heel mooi gefilmd in slow-motion. Vervolgens stelt Von Trier ons voor aan de hoofdpersonages, twee zussen die verschillend reageren op het naderende einde. De een legt zich erbij neer, de ander raakt in paniek. Het is net als in het echte leven: ­iedereen gaat anders om met de dood.

Meer weten? Dr. ­Laura Copier geeft op 23 maart een lezing in het Engels, getiteld ‘Fear and the ­Apocalyps’, van 17.00 tot 18.30 uur in Café Het Gegeven Paard, TivoliVredenburg.

Voor meer info: www.sg.uu.nl/agenda

Studium Generale is het ­podium voor kennis en ­reflectie van de Universiteit Utrecht. Je kunt er terecht voor gratis lezingen, debatten en talkshows. Filosofeer mee onder het genot van een drankje in het Filosofisch café, kom naar ’t Hoogt voor een documentaire en nagesprek, of bezoek een van de vele lezingen in het Academiegebouw. Iedereen is welkom en reserveren is niet nodig. Ga naar www.sg.uu.nl voor het huidige programma of kijk lezingen ­terug over filosofie, psychologie, geschiedenis en meer.

EYESCAN:

ogen

ALLES VOOR JE

Wakker worden en direct op de wekker kunnen zien hoe laat het is. Hoe heerlijk is dat? Spontaan ergens overnachten… Of sporten zonder bril die steeds van je neus glijdt. Gewoon op de bank in slaap kunnen vallen zonder je lenzen te ­verwijderen. En dat allemaal omdat je ogen behandeld zijn.

Bij Eyescan maken ze dagelijks mensen gelukkig met de resultaten van diverse ingrepen aan het oog.

070

Het prachtige pand aan het Lucasbolwerk is een van de acht klinieken van Eyescan. Hier ­behandelen zeer ervaren oogartsen en optometristen een paar duizend ogen per jaar. Marketingcommu­ni­catie­manager Marlijn Lapikas is duidelijk trots op het team van 200 medewerkers. ‘We werken met betrokken en gedreven professionals hard om mensen weer beter te laten zien. Eigenlijk is alles wat met het oog te maken heeft onze specialiteit.

Oogaandoeningen als staar, maar ook ver- en bijziendheid, kunnen we vaak goed behandelen. Meestal met een ingreep van slechts tien minuten.

Ooglaseren, lensimplantatie en staarbehandelingen zijn onze dagelijkse praktijk. Met meer dan 25 jaar ervaring op dit terrein lopen onze oogartsen voorop.

Ook werken we in onze klinieken met de meest mo-

TEKST ANNEKE GILSING FOTOGRAFIE FLORIAN LEM EN JOEP SELEN

derne en geavanceerde apparatuur op dit gebied.

Zodat mensen de wereld weer scherp kunnen zien. Dat maakt gelukkig en daar worden wij ook weer blij van!’

Persoonlijke aandacht Wat maakt Eyescan bijzonder? Daar hoeft ­Marlijn niet lang over na te denken. ‘De warme, persoonlijke aandacht, het maatwerk, de kwaliteit van de behandelingen en de extra aandacht voor de voor- en nazorg. Deze controles worden in veel gevallen verzorgd door de lokale optiekzaken. In al deze aspecten onderscheiden we ons.’

Deze mening wordt ook gedeeld door Natasja ­Maters-Otters. Zij was brildragend, maar is nu gelaserd. ‘Voor de uitgebreide intake kon ik gewoon bij de optometrist van mijn eigen optiekzaak in mijn woonplaats terecht. En voor de vijf nacontroles in het jaar na de behandeling was ik daar ook welkom. Zo hoefde ik niet het hele land door. Ideaal!’ Eyescan werkt nauw samen met een goed opgeleid netwerk van meer dan honderd optometristen in het hele land. Zij zorgen voor de metingen en controles, voor- en achteraf. Deze optometristen zijn allemaal bevoegd en verder ­opgeleid door Eyescan Academy.

Advies op maat Ieder mens is anders. En dus ook zijn ogen. Daarnaast heeft iedereen andere behoeftes. Veel ­lezen; details kunnen schilderen, uren autorijden of computerwerk; het beïnvloedt allemaal welke behandeling het meest geschikt is. Daarom zijn de gesprekken vooraf zo belangrijk. Elk advies is gebaseerd op de persoonlijke situatie en medische mogelijkheden. Ook alle voor- en nadelen en de te verwachten resultaten komen in die ­gesprekken aan de orde. Marlijn: ‘We kijken zeer kritisch naar alle wensen en mogelijkheden.

Daarom behandelen we ook niet iedereen. We nemen geen enkel risico.’

Meer dan zestig procent van de Nederlanders draagt een bril of contactlenzen. Het vergroten van vrijheid, veiligheid en gemak zijn de meest ­genoemde redenen voor een ingreep aan het

oog. Veel mensen vinden deze behandeling ­spannend. ‘Blind worden door een laserbehandeling is onmogelijk’ zegt oogarts en refractie­ chirurg dr. Ton Rouwen. ‘Ook de angst voor pijn blijkt ongegrond. We maken geen gebruik van verdovende spuiten. We verdoven het oog met druppels. Hooguit voel je wat druk op het oog.’

Eyescan plaatst implantlenzen met behulp van een robot. Dit zorgt voor een uiterste precisie en deze behandeling is minimaal invasief voor de ­cliënt. Een staaroperatie is de meest voorkomende ­behandeling bij Eyescan. Deze wordt meestal volledig vergoed. Daarnaast behandelen de ­ ­artsen veel ogen met refractiechirurgie; dit is het zogenoemde ooglaseren en ook het plaatsen van voorzet- of vervanglenzen. Zorgverzekeraars ­vergoeden vaak een deel van deze behandeling.

Had ik het maar eerder gedaan ‘Wij focussen op kwaliteit, openheid en eerlijkheid’, zegt oprichter en medisch directeur dr.

Henk Punt. ‘Wij investeren in technologie om het onze specialisten makkelijker te maken. ­Natuurlijk kan je een bril of lenzen blijven dragen, maar veel mensen zijn gebaat bij een permanente ­oplossing zoals een lasercorrectie, voorzetlens of (multifocale) implantlens. Dan heb je dus nooit meer een bril nodig! Met onze moderne apparatuur is de kans op complicaties zeer gering. Veel cliënten zeggen na afloop: ‘Had ik dit maar veel eerder ­gedaan!’’

‘ De volgende ochtend kan ik al goed zien’

Ook Olympisch zwemmer Sebastiaan Verschuren onderging een ooglaserbehandeling. ‘Het moment is daar... De laser wordt gestart; 13 seconden in het ene oog, 22 seconden in het andere, vanwege mijn cilinder. Na tien minuten sta ik rustig op en zie scherp. Mistig, maar scherp! De volgende ochtend kan ik al goed zien. Heb geen minuut pijn.

Twee dagen later stap ik weer in de auto en een week later lig ik weer in het zwembad. Ik ben ­super tevreden.’

NIEUWSGIERIG? Kom naar een van de informatieavonden en laat je voorlichten over alle behandelingen.

Je bent welkom op donderdag 23 maart om 19:30 uur in Delft of donderdag 20 april of dinsdag 23 mei om 19:30 uur in Utrecht.

Eyescan T 088 111 19 99 www.eyescan.nl 071

‘JE BENT

GOED ZOALS JE BENT’

ONLY FRIENDS UTRECHT Sportclub Only Friends bestaat al meer dan 16 jaar in A­ msterdam en is uitgegroeid tot een zeer succesvolle sportclub voor kinderen met een beperking en telt nu meer dan 600 leden. Naar aanleiding van dit grote succes in Amsterdam is er in het voorjaar van 2016 een werkgroep gestart om deze sportclub voor kinderen met een beperking ook naar de Domstad te halen.

072

De kick off heeft met succes plaats­ gevonden op zaterdag 24 september 2016 en inmiddels sporten er elke ­zaterdag meer dan twintig k ­ inderen bij Only Friends Utrecht. Only Friends Utrecht is dé sportclub in Utrecht voor alle kinderen en jongeren tussen de 6 en de 18 jaar met een beperking.

Gericht op plezier Kinderen en jongeren met een beperking wordt een plek ­geboden om te bewegen en sporten. Dit in een vertrouwde om­ geving en onder b ­ egeleiding van (professionele) trainers. Zonder druk en niet direct gericht op de prestatie. B ­ ewegen en ­sporten passend bij de mogelijkheden van de kinderen en jongeren moet vooral leuk en plezierig zijn. Bewegen en sporten als

prettig ervaren, leidt tot meer willen bewegen en meer willen leren. Hierbij vindt het team achter OnlyFriends het belangrijk dat alle kinderen tijdens het bewegen en ­sporten mee kunnen doen. De slogan is dan ook: “Je bent goed zoals je bent”.

De Hoogstraat Er worden in de sportzaal en de fitnesszaal van De ­Hoogstraat Revalidatie elke week verschillende sporten aangeboden.

De grote sportzaal wordt vaak in drie ­delen gesplitst om zo - per uur - drie ­verschillende sporten aan te bieden. De keuze van de sporten is afhankelijk van de wensen van de kinderen en de aanwezigheidsmogelijkheden van de trainers. www.onlyfriendsutrecht.nl

TASSENHEMEL

THE LITTLE GREEN BAG NAAR UTRECHT Utrechtse vrouwen kunnen vanaf dit voorjaar hun hart o­ phalen; The Little Green Bag opent een fysieke winkel in Utrecht. ­Begonnen als webshop met meer dan 100 merken tassen, ­portemonnees, horloges, ­koffers en meer accessoires heeft The Little Green Bag inmiddels drie winkels in Zuid-Holland.

Utrecht is dit voorjaar dan eindelijk ook aan de beurt.

Als je van tassen houdt zit je bij The Little Green Bag helemaal goed. Merken als Cowboysbag, MYOMY, CLUSE, Rains, Guess, Michael Kors en nog veel meer vind je hier allemaal.

Kun je het niet krijgen in de winkel, dan bestel je het op de webshop en kun je het ophalen in de ­winkel. Zo kun je het item alsnog in het echt b ­ ekijken voor je het daadwerkelijk koopt.

Zeker voor de wat duurdere merken een fijne service.

nieuwe winkel. ‘Er wonen veel jonge meiden en vrouwen in Utrecht met een sterk gevoel voor fashion die houden van shoppen. Utrecht is voor ons dus een heel logische plek om een winkel te openen’, aldus Charlotte van de Meeberg, van The Little Green Bag. Naast tassen vind je in de winkel een ­heleboel andere mooie accessoires. Van zonnebrillen en ­sieraden tot slippers en sokken.

Utrecht

De fysieke winkel in Utrecht is een fijn verlengstuk van de enorm uitgebreide webshop. Wat je ook zoekt, de kans is groot dat je het bij The Little Green Bag gaat vinden. ­Shoppen maar!

Utrecht is de vierde winkel, na Rotterdam, Vlaardingen en Delft en dus de eerste shop buiten de regio. Volgens het team van The Little Green Bag een slimme keus voor een

The Little Green Bag Steenweg 43, Utrecht (vanaf dit voorjaar) T 010 435 41 03 www.thelittlegreenbag.nl 073

Kort maar krachtig! fit20 is een innovatieve en unieke fitness methode. Doorgaans wordt fitness gezien als iets waar we ons toch op zijn minst een paar uur per week voor in het zweet moeten werken. fit20 laat zien dat dit ook anders kan. Bij fit20 train je namelijk maar 20 minuten per week. ­Altijd op afspraak en één op één met jouw personal ­trainer. Je ­transpireert niet of nauwelijks omdat je in een koele ruimte traint. ­Omkleden is daarom niet nodig. Je hoeft geen cardio te doen. En je hebt snel en frequent ongelooflijk goed resultaat.

Met fit20 houd je meer vrije tijd over! Ervaar fit20 zelf en maak een afspraak voor een gratis kennis­makingstraining door een mail te ­sturen of te bellen.

WE ARE SHOES

Fit20 utrecht-oost@fit20.nl, T 030 276 91 11, www.fit20.nl

DUNGELMANN SCHOENEN Het nieuwe seizoen gaat van start, dus is het tijd voor nieuwe s­ choenen!

Dit voorjaar gaan we veel mooie, natuurlijke kleuren zien in allerlei ­pasteltinten. Aangevuld met frisse tonen zoals wit en crème, kom je ­vanzelf in zomerse sferen. De sneaker blijft een populair model en wordt steeds vrouwelijker door het gebruik van pastelkleurtjes en ­linten in plaats van normale veters. Daarnaast gaan we deze zomer veel ­sandalen en muiltjes met blokhakken zien. Ben je benieuwd naar de andere trends voor dit voorjaar? B ­ ezoek dan één van de Trend Events van D ­ ungelmann! Hier word je in één avond volledig op de hoogte ­gebracht en presenteren ze hun n ­ ieuwe collectie. Daarnaast is er een fashion­loterij en ontvang je een g ­ oodiebag. Wil je dit niet missen, houd dan de site in de gaten! Tot ziens bij Dungelmann!

Trend Event Utrecht op 4 april 2017

Steenweg 4, Utrecht, www.dungelmann-schoenen.nl

Nagels

IN TOPCONDITIE!

Bio Sculpture Gel doet er alles aan om je natuurlijke nagel zo gezond mogelijk te houden. Salon Wilhelminapark werkt uitsluitend met dit topmerk en is in Utrecht de Bio Sculpture Evo2 Gel specialist. Hoe werkt het? Er komen 4 flinterdunne gel laagjes op je nagel; ’s werelds eerste zuurstofdoorlaatbare gel met vitamine A & E en 5-free, een base laag, twee lagen kleur en een Gloss. Je kunt kiezen uit prachtige kleuren of ‘mood’ colors, een kleurengel die verandert van kleur ­afhankelijk van de temperatuur.

074

Je kunt je eigen nagels ook laten ­verlengen met Bio Sculpture Evo2 Gel. Je gel manicure gaat zeker drie weken mee en is geheel non-chip! Geschikt voor elk nageltype. Verwijderen gaat eenvoudig en snel.

Een afspraak maak je online of via een appje.

Salon Wilhelminapark Wilhelminapark 34s, Utrecht WhatsApp: 06 2411 6015 www.salonwilhelminapark.nl

BEAUTY & LIFESTYLE

VOOR ALLE

BRILLIEFHEBBERS POLETTE, JOUW ONLINE OPTICIEN Maak kennis met polette, dé online opticien die kwaliteitsmonturen met ­ corrigerende glazen biedt vanaf een ­ ­ongelooflijke € 19,98! Dankzij het ­unieke concept van fabriek direct naar klant, waarbij polette de ontwerper, maker en online verkoper is, bezorgt dit brillenmerk trendy en betaalbare brillen voor ­iedereen.

Probeer de honderden monturen die je meenemen door de hoogtepunten van bril-design: van retro tot vintage en van modern tot excentriek. In de connected

showroom kies je je bril, scan je een QRcode met je smartphone en plaats je je ­bestelling online die binnen 12 werkdagen na vervaardiging wordt bezorgd.

Nieuwsgierig? Adviseurs staan zeven ­dagen per week klaar om je ogen te ­meten en je van deskundig advies te voorzien.

polette Steenweg 9, Utrecht www.polette.nl

BIJZONDERE SIERADEN VOOR ELKE GELEGENHEID

Voor bijzondere sieraden is het goed om bij Hoogenboom & Bogers Edelsmeden langs te gaan. Of het nu om verlovings-, trouwringen of sieraden voor een andere gelegenheid is, ze hebben een ruime keuze.

Heleen en Sanne maken de unieke en persoonlijke sieraden in hun ­atelier en winkel. Naast goud, zilver en bijzondere edelstenen werken zij ook met Fairtrade goud. De ring op de foto is een Fairtrade gouden ring met een prachtige saffier, uit de collectie De Draden van het ­Leven. Ze zijn dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur open, op vrijdag en zaterdag werken ze op afspraak. Ze zitten tegenover station Bilthoven en met gratis parkeergelegenheid voor de winkel. Natuurlijk is de prachtige collectie ook te zien op de website.

Hoogenboom & Bogers Edelsmeden Emmaplein 8, Bilthoven, T 030 229 38 15 www.hoogenboombogers.com

&

VERBINDEND INSPIREREND Multitasken tot je erbij neervalt? Pieker je je suf over je dagelijkse beslommeringen? Yoga geeft je grip op onrust en stress om het beter te hanteren; aandacht voor jezelf, leren luisteren naar je lichaam en bewustzijn van je adem.

Yoga bij het Park is een inspirerende yogastudio centraal gelegen in het hart van Utrecht Noordoost tegenover het Griftpark. De kracht van Yoga bij het Park is de persoonlijke aandacht. De lessen worden gegeven in kleine groepen door Annemieke de Boer & Dolores Bodenstaff, enthousiaste, ervaren, Saswitha gediplomeerde docenten met een passie voor yoga. Naast de lessen Hatha, Tiener- en Zwangerschapsyoga kun je ook regelmatig een Yoga Special volgen. Kijk op de website voor een Yoga Special en geef je op. Gun jezelf Yoga!

Yoga bij het Park Blauwkapelseweg 115, Utrecht, M 06 1115 3717 (Dolores) 06 5320 5353 (Annemieke), www.yogabijhetpark.nl 075

In Utrecht zijn ze bekend als de makelaar met de h­ erkenbare roze borden. Paul van As en ­Etienne van Hooff over hun werk, de trends en hun doelgroep. ‘Wij passen bij the good life van onze klant: als zij lekker werken, borrelen en uitgaan, regelen wij het huis.’

‘MENSEN GEVEN ONS DE SLEUTEL EN WIJ REGELEN

ALLES’

De makelaardij is een conservatief wereldje, merken Paul en Etienne. Paul: “Dit is de tijd van de vrije economie: kijk naar Über, AirBnB en Peerby. In de makelaarswereld bestaat zo’n ­variant niet. Of het moeten de doe-het-zelf­websites zijn. ­Natuurlijk horen wij verhalen over mensen die denken dat ze goedkoper uit zijn als ze hun huis zelf te koop zetten en via een ­website de administratieve afhandeling doen. Wij bieden e ­ chter altijd meerwaarde. En die zit ‘m vooral in het persoonlijk contact en onze d ­ iepgaande kennis van de markt.”

Hogere verkoopprijs Etienne: “Laatst nog werd ik gebeld door ­mensen die de ­bezichtigingen van hun woning zelf zouden doen. Uiteindelijk schakelden ze me toch in. De verkopers wilden € 415.000,vragen voor hun woning, maar ik was ervan overtuigd dat het meer op zou leveren. En wat denk je? De woning is voor € 457.000,- verkocht.” Paul: “­Iedereen weet wat een huis waard is. Maar wij weten het precies. Wij gaan voor die ­laatste euro.”

Gemak De klanten van Paul en Etienne zijn zeer te spreken over het gemak dat hen geboden wordt. “Mensen geven ons de ­sleutel van de woning en wij regelen alles. En Tim, de 076

hypotheek­ adviseur, zit onder hetzelfde dak. We lopen ­makkelijk even bij hem binnen voor een hypotheekcheck of iets dergelijks.”

Waar vragen kopers in Utrecht vooral naar? Etienne: “­Bijna alle jonge stellen willen een jaren 30-huis met authentieke details, het liefst al opgeknapt. En iedereen wil in de o ­ udere wijken wonen, waar het gezellig is. Het aanbod is krap ­momenteel. Onze kracht zit ‘m vooral in ons netwerk: we ­horen veel, zitten overal bovenop. En dat is belangrijk in deze tijd.” Paul: “Wij ­vinden bijna altijd de juiste woning voor de klant. Of we zorgen voor een mooie verkoopprijs. Zie je daar die fl ­ essen wijn? A ­ llemaal gekregen van gelukkige klanten.”

‘ WE HEBBEN EEN GROOT NETWERK EN ZITTEN OVERAL BOVENOP’

TEKST OLGA LEEVER FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

WIJNBARS, KROEGEN EN RESTAURANTS • In de Twijnstraat zitten bekende kroe­gen als Stichtse

DE MAGNEET­­WERKING VAN LEDIG ERF, TWIJNSTRAAT EN DE WATER­VOGEL­BUURT Paul van As: “Wij merken dat het Ledig Erf en omgeving, de Ooster- en Westerkade, Dichters­wijk en de Water­vogel­ buurt zeer populair zijn onder Utrechtse dertigers en veer­ tigers. Dit buurtje is booming.

Kopers h ­ ebben te lang ­ge­focust op traditionele kopers­ wijken, bijvoorbeeld in Utrecht-oost. Natuurlijk is het prachtig om daar te wonen.

Maar je merkt dat deze omgeving nu geldt als fris, trendy en nieuw.“ E ­ tienne van Hooff vult aan: “Hier gebeurt het: na je werk een hapje eten of een wijntje drinken, in de zomer naar een van de vele festivals, of naar de film bij Louis ­Hartlooper Complex. En tegelijkertijd ben je zo buiten: ­Amelisweerd is ­vlakbij én je rijdt zo de snelweg op naar je werk.”

Van As & Van Hooff Makelaars is sinds 2009 gevestigd in een k ­ arakteristiek hoekpand aan de Westerkade. ­Etienne van Hooff en Paul van As zijn de oprichters van het ­ makelaarskantoor.

­ aveerne en de Boothill Saloon, maar je kunt er ook een T taartje eten bij Sector 3 of KEEK. En dan is er de hippe ­wijnbar Zies.

• De Poort en Ledig Erf vind je aan de Tolsteegbarrière. ’s ­Zomers kun je er heerlijk buiten zitten.

• Op het Ledig Erf zijn twee nieuwe restaurants geopend; ­Stelios en Speck. En om de hoek vind je ­bistro Le Canard.

• De Oosterkade heeft sinds enkele jaren Orloff aan de Kade.

Dan is er Broei en sinds kort restaurant Gare du Sud. • Ga je de brug over naar de ­Westerkade dan zie je hier eerst Koffie Leute en iets verderop zit al jaren restaurant ­Vaartsche Rijn.

• Steek je de straat over richting de Helling, dan word je ­verrast door een nieuw stukje Utrecht waar je onder meer café Klein Berlijn t­egenkomt.

• Op Rotsoord staat de Watertoren, waarin je kunt eten met uitzicht over Utrecht. Daaronder vind je het hippe LE:EN in een oude fabriekshal. www.vanasenvanhooff.nl

­ nder hetzelfde dak zit De ­Hypotheker. En daar O zijn Paul en Etienne heel blij mee. Paul van As: “Wij ­werken intensief samen. Het voordeel is, dat we snel het t­otale overzicht hebben. We hoeven niet

www.dehypotheker.nl

te ­bellen, als we ­vragen hebben over de hypotheek van de klant ­lopen we even binnen bij onze collega. We kunnen snel sparren en dat biedt duidelijkheid en g ­ emak. Voor de klant én voor ons.”

077

Persoonlijke

AANDACHT RAAMBEKLEDING NEDERLAND.NL

Je ramen precies zo bekleden als je zelf wilt. Van de kleur van de jaloezieën tot aan het koordknopje aan toe. Raambekleding Nederland.

NL heeft een enorm assortiment en maakt alles precies op maat voor je.

Raambekleding Nederland verkoopt raamdecoratie voor binnen en buiten. Een greep uit het uitgebreide assortiment: houten, aluminium jaloezieën, vouw- en plissé gordijnen, rolluiken en screens. De drie showrooms in Utrecht, Rijswijk en Eindhoven bieden veel mogelijkheden om inspiratie op te doen en advies in te winnen. Ook online op een van de elf webwinkels, kom je veel verrassende interieurtips tegen.

Klant op nummer 1 Persoonlijk contact met klanten staat voor Raambekleding NL bovenaan. Of je nou online een product uitzoekt of binnenloopt in een van de showrooms. “Wij willen net dat stap078

je extra lopen voor onze klanten,” vertelt Jeroen Baake, content manager bij het bedrijf. “Dat doen we door onze klanten uitgebreid en vrijblijvend advies te geven in onze moderne showrooms, onder het genot van een kopje koffie.

Maar we verrassen onze klanten bijvoorbeeld ook wel eens met een handgeschreven kaartje als dank dat ze voor ons hebben gekozen. Ook heeft elke klant zijn vaste contactpersoon binnen ons bedrijf. En uiteraard zorgen we er altijd voor dat bij eventuele klachten het probleem wordt opgelost. Wij willen klanten blij maken.”

Trends Dit jaar draait alles om het personaliseren van je raambekleding. Door de verschillende uitvoeringen van modern tot klassiek en een uitgebreide keus aan kleuren kun je naar hartenlust combineren. Om ervoor te zorgen dat alles goed past bij de rest van je inrichting wordt er veel gebruikt van neutrale tinten zoals grijs en wit. Je kunt nauwkeurig via een online meetinstructie zelf de maten op meten of gebruik maken van de meet-en montagedienst, die bij je thuis komt.

TEKST MARJOLIJN WESTERLAKEN FOTOGRAFIE LABEL65

Raambekleding Nederland.NL Showroom Utrecht Manitobadreef 11, Utrecht T 030 711 32 49 www.raambekledingnederland.nl

079

EEN NIEUW

leven (ZAKELIJK)

Perfect kopje

thee SLIMME KETEL

Koffie barista’s zijn wereldwijd bekend. Maar wist je dat er ook thee sommeliers bestaan? We zijn gewend om een zakje thee in kokend water te hangen maar eigenlijk komt er veel meer kijken bij het zetten van echte thee. Deze ‘smart kettle’ maakt het k­ lusje heel makkelijk voor je. De ideale temperatuur om thee te zetten verschilt per thee. Zwarte, groene en witte thee vragen allemaal om een andere temperatuur om het perfecte kopje mee te ­zetten. deze slimme waterkoker brengt bereikt precies de juiste temperatuur voor jouw ultieme kop thee. Voor meer informatie en ­verkooppunten, check de website. www.itmonline.nl

30 JAAR SALESERVARING ‘Eigenlijk heb ik twee LEVEN’s; één aan de Maarsseveense ­Plassen, één in de binnenstad van Utrecht. Sinds mijn vierde kom ik zo’n dertig keer per seizoen naar de caravan aan de ­Maarsseveen.

Mijn buiten, mijn moment van ontspanning. Als elfjarig meisje heeft mijn vader mij het windsurfen geleerd en werd dit mijn lust en mijn LEVEN. Nog steeds vind ik het fantastisch om over het water te schieten met harde wind, wat een vrijheid!’ In 1992 is ­Angelique Mulder in de binnenstad komen wonen en nog altijd woont ze daar samen met haar man en drie kinderen. Scholen, sportvelden, ­dansscholen, alles op fietsafstand. En wat een leuke, inspirerende mensen. Inmiddels heeft Angelique dertig jaar sales­ervaring en is ze sinds 2009 ondernemer. Voor zo’n tien opdrachtgevers is Angelique de opstap geweest voor duurzame, langdurige ­ samenwerkingen met hun gewenste klanten. En dat zonder ­ ­website! Een nieuw (zakelijk) LEVEN staat te beginnen. ‘Mijn passie is om mijn opgedane ervaring en kennis te delen, ­ ­organisaties te l­eren hoe succesvoller en leuker in gesprek te ­komen met hun ­gewenste klanten’.

Salespraktijk Angelique Mulder M 06 4121 9013 www.angeliquemulder.nl 080

MODERN KOSTUUM­ DRAMA THEATER UTRECHT SPEELT HEDDA GABLER

Na zijn geroemde Nora neemt regisseur Thibaud Delpeut van ­Theater Utrecht nu Hedda Gabler van Henrik Ibsen ter hand, met Karina Smulders in de titelrol. Deze klassieker van meer dan ­honderd jaar oud wordt gespeeld in historische kostuums. Tegelijkertijd schetst Delpeut in zijn kenmerkende felrealistische en filmische stijl een intens, ontroerend en alarmerend portret van deze tijd: een maatschappij in de wurggreep van narcisme. Een ­nieuwe grote zaal-voorstelling van ­Theater Utrecht met in de cast behalve Karina Smulders en Guy Clemens ook Peter Blok, José Kuijpers, Reinout ­Bussemaker, Astrid van Eck en Anne-Chris Schulting. De voorstelling is te zien in de regio: Stadsschouwburg Utrecht (12 & 13 mei) en Figi Theater in Zeist (1 april). www.theaterutrecht.nl

LEUK VOOR JE LEVEN

TRADITIONEEL

VAKMANSCHAP HERMANS SCHOENEN SINDS 1906

Hermans Schoenen Oudkerkhof 22, Utrecht T 088 374 44 77 www.hermansschoenen.nl

Wie op zoek is naar exclusieve herenschoenen, is bij Hermans Schoenen aan het juiste adres. De winkel aan het ­Oudkerkhof kent een rijke geschiedenis.

De firma werd in 1906 opgericht en heeft zich ontwikkeld tot dé winkel op het ­gebied van kwaliteitsschoenen.

De inkopers bezoeken vakbeurzen over de hele wereld voor de beste herenschoenen en accessoires. De collectie bestaat uit Engelse traditionals, hand­ ­ geverfde Italiaanse schoenen en

­ ederlandse ontwerpen. Daarnaast verN kopen ze unieke accessoires om uw look af te maken, zoals manchetknopen en portemonnees.

De nieuwe collectie van Hermans bestaat onder meer uit luxe sneakers en mooie ­mocassins. Vanzelfsprekend tref je ook gesp­schoenen en veterschoenen aan in de zomercollectie. Bij Hermans gaan ze mee met de trends, met behoud van ­klassieke elementen en kwaliteit!

DE STEMMING IN UTRECHT KRO-NCRV peilde de stemming in Utrecht. Op het Stadhuisplein stond een stemhokje waar mensen de Levensbeschouwelijke ­Kieswijzer van de omroep konden invullen. Utrechters braken zich het hoofd over ­onderwerpen als stervenshulp, euthanasie op dementen, maar ook over kwesties als hulp aan illegale vluchtelingen en mantelzorg. ‘­Mantelzorg?’ Een Hindoestaans stel is verbaasd dat er een speciaal woord bestaat voor wat in hun cultuur als volkomen normaal wordt ­beschouwd: zorgen voor je ouders en je familie. ‘Goede en ­belangrijke vragen’, vond Radboud Spruit, maker van grafkisten. Het zijn ­vertrouwde thema’s voor hem. Ook straatkrantverkoper Marc, internationaal bekend door zijn interview met paus Franciscus, vulde de ­kieswijzer in. Van te voren vertelde hij dat de ontmoeting met de paus hem ‘katholieker’ heeft gemaakt. Maar na het beantwoorden van de vragen kwam hij toch uit bij de partij die het dichtst bij hem staat: Groen Links. http://kieswijzer.kro-ncrv.nl

Gezellig

sporten

DOE MEE

Fotografie Rosanne Terpstra

MET DE TRIATHLON

Voor de rest van het jaar een gespreksonderwerp hebben bij het ­koffieapparaat? Kom dan met je collega’s een sportieve dag ­beleven bij de Triathlon Utrecht! In de speciale Business Race kunnen jij en je teamgenoten kennismaken met de triathlonsport en natuurlijk een topprestatie neerzetten. In een team van max. drie personen leggen jullie in estafettevorm een sprint triathlon af: 750 m. ­zwemmen, 20 km. fietsen en 5 km. lopen. Geen zorgen, alle niveaus zijn ­welkom! ­Gezelligheid staat hoog in het vaandel, denk aan een ­VIP-tent, ­hapje, drankje en een welverdiende massage achteraf. Ter voorbereiding bieden we je team een professionele clinic met tips & tricks aan. De Triathlon Utrecht vindt plaats op zondag 9 juli. De B ­ usiness Race is een populair onderdeel, wacht dus niet te lang! www.triathlonutrecht.nl 081

LEUK VOOR JE LEVEN

Nieuwe

zuivel

MELK VAN JERSEY KOEIEN

Er is een nieuw zuivelmerk in Nederland: Holland Jersey. Bij maar liefst 350 Albert Heijns kun je nu Volle Jersey melk en Halfvolle Jersey melk krijgen. Jersey melk komt van uitsluitend ­Jersey ­koeien, heeft van nature 20% meer proteïne, is lekker vol van smaak en schuimt te gek voor cappuccino.

De Jersey koe komt oorspronkelijk van het eiland Jersey. Ze zijn ­intelligent, een beetje eigenwijs en nieuwsgierig. Jersey melk is ­populair omdat het meer proteïne bevat dan gewone melk en een eigen, volle smaak heeft. Halfvolle Jersey melk is zonder twijfel Jersey melk, maar dan met 1,5% vet. Dat scheelt calorieën. www.hollandjersey.com

GESCHIEDENIS & GEZELLIGHEID Monumentale panden aan pittoreske grachten en de Oude Kerk als achtergronddecor. Wie door de historische binnenstad van Delft loopt, krijgt het gevoel in een schilderij van Johannes Vermeer te zijn gestapt. Dit in combinatie met de hippe winkels en een verscheidenheid aan horeca, maken Delft een ideale stad om een dag slenterend door te brengen. Leuk om te weten: In Delft is het iedere zondag Blue ­Sunday. Ondernemers verrassen deze shopdag met activiteiten op het gebied van kunst, cultuur, food, fashion en muziek. Facebook: bluesundaydelft www.delft.nl

Vernieuwing aan de

Vecht

RIETVELD IN SLOT ZUYLEN Slot Zuylen neemt deel aan het hoofdprogramma van het themajaar M ­ ondriaan to Dutch ­Design in Utrecht en Amersfoort, dat wordt georganiseerd ter gelegenheid van het ­ 100-­jarig bestaan van de revolutionaire kunststroming De Stijl. Een van de best bewaarde ­geheimen van Slot ­Zuylen is dat de beroemde architect en meubelmaker Gerrit Rietveld ­ (1888-1964) er zijn carrière begon. In opdracht van de toen­malige bewoner, Frederik b ­ aron van Tuyll van ­Seroos­kerken, maakte Rietveld rond 082

1905 een serie meubels voor het vroeg zestiende-eeuwse Poortgebouw. De meubels staan nu nog steeds in hetzelfde gebouw, gelegen bij de entree van het terrein. Het Poortgebouw is ­normaal niet ­toegankelijk voor het publiek, maar ter g ­ elegenheid van het Mondriaan to Dutch ­Design jaar gaan de deuren van deze intieme ruimte open tijdens ­exclusieve bezichtigingen.

Zaterdag 22 april t/m zondag 24 september 2017. http://www.destijlutrechtamersfoort.nl/nl

Deze BRIL vind ik tof! En nu nog een zonnebril.

! ?

H U H Goed idee, want als je twee brillen koopt, krijg je één glas op sterkte cadeau.

BAM! In één keer klaar, ook voor de zomer.

BIJ HALL OF FRAME VIND JE MONTUREN VAN KLEINE, ORIGINELE MERKEN. JE KUNT BIJ ONS OOK TERECHT VOOR DE OOGMETING EN VOOR CONTACTLENZEN. Vanaf 1 maart 2017 t/m 31 mei 2017 krijg je bij aankoop van twee brillen één glas op sterkte cadeau. Deze aanbieding geldt bij aankoop van een enkelvoudige of multifocale bril.

Naast zonneglazen kun je ook kiezen voor een computerbril.

Het voordeel kan oplopen van 75 tot 200 euro. We hebben momenteel ook veel monturen en zonnebrillen in de aanbieding. Kies je daarvoor dan is je tweede bril nog voordeliger!

Graag tot ziens!

korte jansstraat 1, utrecht • hallofframe.eu • tel: 030 234 31 33

ANNE MAAKT DUURZAAM WONEN

ZICHTBAAR EN

BEREIKBAAR Startpunt voor omwoners.

Daarmee presenteert het Utrechtse experience center voor duurzaam wonen ANNE zich op haar recent gelanceerde website aan het publiek. ANNE staat voor Alle Nederlanders Naar Energieneutraal en wordt een startpunt om bezoekers te inspireren door leerzame voorbeelden van verduurzamen in de stad en regio.

084

Samen met bedrijven, banken en andere participanten gaat ANNE duurzaam wonen tastbaar en bereikbaar maken. Op weg naar nul op de meter!

Ideaal startpunt Een experience center voor duurzaam wonen gevestigd in een voormalig beheerdershuis tussen de Jaarbeurs en Centraal Station Utrecht.

Het ietwat gedateerde tweeverdiepingen gebouwtje, direct naast een van de parkeerterreinen van de Jaarbeurs, lijkt in eerste instantie wellicht niet de aangewezen plek voor het doel.

Het blijkt echter bij uitstek geschikt als startpunt voor de beleving van duurzaam wonen. Van vloerverwarming, een warmtepomp, houtpelletkachels tot isolerend folie op de beglazing. Op het dak zonnepanelen en een buffervat.

Leren van elkaar Het idee achter ANNE is om oplossingen en producten die een woning kunnen verduurzamen bij elkaar te brengen en aan het publiek te laten zien. ANNE richt zich niet alleen op bewoners, ook veel bouw- en installatiebedrijven

hebben behoefte aan een plek waar ze kunnen samenkomen om kennis en ervaringen uit te wisselen. Van elkaar leren en producten en technieken verder door ontwikkelen is daarop een logisch en gewenst vervolg.

Participanten Samenwerken en uitproberen is wat participanten in ANNE ook zullen gaan doen. Die partici-

TEKST MAURICE HENGEVELD

Nul-op-de-meter

panten zijn, tot nu toe, de Jaarbeurs, gemeente en provincie Utrecht, Economic Board Utrecht, Platform31 en Rabobank Utrecht alsmede een snel groeiend aantal bouw- en installatiebedrijven zoals Trebbe, Talen Vastgoedonderhoud, Q-vention, Van Wijnen, Inventum, Nathan, Jaga, Green profit, Optisolar, Zonnecomfort, ­Webeasy, Solareis, Savepartner en Van Dillen.

Tegenover ANNE realiseerde de Rabobank een energie­ neutraal ‘Groen Huis’ van Sustainer Homes. ANNE en het Rabo GroenHuis gaan bijvoorbeeld nauw samenwerken. Is een bezoeker van ANNE enthousiast, dan kan hij bij het Rabo GroenHuis in gesprek voor financiering.

En ANNE kan voor hypotheekklanten van de Rabobank een startpunt zijn om te zien wat er mogelijk is op het gebied van duurzaam w ­ onen.

De mogelijkheden en effecten gaan immers pas ­leven als je het kunt zien en ervaren.

Om de energietransitie in de regio Utrecht te versnellen zetten de provincie en EBU in op grootschalige uitrol van NOM (ready) woningen..

Technisch gezien haalbaar, maar om de woning­ eigenaren mee te krijgen werd de ‘nul-op-de-­ meter’ (NOM) Experience Zone bedacht: een duurzame route door Utrecht langs tal van energie neutrale ruimtelijke ontwikkelingen en bouwprojecten (renovatie en nieuwbouw). Vertrekpunt voor de Experience Zone is ANNE, het NOM ­Experience Center.

proeftuin en demonstratieruimte voor technische oplossingen, maar biedt tevens ruimte voor verbinding en co-creatie tussen consumenten en ­leveranciers. Anderzijds is het een ontmoetingscentrum voor bijvoorbeeld VvE’s, huurders­ organisaties en particuliere ­ initiatieven. Om NOM-­woningen de nieuwe standaard te maken is 1 ingredient doorslaggevend: bewoners die ­willen! Als startpunt voor omwoners wil ANNE daarom bijdragen aan het tastbaar en bereikbaar maken van duurzaam wonen. De eerste ontwikkelingen zijn zonder meer veelbelovend!

Na maanden voorbereiding opende ANNE haar deuren tijdens de Bouwbeurs afgelopen ­februari. De initiatiefnemers stellen het gebouw ter beschikking aan de participanten. Iedereen kan er de handen uit de mouwen steken en dat gebeurt ook. Naast de modelwoning van Sustainer Homes op het grasveld naast het gebouw zorgde de Utrechtse ondernemer Robin Berg van We Drive Solar recent voor een elektrische auto pal voor de deur.

ANNE heeft als initiatief inmiddels een beweging op gang g ­ ebracht die de droom deelt om werkelijk bij te dragen aan een duurzame wereld. Het initiatief is een opvallend ‘uithangbord’ en open huis voor organisaties op het gebied van duurzaamheid in het algemeen en ‘nul-op-de-meter’ in het bijzonder. Het gebouw dient enerzijds als

PARTICIPANT WORDEN? Als participant help je met het realiseren van de ambitie van ANNE, ook vanuit welbegrepen eigen belang.

ANNE’s inkomsten leiden tot een ‘revolving fund’ dat door participanten in te zetten is voor de ontplooiing van nieuwe gezamenlijke activiteiten. Zie de website voor meer informatie en aanmelding.

ANNE Veemarktplein 41, Utrecht, www.anne-online.nl info@anne-online.nl 085

BINNENWERK

Wat een

WEELDE

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE KASTEEL DE HAAR

BINNENKIJKEN BIJ KASTEEL DE HAAR In 1888 erfde Baron Etienne van Zuylen van Nijevelt van De Haar Kasteel de Haar: zwaar v­ ervallen door oorlogen en stormen besloot hij het na zijn huwelijk met Hélène de Rothschild te herbouwen met hulp van architect Pierre Cuypers. Nu, vier ­generaties later, is Kasteel de Haar in handen van een stichting. De familie heeft echter het recht behouden er een maand per jaar te wonen. En dat begrijpen we wel.

BINNENWERK

D

Dat we in Utrecht zo’n groot kasteel hebben staan is eigenlijk heel bijzonder. De rijkdom en historie van deze waanzinnige plek zijn niet in een paar pagina’s te beschrijven, maar we kunnen wel een kijkje geven in hoe het was en is. De ­Baron en Barones vierden hun vakanties op het kasteel en gaven er feesten voor rijke en beroemde gasten. De zoon van Baron Van Zuylen van Nijevelt, Baron Egmont, zette deze ­traditie voort. Zijn kleinzoon, Baron Thierry zette het kasteel in de jaren zestig en zeventig opnieuw op de kaart met weelderige feesten voor de jetset en na zijn dood in 2011 zijn het zijn vijf dochters die de traditie kunnen voortzetten. De ­familie is geen eigenaar meer van het kasteel maar verblijft er wel meerdere keren per jaar.

De Main Hall Dat De Haar een echt sprookjeskasteel is moge duidelijk zijn. Met maar liefst 200 ruimtes, waarvan 25 badgelegenheden betreft het hier een behoorlijk stulpje. Architect ­Pierre Cuypers werd beroemd met het ontwerpen van het

088

­ ijksmuseum en Centraal Station Amsterdam. Voor de R ­herbouw van Kasteel de Haar hield hij de originele ­contouren van het kasteel aan en een neogotische bouwstijl.

De Main Hall was vroeger de open binnenplaats, maar werd onder de Baron overkapt en tot een extra leefruimte ­gemaakt. In deze ruimte verzamelden de gasten zich eind van de middag voor een aperitief. Wanneer de Tibetaanse bel klonk wist men dat het tijd was om aan tafel te gaan. De gouden decoraties in de Main Hall zijn allemaal echt ­bladgoud. Tijdens hun vele reizen namen de Baron en Barones schatten mee uit heel de wereld die door de jaren heen in het kasteel zijn verzameld. Zo staan er in de Main Hall alleen al stukken uit China, Japan, Frankrijk, Spanje en Duitsland.

Van Brigitte Bardot tot YSL De ridderzaal werd gebruikt als huiskamer van het kasteel, waar men vaak tijd doorbracht na het diner. De heren

­ wamen hier samen om een sigaartje te roken voor ze k ­doorgingen naar het bal. Kristallen karaffen met cognac ­sierden de tafels. Overdag heerste er echter een meer huise­ lijke sfeer en liep men hier rond in comfortabele kleding ­zoals een badjas. Deze traditie werd ook door de latere ­generaties voortgezet en Baron Thierry ontving hier mensen als Brigitte Bardot, Joan Collins, Yves Saint Laurent en ­Maria Calles. Gewoon, in Utrecht.

089

BINNENWERK

Cuypers en g ­ ­emaakt in zijn ateliers in R ­oermond en ­ msterdam. De ­balzaal huist ook de meest kostbare schatA ten van het kasteel, namelijk de twee wandtapijten van de Brusselse wever ­Pieter van Aalst. ­Vervaardigd tussen 1500 en 1510 en vandaag de dag nog in bijzonder goede staat.

Sjiek slapen

De balzaal was uiteraard de plek waar de grote feesten ­gehouden werden. Vooral in de eerste jaren van het kasteel waren gekostumeerde bals heel populair. De kopspiegel­ lampen die in het plafond gedraaid zitten lijken misschien uit de toon vallen maar waren een teken van rijkdom. ­Vroeger ­zaten er kooldraadlampen in waarmee de Baron kon laten zien dat hij zelf elektriciteit genereerde. Iets wat je destijds alleen had als je je eigen generator had. De k­ alkstenen reliëfs langs de bovenrand van de zaal zijn ontworpen door 090

De slaapkamer van de Baron ging over van vader op zoon en is ontworpen door de zoon van architect Pierre Cuypers, Joseph Cuypers. Het uitzicht vanuit deze slaapkamer is ­bijzonder en het interieur heeft een duidelijke andere stijl dan de rest van de vetrekken. Na het overlijden van de laatste baron in 2011 is deze kamer pas voor het eerst opengesteld voor publiek.

De slaapkamer van de Barones is uiteraard de grootste van het kasteel. De sfeer is anders dan in de andere slaap­ kamers. De Barones en de architect zaten niet helemaal op een lijn en ze vroeg dan ook haar bevriende interieurarchitect Henri Nelson een ontwerp te maken. Het is de enige kamer waar dubbele ramen zijn gebruikt en zoals dat in ­adellijke tradities hoort sliep de Barones hier altijd alleen.

‘DE KAPEL IS VOOR HET EERST GEOPEND VOOR PUBLIEK’

La cuisine De oude keuken dateert van ongeveer 1895 en was tot 1970 in gebruik. Tegenwoordig wordt aan de andere kant van het souterrain een moderne cateringkeuken gebruikt.

Wanneer de familie en de gasten naar het kasteel kwamen was het personeel al weken van te voren bezig met de voorbereidingen. Het hele kasteel werd op zijn kop gezet voor de grote schoonmaak en in de beginjaren werden zelfs de paarden, koetsen en automobielen vanuit Parijs naar Utrecht ­getransporteerd. De Baron nam altijd een Franse chef kok mee die indruk kon maken op zijn gasten. Het grote kolenfornuis was een echt pronkstuk en voor die tijd ontzettend modern en daarnaast heel moeilijk te bedienen. De koperen pannenset waar in ieder item de naam van het kasteel in is gestanst is nog volledig aanwezig. Dat is heel erg uniek en alleen het Paleis op de Dam heeft nog zo’n ‘Batterie de ­Cuisine’. Echter is die niet zichtbaar voor publiek.

vandaag de dag wordt hij gebruikt als trouwlocatie. ­Halverwege de 16e eeuw is de kapel uitgebreid met een transept en een koor. Rond 1890 besluit Baron Etienne van Zuylen naast de herbouw van het Kasteel ook de kapel te restaureren.

De sfeervolle kapel kenmerkt zich door eenvoud en sereniteit. De glas in loodramen, middeleeuwse heiligenbeelden en kleurige beschilderingen zorgen voor een bijzondere sfeer.

Ook het meubilair van de kapel vervaardigde Cuypers in zijn eigen ateliers. Om conserveringsreden is een groot deel ­echter ergens anders opgeslagen. Er is ruimte voor 120 ­gasten in de kapel en je kunt er zeven dagen per week ­trouwen.

Tot en met 23 april is de kapel geopend voor publiek.

Trouwen in de kapel

Kasteel de Haar

Voor het eerst sinds de grote restauratie van de Haar begin deze eeuw wordt de kapel geopend voor publiek. Rond 1420 werd er voor het eerst melding gemaakt van deze kapel en

Kasteellaan 1, Haarzuilens T 030 677 85 15 www.kasteeldehaar.nl 091

WAT IS LEVEN? WIJ VROEGEN ­WILLEKEURIGE ­MENSEN ANTWOORD TE GEVEN OP DEZE VRAAG.

‘LEVENLOOS LUSTELOOS LEVENSMOE

NEE… NIET DIT LEVEN

LIEVER LEVENDIG LIEVER LUSTIG LIEVER LEVEN

LEKKER LIEFDE

LEVEN LEEFT LEVE LEVEN!’ - ANNEKE, 50 -

TEKST MAURICE HENGEVELD

Met de tentoonstelling Maria neemt Museum Catharijneconvent je mee op een inspirerende reis door twee ­millennia vol nieuwe kennis en ­inzichten over de meest i­nvloedrijke en meest afgebeelde vrouw ter wereld.

Maria: VROUW,

MOEDER, MYSTERIE EN MUZE Maria, het meisje uit Nazareth en de moeder van Jezus, is een fas­cinerende vrouw. Door de eeuwen heen geschilderd op prachtige schilderijen en gebeeldhouwd door de ­beroemdste beeldhouwers. Weggemoffeld en aanbeden, verheven en ontkend. Een idool waar je niet omheen kunt, wat voor achtergrond je ook hebt. Voor het eerst in N ­ ederland wordt er zo’n grote tentoonstelling aan Maria ­gewijd waarbij haar complete levensverhaal aan bod komt, van oermoeder tot hemelse koningin.

Totaalervaring In de tentoonstelling Maria zijn fascinerende ­Mariaverbeeldingen uit nationale en internatio­ nale collecties te bekijken. Geniet van Maria’s uit o ­ nder andere de K ­ oninklijke Musea voor ­Schone ­Kunsten van België, M ­ useum B ­ oijmans Van B ­ euningen, het Van Gogh Museum, het Mauritshuis en natuurlijk uit Museum ­

­ atharijneconvent zelf. De indruk­ C wekkende tentoonstelling geeft een veel­zijdig beeld van deze wereldvrouw als onderwerp van iconen en schilderijen, manuscripten, sculpturen, tatoeages en video-­installaties.

En het zijn niet de ­minsten die zich door Maria lieten inspireren. Onder andere R ­ ubens, Pieter de Grebber, Rembrandt, Jan Toorop, Bill Viola, Jan Fabre en M ­ aria Roosen zijn vertegenwoordigd. Een totaal­ervaring die je niet mag missen.

Zeven thema’s Maria is een reis langs zeven ­thema’s: ‘Oermoeders en g ­ odinnen’, ‘Oost en West’, ‘Het leven van ­Maria’, ‘Devotie’, ‘Processies en bede­vaar­ ten’, ‘Maria in de hedendaagse

kunst’ en ‘­Moeders in andere religies’. De meest afgebeelde vrouw ter wereld is een fenomeen met vele betekenissen. Mens, mythe, moeder.

Voor sommigen is ­Maria een symbool, voor anderen een vrouw van vlees en bloed. Ontmoet ­Maria in al haar – ­wereldwijde - verschijningsvormen.

De tentoonstelling Maria blijft vanaf 10 f­ ebruari ruim 6 maanden open om heel Maria-minnend Nederland de kans te geven haar te ontmoeten.

Combineer je bezoek met één van de vele ­activiteiten, met onder meer verrassende lezingen en boeiende rondleidingen. Meer informatie over het museum en de tentoonstelling Maria vind je op de website.

Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38, Utrecht T 030 231 38 35 www.catharijneconvent.nl 093

TEKST DIRK VAN DER LIT BEELDMATERIAAL CMU

094

BELEVENISSEN IN EN OM HET RIETVELD SCHRÖDERHUIS

Leve De

Stijl Dit jaar bestaat kunst­stroming De Stijl p­ recies ­honderd jaar.

Het Centraal Museum staat er uiteraard uitgebreid bij stil. In de ­wintereditie van dit magazine beschreven we al wat voor moois de tentoonstelling ‘­Rietvelds Meesterwerk; Leve De Stijl’ bezoekers te bieden heeft. In deze editie: zeven ideeën om van het Stijljaar een onvergetelijke belevenis te maken.

Plus: drie pareltjes om niet te missen.

095

H Het eeuwfeest van De Stijl wordt in meerdere Nederlandse musea ­gevierd. Werk uit de collectie van het Centraal Museum van Gerrit ­Rietveld (1888-1964), Utrechts meest prominente vertegenwoordiger van De Stijl, is bijvoorbeeld te zien in steden als Drachten en Amersfoort. Maar ook de belangstelling uit het buitenland is groot.

Ander werk van Rietveld uit de Utrechtse ­collectie is dit jaar te bewonderen in musea in onder andere Duitsland, Polen en Japan.

In Utrecht zelf kunnen bezoekers aan de ­tentoonstelling ‘Rietvelds M ­ eesterwerk; Leve De Stijl’ alles te weten komen over leven en werk van G ­ errit Rietveld, maar ze maken ook kennis met Truus Schröder. Zij gaf opdracht tot de bouw van het iconische woonhuis in Utrecht Oost en woonde er tussen 1925 en 1985 bijna onafgebroken. Aan de hand van tekeningen, ­foto’s en objecten is te zien dat het Rietveld Schröderhuis zowel van binnen als van buiten in die periode nogal wat gedaante­ verwis­ selingen doormaakte. Toen Gerrit ­Rietveld in 1957 in het huis ging wonen, werd er bijvoorbeeld in de tuin een garage gebouwd voor zijn auto. En ook in het interieur veranderde er veel.

De kinderen van Truus ­Schröder groeiden er op en toen zij uit huis gingen, nam de bewoonster huurders in huis. Het pand is zelfs een jaar als school in gebruik geweest.

Schetsmodel van het Rietveld Schröder Huis, 1924 096

Rietveld Schröderhuis, 1924

7

IDEEËN

VOOR EEN ONVERGETE­LIJKE BELEVENIS Een bezoek aan het Centraal Museum is meer dan alleen kijken en luisteren. In de ­tentoonstelling gewijd aan het Stijljaar zijn er ook voldoende mogelijkheden om te doen en te beleven. Op deze pagina’s zetten we zeven ideeën op een rij om van het Stijljaar een onvergetelijke belevenis te maken.

Leunstoel Gerrit Rietveld, 19181925, collectie Centraal Museum

De audiotour

Bezoek de tentoonstelling in het Centraal Museum met vocale begeleiding van Gerrit Rietveld en Truus Schröder! Aan de hand van oude ­interviewopnamen gidsen zij u door het museum.

U arriveert bijvoorbeeld bij een geëxposeerde stoel en u hoort de stem van Truus S ­ chröder die zegt: “Moet je weten dat ik tegen die stoel weleens gezegd heb: jij was er eerder, jij hoort in het huis en het huis ben jij.” Is dat bijzonder of niet?

U kunt de audiotour beluisteren op uw eigen smartphone, maar u kunt de benodigde apparatuur ook lenen in het museum.

1

DE FAMILIEROUTE Voor gezinnen met kinderen tussen de zes en twaalf jaar is de familieroute in het museum een geweldige ontdekkingstocht. Die route is niet alleen educatief (kinderen leren op een andere manier naar hun eigen huis te kijken), maar ook

ontzettend leuk. Aan de hand van vormen en kleuren worden de kinderen uitgedaagd om zelf te gaan tekenen en knutselen. Hoogtepunt: ze mogen het Rietveld Schröderhuis inrichten voor hun eigen familie!

2

097

Halssieraad ca.

1950-1955, collectie Centraal Museum.

DE WANDELROUTE

De logees Het Rietveld Schröderhuis krijgt logees! In verschillende kamers in het huis kunt u het hele jaar door kunstwerken uit de collectie van het Duitse museum Marta Herford te zien. De getoonde w ­ erken zijn gerelateerd aan thema’s die iedere drie maanden wisselen.

Het jaar gaat van start met het thema ‘Onverwachte bewoners’. Er zijn p ­ ortretten te zien van kunstenaars zoals M ­ immo Paladino, Andrea Fogli, Monica Czosnowska en Andreas ­Neumann.

3

Om de bekendheid van het huis verder te vergroten (ook onder Utrechters), wijzen in de stad geplaatste bordjes wandelaars de weg naar het Rietveld ­Schröderhuis in Utrecht Oost. Tegelijk kunt u gebruik maken van een wandelroute die u wijst op plekken en panden die iets met G ­ errit Rietveld te maken hebben.

Wist u bijvoorbeeld dat als u zich op het Vredenburg ­bevindt er op minder dan ­honderd meter afstand een handvol door Rietveld ontworpen panden staat?

4

6

HET BOEKJE

5

DE WERKPLAATS

De leiding van de werkplaats in het museum is dit keer in handen van de Nederlandse kunstenaar David Bade. Voor hem is het Rietveld Schröderhuis het resultaat van een liefdesklus. De kunstenaar daagt u uit na te denken over klussen die u uit liefde hebt gedaan. U kunt uw herinneringen en verlangens achterlaten op een model van het Rietveld Schröderhuis. Die input in de vorm van tekeningen of teksten gebruikt Bade als inspiratie voor het ontwerp van zijn eigen liefdesklus; een huis dat deel gaat uitmaken van de collectie van het Centraal Museum.

Als bezoeker kunt u dus een bijdrage leveren aan een toekomstig collectiestuk!

098

7

Over het Rietveld Schröderhuis is al veel geschreven, maar een leuk en handzaam boekje was er nog niet. Vanaf de start van de tentoonstelling in het Centraal Museum is dit boekje er te koop. Aan bod ­komen: Rietveld en het ontwerp van het huis, het leven van Truus Schröder en Utrecht in de jaren twintig van de vorige eeuw.

Het rijk geïllustreerde boekje is zowel in het Nederlands als in het Engels verkrijgbaar.

De multimediatour Hoewel de openingstijden van het huis zijn verruimd (elke vrijdagavond tot 21:00 uur), is de toestroom van bezoekers groot en is er niet altijd ruimte voor een spontaan bezoek. Voor iedereen die voor een dichte deur komt te staan of toevallig in de

buurt is, is er echter goed nieuws. Dankzij gratis wifi kunt u in de directe omgeving van het Rietveld Schröderhuis inloggen op een korte multimediatour. Zo bevindt u zich op een virtuele manier toch in Utrechts meest beroemde woning.

Interieurontwerpen J.H. Moesman, ca.1926-1927, collectie Centraal Museum

Drie

pareltjes om niet te missen

In de tentoonstelling in het Centraal Museum zijn wereldberoemde werken van R ­ ietveld te zien, zoals zijn rood-blauwe stoel. Maar er worden natuurlijk ook heel onbekende kunst­ werken en voorwerpen getoond. LEVEN! vroeg conservator Natalie Dubois, die de tentoon­ stelling samen­stelde, naar haar persoonlijke favorieten. Dit zijn haar drie pareltjes om niet te missen.

De halsketting van Truus Schröder.

Rietveld heeft meerdere sieraden voor Truus Schröder gemaakt, waaronder een zilveren halsketting met een hanger van drie aan elkaar geplakte stenen. De ketting lijkt op het eerste gezicht het resultaat van het betere knutselwerk, maar Truus Schröder was er maar wat blij mee.

Er bestaat een foto waarop ze de ketting draagt, ongeveer twintig jaar nadat ze het sieraad van Rietveld kreeg.

minder bekend is dat de kunstenaar in de jaren twintig van de vorige eeuw verschillende interieurontwerpen tekende in de stijl van De Stijl. Mogelijk waren het oefeningen die voortvloeiden uit bezoekjes aan een van de tekenclubjes in Utrecht, waar Rietveld zo nu en dan ook aan meedeed.

De maquette voor de juwelierswinkel.

Rietveld kreeg in 1921 de opdracht voor de verbouwing van een juwelierswinkel in de Amsterdamse Kalverstraat. Het a­ symmetrische ontwerp wekte de indruk van een brede etalage, terwijl het pand zelf erg smal was. Bekijk de prachtige maquette en zie hoe ingenieus Rietvelds compositie was. Truus Schröder was er zo van onder de indruk dat ze besloot Rietveld opdracht te geven voor de verbouwing van een kamer in haar huis aan de Biltstraat, waar ze toen woonde.

De interieurontwerpen van Moesman.

De surrealistische kunst van J.H. Moesman, onderdeel van de vaste collectie van het Centraal Museum, is wereldberoemd. Veel

‘Rietvelds Meesterwerk: Leve De Stijl’ is voor het publiek geopend van 4 maart tot en met 11 juni 2017 in het Centraal Museum.

Centraal Museum Agnietenstraat 1-3 Utrecht T 030 236 23 62 www.centraalmuseum.nl 099

KUNSTHANDEL

Juffermans

Als u op zoek bent naar een litho, ets of tekening van Kees van Dongen (1877-1968), dan is er maar één adres; Kunsthandel Juffermans aan de ­Lange Jansstraat te Utrecht. Ook voor boeken over deze vernieuwende schilder die een groot deel van zijn leven in ­Frankrijk heeft gewoond, moet u bij dit, sinds 1994 voor de Utrechtse kunstwereld zo belangrijke adres zijn. Bijvoorbeeld voor deze litho uit 1950 Hommage à Marie Claire, de laatste echtgenote van

stad

Van Dongen. Daarnaast zult u er ook vele schilderijen, ­tekeningen en etsen zien van de hand van Jeroen Hermkens (1960), de kunstenaar die het karakter van de stad in zijn kenmerkende kleurengamma en vormentaal weet ­ te vatten. En niet te vergeten, de Utrechtse fijnschilder Dolf Zwerver ­ (1932-2010) waarvan Claudia ­Juffermans een groot aantal schilde­ rijen en litho’s in haar zaak heeft. www.juffermans.nl

De getekende

Het Utrechts Archief bezit een rijke collectie van zo’n ­drieduizend stadstekeningen die een realistisch beeld schetsen van de ontwikkeling en soms ook verval van de stad door de eeuwen heen. Tolien Wilmer, oud-conservator van het ­Archief, heeft in haar laatste boek over deze collectie – De getekende stad, 1900-2000 – de meest saillante tekeningen uit die periode opgenomen en van gedetailleerd commentaar voorzien. Daaruit is weer een selectie gemaakt voor de huidige expositie in het Archief aan de Hamburgerstraat.

Deze tekeningen nodigen u uit tot een zwerftocht door uw herinnering aan de stad. Het heeft iets van een hedendaagse tracking memories. Alhoewel het nu voorjaar is, hierbij een prachtige tekening met krijt en aquarel uit 1902 van het besneeuwde Janskerkhof door Elisabeth Adriani-Hovy.

T/m 30 april. www.hetutrechtsarchief.nl

100

SLOT­ TENTOON­ STELLING IN HET AAMU Alle reden om naar de laatste expositie in het Museum voor Hedendaagse Aboriginal Kunst Tracking Memories, het ­geheugen van het land te gaan. Na zestien jaar sluiten de deuren. Het geld van de private financiering is op. Zeer betreurenswaardig. De laatste expositie verbeeldt het ­ ­collectieve geheugen van een volk over de eigen geschiedenis dat in dit geval verder reikt dat alleen het geheugen naar het voorvaderlijk land van de Aboriginals in Australië.

Het werk van de Belgische kunstenaar Danny Matthys (1947) speelt in deze expositie een centrale rol. In zijn ­kleurrijke en gelaagde schilderijen van collages en acrylverf refereert hij met name naar de geschiedenis die België heeft met Afrika, Kongo.

De expositie is een waardig slotakkoord van zestien jaar Aboriginalkunst in Utrecht. Vandaar als afscheidsgroet een acrylverf schilderij van Netta Loogatha (1942), geboren op Bentinck Eiland, Queensland, Australië.

T/m 15 juni, www.aamu.nl

KUNSTSPECIALS

Kunstspecials staat onder redactie van Jaap en Louk Röell, van Kunstruimte KuuB. www.kunstruimtekuub.nl

BLOEMEN VAN JANNEKE BRINKMAN De pracht van de natuur – bloemen, planten en ook dieren – in aquarel geschilderd door de ­biologe Janneke Brinkman. Een maartboeket, lente dus. Janneke schildert en tekent natuurgetrouw, precies en tot in de finesses een herkenbare en harmonische bloemen- en ­ plantenwereld. Ze heeft in de loop van de ­ ­afgelopen jaren een eigen, zeer herkenbare stijl ontwikkeld die door velen zeer gewaardeerd wordt.

In Slot Zeist viert ze haar 25-jarig jubileum als botanisch tekenaar, 25 jaar passie voor ­bloemen, t/m 11 juni. Daarbij wordt een film getoond over leven en werk van Janneke ­Brinkman en is ook haar oeuvrecatalogus te koop. www.slotzeist.nl/exposities–rondleidingen

Doorzicht

De stilte is oorverdovend in de expositie ­Doorzicht van Eefje van den Braak, Truus van den Heuvel en Digna Weiss. Alle drie trachten zij door hun beeldende kunst verstilling, esthetiek en ritme tot uitdrukking te brengen. En ­balans ook. Met verschillende technieken – wand­objecten, schilderijen, ruimtelijke vormen en keramiek – geven zij in abstracte vormen betekenis aan het oneindige en bieden zij tevens een doorzicht naar het onbekende. Die vormen zijn doordacht doch tevens flexibel en vrij interpreteerbaar. Kom kijken, bijvoorbeeld naar dit keramische werk (sinterengobe 110 x 110 x 11 cm) van Eefje van den Braak en oordeel zelf. Hopelijk biedt het doorzicht.

T/m 16 april in KuuB Ruimte voor Kunst en Cultuur te Utrecht, www.kunstruimtekuub.nl

GLAZEN HELM

van Willen Noyons

Een contradictie; een helm van helder glas.

Versiering, geen bescherming. Een glazen gebaar van kwetsbaar leven, de dood nabij.

Glassculpturen als beeldhouwwerken van martialiteit. Ontworpen door de Utrechtse beeldend kunstenaar en penningenmaker Willem Noyons (1956), gerealiseerd in de werkplaats van de meester glasblazer Jiri Pacinec in Tsjechië. Een combinatie van kunstzinnigheid en kundigheid, kortom het edele ambacht. Noyons heeft zich hierbij

laten inspireren door het schilderij Slapende Mars uit 1629 van de hand van de schilder Hendrick ter Brugghen dat tot de collectie van het Centraal Museum behoort en waarop een slapende soldaat te zien is met een helm met veren erop. Schilderij en glazen helm zijn van 8 april t/m 19 november in Het Centraal Museum te zien in de presentatie Ondertussen in Utrecht; de Makers. www.centraalmuseum.nl 101

DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL

1917 – 2017 100 JAAR DE STIJL 100 JAAR INNOVATIE ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT!

ONTWERP: DE BOER & VAN DORST ORGANISATIE:

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

RIETVELD SCHRÖDER HUIS

RIETVELDPAVILJOEN AMERSFOORT

FOTOGRAFIE JEROEN BERENDS

LEREN DOOR TE

DOEN, VRAAGT OM REFLECTIE OP ERVARINGEN

Studenten van vakschool Nimeto krijgen in de hernieuwde opleiding Styling, Interieur en Vormgeving (SIV) op een bijzondere manier les, waarbij ze direct samenwerken met het bedrijfsleven. Het doel: de studenten hun eigen kracht en identiteit laten ontdekken.

Gedurende modules van zes weken krijgen de studenten kennis en vaardigheden aangereikt waarmee zij hun creatieve vermogen ontwikkelen om bijvoorbeeld een opvallende stand, (­winkel)inrichting of stylingconcept voor een bedrijf te ontwerpen. Ze leren een bepaalde sfeer realiseren en bekwamen zich op het gebied van styling, interieurvormgeving, ­ ­conceptontwikkeling en visuele presentaties.

Echte projecten Met deze opgedane kennis gaan ze werken aan een project, afkomstig uit het bedrijfsleven. De studenten werken en denken vanuit de ontwikkel­cyclus ‘Creative Thinking’ waarbij de volgende stappen worden doorlopen: Plan > Idee > Ontwerp > Vormgeving > Beleving Aaron Preyer (17) heeft een opdracht uitgevoerd voor Beerenberg. Mark Beerens (zelf oud ­Nimeto student) is een van de eigenaren van de

­ rganisatie, die zich specialiseert in het maken o van gepersonaliseerde uitvaartproducten. Aaron kreeg de opdracht om een mobiele stand voor Beerenberg te ontwerpen waarin de mogelijk­ heden van personalisatie zichtbaar werden.

Deadlines De bedoeling is dat studenten zelfbewustzijn, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid ontwikkelen. “Je leert ook met deadlines werken. Als je niet goed plant, maak je lange dagen” zegt Aaron. “Wat ik vooral erg leuk vond, is dat je werkelijk een bijdrage kunt leveren”. Volgens Sanne Peters (Project en Stage coördinator van Nimeto Utrecht) worden de projectweken als zeer betekenisvol gezien.

Dat de uitvaartbranche niet de meest voor de hand liggende branche is om als ontwerper aan de slag te gaan, heeft volgens Mark vooral te ­maken met de onbekendheid die over de ­branche

heerst. “De branche is heel traditioneel, donker ook. Wat je maakt, bestaat nog niet. Er is juist heel veel ruimte voor creativiteit”. Dit beaamt ook Lianne Baars (21) die in 2016 zelfs haar stage doorbracht bij Beerenberg. “In eerste instantie dacht ik, wil ik dit wel? Maar toen ik op de site van Beerenberg keek, werd ik juist heel enthousiast”.

Nimeto Smijerslaan 2, Utrecht T 030 271 46 24, www.nimeto.nl Nimeto Utrecht werkt op uiteenlopende manieren samen met het bedrijfsleven. ­ ­Studenten van het Excellentie ­Programma kregen de opdracht in groepjes een spread te ontwerpen voor dit thema­nummer van LEVEN! ze ontwikkelden de concepten, ­ ­verzorgden de teksten, foto’s en vormgeving.

Het resultaat zie je op de volgende pagina’s.

103

Ingmar Heytze is een Utrechtse stadsdichter.

Wij vroegen hem n.a.v. het feit dat Utrecht meedingt naar de titel ‘City of Literature 2017’, zijn interpretatie op leven en dood te geven.

Hij koos voor de gedichten Benjamin voor ‘leven’ en Projectie voor ‘dood’. De 2 gedichten zijn een ­contrast, maar passen toch bij elkaar. De dood is het gevolg van het leven.

104

M ‘

Ontwerpers: Nienke Bollema, Sylvana Zuiderwijk, Dylan Sprik (studenten Nimeto Utrecht)

Benjamin

Benjamin, jij bent een reiziger door buiken, vanuit de warmte op weg naar het licht

heb je de tweede alweer achter je gelaten.

‘

ijn idee over leven en dood

Projectie

Het zal wel donker zijn, en stil, als je er niet meer bent.

Misschien zo stil en donker als het ademloos moment waarop het zaallicht dimt voordat de film begint,

Je bent maar klein. Je was nog kleiner. dat ogenblik. De hele eeuwigheid. Misschien.

Zo klein, je schemerde nog maar, dreef je tussen oevers van bestaan en niet-bestaan naar een waterval. Onze handen tilden

Maar als je droomt dat je een vlinder bent, kun je evengoed een vlinder zijn die droomde dat hij mens was.

je voorzichtig op het droge.

Je mag dit nooit vergeten. Op een dag We hebben bij je gewaakt tot vandaag.

Hier is de wereld, te groot om in te pakken.

Hier is de wereld, te klein om meer te zijn

kust een van ons de ogen van de ander dicht en moet dan weten: dit is louter pauze totdat alles weer opnieuw begint. Jij en ik – geen stof, maar licht.

dan één tussen miljarden, net als wij.

Ooit kun je deze woorden lezen.

Hier is de wereld. Hij is helemaal voor jou.

Dichter Ingmar Heytze

105

N I E U W L E V E N

Tekst Lousja de Bruin Studenten Nimeto Utrecht: Styling Luc Vleugel Vormgeving Pien Hoveling Fotografie Janske Huitink

106

Sjaal € 4,95 - tas € 16,50 - Sisters

Stropdas € 4,50 - Episode

Hoed € 19,99 - Vintage Island

Iedere tweedehands winkel heeft ze: een item dat ‘ietsje afwijkt van het reguliere’.

Zulke items maken jouw look mooier, interessanter of levendiger.

Gek genoeg heerst er nog altijd een taboe op tweedehands kleding, tenzij het ‘vintage’ heet natuurlijk. Maar met het label tweedehands voelt de gedragen inboedel van een ander al snel ‘niet van jou’. En dan is het ineens een drempel. Jammer, want tweedehands winkels zijn uniek. Wanneer de één uitgekeken is op een item, kan datzelfde item bij een ander een reïncarnatie doormaken.

Tweede leven Waar die rode stropdas eerst het pak van een vertegenwoordiger meer sjeu gaf, is hij nu het modestatement van een hipster in een Utrechts koffiecafé. Net als die hoed... perfect voor een

warme lentedag op het terras aan de Oude Gracht, met in de rechterhand een glas wijn en links een bitterbal. Maar items van exclusieve ­designmerken - zoals de sjaal - blijven natuurlijk het leukst. Je vraagt je tien keer af hoe zo’n sjaal in hemelsnaam in een koopjesbak terecht is ­gekomen. Voor vijf euro durf je de gok wel te ­wagen, hij zal maar echt zijn...

Exclusief Vintage was al een trend, maar we zien dat de vraag naar tweedehands items zich aan het manifesteren is binnen de high society van Utrecht.

Door de exclusiviteit van een ‘tweedehandsje’ hoef je niet meer bang te zijn dat iemand met hetzelfde aan komt zetten en dat maakt de boel toch net even wat interessanter en exclusiever!

Top 10 Tweedehands winkels Utrecht: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Sisters 2dehands, Oudegracht 224 Vintage Island, Zadelstraat 39 Episode, Oudegracht 206 Sussies, Voorstraat 50 Second Sas, Oudegracht 193 Second Lifestyle, Leusderweg 98 Dochters, Lange Jansstraat 6 Kraayennest kringloop, Amsterdamsestraatweg 583 9.

Kringloop de Waarde, Helling 5 10. Kringloop centrum Utrecht, Hoogravense weg 63

107

Tekst en beelden: Nik Breumer, Danielle van Tinten, Pauline van den Heuvel en Robbert Antony Bouman (studenten Nimeto Utrecht)

Iedereen legt op een gegeven moment het loodje. De uitvaartbranche is dan ook een enorme geldmachine.

Begrafenisondernemers weten haar­fijn hoe ze nabestaanden met hun pinpas kunnen laten zwaaien.

Je kunt immers nooit te veel geld uitgeven als het gaat om de uitvaart van een dierbaar iemand.

Voor een begrafenis moet je diep in de buidel tasten. Een gemiddelde begrafenis heeft een prijskaartje van ongeveer 10.000 euro. Hoe die prijs exact tot stand komt, is vaak onduidelijk en voor de nabestaanden op dat moment ook helemaal niet interessant.

Bron: Monuta.nl

Maakt de uitvaartbranche daar ­misbruik van? Het voelt fout dat er in de uitvaartbranche zoveel geld ­verdiend wordt aan het verdriet van nabestaanden. Zeker als de bedragen niet allemaal even helder te verantwoorden zijn.

108

DOODSBON - Basiskosten: € 2.150 Uitvaartverzorger, laatste verzorging, opbaren, rouwvervoer.

- Plechtigheid: € 2.200 Uitvaartdienst, rouwboeket, rouwkaarten, catering - Persoonlijke voorkeur: Kist eenvoudig € 500 Kist luxe € 5.000 Krant regionaal € 500 Krant landelijk € 1.500 - Crematie: € 1.250 - Grafkosten: € 800 - € 7.000 Deze verschillen per gemeente.

- Grafmonument: € 2.200 Een grafsteen te plaatsen op een graf.

DE EEN ZIJN DOOD IS DE ANDER ZIJN BROOD.

De entourage die bij een uitvaart komt kijken, is dus niet niks. Mensen vinden het niet bon ton en ­respectloos als er over een “budget begrafenis” wordt gesproken.

Er zijn namelijk een hoop onderdelen waarop bespaard kan worden, denk hierbij aan bloemen, een eenvoudige receptie of minder dragers voor de kist.

Als je de prijs van een urn vergelijkt met die van een gewone vaas of de prijs van een gewone bos bloemen vergelijkt met bloemen die speciaal voor op het graf bedoeld zijn, is het verschil in prijs opvallend en niet ­altijd reëel.

Maar de meeste mensen vinden het ongepast om hier op het moment zelf iets van te zeggen. Gelukkig zijn de meeste mensen goed ver­ zekerd voor de kosten van een ­uitvaart. Daardoor zijn ze ook iets minder k ­ ritisch. In die periode heb je ook wel iets anders aan je hoofd.

DE PRIJS VAN DE

DOOD 109

D 110

D

TEKST MARCO BOSMANS BEELDMATERIAAL PAL HANSEN, MERCIS BV

ER IS EEN UTRECHTER DOODGEGAAN

B

ick

Een paar lijnen en een paar woorden om een verhaal te vertellen. Dick Bruna was er een meester in. Geïnspireerd door het l­ ijnenspel van Mondriaan, Rietveld en Van der Leck creëerde hij met zijn lijntje nijntje. Een ­ speelse vakantie-ervaring in Egmond aan Zee maakte van dit duinkonijn een ­avontuurlijke wereldster. Wars van de spreekwoordelijke allures en opsmuk, naar de ­tekenaar zelf. De

runa

HENDRIKUS MAGDALENUS BRUNA 23 AUGUSTUS 1927 – 16 FEBRUARI 2017

hoofdletter N werd dan ook een kleintje voor

nijntje. Bruna k ­ oesterde zijn muze, ook al was het soms een ­worsteling: de ogen priemend, de oren fier en die ­ bibberende lijn. Het ­kleurenpalet bleef beperkt, net als de vrienden­ kring; van betje en boris tot snuffie en ko.

Hoe bijzonder mag het zijn om met de kleine wereld van nijntje de hele grote mensen­ wereld te veroveren, om klein én groot te vangen met twee armen vol kinderliefde? Hoe bijzonder mag het zijn voor zijn vrouw en kinderen om je nu en voor altijd en overal getroost te weten door het werk van ­echt­genoot en vader Dick? Nijntje was liefde.

Nijntje is liefde. Nijntje blijft liefde. Op schoot, op school, op straat en in de musea.

Dag Utrechtse meester.

111

LEUK OM TE HEBBEN

SPEL

Voedingsspel ‘De Reis van 5’. Door: Merel Vingerhoets en Brenda Janssen, prijs: € 49,95 Dagelijks strijd aan tafel met je kind(eren)? Omdat ze eenzijdig eten, alles wat groen is op voorhand weigeren én bovenal niets nieuws willen proeven? De Reis van 5 biedt met dit gezinsspel uitkomst. Samen met je kind kruip je in de huid van een piraat. Jullie gaan op ontdekkingsreis en veroveren de wereld door het uitvoeren van creatieve, uitdagende maar vooral ontzettend lekkere voedingsopdrachten. Alle type maaltijden zijn in dit piratenspel vertegenwoordigd om je kind spelenderwijs nieuwe dingen te laten proeven en met plezier gevarieerder en gezonder te leren eten.

De Reis van 5 brengt gezelligheid weer terug aan tafel. www.dereisvanvijf.nl 113

LEUK OM TE HEBBEN

BOEKJE

Boekje ‘nijntje op de fiets’. Door: Dick Bruna, jaar van uitgave: 1982, prijs: € 6,95 nijntje dagdroomt wat ze zou doen als ze een fiets had... Lekker door het bos fietsen, op bezoek gaan bij tante trijn en aan als het geregend heeft zou ze haar fiets weer netjes schoonmaken. Ze kan niet wachten tot ze groot genoeg is! nijntje op de fiets is te koop bij de boekhandel.

114

LEUK OM TE HEBBEN

KOEKTROMMEL

Schaal ‘Novecento Cookie Jar’. Door: Ontwerpduo.nl, materiaal: glas en hout, prijs: € 130 - € 150 Deze glazen schaal wordt afgesloten met een deksel van esdoorn- of notenhout dat tevens dienst doet als een presenteerbord. Voor chocolade, koekjes of noten. Handgemaakt en in kleine oplage geproduceerd. Verkrijgbaar in twee formaten, met glaswerk in vier tinten: oker, whisky, roze en transparant. www.ontwerpduo.nl 115

LEUK OM TE HEBBEN

WHISKY

Whisky ‘Private Edition Glenmorangie Bacalta’. Door: Distilleerderij Glenmorangie, kleur: lichtgoud, alcoholpercentage: 46 ­procent, adviesprijs: € 99,95 (70 cl) De Private Edition van Glenmorangie is een bekroond assortiment dat whisky kenners ieder jaar de mogelijkheid beidt om een zeldzame en ­boeiende single malt te proberen. Deze Baltaca is de achtste release uit deze serie. De whisky is geïnspireerd op de aangename warmte van lange, zachte dagen. Het huis innoveert met deze Private Edition met een volledige extra rijping in zonovergoten Malmsey Madeira-vaten. Een bijzondere drank die bij iedere gelegenheid past. www.glenmorangie.com 116

LEUK OM TE HEBBEN

OVERHEMD

Overhemd. Door: NØLSON, kleur: wit, materiaal: 100% katoen, prijs: € 49,95 Het Nederlandse merk NØLSON is ontstaan vanuit een persoonlijke zoektocht naar het ideale overhemd. Geschikt voor een presentatie op werk maar ook voor in de kroeg. En dat voor een eerlijke prijs. In het eigen atelier in Shanghai worden met de mooiste en meest eerlijke stoffen gewerkt en worden de shirts vervaardigd. De overhemden hebben een buitengewone slim fit pasvorm. www.nolson.nl 117

TEKST SANNE PORTMAN FOTOGRAFIE KURT VAN DER ELST

toneel DE VERZACHTENDE WERKING VAN

Sallie Harmsen en Joris Smit in Stadsschouwburg Utrecht

De verhalen van Jeanne d’Arc en Tasso mogen totaal verschillend en honderden jaren oud zijn, de thematiek blijkt tijdloos. In beide stukken spelen hoofdrolspelers Sallie Harmsen en Joris Smit elkaars onbereikbare liefde. Een gesprek met deze getalenteerde acteurs over radicalisering, romantiek en teksttoneel.

J

Jeanne d’Arc Sallie: “Ik speel Jeanne d’Arc, een Frans boerenmeisje dat opgroeit in een wereld vol burgeroorlogen en politieke onrust.

Het enige wat van haar wordt verwacht is dat ze trouwt en het huishouden verzorgt. Ze kan zich daar niet in vinden, maar weet ook niet hoe ze haar leven dan vorm moet geven. Totdat ze van God de opdracht denkt te krijgen om voor haar land te vechten. Ze moet en zal de Engelsen – waarmee de Fransen op dat moment al bijna honderd jaar in oorlog zijn – verdrijven.

Wanneer onder haar leiding de stad Orléans wordt bevrijd, groeit ze uit tot het nationale symbool van hoop. Tot ze op het slagveld oog in oog staat met de Engelse luitenant Lionel, gespeeld door Joris Smit.”

Joris: “In deze rol vertegenwoordig ik de kracht van de liefde. Want Jeanne is inmiddels volledig geradicaliseerd en leeft in dienst van God. Menselijke gevoelens passen daar niet bij. Ze belandt in een existentiële crisis en verliest haar goddelijkheid zodra ze verliefd wordt op Lionel.”

werp zo actueel is. Eigenlijk houdt deze voorstelling de bezoeker een spiegel voor. Je ziet wat er kan gebeuren wanneer een jong iemand die zoekt naar de zin van het leven, in religie of ideologie een richting vindt. Aan mij als actrice de taak om het publiek mee te nemen in wat er in het brein van Jeanne gebeurt, zodat mensen snappen welke overtuigingen aan haar daden ten grondslag liggen.”

Joris: “Dat is het mooie aan toneel en aan kunst in het algemeen. Het zet het publiek en ons als kunstenaars aan het denken. Tegelijkertijd hebben voorstellingen als Jeanne d’Arc, maar ook Tasso, vaak een verzachtende werking omdat ze de schoonheid van de taal, kunst en muziek laten zien. Zeker in de harde tijd waarin we vandaag de dag leven, hoop ik dat we mensen daaraan kunnen herinneren.”

Spiegel

Tasso

Sallie: “Jeanne d’Arc maakt zo’n grote ontwikkeling door, dat is voor mij als actrice geweldig om te spelen. Het is fascinerend om te zien welke psychologische weg zij aflegt tot het moment waarop ze radicaliseert. Helemaal omdat dat onder-

Joris: “2,5 jaar geleden speelden we Tasso voor het eerst. Ik vervul de hoofdrol in dit verhaal over een jonge kunstenaar die de kunst in dienst stelt van het veroveren van zijn grote liefde Leonore.

‘ NATIONALE TONEEL WEEKEND’ Vanwege het succes en omdat het te gek is om de verhalen van de schrijvers Schiller (Jeanne d’Arc) en Goethe (Tasso), die allebei in de tijd van de Romantiek leefden, vrienden waren en elkaar adviseerden, in dezelfde periode op te voeren, gaan we nogmaals op tournee. Ik kijk er enorm naar uit, omdat het zo’n prachtig verhaal is. Ook de combinatie van kunst, liefde en de zin van het leven – onderwerpen waar ik ook mee bezig ben – spreekt me enorm aan. Het verschil tussen Tasso en mij is alleen dat hij daar totaal bezeten van is en ik er gelukkig nog een leven naast heb.”

Sallie: “In Tasso speel ik Leonore, een typisch ‘stille wateren hebben diepe gronden’- meisje.

Het bijzondere aan deze voorstelling vind ik dat ieder personage een andere kijk op de liefde ­vertegenwoordigt.

Joris: “Dat maakt het ook direct weer actueel, terwijl het ­verhaal al zo oud is.”

Romantiek Joris: “Een mooie overeenkomst tussen de verhalen van Jeanne d’Arc en Tasso is de onbereikbare liefde die op een dramatische en noodlottige manier een hoofdrol opeist.”

Sallie: “Het gaat allebei over romantiek en de zin van het ­leven.”

Joris: “En beide verhalen zijn erg talig. De vorm die wordt gebruikt noem ik ook wel teksttoneel. Niet dat het alleen om de tekst draait, want het decor is ook spectaculair en het geluid is bombastisch, maar de manier waarop de schrijvers hebben verwoord wat de personages voelen is zo mooi. Daarom is het belangrijk dat het publiek goed luistert. Dat is niet altijd makke­ lijk, maar je hoeft absoluut geen getrainde toneelkijker te zijn om de noodzaak en de actualiteit van de verhalen te doorgronden. Deze voorstellingen zijn voor iedereen een cadeautje.”

De voorstellingen Jeanne d’Arc en Tasso zijn tijdens het Nationale Toneel Weekend ­ van 17 t/m 19 maart 2017 te zien in de Stadsschouwburg Utrecht. Kaarten zijn verkrijgbaar via de website.

NB: Het Nationale Toneel heet sinds 1 januari 2017 Het Nationale Theater.

Stadsschouwburg Utrecht Lucasbolwerk 24, Utrecht T 030 230 20 23 www.stadsschouwburg-utrecht.nl 119

FESTIVAL TWEETAKT 2017

KUNSTEN-

festival

VOOR ALLE LEEFTIJDEN

REUSACHTIGE

KARIN BLOEMEN

Festival Tweetakt viert dit jaar zijn 15-jarig jubileum in Utrecht. ­Tweetakt is uitgegroeid tot een internationaal kunstenfestival voor alle leeftijden, met theater, dans, muziek en (interactieve) beeldende kunst. Bezoek van 31 maart t/m 16 april het festivalhart op de Neude en voorstellingen in diverse Utrechtse theaters, of kom van 2 april t/m 28 mei in de weekenden langs op Fort Ruigenhoek in Groenekan. Het festival toont op speelse wijze vele voorstellingen en kunstwerken van jonge, ­talentvolle én ervaren theatermakers, muzikanten en beeldend kunstenaars uit binnen- en buitenland. Sommigen maken speciaal werk voor ­Tweetakt. Ga mee op a­ vontuur met o.a. Theater Artemis, NTjong, Thijs Boontjes Dans- en Show­orkest, Linde Schöne, Maas Theater en Dans, Jérome Bel, Woodie Smalls en vele andere. Voor het programma zie de website. www.tweetakt.nl

INTO THE WOODS IN THEATERS Karin Bloemen heeft de kolossale rol te pakken van de wraakzuchtige Reuzin in de Stephen Sondheim musical Into The Woods. Fysiek zal Karin niet op het podium te zien zijn. Alleen haar stem dondert door de luidsprekers de zaal in. Om hun felbegeerde kind te krijgen, worden een onnozele bakker en zijn kordate vrouw met een onmogelijke opdracht het bos in gestuurd. Daar blijken ze de onwaarschijnlijke spil te vormen in de beroemde sprookjes van Assepoester, Roodkapje, ­Rapunzel en Sjaak en de bonenstaak. Maar wat is de prijs voor het Lang en Gelukkig waar iedereen op hoopt? Uniek is dat producente Esther Maas van PIT Producties een 15 koppig live-orkest op tour meeneemt. De musical met topcast bestaande uit onder andere Paul Groot, Elise Schaap en Guido Spek is op 11 april te zien in de S ­ tadsschouwburg Utrecht. Voor de volledige speellijst check de website. www.intothewoods.nu

FOTOGRAFIE ANNA VAN KOOIJ

Jong

TALENT

Achter de camera

Kelvin van der Tuin M 06 2498 3809, kelvinvdtuin@outlook.com 120

De 25-jarige Kelvin van der Tuin studeert aan de Dutch Filmers ­Academy in ­Hilversum en deed inmiddels ruim ervaring op in binnenen buitenland. Met zijn passie voor fotografie en filmen is hij nauw ­betrokken bij iedere productie waar hij deel van uitmaakt. Of het nou bedrijfsfeesten, congressen of concerten zijn, hij legt het geheel graag voor je vast. Zijn specialisatie ligt in het maken van ­bedrijfsvideo’s en in 2016 won hij de tweede plek bij de Ziggo Young Talent Awards. ­Kelvin denkt graag met je mee en is nuchter en ­betrouwbaar.

CULTUUR & MEDIA

AMBER ARCADES & MOSS in TivoliVredenburg TivoliVredenburg Vredenburgkade 11, Utrecht T 030 760 67 77 www.tivolivredenburg.nl

Nieuwe show T-splitsing begonnen

TINEKE SCHOUTEN GAAT DOOR Met T-splitsing brengt Tineke Schouten haar 23ste avondvullende show. Op 24 januari heeft zij haar tour officieel afgetrapt met een feestelijke voorstelling in de Schouwburg Utrecht. Na ruim 34 jaar in het theater kijkt Tineke in deze nieuwe show terug op de bijzondere levenswendingen uit haar verleden. Want iedere dag doen we het: keuzes maken. Kleine nietszeggende beslissingen over de kleur sokken die je draagt tot levens veranderende keuzes om je baan op te zeggen en met heel je hebben en houwen naar het buitenland te vertrekken. Het maken van de ene keuze, sluit zo vaak andere i­nteressante richtingen uit. Wat zou er gebeurd zijn als Tineke in haar leven een heel andere afslag op de T-splitsing genomen had? T-Splitsing is meer dan ooit een persoonlijke show. Maar ­uiteraard komen ook de nodige typetjes voorbij.

T-splitsing speelt t/m 27 mei in theaters door Nederland. Check de website voor de speellijst. www.tinekeschouten.nu

Op 22 april staan twee van Nederlands meest interessante bands samen in de Pandora zaal van TivoliVredenburg! De licht-experimentele ­Amsterdamse gitaarband Moss bestaat alweer 12,5 jaar en leverde in die tijd parels van platen af als Never Be Scared/Don’t Be A Hero (2009) en Ornaments (2012). In februari 2017 verschijnt hun vijfde album Strike. ­Achter Amber Arcades gaat de Utrechtse Annelotte de Graaf schuil, die met het in New York opgenomen Fading Lines (2016) een droomdebuut afleverde. Ook letterlijk, want de jingle-jangle-gitaarpop van Amber ­Arcades klinkt heerlijk dromerig, maar kan ook gierend uit de bocht ­vliegen! Check de website voor meer informatie.

TRIBUTE AAN

The

Beach Boys

50 JAAR PET SOUNDS

Een halve eeuw na de ­release van het legendarische ­album Pet Sounds is het tijd voor een ‘tribute’ aan The Beach Boys. Op 1 april ­ presenteert muziek­ kenner Leo Blokhuis een avond in TivoliVredenburg waarop popmuzikanten van nu hun versie van deze klassiekers geven. Bijgestaan door een 18-koppig orkest hoor je onder meer Ruben Hein, ­ Yorick van Norden, Anne Soldaat, Clean Pete en Bart ­Hoevenaars. Meer ­namen worden later bekend­gemaakt. Voor dit concert zijn zit­ plaatsen ­beschikbaar. Check de website voor meer informatie.

TivoliVredenburg Vredenburgkade 11, Utrecht, T 030 760 67 77 www.tivolivredenburg.nl FOTOGRAFIE ROY BEUSKER

121

WAT IS LEVEN? WIJ VROEGEN ­WILLEKEURIGE ­MENSEN ANTWOORD TE GEVEN OP DEZE VRAAG.

Als je niet dood bent, dan is er toch leven - WOUT, 5 -

NAPELS GASTSTAD ITALIË EVENEMENT

EERST HAARZUILENS ZIEN...

De zomer komt eraan: hoog tijd om vakantieplannen te maken! Laat je dit jaar ­inspireren door het grootste ­Italiaanse evenement in de Benelux. Op 19, 20 en 21 mei vind je het lekkerste, mooiste en nieuwste uit Italië ­traditiegetrouw in de tuinen van ­Kasteel de Haar. Meer dan 200 ­exposanten, koks, ­kunstenaars en artiesten zullen je ­proberen te ­verleiden.

Italië Evenement | Smaak & Stijl 19, 20 en 21 mei – Kasteel de Haar, Utrecht Entree: € 17,50 (incl. optredens en workshops) Kinderen t/m 12 jaar gratis entree! www.italieevenement.nl

WACHT NOG EVEN MET DE DOOD…

Napels speelt daarbij een bijzondere rol. De stad van de pizza is ook de meest charmante, rauwe en inspirerende stad van Italië. Op het ­Piazza della Bella Napoli komen alle elementen samen, want Napels staat deze editie in de schijnwerpers. Nieuw zijn ook het Piazza della Dolce Vita, waar ‘het goede leven’ centraal staat en Ballare in Piazza, waar gedanst, gegeten en gezongen zal worden. Speciale gast is G ­ iovanni Caminita, bekend van 24Kitchen en als bandlid van Marco Borsato. Hij zal dan ook van zich laten horen én proeven.

Verder kom je ogen en oren te kort voor de vele auto’s, modepresentaties, proeverijen en workshops. En terwijl papa’s en mama’s de stands en terrasjes bezoeken, vermaken de kinderen zich bij de gratis activiteiten. Kortom, dit ‘I­ taliaanste’ feest van het jaar is bij uitstek ­geschikt als voorproefje op de zomer!

De uitdrukking ‘Eerst Napels zien en dan s­ terven’ komt uit het Italiaans: Vedi Napoli e poi muori. Het was de Duitse schrijver Goethe die het woord verspreide. Niet om in deze stad je graf te graven, maar om aan te geven dat er geen mooiere ­bestemming is dan Napels. Het zou zelfs een stukje hemel op aarde zijn, waar de schoonheid en het on­ voorspelbare karakter van de n ­ atuur samenkomen. Daarbij doelde ­ ­Goethe waarschijn­lijk op de vruchtbare kustregio en de dreigende aanwezigheid van de vulkaan Vesuvius.

WIN VRIJKAARTEN We mogen vijf keer twee vrijkaarten verloten. Stuur een mail naar ­bosmans@xmsnet.nl om kans te maken.

123

TEKST EN FOTOGRAFIE SANNE DIJKGRAAF

EEN REIS DOOR PRACHTIG THAILAND

LAND van de

GLIMLACH

Denk je aan Thailand dan denk je aan zon, zee, strand, lekker eten en veel glimlachjes. Met een klein budget op het strand slapen in een hutje tussen de aapjes of als een Koning in het ­paradijs in de meest luxueuze resorts ­verblijven, in Thailand kan het allebei. En juist die combi maakt een vakantie naar dit land zo leuk.

O Onder de toeristen is Thailand ongekend populair en veel mensen overwinteren al jaren in dit vriendelijke Aziatische land. Niet zo gek, want naast het feit dat Thailand een heleboel te bieden heeft is het een ontzettend makkelijk land.

Het openbaar vervoer is goed geregeld, mensen spreken relatief goed Engels, alles is er te verkrijgen en eten en slapen kun je overal en tegen elk budget. Daarnaast is het fantastische klimaat niet onbelangrijk. Tijdens ons verblijf was het winter en dus lagen de temperaturen tussen de 25 en 40 graden, wat een straf.

De meeste Thaise vakanties beginnen in ­Bangkok. Tenzij je ervoor kiest je weken in een resort op een eiland door te brengen, dan is de kans groot dat je op Phuket vliegt. Wil je echter meer van het land zien dan is een start in de hoofdstad logisch.

Als liefhebber van grote en drukke steden verheugde ik me enorm op Bangkok. Eenmaal geland beuken de hitte en de drukte letterlijk op je in. Wat een intense chaos en wat heerlijk. Een volgende keer zou ik er echter voor kiezen direct door te reizen en Bangkok aan het einde van de vakantie aan te doen want in de relaxte vakantiemodus komen lukt je hier niet.

De chaos van Bangkok De taxi’s en tuktuk’s vliegen je om de oren evenals de markten, winkelcentra, restaurants en hotels. Bangkok leeft, 24/7.

File is er altijd en het verkeer is lachwekkend. De vooraf besproken ritprijzen liggen mijlenver uiteen maar al in no-time heb je door hoe het werkt bij de Thai. In Bangkok kun je alleen maar meegaan in de flow en genieten. Een echt centrum is er niet en dus is het lastig de stad te leren kennen. Eigenlijk heb je er een paar maanden voor nodig. De stad is zo immens groot dat 125

Foto: Savelberg Thailand

‘Je dineert letterlijk tussen de sterren’

Foto: Savelberg Thailand

126

je er een beetje onrustig van wordt. Maar het betekent ook dat je in Bangkok alles, maar dan ook alles kunt v­ inden.

Franse cuisine bij Savelberg Er zijn een heleboel mensen die zich permanent in Bangkok vestigen en daar hun bedrijf runnen. Zo ook meester chef Henk Savelberg, die in Nederland maar liefst vier keer een Michelinster binnenhaalde. Hij bracht zijn expertise naar Bangkok en opende daar het inmiddels succesvolle ­Savelberg Thailand. Naast chef Henk en manager Christian bestaat het volledige team uit Thai. En toch lukt het ze om Franse c­ uisine van topniveau te serveren. Mèt een ­Nederlands tintje. Het ­interieur zorgt ervoor dat je in een oase van rust belandt in de hectiek van de grote stad. Ruim opgezet in een mooie stijl met oranje details. Alles klopt tot in de puntjes; de service, de sfeer, het eten en de wijnen. Naast het feit dat het een genot is om hier te eten is het ook bijzonder om te horen hoe je je als Nederlander staande houdt in een chaotische wereld ­bomvol concurrentie en een compleet andere cultuur. En de chef neemt met liefde de tijd om je daarover te vertellen.

Eten onder de sterren Je kunt eigenlijk Bangkok niet bezoeken zonder een ­avondje in een rooftopbar door te brengen. De skyline van de stad is adembenemend en ondanks de vele lichten en wolken­ krabbers vind je hier een prachtige sterrenhemel. Veel ­rooftopbars zijn immens populair geworden onder de toeristen door hun bekendheid dankzij onder andere Hollywoodfilms. De prijzen zijn ongekend hoog en je waant je tussen de ­toeristen. En dan is daar Vertigo, het rooftop restaurant van het Banyan Tree Hotel. Op de 61e verdieping dineer je hier l­etterlijk in de lucht. De sfeer is sjiek en stijlvol en back­ packers met slippers worden dan ook niet toegelaten. Er is geen verlichting behalve een piepklein lampje op je tafel en de ingebouwde verlichting van de menukaart. Romantischer wordt het niet. Het eten is goed, de wijn heerlijk en het ­personeel servicegericht. Iets waar ze in Thailand overigens in de wat betere zaken sowieso erg goed in zijn.

Slapen in rust Naast lekker eten is het belangrijk dat je een fijne slaapplek hebt. Tijdens de voorbereiding is de kans groot dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Het aanbod is gigantisch en de keuze des te moeilijker. Waar Thailand het ultieme land is voor een reis op de bonnefooi is het na een vlucht van ruim elf uur toch wel fijn als er al iets vastligt. Via een Utrechtse kennis kregen wij een bijzondere tip in het oude centrum van B ­ angkok; Riva Surya. Dit vier jaar oude hotel ligt aan de rivier en biedt complete rust, wat bijna onmogelijk lijkt in deze stad. Naast het feit dat de bedden fantastisch zijn (over het algemeen zij ­Thaise bedden keihard) heeft het hotel een fijne sfeer en ­lekker eten. Kleinschalig, rustig en servicegericht. Met uitzicht op de rivier ontbijt je, lig je aan het zwembad of laat je je ­masseren. Het hotel is luxe met vriendelijke prijzen.

Een paar honderd meter verderop vind je het gloednieuwe ­zusje Riva Arun. Dit boetiekhotel is een stuk kleiner en ­beschikt niet over een zwembad, maar is wel aan te raden voor een ­diner. Het restaurant is gevestigd op het dak en biedt prach127

tig uitzicht over de rivier. De chef kookt op een bijzondere ­manier door de Franse keuken te integreren met de Thaise. ­Verassende combinaties zoals foie gras met eend en bamboo risotto met kaas zul je op niet veel andere plekken vinden.

En door Na een paar nachtjes was het voor ons tijd om door te reizen naar Chiang Mai in het hoge Noorden. Je kunt onder andere kiezen voor de populaire nachttrein of een vlucht. De trein is spotgoedkoop en scheelt je een hotelovernachting maar is in het piekseizoen daarom ook snel volgeboekt. Chiang Mai is een prachtig stadje omgeven door regenwoud, bergen, ­tempels en met in het centrum heel veel markten en gezelligheid.

Oost of West Na Chiang mai waren we wel toe aan zand en zee. Je kunt in Thailand kiezen tussen een heleboel eilanden en tenzij je ­zeeën van tijd hebt is het een logische keuze om de Oost- of Westkant te kiezen. In het Oosten vind je onder andere duikwalhalla Koh Tao, de fullmoon party’s van Koh Phagnan en het kleine Koh Samui. Aan de andere kant het toeristische ­Phuket,

‘We boekten twee nachten en bleven uiteindelijk zes’ Koh Phi Phi en het relaxte Koh Lanta. Wanneer je je keuze maakt is het goed je te realiseren dat beide kustlijnen een ­ander regenseizoen hebben. Puur en alleen om deze reden kozen wij voor het Westen. Dat je ook dan niet verzekerd bent van zon is logisch. Wij kampten met het eerste december noodweer in tien jaar maar dat laten we maar even terzijde.

Aangekomen in het kustplaatsje Ao Nang in Krabi waanden we ons op zomervakantie. Een boulevard, winkeltjes met ­bikini’s en snorkels en de zee! De gigantische kliffen die langs de kust uit de zee steken zijn een sprookje om te zien en de restaurantjes zitten hier letterlijk op het strand.

Eiland leven Na twee dagen namen we de ferry naar Koh Lanta. Als je een mooi plekje op het dek weet te bemachtigen is deze twee uur durende bootreis absoluut geen straf. Het personeel komt langs met bier (water hebben ze niet) en je vaart zichtbaar het paradijs tegemoet. De azuurblauwe zee, de stralende lucht en de kliffen en eilandjes die uit de zee steken; dit is het T ­ hailand uit de brochures. Op Koh Lanta aangekomen namen we een tuktuk naar Pinky Bungalows. Een hotelletje dat ons door meerdere Nederlanders is aangeraden. Je zou er zo voorbij ­rijden en ook wij deden dat bijna. We vroegen of er nog een kamer beschikbaar was en of we die voor een leuke prijs ­konden krijgen. ‘What do you think is a nice price?’. We noemden een prijs en meneer ging akkoord. We boekten twee ­nachten en bleven er uiteindelijk zes.

128

De kamers zijn verassend modern, schoon en compleet. Mama Nong en haar partner regelen alles voor je. We huurden een scooter bij ze en verkenden het eiland. Ondank een paar dagen noodweer was Koh Lanta een absoluut hoogtepunt. Het eiland is terecht populair en toch word je hier niet bedolven onder de toeristen en kun je al scooterend door de bergen in de meest waanzinnige baaitjes belanden waar niemand te ­vinden is. Hier en daar stoppen voor een lunch, een cocktail, een duik in de zee of omdat er een ­aapje op de weg zit, vrijheid blijheid.

Railay En toen was daar Rayavadee. Twee nachten zouden we in dit verblijf op het kleine eiland ­Railay verblijven. Je moet heel diep in je portemonnee tasten wil je hier slapen maar wij ­konden niet anders dan een nacht bijboeken.

Dit resort ligt uitgestrekt over drie stranden en je wordt opgehaald met de privé speedboot. Ik heb in mijn leven veel bijzondere plekken mogen bezoeken maar gastvrijheid zoals hier kwam ik nog niet eerder tegen. Je kunt zoals wij deden kiezen voor een bungalow, een prachtig rond huisje van twee verdiepingen, of voor een van alle daaropvolgende opties tot aan een eigen villa met privé zwembad grenzend aan het strand. De omgeving is adembenemend en je waant je een koningin als je op de (twee meter lange!) fluffy badhanddoek op een luie ligstoel naar de zee kijkt met een drankje in je hand.

Als gast mag je gebruik maken van alle niet ­gemotoriseerde watersport artikelen en ­kajakken door de prachtige zee langs de kliffen en ­grotten is een must. Het resort heeft bijna 500 werk­ nemers waarvan drie mensen alleen al verantwoordelijk zijn voor het tijdig kappen van de kokosnootbomen op het terrein. Iedere week ­organiseert Rayavadee een klein cocktailuurtje met live muziek en canapés voor hun gasten. Een deel van het personeel en management loopt hier rond om je te leren kennen en je feedback te horen. Tijdens je verblijf weet bijna iedereen die je tegenkomt dan ook je naam en toen ik liet vallen een beetje last van mijn keel te hebben bij het ontbijt stuitte ik bij terugkomst op de kamer op een bos rode rozen met een handgeschreven kaartje. ‘I hope you feel better soon’. Wat ons ­betreft was Rayavadee de perfecte afsluiter van de vakantie. We kunnen er weer tegenaan!

WWW’S

Foto: Rayavadee

Savelberg Thailand www.savelbergth.com Riva Surya www.rivaruryabangkok.com Riva Arun www.rivaarunbangkok.com Pinky Bungalows www.pinkybungalow.com Rayavadee www.rayavadee.com Let op; de prijsverschillen tussen laag- hoogen piekseizoen zijn enorm. Vooral in de luxere resorts kunnen kamers zomaar tien (!) keer duurder zijn in december of januari dan in juli of augustus. Check dus altijd op de juiste datum als je kamerprijzen bekijkt.

Foto: Rayavadee

129

FOTOGRAFIE BOERDERIJ DE BOERINN

WOERDEN VIERT DE

LENTE!

De dagen worden de langer, het zonnetje komt door en de ­lammetjes ­huppelen door de wei. De lente komt eraan! Woerden viert de lente met tal van activiteiten.

Laat je meevoeren in een bonte verzameling van ­cultuur, leef je uit tijdens ­Lammetjesdag op de boerderij of vier de eerste graskaas van het seizoen mee!

UIT TIPS:

NACHTSESSIES vrijdag 17 maart NachtSessies brengt muziek op de mooiste plekken van ­Woerden.

Een artiest met zijn/haar instrument, e ­igen liedjes en een ­authentiek ­verhaal. Kom alvast in de sfeer voor Nachtcultuur!

NACHTCULTUUR zaterdag 1 april Op zaterdag 1 april vind je een bonte verzameling van optredens, exposities, voordrachten, voorstellingen en visueel spektakel!

Laat je onderdompelen in de we-

reld van Nachtcultuur en hop van de ene naar de andere locatie zodat jouw ontdekkingsreis er één gaat worden om nooit meer te vergeten! In de mooie horecagelegenheden, leegstaande winkelpanden en monumenten vind je één grote samensmelting van alle Woerdense cultuur! Het thema dit jaar is ‘De Stijl van tegenwoerdig’.

LAMMETJESDAG zaterdag 15 april en maandag 17 april Boerderij de Boerinn viert de lente met de Lammetjesdag! Een gezellig gezinsuitje midden in het Groene Hart. Er worden tal van activiteiten georganiseerd om het boerderij­leven te ontdekken en beleven.

HET KAASPAKHUIS proef- en smaak­centrum Op 20 mei 2017 opent het ­nieuwe Kaaspakhuis, proef- en smaak­­centrum in Woerden. Dé plek waar alles op het gebied van kaas samenkomt. Leren, kijken, proeven en meer! Breng een bezoek en laat je rondleiden, of ga voor een heerlijke kaasproeverij, een leuke workshop kaasmaken of een unieke melkproeverij met échte melksommelier. ­Vanaf 22 april kun je weer genieten van de Boerenkaasmarkt, elke zater­­­dag­ ochtend tot en met 19 ­augustus op het Kerkplein! En het hele jaar door vind je de lekkerste streekproducten op de Streekmarkt, elke zaterdag.

GRASKAASDAG zaterdag 3 juni De viering van de lente is niet ­compleet zonder de viering van de eerste Graskaas! De Graskaasdag, een plein vol kaas, kaashandelaren, kaasmakers en natuurlijke lief­hebbers van het welbekende streek­product. Met vertier voor jong en oud en de veiling van de r­ euzen­graskaas.

BEKLIMMING PETRUSTOREN vanaf april vaste ­rond­leidin­ gen op de zaterdagen!

Beklim de 142 treden van de ­Petrustoren onder leiding van een gilde gids en bewonder het mooiste uitzicht van Woerden.

De rondleidingen worden gegeven op elke 2de en 4de zaterdag van de maand om 13, 14 en 15 uur en zijn ook ­altijd op ­aanvraag te reserveren.

131

SLAPEN IN EEN RIJKSMONUMENT B&B HET GASTHUYS

NIEUWE HORECA IN

Rotsoord

CROWDFUNDING VAN START

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan het afbouwen van een ­vernieuwende horecagelegenheid in Rotsoord, met een terras aan de Vaartsche Rijn. ‘Er moet nog veel gebeuren', zegt directeur ­Marijke Morriën. ‘En die investering moet wel gefinancierd worden.’

Als alles volgens plan verloopt opent Camping Ganspoort in mei haar deuren. Camping Ganspoort richt zich primair op de buurt­ bewoners: starters, studenten, gezinnen, maar ook startende ondernemers en creatieve bedrijven. ‘De naam ‘Camping ­ Ganspoort’ is heel bewust gekozen’, ­aldus Joris Daalhuisen, een van de initiatiefnemers. ‘Ganspoort is de naam van de voormalige voorpoort bij Utrecht die fungeerde als b ­ uitentoegang tot het ­zuidelijke gerecht Tolsteeg. En met ‘Camping’ benadrukken we dat we een ontmoetingsplek willen zijn. Vergelijk het maar met het hoofdgebouw op een camping, waar iedereen samenkomt met ­bekenden en nieuwe mensen ontmoet.’

Investeren kan al vanaf vijftig euro. https://crowdaboutnow.nl/campagnes/camping-ganspoort

Bed and Breakfast Het Gasthuys is gelegen in de historische kern van het dorp Amerongen. Het Rijksmonument stamt uit 1850, in 2010 heeft er een restauratie plaatsgevonden waarna in 2011 de deuren openden voor haar gasten. Er zijn twee grote slaap­kamers, elk voorzien van een eigen badkamer. De twee overige k ­ amers ­delen met elkaar een douchegelegenheid en een gezamenlijk ­toilet.

Het Gasthuys wordt bezocht door fietsers, wandelaars , zaken­ mensen en bruidsparen met hun gevolg. Er is een ruim aanbod aan restaurants, allen binnen vijf minuten loopafstand van Het ­ ­Gasthuys. Qua natuur heeft Amerongen veel te bieden in het ­Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug: rivierenlandschap en de ­bosrijke omgeving gaan vloeiend in elkaar over. Ook het Kasteel Amerongen biedt veel mogelijkheden voor een culturele dag.

Reserveren kan via de website.

B&B Het Gasthuys Gasthuisstraat 1-3, Amerongen M 06 4675 2009, www.het-gasthuys.nl

HAAL EENS EEN

KOK IN HUIS! THUIS UIT ETEN

Waarom uit eten als je eigen huiskamer of bedrijf het gezelligste ­restaurant is? Door thuiskok Edwin Wildeman in huis te halen ­organiseer je zonder stress een heerlijk diner voor vrienden, familie of zaken­relaties.

Hij stelt samen met jou het menu samen, doet de boodschappen, ­selecteert ­bijpassende wijnen en kan zelfs het glaswerk, serviesgoed en de tafel­aankleding verzorgen.

Heb je trek gekregen in een ontspannen en smakelijke avond? Kijk dan op de website of bel Edwin.

Kok aan Huis KooKstudio Edwin Wildeman, M 06 2183 1158, www.edwinwildeman.nl 132

HOT IN DE HORECA

Indonesische TRADITIES BIJ RESTAURANT BLAUW

Tradities maken een land bijzonder. Ook bij Blauw vindt men ze leuk! Drie Indonesische gewoontes op een rijtje:

•

Foto: Sjaak Ramakers

VRIEND VAN BLAUW! Word vriend van Blauw! Met de vriendenkaart spaar je voor a­ antrekkelijke k­ ortingen en word je e ­ xclusief op de hoogte ­ gehouden van evenementen en acties. Terwijl jij lekker zit te eten, verzamel je ­ ­automatisch punten. Dat is nog eens lekker s­ paren!

Genoeg gespaard? Dan kan je jouw punten i­nzetten en een deel van de r­ ekening voldoen. Dit kan zowel bij Blauw Utrecht als bij Blauw Amsterdam.

Wil je ook een Blauw V ­ riendenkaart? Vraag ernaar bij je volgende bezoek!

HET NIEUWE POPOCATEPETL

PRIMEUR

voor Utrecht

Het traditionele Mexicaanse restaurant Popocatepetl in Utrecht heeft een metamorfose ondergaan. De welbekende Mexicaanse taferelen hebben plaats gemaakt voor een eigentijds, sfeervol ­interieur met ­Latin invloeden. Ook de kaart is aangepast. Naast ­authentieke en vernieuwde Mexicaanse gerechten is er veel aandacht voor dranken.

Op het menu staan cocktails en de befaamde Mexicaanse spirits; tequila en mezcal. Hiermee is Popocatepetl the Mexican ook een ­uitstekende plek voor de borrel. Utrecht heeft de primeur van de ­restyling. De zes andere vestigingen in het land worden de k­ omende periode getransformeerd.

Popocatepetl Nobelstraat 163, Utrecht, T 030 231 57 19, utrecht.popo.nl

De vele eilanden van Indonesië kennen allemaal hun eigen tradities en gebruiken, ook als het gaat om het gebruik van kruiden. Aan de smaak van een gerecht kan je dus vaak herleiden waar het vandaan komt.

Bijvoorbeeld, op Sumatra worden ­gerechten pittig gegeten. En op OostJava wordt veel gebruik gemaakt van palmsuiker, goela djawa. Gerechten zijn daar vaak dus wat zoeter.

De selfie is uitgevonden in ­Jakarta. Eind 2013 explodeerde de vraag naar de tongsis – ofwel tongkat narsis, de ‘narcistische stok’.

Indonesiërs, jong en oud, maken ­

overal selfies. Ook bij Blauw mag je er altijd een maken. En de leukste foto’s tag je natuurlijk met #restaurantblauw, zodat je kans maakt op de cadeaubon voor foto van de maand.

Wist je dat ze in Indonesië eten met de rechterhand of anders met lepel en vork? Daarom liggen er ook bij Blauw geen stokjes op tafel!

Maar gewoon bestek.

•

•

Restaurant Blauw Springweg 64, Utrecht T 030 234 24 63 www.restaurantblauw.nl

GENIETEN VAN

wijn & spijs

Gastmaal Café, een heerlijke plek om te genieten van bijzondere g ­ erechtjes en dito wijnen.

De combinatie van wijnwinkel Vleck en Gastmaal café is uniek in Nederland. Alle wijnen zijn in het café te drinken voor slechts een opslag van 15 euro. Dat je hierbij dan de meest smaakvolle en mooi gepresenteerde gerechten kunt eten maakt het een culinair feestje. Het wijn café is het zusje van grote broer De K ­ euken van Gastmaal. De invloeden van chef en ­eigenaar Erik zijn ­zeker te herkennen in de gerechten van het wijn café. De gerechten hebben het formaat van een tussengerecht en zijn dus zeer geschikt om lekker veel te proeven met de bijpassende wijnen van Vleck!

Gastmaal Café Griftstraat 2, Utrecht, T 030 271 82 00, www.gastmaalcafe.nl 133

Badhu de Arabische wereld in een eigentijds jasje

Geef styliste Leonie Oostveen en haar vriend Dan Knijff de vrije hand in een ­leegstaand, oud gebouw en je weet een ding zeker: ze maken er iets van wat nog mistte in Utrecht.

In ­voormalig badhuis Badhu op het Willem van Noortplein laten ze gasten genieten van de heerlijke ­Arabische keuken en prachtige ­bijbehorende cultuur.

Casablanca bier en Fritz-Kola De Arabische wereld in een eigentijds jasje. Zo zou je restaurant en hotel Badhu kunnen omschrijven. Dat is niet vreemd als je je bedenkt dat het badhuis dat zich vroeger in dit pand huisvestte en de Arabische hamam het uitgangspunt van het concept vormen. Eigenaresse Leonie: “In de Arabische wereld delen mensen hun eten vaak. Dat idee hebben we doorgevoerd. Ook werken we veel met smaken uit die regio. Die zijn zalig, het is zonde dat zo weinig mensen daar bekend mee zijn. De Arabische invloeden zie je daarnaast terug in het interieur, onder andere door het kleurgebruik en de schalen en tajines. Toch is niet alles daarop geïnspireerd. We schenken naast Casablanca bier bijvoorbeeld ook Fritz-kola en slow juices. Maar een Arabisch tintje komt in veel dingen wel terug.”

Fietstocht Het idee voor Badhu ontstond negen jaar geleden. Nadat Leonie en Dan restaurant LE:EN hadden opgericht waren ze klaar voor een nieuwe uitdaging. Tijdens een fietstochtje door Utrecht kwamen ze dit toenmalige anti-kraakpand aan het Willem van Noortplein tegen waar ze direct verliefd op werden. “Toen bleek dat het te koop stond zijn we naar binnen 134

TEKST SANNE PORTMAN FOTOGRAFIE JOOST GIJZEL

gelopen. We deden een bod en voor we het wisten konden we niet meer terug. Geweldig!” aldus Leonie. “De locatie van het pand is erg belangrijk. We willen iets unieks neerzetten in een leuke wijk, buiten het centrum. Dat was het uitgangspunt bij LE:EN, en ook nu weer. De reden daarvoor is dat er anders veel toevallige passanten en toeristen langskomen die natuurlijk van harte welkom zijn, maar wij willen juist dat mensen speciaal voor Badhu naar Tuinwijk gaan.”

Wc-pot tot theelepel Het verhaal van Leonie en Dan doet misschien anders vermoeden, maar deze twee ondernemers hebben geen achtergrond in de horeca. Sterker nog; zowel Leonie als Dan vindt zichzelf totaal ongeschikt op de vloer.

Nadenken over het idee achter een restaurant en dat daadwerkelijk realiseren, doen ze wel graag. “Als styliste werkte ik aan veel fotoproducties voor woonbladen. Dat zijn tijdelijke sets. Terwijl de inrichting van horecagelegenheden veel leuker is om mee bezig te zijn, omdat daar meer mensen van kunnen genieten. Daarnaast werd er in mijn ogen tot enkele jaren geleden in restaurants vaak veel aandacht aan het eten besteed en minder aan het interieur. Dat moest toch anders kunnen? Om dat aan te tonen zijn Dan en ik het zelf gaan doen. We denken over alles na, van wc-pot tot theelepel. Het voelt geweldig als het lukt om van een pand dat er niet uitziet iets moois te maken waar mensen zich welkom voelen en kunnen ontspannen en genieten.”

andere kleur – en een loft zorgen ervoor dat je hier ook kunt overnachten. “Hoe meer ruimtes ik kan inrichten, hoe gelukkiger ik word. Dus toen het idee voor een hotel ontstond, ben ik direct aan de slag gegaan.” De ramen aan de zijkant en op het dak van het pand waren uitgangspunt bij de inrichting. “Als je in jouw rode, witte, blauwe of gouden bad – net welke kleur kamer je hebt geboekt – ligt, kijk je zo naar de sterrenhemel.

Een aantal jaar geleden hebben we het appartement dat aan de voorkant boven het restaurant zit opgeknapt. Door in alle ruimtes Arabische en vintages elementen terug te laten komen, creëren we een geheel.”

Dromen Ondertussen dromen Leonie en Dan alweer over een volgende uitdaging.

“Het kriebelt altijd, want er is niets leuker dan een nieuw concept neerzetten. Ik kan nog niets zeggen over de inhoud en ik weet ook niet of het doorgaat, maar we hebben wel weer een pand op het oog.” Tot het zover is, kan iedereen die op zoek is naar een restaurant waar je in een informele en gezellige setting met elkaar kunt genieten van bijzondere gerechtjes en een hotel waar je in sfeervolle ruimtes kunt overnachten, terecht bij Badhu. En mocht je onderweg naar dit voormalige badhuis ergens buiten het centrum een vervallen pand tegenkomen, dan zou dat zomaar de plek kunnen zijn waar Leonie en Dan hun creativiteit binnenkort weer de vrije loop laten…

Sterrenhemel

Badhu

Dat ondernemersbloed stroomt waar het niet gaan kan, blijkt wanneer je de trap bij Badhu oploopt. Acht hotelkamers – allemaal ingericht in een

Willem van Noortplein 19, Utrecht T 030 272 04 44, www.badhu.nl 135

CULI COLUMN

FOTOGRAFIE MICHIEL SPIJKERS

TO

FOR De eerste associatie met Leven! en dood had ik in mijn jeugd, bij mijn ouders op de boerderij in Nuth (ZuidLimburg). Mijn vader hield er naast zijn werk als revalidatiearts de hobby op na om een aantal kippen, een enkele geit en wat konijnen te houden. Er werd weleens een kip vermist of een konijn dood aangetroffen, met als hoofdverdachte een vos of een marter. En wanneer een kip of haantje rijp voor de slacht was, kwam het welbekende hakblok met scherpe bijl tevoorschijn.

Op tienjarige leeftijd mocht ook ik, net als mijn zussen, een van de slachtrijpe kippen van het leven beroven, met een ferme slag door de hals. Zelf het dier doden wat later op je bord ligt om van te smikkelen, het is een dubbel gevoel. Ook het fenomeen ‘rondlopen als een kip zonder kop’ werd mij ineens een stuk duidelijker. Besterven, plukken, opdelen, bereiden, niets werd weggegooid en alles werd gebruikt of opgegeten.

Als ik één ding geleerd heb van mijn ouders, dan is het wel de natuur te respecteren en gebruik te maken van al het moois wat ze ons te bieden heeft.

Ondertussen, verschillende keukens en flink wat jaren verder, moet ik eerlijk bekennen dat ik als kok aardig wat ‘moorden’ op mijn geweten heb. Honderden, zo niet duizenden krabben, kreeften, langoustines, oesters, coquilles en mosselen. Ze komen iedere dag kraakvers en levend de keuken van ­ ­Restaurant Karel 5 binnen. Hoe meer ik mij ontwikkel als chefkok, hoe dieper ik inga op de materie; de herkomst van de producten, de voeding, de manier waarop de dieren (op)groeien.

Het streven om alleen met het beste van het beste te werken vergt nauw contact met onze leveranciers. Los van ‘normale’ bestellingen vind ik het leuk om af en toe iets extra’s te doen.

Zo zocht ik laatst een mooie Maas/Rijn/IJsel koe uit bij ­Dimitry Verduyn van ‘Vlees in de Kuip’. De hele koe wordt binnen nu en drie weken verwerkt in mijn keukens. Het uitsnijden van de technische delen deden we tijdens een masterclass van ­slager Herman ter Weele, met 14 koks. Het is goed om te zien waar de producten waar we dagelijks mee werken daadwerkelijk vandaan komen. Paté, (droog)worst, gehakt, biefstuk, stoofvlees, jus van de botten, rookvlees, zelfs de huid wordt gelooid als vloerkleed en de kop komt uiteindelijk, schoongemaakt en wel, als een eerbetoon in de restaurantkeuken te hangen. Isn’t that worth dying for??

Vito Reekers, chef de cuisine Restaurant Karel 5

136

FOTOGRAFIE IVAR PEL, COLLECTIE IAV-ATRIA (FOTO JOHANNA WESTERDIJK)

100 JAAR HET HELE JAAR GEVIERD

Honderd jaar geleden is de eerste vrouwelijke ­hoogleraar in Nederland benoemd aan de ­Universiteit Utrecht: Johanna ­Westerdijk. Ze was hoogleraar in de plantenziektekunde. De ­Universiteit Utrecht, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en vele andere partijen vieren dit ­historische moment.

Op 10 februari, 14.00 uur: het ­precieze tijdstip waarop ­Westerdijk een eeuw geleden het ambt van professor aanvaardde, startte de viering. ­Minister Jet Bussemaker van ­Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opende het Westerdijkjaar in het Academiegebouw in Utrecht.

Jet Bussemaker greep onlangs het Westerdijkjaar ook aan om universiteiten aan te sporen meer vrouwelijke hoogleraren te benoemen. Zij maakt geld vrij waarmee universiteiten in 2017 100 extra vrouwelijke hoogleraren aan kunnen stellen.

Johanna Westerdijk Johanna Westerdijk was een g ­ erespecteerd, multi-getalenteerd weten­schapper met een internationale en interdisciplinaire oriëntatie. Zij werd wereldberoemd door de ontdekking van de schimmel die de i­epenziekte veroorzaakt. Ze had d ­ iversiteit hoog in het vaandel; zij leidde 56 p ­ romovendi op, van wie bijna de helft vrouwen. Westerdijk was niet alleen de eerste vrouwelijke hoogleraar, maar ook de ­eerste directeur van het Centraal bureau voor Schimmelcultures (CBS-KNAW). Dit instituut bezit de grootste collectie levende schimmels ter wereld, waarvoor J­ ohanna Westerdijk de basis legde. Als e ­ erbetoon aan haar heet het CBSKNAW tegenwoordig Westerdijk Fungal Biodiversity Institute.

vrouwelijke professoren HIGHLIGHTS WESTERDIJKJAAR In het Westerdijkjaar staan verschillende organisaties stil bij ­Westerdijks verdiensten voor de wetenschap en bij de positie van vrouwen in de wetenschap. Enkele ­activiteiten: SchimmelLAB •

in het Utrechts Universiteitsmuseum met activiteiten voor het algemene publiek en lezingen voor kinderen.

De Universiteit Utrecht onthult een portretten­ galerij van hedendaagse vrouwelijke hoogleraren in zaal 1636 in het Academie­gebouw.

29 maart: tijdens Meet the Professor, waarbij honderden hoogleraren basisschoolklassen op de fiets

•

•

bezoeken, worden vrouwelijke hoogleraren speciaal in het zonnetje gezet.

Mei: Foodtruck met eet­ bare schimmels in het Utrecht Science Park 28 augustus: Het Wester­ dijk Instituut organiseert het publiekssymposium ‘Famous Fungi’ over schimmels die wereldfaam verkregen, en over schimmelsterren in de dop.

• •

www.uu.nl/westerdijk 137

TEKST STUDIUM GENERALE

TUSSEN LEVEN EN DOOD Waar blijft de geest wanneer iemand comateus is of overlijdt? Het lichaam ligt waarschijnlijk in een bed of kist, maar waar is het bewustzijn?

Cardioloog Pim van Lommel, auteur van het boek ‘Eindeloos bewustzijn’, doet al twintig jaar onderzoek naar bijna-doodervaringen (BDE). Een omstreden onderwerp in de wetenschap. Met de huidige visie in de neurowetenschap, waarin je hersenen je bewustzijn bepalen, is deze ervaring niet te verklaren. Toch herinnert 20% van de mensen zich de reanimatie tijdens een hartstilstand, terwijl ze op dat moment ­klinisch dood waren. Hoe kan dat? Van Lommel denkt dat het bewustzijn losstaat van het ­lichaam. Zijn theorieën en zijn onderzoek zijn uniek in de wereld, maar zeker niet zonder­k­ ritiek gebleven. De verklaring van BDE’s ­worden vaak in het bovennatuurlijke gezocht. ­Terwijl er ook natuurlijke verklaringen voor deze wonderlijke ervaringen zijn, zoals ­zuurstoftekort. In ieder geval zet Van Lommel de discussies op scherp in de medisch en wetenschapsfilosofische hoek.

Kijk de lezing terug op bit.ly/pimvanlommel

Geluk langs de meetlat De eerste lentebloemen, zingende vogeltjes en zonnestralen: het zijn dingen waar we gelukkig van worden. Maar wat is ­geluk nu eigenlijk? En kun je het wetenschappelijk meten? Een breed gedeelde opvatting over geluk is dat het een piekervaring is.

Een momentopname waarin alles even bij elkaar komt, vertelt filosoof dr. Naomi van Steenbergen (UU). Maar er zijn ook ­filosofische stromingen die geluk zien als stabiele toestand.

Aanhangers hiervan geloven dat geluk alleen kan voortkomen uit dingen waar je zelf invloed op hebt. Kortom: geluk vind je in jezelf. Historicus en econoom prof. dr. Jan Luiten van ­Zanden (UU) benadrukt hoe lastig het is om geluk te onderzoeken, met name doordat de betekenis van geluk subjectief is en ­cultureel bepaald. Van Zanden ontwikkelde een index om factoren te meten die van invloed zijn op geluk, zoals gezondheid en ­veiligheid. Daaruit blijkt dat geluk wel degelijk versterkt kan worden door externe factoren. Geluk is in zekere zin maakbaar.

En dat geeft hoop.

Luister het Science Café over geluk terug: bit.ly/geluk2016 138

SCIENCE SNACKS

ANGST

vrijheid VOOR

Gezond eten, goed leven?

‘Je bent wat je eet,’ luidt een bekend gezegde. Is gezond eten het recept voor een goed ­leven? Als je de #fitgirl #mangosmoothie #smashedavocado foto’s op Instagram voorbij ziet komen ga je het bijna geloven. Hoe komt het dat we zo gefascineerd raken door voedseltrends en dat zoveel mensen ze gewillig volgen, ook als wetenschappelijk b ­ ewijs ­ontbreekt? Het hechten van waarde aan (gezonde) voeding maakt volgens dr. Luca ­Consoli (Rijksuniversiteit Nijmegen) deel uit van onze cultuur. “Onze eetkeuzes zijn een ­uitdrukking van onze culturele en morele voorkeuren.” Ecofriendly, plant-based of ­locavoor (enkel eten uit de nabije omgeving): we identificeren onszelf graag met wat we eten. ­Volgens consumptiepsycholoog Hans Dagevos (Wageningen University) ­bestaat er een verband tussen het volgen van voedseltrends en het individualiseringsproces dat onze ­huidige samenleving kenmerkt. Door te eten zeg je veel over wie je bent als persoon en kan je kenbaar maken dat jij bijvoorbeeld die gojibessen kan k­ open bij een biologische s­ upermarkt. ‘Kijk mij, ik zorg goed voor mezelf én de natuur!’

Lees meer in ons dossier: bit.ly/voedinggezondheid

Wat is het goede leven? En hoe maak je de ­juiste keuzes? Veel twintigers zeggen te lijden onder de druk om te presteren, het ‘goed’ te doen. ‘Angst voor je eigen vrijheid’, noemt ­filosofiestudent Naomi Jacobs het. Een gevoel van de angst om de juiste keuzes te maken, ­terwijl de verwachtingen hoog zijn. Vrijheid komt niet zomaar, maar is ook veel ‘moeten’, stelt ­filosoof prof. Joep Dohmen (Universiteit voor Humanistiek). Want geen keuzes maken is geen optie, dan krijg je nooit wat gedaan of gaan ­anderen keuzes voor jou maken. Dat is geen vrijheid. Wat te doen? ‘Ken je angsten en leef in het moment’, is Jacobs’ motto. Aan de ene kant moet er ruimte zijn voor dingen die je overkomen, terwijl je aan de andere kant het lef moet hebben om zelf keuzes te maken. Toch moeten we onszelf ook niet té serieus nemen. Identiteitsvragen zijn belangrijk, maar we moeten ­waken voor navelstaren. Vragen over hoe je ­leven vorm te geven zijn van alle tijden, maar de generatie twintigers van nu heeft de luxe en tijd om hier langer bij stil te staan.

Meer leven over de kunst van het leven? bit.ly/ levenskunstdossier

STUDIUM GENERALE Ontmoet befaamde wetenschappers, debatteer met denkers en luister naar schrijvers die hun drijfveren blootleggen.

Wees welkom bij een van de vele gratis lezingen van Studium Generale, het podium voor kennis en reflectie van de Universiteit Utrecht. Dit voorjaar weer een kersvers programma met onder andere de wetenschap achter superhelden, een duik in ons duistere ­verleden en een filosofische analyse van de verkiezingen. Houd www. sg.uu.nl in de gaten voor ­programma-updates.

139

PLACES TO BE

LANCERING LEVEN! #13, BIJ NICOLAĂ?KERK

Sanne Bogers (Hoogenboom en Bogers) en Rocco Bogers (Great Circle) Stefan Blankestijn, Lydia Thann, Judith van Bruggen (Goudsmederij Van Bruggen) en Arno Bier de Jong

Lily Slotboom en Yara van Eijden

Sjoerd Raaijmakers (Sured Music)

Annette van Herk en Sanne Dijkgraaf (beide LEVEN! magazine)

Marcel Lucas Luijckx (RSM, Tineke Oudshoorn en Bernard Honig

Gerard Vriezen en Toni Peroni

Anneke Gilsing en Maurice Hengeveld

Myrthe Otten, Dimfy Daverveld, Kim van Dijk en Simone Eimers 140

Jeroen Komen en Paul Vemer (PossibiliIT)

FOTOGRAFIE ROBBERT THOEN EN KELVIN VAN DER TUIN

DJ Lin Koen Versteeg (LeaseLinq) en John Biljard (NS Vastgoed)

Dirk van der Lit en Steph van Gageldonk

Henk van Hees (Restaurant Blauw) met Darryl Wentzel

Caspar Zijlstra (springers) interiors, Willemien Quist (Quist Makelaardij) en Thomas Haukes (springers)interiors

Tjitske Grimme en Irma Gros Jordy Langeslag, Samantha Sowirono en Fabian Lawerman (Hermans Schoenen)

Jan Joost Luitse (Food, Jazz & DJ’s) met Alwin Goedhart (Almusica)

Nicole Visser (Cavalli ­Uitvaart­ begeleiding), Suzanne Haeck (Suus de winkel), Amber Cavalli (Cavalli ­Uitvaart­ begeleiding) Janneke Buur, Thijs Buur en Lindsey Knoop (Tenue de Ville) 141

PLACES TO BE

BOUWBORREL ANNE

142

FOTOGRAFIE SEM VAN DER WAL

PLACES TO BE

FOTOGRAFIE HANS TAK

OPENING HARRY POTTER: THE EXHIBITION, BIJ CINEMEC UTRECHT

Danser en choreograaf Jerrel Houtsnee, zangeres en actrice Carolina Dijkhuizen, zangeres en actrice Gitty Pregers

Een paar gelukkige bezoekers krijgen een sorteerhoed op

Presentatrice Vivienne van den Assem

Cabaretier en actrice Bianca Krijgsman met haar kind

Acteurs James en Oliver Phelps (uit de filmreeks: The Weasley Twins)

Een bezoekster Pianist Wibi Soerjadi met zijn nichtjes

Een tentoonstellingsmedewerker

Vivienne van den Assem, James en Oliver Phelps

Acteur en cabaretier Alex Klaassen, actrice Eva van der Gucht en acteur Rop Verheijen

Dinand Woesthoff met zijn hele gezin

143

PLACES TO BE

FOTOGRAFIE EUT VAN BERKUM

VIJFJARIG JUBILEUM ONDERNEMERSFONDS UTRECHT, BIJ TIVOLIVREDENBURG

Annemarie van de Beek, Danielle Helderop, Kjeld Vosjan

Jaap Schuttevaer, Luc de Vries, Theo Pranger

Jan van der Roest, Jeroen Kreijkamp

Betty de Leeuw, Jim R Kluyver

Derrik van Bemmel, Marlise van Bemmel, Mark van den Heuvel Fred van den Tempel, Wim Akkermans

Arvid Dam, Arjan Konincks

Janneke Van der Veer, Marieke Hengelaar

Alain Gommers, Anne-Mette van LieshoutAndersen, Ruut van Rossen

Irene Berbers, Paul Cullens, Paul Rodenburg 144

Desiree Hoetink, Trudy Bleumink

VOLGEND NUMMER:

IZEARN, REIJL JA

ST EN SOCIAAL ­ONDER­NEMEN

DIVERS ADVERTENE TIEPAKKETTEN MOGELIJK!

Jouw bedrijf in MAGAZINE

VERSPREIDINGSGEBIED REGIO UTRECHT (CA. 721.000 INWONERS) Leven! magazine Utrecht wordt in de regio bedrijven en organisaties van adver­teer­ ders en relaties. Daarnaast wordt LEVEN! verspreidt over gemeenten, bibliotheken, opleidingsinstituten, musea, leestafels, thuis bezorgd bij abonnees en is het wacht­kamers, hotels, restaurants, sport­ magazine te verkrijgen in een select clubs, kapperszaken, winkels en tal van aantal boekhandels in de regio.

INTERESSE? Neem vrijblijvend contact op met Sales Director Annette van Herk of ­uitgever Sanne ­Dijkgraaf.

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

Geniet 100% van uw zwembad met een overdekking NE

THEID

VE

ILI G HEI

RCS Béziers 328 632708

RMTE

D

WA

Vraag snel uw gratis brochure aan, 88 bladzijden boordevol ideeën en advies over zwembadoverdekkingen.  0 8 0 0 02 2 .2 0 0 3 www.abrisud.nl

De Europese N°1 in zwembadoverdekkingen

LEEFENGENIET.NL