Leven! magazine Utrecht 19

Jaargang 05 Nummer 19 Zomer 2018 € 5,50

MAGAZINE REGIO UTRECHT

19

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

VOLKERT ENGELSMAN DUURZAAMSTE ONDERNEMER VAN NEDERLAND

The Green issue

NATUUR, DUURZAAMHEID, FLORA EN FAUNA

MEET LATONA

INTERVIEW MET UTRECHTS GRANDE DAME

BINNENKIJKEN BIJ

KAREL V

IK GA OP VAKANTIE EN NEEM MEE...

Do’s and dont’s van een happy holiday Een mooi sieraad van schildpad of koraal, een selfie met een tijger, een ritje maken op een olifant… Van een bijzondere reis neem je graag een mooie herinnering mee. Maar kijk uit! Op vakantiebestemmingen worden producten aangeboden die zijn gemaakt van bedreigde dieren en planten, en dat is verboden. Door geen foute souvenirs te kopen en niet mee te doen aan excursies waar wilde dieren voor worden gebruikt, help jij mee met het stoppen van Wildlife Crime!

Zet ook je naam onder de belofte ‘Ik stop Wildlife Crime’.

Laat, net als vele andere reizigers, zien dat ook jij vindt dat dit moet stoppen!

Spreek je uit tegen wildlife crime op wwf.nl/vakantie en maak kans op een gave Vaude dagrugzak of een WWF-Dopper.

Be one with nature © Antonio Busiello / WWF-US

FOTOGRAFIE EDITH PIJL

Exploring the world starts with us www.explorishotelutrecht.nl

Exploris Hotel Utrecht Potterstraat 24 3512 TB Utrecht info@explorishotelutrecht.nl www.explorishotelutrecht.nl

REFLECTIONS

21 APRIL T/M 26 AUGUSTUS 2018

KOOP KAARTEN ONLINE

CENTRAAL MUSEUM

INHOUD

12

Deze O lente

36 58

Green Special 12 Interview met Volkert Engelsman 20 Column Niels van Baarlen 21 Flower Power bij 22 28

49

32 33 34 36 39 48 49 50

56 39

52 56 58 65 66 68 70 75 76 78 79 80

Museum Oud Amelisweerd Green Items Maak je garderobe duurzamer Seriously Good Column Natascha Klootsema Tips van een trendy boswachter Een betere wereld: Climate Planet Science Snacks – Groene bedoelingen Het Vak Stadscolumn door Talita Kalloe De mooiste planten bij de Botanische Tuinen Utrecht Ondernemerscollectieven aan de slag met duurzaamheid Golden Green Key bij Centraal Museum Bewust shoppen – Flavourites Fotoreportage Marieke Wijntjes Vogel voor je lens Historisch Woerden Art By Nature Magazine Fluwelen Handvat – op weg naar label C Bewust renoveren met Energiepaleis Goed voorbereid met RSM Maarschalkerweerd; gebied van grote waarde Culi Column – Chef Alex Zeelenberg W3 Wijnen en Landgoed Rhederoord Duurzame samenwerking Werkspoor Café De Leckere LEVEN! 5

JAARGANG 05, NUMMER 19, zomer 2018

LEVEN! magazine Utrecht is een onafhankelijk magazine over, voor en door mensen, ondernemen, kunst, cultuur, media, wetenschap, bouwen, wonen, uitgaan en alle

AL 10 JAAR

relevante ontwikkelingen voor inwoners en bezoekers met een meer dan gemiddelde interesse in deze regio. Het magazine wordt in z’n geheel (behalve het drukwerk zelf) geproduceerd door professionals uit de regio Utrecht en is onderdeel van LEVEN! Utrecht.

de specialist voor beheer, verhuur en verkoop van uw stenen!

www.levenutrecht.nl Uitgever / bladmanagement Sanne Dijkgraaf, sanne@levenutrecht.nl 06-28246566 Sales director Annette van Herk, annette@levenutrecht.nl 06-42805284 Art direction FOTOGRAFIE: BILLIE-JO KRUL

Tessa Koudijs, www.tkcd.nl tessa@levenutrecht.nl Aan dit nummer werkten mee: Anneke Gilsing, Marike van Pagée, Maurice Hengeveld, Jan van Dam, Olga Leever, Cynthia Boom, Kevin Kars, Robbert Thoen, Janneke Aronson, Billie-Jo Krul, Nienke Herrema, Jaap Roëll, Alex Zeelenberg, Lotte Bronsgeest, Jeroen Berends, Henny de Vos, Nienke de Haan, Niels van Baarlen, Natascha Klootsema, Wouter le Duc, Dirk van der Lit, Monique Smitsloo, Marc Th. van der Voorn, Arno Bier de Jong, Pascal Bier de Jong, Ingrid van der Chijs, Lisa van Zuijlen, Marieke Wijntjes, Talita Kalloe, Titus de Koningh, Ed Jeeninga, Huib Dommers Verspreiding LEVEN! wordt verspreid zowel in de stad Utrecht als in de omliggende gemeenten.

De distributie voorziet in gratis levering bij tandartsen, huisartsen, sportscholen, notarissen, gemeenten, -accountants, reclame en mediabureaus, architecten, kapsalons, ziekenhuizen, restaurants, hotels, schoonheidssalons, bedrijventerreinen, leestafels enz.

Distributie: www.citydogs.nl Abonnementen en bezorging Losse nummers: € 5,50. Een jaarabonnement kost € 22,-. Abonnementen kunnen op ieder tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij ze dertig dagen voor de vervaldatum schriftelijk worden opgezegd. Adreswijzigingen drie weken van te voren naar: utrecht@levenutrecht.nl Uitgave LEVEN! magazine Utrecht is een uitgave van LEVEN! Utrecht.

LEVEN! magazine Utrecht verschijnt elk seizoen in een oplage per regio van 15.000 ex.

Druk en afwerking www.moderna.be ISSN 2352-0981 Cover Fotografie en concept: Marike van Pagée Model: Isashi Faya van Zoelen Visagie en assistentie: Ingrid Dorresteijn Mini–model: vuurwants (Pyrrhocoris apterus)

VGW Group Stadhouderslaan 1, Utrecht T 030 2626 505, www.vgwgroup.nl

Groen: kleine vlotvaren (Salvinia nantans) Met dank aan de familie De Zwaan/Nottrot Met speciale dank aan Marike van Pagée voor de overige mini-modellen.

Copyright Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de auteurswet is niet toegestaan.

LEVEN! magazine Utrecht.

INHOUD

95

136

Eten, drinken en vrije tijd 82 Binnenwerk – De geheimen van Karel V 91 Stadsschouwburg Utrecht

82 122

22 33

Lucia Claus tipt Hot in de Horeca Zomerse wijn-spijs bij Florent Recept van Blauw – barbecue burger Nieuwe hotspot: Metro City Kitchen Kunstspecials Utrechtse Godin: Latona Fotografe Billie – Jo Krul Festival De Verleiders bij Stadsschouwburg Utrecht Leuk voor je LEVEN! Kunst onder de snelweg Betaalbaar design bij Fest Beauty & Lifestyle Lokale samenwerking: Rabobank en SV Kampong

92 95 96 99 100 102 106 107 108 110 115 116 118

Italië 122 Genieten van Italië bij I Magnoni 129 Balsamico bij Bigoli 130 Italië Items 132 Ondersteboven in Rome En verder 8 Editorial 10 Team LEVEN! 136 Leuk om te hebben 142 Places to be

LEVEN! 7

FOTOGRAFIE TITUS DE KONINGH

We werden overdonderd door alle ondernemers die de aarde een handje helpen LEVEN! 8

EDITORIAL

Groen groenst O p dit schommelbankje op het landgoed I Magnoni in Pergola werden we omringd door alle tinten groen. Groener krijg je je omgeving bijna niet en wat is dat een genot. Tijdens de opening van The Green House in Utrecht vertelde een van hun partners dat het wetenschappelijk bewezen is dat een groene omgeving zorgt voor een groter geluksgevoel en betere concentratie. Ik twijfel er geen seconde aan. Toen we aankwamen op het landgoed waren we eigenlijk per direct ontspannen. De inspiratie en ideeën vlogen door ons hoofd en we voelden ons oprecht gelukkig en blij.

Toch zijn we met zijn allen heel hard bezig dat groen kapot te maken en tegelijkertijd gebeurt er gelukkig zo ongelooflijk veel om dat weer terug te draaien. Ik zal de laatste zijn die met een vingertje wijst want ik kan van mezelf niet zeggen dat ik ontzettend duurzaam leef. Bewust wel. Of misschien zelfs onbewust bewust. Dat is een positieve beweging als je het mij vraagt. We zijn op het punt gekomen dat de klimaatverandering en het hele vraagstuk eromheen bij iedereen leeft en ik denk dat er niemand is die er nooit over nadenkt. Bewust of onbewust. En gelukkig maar.

Toch vind ik het een lastige kwestie. Want we zaten daar zo onwijs te genieten van het Italiaanse landgoed, de beestjes, onbespoten groente en geweldig mooie natuur, maar we zijn er wel voor vijf tientjes heen gevlogen met RyanAir. Ik ben dan ook ontzettend blij met het lezen van de column van Talita Kalloe in deze groene editie, waarin ze aangeeft dat we allemaal, of het nou financieel of emotioneel is, nou eenmaal onze beperkingen hebben in wat we kunnen en willen doen op het gebied van duurzaamheid. En dat het oké is om te accepteren dat je je eigen stapjes neemt en je eigen keuzes maakt.

We wilden deze green issue natuurlijk op honderd procent duurzaam papier laten drukken.

Maar als je drukker aan de telefoon lacht en zegt ‘heb je geld over Sanne?’ dan weet je al hoe laat het is. Een ambitieus idee maar voor ons gewoon echt niet haalbaar. Wel is onze drukker FSC-gecertificeerd en beschikt Moderna over het Franse Imprim’vert label, wat inhoudt dat ze milieuvriendelijke papiersoorten drukken en verwerken. En deze cover is gedrukt op honderd procent gerecycled papier, dat dan weer wel.

Tijdens het maken van deze editie werden we overdonderd door alle ondernemers, klein of groot, die bezig zijn met het maken van hele mooie (of lekkere) producten en tegelijkertijd de aarde een handje helpen. We mochten in gesprek met Volkert Engelsman, in 2017 door Trouw uitgeroepen tot meest duurzame ondernemer van Nederland, die met zijn bedrijf Eosta een gigantische beweging in gang zet, maar we spraken ook met de inspirerende mensen achter Utrechtse bedrijven als Centraal Museum, Seriously Good, Restaurant Concours, Hoogenboom & Bogers en W3 Wijnen.

Ondernemers die vanuit hun eigen passie keihard werken om een positieve stempel op de wereld te zetten. En jeetje, dat inspireert maar maakt vooral ontzettend trots.

Ik hoop dat iedereen (inclusief wijzelf) zich realiseert wat voor geweldigs er allemaal gemaakt wordt vlak onder onze eigen neus en dat we, door wat vaker de grote ketens links te laten liggen, niet alleen onze aardbol maar ook onze collega-ondernemers een handje helpen.

Win-win!

Sanne Dijkgraaf, Uitgever Annette van Herk, Sales Director

P.S. Het hele artikel over ons verblijf in Italië lees je op pagina 122.

LEVEN! 9

TEAM LEVEN! Omdat we graag de fantastische mensen die dit blad maken aan je voor willen stellen zullen we ieder seizoen een aantal van hen in de spotlight zetten.

Deze editie onze illustrator Kevin Kars, fotograaf Jeroen Berends en schrijver Anneke Gilsing.

Billie-Jo Krul zette ze voor ons op de foto in de Botanische Tuinen Utrecht. www.billie-jo.nl

Kevin Kars, 33 jaar, illustrator Hoe lang werk je al voor LEVEN!?

“Ik werk nu anderhalf jaar voor LEVEN. Met heel veel plezier! Ik wilde eigenlijk drie jaar zeggen, zo vertrouwd voelt het dus blijkbaar.”

Heb je affiniteit met het thema ‘groen’ en zo ja, hoe uit zich dat?

Anneke Gilsing, 51, schrijver Hoe lang werk je al voor LEVEN!?

“Leven(dig) sinds 2015.”

Heb je affiniteit met het thema groen en zo ja, hoe uit zich dit? “Groen... Allereerst mijn lievelingskleur! Groen heeft zoveel schakeringen; een prachtige palet van fris tot mysterieus. Je kunt er alle kanten mee op.

Groen als in natuur en milieu wordt steeds belangrijker voor me naarmate ik ouder word.

De gedachte dat we maar een planeet hebben en daar met z´n allen verantwoordelijk voor zijn, voel ik ook echt sinds ik kinderen heb. Ik wil graag dat mijn drie dochters, en hopelijk ook hun kinderen, kunnen genieten van hetgeen de aarde te bieden heeft. Maar dat vraagt een andere manier van kijken naar het gebruiken van grondstoffen, naar consumeren, voedsel, reizen en het produceren van goederen.

Eigenlijk een frisse blik op het hele leven!”

“Mijn affiniteit met groen is vooral dat ik gek ben op de natuur met al zijn plantjes en diertjes. Ik vind het super mooi dat alles om ons heen groeit! Hoe beter je kijkt, hoe meer je ontdekt, hoe mooier het wordt. En dit komt ook weer terug in ons werk. De stad vormt een grote bron van inspiratie maar de natuur speelt hier ook een grote rol in.

Jeroen Berends, 33 jaar, fotograaf

Wat zijn de leukste klussen? Wanneer word je echt blij van een opdracht?

“Ik heb zeker veel affiniteit met groen. In ieder geval waar het natuur betreft. Een van mijn specialismen is reisfotografie en daarvoor ga ik graag hiken of op een andere manier de natuur in. Mijn favoriete groene plek in Utrecht is Amelisweerd. Dat blijft een prachtig landgoed.”

“Eigenlijk word ik altijd blij van opdrachten voor LEVEN!. Vooral omdat we altijd onze eigen interpretatie van het onderwerp mogen geven. Een van de leukste pagina’s om te illustreren was die van jong en oud. Een thema waar ik een raakvlak mee had vanwege het toekomstige vaderschap. Naast LEVEN! maken we nog heel veel meer werk. In onze illustraties visualiseren we graag een concept/ verhaal! Dit vind ik het mooiste om te doen.”

Hoe lang werk je al voor LEVEN!?

“Ik werk inmiddels al drie jaar voor LEVEN!”

Heb je affiniteit met het thema groen en zo ja, hoe uit zich dit?

Wat zijn de leukste foto’s om te maken?

Wanneer word je echt blij van een opdracht?

“De leukste foto’s om te maken zijn foto’s waarbij je een klik hebt met wat je aan het fotograferen bent, of dat nou een model is of een landschap of gerecht. Alles komt dan bij elkaar en je ziet meteen dat dat een top foto gaat worden. De opdrachten waarbij dit het vaakst gebeurd zijn de opdrachten waarbij je vrij gelaten wordt om te experimenteren. Dan kom je het vaakst tot het beste resultaat.”

Wat zijn de leukste stukken om te schrijven? “Ik laat me als journalist graag inspireren. Ieder mens heeft een verhaal.

Iedereen wordt ergens door gedreven of is ergens gepassioneerd over. Het is mijn enorme nieuwsgierigheid naar mensen en hun dromen, denkbeelden en daden die mij drijft. Die verhalen wil ik vertellen. En als ik dus op pad mag om mensen te ontmoeten, mensen die mij toelaten in hun wereld; ben ik een blije dame!”

LEVEN! 10

“ Ik word altijd blij van opdrachten voor LEVEN!”

The Green issue

INTERVIEW MET VOLKERT ENGELSMAN, BEWUSTE MODEKEUZES & DUURZAME PROJECTEN IN DE REGIO

LEVEN! 11

TEKST ANNEKE GILSING FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

“EERST DOEN, DAN DENKEN” In gesprek met Volkert Engelsman, meest duurzame ondernemer van Nederland T

LEVEN! 12

INTERVIEW

LEVEN! 13

“IK WORD GEDREVEN DOOR ZINGEVING” LEVEN! 14

INTERVIEW

kunnen niet anders. Het is voor mij onDUURZAAMHEID… “We denkbaar om op een andere manier om te gaan met de met onszelf en met de ander. Ja ook in zaken… Juist VOOR VELEN EEN aarde, economische motieven en aspecten moeten verbonden met de ecologische. Duurzaamheid is niet een kwesMODEWOORD, WAAR worden tie van er wel of niet in geloven maar van correct rekenen. kosten netjes doorrekenen in de producZIJ ZICH GRAAG, Maatschappelijke ten die we verhandelen.”

OF JUIST MINDER enthousiasme, de drive en de levenslust zijn duidelijk GRAAG MEE Het zichtbaar bij Volkert. Met drie stappen tegelijk rent hij de trap belt en zet thee tegelijkertijd. Maar als hij zit, dan is hij er.

AFFICHEREN. op, Vol aandacht luistert hij. Maar vooral vertelt hij. Over zijn Eosta, een grote internationale importeur en distribu‘GEITENWOLLEN- bedrijf teur van verse organische producten uit de hele wereld. Maar over zijn dromen, zijn visie en de toekomst. Ook over SOKKEN GENEUZEL’, ook hobbels en obstakels, maar het optimisme overheerst.

‘LINKSE HOBBY’ Economische systeem is failliet OF JUIST ‘HIP’, Volkert is ondernemer, maar ook idealist, econoom, activist. huidige economische systeem is failliet. Dat is helder.

‘BEWUST’ EN “Ons Als je duurzaam ondernemen wilt invullen op de manier waarde meesten nu kijken naar People, Planet en Profit, dan ‘VOLKOMEN opredden we het niet. Het moet radicaal anders. We moeten winst en kosten anders gaan definiëren. Het gaat om LOGISCH’.VOOR fatsoenlijk rekenen. Ook een prijskaartje hangen aan vervuien uitbuiting. In de wereld verdwijnen er bijvoorbeeld per VOLKERT ENGELSMAN ling minuut dertig voetbalvelden aan vruchtbare landbouwgrond, IS HET EEN puur als gevolg van onze huidige intensieve landbouw. Dat je nergens terug in de kostprijsberekeningen. Wij zijn VANZELFSPREKEND- vind dus alvast maar begonnen, samen met diverse VN clubs, en anderen om die kosten in kaart te brenHEID. accountancies gen, transparant te maken en mee te nemen in de rekensom.

Niet alleen voor onszelf, maar voor de gehele productketen, van producent tot consument. Zodat we allemaal kunnen zien wat onze koffie echt kost, of onze bananen. Duurzaamheid moet uit het domein van de wereldverbeteraars indalen in de economische sector. Ik wil de ecologie verbinden met de economie en het maatschappelijke idealisme met het commerciële realisme.”

Verbeelding is essentieel Natuurlijk erkent Volkert dat niet iedereen zo hard kan. “Maar wij gaan in ieder geval niet wachten tot iedereen de noodzaak inziet van verandering, dus beginnen we alvast. We LEVEN! 15

laten zien dat het kan. Dankzij een nauwe samenwerking met wetenschappelijke denktanks, maar vooral ook met banken, beleggers, accountancies zijn we in staat onze impact te vergroten en wordt de cirkel steeds groter. Wel eens van imago cellen gehoord? Die spelen een belangrijke rol bij de transitie van rups naar vlinder. Deze cellen wijken af van de cellen van de rups doordat ze de codering en de blauwdruk hebben van iets in de toekomst, namelijk de vlinder. Ze worden eerst afgebroken door het immuunsysteem van de rups, maar clusteren zich en komen terug en nemen het over. Zo zie ik het ook een beetje met wat wij doen. We zetten dingen in beweging. We volgens ons hart, zoeken wat maten erbij, vormen een beeld bij de toekomst die we willen en handelen er vervolgens naar.”

Welvaart meer dan geld “We zien dingen hier ook altijd graag in relatie met elkaar.

Kijken naar het geheel. Niet alleen naar deeloplossingen.

Mijn leven hangt aan elkaar van toevalligheden. Van de won-

DRIE TIPS VOOR ONDERNEMEND UTRECHT

Volkert: “Ik kan natuurlijk allerlei voor de hand liggende tips geven over praktisch duurzaam ondernemen, maar die zijn genoegzaam bekend.

Ik wil graag mijn drie ‘gouden’ tips delen die ik door vallen en opstaan leerde.”

1 2 3

Begin bij jezelf

Wie ben ik, wat wil ik? Kijk eerlijk naar jezelf.

Mediteer wat meer. Zet de storm uit in je hoofd.

Versterk je mentale-spier. Ga niet te snel naar de oplossing.

Co-creëer

Deel je vraag of denkrichting met anderen. Een vraag is een sturend instrument dat weer leidt tot andere vragen en nieuwe antwoorden die misschien weer nieuwe inzichten geven. 1+1=3.

Handel. Ontdek laaghangend fruit

Oplossingen blijken vaak niet bij de buurman te liggen, maar pal onder je eigen neus. Eerst maar ´ns doen, then take it to the next level.

LEVEN! 16

dertjes van ontmoetingen en gebeurtenissen. De kunst is om daar open voor te staan. Goed te luisteren naar wie op welk moment je pad kruist, oog te hebben voor de tijdgeest, voor synchroniciteit.

Soms is het handig om dingen af te pellen. Naar de kern te kijken. Als we het hebben over welvaart dan bedoelen we meestal iets veel groters dan wat we er in het dagelijks verkeer van maken.

Onze huidige winstdefinitie lijkt bijvoorbeeld weinig ruimte te laten voor mens en milieu. Is toch raar! Systeemfout. Niemand staat tenslotte op met de bedoeling om de aarde vandaag eens goed te verzieken. Maar het gebeurt toch… Er is geen enkele reden om ons neer te leggen bij de perverse prikkels die van ons economische bestel uitgaan. Welvaart meten zou je eigenlijk moeten doen in verschillende domeinen. Naast de financiële zou je ook de ecologische, sociale en culturele welvaart moeten meten en waarderen.

Een land als Bhutan is daar bijvoorbeeld al heel ver mee. In Nederland staat het meewegen van deze maatschappelijke kosten en baten nog in de kinderschoenen.”

Meet en weet Volkert heeft het in het gesprek vaak over de vier M’s. Die staan centraal bij zijn onderneming, maar kunnen ook een leidraad zijn voor andere ondernemers. “Duurzaamheid begint met Meten. Breng je duurzaamheidsprestaties in kaart. Betrek experts en stakeholders bij de keuze van de duurzaamheidsindicatoren die voor jouw sector relevant zijn. De tweede M is Managen. Definieer hotspots voor verbetering en maak een plan dat je in de tijd uitzet. Bij voorkeur voor en met de gehele keten. Daarna is het belangrijk om duurzaamheidsprestaties en de maatschappelijke meerwaarde ervan te verMarkten. Vertel het verhaal van je product. Wees transparant. Verzilver je maatschappelijke meerwaarde. En de vierde M is het Monetariseren. Voorzie de maatschappelijke impact van een prijskaartje zodat ook natuurlijk en sociaal kapitaal betrokken worden bij de rapportage naar bijvoorbeeld je aandeelhouders.”

INTERVIEW

“SAMEN KRIJG JE IETS GROTERS VOOR ELKAAR” LEVEN! 17

“WE MOETEN FATSOENLIJK REKENEN” LEVEN! 18

INTERVIEW

Radicale transparantie Transparantie is ook een vaak terugkerend woord in het gesprek. “Als je eerlijk wilt zijn over de kosten en de baten, moet je alles meenemen. De impact van producten en diensten op bodem, water, biodiversiteit, klimaat, maar ook sociale impact zoals een eerlijk inkomen, gelijke rechten en kansen, opleidingsmogelijkheden, gezondheid. Dan heb je al 80 procent van de impact te pakken. Geen duurzaamheid zonder transparantie. En wat ook belangrijk is: kom uit je silo, werk samen. Het unieke verhaal van jou als mens verbinden met het unieke verhaal van anderen. Samen krijg je iets groters voor elkaar.”

Waar een wil is is een omweg “De toekomst? Het startpunt is bij ons altijd Dream. Wat zou je willen doen als je je hart volgt, als je de ruimte zou krijgen.

Dan volgt Dance, zoek de co-creatie met lotgenoten die vergelijkbare vragen hebben. Met een creatieve samenwerking krijg je natuurlijk veel meer voor elkaar dan in je eentje. Dat leidt vanzelf tot Deliver, tot duurzame oplossingen, innovaties, prototypes waarmee je je kunt onderscheiden in de markt.

We worden hier gedreven door kansen en mogelijkheden. Of je die ziet hangt van je mindset af. En mocht je twijfelen: Eerst doen dan denken… Dan komen dingen vanzelf in beweging.

Waar een wil is is een omweg. Gewoon gas erop en gaandeweg bijsturen. Mijn droom is dat onze bedrijfsvoering over vijftig jaar standaard is geworden. Dat alle voedingsmiddelen biologisch en duurzaam zijn. Dat we een gelijker speelveld in de markt hebben waarin de vervuiler betaalt. Suikertax, vleestax, klimaat tax… prima idee!”

Of dat realistisch is? Moeilijk te voorspellen. “Eén ding is duidelijk, we gaan een tijdperk van disruptieve veranderingen tegemoet. Globale klimaatverandering, veranderende weerspatronen, overvloedige waterval of juist droogte, migratiestromen, politieke instabiliteit, toenemende voedingsgerelateerde gezondheidsproblemen, verlies van vitaliteit. Ons marktsysteem wordt gestuurd door korte termijn winst terwijl de huidige veranderingen juist om lange termijn visie vragen.

De ‘Pollution of our horizons’ noemt Bank of England baas Mark Carney dat. En hij is niet de enige. Het systeem is aan het kantelen, duurzaamheid begint uit de groene bubbel te breken en in te dalen in het DNA van de financiële markten.

Er zijn zoveel mensen op een bevlogen, gepassioneerde manier bezig met duurzaamheid. Ik ken eigenlijk niemand die er niet mee bezig is. Kortom, alle reden tot groot optimisme!”

WINNAAR DUURZAME TOP 100 IN 2017

De groenteboer uit Waddinxveen-West. zo noemt hij zichzelf. CEO van Eosta. Een internationale marktleidende onderneming, gevestigd op een industrieterrein in het Groene Hart. Distributeur van verse biologische en eerlijke groenten en fruit, met een specialisatie in overzees fruit en Nederlandse kasgroenten. De onderneming presenteert zichzelf als ketenregisseur voor meer dan duizend telers op zes continenten. Zij ontwikkelden een innovatief ‘track & tell’-systeem waarbij de consument complete transparantie krijgt bij alle producten. Een productspecifieke Nature & More cijfercode of QR-code biedt direct toegang tot de teler, met uitgebreide informatie over diens ecologische en sociale impact.

Volkert Engelsman werd in 2017 uitgeroepen tot winnaar van de Duurzame Top 100 (dagblad Trouw).

Eosta B.V. / Nature & More Transportweg 7, Waddinxveen T 0180 635 500 www.eosta.com LEVEN! 19

COLUMN NIELS VAN BAARLEN

Toen het thema

van dit nummer bekend werd; ‘groen’, moest ik toch even nadenken. Hoe groen kun je zijn, vroeg ik mij af. Na een paar dagen denken viel ik terug op een herinnering van lang geleden. Ik heb gestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.

Maar voordat ik daar werd toegelaten moest ik mijn propedeuse ergens anders halen, instroom was meteen in jaar twee. In het kader daarvan heb ik een opleiding gezocht waarvan ik zeker wist dat ik met weinig inspanning een “P” zou halen. Het werd een SPH-opleiding in Den Haag. Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Die woorden waar het mij ook wel eens aan ontbrak.

Een van de vakken die ik daar volgde was ‘theatrale vorming’. Wellicht had ik bij het inschrijven voor die studie iets beter in het informatieboekje moeten kijken. Ik liep daar op mijn 21e, verkleed in een pinguïnpak door de school om zo de ideale pinguïn uit te beelden.

Overigens goed voor een 9. Achteraf bleek dat niet eens het ergste, dat kwam nog.

I K LIEP VERKLEED IN EEN PINGUÏNPAK DOOR DE SCHOOL LEVEN! 20

FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

kleuren WE GAAN

UITBEELDEN Ik weet het nog goed, een les ergens in april, richting het voorjaar; we gaan kleuren uitbeelden. Je voelt ‘m aankomen; ik werd de kleur groen…. Nu kun je met groen veel kanten op; gras van de buren, ontgroenen, groentje, onder de groene zoden. Allemaal uitdrukkingen waar je theatraal wel iets mee kunt. Maar dat was dus niet de bedoeling. Het ging om de kleur. Niet meer, niet minder. Ik twijfel nog steeds of het nu een dieptepunt of een hoogtepunt in mijn leven was. Tot op de dag van vandaag ben ik daar nog niet over uit. Als lezer wilt u natuurlijk weten hoe ik dit uiteindelijk tot een goed eind heb gebracht… Ik kwam niet verder dan een soort van de Hulk-achtige imitatie, die door de klasgenoten overigens direct herkend werd en wat resulteerde in een mooie zeven en uiteindelijk groen licht gaf om toegelaten te worden aan de studie Kunst en Mediamanagement aan de HKU. Waarbij het eerste college ging over het gebruik van kleur in schilderijen. U raadt het al; groen was het thema.

NIELS VAN BAARLEN (1975) is Producer bij Radio 538. Samen met Rick Romijn vormt hij het vaste sidekickduo bij het programma Evers staat op van Edwin Evers. Hij woont in de Zeeheldenbuurt met zijn vriendin en zoon Duuc van drie jaar. Naast zijn radiowerk is hij freelance evenementen producent.

FOTOGRAFIE ERNST MORITZ, SERVAAS VAN BELLE, FOTO VAN NOORT

Natuur MOA TOONT FLOWER POWER

in en om het museum

Deze zomer staan bloemen in de spotlight bij MOA | Museum Oud Amelisweerd.

MOA, gelegen in het groene hart van landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen, is een huis van kunst in de natuur dat de relatie tussen mens en natuur onderzoekt.

Het museum toont verschillende collecties in samenhang: het top-100 Rijksmonument Oud Amelisweerd, unieke Chinese en andere historische behangsels en ieder half jaar een nieuwe tentoonstelling.

Al jaren schilderen kunstenaars bijzondere bloemen, geven we elkaar bloemen en bestuderen we deze bijzondere natuurverschijnselen.

Bloemen hebben mensen altijd geïntrigeerd, maar waarom is dat eigenlijk zo? In de tentoonstelling Flower Power – Topstukken uit Utrechtse collecties staat dit fenomeen centraal.

Ode aan de bloem Flower Power brengt een ode aan de bloem en onderzoekt de bijzondere relatie tussen mens en bloem. Voor de tentoonstelling ging het museum een bijzondere samenwerking aan met collega-musea en instellingen uit stad en provincie Utrecht. Bloemwerken uit verschillen-

De tentoonstelling is in een unieke setting te zien

de disciplines – van schilderkunst tot keramiek en van gebruiksvoorwerpen tot mode – vertellen het verhaal van de bloem in de kunst. De tentoonstelling is in MOA in een unieke setting te zien. In het landhuis is origineel bloemenbehang uit verschillende perioden en stijlen bewaard gebleven. Voor liefhebbers van kunst, natuur of bijzondere interieurs is MOA een absolute must-see!

MOA en China Dankzij het bijzondere Chinese behang heeft MOA een unieke band opgebouwd met China, en met name met het Guangdong Museum in Guangzhou. Deze band leidde in 2017 tot de tentoonstelling Made in China – Armando & Meesterwerken uit de Qing-Dynastie, met 18eeeuwse kunst uit het Guangdong Museum in MOA. De bijzondere wijze waarop MOA oude en moderne kunst combineert in de context van het achttiende-eeuws landhuis leidde in Zuid-China tot respect en nieuwsgierigheid. Kort geleden is dan ook Armando – Between Abstraction & Reality; de eerste solo-expositie van Armando in China, in het Guangdong Museum in nauwe samenwerking met MOA gerealiseerd.

Flower Power – Topstukken uit Utrechtse collecties is te zien tot en met 16 september 2018. Armando – Between abstraction & reality is te zien tot en met 28 augustus 2018.

MOA | MUSEUM OUD AMELISWEERD Koningslaan 9, Bunnik T 030 890 54 60 www.moa.nl LEVEN! 21

TEASTREET TIPT

Perfecte dorstlesser voor de zomer

Voor groene vingers EDGY BLIKVANGER

Deze plantenpot met geometrische vormen is een ware eyecatcher op je terras of in de tuin. Het design van Pure Edge is gebaseerd op de geometrische vormgeving van een espressokopje dat is ontworpen door de Nederlandse ontwerper Sander Lorier. De hoekige blikvanger combineert goed met een plant met ronde vormen en is licht van gewicht. De pot is verkrijgbaar in het wit of antraciet en met een doorsnede van 40 of 47 cm.

Nu het kwik weer boven de twintig graden stijgt, gaan we op zoek naar frisse zomerse drankjes.

Theesommelier Barbara Veldhuizen deelt daarom het geheim achter het maken van de perfecte fruitige opfrisser, namelijk iced teas. Deze bieden niet enkel verkoeling tijdens de warme zomer-

dagen, ook zitten zij boordevol smaak. Ze zijn eenvoudig te bereiden en bijkomend voordeel is dat de drank ook nog eens erg gezond is vanwege de antioxidanten die thee bevat. Vier de zomer met een verfrissende iced tea van Teastreet!

www.teastreet.nl

FOTOGRAFIE CEPEZED ARCHITECTEN

www.elho.com

BODENFROSTFREITAG

Rokjesdag voor planten Wanneer is het vorstgevaar voorbij en kunnen mijn planten veilig naar buiten?

Om antwoord te geven op die vraag roept Bloemenbureau Holland een nieuwe dag in het leven: Nachtvorstvrijdag, een soort rokjesdag voor planten. Samen met 180 Kingsday is een campagne ontwikkeld die in Duitsland zal lanceren onder de naam Bodenfrostfreitag en de komende jaren ook in Nederland wordt uitgerold.

In een serie tests checkt een excentrieke volksweerkundige aan de hand van kikkers, boombast en koude grond of de nachtvorst al voorbij is. Wanneer de weerdata positief genoeg is en de kans op nachtvorst minimaal, kondigt hij Bodenfrostfreitag aan: de vrijdag vóór het weekend waarop iedereen met een gerust hart z’n planten buiten kan zetten of kan aanplanten.

Iedereen aan het tuinieren dus!

URBAN FARM

CIRCULAIR RESTAURANT, VERGADERPLAATS, ÉN STADSTERRAS

Achter het Centraal Station van Utrecht staat The Green House. Een circulair restaurant waar chefs de lekkerste gerechten bereiden van ingrediënten uit eigen urban farm en uit de regio, waar je de hele dag geniet van eten en drinken in een gastvrije, comfortabele omgeving. Een circulaire hub waar je elkaar ontmoet en waar je bijeenkomsten kunt organiseren. Op de eerste etage zijn vier sfeervolle, gethematiseerde zalen beschikbaar, waar je geïnspireerd raakt door de vele verhalen en ontmoetingen over hoe het anders, duurzamer, kan. Over een circulaire wereld waarin afval niet bestaat.

The Green House Croeselaan 16, Utrecht M 06 2213 1447 thegreenhouserestaurant.nl LEVEN! 22

GREEN ITEMS

DARJA BOW LONGSLEEVE

DUURZAME SIERADEN

CONCEPT PRINT SHIRT

GOODFIBRATIONS

FAIR & SUSTAINABLE FASHION

Steeds meer mensen kiezen voor kleding die onder eerlijke arbeidsomstandigheden en van duurzame materialen gemaakt is.

Goodfibrations is al sinds 2013 hét online adres voor modelabels die produceren met respect voor mens, dier en milieu. Ze hebben voor zowel dames als heren een brede collectie van verschillende merken. Of je nu houdt van sportief of klassiek, van stoer of romantisch, bij Goodfibrations vind je altijd wat je zoekt. Op de foto een lichtblauwe top met witte strepen en een keyhole met strikje in de nek: een tijdloze klassieker van Armedangels. Van het overhemd van Knowledge Cotton Apparel met all over print van bloemen en formules op een donkerblauwe achtergrond, word je instant vrolijk.

www.goodfibrations.nl

Fairtrade goud Bij Hoogenboom & Bogers Edelsmeden maken ze graag gebruik van Fairtrade goud en gerecycled goud. Heleen en Sanne combineren dit met de edelstenen en natuurlijke parels van hoge kwaliteit. Al 25 jaar kun je bij ze terecht voor unieke en handgemaakte sieraden. Of het nu trouwringen zijn of iets moois uit de uitgebreide collectie. Zoals deze Fairtrade gouden ‘Draden van het Leven’ ring met een lavendel kleurige saffier.

De winkel is dinsdag t/m zaterdag open van 10.00 17.00 uur. Op vrijdag en zaterdag alleen op afspraak. De prachtige zaak zit tegenover het station Bilthoven en heeft gratis parkeergelegenheid voor de deur.

Natuurlijk is de unieke collectie ook te zien en te koop op de website.

Hoogenboom & Bogers Edelsmeden Emmaplein 8, Bilthoven T 030 229 38 15 www.hoogenboombogers.com

DE WERELD VAN SLA

Puur, gezond en lekker Je vraagt het je meerdere keren per dag af: wat zal ik eten? En als je een gezonde levensstijl belangrijk vindt maar een drukbezet leven hebt kan het lastig zijn de goede keuzes te maken. Bij SLA vind je volop verantwoorde opties die ook nog eens ontzettend lekker zijn! Bij deze biologische saladebar draait het om kleur op je bord en een kaart vol seizoensgebonden salades, soepen, breakfast bowls, sappen & snacks.

Het menu verandert mee met de smaken van de seizoenen. Zo maken ze de huisgemaakte falafel balletjes

in de herfst met zoete aardappel en in de lente met frisse groene kruiden. Eet je graag vegetarisch, veganistisch of glutenvrij? Het kan allemaal want je stelt je salade stap voor stap samen. Voor coffeelovers is de cappuchino met havermelk een aanrader, met natuurlijk een stuk vegan strawberry & vanilla cheescake erbij!

Je vindt SLA op de Voorstraat, Nachtegaalstraat en in Hoog Catharijne.

www.ilovesla.com LEVEN! 23

TOFFE TAKELWAGEN

VERANTWOORD SPEELGOED Speelgoed opruimen wordt zelfs voor kinderen een leuke taak met de takel(loop)wagen van qboo. Door de vier zwenkwieltjes draait de wagen zonder enige moeite om zijn eigen as. Met de takel wordt een emmer met blokken opruimen een simpel karwei.

Maar ook papa’s sloffen zijn snel binnen handbereik… De takel(loop)wagen is gemaakt

van een duurzaam berkenmultiplex met een transparante melamine toplaag. Hierdoor blijft de mooie tekening van het hout zichtbaar. Bovendien is het materiaal heel geschikt voor kindermeubilair. Het is hygiënisch, makkelijk af te nemen en het ruikt en verkleurt niet.

www.qboo.nl

Gek op koekjes

BIOLOGISCHE TOPPERS

De nieuwe koekenbakkers maken speltkoekjes, stroopwafels en speculaasjes om van te smullen. En het goede nieuws is dat ze deze maken van biologische, voedzame ingrediënten en zonder onnodige toevoegingen. Goed voor mens en natuur dus. Wat begon als een startup is uitgegroeid tot een Nederlands koekjesmerk dat verkrijgbaar is in verschillende supermarkten.

En dat is maar goed ook want de koekjes zijn overheerlijk!

O.a. verkrijgbaar bij Jumbo supermarkten.

www.denieuwekoekenbakkers.nl LEVEN! 24

DUURZAME MODE BIJ ÈNZ.

Van Baarn naar Utrecht

Fashion van mooie duurzame merken en eigen ontwerpen van duurzame stoffen en gerecycled materiaal. Dat is wat je kunt vinden bij ènz. fairwear. De winkel slash atelier is al bijna vijf jaar met succes gevestigd in hartje Baarn en sinds kort kun je bij de tweede vestiging terecht in de Vinkenburgstraat naast de Neude. De dames achter ènz, Bernadette en Mirjam, geloven in het verhaal achter het kledingstuk en vinden het dan ook belangrijk dat alles wat ze verkopen gemaakt is met respect voor mens en dier. Naast merken als Kings of Indigo, Elements of Freedom, Wunderwerk en Lanius maken ze vanuit hun eigen atelier een collectie onder de naam ènz. LIMITED. Alle duurzame stoffen waarmee ze werken zijn GOTS-gecertificeerd en door te recyclen geven ze stoffen een tweede leven. een oude deken wordt bij ènz. bijvoorbeeld omgetoverd tot een gave winterjas. De collecties bevatten zowel dames- en herenkleding als een beetje kinderkleding.

Bij ènz. fairwear kan dus iedereen terecht voor mooie spullen die je ook nog eens een goed gevoel geven.

Shoppen maar!

ènz. fairwear Vinkenburgstraat 9, Utrecht en Laanstraat 75, Baarn M 06 2247 4605 www.enz-fairwear.nl

GREEN ITEMS

Ademt groen ROOD&BLOEM

Rood&Bloem Springweg 14 Utrecht M 06 1529 2081 www.roodenbloem.nl

Rood&Bloem heeft een mooie stadstuinwinkel op de Springweg 14 in Utrecht. Hét adres voor iedereen die zijn thuis, winkel of kantoor tot leven wilt brengen met groen.

In de winkel vind je bijzondere stekjes, de leukste kamerplanten en ander groen dat je letterlijk ‘lucht’ geeft. Daarnaast zijn bij Rood&Bloem leuke cadeautjes voor jezelf en iemand anders te vinden. Denk aan botanische illustraties en kaarten, prachtige keramieken potten, ansichtkaar-

ten, plantenboeken en allerlei handgemaakte woon- en lifestyle accessoires.

De collectie wisselt regelmatig zodat je altijd wordt verrast met speciale producten!

Ook voor een doordacht interieur- en stylingadvies, voorzien van een vleugje (of een beetje meer) groen, kun je bij Rood&Bloem terecht. De winkel is tevens een plek waar jij je eigen vingers een beetje groener kunt maken met allerlei leuke workshops.

SUS GOUDSMEDEN

ATELIER WAAR ALLES KAN In de Hardebollenstraat vind je het atelier van Steiny Vos en Jolanda Breman, die met hun jonge, frisse, onderneming de mooiste sieraden ontwerpen en maken. Naast hun sieraden, die een perfecte combinatie zijn tussen stoer en elegant, kun je hier terecht voor een juweel op maat. Of je nu een erfstuk hebt liggen waar je graag iets moderns van wilt laten maken of je eigen trouwringen wilt ontwerpen, bij SUS Goudsmeden kan eigenlijk alles.

De gehele unieke collectie eigen sieraden bestaat uit zilver, goud, diamanten en de kleurrijkste edelstenen. Daarnaast kun je ook voor fairtrade goud kiezen of eigen goud om laten smelten en oude sieraden weer nieuw leven inblazen, zoals deze gouden aanschuifringen met blauwe edelstenen en een 0.22ct briljant geslepen diamant als eyecatcher. Check de website voor meer informatie en openingstijden.

SUS Goudsmeden Hardebollenstraat 8, Utrecht T 030 737 10 62 www.susgousmeden.nl

VAN JUICEBAR NAAR RESTAURANT

Smood is al bijna twee jaar een succes in hartje Utrecht! Alles wat ze serveren is vers, gezond en zoveel mogelijk vrij van suiker en onnodige toevoegingen. Smood staat nu op een uniek kruispunt in haar jonge bestaan. Het uitbreiden van healthy Juicebar naar Vegan-Friendly restaurant. De prachtige werfkelders onder de Juicebar zullen in gebruik worden genomen. Straks kun je in de vernieuwde zaak overdag terecht voor ontbijt, lunch en koffie met suikervrij gebak, ‘s avonds wordt Smood een cosy restaurant waar je in de kelders kunt genieten van een gezonde maaltijd, maar waar je ook lekker kunt borrelen met een lokaal biertje of biologisch wijntje. Binnenkort start eigenaresse Marleen een project via Crowdfunding om de financiering rond te krijgen en haar plannen na de zomer te kunnen realiseren.

Volg Smood via social media en investeer mee!

Smood Juicebar Vismarkt 16, Utrecht www.smoodjuicebar.nl

LEVEN! 25

VITALE VOEDING

MOOIS UIT DE NATUUR

GreenYourelf inspireert en begeleidt mensen om meer vitale voeding op het dagelijks menu te zetten. Tijdens de workshops die georganiseerd worden in de pittoreske moestuin van Landgoed Jagtlust in ’s-Graveland behandelen ze alle aspecten die hierbij komen kijken. Je krijgt informatie over de kracht en de werkzaamheid van groente en fruit, er wordt inzicht gegeven in wat er komt kijken bij het veranderen van je gedrag én je wordt geïnspireerd door zelf ter plekke de handen uit de mouwen te steken. Als deelnemer ga je zelf groente en kruiden oogsten in de moestuin en vervolgens bereid je samen in de keuken diverse gezonde gerechtjes die dienen als lichte lunch aan het einde van de workshop.

Naast workshops kun je in de webshop van GreenYourself terecht voor uitstekend keukengereedschap. Zo zijn ze agent in Nederland voor de hogesnelheidsblenders van het Duitse bianco di puro en het Nederlandse Wartmann. Met een hogesnelheidsblender bereid je groene smoothies, fruit smoothies, soepen, spreads, pesto’s, notenpasta’s en ijs in een handomdraai.

Groot voordeel is dat alle vitale stoffen vrij komen door de hoge kracht van de blender waardoor je gerecht 100% biologisch opneembaar is. Check de website voor meer informatie.

Duurzame bedden VERANTWOORD SLAPEN

Het internationale en duurzame lifestyle merk COCO-MAT, dat gespecialiseerd is in natuurlijke slaap- en woonproducten gaat een samenwerking aan met de Italiaanse meubelleverancier Natuzzi. Samen zullen ze een collectie natuurlijke matrassen, topmatrassen en hoofdkussens lanceren. Natuzzi had de behoefte om haar slaapproducten meer te verduurzamen en heeft daarom COCO-MAT ingeschakeld voor het ontwerpen van geheel natuurlijke matrassen, topmatrassen en hoofdkussens, die in de biologisch katoenen

stoffen bruin, ivoor, beige en grijs zullen verschijnen. Het matras is chemisch vrij, hypoallergeen en gemaakt van onder andere natuurlijke materialen zoals rubber, kokosvezel en zeegras voor een goede luchtcirculatie en de perfecte lichaamsondersteuning COCO-MAT maakt alleen maar geheel natuurlijke woon- en slaapproducten, met de hand gemaakt en op een duurzame manier. Slaap lekker!

www.coco-mat.com www.natuzzi.com

www.greenyourself.nl

DUURZAAM BAMBOESERVIES

Verantwoord en leuk

De Point Virgule Bamboo Fiber Collectie 2018 bestaat uit servies en keukengerei van bamboevezel in zachte pasteltinten.

Het is prachtig vormgegeven en erg functioneel. Bamboevezel is echt een ontdekking als het gaat om toepassing in servies en keukengerei. Het is sterker dan kunststof, vederlicht, vaatwasser bestendig en kan bovendien temperaturen verdragen tot 100°C. Bovenal is het milieuvriendelijk en niet onbelangrijk: het is een heerlijk materiaal voor designers. IJsblauw, gebroken wit, zachtgrijs en poederroze: de kleuren van het Point Virgule servies mix & match je naar je persoonlijke smaak. De bamboecollectie bestaat naast kleurrijke borden en keukengerei ook uit reismokken, kommen, bekers en theeservies. Check de website voor meer informatie en verkooppunten.

A’Domo www.adomo.nl LEVEN! 26

GREEN ITEMS

Sterke mannen & AFVAL SCHEIDEN

All electric, people!

JEBBER DOET HET

“Onze Jebber-teller staat in 2020 op 1.050 zelfvoorzienende startersappartementen. En daar zijn we best een beetje trots op.” Wel of geen overgangsregime voor gasaansluitingen? Voor Jebber verandert er niets. Vanaf de start ontwikkelt en beheert Jebber al duurzaam. Geen fossiele brandstoffen, wel warmteen koudeopslag, warmtepompen en zonnepanelen. In 2016 realiseerde Jebber De Trip op Rotsoord, Utrecht: de eerste all electric hoog-

bouw in Nederland, voorzien van 253 startersappartementen. BREEAM beoordeelde dit project met drie sterren, wat staat voor ‘een zeer goede duurzaamheidprestatie’. Binnenkort volgt de realisatie van De Kwekerij, met 800 appartementen. Opnieuw all electric.

Meer weten? Hou de website in de gaten.

Hoe voel jij je als je een blik werpt op de dozen en kratjes waarmee jij je afval scheidt?

Krijg je een glimlach op je gezicht of vind je het een bende?

Wil je van die bende af? Dat kan, met BinBang! Al jouw afval netjes opgeborgen in één afvalbak. De binnenbakken zijn uitneembaar en hebben een groot volume. Niet vaak legen dus. Afval scheiden is nog nooit zo makkelijk geweest!

Wist je dat jij meer dan 22.000 kg afval kan redden, gewoon door te scheiden? Dat is meer dan wat de 44 sterkste mannen ter wereld samen kunnen dragen. Wat een impact!

Wil je met me scheiden?

www.binbang.nl

www.jebber.nl/ kwekerij-utrecht-oost

GET YOUR SPRAY TAN

VERANTWOORD KLEURTJE De zomerzon, we houden ervan! Wel is het goed je huid te beschermen. Niet iedereen krijgt makkelijk een kleurtje en maar weinig mensen worden egaal bruin in de zon.

Wil je snel en mooi een egale teint, neem dan een spraytan! Get Your Spray Tan aan het Wilhelminapark werkt met een 1-hour-tan, Ecocert goedgekeurd DHA (organisch gecertificeerd). De ingrediënten in de lotion gaan huidveroudering tegen en bouwen collageen op. Je kunt snel weer douchen met een maximaal en natuurlijk ogend resultaat. Ook is de tan geurloos. Snel voor de vakantie bikini-klaar? Boek je full body spray-tan (€ 25) online of app naar onderstaand nummer. Je bent ongeveer twintig minuten in de salon, daarna laat je het gemiddeld drie uur inwerken en je kunt er minstens zeven tot tien dagen van genieten.

Get Your Spray Tan! Wilhelminapark 34 (souterrain), Utrecht Appje sturen? 06 2411 6015 www.getyourspraytan.nl LEVEN! 27

TEKST INGRID VAN DER CHIJS FOTOGRAFIE PAAR (PORTRET)

DUUR

ZAMER

DRIE MAKKELIJKE MANIEREN

LEVEN! 28

Als je boodschappen doet, houd je er vast wel eens rekening mee hoe duurzaam je eten is. Waarschijnlijk koop je wel eens biologische groente of fruit, en eet je wel eens een dagje geen vlees omdat dat beter is voor het milieu. Bij het kopen van kleding denken de meeste mensen nog niet of nauwelijks na over duurzaamheid. Terwijl je ook hier heel gemakkelijk betere keuzes kunt maken.

Het woord ‘duurzaam’ klinkt saai en moeilijk, maar dat valt best mee. Een simpele uitleg is dat een product duurzaam is als het niet alleen goed is voor jezelf, maar ook voor anderen. En als het niet alleen goed is voor nu, maar ook voor later. Een T-shirt dat wordt gemaakt in een fabriek waar ze de arbeiders te weinig betalen om van rond te komen, is dus niet duurzaam. Ook is een T-shirt niet duurzaam als er bij de productie veel gif wordt gebruikt.

EOF

1 Less

PAALA

is more

De eerste en makkelijkste manier om je garderobe duurzamer te maken, is door minder kleding te kopen. Koop alleen kleding die je echt mooi vindt en daardoor hopelijk vaak zult dragen.

Vooral jongeren zijn eraan gewend geraakt om kleding die kopen die maar één seizoen mee hoeft te gaan, maar wist je dat de mode-industrie daardoor een van de meest vervuilende industrieën ter wereld is geworden? Dat komt doordat elk kledingstuk een enorm lange weg aflegt voor het in de winkel ligt en onderweg op allerlei manieren het milieu en de mensen belast.

Om katoen te krijgen, moet er bijvoorbeeld land worden bezaaid en bewerkt. Vervolgens wordt de katoen geoogst, worden er draden van gesponnen en stof van geweven en geverfd. Die stof moet in patronen worden geknipt, genaaid en worden voorzien van details als lusjes, knopen en ritsen. Als een kledingstuk af is moet het worden gestreken, verpakt en gedistribueerd. Voor het verbouwen en verwerken van katoen wordt heel veel water en gif gebruikt. Daarnaast zorgen de productie en vervoer voor een enorme CO2 uitstoot. En, last but not least, alle kleding die wordt weggegooid zorgt voor een immense hoeveelheid afval.

2

LET OP HET MATERIAAL

De tweede manier om je garderobe duurzamer te maken, is door te letten op het materiaal. Je kijkt vast weleens op het etiket van je etenswaren, dus kijk ook eens wat vaker hoe ‘gezond’ je kleding is. Dan moet je natuurlijk wel weten welke ‘ingrediënten’ bij kleding goed en minder goed zijn. Veel mensen denken bijvoorbeeld dat katoen goed is, omdat het een natuurlijk materiaal is. Helaas is katoen juist erg slecht, vanwege de enorme hoeveelheid gif en water die worden gebruikt.

Dat geldt ook voor viscose, modal en rayon.

Biologisch katoen is beter, omdat er geen gifstoffen, kunstmest en pesticiden voor worden gebruikt en (iets) minder water voor nodig is. Bamboe wordt als enorm duurzaam gepromoot, omdat bamboe supersnel groeit en er voor de verbouwing geen bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Helaas zijn er wel veel chemicaliën nodig om van bamboe stof te maken. Lyocell, beter bekend onder de gepatenteerde merknaam Tencel, wordt gemaakt van eucalyptushout en is het nog duurzamere broertje van bamboe.

LEVEN! 29

?

IS LEER WEL OF NIET DUURZAAM?

3 Eerlijke

SAINT BASICS

arbeid

Als je toch op het etiket kijkt, let dan ook eens op eventuele keurmerken die iets zeggen over de arbeidsomstandigheden. Organisaties die toezien op eerlijke arbeid zijn bijvoorbeeld de Fair Wear Foundation (FWF), Max Havelaar/Fairtrade en World Fair Trade Organization (WFTO). Een keurmerk krijgen kost geld, dus als een klein merk geen keurmerk heeft betekent het niet dat het merk er niet op let. Als een merk in Europa produceert, zijn de arbeidsomstandigheden vaak ook beter. Met een kledingstuk dat op een goede manier is gemaakt, ben je zelf toch ook blijer?

Je verwacht misschien niet dat in een modern Westers land als Nederland kleding wordt verkocht die op een heel vervuilende manier is gemaakt of waarvoor de makers zijn uitgebuit. Toch is dat helaas zo, omdat er lange tijd weinig aandacht voor was. Wanneer jij als consument besluit om vaker kleding te kopen die op een goede manier is gemaakt, dwing je de fabrikanten om daar beter op te letten. Zo wordt iedereen er beter van.

?

Als je tegen het gebruik van dierlijke producten bent, ben je natuurlijk ook tegen het gebruik van leer. Bovendien worden voor het looien van leer vaak chemicaliën gebruikt. Dit schaadt de gezondheid van looiers en vervuilt het water. Maar duurzaam betekent ook dat iets lang mee gaat, en er is bijna geen materiaal dat zo lang meegaat en zo mooi slijt als leer. Daarom zijn er steeds meer merken die producten maken van natuurlijk gelooid leer, dus zonder het gebruik van schadelijke chemicaliën en chroom.

SAINT BASICS

IS DUURZAME KLEDING DUUR? Veel kleding is tegenwoordig zo goedkoop dat het ‘fast fashion’ wordt genoemd. De naam lijkt niet voor niets op fast food, want het is net zo ongezond. Een kledingstuk maken kost zoveel tijd en moeite, dat het onmogelijk een paar euro kan kosten. Als jij als consument de ‘echte’ prijs niet betaalt, doen anderen dat.

De kosten worden afgewenteld op het milieu of op de arbeider die geen eerlijk salaris kan verdienen en zijn gezin niet kan onderhouden. ‘Someone always pays the price’. Duurzame mode is niet te duur, fast fashion is te goedkoop.

LEVEN! 30

ALS JIJ ALS CONSUMENT DE ‘ECHTE’ PRIJS NIET BETAALT, DOEN ANDEREN DAT

Ingrid van der Chijs is journalist en oprichter van Seriously Good, een online gids voor een duurzame lifestyle. Op de site www.seriouslygood.com vind je inspirerende artikelen over duurzaamheid en een webshop met de mooiste duurzame merken.

QNOOP

www.seriouslygood.com LEVEN! 31

STYLE & TRENDS

BEELD ISTOCK

Natascha Klootsema is ondernemer en trendwatcher. In LEVEN! Magazine Utrecht laat zij met haar stylingpagina’s haar licht schijnen op toekomstige ontwikkelingen van alledaagse dingen. In deze column buigt ze zich over het grote milieuvraagstuk.

Een gerecyclede wereld

Het regent. Het regent hárd, en ik moet de deur uit naar mijn werk. Op de fiets. Bah. Ik vervloek het wisselvallige Hollandse weer. Ik schiet mijn van gerecyclede PET-flessen regenjas aan en spring op mijn fiets.

M

ijn handen stop ik diep in de armwarmers die aan mijn stuur vastzitten.

Ook gemaakt van gerecyclede PET-flessen. En in mijn fietskrat ligt mijn shopper, gemaakt van vrachtwagenzeil.

Dat had ik een aantal jaren geleden toch niet gedacht, dat mijn nieuwe spullen al een heel leven achter de rug gehad zouden hebben.

De consumptiemaatschappij waarin wij leven en het grote milieuvraagstuk hebben bij een steeds groter wordende groep ondernemers de nodige creativiteit aangewakkerd. Met als resultaat dat er tegenwoordig nieuwe producten worden gemaakt van producten met een geschiedenis. Jurken van koeienpoep. Tassen van afgedankte gymtoestellen of van gerecyclede fruitresten. Lampen van kartonafval. Sportkleding van Starbucks koffieresten. Noem het, en het kan tegenwoordig.

Het mooie van deze ontwikkeling is dat producten die er een leven op hebben zitten en eigenlijk weggegooid zouden worden, een nieuwe toekomst krijgen. Maar bovenal: deze nieuwe producten hebben een verhaal. Storytelling is hét toverwoord van nu en daar zijn deze producten een kei in. Want zeg nou zelf: een jurk gemaakt van koeienpoep, dat vergeet toch

LEVEN! 32

niemand meer? Of een sportshirtje van koffie? De producenten van dergelijke producten strooien dan ook grif met de achterliggende verhalen. En daar is de consument gevoelig voor. Daar betaalt hij graag extra geld voor. En daarin schuilt wellicht een mooie toekomst voor ondernemers die net even buiten de geijkte paden durven te denken.

Een jurk gemaakt van koeienpoep, dat vergeet toch niemand meer?

Ik ben op mijn eindbestemming aangekomen: mijn werkplek in de nieuwe, creatieve, Utrechtse hub Kanaal30, dat voorheen een drukkerij was. Hier werk ik in een voormalige bouwkeet die ik – met de nodige hulp – compleet verbouwde tot prachtige studio. De wanden verving ik grotendeels door gebruikte glasplaten, de houten platen die we op de buitenwanden timmerden hebben er al een leven opzitten. En buiten de studio? Daar staat mijn storytelling-sandwichboard. Foto’s en teksten over mijn van-bouwkeetnaar-studio-project trekken vele nieuwsgierige blikken en laten de nodige camera’s klikken. Welkom in mijn gerecyclede wereld.

TEKST MONIQUE SMITSLOO FOTOGRAFIE SASKIA LELIEVELD

TIPS VAN EEN

trendy boswachter

VAN CHAMPAGNEONTBIJTJES TOT NATUURMONUMENTEN Op haar 30e is ze al oud-topsporter, ex-PRdame, en ‘beroemde boswachter’. En dankzij haar frisse boek #GAAN kan zelfs de grootste natuurdummie nog een edelhert spotten.

Haar liefde voor de natuur groeide als kind al tijdens familievakanties in Drenthe: “Picknicken, in bomen klimmen… In mijn herinneringen scheen de zon altijd, maar dat was volgens mijn ouders niet zo.” Er volgde een sportcarrière in schaatsen en wielrennen, waarna ze door blessures een schijnbeweging maakte naar de reclamewereld. Maar naar eigen zeggen haalde ze geen voldoening uit de wereld van snelle jongens en champagneontbijtjes. Dus solliciteerde Hanne bij Natuurmonumenten en volgde ze een stoomcursus tot boswachter. En toen viel alles ineens op z’n plek.

Insecten Toch komt reclamekennis goed van pas, nu Hanne het buitenleven zo enthousiast promoot. Niet alleen in televisieprogramma’s als De Wereld Draait Door, maar ook met #GAAN. Het boek is een prikkelende ontdekkingstocht van de Hollandse natuurgebieden. “Ik wil mensen in het hart raken, zodat ze lekker naar buiten gaan. Pas dan willen ze iets bijdragen aan de natuur. Door bijvoorbeeld wat bloemetjes in hun tuin te planten voor de insecten. Want die zijn belangrijk voor talloze vogel- en bloemsoorten. Zelfs muggen.”

gebieden beter met elkaar kunnen verbinden.

Dat hebben we laatst nog gedaan voor de Ankeveense plassen en het Naardermeer, waardoor de otter hier weer terug is. Mooi toch?”

De addertjes van Utrecht In #GAAN komt ook Utrecht naar voren, want: “Als je ergens mooi kunt wandelen in Nederland, is het wel in Utrecht, met al die heuvels, landhuizen en parkbossen, honderdduizenden vogels, reeën… Er kruipen zelfs ringslangetjes!” Haar favoriete dier? “Ik krijg echt adrenaline als ik een das tegenkom. Dat vind ik zo’n mysterieus beest.

Die kun jij ook vinden, als je weet waar je moet zijn. Misschien zie je dan geen das, maar wel een ree. Heb je ook een toffe dag.”

“ ALS JE ERGENS IN NEDERLAND MOOI KUNT Wat doet een boswachter?

Of het beroep van boswachter net zo romantisch is als het WANDELEN, klinkt? “Haha, enigszins, want ik zie elke dag mooie dingen.

IS HET WEL IN Maar de helft van de tijd ben ik op kantoor met allerlei instanties aan het uitvogelen hoe we bijvoorbeeld de natuur- UTRECHT.”

#Gaan Hanne Tersmette ISBN 978-94-005-0971-9 €20,-

www.awbruna.nl

LEVEN! 33

TEKST KARIANNE VERMAAS FOTOGRAFIE CLIMATE PLANET

EEN BETERE WERELDBEGINT OP HET In oktober gebeurt er in Utrecht iets bijzonders. Dan verrijst er namelijk op het vernieuwde Jaarbeursplein een wereldbol van 20 meter hoog: de Climate Planet. Van 6 oktober tot en met 3 november staat deze wereldbol garant voor een compleet nieuwe en unieke ervaring.

B

etreed je de wereldbol, dan word je in een show van 40 minuten meegenomen op een visuele reis door de ontwikkeling van ons klimaat. Vanaf de Big Bang tot ver in de toekomst. Ook worden er evenementen en bijeenkomsten georganiseerd over de Global Goals van de Verenigde Naties; 17 doelen voor een betere wereld in 2030. Van armoede, gezondheid en duurzaamheid, tot goed onderwijs en economische groei.

Geen toevallige locatie Het Jaarbeursplein is geen toevallige locatie. In het stationsgebied in Utrecht vinden veel activiteiten en initiatieven plaats die bijdragen aan de Global Goals. Denk daarbij aan de demowoning het RABO Groenhuis en ANNE, dat als doel heeft alle Nederlanders naar energieneutraal te krijgen en waar iedereen kan ervaren wat dit voor hun woning betekent. Maar ook het circulair gebouwde Rijkskantoor De Knoop en het pas geopende circulaire restaurant The Green House, dat gerechten serveert LEVEN! 34

JAARBEURS PLEIN

met ingrediënten uit de eigen urban farm, zijn mooie voorbeelden van duurzame initiatieven in het stationsgebied.

Al deze initiatieven komen voort uit de forse ambities van de regio Utrecht om een nog groenere, gezondere en slimmere regio te worden. Dat is nodig, omdat Utrecht de komende tijd flink groeit. Tot 2040 komen er 155.000 inwoners bij en iedereen wil dat de regio leefbaar en gezond blijft. Een grote uitdaging, die Utrecht graag oppakt.

Utrecht4GlobalGoals De organisatie van de Climate Planet ligt in handen van de stichting Utrecht4GlobalGoals. Maike van Eijndthoven van Utrecht4GlobalGoals: “Voor veel Utrechters zijn de Global Goals iets waar ze niks mee kunnen, als ze überhaupt al weten dat ze bestaan. Iedereen heeft wel eens gehoord dat we ons best moeten doen om de wereld in de toekomst leefbaar te houden, maar dat is voor veel mensen een vervan-je-bedshow waar zij als persoon niks aan kunnen doen of mee hoeven doen. De komst van de Climate Planet is een unieke kans om de Global Goals bij een breder publiek onder de aandacht te brengen. En ook om Utrecht aan de wereld te presenteren en van elkaar te leren. De wereld in Utrecht, Utrecht in de wereld”.

Wat kunnen bezoekers verwachten?

In de grote wereldbol van bijna 20 meter zal een kleinere wereldbol - met een diameter van 4 meter- zweven. Het publiek, zo’n 300 gasten per keer, neemt in de grote wereld-

“ HET IS NODIG, UTRECHT GROEIT DE KOMENDE TIJD FLINK”

bol plaats rondom de kleinere binnenste wereldbol, waarop real-time beelden getoond worden van de aarde. De beelden komen vanuit de ruimte via een live satellietverbinding.

Het verhaal van Climate Planet is geschreven en wordt verteld door weer- en klimaatexpert Jesper Theilgaard en werd samengesteld in samenwerking met NASA. Van Eijndthoven: “Na het zien van de film, krijg je creatieve ideeën mee van Utrechtse initiatiefnemers die bedacht hebben hoe je kan bijdragen aan een betere wereld”.

Alle Global Goals krijgen aandacht in Climate Planet. Maike van Eijndthoven legt uit waarom dat zo belangrijk is: “Behalve de film die laat zien waar het naartoe gaat met het klimaat, leggen we zeker ook de link met de andere doelen. Het een is namelijk onlosmakelijk met het ander verbonden. Goed onderwijs zorgt voor een generatie kinderen die weten hoe ze moeten omgaan met milieu, eerlijke handelsbetrekkingen zorgen voor minder uitbuiting van mensen én omgeving”.

Bedrijven Bedrijven zijn ook een belangrijke schakel in het geheel, geeft Van Eijndthoven aan: “We nodigen bedrijven uit de regio uit om hun business meetings hier te houden. Een beetje bedrijf denkt tegenwoordig natuurlijk na over meer dan alleen winstcijfers. Hier kunnen organisaties aan hun werknemers en hun netwerk laten zien hoe ze er precies mee bezig zijn. Het Ondernemersfonds, de Rabobank, Movares en de Economic Board Utrecht (EBU) zijn voorbeelden van partijen uit Utrecht die vanaf het eerste uur geloven in de kracht van Climate Planet. Zij maken het mogelijk om deze ervaring naar Utrecht te halen en zien de meerwaarde voor hun bedrijf en netwerk. Zo organiseert de EBU het Get Connected jaarcongres hier met onder andere succesvolle voorbeelden van groene, gezonde en slimme initiatieven op het podium”.

JOUW ACTIVITEIT OF EVENEMENT OOK IN DE PLANET? Dat kan! De wereldbol is straks voor elke Utrechter toegankelijk. Wil je ook een evenement of activiteit in de Planet organiseren en de wereldbol samen met alle partners een groot succes maken voor de hele regio Utrecht en daarbuiten? Laat het vooral weten. Je bevindt je in goed gezelschap.

Meer weten? Neem contact op via mail of telefoon.

Utrecht4GlobalGoals info@utrecht4globalgoals.nl M 06 1648 2992 (Maike) www.utrecht4globalgoals.nl LEVEN! 35

Groene bedoelingen TEKST NIENKE DE HAAN EN DAPHNE DEN DEKKER VIA STUDIUM GENERALE

TUSSEN DOEMDENKEN EN OPTIMISME

Veel van ons proberen een steentje bij te dragen aan een duurzame wereld. Helpen alle kleine beetjes of zijn het slechts druppels op een gloeiende plaat? De beste inzichten uit de Studium Generale lezingenreeks ‘Groene bedoelingen’ op een rijtje.

Kijk alle lezingen terug via http://bit.ly/groenebedoelingen.

WIST JE DAT...

… een beter milieu wél echt bij jezelf begint?

Een bekend gevoel: dat vliegtuig gaat toch wel zonder mij, en als ik in m’n eentje minder vlees ga eten heeft dat toch geen zin. Ecoloog Garett Hardin formuleerde in 1968 de ‘tragedy of the commons’. Als iedereen zijn eigenbelang volgt, is de hele groep uiteindelijk slechter af. Maar breng dat maar eens aan de man. Volgens milieufilosoof prof. dr. Marc Davidson (Maastricht University/ Universiteit van Amsterdam) kunnen we deze tragedie alleen voorkomen door ‘een zwaard van boven’: een reeks gezamenlijke afspraken die al het gedrag coördineren. En wat als deze LEVEN! 36

collectieve maatregelen er niet zijn?

Heeft ‘groen doen’ dan wel zin? “Ja”, zegt Davidson, “voordat het collectief beweegt zijn first movers nodig die laten zien dat het kan.” Niet iedereen kan een elektrische auto of een dak vol zonnepanelen betalen, maar de meest effectieve duurzaamheidsmaatregelen zijn gratis: neem een kind minder en stem op een groene partij.

Kijk voor meer info op https://vergroenjestem.nl en kijk de lezing terug via http://bit.ly/ filosofievandeduurzamekeuze

SCIENCE SNACKS

WIST JE DAT...

… alleen al toerisme ervoor zorgt dat we de Parijs-doelstellingen waarschijnlijk niet halen?

Voor 50 euro boek je een weekendje Barcelona en voor 600 euro vlieg je op en neer naar Bali. Door deze lage prijzen kunnen steeds meer mensen er ‘even tussenuit’ en de wereld ontdekken. Maar wist je dat de bijdrage van mondiaal toerisme aan klimaatverandering 5% is? “Het is zorgelijk dat een luxegoed zoveel impact heeft op het milieu,” zegt socioloog prof. dr. René van der Duim (Wageningen Universiteit). “En de luchtvaartbranche blijft maar groeien.” Tegen 2050 zal uitstoot van de toeristische sector naar verwachting zo groot zijn, dat met enkel de bijdrage van deze sector het CO-2 limiet,

zoals vastgesteld in Parijs, bereikt is.

Alleen met toerisme, dus zonder de impact van landbouw of industrie. Wil je duurzaam reizen? Ga niet vier keer per jaar een weekje, maar eens in de twee jaar voor langere tijd weg. En bereken van tevoren de impact van jouw reis op de website van Milieu Centraal. Schrik je van het milieubeslag? Pak eens de trein naar Parijs of ga gewoon lekker weg in eigen land!

Meer weten over de negatieve gevolgen van toerisme en manieren waarop we als reiziger wel kunnen bijdragen? Kijk de lezing ‘Duurzaam toerisme’ terug via http://bit.ly/duurzaamtoerisme

WIST JE DAT...

WIST JE DAT...

… zongedroogde tomaatjes vervuilender zijn dan vlees?

… het meeste gescheiden plastic gewoon de fik in gaat?

Waterflesjes, boterkuipjes, plastic tasjes: bij veel mensen belanden ze tegenwoordig netjes in de plastic-afvalbak.

Volgens prof. dr. Peter Rem (Technische Universiteit Delft) schieten we daar alleen niet veel mee op: het meeste plastic wordt namelijk vervolgens alsnog gewoon verbrand. Recyclen is duur, en op dit moment loont dat voor veel private afvalscheidingsbedrijven niet genoeg.

Dat komt ook door de eigenschappen van plastic: er zijn zo’n 250 verschillende soorten plastic, in allerlei kleuren en dichtheden. Een lege shampoofles en het plastichoesje om je komkommer zijn samen niet zomaar om te vormen tot een plastic krat. Veel soorten plastic kunnen bovendien niet eens gerecycled worden. Volgens Rem is de consument aan zet. Stop je geweten te sussen door plastic te scheiden en ga over tot acties die wel helpen.

Blijf je papier en glas scheiden, want dat wordt wel hergebruikt. Boycot bepaalde producten of zet een crowdfunding-actie op om echte recyclemethodes in je gemeente te krijgen. En: gebruik minder plastic!

Kijk de lezing in het geheel terug via http://bit.ly/afvalbestaatniet

“Ons eetgedrag is dé grote ellende in het klimaatprobleem”, volgens milieuonderzoeker dr. San derine Nonhebel (Rijksuniversiteit Groningen). Eerst even de cijfers: de voedselindustrie in Nederland gebruikt 30% van het land, 70% van al het zoet water en 20% van de energie. Vooral vlees is een boosdoener. De grote veestapel is verantwoordelijk voor 5% van de broeikasgasemissies. Niet gek, dat er de afgelopen tijd zoveel aandacht is voor de milieugevolgen van vleesproductie. Om onze voetafdruk te verkleinen zullen we wereldwijd minder vlees moeten gaan eten. Maar dat betekent niet dat een vega-maaltijd automatisch goed is voor het milieu. “Een potje gedroogde tomaatjes in olie is nog

slechter dan een stuk vlees”, aldus Nonhebel. De productie van de plantaardige olie die ervoor gebruikt wordt, kost namelijk veel land, energie en water.

Weet je nu helemaal niet meer wat je wel en niet kunt eten? Kies altijd voor groente uit het seizoen (of uit blik) en kijk de lezing terug voor meer tips voor een ‘groene’ maaltijd via http://bit.ly/groenemaaltijd

STUDIUM GENERALE

Studium Generale is het podium voor kennis en reflectie van de Universiteit Utrecht. Je kunt er terecht voor gratis lezingen, debatten en talkshows. Filosofeer mee onder het genot van een drankje in het Filosofisch Café, duik de bioscoop in voor een film en nagesprek, of bezoek een van de vele lezingen. Iedereen is welkom en reserveren is niet nodig. Ga naar www.sg.uu.nl voor het huidige programma of kijk lezingen terug over filosofie, psychologie, geschiedenis en meer.

LEVEN! 37

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN

Jaargang 03 Nummer 10 Lente 2016 € 5,50

10

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

BESTE

BAND BEWILDER

LA DOLCE VITA! EEN BEETJE ITALIË IN UTRECHT

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

Jaargang 03 Nummer 09 Winter 2015/2016 € 5,50

Jaargang 04 Nummer 14 Lente 2017 € 5,50

09

14

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

Kenzo & Shay

Jaargang 03 Nummer 11 Zomer 2016 € 5,50

11

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

WOERDEN

LOKAAL DANSTALENT

Centrum van het Groene Hart

EEN UTRECHTER IN LONDEN

CENTRAAL MUSEUM

JONGEREN IN DE

uitvaart

Trouwen in de

STIJL JAAR

380

lente

JAAR UU

Onderwijs

LEKKER ETEN EN

DRINKEN ZO KOM JE DE WINTER DOOR

Utrecht

Hoor de stilte in Lapland

zorgt

IN HET CENTRAAL MUSEUM

LEVEN DOOD

LEKKER

vertoeven in

THAILAND

CHARMANTE WERVELWIND

EVA

MOBILITEIT

Utrecht in

BROUWER

beweging

GEMEENTE UTRECHT

SLIMME PLANNEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN

Jaargang 01 Nummer 04 Herfst 2014 € 5,50

Jaargang 05 Nummer 19 Zomer 2018 € 5,50

04

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

19

MAGAZINE REGIO UTRECHT

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

Nederlands Film Festival

KNALLEN IN TIVRE

Wonen in Nieuw Utrecht

OUDE STAD, STRAKKE GEVELS

UTRECHT

Verborgen SHOPGENOT

IN OOST

Ingmar Heytze:

‘POËZIESTAD NR 1’ Jaargang 04 Nummer 16 Herfst 2017 € 5,50

16 OUD ROZE IN GESPREK MET

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

MONRO

BESTE ZORG VOOR JE BORST

Mode en stijl

BINNENKIJKEN BIJ

KAREL V

Jaargang 02 Nummer 07 Zomer 2015 € 5,50

07

NIJNTJE

60 JAAR

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN

JAIME HAYON

SPANJAARD IN UTRECHT

LIMONCELLO ZOMER IN JE GLAS

DICHTBIJ VAKANTIE VIEREN

Jaargang 03 Nummer 12 Herfst 2016 € 5,50

12

PROFESSIONALS • JARENLANGE ERVARING IN HET BLADEN MAKEN18

DE TREND VOORBIJ

53 PAGINA´S

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

JORIS

INTERVIEW MET UTRECHTS GRANDE DAME

GEKTE

AGE IS JUST A NUMBER

UTRECHTSE IDEEËNMAN

NATUUR, DUURZAAMHEID, FLORA EN FAUNA

ALEXANDER

Jong &oud BLAD VAN ONTDEKKINGEN

The Green issue

• Journalistieke producties • Magazines • Speciale bijlages • Advies en uitwerking op het gebied Blaudzun van marketing, LOKALE KENNIS communicatie EN EXPERTISE • WARM en PR BIER NETWERK AAN ERVAREN

MEET LATONA

De vibe van

HAN BOSMAN

VAN INTERIEUR TOT VASTGOED

DUURZAAMSTE ONDERNEMER VAN NEDERLAND

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

WONEN IN UTRECHT

VOLKERT ENGELSMAN

Jaargang 02 Nummer 08 Herfst 2015 € 5,50

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

08 MALIEKWARTIER

Utrecht

ontwerpt

SHOPPEN, HORECA, BUSINESS

N • ZEIST • HOUTEN • UTRECHT • NIEUWEGEI

N • DE BILT • VIANEN MAARSSEN • IJSSELSTEI

• DRIEBERGEN • BUNNIK

• BAARN • SOEST • BREUKELEN

• WOERDEN • BILTHOVEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN

Jaargang 05 Nummer 18 Lente 2018 € 5,50

MAGAZINE REGIO UTRECHT

ENGELSE CHARME TWEED PAKKEN, HIGH-TEA’S & CUPCAKES

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

MAARSCHALKER WEERD SPORTIEF GEBIED MET GESCHIEDENIS

15

100 JAAR

DE STIJL MONDRIAAN TO DUTCH DESIGN

DAALHUISEN

LEKKER LONDEN NDEN CULINAIRE

LEKKER CENTRAAL MUSEUM

FOOD FOR THOUGHT WOERDEN

leeft!

Wetenschap in de Stadsschouwburg

CITYTRIP

Sport 72 PAGINA'S

UTRECHT IN

BEWEGING

Jaargang 04 Nummer 15 Zomer 2017 € 5,50

Voorveldse Polder

DE ACHTERTUIN VAN UTRECHT

Magisch

JAPAN

LEVEN! UTRECHT STAAT VOOR MAATWERK EN KWALITEIT WWW.LEVENUTRECHT.NL

het

FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

VAK Je beroep is de ruggengraat van het leven, meende filosoof Friedrich Nietzsche.

Bekende en minder bekende mensen vertellen over hun bijzondere werk of hobby en over hun leven in de Utrechtse regio. Hoeveel ruggengraat hebben deze professionals?

VIER PORTRETTEN VAN OPVALLENDE MENSEN UIT UTRECHT LEVEN! 39

“De grutto is een soort pandabeer van Nederland”

LEVEN! 40

A

A

Naam: Astrid Kant Leeftijd: 53 jaar Eerste baan: Manusje van alles in een kapsalon op zaterdag Beroep: Mondhygiëniste Woon- en werkplaats: Woont in Gellicum en werkt in Utrecht Burgerlijke staat: Gehuwd met Ronald Grootste overtuiging: “Het gaat lukken om de weidevogels voor uitsterven te behoeden.Opgeven is geen optie” Tip voor de mensheid: “Iedereen kan zijn talenten en passies gebruiken om de natuur en de wereld een stuk mooier te maken.”

Fotolocatie: Boerenland ergens in de Vijfheerenlanden

Vrije tijd

“Je kunt wel zeggen dat ik niet van vrije tijd houd. Ik ben geen type dat lekker in de zon kan zitten of een cappuccinootje drinkt op een terrasje.

Een bioscoop gaat nog net. Mijn vrije tijd is volledig gevuld met vogels kijken, vogels beschermen. Zelfs vakanties staan in het teken van vogels.

Vroeger zeiden we dat we niet op vakantie gingen maar op excursie.”

Utrecht en omgeving

“Vijfendertig jaar geleden strandde ik als beginnend student in Utrecht.

Ik heb een jaar biologie gestudeerd. Ik dacht dat ik als Prikkebeen met een netje vlinders mocht gaan vangen. De teleurstelling was groot toen ik het eerste jaar niet achter mijn boeken vandaan kwam. Ik als doener vond dat maar niets. Toen heb ik de opleiding voor mondhygiëniste in Utrecht gevolgd, daar zat ik op mijn plek. Ik mocht lekker klussen in monden, vijlen en polijsten en er nog gezellig bij kletsen ook. Dat bleek een gouden formule, ik werk nu al dertig jaar fulltime als mondhygiëniste in Utrecht. Ben er nog nooit een dag tussenuit geweest. Ben wel vijfentwintig jaar geleden op het platteland gaan wonen, want wonen in een stad is als vogelaar niet echt een aanrader.”

Keerpunt “Ergens is er een keerpunt in mijn leven geweest dat ik gezegd heb tegen mezelf; ‘als je het erg vindt dat de grutto uitsterft dan ga je er wat aan doen!’ Ik kan mezelf niet meer in de spiegel bekijken als ik alleen foto’s van grutto’s maak met de mooiste apparatuur en dan niets doe aan bescherming. Ik wil hem niet laten stikken, ik moet die kuikens redden.

Dertig jaar geleden toen ik een nest met doodgemaaide gruttokuikens tegenkwam heb ik de grutto’s beloofd ze niet in de steek te laten. Ik begon toen mijn grootste reddingsoperatie ooit; het verhogen van het aantal vliegvlugge gruttokuikens in de Vijfheerenlanden Daar hou ik me aan. Ik hoop het nog eens dertig jaar vol te houden.”

Toekomst “Niemand kan in de toekomst kijken. Vaak denk ik hoelang duurt het voordat we de aarde hebben vernietigd? Alle natuur verziekt hebben? Alle beesten bestreden en opgeruimd hebben? Hoe moeten onze kinderen en kleinkinderen leven? We hebben geen kinderen dus dat scheelt, ik slaap dan wat lekkerder. Wel moet ik zorgen dat ik het zelf nog lang volhoud, ik rook en drink niet. Ik wil dat er over dertig jaar nog gruttokuikens in de wei rondlopen. Dat noem ik mijn taak voor de toekomst..”

Talent “Iedereen heeft talent, misschien heeft nog niet iedereen het bij zichzelf gevonden, maar ik weet zeker dat je het hebt. Ga eens voor de spiegel zitten en kijk naar je zelf, vraag je af waar je nou goed in bent. Breid dat uit, laat je niet ompraten door de omgeving die jaloers is op jouw talent.

Heel vaak heb ik mensen horen zeggen, stop toch met die grutto’s, wat maakt het allemaal nog uit, waar heb je zin in? Zo vaak heb ik bijna huilend door de weilanden gelopen en de doodgemaaide kuikens uit het gras gevist, natuurlijk wilde ik dan opgeven. Maar misschien wel het belangrijkste; werk hard aan je talent, begin de dag vroeg, werk veel uren.

Hoe harder je werkt, hoe meer succes dat je hebt.”

Communicatie “Communicatie is het halve werk, zo niet het hele. Mijn hele werk met de boeren heeft met communicatie te maken. Belangrijke zaken zijn; neem je telefoon op, bel terug. Als de boeren hulp nodig hebben met de bescherming van hun grutto’s vragen ze mij om hulp. Ze bellen soms om zes uur ’s morgens. Die hulp wil ik ze bieden, natuurlijk neem ik dan mijn telefoon op. Als ik bezig ben bel ik terug , daar kunnen mijn dertig boeren op vertrouwen. Maar communicatie betekent ook voorlichting, schrijf een boek, maak veel foto’s en laat die zien. Zij vertellen het verhaal over de achteruitgaan van de grutto’s. Ik geef vele lezing tot in het buitenland toe. Ik noem het maar popularisatie. De grutto is een soort pandabeer van Nederland. Een hoog aaibaarheidsgehalte, maar o zo bedreigd.”

Thuis “Thuis is mijn alles, ik voel mij er behaaglijk. Ben graag thuis, en vaak alleen. Ik heb een fraai huis waar ik graag aan bezig ben. Zit vaak achter mijn PC. We hebben een grote studeerkamer, waar we onderzoek naar vogels doen natuurlijk. Ik metsel en timmer er vrolijk op los, ons dijkhuis is tweehonderd jaar oud, dat heeft wel onderhoud nodig. Maar wel alles in stijl, mooie passende kleuren en roomwitte paneeldeuren natuurlijk. En hortensia’s rond het huis.”

LEVEN! 41

T

Naam: Tim Hogenbosch Leeftijd: 34 Eerste baan: Beroepsmilitair Beroep: Boswachter Woon- en werkplaats: Woon; Bemmel (nabij Nijmegen), werk; Tienhoven (nabij Maarssen) Burgerlijke staat: Geregistreerd partnerschap (29 september gaan we trouwen) Grootste overtuiging: “Dat volwassen zijn lariekoek is en derhalve niet bestaat.”

Tip voor de mensheid: “Clichétje van de boswachter: Ga wat vaker naar buiten. Maak je hoofd leeg en spring eens in een plas met je kinderen.”

Fotolocatie: Utrechtse Heuvelrug: het Zuylensteinse bos

Nederland “Soms denk ik dat het té goed gaat met ons Nederlanders. Over werkelijk elk klein ding zijn we aan het klagen en voelen we de behoefte onze mening te ventileren. De komst van de zogenaamde ‘’sociale’’ media dragen daar ook niet echt aan bij trouwens. Nu ben ik dus eigenlijk zelf ook aan het klagen merk ik. Aan de andere kant is Nederland ook een fantastisch land: MOGEN we GELUKKIG onze mening ventileren, zijn we vrij, wonen er over het algemeen heel veel leuke mensen, helpen we elkaar en hebben we prachtige natuur. PS zullen we wat vaker rekening met elkaar houden als we in onze auto zitten, onderweg naar huis of werk?”

Ouder worden “Man, als ik denk aan ouder worden kan ik wel janken. Ouder worden komt bijna dagelijks wel in mijn gedachten voorbij. Ik wil helemaal niet ouder worden, laat staan doodgaan. Ik hoop wel heel (gezond) oud te worden of dat er een pilletje komt dat ik het eeuwige leven heb/krijg.”

Talent “Mijn talent is dat ik niet zo heel veel talent heb, eigenlijk. Ik hoor vaak, als ik op pad ben geweest met een groep kinderen, dat ik dat erg leuk doe.

Dus misschien heb ik dan toch een klein talentje. Dit is overigens geen valse bescheidenheid. Even biechten: Ik ben altijd jaloers op mensen die heel goed zijn met hun handen. Mensen die (niet letterlijk) van een stukje hout en wat touw een huis kunnen bouwen.”

Ontdekking “Mijn ontdekking van afgelopen jaren is toch wel dat ik boswachter ben geworden bij Staatsbosbeheer. Dat dat een mogelijkheid was, wauw. Ik kan me niets, maar dan ook echt niets anders meer wensen qua werk. Het spreekwoordelijke cirkeltje is ook gewoon rond. Vroeger als kind - met een vogelmuseum op m’n slaapkamer - droomde ik ervan om boswachter te worden. Om dan, na vele omzwervingen, terecht te komen waar ik nu ben. Heel tof.”

LEVEN! 42

Zomer

“Nu volgt er een impopulaire mening: ik heb helemaal NIETS met de zomer en zeker niet met de zomers in Nederland. Te warm, te klam om te slapen, muggen, zweten en slecht licht om foto’s te maken. Nee hoor, doe mij maar de herfst en de winter (veel mooier licht om foto’s te maken ook trouwens).”

Vrije tijd “In het weekend bezoek ik het liefst een van de gezellige kroegjes in Nijmegen. Ik ben gek op speciaalbier en dan voornamelijk de bieren uit België. Jammer genoeg heb ik de afgelopen twee jaar sinds ik in Utrecht werk, nog geen ruimte gehad om de kroegjes in Utrecht te bezoeken. Ik zit natuurlijk niet alleen maar in kroegjes. Met grote regelmaat wandelen Janneke (mijn aanstaande), Roosje (dochterlief) en ik door de bossen in de omgeving van Nijmegen, Heerlijk. Soms zit daar trouwens wel een bezoekje aan een kroeg aan vast.”

Media “Sinds ik in Utrecht werk heb ik geen gebrek aan media aandacht. Dat hoort ook wel bij mijn functie als boswachter publiek. Naast excursies, sociale media (vooral Twitter), mensen voorlichten die je tegenkomt in het veld, sta je vaak ook de media te woord. Over het algemeen vind ik het erg leuk om te doen, hoewel het ook veel tijd vraagt. Volgens mij leeft bij veel journalisten het idee dat we als boswachter daadwerkelijk alleen maar door het bos lopen de hele dag en zeeën van tijd hebben. Ook boswachters hebben een volle agenda.”

T “ Ik hoop op een pilletje dat me het eeuwige leven geeft” LEVEN! 43

H “Er zijn pareltjes die opvallen” LEVEN! 44

H

Naam: Henk van Berkel Leeftijd: 61 jaar Eerste baan: Invaller op een school voor lager onderwijs Beroep: Onderwijzer, pedagoog, creatief therapeut tuin, maatschappelijk ondernemer, chauffeur Woon- en werkplaats: Houten/Odijk Burgerlijke staat: Gehuwd Grootste overtuiging: “Optimisme brengt energie” Tip voor de mensheid: “Vindt de verbinding met elkaar” Fotolocatie: BijenAkker, Odijk

Utrecht en omgeving

Ontwikkeling

“Ik ben geboren en getogen in Utrecht met zijn rijke geschiedenis waarvan een aantal herinneringen nog steeds tastbaar aanwezig zijn; een stad die zich ook durft te vernieuwen, de rijk gevarieerde omgeving van de stad met in zijn omgeving wisselende landschappen maar helaas ook de toenemende verschraling van het platteland onder invloed van doelmatige bedrijfsvoering van agrariërs. Er zijn ook pareltjes die opvallen zoals de kleinschalige tuinderijen rond de stad en iets verder weg. Het gebied van de Langbroekerwetering en de Krommerijn is nog relatief onbekend maar een bezoek meer dan waard.”

“Het werk op de tuin is ontstaan als een hobby, daarna werd het onze passie en nu is leven en werken op de akker geworden tot een levenswijze. Het concept van de BijenAkker als knooppunt van activiteiten is niet vanachter de tekentafel bedacht maar vanuit de insteek dat er zich van alles aandient; soms is dat bruikbaar en komt het op het goede moment.”

Rust

Communicatie

“De BijenAkker, aan de Rijnseweg 5A in Odijk, is aangesloten bij de Stichting Rustpunt. In de Krommerijnstreek zijn vijftien rustpunten waar wandelaars en fietsers terecht kunnen om even op verhaal te komen, voor een sanitaire stop, voor een kopje koffie of thee. Op een rustpunt kun je ook je E-bike opladen of je band oppompen of plakken. Rustpunten liggen vaak op mooie plekjes.”

“Doordat de verschillen tussen de medewerkers zo groot kunnen zijn is het soms zoeken naar afstemming; hoe je elkaar kunt bereiken met jouw boodschap zodat de ander de kern van de boodschap kan begrijpen en zich kan verbinden.”

Bezinning “De ruimte op de tuinderij en de kleinschaligheid van de activiteiten nodigen uit om na te denken over wat wij echt belangrijk vinden.”

Talent “Iedereen heeft talent, is ergens goed in. Op de tuin werken mensen van diverse pluimage. De kunst is om iedereen in zijn kracht te zetten.”

Eigen baas “Lang werkte ik in loondienst waarbij ik veel ruimte kreeg om mijn functies in te vullen. Nu ik eigen baas ben en werk met vrijwilligers, zorgmedewerkers, mensen die een werkstraf vervullen, durf ik mensen als baas ruimte te geven binnen de perken van respect en vertrouwen.”

LEVEN! 45

T

Naam: Teun Ent Leeftijd: 31 jaar Eerste baan: Postbezorger Beroep: Dierverzorger Woon- en werkplaats: Amersfoort Burgerlijke staat: Getrouwd Grootste overtuiging: “Geniet van iedere dag” Tip voor de mensheid: “Als je iets graag wilt, ga er dan volledig voor” Fotolocatie: Apeneiland in DierenPark Amersfoort

Nieuw “De lente is aangebroken en voor mij als dierverzorger is dit een enorm mooie tijd. In deze periode worden er namelijk veel jonge dieren geboren in ons park. Wanneer ik ’s ochtends door het park loop en de jonge dieren zie, is mijn dag meteen goed begonnen. De bezoekers genieten ook altijd van de nieuwkomers. Ik vind persoonlijk jonge maki’s erg mooi, dat komt onder andere omdat hun kenmerkende staarten er al bijna hetzelfde uitzien als de staarten van de volwassen dieren. Er loopt nu al een jong kameeltje rond en binnenkort zal de pasgeboren hyenapuppy ook buiten op ontdekking gaan en natuurlijk hoop ik op jonge maki’s.”

Ontdekking “Wat ik zo leuk vind aan de plek waar ik werk, is dat kinderen op een hele speelse manier kennis kunnen maken met de dieren. In DierenPark Amersfoort hebben wij speciale klimroutes waardoor kinderen dichterbij de dieren kunnen komen en over de dieren kunnen leren. Zo kun je boven de beer klauteren, glijden langs de leeuwen en met een vlot het water oversteken tussen grote vogels in SnavelRijk. Daarnaast kun je met een fietsbootjes langs de Savanne varen. Zelf vind ik het ook leuk om iedere dag weer nieuwe dingen over dieren te leren.”

Vakantie “Tijdens iedere schoolvakantie vinden er leuke evenementen plaats in DierenPark Amersfoort. Soms zijn er ook dagen dat wij in de avond ook open zijn, waardoor ik tot een latere tijd dan normaal aanwezig ben op mijn werk. Ik zie dan de dieren ook op een ander tijdstip en dit heeft wel iets speciaals. Tijdens deze avonden hangt er altijd een relaxte sfeer.

Hierdoor vind ik werken in de avond gezellig.”

Creativiteit

Favorieten

“In mijn vakgebied moet ik erg creatief zijn om al mijn werkzaamheden goed in te plannen. Daarnaast probeer ik iedere keer het voer voor de dieren op een andere manier aan te bieden, waardoor de dieren zelf ook hun creativiteit moeten gebruiken om het eten te vinden. Dit is tegelijkertijd een leuke uitdaging voor de dieren, in het park noemen wij dit verrijking.”

“Mijn favoriete moment op een werkdag is het moment dit ik ’s morgens vroeg het Apeneiland op loop en samen met de dieren kan genieten van het zonnetje. De maki’s ontvangen de zon letterlijk met hun armen open.

Wanneer de zebra’s en giraffen op de achtergrond naar buiten komen, is het plaatje compleet.”

Vrije tijd

“Ik eet erg graag tapas en vind barbecueën ook leuk. Dit klinkt niet super culinair, maar het is wel erg lekker! Het liefst drink ik daar een koud biertje bij en de maaltijd is compleet met een heerlijk ijsje. De apen vinden ijsjes trouwens ook erg lekker. Deze zelfgemaakte ijsjes op waterbasis zitten vol met stukjes fruit en zaadjes. Lekker voor tijdens de zomerse dagen die er weer aankomen.”

“In mijn vrije tijd vind ik het fijn om te sporten. Ik houd er bijvoorbeeld van om te gaan hardlopen en vroeger deed ik regelmatig mee met verschillende obstacle runs. Ook boulderen is een grote hobby van mij, dit is het beklimmen van rotsen. Hiervoor zou ik wel net zo goed willen kunnen klimmen als de apen in het park haha.”

LEVEN! 46

Eten en drinken

T

“Voor boulderen zou ik wel net zo goed willen kunnen klimmen als de apen”

LEVEN! 47

STADSCOLUMN

FOTOGRAFIE JANNEKE ARONSON

LEVEN! geeft het woord aan een Utrechter. Talita Kalloe (31) is oprichter van het online magazine soulstores.com.

Daar schrijft ze over bijzondere winkels en merken met aandacht voor vakmanschap, de maker achter het product, een duurzame productie, en een bewuste levensstijl. In juni verwacht ze haar eerste kindje.

“I

DE PERIKELEN VAN EEN

groene ‘ ’ MOEDER IN SPÉ

LEVEN! 48

k heb nog een lading meisjeskleding over, kun je daar iets mee?“ Ik krijg het aanbod regelmatig van vrienden en familie. “Maar…”, hoor ik vervolgens met een lichte aarzeling in de stem. “Er zit wel H&M en ZARA tussen…” Met Soulstores wil ik bewust consumentengedrag stimuleren. En blijkbaar werkt het. Want anders zou het benoemen van de merken - die niet bepaald bekend staan om hun duurzame productiemethoden - niet nodig hoeven te zijn.

Maar toch knaagt het. Ik vind het belangrijk om mijn missie over te brengen zonder met een vingertje te wijzen. Juist door meer context te bieden bij het maakproces achter een product, wil ik mensen stimuleren om hun eigen bewuste keuzes te maken. Ik zal daarin nooit iets opleggen, en al helemaal niet oordelen wanneer je toch besluit het anders te doen.

Maar in mijn eigen queeste naar een bewustere en duurzamere levensstijl, heb ik blijkbaar een kwaliteitsstandaard neergezet voor wat wel en niet ons huis binnenkomt.

Kinderkleertjes van biologisch katoen, wolzijden rompertjes en natuur rubberen speentjes.

Prachtige cadeaus met de grootste zorg en aandacht uitgezocht voor onze manier van leven. Maar met een vinger in de bio-pap, weet ik dat dit het driedubbele heeft gekost van wat je normaal gesproken kwijt zou kunnen zijn aan een cadeautje bij een winkelketen. En het laatste wat ik wil is dat onze omgeving zich bezwaard voelt bij het schenken van een cadeau. Of - erger nog - ze in de kosten jagen omdat ‘je bij Talita niet moet durven om met iets van de Primark aan te komen.’

Aan de andere kant vind ik dat ik als kartrekker van een duurzaam platform minstens zelf het goede voorbeeld moet geven. Maar ook ik loop zelf tegen de rekbaarheid van onze eigen portemonnee aan. En tegen de onoverkoombare concessies die dit met zich meebrengt.

Ga ik voor wasbare luiers (lees: eenmalige investering €300 euro) of voor wegwerpluiers (lees: slecht voor het milieu).

Kies ik voor een wasmachine én een droger (lees: slecht voor het milieu)? Of skip ik de droger en hang ik diezelfde wasbare luiers braaf op aan een bamboe wasrek op vierkante meters die ik eigenlijk niet heb? Slaapt ons meisje straks op een biologisch matrasje? Of mogen we ook dankbaar gebruikmaken van het matrasje dat we aangeboden krijgen?

In mijn efforts om het beste te doen voor de wereld om mij heen, ben ik somewhere along the way vergeten wat het beste is voor de gemoedstoestand van deze

“ Ik loop zelf ook tegen de rekbaarheid van onze portemonnee aan” mama-to-be. Stapje voor stapje toewerken naar een duurzame levensstijl waar je je goed bij voelt, zonder daarin te streng te zijn voor jezelf. En kleding en spullen hergebruiken is daarin al een heel betaalbaar en goed begin; het zijn de belangrijkste tips die ik mijn eigen lezers meegeef. Waarom zou ik mezelf dit dan niet gunnen? En toen ineens had ik het: ook in het naleven van je eigen woorden, schuilt een goed voorbeeld.

GEWOON IN UTRECHT

DE MOOISTE PLANTEN UIT DE HELE WERELD In een LEVEN! magazine Green issue mogen de Botanische Tuinen Utrecht natuurlijk niet ontbreken. Je vindt er de mooiste planten uit de hele wereld èn heel goede koffie!

D

e Utrechtse Botanische Tuinen bestaan sinds 1639 en horen bij de Universiteit Utrecht maar zijn zeker niet alleen voor wetenschappers en studenten. Tijdens het tuinseizoen bezoeken bijna 100.000 mensen deze prachtige tuinen op het Utrecht Science park om te genieten van de bijzondere planten en zich te laten inspireren door de bloemenpracht.

De hoogte in Een echte blikvanger is de Rotstuin die is aangelegd op de remises van Fort Hoofddijk, onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (genomineerd als Unesco Werelderfgoed). Het is een van de grootste rotstuinen van Europa en je vindt er maar liefst drieduizend verschillende planten uit allerlei berggebieden. Een kabbelende bergbeek en een waterval zorgen ervoor dat je je echt in de bergen waant.

De geheime wereld van planten In de Ontdektuin kom je van alles te weten over planten. Met welke planten kan je verven, welke planten zijn geneeskrachtig en hoe zorgen planten eigenlijk voor nageslacht? Naast de Ontdektuin staat het Bijenhotel en even verder vind je de Vogelhut waar je vogels van heel dichtbij kunt zien.

Ben je geïnteresseerd in de herkomst van planten? Ga dan vooral een kijkje nemen in de Evolutietuin waar je het verloop van miljoenen jaren ontwikkeling in het plantenrijk kunt volgen.

Een prachtig stukje tuin met veel zomerbloeiers.

Lekker warm Hou je vooral van warm? Dan kom je helemaal aan je trekken in de Tropische kassen met hun weelderige begroeiing. Er zijn prachtige orchideeën, slingerende lianen en planten als cacao en koffie. Tot en met 16 september kun je er genieten van tropische vlinders tijdens het Tropisch Vlinderfestival.

Koffie en taart

Botanische Tuinen Utrecht Budapestlaan 17, Utrecht T 030 253 18 26 www.uu.nl/botanischetuinen www.facebook.com/botanischetuinenuu

Bij een dagje uit hoort natuurlijk ook even lekker genieten op een terras. Dat kan bij Tuincafé Botanica waar ze naast koffie, thee en gebak ook heerlijke lunchgerechten serveren. Voor een kadootje voor jezelf of de thuisblijvers kun je terecht in de tuinwinkel.

Al met al kun je hier gerust een hele middag doorbrengen zonder je ook maar een moment te vervelen. Vergeet vooral niet een fototoestel mee te nemen. Veel plezier!

LEVEN! 49

TEKST JANNEKE VAN DER VEER FOTOGRAFIE MAARTEN BENJAMIN

ONDER-

ONDERNEMERS NEMERS COLLECTIEVEN COLLECTIEF

AAN DE SLAG MET

duurzaamheid Utrecht wil in 2030 klimaatneutraal zijn. Deze ambitieuze doelstelling vereist veel inzet, niet alleen van de gemeente, maar ook van ondernemers. In Utrecht kunnen ondernemers dankzij Ondernemersfonds Utrecht relatief eenvoudig gemeenschappelijk projecten opzetten. De Green Business Club Utrecht Centraal (GBCU) en EnergieCollectief Utrechtse Bedrijven (ECUB) laten zien hoe zij het verduurzamen aanpakken.

“O

nze missie is het reduceren van de CO2-uitstoot in het stationsgebied met 25 procent in 2020,” vertelt Jacco Buisman, de voorzitter van de Green Business Club Utrecht Centraal en directeur van Movares. Het is geen geringe uitdaging, maar Buisman kan dan ook op de nodige samenwerking rekenen. In totaal heeft de GBCU vijftien participanten: veertien grote bedrijven in het stationsgebied, waaronder de NS, de Jaarbeurs, TivoliVredenburg en de Gemeente Utrecht. Daarnaast kent de GBCU zogeheten ‘vrienden’, de kleinere bedrijven in het stationsgebied die aangesloten zijn. Dankzij Ondernemersfonds Utrecht hebben deelnemers van de GBCU voldoende budget om gezamenlijk te werken aan kleine en grote projecten op het gebied van duurzame mobiliteit, circulariteit en levendigheid. Een herkenbaar project is het plaatsen van groene bouwhekken rondom de bouwput op het Jaarbeursplein. Ook de ‘complimentenpoort’ (bij de ingang

LEVEN! 50

van Hoog Catharijne aan het Moreelsepark) en de ‘jungledieren’ komen uit de koker van de GBCU.

HET VERSCHIL MAKEN De deelnemers van de GBCU zijn er na drie jaar aan toe een volgende stap te zetten. Deze ambitie resulteerde dit jaar in twee grotere projectaanvragen bij het Ondernemersfonds. “Dit zijn projecten waarmee we echt het verschil kunnen maken,” zegt Buisman. Met het eerste project wil de GBCU de goederenstroom naar bedrijven verduurzamen door gezamenlijk kantoor-artikelen in te kopen. Deze zullen bijvoorbeeld net buiten

“ DIT ZIJN PROJECTEN WAARMEE WE ECHT VERSCHIL KUNNEN MAKEN”

Ondernemersfonds Utrecht Utrecht worden afgeleverd en vervolgens duurzaam worden getransporteerd naar de participanten in het stationsgebied. “De grootste uitdaging hierbij is dit zo te regelen dat het ontbinden van contracten geen extra geld kost,” zegt Buisman. “Binnenkort zitten alle inkoopmanagers om tafel om met elkaar een win-winsituatie te creëren. Ik heb goede hoop dat we er gezamenlijk uitkomen.”

Het tweede project is erop gericht het vervoer van medewerkers en gasten van de aangesloten bedrijven te vergroenen. De kansen liggen voor het grijpen, met een van de grootste treinstations van Nederland naast de deur. Toch is hier nog veel winst te behalen, bijvoorbeeld door medewerkers bewuster te maken van de gevolgen van hun reisgedrag. Jacco: “We gaan aan de slag met een publiciteits- en gedragscampagne.

Onderdeel hiervan is een wedstrijd: welk bedrijf weet het ‘groenst’ te reizen? Ik hoop dat we medewerkers zo stimuleren naar creatieve oplossingen te zoeken.”

GROENE INDUSTRIETERREINEN Ook buiten het stationsgebied werken ondernemers hard aan het verduurzamen van hun bedrijfsvoering.

Zo zijn steeds meer daken op industrieterreinen Lage Weide en De Wetering-Haarrijn bedekt met zonnepanelen. Dit is voor een belangrijk deel te danken aan EnergieCollectief Utrechtse Bedrijven, die zonnepanelen collectief inkoopt voor haar leden, net als ledverlichting en groene energie. ECUB is een onafhankelijke organisatie zonder winstoogmerk. Leden betalen € 250,- lidmaatschapsgeld, maar daarmee is de begroting niet gedekt. ECUB wordt voor een belangrijk deel gefinancierd door de aangesloten bedrijventerreinen, die daarvoor hun Ondernemersfonds-budget aanspreken. De drempel om stappen te zetten bij de individuele bedrijven was in eerste instantie groot, maar door het collectief aan te pakken kunnen ondernemers hun investeringen gemakkelijk terugverdienen.

In totaal is dankzij ECUB al 8000 ton CO2 bespaard en inmiddels breidt ECUB zich uit over andere bedrijventerreinen in Utrecht.

Ondernemersfonds Utrecht is een initiatief van en voor Utrechtse ondernemers. Met dit fonds worden gezamenlijke projecten daadwerkelijk gezamenlijk gefinancierd. Het doel: het stimuleren van het vestigingsklimaat en de samenwerking tussen sectoren in Utrecht.

Ondernemers en/of eigenaren en gebruikers van niet-woningen brengen het geld van het fonds zelf op, in de vorm van een opslag op de ozb niet-woningen.

Ondernemersfonds Utrecht beheert dit geld dat naar rato verdeeld wordt over ruim zeventig verschillende trekkingsgebieden.

LEVEN! 51

TEKST DIRK VAN DER LIT FOTOGRAFIE WOUTER LE DUC

Centraal Museum: duurzame bedrijfsvoering GOLDEN GREEN KEY

LEVEN! 52

Het Centraal Museum was al behoorlijk duurzaam, maar daar doet de instelling nog eens een schepje bovenop. Nu is ook het assortiment in het museumcafĂŠ volledig maatschappelijk verantwoord, net als de energiehuishouding.

LEVEN! 53

In

alle geledingen van de samenleving neemt de aandacht voor duurzaamheid toe, dus ook in de culturele wereld. Dat hoef je het Centraal Museum echter niet uit te leggen. Daar is men al in 2012 gestart met maatschappelijk verantwoord ondernemen. In dat jaar werden de eerste duurzaamheidsinitiatieven op poten gezet. En met succes, want het Centraal Museum wist het internationale keurmerk Green Key (zie kader) te verwerven. Sterker nog: het museum beschikt over een Golden Green Key in de categorie beurs-, congres- en evenementenlocaties.

Belangrijk, omdat niet alleen bewuste consumenten maar ook steeds meer bedrijven en instellingen van zakenpartners verlangen dat zij maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Lokale leveranciers Sinds kort is het hoogst bereikbare keurmerk ook van toepassing op het museumcafé. Manager Sandra van Vulpen van de horecatak van het museum is er zichtbaar blij mee.

Trots wijst ze op het ruime assortiment duurzame producten dat ze haar gasten kan aanbieden. Van de koffie van Village Coffee en de wijnen van Grape District tot het brood van Menno IJsselstein. Zelfs de taart (van Veldkeuken Amelisweerd) is maatschappelijk verantwoord gebakken. “In de praktijk betekent dit dat de taart voor honderd procent met biologische ingrediënten is gemaakt”, legt Van Vulpen uit. “Voor andere producten geldt dat ze het stempel duurzaam mogen dragen omdat ze bijvoorbeeld geproduceerd zijn met respect voor het milieu of goede arbeidsomstandigheden.” Van Vulpen benadrukt dat ze het liefst met lokale leveranciers werkt. “Op die manier kunnen we de hoeveelheid vervoersbewegingen beperkt houden. Dat is goed voor onze ecologische voetafdruk.”

De keuze voor lokale leveranciers past bovendien in de algemene beleidsaanpak van het Centraal Museum, vult zakelijk directeur Marco Grob aan. “Ons streven is erop gericht om een duurzame verbinding met de omgeving aan te gaan. Je ziet dat bijvoorbeeld terug in onze samenwerking met ROC Midden-Nederland voor het aanbieden van stageplaatsen.”

Decoratieve zonwering Volgens Grob hebben zijn musea, het nijntje museum valt hier ook onder, al heel wat stappen gezet op het pad van verduurzaming. “Musea zijn traditioneel flinke energieslurpers, dus op dat gebied hebben we een heel arsenaal maatregelen genomen. Net als initiatieven om ons waterverbruik terug te dringen.”

De aandacht voor duurzaamheid is ook in de museumzalen zichtbaar, stelt Grob. “Neem de grote overzichtstentoonstelling van het werk van meestercouturier Jan Taminiau.* Daarin zetten we eerder gebruikte materialen en objecten op een slimme manier opnieuw in. Trouwens: het werk van Taminiau draagt zeker ook elementen van duurzaamheid in zich.” Grob meldt die laatste observatie bijna terloops – en dat is in zijn ogen precies de juiste manier om dat in de communicatie naar het publiek te doen. “In die communicatie verwijzen we er op speelse en informatieve wijze naar. Het laatste wat LEVEN! 54

we willen is dat we bevoogdend overkomen.”

Terug naar het museumcafé. Daar laat Van Vulpen de menukaart zien. “Uiteraard vermelden we het duurzame karakter van ons assortiment op de menukaart”, legt ze uit. “Dat stellen onze gasten op prijs. Maar we doen het wel op een bescheiden en informatieve manier.”

Wijzend op de decoratieve zonwering zegt Van Vulpen: “Mooi hè? Zitten zonnecellen in!” Ter toelichting zegt ze dat de leien dakbedekking van het museum niet geschikt is voor het plaatsen van zonnepanelen en er op deze slimme manier toch zonne-energie geproduceerd wordt.

Bezoekers van het museumcafé kunnen op een soort scorebord overigens zelf zien hoeveel energie er op dat moment en in totaal wordt geproduceerd.

Ledverlichting Zakelijk directeur Grob is enthousiast over de creatieve oplossing met de zonwering. “Een museumgebouw brengt allerlei beperkingen met zich mee. Daardoor kun je lang niet altijd zomaar een bestaand concept van de plank halen om het direct toe te passen.” Hij wijst op de installatie van energiezuinige ledverlichting, die geruime tijd in beslag nam. “Dat is nog een hele zoektocht geweest omdat standaard-ledverlichting bijvoorbeeld kan leiden tot verkleuring van schilderijen. Samen met de lichtspecialisten van Beersnielsen hebben we de tijd genomen om tot een adequate lichtoplossing te komen.

Uiteindelijk is dat ook helemaal gelukt en hebben gekozen voor verlichting van Philips.”

Centraal Museum

*De tentoonstelling Jan Taminiau: Reflections is nog tot en met 26 augustus in het Centraal Museum te zien.

Agnietenstraat 1 Utrecht T 030 236 23 62 www.centraalmuseum.nl

MARCO GROB

“Het laatste wat we willen is bevoogdend overkomen”

SANDRA VAN VULPEN

“ Ik werk het liefst met lokale leveranciers”

Over Green Key Green Key is hét internationale keurmerk voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche en de zakelijke markt. Bedrijven met een Green Key keurmerk doen er alles aan om het milieu te sparen, zonder dat hun gasten inleveren op comfort en kwaliteit. Zij gaan daarbij een stap verder dan volgens de normale wet- en regelgeving is vereist. Zo zal een Green Key accommodatie altijd zuinig omgaan met energie en water.

Denk hierbij aan het gebruik van zonnepanelen, spaarlampen, lichtsensoren en timers voor airconditioning en verwarming. Er wordt niet meer gewassen dan nodig is en er worden bijvoorbeeld milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen gebruikt.

En dit allemaal met een bijzondere aandacht die niet alleen het comfortgevoel bevordert, maar ook de status van natuur en milieu. De gecertificeerde bedrijven en instellingen voldoen aan de normen die gesteld zijn door de Stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit.

LEVEN! 55

SAMENSTELLING EN PRODUCTIE: NATASCHA KLOOTSEMA – FLAVOURITES.NL

KOPEN zonder O schuldgevoel ONLINE BEWUST WINKELEN

Op Flavourites.nl vind je onder ‘eco’ tientallen bijzondere webshops waar je duurzaam kunt shoppen. Van fashion tot interieur, producten voor kinderen en cadeaus! Wij lichten er een aantal voor je uit.

Papier? Nee, steen!

De notitieboeken van Paperontherocks.com zijn revolutionair! Ze zijn gemaakt van steenpapier: een bijzonder en milieuvriendelijk alternatief voor papier gemaakt van bomen en geproduceerd zonder gebruik van water of bleek. Zo’n duurzaam Rockbook is waterbestendig, het papier scheurt niet gemakkelijk en het schrijft ook nog eens heel zacht. In verschillende prints, prijs vanaf € 11,95

www.paperontherocks.com

ZO UIT DE NATUUR

Bij Myrte vind je woonaccessoires met prachtige prints uit de natuur, zoals dit kussen met vogelprint. Gemaakt met respect voor natuur en milieu van 100% biokatoen. Prachtig! Prijs € 39,95

www.lovemyrte.com LEVEN! 56

PUUR NATUUR

Bij de Bussumse beautysalon én webshop Indisha.nl draait alles om pure ingrediënten.

Kun je ‘t niet eten? Dan moet je het ook niet op je lichaam smeren! Deze Organic Treatment Oil van Dr. Alkaitis is hiervan een goed voorbeeld: dit is een handige, helende en verzachtende olie voor gezicht en lichaam.

Niet voor niets wordt het ook wel ‘Little miracle in a bottle’ genoemd! Prijs vanaf € 33,50.

En neem meteen deze mee op vakantie: Organic Soothing Gel van Dr. Alkaitis. Heelt wondjes, verzacht en is anti-bacterieel. Perfect voor het hele gezin! Prijs vanaf € 27,50

www.indisha.nl

STYLING

EEN TAS VOOR IN JE TAS Deze opvouwbare boodschappentas met stoere jungleprint is een duurzaam alternatief voor de plastic tas!

Gemaakt van gerecyclede PETflessen, lichtgewicht en gemakkelijk op te vouwen. Aan de bovenzijde heeft hij een rits. Prijs € 10,75

www.feelgoodecostore.nl

EERLIJKE ZEEP

Sus & So staat voor sustainable & social. Bij deze Hilversumse winkel en webshop draait alles om biologische en fairtrade mode en accessoires. Alles wat je hier vindt is gemaakt met respect voor mens en milieu!

Neem deze heerlijke werfzeep.

Gemaakt door een ambachtelijke, biologische zeepziederij in het centrum van Utrecht. De kruidenzeep is er in diverse soorten en kost € 5,75

www.susenso.nl

Goed slippertje Deze slippers zijn van Gurus en worden op duurzame wijze van rubber gemaakt in India. De slippers zijn biologisch afbreekbaar en voor elke aankoop wordt er een rubberen boom geplant.

Het model van de slippers is gebaseerd op traditionele Indiase slippers en het voetbed is heel comfortabel doordat het extra dik is. Zo kom je verantwoord de zomer door! Te koop in verschillende kleuren. Prijs € 37,50

www.esgii.nl

ANTI PLASTIC SOEP

Plastic flesje mee voor onderweg? Zonde! Kies liever voor deze duurzaam geproduceerde rvs drinkflessen van 24bottles. Op de Italiaanse designflessen staat het getal 0,08 geprint. Wat dit betekent? Per 24bottle die je zelf vult met water in plaats van een plastic flesje water te gebruiken, voorkom je de uitstoot van 0,08 CO2. Een duurzaam én mooi alternatief dus voor plastic flessen! Prijs € 19,90

www.studiozomooi.nl LEVEN! 57

FOTOGRAFIE MARIEKE WIJNTJES

LEVEN! 58

FOTOREPORTAGE

Veertjes, veertjes, veertjes VOGEL VOOR JE LENS

Fotografe Marieke Wijntjes deed vrijwilligerswerk bij Vogelopvang Utrecht.

Naast haar dagelijkse werkzaamheden als schoonmaken, voeren en medicijnen geven begon Marieke de vogels te fotograferen. Met deze prachtige, donzige vogelportretten als resultaat.

LEVEN! 59

“ De spanning tussen mij, de camera en de vogel was groot”

LEVEN! 60

FOTOREPORTAGE

Instinct & intuïtie “De spanning tussen mij, de camera en de vogel was groot. Eveneens is deze spanning aanwezig bij het portretteren van mensen, maar dit los ik op met ratio en woorden. Vogels hebben een instinct en intuïtie. Op zoek naar een intuïtieve ruimere benadering zag ik een moment van acceptatie en kreeg ik het gevoel recht in de ziel van het dier te kijken waarin menselijke trekjes werden gereflecteerd. Althans mijn verlangen om dit moment vast te leggen werd het doel.”

LEVEN! 61

“ Ik kreeg het gevoel recht in de ziel van het dier te kijken waarin menselijke trekjes werden gereflecteerd”

LEVEN! 62

FOTOREPORTAGE

In Vogelopvang Utrecht werden zieke en gewonde vogels verzorgd. De opvang is al enige tijd gesloten, omdat het te klein werd. Ze zou verhuizen naar Nieuwegein, maar het is nog niet bekend wanneer de nieuwe opvang daar open gaat.

www.mariekewijntjes.com LEVEN! 63

VOLGEND NUMMER:

Ambacht DIVERSE & vakmanschap ADVERTENTIEPAKKETTEN MOGELIJK!

Jouw bedrijf in MAGAZINE REGIO UTRECHT VERSPREIDINGSGEBIED REGIO UTRECHT (CA. 721.000 INWONERS) LEVEN! magazine Utrecht wordt in de regio bedrijven en organisaties van adver­teer­ders verspreidt over gemeenten, bibliotheken, en relaties. Daarnaast wordt LEVEN! thuis opleidingsinstituten, musea, leestafels, bezorgd bij abonnees en is het magazine te wacht­kamers, hotels, restaurants, sport­ verkrijgen in een select aantal boekhandels clubs, kapperszaken, winkels en tal van in de regio.

INTERESSE? Neem vrijblijvend contact op met Sales Director Annette van Herk of Uitgever Sanne ­Dijkgraaf.

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

Historisch Woerden DE MEEST FOTOGENIEKE PLEKJES

Woerden, de stad die 646 jaar geleden haar stadsrechten kreeg, bruist en vol zit met de mooiste authentieke plekjes, prachtige erfgoedlocaties en monumentale panden. Een leuke foto-wandelroute neemt je mee langs deze unieke plekken. Ontdek Woerden aan de hand van bijzondere erfgoedlocaties en blijf meteen lekker slapen op zo’n unieke locatie!

KAASBEL Woerden is kaas en dat zie je op verschillende plekken terug.

Zo ook op de Hoge Woerd. Daar staat sinds 1925 de Kaasbel. Op de Kaasbel werd aangegeven hoeveel kaas er was aangevoerd, wat de prijs hiervan was én de gegevens van de markt in Bodegraven werden daarop genoteerd. Nog steeds worden de ver- en aankoopprijzen van de boerenkaas hier genoteerd. De Boerenkaasmarkt kun je iedere zaterdagochtend bezoeken vanaf 28 april t/m 25 augustus.

DE MOLEN Een bijzondere korenmolen uit 1755. In 1984 is de molen gerestaureerd en vandaag de dag nog steeds in gebruik. Binnenkijken kan op woensdagmiddag onder leiding van een gids, elke vrijdag en zaterdag wanneer de molen draait en op aanvraag.

PETRUSTOREN Midden op het bruisende Kerkplein van Woerden staat de Petruskerk met de stadstoren van Woerden, de Petrustoren. De Petrustoren is gebouwd rond 1372. Daarvoor heeft er op dezelfde plek altijd al een houten kerk gestaan. De toren kun je iedere 2e en 4e zaterdag van de maand beklimmen onder leiding van een Gilde gids voor het mooiste uitzicht over Woerden.

KASTEEL WOERDEN Meer dan 600 jaar heeft het kasteel een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis

Kaasbel

De molen

van de stad. Van imposante woning voor belangrijke Woerde-naren tot militair ziekenhuis; het Kasteel dienst als veilig onderkomen voor haar gasten. Als unieke locatie en het meest imposante monument van Woerden, wordt deze traditie nog steeds voortgezet. Kasteel Woerden is een evenementenlocatie voor uiteenlopende feesten, in het weekend kun je hier terecht voor een vorstelijke High Wine, High Tea of High Beer.

Petrustoren

Kasteel Woerden

BLIJF SLAPEN IN EEN UNIEK HISTORISCH PAND! Na de wandeltocht door de binnenstad ook het Groene Hart verkennen? Verleng je bezoek, blijf slapen op een historische locatie en ga eropuit in de prachtige groene omgeving van Woerden.

In Woerden staat een robuust rijksmonument: het Arsenaal uit 1762.

Eeuwenlang is dit pand gebruikt als militaire opslagplaats. Nu is hier het Van Rossum Stadshotel, Restaurant en café te vinden.

Geniet van een overnachting in één van de unieke suites in dit karakteristieke stuk erfgoed.

Liever slapen in het groen? Aan de rand van Linschoten, midden in het Groene Hart ligt Hofstede Louisehoeve. Een monumentale boerderij uit 1602 en onderdeel van Landgoed Linschoten. De voormalige veestal en kaashuis zijn verbouwd tot ruime en comfortabele gasten-verblijven.

Stadshotel ROUTE

Benieuwd naar deze route?

Download de route via beleefwoerden.com of haal de route bij de VVV Woerden in het Kaaspakhuis.

www.beleefwoerden.com

Louisehoeve

LEVEN! 65

Natuur is kunst ART BY NATURE MAGAZINE

De natuur inspireert: Een onafhankelijk, online (via issuu.com), internationaal, Engels tijdschrift gewijd aan creativiteit geïnspireerd door de natuur. Waar verder wordt gekeken dan ‘alleen maar’ het werk zelf. Een gesprek met de Utrechtse Tessa Valk (37), de persoon achter Art by Nature Magazine.

Wat is je achtergrond?

“Sinds mijn 16e wist ik dat ik grafisch ontwerper wilde worden. Toen wist ik nog niet wat voor ontwerper, alleen het idee van het visualiseren van een bepaalde boodschap aan een doelgroep sprak mij aan. De manier heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld. Tussen 2004 en 2011 heb ik voor verschillende bureaus gewerkt en dus brede kennis kunnen opdoen van drukkerij tot marketing en communicatie.”

En hoe resulteerde dat in Art by Nature?

“Vanaf 2011 werkte ik zes jaar bij een middelgroot reclamebureau in Utrecht waar ik de kans kreeg mij op conceptueel vlak verder te ontwikkelen tijdens een avondopleiding aan het Art & Design College in Utrecht. We gingen onderzoeken wat ons het meest inspireert en dit bleek bij mij de natuur te zijn. Vooral van creatieven die de natuur als bron van hun werk zien. Toen we dus voor ons eindexamenjaar een magazine mochten ontwerpen - van concept tot ontwerp wist ik direct hoe deze moest heten: Art by Nature! Na de afronding miste ik het werken aan het tijdschrift. Uit nieuwsgierigheid heb ik creatieven die op de vooruitblik pagina stonden een mail gestuurd of ze in de volgende editie wilden verschijnen. Tot mijn verbazing kreeg ik een positieve reactie en ben ik begonnen met het volgende blad.”

LEVEN! 66

Met wie maak je het magazine?

“In eerste instantie werkte ik samen met fotograaf Daniëlle Spires uit Californië - zij stond in mijn eerste editie met haar werk en heeft 6 edities de teksten geëdit. Ik heb dit jaar via LinkedIn een nieuwe editor gevonden, de docent Stephen King. Hij is werkzaam op The University in Dubai en liet zijn studenten een editie als edit project laten doen. Daarnaast bespreek ik het ontwerp en de flow altijd met mijn oud-collega Katia Plewnia, die van beroep Art Director was en zich vervolgens heeft gevestigd als zelfstandige tassenontwerper en een internationaal merk heeft neergezet met Labour of Art – Leather Goods.”

Waar komt je passie voor dit onderwerp vandaan?

“Mede door het maken van het magazine kwam ik er achter hoe belangrijk inspiratie en onderzoeken voor mij zijn. Ik heb deze zoektocht (mede dankzij mijn business coach Claudia van Coaching by Claudia) Slow Design benoemd, wat inhoudt dat de weg naar het eindproduct even belangrijk is als het product zelf. Daarnaast wil ik lezers laten zien hoe de natuur kunstenaars en ontwerpers kan inspireren. Ik geef door natuur geïnspireerde creatieven een platform waar ze kunnen laten zien wat hun persoonlijke ontwerp proces is en zo lezers dichter bij hun werk komen.”

Wat is je doel met het magazine?

“In het begin was het uit liefde voor de kunst, toen werd het een creatief project en nu met

“ Ik wil lezers laten zien hoe de natuur kunstenaars en ontwerpers kan inspireren” SPREAD UIT HET ARTIKEL 'IT'S A BUGS LIFE' MET WERK VAN EDDY STOLK EN ZIJN INSPIRATIEBRONNEN

DE HOMMEL, 2010, 75X75CM, PRINT OP ALUMINIUM, DOOR EDDY STOLK

5.000 lezers op issuu.com wil ik de stap naar print maken om het werk van creatieven nog beter uit te laten komen. Mijn ambitie voor Art by Nature Magazine is om onafhankelijk te zijn door financiële bijdragen en sponsoring door adverteerders. Verder zorgt het ervoor dat ik beter ben als grafisch ontwerper, het prikkelt mijn creatief proces en houd me up to date. Door het blad kan ik elke kunstenaar of ontwerper aanspreken, om meer over zijn werk te weten te komen.”

die nog nooit iemand anders heeft gezien.

Wanneer ik een creatieve laat nadenken over elementen uit zijn werk waar hij/zij nog niet eerder over na heeft gedacht en deze op deze manier tot nieuwe inzichten komt. Vooral met jonge kunstenaars is dit prachtig, veel van hen stellen zich bescheiden op, en door veel door te vragen komen ze tot de conclusie hoe bijzonder hun proces is, hun manier van denken.”

Wanneer word je echt blij van je werk?

“Na mijn zwangerschapsverlof wil ik later dit jaar editie 8 gaan opzetten, waarvoor creatieven zich nog steeds kunnen aanmelden via de website.

De exacte verschijningsdatum is nog niet bekend, maar houd de social media van het magazine in de gaten!”

“Ik word blij als ik een mooi artikel heb gemaakt waarin het werk van een creatieve door de vormgeving tot leven komt. Een manier om de lezer een kijkje te laten nemen “through the looking glass” van het proces van een creatieve. Als een kunstenaar of ontwerper mij schetsen, foto’s en andere persoonlijke items stuurt,

3D BY NATURE

1

Wat is de volgende stap?

artbynaturemag.com ART BY NATURE

1

artbynaturemag.com

RT BY N ATU R E NATURE BY DESIGN - A

5 artbynaturem

ag.com

www.artbynaturemag.com LEVEN! 67

TEKST MAURICE HENGEVELD FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

In 2023 moeten alle kantoorgebouwen in Nederland minimaal energielabel C hebben. Deze wettelijke verplichting zorgt her en der voor wat onrust. In Utrecht ontwikkelde ondernemersvereniging Het Fluwelen Handvat samen met LBP|SIGHT daarom een aanpak waarmee gebouweigenaren snel inzicht krijgen in de status van hun pand, gebiedsgericht en redelijk uniek in Nederland.

C

SNEL OP WEG NAAR ENERGIE LABEL

ONDERNEMERSVERENIGING BEDENKT UNIEK PLAN

LEVEN! 68

E

igenaren van kantoren die veel energie verbruiken moeten hun panden zuiniger maken. Vanaf 2023 is er in Nederland geen enkel kantoor meer met een energielabel slechter dan label C. Het gaat om een wettelijke verplichting door het Ministerie van Binnenlandse Zaken, kantoren met een slechter label (D t/m G) mogen dan niet meer als kantoor gebruikt worden. Eigenaren hebben dus nog vijf jaar de tijd om hun kantoren zuiniger te maken. Voor kleinere kantoren en monumentale panden geldt nog een uitzondering. Kantoren met een label D, E of F kunnen zonder bouwkundige ingrepen aangepast worden om label C te halen. Aanpassingen aan installaties (bijv. verlichting) zijn al voldoende. Alleen bij kantoren die nu label G hebben, zijn maatregelen als glas- of dakisolatie nodig. Kantooreigenaren moeten naar schatting samen eenmalig 860 miljoen euro investeren in energiebesparende maatregelen met een gemiddelde terugverdientijd tussen de drie en zesenhalf jaar, hoewel dat sterk afhankelijk is van het gebouw.

De aanpak Het Fluwelen Handvat, ondernemersvereniging voor het stadsdeel Maliebaan, Maliesingel, Wilhelminapark e.o., kwam met een uniek plan.

Dat plan kwam uit de koker van bestuurslid Theo Pranger, die in zijn hoedanigheid als directeur en vastgoedadviseur bij Statement Real Estate aan de Maliebaan regelmatig vragen krijgt over de duurzaamheid van gebouwen in zijn eigen portefeuille. Gewend om als professionele en actieve partner op het gebied van commercieel vastgoed effectieve oplossingen te bieden bedacht hij een zinvolle besteding van de beschikbare gelden uit het Ondernemersfonds Utrecht (OFU). Pranger: “Gevoed uit een verhoging van de Onroerende Zaak Belasting (OZB) voor niet-woningen kunnen gelden uit het OFU gebiedsgericht worden ingezet voor zaken die ondernemers per gebied belangrijk vinden. Wij koppelden dat aan de opgave voor eigenaren van kantoorpanden om per 2023 een energielabel C te realiseren.”

Het gebied tussen Maliesingel en Wilhelminapark in Utrecht-Oost vormt het kloppende hart van de lokale economie. Advocaten, notarissen, financiële instellingen en heel veel andere bloeiende bedrijven wortelen er en dat zijn vaak beeldbepalende en toonaangevende ondernemingen. Veel van hun bedrijfspanden, eigendom of gehuurd, hebben een kantoorbestemming en vallen dus onder de verplichting om een energielabel C te realiseren. Pranger: “Om ze op weg te helpen daarin de juiste beslissingen te nemen en/of stappen te zetten zochten wij contact met advies- en ingenieursbureau in bouw, ruimte en milieu LBP|SIGHT uit Nieuwegein. Daar is men aan de slag gegaan met het maken van een pre-scan, een inventarisatie van de huidige of 0situatie van de status van alle panden binnen het gebied waarvoor Het Fluwelen Handvat verantwoordelijk is.”

Uniek en effectief Hans Geleijns, als directeur en omgevingsadviseur werkzaam voor LBP|SIGHT, licht toe hoe zo’n pre-scan in zijn werk gaat. “Het gaat binnen dit gebied om in totaal 308 panden van gemiddeld 400m2. Daarvoor zullen wij door middel van een enquête een detail-inventarisatie maken op basis waarvan we een eerste analyse opstellen en gericht een aantal locaties bezoeken, zo’n 10 procent van het totaal, om ter plaatste de situatie vast te stellen en te vergelijken met de enquete-resultaten. Na een eventuele bijstelling van de eerste analyse vormen al die gegevens samen met data uit het Geo Informatie Systeem (GIS) de pre-scan die wij vanzelfsprekend voorzien van een plan van aanpak. Dat is een richting gevend advies op basis waarvan gebouweneigenaren kunnen besluiten om een advies op maat aan te vragen. Dat kan bij LBP|SIGHT, maar ook elders indien gewenst. Een dergelijke gebiedsgerichte aanpak is redelijk uniek in Nederland en op basis van onze ervaring weet ik dat zo’n aanpak ook het meest effectief is.”

“ EEN DERGELIJKE GEBIEDSGERICHTE AANPAK IS HET MEEST EFFECTIEF” Actie gewenst “De noodzaak om energiebesparende maatregelen te treffen is nog lang niet overal doorgedrongen”, vult Pranger nog aan. “Binnen onze eigen vastgoedportefeuille bij Statement bijvoorbeeld heeft circa 80 procent van de panden nog geen energielabel. Gezien de wettelijke verplichting per 2023 is het voor gebouweneigenaren zaak om actief aan de slag te gaan met de opgave en stil te staan bij de kosten die daarmee samenhangen. In ongunstige gevallen kunnen de investeringen zo hoog zijn dat moet worden overwogen de bestemming te veranderen, bijvoorbeeld in wonen. Goed dus om dat tijdig in beeld te hebben en daarvoor bieden wij als ondernemersvereniging samen met LBP|SIGHT nu een concrete eerste aanzet.

Waar de overheid wel de verplichting stelt, maar geen duidelijkheid en/of ondersteuning biedt doen wij dat met deze aanpak dus wel. Het zou mooi zijn als dat elders in Utrecht of Nederland navolging vindt!”

STATEMENT real estate Maliebaan 89, Utrecht T 030 267 06 02 www.statement.eu

LBP|SIGHT Kelvinbaan 40, Nieuwegein T 030 231 13 77 www.lbpsight.nl LEVEN! 69

BEWUST RENOVEREN IN UTRECHT VAN VERBOUWEN NAAR VERDUURZAMEN

LEVEN! 70

TEKST HENNY DE VOS BEELD ISTOCK

Een zomerse maand mei is een feestje, maar vooral omdat het geen gewoonte is. En dat moet het zeker niet worden. Want alweer een signaal van een veranderend klimaat. Dus daar moet dan wel wat voor gedaan worden, anders wacht ons het smelten van de poolkappen, de stijging van de zeespiegel, migratie tot droogte en nog veel meer rampen die ons leven - en dat van de generaties na ons - enorm gaat beïnvloeden.

K

limaatsceptici zeggen dat het zo’n vaart niet zal lopen, maar vormen in de wereld van de wetenschap toch een zeer kleine minderheid. Dat, naast de steun van Donald Trump voor die opvatting, moet er eigenlijk wel toe leiden dat een verstandig mens het zekere voor het onzekere neemt en gaat verduurzamen.

Nu zijn er voor dat verduurzamen mogelijkheden genoeg en er komen er steeds meer bij. Er wordt gesubsidieerd (nog steeds), er zijn specialistische installatiebedrijven, milieuvriendelijke aannemers en de technologische ontwikkelingen nemen een sneltreinvaart; eigenlijk zijn de mogelijkheden nagenoeg onuitputtelijk. De markt dijt uit, de vraag neemt toe en toe en toch kan (of moet!) het allemaal wel wat sneller en beter. Een bezoek aan een Energiepaleis.

TEVEEL GEDOE De Zeeheldenbuurt in Utrecht is een kleine wijk in Oost, begrensd door Biltstraat en Wittevrouwen. Met nog maar een handjevol winkels een rustige woonwijk aan twee kanten van een incidenteel gebruikt spoor. Er staan een paar flatgebouwen maar vooral veel statige vooroorlogse woningen met drie tot vier verdiepingen. Een blik over de buurt leert dat er naar schatting bij een op de tien woningen zonnepanelen op de daken liggen. Niet veel voor zo’n welvarend ogende wijk; een wijk die bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen vooral ‘groen’ stemde. Dat leidt tot de vraag hoe dat komt, dat relatief geringe aantal zonnepanelen?

Het eerste antwoord op die vraag komt van milieuminister Wiebes. Die zegt daarover: “Driekwart van Nederland bestaat uit mensen die best zien dat het redelijk is je verantwoordelijkheid te nemen in zoiets als het klimaat. Maar weinigen zijn bereid er iets voor in te leveren.”

Een prikkelende stelling, die wordt weersproken door deskundigen, van wie Maarten van Poelgeest, ex-wethouder van Amsterdam, er een is. Zij zien juist het tegenovergestelde: veel mensen willen graag verduurzamen, hebben er geld voor over, maar zien erg op tegen ‘het gedoe’. Want wat te doen, bij wie aan te kloppen, waar te bestellen, wat levert het beste resultaat op?

REKENING HOUDEN Je kunt natuurlijk terecht op internet, een enorm reservoir aan informatie over wat er allemaal op de markt is om te verduurzamen. Of een aannemer of installateur raadplegen. Die weten bouwkundig en technisch van de hoed en de rand.

Dan nog staan er veel bomen voor het bos. Want wat als je wel van gas af wilt, maar geen LEVEN! 71

“ Ze houden al rekening met gedoe, schrikken niet van een container Utrechter Kees Stap heeft daar zijn werk van gemaakt, je zou hem duurzaamheidsregisseur voor de deur” kunnen noemen, een beroep zo nieuw dat de warmtepomp wil, omdat die te veel lawaai maakt.

Of per se een warmtepomp, uit milieuoverwegingen, maar ook om de bewoners van Groningen een handje te helpen. Hoe doe je dat dan?

spellingscontrole het nog niet herkent. Stap helpt particulieren te verduurzamen. Hij richt zich met zijn bedrijf Energiepaleis op die huizenbezitters die hun (vooroorlogse) woning toch al gaan verbouwen en van die gelegenheid gebruik maken hun eigendom een stuk energiezuiniger te maken. “Die hebben de eerste hindernis al genomen”, legt Stap uit. Waarmee hij bedoelt dat die particulieren al rekening houden met gedoe; die schrikken niet van een container voor de deur, een tijdje meer stof in huis, om zeven uur de eerste bouwvakkers voor de deur. “Ik stap in op een natuurlijk moment”, aldus de regisseur, “de verbouwing zat al in de planning”. Want het dak moest er toch al af, dus waarom na de verbouwing niet state-of-the-art geïsoleerd, voorzien van zonnepanelen, op een bovenverdieping die gasloos wordt verwarmd?

MAATWERK Stap signaleerde een kleine vijf jaar terug al dat verduurzaming breed werd opgepakt, dat bedrijven en woningbouwcorporaties er serieus mee aan de slag gingen, maar niet of nauwelijks bij oude, vooroorlogse woningen. Daar lag dus een probleem, of liever: een kans.

Installatiebedrijven, aannemers, banken, subsidieverstrekkers, allemaal zijn ze in staat een aspect van de verduurzaming aan te pakken, maar het komt maar zelden tot een integrale aanpak. En daar heeft de bezitter van zo’n oud pand wel behoefte aan, want die helpt haar/ hem verder. Stap: “De particuliere markt vraagt om maatwerk, om een-op-een, is zeer gefragmenteerd, niet rationeel en moeilijk door een LEVEN! 72

groot bedrijf te benaderen en te helpen. De installateur komt met de technische mogelijkheden, de aannemer met bouwkundige oplossingen, de bank met geld en de gemeente met subsidie, maar ik weet waar de particulier naar op zoek is.”

Het begint vaak met een vooroorlogse woning ergens in Utrecht of wijde omgeving. De eigenaren willen de woning niet alleen renoveren, maar ook verduurzamen. Ze willen gasloos, energie-arm en comfortabel. Dat laatste betekent dat er naast een comfortabel ook een gezond binnenklimaat moet worden gecreëerd.

Het moet binnen naast aangenaam ook goed voor zijn bewoners zijn. Dat vraagt om een ventilatiesysteem; een raam open gooien om even lekker door te waaien werkt niet. Dan gaat de zorgvuldig gewonnen warmte zo naar buiten.

Als je die eisen combineert met bijvoorbeeld de warmtepomp, vraagt dat afstemming. Want een warmtepomp maakt geluid. Door innovatie niet meer zo veel als vroeger, maar stil is het niet.

Tenzij je een plek in of buiten je woning hebt die je comfort in het woongedeelte niet verstoort.

Dit geheel betekent dat particulier, installateur en aannemer moeten samenwerken.

ALTERNATIEVEN “Soms kom je niet op een warmtepomp uit”, maakt Stap mee. “Omdat de bewoners die niet willen horen. Dan zijn er andere oplossingen, maar aan de verwarmingskant zijn er maar een

paar oplossingen naar duurzame transitie. Je kunt bijvoorbeeld een pelletkachel installeren, een geavanceerde houtkachel. Maar die heeft, anders dan een warmtepomp, aandacht nodig.

Daar moet pellethout (geperste houtkorrels) in worden verbrand. En om zonne-energie te gebruiken heb je voor de opslag weer een hoop kubieke meters water nodig�.

QUICK WINS Eet minder vlees

Een andere mogelijkheid is stadsverwarming.

Een voorstel dat je niet zo gauw verwacht van een duurzaamheidsregisseur, omdat de stadsverwarming in Utrecht niet echt populair is, vanwege de geringe duurzaamheid, maar ook door de kosten. Toch: stadsverwarming kan de cv-ketel de woningen uit jagen. Dan moet ze wel duurzaam worden, zoals in Utrecht nog niet het geval is, al wordt er binnenkort warmte gewonnen bij de rioolzuiveringsinstallatie. Om het systeem van stadsverwarming echt goed te benutten, is een duurzame upgrade nodig, maar eigenaar Eneco staat in de verkoop en Shell heeft grote belangstelling. Het is dus maar de vraag of de stadsverwarming verder verduurzaamt of dat de nieuwe eigenaar alleen maar in winst gaat denken. Helemaal te wanhopen hoeven we overigens niet; Shell is niet alleen maar een fossiele gigant. Ook daar wordt serieus nagedacht over en werk gemaakt van nieuwe, duurzame energiebronnen. Het is nog wel de vraag of de huidige eigenaren (53 gemeenten) die duurzaamheid kunnen afdwingen, en in welke mate. De tijd zal het leren.

iets meer, rijd minder auto en als je dat toch F doet: rijd rustig Koop producten uit de buurt en in het seizoen et de verwarming graad lager (het went snel!)

Z en een stuk lager of uit als je voor langere tijd weggaat ang de was buiten te drogen i.p.v.

H de wasdroger te gebruiken Douche korter et apparaten uit en laat ze niet op standby Z staan Mijd vliegvakanties et op energielabels bij de aanschaf L van elektronica en schoonmaakmiddelen Scheid afval LEVEN! 73

ADVIES VAN RSM

TEKST JAN VAN DAM FOTOGRAFIE IVO H.J. LUCAS LUIJCKX EN MARJOLEIN Q. ANSINK

GOED VOORBEREID OP EEN DUURZAME TOEKOMST Een betere en duurzame toekomst, daar staan wij bij RSM voor. Op de klimaattop van Parijs in 2015 is een aantal afspraken gemaakt. Donald Trump, president van de Verenigde Staten, probeert sinds zijn aantreden onder deze afspraken uit te komen.

Wat zijn nu eigenlijk de gevolgen voor partijen die een andere koers varen dan ‘we’ in Parijs hebben besproken? eze partijen vormen een risico. Grote

D

pensioenfondsen beginnen bedrijven uit te sluiten die zich niet houden aan de plannen opgenomen in de klimaatdoelstellingen.

Dit doen de pensioenfondsen niet omdat zij zo graag duurzaam willen zijn, maar omdat bedrijven die bijvoorbeeld nu nog in olie en gas investeren een risico vormen op een dalend rendement. Deze producten zullen namelijk op termijn minder geconsumeerd worden. Bedrijven die wél in duurzame en innovatieve producten investeren, hebben ook de toekomstige markt in handen en kunnen daarom de pensioenfondsen ook een mooi en realistisch rendement bieden.

Makkelijk inzichtelijk Als u een mkb’er bent, dan kan ik mij voorstellen dat u dit niet als een directe impact op uw bedrijf ziet, maar banken zullen op korte termijn op dezelfde manier te werk gaan met uw bedrijfsfinanciering. Bedrijven die achterblijven, vormen voor banken een groter risico dan bedrijven die wel meebewegen. Uw duurzame prestaties kunt u heel gemakkelijk inzichtelijk maken. Stel een maatschappelijk jaarverslag op waarin uw bedrijf aangeeft hoe het omgaat met de veranderende wereld. Hoe gaat u bijvoorbeeld om met uw personeel? Dit levert u niet alleen een goedkopere financiering op, maar ook een businessmodel dat toekomstbestendig is. Een model waarin klanten en leveranciers met uw bedrijf zaken willen doen.

Weet u niet waar u moet beginnen? Ook dat kan ik mij goed voorstellen. Loop gerust bij ons binnen waar ik, samen met mijn collega’s, klaar sta om u te adviseren.

RSM

David Boekel Accountant RSM

Maliesingel 26, Utrecht T 030 231 73 44 www.rsmnl.com LEVEN! 75

TEKST MAURICE HENGEVELD

Gebied van

GROTE WAARDE MAARSCHALKERWEERD

Maarschalkerweerd en directe omgeving is een gebied aan de oostkant van Utrecht. Het is vanuit recreatief, ecologisch en cultuurhistorisch perspectief van grote waarde voor de stad en vormt de verbinding met Amelisweerd.

In Maarschalkerweerd bevindt zich niet alleen een concentratie van sportclubs en verenigingen - zoals we in de vorige editie van LEVEN! Utrecht uitgebreid lieten zien - er zijn ook enkele economische/ambachtelijke functies te vinden én er zijn in de afgelopen jaren ook meerdere stadslandbouw initiatieven ontstaan. Hieronder brengen we een aantal van die bijzondere functies en initiatieven in beeld.

Scouting Utrecht Oost DE MOESTUIN MAARSCHALKER WEERD De Moestuin is een bijzondere plek en bestaat uit een biologische tuinderij van 2,5 hectare met een bijenstal, een kruidentuin en een speeltuin, waterspeelplaats en dierenweide. Bij een bezoek aan de tuin strijk je neer op het ruime terras, in het lunchcafé of haal je je boodschappen in de Moestuinwinkel, waar ze oogst van eigen land verkopen, aangevuld met lokale producten. Zelf oogsten kan er ook, de Moestuin teelt de gewassen en de zelfoogst-abonnementhouders oogsten wekelijks hun eigen groente en fruit vers van het land. Sinds 2015 staat er op het terrein een grote glazen kas: de Oranjerie, waar men onder andere energieke vergaderingen, familiefeesten, borrels, lunches en diners kan organiseren. De catering in de Oranjerie is creatief en een tikkeltje bourgondisch, en altijd met verse producten van het seizoen.

Voor gasten is het bijzonder dat zo’n beetje álles bij de Moestuin wel mogelijk is. En dat 7 dagen per week van 10.00-17.00 uur.

De Moestuin Maarschalkerweerd Laan van Maarschalkerweerd 2, Utrecht www.moestuinutrecht.nl www.facebook.com/moestuinutrecht.nl LEVEN! 76

Scouting is in Nederland de grootste jeugd- en jongerenorganisatie met meer dan 100.000 leden, verdeeld over circa 1.000 scoutinggroepen, ook in Utrecht. Al in 1928 begonnen met een groep verkenners en een clublokaal aan de Rembrandtkade, groeide Scouting Utrecht Oost de afgelopen 90 jaar uit tot een populaire scouting vereniging. Scouting staat voor uitdaging en biedt leuke en spannende activiteiten waarmee meiden en jongens worden uitgedaagd zich persoonlijk te ontwikkelen. Altijd dicht bij de natuur en veel buiten. Scouting Utrecht Oost biedt een uitgebreid activiteitenprogramma voor bevers (de jongste groep), twinkels, kabouters, welpen, gidsen, verkenners, sherpa’s, rowans, pivo’s en de stam: de groep 23+ leden die scouting te leuk vinden om mee te stoppen en vaak als staf of hulpstaf nog actief meedoen tijdens kampen en weekenden. Naast bijvoorbeeld demonstratie-, pinkster-, stafweekends en zomerkampen is Scouting Utrecht Oost ook actief in het ondersteunen van landelijke acties als NL Doet en Jantje Beton.

Scouting Utrecht Oost Koningsweg 310, Utrecht www.scoutingutrechtoost.nl

MAARSCHALKERWEERD

KONINGSHOF Koningshof werd in 2012 gestart door een groep bevriende landschapsarchitecten. Hun doel is het overbrengen van de traditionele (moes)tuinders-kennis op de nieuwe generatie en het behouden en versterken van de oorspronkelijke agrarische identiteit van het gebied.

Het belang om de Utrechter te verbinden met lokaal en gezond voedsel staat voorop. Je kunt er, onder begeleiding van professionele groentetelers, leren hoe je zelf groenten en fruit kan kweken. In maart 2014 werd gestart met ‘Workshop Koningshof’, waar men in theorie en in praktijk deze kennis kan opdoen. Daarnaast worden ook andere activiteiten georganiseerd om het voedsel-bewustzijn te versterken en discussies te ontlokken, zoals workshops, Koningshof to Go (zelf oogsten in de kas), excursies, markten, evenementen, filmavonden en debat.

In de kas is een wisselend aanbod van onbespoten groenten en fruit van het seizoen verkrijgbaar. Het team is aanwezig op de zaterdagen van 10.00 - 17.00 of als het bord aan de weg staat.

Koningshof Koningsweg 135a, Utrecht www.koningshofutrecht.nl

DroomHout

Gelegen op een prachtige en verscholen locatie net buiten Lunetten, vind je de fabriek en design studio van DroomHout. Als onderdeel van The Wood Collection b.v. produceert DroomHout mooie, exclusieve houten meubels en interieurs op maat. Daarbij wordt gebruik gemaakt van zo’n beetje alle verwerkbare houtsoorten met een hoofdrol voor eiken, Amerikaans noten en olijfessen. En dat daar de mooiste ontwerpen en creaties uit voortkomen valt te zien in de studio, waar je vijf dagen per week terecht kunt voor inspiratie en advies onder het genot van een lekker kopje koffie. Online bestellen kan natuurlijk ook, maar meubels zien, voelen en ruiken voegt toch echt wel wat toe. DroomHout is erkend leerbedrijf van de Stichting Hout & Meubel en sinds 2010 FSCgecertificeerd. Je vindt er exclusieve meubels voor je woonkamer, badkamer, kantoor en tuin, maar ook voor maatwerkprojecten kun je er terecht. Een bezoek meer dan waard als je je interieur een boost wil geven!

DroomHout Nieuwe Houtenseweg 25, Utrecht www.droomhout.nl LEVEN! 77

green ride

CULI COLUMN

FOTOGRAFIE LOTTE BRONSGEEST

The

“Going green Alex!”,

hoor ik Walter in mijn oor roepen tijdens een gesprek in de trein. Ondanks dat ik al jaren hiermee aan het stoeien ben, begint toch echter iedere keer mijn volle hoofd te galmen: duurzaam, hoe duurzaam ben ik eigenlijk bezig? Hoe is het in de scheppers naam mogelijk dat deze term mij iedere keer duizelt en mijn gedachtes doen wegzakken in groene smurrie. Het is een term die wel erg groot is geworden en diverse emoties oproept.

“Duurzame dinsdag!”, Gaat Walter verder in de trein terug van Amsterdam waar die dag een beurs was over ‘de moderne keuken’. Ik probeer hem scherp aan te kijken maar de poging mijn hoofd erbij houden strandt direct. Mijn gedachten dwalen direct langs paprikavelden, ledverlichte tuinbouwkassen en windmolenparken.

Grote voorbeelden schieten door mijn hoofd.

Doe mij maar een uitgerangeerd varken van de kinderboerderij In mijn prachtige vak ben ik menig maal teleurgesteld en mijn vertrouwen in grote bedrijven met nog grotere verhalen is duurzaam geschaad. Neem nou de MSC gekeurde visser die met zijn bootje een MSC manier van vissen hanteert en tegelijkertijd een gigantisch sleepnet door de zee trekt. Of de “bio-bubbel” in de vleesindustrie die zo snel klapte dat de supermarkten van schrik onze varkens bekroonden met een ster, alsof ze iedere ochtend bij de receptiebalie van hun hotel staan in te checken.

Doe mij maar een uitgerangeerd varken van de kinderboerderij. Ik moet het klein en overzichtelijk houden. De boer in de ogen aankijken, maar ook de visser en mijn moestuinman. Hun namen zijn Dirco, Jan en Pieter, want die ken ik en daar word ik blij van!

Met luid gepiep van de wissels onder mij voel ik Utrecht CS naderen. Bijna thuis. Straks eerst maar even lekker kort douchen.

Alex Zeelenberg, chef en eigenaar Restaurant Concours LEVEN! 78

TEKST ANNEKE GILSING FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

RHEDEROORD EN W3 WIJNEN

Duurzame samensamen werking in wijn

“Je kiest niet zomaar een partner…” Bart-Jan Hallers, operationeel directeur van landgoed Rhederoord, lacht als hij dit zegt. Maar hij is heel stellig. “Met ons bedrijf maken we bewuste keuzes over alles. Dus ook als we met een leverancier in zee gaan. En met Judith Blume is het in de roos.”

B

art Jan: “Het product moet uiteraard goed zijn. Zoveel mogelijk biologisch en fairtrade.

Maar het moet ook klikken met de mensen.

Je moet voelen dat het DNA klopt. En met Judith van W3 wijnen zit het goed.” Judith vult aan: “In ons totale assortiment van 450 wijnen is er veel diversiteit. De trend is dat boeren steeds bewuster omgaan met de aarde, de lokale economie. Prijs is niet meer de enige factor. Dit duurzame, kleinschalige werken zie je overal terug. En dat sluit goed aan bij de bedrijfsvoering van Rhederoord.”

Perfecte combinatie Bij Bart-Jan zijn duurzaam, biologisch en fairtrade kernwoorden. “Judith selecteert haar wijnen ook op deze gronden.” Judith: “Daarnaast zoek ik altijd naar de perfecte combinatie. Van wijn en spijs, maar ook van sommelier en wijnhuis. Van streek en

voorkeuren, en van mensen. Het moet allemaal kloppen. Ik kies bewust wijnen uit de hele wereld, met een verhaal. Van een wijnmaker met visie en passie voor het vak. En die wijnen probeer ik te koppelen aan de horecaondernemer die zaken doet op dezelfde manier.”

Milieu en mensheid Judith levert de huiswijnen die in het restaurant geschonken worden, maar ook op bruiloften en partijen. Daarnaast staan er verschillende wijnen uit haar portfolio op de kaart. “Het gaat om ongeveer zeven wijnhuizen waar ik weer verschillende flessen van lever. Allemaal biologisch of fairtrade. Voor mij gaat het niet alleen om het certificaat, maar om het natuurlijke productieproces en eerlijke handel, de menselijke aspecten. En daarin herkennen Bart-Jan en ik elkaar.”

Bijzondere locatie

Een prachtig park aan de rand van de Posbank. Deze natuurlijke, groene omgeving past perfect bij de wijnen van W3. Landgoed Rhederoord was in 2003 het eerste volledige biologische conferentiehotel van Nederland. Inmiddels is het landgoed ook een populaire trouwlocatie.

Dus trouwen, vergaderen, feesten, dineren in het à la carte restaurant en logeren (22 hotelkamers): het kan allemaal op deze bijzondere locatie.

Landgoed Rhederoord Parkweg 19, De Steeg T 026 49 59 104 www.rhederoord.nl

W3 Wijnen Maliebaan 83C, Utrecht M 06227 8986 www.w3wijnen.nl LEVEN! 79

WERKSPOOR CAFÉ NIET DE LECKERE MEER WEG TE DENKEN UIT HET WERKSPOORKWARTIER!

LEVEN! 80

TEKST MAURICE HENGEVELD FOTOGRAFIE JULIAN VERHAGEN

NOVEMBER VORIG JAAR PAS GEOPEND, MAAR INMIDDELS AL ONGEKEND POPULAIR IS WERKSPOOR CAFÉ DE LECKERE DÉ PLEK OM VAN BIER TE GENIETEN. JE VINDT HET CAFÉ AAN DE TRACTIEWEG NAAST DE WERKSPOORKATHEDRAAL, EEN BIJ UITSTEK UNIEKE LOCATIE AAN DE HAVEN.

G

ecombineerd met een lunch- en dinerkaart is het de ultieme hotspot voor de hedendaagse bierliefhebber.

Directeur Eric Odenwald is blij en tevreden, maar ook al weer druk met nog meer mooie ontwikkelingen.

ONGEKEND POPULAIR Delicious food, great beers and outstanding music. Dat kon je proeven, horen en beleven tijdens het goedbezochte ‘a pril beer festival’ afgelopen 20 en 21 april bij Werkspoor Café De Leckere. Op 26 mei konden gasten er onder het genot van een hapje en een drankje genieten van Sublime FM met diverse bands. En daarnaast is er ook nog de gezellige, wekelijkse vrijmibo. Het stoere, nieuwe proeflokaal van brouwerij De Leckere is inmiddels volop in bedrijf en direct ongekend populair in het Werkspoorkwartier zelf en daarbuiten en heeft zich zo in korte tijd een sterke positie verworven. Je kunt er alle dagen genieten van zowel alle De Leckere bieren als ook van bieren van gastbrouwers. Daarnaast serveert de keuken broodjes voor de lunch, bier bites, verse worst en diner gerechten. ’s Zomers kun je er tot zonsondergang genieten op het robuuste terras aan het water. Drankje erbij en de mogelijkheid om op één van de fire-pits met vrienden van een geheel verzorgde bbq te genieten.

DOORDACHTE FORMULE Al tijdens een eerder bezoek van LEVEN! Utrecht aan het populaire Werkspoor Café De Leckere (zie editie17) werd ons de bijzondere locatie, het unieke gebouw en de doordachte formule uitgebreid toegelicht door directeur Eric Odenwald. “De voormalige spuiterij op het terrein van de Werkspoorkathedraal als locatie is een bewuste keuze”, zo vertelde Odenwald

“ ALLES IS BIOLOGISCH EN KOMT VAN LOKALE LEVERANCIERS”

destijds. “Zowel de spuiterij als de naastgelegen fabriekshal, gebouwd in 1960, waren lange tijd het decor van vakmanschap en robuustheid. Dagelijks werkten daar vele arbeiders uit het aangrenzende Zuilen aan staalconstructies voor treinen en bruggen, waarvan sommigen nog steeds in gebruik.

Werkspoor sloot in de jaren 70 zijn deuren en de fabrieksgebouwen kwamen leeg te staan, maar in 2015 startte een indrukwekkende transformatie. Als Werkspoorkathedraal is de imposante fabriekshal inmiddels bezig aan een succesvol tweede leven. De eigentijdse evenementenlocatie won het recent zelfs de Rietveldprijs 2017.”

De voormalige spuiterij is na een periode van verval nu door De Leckere omgetoverd tot proeflokaal. Nadat de oude staalconstructie op het terrein van de Werkspoorkathedraal werd gestript is deze opnieuw ‘aangekleed’ en getransformeerd tot een eigentijds, robuuste huisvesting voor Werkspoor Café De Leckere. Het hergebruik van de oude spuiterij past prima bij de verantwoorde formule van zowel bierbrouwerij De Leckere als het café zelf. Daar is alles biologisch en afkomstig van lokale leveranciers, zoals Biologische Slagerij Gerrit Takke. Zelfs de schorten zijn 100 procent biologisch en gemaakt door Blond Indians. Dat biologische zit De Leckere in de genen. Opgericht in 1997 door een Utrechtse vriendengroep als moderne brouwerij waar met passie karaktervolle lekkere speciaal bieren en pils wordt gebrouwen - is De Leckere sinds 2007 in handen van Odenwald Organic Food Group.

NIEUWE PLANNEN Maar inmiddels is men bij De Leckere al weer druk bezig met nieuwe ontwikkelingen! Eric brengt ons daarover graag even up to date. “We openen in de loop van 2018 onze nieuwe brouwerij in de praktisch om de hoek gelegen voormalige Wekspoorloods aan de Tractieweg 50. Het betreft de duurzame herontwikkeling van deze loods tot de eerste fossielebrandstofvrije Europese brouwerij. We werken daar nog volop aan momenteel. Tractieweg 50 heeft eenzelfde sfeer als de Werkspoorkathedraal, werkelijk prachtig industrieel Utrechts erfgoed. Van dit bijzondere gebouw 175 meter lang en 25 meter breed is wordt bijna de helft onze nieuwe locatie. We kijken er nu al naar uit om onze gasten hier een rondleiding te geven en daarna in het nabij gelegen Werkspoor Café te ontvangen en te laten genieten van heel veel ‘Leckers’. We zijn tijdens de vierde Dutch Beer Challenge begin april 2018 niet voor niets uit 400 bieren beloond met de gold medal in de categorie pils. Vanzelfsprekend nodigen wij ook alle lezers van LEVEN! uit om ons snel eens op te zoeken en dat te komen proeven.”

Werkspoor Café De Leckere Tractieweg 43,Utrecht www.werkspoorcafé.nl LEVEN! 81

TEKST MARC TH. VAN DER VOORN FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE, SANDER BAKS

De geheimen van

KAREL De eerste keer dat Marc zijn hoofd om de hoek van de poort aan de Springweg stak weet hij nog als de dag van gisteren. “Ik was op zoek naar een fijn plekje in de zon op een drukke, zonovergoten zaterdag in Utrecht.

Steevast vind ik bij Karel een tafeltje voor twee in de zon. En onder het genot van een biertje, broodje of wijntje voel ik me even de koning te rijk. Tot het moment dat ik het hier opschrijf, mijn best bewaarde geheim van Utrecht...”

LEVEN! 82

BINNENWERK

Binnenwerk wordt verzorgd door ontwerper Marc Th. van der Voorn. www.marcvandervoorn.nl

V

LEVEN! 83

O Op dat zelfde terras maak ik kennis met een drietal mensen die elk hun verhaal vertellen over hun speciale relatie met Karel V. Uiteraard schijnt de zon. Bij mij aan tafel zitten Jet Aalders, Manager van de Bistro en het bijbehorende terras, Hiskia Schenk verantwoordelijk voor de evenementen in de zalen op het landgoed en Vito Reekers, Chef de Cuisine van Restaurant Karel 5.

Als ik ze vertel over mijn eerste kennismaking met Karel V zijn ze niet verrast. Jet Aalders: “Veel voorbijgangers denken dat het terras en de Bistro enkel bestemd zijn voor onze hotelgasten of voor een uitgebreide lunch en lopen door. Maar je kan hier prima binnenstappen voor een goede kop koffie met iets lekkers, of een heerlijk broodje. De poort en het monumentale pand zijn best imposant, dat zou juist moeten uitnodigen. Toeristen zijn vaak net wat brutaler en zij zien dus uiteindelijk veel meer van de stad.”

Rijke geschiedenis Als ontwerper ben ik nieuwsgierig geboren en open ik soms een deur waarop staat ‘geen toegang’. Wat valt er nog meer te ontdekken zonder dat ik de fout hoef in te gaan?

Hiskia Schenk: “De mogelijkheden zijn hier eindeloos. De diverse locaties zijn omringd door 10.000 m2 stadstuin. Een groot gedeelte van de tuin en het complex is vrij toegankelijk. De fontein op de binnenplaats is een geliefde LEVEN! 84

trouwfotolocatie. En bij goed weer kan er getrouwd worden in de Officierstuin. De rijke geschiedenis is overal voelbaar en die hebben we ook zichtbaar gemaakt. Zo werd er een stuk stenen weg in de grond gevonden tijdens de uitbreiding van het hotel, vermoedelijk uit de Romeinse tijd. Deze en andere opgravingen zijn nu zichtbaar voor bezoekers. Wat veel mensen niet weten is dat het complex jaren lang heeft dienst gedaan als militair hospitaal. De slaapzalen zijn na de renovatie en verbouwing opgedeeld in luxe hotelsuites.

En we nemen als Karel V deel aan veel van de uiteenlopende events die Utrecht rijk is. Van het Smartlappenfestival in november met het vrouwenkoor ‘De weduwen’, waarbij het dak er af gaat als de 18 dames hun ‘lot’ bezingen en het bier rijkelijk vloeit, tot de Open Tuinendag en de Urban Culture Run, waarbij de tuin onderdeel uit maakt van het parcours.

Het bruist hier meer dan men denkt. We zien vaak verbaasde gezichten en mensen die terug komen met vrienden of familie om hen te verrassen.”

BINNENWERK

Jet Aalders

“ Je bent echt even in een andere wereld zodra je de poort aan de Springweg binnenstapt”

LEVEN! 85

De historie van Karel V

In 1348 gaf de Ridderlijke Duitse Orde opdracht tot de bouw van het klooster “De Balije van Utrecht”. Het kreeg al snel de bijnaam ‘Het Duitse Huis’.

Keizer Karel V woonde in 1543 de vergadering van de Orde van het Gulden Vlies bij en was daarmee de meest prominente gast in het klooster en de aanleiding dat het hotel zijn naam draagt.

In 1807 kocht koning Lodewijk Napoleon voor 50.000 florijnen het Duitse Huis van de Ridderlijke Duitse Orde. Hij wilde er een militair hospitaal vestigen. Dit werd uiteindelijk pas gerealiseerd in 1823. Tot 1990 heeft het complex dienst gedaan als militair hospitaal. Daarna raakte het in verval en werd het pand enkele jaren gekraakt.

In 1992 werd begonnen met een grondige renovatie van het inmiddels tot Rijksmonument verklaarde complex. Met de restauratie is zoveel mogelijk geprobeerd de authentieke functies van de ruimtes te behouden. De ziekenzalen zijn omgebouwd tot hotelkamers en suites in empire stijl (Napoleontische vleugel). In 2008 werd de tuinvleugel verbouwd en omgedoopt tot Romeinse vleugel, met 49 hotelkamers en een wellness- en fitnesscentrum. Archeologen kwamen namelijk bij de renovatie resten tegen van een Romeins grafveld uit de periode 40 v Chr. – 275 na Chr. Mogelijk liggen hier de bouwers begraven van het Castellum Trajectum, het fort dat onder het Domplein ligt. Het Grand Hotel Karel V herbergt nu 121 hotelkamers en suites. Overal in het hotel zijn de sporen van het verleden terug te vinden in archeologische vondsten, exposities, archieffoto’s en historische tekeningen.

LEVEN! 86

BINNENWERK

Sterambitie De plek spreekt inderdaad tot de verbeelding maar zal ook zo zijn beperkingen hebben? Hoe maak je van een pand dat 670 jaar geleden gesticht is als klooster en dienst heeft gedaan als militair hospitaal een plek om mensen in de watten te leggen?

Vito Reekers: “Het pand dicteert en dat heeft zo zijn charmes. We hebben vier keukens tot onze beschikking, wat zorgt voor specialisme en duidelijke functies. Onze patissier heeft zijn eigen domein in de kelder en bereidt op ambachtelijke wijze de heerlijkste gebak- en dessertelementen. Deze maken vast onderdeel uit van onze ‘Afternoon Tea’, onze subtiele variant op de High Tea. Alles staat in dienst van het verrassen van onze gasten, of ze nu toe zijn aan een zakenlunch na een bespreking in een van onze 13 zalen of in een 7 gangen menu om een 40 jarig huwelijk met familie te vieren. In de 21 jaar dat Karel V bestaat zijn we daar steeds in geslaagd. De kennis van eerdere sterrenchefs wordt continu overgedragen. Dat ik daar op mijn beurt, met mijn team, aan kan bijdragen is een geweldige uitdaging. We hebben, net als in het verleden, de ambitie voor een ster. Dat behoort zeker tot de mogelijkheden, dat voel ik.”

Het woord ‘team’ is al een paar keer gevallen. Is dat dan het geheim van Karel V? Jet Aalders: “Het familiegevoel en onze persoonlijke benadering is iets wat mij enorm aan-

Hiskia Schenk

“ Je voelt de historie overal om je heen, wat direct een fijne, ongedwongen sfeer oplevert” spreekt. Dit terras draaien we met een klein team, de persoon die jouw bestelling opneemt komt hem ook bezorgen, dat maakt het zoveel persoonlijker.

Vito Reekers: “Voor mij is het naast een teamprestatie, de kunst om dicht bij mezelf te blijven. Vijf keer per jaar hebben we een ‘kaart-wissel’ en gaandeweg vind ik bij het samenstellen daarvan wat mooi samengaat, waar de gasten lyrisch over zijn en waar ruimte ligt voor verbetering. Het samenbrengen van smaken in combinatie met een verrassende presentatie is waar men voor komt en voor terugkomt. Een culinaire ervaring. De service op het terras of in ons restaurant is overal gelijk. De koks komen langs voor uitleg en de bediening breekt bij binnenkomst direct het ijs, de monumentale omgeving doet de rest.”

Hiskia Schenk: “Het afstemmen op de wensen van onze gasten is waar we inderdaad heel goed in zijn. Onze vaste gasten weten dat. Door onze verschillende disciplines te LEVEN! 87

combineren ontstaat er iets unieks. Een borrel of vergadering in een van onze zalen, met aansluitend een lunch of diner en een overnachting in hartje stad. Onze centrale plek maakt ons tot een ontmoetingsplek die steeds meer mensen ontdekken. Dat is denk ik inmiddels geen geheim meer...”

Vito Reekers

“ We hebben met ons team We zitten hier heerlijk buiten, maar deze rubriek de ambitie voor een ster” Binnen kijken

heet niet voor niets ‘Binnenwerk’. Over het werk hebben we het uitgebreid gehad, ik wil graag ook binnen kijken en het liefst achter de schermen. Waar beginnen we?

Jet Aalders: “Dan beginnen we in de kloosterkeuken, de oudste nog in gebruik zijnde kloosterkeuken. Hij is uiteraard gemoderniseerd en vormt nu het hart van de Bistro. Het open karakter geeft veel sfeer aan de ruimte en het gebeurt regelmatig dat onze gasten vol bewondering staan mee te kijken of op de koks af stappen om ze te bedanken.

Vito Reekers: “Dit is een mooi voorbeeld van de diverse keukens en de mogelijkheden die ze bieden. De Bistro is wat laagdrempeliger dan het Restaurant Karel 5, waar je bij de entree echt een andere wereld binnen stapt. Dit klassiek-theatrale in combinatie met de persoonlijke benadering en modern hedendaagse kaart, maken een avond dineren echt tot een gastronomische beleving. Daar gaan we avond LEVEN! 88

op avond voor. Gelukkig komen er foto’s bij die iets van die magie laten zien.”

Hiskia Schenk: “Mijn favoriete ruimte is de kleinste ‘zaal’, de zogenaamde ‘Gulden Vlies’ kamer. Deze kamer is gevestigd in de kluistoren uit 1450. Hier kan men vergaderen of dineren met een klein gezelschap, met uitzicht op de Officierstuin. In dit deel van de tuin staan diverse bomen die cadeau zijn gekregen van medisch studenten uit Japan. En zo heeft elke ruimte zijn bijzondere verhaal.”

Na een uitgebreide rondleiding voor en achter de schermen, die ook regelmatig gegeven wordt voor liefhebbers, wandel ik door de poort de Springweg op, om nog geen twee minuten later onder de Dom door te lopen. Het is dan dat ik besef... ik ben dan misschien een ‘geheim’ armer maar zeker een ervaring rijker.

Karel 5 Geertebolwerk 1 Utrecht T 030 233 75 55 www.karel5.nl

BINNENWERK

De agenda

Evenementen waar Karel V aan deelneemt : • 3 0 juni - Open Tuinendag met beeldenexpositie • 8 juli - Struinen in de Tuinen • 14 Aug - Restaurant Karel 5 terug van vakantie • 2 sept - Urban Culture Run • 8 sept - Open Monumentendag • 18 nov - Smartlappenfestival Bekijk de complete agenda op: karelv.nl/agenda

LEVEN! 89

ROBOT LOVE THE EXPO EXPERIENCE ABOUT LOVE BETWEEN HUMANS AND ROBOTS

InMoov by Gael Langevin. Photo: Yethy

Kunnen we met robots liefde delen?

15 SEP02 DEC 2018 Campina Melkfabriek Eindhoven, NL Plan je bezoek robotlove.nl

LEVEN! 90

Robot Love is de opvolger van Hacking Habitat

STICHTING NIET NORMAAL

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE (PORTRET)

NIEUW THEATERSEIZOEN

VEEL OM NAAR UIT TE

kijken

Vlak voor de zomer lanceerde Stadsschouwburg Utrecht het programma voor het nieuwe theaterseizoen. Reden voor een gesprek met Lucia Claus, directeur en programmeur, over de hoogtepunten en haar favorieten. “Je wilt toch het meest toonaangevende laten zien.”

L

ucia houdt zich voornamelijk bezig met toneel en internationale producties.

Wanneer ik haar vraag waar ze zich het meest op verheugd raken we al snel in een enthousiast gesprek met een pittig onderwerp; de Belgische voorstelling Five Easy Pieces. “Het is een voorstelling van de Zwitserse regisseur Milo Rau. Een aangrijpend stuk gespeeld door vijf kinderen en één volwassene en vertelt het verhaal van, schrik niet, Dutroux. Ik heb de voorstelling anderhalf jaar geleden gezien tijdens SPRING en ik was er compleet door overrompeld. Ik kon echt even niemand zien of spreken.

Ik ben er heel trots op dat we die naar Nederland hebben kunnen halen.” Door de beschrijving van Lucia moet ik denken aan een van mijn favoriete films aller tijden; het Belgische Broken Circle Breakdown, waarbij ik na het zien ook even niet

onder de mensen kon zijn. De voorstelling die ten grondslag lag aan de film, blijkt ook een favoriet van Lucia en we bevestigen zuchtend hoe mooi het is dat goed toneelspel zo’n effect op je kan hebben.

Volop variatie Uiteraard staat er nog veel meer op het programma de komende maanden en volgens Lucia is een ander hoogtepunt Malcolm X. “Een groot contrast met Five Easy Pieces maar ook waanzinnig goed. Ontzettend uitbundig, een twintigtal mensen op het toneel; acteurs, dansers, rappers, slam poets, verwikkeld in de taaie strijd voor gelijkheid.” Stadsschouwburg Utrecht toont dit seizoen ook weer vijf bijzondere circusvoorstellingen en ze coproduceren nu voor de derde keer de kerstvoorstelling. “Dit jaar is dat Alone@Home, een voorstelling met een knipoog naar de welbekende Home Alone films met Martijn Fischer in een van de hoofdrollen.

We gaan ook wat nieuws doen komend seizoen; een keer per maand een matineevoorstelling op de dinsdagmiddag met een heel gevarieerd aanbod. Voor als je ook gewoon eens op je vrije dag naar het theater wilt, of ’s avonds de deur niet meer uit wilt gaan.”

Ook komend seizoen weer genoeg keuze, iets waar Lucia terecht trots op is. “We bieden een heel gevarieerd aanbod, dat is zo mooi aan Stadsschouwburg Utrecht. Veel verschillende genres en allemaal van super kwaliteit. Genoeg te zien dus dit seizoen!”

FIVE EASY PIECES

MALCOLM X

Stadsschouwburg Utrecht Lucasbolwerk 24, Utrecht T 030 230 20 23 www.stadsschouwburg-utrecht.nl LEVEN! 91

Sunday funday

BRUNCHEN BIJ FLORENT

Op een zomerse zondagochtend aanschuiven bij Florent voor een Bloody Mary, gepocheerde eieren met avocado en cottage cheese en wentelteefjes toe.

Klinkt goed? De sunday brunch die het restaurant op het Visschersplein serveert is de ideale start van je vrije zondag. Vanaf elf uur kun je er terecht voor heerlijke gerechten, variërend van Oeufs Benedict en Croque Monsieurs tot vers gebakken wafels met banaan en geslagen room. Of je nu plaatsneemt aan de met wit linnen gedekte tafels of ongedwongen achterover leunt op de bank, Florent biedt zonder twijfel jouw ultieme sunday vibe. En dat het eten lekker is kunnen wij je beloven. Op naar het weekend!

Restaurant Florent

Visschersplein 75, Utrecht T 030 233 30 08 www.restaurant-florent.nl

VAN FEEST TOT CONGRES

EEN OASE VAN GROEN Het monumentale Hotel Ernst Sillem Hoeve vind je in de bossen van de Lage Vuursche. Het buitenhuis met enorm rijke historie biedt naast haar hotelfunctie tal van mogelijkheden. Vergaderingen, bruiloften, congressen of evenementen; alles kan. Door de unieke ligging zijn de mogelijkheden eindeloos en is er aan ruimte geen gebrek. Het team van Ernst Sillem Hoeve is persoonlijk betrokken en constant bezig met vernieuwingen, zonder daarbij het historische karakter van de locatie aan te tasten. Er zijn maar liefst twintig verschillende vergaderruimtes, variërend van twaalf tot 165 vierkante meter waar je tot 175 mensen comfortabel kunt uitnodigen. De 85 hotelkamers bieden de ultieme gelegenheid voor een meerdaags congres of bruiloft. Het personeel heeft service en persoonlijke betrokkenheid hoog in het vaandel staan en het zal jou en je gasten dan ook aan niets ontbreken. De faciliteiten zijn up to date en de mogelijkheden grenzeloos. Uiteraard vind je hier volop gratis parkeergelegenheid en zul je, zeker in deze groene maanden, versteld staan van de prachtige omgeving. En dat op maar vijftien kilometer afstand van Utrecht.

Hotel Ernst Sillem Hoeve Soestdijkerweg 10B, Den Dolder T 035 666 85 41 www.esh.nl

LIMO VOOR VOLWASSENEN

GEEF KLEUR EN SMAAK AAN JE KRAANWATER Bij SOOF Drinks weten ze wat lekker is. Zij ontwikkelden siroop met niets anders dan fruit, groenten en kruiden.

Geen toegevoegde suikers of geur- en smaakstoffen en wel volop smaak dus. Kraanwater erbij en klaar is je verfrissende drankje. Mooi meegenomen dat het drinken van

kraanwater gezond is én goed voor het milieu. Je kunt kiezen uit vier verrassende smaken.

Wat dacht je bijvoorbeeld van een combinatie van wortel, gember & appel? Proost!

SOOF Drinks is o.a. te koop bij De Bijenkorf.

www.soofdrinks.com

HOT IN DE HORECA

ETEN IN DE ZON BIJ LOFT88

Verscholen topterras Als je in Utrecht wilt genieten van lekker eten, groen om je heen en een waanzinnig terras met avondzon dan moet je bij Loft88 zijn. Op fietsafstand van het centrum, goed bereikbaar met de auto, met ruime parkeergelegenheid en omringd door het groen van de Voorveldse Polder ligt Loft88 op een unieke locatie. Met volop ruimte en speelplek worden er regelmatig activiteiten voor kids georganiseerd en in de weekenden met mooi weer zorgt een DJ voor het extra lazy loft gevoel. Er wordt lekker eten zonder poespas geserveerd voor zowel lunch als diner en ook voor een lekkere borrel met bites zit je hier goed. Als je iets te vieren hebt of gewoon een avondje met vrienden eens wat anders wilt doen kun je gebruik maken van het BBQ terras, wat je kunt afhuren en een geheel verzorgde barbecue kunt reserveren. De kinderen vermaken zich op het springkussen terwijl jullie heerlijk genieten van een huisgemaakte pizza en een koud biertje in de zon. Laat de zomer maar komen!

Loft88 Biltsestraatweg 88, Utrecht T 030 271 77 52

Exotische zomer RESTAURANT BLAUW

Zomer, warm weer en heerlijke exotische smaken. De eerste twee zijn in Nederland misschien nooit gegarandeerd, maar voor de laatste hoef je alleen Restaurant Blauw aan de Springweg binnen te stappen. Het Indonesische restaurant is al jaren razend populair en dat is niet zo gek. De heerlijkste authentieke gerechten komen hier uit de keuken en je geniet ervan in een sfeervolle, moderne setting. De ingrediĂŤnten zijn altijd vers en puur en als je voor een rijsttafel kiest ben je verzekerd van een gevarieerd

pallet aan bijzondere smaken. Je kunt kiezen uit vis, vlees, vegetarisch of een combinatie ervan.

Uiteraard vind je op de uitgebreide menukaart ook volop authentieke gerechten om een keuze uit te maken en laat je daarbij vooral adviseren over een bijpassend wijntje of biertje. Bij Blauw kom je de zomer wel door!

Restaurant Blauw Springweg 64, Utrecht T 030 234 24 63 www.restaurantblauw.nl

LEVEN! 93

EEN JAAR LANG

LEVEN!

VOOR MAA R €

22

in de bus?

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

Jaargang 04 Nummer 16 Herfst 2017 € 5,50

Jaargang 05 Nummer 17 Winter 2017/2018 € 5,50

16

17

OUD ROZE IN GESPREK MET

• BAARN • SOEST • BREUKELEN

• WOERDEN • BILTHOVEN

18 SPORTIEF GEBIED MET GESCHIEDENIS

LEKKER LONDEN NDEN CULINAIRE

Liefde voor Utrecht

ARCHITECTUUR EN GESCHIEDENIS

53 PAGINA´S

Mode en WONEN

BIJZONDERE RELATIE MARIANS VROUW IS TRANSGENDER

liefde & talent Sport

WIL JE LEVEN! MAGAZINE IEDER KWAR­TAAL THUIS IN DE BUS ONTVANGEN? Stuur dan een mail­tje naar abonnement@levenutrecht.nl en ontvang LEVEN! een jaar lang voor € 22.

72 PAGINA'S

UTRECHT IN

MAGAZINE REGIO UTRECHT

19

UTRECHT • NIEUWEGEIN • ZEIST • HOUTEN • MAARSSEN • IJSSELSTEIN • DE BILT • VIANEN • DRIEBERGEN • BUNNIK • BAARN • SOEST • BREUKELEN • WOERDEN • BILTHOVEN

MAARSCHALKER WEERD

DE LEUKSTE PARELS VAN DE STAD

AGE IS JUST A NUMBER

Jaargang 05 Nummer 19 Zomer 2018 € 5,50

Jaargang 05 Nummer 18 Lente 2018 € 5,50

HET DOM KWARTIER

&

LEVEN! 94

• DRIEBERGEN • BUNNIK

MAGAZINE REGIO UTRECHT

TWEED PAKKEN, HIGH-TEA’S & CUPCAKES

Jong oud VAN INTERIEUR TOT VASTGOED

N • DE BILT • VIANEN MAARSSEN • IJSSELSTEI

ENGELSE CHARME

HAN BOSMAN

WONEN IN UTRECHT

N • ZEIST • HOUTEN • UTRECHT • NIEUWEGEI

BEWEGING

CITYTRIP

VOLKERT ENGELSMAN DUURZAAMSTE ONDERNEMER VAN NEDERLAND

The Green issue

NATUUR, DUURZAAMHEID, FLORA EN FAUNA

MEET LATONA

INTERVIEW MET UTRECHTS GRANDE DAME

BINNENKIJKEN BIJ

KAREL V

LEVEN! OP DE LEESTAFEL VAN JE ­ORGANISATIE? Ontvang het blad GRATIS op de zaak. Mail naar sanne@levenutrecht.nl en vraag naar de voorwaarden.

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE MARIKE VAN PAGÉE

DE PERFECTE COMBINATIE BIJ FLORENT

WIJN SPIJS

Bij Florent op het Visschersplein zit je eigenlijk altijd goed, welk seizoen dan ook. Verstopt achter de Mariaplaats, in de mooie, open zaak, staan chef Jeroen en zijn team klaar om je een avond culinair in de watten te leggen. Met bedrijfsleider en sommelier Jaap aan hun zijde, die met zijn kennis en enthousiasme zorgt dat ieder gerecht perfect gecomplimenteerd wordt met de juiste wijn.

N

atuurlijk staan er asperges op de kaart.

Volgens Jeroen een onmisbaar ingrediënt in dit seizoen. “Sterker nog, ons chef's menu bestaat uit vijf gangen met asperges”, vult hij aan. In dit mooie gerechtje op de nieuwe kaart wordt het witte goud vergezeld door kabeljauw, een bijzondere puree van spinazie, gepofte knoflook en citrus, spelt-risotto en een schuim van wortel. De wijn die Jaap bij dit gerecht schenkt is een ongewone mix van druiven met precies de juiste balans tussen vet en een zuurtje. “Ik schenk hem bij dit gerecht vanwege de bijzondere combinatie van Garnacha Blanca en Macabeo”, vertelt Jaap.

Een wijn die volgens hem ook goed als aperitief gedronken kan worden. “Macabeo is ook wel bekend van cava, het maakt de wijn wat frisser.”

We hebben het over de Spaanse Copos Nature Ecologico Blanco uit 2017. “De combinatie van druiven is spannend”, gaat Jaap verder. “Ik heb hem uitgekozen op de Garnacha Blanca, daar hebben we er wel meer van, maar door het zuurtje van de Macabeo past hij perfect bij de asperges. Die hebben dat bittertje wel echt nodig.” Het dikke, romige van de wijn past weer erg goed bij de kabeljauw. “En bij de risotto”, vult Jeroen aan. “Die is met crème fraiche gemaakt, die heeft ook iets diks”.

Naast de dikke, heerlijke risotto is het gerecht van Jeroen vooral bijzonder door de spinazie crème. “Die crème maakt het wel spannend. Hij is fris en romig, en door die knoflooksmaak heeft hij iets bijzonders.” Het is duidelijk, dit gerecht doet het visueel erg goed, maar smaakt nog veel beter dan het eruitziet, zeker in combinatie met de wijn. Proeven? Reserveer dan snel een tafel bij Florent. Je zult blij weer weglopen, beloofd.

Florent Visschersplein 75 Utrecht T 030 233 30 08 www.restaurant-florent.nl LEVEN! 95

Barbecue

TEKST META VAN DEN BOOMEN FOTOGRAFIE SARAH DISTEL

RESTAURANT BLAUW

OP DE INDONESISCHE TOER

LEVEN! 96

Zin in een zomerse barbecue met een Indonesisch tintje?

Saté ligt natuurlijk voor de hand, maar wil je eens wat anders, maak dan deze kruidige hamburger. Het vlees is op smaak gebracht met een bumbu, waarin de kruiden van Daging Rendang zijn verwerkt. Door de mayonaise gaat een beetje sambal en de acar (Indonesische pickles) maakt het gerecht af. Laat je niet afschikken door de exotische namen van de ingrediënten: deze zijn in elke toko en in de meeste grote supermarkten gewoon verkrijgbaar.

Rendangburger

Ingrediënten voor 4 personen • 1 tl ketumbar Acar: • 0,5 tl kaneel • 4 kleine wortels • 0,5 tl kardemom • 1 knoflookteentje • 1 tl witte peper • 50 ml rijstazijn • 1 tl zout • 2 el suiker • 2 el + een scheutje • 0,5 tl kunjit plantaardige olie • 0,5 tl ketumbar • 2 handjes fijngesneden • Voor de mayonaise: Chinese kool • 0,5 limoen • 2 handjes taugé • 1 eierdooier • 1 tl mosterd Bumbu: • Snufje peper en zout • 3 sjalotjes • 2 dl zonnebloemolie • 1 rode Spaanse peper • 1 tl sambal ulek • 2 knoflookteentjes • 3 cm gember Verder: • 3 cm laos • 40 g geraspte kokos • 0,5 stengel sereh • 500 g rundergehakt • 5 blaadjes djeruk purut • 4 bakkersbollen • 3 kemirinoten • 0,25 komkommer • 1 tl djinten

Verhit een scheutje olie in een koekenpan en fruit de bumbu op zacht vuur gedurende een minuut of vijftien. Zo komen de smaken en geuren vrij.

Bereiding Begin met de acar: schrap de wortels en snijd ze in dunne, schuine plakjes. Hak de knoflook fijn. Zet in een pannetje de rijstazijn op met de suiker, knoflook, kunjit en ketumbar. Voeg de wortel toe en kook 1 minuut mee. Doe de groenten met de azijn in een schaal en meng er de kool en taugé doorheen. Laat afkoelen en zet de schaal afgedekt in de koelkast; voor minimaal een half uur, maar het liefst nog wat langer, zodat de smaken kunnen intrekken.

Snijd de broodjes open en rooster ze kort op de barbecue. Snijd de komkommer in plakjes. Giet het zuur van de acar af. Bouw nu de burgers op: smeer wat mayonaise op de onderste helft van het broodje, leg daar een paar plakjes komkommer op en vervolgens de burger. Doe nog wat mayonaise op de burger en top af met de acar.

Maak vervolgens de bumbu: Pel de sjalotjes en snijd ze in grove stukken. Hak de rode peper en knoflook grof. Schil de gember en snijd de gember en laos in stukjes. Hak de sereh heel fijn. Snijd uit de blaadjes djeruk de middelste harde nerf weg en hak de blaadjes fijn. Pof de kemirinoten even in een droge koekenpan en hak ze grof. Doe alles samen met de specerijen en 2 el plantaardige olie in een keukenmachine of blender en maal tot een fijne pasta: de bumbu.

Maak ondertussen de mayonaise: rasp het groene deel van de schil van een halve limoen (de zest) en pers het sap eruit. Meng de zest en het sap met 1 eierdooier, 1 theelepel mosterd en een snufje peper en zout.

Meng door elkaar en voeg in een dun straaltje steeds een beetje zonnebloemolie toe, terwijl je krachtig blijft kloppen, totdat de olie is opgenomen en je een gebonden mayonaise hebt. Roer de sambal erdoorheen.

Rooster de geraspte kokos in een droge koekenpan lichtbruin. Meng het rundergehakt met de kokos en de bumbu. Kneed goed door en vorm er 4 burgers van. Gril de burgers op de barbecue.

Lekker met een Indonesisch biertje of licht gekoeld glas frisse rode wijn, zoals een Spätburgunder uit Duitsland.

Selamat makan!

Benieuwd naar meer recepturen van Restaurant Blauw? In september komt het kookboek Blauw, Authentieke Indonesische Gerechten uit; met 70 recepturen.

Restaurant Blauw Springweg 64, Utrecht T 030 234 24 63 www.restaurantblauw.nl LEVEN! 97

Geen 18, Geen Alcohol

LEVEN! 98

Champagne Henriot wordt exclusief geĂŻmporteerd door Wijnkooperij de Lange bv www.wijnkooperijdelange.nl

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE WOUT KOK

Place to be

OP JAARBEURS PLEIN METRO CITY KITCHEN Hij leek uit het niets uit de grond herrezen; de gigantische werktoren op het Jaarbeursplein 15. Met achter de glazen pui Restaurant Metro City Kitchen; torenhoge plafonds, waanzinnig interieur, een seafood bar en vooral goed eten.

Als je er nog niet geweest bent wordt het wat ons betreft hoog tijd dat daar verandering in komt.

V

oor Sander van der Meijden en Oscar de Goede was het ontstaan van Metro City Kitchen niet zo plots als voor ons buitenstaanders. De ondernemers zijn geen onbekenden in het Utrechtse horecalandschap maar het splitlevel restaurant in de nieuwe toren is met plek voor zo’n zevenhonderd mensen wel hun grootste project tot nu toe. Met een enorme capaciteit en al even grote bak aan mogelijkheden is Metro City Kitchen zonder twijfel weer een gouden zet van de heren.

Uptown Vs. Downtown “We hebben hier de mogelijkheid een enorm breed publiek te bedienen”, vertelt Oscar enthousiast. “In de toren komen meer dan 2000 mensen te werken en natuurlijk is het hier een af- en aanloop van winkelend publiek en thea-

ter- en bioscoopgangers”. Een ander concept dus dan de andere restaurants van de beide mannen, waarvan het gros in Utrecht centrum zit. “Daar ligt de focus echt op het winkelpubliek en hier zal juist wat meer nadruk liggen op de zakelijke markt. Dat maakt het net weer even anders.” Om te zorgen dat er ook echt voor ieder wat wils is, bestaat Metro eigenlijk uit twee concepten in een. “We hebben door het splitlevel twee ruimtes. Beneden is Downtown; lekker en laagdrempelig. Echt ingestoken op mensen die even komen lunchen met collega’s of gewoon een hapje komen eten.

Boven, in het Uptown gedeelte is het iets exclusiever. Meer fine dining met wit linnen op de tafels en keuze uit drie, vier, vijf of zes gangen.”

Dat Oscar en Sander met Metro City Kitchen iets unieks hebben neergezet is duidelijk. Het interieur is bijzonder en bijna on-Hollands gewaagd. Een internationaal concept met behalve een hoop moois op visueel gebied, grenzeloze service en echt goed eten. “We wilden iets neerzetten dat complementair is aan de toren”, sluit Oscar af. En dat is wat ons betreft meer dan gelukt.

Metro City Kitchen Jaarbeursplein 15 Utrecht T 030 307 35 35 www.restaurantmetro.nl LEVEN! 99

Slotakkoord Onder deze titel neemt Dick Bouma als organisator/curator na 36 jaar afscheid van de tentoonstellingsruimte – de culturele vleugel – in het Slot Zeist. Dat verdient aandacht en grote waardering. Hij heeft vele gevarieerde exposities gemaakt, waarvan nu een selectie wordt getoond met o.a. werken van Karel Appel, Corneille, Sierk Schröder, Jeroen Hermkens, Marius van Dokkum, Michiel Schrijver, Dolf Zwerver en Jan Pieter Foppen. Bouma’s keuze. En tot verrassing van een ieder toont hij ook enige schilderwerken van eigen hand. Dit is een houtgravure van Appel uit 1978: Te voir marcher c’est un événement énorme, een van de favorieten van Bouma. De spontaniteit van dit werk samen met het felle kleurgebruik, spreken hem zeer aan: een werk om vrolijk van te worden. Een mooi Slotakkoord, t/m 1 juli

Flower Power De tentoonstelling in het Museum Oud Amelisweerd (MOA) gaat niet over de periode 60/70 van de vorige eeuw, maar over de kracht van de bloem in de kunstgeschiedenis door de eeuwen heen. De fascinatie van schilders om als autonome kunstenaars bloemstillevens te schilderen gaat terug tot de vroege 17e. eeuw en toont de letterlijk ontluikende aandacht en waardering voor de kleurenpracht van de natuur.

Maar ook de betekenis die de mens aan bloemen verbindt als symbool van vreugde, verdriet, erotiek en

LEVEN! 100

dood, komen in deze expositie aan de orde. Bijna alle bruiklenen voor deze expositie zijn afkomstig van instellingen en particulieren uit de stad en provincie Utrecht. Dit met de hand beschilderd behangpaneel Tijdperk van bloei – op rol te verkrijgen – van de kunstenaars Jaap Snijder en Marcelo Gimenes uit Rotterdam, is daar een uitzondering op. Het is een reflectie op het 18e-eeuws Chinees behang in de Vogeltjeskamer in het MOA. Laat duizend bloemen bloeien, t/m 19 september. www.moa.nl

OLIE, ECHTE OLIE Dit is niet een olieverf schilderij, maar een schilderij van motorolie op papier. Johannes Steendam (1973), autodidact, begint in 2012 te schilderen met verschillende soorten motorolie. Behalve dat het verrassend fluïde schilderijen zijn van vage in elkaar overlopende vergezichten van aarde en luchten – kenmerkend Hollandse landschappen – blijkt motorolie ook ongekende mogelijkheden te bieden om deze in het algemeen als vervuilend ervaren grondstof, als kunstzinnig medium te gebruiken. In 2015 schonk Steendam een van zijn werken – Cumulus II – aan het Museum Belvédère bij Heerenveen. Nu is een reeks van zijn motorolie schilderijen, zoals deze uit dezelfde serie Cumulus, te zien bij galerie KuuB. Ze roepen de suggestie op van een vervluchtigende atmosfeer die als een kortstondig moment als in een foto, wordt vastlegt.

Fascinerend. Van 1 juli t/m 5 augustus bij KuuB in Utrecht. www.kunstruimtekuub.nl

KUNSTSPECIALS Kunstspecials staat onder ­redactie van Jaap Röell, van K ­ unstruimte KuuB. www.kunstruimtekuub.nl

WIDOW I

Herman Brood

Het is zaterdagmiddag 29 augustus 1998, Voorstraat, Vianen. Herman Brood (1946-2001) tekent als een ‘action painter’ met viltstift tien portretten van Vianezen, voor f. 500,- elk. Twintig jaar later bedenkt het Stedelijk Museum Vianen om deze werken weer bijeen te brengen. Het heeft enige voeten in de aarde om ze alle tien te traceren. Dit werk – Barbara – werd pas in maart terug gevonden. De kleurrijke, zwierige, joyeuze en impulsieve stijl van Herman Brood, ondersteund door meerdere glazen crème de menthe (met ijsklontjes), komt in dit werk en in de overige negen portretten tot uiting. Op die zaterdagmiddag heeft hij ook een groot schilderij met acrylverf gemaakt, titel: Racismereet, nog even actueel als toen. Het hangt, tot en met 1 juli in dezelfde ruimte als de tien Viaanse portretten. Het Museum heeft de kans te baat genomen om daar nog een groot aantal andere werken van Brood aan toe te voegen. www.stedelijkmuseumvianen.nl

Maria Roosen (1957) is een gevierd kunstenares die vele verschillende materialen gebruikt om haar gevoelens over bloei en verval, erotiek en loutering tot uitdrukking te brengen. Het meest bekend zijn haar glasobjecten, bijvoorbeeld de enorm grote rozenkrans zoals die vorig jaar in het Museum Catharijneconvent werd getoond als onderdeel van de tentoonstelling Maria.

September 2017 had Roosen een solotentoonstelling in de Kunsthal KAdE in Amersfoort onder de titel Vuur. Daar maakte ook twee meer dan levensgrote houten sculpturen deel van uit: Widow I – een vloeiend naar de jaarringen met olieverf gekleurde versie – en Widow II, een zwart geblakerd exemplaar. Widow I staat nu in de publiekstoegankelijke ontvangsthal van Rabobank Nederland aan de Croeselaan.

Dit abstract-figuratieve beeld van een matroesjka-achtige vorm, toont de levensstructuur van een mens in alle grilligheid en kwetsbaarheid. Hoogst waarschijnlijk onbewust kan hierin een overeenkomst met het beeld van Lotti van der Gaag aan de Maliebaan worden gezien. www.rabobank.com.nl/art

Denker

Kunstenaars staan op de schouders van voorgangers, bewust en soms onbewust. Bij dit bronzen beeld van Lotti van der Gaag (19231999) is dat zeker een bewuste verwijzing naar het beeld Le Penseur van August Rodin.

Denker is een vergrote versie van een terracotta beeld (45 x 20 cm) dat Van der Gaag in 1951 heeft gemaakt toen ze in Parijs woonde en werkte. Maar zo realistisch als Rodin’s Penseur is, zo grillig en droomachtig is deze fantasiefiguur. In 1991 is het beeld langs de Maliebaan in Utrecht geplaatst, passend binnen de reeks van beelden van vrouwelijke kunstenaars aan deze stadsallee. Begin jaren vijftig had Van der Gaag in Parijs lessen van de beeldhouwer Ossip Zadkine. Onder invloed daarvan liet zij open ruimtes toe in haar beelden, zoals ook in Denker. Haar beelden en tekeningen vertonen tevens duidelijke stijlovereenkomsten met die van de kunstenaars van de Cobrabeweging waarmee zij toen in Parijs verkeerde. Experimentele kunst, nog steeds.

LEVEN! 101

TEKST SANNE DIJKGRAAF BEELD BRIDGES REAL ESTATE

“Kom je bijwonen?” me LATONA; GODIN VAN DE STAD

LEVEN! 102

“Latona, een Romeinse Godin wiens schoonheid verborgen moest blijven. Naar haar ben ik vernoemd. Ik ben, met mijn dertig nieuwe huurappartementen, ook een beetje verstopt. In hartje Utrecht, op een eigen terrein in één van Utrechts allermooiste straten; de Maliebaan. Als je me eenmaal gevonden hebt zal mijn schoonheid je versteld doen staan. Kom je bij me wonen?”

LEVEN! 103

“H “Het is misschien wat voorbarig om meteen te vragen of je bij me intrekt in een van mijn dertig huurappartementen, maar ik ben er van overtuigd dat ik je wat te bieden heb. Als je over de Maliebaan loopt zie je bij nummer 71 een ingang waar je mijn terrein oploopt. Het casco van het gebouw wat op dit terrein stond is in tact gebleven maar verder ben ik helemaal van de grond op opnieuw ontworpen en gebouwd.”

Geboren en getogen

“Ik ben nog relatief jong en ben geboren en getogen in Utrecht. Het team van het Utrechtse Bridges Real Estate heeft mij tot leven geroepen. Het is dan ook aan hen te danken dat ik hier mijn verhaal mag doen. Want je leest het misschien niet vaak, een appartementencomplex dat als mens van vlees en bloed wordt benaderd, maar geloof me, het is in mijn geval heel logisch. Het enthousiasme, de passie en de menselijkheid die er in mijn ontstaan is gestoken werken aanstekelijk. Op het kantoor van Bridges ben ik al lang een menselijk begrip. In de buurt inmiddels ook. De bewoners van de Maliebaan zijn in de afgelopen maanden volop betrokken geweest bij mijn bouw. Ik heb er alles aan gedaan om mooie vriendschappen met ze te sluiten, ook al heb ik ze soms veel overlast bezorgd.”

“Voordat mijn sloop tot en met casco van start ging, heb ik mezelf uitgebreid aan de buurt voorgesteld. Tijdens een eerste buurtbijeenkomst heb ik iedereen uitgenodigd en zijn alle zorgen en vragen van de omwonenden gehoord en besproken. Ik ben vanaf het begin zo transparant mogelijk geweest. Ik ben me bewust dat de sloop en bouw lastig voor ze is. De buren konden dan ook altijd direct schakelen met de aannemer. Ik weet zeker dat ik de buurtbewoners er iets waanzinnig moois voor teruggeef.”

LEVEN! 104

“ Ik ben vanaf het begin zo transparant mogelijk geweest”

Toevoeging aan de stad “Voor mijn mensen van Bridges Real Estate was het vanaf het begin ook altijd de bedoeling iets moois toe te voegen aan de buurt, de stad. Dat we een woningtekort hebben betekent niet dat er overal maar gebouwen uit de grond gestampt moeten worden. Voor mijn makers is het dan ook altijd van enorm belang geweest dat ik ook daadwerkelijk iets toevoeg. Ik ben een vrouw met klasse die enorm veel waarde hecht aan details, design en maatwerk. Dit kenmerkt de werkwijze van Bridges Real Estate. Dit geldt voor Maliebaan 71, maar ook voor de andere projecten die ik binnenkort op A-locaties in Utrecht zal starten.”

DE BUREN VAN LATONA In de achtertuin van Latona, op de Wolter Heukelslaan, wonen Sanne Hartog en haar gezin. “Ik ben betrokken geraakt bij Latona via facebook.

Ons zoontje van zes vond en vindt het hele bouwproces ontzettend interessant, dus ik ben me er wat meer in gaan verdiepen”. De vriendschap met Latona was via facebook snel gemaakt en al gauw volgden de leuke berichtjes. “De manier waarop er gecommuniceerd wordt met de omwoners is erg sterk, bijna een gimmick. Ik had echt het gevoeg dat ik met Latona in gesprek was en ik ben daar ook wel in meegegaan. Er werd direct gereageerd toen we iets op haar pagina postte, alsof het gewoon echt een nieuwe buurvrouw betrof”.

Ook Marina Weijers, die samen met haar man een paar deuren naast Latona op de Maliebaan woont, heeft inmiddels een relatie met haar opgebouwd. “Ik hoorde voor het eerst over Latona door een aankondiging in de brievenbus. Ik wist niet meteen waar het over ging en vroeg me af wat Latona betekende.” Marina was vooral in het begin een beetje behouden omdat Latona letterlijk in haar achtertuin wordt gebouwd, maar is erg gecharmeerd van de manier van communiceren van het hele team. “We hebben natuurlijk best wel wat overlast, dus vonden het even spannend allemaal, maar er wordt heel goed gecommuniceerd en het enthousiasme van de betrokken mensen is echt heel erg leuk.”

Goddelijk wonen “Als je bij mij een appartement huurt kun je direct verhuizen. Geverfde muren, ingebouwde spotjes, een spectaculaire keuken, design badkamer, prachtige vloeren, alles zit erin en is af. Je kunt zelfs een privé parkeerplek huren. Of je nou een twee- of drie kamerappartement huurt, overal vind je maatwerk, veel licht en een buiten. Dat ik naar een Godin vernoemt ben betekent dat ik Goddelijk wonen wil aanbieden. Met een hoofdletter G. Er zijn nul concessies gedaan op het afwerkingsniveau en daar ben ik trots op.”

“Het hekwerk van de balkons is hier een mooi voorbeeld van. Omdat de Maliebaan zo’n rijke ontstaansgeschiedenis heeft wilden mijn ontwerpers hier aan refereren. Vroeger, rond 1850, kwamen mensen vanuit de hele stad naar de Maliebaan voor het Maliespel. Terwijl ze genoten van het uitzicht zaten ze heerlijk te genieten in hun eigen theehuis- of koepel.

Dit stukje geschiedenis is verwerkt in de balkonhekken. Er is een patroon in gefreesd wat een heel mooi spel geeft wanneer er licht doorheen komt. Ik omarm de onstaansgeschiedenis van mijn plek.”

“Je merkt waarschijnlijk al dat ik nog wel pagina’s vol kan kletsen, maar ik laat het je natuurlijk veel liever gewoon allemaal zien.

Kom een keer bij me kijken, houd mijn website in de gaten, schrijf je in voor de nieuwsbrieven of beter nog; kom gewoon bij me wonen. Ik beloof je dat ik je verwachtingen waarmaak.”

www.iamlatona.nl

BRIDGES REAL ESTATE Latona is een project dat gerealiseerd wordt door Bridges Real Estate. Het team van deze Utrechtse onderneming gelooft dat vastgoed meer is dan gebouwen. Het zijn creaties voor het leven. Met hun projecten willen ze gewilde plekken realiseren waar dromen worden gerealiseerd.

Latona is de eerste in een reeks ontwikkelingsprojecten van hoogwaardige huurappartementen op A-locaties binnen het centrum van Utrecht Met liefde en respect voor de locatie en bewoners wordt er nieuwe dynamiek in bestaand vastgoed gebracht.

www.bridgesre.nl LEVEN! 105

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE BILLIE-JO KRUL

“ In eigen werk stel je je kwetsbaar op”

Fotograaf VAN DE MENSEN BILLIE-JO KRUL

Als je een voorbeeld zoekt van iemand die echt doet waar ze blij van wordt, dan is Billie-Jo de ultieme kandidaat. Na een lange carrière in de kunstwereld en een heftige burn-out besloot ze helemaal voor de fotografie te gaan. En dat bleek haar op het spreekwoordelijke lijf geschreven.

“R

uim twee jaar geleden ben ik voor mezelf begonnen als fotograaf”, vertelt Billie-Jo, die na haar studie kunstgeschiedenis jaren met veel plezier werkte in de kunstwereld. De overstap naar fotografie bleek een goede keuze. “Ik heb inmiddels al veel mooie opdrachten kunnen doen én in het afgelopen jaar twee keer mijn vrije werk mogen exposeren, hoe tof is dat!”

Kwetsbaar Tijdens de opleiding fotografie werd het ontwikkelen van een eigen handschrift erg gestimuleerd, wat Billie-Jo doodeng vond, maar waardoor ze wel haar sterke kant als fotograaf ontdekte. “In eigen werk geef je veel van jezelf bloot. Als daar dan kritiek op komt is dat pittig maar aan de andere kant vind ik dat er zoveel kracht zit in het kwetsbaar opstellen van jezelf, dat ik het wel ben gaan doen”. Iets wat Billie-Jo de mensen die voor haar lens staan ook zoveel mogelijk laat doen. “Doordat ik me open opstel, krijg ik daar vaak ook veel LEVEN! 106

voor terug. Mensen gaan zich nou eenmaal anders gedragen als ze voor de camera staan. Het is de kunst als fotograaf om te zorgen dat diegene zich op zijn of haar gemak voelt en zichzelf echt laat zien en dat gaat me goed af.” Het werken met mensen is dan ook iets waar Billie-Jo heel blij van wordt, maar haar fotografie bestaat zeker niet alleen uit portretten. “In mijn eigen werk neig ik vaak juist naar veel abstracter beeld.” Als fotograaf heeft ze dus een breed portfolio, maar wat is dan de handtekening van Billie-Jo? “Mijn stijl is het beste te omschrijven als helder, fris en strak met oog voor detail.”

Een voorbeeld van een serie waar Billie-Jo trots op is en waarmee ze heeft geëxposeerd bij BlendUT is de serie ‘Beeldwoorden’. “Het is geïnspireerd op spreekwoorden en gezegden en ikzelf ben lijdend voorwerp. Het is dus een persoonlijk document omdat ik de beelden baseer op spreekwoordelijke momenten uit mijn eigen leven, maar tegelijkertijd is het voor veel mensen heel herkenbaar.” Beeldwoorden is een doorlopend proces wat Billie-Jo nog steeds bijhoudt. De fotografe weet sfeer, uitdrukking en emotie perfect in beeld te vangen. Hoe ze dat doet? “Door aandacht, een open houding en niet onbelangrijk; humor.”

www.billie-jo.nl

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE RAYMOND VAN OLPHEN

succes dendert door

FESTIVAL DE VERLEIDERS

“We zijn eigenlijk zelf een beetje geschrokken van het succes. Ik ben veel meer tijd kwijt met research dan ik van te voren gedacht had.

Heel vervelend natuurlijk, haha.”

George van Houts over De Verleiders, de honger van het publiek en het terugkrijgen van de man in het theater.

“Het was voor ons ook een verassing”, aldus Van Houts, een van de bedenkers en spelers van De Verleiders. “Er blijkt een enorme honger bij het publiek naar duiding en het praten over deze onderwerpen. Zonder de politiek erbij. Die slaat alles plat.” In 2010 ontstond het idee voor De Verleiders en in 2012 stond de eerste voorstelling uit de reeks op de planken. De drie thema’s; het bankwezen, de farmaceutische wereld en onze democratie, worden onder de loep genomen. Met een enorme dosis humor en een bak aan kennis. Want de heren weten waar ze het over hebben. “Natuurlijk hebben we een heleboel research gedaan. Je moet wel weten waar je over spreekt. Maar dat we zelfs door de

politiek zo serieus genomen zouden worden en dat er na Door de bank genomen ook echt politieke consequenties volgden hadden we niet verwacht. Mooi toch, voor een komedisch toneelstukje.”

Kerels terug het theater in Één van de doelen van deze reeks was een tegengeluid naar alle musical bombarie in theaterland. “Er zijn natuurlijk ook heel goede toneelgezelschappen, maar vaak hebben die toch iets elitairs, hoogdrempeligs”, gaat Van Houts verder. “We zagen in het publiek voornamelijk middelbare, hoogopgeleide dames. We wilden de kerels terug het theater in”. En dat is met De Verleiders gelukt. De drang van het (mannelijke) publiek om juist deze onderwerpen bespreekbaar te maken bleek al na de eerste serie heel aanwezig. “Na afloop gonsden de foyers.

Iedereen wilde napraten.” Reden te meer om deze zomer tijdens het festival in Stadsschouwburg Utrecht een randprogrammering op te zetten zoals een late night talkshow met mensen die iets over het onderwerp te zeggen hebben. “Het publiek kan vragen stellen en er ontstaan discussies en gesprekken. Met een biertje erbij.”

DOOR DE BANK CRYPTOCURRENCY

GENOMEN EEN APK VOOR HET BREIN DRIE HITVOORSTELLINGEN EEN SNELLE CRASH COURSE VOOR BEGINNERS

IN EEN ZINDEREND FESTIVAL ZIEN VOOR JE STERFT! SLIKKEN EN STRESSTEST VOOR HET GEWETEN

TOEKOMST

MUZIEK

LATE NIGHT TA L K S H O W S

STIKKEN

LEKKERSTE STEM KWIJT DE FOOD STANDS

DE VERLEIDERS + PIERRE BOKMA / MARTIJN FISCHER / MARCEL HENSEMA

340.000 BEZOEKERS GINGEN JE VOOR! FOTO: BEN VAN DUIN

Het

WO 20 JUNI - ZA 7 JULI

SSBU.NL

De Verleiders, Het Festival 20 juni t/m 7 juli Voor het programma en kaartjes check de website

Stadsschouwburg Utrecht Lucasbolwerk 24, Utrecht T 030 230 20 23 www.stadsschouwburg-utrecht.nl LEVEN! 107

Waaah, een dino!

OUDHOLLANDS MET EEN TWIST

HUMOR OP EEN TEGELTJE StoryTiles maakt kunst op tegels, hout en kaarten. Elk design heeft een grappige twist, waarin klassieke concepten contrasteren met moderne elementen. Alle StoryTiles producten worden ambachtelijk gemaakt in Nederland. Bijzonder toch?! De tegels zijn verkrijgbaar in

drie verschillende maten en gaan een leven lang mee want ze zijn hitte- en waterbestendig.

Check de website voor meer informatie en verkooppunten in de regio.

www.storytiles.nl

TERUG IN DE TIJD

In de Jaarbeurs kun je deze zomer dino’s spotten. World of dino’s is de grootste dino expo van Europa. Hier vind je meer dan 60 levensechte dinosaurussen op ware grootte.

Natuurlijk in decors die passen bij hun natuurlijke leefomgeving om de ervaring levensecht te maken. Verder is er een bioscoop, zijn er berijdbare dinosaurussen en is er een kidszone. Genoeg te doen en te beleven dus voor het hele gezin!

De expo is van 7 juli t/m 2 september te zien in Jaarbeurs Utrecht.

Jaarbeurs Utrecht www.jaarbeurs.nl

JONGE DJ WINT VOORRONDE KUNSTBENDE

“Jaloersmakende beheersing” De in Bilthoven wonende Hidde Klein Woud, ofwel DJ HIDEN SEEK, maakte tijdens de Utrechtse voorronde van Kunstbende enorme indruk op de jury en ging er met de hoofdprijs vandoor. De vijftienjarige DJ zal op 30 juni in de landelijke finale strijden om de titel. Niet alleen heeft Hidde volgens de vakjury jaloersmakende beheersing van de DJ set, ook zijn energie en contact met het publiek maakten indruk. Naast het draaien van andermans muziek maakt hij ook zijn eigen nummers. Hidde zit in Zeist op school maar droomt ervan om daarna toegelaten te worden tot de Herman Brood Academie waar hij zich wil richten op dance, als DJ of producer. Je kunt DJ HIDEN SEEK boeken voor feesten.

www.instagram.com/hidnseekmusic www.soundcloud.com/hidde-klein-woud LEVEN! 108

AFSTUDEERKUNST HKU EXPOSURE

Van 13 juni tot 1 juli zal HKU op verschillende locaties in Utrecht het eindexamenwerk van afstudeerders presenteren. Exposities, films, concerten, een fashion show en nog veel meer.

Ruim 700 afstuderende studenten zullen hun werk tentoon stellen. Publiek is van harte welkom om het werk van de nieuwste lichting creatieve professionals zelf te bekijken, beluisteren en beleven!

HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) onderscheidt zich met hoger onderwijs in de kunsten en de media en is een drijvende kracht in opleidingen en innovatie voor de creatieve industrie. Vele honderden studenten per jaar doen eindexamen aan de negen schools van HKU: Beeldende Kunst, Design, Muziek en Technologie, Games en Interactie, Kunst en Economie, Media, Utrechts Conservatorium, Theater en de masteropleidingen van HKU College.

Voor alle evenementen, locaties en aanvangstijden van HKU Exposure check de website.

exposure.hku.nl

LEUK VOOR JE LEVEN!

HET SCHILDERLAB

Oude meester op jouw manier Schilderen en tekenen volgens klassieke technieken die al eeuwenlang meegaan. Niet in een opleiding die jaren duurt, maar in de vorm van cursussen waarmee je zelf de intensiteit bepaalt. Duik een paar weken in een thema of doe het hele cursusjaar mee, je maakt zelf de keuze. In een jaar komen verschillende onderwerpen aan bod waarmee basisprincipes als perspectief, anatomie, compositie en kleur uitgelicht worden. Zo maak

je kennis met de werkwijze van oude meesters en leert daar je eigen draai aan te geven.

Bij het SchilderLaB werk je aan een stevige basis van waaruit je je eigen pad kunt volgen. Je onderzoekt wat je leuk vindt en waar je goed in bent. Ervaring of niet... iedereen is welkom!

Het SchilderLaB Schoollaan 8, Harmelen www.hetschilderlab.nl

leuke pyjama’s LEKKERE, LICHTE,

Eskimo introduceert haar zomercollectie 2018 met lekkere, lichte, leuke pyjama’s en nachthemden. Heerlijk nachtgoed om zalig in weg te dommelen.

Nachtmode van Eskimo is lekker zacht en behaaglijk. Het luxe nachtmodemerk is eigendom van een Gents familiebedrijf dat al meer dan honderd jaar gespecialiseerd is in het ontwerpen en produceren van nachtmode en ondergoed voor de hele familie.

Je goed voelen begint met een goede nachtrust, en een goede

nachtrust begint met zachte en behaaglijke nachtmode.

Elk seizoen vind je bij Eskimo een ruime collectie eigentijdse pyjama›s en nachthemden waarin je lekker kunt ontspannen, rusten en … slapen. De combinatie van zachte, natuurlijke materialen en een goede pasvorm biedt je draagcomfort en de nodige bewegingsvrijheid: fris en luchtig in de zomer, aangenaam warm in de winter.

www.eskimo.be

TOEKOMST RELATIEBEMIDDELING

VIND EEN PARTNER DIE ECHT BIJ JE PAST!

Als je single bent, gescheiden of weduwe/weduwnaar bent geworden, valt het niet mee om een nieuwe liefde te vinden.

Via internet een partner zoeken kost veel tijd, loopt vaak uit op een teleurstelling en je privacy is niet gewaarborgd!

TOEKOMST heeft een grote database van singles tussen 40-75 jaar…..allemaal leuke mannen en vrouwen die op een betrouwbare manier een nieuwe partner willen ontmoeten.

Michaela komt bij al haar cliënten thuis. In hun eigen, vertrouwde omgeving kan zij een goed beeld krijgen van wie zij zijn en wat hun verwachtingen zijn, om vervolgens op zoek te kunnen gaan naar een geschikte partner.

Omdat het team van ToekomstRelatie de cliënten goed kent zijn de matches vaak snel succesvol!

Wil je meer weten?

Info bij de consulent voor Midden-Nederland:

Michaela ten Siethoff T 0343 48 11 32 www.toekomstrelatie.nl LEVEN! 109

TEKST MAURICE HENGEVELD FOTOGRAFIE TON BORSBOOM, MARIKE VAN PAGÉE

Kunst BRENGT SNELWEGONDERDOORGANG TOT LEVEN

LEVEN! 110

Collages zijn het, met de hand geknipt, geschilderd en samengesteld. De Utrechtse beeldend kunstenaar Eline Janssens werkte er bijna een vol jaar aan en het resultaat is werkelijk prachtig. Ze ontwierp de kleurrijke, frisse en natuurrijke kunstwerken in de onderdoorgang van de verbrede A27 bij Groenekan. Een waar cadeau voor direct omwonenden als voornaamste gebruikers van de onderdoorgang, die nadrukkelijk bij het kunstproject werden betrokken.

V

anaf medio juni 2018 is het zover. Wie dan over de Groenekanseweg bij (inderdaad!) Groenekan onder de verbrede A27 door rijdt met de auto, per fiets of wandelend passeert krijgt er als vanzelf de neiging zijn of haar vaart te minderen. Aan weerszijden van de weg worden de tunnelwanden, na definitieve afronding van de verbreding van het viaduct daar, opgesierd met de kleurrijke, frisse, natuurrijke kunstwerken van de Utrechtse beeldend kunstenaar Eline Janssens. Het gaat om een drieluik, per onderdeel 12 meter lang en 2.55 hoog, gezeefdrukt op aluminiumplaatmateriaal en vervolgens tegen de wand geplaatst met een tussenruimte van 1,5m. “In totaal dus 40 meter kunst”, licht Janssens haar werk enthousiast toe. “Bij het ontwerpen van de afbeeldingen heb ik mij laten leiden door de nadrukkelijke wens van de bij het project betrokken omwonenden om de omringende natuur als inspiratiebron te gebruiken. Die wens heb ik gekoppeld aan mijn eigen belangstelling voor antieke natuurhistorische tekeningen zoals de beroemde oud-inwoner van Groenekan Joan Gideon Loten heeft laten maken in Ceylon en Nederland.”

Van grijs naar vrolijk Al ruim 30 jaar ontwerpt en maakt Janssens kunst voor in de openbare ruimte. In Utrecht onder andere tegels voor de tunnels bij De Berenkuil, Het Rietveldhuis, De Marnixbrug en het kunstwerk voor burgemeester Annie Brouwer. Voor de verbrede onderdoorgang onder de A27 bij Groenekan - en in vervolg daarop ook voor de verbrede onderdoorgang in Maartensdijk - gunden Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie 3Angle haar de opdracht om er kunst voor te ontwerpen. In het noordelijker gelegen Hollandsche Rading koos men niet voor kunst, maar voor het realiseren van extra parkeerplaatsen en een ondergrondse container. In zowel Groenekan als Maartensdijk werden in bijeenkomsten met betrokken omwonenden de wensen, onderwerpen en mogelijke kleuren besproken. Janssens: “Vrij snel werd duidelijk dat de tunnels door de kunsttoepassing gaan veranderen van anonieme grijze onderdoorgangen in bijzonder aangename, vrolijke en opvallende onderdoorgangen. Om de constructie zo veel mogelijk in de omgeving te laten passen is de natuur rondom Groenekan en met name de leilinde als inspiratiebron gekozen.”

Kunst met een verhaal Janssens verdiepte zich voor het project uitgebreid in de geschiedenis van het gebied. “Ik heb gekeken wat er specifiek is voor Groenekan en Maartensdijk? Wie hebben er vroeger gewoond

“ IK HEB GEKEKEN WAT ER SPECIFIEK IS VOOR GROENEKAN” LEVEN! 111

“ DE MANIER WAAROP DIE PLANTEN, VOGELS EN VLINDERS ZIJN OPGETEKEND WERD MIJN INSPIRATIE” Positief effect op de omgeving

en zijn er specifieke historische feiten en weetjes? Zonder een verhaal kan ik niets. Daarbij kwam ik al vrij snel ene Joan Gideon Loten op het spoor, in de achttiende eeuw een belangrijke natuuronderzoeker en gouverneur van Ceylon voor de VOC en geboren in Groenekan. Zijn naam is verbonden met aquarellen van vogels en vlinders die in Celebes (Sulawesi), Ceylon en Java voor hem werden gemaakt door beambten van de VOC. De manier waarop die planten, vogels en vlinders zijn opgetekend werd mijn inspiratie voor de kunst in deze onderdoorgang.” Janssens tekende en selecteerde verschillende prenten van bloemen en vogels in die specifieke stijl en maakte er collages van zonder dat er een computer aan te pas kwam. ‘Het was een schilder-, knip-en plakwerk, waarbij ik handmatig veel moest rangschikken.” Ook de input van omwonenden werd door Janssens in het ontwerp verwerkt.

LEVEN! 112

De goedgekeurde ontwerpen zijn vervolgens met een technische camera gefotografeerd en zo gereed gemaakt voor het printen op aluminiumplaten. Het uiteindelijke kunstwerk bestaat uit een drieluik van 49 m lang en wordt medio juni 2018 geïnstalleerd. Janssens: “Dat blijft toch altijd een bijzonder moment voor me na zo’n lange periode van verdieping en voorbereiding gevolgd door de concrete samenstellen van het kunstwerk. Ondertussen werk ik verder aan de kunst voor op de pilaren onder het verbrede viaduct over de Dorpsweg in Maartensdijk. Dat wordt aan weerszijden met 6,6 meter verbreed.

Ook daar is de natuurlijke omgeving de inspiratiebron, maar verder verschilt de opdracht compleet. Hier werk ik samen met studenten van het AERES VMBO in Maartensdijk aan een ontwerp voor 24 pilaren, een vorm die weer heel andere uitdagingen met zich meebrengt. Ook hier realiseren we uiteindelijk samen iets moois en zal het effect op de directe omgeving en de gebruikers van de onderdoorgang zonder enige twijfel enorm positief zijn.’

www.eline-janssens.nl

Verbreding A27

De verbreding van de A27 is onderdeel van de verbreding van de A27 en A1 tussen aansluiting Utrecht-Noord, knooppunt Eemnes en aansluiting BunschotenSpakenburg. Daar staan in de spits regelmatig files en naar verwachting verslechtert de verkeerssituatie als er geen maatregelen worden genomen. Daarom verbreedt Rijkswaterstaat zowel de A27 als de A1 met als doel een snellere doorstroming van het verkeer en een betere bereikbaarheid van de regio’s Utrecht en Amersfoort. Aannemerscombinatie 3Angle, bestaande uit Heijmans, Fluor en 3i Infrastructure, voert de werkzaamheden uit in opdracht van Rijkswaterstaat. De verbreding vindt plaats op een traject van ongeveer 23,5 km. De A27 wordt verbreed van 2x2 naar 2x3 rijstroken. De A1 gaat van 2x2 naar 2x4 rijstroken. Ook past 3Angle de aansluitingen Hilversum en Bilthoven aan.

www.verbredinga27a1.nl.

LEVEN! 113

Walk in the Park bronjewelry.com

Goudsmederij van Bruggen

Juwelier van der Weerd-Janssen

Ganzenmarkt 30 - Utrecht - Tel: 030 264 04 14 mail@goudsmederijvanbruggen.nl - www.goudsmederijvanbruggen.nl

Slotlaan 254-256 - Zeist - Tel: 030 692 22 92 info@weerdjanssen.nl - www.weerdjanssen.nl

FOTOGRAFIE ELSKE NISSEN, MICHIEL BOSMAN

Interieur

SHOPPEN FEST MAAKT HET TOT EEN FEESTJE

Comfortabele banken, grafische kussens, bijzondere kandelaars, zachte velours stoffen, kleurrijke eetkamerstoelen. Bij FEST vind je alles om je woonkamer om te toveren tot een plek waar je blij van wordt. Eigenaresse Femke Furnee (31) vond het hoog tijd voor een winkel in hartje Utrecht. En daar worden wij dan weer blij van.

D

e gloednieuwe winkel staat vol mooie meubelen en woonaccessoires. Met een grote glimlach vertelt Femke over haar keuze voor Utrecht: “Ik heb altijd een zwak gehad voor deze stad, met zijn gezellige centrum en mooie winkels. Daarbij kwamen veel van onze bestaande klanten uit Utrecht en omgeving.”

Persoonlijke service De winkel is met gekleurde transparante gordijnen opgedeeld in verschillende zit- en eethoeken. Ook is er een gedeelte met woonaccessoires waar je op zoek kunt naar het perfecte cadeautje. Femke: “Heb je moeite met het inrichten van je huis en keuzes maken? We nemen de tijd voor je, denken met je mee en bieden vrijblijvend interieuradvies. Als je vervolgens besluit om iets te bestellen, dan bezorgen we dat gratis bij je thuis. Ik vind het belangrijk om een high-end service te bieden, zonder dat je daarvoor de hoofdprijs hoeft te betalen.”

“ Ik heb altijd een zwak gehad voor Utrecht”

Betaalbaar design Femke is haar bedrijf vijf jaar geleden gestart vanuit een eigen gemis: “Ik zocht mooi design voor een goede prijs, maar kwam erachter dat dat niet gemakkelijk te vinden is. Aan de ene kant heb je het massa-aanbod van de woonboulevards, aan de andere kant onbetaalbare highend designmerken. Ik besloot in het gat daartussen te springen.” FEST is inmiddels te koop via winkels als de Bijenkorf en Hutspot, maar ook via de eigen webshop en twee eigen winkels in Amsterdam en Utrecht. Femke en haar collega’s ontwerpen veel zelf, maar werken daarnaast ook samen met gastontwerpers zoals Mae Engelgeer, De Intuïtiefabriek, Studio Truly Truly, David Derksen en Gijs Papavoine.

Made in Holland Bij FEST kun je je creativiteit de vrije loop laten: de meeste meubelen zijn helemaal naar eigen smaak samen te stellen uit verschillende elementen, stoffen en kleuren. Je creatie wordt vervolgens altijd in Europa, en vaak zelfs in Nederland, geproduceerd. Of je nu op zoek bent naar een heel nieuw interieur, of naar een leuk verjaardagscadeautje - in deze vrolijke winkel vind je altijd wel iets waar je blij van wordt.

FEST Lange Jansstraat 12, Utrecht T 030 212 01 70 www.festamsterdam.com LEVEN! 115

ZOMERS BLOND

TAKE CARE OF YOUR HAIR Kevin.Murphy heeft een speciale verzorgingslijn om blonde lokken langer mooi te houden. Door het chemische proces is geblondeerd haar vaak uitgedroogd of beschadigd. Met de Blond.

Angel wash, Blonde.Angel en Shimmer.Me.Blond. blijft je haar mooi en de tint lekker fris. De shampoo, treatment en shine mist zijn perfect op elkaar afgestemd voor een optimaal effect. Mooi meegenomen dat de producten cruelty free en ecofriendly zijn ĂŠn zonder parabenen.

VOOR DE MOOISTE BRUID LOVE STORIES INTIMATES

www.kevinmurphystore.nl

Speciaal voor de grote dag ontwierp Love Stories een bijzondere Bridal Collectie. En omdat voor een stralende bruid alleen het beste goed genoeg is werd het mooiste kant uit Frankrijk en ItaliĂŤ gehaald.

Daarmee werd een collectie ontworpen die net zo adembenemend als comfortabel is. De romantische lijn bestaat onder andere uit een champagnekleurige bralette met grote strikken op de schouders en een bijpassend kanten broekje.

De Love Stories Bridal collection is verkrijgbaar op de website.

www.lovestoriesintimates.com

THE BAG THAT FITS YOUR LIFE

Hippe shopper Grote kans dat deze enorme shopper je nieuwe favoriet wordt. De All Time Favourite bag is namelijk zo groot dat je nooit meer om opbergruimte verlegen zit. De ideale tas voor een dag naar het strand, een nachtje weg of als handbagage mee op reis. Alles wat je nodig hebt past er in en hij is verkrijgbaar in heel veel vrolijke prints en kleuren. Willen we hebben!

www.alltimefavourites.com LEVEN! 116

BEAUTY & LIFESTYLE

LIJFTIJD

NIEUWE SALON IN HARTJE CENTRUM De Predikherenstraat, vroeger bekend als de straat met de vele kroegen, is nu een hippe plek met kleine ondernemers. Lijftijd, de salon van Lisette, is er pas gevestigd in een oud pandje met een authentieke uitstraling. Ze geeft haar eigen draai aan het vak en biedt haar klanten een heerlijke beleving. ‘’Ik ben er voor hen en bied rust, openheid en gastvrijheid. Een ongedwongen sfeer”. Lisette richt zich op mannen en vrouwen van 35 jaar en ouder. Mensen die zoeken naar huidverbetering en manieren om hun huid gezond te hou-

den. En even tijd voor zichzelf willen.

“Huidveroudering gaat een rol spelen, maar mensen vanaf die leeftijd leiden ook een druk leven. En dat heeft invloed op de conditie van de huid.

Ik ben zelf ouder en snap dus hoe anderen dat ervaren”.

Ga jij een keer kennis maken? Boeken kan gemakkelijk via de website.

Lijftijd Predikherenstraat 5, Utrecht M 06 4740 9604 www.lijftijd-utrecht.nl

AL 25 JAAR PASSIE EN AMBACHT

Handgemaakte sieraden O, WAT EEN LIJF!

Begin dit jaar nam Simone van Rijn het succesvolle Olijf Lingerie op ’t Wed over. Nadat zij jarenlang werkte als vertegenwoordiger voor lingeriemerken legt ze nu al haar kennis en expertise in de fysieke winkel. Olijf is een begrip in Utrecht en heeft een vaste klantenkring tot ver buiten de Domstad.

Je vindt er lingerie, badmode en nachtmode van luxe merken als Eres, Simone Péréle, Lise Charmel, Antigel, Pain de Sucre, Roidal, Maryan Mehlhorn en Gottex. Iedereen kan bij Simone terecht want ze voert de prachtige collecties in verschillende maten, voor ieder lijf. Het bepalen van de juiste maat is volgens haar dan ook het startpunt. De basiscollectie wordt ieder seizoen aangevuld met de laatste trends en altijd zijn dit producten van hoge kwaliteit. Dus voel je vrouwelijk en sexy en verwen je lijf bij Olijf!

Juwelier Goudsmid Jumelle in hartje Bunnik is winkel en atelier ineen. Het echte ambachtelijke deel van het vak is continu zichtbaar. De ontwerpen en creaties van het team van goud- en zilversmeden kenmerken zich door de hoge kwaliteit en een uniek, spannend, vernieuwend karakter. Neem deze ‘duurzame’ zilveren tulp - 75cm - of dit bijzondere en unieke wit en geelgouden collier met een prachtige groene Tahiti parel, met een Fairtrade keurmerk voor duurzame vangst. Oude sieraden of objecten die een nieuw leven verdienen?

Iets te restaureren of een mooi sieraad voor een gelegenheid kopen of laten ontwerpen? De goud- en zilversmeden van Jumelle staan voor je klaar.

Juwelier Goudsmid Jumelle Dorpsstraat 45, Bunnik T 030 656 77 52 www.jumelle.nl

Olijf Oudegracht 166, Utrecht T 030 233 13 01

LEVEN! 117

TEKST MAURICE HENGEVELD FOTOGRAFIE WOUTER LE DUC (PORTRET), MAURICE DE WERT

Al ruim 20 jaar zijn ze partners, Rabobank Utrecht en SV Kampong Hockey.

Met de ‘opening’ van de Rabotribune, vorig jaar oktober tijdens de officiële opening van het prachtige nieuwe Kampong clubhuis, werd stilgestaan bij die bijzondere samenwerking. En ook de komende jaren zullen Rabobank Utrecht en SV Kampong zich inzetten voor continuatie van die samenwerking in alle facetten van de hockeysport.

inLEVERT de regio

SAMENWERKEN VEEL OP!

RABOBANK UTRECHT EN SV KAMPONG

Goed voor club en stad Rabobank Utrecht steunde de totstandkoming van het Nationaal Hockey Centrum, een nieuw multifunctioneel clubhuis en een verbetering van de tribunefaciliteiten bij de Utrechtse omni-sportvereniging SV Kampong. Al medio 2014 ondertekenden Kampong, Rabobank Nederland, Rabobank Utrecht, de gemeente en de provincie de intentieverklaring voor het ambitieuze project. Inmiddels is het nieuwe clubhuis – gelegen tussen de hoofdvelden van Kampong Voetbal en Kampong Hockey – volop in bedrijf.

Het is onder andere uitgebreid met 4 nieuwe squashbanen en nieuwe kleedkamers, naast de gerenoveerde (voetbal) kleedkamers. Langs het hoofdveld van Kampong Hockey is ook een tribune aan de overkant van het clubhuis geplaatst, de Rabotribune, zodat nog meer mensen van (top)hockey kunnen genieten. Er wordt ook van de Kampong-velden gebruik gemaakt door het ‘Nationaal Hockey Centrum’ voor training van de nationale tophockeyteams. Hiermee kreeg Utrecht een centrale plaats in de (inter)nationale hockeyarena. Goed voor zowel de club als voor de stad. Maar samenwerken doen Rabobank Utrecht en SV Kampong Hockey ook op heel veel andere gebieden.

Innovatief en ondernemend Ronald van Maldegem (directeur Particulieren en Private Banking Rabobank Utrecht) en Ingrid Thomassen (bestuurslid sponsoring & communicatie en al zo’n 6 jaar actief bij Kampong) zijn beide nauw betrokken bij de club. Wij spreken ze in het prachtige nieuwe Kampong clubhuis, een doordacht ontwerp van Jan Bakers architecten uit Utrecht. Zowel binnen als buiten zijn op dat moment volop voorbereidingen gaande voor de Play-Offs voor de landstitel daags daarna, die Kampong Heren 1 voor het tweede jaar op rij weet te veroveren. Wederom een prestatie van formaat! Van Maldegem: “Wij zijn als Rabobank lokaal en betrokken. Het gaat om de verbinding die je met elkaar aangaat op meerdere vlakken. Dat vergt niet alleen betrokkenheid, maar ook dat je continu de samenwerking zoekt en inspeelt op actualiteiten. Voor de omgeving en specifiek de meer dan 5.000 leden binnen de gehele S.V. Kampong, vervult Kampong een maatschappelijke rol die naadloos aansluit op de ambitie van de Rabobank. En Kampong Hockey, met 3.300 leden, is net als wij innovatief en ondernemend. Dat toont ze in het initiatief voor een nieuw clubhuis en nieuw hoofdveld, waarmee een hypermodern hockeycomplex werd gerealiseerd. Binnen

deze intensieve samenwerking hebben wij Kampong vanzelfsprekend bancair geholpen om het nieuwe clubhuis duurzaam neer te zetten, met onder andere zonnepanelen. En…heel anders, helpen wij Kampong momenteel bijvoorbeeld met kennis via een ondersteuner van NOC*NSF om de club gezonder en rookvrij te krijgen. Maar bijvoorbeeld ook met een project waarbij ROC-leerlingen de club op vaste dagen helpen met uiteenlopende projecten of met een tussenjaar in dienst bij Kampong voor scholieren. Ook onderzoeken we momenteel gezamenlijk het gebruik van led verlichting bij de club.”

Samen optrekken

Ingrid Thomassen: “Wij zijn natuurlijk ongelooflijk trots dat Rabobank Utrecht hoofdsponsor is en voorlopig ook blijft van Kampong Hockey.

Ons partnership duurt al meer dan 20 jaar en dat is echt uniek in sportsponsoring. De bank levert niet alleen een substantiële sponsorbijdrage, maar investeert samen met ons bijvoorbeeld ook in de verdere groei van onze Business Club. Belangrijk, want graag verbinden we bedrijven van naam aan onze vereniging en daarvoor doen wij ook weer het nodige terug, zoals diverse bedrijfsbezoeken en activiteiten rondom hockey. Daarnaast trekken wij met Rabobank Utrecht ook samen op in enkele maatschappelijke projecten, zoals vitaliteit onder jongeren en de projecten die Ronald noemde. Toen ik bij Kampong betrokken raakte en er ook als vrijwilliger actief werd, merkte ik gaandeweg hoe leuk en maatschappelijk betrokken de club is. Een toegankelijk Kampong is voor mij daarom ook een speerpunt binnen ons beleid, maar ook een maximale kruisbestuiving tussen breedte- en topsport en vanzelfsprekend voldoende sponsorgeld om onze prachtige club te versterken. Wat dat betreft is het fijn te kunnen voortbouwen op de prettige en substantiële samenwerking met Rabobank Utrecht. Daarin speelt bij beide partijen het ‘blauwe hart’ (ons hart voor Kampong) onmiskenbaar een belangrijke rol.”

SV KAMPONG HOCKEY is de grootste hockeyvereniging van Nederland met meer dan 3.300 leden.

In 2017 is het 115 jarig bestaan ban de omnivereniging gevierd. Een club dus met een zeer rijke historie, waar voetbal, cricket, hockey, squash, tennis en Jeu de Boules op zowel top- als op recreatief niveau worden beoefend.

Informatie over de club vind je op www.kampong.nl

RABOBANK UTRECHT heeft als lokaal betrokken bank een optimale service voor zowel haar particuliere als zakelijke klanten hoog in het vaandel staan en werkt als coöperatie samen met haar leden vanuit een eigentijds beleid aan haar maatschappelijke impact.

Hoe de bank dat doet lees je op www.rabobank.nl/

utrecht

LEVEN! 119

Bella Italia

BEELD CAL ENGEL (UNSPLASH)

EEN VERBLIJF OP I MAGNONI, ITALIAANS ETEN IN UTRECHT, DE WEG NAAR ROME EN DE BESTE BALSAMICO

LEVEN! 121

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE ANNETTE VAN HERK, SANNE DIJKGRAAF

LEVEN! 122

REISREPORTAGE

Genieten van het Italiaanse MET EXCLUSIEVE LEZERSAANBIEDING!

I Magnoni verwelkomt je n Een oase van groen, rust en het goede Italiaanse leven; dat is landgoed I Magnoni. Na een bezoek van een kort weekje kunnen wij niet anders dan iedereen op het hart drukken hier naartoe te gaan. En als je dan toch gaat, kies dan voor het najaar en pak nog even een van de grootste truffelmarkten van Europa mee.

Eet smakelijk.

LEVEN! 123

“ Smaak en gastvrijheid zijn de kernwoorden van Pergola”

LEVEN! 124

T

Toen Barend en Annelies van Gilst ons uitnodigden op hun landgoed in Pergola, aan de oostkant van Italië, wisten we niet zo goed wat we moesten verwachten. En daar kwamen we ook niet gemakkelijk achter. Pergola, gesticht in 1234, ligt een uurtje het binnenland in vanaf de kustplaats Ancona en er is weinig over te vinden. Ik had de eer om te kletsen met de burgemeester, maar me inlezen over dit stadje en haar burgervader bleek zo goed als onmogelijk. Wel is het algemeen bekend dat Pergola één van de bekendste truffelstreken in Italië is.

Kijk, daar kunnen we wel wat mee.

I Magnoni

Na een prachtige autorit langs de kust en door berglandschap vanaf het vliegveld van Ancona vonden we het landgoed bovenop een heuvel met een horizon waar je u tegen zegt. En dat is dan ook waar het om draait. In de wijde verte zie je niets en niemand en je hoort naast vogelgezang alleen oorverdovende stilte. Uitzicht, uitzicht, uitzicht. Wanneer we rondgeleid worden kunnen we niet anders dan er zelf stil van worden. Ik grap dat ik het beste uitzicht van de wereld heb omdat ik de Dom vanuit mijn slaapkamer kan zien, maar dat dit toch ook niet verkeerd is. En waar ik oprecht heel blij word wanneer ik Utrecht in rijd en de Dom kan zien realiseer ik me op dit stukje Italië dat zo’n oneindige horizon wel direct iets doet met je gemoedstoestand. Natuurlijk helpt het mee dat de zon schijnt en het 28 graden is, maar de ontspanning glijdt direct ons lichaam in.

I Magnoni betekent ‘de vreetzakken’ en daarmee is de toon van dit landgoed gezet. En wat wil je ook anders, niet alleen zijn we in Italië maar we bevinden ons in de truffelstreek. De zelfgebouwde pizzaoven in de tuin belooft veel goeds. Want veel te doen is er in Pergola niet, maar lekker eten (en drinken!) kun je hier naar hartenlust. Na aankomst wandelen we even over het landgoed, testen het zwembad en voelen ons intens gelukkig met een lokaal wijntje op de schommelbank terwijl onze gastvrouw een Italiaans feestmaal op tafel zet. Want dat is gebruikelijk bij I Magnoni; Annelies en Barend eten drie keer per week met hun gasten. Je kunt hier overigens ook kookworkshops volgen dus je hoeft niet bezorgd te zijn dat je een teleurstel-

REISREPORTAGE

lende maaltijd voor je neus krijgt. Annelies heeft een passie voor koken en Barend voor wijn, wat een luxe.

Bronzi Dorati Na vijftien jaar op het landgoed in Pergola is Barend inmiddels de beste gids die je je kunt wensen. De mooiste lokale producten, de beste restaurants, leukste markten, mooiste winkels en het beste broodje porchetta; hij weet ze te vinden. Pergola ligt in een gebied omgeven door burchtstadjes en aan cultuur dus geen gebrek. Als je dit stadje aandoet is het een must om een bezoek te brengen aan het ‘Museo Dei Bronzi Dorati’. Één ding waar Pergola namelijk wel wereldberoemd om is, is de vondst van de bronzen beelden die hier tentoongesteld staan. De vergulde bronzen beelden werden in 1946 per toeval gevonden door een boer en bleken de enige vergulde bronzen beeldengroep uit de Romeinse tijd ter wereld. Met ruim negenhonderd kilo aan brons en goud is het aanzicht absoluut indrukwekkend, en Pergola is terecht trots op deze trekpleister. Na een hoop bemoeienis van Rome en de rest van de wereld door de jaren heen is gelukkig besloten dat de beeldengroep mag blijven waar ze hoort; in hartje Pergola.

Hippe Burgervader De burgemeester, Francesco Baldelli, bewaakt sinds 2009 zijn stad en haar schatten dan ook met een enorme gedrevenheid. Uitgenodigd op het gemeentehuis betrapte ik mezelf erop dat ik een compleet verkeerd beeld had van de man met wie ik een gesprek had. Een oud, typisch Italiaans stadje waar weinig te beleven valt en een gemeentehuis met oude kerkstoeltjes, afgebladderde muren en spinnenwebben heeft een al even oude, stoffige burgemeester. Toch?

Nee dus. Francesco is één van de jongste burgemeesters van Italië en een intelligente, benaderbare vent. In een hippe spijkerbroek met een jasje ontvangt hij ons in zijn kamer, waar hij vol enthousiasme vertelt over Pergola en zijn plannen om de stad op de kaart te zetten. Gedreven legt hij uit dat Pergola zich profileert in het buitenland als één van de grootste grondgebieden van de Marken en dat hij het voor elkaar heeft gekregen een enorme groei te realiseren voor de beroemde truffelmarkt iedere oktober. In 2017 is er een route in het leven geroepen die je langs allemaal deelnemende restaurants leidt die een heel menu met truffel serveren.

Het water loopt ons alleen al bij de gedachte in de mond.

Smaak en gastvrijheid zijn de kernwoorden van Pergola en Francesco organiseert naast de truffelmarkt het hele jaar door tal van evenementen. Van Wijnfeesten en een Middeleeuws festival tot grote markten en een chocoladefeest.

Ook zullen de bronzen beelden verwerkt worden in een digitaal animatieprogramma, zodat mensen de rijke geschiedenis ervan kunnen beleven in 3D. Reden voor ons om vol trots te vertellen over DOMunder en onze al even gedreven burgerpapa, die na een telefoontje van ons toezegde Francesco op 1 juni te ontmoeten op het Utrechtse stadskantoor, waarna hij met zijn gasten de schatten onder ons LEVEN! 125

Domplein kan bekijken. Even snappen we hoe het moet voelen om vol trots je stad te mogen vertegenwoordigen.

Roadtrip Nadat we de ins en outs van Pergola zelf tot ons hadden genomen was het tijd om een dagje de omgeving te verkennen. Alleen al de rondrit is de moeite waard, want wat is het hier sprookjesachtig mooi. De vele wielrenners en motorclubjes die je in en rondom ieder stadje tegenkomt hebben het helemaal niet slecht bekeken. We begonnen in Corinaldo, een schattig burchtstadje waar de hele regio zich met Halloween verzamelt voor een gigantisch kasteelfeest, en reden door naar Mondavio, waar we genoten van een waanzinnige lunch op een idyllisch plekje met adembenemend uitzicht.

Voor een echte Italiaanse markt moet je naar Urbino en als je denkt dat je deze regio alleen aan hoeft te doen als je houdt van lekker eten en kneuterige winkeltjes omgeven door kerkjes en kasteeltjes heb je het mis. Een klein uurtje rijden waan je je in Senigallia in het St. Tropez van de regio. Een prachtige kustplaats met hippe strandtentjes, prachtige hotels aan de boulevard en winkels waar je als modeliefhebber je hart kunt ophalen. Zoals het hoort in Italië.

Lekker eten kun je hier overigens ook prima want aan de kustlijn vind je het beste visrestaurant van Italië, wat slechts één van de twee restaurants in Senigallia is dat bekroond is met twee Michelinsterren.

Wijn op de schommelbank Het is ons al snel duidelijk dat je aan vijf dagen lang niet genoeg hebt in Pergola. De omgeving biedt oneindig veel mogelijkheden, tripjes en moois om te zien. En als je dan vol inspiratie terugkomt op je tijdelijke woonbestemming I Magnoni en de tafel staat vol met antipasti door de gastvrouw bereid, dan ben je wel echt op vakantie. Het huis heeft een geweldige overdekte uitbouw met een meterslange tafel zodat er het hele jaar door buiten gegeten kan worden. Naast de vier appartementen, elk voorzien van vier of zes slaapplekken, badkamer en eigen keukentje, zijn er vier campingplaatsen op het landgoed. Letterlijk slapen onder de sterrenhemel met de mogelijkheid gebruik te maken van de hottub, sauna en stoomcabine LEVEN! 126

met buitendouche. Midden op een heuvel met eromheen alleen maar uitzicht. Natuurlijk vind je op het landgoed ook een heerlijk zwembad met ligstoelen en een schommelbankje waarop wij met een glas wijn maar al te graag de dag doornamen. Starend in de groene verte terwijl de zon langzaam onderging stond er zelfs een hertje voor ons neus te grazen.

De ultieme verwenvakantie als je het ons vraagt.

Salute!

Als je op I Magnoni verblijft dan kun je bijna niet anders dan een van de wijngaarden in de regio bezoeken. Barend heeft een grote passie voor en kennis van wijn en het is dan ook mogelijk om een wijnreis te boeken bij de familie. Wij begonnen met een bezoek aan het grote Guerrieri wijnhuis. Een familiebedrijf dat volledig selfsupporting is. Over duurzaam gesproken. Naast wijn maken ze hier in de eigen perserij ook de heerlijkste olijfolie en werken ze niet alleen verantwoord op het gebied van duurzaamheid maar ook op maatschappelijk-sociaal vlak. Door een intern educatieprogramma en bijzonder goede omstandigheden werkt het meeste personeel hier al vele jaren en omdat ze het hele jaar door, ook buiten het seizoen, van werk zijn gegarandeerd zal dat ook zo blijven.

Op de laatste dag van ons verblijf werden we verwelkomd bij Fattoria Villa Ligi, waar vierde generatie eigenaar Stefano Tonelli ons vol enthousiasme vertelde over het reilen en zeilen van dit wijnhuis. Ook een familiebedrijf, maar een waar de druiven nog met de hand geplukt worden en waar ondernemerschap en liefde hand in hand gaan. Nog voor lunchtijd hadden we negen wijnen en een grappa geproefd, maar ach, het is Italië en als je ergens best gezellig tipsy aan de dag kunt beginnen is het hier. De auto volgeladen met wijn vertrokken we terug naar ‘ons’ huis op de berg, waar de pizzaoven inmiddels een paar uur aan het opwarmen was.

Pizza avond Wanneer je een landgoed bezit rijkelijk omgeven door natuur dan maak je uiteraard gretig gebruik van die natuur. Annelies nam ons mee op sleeptouw het bos in, gevolgd door poes Lina, die gewoon een uur mee wandelde, en liet ons zien hoe we wilde asperges konden plukken. Haar Italiaanse buurvrouw is een echte kruidenkenner en regelmatig plukken ze hier samen van alles wat vervolgens in de keuken gebruikt wordt. Met een bos groene asperges in onze zakken namen we de lange route terug naar het huis, om nog even de omgeving in ons op te nemen. En jeetje, wat is het hier bijzonder.

Terug op het landgoed voegden we ons bij twee Belgische heren die op doortocht op de motor een nachtje op I Magnoni verbleven. Het was pizza avond, iets wat Barend iedere vrijdag voor de gasten organiseert. Terwijl we van ons lokale wijntje, het uitzicht en het gezelschap genoten kwamen er de meest fantastische pizza’s voorbij die Barend naast ons stond te maken. Flinterdunne bodems, de heerlijkste kazen, truffel, lekkere hammetjes en natuurlijk; ‘onze’ wilde asperges. Ik wil niet meer naar huis….

REISREPORTAGE

CULINAIRE LEZERS AANBIEDING

“ Barend heeft een grote passie voor wijn”

Truffelreis in oktober

Speciaal voor de lezers van LEVEN! bieden Barend en Annelies een culinaire reis in combinatie met de wereldberoemde truffelmarkt.

Geniet een lang weekend van Landgoed I Magnoni.

Je bezoekt verschillende wijnhuizen in de regio, geniet van het heerlijke eten dat geserveerd wordt en bezoekt de truffelmarkt in Pergola, waar je uitgebreid kunt proeven.

Het vervoer in Italië is, inclusief heen-en terugreis vanaf de luchthaven van Ancona, volledig geregeld. Het weekend vindt doorgang bij inschrijving van minimaal vier personen en maximaal acht personen, ideaal dus voor een groep vrienden of familie.

Speciale LEVEN! magazine prijs: €375,- per persoon op basis van twee personen per kamer en gebruik badkamer. (Reguliere prijs: €425,- p.p.)

Eenpersoonskamer beschikbaar tegen meerprijs.

De prijs is inclusief vervoer in Italië van en naar de vluchthaven van Ancona, de bezoeken aan de wijnhuizen en de truffelmarkt en georganiseerde maaltijden. Exclusief vluchten en eventuele extra drank.

Inschrijven is mogelijk voor de weekenden van vrijdag 12 t/m maandag 15 oktober 2018 of vrijdag 22 t/m maandag 22 oktober 2018 o.v.v. lezersaanbieding LEVEN! * Mocht je met een eigen groep willen reserveren, maar de genoemde weekenden zijn niet mogelijk, neem dan contact op voor eventuele andere data in de periode van september 2018 t/m april 2019.

www.imagnoni.com imagnoni@imagnoni.com LEVEN! 127

www.be st e i ta l i a a n. r es ta u ra nt | w w w.la ca n ti na d i david.n l executive chef andrea goracci | umbria chef de cusine angelo colombo | piemonte

Oudegracht aan de werf 88, 3511AV Utrecht reservation : 030.236.8436 info@lacantinadidavid.nl

awarded with three temples by"accademia italiana della cucina "

TEKST SANNE DIJKGRAAF FOTOGRAFIE HUIB DOMMERS (PORTRET)

EEN STUKJE ITALIE IN UTRECHT BALSAMICO BIJ BIGOLI

Als je van de Neude naar het Stadhuisplein loopt op een willekeurige middag kun je bijna niet anders dan een stop maken bij nummer 12. De broodjes bij Bigoli lonken, aan de rij mensen rond lunchtijd te zien is dat allang geen geheim meer.

Maar naast het heerlijke eten, de lekkerste wijnen en delicatessen is Bigoli de place to be voor de meest bijzondere balsamico.

E

igenaresse Selma Kuipers zit met haar Bigoli al bijna twintig jaar in de Schoutenstraat. Als geboren Utrechtse is de winkel mij natuurlijk welbekend.

Tijdens een laatste bezoek werd ik echter verrast met een proeverijtje van balsamico. Voor mij een eerste keer, al ben ik een groot liefhebber. “Balsamico zoals de meeste mensen het hier kennen mag eigenlijk helemaal geen balsamico heten”, vertelt Selma, die recentelijk een intensieve samenwerking is aangegaan met balsamicohuis Acetaia Giusti.

Het familiebedrijf dat is opgericht in 1605, is de oudste producent van balsamico in Modena. Het wordt inmiddels gerund door de zeventiende generatie. Niet vreemd dus dat er zelfs een museum is opgericht over de rijke historie van het bedrijf.

Eindeloze kennis Voor Selma is de liefde voor balsamico dan ook opnieuw aangewakkerd. “Het is bijzonder om je er zo in te verdiepen en erover te leren. Ik zit al jaren diep geworteld in de Italiaanse

keuken en toch is er zoveel dat ik nog niet wist als het om balsamico gaat”, gaat ze verder. Dat er eindeloos veel over balsamico te vertellen valt werd mij al snel duidelijk. Dat er nog veel meer te proeven valt al helemaal. “Alle Balsamico van Giusti staat dan ook open om te proberen, dus schroom niet en kom lekker proeven.”

Dat je voor balsamico bij Bigoli moet zijn staat buiten kijf, “het is de bedoeling dat we dé balsamico-specialist van Utrecht worden”, maar dat is natuurlijk lang niet alles. De broodjes zijn ongekend populair , ook bij bedrijven. Maar ook voor maaltijden, mooie wijnen, olijfolie en catering zit je bij Bigoli goed. Of een lekkere espresso “al Banco”, aan de bar, voor bij je ciabatta met bresaola, parmezaan en pinoli, of gewoon, omdat je zin hebt je even in Italiaanse sferen onder te dompelen...

Bigoli Schoutenstraat 12 Utrecht T 030 230 45 95 www.bigoli.nl LEVEN! 129

FOTOGRAFIE RUBEN DRENTH

WIJN EN BRUSCHETTA BIJ VERDE MARRONE

KLEIN ITALIË OP ’T WED Iedereen die wel eens in Italië geweest is zal het herkennen; lang tafelen met een heerlijk glas wijn vergezeld door de lekkerste antipasti. Maar bijzondere bruschetti met de beste ingrediënten vind je nu ook hier, gewoon in Utrecht.

Eigenaar Wouter Verwer is geen vreemde in het Utrechtse ondernemerslandschap en met Talud9 serveert hij al jaren de meest bijzondere wijnen. Met Verde Marrone is er een gloednieuw concept geboren en is ’t Wed een uniek plekje rij-

ker. Het dakraam middenin de zaak biedt uitzicht op de Dom en het interieur zorgt ervoor dat je je echt even in Italië waant. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het lekkers dat uit de keuken en achter de bar vandaan komt. Verde Marrone is namelijk een wijnbar en bruschetteria en díe hadden we nog niet in Utrecht. Verse kwaliteitsproducten en gastvrijheid, zoals je het van een Italiaanse bar mag verwachten; dat is waar het bij Verde Marrone om draait. Salute!

Verde Marrone Donkere Gaard 2, Utrecht www.verdemarrone.nl

Couture in je keuken ITALIAANS DESIGN

Wellicht heb je al eerder iets voorbij zien komen uit deze bijzondere collectie van Smeg. Het welbekende merk ging een samenwerking aan met modehuis Dolce&Gabbana.

Italiaans design keer twee, dat kan alleen maar heel veel moois opleveren. De nieuwste items zijn onder de naam ‘Sicily is my Love’ op de markt gebracht en zijn, zoals de naam al zegt, een ode aan Sicilië. Nu moet je voor deze items, net als voor de rest van de collectie, heel erg diep in de buidel tasten, maar dan heb je ook wat. Al verschenen er vorig seizoen honderd limited edition koelkasten van 30.000 euro per stuk, en deze broodrooster heb je al op je aanrecht staan voor een luttele 450 euro. Kijk, zo valt het dan weer mee.

www.sicilyismylove.com

CITROEN IN DE HOOFDROL

GENIETEN OP Z’N ITALIAANS

De Nederlandse broers Fiorito begonnen in eigen keuken met hun succesvolle Limoncello. Met biologische citroenen werd volgens Siciliaans familierecept een frisse en zachte limoncello gemaakt die direct smaakte naar meer. Inmiddels heeft het authentieke Italiaanse drankje in zijn moderne glazen fles fans van over de hele wereld.

Probeer het zelf; puur of in de mix met tonic of prosecco.

Fiorito Limoncello is onder andere te koop bij Gall&Gall.

LEVEN! 130

IT

IË ITEMS

PRIMAVERA; T/M 15 JULI 2018

NEDERLANDSE KUNSTENAARS IN ITALIË Stadsmuseum Woerden Kerkplein 6, Woerden T 0348 431 008 www.stadsmuseumwoerden.nl open: di t/m za 10-17 uur, zo 13-17 uur

CIAO BELLA!

EEN WEEKEND VOOR JEZELF Intensief leven vraagt om intensief ontspannen. En waar kan dat beter dan in mooi en zonnig zuid-Italië. In de hak van de laars kan ieder lady in the rush of her life een lang weekend helemaal tot zichzelf komen. Geniet tijdens een all-inclusive verblijf van heerlijk eten, de prachtige omgeving en volop ontspanningsmomenten voor body én mind. Laad je batterij op in prachtig Puglia en kom als herboren terug.

www.ciaobellaweekends.nl

Ook zo gek op Italië? Kom dan in Stadsmuseum Woerden de tentoonstelling Primavera bekijken!

Glooiende berghellingen, zonnige strandscenes en sfeervolle stadsgezichten… Al het moois dat Italië te bieden heeft, is door de eeuwen heen door talloze kunstenaars vastgelegd. Uitgangspunt voor de tentoonstelling in het Stadsmuseum, is het Italiaanse werk van de Woerdense kunstenaars Herman van Swanevelt en Leo Gestel, die in respectievelijk de 17e en 20ste eeuw in Italië verbleven. Naast werk van deze kunstenaars zijn schilderijen en prenten te zien van onder meer Matthias Withoos, Casper van Wittel, Leo Gestel, Isaac Israels, Hendrik Jan Wolter, Uwe Poth, Stefan Bleekrode en Daan de Jong.

Een mediterrane sfeer in huis DEZE SHUTTERS CREËREN HET Jaloersmakend is de inrichting van de meeste Italiaanse casa’s. Met vaak versleten visgraat parket op de vloer, gekleurde verweerde muren en metershoge plafonds ademt het een echte mediterrane sfeer. Om de warme zon buiten te houden zijn houten shutters voor de ramen geplaatst. Een bijzonder functionele, stijlvolle én tijdloze raambekleding die je nu ook bij jou thuis kunt realiseren. Doordat je deze binnenluiken kunt verstellen en wegklappen zijn ze de ideale zonwering om licht en privacy te regelen. Ze zijn geschikt voor rechte raamsituaties, maar ook voor boog, trapeze- en cirkelvormige raamsituaties. Voor iedere kamer, zelfs de badkamer, zijn er talloze mogelijkheden. In de showroom kun je de verschillende opties die je in shutters kan verkrijgen aanschouwen. Door de vele toepassingen, lamelbreedtes en kleuren, kun je deze shutters geheel naar jouw stijl, inrichting en wens samenstellen. Laat je verbazen, bij Den Ouden, over de diversiteit op het gebied van shutters.

Den Ouden Wonen Geniegweg 10, Mijdrecht T 0297 525 049 www.denoudenwonen.nl

LEVEN! 131

TEKST ED JEENINGA BEELD YEO KHEE (UNSPLASH), KRUISPUNT KRO

ONDERSTE ONDERSTE BOVEN BOVEN

in

Rome

VAN MOERAS NAAR MACCHIATO

LEVEN! 132

REPORTAGE

Wie aan een echt Italiaans ijsje likt of in een achterafstraatje geniet van de perfecte Italiaanse koffie, zou dat nooit doen met de voeten in een zompig moeras, omgeven door muggen en ander ongedierte.

Hoewel het moeilijk is voor te stellen, is het allemaal wel zo begonnen, hier in het hart van Vaticaanstad.

LEVEN! 133

W

Wie even stilstaat op deze uitzonderlijke plek in Rome, kan bijna niet anders dan concluderen dat zich hier langzaam een wonder heeft voltrokken. En wat heeft die meeuw in de lucht met de paus te maken?

De klinkers op het St Pietersplein glimmen in een laagstaande maar nog warme namiddagzon. Ik knijp mijn ogen dicht tegen het felle licht en spits mijn oren. Ik hoor Engels, Frans, Spaans, Chinees, Zweeds, Duits, Koreaans. Het enige Italiaans – zij het mompelend en routineus - is dat van een oude vrouw met hoofddoek die bedelt met een plastic bakje. Ik hoor ook naderende klanken van sappig Frans zoals ze dat in Afrika spreken in landen als Congo en Kameroen. Het blijkt afkomstig van een groepje jonge geestelijken dat – levendig in gesprek - het plein oversteekt. Hun eenvoudige habijten van ruwe katoen, met een touw om het middel gesnoerd, staan hen wonderwel goed. Vrolijk en vol van hun missie in Rome, zo ver weg van huis, gaan ze verder.

De Eeuwige Stad Het water van een fris en bruisend klinkende fontein zeeft het zonlicht. Ieder druppeltje lijkt vertraagd zijn weg terug te vinden naar het bassin waarna het weer dezelfde weg omhoog gaat en weer zal neerdalen. Uur na uur. Dag na dag.

Het water is niet het enige dat altijd doorgaat.

Rome wordt - bijna liefkozend - De Eeuwige Stad genoemd.

LEVEN! 134

Er zijn meer Romeinse zaken die altijd doorgaan, zoals de lange rij wachtende toeristen voor de ingang naar de basiliek bijvoorbeeld. Er komt geen eind aan. Langzaam schuifelen de bezoekers richting de ingang terwijl verse toeristen de rij aan de achterkant weer aanvullen. Dag na Dag. Jaar na jaar. Decennium na decennium durf ik wel te zeggen. De Eeuwige Stad. Was Rome een vrouw dan droeg zij het Vaticaan in haar schoot, want eerst was er Rome en daarna groeide binnen haar muren langzaam de contouren van een machtig katholiek imperium.

Beroemde bouwwerken De beste Italiaanse bouwmeesters van hun tijd, inclusief Michelangelo en Bernini, zorgden voor het duizelingwekkende ontwerp van de SintPietersbasiliek. Vooral vanuit de lucht is goed te zien hoe de zuilengalerijen twee gespreide armen vormen; een architectonisch gebaar van welkom aan alle bezoekers, zo’n 22.000.000 per jaar. De Sixtijnse kapel, de plaats waar kardinalen tijdens het conclaaf een nieuwe paus uit hun midden kiezen, heeft zwaar te lijden onder die belangstelling. Alle adem en zweet van de bezoekers vreet de beroemde fresco’s aan.

Ultra-moderne luchtbehandelingstechniek moet nu verder verval van de legendarische wand- en plafondschilderingen voorkomen.

De koepel van de Sint-Pietersbasiliek is een eerbetoon van Michelangelo aan de oude Romeinen

Het wemelt in het Vaticaan natuurlijk van grote namen van beeldhouwers, schilders, edelsmeden en bouwmeesters. Maar baas boven baas: zelfs de grote Michelangelo toonde zich bescheiden bij het ontwerp van de koepel van de Sint-Pietersbasiliek. De enorme koepel heeft een diameter van 42,6 meter. Die is net iets kleiner dan die van het Pantheon. Het schijnt opzet te zijn; een eerbetoon van Michelangelo aan de oude Romeinen. Die hebben een bijzondere relatie met de christenen en het moerassige verleden van het Vaticaan.

De onderwereld van Hades Want waar de San Pietro er nu prachtig bij ligt, daar lag in Romeinse tijden een zompig moerasgebied. Het stikte er van zwermen muggen die kwalijke ziektes overbrachten, zoals malaria.

Malaria moet u lezen als ‘mal aria’, dat betekent ‘slechte lucht’ in goed Italiaans. Het stonk, er waren grotten en spelonken waar duistere rituelen plaatsvonden, zo werd gezegd. Het zou de toegang naar de onderwereld van Hades zijn.

Heksen, wolven, beren hingen rond in het moeras. De keizers Caligula en Nero besloten het gebied te ontwikkelen maar dat kan je nauwelijks een vooruitgang noemen. Ze bouwden namelijk een Romeins circus, ovaal en geschikt voor paardenraces. In het midden plaatste Nero een obelisk, gestolen in Egypte. Het kreng woog maar liefst 340.000 kilo en hij liet een speciaal schip bouwen om zijn roofkunst in Rome te krijgen. Vervolgens liet hij leeuwen en beren los op de eerste christenen want daar had Nero een hekel aan. Duizenden van hen werden vermoord en naast het circus begraven in de moerassige heuvels. Een van hen was Petrus, in die tijd de

leider van de christenbeweging. We kennen hem nu als Sint Pieter. U voelt hem aankomen.

Het verhaal gaat dat hij ondersteboven gekruisigd wilde worden om niet net als zijn leermeester Jezus Christus te sterven. Ook hier dus een geval van baas boven baas. Het laatste beeld dat de ondersteboven hangende Petrus heeft gezien is waarschijnlijk de enorme obelisk in Nero’s circus geweest.

Nero verdween, het circus verdween en later gaf keizer Constantijn het christendom alle vrijheid.

Zo kon het gebeuren dat de moerassige heuvels werden afgegraven en drooggelegd. In de late middeleeuwen verrees de SintPieterskerk precies bovenop het graf van Petrus. De obelisk staat er nog steeds. Diep in de grond zijn waarschijnlijk Petrus’ botten gevonden maar een DNA-match als bewijs is moeilijk te verkrijgen.

The Vatican Hills Nu ligt hier het Sint-Pietersplein, met zijn colonnade van imposante zuilen en de enorme basiliek. Het pauselijke wit en geel wappert in de wind. Ergens daarbinnen is paus Franciscus, bijgenaamd ‘De Meeuw’ aan het werk. Als leider van een beweging met 1,2 miljard volgers slash katholieke gelovigen is hij ongetwijfeld druk in de weer. Want waar geloof, kunst, emotie, macht, geld en bezieling samenkomen is het moeilijk manoeuvreren. Ook het Vaticaan is een wereld van machtspolitiek, (fake)nieuws, persmuskieten en tomeloze ambities. In dat opzicht waadt de paus nog steeds door het moeras dat ooit The Vatican Hills zo zompig en verraderlijk maakte.

LEVEN! 135

Leuk

OM TE HEBBEN

HANGMAT

(Reis)hangmat van parachutezijde. Door: MoreThanHip, materiaal: polyamide, afmetingen: Single - 290 x 145 cm, XXL - 290 x 210 cm; Family – 325 x 210 cm, prijs: vanaf €39,95 Lekker luieren in een comfortabele hangmat, daar krijg je pas echt een vakantiegevoel van. Helemaal als je weet dat je hangmat op eerlijke wijze is geproduceerd in Indonesië en klimaatneutraal is door CO2-compensatie. Dat geldt allemaal voor de parachutestof hangmatten van MoreThanHip. Parachutestof is erg sterk en duurzaam materiaal. Bovendien is het luchtdoorlatend, zodat je er niet in gaat liggen zweten. Ingepakt is het een klein en licht pakketje, dat je gemakkelijk overal mee naar toe neemt: op vakantie, naar het park of een wandeling. Verkrijgbaar in verschillende kleuren. www.morethanhip.nl LEVEN! 136

LEUK OM TE HEBBEN

T-SHIRT

T-Shirt ‘Utrecht Bike T-Shirt’. Door: Martin Minjon, kleur Dom: roze, materiaal: 100% katoen, prijs: €19,95 Wellicht heb je het Utrecht Bike T-Shirt van fotograaf Martin Minjon wel eens eerder gespot, maar deze roze editie is net nieuw op de markt. De fietsposters van Martin zijn een bekend begrip in Utrecht en er rijden zelfs vrachtwagens rond met zijn afbeeldingen, maar ook het door hem ontworpen shirt is een registered trademark en een enorm succes. Op dit moment zijn de shirts te koop bij Utrecht Souvenirs op de Lichtegaard, ZiZo Reinaerde op de Oudegracht, De Rode Winkel op de Lange Elisabethstraat, Kok Fietsen op de Nachtegaalstraat, Dr. Velo Cycles op de Croeselaan en sinds kort Bruna op het Muntplein in Nieuwegein. Shoppen maar! fotomart@planet.nl, www.be.net/dutchbikeposter LEVEN! 137

LEUK OM TE HEBBEN

DRINKFLES

Drinkfles ‘Urban Bottle’. Door: Het Italiaanse design label 24Bottles, kleur: pistache groen, materiaal: RVS, inhoud: 500ml, prijs: €19,90 Design en duurzaamheid gaan hand in hand bij deze drinkfles. Op de fles van 500ml staat -0,08 geprint. Dit is de hoeveelheid CO2 die je elke keer uitspaart (= 80gr) als je deze Urban bottle leegdrinkt in plaats van een plastic flesje. De stijlvolle waterflessen zijn verkrijgbaar in meer dan tien prachtige matte kleuren. 24Bottles heeft ook aandacht voor functionaliteit. De drinkfles is super licht dus makkelijk mee te nemen. De dop gaat er met één draai af, maar lekt nooit. Een stijlvolle Italiaanse designfles met een missie! www.studiozomooi.nl LEVEN! 138

LEUK OM TE HEBBEN

FESTIVALVLAG

Festivalvlag. Door: Ibiza Flags, kleur: multicolor. materiaal: stof en demonteerbare mast, met opbergtas en grondpin, afmeting: 3.90meter, prijs: €185,Met deze handgemaakte festivalvlag in sprankelende kleuren creëer je in een handomdraai een bijzondere en zomerse sfeer. Ideaal om je tuin, feest, borrel of barbecue mee te versieren. Met dat heerlijke vleugje Ibiza... De unieke festivalvlaggen en andere vlaggen en vlaggenlijnen zijn ook te huur. Tevens kun je eigen vlaggen in opdracht laten maken. Ibiza Flags, sfeermakers voor iedere locatie en gelegenheid. www.ibizaflags.nl LEVEN! 139

LEUK OM TE HEBBEN

BOEK

Boek ‘Dit is een goede gids voor een duurzame lifestyle’. Door: Marieke Eyskoot, drukkerij: Wilco Amersfoort, materiaal: 100% FSC Nordland offsetpapier met PrimeBio-inkt op basis van plantaardige oliën, prijs: €20,Dit is een goede gids voor een duurzame lifestyle. Zo simpel is het. Wil je graag wat duurzamer leven, maar weet je niet hoe? En kun je er eigenlijk niet veel tijd, geld of gedoe in steken? Dan is dit jouw boek.

Verkrijgbaar bij de (online) boekhandel.

LEVEN! 140

LEUK OM TE HEBBEN

STOEL

Stoel Max XXL. Door: MaximaVida, materiaal: metaal, kleur: okergeel, prijs: €59,Mogen wij je voorstellen aan stoel Max XXL in de kleur okergeel? Max is extra breed, zit comfortabel en is stapelbaar! De metalen stoelen Max kunnen zowel binnen als buiten worden gebruikt en zijn verkrijgbaar in zes verschillende modische kleuren. Combineer stoel Max in verschillende kleuren aan dezelfde (tuin) tafel of gebruik één kleur en creëer een hotspot in je woonkamer of tuin! Max is verkrijgbaar in okergeel, legergroen, zwart, roestbruin, wit en muisgrijs www.maximavida.com LEVEN! 141

FOTOGRAFIE ROBBERT THOEN

LANCERING LEVEN! MAGAZINE #18, BIJ STADSSCHOUWBURG UTRECHT

Janneke Jager

Marcel Lukas Luicjkx en Kasper Sanderink (RSM Netherlands) met Bernard Honig

Afra Ernst (www.rumah-afra.com)

Alex Zeelenberg (Restaurant Concours) met dochter Olivia

Annette van Herk (LEVEN!) met Liesbeth van Hellemondt en Willeke de Boer (VakantieXperts)

Marleen Broekhuizen (StabilityForYou)

Karin Elsert Sikma (Integrex/Gemeente Utrecht)

Sanne Dijkgraaf (LEVEN!) met Karline Scheer (Inner Stance) LEVEN! 142

PLACES TO BE

Dirk van der Lit, Olga Leever en Maurice Hengeveld

Michiel Deylius met Inge Annink

Jacqueline Aardenburg en Rosanne de Vries (Aardenburg & De Vries)

Arno Bier-de Jong en Pascal Bier-de Jong (PAAR Photography) en Paul Dijkstra (Paul Dijkstra Makelaars)

Erik Aarts (ProRail) Saskia Oldenburg, Dennis Dercksen en Barbara Lindenbergh (allen Stadsschouwburg Utrecht)

Sander Brandsen en Rosemarie van der Rijt (Jumelle) Yvonne Mureau Irene Mobach (VSU) Marjard Krijger (Sporting ‘70)

Anne-Meike van den Berg, Manon van der Knaap en Janine Guijt (allen indebuurt Utrecht) LEVEN! 143

PLACES TO BE

OPENING CATWALK JUNKIE, ZADELSTRAAT 12, UTRECHT.

LEVEN! 144

FOTOGRAFIE CATWALK JUNKIE

FOTOGRAFIE MERIJN TIEMESSEN

PLACES TO BE

A PRIL BEERFESTIVAL, DOOR SUBLIME FM BIJ WERKSPOOR CAFÉ DE LECKERE

LEVEN! 145

PLACES TO BE BIJEENKOMST ‘DUURZAAMHEID EN DE KRACHT VAN HET COLLECTIEF’, BIJ ROSIERVANDENBOSCH BEDRIJFSWAGENS B.V.

LEVEN! 146

FOTOGRAFIE BEELDBOOT/GERTJAN KOOIJ

de Bijenkorf Utrecht is... klaar voor jou!

Op 27 juni opent de nieuwe afdeling damesmode Speciaal voor jou uitgebreid met de mooiste merken, zoals: Acne Studios, Isabel Marant Étoile, Sandro, Maje en Polo Ralph Lauren.

St Jacobsstraat 1A | Utrecht