DEKABR 2019
TANAP – YENİ ӘMӘKDAŞLIQ PLATFORMASIDIR TANAP – THE NEW COOPERATION PLATFORM » səh.4 Dekabr 2019 | Oil and Industry 1
AZI IT ACADEMY
2 Oil and Industry | Dekabr 2019
Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev 1939-1941-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində (o zaman Azərbaycan İndustrial İnstitutu - Azİİ) təhsil alıb. Azerbaijan’s National Leader Heydar Aliyev studied at Azerbaijan State Oil and Industry University (known as Azerbaijan Industrial Institute back then) from 1939 to 1941. “Azərbaycan dünyada ilk dəfə olaraq dənizin dərinliklərindən neft hasil edib. 50 il əvvəl Neft Daşları yaradılıb. Bu dünyada ilk təcrübə idi. Bunu bizim Neft Akademiyasında təhsil almış yüksək ixtisaslı geoloqlar yaratmışdılar. Dənizin dərinliklərindən, mürəkkəb şəraitdə neft hasilatı - bizim neftçilərin əməyinin və qazandıqları təcrübənin nəticəsidir. Bütün bu işlər olmasaydı, neft strategiyası da olmazdı. Buna görə də Azərbaycanın yeni neft strategiyasının gerçəkləşdirilməsi bizim onilliklərdən indiyədək gördüyümüz işlərin nəticəsidir”. “Azerbaijan was the first country to produce oil from the depth of sea. Neft Dashlari, a town made of platforms in the mid of the sea, was set up 50 years ago. It was a unique experience in the world, made possible by the geologists trained at our Oil Academy. Extracting oil from the sea-bed in complex conditions is the result of hard work and rich experience of our oilmen. Without them our oil strategy would have not been possible. Therefore, implementing Azerbaijan’s new oil strategy is the result of the work that we have been doing during decades.” Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin 15 dekabr 2000-ci ildə ADNSU-nun (o zaman ADNA) 80 illiyinə həsr olunmuş təntənəli yubiley mərasimindəki çıxışından. From the speech of the President of the Republic of Azerbaijan Heydar Aliyev at the 80th anniversary event of ASOIU (then ASOA) on December 15, 2000.
Dekabr 2019 | Oil and Industry 3
MÜNDƏRİCAT | CONTENTS
OIL AND INDUSTRY Bəhruz Nəzərov Baş redaktor
4
Elnur Hadıyev Məsul katib
TANAP – yeni əməkdaşlıq platformasıdır TANAP- The new cooperation platform
» səh.4
12 Universitetdə
Qəmər Qocayeva Tərcüməçi
At the University
Leyla Abbasova
Enerji ötürülməsi sahəsində birgə proqramlar
Dizayner
» səh.16
Joint programs on energy transition
Elşad Mirzə
20
Fotoqraf
Redaksiya ünvanı
24 UFAZ-da At UFAZ
Tel.: +994 12 493 14 63 www.asoiu.edu.az
28 Faydalı təcrübə
info@asoiu.edu.az
Verilmə tarixi: 28.09.2016 Jurnal Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınıb. Qeydiyyat şəhadətnaməsi N_4071 Redaksiya reklam elanlarının mətninə görə məsuliyyət daşımır. Redaksiyanın mövqeyi müəlliflərin mövqeyi ilə üst-üstə düşməyə bilər. Materiallar müxtəlif KİV-lərdə, o cümlədən elektron KİV-lərdə bu və ya digər formada dərc olunduğu zaman jurnala istinad edilməlidir.
4 Oil and Industry | Dekabr 2019
Ali təhsil üçün Azərbaycana gələn almaniyalı tələbələr Germani students coming Azerbaijan for high education
» səh.20
Azərbaycan, Bakı, Azadlıq Prospekti, 34
Jurnal “CBS” mətbəəsində çap olunmuşdur. Tiraj: 2000 əd. Pərakəndə satış qiyməti 5 AZN-dən artıq ola bilməz.
16
Useful experience » səh.28
34
» səh.34
» səh.38
Dövlət başçısının siyasəti azərbaycanlı gəncləri yumruq kimi birləşdirib The policy of the head of state united the Azerbaijani youths
38
ADNSU-da Fərman Salmanova həsr olunmuş miniatür kitabın təqdimatı keçirilib ASOIU holds a presentation of a miniature book dedicated to Farman Salmanov
MÜNDƏRİCAT | CONTENTS
M Ü N D Ə R İ C AT 42 Azərbaycanda In Azerbaijan
» səh.46
neftinin maya 46 Azərbaycan dəyəri: çoxdur, ya az? Cost of Azerbaijan oil: Is it high or low?
50
Bilikli və vətənpərvər gənclər Azərbaycanın gələcəyinin qarantıdır
» səh.50 Knowledgeable and patriotic youths are the guarantee of the future
Azərbaycanda seysmik
58 kəşfiyyatın əsasını qoyanlardan biri - Rəsmi Abdullayev Rasmi Abdullayev - One of the founders of seismic exploration in Azerbaijan
» səh.58
62
Minlərlə gəncin ömür yoluna özünün bilik xəzinəsindən nur paylayan müəllim – İslam Tağıyev Islam Taghıyev - A teacher who enlightened the lıfe path of thousands of young people from hıs treasure of knowledge
» səh.62
70 Zamanla ayaqlaşan Getting with the time
72 Azİİ e-Kitab Evi AzII e-Book house
» səh.70
76 Dünyada In the world
Dekabr 2019 | Oil and Industry 5
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
TANAP – YENİ ӘMӘKDAŞLIQ PLATFORMASIDIR
TANAP- THE NEW COOPERATION PLATFORM
4
Oil and Industry | Dekabr 2019
6 Oil and Industry | Dekabr 2019
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
Bəhruz Nəzərov Bahruz Nazarov
Dekabr 2019|Oil and Industry 5 Dekabr 2019 | Oil and Industry 7
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
Azərbaycan ilə Türkiyə prezidentlərinin iştirakı ilə Türkiyənin Ədirnə vilayətinin İpsala qəsəbəsində TANAP - Transanadolu qaz boru xəttinin Avropa ilə birləşən hissəsinin açılış mərasimi keçirildi. Bununla da Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin Türkiyədən keçən hissəsinin tikintisi başa çatdı.
Qısa arayış Gürcüstan-Türkiyə sərhəddindən Türkiyənin qərb sərhədlərinədək uzunluğu 1850 km təşkil edən TANAP Azərbaycanın Şahdəniz yatağından hasil olunan qazı Rusiyadan yan keçərək Avropaya çatdıracaq. Kəmərin butraxılış gücü 16 milyard kub metrdir, bunun 6 mlrd.kub metri Türkiyənin qərb regionları, 10 mlrd kub metri isə Avropa üçün nəzərdə tutulub. Gələcəkdə kəmərin buraxılış qabiliyyətini 31 mlrd. kubmetrə çatdırılacaq. Xatırladaq ki, TANAP-ın birinci hissəsi 2018-ci il iyunun 12-də istismara verilib və 2019-cu il oktyabrın sonunadək kəmər vasitəsilə Türkiyəyə 3,08 mlrd. kub metr qaz nəql olunub. 2020-ci ilin əvvəlindən etibarən Azərbaycan qazı Avropaya çatacaq. TANAP Cənub Qaz Dəhlizinin bir hissəsidir. Onun dəyəri 38 milyard dollar və dörd layihədən ibarətdir. Onlardan üçü - “Şahdəniz” və Cənubi Qafqaz Boru Kəməri və nəhayət, TANAP tam istifadəyə verilir. Dördüncü layihə olan Transadriaktik boru kəməri – TAP qazın Yunanıstan, Albaniya vasitəsilə İtaliyanın Adriaktik 8 Oil and Industry | Dekabr 2019
President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev and President of the Republic of Turkey Recep Tayyip Erdogan attended the opening ceremony of the Europe link of the TANAP gas pipeline in Ipsala settlement, Edirne province, Turkey. Thus, the construction of the part of the Southern Gas Corridor project in Turkey was completed.
Brief reference TANAP, which extends 1850 km from the Georgian-Turkish border to the western border of Turkey will deliver gas extracted from Azerbaijan Shah Deniz field to Europe bypassing Russia. The total capacity of the pipeline is 16 billion cubic meters, of which 6 billion cubic meters are intended for western regions of Turkey and 10 billion cubic meters for Europe. In the future, the pipeline’s capacity will reach 31 billion cubic meters. Notably, the first part of TANAP was commissioned on June 12, 2018 and 3.08 billion cubic meter gas was transported to Turkey through the pipeline by the end of October, 2019. From the beginning of 2020, Azerbaijani gas will be transported to Europe. TANAP is part of the Southern Gas Corridor which is a major infrastructure project with a financial cost of $ 38 billion and consists of four projects. Three of them - the Shah Deniz and the South Caucasus Pipeline, and finally, TANAP, will be put into op-
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
sahillərinə çatdırılmasını nəzərdə tutur. TAP layihəsi üzrə işlərin 90%-i tamamlanıb. Səhmdarları sırasında Socar Turkey Enerji-nin də olduğu TANAP kəməri ildə 1,45 mlrd. dollar gəlir gətirəcək ki, bunun da, TANAP-ın baş direktoru Saltuk Düzyolun açıqlamasına görə, 58%-i Azərbaycanın payına düşəcək.
Azərbaycan və Türkiyənin zəfəri TANAP qaz kəmərinin Avropa ilə birləşən hissəsinin açılış mərasimində nitq söyləyən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev TANAP layihəsinin Türkiyə ilə Azərbaycanın birgə siyasi iradəsinin məhsulu kimi dəyərləndirib. “Bu gün Cənub Qaz Dəhlizi özündə 7 ölkəni birləşdirir və bu, artıq beynəlxalq əməkdaşlıq layihəsidir. Bu layihə ölkələr arasında körpülər yaradacaq və daha böyük anlaşmaya yol açacaq. Bu layihədə iştirak edən 7 ölkə (onlardan üçü Avropa İttifaqının üzvüdür) bundan sonra uzun illər birlikdə çalışacaq və bunun faydasını bölüşəcəklər. Yəni, bu
eration. The fourth project, Trans-Adriatic Pipeline - TAP is envisages to transport gas to the Adriatic shores of Italy via Greece and Albania. 90 percent of TAP works has been completed. It will bring TANAP shareholders $ 1.45 billion in annual revenues in total, of which 58% will fall to Azerbaijan.
The triumph of Azerbaijan and Turkey Making a speech at the opening ceremony of the Europe link of the TANAP gas pipeline, the President of Azerbaijan Republic Ilham Aliyev evaluated TANAP project as a product of the joint political will of Turkey and Azerbaijan. “Today, TANAP is an international cooperation project that essentially unites seven countries on the Southern Gas Corridor. This project will create bridges between countries and pave the way for even greater mutual understanding. The seven countries participating in this project – three of them are members of the European Union – will work to-
Dekabr 2019 | Oil and Industry 9
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
layihə əməkdaşlıq, sabitlik, uzunmüddətli anlaşma gətirir”. Enerji layihələrinin digər layihələrə də yol açdığını bildirən dövlət başçısı iki il əvvəl açılışı olan Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsini qeyd edib. Hazırda bu dəmiryolu vasitəsilə Azərbaycanla yanaşı, Orta Asiya ölkələrinin, Əfqanıstanın və Çinin yüklərinin daşındığını söyləyən Prezident İlham Əliyev bu layihənin qitələri birləşdirdiyini vurğulayıb. TANAP və ondan əvvəlki Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum, Bakı-Tbilisi-Qars kimi layihələrin Azərbaycan və Türkiyə arasındakı dostluq və qardaşlıq münasibətlərinə əsaslandığını bəyan edib. “Mən bu gün dünya miqyasında ikinci belə ölkələr tanımıram ki, Türkiyə və Azərbaycan qədər bir-birinə yaxın olsun. Bizim aramızdakı ticarət dövriyyəsi artır. Bu ilin 9 ayında ticarət dövriyyəmiz 40 faizdən çox artıb və 3,4 milyard dollara çatıbdır. Qarşılıqlı yatırımlar bizim qardaşlığımızı göstərir və eyni zamanda, onu göstərir ki, biz bir-birimizə güvənirik. Bir-birimizin iqtisadiyyatına dəstək veririk. Türkiyə bu günə qədər Azərbaycan iqtisadiyyatına 12 milyard dollardan çox vəsait yatırıb. Azərbaycan isə Türkiyəyə 17,5 milyard dollar sərmayə qoyub və bu yatırımlar bizim xalqlarımızın rifah halını yaxşılaşdırır”, deyə Prezident İlham Əliyev bəyan edib. Türkiyənin hazırda 10 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
gether for many years and benefit from it. In other words, this project leads to cooperation, stability, long-term mutual understanding. Noting that energy projects have opened the way for other projects, the head of state highlighted the Baku-Tbilisi-Kars railway project, which was opened two years ago. Stressing that, this railway transports cargoes of Azerbaijan, Central Asian countries, Afghanistan and China at present, the President Ilham Aliyev noted that Baku-Tbilisi-Kars railway connects continents. He underlined that TANAP and previous projects as Baku-Tbilisi-Ceyhan, Baku-Tbilisi-Erzurum, Baku-Tbilisi-Kars are based on friendship and fraternal relations between Azerbaijan and Turkey. “I do not know of any other countries in the world that would be as close to each other as Turkey and Azerbaijan. The trade between us is growing. In nine months of this year, trade has increased by more than 40 percent to reach $3.4 billion. Mutual investments testify to our brotherhood and also show that we rely on each other. We support each other’s economies. To date, Turkey has invested more than $12 billion in the economy of Azerbaijan. Azerbaijan has invested $17.5 billion in Turkey. These investments improve the well-being of our peoples -
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
dünya miqyasında güc mərkəzi olduğunu qeyd edən dövlət başçısı vurğulayıb ki, “Türkiyənin gücü bizim gücümüzdür, Türkiyənin uğuru bizim uğurumuzdur və biz birlikdə bundan sonra da iki qardaş ölkə kimi çiyin-çiyinə irəliyə gedəcəyik. Bizim qarşımızda bütün üfüqlər açıqdır. Həyata keçirdiyimiz bu nəhəng layihələr bizim gücümüzü göstərir və bizim gücümüzü artırır”.
President Ilham Aliyev said. Noting that, Turkey is a power house on a global scale, the head of the state stressed that “the strength of Turkey means our own strength, the success of Turkey is our own success. We will continue to walk shoulder to shoulder as two fraternal countries. All horizons are open before us. The giant projects implemented testify to our strength and increase our power”.
Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan mərasimdə çıxışı zamanı TANAP layihəsinin ilk növbədə Türkiyə və Azərbaycanın qarşılıqlı inama söykənən əlaqələri sayəsində gerçəkləşdiyini bəyan edib. “2012-ci ilin iyunundan ötən müddətdə TANAP layihəsinin reallaşdırılması üçün həqiqətən böyük əmək sərf etdik. Xüsusilə, daxildə və xaricdə dəf etdiyimiz bir neçə təhlükəli vəziyyətə, regional gərginliyə, hətta silahlı toqquşmalara qədər gedib çıxan qeyri-sabitliklərə baxmayaraq, TANAP-ı planlaşdırıldığı kimi həyata keçirdik...Bu gün hamımız birlikdə sərf etdiyimiz əməyin hədər getmədiyini görürük. “Enerjinin İpək yolu” adlandırılan bu möhtəşəm layihənin nəzərdə tutulan təqvimə, hədəflərimizə və öhdəliklərimizə uyğun şəkildə ölkələrimizlə bağlı hissəsini bu gün tamamlayırıq”, - deyə R.T.Ərdoğan vurğulayıb.
Making a speech at the ceremony, the President of the Republic of Turkey Recep Tayyip Erdogan emphasized that this project has made it this far thanks to Turkey and Azerbaijan’s relations based on mutual trust. “Since June 2012, we have made a great effort in order to implement the TANAP project. In particular, we managed to implement TANAP as planned, despite some dangers, instability that caused regional tensions and even conflict we have defeated both inside and outside. Today, we see that the efforts that we made together didnt go vain. We completed this ambitious project, which is considered the Silk Road in the energy sector, in a timely manner - President Recep Tayyip Erdogan said.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 11
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
TANAP rəqabətə yox, əməkdaşlığa xidmət edir Bir sıra müşahidəçilər Azərbaycan qazının Avropa bazarına çıxarılmasını Rusiyanın həmin məkanda sıxışdırıldığı anlamına gəldiyini dilə gətirsələr də, əslində adi məntiq və sadə riyazi hesablama göstərir ki, bu belə deyil. Təkcə ötən il Rusiyanın “Qazprom” şirkəti Avropaya 200 milyard kub metrdən artıq qaz çıxarıb. Yaxın zamanda “Şimal axını” və “Şimal axını” vasitəsilə Rusiyanın Avropaya daha 100 milyard kub metr qaz çıxaracağını və Avropanın qaza tələbatının ödənilməsi üçün təqribən əlavə 150-200 milyard kubmetr qaza ehtiyac olduğunu, Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə nəql olunacaq qazın həsminin isə ən yaxşı halda 35 milyard kubmetr təşkil edə biləcəyini nəzərə alsaq burada hansısa ölkənin maraqlarının sıxışdırıldığından danışmağa əsas olmadığı aydın görünür. TANAP daha çox Avropanın qaz idxalının diversifikasiyası, sırf psixoloji nöqteyi-nəzərdən, eləcə də Azərbaycan və Türkiyə üçün əlavə iş yerləri və maddi gəlir etməsi baxımından önəmlidir. Düzdür, Makedoniya, Bolqarıstan, Xorvatiya kimi kiçik həcmdə qaza ehtiyac duyan ölkələrin tələbatının tam
12 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
TANAP serves cooperation, not competition While some observers say that the export of Azerbaijani gas to the European market means that Russia is forced out that area, in fact, simple logic and simple mathematical calculations show that this is not true. Last year, Russia’s Gazprom exported more than 200 billion cubic meters of gas to Europe. Considering that in the near future Russia will transport 100 billion cubic meters of gas to Europe through the Nord Stream and 150-200 billion cubic meters of gas will be needed to meet Europe’s gas demand, the volume of gas to be transported through the Southern Gas Corridor could be reach 35 billion cubic meters, it is obvious that there is no reason to talk about the suppression of the any other country’s interests. TANAP is more important in accordance with diversification Europe’s gas imports, from a psychological point of view, as well as gaining additional jobs and material income for Azerbaijan and Turkey. It is possible to meet the needs of gas of small countries, as Macedonia, Bulgaria and Croatia. Also, the gas transport-
UĞUR FORMULU | SUCCESS FORMULA
şəkildə ödənilməsi mümkündür. Eləcə də Cənub Qaz Dəhlizi ilə nəql olunan qaz Avropanın Rusiya ilə qazın qiyməti ilə bağlı bazarlıq aparmaqda əlavə imkanlar açacaq. Lakin bu, TANAP-ın maksimal gücünə çatacağı halda reallaşa bilər ki, bu da Türkmənistan qazının da həmin kəmərlə nəqlinə dair razılığın əldə olunmasından sonra gerçəkliyə çevrilə bilər. Lakin Xəzərin statusu məsələsinin həll olunmadığı şəraitdə bunun tezliklə reallaşacağına ümid azdır. Odur ki, Cənub Qaz Dəhlizi yaxın gələcəkdə əməkdaşlıq üçün daha bir platforma olduğunu nümayiş etdirəcəkdir. Əgər xatırlayırsınızsa, vaxtilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəmərinin də Rusiyanın əleyhinə olduğu söylənilirdi. Amma İpsalada keçirilən mərasim zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin bəyan etdiyi kimi, bu günədək Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəməri vasitəsilə nəql olunan 450 milyon ton neftin tərkibində Türkmənistan, Qazaxıstan və hətta Rusiya nefti də var. Bu isə o deməkdir ki, TANAP, TAP və bütövlükdə Cənub Qaz Dəhlizi də əməkdaşlıq üçün gözəl infrastruktur layihəsi ola bilər.
ed through the Southern Gas Corridor will open additional opportunities for Europe to bargain with Russia about the gas prices. However, this can happen if TANAP reaches its maximum capacity, which can become a reality after the reaching agreement on transporting Turkmen gas through that pipeline. However, there is little hope that this will happen soon if the status of Caspian Sea remains unresolved. Therefore, the Southern Gas Corridor will prove to be another platform for cooperation in the near future. If you remember, it was once reported that the Baku-Tbilisi-Ceyhan oil pipeline was also against Russia. However, as the President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev said during the ceremony in Ipsala, 450 million tons of oil transported through the Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline contains Turkmenistan, Kazakhstan and even Russian oil. This means that TANAP, TAP and the entire Southern Gas Corridor can also be a great infrastructure project for cooperation.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 13
UNİVERSİTETDƏ | AT THE UNIVERSITY
ADNSU-da “Erasmus+ KA2” proqramı çərçivəsində görüş keçirilib ASOIU holds a meeting within the framework of the “Erasmus+ KA2” program Noyabrın 7-də Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində (ADNSU) Avropa Birliyi tərəfindən maliyyələşdirilən “Erasmus+ KA2” proqramı çərçivəsində “MAGNUS – Partnyor universitetlərdə mobil tətbiqlər və kompüter oyunları üzrə magistr tədris proqramlarının yaradılması” layihəsi çərçivəsində monitorinq görüşü keçirilib. Görüşdə ADNSU ilə yanaşı, yerli layihə üzvləri – Bakı Dövlət Universiteti və Bakı Mühəndislik Universiteti, həmçinin Erasmus Azərbaycan ofisinin rəhbərliyi iştirak edib. Mövcud vəziyyəti müəyyən etmək, iştirakçıların öhdəlik və vəzifələrini, görüləcək işlərin planını tərtib etmək məqsədi ilə keçirilən görüşdə aparılan müzkirə və təhlillərdə yeni perspektivlər də müzakirə olunub. On November 7 the monitoring meeting within the framework of the Erasmus + KA2 program within the project “MAGNUS - Master programs on mobile applications and computer games in partner universities” funded by the European Union was held at Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU). The meeting was attended by members of the local project - the Baku State University and Baku Engineering University, as well as the leadership of the Erasmus Azerbaijan office. The meeting held in order to determine the current situation, to develop the plan of participants’ duties and responsibilities, works to be done, was also featured discussion on new perspectives in conducted discussions and analyzes.
ADNSU tələbələri leykemiyadan əziyyət çəkən uşaqlar üçün şənlik keçirib
ADNSU-da “Könüllülər proqramı 2020”-nin təqimatı keçirilib ASOIU holds a presentation of “Volunteer program 2020” Noyabrın 13-də ADNSU-da Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının “Könüllülər proqramı 2020” layihəsinin təqdimatı keçirilib. Universitetin Tələbə Gənclər Təşkilatının təşkilatçılığı ilə keçirilmiş tədbirdə Bakı Gimnastika Məktəbinin (BGM) direktoru Xəqani Fərəcov Könüllülər proqramı, könüllülər departamenti, proqrama seçim qaydaları, təlimlər və yarışlarda iştirak haqqında geniş video təqdimatla çıxış edib. O “Könüllülər Proqramı - 2020” layihəsinə qatılmaq istəyən gənclərin 30 noyabr 2019-cu il tarixinədək müraciət edə biləcəklərini qeyd edib.
On November 13, Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) held the presentation of the project of “Volunteer Program 2020” of Azerbaijan Gymnastics Federation organized by the Student Youth Organization. At the presentation attended by the director of Baku Gymnastics School (BGS) Khagani Farajov made a broad video presentation on the Volunteer Program, the volunteer department, program selection rules, trainings and participation in competitions. He underlined that young people wishing to participate in the Volunteer Program - 2020 can apply until November 30, 2019.
ASOIU students hold a party for children suffering from leukemia Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) Tələbə Gənclər Təşkilatının (TGT) təşkilatçılığı ilə leykemiya xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqlar üçün şənlik keçirilib. “Leykamiya hökm deyil” şüarı ilə keçirilən tədbirdə leykemiya xəstəliyindən əziyyət çəkən uşaqların valideynləri və tələbələr iştirak edib. Şənlikdə uşaqlar üçün müxtəlif növ əyləncələr və oyunlar təşkil olunub. Student Youth Organization (SYO) of Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) organized the party for children suffering from leukemia. The event held under the motto “Leukemia is not an order” was attended by parents of the children suffering from leukemia and students. At the party various games were organized for children. 14 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
UNİVERSİTETDƏ | AT THE UNIVERSITY
ADNSU-nun komandası beynəlxalq müsabiqədə ikinci yeri tutub ASOIU’s team ranks second in the field of programming in the international competition ADNSU “44-cü ICPC-Universitet Tələbələrinin Beynəlxalq Proqramlaşdırma” müsabiqəsinin regional mərhələsində 5 komanda ilə təmsil olunub. Noyabrın 10-da keçirilən müsabiqədə 18 ali təhsil müəssisəsindən 54 komanda və məktəblilərdən ibarət 3 komanda (müsabiqədən kənar) iştirak edib. Müsabiqədə komandalara 5 saat ərzində 13 alqoritmik məsələni C, C++, Java və ya Python proqramlaşdırma dillərində həll etmək tapşırığı verilib. Müsabiqənin nəticələrinə görə BMU-nun Baku EU 1 komandası I, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin ASOIU 2 komandası II, Azərbaycan-Fransa Universitetinin UFAZ 1 komandası III yerə layiq görülüb.
ASOIU’s students were represented by five teams on the regional stage of the 44th ICPC-University Students International Programming Competition (XV Azerbaijan Championship). The competition held on November 10, were attended by 54 teams from 18 high education institutions and 3 teams (out of competition) consisting of school children. The teams were instructed to solve 13 algorithmic problems in C, C ++, Java or Python programming languages within 5 hours. According to the results of the competition, Baku EU 1 team of the BEU ranked 1st, ASOIU 2 team of the Azerbaijan State University 2nd, UFAZ 1 team of the Azerbaijan-French University 3rd.
Clarivate Analytics şirkətinin nümayəndəsi ADNSU-da təlim keçib A representative of Clarivate Analytics holds training at ASOIU Noyabrın 13-də Clarivate Analytics şirkətinin nümayəndəsi Valeria Kurmakaeva ADNSU-nun professor-müəllim heyətinə təlim keçib. “Beynəlxalq elmi jurnalların axtarıb tapılması və onlarda nəşr olunmağın yolları” haqqında təqdimatla çıxış edən Valeria Kurmakaeva həmçinin “Web of Science”platformasında mövcud olan jurnallarda elmi məqalələrin yazılması qaydaları haqqında tədbir iştirakçılarını məlumatlandırıb.Tədbirin sonunda iştirakçıları maraqlandıran suallar cavablandırlıb.
On November 13, Valeria Kurmakaeva, the representative of Clarivate Analytics, held the training for the academic staff of Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU). Valeria Kurmakaeva, an expert on scientific information resources of Clarivate Analytics, PhD in linguistics provided information to the teaching staff of the university on “Finding and publishing international scientific journals”. Kurmakayeva also provided information to the event participants about the rules of writing scientific articles in journals existing on the “Web of Science” platform. At the end of the event the attendees received answer to their questions.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 15
UNİVERSİTETDƏ | AT THE UNIVERSITY
ADNSU-nun tələbələri ağacəkmə aksiyasında iştirak ediblər ASOIU’s students attend the tree planting campaign
ADNSU-da Konstitusiya Günü qeyd olunub ASOIU marks Constitution Day
ADNSU tələbələri Heydər Əliyev Fondunun “Regional İnkişaf” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə noyabrın 11-də Bakının Xətai rayonunda salınan yeni “Gənclik” parkında “Təbiət naminə birləş, Həyat naminə birləş!” layihəsi çərçivəsində ağacəkmə aksiyasında iştirak ediblər. Universitetin tərbiyə İşləri üzrə prorektoru, dosent Ata Babayev və 1670 nəfər tələbəsi aksiyada fəal iştirak ediblər. Aksiya çərçivəsində ağacların əkilməsi, sulanması, ərazinin tullantılardan təmizlənməsi ilə yanaşı, buradakı mövcud ağaclarda quş yuvaları və yem qabları quraşdırılıb. Bununla yanaşı “Təbiət naminə birləş, Həyat naminə birləş!” layihəsi üzrə Bakıda və respublikanın müxtəlif rayonlarında da ağacların əkilməsi nəzərdə tutulub.
Noyabrın 12-də Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində (ADNSU) 12 noyabr - Konstitusiya Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib. Tədbir iştirakçılarını Konstitusiya Günü münasibətilə təbrik edən rektor, professor Mustafa Babanlı ali qanunvericilik sənədi olan Konstitusiyanın qəbul olunması tarixindən, onun əhəmiyyətindən danışıb, bu sənədin təşəbbüskarının Ulu öndər Heydər Əliyev olduğunu vurğulayıb. Millət vəkili, professor Hüseynbala Mirələmov, ADNSU-nun “İctimai” fənlər kafedrasının dosenti Nail Məmmədov Konstitusiyanın dövlətin inkişafında oynadığı rol, Konstitusiyanın hüquqi, sosial, siyasi və tərbiyəvi funkisyalarından danışıblar.
On November 11 students of the Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) attended the tree planting campaign in the new park “Ganjlik” in Khatai district in Baku within the framework of the project “Unite for the sake of nature, unite for the sake of life!” organized by Heydar Aliyev Foundation’s Regional Development Public Union. ASOIU’s Vice-Rector for Educational Affairs, Associate Professor Ata Babayev and 1670 students actively participated in the campaign. Within the action, along with planting, watering the tress, cleaning the area from waste, nesting boxes have been installed in the trees. In addition, within the project “Unite for the sake of nature, unite for the sake of life! trees are planned to be planted in Baku and in different regions of the country.
16 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
On November 12 Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) held an event dedicated to the November 12, Constitution Day. Rector, Professor Mustafa Babanli congratulated participants on the occasion of the Constitution Day. He spoke about the history of the adoption of the Constitution which is the supreme legislation document, the significant role of this document, and the rights that the Constitution provides to citizens. Rector M. Babanli also noted that after the independence of Azerbaijan, the initiator of the development of the new Constitution was the great leader Heydar Aliyev. MP Huseynbala Miralamov, Associate Professor of the ASOIU’s Social Studies Department Nail Mammadov spoke about the role of the Constitution in the development of the state, the legal, social, political and educational functions of the Constitution.
UNİVERSİTETDƏ | AT THE UNIVERSITY
ADNSU ilə Özbəkistan ali məktəbləri arasında əməkdaşlıq genişlənir Cooperation between ASOIU and Uzbek universities expands
ADNSU-nun 60 tələbəsi YAP-a üzv olub 60 students of ASOIU became the members of the NAP
Noyabrın 20-də Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) rektoru, professor Mustafa Babanlı İslam Kərimov adına Daşkənd Dövlət Texniki Universitetinin (DDTU) rektoru, professor Sədrəddin Turbacanov və Daşkənd Kimya-Texnologiya İnstitutunun direktoru Qaffar Rəhmanberdiyev ilə görüşüb. ADNSU ilə əməkdaşlığa maraq göstərdiklərinə və bu əməkdaşlığı rəsmiləşdirmək cəhdlərinə görə İslam Kərimov adına Daşkənd Dövlət Texniki Universitetinin rektoru, professor S.Turbacanova təşəkkürünü bildirən rektor, professor M.Babanlı əməkdaşlığın hər iki tərəf üçün yüksək nəticələr verəcəyinə ümidvar olduğunu bildirib. DDTU-nun rektoru S.Turbacanov yeni layihələrin hər iki universitet üçün müsbət nəticələr verəcəyinə əminliyini ifadə edib. Görüşün sonunda tərəflər arasında əməkdaşlığa dair memorandum imzalanıb. Noyabrın 21-də ADNSU-da Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) yaranmasının 27-ci ildönümü ilə bağlı tədbir keçirilib. ADNSU-nun YAP ilk təşkilatının sədri, dosent Tamilla Naibova Yeni Azərbaycan Partiyasının Azərbaycan tarixinin son dərəcə ağır və keşməkeşli günlərində, Azərbaycan ziyalılarının təşəbbüsü və fəal iştirakı ilə yarandığını bildirib. ADNSU-nun Tərbiyə işləri üzrə prorektoru, dosent Ata Babayev qeyd edib ki, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması Azərbaycanı birləşdirərək onun inkişafını, bu gününü, gələcəyini təmin etdi və bu gün də öz missiyasını uğurla yerinə yetirir. Sonda ADNSU-nun partiyaya yeni üzv olmuş 60 tələbəsinə üzvlük vəsiqələri təqdim olunub. On November 20, Rector of Azerbaijan State Oil and Industry University, Professor Mustafa Babanli met with the Rector of Tashkent State Technical University named after Islam Kerimov, Professor Sadraddin Turbajanov and the director of the Tashkent Institute of Chemical Technology Gaffar Rahmanberdiyev. Expressing gratitude to the Rector of Tashkent State Technical University, Professor S.Turbajanov for the interest in cooperation with ASOIU, Rector Professor Mustafa Babanli expressed his hope that the cooperation will yield high results for both sides. Rector of Tashkent State Technical University named after Islam Karimov, Professor S.Turbajanov expressed confidence that new projects will yield positive results for both universities. At the end of the meeting, the sides signed a memorandum of cooperation.
On November 21, Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) held an event dedicated to the 27th anniversary of the establishment of the New Azerbaijan Party (NAP). The chair of NAP first organization, associate professor Tamilla Naibova spoke about noted that New Azerbaijan Party was established at the initiative and with active participation of Azerbaijani intellectuals during the period of hardship of the Azerbaijan history, when the country was undergoing serious ordeal. ASOIU’s Vice-Rector for Educational Affairs, Associate Professor Ata Babayev said that the establishment of the New Azerbaijan Party united Azerbaijan and ensured its development, today and future, and is successfully fulfilling its mission today. At the end, the membership cards were presented to ASOIU’s 60 students who newly became the members of the party.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 17
YAXŞI İDEYA | GOOD IDEA
Elnur Hadıyev Elnur Hadiyev
ENERJİ ÖTÜRÜLMƏSİ SAHƏSİNDƏ BİRGƏ PROQRAMLAR JOINT PROGRAMS ON ENERGY TRANSITION 18 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
YAXŞI İDEYA | GOOD IDEA
The British scientist suggests ASOIU to join the new trend widespread in the world The Works carried out in order to improve the quality of education at ASOIU, were not limited to the reforms conducted in the university. Today AzII by developing international relations and building bilateral relations with foreign universities, acquires the experience of the world’s leading universities and provides the formation of education in accordance with the world trends. These relations increase the number of world-class “invited professors” who share their experience with ASOIU’s teaching staff and hold seminar-meeting with students. The director of the Engineering School functioning under the University of Aberdeen, Scotland, Professor Igor Guz who visited our country on November held such meetings and seminars at ASOIU. Notably, Igor Guz delivered invited talks at the leading universities in the UK, USA, Japan, Australia, Germany, Italy, Denmark, Austria, Slovakia, Ukraine, Chile, China and South Korea. He is the member of Scottish Research Partnership in Engineering Board and the Energy Technology Partnership Board. On November 15 Rector of Azerbaijan State Oil and Industry University, Professor Mustafa Babanli met with Igor Guz, the Head of School of Engineering of the University of Aberdin in UK.
Britaniyalı alim ADNSU-ya dünyada yayılmış yeni trendə qoşulmağı təklif edir
At the meeting that featured the discussion on cooperation ties, Rector, Professor M.Babanli provided information to the guest about ASOIU’s history, faculties, and conducted works. Noting that wide opportunities are created for large-scale cooperation in the implementation of scientific projects, as well as the exchange of students and teaching staff, Rector, M.Babanli also spoke about the importance of implementation of joint engineering projects. Igor Guz noted that they are also interested in implementation of joint project in engineering specialties and cooperation in dual diplomas with ASOIU. He also considered the development of joint programs with ASOIU
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 19
YAXŞI İDEYA | GOOD IDEA
ADNSU-da təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində görülən işlər təkcə universitet daxilində aparılan islahatlarla məhdudlaşmayıb. Bu gün Azİİ beynəlxalq əlaqələrini inkişaf etdirmək və xarici ali məktəblərlə ikitərəfli əlaqələr qurmaqla dünyanın qabaqcıl universitetlərinin təcrübəsini mənimsəyir və dünya trendinə uyğun təhsilin formalaşmasını təmin edir. Bu əlaqələr ADNSU-nun professor-müəllim heyəti ilə öz təcrübəsini bölüşən, tələbələrlə seminar-görüşlər keçirən dünya səviyyəli “dəvətli professor”ın sayını da ildən-ilə artırır. Noyabr ayında ölkəmizə səfərə gələn Şotlandiyanın Aberdin Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən Mühəndislik məktəbinin direktoru, professor İqor Quzun ADNSU-da iki gün ərzində keçirdiyi çoxsaylı görüşlər, seminarlar da bu qəbildən olan tədbirlərdəndir. Qeyd edək ki, professor İqor Quz Böyük Britaniya, ABŞ, Yaponiya, Avstraliya, Almaniya, İtaliya, Danimarka, Avstriya, Slovakiya, Ukrayna, Çili, Çin və Cənubi Koreyanın nüfuzlu universitetlərində çıxışlar edib. O, mühəndislik sahəsində Şotlandiya Tədqiqat Əməkdaşlığı və Enerji Texnologiyası Əməkdaşlığı Şurasının üzvüdür.
20 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
YAXŞI İDEYA | GOOD IDEA
Noyabrın 15-də Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) rektoru, professor Mustafa Babanlı Böyük Britaniyanın Aberdin Universitetinin Mühəndislik Məktəbinin direktoru, professor İqor Quz ilə görüşüb. Əməkdaşlıq əlaqələrinin müzakirə olunduğu görüşdə professor M.Babanlı qonağa ADNSU-nun tarixi, fakültələri və görülən işlər barədə ətraflı məlumat verib. O, elmi layihələrin həyata keçirilməsi, o cümlədən tələbə və professor-müəllim heyətinin mübadiləsi istiqamətində genişmiqyaslı əməkdaşlıq üçün hər cür imkanların olduğunu diqqətə çatdıraraq mühəndislik ixtisası üzrə birgə layihələrin reallaşdırılmasının əhəmiyyətindən danışıb. İqor Quz da ADNSU ilə mühəndis ixtisasları üzrə birgə layihələrin həyata keçirilməsi və ikili diplomlar üzrə əməkdaşlıqda maraqlı olduqlarını deyib. O, dünyada yeni trend kimi yayılan “Enerji ötürülməsi” ilə bağlı ADNSU ilə birgə proqramların işlənməsini mühüm hesab edib. İqor Quz noyabrın 15-də ADNSU-da digər bir tədbirdə “Laylar arasında yaranan çatlar üzrə 3D problemlər. Dinamik yüklənməyə əsasən çatların qapanmasının qeyri-xətti təsiri” mövzusunda təqdimatla çıxış edib. ADNSU-nun professor-müəllim heyətinin iştirak etdiyi tədbirdə o, elmi tədqiqat mərkəzləri və ixtisaslar barədə, dinamik yüklənmə nəticəsində yaranan çatlar və onların həlli yolları, eləcə də laylar arasında əmələ gələn çatların qarşısının alınması ilə bağlı geniş video təqdimatla çıxış edib, iştirakçıların suallarını cavablandırıb.
on “Energy transition” important, which is spread as a new trend throughout the world. On November 15 Igor Guz made a presentation on “3D problems for interlaminar cracks: Non-linear effects of the crack closure under dynamic loading” at the Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) he visited. At the event attending by the ASOIU’s academic staff, he made a comprehensive video presentation about scientific research centers and specialties, on cracks caused by dynamic loading, as well as preventing interlaminar cracks, and answered questions of participants. During his two-day visit at ASOIU, Professor Igor Guz held meeting with bachelors, masters and doctoral students also academic staff of the university as well as the Azerbaijan-French University functioning under the ASOIU. The “invited professor” who came to ASOIU within the framework of the cooperation held scientific discussions and shared his experience with teachers and students.
ADNSU-da olduğu iki gün ərzində professor İqor Quz universitetdə, həmçinin ADNSU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Fransız Universitetində müəllimlər və elmi işçilərlə görüşündən əlavə, bakalavr, magistr və doktorantlarla seminarlar keçirib. Əməkdaşlıq çərçivəsində ADNSU-ya gələn “dəvətli professor” görüşlərdə elmi müzakirələr aparıb, öz təcrübəsini müəllim və tələbələrlə bölüşüb. 21 | iOl ial nadn dI n Idnudsut sr yt r y1 9 DDeekkaabbrr 22001199| O
MÜBADİLƏ | EXCHANGE
ALİ TӘHSİL ÜÇÜN AZӘRBAYCANA GӘLӘN ALMANİYALI TӘLӘBӘLӘR GERMANI STUDENTS COMING AZERBAIJAN FOR HIGH Günel Cəlalqızı EDUCATION Gunel Jalalgizi 22 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
MÜBADİLƏ | EXCHANGE
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində tədrisin keyfiyyətinn yüksəlməsi əcnəbi tələbələrin bu ali məktəbə marağının artmasını da artırıb. ADNSU-ya maraq o qədər böyükdür ki, hətta dünyanın inkişaf etmiş, zəngin və qabaqcıl tədris ənənələri olan ölkələrin də tələbələri ali təhsil üçün Azərbaycana üz tuturlar. Almaniyanın Zigen Universitetində “Sənaye mühəndisliyi” və “Mexanika mühəndisliyi” ixtisasları üzrə təhsil alan 4 nəfər almaniyalı tələbə bu sıraya aid əcnəbilərdəndir. 2019/2020-ci tədris ilində “Erasmus” mübadilə proqramı çərçivəsində ADNSU-ya təhsil almağa gələn tələbələr öz təəssüratlarını bizimlə bölüşüblər.
Ahmet Ceritlioğlu “Təhsilimizi Azərbaycanda davam etdirməyə qərar verərkən çox düşündük, əvvəllər burada təhsil almış tələbələrdən məlumat aldıq. Onlar Azərbaycandan çox xoş təəsüratlarla ayrılmışdılar və bu bizim qərarımızın müsbət olmasına əhəmiyyətli rol oynadı. Mənim buradakı tədrisdə ən çox bəyəndiyim məqam odur ki, burada dərslərdə iştirak mütləqdir. Amma Almaniyada belə deyil, bizdə tələbə dərslərdə iştirak etməyib, məşğələlərə onlayn şəkildə də qoşula bilər. Orada yalnız imtahanlarda iştirak vacibdir. Əsas fərqlərdən biri də odur ki, Almaniyada tələbələrin təhsilini 4 ilə başa vura bilmələri çox çətindir. Düşünürəm ki, Azərbaycanda təhsil alacağımız 1 il bizim üçün həm təcrübə, həm də bilik baxımından mühüm rol oynayacaq. Əminəm ki, burada qazandığımız təcrübə bizim gələcək karyeramızda mühüm rol oynayacaq”.
Preis Tim Marting “İngiltərə, Fransa və İspaniyanı seçmək şansımız olsa da Azərbaycan bizə daha maraqlı gəldi və biz buranı seçdik. Buraya gələnə qədər sizin ölkə haqqında demək olar ki, heç nə bilmiridik. Artıq bir ay yarımdır ki, buradayıq. Və təəssüratlarımız çox yaxşıdır. İnsanlar çox istiqanlı və yardımsevərdir. Qrup yoldaşlarımız bizə çox kömək edirlər. Təkcə nəqliyyat bizə çox çətin gəlir. Burada tədirsdə ən çox bəyəndiyim şey dərslərin kiçik qruplarda keçilməsidir. Almaniyada professorlar eyni vaxtda 400 nəfərə mühazirə oxuyur. Yəni həmin seminarlarda professorla birbaşa ünsiyyət mümkün olmur, sadəcə dinləyə bilərsən. Amma burada fərqlidir. Biz ADNSU-
Improving the quality of education at the Azerbaijan State Oil and Industry University promotes the growth of interest of foreign students to this university. The interest of ASOIU is so great that even students from the developed countries come to Azerbaijan for high education. Four German students studying at Zigen University in Germany specializing in “Industrial Engineering” and “Mechanical Engineering”are in this line. Students coming to ASOIU with the Erasmus exchange program for the 2019/2020 academic year shared their impressions with us.
Ahmet Jeritlioglu We thoght a lot when we choose Azerbaijan to continue our high education. We got information from the students graduated this university. They left Azerbaijan with very good impressions and it played an significant role in making our decision positive. The thing which I liked most here is that the participation at classes is very important. But it is quite different in Germany. There student can attend classes online without participation Student can attend classes online. It is important to attend only exams here. One of the main difference is that, it is very difficult for students to complete their education by 4 years in Germany. I think, 1 year study in Azerbaijan will play an important role for us both in terms of experience and knowledge. I am sure that the experience which we have gained here will play an important role in our future career”.
Preis Tim Martin “Although we had a chance to choose England, France and Spain, but Azerbaijan interested us more and we chose this place. Before coming here, we knew almost nothing about Azerbaijan. We have been here for half a month. And our impressions are very good. People are very pleasant and helpful. Our groupmates help us a lot. The only difficult for us is traffic. Teaching in small groups is what I liked here most. In Germany professors teach 400 persons at a same time. Professors in Germany give lectures to 400 people at the same time. That is why, it is impossible to have direct contact with professor at these seminars, you can only listen. But at ASOIU situation is quite
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 23
MÜBADİLƏ | EXCHANGE
da professorlarla birbaşa ünsiyyət saxlaya, sual verə bilərik, burada dərslər daha interaktiv keçilir. Biz Almaniyada ingilis dilini akademik səviyyədə bu qədər keçmirdik. Amma burada bizim ingilis dilində bir az çətinliyimiz oldu. Çünki bütün dərslər ingilis dilində keçirilir. Bu bir tərəfdən bizim üçün çox yaxşıdır, çünkü biz ixtisası dərindən mənimsəməklə yanaşı ingilis dilini daha da təkmilləşdiririk. Tələbə mübadilə proqramında Azərbaycanı seçdiyim üçün çox raziyam və burada təhsilimi başa vurduqdan sonra magistrtaturada təhsilimi davam etdirməyi düşünürəm. Hesab edirəm ki, bu universitetdə qazandığım təcrübə həm elmi fəaliyyətimdə, həm də iş həyatımda mənə mühüm nailiyyətlər qazandıracaq”.
Preis Jan “İlk növbədə deyim ki, təhsilimi davam etdirmək üçün Azərbaycanı seçərkən əvvəlcə tərəddüd etdim, çünki bu qərarıma yaxınlarım birmənalı reaksiya vermədilər. Çünki Azərbaycan haqqında çox məlumatlı deyildilər. Lakin mən bir az araşdırdım və qərarımda israrlı oldum. Buradakı təhsil sistemi haqqında müsbət rəylər aldıqdan sonra qərarımı qətiləşdirdim. Azərbaycana gəldiyim üçün peşman deyiləm və çox şadam. Çünki bu mənim üçün olduqca fərqli təcrübə oldu, həm təhsil, həm də mədəniyyət baxımından fərqliliklər gördüm. Dərslər çox maraqlı keçir. Hər şey çox yaxşıdır. Öyrənməli olduğumuz çox şey var və mən hesab edirəm ki, bu 1 il ərzində bizə təqdim olunan keyfiyyətli tədris mühitindən faydalanaraq biliklərimizi zənginləşdirməliyik. Yeni biliklər qazanmaqla yanaşı biz həm də qədim mədəniyyətlə tanış oluruq 24 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
different. We can communicate directly with professors and ask questions, here lessons are more interactive. We did not learn academic level of English so much in Germany. But here we had some difficulty in English language. Because all classes are taught in English. This is good for us on the one hand, because along with learning specialty we also improve English language. I am very pleased that I chose Azerbaijan in the student exchange program and I plan to continue my education in master degree after completing my education here. I think that, the experience I have gained at this university will give me great success both in my academic career and in my working life.”
Preis Jan First of all I would like to say that when I choose Azerbaijan to continue my education, firstly I hesitated, because my relatives did not react unequivocally to my decision. Because they know less about Azerbaijan. But I did a little research and insisted on my decision. After getting positive feedback about the education system here, I made my decision. I do not regret to visit to Azerbaijan, contrary I am very happy. Because it was a very different experience for me, I saw differences in both education and culture. Lessons are very interesting. Everything is very good. There are many things that we have to learn and I think we should enrich our knowledge by taking advantage of the qualitative education environment has been offered to us over the 1 year. In addition to gaining new knowledge, we also get acquainted with ancient culture, which, plays an important role in shaping our worldview. People here are very friendly. I can ask my groupmates any questions and they can help us in lessons. They are introduce us to the sightseeing of Baku. I want to finish my
MÜBADİLƏ | EXCHANGE
və bu isə öz növbəsində dünyagörüşümüzü formalaşdırmaqda mühüm rol oynayır. Burada insanlar çox dostcanlıdır. Qrup yoldaşlarıma istənilən mövzuda sual verə bilirəm, onlar bizə dərslərdə də kömək edir. Bakının gəzməli-görməli yerləri ilə tanış edirlər. Bu il bakalavrı bitirib magistr dərəcəsi almaq istəyirəm. Planlarım çoxdur. Səmimi deyim ki, Azərbaycana gəlmək və ADNSU- da təhsilimi davam etdirmək mənim gələcək planlarıma müsbət mənada çox böyük təsir etdi”.
Musa Adam “Azərbaycanda təhsil sistemi Almaniyadan fərqlənir və bu mənə çox maraqlı gəlir. Mənim türk dostlarım şoxdur və bilirdim ki, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında çox oxşarlıqlar var. Almaniya ilə müqayisədə tədirsdə və təhsildə fərqlər əlbəttə ki, çoxdur. Fərqlər əsasən tədrisdə özünü göstərir. Məsələn, Almaniyada mühazirələrdə iştirak sərbəstdir, orada qiymətləndirmə də fərqlidir. Bundan əlavə, semestr ərzində neçə fənnin tədris olunması və imtahan vermək imkanları da tələbədən asılıdır. Burada isə təhsil sistemi fərqlidir. Ən çox bəyəndiyim cəhət isə dərslərin kiçik qruplarla keçilməsidir. Bu çox yaxşıdır, çünkü 100 nəfərlik bir qrupda dərs keçmək və diqqəti cəmləmək mənə çətin gəlirdi. ADNSU-da isə biz kiçik qruplarda dərs keçirik, müəllimlə birbaşa ünsiyyətdə ola, yerimizdən ona sual verə və bilmədiyimiz mövzu ilə bağlı istədiyimiz məsələni müzakirə edə bilərik. Buarada müəllim və professorlar da Almaniyadan fərqli olaraq daha əlçatandır. Yəni mən ADNSU-ya gələndən müəllimlərlə problemsiz ünsiyyət qura, günün istənilən saatında yaxınlaşıb dərslə bağlı suallarımı ünvanlaya bilirəm. Fərqli ölkə, fərqli mədəniyyət, fərqli tədris mühiti vardır. Təbii ki, çətinliklər, problemlər də olur, amma azərbaycanlılar çox mehriban və yardımsevərdirlər. Bir ay yarımdır ki, Azərbaycandayıq. Amma buna baxmayaraq, tələbə dostlarımızla demək olar ki qaynayıb qarışmışıq. Bir çox gəzməli və tarixi mədəni yerlərə getmişik, Bakını gəzib kəşf edirik. Bu tələbə mübadiləsi proqramı bizə professional CV yaratmaq üçün uğurlu göstərici olmaqla yanaşı həm də zəngin təcrübə verdi”. Qeyd edək ki, hazırda ADNSU-da 24 ölkədən 587 əcnəbi tələbə təhsil alır və ADNSU 25dən çox ölkənin 100-dən çox universiteti ilə birbaşa əməkdaşlıq edir. ADNSU Mevlana, Erasmus +, DAAD proqramları çərçivəsində bir sıra xarici ali məktəblərlə əməkdaşlıq edir. Həmçinin, Yay məktəbi çərçivəsində Böyük Britaniya, Almaniya, Türkiyə, Fransa, İspaniya və Litva universitetləri ilə tələbə mübadiləsi həyata keçirilir. Bundan əlavə, Zigen Universiteti (Almaniya), Corciya Dövlət Universiteti (ABŞ), Ufa Universiteti (Rusiya), Adam Miskeviç Universiteti (Polşa) ilə ikili proqramlar əsasında əməkdaşlıq aparılır.
bachelor’s degree this year and get my master’s degree. I have a lot of plans for future. To be honest, coming to Azerbaijan and continuing my education at ASOIU has had a tremendous positive impact on my future plans.”
Musa Adam The education system in Azerbaijan differs from the system in Germany, and I find it very interesting. I have a lot of Turkish friends and I know that there are many similarities between Turkey and Azerbaijan. Certaninly, in comparison with Germany, of course, there are many differences in teaching and education. Differences mainly reflects themselves in teaching. İn Germany, for example, attendance at lectures is freely, and the evaluation is different. In addition, the ability to teach and test multiple subjects throughout the semester depends on the student. The education system here is different. The most that I liked here is the lessons are conducted in small groups. This is great, because it was hard for me to attend the lesson and focus in a group consisting of 100 people. At ASOIU we attend the lessons in small groups, we can make direct contact with the teacher, ask teacher’s questions from our place and discuss any issues which we dont know about. Teachers and professors are also more accessible here than in Germany. Since I have come to ASOIU I can communicate with teachers without any problem and ask questions regarding lesson any time. Here is different countries, different culture and different learning environment. Of course, we have had problems and difficulties, but Azerbaijanis are very kind and helpful. We have been here for a month and a half, but despite that, we were almost become close with our student friends. We have visited many historical and cultural places of interest and we are exploring Baku now. This student exchange program has not only been a successful indicator for creating a professional CV, but it has also given us a rich experience.”It should be note that, at present, 587 foreign students from 24 countries are studying at ASOIU, and ASOIU directly cooperates with more than 100 universities in more than 25 countries. ASOIU cooperates with a number of foreign universities under the Mevlana, Erasmus +, DAAD programs. In addition, the Summer School provides student exchange with universities in the UK, Germany, Turkey, France, Spain and Lithuania. In addition, there are dual cooperation programs with Zigen University (Germany), Georgia State University (USA), Ufa University (Russia), Adam Miskevich University (Poland). D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 25
UFAZ-da | AT UFAZ
UFAZ tələbəsi Londonda keçirilən “Bir Gənc Dünya” Sammitinə dəvət edilib
UFAZ student invited to the One Young World Summit in London UFAZ-ın Kimya mühəndisliyi ixtisasının II kurs tələbəsi Ləman Cəlilova Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) Kimya mühəndisliyi ixtisasının II kurs tələbəsi Ləman Cəlilova British Petroleum (BP) tərəfindən həyata keçirilən “Skills Refinery” layihəsinin fərdi qalibi olaraq 22-25 oktyabr tarixlərində Londonda baş tutan “Bir Gənc Dünya” Sammitində iştirak edib. Artıq Bakıya qayıdan Lamanın zirvə görüşü barədə ən xoş təəssüratlarını sizinlə bölüşürük: “Oktyabrın 22-də bizi BP-nin qərargahına dəvət etdilər. Orada BP alimləri və dünyanın hər yerindən nümayəndələr ilə görüş keçirildi. Bizə BP-nin Paris Sazişinin (BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası çərçivəsində) məqsədlərinə əməl edilməsində rolu barədə məlumat verildi. Bu Sammit, bütün iştirakçılara 21-ci əsrin Laman Jalilova, UFAZ second-year Chemical Engineering student and the individən vacib nüanslarından sayılan sahibkarlıq ual winner of Skills Refinery Project bacarıqlarını gücləndirmək və bacarıqlarımızı Laman Jalilova, UFAZ second-year Chemical Engineering student and the indidaha da inkişaf etdirmək imkanı verdi. Twit- vidual winner of Skills Refinery Project, launched by British Petroleum (BP), was ter-in təsisçisi, James Quincey, Coca-Colanın invited to participate in the One Young World Summit in London on 22-25 Ocbaş direktoru, Məhəmməd Yunus, Nobel tober, 2019. Now that she is back to Baku, we are sharing Laman’s warmest Sülh Mükafatı laureatı, İrlandiyanın ilk qadın impressions of the summit: On October 22, we were invited to BP headquarters, prezidenti Meri Robinson,və digər görkəmli where there was a meeting organized with BP scholars and delegates from all şəxsiyyətlərin dinlərarası əməkdaşlığın əhəmiy- over the world. We were given information about the role of BP in complying yəti, birliyin möhkəmliyi, iqlim dəyişikliyi, aşağı with the Paris Agreement (within the United Nations Framework Convention on karbon iqtisadiyyatı, qadın səlahiyyətləri- Climate Change) goals. The last four days of the stay in London were devoted nin artırılması və s kimi mövzularda təsirli və to the One Young World Summit 2019, that brought together bright minds of mükəmməl nitqini dinləmək olduqca xoş idi. all ages who spoke on topics pertinent to leaving a positive impact on society. Həmçinin 22-25 yaşlarında olmalarına bax- This Summit provided all the participants with the opportunity to strengthen mayaraq öz cəmiyyətlərinə töhfələr verən və entrepreneurial skills which are considered one of the most significant ones in dünyanı müsbətə doğru dəyişməyə cəhd edən the 21st century and build our skillset further It was indescribably impressive gənc insanlarla ünsiyyətdə olmaq və fikirlər hearing speeches from Biz Stone - co-founder of Twitter, James Quincey - CEO of bölüşmək mənim üçün böyük motivasiya oldu. Coca-Cola, Muhammad Yunus - Nobel Peace Prize winner, Mary Robinson - the Zirvənin 17 yaşlı ən gənc iştirakçılarından biri first female President of Ireland and many other outstanding individuals who olmağıma baxmayaraq yenilik gətirmək istəyən were sharing their insights on the significance of interfaith cooperation, strength və ilham mənbəyi ola biləcək çox enerjili və of unity, climate change, low carbon economy, women empowerment, etc. It həvəsli insanlarla tanış oldum. Ümumiyyətlə, was likewise very inspiring to network with people of just 22-25 years old doing bu zirvə mənim bütün gözləntilərimi qarşıladı such amazing work in their communities in various ways and creating change in və hətta üstələdi. Açılış mərasimindən bağlanış their part of the world. Being 17 years old, I was one of the youngest participants mərasiminə qədər hər şey olduqca maraqlı və of the whole summit. Despite this, I have seen a lot of energetic and motivated həyəcanverici oldu. Bu mənim üçün ömürlük like-minded people who were a real source of inspiration for those who want to bir təcrübəyə çevrildi”! Hər il keçirilən “Bir Gənc bring a change. All in all, this summit exceeded all my expectations - everything Dünya” Sammiti hər ölkədən və sektordan ən from the opening ceremony to the closing ceremony was tremendously interestparlaq gənc istedadları özündə birləşdirir və ing and exciting - a lifelong experience! The annual One Young World Summit sosial təsiri sürətləndirmək üçün çalışır. 190- convenes the brightest young talent from every country and sector, working to dan çox ölkədən olan nümayəndələr arasında accelerate social impact. Delegates from 190+ countries are counselled by influJustin Trudeau, Paul Polman və Meghan Mark- ential political, business and humanitarian leaders such as Justin Trudeau, Paul le kimi siyasət və iş sahəsində bir çox qlobal və Polman and Meghan Markle, amongst many other global figures. The One Young nüfuzlu simalar var. “Bir Gənc Dünya” Sammiti World Summit 2019 sees the global forum for young leaders return ‘home’ for 22-25 oktyabr tarixlərində Böyük Britaniyada the first time since the inaugural Summit in 2010. The One Young World Summit (Londo şəhərində) baş tutub. İştirakçılar dörd 2019 took place in London, United Kingdom from 22 to 25 October 2019. Deletransformativ gündə çıxışlarda, panellərdə, gates participated in four transformative days of speeches, panels, networking şəbəkələrdə və seminarlarda iştirak edib. and workshops. 26 2O4i l Oai nl da nI nd dIunsdt ur ys t |r yD|e kDaebkra b 2 0r 1290 1 9
UFAZ-da | AT UFAZ
UFAZ-ın Neft-qaz mühəndisliyi ixtisasının IV kurs tələbələri “AZLAB” Kəşfiyyat və Tədqiqat Mərkəzində olub Research trip to AzLab for UFAZ fourth-year Oil and Gas Engineering students
Noyabrın 12-də Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) Neft-qaz mühəndisliyi ixtisasının IV kurs tələbələri Tədris Departamentinin mütəxəssisi Günay Fərzəliyeva ilə birlikdə bölgədəki ən böyük tədqiqat mərkəzlərindən biri olan “AZLAB” Kəşfiyyat və Tədqiqat Mərkəzində olub. Tələbələri salamlayan mərkəzin “Təhlükəsizlik” üzrə meneceri Seymur Davidov laboratoriyalarla tanışlığa başlamazdan əvvəl onlara təhlükəsizlik qaydaları haqqında məlumat verib. PVT laboratoriya müdiri Şamil Həsənov PVT (Təzyiq həcminin temperaturu) laboratoriyasında istifadə olunan avadanlıqlar, onlardan necə istifadə olunması və yağın quruluşunu analiz etmək üçün təcrübənin necə aparıldığı haqqında danışıb. Tələbələr, həmçinin Təhlil laboratoriyasının müdiri Yevgeniy Juravlyovun müşayiəti ilə Qaz Xromatoqrafiya otağını və Yağ Analizi laboratoriyasını ziyarət edərək proses haqqında geniş məlumat əldə ediblər. AZLAB-ın BP ilə əməkdaşlığı 1996-cı ildə Çıraq platformasında GCA1 quyusunun qazılmasından etibarən başlanıb və 2024-cü ilə qədər davam edəcəyi nəzərdə tutulub. Müəssisənin fəaliyyət sahəsinə axtarış-kəşfiyyat və istismar quyularından götürülmüş nümunələr üzərində geniş tədqiqat işləri aparmaq, litostratiqrafik və biostratiqrafik kəsilişi tərtib etmək, geokimyəvi tədqiqatlar və PvT eksperimentlər aparmaq və s. daxildir.Azlab” ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən digər xarici və yerli şirkətlərin (BP, Statoil, Total, Lukoil, EXXON ConocoPhillips, Karasu, Şirvan Oil, Binagadi Oil və s.) axtarış-kəşfiyyat və istismar quyularından götürülən kern, neft, kondensat və qaz nümunələrinin geniş tədqiqatını həyata keçirməklə yanaşı, Gürcüstan, Türkmənistan, Qazaxıstan, Özbəkistan kimi region ölkələrinin bir çox şirkətləri ilə də sıx əməkdaşlıq edir.
On November 12, 2019, fourth-year Oil and Gas Engineering students visited “AZLAB” Exploration and Research Center, one of the largest research centers in the region together with UFAZ Student Affairs Specialist Gunay Farzaliyeva. QHSE Manager Seymur Davidov welcomed students and provided them with the safety instructions before visiting the laboratories. PVT Laboratory Manager Shamil Hasanov, gave comprehensive information about the equipment used in PVT (Pressure volume temperature) Laboratory, how to use them, how an experiment is done to analyze the structure of oil, and last but not least, how to do data gathering needed for later calculation in various oil companies that AZLab is cooperating with. Students also visited Gas Chromatography Room and Oil Analysis Lab, accompanied by Analytics Lab Manager Yevgeniy Juravlyov, and received insights about the process.AZLAB’s cooperation with BP began in 1996 when the GCA-1 well was drilled on the Chirag platform and will continue until 2024. During this period the center has been carrying out extensive tests of samples of the core, oil, condensate and gas taken from all exploration wells. The companies cooperating with AZLAB include BP, Statoil, Total, Lukoil, EXXON ConocoPhillips, Karasu, Shirvan Oil, and Binagadi Oil and etc. Moreover, the company’s performance has received recognition from companies based in Georgia, Turkmenistan, Kazakhstan, Uzbekistan, Ukraine and they are actively using the opportunities provided by the research center.
UFAZ Aşqabadda keçirilən Beynəlxalq Təhsil Sərgisində təmsil olunub UFAZ-ın baş katibi Şarlotte Payen, UFAZ-ı hər il Türkmənistanda keçirilən beynəlxalq təhsil sərgisində təmsil edir. Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) baş katibi Şarlot Payen 14-15 noyabr tarixlərində Türkmənistanın Təhsil Nazirliyinin dəvəti ilə Türkmənistan hökuməti tərəfindən hər il təşkil edilən Beynəlxalq Təhsil Sərgisində və Elmi Konfransda iştirak edib. Ənənəvi açılış mərasimindən sonra Şarlot Payen UFAZ və Fransa Aşqabad İnstitutunun birgə stendinə yaxınlaşan baş nazirin müavini cənab Ağamyradov, Fransanın Türkmənistandakı səfiri cənab Françoise Delahousse və digər dövlət rəsmilərinə universitet haqqında qısa məlumat verib. Sərgidən əlavə, baş katib “Fransa-Azərbaycan Universiteti (UFAZ): uğurlu ikitərəfli universitet əməkdaşlığı təcrübəsi” mövzusunda elmi konfransda fəal iştirak edib. Beləliklə, iştirakçıları UFAZ-ın Fransa ilə Azərbaycan arasındakı ikitərəfli münasibətlərdə və Azərbaycanda eksperimental elmlərin tədrisinin modernləşdirilməsində yaratdığı müsbət təsirlər ilə tanış edib. Onu da qeyd edək ki, 2017-ci ildən etibarən UFAZ-da təhsil alan tələbələr arasında Türkmənistan vətəndaşı da var və ümid edirik ki, bu
UFAZ represented at the International Education Fair in Ashgabat
UFAZ Secretary General Charlotte Payen representing UFAZ stand in the annual International Education Exhibition in Ashgabat, Turkmenistan. On November 14-15, 2019, UFAZ participated in the annual International Education Exhibition held in Ashgabat, Turkmenistan, At the invitation of the Ministry of Education of Turkmenistan, UFAZ Secretary General Charlotte Payen participated in the international education fair and the scientific conference organized on a annual basis by the Turkmen government.Following a traditional opening ceremony and senior government officials’ visit to the exhibitors’ booths that UFAZ shared with the French Institute of Ashgabat, UFAZ Secretary General was given to opportunity to briefly present the French-Azerbaijani University to the Vice Premier Mr Agamyradov in presence of the French Ambassador of France to Turkmenistan, Mr Françoise Delahousse. Besides the exhibition, Charlotte Payen actively contributed to the scientific conference, on the topic of “The French-Azerbaijani University (UFAZ): the experience of a successful bilateral university cooperation”, introducing thus the many positive impacts that UFAZ triggers in the bilateral relations between France and Azerbaijan, and in the modernization of the teaching of the experimental sciences in Azerbaijan. It should also be noted that since 2017, UFAZ hosts one foreign student from Turkmenistan, and D eDkeakbarb 2r 021091 9| |O iOl i al nadn dI nIdnudsut sr tyr y 2 27 5
UFAZ-da | AT UFAZ
cür sərgilərin nəticəsi olaraq gələcək illərdə bu say daha da artacaq. Hər il keçirilən bu sərgi və konfransın məqsədi, Türkmənistanda dövlət sosial siyasətinin əsas sahələri olan təhsil və idman sektorlarının inkişafını təmin etmək və bu sahələrdə mövcud tendensiyaları əks etdirməkdir. Tədbir Təhsil Nazirliyi, İdman və Gənclər Nazirliyi və Türkmənistan Ticarət və Sənaye Palatasının birgə təşkilatçılığı ilə həyata keçirilir.
hopefully many more to come in the coming years thanks to such exhibitions. The aim of this annual exhibition and conference is to promote the development of the education and sport sectors as key areas of state social policy in Turkmenistan, and to reflect current trends in these fields. The event is being jointly organised by the Ministry of Education, the Ministry of Sport and Youth Affairs and the Chamber of Commerce and Industry of Turkmenistan.
UFAZ-ın 4 tələbəsi Fransanın Po şəhərində keçiriləcək “Yerin mərkəzində 24 saat innovasiya” hakatonunda iştirak edəcək
4 UFAZ students are leaving to France for a hackathon dedicated to geosciences and oil and gas activities UFAZ-ın 4 tələbəsi Fransanın Po şəhərində keçiriləcək “Yerin mərkəzində 24 saat innovasiya” hakatonunda iştirak edəcək. Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) Geofizika mühəndisliyi ixtisasının IV kurs tələbələri Rəşad Nağıyev, Ləman Əliyeva və Neft-qaz mühəndisliyi ixtisasının IV kurs tələbələri Səbuhi İbrahimli və Ayan İbrahimova 21-22 tarixlərində Fransanın Po şəhərində keçiriləcək “Yerin mərkəzində 24 saat innovasiya” hakatonunda iştirak edəcək. Geofizika mühəndisliyi və Neft-qaz mühəndisliyi ixtisasları üzrə ən yaxşı akademik nəticə göstərən 10 tələbə UFAZ-ın idarə heyəti ilə müsahibədə iştirak edib. Müsahibədə uğur qazanan 4 tələbə hakatonda iştirak etmək imkanı qazanıb. 24 saat davam edəcək hakatonda ümumilikdə 4 UFAZ students are leaving to France for a hackathon dedicated to geosciences 150 iştirakçı fasiləsiz olaraq münsiflər tərəfin- and oil and gas activities dən yer elmləri sahəsində verilən tapşırıqların On November 21-22, 2019, UFAZ fourth-year Geophysical-Geoscience Engineerhəll yollarını tapmağa çalışacaq. ing students Rashad Nagiyev and Laman Aliyeva and fourth-year Oil&Gas Engineering students Sabuhi Ibrahimli and Ayan Ibrahimova will be participating in Hakatonun məqsədi komandaları yaradıcı və the “24H de l’innovation au centre de la Terre” (24 hours of innovation at the innovativ anlayışlar və məhsullar (proseslər, center of the Earth), a hackathon organized by Pole Avenia, Geosciences Innovaməhsullar, proqram təminatı, xidmətlər, rabitə tion Valley to be held in Pau Business School (Pau, France). kampaniyaları ...) ilə əlaqəli mövzularda inkişaf The 4 UFAZ participants were selected based on their motivation letter, skills, etdirməkdir. and academic achievements, following an interview conducted by UFAZ Management. 24 saatlıq hakatonun sonunda komandalar 3 During this 24-hour student competition based on creativity & innovation, exdəqiqə ərzində öz məhsullarını peşəkar münsif- pected 150 students will gather together and work in teams on topics proposed lər heyəti qarşısında təqdim edəcəklər. Sonda by the companies’ members of the Pole Avenia, Geosciences Innovation Valley. qalib olan 3 komandaya mükafat təqdim olu- The purpose of this hackathon is to develop, as a team, creative and innovanacaq. tive concepts and products (processes, software, services, communication campaigns ...) on topics related to geoinformation & geomatics, geophysics & geoQeyd edək ki, Fransanın Total və Schlumberg- modelling, drilling & well equipment, logging & monitoring, management & EOR er şirkətlərinin sponsorluğu ilə təşkil olunan tank, software development, environment, and human resources. müsabiqə Pole Avenia (Yer elmləri innovasiya Following the 24h hackathon, the teams will have to make a 3min presentation mərkəzi) tərəfindən Po Biznes məktəbində to defend their concepts and products in front of a jury of professionals. The top keçiriləcək. three teams will be rewarded and each member will receive a prize. Fransanın cənub-qərbindəki Po şəhərində yerləşən Pole Avenia Akvitaniya bölgəsində və hətta bütün ölkə daxilində (BRGM, IFPEN, INERIS ...) 4000-dən çox tədqiqatçını (CSTJF,
Pole Avenia, located in Pau in southwest France, is the only French competitiveness cluster in the geosciences sector. It is a unique research potential in France, bringing together more than 4000 geoscience researchers (CSTJF, Institut Carnot ISIFOR, Bordeaux and Pau Universities…) in the Aquitaine region and even across
28 2O6i l Oai nl da nI nd dIunsdt ur ys t |r yD|e kDaebkra b 2 0r 1290 1 9
UFAZ-da | AT UFAZ
Institut Carnot ISIFOR, Bordo və Pau Universitetləri ...) və 100-dən çox sənaye tərəfdaşını bir araya gətirən unikal tədqiqat potensialına malikdir. “Yerin mərkəzində 24 saat innovasiya” hakatonu 2015-ci ildə başlayıb və artıq 5-ci ildir ki, həyata keçirilir.
the entire country (BRGM, IFPEN, INERIS…), more than 100 industry partners including, world leaders in energy (Total, GDF Suez, EDF, Vermilion…) and local SMEs and MSEs (INT, Drillstar Industries, Well Staff, Varel Europe, SMP…). “24 hours of innovation at the center of the Earth” hackathon first started in 2015 and it is the 5th year that the hackhaton is being organized. To recall, this 2019 hackathon is organized with the support of the French companies TOTAL and Schlumberger.
UFAZ tələbələri Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsində III yerə layiq görülüb UFAZ students ranked at the 3rd place on the 44th International Collegiate Programming Contest (ICPC) Bakı Mühəndislik Universitetində (BMU) keçirilən “44-cü ICPC Universitet Tələbələrinin Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsi. Noyabrın 10-da Azərbaycan-Fransız Universitetinin (UFAZ) tələbələrindən ibarət 4 komanda Paşa bankın dəstəyi ilə Bakı Mühəndislik Universitetində (BMU) keçirilən “44-cü ICPC Universitet Tələbələrinin Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsi”nin regional mərhələsində (XV Azərbaycan Çempionluğu) iştirak edib. 18 ali təhsil müəssisəsindən 53 komandanın iştirak etdiyi müsabiqədə iştirakçılara 5 saat ərzində 13 alqoritmik məsələni C, C++, Java və ya Python proqramlaşdırma dillərində həll etmək tapşırığı verilib. Qiymətləndirmə avtomatik qiymətləndirmə sistemi ilə aparılıb. Müsabiqənin nəticələrinə görə UFAZ-ın Kompüter elmləri ixtisasının II kurs tələbələri Nadir Şıxlı, Rüstəm Əliyev və IV kurs tələbəsi Kamal Ağayevdən ibarət komandası III yer digər 3 komanda isə 5-ci, 11-ci və 19-cu yerlərə layiq görülüb. Qaliblər BMU və Paşa Bank tərəfindən təqdim edilən qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılıblar. Müsabiqədə müvəffəqiyyət qazanmış 36 komanda 29 noyabr-1 dekabr 2019-cu il tarixlərində Gürcüstan Respublikasının Tbilisi şəhərində keçiriləcək “44-cü ICPC - Universitet Tələbələrinin Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsi”nin növbəti yarımfinal mərhələsində və “Cənubi Qafqaz açıq çempionatı”nda iştirak etmə hüququ əldə ediblər. Qeyd edək ki, 1970-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərən Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsinin (İCPC) əsas məqsədi problemlərin həlli qabiliyyəti və hesablama sahəsində ən güclü tələbə imkanlarını artırmaqdır. Xatırladaq ki, UFAZ artıq ikinci ildir ki, bu Beynəlxalq Proqramlaşdırma Müsabiqəsində iştirak edir.
44th International Collegiate Programming Contest (ICPC) held in Baku Engineering University. On November 10, 2019, 4 UFAZ teams participated in the 44th International Collegiate Programming Contest (ICPC) on sub-regional level, held in Baku Engineering University and sponsored by PASHA Bank. Overall 53 teams from 18 higher education institutions took part in the competition. Participants were asked to solve 13 algorithmic problems using C, C++, Java and Python programming languages. The assessment was carried out based on an automatic evaluation system. 2nd year students Nadir Shikhli, Rustam Aliyev and 4th year student Kamal Aghayev from Computer Science specialty won the 3rd place of the contest, while the other 3 UFAZ teams won 5th, 11th and 19th places respectively. Winners received rewards from PASHA Bank and Baku Engineering University. To recall, 36 teams will be representing Azerbaijan in semi-finals of 44th International Collegiate Programming Contest (ICPC) to be held in Tbilisi, Georgia on November 29-December 1. The International Collegiate Programming Contest traces its roots back to 1970. It is an algorithmic programming contest for college students. Teams of three, representing their university, work to solve the most real-world problems, fostering collaboration, creativity, innovation, and the ability to perform under pressure. Through training and competition, teams challenge each other to raise the bar on the possible. To recall, this is the 2nd time students are representing UFAZ at the International Collegiate Programming Contest. D eDkeakbarb 2r 021091 9| |O iOl i al nadn dI nIdnudsut sr tyr y 2 29 7
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL
30 2 8 OOi li la an nd dI nI nd du us ts rt yr y| |DDe ek ka ab br r2 20 01 19 9
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL
FAYDALI TӘCRÜBӘ USEFUL EXPERIENCE Tәlәbәlәr ADNSU-da istehsalat tәcrübәsinin tәşkilindәn razıdır Students are satisfied with the practical internship organized at ASOIU
Elnur Hadıyev Elnur Hadiyev DD ee kk aa bb rr 22 00 11 99 ||O O n dI nI d nu d su tsrtyr y 231 i l i la na d 9
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL
İxtisaslı kadrların yetişdirilməsində tələbələrə nəzəri biliklərlə yanaşı, təcrübə keçirilməsi xüsusi əhmiyyət kəsb edir. Nəzəri biliklərin dəyər qazanması üçün onların təcrübədə sınaqdan çıxması şərtdir. Xüsusilə də mühəndis təhsili verən texniki profilli ali məktəblər üçün nəzəri biliklərin təcrübədə möhkəmləndirilməsi mühüm önəm kəsb edir. Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti (ADNSU) demək olar 100 ildir ki, ölkə sənayesi və iqtisadiyyatı üçün kadr hazırlayır. ADNSU-nun minlərlə məzunu vardır ki, tək Azərbaycanın deyil, onlarla ölkənin sənaye və iqtisadiyyatına mühüm töhfə veriblər. Onlar buna nəzəriyyə və təcrübənin vəhdətinə əsaslanan proqramlar üzrə təhsil aldıqları üçün nail olublar. Müasir Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra xeyli müddət formal xarakter daşımış istehsalat təcrübəsi prosesi də mahiyyətcə yeni məzmun kəsb etməyə başlayıb. Xüsusilə son illər bütün təhsil müəssisələrində tələbələrin ixtisas üzrə təcrübə keçməsi, təcrübənin təşkili, həcmi, məqsədi və keçirilmə müddəti, mütəxəssis hazırlığı aparılan müvafiq istiqamətlər (ixtisaslar) dövlət təhsil standartları ilə müəyyənləşdirilib. Belə ki, Nazirlər Kabinetinin 19 sentyabr 2008-ci il tarixli qərarına əsasən, bütün ali təhsil müəssisələrində oxuyan tələbələr icbarı olaraq istehsalat təcrübəsi keçirlər. Yeni yanaşma və metodologiyaların uğurlu tətbiqi ilə qısa müddətdə təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsinə nail olan ADNSU texniki profilli təhsil müəssisəsi
32 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
A l o n g with the theoretical knowledge, internships are of particular importance in the training of qualified personnel. In order the theoretical knowledge gain value, it should be tested in practice. It is important to strengthen the theoretical knowledge in practice, especially for technical universities which provide engineering education.
Azerbaijan State University of Oil and Industry (ASOIU) has been training staff for the industry and economy of the country for almost 100 years. There are thousands of graduates of ASOIU who have made significant contributions to the industry and economy of not only Azerbaijan, but also dozens of countries. They achieved this because of trainings based on the unity of theory and practice.
After the independence of the modern Azerbaijan Republic, the process of practical internship, which was formal for a long time, essentially began to acquire a new content. Particularly, in recent years, the students’ internship in all educational institutions, the organization, volume, purpose and duration of the internship, relevant areas (specialties) in which specialist training is conducted are defined by state educational standards. So, according to the resolution
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL
olaraq təcrübəylə nəzəriyyəni birləşdirməklə son 4 ildə xüsusilə fərqlənməyi bacarıb. Bu gün ADNSU-da tələbələrə auditoriya və laboratoriyalarda əldə etdikləri nəzəri bilik və bacarıqları möhkəmləndirmək üçün geniş təcrübə keçmək imkanı yaradılıb və xüsusi nəzarətdə saxlanılır. Universitetdə tələbələr uyğun olaraq istehsalat təcrübəsi, fərdi təcrübə və ilboyu təcrübə keçirlər. İstehsalat təcrübəsi icbaridir və hər bir IV kurs tələbəsi mütləq şəkildə bu təcrübəni keçməlidir. ADNSU-da hər tələbənin istehsalat təcrübəsi üzrə kredit göstəricisi 21-dir. Fərdi təcrübə isə istehsalat təcrübəsinin tərkibində olan və ya onu əvəzləyən təcrübədir. Bu təcrübə proqramına görə tələbə təcrübə keçmək istədiyi müəssisəni oxuduğu ixtisasa uyğun olaraq özü seçir və universitet tərəfindən bu seçimin ixtisas və buraxılış işi mövzusuna uyğunluğu dəyərləndirilir. Ötən tədris ilində bütün ixtisaslar üzrə 1989 nəfər bakalavr yüksək səviyyədə təcrübə keçib. O cümlədən, fərdi təcrübə üzrə 51 tələbə 42 şirkətdə təcrübə keçib. Ümumilikdə hazırda ADNSU 129 müəssisə ilə istehsalat təcrübəsi üzrə əməkdaşlıq edir. Onlardan əsas baza müəssisələr – SOCAR, “Azərikimya“ İstehsalat Birliyinin “Etilen-polietilen“ zavodu, Heydər Əliyev adına Neft Emalı Zavodu, SOCAR-ın Geofizika və Geologiya İdarəsi, Azərişıq ASC, AzerGold QSC, AzərEnerji ASC və digər çoxsaylı istehsalat müəssisələridir.
of the Cabinet of Ministers of September 19, 2008, students of all higher educational institutions undertake practical internship. Thanks to the successful implementation of new approaches and methodologies, being a technical university ASOIU was able to significantly increase the level of education in a short period, by combining theory with practice over the past 4 years. Today ASOIU provides students with a wide range of experiences and special supervision to enhance the theoretical knowledge and skills they acquire in classrooms and laboratories. At the university, students undertake practical internships, individual internships and year-long internships. Practical internship is mandatory and every fourth year student must complete it. At ASOIU, each students’ credit indicator is 21. Personal experience is an experience that is contained or substitutes for a practical internship.
Xatırladaq ki, bu yaxınlarda “Binəqədi Oil Company” şirkətində iki aylıq yay təcrübə proqramında iştirak edən və nəzəri biliklərini təcrübədə sınaqdan keçirən 15 nəfər ADNSU tələbəsi uğurlu fəaliyyətə görə sertifikatla mükafatlandırılıb. Bakalavrlardan fərqli olaraq, magistrların 90 faizindən yuxarısı universitetdə təcrübə keçirilər. Magistrlər II kursda təcrübəyə cəlb olunurlar. Cari ilin fevral-mart aylarında 374 magistr Elmi-tədqiqat təcrübəsi keçib ki, onlardan da 4 nəfəri universitetdən kənarda təcrübədə olub. Bu ilin mart-aprel aylarında isə 385 magistr Elmi-pedoqoji təcrübə keçərək biliyini daha da zənginləşdirib. Tələbələr üçün nəzərdə tutulan ixtisas təcrübələrindən biri də ilboyu təcrübədir. Bu təcrübə müddəti tədris dövründə olur və təcrübəyə əsasən II və III kurs tələbələri üçün yetərlidir. Ötən tədris mövsümündə ADNSU-nun 65-dək tələbəsi 50 şirkətdə ilboyu təcrübə keçib. Həmin tələbələrdən bir neçəsi ilə həmsöhbət olduq, onlar təcrübə müddətində qazandıqları bilik və bacarıqlardan razı qaldıqlarını bildirdilər. ADNSU-nun Elektrik mühəndisliyi ixtisasının III kurs tələbəsi Məmmədhüseyn Məmmədli yeni tədris ili başlandıqdan dərslərlə bərabər, istehsalat müəssisəsində təcrübədə olmasının onun ixtisası dərindən mənimsəməsinə çox böyük təsir etdiyini deyir: “Gün ərzində dərsdən sonra tələbə yoldaşlarımla müəssisəyə gedirik. Nəzəri olaraq dərsdə öyrəndiklərimizin orada canlı şahidi oluruq. İş prosesini canlı müşahidə etdikcə özümüzü daha hazırlıqlı hiss edirik və seçdiyimiz ixtisasın
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 33
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL
rahat və çətin tərəflərini dərk edirik”. Elektrik mühəndisliyi ixtisasının digər tələbəsi Yusif Abdinov isə təcrübəyə getdikdən sonra ixtisasının məsuliyyətini tam dərk etdiyini bildirir: “III kurs tələbəsiyəm, bu ildən bizə tədris proqramına uyğun olaraq ixtisas üzrə nəzəri biliklərin tədrisinə daha çox yer verilir. Öz istəyimizlə təcrübə proqramına yazılmışıq. Dərs zamanı öyrəndiklərimizlə yanaşı, müəssisədə istehsalat prosesini müşahidə etmək, oradakı avadanlıqlara toxunmaq, bir neçə saat olsa da, işçilərlə bərabər çalışmaq peşəmizin incəliklərini dərindən öyrənməyə bizə şərait yaradıb”. Cihazqayırma mühəndisliyi ixtisasının tələbəsi Fatimə İsmayılova təcrübə keçdikdən sonra ixtisasını daha çox sevdiyina deyir: “Təcrübə müddətində nəzəri olaraq tam mənimsəyə bilmədiyim dərslər də mənim üçün aydın oldu və seçdiyim ixtisasa marağım daha da artdı. Həqiqətən anladım ki, nəzəri biliyi real iş prosesinə tətbiq etmək üçün təcrübə mütləqdir. İndi özümü daha hazırlıqlı və məlumatlı hiss edirəm”. Şamil Quliyev də tələbə yoldaşları ilə həmfikirdir. Nəzəri bilikləri nə qədər zəngin olsa da, təcrübə dövründə öyrəndiklərinin əvəzsiz olduğunu deyir: “Elektrik mühəndisliyi ixtisası üzrə təhsil almaq üçün düşünürəm ölkəmizdə ADNSU-dan yaxşı təhsil verən müəssisə tapa bilməzdim. Konkret olaraq nəzəri biliklərlə təcrübənin vəhdəti biz tələbələrin peşəkar kadr kimi yetişməsi üçün geniş imkanlar yaradır”. Tərlan Abdullayev isə Kimya mühəndisliyi ix34 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
According to the internship program, the students chose the enterprice that they want according to their specialty and the university evaluate this choice correspondence to specialty and the topic of thesis. In the past academic year, 1989 bachelors have completed their internships all specialties. In particular, 51 students had personal internships in 42 companies. Currently, ASOIU cooperates with 129 companies on practical internship in general. The main companies are SOCAR, Ethylene-Polyethylene Plant of Azerikimya Production Union, The Heydar Aliyev Oil Refinery, The SOCAR’s Department of Geophysics and Geology, Azerishiq OJSC, AzerGold CJSC, AzerEnerji OJSC and others.
Recall that 15 ASOIU students who recently participated in a two-month summer internship program at Binagadi Oil Company and tested their theoretical knowledge were awarded with certificates for successful work.
Unlike bachelors, more than 90% of masters have internships at the university. Masters are involved in internship in the 2nd year. In February-March of the current year, 374 master students completed their research internships, four of which were interns outside of the university. In March-April of this year, 385 masters underwent a scientific-pedagogical internship and enriched their knowledge.
MÜTƏXƏSSİS HAZIRLIĞI | TRAINING OF PERSONNEL tisasının tələbəsidir. Təcrübə müddətində öyrəndiklərini qazancı olduğunu düşünür: “Məncə, tələbə üçün təcrübə daha maraqlı və yadda qalan olur. Bu, eyni zamanda tələbələri nəzəri biliyi daha dərindən öyrənməyə sövq edir. Nəzəri biliklə təcrübənin paralel mənimsənilməsi sayəsində ixtisasımı ətraflı və dərindən öyrənirəm”. Onu da xatırladaq ki, ADNSU az sayda olsa da, artıq bir neçə ildir ki, tələbələrin xarici ölkələrdə də təcrübə keçməsinə imkan yaradır və bununla bağlı bir neçə ölkə ilə müqavilələr bağlanıb. Qeyd edək ki, ADNSUda tələbələrin təcrübəsinə xüsusi önəm verilməsinin bir mühüm üstünlüyü də tələbələrin işlə təmin olunmasının daha da rahat və əlçatan olmasıdır.
One of the practical internships for students is year-long internships. The duration of this internship is in the academic year and is sufficient for the second and third year students. During the last academic year, about 65 students of ASOIU had an internship in 50 companies. We interviewed several of those students who said they were satisfied with the knowledge and skills gained during the internship.Mammadguseyn Mammadli, a third-year student at ASOIU specializing in Electrical Engineering, says that his experience in a manufacturing enterprise, along with lessons from the start of the new academic year, has had a profound impact on his professional insight: «After classes during the day, we go to the enterprise with group mates. We become witnesses of what we theoretically learn in the lessons. As we watch the work process live, we feel more prepared and aware of the pros and cons of our chosen profession.”Another student of Electrical Engineering, Yusif Abdinov, says he has fully understood the responsibilities of his specialty after his internship: “As a third-year student, this year we have been given more opportunity to gain theoretical knowledge in accordance with the curriculum. We voluntarily enrolled in an internship program. In addition to what we have learned during the classes, we have had the opportunity to observe the manufacturing process at the enterprise, touch the equipment there, and work with the staff, even if it is only for a few hours, to learn the depth of our profession.” Fatima Ismayilova, a student of instrumentation engineering, says she has loved her profession more after the internship: “During my internship, the lessons that I could not master in theory have become clear to me, and my interest in the profession I chose has grown. I understood that experience is definitely necessary to apply theoretical knowledge to real business processes. Now I feel more prepared and informed.”Shamil Guliyev also agrees with his group mates. Despite rich theoretical knowledge, he says that what he learned during the internship was invaluable: “I think I could not find a better education institution in our country to get a degree in electrical engineering than ASOIU. In particular, the combination of theoretical knowledge and experience provides In particular, the combination of theoretical knowledge and experience provides ample opportunities for us, students, to grow as professionals.” Tarlan Abdullayev is a student of Chemical Engineering. He thinks that what he has learned during the internship was a gain: “I think for the student the experience is more interesting and memorable. It also encourages them to deepen their theoretical knowledge. Thanks to the parallel mastering of theoretical knowledge and experience, I am thoroughly and in-depth studying my specialty.” It should also be recalled that ASOIU, albeit a small number, has been providing internships abroad for several years. In this regard, agreements with several countries have been signed. Notably, one of the important advantages of giving importance of students’ internship at ASOIU is the fact that it makes easy and accessible of providing students with jobs.
D e k a b r 2 0 1 9 | |O iOl i al nadn dI nIdnudsut sr tyr y 3 35 3
TƏŞƏBBÜS | INITIATIVE
3 4 OO 36 i l i la na dn dI nI dn ud sutsrtyr y| |D D e ke ak ba rb r2 02 10 91 9
TƏŞƏBBÜS | INITIATIVE
DÖVLӘT BAŞÇISININ SİYASӘTİ AZӘRBAYCANLI GӘNCLӘRİ YUMRUQ KİMİ BİRLӘŞDİRİB THE POLICY OF THE HEAD OF STATE UNITED THE AZERBAIJANI YOUTHS “Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində, BMT-nin bütün dünya tərəfindən qəbul edilmiş Nizamnaməsi, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri və Helsinki Yekun Aktı çərçivəsində həll olunmalıdır… Qarabağ tarixi, əzəli Azərbaycan torpağıdır. Beləliklə, Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi”…! Bu fikirlər Prezident İlham Əliyevin oktyabrın 3-də Rusiya Federasiyasının Soçi şəhərində dövlət başçılarının “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun XVI illik iclasının plenar sessiyasındakı çıxışından bir parçadır. Soçidən səslənən bu tarixi bəyanət qısa zamanda dünyanın bir neçə ölkəsində haqqa, ədalətə verilən qiymət, işğalıçı dövlətə ünvanlanan samballı cavab kimi rəğbətlə qarışlandı, Azərbaycan və Türkiyə Respublikasında medianın baş bövzusuna çevrildi, ictimaiyyət arasında ciddi müzakirə predmeti oldu… “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun XVI illik iclasının plenar sessiyasında dövlət başçısının çıxışında diqqət çəkən məqamlardan biri də Ermənistanın işğalçılıq siyasəti, bunun nəticəsində Azərbaycanın əzəli torpaqlarının işğal olunması, işğal altındakı ərazilərin xarabalığa çevrilməsi və digər tarixi faktalar haqqında idi. Prezident İlham Əliyev işğalçı ordunun Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxarılması haqqında BMT-nin 4 qətnaməsinin hələ də icra olunmaması və ikili standartların mövcud olduğunu xatırladaraq işğalçı ölkənin baş naziri Nikol Paşinyanın “Qarabağ Ermənistandır və nöqtə”, deyə səsləndirdiyi əsassız fikrinə cavab olaraq bir sıra dövlət başçılarının toplandığı nüfuzlu beynəlxalq tədbirdə qətiyyətli şəkildə sərt bəyanatını verdi. Bununla bir daha Azərbaycan dövlətinin, Azərbaycan xalqının sarsılmaz iradəsini hər kəsə bəyan etdi və ölkəmiz üçün Qarabağ münaqişəsinin həll variantının Azərbaycanın bütün dünya tərəfindən tanınmış ərazi bütövlüyünün bərpa olunmasından, qaçqınların və məcburi köçkünlərin öz doğma torpaqlarına, o cümlədən Dağlıq Qarabağa qayıtmasından ibarət olduğunu vurğuladı. Əlbəttə, Azərbaycan Prezidentinin “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunda qətiyyətli çıxışı və böyük hörmətlə qarşılanması ölkəmizin apardığı uğurlu xarici siyasətin göstəricisidir. Dövlət
Elnur Hadıyev Elnur Hadiyev Armenian-Azerbaijani Nagorno-Karabakh conflict should be solved within the framework of Azerbaijan’s territorial integrity, UN Charter which accepted by the world, UN Security Council resolutions and Helsinki Final Act… Karabakh is the ancient and eternal Azerbaijani land. Thus, Karabakh is Azerbaijan and exclamation mark”…! These statements are part of the speech by President Ilham Aliyev at the plenary session of the heads of states of 16th annual meeting of the “Valdai” International Discussion Club in Sochi on October 3. This historic statement from Sochi has recently been met as the value given to justice, with sympathy in several countries around the world for the price of justice and as a sampling response addressed to the invading state. It has also become the mainstay of the media in Azerbaijan and the Turkey Republic and was a subject of serious public discussion… One of the highlighted point of the speech of the head of state at the plenary session of the 16th annual meeting of the Valdai International Discussion Club was the aggressive policy pursued by Armenian, the occupation of the Azerbaijani lands, the destruction of the occupied territories and other historical facts. Recalling that the UN’s four resolutions demanding immediate and unconditional withdrawal of Armenian troops from Azerbaijan territories has not been implemented yet and there are dual standards, President Ilham Aliyev in response to the Armenian Prime Minister Nicol Pashinian’s unjustified view “Karabakh is Armenia – Full stop!” made a firm statement at the prestigious international event. Thus, he has once again the unwavering will of the Azerbaijani state, the people of Azerbaijan and stressed that the solution to the Nagorno-Karabakh conflict for our country is the restoration of Azerbaijan’s internationally recognized territorial integrity and the return of refugees and IDPs to their native lands, including Nagorno-Karabakh. Certainly, the resolute speech of the President of Azerbaijan at the “Valday” International Discussion Club and a great respect to him are indication of the successful D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 37
TƏŞƏBBÜS | INITIATIVE
başçısının Qarabağla bağlı işğalçı ölkəyə ünvanlanmış bəyanatına ilk dəstək Azərbaycan gənclərindən gəldi. Belə ki, həmin sessiyadan dərhal sonra ölkəmizdə “Qarabağ Azərbaycandır!” şuarı altında aksiyalar keçirilməyə başlandı, yürüşlər oldu, gənclər Prezidentin səsinə səs verərək hər zaman onun yanında olduqlarını bildirdilər. Bu kampaniyada ən aktiv olan təşkilatlardan biri də Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi Rayon Təşkilatı Gənclər Birliyi oldu. Təşkilat “Qarabağ Azərbaycandır” kampaniyası ilə qısa zamanda xeyili gənci öz ətrafında birləşdirərək vətənpərvərlik nümayiş etdirdi. Mövzu ilə bağlı Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi Rayon Təşkilatı Gənclər Birliyinin sədri Salman Salmanovla söhbət etdik. O bildirdi ki, Prezident İlham Əlievin Soçidəki “Qarabağ Azərbaycandır və nida işarəsi” bəyanatı nəinki Azərbaycana, bütün dünyaya səslənən bir mesaj idi. Digər tərəfdən, cənab Prezident orada erməni saxtakarlığını ifşa etdi, həm də bunu ermənilərin himayədarlarının, bir neçə dövlət başçısının qarşısında etdi. Prezident İlham Əliyev bütün aspektlərə aydınlıq gətirdi və tarixi faktlarla sübut etdi ki, Qarabağ Azərbaycanındır. Bununla həm də erməni baş nazirinin uydurduğu mifi darmadağın etdi. Prezident İlham Əliyev beynəlxalq tədbirlərdəki çıxışlarında daim Qarabağ məsələsinə toxunur. Belə çıxışlar hər bir azərbaycanlı gəncin vətənpərvər kimi yetişməsində xüsusi rol oynayır. Salman Salmanov dövlət başçısının siyasətinin, nümunəvi vətəndaşlıq mövqeyinin bu gün azərbaycanlı gənclərin inkişaf konsepsiyasının əsasını təşkil etdiyini deyir: “Biz Yeni Azərbaycan Partiyasının gəncləri olaraq Prezident İlham Əliyevin çıxışlarını, yürütdüyü daxili və xarici siyasəti yaxından izləməyə çalışırıq. Çünki biz daim cənab Prezidentin çıxışlarında qətiyyət, vətənpərvərlik, cəsarət görürük”. Prezidentin “Valday” çıxışı təbii ki, dostu sevindirib düşməni məyus etdi. YAP Nəsimi Rayon Təşkilatının gəncləri də Prezidentin apardığı siyasətə “Qarabağ Azərbaycandır” şuarı altında layihə ilə dəstək oldular, öz vətəndaşlıq missiyalarını yerinə yetirdilər. Onlar xüsusi bannerlər hazırlayaraq yürüşlər keçir38 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
foreign policy of our country. The first support for the statement of president addressed to the occupied country came from Azerbaijani youth. So, after that session, protests under the slogan “Karabakh is Azerbaijan!” and the marches has immidiately begun in our country and the youth supported the President and declared that, they are always with him. One of the most active organizations in this campaign was the Youth Union of the New Azerbaijan Party of the Nasimi District. In a short period of time organization showed a great patriotism by uniting a lot of young people around with “Karabakh is Azerbaijan” campaign. Related to this issue we spoke with Salman Salmanov, the chairman of the Youth Union of the Nasimi District of New Azerbaijan Party. He said that President Ilham Aliyev’s statement in Sochi “ Karabakh is Azerbaijan and exclamation” was a message not only to Azerbaijan but to the whole world. On the other hand, President has exposed Armenian fraud there and has done it in front of Armenian supporters and several presidents. President Ilham Aliyev has clarified all aspects and by historical facts proved that Karabakh belong to Azerbaijan. At the same time, destroyed the myth made up by Armenian prime minister. President Ilham Aliyev in his speech at the international events always touches upon the issue of Karabakh. Such performances play a special role in the development of each Azerbaijani youth as a patriot. According to Salman Salmanov, the policy of the head of state is the basis for the concept of development of Azerbaijani youth today: “As young people of the New Azerbaijan Party, we try to closely follow President Ilham Aliyev’s speeches, his internal and foreign policy. Because we always see determination, patriotism and courage in Mr. President’s speeches. ” Certainly, the President’s “Valdai” speech pleased the friends and disappointed the enemies. Young people of the NAP Nasimi District Organization also supported the President’s policy under the slogan “Karabakh is Azerbaijan”, and carried out their civic missions. Preparing special banners they marched and shared this on all social networks. S.Salmanov says they have tried to make the whole world review this problem and know
TƏŞƏBBÜS | INITIATIVE dilər, bütün sosial şəbəkələrdə paylaşımlar etdilər. S.Salmanov deyir çalışdıq ki, bütün dünya bir daha bu problemin mövcudluğunu görsün və Qarabağın Azərbaycana məxsus olduğunu bilsin. Biz cənab Prezidentin o şüarını brendə çevirmək istədik. Ondan sonra bizim belə tədbirlərimiz silsilə xarakter aldı və bu gün də davam etdiririk. Təşkilat sədri onu da qeyd etdi ki, bu layihəyə başlayanda Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) tələbələri çox aktiv olublar. İlk dəfə olaraq Nəsimi rayonunda ADNSU Tələbə Həmkarlar İttifaqı Komitəsinin üzvləri ilə birlikdə tədbir keçirilib, şüarlar səsləndirilib. ADNSU-da xeyli əcnəbi tələbələr də təhsil alır. Bizim keçirdiyimiz bu tədbirlər hətta o əcnəbilərdə də xüsusi hisslər yaratdı. Onlardan da bizə təşəbbüslər gəldi, məlum oldu ki, onlar da bizim bu layihələrin iştirakçısı olmaq istəyirlər. Çünki əcnəbilər də Azərbaycanda olan sabitliyi, əmin-amanlığı görür və bunu rəğbətlə qarşılayırlar. Eyni zamanda ADNSU tələbələri ilə yanaşı, digər universitetlərin tələbələri və fəal gənclər də bu aksiyaya qoşulub. Ümumilikdə 500-ə yaxın gənc bizim aksiyaya qoşulub ki, onların arasında hətta YAP-ın üzvü olmayan gənclər də olub. Çünki hər bir gənc başa düşür ki, Qarabağ bizim ümumi problemimizdir, qan yaddaşımızdır, Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir. Gənclər təkcə yürüş və tədbirlər keçirməklə kifayətlənməyiblər, qərara gəliblər ki, Prezidentin “Valday” çıxışını bir layihə şəklinə salsınlar və onu 5 dilə tərcümə etsinlər və ediblər də. Beləcə bəyanat kitab, broşür formasında çap edilib. Bütün səfirliklərə göndərilib. Çünki Prezident İlham Əliyevin məhz o çıxışında bir daha sübut olunur ki, Qarabağ Azərbaycanındır. Qeyd edək ki, ADNSU-da ötən ay Yeni Azərbaycan Partiyası Nəsimi Rayon Təşkilatının və ADNSU-nun təşkilatçılığı ilə universitetin tələbələri arasında “Qarabağ Azərbaycandır” mövzusunda inşa-yazı müsabiqəsi də keçirilib. Müsabiqəyə qatılan gənclər bu dəfə Vətən sevgilərini yazdıqları bir-birindən maraqlı yazılarla ifadə ediblər.
that Karabakh belongs to Azerbaijan. We wanted to turn that motto of Mr. President into a brand. After that day, we had series of such events and we continue this today also. The chairman of the organization also noted that students of the Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) were very active at the beginning of the project. The event was held for the first time in Nasimi district with members of the ASOIU’s Student Trade Union Committee. Many foreign students are also studying at ASOIU. These events have also aroused special feelings to those foreigners. They also came to us with initiatives, and it turned out that they also wanted to be a part of these projects. Because the foreigners also see stability and tranquility in Azerbaijan, and welcoming this. Along with ASOIU students, students from other universities and active youth also joined the campaign. About 500 young people joined our campaign, including the ones who were not even the members of the NAP. Because every young man understands that Karabakh is our common problem, our blood memory, an integral part of Azerbaijan.Young people did not stop with marching and events. They decided to turn the President’s “Valday” speech into a project and translate it into 5 languages. Thus, the statement was printed in brochure form and sent to all embassies. In the speech of President Ilham Aliyev, it is again proved that Karabakh is Azerbaijan. Notably, the essay competition on “Karabakh is Azerbaijan” organized by NAP Nasimi district branch and ASOIU held at ASOIU last month. The young people, participated in the competition expressed their love for the motherland in interesting articles.
| iOl ial nadn dI n Idnudsut sr yt r y5 39 DDeekkaabbrr 22001199| O 37
TƏQDİMAT | PRESENTATION
Elnur Hadıyev Elnur Hadiyev Noyabrın 14-də Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) Azİİ e-Kitab Evində “Fərman Salmanov. Məqsədə doğru gedən yol” miniatür kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Çox zərif kağız işini Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi, dünyada yeganə Miniatür Kitab Muzeyinin yaradıcısı Zərifə Salahova həyata keçirib. ADNSU-nun rektoru, professor Mustafa Babanlı tədbir iştirakçılarını salamladıqdan sonra Fərman Salmanovun həyat yolu, əzmkarlığı və onun neft kəşfiyyatı sahəsində göstərdiyi misilsiz 40 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
On November 14 AzII E-Book House of Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) held the presentation of the miniature book entitled «Farman Salmanov. The Way to purpose» The most delicate paper work was implemented by Zarifa Salahova, Honoured Worker of Culture of Azerbaijan, the creator and founder of the only museum of miniature books in the world. After greeting the event participants Rector of ASOIU, Professor Mustafa Babanli spoke about the life path of Farman Salmanov, his determination and invaluable merits in the field of oil exploration. Rector noted that
TƏQDİMAT | PRESENTATION
ADNSU-da Fərman Salmanova həsr olunmuş miniatür kitabın təqdimatı keçirilib ASOIU holds a presentation of a miniature book dedicated to Farman Salmanov
xidmətlərindən danışıb. Rektor bildirib ki, F.Salmanov hələ gənc yaşlarından bir neftçi kimi çox böyük fədakarlıq göstərib, nə qədər çətin olsa da, o, rəhbərlik etdiyi kəşfiyyat qrupu ilə başadığı yolu uğurla sona çatdıra bilib. Fərman Salmanov Qərbi Sibirdə, Tümendə və yaxın regionlarda 130-dan artıq nəhəng neft-qaz yatağını kəşf edib və ya onların kəşfində iştirak edib. Bu gün həmin mənbələrdən hasil olunan neft Rusiya Federasiyasının neft hasilatının 46,8%-ni təşkil edir. Rektor M.Babanlı Z.Salahovanın F.Salmanov haqqında yazdığı miniatür kitabı çox yüksək dəyərləndirib və bu vəsaitin təkcə universitet üçün yox,
D eDk ea kb ar b2r 0 21 09 1| 9O i|l O a ni ld aInndd uI ns tdruys t 3r y9 41
an Sa Fərm
TƏQDİMAT | PRESENTATION
ov lman
hər bir azərbaycanlı üçün dəyərli hədiyyə olduğunu diqqətə çatdırıb. O vurğulayıb ki, Z.Salahova kimi kitab, elm fədaisinin F.Salmanov kimi neft cəfakeşi haqqında belə bir əsər yaratması gözlənilən idi. Əməkdar Mədəniyyət işçisi Zərifə Salahova, rəhbəri olduğu Miniatür Kitab Muzeyi, oradakı dəyərli kitablar haqqında məlumat verdikdən sonra neftçi, geoloq, alim F.Salmanov haqqında danışıb. Qeyd edib ki, onun hazırladığı çoxsaylı dəyərli kitablardan biri də “Fərman Salmanov. Məqsədə doğru gedən yol” miniatür kitabıdır. Bu kitab 296 səhifədən ibarətdir, ölçüləri isə 50x60 millimetrdir. Kitabçada 30 fotoşəkil də yer alıb.
from an early age F.Salmanov showed great dedication as a young oilman and despite difficulties he successfully completed the mission he started with the team he led. Farman Salmanov has discovered or participated in more than 130 giant oil and gas fields in Western Siberia, Tyumen and nearby regions. Today oil produced from these sources constitute 46.8% of oil production of Russian Federation. Rector M.Babanli highly appreciated Z.Salahova’s miniature book about F.Salmanov and highlighted that this book is a valuable gift not only for the university, but also for every Azerbaijani. He stressed that it was expected to create the work about oilman F.Salmanov by a science fellow like Z. Salahova. Honoured Worker of Culture Zarifa Salahova after providing information about the the Miniature Book Museum headed by her, valuable books there, spoke about the oilman, geologist F.Salmanov. She noted that one of that valuable books she prepared is a minature book entitled «The Way to purpose». This book consists of 296 pages and size is 50x60 mm. The booklet also contains 30 photographs. Director Deputy of SOCAR Petroleum Research and Design Institute, Doctor of Geological and Mineralogical Sciences Ahmad Salmanov expressed his gratitude for this wonderful book about his uncle’s services and its presentation. He noted that this book about F.Salmanov authored by Z. Salahova is the great value to his services.
42 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
40
Oil and Industry | Dekabr 2019
TƏQDİMAT | PRESENTATION
SOCAR-ın Neft-Qaz Elmi Tədqiqat Layihə İnstitunun direktor müvini, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru Əhməd Salmanov əmisi F.Salmanovun xidmətləri haqqında yazılmış belə gözəl kitaba və təqdimata görə minnətdarlığını bildirib. O qeyd edib ki, Z.Salahovanın F.Salmanov haqqında yazdığı bu kitab onun xidmətinə verilən yüksək dəyərdir. Sonda Zərifə Salahova Fərman Salmanov haqqında miniatür kitabın bir neçə nüsxəsini və görkəmli azərbaycanlı neftçinin Qərbi Sibirdə neft hasilatı ilə bağlı fəaliyyəti ilə bağlı daha bir neçə nəşr və vəsaiti ADNSU-ya hədiyyə edib. Həmin kitablar Azİİ-e Kitab Evində Fərman Salmanov haqqında kitabların yer aldığı rəflərdə yerləşdirilib. Azİİ-e-Kitab Evinin oxucuları həmin kitablarla yaxından tanış olduqdan sonra Zərifə Salahovanın universitetə hədiyyə etdiyi kitab və vəsaitlər Fərman Salmanov adına SOCARADNSU Elm və Tədris Mərkəzində yaradılmış xüsusi guşədə nümayiş etdiriləcəkdir.
At the end, Zarifa Salahova presented several copies of the miniature book about Farman Salmanov and other publications and resources on the activities of a prominent Azerbaijani oilman in Western Siberia related to oil production to ASOIU. These books have been placed on the shelves at AzII E-Book House. After the readers of AzII E-Book House get acquanted with these books, the books presented by Zarifa Salahova to the university will be demonstrated in a special corner created at the SOCAR-ASOIU Science and Training Center.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 43
AZƏRBAYCANDA | IN AZERBAIJAN
ARDNF-nin dövlət büdcəsinə transfertləri 96 mlrd. manatı ötüb Volume of transfers from SOFAZ to Azerbaijani state budget exceeded AZN 96 billion 2003-cü ildən 2019-cu il sentyabrın 30-dək Azərbaycan Dövlət Neft Fondundan (ARDNF) dövlət büdcəsinə transfertlərin ümumi həcmi 96 mlrd. 112 mln. manat təşkil edib. Bu ilin 9 ayı əarzində ARDNF-dən dövlət büdcəsinə 7 mlrd. 536 mln. manat transfert olunub. ARDNF Azərbaycan prezidentinin 29 dekabr 1999-cu il tarixli fərmanı ilə yaradılıb və dövlət başçısına hesabat verən büdcədənkənar dövlət təsisatıdır. The total volume of transfers from SOFAZ to the Azerbaijani state budget from 2003 through September 30, 2019, amounted to over 96 billion manat ($56.5 billion). During the first 9 months of this year, SOFAZ transferred $ 7 billion to the state budget. SOFAZ began to make transfers to the Azerbaijani state budget in 2003. SOFAZ was created upon the Azerbaijani president’s decree dated December 29, 1999.
Azərbaycan BƏƏ-nin iqtisadiyyatına 350 mln. dollar yatırıb Azerbaijan invests $350M in UAE Azərbaycanın Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin iqtisadiyyatına yatırımları $350 mln. həcmində qiymətləndirilir. Bunu Azərbaycanın iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov deyib. “Hazırda Azərbaycanda BƏƏ-nin 350 şirkəti fəaliyyət göstərir. İndiyədək BƏƏ Azərbaycanın iqtisadiyyatına $2,2 mlrd. yatırıb, bunun $900 mln.-u qeyri-neft sektorunun payına düşür. Öz növbəsində, Azərbaycan BƏƏ-nin iqtisadiyyatına $350 mln. yatırıb”, - Cabbarov noyabrın 12də Bakıda A z ə r b ayca n ilə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri arasında IV Ticarət məclisində bildirib. Azerbaijan has invested about $350 million in the UAE economy, Azerbaijani Minister of Economy Mikayil Jabbarov said.“Presently, 340 UAE companies operate in Azerbaijan.” Some $2.2 billion was invested in the Azerbaijani economy by the UAE, of which $900 million were invested in the non-oil sector. At the same time, Azerbaijan invested $ 350 million in the UAE economy”- said Jabbarov in the fourth meeting of the Azerbaijan-UAE Joint Intergovernmental Commission on Economic, Trade and Technical Cooperation held in Baku on November 12.
Azərbaycan AYİB-in donor ölkələr siyahısına daxil olub Azerbaijan joins EBRD donor community Azərbaycan və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) arasında Azərbaycanın AYİB-in donor ölkələr icmasına qoşulması haqqında müqavilə imzalanıb. Sənədi Azərbaycanın baş naziri Əli Əsədov və AYİB-in prezidenti Suma Çakrabarti imzalayıblar. Azərbaycan müqavilə çərçivəsində AYİB-in layihələrinə $2 milyon qrant ayıracaq. Vəsait İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən ayrılacaq və innovasiya və yeni texnologiyaların, regionların inkişafının, eləcə də enerji səmərəliliyini artıran layihələrdə dayanıqlı və bərpa olunan enerjinin təşviq edilməsi məqsədilə xüsusilə kənd təsərrüfatı sektorunda olmaqla, kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə və qadınların təsis etdiyi bizneslərə kömək etmək üçün istifadə olunacaq. Azerbaijan and European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) signed a US$ 2 million grant contribution agreement. The agreement was signed agreement at the first Eastern Partnership Investment Summit held by the EBRD in its London headquarters by the EBRD President Suma Chakrabarti and Azerbaijan’s Prime Minister Ali Asadov. A US$ 2 million grant contribution from the Ministry of the Economy of Azerbaijan will support EBRD projects in a wide range of sectors to help diversify the country’s economy, promote the development of private businesses outside the oil sector, enhance innovation and boost exports. The new funds committed by Azerbaijan will be used to support small and medium-sized enterprises (SMEs), especially in the agribusiness sector, and businesses led by women, to promote innovation and new technologies, rural and regional development as well as sustainable and renewable energy in projects that enhance energy efficiency.
44 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
AZƏRBAYCANDA | IN AZERBAIJAN
2019-cu ildə Azərbaycan 8,6 milyon ABŞ dolları dəyərində azot gübrələri ixrac edib In 2019 Azerbaijan exported nitrogen fertilizer for just under $8.6 million Azərbaycan 2019-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında dəyəri $8 milyon 595,17 min təşkil edən 53 min 321,07 ton azot gübrələri ixrac edib. İxracın əsas həcmi Türkiyə ($3 mln 550,89 min) və Rusiyanın ($1 mln 400,4 min) payına düşüb. Qalan həcm Ukrayna, Bolqarıstan və Rumıniyaya ixrac edilib. Bundan başqa, hesabat dövründə Azərbaycan $34,5 min dəyərində 150 ton ammonium sulfat (nomenklatura kodu 310221 – İF) ixrac edib. İxracın bütün həcmi İranın payına düşüb. Hökumətin məlumatına görə, 9 ay ərzində respublikaya $28 milyon 223,04 min dəyərində 126 min 954,29 ton azot gübrələri idxal edilib. İdxalın əsas həcmi ($23 milyon 739,9 min dəyərində 112 min 151,43 ton) ammonium nitratın (Azərbaycanda istehsal edilmir) payına düşüb. In the first nine months of 2019, Azerbaijan exported over 53,321 tons of nitrogen fertilizers for just under $8.6 million. The main destinations for Azerbaijan’s urea exports were Turkey (22,193 tons; over $3.5 million) and Russia (over 8,752 tons; $1.4 million). The rest of the urea exports were supplied to Ukraine, Bulgaria and Romania. During the reported period, Azerbaijan exported 150 tons of ammonium sulfate for $34,500. Moreover, in the first nine months of 2019, the import of nitrogen fertilizers into Azerbaijan amounted to 126,954 tons in terms of weight and slightly over $28.2 million in monetary terms. The imports of ammonium nitrate amounted to 112,151 tons in terms of weight and slightly over $23.7 million in monetary terms.
2020-ci ildə ipotekaya və sosial mənzillərin tikintisinə $144 mln. yönəldiləcək $ 144 million will be allocated for mortgage and social housing construction in 2020 Azərbaycan hökuməti 2020-ci ildə ipoteka və sosial mənzillərin tikintisinin məliyyələşdirilməsinə 245 mln. manat (cari məzənnə ilə $144,1 mln.) yönəltməyi planlaşdırır. Bu barədə maliyyə naziri Samir Şərifov məlumat verib. “Gələn il ipotekanın maliyyələşdirilməsi, sosial mənzillərin tikilməsi və hərbi qulluqçuların mənzillə təmin olunmasına 245 mln. manat məbləğində vəsaitin yönəldilməsi planlaşdırılır”, - deyə o qeyd edib. Nazirin sözlərinə görə, gələn il dövlət büdcəsinin sosial xərcləri 10 mlrd. 642 mln. manat təşkil edəcək ki, bu da cari ilə olan proqnozdan 2 mlrd. 874 mln. manat çoxdur. Azerbaijani government plans to allocate $ 245 million ($ 144.1 million at the current exchange rate) to finance mortgage and social housing construction in 2020 - Azerbaijan’s Finance Minister Samir Sharifov said. “Next year, it is planned to allocate 245 million manat for mortgage financing, construction of apartments and provision of housing for military personnel,” he noted. According to the Minister, the social expenditures of the state budget will constitute 10.6 billion manat which is 2.8 billion more than the current forecast.
10 ay ərzində Azərbaycana turist axını 11% artıb Azerbaijan’s tourist inflow up within 10 months 2019-cu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycana 2,68 milyon turist gəlib ki, bu da 2018-ci ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 10,9% çoxdur. Turistlərin böyük hissəsini Rusiya və Gürcüstandan gələnlər təşkil edib. RF-dən 798 min nəfər (artım 6,1%, xüsusi çəki 29,8%), Gürcüstandan isə 593,5 min nəfər turist (artım 21,3%, xüsusi çəki 22,1%) gəlib. Azərbaycana gələn turistlərin sayına görə TOP-beşliyə Yaxın Şərq ölkələri (314,5 min nəfər, xüsusi çəki 11,7%), Türkiyə (261,8 min nəfər, xüsusi çəki 9,8%) və İran da (219,3 min nəfər, xüsusi çəki 8,2%) daxildir. Hesabat dövründə Yaxın Şərq ölkələrindən olan turistlərin sayı 4,7% azalıb, Türkiyədən gələn turistlərin sayı 7,7%, İrandan gələn turistlərin sayı isə 2% artıb. As many as 2.68 million tourists visited Azerbaijan in January-October 2019, which is 10.9 percent more compared to the same period of 2018. Russia and Georgia accounted for the largest tourist flow to the country. Over the reporting period, 798,000 Russian travelers visited Azerbaijan, which indicates a 6.1 percent increase. This number makes up 29.8 percent of the country’s total tourist flow. 593,500 Georgian tourists visited Azerbaijan over the 10 months. It is a 21.3 percent increase and 22.1 percent of Azerbaijan’s tourist flow. The top 5 also includes: Middle East countries – 314,500 people, Turkey – 261,800, and Iran - 219,300 people. At the same time, over the reporting period, the number of tourists visiting the country from the Middle East decreased by 4.7 percent, whereas the number of those visiting from Turkey and Iran increased by 7.7 and 2 percent, respectively.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 45
AZƏRBAYCANDA | IN AZERBAIJAN
Abşeron dairəvi dəmir yolu 2020-ci ildən işə salınacaq Absheron Ring Railway line to be launched by 2020 Prezident İlham Əliyev noyabrın 19-da “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin Bakı dairəvi dəmir yolunun Sabunçu-Pirşağı xəttinin yenidənqurmadan sonra açılışında iştirak edib. Abşeron dairəvi dəmir yolu xəttində ümumilikdə 17 stansiya və dayanacaq var.“Dəmir yollarının yenidən qurulması istiqamətində çox böyük işlər görülüb. Dünya miqyasında ən mötəbər beynəlxalq təşkilatlardan biri olan Davos Dünya İqtisadi Forumu Azərbaycanda dəmir yollarının keyfiyyəti ilə bağlı hesabatda göstərib ki, Azərbaycan dəmir yollarının səmərəliliyi baxımından dünyada 12-ci yerdədir, dəmir yollarının keyfiyyətinə görə 34-cü yerdədir”, - deyə dövlət başçısı bildirib. O vurğulayıb ki, gələn il artıq Sumqayıt-Pirşağı dəmir yolu birləşəcək və beləliklə, dairəvi yol formalaşacaq. Dəmir yolu şəbəkəsinin genişləndirilməsi üçün gələn ilin investisiya proqramında yenə də əlavə vəsait nəzərdə tutulacaq. On November 19 President Ilham Aliyev attended opening of Sabunchu-Pirshagi line of Baku Railway of “Azerbaijan Railways” CJSC after the reconstruction. There are a total of 17 stations and stops on the Absheron Circular Railway line. “The significant work has been conducted to rebuild the railways. According to the latest report of the Davos World Economic Forum, Azerbaijan is in the 12th place on the efficiency of the railways and in the 34th place on the quality of the railways”the head of state said. He stressed that next year, the Sumgait-Pirshaghi railway will be united and thus a ring road will be formed. Additional funds will be provided for next year’s investment program to expand the rail network.
Azərbaycan təbii qaz ixracını 55% artırıb Azerbaijan increases gas export by 55% Azərbaycan 10 ay ərzində 9,59 milyard kubmetr həcmində təbii qaz ixrac edib. Dövlət Gömrük Komitəsinin verdiyi xəbərə görə, bu həcmdə təbii qazın dəyəri 1 882,542 milyon ABŞ dolları təşkil edib. 10 ay ərzində ixrac edilmiş “mavi yanacağ”ın həcmi ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 55,1%, dəyəri isə 55,6% çox olub. Hesabat dövründə təbii qazın Azərbaycanın ümumi ixracında payı 11,2% olub.
In January-October of this year, Azerbaijan exported 9 590 060,89 thousand cubic meter natural gas worth $ 1 882 541,67 thousand, reports citing State Customs Committee. During the reporting period, the value of natural gas exported by Azerbaijan increased by 55,6%, while the volume of it increased by 55,1% and the share of natural gas in Azerbaijan’s total exports was 11.2%. 46 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
Bu il Gürcüstanın elektrik enerjisinə tələbatının 68%-ni Azərbaycan ödəyib 68% of Georgia’s electricity needs were met by Azerbaijan in 2019 Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Gürcüstan Azərbaycandan 823,603 milyon kilovatt/saat elektrik enerjisi idxal edib. Bu barədə “Gürcüstanın elektrik enerjisi sisteminin kommersiya operatoru”nun (ESCO) məlumatında bildirilir. Hesabat dövründə qonşu ölkə, ümumilikdə, 1 215,8 milyon kilovatt/saat elektrik enerjisi tədarük edib ki, bunun da 67,7%-i Azərbaycanın payına düşüb. Bu ilin ilk 10 ayı ərzində Gürcüstanın ixrac etdiyi elektrik enerjisinin həcmi 243,35 milyon kilovatt/saata bərabər olub. Bunun 12,046 milyon kilovatt/saatını Azərbaycan alıb. Yanvar-oktyabr aylarında Gürcüstan Azərbaycandan Türkiyəyə 94,63 milyon kilovatt/saat elektrik enerjisi tranziti həyata keçirib. Georgia imported 823,603 million kWh of electricity from Azerbaijan in January-October this year. This was reported by the Electricity System Commercial Operator of Georgia (ESCO). In January-September of this year, Azerbaijan exported electricity worth $ 40.907 million to Georgia. Total electricity imports by Georgia amounted to 1 215,8 million kWh in the reporting period. Thus, 67,7 percent of Georgia’s total imports accounted for Azerbaijan. In the first 10 months of this year, Georgia exported 243.35 million kWh of electricity. Of which 12,046 million kWh was delivered to Azerbaijan. In January-October, Georgia carried out 94.63 million kWh of electricity transit through the territory of Azerbaijan to Turkey.
AZƏRBAYCANDA | IN AZERBAIJAN
ELANLAR Müslümzadə Hüseyn Zakir oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Quliyev Nicat Mübariz oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Əmirov David Əhmədoviç oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Vəlicanov Orxan Hacıyeviç oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Emin Bayramov Mübariz oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Sadıqov Orxan İslam oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Məmmədov Nicat Fəxri oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Sadıqov Rasim Asəf oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Hüseynova Aytac Qədir qızına verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Namazov Fərid Müşfiq oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Mahmudov Gülağa Məcid oğluna verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır Səməndərova Şəbnəm Niyaməddin qızına verilən tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 47
TƏHLİL | ANALYSIS
AZƏRBAYCAN NEFTİNİN MAYA DƏYƏRİ: ÇOXDUR, YA AZ? COST OF AZERBAIJAN OIL: IS IT HIGH OR LOW? İlham Şaban, Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri
Ilham Shaban, Head of the Center for Petroleum Research
48 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
TƏHLİL | ANALYSIS
Noyabr ayında Azərbaycanda neftlə bağlı diskussiyalara səbəb olan məsələ sözsüz ki, onun maya dəyəri ilə bağlı idi. Bu, təkcə KİV-lərdə deyil, həmçinin sosial şəbəkələrdə də məsələyə maraq göstərənlər arasında qızğın müzakirələrə səbəb olmuşdu. Məsələnin kökü isə ondan ibarət idi ki, Səudiyyə Ərəbistanının dövlət şirkəti “Saudi Aramco” nun 5% səhmlərinin açıq bazarda satılması məqsədilə investorlar üçün hazırlanmış 658 səhifəlik hesabatında belə bir xəbər yer alıb: “Azərbaycan şelfində neft hasilatı maya dəyəri bir barel üçün $60-dan çoxdur, quruda isə $49”. Hesabatda dünyada ən ucuz neftin Səudiyyə Ərəbistanında hasil olması əlbətdə ki, bizim oxucularımızda hansısa şübhə yaratmayıb. Mübahisə doğuracaq məqam və hesabatın qərəzli görünən hissəsi Xəzər bölgəsində dənizdə və quruda hasil edilən neftin ən bahalısının məhz Azərbaycanda çıxarılmasının qeyd olunmasıdır. Bu, həqiqətənmi belədir? Gəlin faktlarla araşdıraq. Azərbaycan 2019-cu ilin 9 ayında 28,2 mln ton neft və kondensat hasil edib. Bunun 96%-dən çox hissəsi dəniz yataqlarının payına düşüb. Dənizdə hasil edilən neftin 78%ni BP şirkəti AÇG yataqlarından çıxarıb. AÇG üzrə 3,6 milyard bareldən çox neft hasil edilib və kapital xərcləri də 36 milyard dollar olub, yəni 1 barelin maya dəyərinin kapital xərci $10. İstismar xərclərini də əlavə etsək, düz $12,5 olar. Bunun beynəlxalq bazarlara çatdırılma xərclərini də hesablasaq - maksimum $17-19 bir barel üçün (boru kəməri marşrutundan asılı olaraq). SOCAR-ın bu yaxınlarda 2018-ci ilin yekunları ilə bağlı açıqladığı hesabatda bildirilirdi ki, onun balansında olan yataqlarda 1 ton neftin maya dəyəri 117 manat 92 qəpikdir. Yəni 1 barel üçün əmtəəlik neft 15.94 manat, yəni mövcud kursla $9.38 təşkil edir.
Xərc maddələri
Ölçü vahidi min manat --\\---\\--
Maya dəyəri 31 178 964 10 472
Xüsusi çəkisi 4,0 0,1 1,4
Material xərcləri Yanacaq xərcləri Elektrik enerjisi xərcləri Əmək haqqı xərcləri Sosial sığorta fonduna ayırmalar
--\\---\\--
124 593 25 372
16,1 3,3
Əsas vəsaitlərin amortizasiyası Əsas vəsaitlərin təmiri Əsas vəsaitlərə texniki xidmət
--\\---\\---\\--
130 615 42 215 74 569
16,8 5,4 9,6
--\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\-ton manat
127 901 13 739 69 138 43 231 56 509 24 902 775 398 736 185 6 243 077 117,92
16,5 1,8 8,9 5,6 7,3 3,2 100 -
Nəqliyyat xərcləri Mühafizə xərcləri Mədən vergisi Digər vergilər Digər xidmətlər Digər xərclər Cəmi istehsal xərcləri Əmtəəlik məhsula çəkilən xərclər Əmtəəlik məhsul 1 ton neftın maya dəyəri
The issue that caused oil discussions in Azerbaijan in November was related to the oil cost. This caused discussion not only in mass media but also in social media among the people who interested in this issue. The problem was that, this news included in a 658-page report prepared for investors for the purpose of selling 5% of share of the state company of Saudi Arabia “Saudi Aramco”. “The cost of oil production on the Azerbaijani shelf is more than $60 per barrel and on shore is $49 per barrel.” According to the report the producing of cheapest oil in the world in Saudi Arabia, has not caused any doubt in our readers. The controversial point and the biased part of the report is the fact that the most expensive oil produced in the onshore and offshore is in Azerbaijan. Is it really true? Let’s look at the facts. Azerbaijan produced 28.2 million tons of oil and condensate in the first 9 months of 2019. More than 96% of this is attributed to offshore fields. BP extracted 78% of offshore oil from the ACG fields. More than 3.6 billion barrels of oil produced on ACG, and the capital expenditures was $ 36 billion, that is, the capital expense of the cost of per barrel was $ 10. If we add operating costs, it will be $ 12.5. The cost of delivery to the international markets is maximum $ 17-19 per barrel (depending on pipeline route). According to a recent report sited by SOCAR in 2018, the cost of 1 ton of oil on its balance fields constitutes 117 manat 92 gapik. That is, the marketable oil price is 15,94 manat for per barrel, $ 9,38 at the current rate.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 49
TƏHLİL | ANALYSIS
Yəni bu cədvəldən də göründüyü kimi, Azərbaycan neftinin, özü də dəniz neftinin maya dəyərinin 1 barel üçün $60 ətrafında olması mümükünsüzdür! Əgər elə bir şey olsaydı, onda Neft Fonduna Azərbaycan neftinin $60dan aşağı qiymətində mənfəət neftinin satışından gəlir daxil olmamalıydı. 2016-cı ildə neftin orta ixrac qiyməti $41,90 təşkil etmiş, 2017-ci ildə isə $52,90-a qədər yüksəlmişdi. Bu zaman Fonda gələn gəlirlər müvafiq olaraq $5,89 mlrd. və $7.07 mlrd. təşkil etmişdi (gəlirin təqribən 92-93%-i mənfəət neftinin satışından formalaşır). Bəs niyə IHS Markit şirkəti belə nəticəyə gəlib ki, Azərbaycanda dənizdə və quruda hasilat real qiymətdən kifayət qədər bahadır? Oxucuların əksəriyyəti “IHS Markit” konsaltinq şirkəti tərəfindən “Saudi Aramco” üçün hazırlanmış hesabatda belə bir məqama diqqət yetirməyiblər. Orada qeyd olunur ki, bütün müqayisəli göstəricilər 2019cu ilin BİRİNCİ rübü ərzində əldə
Budget items
Measuring units
Cost
Specific weight
Material costs
thousand manats --\\---\\---\\---\\---\\--
31 178
4,0
964 10 472 124 593 25 372 130 615
0,1 1,4 16,1 3,3 16,8
--\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\---\\--
42 215 74 569 127 901 13 739 69 138 43 231 56 509 24 902 775 398 736 185
5,4 9,6 16,5 1,8 8,9 5,6 7,3 3,2 100 -
ton manat
6 243 077 117,92
-
Fuel costs Electricity Costs Salary costs Social insurance allocations Amortization of primary resources Repair of fixed assets Maintenance of fixed assets Transportation costs Security costs Mining tax Other taxes Other services Other expenditures Total production costs Expenditure for the marketable product Marketable product Cost of 1 ton of oil
As can be seen from this table, it is impossible the cost of offshore oil in Azerbaijan to be around $ 60 per barrel! If it was possible, then the Oil Fund should not include income from the sale of profitable oil below $ 60. The average oil price in 2016 constituted $ 41.90 and in 2017 it rose by $ 52.90. That time, the Fund’s revenues were $ 5.89 billion and $ 7.07 billion respectively. (about 92-93% of the revenue is form from the sale of profit oil). So why does IHS Markit conclude that the production in onshore and offshore in Azerbaijan is more expensive than real price? Most readers did not pay attention to this point in the report prepared by IHS Markit consulting company for “Saudi Aramco”. It notes there that all comparative indicators are 50 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
TƏHLİL | ANALYSIS
olunan qiymmətləndirmələrə əsaslanıb və yeni istifadəyə verilmiş yataqlardakı hasilat göstəricilərinin 2020-2030-cu illər ərzində bütün vergi yükü nəzərə alınmaqla hesablanıb. Bu kriteriyalardan çıxış etsək Azərbaycan şelfində hasilatda yeni layihə varmı? Buna ancaq “Şahdəniz-2”ni aid etmək olar, hansı ki, 2018-ci ilin yayında istismar mərhələsinə qədəm qoyub. Neft ekvivalenti ilə bəli, 1000 kubmetrin qazın maya dəyəri 60-dan çox ola bilər. Bununla bağlı mübahisə etməyə dəyməz. Quruya gəldikdə isə “Muradxanlı” yatağını misal çəkmək olar - keçən il Aran Oil şirkəti burada istismara başlayıb. Burada hasilat çətin çıxarılan neft tipinə aiddir. Və çox kiçik həcmdədir. Onun Azərbaycanın qurudakı yataqlarından hasil edilən 1,5 milyon ton neftə elə bir istisi və soyuğu yoxdur.
based on assessments obtained during the first quarter of 2019 and calculated by taking into account the total tax burden of production indicators for the newly commissioned fields by 2020-2030. In this regard, is there a new project in production on the shelf of Azerbaijan? This can only be attributed to the Shah-Deniz-2, which operation started in the summer of 2018.Yes, with the oil equivalent, the cost of 1,000 cubic meters of gas can be more than 60.It is not worth arguing over this. As for the well, the “Muradkhanli” field can be an example - last year Aran Oil company started to operate here. The production here refers to the type of oil which is hard to extract. And it is very small. It does not have the same heat and coldness for the 1.5 million tons of oil extracted from its onshore fields in Azerbaijan. It does not relate to 1.5 million tons of oil extracted from the onshore fields of Azerbaijan.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 51
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
52 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
BİLİKLİ VƏ VƏTƏNPƏRVƏR GƏNCLƏR AZƏRBAYCANIN GƏLƏCƏYİNIN QARANTIDIR Prezident İlham Əliyev BDU-nun 100-illik yubileyində kadr hazırlığı ilə bağlı mühüm mesajlar verdi
KNOWLEDGEABLE AND PATRIOTIC YOUTHS ARE THE GUARANTEE OF THE FUTURE President Ilham Aliyev delivered important messages on the training of personnel at the BSU’s 100th Anniversary
Elnur Hadıyev Elnur Hadiyev
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 53
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
Müasir dünya sürətlə dəyişir, həm gəncləşir, həm də yaşlanır. Hadisələr, yeniliklər, sosial-iqtisadi və siyasi yanaşmalar, o cümlədən informasiya texnologiyaları o qədər sürətlə dəyişir ki, hətta bəzən zamanla ayaqlaşmaq belə, mümkünsüz olur. Ona görə də qabaqcıl dövlətlər gələcəyə hesablanmış proqramlara, genişmiqyaslı layihələrə üstünlük verməklə bir növ gələcəyi qarşılayıb zamanın tələbini elə zamanında dəyərləndirməyə çalışırlar. Aydın məsələdir ki, belə məqamda ən ciddi məsuliyyət gənclərin üzərinə düşür. Ona görə də hansı ölkədəki gənclərə üstünlük verilir, onların inkişafına, təhsilinə, önə çəkilməsinə şərait yaradılırsa, həmin dövlətlər hədəfə daha tez çatırlar. Bir növ, bəri başdan öz xoşbəxt gələcəyini təmin etmiş olurlar. Bu baxımdan müasir Azərbaycan dövləti öncül dövlətlərdəndir. Hələ 1990-cı illərin əvvəllərində yenicə müstəqillik qazanmış Azərbaycan dövləti üçün nə qədər təlatümlü bir zaman olsa da, ulu öndər Heydər Əliyev ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı istiqamətində aparılan islahatlarla yanaşı, gənclər siyasəti, onların sağlam gələcəyini diqqətdə saxladı. Bu gün həmin siyasət artıq öz bəhrəsini verir: bütün sahələrdə gənc kadrlar dövlətin əsas tənkanverici qüvvəsinə çevrilib. Müasir Azərbaycanın dövlətçilik tarixinə nəzər saldıqda bu proseslərin necə və hansı mərhələlərdən keçdiyini tam aydın görmək mümkündür. Belə ki, 26 il əvvəl - 1993-cü ildə Azərbaycan xalqının tələbi ilə ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə qaydışı hər şeyi kökündən dəyişdi. Ciddi sınaqla üz-üzə qalan gənc dövlətdə öncə sabitlik bərpa olundu, ölkəni bürüyən xaosun və əzəli Azərbaycan torpaqlarının erməni 54 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
The modern world is changing rapidly, rejuvenating and aging. Events, innovations, socio-economic and political approaches, as üell as information technologies are changing so rapidly that it is sometimes impossible to keep up with the time. Therefore, leading countries try to welcome the future, evaluate the demands of the time in a timely manner by preferring future programs and large-scale projects. It is obvious that in this case the young people bear the most serious responsibility. Therefore, the countries where young people are given preference, and the conditions created for their development, education, and promotion achieve the goal more quickly. Thus, they ensure their happy future in advance.In this regard, the modern Azerbaijan is one of the leading countries. Although it was difficult time for Azerbaijan that newly gained independence in 1990, the great leader along with the reforms carried out in the direction of the socio-economic development of the country, paid attention to the youths’ policy and their healthy future. Today, this policy is already yield its result: young personnel in all areas have become stimulating power of the state. When we glance at the history of statehood in modern Azerbaijan, it is possible to see clearly how and through which stages these processes passed. Thus, 26 years ago - in 1993, when the great leader came to the power at the request of the Azerbaijani people, everything changed radically. Firstly, in the young state which faced a severe trial, stability was restored and the chaos surrounding the country and the occupation of the ancient Azerbaijani lands by Armenian pirates
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
quldurları tərəfindən işğalının qarşısı alındı. Sonra əsas hədəf ölkənin inkişafına yönəldildi. Dövlət quruculuğu islahatlarının uğurla həyata keçirilməsi, bəşəri dəyərlərə, Azərbaycan xalqının milli mənafelərinə əsaslanan milli dövlətçilik modelinin formalaşmasında gənclərə xüsusi önəm verildi. İstər ordu quruculuğunda, istər sosil-iqtisadi islahatların inkişafında, istərsə də dövlət idarəçiliyində ixtisaslı kadrlara, yerli mütəxəssislərə, xüsusilə gənclərə çox böyük ehtiyac var idi. Odur ki, elə ilk illərdən sosial layihələrin icrası ilə yanaşı, savadlı kadrların hazırlanması istiqamətində əsaslı islahatlara başlanıldı. Ulu öndər Heydər Əliyev hələ SSRİ-də vəzifədə olarkən Azərbaycan gənclərinin Sovet İttifaqının aparıcı ali məktəblərində oxuması üçün böyük səylər göstərmişdir. Bunun nəticəsində hər il təqribən 800-ə yaxın azərbaycanlı gənc Bakıda imtahanlar verməklə Moskva, Leninqrad və digər böyük şəhərlərdəki aparıcı ali məktəblərində təhsil almışlar. Müstəqil Azərbaycanın gələcəyi üçün güclü kadr potensialı yaradılmaslında ilkin addımlar o zamandan başlayıb. Elə müstəqilliyimizin ilk dövrlərində o illərdə yüksək təhsil almış kadrlar ölkənin inkişafına öz töhfələrini verdilər.
was prevented. Then the main goal was directed to the develop the country. The youths were given special attention in successful implementation of state-building reforms, the formation of a national statehood model based on human values and the national interests of the Azerbaijani people. There was a great need for qualified personnel, local specialists, especially young people, in army building, in the development of socio-economic reforms and also in public administration. Therefore, from the early years, along with the implementation of social projects, major reforms in the field of training qualified personnel have been started to carry out. The great leader Heydar Aliyev, made great efforts to study of Azerbaijani youth in the leading universities of the Soviet Union. As a result, every year about 800 young Azerbaijanis studied at leading universities in Moscow, Leningrad and other major cities by taking exams in Baku. The first steps in building strong human resources for the future of independent Azerbaijan have begun since that time. In the early years of our independence, highly educated staff made their contribution to the development of the country.
Müasir Azərbaycan dövləti ilə böyüyən gənc kadrlar
Young personnel growing up along with the modern Azerbaijan
Amma sürətlə dəyişən, inkişaf edən dünyada gənc kadrlara daha çox ehtiyac var və bu tendensiya Azərbaycanda zamanında dəyərləndirilib. Azərbaycan gənclərinin təşkilatlanması və ümummilli problemlərin həlli uğrunda mübarizəyə başlaması dövlət müstəqilliyimizin yenidən bərpa edilməsi və inkişafında da özünü göstərdi. Hələ 1996-cı il fevralın 2-də Müstəqil Azərbaycan Gənclərinin I Forumunun keçirilməsi və bu forumda ölkə başçısı cənab Heydər Əliyevin çıxışı gənclər üçün çox ciddi mesaj oldu və bu çıxışla hər bir Azərbaycan gəncinin həyat yolu müstəqil Azərbaycan Respublikasının gələcək yolu kimi dəyərləndirildi. Bundan sonra konkret olaraq gənclərin problemlərinin həlli, hüquqlarının müdafiəsi, mənəvi-əxlaqi və vətənpərvərlik tərbiyəsi, beynəlxalq gənclər təşkilatları ilə əlaqələrin qurulması sahəsində işlər geniş vüsət aldı. 1999cu ildə II Forum zamanı artıq nəticələr var idi və əldə olunan nailiyyətlər, gənclərin uğurları hər kəsi sevindirirdi. Forumdakı nitqində Prezident Heydər Əliyevin respublika gənclərinə müraciətlə söylədiyi fikirlər forum iştirakçıları və bütün gənclərimiz tərəfindən böyük razılıqla qarşılandı və hər bir azərbaycanlı gənc üçün həyat amalına çevrildi: “Siz Azərbaycanın bu günü və gələcəyisiniz. Sizin üzərinizə böyük vəzifələr düşür. Bu vəzifələr gələcəkdə daha da böyük olacaqdır. Siz, müstəqil Azərbaycanın XXI əsrdə yaradanlarısınız, quranlarısınız, inkişaf etdirənlərisiniz. Biz müstəqil Azərbaycanın taleyini gələcəkdə sizə etibar edəcəyik, sizə tapşıracağıq. Ona görə də Azərbaycanı, Azərbaycan dövlətini yaşatmaq, inkişaf etdirmək üçün hazır olun!”
However, there is always need for young personnel in rapidly changing world and this tendency have been evaluated in Azerbaijan on time. The organization of Azerbaijani youths and the struggle for the solution of national problems has also manifested itself in the restoration and development of our state independence. The holding of the First Forum of Independent Azerbaijan Youth on February 2, 1996 and the speech of the President of the country Mr. Heydar Aliyev at this forum was a very serious message for young people and with this speech the life path of each Azerbaijani youth was assessed as the future path of the independent Azerbaijan Republic. After this, the works on the solution of problems of the youth, protection of their rights, moral-ethical and patriotic education, establishment of relations with international youth organizations expanded. There were already results during the II Forum in 1999, and the successes and accomplishments of the youths made everyone happy. The thoughts of President Heydar Aliyev addressed to the youth of the Republic in the speech of the Forum welcomed with great consent by the forum participants and has become the main goals of the life for every Azerbaijani youth: “You are the present and the future of Azerbaijan. You have big obligations. These tasks will be even greater in the future. You are the founders, creators and developers of independent Azerbaijan in the 21st century. We will rely the fate of independent Azerbaijan on you in the future. So be ready to keep alive and develop Azerbaijan, the state of Azerbaijan! ”.
Beləcə, gənclər Azərbaycanda bütün sahələrin əsas aparıcı qüvvələrinə çevrilməyə başladılar. Ölkədə baş verən iqtisadi yüksəlişdə, dövlət idarəçiliyndə gənc kadrların çəkisi ildən-ilə artdı. 29 iyul 1999-cu ildə ölkə başçısı tərəfindən imzalanan “Dövlət gənclər siyasəti haqqında” qanun və digər hüquqi sənədlər respublikanın ictimai-siyasi həyatında gənclərin daha fəal iştirakı üçün geniş şərait yaratdı. Artıq Prezident, Milli Məclis və bələdiyyə seçkilərində iştirak edən gənclər ordusu formalaşmağa başlamışdı.
Thus, young people began to become the driving forces of all areas in Azerbaijan. During the economic growth took place in the country, the number of young personnel increased year by year. The Law on “State Youth Policy” signed by the President dated on July 29, 1999, and other legal documents created conditions for the young people to participate more actively in the socio-political life of the republic. The youth army which participated in the presidential, parliamentary and municipal elections has begun to form. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 55
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
Gənc kadrların yetişdirilməsində təhsilin rolu Peşəkar mütəxəssilərin, ölkəyə, dövlətə layiqli vətəndaşların yetişdirlməsi üçün sözsüz, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi ən ümdə məsələdir. Təkcə ölkə idarəçiliyində yox, iqtisadiyyatda, sənayedə, kənd təsərrüfatının inkişafında belə savadlı kadrlara həmişə ehtiyac var. Ona görə də Azərbaycanda gənclərin inkişafında təhsil səviyyəsinin yüksəldilməsi birbaşa rol oynadı. Ümummilli lider Heydər Əliyevin 2000-ci il 13 iyun tarixində imzaladığı “Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin daha da təkmilləşdirilməsi haqqında” Fərmanı və sonrakı illərdə bu istiqamətdə təsdiq olunan fərman və sərəncamlar bu sahənin inkişafına ciddi təkan verdi. Heydər Əliyevin ideyaları, təməlini qoyduğu nəhəng quruculuq işlərini uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyev də hakimiyyətə gəldiyi ilk vaxtlardan başlayaraq savadlı və vətən56 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
The role of education in the training of young personnel Certainly, improving the quality of education is a key issue for the training of professionals, citizens worthy of the country and the state. There is always a need for such educated personnel not only in the management of the country, but also in the economy, industry and agricultural development. Therefore, improving the education in Azerbaijan played a direct role in the development of young people. The Decree on “Improvement of the Education System in the Republic of Azerbaijan” signed by the National Leader Heydar Aliyev dated on June 13, 2000, and the decrees and orders approved in this direction in following years, have stipulated the development of this area. President Ilham Aliyev, who successfully continues the ideas and the great construction works laid by Haydar Aliyev made every effort to form educated and patri-
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
pərvər gənclərin formalaşması üçün səylərini əsirgəmədi. Bütün sahələrdə islahatların daha da dərinləşməsi, eyni zamanda təhsilin elmi əsaslara söykənən dövlət proqramları vasitəsilə idarə olunması diqqətdə saxlanıldı. Prezident İlham Əliyev “Təhsil Azərbaycanın davamlı inkişaf strategiyasının ən öncül istiqamətlərindən biridir” deməklə, bu sahənin inkişafının son dərəcə vacibliyini gündəmə gətiridi. “20072015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsində də əsas məqsəd ölkədə rəqabət qabiliyyətli iqtisadi sistemin formalaşdırılması və davamlı inkişafın təmin edilməsi baxımından ölkənin müasir tələblərə cavab verən kadrlara ehtiyacının ödənilməsi, Azərbaycan gənclərinin ümumbəşəri dəyərlər əsasında layiqli ali təhsil almaları üçün lazımi şəraitin yaradılması idi. Təbii ki, bütün bunlar ökənin sosial-iqtisadi inkişafına, gələcəyinə hesablanmış islahatlar idi. Azərbaycan dövləti təhsilin inkişafına geniş maliyyə vəsaiti ayırmaqla ölkənin gələcək inkişafının əsaslı təminatını yaratmışdı.
otic youth from the very beginning of coming to power. The attention was paid to the deepening of reforms in all areas, at the same time managing education through the government programs relied on scientific bases. Saying that “Education is one of the most important aspects of Azerbaijan’s sustainable development strategy” President Ilham Aliyev highlighted the importance of this area. The main purpose of the approval of the “State Program on Education of Azerbaijani Youth Abroad in the years 2007-2015” was to meet the country’s requirements for personnel, to create the necessary conditions for Azerbaijani youth to receive worthy higher education based on universal values in terms of formation of a competitive economic system in the country and ensuring sustainable development. Certainly, all these were reforms aimed at the socio-economic development and future of the country. The state of Azerbaijan has established a solid guaranty for the future development of the country by allocating significant fund for the development of education. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 57
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW
Azərbaycanda sosial-iqtisadi inkişafın əsas təkanverici qüvvəsi gənclərdir
Youth are the main driving force of socio-economic development in Azerbaijan
Nəhəng neft-qaz müqavilələrinin imzalanmasından tutmuş qeyri-neft sektorunun inkişafına qədər bütün sahələrdə, o cümlədən yerli istehsal müəssisələrinin sürətlə artmasında, kənd rəsərrüfatının, sahibkarlığın dirçəlməsində gənclər həm yeni-yeni ideyalar irəli sürdülər, həm də təcrübəli mütəxəssislərin tövsiyə və məsləhəti ilə icraçı kimi fəallıq göstərdilər. Necə deyərlər, illərin zəhməti bəhrəsini vermişdi. Dövlətin dəstəyilə elm, təhsil qazanıb önə çəkilən gənclər dövlətə dəstək olmağa başlamışdılar. Son illər dövlət başçısının xeyir-duası ilə yaradılan və dünyanın inkişaf etmiş ölkələri üçün nümunə olan “Asan xidmət” mərkəzlərinin yüksək rəğbət qazanması da gənclərin xidmətləri və beyin məhsulları idi. Həmçinin, DOST mərkəzinin fəaliyyəti, bir neçə agentlik və çevik xidmət sahələrinin yaradılması insanların rahatlığını təmin etməklə vətəndaşlar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanıb. Diqqət çəkən bir məqam odur ki, yeni və uğurlu layihələrin hər birində gənc kadrlar xüsusilə fəaldırlar. Bu yanaşma sosial iqtisadi sahələrin də inkişafında özünü göstərir. Qeyd edək ki, bu gün vətəndaşlarımızın məmnunluq səviyyəsi 93 faizdən yuxarıdır. Xalq-dövlət birliyi, gənc kadrlara inam və onların önə çəkilməsi dövlət başçısının çevik islahatlar aparmasında, sosial-iqtisadi göstəricilərin yüksələn xətlə inkişafında özünü tam aydın göstərir. Son dövrlərə nəzər salaq: Təkcə 2019-cu ilin ilk 6 ayı ərzində iqtisadiyyatımız 2,4 faiz, qeyri-neft sektorumuz 3,2 faiz artıb. Ən yaxşı göstəricilərdən biri 15,7 faiz artımla qeyri-neft sənayesindədir. Kənd təsərrüfatı isə cari ilin birinci yarsında 13 faiz artıb. 2004-cü ildən başlayaraq ölkədə regionların sosial-iqtisadi inkişafına yönəldilən diqqət paytaxt Bakı ilə yanaşı, regionların tarazlı və davamlı inkişafını təmin edib. Belə ki, regionlarda yaradılmış 9 sənaye parkı və məhəllələr, bu istiqamətdə icra olunan layihələr nəticəsində 11 mindən çox yeni iş yeri açılıb. Sözsüz, bu və ya digər layihələrin reallaşması minlərlə gəncin daimi işlə təmin olunması, onların yaşayış şəraiti və rifah halının yaxşılaşması deməkdir. Layihələrin icrası zamanı yerli mütəxəssislərin - ali təhsil müəssisələrimizin yetişdirdiyi mühəndislər və ixtisaslı kadrların əməyindən geniş istifadə olunub. Tam əminliklə deyə bilərik ki, bu gün Azərbaycan iqtisadiyatı müstəqlillik dövrünün indiyə qədərki ən yüksək mərhələsindədir. Təsadüfü deyildir ki, bu gün Azərbaycan dünyada etibarlı güclü dövlət kimi qəbul olunur. Nəhəng iqtisadi layihələrin təşəbüskarı və təşkilatçısı olmaqla yanaşı, onları bacarıqla reallaşdıran etibarlı tərəfdaş kimi xarakterizə edilir.
From the signing of giant oil and gas contracts to the development of the non-oil sector, in all areas, including the rapid growth of local production facilities and the revival of agriculture and entrepreneurship, youth have suggested new ideas and also acted as executors under the advice and recommendation of experienced professionals. As they say, labor of years yielded its result. Young people who gained science and education with the support of the state, started to support the state. With the support of the state, young people who gained science and education started to support the state. Gaining the sympathy of “Asan” Service Centers created with the blessing of the head of state and the example for developed countries, was also by youth services and their brain. Also, the activities of the “DOST” Center, the creation of several agencies and flexible service areas providing comfort for people, have been warmly welcomed by citizens. It is noteworthy that in each of the new and successful projects, young personals are particularly active. This approach is also reveals itself in the development of social and economic spheres. The level of satisfaction of our citizens is over 93% today. The nation-state unity, trust in young personals and their advancement are clearly manifest in the head of state’s rapid reforms and the progressive development of socio-economic indicators. Let’s look at recent times: Only in the first 6 months of 201 9year, our economy grew by 2.4 percent and non-oil sector by 3.2 percent. One of the best indicators with an increase of 15.7 percent is in the non-oil industry. But, the agriculture increased 13% in the first half of this year. Since 2004, the emphasis on the socio-economic development of the regions in the country, along with the capital Baku, has ensured a balanced and sustainable development of the regions. Thus, 9 industrial parks and settlements created in the regions and more than 11,000 new jobs were created as a result of the projects implemented in this area. Undoubtedly, the implementation of these projects means permanent employment of thousands of young people, improvement of their living conditions and welfare. During the implementation of the projects, the work of local specialists - engineers and qualified personnel trained by our universities - was widely used. We can say with full confidence that Azerbaijani economy is at its highest stage of the independence. It is no coincidence that Azerbaijan is regarded as a strong and powerful state in the world and Azerbaijan is also known not only the initiator and organizer of large economic projects, but also as a reliable partner who successfully implements them.
Ölkə başçısının kadr islahatları dövlət idarəçilik sisteminin müasir nümunəsini yaradır Prezident İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən köklü islahatların son dövrdə keyfiyyətcə yeni mərhələnin başlanğıcı olması hər kəsə bəllidir. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetində, mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarında, məhkəmə-hüquq sistemində, regional idarəetmə orqanlarında, ümumiyyətlə, dövlət həyatının bütün sahələrində aparılan struktur və kadr islahatları cəmiyyətdə rəğbətlə qarşılanır. Həyata keçirilən islahatların sistemli xarakter daşıması, qarşıya çıxan yeni çağırışlar, cəmiyyətin gözləntiləri, digər amillər qanunvericilik hakimiyyətində də islahatların dərinləşdi-
58 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
The personnel reforms of President create a modern example of public administration It is well known to everyone that radical reforms implemented by President Ilham Aliyev are the beginning of a qualitatively new stage in the recent years. Structural and personnel reforms in the Cabinet of Ministers of the Republic of Azerbaijan, central and local executive bodies, judicial-legal system, regional governing bodies, and generally in all spheres of public life are warmly welcomed in the society. The systematic nature of the ongoing reforms, new challenges, public expectations, and other factors have made it necessary the deepen-
BAXIŞ BUCAĞI | VIEW rilməsini, Milli Məclisin yenilənməsini zəruri edib. Əlbəttə qanunverici orqanın yeni tərkibi formalaşarkən orada gənc kadrların sayının artacağı istisna deyil. Bu islahatlar son 16 il ərzində Azərbaycan dövlətinin sürətli inkişafının təzahürü və dünyəvi dövlət olaraq zamanın tələbi, beynəlxalq çağrışlara uyğunluğun təminatı kimi çox vacibdir. Zamanında sağlam və savadlı gənclərin yetişdirilməsi istiqamətində atılan addımlar, bu istiqamətdə ardıcıl olaraq reallaşan dövlət proqramları ölkənin bu günə və gələcəyə ehtiyacı olan kadr potensialını təmin edib. Əks təqdirdə bir neçə ay və ya qısa müddətdə belə çevik islahatın reallaşması mümkün olmazdı. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə vurğulayıb ki, bizim istənilən sahəni inkişaf etdirmək üçün konkret nəticələri məlum olan planlarımız, proqramlarımız var, istənilən sahədə islahatlar aparmaq üçün fikirlərimiz, təkliflərimiz var və vaxtı çatdıqca bu layihələrimizin hamısı reallaşacaq. Noyabrın 26-da Bakı Dövlət Universitetinin 100 illik yubileyi münasibətilə keçirilən mərasimdə Prezident İlham Əliyev ölkədə aparılan kadr islahatlarına toxunaraq mühüm mesajlar verib. “...Təcrübə, bilik və gənclərin dinamizmi, novatorluğu, yeniliyə, islahatlara meyilliliyi - bu sintez Azərbaycanda var. Həm cəmiyyətdə, həm iqtidarda var. Biz ənənəvi dəyərlər üzərində dövlət qururuq...” Bu çıxışı ilə dövlət başçısı gənclərə həm də yeni bir ismarıc verdi. Gənclərin savadlı, bilikli olması ilə yanaşı, milli-mənəvi dəyərlərin qorunması, onların hər zaman yaşadılmasının vacibliyi də önə çəkildi. “Diplom heç nədir, bilin. Əgər bilik olmasa, savad olmasa müasir dünyada bu, əhəmiyyətsiz bir şeydir. Bilik olmalıdır. Çünki indi yeni peşələr açılır. Əvvəlki peşələrin bir çoxu sıradan çıxır. Artıq 20 il bundan əvvəl olan bəzi peşələr yoxdur və olmayacaq da. Bu proses getdikcə gedəcək, biz 4-cü industrial inqilab içərisindəyik. Artıq bilinir ki, hansı peşələr 5 ildən sonra olmayacaq”, - deyə dövlət başçısı bildirib. Gənclərin yeni peşələrə yiyələnməsində müəllimlərlə yanaşı, tələbələrin özlərinin də üzərinə böyük vəzifə düşdüyünü qeyd edən ölkə başçısı gənc nəslin həm bilikli, həm də vətənpərvər olmasının əhəmiyyətini vurğulayıb: “Bu olmasa, ölkəmizin gələcəyi olmayacaq. Bu olmasa, nə vaxtsa yenə də kiminsə təsiri altına düşüb yenə də müstəqillik arzuları ilə yaşayacağıq. Ona görə gənclərdə vətənpərvərlik çox güclü olmalıdır. Gənclər milli ruhda, vətənpərvərlik ruhunda, ənənəvi dəyərlər əsasında tərbiyə almalıdırlar. Bax belə gənclər ölkəmizi gələcəyə inamla aparacaq. Hesab edirəm ki, bugünkü gənclərin mütləq əksəriyyəti bu meyarlara cavab verir - bilikli, savadlı, Vətənə bağlı, vətənpərvər və dünyaya açıq. Elə olmalıdır ki, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi güclənsin”. Bəli, milli dövlətçiliyimiz tarixində Azərbaycan heç zaman indiki qədər güclü olmayıb. Bu gün Azərbaycan dövlətçiliyinin əsas qüvvələri, aparıcı beyinləri olan gənclər elə müasir Azərbaycan dövləti qurulduqdan sonra həyata atılan, böyüyüb bu səviyyəyə çatan insanlardır. Azərbaycan gənc bir dövlət olaraq dünya trendində təkcə demokratik göstəricilərinə görə yox, özünəməxsus sürətli iqtisadi model yaratmaqla ən yüksək yerlərdə qərarlaşıb. Prezident İlham Əliyevin gənc kadrlara yüksək etimad göstərməsi, ölkə daxilində bütün sahələrdə onların önə çəkilməsi, beynəlxalq və regional əməkdaşlıqda gənclərə geniş imkanlar yaradılması həm də onların bir azərbaycanlı olaraq özlərini doğrultması, savadlı və layiqli vətəndaş olmasının nəticəsidir.
ing of reforms in the legislature and the renewal of parliament. Of course, it is clear that with the formation of a new structure of the legislative body, the number of young personnel will increase. These reforms are important as the rapid development of the Azerbaijani state and the requirement of time as a secular state over the past 16 years. Steps taken to bring up healthy and educated young people and consistent government programs in this area have provided human resources of the country that it needs today and in the future. Otherwise, such a flexible reform in a few months or a short time would not have been possible to implement. President Ilham Aliyev has repeatedly stressed that we have plans, programs with concrete results for developing any area, we have ideas, proposals for reforms and all of these projects will take place over time. On November 26, 2019 at a ceremony dedicated to the 100th anniversary of the Baku State University, President Ilham Aliyev said that educated, national, patriotic youth based on traditional reforms in the country will lead our country in the future. “Experience, knowledge, dynamism and youth innovation, commitment to innovation and reform - this synthesis exists in Azerbaijan. It exists both in society and in party in power. We build a state based on traditional values”. With this speech, the President also gave a new message to the youth. In addition to being educated and knowledgeable, the importance of the protection of national and moral values and their survival was emphasized. “A diploma is nothing – you should know this. If there is no knowledge and competence, this is a meaningless thing in the modern world. There must be knowledge because now new professions are emerging. Many former professions are disappearing. Some professions that existed 20 years ago are no longer there and are not coming back. This process will be continued. We are experiencing the fourth industrial revolution. It is already known what professions will not available in five years. We should create opportunities for people to master these professions. Therefore, teachers face a huge task in this area, students should always work hard. Knowledge and competence – this is what will determine their successful and secure future. They must be patriots:”Without this, our country will not have a future. Without this, we can one day fall under the influence of someone else and only dream of independence. Therefore, young people should have strong patriotic feelings. Young people should be educated in a national spirit, in the spirit of patriotism, on the basis of traditional values. It is such youth that will confidently lead our country into the future. I believe that the vast majority of today’s youth meets these criteria, they are competent, educated, attached to their homeland, patriotic and open to the world. We should strengthen the state independence of Azerbaijan” - President Ilham Aliyev said. Yes, Azerbaijan has never been so strong in our national statehood history. Today, young people, the main forces of Azerbaijani statehood are the people who have grown and reached this level after the establishment of modern Azerbaijani state. As a young country, Azerbaijan is at the top of the world, not only in terms of democratic indicators, but also in the creation of its own rapid economic model. President Ilham Aliyev’s high confidence on young personnel, their promotion in all areas within the country, the creation of wide opportunities for young people in international and regional cooperation, their justification as an Azerbaijani is the result of being an educated and worthy citizen.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 59
BİZİM MƏZUN | OUR ALUMNI
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin yetişdirdiyi daha bir parlaq ziyalı, görkəmli geofizik, professor Rəsmi Əsəd oğlu Abdullayev yaşasa idi, bu il 95 yaşı olacaqdı. Çoxsaylı elmi əsər və monoqrafiyaların müəllifi olan Rəsmi Abdullayev Azərbaycanda seysmik kəşfiyyatın əsasını qoyanlardan biri olub. Azərbaycanın görkəmli xeyriyyəçisi Hacı Zeynalabdin Tağıyevin nəvəsi olan Rəsmi Abdullayev 1924-cü ildə Bakıda ziyalı ailəsində anadan olub. O, 1944-cü ildə 16 saylı orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Geoloji-kəşfiyyat fakültəsinə daxil olub. Artıq tələbəlik illərində o, elmi işə maraq göstərməyə başlayıb. Atasının Sovet rejimi tərəfindən həbs olunmasına baxmayaraq təhsilində yüksək nəticələrə görə Rəsmi Abdullayev Stalin adına təqaüdə layiq görülüb. Müstəqil olaraq əks olunan dalğaların hodoqraflarına görə orta sürətin hesablanmasının yeni üsulunu işləyib hazırlayıb. R.Ə. Abdullayevın “Seysmik karotaja və əks olunmuş dalğaların hodoqraflarına görə orta seysmik sürətlərin hesablanması və təhlili” adlı diplom işi əla qiymətə layiq görülür və o, 1949-ci ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun Geoloji-kəşfiyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirir. R.Abdullayev əla oxumaqla bərabər eyni zamanda idmanla da məşğul olaraq, İnstitutun voleybol komandasında oyunçu və sonradan məşqçi olur. Onun idmana – xüsüsilə şahmata - olan həvəsi isə heç zaman zəifləmir. 1949-cu ildə Rəsmi Abdullayev Qubkin adına Moskva Neft İnstitutunun Geofiziki kəşfiyyat üsulları kafedrasında oxumaq üçün aspiranturaya daxil olub. Onun dissertasiyasının elmi rəhbəri məşhur alim L.A.Ryabinkin olub. Moskvada təhsil aldığı illərdə o, İ.İ.Qurviç, İ.S.Berzon, N.N.Puzıryov, A.K.Urupov kimi məşhur geofizik-alimlərlə ünsiyyətdə olub. Onların təsiri altında o, alim və tədqiqatçı kimi formalaşıb.
GKF-nin dekanı, dosent Naməd Paşayev
50-ci
GKF-nin dekanı, dosent Naməd Paşayev
illərin
əvvəllərində
Azərbaycanda
60 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
BİZİM MƏZUN | OUR ALUMNI
Rasmi Abdullayev - One of the founders of seismic exploration in Azerbaijan geofizika ən nüfuzlu bir elm sahəsinə çevrilir. Məhz bu illərdə geofiziki kəşfiyyat materialları faydalı qazıntı yataqlarının axtarışı üçün intensiv tətbiq edilməyə başlayır. Bu isə çoxlu sayda geofizika mütəxəssislərinin və müəllim kadrlarının hazırlanmasını tələb edirdi. 1954-cü ildə R.Ə.Abdullayev Moskvada dissertasiyasını müdafiə edərək geofizika ixtisası üzrə geologiya-mineralogiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsini alır və Bakıya qayıdaraq Azİİ-nin Geofiziki kəşfiyyat üsulları kafedrasında əvvəlcə baş müəllim, sonra dosent işləyir. Eyni zamanda o, elmi-tədqiqat işlərinə rəhbərlik edir, tələbələr üçün elmi dərnəklər yaradır. Elmə böyük həvəsi olan bacarıqlı azərbaycanlı, tələbələri bu dərnəklərə cəlb edirdi. 1962-ci ildə R.Ə.Abdullayev toplanmış geoloji-geofiziki materialların təhlili əsasında “Azərbaycanın Xəzəryanı neftqaz rayonlarının geoloji-geofiziki xarakteristikası” adlı elmi monoqrafiya hazırlayıb. R.Ə.Abdullayev hesab edirdi ki, seysmik materialların hərtərəfli və dərin dərk edilməsinə yalnız ciddi riyazi biliklə nail olmaq mümkündür. R.Ə.Abdullayev tərəfindən seysmik məlumatların statistik işlənməsi metodları işlənib hazırlanıb. Onların tətbiq edilməsi onun “Azərbaycanın mürəkkəb rayonlarında seysmik müşahidələrin interpretasiyası zamanı istifadə olunan statistik metodlar” (1966 il) adlı monoqrafiyasında öz əksini tapıb. R.Ə.Abdullayev tərəfindən seysmik kəşfiyyat metodunun səmərəliliyinin yüksəldilməsi sahəsində tədqiqatlar aparılmışdır. Bu işlərin nəticələri R.Ə.Abdullayevin “Seysmik kəşfiyyat məlumatlarına görə Aşağı Kür sahəsi hüdudlarında məhsuldar qatın pazlaşmasına dair” (1966 il) adlı monoqrafiyasında şərh edilib. R.Ə.Abdullayev mürəkkəb quruluşlu strukturları öyrənərkən seysmik kəşfiyyatın məkani məsələlərinin həll edilməsinin vacibliyini ilk dərk edən alimlərdən biridir. Onun tərəfindən məkani sistemlərin yaradılması prinsipləri işlənib hazırlanmış, əksolmanın məkani seleksiyası məsələlərinə baxılmış, yeni məkani müşahidə sistemi işlənmişdir. Bu müşahidə sisteminin nəzəriyyəsi və praktiki tətbiqi R.Ə.Abdullayevin “Yelpikvari seysmik zondlama” və “Yelpikvari seysmik zondlama materiallarının interpretasiyası” (1977) adlı əsas məsələlərində öz əksini tapmışdır. R.Ə.Abdullayev 1973-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. 1975-ci ildə ona “Geofiziki kəşfiyyat üsulları” kafedrasının professoru adı verilib. R.Ə.Abdullayev həm nəzəri, həm də tətbiqi seysmik kəşfiyyat problemləri
Another bright intellectual and the graduate of Azerbaijan State Oil and Industry University, prominent geophysicist, professor Rasmi Asad oglu Abdullayev would have his 95th anniversary if he were alive. R.Abdullayev, the author of numerous scientific works and monographs, was one of the founders of seismic exploration in Azerbaijan. Rasmi Abdullayev, the grandson of the prominent Azerbaijani philanthropist Haji Zeynalabdin Tagiyev, was born in 1924 in Baku in an intellectual family. After finishing secondary school No 16 in 1944, he entered the Faculty of Geological Exploration of the Azerbaijan Industrial Institute (present Azerbaijan State Oil and Industry University). During his student years, he interested in scientific work. Despite his father arrested by the Soviet regime, Abdullayev was awarded a Stalin scholarship for achieving high results in his education. He has developed a new method for calculating average velocity according to the hodographics of independently reflected waves. R.A.Abdullayev’s thesis entitled “Calculation and analysis of average seismic velocities according to the seismic carottage and hodographs of the reflected waves” was granted the highest grade and in 1949 graduated from the Faculty of Geology and Exploration of the Azerbaijan Institute of Industry with honors. Besides being an excellent student R. Abdullayev at the same time was engaged in sports and became the player and later the coach of the volleyball team of the institute. His passion for sports, especially in chess, never diminished. In 1949, Rasmi Abdullayev entered postgraduate studies at the Department of Geophysical Exploration Methods of the Moscow Oil Institute named after Gubkin. The scientific supervisor of his thesis was the famous scientist L.A Ryabinkin. During his study in Moscow, he was in touch with famous geophysical scientists such as I.I.Gurvich, I.S. Berzon, N.N. Puziryov, A.K. Urupov. Under their influence, he raised as a scientist and researcher. In the early 50s, geophysic in Azerbaijan became one of the most prestigious areas of science. During these years the geophysical exploration materials were intensively applied for the search of deposits of minerals. This required the training of a large number of geophysical specialists and teaching staff. In 1954 R.A.Abdullaev defended his dissertation in Moscow, received a candidate degree in geology and mineralogy on the specialty of geophysics and returned to Baku and work as a senior lecturer and then associate professor at the Department of Geophysical Exploration Methods of the AzII. At the same time, he headed the research activities and created scientific circles for students. A talented Azerbaijani who has a great interest in science, involved students to these circles. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 61
BİZİM MƏZUN | OUR ALUMNI
üzərində işləyərkən bu problemlərin həllinə tələbə və aspirantları cəlb edirdi. Professor R.Ə.Abdullayevin rəhbərliyi altında həmçinin Xəzər dənizində seysmik materialların quyu geofiziki tədqiqatları materialları ilə kompleksi üzrə neft və qaz yataqlarının proqnozlaşdırılması məsələləri də işlənib hazırlanıb. Rəhbərlik etdiyi kafedranın əməkdaşları ilə birlikdə o, “Seysmik siqnallar”, “Seysmik dalğaların dinamiki və kinematik xarakteristikaları” və bir sıra başqa dərsliklər nəşr etdirib və 70-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Professor R.Ə.Abdullayev ömrünün sonuna kimi fasiləsiz olaraq 40 il müəllimlik edir. O, öz işini sevən, sözün həqiqi mənasında müəllim olmaqla bərabər, həm də tərbiyəçi idi. R.Ə.Abdullayev həyatda çox çətin, lakin olduqca şərəfli bir yol keçir və həmişə qarşısına çıxan maneələri dəf edir.
62 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
In 1962, R.A.Abdullaev prepared a scientific monograph entitled “Geological and Geophysical Characteristics of the Caspian Oil and Gas regions of Azerbaijan” based on the analysis of geological and geophysical materials. R.A.Abdullaev considered that a comprehensive and deep understanding of seismic materials can be achieved only by strict mathematical knowledge. The methods of statistical processing of seismic data has been developed by R.A.Abdullayev. Their application was reflected in his monograph entitled “Statistical methods used in interpreting seismic observations in complex regions of Azerbaijan” (1966). The researches in improving the efficiency of seismic exploration method was conducted by R.A.Abdullayev. The results of these works were interpreted in the monograph authored by R.A.Abdullayev entitled “On the compression of the productive layer in the territory of the Lower Kur according to seismic exploration data” (1966). R.A.Abdullayev is
BİZİM MƏZUN | OUR ALUMNI
Onun elmi düşüncə tərzinin özünəməxsusluğu, əsas mahiyyəti ikinci dərəcəlidən ayırmaq qabiliyyəti, ona geofizikadan çox kənar olan başqa mütəxəssislərin müraciət etməsinə səbəb olurdu. Ona məsləhətlər, eləcə də özlərinin dissertasiyalarını müzakirə etmək üçün müraciət edərdilər. Professor R.Ə.Abdullayev nəinki mühəndis-geofiziklər, eyni zamanda seysmik kəşfiyyat sahəsində elmi kadrlar hazırlayıb. Onun rəhbərliyi altında 16 aspirant elmlər namizədi olmaq üçün dissertasiya müdafiə edib. Onların aralarında Banqladeş, Vyetnam, Konqo,Kamerun vətəndaşları var idi . Eyni zamanda Fransadan, Çindən olan mühəndis-geofiziklər onun rəhbərliyi altında təcrübə keçiblər. Professor Rəsmi Abdullayev 1995-ci ildə, 71 yaşında dünyasını dəyişib. Onun əziz xatirəsi alimlərin, yetirmələrinin qəlbində daim yaşayacaqdır.
one of the first scientists to understand the importance of solution of the spatial issues of seismic exploration while studying complex structures. He has developed the principles of the establishment of spatial systems, considered the issues of spatial selection of reflections, and developed new spatial surveillance system (fanshaped seismic sensing). The theory and practical application of this observation system has been reflected in the fundamental issues of R.A.Abdullayev entitled “Fan-shaped seismic sensing” and “Interpretation of fan-shaped seismic sensing materials” (1977). In 1973 R.A.Abdullaev defended his doctoral thesis. In 1975 he was named professor of the Department of “Geophysical exploration methods”. While working on both theoretical and applied seismic exploration problems, Abdullaev involved students and postgraduate students in solution of these problems. Also, under the leadership of Professor R.A.Abdullaev, the issues of forecasting of oil and gas fields on the complex of seismic materials with materials of geophysical researches in the Caspian Sea with were developed. Together with the staff of the department he has published “Seismic signals”, “Dynamic and kinematic characteristics of seismic waves” and other textbooks and is the author of more than 70 scientific works. Professor R.A.Abdullaev till the end of his life has continuously worked as a teacher for 40 years. Beside being a teacher who loved his job, he was also educator. R.A.Abdullaev went through a very difficult but very honorable path in life and always overcame obstacles. The uniqueness of his scientific way of thinking, the ability to distinguish the main essence from the second degree, caused other specialists who were far beyond geophysics to address him. Professor R.A.Abdullaev trained not only engineer-geophysicists, but also scientific personnel in the area of seismic exploration.Under his guidance 16 postgraduate students defended their dissertation in order to receive the degree of candidate of sciences. They were citizens of Bangladesh, Vietnam, Congo, and Cameroon. At the same time, engineer-geophysicists from France and China undertook an internship under his leadership. Professor Rasmi Abdullayev died in 1995 at the age of 71. His dear memory will always live in the hearts of scientists and his students. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 63
YUBİLEY | JUBILEE
GKF-nin dekanı, dosent Naməd Paşayev The Dean of GEF, Associate Professor Namad Pashayev
MİNLƏRLƏ GƏNCİN ÖMÜR YOLUNA ÖZÜNÜN BİLİK XƏZİNƏSİNDƏN NUR PAYLAYAN MÜƏLLİM – İSLAM TAĞIYEV A TEACHER WHO ENLIGHTENED THE LIFE PATH OF THOUSANDS OF YOUNG PEOPLE FROM HIS TREASURE OF KNOWLEDGE – ISLAM TAGHIYEV Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin “Neft–qaz geologiyası” kafedrasının dosenti, respublikanın tanınmış geoloq alimi, Beynəlxalq Ekologiya elmləri və Beynəlxalq Mineralogiya Ehtiyatlar Elmi Akademiyasının həqiqi üzvu İslam Tağıyevin 85 illik yubileyi qeyd edilib.
The 85th anniversary of Islam Taghiyev, Associate Professor of the Department of Oil and Gas Geology of Azerbaijan State Oil and Industry University, renowned geologist of the Republic, member of the International Academy of Ecology and Mineralogical Reserve Sciences has been celebrated.
İslam Tağıyev 1934- cü il iyun ayının 1-də Gəncə şəhərində dünyaya göz açıb. O 1957-ci ildə Azərbaycan Sənaye İnstitunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Geoloji kəşfiyyat fakultəsini yüksək qiymətlərlə bitirərək dağ mədən-mühəndisi, hidrogeologiya və mühəndis geologiya ixtisasına yiyələnib. Sonrakı illərdə isə Patentşünaslıq və Siyasi İqtisadiyyat Universitetlərini və SSRİ Nazirlər Soveti yanında Xalq
Islam Taghiyev was born on June 1, 1934 in Ganja. He graduated from the Geological Exploration Faculty of the Azerbaijan Industrial Institute (present Azerbaijan State Oil and Industry University) in 1957 with a degree in mining engineering, hydrogeology and engineering geology. In the following years he graduated from the Universities of Patent Research and Political Economy and the Academy of National Economy under the
64 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
YUBİLEY | JUBILEE
Təssərrüfatı Akademiyasını bitirib. O, əmək fəaliyyətinə Dövlət Geologiya və Mineral Ehtiyatlar Komitəsində başlayıb və 2001-ci ilə qədər komitədə müxtəlif vəzifələrdə çalışıb.Görkəmli alim və təşkilatçı İ.Tağıyev 1972-1977-ci illərdə Geologiya, Geofizika, Geodeziya və Xəritəçəkmə İşçilərinin Həmkarlar İttifaqinin Respublika Komitəsinin sədri, 1977-1998-ci illərdə Dövlət Geologiya və Mineral Ehtiyatlar Komitəsinin sədrinin I müavini, 1998-2001-ci illərdə Dövlət Komitəsinin Sədri, 2001-2005-ci illərdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirinin müşaviri, 2005-ci ildən isə ADNSU-da dosent vəzifəsində çalışır. İ.Tağıyev 1971-ci ildə akademik Mirəli Qaşqayın elmi rəhbərliyi ilə namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək geologiya – mineralogiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alır. Görkəmli alim SSRİ-nin əməkdar kəşfiyyatçı geoloqu kimi Moskva , S.Peterburq, Kiyev, İstanbul, İran, Alma-Ata, Antaliya və s. ölkələrdə keçirilən bir çox beynəlxalq seminar, konfrans və simpoziumlarda Azərbaycanda geologiya elminin nailiyyətlərini müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirib. Onun tövsiyəsi ilə Qafqazın ən aktiv Seysmik zonalarından biri olan Azərbaycan ərazisinin yüksək seysmikliyə malik regionlarında Seysmogenerasiya strukturlarının və dərinlik tektonik qırılmalarının vəziyyəti və zəlzələ ocaqlarının dinamikasının proqnozlaşdırılmasında yeraltı suların əsas hidrogeoloji parametrlərindən istifadə məqsədilə xüsusi rejim- müşahidə quyuları qazılıb və uzun illər müşahidələr aparılıb. 1999-cu ildə Türkiyədə baş verən faciəvi- dağıdıcı zəlzələdən sonra ABŞ, Türkiyə və NATO-nun iştirakı ilə keçirilən elmi Simpoziuma dəvət alan İ.Tağiyev etdiyi məruzəsinə görə Azərbaycan rəhbərliyinə Türkiyədən minnətdarlıq məktubu göndərilib.XXVII Beynəlxalq Geologiya-Konqresinin qızıl medalına layiq görülən İslam Tağıyev Bayıl sürüşməsinin və 2000-ci ildə Bakıda baş vermiş zəlzələnin fəsadlarının aradan qaldırılması üçün yaradılan Dövlət komissiyalarının tərkibində yeganə mütəxəssis üzv kimi yorulmadan çalışıb və hökümət səviyyəsində dəyərli tövsiyələr verib.Qəlbi daim yaşayıb yaratmaq əzmi ilə döyünən bu nurani alim bu gündə məhsuldar elmi yaradıcılığnı və pedaqoji fəaliyyətini davam etdirir. Mülayim səsi, xoş aurası ilə daxilən çılğın olan fakültə tələbələrinə mahazirə oxuyan İslam müəllimi gənclər elə diqqətlə dinləyirlər ki, sanki bu auditoriya tarixi bir günə, heç vaxt unutmayacağı anlara şahidlik edir, ustaddan dərs almağın sevincini yaşayır. Azərbaycan geologiya və hidrogeologiya elminin yorulmaz tədqiqatçısı, minlərlə gəncin ömür yoluna bilik və həyat xəzinəsindən nur paylayan hörmətli İslam müəllimin 85 illik yubileyini ürəkdən təbrik edir, ona uzun ömür, can sağlığı arzulayır və elmimizi, təhsilimizi şərəfləndirmək yolunda ona uğurlar diləyirik.
USSR Council of Ministers. He began his career at the State Committee for Geology and Mineral Resources and worked in various positions in the committee until 2001. Being the prominent scientist and organizer, I.Taghiyev was Chairman of Trade Union Republican Committee of Geology, Geophysics, Geodesy and Mapping Workers in 1972-1977, Deputy Chairman of the State Geology and Mineral Resources Committee in 1977-1998, Chairman of the State Committee in 19982001, Advisor to the Minister of Ecology and Natural Resources in 2001-2005 and associate professor in ASOIU from 2005. In 1971 he successfully defended his thesis under the scientific supervision of academician Mirali Qashqai and received a degree of candidate of geological and mineralogical sciences. As a distinguished scientist geologist of the USSR, he has successfully demonstrated the achievements of geological science in Azerbaijan at numerous international seminars, conferences and symposiums in Moscow, St. Petersburg, Kiev, Istanbul, Iran, Alma-Ata, Antalya and other countries. At his recommendation, special regime-observation wells were drilled and many years of observation were carried out to use the basic hydrogeological parameters of groundwater in forecasting the state of seismogeneration structures and depth tectonic fractures and earthquake foci in high seismic regions of Azerbaijan, one of the most active seismic regions of the Caucasus. After the catastrophic earthquake in Turkey in 1999, I.Taghiyev, who was invited to the scientific symposium with the participation of the US, Turkey and NATO, sent a letter of appreciation of his lecture from Turkey to the leadership of Azerbaijan. Islam Taghiyev who awarded the gold medal of the XXVII International Geological Congress, has worked tirelessly as the sole expert member of the State Commissions established in order to eliminate the effects of the Bayil landslide and the consequences of the earthquake took place in 2000 in Baku and provided valuable recommendations on the level of government. This lucid sсientist, whose heart constantly beaten with perseverance of living and creating, continues his productive scientific work and teaching activities up to day. Young people listen attentively to their teacher, who deliveres lecture with a soft voice, pleasant aura, and a bit of inner passion, as if that lecture hall is witnessing a day that will never forget, living the joy of learning from the master. We heartily congratulate respected teacher Islam Taghiyev on the 85th anniversary, who is a tireless researcher in the geology and hydrogeology of Azerbaijan, and who is enlightening the lifepath of thousands of young people. We wish him long life and good health, and success in path of honor of our science and education. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 65
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
Kitabxana xəbərləri Library news 6664 OOi li l aanndd I n I ndduus st tr ryy || DDeekkaabbr r 22001199
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
“Neft və qaz quyularının təmirinin texnika və texnologiyası” kitabı oxucuların ixtiyarına verilib The book entitled “Technique and technology of maintenance of oil and gas wells” was presented to readers Noyabrın 21-də Azİİ e-Kitab Evində “Neft və qaz quyularının təmirinin texnika və texnologiyası” kitabının təqdimatı keçirilib. Təqdimat zamanı kitabın müəllifilərindən biri (digər əsas müəllif: SOCAR-ın “Azneft ” İstehsalat Birliyinin baş direktoru Daşqın İskəndərovdur) “Azneft ” İstehsalat Birliyinin quyuların əsaslı və cari təmiri üzrə istehsalat şöbəsinin böyük mühəndisi Yusif İbrahimov çıxışında neft və qaz quyularının təmirinə həsr edilmiş bu nəşrdə quyular, ənənəvi yerüstü və yeraltı quyu avadanlıqları, həmçinin quyuların təmirinin texnika və texnologiyası və bu kimi digər məsələlərin kitabda öz əksini tapdığını vurğulayıb. On November 21 AzII E-Book House held the presentation of the book entitled “Technique and technology of maintenance of oil and gas wells”. During the presentation, one of the authors of the book (another main author is Dashkin Iskandarov, General Director of Azneft Production Association) Yusif Ibrahimov, senior engineer of production Department of Azneft Production Association on fundamental and current maintenance of wells emphasized in his speech that the book dedicated to the maintenance of oil and gas wells covers wells, traditional surface and underground wells, repair equipment, as well as techniques and technology of maintenance of wills and other issues.
ADNSU-da kitab təqdimatı keçirilib ASOIU holds a book presentation Noyabrın 5-də Azİİ e-Kitab Evində professor Fariz Əmirovun, professor Kərəm Şıxalıyev və professor Münəvvər İbrahimovanın müştərək müəllifiliyi ilə ərsəyə gələn kitabların təqdimatı keçirilib. Tədbirdə təqdimatı keçirilən “Polimer və rezin tullantılarının təkrar emalı və istifadəsi monoqrafiyası”, “Səthi-aktiv maddələrin sintezinin texnologiyası”, “Erməniləri yaxşı taniyaq” adlı kitablar haqqında geniş məlumat verilib. Professor Fariz Əmirov kitablar haqqında tədbir iştirakçılarına geniş məlumat verib.
On November 5, the presentation of the books, co-authored by Professor Fariz Amirov, Professor Kerem Shikhaliyev and Professor Munavvar Ibrahimova was held at the AzII E-Book House. A comprehensive information was provided about the books presented at the event entitled “Monograph of recycling and use of polymer and rubber waste”, “Synthesis technology of surface-active substances”, “Let us know the Armenians well”. Professor Fariz Amirov provided comprehensive information to the event attendees about the books.
ADNSU-da Nəsiminin 650 illik yubileyinə həsr olunan tədbir keçirilib ASOIU holds the event dedicated to the 650th anniversary of Nasimi Noyabrın 14-də Azİİ e-Kitab Evində İmadəddin Nəsiminin 650 illik yubileyinə həsr olunmuş “Nəsimi - şeir, incəsənət, mənəviyyat və Nəsimi fəlsəfəsi” adlı tədbir keçirilib. Tədbirdə çıxış edən Azərbaycan dili kafedrasının müdiri, professor Rüstəm Kamal, kafedranın müəlliməsi Könül Abdullayeva, İctimai fənlər kafedrasının müdiri, professor Camal Mustafayev və kafedranın dosenti Yaşar Əhmədov Nəsimi yaradıcılığı, poeziyası və fəlsəfi görüşləri barədə düşüncələrini bölüşüblər. On November 14 AzII E-Book House of Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU) held the event entitled “Nasimi - poetry, art and spirituality and philosophy of Nasimi” dedicated to the 650th anniversary of Imaddin Nasimi. Making a speech at the event Head of the Department of the Azerbaijani language, Professor Rustam Kamal, teacher of the Department Konul Abdullayeva, Head of the Social Studies Department, Professor Jamal Mustafayev and the Associate Professor of the Department Yashar Ahmadov shared their thoughts on Nasimi’s creativity, poetry and philosophical meetings. D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 67
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
Noyabr ayı ərzində Azİİ e-Kitab Evinin fonduna daxil olan kitablar haqqında məlumat: Information about the books included in the fund of “AZII e-book House” in November:
Zohra Mammadova. They reached eternity. 2019. 156 p. Zohra Mammadova. They reached eternity. 2019. 156 p. The book tells about the life and battle way of national heroes and martyrs who were graduates and students of the Azerbaijan Technical University. The book tells about the life and battle way of national heroes and martyrs who were graduates and students of the Azerbaijan Technical University.
68 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
İradə Nuriyeva. Azərbaycan tarixi. Bakalavr pilləsi üçün (qiyabi şöbə) proqram. 2016. 27s. ADNSU. Irada Nuriyeva. History of Azerbaijan. The program for the bachelor degree (Part-time Department) 2016. 27 p. ASOIU.
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
Агаев Ровшан. Уроки Французского (Посвящение учителю). 2019. 224 с Агаев Ровшан. Уроки Французского (Посвящение учителю). 2019. 224 с В центре повестиучительница французского языка, в настоящее время на пенсии, и ее бывшие ученики. В центре повестиучительница французского языка, в настоящее время на пенсии, и ее бывшие ученики.
Антология современной казахской поэзии. Редактор И.И. Жиброва. 2019. 751 с. Антология современной казахской поэзии. Редактор И.И. Жиброва. 2019. 751 с. В сборник вошли поэтические произведения современных поэтов Казахстана, многие из которые впервые публикуются на русском языке. В сборник вошли поэтические произведения современных поэтов Казахстана, многие из которые впервые публикуются на русском языке.
E.Q. Şahbazov. Neft sənayesində nanotexnologiyalar (elmi məqalələr toplusu). 2019. 120 s. E.G. Shakhbazov. Nanotechnology in the oil industry (scientific articles). 2019. 120 p. Təqdim olunan elmi məqalələr toplusu dəniz və quruda yerləşən yataqlarda nanotexnoloji proseslərlə hasilatın artırılması, yaşıl texnologiyalardan istifadə etməklə ekologiyanın tarazlığına yönəlmiş innovativ texnologiyalar silsiləsindən olan nanotexnologiyadır. Elmi məqalələr toplusunda ADNSU-nun rektoru, professor Mustafa Babanlının rəhbərliyi altında alim və mütəxəssislərin iştirakı ilə birgə alınmış nəticələr də əks olunmuşdur. The presented scientific articles are the collection of innovative technologies aimed at increasing the production of nanotechnological processes on the offshore and onshore fields, and balancing the environment using green technologies. It also reflects the results obtained by scientists and experts under the leadership of the ASOIU Rector, Professor Mustafa Babanli.
Антология современной казахской прозы. 2019. 855 с Антология современной казахской прозы. 2019. 855 с От лирического реализма до мифологической прозы, от комического до трагического – антология прозаических произведений погружает читателя в казахскую культуру и передает казахское мироощущение. От лирического реализма до мифологической прозы, от комического до трагического –антология прозаических произведений погружает читателя в казахскую культуру и передает казахское мироощущение.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 69
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
İradə Nuriyeva. Azərbaycan tarixi (ən qədim dövrlərdən zəmanəmizədək). Dərslik, 2019. 624 s. ADNSU. Irada Nuriyeva. History of Azerbaijan (from ancient period until the present ). Textbook, 2019. 624 p. ASOIU. Dərslikdə ən qədim dövrlərdən zəmanəmizədək Azərbaycan torpaqlarında cərəyan edən tarixi və siyasi proseslər tədris planında mühazirə və məşğələ üçün müəyyən olunmuş mövzular üzrə ardıcıl olaraq şərh edilmişdir.
Zöhrə Məmmədova. Əbədiyyətə qovuşanlar. 2018. 156 s. Zohra Mammadova. They reached eternity. 2019. 156 p. Kitabda Azərbaycan Texniki Universitetinin məzunları və tələbələri olmuş Milli Qəhrəmanların və şəhidlərin həyat və döyüş yolundan söz açılır. The book tells about the life and battle way of national heroes and martyrs who were graduates and students of the Azerbaijan Technical University.
In the textbook, the historical and political processes ongoing in the Azerbaijani lands from ancient period until the present have been consistently explained in the curriculum on topics identified for lectures and sessions.
Нуриева Ирада. История Азербайджана: Армянский сепаратизм – Главная угроза стабильности и территориальной целостности Азербайджанского Государства. Методическое пособие. 2017. 64 с. АГУНП. Нуриева Ирада. История Азербайджана: Армянский сепаратизм – Главная угроза стабильности и территориальной целостности Азербайджанского Государства. Методическое пособие. 2017. 64 с. АГУНП. Предназначенное для учреждений высшего образования, методическое пособие составлено на основе программы «История Азербайджана» для студентов всех специальностей ступени бакалавра и магистра. Предназначенное для учреждений высшего образования, методическое пособие составлено на основе программы «История Азербайджана» для студентов всех специальностей ступени бакалавра и магистра.
70 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
Birinci Beynəlxalq Elmi-Praktiki Konfrans: Müasir İnformasiya, ölçmə və idarəetmə sistemləri: problemlər və Perspektivləri. Təşkil edən: Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti (ADNSU), Franş-Komte (Fransa) Burqund Universitetinin əməkdaşlığı ilə Tezislər toplusu. 2019. 304 s. First International Scientific and Practical Conference: Contemporary Information, Measurement and Management Systems: Problems and Perspectives. Organized by: Azerbaijan State Oil and Industry University (ASOIU), Burgund University, France-Comte (France) Collection of theses. 2019. 304 p.
Azİİ e-Kitab Evi | Azİİ e-Book House
S.M. Tağızadə, M.H. Həmidov, S.B. Yusifova. Elektrotexnikanın əsasları. II hissə, Dərslik. 2019. 222 s.
İ.Ə. Həbibov, O.H. Mirzəyev, T.Y. Sadıqova. Kompüter qrafikası. Dərs vəsaiti. 2019. 71 s.
S.M. Tagizade, M.H. Hamidov, S.B. Yusifova. Fundamentals of Electrical Engineering. Vol II, Textbook. 2019. 222 p.
I.A. Habibov, O.H. Mirzayev, T.Y. Sadigova. Computer graphic. Manual. 2019. 71 p.
Dərslik elektrotexnika və elektroenergetika profilli ixtisaslarda təhsil alan tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Dərs vəsaiti texniki ali məktəblərdə təhsil alan tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur. Vəsaitdə ikiölçülü faza sistemi ilə işləmək qaydaları göstərilmişdir.
The textbook is intended for students studying specialties of electrical engineering and electrical engineering.
Məmmədov R.Q., Həsənov T.Ə., Abbasov V.Ə., Məmmədov U.Q. İnformasiyanın alınmasının fiziki əsasları. Dərslik. 2014, 480 s. Mammadov R.Q., Hasanov T.A., Abbasov V.A., Mammadov U.G. Physical bases of obtaining information. Textbook. 2014, 480 p. Dərslik ölçmə informasiyası, fiziki sahələrin mühitlə qarşılıqlı təsiri, fiziki hadisələr və effektlər, ilkin ölçmə çeviriciləri, müxtəlif ölçmə,diaqnostika və nəzarət vasitələrində tətbiq olunan ölçmə metodlarına həsr olunmuşdur. The textbook focuses on the measuring information, physical interaction with the environment, physical events and effects, primary measurement converters, various measurement, diagnostic and control methods.
The textbook is intended for students of technical universities. The manual describes how to operate a two-dimensional phase system.
Г.А. Сафаров, З.Г.Мамедова. Международный нефтегазовый бизнес. Учебное пособие. 2019. 206 с. Г.А. Сафаров, З.Г.Мамедова. Международный нефтегазовый бизнес. Учебное пособие. 2019. 206 с. В учебном пособие посвящены теоретико-методологические вопросы экономики разработки нефтяных месторождений. В учебном пособие посвящены теоретико-методологические вопросы экономики разработки нефтяных месторождений.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 71
ARAŞDIRMA | RESEARCH
ZAMANLA AYAQLAŞAN
Əsaslı Kitabxanadan Azİİ e-Kitab Evinə gedən bir əsrlik yol
GETTING WITH THE TIME
Azİİ e-Kitab Evinin direktoru Səlahət Mahmudova
Director of AzII E-Book House Salahat Mahmudova
A century-old way from the Fundamental Library to the AzII E-Book House
772 0 OOiill aanndd IInndduussttrryy || DDeekkaabbrr 22001199
ARAŞDIRMA | RESEARCH
Kitabxana xalq, millət üçün, cəmiyyət üçün müqəddəs bir yer, mənəviyyat, bilik, zəka mənbəyidir… Library is a sacred place for people, nation, society, source of morality, knowledge and intelligence Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev Heydar Aliyev, the national leader of the Azerbaijani people Tarixə ekskursiya
Excursion to the history
Kitabxana fars və ərəb mənşəli iki sözün birləşməsindən ibarət olub, növündən asılı olmayaraq kitab şəkilində çap edilmiş bütün informasiya daşıyıcılarının toplandığı və istifadə edildiyi bir məkandır. Dünyada ilk kitabxanaların yaranma tarixi eramızdan əvvələ təsadüf edir. Ən qədim kitabxanalardan birinin Assur hökmdarı tərəfindən qurulduğu məlumdur və hökmdar kitabxanasındakı kitablar üzəri şiş uclu alətlə yazılmış gil lövhələrdən ibarət olub. Misirdə eradan öncə yaradılmış İskəndəriyyə kitabxanası dövrünün ən böyük kitabxanası sayılırdı. Bir çox tarixçilər hesab edir ki, İsgəndəriyyə kitabxanasının yanması bir sıra mühüm tarixi faktların itməsinə səbəb olub. Orta əsr kitabxanaları isə təxminən 1000 kitabı olan kiçik monastr kitabxanalarından ibarət olub. Məlumdur ki, V əsrdə Qafqaz Albaniyasında 52 hərfdən ibarət olan alban əlifbası tərtib edilib və bir çox kitablar alban dilinə tərcümə edilərək kilsə və məktəblərdə fəaliyyət göstərən kitabxanalara verilib. Azərbaycada kitabçılıq sənətinin inkişaf dövrü XI əsrə aid edilsə də, əslində onun tarixi çox-çox qədimlərə gedib çıxır. Kitabxanalar isə çox uzaq tarixdə dövlət qurumlarının yarandığı dövrlərdə meydana gəlib. Azərbaycanda islam dini yayıldıqdan sonra məscid və mədrəsələrdə kitabxanalar meydana gəldi və kitab mədəniyyəti geniş yayılmağa başladı. Bu dövrdən etibarən yaranan nüfuzlu əsərlərin qorunub saxlanılması üçün kitabxanaların sayı da artmağa başlayır. Belə ki, Azərbaycanda zəngin kitabxanaların yaranması bir sıra görkəmli şəxslərin adı ilə bağlıdır. Belə şəxslərdən biri İbn Sinanın tələbəsi, filosof Əbülhəsən Bəhmənyar olub. Onun şəxsi kitabxanası o dövrlərdə qiymətli kitablarla zənginləşmiş və alimlərin fikir mübadiləsi mərkəzinə çevrilmişdir. Orta əsrlərdə Azərbaycan ərazisində Xətib Təbrizinin, Nəsirəddin Tusi və onun “Seyyidəna” kitabxanası, Rəşidəddinin “Rəşidiyyə”kitabxanaları məşhur idi.
“Kitabkhana” is a combination of two words of Persian and Arabic origin, a place where all information carriers regardless of type published in book form are collected and used. The history of the first libraries in the world dates back before the century. It is known that one of the oldest libraries was founded by the ruler of Assyria, and the books in the royal library consisted of clay boards and fragments with texts written in the cuneiform script . The Great Library of Alexandria, that established before the century in Egypt, was one of the largest and most significant libraries of the ancient world. Many historians believe that the burning of the Library of Alexandria caused the disappearance of a number of important historical facts. The medieval libraries consisted of small monasteries with about 1000 books. It is known that in the 5th century, Caucasian Albania developed its 52-letter alphabet, and many books were translated into Albanian and given to libraries operating in churches and schools. Although the period of development of the book art in Azerbaijan dates back to the 11th century, its history goes back to ancient times. Libraries have arisen long time back, during the period of the establishment of the government bodies. After the spread of Islam in Azerbaijan, libraries were established in mosques and madrassas and the book culture began to spread widely. The number of libraries to preserve the prestigious works that have emerged from this period also began to increase. Thus, the establishment of rich libraries in Azerbaijan is connected with the name of a number of prominent people. One of such people was the student of Ibn Sina, the philosopher Abulhasan Bakhmanyar. His personal library was enriched with valuable books in those times and became a center of exchange of ideas of scientists. In the Middle Ages, the Khatib Tabrizi, Nasiraddin Tusi and his library “Seyyidana”, Rashidaddin’s library 1 DDeekkaabbrr 22001199 ||OOi li la an nd dI nI nd du us ts rt yr y 773
ARAŞDIRMA | RESEARCH
Orta əsrlərdə Azərbaycanda şəxsi kitabxanalarla yanaşı saray, dini, elmi kitabxanalar formalaşmağa başlayır. Saray kitabxanaları arasında Şirvanşahlar sarayının kitabxanasını (XII əsr), Təbriz kitabxanalarını (XIII), Ağqoyunlu, Qaraqoyunlu və Səfəvilər dövlətlərinin saray kitabxanalarını (XIV-XVI əsr) qeyd etmək olar. Saray kitabxanaları arasında XIV əsrdə Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Şah İsmayıl Xətai tərəfindən yaradılan Təbriz saray kitabxanası mühüm yer tuturdu.1522-ci ildə Şah İsmayıl Xətai “Kitabxana işi” haqqında fərman imzalayır və bu fərman kitabxanaların sonrakı inkişafında mühüm rol oynayır.
“Rashidiyya” were famous in Azerbaijan.
XIX əsrin 40-cı illərindən başlayaraq Azərbaycanda yeni milli ictimai kitabxanalar meydana gəlməyə başladı.1905-1907-ci illərdə Azərbaycanda milli mədəniyyətin inkişafı üçün çalışan ziyalılar xeyriyyə cəmiyyətləri təşkil edir, kitab nəşrini yaymağa çalışır, yeni kitabxanalar və qiraətxanalar açmağa fəallıq göstərirlər.
In the Middle Ages, along with private libraries, palace, religious and scientific libraries began to be formed. Among the palace libraries the library of Shirvanshahs Palace (XII century), Tabriz libraries (XIII), palace libraries of Aggoyunlu, Garaqoyunlu and Safavid states (XIV-XVI centuries) were famous. Among the palace libraries, the Tabriz palace pibrary, established by prominent statesman Shah Ismail Khatai in the fourteenth century, played an important role. Shah Ismail Khatai signed a decree on librarianship in 1522 and this decree played an significant role in the further development of libraries. Starting from the 1940s of the 19th century, new libraries began to emerge in Azerbaijan. In the 1905-1907, public figures serving for the development of national culture in Azerbaijan attempted to organize charitable societies, to spread the publishing of books and to open new libraries and reading rooms.
Əsaslı kitabxanadan Azİİ e Kitab Evinə transformasiya
Transformation from the fundamental library to the AzII E-Book House
Azərbaycan Demokratik Respublikası dövründə (1918-1920) Mirzə Ələkbər Sabir adına kitabxana, Bakı Dövlət Universitetinin kitabxanası yaradılır və 16 noyabr 1920-ci ildə Azərbaycan İnqilab komitəsinin “Bakıda Politexnik insititutunun yaradılması haqqında” dekreti elan edilir, həmin dekretə əsasən Bakı Politexnikumu bazasında M.Əzizbəyov adına Bakı Politexnik institutu (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) yaradıldı. Elə həmin ildə yəni 1920-ci ildə Bakı Politexnik məktəbinin bazası əsasında kitabxana formalaşır. Həmin
In the period of the Democratic Republic of Azerbaijan (19181920) a library named after Mirza Alekper Sabir, a library of Baku State University was established and on November 16, 1920 the Decree of the Azerbaijan Revolution Committee on the establishment of the “Polytechnic Institute” in Baku was declared. According to that decree, the Baku Polytechnic Institute named after M.Azizbeyov (present Azerbaijan State Oil
774 2 OOi il l aanndd I Inndduusst tr ryy || DDeekkaabbr r 22001199
ARAŞDIRMA | RESEARCH
dövrdə kitabxananın fondu 6500 nüsxə, oxucusu isə 300 nəfər akademik heyətdən ibarət olub. Kitabxananın ilk müdiri M.İ.Skvortsovanın (1920-1933-cü illər) kitabxana fondunun formalaşmasında xüsusu əməyi olib. O dövrdən başlayaraq kitabxana fondu rus və azərbaycan dilli kitablarla yanaşı, xarici dillərdə olan ədəbiyyatla da komplektləşdirilməyə başlanır. Artıq 01.10.1940-cı il tarixə kitabxananın kitab fondu 111.967 nüsxə kitab, 3544 patent və standart,1087 nüsxə texniki kataloq, 447 nüsxə xarici dillərdən tərcümə edilmiş ədəbiyyat və jurnallardan ibarət idi. 1984-cü ildə tələbə şəhərciyində zəngin fonda malik olan kitabxana filial, xarici ədəbiyyat şöbəsi, oxu zalı, əcnəbi vətəndaşların hazırlıq fakültəsi üçün abonement və digər xidmət sahələri yaradılıb. Kitabxana fondunu sistemləşdirmək üçün tərtib edilmiş universal onluq təsnifatdan istifadə edilib. Sonrakı illərdə dünyada kitabxana sahəsində baş verən bir çox yeniliklər kitabxana ictimaiyyəti tərəfindən rəğbətlə qarşılanır və bu sahədə çox ciddi addımlar atılmağa başlayır.1999cu ildə”Kitabxana işi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qüvvəyə minir. Bu qanun və kitabxana işi haqqında verilmiş bir çox sərəncamların qəbulundan sonra Azərbaycan kitabxanalarının dünya informasiya məkanına daxil olunması və kitabxana sahəsində əsaslı dəyişikliklər dövrü başlanır. Belə ki, 6500 nüsxə kitabla və 300 nəfərdən ibarət akademik oxucu heyyəti ilə fəaliyyətə başlayan kitabxananın bazası hal-hazırda 1 milyona yaxındır.
and Industry University) was established on the base of Baku technical school. In 1920, the library was established on the basis of the Baku Polytechnic School. At that time, the library fund consisted of 6,500 copies, and the reader consisted of 300 academic staff. The first director of the library M.I. Scvortsova (1920-1933) made a significant contribution to the formation of the library fund. Since that time, the library fund has been started acquisition with Russian and Azerbaijani books, as well as literature in foreign languages. On January 10, 1940 the library fund consisted of 111.967 copies of books, 3544 patents and standards, 1087 copies of technical catalogs, 447 copies of literature and magazines translated from foreign languages. In 1984, the library branch with rich fund, a foreign literature department, a reading room, a subscription and other services for preparatory faculty of foreign citizens. A compiled universal decimal classification was used to systematize the library fund.
Kitabxana 2018-ci iln dekabr ayından ADNSU-nun Əsaslı kitabxanasının bazası əsasında formalaşaraq “AZİİ e-Kitab Evi” kimi 24/7 fəaliyyət göstərir.
In the following years many innovations in the field of library around the world met with great sympathy by the library community and very serious steps are being taken in this area. In 1999, the “Law on library work” of Azerbaijan Republic came into force. After the adoption of this law and regulations on the work of libraries, the period of entering of Azerbaijan’s libraries into the global information space and a period of fundamental changes in the library sector began. Thus, the library’s base, which has started with 6,500 copies of books and an academic staff consisted of 300 people, is currently about 1 million.
AZİİ e-Kitab Evi Azərbaycanda kitabxana işi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən, milli nəşrləri, xarici ölkələrdə Azərbaycan dilində və xarici dillərdə nəşr olunmuş çap məhsullarını
The library has been established on the basis of ASOIU’s Fundamental Library since December 2018 and operates 24/7 as the “AzII E-Book House”. DDeekkaabbrr 22001199 || OOi li l aanndd I nI ndduus st tr ry y 7753
ARAŞDIRMA | RESEARCH və Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərini, dünya əhəmiyyətli nəşrləri, ADNSU-nun professor-müəllim heyyəti tərəfindən hazırlanmış nəşrləri, digər məlumat və informasiya daşıyıcılarını, elektron resursları özündə qoruyub saxlayan bir dövlət kitabsaxlayıcısıdır. Kitab evi oxucuların mütaliəsini təşkil etmək üçün sistemli qaydada seçilmiş, oxucuları maraqlandıran və problemləri öyrənmək əsasında yaranmış coxsahəli və təsnifləşdirilmiş bir bazaya malikdir. Belə ki, ikimərtəbəli kitab evi geniş oxucu zalları və UOT(Universal Onluq Təsnifat) üzrə təsnifləşdirilmiş çox zəngin kitab və jurnal bazası ilə oxucu-istifadəçilərə əlverişli mütaliə mühiti yaradır. Kitab evinin bazası elmin müxtəlif sahələrinə aid olan texniki, bədii, ictimai-siyasi, iqtisadiyyat, marketinq, maliyyə, tarix, hüquq, siyasət və digər sahələri əhatə edən kitablardan ibarət elektron kataloq, həmçinin nadir və unikal məzmuna malik qədim kitablar, miniatür kitablar, əlyazmalar, lüqətlər, ensiklopediyalar, avtoreferat və dissertasiyalar, atlaslar və xəritələr, hesabatlar və digər informasiya daşıyıcıları və elektron resurslar mövcuddur. Bazada yerləşdirilmiş kitabların hamısı professor-müəllim və kitab evinin əməkdaşlarının seçiminə uyğun çeşidlənib və təsnifatlandırılaraq kitab evinin sisteminə daxil edilib. Hər bir kitabın barkodları qeyd olunaraq rəflərdə xüsusi qorunma üsulu ilə saxlanılır. Azİİ e-Kitab Evi 19.06.2017-ci il tarixindən Azərbaycan Kitabxanalararası Konsorsiumun üzvüdür və həmin konsorsiumun xətti ilə “EBSCO” beynəlxalq nəşriyyat bazasına abunə olub və həmin bazanın universitet üzrə informasiya təminatçısıdır. Bazada olan 9000 jurnal, 25.000 jurnal məqaləsi və ümümilikdə 225 nəşriyyatdan 8872 adda kitabın, 14 xarici universitetin elektron bazaları və arxivləri, “Cambridge University Press”bazası (müəyyən edilmiş vaxta qədər) ADNSU-nun bütün professor-müəllim heyyəti və kitab evinin oxucuları üçün açıq istifadədədir. Belə ki, hər il bu bazalarda olan məlumatlar yenilənir və universitetin ixtisaslarına uyğun olan yeni materiallar siyahıya daxil edilir. Kitab evinin oxucu zallarında digər məşhur beynəlxalq kitabxanaların, xarici universitetlərin və nəşriyyatların elektron bazalarına giriş və digər informasiya
776 4 OOi il l aanndd I Inndduussttrryy || DDeekkaabbrr 22001199
AzII E-Book House is a state bookstore that carrying out state policy in the field of library work in Azerbaijan, preserving national publications, printed products in Azerbaijani and foreign languages, and works by Azerbaijani authors, world-class publications, publications prepared by ASOIU’s academic staff, other information carriers, electronic resources. The book house has a multidisciplinary and classified base that is systematically selected to organize readers’ readings, which is designed in order to motivate readers and investigate problems. Thus, the two-story book house provides readers a comfortable reading environment with a wide range of reading halls and the rich books and magazines base classified on UDC (Universal Decimal Classification). The book fund includes an electronic catalog of books covering various fields of science, technical, artistic, socio-political, economical, marketing, finance, history, law, politics and other areas, as well as ancient books with unique content, miniature books and manuscripts, dictionaries, encyclopedias, author’s abstracts and dissertations, atlases and maps, reports and other media and electronic resources. All books placed in the base have been sorted and classified according to the choice of academic staff and the collaborators of the book house and included in the system of book house. The barcodes of each book are marked and stored on shelves with special protection. “AzII E-Book House” is a member of the Inter-University Consortium since 19.06.2017 and through the same consortium subscribed to the EBSCO international publishing database and is the university’s information provider. Over 9,000 magazines and 25,000 magazine articles and 8872 books from 225 publications included in the base, electronic databases and archives of 14 foreign universities, Cambridge University Press database (till the specified time) are in use by university staff and readers of the book house. Every year, the information in these databases is updated and new materials related to the university’s specialties are included to the list. In the reading rooms of the book house access to the electronic databases of other famous international libraries, foreign universities and publishing hous-
ARAŞDIRMA | RESEARCH resurslarından istifadə mümkündür. Belə ki,“EBSCO” beynəlxalq nəşriyyat bazasının resurslarından yanvar-sentyabr ayları üçün 4904, ”Polpred.com” bazasından isə 9709 nəfər oxucu yararlanıb. Həmçinin çoxlu sayda oxucu “One Petro”,“WEB.of SIENCE”, ”Elgaronline” və digər nəşriyyatların bazalarına müraciət edərək elektron resurslardan istifadə ediblər. Kitab evi eyni zamanda oxucuların istifadəsinə verilmiş açıq kitab rəfləri, dövri mətbuat və ardı davam edən nəşrlərdən ibarət kitab rəfləri, soraq-biblioqrafiya aparatının “İnformasiya aylığı” və “Yeni nəşrlər” rubrikası altında kitab evinin bazasına daxil olan yeni çap məhsullarını əks etdirən sərgilərlə oxuculara differensial xidmət göstərir. Kitab evində bu günədək 5082 nəfər oxucu qeydiyyatdan keçib, onlara istifadəçi adı, şifrə verilib. Qeydiyyatdan keçən hər bir tələbə və əməkdaş istifadəçi adı və şifrədən istifadə edərək şəxsi profilində kitab evinin bütün çap məhsulları və elektron resursları ilə tanış ola, həmçinin sifariş etdiyi kitabın aktiv və yaxud oxucuda olduğunu, eləcə də kitabın ona neçə günlüyə verilməsini görə bilir. Kitab evi gecə növbəsində də fəaliyyət göstərir. Gecə növbəsinə yazılan tələbələr bir gün öncədən onlara lazım olan kitabları sifariş edə bilirlər. 24 saat ərzində sifarişlər hazırlanır və oxucu vaxt itirmədən elektron sistemdə qeydiyyata alınır və kitab ona verilir. Gecə növbəsində əməkdaşlar növbəti gün üçün sifariş olunan kitabları hazırlayır və səhər növbəsinə təhvil verirlər. Kitab evində gecə növbəsinə yazılan tələbələrin pulsuz qidalanması da təmin edilir. Bu günə qədər gecə növbəsindən 380 nəfər tələbə yararlanıb. Hər il kitab evinin bazası yoxlanılır və aktuallığını itirmış, məzmunca köhnəlmış, oxucular tərəfindən istifadəsiz və yararsız hala salınmış kitablar, jurnallar sənədləşdirilərək təşkil olunmuş kommisiya üzvülərinin nəzarəti altında bazadan və universitetin balansından cıxarılır. Ümumilikdə kitab evinin elektron bazasına 250000-dək azərbaycan, rus, türk, ingilis, alman, fransız dillərində ədəbiyyat təsnifləşdirilərək daxil edilib. Həmçinin bazaya universitetin professor-müəllim heyyəti tərəfindən 1224 elektron formada kitab,digər mənbələrdən və internet üzərindən isə (müəllif hüquqlarının qorunması prosesinə riayət edilir) 1546 kitab bazaya yüklənmiş, kitab evinin oxucularının istifadəsinə verilmişdir. Kitab evində bazaya daxil olan yeni kitabların universitetin professor-müəllim, tələbə heyyətinin və digər kənar müəlliflərin iştirakı ilə təqdimatları keçirilir və vaxtaşırı kitab evində tarixi və əlamətdar günlərə aid sərgilər təşkil olunur.. Azİİ e-Kitab Evi 2019-cu ildə gündəlik fəaliyyətində elmi texniki tərəqqinin dünyada geniş vüsət alması, informasiya cəmiyyətinin sürətli inkişafı, elektron vasitələrdən və informasiya ehtiyatlarından istifadəyə marağın günbəgün artması kimi faktorları nəzərə alaraq bütün imkanlarını məhz bu problemlərin müsbət həllinə yönəldərək əsas istiqamətini kitabxana-biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması sisteminin tətbiqi ilə oxuculara kitabxana xidmətinin müasir tələblərə uyğun qurulmasını təmin etmək,oxuculara və istıfadəçilərə virtual rejimdə xidmət göstərmək və elektron kitabxananın və elektron kataloqun məlimat bazalarının genişləndirilməsi işinə yönəldir.
es and use of other information resources is available. Thus, 4904 readers have benefited from the resources of EBSCO International Publishing Base for January-September and 9709 readers from ”Polpred.com” datebase. Many readers have also used electronic resources, including the databases of “One Petro”, “WEB.of SIENCE”, “Elgaronline” and others. The book house also provides the readers book shelves with periodicals and continuing publications, exhibitions reflecting new print products included in the book house database under the heading “Information month” and “New Editions” of the inquiry bibliographical apparatus. Up to now, 5082 readers have registered in the book house, they were provided with the username and password. Every registered student and collaborator can see all the printed products and electronic resources of the book house in their personal profile using their username and password, and also can see if the book they ordered is active or in the reader’s use, as well as for how many days they can use the book. The book house also operates at night shift. Students in the night shift can order the books they need the day before. The orders are prepared within 24 hours and the reader is registered in the electronic system without wasting time and is provided with a book. At night shift, the staff prepare books for the next day and handing them to the morning shift. Students in the night shift are provided with the free food in the book house. Up to now, 380 students have benefited from the night shift. Every year the book house’s database is being checked and books that outdated and no longer relevant, unused books and magazines are excluded from the base and the university’s balance, under the control of the members of the commission. In total, up to 250.000 classified books in Azerbaijani, Russian, Turkish, English, German, and French languages have been included in the electronic base of the book house. Also, 1,224 books in electronic form by the academic staff of the university, and 1546 books from other sources and over the internet (copyright protection is being followed) have been included in the base and introduced to readers of the book house. Presentations of new books included in the base of the library with the participation of university’s academic staff, students, and other authors are held in the book house, and the exhibitions on historical and significant days are being organized. Taking into account the factors like broadening the scientific and technological progress in the world, rapid development of the information society, the increase of interest in the use of electronic media and information resources AzII E-Book House in its daily activity in 2019 directs all its efforts to the positive solution of these problems. The main purpose of the book house is to provide readers with modern library services through the application of automated library-bibliographical processes, virtual service to readers and usersand expanding the e-library and e-catalog bases. DDeekkaabbr r 22001199 | OOi li l aanndd I Inndduus st tr ryy 7775
DÜNYADA | IN THE WORLD
TAP-ın test rejimdə istifadəyə veriləcəyi tarix açıqlanıb Terms of launching TAP operation on a trial basis announced Azərbaycan qazının Avropaya nəqlini təmin edən Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin bir hissəsi olan Trans-Adriatik Boru Kəmərinin (TAP) Yunanıstan hissəsinin tikintisi başa çatıb. Yunanıstan KİV-lərinin məlumatına görə, TAP artıq 2019-cu ilin dekabrında test rejimində işə başlayacaq. Qeyd olunur ki, sınaq istifadə bir neçə ay çəkəcək, 2020-ci ildə isə boru kəmərinin kommersiya istismarı başlayacaq, yəni Yunanıstan və digər Avropa bazarları təbii qazla təchiz olunacaq. “TAP gələn il Yunanıstan, İtaliya və Albaniyaya təbii qaz təchizatına başlayacaq. Daha sonra boru kəmərinin genişləndirilməsi ilə Balkan ölkələrinin əksəriyyəti də təbii qazla təmin ediləcək”, - materialda deyilir. The construction of the Greek section of the emblematic Trans Adriatic Pipeline (TAP) has been completed. Report informs citing the Greek media that TAP will begin operating on a trial basis as early as December, 2019. The article notes that the the trial operation will take several months, but by 2020 the commercial operation of the pipeline will begin with the launch of natural gas deliveries to the Greek and other European markets.”It is expected that it will start bringing natural gas to Greece, Italy, and Albania at some point next year. Later on, extensions of the pipeline will provide natural gas to most countries in the Balkans,” the aticle reads.
Norveç vətəndaşları ölkənin neft fondundakı vəsaitlərin onlara paylanılmasını istəyir Norwegian citizens want the country’s oil reserves to be distribu1ted to them Norveç vətəndaşları arasında ölkənin neft fondundan vəsaitdən payını götürmək istəyənlərin sayı getdikcə artır. Xarici mətbuatın yazdığına görə, ötən ay fondun aktivləri 1,1 trilyon ABŞ dollarına çatıb. Hazırda 5,3 milyon əhalisi olan Norveçdə hər ölkə vətəndaşına fonddan orta hesabla 207,5 min dollar pul düşür. There is a growing number of Norwegian citizens willing to take their share of the country’s oil fund. According to the foreign media, last month the fund’s assets reached $ 1.1 trillion. Currently, in Norway with the population of 5.3 million, income per capita is $ 207,500 on average.
Qlobal elektrik istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrinin payı 50%-ə çatacaq Renewable energy to make up nearly 50% of global energy by 2040 Qlobal elektrik istehsalının 2040-cı ildə keçən ilə görə 45,4% artaraq 38,7 milyard meqavat/saata çatacağı proqnozlaşdırılır. Bu barədə Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) “Dünya Enerji Outlook 2019” hesabatında məlumat verilib. Məlumata görə, 2040-cı ildə qlobal elektrik enerji tələbatı keçən ilə görə 50% artaraq 34,5 mlrd meqavat/saata çatacaq. Qlobal elektrik enerjisinə olan tələbatda Asiya-Sakit Okean bölgəsi 18 mlrd meqavat/saatla I yerdə, sonrakı pillədə 5,6 meqavat/saatla Şimali Amerika qərarlaşacaq. Hesabat dövründə bərpa olunan enerji mənbələrindən 26 mlrd meqavat/saat enerji istehsal olunacaq və ümumi istehsaldakı payı 50%-ə çatacaq. Proqnozlara görə, bərpa olunan enerji mənbələri içində külək və günəş elektrik stansiyalarından 15,5 milyard meqavat/saat, su elektrik stansiyalarından isə 6,9 milyard meqavat/saat elektrik enerjisi təmin ediləcək. Global electricity production is forecasted to reach 38.7 billion MWh in 2040, up 45.4% from last year, International energy Agency said in World Energy Outlook 2019. According to the outlook, the demand for global electricity will be 34.5 billion MWh in 2040, up 50% from 2018. Asia-Pacific region will rank first with 18 billion MWh demand for global electricity, North America – second with 5.6 billion MWh. In the reporting period, renewable energy production will be 26 billion MWh, 50% of total energy production. Wind and solar power plants will produce 15.5 billion MWh, hydro power plants – 6.9 billion MWh. 78 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
DÜNYADA | IN THE WORLD
Qlobal borc 251 trilyon dollara çatıb Global debt surged to a record $251 trillion Bu ilin I yarısında qlobal borc 7,5 trilyon ABŞ dolları artaraq yeni rekord həddə - 250,9 trilyon dollara çatıb. İlin sonuna qədər bu rəqəmin 255 trilyon dollar olacağı gözlənilir. Bu barədə Beynəlxalq Maliyyə İnsitututu (The Institute of International Finance - IIF) məlumat yayıb. Məlumata görə, yarım illik artımın 60%-dən çox ABŞ və Çinin payına düşüb. Hazırda qlobal borc dünya üzrə ümumi daxili məhsulun dəyərindən 3,2 dəfə çoxdur.
In the first half of this year, global debt rose to US $ 7.5 trillion and reached a new record high of $ 250.9 trillion. The Institute of International Finance (IIF) said the overall this number will exceed $255 trillion by the end of 2019. China and the U.S. accounted for over 60% of the increase. At present, global debt is 3.2 fold more than the gross domestic product.
İranda benzinin bahalaşması ilə bağlı təzminat ödəniləcək Iran will pay compensation for rising petrol prices İran hökuməti benzinin bahalaşmasından daha çox əziyyət çəkən imkansız təbəqələrə müavinətlər ödəməyə başlayır. Müavinətlər 19 milyona yaxın ailəyə veriləcək. Müavinətin məbləği ailə üzvlərinin sayına görə 0,55 milyon rialdan (5 dollar) 2,05 milyon rialadək (18 dollar) təşkil edəcək. Bu müavinətlərin daha sonra hər ay ödənilməsi nəzərdə tutulur. Xatırladaq ki, noyabrın 15-də İranda benzinin qiyməti 15 min rialdan (0,99 dollar) 30 min rialadək, adambaşına kvota çərçivəsində isə 50 faiz, 15 min rialadək qaldırılıb. Yeni qaydalara görə hər avtomobil sahibinə kvota çərçivəsində ayda 60 litr, motosikl sahibinə isə ayda 25 litr benzin düşür. The Iranian government began to pay subsidies to the poorest people, suffering of rising petrol prices. About 19 families will be provided with subsidies. The amount of subsidies will constitute from $ 0.55 million rial ($ 5) to $ 2.05 million rial ($ 18) depending on the number of family members. These allowances are intended to be paid every month. Notably, on November 15, the price of petrol in Iran increased from 15,000 rials ($ 0.99) to 30,000 rials, and the quota per capita rose by 50 percent to 15,000 rials. According to the new rules, within the quota every car owner receives 60 liters of gas per month and motorcycle owners 25 liters per month.
Dünyada qadın milyarderlərin sayı artıb
Number of female billionaires grown by 46 percent Son beş il ərzində dünyada qadın milyarderlərin sayı 46 faiz artıb. Bu barədə İsveçrənin USB Bankı ilə “Pricewaterhouse Coopers” (PwC) beynəlxalq məsləhətçi şirkətlər şəbəkəsinin müştərək məruzəsində bildirilib. Qeyd olunub ki, 2018-ci ildə dünya milyarderlərinin məcmu varidatı beş il ərzində sərasər artdıqdan sonra 8,5 trilyon dollar azalıb. Bu azalmanın “yükü” Asiyanın payına düşüb, halbuki Şimali və Cənubi Amerika milyarderlərinin varidatı ötən il bir qədər artıb. Bundan başqa, ABŞ-da texnologiya sahəsində çalışan milyarderlərin ötən il başqa sahələrdə çalışanlara nisbətən daha çox uğur qazandıqları deyilir. The number of female billionaires has grown by 46 percent in five years. This was reported in the joint report of Swiss USB Bank and the international network of consulting companies “Pricewaterhouse Coopers” (PwC). The strong dollar and volatile equity markets saw billionaire wealth decrease to USD 8.5 trillion after five years of growth. Asia’s billionaires saw a correction following five years of significant growth, during which their wealth almost quadrupled. By contrast, the Americas saw a slight wealth increase this year, led by prominent US tech billionaires.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 79
DÜNYADA | IN THE WORLD
“Facebook”a rəqib sosial şəbəkə yaradılıb Wikipedia’s Jimmy Wales has launched a Facebook rival social network “Wikpedia”nın yaradıcısı Cimmi Vels (Jimmy Wales) “Facebook”a rəqib olacaq sosial şəbəkə platforması yaradıb. “İstifadəçilər məlumatlarını satmayacağıq” sloqanı ilə qurulan şəbəkənin adı “Wt:social” olacaq. Məlumata görə, platformaya üzv olmaq istəyənlər aylıq və ya illik üzvlük haqqı ödəyəcək. Şəbəkə istifadəçilərindən Avropada aylıq 12 avro, illik 90 avro, ABŞ-da isə aylıq 13 avro, illik 100 avro üzvlük haqqı tələb olunacaq. Xatırladaq ki, sosial şəbəkənin qurucusu Cimmi Vels hazırda platformanın 160 mindən çox üzvü olduğunu deyib. Wikipedia co-founder Jimmy Wales has quietly rolled out a new social network that is intended to compete with Facebook. The name of the network set up under the slogan “We will never sell users’ data” will be “Wt: social”. Those who wish to become a member of the platform will pay a monthly or annual membership fee. It costs $13 a month or $100 a year in the US, or €12 a month or €90 a year in Europe. Jimmy Wells, the founder of the social network, said that the platform now has more than 160,000 members.
“WhatsApp”da yeni funksiya yaradılacaq WhatsApp will launch new feature “WhatsApp” istehsalçıları müəyyən vaxt sonra istifadəçinin mesajlarını avtomatik silməyə imkan yaradan yeni funksiyanı yoxlayırlar. “WABetaInfo” portalının məlumatına əsasən mesajların silinməsi seçimi “Android” əməliyyat sistemi üçün “Beta messencer 2.19.348” versiyasında çıxıb. Bu funksiya qismən əvvəlki proqramın beta versiyası üzərində reallaşdırılıb. “Messencer”in test versiyasında funksiyanı “Əlaqələr haqqında informasiya” proqramına və ya “Çatın qrup kökləmələri”nə daxil etmək olar. Bu halda istifadəçi mesajın qalma müddətini müxtəlif - saat, gün, həftə, ay və il vaxtına əsasən seçə biləcək. İstifadəçinin seçdiyi müddətdən sonra mesajlar avtomatik silinəcək. WhatsApp is testing a new feature that allows users to delete messages automatically after a while. The new tool was called “Disappearing messages” when it first emerged, according to WABetaInfo. This feature was partially implemented on the previous version of the beta. In the test version of Messencer, the function can be included in the “Contact Info” program or “Chat group settings”. In this case, the user can choose the duration of the message depending on the time, date, week, month and year. Messages will be automatically deleted after the user chooses.
80 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
Fransa elmi təcrübə məqsədilə kosmosa çaxır göndərib A French start-up is sending wine to space for scientific experiments Fransa istehsalı olan 12 ədəd çaxır elmi təcrübə məqsədilə kosmosa göndərilib. Fransanın Üzüm və Şərab Elmləri İnstitutunun məlumatına görə, məqsəd çaxırların kosmosa məxsus xüsusi mühitdə hansı dəyişikliyə məruz qalmasını öyrənməkdir. Çaxırlar fəza mühitində bir il saxlanıldıqdan sonra Yerdə qalan eyni növdən olan içkilərlə müqayisə olunacaq. Fəzadakı mikro-cazibə və mikro-dalğalı şüalanma nəticəsində içkilərin dadının dəyişəcəyi və daha ləzzətli olacağı güman edilir. Yerə döndükdən sonra çaxırlar varlı şəxslərə baha qiymətə satılacaq. 12 bottles of red wine have been sent to the international space station “For Science”. According to the French Institute of Grapes and Wine Sciences, the goal is to study the effects of microgravity and space radiation on the aging process of wine. As a control group, samples of the space-bound wine will remain here, amongst us humans on Earth, and will be aged simultaneously for the same 12-month period. Upon orbital return, wine comparisons will be made to determine if there are taste differences that result from the effects of microgravity and space-based radiation, along with the measuring of physical and chemical reactions of the fermented grape juice. After returning the earth the wine will be sold to the wealthy people at a high price.
DÜNYADA | IN THE WORLD
Doqquz yaşında universitet məzunu olacaq Loren Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil ediləcək
Napoleonun çəkmələri 117 min avroya satılıb
Loren a nine-year-old university graduate, will be included in the Guinness Book of Records
Napoleon’s boots sold for €117,000
Eyndhoven Texniki Universitetinin 20 yaşlı tələbələri arasında Loren adlı oğlanı görənlər onu müəllimlərdən birinin uşağı hesab edir. Lakin o, yaxın günlərdə təhsilini başa vuraraq ən gənc universitet məzunu olacaq və elektrik mühəndisi ixtisasına yiyələnəcək. Hazırda dünyanın ən gənc universitet tələbəsi olan uşaq 10 yaşında ABŞ-dakı Alabama Universitetinin məzunu olmuş Maykl Kerninin rekordunu təzələyərək Ginnesin Rekordlar Kitabına daxil ediləcək. IQ səviyyəsi 145 olan Loren məktəbdə darıxdığı üçün Amsterdam Universitetinin tibb fakültəsində tədqiqat layihəsində iştirak edib. O, 8 yaşında Belçikanın Brüqqe şəhərində riyaziyyat üzrə lisey diplomu alaraq ailəsi ilə Hollandiyaya köçüb. ABŞ-dakı Stenford və Fairfield universitetlərinin istedadlı uşaqlar üçün kurslarına qatılan Loren oxuduğu hər yerdə ən balaca tələbə olub. Təhsil aldığı 3 il ərzində universitet diplomu alacaq Loren başqa tələbələrin 10 həftədə yazdığı mövzunu bir həftə müddətində bitirə bilir. Seeing Loren among the 20-year students of Eindhoven University of Technology, consider her one of teacher’s child. However, she will soon complete her study and becomes the youngest university graduate and will gain the electrical engineering specialty. The youngest university student in the world will now be included in the Guinness Book of Records by updating the record of a 10-year-old Michael Kearney who graduated from the Alabama University in United States. Loren, with 145 IQ level, participated in a research project at the Facullty of medicine in Amsterdam University just because she got bored at school. When she was 8 years old she received diploma in mathematics in Brugge, Belgium and moved to Netherlands with her family. Loren, who attended the courses organized in Stanford and Fairfield Universities for talanted children in the US, was the smallest student where she studied. Loren, who will receive a university diploma during the 3 years of her studies, is able to complete the topic in a week which is written by other students in 10 weeks.
Paris auksionunda Napoleon Bonapartın məşhur çəkmələri 117 min avroya satılıb. “Drouot” auksion evinin “Twitter” səhifəsində verilən məlumata görə, qara rəngli çəkmələr 40 ölçülüdür. Təbii dəridən hazırlanan çəkmələrin hündürlüyü isə 48 sm-dir. Bundan əlavə, çəkmələrdə Napoleonun tez-tez ayaqqabı aldığı parisli çəkməçi Jakın möhürü var. Alıcının adı açıqlanmayıb. Napoleon Bonaparte’s boots sold at Paris auction for €117,000. According to the Drouot auction house posted on Twitter, the size of black boots is 40. The height of the genuine leather boots is 48 cm. In addition, the boots have the seal of Jacques, a shoemaker in Paris. The name of buyer was not disclosed.
Yaponiya nüvə silahı əldə edib?! Japan Receives Nuclear Weapons ?! Çinin nüfuzlu “Sohu” internet portalı Yaponiyanın gizli yolla nüvə silahı əldə etdiyini iddia edir. Məlumata görə, Yaponiya nüvə eletktrik stansiyalarının inkişaf etdirilməsi adı ilə çoxlu miqdarda nüvə yanacağı əldə edib. Bunun sayəsində rəsmi Tokio asanlıqla 6 min nüvə başlığı yarada bilər. Çin mətbuatı Yaponiyanın nümunə üçün bir neçə nüvə başlığı yaratdığını və bunu dünyadan gizli saxladığını vurğulayıb. Hesab olunur ki, Yaponiyanın nüvə silahı əldə etməsi qonşuluğunda yerləşən Şimali Koreyanın analoji silaha yiyələnməsi və bundan özünü qorumaq üçün atdığını düşünür. Xatırladaq ki, İkinci Dünya Müharibəsinin nəticələrinə əsasən, Yaponiya nüvə silahı yaratmaqdan imtina edib. Chinese internet giant Sohu claims that Japan secretly obtained nuclear weapons. According to the report, Japan has acquired a large amount of nuclear fuel pretending the development of nuclear power plants. Thanks to this, official Tokyo can easily create 6,000 nuclear warheads. According to Chinese media, Japan created several nuclear warheads and kept it confidential from the world. It is believed that the reason why Japan acquired nuclear weapons is that North Korea possesses the similar weapons and to protect itself from it. It should be noted that, Japan has refused to create nuclear weapons based on the consequences of World War II.
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 81
Startap və Ýnnovasiya Mərkəzi eazi START Startup & Innovation Center
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti “eazi START” Startap Məktəbi ADNSU tələbə və müəllimlərinin startap layihələrinə, yenilikçi ixtiralarına dəstək olmaqla yanaşı həm də biznes inkubasiya mərkəzi rolunu oynayır. Startapçılara bazar araşdırması, layihənin iqtisadi və texnoloji yönünün təyini və idarə olunmasında dəstək olur, eyni zamanda startap komandalarını layihələrinin hazırlanması üçün də ofis ilə təmin edir.
82 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9
D e k a b r 2 0 1 9 | O i l a n d I n d u s t r y 83
Azii 1920 || Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti
84 O i l a n d I n d u s t r y | D e k a b r 2 0 1 9