LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT by Lhinhuii Arch

บทคัดย่อ โครงการออกแบบวางผังชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 ที่ตั้งชุมชนอยู่ติดกับคลองลาดพร้าว ซื่อเป็นการถือครองที่ดินของ กรมธนารักษ์และสานักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ มีความต้องการที่จะปรับปรุงชุมชนเพื่อความมั่นคงแข็งแรง และถูกต้องตาม กฎหมาย โดยสถาบันพัฒนาชุมชน (องค์กรมหาชน) ได้ให้การสนับสนุนการพัฒนาองค์กรชุมชนที่สอดคล้องกับความต้องการท้องถิ่น เข้ามามีบทบาทสาคัญในการแก้ไขปัญหาความยากจนและความแออัดขงชุมชน โครงการออกแบบวางผังชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 เป็นโครงการตัวอย่างออกแบบให้มีความเหมาะสมกับวิถีชีวิตเดิมภายใน ชุมชน การออกแบบวางผังสาธารณูปโภค สาธารณูปการ ลดปัญหาความแออัดที่เกิดขึ้น รวมถึงออกแบบเพิ่มพื้นที่ส่วนกลางสาหรับทา กิจกรรมร่วมกันอีกด้วย วัตถุประสงค์ของโครงการออกแบบวางผังชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 1. เพื่อแก้ไขปัญหาชุมชนแออัดที่มีอยู่เดิม ทาให้เกิดความมั่นคงในที่อยู่อาศัย 2. สร้างปฏิสัมพันธ์ในชุมชน มีกิจกรรมร่วมกันกับชุมชน ได้พบปะพูดคุยทาให้เกิดการพัฒนาร่วมกัน 3. ฝึกการวางผังชุมชนอย่างมีระบบและทางานเป็นกลุ่มร่วมกับชุมชน ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงการออกแบบวางผังชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 1. สามารถออกแบบสถาปัตยกรรมพักอาศัยสาหรับผู้มีรายได้น้อยให้สอดคล้องกับ พื้นที่ส่วนกลาง กับ พื้นที่ส่วนรวม 2. มีความรู้ด้านกฎหมายอาคารสาหรับผู้มีรายได้น้อย 3. สามารถการวางผังชุมชนอย่างมีระบบและทางานเป็นกลุ่มร่วมกับชุมชน 4. แบบที่เสร็จสมบูรณ์สามารถนาไปใช้สร้างจริงร่วมกับชุมชนได้

ก

ข

สารบัญ บทคัดย่อภาษาไทย…………………………………………………………………................………………………………………………………...........................ก บทที่ 1 1.1 1.2 1.3

บทนา ความเป็นมาของสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.) ที่มาของโครงการออกแบบชุมชน นิยามความหมายของการออกแบบชุมชน

1 2 11 12

บทที่ 2 การวิเคราะห์ข้อมูล 2.1 ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบชุมชน 2.2 กรณีศึกษาชุมชนตัวอย่าง 2.3 ขั้นตอนและวิธีการเก็บข้อมูลของชุมชน 2.3.1 ลงพื้นที่ครั้งที่ 1 เดินสารวจพื้นที่เบื้องต้น 2.3.2 ลงพื้นที่ครั้งที่ 2 กิจกรรมที่ 1 ชุมชนในฝัน 2.3.3 ลงพื้นที่ครั้งที่ 3 กิจกรรมที่ 2 ปักสนุก 2.3.4 ลงพื้นที่ครั้งที่ 4 กิจกรรมที่ 3 ผังในฝัน

13 14 16 29 29 36 42 45

บทที่ 3 การสังเคราะห์ข้อมูล 3.1 ข้อมูลพื้นฐานประชากรของชุมชน 3.2 ข้อมูลพื้นฐานด้านรูปแบบที่อยู่อาศัยเดิมและวิเคราะห์ปัญหาภายในชุมชน 3.3 ข้อมูลพื้นฐานความต้องการของชุมชน 3.4 ข้อมูลพื้นฐานด้านข้อกฎหมาย 3.5 วิเคราะห์ที่ตั้งโครงการ 3.6 วัตถุประสงค์ของการออกแบบ 3.7 แบบร่างโครงการชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3

49 51 53 55 57 60 68 71

3.7.1 กลุ่มที่ 1 3.7.2 กลุ่มที่ 2 3.7.3 กลุ่มที่ 3 3.7.4 กลุ่มที่ 4 3.7.5 กลุ่มที่ 5 3.8 สรุปผลการจัดทาแบบร่างทั้ง 5 กลุ่ม บทที่ 4 สรุปโครงการออกแบบชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 4.1 รายละเอียดโครงการด้านหน้าที่ใช้สอย

72 81 87 95 100 106 109 110

4.1.1 แนวความคิดในการออกแบบ

110

4.1.2 ผังบริเวณชุมชน

112

4.1.3 พื้นที่ส่วนกลางของชุมชน

115

4.1.4 แบบบ้านพักอาศัย

116

4.1.5 สรุปราคาค่าก่อสร้าง

124

4.1.6 หุ่นจาลองโครงการ

140

บทที่ 5 สรุปผลการศึกษาและข้อเสนอแนะ

145

5.1 ปัญหาที่พบจากการทางาน

146

5.2 ประโยชน์ที่ได้รับ

150

5.3 ข้อดีและข้อเสียจากการทางาน

151

5.4 แนวทางในอนาคต

152

บรรณานุกรม………………………………………………………………………….......……………………………………………………………….......................153

บทที่ 1 บทนา

1.1 ความเป็นมาของสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(พอช.) สถานภาพ สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 2543 ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน ) พ.ศ. 2543 เป็นองค์กรของรัฐตามพระราชบัญญัติองค์การมหาชน พ .ศ.2542 ภายใต้การกากับดูแลของ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ต่อมาในเดือนตุลาคม 2545 ได้ย้ายมาอยู่ภายใต้การกากับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ 6 ปี แห่งกระบวนการจัดตั้ง การเตรียมการจัดตั้งเริ่มมาตั้งแต่เดือนตุลาคม 2537 เมื่อ หน่วยงานพัฒนาหลายฝ่ายทั้งภาครัฐและเอกชน ได้ประชุมระดม ความคิดเห็นหาแนวทางที่เหมาะสมในการจัดตั้งองค์กรเพื่อทาหน้าที่ สนับสนุนการพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็ง เพื่อเป็นรากฐานสาคัญในการ พัฒนาสังคมและประเทศชาติ ต่อมาเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2538 กระทรวงการคลังและภาคีที่เ กี่ยวข้อง ได้ร่วมจัดทาแผนการเงินและ การคลังเพื่อสังคมขึ้น ภายใต้มาตรการสนับสนุนการพัฒนาองค์กร ชุมชนให้ครอบคลุมทั้งภาคเมืองและภาคชนบท ทั้งนี้ มาตรการสาคัญ ประการหนึ่งที่เห็นชอบร่วมกันคือ “การจัดตั้งธนาคารเพื่อการพัฒนา องค์กรชุมชน” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นสถาบันกลางทางการเงิน และการพัฒนาที่มีบทบาทในการสนับสนุนการจัดตั้งและพัฒนา องค์กรชุมชน โดยมีข้อเสนอให้รวม 2 หน่วยงาน ประกอบด้วย สานักงานพัฒนาชุมชนเมือง การเคหะแห่งชาติ และสานักงานกองทุน พัฒนาชนบท สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ เข้าด้วยกันซึ่ งเป็นวิธีการที่สะดวกเพราะมีทุน กลไกการ ดาเนินงานและบุคลากรอยู่แล้ว 2

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

การดาเนินการเพื่อจัดตั้งองค์กรใหม่เป็นไปอย่างต่อเนื่อง ช่วงปี 25382543ได้มีการประชุมสัมมนาผู้เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ องค์กรชุมชนเมืองและ ชนบท องค์กรพัฒนาเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิ รวมถึง 8 เวที มีหน่วยงานร่วม ระดมความคิดเห็นถึง 101 องค์กร จนได้ข้อสรุปให้มีการจัดตั้งองค์กรเพื่อ สนับสนุนกระบวนการพัฒนาและสนับสนุนการเงินให้แก่องค์กรชุมชนใน รูปแบบองค์การมหาชน โดยใช้ชื่อ "สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.)" ร่าง พระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง พอช.ได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีสมัยนายกรัฐมนตรี บรรหาร ศิลปอาชา ตั้งแต่ปลายปี พ .ศ.2539 และได้นาทูลเกล้ารอลงพระ ปรมาภิไธ แต่ต้องสะดุดหยุดลงเนื่องจากการปรับเปลี่ยนรัฐบาลช่วงก ลางปี 2540 คณะรัฐมนตรีรัฐบาลพลเอกชวลิต ยงใจยุทธได้มีมติอนุมัติหลักการร่าง พระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง พอช .และส่งให้สานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา พิจารณาอีกครั้งเมื่อเดือนกันยายน 2540 จากการจัดประชุมผู้ที่เกี่ยวข้องเห็น ว่าวัตถุประสงค์การจัดตั้งควรมุ่งเน้นการพัฒนาองค์กรชุ มชนเป็นหลัก การ ให้บริการสินเชื่อควรเป็นวัตถุประสงค์รอง พอช .ควรเป็นองค์กรประสานงาน ด้านการพัฒนาชุมชนกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่มีอยู่แล้วให้เข้าถึงชุมชนอย่าง แท้จริง ซึ่งขอบเขตงานดังกล่าวไม่ซ้าซ้อนกับหน่วยงานใด อย่างไรก็ตาม ภายหลังจากได้ข้อสรุปดังกล่าวก็ได้มีการเป ลี่ยนแปลงรัฐบาลอีกครั้งจึงไม่ได้ เสนอกลับไปยังคณะรัฐมนตรี

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

จนกระทั่งถึงรัฐบาลนายกรัฐมนตรีชวน หลีกภัย คณะทางานร่วมองค์กรชุมชนและองค์กรพัฒนาเอกชนที่ได้ ติดตามการจัดตั้ง พอช .มาโดยตลอดเห็นว่ามีความจาเป็น อย่างยิ่งที่จะต้องเร่งให้มีการจัดตั้งหน่วยงานเพื่อช่วย ส่งเสริมความเข้มแข็งขององค์กรชุมชน จึงได้เข้าพบ รัฐมนตรีว่าการกร ะทรวงการคลัง ซึ่งกระทรวงการคลังเห็น ด้วยในหลักการและส่งหนังสือยืนยันการจัดตั้ง พอช .ไปยัง คณะกรรมการกฤษฎีกา (สคก.) สคก.ได้พิจารณาตรวจร่าง พระราชกฤษฎีกาฯแล้วเสร็จในและส่งไปให้สานักเลขาธิการ ครม. เมื่อเดือนเมษายน 2542 สานักเลขาธิการ ครม. ได้ส่ง เรื่องกลับไปให้กระ ทรวงการคลังยืนยันการจัดตั้งอีกครั้ง และสอบถามความเห็นจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในที่สุด กระทรวงการคลังสรุปว่ามีความจาเป็นที่ต้องจัดตั้ง พอช . และควรใช้ พ .ร.บ.องค์การมหาชนเป็นกฎหมายในการ จัดตั้ง สานักงานเลขาธิการ ครม .ได้ส่งเรื่องไปให้ คณะกรรมการปฏิรูประบบราชการ (ปรร.)พิจารณาอีกครั้ง เมื่อ ปรร.เห็นชอบจึงได้เสนอให้คณะรัฐมนตรีพิจารณา

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบในหลักการเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2543 และเห็นชอบร่างพระราชกฤษฎีกา จัดตั้งสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2543 ต่อมาในวันที่ 27 กรกฎาคม 2543 จึงได้ประกาศ พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ใน ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 117 ตอนที่ 71 ก โดยให้ยุบ รวมสานักงานพัฒนาชุมชนเมือง โครงการพิเศษในสังกัดการเคหะแห่งชาติ และสานักงาน กองทุนพัฒนาชนบท ในสังกัดสานักงานคณะกรรมการ พัฒนาการเศรษฐกิจและสั งคมแห่งชาติเข้าด้วยกัน และ ในเบื้องต้นได้มีการโอนงบประมาณและทรัพย์สินจากทั้ง สองหน่วยงานมารวมกันทั้งสิ้น 3,274.35 ล้านบาท เพื่อ สนับสนุนและให้การช่วยเหลือแก่องค์กรชุมชนและ เครือข่ายองค์กรชุมชนเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ การ พัฒนาอาชีพ การเพิ่มรายได้ การพัฒนาที่อยู่ อาศัยและ สิ่งแวดล้อม และการพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของสมาชิก ในชุมชน ทั้งในเมืองและชนบท และเพื่อให้มีการ สนับสนุนและให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่องค์กร ชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชนให้มีความเข้มแข็งยิ่งขึ้น อันจะเป็นพื้นฐานสาคัญที่จะช่วยให้เศรษฐกิจและ สังคมไทยเติบ โตอย่างมีคุณภาพและมีการกระจายความ เจริญทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างทั่วถึงและยั่งยืน" LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

องค์กรแห่งการมีส่วนร่วม กระบวนการจัดตั้ง พอช . เกิดจากการมีส่วนร่วมของผู้ที่ เกี่ยวข้องมาโดยตลอด นับตั้งแต่ปลายปี 2537

จากการที่

(เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2543) ก็ได้มีการสัมมนารวม “การมี ส่วนร่วมขององค์กรชุมชนและผู้ที่เกี่ยวข้องในการจัดตั้ง

หน่วยงานพัฒนาทั้งภาครัฐ เอกชน และชุมชน ได้ร่วมประชุม

สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน ”

ระดมความคิดเห็นเพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมในการจัดตั้ง

ภาพรวมความเห็นจากเวทีต่าง ๆ ทั่ว ประเทศว่า อยากให้

องค์กรที่มีหน้าที่ในการสนับสนุนการพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็ง

พอช. เป็นองค์กรแบบใด ทางานอย่างไร การมีส่วนร่วมของ

เพื่อเป็นรากฐานสาคัญในการพัฒนาสังคม และประเทศชาติ ใน

องค์กรชุมชนใน พอช . ควรมีวิธีการ /ช่องทางอย่างไร

ระหว่างปี 2538 – 2543 ได้มีการประชุมสั มมนาผู้ที่เกี่ยวข้ อง

เป้าหมายและวิธีการของชาวบ้านที่จะไปสู่การเป็นองค์กร

ทั้งภาคชุมชนเมือง ชุมชนชนบท ภาครัฐ องค์กรพัฒนาเอกชน

ชุมชนเข้มแข็งเป็นอย่างไร และ พอช . จะสนับสนุนองค์กร

และผู้ทรงคุณวุฒิ ต่อเนื่องหลายครั้ง ภายหลังจากที่

ชุมชนอย่างไร ประชาชนและผู้ที่เกี่ยวข้องไ ด้ให้ข้อเสนอแนะ

คณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบหลักการร่างพระราชกฤษฎีกา

และความคาดหวังต่อการทางานของพอช

จัดตั้ง พอช .แล้ว (เมื่อวันที่ 1

หลากหลาย ทั้งในระยะ 1

กุมภาพันธ์ 2543)

ก็ได้มี

ขึ้นอีกครั้งหนึ่งโดยได้สรุป

ปี 5

. ไว้อย่าง

ปี และ 20

ปี ซึ่ง

คณะทางานองค์กรชุมชนและองค์ก รพัฒนาเอกชน ไปร่วมจัด

คณะกรรมการเตรียมการจัดตั้งสถาบันและผู้บริหารของ

เวทีให้ข้อมูลเกี่ยวกับการจัดตั้ง พอช . และระดมความเห็นจาก

สถาบันได้นาไปใช้เป็นแนวทางในการบริหารองค์กรเพื่อให้

องค์กรชุมชนและผู้ที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับแนวทางการดาเนินงาน

สอดคล้องกับความต้องการของประชาชน

พอช. โดยได้จัดเวทีในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ 8

พื้นที่ มี

เครือข่ายองค์กรชุมชนรวมกว่า 100 เครือข่าย ภายหลังจากที่ คณะรัฐมนต รีเห็นชอบร่างพระราชกฤษฎีกาการจัดตั้งสถาบัน พัฒนาองค์กรชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

การบริหารงานของ พอช .เน้นการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีส่วนร่วมจากภาคประชาชน โดยใน คณะกรรมการสถาบัน (บอร์ด พอช.) ซึ่งมีจานวน 11 คน มี กรรมการผู้แทนองค์กรชุมชนอยู่จานวน 3 คน ซึ่งสรรหามา จากองค์ กรชุมชนทั่วประเทศ นอกจากนั้นยังได้มีการแต่งตั้ง คณะอนุกรรมการประสานงานการพัฒนาองค์กรชุมชน ประกอบด้วย ตัวแทนจากองค์กรชุมชนทุกภาคเพื่อเป็นให้ คาปรึกษา เชื่อมประสานนโยบายและแนวทางการแก้ไข ปัญหากับชุมชน

และเพื่อให้การสนับสนุนการพัฒนาองค์กรชุมชน สอดคล้องกับความต้องการของท้องถิ่น สถาบันได้กระจาย การบริหารจัดการไปยังสานักงานปฏิบัติการภาค โดยมี คณะกรรมการภาคซึ่งประกอบด้วยผู้แทนองค์กรชุมชน หน่วยงานรัฐ นักวิชาการ /องค์กรพัฒนาเอกชน / ผู้ทรงคุณวุฒิ ประชาสังคม และผู้เกี่ ยวข้องอื่น ๆ ในพื้นที่ ร่วมบริหารและกากับดูแล

หลักการทางานของ พอช . เน้นการมีส่วนร่วมในทุก ขั้นตอน ทั้ง นี้ ในคณะกรรมการ /คณะอนุกรรมการชุดต่าง ๆ จะมีผู้แทนองค์กรชุมชน องค์กรพัฒนาเอกชน นักวิชาการ และหน่วยงานรัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องร่วมด้วยเสมอ เช่น คณะกรรมการสวัสดิการชุมชน คณะกรรมการแผนชุมชน คณะกรรมการสินเชื่อ คณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการโครงการเสริมสร้างขีดความสามารถขององค์กร ชุมชน ฯลฯ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ลาดับเหตุการณ์สาคัญ ปีงบประมาณ 2554 (ตุลาคม 2553-กันยายน 2554) สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชน

2553 4 ต.ค.การจัดการน้าชุมชน /สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้า การเกษตรและพอช . ลงน้าบันทึกความร่วมมือ สนับสนุน ชุมชนจัดการน้าใน๘๔ พื้นที่ทั่วประเทศ 7-22 ต.ค.วันที่อยู่อาศัยโลก/เครือข่ายองค์กรชุมชนเมืองและ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดงานวันที่อยู่อาศัยโลกในหัวข้อ “ ปฏิรูปที่ดินทากินและที่อยู่อาศัยโดยชุมชนท้องถิ่น ”มีการ จัดเวทีใน 9 เมืองทั่วประเทศ มีคนเข้าร่วมกว่า 11,000 คน และจัดเวทีระดับชาติที่มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช มงคล ธัญบุรีมีคนเข้าร่วมกว่า 1,700 คน 26-27 ต.ค./10 ปีพอช . พอช .จัดงานครบรอบ 10 พอช . สาระสาคัญเกี่ยวกับการปฏิรูปพอช.และขบวนองค์กรชุ มชน มี ผู้นาชุมชนเข้าร่วมกว่า 900 คน พ.ย./พายุหมุนที่อ่าวปัตตานี /เครือข่ายองค์กรชุมชนและ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมกันช่วยเหลือครัว เรือนที่ประสบภัย พายุหมุนจานวน 32 ครัวเรือน เรือเสียหายกว่า 100 ลา

17 พ.ย.ช่วยน้าท่วม /คณะอนุกรรมการโคร งการบ้านมั่นคง อนุมัติงบประมาณ 10 ล้านบาทช่วยเหลือชุมชนประสบภัยน้า ท่วมในภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 13-14 ธ.ค.ขบวนสวัสดิการ /เครือข่ายสวัสดิการชุมชน สัมมนาทิศทางงานสวัสดิการชุมชน 2554 ที่กรุงเทพ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

25 เมย.ร่วมมือเรื่องแหล่งเรียนรู้ สานักงานอุทยานการ เรียนรู้ (TK Park)มูลนิธิสัมมาชีพและพอช .ลงนามบันทึก ความร่วมมือจัดทาแหล่งเรียนรู้ชุมชนในพื้นที่นาร่อง 4 แห่ง 30 เม .ย./ นายกฯมอบบ้านไทยเข้มแข็งที่รือเสาะ / นายกรัฐมนตรีอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มอบบ้านใหม่ให้กับ ชาวบ้านที่ต .วาสุรี อ .รือเสาะ จ .นราธิวาตามโครงการ แก้ปัญหาที่อยู่อาศัยและที่ดินทากินโดยชุมชน โดยมีการ อนุมัติซ่อมสร้างบ้านแล้วกว่า 20 ,000 หลัง มีคนเข้า ร่วมงานกว่า 3,000 คน 25- 28 พ.ค.ผู้นาการเปลี่ยนแปลง /มูลนิธิสัมมาชีพ เครือข่ายองค์กรชุมชนและพอช .ร่วมจัดอบรมผู้นาชุมชน หลักสูตรผ่านเพื่อการเปลี่ยนแปลงครั้งที่ ๑ มีผู้นาชุมชนเข้า ร่วมกว่า 150 คน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

22-24 มิ.ย./เวทีคนจนเมืองเอเซีย /กระทรวงพัฒนา สังคมฯ พอช.และACHR จัดเวทีคนจนเมืองเอเซียแปซิฟิคที่กรุงเทพคู่ขนานกับเวที Asia-Pacific Urban Forum มีผู้นาในเอเซียเข้าร่วมเวทีคู่ขนาน กว่า 50 คนและมีการศึกษาดูงานในโครงการบ้าน มั่นคงด้วย 14 ก.ค. แผนชุมชนบัวใหญ่ เครือข่ายองค์กร ชุมชนต .บัวใหญ่ อ .นาน้อย จ .น่าน ประกาศใช้ แผนพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม 13-15 ก.ย.สมัชชาเครือข่ายองค์กรชุมชนและสภา องค์กรชุมชน/เครือข่ายองค์กรชุมชนทั่วประเทศจัด งาน “สานพลังชุมชนท้องถิ่นและภาคีสู่การจัดการ ตนเอง ”ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต มีผู้นา ชุมชนเข้าร่วมกว่า 1,000 คน การประชุมระดับชาติ ของสภาองค์กรชุมชนตาบล

2554 27-30 ม.ค./สัมมนาคนทางานพัฒนาเมืองเอเซีย / มูลนิธิศูนย์ ศึกษาที่อยู่อาสัยแห่งเอเซีย (ACHR) และพอช.ร่วมกันจัดสัมมนา คนทางานพัฒนาคนจ นเมืองจาก ๑๖ประเทศในเอเชียกว่า 120 คนที่กรุงเทพ 25 ก.พ.รมว.พม.เปิดบ้านมั่นคง/รมว.พม.นายอิสสระ สมชัยเปิด บ้านมั่นคงเมืองทุ่งสงจ.นครศรีธรรมราชและบ้านมั่นคงที่บ้านส้อง จ.สุราษฎร์ธานี เครือข่ายองค์กรชุมชนปฏิรูปประเทศไทย /เครือข่ายสภาองค์กร ชุมชนทุกจังหวัดทั่วประเทศจัดเวทีปฏิรูปประเทศไทย และมี ข้อเสนอเพื่อการปฏิรูปจานวนมาก 4 มี . ค./สวัสดิการถ้วนหน้าที่มุกดาหาร /เครือข่ายสวัสดิการ ชุมชนคนมุกดาหารจัดงานรณรงค์เพื่อให้คนมุกดาหารมีสวัสดิการ ถ้วนหน้าในปี 2560 มีคนเข้าร่วมกว่า 5,000 คน

27 มี.ค./นายกฯมอบสวัสดิการท /นายกรัฐมนตรีอภิสิทธิ์ เวช ชาชีวะ มอบเงินกองทุนสวัสดิการชุมชนสมทบจากรัฐบาลให้กับ กองทุนสวัสดิการชุมชนในภาคอิสานจานวน 157 กองทุนที่จ . นครราชสีมาและมีการมอบทุนสมทบให้ กองทุนสวัสดิการชุมชน ทั่วประเทศ 1,578 กองทุนที่ทาเนียบรัฐบาลในวันที่ 29 เมษายน 2554 มีกรรมการกองทุ นทั่วประเทศเข้าร่วมกว่า 1,900 คน 3-8 เม.ย/.กองทุนรักแม่น้าโขง /เครือข่ายองค์กรประชาชน 8 จังหวัดลุ่มน้าโขงจัดเวทีเสียงประชาชนลุ่มน้าโขงที่อ.เชียงของ จ. เชียงราย อ .เชียงคาน จ .เลย อ.ศรีเชียงใหม่จ .หนองคาย อ .บุ่ง คล้า จ .บึงกาฬ อ .ธาตุพนมจ .นครพนมและอ .เมืองจ . อุบลราชธ านี รณรงค์แก้ปัญหาน้าโขงแห้งและตั้งกองทุนรักษ์ แม่น้าโขง

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

1.2 ที่มาของโครงการออกแบบชุมชน กลุ่มออมทรัพย์บึงพระราม 9 ปากคลองลาดพร้าวที่ตั้งโครงการ : 600/62 ถ.ริมคลองลาดพร้าว แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานคร 10310 เบอร์โทรศัพท์ : 092-423-4637 ผู้ประสานงาน : นางพรทิพย์ ชมมิน ( ประธานกลุ่มออมทรัพย์ ) ชื่อชุมชน 1. ชุมชนริมคลองลาดพร้าว 46 2. ชุมชนหลังสมาคมไทยญี่ปุ่น 3. ชุมชนร่วมใจพิบูล 2 4. ชุมชนลาดพร้าว 80 5. ชุมชนซอยลาดพร้าว 45 6. ชุมชนริมคลองบางซื่อรัชดาภิเษก 7. ชุมชนริมคลองบางซื่อลาดพร้าว 8. ชุมชนริมคลองบางซื่อลาดพร้าว 34 9. ชุมชนบึงพระรามเก้าบ่อสาม 10. ชุมชนพระรามเก้าพัฒนา 11. ชุมชนโรงปูนเหนือ 12. ชุมชนเพชรพระราม 13. ชุมชนทับแก้ว 14. ชุมชนโรงปูนใต้ 15. ชุมชน ส.พัทยา 16. ชุมชนพัทลุง 17. ชุมชนริมคลองลาดพร้าวประชาอุทิศ 18. ชุมชนอามานะฮ์พัฒนา 19. ชุมชนรุ่งเรืองตอนปลาย 20. ชุมชนเพชรบุรี 40 21. ริมคลองลาดพร้าวประชาอุทิศ รวม 20 ชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

จานวนหลังคา 99 140 161 225 230 52 203 87 250 360 255 320 126 235 314 117 98 10 54 70 98 3,432

เจ้าของที่ดิน กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ กรมธนารักษ์ ทรัพย์สินฯ ทรัพย์สินฯ การรถไฟฯ การรถไฟฯ การรถไฟฯ การรถไฟฯ เอกชน เอกชน เอกชน เอกชน เอกชน มูลนิธิสุเหร่ามหานาค กรมธนารักษ์

1.3 นิยามความหมายของการออกแบบชุมชน

2.วัตถุประสงค์ของการศึกษา 2.1 เพื่อทาความเข้าใจถึงแนวทางการออกแบบชุมชนเมืองที่ยั่งยืน

ความเป็นมาและความสาคัญของปัญหา

ตั้งแต่การก่อตัวขึ้นพัฒนาการ แนวคิด ทฤษฎี หลักการ และวิธีการที่มี

ชุมชนเมืองมีวิวัฒนาการที่เคียงคู่กับการคาดหวังใน สิ่งที่ดีที่สุดในสังคมมนุษย์ วิวัฒนาการดังกล่าว

ดาเนินไป

ควบคู่กับการก่อตัวขึ้นขององค์ความรู้ในศาสตร์สาขาวิชา ต่างๆ อันล้วนแต่มุ่งหมายในการสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงาม สิ่งที่ดี แก่ชีวิต สิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ชีวิตและแปรเปลี่ยนมาถึง ทรรศนะในการตักตวงประโยชน์ที่มากที่สุดให้กับชีวิต ทรรศนะของมนุษย์เช่นนั้นส่งผลต่อรู ปการณ์ของสัมพันธภาพ อันล่อแหลมระหว่างเมืองกับธรรมชาติ ที่แผ่ขยายขอบเขตของ ปัญหาอันกลายเป็นวิกฤตซับซ้อนปั่นป่วนหลากหลายมิติ และ ท้ายสุดปัญหาทั้งหมกได้ตกลงสู่สภาพจิตใจของมนุษย์ ที่ จาต้องตระหนักและทาการทบทวนถึงการพัฒนาในช่วงที่ผ่าน มาของตนอย่างแท้จริง

ความสาคัญในต่างประเทศ 2.2 เพื่อศึกษาและเรียนรู้ถึงลักษณะที่สาคัญในบริบทของ สังคมไทย รวมไปถึงสภาพเงื่ อนไขที่เคยเกิดขึ้นกับแนวคิดและโครงการ อันเกี่ยวเนื่องกับชุมชนเมืองที่ยั่งยืนในประเทศไทย 2.3 เพื่อค้นหาและนาเสนอองค์ความรู้ทางการออกแบบชุมชน เมืองที่ยั่งยืนในบริบทของไทย ด้วยหลักการและวิธีการที่มีความชัดเจน

ความหมายชอง "การพัฒนาอย่างยั่งยืน" การพัฒนาอย่างยั่งยืน คือ กระแสแนวความคิดที่มีอิทธิพล สาคัญต่อการพัฒนาในช่วงระยะเวลาที่ผ่านมาของสายงานระดับต่างๆ ทั่วโลก และเป็นแนวคิดที่ได้รับการกล่าวถึงอย่างกว้างขวางในนานา ประเทศ ด้วยอิทธิพลสาคัญในแนวคิดนี้ได้กลายเป็นร

ากฐานทาง

แนวคิดในการก้าวข้ามจากศตวรรษ 20 มาสู่ศตวรรษที่ 21 และเป็น

ความมุ่งหมายและวัตถุประสงค์ของการศึกษา

ต้นกาเนิดของความพยายามในการค้นหาทางออกไปสู่ความมุ่งหมาย

1.ความมุ่งหมายของการศึกษา

ดังกล่าวอย่างกว้างขวางในทุกระดับ ในส่วนประเทศไทยนับเป็นเวลา

เพื่อนาเสนอหลักการและแนวคิดทางการออกแบบ

กว่า 10 ปีที่เรามีแนวคิดของการพัฒนาอย่างยั่งยืน ซึ่งเป็นหลักการ

ชุมชนเมืองที่ยั่งยืนในบริบทไทยที่มีความเหมาะสมในอนาคต

สาคัญตั้งแต่ปี พ.ศ.2535 ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

ด้วยหลักการอันสอดคล้องสัมพันธ์กันกับลักษณะทางบริบท

ฉบับที่ 7 และแนวคิดก็เป็นหลักการสาคัญเฉกเช่นเดียวกับนานา

ที่สาคัญของสังคมไทย

ประเทศในระดับสังคมโลก

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บทที่ 2 การวิเคราะห์ข้อมูล

2.1 ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบชุมชน 1. เพื่อความประหยัด ( Economy & Cheap ) - การออกแบบให้ประหยัดพลังงาน - การออกแบบที่สามารถนากลับมาใช้ใหม่ได้ ( Recycle material ) ในการออกแบบให้สามารถนาวัสดุที่ใช้ แล้วกลับมาใช้ใหม่ได้หรือสามารถใช้ซ้าๆกันหลายรอบได้นั้น สามารถเพิ่มมูลค่าได้ในหลายด้าน เช่น เพิ่มมูลค่าของสิ่งของ ลด มูลค่าการซื้อวัสดุ ก็จะเข้ากับหลักการออกแบบในด้านการ ประหยัดราคาในการเลือกใช้วัสดุและการก่อสร้างได้ - Modular system 2. การออกแบบภายใต้สัดส่วนของมนุษย์ (Design on a Human Scale) ควรมีความกระชับ มีทางเดินที่เป็นมิตรกับผู้ใช้ โดยให้ การเชื่อมต่อระหว่างถิ่นที่อยู่อาศัยที่จะเดินไปยังร้านค้า ,ร้าน บริการ ,แหล่งข้อมูลวัฒนธรรม ,และงานที่มีความหลากหลายมี ความสะดวกสบาย ซึ่งสามารถลดความแออัดของจราจรและจะ เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของผู้คนในละแวกนั้น 3. สิทธิในการเลือกหนทางเลี้ยงชีพ (Provide Choices) ผู้คนมีความต้องการที่ความหลากหลายในการเลือกที่อยู่ อาศัย, แหล่งช็อปปิ้ง , พื้นที่นันทนาการ, การขนส่ง , การจ้างงาน และการสร้างสรรค์สังคมละแวกใกล้เคียงที่มีชีวิตชีวาและสามารถ รองรับผู้อยู่อาศัยในแต่ละระดับของภายใต้ชีวิตของเขาเอง 14

4 . การสนับสนุนและกระตุ้นการพัฒนาพื้นที่แบบ ผสมผสาน (Encourage Mixed-Use Development) การบูรณาการการใช้ประโยชน์ที่ดินที่แตกต่างกันและ ประเภทของอาคารที่แตกต่างกัน สามารถสร้างสีสันชุมชนคน เดินเท้าที่เหมาะและมีความหลากหลายยิ่งขึ้น 5. การปกปักรักษาศูนย์กลางชุมชนเมือง (Preserve Urban Centers) การคืนสภาพฟื้นฟูและพื้นที่ศูนย์กลางชุมชนในเมือง สามารถที่จะได้ประโยชน์จากการเชื่อมต่อของท้องถนนและ อาคาร โดยหลีกเลี่ยงความจาเป็นสาหรับการสร้างโครงสร้าง พื้นฐานใหม่ ซึ่งจะช่วยลดการแผ่ของการกระจัดกระจายของ เมืองและส่งเสริมความมั่นคงสาหรับละแวกใกล้เคียงภายใน ชุมชนเมือง 6. การมีระบบคมนาคมขนส่งหลากหลายทางเลือก (Vary Transportation Options) การทาให้คนที่มีตัวเลือกในการเดินหรือขับขี่ จักรยาน และการใช้การบริการขนส่งสาธารณะ นอกจากจะ ช่วยลดปริมาณรถยนต์และลดความแออัดของการจราจร ซึ่งจะ ช่วยปกป้องสภาพแวดล้อมและกระตุ้นให้เกิดกิจกรรมทางกาย มากขึ้น

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

7. การออกแบบสรรค์สร้างพื้นที่ว่างสาธารณะให้มีชีวิตชีวา (Build Vibrant Public Spaces) พื้นที่ต้อนรับถือเป็นความจาเป็นสาหรับประชาชน โดย จะต้องกาหนดสถานที่สาธารณะเพื่อกระตุ้นให้เกิดการปฏิสัมพันธ์ แบบตัวต่อตัว, มีพื้นที่สาหรับเฉลิมฉลองและไว้อาลัย มีการส่งเสริม การมี ส่วนร่วมของพลเมือง การชื่นชมศิลปะของพื้นที่สาธารณะ และการรวบรวมกิจกรรมภายในพื้นที่สาธารณะ 8. การออกแบบสร้างสรรค์ละแวกชุมชนให้มีอัตลักษณ์ (Create a Neighborhood Identity) “การรับรู้ต่อสถานที่ ” ให้ชุมชนละแวกใกล้เคียงมี เอกลักษณ์ที่ไม่ซ้ากัน ซึ่งจะช่วยเพิ่มสภาพแวดล้อมของการเดิน และการสร้างความภาคภูมิใจในชุมชน 9. การพิทักษ์รักษาทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม (Protect Environmental Resources) ที่สุดของการออกแบบ คือความสมดุลของธรรมชาติและ การพัฒนาระบบการรักษาธรรมชาติ โดยจะช่วยปกป้องแหล่งน้า จากมลพิษ การลดมลพิษทางอากาศและการปกป้องค่าสมบัติของ ส่วนรวม 10. การสงวนรักษาภูมิสถาปัตยกรรม (Conserve Landscapes) ควรมีพื้นที่เปิดโล่ง ฟาร์มและที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า ซึ่งมี ความจาเป็นสาหรับการรักษาสิ่งแวดล้อม และการพักผ่อนหย่อน ใจ รวมถึงภูมิวัฒนธรรมของชุมชน LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

11.การออกแบบที่สามารถนากลับมาใช้ใหม่ได้ ( Recycle material ) ในการออกแบบให้สามารถนาวัสดุที่ใช้แล้วกลับมาใช้ ใหม่ได้หรือสามารถใช้ซ้าๆกันหลายรอบได้นั้น สามารถเพิ่มมูลค่า ได้ในหลายด้าน เช่น เพิ่มมูลค่าของสิ่งของ ลดมูลค่าการซื้อวัสดุ ก็จะเข้ากับหลักการออกแบบในด้านการประหยัดราคาในการ เลือกใช้วัสดุและการก่อสร้างได้

หลักในการออกแบบ การออกแบบที่สามารถนากลับมาใช้ใหม่ได้ ( Recycle material ) ในการออกแบบให้สามารถนาวัสดุที่ใช้แล้ว กลับมาใช้ใหม่ได้หรือสามารถใช้ซ้าๆกันหลายรอบได้นั้น สามารถเพิ่มมูลค่าได้ในหลายด้าน เช่น เพิ่มมูลค่าของ สิ่งของ ลดมูลค่าการซื้อวัสดุ ก็จะเข้ากับหลักการออกแบบ ในด้านการประหยัดราคาในการเลือกใช้วัสดุและการ ก่อสร้างได้

2.2 กรณีศึกษาชุมชนตัวอย่าง

โครงการบ้านมั่นคง จ.ปัตตานี ปี 2005 – ชุมชนนาเกลือ : ผังชุมชน 16

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

Chan – Sawang / Klongtoey Community Lantern คุณกษมา แย้มตรี สถาปนิกชุมชน จากกลุ่ม Openspace ร่วมกับ TYIN Tegnestue Architects จากประเทศนอร์เวย์

ชานสว่าง - สถานเด็กเล่น ที่ เป็นเหมือนแสงสว่างกลางชุมชน คลองเตย เป็นส่วนรวมของผู้คน ในชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

“เด็กชาย พวกเขาพูดถึงพื้นที่ ว่างเล็กๆ มุมหนึ่งซึ่งถูกใช้เป็น สนามฟุตบอลสมมติ”

“เด็กหญิงก็อยากมี ที่ให้นั่งเล่น นั่งดู พวกเด็กผู้ชายเล่น บอลกัน” LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

แม้จะไม่ได้เป็นสถาปัตยกรรมที่เลิศหรูอลังการ แต่ทุกวันนี้

“ชานสว่าง” ก็กลายเป็นทั้งลานเล่นของเด็กๆ และชานเรือน ของผู้ใหญ่ในชุมชนคลองเตย มันถือเป็นพื้นที่ศูนย์กลางที่ชุมชน นี้ได้ “ร่วมกันสร้าง ร่วมกันใช้ และร่วมกันบารุงรักษาให้คงอยู่ ต่อไปตราบนานเท่านาน สิ่งนี้ เองคือข้อพิสูจน์ว่าสถาปัตยกรรม นั้นสามารถสร้างอิทธิพลและความเกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตในชุมชน ได้อย่างแท้จริง

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

กลุ่มสถาปนิก CASE แปลงโฉมบ้านเก่าให้เป็นห้องสมุดชุมชน กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีสถาปนิกกลุ่มหนึ่งตั้ง คาถามที่น่าสนใจขึ้นมาว่า งานออกแบบที่ยั่งยืนคืออะไร … และสถาปนิกกลุ่มนั้นก็ตอบคาถามต่อสังคมด้วยงาน ออกแบบด้วยแนวคิดที่เน้นการกระตุ้นกลุ่มคนในชุมชนให้ เกิดความเข้าใจในพื้นที่ที่ตนเองอยู่อาศัย มองเห็นจุดเด่นจุด ด้อยของพื้นที่ สามารถตั้งคาถาม และสามารถหาวิธี แก้ปัญหา จนเกิดการพัฒนาพื้นที่ ชุมชน โดยมีความ คาดหวังคือเมื่อกลุ่มคนนอก (สถาปนิก ) ออกจากพื้นที่ไป คนในพื้นที่สามารถสร้างสรรค์หรือทางานต่อไปด้วยตัวเอง ได้ สถาปนิกที่ว่านี้คือกลุ่ม CASE (Community Architects for Shelter and Environment) ผู้ดูแล กระบวนการทั้งหมดของโครงการห้องสมุดชุมชนมีนบุรี แนวความคิดหลักของการปรับปรุงบ้านเก่าให้ เป็นห้องสมุด คือมีการวางแผนเรื่องการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ แล้วเพื่อเป็นตัวอย่างในการปรับปรุงบ้านหลังอื่นๆ โดยใช้ งบประมาณที่น้อยที่สุด ด้วยการใช้ของเก่าจากการเดินเก็บ เศษวัสดุชิ้นเล็กชิ้นน้อยและขอบริจาคจากคนในชุมชน รวม ไปถึงบ้านเก่าหลังนี้ก็ยังเกิดจากการยกให้ฟรีจากคนใน ชุมชนด้วยกันเอง

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

การทางานเป็นการร่วมงานระหว่างชาวบ้านชุมชนตลาดเก่า มีนบุรีและสถาปนิก โดยในส่วนงานก่อสร้างได้กลุ่ม TYIN ซึ่ง เป็นนักศึกษาสถาปัตยกรรมจากประเทศนอร์เวย์มาร่วม ออกแบบโครงสร้างตามปริมาณวัสดุที่มีอยู่ โดยเป็นการ แลกเปลี่ยนความรู้ในการก่อสร้างด้วย และหลังจากนั้น สถาปนิกและชาวบ้านก็ร่วมกันก่อสร้างห้องสมุดของชุมชนจน เสร็จสมบูรณ์

การพัฒนาในชุมชนอาจจะไม่ได้ เกิดอย่างฉับพลันทันที แต่ ด้วยโครงการลักษณะเดียวกันนี้เชื่อว่าจะสามารถสร้างความ เปลี่ยนแปลงทีละน้อย เริ่มจากสร้างความเข้าใจ ปลูกฝังให้ คนในชุมชนมีจิตสานึกรัก สร้างความรู้สึก ‘เป็นเจ้าของ’ ซึ่ง จะโยงไปถึงการดูแลรักษาให้ยั่งยืนร่วมกันต่อไป

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

‘Low Cost House’ บ้านต้นทุนต่่าส่าหรับผู้มีรายได้น้อยในเวียดนาม ในทุกวันนี้ ปฏิเสธไม่ได้ว่าเงิน คือปัจจัยสาคัญใน การเข้าถึงทรัพยากรต่างๆ และจากการใช้เงินเป็นสื่อกลาง การแลกเปลี่ยนทรัพยากร ได้ส่งผลให้คนจนหรือผู้มีรายได้ น้อยต้องตกอยู่ในภาวะขาดแคลนทรัพยากรอย่างหลีกเลี่ยง ไม่ได้ โดยเฉพาะด้านที่อยู่อาศัยซึ่งจาเป็นที่จะต้องหา ทรัพยากร รวมทั้งแรงงานจานวนมากเพื่อมาใช้ในการสร้าง ซึ่งหมายถึงต้องใช้เงินจานวนมากในการจัดหาทรัพยากร เหล่านั้น จากปัญหาดังกล่าว ได้ทาให้ Vo Trong Nghia Architects ซึ่งเป็นบริษัทสถาปนิกชื่อดังสัญชาติเวียดนาม มีแนวคิดที่จะออกแบบ บ้านสาหรับผู้มีรายได้น้อย จาก แนวคิดดังกล่าว ได้รับการพัฒนาเป็นบ้านต้นแบบจานวน 2 หลัง ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นที่ก่อสร้างโรงเรียนอนุบาลแห่งหนึ่ง ในจังหวัดดองไน (Dong Nai) ประเทศเวียดนาม บ้าน ต้นแบบทั้ง 2 หลังนี้ สร้างขึ้นจากวัสดุที่หาได้ง่ายและราคา ถูก โครงสร้างตัวบ้านทาจากโครงเหล็กเบา ซึ่งมีควา ม แข็งแรง ราคาถูก และสามารถก่อสร้างได้ง่าย ผนัง ภายนอกทาจากแผ่นโพลีคาร์บอเนตที่มีความโปร่งแสงและ ทนทาน ผนังภายในประกอบขึ้นจากไม้ไผ่ โดยนามาวาง เรียงกันจนเป็นแนวผนัง ให้ความรู้สึกไม่โปร่งและไม่ทึบ จนเกินไป และยังช่วยกรองแสงจากภายนอก สะท้อน เอกลักษณ์ของบ้านในเขตร้ อนชื้นได้เป็นอย่างดี ในส่วนของ โครงหลังคาทาจากโครงเหล็กถัก และมุงด้วยกระเบื้องเพื่อ ช่วยกันความร้อนเข้าสู่ตัวบ้านโดยตรง LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

การใช้งานภายในจะใช้พื้นที่น้อยที่สุด ให้เกิดประโยชน์ สูงสุด เน้นที่ความเรียบง่ายและความอเนกประโยชน์ จะไม่ มีการกั้นห้องถาวร แต่จะใช้การปรับเปลี่ยนไปตามการใช้ งานที่เปลี่ยนแปลงไป โดยใช้ม่านสาหรับกั้นพื้นที่ รวมทั้งมี เฟอร์นิเจอร์ที่สามารถพับเก็บได้ เช่น โต๊ะติด ผนัง ทาให้มี การปรับเปลี่ยนการใช้งานได้โดยง่าย บ้านหลังต้นแบบทั้ง 2 หลังนี้ ถูกสร้างขึ้นและทดลองใช้จริงในการเป็นออฟฟิศ สาหรับโครงการก่อสร้างโรงเรียน ส่วนราคาค่าก่อสร้างทั้งหมดอยู่ที่หลังละ 3,200 เหรียญสหรัฐเท่านั้น ซึ่งทางผู้ออกแบบมีแนวคิดที่จะพัฒนา ต่อไปเพื่อให้ได้แบบที่สมบูรณ์ที่สุด เป็นบ้านราคาถูกที่คนมี รายได้น้อยทั่วไปสามารถซื้อหาได้ และเมือโครงการนี้ สาเร็จ ‘บ้าน’ ซึ่งถือเป็นปัจจัยที่ขาดไม่ได้ในการดาเนิน ชีวิตจะไม่ใช่สิ่งที่ขาดแคลนอีกต่อไป

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ที่อยู่อาศัยเอื้ออาทรในชิลี ออกแบบ+ต่อเติมเองได้โดยเจ้าของ Villa Verde Housing คือโครงการที่พักอาศัย ต้นแบบสาหรับผู้มีรายได้น้อยในเมือง Arauco ทางตอนกลาง ของประเทศชิลี ตัวโครงการตั้งอยู่บนพื้นที่ 85,000 ตาราง เมตร ประกอบด้วยที่พักอาศัยจานวน 484 หน่วย พร้อมด้วย ศูนย์กลางชุมชน 3 แห่ง ภายในแต่ละหน่วยพักอาศัยจะแบ่ง พื้นที่ใช้สอยเป็นสัดส่วน ทั้ งห้องนอน ห้องน้า ห้องครัว และ พื้นที่อเนกประสงค์ สาหรับรองรับกิจกรรมในชีวิตประจาวัน ทุกหลังก่อสร้างด้วยวัสดุที่หาได้ง่ายและมีราคาถูก โดยมีฐาน รากเป็นคอนกรีต โครงผนังทาด้วยไม้ทาให้มีน้าหนักเบา กรุ ผนังด้วยซีเมนต์บอร์ด และใช้แผ่นโลหะในการมุงหลังคา

กลุ่ม Elemental เกิดขึ้นจากการรวมตัวกันของสถาปนิก ชาวชิลี โดยมีเป้าหมายให้เป็นองค์กรออกแบบที่เน้นผลงาน ออกแบบสาหรับผู้มีรายได้น้อย เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและสร้าง ความเท่าเทียมกันในสังคม โดยผลงานที่สร้างชื่อส่วนใหญ่ของ Elemental จะเป็นที่อยู่อาศัยสาหรับคนยากจนในเขตเมือง ความ โดดเด่นของทุกชิ้นงานอยู่ที่การออกแบบโดยใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ อย่างจากัด ทั้งเงิน ที่ดิน และแรงงาน ให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมทั้งโครงการ Villa Verde Housing ด้วยเช่นกัน LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

กลุ่มสถาปนิก Elemental ได้ใช้ แนวคิดในการออกแบบเช่นเดียวกันกับ ผลงานหลายๆ ชิ้นที่สร้างชื่อเสียงให้กับ สานักงานแห่งนี้คือ แนวคิดที่ให้ผู้อยู่อาศัย สามารถต่อเติมเองได้ โดยออกแบบและ สร้างหน่วยพักอาศัยแต่ละหน่วยเพียงแค่ ครึ่งเดียว และในอาคารส่วนที่เหลือจะมีการ ออกแบบโครงสร้างเผื่อไว้ การก่ อสร้าง หน่วยพักอาศัยแค่ครึ่งเดียวก็เพื่อลดต้นทุน ในการก่อสร้าง ทาให้ที่พักแต่ละหน่วยมี ราคาถูก ผู้มีรายได้น้อยสามารถซื้อหาได้ไม่ ยาก และเมื่อเข้าพักอาศัยแล้ว เจ้าของแต่ ละหน่วย สามารถออกแบบและต่อเติม อาคารส่วนที่เหลือได้เองเมื่อมีรายได้เพิ่มขึ้น แต่ละหน่วยพักอาศั ยจะมีขนาดประมาณ 57 ตารามเมตร ซึ่งเมื่อต่อเติมเสร็จสมบูรณ์ จะมีขนาดได้ถึง 85 ตารางเมตร Villa Verde Housing ถือเป็นโครงการนวัตกรรม ทางด้านที่อยู่อาศัย โดยยังมีแผนการที่จะ ก่อสร้างชุมชนลักษณะนี้เพิ่ม ให้ครบ 9,000 หน่วย กระจายไปตามเมืองต่างๆ 30 แห่ง และจะกลายเป็นต้นแบบให้กับโครงการ สาหรับผู้มีรายได้น้อยทั่วโลกได้ดูเป็น แบบอย่าง 26

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2.3 ขั้นตอนและวิธีการเก็บข้อมูลของชุมชน 2.3.1 ลงพื้นที่ครั้งที่ 1 เดินสารวจพื้นที่เบื้องต้น วันที่ 18 พฤศจิกายน 2556 ทาการเดินสารวจชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 ครั้งแรก เริ่มต้นแนะนา ตัวกับผู้นาชุมชนและชาวบ้าน ชี้แจงการเข้ามาทาหน้าที่ของ พอช.และนักศึกษา เข้าไปพูดคุยเก็บภาพการใช้ชีวิตประจาวันของผู้อยู่อาศัยในชุมชน รวมถึงสรุป ข้อมูลชุมชนที่ได้รับ เริ่มต้นด้วยการแนะนาตัวกันระหว่างชาวบ้าน พอช . และนักศึกษา ณ ที่ทาการชุมชนบึงพระราม 9 รวมถึงชี้แจงความเป็นมาของโครงการ หน้าที่ ของพอช.และนักศึกษา เพื่อขอความร่วมมือจากชาวบ้านในชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

หลังจากนั้นจึงเริ่มเดินสารวจชุมชน โดย แบ่งเป็นสองกลุ่ม เดินสารวจจากต้นชุมชน บริเวณโซน 1 และเริ่มจากท้ายชุมชนบริเวณ โซน 4 มีหัวหน้าชุมชนช่วยพาเดินชมและให้ ข้อมูลต่างๆ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ชุมชนบึงพระราม

9 บ่อ 3 เดิมมีวิถีชีวิตริมคลอง

ลาดพร้าว มีการสัญจรโดยเรือ

ต่อมามีการสร้างถนน

ทางด้านตรงข้ามกับคลอง ทาให้การคมนาคมเปลี่ยนไปใช้ รถ ทาให้เดิมที่หน้าบ้านหันหน้าเข้าหาคลอง เปลี่ยนเป็น หันเข้าหาถนนแทน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บ้านส่วนที่อยู่ด้านริมคลองยังคงหันหน้าเข้าหาคล อง ส่วนใหญ่

บ้านบางส่วนที่หันหลังบ้านเข้าริมคลองลาดพร้าวได้มีการรุกล้า

เป็นบ้านปูนผสมไม้ มีสภาพค่อนข้างทรุดโทรม และได้รับ

พื้นที่โดยมีการปลูกต้นไม้บริเวณรอบๆ ขึ้นรกขาดการดูแลทา

ผลกระทบจากการน้ากัดเซาะ บ้านในโซน 1-3 ที่ติดริมน้ามี

ให้มีปัญหาเกี่ยวกับสัตว์อันตรายในบริเวณบ้าน และยังมีการตั้ง

ตอม่อปักลงในน้าทาให้ตอม่อเกิดความเสียหายอย่างมาก

ของส่วนตัวล้าออกมายังทางเดินริมคลอง

บริเวณบ้านโซน 4 ที่ไม่ได้รับผลกระทบจากน้ากัดเซาะเป็น เพราะบริเวณข้างเคียงคืออุโมงค์ยักษ์ของกรุง

เทพฯ ทาให้

บริเวณตรงนั้นมีการสร้างเขื่อนกั้นน้า

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บริเวณทางเดินริมคลองมีการใช้เป็น พื้นที่ตากผ้า และทาสวน ทาให้กีดขวางทางเดิน แต่มีการประยุคใช้สิ่งของเดิมที่มีอยู่มาใช้ให้เกิด ประโยชน์อีกด้วย

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ชุมชนนี้ส่วนใหญ่นับถือศาสนา อิสลามมากกว่าศาสนาพุทธถึง 1 ใน 4 ทา ให้สัตว์เลี้ยงส่วนใหญ่เป็นแมวและนก ส่วน ศาสนาพุทธเลี้ยงสุนักเป็นบางบ้าน แต่จะมี ปัญหาเรื่องมูลสัตว์และการควบคุมจานวน เพราะเป็นการเลี้ยงแบบปล่อย

ทางเดินส่วนใหญ่ในชุมชนค่อนข้างแคบ มีกระเบื้องแตกหรือไม้ปูทับเพื่อความสะดวกในช่วงฝนตก และมีขยะแขวน อยู่ตามรั้วทางเดินต่างๆ บ้านที่มีส่วนต่อเติมขยายตามการเพิ่มสมาชิกในครอบครัวหลายบ้านมีทางเข้าที่เข้าถึงได้ยาก

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

หลังจากการสารวจชุมชนเสร็จสิ้น นักศึกษาจึงร่วมกันสรุปผลที่ได้จากการ สารวจและนาเสนอกับ สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน พร้อมทัง้ ร่วมกันแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับการแก้ปัญหาภายใยชุมชนด้วย LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2.3.2 ลงพื้นที่ครั้งที่ 2 กิจกรรมที่ 1 ชุมชนในฝัน วันที่ 24 พฤศจิกายน 2556 จุดประสงค์ของการลงพื้นที่ 1. สร้างปฏิสัมพันธ์กับคนในชุมชน 2. เก็บข้อมูลสามะโนครัวของชาวบ้าน 3. เก็บข้อมูลด้านกายภาพของชุมชน เวลา 10.00 – 11.50 น. กิจกรรมแรก “ครอบครัวของฉัน” นากระดาษตุ๊กตาต่างๆมาใส่กล่องไว้ รวมกลุ่มกันแล้วให้ นักศึกษา แจกซองจดหมายโดยแจกครัวเรือนละ

1 ซอง ให้ชาวบ้าน

เขียน ชื่อ , บ้านเลขที่ , โซน หน้าซองจดหมาย แล้วให้ชาวบ้านออกมา เลือกตุ๊กตาเพื่อใส่ซองจดหมายไว้ตามข้อมูลของแต่ละครัวเรือน (เช่นบ้านป้าแจ๋วมีคนแก่ 1 คน มีเด็ก 2 คน มีผู้ชาย 1 คน เลี้ยงแมว 3 ตัว มีรถมอเตอร์ไซค์ 1 คัน ศาสนาอิสลาม : ที่ตุ๊กตาคนจะมีให้ กลอกข้อมูลว่าใครชื่ออะไร? อายุเท่าไร? อาชีพอะไร?) เป็นการเก็บข้อมูล ประชากร โดยให้ชาวบ้านแต่ละครัวเรือน ร่วมกิจกรรมที่โดยให้ชาวบ้านตัดกระดาษด้วยอุปกรณ์ดังนี้

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

แล้วให้ชาวบ้านนาซองไปใส่ กล่องตามโซนของตนเองไว้

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

เวลา 11.50 – 13.00 น. ให้ชาวบ้านพักผ่อนทานอาหาร ละมาด กัน เวลา 13.00 – 14.30 น. ให้ชาวบ้านเลือกประเภทบ้านที่ตนเองต้องการ โดยจะมีนักศึกษาคอยให้คาแนะนา

บ้านเดี่ยว

บ้านแฝด

บ้านยกใต้ถุน

บ้านแถว ชาวบ้านแยกกลุ่มตามประเภทบ้านที่ตนเลือกไว้

แล้วแจกกระดาษให้กลุ่มละ 1 แผ่น เขียนเหตุผลที่เลือกบ้าน ประเภทนี้ และบ้านที่อยากให้เป็น และมี นักศึกษา คอยให้ ความรู้แก่ชาวบ้านด้วยแล้วให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มทั้ง นักศึกษา และตัวแทนชาวบ้านออกมานาเสนอ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

สรุป จากกิจกรรมครอบครัวของฉัน ทาให้เรารู้ว่า มีจานวนประชากรทั้งหมด 371 คน 86 ครัวเรือน เราจะกาหนดขนาดของบ้านที่ทาการออกแบบโดยการยึด หลักของจานวนสมาชิกในครัวเรือนเป็นหลัก มีหลักการคือ ให้จานวนสมาชิกครอบครัว 2 – 5 คน มีขนาดบ้านไซซ์ S ให้จานวนสมาชิกครอบครัว 6 – 9 คน มีขนาดบ้านไซซ์ M ให้จานวนสมาชิกครอบครัว 10 – 14 คน มีขนาดบ้านไซซ์ L จากขนาดของบ้านสรุปได้ว่าบ้านไซซ์ S มีจานวน 41 ครัวเรือน บ้าน ไซซ์ M มีจานวน 38 ครัวเรือน และบ้านไซซ์ L มีจานวน 7 ครัวเรือน จากกิจกรรมบ้านในฝัน ทาให้เรารู้ว่า ชาวบ้านมีความต้องการมีบ้าน เดียวมีบริเวณพื้นที่พบปะของสมาชิกในครอบครัวหรือแม้แต่เพื่อนบ้าน แต่มี ชาวบ้านส่วนน้อยที่ต้องการมีบ้านแถวหรือบ้านแฝดเพราะต้องการจะประหยัดค่า ก่อสร้าง

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2.3.3 ลงพื้นที่ครั้งที่ 3 กิจกรรมที่ 2 ปักสนุก วันที่ 1 ธันวาคม 2556 จุดประสงค์ของโครงการ 1. ต้องการทราบจานวนบ้านที่เข้าร่วมโครงการ 2. ข้อมูลทางกายภาพของชุมชน 3. ลักษณะผังชุมชนเดิมของชาวบ้าน เวลา 9:30 – 10:00 น

กิจกรรมแรก “ปักสนุก” - นัดประชุมและเตรียมงานในพื้นที่ อธิบายกิจกรรมให้ชาวบ้านฟัง - แบ่งชาวบ้านออกเป็นกลุ่มๆตามโซน โดยมีนักศึกษาที่เรามอบหมายหน้าที่ให้ เข้าไปแทรกในแต่ละโซน กลุ่ม 1,5 โซน 1, กลุ่ม 2 โซน 2, กลุ่ม 3 โซน 3, กลุ่ม 4 โซน 4 - ทาการแจกอุปกรณ์ให้นักศึกษาตามกลุ่ม และอธิบายให้ชาวบ้านฟังอีกครั้ง - แต่ละโซนจะได้รับ โมเดลผัง (โมเดลที่นักศึกษาทาไป ) ธงรูปสี่เหลี่ยม บอร์ด บอกรายละเอียดของธง ทาการสอบถามชาวบ้านที่ละบ้าน แล้วปักธงลงบนผัง (ธงสี่เหลี่ยม) โดยนักศึกษาเป็นคนปักธงให้ชาวบ้าน และแต่ละกลุ่มหาคนเก็บ ข้อมูล1คน ดูแลเรื่องอุปกรณ์ ตากล้อง และคนพูดคุยกับชาวบ้าน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

- เลือกธงจากประเด็นดังนี้ ( ธงสี่เหลี่ยม ) - บ้านที่มีพื้นที่เช่ากับทางทรัพย์สิน ( ธงสีเหลือง ) - บ้านที่ไม่ได้เช่า / แอบสร้าง ( สีแดง ) - พื้นที่ว่างของทรัพย์สิน / ที่ส่วนกลาง ( สีเขียว ) - บ้านที่เจ้าของไม่อยู่แต่ปล่อยเช่า ( สีน้าเงิน ) - บ้านร้าง ( สีน้าตาล ) - บ้านที่เช่ากับพื้นที่ธนารักษ์ ( สีม่วง ) - บ้านที่ไม่เข้าร่วมโครงการ ( สีดา )

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

สอบถามข้อมูลสถานะของบ้าน ( ธงสามเหลี่ยม ) โดยเลือกจาก ประเด็นดังนี้ บ้านที่ต้องการรื้อถอนหรือสร้างใหม่ บ้านเดิมที่ต้องการปรับปรุงหรือซ่อมแซม คงเดิมคือบ้านที่ปลูกสร้างไปแล้วหรือบ้านที่ไม่ต้องการเข้าร่วม โครงการ

******ทาการสอบถามชาวบ้านที่ละบ้าน แล้ว ปักธงลงบนผัง (ธงสามเหลี่ยม) โดยนักศึกษา เป็นคนปักให้ชาวบ้าน****** แล้วเอาผังของแต่ละ โซนมาต่อกันเพื่อให้เห็นภาพรวมของชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2.3.4 ลงพื้นที่ครั้งที่ 4 กิจกรรมที่ 3 ผังในฝัน วันที่ 15 ธันวาคม 2556 จุดประสงค์ของโครงการ 1. ต้องการทราบความต้องการในการวางรูปแบบบ้าน 2. ข้อมูลตาแหน่งแบบบ้านและพื้นที่ส่วนกลาง 3. ผังชุมชนของชาวบ้าน เวลา 9:30 – 10:00 น

กิจกรรมแรก “ผังในฝัน” - นัดประชุมและเตรียมงานในพื้นที่ อธิบายกิจกรรมให้ชาวบ้านฟัง และเตรียมอุปกรณ์ แผ่นโฟมขนาดบ้าน,แผ่นไวนิลแสดงพื้นที่ออกแบบ เส้นขนาดถนนภายในชุมชน,กาวสองหน้า,กรรไกร,กระดาษโพสอิท

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

นาอุปกรณ์ที่เตรียมมาอธิบายถึง วิธีการจัดบ้านแบบต่างๆแล้วให้ ชาวบ้านช่วยกันวางผังในแบบที่ ชุมชนต้องการ โดยมีนักศึกษา คอยให้คาแนะนา

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

12:00 น. - พักรับประทานอาหารกลางวัน

13:00 น. - แบ่งกลุ่มเก็บข้อมูลช่วงบ่าย เป็น5กลุ่ม - หัวข้อที่แต่ละกลุ่มจะต้องเก็บข้อมูล -

ปักเส้นทางสัญจรบนผังโมเดลร่วมกับตัวแทนชาวบ้าน

ของแต่ละโซนและ สอบถามสภาพสิ่งแวดล้อมภายในชุมชน เช่น พื้นที่ทิ้งขยะ ขยะตกค้าง และมลภาวะ - ลงพื้นที่เก็บข้อมูลต้นไม้ที่ยังคงเก็บไว้ภายในชุมชน

ลงพื้นที่เก็บข้อมูลระยะเสาไฟฟ้า ระยะถนนหลัก

ลงพื้นที่เก็บข้อมูลพื้นที่จอดรถ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บทที่ 3 การสังเคราะห์ข้อมูล

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.1 ข้อมูลพื้นฐานประชากรของชุมชน

200

สารวจประชากรในชุมชน

180

174

160 140 120 100

109

80 60 40 40

20 0

เด็1ก ( 0-14ปี )

วัย2รุ่น ( 15-24ปี )

3 ผู้ใหญ่ ( 25-59ปี )

4 วัยชรา 60 ปีขึ้นไป

จานวนประชากรทั้งหมด 371 คน 86 ครัวเรือน แบ่งตามอายุ เด็ก (0-14ปี) จานวน 109 คน วัยรุ่น (15-24ปี) จานวน 38 คน ผู้ใหญ่ (25-59ปี) จานวน 174 คน และวัยชรา (อายุตั้งแต่ 60ปีขึ้นไป) 40 คน ประชากรนับถือศาสนามุสลิม 83 % ของจานวนประชากรทั้งหมด

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.2 ข้อมูลพื้นฐานด้านรูปแบบที่อยู่อาศัยเดิมและวิเคราะห์ปัญหาภายในชุมชน ชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 เดิมมีวิถีชีวิตริมคลองลาดพร้าว มีการ สัญจรโดยเรือ ต่อมามีการสร้างถนนทางด้านตรงข้ามกับคลอง ทาให้การ คมนาคมเปลี่ยนไปใช้รถ ทาให้เดิมที่หน้าบ้านหันหน้าเข้าหาคลอง เปลี่ยนเป็น หันเข้าหาถนนแทน แต่ยังคงมีการสัญจรโดยทางเรืออยู่ บ้านที่อยู่ติดกับริมคลองลาดพร้าวยังคงหันหน้าเข้าหาคลอง ส่วน ใหญ่เป็นบ้านปูนผสมไม้ มีสภาพค่อนข้างทรุดโทรม ต้นไม้บริเวณรอบๆขึ้นรก ขาดการดูแลทาให้มีปัญหาเกี่ยวกับ สัตว์อันตรายในบริเวณบ้าน บ้านที่อยู่ติด กับริมคลองหันหลังบ้านหาคลองจะมีการบุกรุกล้าพื้นที่ทางสัญจรทางริมคลอง โดยการปลูกต้นไม้หรือการตากผ้า ทาให้ภาพที่มองอาจไม่สวยงาม และทาให้ เกิดการกีดขวางของทางสัญจร ปัญหาบ้านริมคลองในโซน 1-3 ที่ติดริมน้ามีตอม่อปักลงในน้าทาให้ ตอม่อเกิดความเสียหายอย่างมาก บริเวณบ้านโซน 4 ที่ไม่ได้รับผลกระทบจาก น้ากัดเซาะเป็นเพราะบริเวณข้างเคียงคืออุโมงค์ยักษ์ของกรุงเทพฯ ทาให้ บริเวณตรงนั้นมีการสร้างเขื่อนกั้นน้า

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ทางเดินส่วนใหญ่ในชุมชนค่อนข้างแคบ มีกระเบื้องแตกหรือไม้ปูทับเพื่อความสะดวก ในช่วงฝนตก แต่นั้นก็เป็นสิ่งชอบของสัตว์เลื่อน คลาน และมีขยะแขวนอยู่ตามรั้วทางเดินต่างๆ บ้านที่มีส่วนต่อเติมขยายตามการเพิ่มสมาชิกใน ครอบครัวหลายบ้านมีทางเข้าที่เข้าถึงได้ยาก และ ทาให้เกิดการซ้อนกันของหลังคา ชุมชนนี้ส่วน ใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม มากกว่าศาสนาพุทธถึง 1 ใน 4 ทาให้สัตว์เลี้ยง ส่วนใหญ่เป็นแมวและนก ส่วนศาสนาพุทธเลี้ยงสุ นักเป็นบางบ้าน แต่จะมีปัญหาเรื่องมูลสัตว์และ การควบคุมจานวนเพราะเป็นการเลี้ยงแบบปล่อย

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.3 ข้อมูลพื้นฐานความต้องการของชุมชน

ความเป็นอยู่ที่มั่นคงนาไปสู่ความสุขของผู้คนที่อาศัย ในชุมชน มีการจัดการระบบสาธารณูปโภค สภาพแวดล้อม ที่ไม่เป็นแหล่งมั่วสุมเอื้อประโยชน์ต่อการใช้สอยต่อผู้คนใน ชุมชน   

บ้ านเดียวโดยมีพื ้นที่บริเวณรอบบ้ าน พื ้นที่สนามเด็กเล่น พื ้นที่สาหรับการพบปะสังสรรค์

จากกิจกกรมผั งในฝั นทาให้ ชาวบ้ านเห็นว่า ความ ต้ องการที่ทกุ คนอยากได้ บ้านเดียวไม่มีทางเป็ นไปได้ เพราะด้ วยพื ้นที่ที่มีจากัด ต้ องทาให้ มีบ้านแฝด บ้ านแถว

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.4 ข้อมูลพื้นฐานด้านข้อกฎหมาย กฎกระทรวง

“บ้านแถวสาหรับผู้มีรายได้น้อย”

ว่าด้วยการยกเว้น ผ่อนผัน หรือ กาหนดเงื่อนไขใน การปฏิบัติกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคารสาหรับอาคารใน โครงการที่รัฐจัดให้มีหรือพัฒนาเพื่อเป็นที่อยู่สาหรับผู้มีรายได้ น้อย (2554 ) หมวด ๑ บททั่วไป

“บ้านแฝดสาหรับผู้มีรายได้น้อย”

“บ้านเดี่ยวสาหรับผู้รายได้น้อย”

“อาคารอยู่อาศัยรวมสาหรับผู้มีรายได้น้อย”

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

“บ้านกลุ่มสาหรับผู้มีรายได้น้อย”

หมวด ๒ ลักษณะของอาคาร

หมวด ๓ พื้นที่ภายในอาคารและห้องน้า

หมวด ๔ ที่ว่างภายในอาคาร

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

หมวด ๕ แนวอาคารและระยะต่างๆของอาคาร

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.5 วิเคราะห์ที่ตั้งโครงการ

วิเคราะห์ที่ตั้งโครงการ ชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 ถนนริมคลองลาดพร้าว แขวงห้วยขวาง เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานครฯ 10310 ขนาดที่ตั้งโครงการ 8,108 ตารางเมตร ประชากร 397 ราย 86 ครัวเรือน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ชุมชนพระราม 9 บ่อ 3 อยู่ในที่ดินธนารักษ์ 3

การออกแบบแหล่งชุมชนโดยคานึงถึงรูปแบบและการ

ไร่ 48 ตารางวา หรือประมาณ 8,108 ตารางเมตร

ใช้ งานที่ได้ มาตรฐานเหมาะสมกับความเป็ นอยูช่ มุ ชน

พื้นที่โครงการบริเวณนี้เป็ นแหล่งชุมชนของผู้มีรายได้

ที่มีมาอย่างยาวนาน

น้ อย มีจานวนประชากรที่หนาแน่น 62

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

พื้นที่ตั้งโครงการชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3

เส้นทางสัญจรหลักภายในชุมชน

ขนาดพื้นที่โครงการ 8,108 ตารางเมตร

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ปัญหาของที่ตั้งโครงการ คือ ติดริมน้้าและมีบริเวณที่เป็นแอ่งน้้าขัง ภายใน โซน 4 ได้มีการจัดการเป็นเขื่อนกั้นน้้า โซน 3 มี ปัญหาน้้าขังมากที่สุดของโครงการ LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

Sun Path ทางด้านหน้าโครงการติดกับพื้นที่ของ ส้านักงานทรัพย์สินฯ จึงไม่ถูกแสงแดดในตอนเช้า ในช่วงบ่ายจะโดดแดดตลอดแนวหน้าโครงการท้าให้ บ้านที่อยู่ทางด้านหน้าโครงการควรหันส่วนหลังบ้าน เพราะพื้นที่บริเวณซักล้าง ท้าครัวหรือแม้แต่ตากผ้าพื้นที่ ทางด้านนี้ถือว่าเหมาะสม ทางด้านพื้ นที่ตั้งโครงการติดกับริมคลอง ลาดพร้าว การวางแนวอาคารลักษณะโดยหันหน้าไป ทางริมคลองลาดพร้าวหรือหันแนวอาคารตามขวางท้า ให้อาคารได้รับแสงแดดอ่อนๆในตอนเช้า

Wind Direction ทิศทางของลมจะพัดเข้ามาทางด้านริมคลอง ลาดพร้าวกับทางหน้าโครงการ จึงควรการวางแนว อาคารให้เป็นซอยย่อยๆ มีระยะห่างระหว่างอาคารหรือ ส่วนต่างๆ เพื่อให้ลมสามารถระบายมายังอาคารถัดไป หรือไปยังส่วนต่างๆภายในอาคาร การระบายอากาศ ถ่ายเทได้สะดวกท้าให้มีความไม่อึดอัด รู้สึกโปร่งโล่ง สบาย

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

Accessibility การเข้าถึงโครงการได้ทางเดียว คือ ทางถนนประดิษฐ์มนูธรรม

สามารถเข้าโครงการด้วยทางเท้า จาก 2 ทางคือ ใต้ทางด่วน พิเศษฉลองรัช และ ริมคลองลาดพร้าว

3.6 วัตถุประสงค์ของการออกแบบ 1. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของคนในชุมชนให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น แต่ยังคงวิถีชีวิตประจ้าวันของคนใน ชุมชนให้คงเดิมไว้ 2. เพื่อศึกษาการออกแบบสถาปัตยกรรมบ้านพักอาศัยส้าหรับผู้มีรายได้น้อยระหว่างพื้นที่ส่วนตัวกับพื้นที่ส่วนรวมให้ สอดคล้องกัน 3. เพื่อให้นักศึกษารวบรวมข้อมูลน้ามาวิเคราะห์สังเคราะห์เพื่อการออกแบบ 4. เรียนรู้กฎหมายอาคารส้าหรับผู้มีรายได้น้อย 5. ฝึกการออกแบบวางผังอย่างเป็นระบบ 6. ฝึกการท้างานเป็นกลุ่มร่วมกับชุมชน และนักศึกษาด้วยกัน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3.7 แบบร่างโครงการชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3



พื้นที่ส่วนกลางที่เป็นจุดเชื่อมโยงของผู้คนใน ชุมชนให้มีความสัมพันธ์



พื ้นที่บางส่วนของรูปด้ านภายในชุมชน

MODEL

จากข้อมูลที่ได้ศึกษาพฤติกรรมการใช้สอยของคนภายในชุมชนได้พบว่ามีพฤติกรรมที่แตกต่างกัน และผู้อยู่อาศัยจะมีพื้นที่ในการ ประกอบอาชีพที่แตกต่างกัน จึงต้องมีการจัดสรรพื้นที่ไว้ให้ และพื้นที่นั้นต้องมีความยืดหยุ่นเพื่อรองรับการใช้งานไว้หลายๆประเภท การออกแบบที่อยู่อาศัย สาหรับผู้ที่มีรายได้น้อยจะต้องคานึกถึงผู้อยู่อาศัย และรายได้ของผู้อยู่เป็นหลัก ซึ่งจะต้องให้เกิดประโยชน์ มาก ที่สุดในแต่ละพื้นที่และต้องคานึงถึงพื้นที่ส่วนรวมเป็นหลักภายใต้แนวความคิด “วิถีชุมชน”

Group II

การคานึกถึงพื้นที่ส่วนร่วมนับเป็นสิ่งสาคัญอย่างหนึ่งในการออกแบบชุมชน  สานักงาน

 สนามเด็กเล่น

 สพกรณ์ขยะ

 พื้นที่พักผ่อนส่วนกลาง

 บะแล



บ้าน Type S จัดให้อยู่ในรูปแบบ ของบ้านแถวที่มีจานวน 2 ชั้น



บ้าน Type M ถูกจัดให้มีพื้นที่ใช้สอย อย่างประหยัด แม้ว่าตัวบ้านจะมี รูปทรงที่ยาวแต่แสงแดดสามารถ เข้าถึงทุกพื้นที่ของอาคารเพราะมี การออกแบบหลังคาให้มีช่องแสง แบบปิด



สหกรณ์ขยะที่ให้ ความสะดวกในการ เข้าถึงแต่ข้อเสียคือ บ้านย่อมต้องการ ความสวยงาม และ คงไม่มีใครอยากเอา สิ่งไม่สวยงามไว้หน้า บ้าน



บ้าน Type

จานวนคนที่มากขึ้น



สานักงานของชุมชน เป็ นพื ้นที่ประชุม

ย่อมต้องการพื้นที่ที่ มากขึ้นแต่ยังคง

หรื อลาน

มีขนาดที่พอเหมาะกับจานวนผู้อยู่

อเนกประสงค์อื่นๆ

อาศัย

MODEL

Group III



ภาพจาลองผังชุมชน



(ซ้ายบน ) ภาพจาลอง สนามเด็กเล่น



(ซ้ายล่าง ) ภาพจาลอง พื้นที่ส่วนกลาง



(ขวาบน ) ภาพจาลอง ทางเดินริมคลอง



(ขวาล่าง ) ภาพจาลอง ทางเดินริมคลอง

Group IV

การเป็นอยู่ที่ยาวนานของผู้คนที่อาศัยอยู่ในชุมชน ถูกเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา จากบ้านไม่กี่ หลังคาเรือน จนกลายเป็นชุมชนที่มีมากกว่า 80 หลังคาเรือน เป็นแรงบันดาลใจภายใต้แนวคิดการ จัดวางแบบกลุ่มเครือญาติทาให้เกิดปฏิสัมพันธ์ของวิถีชีวิตแบบชาวบ้าน

การนาของใช้เก่านากลับมาประยุกต์ใช้ใหม่ ออกแบบเพื่อให้ทุกคนสามารถใช้งานได้ทุก เพศทุกวัย

การร่วมมือของคนในชุมชน

 Type A บ้านแถวขนาด 4x8 เมตร หรือ 32

ตารางเมตร

จานวน 12 ห้อง จานวนผู้อยู่ อาศัย 2-5 คนต่อห้อง การทา ห้องติดกันเพียงแค่สองห้องเพื่อ ต้องการมีช่องเปิดทางด้านข้าง ตัวอาคาร ให้มีการผ่านของลม แสงแดด  Type B บ้านขนาด 4x8 เมตร 2 ชั้น หรือ 64 ตารางเมตร จานวนผู้อยู่อาศัย 6-9 คนต่อ หลัง การปิดทึบของกาแพงบ้าน สามารถลดค่าใช้จ่ายในการ ก่อสร้าง อาจมีข้อเสียของการ ผ่านของลมและแสงแดด  Type C บ้านขนาด 6x8 เมตร 2 ชั้น หรือ 96 ตารางเมตร จานวนผู้อาศัย 10-15 คนต่อ หลัง

1 ภาพแสดงทางเดินริมคลอง 2 ภาพแสดงทางเข้าหลัก

3 ภาพแสดงที่นั่งระหว่างบ้าน 2

3 4

4 ภาพแสดงทางเข้าหลัก

5 ภาพแสดงสวนหย่อมทางเดินริมคลอง

6 ภาพแสดงพื้นที่ส่วนกลางภายในชุมชน

1 ภาพแสดงบรรยากาศภายในชุมชน

2 ภาพแสดงคอร์ดกลางบ้าน Type A 3 ภาพแสดงบรรยากาศภายในชุมชน

4 3

4 ภาพแสดงบรรยากาศภายในชุมชน 6 ภาพแสดงบรรยากาศภายในชุมชน

5 ภาพแสดงห้องแถว

3.8 สรุปผลการจัดทาแบบร่างทั้ง 5 กลุ่ม จากการทาแบบร่างทั้ง 5 กลุ่ม พร้อมกับการนาเสนอผลงานกับผู้แทนชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 ในรายวิชาสถาปัตยกรรม 7 ห้องปฏิบัติการสถาปัตยกรรม ชั้น 4 อาคารสถาปัตยกรรม 27 มกราคม 2557 เวลา 9.30-16.30 น. ผลที่ได้รับคาแนะนาจากผู้แทนชุมชนและพอช. มีการลงความเห็นที่ตรงกันถึงผังของกลุ่มที่ 3 และ 5 มีข้อดีที่สามารถนามา พัฒนาต่อไปเป็นแบบที่เหมาะสมกับชุมชนได้ สิ่งที่ชุมชนต้องการนาไปพัฒนาต่อ 1.แนวความคิดเรื่อง เครือญาติ กับการนามาใช้วางผัง 2.ผังที่มีความเป็นชุมชนเดิม เส้นทางสัญจรคงเดิม 3.พื้นที่ส่วนกลาง ธนาคารขยะ สนามเด็กเล่น ที่ประชุม 4.งบประมาณที่สามารถสร้างได้จริง - แบบบ้าน(รวมโครงสร้างบ้านแล้ว) - งบสาธารณะ ประมาณ 3.9 ล้านบาท - งบสร้างบ้าน ประมาณ 3 แสนบาท/หลัง

106

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

107

108

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บทที่ 4 สรุปโครงการออกแบบ ชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3

4.1 รายละเอียดโครงการด้านหน้าที่ใช้สอย 4.1.1 แนวความคิดในการออกแบบ NEIGHBORHOOD - เพื่อนบ้าน การอยู่อาศัยแบบพี่น้องและเครือ ญาติ สร้างพื้นที่ปฏิสัมพันธ์เพื่อสร้างความ เข้มแข็งให้คนในชุมชน และเพิ่มความ ปลอดภัยให้แก่ชุมชน ECONOMY - การประหยัด การนาวัสดุเหลือใช้จากของเดิมภายใน ชุมชนนากลับมาใช้ใหม่ เพื่อลดรายจ่ายในการก่อสร้าง MODULAR - การแยกส่วน

110

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

111

4.1.2 ผังบริเวณชุมชน

พื้นทีอ่ อกแบบตั้งอยูบ่ นพื้นทีข่ องทีด่ ินสานักงานทรัพย์มินกับที่ดินกรมธนารักษ์ มี ขนาดทีด่ ินทัง้ หมด 8,108 ตารางเมตร แบ่งเป็น  ทีด่ ินสานกงานทรัพย์สิน  ทีด่ ินกรมธนารักษ์

112

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

113

114

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

4.1.3 พื้นที่ส่วนกลางของชุมชน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

115

4.1.4 แบบบ้านพักอาศัย

116

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

117

118

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

119

120

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

121

122

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

123

124

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

4.1.6 สรุปราคาค่าก่อสร้าง ประมาณราคา แบบพื้นที่ส่วนกลาง ขนาด 17.5x6 เมตร ค่าวัสดุ ลาดับ

รายการ

จานวน

หน่วย

ราคา หน่วยละ

จานวน เงิน

หมวดงานวิศวกรรมโครงสร้าง 1.1 ฐานราก 1.2 เสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว1.00 ม. 1.3 เสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง 0.15x6.00 เมตร 1.4 เสาคอนกรีตผสมเสร็จ 0.20x0.20x4.00) เสาคอนกรีตผสมเสร็จ (0.20x0.20x3.5) 1.5 คานคอนกรีตผสมเสร็จ (ตราช้าง) 1.6 พื้นคอนกรีต (ตราช้าง) พื้นสาเร็จ 0.35x5.5 เมตร 1.7 พื้นสาเร็จ 0.35x4.00 เมตร 1.8 พื้นสาเร็จ 0.35x3.00 เมตร 1.9 จันทันเหล็กตัว C ยาว 6 เมตร 1.10 อะเสเหล็กตัว C ประกบ ยาว 6 เมตร 1.11 แปสาเร็จรูป ยาว 4 เมตร หนา 0.55 มม. 1.12 ดั้ง เหล็กตัว C ประกบ 1.13 อกไก่ เหล็กตัว C ประกบ 1.14 ปูนงานก่อสาเร็จ (ตราเสือ) รวม

1.1 10 40 1.36 0.3 7.52 0.63 12 45 5 18 22 59 5 13 59

ลบ.ม. ท่อน ท่อน ลบ.ม. ลบ.ม. ลบ.ม. ลบ.ม. แผ่น แผ่น แผ่น เส้น เส้น เส้น เส้น เส้น ถุง

2,550 190 465 2,550 2,550 2,550 2,550 275 275 275 624.14 624.14 120 624.14 624.14 110

2,805 1,900 18,600 3,468 765 19,176 1,607 3300 12,375 1,375 11,235 13,731 7,080 3,121 8,114 6490 115,141

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ค่าแรงงาน ราคา จานวน หน่วย เงิน ละ 63 0 98 59 59 59 59 0 0 0 0 0 20 0 0 0

69 0 3,920 80 17.7 444 37

4,568

รวมค่า วัสดุและ ค่าแรง 2,874 1,900 22,520 2,630 782.7 19,620 1,644 3300 12,375 1,375 11,235 13,731 7,080 3,121 8,114 6490 118,791 125

หมวดงานสถาปัตยกรรม 2.1 ปูนงานฉาบสาเร็จ (ตราเสือ) 2.2 ทรายละเอียด 2.3 ผนังก่ออิฐบล็อค หนา 7 ซม. 2.4 ค่าแรงมุงหลังคา 2.5 กระเบื้องลอนคู่ มีสี 0.50x1.2x0.05 ม. 2.6 ครอบสันกระเบื้อง( 23x50x0.5)ซม. 2.7 ค่าแรงงานฝ้าเพดาน 2.8 ฝ้าทีบาร์ยิปซั่มบอร์ดสาเร็จรูป 0.60x0.60 ม. 2.9 ค่าแรงกระเบื้องปูพื้น 2.10 กระเบื้องปูพื้น 12"x12" 2.11 กระเบื้องห้องน้า 8"x8" 2.12 หน้าต่างห้องน้า 2.13 หน้าต่างบานเปิด (กรอบบาน) 2.14 หน้าต่างบานเกล็ดไม้ 2.15 ประตูบานเฟี๊ยมกระจก 0.40x2.00 ม. 2.16 ประตูห้องน้า PVC 2.17 ประตูไม้เนื้อแข็งบานทึบ 2.18 วงกบหน้าต่าง 2.19 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง รวม

126

62 65.32 229.58 265.69 523 52 33

ถุง ลบ.ม. ตรม. ตรม. แผ่น แผ่น ตรม.

แผ่น

105 103 9 1

ตรม. กล่อง กล่อง บาน บาน บาน บาน บาน บาน ชิ้น ชิ้น

3 1 3 3

110 462 100 0 64 64 0 12 0 166 130 280 750 3,000 1,700 780 1,300 2,350 800

6,820 30,177.84 22,958 33,472 3,328 0 1104

0 6,820 0 30,177.84 60 13,774.80 36,732.80 23 6,110.87 6,110.87 0 33,472 0 3,328 66 2,178 2,178 0 1104

0 104 17,098 1,170 280 0 9,000 780 7,050 2400 135,638

10,920

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

10,920 17,098 1,170 280 0 9,000 780

32,983.67

7,050 2,400 168,622

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

หมวดงานสุขภัณฑ์

3.1 โถนั่งราบ มีถังพักน้า ตราอเมริกันแสตน ดาร์ด รุ่น TF-2187NW 3.2 ชนิดแขวนผนัง ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF-910S 3.3 ฝักบัว 3.4 ก๊อกเปิดฝักบัว 3.5 สีพลาสติกทาภายใน 3.6 สีพลาสติกทาภายนอก รวม หมวดงานไฟฟ้า 4.1 เซฟตี้เบรกเกอร์ ขนาด 20A รุน่ S-HB BS220T ตราพานาโซนิค 4.2 สวิตซ์ไฟฟ้าทางเดียว 16A 250Vขนาด มาตรฐาน ตราพานาโซนิค 4.3 เต้ารับคู่ ขากลมแบน มีกราวด์ 16A 250V ตราพานาโซนิค 4.4 หลอดไฟฟูออร์เรสเซนต์ แบบผอมขนาด 18 วัตต์ ตรา โตชิบา รวม รวมทั้งหมด

ชิ้น

2,990

ชิ้น

650

28 96.8

ชิ้น ชิ้น ตรม. ตรม.

95 190 31 34

0 0 39 39

อัน

456

อัน

440

อัน

130

1040

หลอด

48.5

533.5

868.00 3,291.20 7,149.20

2,990

1,092.00 3,775.20

1,960.00 7,066.40 12,016.40

550

1083.5 3,019.50

37,552 302,448.90

*ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น อ้างอิง: ราคาวัสดุก่อสร้างกรุงเทพมหานคร ปี2556 (ไม่รวมภาษีและค่าขนส่ง) ราคาวัสดุจาก SCG LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

127

ลาดับ

รายการ

ประมาณราคา แบบพื้นที่ส่วนกลาง ขนาด 17.5x6 เมตร. ค่าวัสดุ ค่าแรงงาน ราคา ราคา จานวน หน่วย หน่วย จานวนเงิน หน่วย จานวนเงิน ละ ละ

คอนกรีตบล็กปูพื้น รูปศิลาหกเหลี่ยม หนา 6 ซม. สีเทา บล็อกรูปรวงผึ้ง หนา6 ซม. สีเทา พื้นปูกระเบื้อง พื้นปูหญ้า พื้นคอนกรีต เสาไฟฟ้าคอนกรีต ติดตั้งเสาไฟฟ้า

732.33 512.3 329.11 40.15 2992.7 1 8

ตรม. ตรม. ตรม. ตรม. ตรม. ต้น ต้น

7.25 122.5 166 35 589 16000 7500

รวม

5309.3925 89710.425 54632.26 1405.25 1762700.3 16000 60000 1,989,757.6

60 150 160 0 0 0 0

รวมค่าวัสดุและ ค่าแรง

43,939.80 76,845 52,657.60 0 0 0 0

49,249.19 166,555.43 107,289.86 1,405.25 1,762,700.30 16,000 60,000

173,442.40

2,163,200.03

*ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น ซึ่งจากการประมาณราคานี้ ยังไม่รวมค่าการเดินสายไฟ และเรื่องระบบปะปา

128

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ประมาณราคา แบบบ้านแถว 2 ชั้น จานวน 8 ห้อง ค่าวัสดุ ราคา จานวน หน่วย จานวน หน่วย เงิน ละ

ลาดับ

รายการ

หมวดงานวิศวกรรมโครงสร้าง 1.1 ฐานราก 1.2 เสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว1.00 เมตร 1.3 เสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง 0.15x6.00 เมตร 1.4 เสาคอนกรีตผสมเสร็จ 0.20x0.20x5.40) 1.5 คานคอนกรีตผสมเสร็จ (ตราช้าง) 1.6 พื้นคอนกรีต (ตราช้าง) 1.7 พื้นสาเร็จ 0.35x4.00 เมตร 1.8 พื้นสาเร็จ 0.35x3.00 เมตร 1.9 จันทันเหล็กตัว C (100x50x20x2.3)ยาว 6 ม. 1.10 อะเสเหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3) ยาว 6 ม. 1.11 แปสาเร็จรูป ยาว 4 เมตร หนา 0.55มม. 1.12 ดั้ง เหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3)ยาว 6 ม. 1.13 อกไก่ เหล็กตัว C ประกบ (100x50x20x2.3) ยาว 6 ม. 1.14 ปูนงานก่อสาเร็จ (ตราเสือ) รวม

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ค่าแรงงาน รวมค่า ราคา จานวน วัสดุและ หน่วย ค่าแรง เงิน ละ

5.76 18 72 4.32 23.36 11.52 64 48 44 72

ลบ.ม. 2,550 ท่อน 190 ท่อน 465 ลบ.ม. 2,550 ลบ.ม. 2,550 ลบ.ม. 2,550 แผ่น 275 แผ่น 275 เส้น 624.14 เส้น 624.14

14,688 3,420 33,480 11,016 59,568 29,376 17,600 13,200 27,462 44,938

63 0 98 59 59 59 0 0 0 0

363 0 7,056 255 1,378 680 0 0 0 0

15,051 3,420 40,536 11,271 60,946 30,056 17,600 13,200 27,462 44,938

52 2

เส้น 120 เส้น 624.14

6,240 1,248

20 0

1,040 0

7,280 1,090

เส้น 624.14

1,872

880 264,989

ถุง

110

0 880 10,772 275,602 129

2 หมวดงานสถาปัตยกรรม ราวกันตก เหล็กสี่เหลี่ยม 122 ท่อน 2.1 ปูนงานฉาบสาเร็จ (ตราเสือ) 160 ถุง 2.2 ทรายละเอียด 141.36 ลบ.ม. 2.3 ผนังก่ออิฐบล็อค หนา 7 ซม. 819.84 ตรม. 2.4 ค่าแรงมุงหลังคา 211.32 ตรม. 2.5 กระเบื้องลอนคู่ มีสี 0.50x1.2x0.05 เมตร 357 แผ่น 2.6 ครอบสันกระเบื้อง 42 แผ่น 2.7 ค่าแรงงานฝ้าเพดาน 76 ตรม. 2.8 ฝ้าทีบาร์ยิปซั่มบอร์ดสาเร็จรูป 0.60x0.60 ม. 208 แผ่น 2.9 ค่าแรงกระเบื้องปูพื้น 152 ตรม. 2.10 กระเบื้องปูพื้น 12"x12" 192 กล่อง 2.11 กระเบื้องห้องน้า 8"x8" 80 กล่อง 2.12 หน้าต่างห้องน้า 8 บาน 2.13 หน้าต่างบานเลื่อน 24 บาน 2.14 ประตูห้องน้า PVC 8 บาน 2.15 ประตูไม้เนื้อแข็งบานทึบ 0.7x2.00 เมตร 8 บาน 2.16 ประตูไม้เนื้อแข็ง 0.9x2.00 เมตร 8 ชิ้น 2.17 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง 0.7x2.00 เมตร 8 ชิ้น 2.18 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง 0.9x2.00 เมตร 8 ชิ้น รวม

130

624.14 76,145.08 0 0 110 17,600 0 0 462 65,308.32 0 0 100 81,984 60 49,190.40 0 0 23 4,860.36 64 22,848 0 0 64 2,688 0 0 0 0 66 5,016 12 2,496 0 0 0 0 104 15,808 166 31,872 0 0 130 10,400 0 0 280 2,240 0 0 3,800 91,200 0 0 780 6,240 0 0 1,300 10,400 0 0 1,500 12,000 0 0 800 6,400 0 0 800 6,400 0 0 370,076 74,874.76

76,145.08 17,600 65,308.32 131,174.40 4,860.36 22,848 2,688 5,016 2,496 15,808 31,872 10,400 2,240 91,200 6,240 10,400 12,000 6,400 6,400 444,951

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3 หมวดงานสุขภัณฑ์ 3.1โถนั่งราบ มีถังพักน้า ตราอเมริกันแสตนดาร์ด 8 ชิ้น 2,990 23,920 รุน่ TF-2187NW 3.2 ชนิดแขวนผนัง ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF8 ชิ้น 650 5,200 910S 3.3 ฝักบัว 8 ชิ้น 95 760 3.4 ก๊อกเปิดฝักบัว 8 ชิ้น 190 1,520 3.5 สีพลาสติกทาภายใน 415.52 ตรม. 31 12,881.12 3.6 สีพลาสติกทาภายนอก 415.52 ตรม. 34 14,127.68 รวม 58,408.80 4 หมวดงานไฟฟ้า 4.1 เซฟตี้เบรกเกอร์ ขนาด 20A รุน่ S-HB BS220T 8 อัน 456 3,648 ตราพานาโซนิค 4.2 สวิตซ์ไฟฟ้าทางเดียว 16A 250Vขนาด 24 อัน 40 960 มาตรฐาน ตราพานาโซนิค 4.3 เต้ารับคู่ ขากลมแบน มีกราวด์ 16A 250V ตรา 24 อัน 130 3120 พานาโซนิค 4.4 หลอดไฟฟลูออร์เรสเซนเซนต์แบบผอมขนาด 24 หลอด 48.5 1164 18 วัตต์ ตราโตชิบา รวม 8,892.00 รวมทั้งหมด 702,366.06

23,920

5,200

0 0 39 39

0 0 16,205.28 16,205.28 32,410.56

760 1,520 29,086.40 30,332.96 90,819.36

0 3,648

1,200 2,160

1,200 4,320

1,200 2,364 3600 12,492.00 121,657 823,864.78

*ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น อ้างอิง: ราคาวัสดุก่อสร้างกรุงเทพมหานคร ปี2556(ไม่รวมภาษีและค่าขนส่ง) ราคาวัสดุจาก SCG LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

131

ประมาณราคา แบบบ้าน Type S ขนาด 4x6 เมตร ค่าวัสดุ

รายการ

หน่วย

จานวน

ลาดั

หน่วยละ 1

132

หมวดงานวิศวกรรมโครงสร้าง 1.1 ฐานราก 1.2 เสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว1.00 ม. 1.3 เสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง 0.15x6.00 เมตร 1.4 เสาคอนกรีตผสมเสร็จ 0.20x0.20x2.50) 1.5 คานคอนกรีตผสมเสร็จ (ตราช้าง) 1.6 พื้นคอนกรีต (ตราช้าง) 1.7 พื้นสาเร็จ 0.35x4.00 เมตร 1.8 พื้นสาเร็จ 0.35x3.00 เมตร 1.9 จันทันเหล็กตัว C (100x50x20x2.3)ยาว6 1.10 อะเสเหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3) ยาว 6 เมตร 1.11 แปสาเร็จรูป ยาว 4 เมตร หนา 0.55มม. 1.12 ดั้ง เหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3) ยาว 6 เมตร 1.13 อกไก่ เหล็กตัว C ประกบ 00x50x20x2.3 ยาว 6 เมตร 1.14 ปูนงานก่อสาเร็จ (ตราเสือ) รวม

เงิน

1.92 6 24 0.66 2.92 1.44 8 6 11 9

ค่าแรงงาน

รวมค่า

ราคา จานวน ราคา วัสดุและค่ าแรง จานวน หน่วยละ เงิน

ลบ.ม. 2,550 4,896 ท่อน 190 1,140 ท่อน 465 11,160 ลบ.ม. 2,550 1,683 ลบ.ม. 2,550 ลบ.ม. 2,550 แผ่น 275 2,200 แผ่น 275 เส้น 624.14 6,866 เส้น 624.14 5,617

63 0 98 59 59 59 0 0 0 0

121 0 2,352 39 172 85 0 0 0 0

5,017 1,140 13,512 1,722 7,618 3,757 2,200 1,650 6,866 5,617

17 2

เส้น 120 เส้น 624.14

2,040 1,248

20 0

340 0

2,380 1,090

เส้น 624.14

1,872

880 52,371

0 3,109

880 55,321

ถุง

110

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2 หมวดงานสถาปัตยกรรม 2.1 ปูนงานฉาบสาเร็จ (ตราเสือ) 2.2 ทรายละเอียด 2.3 ผนังก่ออิฐบล็อค หนา 7 ซม. 2.4 ค่าแรงมุงหลังคา 2.5 กระเบื้องลอนคู่ มีสี 0.50x1.2x0.05 เมตร 2.6 ครอบสันกระเบื้อง 2.7 ค่าแรงงานฝ้าเพดาน 2.8 ฝ้าทีบาร์ยิปซั่มบอร์ดสาเร็จรูป 0.60x0.60 ม. 2.9 ค่าแรงกระเบื้องปูพื้น 2.10 กระเบื้องปูพื้น 12"x12" 2.11 กระเบื้องห้องน้า 8"x8" 2.12 หน้าต่างห้องน้า 2.13 หน้าต่างบานเปิด (กรอบบาน) 2.14 หน้าต่างบานเกล็ดไม้ 2.15 ประตูบานเฟี๊ยมกระจก 0.40x2.00 ม. 2.16 ประตูห้องน้า PVC 2.17 ประตูไม้เนื้อแข็งบานทึบ 2.18 วงกบหน้าต่าง 2.19 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง รวม

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

20 17.67 102.48 47.92 99 30 19 52 19 24 10 2 6 6 3 1 1 6 1

ถุง 110 2,200 0 0 2,200 ลบ.ม. 462 8,163.54 0 0 8,163.54 ตรม. 100 10,248 60 6,148.80 16,396.80 ตรม. 0 0 23 1,102.16 1,102.16 แผ่น 64 5,148 0 0 5,148 แผ่น 64 1,920 0 0 1,920 ตรม. 0 0 66 1,254 1,254 แผ่น 12 624 0 0 624 ตรม. 0 0 104 1,976 1,976 กล่อง 166 3,984 0 0 3,984 กล่อง 130 1,300 0 0 1,300 บาน 280 560 0 0 560 บาน 750 4,500 0 0 4,500 บาน 3,000 18,000 0 0 18,000 บาน 1,700 5,100 0 0 5,100 บาน 780 780 0 0 780 บาน 1,300 1,300 0 0 1,300 ชิ้น 2,350 14,100 0 0 14,100 ชิ้น 800 800 0 0 800 78,728 10,480.9 89,209 6 133

3 หมวดงานสุขภัณฑ์ 3.1โถนั่งราบ มีถังพักน้า ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF-2187NW 3.2 ชนิดแขวนผนัง ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF-910S 3.3 ฝักบัว 3.4 ก๊อกเปิดฝักบัว 3.5 สีพลาสติกทาภายใน 3.6 สีพลาสติกทาภายนอก รวม 4 หมวดงานไฟฟ้า 4.1 เซฟตี้เบรกเกอร์ ขนาด 20A รุน่ S-HB BS220T ตราพานาโซนิค 4.2 สวิตซ์ไฟฟ้าทางเดียว 16A 250Vขนาด มาตรฐาน ตราพานาโซนิค 4.3 เต้ารับคู่ ขากลมแบน มีกราวด์ 16A 250V ตราพานาโซนิค 4.4 หลอดไฟฟลูออร์เรสเซนเซนต์แบบผอมขนาด 18 วัตต์ ตราโตชิบา รวม

ชิ้น

2,990

ชิ้น

650

1 1 51.94 51.94

ชิ้น ชิ้น ตรม. ตรม.

95 190 31 34

0 0 39 39

0 0 2,025.66 2,025.66 4,051.32

95 190 3,635.80 3,791.62 11,352.42

อัน

456

อัน

120

150

270

อัน

130

390

150

540

หลอด

48.5

145.5

150

295.5

190 1,610.14 1,765.96 7,206.10

1,111.50

139,415.64 รวมทั้งหมด *ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น อ้างอิง: ราคาวัสดุก่อสร้างกรุงเทพมหานคร ปี2556(ไม่รวมภาษีและค่าขนส่ง ราคาวัสดุจาก SCG 134

450 1,561.50 18,091 157,443.78

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ประมาณราคา แบบบ้าน 2 ชั้น Type M ขนาด 4x6 เมตร

ลาดับ

รายการ

หมวดงานวิศวกรรมโครงสร้าง 1.1 ฐานราก 1.2 เสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว1.00 เมตร 1.3 เสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง 0.15x6.00 เมตร 1.4 เสาคอนกรีตผสมเสร็จ (0.20x0.20x5.40) 1.5 คานคอนกรีตผสมเสร็จ (ตราช้าง) 1.6 พื้นคอนกรีต (ตราช้าง) 1.7 พื้นสาเร็จ 0.35x4.00 เมตร 1.8 พื้นสาเร็จ 0.35x3.00 เมตร 1.9 จันทันเหล็กตัว C (100x50x20x2.3)ยาว 6 ม. 1.10 อะเสเหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3) ยาว 6 ม. 1.11 แปสาเร็จรูป ยาว 4 เมตร หนา 0.55มม. 1.12 ดั้ง เหล็กตัว C ประกบ (100x50x20x2.3) ยาว 6 ม. 1.13 อกไก่ เหล็กตัว C ประกบ (100x50x20x2.3)ยาว 6 ม. 1.14 ปูนงานก่อสาเร็จ (ตราเสือ) รวม

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

จานวน หน่วย

1.92 6 24 1.44 2.65 2.91 16 17 11 9 17 2 4 128

ลบ.ม. ท่อน ท่อน ลบ.ม. ลบ.ม. ลบ.ม. แผ่น แผ่น เส้น เส้น เส้น เส้น เส้น ถุง

ค่าวัสดุ ราคา จานวน หน่วย เงิน ละ 2,550 4,896 190 1,140 465 11,160 2,550 3,672 2,550 6,758 2,550 7,421 275 4,400 275 4,675 624.14 6,866 624.14 5,617 120 2,040 624.14 1,248 624.14 2,497 110 14,080 76,469

ค่าแรงงาน รวมค่า ราคา จานวน วัสดุ และ หน่วย เงิน ค่าแรง ละ 63 0 98 59 59 59 0 0 0 0 20 0 0 0

121 5,017 0 1,140 2,352 13,512 85 3,757 156 6,914 172 7,592 0 4,400 0 1,650 0 6,866 0 5,617 340 2,380 0 1,248 0 2,497 0 14,080 3,226 76,670

135

2 หมวดงานสถาปัตยกรรม 2.1 ปูนงานฉาบสาเร็จ (ตราเสือ) 2.2 ทรายละเอียด 2.3 ผนังก่ออิฐบล็อค หนา 7 ซม. 2.4 ค่าแรงมุงหลังคา 2.5 กระเบื้องลอนคู่ มีสี 0.50x1.2x0.05ม. 2.6 ครอบสันกระเบื้อง 2.7 ค่าแรงงานฝ้าเพดาน 2.8 ฝ้าทีบาร์ยิปซั่มบอร์ดสาเร็จรูป 0.60x0.60ม. 2.9 ค่าแรงกระเบื้องปูพื้น 2.10 กระเบื้องปูพื้น 12"x12" 2.11 กระเบื้องห้องน้า 8"x8" 2.12 หน้าต่างห้องน้า 2.13 หน้าต่างบานเปิด (กรอบบาน) 2.14 หน้าต่างบานเกล็ดไม้ 2.15 ประตูบานเฟี๊ยมกระจก 0.40x2.00ม. 2.16 ประตูห้องน้า PVC 2.17 ประตูไม้เนื้อแข็งบานทึบ 2.18 วงกบหน้าต่าง 2.19 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง รวม

136

40 35.34 204.96 47.92 99 30 19 52

ถุง ลบ.ม. ตรม. ตรม. แผ่น แผ่น ตรม. แผ่น

110 462 100 0 64 64 0 12

38 24 10 2 17 13 3 1 2 15 2

ตรม. กล่อง กล่อง บาน บาน บาน บาน บาน บาน ชิ้น ชิ้น

0 166 130 280 750 3,000 1,700 780 1,300 2,350 800

4,400 16,327.08 20,496 0 5,148 1,920 0 624

0 0 60 23 0 0 66 0

0 0 12,297.60 1,102.16 0 0 1,254 0

4,400 16,327.08 32,793.60 1,102.16 5,148 1,920 1,254 624

0 104 3,952 3,984 0 0 1,300 0 0 560 0 0 12,750 0 0 39,000 0 0 5,100 0 0 780 0 0 2,600 0 0 35,250 0 0 1600 0 0 151,839 18,605.76

3,952 3,984 1,300 560 12,750 39,000 5,100 780 2,600 35,250 1,600 170,445

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

3 หมวดงานสุขภัณฑ์ 3.1โถนั่งราบ มีถังพักน้า ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุ่น 1 ชิ้น 2,990 2,990 TF-2187NW 3.2 ชนิดแขวนผนัง ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF1 ชิ้น 650 650 910S 3.3 ฝักบัว 1 ชิ้น 95 95 3.4 ก๊อกเปิดฝักบัว 1 ชิ้น 190 190 3.5 สีพลาสติกทาภายใน 204.96 ตรม. 31 6,353.76 3.6 สีพลาสติกทาภายนอก 204.96 ตรม. 34 6,968.64 รวม 17,247.40 4 หมวดงานไฟฟ้า 4.1 เซฟตี้เบรกเกอร์ ขนาด 20A รุน่ S-HB BS220T 2 อัน 456 912 ตราพานาโซนิค 4.2 สวิตซ์ไฟฟ้าทางเดียว 16A 250Vขนาดมาตรฐาน 5 อัน 40 200 ตราพานาโซนิค 4.3 เต้ารับคู่ ขากลมแบน มีกราวด์ 16A 250V ตราพา 5 อัน 130 650 นาโซนิค 4.4 หลอดไฟฟลูออร์เรสเซนต์ แบบผอมขนาด 18 5 หลอด 48.5 242.5 วัตต์ ตรา โตชิบา รวม 2,004.50 รวมทั้งหมด 247,559.62 *ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น อ้างอิง: ราคาวัสดุก่อสร้างกรุงเทพมหานคร ปี2556(ไม่รวมภาษีและค่าขนส่ง) ราคาวัสดุจาก SCG LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2,990

650

0 0 39 39

0 0 7,993.44 7,993.44 15,986.88

95 190 14,347.20 14,962.08 33,234.28

912

150

350

150

800

150

392.5

450 38,269

2,454.50 282,803.22

137

ประมาณราคา แบบบ้าน 2 ชั้น Type L ขนาด 5x9 เมตร

ลาดับ

รายการ

จานวน

หน่วย

ค่าวัสดุ ราคา หน่วย ละ

หมวดงานวิศวกรรมโครงสร้าง 1.1 ฐานราก 1.2 เสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว1.00 เมตร 1.3 เสาเข็มหกเหลี่ยมกลวง 0.15x6.00 เมตร 1.4 เสาคอนกรีตผสมเสร็จ (0.20x0.20x5.40) 1.5 คานคอนกรีตผสมเสร็จ (ตราช้าง) 1.6 พื้นคอนกรีต (ตราช้าง) 1.7 พื้นสาเร็จ 0.35x4.00 เมตร 1.8 พื้นสาเร็จ 0.35x3.00 เมตร 1.9 จันทันเหล็กตัว C (100x50x20x2.3)ยาว 6 เมตร 1.10 อะเสเหล็กตัว C ประกบ(100x50x20x2.3)ยาว6ม. 1.11 แปสาเร็จรูป ยาว 4 เมตร หนา 0.55มม. 1.12 ดั้ง เหล็กตัว C ประกบ (100x50x20x2.3)ยาว6ม. 1.13 อกไก่เหล็กตัว C ประกบ (100x50x20x2.3)ยาว6ม. 1.14 ปูนงานก่อสาเร็จ (ตราเสือ) รวม

1.92 6 24 1.44 7.7 4.99 17 46 11 9 17 2 3 32

ลบ.ม. ท่อน ท่อน ลบ.ม. ลบ.ม. ลบ.ม. แผ่น แผ่น เส้น เส้น เส้น เส้น เส้น ถุง

2,550 190 465 2,550 2,550 2,550 275 275 624.14 624.14 120 624.14 624.14 110

138

ค่าแรงงาน

รวมค่า วัสดุ ราคา จานวน จานวน และ หน่วย เงิน เงิน ค่าแรง ละ 4,896 1,140 11,160 3,672 19,635 12,725 4,675 12,650 6,866 5,617 2,040 1,248 1,872 3,520 70,848

63 0 98 59 59 59 0 0 0 0 20 0 0 0

121 5,017 0 1,140 2,352 13,512 85 3,757 454 20,089 294 13,019 0 4,675 0 12,650 0 6,866 0 5,617 340 2,380 0 1,248 0 1,872 0 3,520 3,647 95,363

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

2 หมวดงานสถาปัตยกรรม 2.1 ปูนงานฉาบสาเร็จ (ตราเสือ) 2.2 ทรายละเอียด 2.3 ผนังก่ออิฐบล็อค หนา 7 ซม. 2.4 ค่าแรงมุงหลังคา 2.5 กระเบื้องลอนคู่ มีสี 0.50x1.2x0.05 ม. 2.6 ครอบสันกระเบื้อง 2.7 ค่าแรงงานฝ้าเพดาน 2.8 ฝ้าทีบาร์ยิปซั่มบอร์ดสาเร็จรูป 0.60x0.60 ม. 2.9 ค่าแรงกระเบื้องปูพื้น 2.10 กระเบื้องปูพื้น 12"x12" 2.11 กระเบื้องห้องน้า 8"x8" 2.12 หน้าต่างห้องน้า 2.13 หน้าต่างบานเปิด (กรอบบาน) 2.14 หน้าต่างบานเกล็ดไม้ 2.15 ประตูบานเฟี๊ยมกระจก 0.40x2.00 ม. 2.16 ประตูห้องน้า PVC 2.17 ประตูไม้เนื้อแข็งบานทึบ 2.18 วงกบหน้าต่าง 2.19 วงกบประตูไม้เนื้อแข็ง รวม

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

60 64.68 320 91.56 128 25 43.54 112 87.08 30 10 6 19 16 3 2 2 16 2

ถุง ลบ.ม. ตรม. ตรม. แผ่น แผ่น ตรม. แผ่น ตรม. กล่อง กล่อง บาน บาน บาน บาน บาน บาน ชิ้น ชิ้น

110 462 100 0 64 64 0 12 0 166 130 280 750 3,000 1,700 780 1,300 2,350 800

6,600 29,882.16 32,000 0 8,192 1,600 0 1,344 0 4,980 1,300 1,680 14,250 48,000 5,100 1,560 2,600 37,600 1600 198,288

0 0 0 0 60 19,200.00 23 2,105.88 0 0 0 0 66 2,873.64 0 0 104 9,056.32 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 33,235.84

6,600 29,882.16 51,200.00 2,105.88 8,192 1,600 2,873.64 1,344 9,056.32 4,980 1,300 1,680 14,250 48,000 5,100 1,560 2,600 37,600 1,600 231,524

139

3 หมวดงานสุขภัณฑ์ 3.1โถนั่งราบ มีถังพักน้า ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุ่น 2 ชิ้น 2,990 5,980 TF-2187NW 3.2 ชนิดแขวนผนัง ตราอเมริกันแสตนดาร์ด รุน่ TF2 ชิ้น 650 1,300 910S 3.3 ฝักบัว 2 ชิ้น 95 190 3.4 ก๊อกเปิดฝักบัว 2 ชิ้น 190 380 3.5 สีพลาสติกทาภายใน 320 ตรม. 31 9,920.00 3.6 สีพลาสติกทาภายนอก 320 ตรม. 34 10,880.00 รวม 28,650.00 4 หมวดงานไฟฟ้า 4.1 เซฟตี้เบรกเกอร์ ขนาด 20A รุน่ S-HB BS220T 2 อัน 456 912 ตราพานาโซนิค 4.2 สวิตซ์ไฟฟ้าทางเดียว 16A 250Vขนาดมาตรฐาน 6 อัน 40 240 ตราพานาโซนิค 4.3 เต้ารับคู่ ขากลมแบน มีกราวด์ 16A 250V ตราพา 6 อัน 130 780 นาโซนิค 4.4 หลอดไฟฟลูออเรสเซนต์ แบบผอมขนาด 18 วัตต์ 6 หลอด 48.5 291 ตรา โตชิบา รวม 2,223.00 รวมทั้งหมด 300,009.16 *ผลที่ได้เป็นเพียงค่าประมาณการเบื้องต้นเท่านั้น อ้างอิง: ราคาวัสดุก่อสร้างกรุงเทพมหานคร ปี2556(ไม่รวมภาษีและค่าขนส่ง) ราคาวัสดุจาก SCG

140

5,980

1,300

0 0 39 39

0 0 12,480.00 12,480.00 24,960.00

190 380 22,400.00 23,360.00 53,610.00

912

150

390

150

930

150

441

450 2,673.00 62,292 383,169.63

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

141

142

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

143

144

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บทที่ 5 สรุปผลการศึกษาและข้อเสนอแนะ

ปัญหาที่พบจากการทางาน ( Problems ) ปัญหาที่พบในโครงการออกแบบเพื่อชุมชนบึงพระราม9บ่อ3 การออกแบบโครงการต่างๆ ก่อนจะประสบความสาเร็จนั้นต้องพบเจอปัญหา ต่างๆมากมาย และการแก้ไขปัญหาเหล่านั้นเป็นกระบวนการในการออกแบบที่สาคัญ อาทิ ปัญหาจากที่ตั้งของโครงการ การร่ วมมือกันระหว่างนักศึกษาและชุมชนระยะเวลา ในการออกแบบรวมถึงปัญหาด้านระบบก่อสร้างและงบประมาณเป็นต้น ปัญหาเหล่านี้ผู้ออกแบบทุกคนต้องช่วยกันวิเคราะห์ทาความเข้าใจ และหา หนทางแก้ไขปรับปรุงเพื่อเป็นต้นแบบที่ดีในการออกแบบงานชุมชนต่อไป 

ปัญหาความไม่เข้าใจในตัวโปรแกรม Problem in program.

การเข้าใจโปรแกรมเป็นส่วนสาคัญที่สุดในการออกแบบ ในโครงการนี้โปรแกรมการ ออกแบบชุมชนนั้นผู้ออกแบบเป็นผู้กาหนดเองทั้งหมด ซึ่งยังไม่มีแบบอย่างที่ถูกต้อง ผู้ออกแบบจึงต้องช่วยกันวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้รวมถึงการใช้ประสบการณ์เดิมที่มีจากการ ออกแบบมาช่วยในการกาหนดโปรแกรมครั้งนี้ program

ความเข้าใจในโปรแกรม การสร้างโปรแกรมด้วยตัวเอง

ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม และนา ความรู้เดิมมาใช้ รวมทั้งปรึกษา

เป็นปัญหาในการทาความเข้าใจ และออกแบบ

อาจารย์เพื่อขอคาแนะนา

146

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT



ปัญหาการร่วมมือกันระหว่างนักศึกษาและชุมชน Problem in collaboration .การร่วมมือกันระหว่างชุมชนและนักศึกษาเป็นสิ่งสาคัญ การลง

พื้นที่ของนักศึกษาต้องอาศัยความร่วมมือและความเข้าใจของชาวบ้าน ในชุมชน เพื่อการเก็บ

ข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อนาไปใช้ในการออกแบบ

รวมถึงความปลอดภัยและความร่วมมือระหว่างการทากิจกรรมต่างๆใน ชุมชน การไม่ ได้รับร่วมมือของทุกฝ่าย Collaboration

และความเข้าใจของการทา กิจกรรม

ก่อนทากิจกรรม มีการอธิบายก่อน ทุกครั้ง และประชาสัมพันธ์ให้ ชาวบ้านได้เข้าใจ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

เป็นปัญหาในการทาความเข้าใจ และทาให้ขาดการร่วมมือที่ดี

147

 ปัญหาการใช้คิดสร้างสรรค์ในการออกแบบ Problem in creativity. การออกแบบในครั้งนี้เป็นการออกแบบเพื่อชุมชนที่มีรายได้น้อย ทา ให้มีข้อจากัดต่างๆ ในการออกแบบ เช่น ขนาดของบ้าน วัสดุที่ใช้ การวาง ผังชุมชนระบบสาธารณูปโภคต่างๆ รวมถึงราคาต้องอยู่ในงบประมาณที่ กาหนด ทาให้การ ออกแบบมีกรอบที่ค่อนข้างมากเพราะมีสิ่งต่างๆให้ต้อง คานึงถึงเสมอ

Creativity

ศึกษากรณีตัวอย่างด้านการ ออกแบบที่เกี่ยวข้อง

148

ต้องออกแบบภายใต้ข้อจากัด และงบประมาณ

เป็นปัญหาในด้านความสวยงาม เนื่องจากข้อจากัดต่างๆ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT



ปัญหาเรื่องช่วงระยะเวลา Problem in Time. การลงพื้นชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 มีจานวนทั้งหมด4ครั้ง และแต่ละครั้งมี

เวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมง เพราะมีปัญหาด้ านการจาจรและด้านอื่นๆในช่วงเวลา ดังกล่าว ทาให้การเก็บข้อมูลค่อนข้างลาบากและ สับสน ข้อมูลที่ได้ไม่ครบในแต่ ละครั้งที่ลงชุมชน ต้องเก็บกลับมาวิเคราะห์และห าหนทางแก้ไขในครั้งต่อไปที่ได้ ลงอาจทาให้ข้อมูลไม่ต่อเนื่อง และใช้เวลารวบรวมมากกว่าที่คาดไว้ ทาให้กาหนด การในการออกแบบต้องคลาดเคลื่อนไป

Time

ปรับเปลี่ยนกาหนดการให้เข้ากับ สถานการปัจจุบัน

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ต้องเก็บข้อมูลภายใต้ข้อจากัด ด้านเวลาและปัญหาอื่นๆ เป็นปัญหาในด้ านตารางเวลาที่ คลาดเคลื่อนจากเดิม

149

ประโยชน์ที่ได้รับ ( Benefits ) ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงการออกแบบเพื่อชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 1. ทาให้ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการทางาน ประสานงาน และติดต่อกับ หน่วยงานต่าง ๆ พร้อมทั้งมีการวางแผนการทางาน 2. ทาให้กล้าคิด กล้าแสดงออก ต่อที่ประชุมชนมากขึ้น 3. ทาให้รู้จักหน้าที่ และมีความรับผิดชอบมากขึ้น ทาให้รู้จักการทางานร่วมกันเป็นหมู่คณะร่วมกับชุมชน 4. สามารถออกแบบสถาปัตยกรรมพักอาศัยสาหรับผู้มีรายได้น้อยให้สอดคล้องกับพื้นที่ส่วนกลาง กับ พื้นที่ส่วนรวม 5. นักศึกษาสามารถรวมข้อมูล วิเคราะห์ สังเคราะห์ เพื่อการออกแบบได้ 6. ทาให้เกิดการพัฒนาความคิด และรู้จักรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 7. ทาให้รู้จักการแบ่งเวลา และการตรงต่อเวลา 8. ทาให้รู้จักการแก้ปัญหาต่าง ๆ โดยเฉพาะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

150

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ข้อดีและข้อเสียจากการทางาน ( Pros and Cons ) ข้อดีและข้อเสียของการโครงการออกแบบเพื่อชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3

ลาดับ 1.

หัวข้อ ด้านการเรียนการสอน

ด้านการออกแบบ

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

ข้อดี ทาให้ได้เรียนรู้นอกห้องเรียนเกี่ยวกับ การทางาน ประสานงาน และติดต่อกับ หน่วยงานต่าง ๆ พร้อมทัง้ มีการวาง แผนการทางานให้เป็นไปตามตารางที่ กาหนด เป็นต้นแบบในการศึกษาและ ออกแบบงานด้านชุมชนต่อไป นักศึกษาสามารถสามารถออกแบบ สถาปัตยกรรมพักอาศัยสาหรับผู้มี รายได้น้อยให้สอดคล้องกับพื้นที่ ส่วนกลาง กับ พื้นที่ส่วนรวม ด้วยการลง พื้นที่จริง พบกับชาวบ้านและลงเก็บ ข้อมูลด้วยตนเอง

ข้อเสีย เนื่องจากเป็นการเรียนนอกห้องเรียน ประกอบกับช่วงเวลาลงพื้นที่เป็นช่วงที่มี ปัญหาบ้านเมือง ทาให้มีเวลาในการ สารวจไม่เพียงพอ และอาจไม่ปลอดภัย

การออกแบบในครั้งนี้เป็นการออกแบบ เพื่อชุมชนที่มีรายได้น้อย มีข้อจากัด ต่างๆ ในการออกแบบ ทาให้การออก แบบมีกรอบที่ค่อนข้างมากเพราะมีสิ่ง ต่างๆให้ต้องคานึงถึงเสมอ

151

แนวทางในอนาคต ( Future Direction ) เป็นการเรียนรู้แบบบูรณการและฝึกประสบการณ์จาก

โครงการออกแบบชุมชนบึงพระราม 9 บ่อ 3 จัดตั้งขึ้น เพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์การ

พื้นที่ในสถานการณ์จริงและมีการทางานร่วมกับองค์กรชุมชนใน

จัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน (Community

ภาคส่วนต่างๆ ในปีการศึกษา2553ที่ผ่านมา เป็นจุดเริ่มต้นที่ทาง

Based

Learning) สมาชิกในกลุ่มจึงประกอบด้วยนักศึกษาชั้นปีที่

สาขาสถาปัตยกรรมศาสตร์ได้

ร่วมมือกับทางสถาบันพัฒนา

สาขาสถาปัตยกรรมศาสตร์ คณาจารย์ สถาปนิกที่ทางานในชุมชน

องค์กรชุมชน (พอช ) เพื่อจัดการเรียนการสอนตามแนวทาง

ตลอดจน คณาจารย์ที่สนใจในการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็น

ดังกล่าวและได้ก่อให้เกิดผลที่น่าพอใจจนนาไปสู่การทาบันทึก

ฐาน เพื่อศึกษาสภาพปัญหาของชุมชนเป็นกรอบในการใช้องค์

ความร่วมมือระหว่างกัน เพื่อให้การสนับสนุนทั้งทางด้าน

ความรู้ การวิจัยตลอดจนการจัดการเรียนการสอนเพื่อค้ นคว้าหา

งบประมาณ ความรู้ รวมทั้งประสบการณ์ต่างๆที่จะเป็นประโยชน์

คาตอบ เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มชุมชนผู้มีรายได้น้อย

ในการพัฒนาการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อชุมชน

ซึ่งเป็นรากฐานของสังคม ให้เกิดความเข้มแข็ง

อนาคต

ต่อไปใน

โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อสร้างสถาปนิกวิชาชีพที่มีความรู้ ความสามารถทางวิชาชีพสถาปัตยกรรม โดยมีนโยบายที่มุ่งสู่ สถาปัตยกรรมที่ตอบสนองต่อชุมชน ซึ่งเป็นประชาชนกลุ่มใหญ่ใน สังคม การจัดการเรียนการสอนจึงมุ่งเน้นองค์ความรู้และปลูก จิตสานึกให้นักศึกษาได้ทางานรับใช้สังคมอย่างต่อเนื่อง โดยได้ กาหนดให้ภาคเรียนที่สองของปีการศึกษาของนักศึกษาชั้นปีที่ 4 ในรายวิชาออกแบบสถาปัตยกรรม7

152

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

บรรณานุกรม

สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน(องค์การมหาชน)พอช. Community Organizations Development Institute(Public Organization) CODI. http://www.codi.or.th/ On Social Architecture by Nattawut Usavagovitwong https://www.academia.edu/6193354/On_Social_Architecture ‘ปฐมา หรุ่นรักวิทย์’ สถาปนิกชุมชน แก้ปัญหาชุมชนด้วยสถาปัตยกรรม http://www.creativemove.com/interview/patamaroonrakwit/ ‘Low Cost House’ บ้านต้นทุนต่าส่าหรับผู้มีรายได้น้อยในเวียดนาม http://www.creativemove.com/architecture/low-costhouse-dong-nai/ ทีอยู่อาศัยเอื้ออาทรในชิลี ออกแบบ+ต่อเติมเองได้โดยเจ้าของ http://www.creativemove.com/architecture/villa-verdehousing-by-elemental/

LOW INCOME HOUSING DEVELOPMENT

153