ปารีส 6 ทศวรรษการฟนฟูเมือง
การวางแผนและนำโครงการไปสู การปฏิบัติดานการผังเมือง โครงสรางพื้นฐาน สถาปตยกรรม วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของปารีส จากภูมิภาค สูเมือง และกาวไปสูความยั่งยืน ที่ถูกเรียบเรียงจากประสบการณ กวา 20 ป ของผูเขียน
PARIS
รวบรวมนโยบายและแผน ที่นำไปสูการฟนฟูปารีสใหเปนมหานคร ที่สวยงามและยั่งยืนแหงหนึ่งของโลก ผานแผนผังและโครงการตลอดระยะ เวลากวา 6 ทศวรรษ
ปารีส 6 ทศวรรษการฟนฟูเมือง
ปารีส 6 ทศวรรษการฟนฟูเมือง
ปริญญ เจียรมณีโชติชัย ราคา 600 บาท
ปฐมบทการฟื้้�นฟืู้ปารีส: การวางแผนผังภููมิภูาคสู�การฟื้้�นฟืู้เมือง การวางแผนผังการพัฒนาภูมิภาคสู่การฟื้นฟูเมือง
1
การวางแผนผังฟื้นฟูปารีสช่วงแรก
3 4 17 24
แนวคิดและเครื่องมือเพื่อนำาไปสูก ่ ารฟืน ้ ฟูปารีสช่วงแรก
35
และเอกสารข้อกำาหนดประกอบแผนผังการใช้ประโยชน์ที่ดิน
36
โครงการฟืน ้ ฟูปารีส ในช่วง 1960-1976
ย่านตะวันออกเฉีียงใต้ แซ็็กเตอร์ซ็ุ-เดสต์ (Secteur Sud-Est)
47 49 53 55 57
สรุปบทที่ 1
58
การวางแผนผังการพัฒนาเมืองใหม่ของภููมิภูาคปารีส การพัฒนาระบบรางของภููมิภูาคปารีส
แผนผังการใช้ประโยชน์ที่ดิน POS (Plan d’Occupation des Sols)
พื�นที่เล อาล-โบบูร์ก (Les Halles-Beaubourg)
โครงการแมน มงปาร์นาส (Opération Maine Montparnasse)
ย่านตะวันออกเฉีียงเหนือ แซ็็กเตอร์นอร์-เดสต์ (Secteur Nord-Est)
การฟื้้�นฟืู้ปารีส 1977 ถึึง ก�อนสหััสวรรษใหัม�: การวางแผนผังและการดำำาเนินโครงการ ฟื้้�นฟืู้เมืองตามแผนผัง การวางแผนผังฟืน ้ ฟูเมือง
หลักการและวัตถุุประสงค์ในการฟื้นฟูปารีส
การกำาหนดพื�นที่และกิจกรรมในการวางผังฟื้นฟูเมือง
การพัฒนาโครงสร้างพื�นฐานด้านการคมนาคมขนส่ง
เครื่องมือในการดำาเนินการฟื้นฟูเมือง
61 62 64 72 85
แผนผังกำาหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน (POS)
88 89
และการจัดตั�งบรรษัทฟื้นฟูเมืองในพื�นที่ ZAC (SEMAVIP, SEMAPA)
95
Plan du Secteur Sauvegardé (Marais, 7e Arrondissement)
97 99
โครงการฟื้นฟูเมืองของปารีส (1977 - ก่อนสหัสวรรษใหม่)
โครงการขนาดใหญ่ของภูาครัฐ (Grands Projets)
101 101 107 112
สรุปบทที่ 2
126
โซ็นพื�นที่บริหารจัดการร่วมพัฒนาฟื้นฟู ZAC แผนผังพื�นที่อนุรักษ์ฟื้นฟู
โครงการขนาดใหญ่ของรัฐบาล (Grands Projets)
โครงการต่อเนื่องจากพื�นที่เป้าหมายเดิม พื�นที่สีเขียว
การฟื้้�นฟืู้เมืองสู�ความยั่ั�งยั่ืน (2000 - ปัจจุบัน) การวางแผนและผังมหานครปารีสสู่ทิศทางการฟื้นฟูปารีสอย่างยั่งยืน การวางแผนและผังของมหานครปารีส (MPG, Métropole du Grand Paris) การวางแผนและผังฟื้นฟูปารีสอย่างยั่งยืน
เครื่องมือในการดำาเนินการฟืน ้ ฟูเมือง
แผนผังเมืองท้องถุิ่น (PLU) และข้อกำาหนดทางผังเมือง ยุทธศาสตร์และการกำาหนดพื�นที่ในการฟื้นฟูเมือง
โครงการฟืน ้ ฟูเมืองของปารีส (2000 - ปัจจุบัน)
129 130 130 140 142 142 153
โครงการฟื้นฟูปารีสที่เกิดจากโครงการพัฒนามหานครปารีส (Grand Paris)
161 163 164 164 167 169
สรุปบทที่ 3
170
บทสรุป : 6 ทศวรรษการฟื้้�นฟืู้กรุงปารีส
173
ภาพรวมของการฟื้นฟูปารีสตั้งแต่ปี 1960 ถึงก่อนปี 2000
178
ภาพรวมของการฟื้นฟูเมืองหลังปี 2000
182
เอกสารอ้างอิง
186
รายการภาพประกอบ
188
รายการคำาทับศัพท์/นิยามศัพท์
192
เล อาล (Les Halles)
มงปาร์นาส (Opération Maine Montparnasse)
ย่านตะวันออกเฉีียงเหนือ แซ็็กเตอร์นอร์-เดสต์ (Secteur Nord-Est) ย่านตะวันออกเฉีียงใต้ แซ็็กเตอร์ซ็ุ-เดสต์ (Secteur Sud-Est)
รูปที� 1-1 ปารีสและการกระจายตัวของ ที่อยู่อาศัยรอบปารีส
ป็ารั่สหล้ังจากักัารัที่ำาล้ายกัำาแพงเมืองเกั่าเมือ� ป็ี 1930 ที่ำาให�ขอบเขตที่่แ� บ่งรัะหว่่าง กัรั่งป็ารั่สแล้ะพื�นที่่�นอกัเมืองกั็ถ้กัที่ำาล้ายล้งเช่นเด่ยว่กััน (Service de l’aménagement de la Région Parisienne, 1960, p. iii) ป็รัะกัอบกัับผู้ล้ต่อเนื�องจากัสงครัามโล้กัครัั�งที่่� 2 ที่่�ส่�น ส่ดในป็ี 1945 ที่่กั� ่อให�เกั่ดกัารัขาดแคล้นที่่�อย้่อาศัย คว่ามเสื�อมโที่รัมของเมือง รัว่มถึงคว่าม แออัดของป็ารั่สที่่เ� กั่ดจากักัารัอพยพเข�ามาของผู้้อ� พยพจากัอาณาน่คมที่่กั� รัะจ่กัตัว่อย้ใ่ นป็ารั่ส เนือ� งจากัเป็็นแหล้่งงานภาคอ่ตสาหกัรัรัม เกัษตรักัรัรัมแล้ะกัารักั่อสรั�าง ด�ว่ยเหต่น่จ� งึ ส่งผู้ล้ให� ชาว่ป็ารั่สย�ายออกัจากัเมืองไป็ส้่พื�นที่่�อย้่อาศัยใหม่นอกัเมือง (McDonald, 1969, p. 116)
1
กัารักัรัะจายตัว่ของที่่�อย้่อาศัยรัอบป็ารั่ส แต่ผู้้�คนยังต�องเด่นที่างมาที่ำางานแล้ะรัับ บรั่กัารัของเมืองในใจกัล้างป็ารั่ส ส่งผู้ล้ให�คนกัว่่า 2 ล้�านคน ต�องเด่นที่างเข�าแล้ะออกัจากั ป็ารั่ส (รั้ป็ที่่� 1-7) โดยใช�ยานพาหนะหล้ายป็รัะเภที่ เช่น รัถไฟื้ชานเมือง รัถไฟื้ใต�ด่น รัถบัส ขนส่งสาธารัณะ รัถยนต์ส่ว่นตัว่ จักัรัยานยนต์ เป็็นต�น แล้ะม่แนว่โน�มเพ่�มขึ�น ที่ำาให�เกั่ดคว่าม จำาเป็็นในกัารัพัฒนารัะบบคมนาคมเพื�อมาล้ดป็ัญ่หาคว่ามหนาแน่นของกัารัจรัาจรั ที่่�เป็็น ป็ัญ่หาหล้ักัของพื�นที่่�ใจกัล้างเมืองมาตั�งแต่หล้ังสงครัามโล้กัครัั�งที่่� 2
รูปที� 1-7 ปริมาณการเดินทางเข้าปารีส
มาตรักัารัหล้ายอย่างจึงกัำาหนดขึ�นเพื�อรัองรัับกัารัเด่นที่างเข�าออกัป็ารั่สที่ั�งที่่�จอด รัถตามขอบของเมืองพรั�อมกัับกัารัสรั�างถนนว่งแหว่นเพื�อตอบสนองเมืองที่่�ขยายตัว่ออกัส้่ พื�นที่่�ชานเมือง ถึงแม�ว่่าจะเพ่�มที่่�จอดรัถรั่มขอบพื�นที่่�เมืองแล้ะสรั�างถนนว่งแหว่นรัอบเมือง แล้�ว่ แต่กั็ไม่เที่่ยบเที่่ากัับป็รั่มาณคว่ามต�องกัารัของคนที่่�ที่ำางานในพื�นที่่�ใจกัล้างป็ารั่สที่่�ยัง ต�องกัารัที่่�จอดรัถใจกัล้างเมือง ตามสถานกัารัณ์ในขณะนั�น นอกัจากัจะไม่เพ่ยงพอต่อคว่าม ต�องกัารัแล้�ว่ กัารัเพ่�มที่่�จอดรัถในพื�นที่่�เมืองยังส่งผู้ล้ไป็ถึงป็ัญ่หาจรัาจรัของเมืองชั�นใน แล้ะ เป็็นกัารัเส่ยพื�นที่่�เมืองที่่�สามารัถนำาไป็พัฒนาโครังกัารัสาธารัณ้ป็โภคสาธารัณ้ป็กัารัที่่�ช่ว่ย เสรั่มค่ณภาพช่ว่่ตในด�านอื�นของชาว่ป็ารั่ส ป็ัญ่หาสำาคัญ่เกั่�ยว่กัับกัารัสัญ่จรัจากันอกัเมืองเข�าส้่ป็ารั่สด�ว่ยรัะบบรัางรัถไฟื้ ที่่� ใช�มาตั�งแต่เมื�อป็ี 1850 ให�บรั่กัารัเฉพาะนำาคนจากัพื�นที่่�นอกัป็ารั่สมาส่งที่่�ป็ากัที่างเข�าป็ารั่ส เที่่านัน� แล้�ว่จึงเป็ล้่ย� นถ่ายกัารัสัญ่จรัส้รั่ ถไฟื้ใต�ดน่ ในพืน� ที่่กั� รั่งป็ารั่สที่่ถ� กั้ ออกัแบบมาเพือ� รัองรัับ กัารัใช�งานเฉพาะภายในป็ารั่ส ในขณะที่่�รัะบบรัถป็รัะจำาที่างขนส่งสาธารัณะขนาดใหญ่่ช่ว่ย ผู้่อนคล้ายคว่ามหนาแน่นของกัารัจรัาจรัในพืน� ที่่ไ� ด�รัะดับหนึง� แล้ะรัถไฟื้ฟื้้าใต�ดน่ กั็ถกั้ กัำาหนด บที่บาที่ให�บรั่กัารัเฉพาะในป็ารั่สอย่างเด่ยว่ ที่ำาให�กัารัพัฒนารัะบบรัางของป็ารั่สถ้กัจำากััดใน ขอบเขตกัารัป็กัครัอง (รั้ป็ที่่� 1-8) 17
กัารัพัฒนารัะบบโครังข่ายขนส่งสาธารัณะใหม่ที่่�ม่ป็รัะส่ที่ธ่ภาพในกัารัเชื�อมต่อ พื�นที่่�ในภ้ม่ภาคเข�ากัับใจกัล้างกัรั่งป็ารั่สอย่างรัว่ดเรั็ว่แล้ะม่ค่ณภาพพรั�อมกัับกัารัว่างแผู้น พัฒนาพื�นที่่�เมืองใหม่เพื�อให�เกั่ดรัะบบของเมืองแล้ะพื�นที่่�รัอบสถาน่ที่่�ม่ป็รัะส่ที่ธ่ภาพจึงถ้กั กัำาหนดเป็็นแผู้นกัารัพัฒนารัะบบรัางของภ้มภ่ าคป็ารั่สแล้ะนำามาส้กั่ ารัพัฒนาโครังข่ายรัถไฟื้ ด่ว่นภ้มภ่ าค ที่่ย� กัรัะดับกัารัให�บรั่กัารัโดยใช�รัางรัถไฟื้เด่มของกัารัเด่นรัถไฟื้ของกัารัรัถไฟื้แห่ง ชาต่ฝัรัั�งเศส (SNCF) ที่่�ถ้กักั่อตั�งขึ�นเมื�อป็ี 1938 เป็็นรััฐว่่สาหกั่จผู้้�คว่บค่มกัารัเด่นรัถไฟื้ของ ป็รัะเที่ศฝัรัั�งเศสที่่�รัว่มไป็ถึงกัารัเด่นรัถไฟื้บนโครังข่ายรัถไฟื้คว่ามเรั็ว่ส้ง หรัือ TGV (Train à Grand Vitesse) โดยขนส่งผู้้โ� ดยสารัแล้ะส่นค�าจากัเมืองหนึง� ไป็ยังอ่กัเมืองหนึง� ภายในป็รัะเที่ศ แล้ะภายในที่ว่่ป็ย่โรัป็ รัว่มไป็ถึงกัารัป็รัับป็รั่งแล้ะพัฒนาโครังสรั�างพื�นฐานด�านรัะบบรัางของ ป็รัะเที่ศ จึงนำามาส้่กัารัพัฒนาต่อยอดสถาน่ที่ั�งที่่�มอ่ ย้่เด่มแล้ะสถาน่ใหม่ที่ั�งในแล้ะนอกัพื�นที่่� ป็ารั่ส ที่่�เชื�อมต่อกัันอย่างเป็็นรัะบบ ดังที่่�ถ้กัพัฒนาโครังข่ายรัถไฟื้ด่ว่นภ้ม่ภาคที่่�ศ้นย์กัล้าง พาณ่ชยกัรัรัมหล้ักัแห่งใหม่ชานกัรั่งป็ารั่สล้าเดฟื้็องซิ์ ซิึ�งเป็็นรัะยะแรักัของกัารัพัฒนาที่าง รัถไฟื้รัะดับภ้ม่ภาคเพื�อกัารัเชื�อมต่อกัับพื�นที่่�ใจกัล้างป็ารั่สแล้ะพื�นที่่�เมืองในภ้ม่ภาคเข�าด�ว่ย กัันตามคว่ามจำาเป็็นในกัารัเชื�อมพื�นที่่�ย่านธ่รักั่จใจกัล้างเมืองกัับพื�นที่่�ธ่รักั่จใหม่เข�าด�ว่ยกััน กัารัพัฒนารัะบบรัางในภ้มภ่ าคแล้ะรัะบบโครังข่ายรัถไฟื้ด่ว่นภ้มภ่ าคถ้กันำาเสนอไว่�ในแผู้นผู้ัง กัำาหนดที่่ศที่างด�านกัารัคมนาคม (Plan Directeur) เมือ� ป็ี 1956 ซิึง� แผู้นผู้ัง PADOG ได�พฒ ั นา ต่อยอดจากัจากักัารัศึกัษาเด่ม โดยผู้สมผู้สานกัับนโยบายกัารัพัฒนารัะบบรัางให�ครัอบคล้่ม พื�นที่่�ที่ั�ง 4 ที่่ศ เหนือ ใต� ตะว่ันออกั แล้ะตะว่ันตกั แล้ะเชื�อมต่อกัับพื�นที่่�ศ้นย์กัล้างชานเมือง ที่ั�ง 4 ที่่ศ คว่บค้่กัับกัารัเชื�อมโยงเมืองสำาคัญ่อื�นในภ้ม่ภาค โดยม่รัถไฟื้ด่ว่นภ้มภ่ าครัองรัับ (รั้ป็ ที่่� 1-8) นอกัจากัแผู้นกัารัเชื�อมต่อล้าเดฟื้็องซิ์ที่างตะว่ันตกักัับบรั่เว่ณแว่งแซินที่างตะว่ันออกั แล้�ว่ กัารัพัฒนาโครังข่ายรัถไฟื้ด่ว่นภ้มภ่ าคยังครัอบคล้่มแกันกัารัเชือ� มต่อในที่่ศที่างอืน� ได�แกั่ 1. แกันกัารัเชื�อมพื�นที่่ที่� างที่่ศตะว่ันตกัเฉ่ยงใต�แล้ะที่่ศเหนือของป็ารั่ส โดยเชื�อมต่อเมืองแว่รั์ ซิาย เว่ล้่ซิ่-ว่่ล้ล้ากั้เบล้ เข�าส้่ป็ารั่สแล้ะเชื�อมต่อกัับกัารัพัฒนาใหม่ที่างเหนือของป็ารั่สขึ�นไป็ 18
รูปที� 1-8 ซ็้าย: ความหนาแน่นการให้ บริการรถุไฟชานเมืองของ ปารีสและการเชื่อมต่อ ขวา: วิวัฒนาการของการ สัญจรรถุไฟสายชานเมือง SNCF ระหว่าง ปี 1954 – 1958
พื�นที่่�สาธารัณะใหม่ของเมืองกั็ม่กัารั ว่างแผู้นพัฒนาเพ่�มขึ�นบรั่เว่ณพื�นที่่�รัอยต่อของ ป็ารั่สกัับชานเมือง โดยกัำาหนดพืน� ที่่ส� เ่ ข่ยว่ตามแนว่ พื�นที่่�แถบเข่ยว่รัอบเมือง คว่บค้่กัับสาธารัณ้ป็กัารั ด�านกั่ฬา เช่น สนามกั่ฬาป็อรั์ตเดอล้าบักัโนเล้ (Stade de la Porte de Bagnolet), สตาดเซิบาส เต่ยนชารั์เล้ต่ (Stade Sébastien Charléty), ซิ็องที่รั์สป็อรั์ตฟื้่ จ้ล้ส์โนแอล้ (Centre Sportif Jules Noël) แล้ะสว่นสาธารัณะบรั่เว่ณหอพักันานาชาต่ ของมหาว่่ที่ยาล้ัยในป็ารั่สที่างใต� (Parc Cité internationale universitaire de Paris) เป็็นต�น โดยโครังกัารัพัฒนาพื�นที่่�ส่เข่ยว่รัอบเมืองน่�ม่กัารั ดำาเน่นกัารัว่างแผู้นไป็พรั�อมกัับกัารัพัฒนาโครังกัารั ถนนว่งแหว่น บ้เล้อว่ารั์ด เป็รั่เฟื้รั่กั (Boulevard Périphérique) ที่่�ช่ว่ยคล้ายป็รั่มาณกัารัสัญ่จรั โดยรัว่มของพื�นที่่�เมืองโดยกัารัสรั�างว่งแหว่นล้�อม รัอบเมืองไว่� กัับกัารัสรั�างรัะบบกัรัะจายกัารัสัญ่จรั พรั�อมกัับกัารัพัฒนาพืน� ที่่จ� อดรัถที่่กั� รัะจายอย้ต่ าม ขอบเมืองชัน� ในที่่บ� รั่เว่ณขอบกัำาแพงเมืองเกั่า แล้ะ
รูปที� 1-14 แผนผังกำาหนดทิศทางการบริหารจัดการและการ ผังเมืองของปารีส ปี 1968
27
รูปที� 1-22 ภูาพถุ่ายอาคาร Maine Montparnasse
กัารัดำาเน่นกัารัตามแผู้นในกัารักัรัะจายพืน� ที่่ศ� น้ ย์กัล้างสำานักังานเด่มที่่ม� ค่ ว่ามหนา แน่นที่างที่่ศตะว่ันตกัของกัรั่งป็ารั่สตัง� แต่แผู้นผู้ัง PADOG ป็ี 1960 ที่่ต� อ� งกัารัล้ดคว่ามหนาแน่น ของพืน� ที่่ย� า่ นสำานักังานเด่มในเมืองแล้ะไป็พัฒนาพืน� ที่่พ� าณ่ชยกัรัรัมหล้ักัแห่งใหม่ที่ล้่� าเดฟื้็องซิ์ แล้ะกัรัะจายพืน� ที่่ส� ำานักังานไป็ยังย่านอืน� ๆ ภายในกัรั่งป็ารั่ส ดังนัน� พืน� ที่่ม� งป็ารั์นาสจึงเป็็นพืน� ที่่� แรักัที่่�ถ้กักัำาหนดให�ม่กัารัว่างแผู้นพัฒนาย่านธ่รักั่จสำานักังาน แล้ะเป็็นพื�นที่่�ย่ที่ธศาสตรั์ในกัารั รัองรัับกัารัพัฒนาพื�นที่่�ภาคบรั่กัารัที่่�กัำาหนดต่อมาในแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่หารัจัดกัารั แล้ะกัารัผู้ังเมืองของป็ารั่สป็ี 1968 ซิึ�งม่โครังกัารันำารั่องเป็็นโครังกัารัสรั�างอาคารัสำานักังานส้ง 60 ชั�น ต้รั์แมนมงป็ารั์นาส (Tour Maine Montparnasse) (รั้ป็ที่่� 1-22) เป็็นโครังกัารัสำาคัญ่ ของพื�นที่่�แล้ะยังคงเป็็นอาคารัที่่�สง้ ที่่�สด่ ในป็ารั่สมาจนถึงป็ัจจ่บัน (BERTHIER, 1970) (Apur, 2005) โครังกัารัพัฒนาอาคารัแล้ะสถาน่แมนมงป็ารั์นาสป็รัะกัอบไป็ด�ว่ย ส่ว่นบรั่เว่ณฐาน อาคารัเป็็นศ้นย์สง่� ที่อนานาชาต่ที่ม่� ส่ รัะว่่ายนำ�าแล้ะพืน� ที่่ค� อมเพล้็กัซิ์สาธารัณะตัง� อย้บ่ รั่เว่ณด�าน บน แล้ะส่ว่นอื�นของฐานอาคารัเป็็นสำานักังานแล้ะอะพารั์ตเมนต์ นอกัจากัน่�ม่กัารัรัว่มโรังแรัม เชอรัาตัน (Sheraton) จำานว่นกัว่่า 1,000 ห�อง เข�าไป็ในอาคารั พืน� ที่่เ� หล้่าน่เ� ป็็นโครังกัารัพัฒนา พื�นที่่�รัอบบรั่เว่ณสถาน่มงป็ารั์นาสซิึ�งเป็็นสถาน่หล้ักัตั�งแต่สมัยป็ี 1840 ผู้ล้กัารัศึกัษากั่อน ป็รัะกัาศใช�แผู้นผู้ัง PADOG ในช่ว่งป็ี 1957 นั�น ส่งผู้ล้ไป็ถึงกัารัพัฒนาโครังกัารัน่�ในป็ี 1959 ถึง 1994 โดยม่ล้ำาดับของกัารัพัฒนาโครังกัารั ดังน่� ในป็ี 1959 1966 กัารัพัฒนาอาคารัที่่�อย้่ อาศัยบนบ้เล้อว่ารั์ดป็าสเตอรั์ (Pasteur) แล้ะถนนกังม็องด๊อง-เรัอเน-ม้แชตต์ (CommandantRené-Mouchette) ต่อมาในป็ี 1969 -1973 เป็็นช่ว่งกั่อสรั�างอาคารัสำานักังานต้รั์แมนมงป็ารั์ นาส ซิึ�งเป็็นตึกัรัะฟื้้าที่่�ส้งที่่�ส่ดในฝัรัั�งเศสมาจนถึงป็ี 2011 ที่่�ได�รัับกัารัออกัแบบโดย เออแฌน โบดว่น (Eugène Beaudouin), อ้รั์แบนกัาสซิ็อง (Urbain Cassan) แล้ะ ล้้อ่ โออ่ม เดอ มา เรั่ยน (Louis Hoym de Marien) แล้ะกั่อสรั�างโดยบรั่ษัที่ Campenon Bernard หล้ังจากันั�น ในช่ว่งป็ี 1972 - 1974 จึงพัฒนากัล้่่มอาคารัโรังแรัมเชอรัาตัน หรัือเดอะ เมอรั่เด่ยน (The Méridien) แล้ะ พ้ล้แมน ป็ารั่ มงต์ป็ารั์นาส (Pullman Paris Montparnasse) จากัผู้ล้กัรัะที่บ เรัื�องคว่ามส้งของอาคารัส้งในพื�นที่่ป็� ารั่ส ที่ำาให�ในป็ี 1977 ม่กัารัรั่างข�อกัำาหนดอาคารัส้ง หรัือ IGH (immeuble de grande hauteur) ที่่�บรั่เว่ณพื�นที่่�รัอบสถาน่มงป็ารั์นาส ส่ว่นพื�นที่่�จัต่รััส แล้ะล้านสาธารัณะ ป็ล้าสเดอกัาตาโล้ญ่ (Place de Catalogne) แล้ะป็ล้าสเดอเซิอ่ล้ (Place de Séoul) ถ้กัพัฒนาในป็ี 1985 ต่อเนื�องด�ว่ยกัารัสรั�างพื�นที่่�สว่นสาธารัณะบนดาดฟื้้า ฌารั์ แด็ง อาล้็องต่กั (Jardin Atlantique) ออกัแบบโดยภ้ม่สถาป็น่กั บรั่น เพ็นนา แล้ะ ชน่ตซิเล้อรั์ (Brun, Penna and Schnitzler) ป็ี 1994 (Apur, 1970) (Virginie Lefebvre, 2003)
53
ผู้ล้จากักัารัว่างแผู้นผู้ังรัะดับภ้ม่ภาคจากั 2 แผู้นผู้ัง ได�แกั่ PADOG ป็ี 1960 แล้ะ แผู้นผู้ัง SDAURP ป็ี 1965 นำาไป็ส้่กัารัเรั่�มต�นฟื้้�นฟื้้พื�นที่่�สำาคัญ่ในกัรั่งป็ารั่ส โดยใช�แผู้นผู้ัง กัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัผู้ังเมืองของป็ารั่ส SDAUVP ป็ี 1968 ซิึ�งนำาไป็ส้่ กัารัป็ฏ่บัต่แล้ะใช�รั่ว่มกัับกัารัคว่บค่มกัารัใช�ป็รัะโยชน์ที่่�ด่นตามแผู้นผู้ังกัารัใช�ป็รัะโยชน์ที่่�ด่น ป็ารั่ส POS ป็ี 1974 ที่่�กัำาหนดพื�นที่่�เป็้าหมายกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองใน 4 พื�นที่่�หล้ักั ที่ั�งโครังกัารัพื�นที่่� ใจกัล้างเมือง เล้ อาล้- โบบ้รั์กั พื�นที่่�รัอบสถาน่รัถไฟื้มงป็ารั์นาส พื�นที่่�อต่ สาหกัรัรัมที่างตะว่ัน ออกัเฉ่ยงเหนือ แล้ะพื�นที่่�อ่ตสาหกัรัรัมรั่มแม่นำ�าแซินที่างตะว่ันออกัเฉ่ยงใต�ของป็ารั่ส ภายใต� กัฎีหมายกัำาหนดที่่ศที่างกัารัใช�ที่ด่� ่น LOF ซิึ�งใช�ในกัารับรั่หารัจัดกัารัที่่�ดน่ ให�สามารัถดำาเน่น กัารัฟื้้�นฟื้้ได� นอกัจากั 4 พื�นที่่�เป็้าหมายหล้ักัในช่ว่งแรักัของกัารัฟื้้�นฟื้้ป็ารั่สแล้�ว่ ในบที่น่�จะนำา เสนอกัารัฟื้้น� ฟื้้เมืองที่่ต� อ่ เนือ� งจากับที่ที่่แ� ล้�ว่ แล้ะเพ่ม� เต่มพืน� ที่่เ� ป็้าหมายอืน� ของกัารัฟื้้น� ฟื้้ป็ารั่ส ที่่ด� ำาเน่นกัารัโดยใช�แผู้นผู้ังกัารัใช�ป็รัะโยชน์ที่ด่� น่ เพือ� กัารัฟื้้น� ฟื้้เมืองคว่บค้กั่ บั กัารักัำาหนดพืน� ที่่� อน่รักัั ษ์ฟื้น้� ฟื้้ ที่่ค� รัอบคล้่มพืน� ที่่เ� มืองเกั่าที่่ม� ค่ ณ ่ ค่าที่างฝััง� ขว่าแม่นำ�าแซินที่่ย� า่ นมาแรั แล้ะฝััง� ซิ�าย แม่นำ�าที่่พ� นื� ที่่เ� ขต 7 แล้ะยังเป็็นช่ว่งเรั่ม� ต�นของกัารัพัฒนาฟื้้น� ฟื้้เมือง (Urban Redevelopment) ในพืน� ที่่เ� ป็้าหมายที่่ถ� กั้ กัำาหนดเป็็นโซินพืน� ที่่บ� รั่หารัจัดกัารัรั่ว่มพัฒนาฟื้้น� ฟื้้ (ZAC) รัะหว่่างภาค รััฐแล้ะเอกัชนในกัารัดำาเน่นกัารัโครังกัารัฟื้้�นฟื้้เมือง จากักัารัป็รัับเป็ล้่�ยนภ้ม่ภาคป็ารั่ส เป็็นภ้ม่ภาคอ่ล้-เดอ-ฟื้รั็องส์ (Île-de-France) ที่่�สรั�างภาพล้ักัษณ์ใหม่ของกัารัจัดกัารัแล้ะกัารัพัฒนาของพื�นที่่�ภ้ม่ภาคที่่�กัำาหนดกัรัอบกัารั พัฒนาให�กัับพื�นที่่�เมืองที่่�อย้่ในภ้ม่ภาค พรั�อมกัับกัารัจัดตั�งเที่ศบาล้กัรั่งป็ารั่ส (Mairie de Paris) ขึ�นในป็ี 1977 ซิึ�งม่นายกัเที่ศมนตรั่ที่่�มาจากักัารัเล้ือกัตั�ง ได�แกั่ ฌักั ช่รัักั (Jacques Chirac) ซิึ�งเป็็นครัั�งแรักัหล้ังจากัที่่�ป็ารั่สเคยม่นายกัเที่ศมนตรั่ครัั�งส่ดที่�ายเมื�อป็ี 1871 กัารั จัดตั�งเป็็นเที่ศบาล้กัรั่งป็ารั่สที่ำาให�บรั่หารัจัดกัารัพืน� ที่่�แล้ะงบป็รัะมาณของตนเองได� ซิึง� นำามา ส้่คว่ามต�องกัารัในกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองที่่ม� ่คว่ามเสื�อมโที่รัม เพือ� ให�กัารัดำาเน่นกัารัฟื้้น� ฟื้้ป็ารั่สเป็็นไป็ตามแผู้นแล้ะนำาไป็ส้กั่ ารัป็ฏ่บตั ไ่ ด�นนั� จำาเป็็น ต�องจัดที่ำาแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัผู้ังเมืองของป็ารั่ส หรัือ SDAUVP ในป็ี 1977 ซิึ�งป็รัับป็รั่งมาจากัแผู้นผู้ังป็ี 1968 แผู้นผู้ัง SDAUVP 1977 ป็รัะกัาศใช�อย่างเป็็น ที่างกัารัในเว่ล้าเด่ยว่กัันกัับกัารัเป็็นนายกัเที่ศมนตรั่ของฌักั ช่รัักั ซิึ�งเป็็นช่ว่งเว่ล้าที่่�ป็ารั่ส ได�เรั่�มต�นฟื้้�นฟื้้พ�นื ที่่�เมืองอย่างจรั่งจัง โดยแผู้นผู้ัง SDAUVP 1977 เป็็นแผู้นผู้ังบ้รัณากัารัที่่� กัำาหนดกัารัฟื้้�นฟื้้พ�นื ที่่�เมืองกัับกัารัดำาเน่นโครังกัารัที่่�เกั่�ยว่ข�องกัับกัารัสรั�างสมด่ล้ของกัารัเข�า ถึงที่่อ� ย้อ่ าศัย แหล้่งงาน พืน� ที่่ส� าธารัณะที่่ม� ค่ ณ ่ ภาพ สาธารัณ้ป็โภคแล้ะสาธารัณ้ป็กัารั ซิึง� รัว่ม ไป็ถึงกัารัป็รัับป็รั่งพื�นที่่�ที่ม่� ่คว่ามเสื�อมโที่รัมที่ั�งในพื�นที่่กั� ารัพัฒนาสาธารัณะแล้ะพื�นที่่�บรั่หารั จัดกัารัรั่ว่ม (ZAC) โดยป็รัะสานกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองกัับกัารักัำาหนดพื�นที่่�ผู้่านผู้ังกัารัใช�ป็รัะโยชน์ ที่่�ด่นของป็ารั่ส POS ที่่�ถ้กัใช�ในป็ี 1974 โดยกัำาหนดเป็็นโซินพื�นที่่�บรั่หารัจัดกัารัรั่ว่มพัฒนา ฟื้้�นฟื้้ ZAC เป็็นส่ว่นของโซินพื�นที่่�เมือง ซิึ�งแต่ล้ะพื�นที่่�ได�จัดตั�งบรัรัษัที่พัฒนาเมืองขึ�นมาเป็็น ผู้้�รัับผู้่ดชอบในกัารับรั่หารัจัดกัารัโครังกัารัแล้ะป็รัะสานงานรัะหว่่างภาครััฐแล้ะเอกัชน เพื�อ คว่บค่มจัดกัารักัารัพัฒนาเพื�อสรั�างที่่�อย้อ่ าศัย พื�นที่่�พาณ่ชยกัรัรัมแล้ะสาธารัณ้ป็กัารัในพื�นที่่� ให�เป็็นไป็ตามแผู้นงานที่่�ว่างไว่� 61
การกำาหนด่ที่่ศัที่างการฟ้�นฟูเม้องต้ามโซนพื้้�นที่่�
กัำาหนดให�กัารัพัฒนาฟื้้น� ฟื้้เมืองสอดคล้�องกัับคว่ามหล้ากัหล้ายของกัารัตัง� ถ่น� ฐาน แล้ะกั่จกัรัรัมของแต่ล้ะพืน� ที่่� กัารักัำาหนดโซินพืน� ที่่เ� พือ� กัารัฟื้้น� ฟื้้อย่างเหมาะสมให�สามารัถแกั� ป็ัญ่หาพืน� ที่่อ� ย้อ่ าศัยในย่านเสือ� มโที่รัม กัารัอน่รักัั ษ์พนื� ที่่ที่� ม่� ค่ ว่ามสำาคัญ่ที่างป็รัะว่ัตศ่ าสตรั์ของ เมืองไว่�แล้ะให�ย่านเหล้่าน่�สามารัถรัองรัับกัารัพัฒนาที่างด�านเศรัษฐกั่จแล้ะสังคมในอนาคต (Ligen, Pierre-Yves, Claude Coloigner, 1980, pp. 102-173) ป็รัะกัอบด�ว่ย 5 โซินพื�นที่่� ดังน่� โซน 1 พื้นที่ย่านประวัติศาสตร์ศูนย์กลางเมือง
โซน 2 พื้นที่ล้อมรอบย่านประวัติศาสตร์ศูนย์กลางเมือง (ย่านศูนย์กลางธุรกิจเดิมรอบถนนช็องเซลีเซ)
รูปที� 2-5
รูปที� 2-6
โซ็นพื�นที่ย่านประวัติศาสตร์ศูนย์กลางเมืองและพื�นที่ย่านมงมาทร์
โซ็นพื�นที่ล้อมรอบย่านประวัติศาสตร์ศูนย์กลางเมือง
ม่ว่ัตถ่ป็รัะสงค์ในกัารัเพ่�มค่ณค่าของกั่จกัรัรัมศ้นย์กัล้าง ม่ว่ตั ถ่ป็รัะสงค์ในกัารัเสรั่มสรั�างกั่จกัรัรัมกัารัอย้อ่ าศัย แล้ะ เมืองแล้ะรั้ป็แบบอาคารั ป็กัป็้องย่านเกั่าแล้ะบรั่หารัจัดกัารั อน่รักัั ษ์พนื� ที่่ที่� ม่� เ่ อกัล้ักัษณ์ของศตว่รัรัษที่่� 19 พื�นที่่�สาธารัณะ แล้ะรัักัษากั่จกัรัรัมกัารัใช�พ�ืนที่่�ที่่�ม่คว่าม หล้ากัหล้าย พืน� ที่่ย� า่ นเกั่าที่่ม� ค่ ว่ามสำาคัญ่ที่างป็รัะว่ัตศ่ าสตรั์ใจกัล้างเมืองของป็ารั่สเป็็นพืน� ที่่เ� กั่า แกั่ที่่�ถ้กัสรั�างมากั่อนพื�นที่่ส� ่ว่นอื�นของเมือง (รั้ป็ที่่� 2-6 พื�นที่่ส� ่เข�มใหญ่่ตรังกัล้าง) ม่เนื�อเมืองที่่� เกั่ดจากัโครังข่ายถนน พืน� ที่่บ� ล้็อกัอาคารั แล้ะแป็ล้งที่่ด� น่ ที่่ม� ข่ นาดเล้็กัที่่แ� สดงถึงอัตล้ักัษณ์ของ เมืองในย่คศตว่รัรัษที่่� 18 ที่่�มค่ ว่ามสำาคัญ่ที่างสถาป็ัตยกัรัรัมเช่นเด่ยว่กัับเนื�อเมืองของพื�นที่่� ย่านมงมาที่รั์ (Montmartre) (รั้ป็ที่่� 2-5 พื�นที่่�ส่เข�มเล้็กัด�านบน) พื�นที่่�ใจกัล้างของเมืองยังคง เป็็นพืน� ที่่ที่� ม่� กั่ ารัผู้สมผู้สานของกั่จกัรัรัมอย่างหนาแน่น ที่ัง� ที่่อ� ย้อ่ าศัย สำานักังาน พาณ่ชยกัรัรัม โดยม่หล้ักักัารัในกัารัฟื้้�นฟื้้พ�นื ที่่�ย่านป็รัะว่ัต่ศาสตรั์ศ้นย์กัล้างเมือง 3 ป็รัะกัารั คือ 72
แผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่กัารัจัดกัารัแล้ะกัารัผู้ังเมือง ของป็ารั่ส แสดงที่่ศที่างกัารัฟื้้�นฟื้้แล้ะกัารับรั่หารัจัดกัารัพื�นที่่�เมืองของ ป็ารั่สที่่พ� ฒ ั นาต่อยอดมาจากัแผู้นผู้ังฉบับรั่างในป็ี 1968 โดยแสดงรัาย ล้ะเอ่ยดของพื�นที่่�ชัดเจนย่�งขึ�น ตล้อดจนกัารัว่างโครังกัารัพัฒนาพื�นที่่� สาธารัณะ พื�นที่่�รัองรัับโครังกัารัพัฒนารั่ว่มพ่เศษ ที่่�สอดคล้�องไป็กัับ ข�อกัำาหนดในด�านต่างๆ ของพื�นที่่�นั�น
โดยที่่ศที่างกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองตามหล้ักักัารัของแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างที่่�ป็รัะกัาศใช�อย่างเป็็น ที่างกัารัในป็ี 1977 ป็รัะกัอบด�ว่ยเนื�อหา 3 ส่ว่น (Apur, 1977) ได�แกั่ 1. กัารักัำาหนดที่่ศที่างหล้ักัของนโยบายกัารัฟื้้�นฟื้้เมือง 2. พื�นที่่�เป็้าหมายด�านกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัยกัรัะดับค่ณภาพช่ว่่ต 3. กัารัพัฒนาโครังสรั�างพื�นฐานด�านกัารัคมนาคมขนส่ง
รูปที� 2-4 แผนผังกำาหนดทิศทางการบริการจัดการและการผังเมืองของปารีส SDAUVP ปี 1977
75
สวนสาธารณะลาวิลแล็ต (Parc de La Villette)
รูปที� 2-20 สวนสาธารณะลาวิลแล็ต ในย่านแซ็็กเตอร์นอร์-เดสต์
สว่นสาธารัณะล้าว่่ล้แล้็ต เป็็นส่ว่นหนึ�งของเขตพื�นที่่�กัารัพัฒนาฟื้้�นฟื้้เมืองในย่าน ตะว่ันออกัเฉ่ยงเหนือ หรัือแซิ็กัเตอรั์นอรั์-เดสต์ ที่่แ� ต่เด่มเป็็นพืน� ที่่อ� ต่ สาหกัรัรัมแล้ะโรังฆ่่าสัตว่์ ของเมือง จากักัารัดำาเน่นกัารัตามแผู้นผู้ังกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัจัดตั�งบรั่หารัหน่ว่ยงาน ที่ั�ว่ไป็ของภ้ม่ภาคป็ารั่ส PADOG ในป็ี 1960 แล้ะแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่หารัจัดกัารั แล้ะกัารัผู้ังเมืองของภ้มภ่ าคป็ารั่ส (SDAU Région de Paris) ป็ี 1965 เป็็นต�นมา ที่ำาให�ย่าน ตะว่ันออกัเฉ่ยงเหนือย�ายพื�นที่่�อ่ตสาหกัรัรัมแล้ะพื�นที่่�เกั่�ยว่เนื�องกัับอ่ตสาหกัรัรัมออกันอกั เมืองแล้ะกัำาหนดกัารัพัฒนาฟื้้�นฟื้้พ�ืนที่่�ส่ว่นน่�ให�เกั่ดป็รัะโยชน์ใหม่ต่อเมือง ป็รัะกัอบกัับกัารั ป็รัะกัาศใช�งานกัฎีหมาย LOF ป็ี 1967 ที่่ที่� ำาให�พืน� ที่่ส� ว่่ นน่ส� ามารัถเรั่ม� ดำาเน่นกัารัพัฒนาฟื้้น� ฟื้้ เมืองภายใต�แผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัผู้ังเมืองของป็ารั่ส (SDAU Ville de Paris) ที่่ถ� ้กัใช�ในป็ี 1977 ได� โดยแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่างเมืองของป็ารั่สพัฒนาพื�นที่่ส� ่เข่ยว่ ใหม่ของเมืองในย่านน่�บรั่เว่ณล้าว่่ล้แล้็ต ป็รัะธานาธ่บด่ของฟื้รั็องซิัว่ ม่แตรั็อง จึงใช�นโยบายกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองผู้่านโครังกัารั ขนาดใหญ่่ของภาครััฐ หรัือ “กัรั็องด์โป็รัเจ” (Grand Projet) ที่่�ที่ำาให�พื�นที่่�ส่ว่นน่�เป็็นหนึ�งใน พื�นที่่�สำาคัญ่ของกัารัพัฒนาฟื้้�นฟื้้เมือง บรั่เว่ณที่่�มค่ ว่ามสำาคัญ่ของพื�นที่่� 2 ฝัั�งของอ่างเกั็บนำ�า ล้าว่่ล้แล้็ต เคยเป็็นที่่�ตั�งของโรังฆ่่าสัตว่์เด่มแล้ะอาคารัตล้าดขนาดใหญ่่ กัรั็องด์อาล้ (Grand Halle) ซิึง� โครังกัารักัรั็องด์โป็รัเจ ได�เป็ล้่ย� นพืน� ที่่ส� ว่่ นน่ใ� ห�เป็็นพืน� ที่่� สว่นสาธารัณะแห่งใหม่พรั�อม กัับกัารักั่อสรั�างเมืองว่่ที่ยาศาสตรั์แล้ะอ่ตสาหกัรัรัม (Cité des sciences et de l’industrie) ที่่�เชื�อมต่อกัับสว่นสาธารัณะแห่งใหม่ซิ�ึงอย้่สองฝัั�งคล้องเดอล้้ค (Canal de l’Ourcq) ล้าว่่ล้แล้็ตเป็็นพืน� ที่่อ� ต่ สาหกัรัรัมตัง� แต่สมัยของบารัอนโอสมาน (Georges-Eugène Haussmann) ในป็ี 1858 ที่่ป็� ารั่สม่กัารัป็รัับป็รั่งเมืองให�สว่ยงามด�ว่ยถนนสายหล้ักัสำาคัญ่แล้ะ กัารัเชื�อมแกันของเมืองไป็ตามจัต่รััสต่างๆ ส่งผู้ล้ให�พื�นที่่�ตล้าดแล้ะส่ว่นกัารับรั่กัารัของเมือง ในขณะนั�นที่่�รัว่มโรังฆ่่าสัตว่์แล้ะตล้าดป็ศ่สัตว่์ที่ั�งหมดในป็ารั่สมาไว่�ที่่�ล้าว่่ล้แล้็ตที่่�เด่ยว่ในป็ี 1867 ซิึ�งที่ำาให�ย่านน่�เป็็นหนึ�งในย่านเศรัษฐกั่จแล้ะอ่ตสาหกัรัรัมจนถึงช่ว่งที่ศว่รัรัษที่่� 1930 จึงม่กัารัป็รัับป็รั่งโรังฆ่่าสัตว่์ให�ที่ันสมัยย่�งขึ�นในป็ี 1923 แล้ะสรั�างอาคารัขึ�นใหม่ในป็ี 1957 105
พีระมิดแห่งลูฟวร์ (Pyramide du Louvre)
รูปที� 2-23 อาคารพิพิธภูัณฑ์์ลูฟวร์
พรัะรัาชว่ังล้้ฟื้ว่รั์รัม่ ฝัั�งตอนเหนือของแม่นำ�าแซินเป็็นพืน� ที่่ส� ำาคัญ่ที่างป็รัะว่ัต่ศาสตรั์ ใจกัล้างกัรั่งป็ารั่ส ถึงแม�ไม่ได�ถกั้ กัำาหนดเป็็นโครังกัารัฟื้้น� ฟื้้ที่ช่� ดั เจนตามแผู้นผู้ังกัำาหนดที่่ศที่าง กัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัผู้ังเมืองของป็ารั่สป็ี 1977 แต่เป็็นโครังกัารัที่่ป็� รัะธานาธ่บด่ฟื้รั็องซิัว่ ม่แตรั็อง ให�คว่ามสำาคัญ่ในป็ี 1981 เพื�อสรั�างเป็็นพ่พธ่ ภัณฑ์กัล้างเมือง กัล้่่มพรัะรัาชว่ังล้้ฟื้ว่รั์ เด่มเป็็นอาคารัรั้ป็ตัว่ U พื�นที่่ป็� ีกัที่างตอนเหนือเป็็นตั�งสำานักังานของกัรัะที่รัว่งเศรัษฐกั่จแล้ะ กัารัคล้ัง (Ministère des Économie et des Finances) จากับรั่บที่ด�านศักัยภาพแล้ะคว่าม สำาคัญ่ของที่่ต� ั�งเพื�อให�พื�นที่่�เกั่ดป็รัะส่ที่ธ่ภาพส้งส่ดเพื�อรัองรัับกัารัใช�งาน แล้ะรัว่มถึงนักัที่่อง เที่่ย� ว่จำานว่นมากัที่่เ� ข�ามาชมในที่่กัป็ี ที่่ส� ามารัถจัดแสดงผู้ล้งานได�อย่างไม่แออัด ที่ำาให�เกั่ดคว่าม จำาเป็็นในกัารัย�ายกัรัะที่รัว่งกัารัเศรัษฐกั่จแล้ะกัารัคล้ังออกัจากัพืน� ที่่� ไป็สรั�างใหม่ยงั พืน� ที่่ย� า่ น ตะว่ันออกัเฉ่ยงใต� แซิ็กัเตอรั์ซิ-่ เดสต์ ที่่�ม่คว่ามสอดคล้�องกัับว่ัตถ่ป็รัะสงค์ของแผู้นผู้ังกัำาหนด ที่่ศที่างที่่กั� ำาหนดให�ม่พนื� ที่่�สาธารัณ้ป็กัารัแล้ะแหล้่งงานที่่ที่� ำาให�ใช�งานพืน� ที่่เ� ต็มศักัยภาพมากั ย่ง� ขึน� ในส่ว่นของพืน� ที่่พ� รัะรัาชว่ังล้้ฟื้ว่รั์กัเ็ ป็็นกัารัเรั่ม� ต�นย่คสมัยใหม่ของพ่พธ่ ภัณฑ์แล้ะพืน� ที่่� กัารัเรั่ยนรั้�กัล้างเมือง ต่อมาในป็ี 1983 กัารัดำาเน่นกัารัพัฒนาฟื้้�นฟื้้พ�นื ที่่�ใหม่แล้ะกั่อสรั�างพ่พ่ธภัณฑ์ได� เรั่�มขึ�น เรั่�มจากักัารักั่อตั�งองค์กัรัในกัารัจัดกัารัพื�นที่่�พ่พ่ธภัณฑ์ใหม่ ที่่�ม่ช�ือว่่าหน่ว่ยงาน สาธารัณะแห่งล้้ฟื้ว่รั์ (L’Établissement Public du Grand Louvre, EPGL) โครังกัารักั่อสรั�าง พ่รัะม่ดแห่งล้้ฟื้ว่รั์ที่่�ต�ังอย้่กัล้างล้านพรัะรัาชว่ังล้้ฟื้ว่รั์รัะหว่่างป็ีกัที่ั�งสองของอาคารัถ้กัดำาเน่น กัารัในป็ีเด่ยว่กััน ม่คว่ามสำาคัญ่ต่อกัารัสรั�างพ่พ่ธภัณฑ์แล้ะภาพรัว่มของพื�นที่่�ใจกัล้างย่าน ป็รัะว่ัต่ศาสตรั์ของป็ารั่ส โครังสรั�างเหล้็กัแล้ะกัรัะจกัขนาดใหญ่่สมัยใหม่ที่่�สรั�างเป็็นพ่รัะม่ด แตกัต่างแล้ะขัดแย�งกัับอาคารัพรัะรัาชว่ังที่่�ถกั้ สรั�างขึ�นในรั้ป็แบบของสถาป็ัตยกัรัรัมแบบเด่ม ในช่ว่งแรักัของกัารัดำาเน่นโครังกัารันั�นถ้กัว่่จารัณ์จากัสาธารัณะเป็็นอย่างมากั โดยไอ เอ็ม เป็ (Leoh Ming Pei) สถาป็น่กัผู้้�ออกัแบบ ม่แนว่ค่ดกัารัจัดพื�นที่่�ต�อนรัับของพ่พ่ธภัณฑ์ให�อย้่ช�นั ใต�ด่นที่่�สามารัถเป็ล้่�ยนถ่ายเข�าส้่พ�ืนที่่� 3 ส่ว่นของพ่พ่ธภัณฑ์ได�อย่างสะดว่กั แล้ะม่รั้ป็แบบ ของพ่รัะม่ดกัรัะจกัที่่�คอยให�แสงสว่่างกัับพื�นที่่�ต�อนรัับด�านล้่าง ว่ันที่่� 30 ม่นาคม 1989 พ่รัะ ม่ดแห่งล้้ฟื้ว่รั์เป็ิดอย่างเป็็นที่างกัารั 115
กัารัว่างแผู้นกัารัฟื้้�นฟื้้เมืองในป็รัะเที่ศฝัรัั�งเศสในช่ว่งหล้ังป็ี 2000 ให�คว่ามสำาคัญ่ ต่อแนว่ค่ดด�านกัารัพัฒนาเมืองแล้ะกัารัใช�งานที่รััพยากัรัที่างธรัรัมชาต่อย่างยั�งยืน ที่ำาให� กัฎีหมายด�านส่ง� แว่ดล้�อมถ้กัใช�เพือ� คว่บค่มกั่จกัรัรัมที่่ม� ผู้่ ล้กัรัะที่บต่อส่ง� แว่ดล้�อมแล้ะม่คว่าม จำาเป็็นต่อกัารัพัฒนาป็รัะเที่ศในภาพรัว่ม ดังนั�นกัฎีหมายที่่�เกั่�ยว่ข�องกัับกัารัฟื้้�นฟื้้เมือง กัารั สรั�างรัะบบขนส่งสาธารัณะ แล้ะกัารัใช�ที่รััพยากัรัที่างธรัรัมชาต่ ตล้อดจนกัารัใช�พล้ังงานที่่�ม่ ผู้ล้ต่อกัารัเพ่�มป็รั่มาณกั๊าซิคารั์บอนไดออกัไซิด์จึงถ้กักัำากัับด�ว่ยแนว่ค่ดด�านคว่ามยั�งยืน กัารั ล้ดกั๊าซิคารั์บอนไดออกัไซิด์โดยรัว่มในป็รัะเที่ศฝัรััง� เศสจึงเป็็นไป็ตามมาตรัฐานแล้ะเป็้าหมาย ของสหภาพย่โรัป็ที่่ต� อ� งกัารัล้ดป็รั่มาณกั๊าซิคารั์บอนไดออกัไซิด์สะสมให�ได�รัอ� ยล้ะ 55 ภายใน ป็ี 2030 (EU Environmental Standard Annex) ที่ำาให�ฝัรัั�งเศสแล้ะพื�นที่่ภ� ้ม่ภาคป็ารั่สที่่�เป็็น ศ้นย์กัล้างสำาคัญ่จึงต�องคว่บค่มกั่จกัรัรัมที่่�กั่อให�เกั่ดกั๊าซิคารั์บอนไดออกัไซิด์ให�ได�มากัที่่�ส่ด กัารัจัดที่ำากัฎีหมายด�านส่�งแว่ดล้�อม 2 ฉบับ ได�แกั่ เกัรัอแนล้ 1 (Grenelle I) ในป็ี 2009 แล้ะกัฎีหมายเสรั่ม เกัรัอแนล้ 2 (Grenelle II) ที่่�ป็รัะกัาศใช�งานในป็ี 2010 เกั่�ยว่ข�อง กัับกัฎีหมายกัารัผู้ังเมือง กัารักั่อสรั�างแล้ะกัารัพัฒนาที่่�อย้่อาศัย กัฎีหมายที่ั�ว่ไป็สำาหรัับกัารั ป็ฏ่บัต่ของหน่ว่ยงานภาครััฐให�เป็็นไป็ตามกัรัอบของกัฎีหมายส่�งแว่ดล้�อมฉบับน่� ด�ว่ยเหต่น�่ ที่ำาให�กัารัพัฒนา ข�อกัำาหนด หรัือโครังกัารัใดจะไม่ได�รัับกัารัอน่มัต่ หากัไม่ม่รัายล้ะเอ่ยดที่่� สอดคล้�องแล้ะเป็็นไป็ตามกัรัอบของกัฎีหมายส่�งแว่ดล้�อมฉบับน่� ดังนั�นตั�งแต่รัะดับภ้ม่ภาค เมือง เขต ย่าน แล้ะช่มชน จึงจำาเป็็นต�องดำาเน่นกัารัให�เป็็นไป็ตามกัฎีหมายด�านส่�งแว่ดล้�อม ส่งผู้ล้ให�กัารัฟื้้�นฟื้้เมืองในช่ว่งหล้ังป็ี 2000 โครังกัารัต่างๆ ต�องคำานึงถึงผู้ล้กัรัะที่บที่างส่�ง แว่ดล้�อมที่่จ� ะเกั่ดขึน� พรั�อมกัับเสนอว่่ธแ่ กั�ไขป็ัญ่หาที่างส่ง� แว่ดล้�อมในพืน� ที่่เ� มือง เช่น โครังกัารั โอล้่มป็ิกั (Olympic) ที่่น� ำาแนว่ค่ดของกัารัใช�โครังสรั�างชัว่� ครัาว่มาใช�ในกัารัจัดงานแข่งขัน กัารั สรั�างรัถรัางเชื�อมต่อพื�นที่่�ต่างๆ ในรัะดับภ้ม่ภาคเพื�อเพ่�มศักัยภาพกัารัเด่นที่างที่่�เป็็นม่ตรัต่อ ส่�งแว่ดล้�อม รัว่มถึงกัารัพัฒนาโครังกัารัที่่�ดำาเน่นกัารัมาตั�งแต่ป็ี 1970 เพื�อเพ่�มป็รั่มาณพื�นที่่ส� ่ เข่ยว่ของเมืองให�เพ่�มมากัขึ�น รั่ว่มกัับกัารัเพ่�มกัารัใช�งานของพื�นที่่�ดาดฟื้้า กัารัที่ำาสว่นล้อยฟื้้า กัารัป็รัับป็รั่งพื�นที่่�สาธารัณะ แล้ะกัารัเป็ล้่�ยนว่ัสด่ของหล้ังคาอาคารัให�เป็็นแผู้งพล้ังงานแสง อาที่่ตย์ (solar cell) เป็็นต�น
129
รูปที� 3-11 ผังโครงการพัฒนาพื�นที่ยั่งยืน PADD
155
เล อาล (Les Halles)
รูปที� 3-13 Canopée des Halles
เล้ อาล้เป็็นพื�นที่่�ที่่�ม่คว่ามสำาคัญ่ต่อกัรั่งป็ารั่ส เป็็นพื�นที่่�เป็้าหมายหล้ักับรั่เว่ณ ศ้นย์กัล้างของเมืองมาตัง� แต่เรั่ม� กัารัฟื้้น� ฟื้้ป็ารั่ส จากับที่บาที่ของกัารัเป็็นพืน� ที่่ศ� น้ ย์กัล้างที่่รั� องรัับ ป็รั่มาณกัารัสัญ่จรัขนาดใหญ่่ของชาว่ป็ารั่สไว่�ด�ว่ยกัารัเป็็นที่่�รัว่มสถาน่รัถไฟื้ RER หล้ายสาย ที่่�เชื�อมต่อพื�นที่่�ชานเมืองกัับใจกัล้างกัรั่งป็ารั่สเข�าด�ว่ยกััน พื�นที่่�สถาน่ใต�ด่นที่่รั� องรัับกั่จกัรัรัม กัารัค�าขนาดใหญ่่ใจกัล้างกัรั่งป็ารั่ส คือ ฟื้อรัอมเดอาล้ แล้ะกัารัเป็ล้่ย� นถ่ายกัารัสัญ่จรับรั่เว่ณ สถาน่รัถไฟื้ 2 แห่ง ที่ั�งชัตเล้แล้ะเล้ อาล้ ส่ว่นบรั่เว่ณด�านบนด่นเป็็นสว่นแล้ะพื�นที่่�สาธารัณะ ขนาดใหญ่่ของเมืองม่ช�อื ว่่า ฌารั์แด็งเดอาล้ (Jardin des Halles) เชื�อมต่อกัับโบสถ์แซิ็งเอ่ซิตาช (Saint-Eustache) ที่ำาให�บรั่เว่ณรัอบสถาน่มค่ ว่ามหล้ากัหล้ายของกัารัจัดกัารัพื�นที่่� แล้ะกั่จกัรัรัมที่่�สามารัถรัองรัับคว่ามหนาแน่นของป็รัะชากัรัแล้ะผู้้�โดยสารัที่่�ม่แนว่โน�มเพ่�ม ขึ�นในอนาคต หล้ังจากักัารัพัฒนาสถาน่เล้ อาล้ พื�นที่่�ส่ว่นน่�ถ้กัพัฒนาต่อเนื�องไป็ยังโบบ้รั์กั หรัือป็อมป็ิด้ ที่่�ถ้กักัำาหนดเป็็นเขตกัารัพัฒนาฟื้้�นฟื้้เมืองรั่ว่มกััน แล้ะม่บรัรัษัที่พัฒนาเมืองชื�อ SEMAH เป็็นผู้้�ดำาเน่นกัารัจัดกัารัพื�นที่่�ส่ว่นน่�จนถึงป็ัจจ่บัน ในป็ี 2012 ได�เรั่�มม่กัารัป็รัับป็รั่งอาคารัฟื้อรัอมเดอาล้ใหม่ หล้ังจากัเป็ิดใช�มาตัง� แต่ ป็ี 1979 ให�ที่นั สมัยย่ง� ขึน� แล้ะกัรัะต่น� กั่จกัรัรัมของพืน� ที่่ใ� จกัล้างกัรั่งป็ารั่สให�กัล้ับมาม่ชว่่ ต่ ช่ว่า อ่กัครัั�ง โครังสรั�างแล้ะอาคารัใหม่ของพื�นที่่�เล้ อาล้ ออกัแบบโดยสถาป็น่กั ป็าตรั่กั แบรั์เฌ (Patrick Berger) ที่่ใ� ช�แนว่ค่ดของกัารัจัดพืน� ที่่ศ� น้ ย์กัล้างของกัรั่งป็ารั่สให�มบ่ รัรัยากัาศ แล้ะคว่ามหมายแกั่สถานที่่แ� ห่งน่� ตั�งแต่ป็ี 1970 ที่่�สถาน่ขนาดใหญ่่ใต�ด่นที่่ม� ค่ ว่ามล้ึกั 24 เมตรั ถ้กัสรั�างขึ�นเพื�อเชื�อม โยงพื�นที่่�ใจกัล้างกัรั่งป็ารั่สแล้ะพื�นที่่�ชานเมืองแล้ะป็รั่มณฑล้ กัารัเพ่�มบที่บาที่ของสถาน่ เล้ อาล้เพื�อให�ตอบสนองกัับกัารัใช�งานในป็ัจจ่บันแล้ะเพ่�มพื�นที่่�สาธารัณ้ป็กัารัแล้ะส่�งอำานว่ย คว่ามสะดว่กัสาธารัณะให�กัับกัรั่งป็ารั่ส โดยสรั�างหล้ังคาคล้่มขนาดใหญ่่ ล้ากัาโนเป็ (La Canopée) (รั้ป็ที่่� 3-14) คล้่มพืน� ที่่ใ� ต�ดน่ เด่ม แล้ะป็รัับเป็ล้่ย� นเป็็นพืน� ที่่ที่� างว่ัฒนธรัรัมที่่ส� ำาคัญ่ ของกัรั่งป็ารั่ส ป็รัะกัอบด�ว่ย เรัือนกัรัะจกั ศ้นย์ว่ัฒนธรัรัม ห�องสม่ดด�านสื�อ ศ้นย์บ่มเพาะ มือสมัครัเล้่น แล้ะศ้นย์ขอ� ม้ล้สำาหรัับเยาว่ชน ที่่เ� ป็ิดโอกัาสในกัารัส่งเสรั่มด�านศ่ล้ป็ะแล้ะบรั่กัารั สาธารัณะที่่�ม่ค่ณภาพที่่�ถ้กัแบ่งป็ัน ม่ป็รัะโยชน์แล้ะน่าสนใจสำาหรัับที่่กัคน ซิึ�งโครังกัารัสรั�าง เสรั็จแล้ะเป็ิดใช�งานในป็ี 2016 (Anne Hidalgo, CHRISTOPHE CUVILLIER, 2020, p. 5) (Inauguration de la Canopée et du Forum des Halles, 2020, p.5) 163
กัารัฟื้้�นฟื้้ป็ารั่สเป็็นผู้ล้ต่อเนื�องจากักัารัแกั�ป็ัญ่หาที่่�ส�ังสมของเมือง นโยบายกัารั ว่างแผู้นแล้ะพัฒนาพื�นที่่�รัะดับภ้ม่ภาคแล้ะเมือง แล้ะกัารัดำาเน่นกัารัในล้ักัษณะบ้รัณากัารัที่่� ต่อเนื�องอย่างเป็็นรั้ป็ธรัรัมตล้อดช่ว่งเว่ล้ากัว่่า 6 ที่ศว่รัรัษ ในช่ว่งแรักักัารัฟื้้�นฟื้้ป็ารั่สเป็็นกัารั แกั�ป็ัญ่หาที่ั�งในรัะดับเมืองแล้ะรัะดับภ้ม่ภาคที่่�ยังแยกัส่ว่น ที่ั�งในด�านกัารัแกั�ไขป็ัญ่หาที่่�เกั่ด จากัสาเหต่ของคว่ามเสื�อมโที่รัม คว่ามแออัดของป็ารั่ส แล้ะคว่ามต�องกัารัที่่�อย้่อาศัยที่่�เพ่�มขึ�น หล้ังสงครัามโล้กัครัั�งที่่� 2 ที่่�ส่งผู้ล้ให�เกั่ดกัารัย�ายไป็ตั�งถ่�นฐานนอกักัรั่งป็ารั่สเป็็นจำานว่นมากั ป็รัะกัอบกัับนโยบายด�านที่่�อย้่อาศัยที่่�สรั�างใหม่ในเขตชานเมืองที่่�ไกัล้ออกัไป็ เนื�องจากัที่่�ด่น รัาคาถ้กักัว่่าในป็ารั่ส จากัสาเหต่เหล้่าน่� ที่ำาให�เกั่ดกัารัขยายตัว่ของพืน� ที่่ช� านเมืองแล้ะพืน� ที่่ไ� กัล้ ออกัจากัศ้นย์กัล้างของป็ารั่ส ซิึง� เป็็นศ้นย์กัล้างของแหล้่งงานในขณะนัน� ที่ำาให�เกั่ดป็รัากัฏกัารัณ์ ผู้้ค� นเด่นที่างเข�าออกัรัะหว่่างเมืองแล้ะชานเมือง หรัือ commuter รัะหว่่างที่่อ� ย้่อาศัยแล้ะแหล้่ง งาน แล้ะด�ว่ยคว่ามน่ยมของอ่ตสาหกัรัรัมรัถยนต์ที่่�เพ่�มขึ�นเพื�อตอบสนองคว่ามสะดว่กัสบาย ของป็รัากัฏกัารัณ์เด่นที่างดังกัล้่าว่ ส่งผู้ล้ให�เกั่ดกัารัพัฒนารัะบบโครังสรั�างพื�นฐานด�านกัารั คมนาคมที่างถนนรัะหว่่างป็ารั่สกัับพื�นที่่�อย้่อาศัยที่่�พัฒนาใหม่ในชานเมืองที่่�ขยายตัว่ออกัไป็ แล้ะกัรัะจายส้่พื�นที่่�ภ้ม่ภาค ครัอบคล้่มพื�นที่่�กัว่่า 100 กั่โล้เมตรัอย่างไรั�กัารัจัดกัารัแล้ะคว่บค่ม กัารัว่างแผู้นผู้ังกัารับรั่หารัจัดกัารัแล้ะกัารัจัดตั�งบรั่หารัหน่ว่ยงานที่ั�ว่ไป็ของภ้ม่ภาค ป็ารั่ส หรัือแผู้นผู้ัง PADOG ในช่ว่งป็ี 1960 เป็็นคว่ามพยายามมองไป็ข�างหน�าเพื�อให�ที่ันต่อ กัารัพัฒนาแล้ะรั่กัล้ำ�าออกัไป็ไกัล้ในรัะดับภ้ม่ภาคป็ารั่สที่่�ยากัแกั่กัารัคว่บค่มของกัารัขยายตัว่ ของเมืองแล้ะที่่�อย้่อาศัย เป็็นกัารัว่างแผู้นผู้ังเป็็นครัั�งแรักัในรัะดับภ้ม่ภาคที่่พ� ยายามแกั�ป็ัญ่หา ต่างๆ ที่่เ� กั่ดขึ�น ไป็พรั�อมกัับกัารัสรั�างคว่ามสมด่ล้ของกั่จกัรัรัมเด่มแล้ะกั่จกัรัรัมใหม่ในภ้ม่ภาค แล้ะกัารักัรัะจายคว่ามหนาแน่นของแหล้่งงานแล้ะกั่จกัรัรัมของเมืองไป็ในพื�นที่่�ส่ว่นอื�นของ ภ้ม่ภาค ซิึ�งสอดคล้�องกัับนโยบายกัารัพยายามล้ดคว่ามหนาแน่นในป็ารั่ส ไป็พรั�อมกัับกัารั พัฒนารัะบบรัางเพื�อเข�ามาช่ว่ยแกั�ไขป็ัญ่หาที่่�เกั่ดจากักัารัพัฒนารัะบบรัถยนต์ที่่�จำาเป็็นต�อง สรั�างถนนแล้ะโครังข่ายเพื�อรัองรัับกัารัเด่นที่างเข�าออกันอกัเมืองที่่�สะดว่กัสบาย กัารัว่างแผู้น กัารักัรัะจายแหล้่งงานออกัไป็เพื�อล้ดกัารัเด่นที่างเข�ามากัรัะจ่กัตัว่ที่ำางานที่่�เด่ยว่ในป็ารั่ส ไป็ส้่ แหล้่งที่่�อย้่อาศัยที่่�กัรัะจายอย้่ตามย่านชานเมืองแล้ะในภ้ม่ภาคอย่างรัว่ดเรั็ว่ ที่ำาให�กัรั่งป็ารั่ส สามารัถล้ดคว่ามหนาแน่นของกั่จกัรัรัมแล้ะกัารัเด่นที่างที่่ไ� ม่จาำ เป็็นเข�ามาส้ต่ ว่ั เมือง โดยเฉพาะ พืน� ที่่ศ� น้ ย์กัล้างเมืองซิึง� เป็็นแหล้่งงานสำาคัญ่มาตัง� แต่อด่ต กัารัฟื้้น� ฟื้้ป็ารั่สในช่ว่งต�นจำาเป็็นต�อง ล้ดกัารักัรัะจ่กัตัว่ของแหล้่งงานในเมืองออกัไป็ ที่ำาให�เกั่ดพืน� ที่่ที่� ส่� ามารัถนำามาบรั่หารัจัดกัารัให� ม่ค่ณภาพที่่�ด่ข�นึ ได� ดังนั�น กัารัล้ดคว่ามหนาแน่นของป็ารั่สจึงดำาเน่นกัารัคว่บค้่กัับกัารัพัฒนา เมืองใหม่รัอบป็ารั่ส ถึงแม�แผู้นผู้ัง PADOG จะเป็็นแผู้นผู้ังรัะดับภ้มภ่ าค แต่กัไ็ ด�กัาำ หนดแนว่ที่าง สำาหรัับกัรั่งป็ารั่สไว่� คือ กัารัคงพืน� ที่่ส� าำ คัญ่ตามบที่บาที่ของศ้นย์กัล้างของป็รัะเที่ศไว่� ได�แกั่ พืน� ที่่� สำานักังาน พื�นที่่�รัาชกัารั แล้ะพื�นที่่�ด�านกัารัศึกัษา โดยคำานึงถึงสภาพแว่ดล้�อมที่่�สำาคัญ่สองฝัั�ง ของเมืองที่่จ� าำ เป็็นต�องรัักัษาไว่� ที่ัง� ป็่าบ้โล้ญ่แล้ะป็่าแว่็งแซิน ในขณะที่่พ� นื� ที่่อ� ต่ สาหกัรัรัมถ้กัย�าย ออกันอกัป็ารั่สเพื�อนำาพื�นที่่�เหล้่านั�นมาพัฒนาฟื้้�นฟื้้เมืองขึ�นใหม่
173
รูปที� 4-1 ภูาพรวมของการฟืน ้ ฟูปารีสระหว่าง 1960 ถุึงก่อนปี 2000
181
รูปที� 4-2 ภูาพรวมของการฟื้นฟูปารีสหลังปี 2000
185