O Macaco e o Crocodilo

Page 1

segundo o novo

Acordo Ortogrรกfico


Tradução para Tétum: Instituto de Linguística de Timor-Leste sob a direção do Professor Dr. Benjamim Corte-Real Tradução para Cabo-Verdiano: Ana Josefa Cardoso

EDIÇÃO E DISTRIBUIÇÃO

Lidel – edições técnicas, lda. SEDE Rua D. Estefânia, 183, r/c Dto. - 1049-057 Lisboa Internet: 21 354 14 18 - livrarialx@lidel.pt Revenda: 21 351 14 43 - revenda@lidel.pt Formação/Marketing: 21 351 14 48 - formacao@lidel.pt/marketing@lidel.pt Ens. Línguas/Exportação: 21 351 14 42 - depinternacional@lidel.pt Fax: 21 357 78 27 - 21 352 26 84 Linha de Autores: 21 351 14 49 - edicoesple@lidel.pt Fax: 21 352 26 84

LIVRARIAS Lisboa: Avenida Praia da Vitória, 14 - 1000-247 Lisboa Telef: 21 354 14 18 - Fax: 21 317 32 59 - livrarialx@lidel.pt Porto: Rua Damião de Góis, 452 - 4050-224 Porto Telef: 22 557 35 10 - Fax: 22 550 11 19 - delporto@lidel.pt Copyright © maio 2011 Lidel - Edições Técnicas, Lda. Capa e Paginação: Hauke Vagt Ilustrações: Hauke Vagt Pré-Impressão: Informaster Impressão e acabamento: Rolo & Filhos II, S.A. - Indústrias Gráficas Depósito legal n.º 328 655/11 ISBN: 978-972-757-621-0



Era uma vez um Macaco que vivia em cima de uma palmeira, Ă beira-mar.

Iha tempu uluk, Lekirauk ida hela iha akadiru-leten, besik tasi-ibun.

Éra un bes un Makaku ki ta moraba riba di un palmera, na bera di mar.



A viagem começou. O Macaco estava muito feliz e contente com as maravilhas que ia descobrindo. Sira hahú hakur bee. Lekirauk laran-kmanek loos, haksolok ho buat furafurak be nia foin mak haree.

Viaji komesa. Makaku staba sabi y kontenti ku maravilhas ki el bai ta diskubri.



– Sabes, amigo Macaco, o meu pai está muito doente. Já consultei vários curandeiros e a doença parece não ter cura. Mas há aí um bom curandeiro que receitou um medicamento que diz ser eficaz – disse o Crocodilo. – Ai é? – perguntou o Macaco. – Bom, – continuou o Crocodilo – o curandeiro disse que ele só poderia melhorar depois de comer um coração de macaco. Por isso é que te vim buscar. – Ó hatene, belun Lekirauk, ha’u-nia aman moras todan. Ha’u bá haree tiha ona matan-dook lubun ida, maibé moras ne’e nafatin hela. Maibé, matan-dook di’ak oan ida fó-hatene ona aimoruk ida, ema dehan bele kura lalais moras ne’e – Lafaek haktuir. – Nune’e ka? – Lekirauk husu. – Kala nune’e duni, – Lafaek hasara – matan-dook oan ne’e dehan katak ha’u-nia aman foin bele di’ak bainhira nia han tiha ona lekirauk ida nia fuan. Tan ne’e mak ha’u mai foti ó. – Bu sabe, amigu Makaku, nha pai sta duenti mal. Dja N kunsulta kantu kuranderu y duensa ta parse ma ka ten kura. Mas ten pa li un bon kuranderu ki reseta un ramédi ki ki el fla ma é rei di bon – fla Kurkudilu. – Ai, é? – pergunta Makaku. – Bon, – kontinua Kurkudilu – kuranderu fla ma el el podeba midjora dipos di kume un korason di makaku. Purisu N ben buska-bu.


Aspetos linguísticos a explorar: • Perguntar pela saúde: • Léxico relativo à doença: *Adoecer / *ficar doente / estar doente *Moras / *moras / moras *Duense / *fika duenti / sta duenti Consultar / *ir à consulta Konsulta / *bá konsulta Konsulta / *bai konsulta Ter cura / não ter cura Bele kura / la bele kura Ten kura / ka ten kura *Tratar *Trata *Trata Receitar Reseita Raseta Melhorar / *piorar Di’ak / *aat liu Midjora / *piora Medicamento / *remédio: comprimido, injeção, xarope... Aimoruk / *aimoruk: aimoruk-musan, sona, xarope... Medikamentu / *ramédi: kunprimidu, inxason, xarópi... Doença Moras Duensa *Médico *Doutór *Médiku Curandeiro Matan-dook Kuranderu

*Como estás / Como está? *Ó di’ak ka? / Ita di’ak ka? *Módi ki bu sta? / Módi ki nhu sta? *Como vais? / Como vai? *Ó nusá? / Ita nusá? *Módi ki bu sa ta bai? / Módi ki nhu sa ta bai? *Tudo bem? *Di’ak hotu ka? *Tudu dretu?

t Recusar

um convite::

*Não / *Não quero. *Lae / *Ha’u lakohi. *Nau / *N ka kre. *Obrigado(a), mas fica para outro dia. *Obrigadu(a), maibé hela ba loron seluk. *Obrigadu, mas ta fika pa otu dia. Não, obrigado, não estou interessado. Lae, obrigadu, ha’u la interese. Nau, obrigadu, N ka sta interesadu. t Recusar

um convite, justificando:

Eu gostava, mas não sei nadar… Ha’u gosta, maibé ha’u la hatene nani… N gostaba, mas N ka sabe nada… *Eu gostava, mas não posso. *Ha’u gosta, maibé ha’u la bele. *N gostaba, mas N ka pode.


“Contactar com novas línguas, culturas e maneiras diferentes de ver/dizer o mundo é como realizar uma viagem mágica, onde as crianças podem ir descobrindo e entendendo um pouco mais a diversidade linguística e cultural, despertando assim a curiosidade e o interesse por aprender novas línguas.” Ana Isabel Andrade e Filomena Martins, “Abordar as línguas, integrar a diversidade nos primeiros anos de escolaridade”, Cadernos do LALE, U.A., 2008

O Macaco e o Crocodilo, a história de um crocodilo matreiro que se cruzou com um macaco espertalhão, é o terceiro livro de uma coleção que procura privilegiar uma perspetiva de transversalidade, articulando a(s) língua(s) com outras áreas curriculares, nomeadamente com o Estudo do Meio e a Matemática, mas também com a área das Expressões Artísticas. Pretende-se igualmente que as crianças contactem com outras línguas, conheçam outras culturas, aprendam a respeitá-las, não as desvalorizando em relação à sua, e que tomem consciência da diversidade linguística e cultural que existe. Num formato original, O Macaco e o Crocodilo é apresentado dentro de uma caixa cheia de cor onde podemos encontrar vários cartões. Assim, texto e imagem entrecruzam-se de forma divertida com o objetivo de promover a aprendizagem/desenvolvimento da(s) língua(s). Esta coleção de histórias, enquanto suporte didático, pode adequar-se a diferentes situações educativas permitindo: • desenvolver a língua materna (português, tétum e/ou cabo-verdiano e eventualmente outras); • criar situações de plurilinguismo e pluriculturalismo; • ensinar/aprender o português como língua não materna; • responder a necessidades educativas especiais de algumas crianças. ISBN 978-972-757-621-0

9 789727 576210


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.