Jan Smeets was, is en blijft Mister Pinkpop

Jan Smeets staat als mede-oprichter en directeur hoogstpersoonlijk al sinds 1970 aan het roer van ’s-lands bekendste festival. LiveXS spreekt vandaag uitgebreid met Mister Pinkpop in het roze paleis dat Buro Pinkpop heet, gevestigd in het voormalige postkantoor van Geleen.

Het is een maandag en op de dag nauwkeurig negen weken voordat op maandag 10 juni de slotdag van alweer de vijftigste Pinkpopeditie zal plaatsvinden. Voor het jaarlijks en langst ter wereld ononderbroken organiseren van een festival hangt bij Pinkpop al sinds 1990 een onderscheiding van het Guinness Book of Records aan de muur. Al in 2006 overhandigde LiveXS een NightLiveXS Outstanding Achievement Award. Recent kwamen daar in het jubileumjaar van Pinkpop nog eens een Buma Gouden Harp bij voor zijn verdiensten voor de muziekindustrie en een nieuw Koninklijk lintje. Jan werd recent bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Jan Smeets

Ka-Ho Pang

‘Van werken is nog nooit iemand dood gegaan. Tenzij je beestenwerk doet.’

Je werkt al meer dan vijftig jaar onafgebroken in deze podia- en festivalwereld. Loftuitingen alom voor jouw inzet en doorzettingsvermogen binnen de sector. Kijk je zelf uit naar deze bijzondere editie van jouw kindje, als kroon op al dat harde werken? “Van werken is nog nooit iemand dood gegaan. Tenzij je natuurlijk beestenwerk doet. Vijftig jaar geleden werd je maar zestig. Ik ben nu 74. Vanwege mijn gezondheid laat ik mijn leven inmiddels behoorlijk leiden door wat mijn cardioloog me aangeeft. Ik voel me niet optimaal en wacht eigenlijk ook nu op zijn telefoontje. Ik had al een mailtje verwacht voor een CT-scan. Ondertussen doen we dit jaar gewoon de 50e Pinkpop.”

Ben je het eens met die kritiek op het jubileumprogramma? “Wat uiteindelijk gelukt is, is dat we eerlijk tegen onszelf moeten zeggen: ‘we missen toch inderdaad echt de kers op de taart’. Bij iedere festival-editie moet je natuurlijk proberen eerst de headliners op orde te krijgen want ik heb maar voor drie groepen een headline-spot. Het bleek dat er dit jaar wel veel groepen tourden maar dat die uiteindelijk een solo-show wilden gaan doen, zoals Rammstein en Metallica. Of Bon Jovi; niet dat we die wilden hebben. Dat is toch een belangrijke trend. Gelukkig hebben we veel goede second headliners maar daarvoor moet je het programma even helemaal doorlopen. Dan is er voor iedere act wel iets interessants te vertellen over waarom die dit jaar speelt.”

Welke headliner had jij er zelf nog graag bij gehad? “Ik heb zelf in een interview blijkbaar een jaar geleden gezegd: ik heb zin in de vijftigste editie en hoop dat ik artiesten krijg die in het begin op Pinkpop geweest zijn, zoals natuurlijk Dire Straits en The Police. Helaas heb ik die namen genoemd. Dire Straits zal nooit meer bij mekaar komen. Bij The Police hetzelfde. Overigens komt er toch een stukje Police op Pinkpop. Gitarist Andy Summers maakt fantastische fotoboeken waarmee hij gaat exposeren op de Kalmaanlaan. De directeur van het Bonnefantenmuseum in Maastricht heeft hem benaderd. En van het één komt het ander. Dus hij doet nu een optreden op 7 juni in de Schouwburg in Heerlen als cadeautje voor mij en voor Pinkpop. En hij zei ook: als Sting zin heeft om langs te komen, dan zal die wel komen. Don’t worry, maar ga hem niet vragen, want dan wil hij geld.”

Wat zijn in al die jaren de allerbelangrijkste veranderingen? “Hoe vaker ik daarover terugdenk en mij er nu naar wordt gevraagd… op zich is er in vijftig jaar niet zoveel veranderd. Het is natuurlijk wel zo dat groepen zo verschrikkelijk duur zijn geworden en de entreeprijzen moesten volgen. Als je dat allemaal gaat analyseren kom je tot rare bevindingen. Ik weet wie de agent is van Adele. Dat is weer de zoon van een andere hele grote uit de business. Of de agent van Pearl Jam, Eddie Vedder en Lenny Kravitz. Een kleine groep van dergelijke mastodonten maakt eigenlijk deze prijzen. En het zal allemaal nog wel duurder worden totdat die grote artiesten opgevolgd gaan worden. Want eigenlijk is het zo dat we nu in een gevaarlijke tijdsperiode zitten. Tussen 70 en 80 gaan de meeste mensen dood. Nog altijd. Je weet al wie er allemaal niet meer leeft; van Leonard Cohen tot en met Lou Reed. Van de artiesten op leeftijd zullen er de komende tien jaar nog eens heel veel verdwijnen. We zullen moeten beseffen dat ook Bruce Springsteen geen eeuwige jeugd heeft. Sinds kort weten we van de hartoperatie van Mick Jagger. Hij zal erachter komen: dat springen op het podium is toch wat anders nu.”

Jan Smeets

Ka-Ho Pang

Pinkpop is door de jaren heen natuurlijk ook meeveranderd. Van eendaags naar drie volle dagen en van Geleen naar Baarloo en nu al jaren in Landgraaf. “Ik heb belangrijke wijzigingen toegepast in het echec van Pinkpop. Eerder heb ik altijd gezegd tegen Mojo: ik geef niet meer uit dan een miljoen aan het programma en ik blijf op Pinksteren. Toen kwam er een slechte Pinkpop in 2005. Godverdomme zeg: slecht programma en ik weet niet wat allemaal. Ik heb toen op beide punten toegegeven. Dus verdubbelde ik het programmabudget van 1 naar 2 miljoen. Daar ga ik dan ook in mee. Wat Mojo toen meteen deed was Red Hot Chili Peppers contracteren, voor een half miljoen geloof ik. Dat was een succes, dat kon je direct merken. Vanaf daar is het crescendo gegaan. Ongelovelijk. Af en toe met een minder jaartje ertussen natuurlijk, maar echt altijd behoorlijk goed. Alleen het programmabudget is nu gegaan van pakweg twee miljoen naar inmiddels negen miljoen. Da’s veel geld.”

Los van het programma; kunnen we in dit jubileumjaar nog andere noviteiten verwachten? “Ik heb zelf gekeken wat we op het terrein kunnen aanpassen in het kader van 50 jaar Pinkpop. De roze circustent komt niet meer terug. We gaan er een gebouw voor terugplaatsen die demontabel is. Ontworpen en gebouwd door Neptunus tenten. En toch van dezelfde pinkkleur. Hij wordt momenteel in Polen gefabriceerd. Over een heleboel andere dingen ben ik nog niet uit. Of ik alles doe weet ik ook nog niet. Omdat de kaartverkoop nog niet is wat ik verwacht had. Dus ik moet even op de rem trappen. Een andere verandering door de jaren heen, is de verruiming van de sluitingstijd van het festivalterrein van 11 naar 12 uur; dat is indertijd gemakkelijk gegaan. Dit jaar wilden we eenmalig één dag nog een uur langer voor Armin van Buuren. Het verkrijgen van die vergunning, dat door een bureau met een rapport moest worden onderbouwd, heeft 22.000 euro gekost. Ik ben daar zo kwaad over. Waar we dan gelukkig geen vergunning voor nodig hadden: één dag eerder de camping open. Dat kan gewoon door aanpassing van de APV. En daar komen ook bandjes enzo. Dat gaan we nog bekendmaken.”

En dan alle andere jubileumzaken: er komt een Pinkpop-munt, een Pinkpop-postzegel. “Er komt dit jaar zoveel televisie en media-aandacht. Onvoorstelbaar veel aandacht. Ik ga de hoofdredacteur spelen van de Limburger. En daar moet ik nog over nadenken. Ik ga dingen schrijven die de pers gewoon totaal vergeet. Of dingen die ikzelf belangrijk vind. Al een paar keer roep ik: we hebben hier in Kerkrade de mooiste dierentuin van Nederland, maar er loopt geen olifant rond. En er mag geen dierentuin zijn zonder olifant. Ik heb het idee om daar gepensioneerde olifanten uit het circus te laten uitsterven zeg maar. En we hebben Pinkpop al op televisie vanaf 1976. Al die beelden. We hebben net weer nieuwe afspraken gemaakt. We kwamen er in Hilversum achter dat de Tweede Kamer ooit heeft besloten dat de Pinkpopuitzendingen nooit achter de decoder mogen. De politiek heeft alleen nooit geïnformeerd of Pinkpop een commercieel festival was, private property ofzo. Ze leggen dat gewoon vast. Over mijn festival!”

Mojo doet natuurlijk al een flink aantal jaren jouw programmering. Hoe ver gaat jouw invloed nog? “Mojo en Pinkpop zijn met elkaar verbonden. Zij maken het programma. Ik heb invloed op het gebied van andere dingen. Dit jaar heb ik er Rowwen Hèze tussengefietst. En Golden Earring. Ik ben toch degene die moet waken over het totale product.”

‘Dat wordt een nieuw ding: er zijn veel te veel festivals’

Waar je zelf ook geen invloed op hebt; er zijn sinds 1970 heel veel festivals bijgekomen. “Ja. 1150 festivals in totaal in Nederland dit jaar. Wat een totale gekte. En zo’n nieuwe popfestival in Emmen heeft van Mojo dus Lenny Kravitz gekregen, en ik snap dat, want dat zijn ze aan hun stand verplicht. Ik heb daar alleen om die reden minder tickets verkocht denk ik. Sting geven ze dan ook aan een nieuw festival in Groningen. Dat wordt een nieuw ding: er is veel te veel te doen; er zijn veel te veel festivals. En dan moet je niet vergeten: soms komen mensen met groepen naar festivals en die groep kan zomaar besluiten ineens naar Best Kept Secret te gaan.”

Wat valt jou verder op aan het festivallandschap? “Er stond een artikel in de krant dat een paar festivals in Limburg gecancelled zijn omdat ze niet meer konden voldoen aan die totale gekte van de veiligheid. Ambtenaren die opgenaaid worden en allerlei eisen beginnen te stellen. Wij geven een miljoen uit aan veiligheid, met name de security. Dat zijn kleerkasten soms, maar wel mensen die gestudeerd hebben om een crowd in de gaten te houden en te begeleiden. En dat kost heel veel geld, tegen uurlonen die zijn gestegen in de loop der tijd. Een ander festival in Limburg is verplaatst omdat er een vogel aan het broeden is. Een raadslid ontdekte dat er een kievit op het terrein zat en die moesten ze eerst laten uitbroeden. Tot wanneer is dat dan? Er is een totale gekte ontstaan. En dan de bierbekers. Er is recent een festivalconvenant gesloten waardoor we allemaal dezelfde bekers gaan gebruiken die absoluut composteerbaar zijn. Wij hadden de afgelopen jaren zelf het idee dat we al een beker hadden die afbreekbaar was. Maar we gaan dus ook op Pinkpop een andere plastic beker krijgen.”

Ondertussen speelt jouw gezondheid al jaren een rol. Je bent hartpatiënt. Valt dat vol te houden? “Ik probeer heel veel dingen af te doen. Anderen zeggen: ‘je doet nu veel teveel. Hoe ouder je wordt, hoe meer je doet’. Ik ben in 2003 getroffen door een virus, bij de mondhygiënist. We weten om die reden dus precies de datum nog. Op een gegeven moment gebeurt je dat, het overkomt 300 mensen per jaar in Nederland. In de mond zitten ongeveer 1000 bacteriëen. Als bloedend tandvlees schoongemaakt moet worden dan gaat dat beestje via de keel naar binnen en begint de hartklep op te eten, als Pacman. Aanvankelijk dachten ze dat ik een burnout had. Ik heb de Pinkpop van 2003 ondergaan terwijl ik bijna aan het doodgaan was. Een maand later, op Quatorze Juillet, hebben ze het in een Frans ziekenhuis ontdekt. Bij mij was het virus al aan de tweede klep bezig. Ik had nog één dag te leven. Ik heb toen twee weken in het ziekenhuis gelegen. Het duurt zeven weken om dat virus er weer uit te krijgen. Het ging net goed, dat was heel speciaal. Daarna kreeg ik een aneurysma. Daar was ik ook op tijd bij. Die medische kwesties spelen dus al zestien jaar. Ik slik al zo lang 22 pillen per dag. En dat terwijl ik me eigenlijk 100% gezond zou moeten voelen. Ik heb nooit gerookt, nooit gedronken, nooit drugs gebruikt. Vandaar dat ik nog altijd leef, zeggen de doktoren.”

Maar, daarover is vaak speculatie geweest: je gaat na dit jubileumjaar niet stoppen? “Mijn gezondheid gaat nu voor. Ik wil alles doen of laten, want ik moet wel weten wat ik doe. En als onderdeel van mijn ziektebeeld kan ik soms zomaar in slaap vallen. Niet achter het stuur ofzo, maar gewoon in een stoel. Het is drie keer achter elkaar gebeurd dat ik dermate zwaar onder narcose ben gebracht dat ik erna niet meer wist waar ik was. En zo sukkel ik eigenlijk. Het enige dat ik kan zeggen is: ik was, ik ben en ik blijf de baas. Zo lang ik het kan volhouden. Maar er komt een moment natuurlijk dat er ook aan dit leven een einde komt. Voorlopig ben ik blij dat ik morgen een CT-scan ga krijgen. Als ze in het ziekenhuis maar niet gaan zeggen: stay here; onmiddellijk uitkleden en in bed gaan liggen. Ik moet er niet aan denken.”