Bouwen aan Vlaanderen 05 2015 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

5 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 16 I NUMMER 5 2015 I NOV - DEC

Residence Palace hart van Europa Oostduinkerke zwemt in retrosfeer Lommelse senioren in boskleuren boskeluren Lingerie voor Zottegemse stadsdiensten Antwerpen herwaardeert Leon Stynen

U ondersteunt uw bewoners. Wie is er om u te ondersteunen? Maak samen met uw ING-bankier uw missie waar. Om het welzijn van uw bewoners te garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING-bankier die uw behoeften begrijpt en financiële oplossingen aanreikt die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. Of elektronisch bankieren, speciaal afgestemd op uw situatie en organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust een afspraak met uw ING-bankier. ing.be/business

ING België nv – Bank/Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

www.remmers.be

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

DucoSlide Wood Hout en aluminium in een boeiend samenspel

De DucoSlide Wood is een architecturaal zonweringsysteem met mobiele, houten lamellen in een aluminium kader. Ze combineren een speciale touch. De lamellen, vervaardigd uit de duurzame en lichte houtsoort Western Red Cedar, worden onzichtbaar bevestigd binnen het DucoSlide LuxFrame kader. Toepasbaar in een enkelvoudig, symmetrisch of telescopisch schuifsysteem.

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

optimale zonwering met behoud van daglicht en geven elke gevel

UITGAVE

Voorwoord

Nieuwe bouwtrends en herwaardering van de jaren zestig Volgens de aannemersorganisatie Vlaamse Confederatie Bouw was 2015 geen goed jaar voor de bouw van nieuwe woningen. Vooral voor nieuwe huizen maar ook voor nieuwe appartementen daalde in Vlaanderen het aantal toegekende bouwvergunningen. De VCB trekt ook aan de alarmbel omdat het aantal grondige woningrenovaties in Vlaanderen zich op een te laag niveau bevindt. Dat het aantal kredieten voor woningrenovaties stijgt doet daar niet aan af, want de renovaties blijven grotendeels beperkt tot kleinschalige ingrepen. Gelukkig is bouw veel meer dan woningbouw of woningrenovatie. De toenemende vergrijzing van de bevolking stimuleert de bouw van woonzorgcentra en de toenemende eisen van mensen die er hun intrek (moeten) nemen zet aan tot inventiviteit en creativiteit in dit segment. Interne en externe sociale interactie en de aanleg van de omgeving genieten er een toenemende aandacht, zoals bij wzc Sint-Vincentius in Woumen, Hoevezavel II in Lommel of wzc De Pottelberg in Kortrijk. Politiek ligt het concept Europa momenteel sterk onder vuur. Maar Brussel blijft zich profileren als de hoofdstad van Europa. Het Europees parlement vergadert nu nog de helft van de tijd in Straatsburg, wat twee keer per jaar een dure verhuis van de administratie en heel wat overbodige kilometers en CO2-uitstoot van de parlementariĂŤrs veroorzaakt. Een volledig Brusselse oplossing zou economisch wel rampzalig zijn voor de stad Straatsburg. Maar die heeft vanaf 1januari 2016 wel een gedeeltelijke compensatie op zak: ze is vanaf dan de hoofdstad van de nieuwgevormde Franse superregio Alsace-Champagne-Ardenne-Lorraine, ook wel Grand Est genoemd. Toch zal het Europese karakter van Brussel zich vooral versterken door een initiatief in Brussel zelf: de renovatie en uitbreiding van het Residence Palace, tegenover het Berlaymontgebouw. Vooral de lantaarnvormige binnenstructuur van de nieuwbouw moet daarvoor zorgen. In hartje Antwerpen blijft het rustiger. De opvallendste bouwwerken vinden er plaats ten noorden van de stadskern en ten zuiden ervan. De vroegere havenwijk 't Eilandje blinkt uit met aan de ligging aangepaste nieuwbouw, vooral nieuwe woongelegenheden. In het zuiden, op de berm van de Antwerpse Ring, betekent de renovatie van de BP-Building een nieuwe stap in de (her)waardering van de architectuur uit de jaren zestig van de vorige eeuw, die door haar betonnen zakelijkheid decennia lang een onopvallend bestaan leidde. In 2007 nam ik het eind/hoofdredacteurschap van Bouwen aan Vlaanderen over van Rik Neven. Na bijna negen jaar vond ik het tijd om weer meer tijd te besteden aan eigen artikelen en laat ik het overkoepelende redactiewerk over aan een collega-bouwjournalist, die zich in het de eerste Bouwen aan Vlaanderen van 2016 aan U zal voorstellen. Prettige Eindejaarsfeesten en een geslaagd 2016,

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift & website voor de bouw Jaargang 16 • nummer 5 • 2015 Sinds 1999 • Verschijnt 5 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

HOOFDREDACTEUR

Koen Mortelmans E koen@mortelmans.com

REDACTIE

Tim Janssens, Koen Mortelmans, Johan Debaere, Els Jonckheere, Jeroen Schreurs, Bram Souffreau, Nick Vanderheyden, Simon Schreurs, Kevin Moens en Joos Neven

BLADMANAGEMENT

Philippe Bourda T +32 50 36 81 70 M +32 478 43 75 43 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pieter Maeyaert T +32 50 36 81 70 E p.maeyaert@louwersmediagroep.be

Brussel: Residence Palace nieuwe hart van Europa Aarschot gaat prat op gloednieuw shoppingterrein Antwerpen: Cadiz-torens domineren 't Eilandje Antwerpen: Compacte keteltechniek in Cadix Factory De Pen: Peter Swinnen

ADVERTENTIES

Kortrijk: Utility2Build-concept wekt enthousiasme

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 50 36 81 70

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

OPZEGGINGEN

Temse: Levendige woontoren langs de Schelde Brugge: Grensoverschrijdend denken weerspiegeld in nieuw D’M&S-gebouw Zottegem: Stadsdiensten in oude lingeriefabriek Bedrijfspresentatie: Euro Rent Anderlecht: Nieuw sorteercentrum voor Spullenhulp Febe Elements Awards bekronen diversiteit prefabbetonarchitectuur Deinze: Aluvision breidt uit Heusden-Zolder: Venster op de wereld van glasinnovatie Mechelen: Mercedes-vestiging uitvoerig gemoderniseerd Bedrijfspresentatie: Teugels Jabekke: Uitbreiding op zichtlocatie langs E40 Bedrijfspresentatie: Renson Drongen: Eigen ontwerp Nuscience uitgevoerd door partners met naam Brussel: Builty brengt meer dan 700 bouwprofessionals samen Emblem: Hof Emblehem bijtklare appel Oostduinkerke: Belgisch unicum aan zee heraangelegd volgens oude ontwerpplannen Remeha: Seminarie groots in warmte 2016

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Antwerpen: Energiebedrijf bouwt energiebewust

DOELGROEP

Waregem: Oefencomplex SV Zulte-Waregem referentie voor sportclubs

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersmediagroep.be

DRUKWERK

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

WOON- EN WERKGEBOUWEN

Pascal Op de Beeck T +32 50 36 81 70 M +32 475 28 14 64 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project E traffic@louwersmediagroep.be Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70

Gent: Fenixhof, reconversie om ‘u’ tegen te zeggen Antwerpen: Event 'Residentieel Vastgoed' houdt woontrends onder het licht Herenthout: Retro en visionair hand in hand Merelbeke: Garage complexe puzzel, resultaat indrukwekkend Zonnebeke: Nieuwe kantoorinrichting voor Stubbe Tobacco Trading Gent: Parkinginkom brengt sierlijkheid op Wilsonplein Kortrijk: Markante cassettegevel voor nieuw Stuvo-gebouw Bedrijfspresentatie: Orcem Heusden-Zolder: Centrum Duurzaam Gebouwbeheer

8 18 21 25 28 31 37 40 43 46 47 55 56 60 64 67 68 72 74 76 77 80 82 84 88 93 94 96 99 102 104 107 108 109

Inhoud

104

122

136

140

DAK & GEVELTECHNIEKEN Bedrijfspresentatie: Dejond

110

ONDERWIJSPROJECTEN Gent: Studeren in houten auditoria

112

St-Agatha-Berchem: Aangepaste infrastructuur voor kinderen met handicap

114

ZORGPROJECTEN Lommel: Woonzorgcentrum met steekeigen kleuren in Kempische bossen

118

Kortrijk: De Pottelberg stimuleert senioren in sociaal engagement

122

Diksmuide: Ouder worden in schoolvoorbeeld van duurzaam bouwen

125

BOUWEN AAN MONUMENTEN UITGAVE

5 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 16 I NUMMER 5 2015 I NOV - DEC

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLA ANDEREN.BE

Antwerpen: Beschermde BP-building in nieuw kleedje

129

Diksmuide: Stadhuis krijgt grandeur van weleer terug

132

Antwerpen: Rustiek herenhuis en achterliggende loft worden één

136

PARTNERS EN RUBRIEKEN

Residence Palace hart van Europa Oostduinkerke zwemt in retrosfeer

Journaal

boskeluren Lommelse senioren in boskleuren Lingerie voor Zottegemse stadsdiensten Antwerpen herwaardeert Leon Stynen

CIB Nieuws

5 2015084 BAVL 05.indd 1

14-12-15 09:52

Coverbeeld: Residence Palace Philippe SAMYN and PARTNERS architects & engineers, LEAD and DESIGN PARTNER.Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers.

De Derde Long BVA Nieuws Juridisch advies van Hans Herbrant ORI Nieuws Wie Doet Wat

50 140 141 142 143 144 146

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

PLAATSNAAM BRUSSEL | Residence | Projectnaam Palace

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Philippe Samyn and Partners architects & engineers, lead and design partner. Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers.

Residence Palace

nieuwe hart van Europa In 2016 neemt de Raad van de Europese Unie haar intrek in het grondig opgefriste, vernieuwde en vergrote Residence Palace. Sinds de uitbreiding van de Europese Unie in 2004 was het Justus Lipsiusgebouw te nauw geworden voor de Raad. Daarom heeft de Belgische staat gebouw A van het Residence Palace aan de Raad afgestaan. Die zal het als zetel gebruiken, zodra de nieuwbouw, renovatie en restauratie helemaal achter de rug liggen. â&#x20AC;ş

Het nieuwe volume van Residence Palace (midden), tussen het Justus Lipsiusgebouw (links) en de oorspronkelijke art deco gevel van het Residence Palace (rechts). 8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

PLAATSNAAM BRUSSEL | Residence | Projectnaam Palace

Metalprojects Overpelt NV Europalaan 39 - 3900 Overpelt - 011/64 75 68 - 011/64 26 93 info@metalprojects.be www.metalprojects.be

METALPROJECTS O

Werf/Chantier: Résidence Palace Brussel ©Philippe SAMYN and PARTNERS architects & engineers LEAD and DESIGN PARTNER.

Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers.

PLAATSNAAM BRUSSEL | Residence | Projectnaam Palace

Participanten aan het woord BELACOUSTICS –AKOESTISCHE PLAFONDS EN WANDBEKLEDINGEN

Niet alleen zullen de Raad van de Europese Unie en de Europese Raad er vergaderen, het gebouw moet ook de opvolgers van (de eerste Europese president) Herman Van Rompuy huisvesten.

ARCHITECTUURWEDSTRIJD Om de nodige werken uit te voeren en een gebouw met de voor het politieke hart van Europa passende uitstraling te kunnen optrekken schreef de Raad van Europa in 2004 een internationale architectuurwedstrijd uit, in twee fasen. Een team met het Belgische kantoor Philippe Samyn and Partners architects & engineers als 'lead and design partner' en met Studio Valle Progettazioni en Buro Happold won deze wedstrijd. ›

De brandbestendige akoestische plafond- en wandbekledingen in Residence Palace zijn aangebracht door Belacoustics (Roeselare). "De 4.000 m² wandbekledingen bestaan uit geperforeerde metaalplaten, bekleed met 100% wolvilt in uniforme kleuren" vertelt zaakvoerder Bert Stevens. "De bekledingspanelen moesten afneembaar zijn en de kromming van de wanden volgen. We hebben dan ook speciaal voor Residence Palace een nieuw product moeten ontwikkelen." "De 9.000 m² plafonds zijn bestaan uit dezelfde materialen, maar vertellen daarnaast een heel ander, ongewoon verhaal. We hebben het plafond samen met architect Samyn ontwikkeld, op basis van een kunstwerk gecreëerd door Georges Meurant. Het resultaat is een patchwork met 62 verschillende kleuren, uitgevoerd in cassettes van 60 x 60 centimeter." Belacoustics stond eveneens in voor de akoestische binnenbekleding van de tolkencabines. Aan het maken en plaatsen van de diverse bekledingen ging een uitgebreide studie vooraf. Belacoustics, een bedrijf uit de groep Servio, telt een vijftigtal vaste medewerkers en schakelt voor grote opdrachten zoals Residence Palace ook vertrouwde zelfstandige onderaannemers in. "We zijn gespecialiseerd in een brede waaier van akoestische materialen, maar spitsen ons vooral toe op opdrachten waar de esthetiek een essentiële rol speelt."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

H et z i t in o n s s ystee m SINDS 1950

DEUREN

WANDEN

PLAFONDS

AFBOUW

MEUBILAIR

BEDDELEEM T +32 9 221 89 21 of bezoek onze website www.beddeleem.be

Akoestisch vakmanschap op maat van uw ruimte. Akoestische oplossingen panelen wandbekleding gordijnen plafonds ... Brugsesteenweg 545 8800 Roeselare info@belacoustics.be www.belacoustics.be 051 49 99 11

BRUSSEL | Residence Palace

Participanten aan het woord Het oorspronkelijke Residence Palace was in de jaren twintig opgetrokken, naar plannen van de Zwitserse architect Michel Polak. Het was een eerste poging om vlakbij het oude stadscentrum prestigieuze collectieve huisvesting te ontwikkelen. Na een kortstondig commercieel succes, werd het art deco-

complex omgevormd tot een kantoorgebouw. Einde jaren tachtig werd een deel van de bebouwing langs de Wetstraat gesloopt, om plaats te maken voor het Justus Lipsius gebouw, de huidige zetel van de Raad. Intussen zijn de resterende oorspronkelijke gevels en de inkomhal wel beschermd. ›

Patchwork met ramen uit heel de Europese Unie.

ASI ALPACO –SANITAIRE WANDEN ASI Apaco (Schoten) leverde en plaatste in Residence Palace alle sanitaire wanden en installeerde in de toiletten en doucheruimten ook de inox toebehoren, zoals de papierrolhouders, wc-borstelhouders, kleerhaken en vuilnisbakjes met serviettendispenser. "We hebben de wanden van het sanitair op de verdieping ook zelf gemaakt," zegt zaakvoerder Alain Bastiaens. Het gaat om volkern Polyrey. "Dit materiaal is slijtvast en stootvast en heeft een massieve kern. De antibacteriële eigenschappen en het onderhoudsgemak hebben er mee voor gezorgd dat ons product werd geselecteerd. Maar ook het vooruitstrevend design van onze cabines speelde een rol. De combinatie van kwaliteitsmaterialen zoals volkern en Inox bezorgt onze afgewerkte producten een lange levensduur." ASI Alpaco heeft al een kwarteeuw ervaring opgebouwd in sanitaire wanden, omkleedcabines, WC-cabines, douchecellen, zitbanken, vestiairekasten en vakkenkasten voor zwembaden, scholen, sporthallen, ziekenhuizen en bedrijfsvestaires. Sinds kort is het ook buiten België actief. In eigen land werkte het recent mee aan onder meer Plopsaland en Plopsaqua (De Panne), het nieuwe Havenhuis van Antwerpen, en de Universitaire Ziekenhuizen van Antwerpen en Gent.

AGC GLASS EUROPE –GLAS AGC Glass Europe (Louvain-la-Neuve) leverde al het glas voor de dubbele huid van de buitengevels, de lantaarn, de tolkencabines en de liften van Residence Palace. "Alles samen een complexe opdracht, omdat zowel onze fabriek in Mol als die in Athus en die in het Franse Boussoi voor de productie ervan instonden," zegt Bhadresh Parbhoo, verantwoordelijke voor de bouwprojecten in België en Luxemburg. "Want het glas moest ongeacht zijn dikte overal in het gebouw precies dezelfde tint hebben. We gebruikten hiervoor 'Planibel Clearvision ', een extra-helder type glas, waarvan het gehalte aan ijzeroxide op chemische wijze is verlaagd (Fe²O³ < 0,02%). Het patchwork van de buitengevels is samengesteld uit recuperatieramen uit heel Europa. De dubbele huid van deze gevels moest bovendien explosiebestendig zijn." "Het glas voor de liften moest bovendien een brandweerstand van minstens twee uur hebben, dat voor de lantaarn en de tolkencabines moest de dubbele buiging van die ruimten volgen. De gebogen, superisolerende dubbele beglazing glas van de lantaarn is voorzien van een witte zeefdruk, voor het design en ook om intimiteit te garanderen." Philippe SAMYN and PARTNERS architects & engineers, LEAD and DESIGN PARTNER.Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

FAÇADE FASCINATION.

ADVERTENTIE.pdf

23/11/12

10:50

Keystone Kantoorgebouw Praag, Tsjechië I ALUCOBOND® Anodized Look CO/EV1 I EM2N Architekten AG, Zurich | © Simon Menges ALUCOBOND® aluminium composiet platen bieden door hun verwerkingsmogelijkheden een grote architectonische vrijheid. 3A Composites GmbH Alusingenplatz 1 78224 Singen, Duitsland Tel +32 471 42 23 22 luc.ameys@3AComposites.com www.alucobond.com ADVERTENTIE.pdf

STRATOBEL STRONG

23/11/12

NIEUW !

Uniek om zijn weerstand Exclusief om zijn transparantie

ADVERTENTIE.pdf

CMY

GELAAGD VEILIGHEIDSGLAS MET EEN STERKERE PVB-FOLIE Stratobel Strong is uniek omdat het een PVB-folie bevat die honderd maal sterker is dan de PVB-folie die gewoonlijk gebruikt wordt in veiligheidsglas. De folie zorgt voor een hogere, mechanische weerstand, minder doorbuiging, een veiliger breukgedrag en zeer stabiele randen met een beperkt risico op delaminatie. Stratobel Strong is exclusief, omdat het dankzij de heldere PVB-folie perfect transparant en neutraal is, waardoor de tint van het glas niet verandert. AGC Glass Europe - België - T 02 409 30 00 - sales.belux@eu.agc.com - www.yourglass.com

23/11/12

10:50

PLAATSNAAM BRUSSEL | Residence | Projectnaam Palace

Philippe SAMYN and PARTNERS architects & engineers, LEAD and DESIGN PARTNER.Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers.

LANTAARN Het nieuwe ontwerp van Samyn omvat de nieuwbouw van een extra volume aan het bestaande gebouw. De voetafdruk ervan verandert daardoor van een letter L in en vierkant. De zo omsloten binnenplaats vormt daarmee een ruim atrium en beschermt het tegen stedelijk stof en lawaai. Dit atrium bevat de hoofdinkom en een tweede, intern volume, in de vorm van een lantaarn, voor de conferentie- en vergaderzalen. "Bouwen langs een Brusselse hoofdverkeersader is geen sinecure," vertelt Sara Bernar, projectdirecteur bij hoofdaannemer Interbuild. "Leveringen konden alleen plaatsvinden via de dubbele poort langs de Wetstraat. Tijdens Europese toppen mochten er geen leveringen plaatsvinden, terwijl er op de bouwplaats ook bijna geen ruimte was voor stockage. Ook het gebruik van kranen is tijdens zulke bijeenkomsten verboden. We moesten dan ook zoveel mogelijk buiten de gewone werktijd leveren." En dan waren er nog de technische uitdagingen. "De Josaphat-spoorwegtunnel loopt onder het gebouwencomplex door. We mochten het gebouw daar niet op afsteunen. ›

Participanten aan het woord BEDDELEEM –SCHEIDINGSWANDEN "Puur economisch was het nieuwe Navo-hoofdkwartier in Evere een nog grotere opdracht, maar wat betreft uitstraling komt er niets in de buurt van Residence Palace," zegt Jochen Daneels, project manager bij Beddeleem (Nazareth). "We hebben er alle lichte scheidingswanden in gipskarton geplaatst en de verplaatsbare wanden, afgewerkt met fineereik." Beddeleem maakte ook de zowat 150 vertalerscabines. "Dat was technisch een uitdaging van formaat. Want we moesten niet alleen het gipskarton een eivorm geven, de 4 cm dikke glasramen moesten de dubbele kromming van de ruimte volgen." Deels in gipskarton en deels in metaal bracht Beddeleem de verlaagde plafonds aan in zowel de nieuwbouw als in het historische deel van Residence Palace. Verder stond Beddeleem ook in voor de omkadering van de schachten met de technische leidingen en infrastructuur in de 'lantaarn'. "Samen met de universiteit van Luik, Isib en Knauf hebben we een 12 centimeter dikke Stucanet-wand ontwikkeld, met een stalen geraamte erin verweven. Deze wand moest én twee uur brandbestendig zijn én de kromming van het gebouw volgen. De opdracht van Isib en de universiteit bestond erin om een proefstuk voor de brandtest te ontwikkelen, representatief voor de twaalf verdiepingen hoge wand met variabele kromming." De bijna 450 eigen medewerkers en zelfstandige onderaannemers van het bedrijf werkten onlangs ook mee aan onder meer AZ Jan Palfijn in Gent, het Uza in Antwerpen en de Vlaams-Brabantse zetel van Matexi in Grimbergen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

Sanitaire cabines

ONTWERP, ADVIES, PLAATSING, INSTALLATIE, AFWERKING

Omkleedcabines Douchecellen Vestairekasten Zitbanken INOX accessoires http://www.alpaco.be

info@alpaco.be Wijtschotbaan 3 b1 2900 Schoten

Uw partner voor: • waterdichting van platte daken • thermische isolatie van platte daken • groendaken www.dekkersnv.be

Résidence Palace, waterdicht door Dekkers!

BRUSSEL | Residence Palace

Participanten aan het woord DEKKERS-TECTUM –WATERDICHTING PLATTE DAKEN Dekkers, een onderdeel van de groep Tectum (Genk) stond niet alleen in voor de waterdichting op de platte daken van Residence Palace zelf, maar ook voor de bitumineuze waterdichting bovenop de ondergrondse parkeergarage tussen het oude en het nieuwe deel van het gebouw.

Philippe SAMYN and PARTNERS architects & engineers, LEAD and DESIGN PARTNER.Philippe Samyn and Partners architects & engineers, Studio Valle Progettazioni architects, Buro Happold Limited engineers. Daarom hangt de gevel die boven de tunnel staat op aan de dakstructuur, die zelf wordt gedragen door historische funderingen en door nieuwe betonfunderingen." "In de lantaarn staan alle kolommen schuin. De grote conferentiezaal heeft een overspanning van wel 40 meter. Het was ook delicaat om deze overspanning te monteren. Door de erg fijne detailleringen moesten, om een naadloze montage van de gevel te kunnen garanderen, de toleranties van het staal in vergelijking met de gangbare normen veel kleiner zijn."

EUROPEES PATCHWERK Opvallendste element, naast de lantaarn, is het patchwork met ramen dat de nieuwe buitengevel vormt. Philippe Samyn wou hiermee het Europese karakter van het gebouw in de verf zetten. Naar eigen zeggen kreeg zijn idee hiervoor vorm toen hij een container met gedemonteerde ramen zag. "In de façade van het nieuwe volume van Residence Palace zijn ramen uit alle landen van de Europese Unie verwerkt," legt hij uit. "En het was zelfs niet moeilijk om ze te vinden. Er bestaat immers een erg actieve markt in dat soort materiaal." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Regie der Gebouwen, Brussel

Lead and Design Partner Philippe Samyn and Partners architects and engineers, Brussel

Hoofdaannemer

"Op 30% van het glazen dak van het atrium hebben we EPDM in de tussengoten gelegd," zegt Patrick Vanderstichelen, district manager Wallonië en Brussel. De regenwatergoten zijn samen goed voor een lengte van meer dan een kilometer. "Er ging heel wat rekenwerk aan vooraf. Zo mocht er onder de lichtkoepel op de bovenverdieping geen condensatie optreden. Uit de berekening van de dauwpunten leerden we dat we een andere isolatie moesten plaatsen dan aanvankelijk voorzien. We moesten er ook voor zorgen dat de goten geen afbreuk deden aan de R-waarde van het dak als geheel." De waterdichting van de parking bestaat uit APP-bitumen. "In twee lagen. Dat is veiliger dan TPO, dat in slechts één laag wordt geplaatst. Vergeet niet dat het de bedoeling was om de afwerking op de begane grond met klinkers en asfalt nooit meer te verwijderen."

PLATTEAU –DAKWERKEN Platteau & Partners (Deurne) stond in voor de dakwerken voor zowel de lantaarn als op de overdekte parking van Residence Palace. "We zijn er in totaal drie jaar aan het werk geweest, zij het niet constant," verklaart zaakvoerder Danny Platteau. Zijn bedrijf stond ook in voor de gevelbekleding met zinkcassettes. "Die cassettes hebben we op maat gesneden in Deurne. Residence Palace wou geen standaardmaten gebruiken en wij beschikken over de nodige machines om een afwijkende maatvorming te leveren. Voor de lantaarn moest Platteau het zink versnijden in 17 meter lange, spievormige banen. "Acht van onze mensen werkten aan het zink, zes hielden zich met het timmerwerk bezig." "Met Jan De Nul hadden we al eerder samengewerkt, maar met Interbuild was het de eerste keer," blikt Platteau terug." Op zijn palmares staan onder meer de koepel van het Centraal Station in Antwerpen en Kinepolis Oostende. Hij voert al sinds 1986 dakwerken uit, eerst als eenmanszaak en later als bvba

CEVAN METALWORKS – METAALCONSTRUCTIES MET GLAS Cevan Metalworks uit Maaseik, specialist in plaatbewerking en metaalconstructies, bracht in Residence Palace verschillende complexe realisaties met glas tot een goed einde. Zo zijn de beglaasde plafonds in de liftsassen van zijn hand. Het zijn inox structuren met een extra klaar, opaalglas, wat een mooi diffuus verlichtingseffect tot stand brengt. In een zaal op de negende verdieping plaatste Cevan Metalworks een glazen, akoestische wand in een metaalstructuur. Het was ook verantwoordelijk voor de plaatsing van een metalen trap met houten treden. Op zich weinig spectaculair, ware het niet dat deze moest worden geïntegreerd met twee opaalglazen zijwanden waarachter zich LED-verlichting bevindt. Net als bij de andere opdrachten, was het geen evidentie om deze grote, zware glazen panelen onbeschadigd op de voorziene plaats te krijgen. Tenslotte realiseerde Cevan Metalworks ook de glazen wanden aan de tourniquets en verschillende glazen deuren en wanden op de verdiepingen.

thv Interbuild-Cegelec, Antwerpen

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

AARSCHOT | Witte Molen Shopping

Tekst | Simon Schreurs Beeld | Marc Scheepers

AARSCHOT GAAT PRAT OP GLOEDNIEUW SHOPPINGTERREIN Op 1 september openden de eerste winkels van het nieuwe shoppingterrein “De Witte Molen” aan de Herseltsesteenweg in Aarschot hun deuren. 65 mensen vinden er werk in zes verschillende winkelpanden. Temeer door de smaakvolle architectuur is het er aangenaam winkelen.

Het nagelnieuwe shoppingcenter staat in schril contrast met de jammerlijk in verval geraakte Witte Molen op de achtergrond. Vijf van de zes panden zijn al betrokken, niet door de minste namen. Albert Heijn, Action, Gamma, Maxi Zoo en Basic Fit vonden er al onderdak. De vijf zijn klant bij de Hasseltse projectontwikkelaar Kolmont Woonprojecten, die nauw samenwerkte met HVC Architecten en bouwbedrijf Mathieu Gijbels, dat de bouw verwezenlijkte.

GEVARIEERD ONTWERP Herman Verwimp, marketing en hr-directeur bij Mathieu Gijbels, klinkt bijzonder opgetogen over de gang van zaken: "We startten midden februari en waren al vóór de bouwvakantie klaar. De officiële opening vond plaats op 31 augustus.” Een goede samenwerking was daarvoor en ook om het uitdagende ontwerp van het Hasseltse architectenbureau HVC Architecten te realiseren noodzakelijk. “Er zit vanalles in het ontwerp van HVC Architecten. Het is een combinatie van staal, betonpanelen, sandwichpanelen, metselwerk en hout. De insprongen in de gevel en de gaanderijen zorgen voor een mooi diepte-effect en een speels uitzicht.”

18 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De bouwvoorwaarden waren nochtans erg strikt. “Op een terrein van 7.000 m² moesten we een oppervlakte van 10.000 m² voor retail voorzien,” zegt architect Rik Van Com. “Daarom creëerden we een verdieping in het L-vormige gebouw. Vermits het niet hoger mocht zijn dan 8 meter, was het gebruik van industriebouwtechnieken aangewezen. Bij die hoogte was een staalconstructie de logische oplossing.”

AARSCHOT | Witte Molen Shopping

Vooral Albert Heijn zal vermoedelijk veel bezoekers trekken.

'DE MIX VAN MATERIALEN IS GEKOZEN OM PUUR ESTHETISCHE REDENEN'

Gevelbekleding

Gamma en Albert Heijn nemen de meeste oppervlakte in beslag.

FLANEREN IN GAANDERIJEN Van Com: “Het Witte Molen-shoppingterrein is gericht op grootschalige kleinhandel. De winkels zijn daardoor een goede aanvulling op de winkels in de binnenstad. Een Gamma-winkel optrekken in de binnenstad zou bovendien gewoonweg niet haalbaar zijn. Het is een aantrekkelijk complex geworden met een behoorlijke K-waarde van 27.” Verwimp beaamt: “We zijn er met dit project in geslaagd een retailproject op te leveren dat veel minder industrieel oogt dan de meeste in zijn soort. De mix van materialen is gekozen om puur esthetische redenen. De gaanderijen maken dat klanten droog van winkel naar winkel kunnen lopen. Je waant je in een hippe winkelstraat.” ❚

Iso Facade Houtskeletbouw Verbouwingen

Participanten aan het woord

Timmerwerken

Wim Daniels Verbouwingen in Hout & Steen Wim Daniels Drie Eikenstraat 1 3680 - Maaseik Tel.: 089 86 60 38 Gsm: 0495 16 68 12 Fax: 089 86 60 38 info@wimdaniels.be

WIM DANIELS –GEVELBEKLEDING EN TERRASVLOEREN Wim Daniels (Opoeteren-Maaseik) leverde en plaatste de houten gevelbekleding en de houten terrasvloeren voor winkelcentrum De Witte Molen. Daniels startte is 1984 als eenmanszaak, eerst voor algemene schrijnwerken, later voor verbouwingen in hout en steen. De voorbije tien jaar hebben hij en zijn intussen twee medewerkers zich gespecialiseerd in werken met geïsoleerde houten voorzetgevels in alle en houtsoorten, modellen en afwerkingswijzen, Eternit beplatingen, Isofacade, Rockpanel, Trespa en isolatie met steenstrips. "De Witte Molen was voor ons een erg mooie opdracht, gezien de ligging, de gekozen modellering en de keuze van Thermowood als houtsoort. Het was ook een ongewone taak, omdat we wegens de korte bouwtijd tegelijk met verschillende andere aannemers aan het werk waren, zoals de ramen- en glasplaatsers en de uitvoerders van graaf- en wegeniswerken. Recent leverde Daniels een opmerkelijk staaltje af, met de bekleding van een grote woning in Winksele met een geïsoleerde gevelbekleding in verkoold hout.

www.wimdaniels.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

Grondwaterverlaging - verticale filters - dieptebronnen - retourbemalingen - bemaling met horizontale drains

elektrisch en diesel aangedreven pompen

www.gsmeyers.be info@gsmeyers.be tel: +32 (0)3 484 40 57

Bruggestraat 16 2240 Zandhoven Fax: +32 (0)3 484 58 72

ANTWERPEN | Cadiz

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Jan De Coninck, Besix-Vanhout

CADIZ-TORENS DOMINEREN 'T EILANDJE In de oude Antwerpse havenwijk 't Eilandje legt de tijdelijke aannemersvereniging Besix-Vanhout en haar onderaannemers momenteel de laatste hand aan Cadiz, een nieuw woon-, werken winkelcomplex met 184 appartementen. Het neemt de plaats in van een voormalig douanegebouw, dat twee jaar geleden onder de sloophamers verdween. Besix en Vanhout moesten de sloopwerken met de nodige omzichtheid uitvoeren, want het douanegebouw bevatte heel wat asbest. "Dat asbest zat vooral in de brandwerende afscherming van de dragende structuur. Het verwijderen ervan nam ongeveer anderhalve maand in beslag," zegt project manager Koen Peeters (Besix-Vanhout). Voor de slopers het asbest zelf konden bereiken moesten ze ook de inboedel weghalen, de kolomomkastingen en het buitenschrijnwerk ontmantelen. Bij de sloop van de betonwerken konden ze zwaarder materieel inzetten. Dan kwam het er vooral op aan de hinder –door lawaai, stof en puintransport– voor de omwonenden te beperken. "Het douanegebouw dateerde uit de jaren zeventig. Het bezat wel bouw-

kundige kwaliteiten, maar niet als woongebouw. De brutalistische structuur bood te weinig mogelijkheden om elk appartement voldoende daglicht te schenken." De toplagen van de bodem zo dichtbij de Schelde vertonen een sterk alluviaal karakter, wat betekent dat de 'vaste' grond er vrij diep zit. In de havenomgeving was in de loop der eeuwen ook al zoveel gegraven dat niemand zeker wist of die vaste grond niet verstoord was. "Daarom moesten we én een diepe bemaling aanbrengen en een retourbemaling achter een soilmixkeerwand," verklaart de project manager. Bovendien bestond het gevaar dat de druk van het grondwater nadien de betonnen kuip, die de kelder van de nieuw-

bouw vormt, omhoog zou duwen. Het was dan ook noodzakelijk om onder de kuip naast drukpalen ook trekpalen aan te brengen, om te voorkomen dat ze zou opdrijven."

CLAUSTRUM Polo en Meta tekenden vier torens van acht verdiepingen hoog, op de hoeken van een gemeenschappelijke sokkel met drie bouwlagen, met daarin ruimte voor een woonzorgcentrum, kantoren, horeca, en een supermarkt. De sokkel vormt een claustrum rondom een groen binnenplein, dat alleen voor de bewoners toegankelijk zal zijn. Ondergronds komt er een parking, deels op één, deels op twee bouwlagen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

TheuFria inbraakwerende deurgehelen • • • •

Weerstandsklasse 3 30 minuten brandwerend Vanaf 30 dB geluidwerend Complete combinatie van deur, kozijn en hangen sluitwerk • Snelle, eenvoudige montage • In 2016 verkrijgbaar in IIIb uitvoering

WK3

geluidwerend

altijd een sluitende oplossing 30 min

www.theuma.be | info@theuma.com

ANTWERPEN | Cadiz

De vroegere parking naast het douanegebouw maakt plaats voor een deel van een –eveneens groen– buurtplein. Dit ruime plein moet het hart van de heraangelegde wijk vormen en samen met het Cadiz-gebouw zelf de herwaardering van de buurt schragen.

'DE AFWERKING VAN DE KOLOMMEN MET VORMSTENEN BEZORGT DE BUITENGEVELS EEN ORIGINEEL UITZICHT' Cadiz integreert verschillende types appartementen, van studio's tot penthouses. Stuk voor stuk beschikken ze over balkon- of dakterrassen. Naargelang de oriëntatie bieden ze, op de laagste etages na, een verschillend uitzicht: op de Schelde, op de haven, op de historische stadskern, op de binnentuin of op het gebied rond de oostelijke Ring. "Op de verdiepingen drie tot zeven komen er per toren acht appartementen," legt Peeters uit. "De achtste verdieping omvat telkens zes penthouses, met een solarium op hun dak." De appartementen vlak boven de sokkel hebben een terras op het dak van die sokkel. De rest van dit dak is aangelegd als extensief groendak, net als delen van de torendaken. De balustraden van de terrassen hebben samen een lengte van wel vijf kilometer.

CENTRALE DRAAGSTRUCTUUR De draagstructuur van de torens bestaat uit een betonnen kern met liften en trappen en ter plaatse gestorte, dragende vloerplaten. Kolommen bevinden zich alleen in het gevelvlak. "Die hebben, naast een esthetische, ook een dragende functie. Dit laat de binneninrichting van de appartementen helemaal vrij. Kopers kunnen per niveau desgewenst appartementen samenvoegen. De meeste woongelegenheden in het complex zijn overigens al verkocht." Besix en Vanhout werkten de kolommen tussen de verdiepinghoge

solid future, strong foundations Motel One - Royale 120 Brussel / Bruxelles

Piles

Brussel / Bruxelles

Diaphragm walls Piles & bored piles

Lighthouses - Bel View Brussel / Bruxelles

Piles Utilities

Franki Foundations Belgium biedt een compleet gamma van geoptimaliseerde funderingsoplossingen aan, puttend uit een enorme bron aan ervaring sinds de oprichting in 1909.

ramen af met vormstenen met onregelmatige hoeken. Dat vergde een bijzondere aandacht tijdens het metselen, maar verleent ook originaliteit aan het gevelbeeld. De achttien kantoorunits met een oppervlakte van 149 m² tot 439 m² in de sokkel worden op maat afgewerkt. Ze bieden uitzicht op of het Kattendijkdok of de groene binnentuin. Samen met de appartementen, de parkings en de commerciële ruimten zijn ze goed voor een vloeroppervlakte van 26.761 m². Het regenwater wordt deels gebruikt om de binnentuin te sproeien en verder gebufferd in een ondergrondse tank. "Vierseizoensbeglazing en aan de ramen van de penthouses ook screens voorkomen overlast vanwege de zone. Ook wat betreft ventilatie verschillen de penthouses van de andere woonverdiepingen. Ze krijgen volledig mechanische ventilatie –type-D–, terwijl in de appartementen de aanvoer van verse lucht mechanisch geschiedt –type C." ❚

Participanten aan het woord FRANKI FOUNDATIONS – DIEPTEFUNDERINGEN

Up Site

Micropiles, anchors Piles & retaining walls

De gevels zijn afgewerkt met een parementbaksteen, de balkonterrassen in prefab zichtbeton.

Franki Foundations Belgium offre une gamme complète de solutions optimisées en matière de fondations, en faisant appel à son énorme expérience accumulée depuis sa création en 1909.

FRANKI FOUNDATIONS BELGIUM S.A. 2, Avenue Edgard Frankignoul - 1480 Saintes, Belgique T. +32 2 391 46 46 - F. +32 2 391 46 47 mail@ffgb.be - www.ffgb.be

Franki Foundations (Saintes / Koekelare) bracht bij Cadiz de diepfunderingen aan. "We gebruikten hiervoor grondverdringende schroefpalen, type Omega," licht business unit manager piles Piet Kindt toe. "Deze keuze was ingegeven door de aard van de ondergrond en de hoge belasting. Palen type Omega kunnen in zandige gronden, zoals die in Antwerpen veel voorkomen, een hoger draagvermogen per paal bieden." Naast grondverdringende schroefpalen biedt Franki Foundations –tegenwoordig een onderdeel van de groep Besix– veel andere technische toepassingen aan. "We beschikken over het ruimste aanbod aan funderingstechnieken op de Belgische markt, zowel in beschoeiingstechnieken als in paalfunderingstechnieken." Bij Cadiz hoefde Franki Foundations slechts drie medewerkers en één boorstelling in te zetten. "De uitdaging zat in de zo kort mogelijke uitvoeringstijd, tegenwoordig de algemene trend is. Men ziet een funderingsbedrijf graag komen, maar nog liever vertrekken." Franki Foundations werkt ook mee aan onder meer het nieuwe havenhuis van Antwerpen en de Stevin-hoogspanningsleiding die de windturbineparken in de Belgische zone in de Noordzee moet verbinden met het Belgische elektriciteitsnet.

www.ffgb.be

FRANKI_2494_Adv_L Architecture__Js.indd 2

21/03/13 11:34

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

ANTWERPEN | Cadiz

Participanten aan het woord THEUMA –DEURGEHELEN Theuma DoorSystems nv (TDS nv) leverde en plaatste zowel de toegangsdeuren als de binnendeuren en de technische deuren. "Onze sterkte is onze grote capaciteit," vertelt director projects Christ Vandevyvere. "De groep Theuma produceert dagelijks duizenden deuren. Onze specialiteit is het 'total service concept’ in deurgehelen voor grotere bouwprojecten zoals Cadiz." Daar installeerde TDS inkomdeurgehelen in Woodflex. "Een voor alle stakeholders goede keuze, wegens de aanpasbaarheid aan de muurdikte en de mechanische bevestiging in groef in de slaglat van het kozijn. Zo is er geen schroefbevestiging zichtbaar, wat het gemakkelijk maakt om nadien te schilderen. Er moeten ook geen schroefgaten worden opgestopt." De penthouses kregen inbraakwerende deurgehelen Theu-Fria RF30 WK3. "Deze zijn binnenkort ook verkrijgbaar met de verhoogde akoestische waarde IIIb." Het Kattendijkdok was geen onbekende plaats voor TDS. "Aan de overkant ervan installeren we gelijkaardige deurgehelen in de drie nieuwe woontorens, die samen tweehonderd appartementen tellen." De deurenspecialist werkte eerder al mee aan onder meer de Ghelamco Arena (voetbalstadion en twee kantoortorens in Gent), Up Site (350 appartementen in Brussel), Papeteries (200 appartementen in het Waalse Genval, woonproject Genève (370 appartementen in Evere) en Dok Noord (200 appartementen in Gent).

G. SMEYERS –DIEP EN DROOG

Bij bouwprojecten met ondergrondse niveaus in alluviale riviergebieden zoals Antwerpen is het droogpompen van de bouwputten een absolute vereiste. Bij Cadiz duurde de bemaling wel dertien maanden. "Wij hebben voor de tijdelijke handelsvereniging Kattendijk zowel bemalingswerken als retourbemalingswerken uitgevoerd," vat bestuurder René Lambrechts van de nv G. Smeyers de bijdrage van zijn bedrijf aan Cadiz samen. "De graafwerken voor de ondergrondse garages moesten droog worden uitgevoerd. Het maaiveld ligt hier op 6,40 meter boven het nationaal nulniveau (TAW). Om de 112 op 106 meter brede bouwput droog te pompen moesten we het grondwaterpeil langs de westkant verlagen tot 0,80 meter TAW en langs de oostkant zelfs tot -0.65 meter TAW." Doordat de plaatselijke bodem van het maaiveldpeil tot op -1,00 meter TAW bestaat uit zeer zettingsgevoelige alluviale klei was een dergelijke grondwaterverlaging niet evident, gezien het risico op aanzienlijke zettingschade voor de nabije bebouwing. Daarom moest de bemaling van de bouwput plaatsvinden binnen een waterdichte wand. Langs de buitenzijde van die wand installeerden we een retourbemaling, zodat het grondwater ter hoogte van de bebouwing zich op zijn oorspronkelijk peil kon handhaven." Simulatiemodel "We beschikken over een eigen studiedienst. Met een zelf opgesteld computersimulatiemodel heeft die zowel de bemaling met dieptebronnen als de bijhorende retourbemaling ontworpen en gedimensioneerd. Met dit simulatiemodel konden we ook de lengte van de waterdichte wand optimaliseren." Uiteindelijk stonden dertien in de bouwput geboorde dieptebronnen in voor de droogzetting ervan. "Om de waterdichte afdichting van de bemalingsbronnen doorheen de vloerplaat te garanderen hebben we speciale, geprefabriceerde doorvoerstukken aangeleverd en geplaatst." Een ringleiding rond de put voerde het opgepompte water naar de retourputten. Die leiding bestond uit gespiegellaste PE 160 mm-buizen. De retourbemaling telde zestien putten. Monitoring "Zolang de bemalingswerken duurden volgden ze we op met een systeem voor online monitoring, ingebouwd in een aantal peilbuizen ter hoogte van de te beschermen woningen. Daardoor kon iedere betrokken partij via onze website de evolutie van de grondwaterstand op de voet volgen." Lambrechts kon met tevredenheid vaststellen dat geen enkele woning in de omgeving door de bemalingswerken schade opliep. "Dankzij dit resultaat kregen we nieuwe opdrachten, voor andere bouwprojecten in dezelfde buurt binnen. Daarbij Kaai 37 voor aannemer Cordeel en India Natie voor aannemer Kumpen." Gastank in de zeebodem G. Smeyers is actief in heel België en ontvangt ook meer en meer aanvragen uit Frankrijk. "Zo hebben we recent in Rouen in samenwerking met Delta Service Location voor aannemer Eiffage twee grote bouwputten droog gezet. Momenteel bemalen we voor de THV Kumpen-Democo de bouwput voor het Hassabouw in Hasselt. Daar gebruiken we verschillende bemalingstechnieken, zoals verticale filters, dieptebronnen en retourbemaling. We zijn ook gestart met de bemaling van een ronde bouwput met een diameter van 100 meter voor de vijfde LNG-opslagtank op de LNG-terminal van Fluxys in Zeebrugge. Deze bouwput moeten we tot 24 m diep droog zetten."

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Cores Development, Antwerpen en Westhoek, Antwerpen Ontwerp Polo Architects, Antwerpen en Meta Architectuurbureau, Antwerpen Hoofdaannemer thv Besix, Brussel en Vanhout, Geel

24 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Cadix Factory

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Remeha

COMPACTE KETELTECHNIEK IN CADIX FACTORY Het nieuwe woongebouw Cadix Factory in de oude Antwerpse havenwijk 't Eilandje is zo ontworpen en opgetrokken dat het zowel 's zomers als 's winters met een minimum aan verwarming of koeling een aangenaam binnenklimaat heeft. Voor die verwarming staan twee ketels van Remeha (Wommelgem) in, geplaatst door Lauryssen Service (Sint-Lenaarts).

Het geveluitzicht van Cadix Factory verwijst naar de historische achtergrond van de omgeving, maar het gebouw is opgetrokken met de recentste passiefbouwtechnieken.

"Wij hadden al eerder samengewerkt met projectontwikkelaar Alta Build," verklaart Vik Van den Corput," die bij Lauryssen de plaatsingswerken coรถrdineert. "We gebruiken dikwijls ketels van Remeha. In de stookplaats van Cadix Factory ging het om twee ketels type Gas 210 Eco Pro., allebei met een vermogen van

160 kW. We maakten deze keuze in samenspraak met Alta Build. Remeha was hier om diverse redenen de aangewezen keuze. Hun afstelling is erg duidelijk en in verhouding tot hun vermogen zijn ze erg compact." Elke woongelegenheid is uitgerust met een warmtewisselaar. "Ze zijn net als de centrale stookplaats

klaar om ooit te worden aangesloten op een lokaal warmtenet. Vanuit de ketels wordt alleen water met een temperatuur van 70 graden rondgestuurd, voor de centrale verwarming. In de appartementen zorgt de warmtewisselaar voor de opwarming van het tapwater tot de gewenste temperatuur." โ บ

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

Remeha Gas 310/610 Eco PRO ›

Gas condensatietechniek groot vermogen

Voldoet ruimschoots aan de eisen van gasrichtlijn 2009/142/EC en rendementsrichtlijn 92/42/EEG

›

Leverbaar in duo-uitvoering: Remeha Gas 610 Eco PRO, met onder andere een gecombineerde rookgasafvoeraansluiting

›

Warmtewisselaar uit corrosiebestendige gietaluminium leden

›

Premix verbrandingstechniek met gas-/luchtkoppeling

›

Compleet gemonteerd en vooringesteld geleverd

›

Voorzien van transportwielen en verstelbare ketelpoten

De grote ketel

Die nergens te groot voor is

Remeha Gas 310 Eco PRO

Beproefde techniek Nieuwe hoogwaardige elektronica 100% maatwerk De staande condenserende gasketels van Remeha zijn toonaangevend in het segment van de hogere vermogens. De gietaluminium warmtewisselaar, de premix verbrandingstechniek, de handige transportwielen: het zijn succesfactoren die er voor hebben gezorgd dat deze Remeha ketels het warm kloppend hart vormen van talloze hotels, zorginstellingen, scholen, kantoren en andere grote gebouwen.

+32 (0)3 230.71.06 +32 (0)3 354 54 30 info@remeha.be Remeha nv • Koralenhoeve 10 • 2160 Wommelgem

ANTWERPEN | Cadix Factory

PASSIEFBOUW Alta Build en Trans Architectuur wonnen in 2012 voor een bouwblok langs de Madrasstraat de stedenbouwkundige wedstrijd die de stad Antwerpen had uitgeschreven voor de herwaardering van de Cadixwijk. De nieuwe architectuur verwijst door onder meer het gebruik van handvorm baksteen, staal en hout naar de historische pakhuisarchitectuur die de buurt domineert. Maar achter dit traditionele uitzicht schuilt een bewuste keuze voor passiefbouw.

'COMPACTE KETELS MET EEN DUIDELIJKE AFSTELLING' De begane grond telt zeven duplexwoningen met rechtstreekse toegang via een privĂŠterras naar de gemeenschappelijke tuin. De leefruimten dragen met hun vrije hoogte van 4 meter een uitgesproken loft-karakter. De meeste van de dertig appartementen op de verdiepingen zijn van het doorzon-type. Voor Lauryssen Service nadert zachtjes de veertigste verjaardag. Het installatiebedrijf plaatste al Remeha-ketels in het Zorghotel in Edegem (zie ook BAVL 2015-2). "Maar daar specifiek voor de verwarming van het sanitair water." â?&#x161;

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Alta Build, Antwerpen

Architect

Trans architectuur, Gent

Hoofdaannemer Strabag, Antwerpen

Een compacte vorm en duidelijke afstelling maakte > de Remeha Gas 210 Eco Pro-ketels de aangewezen keuze.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

DE PEN

28 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

Peter Swinnen, architect, professor Architectural Association School of Architecture, London

Beeld | Jimmy Kets

Bouwen aan een bouwcultuur Ik neem de proef op de som en tik 'architectuur' in op de zoekfunctie van de website Bouwen aan Vlaanderen. Er verschijnt een lijst met tien hits. En dan nog. Zijn bouwen en architectuur dan werkelijk twee verschillende disciplines? En wanneer wordt bouwen architectuur en architectuur puur bouwen? Misschien is bouwen pas echt architectuur wanneer het maatschappelijk relevant is, het ogenblik dat bouwen zichzelf als loutere economische opdracht overstijgt en een effectieve meerwaarde voor de gemeenschap weet te verzekeren? Tegelijk bewijst mijn –nogal wankele– steekproef misschien des temeer dat architectuur een niche is. Wat in absolute termen niet problematisch hoeft te zijn. Echter, wanneer architectuur te zeer in een veilige en haast theoretische hoek gepleegd wordt en daarenboven de bouwsector de economische (overlevings) kaart placht te trekken en wild om zich heen bouwt, dan is er daadwerkelijk een urgent maatschappelijk probleem op handen. Tussen die twee uitersten ligt er nochtans een onontgonnen veld van mogelijkheden; voor de bouwsector, voor de architectuur maar vooral ook voor de toekomstige maatschappelijke opdrachtgevers, zowel publiek als privé. Ik verwijs daarvoor graag naar het begrip 'bouwcultuur,' waarbij opdrachtgevers en investeerders worden aangemoedigd om een gemiddelde winst te koppelen aan een bovengemiddeld maatschappelijke en ruimtelijk project. Vandaag wordt (nog te zeer) een bovengemiddeld financieel gewin gekoppeld aan een ondermaatse maatschappelijke relevantie. Maar ook het opdrachtgeverschap gaat niet zomaar vrijuit, ook al staat dit sinds 2008 onder ongeziene druk. Door crisissen allerlei dreigen lokale en bovenlokale overheden hun fundamentele maatschappelijke rol uit handen te geven. Het voorzien van degelijke gemeenschapsbevorderende infrastructuur (zorg, wonen, scholen, etc …) kan nochtans onder geen enkel beding zomaar overgeheveld worden naar het private investeringsdomein.

De overheid moet zijn rol als bewaker, piloot én vernieuwer blijvend waarmaken, hoe groot de druk van buitenaf ook moge zijn. Pilootprojecten kunnen daarbij een uitweg bieden, om zo een overheid te garanderen die –opnieuw– de maatstaf durft te stellen. Vandaag ontbreekt in Vlaanderen, op enkele ongelooflijk dappere lokale en bovenlokale uitzonderingen na, elke publieke maatstaf. Met de dag meer. Hoe wil Vlaanderen tot die internationale top gaan behoren als het amper zelf een maatschappelijke en vooral ruimtelijke visie durft te opperen? Alsof ambitie, durf en een gezonde portie zelfkritiek plots verdachte motieven zijn geworden. Bouwen aan een bouwcultuur vergt ook van ontwerpers –en de onvermijdelijke beroepsorganisaties– een andere attitude. Hoeveel ontwerpers zijn er niet die kritiekloos zwichten voor een verwaarloosbaar mercantiel gewin? Kijk naar ‘s werelds top honderd 'architectuur'bureaus (qua omzet) en wat deze doorgaans produceren. Een pervers laagje oppervlaktearchitectuur aan bodemcondities. Zo vergt het implementeren van een degelijk bouwcultuur meer dan ooit een andere attitude van de 'architect.' Hij moet een ontwerper worden die mee de maatschappelijke agenda durft te bepalen, opdrachtgevers durft te bevragen, en dit steeds in het algemeen belang. Het opnieuw heroveren van een professioneel respect begint, mijns inziens, bij het onderwijs. Scholen moeten niet zozeer architecten willen afleveren met onrealistische waanbeelden over hun toekomstige impact. Scholen moeten ontwerpers in spe de vrijheid geven –en de ondersteuning bieden– om op overtuigende wijze uit te groeien tot een vertrouwenspersoon binnen een bouwcultuur, binnen de maatschappij. Waar ze in alle onafhankelijkheid respectvol kunnen werken en bruggen slaan. De architect als publieke en visionaire dienstverlener, ook wanneer die voor een private partij werkt. Dat is het alfa en omega van een werkelijke genereuze bouwcultuur.

De pen wordt doorgegeven aan Eddy Cox, gedelegeerd bestuurder bij Van Roey ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

Potterstraat 167â&#x20AC;&#x201D;9170 Sint Pauwels T 03 777 76 40 Oudenaardsesteenweg 83â&#x20AC;&#x201D;9420 Erpe Mere T 053 81 09 42 Koningin Astridlaan 19A-8400 Oostende T 053 81 09 44

www.demokeukens.be info@demokeukens.be

TEMSE | Aleca

Tekst | Tim Janssens Beeld | Conix RDBM Architects

LEVENDIGE WOONTOREN LANGS DE SCHELDE

De naam en faam van Temse was lange tijd grotendeels verbonden aan de Boelwerf, waar gedurende anderhalve eeuw tal van schepen werden gebouwd en hersteld. Op dezelfde plek groeit nu een woonzone met een al even markante uitstraling. Dit is onder meer te danken aan enkele elegante woontorens langs het water. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een opvallend nieuw exemplaar: Aleca, een fris geheel met 43 wooneenheden en een commerciële ruimte. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

CoolStream: het energiezuinige alternatief. Ieder seizoen een aangenaam klimaat. Verwarmen in de winter, koelen in de zomer. Met de Colt CoolStream All Seasons kunt u beide. Op bijzonder energiezuinige wijze. Deze speciale uitvoering van de CoolStream werd ontworpen voor toepassing in klimaatinstallaties die het hele jaar door in werking zijn.

Winter

In de winter wordt interne warmte gemengd met buitenlucht. Is er geen restwarmte meer dan schakelt de mengsectie automatisch naar 100% binnenlucht en wordt de warmte van hoog niveau, boven in de ruimte, naar de werkvloer gevoerd. Dit levert een optimaal energiegebruik op.

Zomer

In de zomer schakelt het adiabatische koelsysteem automatisch in bij 18°C. Hoe hoger de temperatuur, hoe efficiënter deze natuurlijke manier van koelen werkt.

• Ieder seizoen een aangenaam klimaat • Warmteterugwinning • Energiebesparend • Maximaal rendement

• Lage investering • Met natuurlijk koudemiddel (water) • Zuinig in verbruik • Volautomatische regeling

Tel. (015) 28 60 80 www.coltinfo.be

TEMSE | Aleca

Op nagenoeg elke verdieping verschillen de uitkragende terrassen qua vorm, afmeting en oriëntatie. De bouw van de Aleca-toren kadert in de herontwikkeling van De Zaat in Temse, een nieuw residentieel gebied vlakbij het centrum van Temse met (op termijn) onder meer tweehonderd eengezinswoningen, 750 appartementen, commerciële ruimtes (supermarkten, restaurants, kapsalon…) en tal van diensten (notariaat, kinesist, huisarts, tandarts, gynaecoloog, administratief centrum…). 220 van de 750 appartementen worden verdeeld over vijf woontorens aan de oever van de Schelde. De vijfde toren in de rij draagt de naam ‘Aleca’, een verwijzing naar de maritieme en industriële geschiedenis die er tussen 1834 en 1994 geschreven is.

overzijde zijn erg belangrijk, net als de band met de bestaande en nog te bouwen torens in de directe omgeving. Aleca heeft een verticaal karakter om de doorzichten vanuit de achterliggende woningen te garanderen. De terrassen en de raamopeningen variëren qua vorm en oppervlakte, zodat een dynamisch gevelbeeld ontstaat. De façade van de Aleca-toren valt niet enkel op door haar levendige vorm en inrichting, maar evenzeer door haar spierwitte uiterlijk. Alle geveldelen zijn afgewerkt met blank plaatmateriaal. De aluminiumramen zijn dan weer antracietkleurig en creëren zo een interessant contrast.”

DYNAMISCH GEVELBEELD

De site van de voormalige Boelwerf is 87 hectare groot. De huidige herontwikkeling tot een hedendaagse woonzone met diverse functies, is te danken aan Grondwerken Aertssen, Vlaeynatie en de Groep Cordeel, waarvan de hoofdzetel zich in Temse bevindt. Ze sloegen de handen in elkaar en gingen in 1998 onder de noemer Nieuw Temse NV over tot de aankoop van de site. Ook bij de bouw van de Alecatoren is Cordeel betrokken, als hoofdaannemer. “De constructie van de toren is vrij traditioneel: een betonstructuur die waar mogelijk bestaat uit premuren en voor het overige uit ter plekke gestorte onderdelen en prefabelementen,” licht projectleider Robby Geerts toe. “Niet standaard zijn de uitkragende terrassen. ›

De 34 meter hoge Aleca-toren telt elf bouwlagen. De 43 woongelegenheden zijn verspreid over een gelijkvloers en tien verdiepingen. Per bouwlaag zijn vier appartementen met een specifieke grootte (121,8 m², 124,9 m², 171,9 m² en 167,8 m²) gegroepeerd rondom een centrale circulatiekoker. Daarnaast biedt het gelijkvloers plaats aan een commerciële ruimte, die doorloopt tot het ondergrondse niveau. De Alecatoren is een ontwerp van Conix RDBM Architects. “We hebben maximaal rekening gehouden met de context,” vertelt projectarchitect Nathalie Van de Walle. “De visuele connectie met de toegangsbrug naar Temse en het groene stiltegebied aan de

NIEUW TEMSE

Participanten aan het woord AIR4U –SANITAIR, HVAC EN REGENWATERAFVOER Het sanitair, de HVAC-installatie en de regenwaterafvoer van de 43 appartementen van de Aleca-toren zijn geplaatst door Air4u uit Kruibeke. Ook in dit opzicht is het een bijzonder gebouw, bevestigt zaakvoerder Ward De Craecker: “Elk appartement heeft zijn eigen verwarmingsketel, een condenserende hoogrendementsunit. Daarnaast wordt het binnenklimaat gestuurd door een ventilatiesysteem C+ –natuurlijke aanvoer van verse lucht en vraaggestuurde mechanische afvoer van vuile lucht. Het sanitair vereiste maatwerk: de standaardbadkamer die bewoners van de aannemer aangeboden kregen, hebben we in het gros van de gevallen aangepast waar nodig.” Ook het inpassen van de benodigde leidingen was niet eenvoudig, aldus De Craecker: “In de gevels zit schijnbaar geen logica, de ramen lijken willekeurig gepositioneerd. Het was geen sinecure om de regenwaterafvoer van de balkons op punt te stellen. Elk appartement heeft ook aparte gas- en waterleidingen die vertrekken vanuit de kelder en gekoppeld zijn aan een individuele meter. Het was lastig om ze allemaal in te passen in de minimaal gedimensioneerde schachten. Kortom: Aleca is een mooie realisatie die ons voor enkele bijzondere uitdagingen plaatste. We namen en nemen ook andere gebouwen op De Zaat onder handen, waarbij Minerva en Vega. De site is ons dus goed bekend.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

Aleca woontoren, Temse Aluminium ramen en gordijngevel van Winsol

Winsol, de juiste keuze voor elk bouwproject Als architect of professional bent u erop gebrand om met uw projecten het verschil te maken op vlak van architectuur en invulling. Winsol is een betrouwbare partner die u de meest kwalitatieve producten levert met een uitmuntende service en flexibiliteit. Projectcel met ervaren professionals • Duurzame oplossingen op maat van uw project • Expertise van de recentste normering

RAMEN & DEUREN

jaar ervaring

ROLLUIK EN

POORTE N

100% Belgisch

RING ZONWE

Maatwerk

WWW.WINSOL.BE

TEMSE | Aleca

Participanten aan het woord WINSOL –ALUMINIUM SCHRIJNWERK

Aleca in aanbouw, de vijfde toren op de voormalige Boelwerf langs de Schelde in Temse. Op nagenoeg elke verdieping verschillen ze qua vorm, afmeting en oriëntatie. Dit was een bijzonder aandachtspunt, maar vormde evenwel geen belemmering voor het respecteren van de vooropgestelde planning. Hetzelfde geldt voor het aanbrengen van het wit plaatmateriaal op de gevels, dat toch behoorlijk arbeidsintensief was. Eind januari 2016 zal het gebouw volledig klaar zijn. Het is een mooie realisatie die meteen in het oog springt als je Temse binnenrijdt over de Scheldebrug.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Aannemer

Nieuw Temse NV, Temse Conix RDBM Architects, Antwerpen Cordeel, Temse

Participanten aan het woord DEMO KEUKENS –KEUKENS EN TOTAALINRICHTING Bij een stijlvol appartement hoort een stijlvolle keuken. De bewoners van de Aleca-toren in Temse kregen van aannemer Cordeel een basismodel voorgeschoteld, maar konden hun culinaire omgeving mits betaling van een meerprijs verder aanpassen of uitbreiden. Demo keukens (Sint-Pauwels) leverde en plaatste het uiteindelijke keukengeheel. “Uiteraard gaat het dan om de gekende kasten, voorzieningen en toestellen, maar in sommige gevallen ook om het Gyprocplafond,” legt zaakvoerder Luc Schamphelaere uit. “Voor ons was dit maatwerk, en dat maakte het uiteraard boeiend. We zijn al vijfentwintig jaar bedreven in het maken en integreren van eigenzinnige keukenontwerpen. Aannemer Cordeel koos ons vanwege de kwaliteit, de service en de afwerkingsgraad die we kunnen garanderen. Behalve in Sint-Pauwels hebben we ook nog vestigingen in Erpe-Mere en in Oostende. We bestrijken daarmee heel Oost- en West-Vlaanderen. We leggen ons overigens niet exclusief toe op keukens, maar kunnen ook de totaalinrichting van appartementen aan.”

De Aleca-toren valt op door zijn dynamische, witte gevel. Het donkerkleurige schrijnwerk van Winsol (Izegem) zorgt bovendien voor een intrigerend contrast. “Het bestaat uit hoogisolerende raam-, deuren schuifraamprofielen”, verduidelijkt projectmanager Marc Belis. “Op het vlak van lucht-, wind- en waterdichtheid kregen we strenge eisen opgelegd. Het is een gevel met een open structuur, dus de aansluiting van de ramen aan de ruwbouwstructuur en de isolatie was een zeer belangrijk aandachtspunt. Er is dan ook gekozen voor het Allura 81+-profiel, dat ondanks zijn slanke uiterlijk goed afdicht en een uitstekende thermische en akoestische isolatiewaarde haalt. Het kunststof adaptatieprofiel onderaan zorgt voor een perfecte aansluiting zonder koudebruggen. Multikamerisolatiestrips in kunststof, een holle middendichting in EPDM en een isolerende dichting in EPDM (geplaatst achter de holle middendichting) garanderen de vereiste isolatie. Waar we buiten een EPDMdichting aanbrachten, hebben we binnen luchtdichte folies gebruikt. De elegante look van het Winsol-aluminiumprofiel is uiteraard een niet te versmaden pluspunt, zeker gezien de iconische waarde van het rijzige Aleca-gebouw.”

COLT INTERNATIONAL – OVERDRUKINSTALLATIES EN ROOKEN WARMTEAFVOER Brandveiligheid is een belangrijk en complex aandachtspunt in woontorens als het Aleca-gebouw. Om ervoor te zorgen dat de bewoners zichzelf in geval van brand veilig en efficiënt uit de voeten kunnen maken, plaatste Colt International (Mechelen) een overdrukinstallatie in beide trappenhuizen en een RWA-systeem in de ondergrondse parking. Fire safety engineer Patrick Janssens geeft meer toelichting: “De overdrukinstallaties zorgen ervoor dat de rook buiten de trappenhuizen blijft. Wanneer het branddetectiesysteem ergens in het gebouw een vuurhaard registreert, begint een luchttoevoerventilator verse lucht in te blazen, zodat in het trappenhuis een drukverschil ontstaat met de ruimtes ernaast. De overdruk, die automatisch gestuurd wordt door een drukverschilmeter (tussen 40 en 80 Pa), maakt dat de geproduceerde rook zich bij het openen van een deur niet kan verspreiden in de verticale circulatiekernen. De brandweer kan het systeem op evacuatieniveau bedienen.” Ook in de ondergrondse parking zijn de nodige voorzorgsmaatregelen genomen. De rook en de warmte die vrijkomt bij een eventuele brand wordt er conform de NBN S 21-208-2-norm mechanisch afgevoerd. “In totaal kan het RWA-systeem 125.000 m³ rook per uur afvoeren met twee stuwkrachtventilatoren. Voorts omvat het ook nog twee rookschermen. Net zoals de overdrukinstallatie treedt de RWA automatisch in werking bij branddetectie en is het naar wens te bedienen door de brandweer, die op een synoptisch bord ter hoogte van de inrit kan zien in welke zone het brandt en welke apparatuur in werking is getreden,” aldus Janssens. “Op De Zaat hebben we ook het Escaut-torengebouw met deze systemen uitgerust. Een gelijkaardige realisatie was Scanfil in Hoboken. De Aleca-toren past prima in dit rijtje mooie referenties.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

Ramen Lanssens verleent kantoorcomplex Vaartdijk Business Center in Brugge extra cachet La Ramen Lanssens uit Dentergem is een naam als een klok in de wereld van de houten ramen. Het kasteel van Dhr Marc Coucke, villaâ&#x20AC;&#x2122;s van enkele toparchitecten en talloze historische monumenten sieren de referentielijst. Recent kwam daar het kantoorcomplex van communicatiebureau DM&S in Brugge bij. Een fantastisch project dat als geen ander illustreert hoe een houten raam het cachet en de belevingswaarde van een gebouw naar een hoger niveau kan tillen!

Lees de volledige reportage op www.laramen.be

L.A. Ramen Lanssens n.v.

BRUGGE | Nieuwbouw D’M&S

Tekst | Els Jonckheere Beeld | 3Architecten

D’M&S: GRENSOVERSCHRIJDEND DENKEN WEERSPIEGELT IN NIEUW GEBOUW

Met zijn gedurfde vormgeving weerspiegelt het Vaartdijk Business Center van reclamebureau D’M&S aan de Vaartdijkstraat in Brugge de wezenlijke idealen van het bedrijf: grensoverschrijdend denken, meerwaarde creëren en zoeken naar niet voor de hand liggende oplossingen. 3Architecten stond voor geen eenvoudige opdracht toen D’M&S haar vroeg een gebouw te ontwerpen dat zowel de visie van het bedrijf weerspiegelt als multifunctioneel is, zich uitdrukkelijk in het landschap integreert en op een driehoekig terrein kon worden gebouwd. Architect Christophe Keirsbilck: “De specifieke vraag resulteerde in een gebouw dat bestaat uit vier kantoormodules van 12 x 24 meter. Deze zijn telkens in een hoek van 15° naar elkaar gedraaid. Op die manier creëerden we naast verticaliteit ook driehoeken tussen de gebouwen, wat de atypische vorm van de site accentueert. De rode

lijn tussen de activiteiten van D’M&S weerspiegelden we in het ontwerp door twee grote luifels die de gebouwen horizontaal met elkaar verbinden.” De vier modules tellen drie bouwlagen, met centraal in het geheel verticale circulatiekernen. De diverse kantoren en vergaderzalen zijn in samenspraak met de binnenhuisarchitect heel flexibel aangekleed, onder meer door van verschuifbare wanden en glaspartijen gebruik te maken. De site is trouwens ook duurzaam opgevat, zowel op het vlak van inplanting als isolatie en toegepaste technieken.

STRAK MET GEZELLIGE UITSTRALING D’M&S wilde ook zijn eigen karakter in de verf zetten. 3Architecten sloeg de brug tussen deze eis en de architectuur door een specifieke keuze van materialen. Twee zijden van de modules bestaan volledig uit een hardhouten gordijngevelprofiel, afgewisseld met horizontale banden in witte, gladde kunstpleister. Keirsbilck: “Het resultaat is een strak, eigentijds gebouw dat toch een gezellige, warme, landelijke uitstraling heeft. Bovendien zorgt de grote lichtinval en het mooie zicht op de natuurlijke omgeving dat het er binnen aangenaam vertoeven is, wat natuurlijk gunstig is voor de motivatie en creativiteit van de werknemers.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

BRUGGE | Nieuwbouw D’M&S

'HET RESULTAAT IS EEN STRAK, HEDENDAAGS GEBOUW DAT TOCH EEN GEZELLIGE, WARME, LANDELIJKE UITSTRALING HEEFT'

Participanten aan het woord PLAFOLUX –INTERIEUR Plafolux uit Jabbeke is gespecialiseerd in verlaagde plafonds, scheidingswanden, verhoogde vloeren en in de totaalafwerking van interieurs. De firma, die in 1981 werd opgericht, richt zich voornamelijk op de grotere projecten in de utiliteits-, industrie- en appartementsbouw. Voor het nieuwe gebouw van D’M&S Communications stond ze in voor de totaalafwerking. Zaakvoerder Benny Willems: “We plaatsten het gipskarton en bekleedden sommige wanden met de afgewerkte gelamineerde panelen van Clickwoll. De meeste plafonds bestaan ook uit gipskarton, maar daarnaast plaatsten we ook minerale vezeltegels van Rockfon en de vrij recente, volledig gesloten, 'mono-akoestiek plafonds' van dezelfde producent. We stonden eveneens in voor het aanbrengen van de modulaire structuurplafonds en maakten die klaar voor de plaatsing van de armaturen. Tenslotte hebben we onze onderaannemer Holvoet Gebroeders uit Izegem ingeschakeld voor het leveren en installeren van alle binnendeuren.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Aannemer

D’M&S Communications, Brugge 3Architecten, Roeselare Himpe, Loppem

Participanten aan het woord LA RAMEN LANSSENS –HOUTEN RAMEN

LA Ramen Lanssens uit Dentergem, een topspeler in de wereld van houten ramen, gaf het kantoorcomplex van D’M&S extra cachet. De opdracht bestond voornamelijk uit de installatie van verdiepingshoge vaste ramen. Al het houtwerk is in onbehandeld padoek uitgevoerd. De keuze viel op vierseizoensbeglazing, wat in combinatie met de sterk uitkragende betonplaten en een uitgekiend ventilatiesysteem voor een aangenaam binnenklimaat zorgt, zelfs op hele hete zomerdagen. Ferdy Lanssens, zaakvoerder van LA Ramen Lanssens: “We hebben de verdiepingshoge raamkaders zijn op een niet-alledaagse manier geconstrueerd. We vertrokken vanuit een profielsamenstelling die we normaal voor dakvensters gebruiken: een houtsectie van 6 op 13 cm met daarin een uitsporing gefreesd. Daarin wordt vervolgens een aluminium profiel aangebracht om een correcte afwatering te garanderen. Aan de buitenkant van de kaders hebben we nog een kleinere sectie padoek geplaatst met een kleefstrip die ook in de luchtvaartsector wordt toegepast. In totaal ging het om zo’n 500 stuks!” De bewuste keuze viel op padoek, volgens Lanssens één van de weinige houtsoorten die onbehandeld buiten kunnen worden gebruikt. “Er treedt vergrijzing op, maar het hout wordt niet ruwer. Het oppervlak blijft hard als glas, zelfs na decennia.” De meeste ramen zijn vast, maar hier en daar zijn er ook draaikipramen. Deze kader-vleugelcombinaties zitten in de vaste kaders vervat. Bijzonder zijn vooral de grote toegangsdeuren van 2,4 x 3,2 meter. Lanssens: “De houtsecties hiervoor hebben we zorgvuldig uitgekozen en in ons eigen atelier gelamelleerd. We zijn bijzonder trots op het resultaat van deze opdracht, want het is een voorbeeld van hoe houten ramen een gebouw op een hoger niveau kunnen tillen.”

38 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVBA PLAFOLUX Vlamingveld 34 8490 JABBEKE Tel. 050 81 16 69 GSM 0477 42 33 97 info@plafolux.be www.plafolux.be

• verlaagde plafonds & scheidingswanden • sanitaire wanden • verhoogde vloeren • totaalafwerking

BRUGGE | Nieuwbouw D’M&S

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Duco Ventilation & Sun Control

HOOFDROL VOOR NATUURLIJKE VENTILATIE Bij het ontwerp van het nieuwe gebouw van D’M&S ging speciale aandacht uit naar een gezond werken binnenklimaat. Dit was één van de weinige voorwaarden die de bouwheer stelde. Want een gezond binnenklimaat zorgt voor onder meer voor een verlaagd risico op hoofdpijn en slaperigheid, en gaat dus ook het ziekteverzuim tegen.

Europese speler en trendsetter in het domein van natuurlijke ventilatie en zonnewering. Zijn ‘systeem C’ zorgt voor een natuurlijk, gezond binnenklimaat via de toevoer van verse buitenlucht. Extra troef: de oplossing leent zich uitstekend om elke kantoorunit van verse lucht te voorzien. In concreto komt de verse buitenlucht rechtstreeks het kantoorgebouw binnen via de zelfregelende ventilatieroosters ‘DucoTop 60 ZR’. Doordat D’M&S koos voor heel wat grote glaspartijen, was het niet eenvoudig om een geschikt type rooster te vinden dat even breed was als het raamprofiel. Maar de uniek verstelbare diepte in combinatie met het esthetische karakter maakte van de DucoTop 60 ZR het ventilatierooster bij uitstek. Het kan immers snel en eenvoudig op de raamprofielen worden geplaatst, wat in een haast onzichtbare integratie in de gevel resulteerde.

De keuze viel op de systemen van Duco Ventilation & Sun Control (Veurne), een bedrijf dat sinds de oprichting in 1991 is uitgegroeid tot een belangrijke

Voor de afvoer van vervuilde en/of vochtige lucht viel de resolute keuze op de slimme én fluisterstille afvoerventilator ‘DucoBox Focus.’ “Door de indeling van D’M&S in verschillende kantoorunits moesten we op zoek te gaan naar een afvoerbox die zonaal kan worden gestuurd,” aldus architect Christophe

Keirsbilck. “De regelkleppen van de ‘DucoBox Focus’ maken het mogelijk om vervuilde en/of vochtige lucht in elke kantoorunit afzonderlijk af te voeren, wanneer nodig én in de juiste hoeveelheid. Ook bij uitval of onderhoud is de aparte sturing van deze afvoerbox een sterke troef. Daarnaast siert zijn eenvoud wordt de DucoBox Focus. Zo moeten er geen complexe afvoerkanalen voorzien worden, en is de mechanische afvoerventilator zowel snel als gemakkelijk in te regelen en te onderhouden. De fluisterstille werking, een vereiste om de creatievelingen van D’M&S in alle rust te laten werken, maakt het plaatje compleet.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

KORTRIJK | Utility2Build

Tekst en beeld | Nick Vanderheyden

UTILITY2BUILD-CONCEPT WEKT ENTHOUSIASME Heel wat kandidaat-standhouders tekenden present tijdens de preview van het gloednieuwe beursconcept Utility2Build die onlangs plaatsvond in Kortrijk Xpo. Via dit contactplatform wil de organisatie, die ook tevens Architect@Work voor haar rekening neemt, concrete antwoorden bieden op vragen in de utiliteits- en projectbouw. Die lijkt het probleemloos in te vullen, afgaand op de positieve reacties van de aanwezigen.

Preview wekt enthousiasme bij bezoekers. Het doel van het nieuwe evenement, dat op 23 en 24 maart 2016 plaatsvindt in hal 4 van Kortrijk Xpo, bestaat erin te fungeren als ontmoetingsplaats binnen deze markt. Het overkoepelend podium reikt een geschikte gelegenheid aan waarin bezoekers en standhouders elkaar kunnen vinden in toekomstige projecten via networking en kennisoverdracht. Daar-

40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

naast beantwoordt het aan de specifieke noden in de sector en focust het onder de baseline 'Utility Building Tomorrow' op innovatieve producten, materialen en technieken en op toepassingen en diensten binnen de markt. De preview stak de organisatie in elkaar om de aanwezigen kennis te laten maken met het uitgekiende concept. “Iedereen

krijgt tijdens de beurs een stand met exact dezelfde oppervlakte, maar kan ze uiteraard naar believen inrichten,” vertelt organisator Peter Vanbrackel. “Hierdoor bieden we elke standhouder dezelfde kansen om zijn producten en diensten voor te stellen aan een publiek dat louter bestaat uit actoren in de utiliteits- en projectbouw.

KORTRIJK | Utility2Build

EXPOSANTEN ALS KLANTEN Deelname is voorbehouden aan fabrikanten, exclusieve invoerders en verdelers van materialen voor ruwbouw, buitenafwerking, binnenafwerking en technieken, naast architectenbureaus, ingenieursen studiebureaus en aannemers klassen 5 tot en met 8. Els Viaene, zaakvoerder van keukenbouwer Vika (Gullegem) en poederlakbedrijf Ledro Powder Coating (Houthalen), schreef zich in en toonde haar productgamma tijdens de preview. “Met onze meubelcomponenten in poederlakken stonden we eerder op Architect@Work. Nadat we vernamen dat een beurs als deze in de pijplijn zat, twijfelden we niet. Voor beide bedrijven nodigt de organisatie namelijk exact de gewenste doelgroep uit en kunnen tevens de exposanten mogelijk klanten worden.” Een bijkomende motivatie voor deelname ligt in de zoektocht naar nieuwe toepassingen voor producten. “Ook wij kennen niet alle mogelijkheden van ons product. Onlangs hadden we bijvoorbeeld contact met fabrikant Delta Light, die onze dikke gepoederlakte panelen wist toe te passen in een nieuwe lijn lichtarmaturen.”

Els Viaene beschouwt ook standhouders als potentiële klanten.

'UNIFORME PRESENTATIE VIA VOLDOENDE RUIME STANDEN' VOLDOENDE RUIME STANDEN Ook Iris Dhaeze-Van Ryssel, event manager bij vinyl vloerenproducent IVC Group, kon het smaken en reageerde positief. “Toen we de opzet van deze beurs vernamen, beslisten we meteen om er effectief aan deel te nemen. Ze biedt een uniforme manier van presenteren. Bovendien tonen de standen ruim. Verder biedt de uitgekiende circulatie iedereen dezelfde kansen.” Country manager Dirk Desimpel beaamt: “Deze beurs vormt een geschikt platform om architecten en beslissingsnemers in de projectbouw te bereiken.”

Hendrik Plets heeft vertrouwen in de organisatie.

CAPABEL TEAM Hendrik Plets van keukenbouwer Groep De Keyzer apprecieert de unieke b2b-invalshoek en heeft vertrouwen in de organisatie. “Anders dan bijvoorbeeld Batibouw, dat meer is gericht naar eindklanten, beantwoordt dit concept onze vraag om meer producenten in de sector te leren kennen. Vaak hebben deze personen het te druk en zijn ze moeilijk te bereiken. Deze beurs laat ons toe om op enkele dagen een heleboel potentieel cliënteel naar onze stand te halen. De meerwaarde ligt daarnaast in een organisatie die met een andere beurs bewees over de capaciteiten te beschikken om een populair event uit de grond te stampen.” ❚ Iris Dhaeze - Van Ryssel is erg te spreken over de beschikbare ruimte.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

w form n u e t e Ni pla itsuw ilite w o r)b e ut tbou e (v r d jec o o vo pr

ut i l i t y b ui l d i n g t o m o r ro w

23-24 MAART 2016

K O R T R I J K X PO

DE COENE PRODUCTS

Meer info:

WWW.UTILITY2BUILD.BE GEA Happel Belgium

Reserveer vandaag nog uw standplaats: utility2build@kortrijkxpo.com

ZOTTEGEM | Administratief centrum

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Anne deGraaf

Stadsdiensten Zottegem in oude lingeriefabriek De stadsdiensten van Zottegem vonden afgelopen zomer onderdak in het historisch waardevolle fabrieksgebouw van Sanitary Underwear Company. Het in gewapend beton opgetrokken gebouw uit 1909 kreeg het voorbije decennium een grondige opfrisbeurt. Artes Depret voerde de laatste renovatiefase uit en nam het interieur onder handen.

Het fabrieksgebouw, in de volksmond 'de Sanitary' genaamd, ligt langs de spoorlijn Brussel-Kortrijk en is een van de eerste betonconstructies van België. Het beschermde monument herbergde tot de jaren negentig de lingeriefabriek Sanitary Underwear Company van de familie Schockaert. Vandaag bevinden zich verspreid over de vier verdiepingen alle stedelijke diensten. De burgemeester houdt kantoor op de bovenste verdieping en heeft een panoramisch zicht over 'zijn' stad. Aanpalend is er een stoomketelmuseum met als pronkstukken twee authentieke Lancashire scheepsstoomketels en een achthoekige 17 meter hoge schoorsteen. Architecten Eddy François en Thierry Ferfers verdeelden eind jaren negentig de restauratie van de site over drie fases. In 2002 vingen de renovatiewerkzaamheden aan met het stabiliseren en het restaureren van het gebouw. Nadien volgde het volledig wind- en waterdicht maken van het historisch pand. In maart 2013 startte Artes Depret met de afwerking.

DOOS-IN-DOOSPRINCIPE "We hebben alle gebruikselementen en de HVACtechnieken in het gebouw ingebracht," legt projectmanager Karel Renier van Artes Depret uit. "We stonden ook in voor de volledige binnenafwerking." Bij de restauratie van de gevels, glaspartijen en plafonds kozen de architecten voor het zogenaamde doos-in-doosprincipe. De gevels opgetrokken uit beton metselwerk en de gietijzeren ramen bleven behouden, ›

De oude betonnen structuur bleef behouden, maar inzake isolatie en stabiliteit is geopteerd voor de doos-in-doosprincipe.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

www.serrebouwdeclercq.be Industriebouw – Loodsen – Koelcellen – Toonzalen – Winkelserres Standaard en maatwerk Uitgebreide keuze in materialen & toepassingen Renovatiewerken Bestaande gebouwen krijgen een nieuwe look door het plaatsen van nieuwe daken of wandbekleding (uitgebreide keuze) en/of lichtstraten al dan niet opengaand

Sterk in speciale projecten Eigen ateliers en montagepersoneel Dorp-West 85a – 9080 Lochristi E-mail : info@serrebouwdeclercq.be Tel. 09/355.54.06 - Fax. 09/355.20.45

15900537_vds Clerq.indd 1

17-11-15 14:10

ZOTTEGEM | Administratief centrum

maar de dragende functie werd naar een nieuwe staalstructuur overgebracht. "Zo ontstonden er tussen de oude betonnen vloeren en de nieuwe te plaatsen verhoogde vloeren technische ruimtes," zegt Renier. "Daar konden we alle technieken in wegwerken." De betonplafonds van het originele gebouw zijn overigens nog altijd zichtbaar en hangen aan dit nieuwe stalen raamwerk. Ondanks de uitzonderingen inzake EPB-normen voor monumenten, voldoet de Sanitary aan de hedendaagse energienormen. De metalen structuur heeft immers ook een isolatie-functie. De glazen panelen langs de 15 centimeter dikke betonnen gevelmuren houden het gebouw op de juiste temperatuur. "We zijn zeer inventief met de verschillende bouwdetails

omgesprongen," zegt Renier. "De secundaire beglazing vervangt de klassieke muurisolatie en zorgt dat het monument volledig zichtbaar blijft aan de binnenzijde." De projectmanager omschrijft de uitvoering ook als een klassieke 'luchtspouw met isolatie'-bouwprincipe omdat de ruimte tussen de betonnen gevel en de nieuwe glazen wanden apart geventileerd wordt. "Het binnenklimaat wordt niet door het buitenklimaat beïnvloed," vat hij samen.

PERFORMANTE STADSDIENSTEN Met het nieuwe administratief centrum wil Zottegem de werking van de stadsdiensten efficiënter en performanter maken. Heen-en-weergeloop van ambtenaren tussen de verschillende sites hoeft niet meer. Ook de dienstverlening aan de klanten zou moeten verbeteren.

De vier verdiepingen hebben alvast elk hun eigen kleur zodat bezoekers gemakkelijk de weg terug kunnen vinden. Het interieur voelt warm aan dankzij het vloertapijt, de vele verniste houten meubels en tussenwanden die vaak ook uit hout zijn opgetrokken. Op de wanden duiken trouwens heel wat rustgevende kleuren op. De verlichting oogt strak dankzij de hedendaagse armaturen. De bovenste verdieping heeft een lichtstraat, ruime vergaderzalen met keukentjes en een panoramisch zicht dat tot in Gent zou reiken. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever stad Zottegem

Architect Thierry Ferfers, Landskouter en Eddy François †, Deinze Aannemer Artes Depret, Zeebrugge

Participanten aan het woord DE CLERCQ SERREBOUW & INDUSTRIEBOUW –STAAL CONSTRUCTIE EN ROOSTERS Familiebedrijf De Clercq Serrebouw & Industriebouw uit Lochristi is vooral actief in de tuinbouwsector. "Met ruim zeventig jaar ervaring heeft onze onderneming haar betrouwbaarheid en geschiktheid al dikwijls bewezen," zegt zaakvoerder Stefan De Clercq. "Al vanaf de oprichting in 1927 zijn we gespecialiseerd in het bouwen van serres. Na verloop van tijd hebben we onze activiteiten uitgebreid met de bouw van tuincentra, loodsen, vliesgevels, luifels, het renoveren van zowel serres als andere gebouwen en tekenden we ook in op speciale projecten. Daarbij zijn ontwerp, berekening en uitvoering op elkaar afgestemd: we maken alles in onze ruime ateliers in Lochristi, waar we over een aanzienlijk eigen machinepark beschikken om onze opdrachten snel en veilig te kunnen uitvoeren." De Clercq gooit ook een bloemetje naar zijn "gemotiveerd en onderlegd" personeel, één van de grote "troeven" van zijn bedrijf. In het administratief centrum van Zottegem, waar nauwkeurigheid een prioriteit vormde, plaatsten vier van hen de staalconstructie en de roosters. Recent werkte De Clercq ook mee aan ontmoetingscentrum Felix Sohie in Hoeilaart (zie BAVL 2014-3), het psychiatrisch centrum van het Universitair Ziekenhuis in Leuven, de Sint-Wivina-abdij in Groot-Bijgaarden, Concept Fashion Store in het eigen Lochristi en het cultuurcentrum in het Waalse Andenne. De hedendaagse 'lokettenzaal' baadt ondanks de naakte betonnen structuur in een warme gloed dankzij de vele kleuren en de houten bureaus.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

BEDRIJFSPRESENTATIE | Euro Rent

Vestiging Sint-Niklaas draait op volle toeren De opening van een tweede vestiging van Euro Rent, begin dit jaar in SintNiklaas, bleek al snel een goede zet. De nieuwe site draaide al meteen op een hoog niveau. De daaropvolgende maanden namen de activiteiten er verder toe. Foto: Christophe Morre. "De allereerste klant die zich aanmeldde was ook al klant in Deurne. Zijn bedrijf is in heel het land actief en hij vond het erg aangenaam dat hij voor opdrachten in het Waasland geen ommetje langs de oververzadigde Antwerpse Ring moest maken wanneer hij plots materieel van ons nodig had," zegt bedrijfsleider Kris Coppens.

BETROUWBAARHEID EN BESCHIKBAARHEID Coppens onderstreept dat Euro Rent Sint-Niklaas qua beschikbaarheid, betrouwbaarheid, expertise en scherpe tarieven een spiegelbeeld is van Euro Rent Deurne. "Al het materieel dat we in Deurne aanbieden, bieden we ook in Sint-Niklaas aan. De nieuwe medewerkers van Sint-Niklaas zijn maandenlang getraind door de anciens van en in Deurne. Ook in het Waasland voeren we telkens drie controles uit: bij het ophalen, bij het inleveren en een extra controle door een technieker." Om de beschikbaarheid op zijn twee locaties te garanderen heeft Euro Rent heel wat nieuwe

machines aangekocht. "Ook de zichtbaarheid van die volledigheid is een voordeel. De gebruikers zien dat we veel meer spullen kunnen aanbieden dan die waarvoor hij eigenlijk bij ons aanklopte." Bij dit aanbod zitten ook heel wat spectaculaire toestellen, zoals performante graafmachines en veelzijdige hoogtewerkers. Op de recentste Open Bedrijvendag was Euro Rent Sint-Niklaas dan ook één van de trekpleisters. "Vooral onze Genie SX 180 had aantrek," blikt Coppens terug. "Met een bereik van 57 meter is hij de hoogste zelfrijdende hoogtewerker ter wereld."

WEBSITE AANGEPAST De voorbije maanden heeft Euro Rent ook hard gewerkt aan het updaten van zijn website. "Wat betreft informatie stond hij al helemaal op punt. Maar we hebben zijn onderliggende structuur aangepast, zodat zoekmachines hem hoger rangschikken en ook de gebruikers van smartphones en tablets haar op een overzichtelijke manier kunnen gebruiken. ❚

De compacte hoogtewerker ATN Piaf 810 is nu ook op rupsbanden beschikbaar.

Een van de recentste aanwinsten van Euro Rent is deze elektrisch-hydraulische 380 V-unit van Wacker Neuson. Gekoppeld aan graafmachines zorgt hij dat deze geruisloos en emissieloos kunnen werken. Dat is onder meer erg nuttig bij werken in gebouwen.

46 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Euro Rent-vestiging in Sint-Niklaas. Foto: Christophe Morre.

ANDERLECHT | Spullenhulp

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Petits Riens

NIEUW SORTEERCENTRUM VOOR SPULLENHULP Spullenhulp verdubbelt met het nieuwe sorteercentrum in Anderlecht zijn verwerkingscapaciteit. Langs de Zuunstraat heeft Spullenhulp in een gloednieuw gebouw alle activiteiten verzameld. In de vrijgekomen site in Elsene brengt de organisatie een tweedehandswinkel onder. Het nieuwe sorteercentrum zal elk jaar 6.000 ton kleding sorteren en verwerken. De organisatie verzamelt de kleding via straatcontainers, sorteert het aanbod en verkoopt in haar zeventien winkels de beste tweedehandskledij. De rest wordt uitgedeeld of uitgevoerd. In Anderlecht zal Spullenhulp elk jaar ook 2.000 ton meubilair en kleine voorwerpen onder handen nemen. Architectenbureau Cerau heeft voor Spullenhulp op een site van 17.000 m² een energiezuinig depot, verdeel- en sorteercentrum ontworpen. Het centrum bestaat uit drie delen: Een atelier, verdeel- en sorteercentrum van 4.500 m², een depot van 3.500 m² en omgevingsaanleg, parkings en wegenis van 8.000 m². Op de eerste verdieping heeft de architect ook in 1.000 m² kantoorruimte voorzien. Dankzij de grote glaspartijen kijken de kantoren uit op de ateliers en de sorteermachines.

Begin september 2015 vond de verhuis uit Sint-Pieters-Leeuw en Elsene plaats. Alle productieactiviteiten en administratieve diensten zijn nu samengebracht. Het nieuwe complex geeft Spullenhulp ook ruimte om te groeien. Momenteel stelt de organisatie tweehonderd mensen tewerk, maar over twee jaar moet dat naar 250 groeien. Spullenhulp werkte negen jaar aan het project. De zoektocht naar een geschikt terrein nam vijf jaar in beslag. De bouw nam anderhalf jaar in beslag en ving in maart 2014 aan. Aannemer Kumpen werkte in een bouwteam aan het project. Projectleider Pol Saucez verduidelijkt dat het bouwteam samengesteld uit bouwheer, ontwerpers en algemeen aannemer Kumpen in 22 maanden, inclusief de periode voor het bekomen van de bouwvergunning, een uitvoeringsdossier heeft opgemaakt vertrekkende van het programma van eisen van Spullenhulp. ›

De toegang tot de loodsen van Spullenhulp.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

ANDERLECHT | Spullenhulp

De kleurrijke panelen geven het gloednieuwe sorteercentrum van Spullenhulp extra cachet. "De grondwerken namen meer tijd in beslag dan verwacht. De braakliggende grond was met allerhande stenen vervuild. Die moesten we eerst weghalen," herinnert Saucez zich. "We staken in maart 2014 de eerste spade in de grond, maar de bouw van het complex zelf konden we daardoor pas in augustus 2014 beginnen."

'HET NIEUWE COMPLEX VERDUBBELT DE SORTEERCAPACITEIT VAN SPULLENHULP'

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Aannemer

Spullenhulp vzw, Anderlecht Cerau, Elsene Kumpen, Hasselt

Participanten aan het woord VIRIDEE –GROENE PARKEERPLAATSEN

Saucez stipt een aantal opmerkelijke karaktereigenschappen van het gebouw aan. "Aan de buitenkant vallen de kleurrijke XL Kingspanpanelen op. Wie goed kijkt kan ook een glimp van de groendaken opvangen. Heel veel aandacht ging ook naar de ventilatie, want het sorteren van kleding zorgt voor heel wat stof. Kumpen coördineerde de werken van ontwerp- over uitvoeringsfase tot oplevering, inbegrepen de voorbereidingen voor het plaatsen van de uitrusting. De zware sorteermachines vergden ook de installatie van een eigen hoogspanningspost. Voorts heeft het gebouw een uitgebreid branddetectiesysteem met compartimenteringen en diverse branddeuren. En buiten het gebouw ligt een ondergronds bufferbekken van 300 m³ dat bij hevig regenweer overstromingen moet vermijden." Kumpen legende ook voor 8.000 m² wegen en parkings aan. Spullenhulp investeerde liefst 11 miljoen euro in het project. Directeur Julien Coppens koestert dan ook grote verwachtingen: "De nieuwbouw zal extra banen creëren en onze capaciteit verdubbelen. Daardoor zullen we meer middelen kunnen vergaren voor het financieren van onze andere sociale diensten, zoals opvang, huisvesting en gezondsheidszorg." ❚

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Viridee specialiseert zich al 25 jaar in omgevingswerken, tuinontwerp, -aanleg en -onderhoud. Voor Spullenhulp Anderleht stond de onderneming in voor de aanleg van onder meer de ‘groene’ parkeerplaatsen. Zaakvoerder Kris Kestemont: “De wetgeving vereist bij nieuwe bouwprojecten dat het regenwater op de site in de bodem kan infilteren. Daarvoor bestaan er verschillende mogelijkheden, maar onze oplossing is heel erg ecologisch verantwoord en straalt dat ook uit. In concreto gaat het om een fundering van steenslag met compost. Daarop plaatsen we een straatlaag met ene dikte van 5 cm. Die bestaat uit lava, compost en polymeren (‘vasthouden’ van water). Vervolgens brengen we een HDPE-mat met honinggraatstructuur aan, die met een speciaal grasdalsubstraat wordt ingevuld. Dit is een mengsel van potgrond, compost, lavasteen en voorgekiemd graszaad. Wanneer dit laatste begint te kiemen, vormt zich een mooie grasmat die niet al teveel schade oploopt wanneer auto’s erop rijden.” Viridee verzorgde hier trouwens ook de randafwerking met beplantingen.

Werken bij Kumpen, gewoon doen!

alle vacaturesds

werkenbijkumpen.be

kumpenbe

Journaal Overinvesteren in isolatie zonder ventilatie bedreigt gezondheid

van de balken gebeurt in vzw Zonnehoeve Production, een beschutte werkplaats die is gespecialiseerd in houtverwerking. De balken zijn uit voorraad leverbaar en worden, samen met alle benodigdheden, geleverd in de vorm van een all-inonepakket. Op de bouwplaats worden de balken op de gewenste lengte gezaagd en verticaal aan elkaar gekoppeld door middel van 2 à 3 stalen bouten per balk. De bouten doen dienst als afstandhouders en tegelijk vangen ze de zettingen van het hout op. Twee schrijnwerkers, met standaard handgereedschap en een afkortzaag, kunnen per dag 100 vierkante meter zagen en monteren. De Houten Kop gaat naar een Belgische houtprofessional (een zelfstandige of een bedrijf die zich het voorbije jaar liet opmerken met een innovatief product, een vernieuwende techniek, een originele toepassing of een inspirerende houtrealisatie. De jury moest dit jaar een keuze maken uit vijftig genomineerden. In het verleden ontvingen Demonie Hout, Parket Vandenberghe en Bouwonderneming Wyckaert deze award al.

(foto: Zehnder) Hoewel ruim de helft van de Belgen gelooft in het belang van woningventilatie voor een gezond binnenklimaat, blijft de bereidheid om erin te investeren laag. Dat blijkt uit een recente enquête in opdracht van Zehnder Group Belgium bij 500 bouwers en verbouwers. Meer dan de helft van de Belgen heeft momenteel geen woningventilatiesysteem en 88% van de mensen die een bestaande woning kochten, is niet van plan om er de komende jaren in te investeren. Bij renovaties is men eerder bereid om te investeren in energiebesparende isolatie dan in ventilatie. Echter, hoe beter de woning geïsoleerd is, hoe belangrijker ventilatie wordt. Ook nieuwbouwers onderschatten het belang van woningventilatie, bijna de helft (41%) zou geen ventilatiesysteem installeren indien het niet wettelijk verplicht was. Bovendien worden ventilatiesystemen vaak niet optimaal gebruikt en slecht onderhouden, wat gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Naast een slecht onderhoud blijkt ook een grote onwetendheid over het juiste gebruik van het geïnstalleerde woningventilatiesysteem. Eén op twee weet niet hoe het ventilatiesysteem ingesteld moet worden en slechts 43% kreeg van de installateur uitleg over de werking ervan. Verder sluit 1 op 2 met een systeem C het rooster van het systeem af en toe omdat het teveel tocht zou veroorzaken of lawaai zou binnen laten. Een op vijf zet zijn ventilatiesysteem regelmatig uit. "Duidelijke informatie, sensibilisering en certificering dringen zich dan ook op," stelt Juergen Dierickx, marketing directeur bij Zehnder Belgium. Meer info: www.zehnder.be

Systimber wint Houten Kop 2015 De Houten Kop –de award die wordt uitgereikt tijdens de beurs Hout & Habitat – gaat dit jaar naar Systimber, een nieuw systeem van houtschakelbouw op basis van geperforeerde balken die verticaal worden geplaatst en met elkaar verbonden door middel van stalen bouten die dienen als afstandshouder en tegelijk het werken van elke afzonderlijke massieve balk opvangen. Zo blijven de muur-, wanden vloerpanelen maatstabiel. Door de twee zelfklevende epdm-dichtingen in de massiefhouten balken is de constructie tevens volkomen water-, wind- en luchtdicht. De bouwtermijn voor een gemiddelde eengezinswoning bedraagt amper één week. Aangezien de balken al aan twee zijden gecoat zijn, kan de ruwbouw onmiddellijk worden bewoond. De balken in massief vurenhout zijn om de 150 mm voorzien van gaten met een diameter van 22 mm. Het doorboren

50 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Meer info: www.systimber.be

Light + Building 2016: Gratis toegang voor lezers Bouwen aan Vlaanderen Van zondag 13 tot en met vrijdag 18 maart 2016 vindt in Frankfurt de tweejaarlijkse vakbeurs Light + Building plaats, wereldwijd de toonaangevende beurs voor energie, verlichting, beveiligingstechnieken, automatisering en andere gebouwgerelateerde energieservices.

(foto: Messe Frankfurt Exhibition / Petra Welzel) Kernthema's zijn in 2016 domotica met de smartphone, intelligente gebouwen, meters en netwerken, de sanering van bestaande gebouwen, energie-efficiëntie en energiemanagement, Building Information Modeling en stroomgeleide beveiliging. Maar ook designtrends in de verlichting zullen er veel aandacht opeisen. Tijdens de beurs vinden ook diverse presentaties, lezingen, seminaries, workshops, prijsuitreikingen en andere manifestaties plaats. De stad Frankfurt doet haar duit in het zakje met een grote lichtshow en een honderdtal lichtevents. Dagtickets kosten online 16 € en aan de kassa 18 €, maar Energeia kan de eerste vijftig lezers die reageren op dit bericht een gratis dagticket aanbieden. Het volstaat een e-bericht te zenden naar kristof.nelis@messefrankfurt.be, met in de onderwerplijn de vermelding 'free tickets L+B Bouwen aan Vlaanderen.' In het bericht zelf vermeldt u uw eigen naam en adres en de mededeling 'free ticket L+B Bouwen aan Vlaanderen.' Je ontvangt dan een code, waarmee je op www. tickets.messefrankfurt.com een toegangsticket kunt afdrukken. Meer info: www.light-building.com

Journaal Een eerste blik op Batibouw 2016 In 2016 vindt Batibouw plaats van donderdag 25 februari tot en met zondag 6 maart. Met een duizendtal exposanten die veertien sectoren vertegenwoordigen, is Batibouw de grootste en belangrijkste Belgische beurs in de bouw-, renovatie- en woonsector.

Aedificas prijzen 2015 voor Cobelba-Besix, Debremaeker, Roels en Stadsbader

In 2016 draait Batibouw rond twee grote thema’s. 'Laat u goed omringen van A tot Z' wil de gidsende rol van de beurs benadrukken. De meeste mensen bezoeken de beurs als bouwers en verbouwers, maar ook professionelen waaronder architecten, installateurs en elektriciens zijn er aanwezig. Voor advies kunnen de bezoekers niet alleen terecht bij de exposanten, ook in het adviespaleis kunnen ze zich laten omringen door experts van de verschillende overheden, financiële instellingen, bouwfederaties en architectenverenigingen.

(foto Confederatie Bouw)

(foto: Koen Mortelmans) Het tweede thema, 'Ervaar Batibouw met uw vijf zintuigen' wil Batibouw profieleren als een échte ervaring en een belangrijke stap tussen online research en de actie tot aankoop. Naast de exposanten die hun meest innovatieve producten voorstellen, worden debatten en evenementen georganiseerd die de bezoeker kan bijwonen. Professionele dagen: -donderdag 25 februari 2016, 10-18.30 uur -vrijdag 26 februari 2016, 10-21 uur (nocturne) Dagen voor particulieren: -zaterdag 27 februari tot en met zondag 6 maart 2016, 10 tot 18.30 uur -dinsdag 1 en donderdag 3 maart, 10 tot 22 uur (nocturne)

De Aedificas Foundation heeft voor de derde keer haar jaarlijkse prijzen uitgereikt. De stichting, een initiatief van de Confederatie Bouw, wil verenigingen of organisaties ondersteunen die zich inzetten voor een maatschappelijk relevant project. De prijs ging dit jaar naar Cobelba-Besix, Debremaeker, Roels en de groep Stadsbader. Ze kregen de prijs omdat ze samenwerken met projecten waarin opleiding de sleutel is om kwetsbare kansengroepen opnieuw te integreren. Besix en zijn dochter Cobelba beslisten om Le Perron de L’Ilon uit Namen te steunen. Deze organisatie begeleidt jonge mensen door het aanbieden van opleiding op de werkvloer, bijvoorbeeld tot keuken- of zakenhulp. Besix reikte een Staff Award van 10.000 euro uit en hielp ook met de uitrusting van de opleidingsplek. Jan Debremaeker nv, ging een partnership aan met de Brusselse vzw FTQP, om twee bouwopleidingen te organiseren voor mensen met een zeer beperkte scholing. Het sluitstuk van de opleiding is een stage in een bouwbedrijf. Over het algemeen staat de opleiding garant voor een baan na de leertijd en de stage. Roels werkte samen met de vzw Groep Intro, die beroepsopleidingen organiseert in Vlaanderen en Brussel. In samenwerking met Roels werd aan het aanbod een opleiding tot dakdekker toegevoegd. Door een individuele beroepsopleiding in de onderneming kan een stagiair na de stage nog verder opgeleid worden in reële beroepsomstandigheden. Stadsbader Groep creëert als erkend invoegbedrijf al jarenlang kansen op de arbeidsmarkt en engageert frequent mensen uit kansengroepen. Deze krijgen begeleiding van een peter in de onderneming, soms verschillende maanden lang. Bovendien heeft het bedrijf een onafhankelijke vzw opgericht, het Stadsbader Charity Fund, dat steun verleent aan sociale projecten. Meer info: www.confederatiebouw.be

Rechtzetting: Driesen stond in voor interieurschrijnwerk bibliotheek Bilzen

(foto: Batibouw) Meer info: www.batibouw.be

In de vorige Bouwen aan Vlaanderen (2015-4) verscheen een reportage over de nieuwe openbare bibliotheek van Bilzen. Daarin stond –foutief– vermeld dat Cooms Interior Projects verantwoordelijk was de vervaardiging van het prachtige, op maat gemaakte interieurschrijnwerk. In werkelijkheid nam hoofdaannemer Driesen –die over een eigen schrijnwerkerij met 25 medewerkers beschikt– dit deel van de werken op zich, na een afzonderlijke aanbesteding. Cooms werkte ook mee aan de bibliotheek, maar niet aan dit specifieke interieurschrijnwerk op maat. We zetten deze fout hier graag recht. Meer info: www.bouwbedrijf-driesen.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

Met Pellikaan Pellikaan heeft heeft uu een een ervaren ervaren partner partnervoor voorde detotale totalerealisatie realisatievan vanuw uwnieuwbouw, nieuwbouw,renovatie. renovatie. Met Meer dan 65 65 jaar internationale internationale ervaring inalgemene algemene bouw en 45nieuwbouw, jaarinin Met Pellikaan heeft u dan een ervaren partner voor de totale realisatie vanen uw renovatie. Meer jaar ervaring in bouw 45 jaar Leisure centers, wellness en sport. Meer dan 65 jaar internationale ervaring bouw en 45 jaar in Leisure centers, wellnessinenalgemene sport. Exploitatie van 7 eigen fitness-leisure centra. Exploitatie 7 eigenwellness fitness-leisure centra. Leisure van centers, en sport. Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Exploitatie van 7toteigen fitness-leisure centra. Van ontwerp realisatie, alles in één hand. Van ontwerp tot realisatie, alles in één hand.

Eigen studie en uitvoering of in bouwteam met architecten en studiediensten Van ontwerp tot realisatie, alles in één hand.

Excelsiorlaan 1 - 1930 Zaventem Excelsiorlaan 1 -- 1930 Zaventem Tel: 02/720.58.45 Fax: 02/721.34.70 Tel: 02/720.58.45 - -Fax: 02/721.34.70 info@pellikaan.be www.pellikaan.be info@pellikaan.be - www.pellikaan.be

Excelsiorlaan 1 - 1930 Zaventem

Journaal 1 miljoen voor restauratie Plateau-Rozier in Gent

Plateau-Rozier is opgetrokken uit Franse kalkzandsteen en arduin en beslaat een volledig bouwblok tussen de Jozef Plateaustraat, waar zich de hoofdingang bevindt, de Gezusters Lovelingstraat, de Gustaaf Magnelstraat en de Rozier, (foto: Onroerend Erfgoed).

voorwaarden die de Nationale Bank aan hypothecaire leningen oplegt, moeten gezinnen voor een hypothecaire lening meer eigen inbreng leveren. Gezinnen moeten daardoor meer dan voorheen eerst voldoende eigen kapitaal kunnen samenbrengen om een energiezuinige nieuwe woning te laten bouwen. Een waarborg of verzekering vanwege de overheid voor een deel van de eigen inbreng kan gezinnen helpen die wel over voldoende inkomen beschikken maar onvoldoende spaargelden hebben."

Marc Dillen. (foto: Koen Mortelmans)

Meer info: www.vcb.be

De zeer schone uren van Juffrouw Symforosa, begijntje

Geert Bourgeois (N-VA) trekt als Vlaams minister van onroerend erfgoed 1,03 miljoen euro uit voor de restauratie van het Instituut der Wetenschappen, beter bekend als Plateau-Rozier, aan de Plateaustraat in Gent. Het Instituut maakt deel uit van Universiteit Gent. Het is een indrukwekkend straatbeeldbeheersend neoclassicistisch complex uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Het is sinds 1994 beschermd als monument. Het grootste deel van de geplande werken dient om de universiteitsbibliotheek uit te breiden. Hiervoor wordt de buitenruimte omgevormd tot overkoepelde binnenruimte. Tegelijkertijd worden ook de gevels van deze binnenplaats gerestaureerd, met behoud van het originele buitenschrijnwerk met enkele beglazing. Naast de binnenplaats worden twee aanpalende vleugels bijkomend ingericht voor de bibliotheek. De historische decoratieve schilderingen, terrazzo- en houten vloeren, wanden plafondlijsten en lambriseringen in deze vleugels worden gerestaureerd. Na de werken zal de bibliotheek over een nieuwe leeszaal, uitleenbalie en negen consultatieplaatsen beschikken. In het complex bevindt zich ook het observatorium van de volkssterrenwacht Armand Pien.

(foto: Onroerend Erfgoed)

Meer info. www.inventaris.onroerenderfgoed.be, www.ugent.be

VCB pleit voor uitbreiding en energiebesparende renovatie van woningaanbod De schulden van de Belgische huishoudens nemen toe. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) heeft hiervoor een duidelijke oplossing. Een groter aanbod van woningen moet de woningprijzen doen dalen. Door een verzekering van een deel van de eigen inbreng in hypothecaire leningen moet de overheid meer huishoudens in staat stellen een nieuwe woning te bouwen. "Tegelijk moeten gezinnen die een bestaande woning kopen, in staat worden gesteld door grondige renovaties hun energiefactuur te verlagen," zegt VCB-directeur-generaal Marc Dillen. "Huishoudens moeten tegenwoordig meer lenen om een woning te financieren omdat de prijzen van de woningen stijgen. En door de voortdurend strenge

Bourgeois trekt ook 2,2 miljoen euro uit voor restauratiewerken in het begijnhof van Lier. Het gaat om acht begijntjeswoningen en het restant van een 'oud convent' langs de Symforosastraat. Ze worden niet alleen gerestaureerd, maar krijgen ook een hedendaagse uitbreiding. De gebouwen waren opgedeeld in appartementen. De huidige restauratie maakt hieraan een einde: ze worden weer ingericht als eengezinswoningen ĂŠn verhuurd als sociale woningen. Het begijnhof van Lier ontstond vermoedelijk in de eerste helft van de dertiende eeuw en is een van de oudste begijnhoven in Vlaanderen. De meeste huidige huizen dateren er wel uit de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw. Het begijnhof van Lier is sinds 1966 beschermd als monument en landschap. Sinds 1998 prijkt het, samen met 25 andere Vlaamse begijnhoven, op de Unesco-lijst met werelderfgoed. Meer info: www.inventaris.onroerenderfgoed.be, www.studioroma.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

ar-te, Lowette & Partners, STABO

ar-te, dJGA, STABO WZC Bloemendal, Sint-Agatha-Berchem

ar-te, dJGA, STABO

Ziekenhuis Maas en Kempen, Maaseik

UZ Leuven- Moeder en Kind, Leuven

UZ Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth, Gent

Wij bouwen op innovatieve en duurzame wijze aan zorgprojecten in Vlaanderen

ar-te, dJGA, STABO

ar-te, STABO

WZC Bessemerberg, Lanaken

Pilootproject zorgsite Sint-Anna, Sint-Truiden

WZC Den Boogerd, Hechtel-Eksel

ar-te, NU architectuuratelier, STABO, Dujardin-Thiers

ar-te, STABO

WZC Heilig Hart, Sint-Niklaas

AZ Sint Blasius, Dendermonde

CHARLEROI | FEBE

Tekst | FEBE elements Beeld | Lander Loeckx

FEBE ELEMENTS AWARDS BEKRONEN

DIVERSITEIT PREFABBETONARCHITECTUUR De bouwplaats van de nieuwe brandweerkazerne van Charleroi vormde het decor van de vierde uitreiking van de Febe Elements Awards. Uit 61 inzendingen koos een onafhankelijke jury vier winnaars: de Poteaux S+, Hydro Lineo, het aquacenter van Marcinelle en kinderen jongerencampus Hardenvoort in Antwerpen. OUTSTANDING PRECAST In de categorie Outstanding Precast wordt telkens een innovatief concept of ontwerp in de bloemetjes gezet. Dit jaar ging de hoofdprijs naar de Poteaux S+ van hoogspanningsnetbeheerder Elia en Ronveaux: tot 50 m hoge masten in prefab beton die kunnen fungeren als een elegant alternatief voor de traditionele metalen masten van hoogspanningslijnen. De Poteaux S+ zijn ontworpen om te weerstaan aan de hoge druk die door de hoogspanningslijnen gecreëerd wordt en de torsie die ontstaat als een van de lijnkabels breekt. De andere genomineerde concepten waren de prefab middengeleider van Stradus Infra en de overdekte bushalte en fietsenstalling uit architectonisch beton in Westkerke (Studiebureau Lobelle en Groep Verhelst).

SMALL SCALE PRECAST Small Scale Precast focust op kleinschalige prefab producten met een maximumvolume van 0,50 m³. De award ging dit jaar naar Hydro Lineo van Stradus Infra, een concept dat bestaat uit drie varianten van betonstenen. Het eerste model is een volledig gesloten exemplaar, het tweede is voor 22% open en het derde voor 40%. De holtes kunnen opgevuld worden met gras of kiezeltjes. De drie modellen zijn los te gebruiken en zijn onderling inwisselbaar. Je kan werken met lijnen, patronen of pixels om van groen en verharding een aantrekkelijk lijnenspel te maken. De jury verkoos Hydro Lineo nipt boven Moodul van Bundl en Marlux (innovatief muursysteem in prefab beton) en de Maasbakens in rivierpark Maasvallei van Ebema (landschapselementen en straatmeubilair).

Alle winnaars van de Febe Elements Awards anno 2015 op een rijtje.

PRECAST IN INFRASTRUCTURE Precast in Infrastructure belicht een infrastructuurproject waarin prefab betonproducten een belangrijke rol spelen. Deze keer ging het om het aquacenter van Marcinelle (Reservoir A, Urbastyle en studiebureau Pirnay), dat bestaat uit prefab tegels in zwart en wit beton. Zowel de schoonheid van het complex als de voorafgaande studie in functie van de beleving en het onderhoudsgemak gaven de doorslag. Ook het prefab rotondeplateau van Stradus Infra in Brugge en de ecologische bestrating van Ebema op de Be-Mine-site in Beringen kwamen in aanmerking.

PRECAST IN BUILDINGS

Vierde uitreiking van de Febe Elements Awards.

Precast in Buildings is de categorie voor gebouwen waarvan de structuur en/ of de bekleding voor minstens de helft uit prefab beton bestaat. De passieve kinderen jongerencampus Hardenvoort (Buro II & Archi+I in samenwerking met Ingenium, de TV Thiers-Dujardin, De Fonseca en Loveld) in Antwerpen kon de jury het meest bekoren (zie ook BAVL 2015-2). Het complex is opgebouwd uit sandwichpanelen in architectonisch beton en dragende sandwichpanelen. Het heeft een sobere en gelijkmatige voorgevel die beton combineert met andere materialen zoals hout. De andere genomineerden waren een luxueus appartementsgebouw in Oostende (Oosteroever Baelskaai 12 van Conix RDBM Architects en SVK Gigant) en Campus Spoord Noord (Polo Architects, JaspersEyers Architects en Verheyen Betonproducten). ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

DEINZE | Aluvision

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Aluvision

Aluvision breidt uit

Visitekaartje om ‘u’ tegen te zeggen Jarenlang was de oude Dossche-molen een icoon aan het Schipdonkkanaal in Deinze. De grauwe betonnen toren van 67 meter ruimde onlangs plaats voor een strak industrieel gebouw dat uitstraalt waar bouwheer Aluvision voor staat: kwaliteit, robuustheid, esthetiek zonder franjes, no nonsens hedendaags.

Aluvision ontwierp en bouwde het nieuwe pand, dat een uitbreiding van de bestaande site is, grotendeels zelf. Het resultaat is een visitekaartje ‘pur sang’ voor de activiteiten van Aluvision en zusterbedrijf Creaplan. Aluvision is producent van een uniek modulair systeem voor de standbouw-, interieur- en eventsector. Dirk Deleu en Ann Vancoillie richtten het bedrijf op, dat snel uit groeide tot één van de

56 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

belangrijkste spelers wereldwijd. Vijf jaar geleden trok het een nieuw pand van 3.000 m² op aan de Clemence Dosschestraat in Deinze. Deleu: “Toen was het geenszins onze bedoeling om daar nog bij te bouwen, want we wilden tegen 2015 naar de uitbreiding van industrieterrein De Prijkels verhuizen, waar ook ons zusterbedrijf Creaplan is gevestigd. Alleen blijft de ontwikkeling van deze zone uit. Toen Dossche twee jaar geleden besloot om het aanpalende perceel te verkopen, hebben

we de kans met beide handen gegrepen, zelfs al wisten we dat een uitbreiding slechts een tussenoplossing was. Ons bedrijf kent immers een gemiddelde jaarlijkse groei van 40%, waardoor het nu al duidelijk is dat we over enkele jaren extra ruimte nodig zullen hebben. Vandaar dat we intussen al twee percelen van samen 6,5 hectare in het Evolispark in Kortrijk hebben gekocht, waarop we tegen 2018 een nieuwe uitvalsbasis voor Aluvision en Creaplan willen bouwen.”

DEINZE | Aluvision

STRAK, HEDENDAAGS DESIGN Omdat het een tussenoplossing is, was multifunctionaliteit de belangrijkste ontwerpvereiste. Daarnaast moest het gebouw Aluvision’s activiteit weerspiegelen en als visitekaartje fungeren. Daarom besloot Aluvision om het grootste deel van het ontwerp voor eigen rekening te nemen. Samen met architectenbureau Atelier3V werkte het aan een strak, hedendaags design dat verder

borduurde op het oorspronkelijke gebouw. Architect Rob van Helvoort: “We hebben het gebouw zo geconcipieerd dat het later gemakkelijk als twee à drie aparte entiteiten kan worden verhuurd. Om geen ‘zwarte’ doos te krijgen, staken we het kantoor- en showroomgedeelte in het wit. Voor het achterliggende stuk grepen we terug naar de zwarte betonplaten die ook voor het oorspronkelijke gebouw werden gebruikt. ›

'OM EEN RUIMTELIJK GEVOEL TE CREËREN, HIELDEN WE DE BETONNEN STRUCTUUR ZICHTBAAR'

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

architectuur - BIM - engineering Zone Kamp C 2 bus 3 2260 Westerlo

SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: +32 50 36 81 70

014/277046 i n f o @ a t e l i e r 3 v. c o m w w w. a t e l i e r 3 v. c o m

DEINZE | Aluvision

Zodoende verkregen we een consistent en smaakvol geheel met een robuuste uitstraling. Kwaliteitsvol en progressief, net als de producten van Aluvision.”

PETANQUEVELD! In totaal werd 4.500 m² aan de bestaande uitvalsbasis aangebouwd, met als resultaat een L-vormig pand. 1.500 m² van het gelijkvloers is als showroom ingericht, de rest omvat productie en opslag. Op de eerste verdieping zijn extra kantoren en uitbreiding van de refter met recreatieruimte ondergebracht. Nog een etage hoger bevinden zich een multifunctionele ruimte voor recepties, bedrijfsfeesten en vergaderingen en een houten buitenterras en aanpalend kunstgras, inclusief petanqueveld.

EXTREEM CONSISTENTE BETONKLEUR Het volledige gebouw bestaat uit een prefab betonskelet, bekleed met prefab betonpanelen. Voor de ruwbouw schakelde Aluvison Valcke Prefab Beton in, voornamelijk omdat dit bedrijf zelf een techniek heeft ontwikkeld om betonpanelen met een erg consistente kleur te maken. Projectleider Koen Vanrenterghem: “Door een combinatie van aangepaste granulaten, de juiste toeslagstoffen en verschillende pigmenten konden we de intense zwarte en witte kleur bereiken die Aluvision vroeg. Voor de loods gaat het om glad bekiste betongrijze panelen, terwijl deze voor de burelen een uitgewassen oppervlak hebben. De combinatie van beide zorgt voor een accentuering van het burelenvolume.”

De binnenafwerking gebeurde door zusteronderneming Creaplan. Deleu: “Om een ruimtelijk gevoel te creëren, hebben we bewust gekozen om de betonnen structuur zichtbaar te houden. Alle kolommen en HVAC-leidingen bleven behouden en zijn wit geverfd, terwijl andere bekabelingen in een systeemvloer zijn geïntegreerd. Voor de tussenwanden hebben we (uiteraard) de akoestische tussenwanden van Aluvision gebruikt. Dat Aluvision en Creaplan zelf een groot gedeelte van de werken voor eigen rekening namen én het project coördineerden, had een positieve weerslag op de doorlooptijd van het project: in amper tien maanden was het nieuwe gebouw klaar, op tijd voor het openingsfeest dat op 16 juni was gepland voor 200 internationale klanten." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Aluvsion, Deinze

Architect

Atelier 3v, Westerlo

Aannemer ruwbouw Valcke Prefab Beton, Ieper

'HET ONTWERP IS EEN CONSISTENT EN SMAAKVOL GEHEEL MET EEN ROBUUSTE UITSTRALING' BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

HEUSDEN ZOLDER | Demowoning Ceyssens

Tekst | Kevin Moens Beeld | Marc Sourbron fotografie

EEN VENSTER OP DE WERELD VAN GLASINNOVATIE

"Wie glas zegt, zegt raam. Maar wat zijn de vijf meest innovatieve glastoepassingen in de bouwsector?" Het zou een vraag in de Slimste Mens ter Wereld kunnen zijn, die Group Ceyssens uit Heusden-Zolder vlot zou kunnen beantwoorden. Het bedrijf trok op zijn terrein achter de productiehal een demowoning op om u tegen te zeggen. MunA architecten uit Leuven verwerkte op ingenieuze wijze een resem Ceyssens-producten in de indrukwekkende villa. “Bezoekers vallen van de ene verbazing in de andere,” glundert zaakvoerder Dirk Ceyssens.

Achter de productiehallen van Group Ceyssens verschuilt zich in ’t kloppend hart van het Zolderse industrieterrein een luxueuze oase van rust. Een drie verdiepingen tellende, uit de kluiten gewassen villa met een bruto bouwvolume van 7.320 kubieke meter biedt een interessante mix van vrije tijd, wonen en werken. Architect Wouter Bilsen koos voor een betonnen kelderstructuur met daarop een bovenbouw in houtskelet. Een waaier aan innovatieve glastoepassingen vormt de rode draad doorheen dit verhaal. "Waarom deze demowoning er kwam? Ze overstijgt de standaard showroom en toont onze producten in een realistische setting. Potentiële klanten krijgen zo meteen een afgewerkt beeld te zien," legt Ceyssens uit.

DOSEREN Elf verschillende innovatieve glastoepassingen moesten aan bod komen in de woning. "Een stevige

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

klus," stelt architect Bilsen. "Het gebouw moest een realistische en leefbare sfeer uitademen. Alle toepassingen komen aan bod zonder dat het gekunsteld lijkt. Een kwestie van doseren: de juiste toepassing op de correcte plaats. Sommige elementen springen in het oog –zoals de Wine Fridge, een op maat gemaakte wijnkoeler. Andere producten zoals het Disappear Window of het Minimal Window zijn juist zo ontwikkeld dat je ze nauwelijks ziet."

GLAS EN STEEN Bij een bezoek aan de demowoning komt de bezoeker eerst in aanraking met een minder voor de hand liggende toepassing van glas. Stoneglass, een mix van glas dat samengesmolten is met steen, dient als gevelbekleding. "Je verwerkt het zoals glas, maar het is zo sterk als steen," legt Ceyssens uit. "Stoneglass is vlek-, kras- en uv-bestendig en weerstaat zuren en

basen." Het product leent zich zowel tot buiten- als binnentoepassingen en keert in de keuken terug als afwerkingsmateriaal.

RUIMTELIJKHEID De vervaging van de grens tussen de binnen- en buitenruimtes vormt een constante doorheen het ontwerp van de woning. Verschillende Ceyssens-producten dragen daartoe bij. “Zo kunnen we het binnenzwembad gedeeltelijk omtoveren tot een buitenzwembad dankzij het Sliding Rooflight. De glazen koepel van 6 op 9 meter kan volledig openschuiven door een druk op de knop,” aldus Ceyssens. De koepel bestaat uit driedubbele beglazing met de nodige zonwerende eigenschappen, waarbij de buitenruit wordt verwarmd zodra de buitentemperatuur onder de drie graden daalt. Ook de binnenzijde is verwarmd, om condens tegen te gaan."

HEUSDEN ZOLDER | Demowoning Ceyssens

'WE BLIJVEN DE GRENZEN OPZOEKEN VAN WAT MOGELIJK IS MET GLAS, OM VERVOLGENS DEZE GRENZEN TE VERLEGGEN'

Stoneglass, een mix van glas dat samengesmolten is met steen, dient als gevelbekleding.

In de woonruimte zorgt het Disappear Window voor de nodige ruimtelijkheid. Bilsen: "In gesloten toestand beschik je over grote schuiframen in driedubbel verwarmd glas, opgebouwd in twee gehelen van 8 meter breed op 3 meter hoog. Bij mooi weer kan je de hele glazen gevel in de vloer laten zakken, waardoor de grens tussen binnen en buiten volledig verdwijnt." Doorheen de woning tref je ook Minimal Windows aan, bijna profielloze systemen voor vaste en schuivende glaspartijen.

ZWEMBAD OP MAAT Een ander technisch hoogstandje vinden we terug in het wellnessgedeelte, waar de bewoner de diepte van het zwembad naar eigen goeddunken traploos kan instellen. "Willen de kindjes zwemmen? Dan stel je de diepte veilig in op 1 meter. Voor volwassenen kan je gaan tot 2,5 meter. Eens de zwempartij erop

zit, sluit je het zwembad. Daarmee geef je verdamping geen kans en kan er niemand per ongeluk in het water sukkelen," aldus Ceyssens. De bewegende vloer kan ook maximaal belast worden, waardoor je er zelfs een feestje op kan geven. Daarnaast is de achterwand van het zwembad volledig in glas uitgevoerd. "Zo kan je de tuin aanschouwen vanuit het zwembad," stelt de architect.

STRUCTUREEL BOUWELEMENT Glas is meer dan het klassieke raam, dat wil Group Ceyssens de wereld duidelijk maken. Die missie neemt het bedrijf ter harte, met opdrachten in onder meer New Delhi, Londen, Nairobi Kenia en Dubai. "Glas is een structureel bouwelement," vindt Bilsen. "Om dat aan te tonen, hebben we gewerkt met glazen balken en vloeren." Getuige daarvan een glazen loopbrug, waarbij een glasplaat van 6 meter op 1,50 meter

De koepel bestaat uit driedubbele beglazing met de nodige zonwerende eigenschappen, waarbij de buitenruit verwarmd wordt eens de buitentemperatuur onder de drie graden daalt. rust op andere glasplaten. Of de Glassbox. Ceyssens: "Buiten zie je een glazen kubus die uit de gevel steekt. Deze constructie bestaat uit op elkaar gestapeld glas. De onderplaat is structureel ingeklemd met bouten en daarop zijn de andere glasplaten geplaatst, met als resultaat een profielloze kubus." Architect Bilsen positioneerde de kubus boven de badkamer. "Vanuit het bad kan je â&#x20AC;&#x2122;s nachts naar de sterrenhemel turen. Deze constructie straalt openheid en warmte uit. Letterlijk, want ook hier kozen we voor verwarmd glas."

DUURZAAM? Overal is er sprake van driedubbel verwarmd glas, waardoor er bijna geen bijkomende verwarming nodig is om de comforttemperatuur te bereiken. Aan de tekentafel was de passiefstandaard dan ook het streefdoel. Bilsen: "Al snel bleek echter dat compact bouwen geen optie was, â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

DOMOTICA MADE IN BELGIUM

MIJNWERKERSLAAN 29/1 - 3550 HEUSDEN ZOLDER T 011/53.10.71 INFO@SOBELCOBVBA.BE

SOBELCOBVBA.BE

HEUSDEN ZOLDER | Demowoning Ceyssens

waardoor de passiefstandaard niet haalbaar was. Qua opbouw van de buitenschil, luchtdichtheid en technische installaties hebben we echter alle regels conform passiefbouw gevolgd. Met als resultaat een K-peil van 28 en een E-peil van 25, zonder daarbij in te boeten op comfort en beleving van de woning. Dat was immers de prioriteit." Beleving te over alleszins, want waar je ook kijkt, ontdek je een innovatieve glastoepassing. "We

blijven de grenzen opzoeken van wat mogelijk is met glas, om deze grenzen vervolgens te verleggen," stelt Ceyssens. Architect Bilsen beaamt: "Alles kan, zolang je de producten op tijd integreert in het ontwerp en rekening houdt met een aantal specifieke randvoorwaarden. Het technisch design laat je beter over aan de specialisten van Group Ceyssens. Op basis van hun ervaring zoeken ze voor elk project en voor elke toepassing een oplossing op maat." ❚

De Wine Fridge, een element dat in het oog springt.

Participanten aan het woord GUGO INTERIEUR –INTERIEURMAATWERK De demowoning van Group Ceyssens is een toonbeeld van strakke, moderne architectuur. Onder meer dankzij een aanzienlijke dosis maatwerk van GuGo Interieur (Opglabbeek) ziet ook de inrichting van de woning er piekfijn uit. “Alle kasten in de keuken, badkamer, living, berging en andere ruimtes hebben we volledig op maat gemaakt,” vertelt Gunther Goossens, oprichter en bezieler van GuGo Interieur. “Eik en glas zijn de dominante materialen. Niet alleen voor Group Ceyssens, maar ook voor ons is de demowoning in Heusden-Zolder een mooi visitekaartje. We verzorgen regelmatig de complete inrichting van vergelijkbare villa’s met een hoge afwerkingsgraad, dus we hebben zulke opdrachten wel in de vingers. Alle stijlen zijn bespreekbaar: van landelijk tot hedendaags. Een belangrijke troef is dat we alles in ons eigen atelier kunnen fabriceren, geavanceerde machines en technieken."

SOBELCO –ELEKTRICITEIT, VERLICHTING EN DOMOTICA De demowoning van Glas Ceyssens is ultra-eigentijds ingericht en uitgerust met de allernieuwste technologische snufjes. Dit geldt zeker voor de elektriciteitsvoorzieningen, de verlichtingsinstallatie, de audiovisuele uitrusting en de domoticatoepassingen, op maat geleverd en geïnstalleerd door Sobelco (Heusden-Zolder). "Het gaat om onder meer een negental tv's, een muziekinstallatie in elke ruimte, tientallen meters ledverlichting, een tweehonderdtal verlichtingsarmaturen, een zeventigtal tuinlampen en een noodstroomgenerator," vertelt zaakvoerder Bert Moons. "Al deze voorzieningen zijn digitaal aan elkaar gekoppeld en eenvoudig te bedienen via een applicatie die werkt op verschillende dragers (gsm, tablet, computer...). We hebben hiervoor samengewerkt met Velbus, een invoerder en verdeler van domoticasystemen. De afwerkingsgraad moest –in analogie met de rest van de woning– bijzonder hoog zijn. Daarmee weten we ons gewoonlijk te onderscheiden, wat zowel de bouwheer als de architect duidelijk apprecieerden, zelfs al tijdens de ruwbouw. We durven bovendien uitdagingen aangaan en durven zoeken naar vernieuwende oplossingen op basis van de wensen van onze klanten. Een mooi voorbeeld is de ledverlichting in de beweegbare bodem van het zwembad. We hadden wel al redelijk wat ervaring met het waterdicht opgieten van leds, maar nog niet in deze toepassing. Uiteindelijk is het een zeer mooi geheel geworden. Dat we eerder al een aantal gelijkaardige prestigieuze realisaties op ons palmares hadden staan, zoals de woning van Jan Kriekels (zaakvoerder van Jaga), de Stijn Helsen Outlet Shop en Renault-garage Kwanten, heeft ons daar ongetwijfeld bij geholpen. De demowoning van Glas Ceyssens was een fantastisch project waarin we in zekere zin toch de vrije hand gekregen hebben. Dit heeft overduidelijk zijn vruchten afgeworpen!"

GUGO INTERIEUR | Cousenstraat 9 | 3660 Opglabbeek gunther@gugo.be | +32(0)497 80 07 24 | www.gugo.be

TECHNISCHE FICHE Bouwheer en hoofdaannemer Group Ceyssens, Heusden-Zolder Architect munA Architecten, Leuven BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

MECHELEN | Mercedes Benz

Tekst | Tim Janssens Beeld | Marc Scheepers

MERCEDES-VESTIGING MECHELEN UITVOERIG GEMODERNISEERD Op 22 oktober nam het team van Mercedes-Benz Mechelen zijn nieuwe toonzaal en dito werkplaatsen in gebruik, na een ingrijpende renovatie, die al bij al twee jaar in beslag nam. Aangezien de merken Mercedes-Benz en smart het premiumlabel dragen, zag het zich genoodzaakt om zijn vestiging langs de Brusselsesteenweg danig op te waarderen. Het resultaat is een strakke, ruimtelijke showroom met een herwonnen flair. Mercedes-Benz Mechelen had nood aan een nieuwe infrastructuur. De voormalige showroom was gedateerd, bood niet langer voldoende plaats om alle modellen in vol ornaat te presenteren en strookte bovendien niet meer met de gewenste look & feel van de Mercedes-personenwagens, -vans en -trucks. Nochtans vereist de strategische ligging van de Mechelse vestiging –aan afrit 10 van de E19 (Mechelen-Zuid)– een gebouw met een professionele uitstraling. In totaal werd er dan ook 3 miljoen euro geïnvesteerd om klanten voortaan op een specifieke, individuele manier te kunnen benaderen en maatwerk te kunnen leveren in de vernieuwde werkplaatsen.

MODERNISERING EN OPWAARDERING De vernieuwde showroom heeft een oppervlakte van 2.500 m² en is zowel qua inrichting als uitrusting volledig gemoderniseerd –met onder meer een nieuwe, centrale inkompartij met automatische schuifdeur. Ook op ecologisch vlak is er sprake van een opwaardering: de zaal wordt verlicht met leds, het dak is grondig geïsoleerd en er zijn laadpalen voor elektrische wagens beschikbaar. “Middenin de ruimte is er ook voorzien in een extra ‘ondergrondse’ showroom, met lichtinval via de glazen vloer,” vertelt Guy Vos, projectleider bij aannemer Mathieu

De nieuwe, centrale inkompartij met automatische schuifdeur nodigt uit om een kijkje te nemen.

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Gijbels. “Vroeger was dit een lift om auto’s van de kelder naar boven te transporteren, maar dankzij de nieuwe glazen vloer is dit nu een architecturaal hoogstandje. Door zulke doordachte ingrepen hebben we de beleving in de showroom opgetrokken. Zo hebben we in de bestaande toren bijvoorbeeld ook meer open ruimte gecreëerd door vier tussenkolommen te verwijderen. Het moeilijke was dat de verbouwingen de dagelijkse werking van de garage niet mochten verstoren. Maar dankzij intensief overleg met alle betrokken instanties is dit wonderwel gelukt.” ❚

MECHELEN | Mercedes Benz

Participanten aan het woord GROUP BEYERS –ANTIRAMPALEN

In totaal werd 3 miljoen euro geïnvesteerd om klanten voortaan op een specifieke, individuele manier te kunnen benaderen.

Het Everbergse bedrijf Group Beyers heeft de antirampalen aangeleverd die voor de gerenoveerde showroom van Mercedes in Mechelen staan. Deze inox stootpalen komen niet enkel de stabiliteit ten goede, maar wapenen de showroom ook tegen ramkraken. Group Beyers bezorgde de op maat gemaakte palen aan aannemer Mathieu Gijbels, die de palen meteen na het gieten van het beton installeerde in de funderingen. Het was niet de eerste keer dat ze partijen samenwerkten: “Voor Mercedes Mechelen hebben wij de stootpalen geleverd aan Mathieu Gijbels, maar in het verleden hebben we ook al geholpen bij de installaties zelf; de verhouding tussen leveren en installeren is ongeveer fiftyfifty,” laat zaakvoerder Luc Beyers weten. “Vooral als het gaat om parkings komt onze expertise vaak van pas bij de installatie. Wij leveren wel stootpalen op maat, maar we zijn vooral gespecialiseerd in de bouw van parkeergarages, van a tot z. De samenwerking met Mathieu Gijbels verloopt bovendien ook altijd zeer efficiënt en correct. Dit was ook een speciale opdracht voor ons, aangezien we zelf tevreden klanten zijn van Mercedes.”

Middenin de toonzaal is voorzien in een extra ‘ondergrondse’ showroom, met lichtinval via de glazen vloer.

TECHNISCHE FICHE De vernieuwde showroom van Mercedes-Benz in Mechelen heeft een oppervlakte van 2.500 m² en is zowel qua inrichting als uitrusting volledig gemoderniseerd.

Opdrachtgever Architect Aannemer

Mercedes-Benz Mechelen, Mechelen ABN architecten, Antwerpen Mathieu Gijbels, Opglabbeek

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

meten is weten

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID EN BETROUWBAARHEID opmeten van eigendommen (notariële akte) - opmeten van gebouwen en gronden in functie van ontwerp - maatvoering bij gebouwen, wegenissen, en kunstwerken i.f.v. de aannemer - maatvoering bij spoorwegen i.f.v. de aannemer - opmeten en berekenen van grondverzet - nauwkeurige waterpassingen - GPS-metingen - verkavelingsontwerpen - plaatsbeschrijving voor en na de werken plaatsbeschrijving van huurceel - schatten van onroerend goed i.f.v verkoops- en bedrijfsrevisoren.

Parklaan 60 • 9140 Temse Tel : 03 771 20 54 • Fax : 03 771 02 66 landmeter@teugels.eu • www.teugels.eu

LANDMEETKUNDE EN EXPERTISE BURO N.V.

SANITAIR, HVAC EN ZWEMBADONTVOCHTIGING WERD UITGEVOERD DOOR AVT

AL VERW GEMENE ARM TECH INGS NIEKE N

MIJNWERKERSLAAN 23 | 3550 HEUSDEN-ZOLDER T 0 1 1 5 7 4 6 1 4 | I N F O @ AV T. B E

W W W. AV T. B E

contactpersonen : Carine Isenborghs (0474/051633), Luc Jeurissen (0477/527971), Luc Beyers (0479/248231) Adres : Dorpsstraat 570, 3061 Leefdaal www.groupbeyers.com | info@groupbeyers.com

BEDRIJFSPRESENTATIE | Teugels

LANDMEETKUNDE & EXPERTISEBURO TEUGELS

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID, BETROUWBAARHEID Op zoek naar een betrouwbare, accurate en flexibele landmeter? Kies dan voor Landmeetkunde & Expertiseburo Teugels. Niet alleen heeft dit bedrijf een uitgebreid team en meer dan veertig jaar ervaring. Het geniet ook een uitstekende reputatie waar het over nauwkeurigheid gaat... Landmeetkunde & Expertiseburo Teugels nv groeide uit de eenmanszaak die Dirk Teugels in 1973 oprichtte. “Al snel begreep hij dat technologie dé sleutel tot succes is," zegt Steven Buytaert (samen met Bart en Stijn Teugels bestuurder van het kantoor). In 1986 kocht Teugels een afstandsmeter en een eerste totaalstation aan, daarna investeerde het buro continu in de recentste oplossingen, van GPStoestellen en Total Stations tot een spoorkar Amberg VMS 3000. "Op die manier kunnen we een grote accuraatheid bieden en ook erg complexe projecten tot een goed einde brengen. Deze visie leidde ertoe dat we ons al in de jaren tachtig in industriële- en kantoorbouw en in spoorweginfrastructuur gingen specialiseren. Gezien de accuraatheid waarmee

we de opdrachten realiseerden, werden we graag geziene partners van tal van aannemers. De firma kende een gestage groei, met als resultaat dat ons team vandaag 35 medewerkers telt.” De combinatie van hoogtechnologische oplossingen en een verregaande expertise is nog altijd dé grootste troef van het kantoor. “Ons team maakt er een erezaak van om een correctheid tot enkele millimeters te halen,” vertelt Steven Buytaert. Tweede troef: dankzij het uitgebreide team van veertien meetploegen kan Teugels kort op de bal spelen. “De afstand is geen barrière: we opereren in het hele land, in Noord-Frankrijk en in Nederland.” Tenslotte biedt Landmeetkunde & Expertiseburo Teugels exper-

tisediensten, alle vormen van plaatsbeschrijvingen, het afmeten en afpalen van percelen in opdracht van privépersonen, opmetingen van gebouwen en terreinen voor architecten of studiebureaus, ... Elk type opdrachtgever kan bij Landmeetkunde & Expertiseburo Teugels rekenen op een nauwkeurige en flexibele dienstverlening! ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

JABEKKE | Diapal

NIEUWBOUW MOET VERDERE GROEI DIAPAL STIMULEREN

UITBREIDING OP ZICHTLOCATIE LANGS E40

Om een verdere groei in de toekomst te garanderen, besliste de directie van Diapal om de productiefaciliteiten en de kantoren verder uit te breiden. AAVO Architects en aannemer Vanden Bussche Industriebouw kregen de opdracht dit uitbreidingsproject op de bestaande site langs de E40 in Jabbeke uit werken. Na de realisatie van een nieuwbouwvolume met kantoren en showroom en de aanleg van een parking volgen in een tweede fase de afbraak van de huidige kantoren en de uitbreiding van de productiehal.

Diapal, een toonaangevende speler in de sector van de keuken- en interieurbouw, breidt zijn faciliteiten uit. Uit een interne studie en voorbereidende voorontwerpen bleek dat een optimale uitbreiding van de productie enkel mogelijk was aan de kant van de nabijgelegen Stationsstraat/N377. “Dat betekende echter dat de bestaande kantoren in de uitbreidingszone van de productie stonden,” stelt architect Nicolas Karadjian van AAVO Architects. “Daarom besliste de bouwheer om eerst een nieuwbouwvolume met een showroom op het gelijkvloers en kantoren op de eerste verdieping te realiseren en een nieuwe parking aan te leggen. In een tweede fase zal de aannemer de bestaande kantoorgebouwen afbreken en de productiehallen uitbreiden.”

VISITEKAARTJE OP STRATEGISCHE LOCATIE “Het kantoorgebouw bestaat uit een prefabstructuur in beton met ingewerkte stalen elementen. Grote glaspartijen zorgen voor voldoende lichtinval in de verschillende ruimtes,” licht Arne Proot,

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

JABEKKE | Diapal

'DOOR DE INPLANTING VAN DE GEBOUWEN OP DE SITE KON DE UITBREIDING VAN PRODUCTIE PAS STARTEN NA DE BOUW VAN DE NIEUWE KANTOREN EN SHOWROOM' projectleider bij Vanden Bussche Industriebouw toe. “Door de ondergrondse parking 1,80 meter onder het maaiveld te plaatsen, staat het gebouw op een sokkel zonder de maximaal toegelaten bouwhoogte te overschrijden. De integratie van een bufferbekken in die parking zorgt ervoor dat

de wagens op een zekere afstand van het gebouw moeten parkeren, waardoor de herkenbaarheid van het gebouw onaangetast blijft.” Herkenbaarheid, zichtbaarheid en transparantie vormen immers de rode draad door deze nieuwbouw op een landmark langs de autosnelweg Brugge-Oostende.

Terwijl de architecten vooraf in samenspraak met de bouwheer de indeling van het gebouw bepaalden, zorgden de binnenhuisarchitecten van Diapal met de verschillende aannemers zelf voor de verdere afwerking van het interieur van hun nieuwe visitekaartje. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

Athlon VanLease houdt uw werf in beweging

Bestelwagens die er staan wanneer u ze nodig heeft. In alle omstandigheden. In de beste staat. En volledig afgestemd op uw bedrijf. Dat is VanLease. Een bestelwagen leasen bij Athlon, dat is kiezen voor de beste service, professioneel advies en een pakket op maat: in full service leasing (maximale ontzorging, leasing met alles erop en eraan), renting (full service leasing met aankoopoptie) of fleetmanagement (u blijft eigenaar van het voertuig, wij zorgen voor het beheer). Athlon helpt u bij alle aspecten van uw vloot, zodat u zich volledig kunt concentreren op uw zaak. Of u nu het nieuwe hoofdkantoor bouwt van een bekende multinational, of het werkatelier van een lokale kmo. Ontdek uw voordeel op athlon.com/vanlease

Athlon, the mobility solution of the DLL group

JABBEKE | Diapal

Bij het ontwerp heeft het bouwteam ook veel aandacht besteed aan de energieprestatie met een doorgedreven isolatie van dak en gevel, isolerende beglazing, geothermie voor verwarming en koeling, zonwering om oververhitting te voorkomen, domotica en een systeem voor de beheersing van het energieverbruik.

NIEUWE MIJLPAAL 2016 staat met stip in de agenda’s bij Diapal. Begin volgend jaar nemen de werknemers immers de nieuwe kantoren in gebruik en kunnen bezoekers terecht in de nieuwe showroom. In het voorjaar start de aannemer met de tweede fase, die in november opgeleverd zal zijn. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Diapal, Jabbeke

Architect

AAVO Architects, Spiere-Helkijn

Participanten aan het woord TIMMERMAN –ALUMINIUM BUITENSCHRIJNWERK Timmerman (Maldegem) produceerde en plaatste het aluminium buitenschrijnwerk in het nieuwe kantoorgebouw van Diapal. “We kozen voor ramen en deuren uit de W72-reeks en gordijngevelprofielen uit de serie C50 van Heroal en integreerden ook de automatische schuifdeur met Dorma-motorbalk,” vertelt werfleider Jasper Dobbelaere. “De normale ramen, deuren en hefschuiframen doorliepen het gewone productieproces in onze afdeling aluminium, terwijl een team van vijf van onze specialisten instond voor de productie van de grote glasgevels, het inkomgedeelte en de automatische deur. Een ploeg van drie plaatsers was gedurende drie à vier weken op de bouwplaats actief.” Timmerman, opgericht in 1947, was oorspronkelijk actief in de productie van rolluiken, maar specialiseert zich sinds de jaren tachtig ook in de productie en plaatsing van buitenschrijnwerk in aluminium en pvc. De firma met honderdvijftien medewerkers levert schrijnwerkers, sleutel-op-de-deurbedrijven, bouwpromotoren en bedrijven uit de industrie- en appartementsbouw totaaloplossingen voor het dichten van alle openingen in gebouwen. “We produceren jaarlijks zesduizend aluminium ramen en vijftienduizend pvc-ramen,” zegt de werfleider. “Dit was voor ons geen uitzonderlijk project, maar wel een mooie referentie op een zichtlocatie. Bovendien levert Diapal net als Timmerman maatwerk vanuit een eigen, Belgische productie.”

Aannemer

Vanden Bussche Industriebouw, Veurne

de sterkte van het Timmerman-gamma: een compleet aanbod KLEITKALSEIDE 40

T 050 71 26 81

INFO@TIMMERMAN.BE

9990 MALDEGEM

F 050 71 44 43

WWW.TIMMERMAN.BE

10713_TIMMERMAN_Adv_DEF.indd 1

Ramen en deuren in PVC Ramen en deuren in Aluminium Veranda’s Rolhekkens en -poorten Sectionaalpoorten Rolluiken en luiken Screens en vliegramen

| 71 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13/11/15 11:14

BEDRIJFSPRESENTATIE | Renson

Studenten hebben nood aan een gezonde leeromgeving De laatste jaren is overal in Vlaanderen fors geïnvesteerd in de bouw en renovatie van zorginstellingen. We moeten echter ook onze jongeren een gezonde leeromgeving te garanderen. Naast de nodige energetische maatregelen moeten architecten en bouwheren ook rekening houden met een gezond binnenklimaat – een goede luchtkwaliteit en een aangename temperatuur.

'DE INTELLIGENTE COMBINATIE VAN VENTILATIE EN ZONWERING GARANDEERT LEERLINGEN EN STUDENTEN EEN GEZONDE EN COMFORTABELE LEEROMGEVING'

ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN De Artesis Plantijn Hogeschool bouwde recent op Spoor Noord twee nieuwe campussen: Spoor Noord 1 (Polo Architects) en Spoor Noord 2 (Architectenbureau Stramien). Ze kozen daarbij voor open gebouwencomplexen met grote glaspartijen. De inval van licht en zon heeft immers een positieve invloed op het leergedrag van studenten. Op warmere dagen kan de temperatuur in de ruimtes echter snel tot een onaangename hoogte stijgen, waardoor de lokalen op een sauna gaan lijken. De architecten van Stramien integreerden daarom een buitenzonwering, met name windvaste screens type Fixscreen van Renson.

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Deze screens zijn uitgerust met een ingenieus geleidingssysteem met ritsprincipe, waardoor ze zelfs windsnelheden tot 130 km/u weerstaan.

THE VILLAGE LEUVEN Jaspers-Eyers tekende een nieuw project in Leuven, dat bestaat uit zeven afzonderlijke blokken met ruimte voor tweehonderdzesenveertig studentenkamers. Daarbij kozen de bouwpartners resoluut voor de gezondheid en het comfort van de studenten en integreerden zowel ventilatie als zonwering van Renson. Zelfregelende ventilatieroosters type Invisivent zorgen voor de continue toevoer van verse lucht, terwijl de Healthbox de vervuilde lucht afvoert.

Dynamische sensoren analyseren de lucht op op CO2 of vocht en/of VOC’s (vluchtige organische stoffen) en passen zo het ventilatieniveau automatisch aan het leefpatroon van de individuele studenten aan. Een goede luchtkwaliteit heeft immers een positieve invloed op de leerprestaties. Om oververhitting op warmere dagen te voorkomen, zijn de studentenkamers uitgerust met Loggia-schuifpanelen. Deze Loggia bestaat uit een stevig aluminium kader, waarin aluminium of houten lamellen of screens geïntegreerd zijn. Bij risico op oververhitting kunnen gebruikers deze panelen voor de ramen schuiven. In andere gevallen zijn ze gewoon weggeschoven en blijft het zicht naar buiten onbeperkt. ❚

Leef gezond, bouw gezond !

Kies voor energiezuinig wonen met een gezond en comfortabel binnenklimaat RENSON® denkt aan uw gezondheid en leefcomfort. De continue toevoer van verse lucht en de vraaggestuurde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) resulteert in een goede luchtkwaliteit. De combinatie van buitenzonwering en de kostenloze koeling van de ruimtes s’nachts (nightcooling) zorgt voor aangename binnentemperaturen het hele jaar door.

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

Fixscreen® EVO

DRONGEN | Nuscience

Tekst | Nick Vanderheyden Beeld | Nuscience Group

EIGEN ONTWERP NUSCIENCE UITGEVOERD DOOR PARTNERS MET NAAM

McDonald's verklaarde al dat het geen vlees met antibiotica in zijn hamburgers verwerkt. Evengoed zoeken andere voedingsbedrijven steeds meer naar gezonde oplossingen om aan de toenemende voedingseisen van consumenten te voldoen. Uitgebalanceerde voeding voor de mens? Dan hebben de dieren ook gezonder voeder nodig. Goed nieuws voor Nuscience Group uit Drongen, dat anticipeert op deze evolutie met de bouw van een nieuwe fabriek in Drongen. Het eigen ontwerp, waarvan staalbouwer Steel Service de meest uitdagende werken uitvoerde, is goed voor een investering van 35 miljoen euro. Het Drongense Nuscience Group profileert zich met dertien fabrieken over de hele wereld als mondiaal partner voor producenten van dierenvoeder. Om antwoord te bieden op de groeiende vraag in de markt en aan hedendaagse en toekomstige normeringen te kunnen blijven voldoen, drong een nieuwbouw zich op. Daarnaast resulteerde het gebruik van twee Belgische vestigingen, één in Drongen en een andere in Baasrode, destijds in een omslachtige en dure organisatie van de logistieke activiteiten. De nieuwbouw liet toe de Baasrodese faciliteiten te sluiten en de activiteiten te centraliseren op één site.

PARTNERS MET NAAM Opvallend is dat het ontwerp van de in oktober 2015 geopende fabriek in eigen huis tot stand kwam."“We werken in een nichemarkt waardoor bouwbedrijven en studiebureaus veelal niet over de juiste kennis beschikken om een dergelijk project

74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

aan te pakken," vertelt groep-productiemanager Chris Mercier. "Intern hebben we iedereen, van operator tot kaderlid, betrokken in het ontwerp, de organisatie en indeling van de nieuwe fabriek. Enkel zo vonden we de juiste balans tussen kwaliteit van eindproducten en flexibiliteit voor de klanten. Naast plannen om op de site magazijnen en utiliteitsgebouwen in te richten, bestond de grootste uitdaging erin om in een productietoren en een opslagtoren te voorzien. Uiteraard hebben we hiervoor partners aangetrokken, maar de focus lag op partners die hun capaciteiten al eerder hadden bewezen. Zo kwamen we onder meer terecht bij staalbouwer Steel Service uit Knesselare, met werkplaatsen in Eeklo, een gekende naam in de sector. Het was zijn taak om de respectievelijk 53 m en 38 m hoge torens op te trekken.” Het interne team berekende de kolommen ervan op basis van de geplande installaties per bouwlaag. "Om overkill in materiaalgebruik uit te sluiten en om kosten te beperken. Pas achteraf hebben we de in totaal elf verdiepingen ingericht, waar-

DRONGEN | Nuscience

door meerdere partners tegelijkertijd hun werken konden uitvoeren. Door deze bouwwijze konden we de opstart van een eerste productielijn een half jaar tot een jaar vervroegen."

EIGEN TECHNOLOGIEËN ONTWIKKELEN Ander opvallend element in de constructie is de aanwezigheid van een mobiel tracksysteem, een unicum in de sector. "Voor de fabricage van eindproducten maken we gebruik van circa driehonderdvijftig grondstoffen. Allerminst een evidentie om het intern transport daarvan te gaan organiseren." Het lukte het ontwerpteam dit te bewerkstelligen met een top-down fabriek waarbij goederen worden getransporteerd zonder lift, maar met een tracksysteem op drie verschillende lijnen. "Dit systeem stelde ons ook in staat de constructiehoogte te beperken, zonder in te leveren op de kwaliteit van de bouwmaterialen. Slimme engineering en het aantrekken van bekwame, ervaren partners bleek voldoende om het ontwerp binnen de budgettaire grenzen op te trekken."

GENTSE HAVEN In samenwerking met het Gentse stadsbestuur ging evenzeer aandacht uit naar de esthetiek van het gebouw langs de E40. Het gebruik van gewelfde platen en de keuze voor eenvoud bevorderen de visuele uitstraling van de fabriek die tevens dienst doet als hoofdkantoor en afdeling R&D. "Dat we in Gent zouden blijven, stond nooit ter discussie. Gezien de aanwezigheid van onze R&D-afdeling is het de enige locatie waar de kok naast de keuken kan zitten. Daarbovenop maken de Belgische havens exporteren interessant. Vanuit ons land is het bijvoorbeeld goedkoper leveren aan Noord-Afrika dan vanuit Madrid, daarnaast zijn heel wat grondstoffen hier goedkoper,” licht Mercier toe. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer en ontwerp Hoofdaannemer

Nuscience Group, Drongen Steel Service, Knesselare

Bogaert kunststofvloeren Bogaert Bogaert kunststofvloeren Bogaert kunststofvloeren kunststofvloeren KUNSTSTOFVLOEREN

een pasklare oplossing voor uw vloer. Participanten aan het woord KUNSTSTOFVLOEREN BOGAERT – PU-GIETVLOEREN Kunststofvloeren Bogaert (Lochristi), gespecialiseerd in het plaatsen van allerlei gietvloeren, plaatste in het Nuscience-gebouw zijn polyurethaan gietvloeren. Deze zijn naadloos, waterdicht, onderhoudsvriendelijk, scheuroverbruggend, elastisch én uv-bestendig. Vloer en plinten vormen één naadloos esthetisch geheel. “Ons devies is dat we van 10 m² tot +10.000 m² werken: voor particulieren, ziekenhuizen, woonzorginstellingen, cleanrooms, de farmaceutische industrie, bedrijven, scholen, garages, magazijnen…”, vertelt zaakvoerder Sven Bogaert. “In het Nusciencegebouw was de geplaatste oppervlakte niet enorm groot, andere realisaties spreken op dit vlak meer tot de verbeelding. Zo hebben we onlangs in een gebouw van de Universiteit van Bergen een akoestisch PU-gietvloersysteem met een oppervlakte van +/- 3.000 m² geplaatst. Aangezien het een renovatie betrof, was er onvoldoende ruimte om extra isolatie te plaatsen. Ons akoestisch PU-gietvloersysteem vormde er de ideale oplossing: het is slechts 7 mm dik, maar zorgt voor een geluidsreductie van +/- 12 dB. Het was de eerste keer dat dit specifieke vloersysteem in ons land is toegepast.”

Harsgebonden bedrijfsvloeren, naadloze gietvloeren en coatings.

www.kunststofvloerenbogaert.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75 15900574_bogaert 1-4.indd 1

27-11-15 14:34

BRUSSEL | Builty

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Johan Stock

BUILTY BRENGT MEER DAN 700 BOUW PROFESSIONALS SAMEN IN BRUSSEL Op 18 en 19 november vond de tweede editie plaats van Builty, een innovatieplatform voor professionals in de bouw. Gedurende deze tweedaagse konden 740 bouwprofessionals in Tour & Taxis (Brussel) niet alleen kennismaken met de nieuwste producten van grote fabrikanten, maar ook elkaar beter leren kennen. Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum van het Bouwbedrijf, architectenorganisatie NAVB, kwaliteitsbewaker Benor, de Organisatie voor Duurzame Energie Vlaanderen en de aannemersfederaties Confederatie Bouw en Faba organiseerden er zestien technische sessies rond specifieke thema's. Deze beknopte sessies werden telkens afgerond met een kort debat op een van de themabars. Tijdens de eerste dag trok een conferentie van de Confederatie Bouw, de Bouwunie, de NAVB en sectororganisatie van de advies- en ingenieursbureaus Ori meer dan 150 belangstellenden aan. De tweede dag begaven meer dan negentig bouwprofessionals zich naar een seminarie over 3D-scannen, -printen en -frezen.

tijdens het event te laten plaatsvinden. Dit maakte het mogelijk om tijdens een bezoek aan Builty hele projectteams kennis te laten maken met nieuwigheden, trends en andere ontwikkelingen in de bouwindustrie. Een naar verluidt innovatief catering bestelsysteem stimuleerde het contact tussen partners en participanten. Vanaf 19 uur waren de buffetten en bars permanent open voor alle bezoekers, tot 21 uur. Na een technische sessie of tussen hun bezoeken aan de stands genieten van een uitgebreid walking diner. ❚

CONCEPT AANGEPAST In vergelijking met 2014 had organisator Easyfairs het concept lichtjes aangepast, dit om tegemoet te komen aan opmerkingen en wensen van deelnemers. De open structuren met uniform design bleven behouden en zorgden opnieuw voor een toegankelijke en ontspannen manier van netwerken. Daarnaast beschikten de exposanten over aparte demozones bij hun stands, waar ze hun producten konden demonstreren of een korte presentatie geven aan het selecte publiek. Builty voorzag ook in volledig ingerichte infrastructuur om werfvergaderingen

Builty 2016 In 2016 vindt Builty plaats op woensdag 16 en donderdag 17 november, opnieuw in Tour & Taxis (shed 1) in Brussel. Meer info: www.builty.be

76 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

EMBLEM | Hof Emblehem

Tekst | Koen Mortelmans

HOF EMBLEHEM EEN BIJTKLARE APPEL Hof Emblehem, een woonproject van DCA (Beerse) speelt in op het landelijk karakter van Emblem, een deelgemeente van Ranst. Voor de inplanting ervan, langs de baan Lier-Malle, ging er geen meter groen verloren, ze levert zelfs wat extra groen op.

De vier woongebouwen dragen elk de naam van een locale appelvariëteit. De gezamenlijke naam Hof Emblehem verwijst naar de oude naam van de (deel)gemeente Emblem. Ooit stond hier een populaire dancing, maar het terrein lag al jaren braak. De toekomstige bewoners kunnen met de wagen snel de baan op naar Lier, de E313-oprit naar Antwerpen of Herentals en met de fiets binnen de minuut het jaagpad langs het Netekanaal bereiken of tussen de hier nog talrijke fruitboomgaarden laveren.

CREATIVITEIT De driehoekige vorm van het terrein vergde wel creativiteit aan de tekentafel. Architectenkantoor M² ontwierp vier gebouwen, met als basisoppervlakken een rechthoek, twee afgeknotte rechthoeken en een driehoek. Toepasselijk dragen

ze allemaal namen van appelvariëteiten die in Emblem worden of werden gekweekt: Reinette, Sonnaville, Godivert en Bellefleur. Samen tellen ze éénenvijftig koopappartementen en twee commerciële ruimten. "Er zit een grote diversiteit in het aanbod van appartementen met één tot drie slaapkamers, met ondergrondse parkeerplaats en fietsenberging," vertelt Nick Van Otten. "De ondergrondse parking is met de wagen bereikbaar via een verwarmde inrit. De verwarming zorgt ervoor dat er nooit ijzelvorming zal zijn. Vanaf de appartementen biedt een lift toegang tot de parking. Die telt zeventig

plaatsen, ruim meer dan er appartementen zijn. Het is ook mogelijk om in plaats van een staanplaats een autobox te kopen."

ORIËNTATIE "De appartementsgebouwen zijn ideaal georiënteerd volgens de optimale NW-ZO-as," licht projectbeheerder Nick Van Otten toe. "Hierdoor kunnen de meeste slaapkamers genieten van ochtendzon en de ruime terrassen van de avondzon." Naast functionaliteit zit er ook speelsheid in de architectuur. "Geen twee gevels zijn gelijk, dit zorgt voor levendigheid en individualiteit. De bruingrijze, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

Woonproject De Poort Van Berlaar

Bij DCA Woonprojecten koopt u niet alleen een appartement, maar krijgt u er ook een complete en unieke naverkoopservice bij. Communicatie staat hierbij centraal. De koper wordt via een persoonlijke kopersbegeleider permanent op de hoogte gehouden van de voortgang van zijn bouwdossier.

DCA Woonprojecten Lilsedijk 50 – 2340 Beerse tel. 014 62 22 11 – woonprojecten@dca.be www.dca.be

Appartementen met tuin of terras in groene omgeving • 1 of 2 slaapkamers • ondergrondse parking • mogelijkheid tot dienstverlening op maat • afgesloten binnengebied Info & verkoop via onze makelaars: Hannes Vastgoed (0493 54 76 01) en Wijns Vastgoed (0473 33 33 39)

Bezoek het modelappartement, elke woensdag of na afspraak!

Woonproject Hof Emblehem

Nog 17 appartementen te koop!

www.depoortvanberlaar.be

Kom naar de lancering op zondag 22 november tussen 11 en 17 uur in de tent aan de overkant van de bouwsite (Oostmalsesteenweg 50, 2520 Emblem)

www.hofemblehem.be Groene omgeving • ruime terrassen en privatieve tuinen • ondergrondse parking met inritverwarming • fietsenberging met elektrisch oplaadpunt • goede bereikbaarheid • hoogwaardige afwerking Info & verkoop via onze makelaar: De Boer en Partners (03 232 53 53) • Aanvang van de bouwwerken in 2016

EMBLEM | Hof Emblehem

verlijmde gevelbaksteen van de sokkel zorgt voor een rustige achtergrond en geeft het meer frivole lijnwerk van de overstekende terrassen vrij spel." DCA Bouw zal de terrassen afwerken met natuursteen, om een verfijnde en gelijkmatig verouderende materialisering te verkrijgen en het schrijnwerk uitvoeren in thermisch onderbroken aluminium. De balustraden zullen afwisselend bestaan uit gelaagd glas en natuursteen. "Om de gevel een gevarieerde en humane schaal te geven en eindeloze repetitie te voorkomen." DCA Woonprojecten biedt de appartementen, met een oppervlakte van 70 to 128 m², instapklaar aan. "We mikken op een breed doelpubliek, van zowel mensen die er zelf hun intrek willen nemen als van investeerders die een appartement willen verhuren. Omdat DCA zowel ontwikkelaar als aannemer is kan een snel worden geschakeld, met

De bouwwerken starten begin 2016 en moeten in 2018 volledig zijn afgerond.

een grote transparantie naar de kopers. We werken met een bepaald basisbudget en vertrouwde toeleveranciers. Op basis van dit budget kunnen de kopers in ons begeleidingstraject onder meer hun badkamerinfrastructuur en hun keramische vloertegels kiezen in de toonzalen van deze leveranciers," vult Van Otten aan. "In het budget zijn ook de afwerking van de keuken en de binnendeuren voorzien."

'NIET ALLEEN APPELBOMEN IN DE NAAM, MAAR OOK IN DE TUIN' GROENE KEUZES Inplanting langs de baan Lier-Malle. De akoestische isolatie is gekozen op basis van geluidsmetingen.

DCA zal de ruimte tussen de woonblokken invullen met streekeigen groen, waarbij enkele fruitbomen. Het opgevangen regenwater wordt in ondergrondse kratten gebufferd en zal via een buitenkraantje beschikbaar zijn voor praktisch gebruik. Zonnepanelen op de daken zullen elektriciteit leveren voor de gemeenschappelijke delen van de gebouwen. ❚

TECHNISCHE FICHE Projectontwikkelaar DCA Woonprojecten, Beerse

Ontwerp

Philip Mortelmans, M²Architecten, Antwerpen

Hoofdaannemer Breed uitzicht vanuit het appartement in gebouw Bellefleur.

DCA Bouw, Beerse

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

OOSTDUINKERKE | Openluchtzwembad

Tekst en Beeld | Nick Vanderheyden

Zowel het zwembad als de gebouwen ondergingen een grondige opknapbeurt.

Belgisch unicum aan zee heraangelegd volgens oude ontwerpplannen De kustgemeente Oostduinkerke, een deelgemeente van Koksijde, valt op met origineel erfgoed. Ze houdt haar traditie paardenvisserij in stand en ziet een toenemende interesse voor dit oude ambacht. Onlangs bracht ze ook het openluchtzwembad op het strand, een unicum in België, conform de normen terug in zijn oorspronkelijke staat. Architectenbureau Van Acker & Partners en hoofdaannemer Furnibo volbrachten op basis van de originele ontwerpplannen uit 1954 deze taak. In de jaren vijftig kwam West- Europa stilaan de nadeining van WO 2 te boven. Gemeenten en steden aan de Vlaamse kust merkten een toestroom aan kusttoeristen, met nood aan vrijheidsactiviteiten met een verhoogd comfort. Om aan deze vraag te voldoen, werden zogenoemde gezondheidsinrichtingen voorzien op het strand. Oostduinkerke zette in 1969 een stap verder met de inplanting van een buitenzwembad aan in 1954 opgetrokken dienstgebouw met omkleedmogelijkheid. Dit zou jaren later als enige overblijvende Belgisch strandzwembad over blijven.

CONFORM DE NORMEN De werken die het bouwteam onlangs uitvoerden waren tweeledig. Wou de gemeente de het zwembad in de toekomst blijven uitbaten, dan was er nood aan een grondige renovatie om aan de huidige normen te voldoen. Bijkomend moest ze de infrastructuur in haar oorspronkelijke staat herstellen. Het dienstgebouw werd uitgebreid tot een capaciteit van een veertigtal individuele kleedkamers, vier voor groepen en één voor gehandicapten, een redders- en een EHBO-lokaal. Een hellend toegangsvlak maakt betreding met rol- en kinderwagens mogelijk. Tevens kreeg het zwembad een grondige en noodzakelijke opknapbeurt.

80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Er is weer een dijkhorloge.

OOSTDUINKERKE | Openluchtzwembad

Er is een zwembad van 25 m x 12 m en een recreatief kinderbad. Begin vorige zomer werden de gerenoveerde faciliteiten heropend. Er is een zwembad van 25 m op 12,5 m, naast een kinderbad met een ondiepe zone voor peuters, een iets dieper kleuterbad met glijbaan en een waterspeelplaats met waterstralers. Een zitbank voor toeschouwers fungeert als scheidingswand tussen zwem- en recreatiebaden. Verder heeft de gemeente rondom de zweminfrastructuur een ligweide aangelegd, die dankzij een opgetrokken glaspartij een breed zicht op het strand geeft. De renovatiewerken lieten ook toe een derde torentje, dat deel uitmaakte van het originele ontwerp maar niet eerder werd gebouwd, aan de accommodatie toe te voegen. Elk torentje bleek vereist om ventilatie en verluchting in het gebouw te kunnen garanderen zonder extra schouwen op het dak te installeren.

JAREN UITWISSEN In de jaren tachtig werd het typische gele, geglazuurde gevelparement verborgen achter houten planken, het dakterras bekleed en het herkenningspunt van de site, het dijkhorloge, vervangen door een houten kunstwerk van Paul Baeteman. Voorts moesten toen de oorspronkelijke bloembakken het ontgelden, werden de typische

Initieel niet gebouwd, bleek de derde toren noodzakelijk om de circulatie te garanderen. draaitrappen vervangen door rechte steektrappen en maakten elegante balustrades op het dakterras plaats voor meer robuuste modellen. Aangezien het dienstgebouw intussen beschermd erfgoed is, diende het bouwteam deze aanpassingen met gebruik van oude materialen terug te brengen in de oorspronkelijke staat. De gehanteerde leidraden hiervoor bestonden uit aanwezige bouwsporen, samen met de originele plannen en het bestek uit 1954.

WERKEN OP HET STRAND Het aspect strandomgeving leverde enkele specifieke uitdagingen op. De te betegelen zones van de nieuwe openluchtzone bijvoorbeeld, werden zes maanden lang overkapt met een verwarmde tent. Enkel op deze manier kon opwaaiend zand worden afgeblokt en een waterdichte atmosfeer bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid gewaarborgd blijven. Daarenboven liet het verkeersreglement op de zeedijk alleen voertuigen met een speciale badge en op specifieke tijdtippen toe. Tevens kreeg het bouwteam een zomerstop van twee maanden opgelegd, waardoor een snelle oplevering niet tot de mogelijkheden behoorde. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Hoofdaannemer Ontwerper/architect

autonoom gemeentebedrijf Koksijde Furnibo, Veurne Architectenbureau Van Acker & Partners, Gent

Participanten aan het woord TAMSIN –VLOER- EN WANDTEGELS Tamsin Bouwspecialiteiten uit Sijsele stond in voor de levering en plaatsing van alle vloer-en wandtegels van het openluchtzwembad in Oostduinkerke. De firma bouwde sinds haar oprichting in 1959 een expertise op in het betegelen van openbare zwembaden. In Oostduinkerke vormden de veel voorkomende gebogen lijnen een uitdaging om tot een mooi resultaat te komen.

Keramsiche vloer - en wandtegels Natuursteen Parket, laminaat en vinylparket aal maatwerk in natuursteen en keramiek

Dorpsstraat 173, 8340 Sijsele-Damme (B) T 32 (0) 50 / 35 10 25 F 32 (0) 50 / 37 12 32 bouw@tamsin.be www.tamsin.be

“Uiteraard konden we niet voor de hele infrastructuur dezelfde tegel gebruiken,” vertelt zaakvoerder Filip Tamsin die de leiding in 1985 overnam van vader en oprichter Etienne Tamsin. “Daarom zijn we per ruimte zone op zoek gegaan naar de juiste afwerking. De tegels van Buchtal en Rosagres gebruikten we in het zwembad. Deze varianten zijn aangepast voor plaatsing in zwembaden, met goten, handgrepen, traptreden... Verder selecteerden we Grespor vanwege van de hoge antslipgraad. In de waterspeelplaats moesten we wegens van de golvingen mozaïeken gebruiken. Hier viel de keuze op de glasmozaïek van Trend. De kleedkamers tot slot, dienden in de oorspronkelijke staat te blijven, waardoor de keuze op tegels van Winckelmans viel.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

PLAATSNAAM Remeha Seminarie| Projectnaam

Remeha Seminarie groots in warmte 2016 Verwarmen van ontwerp tot installatie Remeha verwelkomt u graag op de eerste editie van de seminaries 'groots in warmte.' Met dit initiatief wil de verwarmingsspecialist de markt voor grote vermogens ondersteunen en belangstellenden adviseren bij de keuze van de meest geschikte verwarmingsinstallatie. Deskundige gastsprekers zullen verschillende topics behandelen, zoals hydraulisch ontwerp en waterkwaliteit.

EEN VOORPROEFJE VAN HET PROGRAMMA: Praktisch 20-21 januari 2016 Voorschijver-installatiebedrijf Kazerne Dossin Goswin de Stassartstraat 153 2800 Mechelen 27-28 januari 2016 Voorschijver -installatiebedrijf Concertgebouw Brugge â&#x20AC;&#x2DC;t Zand 34 8000 Brugge

Programma 15u00 Remeha verwelkomt 15u30 Van hydraulisch ontwerp tot meest efficiĂŤnte installatie, door Roel Vandenbulcke (Hysopt) De invloed van waterkwaliteit op de doeltreffendheid, door Eric Ladang (Aqualisys) Oplossingsgericht systeemdenken, door Steven Deygers (Remeha) 19u30 Diner

82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Remeha Seminarie

INSCHRIJVING Voor meer informatie en uw inschrijving (voor 15 januari) surf naar event.remeha.be. Met vragen kan U terecht bij uw Remeha-vertegenwoordiger of op tel. +32 (0)3 230 71 06. Opgelet, het aantal plaatsen is beperkt.

GASTSPREKERS Van hydraulisch ontwerp tot de meest kwalitatieve en duurzame installatie, door Roel Vandenbulcke Roel Vandenbulcke, ceo van Hysopt, geeft mee dat systemen steeds complexer worden net zoals de opleidingsvereisten van hedendaagse ontwerpers. Dit maakt het voor de professional niet gemakkelijk. Daarom heeft hij met Hysopt een software ontwikkeld die ontwerpers helpt om snel en doeltreffend verwarmingsinstallaties van de toekomst te simuleren en ontwikkelen. De Hysopt-technologie dient verwarming in gebouwen transparanter en bijgevolg performanter te maken. Deze ontwerpsoftware zorgt ervoor dat de uiteindelijke prestaties van de verwarmingsinstallatie gekwantificeerd en geoptimaliseerd kunnen worden, afgestemd op situatie, energieverbruik, thermisch comfort en investering. Ze verschaft inzicht in het ontwerp en de uiteindelijke systeemprestaties. Vandenbulcke, die doctoreerde over de optimalisatie van hydronische verwarmingsinstallaties door middel van simulatie, is de drijvende kracht achter Hysopt. Hij heeft zeer veel knowhow in het optimaliseren van HVAC-installaties voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Hysopt evalueert kwantitatief verschillende systeemalternatieven op basis van de 'key performance indicators' energieverbruik, comfort en investering.

Eric Ladan heeft een elektromechanische en economische achtergrond. Hij is de drijvende kracht achter Aqualisys en heeft meer dan twintig jaar ervaring in gesloten en open systemen die water als transportmedium gebruiken, dit zowel in HVAC, als in industrie en waterbehandeling. Aqualisys biedt systeem oplossingsgerichte consulting en reikt totaaloplossingen, commissioning, monitoring en support aan. Ladan is ook zeer actief als energiecoördinator en is 'fellow in gerechtelijke expertise.' Oplossingsgericht systeemdenken, door Steven Deygers Elk dossier over thermisch comfort in bijvoorbeeld collectiviteiten, kantoorgebouwen of ziekenhuizen kent zijn eigen set aan eisen. Heel vaak betreft het een vervanging van de bestaande ketel door een condensatieketel, ook al is de condensatieketel vandaag in de meeste gevallen slechts de minimaal correcte oplossing in het kader van een vervanging. In het groot vermogen segment wordt niet enkel gekeken naar een één op één vervanging. Heel vaak probeert men door integratie van bijkomende technieken de meest duurzame oplossing samen te stellen, in functie van de noden van de klant. Aanbieden en integratie van een correcte oplossing is enkel mogelijk wanneer men een duidelijk zicht heeft op het gebruiksprofiel en doelstelling van klant en investeerder.

Industrieel ingenieur Steven Deygers werkt al al jaren in product management. Hij staat aan het hoofd van de afdeling productmanagement Remeha België en heeft al meer dan twintig jaar ervaring in technische systemen en verwarming met de nieuwste focus op hernieuwbare energie en ErP. Wie is Remeha? Remeha streeft elke dag opnieuw naar zinvolle innovaties die voldoen aan de wensen en behoeften van zowel de professionele als particuliere gebruiker. Remeha brengt warmte en warm water comfort in huis en maakt daarbij het verschil als het gaat om duurzaamheid en optimalisatie van comfort. Remeha, de absolute nummer één in de markt van de groot vermogen ketels, biedt ook oplossingen voor de huishoudelijke markt: zo behoren gaswandketels, gasvloerketels, stookoliebranders, boilers, thermostaten en hernieuwbare energietoepassingen tot het Remeha gamma. Via hernieuwbare energie in de vorm van zonnesystemen en warmtepompen en WKK werkt Remeha mee aan een groenere toekomst. ❚

"Wij hebben voor u een vergelijking opgesteld van een één op één vervanging tot de integratie van een gasabsorptie warmtepomp, zonneenergie en WKK, telkens binnen hetzelfde referentiekader."

Invloed van waterkwaliteit op de doeltreffendheid, door Eric Ladang Ingenieur Eric Ladang, de drijvende kracht achter Aqualisys, bespreekt de invloed van waterkwaliteit op de installatie. Een verwarmingsinstallatie bestaat uit een resem componenten, die stuk voor stuk hun rol spelen in het verwarmingsproces. De nieuwste ErP-wetgeving geeft duidelijk weer welke impact dergelijke installaties op het rendement hebben. Dit geldt ook voor waterkwaliteit. Het rendement wordt enerzijds beïnvloed door de kwaliteit van het water waarmee men de installatie vult. Dit afkomstig van de hardheid en geleidbaarheid van het water. Anderzijds zal het juiste concept en instelling van het systeem nadertijd een belangrijke rol spelen op de kwaliteit van het warmtetransportsysteem. Als we dit omgekeerd bekijken heeft een aantasting van die kwaliteit een negatief effect op de zuinigheid en duurzaamheid. Om de doeltreffendheid van de gehele installatie te garanderen moeten zowel de componenten als het transport medium (in dit geval water) als een systeem benaderd worden.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

ANTWERPEN | Electrabel

'ENERGIEPRESTATIES VEEL BETER DAN DE WETTELIJKE NORMEN'

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Jaspers-Eyers Architects

ENERGIEBEDRIJF BOUWT ENERGIEBEWUST 84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Electrabel

Afgelopen voorjaar hebben de Antwerpse werknemers van Electrabel, Tractebel-Technum en van enkele andere dochterbedrijven van de groep Engie hun intrek genomen in een nieuw kantoorgebouw in de Kievitwijk, aan de nieuwe ingang van het Centraal Station. Het energiebedrijf gaat er sindsdien prat op in het meest ecologisch verantwoorde gebouw van de stad te werken. Jaspers-Eyers en Stéphane Beel tekenden de plannen, Interbuild voerde de bouwwerken uit. Drie gevels zijn glasgevels bekleed met een fijne metalen gordijngevel. "Ze bestaan uit glas met doorzichtige en opake delen dat in functie van de oriëntatie van de gevel al dan niet dieper ligt in een rastervormige voorzetstructuur. Op de zuidgevel staat die voor het glas en fungeert er als zonnewering," legt projectarchitect Karl Anthonissen (Jaspers-Eyers) uit. "Op de westgevel ligt het glas teruggetrokken van de bouwlijn en zijn de rails van de automatische screens geïntegreerd in de profielen. Op de noordgevel ligt het glas in het buitenvlak van de stijlen. Structurele voegen versterken het lijnenspel van de aluminiumprofielen."

BODEMWARMTE Het ecologisch aspect betekent dat Electrabel een zuinige klant van zichzelf wordt. Want voor de verwarming maakt het elf bovengrondse verdiepingen hoge gebouw –met een vloeroppervlakte van 10.400 vierkante meter– voor 75% gebruik van bodemwarmte, via 26 geothermische putten, geboord tot op een diepte van 140 meter. In de zomer zorgen de thermische eigenschappen van de bodem bovendien voor koelte. Wanneer de buitentemperatuur onder 10°C zakt, kan de buitenlucht worden gebruikt voor de productie van koud water en worden de compressoren van de koelgroepen stilgelegd. De ramen zijn uitgerust met driedubbele beglazing met argonvulling. Dit zorgt voor een zonnetoetredingsfactor van 20% en een warmteoverdrachtscoëfficiënt van 0,5 W/K/ m². Op het dak zijn vijftig fotovoltaïsche zonnepanelen gemonteerd, samen goed voor een oppervlakte van 105 vierkante meter en een vermogen van 11,8 kWp. Aanwezigheidssensoren sturen de binnenverlichting. Een dimmer compenseert de sterkte ervan met het binnenvallend daglicht. De liftmotoren zijn uitgerust met systemen voor energierecuperatie. De intelligente sturing registreert alle oproepen en oriënteert de gebruikers naar de lift die hen het snelst naar de gewenste verdieping brengt. De Antwerpse 'Engie Tower' beschikt over een tank van 46 m³ voor de opvang en het gebruik van regenwater voor toepassingen waarvoor geen drinkwater is vereist, zoals het spoelen van de toiletten en het sproeien van het levend groen. Het afvloeiend regenwater van de ondergrondse parkings, verontreinigd met koolwaterstoffen en olie, wordt behandeld in een olieseparator om het gehalte aan koolwaterstoffen te minimaliseren vooraleer het water in de riolering wordt geloosd. Het afvalwater van de keukens en het restaurant (120 plaatsen), verontreinigd met vetten en zwevende deeltjes gaat door een vetafscheider. Het restaurant is bovendien uitgerust met een zeer efficiënte vaatwastunnel die bijzonder weinig water, detergenten en energie verbruikt, de toiletten zijn uitgerust met zuinige spoelknoppen en de wastafels beschikken over infraroodkranen met drukregelaar. ›

Participanten aan het woord EMB –TERRAZOVLOEREN EN BETONWERKEN EMB (Haren-Brussel) legde vloeren in terrazzobeton in het restaurant en de inkomhal op de begane grond, plaatste het polybeton in de parking en bracht het geborsteld beton langs de buitenkant van het gebouw aan. Voor al die werken zette het vijf medewerkers in, die op de bouwplaats gedurende een periode van zes maanden aan de slag waren. Het ging dan ook om een ongewoon grote oppervlakte aan terrazzobeton én met een grote granulometrie. EMB is een familiebedrijf met een honderdtal medewerkers, gesticht in 1980. Het legt zich toe op het plaatsen van betonvloeren voor binnen en buiten, dakvloeren, hellingen, gietvloeren, epoxy, ter plaatse gegoten granito, terrazzo, renovatie van mozaïeken, sneldrogende en droogbouw dekvloeren, akoestisch en thermische isolatie en het plaatsen composiethout op terrassen. Recent werkte EMB ook mee aan onder meer het spoorwegstation in Oostende, de Cadiz-woontorens (zie elders in dit blad) en het nieuwe Havenhuis (zie BAVL 2015-4) in Antwerpen en en woontoren Up-Site nabij de haven van Brussel. Eerder scoorde EMB in het voetbalstadion van Anderlecht, en presenteerde het de truweel in de Dossinkazerne in Mechelen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

S M A R T & S U S TA I N A B L E I N F R A S T R U C T U R E

DUURZAAMHEID: WIJ MAKEN HET VERSCHIL... Technum ontwerpt en beheert uw grote infrastructuur- en bouwprojecten. Onze totaalaanpak biedt u duurzame en vernieuwende oplossingen waarbij technologie en rentabiliteit op elkaar afgestemd worden. De ruime ervaring van onze multidisciplinaire teams staat garant voor een optimale operationele ondersteuning. Wij geven vorm aan de stedelijke en landelijke leefomgeving en dragen zorg voor de mobiliteitsvoorzieningen van de steden van de toekomst. Dankzij onze kennis en ervaring, wordt uw visie op een duurzame toekomst werkelijkheid. TECHNUM - Arianelaan 7 - 1200 Brussel -Tel. +32 2 773 78 70 - E-mail : info@technum-tractebel.be - www. technum.be Technum heeft kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt, Namen en Oostende.

Schindler 5500 uitgerust met PORT-technologie. Beauty & brains. Met ons intelligent en revolutionair verkeersmanagementsysteem dat mensen sneller dan elke andere liftbesturing naar hun bestemming brengt, en onze superieure Schindler 5500 lift, brengt Schindler de functionaliteit van Uw gebouw tot het hoogste niveau. Duurzame en efficiĂŤnte oplossingen voor stedelijke mobiliteit waarop U kunt vertrouwen zowel vandaag als morgen.

www.schindler.be

ANTWERPEN | Electrabel

STABILITEIT "De eigenlijke bouwwerken verliepen erg vlot," herinnert Bart van Hasenbroekx, projectleider bij Interbuild, zich. "Per verdieping hadden we slechts zeven à acht dagen nodig. Lastiger waren de ondergrondse werken. We moesten bouwen tegen de bestaande spoorwegberm aan, vlak naast een spoorwegbrug. En we moesten een deel van de helling van de berm weggraven. Daarom moesten we onder de bestaande metselwerkfunderingen van een vroeger spoorweggebouw groutpalen aanbrengen en ook diverse vernagelingen en inox-opspanningen aanbrengen."

BREEAM-AMBITIES Electrabel wil met zijn nieuwe Antwerpse kantoorgebouw het Breeam-certificaat (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) 'Excellent' in de wacht slepen. "Omdat het gebouw een stevige referentie moest worden op vlak van energie- en milieutechniek, waren de ambities van bij de eerste studies ook scherper gesteld dan de geldende normen," zegt Donald Desmet, expert duurzaam bouwen bij

Technum, dat de studies voor stabiliteit en technieken uitvoerde en de procedures voor de Breeam-certificatie op zich neemt. "Nu presteert het nog altijd een pak beter dan de huidige en vooropgestelde eisen van het Vlaams Energie Agentschap voor 2016 inzake het E- en K-peil, respectievelijk K22 en E48 (normen: K40 en E55). Daar zijn we best fier op, ook al omdat onze eigen Antwerpse medewerkers zelf een deel van de kantoren gebruiken." ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Ontwerp

Hoofdaannemer

Kairos, Antwerpen Jaspers-Eyers (projectarchitect Karl Anthonissen), Brussel en Stéphane Beel (projectarchitect Bert Bultereys), Gent Interbuild, Antwerpen

Participanten aan het woord TRACTEBEL-TECHNUM Technum is een entiteit van Tractebel Engineering. "Voor de productlijn Infrastructuur werken we in België onder de branding Technum," legt Donald Desmet uit. "Voor internationale activiteiten gebruiken we de branding Tractebel Engineering. De groep telt 4.400 werknemers in 33 landen, waarvan 516 bij Technum, met vestigingen in Brussel, Gent, Antwerpen, Hasselt en Oostende."

Sinds 1980

Binnen- en buiten betonvloeren, granito, terrazzo, harsvloeren, hellende inritten, trapbekleding, dekvloer, chapewerken, vloerisolatie, injecties, alternatieve ecolo vloerbekleding.

SCHINDLER –LIFTEN Schindler België (Brussel) leverde en plaatste de liften voor het nieuwe Electrabelkantoorgebouw in Antwerpen. "Vier liften van ons type 3300 en vier van ons type 5500," verklaart sales manager Wim Stockx. "Het type 5500 behoort tot ons top gamma. Voor dit kantoorgebouw leverden we de liften met een snelheid van 1,6 meter per seconde. Electrabel koos voor drie zulke liften met een draagvermogen van 800 kg en één van 1.275 kg. Onze type 3300-liften hebben allemaal een draagvermogen van 675 kg. Twee ervan halen eveneens 1,6 meter per seconde, voor de andere twee volstond 1 meter per seconde, omdat ze slechts twee niveaus moeten bedienen. De twee andere Schindler 3300-liften hebben tien stopplaatsen, de 800 kg-liften twaalf en de zwaarste lift dertien." Aan de keuze van de liften ging een trafiekstudie vooraf. "De Schindler 5500liften bevinden zich alle vier in dezelfde ruimte. Ze zijn uitgerust met 'destination control.' De gebruikers kunnen al buiten de lift hun bestemming kiezen. Het besturingssysteem berekent welke lift wordt toegewezen om de verschillende gebruikers het snelst op hun bestemming te krijgen. Naast de traditionele parameters zoals de wachttijd en de capaciteit controleert Schindler ook andere parameters die nuttig kunnen zijn bij het nemen van de juiste beslissing. Zo geven de totale bestemmingstijd en het aantal tussenstops naar elke eindbestemming ook een belangrijke indicatie geven in het comfort dat een dergelijke liftenbatterij geeft." De plaatsing en afstelling van de liften nam ongeveer twee maanden in beslag. Schindler is een Zwitsers bedrijf. In België stelt het meer dan zeshonderd mensen tewerk, in Brussel, Zwijndrecht en Bouges. "Dit jaar werden ons de liften van AZ Zeno in Knokke en die in de laatste uitbreiding van het UZ Leuven op de Gasthuisberg toevertrouwd."

EMB sprl rue Arthur Maes 65 - 1130 Bruxelles T: 02 215 19 49 - F: 02 216 66 42

EMB_adv.indd 1

info@emb.be www.emb.be

12/02/14 15:35

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

GENT | Fenixhof

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Fenixco

FENIXHOF, RECONVERSIE OM ‘U’ TEGEN TE ZEGGEN

Op de hoek van de Korte Dagsteeg en de Vogelmarkt in Gent prijkt sinds kort het Fenixhof, een totaal vernieuwde winkel annex appartementscomplex. Deze reconversie van Fenixco mag gezien worden, want in tegenstelling tot het vroegere pand integreert het opgeknapte gebouw zich nu naadloos in de omgeving, zelfs ondanks de strakke, hedendaagse vormgeving... Het bestaande gebouw nabij de Kouter was met zijn troosteloze en weinig inspiratierijke architectuur al langer een doorn in het oog van veel Gentenaren. Een grondige renovatie was dan ook de enige manier om het pand weer status en aanzien te geven. Vandaar dat projectontwikkelaar Fenixco er bewust voor koos om quasi van scratch te herbeginnen: Hij behield alleen de betonstructuur van de bovenverdiepingen en de kelderverdieping en brak de oorspronkelijke gelijkvloerse, eerste en tweede verdieping helemaal af. Aannemer Juri bouwde dit gedeelte, met een nuttige oppervlakte van 600 m² op twee niveaus, met een staalstructuur weer op. Hij vulde de winkel in met grote glaspartijen, onderbroken door

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

aluminium plooiwerk in bronskleur, dat op zijn beurt naar de drie bovenliggende verdiepingen werd doorgetrokken. Daar is ze met natuursteen (beige travertijn) gecombineerd, zodat er een duidelijk verschil is tussen de winkel en het residentiële gedeelte. Henry Bostoen, zaakvoerder van Fenixco: “Voor de appartementen hebben we de oorspronkelijke repetitieve structuur behouden, maar dankzij de gekozen materialen en de inpandige terrassen ziet het geheel er nu strak hedendaags uit. Leuk detail: de gevel is over de volledige hoogte van lichtstrips met LEDverlichting voorzien, waardoor het gebouw ’s nachts een blikvanger is."

NIEUWBOUWNORMEN Boven de winkel bevinden zich acht luxeappartementen van 70 tot 130 m², telkens inclusief terras. Op het dak is er een loft van 180 m² met terras. Fenixco besloot om de dakbedekking van de vierde bouwlaag van plantjes, kruiden en gras te voorzien om de 'look and feel' van het penthouse te verbeteren. De bouwheer zette tevens resoluut op energiezuinigheid in en implementeerde de isolatie- en ventilatienormen van nieuwbouw. Bostoen: "Dit was niet zo’n evidentie, aangezien er bij de bouw van het oorspronkelijke pand zo goed als geen rekening met isolatie, ventilatie en energieverbruik was gehouden. Dergelijke gebouwen aan de huidige standaarden aanpassen,

GENT | Fenixhof

Participanten aan het woord RIGOLE –HVAC-LEIDINGEN EN -KANALEN

vergen aanzienlijke technische aanpassingen, wat de bouwkosten natuurlijk ook een pak opdreef. Maar dat heeft de geïnteresseerden niet afgeschrikt, want intussen zijn alle appartementen, uitgezonderd één, verkocht. Om de eigenaars de kans te geven hun nieuwe stek naar eigen wens in te richten, hebben we ons qua afwerking tot een casco-plus toestand beperkt. De winkel hebben we wel volledig afgewerkt, dit in samenspraak met Cos, een dochtervennootschap van de groep H&M, die het pand huurt.”

PARKEERGELEGENHEID INBEGREPEN Gezien de beperkte perceeloppervlakte en de beperkingen die de bestaande structuur met zich

meebracht, koos Fenixco voor een parkeersysteem waarbij vijf wagens op een beperkte oppervlakte worden ‘gestapeld’. Bostoen: "Dit is een dure oplossing, maar als je 'luxeappartementen' aan de man wil brengen, dan is een eigen parkeerplaats een must. Bij projecten in stadkernen moet je dan wel eens out of the box denken om een geschikte oplossing te vinden." ❚

Rigole uit Kuurne plaatste alle sanitaire- en verwarmingsleidingen en de ventilatiekanalen. Dit familiebedrijf met 45 jaar ervaring in HVAC-installaties, richt zich voornamelijk op de particuliere markt, maar bouwde eveneens een grote expertise op in de industrie- en utiliteitsbouw. Projectleider Kristof Deman: “We oriënteren ons steeds vaker op renovatieprojecten, omdat veel van onze concullega’s deze grote markt liever links laten liggen. Het is ook altijd een beetje koffiedik kijken bij renovaties, want de kans op onvoorziene omstandigheden is er reëel. Mits een degelijke voorbereiding en goede afspraken valt het echter allemaal wel mee. Zo wisten we bij het Fenixhof dat het risico op moeilijkheden eerder beperkt was, aangezien het hele gebouw tot op ruwbouwniveau was gestript. En inderdaad: we konden we onze werken zonder noemenswaardige problemen tot een goed einde brengen.” Een van de nieuwe bewoners schakelde Rigole ook in voor de plaatsing van de vloeren en de installatie van de badkamer, het sanitair en de luchtgroepen.

TECHNISCHE FICHE Projectontwikkelaar Architect Aannemer

Fenixco, Melle Sun Projects, Gent en Brussel Juri, Zele

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

Strobbe Mobility Solutions bvba ambachtenstraat 46 B-8870 izegem T +32 (0)51 92 09 08 www.strobbemobility.be

Strobbe Mobility Solutions biedt een oplossing voor heel wat mobiliteitsproblemen. Naast een aanbod in diverse soorten liftsystemen specialiseerde Strobbe Mobility Solutions zich in parkeersystemen op maat, zowel voor particulieren als bedrijven, openbare besturen, enz. Zo staat elk voertuig veilig en wel opgeborgen op gelijk welke locatie! Meer info: www.strobbemobility.be

15900589_Strobbe.indd 1

10-12-15 09:36

VOOR EXTREEM ZWARE LASTEN!

GRATIS BOOMBALL Mini luidspreker BIJ AANKOOP

SORTIMO

van uw bedrijfswageninrichting*

SCHUIFLADEN

OPBERGVAKKEN

BELASTBAAR TOT 90 KG

BELASTBAAR TOT 120 KG

LEGBORDEN

BELASTBAAR TOT 120 KG

* Geldig van 01/11 t.e.m. 30/11/2015 bij aankoop van een SORTIMO bedrijfswageninrichting op maat vanaf € 500 excl. BTW. Niet cumuleerbaar met Fleetcondities.

GRATIS TEL. 0800 857 59 Vilvoorde · Sint-Eloois-Vijve · Tessenderlo info@sortimo.be

rigole_AD-95x130_DRUK_30-11-2015.indd 1

30/11/2015 17:24:11

GENT | Fenixhof

Tekst | Els Jonckheere Beeld | AF-Fotografie

EEN SLIMME KIJK OP PARKEREN Hoewel stedelingen steeds vaker naar de fiets of het openbaar vervoer grijpen, kan een groot aantal mensen toch niet zonder wagen. Wanneer ze een appartement huren of kopen, hebben ze er dan ook graag een garage bij. Helaas is de fysieke ruimte voor parkeermogelijkheden in grote steden beperkt. Gelukkig bestaan er innovatieve systemen die perfect op dit probleem inspelen, zoals de oplossing van het Duitse Wöhr, dat in België door Strobbe Mobility Solutions wordt verdeeld. Strobbe Mobility Solutions is een familiebedrijf dat sinds 2014 deel van de Group RDLStrobbe uitmaakt. Het specialiseert zich in trap-, plateau- en huisliften. Daarnaast verdeelt het al jarenlang de mechanische Wöhr-parkeersystemen.

HOE HET WERKT... De bouwheer van het Fenixhof opteerde voor een volledig automatisch parkeersysteem, met op een oppervlakte van 5,7 x 6 meter vijf parkeerplaatsen. Sarah De Smet, zaakvoerster van Strobbe Mobility Solutions: “"r zijn drie niveaus, waarbij het middelste (de begane grond) als inrijniveau fungeert. De bestuurder meldt zich bij de in/ uitrijpoort aan en roept met afstandsbediening zijn platform op. Afhankelijk van de positie waar

het opgeroepen platform zich bevindt, moeten één of twee bewegingen in het systeem gebeuren: het platform van het gelijkvloers kan enkel naar links of rechts verschuiven, deze van de bovenste of onderste laag maken uitsluitend verticale bewegingen. Wanneer het platform klaar staat, opent de poort en kan de bestuurder zijn wagen op het platform rijden. Hij stapt uit en sluit de poort, zodat het systeem klaar staat voor de volgende bestuurder. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

GENT | Fenixhof

ZUINIG IN VERBRUIK Omdat de platformen van de bovenste en onderste laag enkel vertikaal verschuiven, zijn er twee in/ uitrijpoorten. De bewoners krijgen een vaste parkeerplaats (links of rechts), waardoor ze weten welke van de twee poorten ze moeten nemen. De Smet: "In het Fenixhof is een systeem met de hoogste belastingsgraad geïnstalleerd. Dit biedt parkeergelegenheid voor wagens tot 2,6 ton en een hoogte tot 2,05 meter. Niettemin verbruikt het systeem slechts 3 kW, een flink stuk minder dan een gewone autolift. Het is een hydraulische oplossing, waarvan de pomp in het systeem is geïntegreerd. Een kleine schakelkast hoort er ook bij. Die wordt meestal in de kast van de inkomhal verwerkt. Trouwens, daar bevindt zich ook een klavier voor het geval de afstandsbediening niet mocht werken: dan kan de bestuurder zijn code intikken om het systeem in werking te stellen.”

OOK OPLOSSING VOOR FIETSEN In het Fenixhof installeerde Strobbe Mobility Solutions eveneens een fietslift die de bewoners toelaat hun fietsen naar hun appartement te transporteren. De Smet: "Deze oplossing is sterk vergelijkbaar met een plateaulift voor minder mobiele personen. De fiets wordt op een klein plateau vastgeklikt, dat op zijn beurt via een railsysteem in de muur aan de trap naar boven of beneden wordt gehesen. Het plateau kan nadien worden opgeklapt, waardoor er nog amper 20 cm ruimte in beslag wordt genomen en de lift dus geen belemmering vormt voor mensen die de trap willen nemen. De fietslift in het Fenixhof kan een gewicht tot 160 kg dragen en is dan ook geschikt voor elektrische fietsen." ❚

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Residentieel Vastgoed

Tekst | Jeroen Schreurs Beeld | Kris Govaerts

EVENT 'RESIDENTIEEL VASTGOED' HOUDT WOONTRENDS ONDER HET LICHT In het Elzenveld in Antwerpen vond de tweede editie van Residentieel Vastgoed plaats. 120 vastgoedexperts en architecten kregen er lezingen over de reconversie van kantoren naar appartementen, de nood aan innovatieve stadsontwikkeling en grote woonprojecten in Oostende en Hasselt. KANTOORRECONVERSIE

Rob Van de Velde, Antwerps schepen voor ruimtelijke ordening, nam als eerste het woord en gaf de pijnpunten en toekomstplannen voor zijn stad aan. Zo gaan door de trage bestemmingswijzigingen de grote projecten in Antwerpen volgens hem niet snel genoeg vooruit. Ook de kennisopbouw en dataverzameling van de stad is een zwakte. Van de Velde: “Antwerpen heeft bijvoorbeeld heel weinig informatie over studentenresidenties en koten, veel minder dan gespecialiseerde ontwikkelaars. Met meer informatie kan Antwerpen zijn stadsontwikkeling veel beter sturen.” Daarnaast moet de stad ook inzetten op betaalbare en nieuwe woonvormen. “46 procent van de inwoners van Antwerpen woont alleen,” zei Van de Velde. Een vaak gehoord probleem is dat zij warmte en knusheid missen, zeker jongeren. Wij zien daarom een evolutie naar kleinere leefruimtes en grotere buiten- en gemeenschappelijke ruimtes. Daar zullen we dan ook op inzetten.” Na Van de Velde kwam Frank Damman van Inarco spreken over innovatie in residentiële gebiedsontwikkeling. Die innovatie is heel belangrijk om de groei van de bevolking op te vangen. Hij had het onder andere over de Antwerpse Linkeroever, een ‘blinde vlek’ vlakbij de kern van Antwerpen, waar nog altijd oude woonblokken uit de jaren zeventig staan. Een ander voorbeeld: de Eco Kavel in Kontich, een

'WE ZIEN IN ANTWERPEN EEN EVOLUTIE NAAR KLEINERE LEEFRUIMTES EN GROTERE BUITEN- EN GEMEENSCHAPPELIJKE RUIMTES' duurzame kavel met een hoge diversiteit aan hedendaagse woontypologieën en biodiversiteit in de publieke ruimte en met centrale energieproductie en -recuperatie. Met zulke innovatieve projecten moet ons land de residentiële uitdagingen van de toekomst aangaan.

Daarna kwamen de risico’s van reconversieprojecten aan bod. Wim Plaum, project manager bij Cofinimmo, had het over de uitbreiding van zijn bedrijf van de kantorenmarkt naar het residentiële vastgoed. Het bedrijf vormde bijvoorbeeld een leegstaand kantoorgebouw in Sint-Lambrechts-Woluwe om tot het appartementencomplex W34. Plaum besprak de problemen en verrassingen die bij dit project boven water kwamen, zoals de moeilijke commercialisatie van een op dat moment leegstaand gebouw en de nodige morfologische aanpassingen, zoals de positie van de liftschachten. Ten slotte kwamen Karim Zouaoui van Allfin en Tom Vandeput, schepen in Hasselt, respectievelijk het project ‘The White’ in Oostende en de ontwikkeling van de Hasseltse Kanaalkom voorstellen. Zouaoui mikt met het project op senioren aan de sterk vergrijzende Belgische kust. “Oostende heeft een overstock aan verouderde appartementen en een te lage focus op zorgontvankelijk wonen. Daarbij moeten er tegen 2020 een Tom Vandeput, schepen van Ruimtelijke Orpak units bijkomen en heeft Oostende een dening in Hasselt, had het over de Blauwe lage graad aan tweede verblijven aan de kust. Boulevard, het grootste ontwikkelingsproNeem die factoren samen, en je ziet dat er ject van Hasselt. veel ruimte is voor projecten in onze grootste kuststad.” Vandeput schetste daarna de ontwikkeling van de Blauwe Boulevard langs het kanaal, het grootste stadsproject in Limburg met meer dan 300 appartementen, bijna 22.000 m² retailoppervlakte en bijna 3000 m² horeca. Dat is naast de herontwikkeling van de stationsomgeving, het nieuwe stadskantoor en stedelijk zwembad en de uitbouw van de activiteiten rond de Grenslandhallen een van de speerpunten van ‘Stad met een Plan’, het stadsontwikkelingsproject van Hasselt. Vandeput: “De Blauwe Boulevard zal de verbinding vormen tussen de kleine en de grote ring. Aan de ene kant van het water zijn al een aantal gebouwen opgeleverd, nu komen het Kanaalen het Gelatinekwartier aan de beurt. De wijk wordt één geheel met de binnenstad waar de mens voorrang krijgt op de auto dankzij brede straatprofielen en uitgebreid groen.” ❚

Wim Plaum van Cofinimmo: “De commercialisatie van een leegstaand en te renoveren gebouw is moeilijk.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

ZULTE-WAREGEM | Oefencomplex

Tekst | Nick Vanderheyden Beeld | Annick Vernimmen

OEFENCOMPLEX SV ZULTE-WAREGEM IS REFERENTIE VOOR SPORTCLUBS Eerste klasse voetbalclub SV Zulte-Waregem investeert fel in zijn faciliteiten. Niet enkel ondergaat het Regenboogstadion een transformatie, de club plantte ook een oefencomplex voor het eerste elftal en jeugdelftallen neer in de nabijheid van het stadion. Bouwbedrijf Stadsbader sleepte de openbare aanbesteding van de club en de stad Waregem in de wacht. In slechts tachtig dagen realiseerde ze het ontwerp van architect Tim Wielfaert met prefab beton en gevelpanelen van architectonisch niveau. Net op tijd voor de club om onlangs het nieuwe voetbalseizoen aan te vatten met vernuftige trainingsfaciliteiten.

Kleedkamers, kantoren, praktijken, een fitness- en recuperatieruimte, een kantine met terras, een lift, een persruimte, een spelershome … weinig andere clubs uit de Belgische Pro League hebben onder de noemer oefencomplex dergelijke faciliteiten tot hun beschikking. Alles werd opgebouwd met architectonische betonpanelen, geproduceerd en geïnstalleerd door hoofdaannemer Stadsbader uit Harelbeke. "Onze eigen productiefaciliteiten en eigen stabiliteitsbureau maken dat we bouwheren een belangrijke meerwaarde kunnen bieden," vertelt verantwoordelijke Bouw Mieke Cocquyt. "Dit stelde ons bovendien in staat om de erg strikte oplevertermijn van tachtig dagen te halen, zodat Essevee het nieuwe voetbalseizoen kon aanvatten in het nieuwe complex. Een bijkomende moeilijkheid was dat gedurende de bouw meerdere aannemers op de site aanwezig waren. Zo werd bijvoorbeeld tegelijkertijd de atletiekpiste heraangelegd wat een doorgedreven communicatie met alle betrokkkenen betekende."

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

INDUSTRIEEL MET ARCHITECTONISCHE ACCENTEN Niettegenstaande budgettaire beperkingen voornamelijk industriële materialen vroegen, kan je moeilijk spreken van industriebouw. Het bouwteam bracht variatie in het ontwerp en maximaliseerde via grote raampartijen het zicht in alle hoeken. Zelfs de nieuwe supporterstribune van de club is zo op de achtergrond waarneembaar vanuit een bepaalde positie. De bouw van een de cafetaria met bijhorend terras draagt bij aan dit uitzonderlijke zicht op de omgeving en versterkt de uitstraling van het complex. Een uitstraling die het gebouw eveneens krijgt dankzij het gebruik van betonpanelen met houtnerfstructuur. “Die hebben we in onze eigen productiehallen gefabriceerd met een speciale soort mal en mat. Uiteraard is het een duurdere maatregel, maar dergelijke structuren geven een heel andere beleving van de constructie in de omgeving." Evengoed bepaalt de keuze om de fitness- en bewegingsruimte te omringen met panelen uit polycarbonaat met een

ZULTE-WAREGEM | Oefencomplex

met de invulling en constructie van het gebouw. De door de architect uitgedokterde circulatie, in overleg met clubicoon Franky Dury, samen met de gebruikte budgettair interessante materialen, geniet het concept veel lof in de sector van de topsport. In die mate zelfs dat andere clubs uit de hoogste en lagere afdelingen sterk geïnteresseerd raakten in het concept en de uitwerking ervan,” besluit Cocquyt. ❚

profiel in honingraat het karakter van het complex. “De vijf-dubbelwandige uitvoering resulteert in een goed geïsoleerde ruimte. Daarenboven maximaliseert de afwerking in melkkleur de inval van daglicht om de activiteiten optimaal aan te vangen. Het atrium is drie verdiepingen hoog opgetrokken. Hierdoor kreeg veiligheid extra aandacht en maakten we gebruik van portes à faux voor van het gebruiksgemak.”

REFERENTIECOMPLEX Voor de aannemer die voornamelijk in industriebouw is tewerkgesteld, betekent deze opdracht meteen een referentie in een voor hem nieuwe sector. “De club is erg tevreden

Participanten aan het woord A. VYNCKE –GRONDWATERVERLAGING

Grondwaterverlaging putboringen bronbemalingen

Bij de NV A. Vyncke (Wevelgem) is momenteel al de derde generatie aan het werk. Het familiebedrijf met elf medewerkers voert bronbemalingen, putboringen en aanverwante taken uit. "Onze hoofdactiviteit bestaat uit bemalingen om het grondwaterpeil te verlagen," legt bedrijfsleider Benoit Vyncke uit. "In het oefencomplex van ZulteWaregem deden we dit om de bodem droog te maken, zodat andere aannemers de funderingen en rioleringen konden aanleggen. We voeren ook pompwerken uit in het kader van grondwaterwinning." Vyncke beheerst de verschillende technieken voor grondwaterbemaling. "Welke we gebruiken hangt af van de aard van de ondergrond en de omvang van de werken." Momenteel werkt de onderneming mee aan onder meer de K-Toren in Kortrijk en de Scheldesluis in Kerkhove. "We nemen opdrachten aan in een straal van 120 kilometer rond Kortrijk, niet alleen in België, maar ook in Noord-Frankrijk."

TECHNISCHE FICHE Poststraat 38-40 B-8560 Gullegem Tel. 056/41.14.34 Fax 056/41.12.85 info@avyncke.be

Bouwheer SV Zulte-Waregem, Waregem Hoofdaannemer Stadsbader, Harelbeke Ontwerp Wielfaert Architecten, Waregem

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

HERENTHOUT | Peeters-Vervoort

Retroconcept, futuristische look.

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Herenthout Lanscap

RETRO EN VISIONAIR HAND IN HAND Waar zich vroeger Tuincentrum Peeters-Vervoort bevond, pronkt sinds mei 2015 Herenthout Lanscap. Dit ‘tuincentrum van de toekomst’, zoals de huidige eigenaar Nick Dams het noemt, presenteert in de gelijknamige gemeente heel wat zaken in open lucht. Het uitzicht van het gebouw is vernieuwend. Toch werd voor het ontwerp teruggegrepen naar 1929. Herenthout Lanscap wil een inspiratiebron voor tuinliefhebbers zijn en speelt in op de belevenis. Vandaar dat het heel wat in open lucht demonstreert: een bloemenweide, vijver, zwembaden, poolhouses, beplantingen, ... Er is ook een plein waarop workshops en thema-activiteiten plaatsvinden. Het principe van ‘sharing’ staat centraal. Zo opende Notch op dezelfde site een demotuin voor zijn verhardingsmaterialen. De progressiviteit reflecteert zich trouwens eveneens in milieuzorg. De winkel en het nieuwe kantorencomplex zijn volgens de strengste normen geïsoleerd. Het water voor het sproeien van de planten wordt via een beddingsysteem naar de vijver afgevoerd en gerecycleerd. De zwemvijver bevat een natuurlijke zuivering, met middel planten en een lavasysteem. En dat zijn slechts enkele van de vele voorbeelden.

RETRO-ONTWERP Van het bestaande tuincentrum bleven alleen de opslagruimtes behouden. Herenthout Lanscap bouwde de winkel van 650 m² werd van scratch weer op. Hij bestaat uit een staalconstructie die met sandwichpanelen is ingevuld. Aan de zijkanten gebeurde dit in combinatie met glaspartijen van 2,25 meter aan

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de onderkant. Het geheel is met een PVC-dak afgewerkt. Tevens is er een nieuw kantoorgebouw van 420 m². Architects In Motion greep terug naar de ideeën van Ludwig Mies van der Rohe, de ontwerper van het Duitse paviljoen op de wereldexpo van Barcelona in 1929. Dams: “Het is een constructie van stalen platen met een dak, de rest hebben we volledig met glas ingevuld. Om wat contrast te verkrijgen, is de voorkant wel met zwart behandeld grenen hout opgetrokken. En de afscheiding tussen de ramen en het dak bestaat uit 50 cm hoge, zwarte aluminium panelen. Qua dakbedekking kozen we voor geïsoleerde staalplaten met een PVC-dakdichting.”

PRINCIPES VAN INDUSTRIEBOUW Het kantorencomplex bestaat uit een kelder met een gelijkvloers die één meter boven het maaiveld uitkomt. Johan Postelmans van Jaraco Industriebouw: “We hebben de bouwheer/architect aangeraden om volgens de principes van industriebouw te werken. Dit betekent onder meer dat de traditionele onderbouw kwam te vervallen en werd vervangen door geprefabriceerde materialen uit staal en beton. Dit resulteerde niet alleen in een snellere uitvoeringstermijn, maar ook een

HERENTHOUT | Peeters-Vervoort

aan. De zwarte fries van de overstekende luifel loopt gedeeltelijk door tot over de gevel van de winkelruimte. Hoewel de bouwheer qua architectuur naar een retroconcept teruggreep, kreeg de site door al deze details een erg futuristische look.” ❚

Rondom het kantorencomplex ligt een terras met zwembad.

'ARCHITECTS IN MOTION GREEP TERUG NAAR EEN RETROCONCEPT, MAAR TOCH HEEFT HET GEBOUW EEN FUTURISTISCHE LOOK'

De nieuwe winkel is voorzien van glaspartijen tot op een hoogte van 2,20 meter.

aanzienlijke besparing.” Rond het kantorencomplex bevindt zich een betonnen platform dat als terras dienst doet en waarin een zwembad is geïntegreerd. De toegang is in een hellend vlak uitgevoerd, waarnaast zich een waterpartij in beton bevindt. Postelmans: “De betonnen vlakken en wanden sluiten perfect bij het kantoorgebouw

k&k

ONWERKEN BVBA T E B

k&k

ONWERKEN BVBA T E B

Zandstreep 90, 2450 Meerhout Tel.: 014 75 74 90 • Fax: 014 30 25 77 info@k-kbetonwerken.be www.k-kbetonwerken.be

De inkom heeft een hellend vlak met geïntegreerde waterpartijen.

Participanten aan het woord K&K BETONWERKEN –ZICHTBETON Co-oprichter Nick Dams noemt Lanscap het tuincentrum van de toekomst. Het presenteert zowat alle producten en accessoires uit het gamma in een fraai decor. In deze setting is een belangrijke rol weggelegd voor de talrijke vakkundig geproduceerde en geplaatste zichtbetonconstructies van K&K Betonwerken (Meerhout). “We hebben er alle betonwerken uitgevoerd: paden, muren, zwembaden, zwemvijver, schuine hellingen, de waterpartij aan de voorzijde van het gebouw…”, somt zaakvoerder Kurt Valgaeren op. “We moesten ook een inbouwhaard inbetonneren, en dat was toch iets speciaal. Ruwbouw en afwerking vielen samen, want overal gaat het om zichtbeton –in totaal een volume van 1.600 m³. De eisen op het vlak van afwerking waren behoorlijk streng. Totaalprojecten als deze zijn voor ons hoe dan ook vrij zeldzaam. We leggen ons voornamelijk toe op betonnen zwembaden, waterpartijen, terrassen en andere tuinconstructies, in alle mogelijke RAL-kleuren, vormen en afwerkingen. In dat opzicht is Lanscap in Herenthout voor ons een mooi visitekaartje omdat we er verschillende betonwerken konden combineren.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Aannemer

Herenhout Landscap, Herenthout Architects In Motion, Turnhout Jaraco Industriebouw, Opglabbeek

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

STERK IN GROND- EN SLOOPWERKEN

ALGEMENE GRONDWERKEN

RIOLERINGSWERKEN

RIOLERINGSWERKEN NIVELLERINGSWERKEN FUNDERINGSWERKEN BETONNERINGSWERKEN AFBRAAKWERKEN AANLEGGEN VAN VIJVERS

PLAATSING KEERELEMENTEN

OPRITTEN EN PARKINGS LEVEREN VAN TEELAARDE (ZAND, GRIND, GRAVIER, ...)

OPRITTEN EN PARKINGS

GLK Grondwerken bvba Meirestraat 13 | B-9770 Kruishoutem T 09 / 388 53 17 | F 09 / 388 32 93 www.glk.be | info@glk.be

MERELBEKE | Garage Vernaeve Jaguar

Tekst | Els Jonckheere Beeld | Architecten Vertongen

NIEUWE UITVALSBASIS VOOR GARAGE VERNAEVE

COMPLEXE PUZZEL, MAAR INDRUKWEKKEND RESULTAAT Jaguar en Landrover zijn in de autowereld prestigemerken. De Britse constructeur wil dit imago ook doortrekken naar de gebouwen van zijn verdelers. De nieuwe uitvalsbasis van Garage Vernaeve uit Merelbeke moet in dit opzicht een referentie worden. Het gebouw is een voorbeeld van hoe op een beperkte oppervlakte toch een enorme werken showroomruimte kan worden gecreëerd.

De opdracht was niet eenvoudig voor Architecten Luc en Servaas Vertongen en medewerkers: op een perceel van 6.500 m² een gebouw inplanten dat zowel een ruimte showroom, ontdubbelde burelen voor Jaguar en Landrover, vergaderzalen en wachtruimte, als een werkplaats en overdekte opslagruimte voor wagens omvat. Servaas Vertongen: “Gezien de grond net naast de autosnelweg ligt, moesten we een dertigmeterzone respecteren. Daarnaast waren er nog de regels qua groenaanleg. Gevolg? Er bleef amper 2.500 m² te bebouwen grondoppervlak over, dus moesten we heel creatief te werk gaan. Maar er was nog meer: de speciale veiligheidsvoorwaarden voor garages en de showroom die vanuit twee tegenovergestelde zijden zichtbaar moest zijn (straatkant en autostrade). Het heeft ons veel denkwerk gekost om alle stukjes van deze complexe puzzel op de juiste plaats te krijgen. Maar het resultaat mag er zijn: met drie bouwlagen en mezannine is Garage Vernaeve één van de paradepaardjes in de stal van de Britse autoconstructeur.”

KELDER EN DRIE NIVEAUS Om de ruimte optimaal te benutten, zijn alle onderhoudsactiviteiten in de kelder ondergebracht: werkplaats, carrosserie, carwash, ... Toegang gebeurt via hellende vlakken, met zijdelings grote glaspartijen. “Op die manier is er voldoende daglicht waardoor het personeel niet het gevoel krijgt in een kelder te werken,” vertelt Vertongen. “Het gelijkvloers bestaat volledig uit een showroom die we op twee niveaus hebben ontworpen, met een mezzanine die zich twee meter hoger bevindt. ›

'UITDAGING: HET GEBOUW MOEST QUA AFWERKING AAN DE HUISREGELS VAN JAGUAR-LANDROVER VOLDOEN'

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

MERELBEKE | Garage Vernaeve Jaguar

De tweede verdieping herbergt eveneens een opslagplaats voor wagens. Op een derde niveau bevinden zich dan de kantoren en een ruime lounge voor wachtende klanten. In totaal komen we zo aan een totale oppervlakte van 7.000 m², wat Garage Vernaeve voldoende groeiperspectief biedt. Dat was trouwens één van de voorwaarden van de bouwheer, gezien de merken Jaguar en Landrover in de lift zitten.”

CREATIEF MET HUISREGELS Tweede uitdaging voor de architecten: het gebouw moest qua afwerking aan de huisregels van Jaguar-Landrover voldoen. Vertongen: “Alle niveaus waar zich auto’s bevinden,hebben een betonstructuur. Speciaal is dat we een overspanning van 26,5 meter in beton hebben gerealiseerd. Hierdoor belemmeren de kolommen nergens de circulatie van de wagens. De rest van het gebouw bestaat uit een lichte staalstructuur. De zichtbare façades hebben we volgens de huisregels van de autoconstructeur met Alucobondpanelen in antraciet grijs met champagne-accent bekleed. Verder gebruikten we grijze betonpanelen. Als kers op de taart positioneerden we aan de zijde van de autosnelweg een glazen showbox, waarin Garage Vernaeve één bepaald model kan etaleren.” ❚

Participanten aan het woord HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL – VERWARMING HELLINGSBANEN Om de hellingsbanen ijsvrij te houden, werd voor de eerste keer in België het infrarood verwarmingssysteem van het wereldwijd werkende Nederlandse Heating Solutions International toegepast. Dit systeem is gebaseerd op platte linten met een breedte van 35 mm. Op de hellingen naar de ateliers zijn de linten op het betonijzer bevestigd, waarna het beton is gestort. Op de helling naar de showroom bevinden ze zich tussen de twee asfaltlagen.

HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL BV Postbus 47 5258 ZG Berlicum Nederland T +31 (0)88 1300200 info@hsi-heating.com www.hsi-heating.com

HSI: uw verwarmingspartner voor alle prefab bouw, duurzame renovatie, sportvelden, infrastructuur en agricultuur

Verwarmde hellingbaan

100 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Prefab vloerverwarming

Jo Schprowski van Heating Solutions International: “Het systeem omvat ook een temperatuur- en vochtsensor. Enkel bij vriesweer in combinatie met vochtigheid wordt het systeem geactiveerd. Wanneer het risico op ijsvorming verdwijnt, wordt het systeem meteen uitgeschakeld. Op zich leidt dit al tot een mimimaal elektriciteitsverbruik. Maar de grootste winst zit in het infraroodprincipe, waarbij energie meteen in warmte wordt omgezet. Gevolg: 30% minder energieverbruik ten opzichte van een conventioneel systeem. Nog een pluspunt: er zijn geen stookinstallatie, leidingen, aansluitingen en onderhoud nodig. Per helling is de oplossing in één dag geïnstalleerd. Bij Garage Vernaeve hoefden we alleen de wielsporen van linten te voorzien –vier per wielspoor– waardoor het een uitermate economische investering is. Veilig in de winter tegen een minimale kostprijs: meer kan de bouwheer niet wensen.”

MERELBEKE | Garage Vernaeve Jaguar

Tekst | Els Jonckheere Beeld | GLK Grondwerken

RIOLERINGEN EN GRONDVERHARDING GLK Grondwerken nam bij Garage Vernaeve de buitenriolering en de verhardingswerken voor zijn rekening. Dit bedrijf uit Kruishoutem, gespecialiseerd in het uitvoeren van gronden afbraakwerken in de breedste zin van het woord, bestaat al achttien jaar en telt nu dertig medewerkers. Bij Garage Vernaeve stond GLK Grondwerken in voor onder meer de installatie van zes regenwaterputten van elk 20.000 liter. Bedoeling is dit regenwater voor sanitaire doeleinden en gebruik in de garage aan te wenden. Daarom zijn de betonnen prefab putten als communicerende vaten met elkaar verbonden. Werfleider Thomas Sercu: “De overloop van de bufferputten loopt via een infiltratiebekken naar een pompput, waardoor er vertraagd wordt opgepompt en geloosd in de openbare riolering.” GLK Grondwerken plaatste tevens alle regen- en vuilwaterbuizen, de olie- en benzine-afscheider en de septische putten. De firma stond eveneens in voor de plaatsing van keerelementen over een lengte van tachtig meter, dit ter bescherming van het kelderniveau. Sercu: “Verder legden we de parkings in

grastegels aan en hebben we de groenzones voorbereid. “De grootste uitdaging op deze bouwwerf bestond erin deze werken uit te voeren terwijl de site toegankelijk bleef voor de andere aannemers en leveranciers. We hadden slechts enkele weken de tijd om de klus te klaren.” Tenslotte stond GLK Grondwerken in voor de plaatsing van de boordstenen en de verharding van de parking. “Hiervoor kozen we in overleg met de bouwheer voor waterdoorlatende klinkers. De uitsparingen hebben we met fijn grind gevuld. Deze oplossing zorgt ervoor dat het regenwater in de bodem infiltreert, zodat er geen gevaar is voor overbelasting van de rioleringen en de bouwheer voldoet aan de reglementering ter zake. In totaal ging het om een oppervlakte van 2.200 m².” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

ZONNEBEKE | Nieuwe kantoorinrichting Stubbe

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Fernand Nieuwlaet, Antea Belgium

NIEUWE KANTOORINRICHTING VOOR STUBBE TOBACCO TRADING De kantoorruimtes van tabaksfabrikant en -verhandelaar Stubbe Tobacco Trading uit het West-Vlaamse Beselare (Zonnebeke) hebben een volledige nieuwe aankleding gekregen. Bij de inrichting van de kantoren ging veel aandacht uit naar esthetiek, isolatie en akoestiek, legt Fernand Nieuwlaet, adviseur en projectleider bij Antea Group, uit. Familiebedrijf Stubbe uit Zonnebeke produceert een ruim gamma tabakswaren en werkt samen met distributeurs in meerdere Europese landen. Ieder jaar verlaat meer dan 2.000 ton roltabak de volledig geautomatiseerde productieruimte. Daarnaast richtte Stubbe samen met het Duitse Pöschl het distributiebedrijf Stubbe Tobacco Trading op dat in België en Luxemburg actief is. In 2011 bouwde Stubbe in de deelgemeente Beselare een stockageloods met bijhorende laad- en loskades. Boven de kades voorzag Stubbe een open verdieping van 450 m². "Die open ruimte hebben we tot een volwaardig kantoor ingericht," legt Nieuwlaet van Antea Group uit. Het internationaal studie- en adviesbureau begeleidt de tabaksfabriek al ruim tien jaar bij haar bouwprojecten. Zo stond het advieskantoor ook in voor het volledige ontwerp en projectbeheer van diverse magazijnen en het nagelnieuwe kantoor. Bij alle stappen, van voorontwerp over vergunnings- en offerteaanvragen tot de coördinatie van de werken, was Antea Group betrokken. En de samenwerking blijft bestaan, want momenteel coördineert het studiebureau de bouw van bijkomende loodsen op de site in Beselare.

FLEXIBEL ONTWERP KANTOOR De inrichting van de kantoorruimte vond vorig jaar plaats. "We deelden de open ruimte in tot verschillende kantoren en diverse vergaderzalen. Bij het uitschrijven van het concept hadden we vooral aandacht voor de esthetiek van de kantoren en de isolatie en akoestiek tussen de verschillende ruimten. Ook de compartimentering tegenover de aanpalende loodsen was een aandachtspunt, net als brandveiligheid en comfort," zegt Nieuwlaet. De huidige indeling van de open ruimte kan door de opdrachtgever indien nodig gemakkelijk aangepast worden. Beddeleem uit Nazareth plaatste immers verplaatsbare systeemwanden. Met de keuze voor flexibiliteit moest Stubbe echter niet inboeten op isolatie of akoestiek. Het materiaal weert efficiënt geluiden uit zowel de stockageloods als uit de nabijgelegen kantoren. "De wanden bestaan uit beglaasde raam- en deurgehelen. Daartussen installeerde Beddeleem modules met gesloten panelen die van de vloer tot het bandrasterplafond reiken."

De trapzaal naar de eerste verdieping oogt fris. De aannemers gebruikten contrasterende materialen.

102 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

In dat plafond bevinden zich de thermische technieken. "Callens & Emk uit Waregem verwerkten in het bandrasterplafond koelbalken. Deze balken zorgen voor zowel koeling als voor verwarming en houden de ventilatie in de verschillende ruimten op peil. Een sprinklerinstallatie bevindt zich eveneens in het plafond. Maar met het blote oog is die brandveiligheid amper zichtbaar. Bij de keuze van het sprinklersysteem speelde esthetiek een rol. Daarom hebben we samen met Ingenial uit Moeskroen voor zogenaamde 'concealed sprinklerkoppen' gekozen. De sprinklers bevinden zich achter een plaatje waardoor ze in het plafond amper zichtbaar zijn, maar toch kunnen de apparaten voortreffelijk hun werk – indien nodig –uitvoeren."

ZONNEBEKE | Nieuwe kantoorinrichting Stubbe

De indeling van de kantoren bestaat uit verplaatsbare systeemwanden die van de vloer tot het bandrasterplafond reiken. Het sprinklersysteem in het plafond is amper zichtbaar.

AFWERKING In de afwerking had Antea Group ook oog voor een hoge onderhoudsvriendelijkheid. De vloerbetegeling van de sanitaire ruimten en de kantoorruimte werd met groot-formaat tegels uitgevoerd. De tegels hebben een industriële look. De trap bestaat uit blauwe hardsteen afgewerkt met een leuning uit roestvast staal. De bouwonderneming Claeys uit Passendale plaatste de afwerking samen met enkele onderaannemers. "Ook bij de installatie van de data- en elektriciteitsbekabeling hielden we vooral rekening met een efficiënt gebruik," besluit Nieuwlaet. "In alle ruimten zijn voldoende aansluitmogelijkheden aangebracht, die via een netwerk van kabelkanalen en vloerdozen met elkaar verbonden zijn." ❚

Onderhoudsvriendelijkheid stond voorop bij de materiaalkeuze voor de sanitaire blokken.

Participanten aan het woord BOUWONDERNEMING CLAEYS – HOOFDAANNEMER "Wij zijn voornamelijk actief in de ruwbouw, voor zowel renovatie- als nieuwbouwprojecten, met betonwerken als specialiteit," vertelt Bart Claeys, mede-zaakvoerder van Bouwonderneming Claeys (Passendale). Claeys nam bij Stubbe de bredere taak van hoofdaannemer voor de algemene bouwwerken op zich. "Omdat wij onze opdrachtgevers een complete service willen aanbieden hebben we dit op ons genomen." Bouwonderneming, een twintigkoppig familiebedrijf met de vierde generatie aan het roer, Claeys voerde de sloopwerken en de nieuwbouw van de kantoren zelf uit, maar liet het vloeren pleisterwerk, het installeren van het sanitair en de verdere inrichting over aan onderaannemers. "Die kiezen we niet met de natte vinger, het zijn mensen en bedrijven waarvan we uit eerdere samenwerkingen weten dat ze net als wij een correcte service leveren." Zelfs zorgde Claeys ervoor dat alle onderaannemingswerken perfect getimed op elkaar aansloten, zodat de er geen tijd verloren ging. Momenteel werkt het bouwbedrijf aan de kantoren en de waterzuiveringsinstallatie van diepvriesbedrijf Pasfrost in Passendale.

Claeys bvba

Doornkouterstraat 1a 8980 Passendale T. 051/ 77 99 73 info@claeysbouw.be www.claeysbouw.be

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Architect Aannemer

Stubbe Tobacco Trading, Beselare Studie- en adviesbureau Antea Belgium, Gent Claeys Bouwonderneming, Passendale

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103 15900548_claeys.indd 1

17-11-15 11:27

GENT | Parkinginkom Wilsonplein

De transparantie van het plein blijft gevrijwaard.

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Koen Van Damme en Eveline Van Vlaanderen

PARKINGINKOM BRENGT SIERLIJKHEID OP WILSONPLEIN Het Woodrow Wilsonplein is, door de inplanting van onder meer het Administratief Centrum Zuid, één van de belangrijkste pleinen van Gent. Maar het was niet altijd één van de mooiste pleinen. De nieuwe toegangen tot de ondergrondse parking, een ontwerp van Bontinck Architecture and Engineering, brachten daarin verandering. De dubbel sinusvormige structuur van de twee 'paviljoenen' draagt door zijn transparantie bij tot de overzichtelijkheid van het plein. Hij oogt ook speels en biedt bovendien een grotere functionaliteit dan de oorspronkelijke parkinginkom. "Met ons ontwerp wilden we zowel een antwoord bieden op de functionele eisen van opdrachtgever Interparking op het vlak van afscherming, zichtbaarheid en afsluitbaarheid van de parking als op de specifieke noden van de publieke ruimte," leggen de projectarchitecten Pieter Schiettecatte en Bert Dekeyser uit. "Wegens de drukke bezetting van het Woodrow Wilsonplein met ondermeer wachthokjes, fonteinen,

104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

kraampjes en een fietsenstalling hebben we het volume van de paviljoenen geminimaliseerd, zowel planmatig als in profiel. Op die manier nemen ze een minimum aan publieke ruimte in en blijven de diverse zichten gevrijwaard." Voor het profiel van de paviljoenen hebben beide Bontinck-projectarchitecten zich gebaseerd op de benodigde vrije hoogte in de trappenhal. Het resultaat is een pragmatische vormgeving, die wel strak is, maar tegelijk getuigt van een zekere dynamiek. Daardoor spelen de paviljoenvormen in op het pleinmeubilair, op de geometrische vormentaal van het Capitool en de stadsbibliotheek en op de kromming in de contouren van het Administratief Centrum.

SOBERE MATERIAALKEUZE De sobere materiaalkeuze van zwart staal en glas vergroot de leesbaarheid van de vorm, waarin de helling zich duidelijk onderscheidt als de verbinding van het ondergrondse met het bovengrondse niveau. De golvende sinusvorm maakt het ook mogelijk om het dak van beide paviljoenen te gebruiken als een straatmeubel, dat het plein heel concreet verlevendigt. "Gentenaren en stadsbezoekers kunnen het dak gebruiken als zitbank, ligstoel, fauteuil of leunmeubel. Om dit gebruik aan te moedigen hebben we een uitnodigende houten bekleding doen aanbrengen." Een zone met stalen tanden naar het hoogste

GENT | Parkinginkom Wilsonplein

De houten bekleding nodigt uit tot zitten.

De kromming van de daken volgt de helling van de trappen.

deel van de sinus voorkomt oneigenlijk gebruik van het dak en risicogedrag, zoals beklimmen of skaten.

uit sensorgestuurde leds, die de kromming van de contouren volgen en zo ook sfeervol accentueren."

SFEERVERLICHTING

De speciale vorm van de paviljoen zorgde voor technische uitdagingen. "De toegangspoort en haar geleiderails moesten de kromming van de wand volgen. Die constructie tot stand brengen bleek moeilijker dan we aanvankelijk verwachtten, maar Strobbe, de onderaannemer voor staal en schrijnwerk heeft het toch voor elkaar gebracht." ❚

De oude parkinginkom stelde esthetisch niets voor, maar had ook functionele tekortkomingen. "Zo bevonden de afsluithekkens zich op niveau -1. Dit betekende dat vocht en zwerfafval vrij spel hadden op de trappen. Met de huidige paviljoen is dit uitgesloten. We hebben ook de verlichting gevoelig verbeterd. Ze bestaat nu

Stalen tanden markeren het einde van de zitzone.

De gekromde vormgeving vergde heel wat vakkennis om de toegangspoort aan te brengen.

' DE HOUTEN BEKLEDING MOET HET GEBRUIK ALS ZITMEUBEL AANMOEDIGEN'

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Interparking, Zaventem Ontwerp Pieter Schiettecatte en Bert Dekeyser, rojectarchitecten, Bontinck, Gent Hoofdaannemer Bouwonderneming Sé, Lochristi

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

| 105 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ��

Recycleer uw oude lampen: word inzamelpunt. Lampen recycleren heeft alleen maar voordelen. Het is goed voor het milieu, voor uw imago als duurzaam bedrijf én voor uw eigen comfort en gemoedsrust. Want Recupel regelt de registratie, ophaling, verwerking én recyclage. Zonder kosten voor u, en mét de garantie dat alles efficient en ecologisch verantwoord verloopt. Registreer vandaag nog op www.recupel.be/ophaalpuntlampen. Na registratie kiest u een ophaler, die u een lampendoos of -box levert. En vanaf dan: inzamelen!

0800 403 88 OPERATIONS

w Ook u n e ledn m la pe spaar

recupel.be

Nog vragen? Mail naar: logistics@recupel.be

KORTRIJK | Vives LIMEPARTS

Tekst | Tim Janssens Beeld | Dennis De Smet

Markante cassettegevel voor nieuw Stuvo-gebouw Op 30 oktober vond de officiële opening van het nieuwe Stuvo-gebouw plaats, met de kantoren van de dienst studentenvoorzieningen van Katholieke Hogeschool Vives Zuid in Kortrijk. Een bestaand complex omvormen tot een ‘autonoom volume met een sprekend karakter’, luidde de initiële ontwerpvraag. Door de plaatsing van een bronskleurige, geanodiseerde en geperforeerde aluminium cassettegevelbekleding is deze wens werkelijkheid geworden. Het nieuwe Stuvo-gebouw bevindt zich naast de hoofdingang van de Vives-campus (kant Doorniksesteenweg). Het fungeert als centrale dienst voor de campussen Kortrijk, Roeselare, Tielt en Torhout. Het gerenoveerde complex omvat kantoren, overlegruimtes, gespreksruimten voor psychologen en maatschappelijke assistenten en een polyvalente ruimte voor vergaderingen, trainingen en cursussen. Het gelijkvloers is toegankelijk voor studenten, lectoren, directieleden en externen, terwijl de eerste verdieping dienst doet als een veilige zone waar studenten in alle rust en discretie de twee studentenpsychologen of de maatschappelijk assistenten van de sociale dienst kunnen raadplegen.

DRIEVORMIG KUBUSMOTIEF Stuvo opteerde resoluut voor een blikvanger, omdat het gebouw de uitstraling van de toegang tot de campus in belangrijke mate bepaalt. De gevelbekleding speelt hierbij een cruciale rol: een bronskleurig, geanodiseerd en geperforeerd aluminium cassettesysteem van Limeparts. “Het gaat om geperforeerd en geanodiseerd aluminium met een dikte van 3

mm,” licht Nadine Houben van Limeparts toe. “Dit maakt heel wat variaties qua lichtinval en reflecties mogelijk, en uiteraard kan je er ook op esthetisch vlak tal van kanten mee uit. In dit geval gaat het om een drievormig kubusmotief (drie ruiten door elkaar). De integratie van zo’n motief vormt de meerwaarde van een aluminium gevelbekleding.”

STERK KARAKTER Het motief van de geperforeerde gevelcassettes ziet er behoorlijk gecompliceerd uit. Toch vormt het ontwikkelen en fabriceren van geometrisch geavanceerde gevelsystemen geen probleem voor Limeparts. “In ontwerpfase leek dit inderdaad een ingewikkelde opdracht, maar dankzij onze flexibiliteit en ons vermogen om maatwerk te leveren, zijn we erin geslaagd om deze complexiteit tot een

minimum te herleiden zonder afbreuk te doen aan de visie van architect en bouwheer,” aldus Houben. “Een ‘rechttoe-rechtaangevel is het uiteraard niet, maar wel één met een uitermate sterk karakter. Dankzij het ‘one stop shop’-principe dat we hanteren, hebben we alle parameters in eigen handen om een uniek gebouw zoals dit van een geschikte gevelbekleding te voorzien. Van engineering en productie van zowel cassettes als onderstructuur tot het leveren en plaatsen van de gevel: alles gebeurt door Limeparts. Zo kunnen we continu waken over de kwaliteit van onze systemen, een groot voordeel dat ook in het Stuvo-gebouw prima tot uiting is gekomen.” ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever Katholieke Hogeschool Vives, Kortrijk

Architect Architecten Vande Kerckhove, Heule

Aannemer Interconstruct, Moeskroen

Gevel Limeparts, Genk

Stuvo opteerde resoluut voor een blikvanger met een opvallende gevel.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

BEDRIJFSPRESENTATIE | Orcem

GEMALEN GEGRANULEERDE HOOGOVENSLAK IN BETON Het gebruik van hoogovenslak in de bouw is van alledag. Al in de vierde eeuw voor Christus beschreef Aristoteles de werking een hoogoven. In deze oven werd uit ijzererts ruwijzer en hoogovenslak gemaakt. Deze hoogovenslak werd gemalen en onder meer gebruikt bij de vervaardiging van keramische producten en sieraden. In de achttiende eeuw werd gesmolten hoogovenslak in mallen gegoten om er bouwblokken mee te maken en als gebroken materiaal verwerkt in kalkmortel. ovenslak als losse component aan. De betonproducent stelt daarmee zelf zijn bindmiddel samen. Wij geloven in een wereld waarin de betonproducent zelf zijn bindmiddel samenstelt en keuzevrijheid heeft.

DUBBEL DUURZAAM Het gebruik van gemalen gegranuleerde hoogovenslak in beton maakt beton duurzamer tegen de indringing van chloride en beter bestand tegen de aantasting van sulfaten, zeewater, zuren en alkaliën. De lagere hydratatiewarmte maakt de toepassing zeer geschikt voor grote massieve betonconstructies. De kans op ongewenste scheurvorming wordt hierdoor aanzienlijk verkleind. De druksterkte zal in het begin wat lager zijn maar dit wordt in de loop van tijd voldoende gecompenseerd, de uiteindelijke langeduursterkte zal hoger zijn. De milieubelasting door gemalen gegranuleerde hoogovenslak is aanzienlijk kleiner dan die van Portlandcement. De hoeveelheid CO2 die vrijkomt is met 34 kg/ ton ongeveer 25 keer kleiner dan bij Portlandcement.

REGELGEVING

In 1853 ging men de gesmolten slak met water versneld afkoelen. Het slakkenzand dat daarbij ontstaat, kan op een eenvoudige manier worden afgevoerd. De toepassing nam een vlucht nadat Emil Langen in 1865 ontdekte dat gemalen gegranuleerde hoogovenslak kan worden geactiveerd door er kalk aan het toe te voegen. Dat jaar kwam slak-kalkcement op de markt. Niet veel later werd de activator kalk vervangen door Portlandcement. De combinatie gemalen gegranuleerde hoogovenslak en portlandcement bestaat dus op de kop af 150 jaar. Met recht kan gezegd worden dat het een vertrouwd bouwmateriaal is.

JONGE ONAFHANKELIJKE SPELER MET AMBITIE Orcem bv in Moerdijk is opgericht in 2001 en gespecialiseerd in het malen en vermarkten van gemalen gegranuleerde hoogovenslakken in Nederland, België en Noord-Frankrijk. Orcem is een jong en onafhankelijk bedrijf met werknemers die hun sporen hebben verdiend in de cementnijverheid en betonindustrie. De vestiging in Moerdijk is een onderdeel van Ecocem Materials ltd. De aandelen van Ecocem Materials zijn voor 70%

108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

in handen van Ierse privé-investeerders en 30% van Saint-Gobain. Naast Moerdijk met een capaciteit van 350.000 ton zijn er nog vestigingen in Dublin (Ierland), Fos-Sur-Mer (Frankrijk), met een totale productiecapaciteit van ruim een miljoen ton. In Vallejo (Californië) is een nieuwe fabriek in aanbouw met een capaciteit van 700.000 ton. In de nabije toekomst staan nieuwe expansies op de agenda.

TWEE WERELDEN Wereldwijd wordt gemalen gegranuleerde hoogovenslak op twee manieren in beton verwerkt. Voor ons is de meest gekende wijze als hoofdbestanddeel in hoogovencement. De cementproducent maakt volgens een vaste receptuur een mengsel van Portlandklinker, gemalen gegranuleerde hoogovenslak en een bindtijdregelaar. Dit is in algemene zin de traditie op het Europese vasteland. Maar in Engeland, het MiddenOosten, Amerika, Azië en Australia wordt gemalen gegranuleerde hoogovenslak hoofdzakelijk, door de betonproducent zelf, gemengd met Portlandcement. Cementproducenten leveren vaak niet alleen de Portlandcement maar ook de gemalen gegranuleerde hoog-

De productie van beton is aan strikte regels onderworpen. De Belgische betonnormen laten via gelijkwaardige prestatie het gebruik van gemalen gegranuleerde hoogovenslakken in beton toe. Hiervoor moet expliciet worden aangetoond dat de prestatie van een combinatie van gemalen gegranuleerde hoogovenslak en Portlandcement in beton gelijkwaardig is aan een in België toegelaten cement, dit voor zowel sterkteontwikkeling als voor technische duurzaamheid. Driemaandelijks publiceert Butgb een lijst met de toegelaten combinaties van slak en cement met de voorwaarden waaronder deze mogen worden toegepast. Wordt hieraan voldaan dan kan het beton onder Benor worden geleverd.

ZELF KEUZES MAKEN Ons credo is dat de betonproducent zelf zijn keuzes maakt. De betonproducent die zijn bindmiddel samenstelt zit zelf aan de knoppen van kosten, technische eigenschappen en milieuaspecten van het beton. Hij kan keer op keer de optimale keuze maken. Niet alleen heeft hij meer vrijheden maar ook een grotere verantwoordelijkheid. Hij kan voor zijn klanten het verschil maken.

ECO2CEM Orcem bv gebruikt voor het vermarkten van gemalen gegranuleerde hoogovenslak de geregistreerde naam Eco2cem. ❚

HEUSDEN-ZOLDER | Centrum Duurzaam Gebouwbeheer

BIJNA 200 DEELNEMERS AAN OPLEIDINGSDAGEN 'INSPECTIE EN ONDERHOUD VAN TECHNISCHE INSTALLATIES' Centrum Duurzaam Gebouwbeheer organiseerde eind oktober samen met Bemas en VTDV opnieuw twee succesvolle opleidingsdagen. Thema van de opleiding was 'Inspectie en onderhoud van technische installaties.' Zowel in thuisbasis Heusden-Zolder als in het Huis van de Bouw in Zwijnaarde maakten ruim negentig gebouwbeheerders gebruik van het gevarieerde aanbod. De hoge aantallen tonen dat er nood is aan praktijkgerichte opleidingen voor mensen die zorg moeten dragen voor het patrimonium van hun organisaties. En het onderhoud van technische installaties is essentieel in het beheer van gebouwen. Het heeft bovendien een enorme invloed op het energieverbruik. Installaties worden almaar performanter. Tegelijk vereist de toenemende complexiteit meer en meer kennis

van de beheerder. Daarom organiseerde Centrum Duurzaam Gebouwbeheer tweemaal een zeer praktijkgerichte opleidingsdag die inzicht moest geven in het herkennen van gebreken, in preventief onderhoud, en in keuringen en de opvolging ervan.

REGELING, INSPECTIE EN KEURINGEN Na een inleidend gedeelte over keuringen, de interpretatie van attesten en wat te doen met de resultaten, konden de deelnemers kiezen uit drie parallelle blokken: verwarming, ventilatie en koeling en elektrische Installaties. In elk

blok kwamen telkens de volgende themaâ&#x20AC;&#x2122;s aan bod: regeling, inspectie en keuringen. Daarbij werd ingegaan op de goede praktijken en was er steeds ruimte voor vragen uit de praktijk.

BESPARINGSMOGELIJKHEDEN Afsluitend was er een overzicht van de besparingsmogelijkheden. De opleidingssessies werden telkens verzorgd door experten zoals Marc Achten (Vasco), Bjorn Berger (Vasco), Peter Bracke (Groen Licht Vlaanderen), Pieter Brepoels (Viessmann), Joris Breugelmans (BTV), Philippe De Vlaminck (Testo), Erik Deen (Viessmann), Catherine Lootens (Groen Licht Vlaanderen), Bart Seghers (Testo), Christophe Van de Voorde (Strongclima), Christophe Vanderhaeghen (Enverto) en Tommy Verhoeven (Spirotech). â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

BEDRIJFSPRESENTATIE

Litefront voor een perfecte glazen balustrade Litefront is een nieuw profielsysteem, verdeeld door Dejond. Het is geschikt voor glaspanelen van 21 en 25 mm. Zijn uitgekiende eigenschappen maken het een ideale oplossing om hedendaagse glazen balustrades te realiseren. De hedendaagse smaak geeft immers de voorkeur aan eenvoudige vormen en strakke lijnen. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend, in combinatie met een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving.

110 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BEDRIJFSPRESENTATIE

Het systeem bestaat uit het eigenlijke profiel en de nodige toebehoren voor bevestiging. Dit maakt dat er verschillende plaatsingsmogelijkheden bestaan: langsheen de binnen- of buitenkant van een betonnen dakrandwering, vrij op het waterlijnoppervlak of geĂŻntegreerd in de thermische isolatie. Ondanks die veelzijdigheid blijft het een eenvoudig te monteren systeem, dat bovendien beantwoordt aan de hoogste architectonische eisen. De glasplaten zelf worden met een klassieke rubber dichting in de profielen geschoven en daarna met een vulmassa afgekit. Het innovatieve aspect zit in de bevestiging. "Door de in het profiel aangebrachte zwaluwstaartgleufjes kunnen de bevestigingen op elke gewenste hoogte worden geschoven en daar gefixeerd worden. Gaatjes in de profielen boren is daarmee verleden tijd," zegt Luc Hermans van Dejond, die ook onderstreept dat Litefront daarmee voorsprong neemt op de rest van de markt. Ook van ongemakkelijke onderboringen is er geen sprake meer, de nodige gaten zijn al vooraf in de verankeringselementen aangebracht. Dit alles betekent een grote tijdwinst bij het installeren van de balustrades. Door de vele aangepaste bevestigingsstukken heeft het systeem een sterk modulair karakter, heel nuttig bij bijvoorbeeld geknikte balkon- of dakterrasranden. De profielen en toebehoren zijn corrossiebestendig en in hun geanodiseerde versie ook geschikt voor zwembaden. â?&#x161;

De perfecte glazen balustrade Het Litefront systeem met zijn geraffineerd bevestigingssysteem dat in de hoogte regelbaar is opent nieuwe perspectieven voor moderne glazen balustrades. De hedendaagse architectuur geeft de

voorkeur

aan

eenvoudige

vormen en strakke lijnen. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend en zorgt tegelijkertijd voor een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Hoewel polyvalent en eenvoudig te plaatsen beantwoordt het toch aan de hoogste architectonische eisen.

DEJOND NV. Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 dbs@dejond.com

www.dejond.com www.litefront.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

GENT | Campus Vesalius ONDERWIJS Tekst | Bram Souffreau Beeld | Architecten Delobelle

STUDEREN IN HOUTEN AUDITORIA De studenten aan de faculteit Mens en Welzijn aan de Gentse hogeschool HoGent zullen vanaf januari of februari 2016 les volgen in twee 'houten' auditoria van de hand van het Amsterdamse architectenbureau Marc Koehler Architects in samenwerking met Architecten Delobelle uit Gent. "Een project met een innoverende architectuur," legt uitvoerend architect Robby Delobelle uit. De Gentse hogeschool HoGent kampte op Campus Vesalius, net naast het universitair ziekenhuis van Gent, met plaatstekort. Marc Koehler Architects stelde een inbreiding met twee auditoria voor. EĂŠn nieuw auditorium voor 150 studenten tekende het bureau midden de oudbouw waardoor het gebouw uit 1974 eveneens een opfrisbeurt kreeg. Het andere auditorium hangt achteraan vast aan de oudbouw.

LOUTER HOUT

Het oude gebouw kreeg een verbouwd studentenrestaurant, een gloednieuwe studentenlounge en een herinrichting van de foyer. Het geheel vergde ook een aanpassing van looppaden tussen de verschillende campusdelen. Met groendaken en wandelroutes door en over het nieuwe houten gebouw legde de architect een link tussen de campus en het omliggende groen. "De integratie van het houten auditorium in het Vesalius-gebouw blaast de campus nieuw leven in," klinkt het bij het architectenbureau Delobelle.

Qua bouwmethode kozen de architecten voor een constructie met cross laminated timber (CLT). De techniek steunt enkel op hout. Andere materialen, zoals baksteen, beton of staal, komen bij deze technologie niet aan de bak, ondanks overspanningen tot 12 meter, schuine wandvlakken en kolommenvrije ruimtes van 160 mÂ˛. Verlijmde panelen in massief hout vormen immers de zelfdragende wanden, vloeren en daken. Bovenop het houten gebouw liggen ook nog daktuinen en wandelpaden tussen de twee auditoria zodat het dak een ontmoetingsplek wordt.

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Naast grote glaspartijen en betonvlakken in het oude gebouw kiest het architectenbureau voor de nieuwbouw radicaal voor hout. De houten constructiematerialen verbeteren onder andere de energieprestatie en hebben een goede vochtregulerende en akoestische eigenschap. Dat laatste is niet onbelangrijk voor een auditorium. Bovendien voelt hout ook warmer en aangenamer aan.

GENT | Campus Vesalius ONDERWIJS

GESTRIPT OUD GEBOUW In het oude gebouw werden wanden en plafonds gestript zodat er grote vides ontstaan met een gezond binnenklimaat en veel daglicht. De verluchting liet immers te wensen over en het gebouw oogde afgeleefd. Het studentenrestaurant, de studeerruimte en de foyer kregen zo een eigentijdse, industriële look met kaal beton, hoge plafonds en grote glaspartijen. Aannemer Serck uit Melle verzorgde de ruwbouwwerken aan de nieuwbouw en de renovatie van het bestaande gebouw. Projectleider Walter Selhorst stipt een aantal opvallende eigenschappen aan waaraan Serck heeft gewerkt, waaronder de 'lichtere' fundering omdat hout nu eenmaal minder weegt, de tapijtafwerking in de auditoria en de nieuwe plafonds. Voorts merkt hij op dat de bouwwerkzaamheden een goede coördinatie vereisten, want de werklocatie lag midden in een actieve campus.

Serck zorgde voor de ruwbouwwerken en de afwerking van de nieuwbouw en de renovatie van het bestaande gebouw. De Noordboom uit Ronse nam alle timmerwerken, de CLTwerken inbegrepen. Het West-Vlaamse Vandewalle plaatste de technische installaties, zoals een nieuwe klimaatbeheersing, sanitaire blokken en datainfrastructuur. ❚

TECHNISCHE FICHE Opdrachtgever HoGent, faculteit Mens en Welzijn, Gent Architect Marc Koehler Architects, Amsterdam (ontwerp) en Architecten Delobelle, Gent (uitvoering)

Aannemer Serck, Melle (ruwbouw, renovatie en verbouwing)

ALGEMEEN BOUWBEDRIJF

Industriële gebouwen, grote privé-opdrachten en openbare werken vormen de hoofdmoot van de bedrijfsactiviteiten van de firma Serck. Als middelgrote bouwonderneming is Serck nv gespecialiseerd in het aanreiken van bedrijfsklare oplossingen.

MELLE

Gontrode Heirweg 176 B 9090 Melle T +32 (0)9 272 77 11 F +32 (0)9 272 77 22 info@serck.be

Specialisaties: Kantoren, appartementen, inkuipingen, vloeistofdichte vloerplaten, machinefunderingen, ruwbouw & voltooiing, renovatie & nieuwbouw

Meer info: www.serck.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

SINT-AGATHA-BERCHEM | Kasterlinden Poolster ONDERWIJS Tekst | Nick Vanderheyden Beeld | Interbuild

AANGEPASTE INFRASTRUCTUUR LEIDT KINDEREN MET HANDICAP DOORHEEN NIEUWE CAMPUS De leerlingen van campus Kasterlinden-De Poolster in Sint-Agatha-Berchem mochten het huidige schooljaar aanvatten in nieuwe gebouwen. Via een DBFM-, PPS- en bouwteam-project slaagde hoofdaannemer Interbuild erin om een basis- en secundaire school met internaat, naast een revalidatiecentrum conform de vereisten van bouwheer de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) in te planten. Geen evidentie, aangezien de campus toonaangevend is in onderwijs van kinderen met gehoor-, spraak- en gezichtsproblemen en autismespectrumstoornissen. Bovendien moest tijdens de twee jaar durende werken de school operationeel blijven.

Goed voor een investering van 33,5 miljoen euro is het nieuwbouwtraject meteen de grootste opdracht die de VGC ooit uitschreef. Deze organisatie werd twintig jaar geleden de inrichtende macht van het Nederlandstalig gedeelte van dit instituut. Kasterlinden-De Poolster heeft een dubbele functie. Enerzijds zijn er de basis- en de secundaire school, campus Kasterlinden, die buitengewoon onderwijs verschaffen aan mindervalide kinderen. Anderzijds bevindt zich op dezelfde site het meer publiek toegankelijke revalidatiecentrum De Poolster. Door de stabiele groei van het centrum drong een nieuwbouw zich op.

114 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

NAUWGEZETTE WERFORGANISATIE Oude gebouwen werden gesloopt en kinderen werden tijdelijk in containerklassen gehuisvest. Na oplevering van de nieuwe infrastructuur verhuisden de kinderen vanuit de containerklassen naar de nieuwe klaslokalen en konden de tijdelijke ruimtes worden gedemonteerd. Vervolgens kon het laatste stuk buitenaanleg worden afgewerkt. Deze manier van werken verhoogde naast de efficiĂŤntie van de werken ook het veiligheidsniveau op de werf. â&#x20AC;&#x153;Langs de ene kant zijn mindervalide kinderen makkelijk in de omgang omdat ze veel belang hechten aan signalisatie,"

SINT-AGATHA-BERCHEM | Kasterlinden Poolster ONDERWIJS

vertelt projectleider Sven Matthyssens, “krijgen ze dergelijke prikkels echter niet, dan bestaat steeds het gevaar dat ze afdwalen.” Niet verwonderlijk werden de nieuwe gebouwen uitgerust met bijkomende waarschuwingselementen en een toegangssysteem, om enkel bevoegde personen toegang te verschaffen.

OPMERKELIJKE TECHNIEKEN De hoofdaannemer Interbuild trok hier, op een totale oppervlakte van circa 18.000 m², vier duurzame gebouwen op, waarvan er een als revalidatiecentrum fungeert. De keuze voor bouwmaterialen viel op beton, afgewerkt met gevelsteen. “In plaats van de bakstenen te vermetselen, kozen wij voor de verlijming ervan. Dit was in de eerste plaats een esthetische keuze, omdat we uitbloeiing van het cement op de gevelsteen wilden vermijden. De verlijming bood ook voordelen voor de planning van de werken. Zo konden we de steigers na het verlijmen van de gevelstenen definitief demonteren. Normaliter moeten stellingen blijven staan, om later de voegen op te vullen.”

'KINDEREN VOLDOENDE PRIKKELEN VERMEED GEVAARLIJKE SITUATIES' Het was niet de enige opmerkelijke techniek in dit traject. In primeur verzekerde hoofdaannemer Interbuild via onderaannemer Hevadex een secure luchtdichtheid tussen vloer en wanden met een gespoten coating. “Veelal wordt de luchtdichtheid bereikt met slabben en tape die tot in de chape zijn verwerkt. Dit kan echter leiden tot fouten en bijgevolg een minder luchtdicht gebouw.“ De luchtdichtheid, samen met de drievoudige beglazing, de zonwering, de funderingsplaat van 50 cm en de isolatie van 24 cm resulteren in een lage energievraag. Waarmee Interbuild de verwachting voor passief bouwen inloste.

SCHOOLGAANDE JEUGD IS VERTREKPUNT Het bouwteam dat via de DBFM-aanbesteding zowat carte blanche kreeg om het project uit te werken, voegde groene zones toe, integreerde een sporthal, grootkeuken, laslokalen, rustruimtes, een ondergrondse parking … In elke van deze ruimten ging het team steeds uit van de behoeften van de schoolgaande jeugd. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

VAK TIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE

NIEUW IN BOUWEN AAN VLAANDEREN 2016: 1 THEMA PER NUMMER

Nummer 1

Februari

Geveltechnieken

Nummer 2

April

Omgevingswerken

Nummer 3

Juni

Duurzame bouwtechnieken

Nummer 4

Augustus

Interieurafwerking

Nummer 5

Oktober

Toegangscontrole, beveiliging en automatisatie

Nummer 6

December

Brandbeveiliging

VO O R M E E R INF ORMATIE MAIL I NF O@LOUWERSMEDIAGROEP. BE OF BEL T +31 50 36 81 70 adv BAVl 2016.indd 1

27-11-15 11:08

SINT-AGATHA-BERCHEM | Kasterlinden Poolster ONDERWIJS

Participanten aan het woord HAKOMA –HANDGREPEN De architect opteerde voor de integratie van houten handgrepen in de gangen, over een lengte van 700 m. Hakoma uit Buggenhout, sinds 1974 specialist in beschermingsmateriaal en handgrepen voor de zorgsector, werd aangesproken om deze systemen te installeren. “Voor ons een unieke gelegenheid om in een schoolomgeving de gangen uit te rusten met houten handgrepen,” vertelt commercieël verantwoordelijke Gino Verbeke. “Gezien de bestemming voor zorgbehoevende kinderen is het gebruik van deze geleidingen van belang voor de veiligheid.” De ontwerper selecteerde de D40-reeks, op basis van de gunstige prijskwaliteit-verhouding en de esthetische en onderhoudsvriendelijke aspecten van het materiaal. “Deze handgrepen zijn samengesteld uit beukenhout met bevestigingen in inox.” Twee persoenen hebben de werken in een periode van veertien dagen uitgevoerd. Ondanks het unieke aspect van het gebruik van dit product in een schoolomgeving, zijn het niet de eerste werken die Hakoma in deze sector uitvoerde. “We plaatsen vooral pvc-platen als muurbescherming, om wanden te vrijwaren van mogelijke schade door de leerlingen. Maar uiteindelijk kunnen (interieur)ontwerpers bij ons terecht voor al hun noden inzake wandbeschermingsmaterialen, zoals stootbanden en hoekbeschermers, accessoires voor badkamers van mindervaliden, uitzetvoegprofielen …”, licht Verbeke toe.

HEVADEX –LUCHTDICHTINGSWERKEN Een cruciaal aandachtspunt in het eisenpakket van de bouwheer was de energiezuinigheid van het gebouw. Daarom sprak hij Hevadex uit Sint-Amandsberg (Gent) aan om zowel de vloerwandaansluitingen in de klaslokalen als de volledige wanden langs de buitenkant van het binnenspouwblad in de sporthal luchtdicht te maken. In beide gevallen zette Hevadex Blowerproof Liquid coatings in. “Deze airless gespoten of met een borstel aangebrachte coatings lieten ons toe de aansluitingen in de klaslokalen naadloos luchtdicht te maken,” vertelt verkoopdirecteur Karel De Ridder. "En dit na plaatsing van alle buisdoorvoeren en elektrische leidingen. Bij het gebruik van andere systemen zoals luchtdichte folies en tapes zou deze naadloze uitvoering quasi onmogelijk zijn. Met deze coatings vermeden we ook dat gedurende de dag meerdere volledige luchtvolumes, soms zelfs om het uur, langs deze aansluitingen zouden ontsnappen. Daarom ook is luchtbehandeling belangrijk, aangezien de N50-waarde hierdoor met één volumeschommeling per uur kan worden verlaagd.” In de sporthal hebben we vervolgens volledige wanden langs de buitenkant van het binnenspouwblad luchtdicht gemaakt met hetzelfde systeem. “Een logische keuze, aangezien we de luchtdichting niet langs de binnenzijde, maar van buitenaf, moesten aanbrengen, gezien het zichtmetselwerk binnen. Daarenboven is luchtdichting door cementering arbeidsintensief, weinig flexibel en vertoont het op termijn mogelijk barsten en scheuren. Onze coatings daarentegen zijn erg flexibel en vangen de mogelijke zetting van het gebouw op. Dit was eerder uitvoerig getest door onder andere Universiteit Gent.” De werken in de sporthal waren een unicum voor het bedrijf, nooit eerder paste het dit systeem toe in een dergelijke omgeving. “Door de uitvoering van deze werken verhoogden we onze expertise en maakten volledige buitenwanden luchtdicht in sporthalen, ziekenhuizen, concertgebouwen en in vele 'Scholen van Morgen'," besluit De Ridder.

“Binnen vormt de inrichting een leidraad voor de kinderen in het geheel. Er zijn bijvoorbeeld gangen waar indicaties in braille zijn aangebracht. Het gebruik van felle kleuren resulteert in een herkenbare omgeving voor slechtzienden. Een unicum was voor ons de inlassing van rustruimtes. Voornamelijk autistische kinderen hebben soms onverwachte uitbarstingen, daarom waren dergelijke ruimtes toegevoegd aan het ontwerp. Het zijn veilige verblijfsomgevingen waar kinderen tot rust kunnen komen zonder dat zich een kans kan voordoen dat ze zich in deze afzonderingsruimten kunnen kwetsen. Het blijkt trouwens een populaire ruimte, vernam ik van het schoolbestuur. Kinderen vragen geregeld zelf aan de docenten om een tijdje te vertoeven in de rustruimte, zodat ze de les niet verstoren,” aldus Matthyssens. ❚

Participanten aan het woord ALUSERVICE –MUURAFDEKPROFIELEN Het Desselse bedrijf Aluservice stond in voor de levering en plaatsing van muurafdekprofielen uit aluminium. Dit zijn decoratieve geplooide afschermkappen voor daken terrasmuren. De onderneming staat daarbij in voor zowel de opmeting, het tekenwerk, de productie, als de montage ter plaatse. “In Kasterlinden-De Poolster installeerden we in totaal 550 lopende meter aan maatwerkprofielen,” vertelt zaakvoerder Kris Wynen. Voor de onderneming die twintig medewerkers telt is dit soort werk een specialiteit. Daarnaast staat Aluservice bekend als toeleverancier voor de daksector, met een uitgebreid gamma aan profielen, zoals dakrand-, wandaansluit- en grintprofielen. Daarbovenop integreerde het raamdorpels uit aluminium, naast dagkant- en plafondbekledingen in haar assortiment. “We zijn tevens vaste partner van Renson Projects uit Waregem, dit zowel voor de verkoop als de montage van structurele zonwering,” besluit Wynen.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Vlaamse Gemeenschapscommissie, Brussel Ontwerp Polo Architects, Antwerpen Hoofdaannemer Interbuild, Antwerpen

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

LOMMEL | Hoevezavel WZC

Tekst | Simon Schreurs Beeld | Van Belle & Medina Architects

WOONZORGCENTRUM MET STEEKEIGEN KLEUREN IN DE KEMPISCHE BOSSEN Hoevezavel II, luidt de benaming van het nieuwe woonzorgcentrum in het Lommelse gehucht Heerserbergen. Na ruim twee jaar bouwen is het gebouw met twee bouwlagen en 123 kamers klaar. De mix van baksteen, glas en vooral hout maakt dat het zich uitstekend integreert in de omgeving.

Het gebouw oogt eerder sober aan de buitenkant. De kleuren zijn van de gevel zijn gebaseerd op de Kempische vegetatie en zandgronden. In plaats van het voormalige woonzorgcentrum te renoveren, koos het Lommelse OCMW-bestuur voor een volledige nieuwbouw. “Het gebouw is een constellatie van drie volumes met wisselende bouwhoogte,” vertelt architect Kurt Van Belle van Van Belle & Medina Architects. “Het bestaat uit drie losstaande volumes en elk volume kent twee bouwlagen. De twee buitenste volumes huisvesten de afdelingen met de zorgkamers, terwijl het centrale

118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

volume niet enkel plaats biedt aan een ontvangstruimte met cafetaria, kantoorvoorzieningen en een antenne van het dienstencentrum, maar ook aan een kine- en een ergoruimte en een kapsalon. De volumes zijn zo geplaatst dat centraal een plaza ontstaat. Voor de organisatie van de afdelingen werkten we met patio’s, die voor de nodige lichtinval zorgen en een veilige buitenruimte voor dementerende ouderen voorzien.”

LOMMEL | Hoevezavel WZC

Dankzij de grote glaspartijen blijft het gebouw altijd erg transparant.

BAMBOE EN BETON Het gebouw kent twee interessante gegevens. Eerst is er het materiaalgebruik dat naast grote glaspartijen en baksteen getypeerd wordt door houten accenten in zowel het interieur als exterieur. Van Belle: “We opteerden voor een houten interieur dat hoofdzakelijk uit bamboehout bestaat en een warm en huiselijk uitzicht geeft. Daarnaast is bamboehout ecologisch interessant omdat de hoeveelheid gebruikt hout binnen de vijf jaar teruggegroeid zal zijn, in tegenstelling tot andere houtsoorten die vaak een mensenleven nodig hebben. Daarnaast scoort het gebouw energetisch goed dankzij de betonkernactivering.”

KLEUREN VAN DE KEMPEN Het gebouw oogt eerder sober aan de buitenkant. Van Belle: “De kleuren zijn gebaseerd op de Kempische vegetatie en zandgronden. Het zand uit de bouwput gebruikten we als inspiratie en referentie voor de selectie van de baksteenkleur. Het kleurenspectrum straalt een zekere rust en eenvoud uit. Bij mooi weer krijgt het gebouw erdoor een mooie gloed, terwijl op een grijze dagen er een soort melancholische droefheid over neerdaalt. Dankzij de grote glaspartijen blijft het gebouw altijd erg transparant.”

OOG VOOR DETAIL Het aannemerschap kwam op naam van thv Kumpen-Heijmans. Patrick Poelmans, directeur uitvoering bij Kumpen, was nooit eerder in zee gegaan met Kurt Van Belle. Poelmans: “De samenwerking verliep zeer goed, maar het project was veeleisend op tal van vlakken. Het binnenschrijnwerk, de beglazing, de uitlijning van het meubilair… het vroeg allemaal een zeer hoge graad van afwerking.” ❚

Het zand uit de bouwput diende als inspiratie en referentie voor de selectie van de baksteenkleur.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

OBO Solutions Met een compleet gamma van meer dan 30 000 artikelen in 7 productgroepen biedt OBO gebruiksvriendelijk materiaal aan om een professionele elektrotechnische infrastructuur te garanderen. Van kantoorgebouwen tot ziekenhuizen en tunnels, wij verbinden onze systemen met oplossingen voor ieder specifiek project. Daarom hebben we voor u alle producten per thema gebundeld in een solutions-brochure (Engelstalig) :

dwerend n a Br

tot 60 en! minut

Vloeiend schuivende deur Kwalitatief hoogwaardig systeem Prijstechnisch zéér concurrerend

www.zorgplus-deursystemen.be Fotovoltaïsche installaties

Tunnelbouw

Luchthavens & treinstations

Datacenters

Kantoorgebouwen

Productie & industrie

Gezondheidssector

Voedingsindustrie

Krachtcentrales

Scheepsbouw

Windmolens

Biogascentrales

Bestel nu uw solutionsbrochure met vermelding ‘BAV’ via marketing@obo.be Sport- en vrije tijds-instellingen

Woningbouw

en ontvang een leuke sleutelhanger!

OBO BETTERMANN nv Bist 14 • 2630 Aartselaar Tel. 03/870.74.00 Fax 03/887.40.00 e-mail: info@obo.be www.obo.be

THINK CONNECTED.

DAKTERRASSEN Fabiolalaan 3/1 - 2490 Balen ew1@telenet.be - www.ewdakwerken.be

LOMMEL | Hoevezavel WZC

Participanten aan het woord KUNSTSTOFVLOEREN BOGAERT – NAADLOZE GIETVLOEREN EN COATINGS

Participanten aan het woord ZORGPLUS DEURSYSTEMEN – SCHUIFDEURSYSTEMEN ZorgPlus Deursystemen (Overpelt) leverde de automatische schuifdeuren en andere schuifdeursystemen voor Hoevezavel II en plaatste deze systemen in samenwerking met de onderaannemer van de wanden. "In totaal ging het om 132 in de wand shuivende deuren en zeven voor de wand schuivende automatische deuren," vertellen sales manager Dirk Jan den Boggende en bedrijfsleidster Petra Voogt. "Vanwege de vraag van de architect voor asymmetrische wanddiktes voor de schuifdeuren is dit een voor ons ongewone opdracht. De systemen zijn nu voorzien van een voorzetwand, waarin leidingwerk is verwerkt." ZorgPlus Deursystemen is in juni 2010 opgericht als montagebedrijf voor zweefdeuren en plaatst sinds oktober 2011 traditionele schuifdeursystemen. De onderneming is exclusief verdeler van de ZorgPlus schuifdeursystemen in België. Ze werkt momenteel mee aan de woonzorgcentra Zonnestraal in Hasselt (OCMW/Van Roey-Democo), Leopoldville in Leopoldsburg (Vulpia/Democo), De Kleine Kasteeltjes in Tongeren (Atro) en De Vrucht in Aarschot (De Oase/Hooyberghs) en de verbouwing van De Zeven Gaven in Brugge (OCMW/Vandorpe) tot woonst voor personen met hersenletsels.

Hygiëne en onderhoudsgemak zijn absolute prioriteiten in woonzorgomgevingen zoals wzc Hoevezavel. Vandaar dat Kunststofvloeren Bogaert (Lochristi), al meer dan twintig jaar gespecialiseerd in het plaatsen van allerlei gietvloeren, aangezocht werd om zijn naadloze polyurethaangietvloeren te plaatsen in de badkamers en de sanitaire ruimtes. “Behalve naadloos, waterdicht en onderhoudsvriendelijk zijn onze PU-gietvloeren ook scheuroverbruggend en elastisch, zodat ze eventuele scheurvorming in de onderliggende chape probleemloos kunnen opvangen. Vloer en plinten vormen één geheel en zijn bovendien honderd procent uv-bestendig”, vertelt zaakvoerder Sven Bogaert. “Voorts hebben we in de kelder nog de epoxymortelvloeren van de grootkeuken geplaatst (+/- 800 m²). Hoevezavel is in vergelijking met andere recente projecten eerder beperkt in omvang. In wzc Sauvegarde in Ruisbroek-Puurs zullen we binnenkort voor bouwbedrijf Ibens circa 3.500 m² PU-gietvloeren plaatsen. In het Stuyvenbergziekenhuis in Antwerpen (ZNA) ging het zelfs om 6.000 m². We richten het vizier zowel op grote als op kleine werken.”

EW DAKTERRASSEN –HOUTEN TERRASVLOEREN EW Dakterrassen (Balen) leverde en plaatste de houten terrasvloeren op regelbare dragers voor woonzorgcentrum Hoevezavel. "Dit is onze specialiteit. Verder plaatsen we ook keramische, natuursteen- en betontegels op regelbare dragers op terrassen en dakterrassen," verklaart zaakvoerder Tom Engelen. Ondanks de specialisatie was Hoevezavel een ongewone opdracht. "Omdat de gebruikte houtsoort, framiré, geen typische hardhouten terrasplank is. En omdat het om behoorlijk smalle planken ging: hun breedte 50 mm, terwijl de standaardbreedte 145 mm bedraagt. Bovendien moesten de voegen van de terrasplanken exact aansluiten op die van de gevelbekleding." Vier medewerkers van EW Dakterrassen stonden in voor de plaatsing. Het bedrijf ging in 2000 van start als onderaannemer voor algemene dakwerken en legt zich sinds 2005 toe op dakterrassen op regelbare dragers. Het intussen elfkoppige team nam in 2014 een nieuw magazijn annex kantoor in gebruik. Recent werkte het ook mee, in opdracht van Aannemingen Janssen, aan residentie Cocon in de Brusselse deelgemeente NederOver-Heembeek (zie BAVL 2015-3).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

KORTRIJK | WZC De Pottelberg

Tekst | Nick Vanderheyden Beeld | Klaas Verdru

WZC DE POTTELBERG STIMULEERT SENIOREN IN SOCIAAL ENGAGEMENT

Op de terreinen van de site Pottelberg in Kortrijk vertoeven senioren tegenwoordig in het nieuwe woonzorgcentrum 'De Heerlijckheid Hoog Mosscher'. In opdracht van wzc De Pottelberg, de Zuid-West-Vlaamse Sociale Huisvestingsmaatschappij en Familiehulp, likte architect Bart Vandekerckhove met zijn ontwerp het bouwwerk aan de achterliggende wijk Hoog Mosscher. Hij streefde er ook naar de sociale interactie tussen bewoners onderling en met de onwonenden te stimuleren.

122 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

KORTRIJK | WZC De Pottelberg

Uitgangspunt in dit concept is de centrale binnentuin. Ze legt de link tussen het wzc en de achterliggende wijk, die een gelijkaardige typologie vertoont. Een afbouw van hoog naar laag, met een portaal als versterking voor de laagbouw, versterkt deze verbintenis extra. Het ontwerp verwijst ook naar de kloosterbeleving, als een eerbetoon aan de zusters die de grond voor dit project ter beschikking stelden. Die beleving in ontmoetingsruimtes vormt de rode draad in het geheel. “In de eerste plaats was het mijn betrachting een omgeving te ontwerpen waarin senioren met veel plezier hun tijd doorbrengen,” verduidelijkt Vandekerckhove. “Bovendien was de intentie van de bouwheer om wijkbewoners uit te nodigen in het gebruik van de faciliteiten, zoals het restaurant of de wasplaats.”

CLUSTER ASSISTENTIEWONINGEN De hele gedachtegang vooraf resulteerde in een cluster sociale assistentiewoningen. 62 comfortabele woongelegenheden, opgedeeld in twintig appartement van 60 m² en 42 studio's van 40 m² zitten verdeeld over twee bouwlagen. Het gebruik van schuifdeuren binnen leidt naar een optimale benutting van flexibele ruimtes. Aansluitend op elke woning is er in een terras voorzien, op de benedenverdieping, of een balkon op de bovenste bouwlaag. Elk vertrek is daarnaast geoptimaliseerd voor rolstoelgebruik. “Het gebouw is drempelvrij, de deuren zijn breder uitgevoerd en de badkamers zijn uitgerust met een toilet met handgrepen en een inloopdouche. In elke flat of studio zit daarbovenop een noodoproepsysteem met spreek- / luisterverbinding geïntegreerd, bijkomend met branddetectie.” Centraal bevindt zich het dienstengebouw waarin een centrum voor dagopvang (NOAH Hoog Mosscher) en een cafetaria met terras zijn ondergebracht.

SOCIAAL ENGAGEMENT STIMULEREN Opvallend is dat de scheidingen tussen de bewoonbare ruimtes zijn opgevat als zitbanken, dit om sociale contacten aan te moedigen. Evengoed was er aandacht voor sociaal contact in de circulatie met zes gecentraliseerde ontmoetingsruimtes. “De initiële ideeën leidden ons naar een rondgang waarin bewoners en bezoekers genieten van prachtige zichten op de omgeving. Met de ontmoetingsruimtes lasten we rustplekken in, waar we ergonomisch meubilair plaatsten. Geen evidentie, aangezien op de markt weinig ergonomisch materiaal met een zekere mate van design beschikbaar is.” De toevoeging van speelse toetsen in het hele gebouw, versterken het gevoel dat de architect bij bewoners tracht op te roepen. “Er heerst een zekere vakantiesfeer in dit woonzorgcentrum. Om dit extra in de verf te zetten, ›

'LEVENSKWALITEIT EN SOCIALE INTERACTIE MAXIMALISEREN'

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

KORTRIJK | WZC De Pottelberg

Participanten aan het woord BULVANO –TOTAALINRICHTING INTERIEUR Het Mechelse Bulvano is gespecialiseerd in totaalinrichtingen voor de projectbouw. Wzc Pottelberg sprak Bulvano aan om haar gebouw te voorzien van hedendaags meubilair. Concreet nam de expert in interieur de volledige inrichting van zithoeken, gemeenschappelijke ruimtes, cafetaria, directiebureel en terrasmeubilair voor zijn rekening. “Het uitgangspunt bestond erin eigentijds, licht zitmeubilair te selecteren met speelse, frisse kleuren en hedendaagse tinten,” vertelt projectadviseur Bart Vandoorn. “Uiteraard met aandacht voor de doelgroep, senioren. Toch was de betrachting, naar analogie met het bouwwerk dat afstapt van traditionele zorgbouwstijlen, ver van klassieke senioreninrichtingen te blijven.” In samenwerking met de interieurarchitect en de projectarchitect, viel de keuze op burelen, stoelen en tafels van Arper, Bulvano en Vario. Bulvano, dat twaalf medewerkers telt en vestigingen heeft in Mechelen en Luxemburg, is bij Zorggroep Heilige Familie een vaste waarde. “De zorggroep is al jaren een trouwe klant, voor wie we in meerdere dossiers instonden voor de inrichting. Ook in de toekomst blijft de groep op ons rekenen. Dit project is mooie realisatie in de groeiende markt van assistentiewoningen. Daarbovenop vormen deze verwezenlijkingen belangrijke referenties voor ons in dit marktsegment,” besluit Vandoorn.

sprak ik ZaZa & Mus (Knack-huistekenaar Klaas Storme en zijn vrouw Hilde Seymus) aan om her en der illustraties met limericks aan te brengen. Het beeld in de tuinvijver is ook om die reden geplaatst. Dit kunstwerk vormt een subtiele verwijzing naar de bewoners van dit oord. De basis is een inox cirkel, die in alle richtingen is geplooid. Het achterliggende thema zijn de ups en downs van het leven die de verhaallijn van elke mens smeden,” besluit Vandekerckhove. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer

Ontwerp Hoofdaannemer

Zuid-West-Vlaamse Sociale Huisvestingsmaatschappij / WZC De Pottelberg, Kortrijk Bart Vandekerckhove, Kortrijk Damman, Deerlijk

Find a place you trust, make it your office.

Nothing is so perfectly amusing as a total change of ideas. - Laurence Sterne

Blarenberglaan 6 - 2800 Mechelen T +32 15 28 22 82

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

info@bulvano.be www.bulvano.be

DIKSMUIDE | WZC Sint-Vincentius

Tekst | Johan Debaere Beeld | Bart Heijnens

OUDER WORDEN IN SCHOOLVOORBEELD VAN DUURZAAM BOUWEN In Woumen opende het Centrum voor Ouderenzorg Sint-Jozef begin dit jaar een nieuw woonzorgcentrum met zesennegentig bedden. Dat kreeg de naam Sint-vincentius en moet de bestaande verouderde voorziening vervangen. Architectuurbureau Buro II & Archi+I tekende een ontwerp met een hedendaagse kloostertypologie, die duidelijk verwijst naar het verleden van de site. Bouwonderneming Gabecon startte in mei 2012 met een project in twee fasen, dat in het najaar van 2016 volledig afgewerkt moet zijn. De eerste volumes zijn begin dit jaar in gebruik genomen. Overal in Vlaanderen zijn de laatste jaren heel wat woonzorgcentra gebouwd of gerenoveerd. Ook in Woumen, een deelgemeente van Diksmuide. “Het bestaande,

verouderde rusthuis voldeed niet langer aan de hedendaagse normen,” stelt directrice Katrien Sampers. “We gaven de architecten van Buro II & Archi+I en hoofdaannemer Gabecon de opdracht een nieuw woonzorgcentrum te realiseren.” Vanuit een stedenbouwkundige, historische, ecologische en maatschappelijke analyse kozen de architecten voor een hedendaagse vormentaal, die duidelijk refereert naar het verleden van de site met zijn kloostercomplex en school. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

Gabecon nv, aannemingsbedrijf klasse 8, is een familiale onderneming opgericht in 1988 door Marc Goemaere. Zowel voor de overheid als voor private bouwheren verwezenlijken wij specifieke, vaak unieke bouwprojecten, en bieden wij daarbij een meerwaarde op het vlak van kwaliteit (ISO 9001), veiligheid (VCA**) en planning. Onze troeven? Efficiëntie en communicatie op de werf: wij werken volgens een duidelijke structuur en glasheldere planning. Elk project wordt opgevolgd door één projectleider en assistent-projectleider. Zij worden bijgestaan door een werfleider en assistent werfleider, die ter plaatse leiding geven aan de teams. De ploegbaas zorgt ervoor dat alles vlekkeloos wordt uitgevoerd. Online connecties tussen werf en bedrijf zorgen daarnaast voor een snelle, optimale doorstroming van actuele en accurate informatie. Voeg bij dit alles de permanente vormings- en bijscholingsprogramma’s en u krijgt een bedrijf dat uitmunt in efficiëntie over de hele lijn.

Benieuwd naar onze lopende projecten en realisaties? Je vindt ze terug op onze website. Ze geven een totaalbeeld van onze bouwwerken en dit zowel in burgerlijke bouwkunde, utiliteitsbouw, sociale huisvesting en ouderenzorg.

Kasteelstraat 9 • 8980 Geluveld • 057/46 83 51 • www.gabecon.be

15900547_gabecon.indd 1

17-11-15 11:09

ONTDEK EEN NIEUWE STANDAARD IN LUXE CRUISES

Creëer zelf uw interieu r ONLINE op www.cotes e.b

Seven Seas Explorer, het nieuwste vlaggenschip van luxerederij Regent Seven Seas, wordt het meest luxueuze cruiseschip dat ooit gemaakt werd (verwachte oplevering juli 2016). Zeer ruim en toch intiem, uitermate elegant en perfect ingericht om Regent’s topniveau naar ongekende hoogtes te brengen en een nieuwe standaard te worden voor ultra-deluxe niveau en all-inclusive service. Reis mee naar de mooiste plekken op aarde in uitzonderlijk ruime designer-suites, onderga een rijkelijk relaxerende spa-behandeling in de gerenommeerde Canyon Ranch SpaClub, geniet van het muzikale entertainment in een luxueuze lounge en proef de verrukkelijke culinaire topgerechten, dag of nacht. Zoals steeds bij Regent is ALLES INBEGREPEN, van een onberispelijke en persoonlijke service tot het comfort en de privacy van een ongelimiteerde vrijheid en ruimte. Voor alle verdere informatie en boekingen kan u terecht bij Cruise Travel in Antwerpen. Info en reservatie

03/236.89.39

reservations@cruisetravel.be of bij uw reisagent

ROLGORDIJNEN VOUWGORDIJNEN

HOR. LAMELLEN

OVERGORDIJNEN PANEELGORDIJNEN VERT. LAMELLEN

Winkel & showroom: Hoogveld 98A - 9200 Dendermonde - tel. 052 41 14 61

RUIME PARKING NIEUW bij COTESE: BUITENZONWERING, WINDVASTE SCREENS EN KNIKARMSCHERMEN

DIKSMUIDE | WZC Sint-Vincentius

'DE HEDENDAAGSE KLOOSTERTYPOLOGIE VERWIJST NAAR HET VERLEDEN VAN DE SITE MET EEN KLOOSTERCOMPLEX EN SCHOOL'

“Dankzij deze opstelling konden we het woonzorgcentrum niet alleen optimaal laten functioneren, maar ook verder gaan dan de minimale energieprestaties,” licht projectarchitect Dennis Delvael toe. “Door de keuze voor platte volumes met twee bouwlagen past het geheel perfect bij de vlakke omgeving met het centrum van Woumen en het achterliggende natuurreservaat De Blanckaert. De continue bodemplaat en de witte luifelranden per verdieping accentueren de horizontaliteit.” De luifels in wit gepolierd architectonisch beton geven samen met de spievormige terrassen een esthetische meerwaarde aan het gebouw, maar voorkomen ook brandoverslag tussen de verdiepingen. Bovendien zitten de zonwering via screens en de rail voor het reinigen van de ramen in de geprefabriceerde elementen ingewerkt.

ENERGIEZUINIGE NIEUWBOUW De vijf afdelingen van het woonzorgcentrum verschillen naargelang de mate van zorg en privacy die de bewoners nodig hebben. Naast de standaardkamers, zorgflats en gemeenschappelijke voorzieningen zijn er een centrum voor een tijdelijk verblijf met drie wooneenheden, dagopvang en afdelingen voor dementerenden en groepswonen. Door de doordachte inplanting sluiten deze afdelingen aan op de meer publieke of de meer landschappelijke zijde van het terrein. “We hebben ook enorm veel aandacht besteed aan de energieprestatie-eisen van E60 en K30,” zegt Delvael. “We kwamen tegemoet aan de eisen van de bouwheer om

een stuk verder te gaan dan de minimale energieprestaties. Zo kozen we voor een goede thermische isolatie en luchtdichtheid en voorkomt buitenzonwering oververhitting van de binnenruimtes. Voorts maken we gebruik van een beo-veld en betonkernactivering, vloerverwarming, een decentraal ventilatiesysteem D met warmteterugwinning en thermische zonnepanelen.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

DIKSMUIDE | WZC Sint-Vincentius

HUISELIJKHEID TROEF De bewoners van het nieuwe woonzorgcentrum met een bruto oppervlakte van 6.520 m² bovengronds en 800 m² ondergronds hebben het echt naar hun zin in hun nieuwe thuis. Elke kamer is uitgerust met een elektrisch hoog-laag bed en een sanitaire ruimte met toilet, lavabo en douche. De bewoners kunnen verder hun kamer vrij met eigen meubilair inrichten. De eerste fase met een foyer en cafetaria, de administratie, het woonzorgcentrum met onder meer de zorgflats en het centrum kortverblijf ging begin dit jaar open. Waar de oude gebouwen stonden, bouwt de aannemer vandaag twee woonzorgdiensten voor telkens achttien bewoners, die in het najaar van 2016 moeten opengaan. Een aantal kamers krijgt zicht op de speelplaats van de aanpalende bassischool, waardoor er een aangename en gegeerde interactie tussen jong en oud ontstaat. ❚

Participanten aan het woord GABECON– SLOOP- EN RUWBOUWWERKEN Gabecon (Geluveld-Zonnebeke) sloopte de bestaande gebouwen en trok de ruwbouw van het nieuwe woonzorgcentrum Woumen op."We richten ons vooral op woonzorgcentra en op sociale woonbouw," verklaart gedelegeerd bestuurder Marc Goemaere. "WSintVincentius in Woumen was één van de eerste wzc die we optrokken. De opsplitsing van de werken in twee deeltermijn was wel ongewoon. "Voor de kelders gebruikten we holle wanden van Prefaxis. Deze wanden bestaan uit twee betonschillen beton. De tussenruimte wordt pas op de bouwplaats volgestort met vers beton. Zo verkrijgen we mooie, gladde wanden. Deze aanpak verkort ook de arbeidstijd." Gabecon is een bouwbedrijf klasse 8 en een familiale onderneming. Goemaere richtte het in 1988 op. Hij zweert bij duidelijke structuren en glasheldere planning. Eén projectleider en een assistent-projectleider volgen elk bouwproject op, bijgestaan door een werfleider en een assistent-werfleider, die ter plaatse leiding geven aan de teams." De NV is ISO 9001-gecertificeerd, draagt het veiligheidslabel VCA** en laat haar 108 mensen permanent deelnemen aan vormings- en bijscholingsprogramma’s . Gabecon bouwde intussen ook al woonzorgcentra in Wichelen (OCMW, 36 kamers), in Ieper (Sint-Jozef, 40 kamers en 15 zorgflats), in Zedelgem (Zorg en Welzijn, 160 kamers en 76 assistentiewoningen, in Kortrijk (Sint-Vincentius, 152 kamers en (33 assistentiewoningen) en in Poperinge (Emmaüs, 74 kamers). In de sociale huisvesting voerde het al opdrachten uit voor de Brugse maatschappij voor huisvesting, Volkshaard en Woningent in Gent, SHM Denderstreek in Zottegem, Goedkope Woning Kortrijk in Kortrijk, de Zuid-West-Vlaamse bouwmaatschappij in Heule, het OCMW van Lendelede en De Mandel in Rumbeke.

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Participanten aan het woord COTESE –OVERGORDIJNEN Cotese maakte, leverde en plaatste de overgordijnen –en het railsysteem– voor wzc Sint-Vincentius in Woumen. "Wij verzorgen altijd het volledige traject, van bij de kleurkeuze over het type confectie tot de plaatsing. Alleen het eigenlijke confectiewerk laten we over aan een onderaannemer, wegens de manuele handelingen," verklaart bedrijfsleider Marc Leon, die de onderneming bijna zeven jaar geleden oprichtte. "We overleggen al met de bouwheer en met de architecten, terwijl die hun plannen nog aan het tekenen zijn. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de kleur van de gordijnen past bij die van de vloeren, de wanden en het meubilair." Voor wzc Woumen viel de keuze op donkerbruine, jacquard geweven Scintiss. "We werken maandelijks één of twee rusthuizen. We werken overwegend voor grote instellingen zoals ziekhuizen, rusthuizen en scholen. We kunnen opdrachten vanwege ziekenhuizen, het leger en scholen uitvoeren omdat we textiel met de gewenste brandwerende en akoestische eigenschappen en krachtige railsystemen kunnen leveren. In dergelijke omgevingen en in omgebouwde grote gebouwen worden akoestische problemen meer en meer opgelost met aangepast textiel. We hebben dagelijks vier bestelwagens op de baan, met vijf goed opgeleide gordijnplaatsers." De ateliers van Cotese bevinden zich in Dendermonde, maar binnenkort opent het ook een winkel met toonzaal in Schepdaal.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Centrum voor Ouderenzorg Sint-Jozef vzw, Diksmuide Architect Buro II & Archi+I, Brussel, Gent, Roeselare Aannemer Bouwonderneming Gabecon, Zonnebeke

ANTWERPEN | BP-building

Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Koen Mortelmans (KM) en Anne Gorlé (AG)

BESCHERMDE BP-BUILDING KRIJGT NIEUW KLEEDJE Hoewel de BP-building ten zuiden van de Antwerpse Ring een vrij iconisch gebouw is, blijft het beschermde (2001) karakter ervan vrij onbekend. Na afloop van de huidige renovatie en restauratie, door Renotec, verandert dit misschien. Het gebouw (1959-1963) tegenover Antwerp Expo is intussen meer dan een halve eeuw oud, maar oogt nog altijd hedendaags. Oliemaatschappij BP liet het indertijd optrekken om de 350 personeelsleden van zijn Antwerpse zetel in één kantoorcomplex te groeperen. Architect Léon Stynen, die samen met Paul De Meyer de plannen tekende, kon het bedrijf ervan overtuigen zich niet in het oude stadscentrum te vestigen, maar nabij de toen nog toekomstige grote verkeersaders.

GEDURFD De architecten ontwierpen één van de in die tijd meest moderne en gedurfde kantoorgebouwen in België. Het werd in 1964 uitgeroepen tot het belangrijkste Belgische architectuurproject van dat jaar. Het gebouw was samen met de stadhuistorens van Marl het eerste in Europa waarvoor gebruik was gemaakt van een hangsysteem met niet-dragende gevelwanden, dat op de binnensokkel rustte. Dit concept was al in de latere jaren 1920 bedacht door de Duitsers Heinz en Bodo Rasch, maar tot dan toe nog niet in de praktijk gebracht. De ruggengraat van het gebouw zijn vier vrijstaande stalen kolommen en een 57 meter hoge kooi in gewapend beton waarop de vloerplaten van de twaalf verdiepingen uitkragen. De buitenkant van de niet-dragende vloerplaten is met stalen trekkabels opgehangen aan een draagconstructie. Die bestaat uit twee 55 meter lange stalen hoofdbalken, die negen dwarsbalken schoren. De hoofdbalken steunen op hun beurt op de betonnen kern. Ook de gevels hangen aan de draagstructuur. Door deze combinatie vangt het staal de trekspanningen op en het beton de drukspanningen. In de centrale kern zijn de liften en trappen, het sanitair en de lucht- en ventilatiekokers geïntegreerd. Die opbouw maakte een flexibele binnenindeling mogelijk. ›

< De BP building voor de restauratie. (AG) BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129

Als hoofdaannemer focust Renotec bewust op gespecialiseerde renovatie- en restauratiewerken in en rond gebouwen, bouwconstructies en monumenten. Uitdagende projecten die ambachtelijke kennis vragen zijn een kolfje naar onze hand. Met know-how, innovatieve technieken en logistieke kracht lost Renotec elk complex en buitengewoon renovatieproject op.

Waar een alledaagse aannemer stopt, daar begint RENOTEC. Renotec houdt vakmanschap bewust onder eigen vleugels. Met 600 medewerkers maken we van kwaliteit dagelijks ons handelsmerk.

RENOTEC NV • Acaciastraat 14c - 2440 Geel • T 014 86 60 21 - F 014 86 60 16 • www.renotec.be • info@renotec.be

ANTWERPEN | BP-building

CHLORIDEN Engetrim, de huidige eigenaar van het gebouw, gaf opdracht tot de restauratiewerken, nadat degradatie van het beton was vastgesteld. "Vooral de betonnen richels tussen de gevel en de zonnescreens leden eronder," vertelt Gert Scheers, directeur burgerlijke bouwkunde bij Renotec. "Bij het prefabriceren van die elementen waren er chloriden gebruikt om het bindingsproces te versnellen. Die hadden de wapening aangetast. We hebben 800 richels gedemonteerd en vervangen ze nu

'EEN IN HAAR BOUWPERIODE SUPERVOORUITSTREVENDE CONSTRUCTIE' door chloridenvrije elementen. We laten ook de 800 raambeglazingen vervangen door nieuwe exemplaren, met betere isolatie- en zonwerende eigenschappen." Renotec demonteert en reinigt en herplaatst ook de zonnescreens, waarmee ongeveer driekwart van de ramen is uitgerust. "Ons vooronderzoek wees uit dat de draagstructuur nog in orde is. Het beton in het gevelvlak heeft wel wat last van carbonatatie, maar alles vervangen zoals de richels is niet nodig. De originele houten ramen blijven behouden. We vervangen alleen de zwaarst beschadigde delen ervan, door iroko en, voor de glaslatten, door teak."

GEEN HINDER BP verliet het gebouw dat die naam blijft dragen al lang geleden, maar verschillende andere ondernemingen en organisaties huren er kantoorruimte. "Om hun werk zo weinig mogelijk te hinderen met lawaai en trillingen werken we vooral tijdens de weekends en buiten de kantooruren," merkt Scheers op. "Samen met onze onderaannemer voor de glaswerken zijn we hier tot vermoedelijk maart 2016 met gemiddeld 25 mensen aan de slag. We maken van deze restauratie ook gebruik om de roofing op het dak te vervangen." â?&#x161;

De gevels en de uiteinden van de vloerplaten hangen met trekkabels aan twintig draagbalken op het dak. (KM)

Gert Scheers (Renotec). (KM)

De BP building voor de restauratie. (AG)

TECHNISCHE FICHE De gevels zijn niet-dragend en hangen bovenaan vast aan de sokkel. (AG)

Opdrachtgever Oorspronkelijk ontwerp Renovatiearchitect Hoofdaannemer

Engetrim, Antwerpen LĂŠon Stynen (+) Rutger Steenmeijer, Antwerpen Renotec, Geel

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

DIKSMUIDE | Restauratie stadhuis

Tekst | Johan Debaere

RESTAURATIE RESULTEERT IN FUNCTIONEEL EN TOEGANKELIJK GEBOUW

Stadhuis Diksmuide krijgt grandeur van weleer terug Het stadhuis van Diksmuide was een groot deel van zijn vroegere uitstraling verloren. Een grootschalige restauratiecampagne met focus op toegankelijkheid en functionaliteit drong zich op. ONO Architectuur, restauratiearchitecten Callebaut en hoofdaannemer Artes Woudenberg kregen de uitdagende opdracht om het beschermde monument een volledige opfrissingsbeurt te geven en in zijn waarde te herstellen.

Callebaut Architecten Fotografie: Stijn Bollaert. ‘1923’ pronkt in majestueus ijzeren smeedwerk op de voorgevel van het stadhuis. Dat is een verwijzing naar het jaar waarin de architecten Jozef Viérin en Valentin Vaerwijck het gebouw na de Eerste Wereldoorlog in zijn huidige vorm lieten heropbouwen. Daarna veranderde er slechts weinig, op enkele moderniseringswerken eind vorige eeuw na. “Ons stadhuis is een architecturaal pareltje met twee bouwlagen onder leien zadeldaken,” vertelt burgemeester Lies Laridon. “De site met stadhuis, belforttoren en bijgebouw vertoonde echter binnen en buiten de invloeden van de tijd. We wilden dan ook dat ons visitekaartje de vroegere uitstraling van vroeger terugkreeg, met de nodige aandacht voor functionaliteit, toegankelijkheid en energetische maatregelen. Bijkomende uitdaging was de integratie van de dienst toerisme in het zijgebouw.”

132 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

OPEN OPROEP Het stadsbestuur van Diksmuide lanceerde in 2010 een Open Oproep, waaruit uiteindelijk het dossier van het multidisciplinair team met ONO Architectuur, restauratiebureau Callebaut Architecten en de studiebureaus Mouton en r boydens als winnaar kwam. Hoofdaannemer Artes Woudenberg kreeg de opdracht deze grootschalige restauratie tot een goed einde te brengen. “Na enkele beschermingsmaatregelen startten we eerst met de detailafbraak en grote stabiliteitswerken,” zegt projectingenieur Thomas Colpaert van Artes Woudenberg. “Het gebouw mocht immers op termijn geen barsten of verzakkingen vertonen. We maakten ook de fundamenten extra diep, want de kelderverdieping die vol puin lag en als opvangbekken voor regenwater dienst deed, moet in de toekomst een archief- en

DIKSMUIDE | Restauratie stadhuis

tentoonstellingsruimte worden. Ze vormt ook een ondergrondse verbinding met het nieuwe kantoor voor de toeristische dienst in het zijgebouw.” In februari 2013 waren de stellingen rond het stadhuis de voorbode van een reeks ingrijpende restauratiewerken, binnen en buiten.

GEVEL MET KLASSE De gevel van het beschermde monument combineert neogotische elementen en renaissance kenmerken met de zogenaamde regionale baksteenarchitectuur met gele bakstenen uit de streek, langgeveldaken en rechthoekige kruiskozijnen en trapgevels met versierde jaarankers. “De restauratie van de gevel verlangde zeer weinig harde ingrepen, maar was vooral gericht op het duurzame herstel van de bestaande elementen,” licht restauratiearchitect Wouter Callebaut toe. “Zo was de loden dakbekleding van de door Unesco beschermde belforttoren sterk verweerd, gescheurd en plaatselijk zelfs verdwenen, waardoor waterinfiltratie resulteerde in zwammen, schimmel en houtrot op de bebording en de kap. Er ontbraken ook enkele ornamenten, de goudschildering op het lood van de toren was verweerd en de stalen verankeringen vertoonden roestvorming.” De leien daken waren lokaal beschadigd door waterinfiltratie en hier en daar waren originele groen geglazuurde nokpannen vervangen door elementen in een andere kleur. Het parement en het schrijnwerk verkeerden over het algemeen in goede staat, maar wel vervuild en soms zeer vochtig. “We plaatsten een nieuwe waterdichte bekleding op het dak van stadhuis en belforttoren, vervingen verweerd kaphout en behandelden alle houtwerk preventief met een curatieve oplossing,” geeft Thomas Colpaert uitleg. “Bovendien inspecteerden we de groen geglazuurde nokpannen één voor één, werkten delen met beschadigd glazuur bij en plaatsten, waar nodig, nieuwe elementen naar historisch model. Tussen de kepers van het dak en de houten roostering kwam een dikke isolatielaag.” Aannemer Artes Woudenberg herstelde verder de bakstenen

en het voegwerk, bracht plaatselijk nieuw hout of houtreparatie op basis van epoxyharsen aan en vernieuwde de rotte onder-, midden- en waterdorpels van het houten schrijnwerk.

FUNCTIONEEL INTERIEUR Het interieur van het Diksmuidse stadhuis had door de jaren heen geen al te grote schade opgelopen, waardoor de restauratie beperkt bleef tot een grondige opfrisbeurt om de functionaliteit van de verschillende ruimtes te verbeteren. “De originele basècle vloeren en het visgraatparket bleven maximaal liggen. Enkel waar sleuven voor de technieken of leidingen voor vloerverwarming nodig waren, verwijderde de aannemer de vloerstenen bedachtzaam om die nadien zorgvuldig terug te plaatsen,” geeft architect Callebaut aan. “In bepaalde delen van het gebouw, bijvoorbeeld in de dienst toerisme en de voormalige conciërgewoning zijn de vloeren van de zolderverdieping uitgebroken, zodat alles vanop de eerste verdieping tot aan de nok open is, waardoor een ruimtelijk gevoel ontstaat.” De historische afwerklagen van de wanden waren nog slechts gefragmenteerd aanwezig, waardoor de architecten beslisten alle ruimtes monochroom met lijnolieverf te schilderen volgens de oude techniek en in een kleur die met de originele refereert. Enkel in de inkomhal kozen ze voor een sobere hedendaagse interpretatie van het originele schilderwerk door middel van een subtiel T-patroon. “Alle elementen in natuursteen waren zo goed als intact, waardoor we enkel plaatselijk herstellingen moesten uitvoeren,” aldus Colpaert. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

Callebaut Architecten is een jong en dynamisch restauratiebureau met een tiental (ir.) architecten dat zich specialiseert in erfgoed en restauratie. Ons bureau stelt reeds jaren als missie voorop om zich te focussen op de essentie van restauratie, het ontdoen van het overbodige en het terugbrengen van het oude ‘cachet’ en de authentieke sfeer met het oog op de nieuwe functie en op de latere toekomst.

Een scherpe visie gecombineerd met een integrale aanpak, aandacht voor de atmosfeer en geest van de plek, voldoende wetenschappelijk gefundeerd vooronderzoek, het nastreven van duurzaamheid en kwaliteit, dynamisch behoud en optreden als persoonlijke raadgever zijn de kernlijnen van Callebaut Architecten om tot een esthetisch resultaat te komen.

Stadhuis Diksmuide

CALLEBAUT ARCHITECTEN

Huis van de Vrije Schippers Graslei Gent

Restauratie sjabloonschildering Huis van de Vrije Schippers Graslei Gent

Restauratie stucwerk Hof te Baeyghem Kunstencentrum Vooruit Gent Aanwervingslokaal voor scheepsherstellers De Shop Antwerpen

Sint-Gerolfstraat 32B 9031 Gent

T. 09/395 10 10

Maximaal beglaasd stalen schrijnwerk - Minimale profielen met architecturale meerwaarde - Brandwerend schrijnwerk - Kogel – en inbraakwerend schrijnwerk - Explosiebestendig schrijnwerk Vaart Linkeroever 52 – 9800 Deinze T: 09282 65 93 – info@lootens-line.be

F. 09/395 10 11

www.callebaut-architecten.be

info@callebaut-architecten.be

Gielissen Neos grensverleggend in Nederland en België Eindhoven, Amsterdam, Helmond, Wanssum, Hannover, Stuttgart, Lier, Parijs, Abu Dhabi, Atlanta

DIKSMUIDE | Restauratie stadhuis

“Verder reinigden we de lambrisering, binnendeuren, plafondgewelven, trappen en raamomlijstingen in hout en brachten een nieuwe beschermende afwerkingslaag aan. Alle ramen in het gerestaureerde gebouw zijn ook uitgerust met thermische achterzetbeglazing in inox of staal om het comfort te verbeteren en het energieverbruik te verlagen.” De architecten probeerden ook de originele trappen in hout en natuursteen zoveel mogelijk te behouden. Alleen centraal integreerden ze een nieuwe circulatiezone met een betonnen trap en een lift.

'EEN GRONDIGE OPFRISSING BINNEN EN BUITEN DRONG ZICH OP' RONDGANG Het vernieuwde stadhuis van Diksmuide straalt opnieuw. De belangrijkste ingreep was het herstellen van de oorspronkelijk door architect Vaerwijck geplande rondgang rond de binnenplaats. “Om een vlotte communicatie te realiseren tussen de inkom in het nieuwe glazen volume en de rest van het gebouw maakte aannemer Artes Woudenberg de raamopeningen in de oostgevel op de binnenplaats met een volstrekt rechte zaagsnede open tot op het vloerpeil,” verduidelijkt hoofdarchitect Gert Somers. “Hoewel we in het historisch materiaal ingrijpen, zijn we er door de geledingen in de gevel in geslaagd het originele karakter te respecteren.” Restauratiearchitect Callebaut sluit af: “De kracht van ons ontwerp bestaat erin, het gebouw dankzij nieuwe elementen en technieken aan de hedendaagse eisen te laten voldoen, zonder het historische aspect uit het oog te verliezen.” ❚

Participanten aan het woord GIELISSEN NEOS INTERIEURPROJECTEN – MEUBILAIR OP MAAT Gielissen Neos Interieurprojecten (Helmond) was verantwoordelijk voor het meubilair op maat in het gerenoveerde stadhuis van Diksmuide. “We produceerden en installeerden onder andere de ontvangstbalies, de bureaus van de burgemeester en schepenen, het zitmeubilair, de kasten en folderkasten, het museummeubilair, de interactieve tafels en de audiovisuele oplossingen,” licht project manager Daniël Govers toe. “Voor de productie gebruikten onze professionals massief hout in combinatie met gefineerde platen. Vooral de lakafwerking is bijzonder, want de hoogglans lak is uitgevoerd in een ‘gegoten’ versie, met andere woorden een grove aanbrenging in een dikke laag.” Gielissen Neos Interieurprojecten, opgericht in 1937, is gespecialiseerd in interieurprojecten, ruimtelijke presentaties en de realisatie van evenementen en congressen. Dit familiebedrijf heeft ongeveer driehonderd medewerkers in dienst en telt tien vestigingen en een netwerk van partners en leveranciers wereldwijd. “Aangezien deze opdracht in Diksmuide echt specialistisch werk en geen seriematige productie was, paste het perfect bij onze visie,” zegt senior account manager Peter Broere. “Het is prachtig om aan de renovatie van zo’n historisch gebouw te mogen meewerken. We plaatsen er binnenkort de laatste meubelstukken.“

LOOTENS LINE – STALEN SCHRIJNWERK Lootens Line (Deinze), opgericht in 1987, is gespecialiseerd in het leveren van maximaal beglaasd stalen schrijnwerk, waarbij het de detaillering in overleg met architect en bouwheer opmaakt en daarbij graag een stukje verder gaat dan het standaard technisch mogelijke. Het familiebedrijf, dat onlangs naar een nieuw gebouw verhuisde, telt nu drieëndertig medewerkers. Lootens Line verzorgde het stalen schrijnwerk bij de renovatie van het stadhuis in Diksmuide. “We leverden gedetailleerd maatwerk in inox, metaal en brons, waaronder een transparante glazen uitbouw, achterzetramen met op maat gemaakt beslag en een vitrinekast met gebogen bovenzijde in brons,” zegt gedelegeerd bestuurder Jan Lootens. “Maatwerk is onze core business, maar door de combinatie van diverse materialen en de aandacht voor detail was dit project een mooie uitdaging.” In november 2014 startten acht personen in het atelier met de productie van het schrijnwerk. Zes personen zorgen voor de montage, die vermoedelijk in november 2015 afgerond zal zijn. Lootens Line werkt ook mee aan andere projecten, waarbij het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (Tervuren) en de universitaire boekentoren en de stadshal in Gent.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect Restauratiearchitect Aannemer

stad Diksmuide ONO Architectuur, Antwerpen Architectenbureau Callebaut, Drongen Artes Woudenberg, Brugge

Callebaut Architecten Fotografie: Stijn Bollaert.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

ANTWERPEN | Leo Stevens & Cie

Tekst | Joos Neven Beeld | PSG

Rustiek herenhuis en achterliggende loft worden ĂŠĂŠn De nieuwe overloop verbindt het huiselijke herenhuis met de strakke looks van de loft.

Tegenover het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen zetelt Leo Stevens & Cie al sinds 1999 in een rustiek herenhuis. Door plaatsgebrek moest het bedrijf zijn thuisbasis echter zo goed als zeker verlaten. De onderneming zocht maanden naar een nieuwe locatie die het warme, huiselijke decor van het herenhuis kon bieden in combinatie met een hedendaags, operationeel kantje. Uiteindelijk lag het antwoord dichterbij dan gedacht: een van de lofts in de oude Agrastokerij achter het huidige pand bood de perfecte oplossing.

136 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Leo Stevens & Cie

De overloop verbindt beide achtergevels. Architecte Ilse Plancke maakte een doordacht ontwerp waarin ze de loft, eveneens verbouwd, door een nieuw trappenhuis rond een open patio –die voor enorm veel daglicht zorgt– met het oude herenhuis verbond. Als aannemer van de verbinding tussen deze twee panden koos Leo Stevens Vleugels & Zonen. Het Brasschaatse familiebedrijf stond oorspronkelijk in voor de ruwbouw van het strakke ontwerp van Plancke, maar nam later ook een groot deel van de afwerking voor zijn rekening.

INGESLOTEN WERF De grootste uitdaging voor Vleugels was ongetwijfeld de bouwwerf, die ingekapseld was tussen de twee panden en omliggende gebouwen. Om hieraan het hoofd te bieden, moest de aannemer een kraan installeren in de Coquilhatstraat, naast de bouwplaats. Nadat de politie van Antwerpen de vereiste vergunningen had uitgereikt, was die kraan de enige manier om grondstoffen naar de plaatsplaats te brengen en er bouwafval af te voeren. Vanwege de uitdagende context van de bouw volgde werfleider Luc Daems de werken nauw op en zorgde hij voor een transparante communicatie met de opdrachtgever: "Daems heeft de werken continu nauwkeurig opgevolgd. Hij was altijd bereikbaar en gaf ons steeds nauwkeurige informatie over de vooruitgang van de werken. Hij stelde ons op de hoogte, of het nu ging over goed nieuws of minder goed nieuws. Voor elk probleem vond hij een passende oplossing. Zo'n werfleider kom je niet elke dag tegen,” zegt Ingrid Stevens van Leo Stevens & Cie. Achter de schermen kon Daems ook rekenen op de expertise van Herman en Eric Vleugels zelf. "En architecte Ilse Plancke stond ons tijdens de werken bij voor een optimaal verloop," onderstreept Daems. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 137

Erfgoed Ruben Willaert bvba afdeling Restauratie werkt met een gediplomeerde groep restaurateurs uit verschillende disciplines. We staan in voor monumentenzorg, adviesverlening, proefrestauraties, restauratie/conservatie met het oog op deontologie, duurzaamheid en budgetvriendelijkheid. Ruben Willaert bvba afdeling Archeologie kan dankzij de inzet van gediplomeerde archeologen met een jarenlange terreinervaring archeologisch onderzoek snel en efficiĂŤnt uitvoeren. Onze afdeling archeologie heeft de voorbije jaren een ruime expertise uitgebouwd in desktoponderzoek, prospectie met ingreep in de bodem en vlakdekkend onderzoek in zowel landelijke als stedelijke contexten.

www.rubenwillaert.be

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32 50 36 81 70 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ANTWERPEN | Leo Stevens & Cie

VAN RUWBOUW TOT AFWERKING Stevens vertrouwde Vleugels na de ruwbouw ook stelselmatig opdrachten toe voor de afwerking van het project. Onderaannemers van beide partijen hebben nauw samengewerkt om het tot een goed einde te brengen. Aanvankelijk was Vleugels enkel verantwoordelijk voor de aanleg van de ruwbouw van de verbinding tussen de twee achtergevels van de panden, inclusief de aansluitingen van het sanitair en de rioolleidingen. Uiteindelijk werd die opdracht uitgebreid. De aannemer schakelde allerhande experten in voor bijkomende werken, zoals ASP voor de schilderwerken en de bepleistering van de oude gevels. Voor de dakwerken en de afwerking van het sanitair klopte Vleugels & Zonen aan bij Lauryssen. Verder zorgden Baeken Natuursteen voor het natuurstenen terras in de patio en voor het nieuwe marmer. Mahe Industries nam dan weer de renovatie van de oude Carrara-stenen op zich. Waar Rudy Meyvis het binnenschrijnwerk voor zijn rekening nam, stond Bruynseels-Vochten in voor het aluminium buitenschrijnwerk. De brandwerende glazen binnengehelen werden geplaatst door Meyvaert Glass Engineering en Bezettingswerken Wouters was verantwoordelijk voor de binnenbepleistering. Ten slotte behandelde Van Looveren Parket het parket in het herenhuis. Daarnaast kwamen de glazen geluidsisolerende binnenwanden in de loft zelf en de eigentijdse akoestische printercorner van Bulo. Interclima zorgde dan weer voor het geavanceerde ventilatie-en aircosysteem. Leo Stevens & Cie is erg tevreden over het resultaat. "De nieuwe verbinding tussen het herenhuis en de loft in de stokerij, die destijds ontworpen werd door Renaat Braem, doet beide panden alle eer aan. De verbinding met de mooie passerelle en het extra groen is exact wat we nodig hadden. We ontvangen onze klanten in de warme sfeer van het herenhuis en de loft biedt ons een efficiĂŤnte werklocatie. Het behoud van het prachtige zicht op het museum is natuurlijk van onschatbare waarde," vertelt een opgetogen Ingrid Stevens. â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

CIB NIEUWS

Tekst | Ewoud Hasenbos

ONLINE BIEDINGSSYSTEEM COVAST RAAKT STILAAN INGEBURGERD BIJ GEMEENTEN De verkoop van overheidsvastgoed zit in de lift. Volgens cijfers van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) zet liefst 65% van de gemeenten zijn patrimonium in de etalage. “Het herbestemmen van leegstaande panden is niet alleen financieel interessant, het heeft ook een positieve impact op de uitstraling van de gemeente.” Aan het woord is Piet Vintevogel, account manager van het online biedingssysteem Covast. “Naast het zoeken van een uitweg voor gemeenten, OCMW’s en not-for-profit organisaties, geven we vastgoedmakelaars de kans hun portefeuille kosteloos en eenvoudig uit te breiden.” We leven vandaag in een klimaat waarin besparen en inleveren het devies luidt. Dat is voor gemeenten niet anders. Om geld in het laatje te brengen, doen ze meer en meer hun patrimonium van de hand. “Al ligt dat vaak politiek gevoelig,” geeft Vintevogel aan. “De burger ziet het niet altijd graag gebeuren; het oude dorpsschooltje waarin de KSA tot voor kort vergaderde, en dat na al die jaren te koop wordt gesteld. Maar het is nu eenmaal een groeiende tendens.”

OPENHEID EN TRANSPARANTIE Waar ze vroeger meestal het systeem van de openbare verkoop hanteerden, vinden gemeenten nu steeds vaker de weg naar online biedingssystemen zoals Covast. Vintevogel: “De openbare verkoop heeft haar meerwaarde in het verleden zeker bewezen, maar evolueert niet mee met de digitale maatschappij van vandaag. Kandidaat-kopers beroepen zich niet langer op De Streekkrant of het lokale informatieblad. Ze starten hun zoektocht online en dan zijn er andere systemen die beter geschikt zijn.”

Dat vindt ook Kristin Damen, OCMW-secretaris in Vosselaar. Nadat haar OCMW vruchteloos had geprobeerd een sixtieswoning openbaar te verkopen, klopte het bij Covast aan. “De woning raakte in een mum van tijd verkocht. Het grote pluspunt is dat we zelf geen werk moesten doen en dat er voor ons als opdrachtgever geen kosten mee gepaard gingen.” Die kosten zijn voor de koper en vloeien vervolgens grotendeels naar de inkopende en verkopende vastgoedmakelaar. “Covast wil elke vastgoedmakelaar de kans geven zijn portefeuille uit te breiden met vastgoed waartoe hij normaal gezien geen toegang heeft. Openheid en transparantie zijn daarbij de sleutelwoorden,” aldus Vintevogel. Vastgoedmakelaar Lore Clement kan ervan meespreken. Zij slaagde erin de verkoop van een rijwoning in hartje Brugge tot een goed einde te brengen. “De ondersteuning die ik vanuit Covast gekregen heb, was 10 op 10 waard.” Clement werkte in het verleden al mee met een ander online biedingssysteem en maakt de vergelijking. “Terwijl het eerste biedingssysteem veel te technisch en niet gebruiksvriendelijk was, ervaarde ik bij Covast net het tegenovergestelde.” Door te werken met Covast zag Clement haar klantenbestand groeien en dat zonder enige moeite. “De dossiers zijn af, je moet geen tijd steken in het opvragen van administratie, en krijgt alles op een schoteltje aangeboden.”

“Woning raakte in een mum van tijd verkocht” –Kristin Damen, OCMW-secretaris Vosselaar

Wat de toekomst betreft, wil Vintevogel nog dit kwijt: “Covast wil de komende jaren een betrouwbare partner zijn voor verkopende steden en gemeenten, OCMW’s en not-for-profit organisaties. Daarbij kunnen we rekenen op de steun van de vastgoedmakelaars die zich geregistreerd hebben op Covast.be. Vandaag zijn het er al een duizendtal, maar het kunnen er uiteraard nog veel meer worden. Iedereen is welkom! (lacht)” Kasteel Pietersheim, Lanaken.

140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Meer info: www.covast.be

❚

DE DERDE LONG

Beeld | Studio Claerhout

PLANT EENS EEN BOS IN JE GEBOUW! De Derde Long is een kennisplatform rond leef- en werkcomfort, veiligheid en een gezond binnenklimaat, hoe men het kan verbeteren en wie actie kan ondernemen. Op 24 november organiseerde De Derde Long een tweede workshop, deze keer onder de titel 'Het nieuwe werken is voorbij. De toekomst begint vandaag.’

Dit was ook het uitgangspunt voor architecten en andere belanghebbenden uit het voltallige bouwteam (ingenieurs, studiebureaus, professionele bouwheren, binnenhuisarchitecten, aannemers, bedrijfsleiders en eigenaars van gebouwen) om verder na te denken over de rol die ze kunnen vervullen. Samen met de partners Boss Paints, Daikin, Knauf, Interalu/LCC, Somfy, Tarkett, Vitra, Multiline, Grohe, Lumac Signs, Miele en Vinci Facilities was er gekozen voor relevante topics en sprekers. Met Herman Konings, Erik Hendrix (Proximus) en Koen De Koster/Filip Willocx (BioOrg) werd deze tweede workshop een boeiende dag. Onze werkomgeving wordt dynamischer, het werk vaak kennisintensiever –met op de achtergrond technologische ontwikkelingen die ons toelaten zo effectief en efficiënt mogelijk met tijd, locaties en middelen om te gaan– en tegelijk wordt de relatie werkgever en werknemer vaak op de proef gesteld door sterk evoluerende verwachtingspatronen, niet zelden generatiegebonden. Trendwatcher Herman Konings vertaalde dit onder meer naar de noemer ‘kathedrale uitdagingen’ en schetste een indringend beeld van de werkgever en/of werknemer van de

toekomst: master boomers, prime busters, millennials tot de pasgeboren digital aboriginals. Erik Hendrix, marketing manager bij Proximus, stelde de implementatie van het programma 'Het Nieuwe Werken' voor, een programma voor en door Proximus-medewerkers, op maat van de totaal vernieuwde werkomgeving bij Proximus en met een duidelijke impact op het gebied van facility, HRM en IT. Of, hoe de werknemer bij Proximus regisseur wordt van zijn eigen leven. Een Publicatie De Derde Long. traject waarmee Proximus in 2012 van start ging en waarvan het nu de eerste resultaten boekt. BioOrg tenslotte, verkoopt een onzichtbare oplossing voor een onzichtbaar probleem. Hun oplossing is het verspreiden van positieve organismen die de strijd aangaan met ongezonde bacteriën: stof, allergenen en vervuiling in een gebouw. Met een speciaal vernevelingsysteem worden de gezonde bacteriën in een ruimte gespoten. Als ze sporen van vervuiling aantreffen gaan ze aan het werk, vermenigvuldigen zich en vormen een nieuw ecosysteem. Koen De Koster verwoordde het treffend: "Kies voor een positieve footprint en het verspreiden van positieve organismen op je werkplek, zo plant je zelf een bos in je gebouw." Zowel de partners van De Derde Long als de sprekers gingen op 24 november aan de slag vanuit eenzelfde complementair standpunt; de motivatie om samen te werken, om een gedeeld resultaat neer te zetten, en vooral, om van betekenis te zijn. De input van het aanwezige publiek sloot hier naadloos bij aan een maakte duidelijk dat de toekomst een waardevolle bondgenoot is in het streven naar een optimaal leef- en werkcomfort.

Erik Hendrix.

Herman Konings.

Meer info of een gratis publicatie rond De Derde Long: info@dederdelong.be of www.dederdelong.be ❚ CommunicatieCampus Gent De inzichten van De Derde Long worden toegepast in de nieuwe kantoren op de CommunicatieCampus Gent. Die opent in het voorjaar van 2016 de deuren en ontwikkelt een bruisend ecosysteem om ondernemers een veelzijdig spectrum aan netwerking, kennisdeling en inspiratie te bieden. De nieuwe campus omvat onder meer een hoogtechnologisch auditorium, verschillende seminarie- en vergaderzalen, een eigen restaurant en een ruime parking. Kennisdelingsnetwerken krijgen hier via themaprogramma's, minibeurzen, congressen en events een fysieke aanwezigheid. Kunst en cultuur zullen de actuele touch en het bruisende aspect van deze nieuwe CommunicatieCampus versterken.

Filip Willocx.

Koen De Koster.

Meer info: www.communicatiecampus.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 141

BVA NIEUWS

BVA–PROJECTBEZOEK AZ-ZENO IN KNOKKE-HEIST Dat het eerste BVA-projectbezoek –zo kort na de zomer– meteen ook alle allures had van een druilerig onderkoelde en tochtige herfstdag had niemand verwacht. De hoop om achteraf nog even de zee te aanschouwen viel meteen weg. Niettemin was zo goed als elke ingeschrevene present in het mooie ontvangstgebouw van bedrijvencentrum ’t Walletje. In naam van BVA gaf Herman Bogaerts kort toelichting over de beroepsvereniging en de aankomende activiteiten. Ondersteund door een visueel mooie projectfilm gaven Herman Jult en een collega bij Buro II & Archi I+I ruim toelichting bij het te bezoeken project. Een project dat tegelijk een eerbetoon is aan de kort daarvoor overleden stichter van Buro II, architect Hendrik Vermoortel. Zowel de architecturale, stedenbouwkundige, filosofische, maatschappelijke en ruimtelijke kwaliteiten van het gebouw reflecteren de ziel van het oeuvre van Hendrik en zijn team. Surrealist René Magritte keek in 2007 mee over de schouder bij het maken van de eerste pennentrek. Zo ontstond het project “ceci n’est pas un hôpital”: een grote horizontaal zwevende wolk wordt de “plek om te genezen”. De tot gevlochten net uitgewerkte kolommen vormen de fragiele schakel tussen wolk en bodem, natuur en omgeving behouden daardoor vrij spel. In 2017 zullen de deuren openen. In twee groepen werden de deelnemers doorheen de bouwwerf geleid. Het verhaal van de bijzondere kolomstructuur, de impact van de technieken, de opbouw van de gevels, de zorg om duurzaamheid ontlokte een leerzame interactie tussen ontwerper en BVA architecten. Hoe de ontwerper op vraag van de opdrachtgever ogenschijnlijk toegevingen moet doen maar strijdbaar blijft om het beoogde concept te realiseren, was voor allen herkenbaar. De opbouw van de glazen gevel, het daarbij passend kleurenpalet en de figuratie van de glaspanelen zijn daarvan het beste voorbeeld, maar het resultaat is zeker veelbelovend. In ‘t Walletje werden de deelnemers nadien verwend met drankjes naar keuze en diverse lekker gevulde broodjes. Een viertal firma’s gaven er toelichting geven bij hun bouwproducten (Foamglas, Renson, Schüco en Sto), zodat het tegelijk een aangenaam netwerkmoment werd.

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BVA-LEZING TOEGANKELIJKHEID VAN SCHOLEN Op 15 oktober organiseerde BVA een studienamiddag over toegankelijkheid en Universal Design op Edubuild&IT in Flanders Expo Gent. Architecte Fien Van den Abeele, medewerkster van het Agentschap Toegankelijk Vlaanderen, lichtte de zevenbeginselen van Universal Design toe aan de hand van de “Inspiratiebundel: Toegankelijkheid van scholen”. Architect Mathias Lammens van ABV+ architecten liet vervolgens zien hoe UD voor de ontwerpers een inspiratie kan zijn, aan de hand van het recent gebouwde ‘Jeugd en Verblijfscentrum Park Brasschaat’ dat van Toerisme Vlaanderen een A+label voor toegankelijkheid kreeg. Marc Dujardin van de Faculteit Architectuur van de KU Leuven was niet mals in zijn kritiek op het onverschilligheid van verschillende “toonaangevende” architecten. Hij toonde ook één van zijn lopende onderzoeksprojecten, de UD-APP, een digitale 'Inlevingsgids' om jonge ontwerpers tijdens hun opleiding te inspireren en technisch te ondersteunen om meer inclusief te ontwerpen. ❚

JURIDISCH ADVIES

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze

Tekst | Hans Herbrant

RECHTSTREEKSE VORDERING De onderaannemer bevindt vaak in een ondergeschikte positie ten opzichte van over de hoofdaannemer. Soms zo ondergeschikt dat hij de ‘de zwakkere partij’ is die het moeilijk heeft al zijn rechten af te dwingen of veilig te stellen. Dit is geen verwijt aan het adres van de hoofdaannemer maar de vaststelling van een economische realiteit. Net als de omstandigheid dat ook de hoofdaannemer vaak de dupe is van de willekeur en eigengereidheid van de onderaannemer. Het blijft een feit dat het de hoofdaannemer is die de vinger aan de knip heeft en in grote mate bepaalt wanneer de onderaannemer zal worden betaald. Het Burgerlijk Wetboek voorziet daarom in een bijzondere bescherming voor de onderaannemer, in artikel 1798, op archaïsche eens hij een zekere en opeisbare vordering heeft op de hoofdaannemer kan hij zich ook al richten naar de bouwheer; Dat kan zelfs zeer eenvoudig bij aangetekend schrijven of (iets zekerder) bij deurwaarderexploot. De bouwheer moet echter maar aan de onderaannemer betalen op het moment dat hij het ook aan de hoofdaannemer moest doen, niet eerder. En alle klachten betreffende het werk die tegen de hoofdaannemer konden worden geformuleerd kunnen ook tegen de onderaannemer geformuleerd worden Wacht de metselaar, timmerman enz… echter met de vordering te stellen tot de hoofdaannemer in faling is, of een WCO verkreeg dan is hij hopeloos te laat. Vanaf dat moment kan de bouwheer immers alleen nog rechtsgeldig aan de curator betalen. Ten slotte is het van belang om te weten dat deze rechtstreekse vordering alleen toekomt aan de onderaannemer in het kader van een aannemingsovereenkomst. Het maakt niet uit hoe de partijen hun overeenkomst benoemen, koop, levering van diensten (evenmin beschermd) of aanneming. De rechtstreekse vordering is van openbare orde en bij twijfel moet gekeken worden naar de concrete toedracht en de aard van de prestaties. ❚ wijze omschreven. "Metselaars, timmerlieden en andere werklieden, gebezigd bij het oprichten van een gebouw of andere werken die bij aanneming zijn uitgevoerd…" bekomen door dit artikel "…tegen de persoon voor wie de werken zijn gemaakt een rechtstreekse vordering…" Deze vordering blijft dan wel beperkt tot "…hetgeen deze aan de aannemer verschuldigd is op het ogenblik dat de vordering wordt ingesteld." De onderaannemer kan zich dus rechtstreeks tot de bouwheer wenden om betaling te bekomen van wat hij eigenlijk van de hoofdaannemer moet verkrijgen. Deze vordering zal echter slechts succes hebben zo de bouwheer nog iets moet betalen aan deze hoofdaannemer en is beperkt tot maximaal dat nog verschuldigd bedrag. Waarvoor de bouwheer dat nog verschuldigd is aan de hoofdaannemer maakt dan weer niets uit. Het hoeft dus niet om datzelfde werk te gaan. De onderaannemer moet zijn vordering wel tijdig stellen wil hij niet achter het net vissen. Wettelijk kan hij het eigenlijk nooit té vroeg doen;

Hans Herbrant Advocaat HERBRANT PARTNERS ADVOCATEN Aalter – Eeklo – Deinze

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

ORI NIEUWS

INTERCOMMUNALES EN OVERHEIDSINSTELLINGEN GAAN HUN BOEKJE TE BUITEN

ONEERLIJKE CONCURRENTIE BEDREIGT ADVIES- EN INGENIEURSBUREAUS IN PRIVÉ SECTOR Tot waar de bevoorrechte positie van overheidsbedrijvenen instellingen precies reikt, vormt al jarenlang stof tot discussie. Een Europese richtlijn uit 2014 trachtte meer duidelijkheid te scheppen in deze materie, maar in de praktijk blijken de advies- en ingenieursbureaus vandaag te vaak aan het kortste eind te trekken. De Belgische sectororganisatie Ori luidt de alarmklok. Gezien de economisch barre tijden hebben advies- en ingenieursbureaus al met heel wat moeilijkheden te kampen. Bovendien blijkt nu ook dat bepaalde besluiten van de overheid –in principe toch de eerste partij die de groei opnieuw zou moeten stimuleren– de verdere ontwikkeling van de privé sector tegenwerken. Het probleem schuilt meer bepaald in de afbakening van de invloedssfeer waarbinnen overheidsbedrijvenen instellingen werkzaam mogen zijn. De intercommunales voeren actief publiciteit door te wijzen op het feit dat zij vandaag dienstenopdrachten mogen uitvoeren voor hun leden zonder enig beroep te moeten doen op de wetgeving van overheidsopdrachten. Aangezien in dit geval de dienstverlener en het controlerend orgaan (de leden) rechter en partij zijn, is er geen objectieve controle meer over de efficiënte besteding van publieke middelen (er is immers geen toetsing aan de marktprijs) en er wordt ook zelden nagegaan of de opdracht wel strookt met de doelstellingen en de kerntaken van de intercommunale. We zien dat bepaalde intercommunales en overheidsbedrijven zich ook als ontwikkelaar en vastgoedmakelaar gedragen. Zij leveren niet zelden ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP), onteigeningsplannen, acteren als gedelegeerd bouwheer van het project, doen studies van wegen en rioleringswerken, voor de bouw van de woningen, tot zelfs de bouw en de verkoop van de loten en woningen aan particulieren of bedrijven.

DUBIEUZE ROL INTERCOMMUNALES Dergelijke praktijk voor overheidsinstellingen is dus politiek verankerd in de Belgische wetgeving, ten gevolge van de Europese richtlijn over de gunning van overheidsopdrachten uit 2014 die door de Europese Raad werd goedgekeurd. Deze bepaalt onder welke voorwaarden overeenkomsten binnen de overheidssector als in-house worden beschouwd en niet onderworpen zijn aan de regelgeving voor overheidsopdrachten. De richtlijn zegt echter niets over de manier waarop de kosten van de dienstverlening worden vergoed. De FOD Financiën sprak zich bovendien ook nog niet uit over de eventuele btw-vrijstelling bij dienstverlening tussen publieke entiteiten die buiten de markt om worden afgesloten.

BLIJF BIJ UW LEEST! Ori erkent de positieve rol die intercommunales en overheidsbedrijven spelen in de bundeling, coördinatie en professionalisering van beleidsuitvoerende taken. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat intercommunales en overheidsbedrijven goed presterende privé dienstensectoren zoals meetkundig schatters, stedenbouwkundigen, advies & ingenieursbureaus, aannemers en vastgoedontwikkelaars beconcurreren. Deze overheidsinstellingen zouden zich aan hun initiële opdracht moeten houden, zoals gedefinieerd in hun statuten, die beperkt blijven tot de kerntaken van de overheid en dit binnen de geografische grenzen van de leden van de intercommunale. Door de vermenging echter van de positie als leverancier van commerciële diensten aan eigen leden en de afhankelijkheid van diezelfde leden, die hen controleren en vaak delen in de winsten van de intercommunale, bestaat het onweerlegbare vermoeden

van ongelijke behandeling ten overstaan van de mededingende privé bedrijven. Het feit dat de intercommunales voor de hun statutair toegewezen taken gedeeltelijk gesubsidieerd worden door gemeenschapsgelden versterkt de aanwezigheid van verstrengeling van belangen. Ori komt dan ook tot de conclusie dat intercommunales en overheidsbedrijven door deze verwevenheid rechter en partij dreigen te zijn. Ori verwacht dan ook dat de taken, die de privé sector efficiënt en binnen een mededingingskader kan uitvoeren, aan hen wordt uitbesteed. Er zijn hiervan goede voorbeelden, zoals Aquafin en Infrax.

ZELFDE MEDEDINGINGSREGELS Door de inzet van het VBO, Ori en andere federaties zijn er intussen wetswijzigingen goedgekeurd, waardoor een fiscaal neutraler kader is tot stand gekomen. Toch lijkt het ons nodig te blijven benadrukken dat alle marktspelers onderhevig zijn aan dezelfde mededingingsregels. Indien bepaalde overheidsbedrijven, intercommunales, ondernemingen van openbaar nut, gesubsidieerde instellingen, of universiteiten meedingen op de markt met privé advies- en ingenieursbureaus is het vanzelfsprekend dat iedereen dezelfde spelregels naleeft. Zo : • moeten de volledige algemene kosten in de prijscalculatie worden opgenomen • moet aan hetzelfde fiscale regime worden voldaan • moet hetzelfde btw-tarief worden aangerekend aan de klanten als de andere marktspelers doen • moet er een open en transparante boekhouding zijn, zodat altijd een efficiënte controle kan worden uitgevoerd over de besteding van de overheidsmiddelen. Tevens zorgt dit voor transparantie voor de privésector of er al dan niet overheidsmiddelen worden aangewend, in het nadeel van de privésector • moet het gelijkheidsprincipe gerespecteerd worden voor een efficiënte en transparante mededinging. Het moet dan ook verboden zijn voor iedere natuurlijke of rechtspersoon, belast met een openbare dienst, om rechtstreeks of onrechtstreeks tussen te komen bij de gunning van en het toezicht op de uitvoering van een overheidsopdracht van zodra hij persoonlijk of via een tussenpersoon, belangen heeft in één van de inschrijvende ondernemingen, dit om een risico van 'rechter en partij' te vermijden.

CONCLUSIE Ori is zich ervan bewust dat Europa het fenomeen “In House Engineering” toestaat, maar dat de interpretatie hiervan onvoldoende is gespecifieerd. Daarenboven geeft Europa niet aan op welke manier dat mag vergoed worden. De wijze waarop “In house engineering” kan worden toegepast vormt dus een politieke keuze. Toch heeft de overheid de plicht om transparant en als goede huisvader het geld van haar burgers te besteden. Het bestellen van commerciële opdrachten tussen overheidspartijen, die daarenboven gezamenlijke belangen hebben zonder toetsing aan de markt, getuigt van slecht beleid, dat daarenboven de privé sector deloyaal benadeelt. ❚

Partn er van 144 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ORI NIEUWS

Jan Bosschem – CEO Ori.

Par t ne r va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan +32 50 36 81 70

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer +32 50 36 81 70

WIE DOET WAT

AANNEMERS

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK

ARCHITECTONISCH BETON

www.monument.be/companies/2-altritempi

VERSTRAETE | VANHECKE NV ASK-ROMEIN NV Ambachtstraat 33 2390 MALLE T +32 (0)3 3202400 F +32 (0)3 3202499 E info.be@ask-romein.com W www.ask-romein.com

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

ADVOCATEN

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6 8340 SIJSELE T +32 (0)50 362820 F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

ARCHITECTEN

ADVOCATEN

DECOMO NV Industrielaan 96 7700 MOESKROEN T +32 (0)56 850711 F +32 (0)56 344891 E info@decomo.be W www.decomo.be

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE Oostrozebeekstraat 54 8770 INGELMUNSTER T +32 (0)51 316080 F +32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 (0)9 3746204 F +32 (0)9 3746473 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

AFWERKING

PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 (0)2 7205845 F +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be

PROMAT INTERNATIONAL NV Bormstraat 24 2830 TISSELT T +32 (0)15 718100

PIT ANTWERPEN NV

F +32 (0)15 718109

Starrenhoflaan 27 2950 KAPELLEN T +32 (0)3 6051433 F +32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

E info@promat-international.be W www.promat-international.com

nv PLAY AV ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA Laarnebaan 106 a 9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN T +32 (0)9 2521122 F +32 (0)9 2521125 E info@devloed.be W www.devloed.be

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T +32 (0)9 3818640 F +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

AUTOMATISCHE DEUREN

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52

TORMAX BELGIUM

8400 OOSTENDE

Gontronde Heirweg 186,

T +32 (0)59 808804

9090 MELLE

F +32 (0)59 709818

T +32 (0)9 2727272

E info@boeckx.be

F +32 (0)9 2524224

W www.boeckx.be

E com@tormax.be W www.tormax.be

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

BEDRIJFSWAGENINRICHTING BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV

J. HERMANS & C° N RENOTEC NV Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T +32 (0)16 820300 F +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31 9000 GENT T +32 (0)9 2250174 F +32 (0)9 2256414 E studiegroep@bontinck.biz

SORTIMO BVBA

W www.bontinck.biz

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 (0)2 3550370 F +32 (0)2 3550371

A LBRIMA

E info@sortimo.be

N.V.

NV VANDENBUSSCHE Groendreef 21 9880 AALTER T +32 (0)9 3257575 F +32 (0)9 3257580 E info@nvvandenbussche.be W www.nvvandenbussche.be

ALBRIMA NV Pulse Steenweg 17 2280 GROBBENDONK T +32 (0)14 710500 E albrima@telenet.be W www.albrima.be

W www.sortimo.be

SORTIMO WEST

Brugsesteenweg 210

Gentseweg 749 8793 SINT-ELOOIS-VYVE

8800 ROESELARE

SORTIMO CENTRUM

T +32 (0)51 262020

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE

F +32 (0)51 262021

SORTIMO OOST Industrieweg 49/7 3980 TESSENDERLO

W www.vkgroup.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

WIE DOET WAT

BETON NWWerfzeilValcke600x200.pdf

16-12-14

BRANDBEVEILIGING

HANG- EN SLUITWERK

GIETVLOEREN

11:07

KUNSTSTOFVLOEREN

VALCKE PREFAB BETON Rodenbachtstraat 72 8908 VLAMERTINGE T +32 (0)57 202501 F +32 (0)57 203814 E info@valcke-prefab.be W www.valcke-prefab.be

BETONWERKEN

S.AIR NV Industriezone Noord 1 - Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 (0)53 216371 F +32 (0)53 781311 E info@sair.be W www.sair.be

BRANDWERING

BOGAERT KUNSTSTOFVLOEREN

DORMA FOQUIN N.V.

Bosdreef 78 9080 LOCHRISTI T +32 (0)9 3551356 F +32 (0)9 3569433 E info.bogaert@telenet.be W www.kunststofvloerenbogaert.be

Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 (0)50 451570 F +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES

LIQUIDFLOORS KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 (0)9 3883315 F +32 (0)9 3883277 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

BINNENZONNEWERING

AALBERS | WICO Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

GLASRESTAURATIE

HVAC

EMMERY NV

Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31 (0)115 695951 F +31 (0)115 695953 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 (0)3 2273630 F +31 (0)3 2273631 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

RENOTEC NV

TCV

Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T +32 (0)14 866021 F +32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

F +32 (0)19 65 92 79 E info@tvc-hvac.be W tcv-hvac.be

INBRAAKWERING

CHAPE & VLOERISOLATIE 100% naadloos

Overal toepasbaar

VERSTRAETE | VANHECKE NV

DEFRAEYE BOB BVBA Weststraat 8 8340 MOERKERKE T +32 (0)50 20902 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

Bergstraat 2b 8680 KOEKELARE T +32 (0)51 589862 F +32 (0)51 583361 E bob@bobdefraeye.be W www.bobdefraeye.be

SA NV

ONGELOOFLIJK T.C.V. STRAKKE Rue de France 1 4280 HANNUIT GIETVLOEREN T +32 (0)19 65 92 70

BOUWMATERIALEN

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA

Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 (0)9 335 0280 F +32 (0)9 361 0228 E info@pxp.be W www.pxp.be

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

Boombekelaan 7 B-2660 Hoboken Tel.: 03 227 36 30 Fax: 03 227 36 31 Email : info@emmerynv.be Website: www.emmerynv.be Website: www.deluge.com.sg

JURRY PROJECTS TERNEUZEN

PXP PROJECTS BVBA

Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T+32 (0)56 241 390 W www.liquidfloors.be

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 (0)3 8290400 F +32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

• algemene buisleidingen Onderhoudsvriendelijk • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

Duurzaam

www.liquidfloors.be

AALBERS | WICO Molenstraat 18 • algemene elektriciteit NL-3927 AC Renswoude • elektrische installaties in T industrie +31 (0)318 571411 de • privé-installaties F +31 (0)318 573907

E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

GRONDSTOFFEN INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN

EXPLOSIEWERING

Abutriek

AALBERS | WICO

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ORCEM Postbus 6067 4780 LX MOERDIJK T +31 (0)168 745040 F +31 (0)168 382331 E info@orcem.nl W www.orcem.nl

ABUTRIEK Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

114

• CV-ketels, stoomket en thermische olieke • warmeluchtgenerato en stralingspanelen • airconditioning en ve

WIE DOET WAT

INGENIEURSBUREAU

KOGELWERING

AALBERS | WICO VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be

INNOVATIE

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 (0)318 571411 F +31 (0)318 573907 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

LICHTKOEPELS

METAALMAATWERK

INDEKO HOLLAND

SECLA NV Nijverheidslaan 1596 3660 OPGLABBEEK T +32 (0)89 855411 F +32 (0)89 858637 E info@secla.be

NATUURSTEEN

SOBEMO Chaussée de Dinant 13 B-5537 Anhée T +32 (0)82 647868 F +32 (0)82 647867 E info@sobemo.be W www.sobemo.be

Singelken 1 9980 SINT-LAUREINS T +32 (0)9 2592025 F +32 (0)9 2590064 E info@dluxdaylight.be W www.dluxdaylight.be

LIFTEN

INTERIEURAFWERKING

COOPMAN ORONA DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 5692798 F +32 (0)3 2949107 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

Mannebeekstraat 3 8790 WAREGEM T +32 (0)56 358580 F +32 (0)56 355865 E sales@coopman.orona.be W www.coopman.orona.be

Nijverheidsstraat 8 2381 WEELDE T +32 (0)14 883445 E info@gt-foam.be W www.gt-foam.be

4902 TT OOSTERHOUT T +31 (0)162 455240 F +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl

PROJECTONTWIKKELING

NV DAS NATUURSTEEN

DAS NATUURSTEEN

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE

Reppelsebaan 85

Havenlaan 86c b 316

3294 MOLENSTEDE-DIEST

1000 BRUSSEL

T +32 (0)13 780540

T +32 (0)2 2370820

F +32 (0)13 778073

F +32 (0)2 2370821

E info@dasnatuursteen.be

W www.extensa.be

W www.dasnatuursteen.be

MUREX-STONE BVBA Jozef Huysmanslaan 60

RESTAURATEURS

PATRIMOON

1651 LOT

Winkelomseheide 223a

E info@murex-stone.be

2440 GEEL

W www.murex-stone.be

T +32 (0)474 691537

PAALFUNDERING

E info@patrimoon.be W www.patrimoon.be

de waal

ISOLATIETECHNIEKEN

GT - FOAM BVBA

Everdenberg 11B

W www.indeko.nl

W www.secla.be

D-LUX DAYLIGHT

POORTEN

PERFECT AAN DE BASIS

DE WAAL PALEN NV

RUBEN WILLAERT

RDL ENGINEERING

Voshol 6a

Bloemisterijstraat 6

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 (0)51 313524 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net

9100 LOKEREN

8340 SIJSELE

T +32 (0)9 3405500

T +32 (0)50 362820

F +32 (0)9 3405518 E info@dewaalpalen.be W www.dewaalpalen.be

PLATTE DAKEN

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

F +32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

RIOLERINGEN

KANTOORINRICHTING

EURORENT N.V. JOYE NV Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 (0)56 707000 F +32 (0)56 7010010 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T +32 (0)3 3254300 F +32 (0)3 3259903 W www.eurorent.be

www.roofworkx.be

DESCHACHT

ROOFWORKX

Antwerpsesteenweg 1068

Noordlaan 29-8

9041 GENT-OOSTAKKER

8520 KUURNE

T +32 (0)9 3557454

T +32 (0)56 372937

F +32 (0)9 3557679

E info@roofworkx.be

E oostakker@deschacht.eu

W www.roofworkx.be

W www.deschacht.eu

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

WIE DOET WAT

SCHILDERWERKEN

SOFTWARE

VOEGWERKEN

AD ULTIMA GROUP NV ASIB BVBA Bredastraat 112 B - 2060 ANTWERPEN T +32 (0)3 3368264 F +32 (0)3 3368231 E info@asibbvba.be W www.asib.be

Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 (0)56 740740 F +32 (0)56 740700 E info@adultima.be W www.adultima.be

STAALCONSTRUCTIES

COLT INTERNATIONAL NV DAENS KITVOEGWERKEN Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 (0)495 254155 F +32 (0)11 964963 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W kitvoegwerkendaens@telenet.be

WEGDEKVERWARMING NV STAALBETON SA PRORENO BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 (0)3 2983073 F +32 (0)3 2949107 E info@proreno.be W www.proreno.be

SCHRIJNWERKEN RAMEN, DEUREN EN TRAPPEN

Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 (0)3 3128540 F +32 (0)3 3128549 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

STAALSCHRIJNWERK

DEJOND NV

ZONWERING & VENTILATIE

HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL Postbus 47 5258 ZG BERLICUM T +31 (0)88 1300 200 E info@hsi-heating.com W www.hsi-heating.com www.youtube.com/user/HSIBV2010

Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 (0)15 286080 F +32 (0)15 270828

DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 (0)58 330033 F +32 (0)58 330044 E info@duco.eu W www.duco.eu

RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10 B - 8790 WAREGEM T +32 (0)56 627111 F +32 (0)56 602851 E info@ renson.be W www.renson.be

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN)

SCHRIJNWERKERIJ BORRA NV Nijverheidstraat 24 8650 HOUTHULST T +32 (0)51 703370 F +32 (0)51 703830 E info@borra.be W www.borra.be

T +32 (0)3 8203411 F +32 (0)3 8203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE IJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN WERK

VAKTIJDSCHRIFT VERSCHIJNING THEMA’S

Nr 1 februari Nr 2 april

SILICAATSTENEN

Nr 3 juni

REMEHA NV ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

SPRINKLERS

Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T +32 (0)3 2307106 F +32 (0)3 3545430 E info@remeha.be W www.remeha.be

VLOEREN (FLEXIBEL)

Nr 4 september Nr 5 oktober

Nr 6 december

VASTE ITEMS

GWW: SPECIAL BETON - Funderingen - Financiering - Bestrating BOUWMAT: BAUMA 2016 - Wegenbouwmaterieel - Uitrustingsstukken GWW: SPECIAL RIOLERING en ONDERGRONDSE INFRA - Software Opleiding - Offshore BOUWMAT: Verreikers - Banden en rijwerken - Motortechniek GWW: SPECIAL RAIL - Tunnelbouw - Markeringen - Veiligheid BOUWMAT: Compacte Machines - Stroomgroepen - Heien en Funderen GWW: SPECIAL STAAL - Signalisatie - Milieu - Afwatering BOUWMAT: Graafmachines - Bouwtransport - Electrisch en Hybride Compact Machinery - Track en Trace GWW: SPECIAL RIOLERING en ONDERGRONDSE INFRA - Cement Waterbouw - Hout in infra BOUWMAT: Rupsgravers - Machinebesturing en GPS - Straat en Wegenwerk GWW: SPECIAL DUURZAAMHEID - Bruggenbouw - Openbare Ruimte Asfalt BOUWMAT: Vrachtwagens en kippers - Betoncentrales - pneumatische gereedschappen

Journaal, Projecten, Voor- en nabeschouwing beurzen, Interviews, katern Bouwmaterieel.

Voor informatie:

VAKTIJDSCHRIFT JAARGANG 3

WERKEN I WWW.GWWBOUW.BE

Pascal Op de Beeck E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be T +32 50 36 81 70 M +32 475 28 14 64

E INRICHTING , CIVIELE- EN OPENBARE

Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31 (0)115 695951 F +31 (0)115 695953 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

B O U W. B E

TUUR, RUIMTELIJK

150 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

JURRY PROJECTS TERNEUZEN

INRICHTING, CIVIELEEN OPENBARE WERKEN

OVER INFRASTRUC

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 (0)3 2273630 F +31 (0)3 2273631 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

JUNI - JULI

W W W. G W W -

BLADMANAGEMENT Wim Fierens E w.fierens@louwersmediagroep.be T +32 50 36 81 70 M +32 476 67 65 55

VAKTIJDSCHRIFT

Boombekelaan 7 B-2660 Hoboken Tel.: 03 227 36 30 Fax: 03 227 36 31 Email : info@emmerynv.be Website: www.emmerynv.be Website: www.deluge.com.sg

EMMERY NV

OVER INFRASTR UCTUUR, RUIMTELI JKE

I NUMMER 3 2014 I

SCAN WITH

2014095_GWW

v3.indd 1

08-07-14 11:16

Echte specialisten gebruiken biodegradeerbare ontkistingsolie.

Draag zorg voor het milieu, gebruik biologisch afbreekbare ontkistingsolie â&#x20AC;&#x153;Biologisch afbreekbare smeermiddelenâ&#x20AC;? zijn producten die door hun samenstelling makkelijker door microorganismen in het milieu worden afgebroken. U kunt ze best gebruiken in toepassingen van verloren smering en in toepassingen met een verhoogd risico voor het milieu. Ontkistingsolie kan bij gebruik in het milieu terechtkomen en zo schade veroorzaken aan fauna en flora. Met biologisch afbreekbare ontkistingsolie kunt u de schade beperken en draagt u extra zorg voor het milieu.

Een boodschap van www.valorlub.be

Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie regionale overheden.

Meer wit. Meer licht. Meer business.

Exclusieve voorstelling van het nieuwe VELUX dakvenster in wit geverfd hout. • In uw buurt • Unieke ervaring • Gezellige lunch

Ontdek alle data op

roadshow-belgium.be

Schrijf u nu in !