Bouwen aan Vlaanderen 01 2016 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

1 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 1 2016 I FEB - MRT

Toison d’Or: stijlvol wonen en winkelen Architecturale poëzie in de Scheldestad Kankerbestrijding in hartje Genk Passief Jobhuis met inertieverhogende plafonds Markante trapgevel voor Quantum Building

Ingenieur... ...werkt u met ontwerpsoftware ontwikkeld voor architecten omdat de anderen dat doen? Of maakt u liever uw eigen keuze en kiest u voor 3D-CAD en BIM-software voor ingenieurs? Kies voor uzelf, kies Tekla!

Tekla Structures is BIMontwerpsoftware voor ingenieurs. De software onderscheidt zich in snelheid, eenvoud ĂŠn nauwkeurigheid op het gebied van het modelleren van staal, beton en hout.

TRANSFORMING THE WAY THE WORLD WORKS

Meer informatie:

Kijk op onze website www.construsoft.com voor meer informatie of bel 016/67.92.07.

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

www.remmers.be

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

DucoSlide DucoSlide Wood

Aluminium schuifpanelen Hout en aluminium in een boeiend samenspel

Park Leopold Sint-Truiden

DucoSlide is een extern zonweringsysteem met schuifpanelen. Ze combineren optimale zonwering met behoud van daglicht en bieden zo een maximum aan privacy! DucoSlide schuifpanelen zijn beschikbaar met ‘LuxFrame’ of ‘SlimFrame’ kaderprofielen met vaste of verstelbare lamellen. Toepasbaar in een enkelvoudig, symmetrisch, telescopisch, BiFold of QuadraFold schuifsysteem.

We inspire at www.duco.eu

UITGAVE

Voorwoord

1 Magere vooruitzichten

Een nieuw jaar, een nieuwe start. Of dat zou je toch denken. Helaas gaat dit vooralsnog niet op voor de bouwsector. De bouwbarometer van de Bouwunie blijft in het rood en biedt weinig hoop. Ondanks een stijging van vijf tienden in het vierde kwartaal van 2015 (tot 99,0), beoordelen de bouwkmo’s de conjunctuur nog steeds als ongunstig. Intussen is het al bijna vijf jaar geleden dat de positivo’s de bovenhand haalden en dat hun hoopvolle toekomstbeelden opwogen tegen de negatieve vooruitzichten. De lichte stijging van de bouwbarometer is volgens de Bouwunie te wijten aan een iets positievere inschatting van het werkvolume en het orderboekje op korte termijn, met name van de ondernemers die actief zijn op de particuliere renovatiemarkt. 2016 dient zich aan als een goed jaar voor renovatie, maar een slecht jaar voor nieuwbouw en nuts- en overheidsopdrachten. Het werkvolume hangt met andere woorden sterk af van het marktsegment waarin men actief is. Veel bouwkmo’s kunnen niet met zekerheid zeggen of 2016 beter zal zijn dan 2015, en ook onze architecten verwachten niet meteen beterschap. Bovendien is en blijft de tewerkstelling in de bouwsector een heikel punt. De algemene tewerkstelling zou volgens economische experts de komende maanden en jaren stijgen, maar dit lijkt helaas niet op te zullen gaan voor bouwbedrijven, die steeds moeilijker kunnen concurreren tegen goedkopere buitenlandse arbeidskrachten. Sociale dumping is en blijft een pertinent probleem: het zorgt voor een grote prijsdruk (voor slechts 45 % van de bedrijven zijn de huidige prijzen winstgevend) en bikkelharde onderlinge concurrentie. Op amper vier jaar tijd sneuvelden er in de Vlaamse bouw meer dan 12.000 jobs. “Het zoveelste bewijs dat een verlaging van de loonkost van 6 euro per gepresteerd werkuur een absolute noodzaak is en er nú moet komen. Als de loonkost niet daalt, zal het werk in de Vlaamse bouw meer en meer worden uitgevoerd door zelfstandige onderaannemers en buitenlandse (onder)aannemingsbedrijven”, waarschuwt de Bouwunie. Is er dan helemaal niets positief te melden? Toch wel. Met een gemiddelde van 98,0 scoorde 2015 beter dan de drie voorgaande jaren. Minister Crevits werkt aan een opvolgprogramma voor Scholen van Morgen. Traag maar gestaag zetten we de stap naar een energiezuinig bouwpatrimonium via nieuwbouw en structurele renovatie. En de herbestemming van kerken zal voortaan een stuk soepeler verlopen dankzij een vereenvoudiging van de administratieve procedure. Het is dus niet al kommer en kwel. Al zal dit voor sommigen wellicht een magere troost zijn… Ter besluit van dit voorwoord grijp ik toch nog even de gelegenheid aan om voormalig hoofdredacteur Koen Mortelmans te bedanken voor bewezen diensten. Acht jaar lang waakte hij over de uitmuntende kwaliteit van Bouwen aan Vlaanderen, fileerde hij de bouwactualiteit in zijn scherpe editorials en maakte hij zelf tientallen mooie projectreportages. Gelukkig blijft hij zijn pen ter beschikking stellen van dit magazine en zullen we ook in de toekomst nog ruimschoots van zijn schrijfsels kunnen genieten. Bedankt Koen, in naam van heel het BAVL-team!

Tim Janssens

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 5

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift & website voor de bouw Jaargang 17 • nummer 1 • 2016 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

H.B.J.M. Louwers Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

EINDREDACTIE Tim Janssens

REDACTIE

Tim Janssens, Kevin Moens, Jeroen Schreurs en Michel Van den Bosch (Redactiebureau Palindroom), Koen Mortelmans, Els Jonckheere, Johan Debaere, Bram Souffreau, Nick Vanderheyden, Henri Gielen, Ewoud Hasenbos, Hans Herbrant, Margriet Langman, Kaylie Lemmens, Wouter Polspoel

BLADMANAGEMENT

WOON- EN WERKGEBOUWEN Gent: Quantum Building, creatief en duurzaam

Kortrijk: Eerste editie Utility2Build nu al goed voor 71 exposanten

Aalter: Transparantie en functionaliteit als troeven voor nieuwe garage

Brussel: Toison d'Or geeft Brusselse bovenstad extra impuls

Antwerpen: Poëzie wordt woonrealiteit langs de lange rivier

De Pen: Eddy Cox, gedelegeerd bestuurder Groep Van Roey

Genk: Residentie Rembrandt, eyecatcher op voormalige kankerplek in hartje Genk

Leuven: Nieuwe en grotere cleanroom voor IMEC

Oudenaarde: Hedendaags wonen in hartje Vlaamse Ardennen

Bedrijfspresentatie: De Witte Aluminiumconstructies

Beveren: Brandweerkazerne met stoere uitstraling

Elsene: Knappe passiefbouw met vooruitstrevend energetisch concept

Brussel: Realty past look & feel, inrichting en conferentieprogramma aan

Aalst: Deuren van Nieuw Administratief Centrum geopend

België: € 54,00 per jaar excl. BTW Buiten België: € 90,00 per jaar excl. BTW KBC Bank IBAN BE80 7310 2514 2977 BIC KREDBEBB t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 50 36 81 70

Bedrijfspresentatie: Cruise Travel

Maasmechelen: Sportcomplex voor school en burgers

Etterbeek: Eigentijds wonen in interbellumgebouw

Gent: Blaisantpark, wonen, winkelen en studeren in één gebouw

Sint-Truiden: Ridgid-hoofdkwartier blikvanger in Sint-Truiden

ADRESWIJZIGINGEN

Brugge-Mechelen: Seminarie Groots in warmte

Berlare: Lake View, als een sculptuur aan het Donkmeer...

Philippe Bourda T +32 50 36 81 70 M +32 478 43 75 43 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pieter Maeyaert T +32 50 36 81 70 E p.maeyaert@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 50 36 81 70 M +32 475 28 14 64 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

ADVERTENTIES

www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project E traffic@louwersmediagroep.be Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

ABONNNEMENTPRIJS

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

Overijse: Sporthal in groene omgeving voor Europese Commissie

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Bedrijfspresentatie: S.air

DOELGROEP

Tienen: Technisch geavanceerde boardroom voor BEBAT

OPZEGGINGEN

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

Aalter: Marie Méro in nieuw kleedje

THEMA GEVELTECHNIEK

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersmediagroep.be

Idee voor ‘K-peil next generation’ gelanceerd op BOX-congres

DRUKWERK

Architecturale zonwering voor meergezinswoning in hartje Sint-Niklaas

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

96 104

Compleet daken gevelassortiment met toekomstvisie

107 109 111

Inhoud

104

121

136

Meer dan een steentje bijdragen aan een mooiere kustlijn Aluminium gevelbekleding als nieuwste trend Duurzame, onderhoudsarme houten wandbekleding FAC lanceert gegarandeerd kwaliteitskeurmerk Natuursteen eist zijn plek op binnen de gevelmaterialen

142 112 115 117 118 119

ONDERWIJSPROJECTEN Antwerpen: Binnenkijken mag in nieuwe zeevaartschool Oudenaarde: Complete inrichting voor Sportcomplex ‘t Groenhof in Oudenaarde Oostende: Nieuwbouw in plaats van tijdelijke klassen uit de jaren 80 Oudergem: The Link, luxueus wonen voor studenten

122 124 127 129

ZORGPROJECTEN Muizen: Speelse bouwkneepjes resulteren in eigentijds woonzorgcentrum

130

Huldenberg: Woonzorgcentrum voor Zusters Annonciaden in Huldenberg

134

Diegem: Residentie Zilverhof, zelfstandig wonen binnen een zorgkader

136

BOUWEN AAN MONUMENTEN Gent: Unieke betonrestauratiewerken voor gevels Boekentoren

139

Gent: Hoekpand in hartje Gent compleet gerenoveerd

142

UITGAVE

1 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 17 I NUMMER 1 2016 I FEB - MRT

PARTNERS EN RUBRIEKEN Journaal

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE

De Vijfde gevel CIB Nieuws De Derde Long BVA Nieuws Juridisch advies van Hans Herbrant

Toison d’Or: stijlvol wonen en winkelen Architecturale poëzie in de Scheldestad

VCB Nieuws

Kankerbestrijding in hartje Genk Passief Jobhuis met inertieverhogende plafonds Markante trapgevel voor Quantum Building

ORI Nieuws

1 2016082 BAVL 01 tessa.indd 1

02-03-16 14:38

Wie Doet Wat

59 121 144 145 146 147 148 149 150

Coverbeeld: Quantum Building

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

GENT | Quantum Building

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | evr-Architecten / Alides

QUANTUM BUILDING: CREATIEF EN DUURZAAM De Quantum Building kenmerkt zich door een trapsgewijze ontwikkeling van de zuidgevel.

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

GENT | Quantum Building

Eind januari wordt een eerste kantoorcomplex aan het gloednieuwe Oktrooiplein in Gent opgeleverd: de ‘Quantum Building’. Het betreft een gebouw van 9.300 m² dat niet alleen architecturaal een nieuw tijdperk inluidt. Ook qua duurzaamheid is het een typevoorbeeld van hoe een toekomstgericht pand er dient uit te zien. In het Masterplan Oude Dokken in Gent wordt het nieuwe Oktrooiplein een bijzondere plek waarlangs voetgangers en fietsers vlot de heraangelegde oevers van het Achterdok kunnen bereiken. Sinds 2014 is het er één en al bedrijvigheid: een eerste nieuwbouwproject binnen het Masterplan Oude Dokken wordt er immers gerealiseerd. De Quantum Building beschikt over een gelijkvloers niveau, zes verdiepingen met flexibele kantoorplateaus en twee ondergrondse parkeerlagen.

TRAPSGEWIJZE ZUIDGEVEL Het complex valt op door zijn creatief design. Luc Reuse van evr-Architecten licht toe: “Het kantoorcomplex heeft een scharnierfunctie tussen het station Dampoort, de Oude Dokken, de binnenstad en de negentiende-eeuwse gordel. We moesten een

ontwerp maken dat heel wat complexe randvoorwaarden samenbrengt. De terugwijkende rooilijn die ruimte geeft aan het nieuwe Oktrooiplein, de vastgelegde bouwhoogte en het door de klant gevraagde programma dwongen ons een volume te bedenken dat alles kon verzoenen. Dit resulteerde in een trapsgewijze ontwikkeling van de zuidgevel, waardoor de hoogste verdieping opnieuw een rechthoekige figuur wordt. In functie van een goede daglichttoetreding is planmatig geopteerd voor een H-vormige figuur. Om aansluiting met de typische architectuur van het stedelijk bouwblok te krijgen, zijn de gevels aan de noordzijde bekleed met grijskleurige leien. Voor de rest werkten we met genereuze glaspartijen en gaven we het atrium twee koppelvolumes. Dit alles zorgt voor een gebouw met een zeer gevarieerd lichten schaduwspel en tal van verrassende vista’s.” ›

In functie van een goede daglichttoetreding is planmatig geopteerd voor een H-vormige figuur.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

Bouw & Controle Luchtdichtheid – Isolatie – Ventilatie – Akoestiek

Luchtdichtheid heeft als functie de isolatielaag te beschermen. Daarnaast vermijdt deze luchtdichte laag de intrede van koude buitenlucht, wat in winst op de energiefactuur en een verhoging van het comfort resulteert. Het voorschrijven van tussentijdse en indicatieve metingen garandeert de voordelen van luchtdicht bouwen, voor particuliere woningen en grotere bouwprojecten.

Bij een thermografische analyse wordt de oppervlaktetemperatuur van de bouwelementen zichtbaar. Thermische verliezen, luchten waterintredes worden bijgevolg eenvoudig opgespoord met behulp van een warmtebeeldcamera. Risico’s op condensatie en vocht worden vermeden door het opzoeken van koudebruggen, het bepalen van het dauwpunt en de relatieve luchtvochtigheid.

Eens geluid als lawaai wordt ervaren, is dit uiterst storend voor ieder. Daarom worden bouwprojecten meer en meer onderworpen aan geluidseisen. BCB bvba voert akoestische onderzoeken uit van zowel lucht- als contactgeluiden en toetst deze af aan de norm. Ook het geluidsniveau van de technische installaties en de buitenomgeving worden gemeten.

BCB Bouw & Controle biedt u en uw team graag technische assistentie aan bij alle vragen in verband met luchtdichtheid, isolatie, ventilatie en akoestiek. Aan de hand van voorstudies, opleidingen, werfbezoeken en eventuele detailmetingen wordt elke eis behaald. Bruno Bailleul, Zaakvoerder BCB Bouw & Controle

BCB – Bouw & Controle bvba

www.bcb-bouw.be - info@bcb-bouw.be - GSM: 0489 99 33 97

GENT | Quantum Building

Participanten aan het woord BCB – LUCHTDICHTHEIDSMETINGEN Om het BREEAM-certificaat te behalen, moest de Quantum Building aan een scherpe luchtdichtheidswaarde (n50) van maximaal 1/u voldoen. Dankzij een goed ontwerp, de correcte uitvoering van de luchtdichtheidswerken en het voorschrijven van tussentijdse metingen werd deze doelstelling glansrijk gehaald. Bruno Bailleul, zaakvoerder van BCB bvba (Gent), dat de metingen uitvoerde: “Het is uitermate belangrijk om een indicatieve luchtdichtheidscontrole uit te voeren in combinatie met een thermografische luchtlekopsporing, en dat vooraleer de eindafwerking wordt geplaatst. Met een infraroodanalyse worden luchtlekken meteen zichtbaar en opgenomen in een rapportage. Tevens kwantificeert onze ‘BlowerDoor’-apparatuur de grootte van de luchtintrede (m³/u). Dankzij deze controles vallen luchtlekken nog eenvoudig en duurzaam af te dichten. Tot slot wordt duidelijk of er verdere investeringen nodig zijn met het oog op het rendabel behalen van de luchtdichtheidseis.” Bij de definitieve meting van het Quantum Building werden de kritische punten voor luchtdichtheid, zoals de aansluitingen tussen bouwelementen, doorvoeren van technieken en de doorboringen doorheen de bouwschil gecontroleerd. Het gemeten luchtdichtheidsresultaat van 0.81/u bevestigt de correcte uitvoering hiervan.

TOONBEELD VAN DUURZAAMHEID Omdat de wijk grote ambities koestert op het vlak van integrale duurzaamheid, wilde bouwheer Alides met dit gebouw zeker niet achterblijven. Luc Reuse: “De oosten westgevel zijn houten, met isolatie gevulde geveldozen, afgewerkt met vlakke gevelpannen die in een kleurgradiënt van antraciet naar rood zijn aangebracht. De zuidgevel is volledig beglaasd, maar beschikt ter hoogte van de kantoren over houten lamellen. De noordgevel van de verticale ontsluiting is dan weer bekleed met EPDM en bekabeling en wordt door middel van klimop vergroend. Qua energiezuinige technieken is er sprake van een BEO-veld met warmtepompen, balansventilatie en zonnepanelen. In combinatie met nog vele andere duurzame ingrepen leidde dit tot een BREAAM Excellent-score.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Alides (Gent)

Architect

evr-Architecten (Gent)

Hoofdaannemer

Vanwege de steeds hogere eisen met het oog op de 2020-doelstellingen is het van groot belang om in zee te gaan met een bedrijf dat een gegronde kennis heeft inzake luchtdichtheid, ventilatie, thermische en akoestische isolatie. Dit zowel voor projecten van residentiële als niet-residentiële aard. Alvorens Bruno Bailleul deze controledivisies binnen het familiebedrijf opstartte, had hij een jarenlange ervaring opgedaan bij andere gespecialiseerde bedrijven en instituten. Zodoende staat BCB aan de top in België qua kennis in deze materie. Bruno Bailleul: “Ons team van erkende luchtdichtheidstesters kan de opdrachtgever bijstaan vanaf de planningsfase tot de oplevering. Zodoende adviseren wij niet alleen, maar kunnen we ook allerhande voorstudies en metingen uitvoeren. Op die manier weet elke betrokken partij waar ze aan toe is tijdens het hele bouwproces. Dit resulteert in efficiënter bouwen, winst in E-peilpunten en een verhoging van het comfort voor de eindgebruiker.”

STACO BELGIUM – PERSROOSTERS OP MAAT Staco Belgium uit Sint-Niklaas werd bij de bouw van de Quantum Building ingeschakeld om gegalvaniseerde stalen roostervloeren te maken voor de kelderafdichting. Het Belgische verkoopskantoor maakt onderdeel uit van de Staco Holding, die in heel Europa actief is en intussen zo’n vijfhonderd medewerkers telt. Behalve in vloerroosters is de groep ook gespecialiseerd in de productie van traptreden, perforoosters, gedruklaste roosters en architectonische toepassingen zoals art deck, vlonderrroosters, lamellenroosters en ballustrades. In totaal leverde Staco Belgium 8m² persroosters type RR 50-2 met een standaard maaswijdte van 30 x 30. Qua materiaal viel de keuze op gegalvaniseerd staal S235JR. Sales Director Jeroen Spiessens: “Er is voor deze oplossing geopteerd omdat er grote overspanningen moesten worden overbrugd. Bedoeling was immers een voldoende hoge personenbelasting te realiseren zonder extra steunprofielen te gebruiken. De roosters werden op stalen hoekijzers geplaatst, die op hun beurt in de betonvloer zijn verwerkt. Om het geheel mooi te laten ogen, werden de roosters strokend geproduceerd. De fabricatie gebeurde in een van onze Nederlandse fabrieken. Hoewel het maatwerk betrof, konden we toch binnen de twaalf werkdagen leveren.”

Algemene Bouw Maes (Gent)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

Brandventilatie

Klimaattechniek Industrie

Zonwering

Service en onderhoud

GENT | Quantum Building

Participanten aan het woord VANHECKE – VAN BOREN TOT AANSLUITING OP COLLECTOR Een van de belangrijkste maatregelen om van de ‘Quantum Building’ een echt duurzaam kantorencomplex te maken, was de aanleg van een BEO-veld. Deze taak werd in handen van Vanhecke uit Zwevezele gegeven. Het boorde in totaal 32 warmtewisselaars tot op een diepte van 135 meter, die bestaan uit een dubbele lus met een diameter van 32 mm in PE.

Bestuurder Luc Vanhecke: “De sondes zijn gevuld met glycol en water. De boorgaten werden aangevuld met grout, een product dat een goede geleiding biedt en kortsluiting tussen de waterlagen uitsluit. Eenmaal de leidingen met de collector verbonden waren, zorgden we door middel van een doorspoeling dat alle lucht uit het systeem verdween. Daarnaast persten we alles af op druk om na te gaan of er zich geen lekken manifesteerden.” Dat het BEO-veld onder de ondergrondse garage moest worden aangelegd, bleek een onvoorzien probleem met zich mee te brengen. “Op 35 meter diepte bevond zich spanningswater”, legt Luc Vanhecke uit. “Op zich is dat niet zo’n probleem, maar omdat we zeven meter onder het grondniveau moesten boren, stroomde dat water tijdens de werken steeds naar boven door de boorgaten. Dit hebben we opgelost door extra buizen tot op 44 meter diepte te plaatsen en af te cementeren.”

bronbemaling • geothermie • putboringen

Hille Zuid 15 - 8750 Zwevezele • mail: info@geovanhecke.com • T. 051 74 64 15

www.geovanhecke.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

Meer informatie over onze producten vindt u in de nieuwe brochure (aan te vragen via info@staco.eu)

CREATE AND INSPIRE

G R AT I N G T E C H N O L O G Y

> StacO gr atingS

c r E at E a n D i n S P i r E

> OPVaLLEnDE arcHitEc tUUr

onderdeel van

www.staco.be

thyssenkrupp LiftenAscenseurs    

  

 

      



GENT | Quantum Building

Participanten aan het woord THYSSENKRUPP LIFTEN ASCENSEURS – ENERGIEZUINIGE LIFTEN

COLT GROUP – ZUIVERE LUCHT IN PARKEERGARAGES

Omdat de bouwheer van de ‘Quantum Building’ een statement wilde maken op het vlak van duurzaamheid, is ook naar de meest energie-efficiënte liften gezocht. Uiteindelijk viel de keuze op de ThyssenKrupp Synergie-liften, waarvan er drie exemplaren werden geïnstalleerd. Tony Maenhout, Sales Engineer van Thyssenkrupp Liften Ascenseurs: “Dit zijn types die volgens het regeneratieprincipe werken: telkens de lift afremt, wordt de verloren energie terug in het net geïnjecteerd. Afhankelijk van het verbruik, resulteert dit jaarlijks in een besparing van vele honderden euro’s. Bovendien gaan de liften automatisch in eco- en slaapmodus wanneer ze gedurende een aantal minuten niet worden gebruikt. Eerst schakelen bepaalde functies, zoals het LCD-scherm, zichzelf uit, waarna het volledige systeem – naar analogie met een pc – in slaapmodus gaat. Op dat moment vermindert het energieverbruik van de traditionele 500 W bij stilstand naar amper 5 W. Dit alles zorgt ervoor dat de liften zichzelf na hun levensduur van veertig jaar volledig hebben terugbetaald met de gerealiseerde energiebesparing!”

In de twee ondergrondse bouwlagen van Quantum bevindt zich een parking met een totaaloppervlakte die minder dan 1.000 m² bedraagt. Hiermee voldoet ze aan de voorwaarden voor een rook- en warmteafvoerinstallatie type ‘light’. De keuze viel op een systeem van de Colt Group uit Mechelen. Sales Manager Patrick Janssens: “Omdat wij al onze oplossingen zelf samenstellen uit aangekochte onderdelen en eigen gefabriceerde kleppenregisters, kunnen we de rook- en warmteafvoerinstallaties aan een erg competitieve prijs aanbieden. Dat heeft bij de bouwheer van het Quantum Building de doorslag gegeven om met ons in zee te gaan. Maar naast prijstechnische redenen, heeft ook onze jarenlange ervaring én reputatie natuurlijk een belangrijke rol gespeeld. De Colt Group bestaat immers al 85 jaar en is wereldwijd in 75 landen actief. We kunnen onszelf dus echt wel een specialist ter zake noemen.” De ontwikkeling en installatie van de rook- en warmteinstallatie voor de Quantum Building was dan ook een kolfje naar de hand van Colt. Daarnaast leverde de onderneming eveneens CO-detectiesysteem. “Een moeilijke opdracht was dit niet”, aldus Patrick Janssens, “want met ons team van acht professionele vakmensen realiseren we dagelijks dergelijke projecten. Dit was voor ons dus een standaardklus. Maar we laten ons ook niet afschrikken door complexe dossiers zoals Barco in Kortrijk, Shopping Center Wijnegem, Docks in Brussel, …”

Het Duitse Thyssenkrupp is een van de marktleiders in liften roltrapsystemen. Daarnaast is de groep ook actief in de kunststof-, metaal- en automotivesector. Wereldwijd telt ze verschillende operating units, waar 200.000 personeelsleden vorig jaar een omzet van 50 miljard euro realiseerden. Op het vlak van liften roltrapsystemen onderscheidt Thyssenkrupp zich vooral door zijn technologie. Zo ontwikkelde het al een oplossing voor hoge gebouwen waarbij twee liftsystemen in één koker kunnen worden ondergebracht, de zogeheten TWIN.

De Engelse Colt Group levert een breed pallet aan producten en diensten voor industriële panden en de utiliteitsbouw. Hierbij ligt het accent op het ontwerp en de installatie van systemen voor brandventilatie, klimaattechniek, natuurlijke ventilatie en buitenzonwering. Patrick Janssens: “We werken projectmatig, wat betekent dat onze service ook ontwerpadvies, testen op maat, simulaties, projectmanagement én service en onderhoud van de systemen omvat.”

GRANOX – TRAPLEUNINGEN De trapleuningen in het Quantum-gebouw werden afgewerkt door Granox. Deze bvba uit Gits is gespecialiseerd in trappen, noodtrappen, borstweringen in alle vormen en combinaties van materialen. Glazen structurele borstweringen met klemvoet vertegenwoordigen een groot deel van de activiteiten. Zaakvoerder Ghislain Ramboer: “In Quantum hebben we 45 lopende meter volleplaatleuningen geplaatst langs de hoofdtrap, 58 lopende meter spijltjesleuningen in de tweede trapzaal en 170 lopende meter handgrepen tegen de muren in de twee verschillende trapzalen. Alle constructies bestaan uit staal met een hoogwaardige afwerking in poederlak. Al deze producten werden in onze eigen fabriek in Gits gemaakt en door een zestal van onze eigen mensen geïnstalleerd. Gezien de uitstraling van dit gebouw en de vele bezoekers zijn we erg blij dat we ‘Quantum’ aan onze referentielijst kunnen toevoegen. Deze telt intussen al heel veel grote namen, zoals WZC Ten Anker in Nieuwpoort, het Klooster van Oudenaarde, AZ Sint Lucas in Brugge, het OCMW in Brugge, Jan De Nul in Aalst, Mevaco in Aalter, Infrabel in Brugge, Katoennatie in Kalloo, Vuurhal in Zedelgem, ...”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

U ondersteunt uw bewoners. Wie is er om u te ondersteunen? Maak samen met uw ING-bankier uw missie waar. Om het welzijn van uw bewoners te garanderen, is efficiëntie voor u een topprioriteit. Bij ING beseffen we dat. Daarom kunt u rekenen op een ING-bankier die uw behoeften begrijpt en financiële oplossingen aanreikt die u perfect ondersteunen in uw taak. Diensten die uw geldstromen optimaliseren en uw liquiditeitsbeheer en betalingen nog vlotter laten verlopen, bijvoorbeeld. Of elektronisch bankieren, speciaal afgestemd op uw situatie en organisatie. Zo maken we u het leven gemakkelijker. Maak gerust een afspraak met uw ING-bankier. ing.be/business

ING België nv – Bank/Kredietgever – Vennootschapszetel: Marnixlaan 24, B-1000 Brussel – RPR Brussel – Btw: BE 0403.200.393 – BIC: BBRUBEBB – IBAN: BE45 3109 1560 2789. Verantwoordelijke uitgever: Inge Ampe – Sint-Michielswarande 60, B-1040 Brussel.

KORTRIJK | Utility2Build

Er worden zeer gericht bouwheren uit zes kernsectoren binnen de utiliteitsen projectbouw uitgenodigd: Government, Healthcare, Education, Retail, Offices en Hospitality.

Tekst | Nick Vanderheyden

Beeld | Utility2Build

EERSTE EDITIE UTILITY2BUILD NU AL GOED VOOR 71 EXPOSANTEN Op 23 en 24 maart 2016 gaat in Kortrijk Xpo de langverwachte eerste editie van de nieuwbakken beurs Utility2Build door. Het concept, een idee van de organisatie rond Architect@Work, richt zich op bouwheren binnen de utiliteitsen projectbouw. Met een professioneel contactplatform biedt het zo concrete antwoorden op de specifieke noden in deze sectoren. Intussen wist het eventteam al 71 bedrijven warm te maken om op de beurs te exposeren. Het valt op dat tijdens deze tweedaagse heel wat gevestigde namen present tekenen. Beckhoff Automation, Cras, Dorma Foquin, HansGrohe, Meisterwerke Schulte, Soudal, Stadsbader, Unilin, Van Marcke, Velux Belgium, Wienerberger: het zijn slechts enkele ronkende namen die tijdens de beurs uitpakken met nieuwigheden en innovaties. “Voor ons als nieuwbakken beurs is het ronduit prachtig dat we vanaf de start met dergelijke namen op de proppen kunnen komen”, vertelt organisator Peter Vanbrackel. “Zulke bedrijven bieden een enorme meerwaarde voor bezoekers. Maar evengoed zullen er kleinere

bedrijven exposeren, zodat we een voldoende gevarieerd aanbod kunnen bieden. Iets wat de bezoeker uiteraard alleen maar ten goede komt.”

ZES KERNSECTOREN Het doel van het nieuwe evenement bestaat erin te fungeren als ontmoetingsplaats binnen de utiliteitsen projectbouw. Het overkoepelend podium reikt een geschikte gelegenheid aan waarin bezoekers en standhouders elkaar kunnen vinden in toekomstige projecten via networking en kennisoverdracht. Daarnaast beantwoordt het aan de specifieke noden in de

sector en focust het onder de baseline 'Utility Building Tomorrow' op innovatieve producten, materialen en technieken en op toepassingen en diensten binnen de markt. “Daarom is deelname voorbehouden aan fabrikanten, exclusieve invoerders en verdelers van materialen voor ruwbouw, buitenafwerking, binnenafwerking en technieken, naast architectenbureaus, ingenieurs- en studiebureaus en aannemers klassen 5 tot en met 8. Voor deze bouwpartners nodigen we zeer gericht bouwheren uit zes kernsectoren binnen de utiliteitsen projectbouw uit: Government, Healthcare, Education, Retail, Offices en Hospitality.”

UNIFORMITEIT IN INNOVATIEF KADER Evenzeer opmerkelijk is dat de organisatie, naar analogie met de andere beurs die het tweejaarlijks op poten zet, wederom kiest voor uniformiteit in de standen. “Iedereen krijgt tijdens de beurs exact dezelfde stand, maar kan deze uiteraard naar believen inrichten. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

ut i l i t y b ui l d i ng t o m o r ro w

23-24 MAART 2016

K O R T R I J K X PO ELKE DAG VAN 13U-20U

UTILITY2BUILD – professioneel contactplatform waar bouwheren binnen de utiliteitsen projectbouw hun potentiële bouwpartners voor toekomstige projecten kunnen ontmoeten. Met enerzijds exclusieve focus op materialen & technieken en anderzijds ruime mogelijkheden tot networking en kennisoverdracht.

GRATIS bezoek!

Registratie via www.utility2build.be met code “BAV101”

DE COENE PRODUCTS

Organisatie:

• T 032 (0)56 24 11 11 • utility2build@kortrijkxpo.com • www.utility2build.be

KORTRIJK | Utility2Build

'Naar analogie met de andere beurs die het tweejaarlijks op poten zet, kiest de organisatie wederom voor uniformiteit in de standen' Zowel de mastodonten in de markten als de kleinere speler krijgen dus dezelfde kansen om hun producten en diensten voor te stellen aan een publiek dat louter bestaat uit actoren in de utiliteitsen projectbouw. Een gedachtegang die voor ons steevast een belangrijk uitgangspunt vormt bij de organisatie van beurzen.” Om het contact tussen bouwheren en bouwpartners extra te optimaliseren, wordt de bouwheer doorheen compacte en uniforme modules geleid. “Dankzij de keuze voor deze modules ontstaat een innovatieve lay-out van dit gloednieuw verzamelpunt voor knowhow en aanbieders. De uniformiteit in constructie, belettering

en verlichting van de standen laat de genodigden makkelijker toe om alle standhouders te ontdekken. Exposanten krijgen zo de kans om op slechts twee dagen hun producten en diensten voor te stellen aan de voor hen gewenste bouwheren. Tevens zijn er ontmoetingsmogelijkheden buiten de standen om in de vorm van seminaries en workshops”, besluit Vanbrackel. Utility2Build vindt plaats op 23 en 24 maart 2016, telkens van 13u tot 20u in hal 4; een locatie die makkelijk toegankelijk is via Xpo Noord en Xpo Zuid. Toegang is gratis mits voorregistratie via de website. Meer informatie vind je via utility2build.be. ❚

Elke exposant krijgt dezelfde kansen dankzij het uniforme standenconcept.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

• Lichtkoepels • Brandkoepels • Lichtstraten

STERK IN PRIJS

EIGEN PLAATSINGSDIENST • RENOVATIE EN NIEUWBOUW Meire nv • Balgerhoeke 18 • 9900 EEKLO • ✆ 09/377 24 61 info@meire.be • www.meire.be

D&G Security Kleine Broekstraat 23 9030 Mariakerke F 09 228 05 66 M 0475 63 86 18 E info@dg-security.be W www.dg-security.be

Wij trekken uw plan

Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen.

Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven.

Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering.

Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.

‘Wij Trekken Uw Plan’

Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter - Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be - www.nvvandenbussche.be

Het service-team Akko streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid. Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.

AALTER | MIG Motors

De ligging op de hoek van de straat vraagt om een uitnodigende open gevel.

Tekst | Johan Debaere

Beeld | Vandenbussche NV – Patrick Dekeyser/Paul Temmerman

Transparantie en functionaliteit als troeven voor nieuwe garage Eind september 2015 opende de nieuwe garage van MIG Motors in Aalter. De wagens van Volkswagen en Skoda staan te pronken in een nieuwe toonzaal, terwijl de werknemers nu elke dag naar een gezellige en moderne werkplaats trekken, ontworpen met oog op een optimale logistiek. Het bouwteam met architect Paul Temmerman, hoofdaannemer Vandendenbussche uit Aalter en enkele lokale onderaannemers realiseerde een nieuwbouw waar visibiliteit, functionaliteit en transparantie samenkomen. Vooral de korte oplevertermijn van 102 dagen maakt indruk. De nieuwbouwgarage van MIG Motors omvat aparte toonzalen voor Volkswagen en Skoda, werkplaatsen, stockruimte voor materiaal en banden, kantoren en een vergaderzaal, een refter, kleedkamers en sanitaire ruimtes. Zaakvoeder Francis Verspeelt gaf architect Paul Temmerman – in samenspraak met de directie van invoerder d’Ieteren – de opdracht het ontwerp te tekenen en de werf te coördineren. Algemene bouwonderneming Vandenbussche nam het volledige bouwtraject van ruwbouw tot afwerking voor haar

rekening volgens de ‘Wij Trekken Uw Plan-filosofie’. Voor de technieken, tegelvloeren en schilderwerken schakelde de bouwheer lokale aannemers in. “Deze garage situeert zich op een druk kruispunt, waardoor een uitnodigende gevel met grote glaspartijen uiterst belangrijk was”, zegt architect Paul Temmerman. “Ook binnenin zijn helderheid en transparantie sleutelwoorden. Grote lichtstraten en speciale spinvormige lichtkoepels zorgen voor het daglicht in het volledige gebouw. Dankzij de aanwezigheid van

ramen tussen toonzaal en kantoren enerzijds en de werkplaats anderzijds is er ook telkens oogcontact tussen alle werknemers.”

FUNCTIONEEL ONTWERP Naast deze transparantie legde het bouwteam vooral de focus op de functionaliteit van het nieuwbouwvolume. In de showroom staan links van het centrale receptiegedeelte de wagens van Skoda, terwijl we rechts de modellen van Volkswagen vinden. Daarnaast huisvest het gebouw ook een ruime werkplaats. Boven de toonzaal bevinden zich de kantoren van de medewerkers, terwijl op een tussenverdieping in de werkplaats een geautomatiseerde stockageruimte ondergebracht is. “Op het braakliggende terrein trokken wij na de funderingswerken eerst een staalconstructie op. Verder omvat dit project onder meer een gevel uit zelfdragend glas met achterliggende steunberen, een dak in steeldeck met een pvc-bedekking, ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

de sterkte van het Timmerman-gamma: een compleet aanbod KLEITKALSEIDE 40

T 050 71 26 81

INFO@TIMMERMAN.BE

9990 MALDEGEM

F 050 71 44 43

WWW.TIMMERMAN.BE

10713_TIMMERMAN_Adv_DEF.indd 1

Ramen en deuren in PVC Ramen en deuren in Aluminium Verandaâ&#x20AC;&#x2122;s Rolhekkens en -poorten Sectionaalpoorten Rolluiken en luiken Screens en vliegramen

13/11/15 11:14

Knokkeweg 13, 9880 Aalter M 0485 81 11 90 T 09 328 66 06 dc-projects@telenet.be www.dcprojectsaalter.be

AALTER | MIG Motors

Participanten aan het woord DC PROJECTS – VLOER- EN WANDTEGELS DC Projects (Aalter) plaatste 1300 m² vloeren wandtegels bij MIG Motors in Aalter. “Op vraag van zaakvoerder Verspeelt zochten we een gepolijste keramische witte tegel met afmetingen 60/60”, zegt werfleider Dylan Clincke. “Dankzij een levelingsysteem met clips konden we de vloertegels telkens op identieke hoogte en op gelijke afstand van elkaar plaatsen. Aangezien na amper twee dagen al andere aannemers op de vloer moesten lopen, was de keuze van de correcte lijm uiterst belangrijk.” DC Projects plaatst vloeren wandtegels, mozaïek, terrassen en natuursteen in nieuwbouw- en renovatieprojecten. “Ons team bestaat uit dertig ervaren plaatsers, bijgestaan door drie werfleiders. We verlijmen tegels op chape of plaatsen ze traditioneel in een mortelbed”, licht zaakvoerder Ivan Clincke toe. “Vooral de korte oplevertermijn van dit project was een uitdaging. We waren gedurende drie weken met vier plaatsers op de werf actief.” DC Projects was onder meer ook actief in andere vestigingen van MIG Motors, in Brouwerij Van Honsebrouck (Izegem), Slagerijschool Ter Groene Poorte (Brugge), RVT Patershof (Beernem) en heel wat villa’s.

MEIRE – DAGLICHTSYSTEMEN Foto boven: Overal in de garage werd gezorgd voor de nodige transparantie. Foto onder: De medewerkers hebben ook vanuit de kantoren een duidelijk overzicht.

sandwichpanelen, betonblokken en betonvloeren in de werkplaats”, lichten senior werfleider Geert Desmet en projectleider Jonas Landuyt (Vandenbussche) toe. “In de showroom hebben we de structuur weggewerkt met wanden in gyproc en valse tegelplafonds. Tussen de showroom en de werkplaats plaatsten we brandwerende wanden en ramen.” De klanten voor de werkplaats melden zich eerst aan bij een receptie, waarna de wagens naar de werkplaats of een wachtplaats gebracht worden, wat zorgt voor een vlotte circulatie op de werkvloer. Zelfs na sluiting kunnen er leveringen plaatsvinden via aparte, beveiligde toegangen.

HUZARENSTUKJE De bijzonder korte uitvoeringstermijn was de grootste uitdaging bij dit project. “We startten de werken midden februari 2015 en 102 dagen later hebben we de garage opgeleverd”, sluiten architect Temmerman en senior werfleider Desmet af. “Dit was alleen mogelijk dankzij een goede voorbereiding en coördinatie, correcte afspraken met zaakvoerder Verspeelt en de directie van d’Ieteren en een vlotte samenwerking tussen alle partijen van het bouwteam.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer MIG Motors (Aalter)

Architect

Paul Temmerman Architectenbureau (Mariakerke/Gent)

Hoofdaannemer

Meire N.V. (Eeklo), opgericht in 1965, is uitgegroeid tot een succesvolle kmo, gespecialiseerd in het leveren, plaatsen en onderhouden van lichtkoepels, lichtstraten en rookafvoerinstallaties. “We begeleiden projecten op het vlak van daglichtsystemen en rookafvoersystemen”, vertelt zaakvoerster Isabelle Meire. “Zo installeren we lichtkoepels, lichtstraten, luifels, verticale wanden, brandkoepels, rookluiken en rook- en warmteafvoersystemen, maar zijn we ook aanspreekpartner voor speciale constructies op maat in kunststof en glas.” Voor de garage van MIG Motors in Aalter leverde en plaatste de firma de voorzieningen om een maximum aan natuurlijk licht via het dak binnen te laten schijnen: industriële lichtstraten, lichtstraten in de vorm van een lessenaarsdak, speciale spinconstructies, brandkoepels en rookluiken. “We voerden deze werken in verschillende opeenvolgende fases uit. We passen ons immers altijd flexibel aan de planning van de hoofdaannemer aan.” Meire werkt nauw samen met architecten en studiebureaus, bouwpromotoren en bouwondernemingen, dakdekkers, elektriciens en syndici. De daglicht- en rookafvoersystemen vind je terug in appartementsgebouwen, bankinstellingen, scholen, woonzorgcentra, rusten verzorgingstehuizen en andere publieke gebouwen, maar ook in particuliere woningen.

TIMMERMAN – ALUMINIUM BUITENSCHRIJNWERK Timmerman (Maldegem) produceerde en plaatste het aluminium buitenschrijnwerk bij MIG Motors in Aalter. “We werkten met profielsysteem W72 van Heroal vanwege de goede thermische eigenschappen en stabiliteit. Deze kaderprofielen zijn ondersteund met SLDS-blokken van Foppe, zodat de zware glaslasten koudebrugvrij op de dragende structuur van het gebouw konden worden overgedragen. Voor de inkomsassen van de toonzalen gebruikten we systemen van Dorma”, vertelt werfleider Jasper Dobbelaere. “Aangezien we vroeg in het bouwproces betrokken waren, konden we veel voorbereidingen in het atelier treffen, wat de efficiëntie op de werf ten goede kwam.” Timmerman (Maldegem), opgericht in 1947, was oorspronkelijk actief in de productie van rolluiken, maar specialiseert zich sinds de jaren 80 ook in de productie en plaatsing van buitenschrijnwerk in aluminium en pvc. De firma met honderdvijftien medewerkers levert schrijnwerkers, sleutel-opde-deurbedrijven, bouwpromotoren en bedrijven uit de industrie- en appartementsbouw totaaloplossingen voor het dichten van alle openingen in gebouwen. “We produceren jaarlijks zesduizend aluminium ramen en vijftienduizend pvc-ramen", zegt de werfleider. “Dit project was een realisatie in eigen streek, en dat zijn uiteraard steeds mooie referenties.”

Algemene Bouwonderneming Vandenbussche (Aalter)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

AALTER | MIG Motors

Rechts van het centrale receptiegedeelte staan de modellen van Volkswagen.

Participanten aan het woord D & G SECURITY – BEVEILIGINGS SYSTEMEN VOOR BINNEN EN BUITEN D & G Security (Mariakerke), opgericht in 2000, is een eenmanszaak, gespecialiseerd in de levering van mechanische en elektrische beveiliging van particuliere woningen, kmo’s en andere gebouwen. Alles draait er eigenlijk rond inbraakbeveiliging. “Ik bied mijn klanten een uitgebreid gamma mechanische beveiligingsoplossingen, waaronder veiligheidscilinders, sloten, gepantserde deuren, kluizen, meerpuntsluitingen, enz.,” legt zaakvoerder Dirk Govaerts uit. “Voorts lever ik ook alarmsystemen, camerabewaking en oplossingen voor videofonie, toegangscontrole, goederenbeveiliging, automatisatie, etc.”

Het gebouw is opgedeeld in verschillende zones met twee afzonderlijke toonzalen en een werkplaats.

'BEHALVE OP TRANSPARANTIE LEGDE HET BOUWTEAM VOORAL DE FOCUS OP DE FUNCTIONALITEIT VAN HET NIEUWBOUWVOLUME' 24 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

D & G Security leverde veiligheidscilinders, sleutelkluizen voor binnen, een afstortkluis voor sleutels buiten en binnenkluizen voor waardepapieren in de nieuwe vestiging van MIG Motors in Aalter. “Ik ben al enkele jaren een van de vaste leveranciers van deze klant. Zo leverde ik ook de beveiligingssystemen voor de vestigingen in Evergem en Sint-Martens-Latem”, vertelt Govaerts. “Aangezien ik meestal veiligheidsplannen en -systemen voor particulieren en kleinere kmo’s uitwerk, was dit project toch wel speciaal.”

BRUSSEL | Toison d'Or

Tekst | Bram Souffreau

Beeld | Marc Detiffe / Philippe Van Gelooven

TOISON D'OR GEEFT BRUSSELSE BOVENSTAD EXTRA IMPULS

De sensuele lijnen en de goudkleur verwijzen naar de art nouveau-stijl. De architecten speelden ook met de hoogte van het gebouw, zodat Toison d'Or perfect past binnen de wijk.

Het woon- en winkelcomplex Toison d'Or vormt een stijlvol herkenningspunt in de Brusselse bovenstad. De gebogen lijnen, de grote glaspartijen en de goudkleurige accenten geven de Guldenvlieslaan extra cachet. Met de eerste Belgische Apple Store, de enige Belgische Marks & Spencer en Zara's grootste winkel van het land waait dankzij Toison d'Or ook een frisse wind in de shoppingwijk tussen Louiza en Naamsepoort. Het project is bovendien genomineerd voor de prestigieuze MIPIM Awards. â&#x20AC;ş Beeld: Philippe van Gelooven

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

BRUSSEL | Toison d'Or

Beeld: Marc Detiffe

Projectontwikkelaar Prowinko gaf met Toison d'Or vorm aan een nieuwe aantrekkingspool in Brussel. Samen met de vernieuwde winkelgalerij Toison d'Or, de bouw van Jaspers-Eyers' luxueus appartementencomplex Cond'Or Residence en de vestiging van diverse luxewinkels heeft de Guldenvlieslaan duidelijk een nieuw elan gevonden. Het braakliggend terrein dat twaalf jaar lang de laan ontsierde en waar kunstenaar Arne Quinze in 2007 de houten constructie Cityscape plaatste, is iedereen intussen vergeten.

ORDE IN DE CHAOS Het Nederlandse architectenbureau UNStudio en het Belgische Jaspers-Eyers ontwierpen het gebouw. Toison d'Or legt linken tussen de chaotische mix aan gebouwhoogtes en stijlen die eigen zijn aan de buurt. De eigenzinnige, glooiende lijnen van het gebouw omvatten die ritmiek. De grote V-vormige portalen in de façade verbinden de winkels op de benedenverdieping dan weer met de residentiële etages. Daarnaast hebben ze ook een stabiliteitsfunctie. De architecten verwijzen met de sensuele lijnen en de goudkleur ook naar Victor Horta. Zijn art nouveaustijl kenmerkt Brussel en gaat steevast gepaard met een glooiende beweging. Maar in de interpretatie van de art nouveau door UNStudio en Jaspers-Eyers past ook een strakke hedendaagse vormgeving.

APPLE STORE, MARKS & SPENCER EN ZARA Toison d'Or telt negen bouwlagen en herbergt ruim 12.000 m² aan handelsruimte, 84 appartementen, twee crèches en een ondergrondse parkeerplaats met ruimte voor 306 auto's. Het complex ligt langs de Guldenvlieslaan, de Riddersstraat en de Lakenweversstraat en heeft een eigen binnentuin.

26 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

< Alle 82 appartementen in het gebouw hebben een terras dat door de architecten extra geaccentueerd werd. (Beeld: Jeroen Verrecht)

BRUSSEL | Toison d'Or

De appartementen gaan van studio's met een oppervlakte van circa 50 m² tot een luxueuze penthouse van ruim 650 m². De hoogte van de appartementen schommelt tussen 2,70 meter en ruim 3 meter. Een bewuste keuze, want zo vindt het daglicht volop zijn weg naar de flats. Op de gelijkvloerse verdieping telt Toison d'Or vier winkels: Apple Store, Marks & Spencer, Zara en een Bodum-winkel annex koffiebar. De Apple Store springt in het oog met zijn 8,5 meter hoge gevelpanelen van dubbel gebogen glas. Die transparante gevel is overigens zo ontworpen dat oververhitting niet mogelijk is.

BREEAM EXCELLENT Het woon- en winkelproject pronkt met een BREEAM Excellent-certificaat. De façade heeft een uitstekende thermische isolatie. Overal werd drievoudig glas geplaatst. Ook aan de akoestiek hebben de ontwerpers ruimschoots aandacht geschonken. Het gebouw heeft een gemeenschappelijke cogeneratie-installatie die zowel de winkels als de appartementen van warmte voorziet en gekoppeld is met de koelinstallatie. Toison d'Or heeft ook een groendak, een regenwaterrecuperatiesysteem en aanwezigheidsdetectoren. ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Pro Winko – TD Immo Invest (Brussel)

Architect

UNStudio (Amsterdam) en Jaspers-Eyers (Brussel) Hoofdaannemer CFE-BPC Brabant (Brussel)

Participanten aan het woord EESTAIRS - LOBBYTRAP Hét pronkstuk van Toison d’Or is zonder twijfel de majestueuse lobbytrap die de bewoners toegang verleent tot de VIP-appartementen. Deze trap beschikt immers over een complexe 3D-gebogen glazen borstwering en handregel aan de binnenzijde die erg moeilijk realiseerbaar waren. Toch slaagde EeStairs BE uit Mechelen erin om de ideeën van de architect in de praktijk om te zetten. Creative Director Mark Geerts: “Het was een van de meest uitdagende opdrachten die we ooit mochten realiseren. Onze opdracht was een 45 meter lang, complex 3D-gebogen inklemprofiel te maken dat perfect op de diverse radia van deze wenteltrap aansloot. Het getuigt van onze kunde dat onze prefab profielen en de daarin geklemde glazen borstweringen op de millimeter juist met niveau +2 aansloot. Als kers op de taart ontwikkelden we ook de complexe handregel aan de binnenzijde van deze trap. Wij vertrekken vanaf 3D-inmeting ter plaatse, wat maakt dat we dit soort complexe opdrachten foutloos en efficiënt kunnen uitvoeren. Dit alles dankzij onze 68-koppige EeCrew.”

MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y for more info: www.eestairs.be

WE MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y

for more info: www.eestairs.be WE MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y

WE MAKE STAIRS YOUR THING OF BEAUT Y for more INTO info: www.eestairs.be for more info: www.eestairs.be

+32 15 85 98 74 +32 15 85 98 74

MAKE STAIRS INTO YOUR THING OF BEAUT Y 140522FC234x334.indd 1

+32 15 85 98 74 +32 15 85 98 74

for more info: www.eestairs.be

140522FC234x334.indd 1 140522FC234x334.indd 1

14900491_eestairs 1-4.indd 1

22-05-14 14:26

22-05-14 14:26 22-05-14 14:26

22-05-14 14:26

29-08-14 10:28

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

ANTWERPEN | Melopee

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Interbuild

PoĂŤzie wordt woonrealiteit langs de lange rivier In Antwerpen hoeft niet alles Brabo of Antigoon te heten. Voor de naamgeving van hun nieuwe wooncomplex in de vroegere havenbuurt het Eilandje vonden projectontwikkelaar Gands, de architecten van Crepain Binst en hoofdaannemer Interbuild inspiratie in een recenter en reĂŤler verleden: Melopee (1928) is zowat het bekendste gedicht van Paul Van Ostaijen.

28 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Melopee

Brievenbussen met digitale faciliteiten. (Foto: Y. Glavie)

Het gebouw staat niet 'langs het hoogriet' of de 'laagwei,' maar biedt wel een prachtig uitzicht op 'de lange rivier,' in dit geval de Schelde. De rest van het Eilandje zelf kan nog enkele dergelijke woonbouwprojecten gebruiken om helemaal een hotspot te worden, maar het publiek dat Melopee aantrekt is van die aard om heel de buurt mee op te waarderen. Wie zich op deze zichtlocatie vestigt is niet tevreden met standaardcomfort en verlangt ook een woonst met uitstraling. Dat is aan Melopee te merken. Tekenend is dat er oorspronkelijk 32 appartementen voorzien waren, maar dat het er uiteindelijk slechts 29 werden omdat sommige kopers twee units samenvoegden. De meeste kopers schaften zich ook een parkeergelegenheid onder het gebouw aan.

PRACHTIG UITZICHT Het gebouw staat op de hoek van de Rijnkaai met de Amsterdamstraat en biedt een rechtstreeks uitzicht op de Schelde en de havenbocht. In de richting van de stad zie je vanaf Melopee de meest historische gebouwen, zoals het Steen, het Vleeshuis, het stadhuis, de Sint-Paulus-toren en vooral de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal op het voorplan. Naast natuurlijk het recente Museum aan de Stroom, eveneens opgetrokken door Interbuild. Het concept van een dragende gevelstructuur met ter plaatse gestorte vloerplaten maakt dat de vrijheid van indeling voor de individuele kopers van de appartementen bijna onbeperkt is. Dit vergemakkelijkte het samenvoegen van appartementen ook esthetisch en functioneel. "We moesten alleen rekening houden met de trapkern en slechts vier kolommen", zegt projectleider Bram De Pauw (Interbuild). "Voor de binnenmuren gebruikten we gipsblokken."

GEEN ZETTINGSPROBLEMEN Om in de zettingsgevoelige zone met diverse sliblagen in de nabijheid van de Schelde drie ondergrondse parkeerniveaus tot stand te brengen, legde Interbuild een waterdichte ondergrondse bouwkuip aan met behulp van secanswanden en een verankerde groutbodem. "Op een diepte van zes meter onder het uit te graven niveau. Daardoor konden we binnen die zone de bouwput uitgraven en het water wegpompen zonder invloed op de omgeving", aldus De Pauw. "De secanswanden stonden er al, want tien jaar geleden was er al eens een poging ondernomen om op deze plaats te bouwen." De witte prefabelementen in architectonisch beton van Bruil zijn deels afgewerkt met zwart gelakt glas en deels met doorzichtig gefumeerd transparant glas om de visuele uitstraling van het gebouw te versterken. De ramen liggen vrij diep, een verwijzing naar de traditionele en in de buurt nog altijd aanwezige havenpakhuisarchitectuur van weleer. ›

Ook de gemeenschappelijke delen zijn vrij luxueus afgewerkt. (Foto: Y. Glavie)

AAN DE KEUKEN HERKEN JE DE CHEF "Vroeger was het de gewoonte gasten te ontvangen in de 'beste kamer', terwijl de keuken ergens achteraan de woning was weggedrumd", legt Jef Van Beylen uit, algemeen directeur bij Keukenontwerpers, “maar dat verleden ligt almaar verder achter ons.” Zijn bedrijf werkt vooral met producten van de Duitse keukenspecialist SieMatic. “De keuken won en wint nog altijd aan belang”, aldus Van Beylen. “Mensen nemen hun prominente gasten minder mee naar een restaurant, maar ontvangen hen thuis voor een lekkere maaltijd. Die evolutie staat niet stil. De grens tussen keuken en living wordt almaar minder scherp. De apparaten verdwijnen uit het zicht, kastruimte wint aan belang. Er is ook een neiging naar erg dunne werkbladen." Berckendael De hoge afwerkingsgraad van Melopee moest zich ook weerspiegelen in de keukens van de appartementen. Daarom klopte projectontwikkelaar Gands en Interbuild aan bij Keukenontwerpers. "We hadden voor Gands al de keukens geplaatst in residentie Berckendael in Brasschaat", zegt Van Beylen. "Dat bleek een goede referentie te zijn, want Gands was zo tevreden dat het ons introduceerde bij Interbuild. Soms gaat het andersom en stelt een tevreden hoofdaannemer ons voor aan een projectontwikkelaar." Momenteel zijn de medewerkers van Keukenontwerpers aan het werk in ongeveer 45 bouwprojecten. "Om zulke grote aantallen aan te kunnen, moet je organisatie helemaal op punt staan. Want stiptheid, nauwkeurigheid, snelle reacties op vragen tot correcties en een scherpe timing maken in onze wereld het verschil. We zorgen er niet alleen voor dat er uiteindelijk een prachtige en efficiënte keuken staat, we moeten er onderweg ook op letten dat de hoofdaannemer niet met stress moet afrekenen." Keukenontwerpers telt zes vestigingen, in Wilrijk-Antwerpen, Geel, Hasselt, Kortenberg, Zaventem en Waterlo. "Vanuit Waterlo bedienden we vooral onze Franstalige klanten. En we werken net zo goed aan de kust. Dat doen we vanuit onze andere vestigingen, omdat veel mensen met een appartement aan zee hun hoofdverblijf hebben in het binnenland." Variatie troef "Aan de vragen merkten we dat de kopers van Melopee al gewend waren aan topkwaliteit. We hebben er geen twee dezelfde keukens geplaatst. De verschillen zitten in opstelling en buitenafwerking. Zowat twee derde van de Melopee-kopers koos voor een hedendaagse look, de anderen hielden het bij een traditioneel uitzicht. Maar er zijn net zo goed stijlen als landelijk met hedendaagse afwerking. Dikwijls lieten ze hun keuze bepalen door de stijl van de meubelen en decoratieve elementen die ze uit hun vorige woonst meebrachten."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

EEN SIEMATIC KEUKEN KOOPT U BIJ SIEMATIC KEUKENONTWERPERS

TOONZALEN: WILRIJK - KORTENBERG - GEEL - HASSELT - ZAVENTEM - WATERLOO

ANTWERPEN | Melopee

Uitpandige terrassen.

AFWERKING NAAR KEUZE De totale vloeroppervlakte van residentie Melopee bedraagt 4.550 vierkante meter, waarvan 3.510 vierkante meter bovengronds. Het telt zeven bovengrondse lagen, waarvan zes voor appartementen. Het zijn niet alleen grote appartementen, er zijn er ook met één slaapkamer. De toplaag telt slechts één woongelegenheid, maar dat is wel een penthouse. Met terugspringende gevellijn, zodat een lang inpandig terras ontstaat. De appartementen op de lagere verdiepingen hebben dan weer balkonterrassen. De daken zijn, zoals Antwerpen het als algemene richtlijn oplegt, groendaken. Sommige zones zijn gewone extensieve groendaken, maar andere, zoals de patio en het dak van de het penthouse, zijn toegankelijk. De begane grond is casco afgewerkt, voor commerciële eindgebruikers. Deze ruimte wordt, net als de appartementen, niet verhuurd, maar te koop aangeboden. De patio vormt het dak van de commerciële ruimte. Die beslaat het volledige perceel, de verdiepingen alleen een L-vormige zone langs de twee straatkanten.

'HET CONCEPT VAN DE DRAGENDE GEVELSTRUCTUUR BEVORDERT DE VRIJHEID VAN INDELING' DIGITALE BRIEVENBUS De gemeenschappelijke vloeren zijn afgewerkt met keramische vloertegels, de muren van de gemeenschappelijke delen zijn beschilderd. "Voor de afwerking van de appartementen konden de kopers een keuze maken in de toonzalen van diverse leveranciers. Op basis van de verkoopprijs was er een basiskeuzepakket samengesteld, maar het stond hen vrij om voor upgrades te kiezen." ›

Participanten aan het woord G-FLOORS – VLOERWERKEN G-Floors (Brecht) bracht in de appartementen en op de terrassen van Melopee alle keramische vloertegels aan. "Een opdracht met heel wat variatie, want de kopers van de appartementen konden in de toonzaal van de tegelhandelaar de vloerbekleding van hun smaak kiezen uit een ruim aanbod en diverse formaten", vertelt zaakvoerder Gerard Verbrugghe. "Aan de lijsten die we ontvingen, merkten we meteen dat de nieuwe eigenaren voor de hoogste kwaliteit opteerden." Op de terrassen plaatsten Verbrugghe en zijn medewerkers de tegels niet op een laag chape, maar op een draagstructuur, boven de roofing. "Op die manier kan het regenwater vlot wegvloeien", legt Verbrugghe uit. Voor hij G-Floors stichtte, had hij al twintig jaar ervaring opgedaan in dienstverband. Zijn eenmanszaak groeide daarna vrij snel uit tot een bvba, die intussen zes medewerkers telt, waarbij ook Gerards vader Jan, die ook al jaar en dag in het vak zit. "We pakken zowel bescheiden als grote opdrachten aan, zoals Melopee en het nieuwe sociale woongebouw van Eigen Dak in Wetteren.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

Waarom je laten beperken in je ontwerpmogelijkheden? De kracht van vrijheid Hoe kunnen we uw creativiteit de vrijheid geven die het verdient? Het is deze vraag die ons uitdaagt om architectonisch beton steeds verder te ontwikkelen. Met moderne betontechnologie en 3D modellering van bekistingen heeft u ongekende mogelijkheden in vorm, kleur en structuur. Wij denken graag met u mee. Met welke vraag daagt ú ons uit? www.bruil.nl

Bruil prefab Lozerweg 44-46 6006 SR Weert Nederland

T F E

088 8118 300 088 8118 301 prefab@bruil.nl

meten is weten

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID EN BETROUWBAARHEID opmeten van eigendommen (notariële akte) - opmeten van gebouwen en gronden in functie van ontwerp - maatvoering bij gebouwen, wegenissen, en kunstwerken i.f.v. de aannemer - maatvoering bij spoorwegen i.f.v. de aannemer - opmeten en berekenen van grondverzet - nauwkeurige waterpassingen - GPS-metingen - verkavelingsontwerpen - plaatsbeschrijving voor en na de werken plaatsbeschrijving van huurceel - schatten van onroerend goed i.f.v verkoops- en bedrijfsrevisoren.

Parklaan 60 • 9140 Temse Tel : 03 771 20 54 • Fax : 03 771 02 66 landmeter@teugels.eu • www.teugels.eu

LANDMEETKUNDE EN EXPERTISE BURO N.V.

ANTWERPEN | Melopee

De Pauw vestigt de aandacht op een voorziening die vandaag nog vrij uitzonderlijk is, maar die over enkele jaren misschien vanzelfsprekend is in prestigieuze nieuwe woongebouwen. "Interactieve bussen voor brieven en pakketten. Bewoners, koeriersdiensten en mensen die iets voor een afwezige bewoner willen achterlaten, kunnen via sms een levering afspreken. De bestemmeling ontvangt dan een eenmalige code waarmee alleen hij of zij het geleverde materiaal uit een gesloten bus kan halen. Er zijn bussen voor verschillende formaten voorzien." ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Gands (Antwerpen) Architect Crepain Binst Architecture (Antwerpen) Hoofdaannemer Interbuild (Antwerpen)

Participanten aan het woord BRUIL PREFAB – LEVERING ARCHITECTONISCH BETON Bruil Prefab (Weert, Nederland) leverde al het architectonisch beton voor Melopee. "Prefab platen voor de gevelschil, borstweringen, balkonelementen, gevelbanden, stijlen, kolommen, dakplaten en raamdorpels, in totaal 417 elementen", somt Tom Ryckeboer op, verantwoordelijke voor de Belgische markt. In overleg met de architecten van Crepain-Binst viel na bemonstering de keuze op een superwitte kleur door het gebruik van witte cement met toevoeging van 5% titaandioxide. We stemmen niet alleen de vorm, maar ook de kleur en structuur af op de wensen van de architecten, zodat ze een zo groot mogelijke ontwerpvrijheid kunnen genieten. Bij Melopee was ook het strakke karakter van de balkonelementen, met haakse borstweringen zonder lossing, maltechnisch een mooie uitdaging. Voor Interbuild leverden we eerder ook het architectonisch beton voor Blok 11, in de nieuwe wijk Nieuw Zuid in Antwerpen. Voor Heijmans leveren we binnenkort het architectonisch beton voor het gebouw 'Het Eiland', dat naast Melopee wordt opgetrokken." Hi-Con is sinds drie jaar actief in Nederland en is marktleider in UHSB-producten zoals ultradunne balkons, trappen en gevelelementen. Bruil Prefab is de productiepartner van Hi-Con Nederland. "Dit is een mooie aanvulling van het gamma traditioneel architectonisch beton van Bruil Prefab. Hiermee biedt Bruil de architect eindeloze mogelijkheden in kleur, structuur, vorm én betonkwaliteit. Het biedt ook potentieel voor de verfraaiing van verouderde appartementsblokken langs de Belgische kust. In België gebruiken we Hi-con voor het eerst bij de gevel- en balkonrenovatie van Duinpark in Oostduinkerke."

G-FLOORS Vriendschapslaan 19 2960 Brecht

T 03 636 06 30 F 0485 75 53 68 E verbrugghe.gerard@telenet.be www.gfloors.be

LANDMEETKUNDE-EXPERTISEBURO TEUGELS – MAATVOERING Geen geslaagde realisatie zonder accurate voorafgaande metingen. Het (land)meetwerk en de maatvoering in dit project waren een kolfje naar de hand van Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels (Temse). “We hebben de aannemer geassisteerd bij het uitzetten van de gebouwen, met name via het plaatsen van piketten voor het uitgraven van de bouwkuip, het uitzetten van de hoofdassen (van kelder tot bovenste verdiep), het uitzetten van referentiehoogtes, enzovoort. Ook de opmetingen die nodig waren voor het maken van de prefabelementen hebben we op ons genomen”, vertelt gedelegeerd bestuurder Steven Buytaert. “Maatvoering voor aannemers is onze specialiteit. Het meetwerk doen we steeds met twee personen die de werf van begin tot eind opvolgen: een landmeter en een meetassistent. In dit project, dat toch een knappe uitstraling heeft, moesten we ook alle binnenmuren en raamassen afschrijven.” Het bedrijf werd in 1973 door Dirk Teugels opgericht als eenmansbedrijf. In de loop der jaren groeide het personeelsbestand, en dus doopte hij de onderneming in 2000 om tot Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels nv, waarbij zoon Bart Teugels en schoonzoon Steven Buytaert het management kwamen vervoegen. Intussen geniet Dirk Teugels van zijn pensioen en stapte ook tweede zoon Stijn Teugels mee in het bedrijf. Recente blikvangers in het portfolio zijn de Ghelamco Arena in Gent, het LIVAN-tramproject in Antwerpen, de HSL-lijn in Anderlecht en AZ Jan Palfijn in Gent.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

DE PEN

34 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE PEN

Eddy Cox, gedelegeerd bestuurder Groep Van Roey

Beeld | Groep Van Roey

‘ Bouwen met mensen’, het enige dat telt! 2015 is voor Van Roey een memorabel jaar geweest. In de 275-jarige geschiedenis van ons bedrijf hebben steeds twee zaken centraal gestaan: ‘bouwen met mensen’ en ‘bouwen voor mensen’. We weten allemaal dat de bouw geen evidente sector is. De enige manier om als bedrijf stand te houden, is door vooruit te durven kijken en een pioniersrol op te nemen. Als Van Roey zijn we niet alleen geëvolueerd in de gehanteerde bouwmaterialen en -methodes, we zijn ook anders beginnen omgaan met onze mensen en onze bouwpartners. ‘Bouwen met mensen’ staat dan ook voor een waardengedreven organisatie. De waarden die wij onmisbaar vinden in de relatie tussen mensen zijn Kwaliteit, Openheid, Engagement, Respect en Samenwerking, krachtig samengevat in het woord ‘KOERS’! ‘Continuïteit door kwaliteit’ is reeds decennialang ons bedrijfsmotto. Wij zijn ervan overtuigd dat kiezen voor kwaliteit het langst duurt, dat hierdoor vertrouwen wordt gecreëerd bij onze klanten en dat dit ook een belangrijke reden is waarom ze telkens terugkomen. Kiezen voor kwaliteit geeft een organisatie een solide basis omdat de mensen die er werken meer voldoening vinden in hun professionele bezigheden. Openheid staat voor een open en eerlijke communicatie, waarbij duidelijk is wie wat doet en wat men van de samenwerking mag verwachten. Goede afspraken maken immers goede vrienden. In ons bedrijf is iedereen aanspreekbaar, wat een open communicatie en aangename werksfeer met zich meebrengt. Een organisatie kan maar hoge toppen scheren dankzij het engagement van haar medewerkers. De inbreng van elk personeelslid is van tel en bepaalt mee het succes van onze onderneming.

Respect impliceert discipline in het naleven van regels en afspraken, maar nog veel meer respect voor de eigenheid, afkomst en persoonlijke situatie van iedere medewerker en bouwpartner. Een organisatie dient bewust goed te handelen en eerlijkheid, correctheid, medeleven en respect voor de individuele mens hoog in het vaandel te dragen. Duurzaam ondernemen betekent tevens respect tonen voor maatschappij en milieu. Bouwen is zeer complex geworden. De exponentiële groei aan materialen, bouwtechnieken, normen en wetten, de gewijzigde behoeften van klanten en gebruikers (met onder meer de vraag naar steeds kortere doorlooptijden) versterken enkel ons geloof in een nog meer doorgedreven samenwerking tussen alle betrokken partners. Als we deze waarden met zijn allen meer vorm kunnen geven tijdens het ganse bouwtraject – van pril idee, over ontwerp tot realisatie en zelfs gebruik – ben ik ervan overtuigd dat geen uitdaging te groot is en dat ook andere sectoren en werelden iets van de bouwsector zullen kunnen leren! Om het tot slot met de woorden van Henri Ford te zeggen: “Wanneer mensen samenkomen is er een begin, wanneer ze samenblijven is er vooruitgang, maar slechts wanneer ze samenwerken is er sprake van succes!”

De pen wordt doorgegeven aan Reginald Schellen, architect en zaakvoerder bij Schellen Architecten. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

GENK | Residentie Rembrandt

Tekst | Wouter Polspoel

Beeld | Drieskens & Dubois Architecten

Eyecatcher op voormalige kankerplek in hartje Genk Genk heeft er een nieuwe toplocatie bij: Residentie Rembrandt, op de hoek van de Bochtlaan en de Europalaan. Met de recente oplevering van de werken is een einde gekomen aan een mooie samenwerking tussen een bevlogen projectontwikkelaar, een bekwame bouwonderneming en niet één, maar twee architectenbureaus.

Residentie Rembrandt geeft de site op de hoek van de Bochtlaan en de Europalaan in het centrum van Genk eindelijk een nieuw elan. Zo’n zes jaar geleden werd het projectontwikkelaar Danny Somers te pijnlijk: er moest iets gebeuren met de site op de hoek van de Bochtlaan en de Europalaan in het centrum van Genk. Die plek was voor veel Genkenaars een doorn in het oog. Het verloederd aanzicht stond dan ook in schril contrast met het nostalgische karakter van het gebouw. In de jaren 70 en 80 was de voormalige feestzaal een geliefde uitgaansplek van veel Genkenaars, maar na de sluiting ervan vond het gebouw geen nieuwe bestemming, hoewel enkele horecabazen het wel probeerden. Omdat de site ook nog eens aan een druk verkeersknooppunt ligt waar veel ongevallen gebeuren, doopten veel Genkenaars de plek zelfs ‘Place Misère’.

GEEN HAPKLARE BROK Na meer dan twee jaar negociëren kocht Somers met zijn bedrijf Som Project de grond en het gebouw van de zeven mede-eigenaars. Een jaar later, in het najaar van 2013, is de bouwvergunning binnen en kan de bouw aanvangen. Somers heeft grote plannen

36 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

met de site. Hij heeft twee architectenbureaus in gedachten. Stedenbouwkundige ambtenaren van de stad kiezen uiteindelijk voor het ontwerp van Drieskens & Dubois Architecten, maar Som Project beslist uiteindelijk om PCP Architects ook bij de werken te betrekken. Zijn nemen de planning en de uitvoering voor hun rekening. “Wij zijn Som Project vandaag nog altijd enorm dankbaar voor de kans die we van hen kregen”, steekt Didier Appeltans, architect-vennoot bij Drieskens & Dubois Architecten, van wal. “Het budget waarmee we mochten werken oversteeg onze verwachtingen, en dus konden we eens iets meer doen.” Dat was ook nodig, want de site presenteerde zich bepaald niet als een hapklare brok. “We stonden inderdaad voor enkele uitdagingen, waarvan de grootste toch wel het enorme niveauverschil was tussen de straatkant en de achterkant van het gebouw, waar het stedelijk park ligt. Dat verschil bedraagt maar liefst elf meter. We moesten er ook voor zorgen dat ons ontwerp het park niet helemaal aan het zicht zou onttrekken. Een laatste grote uitdaging lag natuurlijk in het historisch belang van de site voor de Genkenaar. Ons ontwerp moest de plek in ere herstellen.”

GENK | Residentie Rembrandt

Het zwart-witcontrast in de terrassen aan de voorzijde trekt de aandacht.

TEGENWICHT VOOR SOMBERHEID Het gebouw telt uiteindelijk vijf verdiepingen met 41 appartementen, gaande van appartementen met één slaapkamer tot appartementen met drie slaapkamers en penthouses. Er zijn ook twee ondergrondse bouwlagen, waar zich parkeergarages en een bergingsruimte per flat bevinden. Die garages hebben ook een trap naar buiten. Wanneer niet alle parkeerplaatsen verkocht zouden geraken aan de bewoners van Residentie Rembrandt, kunnen omwonenden zo ook een plekje bemachtigen. “Gezien de lange voorgevel was horizontaliteit een kernwoord in ons ontwerp”, gaat Appeltans voort. “Waar we ook fier op zijn, is de ‘knik’ die het gebouw ongeveer in het midden maakt en het feit dat elk terras een stuk open en een stuk gesloten borstwering heeft. Voorts heeft de opening in het midden van de gebouw, waar vijf trappenkernen in uitkomen, eveneens een belangrijke functie. Niet alleen kan je daardoor het park zien liggen vanop straat, de passerelle brengt ook heel wat licht binnen in de kantoren die onderaan Residentie Rembrandt

“MEN ZEGT VAAK DAT GENK EEN SOMBERE STAD IS, DUS DAAR HOPEN WE OP DEZE MANIER IETS AAN TE HEBBEN GEDAAN” gevestigd zijn (lager dan straatniveau). Het groene dak, met gras dat over de gevel hangt, zorgt er ook voor dat het park als het ware overloopt in het gebouw.” Jochem Kerkhofs, medezaakvoerder van PCP Architects, pikt in. “Wat zeker ook nog speciaal is, is het zwartwitcontrast dat we hebben gecreëerd in de terrassen aan de voorzijde. Men zegt vaak dat Genk een sombere stad is, en daar hopen we op deze manier iets aan te hebben gedaan. Om dat contrast te verkrijgen, hebben we voor het eerst gewerkt met zware sierpleister.” Hoe de samenwerking tussen de twee architectenbureaus verliep, wilden we nog weten. “Uitstekend”, klinkt het in koor. “Dat ging zelfs zo goed dat we nu opnieuw samen aan één project aan het werken zijn”, aldus Kerkhofs.

KORTE DOORLOOPTIJD De bouw van het complex verliep opvallend vlot. “Alleen het gevelpleisterwerk was niet evident. Door de vele inspringingen en de dragende balkons duurde dat werkje nogal lang en was ook de afwatering niet vanzelfsprekend”, zegt Vincent Van den Bosch van bouwonderneming Haex. ›

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Architect

Hoofdaannemer

Som Project (Hasselt) Drieskens & Dubois Architecten (Hasselt) en PCP Architects (Genk) Bouwonderneming Haex, Meeuwen

Participanten aan het woord RIOOLTECHNIEK BOLLEN – GRONDAANVULLING Voor de nodige grondaanvullingen met kalksteen stond Riooltechnieken Bollen (Bocholt) in. "We hebben die kalksteen in de zone rond de kelder geblazen", legt cozaakvoerder Ronny Bollen uit. "Die ingreep was nodig, want de grond was er zo onstabiel dat je anders niet met machines tot vlakbij het gebouw zou kunnen rijden." Voor deze opdracht zette hij drie van zijn dertien medewerkers in. Voor hij twintig jaar geleden zijn zaak oprichtte, had Ronny al veel ervaring opgedaan in rioleringsinspecties en -reinigingen en het saneren van stookolietaks. Na vijf jaar stapte zijn schoolvriend en ex-Rode Duivel Jacky Peeters als vennoot mee in de zaak. Nu voeren ze dezelfde werken uit, samen met grondaanvullingen, ontstoppingen en het aanbrengen van ballastlagen op platte daken. "Op veel platte daken wordt de dakbedekking niet verlijmd. Een ballastlaag verzekert dan de stabiliteit. En de combinatie van bouwwerken met de sanering van mazouttanks is logisch, omdat het basismaterieel voor beide soorten werken hetzelfde is." Intussen beschikt Bollen over tien, binnenkort over elf vrachtwagens. Aannemer Haex betrok Bollen bij de bouwwerken voor Rembrandt. "We hadden eerder en elders al ontstoppingswerken uitgevoerd voor Haex. Tegenwoordig zijn we erg actief in het blazen van draineringslagen rond zwembaden. Dat deden we onder meer in het Pliniuspark in Tongeren, voor Kumpen. In Anderlecht werkten we voor Franki mee aan de drainering van de spoorweg. We zijn ook grondig doorgelicht, omdat we binnenkort aan het nieuwe NAVO-hoofdkwartier mogen werken."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

BUILDING FOR GENERATIONS Bouwen in vertrouwen. Al generaties lang. Mét knowhow in doelgroepprojecten zoals assistentiewoningen, utiliteitsgebouwen, bedrijfsgebouwen en collectieve woonprojecten. Van design tot afwerking en meer.

Klein-Heidestraat 25 | 3670 Meeuwen-Gruitrode | Tel. 011 79 21 82 | www.haex.be

Uw partner voor het blazen en afzuigen van dakgrind

Ronny Bollen BVBA

Ambachtstraat 2

–

3950 Bocholt

–

089/77.13.88

–

www.riooltechniekenbollen.be

GENK | Residentie Rembrandt

Participanten aan het woord Hij ging van de schoolbanken meteen naar de werf van Residentie Rembrandt en was op het einde zelfs de enige projectleider.” Zaakvoerder Joeri Haex beaamt: “Samen met de architecten hebben we de orders van de bouwheer goed opgevolgd. Daardoor hebben we een hele korte doorlooptijd kunnen realiseren.” Danny Somers van Som Project is dan ook een tevreden man. “Verschillende appartementen zijn al verkocht. De gemiddelde prijs bedraagt zo’n 300.000 euro. Met de oplevering bereikte een van de mooiste projecten die we ooit hebben gerealiseerd zijn orgelpunt”, besluit hij. ❚

De architecten zijn fier op de ‘knik’ die het gebouw ongeveer in het midden maakt.

S T R O N G B O W GROUP

GROUP STRONGBOW HVAC – VENTILATIE, VERWARMING, SANITAIR, AIRCO Bij een luxueus vastgoedproject als Rembrandt is het uiteraard van groot belang dat de HVAC-voorzieningen van zeer goede kwaliteit zijn. Als partner koos men voor Strongbow. Dit bedrijf kan immers bogen op een jarenlange ervaring en knowhow in koeling, verwarming en ventilatie. “Om de bewoners een optimale ventilatie te bieden, werd gekozen voor de Healthbox II van Renson. Deze werkt met een geoptimaliseerde vraaggestuurde afvoer op basis van het vocht- en CO2-gehalte in de lucht”, zegt managing director Jan Larosse. “Voor de verwarming werkte men met gascondensatieketels van ATAG. Het sanitair warm water wordt geproduceerd volgens het doorstroomprincipe. De vloerverwarming is van Henco en de radiatoren van Quinn. Voor de klimaatregeling werd er gekozen voor lucht-luchtwarmtepompen van Mitsubishi. Er is voor deze toestellen geopteerd omdat ze voldoen aan de EPB-eisen. De verwarming wordt tevens weersafhankelijk gestuurd. Dit resulteert in een laag energieverbruik.” Het is overigens niet de eerste keer dat Strongbow zijn schouders onder een soortgelijk project zet. Zo voorzag het bedrijf ook Les Ateliers de Cesar in Molenbeek en Zicht op Geluk in Laken van de HVAC-toepassingen. Sinds 2016 versterkt de Strongbow Group het team met de afdeling Strongbow Electrics. De groep biedt bovendien innatieve totaaloplossingen, vanaf het ontwerp en de calculatie tot en met de installatie, de automatisering en de inbedrijfstelling. De vier afdelingen van het bedrijf – Strongbow HVAC, Strongbow Maintenance, Strongbow Electrics en Strongbow Projects – werken zelfstandig en toch complementair.

SCHRIJNWERKERIJ RM VAN DEN BOER – ALUMINIUM SCHRIJNWERK Schrijnwerkerij RM Van den Boer uit Lommel legt zich toe op het maken en plaatsen van allerlei aluminiumconstructies, van glasgevels en ramen tot zonweringen. Het bedrijf is in 1991 opgericht door Ronny Van den Boer, die eerder als zelfstandig schrijnwerker actief was, en zijn jongere broer Marc, die zijn sporen al had verdiend in de aluminiumsector. Sindsdien groeide hun familiebedrijf uit tot een stevige kmo met bijna dertig medewerkers. Ze kopen de profielen voor ramen en deuren aan bij Reynaers en vinden hun andere materialen op de brede markt. Hun bedrijf fungeert in eigen regio ook als hoofddealer voor de zonweringen van Harol.

energetische totaalservice voor een optimaal klimaat CENTRALE VERWARMING / SANITAIRE INSTALLATIES / KOELTECHNIEKEN / VENTILATIE / AIRCONDITIONING / TECHNISCH ONDERHOUD / ELEKTROTECHNIEKEN / AUTOMATISATIE Strongbow HVAC / Strongbow Maintenance / Strongbow Electrics / Strongbow Projects

Van den Boer leverde en plaatste al het aluminium schrijnwerk bij Rembrandt. "Alles samen ging het om een behoorlijk grote oppervlakte, ik schat wel 1.100 vierkante meter", blikt Ronny terug. "Ons hele pakket omvatte zowel gordijngevels als ramen met hoogrendementsglas, schuifdeuren en zonweringen. Ongeveer 30% wenste zonwering. Dat had tot een esthetische chaos kunnen leiden omdat de strakke lijn dan zou verdwijnen. Samen met de architect hebben we heel wat denkwerk verricht om de zonwering te combineren met een verhoogd profiel, zodat de glaslijn over alle appartementen zonder knikken doorloopt." Recent werkte Van den Boer ook mee aan appartementsgebouw La Piazza in Lommel, het duikcentrum op de mijnsite in Beringen en de Lunch Garden en Decathlon in Kuringen (Hasselt).

Centrum-Zuid 1036 / 3530 HOUTHALEN T. +32 11 21.11.55 / info@group-strongbow.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

VERANDA’S ROLLUIKEN ZONNEWERING ALU- RAMEN EN DEUREN Vakmanschap op basis van kwaliteitsproducten R&M Van Den Boer is gespecialiseerd in de plaatsing van veranda’s en pergola’s, aluminium ramen en deuren, rolluiken, sectionale poorten en zonwering. En dit zowel voor nieuwbouw als voor verbouwingen, voor particulieren én bedrijven. Hiervoor gebruiken wij enkel de hoog-kwalitatieve producten van de marktleiders in hun domein.

Balendijk 231 - 3920 Lommel - T. 011 55 25 80 - info@rmvandenboer.be

RM-Vandenboer-Adv-197x130mm.indd 1

3/02/16 09:17

LEUVEN | Cleanroom IMEC

Tekst | Henri Gielen

Beeld | Willemen General Contractor

NIEUWE EN GROTERE CLEANROOM VOOR IMEC Het in 1984 opgerichte IMEC (Interuniversitair Micro-Elektronica Centrum) is uitgegroeid tot het grootste onafhankelijke Europese onderzoekscentrum op het vlak van micro-elektronica, nanotechnologie, ontwerpmethodes en technologieĂŤn voor ICT-systemen. De bekende IMEC-toren in Leuven is door die sterke groei zelfs te klein geworden en is vorig jaar in een eerste fase al uitgebreid met een nieuwe cleanroom. Een cleanroom is een stof- en trillingsvrije ruimte waar onder nauwkeurig gecontroleerde omstandigheden de nieuwe generaties chips ontwikkeld worden. Deze zeer zuivere werkomgeving is zo ontworpen dat contaminatie

van het productproces of het onderzoek beperkt en zo mogelijk uitgesloten wordt. Die contaminatie kan bestaan uit stof of vezels, in de lucht aanwezige micro-organismen, fijn stof of chemische dampen. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

BRUSSELS AIRPORT, ZAVENTEM

DEEL JIJ MET ONS EEN PASSIE VOOR BOUWEN? WILLEMEN GROEP is vandaag de grootste familiale Belgische bouwgroep. We bieden onze klanten een bijzonder complementaire waaier aan bouwactiviteiten, MAS, ANTWERPEN

gaande van civiele projecten, over industriebouw, residentiĂŤle en utilitaire projecten, tot wegenbouw, al dan niet in combinatie.

ONTDEK ONZE VACATURES OP WWW.WILLEMEN.BE

VLAAMS ADMINISTRATIEF CENTRUM, GENT

WILLEMEN GROEP Boerenkrijgstraat 133 - 2800 Mechelen - 015 569 965

LEUVEN | Cleanroom IMEC

Participanten aan het woord

450 MM-CLEANROOM Het IMEC-onderzoek gebeurde in cleanrooms met siliciumschijven met een diameter van 200 en 300 mm. De chipindustrie evolueert echter naar 450 mm-siliciumschijven om krachtigere chips te kunnen produceren tegen een lagere kostprijs. Dat is noodzakelijk om oplossingen te bieden voor de grote uitdagingen op het gebied van onder meer gezondheidszorg en duurzame energie. De bouw van een 450 mm-cleanroom was dan ook noodzakelijk om de verdere groei van IMEC mogelijk te maken. Om een efficiënte werking te garanderen, wordt de 450 mm-cleanroom tegen de bestaande 300 mm-cleanroom gebouwd. Die uitbreiding is mogelijk gemaakt door het verleggen van de Celestijnenlaan en werd ontworpen door architect Stéphane Beel (Gent). Er komt ook een bijkomend auditorium voor opleidingen en seminaries met een capaciteit van driehonderd personen.

WAFELVLOER De betonnen vloer waarop de nieuwe cleanroom staat, is 4.000 m² groot, 90 cm dik en heeft 3.300 gaten van 400 mm diameter. Dit zogeheten ‘wafelplateau’ rust zelf op 831 betonnen palen, die 18 meter diep in de grond geheid zijn. Deze paalfundering werd uitgevoerd door de firma De Waal Palen, die tot de Willemen Groep behoort. “De vloer is niet verbonden met de buitenwanden, zodat er geen trillingen kunnen worden overgebracht naar de cleanroom”, weet Dries Destrycker, junior werfleider van aannemer Willemen General Contractor (Mechelen).

'De bouw van een 450 mmcleanroom was noodzakelijk om de verdere groei van IMEC mogelijk te maken' “Rondom de wafelvloer zijn prefabkolommen van 12 meter hoog geplaatst die elk ongeveer 13 ton wegen”, legt hij verder uit. “De betonwanden werden uitgevoerd met een soort van klimbekisting. Ze moesten tot op de millimeter juist geplaatst worden om de stalen dakstructuur erop te kunnen monteren. Heel de staalstructuur werd vooraf uitgetekend en geprefabriceerd. Ze werd in verschillende vrachten aangevoerd en als een puzzel in elkaar gestoken. De montage gebeurde met twee mobiele 80 ton-kranen die bovenop de wafelvloer werden geplaatst. De spanten werden één na één gemonteerd met een duolift.” Voor de ruwbouwwerken werkte Willemen General Contractor in tijdelijke vereniging samen met Janssens Algemene Aannemingen en Algemene Aannemingen Van Laere. Ze omvatten de grondwerken, de funderingswerken, alle bovenliggende betonwerken, de stalen dakstructuur en de dakdichting. ❚

MEGATON PREFAB SYSTEMS – PREFABBETONELEMENTEN In opdracht van de THV Janssen-Van Laere-Willemen heeft Megaton Prefab Systems uit Ninove alle prefabbetonelementen voor de nieuwe cleanroom van IMEC mogen leveren, inclusief het volledige studie/tekenwerk en de projectbegeleiding. Het ging om meer dan 400 m³ voorgespannen balken, ruim 500 m³ kolommen, 35 trappen en bordessen, 8.245 m² wanden en 5.600 m² voorgespannen welfsels. “Dit was een van de technisch meest uitdagende projecten die we in 2015 hebben mogen uitvoeren”, zegt Richard Marijnissen, commercieel directeur bij Megaton Prefab Systems. “De uitdaging schuilde niet alleen in de complexiteit van het studie- en tekenwerk, maar ook in de snelheid waarmee het gerealiseerd moest worden. Dat heeft van onze aangestelde projectingenieur en de tekenaars veel overuren gevergd, maar alles is binnen de overeengekomen planning gerealiseerd.” Megaton Prefab Systems is een onafhankelijk verkoop-, tekenen studiebureau binnen de bouwgroep Willy Naessens. Het kan volledige projecten uitwerken in samenwerking met algemeen aannemer, studiebureau en architect. Marijnissen: “Onze kracht zit in het feit dat wij alle producten die onze groep produceert via één kanaal verkopen, uitwerken en leveren. Onze klanten hoeven hun studies en materialen dus niet bij verschillende fabrieken aan te kopen. Tevens hebben wij een grote ervaring in het uitwerken van complete projecten in TEKLA (3D).”

PITTSBURGH CORNING EUROPE – CELLULAIRE GLASISOLATIE Op het dak van de IMEC-toren moesten een aantal zware installaties geplaatst worden. Daarom zocht de ontwerper naar een isolatieplaat die voldoende drukbestendig is. De keuze viel op Foamglas T4+, met een druksterkte van 60 ton/m². Behalve drukvast is dit product ook isolerend, waterdicht en onbrandbaar. Het wordt geleverd door de firma Pittsburgh Corning Europe, die sinds 1964 een productie-eenheid heeft in Tessenderlo. “Wat dit project voor ons speciaal maakte, is zijn uitstraling als blikvanger voor Leuven”, zegt Michaël Cooreman. “Bij dit soort toepassingen wordt vaak vergeten hoe belangrijk een juiste materiaalkeuze is. Zware belasting van isolatiematerialen resulteert meestal ook in zware schade. Zeker bij zo’n hoog gebouw kunnen de herstellingskosten sterk oplopen. Dit veelbesproken project is voor ons bedrijf een belangrijke referentie, net zoals onder andere de nieuwe hoofdzetel van de NAVO in Brussel en de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer IMEC (Leuven) Architect Stéphane Beel (Gent) Hoofdaannemer Willemen General Contractor (Mechelen),

i.s.m. Janssen Algemene Aannemingen (Geel) en Algemene Aannemingen Van Laere (Zwijndrecht)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

OUDENAARDE | Residentie Ravensdal

Tekst | Johan Debaere

Beeld | Sepp Van Dunn

HEDENDAAGS WONEN IN HARTJE VLAAMSE ARDENNEN

De site omvat vier woonblokken, goed voor negenenveertig appartementen.

Residentie Ravensdal ligt op een steenworp van het centrum van Oudenaarde, tussen de kernen van de deelgemeenten Bevere en Eine. Deze hedendaags ontworpen verkaveling bestaat uit vier wooneenheden met in totaal negenveertig appartementen, gesitueerd rond een groene binnenplaats. Voor architect Dimitri Parein van DP-Architecten kwam het erop aan de residentie zo goed mogelijk te integreren in de bestaande woonwijk. Residentie Ravensdal vormt de derde fase van een bouwproject in het hartje van de Vlaamse Ardennen. Tijdens de eerste twee fasen ontstond een verkaveling met hedendaagse woningen. Architect Dimitri Parein (DP-Architecten) kreeg de opdracht om een derde fase met appartementen zo esthetisch en functioneel mogelijk in deze bestaande woonwijk te integreren. De architect en hoofdaannemer E. Rombaut bouwden vier blokken, goed voor negenenveertig appartementen, gesitueerd rond een groene binnenplaats. Zij kregen elk een toepasselijke naam, wijzend op de ligging in de Vlaamse Ardennen: Berendries met tien appartementen en Koppenberg, Eikenberg en Ten Bosse met telkens dertien appartementen.

NIVEAUVERSCHIL OPVANGEN “Elk project vergt een unieke aanpak, afhankelijk van de ligging, de wensen van de bouwheer en de

integratie in de omgeving”, begint architect Parein zijn verhaal. “Aangezien we het nieuwbouwproject echt in de woonwijk wilden laten opgaan, kozen we voor een standaard bakstenen metselwerk. Van de opvallende zinken daken en topgevelbekleding keek men hier aanvankelijk wel raar op.” Alle appartementen hebben een oppervlakte tussen 70 en 90 m² en beschikken over twee of drie slaapkamers, op een uitzondering na waar slechts één slaapkamer voorzien is. De bewoners kunnen ook allemaal genieten van een ruim terras met mooi uitzicht op de omgeving. Eén van de grootste uitdagingen bestond erin het niveauverschil in het terrein op te vangen. Je zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar residenties Koppen- en Eikenberg liggen liefst 2 meter lager dan residenties Berendries en Ten Bosse, die uitgeven op de Gentstraat.

DENKEN AAN HET COMFORT VAN DE BEWONERS Architect en aannemer besteedden ook veel aandacht aan de energiezuinigheid van de appartementen en het comfort van de bewoners. Zo zorgt zonwerende beglazing voor een beperking van de oververhitting op warmere dagen en staat een energiezuinige gasketel in voor de ruimteverwarming en de productie van het sanitair warm water. Verder opteerde architect Dimitri Parein voor het ventilatiesysteem C+ van Renson. De verse lucht wordt toegevoerd via zelfregelende Invisivent-raamventilatieroosters, die bijna onzichtbaar bovenop het raamprofiel gemonteerd zijn. Volgens architect Parein is het echter een pluspunt dat bepaalde delen van het rooster toch nog zichtbaar blijven omdat de bewoners dan het gevoel hebben dat ze die Invisivent ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

OUDENAARDE | Residentie Ravensdal

op basis van hun behoeften kunnen bijstellen. Aan de straatkant koos de architect voor de akoestisch geïsoleerde uitvoering van de Invisivent-raamventilatieroosters. Voor dit type project was dat volgens hem de perfecte oplossing om het storend straatlawaai buiten te houden en toch continu verse lucht te kunnen voorzien in elk van de appartementen.

INDIVIDUELE REGELING Voor de gecontroleerde afvoer van vervuilde lucht is elk appartement uitgerust met één individuele Healthbox-afvoerventilator. Dankzij dynamische sensoren analyseert de unit de afvoerlucht 24 uur per dag en past het het ventilatieniveau automatisch aan de behoeften van de bewoner aan. “Door de ventilatie individueel per Appartement te regelen, is er nooit discussie over onderhoud, correct gebruik of verbruik”, geeft de architect aan. “De aannemer stelde het ventilatiesysteem standaard in voor dit type appartementen, maar uiteraard is het nadien altijd mogelijk te finetunen mochten de behoeften van bewoners te erg afwijken van de standaardinstellingen. Mijn ervaring is echter dat 90% van de bewoners tevreden is met deze basisinstelling. Elke Healthbox is ook aangesloten op een Triple Flow. Deze koker combineert de afvoer van ventilatielucht met de afvoer van rookgassen en de toevoer van verse lucht voor de gasketel”, legt de architect uit. “Dit zorgt niet alleen voor winst in ruimte, maar biedt ook een esthetische meerwaarde aangezien er op het dak minder schouwen te zien zijn.”

Eén van de uitdagingen was het opvangen van het niveauverschil van 2 m op de site.

CORRECT BEDIENEN Luc Van der Straeten, projectleider bij hoofdaannemer E. Rombaut, vult nog aan: “Ik leg er bij de oplevering altijd de nadruk op dat bewoners de Invisivent-kleppen absoluut open moeten laten staan om het vraaggestuurd ventilatiesysteem zijn werk te kunnen laten doen. Bovendien hebben we ook de positie van de schakelaars zodanig uitgekozen dat ze niet in het oog springen en bewoners dus niet geneigd zijn om zelf bij te regelen. Als ik argumenteer dat een continue toevoer van verse lucht een must is om condensatie te voorkomen en dus gezond te kunnen wonen, maken de meesten daar geen verder punt van. Mensen snappen heus wel dat goed geïsoleerde en luchtdichte appartementen als deze ‘gesloten dozen’ zijn waarin problemen kunnen opduiken wanneer er niet gecontroleerd geventileerd wordt. Bouwfysische ongemakken zijn één ding, maar condensatie, vocht en schimmel kunnen ook schadelijke gevolgen hebben voor hun gezondheid.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Gands (Antwerpen)

Architect

DP-Architecten, architect Dimitri Parein (Berchem)

Hoofdaannemer

Bouwbedrijf E. Rombaut (Ternat)

46 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De appartementsgebouwen combineren metselwerk met zinken daken en geveldelen.

'Elk woonblok is genoemd naar één van de hellingen uit de Vlaamse Ardennen'

Slidefix® De eerste zijwaarts openschuivende zonwering • Ideaal voor grote schuiframen en hoekschuiframen • Windvast dankzij de Fixscreen technologie • Onzichtbaar in te werken in de bouwschil • Grote afmetingen: tot 4000 mm B x 3000 mm H per screen

www.renson.be

BATIBOUW

25.02.2016 > 06.03.2016

Paleis 4 - stand 314

SIAT-Zaventem / arch. Beel.

ARhus â&#x20AC;&#x201C; Roeselare / arch. Buro II.

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Witte Aluminiumconstructies NV Veldmeersstraat 35 | 9270 Laarne T +32 (0)9 365 30 30 | F +32 (0)9 365 30 35 info@dewitte-aluconstructies.be | www.dewitte-aluconstructies.be

BEDRIJFSPRESENTATIE | De Witte Aluminiumconstructies

Tekst | Kaylie Lemmens

Beeld | De Witte Aluminiumconstructies

Gevelbouwer verhuist naar dubbel zo groot en groen atelier De Witte Aluminiumconstructies, specialist in gevelbouw, verhuisde in augustus 2015 naar een nieuw bedrijfsgebouw in Laarne (Oost-Vlaanderen). Hoog tijd dus om even in te zoomen op hun nieuwe stek, met een volledig vernieuwd én duurzaam productieatelier. De Witte Aluminiumconstructies is een allround gevelbouwer. Het bedrijf specialiseert zich niet enkel in functioneel schrijnwerk zoals ramen en deuren, maar houdt rekening met alle functies waaraan de buitenschil van het gebouw moet beantwoorden. Denk bijvoorbeeld aan isolatie.

Philip Vandaele, manager van De Witte Aluminiumconstructies en bestuurder bij vzw FAC, licht toe: “In de klassieke werkwijze beperkt de analyse zich tot de eigenschappen van het schrijnwerk. Enkel in een meer globale benadering kan je echt garanderen dat deze eigenschappen, eenmaal

samen verwerkt in het bouwproject, gezamenlijk functioneren zoals ze zouden moeten. Wij ontleden dan ook bij voorkeur de hele buitenschil. Het uiteindelijk gebruikscomfort wordt immers bepaald door het samenhangend gedrag van alle elementen.” ›

Een van de realisaties van De Witte Aluminiumconstructies: de gevel van het gebouw van Siat in Zaventem (i.s.m. architectenbureau Beel).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

BEDRIJFSPRESENTATIE | De Witte Aluminiumconstructies

De volledige productie van het bedrijf loopt op groene energie, afkomstig van 1520 zonnepanelen op het dak.

Met de realisatie van de bijzondere aluminium vliesgevel van het Kenniscentrum in Roeselare won De Witte de Schrijnwerk Award 2013 (i.s.m. architectenbureau BURO II & ARCHI+I).

IN EIGEN HUIS Van het ontwerp tot de productie: alles gebeurt bij De Witte Aluminiumconstructies in eigen huis. Een ruim productieatelier is dan een must, én een van de grote redenen voor de verhuis. Philip Vandaele: “Elk project wordt van bij de start begeleid door ons studiebureau. Het grote voordeel is dan dat de ontwerper en de bouwheer snel kunnen inpikken op nieuwe toepassingen. Je moet bedenken: in de ruime tijd tussen het ontwerp en de gevelsluiting komen we altijd wel nieuwigheden en ontwikkelingen tegen, die we dan onmiddellijk kunnen toepassen in ons eigen atelier.”

van onze projectmarkt zich situeert”, aldus Philip Vandaele. “En niet te vergeten: nabij produceren is bij uitstek duurzaam werken.”

MEETBAAR DUURZAAM Het nieuwe bedrijfsgebouw werd integraal ontworpen met duurzaamheid in het achterhoofd. Een voorbeeld daarvan is de compartimentering binnen de productie-eenheid. De ruimte waar het

materiaal gestockeerd wordt, wordt niet verwarmd. Waar de productie wordt aangestuurd door personeel, zorgde het bedrijf daarentegen voor een aangename omgeving met gecontroleerd daglicht, akoestiek en nachtkoeling. “Daarnaast loopt de volledige productie op groene energie, afkomstig van 1520 zonnepanelen op het dak”, voegt Philip Vandaele toe. ❚

OPENDEURDAG Nieuwsgierig naar het nieuwe bedrijfsgebouw en de werkwijze van De Witte Aluminiumconstructies? Neem dan zeker een kijkje op de opendeurdag op zaterdag 12 maart 2016 van 10.00 tot 17.00 uur. De opendeurdag biedt bezoekers interessante voordelen, gekoppeld aan de Reynaers Whow!-dagen. Place to be: Veldmeersstraat 35, 9270 Laarne.

CAPACITEITSUITBREIDING De Witte anticipeert met de verhuis op een capaciteitsuitbreiding. Voorheen beschikte het bedrijf over een atelier van 2500 m². In het nieuwe gebouw is dat 4000 m², met de mogelijkheid om uit te breiden naar 7000 m². Het gebouw in Laarne past perfect bij de toekomstige ontwikkelingen in schrijnwerk en gevelbouw. In het productieatelier kan het eindproduct samengesteld en aangeleverd worden als één geheel. Philip Vandaele: “Naast twee vaste productielijnen (Schüco en Reynaers) realiseren we ook onze eigen ontwikkelingen. Zo kunnen we bijvoorbeeld houten skelet- of prefabwanden met een volledig geïnstalleerd raam in één geheel monteren.” De Witte Aluminiumconstructies is sinds begin augustus 2015 volledig operationeel in het nieuwe gebouw in Laarne. “Laarne is een kleine gemeente, maar ligt heel strategisch in de ‘gouden driehoek’ Gent-Antwerpen-Brussel, waar een groot deel

50 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Witte Aluminiumconstructies verhuisde in augustus 2015 naar een nieuw bedrijfsgebouw in Laarne (Oost-Vlaanderen).

BEVEREN | Brandweerkazerne

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Dero Construct

Blikvanger zijn de vele silexpilaren die het gebouw een stoere look geven.

BRANDWEERKAZERNE MET STOERE UITSTRALING De brandweer van Beveren heeft sinds kort een nieuwe uitvalsbasis. Aan de expressweg investeerde de gemeente immers in een totaal nieuwe kazerne. Met de vele silexpilaren kreeg het gebouw de ‘stoere’ aanblik die aan brandweerlui wordt toegeschreven. Maar het pand is vooral erg functioneel én uitgerust met de nieuwste technologische snufjes.

Een tikkeltje ondeugend loopt het gebouw uit op een driehoekige spits.

De brandweerkazerne is een rechthoekig pand van zo’n 3.500 m² , dat aan de zijkant uitmondt in een driehoekige spits. Het pand omvat twee bouwlagen en is opgesplitst in twee delen. Links bevindt zich de ‘administratieve’ afdeling met kantoren, vergaderzalen, opleidingslokalen, ontspanningsruimte, refter en keuken. Rechts de eigenlijke kazerne, inclusief opslagruimtes, atelier en een sanitair blok. Het hele pand werd opgebouwd met een betonstructuur, maar de beide delen werden op een andere manier afgewerkt. Ing. Koen Van Kerckhove, hoofdprojectleider van hoofdaannemer Dero Construct: “In het industriële gedeelte werden prefab kolommen en welfsels gebruikt. Het administratieve gedeelte werd afgewerkt met silicaatsteen, die vervolgens werd uitgeplamuurd en wit werd geschilderd. Aan de voorzijde zijn grote ramen voorzien, zodat de kantoren van een optimale natuurlijke lichtinval kunnen genieten. Speciaal aan het ontwerp zijn de silexpilaren die zich rondom het volledige gebouw bevinden en via een uitkraging van het dak met elkaar verbonden zijn. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

Baltisse - GENT

€urocable - KRUIBEKE

Brandweer havenpost - BEVEREN

In 1989 werd Dero Construct N.V. boven de doopvont gehouden. Vrij snel wist het bedrijf zich als gerenommeerd partner voor bouwprojecten en als regionaal belangrijk algemeen aannemer te profileren.

Polyvalente partner Inmiddels kunnen na 25 jaar tientallen referenties voorgelegd worden van industrie-, kantoor-, appartementsen openbare gebouwen. De kennis en ervaring van elk dezer deelsectoren, maakt van Dero Construct een polyvalente partner. Zeer dikwijls werd de confrontatie aangegaan met moeilijke bouwputten en/of stutwerken, complexe faseringen,... Tevens werden opgemerkte restauraties en verbouwingen van geklasseerde of andere architecturaal belangrijke gebouwen uitgevoerd. Soms als onderdeel van een algemene aanneming, doch ook als afzonderlijke aanneming, werden behoorlijk grote omgevingswerken uitgevoerd als stapelplaatsen, parkeerterreinen en wegenissen.

Getrouw cliënteel Niet onbelangrijk voor Dero Construct is het getrouwe cliënteel waarvoor maandelijks/jaarlijks, in overleg en na voorafgaande budgettering, diverse onderhouds- en/of aanpassingswerken op bedrijvensites uitgevoerd worden (o.a. ten behoeve van machinefunderingen, aanpassing rioleringsstelsels en/of brandmuren, herstellingen, ...). Dero Construct is actief in diverse sectoren als non-profit, voeding, textiel, chemie, auto-industrie, … Inmiddels worden ook diverse bedrijven in de regio bediend met allerlei supplementaire diensten: coördinaties, voorstudies, adviesverlening, budgetbewaking, timemanagement,…

Tevens is Dero Construct, soms op vraag van en in samenwerking met een specifieke partner, actief in de projectontwikkeling (ook brownfields). Diverse appartementen worden te koop gesteld, dossiers voor (specifieke) bedrijfsgebouwen worden opgestart, uitgewerkt en uitgevoerd geheel volgens de wensen van de klant, rekening houdend met de huidige bepalingen. Dero Construct telt zowat 100 personeelsleden, creëert een jaarlijkse omzet van ± 22 miljoen euro, binnen een werkterrein dat zich voornamelijk situeert in de driehoek Antwerpen-Brussel-Knokke.

DERO CONSTRUCT N.V. Lokerenbaan 39 - B-9240 ZELE Tel.: +32(0)52 45 02 58 Fax.: +32(0)52 45 02 44  info@dero.be www.dero.be

PUR... Veldestraat 85A 9850 Merendree-Nevele T 09 371 82 83 E info@qubus.be

www.qubus.be

MAES

Uw partner in vloerisolaties en chape Gespoten Polyurethaan Cementvloeichape

BEVEREN | Brandweerkazerne

De brandweerkazerne kreeg een erg progressieve binnenafwerking.

Dit zorgt voor een stoere look die perfect de activiteit binnen het pand illustreert. Bovendien doen de pilaren ook dienst als zonwering.”

GEEN EENVOUDIG PROJECT Volgens Dero Construct had het gebouw heel wat uitdagingen in petto. Ing. Koen Van Kerckhove: “Zo hebben pilaren meestal maar drie zijden in silex, maar de architect wou voor dit project uitvoeringen met vier silexzijden. Daarnaast moesten alle zichtbare bevestigingen na de plaatsing van de kolommen worden bijgewerkt, zodat ze onzichtbaar werden. Ook bleek de overspanning dermate groot te zijn dat het geen optie was om het volledige vloerpakket in beton uit te voeren. Vandaar dat we een Airdeck-systeem hebben toegepast. Bovendien koos de bouwheer voor betonkernactivering in de vloer. Hiervoor moesten we zowel op de breekplaatvloer als in de betonnen afdeklaag buisjes installeren. Eenmaal die waren geplaatst, mocht er nog maximaal vier centimeter diep worden geboord. En dit leidde dan weer tot problemen om alle technieken, verlaagde plafonds en kabelgoten voldoende stevig te bevestigen. Een probleem dat we hebben opgelost door speciale verankeringsmiddelen te gebruiken. We kunnen dus wel stellen dat de brandweerkazerne van Beveren geen alledaags project was...” ❚

'DE SILEXPILAREN DIE ZICH RONDOM HET VOLLEDIGE GEBOUW BEVINDEN EN VIA EEN UITKRAGING VAN HET DAK MET ELKAAR VERBONDEN ZIJN, ZIJN ERG BIJZONDER'

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Gemeente Beveren Architect Aiko architecten en ingenieurs (Maldegem) Hoofdaannemer Dero Construct (Zele)

Participanten aan het woord MAES GEBROEDERS – DE PERFECTE GRONDLAAG In de Brandweerkazerne van Beveren werd ruim 2.000 m² chape geplaatst, op de eerste verdieping gecombineerd met een akoestische isolatie type Ethafoam. Hiervoor werd een beroep gedaan op Maes Gebroeders uit Beveren dat de werken uitvoerde in onderaanneming van Dero Construct. Deze firma, die al sinds 1972 bestaat en intussen met een dertigtal personeelsleden werkt, legt zich toe op het plaatsen van chape en isolatie voor de particuliere-, industriële- en utiliteitsbouw. Zaakvoerder Gino Maes: “Maes Gebroeders kende sinds zijn ontstaan een sterke evolutie. Vandaag bieden we zowel thermische als akoestische isolatie aan, gaande van EPS-mortel over gespoten PU-isolatie tot isolatieplaten en -matten in diverse materialen. De expertise van Maes beperkt zich niet tot de traditionele cementchape. Ook vloeibare chape op basis van synthetische anhydriet of cement behoren tot de mogelijkheden. Deze vloeibare chapes worden gegoten en vinden vooral hun toepassing in onder meer ziekenhuizen, magazijnen, rusthuizen vanwege hun grote drukvastheid en minimale krimp. Door onze diversiteit aan producten kunnen wij onze particuliere en industriële klanten een totaalpakket van isolatie- en chapewerken aanbieden.” Bij de Brandweerkazerne van Beveren legde Maes Gebroeders een traditionele, gewapende chape. Gino Maes: “Het was een mooi project in onze thuishaven, dat wij in een tijdspanne van drie weken konden realiseren. Dit met een driekoppig team en onze volautomatische chapemachines.”

QUBUS – MEUBILAIR EN LOCKERS Qubus (Merendree-Nevele) verzorgde het meubilair en de lockers in de brandweerkazerne van Beveren. Qubus is een schrijnwerkerij en aannemingsbedrijf met verschillende activiteiten. Naast interieurmeubilair, binnendeuren, houtskeletbouw, gevelbekleding, carports en tuinbergingen voert het bedrijf ook totaalrenovaties en volledige afwerkingsprojecten uit. “Voor de interieurwerken hebben wij onlangs een nieuwe CNC-machine en een opdeelzaag aangekocht. Deze machines kwamen dan ook goed van pas om het vele meubilair voor de brandweerkazerne snel te kunnen realiseren”, zegt Pieter Houwen van Qubus. “In overleg met architect en bouwheer werden alle meubelplannen uitgebreid overlopen, zodat de esthetiek, ergonomie en functionaliteit optimaal benut werden. Voor de meeste meubelstukken zijn laminaatplaten verwerkt met specifieke decors. Voor de robuuste lockers werd een natuurvriendelijke FSC-betonplex uitgekozen. Aangezien Qubus ook een gecertificeerd FSC-plaatser is, konden we hiervoor een attest afleveren.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

ELSENE | Jobhuis

Tekst | Tim Janssens

Beeld | Stijn Bollaert

Knappe passiefbouw met vooruitstrevend energetisch concept Pal in het centrum van Elsene kunnen architectuurliefhebbers en toevallige passanten zich sinds kort vergapen aan het nieuwe Jobhuis, een passiefvolume dat een aantal gemeentediensten en bureaus van Actiris huisvest. Achter de fraaie gevel met verticale houtbekleding schuilt een functioneel gebouw met een gesofisticeerde energiehuishouding. Zo werden in de plafonds PCM-platen geïntegreerd om de interne temperatuurschommelingen af te zwakken, vooralsnog een unicum in België. Jobhuizen zijn in het leven geroepen om werkzoekenden beter te begeleiden bij hun handel en wandel op de arbeidsmarkt. Bij dit proces zijn uiteraard verschillende diensten betrokken, die in Elsene sinds kort gecentraliseerd zijn in een nieuw kantoorgebouw. De gemeente wees de opdracht voor het ontwerp, de bouw en de financiering van het complex toe aan Democo, dat een bouwteam vormde met architectenbureau A2M, studiebureau technieken Crea-Tec en studiebureau stabiliteit Stubeco. “We fungeerden niet louter als

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

aannemer”, legt Steven De Cock, projectleider bij Democo, uit. “De aanbesteding was zo opgebouwd dat Democo de overname van het perceel (via opstalrecht) en de realisatie van het gebouw moest financieren. Tijdens de werken waren we met andere woorden ook bouwheer. Het ging dus een stuk verder dan Design & Build.”

VOORBEELDGEBOUW Het gebouw heeft een footprint van 728 m² en beschikt over 2.452 m² nuttige oppervlakte,

verdeeld over een ondergronds niveau, een gelijkvloers niveau en drie verdiepingen. De basisstructuur is opgebouwd uit predallen en silicaatsteenwanden. De voorgevel en een van de binnengevels zijn integraal bekleed met massieve houten balken die een zekere verticaliteit oproepen. De andere façades zijn dan weer afgewerkt met witte buitenbepleistering, wat resulteert in een interessant visueel contrast. De verschillende dakoppervlakken zijn ingericht als groendak. Al tijdens de ontwerpfase bestempelde het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) dit project als Voorbeeldgebouw, een erkenning die veel te maken heeft met het vooruitstrevend energetisch concept. Het gebouw voldoet immers ruimschoots aan de passiefnormen, onder meer dankzij een doorgedreven isolatie en luchtdichtheid. “Om het geheel passief te maken, hebben we de luchtdicht-

ELSENE | Jobhuis

TECHNISCHE FICHE

heid van het gebouw geoptimaliseerd via verschillende toepassingen”, vertelt Steven De Cock. “Zo zijn alle schachten en andere niet-zichtbare elementen bepleisterd. Voorts hebben we overschilderbare, luchtdichte coating gebruikt om de aansluitingen tussen muren, vloeren, ramen en/of plafonds zorgvuldig af te dichten.”

Bouwheer Gemeente Elsene Architect A2M (Elsene) Hoofdaannemer Democo (Brussel)

PCM-PLATEN Een ander cruciaal aspect binnen het energetisch concept is het samenspel tussen verschillende technieken. Zonnepanelen op het dak leveren hernieuwbare stroom, terwijl een luchtgroep met warmtewisselaars energiezuinige ventilatie garandeert en de binnentemperatuur op peil houdt. Een geavanceerd gebouwbeheersysteem stuurt onder meer de zonwering, de gemotoriseerde ramen

Sommige façades zijn afgewerkt met witte buitenbepleistering, wat resulteert in een interessant visueel contrast met de verticale houten balken.

Participanten aan het woord BELCOTEC – HVAC

< Inertieverhogende plafonds met geïntegreerde PCM-platen reguleren de binnentemperatuur.

en de dimbare verlichting aan en registreert het energieverbruik. “Zo kunnen eventuele verliezen op termijn opgespoord worden en kan men het technisch concept indien gewenst nog optimaliseren. Het was een behoorlijk grote uitdaging om alles op elkaar af te stemmen”, aldus De Cock.

“Via de integratie van PCM-platen in de plafonds hebben we de inertie van het gebouw enorm kunnen verhogen” In functie van het thermisch comfort kwam het bouwteam op de proppen met een uniek systeem: de integratie van PCM-platen in de plafonds, waarbij ‘PCM’ staat voor ‘phase change materials’. Deze hebben een dikte van ongeveer 5 mm en zijn voor 60 % gevuld met paraffine. ›

Het Jobhuis in Elsene is een passief gebouw met een gesofisticeerd energieconcept. Vanuit bouwkundige optiek zijn de inertieverhogende plafonds met PCM-technologie vooralsnog een absolute zeldzaamheid. Het gebruik ervan heeft niet enkel een belangrijke impact op het binnenklimaat, maar was ook bepalend voor de keuze van de technieken. “Het gebouw wordt voornamelijk verwarmd en gekoeld via een luchtgroep met een interne warmtepomp“, vertelt Jan Vangeel, CEO van HVAC-installatiebedrijf Belcotec (Dessel). “De naverwarmingsbatterijen worden plaatselijk gestuurd door ruimtesensoren. De verwarmings- en koelbatterij van de warmtepomp worden gestuurd op basis van de buitentemperatuur. De VAV’s die de luchtdebieten van de vergaderruimten regelen, worden gestuurd door CO2-sensoren. Dit alles maakt dat het systeem zeer vraaggestuurd is. De combinatie met de inertieverhogende PCM-plafonds zorgt voor een aangename, constante binnentemperatuur.” De implementatie van de PCM-platen in de plafonds had eveneens gevolgen voor de installatie van het ventilatiesysteem. “De ventilatiecomponenten zijn ingebouwd boven de plafonds”, legt Vangeel uit. “De specifieke opbouw van die plafonds maakte dat we niet al te veel vrijheid hadden om sparingen te voorzien en dat we zeer omzichtig te werk moesten gaan. Dat was voor ons het voornaamste aandachtspunt. Dat het een passiefbouw is, veranderde voor ons op zich niet al te veel. We hadden al de nodige ervaring met laagenergietoepassingen in andere mooie projecten (bijvoorbeeld Ecodroom in Geel en Frontispice in Brussel). Het spreekt voor zich dat we meer en meer evolueren naar laagenergetische realisaties. Alternatieve energiebronnen zoals KWO’s en BEO-velden schrikken ons alleszins niet af. De combinatie van technieken in het Jobhuis is vast en zeker een mooie extra op ons palmares.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

Samen naar een duurzaam eindresultaat Met de realisatie van het passieve kantoorgebouw Jobhuis was Democo niet aan zijn proefstuk toe. We bouwen al enkele jaren ervaring op over duurzaam en energiezuinig wonen en werken. Die knowhow komt het best tot zijn recht wanneer we die in het beginstadium met het bouwteam delen. Dat was dan ook de sleutel tot succes voor dit project voor de gemeente Elsene. Ons gemotiveerde team staat klaar om ook uw bouwproject naar het hoogste duurzaamheidsniveau te tillen.

Benieuwd naar onze aanpak ? Contacteer ons !

Tour & Taxis - Havenlaan 86C 206 - B - 1000 Brussel T +32-2-333.84.00 - patrick.ibens@democo.be - www.democo.be

STRUCTURES FOR LIFE

ELSENE | Jobhuis

Het Jobhuis werd ingepast tussen bestaande gebouwen, waardoor de beschikbare ruimte op de werf zeer beperkt was.

Het materiaal in de capsules smelt als de temperatuur hoger ligt dan 24 graden. Hierbij onttrekt het warmte aan de omgeving. Bij het afkoelen van het gebouw (’s avonds en ‘s nachts) stolt het materiaal en geeft het de opgeslagen warmte opnieuw vrij. Deze wordt vervolgens afgevoerd door middel van natuurlijke ventilatie. “Via de toepassing van de PCM-platen hebben we de inertie van het gebouw enorm kunnen verhogen, zodat de temperatuurschommelingen veel minder groot zullen zijn, oververhitting vermeden wordt en actieve koeling niet nodig is”, verduidelijkt De Cock. “Het plaatsen ervan was echter een behoorlijk delicate aangelegenheid. We moesten er gezien het risico op lekken en vlekken voorzichtig mee omspringen – zaagsneden of doorboringen dienden we telkens minutieus af te tapen. Dit droeg echter bij tot het bijzondere karakter van dit project, net als de beperkte beschikbare ruimte op de werf. Dankzij een haarfijne logistieke organisatie en een prima samenwerking met de andere partijen binnen het bouwteam hebben we dit huzarenstukje tot een goed einde kunnen brengen.” ❚

Belcotec, voor kwalitatief hoogstaande HVAC installaties Verwarming, klimatisatie, luchtbehandeling, airco en sanitaire installaties voor alle projecten Belcotec NV is een HVAC-installatiebedrijf gespecialiseerd in het realiseren van kwalitatief hoogstaande installaties. Wij bieden “op-maat-oplossingen" aan in verwarming, klimatisatie, luchtbehandeling, airconditioning, piping en sanitaire installaties. Onze ervaren ingenieurs en bekwame vaklui zorgen voor duurzame oplossingen zoals de installatie van warmtepompen, warmtekrachtkoppelingen, zonneboilers en hybride ventilatieconcepten.

www.belcotec.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

BVBA

DM CONSTRUCT

Journaal Kerken herbestemmen kan voortaan soepeler Voortaan kunnen lokale besturen via een eenvoudige administratieve procedure een herbestemming van hun al dan niet beschermde parochiekerken aanvragen. De eerste stap is een haalbaarheidsstudie naar de potentiële herbestemming door het Projectbureau Herbestemming Parochiekerken. De studie gaat na of de volledige of gedeeltelijke herbestemming van een kerkgebouw voor een bepaalde functie verantwoord en haalbaar is. Hiertoe worden een aantal scenario’s ontwerpmatig uitgewerkt en wordt een voorkeurscenario ontwikkeld en becijferd. De kostprijs van de studie is vooraf vastgelegd en afhankelijk van de aard van de opdracht of het gebouw. Dit kan 12.000, 16.000 of 20.000 euro zijn, exclusief btw. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) gewaagt van grote uitdagingen: "Het vinden van andere, gedeeltelijke of volledige bestemmingen voor kerken ligt niet voor de hand. De mogelijkheden om nieuwe publieke gemeenschapsfuncties te integreren in deze gebouwen zijn beperkt." Meer info: www.vlaanderen.be

"Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ook hechtgebonden asbestproducten vezels loslaten, zeker wanneer ze, zoals de meeste leien en golfplaten in België, meer dan twintig jaar oud zijn. De Belgische wetgeving is op dit vlak verouderd: jan en alleman mag hier hechtgebonden asbest verwijderen, terwijl het risico op inademing van de schadelijke vezels reëel is. In landen zoals Nederland en Frankrijk moeten hiervoor al jaren gespecialiseerde bedrijven worden ingeschakeld." VAB schat dat er nog 3,7 miljoen ton asbest ‘in omloop’ is in België. Het grootste deel daarvan zit verwerkt in golfplaten, dakleien en allerhande buizen. Meer info: www.vab-abd.be, www.abeva.be

Zorgbedrijf Antwerpen start bouw wzc Melgeshof In opdracht van Zorgbedrijf Antwerpen heeft aannemer Artes Roegiers (Kruibeke) de bouwwerken voor het nieuwe Melgeshof in Merksem opgestart, naar plannen van de architectenkantoren Brut (Brussel) en Osar (Antwerpen). Het bestaande Melgeshof ruimt plaats voor een nieuw woonzorgcentrum voor 180 bewoners, drie zorgflats, een dagverzorgingscentrum en een negentigtal assistentiewoningen, bovenop een ondergrondse parking. Een volgende fase zal mogelijk een publiek parkje met een dienstencentrum en buurtrestaurant omvatten. Omdat de werken gefaseerd gebeuren, moeten de huidige bewoners van Melgeshof niet verhuizen naar een ander woonzorgcentrum. Zodra het eerste deel van de werken is afgerond, kan een deel van de bewoners meteen verhuizen naar de nieuwbouw. Meer info: zorgbedrijf.antwerpen.be

(Foto: Zorgbedrijf Antwerpen)

Waregemse watertoren demosite voor nieuwe lichttechnologie Geert Bourgeois. (Foto: N-VA)

Asbest blijft stille doder Een brand in een koeienstal in de Antwerpse gemeente Lille vormt voor de Vereniging Asbestverwijderende Bedrijven (VAB) de aanleiding om opnieuw te waarschuwen voor de gevaren van asbest. Bij de brand in Lille werd een aanzienlijke hoeveelheid asbestvezels de lucht in geblazen. Wie de vederlichte en bijna onzichtbare vezels inademt, riskeert op de lange termijn ernstige gezondheidsrisico’s. "Bij branden in België komt heel vaak asbest vrij", stelt VAB. "Dat hoeft niet te verrassen: België was gedurende lange tijd wereldwijd koploper in het verbruik van asbest in dakbedekking en gevelbekleding. Hoewel dit zogenaamde ‘hechtgebonden’ toepassingen van asbest zijn, houden ze wel degelijk een gevaar in voor wie ermee in contact komt, zeker bij brand."

Renson heeft een watertoren in de omgeving van autosnelweg E17 in zijn thuisstad Waregem omgetoverd in een baken van licht. Daarvoor gebruikte het Iriss, een innovatief zonweringsysteem met geïntegreerde visualisatiefunctie. "De gevel van een gebouw is een van de meest waardevolle locaties voor branding en publiciteit", zegt communicatieverantwoordelijke Roel Berlaen. "We hebben Iriss (integrated radiant image solar shading) ontwikkeld in samenwerking met Barco. Een gebouw kan nu worden uitgerust met een systeem dat zonwering en visualisatie combineert zonder te moeten inboeten aan architecturale meerwaarde." Iriss combineert zijn functie als zonwering met de mogelijkheid om statische en bewegende beelden te projecteren. "Dankzij de integratie van leds met hoge lichtsterkte in de aluminium lamellen zijn die beelden op de Iriss niet alleen ’s avonds en ’s nacht, maar ook overdag duidelijk zichtbaar. Bovendien kan de gebruiker de inhoud vanaf elke locatie opladen, zodat hij makkelijk kan inspelen op de actualiteit." ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

“Deschacht Bouwteam, partner voor uw bouwprojecten”

Het Deschacht Bouwteam begeleidt u van A tot Z:

Deschacht Bouwteam · Team van riolerings- en dakspecialisten uitsluitend gericht op bouwbedrijven klasse 7-8 · Ervaringsdeskundigen zorgen voor grondige studie en voorbereiding van uw project · Oog voor kwaliteit, veiligheid & milieu · Zekerheid door attesteringen en keuringen · Daksystemen ATG gekeurd door BCCA

· Werfopstart · Werfopvolging · Lastenboeken ontleden · Van lastenboek tot oplevering

Contacteer het Bouwteam via bouwteam@deschacht.eu www.deschacht.eu 160625_ADV_BAV_197x130.indd 1

3/03/16 15:09

Betca Sterk in maatwerk

Doelhaagstraat 81 - 2840 Rumst - T +32 3 888 55 71 - www. betca.be - info@betca.be

Journaal Soudal neemt Proflex over Soudal, de Belgische fabrikant van kitten, lijmen en PU-schuimen, heeft het Zweedse Proflex Trading overgenomen. Daarmee beschikt het voortaan wereldwijd over 54 filialen. Proflex werkte al jaren als exclusieve verdeler van Soudal in Zweden. Het bouwde er ook een uitstekende reputatie op inzake de verdeling van bouwproducten, complementair met het Soudal Windows System, aan raamproducenten. Soudal wil deze activiteiten verder uitbouwen door de verdere implementatie van enkele bekende merken zoals Fix All en Genius Gun en enkele totaalsystemen zoals het concept 'luchtdicht bouwen.' Om het volledig te integreren in zijn wereldwijde structuur zal Proflex worden omgedoopt tot Soudal Proflex. De overname omvat al het personeel en activa van Proflex. Soudal, de grootste Europese onafhankelijke producent van mastieken, lijmen en PU-schuim, bestaat in 2016 vijftig jaar. Het telt bijna 2.400 werknemers en vijftien productievestigingen in vier continenten. Oprichter Vic Swerts staat nog altijd aan het roer. Meer info: www.soudal.com

(Foto: Renson) De lamellen houden de zonnestralen tegen voor ze met het glas van de ramen in contact komen en voorkomen zo dat de binnentemperatuur te snel stijgt. Dankzij de minimumafstand van 25 mm tussen de lamellen blijft het zicht naar buiten wel behouden en valt nog altijd een minimum aan licht binnen. Iriss is onbegrensd in grootte en kan op een later tijdstip met nieuwe modules worden uitgebreid. "Bovendien kan de rest van een gevel met dezelfde lamellen, maar dan zonder geïntegreerde leds, worden bekleed, waardoor een doorlopend beeld ontstaat." Meer info: www.renson.be (Foto: Soudal)

Johan Debaere naar Triplaco Johan Debaere (45) is de nieuwe marketing manager van Triplaco, specialist in print HPL laminaten, akoestische panelen, postforming, lakwerk en vlakverlijming. Debaere is opgeleid als licentiaat (master) vertaler Engels-Duits en bouwde al meer dan twintig jaar ervaring op in marketing, communicatie en verkoop. Van 1994 tot 2001 was hij actief als marketing en pr manager bij Barco. Na een periode van vijf jaar in sales bij Utexbel was hij Johan Debaere. de laatste negen jaar in dienst bij Renson, waar hij startte als marketingverantwoordelijke voor Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, om op korte termijn ook voor andere landen zoals de Benelux en het VK de marketing te gaan coördineren. Uiteindelijk groeide hij binnen Renson uit tot communicatieverantwoordelijke. Johan werkt ook regelmatig mee aan de tijdschriften van Louwers Mediagroep.

SolarBoy toont verschil tussen zonneboiler en PV

Meer info: www.triplaco.be

Meer info: www.belsolar.be

Door de populaire term 'zonne-energie' zien heel wat mensen geen verschil tussen zonnecellen voor elektriciteitsproductie en een zonnecollector voor waterverwarming. Dat de dakpanelen van beide systemen op enige afstand visueel op elkaar lijken, werkt die verwarring in de hand. Belsolar, de sectororganisatie voor zonneboilers, wil dit verhelpen. Daarom heeft ze op Batibouw 2016 de promotiefiguur SolarBoy geïntroduceerd. SolarBoy. (Foto: Belsolar)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

de waal PERFECT AAN DE BASIS

de waal palen Voshol 6a • 9160 Lokeren Tel. +32 (0)9 340 55 00 • Fax +32 (0)9 340 55 18 www.dewaalpalen.be

BEZOEK ONS OP BATIBOUW STAND 4301 UW BESTELWAGEN OMBOUWEN? OP SORTIMO VERTROUWEN!

SHOWROOM OP AFSPRAAK + ATELIER: 1800 VILVOORDE 3980 TESSENDERLO 8793 ST-ELOOIS-VIJVE MONTAGE STATIONS: 7822 Ath – 4520 Wanze – 1300 Wavre

sortimo.be . GRATIS TEL. 0800 857 59 . info@sortimo.be

ONTDEK ONZE SALONCONDITIES

Journaal Nieuwe accenten op Intirio Dit jaar bezochten zowat 8.750 mensen Intirio, de vakbeurs voor interieurinrichting en decoratie. Dat zijn er ongeveer evenveel als vorig jaar, ondanks de krimp in het aantal retailerzaken. Het buitenlands bezoek uit hoofdzakelijk Nederland en Noord-Frankrijk steeg. België daalde licht, hoewel het bezoek uit Wallonië naar Flanders Expo in Gent toegenomen lijkt. De verhouding België-buitenland bedroeg 60/40%. De vloerensector groeide qua aanbod. De sectoren raamdecoratie en wandbekleding volgden deze positieve trend. Dit jaar werd er minder gesproken over design, maar des te meer over waar een product vandaan komt, hoe is het gemaakt en wat het doet (en waarom) – zoals wat vloeren samengesteld uit recuperatiehout, bamboe of kalksteen zich gedragen in de nabijheid van water. Er was ook geen sprake meer van trendkleuren: alles kan, van roze tot army-groen gevlekt en van kobaltblauw tot discreet. Meer info: www.intirio.be (Foto: NAV) zegt wél voldoende werk te hebben. In de particuliere renovatiemarkt is de malaise iets minder: daar zegt 28% onvoldoende werk te hebben en heeft 38% wél een voldoende gevulde orderportefeuille. Verder valt op dat het woningbouwbudget de laatste jaren verder steeg. Voor de nieuwbouwmarkt steeg het van 270.317,50 euro (excl. btw, grond en architect) in 2012 tot 293.120 euro in 2015 (+8,5%). De kostprijs voor een renovatie nam minder snel toe, tot 140.902,72 euro in 2015, 4,5% meer dan de 134.267,70 euro uit 2012. Meer info: www.nav.be

Van Schoonhoven gaat daken thuislozen opvangen Het OCMW van Antwerpen laat zijn onthaalcentrum Pension Van Schoonhoven in de buurt van het Centraal Station renoveren, zodat het weer dienst kan doen in de daklozenwerking, met een centraal aanspreekpunt voor daken thuislozen, dagopvang (inloopcentrum) en korte noodopvang. Het centraal aanspreekpunt zal mensen zonder huisvesting doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverlening of opvangplaatsen. In het inloopcentrum – met een capaciteit van honderd personen – biedt OCMW Antwerpen overdag een warme plek aan daklozen die behoefte hebben aan een gesprek, een kop koffie, een douche of begeleiding. Mensen die plots dakloos worden, zullen er voor een bepaalde periode ook kunnen overnachten. Alleen deze mensen, die er uitsluitend tijdelijk verblijven, kunnen ’s nachts terecht in het gebouw. Er zal ruimte zijn voor vijftig alleenstaanden en tien gezinnen. Het nieuwe complex zal vermoedelijk eind 2017 klaar zijn. Momenteel breekt Aclagro (Wondelgem) enkele bestaande gebouwen af. Bulk Architecten (Antwerpen) begeleidt de renovatiewerken, die naar schatting zowat 6,3 miljoen euro zullen kosten. (Foto: Patrick Dekeyser) Meer info: www.ocmw.antwerpen.be

NAV-architecten weinig optimistisch over bouwconjunctuur De bouwsector heeft het afgelopen jaar te lijden gehad onder de economische conjunctuur, gecombineerd met de onzekerheid over wijzigingen van financiële stimulansen zoals de woonbonus, de renovatiepremie, ... De omzetten van de architecten zijn grotendeels status quo gebleven en de meeste architecten verwachten in 2016 niet meteen beterschap. Dat blijkt uit de jaarlijkse conjunctuurenquête van de Vlaamse architectenorganisatie NAV, uitgevoerd in december 2015. In de particuliere nieuwbouw gaat het erg moeilijk: bijna de helft van de architecten geeft aan onvoldoende werk te hebben (42%), en ongeveer een derde (35%)

(Foto: Bulk Architecten)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

Recycleer uw oude lampen: word inzamelpunt. Lampen recycleren heeft alleen maar voordelen. Het is goed voor het milieu, voor uw imago als duurzaam bedrijf én voor uw eigen comfort en gemoedsrust. Want Recupel regelt de registratie, ophaling, verwerking én recyclage. Zonder kosten voor u, en mét de garantie dat alles efficient en ecologisch verantwoord verloopt. Registreer vandaag nog op www.recupel.be/ophaalpuntlampen. Na registratie kiest u een ophaler, die u een lampendoos of -box levert. En vanaf dan: inzamelen!

0800 403 88 OPERATIONS

w Ook u n e ledn m la pe spaar

recupel.be

Nog vragen? Mail naar: logistics@recupel.be

Journaal Meer en vooral grotere daken geïsoleerd in 2015 In 2015 zijn er in Vlaanderen 12% meer premies toegekend voor energiebesparende ingrepen in woningen dan in 2014. Vooral de premies voor warmtepompen (+47,3%), dakisolatie (+31,0%), vloerisolatie (+21,9%), spouwmuurisolatie (+19,7%) en de combipremies zaten in de lift. De premies voor zonneboilers vielen terug, met 5,4% in aantal en met 6,4% in uitgekeerde bedrag. Van begin januari tot eind december 2015 zijn er in totaal 153.780 premies toegekend voor energiebesparende ingrepen in woningen, waaronder 54.144 premies voor dakisolatie. "De aanzienlijke toename van het uitgekeerde bedrag voor dakisolaties (+47,3%, voor 31,0% meer dossiers) betekent dat er grotere dakoppervlaktes zijn geïsoleerd: grotere daken, maar ook meer centimeters aan isolatiemateriaal. We hebben het afgelopen jaar heel bewust gefocust op die dakisolatie omdat het energieverlies van een woning voor het grootste deel via het dak verloopt", legt Vlaams minister voor energie Annemie Vlaams minister Annemie Turtelboom. (Foto: VLD) Turtelboom (VLD) uit. Toch is er op het vlak van dakisolatie nog veel werk. "Uit cijfers van het Vlaamse Energieagentschap blijkt dat nog altijd 18% van de woningen niet beschikt over dakisolatie. 82% van de woningen heeft volledige of gedeeltelijke dakisolatie. Dit is een verbetering van 2% ten opzichte van 2013 en 6% ten opzichte van 2011. Aan dit tempo zijn we echter nog twintig jaar bezig om ieder dak te isoleren, terwijl ons nog minder dan vijf jaar rest totdat volgens de Vlaamse dakisolatienorm iedere woning over dakisolatie moet beschikken." Meer info: www.vea.be, www.energiesparen.be

Minder woningen verkocht, maar tegen hogere prijzen Tegen de verwachting in zijn de woningprijzen in 2015 gestegen, maar geheel volgens de verwachting kwamen er minder woningen op de secundaire markt en werden er logischerwijze ook minder verkocht. Dat meldt Era, het grootste netwerk van vastgoedmakelaars in België, in zijn elfde jaarlijkse Barometer, een analyse van de Belgische woningmarkt. Era baseert zijn Barometer op de resultaten van de verkopen van de 110 Era-kantoren in België. Waar de meeste andere statistieken gebaseerd zijn op de datum van de verkoopakte, hanteert Era die van het compromis, waardoor het veel dichter bij de actualiteit staat. Managing director Iain Cook: "Na de hausse in het laatste kwartaal van 2014 als gevolg van het sleutelen aan de woonbonus, werd er een belangrijke terugval in transacties verwacht. Dat dit niet gebeurde, geeft aan dat het voorspelde negatieve effect op het afschaffen van de woonbonus zwaar overdreven was. De lage interestvoeten bleken immers veel belangrijker. De Era-makelaars verkochten meer woningen in de eerste drie kwartalen van 2015 dan in dezelfde periode van 2014. Het extreem hoge aantal transacties in de laatste maanden van 2014 kon echter

onmogelijk geëvenaard worden, waardoor er uiteindelijk in Vlaanderen 5,1% minder huizen en appartementen verkocht werden. Nationaal werden er 1,1% minder huizen en 5,9% minder appartementen verkocht." Het aantal huizen dat in verkoop werd aangeboden daalde eveneens (-2%), wat te verwachten was door het grote aanbod in het laatste kwartaal van 2014. Tegen de verwachting in werden er wel 2,3% meer appartementen te koop aangeboden in Vlaanderen.

(Foto: Era) De gemiddelde verkoopprijs van een huis in Vlaanderen steeg met 2,3% van 233.463 naar 238.731 euro en in Brussel met 5,4% van 394.943 naar 416.115 euro. De grootste stijging deed zich voor in West-Vlaanderen (+6,2%), maar de gemiddelde verkoop (203.311 euro) is er nog altijd de laagste in Vlaanderen. Meer info: www.era.be

Febelux en Bapco fusioneren De vakorganisaties Febelux en Bapco hebben de handen in elkaar geslagen om samen de belangen van hun leden te verdedigen en de promotie van de 'live communication'-sector te versterken. Febelux, de Belgische federatie van de 'live communication'-sector, telt momenteel 108 leden (organisatoren, venues, standenbouwers en leveranciers) uit de beurzensector. Bapco, de Belgische Associatie van Professionele Congres Organisatoren, verenigt veertien leden uit de congressector. Voortaan timmeren beide organisaties onder de naam Febelux ver- Febelux-voorzitter Frédéric François. der aan de weg. Van het oude Febelux (Foto: Bart Vercammen) neemt de nieuwe organisatie niet alleen de naam, maar ook de voorzitter over: Frédéric François. De beurzen- en congressector in België is goed voor niet minder dan duizend evenementen per jaar. Deze zorgen samen voor een tewerkstelling van zo’n 50.000 mensen en een directe economische impact van circa 2,5 miljard euro. Indirect loopt dit bedrag op tot meer dan 15 miljard euro. “Door de krachten te bundelen, zullen we meer gewicht in de schaal kunnen werpen om zo onze gemeenschappelijke belangen te verdedigen”, aldus François. “Voorts zal ons gezamenlijk budget vergroten, waardoor we onze leden meer ondersteuning zullen kunnen bieden, onder meer in de vorm van communicatieen marketingacties." Meer info: www.febelux.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

BRUSSEL | Voorbeschouwing Realty

Op Realty gaan inlandse en internationale sprekers tijdens de verschillende conferenties dieper in op projecten en ontwikkelingen in binnen-en buitenland. (Foto: Jeroen Algoet)

Realty past look & feel, inrichting en conferentieprogramma aan Van 24 tot en met 26 mei vindt in Tour & Taxis in Brussel de achtste editie van Realty plaats, het belangrijkste event voor vastgoedprofessionals in België en Luxemburg. Bezoekers kunnen er nieuwe businesspartners en alle belangrijke decision makers van de volledige Belgische vastgoedsector ontmoeten, trends spotten, recente projecten ontdekken en info vergaren over onder andere smart cities, retail en zorgvastgoed. In vergelijking met de vorige jaren is het beursconcept op bepaalde vlakken grondig aangepast.

2016 is het jaar van de verandering voor Realty. “Na zeven succesvolle edities was het tijd om enkele aspecten onder de loep te nemen, om Realty vervolgens naar een volgend niveau te tillen”, luidt het bij de organisatie. “Een niveau met een nog kwalitatiever aanbod op het vlak van bezoekers en exposanten, hoogstaande content, prestigieuze events, internationale investeerders en prominente aanwezigen.”

66 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

BEURSVLOER EN CONFERENTIEPROGRAMMA De beursvloer van Realty werd volledig herontworpen om de netwerkmogelijkheden en het aanbod te vergroten. Langs de centrale boulevard 'REALTY AVENUE' huizen projectontwikkelaars die hun recentste projecten zullen voorstellen. Tijdens de verschillende conferenties gaan inlandse en internationale

sprekers dieper in op projecten en ontwikkelingen in binnen-en buitenland. Komende editie ligt de focus onder meer op smart cities. In de ‘open space’ op het smart cities-paviljoen zullen verschillende conferenties en debatten gehouden worden in samenwerking met de steden en gemeenten, burgemeesters en andere politieke figuren. Op donderdag wordt vooral de retail en het zorgvastgoed in de kijker geplaatst.

NIEUWE LOOK & FEEL De vernieuwing van Realty is ook waarneembaar in een frisse branding met een nieuwe look & feel. Het nieuwe campagnebeeld toont een open boek waarin toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen op het vlak van offices, retail, industry, leisure, public transport en healthcare uit de doeken gedaan worden. Een mooie weerspiegeling van de ambities van Realty, dat mensen uit al deze sectoren wil samenbrengen

BRUSSEL | Voorbeschouwing Realty

De beursvloer van Realty werd volledig herontworpen om de netwerkmogelijkheden en het aanbod te vergroten. (Foto: Johan Stock)

om de vastgoedwereld zo om te vormen tot een van de belangrijkste motoren van onze economie. Tijdens de laatste editie van Realty kwamen niet minder dan 6.600 real estate-professionals samen. Kortom: Realty is een onmisbaar event voor iedereen

(Foto: Johan Stock)

die actief is in de vastgoedsector. Het is the place to be waar vastgoedprofessionals op één plaats, gedurende drie dagen, hun ervaringen en verhalen kunnen delen, vertellen en schrijven. REALTY: Where real estate stories are told… ❚

Tijdens de laatste editie van Realty kwamen niet minder dan 6.600 real estate-professionals samen. (Foto: Johan Stock)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

PLAATSNAAM AALST | NAC | Projectnaam

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | AGSA/LGC In de bezoekersruimte koos AGSA voor een vloerbedekking met keramische tegels.

AALST OPENT DEUREN VAN NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM Sinds 18 januari beschikt Aalst over een Nieuw Administratief Centrum (NAC), gelegen aan Werf 9. Hiermee heeft het kopgebouw van een groter kantorencomplex drie jaar na oplevering een nieuwe bestemming gekregen. Zo’n 285 mensen werkten zeven maanden aan de inrichting van dit pand. Een huzarenstuk, maar het resultaat mag gezien worden... De inrichting van het kantorencomplex is de eerste realisatie van AGSA, het Autonoom Gemeentebedrijf voor de Stadsontwikkeling van Aalst, en kreeg vorm na een Europese aanbestedingsprocedure waarop negen aannemers inschreven. Het pand, dat zich op de voormalige site van De Post bevindt en eigendom is van projectontwikkelaar IRET, werd in 2014 door de stad casco voor negen jaar gehuurd met de mogelijkheid tot aankoop. Ir. Gwen Vreven, algemeen directeur van AGSA: “Het is pas nadat het gebouw werd opgeleverd, dat de beslissing is gevallen om het als stadhuis te huren en verder in te richten. Dat vormde geen probleem aangezien het gebouw als flexibele kantoorruimte was ontwikkeld. In de overige vleugels namen onder meer de Regie der Gebouwen (vredegerecht en politierechtbank), de Vlaamse Belastingsdienst en het Rode kruis hun intrek.”

ENERGIEZUINIG PAND Het rechthoekige kopgebouw C heeft een grondoppervlakte van 1.100 m² en telt zes verdiepingen (inclusief ondergrondse parking). Het gelijkvloers vormt één geheel met het aanpalende gebouw B, waar de Vlaamse Belastingsdienst is gehuisvest. Ir. Gwen Vreven: “De constructie bestaat uit een betonskelet met een aluminium gordijngevel. Kenmerkend is de afwerking met kleurrijke ‘vinnen’, die haaks op de gevel staan en

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

als natuurlijke zonwering fungeren. Grote glaspartijen zorgen voor een natuurlijke lichtinval. Hoewel het geheel door Abscis Architecten ontworpen was als E70-gebouw, zijn we er dankzij extra maatregelen in geslaagd om een E-peil van 50 te bereiken.”

INGERICHT MET ALLES EROP EN ERAAN Aannemer Artes Depret kreeg de opdracht om het hele gebouw in te richten, onder begeleiding van AGSA, adviesureau AOS-Colliers en studiebureau CES. Projectingenieur Dries Hoste: “Qua technieken springen vooral de klimaatplafonds in het oog. Het gaat om de SAPP-systemen van Inter-Alu, die zowel voor de koeling als verwarming zorgen via gasgestookte boilers en koeltorens/-machines. Vooral de sturing is opvallend, want dankzij zeswegventielen wordt vermeden dat koud en warm water zich vermengen, met een minimaal energieverbruik tot gevolg.” Qua inrichting werd er gekozen voor harde keramische tegels in de bezoekerszone en verhoogde vloeren met geluidsdempende tapijttegels in de kantoorruimtes. Dries Hoste: “Akoestiek was trouwens een aandachtspunt doorheen het hele project. Zo zijn alle plafonds voorzien van geperformeerde lamellen in gelakt staal, waarboven zich een horizontale isolatiemat bevindt. Daarnaast zijn de vijfde verdieping en de kantoorruimtes op de andere niveaus uitgerust met akoestisch geoptimaliseerde systeemwanden.” De kolommen

AALST | NAC

zijn bepleisterd en geschilderd, de rest van de muren werd van gyproc en een laagje verf voorzien. De betonnen trapkern is afgewerkt met houten platen, waarin ledstrips zijn geïntegreerd. De opdracht van Artes-Depret omvatte eveneens de installatie van de liften en het vaste meubilair. Dries Hoste: “Op elke verdieping bevindt zich een kleine keuken en een zone met lockers, postvakken en touchdown. Op het gelijkvloers hebben we samen met Reynders loketten gebouwd. Deze bestaan uit hout en stalen frames, zijn akoestisch geïsoleerd en afgewerkt met een stoffen bekleding.”

TEGEN DE KLOK In totaal werkten zo’n 285 mensen gedurende zeven maanden aan de inrichting van het NAC. Ir. Gwen Vreven: “Het was geen sinecure om deze deadline te halen, vooral omdat zoveel verschillende partijen tegelijkertijd actief waren en hun taken nauwkeurig op elkaar moesten afstemmen. Maar we zijn in de missie geslaagd. Het NAC kon, zoals gepland, op 18 januari officieel zijn deuren openen. En de reacties van de aanwezigen waren unaniem positief.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer AGSA (Aalst) Architect AOS-Colliers (Brussel) Hoofdaannemer Artes Depret (Zeebrugge)

Participanten aan het woord BOMARBRE-MARBRALYS – VOLKERAMISCHE TEGELS In het NAC werd een vloeroppervlakte van 2.200 m² bekleed met volkeramische URBAN BIANCO 80x80-tegels van Italiaanse origine. De architect en de bouwheer kozen bewust voor deze tegels vanwege hun zachte, lichte kleurschakeringen, die in een groter formaat een perfecte invulling geven aan het ruimtelijke karakter dat ze voor ogen hadden. De tegels werden geleverd door Bomarbre-Marbralys uit Harelbeke. Deze firma fabriceert en levert al jaren cement- en resinegebonden natuursteencomposietmaterialen. Daarnaast vulde ze haar aanbod aan met een volwaardig gamma keramische tegels. Dankzij de nauwe band met zusterbedrijf Stone groeide Bomarbre-Marbralys uit tot een totaalaanbieder van harde bevloeringen in natuursteen, composiet en keramiek. Sales & Marketing Manager Kristof T’Sjoen: “We leveren tegels voor wanden vloerbekleding, maar kunnen de materialen ook toepassen voor trappen, maatwerk en aanrechtbladen. Bomarbre-Marbralys is sterk verankerd in de projectmarkt en gaat prat op zijn maatwerkaanpak. Voor elk project worden materialen op maat geselecteerd en voorgesteld, rekening houdend met het evenwicht tussen de esthetische en technische vereisten. Daarnaast bieden wij ook de mogelijkheid om materialen op maat te ontwikkelen of aan te passen: tegels in een specifieke kleur, tegels op formaat, legmodules, bijhorende trappen, dorpels, aanrechtbladen, enzovoort.”

BEVERSESTRAAT 85, B-8530 HARELBEKE T +32 (0)56 65 34 34 - F +32 (0)56 65 34 32 info@bomarbre.be - www.bomarbre.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69 BOMA_0258_adv Bomarbre_95x267__Ku.indd 1

11/01/16 12:09

AALST | NAC Beeld | Artitec Fotografie

Esthetisch brandwerend Voor de glazen binnenwanden van NAC Aalst werd voor de brandwerende oplossingen van LGC uit Herk-de-Stad gekozen. Deze start-up ontwikkelde een uniek concept waarbij functionaliteit aan esthetisch uitzicht is gekoppeld. “De keuze van een architect om glazen binnenwanden te voorzien, is doelbewust om ruimtelijkheid, licht en zicht te creëren”, vertelt zaakvoerder Wim Lambaerts. “Zware raamprofielen trekken de aandacht te veel naar zich toe, wat indruist tegen de essentie van een raamopening. LGC heeft echter een raamconcept met fijne, slanke aluminium profieltjes van 25 mm, waarbij geen tussenregels worden gebruikt. De verschillende glasplaten worden met een structurele kitvoeg van 5 mm naast elkaar geplaatst in een zogenaamd glas-aan-glassysteem. Het resultaat is een maximaal transparante, minimalistische glaswand die mooi in de hedendaagse architectuur past.”

145 M² GLASWAND Momenteel is LGC de enige firma die een 60 minuten brandwerende glaswand in zo’n fijn randprofieltje kan aanbieden. Hoewel ze pas sinds 2014 commercieel actief is, heeft ze al een resem grote namen op haar referentielijstje staan: de ziekenhuizen van Gent, Genk, Waregem en Deinze, CVO Heusden-Zolder, Brandweer Bornem, Argenta Antwerpen, Karel De Grote Hogeschool Antwerpen, Van De Velde – Schellebelle ... En nu dus ook het NAC in Aalst, waar LGC naast 145m² brandwerende glaswanden tevens vier dubbele en twaalf enkele branddeuren in gehard volglas plaatste. Wim Lambaerts: “De grootste uitdaging was de erg korte uitvoeringstermijn, waardoor al onze brandwerende glaswanden geproduceerd zijn volgens afgesproken maten en in nauw overleg met de algemene aannemer. Hierdoor hebben we de glaswanden vlak na de gyprocwerken kunnen plaatsen, zodat er geen tijd verloren ging aan het inmeten en de productie. Natuurlijk houdt deze manier van werken wel een risico in: een kleine afwijking in de bouw kan al serieuze gevolgen hebben. Door het maken van goede afspraken, gedetailleerd studiewerk en een korte werfopvolging is bij NAC Aalst echter alles vlot verlopen.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

BEDRIJFSPRESENTATIE | Cruise Travel

KONINGSDAM

BRENGT NIEUWE KLASSE

IN CRUISEWERELD Cruisevakanties genieten een vrij traditioneel imago. Toch is het geen stilstaande wereld. De cruiselijnen vinden regelmatig nieuwe bestemmingen en het aanbod aan activiteiten aan boord wijzigt constant, in functie van nieuwe trends en vragen. Maar het is vooral de immer toenemende, ontspannende luxe die het grote kenmerk van cruisevakanties blijft. Dat blijkt vooral op de Koningsdam, die op 8 april in Rome aan zijn maidentocht begint.

"De Koningsdam is het nieuwste schip van de Holland America Line", zegt Tom Geerts van ATC Cruises, dat in BelgiĂŤ optreedt als verkoopsagent voor de promotie en verkoop van de cruises. "Het is het grootste schip dat ooit is gebouwd voor de Holland America Line." De toename in capaciteit drukt zich vooral uit in nieuwe openbare ruimtes. "Het interieur van de Koningsdam is ontworpen door Adam Tihany, een van de prominentste 'hospitality designers' ter wereld. Hij werd daarbij bijgestaan door maritiem designer en architect Bjorn Storbraaten, die eerder ook meewerkte aan de Eurodam en de Nieuw Amsterdam."

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

MUZIEK, VORM EN BELEVING Het schip is in ItaliĂŤ gebouwd en biedt plaats aan 2.650 passagiers en 1.025 bemanningsleden. Het is ook de eersteling in de nieuwe pinnaclescheepsklasse. Die klasse verwijst niet naar de omvang, maar naar de luxueuze afwerking. Tihany en Strobraaten drukten dit vooral uit in lichtovergoten ruimtes. Voor de vloeiende lijnen lieten ze zich inspireren door de vorm van muziekinstrumenten. In bepaalde zalen geniet je dan ook van ruimtelijke ervaringen uit de theater- en operawereld. Voor de muziek staat het Lincoln Stage Center in, met middagrecitals en avondlijke kamermuziek,

BEDRIJFSPRESENTATIE | Cruise Travel

Het centrale atrium is drie verdiepingen hoog. De structuur in roestvrij staal roept met haar bogen en snaren een theatersfeer op. Geen twee perspectieven in deze ruimte zijn identiek.

B.B. Kings Blue Club en Billboard Onboard, dat de beste hits van de voorbije vijftig jaar doet herleven.

ACTIVITEITEN Persoonlijk hecht Geerts vooral waarde aan het actieve deel van een cruise. "Ik vind vooral het Blendprogramma, waarin passagiers hun eigen wijn kunnen

maken, een vermelding waard. Naast uiteraard het Culinary Arts Center. Een andere innovatie is de World Stage, een flexibel theater dat zich naargelang de doelstelling meerdere verdiepingen en configuraties kan aanmeten, dit met een HD-ledscherm van 270 graden, waarmee het de passagiers op een dynamisch schouwspel van beelden en geluiden trakteert." â?&#x161;

De tekenpen van Bjorn Strobraaten is duidelijk zichtbaar in het ontwerp van de centrale zwembadzone. Op de Koningsdam is het een volledige beglaasde ruimte, twee verdiepingen hoog.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

MAASMECHELEN | Sportcomplex De Helix

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Hermans & Co

SPORTCOMPLEX

“De Helix was speciaal omdat het een totaalproject was dat sleutel-op-de-deur werd afgeleverd.”

VOOR SCHOOL EN BURGERS Op scholensite ‘De Helix’ werd vorig jaar een gloednieuw sportcomplex geopend, dat ook voor de sporters van Maasmechelen toegankelijk is. Het pand combineert het neusje van de zalm op het vlak van sportinfrastructuur met een hedendaagse architectuur, die dankzij een uitgekiende materiaalkeuze en ontwerp toch perfect in het historische karakter van de schoolsite past. Sportcomplex ‘De Helix’, gerealiseerd door een unieke samenwerking tussen de Scholengemeenschap De Helix en de gemeente Maasmechelen, vervult een tweeledige functie. Ze vervangt de gedateerde turnzaal van De Helix en is een aanzienlijke upgrade van de sportinfrastructuur van Maasmechelen. Het sportcomplex omvat een grote sporthal (1.664 m²) waarin alle officiële wedstrijden voor balsporten kunnen doorgaan. Ook geeft ze onderdak aan een polyvalente zaal van 302 m² voor onder meer vechtsporten en dans, een turnzaal van 298 m², een cafetaria van 205 m² en tien kleedkamers, vier scheidsrechterlokalen en douches. Op de eerste verdieping, die vanaf buiten via een dubbelzijdige trap bereikbaar is, werd de refter voor de school ingericht (370 m²).

74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

COMBINATIE BETON EN STAAL De structuur van het gebouw is een combinatie van beton en staal. John Hermans, Zaakvoerder van Hoofdaannemer Hermans & Co: “De sporthal werd vrij traditioneel opgevat, met betonnen kolommen en stalen vakwerkspanten. De rest werd in één overspanning uitgevoerd met voorgespannen welfsels met een lengte tot 22 meter en een dikte van 40 cm. Speciaal is dat de 13 meter hoge sporthal met antracietkleurige leien werd afgewerkt. Met deze gevelbekleding werd voldaan aan de eisen van Erfgoed Vlaanderen om het gebouw af te stemmen op het historische karakter van de schoolsite. De overige gevels werden met roodbruine gevelstenen afgewerkt, gecombineerd met grote glaspartijen die in totaal zo’n 350 m² in beslag nemen.”

MAASMECHELEN | Sportcomplex De Helix

OOK SPORTINFRASTRUCTUUR Qua binnenafwerking stond functionaliteit centraal. Bijna alle binnenmuren zijn gerealiseerd met zichtbetonblokken. De sportzalen kregen een zwevende sportvloer met linoleumafwerking. De polyvalente zaal en refter hebben verlaagde tegelplafonds. Peter Backbier, projectleider van Hermans & Co: “We installeerden ook het totaalpakket van sporttoestellen, zoals elektronisch neerklapbare basketbalringen en akoestische scheidingsgordijnen. Kers op de taart was zonder twijfel de enorme uitschuifbare tribune met 576 zitplaatsen en acht plaatsen voor rolstoelgebruikers. In de turnzaal springt dan weer het multifunctionele KBS-gymsysteem in het oog. Dit laat toe om met een beperkt aantal turntoestellen aan het plafond, op de vloer en tegen de muren erg diverse parcours voor leerlingen te maken.”

K-PEIL VAN AMPER 19 Door een verregaande isolatie van vloer, wanden en dak (geperforeerd steeldeck met akoestische isolatie, 20 cm EPS en een pvc-dakbedekking) heeft het sportcomplex een K-peil van 19, terwijl slechts een K-peil van 45 vereist was. Het wordt verwarmd met een hoogrendementsgasverwarming en geventileerd via een luchtgroep met warmterecuperatie. Op het dak van de sporthal worden dit voorjaar nog zonnepanelen geplaatst, zodat het gebouw in zijn eigen elektriciteitsbehoefte kan voorzien.

SLEUTEL-OP-DE-DEUR Hoofdaannemer Hermans & Co is specialist in het bouwen van sporthallen. De firma heeft er de laatste zes jaar al vijf in het Maasland gerealiseerd. Maar de bouw van De Helix was een vreemde eend in de bijt, vooral omdat het een totaalproject was dat sleutel-op-de-deur werd afgeleverd. John Hermans: “De ruwbouw, rioleringen, infrastructuur/grondwerken en de aanleg van de toegangswegen, alsook de tachtig parkeerplaatsen in waterdoorlatende betonstraatstenen hebben we met ons eigen team gerealiseerd. Voor de rest van de werken hebben we onderaannemers ingeschakeld waarmee we vaak samenwerken. Dit resulteerde in een efficiënt verloop van het project, in die mate dat we er zelfs in geslaagd zijn om De Helix zes maanden eerder dan voorzien op te leveren!” ❚

Het sportcomplex geeft ook onderdak aan een polyvalente zaal van 302 m² en een turnzaal van 298 m².

TECHNISCHE FICHE Bouwheer

Architect Hoofdaannemer

Scholengemeenschap De Helix (gesubsidieerd door Agion) en gemeente Maasmechelen L. Bovens (Maasmechelen) en J. Donvil (Sint Truiden). Algemene Ondernemingen Hermans & Co (Lanaken)

'De Helix combineert het neusje van de zalm op het vlak van sportinfrastructuur met een hedendaagse architectuur' Participanten aan het woord ADK VLOERAFBOUW – VAN CHAPE TOT AFWERKING In sportcomplex De Helix werden de chapewerken en betegeling gerealiseerd door ADK Vloerafbouw. Deze firma uit Lanaken, die in 2009 door Andy Derkoningen werd opgestart, begon als traditionele uitvoerder van chapewerken. Maar al snel werd de focus op volledige vloerafwerking gelegd, en dit zowel voor privéwoningen als appartementencomplexen en industriële gebouwen. Vandaag staat ADK Vloerafbouw voor een dienstverlening die gaat van chapewerken over het plaatsen van thermische en akoestische vloerisolatie tot de latere afwerking met tegels, parket, kurk, gietvloer ... Zaakvoerder Andy Derkoningen: “Onze grote troef is dat wij zelf de chapewerken en isolatie uitvoeren, maar ook voor elk type vloerafwerking professionals in huis hebben. Voor de grotere projecten breiden we ons team soms uit met onderaannemers. Door deze aanpak hebben we de projecten beter in handen, wat de klant een garantie op een tijdige oplevering geeft.” Interessante referenties zijn onder meer het nieuwe Ziekenhuis Maas en Kempen in Maaseik (30.000 m²), Hof van Gan in Genk (10.000 m²), het Sint-Vincentiuscollege in Heusden-Zolder (8.000 m²) ... En sinds kort is daar dus ook De Helix in Maasmechelen bijgekomen. In dit project was ADK Vloerafbouw verantwoordelijk voor 2.500 m² chapewerken en de afwerking met keramische tegels. Daarnaast zorgde de firma voor de betegeling van het sanitaire blok, wat een oppervlakte van zo’n 1.000 m² betrof. Andy Derkoningen: “Dankzij de nauwe samenwerking met de hoofdaannemer is dit project zonder noemenswaardige euvels verlopen. En het resultaat mag er wezen. We zijn dan ook trots op deze realisatie in onze achtertuin.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

Uw partner voor bouwen infrastructuurwerken Algemene bouwwerken:

Infrastructuurwerken:

Projectontwikkeling:

• Openbare gebouwen: scholen, sportcomplexen, etc.

Wegen- en rioleringswerken voor de openbare sector en bedrijven

• Appartementenbouw: Dorpelveld Zutendaal momenteel in uitvoering (55 appartementen, 5 woningen en 10 handelszaken)

• Industrie: bouwpartner voor diverse industriële en chemische bedrijven

• Verkavelingen

Nijverheidslaan 116, 3620 Lanaken - T +32 89 722 001 - F +32 89 722 025 info@hermansenco.be - www. hermansenco.be

Uw specialist in: - Chapewerken - Vloerafwerking - Vloerisolatie

Veldstraat 64 | 3621 Rekem | Tel: 0497 288 948 | Fax: 089/246 895 info@adkvloerafbouw.be | www.adkvloerafbouw.be

16900161_adkvloerafbouw.indd 1

02-03-16 14:32

ETTERBEEK | Renovatie interbellumgebouw

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Pit

EIGENTIJDS WONEN IN INTERBELLUMGEBOUW In 1922 waren sociale appartementen vrij klein en niet aangepast aan de noden van mensen met fysieke beperkingen. In Etterbeek heeft aannemer Pit zo'n gebouw niet alleen aangepast aan de hedendaagse eisen, maar ook esthetisch een upgrade gegeven.

gemeenschappelijke lokalen ingeplant, met toegang tot de tuin." Als hoofdaannemer stond Pit in voor de uitvoering van alle metselwerken, de gevelherstellingen en de betonwerken.

GEVELSTENEN EN ERKERS Het gebouw langs de Jozef Buedtsstraat is eigendom van sociale woonmaatschappij De Etterbeekse Haard. Visuele kenmerken langs de straatkant waren de rode baksteengevels op een plint in blauwe hardsteen. Oorspronkelijk telde het 32 eenkamerappartementen, verdeeld over vier niveaus.

"We hebben de appartementen vergroot en hun aantal verminderd", vertelt projectleider Roel Adriaensens van Pit. "Beneden hebben we twee woningen voor mensen met mobiliteitsbeperkingen ingedeeld en hogerop acht duplexen met telkens vier kamers. Op het laagste niveau hebben we ook twee

Het streefdoel van de architecten was de bestaande architectuur zoveel mogelijk te behouden. "Esthetisch ging het vooral om de baksteen en de blauwe steen. Waar de blauwe steen beschadigd of verdwenen was, konden we hem vervangen door nieuwe elementen. â&#x20AC;ş

De vier erkers in houtskelet bepalen het nieuwe straatuitzicht van het gebouw. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

(Foto: Joey Heirman)

BINNENRESTAURATIE ST.CLEMENSKERK TE EPPEGEM PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

ETTERBEEK | Renovatie interbellumgebouw

Maar de baksteen uit 1922 is niet meer verkrijgbaar. We hebben dit probleem opgelost door stenen te gebruiken uit delen van het bestaande gebouw die we moesten wegnemen of waar de oorspronkelijke steen niet nodig was omdat hij toch aan het zicht zou worden onttrokken door een pleisterlaag", aldus werfleider Julien De Vriendt. De opvallendste verandering langs de straatkant zijn de vier erkers die er tot stand kwamen. "We hebben daarvoor eerst vier verticale volumes weggezaagd uit de gevel", legt Adriaensens uit. "De bestaande vloerbalken behielden we niet

onttrokken door Gyproc-platen. Dit verkleinde de beschikbare vrije ruimte op sommige plaatsen met wel 15 cm, maar door de vermindering van het aantal appartementen moeten de bewoners hierdoor geen comfort inleveren", stelt Adriaensens. "De kelder, met daarin individuele ruimtes voor de bewoners, de verwarmingsketel en het ventilatielokaal, ligt gedeeltelijk bovengronds, zodat de laagste appartementen een eindje boven straatniveau liggen. Door de beperkte lengte van de inkomhal zou een helling voor rolstoelgebruikers te steil uitvallen. Daarom lieten we een rolstoellift plaatsen.

“Met een gevel in rode baksteen op een plint van blauwe hardsteen trachten we de oorspronkelijke architectuur maximaal te benaderen” alleen, we brachten er ook verlengstukken op aan. In 1922 waren er meer dan voldoende balken geplaatst, zodat de stabiliteit van de nieuwe constructie nooit een probleem vormde. Het was wel de eerste keer dat we dit type oplossing gebruikten." De erkers – houtskeletconstructies in douglasspar, afgewerkt met bepleisterde houtvezelcementplaten – werden geplaatst door een onderaannemer. "Met een isolatielaag in rotswol en versterkt met een geraamte in strekmetaal", vult de werfleider aan.

BINNENISOLATIE De binnenisolatie bestaat uit rotswol in verschillende diktes. "Op de plaatsen waar we ook buitenisolatie konden aanbrengen, zoals de erkers, is de binnenisolatie merkelijk dunner. Ze is aan het zicht

VERRASSINGEN Pit behield de houten draagstructuur op de verdiepingen, maar verving een deel van de balken boven de kelder door een betonnen vloerplaat. "Na het wegstrippen van de vloeren zagen we dat sommige balken rot waren. Die hebben we uiteraard vervangen. Bij renovatiewerken stuit je altijd wel op dergelijke zaken. Zo'n verrassingen maken ook dat het oorspronkelijke budget wordt overschreden als je de oorspronkelijke architectuur zoveel mogelijk wil behouden. Dat was hier niet anders." Een delicate klus was ook het aanbrengen van diepliggende voegen, zoals die in 1922 in zwang waren. "We moesten wat experimenteren om gedaan te krijgen dat de voegmortel na het drogen net dezelfde kleur kreeg als het oorspronkelijke voegwerk." ❚

De achtergevel kreeg een crepibepleistering.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer De Etterbeekse Haard (Etterbeek)

Architect

Stéphane Jourdain en Didier Nicaise, JAA (Ukkel)

Hoofdaannemer Pit (Kapellen)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

GENT | Blaisantpark

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Studiegroep Bontinck

Blaisantpark:

WONEN, WINKELEN EN STUDEREN IN ÉÉN GEBOUW Op de kruising van de Blaisantvest, de Oosteeklostraat en de Ijzendijkestraat in Gent prijkt sinds kort het ‘Blaisantpark’, een multifunctioneel gebouwencomplex met appartementen, studentenwoningen en handelsruimtes. Het pand springt in het oog door de monolythische en gesloten bakstenen sokkel, met daarbovenop open en lumineuze keramische volumes.

Op het gelijkvloers is er 2.580 m² ruimte voor handelszaken voorzien. Voorts huisvest het gebouw 67 appartementen met een totale grondoppervlakte van 7.680 m². Het ‘Blaisantpark’ heeft een grondoppervlakte van 5.500 m² en telt zes bovengrondse bouwlagen, plus nog één ondergronds niveau dat fungeert als bewonersparking. Op het gelijkvloers is er 2.580 m² ruimte voor handelszaken voorzien. Architect Tijl Stieperaere van Studiegroep Bontinck: “Voor de bouw was er al een overeenkomst met ALDI en Buurtslagers afgesloten, waardoor de ruimtes specifiek op maat van deze eindgebruikers werd gemaakt. Er is echter nog een derde handelsruimte met zicht op het park, en deze werd opgevat als een flexibeler geheel, zodat

80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ze onderdak kan bieden aan één of twee winkels.” Voorts huisvest het gebouw 67 appartementen met een totale grondoppervlakte van 7.680 m². Deze situeren zich enerzijds aan de Blaisantvest (zicht op

de stad) en anderzijds aan de parkzijde (groene en wijdse zichten). Aan de Oosteeklostraat zijn er tot slotte ook 46 ruime studentenwoningen (1.350 m²) voorzien.

'EEN GROTE UITDAGING BESTOND ERIN HET GEBOUW IN DE BESTAANDE OMGEVING TE INTEGREREN'

GENT | Blaisantpark

ESTHETISCH EN ECOLOGISCH

De gevelbekleding van de sokkel gebeurde met een ruwe donkere baksteen, terwijl voor de bovenliggende volumes gladde, witte, gestructureerde keramische tegels werden gebruikt.

AFBOUW VOOR INTEGRATIE IN OMGEVING Studiegroep Bontinck ontwierp een U-vormig gebouw met de opening naar de Ijzendijkestraat. De handelsruimtes vormen een sokkel waarop de volumes met de appartementen rusten. Tijl Stieperaere: “Deze volumes springen altijd terug ten opzichte van de commerciële ruimtes. Zo wordt de impact van de relatief hoge sokkel minder zwaar en was het ook mogelijk om uitpandige

terrassen te creëren. Een grote uitdaging bestond erin het gebouw in de bestaande omgeving te integreren. Omdat de site een overgangsgebied is tussen de middelhoogbouw rond het Rabotpark en de laagbouw van de wijk Blaisantvest, kozen we voor een afbouw in hoogte van de parkzijde naar de woonwijkzijde. Zo hebben we maximaal zes bouwlagen ter hoogte van de Blaisantvest en minimaal drie bouwlagen aan de Oosteeklostraat.”

De ‘Blaisantvest’ is hoofdzakelijk een betonnen constructie, in combinatie met dragende wanden uit silicaatsteen. De gevelbekleding van de sokkel gebeurde met een ruwe donkere baksteen, terwijl voor de bovenliggende volumes gladde, witte, gestructureerde keramische tegels werden gebruikt. Grote ramen zorgen voor een optimale lichtinval en geven het gebouw ook een eigentijdse look. De zichtbare daken worden in het voorjaar als groendaken aangelegd, terwijl die van de twee bovenste niveaus in roofing blijven. Tijl Stieperaere: “Op uitdrukkelijk verzoek van de bouwheer werden de nodige maatregelen genomen om een optimale E-score te halen. Zo werden erg performante isolatiematerialen toegepast, zijn zowel C+Evo- als D-ventilatiesystemen geïnstalleerd en functioneren de uitpandige terrassen deels als zonnewering.” ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Ghelamco Invest (Ieper)

Architect

Studiegroep Bontinck (Gent)

Ruwbouw

Ghelamco (Ieper)

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

| 81 BOUWEN AAN VLAANDEREN 13-03-2006 14:06:59 ��

SINT-TRUIDEN | Hoofdzetel Ridgid

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | DBV-architecten

RIDGID-HOOFDKWARTIER BLIKVANGER IN SINT-TRUIDEN De Amerikaanse gereedschappenfabrikant Ridgid heeft zijn hoofdkwartier voor Europa, Afrika en het Midden-Oosten overgebracht naar industriezone Schurhovenveld in Sint-Truiden. Het opereert voortaan vanuit een rechttoe-rechtaangebouw met sterke contrasten.

De verhuis drong zich op omdat het bestaande kantoor in Heverlee niet meer beantwoordde aan de huidige noden en comfortbehoeften. Ridgid koos voor Sint-Truiden omdat Limburg nog vrij weinig last heeft van files en de afstand tot Heverlee toch klein genoeg is om de zestig medewerkers niet voor het dilemma van twee lange ritten per dag, een verhuis of een transfer te moeten plaatsen. Ridgid maakt en verdeelt gereedschap om buizen en leidingen te bewerken, te verbinden, te inspecteren en te onderhouden. Gestart als producent van klassieke pijptangen, produceert het tegenwoordig onder meer camera’s en lokalisatieapparatuur om leidingen te inspecteren. De Limburgse investeringsmaatschappij LRM verscheen in het verhaal als ontwikkelaar van de terreinen nabij Punch Powertrain op het

82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Schurhovenveld. LRM financierde ook de nieuwbouw (7,5 miljoen euro) en leaset het nu aan Ridgid.

BUURGEBOUW ALS REFERENTIE De nieuwe kantoren hebben een oppervlakte van 2.500 m², het aanpalende distributiecentrum is 6.000 m² groot. Het complex omvat ook een 'product training centrum’ van 250 m² en een service- en reparatieatelier. LRM vertrouwde de ontwerpopdracht toe aan het Hasseltse DBV-architecten. "LRM klopte bij ons aan omdat we in hun opdracht al de gebouwen van het vlakbij gelegen Punch Powertrain hadden ontworpen", zegt architect-vennoot Stefaan Vanheeswyck. De nieuwe gebouwen benutten de beschikbare terreinoppervlakte bijna volledig. Opvallendste technische kenmerk is dat de nieuwe kantoren in vergelij-

king met de oude een energieverbruik hebben dat de helft lager ligt. "Het E-peil, E-54, ligt beduidend lager dan de huidige E60-norm."

VISUELE CONTRASTEN Het distributiecentrum is eerder een rechttoerechtaangebouw. De blikvanger is het L-vormige kantoorvolume dat het deels omkapselt. De combinatie van donkere, gelijmde betonsteenstrips met gevelcasettes in wit aluminium en ruime glaspartijen brengt sterke contrasten teweeg in de gevel van het kantoorgedeelte. "Binnen hebben we deze contrasten hernomen", legt de architect uit. "Omdat het gebouw een Europees hoofdkwartier is, mochten de contouren wat imponeren. Daarom is de gang die naar de toonzaal leidt een gang

SINT-TRUIDEN | Hoofdzetel Ridgid

In tegenstelling tot het kantoorgedeelte is het distributiecentrum een rechttoe rechtaan volume.

Een hoge gang met brede lichtstraat leidt naar de toonzaal.

"VOOR EEN EUROPEES HOOFDKWARTIER MOCHTEN WE WAT MEER CONTRAST, MEER LICHT EN MEER RUIMTE TONEN" De witte aluminium gevelcasettes contrasteren met de donkergrijze betonsteenstrips.

met lichtstraat over de hele breedte van bijna 4 meter. Het licht zorgt voor een luchtige sfeer." De verdeling en indeling van de kantoorruimte is aanpasbaar. Voor deze flexibiliteit zorgen onder meer de datavloeren. Net als de route naar de toonzaal en de toonzaal zelf genieten ook de kantoren optimaal van daglicht. Langs de buitenkant van het aluminium raamschrijnwerk is een statische zonwering met vleugellamellen aangebracht.

GELAMELLEERDE HOUTEN LIGGERS Het magazijnvolume valt buiten minder op. De gevels bestaan uit een betonnen plint onderaan en

daarboven Kingspan-panelen. Enkele PV-panelen op het dak leveren een beperkte hoeveelheid stroom. "De eigen nood aan elektriciteit is beperkt – de verlichting gebeurt met leds – en niet continu." Het regenwater dat op het dak valt wordt niet alleen gebufferd, maar ook gedeeltelijk gebruikt voor het spoelen van de toiletten. Het opvallendste bouwkundige kenmerk van het volledig gesprinklerde magazijn is de dubbele overspanning (2 x 30 m) met gelamelleerde houten liggers. "Dat is wat duurder dan een traditionele staalstructuur, maar ook een meer smaakvolle keuze."

voor zorgen dat er overal in het gebouw wifi is. Via de doorgedreven toegangscontrole worden permanent alle poorten, hekken en belangrijke deuren gecontroleerd. De ruim bemeten noodstroomaggregaten waarborgen een urenlange continuïteit voor het hele datacenter, de telefonie én de kerntaken van de productie, zodat een eventuele stroomuitval weinig vat zal hebben op Ridgid. ❚

NETWERK

TECHNISCHE FICHE

Alle datalijnen zijn voorzien van POE (Power over Ethernet), nodig voor de IP-telefonie, IP-videofonie, IP-camerabewaking en de vele access points die er-

Bouwheer LRM (Hasselt) Architect DBV-architecten (Hasselt) Hoofdaannemer Edibo (Lommel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

SINT-TRUIDEN | Hoofdzetel Ridgid

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | ir. P. Poelmans

WARM, LUCHTIG EN VEILIG In opdracht van LRM Lease en samen met DBV-Architecten stond Studiebureau ir. P. Poelmans (Lummen) in voor het ontwerp van de HVAC, sanitaire en elektrische installaties voor het nieuwe Europese hoofdkwartier en verdeelcentrum van Ridgid.

"We hebben de verwarming zo gedimensioneerd dat het in de toekomst gemakkelijk zal zijn om over te schakelen naar een duurzamer opweksysteem op basis van warmtepompen", vertelt zaakvoerder Bart Poelmans. "Voorlopig houdt Ridgid het bij twee condenserende ketels op aardgas. Die keuze is voornamelijk budgettair ingegeven, omdat de kalkrijke ondergrond in de regio sterk kostprijsverhogend werkt voor geothermische boortechnieken. De dimensionering hebben we alvast zo uitgewerkt dat we bij een buitentemperatuur van -10 °C het gebouw kunnen verwarmen met watertemperaturen tussen

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

40 en 50°. Dit laat in de toekomst het gebruik van warmtepompen probleemloos toe. Door de goede isolatieschil van het gebouw is de behoefte aan warmte overigens klein."

vloeren voor data- en andere bekabeling. Die aanpak maakt het mogelijk de huidige kantoorindeling op termijn te herschikken, bijvoorbeeld van landschapskantoor naar individuele ruimtes."

VOETEN WARM HOUDEN…

… EN HET HOOFD KOEL

Op de begane grond ligt vloerverwarming als basis, in combinatie met klimaatplafonds. "Op de verdieping zorgen alleen de Interalu Sapp-klimaatplafonds voor een aangename temperatuur. Op de verdieping konden we geen vloerverwarming leggen, omdat er omwille van flexibiliteit is gekozen voor verhoogde

Voor koeling en ventilatie, eveneens via de klimaatplafonds, koos de ontwerper een ijswatermachine van de Emerson-groep. De passieve buitenzonwering van de kantoren bestaat uit vaste, horizontale aluminium lamellen langs heel het beglaasde deel van het kantoorvolume op de verdieping en gelijkvloers uit

SINT-TRUIDEN | Hoofdzetel Ridgid

mobiele screens. "Het ventilatiecomfort ligt bij Ridgid hoger dan gemiddeld. Het debiet bedraagt er 40 m³ per uur per persoon in plaats van de traditionele 25", zegt ingenieur Geert Exelmans. Voor die ventilatie staan twee groepen op het dak in. Eén ervan bedient de kantoren, de andere de kantine. "Zo kunnen we het energieverbruik voor ventilatie differentiëren, want de kantine is niet continu in gebruik." Ook in de diverse vergaderzalen en de trainingsruimte varieert de ventilatie, op basis van aanwezigheid en CO2-meting.

DOORDACHTE VERLICHTING Binnen en buiten maakt Ridgid veel gebruik van ledverlichting. "In het magazijn zijn de individuele armaturen van de lichtlijnen afgesteld om zowel de hoge smallere en diepe zones tussen de rekken als de open werkzones optimaal te verlichten. De verlichting van de kantoren gebeurt aanwezigheiden daglichtgestuurd, onder KNX. De overkoepelende KNX-server is geïntegreerd op het beheersysteem van de HVAC-installatie. Zo worden de gegevens van de ruimtetemperaturen en het weerstation gebruikt om te beslissen of de zonnescreens moeten worden ingezet in een passieve oververhittingsstrategie. De uitgebreide visualisatie van de KNX-installatie maakt het de eindgebruiker mogelijk om de installatie te beheren en aan te passen aan nieuwe behoeften. ❚

STUDIEBUREAU POELMANS Studiebureau Poelmans bestaat al ruim 35 jaar. Het telt momenteel vier ingenieurs-ontwerpers en drie tekenaars. Pierre Poelmans, die het bureau indertijd oprichtte, is nog altijd actief. "In zo’n klein team is het essentieel dat iedereen op elkaar is afgestemd", legt zoon Bart uit. "Per project duiden we telkens één verantwoordelijke aan." Het studiebureau werkt vooral voor de openbare sector zoals zorginstellingen, gemeenten, sociale woningbouw en onderwijs.

Studie & Advies Speciale Technieken Sint Lambertusstraat 6 3560 LUMMEN T : 013/52 20 58 E : poelmans@poelmans.be Nieuwbouw & Renovatie

HVAC : CV – Klimaatregeling – Ventilatie Warmterecuperatie Sanitair – Brandbeveiliging Duurzame & Energiesparende Technieken Elektriciteit – Verlichting – Zwakstroom Liften

• • • • • • • • •

Zorginstellingen Scholen Openbare Instellingen Sociale Woningbouw Kantoorgebouwen Industrie Sportinfrastructuur Kerkgebouwen Geklasseerde Gebouwen

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

Remeha Gas 310/610 Eco PRO ›

Voldoet ruimschoots aan de eisen van gasrichtlijn 2009/142/EC en rendementsrichtlijn 92/42/EEG

›

Leverbaar in duo-uitvoering: Remeha Gas 610 Eco PRO, met onder andere een gecombineerde rookgasafvoeraansluiting

›

Warmtewisselaar uit corrosiebestendige gietaluminium leden

›

Premix verbrandingstechniek met gas-/luchtkoppeling

›

Compleet gemonteerd en vooringesteld geleverd

›

Voorzien van transportwielen en verstelbare ketelpoten

Gas condensatietechniek groot vermogen

De grote ketel

Die nergens te groot voor is

Remeha Gas 310 Eco PRO

Beproefde techniek Nieuwe hoogwaardige elektronica 100% maatwerk De staande condenserende gasketels van Remeha zijn toonaangevend in het segment van de hogere vermogens. De gietaluminium warmtewisselaar, de premix verbrandingstechniek, de handige transportwielen: het zijn succesfactoren die er voor hebben gezorgd dat deze Remeha ketels het warm kloppend hart vormen van talloze hotels, zorginstellingen, scholen, kantoren en andere grote gebouwen.

BRUGGE-MECHELEN | Seminarie Groots in warmte

Tekst | Jeroen Schreurs

Beeld | Remeha - Carl François

SEMINARIE ‘GROOTS IN WARMTE’ OVER OPLOSSINGSGERICHT SYSTEEMDENKEN Remeha nodigde eind januari voorschrijvers en installatiebedrijven uit op vier seminaries in Brugge en Mechelen. Het thema: projectverwarming van ontwerp tot installatie. Daarvoor nodigde het bedrijf ook Aqualisys en Hysopt uit. Wij gingen een kijkje nemen op 28 januari in Brugge, toen de installateurs aan bod kwamen.

WATERKWALITEIT BOVENAAN AGENDA

Op het seminarie ‘Groots in warmte 2016, project verwarmen van ontwerp tot installatie’ werd aangetoond hoe de verwarmingssector beter aan de steeds strengere eisen te kan voldoen.

MEEDENKEN OVER OPLOSSINGEN

De ErP-richtlijn, BEN-normen, de gevolgen van de klimaattop in Parijs: er komen de laatste tijd heel wat informatie en nieuwe regels op de verwarmingssector af. Tegen 2020 moeten de CO2-waarden gedaald zijn met 20 procent tegenover 1990, moeten we 20 procent meer hernieuwbare energie gebruiken en moeten producten 20 procent efficiënter zijn. Klanten zullen andere oplossingen verwachten van installateurs, en hun eisen zullen hoger liggen dan vroeger.

LAGERE RENDEMENTEN IN PRAKTIJK Remeha wil met het seminarie ‘Groots in warmte 2016, project verwarmen van ontwerp tot installatie’, helpen om beter aan die eisen te kunnen voldoen. Niet op het niveau van individuele toestellen, maar op het niveau van het hele systeem. Dat is ook nodig, volgens Johan Baan, accountmanager bij Hysopt, die de eerste presentatie gaf. “COP’s van warmtepompen worden steeds hoger, frequentiegestuurde pompen doen het steeds beter, dankzij condensatieketels halen we heel hoge rendementen. In theorie. Na installatie blijkt immers vaak dat de rendementen toch veel lager liggen dan theoretisch mogelijk is. Velen zien op ontwerpniveau immers door de bomen het bos niet meer. De huidige praktijk lijdt daarom tot suboptimale

'DE ERP-RICHTLIJN, BEN-NORMEN, DE GEVOLGEN VAN DE KLIMAATTOP IN PARIJS: ER KOMEN DE LAATSTE TIJD HEEL WAT INFORMATIE EN NIEUWE REGELS OP DE VERWARMINGSSECTOR AF'

prestaties. Hysopt wil daar met zijn moderne simulatietechnologie en -software iets aan doen.” Concreet gaf Baan een livedemonstratie van het Hysopt-softwareplatform, waarmee ontwerpers veel sneller een functionele installatie online konden uittekenen en de systeemprestaties reeds in de ontwerpfase konden inschatten, rekening houdend met het deellastgedrag van de installatie.

Daarna kwam ingenieur Eric Ladang, eigenaar van Aqualisys, aan bod. Aqualisys is een audit- en consultancybedrijf dat gespecialiseerd is in de controle en optimalisatie van waterkwaliteit en de hydraulische balans van verwarmings- en koelcircuits. Ladang had het over de waterkwaliteit van zulke circuits en de maatregelen die installateurs kunnen nemen om het risico op schade door corrosie en afzettingen te beperken. Ladang: “Waterkwaliteit staat bovenaan de agenda bij ketelfabrikanten zoals Remeha. Dat is ook nodig, want dat heeft een grote invloed op het rendement van een installatie, en er bestaan nog veel misvattingen over.” Zo stijgt de pH van onthard water na een tijd nog hoger dan die van water dat niet onthard is, wat zeker nefast is, bijvoorbeeld voor minium buizen. “Moraal van het verhaal: waterkwaliteit mag nooit een probleem zijn in HVAC-installaties. Toch niet als we potentiële problemen goed monitoren, correcties uitvoeren en zeker onze kop niet in het zand steken”, zegt Ladang.

Ten slotte stelde Steven Deygers, productmanager bij Remeha, enkele oplossingen van Remeha voor die pasten in het kader van het seminarie. Onder de paraplu van ‘oplossingsgericht systeemdenken’ ging hij in op HE-ketels en hybride opstellingen van HE-keteltechniek met gasabsorptiewarmtepompen, WKK-installaties en zontechnische ondersteuning. “Samen met de installateur denkt Remeha mee over oplossingen op maat voor alle noden en toepassingen”, sloot Deygers af. ❚

Onder de paraplu van ‘oplossingsgericht systeemdenken’ ging Steven Deygers in op HE-ketels en hybride opstellingen van HE-keteltechniek met gasabsorptiewarmtepompen, WKKinstallaties en zontechnische ondersteuning.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

BERLARE | Lake View

Tekst | Els Jonckheere

ALS EEN SCULPTUUR AAN HET DONKMEER... De heraanleg van de vroegere Malpertuus-site in Berlare is met de oplevering van het wooncomplex ‘Lake View’ voltooid. Wellicht zal niemand erom rouwen, want dankzij het architecturale hoogstandje van architecten Kris Vandecasteele en Karel Vanhooren is de site van een doorn in het oog omgetoverd naar een streling voor het oog. Aan het Donkmeer is het nu weer aangenaam vertoeven, zowel voor bewoners als bezoekers. ‘Lake View’ telt 25 luxeappartementen, waaronder drie ruime penthouses. Op zijn hoogste punt telt het zes bovengrondse bouwlagen. Tevens is er een ondergrondse garage van 1.800m². Wonen in dit complex koppelt een luxueus wooncomfort aan een uniek uitzicht op het meer. Er is een grote private

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

tuin die volledig werd aangelegd en ter beschikking staat van de bewoners van de residentie. Elk appartement richt zich volledig naar het meer en creëert hierdoor zowel een gevoel van openheid voor de bewoners als een aangenaam perspectief voor de omgeving. Steven De Vusser, CEO van bouwheer

Arthus: “We streefden ernaar om met ‘Lake View’ een herkenningpunt aan het Donkmeer te worden. Zo zorgt de inplanting van het gebouw voor het ontstaan van een wandelboulevard die eveneens een ruime toegang tot de aanlegsteigers van het Donkmeer verleent.”

BERLARE | Lake View

UNIEKE VORMGEVING ‘Lake View’ was geen eenvoudige opdracht voor Vandecasteele en Vanhooren Architectenbureau. Karel Vanhooren: “De site was tegelijkertijd uniek en beperkend. De schitterende ligging was een bron van inspiratie, maar we moesten ook voor een naadloze integratie in de omgeving zorgen.” Uiteindelijk is ‘Lake View’ een indrukwekkende sculptuur geworden die de omgeving esthetisch verrijkt. Karel Vanhooren: “De unieke vorm ontvouwt en opent zich naar het meer. In het op maat gesneden volume zijn verdraaiingen voorzien die het zicht van de bewoners kadert. De kop van het gebouw kraagt vier meter uit ten opzichte van de gelijkvloerse sokkel én helt bij de bovenste bouwlaag ook ruim vier meter naar het meer toe. Het laagbouwgedeelte kantelt dan weer in het verticale vlak. Het resultaat is een project dat een duidelijke dialoog met zijn omgeving aangaat. Tevens konden we door deze aanpak elk appartement een zuidgericht terras geven. De voor- en zijgevels zijn massiever, terwijl de achtergevels volledig beglaasd zijn. Hiermee krijgen de bewoners een optimale privacy, terwijl ze toch ten volle van de natuur kunnen genieten.”

Achteraan werd een tuin aangelegd die ter beschikking staat van de bewoners. (Foto: Philip De keersmaecker)

'LAKE VIEW IS EEN INDRUKWEKKENDE SCULPTUUR DIE DE OMGEVING ESTHETISCH VERRIJKT' MATERIAALKEUZE IN FUNCTIE VAN NATUUR

De voorkant is iets massiever qua uitzicht om de bewoners een maximale privacy te garanderen. (Foto: Philip De keersmaecker)

In dit project ging bijzondere aandacht naar de materiaalkeuze. Kobe Fransen: “Dankzij een combinatie van wit architectonische beton en padoek lamellenwanden verkrijgen we een mooie integratie met de natuur. Deze 100% hernieuwbare materialen geven immers een erg warme en ‘natuurlijke’ uitstraling aan het gebouw. De ondergrondse parkeergarage, die ver buiten het gebouw doorloopt, bevindt zich volledig in de helling en is beplant. En het groendak boven de parkeerhelling verbindt het gebouw letterlijk met het maaiveld.”

PROJECT OM ‘U’ TEGEN TE ZEGGEN Groep Huyzentruyt was de totaalaannemer die de realisatie van dit complexe project tot een goed einde wist te brengen. Projectleider Jurgen De Keyser: “Wij hebben de hele ruwbouw voor onze rekening genomen, van de plaatsing van de paalfunderingen en de uitgravingen over de opbouw van de structuur tot de gevel- en dakafwerking. ›

‘Lake View’ ziet eruit als een sculptuur aan het water. (Foto: Philip De keersmaecker)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

GROEP HUYZENTRUYT AANNEMER VOOR PROFESSIONALS Al vijftig jaar specialiseren we ons als totaalaannemer voor appartementen, kantoren, winkels en investeringsprojecten. Zowel voor de eigen groep als voor bedrijven, investeerders en promotors. Zo profiteren ook zij van onze ervaring in hoogbouw. Ook in dichtbebouwde stadskernen. Want dat is onze kracht. Groep Huyzentruyt is aannemer klasse 8, categorie D. Dat zegt genoeg. Woningen - Bouwgronden - Appartementen - Bouwen op maat - B2B - Vastgoed als investering - www.groephuyzentruyt.be

ADV B2B.indd 1

4/02/2016 9:48:11

Ronsesestraat 214 | 9660 Brakel | Tel 055 42 67 14 www.schrijnwerkerij-mincke.be

16900181_Mincke.indd 1

26-02-16 15:29

BERLARE | Lake View

Participanten aan het woord

Alle appartementen hebben een uniek zicht op het Donkmeer.

MINCKE – UNIEKE PREFAB WANDBEKLEDING Dankzij Mincke uit Brakel is de padoek gevelbekleding van Lake View een echte ‘eyecatcher’ geworden. Zaakvoerder Joris Mincke: “Speciaal aan dit project was dat we alles prefab in onze ateliers hebben gemaakt. Voor zo’n oppervlakte – we spreken over 1.300 m² – is dat toch eerder uitzonderlijk. Precies door deze manier van werken konden we de open gevelstructuur onzichtbaar schroeven. Om over de meest kwalitatieve padoek te beschikken en tijdig aan de werken te kunnen beginnen, hebben we het hout al een jaar op voorhand in voorraad genomen.”

Hoewel Groep Huyzentruyt al vijftig jaar de rol van totaalaannemer voor appartementen, kantoren, winkels en investeringsprojecten op zich neemt, moeten we toegeven dat ‘Lake View’ zelfs voor ons een uitdaging was. De combinatie van schuin oplopende en horizontale gevelelementen zorgde voor een aanzienlijke bouwtechnische complexiteit. Want veel rechte hoeken zijn er in deze residentie niet terug te vinden. Het lijnenspel in architectonische beton zorgde voor een extra uitdaging. De lijnen van de inkomzone moesten de lijnen van het hoofdvolume immers in één punt ontmoeten. Omdat de hellende dakplaat hoger ligt dan normaal, moesten we met een stellingschoring werken in plaats van een klas-

sieke schoring met stempels. Tot slot was ook de gevelafwerking met houten lamellen een werkje waarvoor we onze beste mankrachten moesten inzetten. Want het verticale lijnenspel dat de architect had uitgewerkt, moest strikt worden aangehouden. Bovendien moesten de raampartijen in synergie met het lijnenspel van het hardhouten gevellatwerk worden ingebouwd. Ook de grootteorde aan te plaatsen gevelwerking kan je geen doordeweekse klus noemen. Lake View was dus een project om ‘u’ tegen te zeggen. We zijn dan ook uitermate trots dat we erin geslaagd zijn om de – toch wel erg ambitieuze – ideeën van de architect om te zetten in een gebouw dat zichzelf een waar kunstwerk mag noemen.” ❚

Mincke zorgde bij ‘Lake View’ ook voor 600 m² plafondbekleding in tectiva. Want de firma is van veel markten thuis. Joris Vincke: “Onze belangrijkste activiteit is daken gevelafwerking, en dit in verschillende materialen. Naast diverse soorten hout gebruiken we ook verschillende soorten gevelbeplating, tegelpannen, ... Desgewenst doen we een ‘totaalafwerking’, inclusief binnen- en buitenschrijnwerk. Onze sterkte bestaat erin om met eigen mensen een bouw snel water-, winddicht en geïsoleerd te kunnen afleveren, zodat de installatie van de technieken aansluitend kan starten. Hiervoor kunnen we onze elf ploegen na elkaar inzetten, elk met hun specialiteit.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Arthus (Drongen)

Architect

Vandecasteele en Vanhooren Architectenbureau (Oostende) Hoofdaannemer Groep Huyzentruyt (Beveren-Leie)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

OVERIJSE | Sporthal Europese Commissie

Tekst | Bram Souffreau

Beeld | Gilles Duchenne, Roose Partners Architects

SPORTHAL IN GROENE OMGEVING VOOR EUROPESE COMMISSIE Werknemers bij de Europese instellingen slaan binnenkort een balletje op hun gloednieuw padelveld in Overijse. De Europese Commissie heeft er het eigen sportcomplex met een padelveld, een sporthal en twee multifunctionele sportvelden uitgebreid. Bouwbedrijf Pellikaan uit Zaventem heeft het prestigieuze bouwwerk uitgevoerd. De Europese Commissie bezit in het groene Overijse, in de Dennenboslaan, een sportcomplex: het zogenaamde Europees Interinstitutioneel Centrum net op de Waals-Vlaamse grens. De sportsite omvat al jarenlang een club house, een voetbalveld en vier tennisvelden. De voorbije jaren broedde de Commissie op het idee om het complex uit te breiden met een sporthal en extra sportterreinen. Uiteindelijk nam de bouwheer het Brusselse architectenbureau Roose Partners Architects onder de arm en werkten ze gezamenlijk een uitbreiding uit. De architecten tekenden sportinfrastructuur die naadloos overgaat in de omliggende weilanden en het nabijgelegen bos. In augustus 2014 vingen de werkzaamheden aan. In februari werd de laatste hand gelegd aan de werf.

GROENDAK De sporthal ligt in een dal en heeft een hellend groendak. Daardoor schrijft het gebouw zich perfect in de omgeving in. De site ligt immers op een lichte helling. Naar het bosreservaat toe wordt de sporthal steeds hoger. Aan de andere zijde bevindt zich het club house, waarmee de hal via de hoogte en de materialenkeuze in dialoog treedt. Het groendak, van zijn kant, legt de link met het omliggende groen van de weilanden, het bos en de groene woonwijk. De Europese Commissie en de architecten verwerkten in de site ook enkele opvallende bomen die niet gerooid mochten worden. Die bomen vormen nu samen een geheel met het groendak en de lichte helling van het dak van de sporthal. De sporthal bestaat uit zes polyvalente zalen, enkele vestiaires, een scheidsrechterslokaal en de nodige technische ruimten. Een brede gang loopt rond de vestiaires en technische ruimten. Aan de buitenkant van de gang bevinden zich de sportzalen en de sanitaire ruimtes. De gang heeft een koele aanblik door een opvallende verticale verlichting langs de wanden, kale grijze snelbouwstenen en de zichtbare luchtkokers. Maar het in het oog springend gelamineerd hout van de draagconstructies en enkele witgepleisterde muren geven het gebouw een warme touch. De zalen zelf kregen overigens elk een frisse en opvallende kleur die ook vanuit de gang goed zichtbaar is. De houten lamellen van de zonwering houden 's zomers de warmte buiten.

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

OVERIJSE | Sporthal Europese Commissie

'DE SPORTINFRASTRUCTUUR GAAT NAADLOOS OVER IN HET OMLIGGENDE GROEN' De architecten zorgden voorts voor opvallende accenten inzake duurzaamheid. Pellikaan plaatste vijftien centimeter rotswol in de wanden en werkte ze af met vezelcementplaten. Aan de zuidkant van de sporthal, waar zich de grote sportzalen bevinden, breekt een eiken lamellen zonwering de zonnestralen. Het stijlvol bouwwerk voorkomt oververhitting in de sporthal en de houtstructuur maakt mooi de brug met het omliggende groen. In het aluminium schrijnwerk bevindt zich dan weer drievoudig glas. Het groendak van 1.700 mÂ˛ vertraagt al het weglopen van regenwater en dat regenwater wordt daarna nog eens in

De sporthal heeft een groendak dat is uitgerust met thermische PV-panelen.

ondergrondse infiltratiebakken opgevangen. Op het dak bevinden zich ook nog thermische zonnepanelen.

PADELTERREIN Naast de sportzaal bouwde Pellikaan in opdracht van de Europese Commissie ook een overdekt padelterrein en twee openlucht sportvelden die voor diverse sporten gebruikt kunnen worden. Padel is een balsport dat het midden houdt tussen tennis en squash. Padel kent zijn oorsprong in Mexico, maar wint ook in Europa meer en meer aan populariteit. Zelfs bij de Europese instellingen. â?&#x161;

De verticale verlichting in de hoofdgang valt op.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Europese Commissie, departement OIB, Brussel Architect Roose Partners Architects, Brussel Hoofdaannemer Pellikaan, Zaventem

In de hoofdgang van de sporthal zijn de ventilatiebuizen, de snelbouwbakstenen en de draagconstructies in gelamineerd hout goed zichtbaar.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

BEDRIJFSPRESENTATIE | S.air

Beeld | S.air

“VERDERE UITBREIDING IS EEN VAN ONZE HOOFDDOELEN DIT JAAR” Met meer dan dertig jaar ervaring profileert S.air zich als de ideale partner voor zowel rook- en warmteafvoerinstallaties als rook- en brandschermen, gas- en branddetectie, zonwering, lichtstraten en lichtkoepels. Het bedrijf gaat er prat op een hoogkwalitatieve eigen productie te combineren met een uitgebreide R&D én een aanpak van ontwerp tot onderhoud, om zijn klanten zo de meest efficiënte en toekomstgerichte oplossingen te bezorgen.

Een van de specialiteiten is de productie en installatie van rook- en warmteafvoerinstallaties. Sinds 2014 opereren zusterbedrijven S.air International en S.air SVS onder de gezamenlijke vlag van S.air. Gedelegeerd bestuurder Olivier Dons: “Deze strategische beslissing kaderde in ons streven naar een verticale integratie van al onze diensten en meer eenvoud voor de klant. Maar tegelijkertijd wilden we ook duidelijk maken dat we in de toekomst blijven investeren. Want de fusie ging gepaard met de aankoop van een kantoorcomplex, magazijnen en een werkatelier in Aalst. Met deze ruime uitvalsbasis staan we sterk om verder te werken aan de ontwikkeling

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

van nieuwe producten en oplossingen. Binnenkort plannen we de lancering van de eerste nieuwe producten. Het accent zal voornamelijk op energiezuinigheid liggen. Maar daarnaast willen we ons manifesteren in enkele complementaire markten waarin we nog niet actief zijn.”

DRIE BASISPEILERS De huidige kernactiviteiten van S.air bestaan uit rook- en warmteafvoerinstallaties

BEDRIJFSPRESENTATIE | S.air

INTERNATIONAAL ACTIEF Enkele interessante recente referenties zijn de Luchthaven van Zaventem, de premetrotunnels van Antwerpen, de Schuman-tunnels en het bijhorende ondergrondse station in Brussel, het Shopping Center van Genk, de parking van het SintPietersstation in Gent en de Ikea-vestigngen in Hasselt en Bergen. De activiteit van S.air beperkt zich echter niet tot België. Olivier Dons: “Doorheen de jaren hebben we in zowat elk West-Europees land projecten gerealiseerd. Aangezien wij het enige bedrijf in ons marktsegment zijn dat alle werken in eigen beheer uitvoert, kunnen we een grotere flexibiliteit bieden. Vermits we de voorbije jaren een gestage groei hebben gekend, is een verdere uitbreiding één van onze hoofddoelen dit jaar.” ❚

De Schuman-tunnels en het bijhorende ondergrondse station vormen een van de vele interessante referenties. voor gebouwen, parkings en tunnels en een dienst ‘service en onderhoud’. Olivier Dons: “Naast onze R&D-afdeling is de eigen engineeringafdeling een sterke troef van S.air. De praktijk wijst uit dat er wel systemen in het ontwerp zijn voorzien, maar dat de gekozen oplossingen veelal niet het verwachte resultaat opleveren of niet voldoen aan wat de bouwheer of eindgebruiker nodig heeft. S.air biedt een toegevoegde waarde door vanaf de conceptfase naar het meest geschikte systeem te zoeken, en dit dan op maat te produceren en te installeren. Daarnaast hebben we ook een eigen service- en onderhoudsafdeling. Zo bieden we een totaaloplossing op maat, van ontwerp tot nazorg. Ons VCA**-certificaat en de reeds uitgevoerde implementatie van een 24/24-urendienst kaderen trouwens in deze visie.”

S.air n.v. Industriezone Noord 1 Nijverheidslaan 4 B-9308 Gijzegem (Aalst) T. +32 53 21 63 17 F. +32 53 78 13 11 info@sair.be www.sair.be

SAIR14_ADV_197X130_DRUK.indd 1

"We bieden een toegevoegde waarde door vanaf de conceptfase naar het meest geschikte systeem te zoeken, om dit dan vervolgens op maat te produceren en te installeren"

Smoke & Heat exhaust systems CFD system design Smoke- & firescreens Skylights & domes Fire- & gasdetection Solar shading Service & Maintenance

5/12/14 14:51

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

AALTER | Marie Méro

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Govaert-Vanhoutte (Martine Neirynck)

MARIE MÉRO IN NIEUW KLEEDJE In de zomer van 2015 kon Marie Méro haar nieuwe collectie voorstellen in een wel erg gepast kader. De nieuwe uitvalsbasis van de kledingproducent was immers precies op tijd klaar om alle gasten te ontvangen. Ondanks het feit dat het wat stunten vliegwerk kostte om deze deadline te halen, is de hoofdzetel van Marie Méro zowel op esthetisch als kwalitatief vlak een hoogvlieger geworden. Meer nog, het gebouw weerspiegelt perfect de eigenschappen van het kledingmerk: stijlvol, hedendaags en evenwichtig, maar met een vleugje mystiek.

De bouwheer wilde een uitvalsbasis met een moderne look die ook de verfijning en het evenwicht uitstraalt waarvoor het merk Marie Méro bekend staat.

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

AALTER | Marie Méro

36,6 x 68,3 meter en drie bouwlagen konden we de bouwgrond optimaal benutten. Het ontwerp is minimalistisch met gesloten zijgevels en achterzijde, die werden opgebouwd met een prefabstructuur en afgewerkt met betonnen gevelpanelen. Enige uitzondering op deze geslotenheid is een uitsparing aan de linkerzijde. Contrasterend is de volledig open voorgevel, die uit een met glas ingevulde staalconstructie bestaat. Om wat leven in de brouwerij te brengen, hebben we daar met verticale en horizontale lijnen gespeeld. Boven het gelijkvloers bevindt zich een uitkraging, waardoor de etages een ‘uitsprong’ van 4,8 meter maken. Deze resulteert op de eerste verdieping in uitkragende terrassen en kantoren, terwijl de tweede verdieping over de hele lengte is uitgerust met een terras. Verticale houten lamellen van 9,15 meter lopen door over de twee verdiepin-

gen. Deze dienen als natuurlijke zonwering, maar het afzeliahout zorgt tevens voor een warme, zachte en elegante uitstraling van het gebouw.”

SHOWROOM OP VOLLEDIGE ETAGE In het gebouw springt vooral de inkomhal in het oog. Daar werd immers het principe van een open vide toegepast. Damiaan Vanhoutte: “Op die manier creëren we ook binnen een gevoel van openheid.” Aan de voorkant bevinden zich op het gelijkvloers en de eerste verdieping een groot aantal kantoren en meetingrooms. Op het eerste niveau werden ook de ontwerpruimte en het naaiatelier ondergebracht. Aan de achterkant zijn beide bouwlagen ingenomen door het magazijn. Joost Vanhove: “De tweede verdieping is volledig als showroom ingericht. Door twee overspanningen van vijftien meter te voorzien, ›

'HET GEBOUW WEERSPIEGELT PERFECT DE EIGENSCHAPPEN VAN HET KLEDINGMERK: STIJLVOL, HEDENDAAGS EN EVENWICHTIG, MAAR MET EEN VLEUGJE MYSTIEK' Om al haar activiteiten en diensten te centraliseren en zodoende nog beter op de wensen van de klanten in te spelen, besloot Marie Méro in 2013 dat de tijd rijp was om in een gloednieuwe hoofdzetel te investeren. Bedoeling was adminstratie, logistiek, ontwerp, en showroom onder te brengen op één site. De keuze van locatie was snel gemaakt: aan de Brugstraat in Aalter had de kledingproducent immers nog een stuk grond dat ruim genoeg was. Damiaan Vanhoutte, zaakvoerder van Govaert-Vanhoutte Architecten: “Eenmaal de beslissing genomen, wilde Marie Méro geen gras over de bouw laten groeien. Integendeel, het management was vast besloten om de collectie in de zomer van 2015 in de nieuwe hoofdzetel voor te stellen. Vandaar dat dit project onder grote tijdsdruk werd gerealiseerd: eind 2014 werd met het gieten van de funderingen gestart en in juli werd het gebouw al opgeleverd.”

EENVOUD SIERT De bouwheer wilde een uitvalsbasis met een moderne look die ook de verfijning en het evenwicht uitstraalt waarvoor het merk Marie Méro bekend staat. Architect Joost Vanhove: “Voorts moest het gebouw afgestemd zijn op een verdere groei. En dan was er ook nog eens de strikte deadline. We kiezen steeds voor eenvoud. Met een rechthoekig pand van

Het project werd onder grote tijdsdruk gerealiseerd: eind 2014 werd met het gieten van de funderingen gestart en in juli werd het gebouw al opgeleverd.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

Industrielaan 4C | 8820 Torhout T +32 (0)50 21 26 90 | info@topglass.be

SERIOUSLY REM ARK ABLE GLASS ENGINEERS I N TA K E | S T U DY | D E S I G N | R E S U LT

Liften en roltrappen

Verleent service volledig naar uw wens Van elke 10 nieuwe liften die in Europa worden geïnstalleerd, is er één van Orona. Wereldwijd zijn er 250.000 liften met Orona-technologie. Eerste liftfabrikant ter wereld met certificaat voor milieuvriendelijk ontwerpen (ISO 14006).

Dezelfde professionals, nieuwe naam. www.coopman.orona.be

Elektro Hooreweghe BVBA CASENTIS

Coopman Orona Hoofdzetel : Mannebeekstraat 3, 8790 Waregem Tel +32 56 358 580 Brussel : Tel +32 2 569 62 49 Antwerpen : Tel +32 3 501 35 54 info@coopman.orona.be

Kluizestraat 13 , B-9910 Knesselare, België T +32 (0)9 236 27 41 F +32 (0)9 375 25 26 G +32 (0)495 29 06 06 E info@casentis.be W www.casentis.be

AALTER | Marie Méro

Wegens de grote tijdsdruk was het voor de aannemer alle hens aan dek. zijn we erin geslaagd om deze ruimte compleet open te maken. Gezelligheid en standing zijn er de sleutelwoorden. Er is een comfortabele zithoek (inclusief open haard), een elegante bar, smaakvol ingerichte paskamers en natuurlijk gigantisch veel plaats om de collectie telkens weer op een andere creatieve manier voor te stellen.”

BOUWTECHNISCHE UITDAGING Wegens de grote tijdsdruk was het voor algemeen aannemer Dedeyne Construct alle hens aan dek. Projectleider Jeroen Druart: “Op verschillende momenten waren er meer dan vijftig arbeiders aan het werk. Het vergde dus heel wat coördinatie en planning om chaos te vermijden, maar uiteindelijk is alles vrij vlot verlopen. Bouwtechnisch gezien was vooral de uitkraging een uitdaging aangezien deze zo slank mogelijk moest zijn. Samen met onze staalconstructeur hebben we meerdere ontwerpen gemaakt om de ideeën van de architect in de praktijk te kunnen brengen. ›

Gezelligheid en standing zijn de sleutelwoorden.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

UW PARTNER IN FUNDERINGS- EN BESCHOEIINGSTECHNIEKEN

Funderingen • • • • • •

Funderingsputten elke Ø tot 270cm Grondverdringende Schroefpaal Verbuisde Boorpaal Micropaal - Soilmix Boorpaal grote Ø Vibropaal

Beschoeiingtechnieken • • • •

Secans- en Tangenspalenwanden Berlinerwanden Damwanden Soilmixwand (CSM)

Diversen • • • • • •

Uitgraven boor-/buispalen Bovenleidingsmassieven voor trein & tram Gasontspanningsputten Onderschoeiingstechnieken Grondankers Verliesputten

Lameire Funderingstechnieken NV Industrielaan 4 - BE-9900 Eeklo

T +32(0)9 379 72 77 F +32(0)9 379 72 78

www.lameireft.be info@lameireft.be

AALTER | Marie Méro

Participanten aan het woord TOPGLASS – INTERIEURBEGLAZING EN GLASBALUSTRADE

De volledig open voorgevel bestaat uit een met glas ingevulde staalconstructie. Uiteindelijk hebben we een oplossing gevonden in de ontdubbeling van de zware stalen liggers in meerdere kleine types. Dit resulteerde in een constructie met zwevende verdiepingsvloeren die maar veertig centimeter dik zijn, inclusief boven- en onderafwerking. We zijn trots dat we dit project met Dedeyne Construct mee hebben gerealiseerd, want het zorgde voor een verrijking van onze knowhow. En Marie Méro is natuurlijk ook een mooie referentie voor ons portfolio, zeker omdat het nieuwe hoofdkantoor qua esthetiek en kwaliteit echt wel een schot in de roos is.” ❚

Topglass uit Torhout nam zowel de uitvoering van de interieurbeglazing als de glasbalustrade bij Marie Méro op zich. Dit aannemersbedrijf, gespecialiseerd in glastoepassingen voor interieur en exterieur, bracht al meerdere architecturale uitdagingen tot een goed einde, zoals de Tonickx Building, Advocatenkantoor Uniqum, Advocatenkantoor Marlex, Delta Light, Skyline Building, Braet Nieuwpoort, Rob Kantoren, het Vlasmuseum, Decathlon Gent ... En nu mag het dus ook Marie Méro aan zijn referentielijst toevoegen. Medezaakvoerder Xavier Goethals: “Het project was ons op het lijf geschreven. We realiseerden de volledige interieurbeglazing met een tiental glazen deuren en 217 m² glazen wanden. Daarvan was een groot deel akoestisch en/of met geïntegreerde profielen uitgevoerd. De grootste uitdaging in dit project was zonder twijfel de plaatsing van de glasbalustrades (58 meter in totaal), die onzichtbaar moesten worden bevestigd zonder het EPDM-dak te doorboren. Hiervoor ontwikkelden we, samen met de architect, een nieuw concept in functie van de terrasopbouw. Dit resulteert in een volledig waterdichte buitenschil, een cruciaal element voor elke architect en aannemer.” Marie Méro was een industrieel project waarbij bouwheer en architect een erg hoge afwerkingsgraad vereisten, met oog voor detail. Xavier Goethals: “Werken voor architectenbureau Govaert-Vanhoutte is steeds een uitdaging. Hun visie begrijpen en bezieling overbrengen, stuwt ons naar een hoger niveau, waardoor we worden gestimuleerd om nieuwe details en innovatieve technieken te ontwikkelen. Dankzij een goede dialoog met de architect en de bouwheer slaagden we er ook nu weer in om dit sterk staaltje architectuur mee te realiseren.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

Klarté Architecten

Tom Debaene Architectenbureau

Bureau d’Architecture Marc Corbiau

Architectuurburo GOVAERT & VANHOUTTE

Tom Lierman Bureau voor Architectuur & Interieur

daphné DASKAL | stephanie LAPERRE INTERIOR ARCHITECTURE

Xavier Donck & Partners Architecten

WONING- / VILLABOUW APPARTEMENTSBOUW UTILITEITSBOUW DEDEYNECONSTRUCT.BE

AALTER | Marie Méro

Participanten aan het woord LAMEIRE FUNDERINGSTECHNIEKEN – GRAVEN EN BETONNEREN VALSE PUTTEN

Participanten aan het woord VALCKE PREFAB BETON – PREFAB BETONCONSTRUCTIE De achterkant van de nieuwe uitvalsbasis van Marie Méro, waar zich het magazijn bevindt, is een prefab betonconstructie die door Valcke Prefab Beton uit Vlamertinge van a tot z werd gerealiseerd. Het familiebedrijf van de vierde generatie leverde ook de betonnen panelen voor de showroom van deze kledingproducent. Hoofdprojectleider Koen Vanrenterghem: “Met ons team van 360 medewerkers zorgen we zowel voor de engineering als de productie in onze fabriek én de plaatsing op de site van de klant. Jaarlijks realiseren we 150 à 180 gelijkaardige constructies voor de Belgische en Franse markt. Nu kunnen we dus ook Marie Méro aan onze uitgebreide referentielijst toevoegen. Dankzij onze enorme ervaring ter zake, bracht dit project weinig uitdagingen met zich mee. Enkel het uitzicht van de gladbekiste betonpanelen was ietwat moeilijker omdat de architect speciale eisen op het vlak van kleur en tintverschillen had gesteld.”

Bij de bouw van het nieuwe Marie Méro-complex zorgde Lameire Funderingstechnieken uit Eeklo voor het graven en betonneren van diverse valse putten met een diepte van 3,7 meter. De diameters gaan van 100 tot 200 cm. Er werd gebruikgemaakt van betonklasse C25/30 EEI S3, zoals in het lastenboek was voorgeschreven. Tevens voorzag deze firma de putten van een enorme massa wapeningsstaven (zo’n 25 ton in totaal). Bestuurder Yves Lameire: “Deze valse putten dienen voor de fundering van het kantoorgebouw en de loods. Vandaar dat ze met kennis van zaken moesten worden aangelegd. Maar met Lameire Funderingstechniek kon de bouwheer op twee oren slapen. Putfunderingen zijn immers onze specialiteit, net zoals beschoeiingstechnieken (onder meer secans-, berliner- en CSM-wanden) en speciale funderingen met grondverdringende-, verbuisde-, micro- en avegaarpalen.” Lameire Funderingswerken realiseerde de putten in één week tijd met een team van vier personen. “Het grote aantal wapeningsstaven – gemiddeld 45 per put – vergde precisie bij de plaatsing”, aldus projectleider Tim Vyncke. “Gelukkig was de ondergrond stabiel en konden we de betonmixers tot bij de putten brengen om het beton te storten. Maar hadden er zich problemen voorgedaan, dan hadden we zonder probleem een passend antwoord gevonden. We voeren immers dagelijks meerdere putfunderingen uit voor kleine en grote bouwprojecten, van privéwoningen over garages en winkelscentra tot grote kantoorcomplexen en fabrieken.”

CASENTIS – ELEKTRISCHE INSTALLATIE EN PROGRAMMERING Specialist in domotica Casentis uit Knesselare installeerde bij Marie Méro de elektrische installatie met EIB en zorgde eveneens voor de volledige programmering. Daarnaast zorgde het ook voor de implementatie van het alarmsysteem, de camerabewaking en het audiosysteem. Zaakvoerder Julien Hooreweghe: “De verlichting is volledig Dali-gestuurd met KNX/EIB. Hiermee verkrijgt Marie Méro heel veel mogelijkheden qua sturing en dimming. Tevens zorgt de oplossing ervoor dat het gebouw ’s avonds mooi kan worden verlicht tegen een lage energiekost.” Voor Casentis was dit project eerder uitzonderlijk aangezien de firma voornamelijk in de villabouw werkt. Julien Hooreweghe: “Niettemin hebben we ook al mooie projecten afgeleverd in kmo-omgevingen, zoals De Direkteurswoning in Gent en Optiek Van Renterghem in Aalter. Door een constructieve samenwerking met de architect en bouwheer zijn we erin geslaagd om ook deze realisatie bij Marie Méro tot een goed einde te brengen.” Casentis werd in 1996 opgericht en werkt vandaag met negen personeelsleden. Casentis staat voor CASa (woning), SENses (beleven), Total IntegrationS (totale integratie van elektriciteit, audio/video, alarm ...).

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Marie Méro (Aalter) Architect Govaert-Vanhoutte Architecten (Sint-Michiels, Brugge)

Hoofdaannemer Dedeyne Construct (Waregem)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

TIENEN | Boardroom BEBAT

Beeld | BIS

TECHNISCH GEAVANCEERDE BOARDROOM VOOR BEBAT In een eigentijdse vestiging zoals die van batterijsorteerder BEBAT kan een up-to-date boardroom niet ontbreken. Via de installatie van diverse geavanceerde technologieën is er ingespeeld op enkele huidige en aankomende trends op het vlak van professionele communicatie: vergaderen via de cloud, draadloos presenteren en hoogstaande visuele ondersteuning.

Vergaderen via de cloud kan met behulp van StarLeaf, dat twee belangrijke trends op audiovisueel en ICT-gebied – videoconferencing en cloud computing – op een unieke manier samenbrengt. BIS kreeg de opdracht om ‘een boardroom voor de toekomst’ klaar te maken. Vergaderen via de cloud kan met behulp van StarLeaf, dat twee belangrijke trends op audiovisueel en ICT-gebied – videoconferencing en cloud computing – op een unieke manier samenbrengt en daarmee een oplossing creëert

104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

die op alle platforms en op ieder device gebruikt kan worden. Hierdoor hoeven gebruikers zich nooit meer druk te maken of hun videoapparatuur wel compatibel is met die van andere videogebruikers. Naast dit systeem in de vergaderzaal is er ook het desktopplatform StarLeaf Breeze, dat auto-

matisch beschikbaar wordt voor elke werknemer en elke partij waarmee ze willen communiceren.

DRAADLOOS PRESENTEREN Draadloos presenteren en informatie delen kan dankzij Barco’s ClickShare. De gegevens in kwestie

TIENEN | Boardroom BEBAT

kunnen getoond worden via projectie, een beeldscherm of een digitaal whiteboard. Na het inpluggen van de one-click USB-knop in de laptop of het launchen van de app op de tablet of de smartphone wordt het beeld in één klik op het scherm of whiteboard weergegeven. Ook het eventuele geluid wordt meegestuurd en zo over het audiosysteem van de vergaderruimte weergegeven.

'IN EEN EIGENTIJDSE VESTIGING ZOALS DIE VAN BATTERIJSORTEERDER BEBAT KAN EEN UP-TO-DATE BOARDROOM NIET

Draadloos presenteren en informatie delen kan dankzij Barco’s ClickShare.

ONTBREKEN' OPTIMALE SCHERMBELEVING Daarnaast zorgt de Legamaster 65” Professional e-Screen – een touchscreen met 4K-resolutie – dat alle lokale en cloud-content perfect wordt weergeven. Alle Legamaster e-Screens zijn uitgerust met bijzonder nauwkeurige multitouch-sensortechnologie, waardoor meerdere gebruikers tegelijk het scherm kunnen gebruiken. Dankzij de automatische helderheidsregeling wordt steeds de optimale leesbaarheid bereikt. Het touchscreen is eveneens voorzien van antireflectieglas. Alle geïnstalleerde systemen zijn bovendien gekoppeld aan een Crestron roomsysteem. Via de intuïtieve touchpanelinterface kan BEBAT alle apparatuur en videocalls overzichtelijk beheren. ❚

De Legamaster 65” Professional e-Screen – een touchscreen met 4K-resolutie – zorgt ervoor dat alle lokale en cloud-content perfect wordt weergeven.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

BIS ontwerpt, adviseert, integreert en onderhoudt Audiovisuele oplossingen voor: vergader-, conferentie- en ontvangstruimtes in bedrijven, ziekenhuizen, onderwijs- en overheidsinstellingen. Bezoek onze showroom in Mechelen of www.bis.be | 015 287.487

Uw lokale partner, met meer dan 40 jaar ervaring, voor platenwarmtewisselaars • Enkelwandig en dubbelwandig • Geschroefd • Gebraseerd • Gelast Onderhoud, herstellingen en wisselstukken voor alle merken.

Ook uw lokale partner voor UV installaties

CHEC bvba Smederijstraat 32 Unit 15 – 2960 Brecht +32 3 326 00 02 – sales@chec.be

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Tekst | Tim Janssens

Beeld | Renson

IDEE VOOR ‘K-PEIL NEXT GENERATION’ GELANCEERD OP BOX-CONGRES Op donderdag 4 februari vond in het gloednieuwe BIM-gebouw in Brussel een EPB-congres plaats omtrent het belang van energiezuinige gebouwschillen. Een van de sprekers was energieconsulent en EPB-verslaggever Luc Dedeyne, die de gelegenheid aangreep om een nieuwe kwaliteitsindicator voor gebouwschillen te lanceren: het S-peil, oftewel het ‘K-peil next generation’. Deze gaat uit van vormefficiëntie in plaats van compactheid en bundelt alle aspecten die invloed hebben op de energie-efficiëntie van gebouwschillen in één allesomvattende parameter. Geen toepasselijkere plek om een congres omtrent energiezuinige gebouwschillen te organiseren dan in het imposante BIM-gebouw, een iconisch passiefcomplex dat met zijn compacte, onconventionele vorm en riant beglaasde gevels in alle opzichten een toonbeeld is van duurzame architectuur. Heel wat van de principes die aan de basis lagen van het opvallende gevelontwerp van het BIM-complex – beperkt geveloppervlak, minder transmissieverliezen, gebruik van driedubbele beglazing en hoogisolerende gevelcomponenten – kwamen immers ook aan bod op het BOX-congres, een organisatie van SBM met steun van UNILIN, Renson, Soudal, Sapa en AGC. Via een goed gevuld lezingenprogramma werden de vele aanwezigen getrakteerd op enkele opvallende nieuwe inzichten met betrekking tot de kwaliteit van gebouwschillen.

NOOD AAN NIEUWE SCHILINDICATOR Een van de absolute headliners op het congres was energieconsulent en

EPB-verslaggever Luc Dedeyne, die de eer en het genoegen had om een innovatief concept voor de beoordeling van gebouwschillen te presenteren: het zogeheten ‘K-peil next generation’, ook wel het S-peil genoemd. “De EPB-eisen oriënteren ons stapsgewijs naar bijna energieneutrale gebouwen. Een doordacht opgebouwde, goed geïsoleerde en luchtdichte gebouwschil is cruciaal met het oog op het terugdringen van de energievraag en primeert dan ook op de installatie van energiezuinige technieken. Tot nog toe bestaat er echter nog geen volwaardige parameter om de kwaliteit van een gebouwschil te evalueren. Momenteel werken we bijvoorbeeld wel met een K-peil, maar dat wordt louter berekend op basis van transmissieverliezen en compactheid. Er is met andere woorden nood aan een nieuwe, eenduidige kwaliteitsindicator, een K-peil next generation dat ook andere belangrijke aspecten omvat en dat je meteen duidelijk maakt of het al dan niet goed zit met de schil.” ›

Geen toepasselijkere plek om een congres omtrent energiezuinige gebouwschillen te organiseren dan in het imposante BIM-gebouw.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

THEMA GEVEL TECHNIEKEN

ALLESOMVATTENDE PARAMETER Momenteel wordt de exacte kwaliteit van de schil dus (nog) niet ten volle in rekening gebracht bij de beoordeling van de energie-efficiëntie van gebouwen, luidt het strenge maar rechtvaardige verdict. Indicatoren als de U_max- en R_min-eisen per constructiedeel, het K-peil en de netto-energiebehoefte voor ruimteverwarming (NEBrv) volstaan niet om het belang van de gebouwschil afdoende te onderstrepen. “Ze leggen te weinig nadruk op de beperking van de energievraag via de realisatie van een efficiënte schil en zijn afhankelijk van de compactheid van het gebouw, wat niet bepaald de ideale maatstaf is om bouwgeometrieën met elkaar te vergelijken. Bovendien is het K-peil soms moeilijk te berekenen voor volumes met meerdere EPB-eenheden en vormt de NEBrv geen stimulans voor zeer compacte EPW-eenheden”, aldus Dedeyne. “Kortom: er is gezocht naar een nieuwe, allesomvattende parameter die de impact van specifieke typologieën elimineert en alle aspecten die te maken hebben met de kwaliteit van de gebouwschil gelijkwaardig evalueert – isolatie, schiloppervlak, bouwknopen, volumecompactheid, luchtdichtheid, g-waarde van ramen, warmtecapaciteit van het gebouw, oriëntatie, zonwering en warmteverliezen naar aangrenzende verwarmde ruimtes.”

eindelijk even veel aandacht krijgen als de technische uitrusting. De nieuwe indicator zal de architectuur van gebouwen beïnvloeden, in die zin dat hij bij architecten een groter bewustzijn zal creëren inzake het belang van intelligente, energie-efficiënte gevelconstructies. Hopelijk kan de ontwerptekst die nu voorligt op relatief korte termijn uitgroeien tot een daadwerkelijk beleid.” ❚

VORMEFFICIËNTIE Op basis van een uitgebreide studie ontwikkelde het VEA een ontwerptekst voor de introductie van het S-peil, een indicator die de kwaliteit van een gebouwschil wél accuraat weergeeft. “In plaats van ‘compactheid’ gebruiken we voortaan ‘vormefficiëntie’ als criterium. Op basis van het volume van een gebouw berekenen we het verlieslatend oppervlak van een bol met hetzelfde volume. Door de verhouding tussen het equivalente boloppervlak en de verliesoppervlakte van een gebouw na te trekken, komen we uiteindelijk tot de vormefficiëntie van het geheel. Een nieuwe benadering die de geometrische vormgeving van een gebouw beoordeelt zonder beïnvloed te worden door de grootte ervan – als je compactheid als criterium neemt, zijn grote woningen namelijk in het voordeel”, legt Dedeyne uit. “Door het S-peil te gebruiken als uitgangspunt, zal de schil

Energieconsulent en EPB-verslaggever Luc Dedeyne presenteerde op het BOXcongres een innovatief concept voor de beoordeling van gebouwschillen: het zogeheten ‘K-peil next generation’, ook wel het S-peil genoemd.

Het BOX-congres omtrent het belang van energiezuinige gebouwschillen lokte heel wat geïnteresseerden naar Tour & Taxis in Brussel.

108 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Beeld | Duco Ventilation & Sun Control

ARCHITECTURALE ZONWERING VOOR MEERGEZINSWONING IN HARTJE SINT-NIKLAAS In de Oost-Vlaamse binnenstad van Sint-Niklaas, op een steenworp afstand van de Grote Markt, werden twee rijwoningen en een handelszaak omgebouwd naar een meergezinswoning. Met succes, blijkt uit het eindresultaat. Twee factoren lagen aan de basis van de geslaagde architectuur: de ongunstige positie van het gebouw én het talent van architect Bas Wauman, die dat gegeven omvormde tot een voordeel via de integratie van een stijlvolle zonwering. De uitdaging bij het tekenen van de nieuwbouwplannen bestond erin om een maximaal comfort te bieden aan alle bewoners van de meergezinswoning. Dit was echter niet vanzelfsprekend. “De leefruimten van deze woning, waarin zeven appartementen werden ondergebracht, bevinden zich gezien de zuidgerichte oriëntatie pal aan de straatkant. In combinatie met de grote glaspartijen die bij alle appartementen voorzien werden om voldoende lichtinval te creëren, zou dit de privacy van de bewoners niet ten goede komen”, klinkt het bij architect Bas Wauman.

MAXIMALE PRIVACY EN ZONWERING Een bijkomend probleem dat gecreëerd werd door de gevel in glas op te trekken, is dat de binnentemperatuur tijdens de warme en zonnige zomermaanden aardig kan oplopen. Het architectenbureau koos er daarom bewust voor om in zee te gaan met Duco Ventilation & Sun Control. Als producent van natuurlijke ventilatie- en zonweringsystemen garanderen Duco’s totaaloplossingen immers een gezond, comfortabel én energiezuinig binnenklimaat. In samenspraak met Bas Wauman viel de keuze al snel op DucoSlide. Deze architecturale zonwering werd toegepast op zowel de eerste als de tweede en derde verdieping. “Door dit extern zonweringsysteem met aluminium schuifpanelen voor de glaspartijen te plaatsen, krijgen zonnestralen de kans niet om de binnenruimte rechtstreeks op te warmen. Duco houdt zo op een natuurlijke en energiezuinige manier de opwarming van het gebouw tegen, terwijl de daglichtinval behouden blijft”, verduidelijkt Wauman. “Daarnaast zorgt DucoSlide voor een maximum aan privacy door het afschermen van de glaspartijen en handhaaft het systeem tegelijk het zicht naar buiten toe – richting de Grote Markt. Prachtig om te zien dat één product meerdere oplossingen kan aanreiken!”

Esthetische zonweringspanelen verhinderen oververhitting en bevorderen de privacy zonder het uitzicht vanuit de wooneenheden te verstoren en de daglichtinval te belemmeren.

ESTHETISCHE OPLOSSING Ook op esthetisch vlak geeft DucoSlide een meerwaarde aan de gevel van het gebouw. “Om het strenge karakter van de voorgevel af te zwakken, werd er geopteerd om te werken met schuifpanelen. Het slanke en stevige kaderprofiel, het lichte gewicht, de fijne lamellen en de aluminium kleur van de panelen, die perfect samengaat met de kleur van het gebouw, maakt van de meergezinswoning een blikvanger die niemand onberoerd laat. Het nieuwbouwproject in de binnenstad van Sint-Niklaas werd mede dankzij Duco een architecturaal kunststukje van de bovenste plank, en biedt alle bewoners een optimaal comfort en een gezond en energiezuinig binnenklimaat”, besluit Wauman. ❚

Deze meergezinswoning in het centrum van Sint-Niklaas werd mede dankzij de integratie van DucoSlide-panelen een architecturaal kunststukje van de bovenste plank.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

Showroom Olsene Grote Steenweg 13

Preferred by professionals.

9870 Olsene - Zulte +32 93 88 91 11

Showroom Londerzeel Autostrade 30 1840 Londerzeel +32 52 31 76 00

stone.be

EUROPESE PRODUCENT VA N DA K- E N G E V E L S YS T E M E N PRODUCTEUR EUROPÉEN DE TOITURE ET BARDAGE

SURF NAAR DE MEEST COMPLETE STARTPAGINA VOOR PROFESSIONALS IN DE BOUW Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be? Neem dan contact op met: Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be Philippe Bourda p.bourda@louwersmediagroep.be Of bel: +32 50 36 81 70

Bouwen aan Vlaanderen 2016.indd 1

5/02/16 14:01

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Beeld | Joris Ide Groep

COMPLEET DAK- EN GEVELASSORTIMENT MET TOEKOMSTVISIE Met de toenemende aandacht voor duurzaamheid is het belangrijk voor bouwactoren om leveranciers aan te spreken die hier met hun productengamma vol op inzetten. De internationale Joris Ide Groep heeft dit in functie van de productie van hoogwaardige dak-en gevelsystemen goed begrepen… De logistiek sterk georganiseerd trendsetter richt zich als totaalaanbieder op onder meer industrie-, agrarische en residentiële bouw. Joris Ide denkt mee in duurzame oplossingen. Zo bespeelt het vanuit de Belgische vestigingen verschillende markten zoals Benelux, Duitsland en Frankrijk, en dat via een doorgedreven logistieke organisatie met een lage footprint. “Door de goede ligging van de productielocaties zijn we een sterke partner”, vertelt Willem Van Rootselaar. “Daarenboven leggen we in ons totaalassortiment daken gevelelementen de focus op nieuwe profileringen, hoge thermische waarden en lange brandwerendheid.”

UNIEKE PRODUCTEN Het gehele productengamma beschikt over de nodige certificaten om aan de steeds veeleisendere normen inzake energieverbruik en duurzaamheid te voldoen. “Thermische waarden en brandveiligheid worden steeds belangrijker in de markt. Daarom leveren we producten met een brandwerendheid van 30 minuten tot 240 minuten. Daarnaast ontwikkelden we sandwichelementen met verborgen en zichtbare bevestiging in PIR en steenwol. We kunnen PIR-panelen leveren met een R-waarde tot 10, wat uiteraard zeer hoog is.” In het streven naar een emissievrije wereld tracht de groep voorts zijn steentje bij te dragen via het JoriSola-systeem. “Een ruim gamma dakprofielen en een innovatief montagesysteem maken integratie van alle types zonne-energie mogelijk op hellende daken. De combinatie van de geïsoleerde daken de zonnepanelen resulteren in een maximale energiebesparing, nota bene terwijl er emissieloze energie wordt gegenereerd.”

Er zijn verschillende texturen mogelijk om variatie in een gebouw te brengen. (Foto: Richard Alcock)

PROJECTBEGELEIDING

Het colorflow-concept omvat tal van kleuren in hoogwaardige coatings.

Een andere meerwaarde biedt de groep via het informeren en adviseren van voorschrijvers, architecten en installateurs. “In ons totaalaanbod gaan we met klanten op zoek naar de meest efficiënte en duurzaamste oplossing voor hun project.” Met het colorflow-concept reikt het tal van kleuren aan in hoogwaardige coatings met een garantie tot veertig jaar. “Puur in façadeproducten kunnen we wel tachtig tot negentig kleuren maken. Daarnaast zijn er verschillende texturen mogelijk om variatie in een gebouw te brengen. Bij industriebouw bijvoorbeeld kunnen zowel de productiefaciliteiten als het (vaak meer esthetische) kantoorgebouw met onze producten worden afgewerkt. Aan welk ontwerp ook moet worden voldaan, we hebben de technieken en producten in huis”, besluit Van Rootselaar. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Beeld | Natuursteenbedrijf Bollé

MEER DAN EEN STEENTJE BIJDRAGEN AAN EEN MOOIERE KUSTLIJN De lintbebouwing langs de kust is niet de grootste architecturale trots van Vlaanderen. Stilaan verandert dit beeld, onder meer door ingrijpende gevelrenovaties met sterk esthetisch karakter. Natuursteenbedrijf Bollé uit Maldegem heeft hiervan een specialiteit gemaakt. "Gevelbekledingen in natuursteen brengen we niet alleen aan bij renovatiewerken langs de kust, maar ook bij nieuwbouw, in heel het land. Maar het merendeel van de gevelrenovaties met graniet voeren we langs de kust uit", zegt zaakvoerdereigenaar Stefan Dupont. "De meeste bestaande appartementsgebouwen hebben er veel mede-eigenaren. Sommigen van hen gebruiken het als hoofdverblijf, voor hen en dus ook voor het hele gebouw is slopen en vervangen door nieuwbouw geen optie. Nieuwe balustrades en een natuursteengevel met daarachter een dikke en efficiënte isolatielaag verbeteren niet alleen het uitzicht, maar doen

Residentie Zomerlust in Blankenberge. De gebruikte natuursteen is de Chinese granietvariëteit Pepperino donker, gevlamd afgewerkt. 112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

zulke gebouwen ook qua energieverbruik aansluiten bij de huidige tijd." Dupont wijst erop dat andere gevelmaterialen minder geschikt zijn voor de kust. Hout kan door het zand schuurschade ondervinden, kalksteen is poreus en daardoor minder sleetvast.

GEGROEID Twintig jaar geleden waren volledige gevelbekledingen in natuursteen vrij zeldzaam. Mondjesmaat kiezen architecten en hun opdrachtgevers stilaan meer voor

Residentie Wieling in Knokke na de gevelrenovatie (2015), met de gevlamd afgewerkte Chinese graniet Galaxy Grey.

THEMA GEVEL TECHNIEKEN

volledige natuursteengevels. "We zijn klein begonnen en meegegroeid met de markt." Bollé wil zich via deze trend – in renovatie en nieuwbouw – nu ook meer naar het binnenland richten. "Het potentieel voor gevelrenovatie langs de kust is nog enorm. Maar tijdens de vakantieperiodes mag je er nauwelijks werken." Bollé betrekt zijn blauwe steen uitsluitend uit Belgische steengroeven, maar koopt marmer en graniet uit heel de wereld. "Marmer is een tijdje minder trendy geweest, maar is nu weer volop in opmars in badkamers en keukens. Als gevelbekledingsmateriaal wordt het tegenwoordig nauwelijks gebruikt omdat graniet veel beter bestand is tegen de weersomstandigheden, zeker langs de kust, waar zanderige winden en zout water de gevels intensief belasten."

GRIJS EN ZWART TRENDY Het Maldegemse bedrijf bestelt vooral graniet uit Zuid-Afrika, India en China. "Zwart graniet uit Zuid-Afrika is tegenwoordig erg in trek. Rode en oranje tinten zijn wat uit de mode geraakt, maar er is wel veel vraag naar grijs. Vooral gebrande Chinese graniet ligt nu erg goed voor gevelbekleding en Portugese graniet rukt almaar verder op voor deze toepassing", zegt Dupont.

'MONDJESMAAT KIEZEN ARCHITECTEN EN HUN OPDRACHTGEVERS MEER VOOR VOLLEDIGE NATUURSTEENGEVELS'

Zo plaatsen we dorpels, raam- en deurlijsten in blauwe steen. We richten ook badkamers en keukens in met natuursteen zoals marmer, graniet of blauwe steen of met een composietmateriaal", legt Dupont uit.

INTERIEUR

"Natuursteenbedrijf Bollé bestaat al twintig jaar. De gevels langs de kust zijn een niche, maar we doen nog heel wat andere dingen met natuursteen.

Bollé werkt niet alleen zelf keukens en badkamers af in opdracht van eindklanten, het werkt ook samen met professionele keukenbouwers. "We verzagen voor hen de platen op maat. We hebben alle nodige apparatuur in huis om digitale opmetingen ter plaatse uit te voeren en de natuursteen CNC-gestuurd met de gewenste afmetingen te verzagen. We streven ernaar om tussen de opmeting en de levering of plaatsing zo weinig mogelijk tijd te laten verstrijken. Mits goede afspraken en planning kunnen we dit herleiden tot één week", onderstreept hij. ❚

Gevlamde afwerking voor de Galaxy Grey-natuursteen op residentie Wieling in Knokke.

Residentie Ensor in Knokke na gevelrenovatie (2014). Deze gevels zijn bekleed met het graniet Pepperino light. BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

interieur eXterieur GeVeLbeKLedinG

GEVELBEKLEDInG

IntERIEuR

EXtERIEuR

Door de toenemende vraag van zowel professionele als particuliere klanten

Natuursteen doet een interieur leven. Van keuken tot badkamer en van living tot

Met dorpels en deuromlijstingen in natuursteen, elementen in de tuin,

hebben we sinds enkele jaren een toegewijde afdeling die gespecialiseerd

traphal: de keuze en de afwerking van de elementen in natuursteen geven elke

rond het zwembad, op het terras of de oprit integreert u het gebouw in de

is in het bezetten van gebouwen met de meest uiteenlopende soorten

woning of kantoor een duurzame meerwaarde. Heeft U bijzondere wensen?

natuur eromheen. Wij werken hiervoor uitsluitend met Belgische blauwsteen.

natuursteen. Met onze uitgebreide expertise en moderne installatie-

Contacteer ons.

Bovendien beheersen wij perfect de techniek van het verzagen van zuilen en

GEVELBEKLEDInG IntERIEuR technieken kunnen we de meest complexe gevelprojecten aan.

IntERIEuR

EXtERIEuR IntERIEuR

beschikken we over de bijhorende machines. We denken graag met U mee.

v o o r p ro f e s s i o n e l e e n p a r t i c u l i e re k l a n t e n

uliere doet de toenemende een klanten interieur vraag leven. Van van keuken zowel professionele tot badkamer Natuursteen en alsvan particuliere living doet toteen klanten interieur leven. Van keuken totMet badkamer dorpels Natuursteen en van en living deuromlijstingen doet tot een interieur in leven. natuursteen, Van keuken elementen totMet badkamer dorpels in de ene t

euze en specialiseerd we en de sinds afwerking enkele van jaren de een elementen toegewijde in natuursteen afdeling traphal: die de geven keuze gespecialiseerd elke en de afwerking van de elementenrond in natuursteen hettraphal: zwembad, geven de keuze op elke het en terras de afwerking of de oprit van de integreert elementen urond het in natuurstee gebouw het zwem in

ntoor nde het bezetten soorten een duurzame van gebouwen meerwaarde. metHeeft de meest U bijzondere woning uiteenlopende of wensen? kantoor soorten een duurzame meerwaarde. Heeft natuur U bijzondere eromheen. woning ofwensen? Wij kantoor werken eenhiervoor duurzame uitsluitend meerwaarde. met Belgische Heeft natuur U blauwst bijzonde eromhe

eursteen. ns.installatieMet onze uitgebreide expertise Contacteer en moderne ons. installatie-

Bovendien Contacteer beheersen ons. wij perfect de techniek van het verzagen Bovendien van zuilen beh

nieken kunnen we de meest complexe gevelprojecten aan.

beschikken we over de bijhorende machines. We denken graag beschikken met U me we

v o o r p ro f e s s i o n e l e e n p a r t i c u l i e re k l a n t e n w w w . n at u u r s t e e n b e d r i j f . b e VLIEGPLEIN 18, 9991 MALDEGEM, +32 (0)50 710 492, INFO@NATUURSTEENBEDRIJF.BE

Beeld | Alu-Coating

ALUMINIUM GEVELBEKLEDING NIEUWSTE TREND

Mato is beschikbaar in alle RAL-kleuren en met houtstructuurfolie.

Een aluminium gevelbekleding opgebouwd uit makkelijk klikbare profielen. Dat is 'mato' van Alu-Coating. Met de ontwikkeling van de nieuwe productlijn speelde het Antwerpse bedrijf in op een groeiende vraag van de markt.

verluchting, en boven zorgt de overkraging van de dakrand voor afscherming. De afwerking en aansluiting met andere materialen gebeuren met standaardprofielen of plooistukken op maat. ❚

"Er waren al aluminium dakranden, deurtrekkers en gevelcassettes, maar het totaalaanbod van geveloplossingen in aluminium vertoonde nog hiaten", blikt zaakvoerder Guido Lauryssen terug. Met de aluminium profielen, die zowel horizontaal als verticaal kunnen worden aangebracht, speelde zijn bedrijf daarop in. Het systeem met onzichtbare bevestiging is bruikbaar voor alle soorten gevels.

ACCENTEN EN CONTRASTEN Bestaande aluminium gevelcassettes vonden vooral hun weg naar industriële bouwprojecten. Mato valt echter ook sterk in de smaak van architecten van privéwoningen en hun opdrachtgevers. "Meestal kiezen ze mato niet om er een heel huis mee te bekleden", geeft Lauryssen toe. "Ze maken er wel volop gebruik van om accenten te leggen of contrasten aan te brengen, door bijvoorbeeld de garage, een erker of de ruimte tussen twee raampartijen met mato te bekleden." Aluminium houdt generaties lang stand en verdraagt ook goed vervuiling. Voor reiniging volstaan een hogedrukreiniger en traditionele reinigingsproducten."

PRAKTISCHE VOORDELEN Naast esthetische biedt mato ook praktische voordelen. "Het is een alternatief voor een traditionele stenen spouwmuur. Mato wordt dan op een houten of metalen raster aan de massieve binnenmuren bevestigd. De ruimte tussen muur en gevelbekleding wordt dan gedeeltelijk met isolatiemateriaal gevuld. De onopgevulde ruimte maakt dat er voldoende ventilatie is en zorgt dat insijpelend regenwater op een natuurlijke manier wordt afgevoerd." Onderaan blijft er een opening voor de

De bekledingsprofielen kan je zowel horizontaal als verticaal plaatsen.

OVER ALU-COATING Alu-Coating is gespecialiseerd in het knippen, plooien, lassen, frezen, ponsen en poedercoaten van aluminium. Ook deurtrekkers, sandwichpanelen, voorzetkaders en raamdorpels behoren tot het aanbod. Alu-Coating behoort tot een groep die verder ook Larob en Gyma omvat. De geschiedenis van Larob gaat terug tot 1970, toen Robert Lauryssen, de oom van de huidige zaakvoerder Guido, in hartje Antwerpen een bedrijfje – Larob – startte voor de productie van aluminium brievenbussen. Door de sterke groei verhuisde het begin jaren negentig naar Brecht. Gyma plaatst wanden en plafonds in Gyproc en binnenschrijnwerk.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

Waardering voor uw werk uit zich op het eerste gezicht. Van professioneel uitgeruste vergaderzalen tot een vlekkeloos seminarie, achter elk audiovisueel totaalconcept schuilt een team van gepassioneerde ingenieurs. Vertrouwd met state-of-the-artaudiovisuele technieken hechten we veel belang aan opvolging en service. Zoals flexibele leasing- of huurformules. PLAY dimensioneert licht, geluid projectie tot verwondering van u ĂŠn uw klanten.

www.playbiz.be

bouwen_feb14_halve_staand.indd 1

11/02/14 16:21

THEMA GEVEL TECHNIEKEN

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | W&R Trade

DUURZAME, ONDERHOUDSARME WANDBEKLEDING Op zoek naar een houten gevelbekleding die zijn authentieke kleur behoudt, geen last van zwamvorming of rottingsverschijnselen heeft en ook nog eens erg mooi oogt? Dan bieden de Dura-oplossingen, die in België door W&R-Trade verdeeld worden, enkele unieke troeven. De Dura Patina en Dura Natuur zijn gevelbekledingen die hun gelijke niet kennen. Voor het hout op de markt wordt gebracht, ondergaat het een ‘floatbrush’ voorbehandeling met een gepatenteerd mengsel dat op lijnolie is gebaseerd. Tijdens dit proces worden alle zijden van de verschillende profielen meermaals behandeld, zodat het coatingmateriaal volledig in de structuur kan binnendringen. Alain Mertes, Commercieel Verantwoordelijke van W&R-Trade: “Het resultaat is een unieke weerstand tegen verwering, rottingsverschijnselen en zwamvorming. Omdat er geen coatinglaag is, ontstaat er ook geen afbladdering. Maar bovenal zorgt deze voorbehandeling voor een versnelde, natuurlijke vergrijzing door oxidatie. Tegelijkertijd ontstaan naadloze overgangen met niet-verweerde zones. Door de hydrofobering, een speciale waterafstotende impregnatietechniek, worden lelijke vochtranden beperkt. Eenmaal geplaatst, zal de vergrijzing zich egaal over het volledige oppervlak verspreiden. Met andere woorden: de delen van de wandbekleding die meer last van slagwater of zon hebben, zullen niet anders verkleuren dan de rest. Het hout blijft doorheen de jaren bovendien zijn authentieke uitstraling behouden, en dit zonder noemenswaardig

onderhoud. Enkel de Nubia-versie van Dura Natuur vereist na vijf à tien jaar een eenvoudige nabehandeling, maar dan enkel om bij te kleuren. Want de troeven van de Dura-reeks blijven levenslang behouden!”

VERSCHILLENDE MOGELIJKHEDEN Natuurlijk speelt ook het gebruikte hout een belangrijke rol. Voor de Dura Patina wordt de witte den uit gecontroleerde bosbouw in Duitsland en Oostenrijk gebruikt. Alain Mertes: “In tegenstelling tot vurenhout is deze vrij van harsen, wat een optimale oppervlaktebehandeling mogelijk maakt. Voor de profielen gebruiken we boomstammen met een diameter van minstens 60 cm. Door de grote afmetingen van de witte den kunnen we (half)radiaal gezaagd hout gebruiken.” De Dura Patina wordt gepigmenteerd aangeboden, in verschillende grijsvarianten. Daarnaast is er de Dura Natuur met een bruingele kleur in drie varianten: de ‘Savanna’ (zilverden), de ‘Arizona’ (douglasspar) en de ‘Nubia’ (thermisch behandeld grenenhout). Alle types zijn verkrijgbaar in vijf verschillende soorten profielen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Beeld | FAC

FAC LANCEERT GEGARANDEERD

KWALITEITSKEURMERK

FAC, de Federatie van Aluminium Constructeurs, is de eerste Belgische organisatie die zijn klanten in de aluminiumsector een kwaliteitsgarantie biedt. Vier bedrijven – Durv, FMP+, Hegge en Meutabel – ontvingen op 15 januari als eerste het FAC-keurmerk op Polyclose, de Europese vakbeurs voor raam-, deur-, zonwering-, gevel- en toegangstechniek in Gent. het FAC-keurmerk: Durv, FMP+, Hegge en Meutabel. Na onderzoek door de onafhankelijke keuringsinstanties SKG en BCCA in de fabriek en op werven, kregen deze aluminiumverwerkende bedrijven het FAC-keurmerk toegekend. Op Polyclose kregen ze het certificaat uit handen van de voorzitter, Etienne Clinquart. “De introductie van de het FAC-keurmerk is een mijlpaal in de ontwikkeling van de FAC”, stelde hij tevreden. “Ik ben dan ook overtuigd van de meerwaarde voor de FAC-leden, die zich voortaan zullen onderscheiden van andere aluminiumconstructeurs”.

ELK JAAR CONTROLE In de loop van 2016 zullen alle FAC-leden zich onderwerpen aan een certificatieonderzoek. Elk jaar zal elk bedrijf opnieuw bezocht worden om de naleving van de certificatie-eisen te controleren. Een keurmerk verdient zich dus elk jaar opnieuw. Het is het werk van elk bedrijf én al zijn medewerkers. “De concurrentie op de Belgische en internationale bouwmarkt is bijzonder hard. Gegarandeerde kwaliteit wordt reeds gevraagd in de orders van bouwbedrijven en projectontwikkelaars. Bouwheren, architecten, studie¬bureaus en aannemers kunnen in alle vertrouwen met de FAC-constructeurs werken. Het FAC-keurmerk maakt het verschil tussen kwaliteit en gegarandeerde kwaliteit”, luidt het bij FAC. ❚ Vier aluminiumverwerkende bedrijven kregen in primeur een FAC-keurmerk uitgereikt op Polyclose. De aandacht van de Federatie van Aluminium Constructeurs gaat in het bijzonder uit naar het professionaliseren van de sector, met kwaliteit en vertrouwen als uitgangspunt. “De vraag is momenteel niet wie er kwaliteit biedt, maar wel wie biedt er gegarandeerde kwaliteit biedt”, stelt FAC-directeur Ilse Claeys.

KWALITEITSHANDBOEK ALS BASIS Wie duidelijk gaat voor kwaliteit in de aluminiumsector kent het zogeheten Kwaliteitshandboek met kwaliteitseisen en -adviezen, een FAC-publicatie. Dit boek is geschreven door experts in elk deelsegment zoals glasproducenten, profielleveranciers, certificatie-instellingen, aluminiumconstructeurs en kenniscentra. Het richt zich tot de verschillende actoren in de bouwsector zoals architecten, aannemers, bouwheren, toeleveranciers, openbare instellingen, die dagelijks geconfronteerd worden met kwaliteitsaspecten. Het Kwaliteitshandboek is een dynamisch boek dat permanent wordt aangepast aan de eisen van de markt. Het vormt de basis van het FAC-keurmerk.

VIER PIONIERS Vier bedrijven stelden zich kandidaat om als eersten te voldoen aan de eisen

118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het FAC-Kwaliteitshandboek vormt de basis van het FAC-keurmerk.

THEMA GEVEL TECHNIEKEN Tekst | Michel Van den Bosch

Beeld | Stone

NATUURSTEEN EIST ZIJN PLEK OP BINNEN DE GEVELMATERIALEN Stone, totaalaanbieder in de natuursteenmarkt, ziet natuursteen als materiaal voor gevelbekleding populairder worden. “En dat is een goed signaal”, vindt René Rabaey van Stone. “In het indoorsegment is natuursteen een nicheproduct en in het outdoorsegment staan de prijzen vaak onder druk. Bedrijven als het onze zijn toch eerder op zoek naar enig volume. Daarvoor zijn gevels natuurlijk ideaal. We proberen dan ook het verschil te maken door onze service.” Het voordeel bij Stone is dat de klant niet gedwongen wordt om in een bepaalde richting te denken. “We zijn niet gebonden aan een bepaald merk of een specifiek materiaal”, legt René Rabaey uit. “Alle mogelijkheden liggen dus open, waardoor we tot specifieke oplossingen kunnen komen. Daarenboven biedt ons zusterbedrijf Bomarbre ook andere materialen aan zoals keramiek en composietsteen.”

van Matexi op De Kouter in Gent. “Een nieuw element in een klassieke omgeving. De gevel moest aansluiten op de oude elementen, die beschermd zijn. Momenteel werkt Stone in België en Duitsland aan projecten met gevels in zandsteen, wat eigen eisen met zich meebrengt. Evenzeer indrukwekkend is het Van Abbemuseum in Eindhoven, dat volledig bekleed werd met kwartsiet uit Zweden.” ❚

EIGEN CALCULATIEDIENST Stone heeft een eigen calculatiedienst die op voorhand de nodige berekeningen kan maken. “Door onze vijftig jaar ervaring kunnen we ook van bij het begin het nodige advies geven. Voor de uitvoering kunnen we een beroep doen op ons uitgebreide netwerk klanten. Op die manier kunnen we een perfecte tandem aanbieden aan de architect.”

ARCHITECTURALE MEERWAARDE De concurrentie is hevig. Bijna iedereen importeert tegenwoordig vanuit Azië. “Dat klopt, daar is niet veel avontuurlijks meer aan. Al hebben de meesten geen vaste werknemers voor kwaliteitscontrole aanwezig in deze landen. Wij wel. Daarnaast proberen wij ons te onderscheiden met materialen die voor een architect toch een belangrijke meerwaarde bieden.”

ENKELE BLIKVANGERS Een zeer mooi project dat perfect weergeeft waar Stone voor staat, is De Annonciaden in Wijnegem. “In dit gebouw met luxeserviceflats hebben wij meer dan 6000 m² natuursteen geplaatst. Zelfs het dak is bekleed met natuursteen”, zegt René Rabaey. Een lopend project dat zeker ook de moeite waard is, is de ontwikkeling

De gevel van de hoofdzetel van Lotus Bakeries in Lembeke is bekleed met natuursteen.

Het Lievehof etaleert de esthetische mogelijkheden van een natuursteenfaçade.

Een realisatie van URA met Flammet-flagstones in verlijmde toepassing (kwarsiet).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

Swimming pool De Kouter, Poperinge Architect: LD-architecten VK services: sustainable design - structural engineering - building services - energy reporting

VK delivers fully integrated engineering services for demanding clients worldwide who want to invest in buildings in a constantly evolving society where our quality of life is under stress. We were happy to support the architects of LD-architecten in realizing this funtastic energy-friendly swimming pool. www.vkgroup.be

ARCHITECTS & ENGINEERS

gevel

DE VIJFDE GEVEL

Tekst: Mark Delreux

Xxxxxxx Europees BIM-seminar op het laboratoriumdak Xxxxxx

BIM is geen software, het is niet enkel sneller tekenen, 3D-modelleren of automatisch ontwerpen en het is zeker niet dé oplossing voor alle bouwproblemen. BIM is een methodiek, een manier van denken, een proces, een visie die – ondersteund door specifieke software – een vlotte samenwerking tussen verschillende partijen mogelijk maakt. Xxxxxxx Xxxxxx BIM-objecten Daikin installeert op het laboratoriumdak van de Vijfde gevel aan de CommunicatieCampus in Gent een volledig geïntegreerd systeem voor verwarming, koeling, ventilatie, luchtbehandeling, koelcellen en warm water gebaseerd op het principe van warmterecuperatie (heat recovery). De toestellen staan opgesteld in een op maat gebouwde ruimte waar een voldoende hoeveelheid lucht kan circuleren. De verschillende luchtstromen worden onder een verhoogde vloer doorheen het gebouw geleid. Het volledige gebouw behoudt een constante basistemperatuur en kan wanneer nodig gelijktijdig op verschillende plaatsen verwarmd en gekoeld worden. 150 Europese HVAC-ingenieurs en -adviseurs wonen de BIM-workshop bij en bezoeken de Daikintotaaloplossing op het laboratoriumdak van de Vijfde gevel aan de CommunicatieCampus in Gent.

Architecten, ingenieurs, de overheid, uitvoerders, adviseurs, eigenaars en gebruikers van gebouwen: al deze partijen hebben er het grootste belang bij om BIM aan te wenden als samenwerkingsmodel. Ook de fabrikanten-partners van de Vijfde gevel trekken met volle overtuiging de BIM-kaart. Een Building Information Model is een database waarin zoveel mogelijk informatie over een gebouw wordt vastgelegd: meetgegevens, productspecificaties, prijzen, gegevens over planning, onderhoud, energie, veiligheid ... Een 3D-model vormt meestal de visualisatie van deze gegevens. Omdat BIM gebaseerd is op een database van intelligente objecten en objectieve gegevens is het voor diverse disciplines mogelijk om niet-gelijk-

de de

gevel® gevel ®

De Vijfde gevel is het communicatieen kennisdelingsplatform dat bouwheren, De Vijfde gevel is het communicatieen architecten, studiebureaus, aannemers kennisdelingsplatform dat bouwheren, en eigenaars van gebouwen creatieve architecten, studiebureaus, aannemers ideeën aanreikt méérwaarde uit en eigenaars van om gebouwen creatieve hun dak aanreikt te halen om méérwaarde uit ideeën hun dak te halen

tijdig met het model te werken. De meerwaarde van BIM is de automatische foutendetectie (clash control) en het gecontroleerd samenhouden en terug samenbrengen van alle onderdelen van het model. Voor fabrikanten is het essentieel om hun bibliotheek van BIM-objecten uit te bouwen, regelmatig te updaten en vlot ter beschikking te stellen aan de buitenwereld.

De nauwkeurige plaatsing van kanalen en leidingen en de optimale situering van de ventilatieroosters werden via het BIM-model in kaart gebracht. Dankzij de beschikbare Daikin BIM-objecten kon de exacte plaatsing van verdeelboxen, koppelingen en aansluitingen vlot en foutloos gebeuren, rekening houdend met het gegeven dat ook alle elektriciteits- en databekabeling onder de verhoogde vloer hun plaats moeten vinden. ❚

www.devijfdegevel.be

Na de theorie de praktijk: technische uitleg bij de installatie van het geïntegreerd Daikin-systeem

voorde verwarming, koeling, luchtbehandeling, koelcel warm water. Volg opbouw van ventilatie, het laboratoriumdak openwww.devijfdegevel.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

ANTWERPEN | Zeevaartschool ONDERWIJS Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Luca Beel

BINNENKIJKEN MAG IN NIEUWE ZEEVAARTSCHOOL De leerlingen van de zeevaartschool hebben hun oude, afgelegen vestiging in Fort Sint-Marie verlaten en hun intrek genomen in een nieuwbouw in het verstedelijkte deel van Antwerpen-Linkeroever. Deze voldoet aan de passiefnorm en heeft een uitermate open karakter. Deze zeevaartschool geeft secundair onderwijs aan jongeren die een loopbaan willen uitbouwen in de scheepvaart. De campus omvat ook een lagere school, een conciërgewoning en een internaat voor schipperskinderen. Het havenbedrijf wil er ook een kantoorgebouw optrekken. "Het masterplan 'Iglo' benadrukt het belang van de onderlinge relaties tussen de onderdelen van de campus, zowel functioneel als architecturaal", legt architect Christian de Haas (De Bouwerij) uit. "Dit vertaalt zich in onder meer het gebruik van elkaars infrastructuur: de havenmensen kunnen terecht in het auditorium van de school, de scholieren gebruiken de refter van het internaat…"

OPEN KARAKTER De architectuur toont duidelijk wat achter welke muren zit. "Dit omdat heel wat externe gebruikers er snel hun weg moeten kunnen vinden en ook wel omdat het voor technische scholen tegenwoordig belangrijk is hun sterktes goed in de kijker te zetten om nieuwe leerlingen aan te trekken. We hebben de functies op een leesbare manier 'uitgelegd' en gegroepeerd per type. Ons ontwerp schakelt de verschillende schoolfuncties op een logische wijze aan elkaar tot een U-vorm met een korter en

een langer been. Zo ontstaat een ruimte die deels besloten is en verder ruimtelijk en visueel doorloopt in de aangrenzende open ruimte, de speelplaats. Die zorgt op haar beurt voor een vlotte verbinding naar de refter van het internaat." De lokalisatie van de werkplaatsen – evenwijdig met de straatkant – benadrukt het open karakter van de school door passanten zicht te bieden op de activiteit in de werkplaatsen.

SOBER De gevels zijn opgebouwd uit sobere, licht geglazuurde baksteen. Binnen overheerst sobere, grijze betonsteen. Technische 'accenten' verlenen hem wel een eigen karakter. "De vakwerken boven de ateliers dragen het dak en zorgen voor de inval van natuurlijk licht." De loopbrug op de derde verdieping verbindt de twee benen van de U. Ze vormt een bijkomende vluchtweg. De patrijspoortvormige openingen verwijzen naar de studierichting van de leerlingen. Het auditoriumvolume is duidelijk herkenbaar in de gevel en zorgt voor een accentuering van de overdekte inkomzone. Een accent in Cortenstaal vormt hier eveneens een verwijzing naar het maritieme karakter van de school.

De architectuur toont duidelijk wat achter welke muren zit. 122 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ANTWERPEN | Zeevaartschool ONDERWIJS

PASSIEFBOUW De opdracht, binnen het kader van Scholen van Morgen, was het optrekken van een passiefgebouw. "Daarom kozen we een compacte vorm met een doorgedreven geïsoleerde buitenschil. Zo konden we de verwarming vrij klein dimensioneren. De klas- en administratieve lokalen zijn allemaal strikt noord-zuid georiënteerd, zodat ze optimaal profiteren van de zonnewarmte en vaste luifels oververhitting kunnen voorkomen. Voor de daglichtinval in de technische en werklokalen zorgen twee noordzuid-georiënteerde vakwerkvolumes op het dak."

technische uitdaging was toch het verzoenen van de staalstructuur met de eisen van passiefbouw. Een straalstructuur is in principe immers luchtopen. Vooral voor de brug met patrijspoorten was dit geen sinecure." ❚

Alleen het dak van het overdekte deel van de speelplaats is, wegens de zichtbaarheid vanaf de verdieping, een groendak. De rest van de bedaking is niet groen, zodat het regenwater dat erop valt zonder filtering geschikt is voor gebruik in de toiletten en de ateliers. De school, die flink wat elektriciteit verbruikt, kan eventueel zelf PV-panelen plaatsen. Dat behoorde niet tot de bouwopdracht.

"Staalstructuur combineren met passiefbouw is niet vanzelfsprekend"

Een stalen passerelle verbindt beide benen van het U-vormige gebouw.

STAALSTRUCTUUR VERZOENEN MET PASSIEFBOUW "Het was allesbehalve een routineopdracht", blikt projectleider Koen Van De Putte van hoofdaannemer Strabag terug. "De DBM-opdracht was zeer uitgebreid. Het basisontwerp pasten we aan om de stabiliteit, akoestiek, brandveiligheid en andere vereisten op het peil van een school met veel machines te brengen. Maar de zwaarste

Vakwerk in het dak zorgt voor daglichtinval in de ateliers.

Participanten aan het woord C&O SCHILDERBEDRIJF – HANDMATIGE SCHILDERWERKEN Bij het Maritiem Instituut werden alle schilderwerken in handen gegeven van C&O schilderbedrijf uit Houthalen. Zaakvoerder Coskun Özcelik: “Een van onze sterke punten is mijn ervaring als schilder en het feit dat ik altijd zelf meewerk met ons team dat intussen uit zeven personen bestaat. Tevens is C&O gespecialiseerd in het plaatsen van 3M-DI-NOC Architectural Finishes, Stuc Deco&Granito, Vescom en Arte-behang. Hoewel we ons in de grotere projecten zoals zieken- en rusthuizen, kantoorcomplexen en hotels specialiseren, vormde het Maritiem Instituut toch wel uitdaging. Op vier weken tijd moesten we immers zo’n 4.000 m² wanden en plafonds, alsook 2.000 lopende meter raamprofielen en 93 deuren verven. Allemaal handmatig! Het was dus alle hens aan dek. Maar met vier man hebben we de klus toch tot een goed einde gebracht. Dit was de eerste opdracht die we voor aannemer Strabag Belgium uitvoerden. En die was zo tevreden over ons werk dat hij ons intussen al de verfwerken voor twee andere scholen in handen heeft gegeven.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer AG Real Estate (Sint-Joost-ten-Node) Architect Christian de Haas, De Bouwerij Architects (Ternat) Hoofdaannemer Strabag Belgium (Antwerpen) BOUWEN AAN VLAANDEREN | 123

OUDENAARDE | Sportcomplex 't Groenhof ONDERWIJS

Tekst | Margriet Langman

Beeld | Bosan

De sportinstallaties zijn op de betonconstructies en deels op de staalconstructie gemonteerd en weggewerkt in de geperforeerde houten beplating.

COMPLETE INRICHTING VOOR SPORTCOMPLEX ‘T GROENHOF IN OUDENAARDE In het kader van het Scholen van Morgen-programma worden in Vlaanderen veel nieuwe scholen gebouwd. Het nieuwe sportcomplex in de Groenstraat in Oudenaarde is ook onderdeel van dit project. In opdracht van Antwerpse Bouwwerken heeft Bosan de volledige sporttechnische inrichting van dit sportcomplex gerealiseerd. Het Nederlandse architectenbureau Slangen + Koenis heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een specialist op het gebied van publieksvoorzieningen en zwem- en sportaccommodaties in het bijzonder. Zij waren voor Sportcomplex ’t Groenhof dan ook verantwoordelijk voor het ontwerp, waarbij onder meer het industriële verleden van de stad Oudenaarde het uitgangspunt vormde. Slangen + Koenis Architecten heeft samen met Bosan al meerdere mooie projecten succesvol uitgewerkt.

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

INTEGRALE SAMENWERKING De bouw van het sportcomplex lag in handen van Antwerpse Bouwwerken. Het is zeer tevreden over de eerste samenwerking met Bosan en het uiteindelijke resultaat: “Alvorens het project aan Bosan te gunnen, heeft Stefaan Danhieux, projectdirecteur bij Antwerpse Bouwwerken, een aantal van onze gerealiseerde projecten bezocht”, vertelt Joris De Bisschop, bedrijfsleider van Bosan. “Dankzij de goede prijs-kwaliteitsverhouding hebben we de volledige sporttechnische

OUDENAARDE | Sportcomplex 't Groenhof ONDERWIJS

'DE GOEDE AFSTEMMING TIJDENS HET ONTWERPPROCES EN MAATWERK IN DE DETAILLERING HEBBEN ERTOE GELEID DAT HET INTROVERTE KARAKTER VAN DE SPORTZAAL EN SPORTHAL BEHOUDEN GEBLEVEN ZIJN' inrichting van Sportcomplex ‘t Groenhof mogen realiseren. Onlangs is het 2.500 m² grote sportcomplex in gebruik genomen door het katholiek secundair onderwijs Oudenaarde en het katholiek basisonderwijs Oudenaarde.” Het produceren van sportinstallaties en het inrichten van sportaccommodaties is de specialiteit van Bosan, waarbij het de kwaliteit steevast gedurende het gehele proces waarborgt. Daarom heeft Bosan direct na gunning een projectteam toegewezen aan dit project. Jeroen Oldenhof, projectleider bij Bosan, had al in een zeer vroeg stadium nauw contact met Slangen + Koenis over de positionering van de sporttoestellen in het ontwerp. In overleg met Philippe Bonnarens, projectmanager Antwerpse Bouwwerken, heeft Bosan vervolgens de indelingstekeningen en het grondpotten- en belijningsplan uitgewerkt. Deze informatie was nodig om Antwerpse Bouwwerken te voorzien van alle details inzake krachten, maatvoeringen, sparingen, (elektro) technische specificaties en de nodige hulpconstructies.

INTROVERTE KARAKTER BEHOUDEN Doordat Bosan al in een vroeg stadium bij het project betrokken raakte, kon er in nauw overleg gekeken worden naar een goede inpassing van de sporttoestellen in de accommodatie. Het creëren van een ideaal binnenklimaat stond op de eerste plaats in het ontwerp. De goede afstemming tijdens het ontwerpproces en maatwerk in de detaillering hebben ertoe geleid dat het introverte karakter van de sportzaal en sporthal behouden gebleven zijn. Zo zijn de sportinstallaties op de betonconstructies en deels op de staalconstructie gemonteerd en weggewerkt in de geperforeerde houten beplating, waardoor ook een uitstekende akoestiek wordt gewaarborgd. In combinatie met de twee lichtstraten die indirect daglicht in de sportzalen brengen, ontstaat er een voor de sport geoptimaliseerd binnenklimaat. In deze lichtstraten zijn de basketbalplafondinstallaties van Bosan esthetisch weggewerkt. “We zijn in een zeer vroeg stadium aangeschoven bij bouwvergaderingen, zodat onder meer de bouwkundige voorzieningen, de positionering van de inbouwnissen, de posities van de klimrekken, de ophanging van de basketbalplafondinstallaties en de voeding voor de stopcontacten tijdig besproken konden worden”, vertelt Jeroen Oldenhof. “Antwerpse Bouwwerken heeft onze speciaal op maat gemaakte sportinstallaties mooi geïntegreerd in de niet te verplaatsen windverbanden, zodat alles obstakelvrij is gebleven. Daarnaast hebben we speciale grondbussen geleverd, waardoor Antwerpse Bouwwerken geen complexe sparingen hoefde te maken in functie van de waterdichtheid.”

OPTIMAAL INGERICHT De sporthal is via de elektrisch bedienbare scheidingswand eenvoudig op te splitsen in zaaldelen. Dankzij de diverse basketbalinstallaties, volleybalinstal-

De basketbalplafondinstallaties zijn esthetisch weggewerkt in de lichtstraten, die indirect daglicht in de sportzalen brengen.

laties, klimrekken, klimtouwinstallatie, rekstokinstallatie en zaalhandbaldoelen is het sportcomplex breed inzetbaar, zowel voor het onderwijs als voor de diverse sportverenigingen. Specifiek voor basketbalwedstrijden heeft Bosan ook scoreborden en schotklokken geleverd. De schotklokken zijn met behulp van een uniek demontabel frame geïntegreerd in de basketbalplafondinstallaties. Dat Bosan een totaalinrichter is, blijkt ook uit het feit dat het de sportvloer, de scheidingswand, het scorebord en de kleedkamerbanken geleverd heeft. “Dankzij de zeer goede samenwerking tussen Slangen + Koenis, Antwerpse Bouwwerken en Bosan is dit moderne sportcomplex optimaal inzetbaar en draagt het bij aan een goed en duurzaam sportklimaat in Oudenaarde”, vat Joris De Bisschop samen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

PLAATSNAAM | Projectnaam ONDERWIJS

126 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

OOSTENDE | Atheneum Pegasus ONDERWIJS Tekst | Johan Debaere

Beeld | Alheembouw

NIEUWBOUW IN PLAATS VAN TIJDELIJKE KLASSEN UIT DE JAREN 80 De directie, leerkrachten en leerlingen van Atheneum Pegasus in Oostende namen onlangs hun intrek in een nieuw schoolgebouw. Het aantal leerlingen kent al jaren een gestage groei. Daarom besloot de directie van de Scholengroep aan Zee om de tijdelijke klassen, die intussen al uit de jaren 80 dateerden, te vervangen door een langwerpig nieuwbouwvolume met opvallende gevel en comfortabel binnenklimaat. Het project van de architecten van Urban Platform en hoofdaannemer Alheembouw werd gerealiseerd binnen de vennootschap ‘DBFM Scholen van Morgen’ van de Vlaamse Regering. Het nieuwe, transparante en energiezuinige schoolgebouw van Atheneum Pegasus heeft een totale oppervlakte van 1920 m² en biedt alle ruimte voor uitbreiding. De school telt vandaag zowat zeshonderd leerlingen, maar wil in de toekomst nog verder groeien. “Het gelijkvloers bestaat uit een geïnstalleerd wetenschapslokaal, het EHBO-lokaal, de sanitaire ruimtes en vooral administratieve lokalen, waaronder het secretariaat, de directiekantoren, de lerarenkamer en vergaderzalen”, licht Tom Anseele, projectleider bij Alheembouw, toe. “De eerste verdieping wordt volledig ingenomen door zestien klaslokalen.”

OPVALLENDE GEVELCONSTRUCTIE Dit project omvat twee grote blokken met daartussen een atrium, dat dienst doet als overdekte speelplaats, maar tegelijk toch veel licht toelaat dankzij drie openingen in de dakstructuur. Vooraan staat een blok met twee bouwlagen, opgebouwd uit kolommen en wanden in prefabbeton en ronde betonkolommen in ter plaatste gestort zichtbeton. Achteraan lijkt een tweede blok met slechts één verdieping op palen boven de grond te zweven. “Vooral de gevel is een pareltje op het vlak van architectuur”, stelt de projectleider. “Deze combineert elementen in rockpanel met grote glaspartijen en opvallende sierkroonlijsten.” ›

Achteraan lijkt een tweede blok met slechts één verdieping op palen boven de grond te zweven.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

OOSTENDE | Atheneum Pegasus ONDERWIJS

'Het project omvat twee grote blokken met daartussen een atrium, dat dienst doet als overdekte speelplaats, maar tegelijk toch veel licht toelaat dankzij drie openingen in de dakstructuur' COMFORT VOOR DE GEBRUIKER Architect en aannemer besteedden ook veel aandacht aan het energieverbruik en het binnenklimaat. Zo kozen ze voor een goede isolatie en luchtdichtheid, grote raampartijen voor lichtinval, een luchtverwarmingssysteem en een ventilatiesysteem D met warmterecuperatie. “Om te vermijden dat de zon de lokalen op warmere dagen zou omtoveren in een sauna, plaatsten we een zonweringsysteem met vaste, verticaal gemonteerde lamellen. Het aantal lamellen en de installatiehoek werden vooraf bepaald aan de hand van een grondige studie”, vult Anseele aan. “Verder voldoet dit project aan alle voorschriften die vastgelegd zijn binnen het project ‘Scholen van Morgen’, maar was er toch ruimte voor speciale elementen zoals de integratie van een multifunctioneel lokaal dat met één druk op de knop automatisch van een labo naar een klaslokaal (of omgekeerd) kan worden omgetoverd.” ❚ Vooraan staat een blok met twee bouwlagen, opgebouwd uit kolommen en wanden in prefabbeton en ronde betonkolommen in ter plaatste gestort zichtbeton.

TECHNISCHE FICHE Bouwheer AG Real Estate co-Production in Development (Sint-Joost-Ten-Node)

Architect

Protect your Project

ANTI-GRAFFITI | HYDROFUGE OPFRISSINGSREINIGINGEN

Urban Platform (Brussel) Hoofdaannemer Aannemerscombinatie Juvalho (Alheembouw, Oostnieuwkerke)

Participanten aan het woord APP ALL REMOVE – NABEHANDELING WITTE BETONNEN GEVELDELEN

Oostende, ‘Pegasus’ (Scholen Van Morgen), betonnen geveldelen tegen graffiti en vervuiling beschermd door APP All Remove T 03 685 75 05 | info@appallremove.be

www.appallremove.be

128 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

APP All Remove (Schoten), opgericht in 1996, is gespecialiseerd in het duurzaam beschermen en onderhouden van bouwwerken, gevels en vloeren tegen graffiti en andere vormen van verontreiniging. “Zo hebben we 638 m² wit betonnen geveldelen van het Atheneum Pegasus in Oostende op vraag van de hoofdaannemer intensief gereinigd om diverse vervuilingen weg te nemen. Daarnaast hebben we de gevel via impregnering behandeld tegen vochtindringing en omgevingsvervuiling”, vertelt zaakvoerder Peter Nuijs. “In de loop van de maand juni 2015 waren twee medewerkers van de firma op verschillende tijdstippen op de werf actief. Zij bewerkten het beton met de oppervlakte-impregnering "ThefAPP'." Een moleculair dun laagje dat tot een centimeter diep in de poriën van het beton penetreert, volstaat om de beoogde verlaging van de oppervlaktespanning van de ondergrond te realiseren, zodat vocht en daarmee ook de omgevingsvervuiling niet in de ondergrond dringen. APP All Remove was recent met “ThefAPP” ook betrokken bij bouwwerken in de Artesis Hogeschool en de Kinepolis in Antwerpen, de Baelskaai in Oostende en de gebouwen van AXA in Berchem.

OUDERGEM | The Link ONDERWIJS Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Home Invest

LUXUEUS WONEN VOOR STUDENTEN Vlakbij de VUB en ULB prijkt sinds kort The Link, een luxueus complex voor studentenhuisvesting dat uit de reconversie van een kantoorcomplex ontstond. Het is een pand met een hedendaagse uitstraling die perfect op jongeren is afgestemd. De betonnen skeletstructuur van het pand werd behouden, maar de aluminium vliesgevel werd vervangen door cellenbetonblokken en -panelen. Toon Haverals, CDO van Home Invest Belgium: “Met deze oplossing konden we een modulaire gevel creëren die niet te zwaar was voor de bestaande skeletstructuur. De gevel is aan de buitenzijde afgewerkt met isolatie, witte sierpleister en een aluminium lamellenbekleidng met het uitzicht van hout.” Het gebouw van 5.300 m² omvat acht verdiepingen (waarvan één ondergrondse parking). Er werden er 124 studentenkamers ingericht, gaande van 28 tot 54 m². Toon Haverals: “Dit is vrij groot in vergelijking met traditionele koten, zeker vermits de diepte van het gebouw een belangrijk gegeven was. Gezien de grootte van de kamers is het evident dat ze in een hogere prijsklasse vallen. Onder meer om die reden hebben we voor een erg hoogwaardige afwerking gekozen. Elke kamer bevat een eigen douche en toilet, alsook een kitchenette met koelkast, microgolf en opbergkasten. Sommige studio’s hebben zelfs een echte keuken, inclusief fornuis en dampkap. Daarnaast zijn er tal van gemeenschappelijke voorzieningen zoals een ontspanningsruimte (met gerecycleerd parket), een fitnesszaal, een studieruimte, liften en op elk verdiep een grote, compleet ingerichte keuken.” ❚

De gevel is aan de buitenzijde afgewerkt met isolatie, witte sierpleister en een aluminium lamellenbekleidng met het uitzicht van hout.

'DE BESTAANDE SKELETSTRUCTUUR LEENDE ZICH TOT EEN ERG RATIONELE RECONVERSIE ALS OPTIMUM VAN DUURZAME ONTWIKKELING' Participanten aan het woord GOVAERTS ELEKTRO 2000 – KWALITATIEVE EN ENERGIEZUINIGE VERLICHTING Een hoogstaande, kwalitatieve leefomgeving bieden was een van de belangrijkste doelstellingen bij de bouw en inrichting van The Link. Verlichting speelt daarbij een grote rol. Bovendien koos de bouwheer voor uniformiteit en rationalisatie van de armaturen om een maximale efficiëntie en een groot installatiegemak te bekomen. Alle verlichting moest van het ledtype zijn, terwijl er qua armaturen een hoge kwaliteit werd nagestreefd. Deze keuze zal resulteren in een lage TCO voor de bouwheer. De realisatie van dit project werd toegekend aan Govaerts Elektro 2000 uit Antwerpen, een elektrotechnish groothandel die tot GIBED behoord (een groepering van negen onafhankelijke elektrotechnische groothandels). Sébastien Govaerts: “Voorafgaand aan dit project hebben we intens overlegd met de bouwheer om een zo goed mogelijk beeld van zijn wensen te krijgen. Ons uitgebreid productportofolio stelde ons in staat om erg snel een accuraat antwoord te bieden.”

ELEKTROTECHNISCHE GROOTHANDEL

GOVAERTS ELEKTRO 2000 NV HESSENPLEIN 2 2000 ANTWERPEN T +32(0)3 233 06 43 F +32(0)3 225 03 54 E info@govaerts.be W www.govaerts.be

TECHNISCHE FICHE

Member of

C0-M0-Y0-K70 - PMS 424 C

Bouwheer Home Invest Belgium (Brussel) Architect DSW Architect (Schaarbeek) Hoofdaannemer gesplitste loten, gecoördineerd door de bouwheer

C80-M28-Y28-K0 - PMS 633C

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 129

MUIZEN | De Muze

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Bart Gosselin

SPEELSE BOUWKNEEPJES RESULTEREN IN EIGENTIJDS WOONZORGCENTRUM De gevels met patchworkpatronen en driedimensionale effecten, de centrale patio's met veel lichtinval en het speelse groene kader rondom woonzorgcentrum De Muze verraden de tekentafel van het Mechelense architectenkantoor 'door middel van Architectuur' (dmvA). Een van de voornaamste aandachtspunten was de visuele harmonie met de omringende woonwijk. Als het helemaal aan de architecten had geleden, dan was het groene kader rond het nieuwe woonzorgcentrum in de Mechelse deelgemeente Muizen overigens nog meer uitgesproken geweest. "Oorspronkelijk hadden we een gebouw met twee verdiepingen getekend", blikt architect Tom Verschueren terug. "Maar buurtbewoners maakten zich zorgen over mogelijke inkijk. Daarom hebben we het concept moeten aanpassen naar een lager gebouw met een grotere voetafdruk." Daardoor bedraagt de totale lengte van het complex meer dan tachtig meter. Differentiatie in de gevel, zonder aan nuttige ruimte of efficiëntie in te boeten, was dan ook aanwezen om zowel een visueel aantrekkelijk geheel te verkrijgen als een – voor hoogbejaarde en soms dementerende bewoners ¬– vervreemdend effect te vermijden.

130 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

PARKTUIN Hoe dan ook zijn de buurtbewoners de grote winnaars. Ze zijn verlost van een lelijke, leegstaande fabriekssite en kunnen net als de residenten van De Muze gebruikmaken van de cafetaria. Voor eventuele inkijk is er geen gevaar meer en ze hebben zelf ook toegang tot het groen rondom het woonzorgcentrum, middenin een traditionele woonverkaveling die tot stand kwam in een tijd dat niemand behoefte had aan stroken openbaar plaatselijk groen. Sommigen van hen kunnen – in afwachting dat het groen van De Muze uitgroeit tot grotere volumes – zelf nog een bijdrage leveren door de schutting van hun achtertuin of die achtertuin zelf wat meer te fatsoeneren. Aannemer Democo heeft al een goede aanzet gegeven door langs de rand van De

MUIZEN | De Muze

Muze een berm aan te leggen. De grond daarvoor komt deels uit de uitgegraven wadi voor regenwateropvang, deels uit de onder het gebouw uitgegraven kelder. Het 'park' is zo aangelegd dat brandweerwagens bij eventuele oproepen rondom heel het gebouw kunnen rijden.

FUNCTIONELE PATIO'S De gemeenschappelijke ruimtes en de woongroepen – dementerenden, licht en zwaar hulpbehoevenden – zijn per verdieping rondom beide patio's ingedeeld. De open patio geeft toegang tot de cafetaria en de andere gemeenschappelijke voorzieningen. De dementerende residenten wonen op de begane grond, rondom de gesloten patio. Daar kunnen ze van de buitenlucht genieten, zonder risico op verdwalen. Het grootste deel van die kelder is een parkeerzone, die ruimte biedt aan 34 wagens. Hij is toegankelijk via een helling met inrit vlak naast de eerste patio. "We hebben bewust geen enkele parkeerplaats bovengronds ingetekend", onderstreept Verschueren.

CONTRASTEN VERSTERKEN Binnen domineren de kleuren zacht wit en goudgrijs. De architecten speelden met die twee kleuren om de herkenbaarheid van en contrasten tussen wanden en

De patio's zijn wit bepleisterd. Ze spelen een essentiële rol bij het binnentrekken van daglicht.

Binnen overwegen goudgrijs en zacht wit, rustgevende kleuren.

'Rode baksteen voor harmonie met de buren, zacht wit en goudgrijs voor interne rust' deuren, kleuren en deurstijlen, deurstijlen en leuningen te versterken. De patio's zijn wit bepleisterd, maar buiten bepalen rode baksteentinten het beeld. "Dat was wenselijk om in harmonie te blijven met de woonbuurt, die wordt getypeerd door rode baksteen. Omwille van die harmonie hebben we ook op de onbebouwde kavel aan de straatzijde een conciërgewoning in baksteen opgetrokken. Daarmee konden we de bestaande wachtgevel afwerken en de bestaande hoogspanningscabine aan het zicht onttrekken." ❚

TECHNISCHE FICHE Bouwheer Immo Bepa (groep Federale, Brussel) Ontwerpteam Tom Verschueren, David Driesen en Gert-Jan Schulte, dmvA (Mechelen)

De architecten David Driesen (l.) en Tom Verschueren (dmvA).

Hoofdaannemer Democo (Hasselt)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 131

VAK TIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE

NIEUW IN BOUWEN AAN VLAANDEREN 2016: 1 THEMA PER NUMMER

Nummer 2

April

Omgevingswerken

Nummer 3

Juni

Duurzame bouwtechnieken

Nummer 4

Augustus

Interieurafwerking

Nummer 5

Oktober

Toegangscontrole, beveiliging en automatisatie

Nummer 6

December

Brandbeveiliging

VO O R M E E R INF ORMATIE MAIL I NF O@LOUWERSMEDIAGROEP. BE OF BEL T +31 50 36 81 70 adv BAVl 2016.indd 1

02-03-16 09:32

MUIZEN | De Muze

Tekst | Koen Mortelmans

Beeld | Tac!

COÖRDINEREN, INSTALLEREN EN MEEDENKEN VOOR EEN WARME MUZE Democo en The Airconditioning Company (Tac!, Antwerpen) werkten voor De Muze samen in een 'design & build'-formule. Jeroen Haentjens, projectleider bij Tac!, die in dit gebouw

Tac! werkte ook mee aan residentie Melopee in Antwerpen (zie elders in dit blad), de centrale openbare bibliotheek in Sint-Niklaas en The Village Café in het Corporate Village in Zaventem. Met de vernieuwing van de HVAC-installatie pakte het ook een snoepopdracht mee bij Haribo in Kontich. ❚

de HVAC-werken coördineerde, geeft toelichting. "De centrale verwarming van De Muze maakt gebruik van buizen met pressfittingen in plaats van de traditionele gelaste stalen leidingen. We kozen hier het Xpress-leidingsysteem, zelfs voor diameters tot 108 mm. Door hun lichte gewicht konden we de leidingen snel en op eenvoudige manier plaatsen. Omdat we niet hoefden te lassen, konden we de installatiewerken ook op een 'schone' manier uitvoeren. We genoten daarbij de steun van leverancier VHS tijdens de volledige duur van de werken." Voor de ventilatie werkte Tac! samen met Swegon. "Deze fabrikant maakt onder meer plug & play-luchtgroepen. We werken overigens regelmatig samen. Door de nauwkeurig uitgewerkte regeling van de luchtgroepen kon De Muze een 'economisch' gebouwbeheersysteem nemen." Tac! stelde overigens nog meer nuttige aanpassingen op de oorspronkelijke HVAC-studie voor. "Het was onze taak de meest geschikte materialen te kiezen. We maakten daarvoor de nodige afspraken met de opdrachtgever, de architect en de aannemer." Tac! ging gedurende de laatste wintermaanden van 2015 voor ongeveer een half jaar in De Muze aan de slag, met wisselende ploegen. "Dit soort opdrachten is ons op het lijf geschreven", stelt zaakvoerder Eric Van Overloop. "Onze coördinatie maakt een snelle uitvoering mogelijk en bevestigt onze in-house knowhow. We streven daarbij niet alleen naar tevreden eindklanten, maar willen zo ook bouwen aan goede langetermijnrelaties met alle betrokken partijen."

ERVARING TROEF Toen Eric Van Overloop in 1999 met Tac! een eigen zaak oprichtte, had hij al heel wat ervaring opgebouwd in de sector. Nu, ruim zeventien jaar later, telt Tac! 25 medewerkers. Het werkt vooral voor bedrijven en voor openbare instellingen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 133

HULDENBERG | WZC Keyhof

Tekst | Henri Gielen

Beeld | CONIX RDBM Architects

WOONZORGCENTRUM VOOR ZUSTERS ANNONCIADEN IN HULDENBERG De Zusters Annonciaden van het Keyhof in Huldenberg bouwen een woonzorgcentrum voor hun zorgbehoevende zusters. Het sluit aan bij hun verouderd kloostercomplex, dat zij nadien zullen vervangen door een nieuwbouw. Daartoe heeft de orde de vzw Keyhof opgericht, met het Antwerpse architectenbureau CONIX RDBM Architects, in samenwerking met BUUR, als ontwerper van het masterplan voor de site en van de verschillende gebouwen. De eerste twee gebouwen zijn opgeleverd in april 2015.

Het masterplan beoogt een zorggerelateerde herontwikkeling van de hele site, vertrekkend van haar landschappelijke draagkracht. De visie van CONIX RDBM zet in op levensloopbestendig wonen. “Zelfstandig wonen en zorg gaan hier hand in hand”, verklaart Frederik Jacobs, zaakvoerder van CONIX RDBM. “Zo verbind je zorg met publieke plekken en wordt ze integraal onderdeel van de ruimte van steden en dorpen. De baseline van het project is niet voor niets ‘waar rust tot leven komt’”.

EERSTE FASE De eerste fase van het woonzorgcentrum omvat het optrekken van drie gebouwen rond een binnenplein, met daaraan gekoppeld de afbraak van bestaande gebouwen en de heraanleg van een deel van de publieke ruimte. Een collectieve gang op de gelijkvloerse verdieping verbindt de drie gebouwen onderling en met het toekomstige nieuwe klooster. Elk gebouw heeft een eigen toegang, drie of vier bouwlagen, een gemeenschappelijke ruimte en een kantoor. Van de geplande

134 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

64 kamers en 39 assistentiewoningen zijn er in de twee voltooide gebouwen, met een vloeroppervlakte van 6.020 m², respectievelijk 64 en 9 gerealiseerd.

MODULAIR CONCEPT “Binnen het zorgconcept is in het ontwerp de nadruk gelegd op ‘kleinschalig genormaliseerd wonen’”, verduidelijkt Jacobs. “We zijn uitgegaan van leefgroepen van maximaal acht personen, die per twee horizontaal worden geschakeld en elk een gemeenschappelijke ontspanningsruimte hebben. Daarvoor hebben we een typeverdieping van ongeveer 26 bij 35 meter ontworpen. De modulaire maten maken op termijn een andere invulling mogelijk, bijvoorbeeld als het aantal zusters wegens hun gemiddeld hoge leeftijd afneemt.” De gelijkvloerse verdiepingen van de twee al gerealiseerde gebouwen worden ingenomen door onthaal, cafetaria, zorglokalen (onder andere kapsalon, kine en bibliotheek) en kantoren. Ze liggen half ingegraven in het achterliggende land-

HULDENBERG | WZC Keyhof

'Binnen het zorgconcept is in het ontwerp de nadruk gelegd op kleinschalig genormaliseerd wonen' VERSCHILLENDE GEVELAFWERKING Als hoofdaannemer stond Van Roey in voor de ruwbouw, het winden waterdicht maken en de afwerking van de twee gebouwen. Verder was het bedrijf pilootaannemer voor de technieken en het vast meubilair. “De draagstructuur van de gebouwen bestaat uit betonwanden, kalksteen en voorgespannen welfsels”, legt projectleider Jan Rombouts uit. “De twee gebouwen hebben een verschillende gevelafwerking: gebouw 1 met sierpleister, gebouw 2 met natuursteen (Mocca), de terrassen en sierbanden bestaan uit wit beton. De binnenwanden zijn uitgevoerd in gipskarton en de vloerbekleding is in lino.” ❚

Het nieuwe woon- en zorgcentrum Keyhof sluit aan bij het bestaande klooster van de Zusters Annonciaden. schap, wat het mogelijk maakte om ondergronds technische ruimten en een parking te realiseren. Op de eerste en tweede verdieping zijn er telkens twee leefgroepen van acht kamers, met elk een eigen keuken en ontspanningsruimte. De derde verdieping van gebouw 1 bestaat uit negen assistentiewoningen en een gemeenschappelijke ruimte. Gebouw 2 is dermate opgevat dat er later een verdieping aan kan worden toegevoegd. In het nog op te trekken derde gebouw komen er alleen assistentiewoningen: vier op het gelijkvloers, zes op de eerste verdieping en telkens tien op de tweede en derde verdieping.

De eerste fase van het woonzorgcentrum omvat het optrekken van drie gebouwen rond een binnenplein.

Participanten aan het woord PUBRO & CO - GEVELAFWERKING MET SIERPLEISTER Pubro & Co uit Gierle is gespecialiseerd in gevelbepleistering met isolatie voor nieuwbouw en renovatie. De firma verzorgt tevens het leveren en plaatsen van plinten in natuursteen en van keramische tegels. Bij het project Keyhof in Huldenberg heeft Pubro & Co de gevels van gebouw 1 afgewerkt met het Muro-Thermsysteem, een buitengevelisolatie met pleisterafwerking.

Pubro & co nv Schoorstraat 69 | 2275 Gierle België Tel. +32 (0) 14 555 629 E-mail: info@pubro.be | www.pubro.be

Zaakvoerder Dave Van den Putte: “Muro-Therm heeft een Belgische Technische Goedkeuring ATG en wordt toegepast bij nieuwbouw- en renovatieprojecten. Het systeem heeft een degelijke isolatiewaarde. Het wordt aangebracht op een isolerende EPS-isolatieplaat van diverse dikten en op een wapeningslaag. De afwerking gebeurt met crepi in de kleur en de korrel die de klant verkiest. De sierpleister kan een extra nabehandeling krijgen, wat de duurzaamheid verhoogt en het onderhoud vergemakkelijkt.”

TECHNISCHE FICHE Bouwheer vzw Keyhof (Huldenberg) Architect CONIX RDBM Architects (Antwerpen, Brussel, Rotterdam en Terneuzen)

Hoofdaannemer Van Roey (Rijkevorsel)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 135

DIEGEM | WZC Zilverhof

Tekst | Kevin Moens

Beeld | Piet Mares

RESIDENTIE ZILVERHOF:

ZELFSTANDIG WONEN BINNEN EEN ZORGKADER Ontwerp een residentie met assistentiewoningen voor de derde generatie, laat het gebouw een grote binnentuin omarmen en plaats het geheel bovenop een ondergrondse parkeergarage met 64 plaatsen. Het resultaat heet Zilverhof en vinden we terug in Diegem: een brede waaier aan dienstverleningen met een oppervlakte van circa 11.000 m² waaronder 108 assistentiewoningen, een restaurant, een kapsalon, een wellness- en fitnessruimte en een Carrefour Express supermarkt. De dienstverlening in residentie Zilverhof vertrekt vanuit het principe van levensbestendig wonen. Anders geformuleerd: denk nu al aan later, waardoor je op latere leeftijd niet meer opnieuw moet verhuizen. Het project combineert de vrijheid en zelfstandigheid van een eigen woonst met de zekerheid en zorg van een verzorgingstehuis.

G. De Conick-laan en de Tenaertslaan. “Op die manier kom je tot een gebouw met drie vleugels en drie voorgevels zonder achtergevel. Centraal tussen de drie armen van het gebouw nestelt zich het binnengebied”, legt Hermans uit.

SOKKEL Een tien jaar oud gebouw werd volledig met de grond gelijk gemaakt een maakte zo plaats voor Zilverhof naar een ontwerp van het Hasseltse bureau Urban Dots Studio. De stedenbouwkundige situatie aan het begin van het ontwerptraject en de kenmerkende helling op de achterkant van de site grepen de architecten aan als uitgangspunten van hun ontwerp. Architect Ruben Hermans: “Het gebouw omvat twee woonlagen die we bovenop een sokkel plaatsten. Een sokkel die zich aan de Woluwelaan vertaalt in een uitgesproken hoger volume waarin zich enerzijds de publieke functies van de assistentiewoningen bevinden en anderzijds de handelsruimte.” Het ontwerp schuift de sokkel in de bestaande helling, waardoor de bovenliggende woonlagen gelijk komen te liggen met het straatniveau op de hoek van de

'DE ASSISTENTIEWONINGEN IN DE BINNENSCHIL CENTREREN ZICH ROND HET GROENE BINNENGEBIED, TERWIJL DE WOONEENHEDEN IN DE BUITENSTE SCHIL MEER GERICHT ZIJN OP HET STEDELIJK KARAKTER'

136 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

“Het gebouw omvat twee woonlagen die we bovenop een sokkel plaatsten.”

DIEGEM | WZC Zilverhof

VOOR IEDER WAT WILS

EXTENSIEF GROENDAK

Een ander uitgangspunt en tegelijkertijd een moeilijkheid was om Zilverhof als overgang te concipiëren tussen aan de ene kant kantoren en aan de andere kant een woonwijk. “Voorts primeerden licht en zicht bij het ontwerpen van de assistentiewoningen”, stelt Hermans. ”Bovendien hebben we extra aandacht besteed aan een zo efficiënt mogelijke circulatie.” Ook op akoestisch vlak liet Urban Dots niets aan het toeval over. Het bureau nam Venac onder de arm, dat de akoestische studie voor zijn rekening nam.

Een grote verticale lamellenwand van Renson scheidt de semiondergrondse parkeergarage van de binnentuin. Hermans: “Vanuit de binnentuin beperken we zo de inkijk in de garage, maar toch valt er nog voldoende licht binnen in de parking.”

De assistentiewoningen in de binnenschil centreren zich rond het groene binnengebied, terwijl de wooneenheden in de buitenste schil meer gericht zijn op het stedelijk karakter. “Voor ieder wat wils in Zilverhof. Sociaal groen, maar ook dagdagelijkse voorzieningen zoals een kapper en supermarkt, waardoor de bewoners langer zelfstandig kunnen leven”, aldus Hermans.

Op de totale dakoppervlakte van 3.420 m² rust een extensief groendak dat het opgevangen regenwater geleidelijk aan recupereert, wat de waterhuishouding van de site en de omgeving ten goede komt. Een regenwaterput met een capaciteit van 15.000 liter vangt het water op dat op de verharde gedeeltes belandt en dat nadien hergebruikt wordt voor onder meer het besproeien van de tuin. ❚

Participanten aan het woord VERCO METAAL – LEUNINGEN, NOODTRAPPEN EN SCHUIFPOORTEN De façade van het Zilverhof getuigt van een boeiende architecturale ritmiek. Verco Metaal (Dendermonde) heeft daarin een groot aandeel. Het bedrijf, gespecialiseerd in maatwerk in zowel staal als inox, bestempelt het Zilverhof als zijn grootste project van 2015. “We produceerden 600 lopende meter terrasleuning”, steekt bedrijfsleider Hans Van Der Poorten van wal. “Daarnaast ontwierpen we ook twee noodtrappen: volledig zelfdragende constructies met een kooi errond.” Zeven traphallen kregen een leuning van Verco Metaal-makelij en ook twee schuifpoorten kwamen uit het atelier van de fabrikant. Van Der Poorten: “Al deze elementen in gepoederlakt staal werden door onze eigen ploeg geïnstalleerd op de werf. Dat is meteen ook de sterkte van ons bedrijf: van ontwerp tot productie en oplevering hebben we alles zelf in handen.” In zijn orderboekje van 2016 mocht het bedrijf al meteen een mooie referentie optekenen. “Voor het Óscar Romerocollege in Dendermonde van de Scholen van Morgen produceren we momenteel trap- en bordesleuningen, een glazen vloer van 40 m² en brandwerende deurgehelen. Een mooie start van het nieuwe jaar”, besluit Van Der Poorten.

Een grote verticale lamellenwand van Renson scheidt de semiondergrondse parkeergarage van de binnentuin.

C.V.R. – BOUWPUTBESCHOEIING

Trappen & trapleuningen Borstweringen Ramen & deuren Roosters & balkons Montage- & demontagewerken

verco 1-4.indd 1

Het beschoeien van de bouwput van residentie Zilverhof had heel wat voeten in de aarde. C.V.R. (Beringen) klaarde de klus door een berlinerwand te plaatsen vanop het bestaande talud. Technisch directeur Marc Meersman verschaft ons meer toelichting: “Aangezien het niet mogelijk was om een werkplatform aan te leggen voor de normale heimachines, hebben we de berlinerwand met een trilblok aan een graafmachine geplaatst in het bestaande talud. Deze oplossing werd bedacht door onze uitgebreide studiedienst, die ieder funderings- en bouwputbeschoeiingsvraagstuk als een uitdaging opvat. Naast berlinerwanden kunnen we nog heel wat andere funderings- en beschoeiingstechnieken toepassen: secanspalenwanden, diverse C-mixwanden, grondverbetering, machinale en manuele funderingsputten, onderbouwwerken, beschoeide sleuven, verbuisde schroefboorpalen, grondankers, micropalen, vernageling, grouting, vibropalen en heiwerken voor dam- en Berlijnse wanden. Begin oktober 2015 hebben we ons 25-jarig bestaan gevierd. Andere mooie projecten zijn bijvoorbeeld Kadox en het Elisabeth Center in Antwerpen, Meulewater in Wondelgem, AZ Sint-Jozef in Bornem, de Vesaliussite en het Ramberghof in Leuven, de Vermeulenstraat in Tongeren en Tour & Taxis in Brussel.”

Verco-Metaal bvba Industrieterrein Hoogveld Wissenstraat 10 9200 Dendermonde Tel: 052 21 90 15 info@vercometaal.be www.vercometaal.be

TECHNISCHE FICHE Bouwheer ION (Waregem) Architect Urban Dots Studio (Hasselt) Hoofdaannemer Jan De Nul (Hofstade-Aalst) 04-07-13 11:27

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 137

Als hoofdaannemer focust Renotec bewust op gespecialiseerde renovatie- en restauratiewerken in en rond gebouwen, bouwconstructies en monumenten. Uitdagende projecten die ambachtelijke kennis vragen zijn een kolfje naar onze hand. Met know-how, innovatieve technieken en logistieke kracht lost Renotec elk complex en buitengewoon renovatieproject op.

Waar een alledaagse aannemer stopt, daar begint RENOTEC. Renotec houdt vakmanschap bewust onder eigen vleugels. Met 600 medewerkers maken we van kwaliteit dagelijks ons handelsmerk.

RENOTEC NV • Acaciastraat 14c - 2440 Geel • T 014 86 60 21 - F 014 86 60 16 • www.renotec.be • info@renotec.be

GENT | Boekentoren

Tekst | Tim Janssens

Beeld | Boekentoren Bouwblog – Geert Roels / Tim Janssens

Unieke betonrestauratiewerken voor gevels Gentse Boekentoren Met zijn hoogte van 64 meter is de Boekentoren een van de voornaamste iconen van de Gentse skyline. De voorbije drie jaar vonden in en rond het gebouw al ingrijpende restauratiewerken plaats, en na het kerstverlof zullen ook de resterende gevels en het torenvolume een grondige opknapbeurt krijgen. Het aanwezige betonrot zal worden weggespoten, waarna er een nieuwe laag zelfverdichtend beton tegenaan zal worden gestort. Dat deze nieuwe betonlaag slechts vijf tot zes centimeter dik zal zijn, is een absoluut unicum. De Boekentoren werd in de jaren 30 van vorige eeuw ontworpen door Henry Van de Velde, een van 's lands meest vermaarde architecten. Het gebouw is een toonbeeld van modernistische architectuur en fungeert als opslagplaats voor de Gentse universiteitsbibliotheek. De toren telt maar liefst twintig verdiepingen en kan op die manier wedijveren met de drie andere befaamde torens in de stad: die van de Sint-Niklaaskerk, de Sint-Baafskathedraal en het Belfort. De voorbije decennia kreeg de constructie het echter zwaar te verduren, en dus drong een ingrijpende restauratie zich op. Deze is sinds 2012 aan de gang en nadert nu een cruciale fase: de renovatie van de buitenschil. Dit omvat in hoofdzaak de vernieuwing van daken en buitenschrijnwerk, natuursteenrestauratie en – last but not least – een aanzienlijke hoeveelheid betonrestauratiewerken aan de gevels.

HYDROAFBRAAK Geheel in lijn met de wetten van het modernisme bestonden de gevels van de Boekentoren oorspronkelijk uit beton. Na verloop van tijd trad er echter carbonatatie op omdat de betondekking te klein was. “Op bepaalde plekken begon het beton af te brokkelen, en dus had men in de jaren 60 al een gele epoxycoating aangebracht op de betonnen gevels”, vertelt Sam Verhoogen van Renotec, dat samen met CEI-De Meyer onder meer instaat voor de restauratie van de buitenschil. “Dit heeft het carbonatatieproces helaas niet afgeremd, en nu dringt zich een doortastendere oplossing op, namelijk het vernieuwen van de buitenste betonlaag van het gebouw. Met water onder hoge druk (circa 2000 bar) zullen we een deel van de betonschil af de constructie spuiten (hydroafbraak). ›

Door grondige carbonatatie moet de buitenste betonlaag van de gevels van de Boekentoren in Gent volledig vernieuwd worden.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 139

GENT | Boekentoren

Dit gebeurt met behulp van een robot die automatisch opereert op basis van een reeks digitaal ingestelde parameters. Op de laagbouw halen we 2,5 à 3 centimeter van de betonschil weg, op de toren 6 centimeter. Nadien gaan we via het spuiten van fenolftaleïne na of we voldoende betonrot hebben weggenomen en of de verticaliteit van de gevel toereikend is. Als dit in orde is, starten we de bekistingswerken en storten we een nieuwe laag zelfverdichtend beton tegen de bestaande constructie.”

DUNNE NIEUWE BETONLAAG Uniek is dat deze nieuwe betonlaag slechts vijf centimeter dik mag zijn voor de gevels van de laagbouw en zes centimeter voor de gevels van de toren. Een gevolg van de wil om het historische architecturale concept te behouden – de arduinen sokkels van het gebouw worden bijvoorbeeld niet verplaatst en moeten na de renovatiewerken nog steeds onder de betonnen gevelbekleding uitsteken. “Dit bezorgt ons heel wat kopzorgen”, glimlacht Sam Verhoogen. “Het bestuur legt immers ook uiterst strenge esthetische eisen op, terwijl het aartsmoeilijk is om zo'n dunne betonlaag zonder oppervlaktefouten te ontkisten. Om hem zo vloeibaar (en dus verwerkbaar) mogelijk te krijgen, leunt het beton immers aan tegen de grenzen van ontmenging. Hoe dikker de betonlaag, hoe makkelijker het is om aan die kwaliteitseisen te voldoen (zoals ook blijkt uit de gevelstorten die we ter plaatsen hebben uitgevoerd). Maar met een maximumdikte van slechts vijf centimeter is dat erg delicaat. We kunnen ook nergens terecht voor goede raad, want het is de eerste keer dat een aangestorte betonlaag zo dun zal zijn. Het is met andere woorden continu zoeken naar de juiste betonsamenstelling en uitvoeringsprocedure. We werken samen met verschillende betontechnologen om dit klaar te spelen. Al bij al zullen de resterende gevelrestauratiewerken nog goed twee jaar in beslag nemen.” ❚

Al bij al zullen de resterende gevelrestauratiewerken nog goed twee jaar in beslag nemen.

Participanten aan het woord BULCKE BEVLOERINGEN - VLOERTEGELS

Met water onder hoge druk wordt het buitenste deel van de betonschil af de constructie gespoten (hydroafbraak). Nadien wordt er een nieuwe laag zelfverdichtend beton tegenaangestort.

140 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Gentse Boekentoren wordt volledig in ere hersteld. Na de werken zal het monumentale gebouw exact dezelfde uitstraling hebben als weleer. Ook de nieuwe vloeren gelijken erg sterk op het origineel. Dit is de verdienste van Bulcke Bevloeringen (Knesselare), dat zowel binnen als buiten aan de slag ging. Zaakvoerder Geert Bulcke licht toe: “Binnen hebben we 1100 m² Granito-vloertegels gelegd, haast een exacte kopie van wat er vroeger lag. Om de specifieke kleur van de originele vloertegels te benaderen, hebben we onderzocht uit welke pigmenten ze juist samengesteld waren. Vervolgens hebben we de tegels opnieuw gemaakt. Vroeger lagen ze gegoten in één stuk, nu hebben we ze in 10x10 gelegd. Momenteel zijn we nog bezig met de heraanleg van de terrassen in Belgische blauwe hardsteen – met speciale print, volledig in massieve arduin (twee keer 400 m²). Het heeft een tijdje geduurd vooraleer we de juiste methode hebben gevonden om de terrassen te maken zoals ze vroeger waren, maar uiteindelijk is het toch mooi gelukt. We houden wel van projecten zoals deze, waarbij we de ideeën van de architect haarfijn moeten zien uit te werken. En uiteraard moesten we ook rekening houden met de eisen van Monumentenzorg. Al bij al was het een zeer fijn werk dat in de lijn ligt van onze specialisatie: grotere, niet-alledaagse realisaties met de nodige technische uitdagingen.”

DELTABEAM Unieke brandwerende hoedliggers

Slanke draagstructuur ook bij hoge vloerbelastingen 180 minuten brandwerend zonder bekleding Onderscheidend constructief ontwerpen Inclusief engineering en detaillering

ONTWERPTABEL

Peikko Benelux B.V. Leemansweg 51 6827 BX Arnhem Telefoon: +31 (0)26 384 38 66 Email: info@peikko.nl

www.peikko.be

Deltabeam halve A4 advertentie 4.indd 1

4-2-2016 11:13:41

Wij zorgen ook voor

Ăšw ramen en deuren!

Kwadamstraat 1 9910 Knesselare, BelgiĂŤ Tel.: +32 (0)9 325 80 10 Fax: +32 (0)9 325 80 16 GSM: +32 (0)496 27 28 11 E-mail: toon.bulcke@bulckebevloeringen.be Website: www.bulckebevloeringen.be

Project winkelruimte Veldstraat Gent

PLAATSNAAM GENT | Straco | Projectnaam

Het neogotische hoekgebouw met torentje kreeg een grondige opknapbeurt.

Tekst | Els Jonckheere

Beeld | Dennis De Smet Photographs / Abscis Architecten

Hoekpand in hartje Gent compleet gerenoveerd Het neogotische gebouw op de hoek van de Veldstraat en de Jan Van Stopenberghestraat in Gent werd onlangs grondig onder handen genomen. Het van oorsprong dubbele winkelpand is samengevoegd met de achterliggende woningen in de Schuurkensstraat tot één opengewerkt hedendaags geheel. En dit met behoud van alle waardevolle historische elementen, zowel binnen als buiten. De twee panden werden op alle niveaus tot één geheel versmolten, waarvan de onderste twee bouwlagen een duplexwinkelruimte vormen met toegang vanaf de Veldstraat. De bovenliggende appartementen werden collectief ontsloten via een gemeenschappelijke inkom aan de Schuurkensstraat. Het neogotische hoekgebouw met torentje werd zowel aan de buiten- als de binnenzijde volledig gerenoveerd. Het andere hoekpand is grotendeels gesloopt, met uitzondering van de rode baksteengevel, waar over de laag van oude ramen, balkons en schouwen een nieuwe typologie van grote, diep uitgesneden raamopeningen is toegevoegd. Daarnaast kwam er een nieuwe gevel in wit architectonisch beton en glas aan de Jan Van Stopenberghestraat, materialen die op esthetische wijze de brug tussen oude en nieuwe architectuur slaan.

142 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

ERG COMPLEX PROJECT Volgens Mevaco, de hoofdaannemer van dienst, was dit een van de meest complexe projecten die ze ooit gerealiseerd heeft. Senior Project Engineer Wouter Naert vertelt: “Omdat het een historisch pand betrof, lieten de benodigde vergunningen op zich wachten. Maar bouwheer Straco had al een contract met An Other Stories afgesloten, de dochter van de H&M-keten die daar haar intrek zou nemen. Het resultaat was dat we onder een gigantische tijdsdruk moesten werken. In combinatie met een renovatie die bouwtechnisch gezien erg complex was én de moeilijke bereikbaarheid van de site, was dat geen sinecure. Daarnaast kom je bij een renovatie altijd wel voor onverwachte verrassingen te staan én moest soms ter plaatse bekeken worden hoe we een idee van de

PLAATSNAAMGENT | Projectnaam | Straco

architect nu echt in de praktijk konden omzetten. Maar dankzij een intense samenwerking met de bouwheer en architect konden we steevast een passend antwoord vinden. Het resultaat is dan ook volledig wat onze opdrachtgevers in hun hoofd hadden. En het complex werd ondanks de vele moeilijkheden toch op tijd opgeleverd.” ❚

De twee panden werden op alle niveaus tot één geheel versmolten, waarvan de onderste twee bouwlagen een duplexwinkelruimte vormen.

'HET NEOGOTISCHE HOEKGEBOUW MET TORENTJE WERD ZOWEL AAN DE BUITEN- ALS DE BINNENZIJDE VOLLEDIG GERENOVEERD' Participanten aan het woord KURT VAN TOMME – THUIS IN MOEILIJKE BEGLAZINGSPROJECTEN De realisatie van de glasgevel achter de betonconstructie was in handen van Kurt Van Tomme. Deze derde generatie ramenconstructeur uit Eeklo is immers gespecialiseerd in technisch moeilijke dossiers. Zaakvoerder Kurt Van Tomme: “Om te vermijden dat de werken zouden stilvallen door de leveringstermijnen van het sierbeton en het glas, hebben we de glasgevel opgemeten via twee maatbepalende punten. Vervolgens zijn de façade en betonconstructie geplaatst, waarna we het glas installeerden. De raamprofielen werden zodanig uitgetekend dat ze tot een minimaal aanzicht werden beperkt, waardoor één transparant vlak ontstaat. Het plaatsen van deze glaspartijen was trouwens geen sinecure. De geringe afstand tussen het gevelvlak en de sierbetonconstructie zorgde voor een extra uitdaging. De glasplaten waren een pak groter dan de openingen tussen de palen. En door de grote hoogte van het glas was het niet evident om de plaatsing binnen het tijdslot te realiseren. Maar dankzij onze knowhow en aangepaste machines konden we dit project toch volledig in eigen beheer en binnen de geplande timing realiseren.” Kurt Van Tomme nam eveneens de plaatsing van alle aluminium ramen voor zijn rekening. Als Reynaerspartner staat de firma in voor het maken van de ramen in het eigen atelier.

TECHNISCHE FICHE Het andere hoekpand is grotendeels gesloopt, met uitzondering van de rode baksteengevel, waar over de laag van oude ramen, balkons en schouwen een nieuwe typologie van grote, diep uitgesneden raamopeningen is toegevoegd.

Bouwheer Straco (Gent) Architect Abscis Architecten (Sint-Denijs-Westrem) Hoofdaannemer Mevaco (Aalter)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 143

CIB NIEUWS

Tekst | Ewoud Hasenbos

INNOVATIE VOOR EN DOOR VASTGOEDPROFESSIONALS In dit digitale tijdperk mag de vastgoedprofessional niet achterop hinken. Dat hebben ze bij de Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB Vlaanderen) maar al te goed begrepen. Via haar website CIBweb.be biedt de beroepsorganisatie een aantal innovatieve tools aan die het werk van de vastgoedprofessional vlotter en gemakkelijker maken. MYRENT PRO

COVAST

CIB Vlaanderen ontwikkelde deze tool eind 2014 in samenwerking met het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) en de FOD Financiën. Via MyRent Pro kan de vastgoedmakelaar de huurovereenkomsten (en plaatsbeschrijvingen) voor zijn verhuurders gratis en online registeren. Heel wat vastgoedkantoren hebben intussen de weg gevonden naar deze handige tool, die de vastgoedmakelaar vandaag in alle regio’s van ons land kan gebruiken.

Steeds meer overheden beslissen om een deel van hun vastgoedpatrimonium van de hand te doen. Het verkopen van deze panden vergt een bijzondere aanpak. Daarom richtte CIB Vlaanderen al in 2011 Covast op, een verkoopplatform met maar één duidelijk doel voor ogen: de verkoop van vastgoed van overheden en bijzondere opdrachtgevers vergemakkelijken. In korte tijd heeft Covast zich geprofileerd als een betrouwbare partner van de Vlaamse gemeenten.

BIZLOCATOR

Het uitgebreide netwerk van meewerkende vastgoedmakelaars speelt een belangrijke rol in het succes. Elke vastgoedmakelaar die zijn vastgoedportefeuille snel en eenvoudig wil uitbreiden, kan zich registeren op Covast.be. En dat zijn er intussen heel wat. Vandaag registreert gemiddeld één vastgoedmakelaar per dag zich. Met als resultaat dat de kaap van duizend meewerkende vastgoedmakelaars in 2015 werd overschreden. ❚

Midden vorig jaar lanceerde CIB Vlaanderen samen met het Agentschap Ondernemen en de Stad Gent bizlocator, het nieuwe online platform voor bedrijfsvastgoed. Bizlocator brengt aanbieders van bedrijfsvastgoed en ondernemers die op zoek zijn naar een geschikte bedrijfslocatie met elkaar in contact. De lancering vond plaats in Gent, de pilootstad voor het project. De tool wordt op termijn uitgebreid naar heel Vlaanderen. Kortrijk, Aalst, Lokeren, Sint-Niklaas en Wetteren komen eerst aan de beurt.

LOGEREN AAN ZEE KADASTERFINDER De online dienst Kadasterfinder, opgericht in 2011, heeft intussen een vaste plaats verworven binnen de dagelijkse werking van de meeste vastgoedkantoren. Via deze toepassing – ontstaan uit een samenwerking tussen CIB Vlaanderen, het Beroepsinstituut voor Vastgoedmakelaars (BIV) en de FOD Financiën – krijgt elke vastgoedmakelaar online toegang tot het Kadaster en kan hij van zowat elk perceel het kadastraal uittreksel en het grondplan verkrijgen.

112.000 bezoekers, een verdubbeling van het aantal geboekte vakantiewoningen en een aanbod van 4.600 aangemelde en vergunde vakantiewoningen aan de kust. De boekingswebsite Logeren aan Zee, gelanceerd in 2014, trok vorig jaar de positieve lijn door. Met dit initiatief wil CIB Vlaanderen, met de steun van de Vlaamse overheid, de consument wijzen op de meerwaarde van het huren van een vakantiewoning via een toeristisch verhuurkantoor.

Alle tools zijn te vinden op www.cibweb.be

144 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

DE DERDE LONG

Beeld | Studio Claerhout

TOTAALOPLOSSING VOOR EEN COMFORTABEL BINNENKLIMAAT In de nieuwbouw aan de CommunicatieCampus in Gent wordt een geïntegreerd systeem voor verwarming, koeling, ventilatie, luchtbehandeling, koelcellen en warm water in gebruik genomen. Comfort en een gezond werkklimaat voor de bewoners staan centraal.

Bij aanvang van het nieuwbouwproject werden in het eisenprogramma onder meer volgende topics opgenomen: in vergelijking met het bestaande gebouw de exploitatiekosten met 30% verminderen en de CO2-uitstoot halveren, het nieuwe gebouw future proof maken (modulair, intelligent, flexibel aanpasbaar) en een gezond en aangenaam werkklimaat creëren. De bouwheer koos resoluut voor de integrale Daikin-oplossing vanwege een waaier aan voordelen en mogelijkheden. Allereerst is het een totaaloplossing die alle thermische noden inlost dankzij het VRV IV-warmterecuperatiesysteem. Dit zorgt eveneens voor de productie van ‘gratis’ warm water (tot 80 °C).

voert een reeks filterings-, zuiverings- en bevochtigingsfuncties uit die potentieel schadelijke stoffen in de lucht kunnen verwijderen om het ademcomfort te verhogen. Het iNet- monitoringsysteem bewaakt alle functies en anticipeert op afwijkende instellingen of te vervangen onderdelen, wat de effectiviteit van het onderhoudscontract in hoge mate optimaliseert. Onvoorziene breakdowns komen nog zelden voor. ❚

Gelijktijdig verwarmen en koelen Voorts Xxxxxx kan het systeem zowel verwarmen als koelen, en dat gelijktijdig op verschillende locaties. Bij het koelen van de zonnige zuiderkant wordt de overtollige warmte gerecupereerd om de koele noorderkant op temperatuur te houden – één systeem voor de vier seizoenen. Ten derde garandeert het een constante temperatuur, ook bij een flexibele indeling of wisselend gebruik van de beschikbare ruimtes. De quasi geluidloze koelkamer in de keuken verbruikt door integratie in het warmterecuperatiesysteem een minimale hoeveelheid energie. Het ventilatiesysteem beheert de luchtkwaliteit. Het

CommunicatieCampus Gent De inzichten van De Derde Long worden toegepast in de nieuwe kantoren op de CommunicatieCampus Gent. Die opent in het voorjaar van 2016 de deuren en ontwikkelt een bruisend ecosysteem om ondernemers een veelzijdig spectrum aan netwerking, kennisdeling en inspiratie te bieden. De nieuwe campus omvat onder meer een hoogtechnologisch auditorium, verschillende seminarie- en vergaderzalen, een eigen restaurant en een ruime parking. Kennisdelingsnetwerken krijgen hier via themaprogramma's, minibeurzen, congressen en events een fysieke aanwezigheid. Kunst en cultuur zullen de actuele touch en het bruisende aspect van deze nieuwe CommunicatieCampus versterken. Meer info: www.communicatiecampus.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 145

BVA NIEUWS

DE WONINGPAS-OP! We kennen allemaal de gevallen waarbij de ramen een aantal jaar geleden, met overheidssubsidies, vernieuwd zijn en later blijkt dat het schrijnwerk aangepast of vervangen moet worden om de bouwknopen weg te werken. De luxe om met dit soort van mislopen kansen en verkeerde beslissingen verder te gaan, hebben we niet meer. Een (dwingende) leidraad om eenduidig richting een energetisch performant gebouwenpatrimonium te gaan, dringt zich op. Wie een huis koopt, krijgt binnenkort dan ook een woningpas: een stappenplan om de woning energievriendelijk te renoveren. Kan de woningPAS een antwoord bieden op de hierboven beschreven problematiek? motivatie, waardoor het instrument in sneltempo devalueerde en zijn doel miste. De parameters die in de WoningPAS moeten worden opgenomen, zijn nog veel complexer dan bij een EPC. BVA is ervan overtuigd dat er een leidraad nodig is om het patrimonium tegen 2050 energetisch op niveau te krijgen op een coherente en consequente manier. BVA gelooft dat een WoningPAS hierbij deels een oplossing kan zijn. Maar niet om het even welke WoningPAS door om het even welke WoningPASopmaker.

De renovatie van een woning is geen statisch gegeven. De noden van de huidige of toekomstige bewoners veranderen doorheen de tijd. De analyse van de mogelijkheden van een gebouw is het resultaat van een overleg tussen degene die het onderzoek uitvoert en de opdrachtgever. Een momentopname dus. Degene die pretendeert dat hij of zij vandaag een juiste interpretatie kan maken die tot 2050 geldig blijft, rekening houdend met veranderend eigenaarschap en een veranderende maatschappij, heeft het aan het verkeerde eind. BVA is er daarom van overtuigd dat een WoningPAS zijn doel zal voorbijschieten en zelfs contraproductief zal zijn indien niet met volgende randvoorwaarden rekening wordt gehouden: - de opmaker van de WoningPAS dient de kunst te beheersen om een gebouw gelaagd te kunnen lezen, waarbij parameters zoals stabiliteit, bouwfysica, programmatorische flexibiliteit, cultuurhistorische waarde, architecturale belevingswaarde, culturele en materiële duurzaamheid, stedenbouwkundige inbedding en financiële haalbaarheid grondig geanalyseerd en gesynthetiseerd worden. - De WoningPAS mag geen statisch document zijn. De mogelijkheid moet bestaan om de WoningPAS bij te sturen in functie van wijzigende noden, wijzigende gebruikers of een wijzigende maatschappelijke context. - Indien de WoningPAS onterecht mogelijkheden van een gebouw blokkeert, zal dit eveneens leiden tot een onterechte waardevermindering van een gebouw. De problemen die hieruit kunnen voorvloeien, kennen we uit de ervaringen met de Inventaris Onroerend Erfgoed. - De WoningPAS mag niet in de val trappen van het EPC, dat vaak opgemaakt wordt omdat het nu eenmaal moet, maar met een gebrek aan sérieux en

146 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Dynamische regelgeving is ons vakgebied niet vreemd. Denk maar aan de uitdaging die aangegaan werd met het meer dynamisch maken van bestemmingsplannen door de introductie van structuurplannen. Regelgeving die veeleer intenties vastlegt dan harde grenzen en die de mogelijkheid laat tot bijsturing en tijden projectspecifieke invulling. De vrijheidsgraad die hierin besloten zit, moet gedurende heel het traject echter goed bewaakt worden. Dit vergt competente mensen bij de opmaak, de evaluatie en de handhaving. BVA denkt dan ook graag constructief mee bij de verdere uitwerking van het RenovatiePACT. ❚

ERRATUM In het Jaarboek Bouwen aan Vlaanderen werden onderaan in het artikel van BVA foute contactgegevens opgenomen. Bij deze de correcte gegevens: Beroepsvereniging Voor Architecten Secretariaat Ernest Allardstraat 21, 1000 Brussel T +32 25 12 25 78 E info@bvarchitecten.be Activiteiten en ledenadministratie Nancy Hasen T +32 477 45 99 52 E nancy.hasen@bvarchitecten.be

JURIDISCH ADVIES

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

Tekst | Hans Herbrant (Herbrant Partners ADVOCATEN)

CORRECTE TOEPASSING VAN DE BUITENGERECHTELIJKE ONTBINDING "Het is toch om je de haren uit het hoofd te rukken”, jammerde de promotor/aannemer toen hij vernam dat een onderaannemer weer niet was komen opdagen. Dat de bijna kale man zijn laatste haren wou opofferen om aan zijn radeloosheid uiting te geven, bewijst dat het hem wel héél hoog zat. “Je doet al wat je kan om een degelijke planning op te maken en te respecteren", ging hij verder, "en dan kom je in tijdnood en riskeer je torenhoge boetes door de schuld van een onderaannemer waar je zo goed als geen vat op hebt.” Dit zal veel (hoofd)aannemers wellicht zeer bekend in de oren klinken. De exorbitante vergoedingen voor laattijdigheid die vaak door de bouwheer of de architect in de aannemingsovereenkomst zijn opgenomen, vormen een extra druk op de schouders van de hoofdaannemer, die moet vaststellen dat moet immers eerst worden ontbonden alvorens een nieuwe kan worden afgesloten. In de praktijk is dit niet werkbaar, en daarom wordt algemeen door de rechtbanken aanvaard dat een overeenkomst eenzijdig mag worden beëindigd zonder voorafgaandelijke gerechtelijke ontbinding. De controle op deze beëindiging gebeurt (of kan gebeuren) achteraf door de rechtbank die zich bij een betwisting moet uitspreken over de rechtmatigheid van de eenzijdige actie.

DRIE BELANGRIJKE VOORWAARDEN De vaststaande rechtspraak verbindt drie voorwaarden aan de ‘toelating’: er moet sprake zijn van een wanprestatie die vaststaat en bewezen is, er moet hoogdringendheid zijn en de in gebreke blijvende partij moet aangemaand geweest zijn en moet een redelijke termijn gekregen hebben om toch nog zelf zijn prestaties te leveren. zijn onderaannemer de gemaakte planning en afspraken vierkant aan zijn laars lapt. Niet zelden is hij dan wel aan het werk op een andere werf,en heeft hij dus geen enkele reden om niet te komen opdagen. De werken blijven inmiddels – ook tot ergernis van de bouwheer – steken in de fase waarin ze zich bevinden en er lijkt geen oplossing in zicht.

MOGELIJKHEID TOT BETWISTING Velen slaan op zo’n moment de hand aan de ploeg en doen wat gedaan moest worden, of gelasten een andere onderaannemer met de verdere afwerking. Achteraf wordt de afrekening gemaakt door de in gebreke gebleven onderaannemer de facturen van de derde (reddende) aannemer voor te schotelen, verhoogd met de eigen kosten. Maar dan gaan de poppen meestal aan het dansen: deze facturen worden betwist, de onderaannemer beklaagt er zich over dat hij zijn werken niet zelf mocht verderzetten, hij vindt de ‘nieuw’ aangerekende prijs te hoog en gaat soms zelfs zover dat hij een eis instelt lastens de hoofdaannemer wegens onrechtmatige verbreking van de overeenkomst, tot het bekomen van een schadevergoeding wegens winstderving. Volgens de wet mag een andere aannemer slechts worden aangesproken om de werken in vervanging verder te zetten indien daartoe vooraf toelating verkregen is van de rechtbank. De oorspronkelijke overeenkomst

Alhoewel niet als dusdanig door de rechtspraak gevraagd, is het ook goed om in deze ingebrekestelling de prijs te vermelden die door de derde aannemer zal worden aangerekend, zodat hij die in gebreke blijft weet wat hem te wachten staat. Wie deze regels respecteert, loopt weinig risico om achteraf in het ongelijk te worden gesteld en kan de werken vrij vlot (laten) verderzetten. Aan te raden is wel de stand van de werken bij de vervanging op te nemen in een pv van vaststelling, zodat ook daarover alvast geen discussie kan bestaan. De hoofdaannemer (of mutatis mutandis de bouwheer) die deze drie voorwaarden niet in acht neemt en snel-snel een derde partij aan het werk zet, is hierbij gewaarschuwd dat haast en spoed ook in de bouw zelden goed zijn. Hans Herbrant Advocaat HERBRANT PARTNERS ADVOCATEN

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Deinze

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 147

VCB NIEUWS

VBOC VOOR MEER INVESTERINGEN EN TEGEN SOCIALE DUMPING Op 25 januari heeft de Vlaamse Confederatie Bouw samen met andere bouwen vastgoedorganisaties rechtstreeks overleg gepleegd met de Vlaamse regering in het kader van het VBOC (Vlaams Bouwoverlegcomité). De regeringsdelegatie bestond uit minister-president Bourgeois, de ministers Crevits, Turtelboom en Weyts en kabinetsmedewerkers van andere ministers. Het overleg focuste op maatregelen om de investeringen in bouwwerken opnieuw te verhogen en tegelijk de sociale dumping tegen te gaan. De uitvoering van het Vlaams investeringsprogramma voor 2015 bedroeg 4,07 miljard euro terwijl aanvankelijk 4,2 miljard euro was gebudgetteerd. Dit impliceert dat 97% van het budget benut werd. Voor 2016 stelde minister Turtelboom nog extra investeringen in het vooruitzicht, met name voor welzijnsinfrastructuur (100 miljoen euro), onderzoek en ontwikkeling (90 miljoen), rioleringen (60 miljoen), baggerwerken (55 miljoen), scholenbouw (50 miljoen), overheidsgebouwen (34 miljoen), sport en onroerend erfgoed (telkens 10 miljoen).

'De uitvoering van het Vlaams investeringsprogramma voor 2015 bedroeg 4,07 miljard euro, terwijl aanvankelijk 4,2 miljard euro was gebudgetteerd' IMPACT KILOMETERHEFFING EN SANERINGSBIJDRAGEN Als de geraamde inkomsten uit de kilometerheffing voor vrachtwagens in de loop van 2016 effectief worden gerealiseerd, kan daarvan circa 40 miljoen euro worden toegewezen aan het departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW). In 2017 zal circa 100 miljoen euro voor MOW worden bestemd. Volgens minister Weyts werd voldaan aan de tolrichtlijn, die stelt dat het volstaat om 15% van

VCB-delegatie op het VBOC met v.l.n.r. Eric Vandewiele, Jef Lembrechts, Marc Dillen, Johan Willemen, Paul Kumpen, Joost Callens, Rik Jouret en Karl Neyrinck.

de ontvangsten te investeren. De VCB wees er evenwel op dat in buurlanden en -regio’s een veel groter aandeel van de inkomsten uit de kilometerheffing naar investeringen gaan. Bovendien komen de beloofde extra’s bovenop een minimale basisbegroting voor wegenwerken van 350 miljoen euro. Een onderzoek van de Vlaamse Milieumaatschappij in 2013 heeft geleid tot omzendbrief LNE 2013/2, die gemeenten aanzet tot een maximale aanwending van de saneringsbijdragen voor investeringen in rioleringen. Voorheen keerden de intergemeentelijke rioolbeheerders nog voor enkele miljoenen euro saldi uit onder de vorm van dividenden, zonder garantie dat die effectief werden aangewend voor rioolonderhoud en -uitbreiding. Die dividendenstroom is intussen grotendeels opgedroogd.

STRIJD TEGEN SOCIALE DUMPING Met betrekking tot de bestrijding van de sociale fraude kon de VCB op het VBOC vernemen dat HBF (Het Facilitair Bedrijf) en departement MOW voor de uitvoering van opdrachten nu al vragen naar de erkenning van de onderaannemers. Bovendien werkt de Vlaamse administratie aan een beknopte toelichting voor de lokale besturen. Daarin zal ook een voorbeeldclausule worden opgenomen.

Regeringsdelegatie op het VBOC met onder meer minister-president Geert Bourgeois en de ministers Annemie Turtelboom, Hilde Crevits en Ben Weyts.

148 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Vlaamse overheid is daarentegen weinig geneigd om subsidies voor particulieren te koppelen aan de eis dat de werken worden uitgevoerd door aannemers die in orde zijn met hun sociale en fiscale verplichtingen. Op de vraag om te controleren dat buitenlandse aannemers beantwoorden aan de eisen op het vlak van beroepskwalificaties en de vestigingsbepalingen in hun land van oorsprong werd niet ingegaan. Minister Muyters wil vooral focussen op het opsporen van niet-erkende uitzendkantoren. ❚

Partn er van

ORI NIEUWS

JAN BOSSCHEM, CEO VAN ORI

“ HET BETONROT ZIT NIET ENKEL IN DE TUNNELS” In januari 2016 dondert in de Leopold II-tunnel (in gebruik sinds 1986) een brokstuk naar beneden. De tunnel gaat twee uur dicht voor alle verkeer. Half januari komen tijdens een inspectie van de Stefaniatunnel (in gebruik sinds 1957) betonscheurtjes aan het licht. Verder onderzoek van een advies- en ingenieursbureau wees op stabiliteitsverlies en instortingsgevaar: de Stefaniatunnel gaat een jaar dicht gaat. Eind november 2015 kwam ook in de Rogiertunnel en de Kruidtuintunnel (allebei in gebruik sinds 1957) een betonblok naar beneden. Zitten we met een Tunnelgate of is dit louter toeval? Er is wel degelijk meer aan de hand. Het betonrot zit niet enkel in tunnels, maar heeft zich de voorbije decennia een weg gebaand naar de Belgische overlegstructuren. De Brusselse tunnels zijn maar het topje van de ijsberg. Veel Belgische openbare nutsdiensten hebben te kampen met een verouderde structuur. De situatie is aberrant en schrijnend. Er mogen dan al pogingen van structureel wegenherstel zijn, waar is de langetermijnvisie om onze openbare infrastructuur te onderhouden? Je hoeft geen twintig studies uit te voeren en te betalen om te weten dat hier miljarden overheidsmiddelen te winnen zijn. De overheid beheert onze wegen en tunnels als goede huisvaders. Ook zij weten dat een frequent onderhoud het beste middel is tegen verval en verloedering. En toch gebeurt het niet. Toch staat er geen gezond onderhoudsplan in de steigers. Toch wordt een beleid zelden afgestemd op het verdere onderhoud. Wat ligt er aan de basis van dit wanbeleid?

kost over de levensjaren van het goed. Dat heeft opnieuw twee grote voordelen: (1) de onderhoudskost wordt over de jaren bekend en (2) van bij het ontwerpen van wegen, kunstwerken en gebouwen zoek je naar een optimum tussen investeringskost en onderhoudskost. Een werkwijze die getuigt van goed bestuur en een duurzame visie vooropstelt. Belgische advies- en ingenieursbureaus hebben de kennis, de creativiteit en de wil om de overheid bij te staan in het opmaken van goede onderhoudsplannen. In samenwerking met architecten, aannemers en asset-managers kan de bouwwereld het hele onderhoudstraject efficiënt en competitief aanpakken. Hierdoor kan de overheid miljoenen besparen en de bouwsector continuïteit bieden. En spreken we over enkele jaren niet over vallende betonblokken, maar over licht op het einde van de Stefaniatunnel, de Leopold II-tunnel of de Rogiertunnel. ❚

TUNNELVISIE Onze Belgische overheid denkt nog altijd in twee werelden: de wereld van investeringen en de wereld van ad-hoconderhoud. Bovendien ondersteunt de structuur van de administratie dit tegendraadse denken. Ook de politiek rijdt niet onschuldig rond: zittende mandatarissen vinden nieuwe projecten of totaalrenovaties sexyer dan de bevolking te verleiden met een grondig uitgewerkt infrastructuur- en patrimoniumonderhoudsplan. ‘Après moi, le déluge’, hij hoopt immers dat de catastrofe pas na zijn of haar politiek leven boven water komt. Hoe geraken we uit die tunnelvisie? Door even naar het buitenland te rijden. Franse autostrades zijn biljarttafels in vergelijking met de Belgische. Het Nederlandse wegennet ligt er bijna altijd netjes en goed onderhouden bij. Waarom? Omdat er van bij de start van de realisatie van een nieuwe weg of gebouw een onderhoudsplan gemaakt wordt met kostprijsberekening. In de begroting legt men reserves aan op basis van de onderhoudsplannen. Dat is een fundamenteel verschil met onze aanpak. Het is met die hefboom dat we onze tunnels en wegen op lange termijn zullen herstellen.

'Zittende mandatarissen vinden nieuwe projecten of totaalrenovaties sexyer dan de bevolking te verleiden met een grondig uitgewerkt infrastructuur- en patrimoniumonderhoudsplan' ONDERHOUDSPLANNEN OPMAKEN Twee concrete voorstellen. Een: maak een onderhoudsplan op bij elke investering in wegen, kunstwerken of gebouwen. Twee: bereken telkens de onderhouds- en gebruiks-

Jan Bosschem: “Onze Belgische overheid denkt nog altijd in twee werelden: de wereld van investeringen en de wereld van ad-hoconderhoud.”

Par t ne r va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 149

WIE DOET WAT VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!

‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen: T +32 50 36 81 70 - E info@louwersuitgevers.be

WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR GERENOMMEERDE TOELEVERANCIERS VOOR DE BOUW

Staat u nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be? Neem dan voor meer informatie contact op met Kevin Desender: k.desender@louwersmediagroep.be

SCHRIJF U NU IN VOOR ONZE ONLINE NIEUWSBRIEF!

WIE DOET WAT

AANNEMERS

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK

ARCHITECTONISCH BETON

www.monument.be/companies/2-altritempi

VERSTRAETE | VANHECKE NV ASK-ROMEIN NV Ambachtstraat 33 2390 MALLE T +32 3 320 24 00 F +32 3 320 24 99 E info.be@ask-romein.com W www.ask-romein.com

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be

ADVOCATEN

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6

DECOMO NV

8340 SIJSELE

Industrielaan 96

T +32 50 36 28 20

7700 MOESKROEN

F +32 50 50 00 19

T +32 56 85 07 11

E ruben@rubenwillaert.be

F +32 56 34 48 91

W www.rubenwillaert.be

E info@decomo.be

ARCHITECTEN

W www.decomo.be

AUDIOVISUEEL MATERIAAL

ADVOCATEN

Aalter | Eeklo | Oostkamp | Deinze

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE Oostrozebeekstraat 54 8770 INGELMUNSTER T +32 51 31 60 80 F +32 51 30 22 37 E info@monument.be W www.monument.be

HERBRANT & PARTNERS ADVOCATEN Steenweg op Deinze 43b 9880 AALTER T +32 9 374 62 04 F +32 9 374 64 73 E info@herbrantpartners.be W www.herbrantpartners.be

AFWERKING PELLIKAAN BOUW NV Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T +32 2 720 58 45 F +32 2 721 34 70 W www.pellikaan.be

nv PLAY AV ARCHITEKTENBURO DE VLOED BVBA

Venecoweg 2

Laarnebaan 106 a

9810 NAZARETH

9070 HEUSDEN - DESTELBERGEN

T +32 9 381 86 40

T +32 9 252 11 22

F +32 9 381 86 49

F +32 9 252 11 25

E info@playbiz.be

E info@devloed.be

W www.playbiz.be

W www.devloed.be

PROMAT INTERNATIONAL NV

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING

Bormstraat 24

Torhoutsesteenweg 52

2830 TISSELT

8400 OOSTENDE

T +32 15 71 81 00

T +32 59 80 88 04

PIT ANTWERPEN NV

F +32 15 71 81 09

F +32 59 70 98 18

Starrenhoflaan 27 2950 KAPELLEN T +32 3 605 14 33 F +32 3 605 14 76 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

E info@promat-international.be W www.promat-international.com

E info@boeckx.be W www.boeckx.be

AUTOMATISCHE DEUREN

TORMAX BELGIUM Gontronde Heirweg 186 9090 MELLE T +32 9 272 72 72 F +32 9 252 42 24 E com@tormax.be W www.tormax.be

ALUMINIUM SCHRIJNWERKEN

BEDRIJFSWAGENINRICHTING BONTINCK ARCHITECTURE AND ENGINEERING CV J. HERMANS & C° N

RENOTEC NV Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 14 86 60 21 F +32 14 86 60 16 E info@renotec.be W www.renotec.be

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T +32 16 82 03 00 F +32 16 82 14 61 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31 9000 GENT T +32 9 225 01 74 F +32 9 225 64 14 E studiegroep@bontinck.biz W www.bontinck.biz

Groendreef 21 9880 AALTER T +32 9 325 75 75 F +32 9 325 75 80 E info@nvvandenbussche.be W www.nvvandenbussche.be

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE T +32 2 355 03 70 F +32 2 355 03 71

A LBRIMA

E info@sortimo.be

N.V.

NV VANDENBUSSCHE

SORTIMO BVBA

ALBRIMA NV Pulse Steenweg 17 2280 GROBBENDONK T +32 14 71 05 00 E albrima@telenet.be W www.albrima.be

W www.sortimo.be

SORTIMO WEST

Brugsesteenweg 210

Gentseweg 749 8793 SINT-ELOOIS-VYVE

8800 ROESELARE

SORTIMO CENTRUM

T +32 51 26 20 20

Schaarbeeklei 491 1800 VILVOORDE

F +32 51 26 20 21

SORTIMO OOST Industrieweg 49/7 3980 TESSENDERLO

W www.vkgroup.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 151

WIE DOET WAT

BETONWERKEN

HANG- EN SLUITWERK

GIETVLOEREN

COLT INTERNATIONAL NV KRUISBETON DE SLOOVERE NV Stokstraat 14 9770 KRUISHOUTEM T +32 9 388 33 15 F +32 9 388 32 77 E info@kruisbeton.be W www.kruisbeton.be

Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T +32 15 28 60 80 F +32 15 27 08 28 E info@be-coltgroup.com W www.coltgroup.com

BRANDWERING

KUNSTSTOFVLOEREN

BOGAERT KUNSTSTOFVLOEREN

DORMA FOQUIN N.V.

Bosdreef 78 9080 LOCHRISTI T +32 9 355 13 56 F +32 9 356 94 33 E info.bogaert@telenet.be W www.bkv-nv.eu

Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T +32 50 45 15 70 F +32 50 31 95 05 E info@dorma.be W www.dorma.be

HOUTEN PREFABCONSTRUCTIES

BINNENZONNEWERING AALBERS | WICO

JURRY PROJECTS TERNEUZEN Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31 115 69 59 51 F +31 115 69 59 53 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

LIQUIDFLOORS

PXP PROJECTS BVBA

Gentsesteenweg 204 8500 KORTRIJK T +32 56 24 13 90 W www.liquidfloors.be

Boskouter 12 9620 ZOTTEGEM T +32 9 335 02 80 F +32 9 361 02 28 E info@pxp.be W www.pxp.be

GLASRESTAURATIE

HVAC

BRANDBLUSAPPARATEN EN HASPELS

BOUWMATERIALEN EMMERY NV RENOTEC NV

2660 HOBOKEN

Acaciastraat 14e 2440 GEEL T +32 14 86 60 21 F +32 14 86 60 16 E info@renotec.be W www.renotec.be

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA Weststraat 8 8340 MOERKERKE T +32 50 20 90 24 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

BOUWKUNDIGE BEVEILIGING

SA NV

Boombekelaan 7 T +32 3 227 36 30 F +32 3 227 36 31

TCV ONGELOOFLIJK T.C.V.

Rue de France 1 STRAKKE 4280 HANNUIT T +32 19 65 92 70 GIETVLOEREN F +32 19 65 92 79 E info@tvc-hvac.be W tcv-hvac.be

CHAPE & VLOERISOLATIE

INBRAAKWERING

Overal toepasbaar 100% naadloos VERSTRAETE | VANHECKE NV

AALBERS | WICO

DEFRAEYE BOB BVBA

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Bergstraat 2b 8680 KOEKELARE T +32 51 58 98 62 F +32 51 58 33 61 E bob@bobdefraeye.be

BRANDBEVEILIGING

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T +32 3 829 04 00 F +32 3 829 08 06 E info@v-v.be W www.v-v.be

W www.bobdefraeye.be

www.liquidfloors.be

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen Onderhoudsvriendelijk • staal en inoxconstructies

Duurzaam

AALBERS | WICO Molenstraat 18 • algemene elektriciteit NL-3927 AC Renswoude • elektrische installaties in T industrie +31 318 57 14 11 de • privé-installaties F +31 318 57 39 07

E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

GRONDSTOFFEN

EXPLOSIEWERING

INDUSTRIËLE TECHNISCHE DIENSTEN Abutriek

S.AIR NV Industriezone Noord 1 - Nijverheidslaan 4 9308 GIJZEGEM (AALST) T +32 53 21 63 71 F +32 53 78 13 11 E info@sair.be W www.sair.be

152 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

AALBERS | WICO

ORCEM

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

Postbus 6067 4780 LX MOERDIJK T +31 168 74 50 40 F +31 168 38 23 31 E info@orcem.nl W www.orcem.nl

Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ABUTRIEK Jagershoek 8 8570 VICHTE T +32 56 77 21 65 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

114

• CV-ketels, stoomket en thermische olieke • warmeluchtgenerato en stralingspanelen • airconditioning en ve

WIE DOET WAT

INGENIEURSBUREAU

KOGELWERING

MATERIAAL VOOR AANNEMERS

AALBERS | WICO VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T +32 51 26 20 20 F +32 51 26 20 21 W www.vkgroup.be

INNOVATIE

Molenstraat 18 NL-3927 AC Renswoude T +31 318 57 14 11 F +31 318 57 39 07 E info@aalberswico.nl W www.aalberswico.nl

LICHTKOEPELS

D-LUX DAYLIGHT SOBEMO Chaussée de Dinant 13 5537 Anhée T +32 82 64 78 68 F +32 82 64 78 67 E info@sobemo.be W www.sobemo.be

INTERIEURAFWERKING

Singelken 1 9980 SINT-LAUREINS T +32 9 259 20 25 F +32 9 259 00 64 E info@dluxdaylight.be W www.dluxdaylight.be

POORTEN

INDEKO HOLLAND EURORENT NV

Everdenberg 11B

Bisschoppenhoflaan 631

4902 TT OOSTERHOUT

2100 DEURNE

T +31 162 45 52 40

T +32 3 325 43 00

F +31 162 42 91 60

F +32 3 325 99 03 W www.eurorent.be

E info@indeko.nl

METAALMAATWERK

SECLA NV Nijverheidslaan 1596 3660 OPGLABBEEK T +32 89 85 54 11 F +32 89 85 86 37 E info@secla.be W www.secla.be

LIFTEN

W www.indeko.nl

PROJECTONTWIKKELING

EXTENSA DYNAMIC REAL ESTATE Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T +32 2 237 08 20 F +32 2 237 08 21 W www.extensa.be

NATUURSTEEN

RESTAURATEURS

NV DAS NATUURSTEEN

DAS NATUURSTEEN DMV AFWERKING BVBA Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 569 27 98 F +32 3 294 91 07 E kurt@dmvafwerking.be W www.dmvafwerking.be

COOPMAN ORONA Mannebeekstraat 3 8790 WAREGEM T +32 56 35 85 80 F +32 56 35 58 65 E sales@coopman.orona.be W www.coopman.orona.be

Reppelsebaan 85 3294 MOLENSTEDE-DIEST T +32 13 78 05 40 F +32 13 77 80 73 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

2440 GEEL T +32 474 69 15 37 E info@patrimoon.be W www.patrimoon.be

de waal

PERFECT AAN DE BASIS

RDL ENGINEERING

Nijverheidsstraat 8 2381 WEELDE T +32 14 88 34 45 E info@gt-foam.be W www.gt-foam.be

Winkelomseheide 223a

PAALFUNDERING

ISOLATIETECHNIEKEN

GT - FOAM BVBA

PATRIMOON

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 31 35 24 E info@rdl-engineering.com W www.autolift.be W www.goederenlift.net

RUBEN WILLAERT

DE WAAL PALEN NV

Bloemisterijstraat 6

Voshol 6a 9100 LOKEREN T +32 9 340 55 00 F +32 9 340 55 18 E info@dewaalpalen.be

8340 SIJSELE

W www.dewaalpalen.be

PLATTE DAKEN

T +32 50 36 28 20 F +32 50 50 00 19 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

RIOLERINGEN

KANTOORINRICHTING W www.goederenlift.net

STROBBE MOBILITY SOLUTIONS BVBA JOYE NV Ter Donkt 30, 8540 DEERLIJK T +32 56 70 70 00 F +32 56 70 70 10 E info@joyekantoor.be W www.joyekantoor.be

Ambachtenstraat 46 8870 IZEGEM T +32 51 92 09 08 E info@strobbemobility.be W www.strobbemobility.be W www.parkeersysteem.be

DESCHACHT www.roofworkx.be

ROOFWORKX Noordlaan 29-8 8520 KUURNE T +32 56 37 29 37 E info@roofworkx.be W www.roofworkx.be

Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T +32 9 355 74 54 F +32 9 355 76 79 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 153

WIE DOET WAT

SCHILDERWERKEN

STAALBETONCONSTUCTIES

VLOEREN (FLEXIBEL)

ZONWERING & VENTILATIE

JURRY PROJECTS TERNEUZEN PEIKKO BENELUX ASIB BVBA Bredastraat 112 2060 ANTWERPEN T +32 3 336 82 64 F +32 3 336 82 31 E info@asibbvba.be W www.asib.be

Leemansweg 51 6827 BX ARNHEM T +31 (0)26 384 38 66 E info@peikko.nl W www.peikko.be

Lindenstraat 304c 2070 ZWIJNDRECHT T +32 3 298 30 73 F +32 3 294 91 07 E info@proreno.be W www.proreno.be

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN

VOEGWERKEN

T +32 15 28 60 80 F +32 15 27 08 28

STAALCONSTRUCTIES

NV STAALBETON SA

PRORENO BVBA

Mr. F.J. Haarmanweg 46 4538 AS TERNEUZEN T +31115 69 59 51 F +31115 69 59 53 E info@jurryprojects.nl W www.jurryprojects.nl

Oostmalsesteenweg 269 2310 Rijkevorsel T +32 3 312 85 40 F +32 3 312 85 49 E info@staalbeton.be W www.vanroey.pro

STAALSCHRIJNWERK

DAENS KITVOEGWERKEN

Ambachtstraat 58 3530 HELCHTEREN T +32 495 25 41 55 F +32 11 96 49 63 E kitvoegwerkendaens@telenet.be W www.kitvoegwerkendaens.be

WEGDEKVERWARMING

DUCO “VENTILATION & SUN CONTROL” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T +32 58 33 00 33 F +32 58 33 00 44 E info@duco.eu W www.duco.eu

SILICAATSTENEN DEJOND NV

ZUIDLAND LIJMWERKEN BV Noordhoeksestraat 7 4751 TM OUD GASTEL E info@zuidlandlijmwerken.nl W www.zuidlandlijmwerken.nl

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T +32 3 820 34 11 F +32 3 820 35 11 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

VAST MEUBILAIR

RENSON WAREGEM Maalbeekstraat 10

HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL Postbus 47 5258 ZG BERLICUM T +31 88 130 02 00 E info@hsi-heating.com W www.hsi-heating.com www.youtube.com/user/HSIBV2010

B - 8790 WAREGEM T +32 (0)56 627111 F +32 (0)56 602851 E info@ renson.be W www.renson.be

SPRINKLERS

VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN

EMMERY NV

EB PROJECTS N.V.

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T +31 3 227 36 30 F +31 3 227 36 31 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be W www.deluge.com.sg

Toekomstlaan 41A B-2200 HERENTALS T +32 14 28 55 20 F +32 14 21 11 88 E info@EBprojects.be W www.EBprojects.be

VERWARMINGSOPLOSSINGEN

SOFTWARE

VAKTIJDSCHRIFT VERSCHIJNING THEMA’S

Nr 2 april Nr 3 juni

Nr 4 september Nr 5 oktober

AD ULTIMA GROUP NV Beneluxpark 7 8500 KORTRIJK T +32 56 74 07 40 F +32 56 74 07 00 E info@adultima.be W www.adultima.be

154 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Nr 6 december

REMEHA NV Koralenhoeve 10 2160 WOMMELGEM T +32 3 230 71 06 F +32 3 354 54 30 E info@remeha.be W www.remeha.be

GWW: SPECIAL RIOLERING en ONDERGRONDSE INFRA - Software - Opleiding - Offshore BOUWMAT: Verreikers - Banden en rijwerken - Motortechniek GWW: SPECIAL RAIL - Tunnelbouw - Markeringen - Veiligheid BOUWMAT: Compacte Machines - Stroomgroepen - Heien en Funderen GWW: SPECIAL STAAL - Signalisatie - Milieu - Afwatering BOUWMAT: Graafmachines - Bouwtransport - Electrisch en Hybride Compact Machinery - Track en Trace GWW: SPECIAL RIOLERING en ONDERGRONDSE INFRA - Cement - Waterbouw - Hout in infra BOUWMAT: Rupsgravers - Machinebesturing en GPS - Straat en Wegenwerk GWW: SPECIAL DUURZAAMHEID - Bruggenbouw - Openbare Ruimte - Asfalt BOUWMAT: Vrachtwagens en kippers - Betoncentrales - pneumatische gereedschappen

Voor informatie:

Wim Fierens, E w.fierens@louwersmediagroep.be M +32 476 67 65 55 Pascal Op de Beeck, E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be, M +32 475 28 14 64

WHERE REAL ESTATE STORIES ARE TOLD

24, 25 & 26 MAY 2016 | TOUR&TAXIS BRUSSELS MEET ALL REAL ESTATE PROFESSIONALS IN ONE PLACE! www.realty-brussels.com

@realtybrussels

Realty Brussels

40.000 BEDRIJFSZEKERE

MACHINES TE HUUR

VOOR BOUW EN INDUSTRIE

r da

00 40a.c0hines!

Mee

2016 | 2017

uur Machineverh Industrie voor Bou w &

eurorent.be

GRA cata TIS logu 2 016/ 2017 s