Bouwen aan de zorg 02-2009

bouwen aan de

+ NUMMER 2 2009 +

gezondheidszorg + VAKTIJDSCHRIFT over de bouw en ontwikkeling in de gezondheidszorg + www.gezondheidszorg.org +

+

LUMC: van kantine naar kwaliteitsrestaurant Sint Jozef Moorsele

+

+

zorgtotaalbeurs 2009

Bouwdag: bouwregime formeel nog niet opgeheven

In deze ruimte bepalen specialisten het succes Cleanroom Combination Group ziet niets over het hoofd Cleanroom Combination Group biedt ‘room for perfection’ voor cleanrooms in de gezondheidszorg, de farmaceutische industrie, de biotechnologie, de biofarmaceutische industrie, de nanotechnologie en andere hoogwaardige industrieën. Een geïntegreerde aanpak, van eerste advies en ontwerp tot en met oplevering, inrichting en validatie. Met oog voor alle componenten en gebruiksfuncties. En rekening houdend met de meest uiteenlopende wensen, normen en voorschriften.

Cleanroom Combination Group, De Waterlaat 2, 5571 MZ Bergeijk +31 (0)497 55 65 65 www.cleanroomcg.com

Room for perfection

"Niet "Niet de de jaren jaren in in ons ons leven leven tellen, tellen, "Niet de jaren in ons leven tellen, maar maar het het leven leven in in onze onze jaren." jaren." maar het leven in onze jaren."

Abraham Lincoln Abraham Lincoln Abraham Lincoln

Meubilair voor levenskwaliteit Meubilair voor levenskwaliteit Meubilair voor levenskwaliteit

sentida sentida Extra laag verpleegbed Extra laag verpleegbed Extra laag verpleegbed

wissner-bosserhoff nederland wissner-bosserhoff nederland wissner-bosserhoff belgium · wissner-bosserhoff belgium nederland· wissner-bosserhoff belgium ·

· Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: info.nl@wi-bo.de · www.wi-bo.com · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: info.nl@wi-bo.de · www.wi-bo.com Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: info@wi-bo.be · www.wi-bo.be · Keerweer 42 · 3316 15/15 KA Dordrecht · Tel.: +31· (0) 652 78(0) 652 info.nl@wi-bo.de Egide Walschaertsstraat · 2800 Mechelen Tel.:78 +32 (0)18 1550 21 ·08Fax: 41 +31 · Fax:(0) +32 1518 2955 14 ·64E-mail: · E-mail: info@wi-bo.be· www.wi-bo.com · www.wi-bo.be Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: info@wi-bo.be · www.wi-bo.be

onetti architecten

Jorissen Simonetti architecten

Doetinchem Le

Doetinchem Leiden Maarssen Rijssen Steenwijk

telefoon (0548) 51 88 88, e-mail info@jsarijssen.nl

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ eiden Maarssen Rijssen Steenwijk +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Als het voorjaar zo nadert en de eerste lentedagen zich soms al onverwacht in de maanden maart en ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ april aandienen, dan lijkt er in de gezondheidszorg ook weer een impuls naar buiten te ontstaan. Op +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ de een of andere manier merkten we in alle gesprekken die we voerden en interviews die we hielden ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ voor deze editie van Bouwen aan de Gezondheidszorg, dat er opvallend veel aandacht was voor het +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ wel en wee van de eindgebruiker, de cliënt. Zo werd er veel gewezen op de soms prachtige tuinen bij ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ de complexen die al weer de eerste groene tekenen vertoonden. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Nu stellen we absoluut niet dat in andere delen van het jaar geen aandacht zou zijn voor die eind++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ gebruiker, maar tijdens het voorjaar hebben we er ineens weer (extra) zin in; wat meer aandacht +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ voor de Feel and Look van de verzorging en de gezondheidszorg. En dat is een goed teken! Er wordt ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ immers al genoeg geklaagd over de economische time out die allerlei belemmeringen opwerpt voor +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ investeringen en innovatie.

Die positieve stemming kan zich dus best nog wel eens verder gaan ver++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ talen in goede moed om de komende maanden opbouwend door te komen en met veel elan projec+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ten te presenteren en op te leveren. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ En… dat betekent dus ook dat dit deze periode juist de inspiratie moet opleveren om dus ook weer +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ van start te gaan met nieuwe uitdagingen. De grijze maanden laten we achter ons; we hebben dan ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ook een positieve blik voorwaarts. En dat geldt hopelijk ook voor u. En zo niet… lees dan meteen +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ deze Bouwen aan de Gezondheidszorg – waarbij onder andere wordt teruggeblikt op de zeer succes++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ volle Zorgtotaalbeurs - en dan zult u – net als wij – ervaren, dat er weer prachtige ontwikkelingen zijn. +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Er is weer flink gebouwd aan de gezondheidszorg. ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ En zo hoort het eigenlijk het hele jaar te zijn! ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Jerry Helmers +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ Bouwen aan de gezondheidszorg 5 +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

voorwoord

Nieuwe uitdagingen

bouwen aan de

Vaktijdschrift over de bouw en ontwikkeling in de gezondheidszorg www.gezondheidszorg.org

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ........................... . . . . . . . . . . . . ................................................... ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

Jaargang 9, nummer 2 2009 Sinds 2001 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl E redactie.nederland@gezondheidszorg.nl W www.louwersuitgevers.nl Redactieteam Hedvig Beunk, Henk Geist, Roel van Gils, Rimke de Groot, Jerry Helmers, Ton Hoynck, Ank van Lier, Koen Mortelmans, Marcel van Rijnbach, Jan-Kees Verschuure.

Redactieadres Vlaanderen Koen Mortelmans Kempenlaan 5 B-2160 Wommelgem T +32 (0)3 353606 E redactie.belgie@gezondheidszorg.org Bladmanagement Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl Secretariaat Mariëlle van den Groenendaal Advertenties Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bagz wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 Postbus 15, B-3910 Neerpelt, België T +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541 Fotografie Rein Bollen, Roel van Gils, Ad van Hasselt, Jerry Helmers, Marcel van Rijnbach, Photos and More, Jeroen van der Wielen.

Abonnementsprijs € 48,- per jaar incl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Gezondheidszorg.

Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl Adreswijzigingen Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert Opzeggingen Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Doelgroep Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen.

Druk Drukkerij Offset Service, Valkenswaard, Nederland Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding.

Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. . .. . .. .. .. ..

Vormgeving Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl

09

Zorgcampus de Blaauwe Hoeve nadert voltooiing

14

Bouwdag: bouwregime formeel nog niet opgeheven

23

Eromes presenteert des Bouvrie- collecties tijdens zorgdag

26

Interview George Kam: voor een betere samenwerking in de zorgbouw

30

Zorgtotaal toont gretige branche

40

CCG en Gerflor samen handen ineen voor een betere hygiëne

42

Vlaanderens eerste energiezuinig rusthuis: Wooncentrum Sint-Jozef

46

Thema: interieurbouw

54

LUMC: van kantine naar kwaliteitsrestaurant

60

Column: aanbestedingsplicht van een ziekenhuis

.. ..... .. .. .. .. .. .. .. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... ............. ................................................... .. ..... . . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... . . . . . . . ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. ..... .. .. .. .. .. .. .. ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..... ..... . . . . . . . ............. ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................... ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

... . ... . ... . ... . . .. . .. . . . .. . .. . . . .. . .. . . .. . .. . .. .. . .. .. . .. . .. . .. ..

2

bouwen aan de

+ NUMMER 2 2009 +

gezondheidszorg + VAKTIJDSCHRIFT oVER DE BoUw EN oNTwIKKELINg IN DE gEzoNDHEIDSzoRg + www.gEzoNDHEIDSzoRg.oRg +

+

LUMC: van kantine naar kwaliteitsrestaurant Sint Jozef Moorsele

+

+

zorgtotaalbeurs 2009

Bouwdag: bouwregime formeel nog niet opgeheven

Sfeervolle bar Wissehaege in Eindhoven Voor meer informatie hierover: Verschuren Interieurbouw tel. 040 2647310

62

Vervoort brengt leven in de brouwerij

66

Cadolto bouwt 14 ziekenhuizen in Rusland

70

Verschuren Interieurbouw BV: we gaan altijd voor een acht

72

Nieuw Maartenshof flexibel en toekomstgericht

77

In Ontwerp: nieuwbouw centrumverpleeghuis Liduina te Boxtel

78

De Vloed: systeembouwer Symo-Bouw uit Gemert houdt vast aan visie

82

Thema: veiligheid en toegankelijkheid

86

Yield leverde interieur in Vlietland Ziekenhuis

88

In Ontwerp: Heilghart ziekenhuis vindt nodige ruimte buiten stadscentrum

91

Frankfurtse seniorentoren werd luxehotel

Meneer van der Pols gaat graag op stap

Het is een gekend probleem in veel zorginstellingen: Waar is de medische apparatuur wanneer die nodig is? En hoeveel hulpmiddelen zijn er nog vrij en waar staan die?

En soms is de vraag zelfs: waar is de patiënt of de bewoner? Met de oplossingen van Imtech voor locatiebepaling ziet u met één blik op het scherm waar ze zijn. Dat biedt niet alleen de mogelijkheid om geld te besparen, in sommige gevallen kan dat zelfs levens redden.

Bij locatiebepaling draait het allemaal om RFID-tags, kleine chips waarop informatie kan worden opgeslagen en die op afstand kunnen worden uitgelezen. De mogelijkheden zijn vervolgens legio. Door tags in de vorm van toegangspasjes kunnen personen wel of niet geautoriseerd worden bepaalde ruimtes te betreden. Door een tag aan te brengen in een schoen of op een kledingstuk kunnen dwalende patiënten zich vrij bewegen door ruimtes die voor hen veilig zijn. In combinatie met een detectielus bij de uitgang gaat de deur dan niet open voor dwalende patiënten maar wel wanneer de verpleging erdoor moet.

Imtech geeft u de vrijheid van controle.

Kijk op www.imtechas.eu of bel (010) 28 42 666 voor een advies op maat.

DE BLAAUWE HOEVE

Zorgcampus De Blaauwe Hoeve nadert voltooiing Gekoppelde laagbouwwoningen

D

e werken zijn het praktisch resultaat van een grootschalig masterplan om de hele campus grondig te moderniseren. De aanpassingen aan het verzorgingshuis en uitbreiding van het verpleeghuis begonnen al in de jaren tachtig, toen bleek dat de bestaande gebouwen niet meer voldeden aan de verhoogde comfort- en andere normen voor zorginstellingen. Zo waren de kamers in het verzorgingshuis veel te klein. Het uitbreken van een aantal tussenmuren om van drie bestaande telkens twee nieuwe kamers te maken bleek slechts een tijdelijke oplossing. Het gebouw leed bovendien aan ouderdomskwalen, zoals lekken en tochtigheid.

In het verpleeghuis sliep een groot aantal bewoners op vierpersoonskamers.

“Daarom kozen we voor een integrale, grootschalige oplossing,” vertelt Lex Janse, directeur van de Blaauwe Hoeve. “We verdeelden ons bouwproject over verschillende fasen, zodat we telkens eerst nieuwe infrastructuur ter beschikking hadden voor we bestaande onderdelen sloopten. Op die manier moesten we niet voor tijdelijke woongelegenheden zorgen of tijdelijk onze opvangcapaciteit terugschroeven.”

De Blaauwe Hoeve, de zorgcampus van de stichting Curamus in Hulst, is de voorbije jaren sterk van uitzicht veranderd. Momenteel ligt de vierde fase van de bouwwerken achter de rug. Wat nog volgt zijn – in verhouding – meer bescheiden ingrepen.

Curamus vertrouwde de eerste fase toe aan Woonstichting Hulst, de plaatselijke woningbouwvereniging, gespecialiseerd in het optrekken van sociale woningen. De stichting kocht een deel van het terrein aan en bouwde er hedendaagse appartementsblokken, met 151 woongelegenheden van ruim 85 m² voor senioren. Curamus staat voor de bewoners ervan in voor de nodige zorgverlening. Maar ook de bewoners van de bredere buurt kunnen hiervoor een beroep doen op Curamus. ▼

Bouwen aan de gezondheidszorg

9

Het fungeert bovendien als kenniscentrum voor de hele regio. Deze appartementsblokken bevinden zich langs de rand van de campus, langs de straatzijden. In de volgende fasen trok Curamus zelf in het centrale en achterste deel ervan een multifunctioneel diensten- en verpleeg/ reactiveringscentrum, met inbegrip van een ziekenhuiskliniek.

Plein Beide nieuwe hoofdgebouwen van Curamus bevinden zich tegenover elkaar, langs een langwerpige zone, die deels als oprijlaan, deels als plein fungeert. Momenteel fungeert een deel van dit plein als parkeerterrein. “Dit is niet de bedoeling, maar we staan het voorlopig oogluikend toe,” aldus Lex Janse. “Zolang er elders op de campus nog werken bezig zijn is dit de meest praktische oplossing. Maar het is geen blijvende oplossing.

We gaan een deel van de verharding wegnemen en het plein een meer groen karakter

10

Bouwen aan de gezondheidszorg

geven, met heggen en bomenrijen. Daarbij wint ook het terraskarakter aan belang.”

Dit plein geeft de campus een centraal punt en zorgt voor de ruimtelijke samenhang.

Want verder lijkt de spreiding van de gebouwen nogal nonchalant. “Een meer rationele indeling was praktisch niet mogelijk. We wisten vooraf niet welke extra gronden we nog zouden kunnen bijkopen. Omdat de nieuwbouw telkens de sloop voorafging, konden we alleen bouwen op plekken waar zich eerder geen gebouwen bevonden. Wanneer alle werken achter de rug liggen en ook de interne verbindingswegen er liggen wordt de samenhang veel herkenbaarder. Voor kleine schoonheidsfoutjes vinden we praktische oplossingen. Zo ligt het gebouw voor de energieproductie door de groei van de campus nu tussen enkele woningen. Dat is niet mooi, maar we hadden geen andere betaalbare keuze. We laten dit gebouwtje nu hele-

maal overgroeien met groen. Op het visuele aspect na veroorzaakt het absoluut geen hinder.”

Kapel Het gebouw links van het plein omvat een HOED (huisartsen onder één dak), een HAK (huisartsenkliniek), een ruime apotheek, een ziekenhuiskliniek van ziekenhuis De Honte (Stichting ZorgSaam), een zorghotel met zes plaatsen voor tijdelijke opname, een supermarkt, een kapsalon, een schoonheidssalon, een zorgwinkel, een mortuarium, twee groepswoningen voor revalidatiepatiënten, een dagbehandeling somatiek, medische en paramedische voorzieningen en een polikliniek voor fysiotherapie. In dit gebouw is ook de bestaande kapel geïntegreerd. “Aanvankelijk was dit niet de bedoeling, maar al snel voerde de Hulsterse gemeenschap actie om de kapel te behouden. De initiatiefnemers brachten zelfs geld bij elkaar om de kapel

DE BLAAUWE HOEVE

te redden.” Het resultaat mag er zijn. De kapel, met een gelijkvloers en balkon, is rechtstreeks bereikbaar vanuit de nieuwbouw.

Langs de buitenkant oogt ze erg onopvallend, maar de binnenruimte leent zich niet alleen tot religieuze plechtigheden, maar ook tot lezingen en muziekuitvoeringen.

“Het verbinden van de kapel met de nieuwbouw was één van de meer complexe aspecten van dit bouwproject,” verklaart Richard van Campen van hoofdaannemer Sprangers Bouwbedrijf. “Gelukkig beschikken we over een massa ervaring in het bouwen voor de zorgsector, zowel in nieuwbouw als in renovatie. Technisch is De Blaauwe Hoeve voor ons geen ongewoon project. Een dragende structuur in beton en staal, aluminium buitenschrijnwerk, gevels in baksteen, daar gaan we elke dag mee om. De uitdaging lag in de sluitende planning. Elke fase was een project op zich. Bovendien moest de timing ervan perfect op elkaar aansluiten.”

De huisartsen, de apotheek en het ziekenhuis huren de ruimte die ze gebruiken van Curamus. “Dit past in het streven van alle participanten om ketenzorg te ontwikkelen.

Zo komen huisartsen, specialisten uit het ziekenhuis en verpleeghuisartsen rondom de individuele cliënten/patiënten met elkaar in contact. De ziekenhuiskliniek dient vooral voor patiënten met nabehandeling.In de verpleegaccommodatie laten we zoveel mogelijk ruimte en initiatief voor eigen meubilair en inrichtingskeuzes van de bewoners.

Zo plaatsen wij er geen eigen standaard tvtoestellen. De huiselijke sfeer primeert. Maar de revalidatiekamers moeten uitstralen dat het tijdelijke verblijven zijn. Daarom bijvoorbeeld delen telkens twee slaapkamers één sanitaire ruimte. Zo gebruiken we tevens de beschikbare ruimte op een efficiëntere manier.”

Huiselijke kleuren In het rechtse gebouw bevinden zich de kantoren van Curamus, een nieuwe keuken, een restaurant annex bruin café, een centrum voor dagopvang voor dementerende mensen en drie woongelegenheden voor ernstig lichamelijk zieke mensen, die uitgebreide

zorgen nodig hebben. Het telt eveneens vier plaatsen voor palliatieve zorg. Dit gebouw omvat, aansluitend op café en restaurant tevens animatieruimte. Bezoekers kunnen zonodig op de verdieping ervan blijven logeren. Daar bevinden zich bovendien vergaderruimtes en een centrum voor dagopvang.

Op de tweede verdieping zijn de afdelingen intensieve verpleegkundige verzorging en palliatieve zorg ondergebracht. De kantoorruimte op de derde en hoogste verdieping is grotendeels ingericht als landschapkantoor. Die keuze optimaliseert de inval van natuurlijk daglicht en drukte ook de kosten. Het kantoormeubilair bevat wel heel wat zwarte accenten, maar verder overheersen hier warme, gebroken kleuren. Dat valt in dit gebouw, het meest recente, nog sterker op dan in de andere constructies. Curamus laat zich niet meeslepen door de huidige trend naar strakke lijnen en effen kleurvakken en houdt zich bewust aan tinten die weliswaar niet hypermodern overkomen, maar wel een huiselijke sfeer tot stand brengen.

De groepswoningen achteraan zijn laagbouwconstructies. Het gaat om zes entiteiten voor telkens acht personen, die per twee ruggelings gekoppeld zijn. “Het is onze bedoeling om zeven dergelijke woongebouwen te bouwen. De bouw van de zevende woning moesten we voor onbepaalde tijd uitstellen, omdat de we eerst een bestaand gebouw moesten slopen. In deze ‘bungalows’ kunnen dementerende senioren vrij zelfstandig leven. Dankzij de koppeling verloopt de dienstverlening vlotter. Elke bungalow heeft een inkomhal, een bezoekerstoilet, een grote woonkeuken, een grote open huiskamer, acht slaapkamers, twee badkamers, een aantal polyvalente ruimtes, een terras en een tuin.” De volumes zijn wel identiek, maar de afwerking en de binneninrichting verschillen.

Duurzame accenten Geen zonnepanelen of groenzones op de daken. Een groot verschil met het nabije Vlaanderen, waar beide vormen van dakafwerking de voorbije jaren boomden. “Wat betreft zonnepanelen verloopt het in Nederland wat trager, maar in de toekomst zullen ze ook hier meer terrein winnen,” denkt Lex Janse. ▼

Bouwen aan de gezondheidszorg

11

SPR adv fc 197x130 0904:SPR

15-04-2009

11:31

Pagina 1

Bouwbedrijf Breda Terneuzen

Nijverheidssingel 315 4811 ZW BREDA Telefoon (076) 523 99 00 Fax (076) 523 99 88 Mr. F.J. Haarmanweg 50 4538 AS TERNEUZEN Telefoon (0115) 61 79 70 Fax (0115) 61 99 88 Internet: www.sprangers.nl E-mail: mail@sprangers.nl

Verpleeg- en ziekenhuisinrichtingen voor levenskwaliteit

Rayonmanager Noord - Noordwest Nederland Ter uitbreiding van onze huidige Salesteam zijn wij opzoek naar nieuwsteeen ambitieuze (startende) rayonmanager.

e kkelingen?

wissner-bosserhoff Nederland B.V.

de nieuwsteIs een 100% dochter van wissner-bosserhoff Holding GmbH uit – 12/C 038.Duitsland.

wissner-bosserhoff GmbH behoort binnen haar branche tot de toonaangevers op de wereldmarkt, is innovatief en altijd bezig 42 · 3316 KA Dordrecht kwaliteitsproducten ontwikkelen/produceren voor het wel652 18 55 · E-mail: info.nl@wi-bo.dete · www.wi-bo.de zijn van de bewoners/patiënten maar ook die van de verpleging.

Onze focus ligt op de eigen productie van Verpleeg- en Ziekenhuisbedden, ook het daarbij behorende onderhoud en de service hebben wij in ons pakket.

Functie u bent verantwoordelijk voor uw eigen Rayon, waarin u: • actief relaties beheerd; • een rayonplan opstelt en uitvoert; • deze rapporteert, analyseert en implementeert; • door commerciële vaardigheden deze in concrete opdrachten voor zijn of haar rekening neemt.

Functie eisen Voor deze functie zijn wij opzoek naar een persoon met een HBO werk- en denkniveau.

Een commercieel ingestelde teamplayer, die ook zeer disciplinair, professioneel en zelfstandig kan werken. Je bent een echte relatiemanager, hebt goede sociale vaardigheden en beschikt over uitstekende communicatieve en presentatie vaardigheden.

Ervaring in een vergelijkbare commerciële functie binnen de gezondheidszorg is een pré. Bij voorkeur bent u woonachtig in midden- of noordwest Nederland.

Aanbod Wij bieden naast een marktconforme salaris, uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden aan, een stabiel bedrijf met een sterke moedermaatschappij in Duitsland.

Geïnteresseerd ? stuur dan uw sollicitatie naar: wissner-bosserhoff Nederland B.V. T.a.v. de heer J. Belaj Controlling/HRM Keerweer 42 3316 KA DORDRECHT e-mail Tel Fax

: belaj@wi-bo.de : 078 - 652 18 58 : 078 - 652 18 55

DE BLAAUWE HOEVE

“Vergeet niet dat ons masterplan al jaren geleden op papier is gezet. We hebben wel heel wat opties bekeken. Zoals de mogelijkheid om via warmtewisselaars gebruik te maken van warmte en koelte uit de bodem.

Maar het kostenplaatje daarvan was te hoog.

We hebben wel veel werk gemaakt van een doorgedreven isolatie, om het energiegebruik te beperken. Energiebedrijf Delta heeft op ons terrein een energie-unit opgetrokken, op basis van stookolie . Centraal zorgen we daar voor het warm water voor heel de campus. De restenergie zetten we op het distributienet. We vangen het regenwater op en bufferen dit in twee open vijvers, vlakbij de vrijstaande groepswoningen. Die vijvers zijn niet alleen praktisch, maar ook mooi.”

Directeur Lex Janse

Stadswoningen Buiten de zorgcampus De Blaauwe Hoeve deed Curamus ook twee groepswoningen voor telkens acht psychogeriatrische personen optrekken in het stadscentrum van Hulst.

In de onmiddellijke nabijheid van deze twee nieuwbouwwoningen lopen in juli de werken voor een derde entiteit ten einde. Deze derde woning is een echte stadswoning. Dit betekent dat de gebruikers op de begane grond zullen wonen en op de twee verdiepingen slapen. Traplopen is niet noodzakelijk, want er is een lift. “Het woonconcept van een tehuis of appartement hebben we hiermee verlaten. We beschouwen deze indeling als een experiment, dat misschien voor herhaling vatbaar is. In mei starten we met drie woningen in Sint-Jansteen. Dit project ligt vlakbij bestaande zorginfrastructuur.

Economisch gezien zou het wenselijk zijn om uiteindelijk vier dergelijke woningen te groeperen.”

■

Fase 1 langs de rand van de zorgcampus

Feiten en Cijfers Project Opdrachtgevers

Zorgcentrum De Blaauwe Hoeve, Hulst Stichting Curamus, Hulst ; Woonstichting Hulst, Hulst

Aannemer Sprangers Bouwbedrijf, Terneuzen-Breda Zorgverlener Stichting Curamus, Hulst Start werken 2002 Einde werken 2009 Bouwkosten € 45 miljoen Capaciteit 151 zorgappartementen, 6 groepswoningen voor samen 48 personen, 16 plaatsen revalidatie, 6 plaatsen zorghotel, 16 plaatsen revalidatie, 16 plaatsen ziekenhuis, 20 plaatsen groepswoningen somatiek, 4 bedden voor palliatieve zorg, 140 voor plaatsen zwaar zorgenbehoevende bejaarden Capaciteit grootkeuken 750 tot 850 maaltijden per dag Capaciteit restaurant 80 plaatsen brasserie, 80 plaatsen restaurant Capaciteit stadscentrum en Sint-Jansteen 6 groepswoningen met samen 48 woongelegenheden

Bouwen aan de gezondheidszorg

13

Crisis biedt kansen, maar ...

Bouwregime formeel nog niet opgeheven

14

Bouwen aan de gezondheidszorg

bouwdag

De Bouwdag Verpleging & Verzorging van het TNO Centrum Zorg en Bouw - voorheen het Bouwcollege - staat al een aantal jaren in het teken van het leven na het bouwregime; dat is nog steeds niet officieel afgeschaft dus ook tijdens de editie 2009 werd er nog veel over gerept. En de kredietcrisis? “Laten we een veto uitspreken over het woord,” zo begon dagvoorzitter Marianne Straks (directeur Huisvesting Cordaan) in het Edese congrescentrum De Reehorst.

D

aar had de eerste spreker op 11 maart, gunningen en nacalculatie zal alleen plaatsvinden Anne Klein, geen rekening mee gehou- over de jaren 2009 en 2010 en niet over de periode den: op zijn eerste presentatiesheet stond daaropvolgend. De voorziene berekening van de het vermaledijde c-woord al vermeld en dat kon kapitaallasten op basis van de zogenoemde norook niet anders als het thema van de dag ‘Crisis of matieve huisvestingscomponenten (nhc’s) binnen kansen?’ luidt. De senior onderzoeker monitoring zorgzwaartepakketten (zzp’s) is in een overgangs& kwaliteit van het Centrum Zorg en Bouw kwam situatie een zo mogelijk nog ingewikkelder kwesechter niet eens aan behandeling van de krediet- tie; misschien komt er zelfs een puntensysteem. crisis toe, want de wereld staat in de zorgbouw so- “Ga vooralsnog uit van de normen die golden onwieso al op zijn kop. Het laatste nieuws? De Eerste der het bouwregime,” adviseert Anne Klein. InstelKamer moet de afschaffing van het bouwregime lingen die hoge kapitaallasten hebben krijgen het nog goedkeuren, dus de partijen die bouwende moeilijk bij een puntensysteem zeker als de huis▼ instellingen in de toekomstige constellatie gaan vestingskwaliteit matig is. begeleiden en/of beoordelen – de Inspectie van de Gezondheidszorg en de Nederlandse Zorgautoriteit – houden zelf ook nog even radiostilte. De Altavilla Brandveiligheid, uw adviseur Nza geeft pas duidelijkheid over de voorwaarden bij brandveiligheidsvraagstukken! voor nacalculatie als het bouwregime formeel is Is mijn huisvesting of ontwerp hiervoor brandafgeschaft; de Inspectie is opdrachtgever van de veilig en voldoet het aan de hiervoor geldende ontwikkeling van de zogenoemde veldnormen voorschriften? Een actuele vraag. Het antwoord voor gebouwenkwaliteit; die zullen worden gemo- is vaak niet één-twee-drie te geven. Een wereld nitord door het Centrum Zorg en Bouw. Het meest van wet- en regelgeving openbaart zich. Wet- en opmerkelijk is misschien wel dat het College bouw regelgeving die zich niet eenvoudig laten toepaszorginstellingen feitelijk nog actief is, terwijl zij per sen. Of het nu gaat om bestaande of te ontwer1 januari al is geëvalueerd tot TNO-instituut. En pen huisvesting, deskundigen bij Altavilla op het hoewel opheffing van het bouwregime – met te- gebied van brandveiligheid en de wet- en regelrugwerkende kracht – nog steeds het doel is van geving daaromtrent, kunnen u zeer doeltreffend het Ministerie van VWS c.q. de Tweede Kamer en adviseren. Door een pragmatische en praktische de toelatingen met bouw zijn stilgelegd, moet het benadering vinden wij de meest passende oplosBouwcollege van staatssecretaris Bussemaker nog singen, die voldoen aan de regels en bovendien een brandveilige situatie opleveren! honderden aanvragen van advies voorzien.

foto’s: Centrum Zorg en Bouw

Geen ‘speeltje’ 2009 en 2010 worden sowieso overgangsjaren, vertelde Klein, die zichzelf enigszins gekscherend ‘hoofd bezemfunctie’ noemt. Voor wie toch enige duidelijkheid wil: tot 1 januari 2010 wordt nog een eindafrekening gemaakt voor afgegeven ver-

Wij nodigen u uit onze werkgebieden nader te verkennen en komen graag met u in contact voor een kennismaking.

Voor meer informatie www.altavilla.nl

Bouwen aan de gezondheidszorg

15

hoogleraar ouderengeneeskunde Rudi Westendorp

Ondertussen werkt het Centrum Zorg en Bouw aan haar bekendheid. De uitbouw van het Centrum gaat in ieder geval gestaag voort; naast monitoring zal het bijvoorbeeld haalbaarheidsstudies gaan aanbieden voor vastgoedontwikkeling van zorginstellingen nog steeds op basis van ‘good practice’, maar met een algemenere insteek en niet langer alleen functioneel. En de toekomstige veldnormen worden geen ‘speeltje’ van het Centrum zelf, maar zullen breed gedragen en algemeen erkend worden, door de betrokkenheid van cliëntenorganisatie LOC-LPR, Actiz, Gehandicaptenzorg, GGZ, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het Ministerie van VWS. “De veldnormen zullen minder gedetailleerd zijn dan de prestatie-eisen van het Bouwcollege, en gebaseerd zijn op cliëntveiligheid.” Handhaving en toezicht verschuiven zoals bekend naar de Inspectie.

senior onderzoeker monitoring & kwaliteit van het Centrum Zorg en Bouw Anne Klein

vooral: wees flexibel met je vastgoedvoorraad.”

Risico lopen hoort nu eenmaal bij ondernemen, vervolgde De Jonge. “Een vastgoedman kijkt niet naar de kapitaallasten uit het verleden, maar naar wat hij in de toekomst aan een pand kan verdienen. Stel jezelf vragen en pak kansen: wat is bijvoorbeeld het tweede leven van een gebouw als ik er in de zorg niets meer mee kan?” Wel constateert De Jonge een aantal pijnpunten: de flexibiliteit van het vastgoed is de laatste halve eeuw verminderd omdat stedelijke functies in die periode uiteen gelegd zijn. En bovendien hinkt de door de overheid voorgestelde marktwerking volgens hem op twee gedachten doordat zij uitgaat van gereguleerde tarieven. Dat is - in de beeldende taal van De Jonge - als ‘geboeid zwemmen in een krokodillenvijver’. “De woningcorporaties en scholen hebben de slag al gemaakt; probeer van hen te leren.”

Krokodillenvijver Eindconclusie van Anne Klein? “Zorg eerst voor Flexibel ondernemen goed beleid en staar je niet blind op regelge- Over tien jaar zal de zorg anders gemanaged ving,” een uitspraak die de volgende spreker, worden, maar nog wel op basis van 80% van de TU-hoogleraar en zorgondernemer Hans de huidige vastgoedvoorraad, denkt De Jonge. OnJonge (Brink Groep) volmondig onderschreef. dertussen kan de moderne zorgbestuurder wer“De nadruk ligt vanaf nu op financieel manage- ken aan waardetoevoeging buiten het vastgoed ment en het ontwikkelen van vastgoed. Ga uit van om en dat is ook belangrijk, stelt de ondernemer. de nieuwe situatie en maak eigen afwegingen en “Ben ik bijvoorbeeld een aantrekkelijke werkgever

16

Bouwen aan de gezondheidszorg

voor mijn personeel? De mens is immers flexibel.

En je kunt ook anders organiseren op basis van bestaande gebouwen.” Risico’s blijven er sowieso: de marktwaarde van vastgoed, de ontwikkeling van de kapitaalmarkt en politieke ontwikkelingen, maar “die risico’s loopt elke vastgoedondernemer. We moeten ons richten op het ondernemerschap en niet op het verleden.” De eindconclusie van Hans de Jonge spitste zich toe op het financieringssysteem van de zorg; De Jonge bleef binnen het thema van de Bouwdag en gaf daar een eigen draai aan: marktwerking biedt kansen, maar dan moet die marktwerking niet ‘gesimuleerd’ zijn door een ingrijpende overheid.

Domotica Na de discussies over de regelgeving en het ondernemen, was het de beurt aan het menselijk perspectief. Dit onderwerp kwam in De Reehorst van ethicus Cees Hertogh, tevens verpleeghuisarts van Vivium Zorggroep. Het ging op de Bouwdag specifiek om de ethische dilemma’s rond vrijheidbeperking van dementiepatiënten. En domotica is dan het sleutel- en misschien wel het toverwoord. “Beter dan fixatie, maar toch... In Oostenrijk is domoticabewaking wettelijk gezien een vorm van vrijheidsontneming. Bij ons ontbreekt het vooralsnog aan richtlijnen.” Hertogh fi-

bouwdag

ethicus en verpleeghuisarts Cees Hertogh

losofeerde eerst over de tegenstrijdigheden van vrijheid en zorg; het recht om niet behandeld te worden staat immers haaks op de behoeften van kwetsbare mensen, stelt de ethicus. “Goede zorg respecteert autonomie, maar zorg is altijd bemoeizucht, dus dat wringt.”

Hertogh kwam na deze stelling uit op een simpele fasering van het ziektebeeld van dementie: in de eerste fase is nog sprake van een patiënt die zijn wereldbeeld deelt met de omgeving en is bijvoorbeeld camera-bewaking onethisch; in de eindfase van de ziekte bevindt de patiënt zich in de eigen leefwereld en zijn domotica-toepassingen als bovengenoemde wel laakbaar. Waar de grenzen liggen in de praktijk maakte Hertogh niet duidelijk; zijn onderzoek naar toepassing van domotica in het Amsterdamse Leo Polakhuis lijkt alleen maar meer vragen op te roepen: is domotica eigenlijk geen bezuinigingsmaatregel? “De combinatie van medische, zorgkundige en psychosociale deskundigheid kan niet door techniek worden vervangen; wat dan overblijft is slechts het op afstand monitoren van gedrag.” De belangrijkste aanbeveling van Hertogh had betrekking op menswaardigheid en dan is direct zorgcontact onontbeerlijk, bijvoorbeeld in de reconstructie van de levensloop van de patiënt. “Dementie is een identiteitsondermij-

dagvoorzitter Marianne Straks

nende ziekte. En menselijk gedrag is niet iets om te managen, maar om te begrijpen,” besloot Hertogh zijn betoog.

Levensverwachting Als afsluiter van het ochtendprogramma werd de Leidse hoogleraar ouderengeneeskunde Rudi Westendorp opgevoerd, die eerst reclame mocht

Strategisch belang van vastgoed Zorgaanbieders maken een transitieproces door. Van vooral publiek gestuurde instellingen met relatief grote zekerheden worden het meer ondernemingen, waarvan de continuïteit afhankelijk is van succes in de markt, innovatie en beheersing van financiële risico’s.

Zorgondernemingen zijn zich in toenemende mate bewust van het strategisch belang van de bouwkundige infrastructuur voor de continuïteit en de ontwikkeling van de organisatie.

De marktpositie van een zorgaanbieder wordt meer en meer afhankelijk van de huisvestingscondities waaronder de zorg geleverd kan worden. Tegelijkertijd nemen de financiële risico’s van investeringen in de infrastructuur

maken voor de prestigieuze Leyden Academy on Vitality and Ageing, een kennisprogramma dat jonge medici aan betere ouderenzorg moet doen werken.

Westendorp liet meteen een ‘bom’ vallen: de levensverwachting van Nederlandse tachtigplussers is niet bijster hoog in vergelijking met andere westerse landen en in de laatste dertig jaar is het sterftecijfer van die leeftijdsgroep nauwelijks nog gedaald. ▼

toe. Voor beslissingen is het klassieke functionele referentiekader (doelgroep, oppervlakte, voorzieningen, normbudget) niet langer toereikend. Het gaat om wat de cliënt nu en in de toekomst wil, om het alternatief aanbod in de markt, om het vinden van partners bij planning en exploitatie en om zekerstelling dat investeringen waardevast blijven. Zorgaanbieders moeten hun huisvestingsplannen funderen op analyses van markt en krachtenveld, omzetprognoses en inzichten in de exploitatiegevolgen. Een strategische analyse van de onderneming is daarom het vertrekpunt voor de opstelling van een strategisch vastgoedplan.

Voor meer informatie www.sdbgroep.nl

Bouwen aan de gezondheidszorg

17

En wij zorgen voor u De invoering van de ZZP-financiering vraagt om een nieuwe kijk op organisatie-inrichting en inzet van personeel. Een perspectief waarin zorgvraaggestuurd werken en flexibiliteit centraal staan.

vastgoedvraagstukken, analyseert en ontwikkelt concepten en vertaalt deze naar een toekomstgerichte vastgoedstrategie, waarin technisch en financieel vastgoedbeheer centraal staat.

SDB Groep ondersteunt u hierbij met innovatieve HR- en salarisinstrumenten, opleidingen en adviesdiensten op het gebied van HRM en personeelsinzet, salaris, vastgoed en bouw, financiën en juridische zaken.

Consultants en adviseurs sturen primaire processen aan en delen hun specialistische kennis met u.

SDB BouwAdvies Gezondheidszorg, als onderdeel van SDB Groep, biedt oplossingen voor organisatorische- en

Uw voordeel: • meer zicht op uw vastgoedportefeuille • efficiëntere realisatieprocessen • besparing op kosten van vastgoedbeheer.

Kijk voor meer informatie op www.sdbgroep.nl F I NANCIËLE & H R- OP LOS S I NG E N

•

INTERIM MANAGEMENT & ADVIES

•

OPLEIDINGEN

bouwdag

TU-hoogleraar en zorgondernemer Hans de Jonge

Hoe dat komt? “De zorg in Nederland is goed deld wel een acht, dus we laten in Nederland in richtlijngebonden geneeskunde, maar mooie jaren liggen.” weet niet wat het met het samenspel van kwalen en chronische aandoeningen van Nog een reden voor de achterblijvende levenshoogbejaarden aan moet.” En tachtigplussers verwachting van tachtigplussers: ziekenhuishebben al gauw meerdere chronische aan- zorg en verpleegzorg sluiten in het geval van doeningen. “De afzonderlijke zorgsectoren een tachtigplusser niet (meer) op elkaar aan: de doen het goed in ons land, maar er is geen patiënt moet te vroeg naar huis. De oplossing gecoördineerd optreden. Bovendien: waar- volgens Westendorp? Een poortwachtersfuncom is er zoveel hartonderzoek gedaan onder tie – bijvoorbeeld uitgevoerd door de huisarts mensen van middelbare leeftijd en het sterf- - die te snelle opname in een ziekenhuis voortecijfer vervolgens spectaculair gedaald? Dat komt en daarnaast de invoering van verpleegonderzoek is opgestart door medici die zich- hotels tussen de cure en de care in. “Er moeten zelf en de leeftijdsgenoten getroffen zag wor- radicaal nieuwe zorgmodellen worden ingeden door hartziekten,” stelt Westendorp. “En voerd; die afzonderlijke ‘loketten’ moeten weg. tachtigplussers, daar doen we geen onder- Vorm volgt daarbij functie, ook wat betreft de zoek naar, maar zij geven het leven gemid- gebouwen. Wie pakt de handschoen op?” ■

BOB BOB BV is praktisch, onafhankelijk en betrouwbaar. Bezig met vastgoedstrategie, bouwproject- en huisvestingsmanagement voor de non-profitsector: cure en care, onderwijs, lagere overheden en woningbouwverenigingen.

En met verstand van een heleboel aanvullende kennisgebieden zoals aanbesteden, arbo, brandveiligheid bestaande gebouwen, domotica, financiering zorgvastgoed, kleinschalige woonvoorzieningen, onderhoudsbewust bouwen en de transformatie verzorgingshuizen.

Zie voor meer informatie onze website: www.bobadvies.nl

Bouwen aan de gezondheidszorg

19