Bouwen aan Vlaanderen 03 2013 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

3 VAKTijdschrift voor DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 3 2013 I juli-aug

Inclus

ief

Senioren kijken uit op Wellingtonbaan Balk van Beel Lijsternest Streuvels gerestaureerd Sint-Lievenscollege weer beeldig Belle Vue op Schelde in Temse met vakkatern

dak & geveltechniek

DucoSun Ellips Architecturale zonwering

De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor

elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

w w w.ftbremmers.com

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

Advocatenvennootschap FLAMEY behoort tot de absolute top van de Belgische kantoren gespecialiseerd in publiek en administratief recht.

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 Antwerpen Tel: + 32 3 257 33 16 Fax: + 32 3 237 38 51

Het kantoor verleent private en overheidsbedrijven, particulieren, lokale besturen en intercommunales zowel juridisch advies als bijstand in administratieve en gerechtelijke procedures, en is in het bijzonder gespecialiseerd in volgende materies:

- Overheidsopdrachten - PPS www.flamey-advocaten.be - Ruimtelijke ordening en stedenbouw info@flamey-advocaten.be - Milieurecht - Onteigeningen - Monumenten, landschappen en natuurbescherming - Energierecht - Handelsvestigingen - Brownfields Advocatenvennootschap FLAMEY is een gerenommeerd nichekantoor met vestiging in Antwerpen. Het kantoor kan bogen op een rijke expertise en meer dan 25 jaar ervaring.

Peter Flamey

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 Antwerpen Tel: 03/257.33.16 Fax: 03/237.38.51 email: info@flamey-advocaten.be

Consultaties zijn steeds op afspraak

1 . Barco - Kortrijk 2 . Gateway - Zaventem (in coop with A2RC) 3 . Trebel - Brussels 4 . Jetair - Zaventem 5 . Onyx - Antwerp

Have crazy architectural roof ideas...

...we perform them! Triﬂex daken zijn dicht. Van het oppervlak tot in het kleinste detail. Door het gebruik van vloeibare kunststofhars beschermen we uw dak jarenlang tegen alle weersomstandigheden.

Triﬂex Belgie Diamantstraat 10/301

Ook complexe dakvormen integreert Triﬂex zonder enige moeite. Gebogen of eerder strak? Variërende kleuren? Voor al uw wensen bieden we u een professionele oplossing. Zowel

B-2200 Herentals Tel: +32 14752550 Fax: +3214752614 info@triﬂex.be

voor nieuwbouw als renovatieprojecten.

www.triﬂex.be

Triﬂex, specialist in vloeibare kunststoffen

Maakt deel uit van de Follmann-Groep

UITGAVE

Voorwoord

Beste lezer, Tegenwoordig worden we overstelpt met begrippen als 'duurzaam' en 'milieuvriendelijk.' Het gebruik van al te algemene modewoorden houdt helaas risico's in. Zoals het risico dat het grote publiek niet merkt dat dit veel meer inhoudt dan een op lange termijn verantwoorde materialenkeuze. Het uitzicht van onze steden en gemeenten en onze manier van leven veranderen. Het zou wel eens kunnen gebeuren dat grote veranderingen, zoals kathedraaltorenhoge windturbines langs de snelwegen, vanzelfsprekender aanvoelen dan stille, minder dadelijk zichtbare aanpassingen. Zo evolueert het bouwen voor hoogbejaarden in twee richtingen. Want met de huidige toenemende vergrijzing wordt het klassieke concept van rust- en verzorgingstehuizen onbetaalbaar ĂŠn, in de grootste tehuizen, sociaal onleefbaar. Het eerste alternatief is het uit- en afstellen van de verhuis naar een tehuis. Daarvoor zijn er nu de 'aanpasbare woningen,' die ook meer en meer bewust deel uitmaken van een 'verzorgende omgeving.' Almaar meer rusthuizen kiezen ook voor leefgroepen, waarbij de residenten verschillende ruimten delen, zoals een opwarmkeuken en een salon. Het vergt wel een mentale inspanning, want mensen die eerder 'op zichzelf' waren, moeten een deeltje van hun privacy prijsgeven. Wie herinnert zich nog de jaren zestig, met daken vol doorgaans lelijke radio- en televisieantennes? Nu zijn er schotelantennes en zonnepanelen, maar hun plaatsing wordt meer en meer gereglementeerd, om het uitzicht van woningen elegant te houden. Toch lijken in de wand verwerkte, sierlijke zonnepanelen nog niet echt door te breken. Maar de opvallendste huidige trend in woonomgevingen is de verbanning van de wagen naar ondergrondse parkings, ten voordele van extra groen en open bufferbekkens voor regenwater. Deze ondergrondse parkings zullen de wagens meer en meer moeten delen met gesloten bufferbekkens en met een nieuw type nutsleiding: warmtedistributie. Dit blad verschijnt wel tijdens de traditionele zomerbouwvakantie, maar voor heel wat lezers maakt dit geen verschil. Een rondvraag van de Vlaamse Confederatie Bouw wees uit dat 32% van haar leden tijdens de bouwvakantie deels of helemaal blijft doorwerken. Dat is nochtans niet vanzelfsprekend, omdat het afspraken met de medewerkers vergt en een massa papierwerk, terwijl heel wat leveranciers van grondstoffen en bouwmaterialen wel de deuren dicht houden. Al dan niet doorwerken ligt er vooral aan of de opdrachtgevers een verlenging van de uitvoeringstermijn toestaan. Vooral de overheid toont zich hierin weinig inschikkelijk, bleek uit de bevraging. Doorwerken of niet, hopelijk vindt u tijdens de bouwvakantie de nodige rustige momenten om verder te lezen, veel kijken leesplezier,

Koen Mortelmans

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 14 • nummer 3 • 2013 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

Redactie

Erika Claessens, Roxane Heeren, Henri Gielen, Geert Houben, Tim Janssens, Niels Laveren, Koen Mortelmans, Kevin Moens, Rik Neven, Bram Souffreau, Senne Starckx, Michel Vanden Heede, Bert Verbeke

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

Advertenties

http://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Secretariaat

Inhoud BALK VAN BEEL

BRICO PLAN-IT SCOORT IN GENT

CO-WORKING HUB TWELVE: KANTOOR OPNIEUW UITGEVONDEN

NEKKERPOOL ZWEMT IN LICHT EN LUCHT

KLEURIGE MUZIEKACADEMIE VOOR DILBEEK

LEVENDIGE ONYXKANTOREN TUSSEN RING EN GROEN

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

BMUSS: CREATIEF GEBOUW, INDUSTRIEEL UITZICHT

VERPAKKER MIVAS INGEPAKT

opzeggingen

BELLE VUE BLIJFT UITZICHT SCHELDEKAAI TEMSE BEPALEN

JOURNAAL

VCB-NIEUWS

BVA-NIEUWS

CIB-NIEUWS

WIE DOET WAT?

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

abonnnementprijs

€ 63,00 per jaar excl. BTW KBC Neerpelt: 731-0251429-77 t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

Adreswijzigingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

vormgeving/art direction Logo Reclame- Ontwerpbureau

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Inhoud

57 51

59 80

79 87

zorgspecial

UITGAVE

3 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I NUMMER 3 2013 I JULI-AUG

Inclus

ief

DIRK LUYTEN: GROTE UITDAGINGEN VOOR LOKALE OVERHEDEN

KLEURRIJKE EN GESOFISTICEERDE WOONZORG IN WESTERLO

WELLINGTON GEEN RUSTHUIS, MAAR ZORGHOTEL

OCMW WERVIK BOUWT NIEUW PARDOEN

HUISELIJKHEID TROEF IN WZC TER LINDEN

JOURNAAL

OCMW ALVERINGEM VERNIEUWT HUISVESTING HOOGBEJAARDEN

Senioren kijken uit op Wellingtonbaan Balk van Beel Lijsternest Streuvels gerestaureerd Sint-Lievenscollege weer beeldig Belle Vue op Schelde in Temse MET VAKKATERN

DAK & GEVELTECHNIEK

Coverbeeld: Zorghotel Wellington in Oostende.

Dak & Geveltechniek RAAMFABRIKANTEN MAKEN MEERDERE TRENDS WAAR

FAC EN DE FACTORY

SUPERFLEECE OVERTUIGT SCHRIJNWERKER

SPELEN MET WINDVASTE SCREENS

bouwen aan Monumenten LIJSTERNEST STIJN STREUVELS HERLEEFT

ERVARING IN RESTAURATIE EN ARCHEOLOGIE

SINT-LIEVENSCOLLEGE GEEFT ART DECOGEVEL EERHERSTEL

JOURNAAL

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

leuven Balk van Beel

Tekst | Tim Janssens

‘Hedendaagse stadsontwikkeling op z’n best’ Wie het studentikoze Leuven nog altijd associeert met de oude industriële gebouwen van brouwerij Stella Artois moet zijn beeld op de Dijlestad stilaan herzien. Projectontwikkelaar Ertzberg tovert de voormalige brouwerijsite aan de Vaartkom progressief om tot een hippe, watergebonden woon- en werkomgeving. Een van de meest in het oog springende projecten in de nieuwe wijk is de bouw van de Balk van Beel, een langwerpig volume dat het predicaat 'duurzaam' absoluut verdient. Want hoewel de Balk momenteel nog in de steigers staat, kreeg hij met een uitzonderlijk hoge score van 87,8 procent toch al een Breeam › Outstanding-certificaat toebedeeld.

10 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

leuven Balk van Beel

De bouw van de Balk van Beel kadert in de realisatie van een nieuwe wijk die de Vaartkom weer allure zal geven.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

goed voorisklantenrelaties, onze DIenstverLenInG jk imago goed voor onze DIenstverLenInG ieuvriendelijk imago is klantenrelaties, goed voor klantenrelaties, onze DIenstverLenInG bedrijf niet blijft eld een bedrijf datstilniet blijft go, als uwdat beeld als een bedrijf datstilniet blijft stil-

afvalbeheer op deafvalbeheer werf afvalbeheer op de werf op de werf

…

•

sten n uw winsten tratie van uw winsten

Er wordt een plan van• een aanpak opgemaakt basis vanopgemaakt de basis vanop • Er wordt van aanpak opgemaakt op debasis van de Erplan wordt een plan op van aanpak werf en de verschillende stromen. werf en de verschillende stromen. stromen. werf en de verschillende

• Er nn betere voor wordt een sorteerparkje opgezet gescheiden con• Er aar en betere voor wordt• een opgezet met gescheiden conopandere zoekoplossingen naar andereoplossingen en betere oplossingen voor Ersorteerparkje wordt eenmet sorteerparkje opgezet met gescheiden containers/afvalbakken. tainers/afvalbakken. stroom. tainers/afvalbakken. Dirk Lauwers > T 03 270 34 00 > F 03 270 34 01 > dirk.lauwers@levanto.be • gistreerd; zo krijgt u een Het gedeponeerde afval/materiaal wordt gesorteerd worden geregistreerd; zo krijgt u zo eenkrijgt • u een Het gedeponeerde afval/materiaal wordt gesorteerd • Het gedeponeerde wegingen worden geregistreerd; afval/materiaal wordt gesorteerd

CONTACT

• Het gesorteerde materiaal wordt zo efficiënt mogelijk ge-mogelijk recyclingper• Het gesorteerde materiaal wordt zo efficiënt ge-mogelijk gevan uw en afvalkosten en recyclingper• Het gesorteerde materiaal wordt zo efficiënt kalkosten overzicht van uw afvalkosten en recyclingperstapeld, verknipt,… peciaal registratiesysteem stapeld, verknipt,… ulp van behulp een speciaal registratiesysteem stapeld, verknipt,… es. Met van een speciaal registratiesysteem • Het gesorteerde afval wordt in samenspraak met u verned uw algehele afvalpresta• Het gesorteerde afval wordtafval in samenspraak met u ver- met u vervan uw algehele afvalpresta• Het gesorteerde wordt in samenspraak t erbeeld een goed beeld van uw algehele afvalpresta-

Propere werf, veilige werf door de Werfwachters

wijderd en afgevoerd naar de verwerkers. doen hierbij ingen in kaartuw brengen. wijderd en afgevoerd deWe verwerkers. We doen hierbij ct uw in kaart brengen. wijderd ennaar afgevoerd naar de verwerkers. We doen hierbij kan u besparingen perfect besparingen in kaart brengen. suggesties voor interessante afzetkanalen. suggesties voor interessante afzetkanalen. suggesties voor interessante afzetkanalen. • etgeving De bewegingen van uw afval worden geregistreerd. Zo • De bewegingen pperen milieuwetgeving van uw afval geregistreerd. Zo • De bewegingen op milieuwetgeving vanworden uw afval worden geregistreerd. Zo

u goedbent voorbereid op deu goed op heeft op deubesparing diezicht het op sorteren werken, u goedbent voorbereid de u permanent permanent zicht op de besparing het sorteren eventief te werken, voorbereid opheeft de uzicht heeft permanent dedie besparing die het sorteren eving en kan u flexibel inu heeft opgeleverd. en kan u flexibel heeft opgeleverd. r milieuwetgeving wordende milieuwetgeving en kanin-u flexibeluinu heeft opgeleverd.

ingen. op veranderingen. en het kan behalen vanbehalen van en netheid de en werf kantotbijdragen tot het Bewaren van ordevan enop netheid op de werf afvalbeheer bijdragen totBewaren hetvan behalen vanordeBewaren orde netheid op de werf • De materiaalstromen worden gescheiden gehouden en • De materiaalstromen worden gescheiden gehouden AAM. • De materiaalstromen worden gescheiden en gehouden en 01, MVO, BREAAM. op de best mogelijke manier beschermd tegen externe op de best op mogelijke beschermd tegen externe de bestmanier mogelijke manier beschermd tegen externe invloeden (weersomstandigheden, vandalisme,…). Indien vandalisme,…). invloeden (weersomstandigheden, vandalisme,…). Indien invloeden (weersomstandigheden, Indien

gewenst kunnen we ook andere materialen beschergewenst kunnen wekunnen ook andere materialen bescher- in beschergewenst we in ook andere in materialen ming nemen.ming nemen. ming nemen.

De werf wordt opgeruimd netjes gehouden. De werf wordt opgeruimd en netjes gehouden. Kostenbesparend | ennetheid op de werf en... ? en... ? en... ? verminderen de milieuhinder |taken registratie van In overlegvan kunnen we altijd bespreken andere In overleg kunnen we kunnen altijdom bespreken om andere om In overleg we altijdtaken bespreken andere taken op te nemen.op te nemen. op te nemen. uw winsten | anticiperen op milieuwetgeving •

•

De werf wordt opgeruimd en netjes gehouden. • •

•

Over Levanto-werfwachters

waar geld mee wordt verdiend. Goed beheer voorkomt De ploeg van Werfwachters staat in voor het sorteren verspilling van grondstoffen. Restmateriaal kan vaak nog nuttig gebruikt worden en/of een goedkopere opvan uw afval en het proper houden van uw werf. lossing kennen dan storten! Door een goed beheer van tact werfafval kan u dus vermijden dat goede materialen afWaarom zou u03sorteren? ›3 F270 03 34 270 34 01 ›34 dirk.lauwers@levanto.be › www.levanto.be F 03 270 34 › 270 dirk.lauwers@levanto.be › www.levanto.be uwers › T00 03› 270 00 › F01 34 01 › dirk.lauwers@levanto.be › www.levanto.be Werfafval draagt grondstoffen in zich die onterecht mee val wordt. Zo bespaart u op uw afvalkosten en kan u de container in gaan. Afval is echter een handelsproduct bijdragen (zelfs pionieren) tot duurzaam afvalbeheer.

Propere werf, veilige werf door de Werfwachters | www.levanto.be

leuven Balk van Beel

De Balk valt op door zijn glanzende, witte gevelafwerking. De vijf bouwlagen liggen bovendien geschrankt ten opzichte van elkaar.

Participanten aan het woord Levanto –afvalbeheer Een van de voornaamste redenen voor de uitzonderlijk hoge Breaamscore van de Balk van Beel was de efficiënte afvalbehandeling op de werf. Al het bouwafval werd eerst fysisch ontmanteld en daarna per materiaaltype gesorteerd in een speciaal ingerichte 'sorteerstraat'. Werfwachters van Levanto –een vzw die langdurig werklozen op weg helpt naar een nieuwe job– leidden dit in goede banen. "Mensen die tot vijf jaar werkloos zijn, kunnen zich bij ons aanmelden voor een traject waarin ze werkattitudes, motivatie en technische vakkennis verwerven. Nadien laten we hen doorstromen naar het normale economische circuit," vertelt Levanto-manager Jan Bal. "Een van de activiteiten die we aanbieden, is een tijdelijke baan als 'werfwachter.' Het pilootproject hiervan, dat we hebben opgezet in samenwerking met de Willemen Groep, vond plaats op de bouwplaats van de Balk van Beel. Onze mensen hebben de plaatselijke afvalstromen geregistreerd, gesorteerd en gescheiden afgevoerd, een absolute win-winsituatie! Enerzijds leidde ons werk ertoe dat er per week drie tot vier afvalcontainers minder moesten worden afgevoerd (minder CO2-uitstoot, minder afvalverwerkingskosten, meer mogelijkheid tot recyclage), anderzijds konden we onze medewerkers zo een unieke kans bieden om hun arbeidskansen te vergroten. Aangezien dit systeem zowel ons als aannemer Willemen General Contractor absolute meerwaarde opleverde, zullen we het ook in toekomstige projecten toepassen."

Zeggen dat het deze dagen aan de Leuvense Vaartkom – een uitloper van het kanaal Leuven-Dijle – wemelt van de activiteit, is een understatement vanjewelste. Nadat er eerder al twee mooie appartementsblokken werden opgetrokken is het nu vooral de Balk van Beel die de aandacht opeist. Het 185 meter lange complex wordt de spil van de nieuwe wijk Tweewaters, een hedendaagse stadswijk met winkels, kantoren, appartementen en een uiterst kwalitatieve, op het water georiënteerde openbare ruimte. 'De Balk' is ontworpen door Stéphane Beel Architects, dat veel aandacht besteedde aan de inplanting van het volume in het heterogene ruimtelijke geheel. Door zijn markante positie (dwars op de Vaartkom) en uitzonderlijke lengte is De Balk een structurerend onderdeel van het stedenbouwkundig masterplan. Met zijn uitgesproken horizontaliteit biedt het complex een gepast antwoord op de verticaliteit van de overige appartementen, kantoren en overgebleven industriële silo's. Zo fungeert het als een verbindende entiteit tussen de dichte bebouwing aan de Vaartkom en de vrijere randbebouwing in een nieuw, achterliggend stadspark. Via de gladde, glanzende witte pleisterafwerking van de Balk, die contrasteert met de ruwe betonmassa van de industriële volumes aan de Vaartkom, zet Stéphane Beel Architects die verbindende functie extra kracht bij.

Ruime terrassen 'De Balk' biedt niet alleen plaats aan 106 appartementen, maar ook aan een kapsalon, een huisartsenpraktijk en een buurtwinkel. De woningen bevinden zich op de bovenste vier niveaus, de dienstverleners op het gelijkvloerse niveau. De vijf bouwlagen liggen geschrankt ten opzichte van elkaar, waardoor het gebouw elegant overkomt. Zo ontstaan er op een spontane manier meteen ook aangename buitenruimtes voor de woningen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

Your project, our mission Beste Promotor, Aannemer, Architect, Steeds meer zijn specifieke organisaties met gespecialiseerde mensen noodzakelijk om welbepaalde noden van de klant op een professionele, doeltreffende manier aan te pakken. Met Engels Projects hebben wij niet alleen de hoogkwalitatieve ramen en deuren van Engels in huis maar eveneens de mensen met de juiste know-how en ervaring om tijdens elke stap van uw project met de juiste focus een hoogstaande service te bieden: _ Ontwerp graag denken wij mee meten geven wij volle ondersteuning aan de architect om met een innovatieve mindset tot de beste oplossing te komen voor het buitenschrijnwerk. _ Calculatie een grondige analyse van het lastenboek waarbij wij meedenken met de klant om zodoende oplossingsgericht voorstellen te doen die de beste kwaliteit bieden binnen uw budget aan concurrentiële prijzen. _ Werkvoorbereiding wij garanderen een professionele werkvoorbereiding waarbij op een efficiënte manier technische fiches en detailtekeningen worden aangeleverd. _ Leveringen aangezien onze producten voor 100% in België worden geproduceerd en volledig onder onze controle staan garanderen wij correcte levertermijnen die worden nageleefd. _ Werfopvolging een excellente werfopvolging met een duidelijke pro-actieve communicatie en een flexibele benadering is absoluut noodzakelijk voor een vruchtbaar resultaat. _ Oplevering Wij geven de volle ondersteuning aan onze klant voor een vlotte en efficiënte oplevering de door ons uitgevoerde werken. In de hoop u binnenkort te mogen ontmoeten in het kader van één van uw projecten groet ik u van harte,

Didier Engels, ceo

engels projects Gentse Steenweg 136, 9160 Lokeren T +32 9 348 49 51, F +32 9 348 08 79, info@engelsnv.be

leuven Balk van Beel

Participanten aan het woord

Participanten aan het woord C.V.R. –grondkeringen en paalfunderingen De Balk van Beel vormt de speerpunt van de nieuwe Leuvense wijk Tweewaters. Aangezien het de bedoeling is om de wijk maximaal te vrijwaren van gemotoriseerd verkeer, worden auto's aan de rand van de wijk afgeleid naar een publieke ondergrondse parking met 250 parkeerplaatsen. C.V.R. (Beringen) realiseerde de grondkeringen voor deze parking “Voor de uitvoering van de grondkeringen maakten we hoofdzakelijk gebruik van een C.V.R. Triple C-Mix-palenwand,” vertelt projectingenieur Jeroen Tijsen. “Dit is een soilmixtechniek waarbij we de grond ter plaatse vermengen met cement en zo een wand creëren. De uitvoeringssnelheid van deze techniek ligt zeer hoog. Onder de parking hebben we ook 77 trekpalen geplaatst (micropalen aangebracht met behulp van zelfborende stangen). Het voordeel hiervan was dat we in de bouwput met kleinere machines konden werken, waardoor de aansluiting met de funderingsplaat zeer eenvoudig verliep. Verder hebben we ook de paalfunderingen van de Balk van Beel geplaatst: 442 verbuisde boorpalen (diameter 63 cm) die qua lengte variëren van 5,5 tot 12 meter. Een van de zaken die het project voor ons erg interessant maakte, is dat de ondergrondse parking van Tweewaters aansluit tegen de parking van Inbev, die we in 2002 als eerste parking in België realiseerden met behulp van een soilmixpalenwand. Dit liet ons toe om de oude wand vrij te graven en zijn duurzaamheid te onderzoeken. Het is dus niet alleen door de omvang dat dit project voor ons een belangrijke referentie is.”

Engels –buitenschrijnwerk Het buitenschrijnwerk van de Balk van Beel bestaat uit FSC-gelabeld hout. Stéphane Beel wilde alleen hout gebruiken, gewonnen in duurzame bosbouw. Dat was een kolfje naar de hand van Engels Ramen en Deuren (Lokeren): "We hebben 3.200 m² houten buitenschrijnwerk geleverd (ramen, schuiframen, deuren, …)," vertelt CEO Didier Engels. "Gedurende twee jaar hebben we met man en macht –45 personen in het atelier, vier à zes personen op de bouwplaats– gewerkt om onze producten tijdig en op maat te kunnen leveren. Esthetische perfectie en een hoge graad van luchtdichtheid waren een must. We zijn het wel gewoon om elk detail tot in de perfectie uit te werken, maar voor een gebouw van dergelijke omvang was het toch de eerste keer. Aangezien het project nauw aansluit bij onze waarden inzake duurzaamheid, esthetiek en vakmanschap, vonden we het dan ook zeer fijn dat we een bijdrage konden leveren aan de uiteindelijke kwaliteit van de Balk van Beel."

De ruime terrassen zijn opgevat als een verlengstuk van de binnenruimtes en bieden een ruim zicht op de omgeving. De ontsluiting van de appartementen verloopt via royale, open trappenpartijen. De gangen zijn beglaasd op de oost- en westgevel en profiteren zo van een overvloedige natuurlijke lichtinval. De technische installaties zijn geïntegreerd in het gebouwvolume. De bovenste bouwlaag bevat voornamelijk patiopenthouses, waardoor het groendak voor de omringende hoogbouw een volwaardige vijfde gevel wordt.

Internationale erkenning De Balk van Beel gooit niet enkel hoge ogen met zijn opvallende architectuur en gevarieerde invulling, maar ook – en vooral – met zijn duurzaam karakter. Want hoewel het complex nog niet volledig klaar is, kan het inzake ecologisch

bewustzijn toch al heel wat adelbrieven voorleggen. Eind vorig jaar raakte bekend dat het een Breaam-score van 87,8 procent had behaald, goed voor een Outstanding-certificaat. Daarmee was De Balk het eerste woongebouw op het Europese vasteland dat die onderscheiding toebedeeld kreeg. Bovendien won Ertzberg in maart ook een Breeam International Award in de categorie 'nieuwbouw.' Dit betekent dat De Balk in de ogen van de Breeam-specialisten de meest duurzame nieuwbouw ter wereld is. Deze uitzonderlijke erkenning komt voort uit de holistische visie van ontwikkelaar Ertzberg. De Balk is het speerpunt van een nieuwe ecologische stadswijk waarin ruimtegebruik, afvalverwerking, water- en energievoorziening en materiaalgebruik optimaal ingevuld worden. Zo zijn alle appartementen in de Balk lage-energiewoningen (E<60 en K<33). In eerste instantie zullen ze verwarmd worden door twee gascondensatieketels, maar op termijn zal dit gebeuren via een grote WKK-centrale, aangesloten op een wijkverwarmingsnet. Na verloop van tijd zal deze installatie ook de (volledig groene) stroomvoorziening van de Balk op zich nemen. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

SCHRIJNWERKERIJ Geen einde in zicht. Het is verbazingwekkend wat er in een Sto-emmer zit: meer dan 800 kleuren, duizenden sierpleisters, patronen, materialen en vormen. Voor eindeloze design-mogelijkheden. Traditioneel, klassiek of modern. Wat u ook in gedachten hebt, Sto komt tegemoet aan uw wensen! www.sto.be

Van Bouwel n.v. LICHTAART (KASTERLEE)

Hout is en blijft een gedroomd materiaal om mee te werken in de bouw. Wij zijn een Kempense familiebedrijf en produceren al 25 jaar in eigen atelier –én in eigen beheer!- alle binnen- en buitenschrijnwerk, uitsluitend in hout. De professionele detailafwerking leidt niet zelden tot fraaie werkstukjes in residentiële woonomgevingen: een wintertuin in een loft, maatkasten in matgelakt mdf, deuren in massief eiken- of beukenhout in een villa, volledig ingerichte zolderkamers in een nieuwbouw of een renovatie.

Dat wordt zowel bij particulieren als in openbare gebouwen en horeca over heel Vlaanderen geïnstalleerd. We spreken dan van daktimmerwerken over grote oppervlaktes tot slaapkamers en dressings in de betere villa’s.

Poederleesteenweg 79 | 2460 Lichtaart telefoon 014 - 55 44 98 | fax 014 - 55 44 56 www.vanbouwel.be | info@vanbouwel.be

Uw referentie voor metaalconstructies, industriële gebouwen, dak - wandbekleding & renovatie Door de aanwezige vakkennis, de jaren van ervaring én niet te vergeten een dynamisch team bestaande uit goed gekwalificeerde monteurs en lassers, staan wij in voor de productie van op maat gemaakte, hoogstaande kwaliteitsvolle staalconstructies. Deze kwaliteiten worden benadrukt door talrijke referenties bij grote bouwmaatschappijen.

Hercon NV - Centrum zuid 2092 - 3530 Houthalen - telefoon 011 52 30 53 fax 011 52 30 54 - info@hercon.be - www.hercon.be

leuven Balk van Beel

Participanten aan het woord Sto –buitengevelisolatiesysteem De glanzende, witte gevelafwerking (8.400 m²) is een van de meest opvallende onderdelen van de nieuwe Balk van Beel. Ze is opgebouwd uit het StoTerm Classic-buitengevelisolatiesysteem van Sto (Asse), dat een strak design combineert met een hoge isolatiewaarde en zelfreinigende eigenschappen. “Het systeem bestaat uit verschillende componenten,” legt communicatieverantwoordelijke Bram Pauwels (Sto) uit. "Sto-Top 32-isolatieplaten vormen de basis. Ze hebben een warmtegeleidingscoëfficiënt van amper 0,032 W/mK en isoleren dus nog beter dan conventionele EPS-platen. Bovenop de isolatieplaten breng je de StoArmat Classic aan, een kunstharsgebonden wapeningslaag die flexibeler is dan een cementgebonden wapeningslaag en dus ook minder vatbaar is voor scheurtjes. Een derde laag is de Stolit Milano, een gladpleister die voor de markante, gladde afwerking zorgt. Om het hoogglanseffect te bekomen, wordt de sierpleister overschilderd met de Sto-Aquacryl Gloss-gevelverf, die het speciale karakter van het gebouw benadrukt. Op kleinere, specifieke vlakken zoals de inpandige terrassen, wordt ook de zelfreinigende StoColor Lotusan G-verf gebruikt. Deze bestaat uit een combinatie van een waterafstotend oppervlak en een speciale microstructuur die vergelijkbaar is met die van een lotusblad. Dit maakt dat een groot deel van de vuildeeltjes zich niet goed kan hechten aan het geveloppervlak en dat regendruppels de vuildeeltjes dus probleemloos meenemen op hun weg naar de riolering."

Delicate gevelafwerking Een ander belangrijk aspect in dit duurzaamheidsstreven is het specifieke materiaalgebruik. De Balk van Beel wordt immers grotendeels opgebouwd uit gerecycleerde materialen en Cradle-to-Cradle-producten. “In heel het gebouw zijn bijvoorbeeld tegels van Mosa gebruikt. De snijverliezen van deze gecertificeerde Cradle-to-Cradle-tegels worden op de bouwplaats verzameld en gaan terug naar de fabrikant, die ze gebruikt als grondstof voor de aanmaak van nieuwe tegels,” licht Mark Van Damme van aannemer Willemen General Contractor toe. “We hebben ook zo'n overeenkomst met Gyproc. Een zeer bijzonder materiaal is de gevelbepleistering van Sto, die in feite bestaat uit een meerlagig buitengevelisolatiesysteem. Bovenop de dikke isolatielaag (19,5 centimeter) en de wapeningslaag moesten we twee lagen fijnpleister en een afwerking met hoogglanzende witte verf aanbrengen. Gezien de opvallende witte kleur van de gevelbepleistering kon het kleinste foutje fataal zijn, dus het spreekt voor zich dat dit onderdeel een zeer nauwgezette manier van werken vereiste.” Inmiddels is De Balk zo goed als klaar. In augustus wordt het complex opgeleverd, en ten laatste begin september kunnen geïnteresseerden het langverwachte resultaat gaan aanschouwen. ❚

Met zijn uitgesproken horizontaliteit fungeert De Balk van Beel als een verbindende entiteit tussen de dense bebouwing aan de Vaartkom en de vrijere randbebouwing in een nieuw, achterliggend stadspark.

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Studiebureau technieken: Breeam-assessor: Hoofdaannemer: Funderingspalen: Buitenschrijnwerk: Betonneringswerken: Gevelbepleistering: Houtstructuur: Bouwplaatswachters: Start werken: Einde werken:

Ertzberg (Leuven) Stéphane Beel Architects (Gent) Ingenium (Brugge) Bopro PM & QS (Gent) Willemen General Contractor (Mechelen) CVR (Beringen) Engels (Lokeren) EMB (Brussel) Sto (Asse) Van Bouwel (Lichtaart) Levanto (Deurne) april 2011 begin september 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

gent Brico Plan-It Tekst | Bert Verbeke Beeld | Dennis De Smet

Brico Plan-It scoort naast Gents voetbalstadion Een lang voortraject hoeft geen nadeel te zijn voor de realisatie van een nieuw gebouw. Dat blijkt uit het verhaal van Brico Plan-It in Gent, dat een nieuwe vestiging opende op de vroegere Dakar-site pal tegenover de Ghelamco Arena, de nieuwe thuishaven van voetbalclub AA Gent. Gedurende de voorbereidingsperiode rijpten de geesten wat leidde tot een state of the art-concept. “Al in 1997 tekenden we een compromis met de stad Gent en het stedelijk overheidsbedrijf,” poneert Chris Vanderroost, directeur immobiliën en expansie bij Brico. “In die periode stond de Dakar-site ingetekend als industrieterrein en de overheid was toen niet geneigd om de stap te zetten naar een grootschalige retailbestemming. Pas in 2004, met de totstandkoming van de Ikea-wet, gebeurde dit wel. Het voert te ver om het hele proces – diverse RUP’s, nieuwe investeerders, een gewijzigde visie op mobiliteit, … –gedetailleerd te belichten. Een belangrijke mijlpaal was in ieder geval de komst van Ghelamco waardoor de ganse ontwikkeling van het gebied in een stroomversnelling kwam.”

Vijfde gevel “Met ons ontwerp speelden we in op de wens van de bouwheer om geen banale baanwinkel te creëren maar een retailgebouw met stijl,” vertelt architect Eveline Buyck (Bontinck Architecture & Engineering). “Het gebouw is losgetild van het maaiveld en krijgt als het ware een sokkel. Wij kozen voor een dak met een lichte helling, praktisch volledig uitgevoerd met een groen-

18 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dak van 12.000 m². Dit wordt ervaren als een vijfde gevel, goed zichtbaar vanaf de E17-E40, de R4 en de brug over de Ringvaart. Het is een knipoog naar het voetbalstadion, de het groendak als weerspiegeling van de grasmat. Door de helling in het dak hadden we de mogelijkheid om in de hoogste zone een mezzannine te creëren voor de nutsfuncties en de administratieve ruimtes. Gezien de omgeving en het publiek van het voetbalstadion opteerden we voor slagvaste materialen: een gelakte staalplaat met een kleurpallet dat verandert van azuurblauw tot grijs en paars, afhankelijk van de zonnestand.”

Maximale lichintval “Het gebouw is verdeeld in drie zones: een winkelruimte, een drive-in en een stockeerruimte. De drive-in is ondanks zijn buitenkarakter mee opgenomen in het volume, waardoor het gebouw als een homogeen geheel overkomt. Het winkelgedeelte heeft een kolomraster met overspanningen van 16 bij 16 m, gefundeerd op het raster van de halfondergrondse parking. De overspanningen laten toe om brede rekken te plaatsen met een hoogte tot 5,5 m, de vloerbelasting is berekend op 3 ton per m². ›

Gent Brico Plan-It

Participanten aan het woord De Waal Palen –schroefpalen

De Waal Palen (Lokeren) plaatste meer dan 2100 trillingsvrije dubbel grondverdringende schroefpalen met een draagvermogen tot 150 ton. "En een lengte van 12 à 14 m," zegt gedelegeerd bestuurder Olivier Rens. "Sommige palen hebben we schoor aangebracht, onder een helling van 1/5." Dubbel grondverdringende schroefpalen hebben het voordeel dat ze de grond zijdelings wegpersen, zodat er geen grondafvoer nodig is. "Dat verkleint de CO2- uitstoot. Deze schroefpalen zijn onze core business. Naast dit paaltype brengen we ook geheide prefab palen, in de grond gevormde geheide palen, kokerpalen, berlinerwanden, secanspalenwanden en soilmixwanden aan." Rens en zijn team konden hier hun flexibiliteit (weer) in de verf zetten. "Het startschot werd meermaals verschoven door problemen met vergunningen. Daarom was het een huzarenstuk om bij een project van deze omvang slechts één week na het startschot reeds de eerste palen in de grond te hebben gedraaid." Her gemiddelde werktempo bedroeg 35 palen per dag en per machine. Bij De Waal Palen werken 125 mensen. Het maakt sinds 2006 deel uit van de Willemen Groep.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

Zet uw werf in de kijker

13-03-2006 14:06:59 ��

Gent Brico Plan-It

Koepels in het dak en glooiende, afgeronde raamopeningen langs de voorzijde zorgen voor een maximale toetreding van het daglicht in de winkel. Een 30 m hoge reclamemast –die als billboard fungeert– flankeert de inkom, op de noordzijde staat een tweede billboard voor de bezoekers komende van het centrum,” legt Eveline Buyck uit.

Twee levenscycli “Een ‘klassieke’ retailwinkel wordt om de zeven jaar herdacht, deze vestiging overbrugt meteen twee levenscycli. Dat vertaalt zich naast het groendak onder meer in grotere sociale lokalen en een optimalisatie van de verwarmingstechnieken. Samen met de afgewerkte kwalitatieve afwerking vormt dit een trendbreuk met de manier waarop retailwinkels doorgaans opgevat worden. Deze Brico Plan-It zal dan ook een inspiratiebron zijn voor nieuwe vestigingen,” besluit Chris Vanderroost. ❚

Participanten aan het woord De Boer –groendak

De Boer Green Roof Solutions (Schoten) stond in voor de levering en de plaatsing van de extensieve groendaken. "Het ging om 13.120 m² groen, dat we in een zo kort mogelijk tijdspanne moesten aanbrengen," zegt business unit manager Philip Bruon. "Het mineraal substraat op de drainagemat komt uit de Eifel. Het is per binnenschip aangevoerd en tijdelijk opgeslagen in de haven van Gent. Zo vermeden we dat silo-blaaswagens herhaaldelijk het traject Duitsland-België moesten afleggen. Nu waren ze slechts 20 minuten onderweg tussen laad- en losplaats." De Boer bracht door 'hydroseeding' een mix van zaden, scheuten, meststoffen en lijm machinaal aan. "Naast de klassieke mengeling van sedumstekken en meststoffen gebruikten we ook zaden van een snelwortelende éénjarige plant, om erosie van het substraat tegen te gaan. Naast de anti-eroderende werking, biedt dit tijdens de doorstartperiode een bijkomende bescherming aan de sedumvegetatie." De Boer ziet de grote referentiewaarde van deze opdracht. " De locatie vlak bij het nieuwe stadion van AA Gent is niet onbelangrijk. Ghelamco als opdrachtgever en Brico Plan It als uitbater van het gebouw zijn belangrijke partners voor ons, te meer omdat ook zij veel belang hechten aan ecologie en duurzame aanpak."

MSB –daken gevelbekleding MSB (Zelzate) leverde en plaatste de steeldeckplaten voor het groendak, de gevelisolatie en -cassettes en de plafondbekleding van de luifels met sandwichpanelen. " Voor de steeldeckplaten hebben we een 153 profiel gebruikt, vanwege de dakbelasting door het groendak," verklaren afgevaardigd bestuurder Rudy Buysse en projectleiderbestuurder Koen Strybos. "Van de totale oppervlakte van 13.200 m² is een deel alleen verzinkt, een ander deel ook gelakt. De volledige geveloppervlakte van 5.300 m² is geïsoleerd met 70 mm PUR-isolatie die we over de afstandhouders schoven. De vlakke gevelbekleding, type Linear L-0, kreeg een coating type Pearl 60 micron, met twee tinten Sky Perla. De cassettes zelf zijn ongeveer 8 m lang, 400 mm hoog en 1 mm dik en gemonteerd met een schaduwvoeg. De plafonds van de luifels hebben we uitgevoerd in sandwichpanelen met 600 mm PIR-kern en PVDF-coating." Bij MSB werkt een zestigtal mensen. Andere recente opdrachten zijn de daken van de nieuwe gevangenis in Beveren-Waas en de nieuwe gevangenis in Beveren. De aluminium felsbaandaken van het Artevelde- of Ghelamcostadion in Gent.

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Aannemer: Gevelbekleding: Groendak: Paalfundering: Start werken: Einde werken:

Brico Plan-It, Sint-Agatha-Berchem Bontinck Architecture & Engineering, Gent Ghelamco, Ieper MSB, Zelzate De Boer, Schoten De Waal Palen, Lokeren december 2011 september 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

kortrijk Kantoorgebouw Twelve

Het kantoor opnieuw uitgevonden

Co-working hub Twelve beklemtoont flexibiliteit en gezondheid Einde 2012 opende in Kortrijk Twelve, de eerste West-Vlaamse co-working hub met de kantoren van Dejager Investment (D.I.) Group en flexibele werken seminarie- en vergaderruimtes, die door andere bedrijven gehuurd kunnen worden. Architectenbureau Govaert & Vanhoutte en ruwbouwaannemer Furnibo geven hier de term ‘kantoor’ een extra dimensie. Twelve, aan de voet van de natuurlijke helling aan het Beneluxpark , springt in het oog door de combinatie van ter plaatse gegoten beton en grote glaspartijen. “Het lijkt een grote periscoop, die over de omgeving en het oude spaarbekken op de hoek van het terrein uitkijkt,” vertelt architect Damiaan Vanhoutte. “Een massieve betonconstructie, drie verdiepingen hoog, aan beide zijden van het gebouw en een 3 m brede betonnen pilaar in het midden laten de bovenste verdieping over de hele lengte van het gebouw boven het landschap zweven.” Onder deze imposante luifel met een uitkraging van 7 m worden bezoekers naar de inkom geleid. “De volledige buitenschil hebben we ter plaatse met zelfverdichtend beton in een naadloze stalen bekisting gestort,” vult CEO Steven Maeyaert van Furnibo aan. “We hebben de constructie in verschillende deelfasen bekist, met twee stortfases in de hoogte. Ook de luifel werd volledig ter plaatse bekist. Dit huzarenstuk klaarden we binnen de recordtijd van vier maanden, onze bouwvakantie inbegrepen.”

22 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SOBER Grote glaspartijen en een cleane inrichting met betonnen vloeren, grijze en witgeschilderde muren in zichtbeton en wit meubilair kenmerken het interieur van dit gebouw. Enkel in de kelder koos de architect voor een overwegend zwarte afwerking. “Die sobere inrichting wordt onderbroken door geabstraheerde zwart-wit foto’s van erfgoedkastelen uit Frankrijk en Schotland, gepositioneerd in traphallen, auditorium en boardroom,” vult de architect aan. Functionaliteit is hier cruciaal. In tegenstelling tot andere kantoorgebouwen bevat de inkom geen centrale balie. Deze ruimte, twee verdiepingen hoog, zal immers voor tentoonstellingen, recepties en andere evenementen gebruikt worden. Glaspartijen voor- en achteraan zorgen voor veel invallend daglicht en zicht op het achterliggende landschap. Een grote videowall geeft informatie over de lokale bedrijven en hun evenementen. “Qua indeling zijn gelijkvloers en eerste verdieping verder identiek,” vertelt marketingverantwoordelijke Ste-

kortrijk Kantoorgebouw Twelve

fano Aprile. “Er zijn verschillende flex rooms met een capaciteit van zes of tien personen. Op het einde van de gang is er telkens een grotere ruimte. Op het gelijkvloers fungeert die als restaurant, terwijl er op de eerste verdieping een De naam Twelve, synoniem voor perfectie en eenheid, is gekozen wegens zijn symbolische betekenis. Een jaar telt twaalf maanden en er staan twaalf uren op de klok. We kennen ook allemaal de verhalen van de twaalf apostelen en de twaalf werken van Heracles. Het gebouw opende dan ook niet toevallig op 12.12.12 zijn deuren.

co-working platform werd ingericht, waar tot twintig personen tegelijk kunnen werken.” Op de bovenste verdieping, die grotendeels ingenomen wordt door de D.I. Group met directiekantoren en een landschapskantoor voor de administratieve diensten, verkoop en marketing, bevindt zich ook een exclusieve boardroom met een warme parketvloer en zicht op een terras en een waterpartij. Het kelderauditorium biedt plaats aan dertig personen voor opleidingen, seminaries, productvoorstellingen en zelfs kleine filmvoorstellingen.

CLUSTERING Twelve wil bedrijven uit de regio “clusteren” en een netwerkplatform aanbieden. Flexibiliteit en gezondheid staan daarbij centraal. “Reserveren van een flex room of andere ruimte kan enkel online. Na reservatie krijgt de klant een code, die toegang verleent tot de afgehuurde ruimte en de technische voorzieningen. Vooraf kan de klant via de app een virtuele tour door het gebouw maken,” aldus Aprile. “We hebben ook gedacht aan de gezondheid. Ons restaurant zal uitsluitend gezonde voeding aanbieden, zoals zelfgebakken brood. In de kelder hebben we een fitness met bijhorende douchefaciliteiten ingericht.” ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Ruwbouwaannemer: Start werken: Einde werken:

Dejager Investment Group (D.I. Group), Kortrijk Architectenbureau Govaert & Vanhoutte, Brugge Furnibo, Veurne april 2012 december 2012

www.artemise.be

Milieu B eton Algemene Bouwwerken SchoonBeton Burgerlijke Bouwkunde Bedrijvenlaan 7 B-8630 Veurne

T. +32 (0)58 52 49 24 F. +32 (0)58 51 63 74

info@furnibo.be www.furnibo.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

mechelen Nekkerpool Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Filip Dujardin

Nekkerpool zwemt in licht en lucht Met een nieuw zwembad in provinciaal sporten recreatiecentrum De Nekker in Mechelen heeft de provincie Antwerpen een oplossing gevonden voor het nijpend tekort aan zwemuren voor scholen in de regio. Het nieuwe zwembad is niet alleen een schoolbad, maar zorgt ook voor waterpret. En ook als gebouw genoot het meteen veel aantrek.

24 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

mechelen Nekkerpool

De 'Nekkerpool' deelt zijn inkom met de bestaande sporthal. De horecaruimten op de verdieping zorgen voor een functionele, brugvormige koppeling van beide volumes, die elk zicht bieden op de diverse functies en het park. De nieuwbouw huisvest immers ook een binnenspeeltuin met een hindernissenparcours, een glijbaan en een ballenbad voor vijf- tot twaalfjarigen, Nekki. Vanuit de cafetaria kunnen ouders hun spelende kinderen zowel in de vernieuwde binnenspeeltuin als in het zwembad in het oog houden. De zwembadhal telt drie zwembaden, waarvan twee met beweegbare bodem, zodat de diepte af te stellen is op de gebruikers en duikers er kunnen oefenen. "Naast het ontwerpen van een hedendaags en duurzaam zwembad grepen we deze kans aan om het hele recreatiegebied een nieuw gezicht te geven," zegt architect Manfred Wansink van architectenbureau VerhoevenCS. "Vanuit het hele complex is er uitzicht op en doorzicht naar het prachtige domein van De Nekker." Dankzij een grote patio, verbindende luifel, een opvallende pergola en zorgvuldig gekozen vensters speelt het landschap een cruciale rol in het nieuwe complex. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

mechelen Nekkerpool

Je komt ze overal tegen ... Ook Provinciaal Sporten Recreatiecentrum De Nekker in Mechelen kiest voor onze veilige en vandaal-bestendige HerboKern© sanitaire cabines, HerboLock© lockers en GardeLux© garderobesystemen en zitbanken.

Hoekstraat 2, 3950 Bocholt

Hermeta e-mail: info@hermeta.nl internet: www.hermeta.nl

T +32 89 461447 • F +32 89 473195 E info@janssensbvba.be • I www.janssensbvba.be

26 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

adv. Projectbouw 1/4 st..indd 1

18-06-13 12:31

mechelen Nekkerpool

Participanten aan het woord Janssens –dakopbouw De BVBA Janssens (Bocholt) leverde en plaatste de staalstructuur en de platen voor het 'warme' dak. "We werkten deze opdrachten af met zes mensen in eigen atelier en vier op de bouwplaats," blikt projectverantwoordelijk Jos Vankevelaer terug. "Technisch is het voor ons een gewoon project, maar als referentie kan het tellen, wegens de esthetische afwerking van het zwembad." Janssens telt 35 medewerkers. Als familiebedrijf met een intussen 65-jarige traditie werkte het recent ook mee aan de omvorming van de oude stokerijgebouwen langs het Albertkanaal in Wijnegem tot karakterwoningen (met Besix en Vanhout), aan het sportcentrum (met Cordeel) en aan het winkelcentrum van Genk (met Cit Blaton en Willemen).

Hermeta Projectbouw – kleedkamerinrichting Hermeta Projectbouw (Asperen, Nederland) stond in voor de productie, levering en montage van 90 HerboKern Secure toilet-, douche- en kleedcabines, 226 HerboLock Solid garderobe- en vakkenkasten en vijf groepskleedruimten met zitbanken en garderobes. Het ziet sporten recreatiecentrum De Nekker als een mooie referentie. De producten zijn samengesteld uit basismaterialen als massief HPL, roestvrij staal en aluminium. Deze onderhoudsvrije materialen staan garant voor tientallen jaren probleemloos en prettig omkleden en opbergen. Het inrichten van kleed-, toilet- en doucheruimten is dé specialiteit van Hermeta. Daarnaast is het producent en leverancier van aluminium bouwen meubelbeslag en producent en installateur van aluminium ramen en vliesgevels. Hermeta is opgericht in 1946, breidde zich in de loop der jaren gevoelig uit en telt momenteel circa 110 vakkundige medewerkers.

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerparchitect:

provinciebestuur Antwerpen, Antwerpen VenhoevenCS architecture+urbanism (Ton Venhoeven, Manfred Wansink, Maarten Bax, Kees Plomp), Amsterdam Uitvoerend architect: Buro II & Archi+I (Thomas Dierickx, Vincent Baudry), Brussel Hoofdaannemer: THV ACH Build, Antwerpen en Vanhout, Geel Solarproof-energiedak: Thermoduct, Mortsel en Thiers-Horizon, Schoten Gevelbekleding: Mosa Facades, Maastricht en Drooghmans, Balen Zwembadtechnieken: Lotec, Eindhoven Staalstructuur: Janssens, Bocholt Kleedkamerinrichting: Hermeta Projectbouw, Asperen (Ned.) Start nieuwbouwwerken: mei 2011 Opening zwembad: januari 2013 Investering: 18,5 miljoen euro Vloeroppervlakte: 5.600 m²

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

dilbeek Muziekacademie Tekst | Roxane Heeren

Muziekacademie Dilbeek integreert zich in omgeving Bijna vijftien jaar na de eerste aanzet tot het project, is in september de nieuwe muziekacademie van Dilbeek ingehuldigd. Ze ligt op een nogal delicate locatie, maar architect Carlos Arroyo wist met zijn ontwerp bruggen te slaan tussen de sterk contrasterende randvoorwaarden. Samen met bouwbedrijf Kumpen ging hij de uitdaging aan om binnen het beperkte budget een functioneel en duurzaam gebouw te creëren, dat bovendien een plezier is om in te musiceren. Het nieuwe gebouw ligt op het middelpunt tussen CC Westrand –een brutalistisch betonnen gebouw– een huizenrij en het natuurgebied Wolfsputten. Drie erg verschillende gegevens, maar toch tracht de muziekacademie aan alle zijden de omgeving te beantwoorden. Zo begint het gebouw laag aan het einde van de straat en loopt het geleidelijk op om met een behoorlijke hoogte de confrontatie aan te gaan met CC Westrand. Aan de boszijde reflecteert een discrete aluminium gevel de natuur, terwijl de langsgevels met hun daklijn de vorm volgen van de puntgevels van de woningen aan de overkant van de straat. De straatgevel is trouwens heel bijzonder: dwars op de gevel zijn glazen lamellen gemonteerd. Aan de ene zijde zijn ze bedrukt met een fotomontage van het bos, zodat het gebouw in het groen lijkt over te gaan wanneer je naar Wolfsputten toe loopt. Aan de andere kant van de lamellen zijn kleurvlakken aangebracht, die gebaseerd zijn op een schilderij van Alfons Hoppenbrouwers, de architect van Westrand. Pieter Broekaert, projectleider bij Kumpen, blikt terug: “Voor de glaspanelen hebben we verschillende proefopstellingen gedaan om exact de goede breedte en onderlinge afstand te vinden. De tekeningen zijn met een speciaal procédé op het glas geëmailleerd en tussen de twee glasbladen zit een speciale opake tussenlaag, die voorkomt dat de kleur van de ene kant doorschijnt naar de andere kant.”

Uitdagende constructie Aan de zijde van Westrand gaan de twee publieke gebouwen met elkaar in dialoog. De grote uitkraging, die de concertzaal herbergt, vormt een stevige kop die weerwerk biedt aan de massiviteit van het gebouw van Hoppenbrouwers. Daaronder ontstaat een overdekte publieke ruimte, waar activiteiten altijd kunnen doorgaan ondanks Belgisch weer, of waar ouders hun kroost droog kunnen afzetten en ophalen. De uitkraging is des te indrukwekkender doordat de gevel eronder volledig beglaasd is. Deze indruk wordt gewekt met wat Carlos Arroyo de 'mirror trick' noemt: “Het glas in de gevel heeft verschillende graden van opaciteit: de deuren zijn vrij doorzichtig, door het glaspaneel ernaast zie je ook nog iets, maar de volgende panelen –waar een muur achter staat – zijn volledig spiegelend. Zo ontstaat de illusie dat de hele concertzaal in het ijle zweeft.” Hoe dan ook was de constructie van het gebouw geen sinecure. De uitkraging heeft twee betonnen schijven als zijgevels, samengehouden door gelamelleerde houten liggers, stalen kruisen en op de hoekpunten stalen balken. “Voordat alle balken op hun plaats zaten, moesten we het beton zwaar schoren,” vertelt Pieter Broekaert. “En dat was niet de enige uitdaging. De langsgevels zitten vol ramen die elkaar met de hoekpunten raken –constructief niet evident. Het was elke dag weer spannend om te zorgen dat alles klopt, maar het resultaat is schitterend.”

De gevel toont een kleurenspel, gebaseerd op een schilderij van Alfons Hoppenbrouwers, de architect van Westrand. (foto: Miguel de Guzmàn)

28 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

dilbeek Muziekacademie

De grote uitkraging boven de ingang vormt een stevige kop, een waardige tegenhanger voor het massieve betonnen gebouw van CC Westrand. (foto: Miguel de Guzmàn)

Concertzaal

Dankzij de verspringende dakvlakken krijgen de muziek- en danslokalen op de verdieping van twee zijden natuurlijk licht. (foto: Laurence De Geyter)

De concertzaal ligt helemaal vooraan, gescheiden van de rest van het gebouw door een trappenpartij en sanitaire eenheid. Zo kan ze ook afzonderlijk gebruikt worden en de foyer met zijn vestiaire en kleine keuken kan dienen voor recepties. Achter dit 'publieke' gedeelte strekt het gebouw zich over twee bouwlagen uit aan beide zijden van een lange gang. Deze is asymmetrisch geplaatst, met aan één zijde kleinere individuele lokaaltjes en aan de andere kant grotere voor groepslessen of dans. Hij is breed genoeg om met omvangrijke instrumenten zoals vleugelpiano's te manoeuvreren. Op de verdieping krijgen de lokalen van twee kanten natuurlijk licht, doordat het dak overlangs in twee is gesplitst en verschillende dakvormen volgt. Achteraan de gang wordt de lus gesloten door een tweede trappenpartij, die ook dienst kan doen als mini-theater of wachten ontmoetingsruimte. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

AVW 1-4.pdf

17-05-13

11:00

Vochtbestrijding

Keysers, 40 jaar vakmanschap Actief in heel Vlaanderen voor zowel openbare als industriële en commerciële opdrachtgevers, is Keysers toonaangevend in het ontwerpen en plaatsen van HVACinstallaties (Heating, Ventilation & Air Conditioning).

Onze troeven tegen opstijgend vocht – uw voordeel !!! Onze specialisatie: schimmels of vochtige muren behandelen tegen opstijgend vocht. Kampt u met vochtige muren? Met opstijgend vocht? Wij lossen dit probleem voor u op. Met een professionele en duurzame techniek voor vochtbestrijding: injectie onder druk. Onze ervaring leert ons dat dit de enige doeltreffende methode is om opstijgend vocht te blokkeren. Wat trouwens wordt bevestigd door onderzoeken van het W.T.C.B. (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf).

Kon.Astridlaan 2a, 2820 Bonheiden Provincie Antwerpen telefoon 015.52.86.14 fax 015.52.99.05 gsm 0497.50.86.14 e-mail info@avwbvba.be www.avwbvba.be

Opstijgend vocht Optrekkend vocht Injecteren

Dagelijks bouwen aan uitmuntendheid

Kumpen, e

cellence in b ouw, infra, vas t goedont wik keling , renovatietechnieken, tunnelling & PPP

w w w.kumpen.be

105687-advKumpen-197x130.indd 1

5/06/12 16:28

dilbeek Muziekacademie

Op de voorgevel is een fotomontage van het aangrenzende bos aangebracht, zodat het gebouw versmelt met zijn omgeving. (foto: Miguel de Guzmàn)

Participanten aan het woord Keysers –HVAC

Keysers (Westmalle) nam in de Muziekacademie Dilbeek de installatie van de HVAC (verwarming en ventilatie) voor zijn rekening. "Zo plaatsten wij onder meer ventilatiegroepen en condenserende verwarmingsketels. Een absoluut aandachtspunt waren de geschilderde luchtkanalen die we in het auditorium zichtbaar moesten hangen en dus moesten voldoen aan strenge esthetische verwachtingen. Vanzelfsprekend stelde deze opdracht ook hoge eisen wat betreft geluid en akoestiek, waardoor we voldoende geluidsdempers moesten plaatsen. De Muziekacademie was een zeer mooi project voor Keysers, maar zeker niet uniek. We kunnen ook veel grotere opdrachten aan," getuigt gedelegeerd bestuurder Roeland Keysers. "Zo voeren we momenteel een aantal projecten uit voor het UZ Leuven en voor Universiteit Gent. Voor Audi in Brussel zorgen wij voor de ventilatie en verwarming van een opslagplaats voor gevaarlijke producten en starten we binnenkort met de renovatie van een kantoorgebouw. In het najaar staan andere mooie projecten op stapel, zoals de renovatie van de Silvertop-woontorens in Antwerpen." Keysers werd in 1970 opgericht door Fons Keysers. In de beginjaren beperkte hij zich tot cv-installaties bij particulieren, maar geleidelijk aan groeide het bedrijf uit tot een toonaangevende speler in de HVAC-sector. De honderd werknemers van Keysers zijn actief betrokken bij elke fase van uw project, van ontwerp over uitvoering tot oplevering.

“Dit is een Hertzberger-ruimte,” vertelt Arroyo. “Genoemd naar Hermann Hertzberger, die vond dat in elk educatief gebouw een ruimte moet zijn waar mensen spontaan kunnen gaan zitten, even Facebook checken en elkaar ontmoeten.”

Duurzame reflex De architect heeft een duidelijke visie op duurzaamheid –niet voor niets ontving hij in 2011 de Holcim Silver Award voor Duurzaam Bouwen. De duurzame aanpak gaat verder dan een dik isolatiepakket en regenwatergebruik. Het hele ontwerp is doorregen met kleine en grotere maatregelen, die niet alleen gericht zijn op het energieverbruik, maar ook op materiaalkeuze en op de herkomst van de goederen. Er is bijvoorbeeld enkel FSC-gelabeld hout gebruikt. Dit project toont aan dat duurzaam bouwen niet alleen een kwestie is van een groot budget, maar vooral van bewuste keuzes. De muziekacademie van Dilbeek is in elk geval een kandidaat om nog meer prijzen in de wacht te slepen! ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerper: Hoofdaannemer: HVAC: Gyproc: Start werken: Einde werken:

gemeente Dilbeek Carlos Arroyo, Madrid Kumpen, Hasselt Keysers, Westmalle Beddeleem, Nazareth september 2010 september 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

Berchem-Antwerpen onyx Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Philippe Van Gelooven

Levendige kantoren tussen ring en groen

Het Onyx-kantoorgebouw is goed voor zes bovengrondse niveaus én een technische verdieping en twee ondergrondse parkeerlagen. De ligging, langs de Antwerpse ring –een typische kantoorlocatie– in Berchem, maakt het gebouw goed bereikbaar met zowel de wagen als met trein, tram en autobus. Maar die ligging trok ook een grens rond de creatieve mogelijkheden van de architecten.

32 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Berchem-Antwerpen onyx

"Heel wat commissies moesten hun zegen geven," blikt architect Paul Puls (architectenkantoor Jaspers-Eyers) terug. "We mochten niet fel afsteken tegen de bestaande Rubenskantoren en ook niet tegen de traditionele werkmanswoningen langs de zijstraat." Jaspers-Eyers kon zich wel uitleven in het duurzame technische plaatje en in de gordijngevel. Het resultaat is een Breeam-certificaat met de vermelding 'very good.' "De stad Antwerpen wenste absoluut een transparante in plaats van een weerkaatsende beglazing. Daarmee zaten we gelukkig op dezelfde lijn. Dankzij deze transparantie zie je dat er leven is in het gebouw." Bij de gebruikers die er al hun intrek namen zijn ondernemingen zoals vastgoedspecialist Hugo Ceusters en advocatengroep BDO, voor wie het bouwkundig karakter van de eigen kantoren deel uitmaakt van het eigen professionele visitekaartje.

Vinnig Het Onyxgebouw bestaat uit kantoorplateaus met centraal de technische kernen en achteraan extra noodtrappen. Die zijn in analogie met het belendende Rubenscomplex bekleed met aluminium gevelplaten. De typeverdiepingen zijn opgesplitst in twee compartimenten, verbonden door een sas met zelfsluitende branddeuren. De huurders kunnen de plateaus inrichten als landschapskantoren of verder indelen in individuele kantoren. Tussen de verdiepingen fungeren 60 cm uitkragende metalen luifels in de eerste plaats als brandbeveiliging –ze voorkomen vlamoverslag– en bijkomend ook als zonwering. Deze stalen 'vinnen' zijn met aluminiumplaten bekleed. ›

Participanten aan het woord Hegge –buitenschil Hegge (Hamont-Achel) realiseerde de volledige buitenschil: de glazen gevels –zijn onze core business–, de aluminium cassettegevels, een kleinere oppervlakte natuursteenbekleding en een bekleding in geperforeerde aluminium platen op de dakverdieping. "Dit is een project dat perfect past in onze filosofie en knowhow," vertelt technisch commercieel directeur Andy Coninx. "We moesten maatoplossingen vinden voor enkele complexe details, zonder de strikte planning en korte uitvoeringsperiode uit het oog te verliezen. We hadden goed drie maanden van de start van de montage tot het wind- en waterdicht maken van bijna 4.500 m² gordijngevel. In totaal waren we ongeveer vijf maanden actief op de bouwplaats, met gemiddeld tien, in piekperiodes tot meer dan twintig medewerkers. Qua planning, volume en techniciteit was Onyx voor ons een voornaam project, maar ook niet heel uitzonderlijk. Want het is net onze sterkte is om projectoplossingen te zoeken en te vinden, zowel op het vlak van timing en uitvoering als van techniciteit en complexiteit. Ook hier hebben we projectspecifieke oplossingen ontwikkeld. Zo hebben we een nieuw T-vormig draagprofiel laten extruderen. In de structurele, verticale voegen tussen de beglazing is eveneens een speciaal geëxtrudeerd aluminium profiel geïntegreerd, dit om een architecturaal accent te leggen. De architecturale horizontale vinnen zijn aan de gevel gehangen op een manier die de thermische en akoestische prestaties en de vereiste vlamdichtheid garandeerde. Deze horizontale vinnen fungeren ook als zonwering." De naam Onyx dateert uit een eerste ontwerpfase, toen de ideeën meer uitgingen naar zwarte natuursteen. De natuursteen maakte plaats voor meer glas, maar de naam bleef.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

klimaatplafonds met eco-perspectief

De metalen klimaatplafonds van Interalu bieden u een optimale leefomgeving met een constante temperatuur en een hoog akoestisch comfort. Onze plafonds zijn brandstabiel, zeer flexibel en hebben een hedendaags design. Ook de lange levensduur, het lage energieverbruik en het eenvoudig onderhoud worden erg gewaardeerd door onze klanten. Interalu staat al meer dan veertig jaar garant voor Belgische, duurzame kwaliteit. Meer info op interalu.be. Of neem contact met ons op: 03 830 74 00 - info@interalu.be. We helpen u graag verder!

Berchem-Antwerpen onyx

Groene rand De kolommenrij aan de inkom verleent de verder strakke en overwegend horizontale architectuurtaal pit. De L-vorm van het gebouwen en de Rubenskantoren omsluiten samen een groene patio, die ook gedeeltelijk fungeert als inrit voor de parkeergarage en als brandweg. Langs de Singel, die het verloop van de ring volgt, sluit Onyx aan bij het bestaande kantoorgebouw Sky Building. "Achteraan hebben we het in lijn gebracht met het Rubenscomplex, op hetzelfde bouwblok. We hebben er niet tot op de rooilijn gebouwd. Zo hebben we het woonkarakter van de zijstraat ontzien. Als buffer komt er een groenzone met hoogstammige bomen." Het dak wijkt qua uitvoering wel af van de buren. "We lieten de gevel van de technische verdieping rond de koelgroep afwerken met beglaasde panelen met reflecterende beglazing. Dat is anders dan bij de buurgebouwen, maar wel in harmonie met onze eigen kantoorverdiepingen. De inkomdeuren zijn schuifdeuren met een doorgangsbreedte van ongeveer 1,8 m. "Ook de binnendeuren zijn erg breed én aangepast aan mindervalide bezoekers. Dat aspect betreft niet alleen de doorgangsbreedte –90 cm–, maar bijvoorbeeld ook de vrije opstelruimte erachter en de plaatsing van de krukken. Die staan 50 cm uit de hoek."

Gordijngevel De gordijngevel is uitgevoerd in verdiepinghoge dubbele beglazing met extraklaar binnenblad, gevat in aluminium profielen. Het regenwater wordt gebufferd op het groendak en in een betonnen kuip en gedeeltelijk gebruikt om er de toiletten mee te spoelen. De ondergrondse parkeergarage telt 143 autostaanplaatsen, waarvan negen dankzij hun breedte (3,5 m) geschikt voor mindervaliden. Deze bevinden zich het dichtst bij de liftschacht. Een van de liften kreeg ook extra brede kooiafmetingen (1,57 x 1,40 m) en een bredere deur (90 cm) dan die voor standaardliften. ❚

Participanten aan het woord

Interalu – plafonds en klimaatplafonds

groendak – De Boer Green Roof Solutions (Schoten)

Interalu (Antwerpen) zorgde voor de levering en plaatsing van de metalen plafonds en klimaatplafonds. " Onyx koos voor EasyKlimaPlus, ons metalen plafond met gesloten voegen. In het Onyxgebouw wordt het zowel gebruikt om te verwarmen als om te koelen. Zoals elk Interalu-klimaatplafond gebruikt ook EasyKlimaPlus water als energiedrager. Het water verdeelt de warmte of koelte perfect over de hele oppervlakte en creëert een gezond en prettig binnenklimaat.

Het groendak is aangelegd door De Boer Green Roof Solutions (Schoten). "Een extensief groendak met ingezaaide sedumstekken op een mineraal substraat met onderliggende drainagelaag," detailleert business unit manager Philip Bruon. "Naast de ecologische voordelen draagt een groendak ook bij aan de levensverwachting van de onderliggende waterdichting. Die mag je verdubbelen. Een groendak verbetert ook de waterhuishouding, omdat het 40% van de jaarlijkse regenval buffert." De hele groep De Boer telt ongeveer 400 medewerkers. De geschiedenis van de onderneming begon al in 1922. Een andere opvallende realisatie is het Gibo Molenveld in Brasschaat. Daar is een verouderde school grondig gemoderniseerd, met integratie van 'betaalbare' duplexwoningen, 3.000 m² extensieve groendakoppervlakte én 250 m² intensief groendak. Op het dak van het nieuwe WZC van het OCMW Hoogstraten plaatste De Boer meer dan 2.000 m² waterhoudend materiaal en blies het 400³ substraat. "Door meerstammige heesters op ‘heuvels’ te planten gaven we ze voldoende volume om uit te groeien zonder de dakstructuur te zwaar te belasten."

Om het akoestisch comfort te verhogen zijn er de voor geperforeerde lamellen, met daarop een akoestisch vlies," stelt zaakvoerder Anthony Schrauwen. Hij wijst er ook op dat de milieuvriendelijke productie –zo gebruikt Interalu hiervoor eigen groene stroom–, het zuinige energieverbruik en de lange levensduur van de Interalu-plafonds zeer goed passen in het Onyx-concept, met zeer hoge eisen inzake duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van het gebouw. Interalu hielp mee aan het behalen van de hoge Breeam-score. Onyx is dan ook een belangrijke referentie."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

Trappen & trapleuningen Borstweringen Ramen & deuren Roosters & balkons Montage- & demontagewerken

Verco-Metaal bvba Industrieterrein Hoogveld Wissenstraat 10 9200 Dendermonde Tel: 052 21 90 15 info@vercometaal.be www.vercometaal.be

Berchem-Antwerpen onyx

Participanten aan het woord Kolommen accentueren de inkom en doorbreken de horizontaliteit.

Verco-Metaal – brandtrappen en balustrades Verco-Metaal (Dendermonde) plaatste de zes verdiepingen hoge brandtrapconstructie en de inox balustrades. "Dit behoort tot onze specialiteiten. Andere specialiteiten zijn het maken en plaatsen van stalen ramen en deuren," meldt zaakvoerder Hans Van Der Poorten. "Aan deze opdracht werken anderhalve maand lang drie collega's in ons atelier. De montagewerken op de bouwplaats, uitgevoerd door drie personen, duurden ongeveer drie weken. Het was geen alledaags project, onder meer omdat de gevelbekleding alle bevestigingen van de draagstructuur van de trap moest verbergen. Daarom moesten we de montage in fases uitvoeren. We beschouwen Onyx als een prima referentie, want de trapconstructie staat mooi geaccentueerd. Alleen spijtig dat ze aan de achtergevel ligt." Verco-Metaal werkt ook mee aan het 'Manchestergebouw' in Gent. Dat kreeg een nieuwe bestemming, als educatiecentrum van Leerpunt. "In opdracht van Vandenbussche plaatsen we er een honderdtal stalen voorzetramen plaatsen en een tiental stalen deuren."

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Funderingswerken: Gevels en alu-ramen: Metalen constructie : Groendak: Koelplafonds: Start werken: Oplevering: Vloeroppervlakte: Kostprijs werken:

Singel Office, Antwerpen Jaspers-Eyers, Brussel, Leuven, Hasselt Van Wellen, Kapellen Lameire, Eeklo Hegge, Hamont-Achel Verco Metaal, Dendermonde De Boer, Schoten Interalu, Wilrijk oktober 2011 januari 2013 17.709 m² (5.991 m² ondergrondse parking en 11.718 m² kantoren) Kostprijs werken: 8,2 mln euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

NIEUW Grondverdringende schroefpaal Energiepaal

Funderingen

Diversen

Funderingsputten elke Ă&#x2DC; tot 270cm Schroefpalen met continu avegaar Verbuisde boorpalen Micropaal - Soilmix Boorpaal grote Ă&#x2DC;

Uitgraven boor-/buispalen Bovenleidingsmassieven voor trein & tram Gasontspanningsputten Onderschoeiingstechnieken Grondankers

Beschoeiingtechnieken Secans- en Tangenspalenwanden met beton / Soilmix Berlinerwanden Damwanden CSM

future foundation technics Lameire Funderingstechnieken NV Industrielaan 4 - BE-9900 Eeklo

lameire_adv_architectengids 2013-158x227.indd 2

T +32(0)9 379 72 77 F +32(0)9 379 72 78

www.lameireft.be info@lameireft.be

30/10/12 17:46

evergem BMUSS Tekst | Bert Verbeke

Creatief gebouw met industrieel uitzicht Creëer een sobere, elegante bedrijfsruimte met woning die het nodige cachet uitstraalt: dat was in een notendop de opdracht die architect Hugo Koch kreeg van de zaakvoerders van foto- en communicatiestudio BMUSS. Omdat het in zijn vestiging in Gentbrugge uit de voegen barstte was een verhuis naar kmo-zone 'Het Kleine Nest' in Evergem –vlakbij Gent en de haven van Gent– een opportuniteit die heel wat nieuwe mogelijkheden bood. “Het ontwerp is een synthese van de voorschriften opgelegd door de dienst stedenbouw, de budgettaire ruimte en de verzuchtingen van de eigenaars,” opent Hugo Koch. ”We deelden het gebouw op in een professionele studio –235m² en 6 meter hoog–,een leefruimte en een technische ruimte op het gelijkvloers, burelen en een slaapgedeelte op de verdieping. Als materiaal opteerden we voornamelijk voor metaal –sandwichpanelen met 15 cm isolatie en steeldeck met 16 cm isolatie op het dak– en glas. De achterkant is volledig in driedubbel glas afgewerkt, waardoor er van op elke plaats in het huis zicht is op de nabijgelegen velden. Inzake energie kozen we voor lucht/ water warmtepompen in combinatie met vloerverwarming. Een zonneboiler staat in voor de verwarming van het sanitaire water. Oorspronkelijk waren ook zonnepanelen voorzien, maar door het afbouwen van subsidies door de Vlaamse overheid, werd hier uiteindelijk van afgezien,” vertelt Hugo Koch.

Voordelen van een kmo-zone

Technische Fiche

De uitgekiende materialen en donkergrijs/antraciet als hoofdkleur resulteerden in een creatief ontworpen gebouw met een industriële look. De vestiging in de kmo-zone biedt extra meerwaarde, met een eigen parking en een tuin voor buitenopnames. De studio beschikt bovendien over een keuken en een make-up ruimte. ❚

Opdrachtgever: Architect: Projectontwikkeling: Start werken: Einde werken:

BMUSS, Evergem Hugo Koch, Gentbrugge Alides Real Estate, Gent september 2011 juli 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

lier mivas Tekst | Koen Mortelmans

Verpakker Mivas keurig ingepakt op ecologisch bedrijventerrein Op het ecologisch bedrijventerrein Duwijck 2 in Lier heeft Mivas dit jaar een nieuwe uitbreiding in gebruik genomen. De nieuwbouw past zowel in het ecologisch profiel van Duwijck als in dat van de gebruiker. Mivas is een sociaal tewerkstellingbedrijf. In de vestigingen in Lier, Bornem en Rumst werken samen 700 mensen. Naast zijn strijkatelier is het gespecialiseerd in verpakkingswerk. Klanten zijn grote jongens zoals Unilever, Kraft Foods, Procter & Gamble, Kellogg’s en DHL. voor wie Mivas zowel typeopdrachten uitvoert als maatwerk op mensenmaat levert. Het startte zijn activiteiten 45 jaar geleden op een veel bescheidener schaal, in een voormalig 'godshuis' in het historische centrum van Lier. De verpakkingsopdrachten die Mivas uitvoert variëren sterk. Daarom heeft Mivas behoefte aan een werkomgeving, die snel en flexibel kan worden heringericht naargelang de ac-

40 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

tuele noden. Het resultaat is dan ook een 'no nonsense' gebouw, stilistisch vergelijkbaar met de bestaande Lierse vestiging van Mivas: een functioneel, hedendaags gebouw, zonder franjes. Voor aannemer Cosimco, specialist in semi-industriële, logistieke projecten en bedrijfsgebouwen was de opdracht duidelijk: "Het was al de vierde keer dat we met Mivas samenwerkten," zegt projectleider Kurt Vercammen. " We hebben de werken uitgevoerd in bouwteam en het gebouw opgeleverd inclusief alle afwerkingen en technische installaties. De grootste technische uitdaging

lier mivas

Toch wat speelsheid in de refter: let op de binnenramen.

was de bemaling. Het terrein ligt vrij laag, we moesten dan ook permanent pompen om de bouwput droog te houden. De bouwplaats lag ook ingeklemd tussen de bestaande Mivas-gebouwen en een kinderdagverblijf. Dat beperkte de manoeuvreerruimte. We hebben dan ook zoveel mogelijk met prefab betonelementen gewerkt." Het nieuwe complex omvat 2.800 vierkante meter kantoren en sociale ruimtes, gespreid over twee bouwlagen. Daarbij ook kleedruimtes en een refter met industriële keuken. De werkplaats is 1.850 vierkante meter groot, het hoogbouwmagazijn 2.310 vierkante meter. Belangrijk voor de logistieke activiteiten zijn ook de transitzone van 1.725 vierkante meter en de circa 2.750 vierkante meter grote laadkade. Laden en lossen van de goederen gebeurt via de tien laadbruggen aan de transitzone. Soberheid troef.

CO2-neutraal

Het geheel is een betonstructuur op palen, maar de kantoren kregen wel een klassieke paramentgevel in metselwerk. De rest van het gebouw is bekleed met stalen bardageplaten. Het provinciebestuur wil dat Duwijck 2 een CO2neutrale bedrijvenzone is. Daarom legde ze ook voor de bedrijven die zich er vestigen de lat hoog. Samenwerking draagt bij tot het bereiken van die doelstelling. Zo zijn de groen- en waterbuffers gemeenschappelijk. "Mivas maakt daarenboven intensief gebruik van het gebufferde regenwater," legt architect Gert Colliers uit. "Vergeet niet dat er in verhouding heel veel mensen werken, het verbruik spoelwater voor de toiletten ligt er dan ook veel hoger dan bij andere ondernemingen." Het is ook de bedoeling dat de bedrijven, die zich op Duwijck 2 hebben gevestigd, samen één of twee windturbines optrekken om elektriciteit op te wekken. Op het dak van de oudere Mivasgebouwen liggen ook PV-zonnepanelen, op de nieuwe niet. De dakstructuur is er wel geschikt voor, extra panelen kunnen er komen als het economisch kader of de vraag naar stroom daartoe aanzetten. "Verder hebben we de mogelijkheid onderzocht om te verwarmen met een pelletketel. Maar om economische en technische redenen hebben we tenslotte toch gasverwarming geïnstalleerd, met luchtverhitters. Traditionele gasverwarming was ook handiger om gedecentraliseerd te verwarmen. Naargelang de werkvolumes moet Mivas niet altijd het hele gebouw verwarmen."

Sober, maar niet saai

Hedendaagse, sobere, maar tegelijk erg functionele 'no nonsense' afwerking.

Ook de binnenafwerking is vrij sober. "Maar niet saai," onderstreept de architect. "Eenvoudige ingrepen volstonden om de omgeving wat speelser te maken. Dat is vooral zo aan de inkom en in de refter en omgeving. Afwisselende afmetingen voor en inplanting van de binnenramen doet al veel." ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

meten is weten

PRECISIE, NAUWKEURIGHEID EN BETROUWBAARHEID opmeten van eigendommen (notariële akte) - opmeten van gebouwen en gronden in functie van ontwerp - maatvoering bij gebouwen, wegenissen, en kunstwerken i.f.v. de aannemer - maatvoering bij spoorwegen i.f.v. de aannemer - opmeten en berekenen van grondverzet - nauwkeurige waterpassingen - GPS-metingen - verkavelingsontwerpen - plaatsbeschrijving voor en na de werken plaatsbeschrijving van huurceel - schatten van onroerend goed i.f.v verkoops- en bedrijfsrevisoren.

Parklaan 60 • 9140 Temse Tel : 03 771 20 54 • Fax : 03 771 02 66 landmeter@teugels.eu • www.teugels.eu

DK Plast bvba

Elastische voegwerken Gentse Steenweg 117 B-9160

LANDMEETKUNDE EN EXPERTISE BURO N.V.

ALGEMENE DAK- EN AFDICHTINGSYSTEMEN

n.v. Hendrickx Gebr.

LOKEREN

tel: 09/336.18.60 fax: 09/336.18.61 gsm: 0494/51.06.99 email: erik@dkplast.be www.dkplast.be

Een dak is niet alleen de bekroning van een gebouw, het biedt ook bescherming tegen de weersinvloeden. die kroon moet dus van een onberispelijke kwaliteit zijn om het binnen warm en droog te houden.

ErkEnd AAnnEmEr HAltstrAAt 92 - 3900 OvErpElt tElEfOOn 011-80.56.40 - fAx 011-64.35.92 EmAil: infO@HEndrickx-nv.bE

www.hendrickx-nv.be

lier mivas

Participanten aan het woord Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels –opmetingen terrein "Voor de aanvang van de werken hebben wij de situatie opgemeten, zodat de architect op basis van onze opmeting zijn nieuwbouw kon intekenen. Bestaande plannen komen niet noodzakelijk overeen met de werkelijkheid. Na een correcte opmeting zullen de architect en de aannemer tijdens de werken niet voor verrassingen staan," legt bestuurder Steven Buytaert van Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels (Temse) uit. "Tijdens de werken hebben wij de aannemer ondersteund bij het uitzetten van de paalfunderingen, de hoofdassen voor de funderingen en de plaatsbepaling van de kolommen komen in het gebouw. In eindfase hebben wij ook de wegenis rond het gebouw uitgezet. Dergelijke metingen zijn onze specialiteit." Voor het meetwerk kwamen telkens twee personen naar Lier, een landmeter en een meetassistent. De landmeter verwerkte achteraf zelf de op het terrein opgenomen gegevens. Bureau Teugels telt nu 33 medewerkers. Het is in 1973 als éénmanszaak opgericht door Dirk Teugels. Later werd het eerst een bvba en daarna een nv. In 2000 stapten zoon Bart en schoonzoon Steven Buytaert mee in het management.

KA Construct –aluminium buitenschrijnwerk Betonstructuur met stalen bardageplaten. Flexibele herinrichting van de werkruimten is mogelijk.

KA Construct (Malle) leverde en plaatste het aluminium buitenschrijnwerk in de Mivas-nieuwbouw. "Meer bepaald ging het om aluminium ramen in profielen SP64 van Sprangers Aluminium, in RAL 9006, met zonwerende beglazing type 70/40 Top N Ug 1.1, afgewerkt met gelakt zetwerk" preciseert technisch directeur Herman Vorsselmans. " Nauwkeurigheid en maatvastheid waren hier de meest belangrijke parameters. De zonweringen type Smart-screen zijn elektrisch aangedreven." KA Construct is specialist in aluminium schrijnwerk, ramen, deuren en gevels. "Voor ons begint de uitdaging als het wat specialer en moeilijker wordt. Gecompliceerde gevels op tijd en zonder problemen opleveren is ons ding. Het voorbereidend detailleren, tot in detail bespreken en bijsturen, kort opvolgen tijdens uitvoering en zo consequent mogelijk afwerken, zien we als onze onderscheidende sterktes." KA Construct telt momenteel 48 medewerkers. Einde dit jaar verhuizen ze van Malle naar een nieuwbouw in Beerse.

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Studie stabiliteit: Hoofdaannemer: Funderingspalen: Elastische voegwerken: Aluminium buitenschrijnwerk: Landmeter: Vloeroppervlakte: Bouwbudget: Start werken: Einde werken:

Mivas vzw, Lier Gert Colliers, Kontich Michel Brosens, Hoogstraten Cosimco, Kontich De Waal Palen, Lokeren DK Plast, Lokeren KA Construct, Malle Teugels, Temse 1.850 m² (werkplaats), 2.310 m² (magazijn), 1.725 m² (transitzone), 2.750 m² (laadkade) en 2.800 m² (kantoor) 4,56 mln euro begin juni 2012 einde maart 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

Temse Appartementsgebouw Belle Vue Tekst | Koen Mortelmans

Belle Vue blijft Scheldekaai Temse kenmerken Langs de Wilfordkaai in Temse heeft het bestaande hotel Belle Vue plaats geruimd voor een gelijknamig appartementsgebouw. Dat telt zeven appartementen op een commercieel of zakelijk ingevulde sokkel. Het hotel was ĂŠĂŠn van de eerste gebouwen langs de kaai. "Het was een gekend zicht, maar in de loop der jaren was het almeermaals verbouwd, zodat van de originele architectuur heel weinig overbleef," vertelt architect Tom Van Frausum. "Het gebouw stond ook al jaren te verkommeren en was bouwfysisch en constructief achterhaald. Slopen was de beste oplossing." Hij gaf de nieuwbouw enkele speciale trekjes mee, zodat Belle Vue weer het uitzicht van de kaai bepaalt. "Het hotel dateert uit de tijd van de vliegtuigpioniers en deed dienst tijdens pioniersvluchten op watervliegtuigen, op de Schelde. Daarom heb ik in de vormentaal van het dakvolume een abstracte verwijzing gemaakt naar luchtvaart." Belle Vue is een hoekgebouw. De contouren zijn mee bepaald door de hoogte van de andere gebouwen langs de kaai, afgebouwd naar de woningen in de zijstraat.

44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Temse Appartementsgebouw Belle Vue

De architect vond wel verschillende andere manieren om er dynamiek in te brengen. Zo kragen de appartementen 60 cm uit boven de volledig beglaasde sokkel. De inpandige terrassen en gevelopeningen zorgen voor een speels ritme. "Om de bewegingen in de gevels verder te vergroten, op zoek naar de imposante schaal van kaai en Temsebrug, wisselden we het beige metselwerk ¬–een ongewoon platte lange gevelsteen in wildverband– af met donkere granietvlakken. Het dakappartement is bekleed met zink, waarvan de staande naad per dakvlak in verschillende richtingen loopt. Het vult niet de hele beschikbare vloeroppervlakte, zodat het een echt duplex-penthouse met dakterras is." Merkwaardig is de ventilatie, een mix van de systemen C, C+ en D. "Het warmteverlies en de EPB-vereisten verschillen sterk per appartement, naargelang de geveloppervlaktes. Voor de gevel met het minste verlies volstond systeem C." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect:

Micana, Temse Dirk De Schrijver & Tom Van Frausum, architectenbureau Createctuur, Bazel Secanspalen: De Waal Palen, Lokeren Aluminium buitenschrijnwerk: KA Construct, Malle Start werken: begin 2011 (sloopwerken) Einde werken: februari 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

Journaal Cortenstaal dominant op Vesta.

Driehonderd I Am Architect-en Werken met cortenstaal stond toepasselijk centraal op I Am Architect, dit jaar op Campus Vesta in Ranst. Op het programma stonden een rondleiding, praktijkcases en productpresentaties, aangevuld met culinaire interludia. Campus Vesta is het Antwerpse provinciaal opleidingscentrum voor brandweer, dringende geneeskundige hulpverlening en politie. Veiligheidspersoneel van zowel de publieke als private sector kan er terecht voor theoretische en praktische opleidingen. In het auditorium en de vier lokalen kwamen, achter de gevel in en naast werken met cortenstaal, ook thema’s als renovatie, betaalbaarheid en brandveiligheid aan bod. Zowat driehonderd architecten namen eraan deel. Meer info: www.architectura.be

Koen Van Damme flitst jeugdherberg in de prijzen

Eurodal lanceert vierkante meter-vloerplaten

Koen Van Damme, Christoph Van Couteren, Steven Massart en Johnny Umans zijn de winnaars van de fotowedstrijd Archifocus, een organisatie van Architectura.be, Centrum Duurzaam Bouwen, Xatrax en Assiver. Uit 41 inzendingen selecteerde een jury van zestien architectenbureaus een shortlist met acht projecten. Steven Massart won de publieksprijs met een beeld van C-Mine Genk. Koen Van Damme bekoorde laureaat van de vakjury met zijn foto's van de jeugdherberg in Antwerpen. De architectenjury koos voor Johnny Umans (Grindbakken Gent) tot winnaar en voor de persjury ging Christoph Van Couteren (De Grote Post in Oostende) met de eer lopen. Dit jaar werd voor het eerst ook een 'ultieme' winnaar uitgeroepen, op basis van de verzamelde scores van de pers-, vak- en architectenjury: Koen Van Damme. Meer info: www.archifocus.be

Met de slogan ‘Onze grote jongens nu ook in klein formaat’ introduceert Eurodal (Grobbendonk) de vloerplaten, waarmee het in 1982 op de markt kwam, nu ook met een omvang van 1 op 1 m. De oorspronkelijke oppervlakte bedroeg 4 m². De platen zijn bijzonder geschikt om zware lasten van 45 ton en meer te dragen, en kunnen met de vereiste machines zeer snel geplaatst en verplaatst worden. Ze kunnen dus ingezet worden voor een permanente of tijdelijke verharding, en op die manier meegroeien met de omgeving. Bovendien is de vloer meteen na plaatsing bruikbaar. Meer info: www.eurodal.be

Bekroonde foto van Steven Massart.

Meer dan 6.000 bezoekers voor Realty 2013 Einde mei kreeg vastgoedbeurs Realty in het Brusselse Tour & Taxis 6.333 mensen over de vloer, 20% meer dan in 2012. Die toename overtrof zelfs de stoutste verwachtingen. "Het was ook duidelijk dat de kwaliteit van de stands aanzienlijk is toegenomen," zegt beursmanager Gregory Olszewski. "Exposanten zijn zich tegenwoordig bewust van het feit dat ze hun aanbod op deze bijzonder competitieve markt moeten onderscheiden van wat de concurrentie te bieden heeft. Daarnaast was er erg veel belangstelling voor de networking events."

46 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Journaal De volledige tentoonstellingsruimte van 8.000 m² was vooraf door 126 exposanten gereserveerd. De beurs stond elke dag in een ander thema: het stadslandschap op dinsdag, internationale investeerders en wetgeving op woensdag en de retailmarkt op donderdag. De Confederatie Bouw Brussel en het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf verzorgden het seminarprogramma Booming Cities, Blooming Cities, waarin stedelijke concepten voor ‘smart cities’ werden onderzocht. Op het Belgische investeerdersseminar van vastgoedspeciaolist CBRE luisterden ongeveer 300 mensen naar analyses van markttrends en opportuniteiten, gepresenteerd door de eigen experts en door internationale investeerders. Geïntegreerd met Realty vond het PropertyEU European Real Estate Policy and Investment Forum plaats, over de recentste ontwikkelingen in het snel evoluerende reglementaire landschap in de EU. Tijdens dit forum gaf burgemeester Freddy Thielemans (PS) de stand van zaken in het Brusselse Neoretailontwikkelingsproject, dat momenteel de inzet vormt van een hevige concurrentiestrijd tussen drie grote Europese vastgoedinvesteerders. Meer info: www.artexis.com

Duco houdt inbrekers buiten Met zijn DucoGrille Solid++ M 30Z brengt Duco een nieuw inbraakwerend muurrooster op de markt! Het wordt als opbouw muurrooster onzichtbaar op het kozijn geïnstalleerd wordt en perfect kan bijdragen tot de nachtkoeling van een gebouw. Dit rooster is vervaardigd uit aluminium extrusieprofielen. De meervoudige, ‘stapelbare’ lamellen zijn individueel in het met staal versterkte kaderprofiel bevestigd. Bovendien kan het rooster van binnenuit vastgeschroefd worden, zodat er buiten geen schroeven aan te pas komen. De DucoGrille Solid ++ M 30Z heeft met succes alle proeven doorstaan, voorgeschreven in de Europese ontwerpnormen ‘Burglar resistance Construction products’ prEN 1627 tot prEN 1630 voor klasse 2 van inbraakwerendheid. Het Z-vormige lamel zorgt daarenboven voor een strak design. Net als bij de overige types van het Solid-gamma, doen de geperforeerde lamellen ook dienst als insectenwering. Meer info: www.duco.eu

Exit Deschacht Plastics, enter Deschacht Deschacht Plastics heet voortaan gewoon Deschacht. Ook het logo en de huisstijl kregen een make-over. Bovendien werden vijf divisies samengebracht tot drie. Het filiaal in Zedelgem zat al een tijdje in het nieuw, binnenkort is Deschacht Oostakker aan de beurt. Ook de opening van een nieuw filiaal in Geel kadert binnen deze tendens van vernieuwing, waarmee Deschacht duidelijk de kaart van de verandering en de vooruitgang trekt. ‘Wij staan klaar om samen te werken’ luidt het nieuwe motto van Deschacht. Het zegt precies waar het bedrijf voor staat en is bovendien een vlag die de lading ten volle dekt. Judith Cuvelier, verantwoordelijke marketing en communicatie van Deschacht, licht verder toe: “Deschacht wil letterlijk en figuurlijk dicht bij zijn klanten staan. We werken intensief aan een uitbreiding van het aantal vestigingen en een optimalisatie van de bestaande filialen. Een sterke regionale spreiding zorgt ervoor dat onze klanten steeds een Deschacht-filiaal in de buurt hebben. Daarnaast pakken we de inrichting van de filialen aan. Kleinere producten of toebehoren zullen te vinden zijn in een shop die losstaat van het magazijn. Klanten kunnen het nodige materiaal daar zelf uitkiezen, inladen en afrekenen aan de kassa.”

Confederatie Bouw vreest voor 50.000 arbeidersbanen Er zijn tastbare tekenen dat de structuur van de arbeidsmarkt in de bouw volop aan het veranderen is: voor de eerste keer sinds 2000 is de loontrekkende werkgelegenheid in de bouw aan het dalen (-3.500 banen sinds begin 2012), het aantal zelfstandigen groeit onafgebroken (+40%), het aandeel arbeiders in de totale werkgelegenheid loopt terug (nog maar 64%), het aantal uit het buitenland gedetacheerde werknemers groeit (20.000 voltijdse equivalenten) en ook de uitzendRobert de Mûelenaere (Confederatie Bouw). arbeid neemt toe. De Confederatie Bouw vreest dat de komende jaren de job van niet minder dan 50.000 arbeiders in gevaar komt. "Op de geliberaliseerde dienstenmarkt zien we alsmaar meer alternatieve vormen van tewerkstelling opduiken. Gedetacheerde arbeidskrachten, het aantal zelfstandigen, buitenlandse en tijdelijke werknemers op de werven zijn de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen," zegt gedelegeerd bestuurder Robert de Mûelenaere. "Met het verlengen van de opzeggingstermijnen dreigen we een versnelling van dit fenomeen en een omschakeling naar een nieuw economisch model dat rampzalig is voor de werkgelegenheid mee te maken. De bouwbedrijven zien een harmonisering van de statuten vooral als een verzwaring van de kost. Door het optrekken van de opzegtermijnen zal een ontslag tot vijftien keer duurder worden. Bijgevolg zal een groeiend aantal bouwbedrijven kiezen voor een of ander alternatief voor de arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur." Meer info: www.confederatiebouw.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

interview Dirk Luyten

Tekst en beeld | Koen Mortelmans

Dirk Luyten pleit voor woonzorgzones

Grote uitdagingen voor lokale overheden Lokale overheden staan voor grote uitdagingen. Ze moeten aangepaste woonvormen ontwikkelen en realiseren voor actieve ouderen, praktische oplossingen vinden voor de mantelzorg en het traditionele sociale woonbeleid aanpassen aan de nieuwe sociale situatie. Dat zegt Dirk Luyten, specialist woonbeleid. De bevolkingsstatistieken wijzen uit dat het aantal bejaarde koppels en alleenstaanden in Vlaanderen de komende jaren sterk zal toenemen. De gemiddelde leeftijdverwachting is sterk gestegen, niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. "Dit brengt met zich mee dat we ons bij het bouwen voor actieve, valide bejaarden van 60 tot 80 jaar moeten richten op koppels die nog jaren kunnen samenwonen. Vanuit de zorgverstrekking is dit eveneens een belangrijke vaststelling. We moeten er bij het bouwen verder rekening mee houden dat het ouder worden een toenemend risico op fysieke beperkingen bevat en dat op een bepaald ogenblik één van beide partners zal overlijden. Daarom mag onze aandacht zich niet beperken tot de woning zelf – aanpasbaar wonen, levenslang wonen – maar moeten we ook de woonomgeving, de locatie waar men bouwt en de aanwezigheid en bereikbaarheid van de thuisdiensten bekijken. De 'woonzorgzone' of ‘levensloopbestendige wijk’ zijn hierbij zeker nuttige concepten. Ze zijn in Vlaanderen minder ingeburgerd dan in Nederland, maar zeker in opkomst."

Woonzorgzones

Dirk Luyten, specialist woonbeleid.

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Een woonzorgzone is een gebied met een verhoogde geschiktheid voor zelfstandig wonen van mensen die op (intensieve) zorg zijn aangewezen. "De zone bevat diverse zorgvoorzieningen, zoals thuiszorg, huishoudhulp en noodoproep met nabije permanentie. De woningen zijn aanpasbaar of aangepast. Het woonmilieu is er barrièrevrij, sociaal veilig en verkeersveilig. Het blijft nochtans een gewone woonwijk. Een verschil met een gewone wijk is dat je er in geval van zorgnood kan blijven wonen, omdat de woningen, de woonomgeving en de zorgverstrekking erop zijn afgestemd. De meerderheid van de bewoners maakt geen gebruik van de beschikbare zorg, maar stelt de beschutte woonomgeving en goede voorzieningen op prijs. Er zijn veel zorgverleners, winkels en overheidsdiensten gemakkelijk bereikbaar in de onmiddellijke omgeving. Dat kan enkel als de mensen vrij dicht bij elkaar wonen en leven. Maar hoe laat je mensen met verschillende levensstijlen, van verschillende generaties, gezinnen met of zonder kinderen, harmonieus met elkaar samenleven? Men suggereert wel eens om bij het ontwerpen niet de gemiddelde, maar wel de kwetsbaarste mens als maat der dingen te nemen. Maar de wensen en behoeften liggen toch wat te ver uit elkaar om vanuit één specifieke groep meteen tot een gezamenlijk antwoord te komen. ›

interview Dirk Luyten

Wat voor één groep het beste is, is dat niet noodzakelijk voor een andere. De uitdaging is dat de gebouwde omgeving voor iedereen toegankelijk en geschikt moet zijn en afgestemd op een almaar grotere diversiteit. Zo moet je van een levensduurbestendige wijk meteen ook een kind- en jongerenvriendelijke wijk maken!" "Het aanpassen van bestaande woningen met het oog op toekomstige fysieke beperkingen van de ouder wordende bewoners is geen alleenzaligmakend recept. Nieuwbouw is minstens een gelijkwaardige oplossing. "De cijfergegevens van de gemeenten die ik al bestudeerde wijzen uit dat veel bewoners nog verhuizen na hun 55ste verjaardag. Het beeld van de honkvaste bejaarde is dus vals. Veel mensen zeggen wel dat ze niet meer zullen verhuizen, maar dikwijls komt het toch tot een verhuis als gevolg van een crisissituatie, zoals plotse gezondheidsverslechtering of overlijden. Wegens het crisiskarakter is er dan weinig tijd om grondige keuzes te maken. Je bent verplicht te nemen wat er dan meteen beschikbaar is. Het lijkt me een uitdaging voor het beleid om ouderen vroeger en bewuster te laten verhuizen."

Vertrouwde omgeving Waar ouderen en zorgbehoevenden zo lang mogelijk in hun vertrouwde woning willen blijven wonen, moet de noodzakelijke zorg in die omgeving geleverd kunnen worden. "Dit vereist een goed functionerende thuiszorg, een aanbod van thuiszorgondersteunende diensten en het introduceren van technologische hulpmiddelen en een goede samenwerking met de mantelzorg. Om de nodige en kwalitatieve zorg te kunnen aanbieden bij een stijgende zorgvraag is een goede samenwerking noodzakelijk. Hiervoor kan in een woongebied een aantal zorgverstrekkers worden opgenomen in een zorgnetwerk. Ik denk onder meer aan thuiszorg, huishoudhulp, thuisverpleegkundigen, dokters, kinesisten en apothekers. Ook moet er een goede samenwerking bestaan tussen thuisdiensten, thuiszorgondersteunende diensten en ouderenvoorzieningen, denk hierbij aan assistentiewoningen, palliatieve teams, de nieuwe collectieve autonome dagopvang voor ouderen (Cado), dagen nachtopvang, diensten voor kortverblijf en rusthuizen." ❚ Serviceflats van het OCMW van Schoten.

Met zijn 'studio Beleid' begeleidt en ondersteunt Dirk Luyten (°1953) lokale besturen en social profitorganisaties. Hij is gastdocent aan de opleiding Gezinswetenschappen (Hogeschool Universiteit Brussel). Onlangs verscheen zijn boek 'Lokaal Woonbeleid. Een plan van actie,' 364 blz., ISBN 978 90 4960 917 7.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

ARCHITECTS WHO CARE

BOECKX. heeft tientallen jaren ervaring in het ontwerpen en realiseren van complexe bouwprojecten. Of het nu ziekenhuizen, kantoren, openbare gebouwen, woonzorgcentra of scholen zijn, wij bieden onze klanten het meest creatieve en functionele ontwerp, de nodige ondersteuning tijdens

Boeckx. + AAPRoG + BuRo II

de werken, een strikt timemanagement en continue budgetbewaking aan.

architecture all over

BOECKX. architecture & engineering

T +32 59 808 804

Torhoutsesteenweg 52

F +32 59 709 818

8400 Oostende

info@boeckx.be www.boeckx.be

westerlo

Parel der Kempen

Tekst | Koen Mortelmans

Kleurrijke en gesofisticeerde woonzorg in Westerlo De vleugels van het nieuwe woon- en zorgcentrum Parel der Kempen, een initiatief van het lokale OCMW, strekken zich als een halfopen veelhoek uit rond een rustig binnenplein. De clustering in leefgroepen maakt dat de bejaarde bewoners er de traditionele Kempense huiselijkheid terugvinden. De met volkernplaten afgewerkte, okerkleurige inkom met opvallende luifel trekt meteen de aandacht van de bezoeker. Overdag toch. Want zodra de duisternis valt bepaalt de binnenverlichting ook buiten de sfeer. De gangen en gemeenschappelijke ruimten kregen binnen per verdieping immers een eigen accentkleur. Voor de bewoners draagt dit bij aan de herkenbaarheid van hun eigen verdieping. Voor projectleider Jasper De Beuckeleer (bouwbedrijf Vanhout) blijft de accurate uitlijning van de veelhoek de sterkste herinnering. "Ik heb nog geen enkel ander project meegemaakt waaraan in verhouding zoveel landmeterswerk te pas kwam," blikt hij terug. Puur constructief ziet hij vooral klassieke

elementen: "Beton, metselwerk en breedvloerplaten, afgewerkt met gladde wandpleister en wandtegels. Het kwam er vooral op aan de muren en hoeken op exact de juiste plaats op te trekken."

Leefgroepen Het bestaande WZC was niet alleen verouderd, maar kampte ook met plaatsgebrek. Aanvankelijk dacht het OCMW aan renovatie en uitbreiding, maar stabiliteitsproblemen gaven de doorslag om toch voor een nieuwbouw te kiezen, op de parking van het bestaande WZC. Die nieuwbouw telt 129 woongelegenheden, verdeeld over drie bouwlagen. De benedenverdieping en de eerste verdieping zijn nagenoeg identiek. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

STIEGELMEYER ELVIDO VERVO VERPLEEGBED Vier voordelen voor uw zorghuis: 1. ‘Out-of-bed’-alarm detecteert bijzonder snel wanneer residenten het bed verlaten. 2. Flexibel hyper hoog-laag bereik: a. op 25 cm krijgt u een uitstekende valpreventie; b. op 80 cm een bijzonder ergonomische werkhoogte. 3. Multi-posities: Fowler, semi-Fowler, Trendelenburg, Anti-Trendelenburg. 4. Combinatie Duitse kwaliteit met topdesign is de beste investering voor uw instelling. Bel +32 (0)16 76 82 82 voor informatie of mail naar info@distrac.com

Distrac

W E L L C A R E

P R O D U C T S®

BURMEIER

TEMPUR

GERIATRISCHE ZETELS

ZORGMEUBILAIR

O&P

westerlo Parel der Kempen

Participanten aan het woord Distrac –zorgmeubilair Voor de inrichting van de woonkamers deed het OCMW van Westerlo een beroep op Distrac (Hoegaarden), dat in totaal 129 Stiegelmeyer Elvido bedden met Tempur-matras en 129 nachtkastjes leverde. Het Elvido verpleegbed is een hoog-laagbed, dat tot op een ergonomische hoogte van 81 cm kan worden gebracht, maar ook tot 37 cm worden neergelaten. Dankzij het innovatieve 24 V-systeem liggen de stroomkosten laag en de veiligheid van de residenten hoog. De staf van de Parel der Kempen leerde dit verpleegbed kennen op de Healthcarebeurs in Brussel en kreeg daarna de kans om het een maand lang uit testen, met personeel én bewoners. Esthetisch gebied biedt het Elvido-bed een ruime keuze aan hoofd- en voetpanelen, in diverse decoratieve houtkleuren. De kleur Havana viel het meest in de smaak bij Parel Der Kempen, zowel voor het bed zelf –met Solvo-panelen– als voor het bijhorende nachtkastje. De bewoners van het WZC zijn al sinds 1999 vertrouwd met Tempurmatrassen, ter preventie van doorligwonden. Distrac is hiervan de exclusieve distributeur is voor België en Nederland.

Ze tellen elk drie leefgroepen van zeventien bewoners. De tweede verdieping omvat twee leefgroepen, met respectievelijk tien en zeventien bewoners. Ondergronds zijn er een personeelsparking en een betonnen kuip voor regenwaterbuffering. Met dat water worden ook de toiletten gespoeld. De hele structuur rust op schroefpalen, een noodzaak wegens de aanwezigheid van een oude meander van de Grote Nete in de ondergrond. Het oude gebouw dient nu voor dagopvang. Op termijn zal het ook een lokaal dienstencentrum huisvesten.

Participanten aan het woord Gielen Elektriciteitswerken –elektriciteit, databekabeling, toegangscontrole De NV Gielen Elektriciteitswerken voerde de elektriciteitswerken uit in de Parel der Kempen. De onderneming uit Lommel zorgde er onder meer voor de schakelkasten en verdeelinrichtingen, de overspanningsbeveiliging en de noodstroomvoorzieningen, de aansturing van de verlichting en de zonwering, verlichting, telefonie en videofonie, televisiedistributie, het systeem voor zorgoproep en –registratie, toegangscontrole en de nodige infrastructuur voor detectie en alarm. Gielen telt momenteel 44 medewerkers. De meerderheid van de uitgevoerde projecten zijn overheidsopdrachten, aan administratieve en culturele gebouwen, scholen, rust- en ziekenhuizen. Gielen is erg actief in de zorgsector en werkte recent ook mee aan de woonzorgcentra Sint-Anna in Herentals en Lindillo in Lille, het nieuwe woonzorgcentrum van het OCMW in Maaseik en een cluster met 120 serviceflats in Herent.

Elke leefgroep heeft een eigen woonkamer met eet- en zitgedeelte, een keuken, badkamer, terras en meerdere zithoekjes met uitzicht op de buitenomgeving. De maaltijden komen in bulk aan, wat in de leefgroep veel keuzemogelijkheden inhoudt voor zowel volume van de porties als combinaties en afwerking met smaakmakers. De grootkeuken bevindt zich in het oude gebouw. In de kamers vergemakkelijkt een flexibele schuifwand een bezoek aan de badkamer of het toilet. ›

De hoekige inplanting van het gebouw rondom een plein vergde veel landmeterswerk.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

westerlo Parel der Kempen

Participanten aan het woord

Coopman Liften –personenliften

Koop putboringen –bronbemaling

"Wij installeerden hier twee liften met een hefvermogen van respectievelijk 1.600 en 1.275 kg, met telkens vier stilstanden. Met deze liften kunnen mensen die op een bed of brancard liggen vervoerd worden," vertelt Christof Van Heddegem, commercieel directeur bij Coopman Liften. "Het zijn liften zonder machinekamer –kortweg MRL–, aangedreven door een energiezuinige motor. Hun snelheid bedraagt 1 m/s. Een frequentieregeling zorgt voor een soepel ritverloop en houdt het elektriciteitsverbruik onder controle. Liftkooi én deuren zijn uitgevoerd in inox." Bij de aangebrachte opties zijn een 'device' dat bij stroomuitval zorgt voor automatische bevrijding bij stroomuitval, codebediening in de kooi én op de bordessen en energiebesparende maatregelen, zoals het automatisch doven van de kooiverlichting als de lift een bepaalde tijd niet wordt gebruikt. Recent installeerde Coopman ook liften in het AZ Damiaan in Oostende. Momenteel is het aan het werk in de KU Leuven, in het Gentse Maria-Middelaresziekenhuis en in de metro van Brussel. Na de zomervakantie verhuist Coopman Liften van Kuurne naar de Mannebeekstraat (nr. 3) in Waregem.

Koop putboringen (vestiging Tessenderlo) verzekerde dat de aannemers met droge voeten konden werken. Het stond in voor de gecontroleerde verlaging van de grondwaterspiegel, zodat de bouwput droog bleef en de zettingen van de bestaande omringende gebouwen minimaal. Koop putboringen is een Nederlands familiebedrijf met een meer dan veertigjarige traditie. Het is echter pas sinds drie jaar als bemaler actief op de Belgische markt. Daarom was Parel der Kempen een belangrijk referentieproject. In de vestiging Tessenderlo werken 22 mensen, maar internationaal zijn er wel zowat 180 medewerkers. Koop watermanagement heeft zeven vestigingen In Nederland en Duitsland, in Frankrijk is er één in oprichting. Daarnaast heeft het kantoren in Irak en Qatar. Koop werkt actief mee aan de grote pijpleidingen in heel Europa, aan de aanleg van een dam in Irak en aan de metro van Douha (Qatar). Maar ook de Parel der Kempen was geen alledaagse opdracht. "Zo moesten we wekelijks twee keer het retourneringssysteem bijstellen, wegens het hoge ijzergehalte van het lokale grondwater. Het was ook een interessante ervaring vanwege het grote op te pompen debiet en de aanwezigheid van samendrukbare lagen in de bodem, wat risico op zettingen met zich meebracht."

Sfeerverlichting dankzij binnenmuren met accentkleuren.

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

westerlo Parel der Kempen

Participanten aan het woord Stallo –HVAC Stallo (Laarne) installeerde de verwarming, ventilatie en luchtbehandeling. "In de stookplaats staan twee condenserende gasketels van 370 KW. Alle leefruimtes worden gekoeld met Daikin-koeltoestellen. De automatisatie van verwarming, verluchting en koeling gebeurt door ons eigen automatisch, gebruiksvriendelijk regelsysteem Wintreg," signaleren zaakvoerder Antoine Raman en projectverantwoordelijke David Blomme. Net als hoofdaannemer Vanhout ziet Stallo de garnaalvorm van het gebouwencomplex als het opvallendste kenmerk van Parel der Kempen. "Het plaatsen van de stalen leidingen en de kanalen doorheen het hele gebouw werd daardoor iets 'specialer.' Het vergde ook bijzondere aandacht en vroeg extra vakmanschap." Stallo werkt momenteel aan de verwarmings- en verluchtingsinstallaties het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent, in verschillende afdelingen van ziekenhuis AZ Monica ("Middelares") in Deurne, in de Sint-VIncentiusrusthuizen in Kalmthout en Avelgem, de rusthuizen Andante in Menen, Sint-Antonius Sint-Pieters-Leeuw en Mayerhof in Mortsel en in de serviceflats Militza–Hanzepark in Brugge. Bij Stallo werken 38 mensen. Sinds de overname door Antoine Raman, in 2004, realiseerde het een omzetverhoging van circa 63%.

Zonnewarmte nuttig gebruikt Op het dak liggen de panelen van een zonneboiler, die instaat voor de voorverwarming van het sanitair water en zo de energiefactuur beperkt. Voor de verdere waterverwarming staat de gasketel van de algemene verwarming in. Vanhout heeft een groot deel van het dak afgewerkt met roofing en een grindlaag als ballast. De ventilatie verloopt mechanisch, met warmterecuperatie. "Qua elektriciteit beschikt Parel der Kempen over een geavanceerde infrastructuur," zegt de projectleider. "Zo verloopt de dwaaldetectie elektronisch. Verder zijn de zorgdossiers niet alleen volledig gedigitaliseerd, met touch screen en een gedetailleerd oproepsysteem per kamer, de databekabeling is erop voorzien dat elke bewoner individueel kan kiezen of hij televisie, telefoon en internet via Telenet of Belgacom wil ontvangen, waarbij de provider voor telefonie ook per kamer niet dezelfde hoeft te zijn als voor televisie. Het is bij mijn weten pas de tweede keer in Vlaanderen dat dit is toegepast." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Hoofdaannemer: Bronbemaling: HVAC: Elektriciteit: Liften: Akoestische plafonds, gyprocwerken, brandwerende schachten : Inrichting woonkamers: Start werken: Oplevering (werken Vanhout):

OCMW Westerlo Vanhout, Geel Koop Putboringen, Tessenderlo Stallo, Laarne Gielen Elektriciteitswerken, Lommel Coopman, Kuurne SGM, Meer Distrac, Hoegaarden februari 2011 december 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

De Coene Construct biedt geavanceerde en complete oplossingen De Coene Construct is gespecialiseerd in de ontwikkeling en de uitvoering van bouwprojecten binnen verscheidene markten van de bouwsector.

Appartementenbouw Utiliteitsbouw Industriebouw Unitbouw Renovatie Onze toegevoegde waarde ligt in een gerenommeerde expertise en een compleet dienstenpakket. Al vanaf het voortraject bieden we u professioneel advies met het oog op optimalisatie

van het ontwerp, zowel bouwtechnisch als budgettair. U investeert veel in uw bouwproject. Veel middelen. Veel tijd. Veel energie. Dus springt De Coene Construct daar efficiĂŤnt mee om. Bovendien mag u altijd rekenen op werk van onberispelijke kwaliteit, niet enkel van het afgeleverde product doch ook binnen de bouwprocessen. Tijdens de eindfase wordt een gespecialiseerd team ter beschikking gesteld voor klantopvolging en eventueel voor het onderhoud van de gebouwen. Zo bent u zeker dat uw investering rendeert. Jaren en jaren lang. En zonder zorgen. Dankzij De Coene Construct, uw volwaardige en betrouwbare partner.

De Coene ConstRUCt nv Pres. Kennedypark 15 B-8500 Kortrijk Tel. 056 22 17 20 Fax 056 22 19 34 decoeneconstruct@heijmans.be www.decoeneconstruct.be

OOSTENDE Zorghotel Wellington

Oostendse senioren krijgen zicht op Wellington golf en hippodroom

Geen rusthuis maar zorghotel Het eerste rusthuisproject van Solidariteit voor het Gezin in West-Vlaanderen is een feit. Wellington in Oostende is geen traditioneel rusthuis. De tv Buro II & Archi+I - Arch & Teco (vroeger Ro Berteloot) en pilootaannemer De Coene Construct bouwden een zorghotel met tweeëntachtig comfortabele kamers en een wellnessgedeelte, met een prachtig uitzicht op de Wellington golf en hippodroom. Residenten moeten er zich in de eerste plaats thuis voelen, want ‘oud zijn, is geen ziekte’. De aannemer startte de werken op 9 januari 2012 en zorghotel Wellington opende eind maart 2013.

APPARTEMENTSGEBOUW WORDT ZORGCENTRUM

ZORGHOTEL

Langs de Nieuwpoortsesteenweg in Oostende staan twee praktisch identieke gebouwen met vijf bouwlagen, waar appartementen moesten komen. De aannemer leverde het eerste gebouw in 2009 op, maar voor het tweede project werd enkel de ruwbouwfase uitgevoerd. “Oorspronkelijk ontworpen als appartementsgebouw kreeg dit gebouw door de toenemende vergrijzing van de bevolking een nieuwe functie als zorgcentrum,” vertelt Bram Messiaen, projectleider bij De Coene Construct. “Dankzij de flexibele structuur op een raster van 6 x 6 meter en een vrije hoogte van 2,70 meter konden wij dit gebouw aan de vereisten van een woonzorgcentrum aanpassen. Wij bouwden in de gevel houtskeletbouwwanden in en verwijderden alle binnenmuren. In de plaats van drie afzonderlijke toegangen op de respectievelijke circulatiekernen werd op de kop van het gebouw een uitnodigende inkom met lobby en onthaalbalie ingericht. De grootste aanpassing was echter de integratie van grotere evacuatietrappen- en beddenliftenkernen.” Ook de garage werd volledig heringericht. Slechts een derde van de ruimte zal als parking functioneren. Die kelder huisvest verder logistieke functies, zoals personeelsruimtes, bergingen en de keuken. Dat was mogelijk dankzij voldoende daglichttoetreding door het aanbouwen van een Engelse koer.

Woonzorgcentrum Wellington mocht geen traditioneel rusthuis worden. “Solidariteit voor het Gezin wou een ‘zorg’hotel creëren, waar oude mensen zich gelukkig voelen en hun eigen ritme kunnen behouden, net zoals thuis,” vertelt Claude Labeeuw, projectregisseur bij Buro II & Archi+I. “Daarom hebben we veel aandacht besteed aan het interieurontwerp. De werknemers dragen geen witte schorten, de medische dossiers zijn alleen elektronisch te raadplegen en de eigen keuken staat in voor een verzorgd dagmenu, maar laat ook individuele maaltijdkeuze toe.” De inkom doet denken aan een hotellobby en de bewoners kunnen op elke verdieping samen eten, in een volledige ingerichte lounge met salon en televisie. De tweeëntachtig kamers, waarvan er zes geschikt zijn voor twee personen, zijn als warme hotelkamers met hooglaagbed, ingemaakte kast, elektrische relaxzetel, koelkast, flatscreen-digitale televisie en draadloos internet, een badkamer met toilet, lavabo en inloopdouche, en een ruim buitenterras. “Blikvanger is echter het wellnessgedeelte,” vult de architect aan. “Op elke verdieping bevindt zich een aqua-relax met hoog-laagbad, gekleurde lampen en muziek. En op het gelijkvloers is naast een wellness- en fitnessruimte ook een beautysalon met kapster, pedicure en manicure.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

OOSTENDE Zorghotel Wellington

NAADLOZE INTEGRATIE IN OMGEVING Aangezien dit gebouw qua architectuur en uitzicht perfect bij het eerste gebouw aansluit, is er geen ruimtelijk onderscheid tussen de appartementen en het woonzorgcentrum. Daardoor is het voor bewoners en bezoekers nog gemakkelijker om de stap te zetten van thuis naar het zorghotel. Eind maart namen drieënveertig bewoners hun intrek in zorghotel Wellington. Midden mei kwamen daar zestien bewoners bij en begin juli volgen nog eens tweeëntwintig bewoners.. ❚

Technische Fiche Bouwheer: Architect: Stabiliteit: Technieken: Pilootaannemer: Start werken: Einde werken:

58 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Solidariteit voor het Gezin, Oostende Architect: TV BURO II & ARCHI+I – ARCH & TECO (vroeger Ro Berteloot), Roeselare Ney & Partners, Brussel Ingenieursbureau Istema, Gent De Coene Construct, Kortrijk januari 2012 maart 2013

wervik Woonzorgcentrum Het Pardoen

Echte thuis voor senioren

OCMW Wervik bouwt nieuw Pardoen In maart opende Het Pardoen, het vernieuwde woonzorgcentrum van het OCMW Wervik zijn deuren: het einde van een verhaal dat meer dan tien jaar duurde. De tijdelijke vereniging van de architecten- en ingenieursbureaus D’Hondt en Delie, studiebureau De Klerck Engineering, pilootaannemer Bekaert Building Company en de projectverantwoordelijken van het OCMW realiseerde een complete vervangingsnieuwbouw, die perfect past in het straatbeeld, maar toch opvalt door het gebruik van kleur en glas. Continu overleg tussen alle deelnemers zorgde voor een vlot bouwproces zonder verdere noemenswaardige vertragingen. Door de vergrijzing van de bevolking drong een uitbreiding van Het Pardoen, het rusthuis in het centrum van Wervik met zicht op de statige Sint-Medarduskerk en de Leie, zich op. “Een vervangingsnieuwbouw moest plaats bieden aan honderdenvijf valide, zorgbehoevende en dementerende bewoners,” zeggen de projectarchitecten Bernard Nuyttens en Luc Delie. “Dit bouwproject verliep in twee fasen. Eerst bouwde de aannemer naast het bestaande rusthuis een nieuwe vleugel met drie bouwlagen. Na de afbraak van het

bestaande gebouw kwam er een tweede vleugel met vier bouwlagen.” Het gelijkvloers van de vleugels wordt ingenomen door de inkom, kantoren, secundaire ruimtes, een polyvalente zaal en een brasserie. Daarboven bevinden zich verschillende ‘straten’ met ‘huizen’. Elke gang kreeg immers een straatnaam, de kamers hebben een eigen nummer en elke bewoner kreeg een eigen brievenbus. De kamers (27 m²) omvatten een woon- en slaapruimte en een eigen sanitaire cel met toilet, wastafel en douche. Ze zijn uitgerust met een zorgbed, relaxfauteuil, ingebouwde kasten met koelkast en LED-flatscreen TV. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

wervik Woonzorgcentrum Het Pardoen

Participanten aan het woord Stallo –HVAC Stallo (Laarne) is gespecialiseerd in HVAC-installaties in industriële, commerciële en openbare gebouwen. De firma, in 2004 overgenomen door huidig zaakvoerder Antoine Raman, heeft momenteel achtendertig personeelsleden in dienst. “In samenwerking met studiebureaus en ontwerpers realiseren wij alle verwarmings- en verluchtingsinstallaties, zelfs met een ver doorgedreven automatisatie,” zegt Antoine Raman. “Wij hebben met ‘Wintreg’ ook een eigen gebruiksvriendelijk automatisch regelsysteem voor verwarming ontwikkeld.” Stallo installeerde de HVAC in Het Pardoen naar een ontwerp van studiebureau De Klerck Engineering. “In de nieuwe stookplaats plaatsten wij condenserende gasketels met een totale capaciteit van 1400 kW,” zegt project manager David Blomme. “Alle kamers hebben verwarming en ventilatie en in de leefruimtes en verpleegposten installeerden wij airconditioning. Een warmtewisselaar zorgt voor het sanitair warm water en de keuken en de brasserie kregen een autonoom koelsysteem met ijsbuffer.” Andere verwarmings- en verluchtingsinstallaties van Stallo worden momenteel geïnstalleerd in onder meer het Forensisch Psychiatrisch Centrum (Gent), AZ Monica (Deurne), Rusthuis Andante (Menen), rusthuis Sint-Vincentius (Avelgem) en rusthuis Mayerhof (Mortsel).

Stallo

STALLO is gespecialiseerd in H.V.A.C.-installaties, (Heating, Ventilation en Air Conditioning) in industriële, commerciële en openbare gebouwen. Technisch complexe verwarmings- en koelinstallaties met een doorgedreven computergestuurde regeling, gebruiksvriendelijk en energiezuinig: de core-business van Stallo! De succesvolle verwezenlijking van grootse projecten is bovendien gebaseerd op een rijk verleden, een solide financiële basis en optimaal gebruik van de technische kennis van het personeel.

Doorgedreven kennis van de “H VAC” in de breedste zin van het woord.

STALLO BVBA Eekhoekstraat 89a – 9270 LAARNE Tel 09/365 25 20 – info@stallo-industrie.be

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

wervik Woonzorgcentrum Het Pardoen

KLEUR VERHOOGT HERKENBAARHEID Ondanks de keuze voor een traditioneel bakstenen gebouw ontstond geen monolitisch geheel, dankzij een differentiatie in bouwvolumes en het gebruik van kleur in het metselwerk van de gevels. “De vulpanelen tussen de ramen kregen in elke gevel een andere kleur, wat de herkenbaarheid voor bewoners en bezoekers verhoogt,” vertelt architect Nuyttens. “Ook binnenin kreeg elke verdieping een eigen kleur, wat te zien is in bepaalde accenten en deurbladen, maar ook in het behang, dat in de leefruimtes gecombineerd wordt met foto’s van vloer tot plafond.” In de patio van de tweede vleugel springt een fotomontage, gerealiseerd in het kader van kunstintegratie in Vipa-projecten, op een wand van 12 x 12 meter meteen in het oog.

Participanten aan het woord Bekaert Building Company –pilootaannemer Bekaert Building Company (B.B.C.)(Waregem) fungeerde als pilootaannemer voor woonzorgcentrum Het Pardoen. Opgericht in 1960, heeft dit bedrijf zich verder ontwikkeld tot een onafhankelijke bouwonderneming, die voornamelijk actief is in de utiliteits-, industriële bouwen renovatiesector. Naast de afdeling bouw beschikt B.B.C. over een afdeling schrijnwerkerij, die zich toelegt op totale afwerkingsprojecten (binnenafwerking en projectmeubilair) en over een afdeling PVC-schrijnwerk. Het vooruitstrevende karakter van B.B.C. blijkt duidelijk uit het nieuwe energiezuinige burelencomplex, dat de onderneming recent langs de autosnelweg E-17 in Waregem bouwde. Jaarlijks realiseert ze met een personeelsbestand van honderdtachtig medewerkers en met haar erkenning in de hoogste klasse 8, zowel in de categorie algemeen aannemer als in de categorie schrijnwerkerij, een omzet van ruim 40 miljoen euro. Tussen 2008 en 2012 realiseerde B.B.C. in twee fases de vervangingsnieuwbouw van Het Pardoen’ en werd het bestaande rusthuis afgebroken. Dit project paste volledig in de activiteitensfeer. Mee door de ideale en druk bezochte locatie is dit project een sprekende referentie voor Bekaert Building Company. B.B.C. kan bovendien heel wat realisaties in de zorgsector voorleggen, waaronder kliniek OLV van Lourdes (Waregem), AZ Jan Palfijn (Gent), het Jan Yperman ziekenhuis (Ieper), PZ Stuivenberg (Antwerpen), AZ Oudenaarde, AZ Sint-Jan (Brugge), woonzorgcentrum De Oever (Staden) en de vervangingsnieuwbouw voor rusthuis Gulle Heem (Gullegem). Ook projecten, die voldoen aan de normen voor passief en luchtdicht bouwen, ontbreken niet in de referentielijst firma.

GLAS ZORGT VOOR LICHTINVAL Deze nieuwbouw valt ook op door zijn vele glaspartijen. Zo hebben alle kamers een gelijke raampartij en in de leefruimtes zijn schuiframen voorzien, die uitgeven op ruime buitenterrassen. “Op het einde van elke gang creëerden wij heldere zithoeken met zicht op de Leie, de kerk of het centrum van de stad,” vertellen de architecten. “Ook de grote patio in de inkom en de patio in de tweede vleugel zorgen voor invallend daglicht.” Om oververhitting te vermijden zijn de oost-, westen zuidgevel uitgerust met screens, die automatisch per gevel gestuurd worden, maar ook door de bewoners afzonderlijk bediend kunnen worden.”

KINDEROPVANG EN BRASSERIE Dit Woonzorgcentrum wil zijn bewoners in een huiselijke sfeer opvangen, zonder besloten gevoel. “Daarom zorgt onze eigen grootkeuken dagelijks voor de maaltijden,” benadrukt directeur Rik Leroy. “En door de integratie van kinderopvang Sloeber en de extern geëxploiteerde brasserie, waar ook fietsers of andere passanten terecht kunnen, komen onze bewoners steeds in contact met de samenleving, alsof ze nog thuis zijn.” ❚

Technische Fiche Bouwheer: Project manager: Architect: Technieken: Hoofdaannemer: HVAC: Elektriciteit: Sanitair: Keukenuitrusting: Koeling grootkeuken: Badkameruitrusting: Liften: Geïntegreerd kunstwerk: Start werken: Einde werken:

OCMW Wervik Proyectum, Ekeren TV D’Hondt (Kortrijk) & Delie (Roeselare) Studiebureau De Klerck Engineering (SDKE), Brugge Bekaert Building Company, Waregem Stallo, Laarne Electro Entreprise, Gullegem Marechal, Brugge Bossuyt, Kuurne Metos, Aalst Arjo Huntleigh, Erpe-Mere Coopman, Kuurne Jan Kempenaers, Antwerpen september 2008 januari 2013

bekaert building company •

Algemene Bouwwerken

•

Schrijnwerk & Afwerking

•

Projectmeubilair

•

PVC-schrijnwerk

Eugène Bekaertlaan 51 - 8790 Waregem

www.bekaert-bbc.be BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

veurne Woonzorgcentrum Ter Linden

Dynamische nieuwbouw met centrale agora

Huiselijkheid troef in wzc Ter Linden Woonzorgcentrum Ter Linden ligt vlakbij het centrum van Veurne, maar is toch omgeven door heel wat groen. Om ook in de toekomst de kwaliteitsvolle zorg te garanderen, besliste het OCMW Veurne om het bestaande gebouw te renoveren en uit te breiden. Wijlen architect Guido Vanhoutte tekende een eigentijdse, dynamische nieuwbouw met een centrale agora op elke verdieping. Paret 2 Architecten en de tv Furnibo-Alheembouw realiseerden dit bouwproject. De werken startten in het najaar van 2009 en in september 2012 ging het vernieuwde woonzorgcentrum officieel open. Aangezien de directie eiste, dat het leven in het woonzorgcentrum tijdens de bouwwerken zo normaal mogelijk verliep, beslisten architect en hoofdaannemer om de werken te faseren. De tv Furnibo-Alheembouw verbouwde eerst het gelijkvloers van het bestaande gebouw, zodat de bejaarden daar tijdelijk konden verblijven. Daarna volgde de renovatie van de inkom, waar Coopman nieuwe, conforme liften integreerde. In het najaar van 2010 brak

62 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

de aannemer het bestaande gebouw af en startte met het optrekken van het nieuwbouwvolume. In een laatste fase volgde de renovatie van het bestaande gebouw. Dit werd tot op de zettingsvoeg volledig heropgericht en gelijkaardig als de nieuwbouw afgewerkt. De strakke, rechte vormen van dit renovatieproject staan in contrast met de speelse, gebogen architectuur van de nieuwbouw.

veurne Woonzorgcentrum Ter Linden

DYNAMISCHE NIEUWBOUW MET AGORA

ALU

TANT

“Architect Vanhoutte week af van de traditionele indeling van een woonzorgcentrum met lange gangen en kamers aan beide zijden,” vertelt uitvoerend architect Johan Paret. “Hij koos voor een nieuwbouw met dynamische, gebogen binnen- en buitenmuren, waar het leven van de bejaarden zich op elke verdieping afspeelt rond een agora.” ›

N.V.

- RAMEN EN DEUREN

- INBRAAKWERENDE RAMEN - VLIESGEVELS

Tant –aluminium schrijnwerk

- VERANDA’S RONDE & GECENTREERDE RAMEN

ALU

Brugseweg 211 - 8920 POELKAPELLE

TANT

Participanten aan het woord

Tel. 057.48.90.25 - E-mail: tantnv@skynet.be

N.V.

- RAMEN EN DEUREN

- INBRAAKWERENDE RAMEN - VLIESGEVELS - VERANDA’S RONDE & GECENTREERDE RAMEN Brugseweg 211 - 8920 POELKAPELLE Tel. 057.48.90.25 - E-mail: tantnv@skynet.be

Tant nv (Poelkapelle) installeerde het aluminium schrijnwerk in WZC Ter Linden. “Wij waren met zes personen op de werf. Vooral de speciale gebogen gordijngevel in de nieuwbouw maakten dit project uitzonderlijk,” zegt bestuurder Eddy Tant. “De architect tekende die glasgevel bovendien trapsgewijs naar boven.” Algemeen Schrijnwerk Eddy Tant werd opgericht in 1976, Tant nv in 1993. Gedurende zeventien jaar richtte de firma zich op houten schrijnwerk, maar nu is ze gespecialiseerd in aluminium schrijnwerk. Vandaag stelt Tant acht personen tewerk. “Wij hebben een CE-label voor al ons aluminium schrijnwerk,” zegt Eddy Tant.”Daarvoor gebeurt twee keer per jaar een controle op onze geleverde systemen.” Andere installaties door Tant zijn Melexis en pshychiatrisch ziekenhuis Heilig Hart (Ieper), de kantoorgebouwen Katelijnepoort en Ten Brielen (Brugge), de serviceflats en assistentiegebouwen Zilvertorens (Poperinge), het politiekantoor en de brandweerkazerne van Blankenberge en RVT De Zathe (Nieuwpoort).

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

veurne Woonzorgcentrum Ter Linden

Acht kolommen en de led-verlichting bakenen deze centrale cirkelvormige ruimte af. Aansluitend integreerde de architect een traphal en een bezigheidsruimte, die uit het gebouw lijken te springen. En op elke verdieping kunnen de bejaarden van de natuur genieten op een ruim buitenterras. De verpleegpost en de medicatieruimte vormen de overgang tussen nieuwbouw en gerenoveerd deel. “Om een huiselijke sfeer te bevorderen, koos Guido Vanhoutte voor ruime individuele kamers met zicht op het kanaal, die naast een woonruimte ook een eigen sanitair (douche, lavabo, toilet) bevatten,” gaat Paret verder. “En een cirkelvormige glaspartij zorgt voor daglicht in de eetruimte en de doorgangen en een onbeperkt zicht op de natuur langs het kanaal.”

AANSLEPEND DOSSIER Vanhoutte tekende de plannen begin deze eeuw. Een eerste bouwvergunning dateert van 2003 en werd in 2006 opnieuw aangevraagd. De aannemer startte uiteindelijk de werken in 2009 en in juli van 2010 volgde de 'eerste' steenlegging. Het vernieuwde woonzorgcentrum opende in september 2012. “Door de lange aansleep van het dossier en de wijzigingen in de Vipaeisen pasten wij het originele ontwerp hier en daar aan,” verklaart Paret. “Zo zouden de muren van de doorgangen in de nieuwbouw aanvankelijk in binnenparament uitgevoerd worden, maar werden de plannen gewijzigd naar gewone bepleisterde wanden.” ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect ontwerp: Architect uitvoering: Studies stabiliteit: Studies technieken: Pilootaannemer: Aluminium schrijnwerk + glaswerken: Chape + PUR Isolatie: Liften: Vloerwerken + faience: Start werken: Einde werken:

BRENGT UW INTERIEUR TOT LEVEN Hoevestraat 35 - 8500 Kortrijk info@devostegelbedrijf.be T +32 (0)56 24 90 10 F +32 (0)56 25 99 48 w w w.devostegelbedrijf.be

Elke weekdag 10u. tot 12 u. - 14 u. tot 18 u. Zaterdag 10 u. tot 12 u. - 14 u. tot 17 u.

64 | BOUWEN AAN VLAANDEREN 21030529_AdvertentieDevos_95x130.indd 1

ERVARING Al 25 jaar een betrouwbare naam in tegels

PROFESSIONEEL ADVIES Voor kleine en grote werven

RUIM EN DIVERS AANBOD Op 1500 m2 binnen- en buitenshowroom

RESPECT VOOR DEADLINES Flexibel en binnen de afgesproken termijn

VLOTTE COMMUNICATIE Werfleiders de klok rond voor u beschikbaar

UITSTEKENDE PRIJS-KWALITEIT Dankzij partnerships met vaste leveranciers

18/06/13 14:09

OCMW Veurne Guido Vanhoutte (+), Veurne Paret2 Architecten, Dadizele Jan Leye cvba, Roeselare Ingenium, Brugge tv Furnibo-Alheembouw, Veurne Tant, Poelkapelle Defraeye Bob, Koekelare Coopman Kuurne Tegelbedrijf Devos, Kortrijk najaar 2009 najaar 2012

Journaal Vlaamse overheid geeft vijf zorg-pilootprojecten ruggensteuntje

118 serviceflats en dienstencentrum op Antwerpse Groen Zuid Zorgbedrijf Antwerpen is gestart met de bouw van 118 serviceflats en een nieuw dienstencentrum op de site van Scanfil-Groen Zuid in de deelgemeente Hoboken. De flats en het dienstencentrum zullen begin 2015 klaar zijn en deel uitmaken van een nieuwe woonwijk met buurtpark. De flats zijn verdeeld over drie gebouwen met respectievelijk vijf, negen en elf verdiepingen, gelijkvloers inbegrepen. In het hoogste gebouw komt op het gelijkvloers een dienstencentrum waar ook senioren uit de buurt terechtkunnen. Sommige flats hebben één, andere twee slaapkamers. Allemaal worden ze volledig instapklaar afgewerkt. Zo heeft elke flat onder meer een lichte woonruimte, een ingerichte keuken, een badkamer met inloopdouche en een noodoproepsysteem. Alle flats zijn rolstoeltoegankelijk. Het project omvat ook een ruime ondergrondse parking voor tachtig wagens en een fietsenstalling. Zorgbedrijf Antwerpen trekt op de Scanfil-site ook een gloednieuw dienstencentrum op. Dat zal voor alle senioren uit de buurt toegankelijk zijn. Het krijgt onder meer een ruime cafetaria, een kap- en een pedicuresalon en een wellnessruimte. Elke middag zal er een warme driegangenlunch worden opgediend. Zodra het dienstencentrum de deuren opent, zal het ook een waaier aan activiteiten aanbieden (sportieve activiteiten, lessen, dansnamiddagen, informatiemomenten…). In een van de gebouwen komt op het gelijkvloers een kinderdagverblijf voor meer dan honderd kinderen. De opgestarte werken zijn de eerste in de nieuwe wijk Groen Zuid. Architect is Crepain Binst Architecture (Antwerpen) en hoofdaannemer-projectontwikkelaar Cores Development (Antwerpen). Meer info: www.zorgbedrijf.antwerpen.be

Rechtstreeks toegankelijke hulp voor personen met handicap Voortaan bieden al 180 voorzieningen in Vlaanderen en Brussel de mogelijkheid aan om gebruik te maken van rechtstreeks toegankelijke hulp. Alle personen met een (vermoeden van) handicap, minder- of meerderjarig, kunnen door dit initiatief een beroep doen op twaalf begeleidingen per jaar aan huis of in een voorziening. Ook 24 dagen dagopvang en (maximaal) twaalf nachtverblijven per jaar zijn mogelijk. Een combinatie kan ook, net als het opnemen van de hulp in halve dagen. Met dat initiatief wil het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) vooral de personen met een (vermoeden van) handicap die in de eigen, vertrouwde omgeving verblijven, tegemoet komen. Thuis wonen en leven lukt velen dankzij de ondersteuning en inzet van familie, buren of vrienden. Maar soms gaat dat toch zwaar wegen. Daarom kan de mogelijkheid van handicap-specifieke hulp al een grote ondersteuning zijn. Met de rechtstreeks toegankelijke hulp komt dat binnen bereik zonder veel administratie en aan een kleine bijdrage voor de persoon met een handicap. Ook personen die al bij het VAPH zijn erkend als persoon met een handicap met een vraag naar zorg, maar deze nog niet gekregen hebben, kunnen een beroep doen op de rechtstreeks toegankelijk hulp. Er zijn wel enkele specifieke voorwaarden, zoals jonger zijn dan 65 jaar en verblijven in België. Wie al een ondersteuning krijgt van een VAPH-dienst of een VAPH-voorziening, of beschikt over een persoonlijk assistentiebudget of persoonsgebonden budget, komt niet in aanmerking. Meer info: www.vaph.be

Vlaams minister van welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) heeft 200.000 euro vrijgemaakt voor de begeleiding in de uitwerking van vijf vernieuwende pilootprojecten op het vlak van zorg, architectuur en ruimtelijke ontwikkeling. Per geselecteerd proefproject zullen drie ontwerpteams aan de slag gaan om ze ruimtelijk uit te werken. De ontwerpers dienen tegen maart 2014 een voorontwerp in. Op basis Het Codadomein in Wuustwezel: huidige, aan daarvan wordt in april 2014 voor te passen bebouwing. elk project één team geselecteerd om het definitieve ontwerp op te stellen. De bouwwerken kunnen dan vanaf einde 2014 van start gaan. Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo wil een woonzorgconcept opzetten en een strategische visie op op de toekomstige woon- en zorgbehoeften in Sint-Truiden uittekenen. Het wil de oude ziekenhuissite Sint-Anna omvormen tot een innovatief woonzorgconcept met, naast de traditionele zorg, aandacht voor de schakelfuncties met het accent op wonen, eerder dan op zorg. Ook het mengen van het zorgwonen met private woonontwikkeling behoort tot de opties. Groot-Bijgaarden beschikt nog niet over aangepaste woonzorgvoorzieningen. Hierdoor moeten ouderen en zorgbehoevenden uit hun vertrouwde omgeving verhuizen. Op de oude locatie van horeca-distributiebedrijf Makady wil de gemeente eenwoonzorgproject realiseren, waar verschillende generaties kunnen wonen en zo lang mogelijk zorg op vraag en op maat kunnen ontvangen. Er worden ook (zorg)diensten voorzien voor de bewoners en (andere) zorgbehoevenden in de buurt. De CVA Peka wil ook diensten ter beschikking stellen die er nu niet of onvoldoende zijn: een bibliotheek, een polyvalente zaal, een indoor petanque en een gedeelde ondergrondse parking die de parkeerdruk in het centrum verlicht. Het Portiek, in het centrum van Kortrijk, omvat onder meer de renovatie en integratie van twee beschermde woningen en nieuwe woonzorginfrastructuur rond een parkgebied. Het bouwprogramma staat ten dienste van een kenniscentrum ‘wonen en zorg voor jongdementie’ (al dan niet ouder dan 65) en van een verdere verweving van het zorgcentrum met de buurt. Coda (Wuustwezel), actief in de palliatieve zorg, wil zijn werking verder verbreden. Het verankeren van de huidige werking en het realiseren van een open en toegankelijk centrum staan hierbij centraal. Coda is dan ook op zoek naar samenwerkingsverbanden en vernieuwing in de (palliatieve) zorg. Het masterplan zorg zal bepalen of de bestaande infrastructuur langs de Bredabaan wordt gerenoveerd of dat er nieuwbouw komt. De vzw Astor (Geel) ziet, op basis van ervaringen in het verleden, overeenkomsten tussen kwalitatief wonen voor ouderen met dementie, wonen voor psychiatrische ouderen en wonen voor ouderen met een fysische beperking. Daarom wil ze een kleinschalige woontypologie ontwikkelen, bruikbaar door verschillende doelgroepen. Centrale vraag daarbij is toch hoe klein te bouwen zonder verlies aan ruimtelijke kwaliteit. Meer info: www.pilootprojectenzorg.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

Alveringem Rusthuis ’t Hoge Tekst | Koen Mortelmans

OCMW Alveringem vernieuwt huisvesting voor hoogbejaarden Het OCMW van Alveringem heeft zijn bestaande rusthuis Clep vervangen door een woon- en zorgcentrum annex aanleunwoningen. Het bestaande rusthuis was zowel functioneel als bouwtechnisch verouderd. Een verbouwing zou te duur uitvallen en voor een uitbreiding was er op dezelfde locatie onvoldoende ruimte. Daarom ontwierp VK Studio (Roeselare) een nieuwbouw voor een nieuwe campus, dichter bij de dorpskern. Het nieuwe woon- en zorgcentrum kreeg de naam ’t Hoge. Het biedt een gedifferentieerde woonzorg aan, met 51 RVT-bedden (waarvan drie voor kortverblijf), negen serviceflats, een afdeling voor dementerenden en drie aanleunwoningen voor echtparen. De nadruk ligt er op huiselijkheid en een schaal op mensenmaat. De ruime beglazing van de woonkamers in op de groene omgeving, zonder het gevoel van privacy te verstoren. De woonomgeving voor dementerenden hanteert het principe van genormaliseerd kleinschalig wonen. Hij omvat twee woningen voor telkens acht bewoners, verbonden met de gemeenschappelijke ruimtes en met een afgesloten tuin en met de gemeenschappelijke ruimtes. De leefruimtes van beide woningen sluiten op elkaar aan. Door het openschuiven van een mobiele wand kunnen ze samengevoegd worden. Een van de zestien woongelegenheden is bestemd voor kortverblijf. De begeleiding van de dementerende personen reikt verder dan louter lichamelijke verzorging en wordt gekenmerkt door ondersteund leven. De bewoners brengen samen de dag door in de leefruimte, kunnen er onder begeleiding zelf koken of andere huishoudelijke taken verrichten. Het dagritme wordt er aangepast aan de belevingswereld van de bewoners. De aanleunwoningen bevinden zich gelijkvloers. Ze bieden een zelfstandige woonvorm aan voor echtparen met één zwaar zorgbehoevende of demente-

66 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

rende partner. Ze beschikken over een slaapkamer, een living, een keukentje, een kleine bergruimte, WC en douche. Een binnendeur verbindt elke woning met het rusthuis, de voordeur kijkt uit op de tuin van het wooncomplex voor dementerenden. ❚

Alveringem Rusthuis ’t Hoge

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerp: Studies technieken: Hoofdaannemer: Meubilair: Capaciteit: Vloeroppervlakte: Start werken: Einde werken:

OCMW Alveringem Michiel Devos, VK Studio, Roeselare VK Engineering, Roeselare Antwerpse Bouwwerken, Antwerpen Planofurn, Waregem 81 bedden 8.088 m² augustus 2011 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

VCB Nieuws

Nieuwe erkenningssystemen voor ouderenvoorzieningen Op 30 mei en 6 juni organiseerden KBC, Groep S en Lindbergh Consult een colloquium over zorg en vastgoed. De sprekers gingen dieper in op de nieuwe erkenningsregels voor woonzorgcentra en assistentiewoningen. Vlaams minister van welzijn, volksgezondheid en gezin Jo Vandeurzen (CD&V) stelde dat er jaarlijks ongeveer 1.350 woongelegenheden voor ouderen zouden moeten bijkomen, weliswaar op voorwaarde dat 50% van de behoeftigen via thuiszorg kunnen worden opgevangen. In 2011 en 2012 zijn er respectievelijk 1.365 en 1.308 woongelegenheden in woonzorgcentra bijgekomen en respectievelijk 179 en 190 in centra voor kortverblijf. Maar de vergrijzing vordert steeds sneller. Voor de vergunning van woonzorgcentra en centra voor kortverblijf werd tot voor kort het principe van de chronologie gehanteerd. Omdat dit systeem niet zo efficiĂŤnt verliep, ontwikkelt het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid momenteel een nieuwe procedure met objectief meetbare, transparante en gewogen selectiecriteria. In afwachting daarvan werd het verlenen van vergunningen tijdelijk opgeschort. Vandeurzen wil niet alleen inzetten op kwantiteit maar ook op kwaliteit. Stapsgewijs voert de Vlaamse overheid een referentiekader in op basis waarvan de woonzorgcentra hun kwaliteit kunnen meten met elf indicatoren over de kwaliteit van zorg en veiligheid, vijf indicatoren over de kwaliteit van zorgverleners en zorgorganisatie en tenslotte vijf indicatoren over de kwaliteit van het leven waaronder het wooncomfort.

Serviceflats worden assistentiewoningen

nieuw element is dat assistentiewoningen zich zo veel mogelijk in een buurt moeten integreren. Doordat de bouw van assistentiewoningen niet meer gebonden is aan een programmatie krijgt volgens Pauwels de vrije markt meer ruimte om het aanbod te verhogen.

Dubbele belasting door gronden pandendecreet Nieuw is ook de invoering van sociale assistentiewoningen. Sociale huisvestingsmaatschappijen kunnen die bouwen voor gezinnen met een beperkt inkomen. Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB, ging daarbij aansluitend dieper in op de impact van het gronden pandendecreet op de zorgsector. Dit decreet legt sociale lasten op vanaf vijftig flats en bij groepswoningbouw vanaf tien woningen. Die gelden ook voor serviceflats en assistentiewoningen. De initiatiefnemer kan deze lasten realiseren door de bouw of de verhuur van sociale (assistentie)woningen, door grond te verkopen of door een afkoopsom van 50.000 euro te betalen. Marc Dillen: "De realisatie van assistentiewoningen is sowieso een sociale aangelegenheid. Aan deze woningen een sociale last opleggen betekent een nodeloze dubbele belasting." De sociale lasten leiden tot extra financiĂŤle kosten en hogere dagprijzen en brengen de algemene betaalbaarheid van assistentiewoningen in het gedrang. â?&#x161;

Een panelgesprek over zorg en vastgoed vormde het slot van het colloquium.

Naast de woonzorgcentra zijn er de groepen van assistentiewoningen. Het gaat om zelfstandige woningen waarbij zorg slechts op verzoek wordt aangeboden. Tot eind vorig jaar werden deze woningen serviceflats genoemd. Els Pauwels, juridisch adviseur van Armonea, ging dieper in op de verschillen tussen de oude regelgeving op de serviceflats en de nieuwe op de assistentiewoningen. Assistentiewoningen staan in principe enkel open voor bewoners van 65 jaar en ouder. Zij hoeven niet meer te worden erkend. Het volstaat de oprichting van assistentiewoningen aan te melden. Een erkenning geeft wel recht op een aantal fiscale voordelen, zoals een vrijstelling van btw op dienstverlening, een lager btwtarief van 6% op renovatie- en van 12% op nieuwbouwwerken en een vrijstelling van onroerende voorheffing. Aan een erkenning zijn tegelijk een aantal extra voorwaarden verbonden. Een belangrijk

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Partn er van

VCB Nieuws

Extra investeringen en termijnverlengingen in Vlaanderen Op 30 mei pleegde de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) voor een tweede keer dit jaar overleg met de Vlaamse regering. Christophe Maes, voorzitter van de VCB, wees op het lager aantal bouwvergunningen, de achteruitgang van de gemeentelijke investeringen, het verlies van 3.000 bouwjobs, de pessimistische vooruitzichten en het inkrimpende orderboek bij aannemers en studiebureaus. De Vlaamse regering beloofde extra investeringen en termijnverlengingen wegens de uitzonderlijk lange winter. Minister Philippe Muyters (NVA) meldde dat vanuit het FFEU (Financieringsfonds voor Eenmalige Investeringsuitgaven) in 2012 ongeveer 92 miljoen euro voor het wegwerken van zwarte verkeerspunten werden bestemd en in 2013 nog eens 100 miljoen euro. Wat betreft het alternatief gefinancierde programma Scholen voor Morgen meldde hij dat een eerste project zich in de bouwen een tweede project zich in de aanbestedingsfase bevond. Voor de uitvoering van dit programma wacht de regering nog wel op het definitieve advies van Eurostat. De VCB vreest voor een forse teruggang van de gemeentelijke investeringen. Maar de regering beklemtoonde dat Aquafin de laatste jaren jaarlijks voor ongeveer 140 miljoen euro aan projecten gunt. Dat Aquafin sinds 2008 als opdracht kreeg naast bovengemeentelijke ook gemeentelijke saneringsopdrachten uit te voeren, zal het jaarlijks gunningsvolume in de toekomst tot 180 miljoen euro kunnen verhogen.

Verkeer. Maar deze achttien projecten maken uiteindelijk slechts 2% uit van al de projecten die nog in uitvoering moeten gaan. Minister Hilde Crevits (CD&V) beloofde evenwel de situatie op te volgen. De regering weerlegde ook de kritiek dat de saneringsbijdrage voor rioleringen slechts in beperkte mate naar investeringen ging. Volgens Crevits werd meer dan 60% van de ontvangen saneringsbijdragen aan nieuwe projecten en renovaties besteed. Zij bevestigde dat de regering momenteel werkt aan de opstart van een kilometerheffing voor voertuigen boven 3,5 ton in 2016. Om daarvoor draagvlak te creĂŤren is het essentieel dat de meeropbrengsten gaan naar projecten binnen mobiliteit en openbare werken.

Termijnverlengingen door lange winter

De VCB heeft op haar overleg met de Vlaamse regering ook gewezen op de uitzonderlijk lange winter. Voor de sociale huisvesting waarvoor de uitvoeringstermijnen doorgaans in kalenderdagen worden uitgedrukt, heeft de VMSW (Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen) naar alle sociale huisDe VCB wees meer in het bijzonder op de blokkering van gemengde dosvestingsmaatschappijen een bericht verstuurd dat aangeeft dat er voor de siers met wegen- en rioleringswerken. De regering deelde mee dat momenteel periode van september 2012 tot en met maart 2013 (maximaal) 46 kalenslechts 45 gemengde projecten geblokkeerd zijn. Bij achttien projecten voor derdagen met abnormale weersomstandigheden kunnen worden erkend. Mieen gezamenlijke investering van 13 miljoen euro is de blokkering te wijten nister Freya Van den Bossche (SPA) gaf daarbij aan dat deze maatschappijen aan derden, met name aan de gemeente of aan het Agentschap Wegen en nog altijd geval per geval Regeringsdelegatie met minister-president Kris Peeter en de ministers Muyters, Crevits en Van den Bossche. een verlengingsaanvraag zullen beoordelen. Ook in de wegenbouw wordt in een aantal projecten met kalenderdagen gewerkt, met name in Limburg. Het Agentschap Wegen en Verkeer is eveneens bereid om geval per geval en in overleg met de betrokken aannemers een oplossing te zoeken. Het agentschap heeft deze intentie intussen met een brief formeel bevestigd. De VCB wees erop dat de uitzonderlijk lange winter vooral de komende maanden tot liquiditeitsproblemen zal leiden en benadrukte in dit verband het belang van een snelle betaling. â?&#x161;

Partn er van

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

BVA Nieuws

BVA BEZOEKT ARCHITECTEN GROEP III Het was prachtig weer op 3 mei. Een meevaller, want voor het bezoek dat BVA in het kader van de reeks 'Ten huize van' bracht aan Architecten Groep III, mocht er heel wat afgewandeld worden. Er werd gestart met een bezoek aan het project Militair Hospitaal Oostende. De reconversie van het oude militair hospitaal tot nieuw, levendig stadsdeel met een 220- tal wooneenheden (lofts, appartementen en woningen) is een samenwerking tussen Architecten Groep III en Beel & Achtergael Architecten. Hierbij namen de eersten de renovatie van de ziekenpaviljoenen, de kapel en officierswoning op zich, terwijl de nieuwbouwvolumes en de renovatie van het hoofdgebouw voor rekening van de laatsten (nu: Architecten Achtergael) was. Het Autonoom Gemeentebedrijf Stadvernieuwing Oostende en Algemene Bouwonderneming Vanhaerents werden voor dit project bekroond met de Prijs Bouwmeester 2012 in de categorie ‘publiek-private samenwerking.’ Pieter Verfaillie, hier projectarchitect voor Architecten Groep III, gaf een inleidend overzicht van het project en leidde de groep nadien rond. In een eerste fase werden de paviljoenen en de commanderie al grondig gerenoveerd tot woningen. Daarbij werden de volumes van de paviljoenen aan de buitenkant behouden, maar binnenin volledig opnieuw ingevuld tot hedendaagse woningen. Daarna volgde een bezoek aan het gemengd woonproject Steenbrugge, in de Brugse buitenrand, langs het kanaal Gent-Brugge. In dit project bevindt zich ook het kantoor van Architecten Groep III. Lien Vansteenkiste legde uit hoe zij met Architecten Groep III, op zoek naar een geschikte locatie voor hun bureau, de vervallen Garage Coopman ontdekten.

Naast een te renoveren herenhuis (tot studentenhuis) bood dit perceel na afbraak van de oude loods een terrein met het potentieel voor een ondergrondse parking, het eigen kantoor in combinatie met een advocatenkantoor en acht ééngezinswoningen. Architecten Groep III koos voor een duurzaam bouwproject. Aandacht voor de organisatie van de site (auto’s, fietsers, groen,….) was daarbij een eerste uitgangspunt. Belangrijke items als licht, lucht, open ruimte, groen, oriëntatie zijn manifest aanwezig. Met dank aan onze gastheer. ❚

BVA ten huize van Architecten Groep III. (foto Architecten Groep III)

OPLEIDINGSSESSIE: GROENDAKEN + VALBEVEILIGING OP HOOGTE De praktische opleidingssessies die BVA in het kader van haar 'Handen Uit de Mouwen' -reeks op vrijdag 17 mei in het trainingscentrum van De Boer in Schoten organiseerde, werden door de deelnemende architecten bijzonder gewaardeerd. In vier groepen werkten ze er –in een rotatiesysteem– achtereenvolgens aan extensieve groendaken en aan de plaatsing en afwerking van verankeringspunten (safety solutions) op platte daken. Het resultaat mocht gezien worden. De architectenploegen lieten vier keurig aangelegde groendaken achter in het atelier van het trainingscentrum. Dank aan onze gastheer. ❚

(foto De Boer)

LIDMAATSCHAP BVA Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

70 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB Nieuws

Vastgoedacademie organiseert studiedagen rond betaalbaar wonen De Vastgoedacademie organiseert exclusieve studie- en netwerkmomenten die mensen met een hart voor vastgoed samenbrengen om actuele vastgoedtopics uit te diepen. Een aantal toonaangevende politici, academici en andere deskundigen leiden het geheel telkens in goede banen. Blijft u graag geïnformeerd over de laatste trends in vastgoedland ? Denkt u graag mee over de toekomst van het Vlaamse woonbeleid? Dan biedt de Vastgoedacademie een innovatief concept dat aan uw wensen voldoet. Organisator De Vastgoedacademie is een initiatief van CIB Vlaanderen. CIB Vlaanderen voluit Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen - is met 1.400 leden de meest representatieve beroepsvereniging van vastgoedprofessionals. Naast vastgoedmakelaars vinden ook andere beroepen zoals vastgoedbeheerders, -promotoren, -experten, maar ook wie in bedrijfsvastgoed en toeristisch vastgoed actief is, onderdak bij CIB Vlaanderen. CIB Vlaanderen biedt haar leden netwerking, belangenbehartiging en dienstverlening.

Wie ontmoet u? De Vastgoedacademie brengt vastgoedprofessionals (vastgoedmakelaars, vastgoedbeheerders, vastgoedexperten, vastgoedpromotoren) en aanverwante beroepen (advocaten, notarissen, architecten, landmeters...) samen in een aangename en ongedwongen netwerkomgeving. Afhankelijk van het onder-

werp richt de Vastgoedacademie zich ook tot overheden, steden en gemeenten, parlementairen, parlementaire medewerkers, journalisten,…

Studiereeks Betaalbaar Wonen 2014 wordt voor de vastgoedsector een cruciaal jaar. De regionalisering van diverse bevoegdheden biedt namelijk een historische opportuniteit om een nieuw woonbeleid uit te denken. De volgende Vlaamse regering krijgt met de nieuwe bevoegdheden voor het eerst de noodzakelijke instrumenten om de woningmarkt op een coherente wijze te ondersteunen. De vastgoedmakelaars willen meedenken over de toekomst van het woonbeleid. De studiereeks Betaalbaar Wonen past in dit traject: via drie studiemomenten wil CIB Vlaanderen drie voor de vastgoedsector belangrijke thema's uitdiepen. De conclusies van deze drie studiedagen zullen mee richting geven aan het memorandum van CIB Vlaanderen dat op het Vastgoedcongres wordt voorgesteld op 22 november 2013, en dat zal worden overgemaakt aan de beleidsmakers. ❚

Studiedag 1: Een eigen huis. Morgen nog met woonbonus? - 16 mei 2013

Een hervorming van de woonbonus is noodzakelijk, maar kan er enkel komen als ook de Vlaamse overdrachtsbelastingen worden herbekeken. Dat was de voornaamste conclusie van de eerste studiedag van de Vastgoedacademie op 16 mei in Antwerpen. Er werd aangestuurd op een drastische vereenvoudiging en een nieuwe verlaging van de registratierechten

Studiedag 2: De private huursector uit het moeras - 20 juni 2013

Na een eerste succesvolle editie in Antwerpen sloeg de Vastgoedacademie op 20 juni haar tenten op in de Communicatieloft in Gent. De aandacht ging deze keer uit naar de private huurmarkt. Dat segment is, door onder meer de inkrimping van het aanbod, al geruime tijd het zorgenkind van de Vlaamse woningmarkt. De aanwezigen waren het er allemaal over eens dat de huurmarkt opnieuw meer zuurstof nodig heeft en dat meer stimuli en positieve maatregelen voor de private huurmarkt zich opdringen. Zowel voor huurders én verhuurders.

Studiedag 3: Van community tot kangoeroe. Alternatieve woonvormen in Vlaanderen - 26 september 2013

De Vlaamse woningmarkt is in volle evolutie. Demografische evoluties en fenomenen als gezinsverdunning zullen de vraag naar woningen doen toenemen. De markt en de overheid moeten een antwoord formuleren. Maar waar kunnen deze woningen worden ingeplant? Er wordt gepleit voor inbreiding en verdichting. De Vlaamse regering wil hierop inspelen met haar Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Hoe moet het nieuwe ruimtelijke beleid worden ingevuld? Hoe kan men een balans vinden tussen een vlotte realisatie van bijkomend aanbod en het hanteren van duidelijke en afdwingbare regels? Welke mogelijkheden zijn er om creatief om te gaan met nieuwe woonvormen en deze in te passen in het Vlaamse Woonmodel? Hoe zal het Vlaamse Woonmodel verder evolueren? Tijdens deze studiedag gaan we op zoek naar een antwoord op deze vragen. Meer info en inschrijven: www.vastgoedacademie.be

Pa r t ner va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

Roto NT Designo De verdektliggende scharnieroplossing voor raamgewichten tot 150kg

    

Verdektliggend Tot 150 KG 10 jaar garantie Onderhoudsvrije lagers Geschikt voor hout, kunststof en aluminium

Raam- en deurtechnologie

Rechtzetting Door een zetduiveltje verschenen in het vorige nummer van Bouwen aan Vlaanderen wel de juiste foto's van Roto, maar met een oudere, al eerder verschenen, tekst. Wij bieden onze excuses aan en publiceren hierbij de juiste tekst en foto's.

Beslaginstallatie

Raamfabrikanten maken tegelijk meerdere trends waar Huidige of blijvende raamtrends, de belangrijkste trefwoorden zijn dezelfde: grote glasoppervlakken, drievoudige beglazing en, een gevolg hiervan, aanzienlijk hogere raamgewichten. Alsof dit niet uitdagend genoeg is voor raamfabrikanten, neemt de vraag naar esthetische vormen en slanke profielen almaar verder toe, zonder afbreuk te doen aan de functionaliteit. Aan de hand van de reeks NT Designo van Roto stellen we vast hoe raamcomponenten voor hun beslag een handmatige upgrade kunnen krijgen. Roto claimt dat zelfs zijn zwaarste opties over de algemene kenmerken van de reeks beschikken: verborgen scharnierzijden en een comfortabele raamopeningshoek van tot 100°.

Onderhoudsvrije lastoverdracht De optie voor 150 kg wordt standaard geleverd met een kiepopeningbegrenzer en een beveiliging tegen dichtslaan. Hij is leverbaar voor ramen met enkele en dubbele vleugels van hout, pvc en aluminium (met 16 mm beslaggroef) in de versies draaikiep, draai en kiepdraai. De uitgebreide accessoires van het modulaire systeem NT kunnen daarom aan vrijwel alle wensen van de klant voldoen. Roto benadrukt dat een T-insluiting in het kiepmechanisme en uittilbeveiliging in het hoekscharnier een optimale functionele veiligheid garandeert. Bovendien biedt dit tevens een inbraakbeveiliging tot RC 2/RC 2N conform DIN EN 1627-1630. Als uitbreiding op de Designoreeks completeren twee andere componenten het standaardbeslag. Bij installatie op de hoeklager dienen deze als onderhoudsvrije lastoverdracht met hoge raamgewichten. Een voorgespannen veerpakket in het raam leidt het gewicht via een scharnierstang naar het kozijn af, wat de hoeklager ontlast. Dit voorkomt dat zware ramen gaan zakken. Volgens Roto ontstaat de noodzakelijke gewichtsstabiliteit door het gebruik van uitzonderlijk harde staallegeringen. Bovendien is de extreme nauwkeurigheid bij de productie met afzonderlijk gecontroleerde processen een belangrijke factor bij de kwaliteitscontrole. De tienjarige garantie is hierop gebaseerd.

Praktijkgerichte theorie Voor de (eenpersoons) installatie zijn geen speciale gereedschappen vereist. Dit kan ook later worden uitgevoerd, omdat de onderdelen eenvoudig op de bestaande componenten van de hoeklager kunnen worden geplaatst. Roto voegt eraan toe dat frezen niet nodig is. Driedimensionale aanpassing van de raamvleugels kan gewoon gebeuren met de stelschroeven. Dit verzekert de mogelijkheid tot eenvoudige aanpassing in alle situaties, net als een permanente, soepele werking. Meer info: www.roto-frank.com ❚ Plaats de kozijncomponent van de lastoverdracht bovenop het hoeklager en draai de schroeven vast.

Plaats de vleugelcomponent van de lastoverdracht tegen het hoekscharnier. Foto’s: Roto

Schroef de vleugelcomponent van de lastoverdracht vast.

De vleugelcomponent van de lastoverdracht is nu vastgeschroefd.

Plaats de steunstang van de lastoverdracht in de vleugelcomponent.

Plaats het andere einde van Stel de lastoverdracht in met de steunstang in de uitsparing een inbussleutel van 4 mm in van de kozijncomponent. een (90°) geopende vleugelpositie in.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

FAC activiteiten: Basiscursus Geveltechniek • Module Bouwfysica 21 & 28/2 – 7, 14 & 21/3 • Module Constructie & Statica 16, 23 & 30/5 – 6/6

Een sterke vereniging voor aluminiumconstructeurs

• Module Materiaal 12, 19 & 26/9 – 3/10 Thema avond 19/4 Bedrijfsbezoek 26/4 Limeparts nv – Genk Project The FACtory Uitgave: ‘FAC HIGHLIGHTS’ Medewerking aan tijdschrift: ‘Bouwen aan Vlaanderen’

Fac is een zelfstandige organisatie die als sectorcentrum en als contact- & voorlichtingscentrum streeft naar de versterking van de positie van de aluminiumconstructeurs, van hun diensten en van hun producten. Wij doen dit door ondermeer: • belangenbehartiging bij nationale en internationale organisaties • scholing, onderzoek, opleiding en kennisoverdracht bij leden en professionele partners • stimulatie van productie-innovatie • voorlichting en promotie van aluminium schrijnwerk • kwaliteitscontrole We vertegenwoordigen producenten van aluminium gevelelementen die onder andere deuren, ramen, gordijngevels en veranda’s maken. Als belangenvereniging brengen we aluminium gevelelementen onder de aandacht van architecten en van professionele en particuliere klanten van Fac-leden.

Wens je meer informatie? Surf dan naar www.fac-belgium.eu Maatschappelijke zetel FAC | Rozenlaan 36, B-8460 Oudenburg | Tel +32(0)59 51 69 59 | Fax +32(0)59 32 66 68 | info.fac@skynet.be Technische en administratieve ondersteuning Clusta Technologiepark 935 | B-9052 Zwijnaarde | Tel +32(0)9 280 93 41 | Fax +32(0)9 280 93 49 | fac@clusta.be

FAC en de FACtory De Federatie Aluminium Constructeurs (FAC) wil met de FACtory bedrijven die actief zijn in gevelbouw en gevelbekleding een platform aanbieden om open innovatie te stimuleren en te implementeren.

tHE

tory

Daarom brengt de FACtory een kader tot stand waar een wisselwerking ontstaat tussen de hoogtechnologische en de verwerkende industrie en de voorschrijvers. Zo vinden er al besprekingen plaats, waarin naast Ilse Claeys van kenniscentrum Clusta, telkens een drie tal gespecialiseerde medewerkers van de R&D-afdelingen van FAC-leden aan het woord komen. Momenteel bekijken ze hoe binnen FACtory, over de bedrijfsgrenzen heen, energieprestaties van gevels kunnen worden berekend, hoe levende gevels kunnen samengesteld worden en welk de meest duurzame manieren zijn om gevelbouwmaterialen te gebruiken. Bedoeling is hiermee klaar te zijn tegen de volgende partnermeeting van de FAC, in oktober 2013. "FACtory biedt een platform waarheen bedrijven, afhankelijk van het technisch onderwerp, hun mensen zenden om de technische problemen te bespreken, waarmee ze worden geconfronteerd tijdens de implementatie van innovaties. Samen zoeken ze dan praktische oplossingen," zegt Johan Dedeene, adviseur metaalinnovatie. "Deze aanpak versnelt dat innovaties in de gevel-

bouw in de praktijk een kans krijgen. "Op die manier kunnen medewerkers van gevelbouwer s ook al veel problemen voorkomen, die anders pas op de bouwplaats tot uiting komen." Deze oplossingen moeten leiden tot door de gevelbouwers gerespecteerde richtlijnen. Ze moeten van die aard zijn dat ook voorschrijvers en controleorganismen ernaar verwijzen. "FACtory wil hierbij als katalysator fungeren en ertoe bijdragen dat ondernemers in deze sector de technologische uitdagingen waarvoor ze in de nabije toekomst staan niet uit de weg gaan en hun bedrijven nog beter wapenen tegen concurrentie uit (niet)- Europese landen en zo hun verankering in Vlaanderen versterken en de tewerkstelling vrijwaren. De Vlaamse constructeur staat momenteel zwak tegenover buitenlandse concurrentie, zeker waar het op innovatievermogen aankomt. Het is slechts door de handen in elkaar te slaan, de problemen te delen en oplossingen samen te implementeren dat de Vlaamse gevelbouwers inhaalbewegingen kunnen uitvoeren." â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

Superfleece overtuigt schrijnwerker René Huybrechts Er bestaan diverse soorten onderdaken, maar met de strengere EPB-reglementering is het essentieel om de juiste materialen voor de juiste toepassing te gebruiken. In een privéwoning in Ekeren koos René Huybrechts (Brecht) ervoor om de nieuwe onderdakfolie Superfleece te gebruiken. “Deschacht stelde onlangs Superfleece voor. Gezien dit voldeed aan de vereiste normen heb ik het vol verwachting besteld,” Riolering blikt Dak,Huybrechts Gevel terug. Folies & Afvoer

& Isolatie

René Huybrechts bvba is een gespecialiseerd en toegewijd schrijnwerkersbedrijf. Bij de materialenkeuze wegen kwaliteit en duurzaamheid altijd zwaar Riolering door. Dak, Gevel was al jaren trouwe klant bij VGM Rijkevorsel. Hij was dan Huybrechts Folies & Afvoer ook&ergIsolatie benieuwd naar het dienstenaanbod van Deschacht, die VGM in 2011 overnam. “Sinds deze overname is het aanbod sterk uitgebreid en dat zal alleen maar verbeteren als Deschacht Rijkevorsel binnenkort naar een grotere vestiging in Hoogstraten verhuist," weet René Huybrechts.

Riolering & Afvoer

Dak, Gevel & Isolatie

Folies

Riolering & Afvoer

Dak, Gevel & Isolatie

Folies

Riolering & Afvoer

Dak, Gevel & Isolatie

GROTE ROOFINGACTIE Bij aankoop van 1 volle pallet =

Folies

27 rollen uit ons roo fing ggam mm ma a onderling combinere a SuperGum+, SuperPri n mag: me, SuperUno en/of Villatop Duo Xtra

GRATIS

Supergamma en/of Villatop Duo Xtra

Blik Soudatherm Ro of 170 van 5 kg k (zolang de voorraad strekt)

Broof T1

www.deschacht.eu

Wij staan klaar om samen te werken.

bouw

project Riolering & Afvoer

76 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

partner Dak, Gevel & Isolatie

Folies

Superfleece overtuigt Toen Deschacht hem onlangs Superfleece voorstelde, had hij veel zin om dit product uit te proberen. “Voor een nieuwbouwopdracht in Ekeren had ik een stevige onderdakfolie nodig. Het ging om een zadeldak van een privéwoning in pastoriestijl. Superfleece was hiervoor uiterst geschikt. We bestelden voor dit project 150 m² Superfleece Plus met zelfklevende overlappingsstrook. Als waterafstotende onderdakfolie beschermt het elk dak tegen invloeden van buitenaf, zoals regen, sneeuw, roet, stof, vogels en insecten. Tegelijk is de folie dampdoorlatend, zeer belangrijk om condensvorming te voorkomen. Dankzij de interne versteviging is het uitstekend bestand tegen scheuren. De vierlagige folie combineert trouwens een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding met een groot gebruiksgemak.”

Deschacht, leverancier met troeven Huybrechts merkte meteen dat Deschacht altijd stipt levert, zodat de planning van de werken niet in het gedrang komt. Hij bestelt overwegend pro-

ducten als IsoBouw-dakelementen, dakisolatie voor sarkingdaken en minerale wol om de ruimten tussen tussen de kepers op te vullen. "Een tijdje geleden voerden we een renovatieproject uit, waar we op elke verdieping de oude houten vloeren geluiddempend moesten maken. Deschacht heeft toen meegezocht naar de beste oplossing en de juiste producten. Achteraf bleek onze klant ook uiterst tevreden met het resultaat. Dat geeft veel voldoening,” bevestigt Huybrechts. Hij spreekt ook lovend over het bedrijfsbezoek bij Eternit dat Deschacht onlangs organiseerde. "Tijdens de strenge wintermaanden lagen de werken een tijdje stil. Deschacht nodigde ons in die periode uit voor dit bedrijfsbezoek. We hebben er met heel ons team aan deelgenomen. Onze medewerkers vonden het bijzonder interessant, vooral de sessie in het trainingscenter waar alle details uitgelicht worden waarmee wij mee te maken kunnen krijgen." René Huybrechts is dus helemaal overtuigd van de kwaliteit van de dienstverlening door Deschacht. “En een tevreden klant is een trouwe klant," besluit hij. ❚

Superfleece • waterdichte dampdoorlatende onderdakfolie • voorzien van waterafstotende hydrofobische lijm • polypropyleen kunststofvlies in vier lagen, met wapening • verkrijgbaar met of zonder kleefstrook aan de onderkant

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

FAC leden 1-2.indd 1

Aluminium- en glaswerken

09-07-13 10:35

Kempische Aluminiumconstructie nv Industrieweg 18 2390 Malle T 03-312.37.27 info@kaconstruct.be www.kaconstruct.be

Spelen met windvaste screens Buitenzonwering houdt de zonnestralen tegen vooraleer ze met het glasoppervlak in contact komen. Geen last van hoge temperaturen in het gebouw, geen reflecties in televisie en computer, geen verkleuring van het meubilair en het interieur. Met de windvaste screens van Renson hebt u als architect, gevelbouwer of plaatser altijd een geschikte oplossing bij de hand. Screens zijn er in alle vormen, maar vandaag hebben veel bouwheren een uitgesproken voorkeur voor windvaste oplossingen, zoals de Fixscreen, met zijn ingenieus geleidingssysteem met ritsprincipe. Ze worden op verschillende manieren geïntegreerd in de architectuur van gebouwen en zorgen voor aangename temperaturen binnenin.

Niet direct voor het raam Dergelijke screens moeten lang niet altijd op een achterliggende glasconstructie gemonteerd worden. De architecten van Büro Haumann & Fuchs (Duitsland) lieten in de nieuwe hoofdzetel van Fossil in Grabenstätt bijvoorbeeld 113 Fixscreens met polyesterdoek integreren in een staalconstructie, die op ongeveer 80 cm van de gevel gemonteerd werd.

Onzichtbare integratie Voor het nieuwe kantoor van Bekaert Building Company in Waregem zocht architectenbureau Snoeck & Partners screens, die achter het metselwerk geïntegreerd konden worden, met een naar beneden toe uitneembare doekrol. Bovendien werden er screens met verschillende afmetingen voorzien, zelfs tot 7 m hoog. Dankzij de speciale inbouwmethode MS7 voor de windvaste Fixscreen bood Renson een oplossing.

Combinatie met architecturale lamellen Soms worden screens en structurele zonwering met aluminium lamellen in één gebouw gecombineerd. Bij een privéwoning in het Nederlandse Olst werd Fixscreen 100EVO gecombineerd met Icarus Aero 150-lamellen. Ook schuifpanelen met doekvulling kunnen de lichtinval beïnvloeden. Op het balkon van de appartementen van residentie Reylof in Gent integreerde architect Bontinck de Loggiascreen 4Fix, een schuifpaneel bestaande uit een aluminium kader, uitgerust met een windvast screen. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

Ingooigem Het Lijsternest

Lijsternest tot kleinste details gerestaureerd

Stijn Streuvels herleeft Het Lijsternest, de beschermde woning (1904) van schrijver Stijn Streuvels, was dringend aan restauratie toe. Na goedkeuring van het dossier door Onroerend Erfgoed gaf de provincie West-Vlaanderen bouwonderneming Denys de opdracht stabiliteitswerken uit te voeren en de site tot in de kleinste details te restaureren. De woning werd teruggebracht naar een toestand die de situatie kort voor Streuvels’ dood in 1969 zo nauwkeurig mogelijk benadert. De werken startten in maart 2011 en namen meer dan twee jaar in beslag.

Ruim dertig jaar geleden kocht de provincie het Lijsternest in Ingooigem aan en richtte het in als museum. Zo bleef de woning van Stijn Streuvels –sinds april 2004 beschermd als monument– met zijn interieur en boekencollectie behouden. De laatste jaren vertoonden de gevels van de gebouwen echter grote scheuren, doordat de fundering indertijd niet op gelijke diepte werd gelegd. Ook de ondergrond in klei, die sterk uitzet en krimpt, en de vele bomen, die water opslorpten, speelden een nefaste rol. De volledige site was dan ook dringend aan restauratie toe.

LANG WACHTEN Het duurde echter heel lang voor de herstellingswerken konden starten. Hoewel de overheid in 2003 al de eerste stappen zette, keurde de gewestelijke erfgoedambtenaar het uitvoeringsdossier pas in november 2009 goed. In

80 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Ingooigem Het Lijsternest

Participanten aan het woord Tapigro: schilder- en behangwerken, raamdecoratie en zonwering Tapigro werd 35 jaar geleden opgericht als plaatsingsbedrijf van vol tapijt. Vrij snel behoorde ook schilderwerk tot het aanbod, gevolgd door nog een hele reeks andere activiteiten waaronder behangwerk, linoleum, laminaat, gordijnen en zonwering. Momenteel telt de onderneming 15 arbeiders en 3 bedienden. Voor Tapigro was het ‘t Lijsternest een ‘klassiek’ project omdat de onderneming gewoon is om zowel te werken in de private sector als in de projectmarkt en ‘t Lijsternest was een combinatie van beide. Niettemin, was het project een belangrijke referentie omwille van de bijdrage aan het cultureel erfgoed. Een speciale vermelding verdient het oude kleurgebruik en het gebruik van oud behangpapier. Gespreid over enkele maanden waren een viertal medewerkers betrokken in het project. Tot de talrijke referenties van Tapigro behoort onder meer het Opvangcentrum CAWRA, OCWM Aalst.

de tweede helft van 2010 kreeg het project groen licht en in maart 2011 kon hoofdaannemer Denys aan de slag. In een eerste fase moesten Denys de nodige stabiliteitswerken uitvoeren. “Een dergelijk project is ons op het lijf geschreven, aangezien wij alle technieken in huis hebben,” zegt Walter Cromheeke, divisiemanager renovatie en restauratie bij Denys. “Wij hebben eerst alle waardevolle, historische elementen, zoals vloeren, kachels en zelfs de houten bak met tabaksbladeren, zorgzaam gedemonteerd en geïnventariseerd. Daarna groeven we de grond tot 1 meter onder de vloerplaat af, boorden funderingspalen tot 16 meter diep en verbonden deze met een stevige betonplaat.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

N.V.

Tapigro / beter WOON winkel Industriepark De Bruwaan 35, 9700 Oudenaarde T 055/31 24 44 E tapigro@skynet.be

Uw Partner voor alle glaswerken, zowel rustiek of modern. Openingsuren: Ma â&#x20AC;&#x201C; Vr van 9.00h tot 12.00h en 13.30h tot 18.30h Za 10.00h tot 12.30 en 13.30 tot 17.00h t. 09 225 34 27 f. 09 225 10 04 www.qualiglas.be

In eigen huis /

tunnelling works / civil works / water works / restoration works / building works / pipeline works / dream works

restoration works restoration works restoration works restoration works works restoration

www.denys.com

Foto / Binnenrenovatie van het station in Leuven, een 19de eeuws gebouw in neoclassicistische stijl.

restauratie is meer dan nostalgie. meer dan angstvallig bewaren wat ooit was. restauratie blaast de pracht van ons erfgoed nieuw leven in en integreert het met de kracht van het hier en het nu. daarom zijn restauratiewerken ons op het lijf geschreven. we slaan de brug tussen traditie en hightech. we hanteren de meest innovatieve bouwtechnieken, maar we hebben het grootste respect voor het oorspronkelijke karakter van ons erfgoed. bij denys beheersen we alle restauratietechnieken en voeren we ze uit met eigen mensen en materieel. dat is de beste garantie op feilloze kwaliteit binnen de gestelde stricte deadlines.

www.tapigro.be/tapigro

restoration works

restauratie is meer dan nostalgie. meer dan angstvallig bewaren wat ooit wa restauratie blaast de pracht van ons erfgoed nieuw leven in en integreert he restauratie is meer dan restauratie nostalgie. meer dan van angstvallig watdaarom ooit was. de kracht het hierbewaren en het nu. zijn restauratiewerken ons op het is meer dan nostalgie. meer dan angstvallig bewaren wat ooit was. restauratie is meer dan nostalgie. meer dan angstvallig bewaren wat ooit was. restauratie de pracht ons erfgoed nieuw leven en integreert het geschreven. we slaan deinbrug tussen traditie en hightech. we hanteren de m restauratie de pracht van ons erfgoed nieuw leven in en integreert het met met restauratie blaast de pracht van ons erfgoed nieuw leven in enblaast integreert het metvanblaast de het krachtnu. van daarom het hier en het nu. daarom zijn restauratiewerken ons op hetlijf lijf het grootste respect voor het de kracht van het hier en zijn restauratiewerken ons op het innovatieve bouwtechnieken, maar we hebben de kracht van het hier en het nu. daarom zijn restauratiewerken ons op het geschreven. lijf we slaan restauratie de brug tussen traditie en hightech. we hanteren meer de meest is meer danhanteren nostalgie. angstvallig bewaren oo geschreven. we slaan brug tussen traditiemaar en hightech. de het meest oorspronkelijke karakter van ons erfgoed. bij dan denys beheersen we allewat restau geschreven. we slaan de brug tussen traditie en hightech. we hanteren dede meest innovatieve bouwtechnieken, we hebben hetwe grootste respect voor blaast deze pracht van ons erfgoed leven in dat en integree innovatieve bouwtechnieken, maar we hebben het grootste respect voor hetoorspronkelijke karakter van ons bij denys beheersen we alle restauratieinnovatieve bouwtechnieken, maar we restauratie hebben het grootste respect voor het technieken enerfgoed. voeren we uit met eigen mensen nieuw en materieel. is de be technieken en voeren de we ze uit met van eigenhet mensen en materieel. dat isdaarom de beste zijn restauratiewerken ons op kracht hier enwe het nu. oorspronkelijke karakter van ons erfgoed. bij denys beheersen we alle restauratieoorspronkelijke karakter van ons erfgoed. bij denys beheersen alle restauratiegarantie op feilloze kwaliteit binnen de gestelde stricte deadlines. garantie op feilloze kwaliteit binnen de gestelde stricte deadlines. technieken en voeren we ze uit met eigen mensen en materieel. is de we beste geschreven. wematerieel. slaan de brug tussen traditie en hightech. we hanteren technieken en dat voeren ze uit metvaneigen mensen en dat stijl. is de beste Foto / Binnenrenovatie station in Leuven, een 19de eeuws in neoclassicistische Foto het / Binnenrenovatie van het gebouw station in Leuven, een 19de eeuws gebouw in neoclassicistische stijl. garantie op feilloze kwaliteit binnen de gestelde stricte deadlines. bouwtechnieken, garantie op feilloze kwaliteit binnen deinnovatieve gestelde stricte deadlines. maar we hebben het grootste respect voo oorspronkelijke karakter van ons erfgoed. bij denys beheersen we alle Foto / Binnenrenovatie van het station in Leuven, een 19de eeuws gebouw in neoclassicistische stijl. Foto / Binnenrenovatie van het station in Leuven, een 19de eeuws gebouw in technieken enneoclassicistische voeren we stijl. ze uit met eigen mensen en materieel. dat is www.denys.com garantie op feilloze kwaliteit binnen de gestelde stricte deadlines.

In eigen huis /

Qualiglas Van De Velde NV Watlingtonstraat 7 - 9000 Gent info@qualiglas.be

www.siersmederij.be

www.denys.com

Foto / Binnenrenovatie van het station in Leuven, een 19de eeuws gebouw in neoclassicistische stijl. www.denys.com

tunnelling works / civil works / water works / restoration works / building works / pipeline works / dream works

www.denys.com

works / civil works / water works / restoration works / building works / pipeline works / dream tunnelling works / civil works / water works / restoration works / building tunnelling works / pipeline works / dream works

www.denys.com tunnelling works / civil works / water works / restoration works / building works / pipeline works / dream works

tunnelling works / civil works / water works / restoration works / building works / pipeline works / d

Ingooigem Het Lijsternest

Participanten aan het woord Smederij Warande –renovatie siersmeedwerk Smederij Warande (Gent), opgericht in 2005, is uitgegroeid tot een bedrijf met 23 vakbekwame medewerkers. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen van smeedijzeren poorten, hekwerk, balustrades, … en de renovatie van siersmeedwerk. De Gentse smederij renoveerde binnen de vooropgestelde vier weken de beschermde smeedijzeren poort en de ornamenten in de stalen lintelen in ’t Lijsternest. “Wij demonteerden de poort, ontdeden ze in onze werkplaats van verf en roest om ze daarna in de originele staat te herstellen. Van de ornamenten maakten wij een replica,” zegt projectleider Steven Lecleir. “Het is een uitdaging om antiek smeedwerk in zijn oorspronkelijke staat terug te brengen, zeker bij beschermde monumenten. Wij zijn trots dat wij dergelijke projecten kunnen uitvoeren.” Smederij Warande is ook actief betrokken bij de renovatie van de Koninklijke Gaanderijen in Oostende en Immeuble Bréderode in Brussel).

Qualiglas Van de Velde –beglazing

Qualiglas Van de Velde (Gent) plaatste isolerende beglazing in de nieuwe ramen en deuren en verving de gebroken enkele beglazing door identiek getrokken glas in ’t Lijsternest. De firma was daarvoor twee en een halve dag met drie medewerkers op de bouwplaats actief. Familiebedrijf Qualiglas, opgericht in 1912 door Désiré Van de Velde, is een veelzijdige glasleverancier met een eigen plaatsingsdienst. De firma telt vandaag acht vaste en vier freelance werknemers en specialiseert zich in het vervangen van gebroken glas, het plaatsen van isolerende beglazing, interieurbeglazing en glazen deuren, en het snijden en slijpen van glas op maat voor tal van toepassingen. Qualiglas werkte ook mee aan onder meer de Koninklijke Gaanderijen op de Wellington Hippodroom van Oostende, de wintertuin van het psychiatrisch centrum in Menen en de afdeling radiotherapie van AZ Nikolaas in Sint-Niklaas.

OOG VOOR DETAIL Na deze stabiliteitsingrepen konden de echte restauratiewerken aanvatten. Elk detail, zowel binnen als buiten, werd gerestaureerd naar analogie van de situatie einde jaren zestig. “Wij demonteerden en herplaatsten dakpannen en vervingen waar nodig de kapotte elementen door recuperatiepannen. Onze medewerkers plaatsten isolatie, herstelden de muren en schilderden het buitenschrijnwerk. Het enkel glas bleef behouden, maar kreeg wel een UV-werende folie,” vertelt projectleider Dries Deryckere. Voor het interieur moest de aannemer op zoek naar verschillende authentieke elementen, zoals granito vloertegels, kachels, design-lampen, bakelieten stopcontacten, zelfs een boiler en badkuip. “Het originele type gordijnen en het behangpapier waren echter nagenoeg onvindbaar. Daarom hebben wij gordijnen uit een vergelijkbare stof laten maken, die de sfeer van de oorspronkelijke gordijnen uitstraalden. Enkele beeldbepalende behangpapieren zijn digitaal herdrukt,” vervolgt Deryckere. “Alleen de elektriciteit en de andere technieken, zoals de gasverwarmingsinstallatie, zijn volledig vernieuwd en onopvallend geïntegreerd.”

SCHUUR KRIJGT GRONDIGE OPKNAPBEURT De bestaande historische schuur was eveneens aan herstelling en restauratie toe. Ook hier moest de stabiliteit verzekerd worden wegens de grote druk van de kleiheuvel waartegen de schuur is aangebouwd. Denys isoleerde het gebouw en bracht panelen aan, om een goede akoestiek te waarborgen. Daarnaast installeerde hij ook een kleine kitchenette. “De schuur is nu een polyvalente ruimte. We voegden er een nieuwbouwvolume aan toe, voor de sanitaire faciliteiten,” sluit Deryckere af. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Aannemer: Glas: Smeedwerken: Schilder- en behangwerken, raamdecoratie en zonwering: Start werken: Einde werken:

provincie West-Vlaanderen Architectenbureau Van Acker & Partners, Gent/Oostkamp Bouwonderneming Denys, Wondelgem Qualiglas Van de Velde, Gent Smederij Warande, Gent Tapigro, Oudenaarde maart 2011 maart 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

bedrijfspresentatie

Ervaring in restauratie en archeologie verhoogt snelheid en nauwkeurigheid Ruben Willaert (Sijsele-Damme) is gespecialiseerd in de restauratie van historische interieurs en archeologisch onderzoek. De afdeling 'restauratie' van de gelijknamige bvba werd opgericht in 2001. In 2006 kwam de afdeling 'archeologie' erbij. Vandaag tellen beide afdelingen samen zeventien gediplomeerde medewerkers. De afdeling restauratie spitst zich vooral toe op de conservatie en restauratie van roerende en onroerende goederen in historische interieurs, zowel in kerkelijke als burgerlijke gebouwen. De expertise van deze afdeling omvat de conservatie en restauratie van houten of stenen objecten, al dan niet polychroom, muur- en plafondschilderijen, schilderijen, verguld- en stucwerk. â&#x20AC;&#x153;Ook volledige reconstructies van marmerimitaties, zoals uitgevoerd in het 'Liberaal

Gebouw' in Geraardsbergen, behoren tot onze kernactiviteiten,â&#x20AC;? zegt Ruben Willaert. â&#x20AC;&#x153;Verder is deze afdeling gespecialiseerd in het uitvoeren van archivalisch-bouwhistorische studies en stratigrafisch kleurenonderzoek. Dergelijke onderzoeken worden meestal uitgevoerd in het kader van de opmaak van een bestek of bouwplan of in functie van de kleurafwerking van een interieur. Ruben Willaert en zijn team werden, in onderaanneming van Denys, aangesteld voor de restauratie van het interieur van het oude spoorwegstation van Leuven, de restauraties van het interieur van het Liberaal Gebouw in Geraardsbergen en de plafondschilderingen in de Sint-Niklaaskerk in Gent. De ervaren restaurateurs stonden ook in voor de restauratie van de zestiendeeeuwse beeldengroep Sint-Hermes, de vieringbeelden en de altaren van de Sint-Hermeskerk in Ronse.

84 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bedrijfspresentatie

Archeologie “Wij stelden vast dat initiatiefnemers van een bouwproject steeds vaker geconfronteerd werden met archeologie,” vertelt Ruben Willaert over de oprichting van de afdeling archeologie. “Het gaat om zowel vooronderzoeken (boringen, proefsleuven en -putten, desktoponderzoeken) als vervolgtrajecten (opgravingen).” Daarom bouwde Ruben Willaert een team gediplomeerde archeologen uit en zocht zijn bedrijf zelf naar mogelijkheden om deze onderzoeken snel, betaalbaar en kwalitatief te kunnen uitvoeren. “Tien jaar geleden werden archeologische sporen analoog ingetekend met rolmeters en schietlood. Deze manier van werken was wel zeer omslachtig en tijdrovend,” vult Willaert aan. “Tegenwoordig meten onze archeologen alles zelf digitaal in met een 'robotic total station.' Op deze manier kan een archeologisch onder-

zoek vandaag veel sneller en toch nauwkeurig uitgevoerd worden.” Het registratiesysteem en de bijhorende databank wordt momenteel in samenwerking met IT-experts nog steeds verder ontwikkeld om nog sneller en efficiënter te kunnen werken. Recent waren de archeologen van Ruben Willaert onder meer actief bij de restauratie van het kasteel van Beersel, die van het bisschoppelijk seminarie in Gent, de aanleg van de Vaubansite in Veurne, die van de vloerverwarming in de Lievevrouwekerk in Brugge, de uitbreiding van bedrijventerrein Sappenleen in Poperinge, de aanleg van de nieuwe begraafplaats van Oost-Vleteren en de bouw van nieuwe gevangenissen in Melsele (Beveren-Waas) en Dendermonde. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

Restauratie en Renovatie

Grote markt, Brussel

Speciale technieken

Dakwerken

Interieur

Glas-in-lood

Acaciastraat 14c B-2440 Geel info@renotec Tel: 014 81 60 21 Fax: 014 86 60 16 www.renotec .be

Antwerpen Sint-Lievenscollege Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Maat_Werk architecten en Sint-Lievenscollege Antwerpen

Sint-Lievenscollege geeft art decogevel eerherstel De straatgevel en dito vleugel van het Antwerpse Sint-Lievenscollege ondergaan de komende maanden een grondige opfrisbeurt, die hen weer het elan van de art decotijd moet bezorgen. Specialist Renotec (Geel) staat in voor de uitvoering van de werken. Toen het Sint-Lievenscollege in de jaren dertig van de vorige eeuw tot stand kwam was het ondanks de steun van topindustrieel Lieven Gevaert twijfelachtig of een 'Vlaams' college financieel kon blijven bestaan. Die overweging lag mee aan de basis van de inplanting van enkele winkelpanden op het gelijkvloers, vlak achter de straatgevel. Andere opvallende kenmerken zijn de afwisseling van metselwerk en natuursteen. In natuursteen vallen vooral de beelden van Vlaamse heiligen op, waaronder uiteraard Sint-Lieven. Renotec reinigt de hele gevel met stoom. "Daarnaast is een extra reinigings-

beurt met een Torbomachine en heel fijne granulaten nodig," vertelt projectleider Hans van Tilborg. "De natuursteen is veel te delicaat voor ruwe granulaten." Renotec slijpt ook de bestaande voegen uit en vult ze weer op en vervangt het buitenschrijnwerk met guillotineramen naar origineel model. Ook de gecorrodeerde muurankers worden vervangen, door inox exemplaren. "De profielen van de winkelramen waren ook erg beschadigd. We hebben ze vervangen door nieuwe exemplaren, net zoals de oorspronkelijke uitgevoerd in vernikkeld messing." â&#x20AC;ş

Renotec staat in voor de restauratie van de gezichtbepalende gevel langs de Kasteelpleinstraat.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

Antwerpen Sint-Lievenscollege

Renotec staat in voor de restauratie van de gezichtbepalende gevel langs de Kasteelpleinstraat.

Jef Huygh

Hoewel Jef Huygh (1885-1946) bij het grote publiek geen bekende naam is, zijn sommige van de gebouwen die hij ontwierp dat wel. De bekendste voorbeelden zijn de Sint-Jozefkerk langs de Boekenberglei in Deurne en zijn eigen woning, Lianahal, langs dezelfde straat. Daar combineerde hij art deco met Byzantijnse en Islamitische elementen

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Antwerpen Sint-Lievenscollege

Art decogevel met heiligenbeelden in natuursteen.

"De meeste beelden zijn ontworpen door Jan Poels en ter plaatse uitgehakt door zijn zonen, Albert en Jules," zegt schoolarchivaris Karl Scheerlinck, die enkele jaren geleden het boek '75 jaar Sint-Lievenscollege. Het kunstboek. Historiek van een schoolpatrimonium' publiceerde. "Ze zijn typisch art deco. Andere vleugels van de school zijn echter uitgevoerd in nieuwe zakelijkheid, naar ontwerpen van Flor Van Reeth en Jan Smits. Die maakten trouwens net als Huygh deel uit van de Pelgrimbeweging." Hier en daar was de natuursteen zo zwaar aangetast dat vervanging noodzakelijk was. "Intussen is de oorspronkelijke Brauvilliersgroeve wel uitgeput. Als alternatief gebruikten we Savonnière, een steen afkomstig uit de groeve aan de andere kant van dezelfde berg." Binnen waren verschillende vloeren wandtegels aan vervanging toe. "Het oorspronkelijke type vloertegel konden we wel terugvinden bij handelaren in bouwmaterialen, maar de wandtegels ook na een maandenlange zoektocht niet. We hebben ze laten namaken door een daarin gespecialiseerd bedrijf in Nederland." Oudleerling van Tilborg ontkent overigens met klem dat de schade aan de vloertegels zou veroorzaakt zijn door het op de knieën zitten tijdens strafstudies. Renotec legde tevens het oorspronkelijke schilderwerk bloot en bracht een nieuwe verflaag aan, in de oorspronkelijke kleuren. Die kleuren waren, nets als de tegels, vooral geel en zwart. Niet verwonderlijk voor een school met 'Vlaamse' inslag. Van Tilborg vestigt de aandacht op de erkers met de trappen. "Daarin hebben we weer het oorspronkelijke, tiffany-achtige Amerikaans glas aangebracht. Dat was tijdens een minder gelukkige restauratie in de jaren zeventig verdwenen." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Hoofdaannemer: Start werken: Einde werken:

Sint-Lievenscollege, Antwerpen Renotec, Geel 1 juli 2013 2 september 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

Journaal 25ste Open Monumentendag op 8 september Op zondag 8 september viert Open Monumentendag z’n zilveren jubileum. Voor de 25ste editie van het grootste erfgoedfeest in Vlaanderen halen 199 steden en gemeenten het beste uit de kast. Geen thema dit jaar, maar simpelweg het beste van de voorbije 24 edities. Hopelijk doet dit teruggrijpen naar zekere waarden geen afbreuk aan de originaliteit. De organisatoren beloven in elk geval een programma met exclusieve monumenten, toppers uit de Open Monumentendag-geschiedenis en goede voorbeelden van de zorg voor erfgoed. In totaal zullen 650 grote en kleine, bekende en minder bekende monumenten openstaan en meer dan 440 activiteiten plaatsvinden. Het programma wordt in de loop van augustus gepubliceerd op: www.openmonumenten.be De woning van interieurarchitect Pieter De Bruyne in Aalst is al een zekerheid op het programma van de 25ste OMD. (foto Herita)

Restauratie Gravensteen duurt langer dan bouw Vlaams erfgoedminister Geert Bourgeois (NVA) reikt een premie van circa 0,82 miljoen euro uit voor de laatste fase van de restauratie van de omwalling van het middeleeuwse Gravensteen in Gent. Voor de hele omwalling zal de Vlaamse overheid dan ongeveer 6 miljoen euro hebben uitgegeven. "“De restauratiecampagne ging al 1985 van start," blikt Bourgeois terug. "Door de hoge kostprijs van de werken werd ze opgedeeld in zeven fasen. Fase vier, opgestart in 2000, is de restauratie van de omwalling. die is op Het Gravensteen in Gent. (foto Michiel Verbeek)

90 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

haar beurt nog eens opgesplitst in zes deelfasen. Deze laatste deelfase omvat het stabiliseren van het metselwerk van de buitenmuur en de consolidering van de funderingen van de walmuur." Om de instabiliteit van de walmuur op te lossen wordt er onder de muur een nieuwe fundering aangebracht, met groutpalen, die tot op draagkrachtige grondlagen reiken. Verder omvat de restauratie vooral het herstel van het loopvlak van de omwalling en het reinigen, restaureren en hervoegen van het metselwerk in hoofdzakelijk Doornikse steen en het herstel van de houten tussenvloeren in de flankeertorens en dat van de trappen. Meer info: www.gent.be

Restauratiepremie voor Sint-Laurentiuskerk Overrepen Geert Bourgeois kent een premie van 0,7 miljoen euro toe voor dringende restauratiewerken aan de Sint-Laurentiuskerk in Overrepen, een deelgemeente van Tongeren. De zaalkerk, gebouwd in 1773, is sinds 1981 beschermd. Tijdens deze eerste restauratiefase worden dak– en consolidatiewerken uitgevoerd. De goten worden gerestaureerd, beloopbaar gemaakt en bekleed met koper. Het torenkruis en het koorkruis worden gerestaureerd en herplaatst. Het mechanische torenuurwerk krijgt een opknapbeurt en wordt geautomatiseerd. "In een tweede fase zijn de gevels en het glas-in-lood aan de beurt, in een derde en laatste fase wordt ook het interieur van de kerk gerestaureerd," aldus Bourgeois. “ Meer info: www.geertbourgeois.be

Journaal (foto Tijl Vereenooge, Erf-goed.be)

van de oudste bebouwingsgeschiedenis in het centrum van Sint-Niklaas. Die woningen met achterliggende gronden werden later samengevoegd tot een fraaie meester- en fabrikantenwoning, waaruit textielbedrijf Janssens-De Decker uit groeide, een van de grootste textielbedrijven in de negentiende eeuw. In 1907 verkocht de familie Janssens het herenhuis en de katoenfabriek aan de bisschop van Gent. Hij richtte er Vak- en Ambachtschool Sint-Antonius' op. Door het grote succes van de avond- en zondagsschool kwam er in 1910 al een nieuwe schoolvleugel, opgetrokken in de typische schoolarchitectuur van die tijd: gelede baksteenbouw, decoratief metselwerk, grote getoogde vensters en een brede karakteristieke boogvormige poort. Het neogotisch poortje met datum, patroonheilige, symboliserende spreuken en wapenschilden ter verheerlijking van de oprichter en de inrichtende macht is iets jonger (1915). Meer info: http://inventaris.onroerenderfgoed.be

Herwaarderingsplan voor Senegalese wijk Koksijde

1,2 miljoen euro voor Sint-Niklaaskerk Drogenbos Bourgeois trekt ook 1,25 miljoen euro uit voor de eerste restauratiefase van de Sint-Niklaaskerk in Drogenbos. In deze fase worden de daken, gevels en glasramen aangepakt. In een volgende fase komt het interieur aan bod. De gotische kerk is sinds 1938 beschermd, het omliggend kerkhof sinds 1945. "Het regent binnen in de toren, op het timmerwerk van de dakconstructie is er zwamvorming," zegt Bourgeois. "De glasramen zullen nu voorzetbeglazing krijgen. Daarnaast worden ook stabiliteits- en elektriciteitswerken uitgevoerd." Meer info: www.drogenbos.be

Het herwaarderingsplan voor het beschermd dorpsgezicht van de Senegalese wijk' in Koksijde is goedgekeurd. De wijk is als dorpsgezicht beschermd sinds 2001. Het herwaarderingsplan maakt het eigenaars en huurders mogelijk om onderhoudspremies aan te vragen voor hun huizen. De Senegalese wijk is een gaaf bewaard urbanistisch model uit het begin van de twintigste eeuw. De pittoreske verkaveling is geïnspireerd door de toen opkomende tuinwijkgedachte naar Engels voorbeeld, met kronkelwegen en voetpaden conform het duinenreliëf. Het is een interessant ensemble van vrijetijdsarchitectuur, met geïndividualiseerde cottages, waarvan de oudste duinhuizen opklimmen tot kort voor de eerste wereldoorlog. Ze vallen op door hun expressieve vormgeving met erkers, loggia’s, variatie in daktypes, dakkapellen en pseudovakwerk. Vrijstaande cottages wisselen af met gekoppelde villa’s. In het interbellum en met de opkomst van de art deco, werden de villa’s soberder uitgewerkt. De tuinwijkgedachte in vakantievorm weerspiegelt zich in de recreatieve functie van minigolf en tennispleinen. De wijk ontleent haar naam aan de ‘Senegalese Tirailleurs’ die hier tijdens Wereldoorlog I verbleven. Meer info: www.koksijde.be Dubbelwoning Loxley/La Guadeloupe. (foto Lambert J. Derenette)

Neogotiek als deel van toekomstig Sint-Niklaas Geert Bourgeois heeft ook de definitieve bescherming ondertekend van de VTS-site, aan het Onze-Lieve-Vrouwplein in Sint-Niklaas. Het gaat om het vroegere herenhuis Janssens en de voormalige bedrijfs- en schoolvleugel samen met het neogotisch poortje op de terreinen van de Vrije Technische Scholen. "Sinds 2008 zijn deze gebouwen niet meer in gebruik als school," legt Bourgeois uit. "De nieuwe eigenaars, de stad Sint-Niklaas en intercommunale Interwaas, bereiden er nu een grootschalig inbreidingsproject voor. De bescherming van de oudste en meest waardevolle delen van deze site vrijwaart dit bouwkundig patrimonium en verankert het in het toekomstige project." Op de site stonden al sinds de zeventiende eeuw twee woningen van adellijke families. De site is een zeldzame getuige

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

voer uit

coรถrdineer

ef AB

ontwerp

eto B tu I s

BIM

Beto

3D-CAD softwAre voor IngenIeurs & (onDer)AAnneMers Bel +31 316 200 000 voor een vrijblijvende demonstratie en maak kennis met tekla, niet voor niets de snelst groeiende BiM-software voor de bouw. er gaat een wereld voor u open!

construsoft.com

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan 011 605540

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer 011 605540

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T +32 (0)9 2209250 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

Aannemers

PROMAT INTERNATIONAL NV

RENOTEC NV BUILDING NV Vaartstraat 126, 2520 OELEGEM T.....................................................................+32 (0)3 2067630

Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T.....................................................................+32 (0)14 866021 F.....................................................................+32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

Bormstraat 24 2830 TISSELT T.................................................................. +32 (0)15 718100 F................................................................. +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com

i airco, verwarming en klimaatbeheersing

F.....................................................................+32 (0)3 2067631 E info@buildingnv.be W www.buildingnv.be

VERSTRAETE | VANHECKE NV

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290400 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

advocaten NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE Oostrozebeekstraat 54, 8770 INGELMUNSTER T.....................................................................+32 (0)51 316080 F.....................................................................+32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

FLAMEY ADVOCATEN

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 ANTWERPEN T................................................................... +32 (0) 32573316 F.................................................................. +32 (0) 32373851 E info@flamey-advocaten.be W www.flamey-advocaten.be

P. NIJS NV T.....................................................................+32 (0)9 3866150 F.....................................................................+32 (0)9 3803571 E p.nijs.claude@telenet.be W www.pnijs.be

Albintra

Bistweg 8 2520 BROECHEM T.................................................................... +32 (0)3 4701212 Bistweg 80 • Fax: 03 - 470 12 00+32 (0)3 4701200 F.................................................................... BROECHEM • E-mail: albintra@albintra.be E B-2520 info@albrinta.be 03 - 470 12 12 • Internet: www.albintra.be W Tel.: www.albrintra.be

Pellikaan Bouw NV Excelsiorlaan 1

J. HERMANS & C° NV

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T.................................................................. +32 (0)16 820300 F.................................................................. +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

Archeologisch onderzoek www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT

Bloemisterijstraat 6, 8340 SIJSELE T.....................................................................+32 (0)50 362820 F.....................................................................+32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

BEDDELEEM NV

Venecoweg 14A 9810 NAZARETH T.....................................................................+32 (0)9 2218921. F................................................................... +32 (0)2 7213470 F.....................................................................+32 (0)9 2202625 E info@beddeleem.be W www.pellikaan.be W www.beddeleem.be 25900262_ALbintra.indd 1 13-07-2005 10:57:36 B-1930 Zaventem

Leuvensesteenweg 48c 1932 ZAVENTEM T................................................................. +32 (0)2 7091320 F................................................................. +32 (0)2 7919654 E info@climatesolutions.be W www.climatesolutions.be

Aluminium schrijnwerken

afwerking

E3-Laan 49, 9800 DEINZE

Climate Solutions NV

T................................................................... +32 (0)2 7205845

Karel Schurmansstraat 122 3010 Kessel-Lo STUDIEBUREAU GSM: 0474/58 77 85ARCHEOLOGIE Fax: 016/77 05 41 



info@studiebureau-archeologie.be Karel Schurmansstraat 122, 3010 KESSEL-LO www.studiebureau-archeologie.be T..................................................................+32 (0)474 587785 F.....................................................................+32 (0)16 770541 E info@studiebureau-archeologie.be Archeologische veldverkenningen W www.studiebureau-archeologie.be Archeologische vooronderzoeken Herentals Lakenhal 2009

Sint-Martinuskerk Duffel 2010

Sint-Martinuskerk Genoelselderen 2010

Archeologische begeleidingen Archeologische opgravingen Boringen

architecten

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27, 2950 KAPELLEN T.....................................................................+32 (0)3 6051433 F.....................................................................+32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CONVENTS PRODUCTS NV

Laakstraat 53 3582 KOERSEL T.....................................................................+32 (0)11 422469. F.................................................................... +32 (0)11 424680 E convents@conventsgroup.com W www.conventsgroup.com

BONTINCK Architecture and Engineering cv

Kortrijksesteenweg 1092 9051 GENT - SINT DENIJS -WESTRUM T.................................................................... +32 (0)9 2250174 F.....................................................................+32 (0)9 2256414 W www.bontinck.biz

wie doet wat

Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 262020 F.....................................................................+32 (0)51 262021 W www.vkgroup.be

audiovisueel materiaal

ARDOVLAM NV Kruisboommolenstraat 13, 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 747179 F.....................................................................+32 (0)51 747178 E info@ardovlam.be W www.ardovlam.be

Brandwerende deuren en poorten

nv Play AV

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T.................................................................... +32 (0)9 3818640. F.................................................................... +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

Bedrijfswageninrichting

Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T................................................................ +31 (0)162 455240 F............................................................. +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

Sortimo

Schaarbeeklei 207 1800 VILVOORDE T.....................................................................+32 (0)2 3550370 F.................................................................... +32 (0)2 3550371. E info@sortimo.be W www.sortimo.be

ISOCAB NV Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T.....................................................................+32 (0)56 734311 F.................................................................... +32 (0)56 734322 W www.isocab.be

Kingspan N.V.

Bladlood Emmery NV

Postbus 1069 2280 CB RIJSWIJK T................................................................ +32 (0)473 893 065. E alexis.vanhove@uzimet.be W www.uzimet.be

Lammerdries 8 2440 GEEL T ...................................................................+32 (0) 14 563915 F ...................................................................+32 (0) 14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com W www.arcelormittal.com

INDEKO HOLLAND

Brandblusapparaten en haspels

UZIMET BV

Arval ArcelorMittal Constructions Belgium

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.................................................................. +32 (0) 3 2335727 F ...................................................................+32 (0) 3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

Bouwelven 17 2280 GROBBENDONK T.....................................................................+32 (0)14 232535 F.....................................................................+32 (0)14 232539 W www.kingspan.be

Glasrestauratie

diepvriesbouw

bouwmaterialen

ISOCAB NV ArcelorMittal Constructions Belgium

Lammerdries 8 2440 GEEL T.................................................................. +32 (0)14 563915 F................................................................. +32 (0)14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T.....................................................................+32 (0)56 734311 F.................................................................... +32 (0)56 734322 W www.isocab.be

electronische beveiliging

Glasraamatelier Erwin Snijders Bvba Terweststraat 23, 9180 Moerbeke-Waas Belgie T.....................................................................+32 (0)9 3467984 F.....................................................................+32 (0)9 3465753 M.................................................................+32 (0)495 244344 E info@erwinsnijders.be W www.erwinsnijders.be

W www.arcelormittal.com

gevelbekleding

GET NV

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA

Weststraat 8, 8340 MOERKERKE T....................................................................+32 (0)50 209 024 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

Antwerpsesteenweg 107 2390 MALLE T.....................................................................+32 (0)3 3129230 F.................................................................. +32 (0)3 3117290 E info@get.be W www.get.be

RENOTEC NV Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T.....................................................................+32 (0)14 866021 F.....................................................................+32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

Wat doet u eigenlijk? Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

Gevelbekleding

Branddetectie

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

ingenieursbureau

Kalk

GLASWERKEN MORTELMANS Fotografielaan 28, 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290272 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E mortelmans@v-v.be W www.v-v.be

ARTE CONSTRUCTO BVBA

Glas in lood

Molenberglei 18, 2627 SCHELLE T.....................................................................+32 (0)3 8807373 F.....................................................................+32 (0)3 8807370 E info@arteconstructo.be W www.arteconstructo.be

klimaatplafonds

Inox Maatwerk ARTGLAS

INTERALU N.V.

Kmo Zone Molenheide 4032, 3520 ZONHOVEN T.....................................................................+32 (0)11 817578 F.....................................................................+32 (0)11 812590 E info@artglas.be W www.artglas.be

Fotografielaan 49 2610 WILRIJK T................................................................. +32 (0)3 8307400 F................................................................. +32 (0)3 8270377 W www.interalu.be

Made in Inox

hangen sluitwerk

Steenvoordestraat 124, 8978 WATOU T.................................................................... +32 (0)57 388104. F.................................................................... +32 (0)57 388430. E info@madeininox.be W www.madeininox.be

liften

Interne transport systemen Dorma Foquin N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T.................................................................. +32 (0)50 451570 F.................................................................. +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

Houten dakconstructies

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

Coopman Liften NV HUBTEX BELGIUM Diksmuidelaan 51 B-2600 BERCHEM T.................................................................... +32 (0)3 2944080 F.................................................................... +32 (0)3 2946280 E info@hubtex.be W www.hubtex.be

materiaal voor aannemers

isolatie

• algemene elektriciteit Woodlam • elektrische installaties in Chaussée de industrie de Liège 160c 6900 MARCHE-EN-FAMENNE • privé-installaties

T.................................................................... +32 (0)84 323386 F.....................................................................+32 (0)84 323380 E info@woodlam.com W www.woodlam.com

Industriële Technische diensten Abutriek Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

UNILIN BVBA - DIVISION INSULTION Waregemstraat 112 8792 DESSELGEM T.................................................................. +32 (0)56 735091 • CV-ketels, stoomketels F.................................................................. +32 (0)56 735090 en thermische olieketels • warmeluchtgeneratoren E info@unilin-systems.com en stralingspanelen W www.unilin.com

Eurorent N.V. Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T.....................................................................+32 (0)3 3254300 F.....................................................................+32 (0)3 3259903 W www.eurorent.be

Mergel

• airconditioning en ventilatie

Juridisch advies

ABUTRIEK

FLAMEY ADVOCATEN

Jagershoek 8 114 8570 VICHTE T.....................................................................+32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

Jan Van Rijswijcklaan 16, 2018 ANTWERPEN T.....................................................................+32 (0)3 2573316 F.....................................................................+32 (0)3 2373851 E info@flamey-advocaten.be W www.flamey-advocaten.be

96 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Heirweg 123 8520 Kuurne T.....................................................................+32 (0)56 358580 F.....................................................................+32 (0)56 355865 E liften@coopman.be W www.coopman.be

FER ROUWET BV Terlinderstraat 6 6255 NN TERLINDEN-NOORBEEK NEDERLAND T..................................................................+31 (0)6 53222797 F..................................................................+31 (0)43 4581474 E info@mergelrouwet.nl W www.mergelrouwet.nl

wie doet wat

Deschacht

LECOT NV

REYNCHEMIE NV Industrieweg 25, 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 242527 F.....................................................................+32 (0)51 229892 E reynchemie@skynet.be W www.reynchemie.com

rioleringen

raam- en deurbeslag

Vierlinden 7 8501 HEULE T.................................................................... +32 (0) 56364511 F.................................................................... +32 (0) 56354438 E info@lecot.be W www.lecot.be

Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T.....................................................................+32 (0)9 3557454 F.....................................................................+32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

Schilderwerken Natuursteen 1911-2011 100 jaar

RAEDSCHELDERS NV

NV DAS NATUURSTEEN DAS NATUURSTEEN Reppelsebaan 85, 3294 MOLENSTEDE-DIEST T.....................................................................+32 (0)13 780540 F.....................................................................+32 (0)13 778073 E info@dasnatuursteen.be

Renkoven 2, Postbus 100 3680 MAASEIK T.................................................................. +32 (0) 89564972 F.................................................................. +32 (0) 89565054 E info@info@raedschelders.be W www.raedschelders.be

GROEP ASLV

Steenweg 208, 3665 AS T.....................................................................+32 (0)89 650020 F.....................................................................+32 (0)89 650019 E aslv@aslv.be W www.aslv.be

Restaurateurs

W www.dasnatuursteen.be

parkeren

PROFIEL CVBA

Guido Gezellestraat 23, 8560 WEVELGEM T.....................................................................+32 (0)56 323812 F.....................................................................+32 (0)56 323813 E info@rmp.be

www.rmp.be

Triflex BV Diamantstraat 10/301 2200 HERENTALS T.................................................................. +32 (0)14 752550 F.....................................................................+32 (0)14 752614 E info@triflex.be W www.triflex.be

sprinklers

SALVARTES

Diepestraat 18, 3061 BERTEM-LEEFDAAL T.....................................................................+32 (0)2 7679780 F.....................................................................+32 (0)2 7679780 E salvartes@pandora.be

ALTRITEMPI NV

Emmery Maple And Fox NV

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.....................................................................+32 (0)3 2335727 F.....................................................................+32 (0)3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

software

Pauwelslei 186, 2930 BRASSCHAAT T.....................................................................+32 (0)3 6500863 F.....................................................................+32 (0)3 6521392 E freya.joukes@altritempi.be W www.monument.be/companies/2-altritempi

Kerkstraat 42 9910 KNESSELARE T.................................................................. +32 (0)9 374 66 08 F.................................................................. +32 (0)9 374 78 71 E geertvn@scarlet.be W www.nieuwparket.be

Construsoft Belgium

HBS&C

Projectontwikkeling

Rubenslaan 32, 8310 BRUGGE T.....................................................................+32 (0)50 345767 F.....................................................................+32 (0)50 345767 E info@danieldewispelaere.be W www.danieldewispelaere.be

bvba

Parket

NIEUWPARKET

DANIEL DE WISPELAERE

Winkelomseheide 223a, 2440 GEEL T..................................................................+32 (0)474 691537 E info@hbsc.be

Postbus 60 NL - 6900 AB Zevenaar T..................................................................+31 (0)316 200000 F................................................................. +31 (0)316 342454 E info-be@construsoft.com W www.construsoft.com

Staalschrijnwerk

www.monument.be/companies/2-altritempi

EXTENSA Dynamic Real Estate Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T.................................................................... +32 (0)2 2370820 F.................................................................... +32 (0)2 2370821 W www.extensa.be

RUBEN WILLAERT

DEJOND NV

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T.................................................................... +32 (0) 38203411 F.................................................................... +32 (0) 38203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

Natuurlijke hydraulische kalk

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

Verven

PPG COATINGS BELUX NV Genkersteenweg 311, 3500 HASSELT T.....................................................................+32 (0)11 278701

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1

F.....................................................................+32 (0)11 278700

2800 MECHELEN

E info@sigma.be

T.................................................................. +32 (0)15 286080

W www.sigma.be

F.................................................................. +32 (0)15 270828

Verwarmingsoplossingen

REMEHA-MAMPAEY NV Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T.....................................................................+32 (0)3 2307106

Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T.....................................................................+32 (0)3 3142903 F.....................................................................+32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be

W www.coltgroup.be

DUCO “Ventilation & Sun Control” Handelsstraat 19 8630 VEURNE

E info@remeha.be

T....................................................................+32 (0) 58 330033.

Vochtbestrijding.............................................

FIHUMA

E info@be.coltgroup.com

F.....................................................................+32 (0)3 2301153 W www.remeha.be.........................................................

zuigen en blazen van droge stoffen

zonwering & ventilatie

F....................................................................+32 (0) 58 330044. E info@duco.eu W www.duco.eu

Vochtbestrijding

AVW

Renson Waregem

Kon. Astridlaan 2a, 2820 Bonheiden

Maalbeekstraat 10, B - 8790 WAREGEM

T.....................................................................+32 (0)15 528614

T.....................................................................+32 (0)56 627111.

F.....................................................................+32 (0)15 529905

F.....................................................................+32 (0)56 602851.

E info@avwbvba.be

E info@ renson.be

W www.avwbvba.beP

W www.renson.be

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32(0) 11 605540 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • •

Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel/ fax: 03 315 19 03 • gsm: 0494 30 46 83 • e-mail: info@fihuma.be

98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

SHOWROOM ATELIER

Nu met gratis montage* voor al uw Sortimo inrichtingen vanaf € 1.500 excl. BTW

Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve

MOnTAGE STATIOn

Sortimo Oost 3980 Tessenderlo * montage in één van onze inbouwstations t.w.v. max 10 % van de inrichting / Actie geldig vanaf 1 april tem 30 juni 2013/actie is niet cumuleerbaar met ander mogelijke promoties en/of andere condities

GRATIS TEL. 0800 857 59

•

fax 0800 857 60

•

info@sortimo.be

www.bouwenaanmonumenten.be VAKTIJDSCHRIFT OVER INFRASTRUCTUUR, RUIMTELIJKE INRICHTING, CIVIELE- EN OPENBARE WERKEN

VAKTIJDSCHRIFT VERSCHIJNING Nummer Nummer Nummer Nummer Nummer Nummer

1 2 3 4 5 6

THEMA’S

februari Beton april Staal juni + speciale editie Matexpo Special Matexpo september Waterbouw oktober Grondwerken december Riolering

VASTE ITEMS

vaKTIjDscHrIfT

Journaal, Projecten, Voor- en nabeschouwing beurzen, Interviews.

jaargang

ovEr Infra sTruc

1 nummE r3

2012

sEpTEmbEr

Tuur, ruIm TElIjKE InrIc HTIng

- oKTobEr

, cIvIElE- En opEnbarE wErKEn www .gww

-bouw .bE

Surf naar de meest complete startpagina voor professionals in de monumenten

Voor informatie: BLADMANAGEMENT Wim Fierens E w.fierens@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)476 676555

SPECIAL: MATER IAAL | INTERV VERNIEUWD IEWS LUC E VERKEERSWI LEMMENS (FEBELCO) SSELA AR LUMM – TOM EN | GEMEE NTEPLEIN EDEGEBULCKE (FEBESTRAL) – CHRIS DERDE M | ECOGO (VWEA) LFINFR ASTRU CTUUR IN KOKSIJDE

2012089 GWW

BE 03.indd

09-10-12

Pascal Op de Beeck E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be T +32 (0)11 605540 M +32 (0)475 281464

15:50

Staat u nog niet op www.bouwenaanmonumenten.be? Neem dan contact op met Pascal Op de Beeck: email: p.opdebeeck@louwersmediagroep.be telefoon: +32(0)11 605540

VidaVerde

Sint-Denijs-Westrem

Vanaf

00 . 0 8 1 €

2 x 24

mente

te appar

PRACHTIG WONEN IN SINT-DENIJS-WESTREM Poortakkerstraat

• zeer goed gelegen

• 1, 2 of 3 slaapkamers

• in groene omgeving

• kwaliteitsmaterialen

• alles op fietsafstand

• architecture and engineering Bontinck

Meer info? Bezoek www.vida-verde.be of maak een afspraak op het nummer 09 216 79 89.

T. 09 216 79 89 - E. vastgoed@vandewalle.be - www.vida-verde.be

In good hands Oud en nieuw - hand in hand. Building laat ze samensmelten tot een harmonieus geheel - of dat nu enkel restauratie of een combinatie van restauratie en nieuwbouw is. Steeds van oudsher maar met de nieuwste technieken. We nemen alles zelf onder handen. Building heeft een ge誰ntegreerde steenkapperij en schrijnwerkerij. Niets is ons te veel. Elk project vormt een unieke uitdaging. Van fundering tot afwerking, we pakken het aan - hands on - en dat al 50 jaar lang. Welk project ook, dankzij Building is het in goede handen! Ontdek onze diverse projecten op www.buildingnv.be

Leef gezond, bouw gezond! Kies voor energiezuinig wonen met een gezond en comfortabel binnenklimaat. RENSONÂŽ denkt aan uw gezondheid en leefcomfort. De continue toevoer van verse lucht en de vraaggestuurde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) resulteert in een goede luchtkwaliteit. De combinatie van buitenzonwering en de kostenloze koeling van de ruimtes sâ&#x20AC;&#x2122;nachts (nightcooling) zorgt voor aangename binnentemperaturen het hele jaar door.

tot

-27 E-punten! Wenst u meer informatie ? www.renson.be

EVO II

graTis catalogus 2012-2013 via www.eurorent.be

www.eurorent.be Te huur voor bouw en industrie Bisschoppenhoflaan 633 | 2100 Deurne | Fax 03 325 99 03 | Tel 03 325 43 00 | info@eurorent.be