Bouwen aan Vlaanderen 05 2013 by Louwers Mediagroep

UITGAVE

5 VAKTijdschrift voor DE BOUW I WWW.BOUWENA ANVLA ANDEREN.BE I NUMMER 5 2013 I dec-jan

Landing op Jetairport Geen draad rond administratief centrum Zwevegem Bank van de Arbeid Pallieters naar de Cadettenschool Zusters Voorzienigheid voorzien van klooster SCAN WITH

Echte specialisten gebruiken biodegradeerbare ontkistingsolie.

Draag zorg voor het milieu, gebruik biologisch afbreekbare ontkistingsolie â&#x20AC;&#x153;Biologisch afbreekbare smeermiddelenâ&#x20AC;? zijn producten die door hun samenstelling makkelijker door microorganismen in het milieu worden afgebroken. U kunt ze best gebruiken in toepassingen van verloren smering en in toepassingen met een verhoogd risico voor het milieu. Ontkistingsolie kan bij gebruik in het milieu terechtkomen en zo schade veroorzaken aan fauna en flora. Met biologisch afbreekbare ontkistingsolie kunt u de schade beperken en draagt u extra zorg voor het milieu.

Een boodschap van www.valorlub.be

Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie regionale overheden.

BOUWAFDICHTING ♦ BOUWONDERHOUD ♦ BINNENWANDAFWERKINGEN ♦ BETONREPARATIE BETONCONSERVERING ♦ INDUSTRIELE HOUTCOATINGS ♦ DAKBESCHERMINGSPRODUCTEN GEVELREINIGING ♦ GEVELBESCHERMING ♦ VLOERSYSTEMEN Bouwelven 19

♦

2280 Grobbendonk

♦

tel +32 (0) 14 84 80 80

w w w.ftbremmers.com

♦

fax +32 (0) 14 84 80 81

@ BMW Jorssen

WE MAKE BETTER SPACE!

Colt EcoVision: Energie gaat niet verloren Natuurlijke ventilatie zorgt voor ventilatie en afkoeling tijdens de nacht van het gebouw

Caloris warmtepomp verwarmt, maakt gebruik van de restwarmte

ZUIDKANT

NOORDKANT

Glazen lamellen in strukturele beglazing energiezuinige luchttoevoer en luchtafvoer met behoud van licht en doorzicht

Ringleiding met water optimaal gebruik van energie

Caloris warmtepomp koelt, restwarmte gaat in watercircuit

Energiebuffer

Advies, ontwerp en levering Colt biedt u het gehele concept.Van advies tot ontwerp tot en met installatie. Op zichzelf staand of als onderdeel van een

Rook- en Warmteafvoersysteem, een klimaatsysteem binnen-in het gebouw of zonwering buiten aan de gevel.

www.coltinfo.be Tel. (015) 28 60 80

DucoSun Ellips Architecturale zonwering

De ellipsvormige lamellen van de DucoSun Ellips zorgen voor

elektronisch verstelbaar. Dankzij het groot aantal hellingshoeken kan het systeem een ruimte optimaal beschaduwen, ongeacht de glasoppervlakte of de stand van de zon.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel 058 33 00 66 - fax 058 33 00 67

HOME OF OXYGEN

een maximum aan diffuus daglicht. De lamellen zijn vast of

UITGAVE

Voorwoord Donkerste uur valt vlak voor de dageraad Toegegeven, de voorbije twee jaar heeft de bouwsector het moeilijk gehad. Grote projecten kregen moeizamer groen licht en de typische baksteen in de Vlaamse magen grolde af en toe bij de inwerkingtreding of aangekondigde inwerkingtreding van een zoveelste extra bouwverplichting of de zoveelste vermindering of verdwijning van een subsidie. Maar is het niet zo dat het donkerste uur vlak voor de dageraad valt? Onze architecten en aannemers specialiseren zich almaar verder in het bouwen van energiezuinige en energieproducerende gebouwen. Onze fabrikanten van bouwmaterialen ontwikkelen nog efficiëntere en gebruiksvriendelijke producten. En ze integreren zich almaar meer. Bij aannemersgroepen gebeurt dit op een verticale manier, met onderhoudsen uitbatingsformules op lange termijn. De fabrikanten bundelen hun krachten, ook voor onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten. In dit nummer hebben we onder meer over PV-Gum, een dakbedekking waarin de zonnecellen voor elektriciteitsproductie al vooraf zijn aangebracht. Leidende partner in dit internationale project is het Belgische Derbigum. Nieuwe wetgeving creëert niet alleen nieuwe problemen, maar ook nieuwe uitdagingen. Zo is het niet meer verplicht om nog aardgasdistributie aan te leggen als er een warmtedistributienet ligt of komt. De warmte kan restwarmte zijn van een nabije industriële vestiging, maar ook van een lokale energiebron, zoals een WKK-installatie. Het wegvallen van de aardgasverplichting kan verkavelaars over de drempel trekken, want op dezelfde plaats in zowel warmte- als aardgasdistributie voorzien is zinloos. De mogelijke aanleg van warmtenetten in voor niet-collectieve woningen kan een flinke stimulerende prikkel zijn voor de hele HVAC-sector. Er zit wel vaart in restauratie- en herbestemmingsprojecten. We hebben het in deze Bouwen aan Vlaanderen onder meer over de nieuwe, openbare bestemming van diverse in hun regio vrij bekende gebouwen. De gemeente Zwevegem en de stad Lier verhuisden hun administratieve diensten naar respectievelijk de Bekaert site en de 'Cadettenschool.' Na een grondige renovatie en/of restauratie annex wat nieuwbouw. Het 'kasteel' van de Paters van het Heilig Hart in Beernem is nu een seniorenresidentie. In 2014 krijgen we nieuwe parlementen en nieuwe regeringen. Ook bij Bouwen aan Vlaanderen verandert er wat. Naast de vertrouwde vakkaternen Zorg, Dak & Gevel en Monumenten gaan we nu ook speciale aandacht besteden aan scholenbouw. Er komt ook een nieuwe rubriek 'De Pen.' Daarin geeft telkens een vooraanstaande figuur uit de bouwsector zijn mening over de actualiteit. En daarna kiest hij –of zij– zelf de persoon die de volgende 'Pen' zal vasthouden. Veel bouwgenoegens,

Koen Mortelmans

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 7

Inhoud

Vaktijdschrift voor de bouw

COLOFON Bouwen aan Vlaanderen Vaktijdschrift voor de bouw Jaargang 14 • nummer 5 • 2013 Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans, eindredacteur Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

Redactie

Dirk Busschaert, Jan Daneels, Roxane Heeren, Henri Gielen, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Rik Neven, Bram Souffreau, Bert Verbeke

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)11 605540 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be Pascal Op de Beeck T +32 (0)11 605540 M +32 (0) 475 281464 E p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

Advertenties

http://louwersmediagroep.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Secretariaat

Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders

abonnnementprijs

€ 54,00 per jaar excl. BTW KBC Neerpelt: 731-0251429-77 t.n.v. Louwers Mediagroep BVBA o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen. Informatie over abonnementen: T +32 (0)11 605540

Adreswijzigingen

Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt, België

opzeggingen

Industrie- en woningbouw BATIBOUW 2014: VOORBESCHOUWING ZAVENTEM: JETAIRPORT NIEUWE THUIS DREAMLINER JETAIRFLY ZWEVEGEM: GEMEENTELIJK ADMINISTRATIEF CENTRUM OP BEKAERTSITE HOESELT: KLOOSTERLIJKE SERENITEIT IN STRAK INTERIEURCONCEPT GENTBRUGGE: VAN STAALDRAAD NAAR HOUT, SILICAAT EN BETON EURO RENT BLIJFT AANBOD VERRUIMEN EVERGEM: OPEN HAARDEN IN INDUSTRIEBOUW SINT-NIKLAAS: KANTOREN OP MAAT VAN DIENSTVERLENING SOCIAAL WONEN FEBE: ELEMENTS AWARDS JOURNAAL HERENTALS: FOTOGENIEKE OPSLAGPLAATS GENT: NIEUW LEVEN VOOR BANK VAN DE ARBEID

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

AALST: BEN-WONING SCHOOLVOORBEELD VAN DUURZAAMHEID

Doelgroep

ZAVENTEM: AFRIKA NAAR BRUSSEL

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwers, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit Vlaanderen en Brussel informeert.

vormgeving/art direction

LIER: STADSDIENSTEN IN DE CADETTENSCHOOL BRUSSEL: BBL GEEFT OUD HERENHUIS DUURZAAM JASJE INTEGRALE ISOLATIEOPLOSSINGEN ISOPROC INSULCO STEEKT AKOESTISCHE ISOLATIE ONDER ZWEVENDE CHAPE KRUISHOUTEM: COMPACT GEBOUW MET SHEDDAKEN LANDMARK ZWEVEGEM: LOGISTIEKE HUB VOOR DB SCHENKER OP ECO-BEDRIJVENTERREIN

11 13 22 25 30 32 35 37 42 44 47 48 53 57 60 63 68 71 72 74

Logo Reclame- Ontwerpbureau

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

zorgprojecten GENT: FORENSISCH PSYCHIATRISCH CENTRUM BEERNEM: LEEGSTAAND KLOOSTER OMGEBOUWD TOT SENIORENWOONSTEN INTERBUILD ZORGZAAM IN DE ZORG NIEUWPOORT: HUISELIJKE SFEER IN WOONZORGCENTRUM DE ZATHE JOURNAAL ZORG

8 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

77 82 85 88 91

Inhoud

77 113

88 117

104 121

Dak & Geveltechniek

UITGAVE

5 VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE BOUW I WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE I NUMMER 5 2013 I DEC-JAN

FAC BUNDELT INFORMATIE OVER BEREKENING U-WAARDE LITEFRONT VOOR EEN PERFECTE GLAZEN BALUSTRADE ZONNECELLEN NIET MEER OP, MAAR DEEL VAN DAK DERDE LONG INFORMEERT OVER VENTILATIE EN GEZONDEN LUCHT

97 98 101 103

bouwen aan Monumenten

Landing op Jetairport Geen draad rond administratief centrum Zwevegem Bank van de Arbeid Pallieters naar de Cadettenschool

KOEKELARE: BESCHERMDE DOKTERSWONING GEMEENTELIJKE ONTVANGSTRUIMTE

Zusters Voorzienigheid voorzien van klooster SCAN WITH

LEUVEN: BUITENRESTAURATIE LUXEMBURGCOLLEGE VOLTOOID OOSTKAMP: KASTEELDOMEIN DE CELLEN KRIJGT MAKE-OVER Coverbeeld: Jetairport (foto Steven Massart)

WENDUINE: BELLE-EPOQUE VILLA ELZA GERENOVEERD JOURNAAL MONUMENTEN ANTWERPEN: ATHENEUM KAN WEER FEESTEN

104 111 113 117 119 121

partners en rubrieken VCB BVA CIB WIE DOET WAT

92 94 95 123

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 9

Exclusief voor vaklui op donderdag 20 februari 2014 van 10u tot 18u30 en vrijdag 21 februari 2014 van 10u tot 21u.

BATIBOUW

â&#x20AC;&#x2DC;BUILD-ITâ&#x20AC;&#x2122;

Astridhal 20 & 21/2/2014 ICT-nieuwigheden, softwareen beheersystemen voor de bouwsector.

www.build-it.be

U ontdekt er de meest recente nieuwigheden en trends en kan deelnemen aan rondetafelgesprekken, seminaries en andere randmanifestaties. Om wachttijden aan de ingang te verkorten, kan u zich best preregistreren via www.batibouw.com. Met de uitgereikte badge krijgt u op 20 en 21 februari ongelimiteerde toegang tot Batibouw. Indien u de badge niet gebruikt tijdens deze dagen, is hij geldig voor een dag naar keuze tijdens de rest van de beurs. Batibouw groot publiek: van 22/2 t.e.m. 2/3 van 10u tot 18u30. Nocturne donderdag 27/2 tot 23u.

www.batibouw.com

batibouw voorbeschouwing

Batibouw 2014 in het teken van betaalbaar wonen, Ben en hout Van 20 februari tot en met 2 maart 2014 heerst Batibouw weer over Brussels Expo. Deze keer vormen de volgende thema’s de rode draad doorheen de beurs: betaalbaar wonen, bijna-energieneutraal bouwen (Ben) en de opmars van hout. Voorts heeft de bouwsector weer heel wat awards in ’t verschiet. Geert Maes, algemeen directeur van Batibouw, geeft toelichting bij de 55ste editie van het salon voor bouwen, renovatie en inrichting. Het eerste thema omhelst betaalbaar wonen. “Duurzaam bouwen of verbouwen brengt een meerkost met zicht mee: de ene zegt 10 %, de andere maakt gewag van meer dan 15%. Daarnaast is er het geharrewar omtrent de hervorming van het fiscale voordeel van de woonbonus waardoor het onduidelijk is wat er nu exact staat te gebeuren. Zal het nog interessant zijn om te bouwen of te verbouwen? Zo zien we bijvoorbeeld de tendens van hoogbouw en collectief wonen om de betaalbaarheid te vrijwaren,” aldus Maes. Als tweede thema komt bijna-energieneutraal bouwen aan bod. “Er zijn al heel wat initiatieven genomen. In Brussel treedt de passiefnorm in voege vanaf 1 januari 2015, in Vlaanderen hanteren we vanaf 1 januari 2014 het E60-peil hanteren en Europa eist dat we vanaf 2021 Ben-bouwen. Bij een

nieuwbouwproject is dat misschien makkelijk haalbaar, maar ons land kent heel wat huizen van veertig jaar en veel ouder. Hoe krijgen we de Ben-eis gebolwerkt bij dergelijke renovatieprojecten? Tijdens Batibouw gaan we op zoek naar antwoorden op deze vraag,” stelt Maes. Als derde thema krijgt hout een hoofdrol toebedeeld. “De opmars van hout is opmerkelijk, zowel in ’t interieur als buiten. Tijdens de zoektocht naar materialen gaat men back to basics. Het mag allemaal wat natuurlijker en ruwer zijn.”

Awards Verder staat er weer een resem bekroningen op het Batibouw-schap. “Eerst zijn er de Belgian Building Awards, waarmee we architecturale hoogstandjes, zowel residentieel als niet-residentieel, in de bloemetjes zetten. Naar oude gewoonte reiken we ook de Innovatie en Design Award, de BouwGazellen en de International Award uit. En ik kan al een tipje van de sluier oplichten, want die laatste zal gaan naar een Belg die ver buiten onze landsgrenzen bekend is.” Wie die eer te beurt valt, komt u te weten op 26 februari. Tot slot vindt er ook de actie ‘Batibouw kiest de mooiste gevel’ plaats. “Zowel bouwheer als architect mogen op niet-professionele wijze met hun smartphone de voorgevel tijdens een renovatieproject vastleggen op de gevoelige plaat, zowel voor als na. Vervolgens stelt een jury een shortlist op die gepresenteerd wordt in de centrale inkomhal. Bezoekers bepalen dan online via de website of sociale media de winnaar.”

‘Duurzaam bouwen’-hal Geert Maes, algemeen directeur van Batibouw

Met een oppervlakte van bijna 120.000 m2 is Batibouw de enige beurs die alle hallen van Brussels Expo inpalmt. “Hulpmiddeltjes die de bezoeker bij de hand nemen zijn dus een must”, vindt Maes. ”Zo is er opnieuw de mobiele Batibouw-app en zijn er voldoende infostanden en –zuilen. Daarnaast bedelen we elke hal een specifieke sector toe. In 2014 dopen we Paleis 10 om tot ‘duurzaam bouwen’hal. Hernieuwbare energie, bepaalde profielen of specifieke isolatiematerialen: je vindt er alles terug in het kader van duurzaam tot bio-ecologisch bouwen.” ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 11

WIJ BOUWEN UW VOORSPRONG - NIEUWBOUW - RENOVATIE - RESTAURATIE

WWW.VANLAERE.BE

Antwerpsesteenweg 320 B-2070 Zwijndrecht (Burcht)

Kantoren Appartementen Industrie Burgerlijke bouwkunde Parkings Waterbouwkundige werken Staalconstructies Ziekenhuizen Rust- en verzorgingstehuizen Shopping centra PPS â&#x20AC;Ś

Zaventem Jetairport Tekst | Bram Souffreau Beeld | Steven Massart

Jetairport nieuwe thuis Dreamliner Jetairfly Luchtvaartmaatschappij Jetairfly verwelkomt in december 2013 als eerste Belgische luchtvaartmaatschappij de Boeing 787 Dreamliner. Tec4Jets, eveneens een dochtermaatschappij van TUI Travel Belgium, verzorgt het onderhoud ervan. "Door de komst van de Dreamliner had Tec4Jets nood aan een nieuwe onderhoudsloods," legt Jan Vanvuchelen, purchasing manager bij TUI Travel Belgium en projectmanager voor Jetairport , uit. ‘We hebbben tegelijk besloten om diverse activiteiten van de TUI Travel Belgium groep op Jetairport te centraliseren. Dat zal ten goede komen aan de verdere integratie en optimalisatie van onze operaties.’ De nieuwe onderhoudsloods en de kantoren vormen samen het bedrijfscomplex Jetairport. Jetairport ligt op een steenworp van de Zaventemse luchthaventerminal en grenst aan de tarmac van Brussels Airport. Passagiers op weg naar de luchthaven zien het gloednieuw bedrijfsgebouw net voor het oprijden van de terminal. “De loods was vroeger in handen van Sabena Technics. In 2006 legde een brand de loods in de as. Toen we in 2010 op zoek gingen naar de meest geschikte locatie voor een onderhoudsloods voor onze vliegtuigen kwamen we al snel uit op deze locatie”, legt Vanvuchelen uit. Jetairport herbergt een onderhoudsloods waar ofwel drie vliegtuigen van het type Boeing 737 ofwel één Dreamliner en één Boeing 737 tegelijkertijd onderhouden kunnen worden. Aan de loods hangt een zes verdiepingen tellend kantoorgebouw waarin diverse diensten van TUI Travel Belgium onderdak vinden. Concreet verhuizen naar Jetairport de ‘specialists’-afdeling van touroperator Jetair, het customer service center, de centrale diensten van onze reisbureau-

keten Jetaircenter, air broker Sirius, alle diensten van luchtvaartmaatschappij Jetairfly, de onderhoudsafdeling Tec4Jets en de pilotenopleiding TUIfly Academy Brussels. “Met Jetairport erbij bevinden alle maatschappijen van onze toerismegroep zich voortaan nog slechts op twee locaties: Zaventem en Oostende”, vat Vanvuchelen samen.

Ervaring met luchthavens Voor de bouw van Jetairport nam TUI Travel Belgium architectenbureau Jaspers-Eyers Architects onder de arm. “We hadden al wat voorsprong”, blikt architect Steven Hendrickx terug. “In het kader van een eerdere heropbouw hadden we al eens bekeken wat we met de oude, afgebrande loods 40 konden aanvangen. We kenden dus het terrein, maar voor TUI Travel Belgium tekenden we een totaal nieuw, veel dynamischer ontwerp. Van de oude loods hebben we enkel delen van de kelder hergebruikt.” “In het ontwerp zit een vliegtuigvleugel verwerkt”, legt Steven Hendrickx uit. “Die vleugel vormt het dak over de loods en de kantoren. Langs de zijkanten van het gebouw zijn de contouren van de vliegtuigvleugeldoorsnede goed zichtbaar. De rondingen van het dak geven – samen met de aflopende gevel – het gebouw dynamiek en een eigen cachet. En dat terwijl de kantoren en de loods nog steeds functioneel blijven.” ›

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 13

Schilderwerken Vloerbekleding Muurbekleding CONTACT ProReno bvba Lindenstraat 304c 2070 Zwijndrecht Tel 03 298 30 73 Fax 03 294 91 07 info@proreno.be

Zaventem Jetairport

Participanten aan het woord TecnoSpace – systeemwanden TecnoSpace (Wilrijk) heeft de systeemwanden voor Jetairport geleverd en geplaatst. "De architect koos voor onze meest strakke enkelglaswand TecnoSlim. Dat combineerde hij met lichte binnenwanden uit Gyproc en Ytong. Het geheel is budgettair interessant, terwijl op vlak van esthetiek en comfort het niet moet onderdoen voor duurdere systemen", aldus Alexandre Stoop, CEO van TecnoSpace. Meer dan vijf ploegen werkten aan het project op de luchthaven. Stoop is overigens trots dat TecnoSpace de opdracht bij Jetairport binnenhaalde: "Jetairport vormt een van de mooiste projecten van het jaar. Iedereen had dit graag uitgevoerd. Ik ben dan ook zeer fier dat we dit hebben gedaan." Intussen werkt het vijftien jaar oude bedrijf ook elders, zoals aan drie Peugeot-garages (Antwerpen, Beersel, Lennik), aan woonproject Berckendael in Brasschaat, bij kunststoffabrikant Procap in Hoboken, in de kantoren en de toonzaal van renovatiespecialist Vimo in Wijnegem en bij Dow Belgium in Antwerpen.

TUI Travel Belgium koos voor Jaspers-Eyers Architects omwille van hun reputatie en vakbekwaamheid, hun referenties en omdat ze ervaring hebben met het bouwen op de luchthaven van Zaventem. Die ervaring kwam ook van pas, want bouwen naast een tarmac gaat gepaard met extra regels. “De bouw was vooral een technisch verhaal en eentje van veiligheid en afmetingen. Kranen konden we niet zomaar gebruiken en liggers mochten slechts zeer beperkt doorzakken. De steunbalk van de loods heeft een netto overspanning van 112 meter, maar mocht amper acht centimeter doorbuigen,” geeft Hendrickx enkele voorbeelden. “De specifieke ligging op de luchthaven stelde de bouwkundige elementen op proef.”

Huzarenstuk Het grootste huzarenstukje vormde de bouw van de loods. De hangar aan tarmaczijde heeft plaats voor drie vliegtuigen type 737. Steunpijlers kunnen in de immense ruimte niet geplaatst worden. Ook de loodsopening – 112 meter – moest volledig vrij blijven. De vliegtuigen moeten er immers vlot in en uit rijden. “Samen met Arcadis hadden we eerst een stalen overspanning uitgetekend. Maar staal lust Belgocontrol niet echt omdat de frame-constructie de radarsignalen verstrooit. Uiteindelijk kozen we een betonnen oplossing. Die inspiratie haalden we uit de bruggenbouw”, legt de architect uit. ›

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 15

Troax_Advert_Propertyprotection_NL_197x130.indd 4

2013-08-26 08.16

IndustriĂŤle vloeren

Sinds 1980 binnen en buiten betonvloeren, granito, terrazzo, harsvloeren, hellende inritten, trapbekleding, dekvloer, chapewerken, vloerisolatie, injecties, alternatieve ecolo vloerbekleding. EMB sprl rue Arthur Maes 65 - 1130 Bruxelles Tel.: 02/215.19.49 - Fax: 02/216.66.42 info@emb.be - www.emb.be

Zaventem Jetairport

Participanten aan het woord Troax –gaaspanelen Troax uit Mechelen heeft de afscherming van de fietsenstalling en de archiefruimte van Jetairport voor zijn rekening genomen. "Beide bevinden zich op de kelderverdieping van Jetairport", duidt account manager Bart Sammels. "Het hekwerk van Troax rond de fietsenstalling is 17 meter lang en heeft een hoogte van 3,4 meter. De gaaspanelen maakten we op maat ter plaatse. Zo konden we rekening houden met de plafondbalken en garanderen we de klant ook dat de hele constructie mooi in elkaar past. De fietsenstalling omvat een schuifdeur met cilinderslot. Alle gaaspanelen zijn rood en passen zo bij de huisstijl van Jetair", aldus Sammels. De archiefruimte werd met 27 meter hekwerk met een standaardhoogte van 3 meter en twee draaideuren beveiligd. "Voor beide opdrachten hebben we onze Caelum modulaire gaaspanelen gebruikt", zegt Sammels. "Die panelen zijn speciaal gemaakt voor onder andere magazijnen, bergingen en parkings. Voor dit project hebben de frames type UX450 een grootte van 30 op 20 centimeter. De gaaspanelen houden onbevoegden buiten en bieden tegelijkertijd een inkijk zodat brand, diefstal of andere onregelmatigheden snel gezien kunnen worden." Troax Belux vormt een onderdeel van de internationale groep Troax. Het bedrijf werd in 1955 in Zweden opgericht en heeft van de productie en installatie van gaaspanelen zijn specialiteit gemaakt.

Participanten aan het woord EMB – Betonvloer vliegtuigloods De betonvloer in de loods van Jetairport kreeg een speciale instrooilaag, waardoor hij meer licht weerkaatst en TUI Travel Belgium op de verlichting kan besparen. “Dankzij onze betonnen vloer kunnen de mecaniciens zonder extra verlichting aan de vliegtuigen werken”, zegt Steven Coquerelle van betonvloerspecialist EMB (Brussel). “De strooilaag heeft een lichte kleur. Per vierkante meter hebben we zo’n zes kilogram ingestrooid.” EMB verzorgde hier ook alle traphallen en een aantal opslagruimtes. Bij deze werken ging het om een klassieke betonvloer. “Een instrooilaag in een betonvloer verwerken, komt niet zo vaak voor”, weet Coquerelle. “We hebben in België wel al een aantal dergelijke opdrachten, maar echt wijd verspreid is het gegeven niet.”

“Zowel boven de loodsopening als aan de kantoorzijde steunt een holle betonnen balk van 6,5 meter hoog, 3 meter breed en 112 meter lengte op vijf betonnen pijlers (twee aan tarmaczijde, drie aan kantoorzijde). In de betonnen balken is voor 46 kilometer staalkabels getrokken. Op deze balken steunt dan de stalen dakconstructie in de vorm van een vliegtuigvleugel.” Het dak is ongeveer een voetbalveld groot (60 meter op 120 meter). De constructie werd op de grond gebouwd en nadien gelift. “We kozen voor een bouw op de grond omdat dit sneller gaat, we zo de kosten voor een grote stelling vermeden en het ook veiliger is. De arbeiders staken het dak twee meter boven de grond in elkaar, in plaats van op 26 meter hoogte”, stipt de architect aan. “Bovendien konden we door de strenge veiligheidsmaatregelen geen hoge bouwkranen inzetten waardoor bouwen op het dakniveau onmogelijk werd.” Het liften van de dakconstructie – 3.000 ton zwaar en de grootste staalbetonconstructie van België– nam tien uur in beslag. ›

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 17

Zaventem Jetairport

Vloerverwarming

Duurzaam kantoor

De loods heeft overigens vloerverwarming. “Warmtekanonnen verwarmen nog steeds vele andere loodsen op de luchthaven, maar die zijn energieverslindend en niet efficiënt”, legt Vanvuchelen uit. “De warme lucht bereikt moeilijk de zone waar de techniekers aan de slag zijn en bij het openen van de poorten verdwijnt de moeizaam opgebouwde aanwezige warmte vliegensvlug. Met vloerverwarming worden deze problemen verholpen”

Ook naar de kantoren ging veel aandacht. “De bouw startte in mei 2012. Na zestien maanden waren de kantoren helemaal af”, legt Vanvuchelen uit. De ruwbouw bestaat uit een prefab betonstructuur uitgevoerd door aannemer Van Laere. Het kantoor haalt een E-peil van 60 (energieprestatie) en een K-peil van 27 (warmte-isolatie). “Bij het ontwerp van de plannen was duurzaamheid een belangrijk aandachtspunt”, zegt Vanvuchelen. “Het gebouw heeft een eigen WKK-installatie en we hebben ook een vergunning voor het plaatsen van PV-panelen. Voorts heeft de luchtinstallatie een warmterecuperatiesysteem, wordt het regenwater gerecupereerd voor het sanitair, bestaat het verlichtingssysteem uit bewegingsdetectoren en daglichtsturing en is een groot deel van de loods opgetrokken uit translucent materiaal.” De keuze voor tapijt zorgt voor een feilloze akoestiek en een huiselijk gevoel. Zo goed als alle kantoorruimtes hebben glazen wanden. “Het kantoor kijkt naar de noordzijde uit, waardoor de zon niet binnenstraalt”, geeft Steven Hendrickx aan. “We moesten de zon daarom niet met zonwering buitenhouden, maar de beperkte lichtinval hebben we met glazen wanden en grote glaspartijen wel uitgebuit. Zo krijgen ook de dieper gelegen kantoren nog daglicht.” Ramen geven de kantoren overigens ook een inkijk op de onderhoudsloods. “Een bewuste keuze”, aldus Vanvuchelen. “De loods bevindt zich in het zogenaamde air side deel van de luchthaven en enkel de onderhoudstechniekers mogen er in werken. Zij moeten langs strenge veiligheidscontroles. Heel wat medewerkers zullen nooit of zelden in de loods komen. Via de ramen hebben ze toch een band met de onderhoudsloods.”

Vanvuchelen stipt ook aan dat de loods met een state of the art brandbeveiligingssysteem is uitgerust. “ De loods werd uitgerust met een dubbele IR detectie en beschikt over een uitgebreid schuimblus- en sprinklersysteem. “Tijdens de verplichte live-test van het schuimblussysteem bleek deze perfect te werken: binnen amper drie minuten was het volledige loodsoppervlakte bedekt met een schuimlaag van meer dan 2 meter.”

Participanten aan het woord Interalu –klimaatplafonds Het Antwerpse familiebedrijf Interalu heeft voor Jetairport de klimaatplafonds geleverd en geplaatst. "Bij TUI Travel Belgium hebben we verschillende types klimaatplafonds geplaatst", herinnert zaakvoerder Anthony Schrauwen zich. "De meeste kantoorruimtes kregen een Easy KlimaPlus plafond. Dit klimaatplafond heeft geen perforatie en omvat een comfortabel en budgetvriendelijk klimaatsysteem. De leslokalen kregen het ecologisch klimaatplafond Sapp Ceiling. Deze plafonds uit gerecycleerd materiaal hebben een open structuur en bieden een hoog akoestisch comfort. In de board room en de lounge plaatsten we de Planterm-klimaatplafonds. Planterm heeft het uitzicht van een klassiek plafond, maar de klimaatregeling zit in de gipskartonpanelen ingebouwd. In de gangen plaatsten we zelfdragende XL-panelen." In totaal plaatste de specialist in metalen plafonds, klimaatplafonds en koelplafonds 7.000m² plafonds. Zes personen werkten een half jaar aan de installatie.

Bouwcoördinator TUI Travel Belgium startte de samenwerking met Jaspers-Eyers Architects eind 2010. Het ontwerp kreeg in 2011 vorm en op het einde van dat jaar had TUI Travel Belgium de bouwvergunning beet. In mei 2012 vond de plechtigheid voor de eerste steenlegging plaats. Eind oktober 2013 opende TUI Travel Belgium in het bijzijn van staatssecretaris voor mobiliteit Melchior Wathelet (CDH) Jetairport, de nieuwe thuis van achthonderd TUI Travel Belgiummedewerkers. Het Aalsterse Probam zorgde voor de coördinatie van de werken. “Op uitzondering van de ruwbouw hebben we elk bouwlot apart toegewezen”, zegt Vanvuchelen. “Het team van Probam droeg zorg voor de coördinatie tussen de verschillende aannemers en het respecteren van de strakke timing.” ›

SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 19

Sm e e t s Laswerken

Zaventem Jetairport

Participanten aan het woord AMV –brandwerend glas AMV (Izegem) leverde en plaatste diverse stalen, brandwerende deuren in de kantoren en de loods van Jetairport. “We installeerden de deuren tussen de zogenaamde land side en air side van het complex. Het zijn stalen deuren met een brandweerstand van één uur. Ook de deuren voor het hoogspanningslokaal hebben we geleverd, net als de beglaasde deuren van de Skylounge op de hoogste verdieping,” zegt Wauter Kindt, zegt medezaakvoerder. “We plaatsten ook 164 brandwerende ruitjes. Langs die ramen kunnen de bedienden in de loods kijken,” vult kompaan-zaakvoerder Stijn Vandenbroucke aan. “Die 180 m² brandwerende beglazing was voor ons best ongewoon.” AMV heeft zich in het maken, leveren en plaatsen van stalen schrijnwerk gespecialiseerd. Het bedrijf werkt met zogenaamde ‘Jansen profielen’ of ‘retro profielen’ en de deuren kunnen thermisch onderbrekende eigenschappen hebben, brandwerend zijn of kogelwerend. “Onze brandwerende producten worden trouwens regelmatig gecontroleerd,", geeft Kindt nog mee. AMV werkt momenteel ook op de werven van de Kortrijkse AZ Groeninge Campus en psychiatrisch centrum Sint-Jan Baptist in Zelzate.

AMV Stalen deuren, ramen en gevels Beglaasde scheidingswanden Brandwerende loopvloeren • Niet-geisoleerd • Geisoleerd • Inbraakwerend • Kogelwerend • Brandwerend RF30-RF60-RF120 ( erkende plaatsers)

Krekelstraat 125 - 8870 Izegem T +32 051 74 88 34 - F +32 051 74 88 35 info@amvbvba.be

Talrijke referenties op onze website

www.amvbvba.be

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Bouwcoördinator: Studiebureaus: Hoofdaannemer: Gipskartonwanden: Systeemwanden: Systeemplafonds: Schilderwerken: Afscherming fietsenstalling en archiefruimte: Trapleuningen: Binnenschrijnwerk ramen en deuren: Polybeton vliegtuigloods: Steeldeck: Sectionaalpoorten: Gevel- en ledverlichting: Start werken: Einde werken: Oppervlakte: Bouwbudget:

TUI Travel Belgium, Oostende Jaspers-Eyers Architects, Brussel Probam, Aalst Arcadis, stabiliteit en technieken, Brussel Van Laere, Zwijndrecht Lafosse Algemene Afwerking , Lummen Tecnospace, Antwerpen Interalu, (Antwerpen Proreno, Zwijndrecht Troax, Mechelen Smeets Laswerken, Hechtel-Eksel AMV, Izegem EMB, Brussel MSB, Zelzate Winlock, Lokeren Splen (Sign & Façade), Molenstede Start werken:mei 2012 Einde werken:oktober 2013 15.000m² kantoren en kelderarchief, 9.950m² loods 30 miljoen euro SCAN WITH

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 21

Zwevegem Gemeentepunt Beeld | Klaas Verdru

Duurzaam bouwen met aandacht voor efficiëntere en leesbare indeling

Nieuw administratief centrum in Zwevegem Zwevegem heeft sinds september een gloednieuw administratief centrum met een oppervlakte van 5.150 m². ‘Gemeentepunt’ bevindt zich in de voormalige verkoopkantoren van Bekaert. Het centraliseert alle administratieve diensten en maakt zo de dienstverlening voor de inwoners van de gemeente efficiënter. De tijdelijke vereniging Buro II & Archi+I - Sileghem & Partners tekende een duurzaam ontwerp. Degrande Projects leverde en plaatste het vast meubilair. Het bestaande gebouw met een skelet in gewapend beton kreeg een nieuwe buitenschil om te voldoen aan de huidige eisen op het vlak van isolatiepeil, energieverbruik en lichtinval. “Bij dit gebouw was het zeer belangrijk om voldoende lichtinval te creëren,” legt architect Steven Vandewildemeersch van Buro II & Arch+I uit. “In die optiek is de lichtstraat, die alle onthaalfuncties verbindt, van cruciaal belang. Bovendien integreerden wij ook ruime vides, die samen met de twee patio’s op de verdieping zorgen dat er op kunstlicht bespaard kan worden.” Openvallende ramen voor nachtventilatie bieden een

22 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

oplossing voor eventuele oververhitting op warmere dagen en houten latten, gestuurde zonwerende screens en een vaste zonneluifel houden de zon overdag tegen. Daarnaast is er ook nog een koelsysteem dat de verdampingswarmte van water gebruikt om te koelen.

Een eenvoudig concept Het masterplan van het administratief centrum is gebaseerd op een campus met afzonderlijke zones voor cultuur, sport en administratie. Een centrale straat in natuursteen vormt de ruggengraat van een gebouw, waarin de Zwevegemnaren gemakkelijk hun weg kunnen vinden. “Centraal vinden zij de opvallende algemene infobalie, waar zij met algemene vragen terecht kunnen. Voor specifieke vragen worden zij dan doorverwezen naar de diensten als burgerlijke stand, politie, jeugd, cultuur en stedenbouw, die vanaf de centrale straat bereikbaar zijn,” zegt Steven Hallai van De Grande Projects. “Deze diensten hebben een balie in wit laminaat met een opstaande glaswand.” Het OCMW en de werkwinkel hebben ook een balie op het gelijkvloers

Zwevegem Gemeentepunt

en op de verdiepingen bevinden zich dan weer de administratieve diensten, waar mensen op afspraak komen. “Deze verdieping wordt gekenmerkt door de witte kleur tot een hoogte van 2,70 m. Alles wat hoger is, zoals vakwerken, steeldeck, ventilatiesysteem, muren, …, werd in het zwart uitgewerkt, wat een speciaal ruimtegevoel oplevert,” vult interieurarchitect Bart Decloedt aan. “Alle medewerkers zijn ondergebracht in een open landschapskantoor met de vaste werkplekken nabij de ramen, terwijl functies zoals archief, sanitair en vergaderruimtes zich centraal bevinden.” Kroonjuweel is echter de open raadszaal met parketvloer, die samen met een foyer en een polyvalente zaal voor allerlei evenementen gebruikt kan worden. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Afbraak en schoring: Vast meubilair: Liften: Ontmanteling bestaande gebouw: Start werken: Einde werken:

gemeente Zwevegem TV Buro II & Archi+I - Sileghem & Partners (uitvoering), Zwevegem Stadsbader, Harelbeke De Grande Projects, Ardooie Liften Coopman, Waregem 2010 september 2011 september 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 23

Staat garant voor kwaliteit in de traditionele bouwsector

Onze activiteiten: Industrie Kantoren/Commercieel Openbare gebouwen Woon- en zorgcentra Sociale huisvesting Residentieel Bouwbedrijf Dethier nv Industrieterrein Kolmen 1107 B-3570 Alken Tel.: +32 (0)11 59 19 93 Fax: +32 (0)11 59 19 94 info@bouwbedrijf-dethier.be Zetel Londerzeel Oudemanstraat 25 bus 2 B-1840 Londerzeel Tel.: +32 (0)52 69 18 40 Fax: +32 (0)52 69 18 41

Als algemene aannemer hebben wij alles onder één dak. Dé garantie om te bouwen aan de voordeligste voorwaarden.

www.bouwbedrijf-dethier.be

hoeselt Nieuw klooster Tekst | Tim Janssens Beeld | Marc Sourbron

Anders dan je van een kloostercomplex zou verwachten, ademt het nieuwe klooster van de Zusters van de Voorzienigheid hedendaagse architectuur.

Nieuw kloostercomplex voor Zusters van de Voorzienigheid

'Kloosterlijke sereniteit verenigd met strak interieurconcept' In het Limburgse Hoeselt rondden PCP Architects en Bouwbedrijf Dethier voorbije zomer een bijzonder project af. Voor de Zusters van de Voorzienigheid, een traditionele kloosterorde van Franse origine, ontwierpen en bouwden ze een markant, nieuw kloostergebouw. Het resultaat mag er zijn, maar is toch anders dan je van een klooster zou verwachten. Hoewel de meubels van de zusters tekenen voor een klassiek accent, biedt het complex in Hoeselt over het algemeen immers een uiterst strakke, hedendaagse aanblik. Nieuwbouwklooster Wie onbevangen de Bruilofstraat in Hoeselt inrijdt, zal nooit vermoeden dat er achter het mooie, nieuwe complex langs het midden van de straat een klooster schuilgaat. Ook als je het gebouw betreedt, merk je het niet meteen. Het is pas in de gemeenschappelijke leefruimte en de kapel dat het begint te dagen dat er wel degelijk een tiental kloosterszusters verblijven. Anders dan je van een kloostercomplex zou verwachten, ademt het hedendaagse architectuur. “Het was even wennen, maar inmiddels zijn we het wel al gewoon,” vertrouwt zuster Lutgarde ons toe. Zij en de andere Zusters van de Voorzienigheid wisselden hun aftandse kloostergebouw in de Dorpsstraat in de zomer

van 2013 in voor dit even verderop gelegen nieuwbouwexemplaar. Het Uvormige complex biedt op het gelijkvloers plaats aan een grote leefruimte met keuken, een flexibel in te richten polyvalente ruimte, een bescheiden kapel (die gescheiden wordt van de polyvalente ruimte aan de hand van een mobiele wand), acht individuele kamers met sanitaire cel en een gastenkamer met keukentje. Vanuit de grote, maar gezellige leefruimte kijk je via brede raampartijen uit op de groene binnentuin. Een klein vijvertje geeft het geheel wat extra glans. Op de verdieping vinden we nog een verrassend moderne vergaderzaal (inclusief groot projectiescherm) en twee ruime appartementen (eentje voor de hoofdzuster en eentje voor twee andere zusters). ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 25

 

hoeselt Nieuw klooster

Participanten aan het woord Stijlvol vast meubilair De hoge afwerkingsgraad die het nieuwe klooster van de Zusters van de Voorzienigheid typeert, weerspiegelt zich ook in het vast meubilair. Dit werd verzorgd door Roux Meubelprojekten uit Genk. “Concreet ging het om gordijnkasten die we naadloos tegen de gipskarton- of tegelplafonds hebben geplaatst, vijf keukens en kitchenettes, de inrichting van tien kamers (kleerkasten, lavabomeubels) en administratieve lokalen (archief, secretariaat, …), de bergkasten, vestiaires en meubels in de gemeenschappelijke leef- en ontmoetingsruimtes en brandhaspelkasten, vensterbanken en afkastingen,” licht afgevaardigd bestuurder Koen Roux toe. “Voorts lieten we door onze onderaannemers glazen scheidings- en douchewanden en composiettabletten in de keukens plaatsen. Qua omvang was dit een van de grotere projecten die we al uitgevoerd hebben, maar aangezien het in twee fases verliep, was de planning perfect haalbaar (twee keer een maand plaatsen en een drietal maanden productie).” Roux Meubelprojekten gebruikte in dit project voornamelijk MDF en laminaat (Abet en Resopal). Het is ook sterk in fineer- en lakwerk, met als grote troef dat het zelf lakt en zelf zijn fineer kapt, voegt en lijmt. Roux Meubelprojekten werkt zowel in opdracht van particulieren als bedrijven en produceert nagenoeg alles op maat (dressings, balies, kantoren, …). Als toeleverancier van de meubelindustrie maakt het ook meubelrolluiken op maat. Verder legt Roux zich specifiek toe op de productie van muziek- en geluidsstudio’s met bijzondere akoestische eisen.

Strak, hedendaags ontwerp Het is duidelijk dat PCP Architects geen typisch 'klooster' heeft ontworpen. Ondanks het feit dat de zusters beslotenheid en sereniteit gewend zijn, koos PCP resoluut voor een hedendaags ontwerp. Aan de buitenzijde vertaalt deze keuze zich in een rationele, gelijmde baksteenfaçade, die aan de straatkant gedeeltelijk is uitgerust met een karakteristieke houten gevelstrook. Binnen is wit de dominante kleur. Nagenoeg elke ruimte baadt in het daglicht, dat via grote ramen en strategische ingeplante koepels riant zijn weg naar binnen vindt. Discreet geïntegreerde verlichting springt bij waar nodig, al tref je in de leefruimte en de vergaderzaal ook wel enkele knappe designlampen aan. Met het oog op een eventuele toekomstige herinrichting als servicecomplex is het klooster tiptop en zelfs behoorlijk luxueus afgewerkt (parketvloeren, geïntegreerde verlichting, knap meubilair, ...). “Het spreekt voor zich dat die hoogwaardige afwerking voor ons een van de voornaamste aandachtspunten was,” vertelt Kristof Aerts, projectleider bij bouwbedrijf Dethier, dat instond voor de ruwbouwwerken en de binnenafwerking. “We waren verrast door de uitvoerige detaillering van het ontwerp, maar anderzijds was PCP evengoed verrast door onze manier van werken en ons engagement om het project van erg nabij op te volgen. Je kan dus gerust spreken van een win-winsituatie.” ›

Hoewel de zusters beslotenheid en sereniteit gewend zijn, koos PCP resoluut voor een hedendaags ontwerp.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 27

Grenzeloos inspirerend, eindeloos mooi

Troisdorflaan 18 | B-3600 Genk T +32 89 62 91 00 Email: info@dilegno.be

www.dilegno.com

Di Legno® is dé pionier in het natuurlijk patineren en vergrijzen van nieuwe parketvloeren. Deze techniek wordt nu, met oog voor detail en stijlvol design, ook gebruikt voor andere interieurtoepassingen. Of het nu gaat om plinten, convectorroosters, lambriseringen, bedhoofden, ja zelfs meubels: Di Legno® kan het allemaal aan. De keuze uit kleuren is schier oneindig en deze realisaties zijn zowel geschikt voor een klassiek of landelijk als een modern interieur.

hoeselt Nieuw klooster

Participanten aan het woord Di Legno –parketvloeren en interieurtelementen De kwaliteit van de interieurafwerking is een van de voornaamste troeven van het nieuwe kloostergebouw. Opdat het later eventueel zou kunnen worden heringericht tot een luxueus serviceflatcomplex, opteerde PCP Architects voor stijlvolle materialen, zoals de parketvloeren van Di Legno. “Di Legno staat in de sector bekend als dé pionier in het natuurlijk patineren en vergrijzen van parketvloeren en interieurelementen. In een speciaal productieproces transformeren we nieuw eikenhout in een parket met gerijpt karakter,” vertelt Koen Vanbrabant. “Voor het nieuwe klooster hebben we 550 m² drielagige parketvloer met een dikte van 14 mm en een breedte van 180 mm in een Ostia-afwerking geleverd. Fastré Parketvloeren, onze in Hoeselt gevestigde erkende verdeler, nam de effectieve plaatsing voor zijn rekening. Dit is voor ons toch wel een uitzonderlijk project, vooral

omdat onze vloeren nog nooit eerder werden toegepast in een klooster. Het resultaat is echter schitterend. Dit toont aan dat onze vloeren zowel geschikt zijn voor klassieke of landelijke interieurs als voor uiterst moderne interieurs. We beschikken dan ook over een ruim gamma parketvloeren in originele kleuren, patronen, breedtes en afwerkingen. We denken bovendien verder dan alleen vloeren. Zo biedt Di Legno op elke interieurvraag een op maat gemaakt antwoord. Of het nu gaat om plinten, convectorroosters, lambriseringen, bedhoofden en zelfs meubels: Di Legno kan het allemaal aan.” Di Legno bestaat vijftien jaar. Sinds 1998 ontwerpt en creëert het houten parketvloeren met een authentieke look. Hoewel Di Legno steevast nieuwe producten aflevert, lijken hun vloeren door de jaren getekend. Dit maakt dat ze in verschillende omgevingen tot hun recht komen.

De mooie binnentuin vormt in zomerse tijden een absolute meerwaarde. Een klein vijvertje geeft het geheel extra glans.

Het klooster bevindt zich op een hellend perceel en is aan de achterkant dan ook gedeeltelijk ingegraven in de grond. Dit maakt dat het groendak quasi naadloos aansluit bij de tuin.

Gedeeltelijk ingegraven Na een jaar en drie maanden intensief bouwen werd het nieuwe klooster in juli opgeleverd. De realisatie van het complex had echter behoorlijk wat voeten in de aarde, vooral door zijn specifieke inplanting. “Het bevindt zich op een hellend perceel en is aan de achterkant ingegraven in de grond,” licht Kristof Aerts toe. “Om dit te kunnen realiseren, moesten we na het uitgraven een vijf meter hoge betonnen wand storten. Aangezien we dit deel van het werk in een zeer natte periode moesten uitvoeren en de ondergrond erg drassig en lemig was, was dat toch allesbehalve evident. We hebben het echter goed voor elkaar gekregen en zijn blij dat het gedeeltelijk ingraven van het gebouw een mooie meerwaarde vormt. Het groendak loopt quasi naadloos over in de tuin, wat ervoor zorgt dat het gebouw uitstekend geïntegreerd is in zijn omgeving. Geen alledaags project, maar dat maakt het net zo mooi en bijzonder!” ❚

Technische Fiche Bouwheer: Architect: Hoofdaannemer: Stabiliteitsstudie, veiligheid en EPB: Binnenmeubilair: Parketvloeren: Start werken: Einde werken:

Zusters van de Voorzienigheid (Hoeselt) PCP Architects (Genk) Bouwbedrijf Dethier (Alken) Plakoni (Genk) H. Roux Meubelprojecten (Genk) Di Legno (Genk) maart 2012 Einde werken: juli 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 29

gentbrugge Den Draad Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Ilse Liekens

Staaldraad herinnering, hout en silicaat zij aan zij met beton Voor projectontwikkelaar Re-vive trok Strabag Belgium in Gentbrugge twee lage energie-appartementsgebouwen op, waarvan sommige appartementen zelfs aan de passiefstandaard beantwoorden. Ze maken deel uit van een groter geheel, de herwaardering van de vroegere industriële 'Puntfabriek.'

De Puntfabriek, een onderdeel van Arbed, was tientallen jaren lang een begrip in Gent. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werkten er nog 13.000 mensen. Ze dankt haar naam aan het feit dat er aanvankelijk vooral spijkers en bouten werden gemaakt. De afdeling Treillarmé, die actief bleef tot 2002, legde zich toe op het trekken van staaldraad en het maken van stalen wapeningsnetten. Vandaar de bijnaam en de officiële naam van het Re-viveproject: 'den Draad.' Strabag werkte de 29 appartementen en de geïntegreerde kantoorunit sleutel-op-de-deur af. Ze vormen de overgang tussen een dicht bebouwde woonwijk en een openbaar park. "We hebben ze ingeplant in functie van optimale lichtinval en van de opgelegde saneringseisen," vertelt architect David Jacobs van Hub, dat de plannen tekende. "De lichtinval bepaalde de stand van de twee gebouwen ten opzichte van elkaar en de nabije gebouwen. Daarom zijn de gebouwen ook geen zuiver balkvormige volumes. We hebben een ge-

30 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bouw bovenaan afgeschuind, om de lichtinval in het andere te optimaliseren. Daarnaast moesten we er rekening mee houden dat een aantal waardevolle bomen op de site beschermd is." Toch blijven het robuuste volumes. De eenduidige materiaalkeuze onderstreept hun samenhang. Strabag heeft de repetitieve betonnen schijvenstructuur omkleed met houten buitenschil, deels in prefab. "Deze stelt ons in staat om hoge isolatiewaarden te combineren met een uitermate precieze detaillering," aldus Jacobs. "Het E-peil van elk individueel appartement ligt lager dan E40. Hun

gentbrugge Den Draad

Eén gebouw bevat een kantoorruimte op het gelijkvloers. Dit niveau heeft de vorm van een stoere betonnen plint. De planken van de gevelafwerking zijn gebruikt in de bekisting van het beton, dat daardoor een houtpatroon vertoont.

energieverbruik voor verwarming bedraagt ook minder dan 30 kW/m² per jaar. Sommige scoren zelfs onder de 15 kW/m² en zijn daarmee passiefwoningen."

Siberische lariks Langs de straatkant blijft de belijning strak, omdat de terrassen er inpandig zijn gehouden. De terrassen achteraan zijn echter balkonterrassen. De duurzame aanpak uit zich niet alleen in het energieplaatje. "We gebruikten alleen bouwmaterialen conform Nibe-klasse 3 of beter." De houten gevelbekleding, in Siberische lariks, zal op een natuurlijke manier vergrijzen. Het in dezelfde FSc-gelabelde houtsoort uitgevoerde, gelamelleerde schrijnwerk is daarentegen geschilderd. De lagere daken zijn aangelegd als groendak. Dat komt het uitzicht vanuit de hoogste appartementen ten goede en draagt ook bij aan de buffering van het regenwater. Met de inhoud van de regenwatertank worden de toiletten gespoeld. Op het hoogste dak liggen zonneboilerpanelen. "Ze zijn specifiek toegewezen aan de kantoorunit en aan bepaalde appartementen, om de individuele lage E-waarde te kunnen behalen," licht Jacobs toe. De woningverwarming gebeurt via een hoogrendemenstketel op aardgas. "In elk project doe je nieuwe ervaringen op. Dat was ook hier zo," blikt hoofdprojectleider Walter Demaegd van Strabag terug. "Een huis is geen fabriek met altijd dezelfde procedures. Elke architect heeft zijn eigen kenmerken. Hier bijvoorbeeld was dit de combinatie van hout, beton en silicaatzandsteen." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Architectonisch beton: Start werken: Einde werken: Vloeroppervlakte: Bouwbudget:

Re-vive, Gent Hub, Antwerpen Strabag Belgium (regio West), Gent Loveld, Aalter oktober 2011 juli 2013 3.214 m² wonen , 441 m² kantoor en 1.312 m² ondergrondse parking 4,9 miljoen euro

Participanten aan het woord Loveld –architectonisch beton Loveld (Aalter) leverde de enkelschalige prefab gevelelementen in architectonisch beton voor het gelijkvloers. Niet alleen voor de appartementsgebouwen, maar ook voor de passiefhuizen op de site. In de appartementsgebouwen beperkte de inbreng zich wel tot de betonnen plint van het gelijkvloers. Die is uitgevoerd in glad, grijs beton. De houten bekisting liet wel een mooi houtreliëfpatroon achter. Het beton voor Den Draad werd integraal bij Loveld zelf geproduceerd. "In ons contract zijn zowel engineering, design, wapening, bekisting, productie en afwerking als transport opgenomen." "Loveld is gespecialiseerd in prefab architectonisch zichtbeton," zegt sales manager Vincent Termote. "Naast traditionele enkelschalige gevelelementen hebben we de afgelopen decennia heel wat knowhow opgebouwd in samengestelde sandwichelementen (buitenschilisolatie-binnenschil). Dit is ondertussen onze core business geworden. Naast standaard afwerkingen bieden we ook gespecialiseerde technieken aan, zoals bijvoorbeeld polijsten en het instorten van natuursteen en baksteen. Loveld is niet bang voor een uitdaging, iets grotere of ingewikkelde zaken trekken onze eerste aandacht."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 31

bedrijfspresentatie

Euro Rent blijft aanbod verruimen De voorbije maanden heeft Euro Rent niet alleen zijn gamma bouwmachines verder uitgebreid, er is ook heel wat bureauwerk verricht. Dat leidde niet alleen tot een nog efficiĂŤntere administratieve werking, maar zal ook te zien zijn in de nieuwe versie van de tweejaarlijkse gedrukte catalogus. Die komt in januari uit en zal vanaf nu ook QR-codes bevatten. Met een smartphone kan je zo'n code inscannen. Daarna zoekt de smartphone op Internet technische fiches, demofilmpjes, handleidingen en andere informatie over het object met die QR-code op. "Uiteraard zijn er alleen codes voor die machines waarvoor er ook zulke informatie voorhanden is," legt bedrijfsleider Kris Coppens uit.

Wieldumper in volle actie.

32 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Nieuw in het gamma zijn wieldumpers, als aanvulling op de rupsdumpers. Een andere nieuwigheid zijn de hoogtewerkers (op vrachtwagens) met variabele afstempeling. Die afstempeling, met veiligheidsysteem tegen onbalans, vergemakkelijkt aanzienlijk het werken in krappe ruimten en smalle straten. Euro Rent was ook de eerste in

de Benelux om zich de 14 meter hoge, elektrische schaarliften Genie 4047 aan te schaffen. Vroeger kon je elektrisch slechts tot 12 meter gaan, hoger waren er alleen diesels. Maar in magazijnen is de uitstoot van dieselmotoren heel hinderlijk. Euro Rent onderscheidt zich van andere aanbieders niet alleen door zijn uitgebreide, meteen be-

bedrijfspresentatie

De elektrische schaarlift van Genie bereikt een hoogte van 14 meter.

schikbare aanbod van meer dan 30.000 machines. Een ander pluspunt zijn de scherpe en transparante all-in huurprijzen. "Onze baliemedewerkers hebben veel ervaring, doorgegeven van oudere aan jongere collega's. Ze kunnen meteen op alle technische vragen over elke machine antwoorden. Als bedrijf dragen we ook het VCA*-veiligheidskeurmerk. Daarvoor ondergaan we elk jaar een audit." Elke teruggebrachte machine ondergaat drie afzonderlijke technische controles, zodat onze klanten altijd bedrijfszekere machines huren.

Toekomst Jarenlang beschikte Euro Rent over één enkele vestiging, in Deurne. Nu liggen er concrete plannen op tafel voor de bouw van een tweede stek, met hetzelfde ruime aanbod. Daarvoor meer in een volgend nummer. Vraag gratis de volledig vernieuwde catalogus 2014-2015 aan via www.eurorent.be. ❚

Euro Rent Antwerp NV Bisschoppenhoflaan 633, 2100 Deurne, België Tel.: +32 (0)3 325 43 00 E-mail: info@eurorent.be Internet: www.eurorent.be Euro Rent biedt een brede waaier bouwsteigers en ondersteuningsmateriaal voor betonwerken aan.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 33

STUDIEBUREAU •

• • • • •

EDV Engineering bvba

Stapelplein 32 – 9000 Gent T +32 (0)9 233 72 31 info@edv.be www.edv.be

Engineering HVAC Elektriciteit ICT Sanitair en waterbehandeling Brandbeveiliging Liften EPB-verslaggeving Energie haalbaarheidsstudies Energie audits Milieuvergunningen Expertises

Evergem De Puydt Tekst | Bert Verbeke

Integratie verkoop en productie met nieuwe industriebouw De Puydt en Metalfire, respectievelijk verkoper en fabrikant van open haarden, realiseerden in Evergem een industriebouw waarin verkoop en productie duidelijk herkenbaar zijn, maar toch één geheel vormen. “De opdrachtgever had de uitdrukkelijke wens om twee duidelijk gescheiden entiteiten –verkoopsruimte en productie open haarden– bij elkaar te brengen,” vertelt zaakvoerder Dieter De Clercq van Abscis Architecten. “Een dubbel hoog atrium scheidt beide zones, samen goed voor een oppervlakte van 8.575 m². De showroom moest de uitstraling krijgen van de kwaliteit van de producten waarvoor beide bedrijven staan. De loods onderscheidt zich op haar beurt van de banale industriebouw in de omgeving. Via intensief

overleg met de bouwheer herdachten we het volledige productieproces met flows van binnenkomende en uitgaande producten, lasposten, schrijnwerkerij, spuitcabine, loopbrug, …. De voorbouw richt zich naar de noordzijde van het terrein, waarlangs de bezoekers de showroom binnenkomen. De aansluitende bezoekers- en personeelsparking maakt deel uit van een als ‘voortuin’ ontworpen groenzone. De zuidzijde van het terrein is een logistieke ruimte met een overdekte laad- en loszone en een zone voor buitenopslag.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 35

Evergem De Puydt

Kleur- en gevelritmering “De kleur en de verticale geleding van de gevelplaten vormen een knipoog naar het materiaal dat hier verwerkt wordt. Voor de showroom en burelen gebruikten we specifieke afwerkingmaterialen zoals gelakt glas, etercolorwanden, parket en zwart gelakte geperforeerde plafonds. De achterbouw trokken we op in grijs architectonisch beton. De gepolierde betonvloeren in de industriebouw moeten grote lasten kunnen opnemen bij het stapelen van zeer zware haardvolumes. Met dit nieuwe gebouw beschikken De Puydt en Metalfire over een representatief visitekaartje.”

Maximaal comfort, minimaal energieverbruik “Het kantoorgebouw en de showroom zijn volledig geklimatiseerd met als uitgangspunt het verzekeren van een maximaal comfort met een minimaal energieverbruik. Door een grondige voorstudie en een gedetailleerde engineering realiseerden we de energie-efficiëntie,” legt Eddy De Vleeschouwer, zaakvoerder van EDV Engineering, uit. “Dit resultaat was mogelijk door toepassing van energie-efficiënte systemen. Voor de verwarming en koeling maakten we gebruik van een hybride systeem met lucht-water warmtepompconcept en condenserende aardgasketels. De ventilatiesystemen rustten we uit met hoogrendement warmterecuperatiewisselaars. De centrale werkplaats voor de assemblage en montage van open en gesloten haarden conditioneerden we met verdringingsventilatie met warmterecuperatie uit de afvoerlucht. Voor de conditionering van de showroom hielden we rekening met de warmteafgifte van de open en gesloten haarden en de aanvoer van verbrandingslucht. Een immotica systeem stuurt de verlichtingssystemen. De werkplaatsen zijn uitgerust met daglichtsturing. Op de daken van de werkplaats en het magazijn liggen 1.238 foto-voltaïsche zonnepanele met een gezamenlijk vermogen van 309 kWpiek." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Projectontwikkeling: Technieken: Aanvang werken: Oplevering werken:

36 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

De Puydt, Evergem Abscis Architecten, Sint-Denijs-Westrem Alides Real Estate, Gent EDV Engineering, Gent 2010 2012

sint niklaas SNMH Tekst | Bert Verbeke Beeld | Bart Gosselin

Nieuwe kantoren op maat van dienstverlening SNMH Met de verhuis naar een nieuw kantoorgebouw kan de ‘Sint-Niklase Maatschappij voor de Huisvesting’ haar klanten op een nog efficiëntere manier helpen. Het concept en de inrichting van het gebouw staan volledig in het teken van het servicegericht karakter van SNMH. “Onze opdracht groeide fors de voorbije jaren”, opent directeur Geert Verhoeve. “De Vlaamse norm legt het aantal sociale woningen per gemeente op 9%. Tot voor enkele jaren bedroeg dit in Sint-Niklaas 5,6%. Momenteel telt ons patrimonium 1563 woongelegenheden. Tegen 2023 willen we dat aantal opdrijven tot 2.000 woningen. Daarvoor staan tal van nieuwe projecten op stapel. Om tegemoet te komen aan de verdere administratieve groei en dienstverlening namen we nieuwe kantoren in gebruik, op nauwelijks honderd meter van de ‘oude’ locatie. We mogen wel spreken van een project van lange adem want in 2001waren er al plannen voor renovatie en/of uitbreiding van de toenmalige kantoren. Toekomstgericht lag een complete nieuwbouw echter meer voor de hand.”

Transparantie “Vooraleer een ontwerp te maken organiseerden we een uitgebreide bevraging bij zowel medewerkers als klanten van SNMH,” vervolgt architect Johan Van Royen. “Dit alles resulteerde in een ontwerp waarbij we de burelen opsplitsten in twee delen: vooraan een bezoekersgang met vijf ‘front-office’ ontvangstburelen en achteraan vier individuele ‘back-office’ burelen, en ertussen de personeelsgang. In de front-office vind je de medewerkers van de huuradministratie, de dienst verhuringen en de sociale dienst. Zij houden rechtstreeks contact met de huurders of kandidaat-huurders. In de back-office burelen werken de boekhouding, de technische dienst, IT en de directie. SNMH is een ‘open’ huis. Dat vertaalden we in transparante kantoren met heel veel glas. Daardoor hebben de medewerkers steeds visueel contact met elkaar tussen de burelen die op één lijn zitten. De afzonderlijke burelen garanderen anderzijds een goede klantenservice en een private sfeer. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 37

NIEUWE TOONZA

Karrewe g 9870 Zu 54 lte

TEGELS | BOUWMATERIALEN | DAKBEDEKKING | WERF GEREEDSCHAP | GIPSEN

• Keramische tegels, natuursteen, laminaat, massief en half massief parket, betontegels, mozaïek, onderhoudsproducten, .... • Eigen plaatsingsdienst • Voorstelling van uw tegels in een 3D tekenprogramma is mogelijk.

*De afhalingen blijven in de Industriezone 32, 9770 Kruishoutem

Karreweg 54 | 9870 Zulte | T 09 338 51 97 | FAX 09 388 99 10 info@vanhullebouwcenter.be | www.tegelcenter-vanhulle.be

sint niklaas SNMH

Participanten aan het woord

In een lange kastenwand op maat in de personeelsgang kunnen de medewerkers snel individuele dossiers van huurders en kandidaat-huurders terugvinden.”

Schrijnwerkerij Borra – houten trappen

“Wij leverden en plaatsten houten trappen voor de duplex appartementen,” vertelt Dieter Borra, medezaakvoerder van Schrijnwerkerij Borra (Houthulst). “Op voorschrift van de bouwheer en de architect voerden we de trappen uit in beuk, een uiterst geschikte houtsoort voor trappen. Trappen plaatsen voor de sociale woningbouw is één van onze specialiteiten. Dit jaar maken we in totaal 800 trappen, 500 hiervan zijn bestemd voor de sociale woningbouw. Het is onze bedoeling om hierin verder te groeien. Met een extra cnc-machine, die eind januari 2014 geleverd wordt, zullen we nog sneller kunnen inspelen op de vraag. Naast trappen hebben we ook een eigen productie voor houten ramen en binnendeuren. Ook gevelbekleding en houtskeletbouw behoren tot onze activiteiten. Recent hebben we het binnenschrijnwerk uitgevoerd in diverse woonzorgcentra en scholen. Het betreft onder meer de woonzorgcentra De Waterdam in Roeselare, Van Zuylen in Brugge, en Ter Meersch in Avelgem, het Conservatorium aan Zee en het stedelijk scholencomplex Leopold in Oostende.”

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Buitenschrijnwerk: Aanvang werken: Oplevering werken:

SNMH, Sint-Niklaas Archiburo Van Royen, Sint-Niklaas Deceuninck, Hooglede-Gits mei 2011 juni 2013

Compact bouwvolume “Na het verwerven van de bouwgrond vroegen we een aanpassing van het BPA, in verband met de hoogte van het bouwvolume, om boven de kantoren nog twaalf appartementen te realiseren. Voor de buitenkant met verlijmd metselwerk opteerden we voor een donkere steenkleur voor de onderkant en een lichtere steenkleur voor de appartementen. De trappenlift en de balkons kregen een uitvoering in architectonisch beton. In de gangen en burelen kozen we voor keramische tegelvloeren en gietvloeren, in de vergaderzalen ligt parket. Systeemplafonds zorgen voor een akoestisch effect en zijn aanpasbaar naargelang de behoeften. Mee door het compacte bouwvolume en stevige isolatie behaalden we ruimschoots de gevraagde energienormen. We genieten van vloerverwarming en op de zuidgevel hangen elektrisch bedienbare screens.”

Oproepsysteem “De bezoekers verwelkomen we vooraan aan een rolstoelvriendelijke ontvangstbalie. Daar krijgen ze een gekleurd kaartje met een volgnummer en verwijzing naar het juiste bureel. Elk bureel heeft zijn eigen kleur die ook terugkomt in de banken en de bezoekersgang en in de kleur van de stoelen van elk bureel. De nieuwbouw liet ons toe om een technisch snufje te installeren: boven elk bureel hangt een groot scherm waarop de oproepnummers en ook nuttige informatie verschijnt. Dat verhoogt de klantvriendelijkheid en kadert binnen ons concept ‘klare taal rendeert’,” besluit Geert Verhoeve. ›

RAMEN DEUREN TRAPPEN

Nijverheidstraat 24 I 8650 Houthulst T. 051 70 33 70 info@borra.be www.borra.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 39

Bezoek ons op Polyclose Stand 1400

De toekomst is vandaag

• Integraal gekleurd • Superieure energiescore • Strakke proﬁlering • 100% recycleerbaar • Eﬃciënte luchtdichte inbouw dankzij uniek prekader

www.deceuninck.be Uitstekende isolatie dankzij unieke Linktrusion technologie Zendow#neo

0,70 W/m²K met beglazing Ug = 0,4 W/m²K

0,98 W/m²K P 5001 / P 5510 Testrapport CSI 187/12

Ramen & deuren

sint niklaas SNMH

Deceuninck-systemen voor buitenschrijnwerk SNMH

“Voor de appartementen op de kantoren van SNMH viel de keuze voor het buitenschrijnwerk op ons standaard Zendow systeem," vertelt Koen Van Hoyweghen, promotor bij Deceuninck. “Concreet werden de Deceuninck Zendow pvc ramen uitgevoerd in lichtgrijs, benaderend RAL 7035, in de massa gekleurd. Het ‘in de massa gekleurd’ assortiment krijgt zijn kleur door tijdens het extrusieproces pigmenten aan de pvc-korrels toe te voegen. Sterke troef hierbij was de ATG goedkeuring afgeleverd door het BUtgb (ATG 13/H866). Ook de isolerende prestaties speelden vanzelfsprekend een belangrijke rol. Tot 40% van het warmteverlies in woningen is immers te wijten aan een slechte isolatie. Pvc is al een goede isolator, het standaard Deceuninck Zendow meerkamersysteem zorgt voor verder verhoogde thermische performantie. Naast een lage U-waarde bezitten de standaard Deceuninck Zendow ramen en deuren ook uitstekende akoestische kwaliteiten.” Erkende opgeleide raamfabrikanten Voor de fabricatie en installatie van de Zendow profielen werkt Deceuninck uitsluitend via een netwerk van erkende opgeleide raamfabrikanten. “Daarenboven laat Deceuninck via onafhankelijke gemandateerde erkende certificeringinstellingen, zoals Kiwa, toezicht uitoefenen op de kwaliteit van zowel fabricatie als plaatsing. Hiertoe werden twee sectorspecifieke kwaliteitslabels gecreëerd, SSK 1001 voor fabricatie en SSK 1002 voor installatie. Voor het SNMH-project deed de aannemer een beroep op een Deceuninck 'Preferred Partner,' Pol Vandenbroucke Window Solutions uit Wevelgem.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 41

febe nabeschouwing

FEBE ELEMENTS AWARDS De Federatie van de Betonindustrie (Febe) reikte op 28 november de tweede editie van haar Elements Awards uit. Er waren drie prijzen te verdienen.

PRECAST IN BUILDINGS Winnaar: AZ Groeninge

PrivĂŠwoning Wall house - Maison muraille. (foto Georg Schmidthals)

PRECAST IN INFRASTRUCTURE De buitengevel van algemeen ziekenhuis Groeninge in Kortrijk in wit, architectonisch beton demonstreert het volledige kunnen van prefab beton. De gevel is dragend, maar met een uitgekiend architecturaal ontwerp. (foto Prefadim)

Winnaar: VelH2O.net

Opdrachtgever: AZ Groeninge Architect: Baumschlager-Erbele / Osar Architecten Prefab producten: Prefadim Aannemer: THV Jan De Nul - CEI-De Meyer Studies: Ingenieursbureau Jan Van Aelst Nominaties:

VelH2O.net is een out-of-the-box-ontwerp dat de problematiek van slechte fietspaden en de behoefte aan een slim netwerk van nutsleidingen bundelt. (foto Luc Maes)

Basisschool â&#x20AC;&#x2122;t Egeltje in Mol. (foto Cuypers Q Architecten)

42 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Architect: Luc Maes, Bureau Ad2ReM, Ruddervoorde Partnerbedrijven: KHBO afdeling bouwkunde en Innovatiecentrum WestVlaanderen

febe nabeschouwing

Nominaties

OUTSTANDING PRECAST Winnaar: gevelrenovatie â&#x20AC;&#x2DC;Ieder zijn huisâ&#x20AC;&#x2122; in Evere

Vanbockrijck Beton, voor Vbionen, een type keermuur met ingestorte flexankers. (foto Vanbockrijck Beton)

De gevelpanelen voor de renovatie van de woontoren van architect Willy Van Der Meeren (1923-2002) zijn een zeer geslaagde hertaling van een modernistisch gebouw naar vandaag. (foto: Georges De Kinder) Opdrachtgever: Beliris (FOD Mobiliteit en Vervoer), Brussel Architectuur en studies: Origin Architect & Engineering Prefab panelen: Decomo Nominatie:

Het dakelement van het passiefsysteem Pamaflex van Alpha Beton (SanktVith). (foto: Alpha Beton) Ronveaux (Ciney), voor zijn dragers voor hoogspanningsmasten in hoog sterktebeton. (foto Ronveaux)

Meer info: www.febe.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 43

Journaal Bouwvergunning voor Guldendal

Sportvloeren bij de vleet

Het Mechelse schepencollege heeft een stedenbouwkundige vergunning afgeleverd voor Guldendal in Mechelen-Zuid, een woonproject met 29 huizen en 42 appartementen van Willemen Real Estate. Willemen is sinds eind 2008 eigenaar van de site. In 2012 startte het besprekingen met de stad Mechelen om het woonproject vorm te geven. Residentie Guldendal bevat zowel grondgebonden woningen met zuidgerichte tuin als appartementen met zonnige leefterrassen. De appartementen variëren van twee slaapkamers (100m²) tot drie slaapkamers (108m²). Elk appartement krijgt een eigen ondergrondse parkeerplaats annex bergingsruimte. Vanuit de parking zijn alle appartementen per lift bereikbaar. De appartementen delen een ondergrondse fietsenberging en een tuin. De 180 m² grote woningen tellen vier slaapkamers. Ze zijn beschikbaar in twee types. Een eerste type bevat twee bouwlagen en een inpandige garage. De woningen van type 2 zijn opgebouwd in drie bouwlagen en beschikken over een eigen parkeerplaats in de parkeercluster bovengronds. De woningen worden uitgevoerd in licht- en donkerbruine gevelsteen met genuanceerde tinten, in combinatie met witte gevelbepleistering. Verder beschikken alle woongelegenheden over een individueel verwarmings- en ventilatiesysteem met warmteterugwinning. De werken starten in het voorjaar van 2014. Meer info: www.willemen.be

Vlaams minister van sport Philippe Muyters (NVA) trekt 3 miljoen euro uit voor 62 gemeenten die een aanvraag indienden voor een vernieuwde of nieuwe sportvloer. Het gaat om de vervanging van oude of de aanleg van nieuwe sportvloeren, zodat ze voldoen aan de Europese normen. Vorig jaar kregen 55 lokale besturen in Vlaanderen ondersteuning voor de aanleg van een Finse piste of voor de realisatie van een nieuwe sportvloer. Door de grote vraag lanceerde Muyters in mei 2013 een nieuwe oproep, dit keer enkel voor sportvloeren. Vlaanderen subsidieert 50% van het investeringsbedrag van een nieuwe sportvloer. Meer info: kleinschalige.sportinfrastructuur@bloso.be.

Grontmij Hasselt in Delorge Business Park Studiebureau Grontmij Belgium heeft haar Hasseltse vestiging verhuisd. Het fonkelnieuwe kantoor maakt deel uit van het Delorge Business Park, waarin zich ook al een Audi en Volkswagen showroom bevonden (zie BAVL 2013-2). Het gebouwconcept met moduleerbare kantoorruimtes boven een showroom is een goed voorbeeld van een duurzame stedelijke mix. Grontmij palmt de twee hoogste verdiepingen boven de Volkswagen showroom in, goed voor een oppervlakte van bijna 2.000 m². Aannemer Mathieu Gijbels trok het gebouw met een E-peil van 54 op. Meer info: www.grontmij.be

Architectenorganisaties tegen wetsvoorstel Orde van Architecten De Orde van Architecten heeft een voorstel tot wettekst klaar over een gedeeltelijke splitsing van de Orde in een Vlaamse en Franstalige/Duitstalige afdeling. Ze heeft de tekst wel bezorgd aan de bevoegde regeringsleden, maar niet aan de beroepsorganisaties van architecten. NAV, BVA, AriB en de G30, die samen meer dan 3.000 architecten vertegenwoordigen in Vlaanderen en Brussel, zijn daarover erg verwonderd. De Orde heeft immers geen enkele van de beroepsverenigingen in het voorstel betrokken. Bovendien komt het voorstel niet tegemoet aan wat architecten van hun Orde van Architecten verwachten. Die zou na de hervorming een efficiëntere en kostenbesparende structuur moeten hebben zodat de bijdragen verminderd kunnen worden. Het voorstel voorziet echter in de creatie van extra instellingen. Dat dreigt de structuur nog complexer te maken. Bovendien is ook van openbaarheid van bestuur en een gemoderniseerde tuchtspraak niets terug te vinden. De architectenverenigingen doen dan ook een gezamenlijke oproep tot overleg aan minister Sabine Laruelle (MR) en de staatssecretarissen voor Staatshervorming Servais Verherstraeten (CD&V)en Melchior Wathelet (CDH). De splitsing van de Orde van Architecten is bepaald in het regeerakkoord uit 2011. Intussen hebben de architectenverenigingen langs een omweg de tekst toch kunnen inkijken. En ze kunnen zich er niet in terugvinden. "Met dit voorstel dreigt de Orde zich bovendien om te vormen tot een zwaar corporatistische structuur die morgen het democratische debat van tafel zal vegen," reageren ze. Meer info: www.nav.be, www. bondvlaamsearchitecten.be

44 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Kruisarmen op maat voor toegangscontrole Tourniquets of kruisarmen zijn een vaak toegepast middel voor toegangscontrole. Gezien de complexiteit van het product zijn er slechts enkele spelers op de markt die deze oplossingen aanbieden. Daardoor is de poortenbouwer verplicht om een standaardoplossing aan te kopen en bijvoorbeeld toegevingen te doen op de eenvormigheid van zijn hekwerk. Voor deze fabrikanten biedt TurniTec, de modulaire tourniquetmechaniek van Locinox, de oplossing. Met TurniTec maakt de poortfabrikant zelf op eenvoudige wijze een onderhoudsvrije tourniquet. De TurniTec mechaniek is toepasbaar op om het even welke kruisarm. Het optioneel dempingsysteem is ongevoelig is voor temperatuurschommelingen. Meer info: www.locinox.com

Journaal Blue House prijs voor Brutopia Einde november is voor de tweede keer de Blue House prijs uitgereikt. Met die prijs, goed voor een cheque van 5.000 euro, bekronen initiatiefnemer Stichting voor Toekomstige Generaties en haar partners de bouw of renovatie van een Belgische woning die zichzelf hét toonbeeld van duurzaamheid mag noemen en tegelijkertijd betaalbaar is. Dit jaar kende de jury de prijs toe aan groepswoning Brutopia in Vorst. "Voor de eerste editie ontvingen we een dertigtal kandidaturen, dit jaar 23," zegt Blue House-woordvoerster Sabine Verhelst. "Minder dus, ondanks de naambekendheid die we intussen hebben. Een mogelijke verklaring is dat weinig woningen echt voldoen aan de selectiecriteria en het merendeel van projecten die dat wel doen ook vorig jaar al deelnamen. Deze vaststelling benadrukt de noodzaak van onze prijs, die architecten, aannemers en bouwheren wilt aanzetten om oplossingen te vinden voor het bouwen van en renoveren tot duurzame woningen, die bovendien betaalbaar zijn voor een zo groot mogelijk publiek." Meer info: www.bluehouseprize.be

DK Plast voegt Mivas op Bij de bouw van de nieuwe magazijnen en sociale ruimten van Mivas in Lier (zie BAVL 2013-3) stond DK Plast (Lokeren) in voor de uitvoering van de elastische voegwerken aan de betonnen gevelelementen en voor de brandvertragende elastische voegwerken op de betonnen brandwanden in het gebouw. "Mivas is ongetwijfeld een mooie referentie voor ons, gezien de veelheid aan genres elastische voegwerken. Ook architectonisch is het een zeer esthetisch gebouw," blikt zaakvoerder Erik Van Dooren terug. "We hebben deze werken uitgevoerd op een tweetal weken, met inzet van drie van onze zes medewerkers." DK Plast is opgericht in 2011 en werkte, altijd als onderaannemer van een hoofdaannemer, al mee aan diverse opvallende projecten, zoals de ziekenhuizen Maria Middelares en Jan Palfijn (Gent) en Damiaan (Oostende), Decathlon in Waver, transportbedrijf Essers in Genk, de Leopoldkazerne in Bergen en de Lotusvestigingen in Oostakker en Lembeke, naast kleinere projecten. Meer info: www.dkplast.be

Snellere renovatie sociale woningen Sociale huisvestingsmaatschappijen kunnen voortaan sneller sociale woningen bouwen en renoveren. Dat is het gevolg van een vereenvoudiging van de procedures die moeten worden doorlopen vooraleer een sociaal woonproject de nodige budgetten krijgt. "Vroeger duurde het al gauw drie jaar voor de eerste spade de grond in ging," zegt Vlaams minister van wonen Freya Van den Bossche (SPA). "Voortaan kan dit minstens een jaar sneller. Zo blijft de leegstand tijdens renovaties tot een strikt minimum beperkt.’ De Vlaamse overheid heeft de ambitie om tegen 2023 37.000 nieuwe sociale huurwoningen, 21.000 koopwoningen en 6.000 bescheiden woningen te bouwen. Daarvoor zijn deze regeerperiode grote budgetten voorzien. Het totale budget voor nieuwbouw is gestegen van 420 miljoen euro in 2009 naar 710 miljoen in 2014. Meer info: www.wonenvlaanderen.be

Nieuwe ankerboormachine Morath BR-3000 in actie

Op de internationale bouwbeurs Bauma, eerder dit jaar in München, ondertekende CVR het aankoopcontract voor een Morath BR-3000. CVR zal deze nieuwe ankerboormachine. vooral inzetten om micropalen in beperkte ruimtes te boren. CVR wil zo zijn positie als funderingsspecialist op de renovatiemarkt versterken. CVR stond, in nauwe samenwerking met de fabrikant, zelf in voor de ontwikkeling van de Morath. De nieuwe ankerboormachine is slechts 90 cm breed en heeft een vrije werkhoogte van 2,40 m, wat het mogelijk maakt er in beperkte ruimtes meet te werken. CVR werkte eerder al met een vergelijkbare machine, maar die was minder performant. Zo kan de Morath BR-3000 palen tot 75 ton boren, in vergelijking met ‘slechts’ 30 ton voor eerdere machines. Deze grotere draagkracht biedt ook meer mogelijkheden bij het ontwerpen van een gebouw. De Morath bestaat uit twee delen, de eigenlijke boormachine en het hydraulisch aggregaat. Ze kan werken tot op een afstand van 100 m van het aggregaat, waardoor werken in slecht geventileerde ruimtes of fabriekshallen geen enkel probleem is. De machine wordt bovendien op afstand bediend met een radiografische sturing. CVR zette de Morath al in bij de renovatiewerken langs de Mechelse winkelstraat Bruul. De komende maanden is ze aan het werk bij de renovatie van het aquarium in de Zoo van Antwerpen en bij de hernieuwing van woon- en zorgcentrum Vroonstalle in Wondelgem. Meer info: www.cvr.be

14Oraitaliana brengt hommage aan Morandi Najaar 2013 liep in het Brusselse Bozar een tentoonstelling met werken van Giorgio Morandi (1890-1964) en de door hem geïnspireerde Luc Tuymans, bekend om zijn sober en zacht kleurengebruik. Naast Tuymans lieten ook de ontwerpers van het extravagante, Italiaanse tegelmerk 14Oraitaliana zich inspireren door Morandi. Dit komt tot uiting in de nieuwe tegelreeks Pennelli. De ontwerpers analyseerden nauwkeurig de werken van Morandi en distilleerden daaruit zes kleuren. De Pennellireeks telt twee tegelformaten (60x60 en 90x90 cm) en stroken van 22,5 x 90 cm. De prijzen beginnen vanaf 58,00 €/m². Exclusief verdeler is Gavra (Gent). Meer info: www.gavra.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 45

herentals KVL Holding Tekst | Jan Daneels

Robuuste opslagplaats met fijn afgewerkte voorbouw In de oksel van het Albertkanaal en het Kempisch kanaal in Herentals liet KVL Holding, leverancier van fotografisch materiaal, een nieuw bedrijfsgebouw neerzetten. Aannemer Willy Naessens nam de constructie van het gebouw op zich, een robuuste industriehal met een fijn afgewerkte voorbouw. Gunter De Cock, regioverantwoordelijke uitvoering Vlaanderen bij bouwonderneming Willy Naessens, legt uit waaruit de werken bestonden. “KVL Holding is gespecialiseerd in de opslag en levering van fotomateriaal,” zegt hij. “Omdat dergelijk materiaal erg kwetsbaar is, moesten we dus voorzien in een opslagplaats die de nodige bescherming biedt op vlak van onder meer temperatuur. De hal moest uiteindelijk plaats kunnen bieden aan de opslag van ruim 9 ton fotocartridges en 500 ton fotografisch papier.” Om aan die vraag te voldoen zette Willy Naessens een hal neer, opgebouwd uit een betonstructuur met prefabbeton. De elementen daarvoor, inclusief het dak en de wanden, werden volledig door de Willy Naessens Group gefa-

briceerd. “De dakstructuur van het kantoor is verder een staalconstructie die volledig op de betonnen structuur rust,” zegt De Cock. Minder traditioneel is de voorbouw van het verdeelcentrum van KVL Holding. De Cock verduidelijkt: “Aan de voorzijde is het kantoorgedeelte opgebouwd uit een glazen gordijngevel met wit sierbeton. Daarnaast is de afwerking boven de drie docksluizen voor de vrachtwagens erg fijn. We hebben er mallen met houtmotief gebruikt om de betonnen gevel een mooie, natuurlijke afwerking te geven.” Bijna een jaar na de start van het gieten van de fundering, in januari 2013, zijn de werken afgerond. De vestiging van KVL Holding wordt eind 2013 immers nog opgeleverd. ❚

Technische Fiche

Hoofdaannemer: Architect ontwerp: Architect uitvoering:

Willy Naessens, Wortegem-Petegem Luc Peeters, Zonhoven Timmy Diliën, Mol

De hal moest uiteindelijk plaats kunnen bieden aan de opslag van ruim 9 ton fotocartridges en 500 ton fotografisch papier.

Boven de drie docksluizen is de gevelafwerking erg fijn. Mallen met een houtmotief zorgden voor een natuurlijke afwerking van het gevelbeton.

De dakstructuur is een staalconstructie die volledig op de betonnen structuur rust,” zegt Gunter De Cock (bouwonderneming Willy Naessens)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 47

gent Bank van de Arbeid

nieuw leven voor Bank van de Arbeid Aanpassingen uitvoeren aan een hedendaags kantoorgebouw met een maximaal respect voor de vele historische elementen: dat was in een notendop de uitdaging bij de renovatie van Bank van de Arbeid in Gent. Het resultaat mag gezien worden. De vijftig medewerkers van het Stadsontwikkelingsbedrijf Gent (Sogent) betrekken nu comfortabele kantoren en een tentoonstellingsruimte toont bezoekers nieuwe projecten rond architectuur, wonen en stadsontwikkeling. “Bank van de Arbeid situeert zich deels aan de Paddenhoek, Voldersstraat en Kalandestraat in het centrum van de stad. Het bankkantoor met directeurswoning, opgetrokken in 1921 uit Euville-natuursteen met een neoclassicistische gevelcompositie, rijkelijk versierd met onder meer gestileerde ornamenten en reliëfs, is een ontwerp van Oscar-Henri Vande Voorde,” vertellen architecten Bert Dekeyser en Tijl Stieperare van Bontinck Architecture & Engineering. “Toen in 1934 de bank haar deuren moest sluiten, kwam het gebouw in bezit van de Belgische staat en nam de Registratie der Domeinen er haar intrek. In de jaren tachtig-negentig stond het gebouw langdurig leeg en kreeg het af te rekenen met vandalisme en verloedering. Eind jaren negentig kocht de provincie Oost-Vlaanderen het gebouw en liet een gedeeltelijke restauratie uitvoeren, waarbij het aanbrengen van isolerende beglazing. Met de aankoop

48 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

door Sogent kon er verder werk gemaakt worden van de renovatie en restauratie. Omwille van de historische en esthetische waarde was er, gedurende de renovatieperiode, nauw overleg met de diensten voor monumentenzorg.”

Noodcirculatie “De indeling met kantoren omheen de koepelhal bleef nagenoeg volledig behouden. De centrale hal vormden we om tot een publiek toegankelijke ontvangsten tentoonstellingsruimte. Omwille van de vloersamenstelling – metaalconstructie met glasdalle – blijft de verdieping van het atrium beperkt toegankelijk en beperkt functioneel. De bestaande, monumentale trap van de directeurswoning werd hersteld en als verticale (nood)circulatie aangevuld met een nieuwbouw trapkoker. Beide trappenkokers zijn door een beveiligde evacuatieweg verbonden met de nooduitgang aan de Paddenhoek. Isolerende hogerendementsbeglazing vervangt de enkele beglazing van de koepels boven de centrale hal en de voormalige back-office. Op de derde verdieping aan de achtergevel van de Voldersstraat is een nieuw terras aangelegd. De voormalige kluizenzaal vormden we om tot een publieke zaal.”

gent Bank van de Arbeid

Centralisatie “De diensten van Sogent zaten voorheen verspreid over twee vestigingen en zijn nu gecentraliseerd. Het gebouw –met een vloeroppervlakte van 3.880m² over vier verdiepingen–, omvat 21 kantoren, meerdere vergaderzalen en twee tentoonstellingsruimtes in het atrium en de voormalige kofferzaal. In de zoektocht naar een compromis tussen hedendaagse kantoorefficiëntie en het maximale behoud van de historisch te waarderen interieurs, zijn de ruimtelijke aanpassingen in het bestaande monument minimaal gehouden. Enkel de nieuwe trap- en liftkoker zijn duidelijk afleesbare 21ste-eeuwse ingrepen ten opzichte van het vroeg 20ste-eeuwse monument. Vanzelfsprekend vernieuwden we de volledige technische installaties, zo duurzaam mogelijk. In de nieuwe uitbouw behaalden we het EPB-peil vlot en een aantal kantoren kreeg deels een akoestisch plafond. Met deze zachte renovatie is de toekomst van de Bank van de Arbeid verzekerd,” besluiten Dekeyser en Stieperare.

Stabiliteitswerken “Bij de nieuwe trappenkern was het belangrijk om de oorspronkelijke sierlijsten aan het plafond te behouden. Om de nieuwe trapbordessen te verankeren, werden enkel wapeningsstaven ingeboord tot op de dragende structuur, zodat de bordessen tussen de sierlijsten hangen,” vertellen Francis Delacroix en Vanessa Van Leuffel van Ingenieursbureau Lime. “De nieuwe liftschacht is opgebouwd zonder de bestaande kelderplaat te perforeren. Dit was een vereiste om de waterdichtheid te behouden. Daarvoor is een verhoogde vloer voorzien en een lift met beperkte liftput. Het nieuwe hoogrendementsglas op de koepels heeft een zwaarder gewicht dan het oorspronkelijke. De onderliggende structuur diende hiervoor verstevigd te worden. De bestaande houten gordingen vervingen we en de houten spanten verstevigden we door ze te laten samenwerken met een nieuw stalen spant. De structuur in de koepels respecteerden we zoveel mogelijk om de lichtinval in het gebouw niet te verminderen.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 49

��

26900102_bontinck.indd 1 ��

13-03-2006 14:06:59 ��

gent Bank van de Arbeid

Participanten aan het woord Depuydt Kurt –dakwerken Depuydt Kurt bvba (Sint-Andries-Brugge) leverde en plaatste de natuurleien, het zinken dak annex goten en afvoerbuizen, de dakisolatie met dampscherm en de platdakbedekking met EPDM. Het verzorgde ook de randafwerking met dakrandprofielen. "Dit is uiteraard onze specialiteit, al leggen we ons net zo goed toe op hellende daken met pannen en op platdakbedekking met roofing," stelt zaakvoerder Kurt Depuydt. "Drie medewerkers hebben deze opdracht uitgevoerd, van februari tot juli 2013. Een vertrouwde opdracht, want we werken al sinds jaar en dag samen met Artes Depret en zijn helemaal op elkaar ingespeeld." Met Artes Depret werkte Depuydt recent onder meer mee aan de heropleving en verdere uitbouw van de sociale woonwijk Vening in Kortrijk, een als duurzame woonomgeving een toonaangevend project. Zoals de naam laat vermoeden is Depuydt Kurt een familiebedrijf, waarin naast de stichter zelf (1997) ook zijn vrouw en zoon meewerken. Het team is in de loop der jaren wel flink gegroeid in maankracht. In die mate zelfs dat het momenteel actief is op 28 bouwplaatsen in Oost- en West-Vlaanderen.

Modernisering technische installaties “Er was een integrale aanpak nodig om de bestaande technische installaties aan te passen aan de hedendaagse normen en comforteisen, met respect voor het monumentale karakter van het gebouw,” vertelt Eddy De Vleeschouwer, zaakvoerder van EDV Engineering. “Wij evalueerden de bestaande toestand en speelden in op de behoeften en het eisenprogramma voor de gebruikers. Wij moesten daarbij rekening houden met de beperkte integratiemogelijkheden voor de technische installaties en infrastructuur. In overleg met architect en opdrachtgever vernieuwden we volledig de verlichting in overeenstemming met de architecturale vormgeving, het energieverbruik en het verlichtingscomfort voor de gebruikers. Voorts vernieuwden we integraal de centrale stookplaats, met plaasing van condenserende aardgasketels. De bestaande verwarmingselementen werden vervangen en geoptimaliseerd om het temperatuurregime te verlagen en de energie-efficiëntie te verhogen. Voor lokalen met verhoogde bezettingsgraad en de polyvalente ruimte in de voormalige kluizenzaal pasten we mechanische ventilatiesystemen met warmterecuperatie toe. Verder rustten we het gebouw uit met automatische branddetectie en een toegangscontrolesysteem.” ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Aannemer: Studiebureau stabiliteit: Dak- en zinkwerken: HVAC en sanitair: Schilderwerken: Technieken: Start werken: Einde werken:

Sogent, Gent Bontinck Architecture and Engineering, Gent thv Depret-Woudenberg, Zeebrugge Lime, Gent Depuydt, Brugge Naessens, Waregem Proreno, Zwijndrecht EDV Engineering, Gent 2012 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 51

Maak het verschil met

SmartZone!

• Ventileren waar de bewoner zich bevindt dankzij het revolutionaire SmartZone-principe • Intelligente vocht- en CO 2-gestuurde afvoer van vervuilde lucht • Automatische inregeling van het systeem, foutloos in gemiddeld 12 minuten

tot

-24 E-punten! Wenst u meer informatie ? www.renson.be

EVO II

aalst Nieuwbouw BEN woning Beeld | Dirk Busschaert

Nieuwbouw-BEN-woningen van T.Palm-Elbo voldoen aan eisen voor 2021

Schoolvoorbeeld van duurzaamheid T.Palm-Elbo opende onlangs een Ben-demowoning in Aalst. Ben staat voor Bijna Energie Neutraal, wat vanaf 2021 de standaard wordt voor alle nieuwbouwwoningen in Vlaanderen, zelfs in heel Europa. Het bijzondere aan deze Ben-woning is dat ze bijna geen energie verbruikt voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. Het beetje energie dat nog nodig is, wordt uit groene energiebronnen gehaald. Resultaat: een gezonde en comfortabele woning met een E-peil 20! T.Palm-Elbo bouwt al sinds 1965 traditionele gemetste woningen en onderzoekt continu de nieuwste technieken en materialen op hun praktische toepasbaarheid en hun economische rentabiliteit. Onlangs opende het bouwbedrijf zijn eerste bijna-energieneutrale-demowoning. “Deze demowoning is duurzaam op elk vlak,” vertelt directeur Johan Vanden Driessche. “Het is een rijwoning in de stad, met een doordacht compact ontwerp en met extra aandacht voor isolatie, ventilatie en de gratis energie van de zon.”

Doorgedreven isolatie en uitstekende luchtdichtheid T.Palm-Elbo zorgde voor een doorgedreven isolatie van gevel en dak. Deze woning werd gebouwd met een traditionele spouwmuur, afgewerkt met een gevelsteen. “De spouwmuur isoleerden wij met een Kingspan Therma TW50 Plus plaat die de voordelen van pir-hardschuim, zoals de hoge isolatiewaarde, combineert met die van zachte glaswol, die er onder meer voor zorgt dat er geen luchtstroming mogelijk is tussen de isolatieplaat en de binnenmuur,” legt Vanden Driessche uit. “Voor de isolatie van het dak gebruikten wij 2 lagen stijve isolatieplaten Powerdeck F van Recticel en op de vloer werd 10 cm polyurethaanschuim ge-

spoten, die wij nadien schuurden om hierop de vloerverwarming te plaatsen.” Ook aan de luchtdichtheid hechtte het bouwbedrijf bijzonder veel belang. Een goed uitgevoerde pleisterlaag voorkomt luchtlekken en waar leidingen de pleisterlaag doorboren, werden hulpstukken ingezet om een optimale luchtdichtheid te blijven garanderen.

Hernieuwbare energie De weinige warmte-energie die de demowoning nodig heeft voor de vloerverwarming, de warmtepompconvectoren en het sanitair warm water, wordt geproduceerd door een Daikin Altherma-lucht-water-warmtepomp. Terwijl klassieke verwarmingssystemen al hun energie uit gas of stookolie halen, haalt de warmtepomp minstens 3/4de van de energie uit de natuur. Slechts 1/4de is elektrische energie. Voor elke kW die de warmtepomp voor de verwarming verbruikt, krijgt de gebruiker dus minstens het viervoudige terug. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 53

aalst Nieuwbouw BEN woning

Een brede design- en materiaalrijkdom voor elk interieur Gira tastsensor 3 Met de Gira tastsensor 3 kunnen talrijke functies van de intelligente gebouwentechniek gemakkelijk met een druk op de knop worden aangestuurd – jaloezieën, licht, ruimtescènes en nog veel meer. Voor het bedieningsapparaat is een breed spectrum aan designvarianten verkrijgbaar: de Gira tastsensor 3 is verkrijgbaar in de uitvoeringen Basis, Comfort en Plus passend bij de Gira schakelaarprogramma’s uit Systeem 55, Gira E 22, Gira Edel Staal en Gira F 100. Naast transparante wippensets biedt Gira in Systeem 55 ook niet-transparante wippen in zuiver wit, crème wit, antraciet en de kleur aluminium. Bovendien zijn metalen wippen beschikbaar van roestvrij staal, aluminium, messing, brons en chroom. Met de Gira labelservice kunnen onder www.marking.gira.com de niet- transparante wippensets naar wens worden vormgegeven en via de vakhandel worden besteld. Meer informatie onder www.gira.be/tastsensor3 Afb. v.l.n.r.: Tastsensor 3 met gelaserde opschriften, zuiver wit glanzend, kleur aluminium, antraciet, schakelaarprogramma Gira E2

203483_Anz_Tastsensor3_Systemfarben_210x148_BENL.indd 1

54 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

05.12.13 10:33

aalst Nieuwbouw BEN woning

De vloerverwarming werkt met een lage afgiftetemperatuur – maximaal 35° C in plaats van de gebruikelijke 60° C – en verbruikt daardoor minder energie dan een systeem met radiatoren. De warmtepompconvectoren hebben een rendement dat ongeveer 25 % hoger ligt dan dat van gewone ventilo-convectoren, aangezien ze op een watertemperatuur van slechts 35° C werken. En om sanitair warm water aan te maken, is de warmtepomp uitgerust met een module die via een warmtewisselaar de warmte aan het sanitair water overdraagt. Het warme water wordt op 55° C gebufferd in een boiler van 260 liter. De elektriciteit wordt opgewekt door fotovoltaïsche zonnepanelen. Op het dak van de BEN-woning liggen twaalf panelen van elk 4 kWp, waarmee elk jaar ongeveer 3061 kWh elektriciteit geproduceerd kan worden. De panelen zijn gericht op het zuiden en in een hellingsgraad van 35°.

Participanten aan het woord Gira –componenten gebouwbeheersysteem Gira (Radevormwald, Dui.) is de producent van alle gebouwbeheercomponenten in deze Ben-woning. Samen met een systeemintegrator heeft het een volledig geïntegreerd gebouwbeheersyteem ontwikkeld, waarin de verwarming (warmtepomp), videofonie, energiemonitoring, verlichtingsturing en zonwering samen werken. Gira leverde hiervoor alle benodigde componenten. " De producten die we kozen hebben een mooi design. Dat is heel belangrijk in privéwoningen," zegt verkoopverantwoordelijke Steven Moreau. "De KNX sensoren combineren mooi met de vele mogelijkheden van temperatuur-, verlichting- en motorsturing.

Ventilatie en zonwering voor een gezond binnenklimaat Vraaggestuurde ventilatie van Renson realiseert een goede luchtkwaliteit, dankzij de continue toevoer van verse lucht via de zelfregelende ventilatieroosters (InvisiventEVO en Fixvent Mono AK) en de mechanische afvoer van vervuilde lucht in zowel de natte als de droge ruimtes via de centrale afvoerventilator Healthbox Smartzone. Renson zorgt ook voor aangename temperaturen met nightcooling en buitenzonwering. Nightcooling is het concept waarbij ’s nachts grote natuurlijke luchtstromen zorgen voor de afkoeling van het gebouw en de binnenlucht. Om het rendement van deze nachtventilatie te verhogen, mogen de temperaturen overdag niet de hoogte in gejaagd worden. Daarom werd in deze Ben-woning van T.Palm ook Fixvent Mono AK, een combinatie van zelfregelende ventilatie met windvaste doekzonwering, geïnstalleerd. Deze ventilatie en zonwering zorgen niet alleen voor een gezond binnenklimaat, maar dragen ook hun steentje bij op vlak van energiezuinigheid. Dankzij de vraagsturing van de ventilatie wordt er geventileerd op basis van de behoefte van de bewoners, dag en nacht. In tegenstelling tot systemen die continu op een zelfde niveau ventileren, wordt hier heel wat energie minder verbruikt. De zonwering zorgt er dan weer voor dat de temperaturen in de woning niet te hoog worden, waardoor energieverslindende koeling vermeden wordt.

Klaar voor de toekomst Al deze elementen resulteren in een gezonde woning met een E-peil van E20. Dat is ruim onder de huidige vereisten en zorgt ervoor dat de woning klaar is voor de toekomst, wanneer nieuwbouwwoningen bijna-energieneutraal moeten zijn. ❚

"In België was dit een van de eerste projecten waaraan zoveel toepassingen gekoppeld moesten worden, met een budget op maat van zulke woningen. Daarmee bedoel ik: niet te duur. Het is wel een belangrijke referentie, omdat bouwpromotoren nog niet echt op de kar gesprongen is van de mogelijkheden die dergelijke sturingen bieden. Zo kunnen we een van de eersten zijn die de energieconsumptie volledig controleert en, waar nodig, bijstuurt."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 55

Partners for the Future

www.cordeel.eu

lier Stadskantoor Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Jozef Dijckmans

Lier geeft acht voor nieuw stadskantoor

De kazerne omvat vooral een hoofdgebouw met twee dwarse zijgebouwen en een centraal plein. Grote bouwvolumes met natuurstenen banden en volumineuze daken met dakkapellen, beklemtonen het massieve karakter. Cordeel verving de ramen uit de jaren zestig door nieuwe exemplaren, die veel meer lijken op de oorspronkelijke ramen.

De administratieve diensten van de stad Lier hebben een onderkomen gevonden in gerenoveerde en nieuwe gebouwen op de plaats van de vroegere 'cadettenschool'. Dat is een hele verandering. Volgend jaar verhuisd ook het OCMW naar de Baron Opsomerlaan. Lier beschikte al over een prachtig stadhuis. Maar dat gebouw dateert al het midden van de achttiende eeuw. Het is nogal altijd heel geschikt voor ceremoniële functies. Maar voor een hedendaagse stadsadministratie is het te klein. Het monumentale karakter zou de efficiëntie in de weg staan. Bovendien staat het op de Grote Markt, zodat de parkeermogelijkheden beperkt zijn en het eenrichtingsverkeer lange ritten noodzaakt. Het belangrijkste gebouw van de stadsadministratie, het 'Schaeckbert ', ligt achter het stadhuis en achter een laatmiddeleeuws ogende gevel. Het dateert echter uit het begin van de twintigste eeuw, met een ietwat chaotisch rijgsnoer van trappen, kantoorkamers en –nissen en de facto bergruimtes. De verhuis naar de vroegere cadettenschool schonk de Lierenaren en hun bestuurders heel wat ademruimte. En toch ligt het nieuwe stadskantoor nauwelijks een dikke kilometer van de Grote Markt vandaan, niet ver van de plaats waar in 1860 voor het eerst in West-Europa een mammoet werd opgegraven.

De nieuwe raadzaal.

Ruime en lichte kantoren. Kunstverlichting met dimming vult het daglicht aan.

De Dungelhoeffkazerne werd vanaf 1888 gebouwd en huisvestte sinds 1955 de 'cadettenschool', een middelbare school die voorbereidde op de Koninklijke Militaire School en een carrère bij het leger. Na de sluiting van de school in 1998 kocht de stad Lier de hele 18,58 hectare grote site, om er onder meer een nieuw zwembad, de stedelijke administratieve diensten, het OCMW en de politie te herlokaliseren. De politiediensten en de zwemmers kunnen er al sinds 2006 elk hun ding doen. ›

Veel daglicht in de refter.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 57

SHOWROOM ATELIER Sortimo Centrum 1800 Vilvoorde Sortimo West 8793 Sint-Eloois-Vijve Sortimo Oost 3980 Tessenderlo

GRATIS TEL. 0800 857 59

•

fax 0800 857 60

•

info@sortimo.be

MOnTAGE STATIOn

lier Stadskantoor

Het onderscheid tussen bestaande gebouwen en nieuwbouw is niet klein.

Het stadsbestuur besloot om voor de bouw van het stadskantoor in PPS- en DBFM-formule te werken, zodat elke inschrijver een eigen concept kon uitwerken. Uit zes kandidaten koos de jury het voorstel van de combinatie Wilma (dochter van Matexi), aannemer Cordeel, architectenbureau Lieven Achtergael en studiebureau Arcadis. De gebouwen van de Dungelhoeffkazerne zijn als stadsgezicht beschermd, zodat er langs de buitenkant niets mocht veranderen. Verder was de totale vloeroppervlakte van de bestaande gebouwen ontoereikend voor een vlotte interne circulatie van personeel en bezoekers. De zolderverdieping van het hoofdgebouw, monumentaal en van grote architecturale waarde, was door de beperkte daglichttoetreding niet geschikt als kantoorruimte. De niveauverschillen tussen de vloerplaten van de verschillende gebouwen moesten op een verantwoorde wijze weggewerkt worden. Dit alles werd mogelijk door het toevoegen van nieuwbouwvolumes. En door de zolder in te richten als… gemeenteraadzaal. De diensten met weinig klantencontacten zijn op de verdiepingen ondergebracht. Door de scheiding van front- en backoffice moeten 'klanten' moet in principe alleen nog in de onthaalruimte, de lokettenruimte, de gesprekskamers en eventueel de vergadercluster zijn. "Een van de zwaarste karweien was het ter plaatse brengen van de zware liggende profielen, die het dak van de raadzaal moeten dragen," blikt projectleider Dirk Peeters (Cordeel) terug. "Om van de zolderruimte een grote zaal te maken moesten we dragende tussenmuren wegnemen. De stalen liggers en vier tussenpalen vervangen hun functie. We moesten die via de bescheiden ramen naar binnen manoeuvreren, want aan de beschermde gevel en dak mochten we niet raken. Ook in de rest van het gebouw moesten we heel wat dragend materiaal verwijderen. We vervingen het ter hoogte van lokettenzaal door stalen kokerprofielen, die door hun slankheid goed aansluiten bij de grote glaspartijen." ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Ontwerp: Hoofdaannemer: Sanitair: Binnenschrijnwerk: Platformlift: Pleisterwerken: Start werken: Ingebruikname: Vloeroppervlakte: Investering:

Autonoom gemeentebedrijf Solag, Lier Beel-Achtergael, Gent Cordeel, Hoeselt Vliegen, Bree Festen, Peer Coopman Liften, Kuurne Lafosse Algemene Afwerking, Lummen 9 januari 2012 21 september 2013 4.650 m² 8,37 mln euro

Cordeel heeft een ondergrondse (betaal)parking met 260 plaatsen gebouwd. De fietsenstalling op het Paradeplein erboven is gratis. Door de keuze voor ondergronds parkeren kon het Paradeplein behouden blijven als open ruimte.

Participanten aan het woord Vliegen –sanitair en brandleidingen

Vliegen NV (Bree) bestaat al meer dan vijftig jaar. Van eenmansbedrijfje, gespecialiseerd in lood en zinkwerk groeide het uit tot een bedrijf met als kernactiviteit de levering en plaatsing van sanitaire installaties. Vliegen ontfermt zich tegenwoordig over steeds grotere projecten, van ontwerp tot uitvoering. Deze doordachte werpt haar vruchten af. Sinds 1993 is de omzet bijna verviervoudigd. Bij de klanten zijn openbare besturen, projectontwikkelaars en aannemers. Het personeelsbestand bestaat uit een mix van anciens met meer dan dertig jaar ervaring en jonge snaken die nog elke dag bijleren. "Door het werken met Autocad en Stabicad-toepassingen kunnen wij onze ontwerpen op duidelijke en verzorgde wijze aan de bouwheer voorleggen. Coördinatieproblemen met andere technieken kunnen door deze toepassingen zeer snel en accuraat opgelost worden," zegt gedelegeerd bestuurder Raf Vliegen. Zijn bedrijf telt 23 medewerkers, van wie er vier in het stadskantoor van Lier aan het werk waren. Momenteel werkt Vliegen NV ook mee aan de Financietoren in Luik, het nieuwe Havenhuis van Antwerpen, de studentenkamers Vaartkom in Leuven en woon- en kantoorproject Zeven Tuinen, eveneens in Leuven.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 59

brussel Renovatie hoofdkwartier Bond Beter Leefmilieu

Tekst | Bram Souffreau Beeld | Tim Van de Velde

Bond Beter Leefmilieu steekt oud herenhuis in duurzaam jasje Bond Beter Leefmilieu (BBL) heeft het eigen hoofdkwartier een grondige renovatiebeurt gegeven. Na jaren plannen kan de federatie van 150 milieu- en natuurverenigingen pronken met een duurzaam, eigentijds kantoorpand in het politiek hart van Brussel. Het herenhuis langs de Tweekerkenstraat heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. BBL kocht het gebouw –het vroegere hoofdkwartier van de toenmalige CVP– veertien jaar geleden voor een prikje aan. Het herenhuis had uitstraling, maar qua duurzaamheid scoorde het slecht: eerdere renovaties waren slecht uitgevoerd. Zo bevatten de ramen nog altijd enkel glas. Maar BBL heeft het niet breed, waardoor een grondige verbouwing uit bleef. Deels ook omdat enkele pogingen tot ontwerpen strandden op onbetaalbare plannen of stopgezette projecten. Uiteindelijk hakte BBL in 2008 de knoop door en gaat de federatie in zee met William Froidmont van het architectenbureau Architectslab. Hij verwezenlijkte de moeilijke opdracht een écht duurzame renovatie met een beperkt budget uit te voeren. De milieufederatie eiste geen passiefhuis: “Zoiets bouwen, was voor ons geen optie,” legt directeur Danny Jacobs uit. "Dat zou in deze wijk gelijk staan aan alles afbreken en alleen de gevel behouden. Zorg dragen voor erfgoed, goed bewaren wat er is, is ook een van de waarden in ons samenwerkingsverband. Geen façadisme voor Bond Beter Leefmilieu." Renovatie en nieuwbouw Architectslab koos voor een renovatie van het voorste, goed bewaarde deel en opteert voor de afbraak van het vertimmerde en minder stabiele achterdeel. De achterkant is ook de zuidkant van het gebouw, waardoor de architecten de kans zagen om met grote ramen te werken en daglicht diep in het gebouw te brengen. “Overdag is geen kunstlicht nodig”, stipt Froidmont aan. Buitenzonwering voorkomt oververhitting door de grote raampartijen in de vliesgevel. “Ik ben tevreden over de kwaliteit van de ruimtes in de achterbouw en de manier waarop we het herenhuis bekroond hebben met het terras en het

60 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

brussel Renovatie hoofdkwartier Bond Beter Leefmilieu

penthouse”, aldus Froidmont. De nieuwbouw haalt de eisen van een passiefgebouw, maar door het oude herenhuis stijgt het globale K-peil naar 30 en het E-peil tot 60; de cijfers van een laagenergiegebouw. De oude voorgevel kon om bouwtechnische en esthetische redenen niet optimaal geïsoleerd worden. Toch noemt studiebureau 3E het kantoor een voorbeeld van duurzame bouw in binnenstadcontext. “Samen met het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Wonen (Vibe) hebben we het volledige lastenboek doorgenomen op zoek naar duurzame alternatieven voor de klassieke bouwmaterialen,” geeft de architect nog aan. BBL kon daarbij rekenen op de steun van de leveranciers. “Zo hebben we gekozen voor silicaatsteen, houtvezelisolatie, linoleum vloerbekleding en voor de veel duurzamere gipsvezelplaat van Fermacell in plaats van gipskarton. Al het hout is FSC-gelabeld en de Mosa-tegels zijn Cradle to Cradle gelabeld. Het aluminium was deels gerecycleerd,” somt Froidmont een aantal voorbeelden op. Opmerkelijk is de keuze voor een mechanische nachtventilatie, maar met manueel te bedienen toevoer. Vaak wordt dit geautomatiseerd, maar de medewerkers van BBL openen ’s avonds de ramen, zodat de ventilatiegroep op het dak haar werk kan doen. “Dat kan je in een kantooromgeving met minder milieubewuste mensen waarschijnlijk niet verwachten. Het maakt deel uit van een bewustmakingsproces”, besluit Froidmont. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Zonwering: Start werken: Einde werken: Perceeloppervlakte: Vloeroppervlakte: Investering:

Bond Beter Leefmilieu, Brussel William Froidmont, Architectslab, Brussel Renson, , Waregem november 2009 (start afbraak) september 2011 240 m² 1.101m², waarvan 1.047m² kantoorruimte 2 miljoen euro

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 61

Zaventem Kantoor en magazijn Siat Group Tekst | Bram Souffreau

Stéphane Beel brengt met Siat Afrika naar Brussel Architect Stéphane Beel heeft voor rubber-en olie-ontginner Siat Group een pareltje van een kantoorgebouw ontworpen. Meer dan twee jaar studiewerk ging de eerste spadesteek vooraf. De nieuwbouw, midden in een nog aan te leggen beukenbos in Zaventem, vormt het nieuwe visitekaartje voor Siat: een strak afgewerkt kantoorgebouw, annex magazijn, bekleed met geanodiseerde, gepolijste aluminiumplaten. De architect integreerde in en rond het gebouw elementen die verwijzen naar de tropische gebieden waar de palmolie- en rubberplantages van Siat liggen. De

gemalen baksteen verwijst naar de rode gronden van Afrika, de majestueuze beuken naar de regenwouden en plantages. De lift is met koeienhuiden bekleed en de waterpartij refereert naar de grote stromen in Azië en Afrika. De waterpartij spitst het gebouw in twee, met vooraan het kantoorgedeelte en achteraan het magazijn. Onder het gebouw bevindt zich een half-ondergrondse parking waardoor de hoofdingang tot het gebouw zich boven het maaiveld bevindt. Een sierlijk gebogen betonnen toegangsbrug leidt de bezoeker naar de ingang. Het magazijn heeft een groendak. Op dit groendak staat de Oval Office, door een passerelle verbonden met de hoogste verdieping van het kantoorgedeelte. ›

Participanten aan het woord Opmerkelijk gevelconcept voor Siat Group’

Architect Stéphane Beel heeft Splen Gevelbouw vroeg bij het ontwerp betrokken. “De architect stelde hoge eisen aan de aluminium gevelbekleding,” herinnert Kris Drijvers, sales manager bij Splen Gevelbouw, zich. “Zowel naar materiaal als naar bewerking had hij specifieke wensen. Zo wilde hij geen cassettes met omgeplooide randen. Hij koos uiteindelijk voor vlakke panelen met scherpe randen en smalle voegen (10 mm).” Splen Gevelbouw ontwikkelde voor deze werf een uniek systeem van vlakke aluminium platen verlijmd op een aluminium ophangsysteem. “De verlijming met ATG-goedgekeurde lijm voerden we in onze ateliers uit”, zegt Drijvers. “In onze werkplaats kunnen we vochtigheid en temperatuur perfect onder controle houden. Daardoor blijven de panelen vrij van thermische spanningen en behoudt de lijm zijn kracht.” De aluminium plaat zelf vormde een andere uitdaging. “De plaat moest de aluminiumstructuur tonen en na het anodiseren ook nog haar natuurlijke reflectie behouden. Een uitgebreide zoektocht leidde ons tot een combinatie van een aluminium legering die na het polijsten met een speciale anodisatiemethode wordt beschermd”, legt Drijvers uit. “Het resultaat is een aluminiumpaneel die zijn gelijke niet kent. Door de stukanodisatie duiken lichte kleurverschillen tussen de panelen op. Dat brengt de gevel nog meer tot leven.” De gordijngevelprofielen zijn overigens met de gevelpanelen bedekt, waardoor de suggestie gecreëerd wordt dat er geen raamprofielen aanwezig zijn. “Het neusje van de zalm bevindt zich bovenop het magazijn: de ‘Oval Office’”, weet de sales manager. “Dat kantoor is bedekt met gebogen aluminium panelen, elk met een andere krommingsstraal en met aluminium afkastingen.” Splen Gevelbouw, een onderdeel van Sign & Facade, profileert zich als kenniscentrum in de gevelbouwmarkt. Het bedrijf werkte mee aan de Bioversneller in Zwijnaarde en de Muziekacademie in Dilbeek. “Binnenkort monteren we de alucobond cassettebekleding rond het inkomgebouw van het Brusselse metrostation Koning Boudewijn. Dit is een uiterst complexe 3D-realisatie waarvoor we graag al onze expertise uit de kast halen”, besluit Drijvers.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 63

... meer dan een aannemer www.vanhout.be

Schrijnwerkerij Spooren G Bredeweg 15 3630 maasmechelen tel 089/767491 fax 089/762567 info@spoorenschrijnwerkerij.be www.spoorenschrijnwerkerij.be

Zaventem Kantoor en magazijn Siat Group

Veeleisend Voor algemeen aannemer Vanhout vormde de bouw een uitdaging. Niet alleen omwille van het gebruik van niet zo alledaagse materialen en technieken, maar ook omdat de veeleisende architect nauw betrokken was en ook tijdens de uitvoeringswerken steeds op zoek ging naar de juiste klemtonen voor zijn ontwerp. “De juiste onderaannemers vinden was geen sinecure”, herinnert projectleider Raf Van Loon zich. “Gelukkig vormt meedenken met de bouwheer en oplossingsgericht werken onze kracht.” De witte terrazzo betonvloeren vormden een huzarenstukje. Inter-Beton en CBR zochten samen met de architect naar de perfecte witte tint. Ze experimenteerden met diverse snow white-granulaten en zagen er tegelijkertijd op toe dat de beton nog verpompt kon worden. Het aluminium buitenschrijnwerk werd tot in de kleinste details uitgewerkt om te voldoen aan de hoge eisen op esthetisch, thermisch en akoestisch vlak. Zowel de raamprofielen als de gevelbekleding bestaan uit geanodiseerde, gepolijste aluminium. Hierbij tastte Splen Gevelbouw de grenzen van het haalbare af en zette deze onderaannemer alle kennis in om het geheel uitvoerbaar te maken. ›

Participanten aan het woord Schrijnwerkerij Spooren Guillaume –schrijnwerk Schrijnwerkerij Spooren Guillaume uit Maasmechelen heeft het schrijnwerk in de nieuwe kantoren van Siat Group op zich genomen. De opdracht bestond uit de bouw en plaatsing van diverse ramen, deuren, kasten en ander schrijnwerk. “De raamgehelen bij Siat Group zijn bijzonder,” geeft zaakvoerder Guillaume Spooren mee. “Door de opbouw zijn de glaslatten niet zichtbaar. Dat geeft een robuuster uitzicht. We plaatsten ook vlakke deurbladen met een gezandstraald dekfineer en een goede geluidsisolatie. Sommige deuren zijn ruim drie meter hoog en wegen 165 kilogram.” Voorts plaatste de schrijnwerkerij ook brandvrije binnendeuren, blokkaders en deuren in de sanitaire ruimten en de meranti plinten. Spooren Guillaume maakte en plaatste ook de kasten voor de brandhaspels en de pivoterende inkomdeur. “We maken bijna alles wat met hout te maken heeft en hebben ons gespecialiseerd in het wat moeilijker en nauwkeuriger werk,” schetst Spooren zijn bedrijf. “Zo bouwden we voor de minderbroeders in Maaseik een schouwburg en voeren we regelmatig restauratiewerk uit.” Bij de dertig jaar oude schrijnwerkerij werken vijf mensen.

Participanten aan het woord De Witte Aluminiumconstructies –gevelwerken "De gevelbouw van het project bij Siat Group had een radicaal atypische benadering", zegt Angelique De Neve, projectleider bij De Witte Aluminiumconstructies (Wetteren). "Bij Siat Group moesten we materialen en toepassingen creëren in functie van een totaalresultaat. De architect werkte immers zeer minutieus. Hoewel het aantal materialen, kleuren en structuren beperkt was en amper verschilden, streefde hij naar een contrastrijke totaalindruk. We hebben daarom gekozen voor een afwerking met aluminium, glas en natuursteen." De Witte Aluminiumconstructies stond in voor het aluminium schrijnwerk, de beglazing en de beplating van de gevel. "Siat Group bevestigt ons als gespecialiseerde gevelbouwer," weet directeur Filip De Pauw. "Het past bij enkele andere prestigieuze projecten waaraan we hebben meegewerkt, zoals het 'het Ufo-gebouw van Universiteit Gent.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 65

Verrijkt met ‘Interactieve Print’ Breng uw vaktijdschrift tot leven! Layar is een gratis app voor de smartphone en tablet, die het papier van ‘Bouwen aan Vlaanderen’ tot leven brengt. Met behulp van Layar worden advertenties en redactionele content interactief gemaakt. Als lezer slaat u de brug tussen print en de digitale wereld. Het enige dat u nodig heeft, is een smartphone of tablet met de Layar app. U scant met uw smartphone of tablet een pagina, waarna de Layar-app de clickable elementen toevoegt op de pagina zoals: Video’s, foto’s, tekst, e-mailadressen, telefoonnummers, social media sharebuttons, etc.

Wat heeft u nodig? Het vaktijdschrift Een smartphone of tablet De gratis Layar-app

Download de gratis layar app

Scan de pagina

Bekijk de layar!

UITGAVE

Interactieve Print Stap voor stap

VAKT IJDSC HRIF T VOOR DE BOUW I WWW.BOU WEN AAN VLAA

NDER EN.B E I NUM MER 5 2013 I DECJAN

Hoe werkt het: Even de gratis Layar app downloaden in de Apple Store of de Google Play Store. Open nu de Layar app op uw smartphone of tablet. Klik op het scan-icoon onderaan in de zoekbalk van uw smartphone of tablet. Houd uw smartphone of tablet boven een van de ‘Layarpagina’s’, herkenbaar aan het blauwe logo. Klik in het scherm, nu opent de digitale laag en kunt u op de buttons klikken. Veel lees en kijkplezier!

Landing op Jetairport Geen draad rond adm inistratief centrum Zwe vegem Bank van de Arbeid Pallieters naar de Cad ettenschool Zusters Voorzienigheid voorzien van klooster SCAN WITH

Zaventem Kantoor en magazijn Siat Group

De gevel achter de waterpartij werd met Guatemala Verde, een groene natuursteen, bekleed. Om een betere binnenakoestiek te verkrijgen en het comfort voor de werknemers te optimaliseren, bekleedde Vanhout de plafonds met geperforeerd gipskarton. Ook hier streefde de architect de perfectie na. Hij koos voor een wit kunststofvilt om het geperforeerde gipskarton te bekleden en om het strakke uitzicht van het kantoor te behouden.

Ambachtsman Vanhout ging ook op zoek naar een ambachtsman die de messing trap-

leuning vorm kon geven. De leuning exact plooien was zeer tijdrovend, de ovalen handgrepen maakte de specialist op maat. Voorts integreerde de architect de nieuwste snufjes op het vlak van geothermie en domotica in het nieuwe gebouw. “Het Siat-project geeft veel voldoening”, zegt Van Loon. “Het vergde heel wat energie en creativiteit om de kwaliteitseisen te laten rijmen met het budget en de technische haalbaarheid”, geeft hij toe. “Maar het is uiteindelijk een mooi referentiegebouw geworden”. ❚

Participanten aan het woord EMB –terrazzobetonvloeren Vloerspecialist EMB (Brussel) heeft voor Siat Group de witte, monolitische terrazzobetonvloeren geplaatst. "De betonvloer bestaat uit één laag. We leggen heel wat betonvloeren, maar de uitvoering in één enkele laag komt niet zo vaak voor", klinkt het bij EMB. Een andere uitdaging voor het vloerbedrijf vormde de witte kleur. Samen met de architect, CBR, Inter Beton en de aannemer heeft EMB heel wat research gestopt in het vinden van de juiste kleur. "In totaal hebben we drie maanden aan dit project gewerkt. We zijn best trots op het resultaat. De granulaten zijn groot, waardoor we een grotere laag dan normaal moesten afschuren." EMB is een Brussels bedrijf met ervaring in het leggen van betonvloeren, kunstharsvloeren, dakvloeren en de bijhorende isolatie.

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Aluminium façade: Terazzobetonvloer: Aluminium buitenschrijnwerk: Binnenschrijnwerk: Stalen buitenschrijnwerk: Start werken: Einde werken: Oppervlakte:

Fimave, Zaventem Stéphane Beel Architects, Gent Vanhout, Geel Splen (Sign & Façade), Diest EMB, Brussel De Witte, Wetteren Spooren Guillaume, Maasmechelen AMW, Izegem juni 2012 september 2013 3.400 m² (1.300 m² kantoren, 500 m² magazijn, 1.600 m² parking)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 67

bedrijfspresentatie

'Integrale isolatieoplossingen volgens elementaire bouwfysica-wetten' Ook in de huidige bouwtijden is het nog niet vanzelfsprekend om wanden en daken goed geïsoleerd en wind-, lucht- en regendicht te construeren. Vooral een gebrekkige onderlinge samenhang tussen deze componenten kan de fysische gezondheid van woningen en gebouwen sterk hypothekeren. Net daarom legt Isoproc zich enerzijds met Isoproc Solutions toe op het importeren en promoten van zeven merken materialen en apparatuur die alle mogelijkheden bieden om een intelligent, geïntegreerd en gezond daken wandopbouwsysteem neer te zetten en te controleren. Anderzijds richtte Isoproc met Isoproc Innoviso ook een objectief expertisecentrum op dat zich specifiek toespitst op diverse meetactiviteiten (blowerdoor en thermografie), opleidingen, onderzoek en bouwfysische adviesverlening.

Vier centrale thema's Het verhaal van Isoproc begon goed twaalf jaar geleden. Na elf jaar als stichtend vennoot actief te zijn geweest bij Ecobouw, richtte Paul Eykens in 2001 een nieuw bedrijf op: Isoproc. Sindsdien spitsen Paul en zijn vijftienkoppige team zich specifiek toe op vier thema's: isolatie, luchtdichting, wind- en regendichting en controle. “We mogen gerust stellen dat we een voorloper zijn in het duurzaam en ecologisch opbouwen van wanden en daken,” aldus Paul Eykens. “Een van de belangrijkste kenmerken van Isoproc is immers dat we Isoproc Solutions promoot ook het luchtdichtingsgamma van pro clima. Onder het motto ‘de beste oplossing voor elke toepassing’ biedt dit kwalitatieve merk een uitgebreid gamma van dampremmen, inpleisterbare banden, tapes en lijmen.

68 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bijzonder kritisch ingesteld zijn, zowel over onze eigen activiteiten als over de ons omringende wereld. Naar ons aanvoelen stellen veel bedrijven en organisaties zich te weinig vragen en zijn ze te snel tevreden. Op zich moeten we onze expertise niet overroepen, maar waar we ons zeker wel mee onderscheiden, is onze nieuwsgierigheid en permanente drang tot verbetering.”

Geïntegreerde totaaloplossingen Met Isoproc Solutions importeert en promoot Isoproc vier specifieke gamma's bouwmaterialen die samen één systeem vormen dat gebouwen optimaal beschermt tegen koude, vocht en wind. Eerst zijn er de Celit-platen, isolerende houtvezelplaten voor onderdaken en wandbescherming, die in Noorwegen gemaakt worden op basis van houtafval. Het bijzondere aan deze 22 millimeter dikke platen is dat ze hun stevigheid niet danken aan

de toevoeging van extra lijmen. Ze zijn wind- en waterdicht, maar tegelijk ook enorm dampopen, zodat eventueel vocht in de dak- of wandconstructie makkelijk kan ontsnappen. Daardoor staan ze mee garant voor een gezonde houtconstructie. Ten tweede is er het gamma DämmRaum-uitdikkingsprofielen (van Duitse makelij) dat toelaat om de dak-, wanden vloerconstructies zowel naar binnen als naar buiten toe uit te dikken. Als aanvulling, bijvoorbeeld op het dak met kepers (slechts 6 centimeter dik), zorgt het ervoor dat je heel wat meer isolatie in je dak kan verwerken. Het derde element van het Isoproc-systeem is het luchtdichtingsgamma van pro clima. Onder het motto ‘de beste oplossing voor elke toepassing’ biedt dit merk een uitgebreid gamma dampremmen, inpleisterbare banden, tapes en lijmen. Zo

Met Isoproc Solutions importeert en promoot Isoproc vier specifieke gamma's bouwmaterialen die samen één systeem vormen dat gebouwen optimaal beschermt tegen koude, vocht en wind. (Foto: Celit-platen)

bedrijfspresentatie

Isoproc verenigt nog een hele resem andere activiteiten onder de noemer 'Isoproc Innoviso', dat zich profileert als een objectief expertisecentrum. Het voert onder meer thermografische analyses uit met de Flir-camera.

reageert de intelligente damprem Intello bijvoorbeeld op luchtvochtigheidsschommelingen in de omgeving. Het maakt dat er tijdens de winter weinig vocht in de gebouwconstructie dringt, maar zorgt er tegelijk voor dat het aanwezige vocht gedurende de zomer vanuit de constructie naar binnen kan ontsnappen. Tenslotte is er de i3-papiervlokkenisolatie, die je in staat stelt om –zettingszeker en met lage densiteiten– kierloos te isoleren in daken, wanden en vloeren. Het grote voordeel van papiervlokken is dat ze vocht kunnen bufferen, waardoor vocht dat in een of andere vorm de constructie zou binnendringen verspreid wordt over een veel groter oppervlak. Dit maakt dat het nadien dan ook makkelijker kan wegtrekken. Papiervlokken beschermen voorts ook tegen oververhitting en zorgen voor een goede akoestische isolatie en extra bescherming in geval van brand. “We gaan uit van ecologische, betaalbare totaaloplossingen die gebaseerd zijn op de elementaire wetten van de bouwfysica,” vertelt Paul Eykens. “Onze producten zijn inmiddels erg gekend bij mensen die zich toeleggen op passief-, laagenergie- en houtskeletbouw, maar vinden stilaan ook hun weg naar andere segmenten in de sector.”

ISOPROC INNOVISO De vermelde producten vormen de core business van Isoproc Solutions, maar Isoproc enkel een 'importeur' of een 'leverancier' noemen, is de waarheid geweld aandoen. Het verenigt immers nog een hele resem andere activiteiten onder de noemer 'Isoproc Innoviso'. Isoproc Innoviso profileert zich als een objectief expertisecentrum dat zich –los van merken of producten– toelegt op het stimuleren en controleren van een goede bouwpraktijk. Zo voeren haar specialisten zowel BlowerDoor-luchtdichtheidsmetingen als thermografische analyses uit en verlenen haar medewerkers bouwfysisch advies. Daarnaast participeert Isoproc Innoviso in onderzoeksprojecten en doet het op dit moment zelf onderzoek naar procedés om met andere grondstoffen een performant, ultra-ecologisch isolatiemateriaal te kunnen produceren. Een vierde hoofdactiviteit is het geven van theoretische en praktische opleidingen, demonstraties en lezingen. Daarbij gaat het Isoproc niet zozeer om het promoten van zijn producten en oplossingen, maar wel om het verspreiden van de ideeën waarop ze gestoeld zijn. “Doorheen de jaren hebben we naast onze productgerelateerde activiteiten heel wat expertise opgebouwd en zijn we voor de buitenwereld toch wel uitgegroeid tot een echte referentie. We hebben er dan ook voor geopteerd om het merkneutrale educatieve luik definitief los te koppelen van onze productenpoot en samen met de andere nevenactiviteiten onder te brengen bij Isoproc Innoviso. We verwachten dat de focus in het bouwwezen komend jaar meer dan ooit op luchtdichting zal komen te liggen en hopen dan ook dat we met onze onafhankelijke en oplossingsgerichte kennis meer dan ooit een doorslaggevend verschil zullen kunnen maken.” De Isoproc Innoviso-experts zijn eveneens gespecialiseerd in BlowerDoor-luchtdichtheidsmetingen.

Verder verdeelt Isoproc Solutions ook de X-Flocmachines om inblaasisolatie te plaatsen en thermografische FLIR-camera’s en Minneapolis Blowerdoorluchtdichtheidsmeetsystemen om de resultaten van het geleverde werk te controleren. ❚

ISOPROC cvba Boterstraat 23 a B - 2811 Mechelen (Hombeek) Tel.: +32 (0)15 62 39 35 Fax: +32 (0)15 62 39 36 Email: info@isoproc.be Internet: www. isoproc.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 69

Bi+

Insulit Bi+ : de nieuwe generatie akoestische vloerisolatie

Bi+7

Bi+5 ∆ Lw

23 dB

∆ Lw

Bi+9

26 dB

30 dB

Bi+

Isolatieonderlagen tegen contactgeluiden

∆ Lw

De akoestische vloerisolati

Het insulit Bi+ -gamma beantwoordt aan de verschillende akoestische vereisten van de nieuwe NBN S01400-1 -norm. Onze membranen werden getest door het WTCB in 2012, conform aan de Europese richtlijnen EN ISO 10140-3.

De dubbele, dunne onderlagen zijn betrouwbaar en blijven intact door de jaren heen. Ze verminderen aanzienlijk de contactgeluiden tussen verdiepingen en bieden de hoogste niveaus van akoestisch comfort.

meer info op www.insulit.be

Rue Buisson aux Loups 1a • I.Z. Zuid (1) • 1400 Nijvel • 067/41.16.10 • insulco@insulco.be

bedrijfspresentatie

Nieuwe generatie akoestische isolatie onder zwevende chape In zijn voordurende streven naar innovatie heeft Insulco (Nijvel) een nieuwe generatie onderlagen voor vloeren tegen contactgeluiden tussen verdiepingen ontwikkeld. De nieuwe onderlagen zijn in 2012 uitvoerig getest door het Wetenschappelijk en Technisch Centrum van het Bouwbedrijf (WTCB). Deze tests wezen uit dat de nieuwe onderlagen voldoen aan de recentste norm voor geluidsniveau en geluidsisolatie, NBN S01-400-1. Met zijn dunne membranen van 4,5 tot 9 mm beantwoordt het insulit Bi+ -gamma aan de verschillende akoestische comfortvereisten. Gedaan met overlast door voetstappen of stoelen van de bovengelegen verdieping: de akoestische verbetering gaat tot een ∆Lw van 30 dB. Insulco maakt en verdeelt al meer dan veertig jaar akoestisch en thermisch isolerende producten. Sinds 1980 is het dé specialist in akoestische isolatie van vloeren tegen contactgeluiden. In 1990 verscheen de eerste schuimlaag met piramidale structuur: de insulit 5+. Die duwde meteen de akoestische standaarden omhoog. In 2000 breidde het insulit-gamma zich uit, om te beantwoorden aan de verschillende categorieën van de NBN-SO1-400 norm. Sinds 2010 herontwikkelt het de sterkst presterende producten in hun categorie, om te beantwoorden aan de NBN-SO1-400-1-norm. Het insulit Bi+gamma biedt de mogelijkheid om aan alle akoestische comfortcategorieën te voldoen. ❚

Architectenbureau Pro Arte Havenlaan 86c Bus 316 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2-237 08 20 fax: +32 (0)2-237 08 21 Email: info@extensa.be Internet: www.extensa.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 71

Kruishoutem Sporthal Beeld | Liesbet Goetschalckx

Sporthal Kruishoutem uitgebreid

Compact gebouw met sheddaken landmark Met de bouw van een nieuwe sporthal breidt de gemeente Kruishoutem haar sportinfrastructuur gevoelig uit. In de ‘oude’ sporthal was immers een continu plaatsgebrek en de accommodatie was ook verouderd. Op het braakliggende terrein achter de bestaande sporthal realiseerden Eiland 7 architecten en bouwonderneming Serck een compacte nieuwbouw met 1.200 m² sportruimte op drie verdiepingen.

Kruishoutem telt liefst veertig sportverenigingen. Bijna allemaal maken ze gebruik van de sporthal. Eigenlijk komt het net door de sporthal, dat er zoveel sportgroepen zijn in deze Oost-Vlaamse gemeente. Bovendien zijn ook de lokale scholen en heel wat sportkampen vaste huurders van de zalen. “Onze bestaande sportaccommodatie staat er ruim 35 jaar en is continu bezet, of liever overbezet,” begint schepen van sport Robrecht Bothuyne zijn verhaal. “Tijdens het schooljaar tellen we wel 1.800 bezoekers per week en tijdens de laatste zomervakantie waren er nog meer dan 600 kinderen ingeschreven voor één of meer sportkampen.” Vooral de overbezetting van de polyvalente zaal vormde een groot probleem. Die ruimte werd immers gebruikt voor zowel dans, ballet en turnen als voor de verschillende gevechtsporten. Verder was er een groot tekort aan opslag- en kantoorruimte, was de fitnessruimte te krap en was er geen EHBO of lokaal voor mensen met een beperking. “Wij moesten dan ook dringend op zoek naar een oplossing,” geeft Bothuyne aan. “Daarom besloten wij om op het braakliggende terrein achter de bestaande infrastructuur een nieuwe sporthal op te trekken. Wij gaven Eiland 7 architecten de opdracht een nieuwbouwvolume te ontwerpen, dat aansloot bij het ‘oude’ gebouw en ook gebruik maakte van de bestaande inkomhal.

72 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Compacte bouwwijze “Door de beperkte bouwruimte en de strikte budgettering opteerden wij samen met de bouwheer voor een compact volume met drie verdiepingen op paalfunderingen. Zo verdeelden wij alle accommodaties, die vroeger op één verdieping ondergebracht waren, over drie bouwlagen,” vertelt architect Joris Vermeiren. “Op het gelijkvloers bevinden zich twee leslokalen, kantoorruimte en een EHBO-lokaal. Er is ook een nieuwe balie met administratieve lokalen en een vergaderruimte. De eerste verdieping is ingenomen door de fitnessruimte en op verdieping twee is een ruimte voor de gevechtsporten en het ballet ondergebracht.”

Kruishoutem Sporthal

De architectuur van het nieuwbouwvolume leunt heel sterk aan bij die van een industrieel gebouw. “Wij maakten daarbij bewust gebruik van panelen en betonvloeren,” legt Gino Breyne van bouwbedrijf Serck uit. “Bovendien kozen architect en bouwheer onder meer voor een zonneboiler en PV-zonnepanelen om een laagenergetisch concept neer te zetten.” Het aanbod en de mogelijkheden van de sportinfrastructuur worden op die manier aanzienlijk uitgebreid. De polyvalente zaal van de bestaande sporthal komt vrij voor dans en turnen en in de fitness is nu een opbergruimte. De gemeente voerde ook enkele kleinere herstellingswerken uit in de inkom van de bestaande sporthal. Verder werd het gebouw ook aangepast aan de strengere eisen op het vlak van energieverbruik.

Landmark De nieuwe sporthal van Kruishoutem is een herkenningspunt voor de gemeente. Door het gebruik van sheddaken komt enerzijds overdag voldoende licht in de sporthal binnen, waardoor het gebruik van kunstmatige verlichting beperkt blijft. Anderzijds maakt het dak ’s avonds van het gebouw een opvallend lichtpunt in de gemeente. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect : Aannemer: Paalfunderingen: Liftinstallatie: Start werken: Einde werken:

ALGEMEEN BOUWBEDRIJF

gemeente Kruishoutem Eiland 7 architecten, Heverlee Bouwbedrijf Serck, Melle Palen De Waal, Lokeren Liften Coopman, Waregem juni 2012 september 2013

Industriële gebouwen, grote privé-opdrachten en openbare werken vormen de hoofdmoot van de bedrijfsactiviteiten van de firma Serck. Als middelgrote bouwonderneming is Serck nv gespecialiseerd in het aanreiken van bedrijfsklare oplossingen.

MELLE

Gontrode Heirweg 176 B 9090 Melle T +32 (0)9 272 77 11 F +32 (0)9 272 77 22 info@serck.be

Specialisaties: Kantoren, appartementen, inkuipingen, vloeistofdichte vloerplaten, machinefunderingen, ruwbouw & voltooiing, renovatie & nieuwbouw

Meer info: www.serck.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73

Zwevegem Kantoren en overslagruimte DB Schenker

DB Schenker bouwt nieuwe logistieke hub op Bekaertsite

Kantoorruimte en crossdockingcapaciteit met uitbreidingsmogelijkheden Midden augustus verhuisden de honderdtwintig werknemers van DB Schenker van Waregem naar de nieuwe crossdockingsterminal in Zwevegem. Op een terrein van 36.000 m² op industriezone De Blokken bouwden architectenbureau D’Hondt en hoofdaannemer Stadsbader een energiezuinige vestiging met 2.900 m² kantoorruimte en 5.000 m² logistieke capaciteit. Deze locatie beschikt over meer dan zestig los- en laadkaaien, ontworpen voor zowel bestelwagens, standaard vrachtwagen als jumbo’s. De vrachtwagen staat centraal bij Schenker! Schenker nv, met hoofdkantoor in Antwerpen, is de Belgische vestiging van DB Schenker Logistics en stelt 655 mensen tewerk in zeven vestigingen. De firma is in West-Vlaanderen actief sinds 1998 en opereerde vanuit Waregem in wegvervoer en luchtvaartactiviteiten. Toen Schenker echter zijn magazijncapaciteit wou uitbreiden, was er in Waregem geen ruimte meer. Schenker ging op zoek naar een nieuwe locatie en vond een oplossing op De Blokken. Daar stelt de intercommunale Leiedal op de voormalige productiesite van Bekaert, CO2-neutrale bedrijfsgronden ter beschikking. Tussen augustus 2012 en augustus 2013 realiseerden D’Hondt en Stadsbader er een functioneel nieuwbouwvolume, dat bovendien voldoet aan de strenge eisen op het vlak van energiezuinigheid en milieu. Na de werken biedt deze locatie nog bijkomende mogelijkheden voor toekomstige uitbreiding in capaciteit en personeel.

Functionele architectuur en afwerking “De vrachtwagen staat centraal bij Schenker. De bedrijfsgebouwen zijn dan ook altijd zo opgetrokken dat de kantoren centraal op de overslagruimte staan,” vertelt projectarchitect Tom Haelvoet. “Aangezien Leiedal vooraf de indeling van de industriezone De Blokken had vastgelegd, moesten wij echter van deze normale situatie afwijken en de kantoren vooraan in het gebouw integreren. De in- en uitrit hebben wij dan ook aan een rotonde gecombineerd, zodat de medewerkers vanuit de kantoorruimte toch steeds zicht hebben op de in- en uitgaande vrachtwagens.” Het gebouw is eigenlijk compleet afgestemd op de vrachtwagen. Zo staat het anderhalve meter boven het maaiveld om de vrachtwagens recht te kunnen laden en lossen. “De grote overspanning van de overslagruimte moest zo licht

Participanten aan het woord Metaalbouw Devoldere –staalstructuur en prefab betonwanden Metaalbouw Devoldere (Pittem), een onderdeel van de Group Mahieu (Komen) leverde en plaatste de volledige staalstructuur van de nieuwbouw, de prefab betonwanden de steeldeck en de stalen bordessen in het gebouw. "Onze specialiteiten," getuigt Anthony Devoldere. "Het ging hier om iets meer dan 200 ton staal. De staalconstructies zijn uitgetekend door een ingenieur en een tekenaar van ons intern tekenbureel. Ze zijn in onze eigen werkplaats gemaakt door een team van acht medewerkers. Met eigen transportmiddelen hebben wij al het staal op de bouwplaats geleverd. Zes monteurs twee montagekranen en diverse verreikers stonden in voor de constructie. Het was in volume een groter dan gemiddelde opdracht, maar de complexiteit van de structuur konden we gezien onze ervaring en deskundigheid gemakkelijk aan. De timing was wel een uitdaging." Devoldere beschouwt deze opdracht als een belangrijke referentie: "Niet alleen omdat we hier konden samenwerken met toonaangevende partners, maar ook omdat DB Schenker een naam met veel weerklank is binnen de distributiecentra."

74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Zwevegem Kantoren en overslagruimte DB Schenker

mogelijk zijn en daarom kozen wij voor een stalen vakwerkstructuur,” vertelt Matthias Van Damme, projectverantwoordelijke bij Stadsbader. “De tweedelige vakwerken, die Metaalbouw Devoldere integreerde, hebben een lengte van 17,5 m voor een totale overspanning van 35 m. Aangezien het gebouw zeer veel poortopeningen heeft en de weerselementen vrij spel hebben, kozen wij voor bescherming van de staalstructuur door een discontinue thermische verzinking.” Het plafond van deze hall bevindt zich op een hoogte van 4,5 m. Dit plafond loopt door in het plafond van de eerste verdieping van de kantoorruimte, die bestaat uit een gelijkvloers en drie verdiepingen. De gevel van de nieuwe hub van Schenker valt op door zijn witte kleur, tevens de huiskleur van de firma, en de vele raampartijen in de kantoorruimtes. “Deze ramen zorgen voor een aangename lichtinval in het gebouw en laten de medewerkers toe om op elk moment uitzicht te hebben op de rest van de site om zo de stroom van vrachtwagens in het oog te houden,” legt architect Haelvoet uit.

CO2-neutrale site

Het gebouwencomplex voldoet ook volledig aan de eis van Leiedal om enkel milieuverantwoorde en energiezuinige gebouwen op De Blokken te laten bouwen. Tom Haelvoet: “Het volledige gebouw kreeg een doorgedreven muurisolatie en alle ramen hebben drievoudige beglazing. Waar nodig zijn de raampartijen ook uitgerust met screens. Zo vermijden wij oververhitting –en dus bijkomende koeling– op warmere dagen en voorkomen wij storende reflecties in computerschermen. Zonnepanelen zorgen voor de gedeeltelijke productie van de eigen elektriciteit en het regenwater van het dakoppervlak wordt opgevangen en gebruikt. Lucht-water warmtepompen zorgen voor de verwarming van het gebouw.”

Groei in gedachten Deze nieuwbouw was noodzakelijk om het logistiek bedrijf verder te laten groeien. Het was dan ook cruciaal dat de nieuwe site vlot bereikbaar was voor internationaal distributievervoer en voldoende capaciteit had om de bestaande en toekomstige klanten de beste service te bieden. Daarnaast was het ook belangrijk dat de site voldoende ruimte voor uitbreiding bood. Schenker is alvast klaar voor de toekomst! ❚

Technische Fiche Bouwheer: Architect : Aannemer: Staalbouwer: Buitenzonwering: Start werken: Einde werken:

Schenker, Antwerpen Architecten- en ingenieursbureau D’Hondt, Kortrijk Stadsbader, Harelbeke Metaalbouw Devoldere, Pittem Renson, Waregem augustus 2012 augustus 2013

naamloze vennootschap Nijver heidsstraat 8 8740 Pittem T +32 (51) 46 61 58 F +32 (51) 46 73 08 info@metaalbouwdevoldere.be www.metaalbouwdevoldere.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 75

klimaatplafonds met eco-perspectief

De metalen klimaatplafonds van Interalu bieden u een optimale leefomgeving met een constante temperatuur en een hoog akoestisch comfort. Onze plafonds zijn brandstabiel, zeer flexibel en hebben een hedendaags design. Ook de lange levensduur, het lage energieverbruik en het onderhoudsgemak worden erg gewaardeerd door onze klanten. Interalu staat al meer dan veertig jaar garant voor Belgische, duurzame kwaliteit. Meer info op interalu.be. Of neem contact met ons op: 03 830 74 00 - info@interalu.be. We helpen u graag verder!

gent Forensisch Psychiatrisch Centrum

Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent combineert eisen zorgproject en penitentiaire instelling

Pilootproject voor België Vandaag heeft België slechts vier ziekenhuizen voor geïnterneerden. De andere patiënten moeten terecht in aangepaste instellingen van justitie of aangepaste afdelingen binnen de gevangenissen. Daarom laat de Regie der Gebouwen momenteel het eerste Forensisch Psychiatrisch Centrum in België bouwen. Het multidisciplinaire team Abscis-djGA-IngeniumDerveaux-AT Osborne kreeg de opdracht om dit pilootproject te realiseren. In maart 2014 moeten Abscis Architecten en hoofdaannemer Denys een nieuwbouwproject voor zowat 270 geïnterneerde patiënten opleveren. Evenwicht tussen zorg en veiligheid Het bureau de Jong-Gortemaker-Algra uit Rotterdam staat in voor het architecturale ontwerp, terwijl Abscis Architecten verantwoordelijk is voor de technische uitwerking, de coördinatie van het ontwerpteam en de opvolging van de werken. Projectarchitect Pieter De Smet: “Voor dit project moesten wij op zoek naar een evenwicht tussen twee architecturale uitersten: het open architecturaal karakter met veel lichtinval en uitzicht van een zorginstelling en de gesloten architectuur met maximale beveiligingsmaatregelen (ommuring, draadafsluiting, camerabewaking) van een penitentiair gebouw.”

Een duidelijk concept Het studieteam tekende een ontwerp dat bestaat uit verschillende paviljoe-

nen: observatie en oriëntatie, intensieve behandeling, verpleging en resocialisatie. Daar kunnen de geïnterneerden in kleine gemeenschappen toch een normaal leven leiden, met als uiteindelijk doel hen opnieuw in de maatschappij te laten functioneren. Het paviljoen resocialisatie biedt plaats aan vier afdelingen met vier patiënten, terwijl in de andere paviljoenen elk acht afdelingen met acht tot twaalf patiënten ondergebracht zijn. De afdelingen liggen steeds rug aan rug met centraal een verpleegpost. Die woonpaviljoenen, telkens verdeeld over twee bouwlagen, omvatten een woonruimte, een kitchenette en verschillende kamers met een huiselijke inrichting. De graad van beveiliging (beveiligingsmuur, dubbele of enkele draadafsluiting) verschilt van paviljoen tot paviljoen. ›

Participanten aan het woord Interalu –stalen plafonds Familiebedrijf Interalu/LCC-Plafonds (Antwerpen-Wilrijk), opgericht in 1971 door Ludo Schrauwen, leverde en plaatste de stalen plafonds in het Forensisch Psychiatrisch Centrum. “Acht ervaren plaatsers integreerden gespreid over een periode van zeven maanden 12.000 m² stalen plafonds. In de grote ruimtes, zoals de keuken, ontspanningsruimte en de gemeenschappelijke ruimtes plaatsten we type CL 250 en in de gangen afwisselend type CL 75, CL 150 en CL 225,” vertelt zaakvoerder Anthony Schrauwen. De CL 250 plafondpanelen van LCC-Plafonds creëren door hun breedte van 250 mm een zeer egaal plafondbeeld. Er zijn bovendien minder dergelijke panelen nodig om een ruimte van een plafond te voorzien. De specifieke bevestiging garandeert extra beveiliging en de stalen panelen zijn ook brandstabiel. “Deze opdracht is een belangrijke referentie, want het is het eerste project in zijn soort, dat op deze manier is opgevat,” aldus nog de zaakvoerder. “Eerst werd een constructie tegen het casco beton geplaatst. Daarop kwamen de technieken (verlichting, zuurstofleidingen, branddetectie, luidsprekers) en dan werden de technische lamellen met de uitsparingen voor die technieken geplaatst. Tot slot bevestigden we de volle panelen.”

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 77

Zuid-Nederlandse Ramenfabriek B.V., opgericht in 1983, is een gerenommeerde en toonaangevende toeleverancier in de bouwwereld, die zich richt de engineering, productie en montage van stalen ramen, deuren, gevels en lichtstraatconstructies. U hebt maar één aanspreekpunt. Wij tekenen, produceren en plaatsen het product Door een snelle, meedenkende en degelijke uitvoering van haar projecten heeft de Zuid-Nederlandse Ramenfabriek B.V. een aanzienlijke klantenkring opgebouwd in alle segmenten van de bouw, woningen zorg bouw en industrie. Onze opdrachtgevers variëren dan ook van bouwondernemingen, architecten, overheidsinstanties tot aan eindgebruikers. Naast de productie en montage van standaard stalen profielsystemen, zoals Jansen en Forster, kunnen wij ook op basis van specifieke klantwensen oplossingen op maat verzorgen. Bovendien hebben wij ons gespecialiseerd in de productie en montage van brand-, kogel- en explosie werende puien en gevels. Door onze zeer flexibele en veilige manier van werken, met kwaliteit hoog in het vaandel, zijn wij steeds in staat om de projecten tot volle tevredenheid van onze opdrachtgevers te realiseren.

Nijverheidsstraat 7 4715 RZ Rucphen T F E I

0165 346420 0165 348395 informatie@znrbv.nl www.znrbv.nl

gent Forensisch Psychiatrisch Centrum

“Alle paviljoenen situeren zich in de vorm van een waaier rond een centraal gebouw met drie bouwlagen,” vult de architect aan. “In dit centrale gedeelte bevinden zich alle ondersteunende diensten, werken ontspanningsruimten, een medico-complex, een sporthal, klas- en therapielokalen en gespreksruimten. Op de bovenste verdieping zijn de technische ruimten en de kantoren ondergebracht.” Verder is er nog een inkomgebouw met onthaal, receptie en beveiligingsbunker met daarnaast een sas voor voertuigen met toegang tot de binnenkoer (de bevoorrading van de keuken, de werkplaatsen en de technische dienst, onthaal van patiënten). ›

Participanten aan het woord Mape –vast meubilair

Mape produceerde, leverde en plaatste alle vast meubilair in het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent (FPC). "Van de inrichting van de patiëntenkamers tot de afwerking van de dienstkeukens op elke afdeling,” zegt zaakvoerder Peter Van Buggenhout. “De architect en het bestuur van het PFC bepaalden de keuze van de materialen. Alle meubilair is afgewerkt in laminaat. De tafelbladen in de patiëntenkamers hebben op elke afdeling een andere kleur en de rest van het meubilair past perfect bij de kleur van de muren." Mape, opgericht in 1967, is gespecialiseerd in de productie van keukens en badkamers op maat. “Alles gebeurt in onze eigen ateliers, waardoor wij niet alleen seriematig produceren, maar ook kunnen inspelen op specifieke vragen, zoals de inrichting van zorginstellingen,” vult de zaakvoerder aan. “Dit project maakt deze flexibiliteit duidelijk. Het was vooral uniek door de vraag van architect en bouwheer naar specifieke materialen en kleuren.” Mape was onlangs ook verantwoordelijk voor het vast meubilair in service-residentie Militza in Brugge.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 79

hermans kalwal halve liggend.pdf

25-11-13

08:57

Waarom u kiest voor Kalwall® HERMANS

Kalwall® is een diffuus lichtdoorlatend bouwsysteem voor gevels en daken met extreem goede isolatie-eigenschappen (U-waarde tot 0,28 W/m2K). Kalwall® is UV-bestendig en verkleurt niet, is zelfreiningend, zeer licht (15 kg/m2) en snel in montage.

K A LWA L L ®

Dit systeem is uitermate geschikt voor oa.: Zwembadcomplexen ● Showrooms en industrie ● Sporthallen ● Scholenbouw ● Musea ● Bureelgebouwen ● Atriums ●

J. HERMANS & C° is exclusief verdeler van Kalwall® voor de Benelux en Frankrijk. Voor meer info en technische ondersteuning: I.Z. West-Grijpen Z2 Grijpenveldstraat 20, B - 3300 TIENEN Tel. (32) 16 82 03 00 info@hermansco.be www.hermansco.be

Kalwall® is een geregistreerd handelsmerk van Kalwall Corporation

gent Forensisch Psychiatrisch Centrum

Participanten aan het woord

Participanten aan het woord Strikolith –spuitpleister

Loveld NL –levering betonelementen

Strikolith (Heist-op-den-Berg) is specialist in gevel- en plafondafwerking en produceert sinds eind jaren zeventig spuitpleister onder de merknaam Spacks. Dit familiebedrijf met vijfenveertig medewerkers heeft zijn hoofdzetel en productiesite in Raamdonksveer (Nederland) en werkt verder met exclusieve verdelers in Heist-op-den-Berg (België), in Duitsland en Groot-Brittannië. Voor het Forensisch Psychiatrisch Centrum leverde Strikolith ruim 35.000 m² Innovance spuitpleister. “Alhoewel het bestek oorspronkelijk cementdunpleister voorschreef, werd uiteindelijk toch spuitpleister gebruikt,” vertelt sales manager Geert Vande Walle. “De kunstharsgebonden spuitpleister Strikolith Innovance voldeed immers perfect aan alle eisen van het dossier. Hij is net zo kras- en stootvast als een cementdunpleister en de afwerking met een Innovance Top resulteert in een absoluut glad oppervlak. Bovendien is het product airless en kan het met een wormpomp verwerkt worden, wat de productiesnelheid verhoogt." “In dit project tonen we de veelzijdigheid van ons product,” sluit Vande Walle af. Strikolith leverde onlangs ook gevelisolatiesystemen voor sociale appartementen in Denderleeuw, een sociale woonwijk in de buurt van Chimay en verschillende Quick-restaurants.

Loveld NL is actief in architectonisch en structuurbeton. “Het bedrijf werd opgericht in 2006, nadat wij de fabriek van Schokbeton in Zwijndrecht (Ned.) overgenomen hadden,” vertelt gedelegeerd bestuurder Henry van Hulst. “Wij hebben ongeveer vijftig vaste medewerkers en werken daarnaast regelmatig met uitzendkrachten.” Loveld NL leverde de betonnen binnenspouwbladen, celwanden, binnenwanden, trappen en bordessen: 1436 elementen, goed voor een oppervlakte van 21.949 m² en 2.860 m³ beton. “Van januari tot november 2012 hebben ongeveer 25 personen in onze fabriek aan dit project gewerkt,” zegt van Hulst. “Wij produceerden deze elementen in een klein deel van onze fabriek waar zowat veertig stalen tafels automatisch rond rijden. Dat laat ons toe om op een kleine ruimte relatief veel modellen te produceren.” Het Forensisch Psychiatrisch Centrum is geen uitzonderlijk project voor Loveld NL, maar was wel bijzonder door de bouwsnelheid per bouwdeel. “Dit was ons eerste grote project in België,” sluit de gedelegeerd bestuurder af. “Wij zijn nu ook betrokken bij andere Belgische projecten, zoals de gevangenis Poort van Beveren en de Parktoren in Antwerpen.”

Doordachte materialenkeuze Bij het ontwerp van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent werd veel aandacht besteed aan de materiaalkeuze en een duurzaam energiegebruik. “Uit therapeutische overwegingen hebben wij met veel glas gewerkt. In het centrale gedeelte maken wij ook gebruik van grote patio’s voor licht en zicht en ook de verbindingsgangen omvatten zoveel mogelijk raampartijen. Ook in de patiëntenkamers hebben wij grote ramen geïntegreerd. Uiteraard voldoet dat glas aan de strenge veiligheidseisen,” vertelt de architect nog. “Alle andere gebruikte materialen zijn corrosiebestendig, slijtvast, vandaalbestendig en eenvoudig in onderhoud.” Een doorgedreven isolatie, superisolerende en zonwerende beglazing, condensatieketels en een warmtekrachtkoppelingsinstallatie resulteren in een energiezuinig gebouwencomplex.

Strikte timing Naast de architecturale evenwichtsoefening zorgt vooral de korte uitvoeringstermijn van 2,5 jaar voor een ware uitdaging. Gemiddeld 120 mensen zijn elke dag op de bouwplaats actief met één doel voor ogen: de opening in maart 2014. ❚

Technische Fiche

DUURZAAM VERDUURZAMEN MET STRIKOLITH Duurzaamheid loopt als een rode draad door de bedrijfsactiviteiten van Strikolith. Als producent en ontwikkelaar van producten voor gevel- en plafondafwerking heeft Strikolith niet alleen oog voor mens en milieu, maar ook voor esthetische bestendigheid. Wat functioneel is, mag ook mooi zijn! www.strikolith.be

Opdrachtgever: Architect (ontwerp): Architect (uitvoering en coördinatie): Studiebureau Stabiliteit: Studiebureau Technieken: Hoofdaannemer: Vast meubilair: Prefabwanden: Buitenschrijnwerk, ramen: Steeldeck: Lamellenplafonds: Spuitpleister: Pleisterwerken: Start werken: Einde werken:

Regie der Gebouwen, Brussel de Jong-Gortemaker-Algra, Rotterdam (Ned.) Abscis Architecten, Sint-Denijs Westrem Ingenieursbureau Derveaux, Gent Ingenium, Brugge Denys, Wondelgem Mape, Aaigem Loveld, Zwijndrecht Zuid-Nederlandse Ramenfabriek, Rucphen (Ned.) MSB, Zelzate Interalu, Wilrijk Strikolith, Heist-op-den-Berg Vanhees Plafonneerwerken, Hechtel-Eksel oktober 2011 maart 2014

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 81

Beernem Serviceresidentie Kasteeldomein Patershof

Nieuwe serviceresidentie streeft CO2-neutraliteit na

Leegstaand klooster omgebouwd tot seniorenwoonsten Het voormalige klooster van de missionarissen van het Heilig Hart in het Kasteelpark van Beernem kreeg een nieuwe bestemming. Cura en architect Piet Steyaert realiseerden er een serviceresidentie met drieënveertig assistentiewoningen. De troeven van dit ontwerp: een accommodatie volgens de eisen van de hedendaagse zorginstellingen, een performant gebouw op vlak van isolatie, ventilatie en energiezuinigheid én een ligging in de uitgestrekte groene omgeving van het park. Serviceresidentie Kasteeldomein Patershof is de nieuwe officiële benaming van het compleet verbouwde kloostergebouw aan de Kasteeldreef. Binnen de bestaande structuren van het gebouw tekende architect Piet Steyaert een volledig nieuwe invulling met assistentiewoningen voor senioren, een restaurant/cafetaria, een stille ruimte, een polyvalente zaal en grootkeuken, gemeenschappelijke toiletten, een verzorgings- en wasruimte, een aangepaste badkamer met Parkerbad, een kapsalon en een conciërgewoning.

Inpakken om te isoleren “Overal in het oude kloostergebouw waren echter koudebruggen en er was geen spouwisolatie, noch isolatie van vloeren of daken aanwezig,” vertelt architect Steyaert. “Daarom beslisten wij om het volledige gebouw in te pakken met isolatie en daarrond een nieuwe buitenschil in pleister aan te brengen. Ter hoogte van de stalen terrassen integreerden wij traveeën met padoekplanken op een geïsoleerd regelwerk.” Om de identiteit van het oorspronkelijke gebouw enigszins te vrijwaren, bleef de kapelgevel geconsolideerd. De moneelramen met blauwstenen omlijsting bleven behouden, terwijl de andere door slanke stalen ramen vervangen zijn. Aannemer Jacxsens & Zoon heeft de gevel gekaleid in een ‘ossenbloed’ tint, waardoor de kapel hét herkenningspunt van het domein blijft.

82 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Beernem Serviceresidentie Kasteeldomein Patershof

Participanten aan het woord Cosmolift –liftinstallaties “Wij hebben in de serviceresidentie Patershof een machinekamerloze bedden- en personenlift, een hydraulische personenlift en een goederenlift voor de keuken geïnstalleerd,” vertelt Pieter De Neve, new installations manager bij Cosmolift (Zwijnaarde). “Die ruime en geruisloze liften kregen telkens een andere opvallend frisse kleur, waardoor de herkenbaarheid verhoogd wordt.” Cosmolift is vijftig jaar geleden opgericht als familiebedrijf en maakt sinds 1988 deel uit van de groep Schindler, één van de wereldleiders in liften. Het is een zelfstandig opererende vennootschap, die zich specialiseert in de plaatsing, het onderhoud en de herstelling van liftinstallaties in West- en Oost-Vlaanderen en Brussel. De serviceafdeling staat in voor het onderhoud van zowat 4.000 liftinstallaties in Vlaanderen. Cosmolift heeft twee vestigingen –Zwijnaarde en Nieuwpoort– en stelt zeventig personen tewerk. “Wij plaatsen wel vaker liften in de zorgsector, maar dit project was uniek omdat wij drie verschillende types liften op eenzelfde locatie installeerden,” geeft Pieter De Neve aan. “Per liftinstallatie waren wij gemiddeld drie weken met vijf plaatsers op de bouwplaats actief.” Andere recente projecten zijn rusthuis Veilige Have (Aalter), het Jeugdhostel (Oostende) en de nieuwe kantoren van de Federale Politie in Gent.

CO2-neutraliteit nastreven

lift, Uw Uwlift, lift, vak.ons vak. ons vak. Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

Gent

tel.: +32 (0)9 243 85 85

Nieuwpoort

tel.: +32 (0)58 23 44 52

Nieuwpoort

Gent tel.: +32 (0)58 23 44 52

tel.: +32 (0)9 243 85 85

www.cosmolift.be info@cosmolift.be

Gent www.cosmolift.be

tel.: +32 (0)9 243 85 85 info@cosmolift.be www.cosmolift.be info@cosmolift.be

Dit nieuwe complex voldoet aan de huidige vereisten voor de zorginstellingen: woningen zonder drempel, in de hoogte verstelbare toiletten, handgrepen, inloopdouches, liften, aangepaste verlichting, …. Bijkomende uitdaging was echter de keuze van de bouwheer om zo CO2-neutraal mogelijk te bouwen. Niet evident, maar het resultaat mag er wel zijn. “Het complex voorziet gedeeltelijk in de eigen energie dankzij zonnepanelen, zonnecollectoren, een zonneboiler en warmtekorven,” legt de architect uit. “Wij kozen ook voor een vraaggestuurd ventilatiesysteem C, met recuperatie van de warmte uit de ventilatielucht warmtepompen. Verder combineert het gebouw vloerverwarming, ventiloconvectoren en handdoekdrogers voor de verwarming. Alle technieken, de energiemonitoring en het volledige zorgsysteem werden in een KNX-gebouwenbeheersysteem geïntegreerd.”

Nieuwe thuis Dit project is een voorbeeld voor de serviceflats en zorgcentra van de toekomst. Onder het motto ‘Genieten op (leef)tijd’ wil serviceresidentie Kasteeldomein Patershof echter in de eerste plaats een nieuwe thuis zijn voor senioren die zelfstandig willen blijven wonen met zorg op maat. En aangezien het omliggende park overdag voor het publiek toegankelijk is, blijft ook het contact met de maatschappij. ❚

Technische Fiche Bouwheer: Architect : Studie technieken: Hoofdaannemer: Liften: Start werken: Einde werken:

vzw Cura, Ruiselede Piet Steyaert, Nieuwpoort Ecofinity, Zwalm Jacxens R en Zn, Damme Cosmolift, Zwijnaarde oktober 2011 april 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 83

building the future

Lead and design partner Philippe SAMYN and PARTNERS - architects and engineers for the joint venture Philippe SAMYN and PARTNERS - architects and engineers STUDIO VALLE PROGETTAZIONI - architects BURO HAPPOLD - engineers

www.interbuild.be

bedrijfspresentatie

Interbuild zorgzaam in de zorg Interbuild geniet een uitstekende reputatie als specialist in grote kantoor- en openbare gebouwen, zoals het nieuwe gerechtshof en het Mas in Antwerpen, ook het nieuwe Navogebouw, het Résidence Palace en het nieuwe kantoor van de Europese president in Brussel. Die reputatie is terecht, maar onvolledig. Interbuild profileert zich ook, almaar sterker trouwens, als aannemer van woon- en zorgprojecten. "Aannemer in de meest volledig betekenis van het woord," onderstrepen de directeurs Mark Beyst en René Vanderhaegen. "We werken onder alle contractvormen, voor de overheid en de privésector. Maar onze voorkeur gaat toch uit naar overeenkomsten waarbij we al heel vroeg betrokken worden bij een project en onze knowhow en ervaring voluit kunnen inbrengen." Ze verwijzen daarbij specifiek naar de bouwteamformule. "We kunnen dan al vanaf de eerste schetsen een plafondprijs berekenen. Vanaf dat plafond kunnen we dan in de loop van het bouwproces per fase diverse suggesties voorstellen, waarmee we de prijs kunnen drukken. Voor onze partners is dit een erg zinvolle formule. Zij zijn dan dikwijls nog in een fase om te beslissen de gronden of de te renoveren gebouwen al dan niet te verwerven. Wij kunnen op dat moment al de bouwkosten plafonneren, zonder expliciete details nodig te hebben, via een elementenbegroting en met ervaringscijfers."

Zorgprojecten vormen een groot aandeel in de opdrachtenportefeuille van Interbuild. Maar ook hier komt onze uitgebreide ervaring met kantoorgebouwen goed van pas. "Meer en meer worden kantoorgebouwen omgevormd tot residentiële, vooral zorggebouwen. Vooral in Brussel merken we dit. En let op, het gaat niet altijd om oude gebouwen, maar zelfs om kantoorcomplexen die niet veel ouder zijn dan tien jaar!" Het ontwerp van nieuwe gebouwen is er dikwijls al op voorzien dat ze ooit een nieuwe functie krijgen. Gedelegeerd bestuurder Manu Coppens: "Bij de renovatie van klassieke kantoorgebouwen kunnen we nochtans ook veel verwezenlijken, zeker wanneer we ze kunnen strippen tot op de betonstructuur. Essentieel is dat er voldoende ruimte is tussen vloer en plafond. Een belangrijk aspect is verder de algemene toegankelijkheid. Bij kantoren is die eerder toegespitst op mobiele mensen. Ook de lichtinval van kantoor- en woongebouwen verschilt sterk." ›

Les Azalées Nabij de VRT-site in Brussel verbouwt Interbuild de vroegere Mobistarkantoren (1987) tot een rusthuis met 162 bedden, naar plannen van architectenkantoor Jaspers-Eyers. Het gebouw wordt volledig gestript. "De gevelbekleding in natuursteen blijft behouden, maar we vervangen de gordijngevel door metselwerk. Binnen vormen we, door een aantal welfsels weg te nemen, twee patio’s met crepigevels," legt Mark Beyst uit. "Op kelderniveau komen een grote keuken, vestiaires, opslagruimtes, vergaderruimtes en een mortuarium. Niveau -2 en -3 blijven behouden als parkeerruimte."

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 85

bedrijfspresentatie

Ter Zee Dit nieuwbouwproject in Wenduine (ABV+ Architecten) telt 57 serviceflats. Het complex bestaat uit twee blokken met drie bovengrondse en ĂŠĂŠn ondergrondse bouwlaag. Die laatste fungeert als parking en technische ruimte. Het geheel omvat ook een polyvalente ruimte en verschillende daktuinen en groendaken. "Groendaken zijn nagenoeg de standaard geworden bij nieuwe zorgprojecten," vult Manu Coppens (Interbuild) aan.

86 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

bedrijfspresentatie

IGLO Iglo (InterGenerationeel project LinkerOever) in Antwerpen is een veel aantrekkelijker woonproject dan de naam laat vermoeden. Zorgbedrijf Antwerpen wil hier de sociale samenhang tussen verschillende generaties en culturen in de wijk bevorderen. Een onderdeel ervan zijn 64 serviceflats en een dienstencentrum (architectenkantoren DHP en De Vylder-Vinck-Taillieu). De serviceflats zijn verdeeld over twee gebouwen met elk zes verdiepingen. Ze zijn zo ontworpen dat het later gemakkelijk is drie flats tot twee of twee tot ĂŠĂŠn om te vormen. Het dienstencentrum tussen beide gebouwen in is omgeven door afgesloten buitenruimtes.

Kasterlinden-De Poolster In een DBFM- (Design, Build, Finance, Maintain), PPS- en bouwteamproject staan Interbuild, zusterbedrijf en projectontwikkelaar Kairos en dochterbedrijf BAM FM mee in voor het duurzaam heropbouwen en onderhouden van de bestaande school Kasterlinden-De Poolster annex revalidatiecentrum voor slechthorende, slechtziende en autistisch kinderen in Sint-Agatha-Berchem. De opdracht omvat de realisatie van sportterreinen, omgevingswerken, een zintuigentuin, verschillende schoolgebouwen, een sporthal, een internaat, een revalidatiecentrum en een ondergrondse parking. Kenmerkend zijn de doorgedreven isolatie, de zonneboiler en warmtepomp en het gebruik van regenwater. Tijdens de bouwwerken, die tot de zomer van 2015 duren, blijft de school in gebruik. Dit impliceert uitgebreide en nauwgezette veiligheidsmaatregelen. .

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 87

Nieuwpoort Woonzorgcentrum De Zathe

Osar Architects realiseert nieuw ‘zorghotel’ in Nieuwpoort

Huiselijke sfeer centraal in woonzorgcentrum De Zathe Onlangs namen de bewoners van woonzorgcentrum De Zathe in Nieuwpoort hun intrek in hun nieuwe ‘woningen’. Net als bij hun andere zorgprojecten stappen de architecten van Osar radicaal af van het klassiek rusthuismodel en streven naar een huiselijke sfeer. Hoofdaannemer Antwerpse Bouwwerken levert een gebouw op met grote glaspartijen en oog voor duurzame energie op een open site met een fiets- en wandelpad en een plein. Dit bevordert het contact van de bewoners met de buurt. De infrastructuur van het oude rusthuis in Nieuwpoort, ook bekend onder de naam De Zathe, voldeed al langer niet meer om de senioren een aangepaste huisvesting te bieden. “Eerst wilden wij het bestaande complex volledig aanpassen, maar toen bleek het daar omwille van de beperkte ruimte onmogelijk om in leefgroepen te werken. Daarna dachten wij aan een nieuwe locatie bij het Stationsplein,” vertelt OCMW-voorzitter Frans Lefevre. “De doorbraak kwam er echter toen het stadsbestuur de infrastructuur van de plaatselijke voetbalploeg vrijgaf. De keuze was snel gemaakt, want deze site lag centraal in het stadscentrum.” Osar architects ontwierp de nieuwe zorgsite, die afstapt van de traditionele ‘rusthuisarchitectuur’ en voluit gaat voor een aangename ‘thuis’ waar de bewoner en de gebruiker centraal staan.

Een nieuwe thuis Het nieuwe woon- en zorgcentrum de Zathe omvat 60 RVT-bedden, 33 ROBbedden en 3 kamers voor kortverblijf. Het complex bestaat uit drie bouwlagen en is daarmee hoger dan de omliggende woningen. “Daarom hebben we de massiviteit ervan doorbroken door aan een deel van de zuidelijke kant slechts één bouwlaag te bouwen,” zegt projectarchitect Dominique Verbuyst. “Zo valt er ook voldoende licht binnen in de kamers en in de binnentuin. Bovendien zijn de gevels opgebouwd in de traditionele geel/groen/oranje-kleurige bakstenen in het kruisverband, typisch voor de streek, en werd het buitenschrijnwerk ook aangepast aan de omgeving.” ›

88 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Nieuwpoort Woonzorgcentrum De Zathe

Participanten aan het woord

Limeparts –geventileerde aluminium cassettegevel

Bevloeringen Bulcke – wandbetegeling keukens, sanitaire cellen en douches Bevloeringen Bulcke (Knesselare) plaatste de wandbetegeling in de keukens, sanitaire cellen en douches van woonzorgcentrum De Zathe. Het familiebedrijf ontstond in 1932 met de oprichting van een eigen tegelfabriek en maakte eind jaren vijftig de overstap naar de verkoop van tegels, met eigen plaatsingsdienst. “We zijn gespecialiseerd in de plaatsing van wandtegels en de uitvoering van waterdichte systemen,” vertelt zaakvoerder Geert Bulcke. “In De Zathe plaatsten we wandtegels van het merk Sphinx in formaat 15/15 en in verschillende kleuren (blauw, geel, limoen, ...). Een oplossing van Eurocol, die een dispersieprimer, Euroband en Eurocoat, en de daarbijhorende tegellijm combineert, zorgt voor een waterdichte afwerking in de douches.” Bevloeringen Bulcke telt dertig medewerkers, waarvan een ploeg van vier arbeiders dit project voor zijn rekening nam. De onderneming was ook betrokken bij het project woon- en zorgcentrum Herfrust (Belsele) en werkt momenteel mee aan het nieuwbouwproject Militza Hanzepark (Brugge) en de renovatie van het AZ Sint-Jan Brugge. “Naast projecten met aanbesteding houden we genoeg capaciteit vrij voor particuliere projecten,” onderstreept de zaakvoerder.

Limeparts (Genk), opgericht in 1989, is gespecialiseerd in de levering van geventileerde cassettegevels en laat de klant en/of architect de keuze tussen acht materialen voor de opbouw van de buitengevel. “We leverden en plaatsten ongeveer 500 m² gevelbekleding met ook de raam-, daken andere afwerkingen voor woonzorgcentrum De Zathe,” vertelt director sales & marketing Geert Michels. “De architect en de bouwheer kozen aluminium omwille van de duurzaamheid en de esthetische gelakte afwerking. Daarenboven beperkt het lage gewicht van het systeem de belasting op de onderliggende structuur.” Limeparts heeft meer dan twintig jaar ervaring, maar beschouwt toch elk project als uniek. De firma levert gevelbekleding voor alle mogelijke projecten van puur industrieel tot high tech afwerking. “Aangezien we ons sterker op de zorgsector willen richten, is De Zathe een mooie referentie,” geeft Geert Michels aan. “We realiseerden het volledige project, van engineering tot montage, in een tijdspanne van vier maanden.” Limeparts was recent ook betrokken bij andere zorgprojecten, waaronder AZ Jan Palfijn en het UZ in Gent en het AZ van Veurne.

creatieve oplossingen voor gevelbekleding

Kwadamstraat 1 9910 Knesselare, België Tel.: +32 (0)9 325 80 10 Fax: +32 (0)9 325 80 16 GSM: +32 (0)496 27 28 11 E-mail: toon.bulcke@bulckebevloeringen.be Website: www.bulckebevloeringen.be

www.limeparts.be

limeparts 1/4.indd 1

25/11/13 13:28

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 89

Nieuwpoort Woonzorgcentrum De Zathe

Osar Architects ontwierp een ‘hotel’, waar de bewoners zich thuis moeten voelen. De lange gangen lijken onderbroken dankzij kleur op en niveaus in de plafonds. Ook de hoge afwerkingsgraad met bijvoorbeeld parketvloer in leefruimtes, gangen en kamers, én tapijt en een haard in de salons versterkt de huiselijke sfeer. “De ruime kamers hebben een moderne look met twee grote ramen en een sober interieur,” vertelt de architect. “Ze zijn slechts gedeeltelijk voorzien van vast meubilair, waardoor de bewoners hun eigen meubeltjes kunnen meebrengen.” Naast deze uniforme en comfortabele kamers met sanitaire cel is er ook een centrale keuken en een aantal gemeenschappelijke functies zoals onthaal, kapsalon, polyvalente ruimte, administratie, … Op het gelijkvloers en de twee verdiepingen bevinden zich telkens leefruimtes met een groot terras en een eigen keukentje voor groepen van zestien bejaarden. Verder is de tuin eigenlijk het kloppende hart van het woonzorgcentrum. “Er is een natuurlijk afgesloten binnentuin voor alle residenten, met speciale aandacht voor de dementerende bewoners en daarnaast aan de voorzijde van het gebouw een open verhard terrein, die grenst aan het stedelijke gebied van Nieuwpoort,” vult architect Verbuyst aan. “Aan de achterzijde gaat een groene gordel over in de bomenrij van het jaagpad.” Glas is misschien wel het belangrijkste kenmerk van dit nieuwbouwvolume. De vele glazen wanden zorgen voor lichtinval in de leefruimtes en salons en voor een goed onderling contact tussen de bewoners, tussen de bewoners en het personeel en uiteraard ook met de omgeving. Woonzorgcentrum De Zathe wil zo het contact met de omgeving bewaren.

Warmte en koelte Ontwerpteam en OCMW-bestuur kozen voor een duurzaam concept met onder meer ventilatie met warmteterugwinning en buitenzonwering (aluminium luifels en screens). Een BEO-veld in combinatie met een warmtepomp zorgen voor verwarming in de winter en afkoeling in de zomer voor de leefruimtes en de cafetaria.

Investeren in de mens Woonzorgcentrum De Zathe is een nieuwe thuis voor de bewoners, maar opent ook nieuwe mogelijkheden voor het onderhoudspersoneel, die vanaf nu ook ‘huismoeders’ worden en de bejaarden bijstaan bij, bijvoorbeeld de voorbereiding van de maaltijden in de keukentjes, de middagkoffie, het terughangen van de gewassen kledij, .... “De bouw van dit woonzorgcentrum kadert in een groter zorgproject. In een volgende fase trekken wij serviceflats op aan de overkant van het plein,” sluit de OCMW-voorzitter af. ❚

Technische Fiche Opdrachtgever: Bouwheer: Architect: Studiebureau Stabiliteit: Studiebureau Technieken: Hoofdaannemer: Geventileerde aluminium cassettegevel: Wandbetegeling: Start werken: Einde werken:

90 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

OCMW Nieuwpoort Belfius, Brussel osar architects, Antwerpen Establis Group, Roeselare Ingenium, Brugge Antwerpse Bouwwerken, Antwerpen Limeparts, Genk Bevloeringen Bulcke, Knesselare november 2010 september 2013

Journaal pen zoals koks en onderhoudspersoneel. Essentieel is er een goede work/ life-balance, afgestemd op de individuele wensen van medewerkers en aan de mogelijkheid voor interne mobiliteit. Elk jaar zijn er meer dan 400 wijzigingen in arbeidsregime. In 2012 kwamen meer dan 500 nieuwe medewerkers in dienst die allemaal een peter of meter kregen om hen langdurig te begeleiden. Meer info: www.zorgbedrijf.antwerpen.be

Zorgbedrijf Antwerpen opent dienstencentrum Mortetusburg In de Antwerpse deelgemeente Hoboken kunnen senioren voortaan terecht in het gloednieuwe dienstencentrum Moretusburg, in de gelijknamige wijk. Hoboken telt meer dan 6.500 zestigplussers. In de wijk Moretusburg bleven de ontmoetingsmogelijkheden voor hen beperkt, want bestaande dienstencentrum was uitgeleefd en voldeed niet meer aan de hedendaagse comforteisen. Daarom ging Zorgbedrijf Antwerpen op zoek naar een nieuwe locatie in de wijk. Zo groeide het idee om de een nieuwbouw te koppelen aan de seniorenflats van Woonhaven. Het nieuwe dienstencentrum heeft een cafetaria met veel licht, een polyvalente ruimte en een biljarthoek. Bouwbedrijf Brebuild (Antwerpen) trok het op naar een ontwerp van Binnemans architecten (Wilrijk). Meer info: www.zorgbedrijf.antwerpen.be

Kritiek op ziekenhuiskosten symptoom van nakende verkiezingen?

Eeklo wil duurzaam verwarmen Onder de site van het nieuwe ziekenhuis Alma, dat momenteel oprijst in Eeklo, heeft aannemer MBG een BEO-veld met 104 150 m diepe boorsondes aanbracht, voor het gebruik van bodemwarmte en -koelte. Het ziekenhuis krijgt ook een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (WKK). Dit alles kadert in het streven van Eeklo om zijn energieproductie en -verbruik te verduurzamen. Het ziekenhuis zal een gelijkvloers en zes verdiepingen tellen. De ruwbouwwerken moeten in de loop van 2014 rond zijn, maar het kan nog tot 2017 duren eer alle andere werken achter de rug liggen. Eeklo overweegt ook de uitbouw van een lokaal warmtenetwerk. Met de afvalverbrandingsinstallatie van de intercommunale IVM is alvast een belangrijke warmtebron voorhanden. Momenteel wordt bij het verbrandingsproces elektriciteit geproduceerd, maar gaat de restwarmte verloren. De huidige milieuvergunning loopt in 2016 vast en het is niet zeker dat er een nieuwe zal worden uitgereikt. In dat geval bestaat de mogelijkheid van een klein netwerk op basis van WKK van het ziekenhuis. Meer info: www.mbg.be

De erelonen die de artsen aanrekenen maken dat een eenpersoonskamer in een dagziekenhuis vijf keer meer kost dan een gemeenschappelijke kamer. Dat zegt althans de negende ziekenhuisbarometer van de Christelijke Mutualiteiten (CM). "Dit kan niet langer," reageert zegt SPA-parlementslid Karin Temmerman. "We moeten supplementen verbieden. Overal, in elk kamertype. Supplementen hebben geen plaats op de ziekenhuisfactuur. De kamerkeuze mag geen impact hebben op de prijs of de kwaliteit van de zorg. 14% van de Belgen zegt zorg uit te stellen om financiële redenen. We moeten elke drempel om zorg te vinden, wegnemen. Niemand mag zich verplicht zien om zorg uit te stellen. Te hoge supplementen zorgen voor barrières." Meer info: www.cm.be

Zorgbedrijf Antwerpen HR-ambassadeur 2013 Tijdens het Gala van de Vlaamse HR-ambassadeurs is Zorgbedrijf Antwerpen uitgeroepen tot HR-ambassadeur 2013. Andere genomineerden waren Bpost, de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid en Grontmij. De onderscheiding wordt jaarlijks uitgereikt aan een onderneming die zich onderscheidt op het vlak van HR. Vorige HR- Ambassadeurs waren Volvo, Daikin, Vandemoortele, VDAB en Janssen Pharmaceutica. Met 42 dienstencentra, een gamma aan thuisdiensten (poetshulp, gezinszorg, thuisverpleging, …), 3.000 serviceflats en zeventien woonzorgcentra heeft Zorgbedrijf Antwerpen alles in huis om Antwerpse senioren comfortabel ouder te laten worden. Het is de grootste speler in de Antwerpse zorgsector met 3.700 medewerkers die elke dag 16.000 klanten helpen. Daarnaast begeleidt Zorgbedrijf Antwerpen ook 200 jongeren in de jeugdzorg. Zorgbedrijf Antwerpen voerde al bij zijn oprichting in 2009 een bediendenstatuut in voor alle medewerkers, dus ook voor traditionele arbeidersberoe-

(foto MBG)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 91

VCB Nieuws

VCB-verkiezingsmemorandum over wonen De woonconjunctuur verloopt negatief. Vooral de bouw van huizen verloopt minder goed. Nochtans bestaat in Vlaanderen een forse behoefte aan bijkomende nieuwe woongelegenheden. Bovendien is het bestaand woningpatrimonium dringend aan renovatie en vervanging toe. Omwille van deze uitdagingen is het verkiezingsmemorandum van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) specifiek gewijd aan de woonproblematiek. De VCB verwacht dat het aantal gezinnen in Vlaanderen dit en volgend decennium met ongeveer 600.000 zal toenemen. De overheid kan deze sterke toename enkel opvangen met een combinatie van maatregelen: door verder in te zetten op de bouw van woontorens, door renovatie en vervangende nieuwbouw te stimuleren, door stadsvernieuwingsprojecten te versnellen en tegelijk door de oppervlakte die bestemd is voor wonen, volledig te benutten.

16,5% van Vlaanderen voor wonen De nieuwe Vlaamse regering mag dus geen afbreuk doen aan de 16,5% van de Vlaamse oppervlakte die volgens de gewestplannen voor wonen is bestemd. De VCB kant zich tegen plannen om de onbebouwde woonpercelen onbewoond te laten. De Vlaamse overheid moet integendeel een monitoringsysteem opzetten dat de gemeenten ertoe aanzet om onbebouwde of onderbenutte bouwpercelen aan te wenden om aan de stijgende woonbehoeften te voldoen. De bouwsector gaat de laatste jaren trouwens helemaal anders om met onbebouwde percelen dan in het verleden: met kleinere percelen, met meer woonerven, met meer driegevel- en rijwoningen en met een hoger percentage aan appartementen. Vaak is het nu de overheid die zich tegen een verdere verdichting kant. Om de groeiende bevolking tijdig te kunnen opvangen moet de overheid haar woonbeleid fundamenteel herdenken. Tot nu toe vormde de uitbreiding van het aanbod aan sociale woningen de voornaamste beleidsdoelstelling. De komende jaren moet de overheid een beleid voeren waardoor al de bijkomende gezinnen over een betaalbare woning kunnen beschikken. Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB: “We moeten evolueren van een aanbod- naar een

vraaggestuurd woonbeleid, dat efficiënt kan reageren op de fors toenemende woonbehoefte. Ten gevolge van de zesde staatshervorming krijgt de Vlaamse regering trouwens belangrijke bijkomende instrumenten om de woningbouw in het algemeen te ondersteunen.”

Woonbonus voor bouw en renovatie Opdat wonen voor een maximaal aantal Vlamingen betaalbaar zou blijven vraagt de VCB het systeem van de woonbonus te behouden voor alle Vlamingen en met name voor de bouw en renovatie van woningen. De VCB is alvast verheugd dat de federale regering intussen besloten heeft de woonbonus in haar huidige vorm te behouden tot eind 2014. Tevens pleit de VCB ervoor de gratis verzekering gewaarborgd wonen extra te stimuleren. Het huidige grensbedrag op de vastgoedwaarde (320.000 euro) om hiervan gebruik te kunnen maken moet worden opgetrokken. Als aanvulling op de woonbonus moet de nieuwe regering een substantiële bouwpremie invoeren waarmee minder bemiddelde gezinnen bij het afsluiten van een hypothecaire lening hun eigen inbreng kunnen verhogen. De overheid moet deze premie dan ook in een vroeg stadium toekennen. Verder is de VCB voorstander van de toekenning van huursubsidies om voor gezinnen die zich geen eigen woning kunnen veroorloven, tot energiezuinige huurwoningen te komen. Tenslotte vraagt de VCB maatregelen die het renovatieritme voor bestaande woningen opdrijven van minder dan 1% nu naar 2,5% per jaar. De federale overheid moet tegelijk het verlaagd btw-tarief van 6% voor vervangende nieuwbouw veralgemenen. De volledige tekst van het memorandum staat op www.vcb.be. ❚

Inbreidingsgerichte woonuitbreidingsgebieden aansnijden is nodig om de fors stijgende bevolking op te vangen.

92 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Partn er van

VCB Nieuws

Vastgoedwereld kritisch over Gents beleid In het kader van het zevende Vastgoedevent van Gent kregen vastgoedontwikkelaars en -investeerders ruimschoots de kans hun stem te laten horen: op de ontbijtcauserie die ter voorbereiding van het event werd georganiseerd, via de interviews die het Centrum voor Ondernemen van HoGent vooraf had afgenomen, en op het event zelf via het gebruik van stembakjes.

Burgemeester Daniël Termont (SPA): “Dit stembakje dient niet om ons weg te zappen.”

In opdracht van de stuurgroep van het Vastgoedevent heeft het Centrum voor Ondernemen een vijftiental vastgoedontwikkelaars en -investeerders diepgaand bevraagd rond het investeringsklimaat in Gent. Ongeveer de helft stond overwegend negatief tegenover het gevoerde beleid, 20% neutraal en 30% positief. Een belangrijk knelpunt is de niet-eenduidige houding van de administratie. De verschillende diensten komen vaak met tegenstrijdige adviezen en beslissingen. Vergunningsprocedures geraken niet afgewerkt binnen een legislatuur. Daardoor ontbreekt het aan rechtszekerheid. Projectvergaderingen zijn niet bindend. De sector pleitte voor projectcoördinatoren zoals die momenteel al bij brownfieldconvenants bestaan. Schepen Tom Balthazar (SPA) repliceerde op het event zelf dat een Gentse Bouwmeester coördinerend zou kunnen optreden.

Te lange voortrajecten Op de eerder georganiseerde ontbijtcauserie had Philippe Van Wesenbeeck, directeur van de dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, aan de hand van statistieken aangetoond dat de stad Gent stedenbouwkundige vergunningen op korte termijn toekent. Maar uit de bevraging van het Centrum voor Ondernemen bleek dat vooral het voortraject ontwikkelaars en investeerders zorgen baart. Afhankelijk van de complexiteit en omvang van het project duurt het voortraject twee tot zes jaar. De sector heeft berekend dat voor 600 tot 800 miljoen euro aan projecten op een of andere manier geblokkeerd zijn. De uitvoering van die projecten zou zo’n tweeduizend mensen aan het werk kunnen stellen.

Partn er van

Een aantal stedenbouwkundige eisen kunnen evenmin op begrip rekenen, zoals de verplichting om in een aantal driekamerappartementen te voorzien. De overheid zou ook een hogere woondensiteit en meer bouwlagen en hoogbouw moeten toestaan. Bovendien stelde 63% van de deelnemers op het event zelf dat het aantal toegelaten parkeerplaatsen te beperkt is in verhouding tot de vraag. Voor de binnenstad opteerde 57% voor een én-én verhaal d.w.z. dat de overheid maximaal moet inzetten op de auto én op de alternatieven. Schepen Filip Watteeuw (Groen) gaf echter aan dat deze combinatie soms onmogelijk is. Een derde van de auto’s in Gent betreft louter doorgaand verkeer. Is het dan een optie de auto enkel toe te laten waar dit echt nodig is en voor het overige maximaal de verplaatsingen te voet, met de fiets of het openbaar vervoer te bevorderen? Hier was slechts 30% van de zaal voorstander van.

Verwevenheid van wonen en werken Ongeveer de helft van de deelnemers beoordeelde de houding van de stad tegenover de aanwezigheid van kantoorgebouwen in de binnenstad als afwijzend, terughoudend of althans als onduidelijk. Schepen Mathias De Clercq (VLD) verdedigde het principe van de verwevenheid van KMO’s met het woongebied. Hij wees ook op de sterke groei van de Gentse kantorenmarkt. Nog een heikel punt betreft de verhouding tussen private ontwikkelaars enerzijds en het stadsontwikkelingsbedrijf Sogent en de sociale huisvestingsmaatschappijen anderzijds. Op het event stemde 66% van de deelnemers in met de stelling dat de sociale huisvestingsmaatschappijen in concurrentie staan met de private woningmarkt en van de overheid voorrechten krijgen die private bedrijven niet kunnen ontvangen. Op het Vastgoedevent kwamen drie reportages aan bod: over de ICT-cluster die momenteel in Gent wordt uitgebouwd, over de ecologische woonwijk die op de site van het gesloopte Ottenstadion moet komen en over de plannen om de verkeerssituatie aan het Dampoortstation te verbeteren. Deze reportages zijn te zien op www.vastgoedevent.be. ❚

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 93

BVA Nieuws

BVA STUDIEMIDDAG OVER STADSONTWIKKELING IN ANTWERPEN Op 30 augustus 2013 organiseerde BVA een studiemiddag over stadsontwikkeling in Antwerpen. Er werd gestart in 'Den Bell', het gerenoveerde torengebouw van de vroegere Bell Telephone Manufacturing Company, waarin nu diverse administratieve stadsdiensten zijn gehuisvest. Het is ook de thuisbasis van Antwerps stadsbouwmeester, Kristiaan Borret. Deze vertelde hoe hij vanuit een onafhankelijke positie het college adviseert en hoe hij de stedelijke diensten ondersteunt met het oog op maximale ruimtelijke kwaliteit. Onder begeleiding van Projectbureau Bouw- & Patrimoniumonderhoud, werd vervolgens een bezoek gebracht aan het gebouw. Daarna volgde een bezoek aan ‘t Groen Kwartier. Op de site van het voormalig Militair Hospitaal worden hier een 400-tal woningen gebouwd. Projectleider Philip Rubbens van Matexi schetste de karakteristieken van de omgeving en de criteria van de wedstrijd. Vervolgens lichtte projectarchitect Guy Van Seters van Achtergael Architecten toe hoe ze dit vertaalden in het masterplan en de praktische realisatie van het project. Met dank aan de Stadsbouwmeester, Projectbureau Bouw- & Patrimoniumonderhoud en Achtergael Architecten. ❚

OPLEIDINGSSESSIES GYPROC EN ISOVER

BUREAU PARTNERS WINT BVA ARCHIGOLDCUP 2013 GENT

Op 17 september was er een nieuwe BVA ‘Handen uit de Mouwen’-namiddag. Ruim vijftig architecten gingen aan de slag in vier proefruimtes, begeleid door technische experten: plaatsen en afwerken van de wanden; luchtdicht isoleren van hellende daken; correct bevestigen van het dampscherm en de luchtdichte afwerking van het geheel; plaatsen van de suspente integra 2, het nieuwe isolatiesysteem met de gele ophangpijltjes. Tips en tricks werden uitgewisseld om luchtdichte details efficiënt uit te voeren. Met dank aan onze gastheer. ❚

De vierde Gentse editie van de BVA Archigoldcup werd op 23 september afgesloten in een spannende finale waarin Bureau Partners de ploeg van Coussée & Goris / DBDS versloeg met 3-5. ABSCIS architecten won de wedstrijd voor de derde plaats van ASA met 10-4. De fairplay beker ging dit jaar naar Robbrecht&Daem/MJ Vanhee. Het was opnieuw een bijzonder sportief toernooi en de twaalf deelnemende ploegen worden volgende zomer weer verwacht. Met bijzondere dank ook aan de sponsors: Reynaers, Foamglas®, Bulex, Vande Moortel, Derbigum en Brummo, die er voor zorgden dat we de infrastructuur konden ter beschikking stellen en dat we de dorstige spelers en supporters een drankje konden aanbieden. ❚

BVA BEZOEKT VERDICKT & VERDICKT Op 27 september was BVA te gast bij Verdickt & Verdickt Architecten in Antwerpen. Het bureau werd in 1998 in Antwerpen opgericht door de broers Nico en Carl Verdickt. De bezoekers werden ontvangen in de voormalige suikernatie 'Comptoir Sucrier,' die door V&V is verbouwd tot een werken woonerf. Het centraal binnengebied kreeg een gemeenschappelijk karakter. Hierlangs werd de circulatie georganiseerd naar de lofts in het achtergelegen pakhuis, het kantoor (waarin zij zelf hun bureau hebben ondergebracht), de koertjes en tuintjes, de gemeenschappelijke fietsenberging en de tuinfaciliteiten.

gistieke ruimten, buurtsporthal en nieuwbouw sporthal. Carl vertelde over de wijze waarop hun ontwerp inspeelde op de vragen in het programma, over hoe er tegemoet gekomen werd aan de budgettaire beperkingen, over de technische implicaties van bepaalde keuzes en de creativiteit die nodig was om eisen en middelen met mekaar in overeenstemming te brengen. Met dank aan onze gastheer en Wienerberger. ❚

Carl vertelde openhartig over hoe zij destijds waren gestart en wat zij intussen hadden gedaan. Over hun dromen en ambities en over de moeilijkheden die ze soms ondervonden bij het realiseren ervan. Daarna nam hij de groep mee op sleeptouw, eerst door het eigen kantoor, daarna langs interessante projecten in de omgeving en hun voormalig kantoor om af te sluiten in Park Spoor Noord. Hier realiseerden V&V hun grootste project tot nu toe: de herbestemming van de historisch waardevolle WDT-loods tot evenementenhal, kantoren, lo-

LIDMAATSCHAP BVA Architecten en uitoefenaars van aanverwante beroepen kunnen lid worden van de Bond van Vlaamse Architecten. U kunt alle info hierover terugvinden op www.bondvlaamsearchitecten.be en er online het aanvraagformulier invullen.

94 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CIB Nieuws

2014 cruciaal jaar voor woonbeleid

Vastgoedmakelaars willen beleidsmakers goede voorzet geven De maatschappelijke en economische rol van de vastgoedsector is niet te onderschatten. Precies daarom doet CIB Vlaanderen, de grootste vertegenwoordiger van Vlaamse vastgoedmakelaars, er alles aan om actief mee te denken over het woon- en vastgoedbeleid in zijn ruimste vorm. Dit in het voordeel van de markt en dus van zowel vastgoedmakelaars als consumenten. 2014 is daarbij een cruciaal jaar, gezien er heel wat bevoegdheden aan de gewesten worden overgedragen. Vlaanderen kan nog meer zijn eigen woonbeleid uitstippelen. Met een aantal goed onderbouwde voorstellen die ruim gedragen worden door de sector, wil de beroepsvereniging de beleidsmakers de goede voorzet geven. WOONBONUS Geleidelijk hervormen met focus op starters CIB Vlaanderen is bezorgd over de manier waarop de discussie over de woonbonus in de aanloop naar de regionalisering wordt gevoerd. Controversiële interventies die bestaande zekerheden in vraag stellen, zijn nefast voor onze gezonde en stabiele vastgoedmarkt. De sector vraagt de Vlaamse overheid dan ook om de rechtszekerheid te respecteren en de woonbonus voor de bestaande contracten te vrijwaren. Voor de nieuwe contracten stelt ze in datzelfde opzicht een zeer gerichte en geleidelijke hervorming voor, die meer kan focussen op de ondersteuning van starters. Door het fiscaal voordeel te concentreren aan het begin van de looptijd van het hypothecair krediet en het aftrekbare bedrag in die periode te maximaliseren, moet de woonbonus een veel directer verschil maken bij de aankoop van een woning. Concreet schuift de sector het voorstel naar voren om een hoog maximaal aftrekbaar bedrag in de eerste jaren te verenigen met een stapsgewijze afname na elke periode van tien jaar. Met dit voorstel dat CIB Vlaanderen in haar memorandum verder heeft geconcretiseerd, wil ze de beleidsmakers overtuigen om onverkort te blijven inzetten op de ondersteuning van eigendomsverwerving. De beroepsvereniging wil met haar voorstellen de beleidsmakers de goede voorzet geven.

Betaalbaar wonen was het centrale thema tijdens het Vastgoedcongres van 22 november.

REGISTRATIERECHTEN Verlagen en vereenvoudigen Om de betaalbaarheid van wonen te bevorderen, streeft de sector naar een substantiële verlaging van het tarief van de registratierechten naar 5%. Dit moet de verhuisbereidheid en de arbeidsmobiliteit verhogen en het transactievolume doen toenemen. Tegelijkertijd kan dit de omvang verminderen van de eigen middelen die jonge gezinnen en starters voor een aankoop moeten verzamelen. Naast een verlaging van het tarief is er ook nood aan een vereenvoudiging van het stelsel van de registratierechten. Het huidige systeem met drie tarieven, diverse abattementen en de meeneembaarheid is complex en weinig transparant. Bovendien heeft het klein beschrijf door het gebruik van een vaste, niet-geïndexeerde grens van 745 euro een uitdovend karakter. Een hervorming dringt zich dus op. CIB Vlaanderen is daarbij gewonnen voor de toepassing van een vlak tarief van 5% in de registratierechten, gekoppeld aan één standaardabattement van 25.000 euro voor de enige eigen woning. Interesse in de actiepunten van CIB Vlaanderen? Je vindt ze in het CIB- memorandum op www.cibweb.be ❚

Pa r t ner va n BOUWEN AAN VLAANDEREN | 95

FAC bundelt informatie over berekening U-waarde Op haar partnermeeting van 24 oktober op de Ark in Antwerpen heeft de Federatie Aluminium Constructeurs (FAC) haar informatiebrochure met richtlijnen voor de berekening van de U-waarde van ramen en gordijngevels voorgesteld.

Ilse Claeys (Clusta) aan het woord.

Strikt genomen bevat die brochure geen nieuwe elementen. Toch vult ze een aanzienlijke leemte op. Want al die informatie bestond eerder wel, maar zat hopeloos verspreid over verschillende wetteksten, normbeschrijvingen, handleidingen en dies meer. Bovendien is er bij de berekening van energieprestaties van raamprofielen en vliesgevels soms ruimte voor interpretatie en waren er verschillende vuistregels om de waardeberekeningen uit te voeren in omloop. De FAC zorgt hier nu voor eenvormigheid.

De FAC-richtlijnbrochure verduidelijkt een aantal essentiële begrippen en legt diverse berekeningsmethoden uit. Specialiste Ilse Claeys (kenniscentrum Clusta) verzorgde de presentatie. Ze lichtte ook de invloed van allerlei randfactoren op de prestaties van een onderdeel toe. Zo zal een spacer, afhankelijk van het materiaal van het profiel waarin het is verwerkt, een andere thermische score halen. Claeys en Pieter Verstuyft, thermisch specialist bij Belgo Metal, waren trowuens de hoofdauteurs van de FAC-publicatie, waaraan ook talrijke andere sectorspecialisten bijdroegen. "We zijn van plan om nog meer richtlijnen te publiceren," zegt FAC-woordvoerder Andy Coninx. "Over duurzaam bouwen met aluminium schrijnwerk, over levende gevels , over de juiste uitvoering van bouwknopen om koudebruggen te voorkomen en over luchtdichtheid. Samen moeten ze een kwaliteitshandboek vormen, dat dan weer als basis kan dienen voor een keurmerk." Meer info: www.fac-belgium.eu

Staatssecretaris John Crombez (SPA) liet zich vertegenwoordigen door zijn kabinetsadviseur Kristof Salomez.

❚

Bieke Gepts (Essenscia) presenteerde de resultaten van een bevraging over de marktsituatie en –verwachtingen.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 97

Litefront voor een Litefront is een nieuw profielsysteem, verdeeld door Dejond. Het is geschikt voor glaspanelen van 21 en 25 mm. Zijn uitgekiende eigenschappen maken het een ideale oplossing om hedendaagse glazen balustrades te realiseren. De hedendaagse smaak geeft immers de voorkeur aan eenvoudige vormen en strakke lijnen. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend, in combinatie met een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving.

De perfecte glazen balustrade Het Litefront systeem met zijn geraffineerd bevestigingssysteem dat in de hoogte regelbaar is opent nieuwe perspectieven voor moderne glazen balustrades. De hedendaagse architectuur geeft de

voorkeur

aan

eenvoudige

vormen en strakke lijnen. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend en zorgt tegelijkertijd voor een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Hoewel polyvalent en eenvoudig te plaatsen beantwoordt het toch aan de hoogste architectonische eisen.

DEJOND NV. Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

98 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 dbs@dejond.com

www.dejond.com www.litefront.be

perfecte glazen balustrade Het systeem bestaat uit het eigenlijke profiel en de nodige toebehoren voor bevestiging. Dit maakt dat er verschillende plaatsingsmogelijkheden bestaan: langsheen de binnen- of buitenkant van een betonnen dakrandwering, vrij op het waterlijnoppervlak of geĂŻntegreerd in de thermische isolatie. Ondanks die veelzijdigheid blijft het een eenvoudig te monteren systeem, dat bovendien beantwoordt aan de hoogste architectonische eisen. De glasplaten zelf worden met een klassieke rubber dichting in de profielen geschoven en daarna met een vulmassa afgekit. Het innovatieve aspect zit in de bevestiging. "Door de in het profiel aangebrachte zwaluwstaartgleufjes kunnen de bevestigingen op elke gewenste hoogte worden geschoven en daar gefixeerd worden. Gaatjes in de profielen boren is daarmee verleden tijd," zegt Luc Hermans van Dejond, die ook onderstreept dat Litefront daarmee voorsprong neemt op de rest van de markt. Ook van ongemakkelijke onderboringen is er geen sprake meer, de nodige gaten zijn al vooraf in de verankeringselementen aangebracht. Dit alles betekent een grote tijdwinst bij het installeren van de balustrades. Door de vele aangepaste bevestigingsstukken heeft het systeem een sterk modulair karakter, heel nuttig bij bijvoorbeeld geknikte balkon- of dakterrasranden. De profielen en toebehoren zijn corrossiebestendig en in hun geanodiseerde versie ook geschikt voor zwembaden. â?&#x161;

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 99

Roto Doorsafe ENEO CC met DoorDrive Wanneer extra comfort wenselijk of zelfs noodzakelijk is

Comfort en veiligheid Voor mensen die extra gemak prettig vinden of zelfs nodig hebben zoals ouderen of gehandicapten, ontwikkelt Roto intelligente oplossingen. Ervaar op de Roto stand hoe comfort geen enkele concessie hoeft te doen aan veiligheid.

Raam- en deurtechnologie

Roto innoveert meer onzichtbaar elektromechanisch ont- en vergrendelen, openen en sluiten van deuren en ramen elektronische indicatie van de stand van ramen: draai, kiep, dicht, vergrendeld barriĂ¨re-vrij betreden van de woning

Bezoek ons op Polyclose Stand 1462

Zonnecellen niet meer op, maar deel van dak Negen partners uit verschillende Europese landen hebben samen hun schouders gezet onder de ontwikkeling van dunnefilm fotovoltaïsche membranen die volledig in een dak kunnen worden geïntegreerd. Drijvende kracht achter het project PV-Gum is Derbigum, de Belgische specialist in energiebesparende en -producerende dakbedekkingsmaterialen. "PV-Gum spruit voor uit de wens van de bouwsector om over een fotovoltaïsch product te beschikken dat helemaal is geïntegreerd in een gebouw," vertelt projectcoördinator Renaud Verdebout. Om aanvaard te worden moest het nieuwe PV-product verschillende eigenschappen hebben. "Het moet betaalbaar zijn, qua plaatsingsmethode en afmetingen moet het dicht bij de 'klassieke' hoogwaardige waterdichtingsmembranen staan én het moet alle eigenschappen van een goede waterdichting bezitten. Naast deze basiskenmerken moet het membraan ook een betere elektriciteitsproductie kunnen genereren dan bestaande systemen, stevig zijn, gemakkelijk te plaatsen, duurzaam en recycleerbaar zijn. Om deze hoge eisen te halen en tegelijkertijd de prijzen op een competitief niveau te houden, zijn er vernieuwingen nodig. Zowel op het vlak van productie, installatie, als recyclage." Dat is een lange lijst en daarom ook telt het Europees consortium dat in 2010 onder impuls van Derbigum tot stand kwam zoveel partners, die stuk voor stuk hun eigen kennis en ervaring inbrengen. Het project loopt over vier en een half jaar. Tijdens die periode ontwikkelt het consortium nieuwe productietechnieken ontwikkelen voor deze, volledig in het dak integreerbare, dunne-film fotovoltaïsche membranen.

Verschil met vroeger PV-Gum bestaat uit een basis van copolymeer bitumen, met daarop een witte, reflecterende acrylaatcoating. Derbigum beschikte eerder al over Derbisolar, een dakmembraan waarop zonnecellen van een externe fabrikant konden worden aangebracht, op de bouwplaats zelf. PV-Gum maakt onder meer het verschil doordat de zonnecellen al in de fabriek in de dakbedekking worden geïntegreerd, in plaats van achteraf op het dak zelf te worden gekleefd.

Europese steun De Europese Unie (EU) acht dit project van Europees belang en steunt het met een subsidie van 6,4 miljoen euro, in het kader van haar zevende Research Programmakader. Het hele project vertegenwoordigt, deze subsidies inbegrepen, een investering van 11,2 miljoen euro. "De EU volgt onze vorderingen nauwgezet en op de voet. Elke werkgroep moet maandelijks een technisch voortgangsrapport indienen. Om de achttien maanden stellen we een technisch en financieel overzicht op. De Europese steun is verbonden aan strikte timingen en budgetten. Bij de negen partners samen zijn een twintigtal mensen voltijds bij het project betrokken." Intussen ligt er al een prototypedak, op de Aquascope van het Waalse Virelles. Dat is een natuurcentrum, opgebouwd uit glas en hout, langs het meer van Virelles. De 24 dakbanen hebben een gezamenlijk vermogen van 3 kWp. Binnenkort komt er ook een voorbeelddak met PV-Gum bij Derbigum zelf, in Perwez. Hier zal op termijn ook de productie van PV-Gum plaatsvinden. "In Frankrijk hebben we intussen twee daken afgewerkt, één bij een bedrijf in Perpignan en één bij Ikea in Lyon, allebei goed voor 2,5 kWp. Het installeren van het nieuwe daksysteem verliep zelfs bij de prototypes al erg snel. We verwachten dan ook dat die snelheid nog zal toenemen bij het definitieve product dat we op de markt zullen brengen," aldus nog Verdebout. "Ons volgende pilootproject is een dak van 10 kWp, in Limoges." ❚

Derbigum

Derbigum is gespecialiseerd in energiebesparende en -producerende dakbedekkingsmaterialen. De onderneming, gestart in 1932 als familiale kmo in de waterdichting van daken en platte oppervlakken, investeert vandaag fors in vernieuwende producten voor duurzaam bouwen en energiebeheer. De groep telt vier productie-eenheden –twee in België (Lot en Perwez), één in Duitsland (Haßfurt) en één in de Verenigde Staten (Kansas City)– en stelt wereldwijd 400 mensen tewerk.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 101

012

ARD 2 erk AW chrijnw

ar S

Winna

Zuidlaan 153 - 9230 Wetteren Tel.: 09/365 30 30 - Fax: 09/365 30 35 www.dewitte-aluconstructies.be

FAC leden kwart staand.indd 1

04-12-13 10:14

Aluminium ramen, deuren en gevels

Kempische Aluminiumconstructie nv Industrieweg 18, 2390 Malle T 03-312.37.27 F 03-311.64.15 info@kaconstruct.be www.kaconstruct.be

Derde Long informeert over ventilatie en gezonden lucht 'De Derde Long' is een communicatie- en kennisproject over gezonde luchtkwaliteit in gebouwen, geventileerd met warmterecuperatie. Gezonde lucht is vitaal voor de gezondheid en voor het wooncomfort. Met een neutraal kennisplatform richt De Derde Long zich tot het architecten, studiebureaus, ingenieurs technieken en andere bouwprofessionals. De aangeboden informatie is wetenschappelijk onderbouwd en vertaald naar praktische toepassingen waarmee het vakpubliek en andere lezers aan de slag kunnen.

Stijn Verbeke (Vito, UA).

Jelle Laverge (UG).

De lancering van de website www.dederdelong.be vormde de aanleiding voor de organisatie van een eerste workshop georganiseerd. Stijn Verbeke (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito) en Universiteit Antwerpen (UA)) behandelde er ventilatie in de context van de energieprestatieregelgeving. Jelle Laverge (Universiteit Gent (UG)) en Leen Peeters (adviesbureau Th!nk E) illustreerden aan de hand van een reeks weetjes én fabeltjes het belang van ventilatie voor het binnenklimaat. Laverge stelde ook de vergelijkende resultaten uit zijn doctoraatsonderzoek naar de verschillende ventilatiesystemen voor. Die informatie vertaalde hij naar een praktische aanpak. Wanneer kan een mechanische balansventilatie worden geïntegreerd in een gebouw? Met korte ‘go-no go’-vragen, versterkende factoren en aandachtspunten reikte hij een instrument aan om correcte keuzes te maken.

Christophe Debrabander (Archicd, Bostoen, NAV).

Leen Peeters (Th!nk E).

Architect Christophe Debrabander (Archicd, Bostoen, Vlaamse Architectenorganisatie (NAV)) presenteerde de praktische integreerbaarheid van ventilatiesystemen. Hij verdedigde een doordacht ventilatieplan van bij het eerste gebouwontwerp. Hij lichte het kostenbesparingspotentieel toe, door ventilatie bij elke schakel mee te nemen en doorspekte dat verhaal met concrete cases. Meer info: www.dederdelong.be

Paul Van den Bossche (WTCB).

❚

Paul Van den Bossche (Wetenschappelijke en Technisch Centrum van het Bouwbedrijf (WTCB)) ging verder in op de aandachtspunten, lastenboeken en verantwoordelijkheden en toonde interessante meettechnieken, telkens met hun voor- en nadelen. Zijn uitgebreide kennis en ervaring vanuit interventiezijde bracht een atypische, maar meer dan gesmaakte invalshoek.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 103

Koekelare Restauratie Dokterswoning Proot

Beeld | Gerdi Staelens

Huis Proot tot in de kleinste details gerestaureerd

Beschermde dokterswoning als gemeentelijke ontvangsten receptieruimte 104 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Koekelare Restauratie Dokterswoning Proot

tentoonstellingen, vergaderingen van de gemeente, de adviesorganen en de verenigingen alsook voor presentaties, voordrachten, filmvoorstellingen en debatavonden gebruikt worden.

Restauratie tot in de kleinste details

De gemeente Koekelare krijgt er een blikvanger bij. Eind januari wordt het gerestaureerde Huis Proot officieel in gebruik genomen. De voormalige dokterswoning kreeg een herbestemming als multifunctioneel gebouw met kantoren, vergaderzalen en tentoonstellingsruimten. Het aanpalende dokterskabinet werd omgebouwd tot twee sociale huurappartementen. Monument Vandekerckhove restaureerde deze beschermde woning tot in de kleinste details. Het Huis Proot in de Noordoomstraat in Koekelare dateert van 1896, toen dokter René Proot een woning en dokterskabinet met naastgelegen koetshuis en paardenstallen liet bouwen. Net voor de Tweede Wereldoorlog richtte zijn zoon, dokter Etienne Proot, het koetshuis in als dokterskabinet. Deze dokterswoning omvat verschillende kamers, die telkens in een andere stijl, zoals neorenaissance en neoclassicisme, opgetrokken zijn. In 1988 kocht het gemeentebestuur de woning om ze een nieuwe bestemming als multifunctioneel openbaar gebouw te geven. Vanaf begin volgend jaar zal dit inmiddels beschermd monument voor ontvangsten, recepties, kleine vieringen,

De imposante dokterswoning had echter jaren leeggestaan en was ook compleet verwaarloosd. Een volledige restauratie van de gevel en het interieur moest de woning terugbrengen naar een toestand die de originele staat benaderde. “Wij hebben het gebouw binnen en buiten tot in de kleinste details in zijn originele toestand proberen te herstellen. Hier en daar moesten wij nieuwe elementen integreren,” vertelt projectleider Griet Emonts-gast van Monument Vandekerckhove. “In juni 2011 zijn wij gestart met het inventariseren van alle waardevolle, historische elementen, zoals vloeren, deuren, behangpapier, maar ook meubelen en zelfs stopcontacten. Het was immers de bedoeling om zoveel mogelijk bestaande elementen opnieuw te gebruiken en waar nodig op zoek te gaan naar nieuwe elementen, die gelijk waren aan de bestaande.” Elk detail, zowel binnen als buiten, werd gerestaureerd naar analogie van de situatie rond het jaar 1900. De aannemer controleerde de schilddaken en verving de oude leien. De medewerkers van Monument Vandekerckhove integreerden wel een onderdak om zo de isolatie en de akoestiek te verbeteren. Ze hebben ook de rode bakstenen muren van de twee bouwlagen en het buitenschrijnwerk volledig aangepakt. Zo werden de houten rolluiken vooraan en achteraan vernieuwd en in de juiste kleuren geschilderd, alhoewel die in de toekomst niet gebruikt zullen worden. “Het interieur was echter de grootste uitdaging,” zegt Emonts-gast. “Aan de originele structuur van het gebouw hebben wij geen veranderingen aangebracht. Wij hebben alleen een nieuwe liftkoker en twee keukens binnen de bestaande ruimte geïntegreerd. Voor deze lift moesten wij alle vloeren tot boven uitbreken.” ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 105

• algemene elektriciteitswerken

A.E. SOL BVBA

• zonnepanelen

MEENSESTEENWEG 131

• ventilatiesystemen

8500 KORTRIJK

• centrale stofzuigsystemen

Manuel (Lauwe) : 0477 / 284 . 515 Frederik (Izegem) : 0497 / 400 . 586

Verdeler zonnepanelen (belgasolar),

info@aesol.be

verdeler centrale stofzuigsystemen (BEAM)

www.aesol.be

Restauratie en algemene bouwwerken Steenhouwerij en marmerbewerking Schrijnwerkerij, glas-in-lood, smeedwerk Decoratief stuc- en staffwerk en restauratieschildertechnieken Speciale restauratietechnieken Steigers, stut- en schoringwerken Archeologisch onderzoek

Group Monument Oostrozebekestraat 54 8770 Ingelmunster info@monument.be T. 051/31 60 80 F. 051/30 22 37 Koekelare – Huis Proot

www.monument.be

www.sund.be

Projectontwikkeling en herbestemmingen

Koekelare Restauratie Dokterswoning Proot

Op de bovenverdieping werden de vloeren sowieso opengelegd om isolatie te plaatsen en, indien mogelijk, de technieken te integreren. “Wij hebben de sfeer van vroeger proberen te weerhouden,” vervolgt de projectleider. “Zo hebben wij de bestaande deuren behouden en werden nieuw behangpapier en linoleum gekozen in analogie met de bestaande situatie en na goedkeuring door Onroerend Erfgoed. Alle beschilderingen, waaronder de vele marmerimitaties, werden bijgewerkt. Verder stopten onze medewerkers alle barsten in de plafonds op. In één van de voorkamers vonden wij op het gepleisterde plafond zelfs een volledige houtnerfstructuur terug, die ook in de originele staat gerestaureerd werd.” In een laatste fase worden nu nog de gordijnen en traplopers teruggeplaatst. En aangezien de gietijzeren radiatoren net zoals in het verleden op voetjes moeten komen, ging Griet ook op zoek naar originele bakelieten beschermingsdopjes voor die voetjes.

Dokterskabinet biedt ruimte aan sociale huurappartementen Het bestaande dokterskabinet was eveneens aan herstelling en restauratie toe. Aannemer Monument Vandekerckhove liet enkel de buitenschil van het gebouw staan en restaureerde die gevel. “Ook het dak hebben wij helemaal opnieuw belegd. Alleen de spanten lieten we staan,” vult Emonts-gast aan. “Binnenin werd het voormalige koetshuis volledig nieuw ingericht en omgebouwd tot twee sociale appartementen, die de gemeente zal verhuren. Eén van de appartementen kan in de toekomst misschien dienst doen als woning voor een conciërge van het hoofdgebouw.” De ruime tuin van de voormalige dokterswoning wordt een publiek parkje, dat overvloeit in het terras van de aangrenzende cultuurzaal De Balluchon. In dat park zullen de bezoekers ook de authentieke, maar volledig gerestaureerde serre terugvinden. ›

Participanten aan het woord

Participanten aan het woord Bouwmaterialen De Leyn –levering recuperatiestenen en terracotta tegels Bouwmaterialen De Leyn (Moerkerke-Damme) werd pas vorig jaar opgericht, maar is eigenlijk een voortzetting van het bouwbedrijf Gebroeders De Leyn, dat al meer dan veertig jaar ervaring in de branche had. “Wij leverden recuperatiestenen en handvorm Boomse terracotta tegels voor dit project in Koekelare,” vertelt zaakvoerder Thomas De Leyn. “Deze stenen moesten voldoen aan de specificaties van Monument Vandekerckhove en ook passen bij de bestaande structuren in de renovatie.” Voor De Leyn is elk project waarvoor het materiaal levert een referentie. Het werkt regelmatig mee aan renovatie- en restauratieprojecten. Zo leverde De Leyn met vier medewerkers machinale Damse poldersteen voor de restauratie van een hoeve in Damme, handvorm Boomse terracottategels voor de renovatie van de Vredesmolen in Klerken, handvorm Brugse poldersteen voor het vijftiende-eeuwse Huyze Sint-Jan in Damme en handvorm IJselse steentjes voor de kerk van Biervliet in Nederland.

A.E.Sol –algemene elektriciteitswerken A.E.Sol (Kuurne) ontstond in 2009 uit een samenwerking tussen twee bestaande bedrijven, A.E.V.S. uit Wielsbeke en ManuElektro uit Lauwe. Het bedrijf is gespecialiseerd in elektricteitswerken en de installatie van ventilatiesystemen. Verder is het ook officieel verdeler van de zonnepanelen van Belgasolar en de centrale stofzuigersystemen van Beam. Vandaag heeft A.E.Sol tien medewerkers in dienst. “Wij voerden de algemene elektriciteitswerken uit bij de restauratie van de Dokterswoning Proot,” vertelt zaakvoerder Frederik Vanquickelberghe. “Wij installeerden de leidingen en monteerden de bakelieten schakelaars, stopcontacten en netwerkcontacten, aangekocht bij de Nederlandse firma Oud-Thentiek naar analogie met de bestaande installaties. Verder integreerden wij ook de energiezuinige led-verlichting. Wij waren gedurende zes maanden met gemiddeld drie personen op de werf actief.” A.E.Sol is ook verantwoordelijk voor de elektriciteitswerken in de Oude Sterrenwacht van de Universiteit Gent en in de zesentachtig appartementen van residentie Hemelrijk in Denderleeuw. “Wij installeren op dit ogenblik ook de vraaggestuurde ventilatiesystemen C+EVOII in combinatie met Odormatic dampkappen en Triple Flow toevoer- en afvoerkokers voor de drieënveertig appartementen van residentie Prinsenhof in Waregem,” rondt de zaakvoerder af.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 107

Renovatiebedrijf

Maarten Dutry

bvba

n le ia r te a m e ti a r e p u c e r in Expert

Ook voor de betere bouwproducten en exclusieve bouwmaterialen zoals

ri • er va

ing v

AVW 1-4.pdf

g • e r

• Gevelrenovatie • Betonherstel • Vochtwering • Natuursteenherstel • Cementinjecties • Schoorstenen • Duivenwering • Kaleiwerken

fundering tot afwerking.

arin

leveren van kwaliteit tegen een correcte het volledige ecologisch bouwproces, van

Daarbij onderscheiden wij ons door het

• er varing varing • e

het juiste adres.

prijs. Wij bieden een totaalpakket voor

r •e

bent u bij Bouwmaterialen De Leyn aan

recuperatiemateriaal en natuursteen

Weststraat 8 - 8340 Moerkerke - Tel. 050 20 90 24

www.bouwmaterialendeleyn.be

17-05-13

11:00

Vochtbestrijding Onze troeven tegen opstijgend vocht – uw voordeel !!! Onze specialisatie: schimmels of vochtige muren behandelen tegen opstijgend vocht. Kampt u met vochtige muren? Met opstijgend vocht? Wij lossen dit probleem voor u op. Met een professionele en duurzame techniek voor vochtbestrijding: injectie onder druk. Onze ervaring leert ons dat dit de enige doeltreffende methode is om opstijgend vocht te blokkeren. Wat trouwens wordt bevestigd door onderzoeken van het W.T.C.B. (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf).

Schardauwstraat 2 - 8880 Sint-Eloois-Winkel 051/43.82.94 gsm 0473/54.02.80 fax 051/43.81.04 www.maartendutry.be info@maartendutry.be

Kon.Astridlaan 2a, 2820 Bonheiden Provincie Antwerpen telefoon 015.52.86.14 fax 015.52.99.05 gsm 0497.50.86.14 e-mail info@avwbvba.be www.avwbvba.be

Opstijgend vocht Optrekkend vocht Injecteren

Koekelare Restauratie Dokterswoning Proot

Participanten aan het woord Renovatiebedrijf Maarten Dutry – restauratievoegwerk met kalkmortel Renovatiebedrijf Maarten Dutry (Sint-Eloois-Winkel) hervoegde de gevel van dokterswoning Proot met kalkmortels. Dutry is gespecialiseerd in de restauratie en renovatie van gevels en betonconstructies, de renovatie van balkons en terrassen, betoninjecties en de bestrijding van opstijgend vocht. “Twee ervaren medewerkers voegden met kalk van Boehm en Saint-Astier, aangezien deze woning gebouwd is met bastaardmortel zonder cement,” vertelt zaakvoerder Maarten Dutry. “Cementmortel is immers veel harder dan de originele bouwmaterialen van de woning. Dit zou onvermijdelijk tot scheurtjes in de mortel leiden en het kan zelfs onherstelbare schade aan het parament teweegbrengen. Daarom is een kalkmortel met zijn zelfherstellende eigenschappen de beste oplossing.” In gevelrenovatie en restauratie is Renovatiebedrijf Maarten Dutry vooral actief in het particuliere milieu, maar voor Monument Vandekerckhove voert het wel vaker dergelijke werken uit. Het bedrijf telt zeven medewerkers. “Gewoon al door de omvang en de aandacht is dit project een echte referentie voor ons,” zegt de zaakvoerder. “Het onderhoud en de restauratie van dergelijke historische gebouwen evenals het uitvoeren van historisch voegwerk zijn onze drijfveren.” Dutry herstelde en egaliseerde ook de volledige betonconstructie van callcenter Mifratel (Moeskroen) en bracht er een beschermende coating aan.

Participanten aan het woord Yelba –levering en plaatsing keukens “Wij leverden en plaatsten de keukens in het hoofdgebouw en de twee sociale huurappartementen van dokterswoning Proot in Koekelare,” vertelt zaakvoerder Anthony Baert. “Het was voor ons bijzonder om ons steentje bij te dragen aan de restauratie van dit imposante gebouw, dat als ontvangsten receptieruimte dienst zal doen.” Familiebedrijf Yelba (Poperinge) werd opgericht in 1979 door Erik Baert met als kernactiviteit het leveren en plaatsen van los meubilair in projecten. “Vandaag tellen wij twintig medewerkers en zijn gespecialiseerd in de productie en installatie van keukens en (wand) kasten,” legt de zaakvoerder uit. “Wij meten alles nauwgezet op en tekenen de keukens planmatig uit. Na de productie in het atelier plaatsen onze eigen mensen de keukens op de werf.” De firma was onder meer ook betrokken bij de rusthuizen OLV Gasthuis (Poperinge), Ter Melle, Sint-Jozef en Lichtendal (Kortrijk), Wintershove (Vlamertinge), Weister (Aalbeke) en de serviceflats Regenboog & Jeanneke (Roeselare).

Officiële opening De restauratiewerken aan de dokterswoning Proot naderen stilaan het einde. In december moeten de werken afgerond worden. “Aannemer Monument Vandekerckhove moest de werken op een periode van 300 werkdagen uitvoeren, maar zal dit restauratieproject vroeger opleveren,” vertelt Marc Devrome, schepen van openbare werken en patrimonium. “Op 24 januari 2014 plannen wij de officiële opening en de dag nadien is er een open deur, waar iedereen de resultaten van het restauratieproject kan bekijken. Huis Proot wordt een nieuw visitekaartje voor Koekelare.” ❚

Technische Fiche

www.yelba.be projectmeubilering meubles pour collectivités

Opdrachtgever: Ontwerpers: Veiligheidscoördinatie: Hoofdaannemer restauratie: Elektriciteit: Voegwerken: Keukens: Injecties opstijgend vocht: Lift: Start werken: Einde werken:

gemeente Koekelare Salens Architecten, Brugge & Jan Pyck, Koekelare Archiline, Brugge Monument Vandekerckhove, Ingelmunster A.E. Sol, Kuurne Maarten Dutry, Sint-Eloois-Winkel Yelba, Poperinge AVW, Bonheiden Liften Coopman, Waregem juni 2012 december 2013

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 109

Restauratie en Renovatie

Grote markt, Brussel

Speciale technieken

Dakwerken

Interieur

Glas-in-lood

Acaciastraat 14c B-2440 Geel info@renotec Tel: 014 81 60 21 Fax: 014 86 60 16 www.renotec .be

leuven Restauratie Luxemburgcollege Tekst | Henri Gielen Beeld | Renotec

Buitenrestauratie Leuvens Luxemburgcollege voltooid Na het Villerscollege in de Vaartstraat in Leuven is nu ook het Luxemburgcollege ernaast uitwendig gerestaureerd. Het is nu wachten op de binnenrestauratie, waarna dit achttiende-eeuwse gebouw ook een gerechtelijke bestemming krijgt. Het Luxemburgcollege is een van de vele Leuvense colleges waar vroeger studenten uit een bepaalde streek of abdij gehuisvest werden tijdens hun studies aan de universiteit. Het werd in 1596 gesticht en in 1619 geopend voor Duitstalige studenten, vooral uit het hertogdom Luxemburg. In 1755 werd het heropgebouwd in Lodewijk XV-stijl en kreeg het zijn huidige vorm met een voor- en een achterbouw. De voorbije twee jaar werden de gevels van de voor- en achterbouw en het dak van de achterbouw grondig gerestaureerd, als laatste deel van het kleine stadsvernieuwingsproject dat de Regie der Gebouwen hier sinds de jaren 1990 uitvoert. Het gerestaureerde Villerscollege kreeg een gerechtelijke bestemming, het Rijksarchief kreeg er een achterliggende nieuwbouw. In het Luxemburgcollege zullen na de binnenrestauratie een aantal diensten van Justitie een onderkomen vinden.

De voorgevel aan de Vaartstraat voor en na de restauratie.

De monumentale voorbouw met zijn symmetrische ramen, met telkens een gebeeldhouwd hoofd (macaron) in het midden erboven, was er het minst slecht aan toe. Projectleider Dries Van Dessel van aannemer Renotec: “Het metsel- en voegwerk hebben we gerestaureerd en daarna gekaleid. De bovenlichten zijn gerestaureerd, het overige schrijnwerk was al niet meer origineel en hebben we vervangen door schrijnwerk naar oorspronkelijk model. Het zinken dak was al in een eerdere fase gerestaureerd om verder verval van het gebouw te stoppen. Bovenop het portaal hebben we de siervaas na restauratie teruggeplaatst en een kunstenaar heeft het bijna volledig verdwenen indianenhoofd in blauwe hardsteen vlak boven de poort gereconstrueerd en gebeeldhouwd. De verweerde letters van de inscriptie (die naar de oprichting in 1629 verwijst) hebben we bijgewerkt en verguld volgens de regels van de kunst.” ›

De gevel van de achterbouw voor en na restauratie.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 111

leuven Restauratie Luxemburgcollege

Het portaal van de voorbouw voor en na de restauratie.

Dak verhoogd Van de achterbouw moest de dakbedekking (850 m²) volledig worden vernieuwd. Om de nodige isolatie te kunnen aanbrengen, is de dakstructuur 15 centimeter verhoogd. Dries Van Dessel: “Daarvoor hebben we de structuur eerst moeten verstevigen. Nadat het slechte hout was afgekapt, hebben we trekkers geplaatst en de balkkoppen polymeertechnisch hersteld. Dat betekent dat we aan de binnenkant van alle spanten een glasvezelwapening hebben ingebracht en vervolgens hebben opgegoten met een houtherstelmortel. Alle leien en nokken zijn vervangen, alleen de bebording is nog grotendeels authentiek.” Het metsel- en voegwerk en de natuursteen zijn gereinigd en waar nodig vernieuwd. Behalve de bovenlichten is ook hier het schrijnwerk vernieuwd naar oorspronkelijk model. De poort vooraan aan de Vaartstraat was nog origineel en is gerestaureerd. De lijst voor de ramen is deels vernieuwd in natuurherstelmortel. Een paar ramen hebben nieuwe lintelen in blauwe hardsteen gekregen. Een kunstenaar heeft de erg verweerde kapitelen zoveel mogelijk in hun oorspronkelijke staat gereconstrueerd op basis van onder andere foto’s die in het stadsarchief zijn teruggevonden. Op vraag van Natuurpunt zijn in een op twee stellinggaten nestjes voor gierzwaluwen geplaatst. ❚

112 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Vochtinjectie : Start werken: Einde werken: Investering:

Regie der Gebouwen, Regio Oost, Hasselt Arat Architecten, Herentals Renotec, Geel AVW, Bonheiden maart 2011 maart 2013 circa 1,5 miljoen euro

Oostkamp Kasteeldomein De Cellen Beeld | Georges de Kinder

Neorenaissance kasteel gerenoveerd tot kantoorruimte en conferentiezalen

Kasteeldomein De Cellen krijgt totale make-over Vanaf midden december nemen de veertig medewerkers van Callant Verzekeringen hun intrek in kasteel De Cellen in Oostkamp. Het domein is sedert 2010 eigendom van ontwikkelingsbedrijf Cellinvest. In een eerste fase liet deze groep rond Luc Beke het koetshuis en de paardenstallen tot burelen en vergaderzalen voor de eigen werknemers renoveren. Daarna startten de restauratiewerken aan het kasteel en het domein. Aangezien het kasteel beschermd was als zicht moest de voorgevel volstrekt onaangeroerd blijven, maar binnenin kregen Peter Flamend en zijn team van Este architects uit Brussel heel wat speelruimte. â&#x20AC;ş

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 113

Erfgoed

Schilder-

Decoratiewerken - Gevelrenovatie - Ver fhandel

Ruben Willaert bvba afdeling Restauratie werkt met een gediplomeerde groep restaurateurs uit verschillende disciplines. Hierdoor wordt het restauratie- of conservatieproject op een deontologische en budgetvriendelijke wijze aangevat en beĂŤindigd. We staan in voor monumentenzorg, adviesverlening, proefrestauraties, restauratie/conservatie met het oog op deontologie, duurzaamheid en budgetvriendelijkheid. Ruben Willaert bvba afdeling Archeologie kan dankzij de inzet van gediplomeerde archeologen met een jarenlange terreinervaring archeologisch onderzoek snel en efficiĂŤnt uitvoeren. Onze afdeling archeologie heeft de voorbije jaren een ruime expertise uitgebouwd in desktoponderzoek, prospectie met ingreep in de bodem en vlakdekkend onderzoek in zowel landelijke als stedelijke contexten.

www.rubenwillaert.be

Zet uw werf in de kijker

Color by Cherchye bvba - Color Renovation bvba Paddevijverstraat 69 - 8900 Ieper tel. 057/21 82 79 - info@color.be - www.color.be

Oostkamp Kasteeldomein De Cellen

“Door zijn uitstekende ligging aan de open afrit van de autosnelweg en zijn schitterende bouwstijl bood het domein veel mogelijkheden,” vertelt Luc Beke. “Wij namen Este architects onder de arm om van het koetshuis en de paardenstallen een nieuwe thuis voor de kantoren van onze organisatie te maken en vervolgens het kasteel een nieuwe bestemming als kantoor te geven. Met Peter Callant vond ik een enthousiaste koper voor het kasteel. Hij stootte eerder toevallig op het kasteel De Cellen en kocht een volledig gerestaureerd gebouw, dat tot in de kleinste details is afgewerkt.”

Een nieuwe invulling met respect voor authenticiteit Cellinvest kocht het kasteel De Cellen met privémiddelen –via Global Estate Service– en zorgde er zo voor dat dit onroerend erfgoed niet leeg stond en verkommerde. Van bij het begin van het project was de belangrijkste taak om dit erfgoed een hedendaagse invulling te geven, zonder de (beschermde) authenticiteit kwijt te raken. Zo hebben architect en aannemer de buitenzijde van het koetshuis volledig in ere gehouden. Ze renoveerden de koetspoorten en hoge ramen zorgen voor een permanent uitzicht op het kasteel en het gemeenschappelijke park. “De ruimtes werden gestript, de prachtige eiken kapconstructie werd behandeld en behouden en in massieve eik uitgewerkt. De kantoren, tot slot, werden als een ‘doos in doos’ concept uitgewerkt,” zegt architect Peter Flamend van Este architects. “Ook in het kasteel hebben wij de indeling, de ornamenten en de draagstructuur zoveel mogelijk ongemoeid gelaten, aangezien het gebouw nog in betrekkelijk goede staat was. De omlijstingen kregen een opknapbeurt en een likje verf. De talrijke raampartijen werden uitgebroken en volledig nagemaakt, maar dan wel met dubbele beglazing. De ruimtes zelf kregen hun indeling als kantoor, landschapskantoor of vergaderruimte, afhankelijk van de aanwezige steunmuren.” Voor de renovatie van het interieur werkte het team van Este architects samen met interieurvormgeefster Inge Hoorne. “Wij hebben getracht zoveel mogelijk de oorspronkelijke elementen te behouden, maar tegelijk het kasteel aan te passen aan de noden van een hedendaags kantoor,” sluit architect Dieter Vandevyver (Este architects) af. ❚

Participanten aan het woord Color by Cherchye: gevelrenovatie en schilderwerken Color by Cherchye (Ieper), opgericht in 2003, is gespecialiseerd in de reiniging en het onderhoud van gevels maar ook in algemene en decoratieve schilderwerken voor particulieren en industriële toepassingen. “Wij reinigen en voegen gevels, maar voeren ook herstellingen aan beton en natuursteen uit. Verder kan men bij ons terecht voor alle schilderwerken,” vertelt zaakvoerder Jan Cherchye.

Bij De Cellen was Color by Cherchye verantwoordelijk voor de renovatiewerken aan de gevel en voor de schilderwerken. "Dit project combineert een deel restauratie met een nieuwbouwproject. Bepaalde ruimtes moesten hun authentieke karakter behouden, terwijl andere delen, zoals de zolder en de nieuwe trap een hedendaagse look kregen." “Het was uniek dat wij naast de volledige gevelrenovatie ook alle schilderwerken mochten uitvoeren. Tussen vier en acht van onze dertig medewerkers waren op deze werf actief.” Color by Cherchye voerde ook de renovatiewerken aan de gevel van het oud militair hospitaal in Oostende uit.

Technische Fiche Bouwheer: Architect : Schilderwerk en gevelreiniging: Start werken: Einde werken:

Cellinvest, Oostkamp Este architects, Brussel Color by Cherchye, Ieper december 2011 december 2012

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 115

schilder- en decoratiewerken speciale verftechnieken & lakwerken in spuitkabine behangwerken raamdecoratie bevloering: tapijt vloerbekleding, linoleum, vloerbekleding

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Bouwen aan Monumenten? Bel of mail ons! T +32(0) 11 605540 Pascal Op de Beeck p.opdebeeck@louwersmediagroep.be

Pantserschipstraat 181 bus 10 - 9000 Gent Tel: 09/226.16.55 - Gsm: 0475/ 93.00.70 - Fax: 09/236.25.62 E-mail: info@mynckedecor.be

www.mynckedecor.be

Totaalprojecten verbouwing - renovatie - restauratie - aannemer dakwerken EPDM dakbedekking - timmer- en schrijnwerk - maatwerk en interieurafbouw - ramen in hout ramen naar 17e, 18e en 19e eeuws model

Pieter van Vyncktstraat 34 - 9032 Wondelgem - telefoon 09 226 37 56 - fax 09 227 91 46 - rfcc@skynet.be

www.rfcc.be

Wenduine Villa Elza

Beeld | Wouter Rawoens

Meer dan een stapel beschermde bakstenen

Eigenaars laten belle-epoque Villa Elza renoveren Villa Elza valt op, samen met ‘tweelingzus’ Villa Malvina, tussen de hoge appartementsgebouwen op de dijk van Wenduine. Na de restauratie onder leiding van architectenbureau Baro straalt de beschermde belle-epoque woning van net voor de Eerste Wereldoorlog als nooit te voren. Villa Elza is veel meer dan een stapel geklasseerde bakstenen. Het gebouw vertelt een eigen levensverhaal, dat door de restauratieprojecten van interieur en gevel een mooi vervolg krijgt, met een nominatie als één van de vier laureaten voor de Vlaamse Monumentenprijs 2013 als eerste erkenning. De tweelingvilla Elza/Malvina, opgetrokken in 1914, is een uniek voorbeeld van het elitair kusttoerisme van voor de Eerste Wereldoorlog. Deze woningen, bestaande uit één travee en drie bouwlagen op verhoogde begane grond, hebben een leefruimte op de halve verdieping met een aansluitend, overdekt terras. Zo kregen de bewoners tijdens hun vakantie steeds een ruim zicht op de zee. Ook de bewaarde aanbouwen voor dienstpersoneel en de kelderverdieping met keuken verwijzen nog naar het elitaire karakter van deze vakantiewoningen. “In 1953 kocht de familie Matthys de Villa Elza, die toen al in

slechte staat was,” vertelt ingenieur-architecte Feije Gijsen van architectenbureau Baro. “De kustlijn veranderde snel, doordat de projectontwikkelaars alle villa’s in de buurt vervingen door hoge appartementsblokken. Maar de familie Matthys weigerde om zijn villa te verkopen en liet het gebouw volledig restaureren, want zand, zout, water en wind hadden hun tol geëist. Van april 2008 tot juni 2009 kreeg het interieur zijn opwaardering en in 2011 en 2012 werden de gevels gerestaureerd.”

Restauratie van de voorgevel “De restauratie van de eclectische voorgevel met neoclassicistische elementen en een lichte art-nouveau-inslag behoorde tot de grootste uitdagingen van dit project,” weet de architecte. ›

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 117

Wenduine Villa Elza

Participanten aan het woord Myncke Decor –schilderwerken Myncke Decor (Gent) specialiseert zich in schilder- en decoratiewerken, behangwerken, raamdecoratie en vloerbekleding met tapijt en linoleum. Het familiebedrijf van de broers Jo en Koen Myncke was verantwoordelijk voor de verwijdering van de oude verflagen en het aanbrengen van nieuwe verflagen op de gevelelementen van Villa Elza. “Wij werkten nauw samen met de architecten van Baro en hoofdaannemer R&F Constructies en Coördinatie om deze opdracht vlot en volledig uit te voeren,” vertelt zaakvoerder Jo Myncke. “Eerst hebben wij met Decapan de oude verflagen van de gevel verwijderd, waarna we vaststelden dat heel wat cabonatatie aanwezig was. Na de herstelling hebben wij de volledige gevel opnieuw geschilderd, in analogie met de originele elementen. Ook op de herstelde ramen brachten wij een nieuwe verflaag aan.” Omdat de gevel uiteindelijk toch voor een derde uit nieuwe delen bestaat, besloot Myncke samen met zijn leverancier Herbol om, na goedkeuring door de administratie van monumentenzorg, een ademend systeem te gebruiken.

Participanten aan het woord R&F Constructies en Coördinatie – restauratiewerken R&F Constructies en Coördinatie (RFCC), opgericht in juni 2006 door Raf Hautekeete en zijn zoon Filip en vanaf 1 januari 2014 gevestigd in Ruiselede, is gespecialiseerd in renovatie en restauratie. “Mijn eerste restauratiewerk dateert al van 1978,” vertelt zaakvoerder Raf Hautekeete. “De werken aan Villa Elza verliepen gefaseerd. Vanaf september 2008 vervingen wij het oude pleisterwerk, verwijderden we het plafond, de vloerbekleding en het binnenschrijnwerk en plaatsten binnenwanden en ondervloeren. In de tweede fase in 2010 werkten wij onder meer de vloerbekleding, parketten, plafonds en moluren af en herplaatsten het gerestaureerde binnenschrijnwerk. Tijdens een derde fase in 2011 en 2012, werden gevels en buitenschrijnwerk gerestaureerd.” De volledige restauratie van Villa Elza nam zowat 5.500 uren in beslag, zowel ter plaatse als in het atelier. Ook de uren van de onderaannemers die bepaalde specialiteiten voor hun rekening namen, zijn meegerekend. “Dit was een uitzonderlijk project door de opbouw van de elementen van de voorgevel, die bestaan uit geprefabriceerd beton afgewerkt met fijn pleister,” aldus Hautekeete.

“Na de verwijdering van de verflagen en de losse cementdelen stelden wij vast dat het grootste gedeelte van de gevel bestond uit geprefabriceerde betonpanelen met gestileerd stucwerk in rooskleurige cementmortel. Na onderzoek konden wij ook vaststellen dat de carbonatatie vooral vanaf de achterzijde de gevelelementen aantastte.” Om de gestileerde gevel en de gebeeldhouwde sierelementen maximaal te kunnen behouden, demonteerden de restaurateurs alle betonpanelen, om ze vanaf de achterzijde te herstellen. Na de restauratie herplaatsten ze de elementen. De zwaarst beschadigde kolommen werden vervangen door nieuwe betonkolommen, afgewerkt met sierpleister. De aannemer schilderde de gevel in siloxaanverf met een lichtroze tint, die dicht bij de originele gevelkleur aansloot. De voegen kregen een witte laag om een gevelafwerking in natuursteen te imiteren, zoals het origineel was. De zandkleurige sierpleister met rood-bruin voegpatroon op het inpandige terras was nog in goede staat, zodat enkel een minimum aan herstel nodig bleek. “Het buitenschrijnwerk hebben wij maximaal behouden en alleen waar noodzakelijk zijn de elementen in het atelier gerestaureerd,” vult de architecte nog aan.

Restauratie van de achtergevel De achtergevel is opgebouwd uit rode bakstenen, waardoor banden van gele baksteen lopen. “Ook de achtergevel werd volledig gerestaureerd,” legt architecte Gijsen uit. “De aannemer reinigde het baksteenmetselwerk met natte verzadigde stoom. Slechts een minimum aan stenen was aan vervanging toe. De nieuwe stenen werden gevoegd met de originele bastaardmortel. Deze voegen waren dermate fijn, dat deze job zeker geen sinecure was. In tegenstelling tot de voorgevel werd hier wel voor nieuw houten schrijnwerk geplaatst, gemaakt naar origineel model.” ❚

Technische Fiche Opdrachtgever en bouwheer: Architect en veiligheidscoördinatie: Hoofdaannemer restauratie: Schilderwerken: Start werken: Einde werken:

118 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

familie D. Matthys-Temmerman Architectenbureau Baro, Gent R&F Constructies & Coördinatie, Wondelgem Myncke Decor, Gent september 2011 juni 2012

Journaal nem van een landelijke naar een uitgesproken residentiële gemeente," zegt Bourgeois. "Brussel heeft in de twintigste eeuw een heel duidelijke architecturale en stedenbouwkundige invloed gehad op Kraainem. Daarvan zijn deze erfgoedsites mooie voorbeelden." Het kerkhof rond de Sint-Pancratiuskerk is geselecteerd wegens de eeuwenoude band tussen kerk, begrafenisritus en toonaangevende Kraainemse families. Het weekendhuis Middenlaan 2, opgetrokken in 1911, is een mooi voorbeeld van de vroege stedenbouwkundige ontwikkeling van Kraainem. De kolonelswoning Serckx (Berkenlaan 37) is een modernistische interbellumvilla in pakketbootstijl, naar ontwerp van architect Willem Minnigh. Het klooster van de Visitatie (Hebronlaan 5), ontworpen door Dom Bellot en het art deco-standbeeld van koningin Astrid (Astridlaan) dateren eveneens uit de tussenoorlogse periode. De kerk Saint-Anthony’s Parish (Oudstrijderslaan), ooit onderdeel van Expo ‘58 en de architectenwoningen Homez (Blauwe Bosbessenlaan 18 en 18+) dateren uit de jaren vijftig, net als het standbeeld van prinses Josephine-Charlotte (Vinkenlaan), dochter van Astrid. Meer info: https://inventaris.onroerenderfgoed.be

Siberiabrug-Noord voorlopig beschermd

(Foto: Erf-goed.be)

Restauratiepremie voor watermolen Loonbeek Vlaams minister voor onroerend erfgoed Geert Bourgeois (NVA) kent een premie van 154.854 euro toe voor de eerste van drie restauratiefasen van de Watermolen van Loonbeek in Huldenberg. De watermolen prijkt samen met de schuur en omgeving sinds 1994 op de lijst van beschermde monumenten. Na het volledige restauratieproject zal hij worden opengesteld voor het publiek. "Tijdens de eerste restauratiefase worden de daken van het schuurgebouw en het molengebouw aangepakt," aldus Bourgeois. "De daken zijn in zeer slechte staat: er ontbreken dakpannen en de balken die overblijven zijn aan het verrotten. Dringende restauratiewerken zijn noodzakelijk om nog verdere schade aan het interieur te vermijden. In latere fasen volgen nog de gevels en het maalvaardig maken van de watermolen." Het molengebouw is opgetrokken in baksteen met een natuurstenen plint. Het heeft twee bouwlagen en een zolder en bestaat uit twee delen: de eigenlijke molen aan de rivierkant en, in het verlengde daarvan, de voormalige molenaarswoning. In de naar de straat gekeerde gevel van de molen zit een ronde steen, waarin het wapen van de familie Van der Vorst is gebeiteld, eeuwenlang eigenaar van de molen. Meer info: www.erf-goed.be

Bourgeois heeft ook de voorlopige bescherming van de Siberiabrug-Noord met inbegrip van de landhoofden en bijhorend bedieningshuis in de haven van Antwerpen ondertekend. De brug uit 1938-1943 ligt aan het noordelijke hoofd van het Suezdok, een klein dok dat het langgerekte Kattendijkdok met het Amerikadok verbindt. Dit is een markante en beeldbepalende locatie tussen de oude haven met het negentiende-eeuwse kenmerkende dokkenpatroon en de 'nieuwe' haven, uitgebouwd in noordelijke richting vanaf 1887. Bourgeois licht toe: "De Siberiabrug is een goed bewaard en steeds zeldzamer wordend voorbeeld van een ophaalbrug, meer bepaald een basculebrug van het type Strauss. De naam verwijst naar de Amerikaanse ingenieur Joseph B. Strauss (1870-1938), bekend vanwege zijn bijdrage aan de bouw van de Golden Gate Bridge (1937) in San Francisco." Zowel in constructiemethode, vormgeving als in mechanische werking vormt de Antwerpse brug een representatief exemplaar van het type. De werking ervan is herkenbaar door de ballastkist boven het wegdek. Ze berust op een vervormbaar parallellogram met één onbeweeglijke basis. Tegelijk met de brug is een bedieningshuis gebouwd, in zakelijke interbellumstijl. Ook dit gebouw en de landhoofden maken deel uit van de voorlopige bescherming. De bescherming van de Siberiabrug past binnen het geheel van meerdere beschermde bruggen in de nabije omgeving, de Willembrug, de Nassaubrug en de Mexicobruggen. Samen illustreren ze de internationale ontwikkelingen en technologische diversiteit in de bruggenbouw in de loop van de voorbije 200 jaar. Meer info: https://inventaris.onroerenderfgoed.be

Acht Kraainemse monumenten beschermd Bourgeois heeft ook de voorlopige bescherming van acht monumenten in Kraainem ondertekend. De vijf gebouwen, het kerkhof en de twee standbeelden zijn geselecteerd op basis van de gemeentelijke inventaris van bouwkundig erfgoed van de gemeente Kraainem. In principe volgt, na het doorlopen van de procedure met onder meer een openbaar onderzoek, binnen een jaar de definitieve bescherming. "Op ongeveer honderd jaar tijd evolueerde Kraai(Foto: Erf-goed.be)

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 119

Conservering en renovatie restanten schachtgebouw â&#x20AC;&#x201C; C-Mine Genk

PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen Telefoon (03)605 14 33 Fax (03)605 14 76 E-mail: info@pit.eiffage.be www.pitantwerpen.be

Antwerpen Atheneum Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Koen Mortelmans

Atheneum Antwerpen kan weer feesten Begin 2003 verwoestte een zware brand de imposante feestzaal en andere delen van het atheneum van Antwerpen. Het sinds 1994 als monument beschermde gebouw wordt nu stap voor stap gerestaureerd. Onlangs legde Pit de laatste hand aan de werken in de feestzaal en een deel van de voorbouw en de westelijke vleugel.

De stichter van de Antwerpse rijksmiddelbare school was Napoleon (1808), maar het huidige gebouw kwam pas in 1884 tot stand. In de studententijd van Alfons De Ridder (1882-1960), beter bekend als Willem Elsschot, was het nog vrij nieuw. Zijn zitbeeld prijkt er nu in de inkomhal. Daarmee bewijst de school wel veel eer aan een student die zijn studies niet afmaakte, omdat hij er indertijd werd buitengegooid.

De beslissing om het Atheneum langs de (huidige) Rooseveltplaats op te trekken viel pas in 1880. De gemeenteraad had zolang geaarzeld omdat ze die grond eigenlijk wilde voorbehouden aan een nieuw spoorwegstation.

Projectleider Koen Hechtermans (Pit) vertelt met enthousiasme over de feestzaal. Die beschikt nu over een glanzende, gloednieuwe kunststof gietvloer, met verlichtingselementen erin verwerkt. Ook het plafond is hedendaags, met staalstructuur om er de nodige AV-infrastructuur op te hangen. De gevels van de zaal zijn wel gereinigd, maar de oorspronkelijke decoratie, zoals de plafonschilderingen, wordt niet gereconstrueerd. "Er is besloten de zaal in de ruïneuze toestand na de brand te bewaren," zegt Hechtermans. "We hebben wel een uitzondering gemaakt voor de natuurstenen boogelementen boven de twee centrale raampartijen. De brand had de in de oude stenen zoveel barsten veroorzaakt dat het gemakkelijker en veiliger was ze te vervangen door nieuwe elementen in plaats van de barsten te verlijmen. Dat moesten we erg omzichtig doen, want toen het Atheneum werd opgetrokken zijn eerst die bogen geplaatst en is daarna het metselwerk erop aangebracht. Nu moesten we de natuursteenvolume in de bestaande gevel schuiven." Het behoud van het uitzicht na brand kadert in een internationale trend in monumentenzorg, maar is toch vooral ingegeven om budgettaire redenen. In de feestzaal het atheneum komt wel één schilderij terug, een doek dat zich tijdens de brand in een restauratieatelier bevond. In feite is de feestzaal nu een polyvalente zaal. Daarom moest Pit ook een lift en sanitaire lokalen installeren. Zo kunnen ook mindervaliden de feestzaal bereiken. ›

Aan de bouw van het atheneum ging een studiereis langs bestaande scholen in Rijsel, Parijs, Aken, Keulen en Leiden vooraf. De eerste steen in mei 1880 gelegd.

Heel wat oude plankenvloeren zijn vervangen door beton.

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 121

Antwerpen Atheneum De feestzaal bevindt zich op de verdieping van het hoofdgebouw. Ze is van 1894 tot 1896 afgewerkt, samen met de vestibule en de trapzaal. De neoclassicistische decoratie wordt niet gereconstrueerd, het 'ruĂŻneuze' uitzicht blijft.

Bestaande trappenpartijen zijn nu brandveiliger.

Brandcompartimentering deed enkele binnenramen verdwijnen.

Veiligheid boven alles Boven de feestzaal bevindt zich een ruime zolder. Hier kreeg de nieuwe HVACinstallatie een plaats. Onmiddellijk na de brand bracht een andere aannemer boven de voorbouw een nooddak in geprofileerde staalplaat op een stalen spantenstructuur aan, werden de raamopeningen voorlopig dicht gezet en werden om veiligheidsredenen op de speelplaats twee stalen noodtrappen gebouwd. Die noodtrappen zijn intussen verwijderd, maar het 'nooddak' staat er nog altijd. "Een stevige staalconstructie. Er was geen reden om ze te demonteren. Ze is alleen binnen zichtbaar, want het buitendak was al eerder in oorspronkelijk uitzicht gerestaureerd." Binnen zorgde de restauratie voor meer veranderingen, hier wel aan het uitzicht. "De rode draad in al die aanpassingen is het verhogen van de veiligheid en het verkleinen van de brandrisico's." Zo heeft Pit nieuwe een nieuw, afgesloten, trappenhuis aangebracht, de bestaande trappenmeer ruimte en veiligheidscomfort gegeven en een aantal bestaande houten vloeren vervangen door betonstructuren. In het kader van een compartimentering ter voorkoming van brandoverslag zijn de binnenramen in de oostelijke vleugel verdwenen, al blijven hun contouren nog zichtbaar. "Daardoor is er geen lichtinval meer vanaf de binnenkoer, maar ze krijgen voldoende daglicht langs de straatkant." â?&#x161;

122 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

Technische Fiche Opdrachtgever: Architect: Hoofdaannemer: Start werken: Oplevering: Gunningsbedrag: Subsidie restauratie:

GO! Onderwijs van de Vlaamse gemeenschap, Brussel Commers en Steenmeijer, Antwerpen Pit, Antwerpen 30 november 2011 december 2013 2,18 miljoen euro (BTW inbegrepen) 550.000 euro (Vlaamse overheid)

www.bouwenaanvlaanderen.be www.bouwenaanmonumenten.be

Staat u als leverancier nog niet op www.bouwenaanvlaanderen.be of www.bouwenaanmonumenten.be?

Bel dan 011 605540

De meest complete overzichten van leveranciers online Wie doet wat zijn servicepaginaâ&#x20AC;&#x2122;s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met een naamsvermelding. Indien gewenst kunt u uw bedrijfslogo toevoegen.

Hier vindt u gerenommeerde toeleveranciers voor opdrachtgever en professional in de (monumenten)bouw

Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weet uw doelgroep wat u doet! Bel voor meer informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen en Bouwen aan Monumenten met nummer 011 605540

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T +32 (0)9 2209250 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

Aannemers

airco, verwarming en klimaatbeheersing VERSTRAETE | VANHECKE NV

BUILDING NV Vaartstraat 126, 2520 OELEGEM T.....................................................................+32 (0)3 2067630 F.....................................................................+32 (0)3 2067631 E info@buildingnv.be W www.buildingnv.be

Fotografielaan 24 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290400 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E info@v-v.be W www.v-v.be

advocaten

FLAMEY ADVOCATEN

NV MONUMENT VANDEKERCKHOVE

Aluminium schrijnwerken

afwerking J. HERMANS & C° NV

Albintra

E3-Laan 49, 9800 DEINZE T.....................................................................+32 (0)9 3866150 F.....................................................................+32 (0)9 3803571 E p.nijs.claude@telenet.be W www.pnijs.be

Leuvensesteenweg 48c 1932 ZAVENTEM T................................................................. +32 (0)2 7091320 F................................................................. +32 (0)2 7919654 E info@climatesolutions.be W www.climatesolutions.be

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 ANTWERPEN T................................................................... +32 (0) 32573316 F.................................................................. +32 (0) 32373851 E info@flamey-advocaten.be W www.flamey-advocaten.be

Oostrozebeekstraat 54, 8770 INGELMUNSTER T.....................................................................+32 (0)51 316080 F.....................................................................+32 (0)51 302237 E info@monument.be W www.monument.be

P. NIJS NV

Climate Solutions NV

Bistweg 8 2520 BROECHEM T.................................................................... +32 (0)3 4701212 Bistweg 80 • Fax: 03 - 470 12 00+32 (0)3 4701200 F.................................................................... BROECHEM • E-mail: albintra@albintra.be E B-2520 info@albrinta.be W Tel.: www.albrintra.be 03 - 470 12 12 • Internet: www.albintra.be

IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20 3300 TIENEN T.................................................................. +32 (0)16 820300 F.................................................................. +32 (0)16 821461 E info@hermansco.be W www.hermansco.be

Archeologisch onderzoek www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT BEDDELEEM NV Pellikaan Bouw NV

Venecoweg 14A 9810 NAZARETH T.....................................................................+32 (0)9 2218921. F.....................................................................+32 (0)9 2202625 E info@beddeleem.be W www.beddeleem.be

Excelsiorlaan 1 B-1930 Zaventem T................................................................... +32 (0)2 7205845 25900262_ALbintra.indd F................................................................... +32 (0)2 7213470 W www.pellikaan.be

Bloemisterijstraat 6, 8340 SIJSELE T.....................................................................+32 (0)50 362820 F.....................................................................+32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

architecten

13-07-2005 10:57:36

BONTINCK Architecture and Engineering cv PIT ANTWERPEN NV Starrenhoflaan 27, 2950 KAPELLEN T.....................................................................+32 (0)3 6051433 F.....................................................................+32 (0)3 6051476 E info@pit.eiffage.be W www.pitantwerpen.be

RENOTEC NV Acaciastraat 14e, 2440 GEEL T.....................................................................+32 (0)14 866021 F.....................................................................+32 (0)14 866016 E info@renotec.be W www.renotec.be

124 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

CONVENTS PRODUCTS NV

Laakstraat 53 3582 KOERSEL T.....................................................................+32 (0)11 422469. F.................................................................... +32 (0)11 424680 E convents@conventsgroup.com W www.conventsgroup.com

PROMAT INTERNATIONAL NV

Bormstraat 24 2830 TISSELT T.................................................................. +32 (0)15 718100 F................................................................. +32 (0)15 718109 E info@promat-international.be W www.promat-international.com

Kortrijksesteenweg 1092 9051 GENT - SINT DENIJS -WESTRUM T.................................................................... +32 (0)9 2250174 F.....................................................................+32 (0)9 2256414 W www.bontinck.biz

VK Brugsesteenweg 210 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 262020 F.....................................................................+32 (0)51 262021 W www.vkgroup.bebo

wie doet wat

Brandwerende deuren en poorten

nv Play AV

Venecoweg 2 9810 NAZARETH T.................................................................... +32 (0)9 3818640. F.................................................................... +32 (0)9 3818649 E info@playbiz.be W www.playbiz.be

Bedrijfswageninrichting

ISOCAB NV INDEKO HOLLAND

Everdenberg 11B 4902 TT OOSTERHOUT T................................................................ +31 (0)162 455240 F............................................................. +31 (0)162 429160 E info@indeko.nl W www.indeko.nl

Treurnietstraat 10 8531 BAVIKHOVE T.....................................................................+32 (0)56 734311 F.................................................................... +32 (0)56 734322 W www.isocab.be

Brandblusapparaten en haspels Kingspan N.V.

Sortimo

Schaarbeeklei 207 1800 VILVOORDE T.....................................................................+32 (0)2 3550370 F.................................................................... +32 (0)2 3550371. E info@sortimo.be W www.sortimo.be

Bladlood

Bouwelven 17 2280 GROBBENDONK T.....................................................................+32 (0)14 232535

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.................................................................. +32 (0) 3 2335727 F ...................................................................+32 (0) 3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

Postbus 1069 2280 CB RIJSWIJK T................................................................ +32 (0)473 893 065. E alexis.vanhove@uzimet.be W www.uzimet.be

ISOCAB NV

ArcelorMittal Constructions Belgium

electronische beveiliging

Lammerdries 8 2440 GEEL T.................................................................. +32 (0)14 563915 F................................................................. +32 (0)14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com W www.arcelormittal.com

gevelbekleding

BOUWMATERIALEN DE LEYN BVBA

Weststraat 8, 8340 MOERKERKE T....................................................................+32 (0)50 209 024 E contact@bouwmaterialendeleyn.be W www.bouwmaterialendeleyn.be

Glasrestauratie

diepvriesbouw

UZIMET BV

bouwmaterialen

F.....................................................................+32 (0)14 232539 W www.kingspan.be

Emmery NV

Glasraamatelier Erwin Snijders Bvba Terweststraat 23, 9180 Moerbeke-Waas Belgie T.....................................................................+32 (0)9 3467984 F.....................................................................+32 (0)9 3465753 M.................................................................+32 (0)495 244344 E info@erwinsnijders.be W www.erwinsnijders.be

GET NV Antwerpsesteenweg 107 2390 MALLE T.....................................................................+32 (0)3 3129230 F.................................................................. +32 (0)3 3117290 E info@get.be W www.get.be

Gevelbekleding

Wat doet u eigenlijk? Vanaf â&#x201A;Ź 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

audiovisueel materiaal

Branddetectie Arval ArcelorMittal Constructions Belgium ARDOVLAM NV

Kruisboommolenstraat 13, 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 747179 F.....................................................................+32 (0)51 747178 E info@ardovlam.be W www.ardovlam.be

Lammerdries 8 2440 GEEL T ...................................................................+32 (0) 14 563915 F ...................................................................+32 (0) 14 592710 E info.arvalbenelux@arcelormittal.com W www.arcelormittal.com

GLASWERKEN MORTELMANS Fotografielaan 28, 2610 WILRIJK T.....................................................................+32 (0)3 8290272 F.....................................................................+32 (0)3 8290806 E mortelmans@v-v.be W www.v-v.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 125

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

Glas in lood

Inox Maatwerk

Made in Inox

ARTGLAS

Kmo Zone Molenheide 4032, 3520 ZONHOVEN T.....................................................................+32 (0)11 817578 F.....................................................................+32 (0)11 812590 E info@artglas.be W www.artglas.be

Steenvoordestraat 124, 8978 WATOU T.................................................................... +32 (0)57 388104. F.................................................................... +32 (0)57 388430. E info@madeininox.be W www.madeininox.be

Interne transport systemen

hangen sluitwerk

liften

Coopman Liften NV Heirweg 123 8520 Kuurne T.....................................................................+32 (0)56 358580 F.....................................................................+32 (0)56 355865 E liften@coopman.be W www.coopman.be

materiaal voor aannemers HUBTEX BELGIUM Dorma Foquin N.V. Lieven Bauwensstraat 21a 8200 Brugge T.................................................................. +32 (0)50 451570 F.................................................................. +32 (0)50 319505 E info@dorma.be W www.dorma.be

Diksmuidelaan 51 B-2600 BERCHEM T.................................................................... +32 (0)3 2944080 F.................................................................... +32 (0)3 2946280 E info@hubtex.be W www.hubtex.be

isolatie

• algemene buisleidingen • industriële buisleidingen • staal en inoxconstructies

Houten dakconstructies UNILIN BVBA - DIVISION INSULTION

• algemene elektriciteit • elektrische installaties in Woodlam de industrie Chaussée de Liège 160c • privé-installaties

6900 MARCHE-EN-FAMENNE T.................................................................... +32 (0)84 323386 F.....................................................................+32 (0)84 323380 E info@woodlam.com W www.woodlam.com

Industriële Technische diensten Abutriek Jagershoek 8 8570 Vichte T 056 77 21 65 F 056 77 21 66 www.abutriek.be

ABUTRIEK

Waregemstraat 112 8792 DESSELGEM T.................................................................. +32 (0)56 735091 F.................................................................. +32 (0)56 735090 E info@unilin-systems.com W www.unilin.com

Juridisch advies • CV-ketels, stoomketels en thermische olieketels • warmeluchtgeneratoren en stralingspanelen FLAMEY ADVOCATEN Jan Van Rijswijcklaan 16, 2018 • airconditioning en ventilatie

ingenieursbureau

Bisschoppenhoflaan 631 2100 DEURNE T.....................................................................+32 (0)3 3254300 F.....................................................................+32 (0)3 3259903 W www.eurorent.be

Natuurlijke hydraulische kalk

REYNCHEMIE NV

Industrieweg 25, 8800 ROESELARE T.....................................................................+32 (0)51 242527 F.....................................................................+32 (0)51 229892 E reynchemie@skynet.be W www.reynchemie.com

ANTWERPEN T.....................................................................+32 (0)3 2573316 F.....................................................................+32 (0)3 2373851 E info@flamey-advocaten.be W www.flamey-advocaten.be

Natuursteen

Kalk

NV DAS NATUURSTEEN DAS NATUURSTEEN

114

Jagershoek 8 8570 VICHTE T.....................................................................+32 (0)56 772165 E info@abutriek.be W www.abutriek.be

Eurorent N.V.

ARTE CONSTRUCTO BVBA

Molenberglei 18, 2627 SCHELLE T.....................................................................+32 (0)3 8807373 F.....................................................................+32 (0)3 8807370 E info@arteconstructo.be W www.arteconstructo.be

Reppelsebaan 85, 3294 MOLENSTEDE-DIEST T.....................................................................+32 (0)13 780540 F.....................................................................+32 (0)13 778073 E info@dasnatuursteen.be W www.dasnatuursteen.be

parkeren

klimaatplafonds

126 | BOUWEN AAN VLAANDEREN

INTERALU N.V.

Fotografielaan 49 2610 WILRIJK T................................................................. +32 (0)3 8307400 F................................................................. +32 (0)3 8270377 W www.interalu.be

Triflex BV

Diamantstraat 10/301 2200 HERENTALS T.................................................................. +32 (0)14 752550 F.....................................................................+32 (0)14 752614 E info@triflex.be W www.triflex.be

wie doet wat

sprinklers

ALTRITEMPI NV

NIEUWPARKET

Kerkstraat 42 9910 KNESSELARE T.................................................................. +32 (0)9 374 66 08 F.................................................................. +32 (0)9 374 78 71 E geertvn@scarlet.be W www.nieuwparket.be

Pauwelslei 186, 2930 BRASSCHAAT T.....................................................................+32 (0)3 6500863 F.....................................................................+32 (0)3 6521392 E freya.joukes@altritempi.be W www.monument.be/companies/2-altritempi

Emmery Maple And Fox NV

Boombekelaan 7 2660 HOBOKEN T.....................................................................+32 (0)3 2335727 F.....................................................................+32 (0)3 2263517 E info@emmerynv.be W www.emmerynv.be

software Projectontwikkeling HBS&C Winkelomseheide 223a, 2440 GEEL T..................................................................+32 (0)474 691537 E info@hbsc.be

EXTENSA Dynamic Real Estate Havenlaan 86c b 316 1000 BRUSSEL T.................................................................... +32 (0)2 2370820 F.................................................................... +32 (0)2 2370821 W www.extensa.be

raam- en deurbeslag

www.monument.be/companies/2-altritempi

RUBEN WILLAERT Bloemisterijstraat 6, 8340 SIJSELE T.....................................................................+32 (0)50 362820 F.....................................................................+32 (0)50 500019 E ruben@rubenwillaert.be W www.rubenwillaert.be

rioleringen

LECOT NV

Vierlinden 7 8501 HEULE T.................................................................... +32 (0) 56364511 F.................................................................... +32 (0) 56354438 E info@lecot.be W www.lecot.be

1911-2011 100 jaar

RAEDSCHELDERS NV

Renkoven 2, Postbus 100 3680 MAASEIK T.................................................................. +32 (0) 89564972 F.................................................................. +32 (0) 89565054 E info@info@raedschelders.be W www.raedschelders.be

Construsoft Belgium

Postbus 60 NL - 6900 AB Zevenaar T..................................................................+31 (0)316 200000 F................................................................. +31 (0)316 342454 E info-be@construsoft.com W www.construsoft.com

Staalschrijnwerk

DEJOND NV

Terbekehofdreef 55 - 59 B-2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T.................................................................... +32 (0) 38203411 F.................................................................... +32 (0) 38203511 E info@be.dejond.com W www.dejond.com

Verven Deschacht Antwerpsesteenweg 1068 9041 GENT-OOSTAKKER T.....................................................................+32 (0)9 3557454 F.....................................................................+32 (0)9 3557679 E oostakker@deschacht.eu W www.deschacht.eu

Schilderwerken

PPG COATINGS BELUX NV

Genkersteenweg 311, 3500 HASSELT T.....................................................................+32 (0)11 278701 F.....................................................................+32 (0)11 278700 E info@sigma.be W www.sigma.be

Verwarmingsoplossingen

Restaurateurs GROEP ASLV PROFIEL CVBA

Guido Gezellestraat 23, 8560 WEVELGEM T.....................................................................+32 (0)56 323812 F.....................................................................+32 (0)56 323813 E info@rmp.be

Steenweg 208, 3665 AS T.....................................................................+32 (0)89 650020 F.....................................................................+32 (0)89 650019 E aslv@aslv.be W www.aslv.be

www.rmp.be bvba

SALVARTES

Diepestraat 18, 3061 BERTEM-LEEFDAAL T.....................................................................+32 (0)2 7679780 F.....................................................................+32 (0)2 7679780 E salvartes@pandora.be

DANIEL DE WISPELAERE Rubenslaan 32, 8310 BRUGGE T.....................................................................+32 (0)50 345767 F.....................................................................+32 (0)50 345767 E info@danieldewispelaere.be W www.danieldewispelaere.be

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

Parket

REMEHA-MAMPAEY NV

Koralenhoeve 10, 2160 WOMMELGEM T.....................................................................+32 (0)3 2307106 F.....................................................................+32 (0)3 2301153 E info@remeha.be W www.remeha.be

............... Vochtbestrijding zonwering & ventilatie

COLT INTERNATIONAL NV Zandvoortstraat 1 2800 MECHELEN T.................................................................. +32 (0)15 286080 F.................................................................. +32 (0)15 270828 E info@be.coltgroup.com W www.coltgroup.be

BOUWEN AAN VLAANDEREN | 127

Wat doet u eigenlijk? Vanaf € 99,- per uitgave weten uw klanten dat ook! T 011 605540 voor alle informatie over een vermelding in Bouwen aan Vlaanderen

wie doet wat

zuigen en blazen van droge stoffen DUCO “Ventilation & Sun Control” Handelsstraat 19 8630 VEURNE T....................................................................+32 (0) 58 330033. F....................................................................+32 (0) 58 330044. E info@duco.eu W www.duco.eu

Renson Waregem Maalbeekstraat 10, B - 8790 WAREGEM T.....................................................................+32 (0)56 627111. F.....................................................................+32 (0)56 602851. E info@ renson.be W www.renson.be

FIHUMA

Turnhoutsebaan 129 2970 SCHILDE T.....................................................................+32 (0)3 3142903 F.....................................................................+32 (0)3 3151903 E info@fihuma.be W www.fihuma.be

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • •

Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel/ fax: 03 315 19 03 • gsm: 0494 30 46 83 • e-mail: info@fihuma.be

Coopman Liften is uw partner voor : Personenliften • Panoramische liften • Autoliften • Goederenliften • Ziekenliften • Roltrappen Wij bieden : Optimale afmetingen in functie van de schacht; Ruime keuze in materialen, afwerkingen en kleuren; Capaciteitsberekeningen om het juiste aantal liften te bepalen; Service – de klok rond, 365 dagen per jaar. Coopman Liften maakt sinds 2010 integraal deel uit van de Orona Group uit Spanje. Orona is het eerste bedrijf in de sector die wereldwijd gecertificeerd is in Eco-Design volgens ISO 14006.

Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | 056 35 85 80 | www.coopman.be 128 | BOUWENadv_19,7x13_BouwenAanVlaanderen.indd AAN VLAANDEREN 1

4/12/13 09:42

Advocatenvennootschap FLAMEY behoort tot de absolute top van de Belgische kantoren gespecialiseerd in publiek en administratief recht. Het kantoor verleent private en overheidsbedrijven, particulieren, lokale besturen en intercommunales zowel juridisch advies als bijstand in administratieve en gerechtelijke procedures, en is in het bijzonder gespecialiseerd in volgende materies: • Overheidsopdrachten • PPS • Ruimtelijke ordening en stedenbouw • Milieurecht • Onteigeningen • Monumenten, landschappen en natuurbescherming • Energierecht • Handelsvestigingen • Brownfields Advocatenvennootschap FLAMEY is een gerenommeerd nichekantoor met vestiging in Antwerpen. Het kantoor kan bogen op een rijke expertise en meer dan 25 jaar ervaring.

Peter Flamey

Jan Van Rijswijcklaan 16 2018 Antwerpen Tel: 03/257.33.16 Fax: 03/237.38.51 email: info@flamey-advocaten.be

Consultaties zijn steeds op afspraak

Belgisch marktleider in vloei-chape, vloerisolatie en egaline Wij bieden de geschikte oplossing voor ieder bouwproject, nieuwbouw of renovatie Vloei-chape op cementbasis Beloopbaar na 4 uur, betegelbaar na 1 Ă 2 dagen

NIEUW!

Anhydriet vloer-chape (Knauf) Vanaf 3 cm dikte, druksterkte 26 N/mm2 Grote oppervlaktes zonder uitzettingsvoegen

Vloei-chape op vloerverwarming (op anhydriet- of cementbasis) 60% betere warmtegeleiding dan met zandcementchape

Egaline De oplossing voor geringe diktes

Renovatie van industriĂŤle vloer naar zichtvloer Grote druksterkte 36 N/mm2

NIEUW! De vloei-chapes hebben heel wat voordelen, de chapes zijn zelfnivellerend, vlakker en veel sterker dan traditionele chape en kunnen geplaatst worden in zeer geringe diktes. CAMIX bvba - Hof Ter Weze 32 - 8800 Roeselare - TEL. 051/77 88 89 - FAX 051/77 21 05 - www.calmix.be - info@calmix.be

we beat the heat

Winlock is reeds meer dan 10 jaar actief in de productie van

is daarbij mogelijk, van een specifiek materialengebruik (staal,

industriële brandwerende poorten. brandwerendheid is

hout, inox...) tot en met een unieke grafische aankleding.

echter niet de enige eigenschap, immers elke Winlock-poort ei1

We werken dagelijks oplossingen op maat uit voor uiteenlopen-

30, ei1 60 en ei1 120 kan moeiteloos gecombineerd worden

de, steeds zeer veeleisende bedrijfssectoren. Grote petroche-

met een geluidsisolerende uitvoering tot 50 Db, een inbraak-

werende uitvoering Wk4, een rookdichte uitvoering, Ex-

mische concerns, voedings- en logistieke bedrijven, maar ook internationale luchthavens vertrouwen voor hun brandwe-

uitvoering en vloeistofbarrière-toepassingen en tevens doet

rende poorten op Winlock.

vereisten stelt en elke klant specifieke noden heeft, worden alle

Door onze klanten oplossingsgerichte benadering zijn we in

poorten op maat gemaakt. een verregaande personalisatie

onze niche reeds jaren marktleider in belgië.

zij ook dienst als functionele poort. omdat elke sector andere