Bouwen aan Vlaanderen Jaarboek 2012-2013 by Louwers Mediagroep

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Rue Haute 139 1000 Bruxelles T 02 514 04 96 F 02 514 04 93

Tervuursevest 362 3000 Leuven T 016 62 91 71 F 016 62 27 79

Raamstraat 13 3500 Hasselt T 011 22 21 63 F 011 22 93 90

MG Tower / Gent

Tui Travel - Jet Air / Zaventem

Artesis Hogeschool / Antwerpen _ ism Polo Architects

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Geachte lezer, Het is altijd halsreikend uitkijken naar de nieuwe editie van het Jaarboek Bouwen aan Vlaanderen. In deze uitgave van 2012 lopen we langs een galerie bedrijven die zich aan u voorstellen. De ene keer gaat het om een portret, de ander keer om een specifieke toepassing van materialen en technieken. Het totaalbeeld vormt een rijk geschakeerd pallet. Jazeker, de bouwsector kent een levendige en spitsvondige bedrijvigheid. Dat Vlaanderen daarin een aparte positie inneemt is niet zo ongewoon. Heel wat bouworganisaties blijken vanouds familiebedrijven te zijn. Daar gaat altijd een persoonlijke trots en eer van uit. Opvallend: in Vlaanderen nemen steeds meer bouwbedrijven uiteenlopende diensten op in hun takenpakket. De bouwsector is in permanente evolutie en speelt voortdurend creatief in op maatschappelijke uitdagingen. Neem nu de jongste bouworganisatiemodellen. Wie sprak tien jaar geleden over PPS, Design & Build of over DBFM om maar wat te noemen? Vandaag zijn het meer dan ingeburgerde begrippen nu overheid, bouwbedrijven en ontwikkelaars hechter samenwerken en de handen in elkaar slaan. Autonome gemeentebedrijven, openbare besturen en private partners trekken gezamenlijk de stadsontwikkeling op gang. Verkommerde stadswijken krijgen nieuw leven, verlaten industriĂŤle sites een hedendaagse bestemming, stads- en dorpskernen een fris gezicht. Heel belangrijk in dit verhaal is, dat bouwbedrijven en ontwikkelaars gebaat zijn te kiezen voor diepte en inhoud om samen met de publieke actoren kennis en middelen te bundelen voor de realisatie van gemeenschappelijke projecten. Timing, budget, duurzaamheid en flexibiliteit zijn begrippen die binnen de bouwsector hoog staan aangeschreven. Door de mondiale crisis zetten scherpe prijzen de bouwkwaliteit onder druk alsook de veiligheid op de werf. Gelukkig zijn heel wat bouwondernemingen zich hiervan bewust en hanteren ze een strenge kwaliteitscontrole en een doorgedreven veiligheidspolicy. Bouwen aan Vlaanderen is bouwen voor mensen en met mensen. Zonder mensen is er geen vernieuwing, geen ontwikkeling. Medewerkers van de voorgestelde bedrijven in deze uitgave vormen een belangrijke spil, zij dragen het succes van de onderneming. Voor hen betekent veiligheid meer dan een gewone randvoorwaarde. Behoudens de vele projecten die u als lezer in deze uitgave zult aantreffen, komen er ook tal van bouwtechnische specialiteiten aan bod. Hierbij denken we aan verluchting, koeling, isolatie, slimme sluittechnieken van ramen en deuren. Nu steeds meer energienormen door Europa waaien, spelen spitstechnologieĂŤn een rol van betekenis. Gebouwen worden op gebied van energieverbruik steeds beter gefaciliteerd, praktischer en gebruiksvriendelijker. Behoudens techniek, bouwen en ontwikkelen, merken we dat steeds meer bouwpromotoren kiezen voor een degelijke en dierbare architectuur. We zijn in Vlaanderen rijke bezaaid met uitstekende architectenbureaus. Hun inbreng om dierbare architectuur te realiseren is van wezenlijk belang. Duurzaam leven heeft onvermijdelijk met engagement en emotie te maken. Gebouwen en steden waarvan we houden zijn de beste vorm van een duurzame en dierbare leefomgeving.

Veel kijkgenot en leesplezier!

Philip Willaert Hoofdredacteur

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

Uitgave 2012 / 2013 Verschijnt 1 x per jaar en is een jaarlijkse bijlage van het vaktijdschrift Bouwen aan Vlaanderen www.bouwenaanvlaanderen.be/jaarboek

verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be

Redactieadres

Koen Mortelmans Kempenlaan 5 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com

Vlaamse Confederatie Bouw focust op talent voor groei

ORI, een representatieve brancheorganisatie

BVA, Beroepsvereniging van Vlaamse Architecten

CIB Vlaanderen, dé beroepsorganisatie voor de vastgoedprofessional

Zonwering maakt een gebouw comfortabel

Caesar Real Estate

Jaspers-Eyers

Extensa

MBG

Redactie

Dave Cuypers Henri Gielen Koen Mortelmans Bram Souffreau Senne Starckx Michel Vanden Heede Bert Verbeke

Redactie JAARBOEK Philip Willaert

Bladmanagement

Philippe Bourda T +32 (0)9 2209250 M +32 (0)478 437543 E p.bourda@louwersmediagroep.be

Advertenties

FTP-server van Louwers Mediagroep: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: bavljaarboek Wachtwoord: gast Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E verkoop@louwersmediagroep.be

Secretariaat

Manuela Depenbrock

Doelgroep

Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform dat met name architecten, projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, woningbouwcorporaties, gemeenten, overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit alle betrokken regio’s van Vlaanderen informeert.

vormgeving/art direction

Logo Reclame- Ontwerpbureau Richard Kokx

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

44 32

Play

Keijsers

Strabag

Buro II+Archi I

Vanden Bussche

Lecot-Raedschelders

Roto

Willemen

Bouwen aan

Vlaanderen VA K J A A R B O E K V O O R D E B O U W

2012 / 2013

VAKJAARBOEK VOOR DE BOUW â&#x20AC;˘ WWW.BOUWENAANVLAANDEREN.BE

de waal palen

Bouwen aan Vlaanderen

2012079 BAVL JB 2012.indd 1

13-09-12 15:24

AXXES, Business park en appartementen, Guldensporenpark te Merelbeke, een ontwerp van Bontinck (Gent).

inhoud

Bouwen aan

Vlaanderen Va k j a a r b o e k v o o r d e b o u w

64 54

Foamglas

Van der Perren

Umicore

Pellikaan

Cegelec

Abscis Architecten

Coopman

Cordeel

Triflex

Renson

Bontinck

92 80

Arval

Colt

Bolckmans

Woodlam

Uzimet

Kumpen

101

Interalu

104

4Wings

107

Flamey

111

Assumax

104

inhoud

Wij bouwen voor ù:

Industriële constructies Bruggen, tunnels en infrastructuurwerken

Waterbouw en wegeniswerken

Vastgoedpromotie en PPS

Garden Square Blok D ■ Laarstraat 16, bus 12 ■ BE-2610 Antwerpen ■ Tel. +32 (0)3 820 40 11 ■ Fax +32 (0)3 820 40 04 ■ www.mbg.be Regionaal kantoor ■ Hertogenstraat 69 ■ BE-8200 Brugge ■ Tel: +32 (0)50 39 57 64 ■ Fax: +32 (0)50 39 57 63

4234 www.fbd.be

Afvalbehandeling, waterzuivering en milieuzorg

Residentiële en kantoor gebouwen

Vlaamse Confederatie Bouw focust op talent voor groei In juni 2012 heeft de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) rond de thema’s kennis en kennisontwikkeling een enquête georganiseerd bij haar leden. Meer dan 400 bedrijven hebben op deze enquête geantwoord. Deze hoge respons geeft duidelijk aan hoe de leden van de VCB met dit thema zijn begaan. Zij gaven daarbij duidelijk aan dat de opdrachtgevers beter geïnformeerd zijn dan voorheen, niet alleen op technisch maar ook op juridisch vlak. Versneld ingaan op hun vraag naar betaalbare, comfortabele en technisch duurzame projecten die tegelijk almaar energiezuiniger en duurzamer moeten zijn, vergt van de bedrijven van de bouw-, energie- en milieucluster ook meer kennis dan voorheen. De VCB heeft dan ook besloten haar visierapport voor 2012 aan deze thematiek te wijden.

CNC-machine om meubelonderdelen te voorzien van boringen en frezingen (foto Wycor).

Boormachine voor een fish farm-project te Mira in Portugal (foto K-Boringen).

Ongeveer de helft van de aannemers die op de enquête van de VCB hebben geantwoord, heeft de laatste jaren onder druk van de markt zijn strategie moeten aanpassen en ongeveer twee derden hebben hun organisatie moeten aanpassen. De bedrijven zijn zich voornamelijk meer gaan specialiseren of zijn extra aandacht gaan besteden aan de beheersing en verlaging van hun kosten. Meer dan voorheen hebben de bedrijfsleiders behoefte aan extra deskundigheid. Maar daarvoor gaan zij zelden nieuwe externe deskundigen aanspreken. De klemtoon ligt duidelijk op de ontwikkeling van expertise in het eigen bedrijf en bij bestaande partners. Daartoe gaan de ondervraagde bedrijfsleiders vooral zelf seminaries en studiedagen volgen en hun personeel opleidingen laten volgen. Dat de bouw-, energie- en milieucluster in toenemende mate een dienstverlenende kenniscluster geworden is, blijkt onder meer uit het sterk groeiend aantal bouwbedienden. Elk jaar komen er in de Belgische bouwbedrijven zo’n duizend bedienden bij. Tegelijk zien we een forse toename van de tewerkstelling bij ingenieursen architectenbureaus (+ 17% van 2007 tot 2011, ondanks de crisis) en bij vastgoedbedrijven (+ 37% van 2007 en 2011). Daardoor stijgt de bijdrage van de cluster tot onze economie. Tien jaar geleden bedroeg het aandeel van bouwbedrijven, ingenieursen architectenbureaus samen nog ongeveer 11% van het BBP. Dit aandeel is intussen gestegen tot bijna 14%. ➡

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Oog voor detail in de Villa Lorraine (foto IRIS).

Kennismanagement door nieuwe technologieën Bouwbedrijven zijn meer dan ooit kennisbedrijven geworden. Voor een bouwbedrijf volstaat niet langer goed vakmanschap. Een bouwbedrijf leiden spreekt nu al de mogelijke functionaliteiten van de hersenen aan, inclusief het doelgericht verwerken van informatie, een kritische houding, het analyseren van complexe situaties en het zelf bedenken van werkbare en creatieve oplossingen. Maar op welke manier kan een kennisbedrijf zijn productiviteit verbeteren? Opvallend in de bouw is de aanwezigheid van heel wat ‘tacit’ (stilzwijgende) en niet gecodeerde kennis. Heel wat ‘regelen der kunst’ staan niet op papier. Om tot een hogere kennisproductiviteit te komen moeten bouwbedrijven dus de uitwisseling van zowel impliciete als expliciete, van niet gecodeerde en gecodeerde kennis bevorderen. Een cultuur van openheid is daarbij al even belangrijk als een ordelijk documentenbeheer. Gelukkig zien we tegelijk de informatietechnologieën mee evolueren met als nieuwste aanwinst de BIM (Building Information Modelling). De dossiers die de experts in het

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

kader van het project ABC Digibouw hebben behandeld, wijzen alvast op een groeiende ICT-maturiteit bij de bouwbedrijven. Tot nu toe werden deze experts nog voornamelijk ingezet op planningen kostprijsdossiers. Maar dat 20% van de dossiers al betrekking hebben op ERP (Enterprise Resource Planning) vormt tegelijk een positief signaal dat het management van nogal wat bouwbedrijven de integratie van processen, zoals planning, voorraad en aankoop, effectief wil realiseren.

Kennisontwikkeling binnen bedrijven en in bouwteam Naarmate bedrijven meer standaardiseren, loont het om procedures voor eigen werknemers en onderaannemers meer in detail uit te schrijven. Voor de overdracht van impliciete en niet gecodeerde kennis gaan bedrijven formeel en informeel overleg tussen ploegen en departementen stimuleren en ervaren peters aanduiden die nieuwe arbeidskrachten begeleiden, zo blijkt uit de talrijke getuigenissen van bedrijfsleiders en HR-verantwoordelijken die in het visierapport van de VCB zijn opgenomen. De kennisopbouw kan nog verder versnellen door met andere bedrijven in ‘bouwteam’ te

gaan werken. Uit een bevraging van de VCB bij haar leden is gebleken dat de traditionele manier van aanbesteden vaak gepaard gaat met ondermaatse documenten, gebrekkige coördinatie en moeilijke communicatie en als gevolg daarvan hoger dan aanvankelijk ingeschatte kosten en sterk inkrimpende marges. Een vroegere betrokkenheid van de verschillende bouwpartners (van ontwerpers, aannemers én installateurs) bij een project maakt het mogelijk problemen preventief aan te pakken en ze beter te beheersen. Cruciaal voor het welslagen van een bouwteam zijn wel transparantie, openheid en competentie. Het moet echt tot een efficiënte wederzijdse kruisbestuiving komen.

Belang van collectieve kennisontwikkeling Daarnaast spelen collectieve onderzoekscentra een belangrijke rol voor de ontwikkeling en verspreiding van kennis binnen een cluster. Dat gaf zelfs de liberale economist Michael Porter toe. Een cruciaal principe in de bouw is dat de aannemer de werken moet uitvoeren volgens de ‘regels der kunst’. Bijzonder voor België is dat de overheid het vatten van deze regels in normen en andere uitgeschreven documenten in belangrijke

mate heeft opgedragen aan sectorale operatoren – voor de bouw aan WTCB en OCW – en dat deze operatoren meer dan in onze buurlanden door de sector zelf worden aangestuurd. Omdat de eisen van de opdrachtgevers sneller dan ooit veranderen, komt het erop aan dat beide centra versneld nieuwe toelichtingen uitbrengen – zo is het aantal gepubliceerde pagina’s bij het WTCB op vier jaar tijd ongeveer verdubbeld – en dat de sector nog meer dan voorheen het onderzoek in deze centra laat aansluiten op de vragen van de bouwmarkt.

Te beperkte instroom vanuit basisopleidingen Een belangrijk knelpunt, met name voor bouwarbeiders, is de beperkte instroom vanuit het onderwijs en vanuit de basisopleidingen van de VDAB. Bij de afgestudeerden en cursisten van 2009-2010 lagen het aantal én het aandeel dat naar de sector doorstroomde, nog lager dan de jaren voorheen. Heel wat bouwbedrijven denken er dan ook aan om zelf arbeiders op te leiden. Daarvoor bestaat een efficiënt instrument, de IBO of Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming. Maar het aantal IBO’s in de bouwbedrijven is de laatste jaren gestagneerd. De VCB heeft recentelijk een overeenkomst afgesloten met de VDAB om het aantal IBO’s in de bouw te verhogen en tegelijk de kwaliteit van de IBO-opleidingen te verbeteren. Bij de bouwbedrijven is ook het aantal bijscholingsuren fors toegenomen. Van 2007 tot 2011 steeg het aantal bijscholingsuren in Vlaanderen met 53% voor de bouwbedienden en met 29% voor de bouwarbeiders. Daarbij hebben de lokale bouwconfederaties hun rol als aanbieders van opleidingen kunnen versterken.

maar complexere coördinatietaken krijgen, stijgt het aantal bouwbedienden op Belgisch niveau elk jaar met zo’n duizend personen. Tegelijk gaan jaarlijks ongeveer duizend bedienden op pensioen. Ongeveer 60% onder hen heeft een technisch profiel. Het gaat onder meer om werfleiders, calculatoren, tekenaars en inkopers. Daartegenover staat dat in Vlaanderen jaarlijks slechts 100 à 120 burgerlijke ingenieurs bouwkunde en maar 270 à 300 industriële ingenieurs bouwkunde afstuderen. Dit is veel te weinig in vergelijking met de vraag. Gelukkig werden de laatste jaren, onder impuls van de VCB, bijkomende opleidingen voor professionele bachelor bouwkunde opgericht. Daardoor is het aantal afgestudeerden uit die studierichting van 2004 tot 2011 nagenoeg verdrievoudigd. Het visierapport van de Vlaamse Confederatie Bouw voor 2012 met als titel ‘Talent voor groei’ is vanaf 10 oktober gratis te bestellen via de website www.vcb.be ❚

Marc Dillen, directeur generaal.

Toenemend belang van technische bedienden Projectcoîrdinatie wordt almaar belangrijker (foto groep Van Roey).

Doordat bouwbedrijven steeds meer betrokken worden bij ontwerp en studiewerk en al-

Vlaamse Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2-545 57 49 Fax: +32 (0)2-545 59 07 E-mail: info@vcb.be Internet: www.vcb.be

Lokale bouwconfederaties ontwikkelen zich tot opleidingscentra (foto Confederatie Bouw West-Vlaanderen).

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

FOAMGLAS®-isolatie

Vandaag – morgen – altijd

Waterdicht Ongevoelig voor ongedierte Grote drukweerstand (zonder vervorming) Onbrandbaar (Euroklasse A1) Dampdicht Dimensioneel stabiel Bestand tegen chemische reacties Eenvoudig te verwerken Ecologisch

Tel.: 02 352 31 82 info@foamglas.be, www.foamglas.be

ORI, een representatieve brancheorganisatie Museum aan de Stroom in Antwerpen, ABT (Architect: Neutelings Riedijk Architects).

Viaduct van Millau, Frankrijk, Bureau Greisch (Architect: Norman Foster).

Droogloodsen Kortrijk, Cenergie (Architect Lens°Ass).

Datacenters KBC, Hongarije, Arcadis Belgium (Architect: ATP).

Treinbrug Diaboloproject, Zemst, Tuc Rail.

ORI is de brancheorganisatie van advies- en ingenieursbureaus in België. Ze vertegenwoordigt een zeventigtal bureaus met minstens 7000 werknemers die jaarlijks projecten ondersteunen en voorbereiden ter waarde van 10 miljard euro aan investeringen, zowel in de publieke als private sector, en in een brede waaier van domeinen zoals gebouwen, infrastructuur & transport, milieu, water, ruimtelijke planning en energie.

ORI vertegenwoordigt haar leden in platforms en netwerken zoals het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen), Voka, Beci en Uwe. Ze is ook lid van de Europese organisatie EFCA (European Federation of Engineering Consultancy Associations) en van de wereldwijde organisatie FIDIC (International Federation of Consulting Engineers). ORI is vooral actief op 3 domeinen: belangenverdediging, diensten naar leden en het stimuleren van innovatie en creativiteit in de sector. ORI wil de belangen van haar leden verdedigen op federaal, regionaal en lokaal niveau, van gemeenten tot ministeries. Voeren van overleg met alle stakeholders over de rol die de advies- en ingenieursbureaus spelen in het maatschappelijk leven behoort tot haar hoofdactiviteiten. Bernard Gilliot, Executive Vice President, TRACTEBEL ENGINEERING, is voorzitter van ORI. Het is zijn ambitie om ORI en haar leden, de Belgische advies- en ingenieursbureaus, meer zichtbaarheid te geven en deel te laten uitmaken van het maatschappelijk debat. Zijn klemtoon ligt daarbij op innovatie en creativiteit. Advies- en ingenieursbureaus spelen immers een belangrijke rol binnen onze maatschappij. Zij hebben de kennis en ervaring in huis om oplossingen te vinden voor de enorme uitdagingen waarmee we geconfronteerd worden. De klimaatveranderingen gecombineerd met de wereldwijde economische crisis vragen om een innovatieve en duurzame aanpak, gericht op een toekomst waarbij economische, sociale en ecologische aspecten hand in hand gaan. Bernard Gilliot stelt dat het advies- en ingenieursbureau dé partner bij uitstek is voor creatieve en innovatieve oplossingen met het oog op een duurzame ontwikkeling. ORI is daarbij voorstander van een open innovatie. Men moet niet het wiel steeds opnieuw uitvinden, maar wel bestaande oplossingen op een goeie manier gebruiken.

Innovatie en creativiteit zijn daarbij de sleutel voor blijvend of vernieuwd bedrijfssucces en voor het versterken van de concurrentiepositie in de sector. Ieder project is immers anders en heeft een eigen aanpak en toepas- Bernard Gilliot, singen nodig. Ad- voorzitter van ORI. vies- en ingenieursbureaus zijn eigenlijk dag in dag uit op zoek naar goede en duurzame oplossingen die de samenleving ten goede komen. Innovatie en creativiteit zijn daarbij onontbeerlijk. ❚

EURO-POLIS 2050 Via “Euro-Polis 2050: Project in 24u” wil ORI de aandacht vestigen op creatief en innovatief denken in het kader van een duurzame wereld. Euro-Polis 2050 is een wedstrijd die verschillende teams van studenten een futuristisch project laat uitwerken binnen een tijdsbestek van 24u. Een twintigtal Belgische universiteiten en hogescholen zijn daarbij haar partner. De uitgewerkte projecten dienen maatschappelijk relevant te zijn en nauw aan te sluiten bij de activiteiten van de advies- en ingenieursbureaus. Editie 2011 van de wedstrijd kende een groot succes, met ruim 150 deelnemende studenten en een bruisend slotevenement in Brussel. U bent alvast uitgenodigd op editie 2012. Euro-Polis 2050: Project in 24u heeft dit jaar plaats op 12 en 13 november 2012. Alle informatie vindt u op www.europolis2050.be

ORI Kolonel Bourgstraat 105 1030 Brussel Tel.: +32 (0)2-706 05 70 Fax: +32 (0)2-706 05 79 E-mail: info@ori.be Internet: www.ori.be

Winnaar Euro-Polis 2050, editie 2011: KaHo St-Lieven.

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

De groep Coopman Liften is reeds meer dan 50 jaar uw partner voor al uw liftinstallaties. Dankzij onze eigen ontwerpafdeling en modernste productietechnieken kunnen wij u op maat gemaakte liftproducten aanbieden. Ons commercieel team werkt graag samen met u een oplossing uit voor uw liftprobleem. Wij kunnen via een uitgebreid productgamma voor elk probleem een specifieke oplossing aanbieden. Via onze projectbegeleiding kunnen wij u de nodige flexibiliteit bieden en zo inspelen op uw wensen voor de realisatie van uw project. Contacteer ons vandaag nog om onze uitgebreide documentatiebundel te ontvangen!

BVA Beroepsvereniging van Vlaamse Architecten In het begin van de 20ste eeuw groepeerden verschillende verenigingen zich tot de Federatie van Architectenverenigingen van België (FAB). In de jaren '70 ontstond hierbinnen een Vlaamse vleugel. De BVA heeft de voorbije jaren een eigen werking uitgebouwd, complementair aan wat andere instituten en organisaties aanbieden. Centraal staat hierbij het belang van kwaliteitsvolle, vernieuwende architectuur als veruitwendiging van wat er leeft in de maatschappij en de rol die architecten spelen in de totstandkoming ervan. De BVA is dan ook voortdurend op zoek naar relevante realisaties en naar mensen die hierover iets te vertellen hebben, om er meer over te weten te komen, om ervaringen uit te wisselen, om in debat te gaan … De BVA pleit ervoor dat architecten vanuit hun talent, hun opleiding en hun specifieke plaats in het bouwproces de kans krijgen om de rol te spelen die dit talent, deze vaardigheden en deze positie het best tot hun recht laten komen, omdat juist dit de beste garanties biedt voor kwaliteitsvolle architectuur. Daarom organiseert de Bond van Vlaamse Architecten op regelmatige basis activiteiten. Deze kunnen zowel technisch als cultureel-maatschappelijk relevant zijn. Bij elke activiteit wordt er naar gestreefd de architectuurkwaliteit centraal te plaatsen. De activiteiten richten zich in de eerste plaats naar de architecten (leden en niet-leden) maar kunnen ook initiërend zijn voor een niet-architectenpubliek. De BVA is er van overtuigd dat een beter inzicht in de technische ontwikkelingen en in de noden en bekommernissen die aan de grondslag liggen van de huidige evoluties in de architectuur, leiden tot meer aandacht voor architecturale kwaliteit en tot meer respect voor de taak van de architect. Leden van BVA zijn bewust bezig met het belang van architectuur in de maatschappij en de rol die de architect daarin speelt. Zij willen op de hoogte blijven van nieuwe inzichten en tendensen en willen de toonaangevende architecten daar liefst zelf over aan het woord horen. Ze willen er ook met mekaar over van gedachten wisselen. BVA manifesteert zich als een onafhankelijke (politiek neutrale) beroepsvereniging, de vereniging ijvert voor de belangen van de architect en die aandacht heeft voor kwaliteitsvolle architectuur (culturele dienstverlening).

Bond Vlaamse Architecten

Aarzel niet contact met ons op te nemen als u zich als architect of uitoefenaar van een aanverwant beroep terugvindt in deze benadering. ❚

Ernest Allardstraat 21, 1000 Brussel T +32 (0)2-512 25 78 E info@bondvlaamsearchitecten.be JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Herbestemming postsite - Aalst

CIB Vlaanderen:

thuishaven

voor de vastgoedprofessional CIB Vlaanderen, voluit de Confederatie van Immobiliënberoepen Vlaanderen, is met haar meer dan 1300 leden de grootste en meest representatieve beroepsvereniging van vastgoedprofessionals in Vlaanderen. De reden dat vastgoedprofessionals zich aansluiten bij CIB Vlaanderen? Ze weten dat CIB elke dag grote inspanningen levert in het belang van de sector. Een overzicht.

Van Aalst tot Zwijndrecht CIB Vlaanderen biedt niet alleen onderdak aan vastgoedmakelaars. Ook andere vastgoedberoepen zoals vastgoedbeheerders, vastgoedpromotoren, vastgoedexperten vinden bij CIB Vlaanderen een professionele thuishaven. Die verschillende deelberoepen verenigen zich binnen de CIB-structuur in eigen federaties. Daarnaast telt CIB Vlaanderen zes provinciale Kamers met een autonoom bestuur, één voor elke provincie en één voor de Kust. De provinciale Kamers belichamen de regionale verankering van CIB Vlaanderen.

Spreekbuis Met meer dan 1300 leden is CIB Vlaanderen verantwoordelijk voor een groot deel van de sectoromzet. CIB is dan ook voor vele overheden de gesprekspartner bij uitstek, alsook voor de talrijke overleg- en sectororganen waarin ze zetelt. In tal van dossiers verdedigt CIB er de belangen van haar leden en die van de vastgoedsector in zijn geheel.

Dienstenorganisatie De CIB-leden kunnen kiezen uit een waaier van diensten: informatie, opleiding en vorming, netwerking, juridische ondersteuning en tal van ledenvoordelen.

Informatie CIB Vlaanderen houdt haar leden op de hoogte via het wekelijkse vakblad Vastgoedflitsen, verschillende e-nieuwsbrieven en via het driemaandelijkse magazine CIB info. Daarnaast heeft elk CIB-lid toegang tot het Vastgoedloket (www.vastgoedloket.be), waarop alle modelcontracten terug te vinden zijn.

Opleiding Permanente vorming is een sleutelwoord binnen de plichtenleer van de vastgoedsector.

Het Vlaams Instituut Vastgoedopleiding (VIVO) staat het hele jaar door garant voor een zeer ruim aanbod van opleidingen voor alle vastgoedprofessionals.

Juridische ondersteuning CIB-leden kunnen gratis gebruik maken van juridisch eerstelijnsadvies via een netwerk van provinciale advocaten, gespecialiseerd in vastgoedrecht.

Netwerking De ledenvergaderingen van de provinciale CIB-Kamers zijn voor de leden de uitgelezen kans om in een ongedwongen sfeer contacten te leggen met collega’s uit de sector. De Kamers zetten jaarlijks ook een aantal lokale initiatieven op touw, zoals de BIS-beurs in OostVlaanderen en de Nacht van het Vastgoed in Limburg. Andere belangrijke netwerkmomenten van het jaar zijn de uitreiking van de Real Estate Awards en het Vastgoedcongres.

gang te krijgen tot het Kadaster. Tot slot is CIB ook de stichter van het nieuwe initiatief COVAST. Door met COVAST te werken kan de vastgoedmakelaar zijn portefeuille uitbreiden met overheidsgoederen waar hij normaal geen toegang tot heeft.

Kwaliteitslabel CIB Vlaanderen blijft de stuwende kracht achter de professionalisering van het beroep van vastgoedmakelaar. Een CIB-professional is daarom ook een goed opgeleide en uitstekend geïnformeerde beroepsbeoefenaar, die op de hoogte is en blijft van de evoluties op de markt en die zich permanent bijschoolt. Het imago van het makelaarsberoep, de kwaliteit van de dienstverlening en de bescherming van de consument voeren ook in de toekomst de prioriteitenlijst van CIB Vlaanderen aan. ❚

Interessante voordelen CIB-leden kunnen genieten van tal van interessante kortingen. Zo zijn er de verzekeringen aan groepstarief, interessante tarieven voor keuringen van gas of elektriciteit enz. die maken dat de CIB-leden hun lidgeld in geen tijd terugverdiend hebben.

Innovator CIB Vlaanderen stond het laatste jaar niet stil en riep een aantal nieuwe projecten in het leven. Zo kan de consument met vastgoedplannen nu terecht op de website www.vastgoedabc.be. Hier vindt hij een antwoord op al zijn vastgoedvragen. CIB stond daarnaast aan de basis van de oprichting van Kadasterfinder. Via deze online dienst krijgt elke erkende vastgoedmakelaar de mogelijkheid om vanachter zijn pc in een oogopslag toe-

CIB Vlaanderen Kortrijksesteenweg 1005 9000 Gent Tel.: +32 (0)9-222 06 22 Fax: +32 (0)9-222 28 95 E-mail: info@cib.be Internet: www.cibvlaanderen.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Zonwering maakt een gebouw

comfortabel Gebouwen met grote glaspartijen bieden vaak veel voordelen. Maar het komt erop aan warmte en licht op een goede manier te doseren. Bij het ontwerp van een woning, kantoor of ander gebouw ‘vergeet’ men de zonwering wel eens om te besparen op de totaalprijs van het complete bouwproject. Op korte termijn moet de bouwheer vaak al vaststellen, dat die keuze niet zo goed was en dat de zon niet altijd zo’n positieve invloed heeft. De zon vermindert tijdens de koude wintermaanden en de tussenseizoenen het energieverbruik, maar in de warme zomermaanden kan ze ons veel leed bezorgen: oververhitting, reflecties in het TV-scherm en verkleuring van vloer, meubilair, ….

Deze problemen zijn eenvoudig te vermijden dankzij een efficiënte zonwering. Deze beperkt de hoeveelheid binnenvallende zonnestralen en vertraagt zo de opwarming van de binnenruimte. Bovendien hoeft de warmte, die de zonwering weert, nadien niet gekoeld te worden. Studies geven aan dat een zonweringsysteem het jaarlijks energieverbruik in het gebouw met 10 % kan doen verminderen. En deze zonwering beschermt de meubels, vloerbekleding en gordijnen tegen verkleuring.

maar zorgt er voor dat de zonnestralen het glas nooit bereiken.

Waar moet ik op letten als ik een zonweringsysteem kies?

Bij de keuze tussen zonweringsystemen hangt natuurlijk heel veel af van de esthetische smaak van de consument. Kiest die eindklant voor een structurele zonwering die boven of voor het raam hangt of schuift of toch liever voor een screen, die op en neer kan afhankelijk van de behoeften. Toch zijn er een aantal basisredeneringen die men kan volgen.

De mogelijkheden op het vlak van zonwering zijn enorm groot: binnen- of buitenzonwering, zonwerende beglazing, structurele zonwering met aluminium lamellen of screens, … Langs buiten is beter. Een buitenzonwering is sowieso efficiënter dan een binnenzonwering. Binnenzonwering onder de vorm van gordijnen, schermen of doeken, is een goede en relatief goedkope manier om de zonnestralen tegen te houden. Het is echter geen optimale oplossing, omdat de warmte uiteindelijk toch binnenkomt. Een buitenzonwering, structureel of screens, is wel duurder,

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Zonwerende beglazing zorgt ook voor de bescherming tegen overmatige zonnewarmte. Het nadeel is echter dat deze ook tijdens de winterperiode de zonnestralen tegenhoudt en dus minder warmte binnenlaat. Met een efficiënte buitenzonwering hou je de zon buiten in de warme zomermaanden en profiteer je van een optimale licht- en warmteinval tijdens de wintermaanden.

Veel hangt immers af van de functie van de ruimte. Als het gaat om een leefruimte met uitkijk op een tuin, is het aangewezen om te kiezen voor een systeem dat de doorkijk niet verstoord, bijvoorbeeld een luifel die boven het raam hangt of een screen, die naargelang van het type een zekere doorkijk biedt en die ook ten allen tijde opgerold kan worden. Gaat

het om een bureauruimte dan moet men bij een laagstaande zon verblinding voorkomen van degene die er werkt. Screens, verticaal geplaatste lamellen of schuifpanelen zijn daar ideaal. In slaapkamers kan men screens met verduisterend doek plaatsen. Verder is ook de oriëntatie van de ruimte zeer belangrijk. Het is zinloos om zonwering te plaatsen bij noordelijk gericht raam – dat spreekt voor zichzelf. Bij een zuidoost- tot zuidgerichte oriëntatie zal de zon in de zomer nooit laag staan. Verblinding door die zon is uitgesloten. Daar kan een luifel dan ook voldoende zijn om de inval van de zon te beperken. Zuidwest- en westgerichte ruimtes hebben het meeste last van de zon – hoogstaand of laagstaand. Men moet verder ook rekening houden met de hoogte van de ramen. Bij lage ramen kan men praktisch alle systemen toepassen. Als de glasoppervlakte echter zeer groot wordt, is het met de luifels en schuifpanelen vaak moeilijker om een oplossing te bieden. Bij de luifels is de uitkraging van het systeem uiteraard gelimiteerd. Ook de hoogte van de schuifpanelen heeft zijn beperkingen. In die optiek lijken screens dan het beste alternatief bij de hele grote glaspartijen.

Een uitgebreide keuze aan buitenzonwering Een geschikte zonwering kan een standaardoplossing zijn. Het kan echter evenzeer een specifieke projectgebonden constructie zijn, die samen met de architect en de bouwheer wordt ontwikkeld. Projectteams, zoals bij RENSON®, ontwikkelen projectgerichte, creatieve oplossingen die voldoen aan de behoeften van een specifiek project. Er zijn zonweringsystemen waarbij de installateur eerst dragers verticaal op de buitengevel verankert, waarop hij dan aluminium lamellen horizontaal of verticaal voor de ramen monteert. Die lamellen zijn vast of beweegbaar. Toen UCM in Wierde (BE) een nieuwe hoofdzetel liet bouwen, tekende architectenbureau Ad’A uit Jambes een zonweringsysteem voor de voorkant van het gebouw. De gevelbouwer monteerd Icarus® Aero 300 lamellen, horizontaal en in een vaste uitvoering voor de glasgevel. Luifels zijn eenvoudige zonweringsystemen met lamellen, die doorlopend onder een aluminium draagstructuur gemonteerd zijn. Aangezien luifels boven de ramen hangen, verstoren ze het uitzicht naar buiten niet. In de zomermaanden bieden ze een goede beschaduwing, terwijl ze in de wintermaanden de aangename zonnewarmte in de woning laten binnenschijnen. Wanneer men ook tijdens de winter rechtstreekse zonneïnstraling wil vermijden, volstaan deze luifels echter niet. Dan opteert men beter voor schuifpanelen. Bij risico op oververhitting kan men de ramen afschermen door de beweegbare elementen geheel of gedeeltelijk te sluiten. Op het balkon van de appartementen van de residentie Reylof in Gent (BE) integreerde architect Bontinck kleurrijke schuifpanelen type RENSON® Loggiascreen® 4Fix, uitgerust met windvaste screens. Wie liever niet gaat voor een aluminium zonweringsysteem kan ook kiezen uit een uitgebreid assortiment screens: knikarm- en uitvalschermen, markiezen, verticale screens en oplossingen voor schuinliggende of horizontale beglazing, zoals serres en lichtstraten. De laatste jaren is er een overgang naar oplossingen, die windvast zijn en insecten buiten houden. Deze systemen zijn meestal uitgerust met een ingenieus geleidingssysteem met ritsprincipe. Zo kozen de architecten van het Lab32 uit Nederland voor een privé woning in Rekem (BE) voor een windvaste screen-oplossing met Fixscreen® 100 en 150. Eenzelfde project kan ook verschillende zonweringsystemen bevatten. Zo integreerden de architecten van Arch Teco/Berteloot uit Gent bij het kantoorgebouw van TMWV in Asse (BE) 6-meter hoge schuifpanelen type Loggia® 130 met geïntegreerde Icarus® 125 lamellen en luifels met Sunclips® lamellen. Deze aluminium zonweringsystemen worden gecombineerd met de Screenvent® Mistral AK, die een windvaste doekzonwering en een discreet ventilatierooster omvat. ❚

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Leef gezond, bouw gezond! Kies voor energiezuinig wonen met een gezond en comfortabel binnenklimaat. RENSONÂŽ denkt aan uw gezondheid en leefcomfort. De continue toevoer van verse lucht en de vraaggestuurde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) resulteert in een goede luchtkwaliteit. De combinatie van buitenzonwering en de kostenloze koeling van de ruimtes sâ&#x20AC;&#x2122;nachts (nightcooling) zorgt voor aangename binnentemperaturen het hele jaar door.

tot

-27 E-punten! Wenst u meer informatie ? www.renson.be

EVO II

Caesar Real Estate Fund

Caesar Real Estate Fund (CREF), een unieke en integrale aanpak

Uw vastgoed + Onze aanpak

= Uw winst

Caesar Real Estate Fund (CREF) werd in 2005 opgericht om de inherente risico’s aan vastgoedprojecten in een vroeg stadium te onderzoeken en de financiële haalbaarheid te toetsen aan de technisch-ruimtelijke mogelijkheden. Dit met de bedoeling om een belangrijke meerwaarde te realiseren voor de eigenaars van vastgoed.

CREF gaat partnerschappen aan en brengt kapitaal in om projecten te activeren. Ons managementteam bezit kennis, ervaring en slagkracht om complexe vastgoedproblemen op te lossen. Wij doen dit door o.a. rendabele concepten uit te werken en vergunningstrajecten op maat succesvol te doorlopen voor eigenaars, vastgoedontwikkelaars en semiopenbare instellingen.

Win-Win Als katalysator tussen eigenaar en verwer-

ver van vastgoed, realiseert CREF een maximale waardering voor het vastgoed door het doordacht creëren van ruimtelijke mogelijkheden. Een win-winsituatie is het doel waarbij de eigenaar kan rekenen op een optimale meerwaarde voor het vastgoed en de verwerver absolute duidelijkheid heeft over de ruimtelijke en socio-economische mogelijkheden.

Interactiviteit Het vastgoed wordt maximaal gevalideerd door een continue cyclische interactie tussen

de ruimtelijke mogelijkheden, het beleid, de visie en standpunten van de bevoegde overheden, de markt, de juridische en fiscale haalbaarheid en de wensen van de eigenaar.

Engagement CREF wil haar lot onlosmakelijk verbinden met het slagen van het project. Dit is ons engagement. De vergoedingen voor de diensten van CREF (kosten/succes fee) stellen wij uit tot na de verkoop van het vastgoed en staan in verhouding tot de gecreëerde meerwaarde. ❚

Lionel Bajart CCO Caesar Real Estate Fund nv Kortrijksesteenweg 204, 9830 Sint-Martens-Latem Tel.: +32 (0)9-245 60 60 Fax: +32 (0)9-245 60 65 Mob. +32 (0)475 95 59 61 E-mail : l.bajart@caesarfund.be Internet: www.caesarfund.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Jaspers-Eyers Architects

De internationale drive van

Jaspers-Eyers Architects Jaspers-Eyers Architects is een internationaal architectenbureau met kantoren in Brussel, Leuven en Hasselt. De laatste jaren focust het ontwerpbureau zich meer en meer op de Oost-Europese.

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Het kantoor geleid door een sterk team van negen directeurs en managers biedt een ruim dienstenpakket aan rond architectuurdesign, programmering, stadsarchitectuur, masterplanning alsook grafisch en binnenhuisdesign voor privĂŠ- en overheidsklanten.

Jaspers-Eyers Architects

Bureau Brussel & Bureau Leuven.

Grote variëteit

Mensvriendelijke ontwerpen

Vernieuwend design

De uitgebreide portefeuille van het ontwerpbureau groeide de voorbije vijftig jaar aanzienlijk en bevat projecten die gaan van particuliere lofts in de Espace Jacqmotte, volledige stadsrenovatie zoals het bedrijvencentrum Espace Nord, tot luchthavens en gebouwen van de Europese Unie. Dankzij een grote variëteit aan opdrachten, bezit Jaspers-Eyers Architects uitgebreide kennis en ervaring om plaatselijke projecten een internationale drive te geven.

Het bureau legt zich toe op uitmuntende ontwerpen die zowel qua kosten als qua tijd perfect in balans zijn. In de zorgvuldig en uitgelezen ontwerpen besteedt het architectenbureau de grootste aandacht aan alle mogelijke ecologische aspecten. Het ontwerpteam voert een open communicatie met al zijn partners en kiest resoluut voor mensvriendelijke ontwerpen. Architectuur betekent voor Jaspers-Eyers Architects inspelen op de culturele context, mens en omgeving.

Jaspers-Eyers Architects heeft door de jaren heen een ijzersterke reputatie opgebouwd en staat geboekstaafd als een van de meest gerespecteerde architectenbureaus in België en Europa. Talrijk zijn de publicaties waarin realisaties zijn opgenomen. Meermaals viel het kantoor in de prijzen. Het vernieuwende design van het bureau blijft bepalend voor de visie en het debat over de richting die de architectuur vandaag uitgaat en hoe die er morgen zal uitzien. ❚

John Eyers – Michel Jaspers – Jean-Michel Jaspers.

Jaspers-Eyers Architects Brussels Studio Hoogstraat 139, 1000 Brussels Tel.: +32 (0)2-514 04 96 Fax: +32 (0)2-514 04 93 Leuven Studio Tervuursevest 362, 3000 Leuven Tel.: +32 (0)16-62 91 71 Fax: +32 (0)16-62 27 79 Hasselt Studio Raamstraat 13, 3500 Hasselt Tel.: +32 (0)11-22 21 63 Fax: +32 (0)11-22 21 63 E-mail: architecten@jaspers-eyers.be Internet: www.jaspers-eyers.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

extensa

Vastgoedontwikkeling

met diepgang Als ontwikkelaar, legt Extensa zich toe op het creëren van nieuwe gemeenschappen, met respect voor alle belanghebbenden. Vandaag is de vastgoedontwikkelaar actief in België, Luxemburg, Roemenië, Slowakije en Turkije.

De huidige projecten omvatten grotere verkavelingsprojecten, zowel in als buiten de stad, vastgoedontwikkelingen die verschillende stedelijke functies combineren, als uitbreiding op het bestaande stadsweefsel, alsook stedelijke herontwikkelingsprojecten. Voor sommige van haar projecten, werkt Extensa samen met andere ontwikkelaars of lokale overheden. Als professionele speler is Extensa gedreven door de markt, transparant en in overeen-

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

extensa

stemming met de internationale standaarden. Extensa Group is eigenaar en beheerder van een portefeuille bestaande uit kantoren, semi-industriële en logistieke gebouwen in België en Luxemburg. Samen met Leasinvest Real Estate, een beursgenoteerd (Euronext, Brussel) vastgoedfonds bedraagt de totale portefeuille onder beheer meer dan 500 miljoen euro.

100 jaar ervaring Het succes van Extensa is gebaseerd op bijna 100 jaar doorgedreven integriteit, respect

voor alle stakeholders en een niet aflatende focus op kwaliteit en creativiteit. Extensa werd opgericht in 1910 en maakt vandaag deel uit van de groep Ackermans & van Haaren (Euronext, Brussel). De rol van Extensa als vastgoedontwikkelaar is niet fundamenteel veranderd, wel inhoudelijk geëvolueerd. Zo is er de evolutie naar retail en kantoren, daarnaast focust de vastgoedontwikkelaar zicht niet uitsluitend op comfortabele nieuwbouw maar spelen renovatie- en herbestemmingprojecten een steeds belangrijkere rol. ➡

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Brussel Tour & Taxis

Hasselt Cederpark

Gent De Lange Velden

Leuven Zwembadsite

Roeselare De Munt

industrieweg

unlocking the potential of the city www.extensa.be

extensa

Potenties voor binnensteden Woon- en werkruimten moeten duurzaam zijn en geschikt zijn voor een mix van bewoners en functies. Voor één type van bewoners bouwen kan, sociaal gesproken, vandaag niet meer. Het woonproject Lange Velden in Wondelgem is daar een illustrerend voorbeeld van. Binnenstedelijke gebieden zoals De Munt in Roeselare blaast Extensa nieuw leven in. In Vlaanderen bieden dergelijke projecten nog heel wat potenties. Zo wordt het wonen in de stad bijzonder aantrekkelijk en roept de ontwikkelaar een halt toe aan de verloedering van de binnensteden en de stadsvlucht. Ook in Wallonië concentreert Extensa zich op de herleving van de Brownfields zoals in La Hulpe en Tubize waar twee residentiële projecten worden ontwikkeld.

Emblematische site Een van de meest indrukwekkende verwezenlijkingen van Extensa blijft haar participatie in de herbestemming van de emblematische site Tour & Taxis in Brussel. Toen het patrimonium met afbraak was bedreigd, speelde Extensa een hoofdrol in het behoud en herbestemming van het oude goederenstation.

Externe bouwteams Voor de technische en conceptuele realisatie van de projecten beroep Extensa zich op externe bouwteams, voor de verkoop zorgen lokale makelaars. In al de projecten gaat veel aandacht naar duurzaamheid. Duurzaamheid gaat niet alleen over bouwmaterialen, maar voor de vastgoedontwikkelaar evenzeer over kwaliteitsarchitectuur. Goede architectuur is immers een langer leven beschoren. Goede architectuur is dierbare architectuur. Extensa wil niet alleen overtuigen, de organisatie mikt vooral op kwalitatieve projecten en hanteert daarbij een langetermijnvisie. ❚

Extensa Group Tour & Taxis Havenlaan 86c Bus 316 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2-237 08 20 fax: +32 (0)2-237 08 21 Email: info@extensa.be Internet: www.extensa.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

MBG

Antwerpen, Liefkenshoekspoortunnel (foto MBG).

Bouwpartner

op elk terrein! MBG is het bijkantoor voor Vlaanderen van NV Aannemingsmaatschappij CFE, een multidisciplinaire groep, wereldwijd actief in diverse geledingen van de bouwsector.

Met afdelingen in Antwerpen en Brugge en meer dan 500 medewerkers, staat MBG voor uiteenlopende bouwprojecten, zowel gebouwen en industriĂŤle constructies als infrastructuurwerken. MBG is niet alleen uitvoerder, maar treedt tevens op als bouwpartner van de klant en dit in diverse samenwerkingsvormen zoals Design & Build, DBFM, PPS en bouwteamprojecten.

Ervaring De ervaring leert dat hoe eerder het bedrijf in projecten stapt, hoe hoger de toegevoegde waarde is voor de opdrachtgevers. MBG werkt bij voorkeur van bij het begin samen met opdrachtgever, architect en ingenieursbureaus om zo een stevig bouwteam te vormen. In elke fase van een project waakt de organisatie nauwlettend over de rendabiliteit, de kwaliteit en de timing.

Creativiteit ten top MBG is vooral een innovatief bedrijf. De meest doeltreffende bouwtechnieken worden uitgezocht en toegepast op de werven. Het uitdenken van sterke concepten en het aanbieden van creatieve en kostenbesparende varianten die sluitende oplossingen bieden, maken deel uit van de bedrijfscultuur.

Kiezen voor uitdagingen Betrokkenheid genereert kwaliteit en een sterke teamgeest motiveert. MBG-medewerkers voelen zich gesterkt door solide overlegstructuren. Niet minder belangrijk is dat deze organisatie heel wat groeikansen te bieden heeft voor aanstormend talent. Boeiende uitdagingen vallen dit bedrijf dan ook rijkelijk te beurt door de gevarieerdheid van de opdrachten â?&#x161;

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Knokke Heist, Hotel en appartementen La Reserve (foto aeropix). Parkings te Turnhout, Mechelen en Aalst (foto Philippe Van Gelooven).

MBG

Zaventem, Diabolo-brug E19 (foto FX Studio).

Antwerpen, London Tower (foto Toon Grobet).

Antwerpen, Justitiepaleis (foto Philippe Van Gelooven).

MBG Garden Square Blok D Laarstraat 16 â&#x20AC;&#x201C; bus 12 2610 Antwerpen Tel.: +32 (0)3-820 40 11 E-mail: mbg@mbg.be Internet: www.mbg.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Play AV

De kracht van een sterk team Al meer dan 20 jaar is PLAY een vooraanstaande speler in de audiovisuele markt met als kernactiviteiten verhuur, verkoop en installatie van audiovisuele diensten en materialen. De kracht van PLAY is de uitstekende synergie tussen de verschillende afdelingen. Tel daar gemotiveerde technici, kwaliteitsmateriaal en een uitstekend uitgerust wagenpark bij en u krijgt een audiovisuele cocktail waarvan u nog lang zal nagenieten.

Details maken het verschil tussen goed en super, zilver of goud. Dat is ook onze filosofie. Elk event, groot of klein, verdient onze tomeloze inzet. De groep boven het individu, het idee in functie van uw vraag. Bij PLAY bestaat de ploeg uit teamplayers. Weet u waarom? Omdat we gewoon van ons werk houden.

Pro Sales Locaties die het publiek verwelkomen, privé of professioneel, willen van zich laten horen en herinnerd worden. Het liefst duidelijk en haarscherp van klank, aangevuld met het perfecte beeld en de juiste uitlichting. Niet alleen de keuze van het materiaal, ook de ophanging, het afstellen en de precieze plaats zijn van belang. En dan is vakkennis cruciaal.

Inhouse Efficiënt ontmoeten in optimale omstandigheden. Dat is het uitgangspunt van elke ruim-

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

te die PLAY inhouse ter beschikking stelt. Of het nu gaat over een vergadering, persconferentie of studiedag, u ontdekt een eigentijdse architectuur uitgerust met hoogtechnologische apparatuur.

Multimedia De kracht van bewegend beeld kent zijn gelijke niet: af en toe vluchtig, maar vooral beklijvend en indringend. Beelden hechten zich op uw netvlies en laten u niet meer los. Een dynamische manier om uw bedrijf, product of dienst voor te stellen. Met de overname van AV Line in 2010 hebben we ons aanbod aanzienlijk uitgebreid”, weet Dirk Verhellen, general manager PLAY AV. “AV Line was vooral gericht op de verkoop en een echte systeemintegrator. Hun klanten waren complementair met de onze (Play AV staat vooral sterk in de industriële markt). Met de recente overname van

AV Studio in Temse, hebben we onze positie verder versterkt. AV Studio is al 27 jaar een vooraanstaande systeemintegrator met sterke referenties: overheden, onderwijsinstellingen, studiebureaus... Een uitgebreide voorstudie, een grondige productkennis en een technisch sterk installatieteam, vormen het cement van onze organisatie. Ook deze overname versterkt onze groep. Bovendien zijn we nu aanwezig op de bijzonder belangrijke as Gent-Antwerpen- Brussel.” Elk bedrijf - het blijven drie aparte vennootschappen behoudt zijn identiteit en huisstijl.

Play AV

Centraal aanspreekpunt Enkel voor ‘verhuur’ zullen de drie bedrijven uniform als ‘Play Rental’ communiceren en handelen. We houden het graag eenduidig en transparant voor onze klanten. Play Rental, in Nazareth, is het centrale aanspreekpunt. Door de overname genieten de bestaande klanten van AV Line en AV Studio van de uitgebreide expertise van Play Rental op de verhuurmarkt. Door de spreiding van de Playgroep in Nazareth, Temse én Brussel zijn we sneller bij de klant en verlagen we drastisch onze CO2-voetafdruk. ❚

PLAY AV NV Venecoweg 2 9810 Nazareth Tel.: +32 (0)9-381 86 40 Fax: +32 (0)9-381 86 49 Email: info@playbiz.be Internet: www.playbiz.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Installatiebedrijf Keysers

Slagkracht en flexibiliteit van een familiale KMO

Op veertig jaar tijd groeide installatiebedrijf Keysers in Malle uit van een bescheiden eenmanszaak tot een bedrijf met ruim honderd medewerkers. Keysers plaatst en onderhoudt in heel Vlaanderen HVAC-installaties. "Keysers heeft altijd de betrachting gehad organisch en gecontroleerd te groeien, met de kernactiviteiten in eigen hand," zeggen gedelegeerd bestuurder Roeland Keysers en zijn vader Fons, die de zaak in 1970 oprichtte en momenteel voorzitter van de raad van bestuur is. "Ontwerp en calculatie spelen daarin een grote rol, net zoals projectwerking voor grote opdrachten. Daarnaast voeren we alle elektriciteitswerken voor onze installaties zelf uit, van bordenbouw over bekabeling tot aansluiting. In ons atelier produceren we luchtkanalen en prefabriceren we delen van installaties. Deze onafhankelijkheid maakt een zeer flexibele projectwerking mogelijk waardoor de meest strikte planningen kunnen worden nagekomen. Onze eigen mensen zorgen ook voor de opstart en indien gewenst, voeren we comfortmetingen en commissioningtesten uit."

Nieuw bedrijfsgebouw Momenteel telt de onderneming ruim honderd medewerkers. Samen zorgen ze voor een jaaromzet van ongeveer 16 miljoen euro. Door de gestage groei werd het vorige bedrijfsgebouw te krap. "Op wandelafstand van onze eerste vestiging hebben wij sinds juni 2010 ons nieuwe kantoorgebouw in gebruik genomen," zegt Roeland Keysers. "Ons nieuwe gebouw is ontworpen op de groei, maar biedt inmiddels wel optimale werkomstandigheden voor onze administratieve diensten. Onze eerste vestiging blijft verder dienst doen als atelier en magazijn."

Familiale KMO Ondanks de groei blijft Keysers een familiale KMO. "Familiaal hoeft niet te betekenen dat er veel familieleden bij betrokken zijn," verduidelijkt Roeland Keysers. "Het houdt wel in dat de besluitvorming ter plaatse gebeurt, dat de beleidslijnen kort zijn en de hiërarchische structuur vlak. We zorgen ervoor dat ons draagvlak stabiel en gezond blijft. In onze sector hebben er al heel wat overnames plaatsgevonden, maar door onze eigen uitbreiding in de loop der jaren behoren we nu tot de groten. We willen nog verder groeien, maar zonder onze KMO-structuur op te geven. Want dankzij de kleinschaligheid van een KMO, kunnen we heel flexibel zijn in het aanvaarden en uitvoeren van opdrachten."

Palmares In de loop der jaren vergaarde Keysers heel wat attesten en erkenningen. Zo beschikt het over erkenningsklasse 7, de op één na hoogste, wat betekent dat Keysers gerechtigd is werken uit te voeren tot een bedrag van 5,33 miljoen euro. Ook het VCA**-attest is al lang een vast gegeven. De onderneming draagt veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk hoog in het vaandel. Nog sprekender zijn onze realisaties. Het palmares van Keysers telt heel wat indrukwekkende referenties. "Sinds vele jaren zijn wij actief bij Janssen Pharmaceutica. Daarnaast hebben we projecten uitgevoerd voor de Brouwerij der Trappisten in Westmalle, Bebat, Procter & Gamble, NMBS, ... Onze HVAC-

kennis zorgt tevens voor een gezond klimaat in heel wat ziekenhuizen. Een heel specifieke sector, zeker wat betreft luchtcirculatie. Zo hebben we verschillende projecten voor UZ Leuven gerealiseerd.” ❚

Keysers nv Zoerselbaan 125 2390 Westmalle Tel.: +32 (0)3-312 12 12 Fax: +32 (0)3-311 75 03 E-mail: info@keysers.be Internet: www.keysers.be Roeland en Fons Keysers.

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

117179

“ARCHITECTURE BEGINS WHERE ENGINEERING ENDS.” WALTER GROPIUS (1883-1969)

BOUWEN IS SAMEN GRENZEN DURVEN VERLEGGEN De succesvolle realisatie van een project begint altijd bij een open samenwerking tussen de verschillende partijen. Walter Gropius, zelf principieel voorstander van teamwerk, zou onze filosofie zeker hebben onderschreven. Een gebouw ontwikkelen, is geen soloprestatie. Het is de verdienste van architect én ingenieur, van aannemer én onderaannemer. In nauw en continu overleg met de opdrachtgever. Dankzij die totaalaanpak is STRABAG – met hoofdzetel in Wenen en actief van Canada tot Rusland – vandaag toonaangevend in utiliteitsbouw, industriebouw en civiele werken. Een moderne, open onderneming die de grenzen van haar vakgebied telkens weer met brio durft te doorbreken.

REGIO OOST - Kantoor Antwerpen Rijnkaai 37 | 2000 Antwerpen | tel. +32 (0)3 213 52 00

STRABAG Belgium nv

Meer dan bouwen alleen STRABAG maakt deel uit van de Europese bouwgroep STRABAG SE, een internationaal concern met hoofdzetel in Wenen, 76.866 medewerkers en een omzet van ca. 14,33 miljard euro. STRABAG telt in de Benelux ca. 400 medewerkers en heeft een bouwproductie van ca. 200 miljoen euro. In de Benelux is STRABAG één van de toonaangevende bouwondernemingen. Zij gaat verder dan bouwen alleen. Verschillende bouworganisatiemodellen zijn mogelijk: publiek private samenwerkingen, Design & Build opdrachten, STRABAG teamconcept waarbij samen met architect en opdrachtgever optimalisatie van tijd, kosten en kwaliteit worden nagestreefd. STRABAG kiest bewust voor een gedecentraliseerde structuur waardoor de organisatie met 6 vestigingen sterk aanwezig is in de Benelux: Antwerpen, Gent, Genk, Brussel, Luik en Rotterdam. STRABAG bouwt al meer dan 45 jaar in de Benelux. Gedurende die tijd werden duurzame klantenrelaties opgebouwd en indrukwekkende projecten gerealiseerd.

bouwde STRABAG Maasmechelen Village en de campus van KHBO in Brugge. Meer actuele projecten zijn De Rotterdam in Rotterdam, het Prinses Elisabethziekenhuis K12D op de site van het UZ in Gent, Red Star Line in Antwerpen en het Texaco station in Heverlee.

Regionale verankering Enerzijds geniet STRABAG de financiële en technologische voordelen van een sterke internationale bouwgroep, anderzijds profileert STRABAG Belgium nv zich als een onderneming met een regionale verankering en een decentrale organisatie. Zo speelt de organisatie in op de lokale omstandigheden en bouwt ze een langetermijnrelatie op met lokale opdrachtgevers, onderaannemers en leveranciers.

Designer Outlet Centrum Berlijn.

Sterke referenties In de Benelux werkt de firma onder twee namen: STRABAG Belgium nv en Züblin Nederland bv. De organisatie is actief in verschillende domeinen van de bouw: kantoorbouw, openbare gebouwen, commerciële gebouwen, outlet centra, industriebouw en burgerlijke bouwkunde. Daarbij gaat het zowel over nieuwbouw als over renovatie en restauratie. Markante referenties zijn het Berlaymont gebouw en de Madou-toren in Brussel. Voorts

In België heeft STRABAG twee regio’s onder haar hoede: Regio Oost met kantoren in Antwerpen, Genk en Luik en Regio West met kantoren in Gent en Brussel. Daarnaast is er ook de afdeling Construction Process Management of kortweg CPM die zowel projecten realiseert in België als over de grens (Duitsland, Nederland, Frankrijk,..). CPM werkt via alternatieve contractvormen en begeleidt het hele bouwproces in nauw overleg met de klant zowel qua ontwerp als uitvoering. ❚ Campus Elishout te Anderlecht.

Red Star Line Museum STRABAG Belgium nv realiseert momenteel fase 2 van het toekomstige Red Star Line Museum. Het Red Star Line gebouwencomplex is een beschermd monument en de bouwwerken omvatten een mix van renovatie en nieuwbouw. Stad Antwerpen kocht de bestaande gebouwen van rederij Red Star Line aan en besliste om dit complex met de steun van de Vlaamse Overheid om te vormen tot een museale gedenkplaats. Op deze plek vertrokken begin 20ste eeuw miljoenen mensen om een nieuw leven te beginnen in Amerika. De bestaande open ruimten zijn dan ook bewaard in het ontwerp, evenals een aantal originele afwerkingmaterialen. De gebouwen worden zoveel mogelijk in hun oorspronkelijke staat hersteld met toevoeging van enkele nieuwe elementen zoals de kelderverdieping met technische ruimtes en de uitkijktoren. De referentietoestand voor de restauratie is de toestand van 1929. Het metselwerk, het schrijnwerk en de kleuren zullen gerestaureerd worden naar die toestand. Naast het belang van de bestaande gebouwen omvat het ontwerp dus ook een slanke en transparante uitkijktoren die bereikbaar is via een lift of een wentelende helling. Van op het platform is de bocht in de Schelde te zien, waar de schepen van de Red Star Line vertrokken. Het platform is bekleed met een open stalen weefsel en de kern wordt uitgevoerd in gedetailleerd zichtbeton

De Rotterdam

STRABAG Belgium nv Hoofdzetel: Rijnkaai 37 2000 Antwerpen Tel.: +32 (0)3-201 60 00 Fax: +32 (0)3-201 69 12 E-mail: belgium@strabag.com Internet: www.strabag.be

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Buro II+Archi I

Architectuur

maatschappelijk relevant maken

BURO II & ARCHI+I is een dynamisch architectenbureau met een 140-tal medewerkers, verspreid over verschillende vestigingen in Roeselare, Gent en Brussel. Dit multidisciplinair bureau wil ruimte geven aan het groeiproces van een project. Proces, participatie en een multidisciplinaire aanpak staan centraal. Dit is de basis voor een duurzame aanpak en gedeelde verantwoordelijkheid.

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN

Buro II+Archi I

De grote uitdaging voor BURO II & ARCHI+I is de toenemende complexiteit van projecten. De schaal van ons ontwerpbureau laat toe om op een geïntegreerde manier complexe projecten aan te pakken en ruimte te geven aan reflectie en debat.

Draagvlak De aanwezigheid van verschillende disciplines die op diverse schalen met ruimte omgaan, geeft aan dat ons bureau architectuur ziet in de brede zin: ruimtelijk ontwerpen en denken. Het groeiend belang van de ruimtelijke planning binnen het bureau maakt duidelijk dat wij onze verantwoordelijkheid opnemen voor de nieuwe uitdagingen die stedelijke ontwikkelingen met zich meebrengen. De rol van onze projectregisseurs is van start tot uitvoering onnoemelijk belangrijk. Hij of zij heeft een sturende rol en is de schakelfiguur tussen de verschillende betrokken partners om een draagvlak te creëren.

Prioriteiten Vooreerst willen we blijvend kwaliteitsvolle projecten afleveren aan onze opdrachtgevers. We richten ons niet op een nichemarkt,

maar kiezen resoluut voor een brede waaier aan projecten. Of het nu om een kleinschalig project gaat of een complexe stedelijke inrichting. We hebben hiervoor alle disciplines in huis die we aanvullen en verrijken met externe expertise. In een almaar complexere context is dit een natuurlijke evolutie. Als architect willen wij een coördinerende rol spelen, als spilfiguur tussen de verschillende actoren. In die rol treden we op als raadgever van de opdrachtgever, als coördinator van de verschillende specialisten, als onderhandelaar en moderator met overheden, administraties en stakeholders, als informant voor omwonenden...

Zorg en scholenbouw Er zijn bepaalde sectoren die vandaag meer aandacht verdienen. Zorg is bijvoorbeeld een actueel thema met een acute ruimtelijke vraag. Er is nood aan diverse woonvormen die toelaten verschillende graden van zelfstandigheid op te vangen en te ondersteunen. Als multidisciplinair kantoor besteedt BURO II & ARCHI+I wij hier grote aandacht aan. Hetzelfde geldt voor de scholenbouw. Onderwijs is onze garantie voor een leefbare

toekomst. Goede architectuur is een van de voorwaarden om die toekomst te garanderen. Het is onze opdracht als multidisciplinair bureau om de specificiteit van een leersituatie ruimtelijk te vertalen in een leerruimte voor morgen. Om het debat omtrent deze en andere actuele thema's aan te zwengelen publiceren wij zesmaandelijks Alert, een cahier waarin actuele thema's aan bod komen. Op die manier willen we ons vak opnieuw maatschappelijk relevant maken. ❚

BURO II & ARCHI+I Rue J. Jordaensstraat 18a B-1000 Brussel - Bruxelles Tel.: +32 (0)2-641 88 00 Fax: +32 (0)2-640 53 55 E-mail: info@b2ai.com Internet: www.b2ai.com Hoogleedsesteenweg 415 B-8800 Roeselare Tel.: +32 (0)51-21 11 05 Fax: +32 (0)51-22 46 74 E-mail: info@b2ai.com Internet: www.b2ai.com Bellevue 5 B-9050 Ledeberg [Gent] Tel.: +32(0)9-210 17 10 Fax: +32(0)9-210 17 19 E-mail: info@b2ai.com Internet: www.b2ai.com

JAARBOEK BOUWEN AAN VLAANDEREN