Bouwen aan de Zorg 01 2015

BOUWEN AAN DE ZORG VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX | 1 2015 | JAARGANG 15

ZORGTOTAAL 18-20 MAART IN UTRECHT

Special OK

MOEDER- EN KINDCENTRUM

OLVG AMSTERDAM

Sint Jozef Deinze: open gebouw

WWW.BOUWENAANDEZORG.EU

Hybride OK AZM, Maastricht

In deze ruimte bepalen details het succes Klinische farmacie Isala, Zwolle

We hebben de kennis, de ideeĂŤn, de materialen...

CCG Holding bestaat uit een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs en geclassificeerde ruimtes en algemene bouw, met een focus op de zorg, farma en biotech-markt.

Alle bedrijven werken autonoom maar zullen daar waar mogelijk hun gezamenlijke kennis en vaardigheden voor uw project inzetten.

Kweeklab LabMicTA, Hengelo

gebebouw.nl

cleanroomcg.com

rooms-for-care.nl

rfc-products.nl ccgholding.nl

10 JAAR INNOVATIEF IN NEDERLAND LAAT U INSPIREREN

TIJDENS DE ZORGTOTAAL

A AR T 1 8 -20 M U TREC HT S UR JA ARBE -S TAND C 098 9 L A H

wissner-bosserhoff Nederland B.V. Amstelwijckweg 2 | 3316 BB Dordrecht | Tel.: +31 (0)78-652 18 50 | Fax: +31 (0)78-652 18 55 | e-mail: sales@wi-bo.eu | www.wi-bo.com

Lensen Surrounds You Lensen is een projectinrichter die verder denkt bij het inrichten van uw interieur. Wij brengen beleving. Onze filosofie is niet voor niets Surrounds You. Bij ieder project gaan wij belevingsgericht te werk. Wij werken conceptmatig, dus een vooronderzoek en een goed gesprek zullen hieraan voorafgaan. Alle informatie, wensen en eisen worden daarbij in kaart gebracht en vervolgens wordt er een passend plan gemaakt.

Hierdoor zijn wij in staat om een voorstel op maat te maken dat bij uw organisatie past en dus ook uniek is. Elke omgeving zijn eigen beleving.

Maak er iets moois van!

Laat u omringen door de jarenlange expertise van Lensen Projectinrichters en laat u vooral omringen door beleving in uw omgeving.

Lensen Projectinrichters BV

schimminck 1, 5301 kr ZaLtBommeL

■ t +31(0)88 599 05 99 ■ e info@Lensen.nL ■ WWW.Lensen.nL ■

VOORWOORD

OPERATIEKAMERS IN THE PICTURE In het eerste nummer van dit jaar is er veel aandacht voor operatiekamers. Zo kunt u lezen over de OKsimulator, die op 22 januari 2015 officieel is geopend bij TNO in Soesterberg. De flexibele ruimte met verplaatsbare wanden, pendels, apparatuur en monitoren is volgens de onderzoekers in Soesterberg uniek in Europa. Het concept is samen met leveranciers en zorgverleners ontwikkeld en biedt een platform voor kennisdeling, onderzoek en productontwikkeling.

Maar ook in ziekenhuisland zijn er volop ontwikkelingen op OK-gebied. Zo wordt op 23 februari 2015 het nieuwe OK-centrum in het UMC Utrecht in gebruik genomen, met negen kamers voor alle voorkomende chirurgische ingrepen. Daarnaast zal vanaf medio 2016 het vernieuwde OK-centrum hoogcomplexe chirurgie draaien met veertien operatiekamers. De twee locaties zijn straks fysiek gescheiden, maar vormen één organisatie. Volgens adviseur bouw Ina Roubos zal de patiëntveiligheid door de aandacht voor hygiëne en gestroomlijnde processen toenemen.

Ook in het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam wordt een nieuw, hypermodern operatiecentrum gerealiseerd, bestaande uit achttien ‘standaard’ operatiekamers en twee hybride röntgeninterventiekamers; allemaal geschikt voor endoscopische ingrepen.

Bovendien kunt u lezen dat de Vereniging Contamination Control Nederland (VCCN) werkt aan betere richtlijnen voor de steriele omgeving in ziekenhuizen, met de OK-hygiëne als belangrijk aandachtspunt.

VCCN pleit ervoor deze hygiëne te verbeteren door meer te focussen op het ‘monitoren in bedrijf’.

Daarnaast komt in deze uitgave de vakbeurs Zorgtotaal aan bod, die van 18 tot en met 20 maart plaatsvindt in de Jaarbeurs in Utrecht. Deze beurs biedt niet alleen een compleet aanbod aan nieuwe producten, technieken en diensten, maar ook een uitgebreid programma vol lezingen, demonstraties en simulaties.

Tegelijkertijd met Zorgtotaal vindt in de Jaarbeurs de vakbeurs Zorg & ICT plaats, hét kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie.

Verder is er in dit nummer aandacht voor een gezond binnenklimaat en energiebesparing. De zorgsector kan elk jaar meer dan honderd miljoen euro besparen op energie, onder meer door het toepassen van duurzame klimaatbeheersingsinstallaties en systeemoptimalisaties. Het binnenklimaat heeft in de zorg namelijk lange tijd te weinig aandacht gekregen. Tijden veranderen, gelukkig. Ook in de klimaatbeheersing.

Temperatuur en luchtvochtigheid spelen immers een belangrijke rol in het welbevinden van patiënten.

Tot slot wil ik u wijzen op onze vernieuwde website; de meest complete website met betrekking tot bouw en ontwikkeling in de zorg. Bouwenaandezorg.eu biedt de lezer een verrassende kijk op nieuwe producten, ontwikkelingen en actuele projecten. Neem gerust een kijkje en overtuig uzelf!

BOUWEN AAN DE ZORG IS EEN ONAFHANKELIJK VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX

www.bouwenaandezorg.eu Jaargang 15, nummer 1, 2015 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0600 UITGEVER

Schatbeurderlaan 6, Nederland Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Autobaan 22, Loppem, België Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)50 368170 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be EINDREDACTIE Ank van Lier REDACTIETEAM Martijn van den Bouwhuijsen, Rob Buchholz, Johan Debaere, Johan Godschalk, Rimke de Groot, Michel Van den Heede, Lilian Heijmans , Tim Janssens, Koen Mortelmans, Ank van Lier, Irene Teunissen, Jan Kees Verschuure, Margot Visser REDACTIEADRES VLAANDEREN Koen Mortelmans Sportstraat 38 2160 Wommelgem T +32 (0)3 3536066 E koen@mortelmans.com BLADMANAGER Patty Ros E p.ros@louwersuitgevers.nl SECRETARIAAT Manuela Depenbrock, Sandra Reijnders ADVERTENTIES Online aanleveren: www.wetransfer.com Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 Postbus 85, B-3900 Overpelt, België T +32 (0)50 368170 FOTOGRAFIE Martijn van den Bouwhuijsen, Johan Godschalk, Tim Janssens, Koen Mortelmans, Michel Oehlen, Marc Sourbon, Jan Kees Verschuure ABONNEMENTSPRIJS € 63,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Bouwen aan de Zorg.

Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

12

24

GELD VINDEN VOOR VLAAMSE ZORGVERLENING MOET NU GEBEUREN Ooit leek het erop dat hij de schop zou hanteren om overblijfselen uit de Romeinse tijd op te graven. Maar nu graaft Bart Van Malderen als Vlaams parlementslid in de regeringsdossiers rond zorg en welzijn en schopt hij de bevoegde minister, Jo Vandeurzen (CD&V), soms tegen de schenen.

14 8

RENOVATIE OPERATIECENTRUM AMC Voor de bezoeker nauwelijks merkbaar, vindt er in het Academisch Medisch Centrum (AMC) te Amsterdam een grootschalige verbouwing plaats op hoog niveau. Er wordt een nieuw, hypermodern operatiecentrum gerealiseerd, bestaande uit achttien ‘standaard’ operatiekamers en twee hybride röntgeninterventiekamers; allemaal geschikt voor endoscopische ingrepen.

ADRESWIJZIGINGEN Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert OPZEGGINGEN Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP Als abonnement en in controlled circulation, persoonsgericht naar beslissers in ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonzorgcentra, zorggroepen, GGZ, woningcorporaties, architecten, technische/facilitaire managers toeleverancier aan de gezondheidszorg, aannemers, overheidsinstellingen en abonnementen.

VORMGEVING E studio@louwersuitgevers.nl DRUKWERK Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6 | BOUWEN AAN DE ZORG

20

BOUWEN AAN DE ZORG; LAAT HET GOED VOELEN In onze bouwplannen voor kwetsbare doelgroepen, bijvoorbeeld bewoners met dementie, houden we bewust rekening met factoren als temperatuur, geur, licht en beleving. Deze factoren beïnvloeden namelijk het welzijn en welbevinden van mensen.

64

INHOUD Wijerode biedt patiënten rust en sfeer.............................................................................. 12 VCCN: 'Verbeter OK-hygiëne door monitoren in bedrijf'.................................. 16 Verfrissende wind in de operatiekamer............................................................................. 19

Gerflor Benelux........................................................................................................................................... 23 OK-simulator.................................................................................................................................................. 24 Hygiëne en veiligheid in ziekenhuizen................................................................................. 27 De waarde van continue deeltjesmonitoring in operatiekamers............. 28 Nieuw OK-centrum UMC Utrecht bijna opgeleverd............................................. 30 Nieuw Chirurgisch Behandel Centrum voor UMC Utrecht............................ 32 Dedicated lift verbindt vitale functies van UMC Utrecht.................................. 35 Tien redenen om modulair te bouwen............................................................................... 36 Totaaloplossing voor de operatiekamer van de toekomst.............................. 38

56

82

Licht in de operatiekamer: comfort en efficiëntie nemen toe.................... 41 Bergman Clinics Nederland........................................................................................................... 42 Sepago: revolutie in separatiegordijnen............................................................................. 45 Eén aanspreekpunt voor al uw OK-vraagstukken................................................... 45

CPS6000-systeem: een modulair ruimtedruk monitoringsysteem....... 47

ONZE-LIEVE-VROUW IN GEEL KLEINSCHALIG WONEN ROND EEN GROENE PATIO

66

Een woonzorgcentrum met pit, zo kun je Onze-Lieve-Vrouw in Geel in enkele woorden omschrijven. Opvallende accentkleuren, een interieurconcept dat gebaseerd is op recente en oudere filmklassiekers, een groene patio die zelfs in het gebouw prominent aanwezig is, een café dat bruist van de bedrijvigheid en ga zo maar door.

Uw specialist voor de gezondheidssector...................................................................... 49

Kostenbesparing met een perfect klimaat..................................................................... 49 Cleanroom monitoringsystemen voor optimale luchtkwaliteit................... 51 Vanguard levert mobiele zorgfaciliteiten door heel Europa............................ 51 Integraal PvE voor OK-complex................................................................................................. 53 De Maalder Assistentiewoningen........................................................................................... 56 Sterke en intelligente oplossingen voor automatische draaideuren..... 58 column André van de Gun: multi-culti in de zorg..................................................... 59 WZC Sint-Jozef Deinze....................................................................................................................... 60 Moeder- en kindcentrum Onze Lieve Vrouwe Gasthuis................................... 69

In oktober 2014 hebben de bewoners van Het Hooge Heem in het Groningse dorp Grootegast hun intrek genomen in een hagelnieuw onderkomen. Een verzorgingshuis met 66 plaatsen intramurale zorg en 6 KDO-plaatsen, verdeeld over 7.287 m2. Een gebouw waarin daglicht, gezelligheid en een goede maaltijd het tot een veilige en fijne woonplek maken.

ZORGTOTAAL 2015

75

Draadloze videorouting OK UMCG........................................................................................ 49

Zorgflits............................................................................................................................................................... 62

HET HOOGE HEEM GROOTEGAST

72

Gassendistributiesystemen: een medisch hulpmiddel!.................................... 47

Beheren van de bacteriegroei en waterbesparing................................................. 48

Van 18 tot en met 20 maart vindt in de Jaarbeurs in Utrecht de vakbeurs Zorgtotaal plaats, het grootste platform in de Benelux voor zorgprofessionals. Hier vindt u een compleet aanbod van de nieuwste producten, technieken en diensten voor de intramurale zorg en de thuiszorg. Bouw & Huisvesting, Projectintrichting & Meubilair en Facilities & Services vormen hierbij belangrijke onderdelen van het programma.

Gordijnen verdienen Goelst........................................................................................................... 79 Rolcontainers voor de zorg............................................................................................................. 81 Vernieuwd zorgcentrum Sint Joris.......................................................................................... 82 Nieuwbouw Erasmus MC.............................................................................................................. 86 Thema klimaatbeheer en installatie: een gezond binnenklimaat............. 89 Installaties in een ziekenhuis, een secure operatie............................................... 89 Een gezonde woon- en werkomgeving............................................................................ 91

Energiebesparing voor het Medisch Centrum Ulft................................................. 91 ViVAA: nieuw verlichtingsconcept voor ouderen..................................................... 93 Wie doet wat?............................................................................................................................................. 94

INHOUD

De OK-gebieden van Bergman Clinics zijn hoogwaardig alsmede specialistisch ingericht, mede dankzij de nora rubber vloerbedekkingen.

Kijk voor meer informatie op www.nora.com

BOUWEN AAN DE ZORG VAKTIJDSCHRIFT OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG VOOR DE BENELUX | 1 2015 | JAARGANG 15

ZORGTOTAAL 18-20 MAART IN UTRECHT

Special OK

MOEDER- EN KINDCENTRUM

OLVG AMSTERDAM

Sint Jozef Deinze: open gebouw

WWW.BOUWENAANDEZORG.EU

Tekst en foto's Koen Mortelmans

Bart Van Malderen, Vlaams parlementslid voor de sp.a:

'Geld vinden voor Vlaamse zorgverlening moet nu gebeuren' Ooit leek het erop dat hij de schop zou hanteren om overblijfselen uit de Romeinse tijd op te graven. Maar nu graaft Bart Van Malderen als Vlaams parlementslid in de regeringsdossiers rond zorg en welzijn en schopt hij de bevoegde minister, Jo Vandeurzen (CD&V), soms tegen de schenen.

Een van de actuele thema's is het 'besparingspad in welzijn'. Daar lijken de cijfers elkaar tegen te spreken.

"De Vlaamse regering heeft een groeipad van 500 miljoen euro aangekondigd, maar uit de meerjarenraming is gebleken dat het budget voor welzijn tegen 2019, het einde van de huidige legislatuur, met amper 8 miljoen euro zal stijgen�, zegt Van Malderen.

8 | BOUWEN AAN DE ZORG

De Vlaamse regering stelde dat ze in 2015 40 miljoen euro zal vrijmaken voor de sector van personen met een handicap en dat dit bedrag de komende jaren zal toenemen. Vandeurzen wil daarbij vooral inzetten op het uitbreiden van de capaciteit en op de beleidswijziging in de richting van persoonsvolgende financiering. Daarin zouden mensen met een

handicap een budget krijgen en zelf bepalen welke zorg ze daarmee aanschaffen. Eerder bepaalde het aanbod de reĂŤle situatie. Volgens het nieuwe decreet heeft elke persoon met een erkende handicap en een ondersteuningsnood recht op een basisondersteuningsbudget. Wie meer ondersteuning nodig heeft, kan onder bepaalde voorwaarden een

interview cashbedrag krijgen of een voucher waarmee hij of zij bijvoorbeeld kan aankloppen bij een zorgaanbieder.

Geen geld "In de praktijk moet de minister, zoals het Rekenhof hem voorrekende, toegeven dat hij geen middelen heeft om de persoonsvolgende financiering uit te rollen in 2015. De begroting voorziet geen budgetten voor de betaling van het basisondersteuningsbudget, noch voor niet rechtstreeks toegankelijke zorg en ondersteuning. De minister zei ook dat de 40 miljoen euro extra geld naar het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) zal gaan. Dit betekent concreet dat het basisondersteuningsbudget, dat gefinancierd wordt vanuit de Vlaamse zorgverzekering en niet vanuit het VAPH, er vanaf 2015 dus niet komt. Als we willen streven naar meer vraagsturing en zorggarantie tegen 2020, dan lijkt 2015 een verloren jaar te worden. Ondertussen blijven 22.000 personen met een handicap in de wachtrij staan", aldus het sp.a-parlementslid.

Toch verdubbelt de bijdrage van elke Vlaming aan de financiering van de zorgverzekering. "De regeringsmeerderheid van N-VA, CD&V en VLD heeft onterecht herhaaldelijk de link gelegd tussen deze zorgpremie en hulp aan mensen met een handicap."

Juridisering van de opvang Onlangs werd de Vlaamse overheid voor de derde keer in korte tijd via de rechtbank gedwongen om in opvang te voorzien voor een persoon met een handicap die de meerderjarige leeftijd had bereikt.

Van Malderen riep minister Vandeurzen al op om

De huidige budgettaire problemen mogen niet ten koste gaan van de kwaliteit van de zorgverstrekking.

met een duidelijk actieplan voor de dag te komen en het recht op opvang ook concreet te maken.

"De overgang van minder- naar meerderjarigheid is in het verleden al vaker aanleiding geweest voor schrijnende toestanden, waarbij mensen tussen wal en schip belandden. Jongvolwassenen moeten weg uit de jeugdinstelling omdat ze te oud zijn, maar in de instellingen voor volwassenen is er (nog) geen

'Onlangs werd de Vlaamse overheid voor de derde keer in korte tijd via de rechtbank gedwongen om in opvang te voorzien voor een persoon met een handicap die de meerderjarige leeftijd had bereikt' plaats. Om dit op te lossen werd het systeem van convenanten ingevoerd, waarbij een voorrangsregeling op maat wordt uitgewerkt die een zorggarantie zou moeten opleveren. Zou, want uit de praktijk blijkt dat dit niet altijd het geval is. Wanneer er wel plaats zal zijn, kan niemand garanderen."

De bestaande financieringskaders voor zorgbouw liggen onder vuur.

Hij vervolgt: "Uit gesprekken met personen met een beperking en hun ouders heb ik de wanhoop en de frustratie leren kennen die met deze onzekerheid gepaard gaat. Je kunt er alleen maar begrip voor hebben dat zij hun verhaal zoeken bij de rechtbank. u

BOUWEN AAN DE ZORG | 9

ALLES DRAAIT OM DE PATIËNT. ONZE AUTOMATISCHE DEUREN OOK. ASSA ABLOY ENTRANCE SYSTEMS

NL: + 31 (0) 880 595 500 | www.assaabloyentrance.nl BE: + 32 (0) 70 224 123 | www.assaabloyentrance.be

24/7 bewegen patiënten, medewerkers en bezoekers zich door uw pand. Dat vereist een efficiënte doorstroom. Want hoe zorg je ervoor dat de juiste mensen toegang tot de juiste ruimtes krijgen?

De hygiëne tussen de afdelingen gewaarborgd blijft? En het gebouw veilig is bij een calamiteit?

Dat is precies waar ASSA ABLOY Entrance Systems in uitblinkt. Wij ontwikkelen automatische deursystemen voor én samen met zorginstellingen.

Deze voldoen dus altijd aan de hoogste eisen voor ontwerp, kwaliteit en functionaliteit.

Zoals de zorg met patiënten om gaat, zo behandelen wij onze deuren: met de grootst mogelijke zorg.

Dit ervaart men dagelijks bij installatie, service en onderhoud. En als het moet, zijn we binnen 2 uur op locatie. Dat vinden wij een hele normale zaak.

Alles draait om de patiënt. Onze automatische deuren ook.

interview

Een kwart van de Belgen heeft geen spaargeld en is bij zorgnood aangewezen op overheidssteun.

'De lawine aan rechtszaken die nu dreigt, kan enkel door de regering gestopt worden door duidelijkheid te verschaffen op het gebied van het budget en de initiatieven die de komende jaren genomen worden' Tegelijk leggen elk van deze veroordelingen een bom onder het bestaande systeem. En elk succes voor de rechtbank houdt het risico op een nieuwe procedure in, want het tekort aan zorg dat aan de basis ligt van de procedure gaat niet vanzelf weg. Voor iedereen die geholpen wordt, moet iemand anders wachten. Dat is onrechtvaardig en onhoudbaar. Het probleem ligt dan ook niet bij ouders of rechtbanken, maar bij een systeem waarbij we tekorten accepteren. Een systeem dat ook nog grotendeels aanbodgestuurd is."

Het VAPH en de regering kunnen tegen de uitspraak van de rechtbank in beroep gaan. Volgens Van Malderen is dit de slechtst mogelijke reactie. "Zo zouden

ze zelf de juridisering organiseren. De lawine aan rechtszaken die nu dreigt, kan enkel door de regering gestopt worden door duidelijkheid te verschaffen op het gebied van het budget en de initiatieven die de komende jaren genomen worden."

Bouwfinanciering onder druk Vipa, het bestaande Vlaamse financieringskader voor zorggebouwen, ligt onder vuur. De zorgaanbieders ervaren het als zwaar, tijdrovend en weinig flexibel.

Maar ook alternatieven, zoals PPS, krijgen kritiek.

Bovendien stelt de Europese overheid zich almaar kritischer op. Mede daarom weegt PPS zwaar door op de financieringsmodellen van de banken. "We moeten dringend werk maken van alternatieve modellen. Want het mag niet zo zijn dat beperkingen in de financiële hardware de kwaliteit van de zorgverstrekking verminderen. Bovendien zie ik dat gemeenten en lokale OCMW's tegen 2019 hun dienstenaanbod verkleinen. De regering moet op die evolutie anticiperen. Een kwart van de Belgen heeft geen spaargeld en is bij zorgnood aangewezen op overheidssteun. Maar de ongelijkheid is hier minder sterk toegenomen dan in andere landen, dankzij ons systeem van sociale zekerheid."

Anders bouwen Daarnaast pleit Van Malderen voor nieuwe gebouwvormen. “Bij het uitdenken daarvan moet de gebruiker centraal staan. Traditioneel, zeker bij puur medische zorgen, werd er gebouwd vanuit de behoeften van de aanbieder. Dat merk je duidelijk aan de vormgeving van de meeste ziekenhuizen." ¡

Het huidige zorgaanbod is aanbodgestuurd. Via een persoonsvolgend budget moet de zorgvrager zelf keuzes kunnen maken.

Bart Van Malderen ° Dendermonde, 1973 Master in de archeologie, Universiteit Gent (1997) Adviseur, AC-ABVV (1997 - 2006) Gemeentraadslid (2001 - heden) en schepen (wethouder) (2007 - 2012) Dendermonde Vlaams Parlementslid (2006 - heden) Een archeoloog in de hedendaagse politiek, dat klinkt vreemd. "Bij mijn studiekeuze twijfelde ik lang tussen politieke en sociale wetenschappen en geschiedenis", legt de Dendermondenaar uit. "Binnen geschiedenis moet je een tijdvak kiezen en bij mij werd dat oude geschiedenis.

Maar ook als student was ik al politiek actief."

Van Malderen kwam na zijn studies via een vervangingscontract bij de socialistische vakbond terecht en bleef daar hangen. Hij legde zich er vooral toe op sociaal recht en arbeidsrecht. Vanuit de vakbond lag de overstap naar de actieve politiek al meer voor de hand. "Ik geloof niet in diplomafetisjisme", onderstreept hij. In zijn masterverhandeling behandelde hij trouwens ook al economische structuren en verbanden, zij het van tweeduizend jaar geleden.

BOUWEN AAN DE ZORG | 11

WIJERODE BIEDT PATIËNTEN RUST EN SFEER

‘DIT GEBOUW VALT ALS EEN WARME MANTEL OM JE HEEN’

12 | BOUWEN AAN DE ZORG

Na jaren van overleg, plannen maken en uitstellen, werd op 11 november 2014 dan toch het nieuwe GGZ behandelcentrum Wijerode in Heerlen geopend. Dit werd gedaan door Theo Bovens, Gouverneur van Limburg. Drie maanden na deze opening overheerst bij personeel, cliënten, familie en beleidsbepalers vooral een gevoel van trots.

Dankzij de in totaal 140 eenpersoonskamers kunnen evenzoveel senioren hier voor korte, middellange of lange termijn verblijven. Bertille Soogelée en Noud Engelen, respectievelijk manager vastgoed en directeur bij Mondriaan Ouderen, vertellen over de bouwvisie en de keuzes die gemaakt zijn met betrekking tot inrichting en voorzieningen.

Eigen kamer “De voormalige onderkomens voldeden niet meer aan de moderne kwaliteitseisen”, zo verklaart Soogelée de reden voor nieuwbouw. “De patiënten zaten bovendien verspreid over diverse gebouwen

'De voormalige onderkomens voldeden niet meer aan de moderne kwaliteitseisen, de patiënten zaten bovendien verspreid over diverse gebouwen en locaties'

en locaties: van Heerlen tot in Maastricht. Het was ons doel om alle groepen in één gebouw onder te brengen. Dat plan ontstond al in 2002, maar is om diverse redenen uitgesteld en aangepast. Uiteindelijk was het van essentieel belang dat de patiënten allemaal recht hadden op een eigen kamer inclusief eigen sanitair. Nee, geen sfeer van een appartement, maar een aantal huiselijke elementen horen daar wel bij. De mensen verblijven hier voor enkele weken tot soms zelfs een aantal jaren. Uiteindelijk is het ons doel dat iemand weer terug naar huis kan.”

Natuurlijk materiaal Het behandelcentrum Wijerode is gepositioneerd in een natuurrijke omgeving. Om het gebouw passend bij die omgeving te maken, is vooral voor natuurlijke materialen gekozen. Denk bijvoorbeeld aan sedumdaken, veel openheid door het veelvuldige gebruik van glas, maar ook ambachtelijke, rode bakstenen.

“Een huis is ook gemaakt van bakstenen”, zo verklaart Soogelée de keuze. “De transparante sfeer draagt bij aan de healing environment. Overal valt het daglicht royaal naar binnen. De geslotenheid is passé. Zeker in vergelijking met de gebouwen die in het verleden voor deze groep werden gebouwd. Hier is geen plaats meer voor lange, rechte, witte gangen. In Wijerode kiezen we voor meanderende gangen en zijn de voordeuren van de kamers voorzien van een prettige, rustige kleur. Sfeer en rust zijn voor iedereen binnen dit gebouw van groot belang.” u

Bertille Soogelée (links) en Noud Engelen.

Kennis en ervaring doorslaggevend bij keuze voor Kemtec Bij de voorselectie van de W-installateur voor het bouwteam van het project FPA op het gebied van Zorg, heeft de opdrachtgever Kemtec geselecteerd. De kennis en ervaring van Kemtec met vergelijkbare bouwteamprojecten was hierbij doorslaggevend. Tevens was de voorgestelde aanpak van dusdanige aard dat de opdrachtgever de opdracht aan Kemtec toevertrouwde.

Niet alleen de specifieke eisen van justitie en de ervaring met soortgelijke projecten waren doorslaggevend, maar ook de kennis en ervaring bij het ontwerpen van een duurzame en onderhoudsvrije installatie afgestemd op het gebruik. Deze ervaring komt niet alleen ten goede aan de technische aspecten, maar is tevens van belang bij het uitvoeren van de werkzaamheden bij zorginstellingen waarbij veiligheid en het beperken van overlast voor patiënten en personeel voorop staat.

In de ontwerp- en uitvoeringsfase heeft zich de meerwaarde van het bouwteam nogmaals bewezen: een korte doorlooptijd, relatief vroege budgetgarantie, geen langdurig en kostbaar aanbestedingstraject en een lagere en transparante prijsvorming. Mede dankzij de actieve rol van de opdrachtgever, is men er in geslaagd om het gebouw naar wens en binnen het budget en de bouwtijd van de opdrachtgever te realiseren.

BOUWEN AAN DE ZORG | 13

BOUWEN AAN DE ZORG Installatietechniek • Utiliteit & industrie

HEEFT U EEN PROJECT OF ONDERWERP DAT INTERESSANT IS VOOR INSTORE?

• Duurzaam installeren • Klimaat installaties • Sanitaire technieken • Service & onderhoud • Industriële piping

Bezoekadres: Randweg Zuid 2, 6021 PW Budel Tel. 0495 - 492 348 • Fax 0495 - 492 773 info@kemtec.nl • www.kemtec.nl

BEL OF MAIL ONS! T +31 (0)495 450095 PATTY ROS P.ROS@LOUWERSUITGEVERS.NL

Sprekend gebouw Directeur Noud Engelen knikt instemmend. “De eerste reacties zijn vooral positief. Toen ik bij mijn eerste werkdag hier binnenwandelde, voelde het gebouw als een warme mantel die zich om mij heen sloeg. Het is vooral een sprekend gebouw, dat zeker niet als een instituut oogt. Ja, het is één gebouw, maar de kleinschaligheid overheerst zowel in de woonvormen als op de andere afdelingen.”

Als de bezoekers het gebouw betreden, wandelen ze direct de centrale hal in. Deze dient als ontmoetingsruimte, is voorzien van een cateringservice en is voor iedereen toegankelijk. Dus voor patiënten, familie en vrienden en het personeel. Tevens zijn hier de activiteitenbegeleiding, internethoek, een winkeltje en een kapsalon gevestigd. “In het centrale gebouw zijn ver-

der therapieruimten te vinden van onder andere fysioen ergotherapie en de polikliniek.” Om de behandeling te ondersteunen en een gezond verblijf te bevorderen, is nog een aantal andere voorzieningen in en om het gebouw verwerkt, zoals een hydrosoundbad, een bewegingstuin, diverse zorgcommunicatiemiddelen plus binnen- en buitentuinen. “Dankzij de zorgcommunicatiemiddelen verlichten we het werk van onze verpleegkundigen en verhogen we de veiligheid van de patiënten”, zo zegt de directeur ter afsluiting. “Die aspecten zijn bij moderne zorg van enorm belang.

Deze regio heeft de komende decennia te maken met een sterke vergrijzing, maar dankzij Wijerode zijn wij hier optimaal op voorbereid. Ouderen kunnen langer thuis blijven wonen, als er tegelijkertijd specialistische, intramurale voorzieningen beschikbaar blijven, als behandeling en hulp noodzakelijk zijn.” ¡

Werkgroep zorgt samen met Artimo voor aankleding interieur Om de juiste keuzes te maken voor het interieur van Wijerode, is Mondriaan de werkgroep Interieur gestart. Deze groep stelde samen met Artimo, specialist op het gebied van onder andere overgordijnen en vitrages, een gedegen Programma van Eisen op.

“Samen met Artimo hebben wij al diverse projecten succesvol afgerond”, aldus Susan Kurvers. “Ook deze keer fungeerde Artimo als intermediair. In het Programma van Eisen zijn onder andere de stofkeuzes, kleurstellingen en het type rails bepaald.

Verder is bij de keuzes vanzelfsprekend rekening gehouden met de wettelijke voorschriften, waaronder de brandveiligheidsaspecten. “De architect heeft dit gebouw een specifieke uitstraling gegeven; daar sluit de raamstoffering volledig op aan.

Gezamenlijk bewaken zij de naleving van de selectiecriteria.” Interbase is uiteindelijk geselecteerd voor de raamstoffering. Naast de overgordijnen en vitrages voor cliëntenkamers en de gezamenlijke huiskamers, leveren zij ook de panelen in de grote ontmoetingsruimte. “Begin 2014 is begonnen met de levering, zodat bij de ingebruikname in september alles gereed was.”

Limburgs buiten naar binnen gehaald Het idee van de architect om het Limburgs buiten naar binnen te halen, hebben wij letterlijk vertaald in de entree. Een lange houten bank leidt daadwerkelijk van buiten naar binnen.

FEITEN EN CIJFERS PROJECT OPDRACHTGEVER ARCHITECT W-INSTALLATIES

GGZ Behandelcentrum Wijerode, Heerlen Mondriaan DMV Architecten, Kerkrade Kemtec, Budel

LOS MEUBILAIR Vervoort Meubelen, Goirle GORDIJNEN Artimo Textiles, Roosendaal OVERIGE ADVISEURS Brekelmans constructeurs, Deerns installatie adviseurs, START NIEUWBOUW TOTALE OPPERVLAKTE GEBOUW CAPACITEIT INVESTERING ZORGCENTRUM AANTAL EENPERSOONSKAMERS AANTAL HUISKAMERS RESTAURANT

RO groep bouwmanagement, Grontmij terreinontwerp augustus 2012 12.274 m2 140 klinische plaatsen met polikliniek circa € 25.000.000, inclusief btw en voorbereidingskosten 140 14 80 plaatsen

Locatie Wijerode moet een plek zijn waar hoogwaardige zorg, rust en ruimte elkaar versterken.

Aan ons de uitdaging om de huiskamers een verlengstuk te laten zijn van de omringende eenpersoonskamers. Een ruimte waar men zich thuis voelt en op het gemak; ook als de samenstelling van de groep verandert.

Daarom is gekozen voor tafels die zowel los geplaatst als gekoppeld kunnen worden. Banken, fauteuils, alle elementen kunnen onderling geschoven worden en materialen en kleuren zijn erop afgestemd. Het kleuren- en stoffenpalet voor het meubilair is gebaseerd op de lange gangen die de huiskamers verbinden. De muren zijn verrijkt met natuurfoto’s van Limburgse landschappen, de inspiratiebron voor onze interieurontwerpers.

Ook in het restaurant is de natuur leidend, met een warme, oranje binnenzone die uitwaaiert naar een frisse daglichtzone. En ook hier geldt de flexibiliteit van de meubelopstelling, zodat bewoners en gasten het desgewenst kunnen aanpassen.

BOUWEN AAN DE ZORG | 15

NORMONTWIKKELING GAAT VOLGENS KENNISPLATFORM CONTAMINATION CONTROL RICHTING PRESTATIE-EISEN Frans Saurwalt is voorzitter van de VCCN-projectgroep Gezondheidszorg.

special ok Tekst en foto's: Jan-Kees Verschuure

VCCN: 'Verbeter OK-hygiëne door monitoren in bedrijf' Op de hotfloors van ziekenhuizen ontmoeten (bouw-)technische en medische normen elkaar op hoog niveau. Sinds de opheffing van het College bouw zorginstellingen is de noodzaak groot om te komen tot de ontwikkeling van veldnormen, vaak op basis van bestaande richtlijnen. Waar moet een OK aan voldoen in het kader van 'contamination control'?

Waar moet de sterilisatieafdeling worden gesitueerd? Wat is de hygiënebehoefte van een bepaalde medische ingreep? Al deze aspecten hangen met elkaar samen, zegt Frans Saurwalt, oud-voorzitter van kennisplatform VCCN. “We werken steeds meer toe naar meetbare prestaties op het vlak van hygiëne.”

De Vereniging Contamination Control Nederland (VCCN) brengt professionals in het brede vakgebied van de zogenoemde cleanrooms samen. VCCN, in 1988 voortgekomen uit 'platform voor mens en techniek' TVVL, ontwikkelt richtlijnen aansluitend bij internationale standaarden als CEN en ISO. Vanuit de projectgroep Gezondheidszorg van VCCN wordt bijvoorbeeld gewerkt aan betere richtlijnen voor de steriele omgeving in ziekenhuizen, met als belangrijk onderdeel de OK-hygiëne. Eind 2014 is Richtlijn 7 ('Methode voor testen en classificeren van OK’s en opdekruimten in rust') aangeboden aan de IGZ; de in wording zijnde Richtlijn 8 focust meer op 'monitoren in bedrijf' - meetbare prestaties dus. “Zo zal het aantal kiemen in de OK-omgeving gemeten gaan worden”, begint Saurwalt. “Kiemen in de lucht, op oppervlakken of juist beide. Van oudsher heeft de 'geblazen lucht' altijd veel aandacht gekregen, maar uiteraard is het menselijk gedrag zeer bepalend. Dat effect observeer je alleen 'in bedrijf'; alleen op die manier kan echt worden beoordeeld waar de aandachtspunten liggen en welke verbeteringen nodig zijn.”

'Standaard ontwikkelen' Testen in bedrijf gaat alle participanten in de OKhygiëne aan en moet veel opleveren, meent VCCNerelid Saurwalt, werkzaam bij het bedrijfssegment Contamination Control van installateur Kropman en de afgelopen tien jaar voorzitter van de vereniging. Hij noemt het 'bijzonder' dat ziekenhuizen niet eerder gezamenlijk tot een hygiënestandaard zijn gekomen na de afschaffing van het bouwcollege, waardoor de bouwkundige en technische eisen vooraf werden goedgekeurd. Het zoeken naar veldnormen blijkt voor iedere professional in de steriele omgeving van ziekenhuizen nog altijd een kwestie

van pionieren. “We moeten af van de onduidelijkheid gecreëerd door oude, niet afgestemde richtlijnen en toewerken naar onderling afgestemde standaard prestatie-eisen op het gebied van contamination control. Ieder ziekenhuis probeert nu nog zelf het wiel uit te vinden.”

Het gaat Saurwalt niet alleen om (technische) minimumeisen ten aanzien van hygiëne, maar ook om goede specificaties vanuit de medische hoek in het kader van differentiatie. “Niet iedere operatie vraagt immers om het hoogste niveau van hygiëne, dus ook naar de andere kant toe kan beter maatwerk worden geleverd, om overinvestering te voorkomen.”

Steriel cluster De goed georganiseerde VCCN speelt als kennisplatform een belangrijke rol in het integreren van kennis en expertise op genoemd gebied, zegt Saurwalt.

De nieuwste WIP-richtlijn voor OK's zou moeilijk tot stand zijn gekomen zonder de complementaire richtlijn van de VCCN, vertelt de oud-voorzitter. “Wij combineren zoals gezegd inbreng vanuit verschillende hoeken: marktpartijen kunnen van ziekenhuisprofessionals leren en andersom. Dat is een kwestie van 'halen' en 'brengen'.” Participatie van verschillende stakeholders uit medische, technische, facilitaire dan wel bouwkundige hoek moet de doorslag geven in de ontwikkeling van deskundigheid op het gebied van contamination control in cleanrooms.

VCCN werkt bijvoorbeeld niet alleen vanuit projectgroepen mee aan richtlijnen en normontwikkeling, ook via periodieke ledenbijeenkomsten, symposia, workshops en trainingen wordt de brede achterban geïnformeerd en betrokken.

Integrale concepten Een speerpunt in de huidige VCCN-projectgroep Gezondheidszorg, waarvan Saurwalt voorzitter is, is het integrale ontwerp van de steriele ziekenhuisomgeving. “Zo zou de sterilisatieafdeling ons inziens beter kunnen worden gecombineerd met het OK-

centrum, waardoor een steriel cluster ontstaat in het ziekenhuisgebouw waarbij ook de bouwkundige opzet heel anders is dan de rest van het ziekenhuis.

In de praktijk is dit nog te weinig het geval. Op dit gebied valt veel te leren van apothekers.” Wat kan Saurwalt ten slotte vanuit de eigen installatietechnische expertise inbrengen? “We moeten toe naar integrale concepten voor de bouw van OK's. We bouwen met elkaar nu vooral van betonvloer tot betondek, en geen echte doos-in-doosconstructie. Wanneer de technische ruimte bijvoorbeeld standaard boven een volledig gesloten operatiekamerplafond wordt gesitueerd en bereikbaar wordt gehouden, kun je renovatie en onderhoud van de gebouwtechniek beter scheiden van het medisch bedrijf.” ¡

Over VCCN De toepassing van stof- en kiemarme ruimten, zoals cleanrooms, vormt voor steeds meer branches een essentieel onderdeel in de bedrijfsprocessen.

Van de halfgeleiderindustrie, life sciences, farmaceutische en biochemische industrie tot de medische technologie en voedingsmiddelenindustrie en hun toeleveranciers. Technologische ontwikkelingen op het gebied van contamination control volgen elkaar in hoog tempo op; eisen en processen worden verscherpt, met name op het gebied van kwaliteitsbeheersing. De Vereniging Contamination Control Nederland (VCCN) is opgericht in 1988 voor eenieder die beroepsmatig te maken heeft met contamination control en de daarbij behorende facilitaire voorzieningen. Via actuele kennisoverdracht en gezamenlijke uitwisseling van ervaring streeft VCCN naar optimalisering van de vakbekwaamheid in contamination control. Met als belangrijkste doelstelling: het verhogen van deskundigheid op basis van kennisontwikkeling en -overdracht. VCCN organiseert in dit verband onder meer de jaarlijkse Nationale CleanroomDag. (Bron: www.vccn.nl.)

BOUWEN AAN DE ZORG | 17

Lighthouse OK Monitoring Systemen Voor de bewaking van de lucht kwaliteit in OK’s, opdekruimtes, CSA’s en isolatiekamers

Parameters voor monitoring: • Drukverschil • Deeltjesconcentratie • Kiemenconcentratie • Temperatuurverschillen • Luchtvochtigheid • Luchtsnelheid • Deurbewegingen • Kwaliteit van medische gassen

Koppelingen met: • EPD voor o.a. start/stop ingreep • GBS voor data vergelijk en relevante informatie • Systeem voor medische gassen

Presentatie mogelijkheden: • Touchscreens • Beletschermen • Schermen van het EPD of GBS • Alarmbeacons voor visuele signalering • Diverse real-time en historische rapportages zoals trend grafieken, grid views met alarmering • Rapportages op maat naar wens

Lighthouse Benelux is adviseur en leverancier van OK Monitoring Systemen, Cleanroom meetapparatuur en GMP monitoring systemen. Naast technische ondersteuning bieden we ook alle benodigde kennis op het vlak van normen en richtlijnen voor OK’s en cleanrooms.

U kunt bij ons terecht voor levering, service en advies van: • OK monitoring systemen

• Microbiologische airsamplers (ook in monitoring systemen)

• GMP monitoring systemen voor apotheek, pharma,

• HEPA/ULPA Filter test apparatuur

• On-site kalibratie services voor alle merken producten en

laboratoria en industrie

• Airborne en vloeistof deeltejstellers (portable en

• Verhuur van cleanroom meetapparatuur en monitoring

remote)

monitoring systemen

• Oppervlakte deeltjesmeting

• Environmental sensoren (drukverschil, temperatuur,

• Cleanroom, product- en software trainingen

luchtvochtigheid, luchtsnelheid)

Lighthouse Worldwide Solutions Benelux BV Van Heemstraweg 19A • NL-6657 KD Boven Leeuwen Tel. +31 (0)487 56 08 11 • Fax +31 (0)487 56 00 13 benelux@golighthouse.com • www.golighthouse.nl

systemen

special ok Tekst: Nicole Testerink

Verfrissende wind in de operatiekamer Nederland loopt voorop waar het gaat om schone lucht in operatiekamers.

Toch krijgt drie procent van de patiënten op de operatietafel te maken met een bacteriële infectie. En dat kan minder, vinden Jelle Loogman en Ivo de Visser, beide studenten Bouwkunde.

Ze hopen dat hun nieuwe ventilatiesysteem in gebruik wordt genomen wanneer binnenkort de regelgeving rondom OK-ventilatie verandert.

“Het is toch even slikken als je een schouder helemaal open ziet liggen, en dan stonden we er nog niet eens met onze neus bovenop”, huivert Jelle Loogman. Om een idee te krijgen van het huidige OK-ventilatiesysteem bezocht hij met medestudent Ivo de Visser enkele ziekenhuizen en mochten ze naast een rondleiding - ook met een aantal operaties meekijken. Dat inspireerde hen tot het ontwerp van een vernieuwend luchtsysteem. Ivo: “Er hangt nu als het ware een douche boven de patiënt die vanuit het plafond schone lucht uitblaast, die aan de zijkanten weer wordt afgezogen. Boven het wondgebied heb je dus steeds schone lucht. Maar de vraag is of deze methode wel zo ideaal is. De lucht komt namelijk eerst langs relatief vuile objecten, zoals een operatielamp en een arts die aan het werk is. Hoe schoon is die lucht dan nog?”

Lokaal te werk gaan De ziekenhuisbezoeken en een uitgebreide literatuurstudie leidden tot een omgekeerde aanpak.

Geen hele ruimte zo steriel mogelijk maken, maar juist heel lokaal te werk gaan. Jelle: “Artsen zijn al snel bang dat er in hun werkgebied iets ten nadele verandert, dat was voor ons een factor waarmee we rekening moesten houden. De oplossing lag in de warmtedeken die gebruikt wordt om bij langdurige operaties onderkoeling tegen te gaan.” Die warmtedeken werd omgebouwd tot een ventilatiesysteem, waarbij continu ultraschone lucht van onderaf wordt ingeblazen. Ook de instrumententafel kan met een separaat systeem - gebaseerd op hetzelfde ‘trucje’ schoon worden gehouden.

Jelle Loogman (links) en Ivo de Visser (rechts).

Prototype Om te kijken of hun idee inderdaad werkte, bouwden Jelle en Ivo een verkleinde opstelling, waar heel wat gemeten en gevarieerd werd aan luchtsnelheid en temperatuur. Na de eerste, uiterst positieve resultaten, volgde al snel de overstap naar het prototype.

Maar dat had nog wel wat voeten in aarde. “We hadden een luchtbed nodig waarin we een gat konden maken en waaraan we luchtdoorlatend doek en luchtaanvoer- en afvoerslangen konden bevestigen.

Het ene type bed zat vol met talkpoeder, van het andere was het type plastic niet geschikt. Uiteindelijk zijn we er met hulp van een campingwinkel uitgekomen, alhoewel ze eerst wel even raar opkeken van ons wensenlijstje”, zegt Ivo lachend.

Potentie De luchtbedprototypes zijn ondertussen al flink getest in een showroomoperatiekamer - “met alles erop

en eraan” - van Interflow, specialist op het gebied van schone lucht. Natuurlijk moet er nog veel aangepast worden, maar volgens beide heren zit er veel potentie in hun systeem. Jelle: “Artsen hebben een vrijer werkgebied, omdat ze niet binnen de grenzen van de ‘schone-lucht-douche’ hoeven te blijven. Zeker voor grote operaties met veel instrumenttafels is dat een pluspunt. Daarnaast zou het ventilatiesysteem ook buiten de OK ingezet kunnen worden, bijvoorbeeld bij eenvoudige operaties of in een veldhospitaal.” Samenwerkingspartners Interflow en Royal HaskoningDHV hebben al interesse getoond in een vervolgstudie om te onderzoeken of het op de markt gezet kan worden. Ivo wil er graag bij betrokken blijven, Jelle twijfelt nog en ziet een toekomst bij een adviesbureau ook wel zitten. Maar bovenal zijn de ventilatiepioniers trots dat hun luchtbed zover is gekomen en dat ze in hun vernieuwende idee zijn blijven geloven. ¡

BOUWEN AAN DE ZORG | 19

special ok

RENOVATIE OPERATIECENTRUM AMC:

TECHNISCH EN LOGISTIEK MEESTERSTUK Voor de bezoeker nauwelijks merkbaar, vindt er in het Academisch Medisch Centrum (AMC) te Amsterdam een grootschalige verbouwing plaats op hoog niveau. Er wordt een nieuw, hypermodern operatiecentrum gerealiseerd, bestaande uit achttien ‘standaard’ operatiekamers en twee hybride röntgeninterventiekamers; allemaal geschikt voor endoscopische ingrepen. Om tijdens de renovatie te kunnen voldoen aan de afgesproken hoeveelheid operaties, is de verbouwing in vijf opeenvolgende fases verdeeld. Per fase kunnen reguliere operaties gewoon doorgaan. Dit gebeurt met inachtneming van de kwaliteitseisen die gesteld worden aan operatiekamers. Deze eisen worden continue bewaakt door geijkte meetsystemen.

Operatiekamer AMC.

20 | BOUWEN AAN DE ZORG

special ok 'Chirurgen zijn afhankelijk van allerlei soorten informatiestromen, dus komen wanden vol te zitten met schermen, panelen en andersoortige techniek' leidingen van de ingreep was de brandveiligheid: vanwege de grote bovenliggende vloersparingen (voor aansluiting op de bovenliggende technieklaag), voldeden de voormalige operatiekamers niet voldoende aan de huidige normen.

Van Links naar rechts: Coen Weber, Kenny Macdonald, Ed de Klerk, Liroy Jansen, Ron Halkes en John Snellens

Valtos Architecten & Adviseurs B.V. beschouwt het ontwerpen van dit nieuwe operatiecentrum als een grote uitdaging in haar jarenlange relatie met het ziekenhuis. De opdracht omvatte naast twintig operatiekamers ook het ontwerp van onder meer de opslagruimten, opdekruimten, kleedruimten en personeelsruimten. Bij het ontwerp werd er door architect Kenny Macdonald en bouwkundige Ron Halkes van Valtos Architecten & Adviseurs B.V. uit Rotterdam onder andere gekeken naar de eis dat de huidige logistieke processen en de gescheiden verkeerstromen voor patiënten en materialen niet in het geding kwamen. En dat terwijl het dagelijkse werk, het uitvoeren van operaties binnen elke medische discipline, ononderbroken kon doorgaan.

digen, adviseurs en gebruikers het operatiecentrum te ontwerpen en te bouwen. Het maken van duidelijke afspraken en het opzetten van een goede communicatiestructuur zijn absoluut de basis van dit succes.”

Veel installatie De verbouwing is er dus niet één van vandaag op morgen. De plannen lagen er al sinds 2005; echt begonnen werd er pas in 2007. Eén van de hoofdaan-

Coen Weber, bouwmanager van het AMC Operatiecentrum en belast met de belangen van de gebruikers: “De moeilijkheid met operatiekamers is altijd de enorme hoeveelheid in te voeren installatieonderdelen. In de oude situatie was het gevaar van brandoverslag niet denkbeeldig. Mijn dank gaat uit naar de medewerkers van het operatiecentrum en het directoraat Huisvesting. Zij hebben zich zeer coöperatief opgesteld tijdens die ingrijpende onderdelen en verschuivingen van hun werkgebied, apparatuur en instrumenten. En dat vijf keer.” u

Macdonald noemt het ontwerp een ‘logistieke megaklus’. “Zacht uitgedrukt was het aanwezige operatiecomplex na ruim dertig jaar nogal gedateerd.

Functies liepen door elkaar heen, er was onvoldoende structuur te vinden in de logistiek en ook de operatiekamers zelf waren sterk verouderd. De voorzieningen dreigden te kort te schieten. Het was voor ons een complexe puzzel om het nieuwe plaatje weer helemaal te laten kloppen.”

Collega Ron Halkes is dezelfde mening toegedaan.

“Het ontwerpen en inrichten van 6.400 hoogwaardig medische vierkante meters, een ‘state of the art’ operatiecentrum dat het AMC waardig is, zonder dat daar een Programma van Eisen aan ten grondslag ligt; het is één van de meest ingrijpende projecten die wij tot nu toe hebben gedaan. Het was een grote uitdaging om met verschillende partijen, bouwkun-

Integratie van elementen in de OK-wand.

BOUWEN AAN DE ZORG | 21

special ok Flexibel Een ander brandwerend dilemma was de schil van de operatiekamers. Kenny Macdonald koos voor het zogeheten box-in-box-principe, waarbij vrijstaande geprefabriceerde wandelementen binnen de brandwerende schil, de operatiekamers vormen. Macdonald: “Chirurgen zijn afhankelijk van allerlei soorten informatiestromen, dus komen wanden vol te zitten met schermen, panelen en andersoortige techniek.

Ga je die verwerken in de bouwkundige schil, dan blijft er van de brandwerendheid weinig over. Het wordt een gatenkaas.”

Cleanroom Combination Group realiseerde daarbij de binnen-schil. Het onder de vlag van CCG Holding opererende bedrijf maakt deel uit van een groep gespecialiseerde bedrijven die zich richten op de inrichting en realisatie van hoogwaardige interieurs, geclassificeerde ruimtes en algemene bouw. Projectmanager John Snellens: “Flexibiliteit was hier tot noodzaak verklaard. De technologische ontwikkelingen in de medische wereld vliegen voort. Een onderdeel dat vandaag nog wordt gebruikt, moet morgen vervangen kunnen worden door een nieuw scherm, tableau of andersoortig technisch hoogstandje.

Onze wandelementen zijn demontabel, zodat aanpassingen snel en op elk moment uitvoerbaar zijn.

En dat is belangrijk, want operaties moeten kunnen doorgaan.”

Registratie De wanden staan op circa 15 cm afstand van de bouwkundige schil. Als regelwerk wordt gebruikgemaakt van massieve Volkern-profielen: deze hebben het voordeel van een niet-geleidend materiaal. Hier tegenaan worden de panelen - blind bevestigd en eveneens gemaakt van Volkern - met industrieel klittenband vastgemaakt. De kleur van de wanden werd bepaald op universeel zachtgroen. “Vast en flexibel tegelijk”, zegt Snellens. “Alle kamers zijn van A tot Z in kaart gebracht. Elk paneel is uniek en speciaal uitontwikkeld voor dit werk. Alle gebruikte panelen

'De kamers van toen, enigszins rommelige ruimten met snoeren op de grond rond het operatiegebied, doen in niets meer denken aan de nieuwe situatie.

Er wordt nu gebruikgemaakt van flexibele pendels waarin alle voorzieningen verwerkt zijn'

Beeldscherm-nissen.

worden digitaal geregistreerd, zodat we voor vervanging slechts in uren hoeven te rekenen.” Doordat de apparatuur met aansluitingen in het wandsysteem is ingewerkt, zijn aangezichten vlak en strak. Alle schermen liggen verdiept achter glaspanelen en alle toetsenborden en regelapparatuur zijn vlak in de wand verwerkt.”

Luchtstroom De verbouwing is nu een eind op weg. De operatiekamers van de eerste vier fases zijn in gebruik; fase vijf laat niet lang meer op zich wachten. De kamers van toen, enigszins rommelige ruimten met snoe-

FEITEN & CIJFERS OPDRACHTGEVER ONTWERP ADVIES UITVOERING BOUWKUNDIG UITVOERING OPERATIEKAMERS W-INSTALLATIES E-INSTALLATIES VLOER START BOUW OPLEVERING

22 | BOUWEN AAN DE ZORG

Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Valtos Architecten & Adviseurs B.V., Rotterdam Grontmij Technical Management / AT Osborne MedicomZes, Amsterdam Cleanroom Combination Group Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam Imtech Building Services, Den Haag Gerflor, Eindhoven 2007 mei 2015

ren op de grond rond het operatiegebied, doen in niets meer denken aan de nieuwe situatie. Er wordt nu gebruikgemaakt van flexibele pendels waarin alle voorzieningen verwerkt zijn, zoals stroom, data, audiovisuele aansluitingen en medische gassen. Het gehele operatiecentrum is ergonomisch en hygiënisch verantwoord. Door het gebruik van de juiste kleurstelling en verkeers¬symbolen, zijn logistieke routes zeer overzichtelijk geworden.

Centraal in het hele ontwerp van de afdeling staat uiteindelijk de operatietafel, daar waar geopereerd wordt. Om hier een extreem hygiënische luchtstroom te realiseren, is er in het plafond een vernuftig klimaatsysteem - een laminair ‘downflow’ volgens het type T2 - van 3,5 bij 3,5 meter geïntegreerd. Dit betekent een beschermende luchtstroom, juist op de plek waar geopereerd wordt.

Weber: “Dezelfde luchtbehandeling is ook te zien bij de opdekruimtes. Dit is de schoonste plek van het operatiecentrum; hier wordt in alle rust en zonder luchtverstoring het steriele instrumentarium uitgepakt voor een geplande operatie. Wanneer de patiënt gereed is voor de operatie en de bewegingen van het personeel in de operatiekamer tot rust zijn gekomen, worden deze instrumenten naar het operatieproces gebracht. Continue onder geconditioneerde omstandigheden.” ¡

special ok

Gerflor Benelux Gerflor Benelux ontwikkelt, produceert en verkoopt innovatieve, duurzame en decoratieve vinyl vloerbedekking, wandbescherming en leuningen voor projecten, woningen en sportaccommodaties. Wij zijn al jaren specialist op het gebied van vloeren voor ziekenhuizen en zorginstellingen. Het gaat hierbij om de juiste balans tussen functionaliteit, sfeer en hygiëne.

Albert Schweitzer Ziekenhuis.

Binnen de gezondheidszorg (Cure & Care) moeten vloeren voldoen aan zowel de behoeften van het personeel en de patiënten, maar ook aan die van de bezoekers.

Onze vloeren hebben een oppervlaktebehandeling die zorgt voor een uitstekende bestendigheid tegen chemicaliën, voor een eenvoudige reiniging en een gegarandeerde hygiëne. Wij bieden vloerconcepten die tegemoet komen aan deze eisen, waarbij u nog steeds in elke ruimte uw eigen sfeer kan creëren.

Met het uitgebreide Gerflor-assortiment is het mogelijk om elke ruimte een eigen identiteit en karakter te geven. In de wachtkamer maakt u een keuze uit ons uitgebreide assortiment Luxury Vinyl-stroken of -tegels. In de operatiekamer kiest u uiteraard een elektrisch geleidende vloer en in de kamers een duurzame homogene vinyl vloerbedekking van Mipolam, met een eigentijds design en een biologische weekmaker. Onze Mipolam-vloerbedekking is voorzien van Evercare ™, een unieke en gepatenteerde oppervlaktebehandeling die zorgt voor een uitstekende chemische bestendigheid (handdesinfectiemiddel, betadine et cetera) en eenvoudig onderhoud. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze zorgspecialisten. ¡

Albert Schweitzer Ziekenhuis.

Operatiekamers AMC te Amsterdam

Postbus 7102 | 5605 JC Eindhoven | telefoon +31 (0)40 266170 | fax +31 (0)40 2574689 | gerflornl@gerflor.com

www.gerflor.nl

special ok Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen | Foto's: Martijn van den Bouwhuijsen/TNO

OK-simulator; aanpasbare ruimte voor ontwerp en inrichting van operatiekamers

'De OK-simulator is samen met leveranciers en zorgverleners ontwikkeld' Op 22 januari 2015 werd de OK-simulator officieel geopend bij TNO in Soesterberg. De flexibele ruimte met verplaatsbare wanden, pendels, apparatuur en monitoren is volgens de onderzoekers in Soesterberg uniek in Europa. Het concept is samen met leveranciers en zorgverleners ontwikkeld.

24 | BOUWEN AAN DE ZORG

special ok

Roberto Traversari.

Ivo Broeders.

geneeskunde zal bijvoorbeeld een belangrijkere rol spelen en er wordt minder 'open' geopereerd, maar vaker via vaten of kleine incisies. Daarnaast voorspelde de hoogleraar meer aandacht voor geriatrische vraagstukken. De OK-complexen zullen volgens Broeders superefficiënt worden in routinematige processen en operaties (95%). Ziekenhuizen kunnen zich profileren met high-end operaties in een bepaald specialisme (5%). Het verrichten van echo- of röntgenonderzoek in de OK tijdens een operatie zal heel gewoon worden. Tot slot wees de hoogleraar erop dat bij de totstandkoming van operatiecomplexen veel partijen belangen hebben en sommige partijen grote financiële belangen. Ook gaf hij aan dat de tijd van vrijblijvendheid echt voorbij is. De hoogleraar pleitte voor het gebruik van bewezen technieken, al dan niet in combinatie. De OK-simulator is volgens de hoogleraar een 'fantastisch' idee om kennis te delen en productontwikkeling te stimuleren.

Tonnen besparen

Ina Roubos.

Lizette Berkx.

Ongeveer 120 geïnteresseerden, voornamelijk uit de zorg, zagen de flexibele OK-simulator. De middag werd ingeleid met presentaties waaruit bleek dat er in de chirurgische zorg veel staat te veranderen. Naar verwachting wordt frequenter gekozen voor een minimale invasieve ingreep. Om een betaalbaar antwoord te bieden op de vergrijzing, lijkt het noodzakelijk om combinaties van technieken te gebruiken, waarvan is aangetoond dat ze werken. Bijvoorbeeld door cruciale operatie-informatie te bundelen op één beeldscherm.

bij een door onder andere het UMCG en TNO georganiseerde masterclass over de OK van de toekomst.

Hij ontwikkelde samen met de markt en zorginstellingen het idee voor een OK-simulator, die eind 2014 gestalte kreeg.

Jos Keurentjes, chief scientific officer bij TNO, legde uit dat de OK-simulator is ontstaan door samenwerking en functioneert als een lerend systeem. Door gebruikerservaringen terug te koppelen, wordt het concept verder vormgegeven, bijvoorbeeld met robotsimulatie.

Uit de videopresentatie van Traversari bleek dat het verplaatsen van wanden van de OK-simulator met twee mensen en een trapje makkelijk verloopt. Pendels zijn eenvoudig te verplaatsen en te verankeren in het stalen roosterplafond. Door op afstand met slimme camera's mee te kijken, zijn de 'hotspots' in de operatiekamer te herleiden. De OK-simulator is op basis van een bedrag per tijdsdeel te gebruiken door ziekenhuizen, consultants, leveranciers en onderzoekers. TNO biedt, volgens Traversari, met de flexibele OK-simulator een platform voor kennisdeling, onderzoek en productontwikkeling.

OK van de toekomst

High-end operaties

Roberto Traversari, senior scientist bij TNO, verbaasde zich jaren geleden over OK-complexen, toen hij als buitenstaander deze markt ging onderzoeken. Veel ziekenhuizen bleken telkens zelf het wiel te willen uitvinden bij het ontwerpen en inrichten van operatiekamers. Traversari was in 2011 één van de masters

‘Trends en ontwikkelingen in de OK’ vormde het onderwerp van de presentatie van Ivo Broeders.

De hoogleraar van de faculteit Technische Geneeskunde en chirurg bij het Meander Medisch Centrum, gaf een visie op de periode tot 2025 en voorspelde dat de chirurgie enorm gaat veranderen. Moleculaire

Namens het UMC Utrecht gaf adviseur bouw Ina Roubos een presentatie over de ervaringen met een eigen OK-dummy voor de eigen OK-verbouwing, waarvan een deel op 23 februari wordt opgeleverd.

Het academisch centrum werkte stapsgewijs toe naar een optimaal ontwerp met tekeningen, 120 verschillende schaalmodellen en een simulatie op werkelijke grootte. u

Lycalux, de innovatieve partner in led-verlichting voor ziekenhuizen Lycalux is in de ziekenhuiswereld de innovatieve partner voor led-verlichting. Het bedrijf is trots op het feit dat ze nu het gehele verlichtingspakket aan kan bieden aan ziekenhuizen.

Voor de operatiekamer kunt u naast de periferieverlichting nu ook terecht voor led-plenumverlichting en de operatielampen van Admeco. De plenumverlichting is recent door Lycalux geïntroduceerd bij diverse ziekenhuizen. Lycalux heeft de exclusieve rechten voor de operatielampen van Admeco. Deze lampen zijn door TNO getest en voldoen aan de nieuwe richtlijn 7 van het VCCN. Hierbij is bepaald wat het effect van de operatielampen is op de prestaties van het luchtbehandelingsysteem.

Daarnaast heeft Lycalux voor de overige ruimtes in het ziekenhuis een compleet led-verlichtingspakket beschikbaar.

Voor meer informatie: www.lycalux.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 25

Volgens de adviseur bouw is het nuttig om vroeg in het ontwerpproces zaken te visualiseren op een manier die helder is voor zorgverleners.

In een OK-simulator kunnen operaties nagespeeld worden met bijbehorende logistiek van goederen.

Dankzij de dummysessies kunnen ziekenhuizen tonnen besparen, becijferde Roubos. De simulaties kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden voor het controleren en finetunen van de grootte van de OK, de grootte van het plenum en de reikwijdte van een pendel. Ook andere ruimtes zoals de recovery en holding verdienen een simulatie, bleek uit de presentatie. De adviseur bouw van het UMC Utrecht bepleitte om juist de meest kritische mensen te betrekken bij het ontwerpproces, van de raad van bestuur tot de werkvloer. En, om alle operatie-informatie te bundelen op één scherm, een 'wall of knowledge'.

Partnerorganisaties van de OK-simulator.

Op 22 januari 2015 is de OK-simulator officieel geopend bij TNO in Soesterberg.

Pendels zijn eenvoudig te verplaatsen en te verankeren in het stalen roosterplafond.

De flexibele ruimte met verplaatsbare wanden, pendels, apparatuur en monitoren is volgens de onderzoekers in Soesterberg uniek in Europa.

Based Healthcare Design en benutting van de OK-tijd.

Aansluitend aan de presentaties was er een bezichtiging van de OK-simulator en een borrel. Daarmee

kwam een eind aan een inspirerende middag boordevol innovaties en slimme ideeën voor duurzame en hoogwaardige zorg in Nederland. ¡

Benchmarking Tot slot gaf Lizette Berkx namens het Erasmus Medisch Centrum uit Rotterdam een presentatie over de aankomende Benchmarking OK 2015. Dit congres vindt plaats op 26 juni en stelt het delen van ervaringen in de OK centraal. Veel aandacht zal er zijn voor Evidence

W

U NIE

VoCHT- en TemperaTUUr sensor • energiebesparing door hoge nauwkeurigheid • kalibratie zonder meetonderbreking • unieke verwisselbare sensor • tot 4 sensoren op 1 unit

Cleanroom displays • weergave en status van

Uw partner voor: - High End innovatieve Ledverlichting voor alle geclassificeerde ruimtes - OK-lampen, succesvol getest door TNO conform VCCN Richtlijn - Mobiel, HEPA-gefilterde luchttoevoersystemen ter bescherming van instrumentarium en klein wondgebied

klimaat (T, RV, dP, teller, enz.) in één display • visueel en akoestisch alarm • strak en compact design • communicatie met GBS

Van der Waalsstraat 10 2665 JK Bleiswijk telefoon 079 - 3435022 info@lycalux.com info@pedak.nl | www.pedak.nl T +31(0)475-497424

WWW.LYCALUX.NL

special ok

HYGIËNE EN VEILIGHEID

IN ZIEKENHUIZEN

Een elektrostatische ontlading is niet alleen hinderlijk voor de patiënt en het personeel in een operatiekamer, het kan zelfs fataal zijn. Gevoelige elektronica kan er namelijk door ontregeld raken. De statische elektriciteit moet veilig worden afgevoerd via de vloer.

Colorex SD, in een speciaal gemaakte kleur voor de onlangs geopende Isala Kliniek in Zwolle.

Colorex SD in de Isala Kliniek, Zwolle.

Colorex SD van Forbo is de eerste vloerbedekking met TNO-keur en is geschikt bevonden voor klasse 3-ruimtes. Colorex mag in operatiekamers, hartcatheterisatiekamers en intensive care units worden toegepast. De Colorex-tegel maakt deel uit van een heel systeem. Daarom heeft Forbo zowel de plintoplossing als de geleidende lijm, het koperband, de geleidende primer en de leginstructie laten certificeren.

Een veeleisende omgeving

Forbo Flooring BV Postbus 13 1560 AA KROMMENIE T +31 (0)75 6477477 F +31 (0)75 6477726

Vloeren voor operatiekamers, de intensive care en bijvoorbeeld röntgenafdelingen moeten voldoen aan uiterst specifieke eisen op het gebied van hygiëne en veiligheid. Een belangrijk aspect is dat er geen onverwachte elektrostatische ontladingen mogen ontstaan. Deze kunnen namelijk leiden tot diverse problemen bij gebruik van zeer gevoelige medische apparatuur.

De hoogste hygiënenormen contact@forbo.com www.forbo-flooring.nl

Colorex voldoet aan al deze eisen. De geleidende eigenschappen zorgen ervoor dat de opbouw

van statische elektriciteit wordt voorkomen. Tegelijkertijd voorkomt het compacte poriënvrije oppervlak de aanhechting van bacteriën en schimmels, waardoor de hoogste normen voor hygiëne bereikt kunnen worden.

En dankzij de uitstekende stabiliteit en constante hoge kwaliteit blijft de uitstraling van de vloer intact. Ook bij de regelmatige reinigings- en ontsmettingswerkzaamheden die noodzakelijk zijn in medische ruimtes. In uitzonderlijke gevallen kan de vloer altijd mechanisch en onzichtbaar worden gerepareerd, waardoor jarenlang een stralende vloer mogelijk is. ¡

Colorex is ideaal voor een operatiekamer: • Poriënvrij oppervlak voorkomt bacteriën en schimmels.

• Bestand tegen chemicaliën.

• TNO-keur voor de meest kritische ruimtes.

Meer weten? Ga naar: www.forbo-flooring.nl/Segmenten/Gezondheidszorg

BOUWEN AAN DE ZORG | 27

special ok

De waarde van continue deeltjesmonitoring in operatiekamers Om te zien wat de invloeden zijn op de luchtkwaliteit in klasse 1 OK’s, is onderzoek gedaan tijdens vijf verschillende ingrepen in twee ziekenhuizen. In het onderzoek werd de luchtkwaliteit gemeten middels zwevende (airborne) deeltjesmonitoring in combinatie met visuele observaties. Deze informatie geeft inzicht in de verstorende factoren en kan bijdragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit tijdens chirurgische ingrepen.

De technische condities van de OK’s waren volgens de eisen zoals die in Nederland gehanteerd werden tot eind 2014: VCCN Richtlijn 7 dd november 2014, WIP Richtlijn Luchtbehandeling in operatiekamer en opdekruimte in operatieafdeling klasse 1 nov-2014, ISO 14644-3; (2005), Luchtbeheersplan 2005.

Uitgangspunt voor de luchtkwaliteit is ISO klasse 6 in het beschermd gebied en ISO klasse 7 voor de periferie tijdens de operaties.

Apparatuur, locaties en methode van metingen Voor het real-time monitoren werden drie deeltjestellers (2.83 liter/min) gebruikt. Alle data van deze deeltjestellers werd continu verzameld in LMS Express RT©-software. Dit biedt de mogelijkheid om alle data te verzamelen en analyseren gedurende de operaties. Tevens werden tijdens de operaties de handelingen en bewegingen geobserveerd en genoteerd. Deeltjestellers 6 en 7 werden gepositioneerd naast de entreedeuren voor het retourkanaal.

Fig. 1: OK-classificatie tijdens ingreep en tijdens rust.

28 | BOUWEN AAN DE ZORG

Fig. 2: Opstelling van de deeltjestellers in de OK’s.

Deeltjesteller 5 was gepositioneerd aan het hoofdeinde van de operatietafel, net onder het operatieniveau, binnen het beschermde gebied. In totaal werd tijdens vijf

verschillende type ingrepen deeltjesmonitoring uitgevoerd. Een knieoperatie (OK 6), een hartoperatie (OK1) en drie opeenvolgende laparoscopie-ingrepen (OK 10).

special ok

Fig. 3: Deeltjes van 0,3, 0,5 en 5,0 µm in het beschermde gebied tijdens toepassing van diathermie zonder smoke evacuator.

De sampling tijd van alle deeltjestellers was ingesteld op één minuut, waarbij alle deeltjes ≥0,3 µm, ≥0,5 µm en ≥5,0 µm werden geregistreerd. Er is voorafgaand en gedurende alle ingrepen gemonitord, inclusief de voorbereiding en schoonmaakwerkzaamheden. Alle metingen zijn gestart in de rustperiode, zodat een goede vergelijking kan worden gemaakt van de deeltjesconcentraties in rustsituaties en in operationele situaties.

Uitkomsten van het onderzoek Gedurende de operaties waren de deeltjesconcentraties veelvuldig onder de in ISO gestelde klassegrenzen, soms waren de resultaten zelfs gelijk aan de eisen tijdens rust. Er waren echter ook diverse momenten waarop de klassegrenzen ISO 6 en 7 werden overschreden: - Tijdens transport van de patiënt naar de OK. - Tijdens voorbereiding van de patiënt op de OKtafel.

- Bij hoog/laag-bewegingen van de OK-tafel.

- Tijdens schoonmaak van de OK tussen de verschillende operaties.

- Bij het plaatsen van een kruk van de periferie naar het beschermde gebied.

- Bij het binnenlopen van het beschermde gebied tijdens een gesprek tussen OK-medewerkers.

- Bij het openen en sluiten van de OK-deuren (in periferie).

- Door abrupte bewegingen van OK-medewerkers.

- Tijdens het aansluiten van CO2-gas onder de OK-

tafel.

- Bij gebruik van diathermische scalpels met een rook evacuator.

- Bij gebruik van diathermische scalpels zonder een rook evacuator (extreem hoge deeltjesaantallen)

Het verdient aanbeveling om de grote hoeveelheid deeltjes veroorzaakt door diathermie verder te onderzoeken.

Deze momenten kunnen verder worden geanalyseerd om het genereren van deeltjes zoveel mogelijk te voorkomen. De luchtkwaliteit werd telkens zeer snel (binnen een minuut) hersteld, wat aantoont dat het luchtcirculatievoud hoog is (goede hersteltijd).

Alle deeltjestellers gaven dezelfde resultaten. Deeltjesteller 5 in het beschermde gebied gaf vaak de eerste resultaten wanneer de deeltjes ontstonden in het beschermde gebied, kort daarna gevolgd door bijna dezelfde resultaten op deeltjestellers 6 en 7 in de periferie. Het omgekeerde is ook gezien: bij bewegingen in de periferie, op de rand van het beschermde gebied, gaf dit geen vervuiling in het beschermde gebied.

Forse overschrijdingen van ISO 6 bij diathermie Bij gebruik van diathermie-apparatuur tijdens de laparoscopie-ingrepen werd geen smoke evacuator gebruikt. Bij deze operaties ontstonden tijdens het gebruik van diathermie-apparatuur forse overschrijdingen op alle deeltjes (0.3, 0.5 en 5 µm). Bij 0.5 µm is de score in piekmomenten zelfs ISO klasse 8 (3,5 miljoen deeltjes ≥ 0.5 micron per m³). Ook deeltjestellers 6 en 7 in de periferie gaven dezelfde en korte tijd later soms zelfs hogere tellingen. De grafiek geeft hetzelfde patroon bij alle meetlocaties.

Tijdens de hartoperatie werd gebruik gemaakt van een smoke evacuator bij de diathermie-apparatuur. Dit gaf een factor 10 lagere deeltjestelling, maar nog steeds ver boven ISO 6 en soms zelfs ISO 8. Ook hier waren de resultaten van alle deeltjestellers vergelijkbaar.

Resultaten van metingen in het beschermde gebied versus periferie

In 95% van de gevallen van overschrijding van de ISO 6-norm door deeltjesteller 5, gaven ook de deeltjestellers 6 en 7 dezelfde resultaten op ISO 7. Dit betekent dat in zo’n situatie de metingen in de periferie een goede indicatie geven van een oorzaak in het beschermde gebied. Een hogere deeltjesconcentratie in de periferie kan echter ook veroorzaakt worden door handelingen in de periferie, en dat is meestal dan ook de oorzaak. Bij constatering van een hoge deeltjesconcentratie in de periferie, is dan een goede analyse van oorzaak en gevolg nodig. ¡ Ing. J. Laurensse LLTA Laurensse Luchttechnisch advies

BOUWEN AAN DE ZORG | 29

special ok

'DE OPERATIEKAMERS HEBBEN ZOVEEL MOGELIJK EEN IDENTIEKE INRICHTING, ZODAT HET OK-TEAM SNEL DE WEG WEET TE VINDEN EN EFFICIËNT KAN WERKEN’

30 | BOUWEN AAN DE ZORG

special ok Tekst en foto's: Martijn van den Bouwhuijsen | UMC Utrecht

Nieuw OK-centrum UMC Utrecht bijna opgeleverd

Ergonomisch, hygiënisch en interactief operatiecentrum Het Universitair Medisch Centrum Utrecht verbouwt de OK-voorzieningen. Op 23 februari 2015 werd het nieuwe operatiecomplex op de begane grond in gebruik genomen, met negen kamers voor alle voorkomende chirurgische ingrepen.

Daarnaast zal vanaf medio 2016 op bouwlaag vier het vernieuwde OK- centrum hoogcomplexe chirurgie draaien met veertien operatiekamers. De twee locaties zijn straks fysiek gescheiden, maar vormen één organisatie.

'In de nieuwe OK-centra zijn personenen goederenstromen zoveel mogelijk gescheiden met eigen in- en uitgangen' Allerlei belanghebbenden hadden inzage en inspraak in het ontwerp. Dit leidde tot de realisatie van ergonomische, hygiënische en interactieve werkruimtes. Dankzij slimme simulaties wist het ziekenhuis het aantal programmatische wijzigingen te beperken en tonnen te besparen.

“Het bouwproject verloopt volgens planning. De chirurgische ingrepen kunnen, zonder enig productieverlies, doorgaan door tijdelijk gebruik te maken van het calamiteitenhospitaal en een aangepast operatierooster”, zegt adviseur bouw Ina Roubos namens het UMC Utrecht. “Twee hybride operatiekamers op bouwlaag vier draaien al sinds juli 2013. Momenteel worden de plafonds afgebouwd in het OK-complex op laag nul. Hierna volgt de validatie van de inrichting, zodat we op 23 februari 2015 het nieuwe centrum in gebruik kunnen nemen. Na de totale verbouwing, medio 2016, hebben we 21 operatiekamers voor alle voorkomende chirurgie, waarvan 2 dedicated OK's voor robotchirurgie en daarnaast 2 hybride OK's. De operatiekamers hebben zoveel mogelijk een identieke inrichting, zodat het OK-team snel de weg weet te vinden en efficiënt kan werken.”

Nieuwe systemen “Door de aandacht voor hygiëne en gestroomlijnde processen, zal de patiëntveiligheid toenemen”, zegt Roubos. “In de nieuwe OK-centra zijn personen- en goederenstromen zoveel mogelijk gescheiden met eigen in- en uitgangen. Een nieuw logistiek systeem met op maat bevoorrade mobiele karren en verwisselbare laden vervangt het oude systeem met veel tussenopslag. De recovery is geschakeld met de patiëntenholding, volgens een ruimtebesparend harmonicamodel.”

Roubos vervolgt: “De nieuwe operatiekamers hebben meer aansluitpunten voor apparatuur dan voorheen. Beeldschermen zijn op ooghoogte in de wanden gebouwd, evenals de bedieningspanelen. Als in de toekomst een ander scherm gewenst is, kan er eenvoudig binnen een dagdeel een wisseling plaatsvinden. Het multimediasysteem kan beelden naar schermen in en buiten de OK zenden. Zo kan er op afstand ruggespraak worden gehouden, bijvoorbeeld met een radioloog. Elke operatiekamer heeft een meekijkruimte met beeld- en spraakverbinding, zodat de ingreep van dichtbij gevolgd kan worden zonder dat het te druk wordt op de operatiekamer.”

ten. Uit deze proefopstellingen kon bijvoorbeeld de gewenste grootte van de OK’s en de plenums worden vastgesteld. In een later stadium maakten we een dummy van de OK's op werkelijke grootte.

Objecten zoals beeldschermen, apparatuur, pendels en operatieblad waren vormgegeven met karton, staal en hout. Het nabootsen gaf inzage in ergonomie en zichtlijnen.

Het goed kunnen draaien van een pendel voor licht of beeldverwerking werd zo direct gecontroleerd. Door de inzage en inspraak ontstond een breed draagvlak voor het ontwerp. Bovendien bespaarde het ziekenhuis tonnen door het ontwerp vooraf te controleren en aan te passen.” ¡

Optimaliseren en besparen Alle disciplines die binnen het OK-centrum werken, zijn bij het bouwproject betrokken. “Eerst bepaalden we met de verschillende OK-teams de uitgangspunten voor de OK-processen. Na het gereedkomen van het voorlopig ontwerp, toetsten we dit met modellen. Bijvoorbeeld met blokken op schaal 1:10 en lego. Hiermee maakten we maar liefst 120 opstellingen van operatiekamers met apparatuur, het operatieblad en de plaatsing van de chirurg, anesthesist en operatieassisten-

UMC Utrecht maakt een dummy van de OK's op werkelijke grootte.

BOUWEN AAN DE ZORG | 31

special ok Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Foto's: ImMeGal | UMC

Nieuw Chirurgisch Behandel Centrum voor UMC Utrecht Het UMC Utrecht rondt binnenkort een deel van de gefaseerde vernieuwing van de OK-complexen af. Het totaalproject bestaat uit 2 operatiecentra met in totaal 21 kamers van 9.000 m2 bvo, exclusief technieklaag. Deze centra komen op de begane grond en op niveau vier. Een nieuwe werkomgeving realiseren binnen een universitair ziekenhuis vraagt meer dan alleen ‘stenen'. Installatietechniek is dikwijls leidend in het ontwerp en de uitvoering is uitdagend, omdat zorgprocessen moeten blijven doorgaan. Atelier Kempe Thill (AKT), bouwmanagemer 4building, bouwcombinatie ImMeGa en UMC Utrecht geven een inkijkje in het bouwproject.

Recovery.

Meekijkruimte bij OK.

“Aan het begin van het traject zijn samen met het management en de gebruikers uitgangspunten geformuleerd, waaraan het nieuwe OK-centrum moest voldoen”, zegt gebruikersvertegenwoordiger en adviseur bouw Ina Roubos, werkzaam bij de Divisie Vitale Functies van het UMC Utrecht. “Denk aan patiëntveiligheid, een prettige omgeving voor de medewerkers en een efficiënt logistiek proces. We zijn er trots op dat deze uitgangspunten zijn gerealiseerd op een functionele en duurzame wijze. Door de visie en uitgangspunten vanaf de initiatieffase te integreren in het ontwerp, sluit het resultaat goed aan bij het proces van de gebruikers. Intensief overleg gedurende het hele traject met het ontwerp-, bouw- en inrichtingsteam heeft zijn vruchten afge-

worpen: een OK-centrum geschikt voor patiëntenzorg op hoog niveau, waarbij de gebruikers optimaal gefaciliteerd worden.”

32 | BOUWEN AAN DE ZORG

Excelleren in techniek Volgens architect Teun van der Meulen van architectenbureau AKT is een OK-complex dé afdeling waar installatietechniek leidend is in het ontwerp. “Een OK is de ‘hotfloor’ in het ziekenhuis. Om de zorgprocessen optimaal te bedienen, stelden wij het doel om OK-complexen te realiseren waar technieken excelleren zonder pregnant aanwezig te zijn. Om daarmee een patiëntvriendelijke sfeer te realiseren.

Daarbij in ogenschouw nemend dat de medewerker er efficiënt en plezierig kan werken.”

Van der Meulen geeft aan dat de eenduidige en rustige uitstraling van het nieuwe OK-complex een platform biedt waar zorgprocessen centraal staan.

“De rust in de afzonderlijke ruimtes is gerealiseerd door op macroschaal te zorgen voor overzichtelijke ruimtes en op microschaal de verschillen in materialen, oppervlaktes en details te reduceren. Door hun textuur en reflectie geven de toegepaste materialen de ruimtes een lichte uitstraling.”

Nieuwe producten Projectmanager Bas van Eijndhoven van 4Building zegt: “Het ontwerpen en realiseren van een complexe omgeving als dit, in de dynamiek van een universitair ziekenhuis, vraagt om extra aandacht. Hoe ontwikkel

special ok

'Er is gekozen voor een innovatieve vraag, waarbij we de (internationale) markt de kans hebben geboden om ons te verrassen met slimme oplossingen'

Testen van apparatuur in de dummy-OK.

en ontwerp je stapsgewijs een OK-complex, waarbij het proces de kaders stelt maar ook ruimte laat voor technologische ontwikkelingen? Vroeg in het project hebben we in de ontwerpfase de resultaten, het detailniveau, de planning en het budget vastgesteld.

Daarmee creëerden we kaders waarbinnen ontwerpvrijheid overbleef. Gedurende het project is dit verder ingevuld. Ik vergelijk de OK’s wel eens met een patchkast: een frame waarbinnen technologie is ingepast en nog ruimte is voor de toekomst.”

Van Eijndhoven licht toe dat voor de coördinatie in de ontwerpfase en voor de realisatie enkele nieuwe producten zijn ontwikkeld. “Een ruimteboek waarin digitaal alle Programma’s van Eisen, technologie en inrichting per ruimte samenkomt op één A3. Hiermee ontstaat een integraal en toetsbaar overzicht.

Of een Inrichting-Validatie-Planning, waarin alle processen rondom de eindfase worden gecoördineerd.”

Gezamenlijke planning Henk van den Brink, Hoofd Medische Technologie & Klinische Fysica bij het UMC Utrecht, geeft als projectleider Apparatuur en Inrichting aan dat bij het definiëren van de behoeften in de nieuwe technologie op de OK’s, eindgebruikers intensief zijn betrokken bij het opstellen van Programma’s van Eisen. “Er is gekozen voor een innovatieve vraag, waarbij we de (internationale) markt de kans hebben geboden om ons te verrassen met slimme oplossingen. Ondanks het innovatieve karakter is daarbij continu gestuurd op het budget. Dit heeft geresulteerd in state-of-the-art OK’s met nieuwe en doordachte technologie. Dit OK-complex is met de infrastructuur klaar voor de toekomst. Bij de inrichting van het complex hebben bouw en medische inventaris in de laatste weken parallel kunnen optrekken. Hier-

voor werden stapsgewijs zones vrijgegeven. Dat was in het begin best even spannend en wennen, maar we hebben onze gezamenlijke (IVI-)planning vrijwel volledig kunnen volgen.”

Complexe bouwoperatie Projectleider Nico Matser licht namens bouwcombinatie ImMeGa toe dat Imtech de elektrotechnische installaties realiseert, MedicomZes de bouwkundige werkzaamheden uitvoert en Van Galen Klimaattechniek verantwoordelijk is voor de werktuigbouwkundige voorzieningen en de meet- en regeltechnische installaties. “De nieuwe operatiecomplexen van het UMC Utrecht worden gebouwd in de operationele omgeving van het ziekenhuis.

Daarbij is het belangrijk dat, naast het bouwproces,

het bedrijfsproces van het UMC Utrecht zonder verstoringen kan doorgaan. Veiligheid, kwaliteit en efficiëntie hebben gedurende het bouwproces de allerhoogste prioriteit.” ImMeGa is volgens hem in staat geweest om tijdens de bouw van het Chirurgisch Behandel Centrum het bouwkundige ontwerp en installatieontwerp te optimaliseren en aanvullende gebruikerswensen te realiseren. “De samenwerking van ImMeGa met de projectverantwoordelijken van het UMC Utrecht heeft geresulteerd in hoogwaardige bouwkundige en technische afwerking van het Chirurgisch Behandel Centrum, een resultaat om trots op te zijn. Deze positieve ervaring neemt ImMeGa mee naar de volgende bouwfase van deze complexe bouwoperatie: de realisatie van het Innovatief Operatie Centrum.” ¡

FEITEN & CIJFERS PROJECT OPDRACHTGEVER ZORGVERLENER ARCHITECT BOUWMANAGEMENT ADVISEUR INSTALLATIES CONSTRUCTEUR AANNEMERSCOMBINATIE VLOER APPARATUUR & INRICHTING BOUW 9 GENERIEKE OK'S BOUW 12 OK’S VOOR HOOGCOMPLEXE CHIRURGIE TOTALE OPPERVLAKTE OUDE OK-COMPLEXEN TOTALE OPPERVLAKTE NIEUWE OK-COMPLEXEN

Nieuwbouw en renovatie OK-complexen UMC Utrecht UMC Utrecht UMC Utrecht Atelier Kempe Thill, Rotterdam & OSAR, Berchem (België) 4Building, Leimuiden & UMC Utrecht Grontmij, Houten Aronsohn, Rotterdam Consortium ImMeGa (MedicomZes, Imtech, Van Galen) Nora Flooring, Kaatsheuvel UMC Utrecht Medische Technologie en Klinische Fysica oktober 2013 - februari 2015 maart 2015 - juli 2016 9.000 m² bvo (exclusief technieklaag) 9.000 m² bvo (exclusief technieklaag)

BOUWEN AAN DE ZORG | 33

Overdracht aan UMC Utrecht van het Chirurgisch Behandel Centrum ook voor de bouwende partijen van ImMeGa een moment om trots op te zijn.

www.imtech.com

www.medicomzes.nl

Medische gassensystemen met een CE-conformiteitsverklaring

bron tot en met het gebruikerspunt vanaf ontwerp tot en met de after sales vanaf de

www.draeger.com/gasmanagement

www.vangalen.com

special ok

Oude situatie.

De nieuwe lift in het atrium van het UMC Utrecht maakt een verbinding tussen de OK-complexen, het IC-Centrum en de Spoedeisende Hulp. Zo wordt een directe, veilige weg voor patiënten gecreëerd tussen de verschillende stadia van genezing. De grotendeels transparante schacht heeft een stalen opbouw met gelaste kokerprofielen.

De schacht is bekleed met glas en RVS-beplating.

De kooi is, vanwege de privacy van de patiënt, ondoorzichtig. Aan de bovenzijde nabij het atriumdak maakte Aalberts Bouw Zeist de liftschacht - onderdeel van de hoofddraagconstructie - rookwerend.

Dit gebeurde op basis van een uitgebreid Programma van Eisen van UMC Utrecht.

Nieuwe situatie.

Naam redacteur/fotograaf Martijn van den Bouwhuijsen | UMC Utrecht

Dedicated lift verbindt vitale functies van UMC Utrecht

De lift is een product van Möhringer Liften en biedt voldoende ruimte voor een patiënt in een groot ICbed met alle apparatuur, artsen en verplegend personeel erbij. De verlichting heeft dezelfde kleur als natuurlijk daglicht, zodat een arts een patiënt goed in de gaten kan houden. De voeding van de lift is aangesloten op de preferente stroomvoorziening en er zijn stopcontacten met medische aarde. Zo kan de apparatuur ook bij een calamiteit functioneren. Daarnaast maakt de lift gebruik van energieterugwinning door de remenergie om te zetten in elektriciteit.

De zorgprocessen mochten geen overlast ondervinden van de sloop- en bouwwerkzaamheden. Het werk aan de installatie en schacht is vooral in de avond en op zaterdag uitgevoerd. De bouwer gebruikte dichte schotten tegen de stof en ventilatoren voor het afvoeren van (las)geuren. Het just-in-time monteren van de lift liep deels parallel met bouwwerkzaamheden aan het glazen atrium. Werkzaamheden moesten daar haarfijn op worden afgestemd. ¡

BOUWEN AAN DE ZORG | 35

Bezoek ons op de:

Hal 8 standnummer B 070

TIEN REDENEN

OM UW NIEUWE OPERATIEKAMERS MODULAIR TE BOUWEN Stel dat er een nieuw ziekenhuis wordt gebouwd en u verantwoordelijk bent voor de bouw van het OK-complex. Hoe zou u dat vandaag de dag aanpakken?

Diezelfde vraag kunnen we ook stellen indien bij uw ziekenhuis de OK’s aan een grote renovatie toe zijn. Dat laatste gebeurt natuurlijk nog vaker, want binnen een ziekenhuis is het OK-complex de snelst verouderende afdeling.

IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen

Elk ziekenhuis krijgt hier gemiddeld eens in de vijftien jaar mee te maken. De reden is simpel. In geen andere ruimte in het ziekenhuis is zoveel techniek verwerkt als in OK’s. Juist deze techniek verandert razendsnel. Nieuwe vindingen zorgen voor nieuwe mogelijkheden, maar ook nieuwe eisen. De nieuwe WIP-richtlijn zorgt er bijvoorbeeld voor dat de ooit ‘state of the art’ gebouwde operatiekamer na een aantal jaren aan een grondige renovatie toe is.

T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101

Tien redenen voor modulair bouwen

info@bussman-mr.com www.bussman-mr.com

Het begint allemaal met het maken van plannen, het inventariseren van de wensen van de gebruikers en de ruimtelijke mogelijkheden binnen het gebouw.

36 | BOUWEN AAN DE ZORG

Uiteindelijk ligt er een Plan van Eisen (PvE) en moet de wijze van bouwen worden gekozen. Wel eens aan modulair bouwen gedacht? We geven u tien redenen waarom dit heel aantrekkelijk zou kunnen zijn voor u.

1. Snelheid De tijdsduur tussen het vaststellen van het PvE en de uiteindelijke oplevering van de nieuwe of gerenoveerde OK’s, loopt soms op tot enkele jaren. Vaak zijn in die tijd de inzichten al weer veranderd en worden er dus OK’s in gebruik genomen die feitelijk al niet meer voldoen aan de laatste eisen. Zowel de voorbereidingstijd als de bouwtijd is voor een modulair samengesteld OK-complex vele malen korter.

special ok

2. Productie onder ideale omstandigheden Bij de realisatie van een modulair gebouw vindt een groot deel van de werkzaamheden vooraf in de fabriek plaats. Het is logisch dat dat onder veel gunstigere omstandigheden gebeurt dan wanneer alles op locatie moet gebeuren. Zeker als het gaat om een ziekenhuisomgeving die de nodige beperkingen met zich meebrengt.

3. Het ziekenhuisterrein blijft beschikbaar waar het voor bedoeld is Bouwwerkzaamheden zorgen nu eenmaal voor overlast. Vrachtwagens rijden af en aan en een deel van het ziekenhuisterrein, vaak de schaarse parkeerplaatsen, moet worden afgesloten om bouwketen te kunnen plaatsen en materialen op te slaan. Een compleet modulair OK-complex kan fysiek in enkele dagen tijd geplaatst worden.

elders ingezet worden. In een tijd van fusies tussen ziekenhuizen en de daarmee samenhangende herverdeling van taken kan het wenselijk zijn de bestaande OK-capaciteit elders in te zetten.

Restwaarde Een traditioneel gebouw dat moet plaatsmaken voor iets anders, moet gesloopt worden. Als het nog niet geheel is afgeschreven, moet dat versneld gebeuren en ook het slopen zelf is kostbaar. Een modulair gebouw heeft altijd nog een restwaarde.

Traditioneel bouwen zorgt vaak voor veel stof en lawaai, juist in een omgeving waar je dat niet wilt. Het grove werk is bij een modulair gebouw al vooraf in de fabriek gedaan. De bouwkundige en installatietechnische afwerking is schoon werk dat nauwelijks overlast creëert.

5. Kans op uitval technische systemen

9. Tweede leven voor OK’s

In geval van een renovatie moeten de omliggende afdelingen gewoon doordraaien. Indien de renovatie gefaseerd wordt uitgevoerd, moet zelfs ook nog een groot deel van het OK-complex zelf doordraaien. In een OKcomplex zijn veel technische systemen waar tijdens de renovatie aan gewerkt moet worden. Dit brengt risico’s met zich mee op het uitvallen van deze systemen. Dat kan weer leiden tot onveilige situaties voor de patiënt.

OK’s verouderen technisch en functioneel relatief snel.

De modules waar deze OK’s in gebouwd zijn, kunnen natuurlijk worden gestript en opnieuw worden ingezet. Er is echter nog een andere mogelijkheid.

OK’s kunnen volgens onze strenge Westerse normen dan weliswaar verouderd zijn, in veel ontwikkelingslanden zou de zorgkwaliteit enorm omhoog gaan als men daar kon beschik-ken over onze operatiekamers van vijftien jaar geleden. Als we die toen al modulair gebouwd hadden, zouden die nu relatief goedkoop ingezet kunnen worden voor de mensen in derdewereldlanden. Waarom daar dan nu niet mee beginnen?

6. Voorbereid op volgende renovatie De hypermoderne OK’s van nu zijn over vijftien jaar weer aan een grondige renovatie toe. Waarom dan de ongemakken en risico’s die dat dan met zich meebrengt nu al inplannen? Nu modulair bouwen betekent straks simpelweg modules wisselen.

7. Financieel Bouwkosten Ook financieel is een modulair gebouw aantrekkelijk. De bouwkosten van een modulair gebouw steken vrijwel altijd gunstig af tegen traditioneel bouwen.

Verplaatsbaar Een modulair gebouw is verplaatsbaar. Is het op de oorspronkelijke locatie niet meer nodig, dan kan het

Stel dat modulaire nieuwbouw toch geen optie voor u is, maar uw huidige OK-complex wel gerenoveerd moet worden. Bussman kan tijdens de renovatie een volwaardige interim-OK-voorziening leveren. Of het nu gaat om een of twee operatiekamers of om een compleet OK-complex met zes OK’s, holding, recovery, steriele opslag en alle andere noodzakelijke nevenruimtes, Bussman heeft de oplossing.

8. Plug & Play Alle door Bussman gerealiseerde OK-complexen zijn Plug & Play-geëngineerd. Dat wil zeggen dat alle aansluitingen voor luchtkanalen, elektra, medische gassen, et cetera, altijd op exact dezelfde plaats zitten. Hierdoor is het mogelijk OK’s af te koppelen, weer aan te koppelen en onderling uit te wisselen. Stel dat er over drie jaar een nieuwe behandeling mogelijk wordt, maar dat deze alleen uitgevoerd kan worden in een speciaal daarvoor aangepaste operatiekamer.

Dankzij het Bussman Plug & Play-concept kan bij een OK-complex dat verder in gebruik blijft, één OK weggenomen worden en in de fabriek worden aangepast.

Eenmaal klaar wordt hij weer teruggeplaatst, terwijl de overige OK’s gewoon in gebruik zijn gebleven.

4. Aanmerkelijk minder overlast

Interim-OK-voorzieningen

Interim OK-complex zoals momenteel in gebruik bij het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem.

Hybride OK De hybride OK, waarbij middels een zogenaamde C-boog röntgentoepassing op de OK mogelijk is, is sterk in opkomst. Een klein aantal ziekenhuizen beschikt al over een hybride OK. Veel andere ziekenhuizen gaan dit de komende jaren bouwen. Binnen een bestaand OK-complex is de realisatie van een hybride OK meestal niet mogelijk. Een hybride OK is tussen de anderhalf en twee keer zo groot als een normale OK. Toch wil men deze graag onderdeel van het OK-complex laten zijn.

Bussman heeft de eerste modulair gebouwde hybride OK in de Benelux geplaatst. Deze is op een staalconstructie op hoogte geplaatst, zodat hij aansluit op het bestaande OK-complex op de eerste verdieping.

10. Groen bouwen In het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), wilt u natuurlijk zo groen mogelijk bouwen. Er is geen andere bouwvorm waarbij zo weinig afval geproduceerd wordt en het hergebruik zo groot is.

Bussman is de specialist op het gebied van technisch gecompliceerde ruimten in de gezondheidszorg en levert deze ruimten turn-key en gevalideerd op. Zijn er bij uw ziekenhuis bouw- of verbouwplannen? De adviseurs van Bussman komen graag en geheel vrijblijvend een keer bij u langs. ¡

De hybride OK bij het AZ ST. Maarten Ziekenhuis in Duffel België.

BOUWEN AAN DE ZORG | 37

special ok Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen | Foto’s: Interflow

Totaaloplossing voor de operatiekamer van de toekomst

Modulaire Flex OK eenvoudig aan te passen Interflow anticipeert op de snel veranderende werkprocessen en techniek op de hotfloor met de Flex OK. Een modulair bouwsysteem voor operatiekamers, dat momenteel wordt toegepast bij het Zaans Medisch Centrum. De totaaloplossing is samen met ruim twintig co-makers ontwikkeld en combineert flexibiliteit met functionaliteit. Het is een complete OK-oplossing, waarin naast techniek en medische inventaris ook aspecten als efficiĂŤntie, duurzaamheid en beleving zijn meegenomen. Het realisatieproces neemt, ten opzichte van een traditioneel bouwproces, gemiddeld 25% minder tijd in beslag.

De luchtbehandeling van de Flex OK kan in slechts 50 centimeter hoogte boven het systeemplafond ingebouwd worden.

38 | BOUWEN AAN DE ZORG

special ok ‘Het realisatieproces neemt gemiddeld 25% minder tijd in beslag’ “Operatiekamers worden tijdens de exploitatieperiode van vijfentwintig tot dertig jaar verschillende malen aangepast”, zegt projectontwikkelaar Erik Burgmeijer namens Interflow. “Vanwege de snelheid waarmee nieuwe technieken op de OK komen, zullen aanpassingen vaker voorkomen. Het Flex OK-concept van Interflow anticipeert hierop.

De luchtbehandeling van de Flex OK kan in slechts 50 centimeter hoogte boven het systeemplafond ingebouwd worden. Een product dat praktisch bij alle bestaande renovatie- en nieuwbouwvraagstukken toegepast kan worden.”

Flexibel en hygiënisch

Het plafondsysteem is eenvoudig aan te passen, evenals filtermodules, verlichting en stralings- en servicepanelen.

De Flex OK bevat drie unieke elementen: het wand- en plafondsysteem en de luchtbehandeling. Burgmeijer zegt: “Het wandsysteem maakt het mogelijk om in de toekomst gewenste aanpassingen in de fabriek voor te bereiden. Elementen zijn eenvoudig te (de)monteren. De luchtdichte laag blijft intact. Een wandelement kan, buiten de operationele OK-tijden, in ongeveer twee uur vervangen worden. Het plafondsysteem is ook eenvoudig aan te passen, evenals filtermodules, verlichting, en stralings- en servicepanelen.”

de vloer. In de Flex OK wordt de lucht niet afgezogen in de onderhoeken van de OK, maar over twee tegenover elkaar liggende zijden, in de plint. Dit bevordert de laminaire, verticale luchtstroming richting operatieblad, waardoor het plenum kleiner uitgevoerd kan worden.

Tweederde van de lucht wordt bovendien gerecirculeerd, waarmee energie wordt bespaard. Dit gebeurt direct boven het systeemplafond, wat vierkante meters scheelt in de techniekruimte.”

Over de luchtbehandeling zegt Burgmeijer: “De meeste zwevende deeltjes in de OK bevinden zich direct boven

“De Flex OK is in samenwerking met co-makers ontwikkeld”, zegt Burgmeijer. “Een voorbeeld hiervan is

Ondersteuning van primaire processen

Het wandsysteem maakt het mogelijk om in de toekomst gewenste aanpassingen in de fabriek voor te bereiden.

de productontwikkeling van een intelligent deursysteem met Metaflex, Bender en Studio Wit, waarbij een sterke koppeling is gemaakt met het veiligheidsmanagementsysteem. De OK-deur geeft door middel van verlichting en monitoring aan de buitenzijde aan wanneer de OK betreden mag worden. De deur kan worden gekoppeld aan het EPD, wat de status van de patiënt weergeeft. Op deze manier ondersteunt de techniek van de OK de primaire processen.

Een andere innovatie is de toepassing van variaties in licht. Hierbij kijken we welke kleur past bij een bepaalde fase tijdens het operatieproces. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat groen licht het meest geschikt is bij onder andere endoscopische verrichtingen, omdat de arts hierbij op een beeldscherm kijkt. Hiernaast speelt licht ook een rol bij het stressniveau van de patiënt, die in de regel steeds vaker lokaal verdoofd is en de operatie bewust meemaakt.” ¡

De totaaloplossing is samen met ruim twintig coproducenten ontwikkeld en combineert flexibiliteit met functionaliteit.

BOUWEN AAN DE ZORG | 39

Integraal en toekomstbestendig

Flex-OK De FLEX-OK is een co-creatie van:

Dé integrale oplossing voor het ontwerp, de realisatie en het beheer van uw operatiekamers.

Het Flex-OK-concept verbindt drie primaire vraagstukken, die de basis vormen voor het beste ontwerp, voor uw specifieke operatiekamers (OK’s).

Te weten:

• werkproces • nrichting • bouw Voor al deze vraagstukken is er nu dé integrale oplossing: de Flex-OK.

Contactpersoon

Interflow

Erik Burgmeijer

De Stek 15 1771 SP Wieringerwerf Tel. 0227 60 28 44 e-mail: erik.burgmeijer@interflow.nl

Advertentie_BouwenaandeZorg_januari_2015_versie2.indd 1

www.flexok.nl

30-1-2015 15:52:29

special ok Tekst: Koen Mortelmans

Licht in de operatiekamer

Comfort en efficiëntie nemen toe Hoewel operatiekamers zich kenmerken door een vast lichtniveau, worden ook hier de nieuwste technologische ontwikkelingen op het gebied van lichtsturing en lichtmanipulatie toegepast. Bouwen aan de Zorg sprak erover met Jacques Brouhier, communicatieverantwoordelijke voor de Benelux bij armaturenfabrikant en lichtspecialist Zumtobel.

"In operatiekamers zijn alle mogelijkheden die de huidige lichtmanagementsystemen bieden niet nodig, maar de perfectionering van led's opende nieuwe mogelijkheden die het comfort voor de chirurgen sterk vergroten", aldus Brouhier. "Naast het algemene witte licht met een hoge kleurweergave voegen we bijkomende rode, groene en blauwe led’s toe. Door één van die kleuren te versterken kunnen we in de verlichte omgeving de contrasten veranderen. Bloed heeft een heel specifieke kleurschakering, al valt dit bij normaal daglicht

niet op. Maar door in de operatiekamer de verlichting extra blauw en/of groen te maken, wordt het kleurverschil tussen het bloed en de roodachtige lichaamsorganen vergroot, zodat de chirurg meteen elke kleine bloeding opmerkt. We wisten al langer dat dit kon, omdat het voor de weergave op beeldschermen al was ingeburgerd. Maar de rechtstreekse vergroting van het kleurencontrast op het lichaam van de patiënt zelf, is een nieuwe toepassing. Het ASZ in Aalst is één van de eerste gebruikers ervan."

De nieuwe toepassingen zijn ontwikkeld als gevolg van de internationale vraag ernaar. "De medici vermoeden wat er mogelijk is op basis van bestaande toepassingen. In het farmaceutisch onderzoek bijvoorbeeld wordt bij proefdieren al langer gewerkt met rood licht, om hun slaapcycli niet te verstoren. Zo ontvangen we meer en meer vragen die vroeger niet bestonden. Een groot deel daarvan betreft de flexibele aanpassing van het lichtniveau. De bediening van de verlichting moet uit veel meer bestaan dan aan- en uitknoppen", zegt de verlichtingsspecialist.

In een operatiekamer ligt dimming niet voor de hand, of toch? "Chirurgen kunnen er vragen om het licht te concentreren op het 'operatietheater' en de lichtsterkte in de rest van de kamer te verminderen, zodat de achtergrond de aandacht niet kan afleiden." De led-technologie heeft hier pas een opvallende vooruitgang geboekt. "Vaak is een verlichtingssterkte van 1.000 lux vereist, maar om een operatietheater te verlichten vragen chirurgen soms 10.000 tot 100.000 lux. Tot voor kort was 1.000 lux voor led's al behoorlijk hoog; meer licht kon alleen door meer armaturen te plaatsen. Nu bereiken we met led's hetzelfde niveau als met fluorescentielampen. Door het gebruik van microprisma's en speciale lenzen is ook het verblindingsrisico tot op dit niveau teruggebracht." Voordeel van led's ten opzichte van fluorescentielampen is dat het niet meer nodig is refractoren en veiligheidsglas te gebruiken.

Kleurencontrast in een operatiekamer in het ASZ in Aalst. (Foto Zumtobel.)

Brouhier verwacht in de nabije toekomst verdere efficiëntieverhogingen. "Alle grote fabrikanten zijn ermee bezig."

¡

Jacques Brouhier.

special ok

BERGMAN CLINICS NEDERLAND

Het scheppen van een positieve, genezende omgeving krijgt steeds meer aandacht bij de nieuwbouw en de renovatie van ziekenhuizen en klinieken.

Doordachte kleur- en inrichtingsconcepten scheppen ruimtes die niet alleen voldoen aan de behoeften van patiĂŤnten, maar ook aan die van artsen en het verplegend personeel.

Ook de gebruikte bouwmaterialen dragen bij aan een aangename werkomgeving. Hierbij speelt de vloerbedekking een belangrijke rol. Artsen en het verplegend personeel moeten immers vaak urenlang staan, zowel op de intensive care als in de OK. Even hoogwaardig als de specialistische zorg moet de inrichting van het gebouw zijn. Daarom vertrouwt Bergman Clinics op de rubber vloerbedekkingen van nora flooring systems. Want deze voldoen aan de hoogste eisen wat functionaliteit en aanzicht betreft en bieden tegelijkertijd een uitstekend ergonomisch comfort. Met name in operatiekamers, waar de medemerkers uiterst geconcentreerd werken aan de operatietafel, is het voor de prestaties van groot belang dat men comfortabel staat.

Bergman Clinics is een door het ministerie van VWS erkende instelling voor medisch specialistische zorg en is in meer dan 25 jaar uitgegroeid tot de meest vooraanstaande en toonaangevende keten van zelfstandige klinieken in Nederland. Bergman Clinics heeft 5 divisies met 22 vestigingen door heel Nederland.

Bergman Clinics biedt zorg aan vijf doelgroepen: Kliniek voor Uiterlijk en Huid (cosmetische chirurgie, spataderzorg en huidzorg), Kliniek voor Bewegingszorg (orthopedie, wervelkolomchirurgie en sportblessures), Kliniek voor Inwendige Zorg (maag- en darmzorg, cardiologie en overgewicht), Kliniek voor Vrouwenzorg (bekkenbodemzorg, sterilisatie en afwijkend uitstrijkje) en Kliniek voor Oogzorg (refractiechirurgie en algemene oogheelkunde).

Rubber vloerbedekking met veel voordelen Volgens de wensen van de opdrachtgever moest de vloerbedekking van de hoogste kwaliteit zijn en tegelijk het moderne design van Bergman Clinics onderstrepen. “De natuurlijke slijtvastheid van rubber, de lagere exploitatiekosten en het feit dat de vloer geen weekmakers bevat, waren voor ons redenen om voor nora

42 | BOUWEN AAN DE ZORG

special ok 'In tegenstelling tot andere elastische vloerbedekkingen hoeven nora rubber vloerbedekkingen niet gecoat te worden'

rendabele oplossing, omdat 90 % van de levenscycluskosten voor een vloerbedekking bestaat uit onderhoudskosten.

Geen weekmakers

te kiezen,” aldus Gerben Nahuys, Coördinator Facilitair & Medische Techniek van Bergman Clinics.

Nora vloerbedekkingen bevatten geen weekmakers (ftalaten) en halogenen (bijvoorbeeld chloor).

Hierdoor zijn ze niet alleen milieuvriendelijk, maar blijven ze na het leggen in tegenstelling tot andere soorten vloerbedekking ook maatvast en krimpen ze niet. Hierdoor garanderen de producten van nora een gezond binnenklimaat, waardoor ze al in 2006 werden onderscheiden met het milieukeurmerk ´De Blauwe Engel´.

Eenvoudig en rendabel te reinigen

Uitstekende hygiënische eigenschappen

Door hun dichte, gesloten oppervlak zijn rubber vloerbedekkingen van nora uiterst slijtvast, laten ze zich eenvoudig reinigen en zien ze er ook na jarenlange intensieve belasting nog uit als nieuw.

Bovendien hebben ze in tegenstelling tot andere elastische vloerbedekkingen geen coating nodig.

Hierdoor zijn ze ook op de lange termijn de meest

Ook wat hygiëne betreft overtuigen de rubber vloerbedekkingen: Ze zijn ongevoelig voor vuil en bestand tegen oppervlakte-desinfectiemiddelen.

Daarnaast laat een kortstondige inwerking van oplosmiddelen, verdunde zuren of logen geen sporen na. Zelfs jodium/chloorhexidine bevattende huiddesinfectiemiddelen kunnen eenvoudig en

zonder achterblijvende resten verwijderd worden.

In tegenstelling tot andere elastische vloerbedekkingen hoeven nora rubber vloerbedekkingen niet gecoat te worden. Dit bespaart niet alleen tijd en geld, maar maakt ook continubedrijf mogelijk - 24 uur per dag, 7 dagen in de week.

Vooral in operatiecomplexen is dat van groot belang, omdat deze een aanzienlijke bijdrage leveren aan het economische succes van ziekenhuizen en klinieken. Ook in dit opzicht blijken nora vloerbedekkingen met hun lange levensduur een uitstekende keuze te zijn. ¡

FEITEN & CIJFERS OPDRACHTGEVER BOUWMANAGEMENT PROJECTSTOFFEERDER PRODUCTEN PERIODE TOEPASSINGSGEBIED

Bergman Clinics Activ Vastgoed BV, Ede MIRATO Totaalprojecten, Sassenheim noraplan® signa Verschillende projecten vanaf 2014 tot heden Operatiekamers, gangen, opdekruimtes en verkoeverkamers

BOUWEN AAN DE ZORG | 43

nora®, uw partner in de gezondheidszorg.

Goed om te weten dat er een specialist is!

De aantrekkelijke rubber vloerbedekkingen van nora® zijn de eerste keuze bij de inrichting van ziekenhuizen. Niet alleen bieden ze een aantrekkelijk design, maar ook alle belangrijke technische eigenschappen die ziekenhuizen nodig hebben voor hun dagelijkse werk.

nora flooring systems B.V. T +32 26575250 T +31 416 286140 www.nora.com

special ok Sepago: revolutie in separatiegordijnen Hygiëne en veiligheid behoren tot de belangrijkste aspecten in de gezondheidszorg. Waar bijvoorbeeld schone lakens en ander materiaal op dit gebied de hoogste prioriteit hebben, blijven gordijnen rondom de bedden te lang hangen.

Zowel bezoekers, personeel als de patiënt zelf laten bacteriën achter op de stof van conventionele gordijnen. Dat is een gevaar voor iemand met minder weerstand. Dat kan anders en beter dachten ze bij Sepago. De textielspecialist ontwikkelde de eigen Sepago Disposables. Deze speciale weggooigordijnen zijn niet alleen eenvoudig te bevestigen, maar bieden volgens Raymond van Hal van Sepago nog veel meer voordelen. “Deze vervangbare gordijnen blijven in de plastic verpakking tot het moment dat ze worden opgehangen. Zo is geen contact met de vloer mogelijk. Een ideale oplossing voor elke IC, OK of dialyseafdeling. Daarnaast zijn de gordijnen niet duur en op lange termijn kostenbesparend, omdat ze niet gewassen hoeven te worden.” Deze Sepago Disposables passen in vrijwel alle soorten rails van Nederlandse en Belgische ziekenhuizen. Bovendien

kunnen ze voorzien worden van speciale IC-doorkijkvensters, werken ze vlamvertragend en zijn ze in diverse maten verkrijgbaar. ¡ Voor meer informatie: www.sepagodisposables.com

Eén aanspreekpunt voor al uw OK-vraagstukken De OK is een fascinerende ruimte, het hart van het ziekenhuis of de kliniek. Hier werken specialisten met hun team in een comfortabele werkomgeving aan de optimale zorg voor hun patiënten. Om deze optimale zorg te kunnen bieden, dienen het werkproces, de inrichting en de ruimte goed op elkaar te zijn afgestemd.

Hoe is dit binnen uw organisatie geregeld? En hoe zorgt uw organisatie ervoor dat de OK’s toekomstbestendig blijven? Voor het coördineren van deze vraagstukken is er nu een integrale oplossing: het Flex-OK-concept. Of het nu nieuwbouw betreft of een bestaande situatie, het afstemmen van het werkproces, de inrichting en de bouw is een doorlopend proces. Technische en innovatieve ontwikkelingen in de medische sector gaan zeer snel. Daarom is het wenselijk dat de OK-omgeving zo flexibel mogelijk wordt gerealiseerd. Denk hierbij eens aan uitwisselbare wandpanelen, een modulair aanpasbaar plenum en flexibele oplossingen met betrekking tot luchtbehandeling.

Met alleen een lege toekomstbestendige OK-ruimte kan nog geen optimale zorg worden geboden. Met inzicht in uw specifieke werkproces dient de medische inventaris te worden bepaald. Wij vertalen de behoeften van de gebruikers naar de positie en benodigde voorzieningen in de OK. Hierbij houden we

rekening met uw specifieke voorkeuren. Het Flex-OKconcept biedt optimale integratie van techniek en medische inventaris binnen de toekomstbestendige OK-ruimte. En dat alles via één vast aanspreekpunt.

U hoeft niet met een groot aantal verschillende vertegenwoordigers van producenten in onderhandeling. De Flex-OK-adviseur coördineert samen met u al uw OK-vraagstukken en is tevens verantwoordelijk voor het eindresultaat.

Ontzorgen Door toepassing van een samenwerkingsnetwerk van diverse kennisbedrijven (cocreatie), zijn wij in staat om u volledig te ontzorgen. Van bouwstrategie tot aan het up-to-date houden en volledig beheren van de OK’s. Toekomstige veranderingen in vierkante meters en aanpassingen in de techniek of medische inventaris, zijn eenvoudig uit te voeren. U heeft te allen tijde een OK die maximaal beschikbaar is en aan alle eisen en wensen van deze tijd voldoet.

Bij Interflow is een complete en volledig operationele Flex-Ok gebouwd. U bent van harte welkom voor een bezoek. Ga voor meer informatie naar onze website www.flexok.nl of neem contact op met FlexOK-adviseur Erik Burgmeijer, (0227) 60 28 44 of erik. burgmeijer@interflow.nl ¡

BOUWEN AAN DE ZORG | 45

special ok CPS6000-systeem: een modulair ruimtedruk monitoringsysteem In verband met besmettingsgevaar voor patiënt en personeel dienen ziekenhuizen hun ruimtes steeds vaker op over- of onderdruk te controleren.

Speciaal voor deze toepassing en voor cleanrooms waar hoge eisen gelden met betrekking tot ruimtedrukbewaking, zijn het CPS6000- en het PresSura-systeem ontwikkeld.

Het CPS6000-systeem is een uniek modulair drukverschilsysteem dat door middel van een interne Modbus een netwerk van touchscreen displays en verschildrukopnemers met elkaar verbindt. Op deze manier kan de status van de verschildruk aan beide

zijden van de ruimten en in de zusterposten worden gevisualiseerd. Simpel en doeltreffend wordt de status van de verschildruk in kleuren weergegeven, zonder afbreuk te doen aan de inrichting.

PresSura-systeem beschikt naast de analoge uitgangssignalen over digitale busuitgangen, zoals Modbus, Bacnet en LonWorks. ¡ Kijk voor meer informatie op: www.catec.nl

De status van de druk kan tevens via de externe Modbus aan het GBS-systeem worden doorgegeven.

Daarnaast zijn de drukopnemers (6280-serie) naast de interne Modbus uitgerust met analoge uitgangssignalen (0-10V, 4-20mA).

Het PresSura-systeem bestaat uit geavanceerde touchscreen kleurendisplays die zowel met de unieke ‘through the wall’-sensoren van TSI als met verschildruktransmitters kunnen worden verbonden. Het

Gassendistributiesystemen: een medisch hulpmiddel!

Apparatuur dat medisch personeel op een afnamepunt aansluit, is altijd een medisch hulpmiddel en als zodanig gekwalificeerd. Het leidingsysteem staat in dienst van die hulpmiddelen. Dat is de reden voor Dräger om alleen gassendistributiesystemen te leveren met de conformiteitsverklaring dat deze als medisch hulpmiddel zijn gebouwd. Die garantie geeft Dräger als kwaliteitswaarborg.

Als het gaat om de technische installatie van een gassendistributiesysteem, sluit Dräger geen compromissen. Het bedrijf beschikt als enige installateur in Nederland over een gecertificeerd kwaliteitswaarborgsysteem en iedere installatie wordt binnen de kwaliteitskaders gebouwd, als zijnde een medisch hulpmiddel en conform de NEN EN ISO 7396-1norm. Ook voldoet iedere installatie aan de Richtlijn 93/42/EEG. Het blijven voldoen aan deze norm wordt gegarandeerd met onderhoud dat Dräger biedt voor deze installaties . Een woordvoerder van Dräger vertelt dat in ziekenhuizen al snel dertig tot veertig kilometer buizen ligt om medische gassen te distribueren. “Het medicament mag daarin niet veranderen van kwaliteit en samenstelling. Want juist op het eindpunt waar het wordt toegediend aan de patiënt, moet het de juiste kwalificatie en kwaliteit hebben en houden!” ¡ Voor meer informatie: www.draeger.com/gasmanagement

BOUWEN AAN DE ZORG | 47

special ok Totale veiligheid, beheren van de bacteriegroei en waterbesparing in de ziekenhuisomgeving De nieuwe SECURITHERM thermostatische ééngreepsmengkraan voor douche is ergonomisch en functioneel. De mengkraan beantwoordt perfect aan de verwachtingen van de patiënten aangaande veiligheid, comfort en het beheren van de bacteriegroei en biedt bovendien de mogelijkheid aan de bouwheer het waterverbruik (en dus de factuur) aanzienlijk te beperken.

'Securitherm thermostatische ééngreepsmengkraan voor douche.

Mengkraan met opening en temperatuurregeling in één hendel' Openen en sluiten met één handeling Deze douchemengkraan van de nieuwste DELABIE generatie heeft een ééngreepsbediening.

Het openen van het debiet en het regelen van de temperatuur gebeuren in eenzelfde laterale handeling, waardoor de ergonomie en de functionaliteit sterk verbeterd zijn in vergelijking met de thermostatische tweegreepsmengkranen. Deze mengkraan is bovendien uitgerust met een lange hendel, zodat ook mindervaliden de kraan eenvoudig kunnen bedienen.

Totale antiverbrandingsveiligheid Zoals alle SECURITHERM kranen van DELABIE garandeert ook deze nieuwe douchemengkraan een optimale antiverbrandingsveiligheid. Hij is uitgerust met een thermostatisch patroon die een stabiele temperatuur verzekert, ongeacht de schommelingen in druk en debiet in het netwerk. Het openen en sluiten van deze sequentiële mengkraan gebeurt steeds op koud water.

Bovendien wordt ook deze mengkraan geleverd met een vergrendelde temperatuurbegrenzer, ingesteld op 39°C. Dit om zeker te zijn dat de gebruiker zich niet kan verbranden. Bovendien verzekert deze thermostatische SECURITHERM mengkraan een totale antiverbrandingsveiligheid want in geval van ongewilde onderbreking van

48 | BOUWEN AAN DE ZORG

het koud water, wordt het warm water onmiddellijk afgesloten. De afsluiting van heet water is compleet (geen lekkage). En, in geval de warm watertoevoer onderbroken wordt, stopt bij onze mengkranen ook de koud watertoevoer (geen koude douche effect). De H9630 mengkranen halen ook voordeel uit de “SECURITHOUCH” technologie, waardoor elk risico op verbranding wordt uitgesloten. Met dit type mengkraan is het mogelijk thermische spoelingen uit te voeren aan de temperatuur van het warm water in het net.

den in de zorginstellingen en de ontwikkeling van bacteriën tegen te gaan, raadt DELABIE de installatie van haar antistagnatie koppeling aan voor alle douchemengkranen. Deze antistagnatie koppeling laat een automatische leegloop toe van het kraanlichaam en de doucheslang.

Beheren van de bacteriegroei Water- en energiebesparing Het specifiek concept van deze mengkraan zorgt voor een aanzienlijke beperking van de bacteriegroei. Deze thermostatische ééngreepsmengkraan heeft het voordeel slechts één mechanisme te bevatten in tegenstelling tot de tweegreepsmengkranen die twee mechanismen bevat. Bovendien staan er minder onderdelen in de kraan in contact met het water en staat er minder water in de kraan in gesloten toestand. Met dit mechanisme worden terugslagkleppen overbodig.

In tegenstelling tot de meeste kranen op de markt zijn bij de H9630 mengkraan alle interne delen van het lichaam volledig glad en zonder oneffenheden zodat de bacteriegroei aanzienlijk wordt beperkt. Om te beantwoorden aan de no-

Het waterverbruik in zorginstellingen is hoog (400 liter water per dag per persoon, tegenover 137 liter thuis). Hierdoor is waterbesparing een belangrijk aandachtspunt geworden in de ziekenhuisomgeving. De kraan is uitgerust met een debietbegrenzer ingesteld op 8 liter per minuut bij 3 bar, waardoor de H9630 mengkraan een aanzienlijke waterbesparing van meer dan 50% toelaat t.o.v. een klassieke kraan op de markt, terwijl een optimaal comfort van de gebruiker gegarandeerd blijft. De gerealiseerde waterbesparing zorgt ook voor energiebesparing en een besparing naar installatiekosten. Bovendien staat minder water in de installatie gelijk aan minder risico op bacteriegroei. ¡ Meer informatie: www.delabie.nl

special ok Draadloze videorouting OK UMCG In twee dagen tijd twee Ok’s voorzien van monitorpendels, monitoren en aansluitingen voor verschillende microscopen. Dat was de uitdaging waar Goebertus Medical Group voor gesteld werd in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Voor Lex Goebertus en zijn team van productspecialisten was er geen twijfel dat deze onmogelijke opdracht tot een goed einde zou worden gebracht.

“Door de microscoop en de monitoren te voorzien van het NDS Zero Wire-systeem, kan de microscoop draadloos HD-beelden versturen naar de beide monitoren en blijft het tijdrovende en dure trekken van kwetsbare glasvezelkabels achterwege”, aldus Goebertus. “De microscoop wordt naar binnen

gereden en de kastjes met elkaar gesynchroniseerd.

Vervolgens kan men direct aan het werk”. De stalen Ok’s vereisten een speciale ophangconstructie voor de monitorpendels, die bij Goebertus in de eigen werkplaats worden vervaardigd. Aan de pendels kwamen de nieuwe NDS G2 high-bright-monitoren.

Na een vlekkeloos verlopen K3-keuring, konden de beide Ok’s na twee dagen weer in gebruik worden genomen. ¡ Meer informatie: www.goebertus.com

Uw specialist voor de gezondheidssector Nora® rubber vloerbedekkingen voor veeleisende inrichtingsoplossingen. Om operatiekamers uit te rusten, is veel ervaring en knowhow vereist. Als specialist voor degelijke, kwetsbare toepassingsgebieden, beschikt nora over begrensd elektrisch geleidende rubber vloerbedekkingen in verschillende kwaliteiten en dessins.

een minimale isolatieweerstand worden bovendien de opererende arts en patiënt beschermd.

Naast de standaardvloerbedekkingen biedt de nora®collectie voor speciale toepassingen een breed assortiment van rubber vloerbedekkingen met onbeperkte combinatiemogelijkheden.

Uniek aan het nora®-systeem is dat u de verschillende vloerbedekkingskwaliteiten in dezelfde kleuren en dessins kan laten doorlopen in verschillende ruimtes met de meest uiteenlopende functionele eigenschappen. Hierbij wordt het totaalbeeld van een uniform design behouden. ¡

Voor operatiekamers adviseren wij de volgende vloerbedekkingen: noraplan® signa ed, noraplan® sentica

ed, noraplan® stone ed en norament® 928 grano ed.

Begrensd elektrisch geleidende en antistatische rubber vloerbedekkingen van nora® beschermen de gevoeligste elektronische apparatuur tegen storingen, respectievelijk onherstelbare beschadigingen door elektrostatische ontladingen. Ze bieden eveneens bescherming bij ontvlambare gas- en luchtmengsels. Met

Ruimteoverschrijdende inrichtingsoplossingen

www.nora.com

Kostenbesparing met een perfect klimaat Is het toegestaan om een cleanroom zoals een operatiekamer, laboratorium, of apotheek binnen te gaan als het klimaat niet de juiste waarden heeft? Hoe vaak mag de deur open? En hoe lang? Er worden steeds meer eisen gesteld aan cleanrooms.

Niet alleen vanuit de overheid, maar ook vanuit de industrie en de consument. Pedak meettechniek is al veertig jaar leverancier van zeer nauwkeurige klimaatsensoren voor temperatuur, luchtvochtigheid, verschildruk enzovoorts. Als aanvulling hierop heeft het bedrijf speciaal voor schone ruimten een serie cleanroom displays ontwikkeld.

De cleanroom displays visualiseren de actuele meetwaarden en zorgen ervoor dat het klimaat in één

oogopslag duidelijk is. Een perfecte oplossing voor toegangscontrole, sluizen en het verhogen van het bewuste gedrag van de mensen die werken in een cleanroom.

Nieuw op sensorgebied is een transmittersysteem met intelligente sensoren. De unieke hoge nauwkeurigheid zorgt voor een stabieler klimaat, waardoor de energiekosten lager zijn. ¡ Meer informatie: www.pedak.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 49

PROFESSIONALS FOR PROFESSIONALS Postbus 60030 | 9703 BA Groningen Postbus 2101 | 5202 CC ‘s-Hertogenbosch

Het ontwerp en de inrichting van een operatieafdeling is een ingewikkelde aangelegenheid.

De eisen vanuit de diverse specialismen, diverse logistieke processen en snelle technologische veranderingen vragen om coördinatie door een ervaren adviseur.

HYGIËNE VEILIGHEID TOEGANKELIJKHEID Kranen en filters voor ziekenhuizen Kranen voor verzorgend personeel Kranen voor patiëntenkamers Kranen met warmwaterbeveiliging Bedpanspoelsystemen

Toegankelijkheid en autonomie Hygiëne accessoires Grepen in RVS en Nylon Douchezitjes Hygiëne accessoires voor utiliteiten

Meer informatie op delabie.nl

Wij zijn een betrouwbare, resultaatgerichte en professionele partner. Plannen?

Neem contact op voor een vrijblijvend oriënterend gesprek. +31 (0) 73 62 34 381 | WWW. OKCN. NL

| INFO@OKCN.NL

special ok Cleanroom monitoringsystemen voor optimale luchtkwaliteit Lighthouse Benelux in Boven Leeuwen is specialist op het gebied van Cleanroom en OK-monitoringsystemen en heeft reeds bij meer dan twintig Nederlandse ziekenhuizen OK-monitoringsystemen geïnstalleerd. Een goed ingericht OK-monitoringsysteem geeft inzicht in de technische parameters van de OK en opdekruimtes, maar vooral ook van de luchtkwaliteit en operationele parameters.

Door het monitoren van het aantal deeltjes in de lucht van het beschermde gebied en de periferie, krijgt men inzicht in de luchtkwaliteit tijdens infectiegevoelige momenten. Daarmee kan worden bepaald welke preventieve maatregelen kunnen worden getroffen of welke processen kunnen worden verbeterd.

Verbetering zorgkwaliteit Lighthouse ontwerpt, installeert, configureert en valideert volledige turn-key monitoringsystemen.

Samen met de klant brengen wij de wensen in kaart en worden gewenste rapportages en analyses opgezet, zodat het systeem de juiste gegevens levert voor verbetering van de zorgkwaliteit. Kop-

pelingen met andere systemen zoals EPD, GBS en managementinformatiesystemen zorgen waar gewenst voor geïntegreerde opslag en beschikbaarheid van data. Visualisatie van gegevens kan op diverse manieren plaatsvinden; geïntegreerd op aanwezige schermen, op (touch)screens en beletschermen binnen en buiten de OK’s en via PC’s en overzichtsschermen op het netwerk, aangevuld met alarm beacons voor visuele en akoestische signalering van alarmen. ¡ Voor meer informatie kunt u kijken op www.golighthouse.nl of contact opnemen voor een afspraak via 0487-560811.

Vanguard levert mobiele zorgfaciliteiten door heel Europa Er heerst een constante druk op ziekenhuizen en instellingen om op het juiste moment de juiste vastgoedbeslissingen te nemen. Daarbij zijn onroerende oplossingen langzaam implementeerbaar en vaak te duur. Ziekenhuizen roepen daarom bij veranderende zorgvragen, bij renovaties of tijdelijke extra capaciteitsbehoeften, mobiele oplossingen in.

Vanguard Healthcare is een pionier in het leveren van flexibele zorgfaciliteiten en steunt daarmee Europese zorginstellingen met de levering van innovatieve, mo-

biele gezondheidszorgfaciliteiten. Vanguard zorgt er met haar units voor dat de zorg op het hoogste niveau geleverd kan worden.

dubbeld en liepen wachttijden niet op tijdens de renovatiewerkzaamheden.

Mobiele operatiekamer

De Haaglanden Kliniek, een plastische chirurgiekliniek in Den Haag, riep Vanguard bij een geheel andere oorzaak van vermindering van capaciteit in. Door een interne lekkage liepen er duizenden liters water door de operatiekamer, die daarmee onbruikbaar werd. Vanwege de acute situatie was een zeer snelle oplossing wenselijk. Tussen het eerste telefonische contact en het daadwerkelijke leveren van de unit, zat maar een paar dagen. Hierdoor bleef de downtime tot een minimum beperkt. ¡

Toen het ASZ ziekenhuis te Wetteren in België voor de renovatie stond van haar operatiekamers, zagen ze op tegen de enorme reductie in operatiekamercapaciteit die dat met zich mee zou brengen. Voor het druk bezochte ziekenhuis zou een onacceptabele situatie kunnen ontstaan. ASZ Wetteren vroeg Vanguard daarom een mobiele operatiekamer te leveren, uitgerust met onder andere een holding en een recovery ruimte. Het ASZ heeft vervolgens het gebruik van onze units opnieuw uitgevonden, door ook de recovery ruimte als operatiekamer in te zetten. Hierdoor werd de operatiecapaciteit ver-

Acute situatie

Voor meer informatie of een aanbieding op maat: www.vanguardhs.com of +31 6 5478 5876.

Moet het onderstaande er ook bij?!

BOUWEN AAN DE ZORG | 51

Alles onder controle

BENDER. SPECIALIST IN BEVEILIGING VAN UW ELEKTRISCHE NETWERKEN Controle op de werkvloer door het bewaken van elektrische installaties tegen aardfouten.

Met dat specialisme is Bender Benelux de scheepsbouw, (petro)-chemische industrie, ziekenhuizen en treinapplicaties al jaren van dienst. Sectoren waar bedrijfscontinuïteit van het grootste belang is.

Bender levert spanning, stroom-, isolatie- en differentieelstroombewaking en meldsystemen voor uw elektrische installatie.

Zo wordt spanning ontspanning, en hebt ú alles onder controle.

BENDER BENELUX BV Takkebijsters 54 • NL 4817 BL Breda T +31 (0)76 587 87 13 • F +31 (0)76 587 89 27 E benderbenelux@benderbenelux.com • I www.bender-nl.com

Power in electrical safety

MEETINSTRUMENTATIE

Ruimtedruk meetsystemen voor het bewaken van over- en onderdruk !

Toepassingen: • Operatie kamers • Patiënten kamers • Isolatie kamers • Apotheken • Cleanrooms • Laboratoria • Ruimtedruk • Filter bewaking

Features: • Touch screen grafisch kleuren display • Interne en externe Modbus • Individuele alarmen • Eenvoudige installatie en configuratie • Meerdere display’s te combineren • Beveiligd met password • Meerdere opnemers te koppelen via Modbus.

info@catec.nl - www.catec.nl Turfschipper 114 - 2292 JB Wateringen - tel. +31 174 272330 - fax. +31 174 272340

special ok

Foto's: HagaZiekenhuis

Voorkom bijsturen en bijbetalen

met een integraal PvE voor OK-complex

Het voorkomen van postoperatieve wondinfecties is van levensbelang in een OK-complex. Hierbij speelt luchtbehandeling een belangrijke rol. Maar dat is volgens Janet Vissinga van OK Consultancy Nederland niet het enige. “Ontwerp, inrichting en discipline zijn ook belangrijke factoren bij infectiepreventie. Voorkom bijsturen en bijbetalen. Focus niet alleen op de fysieke operatiekamer, maar maak een breed gedragen Programma van Eisen (PVE) voor het hele OK-complex.”

In november 2014 publiceerde de Werkgroep Infectie Preventie de nieuwe richtlijn ‘Luchtbehandeling in operatiekamer en opdekruimte klasse 1’. Dit ter vervanging van de oude richtlijn ‘Beheersplan luchtbehandeling voor de operatiekamer’.

focust op de vertaling van de primaire processen in een ruimtelijk en functioneel programma met een inrichtingsplan. Wij geven een totaaladvies voor het hele OK-complex en hanteren een beproefd protocol om tot een optimaal PvE te komen.”

“De nieuwe WIP-richtlijn maakt mensen bewust van het belang van luchtbehandeling in operatiecomplexen”, zegt Janet Vissinga, die namens OK Consultancy Nederland (OKCN) bij ruim 30% van alle (ver)bouwprojecten van Nederlandse ziekenhuizen betrokken was. “Luchtbehandeling is echter maar één van de factoren die van invloed is op het voorkomen van postoperatieve wondinfecties. Cruciaal is bijvoorbeeld het scheiden van stromen, effectieve communicatie en discipline. Een goed ontwerp borgt een prettige werkomgeving waarin automatisch aan infectiepreventie gedaan wordt. Dit vergt een integrale aanpak, waarbij verschillende disciplines samenwerken.”

Ze vertelt dat na de beschrijving van de primaire processen, samen met de gebruikers wordt vastgesteld welke ruimtes nodig zijn. “Vervolgens maken we een functioneel-ruimtelijke beschrijving en bepalen we de benodigde vierkante meters. Hierna creëren we

een relatiemodel en geven we weer hoe de ruimtes zich tot elkaar verhouden. Dit belangrijke onderdeel wordt dikwijls vergeten in de ziekenhuisbouw. Na het gereedkomen van het relatiemodel, simuleren we de belangrijkste processen met dummysessies.

Gebruikers zijn enthousiast over onze methode, die draagvlak en betrokkenheid creëert. De verkregen data leggen we vast in het PvE, dat als onderlegger dient voor vervolgfases. Zo krijgt het ziekenhuis echt waar voor zijn geld en voorkomen we bijsturen en bijbetalen.” ¡

Voorkomen van bijsturen en bijbetalen Vissinga zegt: “Kortgeleden gingen we een samenwerkingsverband aan met SQwin. Dat bedrijf is gespecialiseerd in nieuwe werkconcepten. OKCN

BOUWEN AAN DE ZORG | 53

BOUWEN AAN DE ZORG DE MEEST COMPLETE WEBSITE OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG LAAT U DAGELIJKS INFORMEREN OVER HET LAATSTE PROJECTNIEUWS MET BOUWENAANDEZORG.EU HET MEEST COMPLETE PLATFORM OVER DE BOUW EN ONTWIKKELING IN DE ZORG BOUWENAANDEZORG.EU heeft naast het veelzijdige vaktijdschrift een nieuwe, up-todate website. Het is alweer een aantal jaren het toonaangevende platform over de bouw en ontwikkeling in de zorg. Acht keer per jaar wordt de vakman en -vrouw geïnformeerd over actuele projecten, vakinformatie, productnieuws, techniek, design, regelgeving en alle overige informatie van de gerenommeerde producenten en leveranciers.

Homepage Top Banner: 175 x 110 pix, 72 dpi

- Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) - Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex - Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen - Looptijd 12 maanden

Een platform volgens de allerlaatste technologieën, voor de professional die 365 dagen per jaar op de hoogte wil blijven van actuele projecten en ontwikkelingen. Het biedt het meest actuele project- en productnieuws.

Wanneer technische en facilitaire beslissers, zorgmanagers, architecten, directieleden, gebouwbeheerders en andere eindverantwoordelijken in de zorgsector in Nederland en Vlaanderen partners zoeken en zich oriënteren, dan beginnen ze veelal bij BOUWENAANDEZORG.EU voor referentieprojecten, producten en oplossingen. Aanbieders die op de website vermeld staan, genereren hiermee waardevolle leads.

BOUWENAANDEZORG.EU is de kern, de plek waar alles samenkomt. Iedere serieuze ondernemer en marketeer zet tegenwoordig internet in, om zijn doelgroepen optimaal te bereiken. Wij adviseren en helpen u graag op weg, om het platform dat BOUWENAANDEZORG.EU u biedt op de meest effectieve wijze in te zetten.

Neem voor meer informatie contact op met Patty Ros T +31 (0)495 450095

de Zorg n a a n e w u Bo veelzijdige it d t s a a n t heef een nieuwe t if r h c s d ij t vak ate en up-to-d website!!

Wat krijgt u terug voor een goede online positionering?

U verhoogt de vindbaarheid op Google voor uw website U stuurt mensen direct door naar uw website

Homepage Sidebar Banner:

U vergroot uw naamsbekendheid

- Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) - Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex - Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen - Maximaal 3 deelnemers - Looptijd 12 maanden

U wordt verbonden met uw directe doelgroep

300 x 250 pix, 72 dpi

Homepage Leaderbord Banner: 728 x 90 pix, 72 dpi

-

Publicatie van uw persberichten op de nieuwspagina (zelf aan te leveren) Bedrijfspresentatie in bedrijvenindex Automatische koppelingen naar eerder gepubliceerde artikelen Animerend Maximaal 5 deelnemers Looptijd 12 maanden

Tekst: Tim Janssens

DE MAALDER ASSISTENTIEWONINGEN

MET OOG VOOR DUURZAME KWALITEIT In het centrum van Eindhout (Laakdal) werd onlangs de laatste hand gelegd aan Residentie De Maalder, een keurig gebouw met 28 moderne flats die officieel erkend worden als assistentiewoningen.

Gelegen aan een autoluwe straat, op een steenworp van de kerk en de bosrijke omgeving, biedt dit complex de plaatselijke senioren alles wat ze nodig hebben om hun oude dag op een fijne, sociale manier door te brengen.

Hoewel Residentie De Maalder relatief groot is, komt ze allerminst brutaal over. Dit is onder meer te wijten aan de strategisch gepositioneerde inspringingen en de aangename afwisseling tussen gele en gevarieerde grijze gevelsteen.

56 | BOUWEN AAN DE ZORG

'Er is een aangename gemeenschappelijke ruimte waar regelmatig leuke activiteiten georganiseerd worden' Er is gekozen voor kwalitatieve materialen en een sobere, huiselijke afwerking die tijdloos aanvoelt.

Het verhaal van De Maalder begon bij één man: Sven Lavrysen. Het bouwterrein was vroeger eigendom van zijn grootvader, en dat weerspiegelt zich ook in de naam van het complex. Lavrysen senior staat in Eindhout en omstreken immers bekend als de molenaar - in het Kempisch: de maalder - van het nabijgelegen Oosterlo. Toen de grond vrijkwam, besloot Lavrysen er serviceflats op te bouwen (inmiddels opgewaardeerd tot assistentiewoningen), al had dit uiteindelijk heel wat voeten in de aarde.

“Toen de betonnen kelderstructuur gegoten was, is mijn initiële aannemer helaas plots overleden en kwam de bouw een hele tijd stil te liggen. Gelukkig kwam ik na verloop van tijd in contact met de firma Hooyberghs, die met een interessant voorstel op de proppen kwam: ze konden de voortgang van de bouw garanderen door een deel van de assistentiewoningen uit eigen hand te verkopen. Zo is de bal opnieuw aan het rollen gekomen.”

Duurzame benadering Dit heeft uiteindelijk geleid tot de bouw van een mooi complex dat perfect in het straatbeeld past.

Hoewel het relatief groot is, komt het allerminst brutaal over. Dit is onder meer te wijten aan de strategisch gepositioneerde inspringingen en de aangename afwisseling tussen gele en gevarieerde grijze gevelsteen. “Voorts wilde ik hoe dan ook een energiezuinig gebouw”, vult Lavrysen aan. “Muren, vloeren en ramen zijn goed geïsoleerd, twee warmtepompen (in totaal 80 kW) en zonnecollectoren zorgen voor de koeling en (vloer)verwarming en binnenkort zullen zonnepanelen een deel van het elektriciteitsverbruik dekken.”

Die duurzame benadering blijkt ook uit het interieur. Er is gekozen voor kwalitatieve materialen en een sobere, huiselijke afwerking die tijdloos aanvoelt. Er is ook ruimschoots aandacht besteed aan domoticavoorzieningen, akoestische isolatie, het verhinderen van oververhitting en het creëren van een naadloze overgang naar het terras (ideaal voor rollators of rolstoelen). “Het lijken details, maar het maakt wel degelijk een belangrijk ver-

De assistentiewoningen bevatten elk een leefruimte met eet- en zitgedeelte, een ruime bad- en slaapkamer, een mooi terras en een ingebouwde keuken met magnetron, ijskast en vaatwasmachine.

schil”, weet Lavrysen. “We stellen alles in het werk om de bewoners zo snel mogelijk een thuisgevoel te geven.”

kelijkse aanwezigheid van een zorgcoördinator - zij het op een uiterst vrijblijvende manier.”

Sociale interactie én privacy

De bouw van De Maalder was door de aanwezigheid van de reeds gestorte kelder geen sinecure, maar is uiteindelijk prima verlopen. Dankzij de uitstekende samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen, wist aannemer Hooyberghs het project zonder noemenswaardige problemen in goede banen te leiden. “De realisatie van De Maalder toont aan hoe een bouwteam in wezen zou moeten functioneren: ieder kende zijn taak, waardoor wij er als aannemer voor hebben kunnen zorgen dat alle onderdelen van het werk vlot op elkaar aansloten, dat de cruciale knopen tijdig werden doorgehakt en dat het project financieel op de rails bleef”, aldus Sam Daems, directeur van B&R Bouwgroep. “Het was ook een pluspunt dat Lavrysen als opdrachtgever-exploitant zeer nauw betrokken was bij de gang van zaken. Zo konden we de bouwkundige vraagstukken verenigen met het zorgtechnische aspect. En dat is het resultaat zeker ten goede gekomen.” ¡

Met de faciliteiten en de service die ze in De Maalder tot hun beschikking krijgen, zou dat zeker moeten lukken. De assistentiewoningen bevatten elk een leefruimte met eet- en zitgedeelte, een ruime bad- en slaapkamer, een mooi terras en een ingebouwde keuken met magnetron, ijskast en vaatwasmachine. “We zetten in op een optimale mix van sociale interactie en privacy”, legt Lavrysen uit. “Er is een aangename gemeenschappelijke ruimte waar regelmatig leuke activiteiten georganiseerd worden, we leggen voor het complex een petanquebaan aan, op de begane grond komt een kleinschalige brasserie, in de kelder hebben we een kapsalon en een wasruimte ingericht et cetera.

Maar als de bewoners het even rustig aan willen doen, kunnen ze zich met een gerust gemoed terugtrekken in hun eigen flat. Voorts bieden we een zeer complete service aan - discreet zorgoproepsysteem, permanent beschikbare verpleegdienst, we-

Uitstekend bouwteam

BOUWEN AAN DE ZORG | 57

Sterke en intelligente oplossingen voor automatische draaideuren ASSA ABLOY Entrance Systems, toonaangevend bedrijf op het gebied van automatische toegangssystemen, lanceert een nieuwe generatie draaideurautomaten: de Besam SW200i, de Besam SW300 en de Besam SW300ER. De Besam SW200i heeft absoluut geen moeite om deuren tot 320 kilo te bedienen; handig in geval van zware deuren of branddeuren. Ondanks deze grote sluitkracht is de bediening eenvoudig. Dankzij de slimme motor heeft de deur een openingshoek van 180°, wat garant staat voor een vlotte verkeersstroom. Ook de sluitfuncties zijn intelligent.

is handmatig openen met minimale krachtinspanning mogelijk. Net als bij de Besam SW200i stopt en opent de deur onmiddellijk wanneer zich iets in de deuropening bevindt.

Slank design

Betrouwbare vluchtweg

de richtingen tot 90° worden geopend, waarna de deur automatisch terug sluit. Een betrouwbare vluchtweg in geval van brand. Net als alle automatische deursystemen van Besam, zijn ook deze automaten duurzaam en gebruiksvriendelijk en staan ze garant voor optimale deurprestaties met een minimaal energieverbruik. ¡

De compacte Besam SW300 is stil en drijft met zijn slanke design geruisloos deuren aan die tot 250 kilo wegen. Is een snelle evacuatie nodig? Dankzij een sensor

De Besam SW300ER is geschikt voor brandwerende draaideuren. Uit testen bleek de automaat een uur brandbestendig. Dankzij de ER-arm kan dit model in bei-

Kijk voor meer informatie op: www.assaabloyentrance.com.

Uw specialist in zorgvastgoed

B&R nv | Hoge Mauw 460 | B2370 Arendonk | info@benrgroep.be | www.benrbouwgroep.be adv_Maalder_bouwen ad zorg.indd 58 | BOUWEN AAN DE ZORG 1

2/02/2015 11:58:08

column André van de Gun

Multi-culti in de zorg In een tijd van veel veranderingen word je links of rechts soms ingehaald, terwijl je daar niet meteen erg in hebt. Jaren geleden moest iedere buitenlander integreren. Opgaan in onze Nederlandse traditie. Leren fietsen en zich aanpassen aan onze gewoontes. Alle mensen waren gelijk, dat gold ook voor ons Nederlanders. Boeren, burgers en buitenlui, allemaal in hetzelfde zorgcentrum of woonzorgcomplex. Maar tijden veranderen. In de kersttoespraak zei onze koning Willem-Alexander: “We moeten accepteren dat mensen van elkaar verschillen. Eenheid zonder verscheidenheid is verstikkend, verscheidenheid zonder eenheid is los zand. Tegelijkertijd moeten we ook zien dat ons land meer is dan zeventien miljoen selfies.”

'Spulletjes en meubelen die de cultuur weergeven, maar die geen goede en doordachte eenheid vormen' ik niet overdrijven, want veel van die gebouwen waren ook weer wél mooi en gezellig ingericht.

In al die huizen brachten bewoners materialen en meubelen mee om een gevoel van eigenheid te creëren; iedereen draagt een steentje bij aan het interieur. In dit kader is het eigenlijk ook niet zo gek dat mensen van gelijke strekking en milieu elkaar opzoeken. De herkenning is de gastvrijheid.

In de twee jaar durende reis door zorgland, die ik in het kader van ons boek samen met Wendy van Venrooij heb gemaakt, hebben we ook gekeken hoe andersdenkende senioren en ouderen uit andere culturen samenleven. Dit heeft mij als interieurarchitect veel geleerd. Geef iedere groep van gelijkdenkenden een huis of gebouw en kijk wat ze ermee doen. Daar komt meestal geen interieurarchitect aan te pas. Is ook niet het belangrijkste, hoewel ik wel de neiging heb om van alles te gaan roepen.

verzorgenden als bewoners. Voor ons vaak plezierig om te ervaren. In veel gevallen was de inrichting van het gebouw ondergeschikt. Dat waren dus niet de mooiste interieurs. Spulletjes en meubelen die de cultuur weergeven, maar die geen goede en doordachte eenheid vormen. Om maar te zwijgen over de verlichting, akoestiek en het kleurgebruik.

Maar er was wel eenheid onder elkaar! Nu moet

Mijn opdracht: verdiep je in de doelgroep van bewoners of toekomstige bewoners en probeer zoveel mogelijk een vertaling te maken in de uitstraling van het interieur. Een omgeving die de bewoners en gebruikers ondersteunen in hun levensgeluk.

Om inspiratie op te doen, ga ik denk ik alvast wat reisjes boeken.

Luistertip: wereldmuziek. ¡

In beginsel willen deze groeperingen zoveel mogelijk herkenning en een thuisgevoel creëren. We zijn in huizen geweest voor Chinese, Marokkaanse en Indische ouderen, bij kunstenaars en vrijmetselaren. In al die huizen zagen we tevredenheid; een redelijk positief gestemde samenleving. Zowel bij

BOUWEN AAN DE ZORG | 59

WZC SINT-JOZEF DEINZE KOPPELT KLEINSCHALIGHEID AAN HUISELIJKE SFEER

OPEN GEBOUW MET GROTE GLASPARTIJEN STRAALT RUST AF OP BEWONER

Woon- en zorgcentrum Sint-Jozef in Deinze straalt dankzij de open vervangingsnieuwbouw met zicht op de Leie meer rust uit dan voorheen. “Onze bouwaanpak met nadruk op kleinschaligheid en een huiselijke sfeer slaat aan bij zowel bewoners, familie als personeel”, vertelt directeur Johan Van Maldeghem.

Het gebouw telt 51 kamers, verdeeld over drie verdiepingen. De strakke architectuur met grote glaspartijen breekt duidelijk met de rigide bouw van een klassiek rusthuis.

Beveiligd terras Ook binnen is het gezellig. “Kleinschaligheid staat voorop”, vervolgt Johan Van Maldeghem. “Op de

60 | BOUWEN AAN DE ZORG

begane grond wonen de mensen met beginnende dementie. De werking van de vaste personeelsploeg is volledig afgestemd op het leven van de bewoners. Ze kunnen buitenkomen op het beveiligde terras. Daar willen we de zintuigen van de bewoners prikkelen: er lopen konijnen rond, er staat een volière en een borrelelement zorgt voor een licht klaterend geluid. In bloembakken willen

we nog kruiden, bloemen en planten zetten in alle mogelijke geuren en kleuren.”

Op de eerste en tweede verdieping zijn er twee onafhankelijke afdelingen met respectievelijk acht en negen kamers. Er is een aparte zit-, leef- en eetruimte per vleugel. In tegenstelling tot de begane grond wordt er een losse werkverdeling toegepast.

'Per vleugel verblijven acht of negen bewoners en de maaltijden verlopen in een gezellige sfeer. Het contrast met de grote eetzalen uit het verleden is groot' Per bouwlaag bevinden zich centraal de lift, het ruime badkamercomplex en de verpleegpost, die voor beide groepen dienst doen. Op de hoek van de eerste verdieping is er een stille ruimte. Op de tweede verdieping is er een kleine ruimte waar fysiotherapie, ergotherapie, animatie en logopedie gebruik van kunnen maken.

Korte afstand tussen kamer en leefruimte “Iedereen voelt zich thuis”, vervolgt preventieadviseur en kwaliteitscoördinator Frederic Devos. “Door de korte afstand tussen kamers en leefruimte, doen de bewoners alvast meer moeite om weer te stappen. Het valt op dat familieleden langer blijven in ons nieuwe gebouw. En ook het personeel vaart er wel bij. De organisatie is totaal anders, maar dit heeft het personeel snel opgepikt. Het werk verloopt een stuk vlotter dan voorheen. De vragen die men aanvankelijk had bij het badgesysteem, om alle deuren te openen en de kamermodules te gebruiken, zijn trouwens al lang verdwenen.”

De rolstoeltoegankelijke kamers, met een oppervlakte van 25m² en voorzien van zonwering, hebben veel weg van hotelkamers. “De inrichting moet niet alleen architectonisch verantwoord zijn, ze moet ook en vooral de bewoners aanspreken”, stelt Johan Van Maldeghem.

“We streven naar een huiselijke sfeer. Op verzoek van de bewoners en de personeelsleden hebben we meubels uit het oude gedeelte overgebracht. Zo wordt verwezen naar de huiskamer van vroeger. De ziekenhuisbedden met fixatiemateriaal hebben plaats gemaakt voor hotelbedden. Naast esthetiek spelen ook veiligheid en comfort natuurlijk een belangrijke rol. Zo wordt op de kamer gebruikgemaakt van verlichting met afstandsbediening en werkt de verlichting in de badkamer met een bewegingsmelder.”

Kinderopvang en restaurant Opvallend is ook dat alle bedden, zetels en stoelen van dezelfde stof zijn gemaakt. De gangen zijn strak gehouden; het is er ook wat donkerder. “Een bewuste keuze, omdat we niet willen dat de bewoners daar

rondhangen. Als ze uit hun kamer komen, zijn ze welkom in de leefruimte. Van daaruit hebben ze contact met de prachtige natuur langs de Leie en het dagelijkse leven. Vanuit de stad is er ook vraag of er eventueel kinderopvang georganiseerd kan worden. Onze Raad van Bestuur heeft daar zeker oor naar en kijkt of een dergelijk initiatief haalbaar is. In een laatste fase willen we een grotere cafetaria/groter sociaal restaurant, een ontmoetingsplaats voor mensen van binnen en buiten.

Ons tehuis mag geen afgesloten entiteit zijn.”

Onder- en bovengrondse gang Het centrale gedeelte van de nieuwbouw is onderkelderd. “Daar bevinden zich de stookplaats, de bergingen en de wasplaats”, verduidelijkt Kurt Van Bastelaere, projectleider bij Vandenbussche nv. “Er is een ondergrondse verbinding met het bestaande gedeelte, waarlangs onder meer onderhoudsploegen en transportdiensten kunnen opereren zonder het dagelijkse leven in het centrum te verstoren.”

De muur van de bovengrondse verbinding doet dienst als kunstwerk. Op het behangpapier heeft de Deinse kunstenaar Stief Desmet taferelen en figuren uit de geschiedenis van Deinze aangebracht.

Hij baseerde zich op fotomateriaal van bewoners en familie. Een roos, een lelie en een iris sieren de gang.

Die bloemen, elk in hun specifieke kleur, zijn aangebracht om de leefruimtes aan te duiden.

Sint-Jozef heeft sinds september 2014 een capaciteit van 155 kamers. De 90 kamers in het complex, dat in

1993 volledig werd gerenoveerd en uitgebreid, blijven behouden. In de volgende fase zullen nog veertien kamers en vier assistentiewoningen gebouwd worden. Het is de bedoeling dat deze bouwwerkzaamheden in maart-april 2015 starten. ¡

FEITEN & CIJFERS PROJECT OPDRACHTGEVER ZORGVERLENER ARCHITECT AANNEMER AANGEPAST SANITAIR VAST INTERIEUR LOS MEUBILAIR VERLICHTING (ELEKTRICITEIT) VLOER

Vervangingsnieuwbouw 51 kamers VZW RVT Sint-Jozef Deinze, Kortrijksesteenweg 61, 9800 Deinze WZC Sint-Jozef Deinze, Kortrijksesteenweg 61, 9800 Deinze Architecten Aiko cvba, Maldegem Vandenbussche nv, Groendreef 21, 9880 Aalter LDL, Deinze Meuleman, Kortrijk - Projekt & Design, Sint-Eloois-Winkel Haelvoet nv, Ingelmunster Cofely Fabricom nv, Desteldonk Tarkett

START NIEUWBOUW OPLEVERING TOTALE OPP. GEBOUW

oktober 2012 augustus 2014 3.481 m² (vloeroppervlakte)

CAPACITEIT

voor 51 plaatsen zorginfrastructuur

TOTALE BOUWKOSTEN INVESTERING ZORGCENTRUM TOTALE INVESTERING AANTAL BEDDEN AANTAL HUISKAMERS

5.571.421,1 euro, inclusief btw 5.571.421.1 euro, inclusief btw 51 6

BOUWEN AAN DE ZORG | 61

HET GELUK VAN BINNEN EEN POSITIEVE ONTMOETING TUSSEN DE MENS EN ZIJN OMGEVING In dit boek laten korte verhalen en sprekende foto’s zien hoe verschillende ouder wordende mensen leven. Plekjes en mensen waar we wel een beeld bij hebben, maar die soms verrassend anders blijken te zijn.

Nadat het voornemen in september bekend werd gemaakt, hebben ruim honderd studenten zich vol enthousiasme aangemeld. De reacties lopen uiteen van ‘ik vind het vooral fijn om te leren van ouderen en mij te verwonderen over hun levensverhalen’ tot ‘ik wil graag weg uit mijn huidige studentenhuis vanwege geluidsoverlast’.

Nieuwe dynamiek Er is voor gekozen om studenten en bewoners als buren naast elkaar te laten wonen, zodat er direct al meer levendigheid in huis komt. Door het contact tussen de generaties, is sprake van een nieuwe dynamiek. Dit past in de visie van Vreedenhoff, waarbij het ontmoeten van en omzien naar elkaar belangrijke waarden zijn.

Uit alle binnengekomen reacties zijn via gesprekken met bewoners, medewerkers en het management inmiddels vijf studenten geselecteerd. Begin februari zullen de vijf studenten in Vreedenhoff komen wonen. De studenten betalen een gering bedrag aan huur. De belangrijkste tegenprestatie is het doen van 20 uur vrijwilligerswerk per maand met en voor de bewoners.

Vreedenhoff kijkt uit naar hun komst, die vast en zeker voor verrassende impulsen gaat zorgen.

BRONOVO 150 JAAR Op 4 februari 2015 bestond Bronovo 150 jaar. Bronovo is begonnen als diaconesseninrichting in de Kazernestraat in Den Haag, met zuster Sara Katarina de Bronovo aan het roer. Bronovo - inmiddels gefuseerd met het MCH - staat met diverse activiteiten stil bij deze lange traditie in de gezondheidszorg.

Het boek gaat in op zowel zelfstandig wonende als zorgbehoevende mensen en hoe de omgeving deel uitmaakt van hun geluk. Daarmee krijgt de lezer een andere, verfrissende kijk op zorg en welzijn.

Een interieurarchitect brengt samen met een hoofd gezondheidszorg bezoekjes aan diverse soorten woon- en zorgcentra. Deze bijzondere ontmoetingen schetsen het dagelijkse leven in verschillende woonomgevingen, culturen en religies. Wat brengt bij deze mensen ‘het geluk van binnen’?

Het boek is voor € 19,95 te bestellen bij Bol.com en ligt in de boekhandel.

STUDENTEN OP KAMERS IN WOONZORGCENTRUM VREEDENHOFF IN ARNHEM ‘WIE DE JEUGD HEEFT, HEEFT DE TOEKOMST’ Woonzorgcentrum Vreedenhoff gaat in februari vijf studenten huisvesten. Het is voor het eerst dat een zorgorganisatie in Arnhem deze mogelijkheid biedt. De komst van studenten past in de ambitie van Vreedenhoff om het gezelligste woonzorgcentrum van Arnhem te zijn. “Het is een verrijking; ik heb plezier in het omgaan met jongere generaties”, zo reageren de bewoners op de komst van de studenten als nieuwe medebewoners.

Bewoners zijn vooral positief over de mogelijkheid van contact met de jongeren en de activiteiten die zij gaan organiseren. Er waren vooraf ook wel enige zorgen over mogelijke overlast. Andere bewoners reageren hierop als volgt: “Als ze overlast veroorzaken, dan spreken we ze aan. We hebben onze kinderen toch ook groot gekregen?”

62 | BOUWEN AAN DE ZORG

Op 4 februari opent de jubileumtentoonstelling ‘Toen en nu’. U ziet tot 1 juli 2015 onder meer originele zusteruniformen, authentieke ziekenhuisvoorwerpen, leerboeken en schoonmaakgerei uit een ver verleden. Ook geeft Bronovo een speciale Bronovo Courant uit met verhalen van vroeger en nu.

Verder zijn, in de periode tussen 12 februari en 28 mei, iedere donderdag tijdens bezoekuren concerten in de ontvangsthal.

NIEUW AFGEVAARDIGD BESTUURDER VOOR STRABAG BELGIUM André Boelaert geeft fakkel over aan Patrick Deketele STRABAG Belgium bestaat dit jaar vijftig jaar en voert enkele wijzigingen door in haar bedrijfsstructuur. Het jubileumjaar is voor afgevaardigd bestuurder André Boelaert het ideale moment om zijn functie over te dragen aan Patrick Deketele, voormalig directeur van Regio West. “Ik sluit mijn negentienjarige carrière in schoonheid af”, aldus Boelaert.

Vanaf 1 januari 2015 bestaat het nieuwe directieteam uit: afgevaardigd bestuurder Patrick Deketele, bestuurder Marc Celen, Frank De Roo, Peter Mannak, François Meskens, Philip Stevens, Dirk Van Valckenborgh, Carl Vermeer en Hilde Wouters.

STRABAG voerde dit jaar ook enkele interne wijzigingen door. Voortaan bestaat STRABAG Belgium uit de volgende afdelingen: Regio Antwerpen, Regio Brussel-Wallonië, Regio Gent, Regio Oost met kantoren in Genk en Luik, de afdeling Construction Process Management, de afdeling grote projecten & PPS en de hoofdvestiging.

STRABAG voert niet alleen veranderingen door op structureel vlak, ook de strategie werd met de slogan ‘Teams work’ in een nieuw jasje gestopt. Met haar focus op de kernwaarden partnerschap, vertrouwen, solidariteit, innovatiedrift, engagement, bescheidenheid, duurzaamheid, respect en betrouwbaarheid, streeft het bedrijf naar een nog betere samenwerking met medewerkers, opdrachtgevers, onderaannemers en de maatschappij.

NATIONALE WEEK VAN ZORG EN WELZIJN Van 16 tot en met 21 maart 2015 vindt voor de derde keer de Nationale Week van Zorg en Welzijn plaats. Ruim tweeduizend zorg- en welzijnsorganisaties in het hele land openen deze week hun deuren voor het grote publiek. Zo kan iedereen met eigen ogen zien welk fantastisch werk er in de zorg- en welzijnssector wordt gedaan.

Het is dé gelegenheid om te zien hoe het er precies aan toe gaat in een verzorgingshuis, welke geavanceerde technieken er in een ziekenhuis worden gebruikt en hoe leuk, uitdagend en vooral belangrijk het werk in de zorg en welzijn is. Het thema dit jaar is ‘Zo werkt zorg’. Vorig jaar brachten maar liefst 750.000 mensen een bezoek aan zo’n 2.000 locaties. De verwachting is dat er dit jaar meer bezoekers zullen zijn.

Stichting RegioPlus De Nationale Week van Zorg en Welzijn is een initiatief van de zestien regionale werkgeversorganisaties in zorg en welzijn, die samenwerken in Stichting RegioPlus. Doel is om de beeldvorming en het imago van de sector te stimuleren. Daarnaast komen er ook veel bezoekers vanwege interesse in een opleiding of baan.

Ga voor deelname aan de actie ‘De Week begint met Zorg en Welzijn’ en het overzicht van de deelnemende organisaties naar: www.weekvanzorgenwelzijn.nl

PRAKTIJKMODULE ARCHITECTUUR: VRAGEN BIJ EN REFLECTIE OP UW CONCEPT OF ONTWERP Zitten uw bouw- of grondige verbouwplannen in een conceptuele of ontwerpfase, dan kan u voor mondeling advies terecht in deze workshop. We focussen op de structurele elementen van het gebouw, zoals het grondplan en de verhoudingen van ruimten ten opzichte van elkaar, het aantal ruimten en de functie ervan, de relatie met de beveiligde buitenruimte en de publieke buitenruimte, de relatie tussen dienstruimten en woonruimten et cetera.

André Boelaert.

Patrick Deketele.

Over STRABAG Belgium Sinds de oprichting in 1965 is STRABAG Belgium uitgegroeid tot een van de leidinggevende bouwondernemingen van België. Zij is actief in bijna alle domeinen van de bouw. STRABAG is toonaangevend op het gebied van utiliteits- en industriebouw, burgerlijke bouwkunde, milieutechnieken en renovatie- en restauratiewerken. STRABAG is een sterke, innovatieve en meedenkende aannemer. Naast bouwen biedt STRABAG Belgium diensten aan zoals bouwmanagement en facility management. Kwaliteit en service zijn het visitekaartje van STRABAG. STRABAG Belgium maakt deel uit van de internationale bouwgroep STRABAG SE, waardoor de onderneming de zekerheid kan bieden dat projecten optimaal worden gerealiseerd. De holding stelt ruim 73.000 mensen te werk in Europa en kende in 2013 een omzet van meer dan €13 miljard.

Tevens bekijken we hoe de structurele elementen van het gebouw mogelijkheden of beperkingen opleggen aan dementievriendelijke inrichting. Tijdens deze workshop worden de projecten van de deelnemers verkend en besproken. Naast dementiespecifieke inzichten vormt ook uw zorgvisie een leidraad bij het zoeken naar antwoorden. Het aantal deelnemende projecten wordt beperkt tot drie. Voor elk project kunnen maximaal vier deelnemers inschrijven. Na inschrijving zal u worden gecontacteerd omtrent uw bouwproject en uw verwachtingen ten aanzien van de workshop.

Informatie workshop Prijs: € 295 per project Datum: 6 maart 2015 van 13.30 u tot 17.00 uur.

Locatie: Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, Lokkaardstraat 8, 2018 Antwerpen Begeleider: Patrick Verhaest - Wetenschappelijk medewerker van Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en auteur van het boek Architectonica, een thuis voor mensen met dementie.

Kijk voor meer informatie op: http://infocentrum.dementie.be/events

BOUWEN AAN DE ZORG | 63

BOUWEN AAN DE ZORG; LAAT HET GOED VOELEN In onze bouwplannen voor kwetsbare doelgroepen, bijvoorbeeld bewoners met dementie, houden we bewust rekening met factoren als temperatuur, geur, licht en beleving. Deze factoren beïnvloeden namelijk het welzijn en welbevinden van mensen.

Temperatuur Als iets goed voelt, dan is het vaak ook goed. Het gevoel is voor iedereen verschillend, maar komt wel voort uit dezelfde beïnvloedende factoren. De één heeft het koud bij 21 graden en de ander juist warm.

Dat is per persoon verschillend. De mate waarin je de temperatuur kunt beïnvloeden/bepalen is voor iedereen van doorslaggevend belang op de beleving van de omgevingstemperatuur. Tochtvorming heeft voor iedereen een negatief effect op de temperatuurbeleving. Een hoge luchtvochtigheid geeft een extremere ervaring van de daadwerkelijke temperatuur, net als wind. De weerman heeft het in de winter niet voor niets over de gevoelstemperatuur.

In onze bouwplannen voor kwetsbare doelgroepen houden we bewust rekening met deze en andere beïnvloedende factoren, om het welzijn te bevorderen. In het functionele Programma van Eisen staan die factoren dan ook centraal. Voorbeelden hiervan zijn: • Geen tochtvorming.

• Een gelijkmatig klimaat met weinig schommelingen per belevingsruimte.

• Elke ruimte voorzien van mogelijkheden om de temperatuur te beïnvloeden binnen de bandbreedte die nodig/gewenst is.

Bijvoorbeeld de slaapkamer, bijkeuken en tuinkamer kouder instellen dan de woonkamer.

• Natuurlijke ventilatie te allen tijde mogelijk maken, zonder dat een installatie wordt ontregeld.

• Een geleidelijke overgang van binnen naar buiten, waarmee het naar buiten gaan in koude periodes van het jaar laagdrempelig wordt.

• Geen raampartijen tot de grond, waardoor bij koud weer de ‘koude beleving’ minder sterk naar binnen komt.

64 | BOUWEN AAN DE ZORG

De gebruiker hoort zich niet met de technische oplossing bezig te houden. Dat er is gekozen voor een bepaalde combinatie van isolatiewaarde, natuurlijke ventilatie met plafondverwarming, was een prima uitwerking van ons functionele Programma van Eisen. De stap van binnen (de woonkamer) naar buiten (de tuin) kan via een tuinkamer worden verkleind, waar de temperatuur iets lager is ingesteld en men al meer ‘het buiten’ ervaart. Daarnaast kan de sfeer van de woning overgaan in de tuininrichting. Zo wordt de sfeer van de dijkwoning bijvoorbeeld versterkt door een rietkraag in het tuinontwerp.

Geur Een andere beïnvloedende factor die we hebben uitgewerkt, is die van geur. We wilden namelijk geen ‘institutionele’ geur. Je kent het wel, je loopt een verpleeghuis binnen en ruikt de ontsmettingsmiddelen, het incontinentiemateriaal en/of de marmoleum. Een opvallende geur voor de bezoeker die

binnenkomt. Bij bewoners en medewerkers beïnvloedt het de beleving meer in het onderbewuste.

De oplossingen om die ‘institutionele’ geur te voorkomen, bestaan onder andere uit: • Het toepassen van natuurlijke materialen.

• Natuurlijke ventilatie.

• Een binnentuin met natuurlijke geuren via de beplanting.

• Een uitgebalanceerde schoonmaak en een onderhoudsprogramma waarin de geur meeweegt.

Licht De derde beïnvloedende factor van ons gevoel dat we hebben meegenomen in de planvorming, is licht.

De daglichtinval, de ochtendzon in de woonkeuken, biodynamische verlichting et cetera. De hoeveelheid licht, de kleur en de lichtinval hebben een groot effect op de gemoedstoestand van iedereen. In de planvorming is daarom rekening gehouden met het dag- en nachtritme van de bewoners.

'Een hoge luchtvochtigheid geeft een extremere ervaring van de daadwerkelijke temperatuur, net als wind' Het is prettig om in de ochtend veel licht te hebben, waarmee het lichaam een natuurlijke start van de dag maakt. We ontbijten in de woonkeuken en daar valt dan ook de ochtendzon binnen. Dit en nog veel meer van deze gedachten/afwegingen hebben meegespeeld bij de ontwikkeling van het plan. Overal waar een concessie wordt gedaan aan de ideale lichtinval of waar op donkere dagen het verlichtingsniveau achterblijft, wordt ingezet op biodynamische verlichting. Deze ondersteunt waar nodig en verandert gedurende de dag en de omstandigheden automatisch mee.

Beleving De laatste factor waar we in dit artikel bij stilstaan, is die van de beleving van ruimten vanuit de gebruiker/bewoner. Zo is bijvoorbeeld het gebruik van de badkamer onder de loep genomen. Op het meest kwetsbare moment van de dag, namelijk je kwetsbaarheid van naaktheid, krijg je ondersteuning (dus inbreuk op privacy) in een vaak steriele omgeving.

Deze ruimte moet groot zijn vanwege tilliften en draaicirkels van rolstoelen en is vaak wit betegeld met veel licht. Bij de inrichting van de badkamer

kan hiermee rekening worden gehouden. De ruimte kan met een gordijn worden verkleind en met kleur en verlichting warm worden aangekleed.

Luisteren naar het collectief Net als in de eerste twee artikelen duidelijk is gemaakt, zijn we voor het goede gevoel ook weer sterk aan de slag gegaan vanuit de kracht van het luisteren naar het collectief. Een collectief van bewoners, technische experts en ook experts op het vlak van zorg en welzijn. Een integraal en bijzonder

vernieuwend resultaat door het gewoon simpel te houden! Natuurlijk gaan we in het plan qua voorbeelden nog verder dan in dit artikel. Denk aan factoren als vrijheid en bewegingsruimte, geluid en weerkaatsing van geluid, zicht op de geluidsbron, het voorkomen van elektronische signalen die niet worden herkend et cetera.

Auteursinformatie: Rob van Veen, één van de twee initiatiefnemers van ‘Leef je Leven’ (www.leefjeleven.org). ‘Leven Vastgoed’ is binnen ‘Leef je Leven’ het onderdeel dat de maatwerk huisvestingsoplossing ontwikkelt. Wilt u reageren? Dat kan via rob@rjvanveen.com. ¡

BOUWEN AAN DE ZORG | 65

Her en der verwijzen grote muurfoto's naar filmkassiekers (ET, The Matrix, Casablanca, Singin’ In The Rain enzovoorts), zodat elk stukje gemeenschappelijke ruimte een eigen identiteit krijgt.

Tekst: Tim Janssens

Onze-Lieve-Vrouw in Geel

Kleinschalig wonen rond een groene patio Een woonzorgcentrum met pit, zo kun je Onze-Lieve-Vrouw in Geel in enkele woorden omschrijven. Opvallende accentkleuren, een interieurconcept dat gebaseerd is op recente en oudere filmklassiekers, een groene patio die zelfs in het gebouw prominent aanwezig is, een café dat bruist van de bedrijvigheid en ga zo maar door. Het moge duidelijk zijn: de rustige oude dag van de bewoners wordt hier actief ingevuld.

Het Onze-Lieve-Vrouw-complex in Geel is een atypisch woonzorgcentrum. Het biedt plaats aan 46 assistentiewoningen, (slechts) 51 woonzorgkamers en 5 kamers voor kortverblijf. Het grote aandeel assistentiewoningen en de kleine hoeveelheid woonzorgkamers komt voort uit de samenwerking met het verderop gelegen Zusterhof, dat voornamelijk uit zorgflats en woonzorgkamers

66 | BOUWEN AAN DE ZORG

bestaat. “We wilden weg van het stereotiepe idee van een rusthuis,” vertelt algemeen directeur Ludo Gielis. “Een woonzorgcentrum mag geen stigmatiserende omgeving zijn waar ouderen al hun autonomie en privacy verliezen, maar moet een plek zijn waar ze zich eerst en vooral thuisvoelen. We wilden dan ook een warm, eigentijds gebouw met een sterk karakter.”

Drie visie-elementen Het woonconcept en de inrichting van het OnzeLieve-Vrouw-complex zijn volledig geënt op deze filosofie. Aangezien Gielis en co. het belangrijk vinden dat bewoners het woonzorgcentrum ook over twintig jaar nog zullen ervaren als een eigentijdse omgeving, zijn ze uitgegaan van drie cruciale visieelementen. “Allereerst hebben we ingezet op een

'De meeste kamers zijn gegroepeerd rond de centrale patio, die vanaf de lente volledig groen zal kleuren' intens contact met de buitenwereld”, licht Gielis toe.

“Op heel wat plaatsen kun je in feite dwars door het gebouw kijken (entree, café, gangen rond de patio), wat de grenzen tussen 'binnen' en 'buiten' doet vervagen. Daarnaast hebben we geopteerd voor een zekere kleinschaligheid. We geloven niet in een anonieme restaurantomgeving, maar wel in een huiskamermodel. Op elke verdieping zijn er eet- en zithoeken voor acht tot twaalf personen ingericht.

Tot slot weten we dat ‘groene ruimte’ zeer waardevol is voor zorgbehoevende ouderen en hebben we er bewust voor gekozen om - pal in het stadscentrum - een groen binnengebied te creëren. De meeste kamers zijn gegroepeerd rond de centrale patio, die vanaf de lente volledig groen zal kleuren. Aan de achterkant van het complex zullen we zelfs een tuin met wandelpad inrichten.”

Sfeer en beleving Sfeer en beleving staan centraal in Onze-LieveVrouw. Her en der verwijzen grote muurfoto's naar filmkassiekers (ET, The Matrix, Casablanca, Singin’ In The Rain enzovoorts), zodat elk stukje gemeenschappelijke ruimte een eigen identiteit krijgt. Door de vele raampartijen en de open inrichting wordt de ruimte rondom de patio allerminst als een 'gang' ervaren, maar eerder als een groene kern. Dit komt extra tot uiting door de kleuraccenten op de begane grond, waar een heus dorpsgevoel heerst.

Bewoners kunnen er in de polyvalente caféruimte terecht voor de nodige animatie of een lekker drankje. Ook in de kapsalon en de aangrenzende entree is het een aangenaam komen en gaan. Op de verdiepingen verbroederen de bewoners dan weer in de 'huiskamers' of kunnen ze zich even afzonderen in kleine extra zithoekjes. “Het onderscheid tussen de bewoners van de assistentiewoningen en de woonzorgkamers is minimaal”, aldus Gielis. “Hoewel de assistentiewoningen zich in aparte afdelingen bevinden - een deel op de begane grond, een deel op de gemengde tweede verdieping en de rest op de derde Panorama-verdieping, die volledig is voorbehouden aan de assistentiewoningen - vormt het gebouw één geheel. Gesloten volumes worden af-

In Onze-Lieve-Vrouw gelooft men in het huiskamermodel. Op elke verdieping zijn er eet- en zithoeken voor acht tot twaalf personen ingericht.

Op heel wat plaatsen kun je in feite dwars door het gebouw kijken, onder meer rond de patio, wat de grenzen tussen 'binnen' en 'buiten' doet vervagen.

Op elke De gevel geeft blijk van een dynamische afwisseling tussen verschillende vlakken.

gewisseld met open stukken en frivolere, moderne accenten. Dit weerspiegelt zich ook in de gevel, die blijk geeft van een dynamische afwisseling tussen

verschillende vlakken. We zijn er dan ook van overtuigd dat woonzorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw een mooie toekomst tegemoet gaat!” ¡

FEITEN EN CIJFERS PROJECT

Woonzorgcentrum Onze Lieve Vrouw in Geel

Pastoor Van Neylenstraat 1

2440 Geel www.onze-lieve-vrouw.be OPDRACHTGEVER VZW Zusterhof ARCHITECT LLox Architecten bvba, Wilrijk AANNEMER Artes Roegiers

START NIEUWBOUW OPLEVERING NIEUWBOUW TOTALE OPPERVLAKTE TERREIN TOTALE OPPERVLAKTE GEBOUW

oktober 2012 september 2014 665 4496 m2 10.960 m2 (bruto, alle verdiepingen incl. kelder)

CAPACITEIT

totaal 56 bewoners zorgcentra (51 rusthuiskamers + 5 kamers kortverblijf) en 46 assistentiewoningen

BOUWKOSTEN INVESTERING TOTALE BOUWKOSTEN PROJECTEN INCL BTW

13.125.000 euro 15.860.000 euro

BOUWEN AAN DE ZORG | 67

Als bouwheer kunt u bij Vandenbussche opteren voor de co-engineering-formule, waarbij wij het volledige bouwtraject voor onze rekening nemen.

Net zoals elk aannemingsbedrijf stapt ook Vandenbussche in bouwprojecten waarvoor een lastenboek werd uitgeschreven.

Van voorbereidende studies, via het opstellen van het lastenboek tot de uiteindelijke oplevering.

Op basis van onze knowhow, ervaring en grootschalige structuur maakt de onderneming steevast een budgetvriendelijke offerte op en begeleiden we de professionele klant bij elke stap van het bouwproces.

‘Wij Trekken Uw Plan’

Het service-team streeft op langere termijn naar algemene tevredenheid.

Concreet betekent dit dat we ook na oplevering en ingebruikname instaan voor ontzorging. En dat voor onderhoud, aanpassingswerken en herstellingen.

Vandenbussche NV - Groendreef 21 - 9880 Aalter - Tel.: 09 325 75 75 info@nvvandenbussche.be - www.nvvandenbussche.be

‘Kan niet’ bestaat niet U bent bouwexpert. Wij zijn specialist in hulpmiddelen voor de zorgsector. En we hebben precies hetzelfde doel: het beste leveren aan al onze klanten. Hoe richten we een ziekenhuis of zorginstelling zó in, dat alles optimaal functioneert voor de cliënten, de medewerkers en alle andere betrokkenen? Daar ligt onze uitdaging en uw uitdaging. Life without limits waarmaken. Daar gaan we voor.

Bel of mail ons gerust voor meer info of een vrijblijvende afspraak.

www.lopital.nl

Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk, Tel +31 (0)13 5239300, Fax +31 (0)13 5239301, E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl

Tekst: Lilian Heijmans | Foto's: Lilian Heijmans, Herman Thijs en EGM

Moeder- en kindcentrum Onze Lieve Vrouwe Gasthuis een uniek concept

Het moeder- en kindcentrum in het Anna Paviljoen van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam is na drie jaar verbouwing een feit. Hiermee zijn de afdelingen Verloskunde, Neonatologie en Kindergeneeskunde op ĂŠĂŠn afdeling samengevoegd. Moeder en kind blijven tijdens hun gehele verblijf in het Anna Paviljoen samen. Een uniek concept in de Nederlandse ziekenhuiswereld. Op 9 april aanstaande wordt het moeder- en kindcentrum officieel geopend. u

BOUWEN AAN DE ZORG | 69

de driekoppige afdelingsleiding van het Anna Paviljoen. “Zo’n tien jaar geleden zijn we al met de eerste visie voor deze verbouwing begonnen”, aldus Spaapen. “Maar in 2008 werden de plannen pas echt concreet.” Haar collega Leegwater vult aan: “Vervolgens hebben we nog heel wat overleg gehad en gaandeweg ontstonden de plannen om zowel Verloskunde als Neonatologie op één afdeling samen te brengen en Kindergeneeskunde op dezelfde etage te huisvesten. Dit heeft als belangrijk voordeel dat moeder en kind altijd bij elkaar blijven als ze in het ziekenhuis worden opgenomen.”

Handige indeling Balie.

Door alle betrokken partijen is veel werk verzet bij dit grootscheepse verbouwingsproject. Bovendien is het uiterste van hun flexibiliteit gevraagd. Het OLVG ligt binnen de ring van Amsterdam en daar was buiten het bestaande ziekenhuis geen ruimte voor nieuwbouw. Hierdoor moesten de drie afdelingen die zich op verschillende verdiepingen van het ziekenhuis bevonden, gefaseerd worden verplaatst naar het Anna Paviljoen op de tweede etage. Onder-

Herman Thijs B.V. is al meer dan 80 jaar expert in het verwezenlijken van bijzondere interieurs.

Doordat wij alle machines en technische knowhow in huis hebben, zijn wij in staat vrijwel elke interieurwens tot leven te brengen.

tussen moesten zowel deze als alle andere afdelingen binnen het ziekenhuis operationeel blijven. Een geweldige uitdaging dus voor zowel het bouwteam als de medewerkers en patiënten van het ziekenhuis.

Eén afdeling “Maar met de inzet van de betrokken partijen is het allemaal prima gelukt”, vertelt Tiba Spaapen. Zij vormt samen met Adri Leegwater en Yvonne Blees

'Gaandeweg ontstonden de plannen om zowel Verloskunde als Neonatologie op één afdeling samen te brengen en Kindergeneeskunde op dezelfde etage te huisvesten'

Spaapen, Blees en Leegwater.

www.herman-thijs.nl

70 | BOUWEN AAN DE ZORG

Dat heeft geresulteerd in een totaal van 53 suites: 22 grote en 18 kleine zorgsuites, evenals 13 neosuites.

In de grote zorgsuites is alle denkbare zorg mogelijk en staat de zorg voor de barende vrouwen voorop.

De kleine zorgsuites zijn met name geschikt voor een zieke moeder met een gezond kind. In de neosuites draait het vooral om de zorg voor het zieke of te vroeg geboren kind, waarbij de ouders voortdurend aanwezig kunnen zijn. Verder zijn er twee tweelingkamers en een speciale neosuite voor drielingen. Voor de verdeling van de suites is samen met EGM architecten een concentrisch model bedacht.

Een uitstekende combinatie

Slaapbank.

Van urgente en kortdurende zorg in het centrum tot langduriger zorg in een rustige omgeving aan de periferie van de afdeling. Omdat premature zuigelingen veel rust nodig hebben, zijn de neosuites zodoende achteraan op alle drie de gangen van de afdeling geplaatst. De grote bevallingssuites liggen juist vooraan op de vleugels, om zo die acute zorg te centreren. Alle ruimtes beschikken over een in hoogte verstelbaar badmeubel, waar een partuskar in weggewerkt is. Daarnaast is er in elke kamer een zitbank die kan worden uitgeschoven tot een slaapbank, zodat beide ouders hier kunnen overnachten.

Privacy en beveiliging Om de ruimte op verschillende manieren te kunnen indelen, bijvoorbeeld als de moeder of het kind wil slapen, zijn de suites op enkele plaatsen voorzien van dubbele gordijnen. Hiermee is de privacy van de gebruikers optimaal gewaarborgd. Ook over de

beveiliging is goed nagedacht. Bij de ingang van het Anna Paviljoen is een centrale balie aangebracht die 24 uur per dag, 7 dagen per week bemenst is. Alle suites beschikken over een codeslot, waarmee alleen de ouders en verpleging naar binnen kunnen.

Aangename verblijf- en werkomgeving Blees vervolgt: “Het unieke aan dit concept is dat niet alleen de afdelingen fysiek bij elkaar zijn gebracht, maar dat nu ook de diverse teams qua werkproces helemaal geïntegreerd samenwerken.” Tot slot hebben EGM architecten en OTH architecten in de gemeenschappelijke ruimtes van het Anna Paviljoen veel aandacht besteed aan een aangename verblijfen werkomgeving. Zo zijn er verscheidene zitnissen, relaxbanken, overlegplekken en leesmeubels gerealiseerd, maar ook aan een speelhuisje en een kinderbioscoop is gedacht. ¡

Voor de vaste meubilering van de kraamafdeling in het Anna Paviljoen is gebruikgemaakt van duurzaam PEFC™-hout. Zelfs het hardplastic dat gemaakt is van papier, is in dit project gecertificeerd. Het mooie is dat de hele vaste inrichting zonder meerprijs is gerealiseerd door interieurbouwer Herman Thijs B.V. uit Tilburg.

Dit bedrijf heeft al tachtig jaar ervaring met het creëren van bijzondere interieurs voor onder meer ziekenhuizen en andere zorginstellingen.

Het bedrijf is gecertificeerd om duurzaam FSC ®en PEFC ™-hout te mogen leveren. De kennis van Herman Thijs B.V. is gebruikt om de meubels in het paviljoen mooi, vakkundig, maar vooral ook ergonomisch verantwoord uit te voeren. Voorbeelden hiervan zijn de bedbank en de hoog/ laag- commode. Een uitstekende combinatie dus van expertise, duurzame materialen en kostenbeheersing.

Belangrijke ontwikkelende rol EGM architecten heeft bij het ontwerp van het Annapaviljoen een belangrijke ontwikkelende rol vervuld. Omdat vanaf het begin naar een volledige integratie van afdelingen werd gestreefd, is samen met de enthousiaste groep gebruikers een intensief ontwerptraject doorlopen. Daarbij zijn nieuwe ontwikkelingen op het gebied van verpleging, kraamzorg en veiligheid meegenomen.

Daarin werd steeds meer de centrale visie helder – moeder en kind altijd bij elkaar. EGM architecten heeft daarin een luisterende, maar tegelijk prikkelende en verbeeldende rol genomen, om die zich ontwikkelende visie te versterken.

Speelhuisje voor de kinderen.

Met schetsen, varianten, ideeën en discussies hebben we ons samen met alle professionals van gynaecologie en kinderverpleegkunde een beeld gevormd van de ultieme zorg voor nieuw leven. In samenwerking met OTH architecten is de warme, vriendelijke en professionele sfeer ontworpen en uitgewerkt. Ouders, medewerkers en bezoekers waarderen de veilige, rustige en huiselijke inrichting.

BOUWEN AAN DE ZORG | 71

Tekst: Anniek Heijst | Foto's: HJK Architecten/ Anniek Heijst

Het Hooge Heem Grootegast

Licht, lucht & liefde In oktober 2014 hebben de bewoners van Het Hooge Heem in het Groningse dorp Grootegast hun intrek genomen in een hagelnieuw onderkomen. Een verzorgingshuis met 66 plaatsen intramurale zorg en 6 KDO-plaatsen, verdeeld over 7.287 m2. Een gebouw waarin daglicht, gezelligheid en een goede maaltijd het tot een veilige en fijne woonplek maken.

72 | BOUWEN AAN DE ZORG

“Het gebouw bestaat uit twee vleugels met elk vier etages waarin het wonen en zorgen is gesitueerd”, vertelt architect Harry Nanninga van HJK Architecten. “De vleugels worden met elkaar verbonden door een centraal deel waarin zich algemene functies bevinden, zoals het restaurant, de recreatieruimte, de kapper en de kantoorruimten. Met op het dak een terras voor de nodige frisse lucht.” Opvallend in het interieur is het alom aanwezige daglicht en de sfeervolle kleuren. Het exterieur kenmerkt zich door de robuuste combinatie van roodbruine Groninger baksteen, glas en Siberisch larikshout.

“Omdat we werken met vides, kan rondgalmend geluid een bron van hinder vormen”, aldus Nanninga.

“Dit hebben we opgelost door enerzijds een knik in de routing aan te brengen in combinatie met nissen.

Anderzijds dempt de akoestische isolatie in het plafond het geluid.”

Leefbaarheid “In 2005 zijn we gestart met het programma van eisen voor nieuwbouw, waarin onze zorgfilosofie het uitgangspunt vormt”, vertelt Herman Kosse, directeur van Het Hooge Heem. “Maar toen kwam de crisis in 2008. Versoberen en minder vierkante meters was het devies.”

De gemeente Grootegast heeft in deze fase haar nek uitgestoken. Kor Dijkstra, voorzitter van de Raad van Toezicht van Het Hooge Heem en burgemeester van de gemeente Grootegast, licht dit toe: “Gemeente

Grootegast hecht buitengewoon aan leefbaarheid binnen de gemeente, specifiek voor de ouderen.

Daarom hebben we als gemeenteraad in 2009 besloten om garant te staan voor het financieringsbedrag. En daarmee kon de bouw doorgaan.”

Helende werking van daglicht Healing enviroment is een populair principe in de zorg, dat ook is toegepast in Het Hooge Heem. Wouter Beck, namens Ascendilex ontwerper van het lichtplan, vertelt dat daglicht de belangrijkste component is van het verlichtingsplan. “En dan met name de optimalisatie van de daglichttoetreding in het gebouw voor het welzijn van de bewoner. In Het Hooge Heem kan het daglicht diep het gebouw binnenkomen.

Daar zorgen de grote glazen gevelelementen, vides met daklichten en ruime gangen voor.”

'In Het Hooge Heem kan het daglicht diep het gebouw binnenkomen.

Daar zorgen de grote glazen gevelelementen, vides met daklichten en ruime gangen voor'

Carin Haan, locatiemanager van Het Hooge Heem, vertelt dat het nu nog te vroeg is om het effect van het daglicht voor de bewoners te duiden. “Maar meer en natuurlijk licht heeft een positieve uitwerking op de sfeer in het huis en het gemoed van de bewoners. Met name de cliënten die aan dementie lijden, reageren positief op het daglicht. Hierdoor veranderen hun gedragspatronen. Ze worden actiever en zijn minder angstig en onrustig.”

Legionella

V.l.n.r: Carin Haan, Eddy Delies, Harry Nanninga, Herman Kosse en Kor Dijkstra.

De hellende dakdelen zijn ingericht als klimaatdak.

Eddy Delies, manager vastgoed: “Het warme water wordt zo door middel van een energiedak voor-

Receptie en entree.

Restaurant met keuken.

verwarmd. De klimaatbeheersing in het gebouw is gebaseerd op een conventioneel systeem met vloerverwarming en het naverwarmen van lucht.

Zo houden we het binnenklimaat aangenaam.

Om legionellabesmetting geen kans te geven, is de warmwatervoorziening gedecentraliseerd. Ook automatisering draagt hieraan bij. Zo spoelen alle toiletten automatisch één keer per 24 uur door. Dat scheelt heel veel preventief doorspoelen van waterleidingen.” Dit alles is bedacht onder begeleiding van een specialist in legionellabeheersing. u

BOUWEN AAN DE ZORG | 73

Exploitatie Kosse geeft aan dat het in de zorgexploitatie niet louter om lage kosten draait. “Integendeel. We willen vooral klantgericht, maar zeker doelmatig werken.

Zo werken we bijvoorbeeld met tien wooneenhe-

den op één centrale huiskamer. Deze verhouding is op een gezonde manier te exploiteren. Ook is deze verhouding voor het verzorgende personeel goed te handelen. In de huiskamers is een kantoortje gemaakt waar de verzorgende het dossier bij kan

FEITEN & CIJFERS OPDRACHTGEVER ZORGVERLENER ARCHITECT BOUWTIJD TOTALE OPPERVLAKTE TERREIN TOTALE OPPERVLAKTE GEBOUW

Stichting Woonzorgcentrum Het Hooge Heem, Grootegast Het Hooge Heem, Grootegast HJK Architecten, Groningen 1 juli 2013 - 1 september 2014 11.256 m2 7.287 m2 (alle verdiepingen, bruto)

CAPACITEIT

· totaal 66 zorgplaatsen intramuraal à 50 m2 · 6 KDO-plaatsen

AANTAL BEDDEN AANTAL HUISKAMERS GROOTKEUKEN CAPACITEIT RESTAURANT

72 4 200 maaltijden per dag 60 plaatsen

TOTALE INVESTERINGSKOSTEN

13.100.000 euro

HJK

architecten

Daklichten met zitjes.

werken, maar gelijktijdig zicht heeft op de hele huiskamer. Dat scheelt één personeelslid per huiskamer.”

De zorgexplotie is te scheiden van de vastgoedexploitatie. “Dat kan omdat het een flexibel gebouw is”, vertelt architect Nanninga. “De appartementen zijn als volwaardige woningen verhuurbaar.” Kosse voegt daaraan toe dat het restaurant een belangrijke sociale functie heeft. “In onze zorgfilosofie gaan goede zorg en goed eten hand in hand. De warme maaltijd is voor veel van onze bewoners het hoogtepunt van de dag. Daarom werken we met een volwaardige keuken waar alles vers wordt bereid. Want ook bij onze bewoners gaat de liefde door de maag.”

Zorgtotaal 2015: veel aandacht voor bouw, projectinrichting en facilities Van 18 tot en met 20 maart vindt in de Jaarbeurs in Utrecht de vakbeurs Zorgtotaal plaats, het grootste platform in de Benelux voor zorgprofessionals. Hier vindt u een compleet aanbod van de nieuwste producten, technieken en diensten voor de intramurale zorg en de thuiszorg. Bouw & Huisvesting, Projectintrichting & Meubilair en Facilities & Services vormen hierbij belangrijke onderdelen van het programma.

Naast een groot exposantenaanbod, is er een uitgebreid inhoudelijk programma vol lezingen, demonstraties en simulaties. Het is bovendien dé plek om te netwerken en te leren hoe andere bedrijven en instellingen probleemoplossend te werk gaan. Zo kunt u bijvoorbeeld sessies bijwonen over energie-efficiënte ziekenhuizen en wordt er een model gepresenteerd dat mogelijk het welzijn van de patiënten kan voorspellen door te kijken naar ontwerpkeuzes van de patiëntenkamer. Maar er is nog veel meer te zien en te doen op de beursvloer, want op de beurs Zorgtotaal staat het complete spectrum van de zorg in de spotlights.

'Ga naar www.zorgtotaal.nl om u te registreren voor een gratis toegangsbadge voor Zorgtotaal en voor meer informatie'

Langer zelfstandig met de juiste hulpmiddelen Het huidige overheidsbeleid streeft ernaar om mensen nog langer zelfstandig thuis te laten wonen.

Dit vereist de nodige aanpassingen in woningen.

Zorgtotaal springt in op deze ontwikkeling met een breed aanbod aan slimme, ingenieuze en ergonomische innovaties. Van tilliften tot aangepast meubilair en kleine hulpmiddelen; alles om mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen laten functioneren en klanten de best mogelijke zorg te kunnen bieden.

Beweeg mee met de decentralisatie De kwaliteit van zorg wordt steeds belangrijker, met name in de context van de huidige decentralisatie en toenemende concurrentie tussen zorginstellingen.

Hoe maakt u het onderscheid? Zorgtotaal biedt u niet alleen de helpende hand met een groot aanbod aan innovatieve (totaal)oplossingen, maar verschaft u ook inzicht in en kennis over bijvoorbeeld de overheveling van de AWBZ-zorg naar gemeenten. u

BOUWEN AAN DE ZORG | 75

ZORGSECTOR

Dé onderhoudsvriendelijke vloer Itec en Moduleo hebben dé vloeroplossing op maat voor de specifieke vereisten en behoeften van uw project in de gezondheidszorg.

Wij richten elke ruimte in met kwaliteitsvloeren die de perfecte balans vinden tussen welzijn, duurzaamheid, onderhoud en comfort.

ITEC en Moduleo worden geproduceerd in de groene productiesite van IVC Group in Avelgem België.

Bezoek ons vrijblijvend op Zorgtotaal - stand 08.F064

www.moduleo.com

www.itecfloors.com

vraag naar onze brochure

Wat zijn de gevolgen voor uw organisatie en u als professional? Hoe kunt u uw cliënt de best mogelijke zorg leveren, terwijl u zich blijft onderscheiden van de concurrentie? Praktische overwegingen als kostenbesparing en efficiëntie worden hierbij niet uit het oog verloren.

Zorg & ICT Tegelijkertijd met Zorgtotaal vindt in de Jaarbeurs de vakbeurs Zorg & ICT plaats, hét kennisplatform voor mensgerichte zorginnovatie. Hier vindt u bijvoorbeeld de laatste toepassingen op het gebied van domotica, eHealth, en oplossingen gericht op infrastructuur en security. Met uw toegangsbadge voor Zorgtotaal heeft u tevens toegang tot Zorg & ICT. Ga naar www.zorgtotaal.nl om u te registreren voor een gratis toegangsbadge voor Zorgtotaal en voor meer informatie. ¡

THEA ROOTER D THEA BLAUTER W

11F0

63

1

2

11E0

002

IE

11F0

59 11 064 E 11E 062 11E 058

001

Z ACAORG DEM

TO4 TO3 TO2 TO1 11F0 42

11 045 F 11 043 F 11 048 E 11E 044

61 11 057 E 11 11E0 064D 11 49 058D 11D 050

003

HAL

R THEANTEJE ORA

11

11F0

11 028G 11G 11G 11G 11 11 026 024 02 01 G G 11G 11 0 8 016 01 4 012G

34

11F0

20

11F0

35

11E0

34

11E0

11 016 F

20

11 013 E 11 009 E 11 012 E 11 008 E

11G 011 11 010 F

10 068G

11 001 F

10 066G

10 062G

11 002 F

10 060G

10 056G

10 068 F

10 052G

10 064G

HAL

Ople idin pleingen

EPD

EC

10

D are 11 na 006 E 10F0 034 11D 10 40 11 061 064 F 004 E 11C0 10 60 11 10 005 10F0 068 E 055 F 052C 26 11D 11C0 11 10 10 10 D 50 004 010 054 E 048 E 064 E 11C0 10 10 34 016 F 11 11 065 E 059C 057C 10 10E0 10 11 014 F 26 10 053 E 11 047C 11 10E0 020 E 058B 47 045C 11C0 10D 11B0 10 10 10E0 10 052 10 10 11B0 65 11B 11B0 014 E 016 E 39 012 E 40 055 11B 11 34 048D 10E0 11 053 05 B 11 10D 27 10D 004C 065 1 04 B11 10 04 11 E 9 B 0 B020 010 047 10D 10E0 10D 028 11B0 063 10C0 21 11 45 11 54 10 014B 11B Do 11B0 10C0 041A 11A0 10D 10D moti 009D 37 010 10C0 40 11A 018 014 ca 10C06564 42 038 11A plein 036 10C0 10C0 11B0 67 32 11 27 11 10B0 10 039A 11A 015B 11B 63 10C0 055C 10C 037 11A 10B0 22 013 051 10C 65 11 035 10 047 10B0 014A 11 041C 10B0 56 Orga 012A 10B0 67 10 Inno nisa 09 50 10B 029C 10 07F1 10A0 10B vatie 120D 07 tieC 046 10 10 34 64 02 05 B0 145 F S 07F1 7 e 5 L B tart-u 30 oung n VIP 10 10 10C 28 07F 10B 10B 033 062A 053B 10B e p 01 12 10 10 07 5 02 4 035 051 10 07 10 013C 031B 8 120 F B043 146 E 060A 10A 10 10 07F1 10 07 058 04 A 10 09 016B 10 12 010B 10A 140 E 032A 120C 8 0410A 10 09D 012B 07E1 10 022 090 6 04 A 07 28 030A 10 4 10 07F0 145 E 10 09D 055A10 02 B 94 07 09C0 066 001B A053 eHea 10A 1 98 07E1 090 F 07F 10 09 s 10 10 02 ta B B lt 10 09 086 B 015 10B A047 0 Adv rtup h 120 07 09D 10 090C 10 011 iesp 056 080 F 07 squa 01108A 10A017 041A 07 07D 09D 002B 09 lein 07N 09 130 10A 016 10A re 074 F 146D 09B 07E0 046D 09D A08 10B 072C 069 10A 01 10 03 96 12 09 07 04 09 0 09 A 1 1 00 B102 F070 07 4 04 D 008 07N D05 07F0 025 10A10 09 10 3 A07 7 021 124D 07 0 85 09 068C 07 017A10A10 004A 09B0 07F0 D11 09 091C A02N 015 07 96 8 09C0 09 60 07 07 030D 09D 07E0 013A10A10 135D 07 58 052C 140C F052 07D 86 011 022 09D 07E0 07 09 106 A04N 009A 07 07 09 74 018 09D 09 07 A01N 090B 07 099 E 07 134C 1207C 016 120A 10 A06N 09C0 09B0 07 07 091 F 07 5 012D 09D 07F0 001A 68 46 07 146C 09A1 093 E 07 A03N 40 07N 010 064 E 07E 07D 124C 07 08 055 F 07 A05 07F0 09 070 098 07 118C 07 051 F 24 060B 09B 07 09C0 092D 084D 09B0 07 07 07 060 E 056 07 18 09D 91 07 145C 139C 07D 020 F 07F 09 07F0 011 054 E 07 09B0 074 071 E 07C1 016 07F 121A 41 07 09B0 42 050 E 09 014 07F 29 E030 69 09C0 002D 010 09 09 07 07 07 10 07 07 09A0 07E0 034B 029C 146B 021 F 07F 038 E 134B 07B 60 09 59 066D 07 07 01 07 A 07 09B Thea B118 E032 7 09 130 07B E049 056 C074 09A0 07F0 028B te 128 09B0 52 049 0409B 07 11 r 07 E0 1 Voed 16 E035 5 20 08F1 09B 07E0 ing & 07E0 03 07E 09 04 09 31 1 03 B 09 10 A046 004 07C0 07A1 Hosp 09A0 08 7 03 B 07 50 36 09 07C0 61 096 F 07 itatl 09 125B 1 040A 09 85 025 E 024A 09B ity Thea A032 07E0 07 07A122 019 09A0 Thea 07B0 19 126A SKIL 45 0309A Croe ter 6 08E1 07C0 86 07A1 07B0 9 02 LSLA 07A1 seza 54 Faciliter 9 80 07B 10 09A 35 07 B al ti 08F0 08F0 03 07 e 07 A s 5 4 09 64 91 131 07A & Se 07 063C 002A 08F 07A0 127 07A 07 067C 07 rv 07 07 D C0 ic 07 88 C034 125 12 A es 22 015 07 07 The 052 05080 F 057C 07C T D01 07 1 1107A 07 09 066B 09A0 ater 053 hea 1 08F0 08 5 11 A 021A 07 007D ter 5 8 071 F 0608F 07B0 1 08D Proje48 07A0 07 7 08 50 Diabe 07C0 104 08 07 07 74 062B ctin tes Theate 061 F 16 07C 097 E 004C 071B & Thea ri 08 r 01 M ch 07A0 4 Verp E066 2 07C0 eub 08 08 07B 89 Won ter 3 06 legin 08 ilair ting 07 060 E 096D 08 dzorg The 07 082D 070A 063 g 07 08 055 F 08F a Ontw 081A 07 08 056A 07A 076D 08D 053 07A0 062A Dem ter 2 07C0 108C 08 erp: 75 072 050 15 enti 033 F 08C0 Stud 07A0 08E0 e 96 08D 38 71 io Bra 060 07 08 A0 07 m Ba 57 07A07 034 E 014B 055 m© 08C0 08E0 040A 07B0 74 37 06 08E 07A 07A 03 08 08 3 D06 D03 020 07A 07 0007A 001 08 08 07A0 1 8 08B0 014 01 A 07 6 07 070C 112B 08 39 07A 98 A0 2 00 A 034D 035 07A07 08 8 07A0 03 031 08 060C 07 027A 07A 05 07VP 090B 023 07 010A 07A0 08 09 08C0 A017 07 030D 44 07VP 08B0 07VP 08D 08B 07A 07A 11 70 07V 10 03 10 00 01 9 5 9 1 P08 07V 08 07VP 08 P07 12 114A 066B 08 08 08A0 Situa 060B 08 100A 94 046B tie p 08 07 B er 24 08A0 Bou Theater 08 08 85 08 9 w& janu 044B 08 093A 07VP 082A Verp Huis 7 07VP B a 08A0 ri 04 06 2 08 13 08 0 vesti legin 68 015.

08 A091 B 08 078A ng Wijzi 07VP gsca 063B 059 08 07VP 05 051B 08 14 ging rrou 054A sel 08 en o 08A0 08A0 055A 08 08 nder 58 75 08A 045B 08 046A voorb 069 050A 07 08A0 07VP ehou 08A P15V 07 04 59 d.

044 P16V 08A0 07VP 08 49 03 032A 08 07 P01V 07V 041A P02

THEA GROTEER N

004

11D

EPD

/ECD

DOM

OTIC A

ENT R WES EE T

ENT

HAL

VOE D

ING

REE

7

&H

OSP ITA

P COMATIENT FOR T

HUL

LITY

PMID

DEL

EN &

eHE

ALTH

FACIL IT

IES &

P HANATIENT DLIN G

REV ALID ATIE

SER V

ICES

P COMATIENT FOR T

VOE D

ING

ENT

REE

&H

OSP ITA

LITY

Domotica area

HAL

P HANATIENT DLIN G

PRO

VER

JECT IN

PLEG

e-Health area EPD/ECD

ING

KLE

DING

Cafetaria Toiletten

TING

&M

9

EUB

ILAIR

LINN

EN

BOU

W&

Informatiepunt Garderobe

#ztt15 #zict15

RICH

HAL

HUIS VES TING

ENT

REE

ENT R OOS EE T

8

BOUWEN AAN DE ZORG | 77

18 - 20 maart 2015 Jaarbeurs Utrecht

Compleet in zorg!

GRATIS TOEGANG? Ga naar zorgtotaal.nl voeding • facilitair • inrichting •

verpleging • hulpmiddelen • domotica •

#ztt15

Maak er iets moois van!

Welkom bij Lensen!

Een projectinrichter die verder denkt bij het inrichten van uw interieur.

Wij brengen beleving. Onze filosofie is niet voor niets Surrounds You. Wij zien u graag op Zorgtotaal 2015: Hal 8 / Stand 08.C044

Gordijnen verdienen Goelst De hoogwaardige gordijnrailsystemen van Goelst zijn op veel plekken in de zorg terug te vinden. Goelst levert onder andere separatierails, doucherails, raamrails en schilderijrails van de hoogste kwaliteit aluminium.

Goelst denkt altijd mee vanuit specifieke behoeften in de zorg. Zo heeft het bedrijf inmiddels ook een speciale kinderlijn: KidsRail. Dit zijn rails in allerlei kleuren voor gebruik op kinderafdelingen.

Maatwerk is de kracht van Goelst; het vakmatig buigen van rails al jarenlang een echte specialiteit.

Ook speciale opties en elektrische bediening behoren tot de mogelijkheden.

'Kom vrijblijvend kennismaken op de beurs Zorgtotaal in Utrecht. Goelst is te vinden in stand 09.C058' Kostenbesparing met ophangsystemen van STAS Ophangsystemen in de zorg een overbodige luxe?

Daar denkt STAS anders over. In zorginstellingen worden wanden volop gebruikt voor het ophangen van schilderijen, mededelingen, plattegronden, klokken, prikborden, kapstokken, tekeningen et cetera.

Met de multifunctionele ophangsystemen van STAS blijven wanden onbeschadigd, ongeacht het aantal keer dat wandobjecten worden verwisseld, verplaatst of vernieuwd. Ophangsystemen zijn bovendien gebruiks- en onderhoudsvriendelijk. Een relatief kleine investering resulteert daardoor in fikse kostenbesparing en sluit aan bij duurzaam gebouwbeheer.

Onze ervaren medewerkers vertellen u graag over de voordelen van STAS-producten in stand 09.D057 van de beurs Zorgtotaal te Utrecht. ยก

BOUWEN AAN DE ZORG | 79

AfvAlscheiding

vAn werkplek tot buitenplAAts Wij bieden u de nodige kennis en producten om de afvalstroom in goede banen te leiden.

Afvalscheidingsplan (voor Fontys Hogeschool Eindhoven)

Afvalscheidingssystemen (voor het Fundashon Mariadal Ziekenhuis)

Rolcontainers met trekstangsysteem en streeploze wielen (voor MUMC)

Semi-ondergrondse afvalcontainer (voor Cello Zorggroep)

Naast ons standaard assortiment helpen wij u graag met het vinden van een oplossing op maat.

U bent van harte welkom op onze stand 07.D015 tijdens Zorgtotaal!

Engels Logistiek BV (NL)

Tel. +31 (0)40 26 29 222 - contact@engels.eu

Engels Logistics NV (BE)

Tel. +32 (0)11 81 50 50

- post@engels.eu

Uw railsystemen, onze zorg Goelst en STAS: uw partners voor gordijnrails & ophangsystemen in de zorg Bezoek onze stands (09.D057 & 09.C058) op de Zorgtotaal in de Jaarbeurs te Utrecht van 18 t/m 20 maart 2015 | www.goelst.nl | www.stasprojecten.nl

ons o e k ot a a l z e B orgt nnis op Z aak ke .0’, 2 e n m ‘Ti l l e n 0 96 C t 8 e m ndnr. 0 sta

‘Kan niet’ bestaat niet Door constant met u mee te denken, kunnen onze producten perfect worden geïntegreerd in uw werkwijze en uw zorgvoorziening. Bent u op zoek naar hulpmiddelen die uw werk echt lichter, gezonder en prettiger maken? Kies dan voor Lopital!

Bel of mail ons gerust voor meer info of een vrijblijvende afspraak.

www.lopital.nl Lopital Nederland B.V. Laarakkerweg 9, 5061 JR Oisterwijk Tel +31 (0)13 5239300, Fax +31 (0)13 5239301 E-mail info@lopital.nl, www.lopital.nl

Rolcontainers voor de zorg Engels Logistiek BV levert een breed assortiment rolcontainers die in diverse kleuren uit voorraad leverbaar zijn.

Daarnaast levert Engels, met name in de zorgsector, rolcontainers die specifiek op de wensen en eisen van de gebruiker en de branche zijn afgestemd.

De levering van nieuwe rolcontainers aan het MUMC, voorheen het Academisch ziekenhuis Maastricht, is daar een voorbeeld van.

Lage onderhoudskosten Zo is de container bevestigd op een volledig gegalvaniseerd stalen frame, waar de kogelgelagerde, streeploze wielen en het trekstangsysteem aan zijn bevestigd. Op deze manier komen er tijdens het rijden geen (trek)krachten op de kunststof romp van de container, wat de levensduur aanzienlijk verlengt.

Het intensieve gebruik van elektrotrekkers over binnen- en buitenterrein in combinatie met de eisen voor hygiëne- en arbeidsomstandigheden, is de aanleiding geweest voor het zoeken naar een robuuste weers- en wasbestendige, stille en lichtlopende container. Door goed te luisteren naar de wensen van het logistieke en verplegende personeel, is men in samenwerking met de technische dienst tot een ontwerp gekomen dat aan alle eisen voldoet.

'Door goed te luisteren naar de wensen van het logistieke en verplegende personeel, is men tot een ontwerp gekomen dat aan alle eisen voldoet' De lage onderhoudskosten leveren een forse kostenbesparing op en bovenal een beter visitekaartje voor het ziekenhuis.

Graag informeren wij u over de specificaties en mogelijkheden, zodat ook uw zorginstelling klaar is voor de toekomst. ¡

Meubilair voor Levenskwaliteit

wissner-bosserhoff Nederland B.V. is een 100% dochteronderneming van de LINET Group SE; de grootste Europese producent van onder andere bedden en AD-matrassen en leverancier van oplossingen voor verpleegkamers in zieken- en verpleeghuizen.

Het doel van de LINET Group SE is om “an object of desire and not just choice” te zijn; de klant voelt zich bevestigd in zijn keuze door onze unieke en innovatieve oplossingen en onze uitstekende service waarmee we een optimaal resultaat bewerkstelligen.

Twee merken onder één naam

De LINET Group SE verenigt twee sterke merken: • In de ziekenhuizen vertegenwoordigt de groep geavanceerde bedden en AD-systemen en aanverwante oplossingen van LINET, een bedrijf dat is opgericht in 1991 • In zorginstellingen zorgt wissner-bosserhoff al sinds 1952 voor functionele verpleegbedden met een esthetische vormgeving voor zorgprofessionals en hun cliënten De constructie en het design van alle producten spelen een actieve rol in het verminderen van het risico op decubitus, vallen, letsel of nosocomiale infecties.

A ART 1 8 -2 0 M U T REC H T S R U E B JA A R -S TA N D C 0 9 8 HAL 9

wissner-bosserhoff Nederland B.V. | Amstelwijckweg 2 | 3316 BB Dordrecht Tel.: +31 (0)78-652-1850 | Fax: - 1855 | e-mail: sales@wi-bo.eu | www.wi-bo.com wiboNL_AD_197x61mm_Zorgtotaal_2015.indd 1

03.02.15 15:40 | BOUWEN AAN DE ZORG 81

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Foto's: James van Leuven, Martijn van den Bouwhuijsen en André van de Ven

KORTE LIJNEN TUSSEN BOUWTEAMLEDEN BORGEN KWALITEIT EN EFFICIENCY

VERNIEUWD ZORGCENTRUM SINT JORIS BIEDT VRIJHEID IN BESCHERMDE OMGEVING

De nieuwe hoofdlocatie van Joris Zorg in Oirschot biedt zoveel mogelijk bewegingsvrijheid in een beschermde context. Met de renovatie en nieuwbouw anticipeert de zorginstelling op de groeiende vraag naar verpleging in een kleinschalige setting. Het ontwerp wordt breed gedragen door de vele manieren van inspraak van de mensen op de werkvloer, bewoners en familie. Dit resulteerde bijvoorbeeld in de toevoeging van koeling in het gebouw. Korte lijnen tussen de architect, de aannemer en de zorginstelling kwamen de kwaliteit en efficiency van het bouwproject ten goede.

Vanwege de groeiende verpleegzorgvraag - door de vergrijzende bevolking - is zorgcomplex Sint Joris gereorganiseerd en uitgebreid. Kern van de vernieuwbouw in Oirschot is het entreevolume met leefplein. Hier bevinden zich bijvoorbeeld een kapsalon en een restaurant met grote televisie en biljart. Door het houtgebruik in de vloer en de kolom- en wandafbouw wordt een 'bruin café'-sfeer gecreëerd. Vele raampartijen en doorkijkjes geven de centrale ruimte een open karakter. Vanuit het restaurant kijken aanwezigen uit op de nieuwe binnentuin, die is ontworpen door studenten van de HAS uit 's-Hertogenbosch.

Projectarchitect André van de Ven en bestuurder Arnold Vosters (Joris Zorg).

82 | BOUWEN AAN DE ZORG

“We investeerden in de bewegingsvrijheid van onze cliënten”, zegt bestuurder Arnold Vosters namens Joris Zorg. “Ons vernieuwde zorgcentrum is open en gastvrij. Waar bijvoorbeeld vroeger vaste tijden waren voor het eten en drinken, kunnen cliënten, familieleden en buurtbewoners nu tus-

'De gerenoveerde en nieuwe ruimtes van Joris Zorg in Oirschot worden met klimaatplafonds verwarmd, gekoeld en geventileerd'

Kern van de vernieuwbouw is het nieuwe entreegebouw met leefplein.

sen 8.00 en 21.00 uur kiezen wat en wanneer ze consumeren. Onze maaltijden worden gemaakt van streekproducten en ter plaatse uitgeserveerd of bezorgd bij mensen thuis. De centrale ruimte nodigt uit tot ontmoeting en verenigingsactiviteiten.”

Beschermde woonomgeving De psychogeriatrische cliënten leven sinds de oplevering in groepen van acht samen en delen een woonkamer. Voorheen was de groepsgrootte zestien. Iedere cliënt heeft in dit gedeelte een eigen slaapkamer en sanitaire ruimte. De somatische cliënten hebben een geheel eigen appartement.

“De gerenoveerde en nieuwe ruimtes van Joris Zorg in Oirschot worden met klimaatplafonds verwarmd, gekoeld en geventileerd”, vertelt projectarchitect André van de Ven, die ook de directie op het project voerde. Op voorspraak van de bewoners werd koeling toegevoegd in het ontwerp, om extreem hete dagen gerieflijk door te komen. De nieuwe klimaattechniek zorgt niet alleen voor meer comfort, maar is door het gebruik van warmte en koude uit de grond ook energiezuiniger dan de oude techniek. Het gebouw is daarnaast voorzien van een dwaaldetectiesysteem om mensen met dementie zoveel mogelijk tegen zichzelf te beschermen. Ook is de brandcompartimentering per kamer geregeld, om deze kwetsbare groep extra veiligheid te bieden.”

De hoofdlocatie van Joris Zorg in Oirschot is gerenoveerd en uitgebreid.

In gebruik blijven Het project is gefaseerd uitgevoerd om de bouwhinder en het aantal verhuisbewegingen te beperken. Enkele cliënten zijn tijdelijk elders op het terrein gehuisvest. De bouwwerkzaamheden begonnen bijvoorbeeld niet te vroeg in de ochtend en eindigden 's avonds bijtijds. u

Bouwgroep Moonen begon in mei 2013 met de nieuwbouw.

BOUWEN AAN DE ZORG | 83

foto: James van Leuven

We zien er naar uit met U te mogen samenwerken

vandevenarchitecten.nl

Hier wordt duurzaam gewerkt aan een aangenaam klimaat.

Het adviseren over en ontwerpen, leveren en beheren van eďŹƒciĂŤnte, duurzame totaaloplossingen voor de professionele keukeninrichting Scottweg 10 - 4462 GS Goes telefoon +31 (0)113 34 39 10 - info@moeleker.nl

WWW.MOELEKER.NL

Duurzaam betekent dat we continu zoeken naar de beste oplossing. Met maximaal comfort voor de eindgebruiker, energiezuinig en met gebruikmaking van innovatieve techniek.

Laat u vrijblijvend informeren via onze vernieuwde website op vangalen.com

‘Op voorspraak van de bewoners werd koeling toegevoegd in het ontwerp' “Begin april 2013 stak Bouwgroep Moonen de eerste schop in de grond”, zegt Vosters. “Eerst werd begonnen met de nieuwbouw aan de Doctor van Wamelstraat. Zo kon het zorgcomplex in gebruik blijven. Drie verdiepingen werden ingedeeld in separate wooneenheden en aan de Jorisstraat is een geheel nieuwe entreevleugel gebouwd. Vervolgens begon de renovatie van het bestaande vastgoed.”

Ook Van de Ven is positief over het verloop van het project. “Bijzonder was de interesse van diverse bewoners in het project. Sommigen namen een stoeltje mee en gingen kijken naar de voortgang van de bouw”, zegt hij. “Het project is in december 2014 opgeleverd, inclusief een compleet nieuw buitenterrein. Het werk verliep voortvarend door de korte lijnen met de aannemer en hoofd bedrijfsvoering van Joris Zorg. De inzet van Gerard van den Tillaart van Joris Zorg was bijvoorbeeld bijzonder groot. Door de pragmatische houding van het hele ontwerp- en bouwteam, kunnen we terugkijken op een geslaagd project.” ¡

Het nieuwe zorgcentrum is in december 2014 opgeleverd.

Dubbel halfsteensverband in metselwerk.

Gastvrijheid centraal in nieuw restaurant met grand café

FEITEN & CIJFERS ZORGVERLENER ARCHITECT AANNEMER BOUWMANAGEMENT CONSTRUCTEUR E-INSTALLATIES W-INSTALLATIES/ KLIMAATBEHEERSING/SANITAIR VAST INTERIEUR KEUKENS LOS MEUBILAIR/STOELEN/ TAFELS/BANKEN/GORDIJNEN VLOER/GORDIJNEN VLOEREN GROOTKEUKEN/RESTAURANT

Joris Zorg, Oirschot André van de Ven Architecten BV, Oirschot Bouwgroep Moonen André van de Ven Architecten BV, Oirschot Tielemans, 's-Hertogenbosch Mansveld, Eindhoven

BOUWTIJD OPLEVERING TOTALE BOUWKOSTEN

20 maanden, mei 2013 - december 2014 december 2014 14 miljoen euro, inclusief btw

AANTAL BEDDEN AANTAL HUISKAMERS RESTAURANT

141 pg 4, somatiek 5 140 plaatsen

Snoeks, Valkenswaard Van Diessen Treuren montage, Vlijmen Thereca, Hasselt Spaan Frunt Moeleker, Goes

Het vernieuwde complex van Joris Zorg in Oirschot kreeg een bijzonder grand café en restaurant. Moeleker is verantwoordelijk voor het ontwerp en de inrichting. De onderaannemer uit Goes adviseert, ontwerpt, levert en beheert efficiënte, duurzame totaaloplossingen voor de professionele keukeninrichting. Moeleker beheert ook al twintig jaar de bestaande keuken in Oirschot, die het bedrijf zelf bouwde. Ook het oude restaurant was van de hand van Moeleker.

Gastvrijheid stond centraal in het ontwerp van de nieuwe horecavoorziening van Joris Zorg.

Aanwezigen worden bediend door gastvrouwen, die het eten (laten) serveren. In een huiselijke setting kunnen cliënten, familieleden en buurtbewoners genieten van een hapje, drankje of complete maaltijd. Waar bewoners vroeger ruim van tevoren moesten kiezen wat ze wilden eten, kan nu ter plaatse worden gekozen. De keukens zijn compleet en modern, zodat snel ingespeeld kan worden op individuele wensen.

Het restaurant en grand café nodigen uit om gezellig mee te eten.

BOUWEN AAN DE ZORG | 85

Tekst: Jan-Kees Verschuure Foto’s: Ronald Schlundt Bodien / EGM architecten

Nieuwbouw Erasmus MC gaat volgende fase in met ingebruikname SEH

Een stadsgerichte Spoedeisende Hulp met topreferente zorg Het Erasmus MC, dat tot 2017 grootscheeps wordt verbouwd, is een van de academische ziekenhuizen in het centrum van een grote stad. Met de nieuwbouw wordt de band met het Rotterdamse stadshart nog verder versterkt, onder meer met een stadsgerichte hoofdentree en – sinds oktober 2014 – een nieuwe Spoedeisende Hulp aan de stadszijde. De ingang van de nieuwe afdeling is op straatniveau gesitueerd, tussen de entree aan de Wytemaweg en de toekomstige hoofdingang.

“Dankzij de uitgekiende logistiek en menselijke maat heerst hier rust, zowel voor patiënt als medewerker.”

De nieuwe Spoedeisende Hulp (SEH) van het Erasmus MC biedt meer logistieke voordelen dan een goede externe bereikbaarheid. De afdeling ligt precies tussen de verpleegafdelingen van het Erasmus MC en die van het Sophia Kinderziekenhuis in. De afdelingen Spoedeisende Hulp volwassenen en Acute Hulp kinderen werken sinds oktober 2014 op één locatie samen. “Wij bouwen op gestructureerde wijze gefaseerd aan een

nieuw Erasmus MC; dat houdt in dat afdelingen uit bestaande gebouwen al in de nieuwbouw zijn ondergebracht, waardoor sloop c.q. nieuwbouw op de betreffende locaties volgens schema kan plaatsvinden”, vertelt projectsecretaris Nieuwbouw Liesbeth van Heel. “Het casco voor de nieuwe Spoedeisende Hulp was al een tijdje gereed en eerst in gebruik voor de ‘in-huis-operatie’ van de laboratoria. Wij zitten met de SEH sinds begin

Ruimtelijkheid, uitgekiende logistiek en menselijke maat zorgen voor stressreductie in de wachtruimte.

86 | BOUWEN AAN DE ZORG

oktober definitief in het hart van de nieuwbouw, met goede horizontale en verticale verbindingen tussen alle delen van het nieuwe en het bestaande ziekenhuis.”

Integratie acute zorg In de eindsituatie van de nieuwbouw is sprake van een verregaande integratie van de acute zorg. In 2017 wordt direct boven de SEH het

Multifunctionele balie, met dagelijkse werkplekken respectievelijk als uitvalsbasis voor het crisisteam tijdens rampen.

nieuwe OK-centrum in gebruik genomen, evenals de interventieradiologie en de IC, die aan dezelfde directe liftverbinding liggen. Nu al heeft de traumahelikopter, die op het bestaande helidek landt, een directe brug- en liftverbinding met de Spoedeisende Hulp. Naast de ingebruikname van de SEH wordt een belangrijke stap gezet met de scheiding van de ambulancerouting voor acute en electieve zorg, waardoor de drukte in de am-

Centraal gelegen daglichtrijke atrium met groenvoorziening.

bulancesluis sterk vermindert. “De logistiek staat als een huis”, zegt architect-partner Willemineke Hammer van EGM architecten. “Het nieuwbouwprogramma loopt op schema, en mede dankzij de tijdige deelopleveringen kan de backbone van de acute zorg – met uiteraard de SEH – al grotendeels functioneren. Het casco van de nieuwe afdeling moest uiteraard wel tijdig gereed zijn, omdat deze zich bevindt op de lagere verdiepin-

gen van het in januari 2013 in gebruik genomen bouwdeel Oost. Hierdoor kon veel aandacht worden besteed aan een goede afstemming en inrichting van de SEH.”

Topreferente taken De Spoedeisende Hulp van het Erasmus MC wordt immers intensief gebruikt. “Wij behandelen circa 30.000 patiënten op jaarbasis”, vervolgt Jos de Bruijn, die als unithoofd Spoedeisende Hulp direct betrokken was bij de overgang naar de nieuwe locatie. “Naast de dagelijkse spoedzorg heeft het Erasmus MC topreferente taken in het kader van (chemische) rampenbestrijding en de behandeling van besmettelijke ziekten. Bij de nieuwe SEH is bijvoorbeeld ook een tandartsenspoedpost gevestigd. u

Traumakamer.

BOUWEN AAN DE ZORG | 87

Uniforme behandelkamers en de gecombineerde balie voor de volwassenen en kinderen bieden flexibiliteit en rust.

Begrijpelijkerwijze was veel aandacht nodig voor dedicated ruimtes en de bijbehorende routing.

Daarbij ging het testen, verhuizen en het integreren van teams gepaard met een drukke dagelijkse praktijk. Aan de andere kant: op de Spoedeisende Hulp is men gewend te improviseren. De inhuizing is dan ook soepel verlopen. De goede ligging in het gebouw zorgt meteen voor een boost; veel heeft ook te maken met de uitstraling: de nieuwe locatie is veel ruimtelijker.

Dankzij de uitgekiende logistiek en de menselijke maat van de architectuur van EGM heerst hier rust, zowel voor de patiënt en diens begeleider, als de

medewerker. Incidenten hebben zich sinds de ingebruikname van de nieuwe wachtruimte nog niet voorgedaan.”

Scheiding kind en volwassene De menselijke maat staat centraal in het vernieuwde Erasmus MC. “De Spoedeisende Hulp, waarin alles wat een ziekenhuis doet samenkomt, is daarop zeker geen uitzondering”, zegt Hammer. “Er is zicht op het daglichtrijke interne atrium met groenvoorziening en de skyceiling (lichtkap; red.) zorgt in de centrale wachtruimte voor extra daglicht. En we passen afdelingsgericht maatwerk toe in de kleurstelling en inrichting.” Een prikkelarme omgeving

heeft prioriteit in de Spoedeisende Hulp, net als een fysieke scheiding tussen zorgverlening en kantoorvoorzieningen. Daarnaast zijn er aparte wachtruimten gecreëerd voor volwassenen en kinderen. De Bruijn: “De gescheiden opzet zorgt er in de dagelijkse praktijk voor dat kinderen zijn afgeschermd van de hectiek van de volwassen spoedzorg. De ruimtelijke invulling is wel flexibel gehouden in het kader van calamiteiten, ook omdat we te maken hebben met de genoemde topreferente taken. De behandelplekken zijn daarom indien nodig inwisselbaar.” Van Heel vult aan: “Met de ingebruikname van de nieuwe afdeling Spoedeisende Hulp maken wij een forse stap richting eindoplevering.” ¡

FEITEN & CIJFERS PROJECT Nieuwbouw Erasmus MC, Rotterdam OPDRACHTGEVER Erasmus MC, Rotterdam ARCHITECT EGM architecten, Dordrecht AANNEMER Bouwcombinatie Nieuwbouw Erasmus MC (BAM Utiliteitsbouw BV - Grote Projecten & Ballast Nedam Bouw & Ontwikkeling – Speciale Projecten) INGEBRUIKNAME SEH oktober 2014 PROGRAMMA SEH 3.200 m² (onder andere 22 behandelkamers, 4 beddenkamers en 3 traumakamers) Goede bereikbaarheid naast de toekomstige hoofdentree.

88 | BOUWEN AAN DE ZORG

Thema klimaatbeheer en installatie

Een gezond binnenklimaat Uit een onderzoek van enkele jaren geleden kwam naar voren dat de zorgsector elk jaar meer dan honderd miljoen euro kan besparen op energie, onder meer door het toepassen van duurzame klimaatbeheersingsinstallaties en systeemoptimalisaties. Het binnenklimaat heeft in de zorg namelijk lange tijd te weinig aandacht gekregen. Tijden veranderen, gelukkig. Ook in de klimaatbeheer-

sing. Temperatuur en luchtvochtigheid spelen immers een belangrijke rol in het welbevinden van patiënten. Waar voorheen werd gekozen voor een standaard luchtbehandelingskast en cv-installatie, gaat men ook in de zorg steeds meer over op duurzame oplossingen, zoals een warmte- en koudeopslag (WKO-installatie) in combinatie met vloerverwarming en/of koeling. Een grotere

zorginstelling, zoals een ziekenhuis met veel verschillende afdelingen, vraagt bovendien om maatwerkinstallaties. Want niet iedere ruimte heeft dezelfde klimaatbehoefte. Een gemeenschappelijke ruimte in een zorginstelling verlangt een ander klimaat dan een operatiekamer, waar complexe technische oplossingen worden gevraagd met steriele lucht.

Installaties in een ziekenhuis, een secure operatie Van Galen Klimaattechniek is al tientallen jaren een betrouwbare partner met meerwaarde voor diverse zorginstellingen in Nederland. Van Galen realiseert op dit moment onder andere de gefaseerde nieuwbouw van 16 operatiekamers bij het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam en 21 operatiekamers bij het Universitair Medisch Centrum in Utrecht (UMC).

Sander Oosterbeek, projectleider bij Van Galen Klimaattechniek: “De OK-projecten bij het AMC en UMC zijn twee transformatieprojecten, waarbij de laatste technieken en innovaties worden geïmplementeerd.

Deze zijn van groot belang voor de continuïteit van de ziekenhuizen, om de huidige hoogwaardige zorg te blijven leveren. Hier dragen de kwalitatief hoogstaande installaties, die voldoen aan de laatste eisen en richtlijnen, absoluut aan bij.” De realisatie van deze projecten ‘in het hart’ van genoemde ziekenhuizen is een secure operatie. Ingrepen in de installaties moeten worden uitgevoerd met minimale overlast voor de volledig operationele omgeving en zonder onverwachte verstoring van de primaire processen.

De ruimte achter wanden, in plafonds en technische ruimten wordt optimaal benut en ingedeeld, zodat er een perfecte balans ontstaat tussen de beschikbare ruimte en de toegankelijkheid van de techniek voor de beheerorganisatie.

Aan het begin van het bouwproces wordt alles direct afgestemd met derden, zoals leveranciers van medische apparatuur en multimedia. Dit maakt een optimale integratie mogelijk, doordat hun werkzaamheden en leveringen verwerkt kunnen worden in de planning voor een perfect eindresultaat. ¡

De techniek achter het plafond; het laminaire plenum. Sander Oosterbeek: "Door veel aandacht te schenken aan de engineering, ontstaat optimale ruimte voor beheer en onderhoud."

BOUWEN AAN DE ZORG | 89

UNIEK IN DEURSLUITTECHNIEK Al meer dan 80 jaren lang

ALS LENGTE ER WEL TOE DOET, KOMT U MET ONZE NIEUWE DEURVASTZETTER ZE-160, BESLIST NIET TE KORT

DICTATOR deurvastzetter ZE-160 met een slag van maar liefst

16 cm !

Voor het vastzetten van bijvoorbeeld openslaande (terras-) deuren

 Compact design  Voetbediend  Eenvoudige montage  Verzonken bevestigingsgaten, torx schroeven  Verende constructie in de voet, hierdoor staat

de deur ook bij oneffen- of gladde vloeren altijd goed vast.

16 cm

Deze noviteit is ook te bewonderen en uit te proberen tijdens de Bouwbeurs 2015 op onze stand 10.A030 DICTATOR Productie B.V. Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E-mail: info@dictator.nl of bezoek onze website: www.dictator.nl

Thema klimaatbeheer en installatie Een gezonde woon- en werkomgeving Energiezuinigheid en een verlaging van het E-peil staan vandaag de dag centraal bij het bouwen en verbouwen. Denk niet alleen aan energiebesparing, maar ook aan het ontwerp van een gezonde en comfortabele omgeving voor patiënten, bezoekers en personeel. Houd daarom rekening met een goede luchtkwaliteit, een aangename temperatuur en een gecontroleerde lichtinval in de woning.

Bouwen betekent niet alleen isoleren, maar ook ventileren. Anders krijg je onvermijdelijk te maken met vochtigheid, schimmels en ziektes. Vraaggestuurde ventilatiesystemen zorgen door de toevoer van verse lucht en de afvoer van vervuilde lucht in elke ruimte voor een goede luchtkwaliteit. Intensieve ventilatie garandeert naast gezonde lucht vooral ook een natuurlijke koeling van het interieur.

en windvaste screens, type Fixscreen of Topfix (Max) - houden de zonnestralen tegen voor ze het interieur kunnen opwarmen, zonder daarbij het zicht op de tuin volledig te verliezen. ¡

Comfort op maat voor elk seizoen Vandaag de dag wordt vaak gekozen voor grote glaspartijen. De huidige hoogrendementsbeglazing garandeert een goede isolatie. Bovendien zorgt veel daglicht voor optimalisatie van het energieverbruik en een verhoogde comfortbeleving. Overmatig zonlicht kan echter leiden tot oververhitting, storende reflecties in beeldschermen en verkleuring van het interieur. Een efficiënte buitenzonwering van RENSON - aluminium Sunclips of Icarus-lamellen voor het raam, luifels boven het raam, Loggia-schuifpanelen

Energiebesparing voor het Medisch Centrum Ulft Het gebouw van het Medisch Centrum Ulft (MCU), waar zich een huisartsenpost en apotheek bevinden, onderging een grondige renovatie. Daarnaast werd er een volledig nieuw deel bijgebouwd. Voor zowel het gerenoveerde als het nieuwe deel werd een compleet klimaatsysteem geleverd voor verwarming, koeling en ventilatie. koelmachine, een aanvullende ketel en een slimme centrale regeling (Aquasmart) met Touch Pilot voor compleet beheer van beide gebouwen.

biedt zowel aanzienlijke energiebesparing als optimaal comfort voor gebruikers door de zones van het gebouw naar behoefte te regelen.

Een prettig klimaat

Touch Pilot

De luchtbehandelingskast zorgt voor de nodige verse lucht in de ruimtes van het gebouw, met een warmteterugwinningsrendement van 93%. In iedere ruimte is een fancoil geplaatst; op deze manier kan de temperatuur per ruimte geregeld worden.

De Touch Pilot Systeemmanager, het brein en de gebruikersinterface, is ontworpen voor snelle toegang tot de systeeminstellingen en maakt het mogelijk om het gebouw te beheren en te configureren voor optimale energiebesparing zonder comfortverlies. ¡ Aquasmart Touch Pilot.

Luchtbehandelingskast 39SQ.

Het MCU in Ulft wilde graag een prettig klimaat in de verschillende zones van het gebouw, die vanaf één centraal punt eenvoudig te bedienen zijn. Carrier leverde een compleet systeem bestaande uit: een luchtbehandelingskast, ventilatorconrectoren, een

Het Aquasmartklimaatsysteem Het geleverde VWF (Variabel Water Flow) Aquasmart-systeem is een compleet klimaatsysteem voor verwarming, koeling en ventilatie. Het Aquasmart-klimaatsysteem

BOUWEN AAN DE ZORG | 91

Vertrouw de zorg voor een Gezond klimaat toe aan de specialist Ziekenhuizen en zorginstellingen zijn er in tal van variaties. Maar ze hebben allemaal één ding gemeen: een zo optimaal mogelijke welzijnstoestand van de patiënt. Carrier heeft hetzelfde doel. Een goed klimaatbeheersingssysteem kan immers het welzijn van een patiënt beïnvloeden.

Gezonde lucht voor een gezond klimaat. Carrier is ’s werelds grootste expert. Als uitvinders van de airconditioning zijn we altijd een stap verder in technologie, om u in iedere situatie de optimale oplossing te bieden. Klimaatbeheer op afstand bijvoorbeeld, dat doen we al in ruim 20% van alle Nederlandse ziekenhuizen. Dus, voor élke klimaatoplossing: turn to the experts.

Carrier Airconditioning. Do you turn? T (071) 341 71 11, www.carrier.nl

137car 197x130 Gezond klimaat.indd 1

15-05-13 14:11

Health Care Concept® Bouwen aan energiezuinige en gezonde zorgcentra Plannen om een ziekenhuis of zorgcentrum te bouwen of te renoveren? Bespaar dan niet alleen op energie, maar denk vooral ook aan de gezondheid en het comfort van patiënten en personeel.

Kies daarom voor een oplossing van RENSON ®. De continue toevoer van verse lucht en de gecontroleerde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) zorgt voor een goede luchtkwaliteit.

Buitenzonwering in combinatie met intensieve nachtventilatie (nightcooling) garandeert steeds aangename temperaturen in het volledige gebouw.

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

bouwen_aan_de_zorg_NDL_197x130_0115.indd 1

26/01/15 16:34

Thema klimaatbeheer en installatie

ViVAA: nieuw verlichtingsconcept voor ouderen Ouderen hebben veel meer licht nodig dan jongeren om goed te kunnen zien. Het nieuwe biodynamische verlichtingsconcept van Waldmann biedt ouderen niet alleen voldoende en helder licht, maar simuleert ook traploos het daglicht met zijn wisselende kleur en intensiteit. Daarbij hebben de nieuwste ViVAA-armaturen een modern, tijdloos design dat uitstekend past in een huiselijke omgeving.

de bewoners. Dit komt de kwaliteit van hun leven ten goede. Daarbij hebben de nieuwe armaturen een huiselijke uitstraling en passen ze goed bij de inrichting van de groepswoningen."

Vooral voor mensen met dementie biedt dit verlichtingsconcept veel voordelen. Uit ervaring blijkt namelijk dat spaarzaam of gelijkblijvend licht overdag er vaak toe leidt dat mensen traag, verward of somber zijn. Biodynamische verlichting kent een duidelijke op- en afbouw van de lichtsterkte gedurende de dag.

Ook varieert het evenals natuurlijk licht in lichtkleur. Zo zijn er 's morgens koele lichttonen die mensen stimuleren en activeren. In de loop van de dag veranderen deze in warme kleuren die ontspannen en oproepen tot rustperioden. Deze vorm van verlichting helpt om het oriĂŤntatievermogen te vergroten en de kwaliteit van de slaap te verbeteren. Het ondersteunt een gezond dag-

en nachtritme en verhoogt daardoor de veiligheid. Ook vermindert het angst en onzekerheid door schaduwen en spiegelingen.

Positieve ervaring bij Coloriet Laarhof Het biodynamische verlichtingsconcept met de nieuwste ViVAA-armaturen zijn in 2014 geplaatst bij Coloriet Laarhof. Dit 25 jaar oude woonzorgcentrum wordt verbouwd tot een kleinschalige woonomgeving voor mensen met dementie. Bert Apperlo, directeur van Coloriet Laarhof, is enthousiast over het effect van de biodynamische verlichting op de bewoners. "We merken dat de bewoners meer ontspannen zijn en zich prettig voelen. Ook zien we overdag meer activiteit en in de avond meer rust bij

Ook Nico Heeman, manager bedrijfsvoering, is positief over het verlichtingsconcept van Waldmann.

"Techniek is voor ons nooit een doel op zich, maar een middel om de kwaliteit van leven van de bewoners te verbeteren. De op- en afbouw van lichtsterkte en lichtkleur gedurende de dag ondersteunen het ritme van de bewoners. Daarbij merken we dat de besturingstechniek een goede programmering kent.

Hiermee kunnen we per huiskamer het lichtconcept laten aansluiten bij de behoeften van de bewoners.

Op deze manier draagt biodynamische verlichting bij aan de doelstelling van Coloriet Laarhof: wonen zoals thuis."

LED-pendelarmatuur met modern design Waldmanns dochter Derungs Licht AG is pionier in de ontwikkeling van biodynamische verlichting en heeft in ruim tien jaar vele projecten gerealiseerd.

Voorheen werd hiervoor gebruikgemaakt van fluorescentietechniek met DALI-sturing. Sinds vorig jaar heeft Derungs met ViVAA, een LED-pendelarmatuur, een sterke troef in handen. ViVAA werd ontwikkeld door een team van architecten en is door het moderne maar tijdloze design breed inzetbaar in utiliteitsbouw, maar ook geschikt voor woonhuizen en in de huiselijke omgeving van woonzorgcentra. ÂĄ

BOUWEN AAN DE ZORG | 93

wie doet wat NEDERLAND

ARCHITECTEN

GROOTKEUKEN

AANGEPAST SANITAIR

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 520 16 76 F +32 (0)2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com W www.delabie.nl

JORISSEN SIMONETTI ARCHITECTEN LEIDEN DOETINCHEM MAARSSEN RIJSSEN STEENWIJK Hogepad 83, 7462 TB RIJSSEN Postbus 203, 7460 AE RIJSSEN T +31 (0)548 518888 E info@jsagroep.nl W www.jorissensimonettiarchitecten.nl

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

25-08-11 11:40

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com

BOUTER BV Postbus 674, 2700 AR ZOETERMEER T +31 (0)79 3451515 F +31 (0)79 3451588 E info@bouter.nl W www.bouter.nl HANG- EN SLUITWERK

BESCHERMINGSTRANSFORMATOREN

LOPITAL NEDERLAND BV Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK T +31 (0)13 5239300 F +31 (0)13 5239301 E info@lopital.nl W www.lopital.nl

GEVEKE BESTURINGSTECHNIEK Postbus 820, 1000 AV AMSTERDAM T +31 (0)20 5829111 F +31 (0)20 5822496 E info@geveke-besturingstechniek.nl W www.geveke-besturingstechniek.nl BOUWMANAGEMENT

AANNEMERS-BOUWBEDRIJVEN

BOUWBEDRIJF DE VRIES EN VERBURG BV Postbus 59, 2820 AB STOLWIJK T +31 (0)182 341741 F +31 (0)182 342475 E info@devriesverburg.nl W www.devriesverburg.nl

S.F. SAINT FRUSQUIN B.V. Parallelweg 32, 3931 MT WOUDENBERG T +31 (0)33 2865302 M +31 (0)6 53641797 E info@sfsf.nl W www.sfsf.nl

CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 556565 F +31 (0)497 575224 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com

VAN BUUREN Nijverdalseweg 125, 7461 AG RIJSSEN T +31 (0)548 535353 F +31 (0)548 535357 E info@van-buuren.com W www.van-buuren.com

DECORATIEF PLAATMATERIAAL

POLYREY SAS 700 Route de Bergerac F-24150 BANEUIL T +31 (0)20 7083131(NL) T +32 (0)2 7530909 (BE) E polyrey.benelux@polyrey.com W www.polyrey.com

DICTATOR PRODUCTIE BV Energieweg 11, 8304 AJ EMMELOORD T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl W www.dictator.nl HOOGWAARDIGE HUISVESTING

BUISPOSTSYSTEMEN GEROBOTISEERDE APOTHEEK

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

CADOLTO BENELUX BV Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

Banner Cadolto.indd 1

MAASBOUW BV Nijverheidstraat 16, 2984 AH RIDDERKERK Postbus 107, 2980 AC RIDDERKERK T +31 (0)180 412292 F +31 (0)180 432086 E info@maasbouw.nl W www.maasbouw.nl

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com CLEANROOMS

ADVIES-BOUWMANAGEMENT

AMS ADVIES EN ONTWIKKELING BV Postbus 98, 1260 AB BLARICUM T +31 (0)35 5336505 M +31 (0)6 42252699 E amshuizen@planet.nl W www.amshuizen@com

94 | BOUWEN AAN DE ZORG

BRECON CLEANROOM SYSTEMS Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR T +31 (0)76 5047080 E brecon@brecon.nl W www.brecon.nl

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.nl@swisslog.com W www.swisslog.com

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl W www.cadolto.com INRICHTING

GORDIJNRAILS

GOELST NL BV Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE Postbus 480, 6710 BL EDE T +31 (0)318 648100 F +31 (0)318 648109 E info@goelst.nl W www.goelst.nl

A.S. PROJECTINRICHTERS BV Westlandseweg 6-8 2291 PG WATERINGEN T +31 (0)174 296947 F +31 (0)174 295447 E info@asprojectinrichters.com W www.asprojectinrichters.com

25-08-11 11:40

wie doet wat INTERIEUR

INTERIEURBOUW

KLIMAATBEHEERSING

MEDISCHE VERZORGINGSSYSTEMEN

KUSCH + CO Industrieweg 2, 4104 AR CULEMBORG T +31 (0)345 532844 F +31 (0)345-532855 E info-nl@kusch.com W www.kusch.com

COORS INTERIEURBOUW Postbus 2054, 2980 CB RIDDERKERK Nikkelstraat 17, 2984 AM RIDDERKERK T +31 (0)180 802100 E info@coors.nl W www.coors.nl

CARRIER AIRCONDITIONING BENELUX BV Rijndijk 141 2394 AG HAZERSWOUDE-RIJNDIJK T +31 (0)71 3417111 E info@carrier.nl W www.carrier.nl KOELEN - VRIEZEN - BEWAKEN

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 552819 F +31 (0)497 575224 E info@rfc-products.nl

LENSEN PROJECTINRICHTERS BV Schimminck 1 5301 KR ZALTBOMMEL Postbus 2063 5300 CB ZALTBOMMEL T +31 (0)88 599 05 99 F +31 (0)88 599 05 00 E info@lensen.nl W www.lensen.nl

GEBEBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 (0)492 540590 F +31 (0)492 547059 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl

W www.rfc-products.nl NOODSTROOMSYSTEMEN-UPS

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 (0)46 4360000 F +31 (0)46 4360126 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl MEDICIJN KOELKASTEN

RIJVERS BV Princenweg 7 6002 AK WEERT Postbus 200, 6000 AE WEERT T +31 (0)495 459000 F +31 (0)495 459019 E info@rijversweert.nl W www.rijversweert.nl

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 (0)344 636969 F +31 (0)344 630487 E info@wsm.nl W www.wsm.nl INTERIEURARCHITECTEN

GEVEKE BESTURINGSTECHNIEK Postbus 820, 1000 AV AMSTERDAM T +31 (0)20 5829111 F +31 (0)20 5822496 E info@geveke-besturingstechniek.nl W www.geveke-besturingstechniek.nl

KOEL EN AIRCO SERVICE KAS BV Sanderboutlaan 2a, 6181 DN ELSLOO T +31 (0)46 4360000 F +31 (0)46 4360126 E info@koel-enaircoservice.nl W www.koel-enaircoservice.nl

OPERATIEKAMERS

MEDISCHE GASSENDISTRIBUTIE SYSTEMEN

BRECON INTERNATIONAL verbonden aan stichting mens & architectuur

VERVOORT MEUBELEN Edisonstraat 3, ind. Tijvoort, 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 5340034 F +31 (0)13 5340035 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl

ANDRÉ VAN DER GUN Van Hogendorpplein 58, 5051 ST GOIRLE T +31 (0)13 5348482 M +31 (0)6 22806701 E info@andrevandergun.nl W www.andrevandergun.nl KEUKENS

Kroonstraat 6, 4879 AV ETTEN-LEUR Postbus 555, 4870 AN ETTEN-LEUR DRÄGER MEDICAL NETHERLANDS B.V. Gasmanagement Systems Postbus 874, 2700 AW ZOETERMEER T +31 (0)793 464800 F +31 (0)793 422747 E gms@draeger.com W www.gasmanagementsystems.nl

T +31 (0)88 287 4646 E info@breconinternational.com W www.breconinternational.com

MEDISCH SANITAIR

WISSNER-BOSSERHOFF NEDERLAND BV Amstelwijckweg 2, 3316 BB DORDRECHT T +31 (0)78 6521850 F +31 (0)78 6521855 E sales@wi-bo.eu W www.wi-bo.com

VAN WARMERDAM SPECIAAL MEUBILAIR BV “Maatwerk voor elk project” Morsestraat 20, 4004 JP TIEL Postbus 6002, 4000 HA TIEL T +31 (0)344 636969 F +31 (0)344 630487 E info@wsm.nl W www.wsm.nl

BUSSMAN BV IDEAL STANDARD NEDERLAND BV Postbus 7, 5900 AA VENLO T +31 (0)77 3550808 F +31 (0)77 3542186 E idealstandard.nl@idealstandard.com W www.idealstandardnederland.nl

IJzerwerf 1, 6441 TK BEUNINGEN GLD. T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101 E info@bussman.nl W www.bussman.nl

BOUWEN AAN DE ZORG | 95

wie doet wat PROJECTINRICHTING

TOTAAL INRICHTING TOTAALINRICHTING

Hoogwaardige gebouwen - Modulair op maat

CADOLTO BENELUX BV

Banner Cadolto.indd 1

Hoogwaardige gebouwen, modulair op maat

25-08-11 11:40

VERVOORT MEUBELEN LAVERO MEDICAL BVBA Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT T +32 (0)16 255520

Koop, huur en lease E info@cadolto.nl

F +32 (0)16 254441 E info@lavero-medical.be W www.lavero-medical.be

GEBEBOUW BV Achterdijk 18, 5705 CB HELMOND T +31 (0)492 540590 F +31 (0)492 547059 E info@gebebouw.nl W www.gebebouw.nl PROJECT- BEPLANTING

Edisonstraat 3, ind. Tijvoort, 5051 DS GOIRLE T +31 (0)13 5340034 F +31 (0)13 5340035 E info@vervoort.nl W www.vervoort.nl TIJDELIJKE EN SEMI PERMANENTE HUISVESTING

W www.cadolto.com

MAQUET NETHERLANDS B.V. Oscar Romerolaan 3, 1216 TJ HILVERSUM CLEANROOM COMBINATION GROUP De Waterlaat 2, 5570 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 556565 F +31 (0)497 575224 E info@cleanroomcg.nl W www.cleanroomcg.com

DRÄGER MEDICAL NETHERLANDS B.V. Medical CareArea Solutions Postbus 874, 2700 AW ZOETERMEER T +31 (0)793 464800 F +31 (0)793 422747 E medisch@draeger.com W www.draeger.com Goebertus Medical Group

Postbox 388, 1200 AJ HILVERSUM T +31 (0)35 6255320 F +31 (0)35 6255321 E info.NL@maquet.com W www.maquet.com Plafond

INTERIEURBEPLANTING VAN DER VLEUTEN Jan Tinbergenstraat 4, Showroom (op afspraak) 5491 DC SINT-OEDENRODE T +31 (0)413 420806 F +31 (0)413 420893 E info@vandervleuten-beplanting.nl W www.vandervleuten-beplanting.nl PROJECTSTOFFEN

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6441 TK BEUNINGEN GLD. T +31 (0)24 6790100 F +31 (0)24 6790101 E info@bussman.nl W www.bussman.nl VLOEREN

PLAFONDLIFTSYSTEMEN

FORBO FLOORING BV

ERGOCARE VENNIK BV Kopersteden 24-1, 7547 TK ENSCHEDE T +31 (0)53 4283090 F +31 (0)53 4283055 E info@ergocare.nl

ARTIMO TEXTILES Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 (0)165 543940 F +31 (0)165 554855 E info@artimo.nl W www.artimo.nl

Postbus 13, 1560 AA KROMMENIE T +31 (0)75 6477477 F +31 (0)75 6477726 E contact@forbo.com W www.forbo-flooring.nl

TERREININRICHTING

GOEBERTUS MEDICAL GROUP BV Klokkenbergweg 35a 1101 AK AMSTERDAM

LOPITAL NEDERLAND BV

T +31 (0)20 6947367

Laarakkerweg 9, 5061 JR OISTERWIJK

M +31 (0)6 25315105

T +31 (0)13 5239300

F +31 (0)20 6684765 E bb@goebertus.com W www.goebertus.com www.goebertusmedical.com

F +31 (0)13 5239301 E info@lopital.nl W www.lopital.nl

Tiltechniek

Uniek in zelfstandig wonen

JAN KUIPERS NUNSPEET Industrieweg 20, 8071 CT NUNSPEET Postbus 5, 8070 AA NUNSPEET T +31 (0)341 252944 T +31 (0)341 252856 E info@jankuipers-nunspeet.nl W www.jankuipers-nunspeet.nl

GERFLOR BENELUX BV Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN T +31 (0)40 2661700 F +31 (0)40 2574689 E gerflornl@gerflor.com W www.gerflor.nl

TOEGANGSCONTROLE TOTAALINRICHTING

TILTECHNIEK BV INTERFLOW

Energieweg 12a, 4145 NW WAALWIJK

De Stek 15, 1771 SP WIERINGERWERF

Postbus 334, 5140 AH WAALWIJK

T algemeen +31 (0)227 602844

T + 31 (0)416 650867

T direct +31 (0)227 603165 E info@interflow.nl W www.interflow.nl

F +31 (0)416 650953

96 | BOUWEN AAN DE ZORG

E info@tiltechniek.nl W www.tiltechniek.nl

MODULEO DESIGN FLOORS SALTO SYSTEMS BV Kraanspoor 48, 1033 SE AMSTERDAM T +31 (0) 206 353100 E info.nl@saltosystems.com W www.saltosystems.nl

Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM T +32 (0)56 653211 F +32 (0)56 653229 E info@moduleo.com W www.moduleo.com

wie doet wat DECORATIEF PLAATMATERIAAL

ZONWERING

NORA FLOORING SYSTEMS BV Belgiëstraat 14, 5171 PN KAATSHEUVEL T +31 (0)416 286140 F +31 (0)416 286149 E info-nl@nora.com W www.nora.com/nl

TARKETT HOLDING GMBH Postbus 362, 4900 AJ OOSTERHOUT Denariusstraat 21, 4903 RC OOSTERHOUT T +31 76 57 80 700 F +31 76 57 80 736 E info.nl@tarkett.com W www.tarkett.nl

TEN DAM PROJECTEN BV

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field, 8790 WAREGEM T +32 (0)56 626500 F +32 (0)56 626509 E info@rensonscreens.nl W www.renson.nl

AR-TE Remylaan 2b 3018 LEUVEN T +32 (0)16 50 80 00 F +32 (0)16 50 80 01 E info@ar-te.be W www.ar-te.beVIE

POLYREY SAS 700 Route de Bergerac, F-24150 BANEUIL T +31 (0)20 7083131 T België +32 (0)2 7530909 E polyrey.benelux@polyrey.com W www.polyrey.com GEROBOTISEERDE APOTHEEK

BELGIE AANGEPAST SANITAIR

DELABIE BENELUX Kommenstraat 20 1070 BRUSSEL T +32 (0)2 520 16 76 F +32 (0)2 520 19 78 E info@delabiebenelux.com www.delabie-belux.be/nl

VK STUDIO ARCHITECTS, PLANNERS & DESIGNERS Brugsesteenweg 210, 8800 ROESELARE T +32 (0)51 262020 F +32 (0)51 262021 E vks-roe@vkgroup.be W www.vkgroup.be

GOELST NL BV Lorentzstraat 11, 6716 AD EDE Postbus 480, 6710 BL EDE T +31 (0)318 648100 F +31 (0)318 648109 E info@goelst.nl W www.goelst.nl

T +31 (0)10 4850371 F +31 (0)10 4846813

WANDBESCHERMING

LOPITAL BELGIË BVBA Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 8705160 E info@lopital.be W www.lopital.beAD ADVIESBUREAU

RFC PRODUCTS BV® De Waterlaat 2, 5571 MZ BERGEIJK Postbus 87, 5570 AB BERGEIJK T +31 (0)497 552819 F +31 (0)497 575224 E info@rfc-products.nl W www.rfc--products.nl WANDEN

GORDIJNRAILS

BEDDEN EN MATRASSEN

Postbus 9013, 3007 AA Rotterdam

E info@tendam.nl W www.tendam.nl

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.com

DISTRAC NV Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN T +32 (0)16 768282 F +32 (0)16 767525 E info@distrac.com W www.distrac.com

INTERIEUR

BEWEGWIJZERING

Crea-Decor PROBIS CORPORATE Acaciastraat 8, 2440 GEEL T +32 (0)14 585800 F +32 (0)14 591282 E info@probis.be W www.probis.be ARCHITECTEN

SIGNBURO Kempische Kaai 71 bus 1, 3500 HASSELT T +32 (0)11 424484 F +32 (0)11 421084 E info@signburo.be W www.signburo.be Skype: johan.lambrechts1

Crea-Decor bvba Lochtemanweg 8 B-3580 Beringen T +32 (0)11 45 46 82 F +32 (0)11 42 96 55 E crea-decor@conventsgroup.biz www.crea-decor.be

BUISPOSTSYSTEMEN

CP_infoblokken-45x52-v2.indd 2

BREEDVELD MOBIELE WANDSYSTEMEN Postbus 60, 6650 AB DRUTEN T +31 (0)487 542888 F +31 (0)487 542076 E info@breedveld.com W www.breedveld.com

BOECKX ARCHITECTURE & ENGINEERING Torhoutsesteenweg 52 8400 OOSTENDE T +32 (0)59 808804 F +32 (0)59 709818 E info@boeckx.be W www.boeckx.be

Crea-De

SWISSLOG-ERGOTRANS BV Vissenstraat 14, 7324 AL APELDOORN T +31 (0)55 3688888 F +31 (0)55 3688899 E healthcare.be@swisslog.com W www.swisslog.comSBUREAUS

15/07/14 10:40

KUSCH + CO BVBA Avenue Herbert Hoover Laan 34, 1200 BRUSSEL T +32 (0)2 7352000 F +32 (0)2 7350800 E info@kusch.be W www.kusch.com

BOUWEN AAN DE ZORG | 97

wie doet wat VLOEREN

WISSNER-BOSSERHOFF NV BELGIUM SA Bedrijvenlaan 1, 2800 MECHELEN

NORA FLOORING SYSTEMS BV LAVERO MEDICAL BVBA

Duisburgsesteenweg 58, 3090 OVERIJSE

Nieuwlandlaan 9, 3200 AARSCHOT

GERFLOR BENELUX BV

T +32 (0)2 6575250

T +32 (0)16 255520

Postbus 7102, 5605 JC EINDHOVEN

F +32 (0)2 6575330

F +32 (0)15 291464

F +32 (0)16 254441

T +32 (0)3 7664282

E info-be@nora.com

E info@wi-bo.be

E info@lavero-medical.be

F +32 (0)3 7662914

W www.wi-bo.be

W www.lavero-medical.be

T +32 (0)15 210841

PLAFONDLIFTSYSTEMEN

INTERIEURBOUW

LOPITAL BELGIĂ‹ BVBA Convents Products nv Laakstraat 53 B-3582 Koersel T +32 (0)11 45 81 00 F +32 (0)11 42 46 80 E sales@conventsgroup.com

Antwerpsesteenweg 124, 2630 AARTSELAAR T +32 (0)3 8705160 E info@lopital.be W www.lopital.beA

www.conventsgroup.com

E gerflor@gerflor.com

W www.nora.com/be-nl ZONWERING

W www.gerflor.be

RENSON SUNPROTECTION SCREENS NV MODULEO DESIGN FLOORS

Kalkhoevestraat 45 I.Z. 1 Flanders Field,

Nijverheidslaan 29, B-8580 AVELGEM

8790 WAREGEM

T +32 (0)56 653211

T +32 (0)56 626500

F +32 (0)56 653229

F +32 (0)56 626509

E info@moduleo.com

E info@rensonscreens.be

W www.moduleo.com

W www.renson.be

PROJECTINRICHTING OPBERG/ARCHIEFREKKEN CP_infoblokken-45x52-v2.indd 1

15/07/14 10:40

BRUYNZEEL STORAGE SYSTEMS NV

Belangrijk

Heizel Esplanade B 50, 1020 BRUSSEL T +32 (0)2 4753340 F +32 (0)2 4798282

DISTRAC NV Bleyveld 14, 3320 HOEGAARDEN T +32 (0)16 768282

E info@bruynzeel-storage-systems.be

F +32 (0)16 767525

W www.bruynzeelstorage.be

E info@distrac.com

OPERATIEKAMERS

W www.distrac.com PROJECTSTOFFEN

BUSSMAN BV IJzerwerf 1, 6441 TK BEUNINGEN T +31 (0)24 6790100

ARTIMO TEXTILES Postbus 1150, 4700 BD ROOSENDAAL T +31 (0)165 543940

F +31 (0)24 6790101

F +31 (0)165 554855

E info@bussman.nl

E info@artimo.nl

W www.bussman.nl

W www.artimo.nl

98 | BOUWEN AAN DE ZORG

Ten onrechte hebben wij sinds de oprichting van onze onderneming bij de uitvoering van verschillende opdrachten met betrekking tot de inrichting van operatiekamers en cleanrooms gebruik gemaakt van ontwerpen en ontwerp tekeningen die toebehoren aan Azbil Telstar Benelux B.V. en ten aanzien waarvan Azbil Telstar Benelux B.V. als auteursrechthebbende dient te worden aangemerkt.

De voorzieningenrechter van de Rechtbank Midden Nederland heeft bij vonnis van 13 februari 2015 geoordeeld dat Medexs met deze handelwijze auteursrechtinbreuk heeft gepleegd en dat Medexs aldus onrechtmatig heeft gehandeld jegens Azbil Telstar Benelux B.V. De Voorzieningenrechter heeft bepaald dat Medexs deze rectificatie diende te plaatsen.

De Directie van Medexs B.V.

BOUWEN AAN DE ZORG U KUNT NU RESERVEREN VOOR HET BOUWEN AAN DE ZORG JAARBOEK 2015  2016 Wilt u meer weten over de verschillende mogelijkheden Bel dan +31(0)495- 450095 en vraag naar Patty Ros Al 15 jaar vormt het tweemaandelijkse vaktijdschrift ‘Bouwen aan de Zorg’ een gevestigde waarde voor met name facilitaire beslissers en zorgmanagers, architecten, directieleden, gebouwbeheerders en andere eindverantwoordelijken in de zorgsector in Nederland en Vlaanderen. Gericht op deze doelgroep verschijnt aan het einde van ieder jaar: Het Jaarboek Bouwen aan de Zorg Aan de hand van heldere en overzichtelijke redactionele presentaties vindt de lezer hierin een inspirerend en informatief overzicht van toonaangevende bedrijven en organisaties. Kernactiviteit en doelstelling van het Jaarboek Bouwen aan de Zorg is om kwalitatief hoogwaardige informatie te leveren. Het jaarboek is dynamisch, stijlvol, helder en objectief.

Dit fraai vormgegeven naslagwerk biedt uitstekende mogelijkheden voor een uitgebreide redactionele bedrijfspresentatie, advertentie of een combinatie van beide.

huisvesting

medische koelkasten

Technology for life!

Vandaag de dag exporteert Dometic betrouwbare koelkasten, diepvriezers en transportbakken voor vaccins, bloed en bloedproducten, laboratorium- en farmaceutische preparaten over de hele wereld.

De producten bestrijken het spectrum van de specifieke en veeleisende behoeften van de markt: ziekenhuizen, laboratoria, apotheken, bloedbanken, onderzoekcentra, biotechnologie en universiteiten.

Koelkasten voor patiënten en medicijnen Maximaal comfort Een (langdurig) bezoek aan een zieken-/ verpleeghuis hoeft niet langer een onaangename ervaring te zijn. In steeds meer ziekenhuizen en verpleeghuizen treft je een miniCool koelkast voor patiënten aan, omdat patiënten niet langer meer volledig afhankelijk zijn van het verplegend personeel als ze zin hebben in een drankje of een hapje.

en van +2 ºC tot +15 ºC, vriezen tot -86 ºC msysteem met reservevoeding voor ur bij stroomuitval matische diagnoseregeling 85 interface, controle software ale temperatuurweergave dschakelaar met sleutel

MiniCool Perfect voor de medische praktijk De perfecte oplossing voor ziekenhuizen en overige medische praktijken om gevoelige medicatie te bewaren bij een temperatuur tussen de 2 en 8 °C. Alleen geschikt voor dagopslag. Voor langdurige opslag heeft

Dometic professionele medicijnkoelkasten.

Dometic – uw partner voor hotel-, ziekenhuis/ verpleeghuis- en kantoor- en conferentieruimte inrichting, en wijnklimaatkasten

patiënten en medicijnen voor zieken-/verpleeghuizen, zorgcentra of om wijnklimaatkasten, met Dometic heeft u een sterke partner aan uw zijde.

Of het nu gaat om een miniBar en een kluis voor hotels, miniCool koelkasten voor

Laat u inspireren door de veelzijdigheid aan producten! n

Dometic denkt

• Verhoogde kans op technische storingen tijdens de werkzaamheden en dus ook een verhoogd risico op medische complicaties • Gedurende langere tijd over minder capaciteit beschikken betekent ook; • Substantieel minder inkomsten • Gespecialiseerd personeel niet optimaal in kunnen zetten • Het niet volledig kunnen bedienen van het ‘vaste’ patiëntenbestand • Het gefaseerd uitvoeren ten opzichte van het in één keer af kunnen werken van het hele project leidt tot aanzienlijk hogere kosten

roen

De milieuvriendelijke UF 755GG van Dometic is een toonaangevende innovatie in het segment van ultradiepvriezers tot -86 °C. De 753 liter vrieskast staat garant voor de hoogste en meest compromisloze eisen op het gebied van de modernste technologie, de economie en het milieu. Ontworpen als een cascadesysteem met twee hermetisch gesloten compressoren is het koudesysteem optimaal geconstrueerd met betrekking tot energieverbruik en ontwikkeling van afvalwarmte en geluid.

Dankzij het innovatieve, unieke condensorsysteem en de toepassing van de modernste VIP technologie garandeert de UF 755GG een evenwichtige, stabiele temperatuur in de gehele te koelen ruimte. En dit bij omgevingstemperaturen tot +32 °C, en zelfs tot +43 °C met de watergekoelde UF 755GG.

Voor Bussman voldoende reden om ook voor dit probleem met een goede oplossing te komen. We spreken hierover met Dick Blommendaal, huisvestingsadviseur gezondheidszorg bij Bussman. “Een jaar geleden zijn we hierover voor het eerst in gesprek geraakt met een van onze relaties waarvoor we al meerdere projecten hadden gerealiseerd. Inmiddels zijn we al met vier verschillende ziekenhuizen in gesprek en ligt er een kant en klaar concept op tafel voor een Universeel verplaatsbaar OK Complex.”

Tijd voor de volgende stap

Het Bussman Universeel verplaatsbaar OK complex

De UF 755GG verbruikt 35% minder energie dan menig andere vrieskast en heeft het laagste energieverbruik op de gehele markt. Daarnaast is hij de eerste echte milieuvriendelijke ultradiepvriezer op de markt met GS certificering. Om het geheel helemaal af te ronden is de UF 755GG uitgerust met ATEX conforme componenten voor een hoge mate van gebruiksvriendelijkheid.

Bussman realiseert al meer dan 30 jaar tijdelijke en semi-permanente huisvestingsoplossingen. Zij doen dat voor veel verschillende toepassingen, maar de laatste 10 jaar is de focus steeds meer op de gezondheidszorg komen te liggen. Naast uitbreidingen bij bestaande (ziekenhuis)gebouwen, heeft Bussman ook een paar concepten ontwikkeld voor specifieke toepassingen zoals dialysecentra en een MRI behandelcentra. Tijd voor de volgende stap…

nfo@dometic.nl dometic Benelux BV Ecustraat 3, 4879 NP Etten-Leur Postbus 485, 4870 AL Etten-Leur T +31 (0)76 502 90 00 F +31 (0)76 502 90 90 info@dometic.nl www.biomedisch.info www.minikoeler.nl www.dometic.com

Dometic Medical Systems wendt haar jarenlange ervaring op koeltechnisch gebied aan om een optimale kwaliteit en veiligheid te garanderen.

Deze basis is nodig voor een goede, juridisch conforme koelcircuit voor vitale en temperatuurgevoelige levensbehoudende preparaten. Dometic’s inspanningen op dit gebied resulteerden in het concept ‘Technology for life’, die de basis vormt van de voortdurende vooruitgang van alle productlijnen binnen ‘Medical Systems’.

Bussman Verhuur IJzerwerf 1 6641 TK Beuningen T +31 (0)24 679 01 00 F +31 (0)24 679 01 01 info@bussman.nl www.bussman.nl

De afgelopen twee jaar is het fenomeen operatiekamer nogal eens negatief in het nieuws geweest. Aanleiding was meestal dat het IGZ (Inspectie GezondheidsZorg) ergens in het land één of meerdere operatiekamers had gesloten vanwege problemen met de veiligheid of hygiëne.

Vanzelfsprekend is dit een schrikbeeld voor ieder ziekenhuis. Mede hierdoor zien we dat veel ziekenhuizen zijn begonnen, of plannen aan het maken zijn om hun OK’s grondig te renoveren.

Aangezien geen ziekenhuis het zich kan permitteren om haar OK afdeling een aantal maanden te sluiten, wordt vaak gekeken

of deze renovatie gefaseerd kan worden uitgevoerd. In de praktijk stuit dit toch vaak op een aantal problemen.

Een gefaseerde uitvoering, waarbij steeds een deel van de operatiekamers wordt gesloten duurt langer, waardoor: • Heel veel extra voorzorgsmaatregelen, om het te verbouwen deel hermetisch af te sluiten van het deel dat nog in bedrijf is, nodig zijn • Er veel ongemak is, bijvoorbeeld vanwege de afwijkende routing tijdens de werkzaamheden;

“Inmiddels is de belangstelling voor ons OK complex zo groot, dat we ervan uit kunnen gaan dat het gebouw, inclusief bovengenoemde zaken, meerdere keren in zijn geheel ingezet kan worden. Hierdoor worden niet alleen de kosten van het gebouw, maar ook van de zo kostbare bijkomende zaken, door het achtereenvolgend gebruik, aanzienlijk gereduceerd,” vervolgt Blommendaal. “In ons Universeel verplaatsbaar OK complex zijn tevens alle noodzakelijke nevenruimten, zoals recovery, holding, kleedruimten en opslag steriel materiaal, ondergebracht. Toch kan een aantal belangrijke zaken, zoals het aantal benodigde OK’s, per keer verschillend ingevuld worden.”

Naast de tijdelijke inzet, in geval van renovatie, kan een dergelijk gebouw ook semi-permanent of permanent worden ingezet. Vooral vanuit de kant van de privéklinieken is hier veel belangstelling voor.

Ook voor tijdelijk gebruik moet het complex namelijk al aan de zelfde eisen voldoen als

op Gezonde kijk n mens en welzij

voor permanent gebruik. “Door het gebouw te voorzien van een voorzetgevel kan de gebruiker er, de door hem of haar gewenste uitstraling aan geven. Daarnaast kan men in geval van (semi-) permanent gebruik het gebouw ook van binnen geheel naar eigen wensen finetunen. Dat geldt zowel voor het design als voor de toegepaste techniek.”

Mocht u meer willen weten over het Bussman Universeel verplaatsbaar OK complex, neem dan contact op voor een informatiepakket of een vrijblijvende afspraak. n

In In de de gezondheidszorg gezondheidszorg isis de de laatste laatste jaren jaren het het nodige nodige veranderd, veranderd, ook ook op op het het gebied gebied van van denkprocessen denkprocessen over over de de inrichting inrichting van van instellingen instellingen en en de de wijze wijze waarop waarop projecten projecten gestalte gestalte krijgen. krijgen. Was Was het het aanvankelijk aanvankelijk zo zo dat dat dit dit soort soort werkwerkzaamheden zaamheden in in eigen eigen beheer beheer samen samen met met een een groot groot aantal aantal specialisten specialisten voor voor deeltrajecten deeltrajecten werd werd uitgevoerd, uitgevoerd, nu nu isis daarin daarin een een nieuwe nieuwe koers koers te te ontdekken. ontdekken.

Grip Grip op op processen processen Door Door de de gecompliceerdheid gecompliceerdheid van van dergelijke dergelijke processen processen isis er er steeds steeds meer meer behoefte behoefte ontstaan ontstaan aan aan partijen partijen die die het het gehele gehele werk werk van van eerste eerste interieurontwerp interieurontwerp tot tot de de fifinale nale oplevering oplevering onder onder hun hun hoede hoede nemen. nemen.

Het aantrekkelijke van modulaire bouw is het hergebruik van de modules waaruit het gebouw is samengesteld. Bij alle andere bouwvormen, worden de investeringen afgeschreven op het project. Bij modulaire bouw wordt de basisinvestering, het gebouw, door de achtereenvolgende gebruikers opgebracht. Dat is één van de redenen waarom modulaire bouw zo aan populariteit heeft gewonnen. Bij een OK complex ligt dat echter iets genuanceerder.

Het overgrote deel van de investeringen bij zo’n complex zit hem in projectspecifieke items. Zo zit er in elke OK een aantal zeer kostbare zaken zoals een plenum, OK lampen, een chirurgie- en een anesthesiependel en een hermetisch sluitende deur.

Verder heeft een dergelijk gebouw een zeer kostbare elektrische- en luchtbehandelingsinstallatie. Normaal worden deze investeringen op het project afgeschreven, waardoor de kosten toch nog zo hoog oplopen dat een rendabele exploitatie niet mogelijk blijkt.

In In dat dat proces proces isis vooral vooral de de verandering verandering die die zich zich bijvoorbeeld bijvoorbeeld bij bij Lensen Lensen Projectinrichters Projectinrichters heeft heeft afgetekend afgetekend kenmerkend kenmerkend voor voor die die ontwikkeling. ontwikkeling.

Lensen Lensen was was een een bedrijf bedrijf dat dat zich zich dertig dertig jaar jaar geleden geleden vooral vooral bezig bezig hield hield met met het het aanbieden aanbieden van van stofferingen, stofferingen, waarbij waarbij de de nadruk nadruk lag lag op op vloerbedekking. vloerbedekking. Een Een product product dat dat overigens overigens ook ook vandaag vandaag de de dag dag nog nog een een belangrijke belangrijke rol rol speelt speelt in in het het totale totale leveringspakket. leveringspakket.

te te laten laten volgen volgen bij bij de de inrichting. inrichting. Anderzijds Anderzijds isis levensduur en en onderhoudsvriendelijkheid onderhoudsvriendelijkheid een een levensduur belangrijke factor. factor. Vooral Vooral op op die die terreinen terreinen heeft heeft belangrijke Lensen Projectinrichters Projectinrichters een een enorme enorme know know how how Lensen ontwikkeld. ontwikkeld.

Compleet Compleet pallet pallet diensten diensten Alleen Alleen de de rol rol van van het het bedrijf bedrijf isis een een volstrekt volstrekt andere andere geworden. geworden. Zeker Zeker de de laatste laatste tien tien jaar jaar isis er er een een belangrijke belangrijke verschuiving verschuiving te te zien zien in in de de aangeboden aangeboden diensten. diensten. Van Van uitvoerder uitvoerder isis Lensen Lensen vooral vooral initiator initiator geworden. geworden. In In een een vroegtijdig vroegtijdig stadium stadium worden worden de de specialisten specialisten van van Lensen Lensen ingeschakeld ingeschakeld om om mee mee te te denken denken over over de de inrichting inrichting en en de de uitvoering uitvoering daarvan. daarvan.

Innovatie in in alle alle facetten facetten Innovatie Zo isis er er als als vanzelfsprekend vanzelfsprekend bij bij Lensen Lensen ProjectProjectZo inrichters een een nieuw nieuw proces proces op op gang gang gekomen gekomen inrichters waarin voortdurende voortdurende ontwikkeling, ontwikkeling, ervaring ervaring en en waarin kennis hebben hebben geresulteerd geresulteerd in in een een dynamisch, dynamisch, kennis praktijkgericht aanbod. aanbod. Naast Naast de de wens wens naar naar praktijkgericht functionele functionele meubels meubels en en stoffering stoffering isis de de totale totale styling van van de de woonwoon- en en werkomgeving werkomgeving steeds steeds styling belangrijker geworden. geworden. Van Van ontwerp ontwerp tot tot totaal totaal belangrijker interieur met met specifi specifieke eke meubels, meubels, daar daar ligt ligt het het interieur specialisme van van Lensen.

Lensen. specialisme

Eigen Eigen productpakketten productpakketten Dat Dat heeft heeft ook ook geleid geleid tot tot de de ontwikkeling ontwikkeling van van eigen eigen productenpakketten, productenpakketten, waarin waarin meubilair meubilair een een opvallende opvallende rol rol speelt. speelt. Met Met name name in in de de gezondgezondheidszorg heidszorg isis er er ten ten aanzien aanzien van van de de toepassing toepassing van van meubilair meubilair een een lastige lastige spagaat spagaat te te constateconstateren. ren. Enerzijds Enerzijds isis er er behoefte behoefte om om instellingen instellingen een een huiselijker huiselijker aanzien aanzien te te geven geven en en cliënten cliënten in in staat staat te te stellen stellen op op deeltrajecten deeltrajecten hun hun eigen eigen keuze keuze

Daarnaast heeft heeft dit dit bedrijf bedrijf een een logistieke logistieke formule formule Daarnaast op de de kaart kaart gezet gezet die die instellingen instellingen van van een een hoop hoop op kopzorgen bevrijdt. bevrijdt. kopzorgen

Maak Maak van van elk elk project project een een succes succes met met onze specifi specifieke eke kennis kennis op op het het gebied gebied onze van van projectinrichting, projectinrichting, het het specialisme specialisme van van onze onze medewerkers medewerkers en en het het blijvend blijvend investeren investeren in in speciale speciale knowhow. knowhow.

Nieuwe locatie locatie Nieuwe De groei groei die die deze deze aanpak aanpak van van Lensen Lensen tot tot gevolg gevolg De had, heeft heeft het het bedrijf bedrijf inmiddels inmiddels omgezet omgezet in in een een had, nieuwe nieuwe vestiging vestiging in in Zaltbommel.

Zaltbommel. Hier Hier zijn zijn alle alle processen die die in in het het verleden verleden op op verschillende verschillende processen locaties werden werden uitgevoerd, uitgevoerd, ondergebracht ondergebracht in in locaties een royaal royaal pand, pand, waarin waarin nadrukkelijk nadrukkelijk voor voor de de een

logistiek logistiek en en opslag opslag ruimte ruimte isis gecreëerd. gecreëerd.

Daarnaast Daarnaast isis het het een een ‘feestje’ ‘feestje’ om om door door de de riante riante showroom showroom te te wandelen. wandelen. Hier Hier zijn zijn een een groot groot aantal aantal oplossingen oplossingen in in de de praktijk praktijk te te zien, zien, waarmee waarmee Lensen Lensen zich zich ook ook in in de de komende komende jaren jaren wil wil onderonderscheiden. scheiden.

Opvallend Opvallend isis daarbij daarbij het het gecreëerde gecreëerde theater theater waar waar grotere grotere gezelschappen gezelschappen met met behulp behulp van van moderne moderne communicommunicatiemiddelen catiemiddelen kunnen kunnen worden worden geïngeïnformeerd. formeerd. Een Een voorziening voorziening waarvan waarvan

overigens overigens ook ook het het bedrijfsleven bedrijfsleven en en de de overheid overheid regelmatig regelmatig gebruik gebruik maken. maken.

De De mens mens als als uitgangspunt uitgangspunt Niet Niet verwonderlijk verwonderlijk met met de de natuurlijke natuurlijke en en vriendelijke vriendelijke manier manier van van optreden optreden die die de de medewerkers medewerkers van van Lensen Lensen kenmerkt. kenmerkt.

Het Het isis duidelijk duidelijk dat dat Lensen Lensen met met de de eigen eigen slogan slogan ‘Lensen ‘Lensen Surrounds Surrounds You’ You’ niet niet alleen alleen een een statement statement heeft, heeft, maar maar dit dit vooral vooral in in de de praktijk praktijk toepasbaar toepasbaar wil wil maken maken voor voor een een groeiende groeiende stroom stroom opdrachtgevers. opdrachtgevers.

Lensen Surrounds You Lensen Lensen Projectinrichters Projectinrichters BV BV Postbus Postbus 2063, 2063, 5300 5300 CB CB Zaltbommel Zaltbommel Schimminck Schimminck 1, 1, 5301 5301 KR KR Zaltbommel Zaltbommel +31(0)88 599 599 05 05 99 99 FF +31(0)88 +31(0)88 599 599 05 05 00 00 EE info@lensen.nl info@lensen.nl WWW.LENSEN.NL WWW.LENSEN.NL TT +31(0)88

120

Bouwen aan de zorg jaarBoek

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 120

Bouwen aan de zorg jaarBoek

27-10-2011 19:22:23

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 121

121

27-10-2011 19:22:27

90

Bouwen aan de zorg jaarBoek

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 90

Bouwen aan de zorg jaarBoek

27-10-2011 19:19:05

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 91

91

27-10-2011 19:19:06

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 102

27-10-2011 19:20:34

2011030 BAZ JAARBOEK_DEF.indd 103

Enkele voorbeelden uit het Jaarboek Bouwen aan de Zorg

BENADER DE MARKT OP STIJLVOLLE WIJZE MET HET JAARBOEK BOUWEN AAN DE ZORG

27-10-2011 19:20:35

INSPIRATIE VAN

Showroom, kantoor en logistiek centrum Edisonstraat 3 | Goirle Nederland T +31 13 534 00 34 info@vervoort.nl www.vervoort.nl