DE NIEUWE PROVINCIE
Va s t g o e d & O n t w i k k e l i n g
De Nieuwe provincie Een samenwerkingsverband tussen:
provincie limburg en
Schatbeurderlaan 6
Voorwoord De nieuwe wegen van de provincie Limburg
Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland Tel.: +31 (0)495 - 45 00 95 Fax: +31 (0)495 - 52 13 35 E-mail: info@louwersuitgevers.nl
Redactieadres: Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
Er gloort iets moois in Limburg. Nieuw elan doemt op in bestuurderskringen, bij ondernemers, het onderwijs en de cultuursector. Om het anders te doen. Beter en vooral samen. De provincie nam het voortouw. In 2007 besloot het nieuwe provinciebestuur het roer om te gooien. Niet langer alleen investeren in duizend-en-een kleinere projecten. Niet langer als solist
Tel.: +31 (0)495 - 45 00 95
alleen maar subsidies rondstrooien.
Fax: +31 (0)495 - 52 13 35
De blik is nu gericht op de uitvoering van een aantal grote projecten tussen Eijsden en Mook. De
E-mail: info@louwersuitgevers.nl
provincie trekt die kar niet alleen. De klus moet geklaard worden met andere partners. Gemeenten,
Redactie:
Rijk en private partijen. Samen investeren, samen meedenken, samen promoten, samen aanjagen,
Peet Adams
samen deskundigheid leveren en samen zoeken naar slimme oplossingen. Met dat ene doel: de
Jac Buchholz Ank van Lier
Eindredactie: Tekst en Communicatiebureau Feedback Peet Adams
economische, sociale en toeristische positie van Limburg verder verbeteren. Dit jaar wordt duidelijk welke projecten aangepakt worden, welke partners meedoen en welke bedragen met de samenwerkingsverbanden zijn gemoeid. Het is inmiddels helder dat het gaat
Mosterdgriend 14
om gezamenlijke investeringen van meer dan tien miljard euro. Voorbeelden? Een nieuwe autoweg
6049 MG Herten
tussen Roermond en Weert, de bouw van een nieuwe campus voor DSM en andere bedrijven in
Projectmanager:
Sittard-Geleen, de titel van culturele hoofdstad van Europa voor Maastricht en de verdere groei
Peter Rijksen
van Noord-Limburg tot een Europese topregio voor gezonde voeding. Alleen al met de bouw van
e-mail: p.rijksen@louwersuitgevers.nl
die campus zijn 600 miljoen euro gemoeid.
Bladmanagement: Peter Rijksen
Een ‘nieuwe provincie’ dus. De weg is nog lang, maar de wil is er bij alle partijen. De wil om met
Ben Schweitzer
gezamenlijke mega-investeringen de aanblik van Limburg te veranderen en de aantrekkingskracht
Secretariaat: Manuela Depenbrock
Fotografie: Rein Bollen
van de provincie verder te vergroten. Dat is de belangrijkste conclusie van dit boek, waarin vele tientallen partners aan het woord komen. De verwachtingen zijn hooggespannen. De lat ligt hoog. En er borrelt ook kritiek op. Ook uit het
Rik Keus
provinciehuis zelf. Dat het allemaal iets te lang duurt. Dat de provincie teveel wil en de opzet om
Arjen Schmitz
het samen te doen tot koudwatervrees leidt.
E.a.
De provincie toont lef om aan alle projecten een helder tijdpad te koppelen. Op het einde van deze
Druk:
Statenperiode in 2011 moeten er een reeks concrete resultaten zijn binnengehaald.
Drukkerij Offset Service, Valkenswaard, NL
Om te toetsen of die verwachtingen ook zijn uitgekomen, krijgt dit boek over drie jaar een vervolg.
Vormgeving:
Zodat er uiteindelijk een afgerond verhaal ontstaat over een bestuurlijke ommezwaai. Een omme-
LOGO Reclame- Ontwerpbureau BV
zwaai die een historisch ijkpunt moet worden, als het aan de provincie ligt.
Postbus 631, 6000 AP Weert, Nederland
De basis is er. Het is nu aan de partners om het in Limburg ook echt te laten bruisen.
Tel.: +31 (0)495 - 45 00 65 Fax: +31 (0)495 - 54 69 78 E-mail: info@logobv.nl Oscar Ellerbrak, Iwan Haex
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
Peet Adams Eindredacteur
Inhoudsopgave 7
Inleiding
8
Gouverneur Leon Frissen | ‘We moeten totempalen slaan’
10
Gedeputeerde Ger Driessen | ‘Het wordt alsmaar leuker in Limburg’
12
Gedeputeerde Bert Kersten | ‘Het huidige wegennet in Limburg raakt steeds meer overbelast’
14
Gedeputeerde Herman Vrehen | ‘DSM-campus is de hoofdprijs’
16
Gedeputeerde Noël Lebens | ‘Minder overleggen en meer doen’
18
Gedeputeerde Odile Wolfs | ‘Het draait uiteindelijk allemaal om mensen’
22
Riek Bakker | ‘Je lost geen problemen op door elkaar voor rotte vis uit te maken’
24
Burgemeester Gerd Leers van Maastricht | ‘Het is nu of nooit’
26
Directeur Jos Schneiders van DSM Nederland BV | ‘Campus goed voor 3000 nieuwe arbeidsplaatsen’
30
Directeur Carolien Maessen van Toverland | ‘Samen kunnen we een topregio neerzetten’
32
Directeur Kees van der Veeken van het Consortium Grensmaas BV | ‘Het is tijd voor daden’
34
Directeur Guido Wevers van Theater Aan het Vrijthof | ‘Er is goesting in de stad’
38
Directeur Henk van Houtum van Van Houtum Papier | ‘Duurzaam ondernemen past bij ons familiebedrijf’
40
Wethouder Ruud Guyt van Sittard-Geleen | ‘Volop kansen voor de stad’
42
Wethouder Wim Hermans van Maasbree | ‘Inspelen op de wensen van morgen’
46
Topman Frans van den Heuvel van Scheuten Solar | ‘Op naar omzet van 1 miljard’
48
Topman Gosse Boxhoorn van Solland Solar Cells | ‘We staan nog maar aan het begin’
50
Leo Visser van Royal Haskoning en Jan Huynen van Sogecom | ‘Nu Den Haag nog achter ons krijgen’
54
Anya Niewierra en Marcel Knols van Samenwerkende VVV’s Limburg | ‘Alles promoten wat je thuis niet hebt’
56
Bestuurslid Guus Broos van Orbis | ‘Terug naar de infrastructuur van de jaren vijftig’
58
Projectdirecteur Hans Ruijter van RWS Maaswerken | ‘Enorme groeikansen voor containerterminal Born’
62
Hoofd woningmakelaardij Piet Notten van Ruijters Makelaardij | ‘Teveel appartementenbouw in Limburg’
64
Directeur Jack Opgenoord van Huis voor de Sport Limburg | ‘Samenwerking sleutel tot succes’
70
Burgemeester Jacques Niederer en Wethouder Anton Kirkels van Weert | ‘De stad wil het gezicht weer op het water richten’
74
Wethouder Twan Huyskens van Maasgouw | ‘We hoeven niet allemaal hetzelfde te doen’
78
Directeur René Hanssen van het MECC | ‘Concurrentie neemt toe’
80
Bestuursvoorzitter Karel van Rosmalen van HS Zuyd | ‘Opleidingen afstemmen op regio’
86
Directeur Frank Zuthof van Bouwbedrijven Jongen | ‘Mensen kopen geen woning maar een omgeving’
88
Hans Raaijmakers en Eric Fleskens van Habitura BV | ‘Natuur net zo belangrijk als wonen’
90
Topvrouw Carla Langen van Leeuwenborgh Opleidingen | ‘We brengen leerlingen ook waarden en normen van het bedrijfsleven bij’
94
Directeur Jos Willems van Maaspark Boschmolenplas | ‘We onderscheiden ons door luxe en rust’
96
Burgemeester Armand Cremers van Beek | ‘Met praten alleen bereik je niet veel’
99
Burgemeester Kees van Rooij van Horst aan de Maas | ‘Samen hogere ambities realiseren’
102
HID Luc Beguin van Rijkswaterstaat Limburg | ‘Creativiteit van de markt zoveel mogelijk benutten’
104
Manager Jan Willen Boots en adviseur Wilbert de Hoog van Kragten BV | ‘Bereikbaarheid goed, maar niet tegen elke prijs’
106
Harry Salemink en Eric Wigman van PRC Zuid | ‘Flexibel bouwen levert ook duurzaamheid op’
110
Waarnemend burgemeester Mat Vestjens van Helden | ‘Een unieke kans om de jeugd met duurzaamheid te laten kennismaken’
114
Wethouder Jo Verheesen van Echt-Susteren | ‘We willen nog met duizend woningen groeien’
118
Bestuursvoorzitter Jan Tindemans van Maastricht Aachen Airport | ‘Verdere groei in de komende jaren’
120
Jac Prins van Inbo Architecten en Cor Geluk van Juurlink + Geluk | ‘Kwaliteit Limburgse hofboerderij terug op bedrijventerrein MAA’
122
Directeur Jack Corten van LAUDY Bouw & Ontwikkeling | ‘Monumenten zorgen voor band met Limburg’
126
Directeur Maré Elizen van Elizen Vastgoed BV’ | ‘Prijzen winkelpanden hebben top bereikt’
130
Burgemeester Henk Evers van Nederweert | ‘Kleinschaligheid blijft onze grootste kracht’
134
Directeur Carl Smeets van Nouville Ontwikkelaars | ‘Inwoners nauw betrekken bij ontwikkeling in kleine kernen’
138
Directeur Michiel Dankers van NV Niba Beheer | ‘Iedereen wint bij komst Drakenrijk Beesel’
142
Directeur Jan van de Mortel van Groen-planning | ‘Zat er maar grind in de Zandmaas’
145
Burgemeester Arno Verhoeven van Leudal | ‘Samenwerking is een must’
150
Wethouder Ad Houtepen van Gennep | ‘In nauwe samenwerking tot hoge kwaliteit komen’
152
Mega-vastgoedspeler Goodman | ‘Venlo prima vestigingsplaats voor bedrijven’
154
Manager bedrijfsmakelaardij John Kirkels van Ruijters Makelaardij | ‘Alles draait om bereikbaarheid en zichtbaarheid’
156
Vestigingsmanager Sjoukje Richter van Continu Engineering | ‘Schoolverlaters moeten verder kijken dan hun stageplek’
160
Marjolein Cho Chia Yuen | ‘Meer uit paardensport in Limburg halen’
162
Hans Janssen en Arthur Wuts van Janssen Wuts Architecten | ‘A73 biedt nieuwe kansen voor economie’
164
General Manager Bert Driessen van VistaPrint | ‘We hebben nu al bijna tweehonderd mensen in dienst’
I de nieuwe provincie I
7
Gouverneur Leon Frissen:
‘We moeten meer totempalen neerzetten’ Leon Frissen verruilde in 2005 het
projecten geënt op de mensen. Daar gaat het
voor die Campus. Duidelijk is ook dat het Rijk
burgemeesterschap van Horst aan
uiteindelijk toch om.”
een zware financiële bijdrage zal moeten leveren.
de Maas voor het hoogste ambt
Frissen beaamt dat die keuze ook valkuilen met
En als het om Maastricht gaat zullen we alles op
in Limburg: commissaris van de
zich meebrengt. “Het duurt allemaal wat langer.
alles zetten om de titel culturele hoofdstad van
koningin, of gouverneur zoals de
Daarom vind ik dat we het niet te ingewikkeld
Europa in 2018 binnen te halen.”
meeste Limburgers zeggen. Hij ont-
moeten maken. Gebiedsontwikkeling is prima,
popte zich al snel als een provincie-
maar je moet niet alles met elkaar proberen te
Frissen benadrukt ook dat de dialoog met de
bestuurder met grote strategische
verknopen. De cementmolen moet gaan draai-
Limburgse regio’s over de projectenkeuze ver-
kwaliteiten en veel contacten in Den
en. Dan maar wat minder ingrediënten op het
rassend soepel is verlopen. “Er zijn momenten
Haag. Frissen over de kansen en de
bordje. Kleinere
bedreigingen van de nieuwe aanpak
stapjes nemen,
van de provincie.
waardoor je wel eerder resultaten
8
“Als het om Maastricht gaat zullen we alles op alles zetten om de titel culturele hoofdstad van Europa in 2018 binnen te halen.”
‘Andere regio’s zijn jaloers op Limburg’
kunt laten zien.”
‘We moeten totempalen neerzetten’. Een
De gouverneur wijst op ontwikkelingen, waar
dat ik me heb afgevraagd, of we niet te weinig
typisch Frisseniaanse uitspraak, waarmee
toch al veel schot in zit. De razendsnelle
weerwoord hebben gekregen.”
de gouverneur eigenlijk de nieuwe rol
gedaantewisseling van Noord-Limburg, waar
van de provincie in ’n paar woorden
Greenport Venlo nu al voor veel nieuwe hightech
De lobby en de contacten in Den Haag en ook
karakteriseert. Die rol van de provincie
bedrijvigheid zorgt. Een ontwikkeling die vol-
Brussel zijn volgens de gouverneur nu goed op
komt er volgens hem op neer dat er in
gens hem straks verder versterkt wordt door de
orde. “We zijn kind aan huis in de keukens van
elke Limburgse regio minstens één groot,
organisatie van de Floriade in 2012. Hij wijst ook
Den Haag en Brussel. Zozeer zelfs dat andere
onderscheidend, herkenbaar project van
op de samenwerking tussen het Academisch
regio’s jaloers zijn op Limburg. Maar ook daar
de grond moet komen. Met een duidelijk
Ziekenhuis Maastricht en het Klinikum in Aken.
schuilt weer het gevaar in, dat er op een gegeven
stempel van de provincie, maar ook van
Twee topziekenhuizen die samen een wereld-
ogenblik gezegd wordt: ‘Nee hé, daar heb je
andere partners, zoals gemeenten, Rijk
speler willen worden op het vlak van vaatchi-
die uit Limburg álweer.’ Ook in de lobby moet je
en bedrijven.
rurgie met een gezamenlijke vestiging op het
selectief zijn. Niet altijd voor de apennootjes, maar
grensoverschrijdende bedrijventerrein Avantis
vooral voor de kokosnoten gaan. En niet blijven
“We hebben eigenlijk te lang de rol van ver-
in Heerlen.
zeuren als het een keer misgaat. Persoonlijk vind
lengstuk van de lokale overheid gespeeld
Frissen laat doorschemeren dat alle partners het
ik zo’n dossier over de OPAC-centrale, die de
door vooral als subsidieverstrekker op te
erover eens zijn dat de nieuwe, open Campus
bouw van een ondergrondse energiecentrale in
treden. Het is heel verstandig dat we nu
van DSM er moet komen. “Het enige wat eigen-
Zuid-Limburg in zicht brengt, een project dat
voor een andere koers gaan. Specifieke
lijk nog open staat is de meest geschikte plek
we niet mogen laten verdampen. Ondanks alle
I de nieuwe provincie I
goede contacten zal het ook nu weer een gevecht
Frissen maakt zich trouwens zorgen over de ont-
Het dienstbaar leiderschap staat onder druk.”
worden om ervoor te zorgen dat dit kabinet de
wikkeling dat mensen vooral uit carrière-overwe-
De gouverneur probeert dat dienstbaar leider-
extra miljarden niet alleen in de Randstad, maar
gingen de politiek ingaan en voor het openbaar
schap zelf wel zoveel mogelijk te etaleren. Door
vooral ook in Limburg investeert. Daarvoor is het
bestuur kiezen. “Er is bijna niemand meer die
zoveel mogelijk in te gaan op uitnodigingen
nodig dat de neuzen één richting uit blijven wijzen
het echt een eer vindt om dit werk te doen. Het
van verenigingen om acte de presence te
en we geen energie verspillen aan allerlei kleinere
moeten de mensen zijn waarvoor je het doet en
geven bij jubilea of andere bijzondere gebeur-
regionale zaken die mede door toedoen van de
niet het salaris. Je merkt dat door die mentaliteit
tenissen. “Dat is eigenlijk net zo belangrijk
media opeens tot thema worden verklaard. Dan
niet alleen de kwaliteit onder druk komt te staan,
als de uitnodiging voor bijeenkomsten van
kunnen problemen tot hun ware proporties wor-
maar bestuurders ook niet meer door ieder-
Limburgse multinationals. Het gaat immers om
den teruggebracht en kan er met alle partijen
een geapprecieerd worden. Gewoon omdat ze
de interesse die je toont en de banden die je
gewerkt worden aan oplossingen.”
niet meer beschouwd worden als van iedereen.
opbouwt met de mensen.”
I de nieuwe provincie I
n
9
‘Het wordt Ger Driessen. CDA-gedeputeerde die de slagzin ‘niets is onmogelijk’ hoog in het vaandel heeft staan. Driessen is stilaan een landelijke autoriteit als het gaat om gebiedsontwikkeling: het slim aan elkaar knopen van allerlei projecten om zo veel mogelijk maatschappelijk rendement te krijgen. Zijn kindje Greenport Venlo is een landelijk voorbeeld van die gebiedsontwikkeling. Het programma van Driessen heet Investeren in Ruimte.
10
I de nieuwe provincie I
alsmaar leuker in Limburg’ Hij wil het best toegegeven. De nieuwe aanpak
nieuwe vorm van aanbesteding waarbij niet alles
in gebruik. Die tijdelijke rijbanen moeten er
van de provincie leverde het afgelopen jaar niet
van te voren is dichtgetimmerd. Over en weer blijft
voor zorgen dat de aansluiting van de A73-
veel concreets op. Maar dat gaat snel verande-
er ruimte om de uitvoering door voortschrijdende
Zuid op de A2 bij Sint Joost niet uitmondt in
ren. Gedeputeerde Ger Driessen vergelijkt de
inzichten anders aan te pakken. In 2011 zullen we
een nieuw knelpunt met dagelijkse files. En zo
ommezwaai in het beleid van de provincie met
dicht bij de uitvoering zitten, maar het Rijk zal hier
rond 2012/2013 moet de schop de grond in
de bouw van een huis.
nog financieel moeten bijspringen.”
voor de definitieve verbreding van de A2 tus-
• Greenport Venlo;
Driessen kondigt aan, dat
sen Sint Joost en Urmond tot twee keer vier
“Dat heeft ook z’n tijd nodig. De contouren van
de concentratie van agrovoeding en logistiek
rijbanen. Driessen laat doorschemeren dat de
zo’n nieuwe woning zijn eerst ook vaag. We zijn
rond Venlo in combinatie met de vestiging van
aanblik langs de A2 vanaf Born ook ingrijpend
nu eigenlijk bezig met het bestek van het huis.
allerlei innovatieve bedrijven, in 2011 al enkele
zal wijzigen. De gedeputeerde: “Als we het nu
Het bouwprogramma. En in de loop van dit jaar
duizenden nieuwe arbeidsplaatsen heeft opge-
nog agrarische Graetheide bestemmen als een
zal er duidelijkheid zijn over de financiering en de
leverd. De uitvoering van de Floriade staat voor
combinatie van duurzame landbouw, natuur,
partners, die mee gaan bouwen.” Driessen schat
de deur, en de zogenaamde Greenportlane, de
excellent wonen en kleinschalige bedrijvigheid,
dat het totaalbedrag aan investeringen voor zijn
nieuwe verbindingsweg tussen de A67 en A73
kan er door de grondruil bijna honderd miljoen
programma schommelt tussen de drie en de vijf
is een feit. De veelomstreden A74, de verbinding
vrijkomen voor de aanleg van een nieuwe cam-
miljard euro. “Sommige projecten zullen nog jaren
van Venlo met het Duitse achterland, is in uit-
pus tussen Born en Geleen. DSM zou het als
lopen. Bij andere kunnen en zullen we meteen gas
voering . De verdere uitbouw van Greenport is in
een ultieme uitdaging moeten zien, om samen
geven. Maar ik ben ervan overtuigd: het wordt de
handen van een overheids-NV, die niet gehinderd
met andere partijen een campus te ontwikkelen
komende jaren alsmaar leuker in Limburg.”
wordt door allerlei bestuurlijke strubbelingen en
die de Philips-campus overtreft als het om uit-
snel kan opereren. ”En het principe van cradle
straling en innovatie gaat.”
Het programma Investeren in Ruimte betekent
tot cradle is ingebed in Greenport Venlo. Het
• Parkstad: Buitenring; De aanleg van de 26
veelal grootschalige ontwikkelingen in zes regio’s.
ontplooien van economische activiteiten zonder
kilometer lange weg die Parkstad nadrukkelijker
Uitgangspunten zijn: werk met werk maken en
dat het milieu verder wordt aangetast.”
op de kaart moet zetten, staat in 2011 in de
tegenover de kosten ook voor opbrengsten zor-
• Maasplassengebied Roermond;
De ver-
startblokken. Driessen is ervan overtuigd dat
gen. Een overzicht in vogelvlucht van Noord- naar
breding van de N280-west tussen Roermond
die nieuwe verbinding ervoor zorgt dat de regio
Zuid-Limburg met de laatste stand van zaken:
en Weert is een van de belangrijkste elementen
Heerlen gaat ‘boomen’. “Zowel als woon en
• Het project Zandmaas II; De dode Maasarm
van de verdere gebiedsontwikkeling in Midden-
werkgebied als voor de recreatie.”
bij Wanssum wordt weer onderdeel van het
Limburg. De besluitvorming over die weg is over
• Maastricht/Heuvelland; In 2011 zal Maastricht
stroomgebied van de Maas. In combinatie met
drie jaar afgerond. Bij Horn krijgt een nieuwe
in een bidboek op een rijtje hebben wat de
zandwinning, grondtransacties, woningbouw en
zorgboulevard gestalte die moet uitgroeien tot het
stad te bieden heeft als kandidaat voor de
natuurontwikkeling, krijgen ook de bewoners van
centrale gezondheidscentrum voor de hele regio.
nominatie van culturele hoofdstad van Europa.
de Noord-Limburgse Maasdorpen vijf keer zoveel
Het Maasfront in de Roermondse Voorstad krijgt
Het overleg over de vestiging van een mega-
bescherming tegen een nieuwe hoogwatergolf
een andere aanblik door vanuit het principe werk
theater, zoals Maastricht beoogt, is dan ook
van de rivier. Het gaat om een klus die het Rijk
met werk maken, ruimte voor grootschalige inves-
afgerond. Valkenburg is het centrum voor health
uit geldgebrek tot nu toe niet geklaard heeft.
teringen in de waterrecreatie te creëren. Driessen:
en cure. De vestiging van herstelklinieken en
Driessen: “Voor de uitvoering zijn we bezig met
“Daarover lopen al heel concrete besprekingen.”
kuurcentra moet over drie jaar verzekerd zijn.
de vorming van een consortium van bedrijven, dat
• A2-corridor/Sittard-Geleen
“Ja het wordt echt leuk in Limburg”, lacht
van de overheid een concessie krijgt. Dat is een
veel overtuiging: voor 2011 zijn de spitsstroken
Hij zegt het met
I de nieuwe provincie I
Driessen zelfverzekerd.
n
11
‘Het huidige wegennet in raakt steeds meer overbelast’ Gedeputeerde Bert Kersten (PvdA). Uiterlijk
blijft verschoond van overlast. Wel zijn er extra
Sittard-Geleen. Daarmee is de keten voor de
kenmerk:
maatregelen nodig tegen geluidsoverlast in het
productie van zonne-energie in Limburg feitelijk
kenmerk: moet niets hebben van wazig
centrum van Weert
al rond, want het bedrijf Solland Solar produceert
geneuzel, maar geeft de voorkeur aan
“Dat tracé biedt de geweldige kans om de Ijzeren
zonnecellen op Avantis in Heerlen. En zonnecel-
heldere uitspraken en een heldere aanpak.
Rijn aan te laten haken op de Maaslijn, de spoor-
len worden weer gebruikt in glaspanelen van
Bereikbaar en Duurzaam Limburg is zijn
verbinding
tussen Roermond en Nijmegen,
Scheuten Glas en Solar in Venlo. Kersten: “Die
programma met als belangrijkste onder-
die we dan vervroegd moeten verdubbelen.
zonne-energiesector levert uiteindelijk minstens
delen: cradle to cradle, zonne-energie
Daarmee maakt Venlo ook een geweldige stap
2000 nieuwe arbeidsplaatsen op. In dat kader
en grensoverschrijdend openbaar vervoer.
voorwaarts als logistiek centrum. Voor deze
zal ik ook blijven vasthouden aan de komst van
Maar de IJzeren Rijn, de Grensmaas, de
variant zullen we in 2008 de mouwen moeten
de OPAC-centrale, de ondergrondse energie-
lightrail en de OPAC-centrale zijn ook
opstropen. Ik verwacht in de periode 2009-2010
opslag, die Limburg nieuwe kansen biedt uit
speerpunten van beleid.
definitieve besluiten over de Ijzeren Rijn”, zegt
te groeien tot een belangrijke, internationale
Kersten.
energieregio.”
zwarte
kostuums.
Politiek
De gedeputeerde verduidelijkt dat er inmiddels
12
Er mag in Limburg dan wel euforie heersen over
Ook in het zuiden van de provincie zijn het de
ook allerlei bewegingen zijn om een zonne-aca-
de afronding van de aanleg van de A73; ook die
spoorverbindingen die alle aandacht opeisen
demie van de grond te krijgen op bedrijventerrein
noord-zuid verbinding kan niet voorkomen dat
van Kersten. De lightrail in de hoek Hasselt,
Avantis. Een campus waar mensen opgeleid
het wegennet in de provincie de komende jaren
Maastricht, Heerlen en Aken. Die spoorverbin-
worden voor een baan in de snel uitbreidende
verder dichtslibt.
ding is van groot belang voor de bevordering
zonne-energiesector. Solland Solar, Hogeschool-
Kersten: “Het wegennet zal overbelast raken,
van het grensoverschrijdende werken, stude-
Zuid en de Open Universiteit en Duitse scholen
omdat het containervervoer de komende jaren
ren en recreëren en onontbeerlijk voor de ver-
en instanties zijn enkele mogelijke partners voor
verdrievoudigt. Dat probleem zullen we versneld
dere uitbouw van de internationale positie van
die academie.
moeten aanpakken.”
Limburg. “We zijn volop bezig met de financiële
Hoe? De komst van de Ijzeren Rijn, de spoor-
onderbouwing van dat project, waarbij niet alleen
Cradle tot cradle is zo’n begrip dat nog lang niet
verbinding van Antwerpen, via Limburg, met het
de provincie, maar ook Maastricht, het Rijk en de
bij iedereen is ingeburgerd. Het komt erop neer
Duitse Ruhrgebied, kan volgens Kersten deels
Belgische overheid de partners zijn.”
dat in een echt duurzame economie alle produc-
voor de oplossing zorgen. Na jarenlange discus-
Het kostte Kersten de nodige energie om Limburg
ten volledig herbruikbaar moeten zijn, zonder
sies en protesten is er niet alleen in Limburg,
in 2006 als toekomstig, internationaal centrum
afvalresten, zodat volgende generaties niet met
maar ook in de Tweede Kamer steeds meer
van de zonne-energie op de Versnellingagenda,
nog meer milieuproblemen opgezadeld worden.
steun voor de Swalmense variant: het tracé dat
het economisch ontwikkelingsprogramma van
Een schone kringloop dus.
bij Roermond afbuigt naar het noorden en ter
de provincie, te krijgen. Twee jaar later bruist
Kersten geeft een voorbeeld dat snel werkelijk-
hoogte van Swalmen richting Duitsland gaat.
het aan dat front. De eerste silicumfabriek, die
heid kan zijn. De honderduizenden kilo’s papier
De Oosterburen zien die route ook zitten, het
de grondstof voor zonnecellen produceert, staat
die de provincie jaarlijks gebruikt, gaan naar Van
Meinweggebied blijft gespaard en Roermond
eind 2009 op het bedrijventerrein Chemelot in
Houtum Papier in Swalmen; een van de meest
I de nieuwe provincie I
Limburg innovatieve bedrijven in Limburg als het gaat om duurzaamheid: Van Houtum produceert nauwelijks nog afval. In die fabriek wordt het papier van de provincie straks verwerkt tot tissues en toiletrollen, die de provincie dan weer terugkoopt. “Ik merk dat Cradle to Cradle leeft bij Limburgse ondernemers. De bedrijven pikken het zelf op. De Floriade en de A2-tunnel bij Maastricht zijn enkele grote projecten waarbij we het Cradle tot Cradle-principe gaan toepassen met onder meer een duurzame bouw die geen energie meer opslorpt, maar juist oplevert.” Een ander mega-project waarvoor Kersten de eindverantwoordelijkheid draagt, is de uitvoering van de Grensmaas, de rivier beveiliging in combinatie met grindwinning tussen Maastricht en Roosteren. “Dat project gaat eindelijk van start. Ik heb er een goed gevoel bij.” De gedeputeerde vergelijkt de nieuwe aanpak van de provincie met een mammoettanker die van koers verandert. “Dat duurt even, maar daarna is zo’n schip niet meer van de koers af te brengen. Alleen zullen de ambtenaren de blik ook meer naar buiten moeten richten. We doen het als provincie niet meer alleen, maar samen met allerlei partners en dat betekent dat ambtenaren ook moeten netwerken bij bedrijfsleven en andere overheden.”
n
I de nieuwe provincie I
13
Het is voor Herman Vrehen de tweede Statenperiode als gedeputeerde. Hij beheert het economisch domein, vervat in het programma Innoveren in Limburg. De naam van dat programma zegt het al: de oude maakindustrie in deze provincie moet plaats maken voor nieuwe producten, nieuwe diensten en nieuwe kennis. Vrehen etaleert alle hartstocht bij de uitvoering van die klus.
De Philips-campus langs de autoweg A2 in Eindhoven. Het ontgaat geen automobilist: dat kantoren- en onderzoekscentrum straalt allure en dynamiek uit. “Dat beeld zien we straks ook langs de A2 tussen Born en Geleen. De campus van DSM is voor ons een van de hoofdprijzen van het nieuwe provinciale beleid. En die campus komt er en gaat bruisen. Binnen nu en één jaar ligt er een fatsoenlijk, uitgebalanceerd plan. DSM zelf is er alles aan gelegen. Zo’n 600 miljoen euro is ermee gemoeid. DSM zal daar eenderde van moeten betalen. Datzelfde verwachten we van het Rijk en de overige partners tellen de rest neer”, zo benadrukt Vrehen met veel enthousiasme. Wat is het belang van zo’n campus? De gedeputeerde somt een aantal aspecten op, zoals de bundeling en verbreding van kennis, de aantrekkingskracht op andere, grote bedrijven, de mogelijkheid voor het midden- en kleinbedrijf om aan te haken bij de campus en de inspiratie bij studenten om niet meer naar elders uit te wijken, maar in Limburg te blijven. “De Maastrichtse universiteit gaat natuurlijk ook een rol spelen op die campus. De studenten van de universiteit gaan immers op de campus aan de slag”, aldus Vrehen. Volgens de gedeputeerde doemt er nog een hoofdprijs op. De fusie van de academische ziekenhuizen van Aken en Maastricht. Vrehen: “Als die samenwerking rond komt, hebben we een wereldspeler van formaat op het gebied van de medische technologie. Dat trekt gegarandeerd
14
I de nieuwe provincie I
‘DSM-campus is de hoofdprijs’ andere wereldspelers aan. Bedrijven zoals
in Limburg niet langer mooie verwachtingen
tot stand brengt in Sittard-Geleen. Denk ook
Siemens en Motorola, maar ook tientallen
en beelden biedt, maar de eerste stevige fun-
eens aan de nieuwe, medische technologieën
kleinere ondernemingen.”
deringen heeft gelegd. De projecten uit de
in en rond Maastricht en kijk ook eens naar de
Versnellingsagenda zijn al goed voor 1400 banen,
ontwikkelingen in en rond Roermond.”
De gedeputeerde is er rotsvast van overtuigd
waaronder 400 arbeidsplaatsen in de nieuwe
dat de provincie met de nieuwe koers, de
silicumfabriek op bedrijventerrein Chemelot. De
De gedeputeerde beseft als geen ander, dat
juiste koers heeft gekozen. Niet meer ad
Versnellingsagenda moet ook leiden tot kennis-
Limburg te klein is om echt mee te tellen in de
hoc en aangestuurd door incidenten geld
verbetering bij het Limburgse bedrijfsleven en
wereld. Daarom is er internationale samenwer-
rondpompen, maar op basis van uitgelijnde
en vooral ook internationale kansen aangrijpen.
king nodig. Met regio’s als Aken, Leuven en in
programma’s en regio-agenda’s de meest
Vrehen: “Limburg heeft de Europese proefstatus.
eigen land de regio Eindhoven. “Die samenwer-
kansrijke projecten kiezen. Voor dat nieuwe
Dat betekent dat de Versnellingsagenda ook
king kan en moet beter. We moeten die Euregio
beleid heeft de provincie bijna een kwart mil-
als een internationaal bindmiddel gebruikt moet
beschouwen als een gezamenlijk speelveld, met
jard euro klaarliggen. Niet om weer als subsi-
worden om in 2011 tot de top drie van Europa te
een grensoverschrijdend arbeidsmarkt, met een
die uit te delen, maar een budget dat bedoeld
behoren op het gebied van gezondheid, voeding,
goede grensoverschrijdende bereikbaarheid en
is om als co-financier op te treden met
energie en geavanceerde materialen.”
kennisinstituten, universiteiten die naadloos op
“Onze grensoverschrijdende koers begint in Brussel echt op te vallen. En dat is goed.”
elkaar aansluiten. Laat ons ook blue cards gebruiken en buitenlandse topmensen gemakkelijk en snel verblijfsvergunningen verlenen. En verder zullen we vooral lef moeten tonen. Als
andere partners. “Er waait al duidelijk een
Bij de vestiging van die nieuwe Limburgse centra
het nodig is, dan maar eens op nieuwe regel-
andere wind in het Limburgse bedrijfsleven.
voor onderzoek en ontwikkeling zal de provincie
geving vooruitlopen.” Volgens Vrehen betekent
Vernieuwing blijkt te werken. Ondernemers
trouwens nadrukkelijk een beroep op financiële
die internationale opstelling dat Limburg zich als
komen niet meer het handje ophouden voor
steun bij het Rijk doen. “Voor die kennisontwik-
regio verder kan onderscheiden.
subsidie, maar vragen of de provincie met
keling gaat al teveel geld naar de Randstad. Op
hen wil meedenken. De neuzen staan dezelf-
dit moment is er al een gat van 150 miljoen euro
De gedeputeerde signaleert dat Limburg stil-
de kant uit. De generaals zijn er, nu moet
in Limburg dat de overheid zou moeten aanvul-
aan meer steun krijgt in Brussel dan in Den
het leger nog uitbreiden. Kennisinstellingen,
len voor onderzoek en ontwikkeling.”
Haag. “Onze grensoverschrijdende koers begint
andere overheden en het bedrijfsleven moeten nog nadrukkelijker daden tonen.”
in Brussel echt op te vallen. En dat is goed. Vrehen ontkent dat de economische ontwikke-
Als we daarbij ook nog blijven zorgen dat
lingen in Noord-Limburg, met name Greenport
het bedrijfsleven voor de Limburgse zaak blijft
Vrehen benadrukt dat de Versnellings
Venlo, sneller gaan dan in de rest van de provin-
gaan, door innovatie centraal te blijven stellen,
agenda, de basis van het economisch beleid
cie. “Denk eens aan de zorgboulevard die Orbis
kan het nauwelijks nog mis gaan.”
I de nieuwe provincie I
n
15
‘Minder overleggen en meer Noël Lebens, is een nieuwkomer in het
In Limburg zouden in principe 50 wijken op de
college van Gedeputeerde Staten. Het
schop genomen moeten worden, zo heeft een
programma waarvoor hij verantwoordelijk
onderzoek uitgewezen. De provincie wil in de
is, heet Investeren in Steden en Dorpen.
eerste zes tot acht wijken snel krachtig aan de
Lebens heeft zich als CDA-gedeputeerde
slag. De uitvoering moet in 2008 onomkeerbaar
opmerkelijk snel ingewerkt in dossiers
zijn. Dat betekent dat alle hordes zijn genomen
over woningcorporaties en de verkeers
en dat niets een reeks maatregelen in die wijken
veiligheid, zo luidt het oordeel in Limburgse
nog in de weg staat. Lebens: “Mijn voorkeur gaat
bestuurskringen.
uit naar de aanpak van wijken in het stedelijk gebied Parkstad, Roermond en Sittard-Geleen.
16
“Concentreren op grote zaken die er toe doen.
Daar zijn de problemen het grootst.”
Daar gaat het deze Statenperiode om. Voor mijn
De problemen in die wijken hangen vaak samen
portefeuille betekent dat vooral, dat op termijn
met het eenzijdig huizenaanbod. De woningen
de leefbaarheid in de Limburgse steden en dor-
staan te dicht op elkaar en zijn kwalitatief niet
pen verbetert.
meer van deze tijd. Soms is er ook nog leeg-
Veel van mijn doelstellingen zijn een zaak van
stand. “Die problemen kun je aanpakken door
de lange adem. Dat betekent absoluut niet dat
een aantal woonblokken te slopen en gevarieer-
we de ene na de andere praatgroep, kerngroep,
de nieuwbouw te plegen. Daarmee zorg je ook
stuurgroep en controlegroep gaan formeren.
dat de sociale samenstelling van de bewoners
Nee, we willen vooral minder overleggen en
de breedte ingaat”, aldus Lebens.
meer doen.”
Bij die aanpak wil de gedeputeerde niet alleen
Uitspraken die de aanpak van Lebens goed
vanuit het provinciehuis opereren. “Het werkt
karakteriseren. De handen uit de mouwen ste-
veel beter als je met eigen ogen ziet en met
ken. Ook als gedeputeerde het veld in en je als
eigen oren hoort wat er aan schort in de wijken.
provinciebestuur laten zien en niet blijven han-
Daarom ga ik stage lopen bij de corporaties. Dan
we categoriën mensen naar Limburg te
gen aan de vergadertafels.
leer je in de praktijk wat er leeft in de wijken.”
halen. Dat betekent bijvoorbeeld dat we
Een van de grootste opgaven voor Lebens is
De vergrijzing en de daling van de Limburgse
in de steden niet alleen maar dezelfde
de vorming van een herstructureringsfonds. De
bevolking is een van de grootste opgaven waar
nieuwe appartementen moeten bouwen,
aanpak van de steden en dorpen moet gefinan-
de provincie de komende decennia mee gecon-
maar vooral ook moeten zorgen voor
cierd worden met geld uit zo’n fonds. “Daarbij
fronteerd wordt. Lebens benadrukt dat die krimp
bijzondere stadswoningen in het groen.”
gaat het bijvoorbeeld om sloop, vervangende
van de bevolking beslist niet alleen nadelen
Lebens oordeelt trouwens dat Limburg
nieuwbouw, groen en gemeenschapsvoorzienin-
heeft. “Vooral Zuid-Limburg is een van de dichts-
niet zover zou moeten gaan om spe-
gen. Dat fonds willen we samen met partners als
bevolkte gebieden van Nederland. Een beetje
ciale seniorensteden te gaan bouwen.
woningstichtingen en gemeenten, maar ook het
minder hoeft niet rampzalig te zijn. Uitgangspunt
“Als je dit te massaal aanpakt, plaats je
Rijk en marktpartijen, spekken. Uiteindelijk denk
is wel dat we met minder mensen voldoende
zo’n bevolkingsgroep al snel buiten de
ik eerder aan een bedrag van honderd dan tien
welvaart moeten zien vast te houden. Door
samenleving. Voor het einde van 2008
miljoen euro, dat we bij elkaar moeten brengen
goede huisvesting te bieden en een mooie
moeten er wel overeenkomsten liggen
in dat fonds”, zo benadrukt Lebens.
leefomgeving moet het ook mogelijk zijn nieu-
over de bouw van 5000 zorgwoningen
I de nieuwe provincie I
doen’
in Zuid-Limburg. Woningen met allerlei vormen
“Die ontwikkeling mag in elk geval niet terug te
bijdrage te leveren aan nieuwe recreatieve ont-
van zorg, in allerlei prijsklassen en ingebed in
voeren zijn op de kwaliteit van de Limburgse
wikkelingen. De Napoleonsweg, die het Rijk aan
gevarieerde woonwijken, waar ook de senior
wegen. In samenspraak met de bewoners willen
de provincie wil overdragen, zou de weg van de
deel van behoort uit te maken.”
we die verkeersveiligheid ook onderdeel maken
onthaasting kunnen worden. Rustig toeren langs
van gebiedsontwikkeling op kleine schaal. Dat
mooie Maasdorpjes. En wegen in het Heuvelland
De veiligheid is een onderdeel van de leefbaarheid
kan bijvoorbeeld door met wegenbouwers bij de
zouden de sfeer van vervlogen tijden kunnen
in de wijken. Met name ook de verkeersveiligheid.
opdrachtverlening af te spreken dat ze veiliger
ademen door een ‘ouderwetse aankleding’,
Lebens heeft inmiddels besloten om achttien
asfalt mogen aanleggen onder voorwaarde van
zoals het gebruik van kinderkopjes.
miljoen euro uit te trekken, om de veiligheid op
de bouw van een nieuw gemeenschapshuis, of
doorgaande wegen die door de bebouwde kom
de verplaatsing van een speelplaats langs een
Grote kans trouwens dat de man in de straat
leiden, veiliger te maken. Het was ook voor hem
drukke weg.”
bij die activiteiten Lebens ook tegen het lijf
een forse tegenvaller dat in 2007 weer 69 mensen
Lebens benadrukt dat de Limburgse wegen
loopt. “Ik wil als gedeputeerde vooral naar
om het leven kwamen in het Limburgse verkeer:
ook een mooie rol kunnen spelen om de eigen
buiten gericht zijn. Dan weet je ook waar je
een stijging van bijna 30 procent.
identiteit van de provincie uit te dragen en een
het als bestuurder over hebt.”
I de nieuwe provincie I
n
17
‘Het draait Limburg kan uitgroeien tot een Europese topregio met voldoende hoger opgeleiden. Door een goed woon- en leefklimaat, culturele voorzieningen, sociale structuren en internationale uitstraling, zullen uiteindelijk ook jonge mensen kiezen voor Limburg. In twee zinnen is daarmee het grote belang aangetoond van het Programma Investeren in Mensen van PvdA-gedeputeerde Odile Wolfs.
18
I de nieuwe provincie I
uiteindelijk allemaal om mensen’ Limburg is niet alleen dat geografische gebied
werking tussen bedrijfsleven en onderwijs. “Meer
culturele uitstraling. In die aanpak past ook het
tussen Eijsden en Mook. Limburg is toch vooral
dynamiek door een grotere arbeidsmarkt die niet
plan om de Triënnale, een culturele manifestatie
meer dan één miljoen mensen. Zij bepalen de
meer gehinderd wordt door landsgrenzen en de
rond Europese tuin en landschapsarchitectuur
sfeer, het dagelijks leven, de omgeving, de
erkenning van diploma’s”, aldus Wolfs.
te koppelen aan de Floriade, de uitbouw van de
omgang met elkaar; kortom de mensen vormen
De beroepsbevolking in Limburg zal in de huidige
creatieve industrie in Limburg.
het Limburg van vandaag. En die mensen zorgen
kenniseconomie ook telkens voor bijscholing
Niet alleen cultuur, maar ook sport is zo’n mid-
ervoor dat het mooi wonen, goed werken en
moeten zorgen om de razendsnelle ontwikke-
del dat mensen bindt. Samen met alle mogelijke
prima recreëren is in deze provincie.
lingen bij te benen. Een Leven Lang Leren heet
partners wil Wolfs op dat front niet alleen in
Om die mensen te blijven binden aan Limburg,
de actie die hiervoor op touw gezet wordt. De
topprestaties investeren als het gaat om hand-
moeten de handen echter uit de mouwen. De
werkgever geeft de ruimte voor bijscholing en
bal, wielrennen en volleybal, maar bijvoorbeeld
vergrijzing zorgt niet alleen voor een afname
krijgt daarvoor in ruil optimaal opgeleide werkne-
ook kansrijke verenigingen ondersteunen, een
van het inwonertal, maar betekent ook dat er
mers, die langer en beter inzetbaar zijn en ruimte
sportfonds voor kansarme jongeren oprichten en
tekorten ontstaan op de arbeidsmarkt. “We
maken voor nieuwe instroom aan de onderkant.
sport nadrukkelijker koppelen aan buurten, het
gaan niet toekijken hoe die ontwikkeling zich
Het binden en boeien van hoger opgeleiden is
onderwijs en gezondheid.
manifesteert, maar komen nu al in actie om die
nog zo’n actiepunt. Het aandeel HBO-ers en
bedreigingen om te zetten in kansen”, zo bena-
academici in Limburg stagneert, terwijl er op de
Vernieuwing van de jeugdzorg met onder meer
drukt gedeputeerde Wolfs. De provincie doet dat
arbeidsmarkt steeds meer vacatures niet meer
de aanpak van de wachtlijsten en aandacht voor
niet alleen, maar samen met de bevolking, Rijk
opgevuld kunnen worden. Wolfs: “Door de zorg
preventie door het opzetten van centra voor
en gemeenten, bedrijven, onderwijs, sportinstan-
voor een goed woon-, werk- en ondernemers-
Jeugd en Gezin, het nadrukkelijk betrekken van
ties, gezondheidszorg en de jeugdzorg.
klimaat moeten we die categorie nadrukkelijker
de inwoners bij de aanpak van (achterstands)
Die acties staan al stevig in de steigers, legt
aan Limburg binden. Daarnaast moeten we hoger
wijken en het behoud van Limburgse scholen,
Wolfs uit. Een voorbeeld daarvan is de regionale
opgeleiden via PR-campagnes naar Limburg
die de komende vijftien jaar het aantal leerlingen
agenda Onderwijs-Arbeidsmarkt 2008-2012.
halen. Daarbij denken we ook aan academici uit
met bijna een kwart zien teruglopen, zijn andere
Over de onderwerpen op die agenda is al over-
het buitenland.”
voorbeelden van het offensief van Wolfs om de
eenstemming met alle partijen. Voorbeeld is een
Cultuur heeft een toegevoegde economi-
mensen centraal te stellen in het beleid van de
uitgebreide inventarisatie van de vraag en het
sche waarde. Met het oog daarop beschouwt
provincie.
aanbod op de Limburgse arbeidsmarkt. Met
Wolfs het als een fantastische uitdaging om
Het programma Investeren in Mensen biedt nog
name in de groeisectoren, zoals zorg, gezond-
voor 2012 de fundamenten te leggen om voor
een heel bijzonder element: Social Return. Dat
heidsonderzoek, nieuwe energie, gezonde voe-
Maastricht in 2018 het predikaat culturele hoofd-
begrip komt erop neer dat bedrijven bij aanbe-
ding en de chemie. “Door vraag en aanbod nu al
stad van Europa binnen te halen. “Als we
stedingen zich ook verplichten werkzoekenden
in kaart te brengen, kunnen we tijdig ingrijpen en
erin slagen om die titel voor Maastricht in de
in te schakelen en leerwerkplaatsen op te zetten.
voor voldoende mensen met de juiste opleiding
wacht te slepen, willen we de hele Euregio mee
Wolfs: “Dat fenomeen van Social Return kun je
zorgen”, zegt Wolfs.
laten profiteren van de internationale uitstra-
uitbreiden door met bedrijven bij gunningen ook
Een ander voorbeeld is de vorming van een
ling, zodat heel Limburg er zowel economisch
af te spreken iets extra’s te doen voor kunst, cul-
Euregionale arbeidsmarkt door grensoverschrij-
als cultureel de vruchten van plukt. De lobby
tuur, of het onderwijs. Binnen twee jaar moet er
dend onderwijs en grensoverschrijdende samen-
richting Den Haag is al gestart”, aldus Wolfs.
bij vijftien aanbestedingen sprake zijn van Sociale
De Cultuursprong. Zo heet de nieuwe aanpak
Return. In feite komt dat erop neer dat bedrijven
van de provincie om Limburg nadrukkelijker
die in Limburg geld verdienen met opdrachten ook
neer te zetten als regio met een internationale,
iets extra’s terug doen voor de samenleving.” n
I de nieuwe provincie I
19
New York, London, Sydney and Maastricht Financing billions of dollars in interesting places all over the world
ING Real Estate Finance U hebt grootse plannen met uw nieuwe vastgoed. ING Real Estate Finance staat graag aan de basis van uw initiatieven. Met grote kennis van zaken en intelligente financieringen. Want we zijn onderdeel van ING Real Estate, één van de grootste namen op het gebied van vastgoedvermogensbeheer, -financiering en -ontwikkeling. Daarbij zijn we wereldwijd actief, maar tegelijkertijd helemaal thuis in de lokale markten. U bent van harte welkom met uw ideeën. Voor een objectief advies of een concrete oplossing. Voor de regio Limburg kunt u contact opnemen met: Jordy Aerts van ING Real Estate Finance
R E A L ES TAT E WWW.INGREALESTATE.COM
ING Real Estate Finance Schimmelt 34 5611 ZX Eindhoven Telefoon 040 - 2034 100
Embracing the Future DSM – de Life Sciences en Materials Sciences-onderneming DSM creëert innovatieve producten en diensten op het gebied van Life Sciences en Materials Sciences die bijdragen aan de kwaliteit van het leven. DSM’s producten en diensten worden wereldwijd gebruikt in een breed scala van eindmarkten en toepassingen die het leven gezonder, duurzamer en aangenamer maken. Voorbeelden van eindmarkten zijn voedings- en gezondheidsproducten voor mens en dier, producten voor persoonlijke verzorging, geneesmiddelen, auto’s, coatings en verf, elektrotechnische en elektronica-producten, producten voor persoonlijke bescherming en producten voor de bouw. www.dsm.com
DSM heeft een jaaromzet van bijna EUR 8.8 miljard en biedt werk aan zo’n 23.000 mensen wereldwijd. Het hoofdkantoor van DSM is gevestigd in Nederland en de onderneming heeft vestigingen op vijf continenten. DSM is genoteerd aan Euronext Amsterdam.
Riek Bakker, de architect van de gebiedsontwikkeling in Limburg
‘Wie niet meedoet,
Riek Bakker. Ze heeft haar hart verpand aan Rotterdam.
Riek Bakker laat er geen twijfel over bestaan. Het
Uitgegroeid tot een instuut in Nederland als het gaat om grote
is vijf voor twaalf voor de regio Midden-Limburg.
projecten aan elkaar te koppelen door een gebiedsgerichte
Er is nog even tijd om de rampzalige combinatie
aanpak. Nu ingehuurd om eindelijk de regio Midden-Limburg
van bevolkingskrimp en het wegtrekken van
op de kaart te zetten. Dat doet ze op de voor haar zo kenmer-
jongeren te voorkomen. Het fenomeen dat Zuid-
kende wijze: onverbloemd, recht door zee, openhartig en niet te
Limburg volgens haar te lang heeft onderkend.
beroerd om de vinger op zere plekken te leggen.
Maar dan moeten de handen wel in elkaar. En snel alsjeblieft. Deze zomer presenteert Bakker de gezamenlijke visie voor de nieuwe ontwikkelingen in de regio
22
I de nieuwe provincie I
eeft wat aan z’n h kiezers uit te leggen’ Roermond/Weert. Inclusief projecten, inclusief
kelijker andere activiteiten waar Duitsers dol op
met vereende krachten moeten worden aange-
partners en benodigde financiering.
zijn. Biologische landbouw bijvoorbeeld, welness
pakt. “Iedereen in de regio moet de kans krijgen
Een visie onder de noemer ´snelkookpan´.
en welzijn, ja zelfs meditatie. Het instituut van de
om vooral hier te blijven.”
Lekkere ingrediënten samenvoegen en snel
Maharishi in Vlodrop zou daar nog een rol in kun-
Tijdens het overleg met de Midden-Limburgse
klaarstomen graag. Voor Midden/Limburg zijn
nen spelen. Mediteren is weer van deze tijd.”
gemeenten in de afgelopen maanden proefde
die ingrediënten: nieuwe economische initia-
Een goed wegennet is absolute voorwaarde
Bakker geregeld nog iets van de oude tegenstel-
tieven, een beter vestigingsklimaat en sociale
om Midden-Limburg op te stoten in de vaart
lingen tussen stad en dorp. Tegenstellingen die
investeringen.
der volkeren, oordeelt Bakker. De nieuwe A73,
de streek verdeelden en verzwakten. Bakker:
Bakker: “Midden-Limburg moet nu eindelijk die
beschouwt ze als een zegen voor de regio.
“Ach, dat heb je niet meteen weggewerkt. Maar
Maasplassen op de kaart zetten. Niet zoals in
Nu nog van de N280-West tussen Weert en
ook de bestuurders in Midden-Limburg moeten
het verleden incidenteel en kleinschalig, maar
Roermond een autoweg maken. “Alles valt, of
nu toch de schellen van de ogen vallen. Je lost
strategisch en gezamenlijk. Daarbij is het abso-
staat met een goede infrastructuur. Behalve de
de problemen niet op, door elkaar voor rotte vis
luut noodzakelijk dat ook Rijkswaterstaat en de
aanwezigheid van voldoende en geschikt per-
te blijven uitmaken. En het is onmogelijk geble-
natuurorganisaties als partners optreden. In het
soneel is dat de belangrijkste voorwaarde van
ken om de problemen in de regio als afzonder-
verleden lag of Rijkswaterstaat, óf de groenlobby
ondernemers om zich ergens te vestigen. Met
lijke gemeente op te lossen. Ga je daarmee toch
wel dwars. Die Maasplassen moeten gekoppeld
het oog daarop moet de regio ook de IJzeren
door, dan ben je niet alleen een dief van je eigen
worden aan de rest van het moois dat de regio
Rijn omarmen. Die treinverbinding vanuit België
portemonnaie. Wie nu niet meedoet, heeft straks
te bieden heeft. Kastelen, historie, het land-
naar Duitsland, is gegarandeerd een motor
gegarandeerd iets uit te leggen aan de kiezers.
schap, een Napoleonroute. De Maasplassen is
voor nieuwe economische ontwikkelingen in
Die doe je dan tekort. Midden-Limburg komt
ook niet alleen Roermond. Maar ook Maasgouw,
Midden-Limburg. En als je voor voldoende
alleen verder met een gezamenlijke aanpak.
waar prima kansen liggen voor nieuwe ontwik-
werkgelegenheid en een goed woonklimaat
De regio moet nu ontwaken. Het is nu, of nooit
kelingen.”
zorgt, trekken de jongeren ook niet meer weg.
meer.”
Dan lonkt zelfs Amsterdam niet meer”, aldus
Riek Bakker is trouwens blij dat Limburg in
Bakker is lovend over de wijze waarop Roermond
Riek Bakker.
navolging van enkele noordelijke provincies
zich de afgelopen jaren steeds nadrukkelijker op
Over dat woonklimaat gesproken; volgens
besloten heeft voor die andere, gezamenlijke
het Duitse achterland heeft gericht. Met het
Bakker is het eveneens zaak om de zwakke
aanpak, gericht op gebiedsontwikkeling. “Het
Designer Outlet Center bijvoorbeeld. “Maar in
schakels in de sociale structuur van Midden-
is zonder meer vooruitstrevend. Veel andere
Duitsland ligt nog een gigantische markt braak
Limburg te versterken. Ze doelt daarmee met
provincies praten er nog alleen over. Limburg
voor Midden-Limburg. Ontwikkel ook nadruk-
name op de achterstandswijken in Roermond die
heeft de lef om het te doen.”
I de nieuwe provincie I
n
23
Burgemeester Gerd Leers van Maastricht:
‘Het is nu of nooit’ Ooit behoorde hij tot de voorstanders
van
het
opdoeken van de provincie. Hij is bekeerd. Hij ziet nu wel degelijk ruimte voor de provincie als bewaker van grote regionale belangen. Als bestuurslaag die partijen bij elkaar brengt en gemeenten in hun nekvel grijpt als ze uit de pas lopen. Maar voordat je hem echt supporter kunt noemen van de provincie is er nog een lange weg te gaan. Is er een mentaliteitsverandering nodig. Niet alleen bij de provincie trouwens, maar ook bij gemeenten. Kritische ontboezemingen van burgemeester Gerd Leers van Maastricht, ook voorzitter van de Vereniging van Limburgse (VLG).
24
I de nieuwe provincie I
Gemeenten
Recht voor z’n raap. Als altijd. “De bestuurs-
De provincie heeft samen met de VLG de zoge-
alleen bij de provincie. Ook gemeentelijke orga-
kracht in Zuid-Limburg is beneden de maat”,
naamde Limburg Agenda opgesteld. Onder aan-
nisaties willen tezeer eigen koninkrijkje spelen.
zegt Leers. Teveel gemeenten, teveel bestuur-
voering van Leers wilden de Limburgse gemeen-
De neuzen mogen nu dan wel dezelfde richting
ders, teveel overleg, teveel eigen belangen.
ten nadrukkelijker betrokken worden bij het
uitwijzen; het is nu ook zaak in dezelfde richting
Zijn remedie? Een gemeentelijke herindeling
nieuwe provinciale programma. Op dit moment
te gaan lopen. Ik weet dat gouverneur Frissen
binnen nu en maximaal drie jaar. Zuid-Limburg
worden in de vijf regio’s de projecten uit die
ook op die lijn zit.”
telt nu 600 bestuurders voor 600.000 inwoners.
agenda nader uitgewerkt. De top drie van Leers?
De provincie wil haar internationale positie
Gerd Leers draait nergens omheen. “Laat de
De campus van DSM in Sittard-Geleen, de nieu-
nadrukkelijker uitbuiten. Daarvoor is afstemming
provincie maar snel initiatieven nemen. Nu gaan
we energieketen in Parkstad en Maastricht als
van regelgeving met Duitsland en België nodig.
we ten onder aan die bestuurlijke drukte met
culturele hoofdstad van Europa. Leers bespeurt
‘Een moeizaam proces’, verwacht Leers. Omdat
te weinig leiders en echte kwaliteit. Zijn we te
bij private partners in toenemende mate de
het Rijk volgens hem niet echt staat te trappelen
vaak een kleuterklas. Als we die bestuurskracht
bereidheid om mee te investeren in die projec-
van enthousiasme en door de verschillende poli-
in Zuid-Limburg niet op korte termijn verster-
ten, maar hij benadrukt dat de provincie geen
tieke cultuur in België en met name Wallonië. Op
ken, worden we weggespeeld. Wordt het veel
overspannen verwachtingen moet koesteren van
dat front pleit hij voor een voorzichtige start met
moeilijker om de ambities van de provincie te
de cofinanciering van gemeenten. “We kunnen
enkele concrete en selectieve projecten. Op het
verwezenlijken. Iedereen opereert immers vanuit
niet zomaar even miljoenen euro’s vrijmaken,
terrein van de mobiliteit, cultuur, veiligheid en de
z’n eigen koninkrijkje en denkt niet verder dan
zoals de provincie dat wel kan.”
arbeidsmarkt bijvoorbeeld.
de eigen gemeentegrens. Je ziet heel duidelijk
De rol van de provincie in dat proces moet
Leers blijft er trouwens bij dat Maastricht
de trend dat het belang van buurten, regio’s en
volgens Leers beperkt blijven tot die van regie-
beschouwd moet worden als de trekker van de
Europa groter wordt dan de invloed van gemeen-
voerder, hoeder en bewaker. “De gedeputeerden
hele regio Zuid-Limburg. De stad heeft een uit-
ten, provincies en het Rijk. Laat ons in Zuid-
hebben zich in het verleden tezeer ontpopt
straling van vijf sterren en internationale bekend-
Limburg dan ook snel die sterke regio vormge-
als superwethouders, die zich zelfs met strikt
heid. De branding, de nieuwe imagocampagne,
ven door een gemeentelijke herindeling.”
gemeentelijke zaken als veiligheid en armoede
behoort dan ook Maastricht als uitgangspunt
Leers pakt zelf pen en papier. En tekent die
bemoeiden. Ook zorg, jeugdbeleid en ruimtelijke
te hebben, vindt Leers. “Dat betekent absoluut
nieuwe regio met drie subregio’s uit. Heuvelland,
ordening zijn onderwerpen waarvoor gemeenten
niet dat we alles willen hebben. Laat Parkstad
Parkstad en Maasvallei. Punt. Zo’n nieuwe regio
steeds nadrukkelijker aan zet zijn.”
maar mooi die miljoenen bezoekers trekken, die
moet door de provincie ook beoordeeld worden
Leers oordeelt trouwens dat de bureaucratie
jaarlijks naar de meubelboulevard, het Gaiapark,
op haar projecten en niet zoals dat nu gebeurt op
bij de provincie nog steeds gigantisch is en
Snowworld en al die andere attracties komen. En
basis van verdelende rechtvaardigheid, oordeelt
er veel te veel papier wordt geproduceerd.
laat die campings in het Heuvelland vooral maar
Leers. “Het provinciebestuur is nu doodsbe-
“Wat dat betreft is er nog steeds sprake van
bloeien in het groen.”
nauwd meer geld in de ene regio te steken dan in
een papieren tijger en werken provincie, maar
Leers kan zich vinden in de hoofdlijnen van de
de andere. Een verkeerd soort politieke correct-
ook gemeenten nog tezeer langs elkaar heen.
nieuwe koers van de provincie waarin partner-
heid. Je moet belonen op basis van projecten.
Een concreet voorbeeld? Om de titel culturele
schap en selectiviteit centraal staan. Maar hij
Niet op basis van de vrees dat Noord-Limburg
hoofdstad van Europa binnen te halen, heb-
waarschuwt dat het nieuwe beleid tot hoge
weer gaat roepen dat Zuid-Limburg overbedeeld
ben we de provincie gevraagd om een aantal
verwachtingen leidt. “Als alle mooie plannen in
wordt. Als je heel eerlijk bent, moet je gewoon
ambtenaren bij de gemeente te detacheren bij
2012 nog steeds alleen maar papier zijn, zal het
durven te zeggen dat we geen relatie met Noord-
ons projectteam. Op zo’n moment merk je dat
bestaansrecht van de provincie nadrukkelijker
Limburg hebben en ook Parkstad een totaal
de angst om zeggenschap te verliezen groter
dan ooit ter discussie komen te staan. Het is nu
andere identiteit heeft dan de regio Maastricht.
is dan het besef dat je door zo’n aanpak snel-
of nooit.”
En de regio die geen goede projecten aanlevert,
ler resultaten kunt bereiken. Ons verzoek is
Waar zit Leers trouwens in dat jaar? Lachend:
moet ook geen geld krijgen.”
afgewezen. Die mentaliteit heerst trouwens niet
“Ik heb er werkelijk geen idee van.”
I de nieuwe provincie I
n
25
‘DSM blijft verankerd in
Het gaat goed met DSM. Minder chemiereus, maar steeds nadrukkelijker een mondiale
bedrijven, maar ook bij de regionale middenstand.
voedingsreus. Met alle innovatieve aandacht voor gezondheid en hoogwaardige mate-
“Ja, dat geeft een kick. Het zou fantastisch
rialen. Sinds begin 2008 is Jos Schneiders directeur van DSM Nederland bv, waar zo’n
zijn als we die campus snel kunnen realiseren.
7000 mensen werken. Schneiders stond mede aan de wieg van de ontwikkeling van de
Het gaat om een gigantische impuls voor de
supersterke dyneema-vezel bij DSM. Later zorgde hij mede voor de integratie van de
Limburgse economie, die veel nieuwe bedrij-
vitaminen-business van Roche (tegenwoordig DSM Nutritional Products) in Zwitserland.
ven en kennis zal aantrekken, waaronder ook
Nu is er de uitdaging van de Chemelot-campus. Een open gesprek met de topman van
de universiteiten van Aachen en Maastricht.
DSM-Nederland.
Inderdaad noem het maar een kweekplaats voor groei en innovatie. De visie en de ambi-
26
Hij maakt er geen geheim van. Die nieuwe
3000 nieuwe arbeidsplaatsen. En in de indi-
tie zijn er en daar begint alle moois mee”,
campus langs de A2, ergens tussen Geleen en
recte sfeer komen daar nog eens vele duizen-
knikt Schneiders in zijn kantoor in Geleen.
Born, biedt groeimogelijkheden voor minstens
den banen bij. Arbeidsplaatsen bij toeleverings
De DSM-directeur laat er geen twijfel over
I de nieuwe provincie I
Limburg’
heid, verzorging en geneesmiddelen (life sciences) waar de aandacht van DSM naar uitgaat. DSMNederland maakt niet alleen maar terugtrekkende bewegingen uit de chemiesector. Integendeel. Er Mauritspark
wordt bijvoorbeeld nog voor zo’n honderd miljoen euro geïnvesteerd. In een nieuwe Stanylfabriek
bestaan. DSM wil de komende jaren groeien
invulling van Graetheide maakt onderdeel uit van
bijvoorbeeld. En in een nieuwe Ultra hoog PE
en uitbreiden; ook in Limburg. Inclusief campus
dat overleg. Maar dat we ruimte nodig hebben,
fabriek voor hoogwaardige materialen. De markt
die voor Limburg een fantastische rol kan gaan
staat buiten kijf. En die groei-ambitie mag niet
voor hoogwaardige kunststofonderdelen voor
spelen. Ook Schneiders merkt dat het broeit en
geremd worden.”
auto’s groeit en is grotendeels gebaseerd op
knispert in de provincie. Dat de sfeer goed is,
materialen uit de fabrieken van DSM.
de samenwerking met de provincie en andere
Schneiders legt uit dat de toekomstige ontwikke-
Vier, vijf jaar geleden was er nog de vrees, dat
partners lekker loopt. Zo’n klimaat waarin inves-
ling van Chemelot op drie peilers is gebaseerd.
DSM Limburg langzaam maar zeker de rug zou
teringen gedijen.
Het huidige industriële bedrijventerrein maakt
toekeren. Personeelsreducties en nieuwe mark-
De projecten van DSM in de versnellingagenda
daar ook deel van uit. DSM en SABIC zitten er,
ten elders versterkten dat beeld. Schneiders
lopen goed. Biomedical Materials bijvoorbeeld.
maar inmiddels ook zo’n zestig andere bedrij-
benadrukt dat daar nu geen sprake van is. Zeker
Het Rijk gaf vorig jaar nog een subsidie van
ven. “Een unieke multi-users site”, zo betitelt
nu Limburg steeds nadrukkelijker kiest voor
45 miljoen euro voor verder onderzoek en ont-
Schneiders Chemelot, dat inclusief de toekom-
innovatie met het motto: van kennis naar kunde
wikkeling van nieuwe biomedische materialen
stige silicumfabriek in vijf jaar tijd al 700 nieuwe
tot kassa. “De globalisering gaat door, maar de
en toepassingen daarvan. DSM werkt daar-
banen oplevert.
verankering van DSM in deze regio ook. Zeker
bij onder meer samen met de Maastrichtse
Tweede en derde deel van het drieluik, vormen
nu er met zo’n campus nieuwe concentraties van
Universiteit. Maar DSM doet meer. Andere pro-
het eigen research- en innovatieprogramma van
werk opdoemen. En Limburg is niet alleen pret-
jecten. Ondersteuning van jonge ondernemers
DSM en een open kenniscentrum waar bedrijven
tig om te werken, maar ook om te leven.” Vision
en natuurlijk de sponsoring van Nederlandse
samen met de universiteit, hogescholen en zie-
2010 heet het DSM-programma dat over twee
topsporters. Tijdens de Olympische spelen bij-
kenhuizen werken aan vernieuwende producten.
jaar moet hebben geleid tot een miljard extra
voorbeeld.
Op dit moment werken in die centra al zo’n dui-
omzet van nieuwe innovatieve producten. En de
Terug naar de verdere groei van DSM. Waar in
zend onderzoekers. Die R (research) en B (busi-
vooruitzichten zijn meer dan gunstig.
Limburg moet die expansie dan plaatsvinden?
ness) campus moet nu zowel fysiek als kwalitatief
“Dat is nog een kwestie van onderhandelen. De
uitgroeien tot een Europees topinstituut.
Schneiders tekent daar overigens meteen bij
Schneiders: “Dé trend in de huidige samenleving
aan, dat Rijk en provincie snel moeten zorgen
heet innovatie. En dat gaat razendsnel. De markt
voor een internationale arbeidsmarkt in Limburg
geeft je geen mogelijkheid meer om jarenlang
die niet langer belemmerd wordt door nationale
over innovatie te doen. Daarom is zo’n campus
regeltjes. Ook DSM heeft op sommige momen-
een fantastisch middel voor alle partijen om
ten al moeite om de juiste mensen te vinden. De
elkaar aan te vullen en de innovatiemogelijkhe-
arbeidsmarkt wordt krap. “Zorg dat in Limburg
den te versterken en te versnellen.”
toppers uit het buitenland aan het werk kun-
Overigens oordeelt ook DSM, dat het Rijk een
nen door met bluecards soepel om te gaan met
flinke duit in het zakje moet doen om de campus
verblijfsvergunningen En zorg ook dat mensen
gestalte te geven. “Het gaat tenslotte om een ini-
uit België niet meer bang zijn om in Limburg
tiatief dat heel Limburg veel economisch houvast
aan het werk te gaan, omdat ze door allerlei
zal bieden en (inter)nationale uitstraling heeft.”
heffingen nooit weten wat ze elke maand netto
Om maar snel even een mogelijk verkeerd beeld
overhouden. Dat maakt Limburg internationaler
weg te nemen; het is niet louter voeding, gezond-
en aantrekkelijker”, zegt de DSM-directeur.
Hoofdkantoor DSM te Heerlen
I de nieuwe provincie I
n
27
‘Toeristische recreatiebranche is groeimarkt’
Het decennium van Sinds attractiepark Toverland in het voorjaar
Een sterk opkomend bewustzijn van gerich-
van 2001 de deuren opende in het bosrijke
te vrijetijdsbesteding. Dat zit volgens direc-
gebied bij Sevenum, loopt het storm. Als de
teur Caroline Maessen achter het succes van
derde uitbreidingsfase in 2010 achter de rug
Toverland. “Mensen vinden een kwalitatief goede
is, is Toverland volgens directeur Caroline
invulling van vrije tijd steeds belangrijker. Daar
Maessen wereldwijd de grootste in zijn soort.
heeft men iets voor over. De toeristische recrea-
Zij bepleit een verdergaande clustering van
tiebranche in Limburg is een branche in opkomst,
recreatieve bedrijven in Park De Peelbergen.
een groeimarkt.”
“Als Noord-Limburg meer smoel krijgt, kan de
Zij kan het weten. Twee maanden na de opening
regio zich beter positioneren.”
van Toverland was de attractiehal -een investering van 19 miljoen gulden- elke dag tjokvol.
Directeur Caroline Maessen in ‘haar’ Toverland
30
I de nieuwe provincie I
Toverland “Dat was cruciaal voor de verdere ont-
Overloon en Klein Zwitserland in Tegelen
wikkeling van Toverland. Hal 1 zagen we
kunnen dan meer toeristen naar Noord-
als startpunt. We hadden nooit gedacht
Limburg worden getrokken. Kwaliteit
dat we al zo snel konden uitbreiden”,
en grootschaligheid zouden daarbij de
vertelt Maessen.
uitgangpunten moeten zijn.
Maessen:
“Dat sluit namelijk aan bij de hoge
Weersonafhankelijk
Troy is de hoogste, langste en snelste houten rollercoaster van Europa
kwaliteit van de vele verblijfsaccommo-
Hal 2 vergde een investering van nog
daties, campings en bungalowparken,
eens 19 miljoen euro en werd gereali-
die in het Noord-Limburgse liggen.
seerd in 2004. Daarmee werd Toverland,
Binnen een straal van een half uur rijden
met 20.000 m2 overdekte attracties, in
rondom Toverland vinden jaarlijks 6 mil-
één klap het grootste indoor attractie-
joen overnachtingen plaats. Een enorm
park van Europa. Verschillende attrac-
potentieel aan mensen. Dat vraagt om
ties van Hal 2 lopen door naar buiten, de
een verdere ontwikkeling van de toeris-
Tovertuin in. Zo werd het park ook aan-
tische recreatiebranche.”
trekkelijk in tijden van mooi zomerweer. Maessen: “We zijn nu weersonafhanke-
Samenwerking
lijk, niet meer gebonden aan de seizoe-
Het besef dat daarvoor samenwerking nodig is, noemt Maessen het meest
nen. Dat merken we heel goed aan de Het Land van Toos was de eerste hal van Attractiepark Toverland
innovatieve proces van de laatste jaren.
er nu 510.000.”
van 20 tot 25 miljoen euro. Wanneer deze
king tussen gemeentes en tussen ondernemers
In 2007 is blikvanger Troy afgebouwd. Troy
hal in 2010 gerealiseerd is, is Toverland het
toeneemt. Samen kunnen we een topregio
is de hoogste, langste en snelste houten rol-
grootste indoor attractiepark ter wereld, weet
neerzetten, als we verder kijken dan de eigen
lercoaster van Europa en kostte 7 miljoen
Maessen. Dat biedt volgens haar kansen voor
parochie. Maar er moeten nog wat muur-
euro. Maessen: “Sinds Troy merken we dat
de verdere toeristische ontwikkeling van Park
tjes afgebroken worden. Het overkoepelende
de bezoekers van steeds verder komen. Eerst
De Peelbergen. “Bij recreatie en toerisme loont
belang, daar gaat het om. Als Noord-Limburg
kwamen ze tot een straal van anderhalf uur
het zich om initiatieven bij elkaar te leggen.
meer smoel krijgt, kan de regio zich beter posi-
autorijden rondom Toverland, sinds de opening
Kijk maar naar de succesvolle clustering van
tioneren.”
van Troy ook van verder. We bereiken steeds
recreatieve bedrijven in Park Gravenrode in
Limburg laat sowieso een mooi potentieel
beter dichtbevolkte gebieden als de Randstad
Parkstad.”
zien, vindt zij. “Toeristen zijn nogal wispel-
bezoekersaantallen. We zijn begonnen
“Ik zie dat de bereidheid tot samenwer-
met 175.000 bezoekers per jaar. Dat zijn
turig en ze willen direct bediend worden.
en het Ruhrgebied.” Ook in Park De Peelbergen kan zo’n mooie toe-
Limburg heeft actief vermaak, leuke steden,
Clustering
ristische omgeving ontstaan, meent Maessen.
prachtige natuurgebieden, water en volop
Fase 3 omvat de bouw van een derde hal van
Samen met attracties als de Kasteeltuinen in
fiets- en wandelroutes. Kortom: Limburg
Arcen, Zoo Park Overloon, Liberty Park in
heeft het allemaal.”
nog eens 10.000
m 2.
Dit vergt een investering
I de nieuwe provincie I
n
31
De Grensmaas levert honderden arbeidsplaatsen voor Limburg op
‘Het is tijd voor daden’ Ruim twintig jaar voorbereiding zijn er aan
Itteren, Geulle aan de Maas, Meers, Nattenhoven
vooraf gegaan; dit najaar klinkt in Itteren
en Koeweide. De gaten die op die locaties ont-
eindelijk het officiële startschot voor de
staan, worden weer opgevuld met grond die
Grensmaas: de rivierbeveiliging tussen
vrijkomt bij het verbreden van het stroombed
Maastricht en Roosteren.
van de Maas.
Directeur Kees van der Veeken van het
In 2001 is de provincie akkoord gegaan met het
is en dat het tijd is voor daden. De inwoners
Consortium Grensmaas B.V. dat voor de uitvoe-
Grensmaasplan. In 2005 is de uitvoering van
vinden dat ze vaak genoeg met overstromingen
ring tekent: “We staan te trappelen om aan de
de Grensmaas vastgelegd in het Provinciaal
zijn geconfronteerd. Ik ben trouwens tevreden
gang te gaan en er samen met de bevolking iets
Omgevingsplan Limburg (POL), het nieuwe
over de medewerking van de overheden in
moois van te maken.”
streekplan. In december 2007 heeft de Raad van
het algemeen en de provincie in het bijzonder.
De Grensmaas heeft drie doelstellingen. Over
State de laatste bezwaren tegen de Grensmaas
De Grensmaas is een langdurig project vol
een traject van 43 kilometer krijgen duizenden
van tafel geveegd. Daarmee kwam een einde aan
dynamiek. Voortschrijdende inzichten en nieuwe
inwoners van de Zuid-Limburgse Maasdorpen
een moeizame en langdurige voorbereidingspe-
technieken betekenen dat je niet alles vooraf
vijf keer zoveel bescherming tegen een nieuwe
riode, die teruggaat tot midden jaren tachtig van
vast kunt timmeren. In Itteren en Geulle aan de
hoogwatergolf van de Maas. Dat gebeurt door
de vorige eeuw. “We proeven tijdens informatie-
Maas is in overleg met de bevolking al gekozen
de verbreding van de stroomgeul en verlaging
avonden in de dorpen nadrukkelijk dat ook de
voor andere uitvoeringstechnieken. De provin-
van de oevers van de Maas. Daarvoor moet in
bevolking vindt, dat er nu lang genoeg gepraat
cie manifesteert zich daarbij als een overheid
totaal zo’n 80 miljoen ton grond worden verzet. Langs die nieuwe stroomgeul van de rivier ontstaat ruimte voor minstens duizend hectare nieuwe natuur. De rivierbeveiliging kost zo’n 500 miljoen euro. Dat geld wordt betaald uit de opbrengst van de winning van 53 miljoen ton grind. Het grind wordt deels weggeschraapt langs de Maasoevers, maar vooral gewonnen op zes locaties (dekgrondbergingen) in Bosscherveld, Borgharen,
32
I de nieuwe provincie I
den meters worden afgegraven, zodat er een rechtstreekse verbinding met het Julianakanaal ontstaat. Het materiaal waarmee het Consortium aan de slag gaat, is hypermodern. “De drijvende verwerkingsinstallaties waar we gebruik van maken, zijn eigenlijk hightech fabrieken op het water”, zo legt Van der Veeken uit. Het Consortium is verder onder meer verantwoordelijk voor de aanleg van hoogwaterbruggen bij Maasband en Visserweert. In de jaren van de politieke besluitvorming over die meedenkt”, aldus
de Grensmaas, was er aanvankelijk veel verzet
Van der Veeken.
tegen het project. Vooral het feit, dat Zuid-
Het
Consortium
Limburg voor haar bescherming tegen een nieu-
Grensmaas is een
we overstroming moet betalen met grind, zette
samenwerkingsver-
kwaad bloed. Inmiddels is dat verzet nagenoeg
band van grindprodu-
weggeëbd. Van der Veeken: “Ons uitgangspunt
centen, aannemers en
is dat we de klus samen met de bevolking
Natuurmonumenten,
moeten klaren. Dat betekent dat we openheid
dat zetelt in een hou-
nastreven in de contacten met de inwoners en
ten keet in Holtum.
waar mogelijk aan hun wensen tegemoet komen.
Zo’n 35 medewerkers
Als Consortium zijn we te gast in Zuid-Limburg
treffen daar de laatste
en dan moet je rekening houden met je gasthe-
voorbereidingen om in Itteren
ren en –vrouwen; de inwoners. Daarbij draaien
en vervolgens in Bosscherveld
we niet om de hete brij heen: de werkzaamheden
te beginnen met de fascinerende
betekenen dat er op sommige momenten over-
klus om de Maas te beveiligen. Een
last zal ontstaan.”
klus die tot 2023 duurt. Van der Veeken: “De rivierbeveiliging is ook in economisch
Bij het dorpje Meers is al goed te zien, wat
opzicht van belang voor Limburg. We gaan
het Grensmaasproject straks voor héél Zuid-
tussen Maastricht en Roosteren werken op elf
Limburg oplevert; een fraai natuurlandschap,
locaties. Dat levert werkgelegenheid voor hon-
waar de Maas weer de ruimte heeft om
derden mensen op. Daarvoor gaan we zoveel
haar eigen weg te zoeken, zonder schade
mogelijk Limburgse bedrijven inschakelen.”
te berokkenen aan de bevolking van de dorpen langs de rivier. Het proefproject Meers,
De Grensmaas is niet zomaar een project van
dat na zeven jaar is afgerond, trekt tijdens
even wat grond en grind weghalen. Er komen
excursies inmiddels enkele duizenden bezoe-
tal van technische hoogstandjes bij kijken. Zo
kers per jaar. Het enthousiasme is groot.
worden er langs het Julianakanaal in onder meer
Van der Veeken: “We streven ernaar om dat
Itteren en Aan de Maas tijdelijke werkhavens
enthousiasme over de Grensmaas straks in
aangelegd. Voor de aanleg van die havens,
heel Limburg en ook de rest van het land
waarin zand en grind verwerkt wordt, moet de
los te weken. Want het is gewoon een heel
huidige kanaaldijk over een lengte van honder-
bijzonder en mooi project.”
I de nieuwe provincie I
n
33
Guido Wevers van Theater Aan het Vrijthof
‘Er is goesting in de stad’ festivals (dans, zang en toneel) op het programma staan die Maastricht en omgeving net zoveel momenten laten bruisen. De huidige sfeer in Maastricht? Hij heeft het over ‘een interessant momentum’. Op z’n Vlaams: “Er is goesting in de stad.” Wevers wijst op de periode van zo’n vijftien jaar geleden. De tijd dat alle cultuurinstellingen in de stad nog bezig waren om zichzelf op de kaart te zetten. Toneelgroep Het Vervolg en het Huis van Bourgondië bijvoorbeeld. Maar ook tientallen andere, kleine en grote instellingen op het gebied van theater, beeldende kunst, historie en niet te vergeten film. “Die staan nu op de kaart, kunnen buiten de eigen tuin kijken en zich optimaal etaleren. Bovendien is er in Maastricht een goede culturele infrastructuur ontstaan. Die twee elementen
Hij proeft, voelt en ziet het om zich heen. Nooit eerder sloten cultuur en Maastricht
smelten nu samen. En dat biedt alle perspectief
zo naadloos op elkaar aan als nu. In cultureel opzicht gloort zelfs een hoofdprijs aan
op weg naar die titel van culturele hoofdstad.”
de Maastrichtse einder. De titel culturele hoofdstad van Europa dus. Volgens schouw-
Maar er is meer. Ook nationaal is er het besef dat
burgdirecteur Guido Wevers biedt het culturele klimaat nu zoveel kansen, dat Limburg
Maastricht in cultureel opzicht veel toegevoegde
niet eens hoeft te rouwen als die titel niet in de wacht wordt gesleept. Een inspirerend
waarde heeft. De stad is aangewezen als een
gesprek over de contouren van een nieuw cultureel epos dat zich aandient in Limburg:
van de acht culturele centra van Nederland, die
de cultuursprong. Een sprong die ook alle steun krijgt van de provincie.
de komende jaren op extra financiële steun kunnen rekenen. En het gemeentebestuur is bezig om samen met enkele private investeerders
34
“Weet je. Eigenlijk is dat eindresultaat van de
De Belg Guido Wevers is duidelijk in z’n element
zo’n 50 miljoen euro op tafel te leggen om een
strijd om de titel Europese culturele hoofdstad
in de Limburgse hoofdstad. Hij werd anderhalf
megatheater te bouwen in Maastricht, nu Joop
niet eens zo interessant. De weg ernaar toe is
geleden binnengehaald als nieuwe directeur van
Van den Ende zich heeft teruggetrokken uit de
veel boeiender. Die betekent namelijk dat we
het theater aan het Vrijthof. Al na korte tijd kwam
vastgoedsector.
altijd hebben gewonnen. De dynamiek die nu
hij met nieuwe concepten. Een schouwburg
Even een paar cijfers om aan te tonen dat cultuur
ontstaat, zal er voor zorgen dat de punt van de
behoort niet alleen aan plek te zijn, waar theater-
bruist in Maastricht. De afgelopen tien jaar is het
passer veel nadrukkelijker op Maastricht komt
voorstellingen worden gegeven, maar moet een
aantal bedrijven in de culturele sector gestegen
te staan. Het besef ontstaat dat we centraal in
bindende factor zijn voor de hele stad. Inmiddels
van 342 naar 555 bedrijven. Zo’n 2000 mensen
Europa liggen als het gaat om cultuur.”
heeft Wevers ervoor gezorgd dat jaarlijks zeven
verdienen inmiddels hun brood in de creatieve
I de nieuwe provincie I
bedrijfstak. Cultuur sec is al goed voor
gegeven samen met ons het cultuurfestival in de
Wevers proeft ook bij de provincie ‘werkelijke
1000 arbeidsplaatsen. Jaarlijks gaat er
stad tijdens de beurs verder uit te bouwen.”
interesse en animo’ om samen met de sector,
bijna 50 miljoen euro om in dat culturele
Terug naar die punt van de passer. Volgens
de gemeente en andere partners echt die cul-
circuit in Maastricht, waarvan het meren-
Wevers is die al anders komen te staan op
tuursprong te maken. “Ook vanuit economisch
deel afkomstig is van het Rijk.
de landkaart. “We bungelen niet meer ergens
denken. Cultuur draagt bij aan een uitstekend
Guido Wevers: “Uiteindelijk zal dat bud-
onderaan. Maar het is nu zaak om met het ons
vestigingsklimaat. De opbrengsten van zo’n titel
get moeten verdubbelen. Stilaan is het
omringende grensgebied voor een eigen inhoud
culturele hoofdstad zijn een veelvoud van de
besef ontstaan dat cultuur ook een aan-
te zorgen. Een eigen Euregionale identiteit op
investeringen. Dat is belangrijk voor de hele
jager is voor economische activiteiten
te bouwen. De verbondenheid van dit gebied
provincie. En de nagalm heeft nog decennialang
en een grote rol speelt bij het besluit
scherper uit te tekenen. Dat is ons eigene en
positieve effecten. Als je maar uitgaat van je
van zowel bedrijven als mensen om zich
dat is ook onze grote culturele kracht. Om
eigen identiteit.”
in Limburg te vestigen. Ken je geschie-
maar een voorbeeld te noemen: met carnaval
Hoe schat hij de kansen in dat de kandidatuur
denis, zou ik bijna zeggen. Het Oude
zijn we ook in Limburg Rijnlanders. Maastricht
van Maastricht voor de titel van culturele hoofd-
Griekenland kon alleen maar zo groot
is grensoverschrijdende geschiedenis en top-
stad van Europa werkelijkheid wordt? “Dat gaat
worden door de beschaving die het met
theater, maar ook Beppie Kraft. Hasselt is weer
gebeuren. En in 2012 zijn we volop bezig om de
zich mee bracht. Ook Europa en het
een stad waar de mode centraal staat. Mode
organisatiestructuur op poten te zetten. Loopt
bedrijfsleven zullen moeten investeren
die ons ook trekt. Die brede verbondenheid
de bevolking al warm voor die gedachte en
in de cultuur in de regio Maastricht. Wat
moet je tastbaar en voelbaar maken. Dat is de
heeft die culturele identiteit ook al een gezicht
dat betreft ben ik heel blij dat de interna-
belangrijkste opgave. En we moeten dat vooral
gekregen. Echt, we stevenen af op het verzil-
tionale kunstbeurs Tefaf te kennen heeft
zelf doen.”
veren van fantastische kansen.”
I de nieuwe provincie I
n
35
theateraanhetvrijthof.nl
Sittard-Geleen ruimte voor vernieuwing
“Volop kansen voor de stad” Wethouder Ruud Guyt Stadsontwikkeling, Verkeer en Sport www.sittard-geleen.nl
Van Houtum Papier, Swalmen:
Cradle to Cradle avant la lettre In de milieudiscussie speelt het Cradle
ongevallenreductie opgeleverd, van ongeveer 60
zo’n twintig andere Europese landen. Behalve
to Cradle concept (C2C) momenteel een
naar circa 5 op de 1.000 medewerkers, en een
toiletpapier en handdoekpapier produceert Van
belangrijke rol. Dit concept werd door
laag ziekteverzuim. Vorig jaar was dat 3% ten
Houtum eveneens zeepdispensers.
chemicus Michael Braungart en architect
opzichte van 4,5 à 5% in de rest van de bran-
William McDonough geïntroduceerd, en
che.” Van Houtum Papier produceert jaarlijks
WCM Team Award
krijgt veel aandacht. Recycling bestaat
op twee locaties in Swalmen zo’n 45.000 ton
Als relatief kleine papierfabriek onderscheidt Van
natuurlijk al veel langer en wordt al door
tissueproducten, bestemd voor de professionele
Houtum Papier zich vooral door van duurzaam-
veel bedrijven toegepast. Zo ook bij Van
groothandel. Die verspreidt de producten, met
heid en het milieu wezenlijke onderdelen te maken
Houtum Papier in Swalmen, tevens het eer-
de merknaam Satino, in allerlei branches zoals
van de bedrijfsvoering. Die productie gebeurt
ste tissuebedrijf dat met C2C is gestart.
kantoren, horeca, luchthavens, zorginstellingen
volgens World Class Manufacturing (WCM),
en tal van andere locaties met grote toilet-
legt Henk van Houtum uit. “Dat principe heeft
ruimten. In Nederland, maar daarnaast nog in
zijn basis in de Japanse automotive industrie.
Een product na zijn levensduur als grondstof gebruiken voor een nieuw product, is feitelijk wat Van Houtum Papier – opgericht in 1935 met tegenwoordig een jaaromzet van 60 miljoen euro – al meer dan vier decennia doet: oud papier gebruiken als grondstof voor nieuwe tissueproducten. “Aandacht voor duurzaam ondernemen in al zijn facetten past gewoon bij een familiebedrijf als het onze”, merkt directeur Henk van Houtum op. En dat betekent dus niet alleen het productieproces, zegt hij. “Duurzaam ondernemen betekent aandacht voor de 3 P’s: people, planet en profit.”
Veilig handelen Veilige en goede arbeidsomstandigheden voor de 190 medewerkers maken daar onderdeel van uit. “Een veilig machinepark, maar ook veilig handelen”, aldus Henk van Houtum. “Daar besteden we onder andere door middel van trainingen veel aandacht aan. Dat heeft een enorme
38
I de nieuwe provincie I
Uitgangspunt is het creëren van een cultuur
naar andere papierfabrieken waar producten als
waarin geen verliezen worden geaccepteerd.
karton wordt gemaakt; een goed voorbeeld van
We meten constant de output en als we ver-
upcycling volgens het Cradle to Cradle principe.”
lies signaleren dan komt een verbeterteam, bestaande uit operators, in actie. Onder bege-
Biologisch afbreekbaar
leiding van een WCM-coach zoeken ze naar
Vanuit die aandacht voor duurzaamheid en milieu
een oplossing om het verlies te beperken of te
werd Van Houtum Papier anderhalf jaar geleden
beëindigen. Dat heeft ons in de afgelopen jaren
benaderd door de Kamer van Koophandel om
al twee keer de World Class Team Award in
in het kader van de Floriade te participeren in
Nederland opgeleverd.”
een Cradle to Cradle project. “We waren meteen enthousiast omdat dat perfect bij ons aansluit”,
Eigen centrale
zegt Henk van Houtum. “Met EPEA, het bedrijf
Zuinig omspringen met energie en water tijdens
van Michael Braungart, hebben we een contract
het productieproces zijn eveneens aandachts-
afgesloten waarin is vastgelegd dat we staps-
punten. Waar normaal gesproken tussen de 1 à
gewijs naar een volledig C2C-product zullen
2 liter water nodig is voor de productie van één
toewerken. Daarmee zouden we wereldwijd dan
rol toiletpapier, daar gebeurt dat bij Van Houtum
de eerste papierfabriek zijn die helemaal volgens
Papier met slechts een halve liter per rol. Verder
dit principe produceert, zowel wat producten
beschikt het bedrijf over een eigen centrale voor
als verpakking betreft. Het betekent dat we
het opwekken van elektriciteit. Een centrale met
nog nadrukkelijker bekijken waar we hergebruik
een rendement van meer dan 80%, een stuk
kunnen bevorderen en waar we bijvoorbeeld
hoger dan het gemiddelde van 50%. En waar
biologisch afbreekbare producten gaan inzet-
Van Houtum Papier zo’n veertig jaar geleden al
ten. Het is een moeilijk proces, maar het levert
recyclede, daar doet het bedrijf dat tegenwoordig
veel aandacht en waardering op. Bijvoorbeeld
nog veel nadrukkelijker, maakt Henk van Houtum
van KLM, dat al heeft toegezegd oud papier
duidelijk. “We willen nog veel meer uit oud papier
te recyclen en naar ons te sturen. En van de
halen. Om een voorbeeld te noemen: papier met
provincie, die met onze producten kan voldoen
korte vezels kunnen wij niet meer gebruiken. Dat
aan haar streven om in 2010 50% duurzaam in
betekent dat een deel van het oud papier dat
te kopen. Verder gaat ook de provincie de oud
we innemen niet voor eigen gebruik bestemd is.
papierstroom in kaart brengen en aan ons leve-
Sinds 1990 sturen we dat door naar bedrijven die
ren. Zo worden deze klanten eveneens onder-
het wel kunnen gebruiken en vanaf dit jaar ook
deel van de Cradle to Cradle kringloop.”
I de nieuwe provincie I
n
39
Wethouder Guyt van Sittard-Geleen:
‘Volop kansen voor de stad’
40
Sittard-Geleen. De tweede stad van Limburg. De afgelopen jaren leek de gemeente
Hij betitelt de nieuwe aanpak van de provincie
alleen maar in de ban van politieke tegenstellingen, die menigeen terugvoerde op de
als ‘veelbelovend’. Net als de projecten die
samenvoeging van Sittard, Geleen en Born. Gouverneur Frissen liet zelfs publiekelijk
voor de stad en de regio Westelijke Mijnstreek
weten zich zorgen te maken over het bestuur in de stad.
uit de bus zijn gekomen. De gebiedsontwikke-
Volgens wethouder Ruud Guyt (Stadsontwikkeling, Verkeer en Sport) gaat de aandacht
ling rond de autosnelweg A2 bijvoorbeeld. Met
tegenwoordig gelukkig weer vooral uit naar naar de kansen die er liggen in de stad.
de verbreding van die A2, nieuwe bedrijvig-
Zoals het bedrijventerrein Chemelot, de uitbouw van Sittard-Geleen tot sportstad en de
heid en landschapsontwikkeling. Uiteindelijke
verdere versteviging van de positie van Sittard als koopstad.
resultaat? Een betere bereikbaarheid en veel
I de nieuwe provincie I
Maquette Dobbelsteen
extra werkgelegenheid. “Vooral de groei op het bedrijventerrein Chemelot biedt perspectief. Er zitten nu al zestig bedrijven. Straks komt daar de research en development campus nog eens
een aparte sportzone en een academie voor
kelen wijken, ook een van die projecten waar
bij. Fantastisch dat DSM en Sabic daar een
sporttalenten.”
de provincie samen met partners werk van wil
belangrijke rol in spelen, maar nog mooier is
Ook de invulling van Graetheide maakt deel
maken, staat Sittard-Geleen vooraan in de rij.
het dat andere, nieuwe bedrijven in de innova-
uit van de gebiedsontwikkeling in de regio
Sanderbout en omgeving is een van de eerste
tieve chemie daarvan ook kunnen profiteren.
Westelijke Mijnstreek. Ofschoon de gemeente
wijken waar de provincie en de gemeente aan de
Daarmee heb je een economische ontwikke-
heeft uitgesproken dat die invulling vooral groen
slag gaan door onder meer sloop, nieuwbouw,
ling die in de breedte groeit en ook minder
moet zijn, is het overleg daarover nog steeds niet
renovatie en groenaanleg. Guyt wijst er trouwens
kwetsbaar is, door de macht van het getal”, zo
uitgekristalliseerd. “Je moet Graetheide niet als
op dat Sittard-Geleen het huidige aantal wonin-
benadrukt Guyt.
een postzegel zien, maar als onderdeel van het
gen ook in 2030 nodig heeft om de inwoners
De wethouder wijst erop dat ook de autoindustrie
totale plan voor de A2-zone. Dat is de inzet van
onder te brengen. Groei is er door de vergrijzing
in de regio weer uit het dal klimt. NedCar heeft
alle partijen.”
niet meer bij. Guyt: “Dat betekent dat we voor
de Mitsubishi Outlander binnengehaald. Een eer-
Guyt benadrukt het nog maar eens: Sittard-
elke nieuwe woning die we bouwen, ook een
ste succes na jarenlange tegenslag en afbouw.
Geleen heeft volop kansen. De gemeente is zelf
woning moeten slopen.”
De logistieke bedrijvigheid in de stad groeit ook.
al geruime tijd bezig om de bovenregionale aan-
Hoe zit het trouwens het de financiële draag-
En is er ruimte voor die groei op de bedrijven
trekkingskracht van Sittard als koopstad verder
kracht van de gemeente Sittard-Geleen? Zijn er
terreinen Holtum II en III.
En dan is er nog
op te krikken. Het project Dobbelsteen aan de
voldoende reserves om ook als co-financier met
OPAC, de ondergrondse waterkrachtcentrale.
noordelijke entree van het centrum van Sittard
de provincie op te trekken voor de uitwerking
“Een uiterst waardevol thema als onderdeel van
betekent dat er 19.000 vierkante meter winkel-
van al die mooie plannen rond de A2, om maar
nieuwe, duurzame energie. Dat project verdient
oppervlakte bij komt in combinatie met nieuwe
eens een voorbeeld te noemen? “Vanaf dit jaar
z’n kans. Wij laten het in elk geval niet los.”
huisvesting voor zo’n 4500 studenten van de
kunnen we telkens 5 miljoen euro vrijmaken voor
Het is niet alleen die bedrijvigheid waarmee
Hogeschool Zuyd, waarvoor zo’n 15.000 vierkan-
co-financiering van projecten als onderdeel van
Sittard-Geleen zich ook de komende decennia
te meter wordt gereserveerd. En ook in Geleen
nieuwe beleid. Dus dat zit wel snor.”
wil etaleren. Sittard-Geleen wil ook de titel van
is er letterlijk en figuurlijk werk aan de winkel.
Nog even terug naar die politieke sfeer. Alles
Limburgse sportstad voor zich opeisen en zich
Het winkelcentrum krijgt een facelift, die moet
pais en vree in Sittard-Geleen dus? Guyt: “Het
daarmee nadrukkelijk onderscheiden van de
zorgen voor een intiemer en warmer karakter van
debat is nog steeds stevig te noemen. Ik heb
overige gemeenten. Zelfs op nationaal niveau.
de Geleense promenades. “Sittard-Geleen heeft
daar ook geen problemen mee. Maar als het
“We hebben al een fantastische atletiek-accom-
de slag om het winkelend publiek absoluut niet
om echt grote projecten gaat, zoals het dossier
modatie. We willen een verdere uitbouw met
verloren en we maken ons ook geen zorgen om
Grensmaas, de Dobbelsteen of de Sportnota is
een bovenregionale sportvoorziening voor onder
de zuigkracht van bijvoorbeeld Roermond.”
er uiteindelijk toch altijd een grote meerderheid
meer handbal. Met opvang voor sporttalenten,
Als het gaat om de aanpak van te herontwik-
of zelfs unanimiteit in de gemeenteraad.”
I de nieuwe provincie I
n
41
Binnen subregionaal project ‘Leven in het dorp’
Maasbree speelt in
42
De gemeenten Helden, Kessel, Meijel en
Provinciaal voorbeeld
Maasbree zullen in 2010 worden samenge-
De ‘Leven in het dorp’- visie vormt als het
voegd. Maar samenwerken is de vier Noord-
ware een paraplu, waaronder tal van projecten
Limburgse gemeenten niet vreemd; al vele jaren
worden gerealiseerd. Dit doen de gemeenten
worden zaken gezamenlijk opgepakt. Een goed
in samenwerking met 33 partijen op het gebied
voorbeeld is het project ‘Leven in het dorp’.
van wonen, welzijn en zorg. Deze samenwer-
“Binnen dit project richten Helden, Kessel,
king is vastgelegd in een convenant. “Inmiddels
Maasbree en Meijel zich op het realiseren van
zijn al tal van projecten gerealiseerd. Zo is - in
een vraaggestuurd en geïntegreerd aanbod van
samenwerking met zogenaamde kernteams -
producten en voorzieningen op het gebied van
een eetpunt voor senioren opgestart, is een
wonen, welzijn en zorg. Dit alles met als doel
klussenservice opgezet en staan diverse klein-
mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving
schalige projecten, die passen bij de diverse
te laten wonen en de leefbaarheid in de kernen
kernen, in de steigers”, aldus Hermans. De
te vergroten”, legt Wim Hermans, wethouder
aanpak van de vier Noord-Limburgse gemeen-
van de gemeente Maasbree, uit. Het project –
ten is niet onopgemerkt gebleven. De minis-
De gemeente Maasbree is een van de
dat is gestoeld op de visie ‘Wonen, welzijn en
teries van VWS en VROM benoemden ‘Leven
partners binnen ‘Leven in het dorp’; een
zorg à la carte’ van de vier gemeenten – werd
in het Dorp’ als voorbeeldproject van het
project van de gemeenten Helden, Kessel,
enkele jaren geleden opgezet omdat onderzoek
VEBO(Vernieuwing en Beleidsontwikkeling)-
Maasbree en Meijel om ouderen zo lang
uitwees dat ouderen het liefst zo lang mogelijk
programma en de Provincie Limburg verhief
mogelijk zelfstandig te laten wonen. Een
in hun eigen dorp willen wonen. Deze behoefte
het project tot provinciaal voorbeeld en stelt
ontwikkeling die -vanwege de op stapel
sloot aan op de landelijke tendens om wonen
subsidies ter beschikking. “Ook de provin-
staande ‘verzilvering’- absoluut noodza-
en zorg te scheiden. “Dit is ook een must,
cie vindt het belangrijk dat ouderen zo lang
kelijk is, zo is de overtuiging van de
vanwege de op stapel staande vergrijzing. Zelf
mogelijk in hun eigen omgeving kunnen blijven
Maasbreese wethouder Wim Hermans.
praat ik overigens liever over verzilvering. Dat
wonen”, zo zegt Hermans. “Groot voordeel is
Binnen de gemeente krijgt het project
vind ik een meer passend woord voor de groei-
overigens ook dat projecten makkelijker van de
onder meer handen en voeten in het
ende groep mensen die zich met hun energie,
grond komen, wanneer je deze samen oppakt.
ambitieuze nieuwbouwplan ‘Rond de
deskundigheid en levenservaring nuttig kunnen
Al was het alleen maar omdat gebruik kan
Engelbewaarder’ in Baarlo.
en willen maken voor de maatschappij. Het
worden gemaakt van de kennis en ervaring van
aandeel 55-plussers in Helden, Kessel, Meijel
de andere partners. Samenwerking vanuit een
en Maasbree zal de komende jaren fors toene-
gedeelde leefbaarheidsvisie vormt in dit geval
men, tot 44% in 2030. Samen aan de slag op
de basis voor succes. Partijen moeten bereid
het gebied van wonen, welzijn en zorg is dus
zijn om vanuit die visie in te gaan op de vraag
absolute noodzaak.”
van de burger. Dat betekent ook dat het eigen
I de nieuwe provincie I
op de wensen van morgen belang soms opzij moet worden gezet, omwille
hoogwaardige kwaliteit verrijzen. “Er komen 24
dit gebouw graag te willen behouden, vanwege
van deze gezamenlijke visie.”
zorgappartementen, waar zorg wordt geboden
haar historische waarde. Aan deze wens wordt
door de Zorggroep Noord-Limburg. De ove-
dus gehoor gegeven. In dit project wordt, net
Rond de Engelbewaarder
rige woningen en appartementen zijn levens-
als bij de andere ‘Leven in het Dorp’-initiatieven,
Hét paradepaardje van de gemeente Maasbree,
loopbestendig en geschikt voor het verlenen
zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan de wen-
wat ‘Leven in het Dorp’ betreft, is het plan ‘Rond
van zorg. Maar dit betekent niet dat het pro-
sen van de inwoners. Vraaggestuurd werken, dat
de Engelbewaarder’ in Baarlo. “Hierbij leveren
ject alleen bedoeld is voor senioren. ‘Rond de
is het credo.”
we- samen met Wonen Limburg – een flinke
Engelbewaarder’ is een project voor jong én
Nog dit jaar wordt gestart met de realisatie
kwaliteitsslag op het gebied van wonen en leef-
oud”, benadrukt wethouder Hermans.
van de eerste fase van het project, in 2010
baarheid.”
In het plangebied zal ook een nieuw activiteiten-
moet ‘Rond de Engelbewaarder’ worden afge-
In het kader van dit project zullen in de omgeving
centrum voor de Stichting Gehandicaptenzorg
rond. Wim Hermans: “Met dit project voldoen
van de oude kleuterschool ‘De Engelbewaarder’,
Limburg worden gebouwd. Daarnaast gaat de
we straks aan de behoeften van morgen. En
in de oude kern van Baarlo, ruim honderd
oude kleuterschool fungeren als ontmoetings-
de uitdaging is om in te spelen op de ver-
verschillende woningen en appartementen van
punt. “De Baarlose bevolking had aangegeven
anderingen van overmorgen.”
n
Rond de Engelbewaarder
I de nieuwe provincie I
43
Parc Hoogveld: een bijzondere aanpak in wonen en dienstverlening
Orbis herstelt het gemeenschapsgevoel In de Sittardse wijk Hoogveld bouwt Orbis samen met anderen aan een multifunctioneel woonzorglandschap voor alle generaties: Parc Hoogveld. Het project stoelt op één dynamische en vernieuwende gedachte: na een lange maatschappelijke periode van ieder voor zich, wil Orbis het gemeenschapsgevoel weer in ere herstellen.
Orbis Medisch en Zorgconcern bestaat uit het Maaslandziekenhuis, negen zorgcentra, Orbis Hospice Daniken, Orbis Thuiszorg (voorheen Thuiszorg Westelijke Mijnstreek), Orbis Huishoudelijke Hulp en het Prins Claus Centrum. Het concern is actief op het gebied van zorg, dienstverlening, wonen en welzijn in Zuid- en Midden-Limburg.
Dat gebeurt in een jonge, open wijk waar ouderen midden in het leven staan en hun eigen verantwoordelijkheid behouden. Waar ze bovendien niet hoeven te verhuizen, ook al hebben ze later (medische) zorg nodig. Waar ze mensen van alle leeftijden ontmoeten. Waar mensen mét elkaar leven en tegelijkertijd voldoende ruimte hebben voor een eigen leven. Dit gevoel van samenzijn komt mede tot uitdrukking op een bijzondere ontmoetingsplek: de Hof van Onthaasting, het wijkpark. Naar verwachting is Parc Hoogveld medio 2008 helemaal gereed voor wat het nu al beloofd te zijn: de eerste werkelijk vooruitstrevende wijkgemeenschap in Nederland.
Meer weten? Kijk dan op www.orbisconcern.nl
De wereld van de specialist! Scheuten werkt graag met en voor mensen. We geloven in samenwerking met gedreven vakmensen. Want de kwaliteit van onze producten, of het nu gaat om glas of zonnepanelen, wordt pas glashelder bij de juiste afwerking. We zijn trots op de specialisten die onze projecten tot ‘eyecatchers’ maken. En we zijn blij met alle mensen die daarvan genieten. Scheuten glas maakt de wereld mooier.
see it. feel it t +31 (0)77 359 92 22 | info@scheuten.com | www.scheuten.com
Stormachtige groei Scheuten Limburg wil bij de internationale top beho-
vervolgens aangewend voor de bouw van een
Nieuwe technieken
ren op het gebied van zonne-energie, zo
nieuwe fabriek. Zo ontwikkelde Scheuten Solar
Op de plek waar de komende jaren de campus
benadrukte gedeputeerde Bert Kersten
zich in een aantal jaren stormachtig, zoals ook
tot stand komt, staat nu onder meer een 10
onlangs nog maar eens. Een van de bedrij-
blijkt uit de cijfers die Van den Heuvel noemt.
megawatt proeffabriek als onderdeel van de
ven die in die ambitie een rol speelt, is
“Het eerste jaar was onze omzet 1,2 miljoen
R&D-afdeling. Deze researchafdeling speelt een
Scheuten in Venlo. Begonnen als glas-
euro, voor 2008 zal dat ongeveer 300 miljoen
belangrijke rol in de ontwikkeling van nieuwe
fabriek heeft Scheuten op dat vlak in
bedragen en over enkele jaren zal het bedrag
technologieën op het gebied van glas- en
ruim vier decennia een hele reputatie
de 1 miljard euro overstijgen. Omdat de ontwik-
zonne-energie. Scheuten zal hier zelf verder
opgebouwd en draagt het met allerlei
kelingen in de markt voor zonne-energie een
toepassingen bij aan energiebesparing.
enorme vlucht hebben genomen, hebben we een
Zonnecellen toepassen in glas is een heel
goede positie kunnen opbouwen. De groei van
specifieke specialisatie, ondergebracht in
duurzame energie is in korte tijd een belangrijk
een apart bedrijfsdeel, Scheuten Solar.
onderdeel van onze maatschappij geworden en de zonnecellenindustrie is evenredig hard mee
De ambities van de provincie Limburg komen
gegroeid.”
niet alleen voort uit milieutechnische overwegingen, maar eveneens vanuit de wetenschap
Decentrale opwekking
dat de huidige energiebronnen eindig zijn, zeker
Van de diverse bronnen van duurzame energie
gezien de almaar toenemende vraag. “De ver-
ziet Frans van den Heuvel in de toekomst voor
wachting is dat de wereldwijde energiebehoefte
de zon de belangrijkste rol weggelegd. Met ingrij-
in 2040 het dubbele is van 2000. Daar kun je
pende gevolgen. “We staan met zonne-energie
alleen aan voldoen met duurzame energiebron-
aan de vooravond van een industriële revolutie.
nen, waaronder de zon”, merkt Frans van den
De energiemarkt zal een totaal ander karakter
Heuvel op. Van den Heuvel is lid van de raad van
krijgen. Naast centrale opwekking krijgen we
bestuur van Scheuten en mede-oprichter van
ook decentrale opwekking. De consument en
Scheuten Solar.
andere zonnestroomproducenten krijgen als het ware eigen centrales.” In die ontwikkelingen,
46
Stormachtige groei
zegt Van den Heuvel, speelt Scheuten Solar een
De oprichting van Scheuten Solar vond in 2000
belangrijke rol. Zowel wat de productie als het
actief plaats met het ontwikkelen en realiseren
onderzoek betreft. Daartoe zal de komende jaren
van zonnestroominstallaties op en in gebouwen
in Venlo een campus-achtige locatie ontstaan
en op het vrije veld. In 1999 was het project
met Scheuten als centrale element. “We zijn in
Sunrise van start gegaan, de ontwikkeling van
het gehele traject actief, van de productie van
een nieuwe dunnefilm celtechnologie op basis
silicium (de grondstof voor de zonnecellen) in
van het CIS systeem. In 2003 werd een fabriek
een fabriek in Amerika tot het toepassen en ver-
in het Duitse Gelsenkirchen gekocht. De door
werken. We kunnen dus zowel op onderdelen als
de Duitse overheid verstrekte subsidies werden
turnkey zonnestroominstallaties leveren.”
I de nieuwe provincie I
naar omzet van een miljard uitbreiden, daarnaast is het de bedoeling dat
zulke bedrijven hebben we al contacten, en
klein, bijvoorbeeld waar het terugvergoedings-
er zich bedrijven vestigen die op één of andere
uiteraard spelen ook de gemeente Venlo en de
regelingen betreft. Daardoor heeft Nederland
manier met glas, energie en lichttechniek bezig
provincie daarin een rol. Zij scheppen onder
zijn koppositie enigszins ingeleverd. Juist nu
zijn. Van den Heuvel: “Er moet een cluster van
andere randvoorwaarden voor de totstandko-
moet de Rijksoverheid een daadkrachtige aan-
bedrijven ontstaan die elkaar aanvullen en ver-
ming van de campus.”
pak laten zien. Zodat we optimaal gebruik kun-
sterken. Zeker wat het onderzoek betreft zal er
nen maken van de vele kansen die er op
zo een synergetische situatie ontstaan waaruit
Een punt van kritiek heeft Frans van den Heuvel
het gebied van duurzame energie op ons lig-
nieuwe technieken kunnen voortkomen. Met
op de nationale overheid. “Die denkt nog te
gen te wachten.”
I de nieuwe provincie I
n
47
Solland Solar Cells, snel groeiend bedrijf in grootste groeimarkt
‘We staan nog maar aan het begin’ In de versnellingsagenda en in het coali-
groeiend bedrijf van Nederland en de daar
liefst 3200 procent. In 2007 verwierf energiebe-
tieakkoord van de provincie speelt nieu-
aan gekoppelde Gazelle Award. Daarmee sluit
drijf DELTA uit Zeeland een meerderheidsbelang
we energie een belangrijke rol. Onder
Solland aan bij de snelle groei die de markt van
in Solland. De verwachte jaaromzet bedraagt
andere met het oog op de milieuproble-
zonne-energie in zijn geheel kent. Boxhoorn
momenteel 125 miljoen euro en er werken 350
matiek en de uitputting van bestaande
onderstreept dat met enkele cijfers. Solland
medewerkers. Separaat heeft het management
energiebronnen. Zonne-energie is één
Solar werd in 2003 opgericht met steun van o.a.
van Solland het initiatief genomen voor de
van die nieuwe energiebronnen. Solland
de provincie en de gemeente Heerlen, als één
oprichting van The Silicon Mine.
Solar in Heerlen één van de spelers in
van de eerste in wat een cluster van op zonne-
die snel groeiende markt.
energie gerichte bedrijven op bedrijventerrein
Eind van de eeuw
Avantis moet worden. September 2005 startte de
“Volgend jaar hebben we zeker 500 en in 2010
Hij is er zichtbaar trots op, topman Gosse
productie van de zonnecellen bij Solland Solar.
1.000 medewerkers. En nog eens 400 medewer-
Boxhoorn van Solland, op het predicaat snelst
Van 2004 tot en met 2006 groeide Solland maar
kers verwachten we bij The Silicon Mine” , glimlacht Gosse Boxhoorn. “We hebben bijvoorbeeld een eigen onderzoeksafdeling die nu 25 medewerkers telt en waar in 2010 twee keer zo veel mensen zullen werken.” Hij koppelt die gegevens aan enkele globale cijfers. Zo is de wereldwijde omzet in de deze branche nu 15 miljard euro. De verwachting is dat die in 2010 circa 60 miljard euro zal bedragen en tien jaar later ongeveer 300 miljard euro. “En we staan nog maar aan het begin. Aan het eind van de eeuw zal wereldwijd 70 procent van alle gebruikte energie van de zon komen. Waarmee we nog maar een fractie van haar potentie gebruiken. De zon schijnt voor iedereen en de jaarlijkse hoeveelheid energie die ze levert is genoeg om 10.000 keer in onze behoefte te voorzien.”
Solar Academie De toekomst is dus aan de zonnecellen. Die worden gemaakt van silicium en vervolgens
48
I de nieuwe provincie I
verwerkt in modules en systemen. Het optima-
van de successen van de versnellingsagenda”,
Boxhoorn het toekomstbeeld. “Vergelijk het met
liseren van die toepassingen zal gebeuren bij
merkt Boxhoorn vervolgens op. “We moeten
consumentenelektronica. Maak je er één, dan
bedrijven die zich nog op Avantis zullen vestigen.
ervoor zorgen dat we die ingeslagen weg blijven
is dat onbetaalbaar, maak je er miljoenen, dan
Gosse Boxhoorn verwacht dat die bedrijven op
volgen, dat we – wij als bedrijven, maar ook de
wordt het steeds goedkoper.” Zelf houdt Solland
korte termijn in totaal tussen de 2.000 en 3.000
provincie en gemeente – de juiste keuzes maken
zich, naast de productie van zonnecellen, ver-
banen zullen genereren. “Dat betekent een sterk
zodat we op wereldniveau kunnen concurreren.
der ook bezig met het ontwikkelen van pro-
groeiende vraag naar gespecialiseerd personeel.
Dat betekent een flankerend beleid ten aanzien
ductiemachines die op een steeds effectievere
Momenteel wordt er – onder andere door ECN,
van onderzoek en opleiding. We moeten hier een
wijze, tegen steeds minder operationele kosten,
de provincie en LIOF – dan ook onderzoek
zo compleet mogelijk cluster creëren, gericht op
zonnecellen kunnen maken. “Qua grondstof is
gedaan naar de mogelijkheid om een Solar
nieuwe energie. Waarbij het niet alleen draait om
een zonnecel nu nog duur, dus kijken we hoe
Academie op te richten. De beslissing daarover
de zonne-energie zelf, maar ook om bijvoorbeeld
we met minder grondstof dezelfde kwaliteit
zal over niet al te lange tijd worden genomen.”
accutechniek, omvormers, slimme netmetering
kunnen bereiken. Andere bedrijven houden zich
Boxhoorn noemt de Solar Academie een belang-
en ontwerp. Je ziet de toepassingen ook steeds
weer bezig met productiemachines. Met andere
rijk onderdeel van het zonne-energie cluster,
meer om je heen. Zoals de infozuilen van Veolia
woorden, hoe brengen we de productiekosten
mede vanwege de bijdrage die het kan leveren
en de parkeermeters in vele steden.”
omlaag zonder op kwaliteit in te boeten. We
aan specifiek onderzoek.
moeten als Limburg, als Nederland dan ook
Verbeteren van productiemiddelen
niet alleen zorgen dat we de ontwikkeling en
Flankerend beleid
Want juist het toepassen en vooral het veel
handel in eigen hand houden, maar tevens de
“Dat Solland het snelst groeiende bedrijf van
vuldig toepassen zal zonne-energie steeds toe-
productie, waardoor we vele high tech arbeids-
Nederland is, is mooi voor de provincie en één
gankelijker en goedkoper maken, zo schetst
plaatsen kunnen genereren.”
I de nieuwe provincie I
n
49
OPAC: een on-Nederlandse energiebron
Stroom uit de Limburgse bodem
50
Energie uit waterkracht, dat lijkt voor een
Tijdens een bijeenkomst ter introductie van
Hoogteverschil creëren
vlak land als Nederland een weinig voor
het OPAC-plan in september vorig jaar maakte
“Het idee van de OPAC komt uit Zwitserland”,
de hand liggende oplossing. Lijkt, want
Commissaris van de Koningin Leon Frissen in zijn
vertelt Jan Huynen. “Daar werd de combina-
een plan dat twintig jaar geleden al op de
welkomstwoord het enthousiasme van de provin-
tie van grote hoogteverschillen en smeltwater
tekentafel lag en toen als onrendabel werd
cie voor het plan duidelijk. Tegelijkertijd sprak hij
gebruikt om met waterkracht stroom op te
afgeschreven, krijgt nu een nieuwe kans.
de hoop uit dat met de OPAC de Limburgse bodem
wekken. Probleem was alleen dat de toevoer
Onder andere vanwege het toenemende
over enige tijd een energiek geheim bewaart. Zo
van smeltwater van tijd tot tijd stagneerde. Dat
belang van duurzame energie. Die oplos-
ver is het nog niet, maar de kans dat het door
werd opgelost door het opgevangen water van
sing is de OPAC, de Ondergrondse Pomp
Essent, Nuon, Royal Haskoning en Sogecom
beneden weer naar boven te pompen, waarna
Accumulatie Centrale. Geen waterkracht
voorgestelde plan daadwerkelijk in de Limburgse
het proces van voren af aan kon beginnen.
uit de bergen, maar door ondergronds
bodem wordt uitgevoerd is zeer reëel te noemen.
Alleen had men nu de toestroom van water in
hoogteverschil. Uit de Limburgse onder-
Leo Visser, voorzitter van de Raad van Bestuur
de hand.” “Datzelfde principe passen we bij de
grond om precies te zijn.
van Royal Haskoning, en Sogecom-directeur
OPAC toe”, vult Leo Visser aan, “met dat verschil
Jan Huynen leggen uit wat de OPAC precies is
dat we het hoogteverschil hier moeten creëren.
en doet.
Dat betekent dat we de grond in moeten, zo’n
I de nieuwe provincie I
1.400 meter. Daar wordt een benedenreservoir
provincie vanwege haar ligging centraal tussen
vermogen van 1.400 megawatt. Daarmee kun-
gerealiseerd, bestaande uit tunnels met een
Nederland, België en Duitsland een knooppunt
nen zo’n anderhalf miljoen huizen van stroom
doorsnede van twintig meter. Hier komt ook de
in het energienet.”
worden voorzien. Met een capaciteit van 8 gigawatt uur kan de centrale dat vermogen
hal met de turbines en transformatoren. Aan de oppervlakte komt naast een bedrijfsgebouw een
Randvoorwaarden
zo’n zes uur lang genereren. Visser en Huynen
bovenreservoir en tussen de twee reservoirs
Leo Visser geeft aan dat er bovendien gekozen
maken duidelijk dat de haalbaarheid van het
komen drie schachten – voor het laten neervallen
moest worden voor een locatie aan het water,
plan honderd procent realiseerbaar is, maar
en oppompen van het water, een bedrijfsschacht
in dit geval het Julianakanaal. “Dat water uit het
dat er onder andere een cruciale rol is weg-
en een kabelschacht.”
kanaal is belangrijk voor aanvulling en verversing.
gelegd voor TenneT – de beheerder van het
Bovendien biedt het kanaal een prima afvoerweg
elektriciteitsnetwerk in Nederland – in de
Knooppunt
voor het gesteente – Belgisch natuursteen dat we
daadwerkelijke uitvoering. “De provincie heeft
Het plan voor een OPAC is al meer dan twintig
eventueel nog kunnen vermarkten – tijdens de
zich al achter het plan geschaard, nu moe-
jaar oud, maar werd eind jaren tachtig stilge-
bouwperiode.” Visser gaat vervolgens in op de
ten we de overheid in Den Haag en dan met
zet vanwege de economische onaantrekkelijk-
functie van de OPAC in de stroomvoorziening. “Je
name Economische Zaken, waar TenneT een
heid. Diverse veranderingen in de afgelopen
moet het zien als een randvoorwaarde voor het
verlengstuk van is, achter ons krijgen. Die
jaren maken het uitvoeren van het plan nu wel
economisch rendabel opereren van windenergie.
moeten, als bewaker van het stroomnet, willen
mogelijk. Het is dan ook klaar voor uitvoe-
Stroom kun je niet opslaan en op een piekmo-
deelnemen en zekerstellen dat de noodzake-
ring, al moeten er nog enkele hordes worden
ment, als je met andere bronnen niet voldoende
lijke randvoorwaarden van de OPAC voor de
genomen. Op de vraag waarom er voor de
aan de vraag kunt voldoen, kan de OPAC wor-
levensduur van het project blijven bestaan.
Limburgse ondergrond is gekozen legt Jan
den ingeschakeld. Het oppompen van het water
Daar zijn we nu mee bezig, samen met het
Huynen uit: “Limburg was al eerder in beeld, na
kan vervolgens tijdens dalmomenten gebeuren,
provinciale bestuur dat ons daar op allerlei
de mijnsluiting, maar toen is het plan dus stilge-
’s nachts als de vraag naar stroom laag is.”
manieren in steunt. Krijgen we medewerking
legd. Proefboringen hebben uitgewezen dat de
van Den Haag, dan kunnen we een grote stap
Limburgse ondergrond op een diepte van 1.400
TenneT
vooruit zetten in het realiseren van waterkracht
meter heel geschikt is en bovendien vormt de
De voor Limburg beoogde OPAC heeft een
uit de Limburgse bodem.”
I de nieuwe provincie I
n
51
Samenwerkende VVV’s kiezen voor andere aanpak Limburg-promotie
‘Tonen wat je thuis niet Na enkele, voor de toeristenpromotie, tur-
directie van de SVL. “Als SVL moeten we de
bulente jaren werd in 2003 de SVL, de
consument bewust maken van de vele plus-
Samenwerkende VVV’s Limburg, opge-
sen van het product Limburg”, verklaart Anya
richt. De afgelopen jaren bestond die
Niewierra. “Vervolgens zetten we een stap verder
uit de drie Regio VVV’s Limburg: VVV
en gaan we ook de bedrijven steeds intensiever
Maastricht, VVV Zuid-Limburg en VVV
bij het proces betrekken. Uiteindelijk moet de
Noord & Midden Limburg. Per 1 januari
hele bedrijfskolom worden ingeschakeld bij de
2008 werd VVV Noord- en Midden Limburg
marketing en promotie van onze provincie.”
echter ontmanteld en binnenkort treden de twee promotie-organisaties die daar-
Samen scoren
voor in Noord- en in Midden-Limburg
Het is een innovatieve aanpak waar de bestuur-
in de plaats komen tot SVL toe. Opzet
ders van Limburg al hun waardering voor hebben
van de SVL is, waar het kan, geza-
uitgesproken. Een efficiënte aanpak ook, omdat
menlijk op te trekken bij de toeristi-
kosten en personeel tot een minimum beperkt
sche promotie van Limburg. In dat
blijven. Bovendien richt het samenwerkingsver-
kader werd in de afgelopen jaren
band zich alleen op projecten met een gezamen-
onder andere de imagocampag-
lijk belang. “We zetten in op projecten waarmee
ne ‘Limburg Liefde voor het
we samen kunnen scoren”, merkt Marcel Knols
Leven’ in opdracht van de
op. “We zoeken naar elementen die we delen.
provincie opgezet.
Zijn die gezamenlijke elementen er niet, dan is het vaak meer een taak van één van de regioVVV’s om het op te pakken. Zo speelt congres-
De consument meer en op
toerisme meer in Maastricht en attractietoerisme
een andere manier bewust
meer in Parkstad. Omdat wij als directeuren van
laten worden van het
die regio-VVV’s tevens de directie vormen van de
‘product’
Limburg,
dat is het doel van de
SVL kunnen we vrij snel herkennen waar we iets neer moeten leggen.”
SVL, zo blijkt uit het gesprek
54
met
Anya
Virale reclame
Niewierra en Marcel
Naast het nog nadrukkelijker op de kaart zetten
Knols. Niewierra is
van Limburg als toeristische bestemming, wil
algemeen directeur
de SVL een breed draagvlak voor haar activi-
van de VVV Zuid
teiten creëren. Bij de vele in de branche actieve
Limburg, Knols van
ondernemers, maar ook bij de gemeenten en de
de VVV Maastricht.
provincie. Laatstgenoemde was vier jaar gele-
Beide vormen de
den opdrachtgever voor de inmiddels afgeronde
I de nieuwe provincie I
hebt’ imagocampagne “Limburg Liefde voor
Positieve evaluatie
het Leven”, een campagne die binnenkort
“In de toekomst willen we een aantal
een vervolg krijgt. “In die campagne draait
aspecten nog nadrukkelijker naar bui-
het vooral om beleving creëren”, zegt
ten brengen”, vult Anya Niewierra aan.
Anya Niewierra. “Hoe beleven bezoekers
“Bijvoorbeeld de internationale ligging van
onze provincie en hoe kunnen we op die
Limburg. Heel veel mensen lijken er aan
beleving inspelen. Dat hebben we gedaan
voorbij te gaan dat als ze in Limburg zijn,
door af te wijken van het traditionele.”
ze bij wijze van spreken zo een bezoekje
Naast onder andere bushok reclame en
aan België en Duitsland kunnen brengen.”
tv-reclame was de virale reclame hiervan
Met de eerste, nu afgeronde campagne
het beste voorbeeld. Het gaat hierbij
heeft SVL in ieder geval aan de verwach-
om een licht provocerend filmpje met
tingen voldaan, geven Niewierra en Knols
een You Tube-achtige uitstraling, gericht
aan. Zo was er een positieve evaluatie
op jongeren, dat al zo’n 25.000 keer is
door een onderzoeksbureau. Daarnaast
bekeken.
gaven ondernemers en brancheorganisaties uit zich zelf aan dat ze graag zagen dat
Gastvrije provincie
de promotie op de ingeslagen weg wordt
Uitgangspunt van de imagocampagne
voortgezet. En last but not least, ook aan
en tevens de basis waarop zij zal wor-
de eisen van de provincie werd voldaan.
den voortgezet is Limburg niet alleen te
Zo is in de afgelopen jaren het aandeel
tonen als een gastvrije provincie, maar
senioren, dat Limburg bezoekt, gestegen
ook een provincie die van alles biedt dat
en staat onze provincie weer op de tweede
elders niet te vinden is. “Dat kunnen de
plek, na een tijdlang vierde te hebben
vakwerkhuizen, het heuvelachtige land-
gestaan, van meest bezochte vakantie
schap, het drielandenpunt en de taal zijn,
bestemmingen in eigen land.
maar ook attracties en dergelijke”, zegt Marcel Knols. “We noemen dat ‘Alles wat
In de komende jaren zal er nadrukkelijker
je thuis niet hebt’. Dat promoten we niet
op de diverse doelgroepen worden gefo-
meer zozeer op een thematische, maar
cust. Ook krijgen de moderne facetten van
op een generieke wijze. Waarbij we de
Limburg wat meer aandacht, laten Knols
doelgroepen ook rechtstreeks aanspre-
en Niewierra weten. “Dat brengt enig
ken met allerlei slogans. We lichten de
risico met zich mee omdat de mensen tot
onderscheidende kwaliteiten van Limburg
nu toe vooral het authentieke voorgescho-
er nadrukkelijk uit, communiceren recht-
teld kregen. Maar dat durven we wel aan.
streeks met mensen en spelen zo in op
De afgelopen jaren hebben laten zien dat
hun beleving.”
een vernieuwende aanpak werkt.”
n
I de nieuwe provincie I
55
Orbis zet volgende stap in stimuleren leefbaarheid
‘Van brede school naar
Hoogstaete
56
Leefbaarheid, het begint en eindigt bij de
Met die opmerking bedoelt Broos dat de mensen
Verschraling
inwoners van een buurt, wijk of dorp zelf.
weer zelf de verantwoording voor hun omgeving
“Spaubeek is een dorp met 4.500 inwoners
Betrokkenheid bij de woonomgeving
op zich gaan nemen. Niet alles overlaten aan
waar je de verschraling ziet toeslaan. Zo zijn de
staat daarin centraal. Maar, zo zegt Guus
overheid en andere instanties, maar actief onder-
laatste twee bakkers op leeftijd en hebben de
Broos, bestuurslid van Orbis Medisch
deel uitmaken van wat er voor de deur en om de
verenigingen moeite met het werven van leden.
en Zorgconcern, dan moeten er wel de
hoek gebeurt. Zoals dat in de naoorlogse jaren
Willen we die gemeenschap levendig houden,
faciliteiten en mogelijkheden zijn om die
eveneens het geval was. Guus Broos haalt twee
dan zullen we moeten investeren.” Maar daar
betrokkenheid te creëren en stimuleren.
voorbeelden aan om zijn opmerkingen nader uit
moet Spaubeek zelf nadrukkelijk in participeren,
“We moeten terug naar de infrastructuur
te leggen; het eerste is het inmiddels voltooide
vindt Broos. “Een tijd geleden kreeg ik de vraag
van de jaren vijftig.”
project Parc Hoogveld in Sittard, het ander is
voorgelegd of het voor de plaatselijke voetbal-
een project in Spaubeek dat nog nadere invulling
club niet beter was om naar de rand van het
moet krijgen.
dorp te verhuizen. Ik heb toen aangegeven dat
I de nieuwe provincie I
brede wijk’ bestemmen voor afzonderlijke doelgroepen wordt er een stuk verantwoordelijkheid voor dat deel bij een specifieke doelgroep neergelegd. “Hoogveld heeft op die manier een park vóór, maar ook ván de gemeenschap. De betrokkenheid van de mensen is hier de basis voor een veilige en prettige openbare ruimte.”
Continuïteit Een soortgelijk project is momenteel in de maak voor Spaubeek, afgestemd op de plaatselijke behoeften. Broos wijst op het belang van meerdere investeerders bij zo’n omvangrijke ingreep. “Omdat je zo het risico spreidt en daardoor werkt aan een stuk continuïteit. Die continuïteit stimuleert mensen om in de nabijheid te gaan wonen. Omdat ze weten dat bijvoorbeeld onderwijs en zorg gegarandeerd zijn. Net zoals in Parc Hoogveld hebben we in Spaubeek een geclusterde omgeving voor ogen die wonen, leven, werken, zorg en recreëren het beter was om die club met zijn faciliteiten
of een breed dorp. Naar een plek waar aller-
samenbrengt. Een omgeving die interessant
in het hart van het dorp te houden, maar ze wel
lei activiteiten worden samengebracht zodat
is voor diverse doelgroepen en waarmee je
een meer algemeen karakter te geven, dus niet
ze elkaar aanvullen en kunnen versterken.
niet alleen mensen in het dorp houdt, maar
meer alleen voetbalclub. Dat is een behoorlijke
Iets dergelijks hebben we gerealiseerd in de
ook nieuwe inwoners trekt, van jong tot
stap, maar zo bied je veel meer mensen de
wijk Hoogveld in Sittard en dat willen we nu
oud. Dat is volgens ons de manier om een
mogelijkheid dicht bij huis te sporten.”
toepassen in Spaubeek.” In Hoogveld cre-
gemeenschap levendig te houden. Met de
ëerde Orbis een omgeving met allerlei func-
voorzieningen als basis, maar uiteindelijk
Verantwoordelijkheid
ties, deels openbaar, deels semi-openbaar.
draait het om de mensen.”
Feitelijk, maakt Guus Broos duidelijk, moeten de
De nadruk lag er niet alleen op gebouwen
muren tussen onderwijs, zorg en verenigingen
maar eveneens op de publieke ruimte. Die
gesloopt worden. “De brede school was een
publieke ruimte is er voor iedereen, aldus
Beeldmateriaal: Orbis Medisch en Zorgconcern |
eerste stap, nu moeten we naar een brede wijk
Broos, maar door bepaalde delen ervan te
De Heus beeldvorming
I de nieuwe provincie I
n
57
Totale project afgerond in 2017
De overstromingen van de Maas in 1993 en 1995 hebben in Limburg - naast men-
Meer veiligheid, vrachtvervoer
selijk leed - ook economische schade aangericht. Reden voor de overheid om met het Maaswerkenproject de kans op herhaling te minimaliseren. Dit megaproject is vooral toegespitst op bescherming tegen hoogwater. Maar door tegelijkertijd ook de scheepvaartroute - de zogeheten Maasroute – te verbeteren, is ook de Limburgse economie gebaat bij de
“Technisch gezien zijn de Maaswerken niet zo
hoogwaterstroom. De overstromingskans wordt
Maaswerken. “Born kan een van de groot-
bijzonder”, vertelt projectdirecteur Hans Ruijter
teruggebracht van één keer per 50 jaar naar één
ste inland containerterminals worden van
van Rijkswaterstaat. “Maar de omgevingscom-
keer per 250 jaar.”
Nederland”, stelt Hans Ruijter, projectdi-
plexiteit is enorm, net als bij de Betuweroute
Om dat doel te bereiken, krijgt de Maas meer
recteur Maaswerken bij Rijkswaterstaat.
of de HSL. Een groot deel van de energie gaat
ruimte. Ruijter: “Die ruimte creëren we door
zitten in het onderhouden van contacten met
de rivier te verdiepen en te verbreden en door
Als je het over de Maaswerken hebt, heb je het
de verschillende partijen. Daardoor neemt de
nevengeulen te realiseren. Zoals in de Zandmaas
vooral over veel getallen en complexe plantrajec-
besluitvoering veel tijd in beslag. Het succes van
bij Lomm. Daar vergroten we tot 2015 het ber-
ten. Het hele plangebied is 220 km lang. Er zijn
de Maaswerken wordt bepaald door hoe we het
gende vermogen door miljoenen kuub zand weg
42 gemeentes, 3 provincies en 3 waterschappen
samenspel met de omgeving kunnen managen.”
te halen. Hetzelfde gaat gebeuren in Well-Aijen.”
bij betrokken en ook België is een partij. De
Het project Grensmaas bestaat uit twaalf werk-
totale investering bedraagt 1,8 miljard euro. Er
Hoogwaterstroom
locaties tussen Maasbracht en Roosteren. Het
vindt in totaal circa 80 miljoen kuub grondverzet
In een tijdsbestek van 20 jaar - tot 2017- wor-
proefproject bij Meers, waar ook al aan natuur-
plaats. En er worden 8 bruggen en 8 sluizen
den in totaal 50 deelprojecten uitgevoerd ten
ontwikkeling is gedaan, is een paar maanden
aangepast, 100 km kades en dijken verhoogd en
behoeve van de Grensmaas, de Zandmaas en de
geleden afgerond. Roosteren volgt nog dit jaar.
1600 hectare natuur ontwikkeld.
Maasroute. Ruijter: “De belangrijkste doelstelling
Ook worden de dijken verhoogd rond stedelijke
van de Maaswerken is het beheersen van de
gebieden. Bij Roermond, Venlo en Gennep is
Project Maasroute vaarweg van Weurt tot Maastricht
Zoals het was: Hele route klasse Va, ofwel geschikt voor schepen van:
Zoals het wordt:
Weurt
Hele route geschikt voor klasse Vb (2-baks duwvaart)
110m lang, 11,4m breed
190m lang,11,4m breed
Maximale diepgang 3,0m
Maximale diepgang 3,5m
4 lagen containers tot aan Maasbracht, verder naar het zuiden 3 lagen containers.
4 lagen containers tot aan Born (containerterminal), verder naar het zuiden 3 lagen containers
Tot Maasbracht kon met Vb worden gevaren met 2,8m diepgang
Maasbracht Born Klasse Va schip; max. 3000 ton (=120 vrachtwagens) of 156 TEU* (3 lagen), 208 TEU (4 lagen) * Twenty Feet Equivalent Unit ofwel een standaard container
58
I de nieuwe provincie I
Maastricht
Klasse Vb schip; max. 4500 ton (=180 vrachtwagens) of 240 TEU (3 lagen), 320 TEU (4 lagen)
meer natuur en meer door Maaswerken deze klus zo goed als geklaard. Ruijter:
en Sambeek aangepast, worden in
Het risico voor de grindverkoop, bijvoorbeeld een prijsdaling,
“De rest van de kadeverhogingen volgt
het Julianakanaal twee passeervakken
ligt bij de private partijen.” Ruijter verwacht dat het Maas
pas als alle rivierkundige maatregelen
aangelegd, en worden de bochten bij
werkenproject volgens planning zal verlopen. “Maar je weet het
zijn getroffen. Dat is het sluitstuk van
Steijl en Neer verruimd. Ruijter: “De
nooit. Bij langdurige projecten kunnen beleidsveranderingen
de totale Maaswerken.”
Maasroute is een grote economische
optreden. Zowel vanuit Brussel als vanuit Den Haag.”
Maaswerken in uitvoering n
impuls voor Limburg. De overslaghaven
zen bij Born, Maasbracht, Heel, Belfeld
je dat er grote grindgaten ontstaan.
I de nieuwe provincie I
Verbreden Julianakanaal oostzijde
Verlengen sluiskolk Born
Regiocentrale Zuid
Peilopzet kanaalpand Maasbracht 25 cm
Verlengen sluiskolk Maasbracht
Verruiming bocht Steijl
Aanpassing kaden Venlo
Zomerbedverdieping km 109 - 120
Hoogwatergeul Lomm + natuurontwikkeling
Natuurlijke oevers
Proefprojecten eroderende oevers
Hoogwatergeul Well - Aijen + natuurontwikkeling
Compensatie vernatting Heukelomse Beek + natuurontwikkeling
Peilopzet stuwpand Sambeek 25 cm
Verdiepen en verbreden oude sluis Sambeek
Aanpassing kaden Gennep
Retentie Lob van Gennep
Aanpassing kaden Mook-Middelaar
Zomerbedverdieping km 155 - 175
Peilopzet stuwpand Grave 30 cm incl. brugaanpassing Maas-Waalkanaal
Bouwen keersluis Heumen
Zomerbedverdieping km 176 - 182
Verhogen bruggen over sluis Weurt
1
4
Bosscherveld
SL Sambeek
Gennep
Roer
SL Born
Borgharen
Verbreden Julianakanaal westzijde
Albertkanaal
ST Borgharen
Vervangen sluis Limmel door keersluis
SL Limmel
Maastricht
SL Ternaaien
Legenda Grensmaas
Overige Werken Aanpassing kaden overige gemeenten Werken uit Compensatieplan natuur en recreatie Compenserende en mitigerende Werken Oeverstroken 0-25 m ter plaatse van zomerbedverdieping: km 176 - 182, km 155 - 175, km 109 - 120
Grevenbicht
2 4
Verruimen Julianakanaal bocht Elsloo
Julianakanaal
1
Venlo
Maas
Niers Itteren
5 Meers
Nattenhoven
de grindwinning zichzelf. Zo voorkom
Aan de Maas
2 4
2 4
we sluizen gebouwd, worden de slui-
2 4
1
3
maliseerd. Door marktwerking faseert
2 4
1
1
onder meer in Heumen en Limmel nieu-
1
Verbreden Julianakanaal oostzijde
1
in een bepaald tijdsbestek is gemaxi-
Maasband
Koeweide
heid grind die afgegraven mag worden
deelprojecten uitgevoerd. Zo worden
3
Verlengen sluiskolk Born
2 4
Voor de Maasroute worden in totaal 17
1
SL Born
1
winning gemoeid. Ruijter: “ De hoeveel-
Urmond
Visserweert
naar het water te verschuiven.”
Nattenhoven
2
Aankoop gronden voor nevengeulen Sambeek-Oost en Belfeld-West
3
Met het contract is 53 miljoen ton grind-
Grevenbicht
2 4
1
2
proberen we vrachtverkeer van de weg
3
1
Regiocentrale Zuid
1
uitvoerders van het werk, de aannemers.
1
Koeweide
Peilopzet kanaalpand Maasbracht 25 cm
Roosteren
de vrachtkosten per schip omlaag en
2 4
Visserweert
Verlengen sluiskolk Maasbracht
Limburg
-de eigenaars van de gronden- en de
1
3
Noord-Brabant
hoging van 50 procent. Daardoor gaan
Aanpassing kaden Roermond
Dommel
natuurontwikkeling-, grindproducenten
2
Aa
vrachtauto’s. Dat is een capaciteitsver-
Verdiepen en verbreden oude sluis Belfeld
Verlengen sluiskolk Heel
Julianakanaal
Dieze
de Stichting Natuurmonumenten -voor
1
Roosteren
‘s Hertogenbosch
containervracht die gelijk staat aan 180
2
SL Heumen
bedrijven. Het consortium bestaat uit
Verruiming bocht Steijl
Retentiegebied Lateraalkanaal West
Roermond
SL Linne
Roer
1
SL + ST Grave
Op zo’n klasse 5B schip gaat een
Aanpassing kaden Venlo
Zomerbed verbreding km 87 - 92
SL + ST Roermond
SL Maasbracht
SL + ST Lith
afgesloten met een consortium van
Zomerbedverdieping km 109 - 120
Verruimen bocht Neer
Grensmaas
Hedel
diepgang van 3,5 meter door de Maas.
Hoogwatergeul Lomm + natuurontwikkeling
SL Heel
Maas
Rijkswaterstaat- het Grensmaascontract
Venlo
SL + ST Belfeld
lateraalkanaal
Kanaal van St. Andries
nerschepen tot 190 meter en met een
Zandmaas/Maasroute
-het ministerie van LNV, de provincie en
Maas
Swalm
Nijmegen
termijn kunnen er ook langere contai-
Natuurlijke oevers
Limburg
SL Weurt Maas-Waalkanaal
opdracht van de convenantpartners
Waal
terminal in Born nu al bereiken. Op
Gelderland
Voor de Grensmaas is daarvoor in
Maaswerken in uitvoering
4-laags containervaart de container-
gnireovtiu ni nekrewsaaM
gewonnen grind en zand.
Proefprojecten eroderende oevers
2
markt, middels de verkoop van het
Noord-Brabant
1
van de sluis bij Weurt en de bruggen
Hoogwatergeul Well - Aijen + natuurontwikkeling
Verlengen sluiskolk Heel
moet opgebracht worden door de
Compensatie vernatting Heukelomse Beek + natuurontwikkeling
SL Maasbracht
Ruijter: “Door de recente aanpassingen
Peilopzet stuwpand Sambeek 25 cm
Grensmaas
publiek geld. De overige 0,7 miljard
Verdiepen en verbreden oude sluis Sambeek
SL Sambeek
Dommel
Aanpassing kaden Roermond
wordt gemaakt voor grotere schepen.
Aanpassing kaden Gennep
Niers
Retentiegebied Lateraalkanaal West
miljard euro. Daarvan is 1,1 miljard
Retentie Lob van Gennep
Aa
Roermond
houdt in dat de gehele Maas geschikt
Aanpassing kaden Mook-Middelaar
Gennep
SL Linne
Het totale Maaswerkenproject kost 1,8
Zomerbedverdieping km 155 - 175
‘s Hertogenbosch
SL Heel
Dit deel van het Maaswerkenproject
Peilopzet stuwpand Grave 30 cm incl. brugaanpassing Maas-Waalkanaal
SL + ST Grave
Zomerbed verbreding km 87 - 92
Consortium
Bouwen keersluis Heumen
SL Heumen
Dieze
nomie wint het meest met de Maasroute.
Zomerbedverdieping km 176 - 182
SL + ST Lith
Hedel
langs de Maas. Maar de Limburgse eco-
over het Maas-Waal kanaal kan de
Maas
Kanaal van St. Andries
lateraalkanaal
nerterminals van Nederland.”
Verhogen bruggen over sluis Weurt
Nijmegen
Verruimen bocht Neer
tert het vestigingsklimaat voor bedrijven
Zandmaas/Maasroute SL Weurt Maas-Waalkanaal
Swalm
tot een van de grootste inland contai-
Waal
SL + ST Roermond
Door de hoogwaterbescherming verbe-
Gelderland
Verdiepen en verbreden oude sluis Belfeld
voor containers in Born, kan uitgroeien
SL + ST Belfeld
Maasroute
Legenda Zandmaas/Maasroute
1
Natuurontwikkeling
SL Sluizencomplex
2
Rivierverbreding
ST Stuw
3
Nevengeul
Kadenaanpassing
4
Dekgrondberging
Retentiegebied
5
Proefproject
Voor meer informatie over de Maaswerken, surf naar www.maaswerken.nl
Maatregelen Bescherming Maatregelen Natuur Maatregelen Vaarwegverbetering Scheepvaart
59
-ARCEL "EKEDAM $E *ONG "EKEDAM &OTOGRAFEN
,OC,AB AMBITIEUS mN REALISTISCH
:OWEL LOCATIE ALS GEBIEDSONTWIKKELING ZIJN AAN COMPLEXE REGELS GEBONDEN EN KUNNEN
EIGENLIJK ALLEEN SUCCESVOL ZIJN ALS EEN INTERDISCIPLINAIRE AANPAK IS GEGARANDEERD 7IJ
SPELEN DAAR OP IN MET EEN SPECIAAL TEAM HET ,OC,AB :O BUNDELEN WIJ DE EXPERTISE VAN CONSULTANTS OP HET GEBIED VAN ONDER MEER MARKTONDERZOEK PLANECONOMIE STEDENBOUW MILIEU EN PROCESMANAGEMENT (ET ,OC,AB WERKT IN ELKE FASE VAN DE ONTWIKKELING VAN
EEN INITIATIEF VOOR EEN GEDURFD CONCEPT TOT EN MET DE REALISATIE VAN EEN GESLAAGD EN GEDRAGEN PROJECT
4REKKER VAN HET ,OC,AB IS *ACQUES VAN $INTEREN FOTO PRODUCTMANAGER TEVENS HOOGLERAAR
AAN DE 2IJKSUNIVERSITEIT 'RONINGEN ±,OCATIE EN GEBIEDSONTWIKKELINGEN WORDEN STEEDS COMPLEXER $AAROM VIND IK HET ESSENTIEEL OM EEN HELDER BEELD TE GEVEN OVER WAT TE DOEN²
±/P INSPIRERENDE WIJZE LEVER IK MIJN BIJDRAGE DOOR MARKTANALYSES DOELGROEPBEPALING
CONCEPTONTWIKKELING EN PROCESBEGELEIDING )K BEN ENERGIEK EN ENTHOUSIAST EN BELANGRIJKER NOG WEET DAT OP ANDEREN OVER TE BRENGEN *UIST VANWEGE DE COMPLEXITEIT
VAN LOCATIE EN GEBIEDSONTWIKKELING BEN IK OVERTUIGD VAN DE MEERWAARDE VAN DE INZET VAN
INTERDISCIPLINAIRE PROJECTTEAMS ALS ONS ,OC,AB )K GA MET MIJN COLLEGA´S VOOR AMBITIEUZE PLANNEN MAAR VERLIES DE REALITEIT NIET UIT HET OOG ²
WWW ROYALHASKONING COM -EER INFORMATIE 2OYAL (ASKONING 2ANDWYCKSINGEL \ 0OSTBUS "4 -AASTRICHT 4EL
0ROF DR *ACQUES VAN $INTEREN PRODUCTMANAGER %CONOMIE 2UIMTELIJKE )NVESTERINGEN % MAIL J VANDINTEREN ROYALHASKONING COM
Piet Notten van Ruijters Woningmakelaardij:
‘Bouwen, bouwen, bouwen De grijze golf die op Limburg afrolt, ver-
verantwoordelijk is voor alle vestigingen van
koopappartementen, met of zonder zorgaanbod.
oorzaakt een kleine aardverschuiving
Ruijters Woningmakelaardij.
We zien nu echter in de praktijk dat deze groep,
op de markt voor nieuwbouwwoningen.
Het slechte nieuws is dat de nieuwbouwmarkt
zeker op het platteland, die stap overslaat.
Niet alleen hoeven er minder wonin-
bar slecht aansluit op de woonwensen van de
Zij gaan van de eigen eengezinswoning recht-
gen gebouwd te worden, ook verschuift
senioren. Notten: “Tot voor kort dachten pro-
streeks naar het verzorgings- of verpleeghuis,
de aard van de gevraagde woningen.
jectontwikkelaars dat senioren blijvend op zoek
waar de echte ouderen wonen.”
Appartementen zijn uit, terwijl de vraag
zouden gaan naar appartementen. Dat blijkt dus
Projectontwikkelaars hebben zich hierop ver-
naar
woningen
niet zo te zijn. Ze willen bij voorkeur een grond-
keken, constateert Notten. “Die hebben in de
toeneemt. Veel projectontwikkelaars heb-
levensloopbestendige
gebonden woning met veel comfort, die ook nog
jaren negentig vaak grondposities verworven
ben die ontwikkeling verkeerd ingeschat.
levensloopbestendig en dus gelijkvloers is. Een
die gericht zijn op gestapeld wonen. In de lange
“Maar het biedt ook kansen voor meer
zogeheten nultreden-woning. Dat komt doordat
periode die nodig is voor de ontwikkeling van
kwaliteit in de woningbouw”, zo betoogt
zij zich doorgaans veel te jong voelen om passief
nieuwbouw, bleek de markt veranderd.”
Piet Notten, hoofd woningmakelaardij bij
op tien hoog te gaan wonen.”
Daardoor is de doorlooptijd van woningen in
Ruijters.
Limburg de laatste jaren volgens Notten meer
Doorlooptijd
dan verdubbeld. “In Parkstad en Roermond
Het goede nieuws is dat ouderen over het alge-
Notten verdeelt de ouderen onder in drie catego-
is nu al een overaanbod van appartementen.
meen nogal wat te besteden hebben. “Senioren
rieën: de jonge senioren, de senioren en de echte
Sittard-Geleen zit op het randje. En in Maastricht
hebben vaak wat spaarcentjes, hebben vaak
ouderen. “De eerste groep - mensen tot circa 60
gaat dit spoedig gebeuren, als het tij niet wordt
goede pensioenen en verkopen hun woning vaak
jaar- wil die levensloopbestendige woning met
gekeerd.”
als de kinderen de deur uit zijn. Ze gaan dan op
tuin. De tweede groep bestaat uit ouderen tus-
zoek naar een nieuwe woning die past bij hun
sen de 60 en 70 jaar. Die worden door de over-
Kwaliteit
nieuwe levensfase”, vertelt Piet Notten, die als
heid gestimuleerd zo lang mogelijk zelfstandig
Ook oudere appartementen zijn minder in trek.
hoofd Woningmakelaardij in Maastricht tevens
te wonen en zijn de eigenlijke doelgroep voor de
Toch betekent dit niet dat de markt voor nieuw-
project De Haese te Geleen
62
project Fazant te Brunssum
I de nieuwe provincie I
project Hennemettenstraat te Gronsveld
is in Limburg achterhaald’ bouwwoningen voorlopig op slot zit, zegt Notten. “De bouwvisies moeten alleen herschreven worden, zowel door de ontwikkelaars als door de overheden in Limburg. In de stedelijke gebieden gebeurt dit al, onder aanvoering van de provincie. Een treffend voorbeeld is Landgraaf. Daar wordt geen woning meer gebouwd, zonder dat er eerst gesloopt wordt.” Een goed uitgangspunt, vindt Notten. “Bouwen, bouwen, bouwen is in Limburg achterhaald. Bouwen op kwaliteit komt nu eindelijk eens bovendrijven. Vanaf de Tweede Wereldoorlog is er enkel op kwantiteit gebouwd.” Wanneer kwaliteit voorop staat, wordt de vervangende nieuwbouw specifiek gebouwd voor een vooraf bepaalde doelgroep. Notten: “Deze trend geldt nu alleen nog voor Limburg, de rest van Nederland zal spoedig volgen. Ik vind dit een fantastische ontwikkeling. Door kwaliteit te bieden, wordt de woningmarkt op termijn weer gezond.”
n
project Hennemettenstraat te Gronsveld
I de nieuwe provincie I
63
Jack Opgenoord, directeur Huis voor de Sport Limburg:
‘Er is al veel bereikt,
64
I de nieuwe provincie I
aar er blíjft werk m aan de winkel’ Sport en bewegen is een belangrijk
bewegen in de weg stonden”, zo begint Jack
zo’n nota. Ik ben blij dat we een groot aantal
speerpunt in het provinciale beleid. Het
Opgenoord, directeur van Huis voor de Sport
daarvan hebben kunnen ondersteunen”, zo zegt
Limburgse Huis voor de Sport zet zich
Limburg, zijn verhaal. “Jaren waarin een enorme
Opgenoord.
vanuit deze basis in om zoveel moge-
achterstand is goedgemaakt.” Opgenoord illu-
Een grote rol in de uitvoering van een dergelijk
lijk mensen in beweging te krijgen en te
streert dat met een voorbeeld. “Vlak voordat
beleid is weggelegd voor de 3.500 verenigingen
houden. Daarbij probeert het Huis voor
we begonnen, in 2002, maakte slechts 14 %
die Limburg kent. Zij zijn en blijven immers de
de Sport verenigingen te betrekken bij
van de Limburgse gemeenten gebruik van de
grootste sportaanbieders van onze provincie.
de uitvoering van het lokale sportbeleid
Breedtesportimpulssubsidie, tegenover 50 tot
“Met de juiste instelling kan een vereniging
én zet het zich in om zogeheten ‘spor-
55 % van de gemeenten landelijk. In 2004
zich ontwikkelen tot een volwaardige partner
tieve omgevingen of ondernemingen’ te
was dat opgekrikt naar 50 %. De jaren erna
van de gemeente. Dat vraagt echter wel een
realiseren. Maar dit kan het Huis voor de
deed Limburg het nog beter. In 2005 kwam de
denkomslag bij de verenigingen. Je kunt niet
Sport niet alleen. “Samenwerking is de
BOS-Impulssubsidie, die projecten ondersteunt
van hen verwachten dat ze dit van de ene op
sleutel tot succes”, zo zegt directeur Jack
waarin de buurt, het onderwijs en de sport
de andere dag kunnen. Het is daarom belangrijk
Opgenoord.
samenwerken om achterstanden bij de jeugd
verenigingen te faciliteren en hen professio-
aan te pakken. Daarvoor heeft Limburg meer dan
nele ondersteuning te bieden. Hiervoor hebben
40 aanvragen ingediend, waarvan er 35 werden
wij – met financiële steun van provincie en
De Limburger is in de afgelopen jaren meer en
gehonoreerd. Daarmee staat onze provincie op
gemeenten – het idee rondom de ‘Vereniging
meer gaan bewegen. Daar levert het provinciale
de derde plaats.”
van de Toekomst’ opgezet. Hiermee kunnen
beleid onder meer een bijdrage aan. Het Huis
we verenigingen stapsgewijs voorbereiden op
voor de Sport – opgericht door de provincie
Integrale aanpak
het vervullen van een nog belangrijkere maat-
samen met NOC*NSF, het Nederlands Instituut
Het is een grote vooruitgang dat steeds meer
schappelijke rol. Inmiddels zijn er meer dan 25
voor Sport en Beweging (NISB), Leeuwenborgh
gemeenten kiezen voor een integrale aan-
trajecten in Limburg van start gegaan volgens
Opleidingen en de Vereniging van Limburgse
pak van het sport- en beweegbeleid. “Vroeger
deze methodiek”, vertelt Opgenoord.
Gemeenten (VLG) – is één van de instrumenten
kenden veel gemeenten alleen een accommo-
bij het uitvoeren van dit beleid. Deze organisatie
datiebeleid. Sport wordt echter steeds meer
Win-win situatie
heeft de eerste vijf jaar van haar bestaan een
ingezet als middel om ook andere zaken aan
Middels de geschetste methodiek leren ver-
fundament gelegd door te faciliteren en stimu-
te pakken. Bijvoorbeeld voor gezondheidsbe-
enigingen verder te denken dan de traditio-
leren, zodat ze de komende jaren verder aan de
vordering of sociale integratie. Om de meer-
nele kaders van wedstrijden en trainingen.
uitvoering kan werken.
waarde van sport te kunnen benutten, moet je
“De maatschappij vraagt tegenwoordig ook
“De afgelopen jaren stonden vooral in het teken
als gemeente beginnen met het schrijven van
om andere dingen: buitenschoolse opvang,
van begeleiden, adviseren, kennisoverdracht en
een integrale sport- en beweegnota. Inmiddels
aangepaste trainingen, meer keuze, noem maar
het weghalen van drempels die sporten en
kennen al meer dan 20 Limburgse gemeenten
op. Er liggen veel kansen.
I de nieuwe provincie I
y
65
VASTGOEDBEHEER WONINGMAKELAARS
BEDRIJFSMAKELAARS
FINANCIEEL ADVISEURS
droom denk leef
maakt het mogelijk
INFO@RUIJTERS.NL
WWW.RUIJTERS.NL
Heerlen T 045 573 11 11
Maastricht T 043 329 29 29
Sittard T 046 420 44 00
Valkenburg a/d Geul T 043 601 40 10
Steeds meer jongeren in Limburg sporten.
Wij helpen de verenigingen deze te herkennen
is het mogelijk om meer dan tien uur per dag
onderwijs en zorginstellingen- willen investeren
en er iets mee te doen. Daarmee wordt aan de
sport- en beweegactiviteiten aan te bieden.
in de leefbaarheid van hun omgeving. Een com-
ene kant de positie van de vereniging versterkt
Op deze manier ontstaan zogeheten sportieve
binatiefunctionaris kan de diverse partijen met
en heeft de gemeente aan de andere kant een
omgevingen of ondernemingen en is sprake van
elkaar verbinden en de vaak hard nodige handjes
perfecte partner om mee samen te werken.
een win-win situatie.”
bieden. Met de nieuwe regeling van het ministe-
Daarnaast gaan ook steeds meer verenigingen
rie van VWS wordt het voor gemeenten een stuk
samenwerken. Niet alleen met elkaar, maar ook
Toekomstambities
makkelijker om zo’n functionaris in te zetten. Wij
met andere organisaties zoals het onderwijs,
De komende jaren wil het Huis voor de Sport,
bereiden ons nu voor om gemeenten daarbij te
de kinderopvang, de zorg en het buurt- en
samen met de Provincie Limburg, campagne
ondersteunen.”
jeugdwerk.”
gaan voeren om in elke Limburgse gemeente
Vanuit de ‘Vereniging van de Toekomst’ stimu-
minimaal één en in de grote steden meerdere
Maar ook op andere gebieden ligt nog een
leert en ondersteunt het Huis voor de Sport der-
sportieve omgevingen of ondernemingen te rea-
heleboel werk voor de sport in Limburg. De
gelijke samenwerkingsverbanden en treedt op
liseren. 50 sportieve ondernemingen in 2017,
ambities in Limburg zijn hoog. “De provin-
als bemiddelaar. Hierdoor ontstaan netwerken
dat is de inzet. Te hoog gegrepen? Volgens
cie zet bijvoorbeeld in op de Olympische
die ook veel efficiënter gebruik kunnen maken
Opgenoord niet. “Elke gemeente heeft al min
Spelen van 2028. Als het Nederland lukt om
van de beschikbare middelen, zoals accommo-
of meer een sportieve omgeving binnen haar
dit evenement binnen te halen, gaat Limburg
daties. “De accommodaties van sportverenigin-
grenzen. Wanneer het lukt om daar een profes-
er alles aan doen om de wedstrijden van
gen of gemeentelijke accommodaties worden
sionele sociale structuur boven te hangen, kan
een of meerdere van de speerpuntsporten
overdag vaak niet gebruikt”, aldus Opgenoord.
een accommodatie zich in rap tempo ontwik-
- wielrennen, paardrijden en handballen- in
“Wanneer de hal wordt verhuurd aan de bui-
kelen tot sportieve onderneming. Naast de pro-
onze provincie te organiseren. Wij zullen ze
tenschoolse opvang of je de ouderenvereniging
vincie en de gemeenten moeten marktpartijen
daar, samen met Topsport Limburg, zoveel
overdag gebruik laat maken van de kantine,
-zoals woningcorporaties, projectontwikkelaars,
mogelijk in ondersteunen.”
I de nieuwe provincie I
n
67
Gemeente Maasbree bouwt aan wonen, welzijn en zorg op hoger niveau. De gemeente Maasbree is een van de partners binnen ‘Leven in het Dorp’; een project van de gemeenten Helden, Kessel, Maasbree en Meijel om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Een ontwikkeling die -vanwege de op stapel staande vergrijzing- absoluut noodzakelijk is. Binnen de gemeente krijgt het project onder meer handen en voeten in het ambitieuze nieuwbouwplan ‘Rond de Engelbewaarder’ in Baarlo. Het wordt een bijzonder en zeer gevarieerde woonomgeving met circa 103 woningen/appartementen met een ontmoetingspunt in de voormalige kleuterschool, een gebouw met historische waarde. Samen aan de slag op het gebied van wonen, welzijn en zorg is dus absolute noodzaak. Met het project Rond de Engelbewaarder wordt een flinke kwaliteitsslag geleverd op het gebied van wonen en leefbaarheid en voldoen we straks aan de behoeften van morgen en spelen we in op de veranderingen van overmorgen.
www.rond-de-engelbewaarder.nl
Inspelen op de behoeften van morgen en overmorgen…
www.maasbree.nl
Tijd voor een switch?
Je kunt bij ons ook terecht voor: • loopbaanadvies • salarisadvies • onderhandelingstips • CV-tips
DTI Engineering is dé intermediair op het gebied personeelsbemiddeling van MBO-, HBO- en universitair opgeleide vak-specialisten in de disciplines werktuigbouwkunde, elektrotechniek en installatietechniek. Ons doel is het bij elkaar brengen van opdrachtgevers en kandidaten op een dusdanige wijze dat hieruit langdurige dienstverbanden voortvloeien. Vind je het tijd voor een switch? Adviseurs van DTI engineering hebben reeds jarenlang bemiddelingservaring van technische vakspecialisten. Wij luisteren naar jouw vragen en naar jouw visie op de arbeidsmarkt. Buiten de expertise van onze adviseurs beschikt DTI engineering over de meest moderne faciliteiten op gebied van informatievoorziening. Dit resulteert in het feit dat wij je kwalitatief, maatgericht en vooral snel kunnen voorzien in het aandragen van nieuwe potentiële werkgevers of projecten. Of het nu gaat om carrière- of salarisadvies, wij staan voor je klaar met advies op maat! Discretie en zorgvuldigheid zijn hierbij vanzelfsprekend gewaarborgd. Meer informatie? Kijk op www.dti-engineering.nl
engineering
Vind wat je zoekt dé technische intermediair in: werktuigbouwkunde elektrotechniek installatietechniek
DTI Engineering heeft vestigingen in: Eindhoven, Arnhem, Breda, Capelle a/d IJssel en Maastricht
Weert innoveert
‘Het goud ligt maar
Het bevorderen van de Limburgse economie is één van de speerpunten van het provinciaal beleid en de versnellingsagenda
is daarin één van de instrumenten. Voor de uitvoering daarvan zijn de vele stakeholders verantwoordelijk die met innovatieve
zijn voor de groeiende groep senioren. “Ons
projecten de Limburgse economie een impuls moeten geven.
huidige woningbestand is daar niet voldoende
De gemeente Weert vult die rol momenteel met verve in, zo legt
op ingericht. Er komen steeds meer zelfstandige
burgemeester Jacques Niederer uit. Wethouder Anton Kirkels
wonende, actieve senioren die kiezen voor een
(Volkshuisvesting, RO, EZ) maakt de samenhang tussen bedrij-
woonvoorziening met een bepaald diensten-
vigheid en een aantrekkelijk woonklimaat duidelijk.
aanbod. Het bejaardenhuis is passé, we werken nu aan concepten waarin zelfstandig verzorgd wonen centraal staat.”
Als gemeente kun je op twee manieren aan je woningbehoefte voldoen, inbreiding en uit-
Wonen aan het water
breiding. Welke keuze je ook maakt, het is
Behalve met inbreiding voorziet Weert in
zaak bepaalde aspecten in het oog te houden,
haar bouwopgave met uitbreidingswijken als
zegt Anton Kirkels. “Steden worden drukker,
Vrouwenhof en Laarveld. De woningproductie
we bouwen steeds dichter op elkaar. Daardoor
zal de komende jaren stijgen van nu 250 naar
ontstaat druk op bijvoorbeeld het groen en de
zo’n 350 per jaar. Tot 2015 zullen er ongeveer
parkeermogelijkheden. Als stad moet je scherpe
2.000 woningen worden gebouwd, deels nieuw
keuzes maken. Weert afficheert zich sinds de jaren tachtig als stad in het groen en dat moeten we overeind houden en zo mogelijk versterken. Daar moeten we geen concessies aan doen.” Dat betekent volgens Kirkels dat het groen bij woningbouwprojecten veel aandacht moet krijgen. Niet bouwen om te bouwen.
Krimp en dynamiek Over het algemeen betekent bouwen in Limburg rekening houden met de al ingezette krimp, aldus Kirkels. De wethouder geeft aan dat de situatie in Weert daar van afwijkt. “In Weert heb je de krimp van Zuid-Limburg in je rug en de dynamiek van Zuidoost-Brabant aan je voeten. Daar moeten Burgemeester Jacques Niederer
70
we met onze bouwopgave op inspelen.” In die bouwopgave moet in ieder geval veel aandacht
I de nieuwe provincie I
Wethouder Anton Kirkels
voor het grijpen, we moeten het wel oprapen’
Impressie Vrouwenhof
en voor een deel vervangend, voor verschillende
projecten, in totaal circa 450 woningen, van
woonmogelijkheden, maar ook vanwege de
doelgroepen. Kirkels: “We bieden de mensen
betaalbaar tot exclusief. Daar is al veel interesse
kansen die de arbeidsmarkt biedt. “Voor een
niet alleen variatie in woningentypen, maar ook
voor.”
deel zullen hier mensen komen wonen die
de keuze tussen een traditionele woonwijk en
in Eindhoven werken, maar we trekken ook
wonen in het groen. Met als nieuwe variant
Economische positie
zelf bedrijvigheid aan. Nieuwe bedrijven zijn
‘Wonen aan het water’. We hebben lange tijd
Door de diverse bouwprojecten zal Weert de
belangrijk voor de dynamiek in de stad en
met de rug naar het kanaal gebouwd, maar bij
komende jaren de nodige nieuwe inwoners
de regionale economie.” Het is een opmer-
huidige en toekomstige bouwprojecten richten
kunnen verwelkomen. Maar, zo merkt Anton
king waarin burgemeester Jacques Niederer
we ons nadrukkelijk weer op het water. Met vijf
Kirkels op, die komen niet alleen vanwege de
zich helemaal kan vinden.
I de nieuwe provincie I
y
71
ter naar Noord-Brabant, naar de krachtenbundeling tussen Breda, Tilburg, Eindhoven, Den Bosch, Helmond en de provincie onder de naam Brabantstad en naar de in 2006 gehouden conferentie ‘Kracht door samenwerking’ die Weert samen met Brainport Eindhoven organiseerde. “In Zuidoost-Brabant, en daarbinnen in de regio Eindhoven zie je waar op een innoverende “Daarnaast moeten we ook kijken naar wat we
welke kwaliteiten liggen en hoe ze die aan elkaar
al in huis hebben. Met dat complete aanbod
kunnen verbinden. Onze rol daarin is faciliteren
moeten we onze economische positie verster-
en partijen samenbrengen. Om ze daarna los te
Uitdiepen
ken. Daarbij is innovatie het sleutelwoord. Weert
laten. Als overheid moeten we ondernemers niet
Nu wil Jacques Niederer Weert niet vergelijken
is, mede dankzij haar gunstige ligging, een
vertellen wat ze moeten doen. Dat weten ze zelf
met Eindhoven, maar, zegt hij “we moeten
gemeente met enorm veel potentie. Het goud ligt
wel. Vergelijk het met een voetbalveld: De over-
uitgaan van onze eigen kracht, onze eigen
als het ware voor het grijpen, maar we moeten
heid zet de krijtlijnen; het veld daarbinnen is voor
mogelijkheden. Dat hebben we te lang te wei-
het wel oprapen.”
de ondernemers. Een overheid op afstand bete-
nig gedaan. We hebben infrastructureel een
kent overigens niet dat we achterover leunen. Wij
perfecte ligging, er is water, spoorweg en er
moeten sturen en de kaders aangeven.”
zijn vliegvelden in de buurt. Kwaliteiten te
Samenwerking Door te innoveren dus en door samenwerking,
manier samenwerken toe kan leiden.”
over en die moeten we verder uitdiepen, daar
geeft Niederer aan. Samenwerking tussen par-
Basis
moeten we optimaal van profiteren.” Dat is
tijen binnen de gemeente, maar ook op regionaal
Het Paardenhuis is een van de eerste resul-
een proces waar Niederer, zo geeft hij aan, bij
niveau. Task Force Triple Weert – een plaatselijk
taten van innovatieve samenwerking, geeft
zijn installatie in 2005 nadrukkelijk aandacht
samenwerkingsverband tussen overheid, onder-
Niederer aan. Een gecombineerde praktijk- en
voor heeft gevraagd. Dat weliswaar moeizaam
wijs en ondernemers – is daar een voorbeeld van.
theorieopleiding die leerlingen voorbereidt op het
op gang kwam, maar nu “de goede kant op
De Hoge Dunk is dat op regionaal niveau: Weert
managen van een paardenstoeterij. Een ander
gaat.” Een proces dat pieken en dalen kende,
werkt hierin met de gemeenten Nederweert,
voorbeeld is het Make Tech Platform. “Zo zijn
maar waar geloof in elkaar en in de mogelijk-
Leudal en Cranendonck samen aan thema’s als
we op allerlei vlakken bezig met het bij elkaar
heden nu vruchten begint af te werpen. “Ik
retail, bedrijventerreinen, parkmanagement en
brengen van partijen. Zoals platforms voor de
zie dat steeds meer mensen het oppakken.
bereikbaarheid. “Partijen moeten bewust worden
logistiek en voor het toerisme.” Gevraagd naar
We zijn dan ook op de goede weg en dan
van elkaars aanwezigheid en uitzoeken waar
de basis voor deze ideeën wijst de burgemees-
komen de resultaten vanzelf.”
n
Impressies Beekpoort
I de nieuwe provincie I
73
Sterke steden en vitaal platteland
De snelkookpan van Midden-Limburg Samen staan we sterk! Dat lijkt het nieu-
De 24.5000 inwoners tellende fusiegemeente
niet verder dan de eigen parochie. Dan loop
we credo in Midden-Limburg. Waar voor-
Maasgouw - die begin vorig jaar ontstond uit de
je tegen allerlei structuren aan die de plannen
heen onderlinge concurrentie de regio
herindeling van de gemeenten Heel, Maasbracht
onrealistisch maken. Kijk bijvoorbeeld naar de
verdeelde, hebben de Midden-Limburgse
en Thorn - lijkt een voorbode van het nieuwe
ontwikkeling van de Maasplassen. Die lopen
gemeenten nu de handen ineen geslagen.
Midden-Limburg. Twan Huyskens, wethou-
van Maaseik tot Venlo. Daar is een collectieve
Samen met het bedrijfsleven en maat-
der Recreatie, Toerisme en Economie van de
aanpak voor nodig.”
schappelijke instellingen hebben ze een
gemeente Maasgouw, legt een aantal beweegre-
Bij ontwikkelingsplanologie wordt eerst naar
werkatelier opgezet voor gezamenlijke
den van de herindeling uit. “De profielen van de
de vraag vanuit het bedrijfsleven gekeken.
gebiedsontwikkeling. “We hoeven niet
voormalige gemeenten passen goed bij elkaar.
Huyskens: “Samen bekijken we welke bedrijven
allemaal hetzelfde te doen”, zo zegt wet-
Ze hebben eenzelfde cultuurhistorische achter-
strategische grondposities hebben in de regio
houder Twan Huyskens van de gemeente
grond. En ze hebben het vele water van de Maas
en of ze bereid zijn te investeren in projecten van
Maasgouw.
en de grindplassen gemeen. Samen kunnen ze
regionale en Euregionale betekenis. Vervolgens
zich sterk profileren op het gebied van recreatie
wordt gekeken hoe die projecten vertaald kun-
en toerisme.”
nen worden in collectieve plannen.”
‘Samen’ is het woord waar het in Midden-
74
Limburg tegenwoordig om draait. De zeven
Snelkookpan
Midden-Limburgse gemeenten - Echt-Susteren,
Het doel van de nieuwe aanpak is de regionale
Roermond, Leudal, Roerdalen, Maasgouw, Weert
economische en sociale structuur te versterken
en Nederweert - willen door middel van geza-
en het vestigingsklimaat voor bedrijven te verbe-
menlijke gebiedsontwikkeling de regio opstoten
teren. Om dit doel te bereiken is in januari een
in de vaart der volkeren. Dit gebeurt onder aan-
– figuurlijk - werkatelier opgezet, onder leiding
sturing van de provincie.
van professor Riek Bakker, dé autoriteit op het
terrein van gebiedsontwikkeling. Huyskens: “Zij
Ontwikkelingsplanologie
wil zich inzetten voor sterke steden en een vitaal
De samenwerking van de gemeenten is
platteland in Midden-Limburg.”
gestoeld op de zogeheten ontwikkelingspla-
In het werkatelier werken gemeenten, het
nologie. Huyskens legt uit: “Tot nu toe werkten
bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen
de gemeenten bij gebiedsontwikkeling veelal
- bijvoorbeeld uit de zorg, het onderwijs en Etil
met toelatingsplanologie. Dat wil zeggen dat ze
- intensief samen om tot een gemeenschap-
eerst plannen maakten en daarna pas gingen
pelijke gebiedsvisie voor Midden-Limburg te
kijken hoe die in te vullen. Daarbij keken ze
komen.
I de nieuwe provincie I
Huyskens: “Dat document moet er
deze zomer liggen. We noemen het werkatelier daarom ook wel een snelkookpan. Het visiedocument moet regionale plannen bevatten voor bereikbaarheid en mobiliteit, toerisme en recreatie, bedrijvigheid, wonen, economie en zorg, landbouw, natuur en landschap.”
Toerisme Behalve dat de plannen die nu ontstaan veel realistischer zijn, wijst Huyskens er op dat door de onderlinge samenhang en synergie, kansen ontstaan die de regio veel beter onder de aandacht kan brengen in Den Haag, Brussel en bij Rijkswaterstaat. “Ook het bedrijfsleven toont veel interesse in deze nieuwe werkwijze. Ongeveer zeven investeerders hebben zich inmiddels alleen al in de gemeente Maasgouw gemeld.” Veel van de nieuwe kansen zullen gaan over toerisme en recreatie. Huyskens: “Maar we hoeven niet allemaal hetzelfde te doen. De ene gemeente kan zich specialiseren in leisure, de ander in wonen aan het water, weer een ander in het opwaarderen van de toeristische havens. We moeten elkaar aanvullen. Midden-Limburg scoort sterk qua water, natuur, cultuur, kooptoerisme en op culinair gebied. Samen hebben we een meerwaarde waar we in moeten investeren.”
Vertrouwen Dat ook andere zaken als sociale woningbouw, sociale voorzieningen en bedrijventerreinen aan bod komen, mag volgens Huyskens niet zorgen voor stagnatie. “Als er geen vertrouwen is, slaagt dit proces nooit. Ook voor minder leuke dingen moeten oplossingen gezocht worden. Alles oplossen is een utopie, maar er moet wel bereidheid zijn tot praten. Wat belangrijk is, is dat er geen monocultuur ontstaat. Onderscheidend vermogen maakt een streek interessant, daar komen mensen op af.”
I de nieuwe provincie I
n
75
Meanderen in Maasgouw • Cultuur snuiven in het witte stadje Thorn, het vestingstadje Stevensweert of het Maasstadje Wessem.
• Natuurstruinen op de Beegderheide en in de Linnerweerd.
• Watersporten in een van de vele grindgaten of op de Maas.
• Proeven aan het scheepvaartleven in Maasbracht, de op één na grootste binnenhaven van Nederland. Kortom, er is heel wat te beleven in Maasgouw! Voor meer toeristische informatie: VVV Thorn, Wijngaard 8 in Thorn, 0900-20 25 588, thorn@vvv-middenlimburg.nl VVV Folderposten: Rijwielhandel Dirks, Markt 4 in Stevensweert Maas- en Scheepvaartmuseum, Havenstraat 7 in Maasbracht
Publiekscentrum, Markt 36, Maasbracht, www.gemeentemaasgouw.nl
Maastricht Exhibition & Congress Centre
Een wereld van verschil aan de andere kant van Nederland Verbijzonder uw congres, event of beurs en vraag voor meer info: 00 31 43 38 38 352 of kijk op www.mecc.nl
added venue unlimited
MECC Maastricht werkt hard aan het zekerstellen van het merk. Dat is goed voor Maastricht en de hele regio, stelt algemeen directeur René Hanssen. Maar het MECC heeft niet alles zelf in de hand. Delen van het complex zijn dringend aan een opknapbeurt toe, de concurrentie neemt toe en erkent de regio het belang van MECC Maastricht wel voldoende?
78
Directeur René Hanssen:
‘Iedereen is
Het MECC als aanjager van het zakelijke toe-
een grote spin-off. Maar het MECC zelf verdient
anderzijds ontwikkelen wij zelf beurzen. Voor de
risme in de regio Maastricht. Directeur René
weinig aan zo’n congres. Wij zijn een gezond
korte termijn richten wij ons vooral op de ver-
Hanssen rekent voor: “Het onlangs binnenge-
bedrijf, maar geen goudmijn.”
huurmarkt, dat levert het minste financiële risico
haalde, vijfdaagse ESTRO (European Society for
De toon is gezet. Sinds Hanssen twee jaar
en het meeste maatschappelijke rendement op.
Therapeutic Radiology & Oncology) -congres,
geleden aan het roer kwam bij het MECC is de
Met de verlenging van het Tefaf-contract tot
dat medio september 2009 plaatsvindt, is met
capaciteit van de salesmanagers verdrievoudigd
2015 en het ESTRO-congres zijn de eerste suc-
zijn 2.500 deelnemers goed voor naar schatting
en het promotiebudget verdubbeld. Dat moet
cessen binnen.”
10.000 overnachtingen. Gemiddeld spendeert
binnen drie tot vijf jaar leiden tot meer business.
een congresganger 340 euro per dag. Dat levert
Hanssen: “Wij hebben twee soorten activiteiten
Gastronomische hoofdstad
Maastricht en omstreken ongeveer 3,4 miljoen
in huis, die belangrijk zijn voor het zakelijke
Als organisator van beurzen innoveert het MECC
euro op. MECC Maastricht ontvangt hiervan
toerisme. Enerzijds huren externe partijen het
door beurzen en congressen te bundelen.
slechts 0,5 procent. Wij zijn een groot merk, met
MECC in voor een congres, beurs of evenement,
Hanssen: “Het blijkt moeilijk om nieuwe con-
I de nieuwe provincie I
edeverantwoordelijk m voor succes MECC’ cepten in de markt te zetten. Daarom probeert
Maastricht. Wij promoten daarmee Maastricht in
zien we geen eigenaar maar exploitant zijn. Over
MECC Maastricht de bestaande beurzen te her-
het hele land, trekken nieuwe klanten en creëren
de binnenkant, de lay-out van het gebouw zijn
positioneren. Een goed voorbeeld hiervan zijn de
zo extra meerwaarde voor stad en regio.”
we heel tevreden, maar de buitenkant is ver-
horecabeurzen BBB (horeca vakbeurs), de EFFF
Hij hoopt dat het MECC daar ook iets voor terug-
ouderd. Ook moeten de Forumpassage en het
(European Fine Food Fair) en PUUR (voor hob-
krijgt. “Hotels mogen zich bijvoorbeeld best wat
Forumplein tot leven worden gewekt.”
bykoks), die het afgelopen jaar zijn gebundeld in
actiever inzetten voor promotie van het MECC”,
Daarnaast zou de bereikbaarheid verbeterd
de ‘Week van de Gastronomie’. Dat levert samen
vindt Hanssen. “En politiek, bedrijfsleven en
moeten worden. Hanssen: “Door vermindering
met marktpartijen een krachtiger marktpositie op
instellingen zouden meer het belang van het
van het vliegaanbod, de vliegtaks en de aanzwel-
en een groter publiek, dat hier langer verblijft.
MECC als ‘essential facility’, als motor van de
lende files ligt Maastricht nu verder weg voor
De tweede fase is dat we Maastricht, door mid-
regionale, economische ontwikkeling moeten
gasten dan vijf jaar terug.”
del van de beurzen en een eventuele Academia
erkennen. Zoals dat bijvoorbeeld ook gebeurt bij
Het contract met de eigenaar van het beurs- en
Gastronomica, internationaal gaan vermarkten
de haven van Rotterdam of Schiphol. Iedereen
congrescomplex, waarvan MECC Maastricht het
als Gastronomische hoofdstad.”
zou zich medeverantwoordelijk moeten voelen
gebouw huurt, loopt in 2017 af. Hanssen sluit een
voor het succes van het MECC.”
eventuele verhuizing naar een nieuw onderkomen
Meerwaarde
op het Belvédère-terrein in Maastricht niet uit. “Wel
Zo ontwikkelt het MECC nieuwe markten die
Zorgen
onder voorwaarden. Zo mag er geen extra concur-
spin-off creëren voor de hele regio. Hanssen: “De
Hanssen is niet zonder zorgen over de toe-
rentie ontstaan door de huidige locatie te handha-
Designroute Maastricht – een initiatief van MECC
komst. “De concurrentie neemt toe. Daarom is
ven als beurs- en congrescentrum. Ook mag er
Maastricht voor hotels, musea en designwinkels
het belangrijk dat het gebouw een opknapbeurt
geen splitsing optreden van beurs- en congresac-
- start bijvoorbeeld tijdens de beurs Woonevent
krijgt. Daar hebben wij geen invloed op, aange-
tiviteiten”, zwengelt hij de discussie alvast aan. n
I de nieuwe provincie I
79
‘Hogeschool Zuyd: Met bijna 14.000 stu-
“We zijn een instituut met internationale oplei-
denten, 20 faculteiten,
dingen, maar willen daarbij uiteraard wel
15 lectoraten en tal van
een vooraanstaande rol in de regio spelen.
samenwerkingsverban-
Belangrijke regionale ontwikkelingen gaan ook
den met partners in
ons aan, daarin willen we op onze manier
Limburg is Hogeschool
investeren. Het coalitieakkoord en de versnel-
Zuyd een belangrijke
lingsagenda zijn daarbij onze leidraad”, maakt
speler in de ontwik-
Karel van Rosmalen duidelijk. Het is in het kort
keling van Limburg en
de boodschap die hij enkele maanden geleden
dan met name Zuid-
ook had voor gedeputeerde Herman Vrehen.
Limburg en de Euregio.
Een boodschap waarin Van Rosmalen aangaf
Karel van Rosmalen,
wat de kwaliteiten van Hogeschool Zuyd zijn
voorzitter van het college van bestuur, vond echter dat de waarde van het opleidingsinstituut door de provinciale bestuurders beter benut zou
kunnen
worden
en zocht toenadering. “Ik wil dat ze ons leren kennen zodat ze ons als vanzelfsprekende partner bij allerlei provinciale initiatieven zien.”
80
I de nieuwe provincie I
Hogeschool Zuyd: vanzelfsprekende partner in provinciale ontwikkelingen
pleidingen afstemmen O op regio’ en op welke wijze die bij projecten kunnen
Hogeschool Zuyd een rol kan spelen, zegt
zijds doen onze studenten praktijk-
worden ingezet. “Als er een intensieve dialoog
Karel van Rosmalen. Hij wijst op het in 2007
ervaring op. Dat is een ontwikkeling
ontstaat, zal de provincie ons als één van haar
opgestarte lectoraat Nieuwe Energie en de
die je bij al onze opleidingen ziet.
vanzelfsprekende partners gaan zien. Een part-
samenwerking met bedrijven in de regio die
Vroeger moesten studenten aan de
ner die een andere rol speelt dan Universiteit
‘nieuwe energie’-producten ontwikkelen. Daar
slag met gefingeerde opdrachten,
Maastricht. Daar werken ze, kort gezegd, meer
naast is Hogeschool Zuyd deelnemer in ‘De
nu gaan ze de praktijk in. Om een
van ideeën naar kennis; wij werken van kennis
wijk van morgen’ op Avantis en de ‘Energie
ander voorbeeld te noemen; stu-
naar kassa – het toepassen van kennis dus.”
Onderzoek Strategie’, belangrijke projecten
denten Financieel Management en
op basis van multidisciplinaire samenwer-
Commercieel
Tweeledig doel
king. “Het zijn projecten met voor ons een
hun kennis toe op het maken van
Duurzame energie – een van de thema’s van
tweeledig doel. Enerzijds kunnen we er met
financieel-economische modellen voor
het coalitieakkoord – is zo’n gebied waarin
onze kennis een bijdrage aan leveren, ander-
uiteenlopende partijen.
I de nieuwe provincie I
Management
passen
y
81
82
I de nieuwe provincie I
De Leeftijdsbestendige Wijk
Wijk van Morgen
Maar om welke discipline het ook gaat, bedrij-
naast hun reguliere studie onder begeleiding
ven hebben er veel waardering voor. Studenten
van docenten en lectoren. Opdrachtgever is
kijken vaak met een andere, nog onbevangen
Parkstad Limburg; inmiddels hebben ook al
blik naar een probleem en komen daardoor met
andere partijen hun interesse voor dit pro-
andere oplossingen.”
ject getoond.
Regionale praktijk
Kennisontwikkeling combineren
Studenten komen zo niet alleen in contact met
Vanuit de samenwerkingsgedachte die vast
de praktijk, maar ook met de regionale praktijk,
in de cultuur van Hogeschool Zuyd is ver-
aldus Van Rosmalen. Hogeschool Zuyd stemt
ankerd, moet kennis worden geclusterd en
haar opleidingen dan ook af op wat er in de
het ontstaan van ‘eilandjes’ worden voor-
regio speelt. “Dat doen we onder andere met
komen, merkt Karel van Rosmalen op. Dat
het oog op de ontgroening. De regio is gebaat
gaat, zo zegt hij, op den duur namelijk mis.
bij een voortdurende toestroom aan goed opge-
Als voorbeeld noemt hij de Solar Academie.
leide jongeren, mensen met een visie op hun
“Maak je daar een solitair instituut van,
beroep en oog voor de toekomst van hun vakge-
bijvoorbeeld op Avantis, dan moet je daar
bied. Daar dragen we aanzienlijk aan bij: zeven-
een nieuw gebouw voor neerzetten met
tig procent van onze afgestudeerden gaat in de
alle bijbehorende faciliteiten. Terwijl wij dat
regio aan de slag.” Vermeldenswaardig vindt
opleidingsgebouw en de laboratoria al heb-
Van Rosmalen verder het Honours Program van
ben. En een cultuur van complementaire
Hogeschool Zuyd, waarmee het streven naar
opleidingen en kennis. Het combineren van
excellentie van het instituut wordt benadrukt.
kennisontwikkeling is iets waar de provincie
Onder de noemer ‘De levensloopbestendige
nadrukkelijk de regie in kan voeren en dat
wijk’ doen zestien topstudenten, afkomstig uit
gebeurt gelukkig ook. Niet in iedere gro-
veertien opleidingen, onderzoek naar de ontwik-
tere plaats hetzelfde, maar diversiteit. Daar
keling van een meetinstrument om de levensbe-
hebben de steden zelf, de regio’s en de
stendigheid van een wijk te meten. Dat gebeurt
provincie het meest baat bij.”
I de nieuwe provincie I
n
83
Samen bouwen met visie Patersveld, Geleen
Bouwbedrijven Jongen is een toonaangevende bouwonderneming in Limburg en al meer dan 80 jaar actief in de bouwwereld. Momenteel bestaat Bouwbedrijven Jongen uit 4 aannemersbedrijven met ca. 500 werknemers en een jaaromzet van â‚Ź 190 miljoen.
De activiteiten variĂŤren van woningbouw en utiliteitsbouw, onderhoud en renovatie, tot projectontwikkeling. Bouwbedrijven Jongen staat voor een klant- en servicegerichte instelling, kwaliteit en vakmanschap. 24 uur per dag voor u paraat.
Bouwbedrijven Jongen Hompertsweg 34 6371 CX Landgraaf Postbus 31007 6370 AA Landgraaf
t 045-570 02 00 f 045-572 69 15 i www.bouwbedrijvenjongen.nl
De beste start voor je carriere Economie N Educatie N Handel en Leisure N
Techniek N Zorg en Welzijn N
www.leeuwenborgh.nl Locatie Maastricht Sibemaweg 20 6224 DC Maastricht Tel. 088 00 15 000
Locatie Sittard Arendstraat 12 6135 KT Sittard Tel. 046 420 26 26
‘ Mensen kopen geen woning, maar een omgeving’ Wat voor Nederland geldt, geldt even-
aan de bouwactiviteiten van het bedrijf. Frank
belangrijk als het type woning. Bouwbedrijven
eens voor Limburg. De woningmarkt wordt
Zuthof legt uit dat het invullen van eigen pro-
Jongen besteedt daar dan ook volop aandacht
meer en meer divers. Per stad, per dorp,
jecten tegenwoordig zeer nauw luistert. “Vooral
aan. “Zoals gezegd draait het om de totaal-
zelfs op wijkniveau zijn er verschillen. Voor
bij grotere projecten werken we vanuit een
visie. Wij willen namelijk graag een rol spelen
een bouwonderneming als Bouwbedrijven
totaalvisie. We bekijken welke woningtypen er
bij het behouden of realiseren van bepaalde
Jongen betekent dit voortdurend en
nodig zijn, maar ook welke aanvullende functies
functies – denk aan detailhandel in dorpen, aan
nauwlettend de markt volgen en precies
er al aanwezig zijn – denk aan winkels, recreatie
een multifunctioneel centrum in een wijk. Maar
inspelen op de wensen van de consu-
of groen – en aan welke eventueel behoefte is.
daar hebben we vaak ook een gemeente of de
ment. “Kom je met een verkeerd product,
Mensen kopen tegenwoordig vaak niet alleen
provincie voor nodig. Daar willen we lange
dan wordt dat onmiddellijk door de markt
een woning, maar een omgeving.”
termijnafspraken mee maken, zodat we de
afgestraft”, aldus Frank Zuthof, directeur
Want als je ergens gaat wonen, wil je ervan op
Om goed te kunnen inspelen op de wensen
aan kunnen dat die voor jou belangrijke winkels
van de markt heeft Bouwbedrijven Jongen een
of die voor je kinderen zo belangrijke school er
van
eigen marktonderzoeker in dienst. Die bekijkt
ook daadwerkelijk is of komt.”
VolkerWessels, bestaat uit vier vestigingen die
per stad, dorp en buurt wat de mogelijkheden
strategisch over Limburg zijn verdeeld. Deze
zijn en welke behoeften er spelen. “Daarbij wor-
Aantrekkelijke regio
vestigingen opereren zelfstandig – waarbij ze
den mensen overigens niet in hokjes gestopt,
Volgens Zuthof komt de aandacht voor de
kunnen terugvallen op elkaars kennis en moge-
maar zijn juist de individuele voorkeuren uit-
omgeving voort uit een steeds groter wordende
lijkheden – en richten zich daarbij nadrukkelijk
gangspunt”, aldus Zuthof. Hij gaf het al aan, de
verhuismarkt. Mensen die verhuizen zijn op zoek
op de eigen regio. Zowel eigen ontwikkelingen
omgeving, de aanwezigheid van bepaalde faci-
naar een verbeterde woon- en leefomgeving,
als opdrachten van derden liggen ten grondslag
liteiten en voorzieningen is tegenwoordig net zo
zegt hij. Limburg, met zijn krimpende markt,
Bouwbedrijven
86
mensen bepaalde zekerheden kunnen bieden.
Marktonderzoeker
van Bouwbedrijven Jongen.
Jongen,
onderdeel
I de nieuwe provincie I
Artist Impressions Centrumplan Geleen
kan daar op inspelen. “Die krimpende markt wordt vaak als probleem gezien, maar ze kan ook kansen bieden. In zo’n markt is meer aandacht voor kwaliteit en het is aan de ontwikkelaars, de bouwers en de gemeenten en provincie daar aan tegemoet te komen. Zo ontstaat er een aantrekkelijke regio, niet alleen voor de eigen inwoners, maar ook voor mensen van buitenaf.” Gevraagd naar wat daar voor nodig is, merkt Frank Zuthof op dat dat de voor de hand liggende zaken zijn. “Mensen die wat ouder zijn en verhuizen zoeken een woning met zorg op de achtergrond. Zodat ze daar, op het moment dat het nodig is, een beroep op kunnen doen zonder opnieuw te moeten verhuizen. Jongeren moet je werk en carrièrekansen bieden. En daarnaast de mogelijkheden tot een leven lang leren. Verder is het zaak de algemene kwaliteiten van Limburg te blijven promoten: de rust, ruimte en relatieve veiligheid.
Casimir Kazerne Voorterrein
Bovendien zijn we een provincie met een goede bereikbaarheid, zeker na de komst van de A73 Zuid.” Zo divers als de markt tegenwoordig is, zo gevarieerd zijn daardoor ook de projecten waarbij Bouwbedrijven Jongen als ontwikkelende bouwer is betrokken. Frank Zuthof noemt enkele voorbeelden. “In Poelveld in Eijsden bouwen we 500 grondgebonden
Ringenovenpark Helden
woningen omdat daar in die regio behoefte aan is.” De wijk Hoogveld in Sittard is een goed voorbeeld van een project waarbij naast woningen ook aandacht was voor allerlei voorzieningen, geeft Zuthof vervolgens aan. “Zorg, onderwijs, recreatie en een multifunctioneel gebouw maken allemaal onderdeel van dit project uit. Zo vraagt ieder gebied om zijn eigen aanpak. Samen met andere partijen kijken we welke aanpak nodig is en zo realiseren we woon-, werk- en winkelomgevingen van hoge kwaliteit die aansluiten bij specifieke behoeften.”
n
I de nieuwe provincie I
87
Habitura, ontwikkelaar van nieuwe natuurprojecten
Natuur net zo belangrijk als wonen Recreatie- en natuurgebieden zijn net zo
en daar de kosten uit terug te winnen”, geeft
uiteraard de wensen van de opdrachtgever(s)
belangrijk voor de leefbaarheid als aan-
Eric Fleskens aan. “Dat kan bijvoorbeeld dankzij
meegenomen. Maar ook als Habitura zelf-
trekkelijke woongebieden met bijbehoren-
de opbrengsten uit ontgrinding, maar ook door
standig aan de slag gaat, vindt er nadrukke-
de faciliteiten. Daarnaast is het vele groen
een klein deel van de grond te gebruiken voor
lijk overleg plaats met overheden – zodat de
een van de kenmerkende aspecten van
de bouw van bedrijfsruimten, niet per definitie
ontwikkelingen kunnen worden afgestemd op
Limburg. Het provinciebestuur heeft daar
op dezelfde locatie.” Bij Habitura is een team
gemeentelijk of provinciaal beleid – maar ook
in het coalitieakkoord alle aandacht voor.
van specialisten actief dat voor elk gebied een
met belangenorganisaties. Fleskens herhaalt
Ze is dan ook een van de opdrachtgevers
passende, eigen visie ontwikkelt. Gebeurt die
nog maar eens dat bij elk project de natuuront-
van Habitura in Oirschot – ontwikkelaar
ontwikkeling in opdracht, dan worden daarin
wikkeling centraal staat. “Wanneer we grond-
van nieuwe natuur. Dat een provincie haar groenambities wil rea-
V.l.n.r. M r. Eric Fleskens, Hans Raaijmakers, Victor Mattart, Peter van Soest, Ramon Copier, Martijn van Bussel en Henny Roozendaal
liseren, kan één van de aanleidingen zijn voor de start van een natuurontwikkelingsproject. Maar ook de beëindiging van een boerenbedrijf, herstructurering of een bedrijf dat compensatie zoekt voor nieuwbouw kunnen aan de basis staan van nieuwe natuur. Habitura is bij veel van dit soort projecten in Limburg betrokken. Het bedrijf neemt ook zelf het initiatief als zij kansen ziet voor de ontwikkeling van nieuwe natuur. Hans Raaijmakers en Eric Fleskens van Habitura leggen uit dat dat nieuwe groen deels dankzij subsidies kan worden gerealiseerd, maar dat er ook vaak financiële dragers nodig zijn, het zogenaamde ‘rood voor groen’.
Financiële drager “Ontwikkeling van nieuwe natuur kost uiteraard geld; dankzij krachtenbundeling met sterke partners zijn wij als één van de weinigen in Nederland in staat grondposities aan te kopen
88
I de nieuwe provincie I
Visvijver Steegberg te Sevenum
posities kopen wordt daarvan het grootste
totaal 500 hectare nieuwe natuur ont-
gedeelte afgewaardeerd (lees: nieuwe natuur)
wikkeld. Ongeveer 100 hectare daarvan
en maar een klein deel opgewaardeerd zodat
moet de door de aanleg van de A73,
dat deel fungeert als financiële drager.”
de N280 en de N293 verdwenen natuur
het bedrijfsgebouw van handelsonderneming
compenseren. De overige 400 hectare
Edco. Maar zoals gezegd, het grootste deel
Ecologische visie
zijn helemaal nieuw. De provincie heeft
van het gebied wordt nieuwe natuur, zoals
Een van de Limburgse projecten waarbij
voor dit gebied een ecologische visie
bij elk project. De invulling daarvan gebeurt
Habitura in de toekomst wellicht een rol gaat
opgesteld waarvan het ambitieniveau
met de grootst mogelijke zorg. Je hebt in
spelen is in Maastricht-Heuvelland. Een groep
hoger ligt dan in het oorspronkelijke
Nederland niet zo heel veel mogelijkheden om
vooraanstaande Zuidlimburgse ondernemers,
beleid is afgekaderd.”
nieuwe natuur aan te leggen. Zodra die zich
verenigd onder de naam ‘De Zwarte Ruiters’,
voordoen, willen we – bij voorkeur gebieds-
is bezig een aantal ideeën te ontwikkelen om
Ruimtelijke kwaliteit
gewijs – door over grenzen heen te kijken en
Maastricht en omgeving te positioneren als een
Als private partij heeft Habitura in dit
creatieve oplossingen aan te dragen, ruim-
gezonde regio waar het goed wonen, werken
project een aanjagende functie, maken
telijke kwaliteit creëren.”
en vooral recreëren is. “Momenteel zijn we
Fleskens en Raaijmakers duidelijk. Het
daar slechts over geïnformeerd, maar als het
bedrijf kan die rol spelen omdat het
meer concreet wordt kan het zijn dat wij, wat
over een groot netwerk en een brede
natuurontwikkeling betreft, in die plannen een
basis beschikt. Habitura heeft inmid-
rol gaan spelen”, zegt Hans Raaijmakers. Hij
dels de nodige posities verworven.
noemt vervolgens een project aan de oostkant
“Hier zal eveneens sprake zijn van rood
van Roermond waar Habitura wel al nadruk-
voor groen”, merkt Eric Fleskens op.
kelijk onderdeel van uitmaakt. “Daar wordt in
“Zo’n 25 hectare grond is bestemd voor
I de nieuwe provincie I
n
89
Leeuwenborgh Opleidingen, gevestigd in Maastricht en Sittard, is een ROC met zo’n 11.000 leerlingen die er de meest uiteenlopende opleidingen volgen. Van Techniek tot Handel, van Cios tot Uiterlijke Verzorging en van Zorg tot Toerisme. En net zoals bij tal van andere soortgelijke onderwijsinstellingen krijgt de praktijk daarbij steeds meer aandacht. Carla Langen, Voorzitter College van Bestuur, legt uit op welke wijze en geeft tevens aan dat deze en andere veranderingen voor meer dan alleen het arbeidsaanbod in Limburg van belang zijn.
Leeuwenborgh Opleidingen: steeds meer ruimte voor praktijkkennis
‘Ommekeer naar vraaggericht
90
Ze noemt het vliegveld Maastricht Aachen
Alternatieven
bepaalde opleiding weinig perspectieven op de
Airport, waar leerlingen Vliegtuigtechniek prak-
En dat is belangrijk gezien de te verwach-
arbeidsmarkt biedt.”
tijkervaring opdoen, supermarkt Albert Heijn
ten toenemende krapte op de arbeidsmarkt.
– waar hetzelfde geldt voor leerlingen aan de
Zeker in Limburg, dat wat betreft ontgroening
Interessante processen
opleiding Handel – en zorginstellingen waar niet
en vergrijzing iets vooruit loopt op de rest
Ze noemt de techniek als voorbeeld. Goed
alleen het personeel maar ook de bewoners
van Nederland. Dat brengt naast de noodzaak
geschoold technisch personeel is nu al schaars
de hulp van de leerlingen van Leeuwenborgh
theorie en praktijk beter op elkaar te laten aan-
en zal dat blijven als er niets gebeurt. “We moeten
Opleidingen waarderen. Het zijn een paar con-
sluiten, eveneens de eis met zich mee de keuze
de technische vakken weer aantrekkelijk maken.
crete voorbeelden waarmee Carla Langen laat
voor een opleiding beter af te stemmen op wat
Techniek is een kunst; daar moeten we leerlingen
zien hoe theorie en praktijk steeds beter op
in het bedrijfsleven wordt gevraagd. “Je ziet
op de lagere school al van overtuigen, maar ook
elkaar worden afgestemd. “Leerlingen leren zo
dan ook een ommekeer van aanbodgericht naar
de ouders. Wie in de techniek aan de slag gaat is
niet alleen hun kennis in de praktijk toe te pas-
vraaggericht onderwijs”, zegt Carla Langen.
een vakman die waardevol werk doet, werk waar
sen maar leren tevens de normen en waarden
“We kunnen leerlingen natuurlijk niet dwingen
je ook goed mee kunt verdienen. Werken in de
van een bedrijf kennen. Dat zorgt voor een meer
een bepaalde opleiding te volgen, maar we
techniek is heel breed en men raakt betrokken
soepele overstap.”
kunnen ze wel alternatieven voorleggen als een
bij interessante processen waarvoor veel kennis
I de nieuwe provincie I
van aanbodgericht onderwijs’ nodig is. Dat moeten we ook laten zien. Wij doen
opleidingsinstituut niet alleen kunnen. Gelukkig
lang zijn. Daar speelt het onderwijs nu al op in met
dat tijdens de open dagen van onze vestiging in
hoeft dat ook niet. We hebben veel overleg met
verkorte leerroutes en met EVC-procedures. Dat
Sittard. In de omgeving van het schoolgebouw
andere opleiders, met het bedrijfsleven, met
laatste betekent dat eerder verworven compe-
liggen technische bedrijven die op zo’n dag ook
gemeenten, met industriebank LIOF en met de
tenties (EVC) worden meegenomen in de beoor-
de deuren openzetten voor geïnteresseerde jon-
provincie. De uitkomsten daarvan betrekken we
deling. Iemand kan aan de hand van een toets
geren. Op die manier kunnen we laten zien wat
in onze aanpak, zoals ook andere partijen dat
laten zien bepaalde kennis in huis te hebben. Hij
met een technische opleiding zoal mogelijk is.”
doen. Want als je leerlingen stimuleert om door
of zij komt dan in aanmerking voor een vrijstel-
te leren, moet je ze wel voldoende banen en car-
ling.” Als opleidingsinstituut moet Leeuwenborgh
rièrekansen bieden.”
Opleidingen dus voortdurend vooruit kijken, voort-
Overleg Maar niet alleen de technische opleidingen vra-
durend anticiperen. “Maar dat geldt niet alleen
gen om een dergelijke aanpak, merkt Carla
Breed netwerk
voor ons, maar ook voor provincie, gemeenten,
Langen op, feitelijk geldt dat voor alle opleidin-
Langen noemt verder het vergroten van de flexi-
ondernemers en ondersteunende instanties. En
gen. Met het oog op de toenemende vraag naar
biliteit van de opleidingsmogelijkheden. “Om- en
dat gebeurt ook. We vormen met z’n allen een
hoger opgeleid personeel is het ook zaak jonge-
bijscholing worden steeds belangrijker. Maar dan
breed netwerk dat streeft naar goede oplei-
ren te stimuleren om voor een vervolgstudie op
– opnieuw – een vierjarige opleiding volgen, dat
dingsmogelijkheden die aansluiten bij de huidige
hbo-niveau te kiezen. “Maar dat is iets dat we als
kan zowel voor de werknemer als werkgever te
en toekomstige vraag van de arbeidsmarkt.” n
I de nieuwe provincie I
91
2IJKER ,EVEN
Rijker leven aan de Limburgse Maasplassen
Het schitterende Maaspark Boschmolenplas, in Midden-Limburg (Thorn/Roermond), biedt een ruime keus zeer luxe recreatievilla’s. Omgeven door ongerepte natuur, kristalhelder bronwater, uitgestrekte bossen, een privĂŠ jachthaven en 3000 ha Maasplassen (open water) is het ĂŠĂŠn groot eldorado. Maaspark Boschmolenplas is verrijkt met een nieuw, bijzonder restaurant. Het spectaculaire zwevende ontwerp van restaurant Boschmolenplas zorgt voor een schitterend uitzicht op het water. Volop mogelijkheden voor culinair genieten, vergaderen en ontspannen. Restaurant Boschmolenplas is gesitueerd aan de eigen jachthaven (open vaarwater). Natuurlijk zijn er aanlegsteigers voor boten en is het met de auto goed bereikbaar. Fraai design en culinaire klasse gaan hier hand-in-hand! Kom nĂş sfeer proeven en kijken naar het nieuwe type ‘Tuinvilla’. Deze vrijstaande villa - inclusief aanleg tuin en parkeerplaatsen op ca. 1000 m2 eigen grond - heeft u al vanaf . 199.000,- v.o.n. excl. BTW. Nu kopen = direct genieten. Eigen gebruik, verhuur ĂŠn combinatie mogelijk. Ook ideaal als belegging!
Aqua Terra BV: 0475 - 310 609 Verkoop: 0475 - 570 599 Receptie/Verhuur: 0475 - 571 177 Restaurant: 0475 - 570 308 www.boschmolenplas.nl
-AASPL X &# INDD
Schutteheide 1, 6097 HA HEEL (Limburg)
280824 WWW.DEVRIESCOM.NL
Exclusief project van Aqua Terra B.V.
Beekerhoek: Beeks bedrijventerrein voor dynamische bedrijven
Directeur Jos Willems van Maaspark Boschmolenplas; een verborgen diamant
‘Midden-Limburg heeft een Willems hoopt dan ook vurig dat de gebiedsontwikkeling in Midden-Limburg onder leiding van professor Riek Bakker zoden aan de dijk zet. Of anders geformuleerd: dat haar visie voor een gezamenlijke aanpak in de regio ook tot nieuwe toeristische investeringen in Heel leidt. Zoals bijvoorbeeld de vestiging van een recreatiepark op het terrein van het bedrijf Edelchemie. Die hele zuidrand van Heel heeft trouwens de potentie om uit te groeien tot een recreatief/toeristisch gebied, zo benadrukt Willems. Maaspark Boschmolenplas gaat overigens niet echt gebukt onder de niet optimale naamsbekendheid. Wie eenmaal met het park kennis heeft gemaakt, is veelal verkocht. De vakantiewoningen zijn allemaal particulier eigendom. Ongeveer de helft van de villa’s is bestemd voor de ver-
94
Een beetje ’n verborgen diamant. Dat is
krijgt dan ook lovende kritieken van gasten op
huur. De andere helft wordt als vakantieverblijf
het Maaspark Boschmolenplas in Heel.
consumenten-sites.
gebruikt door de eigenaar zelf. Uiteindelijk gaat
Een park met 238 veelal vrijstaande villa’s,
Toch is de idyllische plek aan de Boschmolenplas,
het park 400 woningen tellen. Naar vrijstaande
een fraaie jachthaven met een directe
die mediterane sferen oproept, niet echt bekend
villa’s aan het water is de grootste vraag.
verbinding met de Maas, de mooiste
bij het grote publiek. Zelfs niet in Limburg.
De start van de luxe vakantiewijk was niet echt
en schoonste waterpartij van Midden-
Directeur Jos Willems beaamt dat onmiddellijk.
veelbelovend. In augustus 2001 werd met de
Limburg en wellicht het meest bijzondere
“Het heeft iets te maken met aardrijkskunde. De
verkoop van de eerste woningen gestart. Een
restaurant van de hele regio. Een park dat
onbekendheid van het plassengebied. Het ont-
maand voor de aanslag op de Twin Towers in
zich onderscheidt door z’n niveau en chi-
breken van een echte trekker voor de plassen. Te
New York, die beruchte 11e september. Onder
que uitstraling. Nog niet zo bekend, maar
weinig eigen identiteit van de regio. Zuid-Limburg
het motto ‘kwaliteit verkoopt altijd’ klom het park
wel intens bemind. Want de aanblik van
heeft z’n heuvels. Midden-Limburg blijft op de een
aan de Boschmolenplas ruim een jaar later al uit
het park leidt onverbiddelijk en steevast
of andere manier nog steeds wat agrarisch inge-
het dal. En vanaf dat moment is het crescendo
tot liefde op het eerste gezicht.
steld. Het hoeft allemaal niet zo nodig te veran-
gegaan en worden er elk jaar zo’n 40 tot 50
deren, oordeelt menigeen. We hebben ook geen
vakantiewoningen gebouwd en verkocht.
echte band met het water. Daarom wordt het de
Het villapark in Heel richt zich nadrukkelijk op de
Luxe, kwaliteit en rust. Dat straalt het Maaspark
hoogste tijd dat deze regio een grote dagattractie
markt waar ook het provinciebestuur grote kan-
Boschmolenplas uit. Karakteristieken waarmee
krijgt, gericht op de watersport”, zegt Willems, die
sen ziet voor Limburg. De markt van de baby-
het park zich nadrukkelijk onderscheidt van de
zich daarmee schaart achter soortgelijke oproe-
boomers. De 55-plussers met een goed salaris
overige bungalowparken in Nederland. Het park
pen van onder meer gouverneur Leon Frissen.
en een nog beter pensioen in zicht. Want de
I de nieuwe provincie I
grote dagattractie nodig’ Boschmolenplas is een ideale stek om op rust te komen, of lekker te rentenieren temidden van alle luxe van een gekocht of gehuurd vakantiehuis. Directeur Jos Willems is ervan overtuigd dat het Maaspark Boschmolenplas een mooie toekomst wacht. Met op termijn ook zorgvoorzieningen zoals fysiotherapie en andere medische hulp en voorzieningen die zijn toegesneden op de behoeften van de senior. “Daar staat dan weer tegenover dat je ook voor kwalitatief goede speelvoorzieningen voor de jeugd moet zorgen, die passen in de ambiance van het park. Want opa en oma willen ook dat de kleinkinderen zich vermaken. Een subtropisch zwembad past weer niet in ons park. Gasten die willen zwemmen hebben het zuiverste water dat je je maar kunt wensen; de Boschmolenplas. De plas, gevuld met bronwater, is trouwens ook een geliefde plek voor duikers.” Het restaurant, met brasserie en sanitaire voorzieningen voor de bemanning van plezierjachten die afmeren in het park, werd vorig jaar geopend en is zowel in architectonisch als culinair opzicht een voltreffer. Het gebouw, een ontwerp van Maarten Engelman Architecten, zweeft als het ware in de lucht. De imposante glaspartijen bieden een adembenemend uitzicht over het park en het water. De woningbezitters hebben zich gebundeld in een vereniging en zijn over enkele jaren, als het park is afgerond, gezamenlijk eigenaar van Maaspark Boschmolenplas. Ondertussen zit directeur Willems niet stil. Hij legt de tekeningen
B.V. Zes villa-appartementen van drie etages
Heel en omgeving af. De toeristische ontwikke-
op tafel met bouwplannen voor de zuidoever
nagenoeg op het water en twaalf vrijstaande
ling van de regio moet je immers samen aanpak-
van de Boschmolenplas. De volgende fase in
woningen. “We wachten eerst de uitkomst van
ken. En daarin past het niet meer om op eigen
het Maaspark, een initiatief van Aqua Terra
vervolgoverleg over de gebiedsontwikkeling in
houtje maar aan de slag te gaan.”
I de nieuwe provincie I
n
95
Beek wil onderdeel zijn van een samenwerkende regio Zuid-Limburg
Een gemeente landschappelijke lagen in de regio drie grote complexen – Nedcar,
de beek waar de gemeente haar naam aan ont-
DSM en de luchthaven – en besloten werd om
leent”, aldus Cremers. “De Keutelbeek verdwijnt
elk complex aan een andere gemeente toe te
momenteel bij het stedelijk gebied ondergronds
voegen. Zo kwam de luchthaven – tegenwoordig
in het riool. Dat vinden we zonde, dus één van de
Maastricht Aachen Airport genaamd – bij Beek.”
projecten die op stapel staan is het weer zicht-
Een belangrijk kenmerk van Beek, zo merkt de
baar maken van die beek. Dat zal ongetwijfeld
burgemeester vervolgens op, is de goede ligging,
leiden tot een aantal complementaire ontwik-
dicht bij de A2, de A76 en de luchthaven, en
kelingen die eveneens zullen bijdragen aan een
daardoor de prima bereikbaarheid. “Verder heeft
stukje nieuwe beleving en het aantrekkelijker
de gemeente zowel een stedelijk als een groen
worden van het stedelijk klimaat.”
gezicht. Het stedelijke zie je terug in een goed en gevarieerd winkelaanbod met allerlei speci-
Natuurtransferia
aalzaken in het centrum van Beek, in het win-
Verder is het de bedoeling, zegt Cremers, dat er
kelcentrum Makado waar zestig winkels onder
bij en rondom sportcomplex De Haamen aanvul-
één dak zijn gevestigd, in de luchthaven en een
lende mogelijkheden op het gebied van leisure
De poort naar het Heuvelland, zo omschrijft
bedrijventerrein als Techno Port Europe waar zich
worden gerealiseerd. Hij noemt het aanleggen
burgemeester Armand Cremers van Beek
een aantal topbedrijven heeft gevestigd.”
van sportaccommodaties, voorzieningen voor
zijn gemeente. Bij Beek, zegt hij, zijn
96
overnachting en recreatie, nieuwe wandel- en
namelijk de eerste heuvels zichtbaar. Met
Nieuwe beleving
fietsroutes, maar daarnaast ook natuurtransfe-
tal van andere aantrekkelijke landschap-
Wat bedrijfshuisvesting betreft is beschikbare
ria. “Je ziet vaak dat mensen om te bewegen
pelijke kenmerken profileert Beek zich dan
ruimte vooral te vinden op het momenteel in
eerst met de auto naar een bepaalde plek rijden
ook nadrukkelijk als groene gemeente.
ontwikkeling zijnde Business Park bij Maastricht
en vandaar uit gaan wandelen of joggen. Zo’n
Maar net zo nadrukkelijk doet ze dat met
Aachen Airport. Verder is men vooral aange-
natuurtransferium moet dus parkeermogelijkhe-
haar stedelijke imago. Cremers legt uit dat
wezen op revitalisering, het opnieuw inrich-
den bieden, maar je zou er bijvoorbeeld ook een
beide kwaliteiten kenmerkend zijn voor de
ten van bestaande bedrijventerreinen, zoals bij
horecavoorziening bij kunnen plaatsen.” Behalve
gemeente. Kwaliteiten die de komende
bedrijventerrein Beekerhoek. Naast een stedelijk
binnen de gemeentegrenzen kijkt de burge-
jaren verder versterkt worden.
karakter heeft Beek eveneens, de burgemeester
meester ook nadrukkelijk over die grenzen heen.
gaf het al aan, een duidelijke groene uitstraling.
Want, zo geeft hij aan, je krachtig profileren lukt
Begin jaren tachtig vond in Zuid-Limburg een
Binnen de gemeentegrenzen is een groot natuur-
het beste als regio en niet als gemeente alleen.
grootschalige herindeling plaats en werd Beek de
gebied te vinden waarvan twee groene vingers
“Beek is onderdeel van Zuid-Limburg. Onze
plaats die het nu is. “Het was een herindeling met
uitmonden in het stedelijk gebied. Door een van
kwaliteiten zijn die van de regio. Zo moeten we
een grote betekenis”, stelt Armand Cremers. “Er
die groene vingers loopt de Keutelbeek. “Dat is
ons profileren, als een eenheid. Maastricht is in
I de nieuwe provincie I
met zowel stedelijke als kwaliteiten Wandelgebied de Broenen
Beek vanaf de Martinustoren
die regio de sterkste trekker, maar daarnaast heeft iedere gemeente zo zijn uiteenlopende
aanpakken van de A2 één van de prioriteiten
kwaliteiten. Die moeten we combineren, geza-
is. “Willen we Limburg en de regio bereik-
menlijk promoten en daar moeten we gezamen-
baar houden, dan moeten we voorkomen
lijk activiteiten op afstemmen.”
dat de A2 dichtslibt. Door spitsstroken en extra rijbanen aan te leggen. Daarnaast pleit
Groene acht
ik voor het verbeteren van groenstructu-
Actie dus, want met alleen praten bereik je
ren zodat er als het ware een groene acht
niet veel, is de redenering van Cremers; dat
rond de westelijke mijnstreek ontstaat. Met
geldt ook voor plannen op andere vlakken om
daarin bijvoorbeeld een golfbaan, want die
de regio aantrekkelijker te maken. Binnen zijn
ontbreekt hier nog. Mogelijkheden om de
eigen gemeente noemde hij al de bedrijfshuis-
aantrekkelijkheid van deze regio – zowel
vesting en het groen, maar er is ook aandacht
wat wonen, werken als recreëren betreft
voor een meer uitgebalanceerd woningaanbod.
– een impuls te geven zijn er voldoende.
Regionaal gezien vindt Armand Cremers dat het
Maar we moeten ze wel aanpakken.”
I de nieuwe provincie I
n
Makado
97
civiele techniek verkeer & vervoer landschap ecologie water openbare ruimte sport
Roermond Postbus 14 6040 AA Roermond T 0475 - 39 59 79 ‘s-Hertogenbosch Postbus 2309 5202 CH ‘s-Hertogenbosch T 088 - 33 66 333 W kragten.nl
Kees van Rooij, burgemeester van Horst aan de Maas:
‘Samenwerking maakt hogere ambities mogelijk’ Noord-Limburg timmert volop aan de
in de gemeenten Venlo, Maasbree, Sevenum én
de handen ineen geslagen. “Projecten van deze
weg. Gemeenten en provincie proberen
Horst aan de Maas”, legt Kees van Rooij, bur-
omvang krijg je als individuele gemeente niet
de regio op een hoger plan te tillen, geza-
gemeester van Horst aan de Maas, uit. “In dit
gerealiseerd”, zo zegt Van Rooij. “Om deze
menlijk. Een goede zaak, zo vindt Kees
gebied liggen onder meer de glastuinbouwgebie-
reden is het belangrijk dat ook de provincie
van Rooij. Sterker nog: de burgemeester
den Californië en Siberië, maar ook ZON Fresh
actief betrokken is bij dergelijke projecten en zich
van Horst aan de Maas is ervan overtuigd
Park en Trade Port Noord. Zoveel grote projecten
steeds meer manifesteert als partner in ontwikke-
dat samenwerking een must is. “Hierdoor
in één gebied, dat vraagt om goede afstemming
ling. Men komt niet meer alleen met een zak geld
kunnen we hogere ambities realiseren.”
en samenwerking. Deden eerst alle gemeenten
over de brug, maar er wordt ook meegedacht en
hun eigen ding, nu werken we samen met pro-
kennis ingebracht. Dit is een must om de regio
Met bijna 30.000 inwoners, verdeeld over tien
vincie en rijk aan een van de grootste projecten
op een hoger plan te tillen. Samen kunnen we
woonkernen, is de gemeente Horst aan de Maas
in ons land, wat ruimtelijke ordening betreft. Door
hogere ambities realiseren.”
een van de grotere gemeenten in Noord-Limburg.
deze samenwerking hoeven we als overheden
De gemeente is dan ook één van de centrale
niet allemaal zelf het wiel uit te vinden. Het uit-
Herindelingsgolf
spelers in de ontwikkelingen die zich manifeste-
eindelijk doel van Klavertje 4 is een duurzaam
De genoemde projecten moeten uiteindelijk bij-
ren binnen de regio. Zo werkt Horst aan de Maas
gebied te ontwikkelen, zowel economisch als
dragen aan een sterk en krachtig Noord-Limburg,
mee aan de gebiedsontwikkeling die plaatsvindt
landschappelijk.”
aan een regio met een prettig woon- en werkklimaat. “Om deze gezamenlijke ambitie te realiseren
onder de noemer ‘Klavertje 4’. “Klavertje 4 – één van de pijlers onder Greenport Venlo - omvat de
Partner in ontwikkeling
zijn sterke bestuurskrachtige gemeenten nodig”,
ontwikkeling van een gebied van 5100 hectare
Maar er zijn natuurlijk meer samenwerkings-
zo geeft Van Rooij aan. “De herindelingsgolf in
verbanden waar Horst aan de
Noord-Limburg biedt wat dit betreft goede moge-
Maas bij betrokken is. Bijvoorbeeld
lijkheden. Door de in gang gezette herindelingen
de gebiedsontwikkeling rond de
ontstaan straks vier grotere gemeenten – waar-
oude Maasarm tussen Ooijen
onder de fusiegemeente Sevenum, Horst aan de
en Wanssum, waarbij samen-
Maas en een deel van Meerlo-Wanssum - gesi-
gewerkt
provincie,
tueerd rondom de centrumstad Venlo. Het gaat
Rijkswaterstaat en de gemeenten
hierbij om krachtige en evenwichtige gemeenten,
Meerlo – Wanssum en Venray. Of
die samen grote vooruitgang kunnen boeken.”
wat te denken van de Floriade
De vraag is natuurlijk hoe Van Rooij zíjn gemeente
2012. Voor de organisatie van
Horst aan de Maas ziet binnen dit geheel. “Als
dit evenement hebben Noord-
een krachtige plattelandsgemeente, met agri-
Limburgse gemeenten – om pre-
business en toerisme als speerpunten. Én als
cies te zijn Venlo, Helden, Horst
een groene buffer tussen Venlo en Venray, waar
aan de Maas, Venray en Gennep-
het goed wonen en werken is.”
wordt
met
I de nieuwe provincie I
n
99
Daadkrachtig
vooruit “Particuliere initiatieven sluiten prima aan bij wat wij voor ogen hebben. We stimuleren ze dan ook en geven er alle ruimte voor.” De bouwactiviteiten op de locatie Veemarkt, die de gemeente gezamenlijk met het bedrijf 3W ontwikkelt, starten in het najaar van 2008. Onderscheiden Leon Litjens legt uit dat een deel van de gebouwen aan de Veemarkt zul-
Verbeterde leefbaarheid en een centrum dat zowel
len worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.
economisch als qua uitstraling een stap vooruit zet,
“In de nieuwe situatie ontstaat hier een attractief en uniek
dat is het uitgangspunt van het plan Veemarkt, het
‘versplein’ waar bezoekers terecht kunnen om te proeven
project dat centraal staat in het herziene centrum-
en kopen wat het Limburgs land te bieden heeft.” Litjens
plan voor Horst.
geeft aan dat een dorp als Horst zich met zijn winkelaanbod nadrukkelijk moet onderscheiden van Venray en Venlo, de
Gezamenlijk opgepakt
steden ten noorden en zuiden.“Je ziet dat daar, zoals in alle
“Het centrumplan Horst wordt gezamenlijk opgepakt door
steden, de nadruk ligt op de grote winkelketens. Dus moeten
gemeente, ondernemers, vastgoedeigenaren en dorpsraad”,
wij de nadruk leggen op de wat kleinere zaken, met name
vertelt wethouder Leon Litjens, onder andere verantwoorde-
van zelfstandige ondernemers, en zo een uniek winkelaanbod
lijk voor Economische Zaken en Ruimtelijke Ordening.
creëren. De Veemarkt speelt daarin een rol.”
kijken Centrumplan Horst: een uniek winkelaanbod creëren Kwaliteit centraal Maar ondernemers moeten zelf ook de kar mee trekken; de gemeente moet daarin dan ondersteunend en stimulerend zijn, vindt Litjens. “Met stenen stapelen alleen zijn we er niet. Het gaat om de ondernemers die hier gevestigd zijn en die zich hier willen vestigen, die zijn cruciaal voor het winkelklimaat. Daar moeten ze zelf ook een bijdrage aan leveren. Als gemeente stimuleren we dat met een pakket aan subsidies voor bijvoorbeeld het verbeteren van de gevel van een winkelpand en het oppakken van achterstallig onderhoud. Daarnaast houden we ons bezig met het herinrichten van de openbare ruimte en hebben we een beleid ten aanzien van terrassen en reclame-uitingen waarin kwaliteit centraal staat.” Het is een aanpak die zijn vruchten begint af te werpen, zegt de wethouder. Zo is de leegstand in anderhalf jaar tijd van twintig procent naar nagenoeg nul gedaald. Dat betekent dat ondernemers er vertrouwen in hebben zich in Horst te vestigen. Ook de bestaande ondernemers zijn volgens Litjens optimistisch. Hij ziet dat terug in de particuliere projecten die van de grond komen. “Als gemeente willen we er natuurlijk voor zorgen dat de wind nu in de zeilen blijft. Dat doen we mede door een van onze belangrijkste unique selling propositions te behouden: het gratis parkeren.” De komende jaren moet een aantal projecten de aantrekkelijkheid van Horst als winkelcentrum dus nadrukkelijk vergroten. Projecten die volgens Leon Litjens onderdeel zijn van een continu proces. “We moeten het centrum niet als enkele projecten, maar als één geheel zien. Een geheel waar we voortdurend aandacht voor moeten hebben en steeds weer in moeten investeren. Wij als gemeente, maar ook de ondernemers.”
Wethouder Leon Litjens ‘Als gemeente willen we er natuurlijk voor zorgen dat de wind nu in de zeilen blijft.’
Rijkswaterstaat aan het werk met markt en omgeving
Economische ontwikkeling = De A2-tunnel bij Maastricht, de A73, de
Droge voeten, voldoende en schoon water en
ving. Bij grote projecten proberen we daarnaast
A74, spitstroken langs de A2. Iedereen
vlot en veilig verkeer, over weg en water. Daar
de creativiteit van de markt zoveel mogelijk te
kent wel de grote verkeersinfrastructu-
staat Rijkswaterstaat voor. De uitvoeringsor-
benutten. Dat is vrij uniek in de Grond-, Weg-,
rele projecten waarbij Rijkswaterstaat
ganisatie van het Ministerie van Verkeer en
en Waterbouw-sector.”
in Limburg betrokken is. Ja, betrokken
Waterstaat moderniseert en daar hoort een
is, want Rijkswaterstaat is niet meer de
soundbite bij. “We leggen nog steeds nieuwe
Samenwerking
rijksdienst die vanuit een ivoren toren
rijkswegen, bruggen en tunnels aan en onder-
Rond 2004 is deze kentering ingezet. Waar
asfaltmeters maakt in Limburg. Anno 2008
houden die”, zegt Jean Luc Beguin. “En we
Rijkswaterstaat vroeger alle plannen voor infra-
ontwikkelt Rijkswaterstaat duurzaam. “We
doen aan verkeersmanagement. Dat wil zeggen
structurele projecten zelf maakte, gaat de rijks-
denken nu vanuit een netwerk”, geeft Jean
dat we bij aanleg,onderhoud en beheer van
dienst nu uit van ‘optimale samenwerking’.
Luc Beguin, hoofdingenieur-directeur van
auto- en vaarwegen onze aandacht richten op
Beguin: “In een publiek-private samenwerking
Rijkswaterstaat Limburg, aan.
het zo goed mogelijk laten doorstromen van
kijken we bij een project niet alleen naar mobi-
het verkeer.
Nieuw is dat we tegenwoordig
liteit, maar ook naar leefbaarheid. We denken
samenwerking zoeken met marktpartners en in
vanuit de gebruiker en maken optimaal gebruik
nauw contact staan met de betrokken omge-
van de markt. Pas daarna gaan we concrete plannen maken.” Samen met de betrokken omgeving, de gemeente en provincie, worden uiteindelijk de knopen doorgehakt. Beguin: “We proberen een win-win situatie te creëren door een toonaangevende partner en opdrachtgever te zijn. Partnerschap vinden we heel cruciaal. Anders gaat iedereen op eigen initiatief maatregelen nemen en werken we elkaar soms tegen. We denken nu vanuit één netwerk. Iedereen beseft tegenwoordig dat er maar één publieke ruimte is, en die moeten we met zijn allen zo goed mogelijk inrichten.”
A2-tunnel Beguin noemt de A2 tunnel Maastricht - nu volop in voorbereiding-
als sprekend voor-
beeld van samenwerking. In de stuurgroep werken de gemeenten Maastricht en Meerssen, de provincie en Rijkswaterstaat samen. De stuurgroep legt verantwoording af aan het ministerie,
102
I de nieuwe provincie I
bereikbaarheid + leefbaarheid de gemeenteraden en Provinciale
we daarvoor de planstudie In eerste
Staten. De gemeente Maastricht en
instantie zorgen we door de aanleg
Rijkswaterstaat zijn de opdrachtge-
van spitsstroken voor een betere door-
vers richting de markt. Beguin: “Die
stroming tijdens de spits. Daarnaast
marktpartijen krijgen veel vrijheid bij
geeft de structurele verbreding van
de uitwerking van de plannen voor de
de A2 een impuls aan de bedrijvig-
tunnel. Daarbij gaat het onder meer
heid in de omgeving van de snelweg.
om de bereikbaarheid van Maastricht,
Hetzelfde geldt nu voor de A73. De
zowel nationaal als internationaal,
weg is een aanjager van lokale eco-
natuurontwikkeling en woningbouw.”
nomische ontwikkeling. Roermond is nu geen eiland meer.”
Op dit moment zijn er nog drie grote consortiums van bedrijven in de race.
Weginspecteurs
Eind dit jaar blijft daar één marktpar-
Het
tij van over die het beste invulling
‘beperkt’ zich echter niet alleen tot
geeft aan de globale eisen. “Als alles
grote infrastructurele projecten. Ook
volgens plan verloopt, wordt in de
op kleine schaal staat Rijkswaterstaat
tweede helft van 2010 met de aanleg
in dienst van de weggebruikers. De
van de tunnel begonnen, wordt de
ongeveer dertig weginspecteurs van
tunnel in 2016 opgeleverd en het laat-
Rijkswaterstaat in Limburg -herken-
ste vastgoed in 2025.”
baar aan hun gele pickup trucks- ,
werk
van
Rijkswaterstaat
doen tegenwoordig meer dan enkel de
Aanjager
rijkswegen aanschouwen voor onder-
Het idee achter de nieuwe aanpak
houd. Beguin: “Ze zorgen ervoor dat
is dat goede bereikbaarheid en leef-
het verkeer soepel kan doorstromen
baarheid een aanjager van economi-
door er bij ongelukken bijvoorbeeld
sche ontwikkeling vormen. Beguin:
voor te zorgen dat de weg vrij wordt
“In samenhang met partners zoeken
gemaakt. En ook hier werken we nauw
we een compromis tussen economi-
samen met betrokken partijen, zoals
sche ontwikkeling, bereikbaarheid en
brandweer en politie. Én met de markt,
natuurontwikkeling.”
in de vorm van een aannemer die
Rijkswaterstaat kijkt daarbij bij voor-
schade repareert of een berger die het
keur naar de lange termijn. Beguin:
wegslepen regelt. Op die manier ver-
“Neem de verbreding van de A2 tus-
minderen we de overlast voor de weg-
sen de knooppunten Het Vonderen
gebruikers en zorgen we snel voor een
en Kerensheide. Momenteel maken
veilige en vlotte doorstroming.”
n
I de nieuwe provincie I
103
Mobiliteit: het zoeken naar Bereikbaarheid is één van de heden-
Kragten is een onafhankelijk adviesbureau met
Knelpunten
daagse toverwoorden. Voor een stad of
zo’n 160 medewerkers die zich toeleggen op
“De N271 door onder andere Swalmen en
regio is een goede bereikbaarheid essen-
de inrichting van openbaar gebied. Dat gebeurt
Reuver en aan de andere kant van de Maas
tieel. Kijk in Limburg naar Maastricht
met een totaal aanpak waardoor Kragten zich
de Napoleonsweg zijn twee voorbeelden van
– waar het A2-project voor een betere
zowel bezig kan houden met een specifiek
wegen waarop de aanleg van de A73 een
doorstroom van het verkeer moet zor-
onderdeel van een project als met de complete
geweldig effect heeft”, merkt Wilbert de Hoog
gen – en Roermond, dat jarenlang ver-
inrichting en alle bijbehorende aspecten.
op. “Wat jarenlang knelpunten waren, zijn nu
langend uitkeek naar de komst van de
104
weer rustige provinciale wegen.” Maar de A73
A73. De aanleg van een weg heeft echter
Het bedrijf bestaat uit drie Business Units
neemt niet alleen knelpunten weg, ze creëert
niet alleen consequenties op die plek
die weer zijn onderverdeeld in verschillende
ook nieuwe, geeft Jan Willem Boots aan. “Dat
zelf, betogen Business Unit Manager
productgroepen. Deze Business Units zijn
zie je bij Venlo, maar met name in de omgeving
Jan Willem Boots en Verkeerskundig
Geodesie, Landschapsarchitectuur en Civiele
van Roermond, onder meer aan de zuidkant bij
Adviseur Wilbert de Hoog van Kragten
Techniek. Kragten is in Limburg bij diverse
de aansluiting met Linne, Herten en Merum.
uit Roermond.
projecten betrokken, zoals de herinrichting van
Het verkeer zoekt via de kernen van die plaat-
N271 in Swalmen waar de vormgeving van die
sen de kortste weg. Dat betekent voor de
weg, na het openstellen van de A73, van een
gemeenten en de provincie dat ze structurele
regionale naar een lokale functie terug wordt
maatregelen moeten nemen om die situatie in
gebracht.
de hand te houden.”
I de nieuwe provincie I
de juiste balans Balans
met autobereikbaarheid”, vervolgt Jan Willem
de provinciale wegen in Limburg. Waarvoor
Voor overheden op verschillende niveaus – zowel
Boots. “Kijk of er alternatieven zijn en selec-
goede oplossingen soms moeilijk te vinden
lokaal en provinciaal als de Rijksoverheid – ligt er
teer gebieden waar de bereikbaarheid optimaal
zijn. Ze noemen de problematiek van de weg
dan ook de komende jaren, in het verlengde van
moet zijn en gebieden waar andere kernwaar-
tussen Maastricht en Vaals, onder andere
de oplevering van de A73, een behoorlijke opgave
den prioriteit krijgen. Een toeristisch gebied
bij Margraten. “Daar zijn nauwelijks alterna-
te wachten, maken Boots en De Hoog duidelijk.
vraagt nu eenmaal om een andere invulling.” Bij
tieven en men zal telkens een goede balans
Maar dat geldt tevens op allerlei locaties die los-
Kragten worden al die alternatieven voortdu-
moeten zien te vinden tussen bereikbaarheid,
staan van deze ‘ruggegraat van Limburg’. “Daarbij
rend tegen elkaar afgezet. De medewerkers rea-
veiligheid en duurzaamheid. Kijk je naar de
moet voortdurend gezocht worden naar een
liseren zich dat nieuwe infrastructuur afstanden
provinciale weg in Valkenburg, dan zie je
goede balans tussen leefbaarheid, bereikbaar-
korter maakt, maar niet altijd een verbetering
dat de provincie duidelijk het aspect leef-
heid en veiligheid”, aldus Wilbert de Hoog. “Hoe
van de mobiliteit betekent. En dat het efficiënter
baarheid heeft laten prevaleren. Zo moeten
belangrijk een goede bereikbaarheid ook is, die
gebruiken van bestaande infrastructuur, bijvoor-
er iedere keer opnieuw afwegingen worden
moet niet tegen elke prijs worden nagestreefd.”
beeld door verkeerslichten anders af te stellen,
gemaakt om een gebied de juiste structuur
eveneens oplossingen oplevert.
te geven.”
n
Alternatieven “Bovendien, bereikbaarheid hoef je niet per
Provinciale wegen
definitie gelijk te schakelen met mobiliteit,
Tot slot focussen De Hoog en Boots op
I de nieuwe provincie I
105
‘Een flexibel gebouw, De ontwikkeling van het nieuwe gemeente-
Bereikbaarheid en duurzaamheid, twee begrippen die een belangrijke rol spe-
huis in Weert, het Arcus College in Heerlen
len in het provinciale coalitieakkoord. Twee begrippen die ruim opgevat kunnen
en het Bisschoppelijk College in Weert zijn
worden. Daarom is het zaak ze per bouwproject duidelijk te definiëren, geven
drie projecten waarbij PRC Zuid een advi-
directeur Harry Salemink en vestigingsmanager Eric Wigman van PRC Zuid
serende en begeleidende rol heeft. Harry
aan. PRC Zuid, met vestigingen in Maastricht en Eindhoven, is een onafhan-
Salemink en Eric Wigman leggen uit dat bij
kelijk en multidisciplinair adviesbureau, dat haar opdrachtgevers ondersteunt
de voorbereiding van dergelijke projecten
op het gebied van bouw, huisvesting en ruimtelijke infrastructuur. Het bedrijf is
aan steeds meer aspecten aandacht moet
onder andere betrokken bij een groot aantal projecten in Limburg.
worden besteed. Salemink: “Bijvoorbeeld wat het aantal vierkante meters betreft. Een
RAU Architects
gebouw moet vaak flexibel zijn zodat er kan worden ingespeeld op wisselende situaties. Het kan zijn dat de nu noodzakelijke capaciteit in de toekomst niet meer nodig is. Op het moment dat dit het geval is, ga je een deel van het gebouw anders gebruiken of afstoten. Daar moet je echter nu al rekening mee houden, zodat aanpassingen op een later tijdstip zo eenvoudig mogelijk kunnen
en een aula aan de warme, zuidelijke kant. Dat
worden doorgevoerd. Ook dat is duurzaam-
scheelt in de stookkosten.”
heid.”
Extra investering
106
Warme en koude kant
Ook het onderdeel bereikbaarheid bekijkt PRC
Duurzaamheid heeft echter eveneens betrek-
Zuid vanuit diverse oogpunten en dat levert
king op de kosten voor energie en huisves-
per project heel gerichte uitkomsten op. Dat er
ting. Voldoen aan de duurzaamheidsnorm is
regelmatig naar een bepaalde balans moet wor-
neemt de bereikbaarheid per auto ten opzichte
daarbij een minimale eis, maar vaak zijn er
den gezocht, blijkt als Harry Salemink verwijst
van de huidige locatie toe. Bovendien komt er
aanvullende wensen van een opdrachtgever.
naar de wijze waarop de locatie voor het nieuwe
een tweelaags ondergrondse parkeergarage. Dat
Met de keuze voor de installaties kan daar
gemeentehuis in Weert werd gekozen. “Dat ligt
vraagt om een extra investering, maar daardoor
aan tegemoet worden gekomen, maar ook
momenteel in het centrum. Goed bereikbaar voor
wordt wel een optimale balans in bereikbaarheid
andere elementen spelen daarin een rol, zegt
voetgangers, minder voor automobilisten. Wil je
gerealiseerd.”
Eric Wigman. Hij gebruikt het Bisschoppelijk
helemaal aan die laatste groep tegemoet komen,
College als voorbeeld. “Een van die elemen-
dan is een locatie buiten het centrum, aan de
Locatiekeuze
ten is de ligging van het gebouw. Dat heeft
ring bij de A2 ideaal. Maar nogal wat mensen
Dat bereikbaarheid overigens niet aan de auto
een warme – op het zuiden – en een koude
komen niet met de auto naar het gemeentehuis,
hoeft te worden gekoppeld, laat het Arcus
kant. Plan ruimtes die niet of weinig worden
dus valt die locatie af. Uiteindelijk zijn we bij een
College in Heerlen zien. Hier is niet de inwoner
gebruikt – zoals installatieruimten, opslag en
plek in het centrum uitgekomen. Wat dichter bij
maar de student doelgroep. Vandaar de keuze
dergelijke – aan de koude kant en lokalen
het station en aan de binnenring. Met dat laatste
voor een locatie dicht bij het station, omdat een
I de nieuwe provincie I
Harry Salemink
Eric Wigman
ook dat is duurzaamheid’ Arcus Coriopolis.- IAA ARCHITECTEN
grote groep studenten gebruik maakt van het
als voordeel dat je van elkaars faciliteiten gebruik
oplossingen bieden is de specialiteit van PRC
openbaar vervoer, aldus Eric Wigman. Hij maakt
kunt maken. Daardoor zijn er minder vierkante
Zuid. Oplossingen die onder meer bijdragen
vervolgens duidelijk dat de locatiekeuze tevens
meters nodig en kan er worden bespaard op
aan duurzame ontwerpen op bereikbare loca-
betrekking heeft op het duurzaamheidsaspect.
bijvoorbeeld de exploitatiekosten.”
ties. “De wens van de klant is uitgangspunt”,
“Soms kiezen onderwijsinstellingen voor ver-
zegt Harry Salemink tot slot, “maar we moeten
spreide locaties, maar steeds vaker zie je – zoals
Meedenken over de locatiekeuze, over situering
tevens rekening houden met regelgeving en
in Heerlen – dat meerdere instituten zich op één
en inrichting van een gebouw, over installaties en
gebruikers van een gebouw. Het is dus telkens
plek vestigen. Zo’n multifunctionele locatie heeft
tal van andere zaken en vervolgens praktische
zoeken naar de optimale balans.”
I de nieuwe provincie I
n
107
Een verrassende invalshoek vindt u gewoon bij u om de hoek.
PRC adviseert opdrachtgevers op het gebied van bouw, infrastructuur en ontwikkeling. Om in die vaak complexe processen nieuwe inzichten te kunnen bieden, zitten we graag bovenop de materie en verdiepen we ons grondig in de locaties, gebouwen, belangen-
groepen en marktpartijen waarom het gaat. Dat lukt natuurlijk alleen als de afstand tussen u en ons letterlijk en figuurlijk zo klein mogelijk is. Onder de naam PRC Zuid richten we ons daarom speciaal op projecten in Zuid-Nederland. Vanuit twee vestigingen
en met medewerkers die zich meer dan gemiddeld bij de regio betrokken voelen. U wilt weten wat voor perspectieven PRC Zuid voor u kan openen? Bel (040) 259 26 50 (Eindhoven) of (043) 321 77 99 (Maastricht) of kijk op www.prc.nl.
Het PRC Perspectief. Zuid
Bij ons in Echt-Susteren’
Gemeente Echt-Susteren gaat meer van zich laten horen! We zullen vaker en duidelijker communiceren: wie we zijn, wat we doen en waar we voor staan. Dat doen we op een herkenbare manier. Daarom zult u de komende tijd regelmatig de tekst ’WIJ. Bij ons in Echt-Susteren’ tegenkomen.
Deze slogan geeft in feite ons einddoel aan: een samenleving zonder afstand tussen de gemeente en haar inwoners. Wij gaan voor een leefomgeving waar het algemeen belang voorop staat en waar rekening wordt gehouden met individuele wensen. Op die manier creëren wij het gevoel dat we samen een gemeenschap vormen waar iedereen prettig kan wonen, werken en ontspannen.
Project Ringovenpark in Helden
‘Een unieke kans om de jeugd met duurzaamheid te Investeren in mensen en investeren in duurzaamheid, het zijn twee
Voorgaande opmerking is afkomstig van Mat
belangrijke thema’s in het provinciale coalitieakkoord. De gemeente
Vestjens,
Helden verbindt beide items in het prestigieuze project Ringovenpark
Helden. Tijdens zijn kennismaking met de
in de kern Panningen. “Duurzaamheid en een beter milieu zijn in onze
gemeente viel hem op hoeveel aandacht er was
gemeente al heel lang aandachtspunten.”
voor het milieu en een schone leefomgeving. Niet
waarnemend
burgemeester
van
alleen bij de bestuurWethouder Peter Fleuren
Mat Vestjens, waarnemend burgemeester van Helden
ders,
benadrukt
hij,
maar eveneens bij de bewoners. “Recycling en upcycling – een andere term voor het in de afgelopen jaren populair
geworden
Cradle to Cradle concept – zijn hier dan ook geen vreemde begrippen. Dat blijkt ook wel uit onze aanpak van het
110
I de nieuwe provincie I
Artists Impressions: Kernarchitecten; Voorlopig ontwerp
Naast het Ringovenpark voorziet het woningbouwprogramma van Helden aanvullend nog in ruim 1300 woningen voor de komende tien jaar in alle prijsklassen en segmenten. Met name de plannen Schrames, Stox, ‘t HöltjeZuid en Egchel-Hook voorzien daarbij in de woningbehoefte. Voor de woonconsument betekent dit een ruime mate van keuzevrijheid. Samen met een bloeiende economie in Helden en de regio Venlo en het uitgebreide voorzieningenniveau is Helden met recht “motor van een vitaal platteland.”
laten kennismaken’ Ringovenpark in de kern Panningen, voor een
parkachtige omgeving die door zijn karakter sterk
Jong en oud
dorpsgemeente als Helden een uniek project.”
afwijkt van een traditionele woonwijk. Aan de
Op laatstgenoemd deel van het park wil Fleuren
rand van het park komen kantoorpanden en er is
wat verder ingaan omdat het een opmerke-
Hergebruik
inmiddels al een medisch centrum gerealiseerd.
lijk onderdeel is van het op zich al bijzon-
Wethouder Peter Fleuren legt uit dat dit project is
In het gebied, bij de ringoven, komen bovendien
dere project. “Op de eerste plaats gaan we
gesitueerd rondom een monumentale ringoven,
zorgappartementen met voorzieningen.
hier jong en oud samenbrengen.
y
een historisch gebouw dat in ere wordt hersteld en waarin vervolgens een aantal nieuwe functies worden ondergebracht. “Het restaureren van dat monument voor hergebruik is op zich al een vorm van Cradle to Cradle. Bovendien knappen we het gebouw voor een groot deel op met materialen die bij dit concept aansluiten. Het zijn materialen die, mocht het gebouw over enkele decennia weer een andere functie krijgen, kunnen worden hergebruikt.” Het Ringovenpark, leggen Vestjens en Fleuren vervolgens uit, wordt een bijzondere locatie. Met onder andere appartementen en eengezinswoningen in een groene,
I de nieuwe provincie I
111
Helden
motor van een vitaal platteland Het is een genot te mogen werken en te leven in Helden. Een perfect bereikbaar gebied gelegen midden in een omvangrijke groene driehoek tussen Weert, Roermond en Venlo. Een platteland met een uitstekend ondernemersklimaat. Een gedifferentieerd aanbod aan bedrijventerreinen die ruimte en ongekende mogelijkheden bieden voor ondernemers die hoge eisen stellen qua werk, bereikbaarheid en dienstverlening. Ondernemers en goed opgeleide werknemers die trots zijn op hun werk ĂŠn hun omgeving. Die naast hun werk graag genieten van het goede leven. Zes woonkernen met een prima leefklimaat en ieder hun eigen identiteit, voorzien van alle gemak en leefgenot. Winkelen, cultuur, sport en een bloeiend verenigingsleven liggen binnen handbereik. Een omgeving waar nĂĄtuurlijk recreĂŤren zoals wandelen, fietsen en paardrijden u het ultieme vakantiegevoel geven.
Helden maakt het leven meer dan de moeite waard! Wilt U meer informatie kijk dan op www.helden.nl Ondernemers kunnen zich ook rechtstreeks melden tot het ondernemerscontactpunt: De heren W. Schers en A. Gerrits, tel. 077 - 306 66 66.
De gerestaureerde ringoven krijgt een centrale
groepen op een vanzelfsprekende wijze samen
Duurzame relatie
hal met er omheen diverse maatschappelijke en
in één gebouw. Die integratie is wezenlijk voor
Met name in de ruimten voor de kinde-
culturele voorzieningen, waaronder een basis-
senioren en mensen met een handicap; kinderen
ren krijgt bovendien het duurzaamheids-
school en kinderopvang. De andere voorzienin-
hebben vaak een stimulerende werking en zor-
aspect weer alle aandacht, merkt Mat
gen zijn gericht op senioren en mensen met een
gen voor levendigheid.”
Vestjens op. “We hebben hier een unieke kans om de jeugd met duurzaamheid ken-
verstandelijke beperking. Je brengt die diverse
nis te laten maken. We gaan het Cradle to Cradle concept dan ook op allerlei manieren toepassen in de materialen die er worden gebruikt. De kinderen worden als het ware opgevoed in een duurzame omgeving, worden op allerlei aspecten opmerkzaam gemaakt. Zodat ze er in de toekomst heel bewust mee om zullen gaan. Juist bij kinderen en jongeren liggen wat dat betreft de grootste mogelijkheden.” Vestjens maakt duidelijk dat de plannen voor het Ringovenpark er al langer lagen en dat die al waren toegespitst op een duurzame relatie tussen mensen onderling en tussen mens en omgeving. “Recycling en upcycling waren er al onderdeel van, we hebben het alleen wat meer toegespitst op het Cradle to Cradle principe.”
Artists Impressions: Kernarchitecten; Het ‘Definitief ontwerp’ voor de ringoven, en ‘Voorlopig ontwerp’ voor de torentjes
De burgemeester wijst er tot slot op dat ook de energievoorziening bij dit project alle aandacht heeft en dat er zo veel mogelijk naar een 0-energieniveau zal worden toegewerkt. “Als gemeente moeten we daarbij bepaalde afwegingen maken, maar dat geldt ook voor de inwoners, niet alleen hier, maar ook elders. Je ziet dat duurzaamheid al bij veel mensen onderhuids leeft. Het is alleen vaak een afweging maken van de kosten tegenover de vraag of je er beter van wordt. Kijken we daarbij wat verder vooruit, dan weten we dat dat het geval is. Dat is een tendens die zich steeds verder door zal zetten.”
I de nieuwe provincie I
n
113
Echt-Susteren bouwt 1.000 woningen
‘Balans zoeken tussen en Impressies: bedrijventerrein St. Joost
“Een plattelandsgemeente met ambitie, maar zonder de drang naar grootsteedse allure.” Zo omschrijft wethouder Jo Verheesen (o.a. Economische Zaken, Volkshuisvesting en Recreatie en Toerisme) van Echt-Susteren. Die ambitie, zegt hij, houdt in dat de gemeente binnen een bepaalde schaal haar mogelijkheden optimaal wil benutten en gebruik wil maken van haar unieke kenmerken. Zowel op het gebied van wonen en werken als recreëren.
De centrale ligging in Limburg, dichtbij België
verloren willen laten gaan. Daarom zoeken we bij
daarna met de komst van de A2 en onder meer
en Duitsland, op een plek waar de snelwegen
alles wat we doen voortdurend naar een goede
de ontwikkeling van bedrijventerrein de Berk en
A2 en A73 samenkomen, het zijn onder andere
balans tussen grootschaligheid en leefbaarheid.”
nu dus met bedrijventerrein St. Joost. Bedrijven
deze aspecten die bijdragen aan het unieke
114
willen zich hier vestigen vanwege de ligging,
karakter van Echt-Susteren. Daarnaast is er in
Werkgelegenheid
bereikbaarheid en de nog beschikbare grond. Als
de gemeente, in 2003 ontstaan uit een fusie,
Grootschalig is bijvoorbeeld de ontwikkeling
straks de borden over St. Joost langs de snelweg
nog volop ruimte voor allerlei ontwikkelingen.
van bovenregionaal bedrijventerrein St. Joost.
staan, zal de al bestaande belangstelling alleen
“Echt-Susteren heeft een oppervlakte van 11.000
Verheesen: “Qua werkgelegenheid hebben we
nog maar toenemen. Daar ben ik van overtuigd.”
hectare en telt zo’n 32.000 inwoners”, aldus
al lange tijd een regionale en nu zelfs bovenre-
Verheesen. “Die wonen verdeeld over maar liefst
gionale functie. Die status hebben we ook bij de
Dorpsontwikkelingsplannen
24 kernen, dorpen en gehuchten, ieder met een
provincie. Die hebben we vanaf de jaren dertig
De komst van het nieuwe bedrijventerrein betekent
eigen aard. En die eigen aard is iets wat we niet
opgebouwd: eerst met de kleiwarenindustrie,
echter niet dat Echt-Susteren de komende jaren
I de nieuwe provincie I
grootschaligheid leefbaarheid’ drastisch zal veranderen, herhaalt Verheesen.
Wildwaterbaan
Natuurlijk blijft niet alles bij het oude, geeft hij
Op recreatief gebied zoekt Echt-Susteren
aan, Echt-Susteren is tenslotte een dynamische
onder andere samenwerking met de bui-
en vooruitstrevende gemeente. Maar de verande-
tenlandse buren in Maaseik, Selfkant en
ringen die er plaats vinden, gebeuren binnen de
Waldfeucht. Zo zijn er in de loop van vorig
maat die bij de plaats past. “Dat laten we onder
jaar en begin dit jaar fietspaden tussen deze
andere zien met de Dorpsontwikkelingsplannen
vier gemeenten aangelegd en gaat men nu
(Dop’s) voor de verschillende kernen. Net als
attracties met elkaar verbinden en de pro-
de provinciale overheid in haar coalitieakkoord,
motie ervan verbeteren. Verder is er in Echt-
geven wij met deze Dop’s aan dat leefbaarheid alle
Susteren een groot recreatief project in voor-
aandacht heeft. In dat kader heeft het Dop voor
bereiding, zegt Jo Verheesen. “We zijn bezig
Koningsbosch dan ook alle aandacht van de pro-
met de komst van Wild Water World, een
vincie. Het is een prima uitgewerkt plan, afgestemd
kunstmatige wildwaterbaan die de mogelijk-
op de lokale situatie, dat als voorbeeld geldt voor
heid biedt tot bijvoorbeeld kanoën, raften en
andere Dop’s, zoals in St. Joost en Nieuwstadt.”
duiken. Deze attractie, die een investering van zo’n 20 miljoen euro vergt en ongeveer
Duizend woningen
60 banen zal opleveren, betekent een enorme
De kleinschaligheid die in veel kernen wordt nage-
impuls voor de regio. De verwachting is dat
streefd, staat de ambities van Echt-Susteren,
we hiermee jaarlijks circa 200.000 bezoekers
zoals die er onder meer op woningbouwgebied
zullen trekken. We hebben de provincie hier-
zijn, niet in de weg, merkt Verheesen vervolgens
over geïnformeerd omdat zij recreatie even-
op. “We willen de komende tien jaar zo’n duizend
eens als een van de speerpunten van haar
woningen realiseren. Dat is voor een plattelands-
beleid heeft benoemd. Zo zal ze, via het LIOF,
gemeente een fors aantal. Met die uitbreiding
de realisatie van een aantal aantrekkelijke
willen we inspelen op de autonome behoefte,
recreatieprojecten ondersteunen.” Volgens
maar eveneens op de vraag die zal ontstaan als
Verheesen mag de wildwaterbaan zonder
binnenkort het bovenregionale bedrijventerrein
meer als zodanig worden omschreven. “Zo
ingevuld gaat worden. Ook bij de woningbouw is
timmeren we op allerlei manieren aan de weg
echter de omgeving uitgangspunt. De ene keer
en blijft Echt-Susteren in ontwikkeling. Maar
gaat het dan om vier of vijf woningen, op een
altijd op een manier die bij ons past. We benut-
andere locatie om enkele tientallen.”
ten onze kansen binnen de juiste schaal.”
I de nieuwe provincie I
n
115
BwjbujpoWbmmfz!Cvtjofttqbsl
Ef!qfsgfduf!tusbufhjtdif!mpdbujf In het zuiden van Nederland spreidt Aviation Valley zijn vleugels. Binnen een totaalpakket aan geavanceerde diensten, biedt het gelijknamige businesspark luchtvaart gerelateerde ĂŠn andere bedrijven tal van strategische voordelen. Daarbij ligt de nadruk op logistiek en distributie. Het businesspark ligt direct aan de logistieke hoofdaders van de Euregio MaasRijn, Maastricht Aachen Airport en het knooppunt A2-A76. Grote delen van het gebied hebben een groenbestemming, waarin de kenmerken van het Limburgse landschap terugkeren. Deze hoogwaardige uitstraling sluit nauw aan bij de vraag van de hedendaagse ondernemer naar ruimte, veiligheid en beheersbare kosten. Ook de flexibel in te delen kavels spelen hier uitstekend op in. Dit jaar wordt gestart met de bouw van diverse, moderne kantoren. Bent u op zoek naar een dynamische vestigingslocatie met een landelijke uitstraling en een typisch Limburgse identiteit? Bel dan 043-358 9999 of neem contact op via info@aviationvalley.nl. Kijk voor meer informatie op www.aviationvalley.nl.
projectgrens
businesspark MAA masterplan augustus 2007
Inbo zet zich in voor de toekomst, de betekenis en de identiteit van ruimte en gebouwen
Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten
www.inbo.com
Jan Tindemans, bestuursvoorzitter MAA:
‘We zijn vol optimisme over de toekomst’ Maastricht Aachen Airport (MAA) blaakt van zelfvertrouwen. Was de Limburgse luchthaven in 1999 - na het politieke besluit de Oostwest-baan niet aan te leggen - op sterven na dood, vier jaar na de privatisering in 2004 draait de NV Holding Businesspark Luchthaven Maastricht (HBLM) op volle toeren. Het breakeven point is bereikt en de komende jaren gaat HBLM fors doorgroeien. Risicospreiding is het toverwoord. De zeven magere jaren lijken voorbij, als je bestuursvoorzitter Jan Tindemans van MAA mag geloven. “Het is altijd mijn bedoeling geweest om de luchthaven en het afhandelingbedrijf MHS- dit staat voor Maastricht Handling Services - te combineren met een vastgoedtak. Een luchthaven is per definitie een bedrijf met pieken en dalen. Je krijgt al gauw golfbewegingen in de cashflow. Vastgoed en de daaraan verbonden concessies van parkeren en winkels, vormen een stabiele inkomensstroom. Bovendien zijn de marges in de luchtvaart klein en is er veel concurrentie.”
Vijf bedrijven Tindemans doelt op het drietal bedrijven dat aan MAA en MHS is gekoppeld: Businesspark MAA, dat de komende tien jaar 90 hectare bruto bedrijventerrein gaat ontwikkelen, een Vastgoed BV en een Hotel BV. Deze drie bedrijven vormen, samen met MAA en MHS, de NV Holding Businesspark Luchthaven Maastricht (HBLM). In de Vastgoed BV worden op termijn de gebouwen van het Businesspark ondergebracht. Verder is het hotel bij MAA opgekocht. Op een nieuwe plek wordt binnen vijf jaar een nieuw hotel gebouwd, waarna het oude wordt gesloopt. Momenteel leveren MAA en MHS samen 90 procent van de inkomsten op,
118
I de nieuwe provincie I
kost het Businesspark alleen maar geld, en komt 10 procent van de inkomsten uit de Vastgoed BV en de Hotel BV. Tindemans: “Over vijf tot tien jaar moet die verhouding fifty-fifty zijn.”
Werkgelegenheid Hij onderstreept het belang van de luchthaven voor de regionale economie. “Een luchthaven is belangrijk als verbindingsmiddel voor vakantiegangers en bedrijfsleven. Jaarlijks verwerkt MAA ongeveer 350.000 passagiers. Daarvan komen er 40.000 uit het bedrijfsleven. Daarnaast landen op MAA jaarlijks circa 1000 businessjets. Dat aantal is groeiende. Ook brengt Ryanair jaarlijks
Risicospreiding
veld zijn eigen plaats veroveren. Concurrentie is
ongeveer 50.000 Spanjaarden naar Limburg. Dat
Natuurlijk zijn er ook tegenslagen. Door de vlieg-
voor ons een stimulans.”
levert de toerismebranche in de Euregio Maas-
taks is de Italiaanse prijsvechter Volare al vertrok-
Rijn 25 miljoen euro op, zo heeft het Nationaal
ken en gaat het Turks-Nederlandse Corendon
Groei
Bureau voor Toerisme berekend.”
dat ook doen. Er is onzekerheid over sommige
Tindemans is dan ook vol optimisme over de
Maar de belangrijkste activiteit van MAA is vracht-
chartervluchten van Transavia en Ryanair heeft
toekomst. “We zijn er in pakweg zeven jaar in
vervoer. Die functie wordt volgens Tindemans
aangekondigd voorlopig niet te willen uitbreiden
geslaagd het bedrijf te kantelen tot de financieel
nog onvoldoende erkend. Jaarlijks wordt op
op MAA. Tindemans: “Dat is een forse tegenslag.
gezonde holding die het nu is. Mede dankzij
MAA 85.000 ton vracht afgehandeld. “Dat brengt
Risicospreiding is de oplossing. Met de groeien-
de goede samenwerking met de overheden en
veel activiteiten met zich mee en dat is goed
de vrachtafhandeling compenseren we het verlies
investeringsbank LIOF. Het breakeven point is
voor de werkgelegenheid. Op de luchthaven zelf
grotendeels. Anders was de vliegtaks onze dood-
bereikt.”
werken 150 personen, maar 1300 werken er indi-
steek geweest. Met de vastgoedtak spreiden we
De komende jaren moet de groei een ver-
rect bij douane en transportbedrijven. Opgeteld
op termijn het risico nog eens extra.”
volg krijgen. “Over vijf jaar willen we anderhalf
bij de spin-off in de directe omgeving, levert de
Ook is de concurrentie groot. In een straal van
keer meer vracht afhandelen. Daarvoor gaan
luchthaven ongeveer 2800 arbeidsplaatsen op.
1,5 uur rijden rond Maastricht ligt een handvol
we komend jaar een nieuwe vrachtloods van
Als het Businesspark - het laatste grote bedrij-
luchthavens. Tindemans: “Daarom specialiseren
20.000 m2 bouwen. Met de passagiersstroom
venterrein in Zuid-Limburg- is ontwikkeld, dan
we ons in bederfelijke waren uit Afrika – bijvoor-
willen we doorgroeien naar 800.000. En over
zorgt dat op termijn voor nog eens 2000 tot 2500
beeld bloemen, vis en groenten - en hoogwaar-
vijf jaar is ook de helft van het Businesspark
extra arbeidsplaatsen.”
dige goederen als elektronica. Zo kan ieder vlieg-
gevuld en staat er een nieuw hotel.”
I de nieuwe provincie I
n
119
Kwaliteiten Limburgse hofboerderij herleven op bedrijventerrein MAA Voor Maastricht Aachen Airport is het belang van het vrachtvervoer per vliegtuig voor de luchthaven groter dan het passagiersvervoer. Geen extra start- en landingsbaan, maar wel een bedrijventerrein naast de luchthaven, zo luidt het credo. Het ontwerp is afkomstig van Inbo Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten
en
Juurlink
+
Geluk
Stedenbouw en Landschap.
Beide Rotterdamse bureaus wonnen in 2002 de prijsvraag die door de directie van de luchthaven was uitgeschreven in verband met de aanleg van dat bedrijventerrein. “Onze insteek was niet alles op een hoop te vegen en daar een groene rand omheen te leggen, maar de bedrijfspanden in clusters aan te leggen, met daar tussen veel ruimte voor groen en water”, verklaart Cor Geluk van Juurlink + Geluk. Het model van die clusters werd geënt op de Limburgse hofboerderij, legt Jacques Prins van Inbo Architecten uit. “Dat is een gesloten gebouw met een binnenplaats waar activiteiten plaatsvinden. Zoiets hadden we ook voor de clusters in gedachte.”
busin
masterp
120
I de nieuwe provincie I
Draagkracht
aspecten waar we rekening mee hebben gehou-
tisch gebied als wat veiligheid betreft. De poort
Met welke bedoeling, leggen beide heren later
den. Daarnaast hebben we ook de kwaliteiten
kan bijvoorbeeld ’s avonds worden afgesloten.”
uit. Eerst vertellen ze over de gedegen voorbe-
van het landschap, een plateau, nadrukkelijk
Moeilijk onderdeel, zegt Prins, is het indelen
reiding nadat hun ontwerp als winnende uit de
in het ontwerp verwerkt. We hebben dan ook
van de clusters omdat dit afhankelijk is van de
bus was gekomen. Zo werden 2003 en 2004
alle kenmerken van het heden en het verleden
bedrijven die er zich zullen vestigen. Uiteraard
benut om het plan draagkracht te geven bij de
van de locatie in onze ideeën meegenomen:
zal de nadruk op cargo liggen, maar ook voor
verschillende belangengroepen en betrokken
oude negentiende-eeuwse routes, historische
andersoortige bedrijven is er ruimte. De eerste
partijen. Dat leverde een doorontwikkeld plan
verbindingen, ecologische aspecten, en noem
van die bedrijven zullen nog dit jaar beginnen
op, dat op bepaalde punten was aangepast. “In
maar op. Zo hebben we bijvoorbeeld rekening
met bouwen; het bouwrijp maken van de grond
het oorspronkelijke plan zouden alle activitei-
gehouden met dassenburchten en het feit dat
is nagenoeg afgerond.
de oostzijde”, zegt Jacques
Diversiteit binnen eenheid
Prins. “Uiteindelijk is beslo-
Zoals
ten om de terminal en dus
gebied veel brede groen-
de
stroken
ten verplaatst worden naar
passagiersactiviteiten
gezegd en
kent
het
daarnaast
aan de westzijde te hand-
diverse waterpartijen. Cor
haven en aan de oostzijde
Geluk maakt duidelijk dat
van het vliegveld vracht en
de waterhuishouding een
onderhoud te concentreren.
belangrijk onderdeel is van
Met deze aanpassing en
het landschap. “In plaats
andere verfijningen wordt
van het water weg te pom-
ingespeeld op ontwikke-
pen, vangen we het zo veel mogelijk op. Op die manier
lingen in de passagiersluchtvaart; de basiselementen van het ontwerp
dassen tevens bijburchten bouwen. Daarom
voorkom je uitdroging.” Wat de bebouwing
zijn daarbij overeind gebleven.” De gedegen
hebben we gekozen voor brede groene zones
betreft, zegt Jacques Prins, is de opzet van het
voorbereiding had tot gevolg dat het bestem-
van tussen de tachtig en honderdtwintig meter
beeldkwaliteitsplan om diversiteit binnen een-
mingsplan in 2007 zonder al te veel bezwaren
zodat er veel openbare ruimte met een hoge
heid te creëren.
onherroepelijk werd.
natuurwaarde ontstaat. Dat leidde tot clustering
“De uitstraling van de panden stemmen we, net
van de bedrijfspanden.”
zoals de indeling van het terrein, af op regionale
Centrum van activiteit
kenmerken. De combinatie wit met zwart zie je
De eisen die Inbo en Juurlink + Geluk hadden
Hofboerderij
vaak bij hofboerderijen, net zoals de zwarte plint.
meegekregen en die dan ook in hun ontwerp
Het bouwen van een cluster van gebouwen
Dat komt dus ook terug in de bedrijfsgebouwen.
terug te zien zijn, hebben betrekking op het
zorgt voor een besloten gebied. De fraaiere
Een ander punt is dat er niet al te veel hoog-
idee van de airport village: de integratie van
kantoorgedeeltes van de gebouwen komen
teverschil tussen de gebouwen moet zijn. We
luchthavengebonden bedrijven met bedrijven
aan de buitenzijde, oftewel de zichtzijde aan de
willen de bedrijven ruimte bieden om een eigen
die niet of in mindere mate aan MAA gebonden
ringweg om het cluster. Activiteiten als laden
identiteit te profileren, maar daarbij de een-
zijn. “Een luchthaven is tegenwoordig niet meer
en lossen vinden plaats in het binnengebied.
heid in het totaalbeeld niet verloren laten gaan.
alleen het aankomen en vertrekken van pas-
Jacques Prins: “Net zoals de hofboerderij krijgt
Met die eenheid willen we het bedrijventerrein
sagiers”, geeft Cor Geluk aan. “Het is een cen-
zo’n cluster een toegangspoort naar dat bin-
conformeren aan de kwaliteit waar Maastricht
trum van diverse activiteiten. Dat is één van de
nengebied. Dat biedt zowel voordelen op esthe-
Aachen Airport voor staat.”
I de nieuwe provincie I
n
121
‘ Met restauratieprojecten voegen we iets aan een locatie toe’ Fraaie monumenten zijn volgens gedeputeerde Noël Lebens een van de trekkers om mensen aan Limburg te binden. Niet voor niets stelt de provincie extra geld ter beschikking voor de restauratie van monumentale gebouwen. Een bedrijf dat daarin een prominente rol speelt is LAUDY Bouw & Ontwikkeling uit Sittard. Dat LAUDY monumentale gebouwen een warm hart toedraagt, blijkt al uit de eigen huisvesting, kasteelboerderij De Bergerhof. Restauratie is dan ook één van de specialiteiten van het bedrijf, naast het op integrale wijze ontwikkelen en realiseren van woningbouw- en utiliteitsbouwprojecten. In heel Limburg worden gebouwen met een lange geschiedenis en bijzondere architectuur door de vakmensen van LAUDY in ere hersteld. Directeur Jack Corten geeft enkele voorbeelden.
“Behalve het restaureren in opdracht zoeken
we zes unieke boerderijwoningen, elk met een
de gemeente Maastricht de restauratie van
we ook zelf steeds vaker naar monumentale
eigen karakter en bijzonder ruim van opzet. Het
de Dominicanenkerk in het centrum van de
panden die we aankopen en restaureren, om ze
is een concept waar we behoorlijk aan hebben
stad uitgevoerd. Met oog voor de historische
vervolgens een nieuwe bestemming te geven.
gesleuteld voordat we er tevreden over waren.
aspecten is het gebouw afgestemd op de
We kijken daarbij nadrukkelijk naar de locatie
We maken er een bijzondere woonomgeving van,
nieuwe functie: onderkomen voor een Selexyz
en haar verwevenheid met de omgeving en
midden in de fraaie, idyllische Limburgse natuur,
boekhandel. Inmiddels wordt deze gezien als
stemmen daar het concept op af. Een goed
maar met steden als Maastricht, Aken en Luik in
een van de mooiste boekwinkels van de
voorbeeld daarvan is het landgoed Kasteel
de nabijheid.”
wereld. Verder zijn we halverwege vorig jaar aan de Boschstraat gestart met het restaure-
Genhoes, een in de 15e eeuw gebouwd kasteel,
122
gelegen in het Geuldal tussen Valkenburg en
Inventiviteit en expertise
ren van de voormalige Timmerfabriek van de
Schin op Geul. In de kasteelboerderij realiseren
“In Maastricht hebben we in opdracht van
Sphinx.
I de nieuwe provincie I
Sittard - Kloosterkwartier
Maastricht - Dominicanenkerk
Dit project wordt in opdracht van de ontwik-
Kloosterkwartier in het historische centrum
Spraakmakend
kelingsmaatschappij Belvédère gerealiseerd
van Sittard, dat bestaat uit het voormalige
“De ontsluiting van het hele gebied was hier een
en maakt deel uit van het ontwikkelingsplan
Dominicanen- en Ursulinenklooster. Hiermee
van de grootste problemen. Met de realisatie van
Belvédère, een Maastrichtse wijk die de komen-
laten we zien dat restauratie en herbestem-
de ondergrondse ODA-parking in de aanpalende
de twintig jaar drastisch wordt herontwikkeld. In
ming zonder meer hand in hand kunnen gaan.
schootsvelden, die we al eerder in opdracht van
dit gebouw, dat deel uitmaakt van het industri-
Bij bepaalde gebouwdelen hoeven we niet tot
de gemeente Sittard-Geleen hebben aangelegd
ële erfgoed van de stad, werden vroeger onder
in detail de originele vormgeving te volgen,
wordt dit probleem opgelost.
andere de mallen getimmerd voor de productie
maar hebben de mogelijkheid de gebouwen,
van het grotere aardewerk. Tijdens de eer-
uiteraard met respect voor de oorspronkelijke
Naast deze parkeergarage zijn we onlangs
ste maanden van de restauratiewerkzaamheden
architectuur, aan te passen aan hun nieuwe
gestart met de bouw van de Ursulinenparking
hebben we onder andere enkele muurschilderin-
bestemming. Zo mogen we een wat nieuwer,
van waaruit een rechtstreekse verbinding komt
gen ontdekt die zo waardevol zijn dat ze in het
niet belangrijk deel slopen en hebben we op
naar het Kloosterkwartier. De nieuwe parkeer-
restauratieproject worden meegenomen. Zoals
enkele plekken de mogelijkheid aan de buiten-
garage wordt afgescheiden en is bestemd
altijd bij dit soort onverwachte werkzaamheden
zijde nieuwe elementen, zoals balkons, toe te
voor bewoners, gasten en gebruikers van het
ligt er geen draaiboek; met onze inventiviteit en
voegen. In de nieuwe opzet komen hier name-
Kloosterkwartier. Met het Kloosterkwartier zijn
expertise dragen we bij aan het bieden van de
lijk onder andere vijftien luxe appartementen.
we bezig met een van onze meest spraak-
meest geschikte oplossingen.”
Verder is er een hotel voorzien, met allerlei
makende projecten. Maar groot of klein, met
bijbehorende faciliteiten als een fitnesscenter,
elk restauratieproject zorgen we voor het
horeca en zowel longstay als shortstay appar-
behoud van een stuk cultureel erfgoed en
tementen. Ook zullen zich hier winkels en kan-
voegen we tevens een bijzonder aspect toe
toren vestigen.”
aan de omgeving waarin het staat.”
Restauratie en herbestemming “Een de
bijzonder
ontwikkeling
spraakmakend en
restauratie
project van
is het
n
Valkenburg - Kasteel Genhoes
I de nieuwe provincie I
123
Innovatieve bouwer met rijke traditie Als bouwer hebben we een rijke geschiedenis geschreven en in Limburg komt u LAUDY Bouw & Ontwikkeling dan ook overal tegen. In anderhalve eeuw zijn we uitgegroeid tot een full-service bouwonderneming die met 160 medewerkers in alle marktsegmenten opereert. De LAUDY organisatie beschikt over een brede kennis en ervaring en heeft beproefde concepten voor uw huisvestingsvraagstukken. Zo zijn we actief in de utiliteits- en industriebouw, woningbouw en restauratie. Met een heldere kijk op ontwikkelingen, een procesmatige werkwijze, een concurrerend prijsniveau en een grote regionale betrokkenheid is LAUDY de ideale partner om mee te bouwen.
LAUDY Bouw & Ontwikkeling b.v. Irenelaan 8 • 6133 BG Sittard • Nederland Postbus 89 • 6130 AB Sittard • Nederland T +31 (0) 46 451 69 33 • F +31 (0) 46 452 06 31 I www.laudybouw.nl • E laudy@laudybouw.nl
De Elizen Vastgoed Groep: Het mag langzamerhand bekend verondersteld worden: de Elizen Vastgoed Groep uit Twello is in hoge mate gespecialiseerd in het beleggen in solitaire winkelpanden, winkelcentra en winkelportefeuilles. Daarnaast richt men zich op binnenstedelijke herontwikkeling in alle vormen waaronder het renoveren, ontwikkelen en herbestemmen van monumentale gebouwen. Het accent ligt steeds op A1-locaties door geheel Nederland, maar tegenwoordig is het werkgebied uitgebreid tot Duitsland. Ook bijzondere objecten worden niet uit de weg gegaan. Een fraai voorbeeld daarvan is Mosae Gusto, een ondergrondse Fine Food Market in het centrum van Maastricht, gedeeltelijk gesitueerd in historische kelders.
Hoofdkantoor Elizen Vastgoed Groep Twello, voormalig gemeentehuis Historische kelders
126
I de nieuwe provincie I
‘ 24 uur per dag winkels en monumenten’ Zoals bekend is de Elizen Vastgoed Groep
nicatielijnen”, aldus Maré Elizen, het boegbeeld
een maximale inspanning geleverd worden om
uit Twello gespecialiseerd in het beleggen van
van de Groep. “En wat het belangrijkste is, wij
op niveau te blijven en het is hard werken, maar
solitaire winkelpanden, winkelcentra, onroerend
hebben een professioneel team en werken op
het resultaat kan zeer bevredigend zijn. Door
goed portefeuilles, binnenstedelijke herontwik-
basis van gelijkwaardigheid. Tussen half zes
de platte organisatie en door een zorgvuldig en
kelingen en andere vormen van commercieel
en half negen ’s morgens is het hier het drukst.
ook wel zuinig beleid blijft de Elizen Vastgoed
onroerend goed zoals het ontwikkelen en herbe-
Als iemand tegen half 9 binnenkomt zeggen wij
Groep concurrerend en is zij in staat de hoogste
stemmen van monumentale, historische gebou-
‘goedemiddag’! Bij de meeste makelaarskanto-
aankoopprijzen in Nederland te blijven betalen.
wen en andere bijzondere objecten. Mosae
ren hoef je niet voor 10 uur te bellen, dat beeld
“Maar hoe lang nog”, vraagt Maré Elizen zich af.
Gusto in het centrum van Maastricht is daar
past niet bij ons.”
“Ik ben ervan overtuigd dat de prijzen van win-
een voorbeeld van. “Wij hebben het over win-
kelpanden hun maximum hebben bereikt. Een
kel onroerend goed op A1-locaties door heel
Beleggen is Bij-leggen
hoger prijsniveau verwacht ik niet, alles wijst op
Nederland en praten over enorme bedragen,
De Elizen Vastgoed Groep vergelijkt haar activi-
afvlakking en hier en daar is al een neerwaartse
maar wij blijven low-profile en zuinig. Wij hebben
teiten in het onroerend goed met het bedrijven
trend waar te nemen. Bij aanvangsrendementen
een platte organisatie met super korte commu-
van
van tussen de 5% en 6% heb je gewoon een
topsport. Oefening baart kunst, er moet
negatieve cashflow. Ons professioneel advies aan de eigenaar van een winkelpand is dat thans het moment gekomen is tot verkoop over te gaan. De prijzen zijn in het afgelopen jaar tot zulke astronomische hoogte gestegen dat het niet meer gaat om reële beleggingen maar om “bij-leggingen” (ja, u leest het goed, er moet bij de aankoop van winkelpanden op A1-locatie eerst geld bij!).”
Binnenstedelijke herontwikkeling Maré Elizen: “Wij zoeken het daarom steeds meer in binnenstedelijke herontwikkeling. Zoals in Rotterdam, waar wij aan de Binnenweg een kantoorgebouw op een prominente zichtlocatie een complete facelift geven. Straks zullen zich hier een vijftal nationale en internationale winkelketens vestigen.”
I de nieuwe provincie I
y
127
In Apeldoorn presenteert de Elizen Vastgoed
een fraaie bijdrage levert aan de ontwikkeling
sfeer opsnuiven, want winkelen is meer dan
Groep zich al langer. Zo’n 5 jaar geleden werd
van de binnenstad, is te zien aan de trans-
boodschappen doen in verschillende winkels.
het prominente winkelcentrum “Oranjerie” in het
formatie van de voormalige bioscoop aan de
Zo ontstaat ‘funshopping’ en wordt het cen-
centrum van Apeldoorn verworven. Intussen zijn
Smedenstraat te Deventer – met behoud van
trum van de stad als het ware een vermaakcen-
er enkele ingrijpende verbouwingen geweest
de monumentale voorgevel – tot een winkel
trum met een attractieve meerwaarde waardoor
waardoor het centrum aan aantrekkelijkheid
waar de modeketen Sting zich straks zal ves-
het een de consument verzorgend ‘winkelpa-
gewonnen heeft. De Elizen Vastgoed Groep is
tigen.
radijs’ wordt. De omgeving moet sprankelend,
erin geslaagd door het aantrekken van diverse
inspirerend en verrassend zijn. Het moet om
aansprekende huurders, waaronder ZARA met
De trekkracht van de binnenstad
een beleving gaan en dat is meer dan bood-
een winkeloppervlak van 1700 m², een nieuwe
De Elizen Vastgoed Groep is een club met
schappen doen.
dimensie aan de Oranjerie te geven. De pas-
eigen proactieve ‘hands-on’ mentaliteit en een
Consumenten zijn op zoek naar een vrijetijds-
santenstroom – en daarmee de omzet van de
heel hecht team. Maré Elizen: “Binnensteden
kick. Daarom moet er gecommuniceerd wor-
winkeliers – is merkbaar gestegen. Daarnaast
moeten een bundeling zijn van diverse con-
den met aangename en boeiende bezigheden,
staat Apeldoorn aan de vooravond van een
sument verzorgende activiteiten waar mensen
zodat winkelen gewoon een uitje wordt. Als het
interessante binnenstedelijke herontwikkeling
elkaar ontmoeten zodat er een aangename
maar sfeer en gezelligheid is, dan stimuleert dat
in het V&D-gebied waarbij de Elizen Vastgoed
verblijfswaarde ontstaat waarbij het centrum
de consument om te besteden. Consumenten
Groep een toonaangevende rol speelt. Dat
een recreatieve en attractieve ontmoetingsplek
zijn ontspanningszoekers en zijn bereid voor
Elizen Vastgoed ook in andere binnensteden
wordt. Consumenten moeten een bepaalde
ontspanning te betalen.”
Centraal plein
128
I de nieuwe provincie I
Historisch en onderscheidend vastgoed
en ontmoetingspunt voor het winkelend publiek
ten. Het is mede de taak van de Elizen Vastgoed
geworden en de moeite van een bezoek waard.
Groep om een bijdrage te leveren aan dat verras-
De laatste jaren heeft de Elizen Vastgoed Groep
Momenteel is de Elizen Vastgoed Groep druk
singselement voor de consument. Met enthou-
een voorkeur ontwikkeld voor gebouwen met
bezig om het neo-klassieke voormalige hoofd-
siasme hebben wij daarom bijgedragen aan de
een historisch karakter en met een identiteits-
postkantoor in Arnhem een eigentijdse invulling
ontwikkeling en het ontstaan van een gloed-
bepalende uitstraling. Waar mogelijk worden
en herbestemming te geven. Straks treft men er
nieuw concept in de vorm van de ondergrondse
dergelijke gebouwen, wanneer zij in het centrum
een hoogwaardige boekenzaak aan in combina-
versmarkt ‘Fine Food Market Mosae Gusto’ in
liggen, herontwikkeld en dikwijls mogen er hore-
tie met mogelijkheden tot eten en drinken.
het centrum van Maastricht. De consument treft
ca-activiteiten plaatsvinden. Daardoor is er in het
hier 3500 m² culinair proeven, koken en koopmo-
‘winkelend uitgaan’ het noodzakelijke horeca-
De consument centraal
gelijkheden aan in de overweldigende eeuwen-
accent aan te brengen en te accentueren. Een
Het gaat steeds meer om belevingswaarde van
oude gewelven onder het nieuwe winkelgebied
fraai voorbeeld van een dergelijke ontwikkeling
de consument en om het oproepen van emotie.
Mosae Forum, dat door 3W uit Maastricht – de
is te vinden in de voormalig schuilkerk ‘Maria
Consumenten willen steeds meer verleid en
grootste projectontwikkelaar in zuid Nederland –
Minor’ aan het Achter Clarenburg te Utrecht
vermaakt worden, merkt Maré Elizen op. “Wij
is ontwikkeld.
dat, met applaus van de gemeente Utrecht, is
hebben het met z’n allen steeds beter en dus
Een compleet nieuw concept in de Benelux.
omgetoverd tot een sfeervol Belgisch eetcafé
verwennen wij ons zelf en elkaar ook steeds
Waarvan nu al gezegd kan worden dat het
waarin de stijlkenmerken en het monumentale
meer. Consumenten zijn eigenlijk permanent rijp
tenminste
karakter behouden zijn gebleven. Het is een rust-
voor nieuwe ontwikkelingen en nieuwe concep-
consument prikkelt.
de
nieuwsgierigheid
van
de n
Historische kelders
I de nieuwe provincie I
129
De groeiambities van Nederweert
Excellent wonen met de kracht van kleinschaligheid We schrijven 2020. Net als haar schoonmoeder
ruim
twintig
jaar
geleden,
brengt koningin Maxima een bezoek aan Nederweert. Ze wordt toegesproken door de burgemeester van Nederweert. Een gemeente die in de afgelopen jaren een aantal belangrijke veranderingen heeft ondergaan en daardoor niet meer exclusief het agrarische karakter heeft van 1999 toen koningin Beatrix haar aandeed. Door die veranderingen, vastgelegd in de Strategische Visie 2020, zal Nederweert transformeren naar een uitstekend bereikbare plattelandsgemeente met een hoge kwaliteit van wonen. Het is een ambitie die prima aansluit bij het coalitieakkoord van de provincie waarin onder meer het investeren in dorpen, steden en mensen belangrijke aandachtspunten zijn. Het bezoek van koningin Maxima en de genoemde toespraak zijn uiteraard hypothetisch, glimlacht burgemeester Henk Evers van Nederweert. “De toespraak is een stijlvorm waardoor we konden samenvatten wat we met de Strategische Visie 2020 willen bereiken.” Die Strategische Visie 2020 gaat uit van drie sporen, levensvatbare bedrijvigheid, zorgzame leefbaarheid en de fysieke leefomgeving, legt Evers vervolgens uit. “Het zijn thema’s waar we al eerder mee bezig waren en die op een natuurlijke wijze de basis zijn gaan vormen voor de Strategische Visie.” Zich als excellente woongemeente profileren, dat
130
I de nieuwe provincie I
is waar het de komende jaren om zal draaien in
burgemeester, een excellente woonom-
Nederweert. Die ambitie zal, zo is de verwach-
geving is onlosmakelijk verbonden met
ting, resulteren in een groei van ongeveer 2.000
een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor
inwoners, van 16.500 tot 18.500. “Regionaal
bedrijven. “Voor een deel bieden we dat
economisch onderzoeksbureau Etil noemt dat
binnen de eigen gemeentegrenzen, voor
een realistische opgave”, aldus Evers. “Tot 2020
een deel erbuiten. Uiteraard zetten we
willen we het een en ander veranderen, maar
in op bedrijven die aansluiten bij onze
dat gebeurt wel binnen de schaal van onze
metamorfose tot plattelandsgemeente,
gemeente. Kleinschaligheid is en blijft daarbij de
maar daarnaast willen we ruimte geven
een kanaalboulevard in Nederweert. Waarvoor
grootste kracht.”
aan hoogwaardige bedrijven in de maak-
het dan wel noodzakelijk is dat de N266 op de A2
industrie, ICT en milieutechnologie.” Ook
wordt aangesloten. Een ingreep die een impuls
Evenwichtig woningaanbod
het groen en de recreatiemogelijkheden
zal betekenen voor de bereikbaarheid van de
Om die groei te kunnen realiseren en tot een
zijn items die regionaal moeten worden
regio en de leefbaarheid in Nederweert.”
evenwichtig woningaanbod te komen, zullen er
aangepakt vindt Evers. Hij noemt water
tot 2017 circa 800 woningen worden gebouwd.
als de verbindende factor. “Door Limburg
Al dit soort zaken, en meer, zijn dus vastgelegd
Woningen in verschillende segmenten: van star-
lopen vier kanalen – waarvan drie door
in de Strategische Visie 2020. Een document dat
terswoningen tot woningen voor senioren in een
Nederweert. Daarnaast is ‘water’ de
als ondertitel ‘Toekomstbeeld van de gemeente
wozoco. Voor de kleinere kernen, zoals Ospel,
levensvoorwaarde voor de Peel, de
Nederweert’ draagt en waarin de gemeente dui-
worden
(DOP’s)
Banen en het Sarsven. De mogelijkhe-
delijk maakt wat haar ambities en opgaven zijn.
gemaakt. Maar niet alleen het woningaanbod
den die de aanwezigheid van al dat water
Ambities en opgaven die rond 2020 moeten zijn
maakt de gemeente Nederweert tot een prettige
en het groen bieden, daar moeten we
afgerond zodat koningin Maxima wellicht daad-
woonomgeving, ook tal van andere aspecten dra-
veel meer gebruik van maken. Met fiets-
werkelijk de aantrekkelijkheid van plattelands-
gen daar aan bij, zegt Evers. Hij noemt het groen
en wandelroutes, maar bijvoorbeeld ook
gemeente Nederweert kan aanschouwen.
dorpsontwikkelingsplannen
n
en de ruimte, de goede bereikbaarheid en centrale ligging tussen steden als Eindhoven, Venlo,
Domus Bona Ventura
Roermond, Maastricht, Aken en Antwerpen en de grondprijs die een stuk lager is dan elders in de regio. Verder is er het winkelaanbod in de eigen gemeente. Ook dat krijgt de komende jaren de nodige aandacht, aldus Evers. “We zijn bezig met de ontwikkeling van een centrumplan. Dat doen we samen met Johan Matser in een PPSconstructie. We willen het winkelcentrum over de gehele linie aantrekkelijker maken, onder andere door het winkelaanbod wat meer te concentreren. Het gratis parkeren blijft daarbij gehandhaafd.”
Verbindende factor Behalve
naar
de
eigen
kwaliteiten,
kijkt
Nederweert ook nadrukkelijk naar de omliggende regio. Onder andere wat de huisvesting van bedrijvigheid betreft. Want, zo weet de
I de nieuwe provincie I
131
INDUSTRIE- EN UTILITEITSBOUW
UW BOUWPROJECT, ONZE ZORG
Industrieterrein Hamont Ondernemersstraat 4 B-3930 HAMONT-ACHEL Tel. : +32-11/44 02 80 Fax : +32-11/62 24 10 admin@alfabouw.be www.alfabouw.be
Een wereld te winnen
Als specialist op het gebied van zand- en grindwinning en innovator op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling levert Niba essentiĂŤle grondstoffen aan de bouwsector en draagt zij op een maatschappelijk verantwoorde wijze bij aan de inrichting en vormgeving van het landschap.
17105
Bent u ook geĂŻnteresseerd in onze visie? kijk op www.nvniba.nl
Leefbaarheid in De Limburgse samenleving veran-
Carl Smeets van Nouville Ontwikkelaars onder-
dert, stelt gedeputeerde Lebens
schrijft het provinciaal programma ‘Investeren in
op de website van de provincie
steden en dorpen’ dat nadrukkelijk om brede en
Limburg. “Het aantal ouderen
intensieve samenwerking vraagt, zodat projecten
neemt toe, het aantal inwoners
stevig draagvlak hebben en investeringen opti-
neemt af. Ook andere ontwikke-
maal resultaat opleveren. In dit kader ontwikkelt
lingen - individualisering, meer
Nouville Ontwikkelaars projecten die verder gaan
aandacht voor het milieu, inter-
dan alleen woningbouw en vaak bestaan uit bij-
nationalisering, economische ver-
voorbeeld gemeenschapsvoorzieningen in com-
anderingen - hebben invloed op
binatie met woningen of commerciële functies. In
het woon-, werk- en leefklimaat in
de praktijk zelden een gemakkelijke opgave met
de Limburgse steden en dorpen.
name voor de kleinere gemeenten. Door de ont-
Daarom is het van belang te inves-
wikkeling van een integrale visie op de verschil-
teren in de kwaliteit van de leefom-
lende deelprogramma’s en het slim combineren
geving. Om bewoners een leefbare
van de verschillende deelexploitaties kan een
toekomst te garanderen.”
optimaal plan ontstaan met voor alle betrokken partijen een plus.
Multifunctionele projecten De mogelijkheden voor gemeenten met kleine kernen om te bouwen voor de eigen behoefte zijn weer vergroot, door zowel het Rijk als de Provincie. Daarbij moeten gemeenten niet direct naar de randen van hun kern kijken. Vaak liggen er ontwikkelmogelijkheden binnen de kern. Niet door te verdichten, maar door vervanging of het scheppen van ruimte door verplaatsing van bijvoorbeeld een verouderd schoolgebouw of een sportzaal. Op de vrijgekomen locaties kunnen dan multifunctionele projecten worden gerealiseerd met een combinatie van woningbouw en (zorg)voorzieningen. Veel gemeenten lopen tegen het probleem aan dat gemeenschapsvoorzieningen, zoals dorpshuizen, sportcomplexen en verenigingsgebouwen niet meer voldoen aan de eisen van deze
134
I de nieuwe provincie I
Limburgse dorpen en kernen tijd. Het ontbreken van de nodige financiële armslag is vaak de reden dat gemeentebesturen de vernieuwing van deze, voor de leefbaarheid van kleine kernen zo essentiële voorzieningen, voor zich uit schuiven. De ruimere bouwmogelijkheden bieden nu de gelegenheid om de meeropbrengsten van woningbouw in te zetten voor de vernieuwing van deze voorzieningen. Nouville Ontwikkelaars, een Rabo Bouwfonds onderneming, wordt bij dergelijke meervoudige projecten betrokken. Niet in de laatste plaats omdat Rabobank, het moederbedrijf van Nouville Ontwikkelaars, in iedere gemeente een vestiging heeft.
Partners In de praktijk blijkt dat veel gemeentebestuurders graag een professionele marktpartij zoeken om hen bij te staan een dergelijke opgave tot een goed eind te brengen. Dat geldt zeker voor gemeenten met een inwoneraantal van minder dan 40.000 inwoners. Het ambtelijk apparaat is kleiner dan in een grote stadsgemeente en daar komt bij dat de ervaring voor dergelijke processen vaak ontbreekt door het restrictieve beleid dat de afgelopen jaren is gevoerd. Vaak gaat het om langdurige projecten waar veel partijen bij betrokken zijn en met een complexe financiële structuur. Naast de marktpartij zijn lokale partijen als woningcorporaties, zorginstellingen en sociaalm aatschappelijke
organisaties
aangewe-
zen partners bij multifunctionele projecten. Ook de inwoners zijn een belangrijke stakeholder, omdat dergelijke projecten vaak diep ingrijpen in de leefomgeving.
I de nieuwe provincie I
y
135
Dit laatste heeft gevolgen voor het draagvlak bij de bevolking. Net als bij stedelijke vernieuwing moet de invloed van de bewoners niet worden onderschat. Zij moeten nauw bij de planvorming en verdere uitvoering betrokken worden. Juist de bewoners zijn het die bepalen wat er in hun kern moet gebeuren, zij geven aan welke voorzieningen zij in een nieuw multifunctioneel centrum willen hebben. In kleine kernen gaat het vaak om hechte gemeenschappen waar vernieuwing er soms flink kan inhakken. Schaalgrootte van de
programma van eisen. Welke voorzieningen
de kern niet worden aangetast maar juist verbe-
plannen, architectuur en wijze van uitvoeren
zijn aan vernieuwing toe of wil het gemeen-
terd. Dit project komt neer op een brede, inte-
zijn daarbij belangrijke aandachtspunten.
tebestuur in de kern realiseren? En welke
grale gebiedsontwikkeling waarbij de zorg voor
uitbreidingsmogelijkheden zijn er? Al in dit
een aantrekkelijke omgeving centraal staat.
Brede maatschappelijke voorziening
stadium is de betrokkenheid van een marktpartij wenselijk. Zo is Nouville Ontwikkelaars
De ‘brede maatschappelijke voorziening’, een
Belangenmanagement staat voorop. Het
door de gemeente Arcen en Velden geselec-
betrekkelijk nieuw fenomeen dat opgang doet in
proces begint met het opstellen van een
teerd om als ontwikkelaar op te treden bij de
kleinere gemeenten, is een combinatie van ver-
herontwikkeling van de kernen Arcen, Lomm
schillende voorzieningen onder één of meerdere
en Velden. Centraal staat hier de wens
daken. Het kan gaan om VVV, bank, postvoor-
om twee nieuwe multifunctionele centra te
ziening, bibliotheek, peuterspeelzaal, kinder-
realiseren, waarbinnen een gemeenschaps-
opvang, schoolruimte, spreekkamers voor o.a.
huis voor alle verenigingen, een sportzaal,
artsen en fysiotherapeuten, vergaderfaciliteiten
een brede school en andere functionali-
en ontmoetingsplekken. De bibliotheek is hierbij
teiten voor een tiental gebruikersgroepen.
in veel gevallen de vertegenwoordiger van de
Nouville Ontwikkelaars heeft samen met
brede dienstverlening op het terrein van informa-
het gemeentebestuur, H&S adviseurs en de
tie, educatie en cultuur.
Woningstichting Arcen en Velden naar de hele gemeente gekeken.
Al deze voorzieningen onder één beheersmanagement en één programmering zijn de ken-
Uit de studie kwam naar voren dat er meer-
merken van een ‘brede maatschappelijke voor-
dere plekken –en sommige juist niet- voor
ziening’. De redenen om een ‘brede maatschap-
herontwikkeling in aanmerking kwamen.
pelijke voorziening’ te bouwen zijn heel divers.
Door alle deelopgaven te combineren en
Wat de gezamenlijke initiatieven gemeen hebben,
financieel met elkaar in verband te brengen,
is dat er altijd een directe aanleiding is; het oude
is de onrendabele top van de exploitatie van
dorpshuis is aan een opknapbeurt toe, een aan-
de twee brede maatschappelijke voorzie-
tal organisaties zoekt toevallig tegelijkertijd een
ningen weggewerkt. Deze wijze van werken
ander onderkomen, de school moet uitbreiden,
biedt bovendien de mogelijkheid om Arcen
de bibliotheek moet dicht, het gemeentehuis
en Velden als geheel te versterken. Slechte
komt leeg te staan, enzovoort. Ook door bijvoor-
plekken worden vervangen door nieuwe
beeld een ‘brede maatschappelijke voorziening’
woonfuncties. Een beeldkwaliteitplan zorgt
te combineren met de realisatie van senioren- en
er voor dat het karakter en de identiteit van
starterswoningen is een kans.
Carl Smeets
136
I de nieuwe provincie I
Financieringsvraagstukken Het grondbeleid is een belangrijke drager bij al deze multifunctionele projecten. De gemeenschappelijke voorzieningen worden voor een belangrijk deel uit de grondexploitatie bekostigd. Hierin schuilt het gevaar dat gemeentebesturen de grondopbrengsten als een soort oneindige flappentap beschouwen. De werkelijkheid is anders. Zo zijn de woningen die in een kleine kern worden gerealiseerd vaak qua prijsniveau zeer verschillend en niet vergelijkbaar met de prijs-kwaliteitverhoudingen van woningen in
(mede) opstellen van een programma van
stedelijke gebieden. Tegelijkertijd zijn ook de
eisen, een masterplan, een verwervingsstra-
aantallen te bouwen woningen hooguit 25 per
tegie tot en met alle benodigde herzieningen
jaar of de commerciële voorzieningen een stuk
en vergunningen. Dit betekent vaak een
minder. Bovendien moeten de woningen om
aanzienlijke versnelling van de procedure.
markttechnische reden vaak gefaseerd worden afgezet. Dit betekent dat de verdiencapaciteit
De ervaring heeft geleerd dat kleine kernen
voor de betrokken marktpartij over een lan-
baat hebben bij hulp en betrokkenheid
gere periode wordt uitgesmeerd. De uiteinde-
van een professionele marktpartij. In der-
lijke meeropbrengst moet al in een veel eerder
gelijke trajecten gaan partijen immers een
stadium worden aangewend voor de realisering
langdurige samenwerking met elkaar aan.
van de gemeenschappelijke voorzieningen, de
Daarin past geen bevoogdende houding.
verplaatsing en nieuwbouw van de sporthal of
Gemeentebesturen weten zelf wat goed is
de bouw van het nieuwe dorpshuis.
voor hun gemeente. Wel is er van hun kant behoefte aan een partner die bereid is zich
Meervoudige projecten zijn juist in kleine kernen
te verdiepen in de plaatselijke problematiek,
flinke financieringsvraagstukken waar veel cre-
met respect voor de wensen om de leef-
ativiteit aan te pas komt. Dat vergt niet alleen
baarheid te verbeteren en die dit uiteindelijk
veel van een marktpartij maar ook van een
weet te vertalen in een realistisch uitvoe-
gemeentebestuur of woningcorporatie die daar
ringsprogramma.
met hun wensen rekening mee moeten houden. Dit moet een reëel programma van eisen zijn
Samen met de Limburgse woningcorporatie
en geen wensenlijst die financieel volstrekt
Wonen Limburg en de Provincie Limburg wordt
onhaalbaar is. De marktpartij moet beschikken
een rekenmodel door Nouville Ontwikkelaars
over een lange adem en de bereidheid om een
ontwikkeld voor de financiering en exploitatie
langdurige samenwerking aan te gaan.
van multifunctionele projecten. Dit rekenmodel is nodig om te kunnen bepalen op voor-
Realistisch uitvoeringsprogramma
hand of men wel of niet deelneemt aan een
De regelgeving is een ander aspect. Zoals eer-
ontwikkelingstraject of om partijen duidelijk
der gememoreerd is de ambtelijke capaciteit
te maken dat de ontwikkeling van een pro-
bij veel gemeenten beperkt. Het komt steeds
ject haalbaar is of juist niet. En in dat laatste
vaker voor dat Nouville Ontwikkelaars de gehele
geval, wat de oplossingen kunnen zijn om
proceskant voor haar rekening neemt; van het
het project wel haalbaar te krijgen.
I de nieuwe provincie I
n
137
NIBA combineert zandwinning met recreatie en natuurontwikkeling
‘Iedereen wint bij komst Drakenrijk Beesel’ In het verleden werd zand- en grindwinning
Projectmanager Marcel Brand, bij Niba onder
aankoop van de grond, de aanleg van een
vaak gezien als noodzakelijk kwaad ten
meer verantwoordelijk voor het Drakenrijk-
goede infrastructuur en de realisatie van de
behoeve van de bouwsector. Ondermeer
project, zocht in 2001 zelf contact met Ton
zandwinning is veel geld nodig. We bouwen er
sinds in 2004 de Nota Ruimte uitkwam,
Derks. Die realiseerde al meer dan 20 jaar
een moderne installatie, die na de winning het
wordt daar anders tegenaan gekeken.
terug het regionale recreatiepark BillyBird Park
Ontgrondingsprojecten worden in een bre-
Hemelrijk in het Brabantse Volkel. Met succes.
Trots op Drakenrijk
der maatschappelijk perspectief van ruim-
Brand: “Derks was buiten zijn verzorgingsge-
Het
telijke ontwikkeling geplaatst. Pionier op
bied op zoek naar een locatie voor een nieuw
planning uit Meerssen is vanaf het begin betrok-
dit gebied is zand -en grindwinner NV Niba
themapark. Limburg wilde al langer meer toeris-
ken bij de realisatie van Drakenrijk. Directeur
Beheer. Het bedrijf gaat samen met onder-
tische recreatievoorzieningen creëren, maar had
en landschapsarchitect Jan H. van de Mortel,
nemer Ton Derks in de gemeente Beesel
daarvoor beperkte mogelijkheden. Niba zocht
B.N.T.: “Bij de locatiekeuze heeft ons adviesbu-
het recreatiepark Drakenrijk realiseren.
nieuwe locaties voor zand-en grintwinning en is
reau een quickscan gemaakt van het grondwater,
toen in dat gat gestapt. Drakenrijk is het eerste
de aanwezigheid van bruikbare grondstoffen, de
recreatieproject in Limburg dat al vanaf de eerste
flora en fauna. Aansluitend hebben we met de
ontwikkeling diverse functies combineert.”
initiatiefnemer een wervend plan opgesteld om
Brand is met Derks gaan rondrijden in Limburg
draagvlak te creëren en het communicatieproces
en zij kwamen bij de gemeente Beesel uit. Brand:
op gang te brengen.”
“Alle condities waren daar aanwezig: een regio
Groen-planning heeft ook de Mer-rapportage
met veel potentiële bezoekers, goede natuur-
opgesteld. Van de Mortel: “We hebben alle
waarden, goede zandondergrond voor een recre-
effecten van het recreatiepark en de grondstof-
atieve waterplas, goede bereikbaarheid per fiets,
winning in beeld gebracht. Op basis van de Mer
trein en auto -bij een afslag van de A73-, de aan-
zijn alle vergunningen in procedure gebracht.”
wezigheid van bungalowpark De Lommerbergen
Van de Mortel is trots op het bereikte resultaat.
met jaarlijks 150.000 overnachtingen en het
“Het voelt voor alle partijen goed als alles vol-
historische Beesel dat goed aansluit bij het dra-
gens de koninklijke weg verloopt. Het gemeen-
kenthema.”
tebestuur heeft dat beloond door het bestem-
landschapsarchitectenbureau
Groen-
mingsplan unaniem goed te keuren. Dan heb
In fasen
je je huiswerk goed gedaan. Drakenrijk is een
Drakenrijk wordt 60 hectare groot. In 2009 wordt
beetje een kind van ons geworden. De komende
met de zandwinning gestart. “Dat vergt een
jaren gaan we nog de plannen voor de eindtoe-
enorme investering”, vertelt Michiel Dankers,
stand en de jaarlijkse werkplannen maken.”
algemeen directeur van NV Niba Beheer. “Voor Marcel Brand (l.) en Ton Derks
138
I de nieuwe provincie I
zand meteen in diverse fracties classificeert voor
wat gewenst is voor de ontwikkeling van het park
verkoop op de markt. In totaal wordt er ruim vier
en leveren het project in fasen op. Daardoor zijn
miljoen kuub zand en grind gewonnen.”
de mensen al heel snel welkom op het terrein. Na
Vervolgens ontwikkelt Niba het landschap
drie jaar is Drakenrijk al gedeeltelijk operationeel.
zodanig dat Derks het recreatiepark Drakenrijk
Daarover zijn goede afspraken gemaakt met
kan realiseren. Dankers: “We verzorgen de
Derks en de gemeente. De gemeente draagt zorg
basisinrichting van de oevers en dergelijke en
voor het vaststellen van het bestemmingsplan en
doen de beplanting. Daarna dragen we het
zal de bouwvergunning afgeven”
gebied over aan Derks. Die kan dan starten met het inrichten van het recreatiepark.”
Trendbreuk
provincie -die de ontgrondings- en milieuvergun-
De totale periode van zandwinning bedraagt
De gemeenteraad van Beesel heeft het project
ning afgeeft- zijn enthousiast.”
vijftien jaar. Naar verwachting kan al in 2012
unaniem omarmd. Brand: “Dat is op zich al
In het verleden waren deze partijen volgens
gerecreëerd worden in Drakenrijk. Dankers: “Dat
uniek, dat maak je niet snel mee met dit soort
Brand vaak terughoudend over nieuwe zand- en
is ook een nieuw element. We plannen vooraf
grote projecten. Ook natuurorganisaties en de
grindwinningprojecten. “Die zijn er al genoeg, was de teneur. Dit soort projecten werd dan ook van bovenaf opgelegd en als de winning klaar was, bleef de lokale bevolking vaak achter met een afgraving zonder enige functie. Niemand zit te wachten op een groot gat in zijn achtertuin.” Hij noemt het project Drakenrijk een trendbreuk in Limburg. “Het principe van maatschappelijk draagvlak creëren, werkt. Niba beseft dat zanden grindwinning gecombineerd met maatschappelijk draagvlak en natuurontwikkeling mooie (recreatieve) projecten kan opleveren.”
Spin-off De gemeente Beesel spint er in ieder geval garen bij. Dat blijkt wel uit de aanzuigende werking die van Drakenrijk uitgaat. Dankers: “Het park ligt vrij dicht tegen Beesel aan. Dat betekent dat de middenstand optimaal van het park kan profiteren. Maar er is ook belangstelling van buitenaf. Nieuwe ondernemers informeren bij de gemeente naar vestigingsmogelijkheden. Daar zitten ook kleinere recreatieve ondernemingen bij. In die zin is het een uniek project voor Beesel dat ook veel extra werkgelegenheid met zich meebrengt” Wordt Beesel er financieel ook beter van? Dankers:
“Iedereen
wint
bij
het
project
Drakenrijk. De gemeente, de bevolking, de natuur, Niba en Derks.”
I de nieuwe provincie I
n
139
groen-planning Bureau voor landschapsarchitectuur, civiele techniek en ecologie Landschapsarchitectuur
Stedelijk Ontwerp
Terreininrichting
Recreatie
Ons werkterrein voor u...
Ecologie
Stedelijk gebied
Herstructurering en vormgeving van woongebieden, dorps- en winkelcentra. Omgevingsvormgeving van openbare ruimten, bij gebouwen, parken, tuinen, etc. Ontwerpen voor multifunctionele standsrandzones. Groenstructuurplannen en beheerplannen voor stedelijke en landschappelijk groenvoorzieningen.
Landelijk gebied
Studies en herinrichtingsplannen voor delfstofwin- en afvalverwerkingsgebieden. Planontwikkeling van recreatief medegebruik tot dag- en verblijfsrecreatieve objecten. Beheerplannen voor bos- en natuurgebieden.
Algemeen
Haalbaarheidsstudies, exploitatie-opzetten en technische uitwerking van plannen en projecten. Directievoering en uitvoeringsbegeleiding.
Opzet van het bureau
Multidisciplinaire werk-unit voor vormgeving, ordening en projectbegeleiding van stad, landschap en infrastructuur.
Aanwezige disciplines
UÊ }iÛ }ÃÛ À }iÛ }ÊUÊ > `ÃV >«Ã >ÀV ÌiVÌÕÕÀÊUÊ« > i } iÊUÊiV } iÊ UÊ« > iV iÊUÊVÕ ÌÕÕÀÌiV i ÊUÊ civieltechniek
Groen-planning Maastricht bv Markt 10 6231 LS MEERSSEN
Tel. 043 - 3254038 Fax 043 - 3211834 info@groenplanning.nl www.groenplanning.nl
Directeur Jan H. van de Mortel B.N.T van Groen-planning:
‘Zat er maar grind in de Zandmaas’ Hoe beveilig je de bewoners van de
niet mee. Voor de verbreding
Zandmaas tegen overstromingen en kom
van de Grensmaas oftewel
je tegelijkertijd tegemoet aan de wensen
Grindmaas, die loopt van
van de andere partijen? Dat dit geen een-
Maastricht tot Maaseik, zijn
voudige opgave is, daar kan Jan H. van
de vergunningen al rond. Maar
de Mortel - directeur van Groen-planning
de Zandmaas loopt qua plan-
- over meepraten. Als spin in het web tus-
vorming achter. Van de Mortel:
sen provincie, gemeenten, milieuorgani-
“Dat komt doordat het ambi-
saties en ontgrondingsbedrijven, bedenkt
tieniveau van alle partijen erg
het landschapsarchitectenbureau visies
hoog ligt. Men wil er de veilig-
en uitvoeringsconcepten waarmee ieder-
heid verhogen, riviergebonden
een kan leven.
natuur ontwikkelen - vaak ten koste van landbouwgronden -
Sinds de overstromingen van 1993 en 1995 is er
en vele Maasgemeenten heb-
heel wat water door de Maas gestroomd. Meer
ben hun wensen voor riviergebonden activiteiten
ten door de winning en door verkoop van het
dan tien jaar is er gediscussieerd over hoe de
als recreatie, wonen aan het water en over-
zand, het geld opbrengen voor de beoogde pro-
Maas veiliger te maken met behoud van de land-
slaghavens. En dat alles moet voor overheden
jecten. Van de Mortel: “In het kader van dit nieu-
schapskarakteristiek en zonder dat het grote som-
op hoofdlijnen budgetneutraal verlopen. Vanuit
we beleid dienen de ontgrondingsbedrijven zelf
men geld kost. “De Maas is een grillige tante”, ver-
de verschillende belangen zijn er vele plannen
met creatieve voorstellen te komen om de ver-
telt landschapsarchitect Jan van de Mortel, direc-
gemaakt en is er de afgelopen tien jaar weliswaar
schillende ideeën en wensen te verwezenlijken.
teur van Groen-planning. “In tijden van extreme
veel gepraat, maar vanwege
droogte stroomt er niet meer dan 10 kuub water
deze complexe opgave nog
per seconde door. Dat is het minimum dat België
weinig tot stand gekomen.”
moet doorlaten om het ecologische leven in de bedrijven te koelen. Straks moet de Maas -mede
Meerjarenplan Zandmaas
door de klimaatsverandering- bij hoogwater pro-
De provincie zag het met lede
bleemloos 4600 kuub water per seconde kunnen
ogen aan en greep in. Het
verstouwen. Dat is een uitdagende opgave.”
nieuwe ontgrondingenbeleid
Grensmaas te waarborgen en het koelwater voor
uit de Nota Ruimte gaf de pro-
142
Jan van de Mortel
Ambitieniveau
vincie namelijk handvaten om
Vooral bij de Zandmaas, globaal het gebied
de hulp van ontgrondingsbe-
tussen Roermond en Mook, valt die opgave
drijven in te roepen. Die moe-
I de nieuwe provincie I
De uitvoering van de hoogwatergeul Lomm
Daarbij moeten ze plannen maken met een lokale
ring met projecten in de riviergebieden, begeleid
Opbrengsten
meerwaarde voor veiligheid, natuurontwikkeling,
Groen-planning de provinciale grondstoffenwin-
Tegelijkertijd rekenen sommige partijen zich vol-
recreatie of andere gewenste functies.” Dit leidt
ners, waarvan de grootste spelers Teunesen
gens Van de Mortel veel te rijk. “De opbrengs-
momenteel dan ook tot een cultuuromslag bij
Zand&Grint uit Gennep, Terraq uit Venlo en
ten zijn niet overal even groot. Zand brengt
ontgrondingsbedrijven die nu maatschappelijk
Kuypers uit Kessel zijn. Van de Mortel: “Wij
niet zoveel op als grind. Bovendien zit er niet
verantwoorde projecten ontwikkelen.
zorgen ervoor dat het dal van de Zandmaas een
overal bruikbaar zand in de Zandmaas en zijn
De provincie bundelde ongeveer vijftien projec-
nieuwe toekomstvaste “binnenvoering” krijgt om
er projecten waar natuurontwikkeling voorop
ten langs de Zandmaas in het Meerjarenplan
de hoogwater en natuurdoelstelling te realiseren
staat. Daarom proberen we de projecten in de
Zandmaas. In opdracht van de ontgrondingsbe-
en dat er bij de grondstoffenwinning geen per-
Zandmaas in samenhang met elkaar te ontwik-
drijven maakt Groen-planning nu de visies en de
manente milieueffecten ontstaan. Bijvoorbeeld
kelen. Door bijvoorbeeld lucratieve projecten
uitvoeringsconcepten. Landschapsarchitectuur
grondwaterverlaging of vernietiging van flora en
te clusteren met projecten die alleen maar
vormt in het kader van de transformatie opgave
fauna in de omgeving.”
geld kosten, zodat de taart gelijkmatig wordt
van de Zandmaas de verzinnende- en de ontwer-
Dit alles maakt de zandwinning er niet goedko-
verdeeld. Zat er maar grind in de Zandmaas,
pende discipline. Van de Mortel: “Wij proberen
per op te meer als men de kosten van archeolo-
dan zou de maatschappelijke meerwaarde nog
het bedrijfsleven dusdanig te sturen, dat er ver-
gie en munitie-onderzoek in acht neemt. Maar er
groter kunnen zijn.”
gunbare plannen ontstaan die vanuit hun ruim-
schuilt volgens Van de Mortel nog een addertje
Niettemin is Van de Mortel blij dat er sprake is
telijke kwaliteit ook maatschappelijk acceptabel
onder het gras. “Jaarlijks heeft de markt in
van een fikse cultuuromslag bij de grondstof-
zijn. Er is de laatste twee jaar dan ook heel veel
Nederland “slechts” een gelimiteerde hoeveel-
winnende bedrijven, vooral als het gaat om
synergie ontstaan tussen provincie, gemeentes
heid van 150 miljoen ton aan bouwgrondstoffen
maatschappelijk
en het ontgrondend bedrijfsleven. Dat is nodig
nodig voor bouwactiviteiten. Door het nieuwe
“Daardoor werken gemeenten nu veel beter
om een maatschappelijk draagvlak te krijgen.
ontgrondingenbeleid en de hoogwaterproble-
mee om bijvoorbeeld bestemmingplannen te
Iedereen is tenslotte gebaat bij de oplossing van
matiek in ons “deltaland” worden overal in
wijzigen en kan de provincie makkelijker vergun-
de hoogwater problematiek en als dit gecombi-
Nederland gelijksoortige plannen gemaakt. De
ningen af geven. We gaan ervan uit dat volgend
neerd kan worden met het economische belang
kans bestaat nu dat er, door een overkill aan
jaar met het Maaspark Well-project kan worden
van de regio en landschaps- en natuurontwikke-
projecten, een overaanbod van bouwgrondstof-
gestart, een schoolvoorbeeld van maatschap-
ling ontstaat een duurzame situatie.
fen ontstaat. Dat haalt de vaart uit al de projec-
pelijk verantwoord ondernemen. De rest van de
verantwoord
ondernemen.
ten en hiermee mogelijk ook uit de rivierbeveili-
plannen moet hier binnen enkele jaren op vol-
Slimme fasering
ging. We moeten dan ook een slimme fasering
gen. In ieder geval is door de beleidswijzigingen
Met een enthousiast team van specialisten en
en afstemming bedenken. Dat gebeurt nog in
een basis gelegd voor een nieuwe toekomst
gebruik makend van meer dan dertig jaar erva-
onvoldoende mate.”
bestendige invulling van de Zandmaas.”
I de nieuwe provincie I
n
143
Arno Verhoeven, burgemeester van de gemeente Leudal:
‘Midden-Limburgse samenwerking is een must voor Leudal’
Buggenum
De fusiegemeente Leudal zag op 1 janu-
De gemeente Leudal – ontstaan uit de voorma-
onder meer op het gebied van agribusiness. De
ari 2007 het levenslicht. Sindsdien is hard
lige gemeenten Haelen, Heythuysen, Hunsel en
zestien dorpen kenmerken zich door een sterke
gewerkt aan de identiteit van de nieuwe
Roggel en Neer – mag zich de grootste gemeen-
dynamiek. Zo is er bijvoorbeeld sprake van een
gemeente. Onder meer door het opstel-
te van Limburg noemen. Qua oppervlakte dan.
bloeiend verenigingsleven. Leudal kent dus vele
len van een toekomstvisie, waarin de
“Leudal is maar liefst 165 vierkante kilometer
pijlers.”
speerpunten voor de komende jaren zijn
groot, dit staat gelijk aan ongeveer 20.000
vastgelegd. Máár, Leudal kan niet alles
voetbalvelden. Hier wonen in totaal zo’n 37.000
Koesteren en ontwikkelen
alleen, zo benadrukt burgemeester Arno
mensen”, vertelt burgemeester Arno Verhoeven
De kansen en speerpunten van de fusiegemeente
Verhoeven. “Samenwerking in Midden-
met trots. De gemeente kenmerkt zich vol-
zijn vastgelegd in de toekomstvisie ‘Leven in
Limburg is een must om onze plannen te
gens Verhoeven door een enorme veelzijdigheid.
Leudal’. Vanwege de geschetste diversiteit bin-
kunnen realiseren.”
Zo grenst Leudal aan de Maas, beschikt de
nen de gemeente, zijn ook de ontwikkelings-
gemeente over diverse natuurgebieden en wordt
richtingen binnen de visie zeer uiteenlopend.
doorkruist door diverse belangrijke verkeersas-
“Samengevat draait het echter om koeste-
sen, waaronder de A2 en de spoorlijn Roermond-
ren én ontwikkelen, daartussen willen we een
Eindhoven. “Daarnaast is er veel bedrijvigheid,
goede balans vinden”, zo zegt Verhoeven.
I de nieuwe provincie I
y
145
Jachthaven Neer
Bedrijventerrein Ittervoort
146
“Enerzijds is bijvoorbeeld de bescherming van
belangrijk voor de gemeente: Leudal heeft zich
heidszorg verder uitbouwen”, zo zegt Reinder
de ruimtelijke kwaliteit van het groene buitenge-
ten doel gesteld de economische dynamiek te
Osinga, afdelingshoofd Ruimtelijke Ontwikkeling
bied en de kernen heel belangrijk. Maar omdat
faciliteren, de gemeente wil bedrijven helpen kan-
en Economische Zaken bij de gemeente Leudal.
mensen steeds meer vrije tijd krijgen, willen we
sen te grijpen. De focus hierbij ligt op innovatie
de ‘parels’ op dit gebied ook verder ontwikkelen.
en duurzaamheid in agribusiness, toerisme én
Maar er is meer. Ook de vitaliteit van de kernen
Bijvoorbeeld de Maas en het Leudal.”
zorg. “Onder meer vanwege de vergrijzing willen
is belangrijk voor Leudal; het voorzieningen-
Daarnaast is het economische aspect zeer
we de activiteiten op het gebied van gezond-
niveau en verenigingsleven moet behouden
I de nieuwe provincie I
Bedrijven over hun samenwerking met de gemeente Leudal • Marcel Wijers, bestuursvoorzitter Raad van Bestuur Proteion Thuis
te maken als vestigingsgebied voor potentiële medewerkers, maar
“De gemeente Leudal is de thuisbasis van Proteion Thuis. Als organisa-
specialist in groentezaden participeren wij namelijk in diverse ken-
tie richten wij ons op wonen, welzijn en zorg. Dit laatste in de vorm van
nis- en ontwikkelingplatforms op het gebied van tuinbouw, gezonde
verpleeghuiszorg, verzorgingshuiszorg en thuiszorg. Tevens biedt CIRO
voeding en ras- en productontwikkeling. Om die redenen zijn wij blij
Horn, ons centrum voor Integrale Revalidatie Orgaanfalen, zorg aan de
dat de gemeente Leudal aan de weg timmert.”
ook voor andere diensten- en bedrijfssectoren. Als wereldwijde
patiënt met (chronisch) orgaanfalen. Wij willen onze activiteiten uitbreiheidszorg als één van haar speerpunten heeft benoemd. Proteion Thuis
• Sander van Lier, directeur van Haegens Vastgoed
ervaart de gemeente als een enthousiaste, meedenkende partner.”
“Als Haegens Vastgoed zijn wij verantwoordelijk voor de ontwikkeling
den en daarom verheugt het ons dat de gemeente Leudal de gezond-
en realisatie van het project Napoleon in Haelen. Het gaat hierbij om de
• Uwe Dijkshoorn, brand manager bij Nunhems Netherlands
stedelijke herontwikkeling van het gebied tussen de N273 en de oude
“De gemeente is zeer belangrijk voor ons, in diverse opzich-
pelijke voorzieningen – bijvoorbeeld een gezondheidscentrum – en voor
ten. Zij moet bijvoorbeeld vergunningen verlenen voor de ver-
woningbouw. In totaal komen er 150 nieuwe woningen, voor verschil-
dere ontwikkeling van onze bedrijfsfaciliteiten, zoals kassen en
lende doelgroepen.
Napoleonsweg. Diverse bedrijven maken hier plaats voor maatschap-
laboratoria. Ook wat dit betreft is er zeker sprake van een
In dit project werken we nauw samen met de gemeente Leudal. Hierbij
goed contact, de gemeente heeft oog voor onze belangen.
is sprake van een optimale wisselwerking. Zo brengt de gemeente
Afgezien van de werkomgeving heeft Nunhems ook behoefte aan
bijvoorbeeld haar expertise op het gebied van Ruimtelijke Ordening
een aantrekkelijke leefomgeving, met goede economische, educa-
en Planologie in en krijgen wij alle ruimte om maximaal te kunnen
tieve en recreatieve faciliteiten. Dit om de regio nog aantrekkelijker
anticiperen op de ontwikkelingen in de woningbouwmarkt.”
en liefst nog verder uitgebouwd worden.
Midden-Limburg én Leudal als gemeente beter
en samen aan de slag gaan met gebiedsontwik-
“Hierbij is ook ‘wonen’ een aandachts-
op de kaart zetten. Een goed voorbeeld is
keling. “Door deze gebiedsontwikkeling – die
punt”, benadrukt Osinga. “We zetten in op
de revitalisering van bestaande bedrijventer-
gestalte krijgt middels de befaamde ‘snelkook-
woningen voor alle doelgroepen, iedereen
reinen, wat ook een aandachtspunt vormt in
pan’ van Riek Bakker - worden randvoorwaar-
moet binnen onze gemeente een passende
onze visie. Door samen te werken met andere
den geschapen voor de realisatie van de speer-
woning kunnen vinden.”
gemeenten kunnen we gelijksoortige bedrijven
punten in onze visie”, licht Osinga toe.
- bijvoorbeeld ondernemingen op het gebied
Samenwerking
van agribusiness - clusteren. Dit zorgt voor een
Leudal beseft wel dat niet alle zaken op
Leudal beseft echter terdege dat zij als indi-
onderlinge kruisbestuiving, voor nóg meer eco-
de Midden-Limburgse agenda ook direct
viduele gemeente niet alle gewenste ont-
nomische dynamiek.”
positief zullen uitpakken voor de gemeen-
wikkelingen kan realiseren. Samenwerking
te. Verhoeven: “Dit moeten we echter voor
met andere Midden-Limburgse gemeen-
De gemeente Leudal is dan ook zeer in haar
lief nemen. En uiteindelijk geldt: als het met
ten én met de provincie is een must, zo
nopjes met het feit dat de Midden-Limburgse
Midden-Limburg goed gaat, gaat het ook
benadrukt Verhoeven. “Samen kunnen we
gemeenten de handen ineen hebben geslagen
goed met Leudal.”
I de nieuwe provincie I
n
147
A77
rrein Bedrijvente De Grens
Natuurlijk Gennep, dat werkt!
rrein Bedrijvente De Brem
Staat uw bedrijf binnenkort op bedrijventerrein De Brem? Gemeente Gennep ontwikkelt op dit moment De Brem. Begin volgend jaar kunnen de eerste ondernemers zich vestigen op dit hoogwaardige bedrijventerrein. Gennep wil hiermee binnen haar gemeentegrenzen vooral ruimte bieden aan industriële bedrijvigheid en logistieke dienstverlening.
• unieke ligging • uitstekend ondernemingsklimaat • goed om te wonen
Aantrekkelijke ligging Door zijn unieke ligging aan de A77, pal aan de Duitse grens is De Brem een ideale vestigingslocatie voor ondernemers die zaken willen doen in Duitsland. Met de A73 in de directe nabijheid is een goede noord-zuid verbinding gegarandeerd. Dicht bij het bedrijventerrein wordt een Regionaal Overslag Centrum gerealiseerd. Ook vervoer over water is voor ondernemers op De Brem dus nadrukkelijk een optie.
Uitgifte kavels Bedrijventerrein De Brem krijgt een netto uitgeefbaar oppervlak van ongeveer 24 ha. De uitgifte van de kavels start eind 2008. De kavelprijs zal ongeveer €100,- per m2 bedragen. Belangstelling? Wilt u meer weten over de mogelijkheden om u te vestigen op het nieuwe bedrijventerrein De Brem? Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met het Omgevingsloket van gemeente Gennep: Telefoon (0485) 49 41 41. U kunt ook een e-mail sturen naar omgevingsloket@gennep.nl. Zie ook www.gennep.nl
Nieuw bedrijventerrein De Brem Gennep goed voor 700 arbeidsplaatsen
‘In nauwe samenwerking tot hoge kwaliteit komen’ Begin 2009 zullen zich de eerste onder-
en onder andere Airport Weeze. Bovendien
wanneer je vanuit Duitsland over de A77 rijdt,
nemers vestigen op het nieuwe regio-
is op een steenworp afstand een Regionaal
speelt daarin eveneens een rol. We willen niet
nale bedrijventerrein De Brem in Heijen,
Overslag Centrum (ROC) voorzien, maakt wet-
het zoveelste onooglijke bedrijventerrein creëren,
gemeente Gennep. Een bedrijventerrein
houder Ad Houtepen (Werken en Recreëren) van
maar een locatie met een aansprekende, fraaie
met een hoogwaardig karakter dat op
Gennep duidelijk. “Door de drukte op de weg
uitstraling. Daarom hebben we ook – hoewel we
een zeer zorgvuldige wijze zal worden
wordt goederenvervoer over het water steeds
al beschikken over een door GS goedgekeurd
ingevuld. Daarom zijn naast Gennep en
belangrijker. Daar spelen we met het ROC op
bestemmingsplan – nog een keer een pas op
de omliggende gemeenten ook diverse
in. Momenteel zijn we wat deze plannen betreft
de plaats gemaakt om in overleg met een aantal
andere partijen betrokken bij het overleg
nog in de onderhandelingssfeer. Met de BV ROC
partijen nogmaals na te denken over hoe we De
over de invulling van het gebied. Dat zich
Gennep zijn we in gesprek over de uitbreiding
Brem gaan invullen We hebben de ambitie De
behalve door de hoge kwaliteit ook door
van de bestaande haven en de exploitatie van
Brem zodanig te ontwikkelen en beheren dat
zijn logistiek gezien interessante ligging
het toekomstige ROC. Dat ROC is overigens
er nooit sprake hoeft te zijn van revitalisering.
kenmerkt.
niet alleen van belang voor bedrijven in de regio
Daarnaast speelde in de afgelopen jaren de
Gennep, maar bijvoorbeeld ook voor het Land
fijnstofproblematiek. We moeten er dus tevens
van Cuijk en het Duitse achterland.”
rekening mee houden binnen de strikter gewor-
Bedrijventerrein De Brem wordt gerealiseerd aan de A77; de A73 ligt in de nabijheid, net als het Duitse achterland met zijn bedrijvigheid
den normen te blijven. Dat is gelukt, maar heeft
Voorbereidingstijd
wel de nodige voorbereidingstijd gevergd.”
Wordt er over de ontwikkeling van het ROC
150
nog onderhandeld, de plannen voor bedrijven
Duurzaamheid
terrein De Brem – 32 hectare bruto, 24 hectare
Een volgende stap was de exacte invulling van
netto – zijn meer concreet. Een bedrijventerrein
bedrijventerrein De Brem. Met als opmerking
dat qua ontwikkeling overigens wel een lange
‘waarom besteden we die invulling niet uit aan een
voorgeschiedenis kent, legt Houtepen uit. “Toen
ontwikkelingsmaatschappij?’ liet de gemeente
het laatst ontwikkelde bedrijventerrein in onze
Gennep een proefballon los richting de buur
gemeente, De Grens, vol begon te raken, zijn
gemeenten en diverse andere partijen. Houtepen:
we met de buurgemeenten Bergen en Mook
“We wilden alle mogelijkheden onder de loep
en Middelaar in overleg gegaan over een nieuw
nemen.” Daarop werd een klankbordgroep opge-
terrein met een regionaal karakter. De daarvoor
richt waar onder andere de Industriële Kring,
uitgezochte locatie, naast De Grens, stelt zo
ondernemers, LIOF, Kamer van Koophandel en
zijn eisen: het is een plek in de nabijheid van
MKB-Limburg deel van gingen uitmaken. In een
een natuurgebied en een camping. Dat betekent
aantal bijeenkomsten zijn de gemeenten en de
dat we zorgvuldig moeten manoeuvreren zodat
klankbordgroep vervolgens gaan bekijken op
die gebieden geen overlast krijgen. Dat het ter-
welke wijze De Brem het beste vorm kon worden
rein bovendien op een zichtlocatie ligt, zeker
gegeven. “We hebben ons bijvoorbeeld gebogen
I de nieuwe provincie I
Bedrijventerrein De Brem
wordt begonnen met het uitgeven van kavels van de het nieuwe bedrijventerrein. “We hebben met De Brem de mogelijkheid bedrijven die op deze bedrijventerreinen geen uitbreidingsmogelijkheden meer hebben te verplaatsen, zodat er ruimte komt voor kleinere bedrijven.” Willen die bedrijven naar De Brem dan moeten ze wel aan de kwaliteitseisen voldoen. Kwaliteit en werkgelegenheid staan
Het oude Raadhuis
daarbij centraal, merkt de wethouder op. Dat betekent geen bedrijven van categorie 4 en
over het aspect duurzaamheid”, zegt wethouder
kelen”, aldus Houtepen. “Vervolgens kunnen
geen grootschalige logistiek. Hij noemt als
Houtepen. “Cradle to cradle kreeg in die periode
we bekijken hoe we van daaruit tot een in
streefaantal circa 700 arbeidsplaatsen.
steeds meer aandacht en bovendien vormt duur-
de tijd houdbaar bedrijventerrein kunnen
zaamheid een belangrijk onderdeel van het pro-
komen.” Al met al gaat het bij de invulling
“Elke stap die we in de afgelopen jaren
vinciale beleid. Maar aandacht voor duurzaam-
van De Brem, benadrukt Houtepen, om een
hebben gezet moet bijdragen aan het hoog-
heid is slechts een van de manieren waarop we
bijzonder innovatieve en doordachte aanpak.
waardige karakter van en een breed draag-
een bijzonder bedrijventerrein willen realiseren.”
Voor advies werd een beroep gedaan op
vlak voor De Brem”, stelt Houtepen. “Meest
Houtepen noemt verder een marktanalyse waarin
Royal Haskoning, een bedrijf dat tevens een
vernieuwende onderdeel daarin was de
de vraag centraal stond welke behoeften de regio
belangrijke rol speelt in de nieuwe bedrij-
gezamenlijke aanpak. Dankzij die nauwe
kent op het gebied van bedrijfshuisvesting en wat
venterreinenplanning van de provincie. Dat
samenwerking tussen diverse partijen willen
de te verwachten ontwikkelingen zijn.
Gennep kon rekenen op TIPP-subsidie van
we tot een optimaal resultaat komen, met
de provincie voor het revitaliseren van de
kwaliteit en werkgelegenheid als belang-
Kwaliteitseisen
bedrijventerreinen Ovenberg, Heij, Groote
rijkste kenmerken.” De diverse klankbord-
In die analyse werd onder meer gekeken naar het
Heeze en Hoogveld speelde eveneens een
groepbijeenkomsten zijn in dat streven van
aanbod in de regio (wat is bijvoorbeeld het karak-
rol in de besluitvorming. Ad Houtepen:
wezenlijk belang geweest, geeft de wet-
ter van andere bedrijventerreinen en hoe kunnen
“Dankzij de revitalisering krijgen ook deze
houder tot slot aan. De laatste van deze
we daar een aanvulling op zijn?). “Uiteindelijk
terreinen weer een uitstraling die past bij de
bijeenkomsten zal half juni plaatsvinden,
moet deze marktanalyse een antwoord geven
eisen die moderne ondernemers eraan stel-
waarna later dit jaar de uitgifte van de kavels
op de vraag welke product-marktcombinatie,
len.” De revitaliseringswerkzaamheden, zegt
begint. In 2009 zullen zich dan de eerste
welk concept we voor de Brem moeten ontwik-
Houtepen, zullen worden afgerond voordat er
bedrijven op De Brem vestigen.
I de nieuwe provincie I
n
151
Goodman maakt vastgoed flexibel!
Wereldspeler op vastgoedmarkt Goodman ook in Venlo aan de slag Wereldwijd besteden steeds meer bedrijven hun huisvesting uit. Ook logistieke bedrijven
de beleggers vastgoed dat ook op de lange ter-
zetten hun liquide middelen liever in voor hun kernactiviteiten dan voor de financiering
mijn op optimale manier onderhouden wordt.
van hun gebouwen. Verladers concentreren zich vooral op hun logistieke expertise en voor zaken als huisvesting en personeel zoeken ze strategische partners.
Creatieve partnerships De teams van Goodman bestaan wereldwijd uit
Goodman is in dit proces de ideale vastgoed-
Goodman is genoteerd aan de Australische beurs
deskundigen die alle facetten van logistieke en
partner die wereldwijd off-balance oplossin-
met een gekapitaliseerde marktwaarde van 5,1
vastgoedprocessen beheersen. Bedrijven vinden
gen in vastgoed verzorgt voor zowel logistieke
miljard euro. Meer dan 1.300 medewerkers behe-
in Goodman een professionele partner die het
dienstverleners als verladers. Naast het ontwik-
ren wereldwijd 21,3 miljard euro aan vastgoed
hele ontwikkelingsproces begeleidt en van begin
kelen van nieuwe magazijnen neemt Goodman
portefeuilles. Vanuit 37 kantoren in 18 landen
tot einde met hen meedenkt. Van locatiekeuze
ook bestaande panden van klanten over. De
beheert Goodman ruim 11,5 miljoen vierkante
tot langdurig beheer en onderhoud van het
klant huurt zijn magazijn weer terug via een sale/
meter opslagruimte op strategische locaties. Wat
magazijn, voor ieder onderdeel zijn de beste
lease back constructie. waardoor liquide mid-
neer komt op ongeveer 600 panden wereldwijd.
specialisten beschikbaar.
Bezitten-Ontwikkelen-Beheren
Flexibele locatiekeuze
Goodman biedt zijn klanten wereldwijd een
Bij veel bedrijven is flexibiliteit op het gebied van
Goodman is één van ’s werelds grootste vast-
totaalpakket van logistieke vastgoeddiensten.
locatie een belangrijke factor in het beslissings-
goedgroepen die wereldwijd industriële en
De projecten die Goodman ontwikkelt, worden
proces rond de aankoop voor huur van logistiek
bedrijfsruimte bezit, ontwikkelt en beheert.
na oplevering in haar eigen beleggingsporte-
vastgoed. Sommige klanten weten precies waar
feuille ondergebracht. Goodman beheert zijn
ze zich willen vestigen terwijl andere partijen een
panden zelf en garandeert zowel de huurder als
veel bredere waaier aan locatiemogelijkheden
delen vrijkomen om in de core business van het bedrijf te kunnen investeren.
hebben. Goodman brengt door middel van een locatie-analyse de voor- en nadelen van iedere locatie in kaart en vereenvoudigt het keuze proces voor de klant aanzienlijk.
Strategische lange termijn investeringen Goodman beschikt over een uitgebreide en actuele database van beschikbare logistieke
152
I de nieuwe provincie I
gronden in Europa. Dankzij hun ligging – nabij
van Venlo een uitstekende vestigingsplaats voor
van Goodman de goederenstromen en logis-
zeehavens, luchthavens en andere infrastructu-
bedrijven. Op dit moment huurt logistieke dien-
tieke processen binnen de magazijnen om zo de
rele hoofdaders – vormen zij een strategische
stenverlener DSV Solutions 82.000
logistieke uitvalsbasis voor bedrijven. Op basis
logistieke centrum.
m2
in het
overschrijdend aanbod van uitstekende sites aan hun klanten kan aanbieden.
bepalen. Op die manier beantwoordt de vastgoedoplossing van Goodman aan de logistieke
hiervan ontwikkelt Goodman een portefeuille van geschikte kavels waarmee ze snel een grens-
technische specificaties en het type magazijn te
Toekomstgerichte hoogwaardige oplossingen Duurzame oplossingen
Ontwikkelingen in de afgelopen jaren
en bedrijfseisen van zijn klanten.
Duurzaam ondernemen is een belangrijk aan-
In de afgelopen vijf jaar heeft Goodman in Europa
Op al deze logistieke hotspots ontwikkelt
dachtspunt voor Goodman. Goodman is zich, als
meer dan 1,2 miljoen m2 aan magazijnen ontwik-
Goodman hoogwaardige panden, Goodman
één van de grootste vastgoedspelers wereldwijd,
kelt. In de Benelux heeft Goodman toonaange-
volgt innovaties in materialen, technologieën
bewust van zijn grote verantwoordelijkheid op
vende klanten bediend. Enkele voorbeelden:
en toepassingen op de voet om logistiek vast-
het gebied van groen bouwen. Denk hierbij aan
goed aan te bieden dat nu en in de toekomst
‘groene gebouwen’ met zonnepanelen, warmte-
80.000 m2 voor Sony in Tilburg
voldoet aan alle moderne eisen. Daarbij staat
koude opslag, automatische lichtsensoren en
50.000 m2 voor Ingram Micro inTilburg
de vastgoedgroep niet alleen stil bij het huidige
hoge isolatiewaarden. Dergelijke Investeringen
18.500 m2 voor DHL in Tiel
concept, maar ook bij ontwikkelingen op korte
worden afgewogen tegen de lokale omstandig-
8.800 m2 voor Christian Salvesen in Amsterdam
en lange termijn. Bij ontwikkelingen in opdracht
heden, mogelijkheden die de lokale autoriteiten
15.000 m2 voor TNT in Willebroek
zorgt Goodman ervoor dat die aansluiten bij de
creëren en de wens van de klant. Een voorbeeld
17.000 m2 NYK in Genk
strategie van de klant.
van groene investeringen zijn de zonnepanelen
33.000 m2 voor DHL in Willebroek
die Goodman op het dak van een distributiecen-
65.000 m2 voor Schenker in Willebroek
Venlo Trade Park Noord
trum in het Duitse Waldlaubersheim plaatste. Ook
35.000 m2 voor CEVA in Roosendaal
In logistieke hotspot Venlo ontwikkelt Goodman
koopt Goodman steeds meer oude terreinen aan
een groot logistiek centrum van 180.000 m² op
om ze te saneren en er duurzame panden op te
24 ha in het Trade Park Noord. De centrale lig-
ontwikkelen.
ging tussen het Ruhrgebied en Rotterdam en de goede bereikbaarheid dankzij de nabijgelegen
Expertise in supply chain management
snelweg A67 en rail- en bargeterminals maken
Samen met de klant onderzoeken deskundigen
Goodman Nederland verzorgt ook de ontwikkeling van een magazijn van 45.000 m2 voor Corporate Express in Waldlaubersheim in Duitsland . Voor dit project werkt het Nederlandse kantoor nauw samen met het technische team van Goodman in Duitsland. Daarnaast ontwikkelt Goodman momenteel een magazijn van 25.000 m2 voor Kuehne & Nagel in Helmond. De kracht van Goodman is de ontwikkeling van magazijnen volgens specifieke wensen van de klant. Goodman is in staat
om een
complex na verkrijging van de bouwvergunning binnen zes maanden top te leveren
Venlo Trade Park Noord
I de nieuwe provincie I
n
153
John Kirkels van Ruijters Bedrijfsmakelaars:
‘Limburg is bezig John Kirkels geeft een voorbeeld dicht bij huis.
proces tien tot twintig jaar duurt. Het begin is
“Als ik vanuit Maastricht in Venlo een werk-
nu gemaakt.”
bespreking had, was ik vaak een hele middag kwijt. Dat rendeert niet. Door de A73 is de reistijd
Inhaalslag
minimaal gehalveerd en nu onderzoeken we de
Kirkels doelt hiermee op de ervaring met bedrij-
mogelijkheid om in Venlo een nieuw kantoor te
venterreinen langs de A2 en de A76. “Daar heeft
openen.”
die ontwikkeling ook lange tijd geduurd. Langs
Wat geldt voor Ruijters, geldt voor het Limburgse
de A2 is het bedrijventerrein bij MAA in ont-
bedrijfsleven in zijn algemeenheid. Kirkels:
wikkeling. Maar ook kleinere bedrijventerreinen
“Bereikbaarheid creëert nieuwe vestigingsmo-
die altijd moeilijk liepen - zoals ‘De Loop’ bij
gelijkheden voor bedrijven. Dat zie je nu al in het
Echt en ‘Bedrijventerrein Nederweert’ - zijn de
nieuwe Retailpark in Roermond. Dat loopt als
laatste jaren vol gelopen. Hetzelfde geldt voor
een trein en heeft veel te bieden qua winkelaan-
industrieterrein ‘De Breinder’, langs de A76 bij
bod. Daar komen ook veel Duitsers en Belgen
Schinnen.”
op af.” Dit is volgens Kirkels niet het gevolg van een tur-
154
Zichtbaarheid
bulente economische groei in Limburg. “Limburg
Ook de zichtbaarheid op een locatie langs de
is bezig met een inhaalslag ten opzichte van het
A73 heeft een aanzuigende werking op het
noorden, waar zichtlocaties langs de grote auto-
bedrijfsleven. Kirkels: “Alles draait om bereik-
wegen al heel lang hotspots zijn. Het zijn vooral
Er is de laatste jaren veel bewe-
baarheid en zichtbaarheid. Als een bedrijf 24 uur
moeilijk bereikbare ondernemingen langs de
ging op de commerciële vast-
per dag zichtbaar is op een toplocatie, maakt
oude rijkswegen, die de laatste jaren een nieuwe
goedmarkt. Zelfs de kleinere
het veel minder kosten om bekendheid te ver-
vestiging betrekken langs de A2 en A76.”
bedrijventerreinen langs de A2
werven.”
Hij wijst erop dat hoe meer van die uitnodi-
en de A76 lopen vol. Langs de
In eerste instantie zullen volgens Kirkels vooral
gende en zichtbare vestigingspunten er komen,
A73 zal de komende decen-
de regio’s Roermond en Venlo profiteren van
hoe beter het Limburgse bedrijfsleven voor de
nia hetzelfde gebeuren, voor-
de A73. “Dat merken we nu al aan het groei-
buitenwereld op de kaart komt te staan. “Dat
spelt John Kirkels, manager
ende aantal bezoekers op onze websites met
wakkert economische groei aan. Wat dat betreft
Bedrijfsmakelaardij bij Ruijters.
bedrijfspanden in die regio’s. Dat is natuurlijk
hadden de A73 en de A2-tunnel bij Maastricht
“Alles draait om bereikbaarheid
geen harde garantie, maar de interesse vanuit
er eigenlijk tien jaar geleden al moeten liggen.
en zichtbaarheid. En ook de
het bedrijfsleven neemt duidelijk toe.” Daarna
Deze grote infrastructurele projecten vormen
kantorenmarkt en winkelmarkt
zal het bedrijfsleven langzaam uitwaaieren
een absolute noodzaak, anders gaat de econo-
floreren.”
langs de hele A73. “De ervaring leert dat zo’n
mische trein aan Limburg voorbij.”
I de nieuwe provincie I
met een inhaalslag’
Retailpark Roermond
Optimistisch
serviceniveau, is booming. Dat heeft ook te
De grens over
Maar Kirkels is ‘absoluut optimistisch’ over de
maken met de spin-off die ontstaat bij clustering
Toekomstige economische groei zal vooral
commerciële vastgoedmarkt in Limburg. Ook de
van bedrijven in één pand.”
uit de verschillende Euregio’s komen, zo ver-
kantoren- en de winkelmarkt doen het volgens
wacht Kirkels. “Grote bedrijven uit het noorden
hem goed. “Nu de laatste jaren de economie
Bij winkels is vooral het aantal vierkante meters
zullen zich niet zo gauw in Limburg vesti-
ook in Limburg aantrekt, zie je dat kleine onder-
groeiende. “Grote winkelformules willen hun
gen. Die zoeken eerder de lage lonen landen
nemingen- die tot voor kort vanuit de garage of
assortiment graag uitbreiden en zoeken daar-
op. De groei zal vooral komen van lokale
huiskamer werkten- steeds vaker naar buiten
voor meer vierkante meters. Hoogwaardige en
bedrijven die internationaal gaan. Over vijf
treden. Ze zijn niet meer bang om door te groei-
moderne winkelcentra als Entre Deux en Mosae
jaar verwacht ik dat ook grensoverschrijdende
en en personeel in dienst te nemen. Ook deze
Forum in Maastricht zijn een absolute hit. Maar
bedrijventerreinen als Avantis en Trilandis in
bedrijfjes zoeken naar zichtlocaties met parkeer-
bijvoorbeeld ook de winkels in het winkelcen-
Parkstad en Greenport in Venlo vol zullen
gelegenheid. De markt voor kantoorverzamel-
trum van Stein willen groeien, omdat steeds
lopen. En dan zitten we in Limburg lang zo
gebouwen vanaf 50 m2 met een hoogwaardig
meer Belgen de zaken bezoeken.”
slecht nog niet.”
I de nieuwe provincie I
n
155
Promotie bouwwereld speerpunt Continu Engineering
Jonge bouwers gezocht! Continu Engineering – onderdeel van de
Met de komst van DTI Engineering naar de
CRS Groep - is een landelijk opererende
vestiging Maastricht heeft de CRS groep niet
specialist op het gebied van arbeids-
alleen te maken met de bouw van projecten,
bemiddeling in de bouwsector. Vier jaar
maar is er ook overlap met installaties in en om
geleden opende Continu een vestiging in
gebouwen. Zo breidt het netwerk in Limburg
Maastricht. Die groeit als kool. Maar dat
zich steeds verder uit. Het filiaal begon met
heeft ook een schaduwkant. Niet altijd
twee medewerkers, nu zijn dat er al zeven.
is voldoende gekwalificeerd personeel
Richter: “Ieder van die zeven mensen onder-
voorhanden. “Wij stimuleren schoolver-
houdt contacten in een bepaalde regio en
laters om verder te kijken dan die ene
vormt zo als het ware een specialist binnen een
stage.”
specialisatie.”
Continu Engineering - gericht op arbeidsbe-
De markt voor de dienstverlening van Continu
middeling op de bouwkundige en civieltechni-
Engineering -het werven, selecteren en deta-
sche arbeidsmarkt- is onderdeel van Continu
cheren van bouwpersoneel- is dus groeiende.
Recruitment Services B.V., kortweg CRS Groep.
Richter: “Bouwbedrijven hebben behoefte aan
De CRS Groep heeft daarnaast nog twee
flexibiliteit. Dan kunnen ze namelijk efficiën-
andere werkmaatschappijen: DTI Engineering,
ter inspelen op economische ontwikkelingen
intermediair in de werktuigbouwkunde en elek-
en durven ze meer risico te nemen. We wil-
tro- en installatietechniek, en Continue Office,
len doorgroeien naar 10 tot 12 medewerkers.
voor
Samen werken aan ambities, dat is onze mis-
bemiddeling
van
kantoorpersoneel.
Vestigingsmanager Sjoukje Richter vertegen-
sie”
woordigt het Maastrichtse filiaal van Continu Engineering en DTI Engineering.
156
“Vier jaar
Promotie
geleden merkten we dat onze Limburgse klanten
Het aantal arbeidsplaatsen in de Limburgse
behoefte hadden aan een regionaal kantoor,
bouwsector wordt geschat op ongeveer 26.000.
dicht bij hen én bij de kandidaten. Aangezien
In het netwerk van Continu Engineering zitten
onze zakelijke dienstverlening is geënt op maat-
ruim 2.500 bouwkundigen, vanaf mbo-niveau
werk en specialistische kennis, hebben we ons
tot aan directieniveau. Maar het aanbod vol-
toen gevestigd in Maastricht. Onze klanten waar-
doet niet altijd aan de vraag. Geregeld krijgt de
deren het dat we weten welke projecten er spe-
Limburgse vestiging te maken met krapte op de
len in Limburg, wie daarin samenwerken en wat
arbeidsmarkt. Het aantal openstaande vacatu-
die projecten nodig hebben aan personeel.”
res in de Limburgse bouwsector bedraagt
I de nieuwe provincie I
momenteel 400. Continu doet er echter alles
om te laten zien welk personeel er nodig is en
richt op het bijscholen van jong talent. De
aan om de sector te blijven bedienen met vol-
welke scholing daarbij hoort. Ook geven we
rijksoverheid subsidieert dit initiatief. En dat
doende gekwalificeerd personeel. Richter: “Wij
voorlichting op scholen over de mogelijkheden
is een goede zaak, volgens Richter. “Maar
stimuleren schoolverlaters om breder te kijken
die bij een bepaald profiel passen.”
het zou nog beter zijn als bijvoorbeeld ook
dan de stage die ze gelopen hebben. Vaak
Richter heeft daarnaast, namens Continu
de provincie zitting neemt in dit initiatief. Op
weten ze na het afstuderen niet wat de moge-
Engineering, zitting in een netwerk binnen de
deze manier wordt de samenwerking tus-
lijkheden zijn in de bouwsector. We maken
bouwwereld, dat als doel heeft jongeren warm
sen overheid, onderwijs en bouwsector nog
bijvoorbeeld excursies naar bouwprojecten
te maken voor de bouwbranche en zich ook
meer gestimuleerd.”
n
. . . t i u n e t e Gr o Ei ndh ov
en
Utr e c ht Cape l le a/d Ysse l
Amster dam
Breda ing hier, 25 Mooie omgev t lekker weer me rond de temperaturen n. gezellige mense 25 graden en er vakantie. Kortom een sup u een fijne Wij wensen ook de en snel na vakantie en hop ten. r eens bij te pra bouwvak wee
em Arn h
Maastri c h t
KUNDIGE OP DE BOUW T DÉ INTERMEDIAIR CHE ARBEIDSMARK EN CIVIELTECHNIS
Postbus 128, 5600
AC Eindhoven
.NL WWW.CONTINU
I de nieuwe provincie I
157
Hier volgt een prettige mededeling voor de reizigers van de Maastricht - Brussel Express!
LE PLUS FAST NAAR BRUSSEL!
Voor het goedkoopste treinkaartje (Belgische tarieven!) naar Brussel en verder gaat u voortaan naar station Maastricht of naar www.maastrichtbrusselexpress.nl
‘Het ijzer smeden als het heet is’ Omdat u overtuigd bent van uw idee. Omdat u er voor de volle 200% voor gaat. Alleen met enthousiasme en werklust dwingt u geluk af. Dát is de instelling waarmee u doelen bereikt. Cho Consultants helpt u in het zadel met de noodzakelijke voorbereidingen, projectmanagement, maatwerkadvies en begeleiding op het gebied van subsidies. Zo neemt u ook eenvoudig de financiële hindernissen en staat niets een succes meer in de weg. Wij gaan er voor.
Project- en subsidieadvies
c onsu l ta n ts Cho Consultants T 0485 52 01 72
Bremheuvel 10
E info@choconsultants.nl
5845 BA Sint Anthonis
I www.choconsultants.nl
Noord-Limburg krijgt Hippodrome Horst
‘Educatie, top- en breedtesport en bedrijfsleven In gemeente Horst aan de Maas wordt
Marjolein Cho Chia Yuen
Hippodrome Horst ontwikkeld. Een initiatief van Marjolein Cho Chia Yuen, Cho Consultants en Bako Beheer. Het multifunctionele hippisch centrum nabij de Kasteelse Bossen brengt educatie, top- en breedtesport en het bedrijfsleven op (inter)nationaal niveau bij elkaar. Daarmee is de gloednieuwe accommodatie een uitvalsbasis voor ondernemers en verenigingen in de regio. Marjolein, 18 jaar, is een talentvolle jonge dressuur-amazone uit het A-kader van de junioren en Nederlands kampioen bij de dressuur junioren 2008. Samen met haar paard Cho’s Pepper verovert zij de wereld: “Ik vertelde mijn ouders vorig jaar dat ik meer uit de paardensport wilde halen. We ontwikkelden een eigen ruitersportkledinglijn Lie-Len, in samenwerking met Sheila de Vries. Ook al was duidelijk dat er in Noord-Limburg veel ondernemers, zoals fokkerijen, handelsbedrijven en talentvolle ruiters in de hippische sector, actief zijn. Onderzoek van de gemeente onderstreepte dat. Zowel de gemeente Horst aan de Maas als ook de Provincie gaven aan dat zij blij zouden zijn met een hippisch centrum voor zowel topsport als breedtesport. En dat paste precies in mijn straatje!” Overigens vinden haar ouders het belangrijk dat Marjolein een goede opleiding volgt. Daar was Marjolein het mee eens: “Wil ik mijn talenten commercieel vertalen dan is het ook belangrijk om een
160
I de nieuwe provincie I
bij elkaar’ Activiteiten Hippodrome Horst Educatie is de belangrijkste pijler die bijdraagt aan de vorming van ruiters en amazones uit het buitenland.
goede algemene basis te hebben. Gelukkig
het toeristisch/recreatief ontwikkelingsge-
Hiervoor werken we met internationale scholen en
staat het adviesbureau van mijn ouders, Cho
bied aan en vlakbij de A73. De infrastructuur
speelt e-learning een belangrijke factor (doorlopende
Consultants, met raad en daad klaar. Als
van en naar het hippisch centrum zal wor-
leerlijn). De praktijkgericht hippische opleiding wordt
vanzelfsprekend zijn ze nauw betrokken bij
den aangepast. Ook zal bij de ontwikkeling
ingevuld met gasttrainers.
de ontwikkeling van Hippodrome Horst.”
de landschappelijke invulling centraal staan,
Een initiatiefnemer die
een opleiding voor topsportontwikkeling ontwikkelde,
evenals verantwoord ruimtegebruik.”
heeft zich reeds gemeld. Daarnaast wordt een talent-
Cho Consultants werkt binnen diverse pro-
ontwikkelingopleiding gedoceerd.
jecten samen met Bako Beheer B.V. uit
De uitdaging
Asten. Bako Beheer B.V. ontwikkelt projecten
De planontwikkeling omvat de realisatie van
Hippodrome Horst organiseert nationale en interna-
en streeft een maatschappelijk verantwoorde
een hippisch centrum dat in eerste instantie
tionale evenementen, maar ook regionale wedstrijden
visie na. Zij werken in de meeste geval-
bestemd is voor educatie in samenhang
kunnen er gereden worden.
len gebiedsgericht (De Heihorsten Someren,
met de top- en breedtesport op nationaal
Hengstenshows, keuringen en verschillende veilingen
toeristische/recreatieve gebiedsontwikkeling
en internationaal niveau. De uitdaging is de
vinden plaats bij Hippodrome Horst.
Valkenburg, etc.) en zijn daarnaast sterk in
accommodatie te ontwikkelingen conform
het ontwikkelen en realiseren van zorgpro-
de NOC*NSF-eisen voor een A-topsport-
De accommodatie biedt huisvesting aan dierenarts,
jecten. Tijdens gesprekken met Marjolein en
accommodatie. De Koninklijke Nederlandse
paardentandarts, fysiotherapeut, acupuncturist, hoef-
haar ouders en Leo Mertens en Koen van den
Hippische Sportbond (KNHS) heeft toege-
smid, etc.
Boomen van Bako Beheer werd al snel dui-
zegd te adviseren bij de ontwikkeling. In een
Voor onderhoud en beheer van de huishoudelijke
delijk dat er samenwerking mogelijk was.
dergelijk centrum kunnen zowel de topsportals de breedtesport tot verdere ontwikkeling
dienst, de natuur en groen binnen en rondom de
gebracht worden.
accommodatie wordt samenwerking gezocht met
Mertens licht toe: “Van beide bedrijven is de
een zorginstelling. Onder deskundige begeleiding van
expertise gebundeld. Zo kon Hippodrome
deze zorginstelling dient de accommodatie als zinvol
Horst worden uitgewerkt tot een haalbaar
Meer dan gemiddelde aandacht is er ook voor
zorgproject waarin bijgedragen wordt aan een maat-
concept, vertaald in een prestigieuze accom-
het buitenleven en de samenwerking met de
schappelijke visie.
modatie. Hippodrome Horst wordt een mul-
ondernemers uit de regio. Hippodrome Horst
tifunctionele accommodatie, gelegen op een
is als het ware een handreiking aan het rijke
Hippodrome Horst biedt verder pensionstalling en een
locatie nabij de Kasteelse Bossen en dicht bij
verenigingsleven van Horst en omgeving op
Bed & Breakfast.
het huidige evenemententerrein, ligt binnen
het gebied van de hippische sport.
I de nieuwe provincie I
n
161
Janssen Wuts Architecten betrokken bij toonaangevende projecten
‘Vernieuwing motor van Limburgse economie’ Limburg is volop in ontwikkeling, in eco-
Het architectenbureau probeert altijd het
nomisch opzicht. Dat weet Hans Janssen
maximale uit een project te halen. “In onze
van Janssen Wuts Architecten in Baarlo
ontwerpen zoeken we vaak de gestelde
als geen ander. Het architectenbureau
grenzen op. Of gaan hier net overheen”,
is namelijk betrokken bij diverse toon-
zegt Janssen. “Hoewel dit soms wat dis-
aangevende projecten, verspreid over de
cussie oplevert, zijn onze opdrachtgevers
provincie. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling
achteraf meestal in hun nopjes met ons
van het bovenregionaal bedrijventerrein
ontwerp. Voor bedrijven is een mooi en
in Echt en bij de realisatie van het MLA-
opvallend pand, dat professionaliteit uit-
vliegveld in de regio Venlo. “Dit zijn pro-
straalt, bijvoorbeeld heel belangrijk. Dit
jecten die Limburg vooruit helpen, op een
kan extra omzet genereren. Hier zijn wij
hoger plan tillen.”
ons als Janssen Wuts Architecten terdege
Zuiderpoort Echt; kantoren en hotel accomodatie
Bovenregionaal industrieterrein de Berk II, Echt
van bewust.” Architectenbureau Janssen Wuts – dat wordt
162
gerund door Arthur Wuts en Hans Janssen – is
Doorbraak
een architectenbureau met een breed vizier.
Janssen Wuts is ook betrokken bij diverse
Letterlijk en figuurlijk. Het bedrijf realiseert
projecten die Limburg op een hoger plan
namelijk projecten door het hele land én houdt
tillen. “Er wordt hard aan de weg getim-
zich bezig met vele takken van sport. “Onze
merd in Limburg. Wij zijn onder meer actief
projecten liggen zowel op het gebied van
binnen de gemeenten Echt-Susteren,
woningbouw als op het bedrijfsmatige vlak.
Roermond en Venlo en helpen zo Limburg
Van een verbouwing van een woonhuis tot
op de kaart te zetten. In sommige gevallen
het ontwerpen van een bedrijfspand voor een
worden we gevraagd voor een ontwerp, in
multinational, we doen het allemaal. En ook zijn
andere gevallen zetten we een ontwikke-
wij thuis op het gebied van stedenbouwkun-
ling zelf in gang”, zo zegt Hans Janssen.
dige ontwikkelingen”, legt Hans Janssen uit. Hij
In Echt-Susteren was het architectenbu-
geeft aan dat Janssen Wuts niet blijft wachten
reau bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de
tot opdrachten binnenkomen, maar vaak ook
stedenbouwkundige ontwerpen van het
zelf het voortouw neemt in ontwikkelingen. “Wij
nieuwe kantorenterrein Zuiderpoort en het
zijn in veel gevallen de initiator. Op deze manier
bovenregionale bedrijventerrein De Berk
proberen we stagnerende projecten bijvoor-
2. Dit laatste terrein is gesitueerd op de
beeld weer op gang te krijgen.”
plek waar de nieuwe A73-Zuid uitkomt op
I de nieuwe provincie I
Bovenregionaal industrieterrein de Berk II, Echt
20.000m2 logistiek, vestiging de Berk II, Echt Soleatoren te Roermond
UPS-SCS uitbreiding 22.000m2 logistiek te Roermond
de A2. “De nieuwe snelweg biedt volop kansen
uit ronde vormen, terwijl alles bij UPS
voor een verdere economische ontwikkeling van
rechthoekig was. De Amerikaanse directie
Limburg”, zo zegt Janssen. “Het knooppunt van
van het bedrijf was hier laaiend enthousi-
beide wegen is een ideale locatie. En dat zien
ast over. Uiteindelijk hebben wij binnen dit
bedrijven ook. De Berk 2 – een bedrijventer-
concern een doorbraak weten te bewerk-
rein met een aanzuigende werking tot over de
stelligen. Niet alleen vanwege de ronde
provinciegrenzen - moet in de eerste plaats een
vormen, maar omdat UPS nu beseft dat
kwalitatief hoogwaardige uitstraling krijgen. Dit
de uitstraling van een pand ook de profes-
houden we ook in het oog bij het ontwerpen van
sionaliteit van het bedrijf weergeeft. En dat
de bedrijfsgebouwen. Het is de bedoeling dat
terwijl men in de VS het belang van een
nog dit jaar de eerste bedrijven op De Berk 2 hun
mooi bedrijfspand vaak niet inziet.”
110 appartementen Nuwenhof te Roermond
deuren zullen openen.”
Logistieke hotspot Enkele andere projecten uit de brede orderpor-
Ook in de regio Venlo worden toonaange-
tefeuille van Janssen Wuts Architecten bevinden
vende projecten gerealiseerd, onder meer
zich in Roermond, een stad die volop in ontwik-
binnen de Greenport Venlo. Op Trade Port
keling is. Zo ontwierp het bureau de bekende
Noord zal bijvoorbeeld het MLA-vliegveld
Solea toren; dé blikvanger van Roermond, die
gerealiseerd worden, dat bedoeld is voor
werd gebouwd om de uitstraling van de stad aan
ultralichte vliegtuigjes. Het gaat hierbij om
de Maaszijde te verbeteren.
een particulier initiatief, dat wordt uitge-
Ook aan de andere kant van Roermond staan de
voerd met ondersteuning van de gemeen-
ontwikkelingen echter niet stil. Naast het onlangs
ten Venlo, Sevenum en Maasbree. Janssen
geopende Retailpark wordt bijvoorbeeld ook een
Wuts werd in de arm genomen voor de
groot tankstation met wasstraat gerealiseerd in
ontwerpen. “Bij dit vliegveld komt ook het
art-deco stijl, met een uitstraling als die van de
verkeerseducatiecentrum Zuid-Nederland,
beroemde Greyhound-bussen. Ook dit ontwerp
waar – zoals de naam al aangeeft –alle
komt van Janssen Wuts.
opleidingen op het gebied van verkeer
Wasstraat en tankstation Rijmar te Roermond
18.000m2 logostiek Habru III vestiging te Venlo Logistiek centrum Geodis, 38.000m2 te Venlo
gegeven zullen worden. Van driewieler tot Maar er is meer: op het industrieterrein Roerstreek-
rollator. Dit sluit natuurlijk perfect aan op
Zuid in Roermond realiseert de multinational UPS
het imago van Venlo als logistieke hotspot.
Supply Chain Solutions – waar wereldwijd zo’n
Het is de bedoeling dat dit jaar nog gestart
400.000 mensen werken – binnenkort een forse
wordt met de realisatie van dit project, dat
uitbreiding van haar distributiecentrum. In deze
ook een bovenregionale uitstraling heeft”,
nieuwe hal - die maar liefst 22.000 m2 gaat tellen
aldus Janssen.
Kantoren HTW op veiling terrein ZON te Venlo
- zullen hoogwaardige producten worden opgeslagen, zoals bijvoorbeeld medicijnen en com-
Samengevat is het architectenbureau dus
puterapparatuur. “Dergelijke bedrijven zijn enorm
betrokken bij tal van projecten die Limburg
belangrijk voor Roermond. Niet alleen vanwege
op een hoger plan tillen. Volgens Hans
de werkgelegenheid, maar ook omdat de stad
Janssen is vernieuwing ook een must
hierdoor aantrekkelijk wordt als vestigingsplaats
om de Limburgse economie op peil te
voor andere ondernemingen.”
houden. “Nieuwe ontwikkelingen, nieu-
Janssen Wuts tekende voor het ontwerp van
we bouwprojecten vormen de motor van
de nieuwe hal met een grote, glazen entree.
de economie. Limburg is wat dit betreft
“Baanbrekend was vooral dat de entree bestaat
absoluut goed bezig.”
I de nieuwe provincie I
n
Vestiging verkeers educatiecentrum en MLA vliegveld ‘traffic port’ aan trade port west te Venlo, gemeente Maasbree
163
Bert Driessen MSc en Ramon Lippinkhof, HR Manager
Op termijn tweehonderd vacatures
VistaPrint op zoek naar nieuwe arbeidskrachten VistaPrint is een wereldwijde organisatie
digitaal ontvangen orders omgezet in tastbaar
ben tot nu toe verzuimd om daar waar mensen
die op basis van e-commerce handels-
drukwerk, dat na het productieproces verzonden
afgeleverd worden voor het bedrijfsleven - in het
drukwerk vervaardigt. Klanten bestellen
wordt naar de opdrachtgevers. Bert Driessen
onderwijs dus - eens aan tafel te schuiven of
hun brochures, briefpapier, reclamekaar-
is general manager van VistaPrint in Venlo. “Ik
onze bekendheid te vergroten. Ik denk dat het op
ten, visitekaartjes, enveloppen en ook
probeer richting te geven aan het manage-
dat platform belangrijk is om te laten weten dat
bedrukte t-shirts via internet. VistaPrint
mentteam. Daarnaast hou ik in de gaten dat
VistaPrint goede arbeidskrachten kan gebruiken.
werkt voor kleine bedrijven, zelfstandigen
productiemedewerkers ook opgeschaald worden
We zijn best bereid om een aantal mensen op
en consumenten.
tot supervisor en teamleider. Bovendien bewaak
de groei mee te nemen. We hoeven niet alleen
ik de Venlose koers, die in de pas moet lopen met
hooggetrainde ervaren lieden te hebben. Eigen
die van het hoofdkantoor. VistaPrint beoogt blij-
kweek is ook welkom, als de mentaliteit maar
vende mega-investeringen te doen. Dan moet je
goed is. Voor diverse posities gaat onze voorkeur
modern en slagvaardig zijn en om je heen blijven
tóch voornamelijk uit naar kandidaten die een
In het hoofdkantoor in de Verenigde Staten vin-
kijken. Want onze volumegroei gaat razendsnel
grafische opleiding hebben genoten.Onze offset-
den marketingactiviteiten en de softwareontwik-
in een tempo van ongeveer zestig procent per
persen en digitale drukmachines zijn gespeciali-
keling plaats. In 2003 besloot VistaPrint dat de
jaar. Ook voor ons geldt om anderen net een stap
seerde instrumenten. Dat is de ene kant van onze
productie voor de Europese klanten beter dich-
voor te blijven.”
behoefte. Daarnaast hebben we ook mensen
terbij de markt kon plaatsvinden. En omdat zich
164
nodig op het niveau van MBO en HBO, bijvoor-
steeds meer Europese klanten meldden, werd in
Aan tafel
beeld voor onze afdeling logistieke analyse. Een
Venlo aan de Hudsonweg een geschikte locatie
VistaPrint is dringend op zoek naar relaties in
groot deel van onze kosten gaat zitten in het
gevonden om die markt te bedienen. Daarnaast
de onderwijswereld om zo mensen te kunnen
logistieke traject om de bestellingen bij de klanten
heeft VistaPrint in Europa een marketingvestiging
interesseren voor een job. Bert Driessen: “Onze
te krijgen: twaalf procent. Vanwege een betere
in Barcelona en een technologisch centrum in
connectie met het onderwijs is nog veel te fragiel.
organisatie en analyse en de mogelijkheden om
het Zwitserse Winterthur. In Venlo worden de
We zijn zoekende in de arbeidsmarkt en heb-
internationaal contracten en transportformules
I de nieuwe provincie I
te bedenken, zouden we zeker eens met een opleidingsinstituut als Fontys aan tafel moeten gaan zitten.”
Andere functies Het gebouw langs de A67 aan de Hudsonweg is dominant aanwezig en oogt volumineus. Bert Driessen: “Hier ligt een dagtaak voor een aantal mensen om het geplande onderhoud aan de apparatuur goed te doen. En productiebewakend personeel op MBO niveau. Uit ervaring weet ik, dat er voldoende gekwalificeerd personeel te krijgen is met een goede vakkennis, inzet en de juiste mentaliteit. Ervaring is voor ons geen doorslaggevende voorwaarde. Hier lopen voldoende collega’s rond, die hun praktijkkennis kunnen overdragen. Dus het zou
VistaPrint maakt topkwaliteit grafisch ontwerp en maatwerk drukwerk, gemakkelijk en betaalbaar voor iedereen.
geen enkel probleem zijn als schoolverlaters op MBO niveau interesse zouden hebben.”
VistaPrint is met meer dan twaalf miljoen klanten wereldwijd dé bron voor grafisch ontwerp van
VistaPrint zoekt dus niet uitsluitend arbeids-
hoge kwaliteit, internet drukwerk en premium service.
krachten die opgeleid zijn voor louter drukkerijgerichte activiteiten. Want Bert Driessen betitelt het bedrijf eerder als een fabriek, dan als een drukkerij. “World class manufacturing, met
VistaPrint biedt kleine bedrijven en consumenten een gemakkelijke oplossing van hoge kwaliteit voor grafisch ontwerp, diensten en kleurendrukwerk in kleine hoeveelheden, zonder de premium prijs.
snelle doorlooptijden, standaardprocessen, zo
VistaPrint kan deze producten van hoge kwaliteit tegen zulke lage kosten aanbieden door gebruik
weinig mogelijk tussenkomst van mensenhan-
te maken van hoge technologische oplossingen. Historisch gezien is grafisch ontwerp en maat-
den, geen tussenvoorraden. VistaPrint is een
werk drukwerk altijd een arbeidsintensief proces geweest voor zowel de aanbieder als de klant.
hoog efficiënte fabriek, de omzet per directe
Inflatiekosten van diverse aanbieders resulteerden in exorbitant hoge prijzen voor de klant, zelfs
medewerker bedraagt een half miljoen euro per
voor drukwerk opdrachten van kleine hoeveelheden. Dankzij gepatenteerde, ultramoderne tech-
jaar. Dus nieuwe medewerkers worden geacht
nologieën kan VistaPrint niet alleen de verwerking en bedrukking automatiseren, maar ook de
eerder een industriële insteek te hebben dan
manier waarop bestellingen worden gegenereerd en ingevoerd. VistaPrint produceert tegen lagere
een grafisch of druktechnische. Natuurlijk wer-
kosten, waardoor klanten lagere prijzen betalen voor betere kwaliteit drukwerk.
ken hier drukkers, maar er zijn zoveel andere
Visitekaartjes, briefpapier, folders voor een klein bedrijf, of tien unieke uitnodigingen voor een
functies hier. VistaPrint doorbreekt met dit
kinderfeestje, VistaPrint biedt altijd premium kwaliteitsproducten en diensten tegen verbazing
concept de perceptie van een drukkerij in de
wekkend lage prijzen. Meer info: www.vistaprint.nl.
traditionele zin.”
Solliciteren Op termijn kunnen bij VistaPrint een kleine
voor een periode van een week of acht. Los van
mensen in dienst, dus reken maar uit. Het gaat
tweehonderd vacatures ingevuld worden. Bert
die piekeffecten en rekening houdend met onze
crescendo met VistaPrint.”
Driessen: “Afhankelijk van het seizoen. Tijdens
natuurlijke groei, denk ik dat we ons personeels-
Studenten op HBO- en MBO-niveau die dit school-
de kerstdrukte bijvoorbeeld hebben we alleen
bestand in de komende twee jaren zullen ver-
jaar afstuderen kunnen dus alvast hun sollicitatie-
al aan uitzendkrachten tientallen mensen nodig
dubbelen. We hebben nu al bijna tweehonderd
brief gereedmaken en richten aan VistaPrint. n
I de nieuwe provincie I
165
Altijd op zoek naar talent
Een kleurrijke carrière Als een van de snelstgroeiende ondernemingen in de regio Venlo zijn wij altijd op zoek naar talent voor diverse functies en niveaus. Ben je geïnteresseerd in onze organisatie, kijk dan op www.vistaprint.com/careers. Mocht je meer informatie willen hebben, stuur dan een e-mail aan Sandra Gubbels (Personeelsfunctionaris): sgubbels@vistaprint.com
© PanSign 12787
careers.vistaprint.com