Gevelbouw 2 by Louwers Mediagroep

VAKTIJDSCHRIFT OVER GEVELS, GLAS & DAKEN

Jaargang 11 I nummer 2

SCAN WITH

DYNAMISCH ERASMUS PAVILJOEN BRUIST!

NATUURLIJK UITERLIJK VOOR ‘ONS DAK’ MULTIFUNCTIONEEL DOORNROOSJE MET BIJZONDERE HOOGSTANDJES

In samenwerking met:

速

Wie dit leest weet dat NeroQom een Aesthetic Comfort Specialist is

AESTHETIC COMFORT SPECIALIST T h e s o l u t i o n a g a i n s t d e g ra d a t i o n

NeroQom advertentie Gevelbouw Juni 2012.indd 1

6/11/2012 4:57:31 PM

Verrijk uw creativiteit. Verken de mogelijkheden van het anodiseren en raak geïnspireerd door vernieuwende technieken.

You’re invited

to get inspired Alucol nodigt u uit voor een unieke kijk in de wereld van het anodiseren. Een fabrieksrondleiding waar u energie van krijgt: • Uitleg over toepassen van geanodiseerd aluminium in de (gevel)bouw • ‘s Werelds grootste baden. Anodiseren tot 22 meter lengte • Uitgebreid kleurenpalet met unieke tinten grijs, blauw, groen, brons, goud, titanium, champagne en zwart • Gepatenteerd Bi-Colour anodiseren • Nanodiseren® • Productiecapaciteit van 18.000 m2 (50 ton) per dag

ontwerp & realisatie www.t-quila.com

mail of bel voor een inspirerend bezoek!

E-mail innovatie@alucol.nl of bel +31-475-595280

www.alucol.nl

DucoSun Cubic Strak én rechtlijnig

Het DucoSun Cubic zonweringsysteem staat in voor een optimaal

is verkrijgbaar met vaste of met elektrisch verstelbare lamellen. De rechthoekige vorm van de ‘Cubic’ lamellen zorgt voor een bijzonder strak design.

We inspire at www.duco.eu

info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 66 - fax +32 58 33 00 67

HOME OF OXYGEN

evenwicht tussen maximaal daglicht en minimale zonnehitte. Het

Voorwoord Dag van de Bouw Na jaren van teruglopende omzetten, kruipt de economie langzaam uit het dal. Volgens diverse onderzoeken wordt 2014 het jaar van stabilisatie. De woningmarkt lijkt aan te trekken en toenemende bedrijfsinvesteringen zouden zelfs voor een lichte groei kunnen zorgen van de Nederlandse bouwproductie. Dat positivisme wordt maar weer eens onderstreept door een mooi aantal grote projecten die zijn te bewonderen tijdens de Dag van de Bouw. Op zaterdag 24 mei 2014 kan het publiek namelijk weer een kijkje nemen achter de hekken van een bouwlocatie. Leden van Bouwend Nederland stellen kleine en grote bouwen infraprojecten open voor het publiek. Dit jaar zijn er 165 bouwprojecten die opengesteld worden op de Dag van de Bouw. De bouwsector mag dan ook trots zijn dat in deze nog altijd lastige tijden toch weer een aantal prachtige projecten getoond kan worden. Tijdens de Dag van de Bouw kan een grote diversiteit aan projecten worden bezocht. Behalve woningen en woonwijken, winkelcentra en kantoorpanden houden ook zorgen sportaccommodaties, scholen, wegen, spoor- en vaarwegen open â&#x20AC;&#x2DC;huisâ&#x20AC;&#x2122;. De diversiteit laat zien hoe belangrijk de sector is rond kernwaarden als wonen, werken, mobiliteit, recreatie en milieu. Het groeiende aantal bezoekers (115.000 in 2012 en 125.000 in 2013) toont aan dat de Dag van de Bouw in een grote behoefte voorziet. Het is voor de deelnemende bedrijven een uitgelezen kans om te laten zien tot welke hoogstandjes ze in staat zijn. Over hoogstandjes gesproken, ook in deze editie van Gevelbouw komen weer bijzondere projecten aan bod die nog maar eens aantonen dat de bouwsector springlevend is en vol energie om prachtige gebouwen te realiseren, volop technisch vernuft. Wij wensen u dan ook veel leesplezier toe.

Roel van Gils

Vaktijdschrift over gevels en daken Jaargang 11 | nummer 2 Verschijnt 6 x per jaar ISSN 1572-1310

Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Postbus 85, B-3900 Overpelt

Wildlaan 7 Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 (0)11 605540 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

Redactie adres

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E gevelbouw@louwersuitgevers.nl W www.gevelbouw.info

MG_ENV EA5-6 220x110.indd 1

21-09-2010 15:06:20

Redacteuren

Martijn van den Bouwhuijsen, Roel van Gils, Fiona de Heus, Sjoerd Meuleman

Eindredactie Roel van Gils

Bladmanager

Mark de Lau E m.delau@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

16 24

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

Advertenties

Online aanleveren: https://louwersuitgevers@wetransfer.com o.v.v. uitgave en naam Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

Abonnementsprijs

€ 63,- per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Gevelbouw. Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

Adreswijzigingen

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Geen gevelpaneel is hetzelfde Natuurlijk uiterlijk voor ‘Ons Dak’ Binnenzonwering met dubbelfunctie Licht en sterk, maar vooral mooi De Cacaofabriek: van industrieel erfgoed naar cultureel centrum Leerzaam gevelbouwproject Sierlijk maatwerk in RVS, staal en aluminium Totaalmetamorfose gevels Engelandlaan Duurzame gevelbekleding voor Montessori College Nieuwkomer met uitstekende waterwerendheid

8 11 14 16 18 19 21 23 24 27

Doelgroep

GEVELBOUW is een onafhankelijk vakblad voor de bouw en is bestemd voor architecten, ingenieursbureaus, aannemers, opdrachtgevers, brancheorganisaties, gevelbouwers en toeleveranciers, (bouw)functionarissen in overheids- en semi-overheidsinstellingen en verwante organisaties. De VMRG is inhoudelijk verantwoordelijk voor haar eigen pagina’s.

VMRG PAGINA'S

Vormgeving/Art Direction

Slimbouwen®Keurmerken op de Milieulijst 2014

Logo Reclame- Ontwerpbureau BV E info@logobv.nl

In samenwerking met:

Column Bert Lieverse Re-think, Reduce, Re-use, Recycle! Solide screen biedt het gewenste comfort FACE company uitgelicht: Vetrotech Column: Green Inspirations Visitekaartjes Dynamisch Erasmus Paviljoen bruist!

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

‘Sneak preview’ Façades 2014

29 30 32 35 36 37 38 41 46

Inhoud

nummer 2

60 84 40

CE-markering voor aluminium- en staalconstructies Mr. Bettina Hertstein: BOVkont?

Zelfregelende ventilatie en windvaste zonwering Kantoorgebouw Sequoia duurzaam gerenoveerd Baksteen met retourgarantie Solliance schittert op High Tech Campus DUBOkeur voor puien gerenoveerd Weezenhof Kleurrijk conserveren Stabiele factor in roerige tijden Geanodiseerd aluminium kleuren Vredenburg veilig en geluidwerend dankzij oer-expertise Snelle montage gevelkozijnen door slimme werkvoorbereiding Professionaliseren door belangenverdediging en kwaliteitsbewaking Multifunctioneel Doornroosje met bijzondere hoogstandjes Akoestische isolatie poppodium Doornroosje Fruit en groente zijn het meest gebaat bij steenachtige omgevingen Wie doet wat

50 52 55 57 59 60 62 65 69 70 73 75 77 80 83 84 87

Cover: De Cacaofabriek, Helmond De vleugel langs de Kanaaldijk kreeg een nieuwe constructie en een grote transparante gevel aan de binnenzijde. Fotografie Leon van Woerkom I architectenbureau cepezed VAKTIJDSCHRIFT OVER GEVELS, GLAS & DAKEN

Jaargang 11 I nummer 2

SCAN WITH

DYNAMISCH ERASMUS PAVILJOEN BRUIST!

In samenwerking met:

NATUURLIJK UITERLIJK VOOR ‘ONS DAK’ MULTIFUNCTIONEEL DOORNROOSJE MET BIJZONDERE HOOGSTANDJES

2014069_Gevelbouw 2.indd 1

06-05-14 11:37

AOC Oost | Twello

GEEN GEVELPANEEL IS HETZELFDE

SCAN WITH

Glazen atriums met ‘verticaal groen’ verraden al direct dat in de nieuwbouw van AOC Oost in Twello een agrarische school gevestigd is. Het 150 meter lange gebouw is geknikt en is, met uitzondering van de aula en de sporthal, opgebouwd uit twee lagen. Met lokalen, een winkeltje, kassen en een dierenverblijf is het gebruik van de circa 9.600 vierkante meter net zo gevarieerd als de gevel: het verduurzaamde hout op de gevel bestaat uit zo’n 225 gevelpanelen, waarvan er geen twee hetzelfde zijn.

Hendriksen Prefab realiseerde de houten delen voor de gevel, Gevel Design Beek zorgde voor de aluminium vliesgevel, de kozijnen en de serredaken aan de kopse kant van het gebouw. Gevel Design Beek was al bekend met het AOC. “In voorgaande AOC-projecten, zoals in Doetinchem en Lochem, hebben wij in samenwerking met de architect en de opdrachtgever de kleuren geïnitieerd. Deze kleurencombinatie, met schakeringen van geel naar donkergroen glas, bestond nog niet. Die hebben wij speciaal daarvoor gebakken,” aldus Jorik van der Reijden van Gevel Design Beek. “Diezelfde kleuren konden we nu ook weer toepassen in Twello.” Ook over de details, de bevestiging en de waterhuishouding kon Van der Reijden al in een vroeg stadium meedenken. Vervolgens is alles digitaal met elkaar afgestemd. “We hebben niets zelf ingemeten. Niet alles wat op papier staat, gaat in de bouw goed, maar voor het AOC is dat voor honderd procent goed gegaan.” Met de bijzondere vormen, zoals een ‘halve druppel’, schuine kozijnen onder een hoek en de gesegmenteerde vliesgevels was het geen gemakkelijk project. Niet voor niets is gekozen voor de toepassing van aluminium. “Het biedt veel mogelijkheden om bepaalde vormen te krijgen,” aldus Van der Reijden.

Unieke uitstraling Hoewel Gevel Design Beek vaker gesegmenteerde aluminium kozijnen maakt, noemt Van der Reijden dit project qua uitstraling uniek. Ook Henrie Eppink van Hendriksen Prefab vindt dat. “De gevel

AOC Oost | Twello

bestaat uit smalle stroken van 8,5 meter hoog en 1,20 tot 1,30 meter breed. De stroken zijn schuin getrapt, daartussen bevindt zich een aluminium vliesgevel.” Gekozen is voor de FSChoutsoort afara fraké van Plato. “Een Afrikaanse houtsoort, die verduurzaamd is middels een kookproces,” legt Eppink uit. “Tevens is een deel van het hout brandvertragend gemaakt en een ander deel niet. Tussen de blokken van schoollokalen bevinden zich atriums, hoge, vrije ruimtes waar men tussendoor en in de pauze kan verblijven. Ze hebben een vrije hoogte van zeven meter en een glasdak. Deze atriums sluiten aan op onze gevels.”

tijd, energie en geld kost. De engineering is dan ook een belangrijke schakel in het gehele proces, die we geheel in eigen beheer uitvoeren. Belangrijk voor de communicatie naar buiten toe en tevens van belang voor de aansturing van je eigen fabriek. Je hebt dan ook productiemensen nodig die precies van tekening kunnen werken. Het zijn in de fabriek allemaal losse unieke onderdelen, die op de bouw in elkaar worden geschoven tot een uniek gebouw.” ❚

In de atriums, maar ook op diverse plaatsen aan de noord- en zuidgevel alsmede naast de aula is ‘verticaal groen’ aangebracht. Hiervoor is een metalen structuur opgezet met bakken en een drainagesysteem voor de planten. Hendriksen Prefab leverde de achterliggende HSB-structuur en de hardhouten regels waar de bakken aan zijn bevestigd. “Als Hendriksen Prefab denken we vaak mee over de uitvoeringsfase. Een aantal zaken willen we al in een vroeg stadium met de verschillende disciplines, zoals staal, beton, vliesgevels en installatiewerk met elkaar afstemmen, zodat het goed in elkaar past en het werk in een goede volgorde wordt uitgevoerd zodat het iedereen zo min mogelijk SCAN WITH

De La Mar Theater Amsterdam

NRC gebouw Amsterdam

Ziggo Dome

Amphion Theater Doetinchem

C-Mine België

Ahoy Rotterdam

Geluidsisolerende deuren met hoge vormgevingsvrijheid en gegarandeerde kwaliteit. Engineering, productie, conservering en montage. ISO 14001, ISO 9001 en VCA.

...................................................................................................................... Alara-Lukagro bv | Huijgensweg 3 | 2964 LL Groot-Ammers T 0184 661 700 | E info@alara-lukagro.com | I www.alara-lukagro.com

Hendriksen Groep Ulft

Matjeskolk Matjeskolk16 167037 7037DZ DZBeek Beek Postbus Beek Postbus12 127037 7037ZG ZGBeek Beek Matjeskolk 16 7037 DZ Matjeskolk 16 7037 DZ Beek Postbus Beek Postbus 12 12 7037 ZG Beek Matjeskolk 16 7037 DZ Matjeskolk 167037 7037ZG DZBeek Beek Postbus Postbus12 127037 7037ZG ZGBeek Beek

Matjeskolk 16 7037 DZ Beek Postbus 12 7037 ZG Beek

T 0316 - 53 23 20 F 0316 - 53 22 60

TT0316 0316- -53 5323 2320 20 FTTF0316 0316 53 22 60 0316----53 5323 2220 60 0316 53 23 20 0316 53 22 60 0316----53 5323 2220 60 TFFT0316 0316 53 23 20 FF0316 0316--53 5322 2260 60

Kozijnen Vliesgevels Kozijnen Vliesgevels Kozijnen Vliesgevels Kozijnen Vliesgevels Kozijnen Vliesgevels Kozijnen Vliesgevels Ramen Serres Ramen Serres Ramen Serres Ramen Serres Ramen Serres Ramen Serres Deuren Veranda’s Deuren Veranda’s Deuren Veranda’s Deuren Veranda’s info@gevel-design-beek.nl info@gevel-design-beek.nl Deuren Veranda’s Deuren Veranda’s www.gevel-design-beek.nl

www.gevel-design-beek.nl info@gevel-design-beek.nl info@gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl info@gevel-design-beek.nl info@gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl

Kozijnen

Vliesgevels

Ramen

Serres

Deuren

Veranda’s

info@gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl Matjeskolk 16 7037 DZ Beek Postbus 12 7037 ZG Beek

14130234_Geveldesignbeek.indd 1

09144 09144 09144 09144

09144 09144

T0 F0

Matjeskolk 16 7037 DZ Beek Postbus 12 7037 ZG Beek 09144

in w

T 0316 - 53 23 20 F 0316 - 53 22 60

06-05-14 13:50

Ons Dak | Maaseik

Natuurlijk uiterlijk voor

‘Ons Dak’

Huisvestingsmaatschappij ‘Ons Dak’ in Maaseik blaast dit jaar 85 kaarsjes uit, en een nieuw kantoorgebouw is de kers op de verjaardagstaart. Voor de opdrachtgever was het van belang dat het nieuwe complex de waarden van ‘Ons Dak’ uitstraalt. Architect Jef Vandekerkhof van architect-nburo uit Bree opteerde daarom voor een eerlijk, transparant en vooruitstrevend concept. De Puro Plus-gevelplaat van SVK draagt daartoe haar steentje bij.

‘Ons Dak’ is ontstaan in 1928. Toenmalig burgervader van Maaseik Timmersmans vroeg aan alle inwoners aandelen te kopen, zodat ee n samenwerkende maatschappij voor het bouwen van woningen gerealiseerd

kon worden. 85 jaar later prijkt er naast het oude kantoorgebouw een tweede splinternieuw complex. Het nieuwe kantoorgebouw staat bol van de allernieuwste snufjes op het vlak van duurzaam energiegebruik. ’s Winters

zorgt een warmtepomp middels geothermie en betonkernactivering voor een aangename werkomgeving. In de zomermaanden moet grondwater van een diepte van maar liefst 90 meter de nodige verkoeling opleveren. Zonnepanelen, groendaken, een gebouwbeheersysteem: het is slechts het topje van de vernuftige ijsberg die Ons Dak is.

Transparantie Het project ‘Ons Dak’ is via een wedstrijd op onze tekentafel beland, legt architect Jef Vandekerkhof uit. ›

SCAN WITH

Er bestaat een betere manier om uw creativiteit op een gevel te uiten.

Geef uw verbeelding alle vrijheid met de decoratieve gevelplaten van SVK. U zoekt een manier om uw project de juiste uitstraling te geven? Dan zijn onze vezelcement gevelplaten een prima keuze. Dit tijdloos en natuurlijk materiaal geeft uw creativiteit alle vrijheid. Het past bij elke bouwstijl en biedt naar kleur en vorm eindeloze variatie- en combinatiemogelijkheden. Het is bovendien eenvoudig te plaatsen, zeer duurzaam en onderhoudsvriendelijk. Ontdek ons volledig assortiment op www.svk-bouwmaterialen.nl. Uw creativiteit zal er wel bij varen!

Ornimat

Colormat

Puro Plus

Decoboard

Op maat verzaagde gevelplaten

Door-en-door gekleurde gevelplaten

Natuurgrijze gevelplaten met schwung

Standaard gevelplaten in tijdloze kleuren

Creativity up front.

GEVEL & DAK

Ons Dak | Maaseik

“Een uiterst aangename wedstrijd overigens, want de vier geselecteerde kantoren kregen elk een vergoeding voor hun voorontwerp. Ons concept werd tot winnend ontwerp gekozen, vooral vanwege de openheid. Volgens zijn filosofie wil ‘Ons Dak’ een open huis zijn waar transparantie heerst op elk vlak. Die openheid hebben we gecreëerd door twee volumes te combineren in een split-level, zodanig dat men vanop elke locatie in het gebouw iets kan zien of beleven, zowel binnen als buiten.” Het ontwerpteam heeft de lijn van de filosofie van ‘Ons Dak’ ook doorgetrokken in de keuze van de materialen. “Zo zijn we terechtgekomen bij de Puro Plus-gevelplaten van SVK. De eerlijkheid van het gebouw stond voorop. Daarom moesten we zowel de vormgeving als de keuze van materialen nauwkeurig kiezen. De Puro Plus beschikt over natuurlijke uitstraling, omdat ze niet speciaal behandeld is met een coating. Het product leent zich zo tot esthetische toepassingen, tot grote vreugde van de opdrachtegever,” aldus Vandekerkhof.

Op de werf De vlotte verwerkbaarheid en eenvoudige plaatsing op de werf zijn de grootste pluspunten van de Puro Plus volgens architect Vandekerkhof. “In tegenstelling tot prefab elementen kun je wel last minute wijzigingen aanbrengen op de werf. De uitvoerder dient wel de voorschriften van SVK door te nemen alvorens hij de gevelplaten installeert. Zo moet hij de juiste handschoenen dragen tijdens de montage. Doet hij dat niet en plaatst hij de platen met de blote hand, dan verschijnen achteraf tijdens bepaalde weersomstandigheden vlekken op de gevelplaten.” Ook Luc Vandekerkhof, eigenaar van Vandekerkhof NV uit Bocholt die de gevelplaten plaatste, is overtuigd van de praktische

pluspunten van de gevelbekleding van SVK. “De plaatsing verliep van een leien dakje. De platen laten zich makkelijk slijpen, er komt weinig tot geen stof vrij en achteraf zijn de randen mooi recht. Ze zijn lichter dan overige alternatieven op de markt, maar beschikken toch over de nodige stugheid. Ze laten zich ook makkelijk hanteren en de lijm hield quasi onmiddellijk. Het plaatwerk hebben we geplaatst op een kaderwerk van kepers.”

Vezelcement Puro Plus is een natuurgrijze vezelcement gevelplaat met een licht geschuurde en zuivere afwerking. Door het achterwege laten van een coating blijft de plaat puur en zal het uitzicht variëren naargelang de weersomstandigheden en de omgeving. Puro Plus is samengesteld uit louter natuurlijke grond-

stoffen, dat maakt het tot een puur en ecologisch product. Tijdens het productieproces worden de platen ook luchtgehard, wat zorgt voor een milieuvriendelijk droogproces. De Puro Plus-gevelplaten geniet alle voordelen van vezelcement, zoals een gunstige brandreactie. Daarnaast zijn ze vormvast en bestand tegen roest, rot, micro-organismen en schimmels. Qua uiterlijk combineren ze de uitstraling van industriële cementgebonden platen met een licht geventileerde gevelafwerking. Puro Plus is beschikbaar in twee standaardformaten: 1.220 x 2.520 millimeter en 1.220 x 3.070 millimeter. De plaatdikte bedraagt 8 millimeter. Per vierkante meter weegt de Puro Plus circa 14,6 kilogram. ❚ SCAN WITH

VMB Besturingstechniek | Hendrik Ido Ambacht

Binnenzonwering met dubbelfunctie Sinds eind vorig jaar opereert VMB Besturingstechniek vanuit een geheel nieuw kantoorpand in Hendrik Ido Ambacht. De zonwering is pas na oplevering van het pand aangebracht. “We hebben om meerdere redenen gekozen voor de Multifilm-binnenzonwering van De Leeuw BV,” zegt Arie Verhoeven van VMB Besturingstechniek.

VMB Besturingstechniek houdt zich bezig met het ontwerpen en realiseren van complete besturingsoplossingen voor de machinebouw en procesinstallaties. “Wij verzorgen het elektrotechnische deel op de machines, van ontwerp en softwareontwikkeling tot het maken van schakelkasten en de inbedrijfstelling. We maken dan ook volop gebruik van computers in ons kantoor in Hendrik Ido Ambacht. Om te voorkomen dat er vals licht op de schermen valt, zijn we op zoek gegaan naar een passende zonwering, die bovendien geen afbreuk doet aan het uitzicht naar buiten. We zijn vervolgens via de architect van ons nieuwe pand in contact gekomen met Multifilm van De Leeuw.”

Gebouwbeheersysteem Met Multifilm slaan we eigenlijk meerdere vliegen in één klap, vervolgt Arie Verhoeven. “Het systeem zorgt ervoor dat de warmte wordt geweerd en het zonlicht wordt gefilterd. Na kantoortijden laten we de zonwering altijd zakken, zodat het zicht van buiten naar binnen enigszins wordt belemmerd. Tevens wordt dan de warmte die in het pand aanwezig is, binnen gehouden. Het glas is namelijk een koudebrug, dus dat scheelt op die manier weer in de stookkosten.” In totaal is het pand van VMB Besturingstechniek voorzien van zo’n zestig afzonderlijke Multifilm-binnenzonweringen, die elektrisch worden aangestuurd door het gebouwbe-

heersysteem. “De Leeuw heeft de montage van de zonwering verzorgd, wijzelf hebben de koppeling gemaakt met het gebouwbeheersysteem. Dat is immers ons vak. Zodra het systeem een zonne-intensiteit detecteert van een bepaald niveau worden de zonweringen automatisch naar beneden gestuurd. Als de zonne-intensiteit vervolgens afneemt, rollen ze weer op om na kantoortijden weer te zakken tot het weer licht wordt.”

Verschillende formaten Multifilm is een beweegbaar systeem en geen folie. Het ‘doek’ bestaat uit drie lagen, een reflecterende zilverfolie aan de raamzijde, een flinterdunne transparante binnenlaag en een

VMB Besturingstechniek | Hendrik Ido Ambacht

kleurlaag aan de binnenzijde. Het doek rolt zich op in een aluminium cassette via een set geleiders. Speciale borstels in de cassette maken het doek bij iedere oprolbeurt schoon en verwijderen stof en eventuele insecten die zich tussen doek en raam bevinden. “Het merendeel van de zonwering is in standaardformaat uitgevoerd, alleen ter plaatse van de vide en de spreekkamer is Multifilm in een groter formaat uitgevoerd. Erg prettig dat dat ook mogelijk is met één systeem,” vindt

Arie Verhoeven. “Ter plaatse van de vide is de zonwering bijvoorbeeld in een lengte van 4 meter uitgevoerd, terwijl in de spreekkamer we de breedte ingaan met breedtes van 2,80 meter. Voor elk raam is een passende oplossing gevonden in Multifilm.” Multifilm is van origine een Duits product, dat door De Leeuw in Nederland en België wordt geïmporteerd en gemonteerd. Het beweegbare systeem is de enige binnenzonwering

die gelijkwaardig is aan een buitenzonwering, formeel vastgelegd in een gelijkwaardigheidverklaring door Agentschap NL. Multifilm is bovendien genormeerd voor de EPN-verklaring en het energielabel. Ondanks de nog geringe ervaring met Multifilm -het nieuwe kantoor is pas drie maanden in gebruik-, is Arie Verhoeven toch al uiterst tevreden. “Het systeem functioneert zoals wij het bedoeld hadden en vergt bovendien weinig tot geen onderhoud. Een prima keus.” ❚

Glasvezelversterkte betonproducten

Licht en sterk,

maar vooral mooi Elf jaar terug startte CFS Nederland met leveranties van Allface aluminium ophangsystemen. Nu is het assortiment uitgebreid met drie soorten glasvezelversterkte betonproducten van het Oostenrijkse fabricaat Rieder. Een uitzonderlijke combinatie voor de gevelbranche.

Waar velen terugdeinzen, durven enkele anderen stappen te zetten. Zoals CFS Nederland BV uit het Noord-Brabantse Raamsdonksveer. Tot 2006 was het bedrijf enkel leverancier van aluminium ophangsystemen, nu voorziet CFS (luxe) gevels ook van glasvezelversterkte betonproducten. Uitzonderlijk, want volgens directeur Michiel Traa is zijn bedrijf de enige Nederlandse leverancier die een totaalpakket levert, inclusief de engineering. “Het grote voordeel van de Rieder-producten is de hoge sterkte. Dit maakt groot formaat panelen en vormdelen haalbaar van slechts dertien millimeter dun. Maar het is vooral een mooi materiaal. Want de Fibre C-betonpanelen van Rieder ‘leven’.”

meer (Slangen + Koenis Architecten) en het Amsterdamse Muziekmakerscentrum (Jo Janssen Architecten). Maar de meest bekende gevels zijn ongetwijfeld die van het WK-stadion in Johannesburg Zuid-Afrika. Traa erkent dat hij met de producten een nichemarkt bedient. Al kent -zoals Cruijff al zei- elk nadeel zijn voordeel. Traa: “Bij grote bouwwerken kan de gewichtsbesparing enorm oplopen. Wil je financieel goed kunnen vergelijken, dan moet je het hele werk meenemen. Dus ook de fundering, constructie en ophangsystemen. Maar -en ik zei het al eerder- de producten van Fibre C zijn vooral gewoon erg mooi. En gelukkig vinden architecten dat vaak ook.” ❚

Stortzijdevrij CFS begon met leveranties van Fibre Cpanelen in het jaar 2006. Deze worden geproduceerd in lengten van 2,50 meter en 3,60 meter, bij een breedte van 1,20 meter. Kort daarop volgde de introductie van Öko Skin. Dit is eenzelfde materiaal, maar dan uitgevoerd in 147 en 302 millimeter brede planken (lengte 1,80 meter). De meest recente Rieder-ontwikkeling vormen Fibre C 3D-panelen, waarvoor het voordeel geldt dat ze geen stortzijde kennen. Ze zijn speciaal ontwikkeld voor elementen met vier zichtzijden (zonwering bijvoorbeeld). Alle producten zijn leverbaar in drie afwerkingen, te weten: gematteerd, licht gezandstraald en normaal gezandstraald. Kleur (tien standaardkleuren), afwerking en lichtval zijn bepalend voor het gewenste levendigheidseffect.

Gewichtsbesparing CFS richt zich met de producten vooral op de architectonisch opvallende bouwprojecten. Nederlandse voorbeelden hiervan zijn het Huis van de Sport in de Haarlemmer-

Fibre C

Fibre C 3D

Glasvezelversterkte betonproducten

Ă&#x2013;ko Skin

De Cacaofabriek | Helmond

De Cacaofabriek:

van industrieel erfgoed naar cultureel centrum In maart 2014 is een nieuwe culturele hotspot in Helmond geopend: De Cacaofabriek. De restanten van het U-vormig hoofdgebouw van de oude fabriek zijn gerenoveerd en gecombineerd met nieuwbouwvolumes. Zo ontstond een ensemble van diverse bouwdelen, die deels worden gescheiden door een binnenstraat. De gevels en daken zitten boordevol eigenzinnige details. Zo kreeg de betonnen buitenwand van het poppodium een geluidsabsorberende laag en een esthetisch ‘gordijn’ van metalen roosters. De decennia terug verdwenen schildkap is teruggebracht in een moderne materialisatie en detaillering.

In 1894 werd in Helmond cacaofabriek De Helm opgericht. Het fabrieksgebouw breidde in de eerste decennia uit, wat zichtbaar is in de verschillende metselwerkverbanden en dilataties. De Helm ging in de crisisjaren van de vorige eeuw failliet. Het complex werd vervolgens door verschillende partijen gebruikt en onderging mutaties. De karakteristieke schildkap met dakpannen en dakkapellen werd bijvoorbeeld vervangen door een plat dak. In januari 2008 ging een deel van het complex door brand verloren.

Foto boven: In 1894 werd in Helmond de cacaofabriek De Helm opgericht. Het fabrieksgebouw breidde in de eerste decennia uit, wat zichtbaar is in de verschillende metselwerkverbanden en dilataties. Foto onder: De gemeente Helmond besloot in 2011 om het leegstaande industriële erfgoed te transformeren tot een cultureel centrum.

De gemeente Helmond besloot in 2011 om het leegstaande industriële erfgoed te transformeren tot een cultureel centrum. Het gemeentelijke monument was in een vervallen staat. Van de vleugel aan de kanaalzijde stond alleen één dragende gevelwand overeind. Ook de aangebouwde hal was nagenoeg vergaan. De rest van het gebouw was er relatief beter aan toe.

Gevarieerd gebouwenensemble

Foto's: Leon van Woerkom architectenbureau cepezed

Architectenbureau cepezed maakte het ontwerp van het culturele centrum. Het bouwprogramma behelsde onder meer filmzalen, een poppodium met foyer, expositieruimten, een rtv-studio, een restaurant en werkplekken voor de creatieve industrie. Vanwege de monumentale status zijn dragende gevels, staalconstructies en betonnen trogvloeren behouden. Het metselwerk is gereinigd, hersteld en voorzien van een witte keimlaag. Projectarchitect Jan Houtekamer zegt: “Het U-vormige volume van het oude fabriekshoofdgebouw hebben we grotendeels gerenoveerd. De kap kreeg, abstract gedetailleerd, zijn

oorspronkelijke contour terug. De vleugel langs de Kanaaldijk kreeg een nieuwe constructie en een grote transparante gevel aan de binnenzijde. In de open ruimte van de U-vorm kwam nieuwbouw. Opvallend hier is het tien meter hoge dichte volume van de popzaal. De wanden en het dak kregen aan de binnenzijde een geluidsabsorberende laag (schuimmateriaal) en aan de buitenzijde een akoestisch ontkoppelde afwerking van cementgebonden platen. Hiervoor is een nog een esthetische afwerking aangebracht van aluminium roosters met geïntegreerde LED-verlichting.”

Eigenzinnige details Het schilddak heeft een staalconstructie met houten gordingen. Hierop kwam een pakket van waterdichte metalen sandwichpanelen, geschroefde omega-profielen en verlijmde composiet platen (kunststof kern en rvs buitenschil). De bevestiging van de composiet platen is onzichtbaar. De goot is eveneens onzichtbaar verwerkt in het dakvlak. “De kap van het hoofdgebouw kreeg, net als de originele kapconstructie, weer dakkapellen,” zegt projectleider Wilgard Moeskops namens bouwcombinatie Adriaans - Moeskops. “Op het schilddak plaatsten we twee typen geprefabriceerde kapellen. De transparante dakkapellen bestaan uit vier, aan elkaar verlijmde, glasplaten. De overige dakkapellen bestaan uit een stalen frame met daaromheen in verstek aangebrachte aluminium lamellen. In deze kapellen zijn de dakdoorvoeren van de installaties weggewerkt. Bijzonder zijn de LED-panelen in de sparingen van de lamellen, die de mogelijkheid bieden kunstzinnige beelden te tonen.” Het gebouw heeft een variëteit aan ramen en deuren, die refereren naar de historie of een meer moderne uitstraling hebben. De oorspronkelijke kozijnen in de metselwerkgevels zijn gerestaureerd. Een lichtstraat tussen de nieuwe en bestaande bouw zorgt voor veel daglicht en transparantie. De foyer en de werkruimten voor de creatieve industrie zijn voorzien van vliesgevels. De afwerking met aluminium roosters van de popzaal loopt door langs de vliesgevel van de foyer en functioneert daar tevens als zonwering. Dit zijn slechts enkele detailvoorbeelden van het bijzonder project, dat in goede samenwerking tot stand kwam. ❚

Foto: Jannes Linders

De Cacaofabriek | Helmond

Leerzaam gevelbouwproject Van Oorschot Aluminium Constructies engineerde, produceerde en monteerde de vliesgevels van de Cacaofabriek. De gevelbouw was leerzaam voor het Helmondse familiebedrijf. Voor het eerst in haar 53-jarige geschiedenis verwerkte Van Oorschot Aluminium Constructies de gevelsystemen CW50 Alu on Steel en CW86 van Reynaers. Door de ervaring kunnen de specialisten uit Helmond een grotere variëteit aan projecten voorzien van vliesgevels. De transparante puien van het cultureel centrum in Helmond werden in december 2013 opgeleverd, geheel volgens specificaties.

Het cultureel centrum behelst onder meer filmzalen, een poppodium met foyer, expositieruimten, een rtv-studio, een restaurant en werkplekken voor de creatieve industrie.

Foto: Jannes Linders

Diverse delen van de Cacaofabriek zijn voorzien van vliesgevels. Van Oorschot Aluminium Constructies monteerde de transparante puien van de foyer, het restaurant en het gebouw voor creatieve industrie. Louter aluminium profielen van Reynaers werden toegepast. In de vijf transparante geveldelen van het restaurant is het CW86-gevelsysteem verwerkt, een systeem met in de fabriek beglaasde elementen die weersonafhankelijk verwerkt kunnen worden. De foyer kreeg een façade met de slanke stijlen uit de CW50-serie, die zijdelings steunen op stalen regels die zijn verankerd aan stalen kolommen. Het gebouw voor de creatieve industrie kreeg een pui die bestaat uit het CW50 Alu on Steel systeem, waarbij de aluminium stijlen direct gekoppeld zijn aan de stalen stijlen van achtergrondconstructie.

snel af. Hiernaast adviseerden we aannemingscombinatie Adriaans - Moeskops om de bouwkundige staalconstructie van de 10 meter hoge foyer te verzwaren om de windbelasting op te vangen. Hieraan gaf de bouwcombinatie gehoor. De werkvoorbereiding vergde relatief meer inspanning omdat we voor het eerst met CW50 Alu on Steel en CW86 werkten. Door deze ervaring

met die gevelsystemen, kunnen we voortaan een grotere variëteit aan projecten bedienen. Door recente uitbreidingen van het computergestuurde machinepark kunnen we snel en nauwkeurig produceren. In totaal staken we 890 mensuren in het project de Cacaofabriek en leverden in december 2013 op, geheel volgens specificaties van de opdrachtgever.” ❚

Veelzijdiger door ervaring Van Oorschot Aluminium Constructies nam, behalve de montage, ook de engineering en productie voor rekening van de puien van de Cacaofabriek. Het Helmondse familiebedrijf, waar inmiddels ook de derde generatie werkzaam is, stelde zich proactief op. Directeur Karel van Oorschot licht toe: “Klachten handelden we tijdens het project

Foto: Jannes Linders De wanden en het dak van het poppodium kregen aan de binnenzijde een geluidsabsorberende laag en aan de buitenzijde een akoestisch ontkoppelde afwerking.

WI DE ME

op zoek naar de ideale gevelmonteur. Ergon Nederland is altijd op zoek naar de ideale match. De ideale vakman voor de ideale opdrachtgever. Of het nu gaat om het monteren van aluminium kozijnen, vliesgevels, of het samenstellen van puien; bij ons vindt u ongetwijfeld de juiste persoon. Iemand waarop u kunt bouwen, en dat tegen een scherpe prijs. Wij zijn dĂŠ uitzendspecialist voor de gevelbranche.

- ramen - deuren - vliesgevels - schuifpuien - vouwwanden www.oashelmond.nl

Korenpad 8 6534 AS Nijmegen +31(0)316 58 11 44 info@ergonnederland.nl www.ergonnederland.nl

Kenian Metal Design Products 14130236_Vanoorschot.indd 1

06-05-14 09:49

Eind 2 5561 BC Riethoven 040-2045851 06-22502885 info@kenian.nl www.kenian.nl

Maatwerk in RVS, Staal en Aluminium 14130235_Kenian.indd 1

02-05-14 16:16

De Cacaofabriek | Helmond

Sierlijk maatwerk in RVS, staal en aluminium Bij de transformatie van de Cacaofabriek speelde Kenian Metal Design Products een belangrijke rol. Dit bedrijf uit Riethoven tekende en produceerde maatwerkproducten in RVS, staal en aluminium; gebouwelementen die het culturele centrum verfraaien. De dakkapellen fungeren als ventilatieschachten en refereren in kleur naar de dakbeplating van het hoofdgebouw. Gezette, gelakte profielen bij de kozijnen in de oud- en nieuwbouw completeren de binnen- en buitenwanden. Buisleuningen op de balkonranden van de popzaal voorkomen dat er glazen vanaf vallen.

Nieuwbouw van ET&S Electro Theuws en Schreuder BV. is vorig jaar gerealiseerd. Kenian heeft hier de eclipsvormige lamellen gehangen en de trap in de entree inclusief RVS leuningen mee ontworpen, gemaakt en geplaatst.

Kenian Metal Design Products ontwierp en produceerde maatwerk producten van RVS, staal en aluminium ter verfraaiing van de Cacaofabriek.

Kenian Metal Design Products werd in de zomer van 2013 benaderd door Moeskops. De bouwkundig aannemer, die in een combinatie optrad met Adriaans Bouwgroep, deed al ruim vijf jaar zaken met het Riethovens bedrijf. “Na een brainstormsessie met Wilgard Moeskops werkte ik de ideeën verder uit,” zegt directeur Frans Antonis namens Kenian Metal Design Products. “Vooral de dakkapellen vergden aandacht, omdat deze in de gebouwschil van de monumentale oudbouw zijn verwerkt. Op verzoek van de architect en de aannemer maakte ik vooraf een proefmodel. Ik maakte een gedeelte van het stalen frame, de aluminium lamellen en het verzinkte stalen gaaswerk. Dit dakkapelmodel werd bij de bouwvergadering goedgekeurd.”

500 uur Kenian Metal Design Products stak meer dan 500 uur in de engineering en productie.

Antonis zegt: “Wanneer nodig werkte ik 's avonds door of huurde ik een zelfstandige in. In oktober en november van 2013 vond de fabricage plaats en in november en december de montage. De samenwerking met de betrokkenen beviel goed en het resultaat mag er zijn. De dakkapellen zijn mooie blikvangers geworden, die de architect aanspreken. Het plaatwerk verfraait de binnen- en buitenwanden. De sierlijke RVS buisleuningen op de balkonranden voorkomen dat er glazen vanaf vallen.” Kenian Metal Design Products is in 2006 opgericht en levert maatwerk producten in staal, RVS en aluminium. Frans Antonis leidt de eenmanszaak. De productie is divers. Zowel bedrijven als particulieren kunnen bij het Riethovens bedrijf terecht voor bijvoorbeeld hekwerken, poorten, tuininrichting, interieurinrichting en producten voor de bouw. “Ik heb een volle opdrachtenporte-

feuille. Momenteel werk ik bijvoorbeeld aan RVS roosters en dorpels voor een woonzorgcentrum in Tilburg en voor de meubelbranche RVS geslepen tafelonderstellen,” besluit Antonis. ❚

NEOPIXELS® de derde generatie grafietparels NEOPIXELS® de de derde derde NEOPIXELS® generatiegrafi grafietparels etparels generatie Grijze grafietparels worden in Nederland steeds vaker toegepast als spouwmuurisolatie of bodemisolatie in de kruipruimte. Inmiddels is de derde generatie grafietparels op de markt, die weer aanzienlijk is verbeterd ten etparels worden in Nederland opzichteGrijze van grafi zijn voorgangers. steeds vaker toegepast spouwmuurisolatie Grijze grafietparels worden in als Nederland of bodemisolatie in de kruipruimte. Inmiddels steeds vaker toegepast als spouwmuurisolatie Grijze grafi zijn gemaakt van op de is deetparels derde generatie grafietparels ofEPS, bodemisolatie in de kruipruimte. Inmiddels oftewel Polystyrene markt,Expandable die weer aanzienlijk is verbeterd ten is(expandeerbaar de derde generatie grafi etparels op de polystyreen). In de volksmond opzichte van zijn voorgangers. markt, die weer aanzienlijk is verbeterd ten wordt het ook wel ‘piepschuim’ of ‘tempex’ opzichte van Grijze grafi etparels zijnworden gemaaktals van genoemd. EPSzijn kanvoorgangers. gebruikt EPS, oftewel Expandable isolatiemateriaal, maar ook als Polystyrene ondergrond (expandeerbaar polystyreen). In de volksmond Grijze grafien etparels zijn gemaakt van bij wegen viaducten of als verpakking wordt het ook wel ‘piepschuim’ of ‘tempex’ EPS, Expandable Polystyrene vooroftewel bijvoorbeeld LCD-schermen. EPS genoemd. EPS kan gebruikt worden als (expandeerbaar polystyreen). In de volksmond heeft eigenschappen die de verschillende isolatiemateriaal, maar ook als ondergrond wordt hetbijook wel ‘piepschuim’ of ‘tempex’ toepassingen mogelijk maken. bestaat wegen en viaducten of Grofweg als verpakking genoemd. EPS kan gebruikt worden als het voorvoor 98 procent uit stilstaande lucht, bijvoorbeeld LCD-schermen. EPSwat isolatiemateriaal, maar ook als een zeerheeft goede isolator is. EPS is verschillende daardoor eigenschappen dieondergrond de bij wegen enisolerend viaducten alsmaken. verpakking zowel goed alsofzeer schokbestendig. toepassingen mogelijk Grofweg bestaat het voor 98 procent uit stilstaande lucht, wat voor bijvoorbeeld LCD-schermen. EPS BASF heeft het materiaal in 1955 ontwikkeld, een zeer goede isolator is. EPS is daardoor heeft eigenschappen de verschillende gepatenteerd en op dediemarkt gebracht onder goed isolerend als zeer schokbestendig. toepassingen mogelijk maken. Grofweg bestaat de naamzowel Styropor®. BASF heeft het materiaal in 1955 ontwikkeld, het voor 98 procent uit stilstaande lucht, wat gepatenteerd en op de markt gebracht onder Opkomst grafi etparels een zeerde goede isolator is. EPS is daardoor naam Styropor®. Eind jaren kwam de parel zowel goed’70 isolerend alswitte zeer HR+ schokbestendig. op deheeft markt, diemateriaal gebruikt BASF het inwerd 1955voor ontwikkeld, Opkomst grafietparels spouwmuurisolatie. Inkwam 1997 kwam BASF opnieuw gepatenteerd en op markt gebracht onder Eind jaren ’70de de witte HR+ parel de markt, dieuitvinding: gebruikt werd voor met eenop innovatieve de grijze de naam Styropor®. spouwmuurisolatie. 1997 kwam BASF opnieuw grafietparels. BASF was deIneerste fabrikant die met een innovatieve uitvinding: de grijze grafiet, dat weetparels kennen van potloden, toevoegde Opkomst grafi grafietparels. BASF was de eerste aan de parels. Grafietde refl ecteert terug, die Eind jaren ’70 kwam witte HR+warmte parelfabrikant grafiet, dat we kennen van potloden, toevoegde waardoor dedie isolatiewaarde twintig op de markt, gebruikt voor procent aan de parels. Grafiwerd et reflecteert warmte terug, hoger is.waardoor Deze eerste generatie spouwmuurisolatie. In 1997 kwam BASFparels opnieuw de isolatiewaardegrijze twintig procent met een hoger innovatieve de grijze is. Dezeuitvinding: eerste generatie grijze parels grafietparels. BASF was de eerste fabrikant die grafiet, dat we kennen van potloden, toevoegde aan de parels. Grafiet reflecteert warmte terug, waardoor de isolatiewaarde twintig procent hoger is. Deze eerste generatie grijze parels

Neopixels® Zo’n vijf jaar geleden werden gepatenteerd onder naam Neopor® en dewerd eerste grijze HR++ parels voor groeide uit tot een begrip in de isolatiewereld. werd gepatenteerd geproduceerd. onder naam Neopor® en spouwmuurisolatie Toch bleef groeide uit tot een begrip in de isolatiewereld. deNeopixels® ontwikkeling van grafietparels doorgaan. In 2013 zijnjaar wegeleden inmiddels toe aan de derde Zo’n vijf werden Neopixels® generatie oftewel de de eerstegrijze grijzegrafi HR++etparels, parels voor Zo’n vijf jaar geleden werden derde generatie Neopor®. De naam parels spouwmuurisolatie geproduceerd. Toch bleef de eerste grijze parels voordoorgaan. de ontwikkeling van grafi etparels is verdwenen enHR++ heeft plaatsgemaakt voor In 2013 zijn we inmiddels toe aan de derde spouwmuurisolatie geproduceerd. Toch bleef Neopixels®, wat staat voor Triple HR isolatie. generatie grijze grafi etparels, oftewel de de ontwikkeling van grafietparels doorgaan. Neopixels® onderscheiden zich van de gewone derdedoor generatie Neopor®. Deoptimalisatie naamdeparels In 2013 zijn we toe aan derde parels huninmiddels vorm en de is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor generatie grijze grafietparels, oftewel de en van het grafi etgehalte. De vorm is platter Neopixels®, wat staat voor Triple HR isolatie. derde generatie Neopor®. De naam parels ovaler en alle Neopixels zijn nagenoeg even Neopixels® onderscheiden zich van de gewone isgroot. verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor Door deze eigenschappen passen parels door hun vorm en de optimalisatie de Neopixels®, wat staat voor Triple HR het isolatie. Neopixels® goed in elkaar. Vergelijk van het grafi etgehalte. De vorm is platter enmet Neopixels® onderscheiden zich vanhun de gewone straatwerk; de Romeinenzijn bouwden muren ovaler en alle Neopixels nagenoeg even groot. Door deze eigenschappen passen de parels door hun vorm en de optimalisatie al van platte ovale stenen in plaats van ronde Neopixels® goedhogere in elkaar. Vergelijk het met van het grafi Degrafi vorm is platter en stenen. Dooretgehalte. het etgehalte wordt straatwerk; de Romeinen bouwden hun ovaler alle Neopixels zijn nagenoegmuren even er meerenwarmte gereflecteerd. al van platte ovale stenen in plaats van ronde groot. Door deze eigenschappen passen de stenen. Door het hogere grafietgehalte wordt Betere isolatie Neopixels® goed in elkaar. Vergelijk het met er meer warmte gereflecteerd. Als je een Neopixel onder bouwden een microscoop straatwerk; de Romeinen hun muren zou bekijken, dan ziet het in eruit als een al van platte ovale stenen plaats van matrix ronde Betere isolatie metAlsallemaal gesloten luchtcelletjes. Eenwordt stenen. DoorNeopixel het hogere grafi etgehalte je een onder een microscoop zou bekijken, zietdan hetdrieduizend eruit als een matrix Neopixel bevatdan meer gesloten er meer warmte gerefl ecteerd. met allemaal gesloten luchtcelletjes. Een luchtcelletjes. Door deze gesloten structuur bevat dan drieduizend gesloten kanNeopixel er geen luchtmeer of bijvoorbeeld water in of uit Betere isolatie luchtcelletjes. Door deze gesloten structuur komen. Als je een Neopixel onder een microscoop kan er geen lucht of bijvoorbeeld water in of uit Het bekijken, is te vergelijken dragen vanmatrix een zou dan zietmet hethet eruit als een komen. dikke jas in de winter. Doordat er lucht in met allemaal gesloten luchtcelletjes. Een Het is te vergelijken met het dragen van eende jas Neopixel drieduizend dikke jasbevat in de meer winter.dan Doordat er lucht ingesloten de jas luchtcelletjes. Door deze gesloten structuur kan er geen lucht of bijvoorbeeld water in of uit komen. Het is te vergelijken met het dragen van een dikke jas in de winter. Doordat er lucht in de jas

1. Eerste 1.generatie grijze parels HR++HR++ Eerste generatie grijze parels 2. Tweede2. generatie grijze parels Tweede generatie grijze parels 3. Derde 3. generatie Neopixels Triple Triple HR HR Derde generatie Neopixels

Warmterefl ectie grafietgehalte etgehalte Warmterefl ectiedoor doorhoger hoger grafi

werd gepatenteerd onder naam Neopor® en groeide uit tot een begrip in de isolatiewereld.

A HR PREMIUM zit, blijf je warm. Dankzij deze eigenschappen geven Neopixels® meer isolatie per vierkante meter in de spouw ten opzichte van de klassieke HR++ parels.

A AHRHR PREMIUM PREMIUM

zit, Toepassing blijf je warm. Dankzij deze eigenschappen geven meer isolatiedeze per vierkante zit,Neopixels® blijf je warm. Dankzij Neopixels® kunnen niet alleeneigenschappen gebruikt meter in de spouw ten opzichte van de per vierkante geven Neopixels® meer isolatie worden als spouwmuurisolatie, maar ook klassieke HR++ parels.

meter in de spouwinten vanDe de als bodemisolatie de opzichte kruipruimte. klassieke HR++ parels. bodemisolatie wordt toegepast in vochtige Toepassing en/of moeilijk lage kruipruimtes. Neopixels® kunnenbereikbare niet alleen gebruikt Toepassing worden als maar ook van Een laagspouwmuurisolatie, Neopixels® op de bodem als de bodemisolatie in de kruipruimte. De Neopixels® kunnen niet alleen gebruikt kruipruimte verlaagt de relatieve bodemisolatie wordt toegepast in vochtige worden als spouwmuurisolatie, maar luchtvochtigheid in de kruipruimte enook isoleert en/of bereikbare kruipruimtes. alsmoeilijk bodemisolatie inlage de kruipruimte. De op een effectieve manier de begane grondvloer Een laag Neopixels® op de bodem van bodemisolatie van de woning.wordt toegepast in vochtige de kruipruimte verlaagt de relatieve en/of moeilijk bereikbare lage kruipruimtes. luchtvochtigheid in de kruipruimte en isoleert Een laag Neopixels® de bodem van Milieuvriendelijk op een effectieve manier deop begane grondvloer de kruipruimte verlaagt de relatievewordt produceren van Neopixels® vanBij dehet woning. luchtvochtigheid in met de kruipruimte en isoleert rekening gehouden het milieu. Neopixels® Milieuvriendelijk op een effectieve manier de begane grondvloer besparen in hun levenscyclus 330 keer de Bij het produceren van Neopixels® wordt van de woning. energie die nodig is om het materiaal te rekening gehouden met het milieu. Neopixels® produceren. Neopixels® heeft daardoor een besparen in hun levenscyclus 330 keer de zeer hoge eco-efficiëntie. Daarnaast zijn Milieuvriendelijk energie die nodig is om het materiaal te Neopixels® op een van eenvoudige manier, zonder Bij het produceren Neopixels® wordt produceren. Neopixels® heeft daardoor een veel energieverbruik, voor honderd procent te rekening gehouden met het milieu. Neopixels® zeer hoge eco-efficiëntie. Daarnaast zijn recyclen. ueenvoudige meer weten over Neopixels®? besparen ineen hun levenscyclus 330 keer de Neopixels® opWilt manier, zonder die nodigvoor is om het materiaal veelenergie energieverbruik, honderd procent tete recyclen. Wiltop u meer weten overheeft Neopixels®? Kijk dan www.neopixels.nl produceren. Neopixels® daardoor een zeer hoge eco-efficiëntie. Daarnaast zijn KijkNeopixels® dan op www.neopixels.nl op een eenvoudige manier, zonder veel energieverbruik, voor honderd procent te recyclen. Wilt u meer weten over Neopixels®? Kijk dan op www.neopixels.nl

Engelandlaan | Haarlem

TOTAALMETAMORFOSE GEVELS ENGELANDLAAN Tegen de Haarlemse Engelandlaanappartementen prijken nu gezaagde stenen in negen verschillende formaten. In niets doen de gevels nog denken aan zoals het vroeger was. De gevels van ruim driehonderd appartementen bekleden met gezaagde authentieke metselstenen; er zijn opdrachten te bedenken, die een onsje minder doen. Niet vreemd daarom dat BGI Afbouw & Stucadoors Volendam BV zich met het werk gelukkig prees.

Technisch directeur Jack Veerman: “Behalve groot was het werk bijzonder boeiend. Anders dan in de ons omringende landen kent Nederland een echte baksteentraditie, met als gevolg dat ons stucadoorswerk vaak verscholen blijft voor de buitenwereld. Hier kom je aanlopen en je ziet in één oogopslag een totaal onherkenbaar veranderd complex. Echt mooi om dit te mogen doen.” Dat Veerman niet overdrijft met zijn lofzang, blijkt wel uit de unaniem positieve reacties. Wellicht veelzeggender nog is de nominatie die het project ontving voor de Nationale Renovatieprijs. Polymetrisch verband BGI lijmde de gezaagde stenen op een cement gebonden stuclaag tegen een isolatiepakket van 100 millimeter extra kwaliteit EPS. Voorafgaand aan de verlijming werd de nog natte stuclaag eerst volledig in gaasweefsel gezet. Dit om eventuele scheurvorming te voorkomen. Na droging werden de gezaagde stenen gelijmd en vervolgens iets verdiept afgevoegd. Esthetisch bijzonder was de keuze voor een zogeheten polymetrisch verband - negen verschillende soorten stenen in een patroon van onregelmatige stootvoegen. Ook niet alledaags waren de omstandigheden waarin het werk geschiedde: in bewoonde toestand, dus met veel aandacht voor wel en wee van bewoners. Veerman: “Corporaties kiezen steeds vaker voor bewoonde renovaties, omdat huurders toch het liefst thuis blijven wonen. Hier ging het prima allemaal. Sterker nog: ik heb geen wanklank gehoord.”

grotere afbouwbedrijven. Tot het klantenbestand behoren de hoofdzakelijk grotere aannemers met niet zelden indrukwekkende projecten. Voorbeelden hiervan zijn de renovaties van het Paleis op de Dam en het Grand Hotel. Ook het afbouwwerk voor het eveneens hoofdstedelijke gerenoveerde hotel ‘De L’Europe’ prijkt op BGI’s portfolio. Neemt evenwel niet weg dat het bedrijf ook kleinere werken aanpakt. Dit gebeurt voor zowel particulieren als kleinschalige bouwbedrijven. Veerman: “Volendamse kwaliteit voor klein en groot: daarmee zijn we groot geworden.” ❚

Met ruim zestig mensen dagelijks werkzaam mag BGI zich rekenen tot de (middel)

Montessori College | Nijmegen

Duurzame gevelbekleding voor Montessori College De nieuwbouw van het Montessori College aan de Kwakkenberg in Nijmegen bestaat uit twee fases; de bouw van de MAVO/HAVO/VWO en de VMBO bovenbouw. Het behoud en de versterking van het groene karakter van de locatie vormt de basis van het ontwerp. Voor de gevelafwerking is gekozen voor een duurzame gevelbekleding in platohout, aluminium en geëmailleerd glas Om de cultuurhistorische waarde van het naastliggende kloostercomplex te behouden en de schaal van de omgeving niet te overstijgen, worden de beide nieuwe gebouwen verschillend van vorm en worden ze opgebouwd uit meerdere deelvolumes. In reactie op de helling van de Kwakkenberg loopt het volume van beide gebouwen trapsgewijs op van Zuidwest naar Noordoost, met dakterrassen en daktuinen op de zonbeschenen zuid- en westzijde en overstekken aan de noord- en oostzijde.

Eenheid Qua materialisatie van de gevel vormen beide gebouwen een eenheid door te kiezen voor drie dezelfde, zeer duurzame afwerkingen: platohout, aluminium panelen en geëmailleerd glas. De aluminium panelen wisselen net als de houten balken van breedte waardoor een gelijke ritmiek ontstaat. Gekozen is voor de kleuren goud en zilver, waardoor

de twee gebouwen zich onderscheiden; gouden aluminium panelen voor het MAVO/ HAVO/VWO gebouw en zilveren voor het VMBO gebouw.

Stuksproductie Architect Ector Hoogstad uit Rotterdam heeft gekozen voor profieltype WellTEC SQ 20/20R in vier verschillende, goudkleurig geanodiseerde uitvoeringen. “De langsoverlap van het profiel is aangepast, zodat er geen zichtbare ‘verdikking’ optreedt ter plaatse van de overlap,” zegt Maarten Zaat van Metal Cladding Systems. Metal Cladding Systems is importeur voor de Benelux van onder meer Metallverarbeitung Neustadt GmbH, producent van metalen profielen kolombekleding. Het leveringsprogramma omvat ruim zestig verschillende profieltypen die geproduceerd kunnen worden in staal, aluminium, roestvaststaal, koper en messing. De profielbekleding kan worden voor-

zien van een coilcoatingsysteem, maar ook poederlakken en anodiseren behoort tot de mogelijkheden. “In plaats van rolvormen -een continue proces- zoals conventionele profielbekleding wordt geproduceerd, worden de profielen van MN Gmbh per profilering, per plaat geperst -stuksproductie- en zijn daardoor volledig aanpasbaar qua maatvoering en vormgeving,” licht Maarten Zaat toe. “Een variabele steek, verschillende profieltypen in één plaat, niet-evenwijdige profilering, het is allemaal mogelijk. De maatvoering van de bekleding is in nauw overleg met het applicatiebedrijf -Kempen Cladding uit Bergeykvastgelegd. Door de productiewijze zijn de toleranties aanmerkelijk kleiner dan bij gerolvormde profielbekleding, zodat het beeld dat de architect voor ogen had perfect kon worden gerealiseerd.”

Centrale verkeerszone Het westelijk gelegen goudkleurige MAVO/ HAVO/VWO gebouw is in april 2014 opgeleverd. Kleinschalige clusters van theorieruimten aan een gezamenlijke studeerkamer zijn uitgangspunt voor de indeling van dit deel. Het gebouw heeft een binnenstraat, die als centrale verkeerszone in de lengteas van het

Montessori College | Nijmegen

gebouw het ruimtelijk hart van het gebouw vormt. Door de gevarieerde vorm van de binnenstraat, met vides en dubbel hoge ruimten, wordt een veelheid aan plekken gecreëerd. Het sociale hart is de amfitheatervormige aula, direct bij de hoofdentree en verbonden met de binnenstraat en de buitenruimte. “Wij als Kempen Cladding hebben vooraf middels constructief overleg met hoofdaannemer Giesbers de juiste afspraken kunnen maken om tot een perfect gemaatvoerde gevel te komen,” zegt Mat Cuypers van Kempen Cladding. “Samen de flexibiliteit en mogelijkheden van MCS Metal Cladding Systems, de leverancier van de aluminium beplating, heeft dit een kwalitatief hoogstaande gevel opgeleverd, waar we trots op kunnen zijn. Eens te meer een bevestiging dat met de juiste afspraken en de keuze voor kwaliteit het beste resultaat wordt behaald.”

ervaarbaar. Een opgetilde dubbele sporthal vormt een groot deel van dit gebouwvolume. Beide gebouwen voldoen aan ambitieuze duurzame eisen: de luchtkwaliteit voldoet aan Frisse Scholen klasse B, het thermisch comfort wordt verzorgd door betonkernactivering en het energiegebruik wordt geminimaliseerd door toepassing van onder meer

warmte en koude opslag in de bodem en een hybride ventilatiesysteem. Materiaalkeuzes zijn zorgvuldig afgewogen, zodat de onderhoudskosten op de lange termijn lager zijn. Deze nieuwe huisvesting heeft een gemiddelde GPR-score van 8.1. Het nieuwe Montessori College biedt straks onderdak aan ruim 1.300 leerlingen en 170 docenten. ❚

Frisse Scholen Het oostelijke gebouw voor de VMBO bovenbouw wordt in 2015 opgeleverd. Dit gebouw krijgt een centraal atrium met daaraan twee clusters met praktijk- en theorieruimten. Het praktijkonderwijs is vervolgens zowel binnen als van buiten het gebouw zichtbaar en

Polycon lichtgewicht glasvezelversterkte betonpanelen in 2- en 3D

Importeur Benelux: Metal Cladding Systems b.v. Postbus 3, 4030 CA Ingen Nederland T E I

+31 (0) 344 69 33 91 info@metalcladding.nl www.metalcladding.nl

Lamellenwandsystemen

Nieuwkomer met uitstekende waterwerendheid De lamellenwandsystemen van Duco zijn ontworpen om intensief en continu te ventileren op de plaatsen waar dat nodig is. De DucoWall is dan ook uiterst geschikt voor nachtkoeling. Daarbij wordt ’s nachts zoveel mogelijk frisse lucht binnengelaten. Deze koele lucht wordt opgeslagen in thermische massa zoals betonelementen. Dit zorgt ervoor dat de opwarming overdag vertraagd wordt. De DucoWall wordt niet alleen toegepast voor intensieve ventilatie, maar ook als esthetisch element. Duco’s lamellenwandsystemen geven een gevel stijlvol karakter. Steeds meer architecten laten zich inspireren door de veelheid aan smaakvolle mogelijkheden. Het DucoWall-gamma bestaat dan ook uit verschillende systemen, vormen en kleuren. De lamellenwanden kunnen tegen een bestaande gevel aangebracht worden, maar kunnen tevens als losstaande, niet-dragende constructie geplaatst worden. Ze kunnen bovendien uitstekend gecombineerd worden met andere gevelelementen en gevelmaterialen.

High Performance-lamellen Binnen het gamma is de DucoWall Classic W 130HP de laatste nieuwkomer. De unieke vorm van deze ‘High Performance’ (HP)-lamel zorgt ervoor dat dit lamellenwandsysteem uistekend bestand is tegen extreme weersomstandigheden. Vooral op het vlak van waterwerendheid (klasse A, volgens EN13030) kan de 130HP-lamel, met een hoogte van 87 millimeter en een diepte van 133 millimeter mooie cijfers voorleggen. Daarnaast kan het systeem rekenen op een aanzienlijke fysische vrije doorlaat van 70% en bedraagt de maximale overspanning tussen twee draagprofielen maar liefst 2.400 millimeter. De DucoWall Classic W 130HP kan zowel ingezet worden als esthetische gevelbekleding of als uitstekend hulpmiddel om intensief te ventileren. Kortom, DucoWall staat voor: --> intensieve ventilatie --> esthetische meerwaarde --> snelle en eenvoudige plaatsing --> gemakkelijke toepasbaarheid --> keuze tussen basistypes en geavanceerde systemen ❚

Stichting Kwaliteit Gevelbouw Tegen inbraak een klasse voor ramen en deuren volgens nen 5096:

Voor de kwaliteit van hang-en sluitwerk een ster-aanduiding volgens nen 5089:

SKG

skg is erkende attestering- en certificatieinstelling voor de afgifte van het komo (attest-met-) Productcertificaat voor: � metalen en kunststof ramen, deuren en puien � inbraakwerende metalen en kunststof ramen deuren en puien, � hang- en sluitwerk � branddeuren � ventilatieroosters � veiligheidsbeglazing en structureel gelijmde beglazing � metalen gevelbekleding systemen en panelen � lijmen voor panelen � e.a. skg is testinstituut voor: � water en winddichtheid van metalen- en kunststof gevelelementen � inbraakwerendheid van metalen en kunststof gevelelementen � inbraakwerende eigenschappen van hang- en sluitwerk � bepaling van duurzaamheid en sterkteeigenschappen � e.a.

bezoekadres Nieuwe Kanaal 9-f 6709 pa Wageningen postadres postbus 362 6700 aj Wageningen t 0317 - 421 720 f 0317 - 421 677 e info@skg.nl i www.skg.nl

skg is notified body voor: � de ce-markering � de afgifte van het eg-conformiteitscertificaat voor alle hierboven genoemde producten in de gevelbouw (nb-nr.: 0960)

SKG

Kwaliteitsramen Fabrikant ramenstad Certificaatnr SKG’07.aaa.bb.cc

skg is lid van eota voor het opstellen van de eta voor de ce-markering.

skg is partner van skh en shr in cb&v.

skg is geaccrediteerd voor: * Productcertificatie en attestering * Managementsysteemcertificatie (iso 9001/vca) * Laboratoriumactiviteiten

2 SKG

Voor gecontroleerde kwaliteit hanteert skg het komo keurmerk. De kwaliteit van inbraakwerende ramen en deuren herkent u aan de klasseaanduiding volgens nen 5096. komo is maatgevend voor de bouw.

column

Om moderne gevels te maken, moet je kennis hebben. De tijd dat een gevel alleen uit een binnen- en buitenblad van metselwerk bestaat, ligt achter ons. Moderne en zeker de industriële gevels zijn geavanceerde en gecompliceerde producten. En naarmate de gevels steeds meer functies te verrichten krijgen voor een gebouw neemt die gecompliceerdheid alleen maar toe. Toch blijft de bouw heel hardnekkig en beziet men de gevel nog steeds als bouwkundig en als een onderdeel van de gebouwconstructie. Natuurlijk is de gevel dat ook, maar dankzij het toenemen van het aantal functies en de wijze waarop het gebouwonderdeel gevel deze vervult en daartoe is ingericht, wordt het contrast met de “bouw” alleen maar groter. De gevel is een systeem, is een installatie. En om deze installatie te ontwerpen, is veel kennis nodig en om er voor te zorgen dat deze installatie zorgvuldig en correct kan worden aangebracht, is zorgvuldigheid nodig. Ik vergelijk dit wel eens met het ophangen en aansluiten van een moderne interne plasma tv in een gebouw dat nog in de ruwbouwfase verkeert. Al jaren zijn de moderne gevels gebaseerd op industriële systemen. Zogenaamde systeemleveranciers brengen deze multi-toepasbare combinaties van allerlei onderdelen op de markt. Eindeloos zijn deze combinaties en dit is ook een antwoord op de vormvrijheid die onze architecten graag koesteren. Gevelsystemen en gevelinstallaties bieden ongekende mogelijkheden. Maar om hierin goede keuzes te maken, is het zaak om al bij het ontwerpen en het kiezen voor toepassingen gebruik te maken van de kennis van de engineers die betrokken zijn bij deze systemen. De gevelindustrie kan optimaal functioneren indien er sprake is van comaker-relaties in de vroegste fasen van het ontwerpproces. Op deze wijze wordt de in de systemen aanwezige kennis optimaal inzetbaar en beantwoorden de moderne gevels efficiënt aan de eisen die moderne gebouweigenaren, gebruikers en exploitanten hieraan stellen. ❚

Bert Lieverse Directeur VMRG

Tekst: Patrick de Laat & Monique Blacha, Slimbouwen Foto’s: cc-studio en Thomas Dill Architecten

Re-think, Reduce, Re-use, Recycle! In 2013 heeft Slimbouwen in samenwerking met onder andere SKG en cc-studio een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden voor implementatie van een nieuwe duurzaamheidsstrategie in de bouwsector genaamd: R4. Dit staat voor Re-think, Reduce, Re-use, Recycle!

Huidige strategieën werken niet De aandacht voor duurzaamheid, grondstoffen schaarste en milieu heeft grote veranderingen in de bouw tot gevolg. De transitie heeft invloed op de gehele bouwketen, het bouwproces en de bouwmaterialen. De vraag van de klant is drastisch aan verandering onderhevig met als gevolg dat gestelde eisen door overheid

en gebruiker steeds groter worden. Anticiperen op het duurzaamheidvraagstuk is al lang geen hype meer te noemen maar een wezenlijke ‘must’ voor elk bedrijf. Ondanks de veranderende vraag heeft slechts een beperkt aantal bedrijven een duurzame toekomstvisie in de strategie van het bedrijf verankerd. De bouwsector in zijn huidige vorm, waarin ieder project steeds als uniek object wordt gezien, richt zich niet op de toekomst en blijft

zorgen voor tijdelijke oplossingen. Het moet en kan anders! Maar hoe?

Het onderzoek R4 Het doel van het onderzoek is de R4 methodiek, Re-think, Reduce, Re-use, Recycle, mogelijk maken voor implementatie in de praktijk. R4 symboliseert de strategie die antwoord geeft op de vraag vanuit de klant, vanuit de maatschappij, overheid, maar ook vanuit de aarde en het

verschuiving in het aanbod en de vraag is de zomer–winter seizoencyclus. Daarom spitst het onderzoek ‘de integratie Solar- en kaswoningen’ binnen R4 zich specifiek toe op hoe de integratie van een seizoensopslag systeem met deze experimentele kaswoning moet plaatsvinden.

milieu. Bij implementatie van R4 wordt bewust bij de start van ieder project nagedacht over de gehele levenscyclus van het te realiseren project. Re-think, Reduce, Re-use, Recycle! Voor het succesvol toepassen van R4 is het essentieel dat met alle 4 R’s vanaf het initiatief tot en met de sloop, dus gedurende de gehele levensloop, rekening wordt gehouden. Hiervoor is de overstap naar lifetime design (LCD) en lifetime engineering (LCE) noodzakelijk. Lifetime design en engineering betekent dat je voorbereid bent op toekomstige veranderingen, dat het gebouw geactualiseerd kan worden aan nieuwe standaarden. Uit het R4 onderzoek is gebleken dat een continu actualiseerbaar gebouw op technisch gebied haalbaar is. Tevens kan het op financieel gebied besparingen opleveren. Hoewel op korte termijn de initiële kosten hogere zullen zijn, kan het totaal gunstig uitvallen, indien de verlengde exploitatieperiode wordt meegerekend. Om de visie van R4 verder te onderbouwen zijn er 7 deelonderzoeken uitgevoerd. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd op de website van Slimbouwen. Ieder onderzoek beslaat een bepaald onderdeel van het R4 onderzoek. Alle onderzoeken samen onderbouwen de visie van R4 en leggen de basis voor de nodige overstap naar en succesvolle implementatie van Lifetime Design en Lifetime Engineering voor de bouwsector. In dit artikel gaan we verder in op een van de 5 Nederlandse projecten, de ontwikkeling van Kaswoningen.

Gebrek aan kennis

woning aan de Bosrankstraat in Amsterdam Noord waarvan de bouw in Augustus 2013 is begonnen. Deze kaswoning is onderdeel van een lopende ontwikkeling van cc-studio onder de naam KasCo® en is in samenwerking met architect Thomas Dill en cc-studio ontworpen. Aan de energiebehoefte van deze kaswoning kan theoretisch gezien makkelijk worden voldaan, bij een imaginaire effectiviteit van 100%, met een zeer beperkt oppervlak aan zonnecollectoren. Ware het niet dat de moeilijkheid zit in dat aanbod en vraag in periode verschoven zijn en dat deze faseverschuiving een vorm van opslag vereist met als gevolg diverse verliezen. De belangrijkste

Ondanks de technische en financiële haalbaarheid van de overstap naar LCD en LCE is uit verschillende kennispositie onderzoeken gebleken dat de huidige kennis bij bedrijven in de bouwsector te gering is. Het ontbreekt aan kennis om de methodiek Lifetime Design en Engineering, die R4 voorstelt, te kunnen omarmen en de veranderingen door te voeren om het in de praktijk tot een succes te brengen. Dit onderschrijft des te meer de noodzaak van praktijkvoorbeelden die de visie van R4 ondersteunen.

De uitdaging Met het onderzoek R4 is een start gemaakt om de visie van R4 te toetsen en toegankelijk te maken voor een breder publiek. Nu de basis er ligt, kan de stap worden gezet om deze visie als basis voor alle nieuw en te renoveren projecten te implementeren. Wij dagen u uit om bij aanvang van een project u zelf af te vragen wat R4 voor het betreffende project kan betekenen. Het moet en het kan anders! Wij nodigen u uit de onderzoeken te lezen en R4 te omarmen: Re-think, Reduce, Re-use, Recycle! ❚

Kaswoningen Het deelonderzoek ‘de integratie Solaren kaswoningen’ is een van de projecten die gehoor geeft aan deze noodzaak. Dit onderzoek draagt bij aan het realiseren van concrete voorbeelden om de mogelijkheden van R4 toonbaar te maken en om de markt te motiveren mee te gaan in de ontwikkelingen. In het pilot project wordt getracht om een afgestemd installatieconcept, bestaande uit een integrale energieoogst, -opslag en -distributie, te ontwikkelen voor specifieke toepassing in kaswoningen. De kaswoning die hiervoor als casestudy is gebruikt is de kas-

Tekst en illustraties: Smits Rolluiken en Zonwering

Solide screen biedt het gewenste comfort Vandaag de dag is de architect niet alleen bezig met het esthetische ontwerp van het gebouw, maar moet ook rekening houden met aangescherpte regels op gebied van de energieprestatie en het woon- en /of werkcomfort van een gebouw. De gevel is het gezichtsbepalende element van een gebouw, waarin de meeste karakteristieken van het gebouw worden gevormd.

Voor de transparante delen van de gevel geldt een steeds grotere uitdaging. Te warm, te koud, te donker, te licht, verblinding, hinderlijke spiegelingen en onvoldoende uitzicht zijn een aantal punten waarop de moderne gevel een oplossing moet bieden. Warmteregulering en lichtregulering vormen namelijk een belangrijke sleutel tot een comfortabeler gebouw.

HR zonwering De gezamenlijke zonweringsindustrie, verenigd in de branchevereniging Romazo, biedt in een groot aantal situaties passende oplossingen. Zo bieden zij een reeks aan

producten met het HR of HR+ label, waarbij functionaliteit en effectiviteit op het gebied van lichtregulering en warmtewering zijn gedefinieerd. HR en HR+ zonwering moet aan 3 voorwaarden voldoen: 1 HR zonwering moet automatisch gestuurd worden door een zon- en windautomaat; 2 Moet het een minimale windvastheid hebben, die overeenkomt met een weerstand tegen windkracht 5 op de schaal van Beaufort; 3 HR en HR+ voldoen respectievelijk aan klasse 3 en 4 van EN 14501 aangaande energietoetreding.

Solide screen met ritsgeleiding Een van de paradepaardjes in de huidige zonweringsmarkt zijn screens met ritsgeleiding. De vraag naar dit type screen groeit enorm en is te danken aan de windvastheid en het strakke uiterlijk van de doeken. Door de hoge mate van windvastheid is de toepassing van deze screen uitermate geschikt in windgevoeligere gebieden (bv. de kust) en, in tegenstelling tot de traditionele screens uitermate geschikt voor hoogbouw toepassingen. Het opsluiten van het doek in de geleiding heeft een eind gemaakt aan opwaaiende doeken en bijkomende geluiden. De screens met ritsgeleiding zijn in elke stand windvast en worden (merkafhankelijk) gegarandeerd tot en met windklasse 3. Een aantal merken zijn door toonaangevende keuringsinstanties beproefd op wind- en drukbelasting en hebben zelfs met succes een orkaantest doorstaan.

Materialen

om te koelen wordt hiermee aanzienlijk teruggedrongen. Een bijkomend voordeel is dat, wanneer de screens ’s nachts naar beneden blijven, energieverlies wordt beperkt.

Comfort Hinderlijke schittering bij beeldschermwerken op kantoor, de leesbaarheid van digiborden op school of het welzijn van patiënten in een ziekenhuis. Situaties die vragen om thermisch en visueel comfort. Screens kunnen in de situaties waarin prestaties en/of productiviteit van de “bewoners” worden gevraagd, een nuttige oplossing bieden. Het tegengaan van een te warme of hinderlijk verlichte werkplek waarbij toch voldoende doorzicht naar buiten behouden blijft, draagt bij aan het comfort van de gebruiker.

Andere toepassingen De screens met ritsgeleiding kennen nog andere toepassingen. Zo kan de screen

met ritsgeleiding dienen als (wind)scherm onder een terrasoverkapping, op een balkon of tuinterras. Deze screens zijn in gesloten stand insecten werend en kunnen de windlast tot 80% reduceren. Bovendien kunnen de screens dienen als verduisteringsscherm in bijvoorbeeld een projectie- of vergaderruimte .

Kwaliteitseisen Zonwering Zonwering is steeds meer een integraal onderdeel is van de gevel. Dat is ook de reden dat alle projectzonweringsbedrijven van brancheorganisatie Romazo-Projecten aangesloten zijn bij de VMRG. Zonwering is daarmee ook onderdeel geworden van het VMRGkeurmerk. Aan de VMRG-Kwaliteitseisen, de basis voor het VMRG-Keurmerk, zijn de Kwaliteitseisen voor zonwering toegevoegd zie www.vmrgkwaliteitseisen.nl Alle Romazo Projecten bedrijven leveren gegarandeerd zonwering die voldoet aan deze eisen. ❚

Het meest toegepaste screendoek wordt geweven van glasvezeldraden met polyester coating. De uiterst sterke garens worden geweven in verschillende structuren en openheden. Dit is van belang voor de mate waarin warmte wordt geweerd, de mate waarin zonlicht wordt gefilterd en doorzicht naar buiten behouden blijft. Screendoek kan het effect van warmte en zonlicht op de achterliggende ruimte tot 88 procent reduceren. De duurzame aluminium behuizing van de screens kunnen in verschillende kapvormen en op iedere gewenste kleur op de gevel worden geplaatst. Door de compacte inbouwmaat kunnen de screens ook in een gevel worden geïntegreerd.

Energie Uit een rapport van ESSO blijkt dat twee vijfde van het wereldwijde energieverbruik wordt besteed aan het conditioneren van gebouwen. Het toepassen van de juiste zonwering levert een directe bijdrage aan het terugdringen van het energieverbruik. Uit TNO-onderzoek blijkt dat automatisch geregelde buitenzonwering toegepast op een utiliteitsgebouw of woning, een besparing van respectievelijk 29 en 12 procent op de koellast kan opleveren. Meetresultaten hebben uitgewezen dat screens in combinatie met het beschreven doek ervoor zorgen dat de temperatuur in een ruimte gemiddeld met 5 tot 7 graden minder oploopt. De behoefte

SolidScreen: Geen opening tussen doek en geleider Energie besparend (ook â&#x20AC;&#x2DC;s nachts) Windvast tot windkracht 8 Constante doekspanning Warmte werend Visueel comfort Insectenwerend

www.smitsrolluiken.nl

Tekst: Monique Blacha

Slimbouwen Keurmerken ®

op de Milieulijst 2014

Vanaf januari 2014 zijn de keurmerken van Slimbouwen op de Milieulijst opgenomen. Met de opname op de milieulijst stimuleert te overheid de vraag naar Slimme oplossingen die voldoen aan de FRED-waarden. Door de notering op de milieulijst worden producten met het Slimbouwen keurmerk vroeg in het ontwerp en ontwikkeltraject onder de aandacht gebracht van opdrachtgevers en architecten.

FRED-waarde Alleen die producten en gebouwen die positief scoren op de FRED-waarden worden beloond met het officiële Slimbouwen®Keurmerk. FRED staat voor: flexibiliteit, reductie van de footprint, efficiency en duurzaam. Producten met het Slimbouwen®Keurmerk worden door deze regeling interessanter om aan te schaffen, omdat de bedrijven die ze aanschaffen middels de MIA/Vamil fiscaal voordeel kunnen opdoen (code A 1810 op de milieulijst). Projecten met het Slimbouwen®keurmerk komen in aanmerking voor de Vamil regeling (code C 6129 op de milieulijst). Dit betekent dat men 75% van het gebouw willekeuring en versneld mag afschrijven. Wil een opdrachtgever optimaal gebruik maken van de MIA/Vamil regeling, dan dient hier al in een vroeg stadium gekeken te worden, welke producten of keurmerken in aanmerking komen voor de regeling. De slimme producten worden hierdoor al vroeg in het ontwerptraject onder architecten bekend gemaakt en voorgeschreven.

Cable Stud heeft het Slimbouwen product keurmerk.

Solarlux Co2mfortoffice heeft het Slimbouwen project keurmerk.

De milieulijst Een beter milieu komt de gehele samenleving ten goede. Daarom investeert de overheid in milieuvriendelijke apparatuur, producten en initiatieven. Er zijn vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het ministerie van Financiën daartoe twee investeringsregelingen in het leven geroepen die het investeren in milieuvriendelijke oplossingen extra aantrekkelijk maken. Dit zijn: • Regeling willekeurige afschrijving milieuinvesteringen (Vamil); • Regeling milieu-investeringsaftrek (MIA). De bedrijfsmiddelen die in aanmerking komen voor deze regelingen staan vermeld op de milieulijst, die ieder jaar wordt ge-update. Het Slimbouwen®Keurmerk dat verleden jaar door middel van de prijsvraag Slimste item van 2013 is geïntroduceerd, is niet onopgemerkt gebleven! Vanwege de grote bijdrage aan het verduurzamen van de gebouwde omgeving

en producten die die proces ondersteunen, is besloten zowel het Product Keurmerk als het Project Keurmerk op de lijst op te nemen. Dit betekent grote voordelen voor de Slimbouwen®participanten die overwegen een keurmerk aan te vragen en voor alle toekomstige opdrachtgevers.

Slimbouwen®keurmerk ook voor u! Het keurmerk is zowel interessant voor opdrachtgevers als voor producerende bedrijven. Bent u van plan een utiliteitsgebouw te bouwen of te renoveren? Wilt u dat uw ontwikkeling toekomstbestendig en FRED is? Of heeft een product dat volgens u volledig voldoet aan de FRED-waarden? De kans bestaat dat uw ontwikkelingen in aanmerking kunnen komen voor het keurmerk en daarmee ook voor de MIA/Vamil. Wilt u meer inzicht in de kansen die er voor u liggen? Neem dan contact op met Slimbouwen via monique@slimbouwen.nl ❚

FACE company uitgelicht: Vetrotech Vetrotech is één van de bedrijven die actief zijn in de internationale gevelcommunity FACE www.internationalfacade.com. De diensten en producten die het bedrijf levert, hebben alles te maken met beglazing.

Op welk project is Vetrotech trots en waarom?

Het College Weert met beglazing Contraflam Lite 30 + Contraflam Lite 60.

Wat is het belangrijkste bij glas in façades? Vetrotech vindt het belangrijk dat het glas díe garantie van veiligheid en dát comfort kan bieden die voor een specifiek project nodig zijn. Bij een gevel is het belangrijk om de juiste combinaties van eigenschappen in te zetten om een project zo veilig, comfortabel en in veel gevallen kostenvoordelig mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan éénzijdige brandwering of tweezijdige brandwering, u-waarde, gecombineerde opbouwen zoals brandkogelwerende opbouw, etc.

Wat zijn de uitdagingen bij het engineeren van projecten voor Vetrotech? Vetrotech ligt op het kruispunt van regelgeving en uitvoering en is dagelijks in gesprek met veel partijen om het eindproduct naar ieders inzicht correct toe te passen. Des te vroeger we gezamenlijk inspringen in een bouwproces, hoe eerder we kunnen nadenken over de engineering van dat specifieke project.

Het project Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) Gent. Voor dit project zijn speciale testen uitgevoerd, in samenwerking met de Belgische overheid, die voldoen aan de strengste eis in Europa. De eisen voor deze beglazing waren zeer specifiek van aard: het project is 15 tot 20 minuten uitbraakproof en heeft de brandwerende eis EI30 en EI60.

Wat zijn de laatste productontwikkelingen bij Vetrotech? Vetrotech heeft een nieuwe lijn producten toegevoegd in haar scala: het Protect gamma (kogelwerende, in- en uitbraakwerende en explosiewerende beglazing). Deze producten zijn moeiteloos onder andere toepasbaar in gevels. De Vetroflam is een product in de markt dat vorig jaar al volledig geïnnoveerd is. De basis ligt, maar dit product verdient het om in ieder project moeiteloos toepasbaar te kunnen zijn. Daarom is Vetrotech momenteel bezig om testen uit te voeren voor uitbreiding van haar gamma Vetroflam (voor gevels).

processen. Saint-Gobain als mondiale onderneming hecht hier veel waarde aan, net zoals de glassector van deze onderneming. Zo worden binnen deze sector de EPD-, de LEED, de BREEAM- en REACH certificering gehandhaafd.

Wat is voor Vetrotech de drive om actief te zijn op FACE? Vetrotech is van mening dat kennis binnen het bouwproces zoveel mogelijk moet worden gedeeld. Via FACE krijgt Vetrotech hiervoor de kans. Bijvoorbeeld door de interessante artikelen die FACE deelt via haar platform en de producten en projecten die zichtbaar zijn van aanbieders. Want, hoe meer kennis bij verschillende partijen komt te liggen, hoe eerder we kunnen samenwerken in veiligheid. ❚ www.internationalfacade.com

Welke trend ziet Vetrotech in de gevelsector? Duurzaamheid en voor beglazing betekent dit het behalen van een lage U-waarde of het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen of

Forensisch Psychiatrisch Centrum Gent.

De trend is Natuur inclusief Het scheiden van afval leek 10 jaar geleden ondenkbaar, nu brengen we glas, papier en soms zelfs plastic apart naar de afvalbak. Het onmogelijke is inmiddels gewoon. Iets even ondenkbaars als toch vanzelfsprekend, natuurinclusief ontwikkelen, zal in het komend decennium de gewoonste zaak van de wereld worden. De natuur voorziet ons van voedsel, brandstof, medicijnen, schone lucht en andere benodigdheden die van levensbelang zijn. Als de soorten rijkdom afnemen, zal de kwaliteit van leven achteruit gaan. Een sterk ecosysteem is bijvoorbeeld nodig om de consequenties van de klimaatverandering op te vangen en het leven in de steden gezond te houden.

Maike van Stiphout Directeur DS te Amsterdam, www.DSLA.nl In 1988 studeerde Maike van Stiphout af aan de Wageningen Universiteit (WUR). In 1993 werd DS opgericht, het bureau voor landschapsarchitectuur DS te Amsterdam. Sinds 2005 is zij enig directeur en verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding. Het werk van DS voegt tenminste drie waarden toe: De biodiversiteit vergroot, het werk veroudert mooi en het werk heeft continuïteit - verleden en heden zijn verankerd in de toekomst.

column

Green Inspirations

Ons lot is nauw verbonden met de enorme verscheidenheid aan dieren en planten. En wat zij nodig hebben, willen wij ook: een omgeving waar voedsel en veiligheid zorgen voor het voortbestaan van de soort. De bouw gaat over de kwaliteit van leven. In de bouw wordt dagelijks nagedacht en vorm gegeven aan onze leefomgeving. “Verbeter de wereld, begin bij jezelf”. Waarom is de bouw nog zo antropocentrisch? De trend is natuurinclusief. De hipste ontwerpers maken nu prachtige nestelobjecten. De mode gebruikt natuurvriendelijke stoffen. Hipsters kweken hun tomaten op het balkon. De gezondheidszorg omarmt natuur. En wat ontwikkelt de bouw? De gevel en het dak zijn de raakvlakken van gebouwen met de natuur. Draag met uw innovatiekracht, investering en arbeid de boodschap uit dat we voortaan bouwen voor het ecosysteem waar we deel van zijn. Uw boodschap komt over. Een goede isolatie is onzichtbaar en een “levende” gevel kan het verschil wel zichtbaar maken. Het programma van eisen dat planten en dieren stellen aan gebouw en omgeving is dankzij internet binnen muisklikbereik. Vertalen we het eisenpakket in producten voor de bouw dan worden we ervoor beloond in de BREEAM puntentelling. Waar wachten we nog op? ❚

Maike van Stiphout.

Het dossier over groen en duurzaam bouwen is te volgen op www.vmrg.nl onder themadossiers/Green Inspirations. 37

Wehl ESBRO

Op de nieuwe locatie staat nu een modern en strak ogend bedrijfspand van ESBRO waar Zon-Ex schoepenzonwering heeft mogen plaatsen. De schoepenzonwering is een vaste constructie geplaatst onder een hoek van 45 graden, zodat de lichtregulatie geoptimaliseerd is. De zogenaamde CF lamel van 150 mm breed past daarnaast ook nog erg goed in het totaal aanzicht van het bedrijfspand. ESBRO is een familiebedrijf in de pluimvee industrie. Deze onderneming heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan.

Den Haag Herenhuis

Voor een particuliere opdrachtgever is een traditioneel herenhuis in Den Haag gemoderniseerd. Architectenbureau cepezed heeft een nieuwe glazen achtergevel en een dubbelhoge vide toegevoegd, waarvoor ODS stalen profielen met overspanningen van ruim zes meter leverde. Ronald Schleurholts, partner in cepezed: “Als je in de werkkamer zit, moet je de deur naar ons idee ook kunnen openzetten. We hebben verschillen-

Opdrachtgever: Architect: Gevelbouwer: Schoepenzonwering:

VDR Bouwgroep ERS Architecten Gevel Design Beek Zon-Ex Zonwering, Enschede

Opdrachtgever: Architect: Gevelbouwer: Profielleverancier:

particulier cepezed JM van Delft & zn., Drunen ODS Jansen, Barendrecht

de opties overwogen. Een schuif- of vouwdeur over dubbele hoogte is niet werkbaar, dus uiteindelijk hebben we voor een taatsdeur gekozen”, vertelt Schleurholts. “cepezed heeft voor dat idee ODS Geveltechniek benaderd. Die onderneming heeft samen met JM van Delft & zn. de techniek uitgewerkt.” De gevel met taatsdeur is uitgevoerd

met het Jansen VISS-systeem van geïsoleerde stijlen en regels voor vliesgevels. De basis is een stalen Jansen profiel, dat met VISS Ixtra kan worden uitgebreid tot een draagprofiel voor extra grote overspanningen. Ook bewegende delen kunnen door de hoge sterkte van dit systeem onverwacht grote afmetingen aannemen.

Bergen op Zoom De Zeeland

Monumentale suikerfabriek ‘De Zeeland’ is het grootste gemeentelijke monument in Bergen op Zoom en is door zijn karakteristieke en imposante uitstraling een goed voorbeeld van industrieel erfgoed. Na jarenlange verwaarlozing wordt De Zeeland nu gerestaureerd en herbestemd. Wat opviel voor de renovatie was dat alle gevelopeningen waren dichtgemetseld of gebarricadeerd. Maar de bouwkwaliteit en de historische waarde van het complex waren onmiskenbaar. Het herstellen van de aanblik van de gevelopeningen was een van de belangrijkste ingrepen. Hiervoor hebben de architecten en monumentencom-

missie het renovatieprofiel Methermo Classic van Metaglas gekozen. Deze nieuwe ramen blijven in stijl met de

geschiedenis en zorgen ervoor dat karakteristieken van het oude pand bewaard blijven.

Opdrachtgever: Gebouw De Zeeland Bergen op Zoom BV Architect: Architectenbureau Prent, (casco) en Mies Architectuur, (interieur) Gevelbouwer: Metaglas, Tiel Systeemleverancier: Metaglas, Tiel

Baarn

Wintertuin Bij de renovatie van Rijksmonument Wintertuin Baarn moest de oorspronkelijke kas een comfortabele binnenruimte worden én moesten de glazen daken zo authentiek mogelijk blijven. Een uitdaging voor Brakel Atmos omdat er weinig gedetailleerd op papier stond. Voorgeschreven was Engels geribd glas. Aan de buitenzijde is glas met

een Classico structuur gekozen dat op ouderwets getrokken glas lijkt. Het Engelse ribglas heeft een dikte van 6 mm; de Classico ruit heeft een dikte van 4 mm. Tussen de spanten zijn samengestelde stalen hoekprofielen als gordingen geplaatst. Daaroverheen zijn aluminium roedes geplaatst met een hartop-hart-afstand van circa 500 mm. De ruiten zijn identiek uitgevoerd, wat het buitenaanzicht mooi regelmatig maakt. De Wintertuin heeft gebogen

Opdrachtgever: Architect: Gevelbouwer/dakbouwer: Systeemleverancier:

dakranden. De ruiten zijn gebogen en samengesteld tot gelaagd glas. Tussen de ruiten zijn meerdere PVB-folies van elk 0,38 mm toegepast, omdat de beide glastypen niet vlak zijn. Waar twee gebogen dakranden bij elkaar komen, zijn speciale dubbel gekromde glazen hoekelementen toegepast. Hierbij was extra aandacht geboden vanwege de glasbelijning die in alle ruiten meeloopt in de lengte van de ruit. Het glas is op een speciale manier gesneden waardoor deze belijning ook in de hoeken is doorgevoerd.

Gemeente Baarn Bureau Vlaardingerbroek Brakel Atmos b.v., Uden Brakel Atmos b.v., Uden

Dynamisch Erasmus Paviljoen bruist!  Het Erasmus Paviljoen is sinds vorig jaar de nieuwe ontmoetingsruimte en verblijfsplek voor studenten in het hart van de campus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Powerhouse Company heeft het dynamische gebouw ontworpen dat zich volledig aanpast aan de seizoenen en de stand van de zon. Met dank aan een beweegbare, gecurvde lamellengevel.  ›

Foto: Rene de Wit

Toonaangevend in metalen gevels! www.rollecate.nl (0522) 467 000

In 2005 heeft de Erasmus Universiteit een prijsvraag uitgeschreven onder architecten om een masterplan te schrijven en de campus op te waarderen, vertelt Associate architect Stefan Prins van Powerhouse Company. “De campus bestaat sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw en is qua architectuur op een onlogische manier gegroeid met gebouwen uit verschillende tijdsperiodes. Dat maakte de campus tot een gesloten geheel. Studenten kwamen op de campus uitsluitend om te studeren

"De studie- en werkplekken hebben we op het noordoosten gepositioneerd, zodat weinig hinder wordt ondervonden van direct zonlicht"

foyer en studie- en werkplekken. Het theater heeft geen daglicht nodig en bevindt zich dan ook midden in het gebouw. De studie- en werkplekken hebben we op het noordoosten gepositioneerd, zodat weinig hinder wordt

ondervonden van direct zonlicht, de foyer bevindt zich op zijn beurt aan de zuidzijde, grenzend aan de plaza, en het grand café tot slot is gelegen op het westen en profiteert van de avondzon.” ›

Foto: Christian van der Kooy

om vervolgens zo snel mogelijk de campus weer te verlaten. Onderdeel van het masterplan was tevens een nieuwe ontmoetingsruimte en verblijfsplek te realiseren in de vorm van een bruisend, maar tegelijk ook een duurzaam gebouw.”

Stand van de zon  Het ontwerp van Powerhouse Company & De Zwarte Hond is volledig geënt op de seizoenen en de stand van de zon. Uitgangspunt was een zo transparant mogelijk paviljoen te realiseren. “We zijn begonnen met de verschillende functies te gaan positioneren in de plattegrond, rekening houdend met de stand van de zon en het gebruik op het moment van de dag,” stelt Stefan Prins. “Het Erasmus Paviljoen heeft de beschikking over een grand café, een theater, een

Foto: Stefan Prins

Building on Profiles

Kennis van

Schets & oplossing

Verwerking & montage

Bediening & onderhoud

Architecten

Verwerker

Opdrachtgever

Project: Museumkwartier ‘s-Hertogenbosch Architect: Bierman Henket Architecten

ODS B.V. Dak- en geveltechniek Donk 6, 2991 LE Barendrecht Postbus 69, 2990 AB Barendrecht T +31 180 - 640 887 | F +31 180 - 640 325 info@ods-geveltechniek.nl www.ods-geveltechniek.nl www.linkedin.com/company/ods-jansen

Staal vormt de esthetische basis waarop u verder bouwt Jansen VISS is een systeem van geïsoleerde stijlen en regels voor vliesgevels. Met een gering aantal onderdelen bent u in staat om de meest uiteenlopende gevelconstructies of glasdaken te construeren. Als basis werkt u met een stalen Jansen profiel. Maar met VISS Ixtra kunt u een eigen draagprofiel samenstellen voor extra grote overspanningen. En zelfs als u een eigen stalen draagprofiel wilt (her)gebruiken kan dat ook. Welke optie u ook kiest, een stalen Jansen VISS gevel presteert op het hoogste niveau en behoudt altijd een licht en transparant karakter. Met Jansen VISS kan de architect of opdrachtgever meerdere eisen in één gevel verenigen. Akoestische eisen, strenge thermische isolatie-eisen (tot op passiefhuisniveau), inbraak- en brandweerstand worden probleemloos geïntegreerd, zonder dat de esthetiek in het gedrang komt. Hier komt alles samen.

plaatst, 60 minuten brandwerend uitgevoerd in een Jansen-systeem met enkelvoudige beglazing. Vanwege de omvang van de puien hebben we deze zodanig ontworpen dat ze in delen naar binnen gebracht konden worden. Vervolgens zijn ze in elkaar gezet en op de juiste plek gemonteerd.”

Beweegbare lamellen

Foto: Christian van der Kooy

Stalen vin  De gevels van het paviljoen zijn geëngineerd op basis van het Jansen Vissvliesgevelsysteem en aangepast door ODS Dak- en Geveltechniek. “Vanwege de grote overspanningen en een additionele zonwering aan de gevel wordt er nogal wat verwacht van de draagstructuur en dan kom je automatisch bij staal terecht,” vertelt Ron Jacobs van ODS. “Zelfs met het standaard profiel van het Jansen Viss-vliesgevelsysteem kwamen we niet weg, waardoor we een maatwerkprofiel hebben ontwikkeld met een stalen vin aan de achterzijde van het profiel om de stijfheid en statica te kunnen garanderen. De gevel is vervolgens structureel beglaasd met triple beglazing zonder afdeklijsten aan de buitenzijde, waarbij de gevel aan de noord/ westzijde tot een hoogte van liefst 10

meter reikt. Om dit te kunnen bereiken, was een optimale samenwerking tussen systeemleverancier, architect, aannemer Lokhorst en gevelbouwer Rollecate cruciaal. Het resultaat mag absoluut gezien worden.”

Structurele beglazing  Rollecate heeft de 1.000 m2 gevel in vrij korte tijd weten te dichten. “Niet gek, gezien de flinke afmetingen van de ruiten,” stelt Jan Prikken van Rollecate terecht. “De ruiten wegen gemiddeld 500 kilogram, zijn 3.300 millimeter hoog en telkens 2.500 millimeter breed. We hebben eerst het stalen geraamte gemaakt en zijn vervolgens begonnen met beglazen. De toleranties luisterden heel nauw, want de voegen van de structurele beglazing zijn minimaal. Ook hebben we de stalen binnenpuien ge-

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Erasmus Universiteit, Rotterdam ARCHITECT Powerhouse Company en De Zwarte Hond GEVELBOUWER Rollecate, Staphorst SYSTEEMLEVERANCIER ODS Dak- en geveltechniek, Barendrecht LEVERANCIER LAMELLENGEVEL Hunter Douglas Architectural Products, Rotterdam

Alleen de structureel beglaasde gevel zou het klimaat in het paviljoen geen goed doen. De architecten hebbent daarom een beweegbare, gecurvde lamellengevel als zonwering bedacht, die het pand tevens een iconische uitstraling bezorgt. “De curve is gebaseerd op de stand van de zon,” licht Stefan Prins toe. “De lamellengevel kan zich naar gelang het weer of het seizoen automatisch aanpassen. Voor het ontwerp en de aandrijving hebben we ons laten inspireren op het principe van de kassenbouw, waarbij in één keer alle luiken over een breedte van tot wel 100 meter geopend kunnen worden. In nauw overleg met Hunter Douglas Architectural Products is de lamellengevel vormgegeven. Door de aandrijving op het dak te plaatsen, oogt de lamellengevel samen met de structureel beglaasde gevel veel meer als één geheel, één huid.” Toen we begonnen aan het ontwerp van het Paviljoen hebben we tegen ons zelf gezegd dat een bruisend gebouw alleen een succes kan zijn wanneer er goede koffie geschonken wordt, stelt Stefan Prins tot slot. “Van daaruit vroegen we ons af: In wat voor ruimte drink je dan graag zo’n goede koffie? Daar is de ruimtelijkheid van het gebouw op gebaseerd. Overigens is dat aardig gelukt, want het is iedere avond vechten om een tafeltje. Het Erasmus Paviljoen bruist!” ❚

‘Sneak preview’

Façades 2014 Façades 2014 waarin VMRG-bedrijven hun projecten van het afgelopen jaar presenteren verschijnt binnenkort. Het boek bestaat uit de onderdelen Renovatie, Utiliteitsbouw, Woningbouw en Zonwering. Speciaal voor de lezers van Gevelbouw wordt alvast een tipje van de sluier opgelicht van de inhoud van het boek.

Renovatie Studentenhuisvesting Sciencepark, Amsterdam De studententijd is een belangrijke fase in de ontwikkeling van jongeren. Een spannende tijd waarin de studenten een opleiding volgen, zichzelf ontwikkelen en leren kennen en veel andere mensen ontmoeten. Hiervoor is het ‘huis met 605 slaapkamers’ ontworpen. Deze studentenhuisvesting biedt plek aan 624 studenten en 500 m2 commerciële ruimte. Omdat het gebouw naast station Science Park Amsterdam ligt, moest een groot deel van de gevels dubbel en geluidluw uitgevoerd worden. Blitta heeft de gevel daarom ontworpen als bouwkundige suskast die gebruikt kan worden als kleine serre. Diverse duurzame maatregelen zijn integraal meegenomen in het ontwerp. Opdrachtgever Duwo, Amsterdam Architect HKSJ Architecten, Amsterdam Gevelbouwer Blitta bv, Venray Systeemleveranciers Blitta bv, Venray en Schüco Nederland bv, Mijdrecht

Foto: Lighthouse Productions Dirk Verwoerd

Foto: Paul Carter

Utilititeitsbouw London Bridge Place, Londen (UK) London Bridge Place maakt, samen met Shard London Bridge, deel uit van de herontwikkeling van London Bridge Quarter. London Bridge Place ligt direct tegenover de Shard London Bridge en bestaat uit circa 420.000 m2 luxe kantoorruimte en 11.000 m2 winkelruimte. Onder het gebouw bevindt zich het London Bridge Underground station, dat een geheel nieuwe entree kreeg via de winkelpromenade. Het gebouw heeft

een geveloppervlak van 20.000 m2 die is uitgevoerd met een geventileerde dubbele huidgevel; het buitenste blad is overlappend gepositioneerd ten opzichte van het onderliggende element. De gehele noordfaรงade voldoet aan hoge akoestische eisen die voortkomen uit de korte afstand tot de drukke spoorlijn. Het gebouw valt in BREEAM-categorie Excellent. Opdrachtgever Sellar Group, Londen Architect Renzo Piano Building Workshop, Genua Gevelbouwer Scheldebouw BV

Foto's: Frank Stahl

Woningbouw Appartementen Meidoorneiland, Weesp Op de plaats waar voorheen 12 woningen stonden uit de stadsontwikkeling van de jaren â&#x20AC;&#x2DC;60, is een nieuw 8 ver-

diepingen tellend appartementencomplex verrezen met 54 woningen in 8 verschillende typen. De nieuwe voorzieningen maken het voor de veelal oudere bewoners zeer comfortabel en veilig wonen. Aan de straatzijde is ervoor gekozen de aluminium raamkozijnen achter het metselwerk te monteren, zodat het profiel van buiten niet

zichtbaar is. Hierdoor is bovendien sprake van optimale lichtinval. Architect Bakers Architecten BNA, Utrecht Gevelbouwer Polybouw, Rijssen Systeemleverancier SchĂźco Nederland bv, Mijdrecht

Foto's: Dirk Busschaert

Zonwering Ecole des Mines de Nantes, Carquefou (Fr) Een gezond binnenklimaat in schoolgebouwen is uitermate belangrijk voor de prestaties van leerlingen en leerkrachten. Naast een gezonde luchtkwaliteit spelen lichtinval en aangename binnentemperaturen een rol. Om continu licht in de klaslokalen binnen te laten, kozen architect en bouwheer voor grote glaspartijen. Tijdens de warmere dagen kan dat echter voor oververhitting en verblinding zorgen en dan is het plots minder interessant voor leerlingen en leerkrachten.

In nauwe samenwerking met het projectteam van Renson ging de architect op zoek naar een geschikte oplossing. Uiteindelijk werd een speciaal projectgebonden zonweringsysteem ontwikkeld met beweegbare en geperforeerde aluminium lamellen, die verticaal voor het glasoppervlak gemonteerd zijn. Opdrachtgever Directie Ecole des Mines de Nantes, Carquefou (Fr) Architect Barré Lambot, Nantes (Fr) Gevelbouwer Sofradi SA, Treillières (Fr) Leverancier zonwering Renson NV, Waregem (B)

Het boek Façades 2014 met ruim 60 prachtige projecten verschijnt in mei. Architecten, woningcorporaties en opdrachtgevers van bouwprojecten kunnen dit boek gratis (max. 1 per organisatie) bestellen via info@vmrg.nl. Voor overige belangstellenden kost het boek € 25,00 excl. BTW en verzendkosten. Wilt u steeds op de hoogte blijven van de nieuwste projecten van VMRG bedrijven, meldt u dan aan voor de gratis inspiratie nieuwsbrief, de aanmeldbutton vindt u op de homepage van www.vmrg.nl. ❚

Tekst: Sander Luiten, SKG Foto beneden: van Os Marketing Foto rechts: EBRS Oosterhout

CE-markering voor aluminium- en staalconstructies verplicht vanaf 1 juli 2014 Vanaf juli 2014 is CE-markering volgens NEN-EN 1090-1 verplicht voor constructieve delen van staal en aluminium voor bouwtoepassingen. Onder de norm vallen alle constructiedelen met lastdragende eigenschappen, die in de hoofdberekening worden meegenomen. Deze verplichte en geharmoniseerde norm zorgt voor uniformiteit in de regels in alle Europese lidstaten voor het vervaardigen van en verhandelen van stalen en aluminium constructies. Het niet of (bewust) foutief afgeven van CE-markering is een economisch delict. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet daar in Nederland op toe. De norm wordt aangestuurd door de bouwproductenverordening (CPR).

NEN-EN 1090-1 bevat. Dit kunt u zelf doen. Er zijn ook gespecialiseerde adviesbureaus die u kunnen ondersteunen. Bent u al ISO 9001 gecertificeerd, dan verloopt deze stap sneller. Stap 2: Implementatie en aanvraag Na de ontwikkeling van uw FPC dient u een certificatie-aanvraag in bij SKG. U werkt nu al volgens uw FPC-systeem. Stap 3: Certificatie-onderzoek Tijdens een documentatie-beoordeling en een audit op locatie stelt SKG vast of het FPC-systeem voldoet aan de eisen uit NEN-EN 1090-1.

Voor welke producten? NEN-EN 1090-1 geeft de eisen aan voor CE-markering van dragende constructiedelen van staal en aluminium. In de NEN-EN 1090-2 en NEN-EN 1090-3 staan de eisen omschreven voor het bouwen van de aluminium- en staalconstructies. De NEN-EN 1090-1 geldt voor basisproducenten die worden bewerkt. De definitie van een dragend constructiedeel is volgens de NEN-EN 10901: 'Onderdelen om te worden toegepast als lastdragende delen van werken, ontworpen om mechanische weerstand en stabiliteit en/of brandwerendheid te verzorgen, met inbegrip van aspecten van duurzaamheid en bruikbaarheid, die direct zoals geleverd kunnen worden gebruikt of in een bouwwerk kunnen worden opgenomen.'

systeem worden gesteld. Dit houdt concreet in dat er een fabricagehandboek moet zijn, de lassers gekwalificeerd moeten zijn en dat de lasapparatuur gekalibreerd moet zijn. Het gehele kwaliteitssysteem wordt ook wel de 'factory production control' ofwel de FPC genoemd. Dit bestaat uit schriftelijke procedures, regelmatige keuringen, beproevingen en beoordelingen. De FPC wordt gecertificeerd door een Notified Body. Vanaf een bepaalde uitvoeringsklasse moet er ook een gekwalificeerde las-coördinator zijn. De FPC waarborgt dat producten die u op de markt brengt, de prestaties halen die vermeld staan in uw CE-markering en op uw prestatieverklaring (DoP)..

Stappenplan voor certificering en CE-markering

Voorbeelden van producten en constructies die onderdeel uitmaken van de NEN-EN 1090-1 zijn (onderdelen van): staalconstructies, trappen en bordessen, balkonhekken, bruggen, kermisattracties en tribunes. Ramen, deuren en vliesgevels vallen niet onder deze norm.

Om het proces zo inzichtelijk mogelijk te maken staan hieronder de stappen omschreven om te komen tot een Certificate of Conformity zodat de producten voorzien mogen worden van CE-markering en de prestatieverklaring en om daarmee te voldoen aan bouwproductenverordening (CPR).

De eisen van de NEN-EN 1090-1

Stap 1: Ontwikkeling Het opzetten van een kwaliteitsbeheersingssysteem (FPC) dat alle eisen uit

In de norm zijn de eisen opgenomen die aan de productie en het kwaliteits-

Stap 4: Certificaat-verlening Bij een positief resultaat uit het certificatie-onderzoek wordt het Certificate of Conformity verleend en dienen de producten voorzien te worden van CE-markering en dient aan de klant de prestatieverklaring verstrekt te worden.

Certificering Als uw productie en kwaliteitssysteem onder toezicht staan van een Europees erkend instituut, dan kan uw bedrijf beschikken over een Certificate of Conformity. SKG is al meer dan 35 jaar een keuringsinstituut voor bouwproducten. Als onafhankelijke, door Europa aangewezen Notified Body (NB 0960) is SKG erkend om beproevingen en keuringen te mogen uitvoeren in het kader van CEmarkering. SKG is een stichting en heeft geen winstoogmerk. De organisatie is opgericht door de industrie zelf om de prestaties en de veiligheid van industrieel vervaardigde producten en diensten in relatie tot de gebouwschil duurzaam te waarborgen. SKG is een onderdeel van SKG-IKOB Certificatie. Voor meer informatie over de certificering van uw FPC-systeem op basis van NEN-EN 1090-1, kunt u contact opnemen met Guido Soontiëns van SKG: telefoon 0317-421720 of e-mail g.soontiens@skg.nl. ❚

MEESTERSTUK

MR.BETTINA

BOVkont?

H E R T SMTEEE ISNT E R S T U K

MR. BETTINA

Onlangs overleed Mulisch. Volgens van ‘De Grote Dri stond onmiddellij opkomende en ge klaar om onze tel met verhalen ove voor H.M.. Zonder ze allemaal reuze geraakt door dien enkeling werd hij als ‘de Homerus’ De inspiratie door echter niet garant eigen scheppend Mulisch adepten. niet geoorloofd – ondenkbaar. Ook een niet onbeken

HERTSTEIN

Een ongeluk zit meestal in een klein hoekje. Een natte keukenvloer door een gescheurde standleiding betekende een week met alle keukenapparatuur kamperen in mijn woonkamer. Een geluk bij een ongeluk waren de duidelijke polisvoorwaarden van mijn verzekering en de vlotte financiële afhandeling. Duidelijkheid in de polisvoorwaarden was er niet toen een gevelbouwer een beroep op die voorwaarden deed.

e gevelbouwer was specialist gevelbekleding in afbouwprojecten en had als ontwerpende aannemer een Bouwontwerpverzekering (BOV) afgesloten. Hij was voor de gevelbekleding van een complex door een onderaannemer gecontracteerd voor advisering maar ook voor het ontwerpen, leveren en monteren van de gevels. Toen in een al uitgevoerd gedeelte van een gevel vochtdoorslag werd geconstateerd, heeft de onderaannemer de door de gevelbouwer ontworpen en uitgevoerde gevelbekleding voorlopig afgekeurd. De (dreigende) claim heeft de gevelbouwer bij zijn verzekeraar gemeld onder de BOV. Het door de verzekeraar ingeschakelde expertisebureau en de adviseurs namens partijen hebben na een test aan de gevel geconstateerd dat de folie in de constructie niet waterdicht was. Het namens de gevelbouwer ingeschakelde bouwtechnische bedrijf concludeert dat de dampdoorlatende waterkerende folie, ondanks het feit dat die volgens verklaring van de leverancier en fabrikant voldoet aan de geldende specificatie en op de juiste wijze is toegepast, niet geschikt is voor de ten behoeve van dit bouwproject ontworpen HSBelementen met aluminium panelen. De onderaannemer heeft daarop de gevelbouwer aansprakelijk gesteld. De gevelbouwer heeft overeenkom-

stig het advies van het bouwtechnische bedrijf de aangebrachte gevelbeplating en de folie verwijderd, vervolgens een EPDM-membraan aangebracht en daarna de gevelbeplating weer gemonteerd. Dit heeft tot vertraging in het werk geleid en tot aanzienlijke extra kosten. De verzekeraar heeft het standpunt ingenomen dat deze schade niet onder de dekking van de BOV valt. De gevelbouwer vordert dat de rechtbank voor recht verklaart dat de verzekeraar ten onrechte weigert dekking te verlenen voor de ingediende claim. Het meningsverschil spitst zich toe op de vraag of het niet waterdicht zijn van de gevel het gevolg is van een fout in de zin van artikel 1.9 van de polisvoorwaarden, dat luidt: Onder fout worden verstaan vergissingen, onachtzaamheden, verzuimen, onjuiste adviezen en dergelijke, alsmede alle andere nalatigheden in het ontwerp, waaruit een aanspraak voortvloeit of kan voortvloeien. (...). De gevelbouwer stelt dat het enkele feit dat het ontwerp moest worden gewijzigd, maakt dat het oorspronkelijke ontwerp fout was. Het doet er niet toe wat nu precies de reden is dat het ontwerp niet blijkt te werken. De verzekeraar meent dat het niet werken van het ontwerp, niet automatisch betekent dat er een fout is gemaakt. Naar diens mening vloeit de aansprakelijkheid van de gevelbouwer niet voort uit een fout maar uit het

Sti

Mr. Bettina Hertstein

www.bouwrechtbedrijf.nl

feit dat de gevelbouwer niet geleverd heeft wat hij met zijn opdrachtgever, de onderaannemer, is overeengekomen namelijk een waterdichte gevel. De rechtbank stelt vast dat in artikel 1.9 van een ruim foutbegrip wordt uitgegaan. Dit leidt tot een ruime dekking voor ontwerpfouten, ook voor fouten die niet verwijtbaar zijn. Aangezien er geen duidelijke uitsluiting in de tekst van de polis is voor niet-verwijtbare fouten, kan dan ook niet worden aangenomen dat voor dekking is vereist dat de fout aan de ontwerper kan worden verweten. Naar het oordeel van de rechtbank is in de zin van de polisvoorwaarden sprake van een fout in het ontwerp; er is sprake van een onjuist advies om waterkerende folie in de gevel te gebruiken. Dat de gevelbouwer niet verwijtbaar heeft gehandeld, staat niet aan de dekking in de weg. De rechtbank oordeelt daarmee dat de vordering van de gevelbouwer op de BOV-verzekeraar toewijsbaar is. Staat het water u aan de lippen of wilt u gewoon een goed advies? Zoek contact met de leden van de VMRG is het devies! ❚

Recentelijk moest van een arbiter ui geboden in een ge opdrachtgevers en aannemer de hoof Deze opdrachtgev aannemer, op gron van hun architect overeenkomst voo twee-onder-één-ka In de technische o behorend bij deze opgenomen: “Het i uitdrukkelijk niet to van het ontwerp te uitvoer te (laten) br schriftelijke goedkeu opdrachtgevers.” En oplevering van de aannemer een bou bestaande uit twe kapwoningen. De opdrachtgevers bouwplan onmisk het ontwerp van h vertoont en derha zijn ontleend aan mening, unieke on woningen. Daardo nemer onrechtma van het ontwerp v

ALERIS UW PARTNER IN ALUMINIUM

55HX庐 ALUMINIUM VOOR ARCHITECTURALE TOEPASSINGEN Anodiseerbare aluminium band of plaat speciaal ontwikkeld voor gevel en interieur. Een perfecte oppervlaktekwaliteit met kleuruniformiteit na anodisatie.

Wenst u meer informatie over de toepasbaarheid voor uw volgend project ? Neem dan graag contact met ons op !

Aleris Aluminum Duffel BVBA A. Stocletlaan 87 2570 Duffel 路 Belgium isabelle.baeyens@aleris.com T +32 (0)15 30 28 74 www.aleris.com

Beeld genomen van Red Apple in Rotterdam, ontworpen door KCAP Architects & Planners en Jan des Bouvrie.

ALUMET

AVANTGARDE IN ANODIZING

AluCopper Alumet introduceert haar nieuwe anodiseerkleuren

AluCopper

AluRed

AluBrass

AluGrey

AluBlue

AluGreen

Voor ons monsterboek of meer informatie zie www.alumet.nl ALUMET

Nieuwe Donk 7

4879 AC Etten-Leur

+31(0)76-5043130

Verzorgingstehuis Dilhome | Dilbeek

Zelfregelende ventilatie en windvaste zonwering Het Rust- en Verzorgingstehuis Dilhome in Dilbeek is fors uitgebreid, van 25 naar 90 bedden. Naast energiebesparende maatregelen ging speciale aandacht uit naar de kwaliteit van de binnenlucht, en uiteindelijk ook naar de temperatuur in de kamers en andere ruimtes. De Fixvent® Mono AK EVO van RENSON®, een combinatie van zelfregelende ventilatie en windvaste zonwering, bood de oplossing. Door de vergrijzing van de bevolking was er ook in Dilbeek een stijgende vraag naar woonvoorzieningen voor senioren. Daarom besliste de directie om zijn rust- en verzorgingstehuis fors uit te breiden tot 90 kamers. Bij renovatie of nieuwbouw moeten echter niet alleen energiebesparende maatregelen genomen worden. Ook het comfort en het binnenklimaat zijn van cruciaal belang. Architect Exoot uit Brussel heeft die opdracht bij RVT Dilhome duidelijk in gedachten gehouden en ontwierp een functionele nieuwbouw met een oog voor gezonde lucht en aangename temperaturen.

Gezonde lucht De lucht in zorgcentra bevat vaak schimmels, bacteriën en virussen, veroorzaakt door

slechte ventilatie. CO2 stapelt zich op door te weinig verluchting in kamers en gangen en leidt tot allerlei klachten bij patiënten, personeel en bezoekers. Daardoor wordt de binnenlucht verontreinigd. Net daarom is het zo belangrijk om regelmatig en correct te ventileren. Een gecontroleerde basisventilatie is de enige efficiënte manier. Architect Exoot integreerde daarom de Fixvent® Mono AK EVO, die bijna onzichtbaar bovenop het raam, achter het buitenste metselwerk, wordt gemonteerd. De zelfregelende klep van het ventilatierooster reageert automatisch op drukverschillen en windsterkte. Binnen zie je alleen een aluminium binnenprofiel, waarmee de gebruiker de luchtstroom manueel kan regelen. In open stand wordt die luchtstroom steeds naar boven geleid om tocht te vermijden. Dit rooster bestaat in verschillende modellen, waardoor het mogelijk is het systeem aan te passen op raamprofielbreedtes. Het gebruik van akoestisch vulmateriaal verhoogt bovendien het akoestisch comfort. Deze Fixvent® Mono AK

EVO garandeert een hoog debiet van 73 m³/ h/m bij 2 Pa en een uitstekende akoestischewaarde (40 dB) en U-waarde (1,5 W/m².K).

Aangename temperaturen Behalve de goede luchtkwaliteit speelt ook de temperatuur een belangrijke rol. Daglicht en contact met de omgeving hebben een positieve invloed op het comfort en het genezingsproces. In zorgcentra worden dan ook vaak veel vensters geïntegreerd, maar daardoor kan het op warme dagen behoorlijk heet worden in de kamers. Een beperking van de zonne-instraling overdag door een efficiënte buitenzonwering moet die oververhitting tegengaan. De Fixvent® Mono AK omvat naast het zelfregelende ventilatierooster ook een windvast zonweringdoek. Dankzij een ingenieus geleidingssysteem met rits blijft het doek windvast en strak in elke positie. De zonnewarmte komt zo niet aan aanraking met het glasoppervlak en wordt dus waar nodig buiten gehouden. Daardoor wordt oververhitting vermeden. ❚

SPECIALISTEN IN DUURZAME GEVELTECHNIEK

K&A Gevelgroep Samen op z’n sterkst!

Drie gerenommeerde specialisten in gevelconstructies bundelen hun krachten: Kolf & Molijn, Alpro en Kiba werken voortaan samen binnen de K&A Gevelgroep. Zo beschikt u over alle gewenste gevelexpertise in één hand. Bovendien versterkt deze verbintenis niet alleen de marktpositie en slagvaardigheid van de afzonderlijke bedrijven; gezamenlijk garanderen ze u betrouwbaarheid en continuïteit. Deze samenwerking stelt ons in staat nog gerichter te werken aan kwaliteit en innovatie met een duurzaam karakter. Voor u en samen met u.

TOT DE K&A GEVELGROEP BEHOREN: Postbus 1075 I 8300 BB Emmeloord I T 0527 615 551

www.kenagevelgroep.nl

Sequoia | Apeldoorn

Beeldmateriaal: Inbo

Kantoorgebouw Sequoia duurzaam gerenoveerd Ruim tweederde van het vastgoed op het voormalige Philipsterrein in Apeldoorn wordt gesloopt om plaats te maken voor FizzionParc. Dit campusachtige businesspark aan de rand van de A1 is 6 hectare groot en wordt naar een stedenbouwkundig ontwerp van Inbo herontwikkeld met duurzame kantoorpanden voor grote en kleine ondernemers. Het voormalig gebouw BJ aan de Laan van Malkenschoten is bewaard gebleven en door Inbo naar een hoger niveau getild tot kantoorgebouw Sequoia. FizzionParc is een initiatief van Merin. Insteek van de vastgoedonderneming is om te investeren in onrendabel vastgoed door te renoveren of vervangende nieuwbouw te plegen. Op FizzionParc is ruim 20.000 m2 aan bestaande kantoren gesloopt en wordt de komende jaren vervangende nieuwbouw gepleegd. “Via een besloten selectie verwierven wij de opdracht om het stedenbouwkundig ontwerp te maken voor FizzionParc,” vertelt Arnold Homan van Inbo. “Via onze integrale werkmethodiek Duurzame Kans, een initiatief van DTZ Zadelhoff, Deerns en Inbo, hebben we de toekomstkansen van het bestaande vastgoed beoordeeld. Aan de hand daarvan hebben we een ontwerpen stedenbouwkundige visie neergelegd, waarbij is ingezet op het realiseren van voornamelijk kleinschalige gebouwen, rondom in het groen.”

Meerdere gebruikers Op het FizzionParc is tevens een restaurant gepland met vergaderfaciliteiten, alsmede ondersteunende services, zoals secretaressediensten, schoonmaak, beveiliging, een carwash en een stomerij. Het businesspark wordt een mix van karakteristieke, grondig gerenoveerde gebouwen en nieuwe panden met een eigentijdse architectuur. Arnold Homan: “Het voormalige gebouw BJ van Philips dateert uit 1989 en is een langwerpig vierlaags, symmetrisch kantoorpand opgebouwd uit prefab betonnen gevelelementen, afgewisseld met een vliesgevelsysteem.

Halverwege het gebouw bevindt zich een verdraaid glasachtig volume waarin oorspronkelijk de liften, de sanitaire ruimtes en de entree waren gesitueerd. Het pand was destijds dan ook gebouwd en ingericht voor slechts één gebruiker. Onze opdracht was niet alleen om de buitenschil naar een hoger niveau te tillen, maar eveneens het pand te verduurzamen en meer flexibiliteit aan het gebouw te geven, zodat het geschikt is voor meerdere huurders. De ligging van het nieuwe Sequoia is prachtig. Prominent aan de Laan van Malkenschoten vormt het gebouw als het ware een front van het nieuwe FizzionParc.”

Stapelstenen Door gedoseerd ingrijpen heeft Sequoia van binnen en van buiten een modern aanzien gekregen. “Het kernvolume is volledig gestript,” licht Arnold Homan toe. “Aan de Parkzijde is de gevel opengebroken en is een tweede, centraal gelegen entree gecreëerd, terwijl aan de Laan van Malkenschoten vooral het verdraaide entreevolume is aangepakt. Het volume is ontdaan van zijn vliesgevelsysteem met groene beglazing en voorzien van een nieuwe gevel van glas en steen in een transparante, halfopen en gesloten uitvoering. Voor de laatste twee geveldelen is gekozen voor droog gestapelde ClickBrick-stenen, een C2C-product van Daas Baksteen. Behalve in halfsteens verband zijn de ClickBrick’s ook in Braziliaans verband toegepast, waarbij de stenen telkens een klezoor (op

1/4) van elkaar worden vrijgehouden. Zie het als brede stootvoegen,” verduidelijkt Homan. “Om de waterdichting te garanderen hebben we aluminium puien achter deze gevel geplaatst, die ook te openen zijn in verband met bewassing. Deze combinatie van gesloten, halfopen en transparante geveldelen hebben we ook toegepast in de kopgevels van het gebouw en in de nieuw gerealiseerde entree aan de Parkzijde: zonnestralen die door de halfopen gevel heen in het nieuwe trappenhuis vallen, creëren een levendig effect.” Vanuit de centrale kern van Sequoia worden de kantoorvleugels separaat ontsloten. Het pand is verder van binnen volledig nageïsoleerd en voorzien van een volledig nieuwe gebouwinstallatie. Volgens Arnold Homan wordt bovendien gebruik gemaakt van een bivalente WKO, aangevuld met gaswandketels. “De ambitie voor het te bereiken energielabel was hoog, maar vooraf niet exact vastgelegd. Door gewogen keuzes in bouwkundige en installatietechnische toerusting is met de renovatie uiteindelijk energielabel A behaald.” Inmiddels is de helft van de kantoorruimte verhuurd. In navolging van gebouw Sequoia is een tweede pand, Oak, op het terrein gerenoveerd en geschikt gemaakt voor start-ups. ❚

LogiKal 9

Meer inzicht in uw calculatieprijs!

DE PROFESSIONELE SOFTWARE

Vereenvoudig uw productie!

VOOR RAMEN, DEUREN

Heeft u interesse in een

Proficiat!

Bespaar nog meer tijd en geld!

速

ClickBrick de makkelijkste steen 速 ClickBrick de makkelijkste steen voor het mooiste gevelbeeld voor het mooiste gevelbeeld EN GEVELS.

速

vrijblijvend adviesgesprek?

Neem dan contact op met: Orgadata Benelux B.V.

Joost Bouten Bij het Daas ClickBrick-systeem worden stenen droog gestapeld voor een esthetisch uniek effect. Maar ClickBrick +31 58/2333920 is meer. Het toppunt van duurzaam bouwen: levering met retourgarantie onderstreept het C2C-principe. Niet voor

info@orgadata.com nietsClickBrick-systeem is Schreurs Daas Baksteen de eerste EPEAdroog gecertificeerde keramische gevelspecialist. Bij het Daas worden stenen gestapeld voor een esthetisch uniek effect. Maar ClickBrick Vincenth is meer. Het toppunt Heidevloed van duurzaam bouwen: levering met retourgarantie onderstreept het C2C-principe. Niet voor en Landgoed de Architectuurprijs Achterhoek nietsWinnaars is Daasvan Baksteen de eerste EPEA 2011 gecertificeerde keramische gevelspecialist. Project appartementen, Venlo

Project Stadsvelde, Enschede

1880AM

www.profilers.eu

www.orgadata.com

1889AM

Project appartementen, Venlo

Project Stadsvelde, Enschede

ClickBrick速 de makkelijkste steen voor het mooiste gevelbeeld Bij het Daas ClickBrick-systeem worden stenen droog gestapeld voor een esthetisch uniek effect. Maar ClickBrick Project Wartburg College, Dordrecht

is meer. Het toppunt van duurzaam bouwen: levering met retourgarantie onderstreept het C2C-principe. Niet voor niets is Daas Baksteen de eerste EPEA gecertificeerde keramische gevelspecialist.

Project Wartburg College, Dordrecht

Project appartementen, Venlo

daas baksteen daas walls baksteen of walls fame of fame

Project Stadsvelde, Enschede

www.daasbaksteen.nl

Postbus 12, 7038 ZG Zeddam, Tel. (0314) 65 16 44, E-mail: info@daasbaksteen.nl

1882AM

www.daasbaksteen.nl

Sequoia | Apeldoorn

Baksteen met retourgarantie Een deel van de gevels van het nieuwe Sequoia in Apeldoorn is uitgevoerd met het ClickBrick-droogstapelsysteem van Daas Baksteen in Zeddam. Het droogstapelsysteem is Cradle-to-Cradle Silver-gecertificeerd en bezorgt het pand een krachtige en monolithische uitstraling. Doordat de strengperssteen is veredeld met engobe gedraagt de gevel zich plaatselijk als een kameleon.

Sequoia is gelegen op een prachtige locatie aan een drukke doorgaande weg in Apeldoorn, vindt Arie van Zadelhoff van Daas Baksteen. “Om het bestaande gebouw wat meer sjeu te geven, heeft Architectenbureau Inbo bedacht de gevels deels uit te voeren met ons ClickBrick-droogstapelsysteem in verschillende verbanden, waaronder het specifieke opengewerkt Braziliaansverband. Samen met de architect hebben we invulling gegeven aan deze gevels, want ClickBrick is ontzettend maatvast en valt of staat met een goede detaillering en maatvoering.”

Lichtspel Het ClickBrick-product is in de basis een strengperssteen van 240 bij 90 millimeter en 100 millimeter hoog. De steen wordt duurzaam geproduceerd uit klei -met dank aan een 8 hectare groot veld met 38.000 zonnecollectoren- en veredeld met een engobe, die onder invloed van zonlicht een zekere glans laat zien. “Na productie wordt de steen gekalibreerd en op maat gefreesd met een tolerantie van minder dan 0,1 millimeter, waardoor er geen verloop in de gevel zal ontstaan,” licht Van Zadelhoff toe. “De stenen worden op locatie droog gestapeld en door middel van een klipje aan elkaar verbonden. Het geheel wordt vervolgens met vier ankers per vierkante meter aan een starre achterconstructie

bevestigd. Bij Sequoia zijn de ClickBricks verbonden aan een HSB-achterconstructie die op zijn beurt nog eens is versterkt met stalen penanten achter het open ‘metselwerk’. Deze penanten fungeren tevens als natuurlijke zonwering. Het lichtspel dat ontstaat tekent zich mooi af op de muren, vloeren en plafonds binnenin en biedt meer dan voldoende licht om prettig te werken.” Daas Baksteen heeft in totaal zo’n 800 m2 aan ClickBricks geleverd voor Sequoia, die door de aannemer zijn verwerkt. Volgens Arie van Zadelhoff niet sec een klus voor een metselaar. “Iemand die kan maatvoeren, kan het product verwerken. We leveren namelijk een concept, geen product. Het systeem wordt compleet geleverd met passtenen, hoekstenen, et cetera. Na iedere twee of drie verdiepingen volgt er een geveldrager, vergelijkbaar met traditioneel metselwerk. Op die manier kun je eindeloos omhoog bouwen. Inmiddels zijn er al vele honderden projecten in Nederland met ClickBricks uitgevoerd. Mocht een gebouw aan het einde van zijn levensduur zijn, dan kunnen de ClickBricks één op één worden hergebruikt. Ook bij semipermanente gebouwen kan op die manier een esthetische schil worden aangebracht. We bieden namelijk ook leasevormen voor het ClickBrickdroogstapelsysteem.” ❚

High Tech Campus | Eindhoven

Solliance schittert op

High Tech Campusâ&#x20AC;¨ Op de High Tech Campus in Eindhoven is de nieuwbouw verrezen van Solliance, een instituut dat onderzoek en ontwikkeling doet naar dunne film zonnecellen. Op basis van het ontwerp van Inbo heeft Technisch Gevelbouw Management (TGM) een alternatief aangedragen voor de gevels van het kantoorgebouw en de bedrijfshal om het gebouw binnen het budget en de esthetische randvoorwaarden te kunnen realiseren.â&#x20AC;¨

High Tech Campus | Eindhoven

Solliance is in 2011 opgericht en vormt een samenwerkingsverband tussen kennisinstellingen ECN, TNO Industrie & Techniek, TU/e, Holst centre, imec en FZ-Jülich. Bijna 200 onderzoekers bundelen in het nieuwe gebouw hun krachten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling van dunne film zonnecellen. Solliance zet de regio Eindhoven - Leuven - Aken op de kaart als wereldspeler op het gebied van elektriciteitsopwekking met dunne film zonnecellen. “Uitgangspunt voor het ontwerp is een flexibele werkomgeving die bovendien uitdaagt tot interactie,” vertelt Frank Zewald van Inbo. “Het gebouwconcept laat een wisselende ruimtebehoefte toe met een flexibele indeling van de hal én het kantoor. Het casco van het kantoor is bijvoorbeeld zo ontworpen dat het later laboratoria kan worden en op de begane grond ook bij de bedrijfshal getrokken kan worden. Het gebouw is tevens aan alle zijden eenvoudig uit te breiden om zo te kunnen inspelen op mogelijk wisselende functies in de toekomst.”

Alternatieven  Voor wat betreft het gevelontwerp heeft Inbo rekening moeten houden met de esthetische randvoorwaarden en het beeldkwaliteitsplan dat de High Tech Campus voorschrijft. “Toch hebben we een uniek gebouw weten te creëren,” vervolgt Frank Zewald. “Het is zelfs het eerste gebouw in een frisse, lichte kleurstelling. Doorgaande horizontale raamstroken en lichte gevelbanden geven het gebouw een eenduidige en krachtige uitstraling. En door veel glas te gebruiken, wordt de relatie met het kwalitatief hoogwaardige landschap van de High Tech Campus versterkt.” Op basis van het bestekontwerp van Inbo heeft TGM in overleg met de architect en hoofdaannemer Heijmans opdracht gekregen om alternatieven aan te dragen voor de gevels zonder afbreuk te doen aan de esthetische

randvoorwaarden. “We hebben alternatieve materialen voorgesteld en zodoende een aanzienlijke besparing weten te realiseren, zonder de esthetische kwaliteit uit het oog te verliezen,” vertelt Leon van Osch van TGM. “De transparante vliesgevel van het kantoor loopt naadloos over in de industriële uitstraling van de onderzoekshal met specifieke sandwichpanelen.”

Luchtdichtheid  De gevel van het kantoorgebouw omvat een vliesgevel van in totaal 1.900 m2, waarvan volgens Leon van Osch zo'n 130 m2 30 minuten brandwerend is uitgevoerd. “De sandwichpanelen voor de onderzoekshal zijn van het type Kingspan en deels zelfdragend uitgevoerd. De sandwichpanelen met een weerszijden een staalplaat zijn voorzien van een 100 millimeter dikke PUR-kern. Vanwege de specifieke afmetingen (7.200 millimeter hoog bij 900 millimeter breed) konden we de hal in de hoogte in één keer dichten. Daarmee werd tevens tijd gewonnen in montagesnelheid, in vergelijking met het oorspronkelijk ontwerp. Ook de luchtdichtheid is erop vooruit gegaan door toepassing van een extra dichting in de vorm van een schuimband op elke naad. Het onderzoekscentrum wordt namelijk op overdruk gehouden om alle stofdeeltjes buiten te houden. Ter plaatse van de naden van de sandwichpanelen is in hetzelfde ritme als de vliesgevel een deklijst geplaatst, zodat de uitstraling van kantoor en hal mooi op elkaar aansluiten.” Ter plaatse van de borstwering heeft TGM 1.300 m2 aan cannelure beplating gemonteerd. Het betreft volgens Leon van Osch een handmatig gezette cannelure beplating in een grof wisselend raster. “Op die manier heeft de gevel zijn dynamiek gekregen en wordt door deze beplating de zonwering aan het zicht onttrokken,” besluit Van Osch. ❚

Weezenhof | Nijmegen

DUBOkeur voor puien gerenoveerd Weezenhof Om de kwaliteit van woningen op peil te houden, voert woningcorporatie Talis periodiek onderhoud uit. Dit kan variëren van bijvoorbeeld een kleine schilderbeurt tot groot onderhoud of zelfs een renovatie. Afgelopen jaar heeft wooncomplex de Weezenhof in Nijmegen een grondige metamorfose ondergaan. P. van Hoesel heeft in sneltreinvaart alle 270 appartementen voorzien van nieuwe aluminium puien, die zijn bekroond met DUBOkeur.

Talis had als doelstelling voor de Weezenhof om de vier woongebouwen nog minimaal dertig jaar verder te kunnen verhuren. Om dat te bereiken, was het noodzakelijk een eenmalige ingrijpende verbetering uit te voeren. “De Weezenhof is in de jaren zeventig gebouwd waarbij gebruik is gemaakt van de bij dat tijdsbeeld passende materialen en kleuren, waaronder ook asbesthoudend bouwmateriaal,” vertelt Wilko Soyer van P. van Hoesel. “De complete buitenschil is vervangen. Het groot onderhoud diende in negentig dagen uitgevoerd te worden, ook nog in bewoonde staat. Dat vraagt om een geoliede machine. Het project was dan ook in een uiterst strakke planning gegoten door hoofdaannemer Plegt-Vos. Na wat begrijpelijke opstartproblemen in de eerste week, raakten we snel op elkaar ingespeeld.”

NIBE Gemiddeld drie appartementen werden per dag onder handen genomen, wat overeen-

komt met één verdieping en dertien puien. “De asbesthoudende gevelbekleding is volgens wettelijke eisen vakkundig verwijderd, zodat het geen gevaar voor de bewoners opleverde,” vervolgt Wilko Soyer. “Vervolgens werden de bestaande kozijnen verwijderd, de stelkozijnen geplaatst en konden wij vanaf dezelfde hefsteiger het zetwerk en de nieuwe kozijnen plaatsen.” De nieuwe aluminium puien zijn in de werkplaats van P. van Hoesel volledig automatisch geprefabriceerd. In totaal ging het om negen verschillende typen puien. Het systeemhuis is van Reynaers, waarbij is gekozen voor 90 procent gerecycled aluminium. De profielen zijn door Reynaers bi-color gepoedercoat, inclusief preanodisatie. De binnenzijde is afgewerkt in RAL9001, de buitenzijde in RAL9007, een metallic kleur.” Het in de Weezenhof toegepaste aluminium raam- en deursysteem CS 68 en schuifsysteem CP130 ontvingen van het NIBE, het Nederlands Instituut voor

Bouwbiologie en Ecologie uit Bussum, het DUBOkeur. Het DUBOkeur bewijst dat een product, grondstof of woning tot de meest milieuvriendelijke keuze behoort. Dit wordt aangetoond aan de hand van een milieukundige levenscyclusanalyse.

Weezenhof | Nijmegen

Buffer P. van Hoesel heeft de puien op locatie voorzien van een isolerende HR++-beglazing en isolerende panelen. Volgens Wilko Soyer zat de uitdaging hem met name in de korte voorbereidingstijd. “Zes weken voor aanvang van de werkzaamheden werd ons de opdracht gegund. Met grote spoed is in overleg met Reynaers het materiaal geleverd. In het begin was het dan ook lastig om een buffer op te bouwen. We dienden namelijk dagelijks op locatie twee vrachtwagens met glas, puien, roosters, panelen en zetwerk aan te leveren om stagnatie in de planning te voorkomen. Ook werd in de bouwvakvakantie van 2013 gewoon doorgewerkt. Er stond ons slechts één hefsteiger ter beschikking die tot op de minuut was ingepland.” Behalve de nieuwe puien zijn ook alle metalen galerijhekwerken van de Weezenhof

vervangen door aluminium hekwerken, zijn de betonnen geveldelen deels ingepakt en geschilderd en is het dak tot slot vervangen. Door deze ingrepen is het energielabel van gemiddeld E verbeterd naar een groen label B. Dat heeft geresulteerd in een energielastenverlaging. Reden voor de gemeente Nijmegen om ook een duit in het zakje te doen. Zij heeft het project deels gesubsidieerd. Gedurende de negentig dagen is P. van Hoesel met een montageteam van gemiddeld zes mensen onafgebroken aanwezig geweest op de bouw. “Om een maximale flexibiliteit te waarborgen, hebben we acht mensen ‘ingeleerd’, zodat onze mensen ook gewoon met vakantie konden gaan, zonder de planning te verruïneren. We kijken terug op een buitengewoon succesvol verlopen project, waarbij een geweldige teamprestatie is geleverd,” besluit Wilko Soyer. ❚

Kies de

buitenkant die bij je past Als onafhankelijk specialist is TGM al in vroeg stadium betrokken geweest bij het ontwerpproces van de gevels van Solliance op de High Tech Campus te Eindhoven. De synergie die door constructief samenwerken in het voortraject en tijdens de uitvoering ontstaat, zorgt niet alleen voor foutreductie en kortere doorlooptijden, maar ook voor een beter en duurzamer eindresultaat. Vanzelfsprekend neemt TGM in dit proces de volledige verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de gevel, het budget en de planning. TGM realiseert in opdracht van Heijmans Utiliteit de gehele thermische en esthetische schil van Solliance te Eindhoven.

Leveringsomvang TGM: ·

1770 m2 Aluminium vliesgevels

· · · ·

140 m2 Aluminium vliesgevels brandwerend 110 m2 Lichstraten 1000 m2 Sandwichpanelen met sierlijsten

2280 m2 Gevelbeplating en zetwerk

Frederikkazerne | Den Haag

De Rotterdam | Rotterdam

Technisch Gevelbouw Management Heesakkerweg 19 Asten

+31 493 32 77 22

www.tgm.nl

Rabobank

Roelofarendsveen

Natlakken en poedercoatings

Kleurrijk

Isala kliniek

conserveren Jonkman Coating is gespecialiseerd in het chemisch voorbehandelen van metalen en het aanbrengen van natlakken en poedercoatings op metalen en kunststoffen. Met inmiddels ruim 64 jaar ervaring heeft de firma uit Hengelo, Overijssel, door de jaren heen een alleraardigst portfolio opgebouwd. Zo heeft Jonkman Coating onder meer een bijdrage geleverd aan projecten als de kleurrijke vliesgevel van de Isala Klinieken in Zwolle, de gekleurde ribben van Silvius in Leiden en de goudkleurige gevel van het CJIB in Leeuwarden.

Jonkman Coating is in 1950 opgericht als natlakspuiterij door de vader van de huidige eigenaar Friedus Jonkman, vertelt Gerald Oude Nijhuis van Jonkman Coating. In de jaren zestig heeft het bedrijf een flinke groei doorgemaakt, onder meer dankzij partijen als Philips en Thales Nederland. â&#x20AC;&#x153;In de beginjaren werkten we veel voor hoogwaardige bedrijven als Philips, Stork, Hollandse Signaal Ranx Xerox, Scania en Holland Signaal - het huidige Thales, die zeer hoge eisen stellen op het gebied van strakheid en normen ten aanzien van mechanische- en corrosiebestendigheid. â&#x20AC;ş

WWW.JONKMAN-COATING.NL

Bouwen aan een perfecte laklaag. CHEMISCH VOORBEHANDELEN POEDERCOATEN • NATLAKKEN

Beitelstraat 16 - 7556 NC Hengelo 074 291 68 75 - info@jonkman-coating.nl

Natlakken en poedercoatings

Zij hebben er mede toe bijgedragen dat ons bedrijf van een ambachtelijke partij is uitgegroeid tot een professionele speler. Bij deze bedrijven is immers ontzettend veel kennis aanwezig, kennis die wij vanzelfsprekend ook tot ons hebben genomen.” Vanuit deze industriële tak, met eisen op gebied van hoogwaardige chemische voorbehandeling en gedegen kennis van diverse laksystemen, is Jonkman Coating zich eind jaren zeventig ook gaan richten op de bouwsector. In eerste instantie met natlakken en later ook met poedercoaten.

Langere profiellengtes We kunnen onder geconditioneerde en beheersbare omstandigheden hoogwaardige voorbehandelingsystemen aanbrengen op staal (ijzer- en zinkfosfatering), zink en aluminium (6-waardige geelchromatering of 3-waardige chromatering), zegt Gerald Oude Nijhuis. “Na de voorbehandeling worden de producten voorzien van een poedercoating of een natlak. We beschikken over vier geautomatiseerde poedercoatlijnen, een natlakafdeling met spuitrobot en vier cabines.” Met name de laatste jaren zijn volgens Oude Nijhuis de activiteiten van Jonkman Coating voor de bouwsector sterk gegroeid, ondanks de crisis. “Dat is vooral te danken aan een grote aluminium systeemleverancier die het vertrouwen in ons heeft uitgesproken en de volledige conservering van zijn profielsysteem sinds 2012 aan ons toevertrouwt. Om te kunnen voldoen aan de grotere vraag, hebben we begin 2013 een nieuwe poedercoatlijn in gebruik genomen, die ook geschikt is voor langere lengtes en is uitgelijnd op 8 meter. Voortvloeiend uit het nieuwe bouwbesluit met grotere verdiepingshoogtes is er namelijk een toenemende vraag naar langere profiellengtes.”

moet worden, kan dat ingegeven worden, zodat de traverses niet terug gaan naar de afhaalbuffer maar direct naar de tweedelaagbuffer voor de poedercabine.”

Quali(steel)coat Jonkman Coating houdt zich dagelijks bezig met het coaten van onder andere profielen voor ramen, deuren, schuifpuien en vliesgevels. “Sinds begin jaren zeventig worden aluminium delen al voorzien van een chromaatlaag,” lciht Oude Nijhuis toe. “De gevelelementen worden dankzij deze voorbehandeling met, in eerste instantie natlaksystemen en later poedercoatsystemen, al ruim veertig jaar geconserveerd. Sinds 1991 zijn we in het bezit van een Qualicoat-certificaat en daarmee zijn we lijstaanvoerder in Nederland. Behalve Qualicoat zijn we ook Qualicoat Seaside en Qualisteelcoat-gecertificeerd. Zowel aluminium, verzinkt staal als staal in en aan de gevel worden daarmee aantoonbaar en met gecertificeerde coatingsystemen beschermd. Behalve de profielen voor gevelelementen als ramen, deuren en schuifpuien, voorzien we ook metselwerkondersteuning, gevelbeplating, dakrandkappen, roosters en daglichtconstructies in allerlei variaties en vormen van een poedercoating. Voor wat betreft metselwerkondersteuning hebben we samen met Jordahl een innovatief procedé op de markt gebracht onder KOMO-certificaat. Daarnaast zijn we actief in het conserveren voor sectoren als de scheepsbouw, offshore (onder andere Norsok approved systemen), machinebouw, treinenbouw, medische industrie en consumenten producten.” ❚

'Om te kunnen voldoen aan de grotere vraag, hebben we begin 2013 een nieuwe poedercoatlijn in gebruik genomen'

Nieuwe poedercoatlijn De nieuwe poedercoatlijn is een bijzondere. “De bouw van de machine moest in zeer korte tijd gerealiseerd worden, er was geen plaats voor een tunneloven en we wilden toch meer ovencapaciteit. Er is nu een blokoven met dwarstransport geplaatst, met plaats voor 12 traverses van 8 meter. Dus eigenlijk 96 meter ovencapaciteit. Dit is in vergelijking met bestaande tunnelovens fors meer, waardoor de temperatuur lager kan blijven. Met dank aan de luchtsluis die voor de oven zit, waardoor de hitte beter in de oven blijft. Op die manier kunnen we beter voldoen aan het streven duurzamer te produceren. Schakeltijden en invoer zijn helemaal automatisch aangestuurd. Als een product 2-laags gecoat

De nieuwe poedercoatinglijn

WAAROM CLEARSHIELD®??

d® ..... l e i h S Clear hnology c The te trust. an you c 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Werkelijke unieke ‘non-stick’ eigenschappen Bewezen prestaties Bestand tegen alle soorten verontreiniging en corrosie Bewezen duurzaamheid Niet gevaarlijk voor mens en milieu Compleet systeem voor renovatie, bescherming en onderhoud Flexibel en eenvoudig in applicatie Succesvolle oplossingen in alle markt sectoren Meer dan 30 jaar aan track records Geen laboratorium tests, maar real life experience

Voor iedere vraag over het renoveren en beschermen van glas tegen vervuiling en beschadiging biedt Ritec Services een duidelijk antwoord. Bel Ritec Services voor meer informatie over ons nieuwe ClearShield Eco-System™. Postbus 8, 4940 AA, Raamsdonksveer, Nederland Forellenweg 1-B, 4941 SJ, Raamsdonksveer, Nederland T: +31 (0)162 523355 • F: +31 (0)162 523306 info@ritecservices.nl • www.ritecservices.nl

ketenintegratie

Stabiele factor in roerige tijden Door de huidige situatie in de bouw is er één woord dat steeds sterker naar voren komt: ketenintegratie. Dat zegt Herbert Meijer, manager marktontwikkeling bij BUVA. “Door samenwerking binnen en tussen de opeenvolgende schakels binnen een bedrijfskolom, van leveranciers tot aan de klant, kan op diverse (faal)kosten worden bespaard.”

In een moeilijke periode voor de bouw zijn vaste partners belangrijker dan ooit. “BUVA is zo’n partner,” vervolgt Herbert Meijer. “Al meer dan 65 jaar leveren wij producten aan de Nederlandse bouw die eenvoudig te verwerken zijn en steeds vooruit lopen op de geldende regelgeving. Denk aan hang- en sluitwerk, woonhuisventilatie, aluminium- en glasvezelversterkte profielen en hardglas ramen. Sinds kort zijn verwarmingsketels aan het assortiment toegevoegd. We zijn een onafhankelijke product¬ontwikkelaar, die zo volledig mogelijk inspeelt op de behoeften van de markt. Op basis van marktinformatie, vragen van klanten en wijzigingen in weten regelgeving worden voortdurend nieuwe concepten en producten ontwikkeld of bestaande producten aangepast.”

Hang- en sluitwerk BUVA heeft met succes een breed assortiment aan hang- en sluitwerk voor woningen utiliteitsbouw op de markt gebracht. “Om het maken van keuzes uit het uitgebreide assortiment te vereenvoudigen hebben we een drietal voorselecties, de zogenaamde PreSets, gemaakt,” verduidelijkt Meijer. “Iedere PreSet bevat een compleet hang- en sluitwerkproductenpakket voor alle gangbare raam- en deurtypen. Bij de voorselectie is de functionaliteit en prestatie van de producten als uitgangspunt genomen. Per PreSet wordt duidelijk aangeven welke prestatie het hang- en sluitwerk gaat leveren in ramen en deuren op het gebied van verwerkbaarheid, (na) stelmogelijkheden en bedieningsgemak.” Om controle te houden over deuren en toegangen van gebouwen en/of ruimtes biedt BUVA een heel scala aan mogelijkheden. Of het nu om een paar deuren met eenvoudige sluitplansoftware gaat, of om een project met honderden deuren, een paar duizend gebruikers en een grote diversiteit aan toegangsprofielen: met toegangscontrole van BUVA-DORMA is er altijd een oplossing op maat.

Aanslag- en beglazingsprofielen Het aluminiumprogramma van BUVA omvat een groot aantal typen voor verschillende toepassingen. Het meest bekend zijn volgens Herbert Meijer de dorpelafdekkende profielen,

beglazingsprofielen en aanslagprofielen uit de DPS-serie. “Voor renovatieprojecten is een speciaal aluminium renovatieframe ontwikkeld voor de plaatsing van BUVA hardglas ramen. Doorvalbeveiligingen, hoekbeschermers, handelsprofielen en NPR-profielen maken het leverprogramma compleet.” BUVA hardglas ramen bieden vele mogelijkheden om gevels in de woning -en utiliteitsbouw een specifieke uitstraling te geven. Meijer: “Afhankelijk van type, afmeting en kleurstelling accentueren onze hardglas ramen de draaiende delen of laten deze juist ‘onzichtbaar’ in de gevel opgaan. Een modern en exclusief design zijn de sterke visuele kenmerken van BUVA hardglas draai-, uitzet- en valramen. Scharnieren en sluitingen worden rechtstreeks op de ramen aangebracht. Voordeel is dat de ramen geen aluminium of houten omkadering nodig hebben. Een slanke en strakke vormgeving is het resultaat. Bijkomend voordeel is bovendien dat onze hardglas ramen volledig recyclebaar en onderhoudsvrij zijn.” Maatwerk zorgt volgens Meijer altijd voor een spanningsveld tussen snelle levertijden en een goede kwaliteit. “BUVA verzorgt daarom zelf de eindassemblage van de producten, om zo een hoge kwaliteit en snellere levertijd te garanderen. We beschikken over een goed geoutilleerde productieafdeling voor de eindassemblage

van eigen producten zoals maatwerkproducten, ventilatieroosters, hardglas en aluminium profielen.”

Themabijeenkomsten BUVA verzorgt ook meerdere malen per jaar themabijeenkomsten. Meijer: “In een informatieve middag wordt men bijgepraat over een actueel onderwerp uit de markt. Onderwerpen die aan bod komen zijn bijvoorbeeld ‘Luchtdicht bouwen’, ‘Ventilatie - geluid - energie - luchtdicht bouwen’ en ‘Bouwbesluit vs. Politiekeurmerk Veilig Wonen vs. Nationale Beveiligingsrichtlijn’. De themabijeenkomsten worden zowel in de presentatieruimte van BUVA in Barendrecht gehouden als op verschillende locaties in het land en zijn geheel kosteloos.” ❚

Geanodiseerd aluminium

Geanodiseerd aluminium kleuren De primaire functie van anodiseren is aluminium beschermen tegen corrosie. Bijkomend voordeel is dat aluminium tijdens het proces van anodiseren ook ingekleurd kan worden, zonder afbreuk te doen aan de uitstraling van het metaal. De metal-look blijft behouden. Alucol is op het gebied van kleuranodiseren marktleider in de Benelux, is Qualanod gecertificeerd sinds 1984 en door BSI als enige in de Benelux gecertificeerd voor het mogen leveren conform de Britse standaard BS 3987.

De Heikant in Tilburg, uitgevoerd in Champagne Alucolour 03

Datacenter Katholieke Universiteit Leuven, uitgevoerd in Alnecolan C2

Muller-Oortlaan in Veldhoven, uitgevoerd in 5 verschillende kleuren: Alnecolan C1 en C2, Titanium-look Alucolour 02, Champagne Alucolour 03 en middel goud VOM 2

Sinds de jaren zeventig van vorige eeuw houdt Alucol zich bezig met het anodiseren en kleuren van aluminium. Een speciale techniek die leidt tot een esthetische verfraaiing van een profiel om uiteindelijk gevels of andere toepassingen een onderscheidende uitstraling te bezorgen. “We hanteren diverse procedés voor het inkleuren van aluminium,” vertelt Ramon van Dongen van Alucol. “Bij het twee fasen elektrolytisch kleuren worden de geanodiseerde producten gedurende een korte periode in een tin-oplossing gezet onder toevoeging van stroom (elektrolyse). Tin slaat vervolgens neer in de poriën van de anodiseerlaag. Op deze manier kunnen we bronstinten, titanium-look en zwart maken. Een tweede mogelijkheid is het procedé van dompelkleuren, waarbij de geanodiseerde producten gedurende korte periode ondergedompeld worden in een vloeistof met metaalzouten die vervolgens neerslaan in de poriën van de anodiseerlaag en de tinten champagne of licht, middel of donker goud ontstaan. Een derde methode, die Alucol al sinds 1998 toepast, is interferentiekleuren. Middels dit unieke procedé kunnen diverse kleuren blauw, grijs en antraciet verkregen worden. Alle kleuren zijn UV-bestendig, licht echt en zeer geschikt voor buitentoepassingen.”

Geanodiseerd aluminium

Daarnaast heeft Alucol het patent op BiColour-anodiseren. Hiermee kunnen ingerolde, geïsoleerde profielen als samengesteld profiel in één behandeling twee verschillende kleuren krijgen, waardoor binnen- en buitenzijde van de gevel een verschillende uitstraling krijgt. Het achteraf inrollen van separaat geanodiseerde halfschalen behoort daarmee tot het verleden. Het inkleuren kan worden gecombineerd met een mechanische voorbehandeling, zoals slijpen, borstelen en/of polijsten, of met een chemische voorbehandeling: matterend, egaliserend beitsen. Hieronder een aantal voorbeelden van projecten in binnen- en buitenland waarvoor Alucol het kleuranodiseren heeft verzorgd.

De Heikant, Tilburg Aan het nieuwe Wagnerplein in Tilburg is De Heikant gerealiseerd, een woon-/zorgcentrum met wijkgerichte voorzieningen. Het gebouw heeft een open karakter. Een uitnodigende openbare route door het gebouw, die van de hoofdentree onder de toren naar de achterliggende wijk voert, biedt interessante doorzichten en nodigt de bezoeker uit om te verpozen en gebruik te maken van de restauratieve voorzieningen. Het gebouwencomplex kreeg een stoer karakter, maar heeft tegelijkertijd iets frivools door een zorgvuldige en fijne detaillering. De gevels zijn opgebouwd uit geïsoleerde bouwprofielen, geperforeerde gevelbekleding voorzien van strippen en bijpassende zonwering. Alles is in een champagnekleur geanodiseerd.

Data center KUL

Een metalen net rondom de L’Orangerie in het Belgsiche Seraing uitgevoerd in donker goud VOM 3

Het datacenter van de Katholieke Universiteit Leuven bevat twee serverruimtes met de bijbehorende technische installaties en kantoorruimte van 2.000m2. Het concept vertrekt vanuit de grote hoeveelheid warmte die geproduceerd wordt door het datacenter. Deze warmte wordt gerecupereerd voor de verwarming van de kantoren en van het aangren-

zend kantoorgebouw. Jaarlijks wordt zo meer dan 1.700.000 kWh warmte gerecupereerd. De gevel heeft een bekleding in strekmetaal, zowel voor de dichte delen als voor de ramen, waar de panelen in strekmetaal opengedraaid kunnen worden. Dit geeft het gebouw een monoliet karakter en vormt tegelijk een zonwering en doorvalbeveiliging voor de kantoren. Alle strekmetalen en plafondplaten zijn in brons geanodiseerd.

L’Orangerie Het belangrijkste element in de gevels van de L’Orangerie in het Belgsiche Seraing is een metalen net dat zich ontvouwt rond het gebouw. Het beweegt weg, komt dichterbij en fuseert met de gevel een herinnering aan deze locatie tijdens de ijzer- en staalindustrie. Het bestaat uit een aluminium plaat met rechthoekige uitsparingen, die doet denken aan de stenen die gebruikt werden in de constructies van Seraing. Het werkt als een perfecte luifel. Zowel de gevelbeplating als de ‘tweede huid’ zijn goud geanodiseerd.

Muller-Oortlaan De renovatie van de twee appartementengebouwen (48 appartementen) aan de Muller-Oortlaan in Veldhoven is in volle gang. Het gebouw aan de Mullerlaan is reeds compleet voorzien van de nieuwe thermische schil. Op dit moment is men bezig om de gevel te voorzien van de, voor dit project kenmerkende, aluminium gevelbekleding. Dit zijn geanodiseerde lamellen in vijf verschillende kleuren. ❚

SUNFLEX Vouwwand Systemen: Door de extra isolatiewaarde een maximale energiebesparing en een optimale bescherming tegen inbraak! De Vouwsystemen SF 50, SF 55 en SF 75 zijn een ongekende serie voor alle eisen: Perfect op elkaar afgestemde componenten, excellente loopeigenschappen met een hoge thermische isolatie (Uw-tot 0,9 W/m2K), slank aanzicht met een onbeperkte breedte. Inclusief eenvoudige installatie en inbraak klasse SKG 2.

SPECIFIEKE DEUREN EN ROOSTERPUIEN ▪ Deuren: o.a. geluid-, brand-, inbraak-, kogelwerend ▪ Roosterdeuren en -puien: ventilerend en insteekvrij ▪ Vele esthetische en maatwerk mogelijkheden

Tel: +31 (0)183 675 020 | specialdoors@merford.com | www.merford.com

www.sunflex.nl

Toegangstechniek

Vredenburg veilig en geluidwerend dankzij oer-expertise

Over weinig zaken zal tijdens muziekcentrabouw méér worden geadviseerd, dan over akoestiek. Merford Special Doors heeft ervan haar specialiteit gemaakt. De deurenproducent uit Gorinchem verzorgde voor muziekpaleis Vredenburg alle geluiden brandwerende deuren.

Of het nu een theaterzaal of megamuziektempel betreft: elk cultureel centrum krijgt ermee te maken. Dus ook het nieuwe Utrechtse Muziekpaleis Vredenburg. Vier zalen telt het complex, waarvan de onderlinge geluidscheiding feilloos en zonder lekken dient te zijn. Reden voor een echte specialist, vond akoestisch adviseur Royal Haskoning DHV. Merfords verkoopleider Henry Kramer: “Er zijn meerdere fabrikanten die speciale deuren maken, maar niet met de oorspronkelijke expertise zoals wij die hebben. Dat maakt ons echt uniek. Het bestek schrijft ons heus niet zomaar voor.” Kramer doelt op Merfords specialisme, die haar oorsprong vindt in akoestische omkastingen van industriële machines. Vanuit die kennis maakte het bedrijf later de omslag naar ‘special’ deurenfabrikant.

Gegarandeerd Merford voorzag het centrum van brandwerende en geluidscheidende deuren. Voor de cross-over-, pop- en jazz-zaal werd gekozen voor deurtype MD55 (enkel- en dubbelvleugelig). Hiervan zijn de vluchtdeuren voorzien van panieksluitingen met daaraan vast horizontale bedieningsstangen. De brandwerende (WBDBO 60 & 30 min) uit-

voeringen hebben glijarm-deurdrangers, gecombineerd met geïntegreerde sluitvolgorderegelaars. Dit vanwege gegarandeerde sluiting bij calamiteiten. Voor de gerenoveerde symfoniezaal viel de keus op een ander type, te weten de MN53. Dit is een sterk geluidwerende deur, dankzij onder meer de slimme dubbele kierafdichting. Enkele deuren in het complex kregen rolstoelvriendelijke volautomatische deurdraaiaandrijvingen. Ook in de opdracht zaten de trafodeuren (HNR28) en noodstroomaggregaat roosterpui (Duco Solid W50Z).

Zwaarwegend Merford begon als gezegd zestig jaar terug als geluidweerder in vooral industriële complexen. 35 jaar later volgde de overstap naar de specialistische deurenbranche. Een stap die het bedrijf geen windeieren heeft gelegd, zegt Kramer. “De laatste decennia zijn de eisen almaar strenger geworden. Niet is alleen het akoestisch bewustzijn verhoogd, ook brandveiligheid en vandalismebestendigheid zijn zwaarwegende items geworden. Wij proberen altijd mee te denken met wat de klant wil. En als een architectenwens echt niet kan, dan zeggen we dat ook. Bij anderen zie je vaak wel anders.” ❚

Project

De Monarch Den Haag

Architect MVSA Amsterdam Gevel

WellTEC SQ 50/50R100

“Wij realiseren uw visie”

RAL9003 PVDF

Metal Cladding Systems b.v. Postbus 3, 4030 CA Ingen Nederland T E I

Fotograﬁe: Ronald Tilleman

+31 (0) 344 69 33 91 info@metalcladding.nl www.metalcladding.nl

De Orion | Amersfoort

Snelle montage gevelkozijnen door slimme werkvoorbereiding Aluminium Geveltechniek Elburg (Alugevel) tekende, leverde en monteerde de kozijnen, vliesgevels, schuifpuien en draaiende delen voor de Orion in Amersfoort. Het Gelderse bedrijf ontwierp en leverde tevens de houten stelkozijnen die bij de gevelelementen pasten. De aannemer hoefde alleen de maatvoering van de stelkozijnen en de aanzichten te controleren, wat enkele weken bouwtijd scheelde. Doordat Alugevel de uitvoering op de bouwplaats voor rekening nam, had de aannemer slechts één aanspreekpunt voor al het kozijnwerk. Alugevel leverde het gevelwerk in september 2013 op, geheel volgens planning en specificatie.

Het nieuwbouwproject de Orion behelst 46 huurappartementen en bedrijfsruimtes bovenop een ondergrondse parkeergarage. Aluminium Geveltechniek Elburg raakte in 2013 betrokken bij dit project. De opdracht omvatte de engineering, productie, levering en montage van 2250 m2 kozijnen, 800 m2 vliesgevel waaronder 100 stuks schuifpuien en 445 ramen en deuren. Alugevel paste louter Alcoa-gevelsystemen toe. Aan de wegzijde is glas toegepast met een hoge geluidswerende waarde ter verhoging van het wooncomfort

“We begonnen in maart 2013 met de werkvoorbereiding en leverden in september in hetzelfde jaar op, geheel volgens planning en specificaties,” zegt directeur Mareg Vierhuizen namens Alugevel. “We fungeerden als aanspreekpunt voor zowel de houten stelkozijnen als de aluminium gevelelementen. Middels deze methode ontzorgen wij onze opdrachtgever. Die heeft slechts één controleronde voor twee bouwproducten. Buiten de tijdswinst, zijn de lijnen zo kort dat dit enkele weken bouwtijd kan schelen.”

Groei in gevelbouw Alugevel is opgericht in 2010. Een jaar hierna nam Mareg Vierhuizen, die zijn sporen verdiende in de verkoop en werkvoorbereiding bij een andere kozijnenbouwer, het bedrijf over. De onderneming groeide en werkt inmiddels met 15 personeelsleden. De directeur zegt: “We kunnen snel schakelen door onze flexibele instelling en korte lijnen met de vaste montageploeg. Als het moet werken we 's avonds of in het weekend door. We leverden en monteerden bijvoorbeeld binnen twee weken na opdracht 100 m2 kozijnen voor een kantoor. Als het moet kunnen wij heel snel leveren. Kortgeleden investeerden we in een geautomatiseerde voorbewerkingsmachine waarmee we nog meer kunnen produceren. Zo willen we in de toekomst verder groeien om tienduizenden vierkante meters gevel te voorzien van kozijnen.” ❚

Foto: Fred Oosterhuis Photography

Aluminium Geveltechniek Elburg (Alugevel) tekende, leverde en monteerde de kozijnen, vliesgevels, schuifpuien en draaiende delen voor de Orion in Amersfoort.

Federatie Aluminium Constructeurs

Professionaliseren door belangenverdediging en kwaliteitsbewaking Met het FACtory project wil de Belgische Federatie van Aluminium Constructeurs (FAC) bedrijven die actief zijn in gevelbouw en gevelbekleding een platform aanbieden om open innovatie te stimuleren en te implementeren. Daarom brengt de FACtory een kader tot stand waarin een wisselwerking ontstaat tussen de hoogtechnologische en de verwerkende industrie, en de voorschrijvers.

Geveltechniek te organiseren met modules rond ‘bouwfysica’, ‘constructie & statica’, en ‘materialen’. Sinds de oprichting van FAC zijn reeds meer dan vijftig van de deelnemers geslaagd voor het examen Gevelbouw, waardoor ze tot de FAC-alumni behoren. Daarnaast heeft FAC boeiende bedrijfsbezoeken en thema-avonden op het programma, bijvoorbeeld rond ‘Brandveiligheid’ (maart 2014) dat heel wat geïnteresseerden op de been bracht.

Marktpositie versterken De Federatie van Aluminium Constructeurs wil ervoor zorgen dat de leden voor gemeenschappelijke uitdagingen samenwerken. Het voornaamste doel is het aanreiken van tools voor kwaliteitsbewaking, zodat de concurrentiepositie van de FAC-leden versterkt wordt. De federatie wordt gedragen door FAC-leden en FAC-partners. FAC-leden zijn aluminium constructeurs (in de brede betekenis) en FACpartners zijn producenten die actief zijn in de sector. Momenteel telt de FAC een twintigtal leden en een dertigtal partners. Eén van de doelstellingen van The FACtory is om door middel van publicaties technische kennis te delen. De FAC-richtlijnen kaderen in een reeks brochures die op regelmatige tijdstippen worden uitgegeven, met specifieke onderwerpen die voor de aluminium schrijnwerkconstructeur van belang zijn. De meest recente richtlijn gaat over duurzaamheid van aluminium schrijnwerk, want aluminium bezit tal van kwaliteiten die het tot een materiaal van de toekomst maken. De inhoud van deze publicatie werd samengesteld door werkgroepen

omtrent dit thema en werd gelanceerd op de vakbeurs Polyclose 2014. Inhoudelijk komen er drie invalshoeken aan bod: • In het eerste deel wordt de materiaalcyclus van aluminium doorgelicht, met de nadruk op ecologische pluspunten en uitdagingen die zich voordoen. • Ook in het tweede deel is duurzaamheid in gebouwen belangrijk; dit uit zich o.a. in het toenemend belang van duurzaamheidscertificaten zoals Breeam, Leed en Valideo. • Tot slot wordt in het derde deel een aanzet gegeven tot duurzaam ondernemen, specifiek toegelicht voor situaties met aluminium schrijnwerk.

Opleiding en kennisoverdracht Meer dan ooit is het besef aanwezig dat de technische kennis in aluminium schrijnwerk en in de bouwsector belangrijk is. Daarbij is er in het verleden vaak te weinig aandacht besteed aan de overdracht naar de jongere generaties. De nood aan specifieke technische opleidingen, die het niveau van efficiëntie en kwaliteit verhogen, is dan ook hoog. Daarom beschouwt FAC het als één van de kerntaken om de opleidingen

De aluminiumconstructeur staat momenteel zwak tegenover buitenlandse bedrijven, door de toenemende oneerlijke concurrentie in de sector. Opdrachtgevers schermen met het kostprijsverhaal en flexibiliteit waarbij buitenlandse arbeidskrachten dag en nacht worden ingezet, wat binnen de Belgische context niet toegelaten is. Europa wil een eengemaakte markt creëren, maar laat tegelijk toe dat lidstaten waar lage sociale standaarden heersen, makkelijk onder de prijzen duiken die we hier hanteren. FAC heeft reeds verschillende initiatieven genomen om deze situaties aan te kaarten, onder andere met een Manifest. Mede door dergelijke initiatieven waarmee John Crombez, staatssecretaris Bestrijding van fiscale en sociale fraude, enkele concrete verbeteringen heeft verdedigd, zoals de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de loonschuld, alsook de aanpak van schijnzelfstandigheid. Het is slechts door de handen in elkaar te slaan, de problemen te delen en oplossingen samen te implementeren dat de aluminiumconstructeurs en gevelbouwers inhaalbewegingen kunnen maken. ❚

GEWOON EENVOUDIG.

De nieuwe GEZE raamaandrijvingen.

BE W E GUNG M IT S YST E M

GEWOON FLEXIBEL

GEWOON VEILIG

GEZE heeft het productassortiment waarbij het gaat om Automatische Raamoplossingen aangepast. Op deze manier wordt het nóg eenvoudiger om de juiste RWA aandrijving te kiezen. De allrounder Slimchain, de krachtige Powerchain en de E920-E990 aandrijving welke wordt geïntegreerd in het raamprofiel zijn een belangrijk onderdeel van de nieuwe range aan kettingaandrijvingen. De compacte Spindel aandrijving E250 NT biedt ook verschillende mogelijkheden. Verschillende slagvarianten zorgen ervoor dat de aandrijvingen flexibel kunnen worden aangepast aan ieder raam. Samen met de sluitsystemen creëer je één totale systeemoplossing.

De geïntegreerde controle technologie staat aandrijvingen toe om geschakeld te worden, bijvoorbeeld wanneer bij grotere ramen extra vergrendeling noodzakelijk is. De Slimchain , Powerchain en E 250 NT vormen in combinatie met de robuuste aandrijving Power Lock een complete systeemoplossing.

B E W E GUNG M IT SYST E M

De geïntegreerde ketting aandrijving E 920 – E 990 wordt gecombineerd met de vergrendelingsaandrijving E 905 / E 906. De intelligente aandrijving garandeert een veilige opening en sluiting van de ramen.

GEWOON DISCREET Less is more: architecten vinden naast gebruiksvriendelijkheid het minimalistische design van groot belang! De nieuwe aandrijvingen hebben een discrete en universele uitstraling. De kleur kan worden aangepast aan die van de gevel, dit zorg ervoor dat ze discreet verwerkt kunnen worden. De Slimchain is de “slimste” en meest compacte van de nieuwe GEZE kettingaandrijvingen. Puur raamdesign kan worden bereikt door de inzet van de E 920 – E 990 kettingaandrijving. De aandrijf- en beslagtechniek is geïntegreerd in het raam en onzichtbaar vanaf de buitenzijde.

GEWOON INTELLIGENT De nieuwe aandrijvingen zijn intelligent. Het slimme geïntegreerde besturingssysteem maakt flexibele en traploze instellingen mogelijk, zoals de openingsgrootte- en snelheid bij ventilatie en rookafvoer. Dit betekent dat aandrijvingen eenvoudig kunnen worden aangepast aan de verschillende raamafmetingen en openingsvereisten. Hun flexibiliteit vergroot de gebruiksmogelijkheid en maakt gebouw specifieke oplossingen mogelijk. Solo of synchroon: een geïntegreerde synchroon module garandeert een synchronisering tot 3 ramen en tot 2 vergrendelingsaandrijvingen.

Einfach VErnEtzt GEWOON VENTILATIE

GEWOON EENVOUDIG GEÏNSTALLEERD 1

GEZE biedt ook automatische ventilatie “met design” voor eenvoudige Der trend zur gebäudeautomation setzt sich auch in der Fenstertoepassingen voor bijvoorbeeld en technik fort. mit denwoonhuizen. neuen AntriebenToegankelijkheid können Fenster über Busgemak spelen hier meersysteme en meer eenwerden. belangrijke rol. De ventilatie vernetzt Objektspezifische, intelligente aandrijving ECdrive is het krachtige dat ook gebruikt Lüftungskonzepte sind instapmodel damit einfach und mühelos umsetzbar. kan worden inSchnittstellen combinatie kleine bovenlichten. De geïntegreerde zur met gebäudeleittechnik und zu gängigen Bussystemen slaginstelling ermöglichen van de aandrijving laatder het toe in dat kan worden die einbindung Fenster diedeze gebäudeautomation. aangepast aan de verschillende ventilatie eisen.

Einfach lüftEn 7

Automatisierte Lüftung „mit Design“ bietet geZe auch für einfachere Met het innovatieve Smart Fix installatie systeem kunnen de Slimchain en Anwendungen, z.B. für De das Zuhause. de Powerchain snel en eenvoudig worden gemonteerd. aandrijving Barrierefreiheit und Komfort spielen zijn geen wordt gewoon op de console geklikt. Bouwkundige aanpassingen hier eine immer größere Rolle. kan worden. probleem omdat de kabel t.b.v. stroomvoorziening verwijderd Der Lüftungsantrieb ist der garanDe platte bekabeling bij de geïntegreerde E 920 – E 990eCchain aandrijving leistungsfähige einsteiger, derMet auch dank aan deert een snelle en eenvoudige installatie in de raamvleugel. an kleinen Oberlichtern de vertrouwde console is de Spindel aandrijving E 250 NTeingesetzt zonder problewerden kann. Die integrierte Hubeinmen te installeren. stellung dieses Kettenantriebs ermöglicht die Anpassung an verschiedene Lüftungsanforderungen.

GEWOON IN EEN NETWERK

De trend in het automatiseren wordt doorgevoerd op het gebied van raamtechnologie. De nieuwe aandrijvingen kunnen worden gekoppeld via een bus systeem. Object specifieke, intelligente ventilatie concepten worden daarmee moeiteloos geïmplementeerd. Interface met gebouwbeheertechniek en de meest gangbare bussystemen geven de mogelijkheid de ramen te koppelen met de automatisatie van het gebouw.

GEWOON GOED! Ongeacht de vereisten van uw project, GEZE zal voorzien in deskundige ondersteuning en advies gedurende de levenscyclus van uw toepassing. In een compleet planningsproces realiseren wij met u samen de optimale oplossing: het calculatie programma WinCalc voert complexe berekeningen uit die nodig zijn voor uw raamontwerp. WinCalc zal u snel en eenvoudig verder helpen om de beste aandrijfoplossing te vinden voor uw ramen.

Einfach gut

wie immer die Anforderungen ihres Projektes sein mögen – von geZe erhalten Sie kompetente unterstützung und Beratung über den gesamten Lebenszyklus ihrer Anwendung. in einer ganzheitlichen Planung realisieren wir mit ihnen gemeinsam die optimale Lösung. innovative Service-tools helfen dabei: Das Berechnungsprogramm winCalc führt die komplexen Berechnungen bei der Systemauslegung eines Fensters für Sie durch. mit winCalc finden Sie einfach und komfortabel die beste Antriebslösung für ihr Fenster.

Die neuen Fensterantriebe von GEZE

Einfach dEzEnt Einfach intElligEnt De nieuwste raamaandrijvingen van GEZE Einfach SichEr GEWOON DISCREET Einfach gEzE

GEWOON INTELLIGENT GEWOON VEILIG GEWOON GEZE 0413 iD no. 155021

GEZE GmbH GEZE BENELUX BV Reinhold-Vöster-Str. Steenoven 36 21-29 71229 5626Leonberg DK Eindhoven Deutschland Nederland

WWW.GEZEBENELUX.NL

tel.: Tel: +49 (0)7152 203-0 +31 (0)40 2629080 Fax: Fax: +49 (0)7152 203-310 +31 (0)40 2629085 e-mail: vertrieb.services.de@geze.com E-Mail: benelux.nl@geze.com www.geze.com www.gezebenelux.com

Be wegung mit SyStem

Doornroosje | Nijmegen

Multifunctioneel Doornroosje met bijzondere hoogstandjes Op de voormalige TPG-locatie in hartje Nijmegen wordt gewerkt aan een nieuw onderkomen voor popcentrum Doornroosje. Bovenop de twee zalen worden bovendien nog eens 350 studentenwoningen voor SSHN gerealiseerd. Een bijzondere combinatie, waarbij maximale aandacht is besteed aan geluidswering.

Het nieuwe plan op de voormalige locatie van het stationspostkantoor bestaat uit een nieuw onderkomen voor Doornroosje met een grote en kleine zaal met bijbehorende voorzieningen en 350 studentenwoningen van de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen. Onder het complex komt bovendien een gratis fietsenstalling met meer dan 4.000 plaatsen. Het complex ligt letterlijk ingeklemd tussen het busplein en het perron van Centraal Station Nijmegen, het pand van Politie

Gelderland Zuid en een drukke verkeersader van met name fietsers. De bouw van het complex is december 2011 gestart door de combinatie van KlokBouw BV Nijmegen, Ed. Züblin AG Dortmund en architectenbureau AGS in Heerlen.

Culturele functie De alzijdigheid van de diverse gevels en de transparantie van de plint maken dat het gebouw een actieve en uitnodigende uit-

straling heeft, zegt Ton Jansen van AGS Architects International. “Het gebouw maakt op deze manier aan alle zijden contact met de omgeving, er ontstaat een goede wisselwerking tussen binnen en buiten. De L-vormige opzet draagt in hoge mate bij aan de icoonwerking van het gebouw. De gekozen vormgeving geeft duidelijk uitdrukking aan de culturele functie die is ondergebracht in de plint, een functie die ook waarneembaar is in het plafond van het fietstransferium. De teruggelegen plint wordt over drie verdiepingen om de hoeken doorgezet, zodat er ook aansluiting ontstaat met het perron. De plint is licht van kleur met gestileerde geluidsgolven als ornament. Het woongebouw zweeft als het ware boven de onderbouw.”

Doornroosje | Nijmegen

Dubbele puiconstructie De gevels van Doornroosje zijn opgebouwd uit grote prefab betonnen binnenbladelementen, voorzien van wit isostuc waarop donkergrijs gestileerde geluidsgolven zijn aangebracht. De gevelopeningen zijn voorzien van vliesgevelprofielen met hoofdzakelijk glasvulling. Bijzonder aandachtspunt is volgens Ton Jansen het hoge geluidsniveau in de foyers en het café, dat in de gevel gereduceerd moet worden in verband met de wettelijke eisen. “De wering van geluidoverslag tussen café en de direct boven het café gelegen wooneenheden heeft geresulteerd in een dubbele puiconstructie met spouw van 850 millimeter breedte. De prefab betonnen binnenbladen zijn zowel bij het café alsook bij de foyers voorzien van een losstaande geluidwerend voorzetwand.”

Doorspuibaarheid De gevels van de wooneenheden bestaan uit geëngobeerde paarse baksteen met aluminium kozijnen. Ton Jansen: “Afhankelijk van de zonbelichting en schaduwvlakken ontstaan wisselende lichtreflecties. Ter plekke van het busstation en het spoor hebben de gevels een speciaal karakter vanwege het verkeerslawaai en de eisen met betrekking tot doorspuibaarheid in het PVE. Om de balkons (loggia’s) toch aan de zijde van het busstation en spoor te kunnen situeren, zijn -in nauw overleg met akoestisch bureau Peutz- voor de gevelopeningen glazenschermen geplaatst, zodat de geluidbelasting op de eigenlijke gevel gereduceerd wordt. Op die manier kan men de slaapkamers via de loggia’s geluidsluw spuien. Deze 10 m2 inpandige buitenruimten kunnen voor 3/4 worden afgesloten met schuiframen.”

Hef-/draaiplateau Een andere eis vanuit het PVE heeft betrekking op de afwikkeling van het verkeer voor de belevering van Doornroosje. “Vanwege de grote drukte met fietsers voor het nieuwe gebouw door, is als voorwaarde gesteld dat vrachtwagens met de neus vooruit het centrum binnen rijden en ook weer met de neus vooruit terug,” vertelt Martin Klaus namens de bouwcombinatie KlokBouw BV Nijmegen en Ed. Züblin AG Dortmund. “We hebben vervolgens vanuit Oostenrijk een hef-/draaiplateau voor vrachtwagens laten overkomen en geïntegreerd in het ontwerp. Een vrachtwagen rijdt met de neus vooruit naar binnen op het 20 meter lange stalen plateau. Door middel van een kraan wordt de combinatie 5 meter omhoog getild en vervolgens 180 graden gedraaid en weer met de wielen op

de grond gezet. Vrachtwagens tot 50 ton aan gewicht en 18 meter lengte kunnen op die manier veilig Doornroosje weer verlaten.” Aangezien het poppodium direct naast het spoor is gelegen, zouden aanvankelijk trillingen van het treinverkeer popconcerten kun-

nen verstoren. “Ook de bovenleidingen zouden elektromagnetische storingen kunnen veroorzaken. Om de trillingen op te vangen, is het gebouw op trillingsdempers geplaatst in de vorm van rubberen blokken, en is het elektrisch circuit van het poppodium extra beveiligd,” besluit Martin Klaus. ❚

Aluminium kozijnen vliesgevelsystemen

Waarom onze klanten voor Intal kiezen volledige productieproces in eigen beheer

retAilplAn AMersfoort

concurrerend prijsniveau

van ontwerp tot montage

wisseloord studioâ&#x20AC;&#x2122;s HilversuM

M e e r i n fo r M At i e ov e r i n tA l? n e e M co n tAc t M e t o n s o p : 0226 34 15 25

GAMMA AlkMAAr

w w w. i n tA l . n l

Doornroosje | Nijmegen

Akoestische isolatie poppodium Doornroosje Het nieuwe poppodium Doornroosje in Nijmegen behoort tot de crème de la crème van de Nederlandse muziektempels. Om te voorkomen dat de ‘schone slapers’ rondom het poppodium ruw uit hun slaap worden gehaald, is veel aandacht besteed aan geluidsisolatie. Alara-Lukagro is verantwoordelijk voor in totaal zestien stuks geluidsisolerende draai- en schuifdeuren in het gebouw.

Gevel Ziggo Dome

Geluidsisolerende deuren In samenwerking met akoestisch adviesbureau Peutz hebben we in een voorstadium de geluidsberekeningen voor de binnendeuren verzorgd, zegt Ronald van Ditshuizen van Alara-Lukagro. “Aan de hand daarvan zijn de typen akoestisch isolerende deuren en deurbladen geselecteerd. Het project bevat in totaal acht dubbelvleugelige draaideuren, waarvan twee met glas, zes enkelvleugelige draaideuren en twee schuifdeuren. Een groot deel is tevens 60 minuten brandwerend uitgevoerd. Poppodium Doornroosje is een toonaangevend project en vergelijkbaar met een gebouw als Ziggo Dome, waarvoor wij ook de geluidsisolerende deuren hebben geleverd.”

Dempen lage frequenties De geluidsisolerende deuren worden door Alara-Lukagro volledig op klantspecificatie

geproduceerd. Van Ditshuizen: “Het betreffen stalen deurbladen, gevuld met een hoogwaardig absorptiepakket. Belangrijk aspect was het dempen van de in de popmuziek veelvoorkomende tonen met een lage frequentie van 63, 125 en 250 Hz. De deuren zijn zo ontworpen dat ook deze frequenties gedempt worden. De draaideuren variëren in dikte van 80 en 100 millimeter met een Rw-waarde van respectievelijk 54 en 56 dB. De deurbladen van de schuifdeuren hebben een breedte van 3.000 millimeter en een hoogte van 3.015 millimeter en wegen maar liefst 1.350 kilogram. Deze deuren worden dan ook elektrisch bediend.”

Sleepdorpel biedt uitkomst We zijn totaalontzorger en verzorgen de engineering, productie, conservering en montage volledig in eigen huis, stelt Van Ditshuizen. “De opdrachtgever heeft in

dit geval gekozen voor draaideuren met een zogeheten sleepdorpel, deze zijn door Alara-Lukagro speciaal voor haar geluidsisolerende deuren ontwikkeld. Het bijzondere aan deze sleepdorpel is dat de opstaande rand slechts 9 millimeter bedraagt. Zowel mens als rollend materieel ondervindt hierdoor nauwelijks tot geen hinder van deze dorpels.” ❚

Nieuwbouw Looije Tomaten | Naaldwijk

Fruit en groente zijn het meest gebaat bij steenachtige omgevingen Fruit- en groentetelers weten al langer: nieuwbouw van opslag- en verpakkingscentra geschiedt bij voorkeur in prefab beton. Waaronder het nieuwe onderkomen van tomatenteler Looije Tomaten uit het Westlandse Naaldwijk. Totaalconceptbouwer en hoofdaannemer Hercuton uit Nieuwkuijk bouwde voor de teler een verpakkingshal annex hoofdkantoor in nog geen tien maanden tijd.

Terwijl opslagruimten voor ‘dode’ handelswaar nog steeds vaak uit staal verrijzen, gelden voor versproducten andere wetten; fruit en groente, weten ingewijden, zijn het meest gebaat bij steenachtige omgevingen. Reden waarom tegenwoordig veel ‘groene’ bedrijfsruimten worden gebouwd in prefab beton, zoals de nieuwe verpakkingshal met hoofdkantoor voor Looije Tomaten BV in het Zuid-Hollandse Naaldwijk. Hoofdaannemer Hercuton BV heeft er ervaring mee, zo blijkt. Directeur Jeroen de Bonth: “Het grote voordeel van beton is de massa ervan. Beton heeft hierdoor een hoger accumulerend vermogen dan welk ander constructief materiaal ook. Dat is essentieel voor een goede temperatuurbeheersing. En inderdaad: we hebben vaker voor tomatentelers gebouwd.” De Bonth doelt op verschillende andere bedrijfshuisvestingen, die eerder in de omgeving werden neergezet. Mond-tot-mondreclame leidde tot

Foto's: Fotostudio GJ Vlekke

Looijes verzoek voor het maken van een prijsaanbieding. Nu staat na krap tien maanden bouwtijd een tweelaagse hal op de kavel, met daar half overheen een representatief kantoor.

Onderscheidend Zoals vaker was tijd de grootste uitdaging. Want toen de bouwvergunning eenmaal binnen was, diende Hercuton direct met de bouw te starten. Tien maanden later moest het project vervolgens zijn opgeleverd. Best een prestatie dat dit ook is gelukt, vindt De Bonth. “Het meest complex was de kantoorruimte, die wezenlijk anders is dan vergelijkbare projecten. Architecten zijn van nature geneigd grenzen te verkennen, wat hier ook gebeurde. Je zult daardoor altijd moeten blijven zoeken naar oplossingen. Het is een beetje geven hier, en een beetje nemen daar.” Een voorbeeld is de slanke detaillering van vloeren dakranden van

het kantoor, die daardoor maar weinig ruimte overliet voor de constructieve liggers. Ook de kantoorgevel -rondgetrokken beglaasd met slanke profielen- ogen voor bedrijfshuisvestingen zacht gezegd onderscheidend.

Bewegingsvrijheid Het complex van twee architecten (hal en kantoor gesplitst) staat op een in het werk gestorte en monolithisch afgewerkte betonvloer van vijfduizend vierkante meter. Onder de funderingsbalken zijn prefab betonpalen geslagen, de vloervelden ertussen werden onderheid met hogesnelheidspalen. Hierop begint vervolgens een kolommenstructuur met daarbovenop achtereenvolgens balken, een kanaalplaat verdiepingsvloer, weer kolommen en balken en afsluitend een betonnen dakvloer. Stramienafstanden tussen de kolommen zijn niet gering: er komen overspanningen voor van rond de 26

Nieuwbouw Looije Tomaten | Naaldwijk

meter. De Bonth: “Ook daarvoor geldt: bouw in prefab beton. Want je kunt daarmee echt grote kolomvrije overspanningen realiseren.” De hal creëert hierdoor inderdaad meer ruimte, met als gevolg een prettige werkomgeving voor medewerkers. Dit laatste ook op nadrukkelijke wens van de opdrachtgever. Tenslotte de gevels, die zijn uitgevoerd in horizontaal geprofileerde stalen gevelplaten in de kleur grijs metallic. Aan de los- en laadzijde zijn enkele overheaddeuren geplaatst.

Communicatie Als gezegd veel bewerkelijker was de bouw van het deels overhangende kantoor. Het bestaat uit een staalconstructie met betonvloer en een stalen dak. Hiertussen bevindt zich de eerder genoemde ellips gevormde en geheel beglaasde gevel. De louter verticale glasprofielen ogen slank -fragiel bijna-, waardoor transparantie vrijwel maximaal wordt. Naast de werkruimten voor kantoorpersoneel omvat het bouwdeel toilet- en wasruimten, een ontvangstbalie en een kantine. De afwerkingen tenslotte bestaan uit tapijt op de kantoorvloeren, vloertegels elders en tegen de onderkant van het dak zijn systeemplafonds geplaatst. Behalve inhoudelijk een mooi project, prijst De Bonth de samenwerking met nevenaannemers. “Juist omdat het kantoor enkele moeilijke elementen omvatte, was een goede communicatie essentieel. Het is allemaal prima verlopen. Anders hadden we die tien maanden ook waarschijnlijk moeilijk gehaald.” ❚

Gebogen vliesgevels

De nieuwbouw van Looije Tomaten Naaldwijk staat voor JM van Delft & zn volledig in het teken van samenwerken en partnerships. Zo mochten we voor Looije Tomaten ook hun bijzondere gebouw in Burgerveen al realiseren. De architect, ZZDP, is al jarenlang een trouwe relatie van JM van Delft & zn waarmee we al vele projecten tot tevredenheid hebben afgerond. En wat te denken van de samenwerking met hoofdaannemer Hercuton? JM van Delft & zn is al sinds jaar en dag co-maker van Hercuton en samen hebben we al vele tientallen projecten gerealiseerd. Zelfs met de bouwdirectie van Looije Triple consultancy hebben we al meerdere projecten uitgevoerd. Als dat geen samenwerken is.” JM van Delft& zn is er trots op de prachtige gebogen vliesgevels met gebogen glas geleverd en gemonteerd te hebben. “Ook alle stalen binnenpuien komen uit onze fabriek in Drunen.” JM van Delft & zn is een familiebedrijf van geboren gevelbouwers dat sinds 1907 bestaat en op een persoonlijke, gedurfde, gedegen en betrokken manier metalen ramen, deuren en gevels levert.

jmvandelft.nl – A LU M I N I U M – RV S – S TA A L –

85 Advertentie Stedenbouw 9_5x13 DEF.indd 1

27-02-14 13:58

Afdichtingstechnieken

Rollecate Groep Bloem Sealants BV

Postbus 24058 2490 AB DEN HAAG T.......................................... +31 (0)70 3296601 E info@bloemsealants.com W www.bloemsealants.com

Aluminium Knipwerk

Rollecate BV H.G. Zwerusstraat 3 7951 CZ STAPHORST Postbus 3 7950 AA STAPHORST T......................................... +31 (0)522 467000 E mail@rollecate.nl W www.rollecate.nl

Sapa Building System bv Minervum 7067 4817 ZK BREDA Postbus 5647 4801 EA BREDA T.......................................... +31 (0)76 5873400 E info@sapagroup.com W www.sapagroup.com

GARFIELD, MEER DAN ALUMINIUM... Aluminium Ramen en Kozijnen

Comhan Holland BV

Als dé specialist in de markt met ruim 40 jaar ervaring levert Garfield álles als het gaat om metalen. Niet alleen producten en halffabrikaten, maar ook toegevoegde waarde in de vorm van expertise, een excellente service en onbeperkte mogelijkheden tot maatwerk. Opgericht in 1973 strekt

Van Dool Geveltechniek

onze kennis en ervaring zich inmiddels uit van de machine-, façade en silobouw tot constructie-, lichtreclame- en isolatietoepassingen. Joh. Enschedeweg 11 De Hondert Margen 24 1422 DR UITHOORN Alkondor 2678 AC DE LIER T.......................................... +31 (0)297 513636 Wegtersweg 7-19 Postbus 43 E comhan@comhan.com 7556 BP HENGELO 2678 ZG DE LIER W www.comhan.com Postbus 29 T........................................... +31(0)174 522000 7550 AA HENGELO Aluminium Profielen E info@vandool.nl T.......................................... +31 (0)74 2455355 W www.vandool.nl Garfield Aluminium BV E info@alkondor.nl 's-Gravelandseweg 244 T. +31 (0)10-2382888 3125 BK Schiedam F. +31 (0)10-4621851 W www.alkondor.nl Zonder Nanodiseren®

Postbus 4052 3102 GB Schiedam

BUVA rationele bouwprodukten BV

Met Nanodiseren®

E. schiedam@garfield.nl www.garfield.nl

Aluminium Systemen

GARFIELD ALUMINIUM B.V.

Bremen 5, 2993 LJ BARENDRECHT T.......................................... +31 (0)180 697500 E info@buva.nl W www.buva.nl

Beversestraat 26 5431 SH CUIJK Postbus 4052 3102 GB SCHIEDAM T.......................................... +31 (0)10 2382888 F........................................... +31 (0)10 4621851 E info@garfield.nl W www.garfield.nl

ANODISEREN ANNO 2013 Alkondor Wegtersweg 7-19 7556 BP HENGELO Postbus 29 7550 AA HENGELO T.......................................... +31 (0)74 2455355 E info@alkondor.nl W www.alkondor.nl

Aluminium (voorgelakt)

Euramax Coated Products BV

Reynaers Aluminium BV

Maisdijk 7 5704 RM HELMOND Postbus 111 5700 AC HELMOND T......................................... +31 (0)492 561020 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl

Industrieweg 6 6045 JG ROERMOND T.......................................... +31 (0)475 370341 Interesse in een inspirerend gesprek? E-mail innovatie@alucol.nl of bel +31-475-595280 E max@euramax.eu W www.euramax.eu

Maisdijk 7 5704 RM HELMOND Postbus 111 5700 AC HELMOND T......................................... +31 (0)492 561020 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl ontwerp & realisatie www.t-quila.com

Aluminium ramen, deuren en gevels

Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GEVELBOUW...

Wie doet wat

Sunflex Aluminium Systeme GmbH AlucoAluminium1212.indd 1

Im Ruttenberge 12 57482 WENDEN T...................................... +49 (0)2762 / 9253-0 E info@sunflex.nl W www.sunflex.nl

Anodiseren

w w w . a l u c o l . n l ALUCOL BV

Soerendonck 3 6086 BW NEER Postbus 4403 6086 ZG NEER T......................................... +31 (0)475 591155 F.......................................... +31 (0)475 594508 E info@alucol.nl W www.alucol.nl

14/01/13 19:3

Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GEVELBOUW...

Wie doet wat

Automatisering

Certificering en Keuringen

DERAKO INTERNATIONAL BV SKG C-Mol Benelux Sleenburgsestraat 6 6671 ZB ZETTEN T......................................... +31 (0)488 421848 F.......................................... +31 (0)488 421739 E info@c-mol.nl W www.c-mol.nl

Nieuwe Kanaal 9F 6709 PA WAGENINGEN Postbus 362 6700 AJ WAGENINGEN T......................................... +31 (0)317 421720 E info@skg.nl W www.skg.nl

Postbus 32 1756 ZA 'T ZAND T.......................................... +31 (0)224 591884 F........................................... +31 (0)224 591440 E info@derako.com W www.derako.com

Dak- en geveltechniek

Leebo Projecten BV Orgadata Benelux BV Zuiderplein 4 8911 AJ LEEUWARDEN T........................................ +31 (0) 58 2333920 F......................................... +31 (0) 58 2138530 E info@orgadata.nl W www.orgadata.nl

Automatische deuren

PRINS PANELEN BV

Secr. Verhoefweg 21a 2671 HT NAALDWIJK Postbus 51 2600 AB DELFT T........................................ +31 (0)174 641050 E info@prinspanelen.nl W www.prinspanelen.nl

Postbus 111 5250 AC VLIJMEN T......................................... +31 (0) 73 5132950 F.......................................... +31 (0) 73 5115706 E info@leebo.nl W www.leebo.nl

Draai-, kiep-, raamsystemen

PRINS PANELEN BV

Record Automatische Deuren B.V. Cardanuslaan 30 6865 HK DOORWERTH Postbus 67, 6865 ZH DOORWERTH T.......................................... +31 (0)26 3399777 F........................................... +31 (0)26 3399770 E info@record-automatischedeuren.nl W www.record-automatischedeuren.nl

Sanoco Bouwbeslag BV

Nieuwhuisweg 3 5804 AN VENRAY T ......................................... +31 (0)478 519770 E sanoco@sanoco.com W www.sanoco.com

Secr. Verhoefweg 21a 2671 HT NAALDWIJK Postbus 51 2600 AB DELFT T.......................................... +31 (0)174 641050 E info@prinspanelen.nl W www.prinspanelen.nl

Geveladvies en Onderhoud

Bouw

SVK NV Gevelbeheer-Nederland Leebo Projecten BV

Postbus 111 5250 AC VLIJMEN T.......................................... +31 (0)73 5132950 F........................................... +31 (0)73 5115706 E info@leebo.nl W www.leebo.nl

RD Bügelstraat 2 7951 DA STAPHORST Postbus 395 7940 AJ MEPPEL T......................................... +31 (0)522 238888 E info@gbn1.nl W www.gevelbeheer-nederland.nl

Aerschotstraat 114 BE 9100 SINT NIKLAAS T.................................................+32 37604900 F..................................................+32 37774784 E info@svk.be W www.svk.be

Gevelbouw

Gevelbekleding

Bouwbeslag

J.M. VAN DELFT & ZN Alkondor Sanoco Bouwbeslag BV

Nieuwhuisweg 3 5804 AN VENRAY T......................................... +31 (0)478 519770 E sanoco@sanoco.com W www.sanoco.com

Wegtersweg 7-19 7556 BP HENGELO Postbus 29 7550 AA HENGELO T.......................................... +31 (0)74 2455355 E info@alkondor.nl W www.alkondor.nl

Christiaan Huygensweg 21 5151 DM DRUNEN Postbus 232 5150 AE DRUNEN T.......................................... +31 (0)416 374925 F........................................... +31 (0)416 378450 E info@jmvandelft.nl W www.jmvandelft.nl3

Gevels

Glas

Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GEVELBOUW...

Wie doet wat

Glasbescherming

FACEDO GEVELTECHNIEK Simon Stevinweg 27 6827 BS ARNHEM T.......................................... +31 (0)26 3701360 F........................................... +31 (0)26 3701029 E info@facedo.nl W www.facedo.nl

DE GRAAFF ADVIES BV Corn Verheuvelstraat 17 4247 EP KEDICHEM (gemeente LEERDAM) Bosweg 15b-7 9423 TA HOOGERSMILDE T.......................................... +31 (0)345 612745 M.......................................... +31 (0)6 13845570 E info@degraaffadvies.nl W www.degraaffadvies.nl

RITEC SERVICES Forellenweg 1-B 4941 SJ RAAMSDONKSVEER T....................................... +31 (0) 162 52 33 55

F...................................... +31 (0)162 523306 E info@reticservices.nl W www.reticservices.nl Hang- en sluitwerk

Sapa Building System BV Minervum 7067 4817 ZK Breda Postbus 5647 4801 EA BREDA T.......................................... +31 (0)76 5873400 E info@sapagroup.com W www.sapagroup.com

GLASSOLUTIONS Gevelbouw Leeghwaterstraat 2 6827 AP ARNHEM Postbus 29 6800 AA ARNHEM

Geze Benelux BV Steenoven 36 5626 DK Eindhoven T.......................................... +31 (0)40 2629080 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

T......................................... +31 (0)26 3696990 F.......................................... +31 (0)26 3628599

E sggs.gevelbouw@saint-gobain.com W www.saint-gobain-glass.com

Reynaers Aluminium BV Maisdijk 7 5704 RM HELMOND Postbus 111 5700 AC HELMOND T......................................... +31 (0)492 561020 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl

Glasadvies

Gevel- en dakadvies

DE GRAAFF ADVIES BV

Sanoco Bouwbeslag BV Nieuwhuisweg 3 5804 AN VENRAY T......................................... +31 (0)478 519770 E sanoco@sanoco.com W www.sanoco.com

Kenniscentrum

Corn Verheuvelstraat 17 4247 EP KEDICHEM (gemeente LEERDAM) Bosweg 15b-7 9423 TA HOOGERSMILDE

Poly Products BV

T.......................................... +31 (0)345 612745

Bruningsstraat 10 4251 LA Werkendam T.......................................... +31 (0)183 507164 F........................................... +31 (0)183 507169 E info@polyproducts.nl W www.polyproducts.nl

M.......................................... +31 (0)6 13845570 E info@degraaffadvies.nl W www.degraaffadvies.nl

Tremco illbruck BV Postbus 20 4240 CA ARKEL T......................................... +31 (0)183 568019 E info.nl@tremco-illbruck.com W www.tremco-illbruck.nl

GLASSOLUTIONS Gevelbouw Leeghwaterstraat 2

Tremco illbruck BV Postbus 20 4240 CA ARKEL T......................................... +31 (0)183 568019 E info.nl@tremco-illbruck.com W www.tremco-illbruck.nl

6827 AP ARNHEM

VMRG

Postbus 29

Einsteinbaan 1 Postbus 1496 3430 BL Nieuwegein T.......................................... +31 (0)30 6053644 E info@vmrg.nl W www.vmrg.nl

6800 AA ARNHEM T......................................... +31 (0)26 3696990 F.......................................... +31 (0)26 3628599

E sggs.gevelbouw@saint-gobain.com W www.saint-gobain-glass.com

• Screens • Uitvalschermen

Wie doet wat

• Valarmschermen • Buitenjaloezieën Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GEVELBOUW...

• Zonneroosters Zonwering

Kunststof Kozijnen

• Schoepenzonwering • Binnenzonwering

Tremco illbruck B.V.

Kumij BV

Gotenburgweg 21 9723 TK GRONINGEN Postbus 709 9700 AS GRONINGEN T......................................... +31 (0)50 8532000 E alg@kumij.nl

Postbus 20 4240 CA ARKEL T.......................................... +31 (0)183 568019 E info.nl@tremco-illbruck.com W www.tremco-illbruck.nl

Solar

• Verduistering

DUCO

“Ventilation & Sun Control” Handelsstraat 19, B-8630 Veurne • Service & Onderhou T............................................ +32 (0)58 330033 E info@duco.eu W www.duco.euW www.duco.eu

W www.kumij.nl Onderhoud

Neroqom BV

Everdenberg 355 4902 TT OOSTERHOUT T.......................................... +31 (0)162 466002 E info@neroqom.com W www.neroqom.com

Meer informatie? Kijk ook eens op www.schellekens.com

Sapa Building System BV

Minervum 7067 4817 ZK BREDA Postbus 5647 4801 EA BREDA T.......................................... +31 (0)76 5873400 E info@sapagroup.com

W www.sapagroup.com Toegangstechniek

Schellekens & Schellekens BV Postbus 83 6640 AB BEUNINGEN T........................................... +31(0)24 6778000 F............................................ +31(0)24 6778001 E info@schellekens.com W www.schellekens.com

Panelen

Copaco_Q.pdf

06-11-13

16:11

MERFORD SPECIAL DOORS BV

PRINS PANELEN BV

Secr. Verhoefweg 21a 2671 HT NAALDWIJK Postbus 51 2600 AB DELFT T........................................ +31 (0)174 641050 E info@prinspanelen.nl W www.prinspanelen.nl

Personeel

ERGON NEDERLAND

Korenpad 8 6534 AS NIJMEGEN Postbus 73 6500 AB NIJMEGEN T..........................................+31 (0)316-581144 E info@ergonnederland.nl W www.ergonnederland.nl

Service, advies en onderhoud

DE GRAAFF ADVIES BV

Corn Verheuvelstraat 17 4247 EP KEDICHEM (gemeente LEERDAM) Bosweg 15b-7 9423 TA HOOGERSMILDE T.......................................... +31 (0)345 612745 M.......................................... +31 (0)6 13845570 E info@degraaffadvies.nl W www.degraaffadvies.nl

Postbus 160 4200 AD GORINCHEM T.......................................... +31 (0)183 675020 F........................................... +31 (0)183 626440 E specialdoors@merford.com W www.merford.com

Tourniquets en toegangscontrole

Gunnebo Nederland BV.

COPACO SCREENWEAVERS Rijksweg 125 B-8531 BAVIKHOVE T............................................ +32 (0)56 353533 F............................................. +32 (0)56 358048 E info@copaco.be W www.copaco.be

visseringweg 23 1112 AS DIEMEN T......................................... +31 (0)20 3988988 E info.nl@gunnebo.com W www.gunnebo.nl

Ventilatie

MULTIFILM ZONWERING Renson Waregem

Maalbeekstraat 10 B - 8790 WAREGEM T............................................ +32 (0)56 627111 W www.renson.be

Zetwerk SolidScreen: Geen opening tussen doek en geleider Energie besparend (ook ‘s nachts) Windvast tot windkracht 8 Constante doekspanning Warmte werend Allpro Visueel comfort Giessen BV Insectenwerend Industrieweg 27

4283 GX GIESSEN Postbus 1049 5140 AC WAALWIJK T.......................................... +31 (0)183 443201 E service@allprogiessen.nll W www.mzzn.nl

Witte Paal 336 1742 LE SCHAGEN Postbus 3 1740 AA SCHAGEN T.......................................... +31 (0)224 591941 E info@multifilm.nl W www.multifilm.nl

www.smitsrolluiken.nl SMITS ROLLUIKEN & ZONWERINGEN BV De Hork 11 5431 NS CUIJCK T..........................................+31 (0)485-315667 F...........................................+31 (0)485-326171 E smits@smitsrolluiken.nl W www.smitsrolluiken.nl

Gegaran d e e rde kwalitei t in geve ls

KEURME

Over sm

aak kunt

u als arc hitect misschie met elka n nog ar twiste n. Maar niet ove kwaliteit r . Want d ie is geg arandee met het rd VMRG-k eurmerk . Wilt u profitere n van all e zekerh eden die het keur merk u b iedt? Kie s dan een VMR G-lid vo or uw g evel. of opdra

chtgeve r

Meer we Ga naar contact

ten?

www.vm

rg.nl of n eem op via (0 30)60 53 644.