Gevelbouw 3 2012

Vaktijdschrift over gevels & daken

Thema oppervlaktebehandeling

interview

john de baere

Jaargang 9 I nummer 3

The Shard Thema afdichtingstechnieken

In samenwerking met:

Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche

速

Wie dit leest weet dat NeroQom een Aesthetic Comfort Specialist is

AESTHETIC COMFORT SPECIALIST T h e s o l u t i o n a g a i n s t d e g ra d a t i o n

NeroQom advertentie Gevelbouw Juni 2012.indd 1

6/11/2012 4:57:31 PM

DucoSlide Wood Hout en aluminium in een boeiend samenspel

Het ideale huwelijk, ge誰llustreerd door het boeiende schuifpaneel. De lamellen worden onzichtbaar bevestigd binnen het DucoSlide LuxFrame kader. De panelen kunnen zowel helemaal voor het raam als volledig uit het zicht geschoven kunnen worden.

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Bedrijvenlaan 2 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 66 - fax +32 58 33 00 67

HOME OF OXYGEN

samenspel van houten lamellen in een aluminium

Architecten zien ons liever niet.

Ventilatiesystemen maken een gebouw vaak niet mooier. Terwijl een architect het juist met alle vakmanschap en liefde heeft ontworpen. Bij Smitsair werken we daarom al in een vroeg stadium samen met de architect. Zo kunnen wij goed meedenken en ervoor zorgen dat onze lucht toe- en afvoersystemen echt geïntegreerd zijn in het gebouw. Je ziet ze dus zo min mogelijk. Daarbij zijn ze ook nog eens van zo’n hoge kwaliteit dat je er jarenlang niet naar om hoeft te kijken. kijk op www.onopvallendaanwezig.nl

Smitsair luchttechniek.

Onopvallend aanwezig.

Smitsair

Luchtdicht bouwen is energiezuinig en duurzaam bouwen.

Belangrijk voor de energieprestatie van gebouwen, maar ook voor een aangenaam en gezond leefcomfort. Deze wijze van bouwen vraagt om speciale kennis en kunde. Om afdichtingsmaterialen die daaraan bijdragen. Celdex beschikt over allebei.

Celdex dichtgarant vormt uw gids in de wereld van luchtdicht en energiezuinig bouwen. Breeam, energieneutraal, passief of lage energie? Samen met u wordt, binnen de regels van het bouwbesluit, bepaald welke keuzes gemaakt moeten worden. U kunt gebruik maken van onze kennis en jarenlange ervaring met afdichtingstechnieken. U kunt kiezen uit een reeks van hoogwaardige producten die Celdex heeft ontwikkeld en produceert.

Wij blijven u vanaf de ontwerpfase tot en met de uitvoering adviseren en begeleiden.

Celdex dichtgarant stappenplan:

Ontwerp Werkvoorbereiding Uitvoering Begeleiding Ook in Celdex dichtgarant spelen wij onze troeven uit: advisering, maatwerk en flexibiliteit. En dat ook nog tegen concurrerende prijzen.

Waarom maakt u er geen gebruik van?

Neem contact op met onze afdeling Sales of bezoek onze website.

T +31 (0) 411 68 24 00 F +31 (0) 411 68 53 25 E sales@celdex.nl I www.celdex.nl

luchtdicht energiezuinig leefcomfort

Voorwoord Prettige vakantie De vakantie staat voor de deur. Voor u ligt het ideale ‘gereedschap’ om te ontspannen. Voor het hoofdartikel zijn we deze maand de landsgrens gepasseerd. Naar Londen om precies te zijn, waar Scheldebouw in mei 2010 een prachtige opdracht heeft verworven. De Nederlandse gevelbouwer is verantwoordelijk voor de buitenschil van The Shard, de hoogste wolkenkrabber van Europa. Ook de screens, 6.000 in totaal, zijn van Nederlandse makelij en door Verano speciaal ontwikkeld voor toepassing in een gesloten gevelelementen.

Dichter bij huis, op Park 20/20 in Hoofddorp, het eerste full service Cradle to Cradle kantorenpark van Nederland, hebben we een bezoek gebracht aan de eerste twee gerealiseerde kantoren, die van BSH Huishoudapparaten en Fox Vakanties. Het uitgangspunt is dat alle gebruikte materialen zonder kwaliteitsverlies kunnen worden hergebruikt. Dit duurzame concept strijdt tegen verspilling, vervuiling en uitputting. Een mooie gedacht, die inmiddels ook is beloond met een Breeam Excellent-certificaat.

Daarnaast hebben we in deze ‘vakantie editie’ een drietal thema’s voor u in petto: oppervlaktetechnieken, afdichtingstechnieken en gevelbekleding. Diverse bedrijven komen aan het woord, die ieder in hun eigen specialisaties erop nahouden. Mooi om te lezen dat er in de verschillende branches volop geïnnoveerd wordt en dat men voortdurend op zoek is naar nieuwe (lees: betere) oplossingen.

Wij wensen u een prettige vakantie en veel leesplezier!

Roel van Gils

7

Vaktijdschrift over gevels en daken Jaargang 9 | nummer 3 Verschijnt 6 x per jaar ISSN 1572-1310

Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

Redactie adres

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E gevelbouw@louwersuitgevers.nl W www.gevelbouw.info

10

Redacteuren

Patricia van der Beek, Martijn van den Bouwhuijsen, Tjerk van Duinen, Roel van Gils

15

Eindredactie Roel van Gils

Bladmanagement

Tim van Lieshout: E t.vanlieshout@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

Manuela Depenbrock

Advertenties

Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: gevelbouw, Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

28 36

Abonnementsprijs

€ 63,- per jaar excl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Gevelbouw.

Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

Adreswijzigingen

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van op­­zegging is ontvangen, wordt het abonnement auto­matisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

GEVELBOUW is een onafhankelijk vakblad voor de bouw en is bestemd voor architecten, ingenieursbureaus, aannemers, opdrachtgevers, brancheorganisaties, gevelbouwers en toeleveranciers, (bouw)functionarissen in overheids- en semi-overheidsinstellingen en verwante organisaties. De VMRG is inhoudelijk verantwoordelijk voor haar eigen pagina’s.

Vormgeving/Art Direction

Logo Reclame- Ontwerpbureau BV E info@logobv.nl Valerie Berben

In samenwerking met: Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche

Niets uit deze uitgave mag worden over­genomen of ver­menig­vuldigd zonder uitdruk­kelijke toestemming van de uitgever en zon­der bronvermelding.

Hoewel dit blad op zorg­­vuldige wijze en naar beste weten is samen­gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig­heid van de informatie. Zij aan­vaar­den dan ook geen enkele aansprake­lijkheid voor schade, van wel­ke aard ook, die het gevolg is van hande­lingen en/of beslis­singen die gebaseerd zijn op deze informatie.

The Shard The Shard: samengestelde scherven van glas Unieke maatwerk zonwering voor The Shard

10 13

De Karel Doorman Bouwen in hartje Rotterdam

15

Vredenburg De Vredenburg bezorgt binnenstad Utrecht nieuw gezicht

17

Column Sven Brinkman, Ceo NeroQom BV

20

De Zilverling Uniek INNO-felssysteem met kromtestralen

21

VMRG Pagina's Column Bert Lieverse Column Green Inspirations Meesterstuk MR. Bettina Hertstein Park 20/20 Full service Cradle to Cradle kantorenpark De Enovatiegevel Reactieve Gevel, Gevels die geld opleveren Het ontwerpen van intelligente gevels Slimbouwen Keurmerken uitgereikt tijdens Building Holland Visitekaartjes

23 25 27 28 36 38 40 42 44

Probleemoplosser voor het openen en sluiten van deuren

47

Inhoud nummer 3

50 82 59

68

Duurzame vliesgevel volgens AOF-principe DucoSlide zonwering garandeert gezond binnenklimaat

77 79

Thema gevelbeplating Spannen(d) in de gevelbouw Zetwerk met toegevoegde waarde

81 82 85

Wijnveen Aluminiumbouw: 115 jaar jong De glassector anno 2012 volgens John de Baere Zonwering verhoogt comfort

87 88 91

Cover:

The Shard Beeld:

Verano VAKTIJDSCHRIFT OVER GEVELS & DAKEN

THEMA OPPERVLAKTEBEHANDELING

INTERVIEW

JOHN DE BAERE

Jaargang 9 I nummer 3

THE SHARD THEMA AFDICHTINGSTECHNIEKEN

nummer 3 2012

65 67 68 72 74

Jaargang 9

Thema afdichtingstechnieken Verlijmde gevelbekleding BSP-siliconenprofielen voor de gevelbouw Kunststofzachtschuim: flexibel en toch luchtdicht Besparen met luchtdicht bouwen

MAART 2011

49 50 52 55 56 59 60 63

NUMMER 690 JAARGANG 63

Thema oppervlaktebehandeling Poedercoaten volgens internationaal kwaliteitslabel Avantgarde in Anodizing Is anodiseren beter dan…?

Blauwgrijs en antraciet anodiseren Poedercoater met haal- en brengservice Veredelen met Duitse gründlichkeit Pre-anodiseren in agressieve omgevingen

Wie doet wat

In samenwerking met:

Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche

93 9

The Shard

Beeld: Verano

The Shard: samengestelde scherven van glas Op de Southbank in London Bridge Quarter verrijst de ruim 306 meter hoge Shard, in de vorm van een glazen punt. Het door Renzo Piano ontworpen gebouw wordt de hoogste wolkenkrabber van Europa. Scheldebouw is verantwoordelijk voor het ontwerpen, produceren en monteren van de gevel van deze nieuwe ‘Landmark' in Londen.

D

e Shard komt vlak naast een van de drukste ov-knooppunten van Londen (London Bridge Station) te staan. “Dit gegeven en de beperkte ruimte noopten de architect om een verticale stad te ontwerpen,” vertelt Rinus de Winter van Scheldebouw. “Daarnaast was de onregelmatige vorm van het terrein een bepalende factor voor het ontwerp. Het gebouw bestaat als het ware uit een aantal samengestelde ‘scherven’ van glas, die de toren een adembenemende uitstraling geven, en waar dan ook ten volste gebruik van wordt gemaakt.”

Joint effort

De bovenste verdiepingen (verdieping 72 t/m 95) doen dienst als uitkijkplatform met panoramisch uitzicht over Londen.

De Winter: “De scherven raken elkaar hier niet meer aan. De overige van de in totaal 72 verdiepingen worden benut

10

met kantoren, appartementen, een hotel en restaurants. De flexibele kantoorruimten zijn bedoeld als onderkomen voor het ‘belangrijkste commerciële adres’

The Shard

Dubbele huidgevel

Het grootste gedeelte van het gebouw is een dubbele huidgevel met buitenlucht geventileerd, en zelf regulerende zonwering geïntrigeerd in de gevel. De Winter: “De grootste uitdaging was dat elke verdieping / vloeroppervlak anders is en dat de gevel onder verschillende graden naar boven gaat. Dit had tot gevolg dat we een grote variëteit aan verschillende elementen hadden die voor een logistieke uitdaging zorgden, door alle processen heen. Te begrijpen valt dat het succes van dit project grotendeels afhankelijk was van de (kwaliteit van) onderlinge samenwerking binnen Scheldebouw.

Hier zie je ook het belang van onze drie pijlers, ‘Customer Intimacy’, ‘Product Leadership’ en ‘Operational Excellence’.

We hebben een topproduct gerealiseerd op basis van zakelijk, correct gedrag met onze omgeving en een zo efficiënt en effectief mogelijke operationele uitvoering ❚ van taken.”

Foto's Panoramisch uitzicht over Londen is bij de prijs inbegrepen

van de stad. Er hebben al enkele prominente huurders getekend voor residentie in de toren. Tot deze partijen behoort onder meer het eerste Shangri La Hotel in Londen.”

Aan dit project werd door alle locaties van Scheldebouw meegewerkt. In Middelburg heeft men het grootste gedeelte van het project uitgevoerd: projectma-

nagement, engineering, inkoop en productie. In Warschau werd een deel van de engineering gedaan, in Heerlen werd een deel van de productie gemaakt en de UK heeft de montage verzorgd. “Zoals je ziet is dit een ‘joint effort’ binnen Scheldebouw en dat geeft nog extra cachet aan dit project,” zegt De Winter trots.

Bouwinfo 95 verdiepingen 56.000 m2 15 verschillende geveltypes 11.000 elementen 900.000 kg aluminium 80.000 m2 glas 52.000 m1 rvs 6.000 zonweringen Start bouw mei 2010 oplevering juni 2012

11

Beeldbepalende zo nwe r i n g

Houten lamellen

The Shard, Londen - screens

Aluminium roosters

De voordelen van Verano als projectleverancier: • Ruime ervaring in maatwerk • Eigen afdeling engineering • Sterk in zonwering voor hybride gevels • Grote diversiteit in binnen- en buitenzonwering • Expertise in structurele zonwering • Verkozen tot ‘Beste Projectleverancier’ door de lezers van Z&R Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze projectadviseur Mike Holtslag: e-mail: m.holtslag@verano.nl of bel: 06-23 13 21 26.

Bui tenzo nw ering | Ro lluiken | Bui tenl e v en | Binn enzo nw ering | Gar age d euren | S o lar | w w w.v er an o. nl

The Shard

Beeld: Verano

Unieke maatwerk zonwering voor The Shard Een gebouw met een gesloten gevel die onder een hoek van 85 graden staat en 72 verdiepingen beslaat, is niet bepaald standaard te noemen. The Shard in Londen is dan ook bepaald geen standaard gebouw. Verano leverde voor deze wolkenkrabber ruim 6.000 speciaal ontwikkelde screens.

V

ia een leverancier van doeken is Verano op een gegeven moment in contact gekomen met Scheldebouw, de Nederlandse aannemer die het gebouw een nieuwe vliesgevel bezorgt. “Scheldebouw was op zoek naar een partner die de zonwering voor rekening kon nemen,” zegt Henk Altena, directeur van Verano. “We hebben elkaar gevonden, onze wederzijdse expertise samengebracht en een product ontwikkeld dat voldoet aan de wensen van de architect.”

Werkplatform

De aanloop naar de definitieve productie heeft volgens Altena zo’n twee jaar geduurd. “De uitdaging zat hem voor ons niet alleen in het grote aantal speciaal ontwikkelde screens, maar ook in de locatie

en de toepassing van de screens in een gesloten gevelelement. We hebben in het voortraject een groot aantal tests uitgevoerd, waarbij de screens ook in het geveldeel werden getest. Nadat het ontwerp (de behuizing is knaloranje en het doek neutraal van tint) en de techniek goed werden bevonden, konden we gaan produceren. In onze productiefaciliteit hebben we een speciale stellage gebouwd, een werkplatform, waar elke screen met behulp van een computersysteem werd afgesteld. Op locatie in Londen zijn de mogelijkheden immers beperkt. Vervolgens werden de screens naar Scheldebouw in Middelburg getransporteerd, alwaar ze in het geveldeel werden geplaatst om naar Londen vervoerd te worden.”

De productie van de screens voor The Shard heeft ruim een jaar geduurd. Altena:

“We hebben de productie van Scheldebouw gevolgd. Verano assembleert ruim 130.000 producten per jaar. De 6.000 screens voor The Shard konden we mooi uitsmeren over een jaar, tussen de andere producten door. Daarnaast hebben we voor de onderste zes verdiepingen ook de zonwering geleverd met RVS-brackets, die we zelf op locatie hebben gemonteerd.”

Verano is VMRG-partner en totaalleverancier op het gebied van zonwering, buitenleven en solartoepassingen. “We gaan steeds meer projectmatig te werk, voornamelijk samen met gevelbouwers,” vertelt Altena. “Het concept van het geveldeel met geïntegreerde zonwering voor The Shard is natuurlijk op meer dan één project toepasbaar. Wij kunnen zowel de binnen- als buitenzonwering, evenals beeldbepalende zonwering leveren. De kracht van Verano zit hem bovendien in de eigen productontwikkeling.”

En dat heeft de onderneming vorig jaar onder meer de prestigieuze titel ‘Beste Projectleverancier 2011’ opgeleverd. Lezers van vakblad Z&R, specialisten op het gebied van zonwering, hebben deze ❚ award toegekend aan Verano.

13

Uw partner voor gevelconstrUcties Van woningbouw tot utiliteitsbouw, in BelgiĂŤ en Nederland

www.vorsselmans.be

De Karel Doorman

Beeld: Ibelings van Tilburg architecten

Bouwen in hartje Rotterdam Nieuwbouwproject De Karel Doorman is een 22 bouwlagen tellend appartementencomplex, gerealiseerd bovenop een bestaand winkelcentrum in hartje Rotterdam. Vorsselmans NV heeft de geïsoleerde puien in de appartementen geleverd en gemonteerd, evenals de glazen schil rondom het gebouw. Volgens Mark Vorsselmans vooral logistiek gezien een uitdaging.

V

orsselmans NV werd door Ibelings van Tilburg architecten en aannemer Van Wijnen al in de ontwerpfase bij het project betrokken om invulling te geven aan het technisch ontwerp van de gevel. “Omdat het nieuwbouwcomplex bovenop een bestaand gebouw werd gerealiseerd, was een lichtgewicht constructie een vereiste,” vertelt Mark Vorsselmans. “Dat bracht de nodige beperkingen met zich mee. Zo is de staalconstructie ingevuld met op de bouw gemonteerde HSBelementen, inclusief isolatieglas. We hebben daartoe speciaal een nieuw profiel ontwikkeld om het esthetisch en technisch uitgangspunt op elkaar te kunnen laten afstemmen. De puien zijn van binnenuit gemonteerd, de glazen schil van buitenaf. ”

Behalve een uitgekiende logistiek op de bouw speelden nog meer (externe) zaken een rol in de realisatie van de buitenschil.

Zo is de ligging van De Karel Doorman natuurlijk voor bouwactiviteiten verre van ideaal, midden in het drukke centrum.

Enerzijds diende de aanvoer van materialen stipt, just-in-time te gebeuren en anderzijds speelde de veiligheid uiteraard een grote rol in het geheel. Wat nou als er een glasplaat uit de kraan zou vallen? Op de begane grond is immers volop beweging van winkelend publiek. Kortom, een grote uitdaging. Daar-

Just-in-time

In totaal heeft Vorsselmans zo’n 3.900 m2 aan puien geleverd en ruim 7.500 m2 aan glazen gevelbekleding. De glazen buitenschil fungeert als terrasafscheiding van de appartementen en is voorzien van een zeefdruk. Vorsselmans: “De glazen schil is met speciaal ontwikkelde ankers bevestigd. Om überhaupt tot montage te kunnen overgaan, hebben we heel wat trucs moeten uithalen. Met verschillende hulpconstructies werd bovendien de hefsteiger aangepast. Een en ander had wederom te maken met de gewichtsbelasting. Een bouwkraan zorgde voor de toevoer van de grote glasplaten naar de steiger.”

naast hadden we ook nog te maken met de wisselende weersomstandigheden, niet geheel onbelangrijk bij het werken op hoogte. De goede voorbereiding betaalde ons later wel uit. We konden gemiddeld tussen de 50 en 80 m2 per dag monteren.”

Vorsselmans NV verkeert momenteel in de afrondende fase.

Het complex zal naar verwachting net voor de zomervakantie worden opgeleverd. De verkoop van de luxueuze stadsappar❚ tementen is reeds in volle gang.

Gebouw voor renovatie-optoppen

15

Een gebouw voor nu en de toekomst

Met Schüco zet u een stap in de toekomst. Schüco Energy3 Buildings: gebouwen die energie besparen, winnen én managen. Naast de zeer efficiënte en energiebesparende gevelelementen van het Schüco 2° systeem, zijn het de ProSol TF zonnepanelen in de gevel die ervoor zorgen dat het gebouw meer energie genereert dan verbruikt. Deze energie kan via het Schüco SmartNet direct worden gebruikt voor LED verlichting, automatisering, ventilatie, koeling en e-mobiliteit.

Daarnaast levert Schüco ook een duurzame renovatieoplossing, zodat het gebouw weer voldoet aan de standaard van morgen. Investeren in de Schüco Renovatiegevel ERC 50, die voor de oude gevel wordt geplaatst, levert in alle opzichten een kostenbesparing op en is een waardevermeerdering van uw vastgoed. Met de oplossingen van Schüco behoort het gebouw tot het hoogst haalbare op het gebied van duurzaamheid. www.schueco.nl

Groene technologie voor de Blauwe Planeet Schone energie met Solar en kozijnen

Vredenburg

Beeld: Wijnveen Aluminiumbouw

De Vredenburg bezorgt binnenstad Utrecht nieuw gezicht De binnenstad van Utrecht krijgt een nieuw gezicht, en daarvan vormt ook De Vredenburg een belangrijk onderdeel.

De Vredenburg is de eerste fase van het Nieuwe Hoog Catharijne en betreft een multifunctioneel gebouw waar wonen, werken en winkelen centraal staat. Wijnveen Aluminiumbouw heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de uitstraling van het complex.

O

p 1 december 2009 werd gestart met de bouw van De Vredenburg in opdracht van de gemeente Utrecht. Dit was tevens het startschot voor de ontwikkeling van Nieuw Hoog Catharijne. Corio heeft in De Vredenburg 6.000 m2 retail ontwikkeld, terwijl de 76 appartementen daarboven op conto van ING Real Estate komen. Onder het gebouw bevindt zich een openbare fietsparkeerkelder voor ruim 800 fietsen. Leuk detail: De Vredenburg ontleent haar naam aan het kasteel dat in 1529 werd gebouwd. De fundamenten

van het kasteel zijn zichtbaar geworden.

De indeling van het nieuwe Vredenburg volgt voor een belangrijk deel deze fundamenten en de restanten blijven voor de toekomst behouden en blijven zichtbaar in de ondergrondse fietsenstalling.

115 jaar

De eerste twee bouwlagen van De Vredenburg vervullen zoals gezegd een retailfunctie. De 76 appartementen daarboven zijn verdeeld over in totaal zes bouwlagen. “De architect poogde met de gevels een verticaal karakter te be-

werkstelligen,” vertelt Hans Janssen, directeur van Wijnveen Aluminiumbouw.

We zijn door de bouwende partij (BAM, regio Utrecht) al in een vroeg stadium betrokken bij het project, om gezamenlijk alle onderdelen optimaal op elkaar aan te laten sluiten Van de bouwende partijen werd verwacht om de beschikbare werktekeningen uit te werken tot verfijnde, kwalitatief hoogstaande details. En daar hebben wij onze kennis en ervaring (we bestaan reeds 115 jaar) op los gelaten.

We hebben daartoe alles in huis, onder één dak: van engineering tot montage.” ›

17

WIJ BOUWEN AAN UW UITSTRALING Voor alle maatwerk in: Complete gevels Glasdaken Winkelpuien Ramen en deuren Automatische schuifdeuren Serres

aluminiumbouw bv Postbus 486 Wageningen 6700 AL Wageningen

T 0317 421 105 F 0317 422 014

Nudepark 179 6702 DZ Wageningen

E info@wijnveen-alu.nl W www.wijnveen-alu.nl

Vredenburg

Foto boven De Vredenburg ontleent haar naam aan het kasteel dat in 1529 werd gebouwd Foto rechts De eerste twee bouwlagen vervullen een retailfunctie, daarboven komen 76 appartementen.

Schüco

Wijnveen heeft voor De Vredenburg in totaal 1.300 m2 vliesgevel, 1.400 m2 aluminium puien, waarvan 225 m2 brandwerend, 760 m2 (114) schuifpuien voor de appartementen en zo’n 70 m2 aan hardglazen deuren geleverd en gemonteerd.

Janssen: “We zijn reeds 50 jaar premium partner van Schüco en hebben gekozen voor het FW50 +-systeem voor de aluminium vliesgevels en AWS 65 en AWS65 G30 (30 minuten brandwerend) voor de

aluminiumkozijnen. Daar waar in de appartementen eisen werden gesteld ten aanzien van brandwerendheid, zowel binnen als buiten, hebben we stalen kozijnen toegepast, van het type Janssen Economy 50 en Janssen Janisol, En tot slot zijn de kozijnen bij de binnentuinen ook door ons geheel geleverd en gemonteerd.” De vliesgevel, gesitueerd ter hoogte van de winkels en de entreepartijen op de begane grond, sluit volgens Janssen qua uitstraling perfect aan op de natuursteen gevel.

De Vredenburg heeft tijdens de uitvoering de hoogste score behaald op het certificaat Bewuste Bouwers en heeft inmiddels ook de Breeam Classificatie Goed verworven. Behalve de vliesgevels en puien van De Vredenburg heeft Wijnveen Aluminiumbouw ook het vliesgevelsysteem, de aluminium kozijnen en de 60 meter lange lichtstraat geleverd voor het tegenoverliggende pand De Singelborgh. Eveneens in opdracht van BAM, ❚ regio Utrecht.

19

column

Colomn Sven Brinkman

Aluminium Taboe Heeft het taboe in de jaren ’70, op het gebruik van aluminium in de gevel, nu pas zijn echte effect?

In 40 jaar tijd is er van Onderhoudsvrij naar Onderhoudsarm naar Verplicht Onderhoud geswitcht. Een 100% verschil!

Aluminium ging ooit de competitie aan met hout, en om de eerste aluminium gevelmaterialen te introduceren werd toen de term Onderhoudsvrij als verkoopargument gebruikt.

Dat klonk uiteraard aanlokkelijk voor de klant, maar was dit ook echt zo?

Als diplomatieke tussenoplossing werd soms ook wel Onderhoudsarm gebruikt.

Maar nu, nu wordt meer en meer Verplicht Onderhoud zelfs als garantieeis gesteld. Reden? Omdat zowel opdrachtgevers en gevelbouwers door schade en schande wijs zijn geworden.

Maar hoe ziet dat Verplichte Onderhoud er dan uit?

Vaak wordt slechts een creatieve tekstbewerking van de VMRG aangeboden ongeacht of het een serre in iemands achtertuin is of het grootste utiliteitsbouwproject van Nederland.

Te pas en te onpas worden die adviezen en voorschriften gebruikt en misbruikt.

Naar mijn mening kan dit veel beter en moet er per project onderhoud op maat worden besteld.

Recent zei een gerespecteerde coater dat aluminium misschien nu pas uit zijn kinderschoenen groeit.

Zowel op technisch en esthetisch niveau hebben jarenlang de nodige trials & errors plaats gevonden en eindelijk professionaliseert de onderhoud-, renovatie- en reparatiemarkt.

Als dat echt zo is, dan zou het maken van nieuwe fouten kunnen worden beperkt of zelfs voorkomen.

Want let op; er zijn wederom nieuwe materialen die in de gevel worden geintroduceerd.

Wordt dit weer een taboe of is bijvoorbeeld composiet het nieuw toe te passen moderne gevelmateriaal van de jaren ‘10?

Ik opteer een esthetische commissie in de VG - Vereniging Gevel met als taak het leven van de moderne gevel informatief te faciliteren vanaf iemands idee om te bouwen, de ver-/aankoop, engineering, bouw, oplevering tot en met de hele exploitatie.

In de conservatieve bouwmarkt is een revolutie noodzakelijk.

Wij zijn al begonnen, doet u mee?

Sven Brinkman Ceo NeroQom BV

20

De Zilverling

Uniek INNOfelssysteem met kromtestralen De Zilverling is een imposante zilveren reus aan de rand van het Eendrachtspark in Amsterdam Geuzenveld. De metalen huid, die zich rond de toren krult, is opgebouw met het INNO-felssysteem van King-Facade. De Zilverling is het eerste project waarbij het felssysteem met kromtestralen, zowel hol als bol, is toegepast.

A

ls gevelbekleding is voor Falzinc gekozen, aluminium met een gepatineerde toplaag van zink. Dit materiaal leent zich uitstekend voor ronde en vloeiende vormen en de reflectie van de metalen gevelbekleding zal dit versterken. Om de vloeiende vorm van de gevel te benadrukken bestaat de gevel uit horizontale banden opgebouwd uit een horizontaal felssysteem. Een terugliggende horizontale band met hierin opgenomen de raamopeningen en een verbrede band, de borstwering, vloeit samen met de buitenruimtes.

Gevelonderhoud is een belangrijk aandachtspunt geweest bij de ontwikkeling van de gevel. Op een traditionele fels die horizontaal wordt toegepast blijft namelijk water staan, wat zorgt voor vervuiling van de gevel. Het toegepaste INNO-felssysteem van King-Facade is een prefab geprofileerd gevelsysteem dat zowel horizontaal als verticaal kan worden toegepast. Dit systeem heeft als grote voordeel dat deze, bij horizontale toepassing, goed afwatert vanwege de vorm van de fels. De gevel heeft daarom weinig onderhoud nodig als gevolg van vervuiling.

Kromtestralen

meter, bij een dikte van 1 millimeter Falzinc. Aangezien het hier om een Pilotproject ging is er in de fabriek van King-Facade in Brabant een mock-up (schaal 1:1) gebouwd van een stuk gevel met balkon. Aan de hand van de mock-up en de vele contacten tussen gevelbouwer, architect en aannemer zijn er allerlei optimalisaties doorgevoerd en is de gevel volledig doorontwikkeld.

Met de bestaande fels van het INNO-felssysteem was het in eerste instantie niet mogelijk de gewenste kromtestraal te realiseren. Om dit mogelijk te maken is een nieuwe fels ontwikkeld.

King-Facade heeft een speciale profileer- en walsmachine laten maken om de gewenste profilering te realiseren. Hierbij wordt gewerkt met een tolerantie van slechts 1 millimeter voor een supervlak en strak uiterlijk. Deze nieuwe techniek, het profileren en walsen van het gepatineerd aluminium in de nieuwe fels en kromtestraal is door Corus goedgekeurd en volledig gegarandeerd voor 10 jaar. Daarnaast is de gevel uitvoerig getest op waterdichtheid en geluidsbelasting door neerslag op de gevel â?š en voldoet aan alle gestelde eisen.

Het INNO-felssysteem is een zelfdragend en stapelbaar systeem met een blinde bevestiging. De elementen worden in elkaar geklikt volgens het ’mannetje-vrouwtje-principe’. Dit zorgt voor een snelle bouwtijd en een strak uiterlijk. Daarnaast is er geen volledig uitgetimmerde en ventilerende achterconstructie nodig, wat het goedkoper maakt ten opzichte van traditionele felstechnieken. Verder is er de keuze uit variabele werkende breedtes van het gevelpaneel. Bij de Zilverling is dit dan ook toegepast in de verschillende horizontale banden op de gevel. Speciaal ontwikkelde prefab hoeken zorgen ervoor dat het lijnenspel van de gevel blijft doorlopen. De Zilverling is het eerste project waarbij het INNO-felssysteem met kromtestralen, zowel hol als bol, is toegepast. Aanvankelijk was een kromtestraal mogelijk van 1,8

21

  



 

                                                                   

  







 











Bouwbeslag Productontwikkeling Projecten

22132-3

Sanoco bouwbeslag Nieuwhuisweg 3, 5804 AN Venray

22

T + 31 (0)478 519 770 E sanoco@sanoco.com I www.sanoco.com

Bij bouwbeslag is ervaring hét kenmerk van de expert. Op het ‘schild van verdienste’ van Sanoco bouwbeslag staat ruim 30 jaar vakkennis en vakkundigheid. Ons assortiment telt meer dan 25.000 producten. Iedere gevelbouwer krijgt bij Sanoco een ridderlijke behandeling. Want een goede relatie scharniert op samenwerking, meedenken en bruikbare oplossingen aandragen. Wij zijn ontwikkelaar én producent van producten voor de projectbouw. Sanoco heeft de kortste lijnen tussen vraag en antwoord, de kortste lijnen tussen probleem en oplossing. De kortste lijnen naar gemak!

column

Onlangs besprak ik met een aantal mensen in de Innovatie Community van Slimbouwen het onderwerp innoveren. Alhoewel er velen zijn die in deze moeilijke marktomstandigheden voortdurend op zoek zijn naar vernieuwing en nieuws, zijn er evenveel die denken dat het niet voor hen zelf maar voor anderen is.

Al snel kwamen we tot een verhelderend tekeningetje dat ik hieronder ter overweging mee geef:

Nieuwe producten, diensten, processen vanuit innovatie:

Bestaande producten, diensten en processen:

Markt van de toekomst in Succes een veranderende samenleving

Aanbod past niet bij vraag

Bestaande markt, keert niet Aanbod past niet bij vraag terug in toekomst

Aanbod wordt maar matig gevraagd t.g.v. crisis

In dit schema is af te lezen dat innovatieve producten noodzakelijk zijn om verzekerd te zijn van een goede positie in de markt die op ons afkomt. Innoveren is wanneer veranderingen aan de orde van de dag zijn geen hobby of bijkomstigheid, maar een noodzakelijkheid. Natuurlijk kun je het bedenken van innovatieve producten en diensten aan anderen overlaten maar uit het oogpunt van concurrentie is dat ook geen optie.

En dan zijn we beland bij de essentie van het ondernemen. Het inschatten van mogelijkheden en benutten van kansen voor bedrijven. Het is geen vanzelfsprekendheid meer dat datgene wat we maken of bedenken automatisch leidt tot tevreden klanten. Immers de moderne klant heeft veel alternatieven en mogelijkheden en is zeer kritisch. Maar toch dient de industrie het lef te hebben om nieuwe producten en diensten te bedenken en in de wereld van de klant te introduceren. Dit heeft risico in zich, maar aan de klant vragen hoe hij of zij de toekomstige gevel ziet, gaat ook niet. Dit zal vanuit onze innovatie en kennis moeten komen.

We dienen dus niet alleen een innovatiestrategie te hebben, maar ook een klantstrategie waarin we meerdere klanten gedefinieerd hebben. En dat zijn wellicht niet de bedrijven of organisaties die vandaag in onze bestaande markt onze facturen betalen. Het is wellicht niet meer de wereld van de bouw, maar die van gebruikers, beheerders, eigenaren van gebouwen etc. die meer dan ooit hun stempel zullen drukken op de feitelijke producten en diensten. Zij zullen minder begrip hebben voor de beperkingen en de aard van het bouwen of produceren. Met dit laatste moeten we overigens geen enkele klant confronteren, deze heeft immers meer met het eindproduct en de functies die het eindproduct kan vervullen.

Kortom ook onze werkwijze en wijzelf zijn onderwerp van innovatie als we succesvol willen zijn.

Bert Lieverse Directeur VMRG

23

Energie besparen? Maak het luchtdicht!

Luchtdicht bouwen met Tremco illbruck Het voordeel van luchtdicht bouwen

Al 20 jaar de vormgever van luchtdicht bouwen

Eenvoudige oplossingen voor renovatie en nieuwbouw

Door ongewenste openingen rond gevelelementen (zoals kozijn en dak) af te dichten behaalt u vele voordelen.

Zo worden vochtproblemen door condensatie voorkomen, wordt energieverlies aanzienlijk verminderd en betekent luchtdicht gegarandeerd waterdicht.

Luchtdicht bouwen is duurzaam bouwen. En met Tremco illbruck haalt u de specialist in huis, die ruim 20 jaar geleden al is begonnen als pionier op het gebied van luchtdichting. Gelukkig volgen velen ons nu om gezamenlijk aan de normen voor duurzaamheid te voldoen.

Tremco illbruck biedt hét systeem om in alle renovatie- en nieuwbouwtoepassingen de perfecte luchtdichtheid te verzorgen. Met gedegen persoonlijk advies, training, aanwezigheid op de bouwplaats en garantie maakt Tremco illbruck luchtdicht bouwen eenvoudig.

Scan de QR-code of kijk op www.luchtdichtbouwen.nl

Tremco illbruck B.V. • Postbus 20 • 4240 CA Arkel • Tel: (0183) 56 80 19 Fax: (0183) 56 80 10 • info-nl@tremco-illbruck.com • www.tremco-illbruck.com

column

Green Inspirations Ergün Erkoçu (1980, Den Haag) is architect en creatief directeur van CONCEPT0031. Zijn huidige projecten onderzoeken het pluriculturalisme, (inter)nationale stedelijke ontwikkelingen en de consequenties van een veranderende Nederlandse samenleving. Daarbij wordt gewerkt vanuit sociaal-maatschappelije betrokkenheid en wordt ingezet in een duurzame samenleving middels een interdisciplinaire aanpak, wat in de praktijk resulteert in het oplossen van ingewikkelde vraagstukken.

Daarnaast vervult Ergün Erkoçu verschillende adviesfuncties in besturen en commissies op het gebied van architectuur, beeldende kunsten, podiumkunsten en kunstonderwijs waarbij wordt ingezet in een duurzame combinatie tussen artistieke ambities en ondernemerschap.

‘Bewust onafgemaakt’

Fotografie: RobertJan Verhagen

voor sociale duurzaamheid De huidige pluriculturele maatschappij vraagt om een andere manier van ontwerpen. Het gaat hierbij niet alleen om het fysieke, tastbare gebouw en de ruimte in de stad – de hardware. De informele circuits die het gebouw en de openbare ruimte gebruiken, zijn minstens zo belangrijk – de software. In zowel de hardware als de software bemerk ik een duidelijke discrepantie tussen de formeel geplande stad en de informeel geleefde stad. De sterkste aanwijzing hiervoor is dat in de wijk zelf initiatieven worden ontplooid om in verschillende behoeften te voorzien die vanuit het beleid of de

ontwerpers niet zijn bedacht. Al die functies, activiteiten en ontwikkelingen zijn inzichtelijk te maken en op basis hiervan is het mogelijk tot actuele en relevante ontwerpuitgangspunten te komen. Nederland is op veel vlakken te formeel en het vergt een verandering van mentaliteit om dit te veranderen.

De benodigde mentaliteitsverandering betreft voornamelijk het ruimte laten voor diversiteit in invulling, in plaats van de ruimte volledig te definiëren. Hierdoor ontstaat er levendigheid in de wijk.

Ruimte laten voor ruimte en de hardware teruggeven aan de bewoners, die de software zelf toevoe-

gen. ‘Bewust onafgemaakt’ is het motto. We moeten interdisciplinair op zoek naar meerdere modellen die duurzaamheid brengen binnen een gebied dat maatschappelijke, sociale, culturele en architectonische problemen kent. Het gewenste pluriculturele karakter krijgt vorm door ruimte te laten aan allerlei informele fenomenen die al zichtbaar zijn. Door dit niet te normaliseren of uit te bannen maar juist te omarmen, ontstaat er ruimte voor innovaties. Een dergelijke benadering biedt mensen van uiteenlopende welvaartsniveaus ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en groei binnen de wijk. ❚

Het dossier over groen en duurzaam bouwen is te volgen op www.vmrg.nl onder themadossiers/Green Inspirations.

25

MEESTERSTUK

MR.BETTINA

HERTSTEIN

Onlangs overleed MEES T ERS TUK Mulisch. Volgens

Een dak met een luchtje

MR . BE T T I NA

B

zijn van corrosie aan de staalconstructie. De opdrachtgever doet een beroep op de door de hoofdaannemer op grond van paragraaf 22 lid 3 UAV 1989 afgegeven garantie ter zake het schilderwerk van de staalconstructie voor de duur van 10 jaar vanaf de oplevering. De hoofdaannemer betwist dat hij aansprakelijk is en spreekt vervolgens zijn onderaannemer aan op grond van diens afgegeven tienjarige verzekerde garantie.

Ook de onderaannemer meent dat hij niet aansprakelijk is voor de opgetreden corrosie. Overleg tussen partijen heeft niet tot een minnelijke oplossing geleid. Arbiters wordt verzocht de zaken samengevoegd te behandelen. Arbiters zijn van oordeel dat de hoofdaannemer kennelijk te lichtvaardig een tienjarige garantie heeft afgegeven voor de coating op een niet-verzinkte staalconstructie die blootstaat aan compost- en ammoniakdampen. Dit geldt temeer daar de onderaannemer ter zitting heeft verklaard dat hij alle door hem gerealiseerde constructies voor hallen van compostverwerkingsbedrijven louter in verzinkt staal heeft uitgevoerd. Dat de opdrachtgever

van ‘De Grote Dri stond onmiddellij opkomende en ge klaar om onze tel met verhalen ove voor H.M.. Zonder ze allemaal reuze geraakt door dien enkeling werd hij als ‘de Homerus’ De inspiratie door echter niet garant eigen scheppend Mulisch adepten. niet geoorloofd – ondenkbaar. Ook een niet onbeken

HER T S T E I N

"Kom van dat dak af! Ik waarschuw niet meer! Kom van dat dak af!

Dit is de laatste keer!"

Wie kent dat stevige rocknummer van Peter Koelewijn niet? Zo'n waarschuwing kan op grond van ARBO-regels al op zijn plaats zijn, maar is eens temeer van toepassing als het dak niet stevig genoeg is. Van een goed dak val je af. Door een slecht dak zak je heen. En waar kom je dan in terecht? Er is geen garantie voor een zachte landing.

ij de verbouwing van een bedrijfsruimte begon het liedje met een gebruikelijke intro.

De opdrachtgever heeft een hoofdaannemer gecontracteerd, die op zijn beurt een onderaannemer heeft gecontracteerd. Gerealiseerd dient te worden een overkapping over een bestaande betonnen composteringsvloer van het compostbedrijf van de opdrachtgever. De overkapping is in zadeldakvorm uitgevoerd met vakwerkspanten rustend op betonnen kolommen. Er is nietverzinkt staal gebruikt voorzien van een schilderwerkcoating (na stralen SA 2,5) met een totaaldikte van 700 micron, bestaande uit 25 micron epoxy lasprimer, 75 micron Fengaard primer en 3 x 200 micron Quard HS. De gevels van de hal boven de borstwering bestaan uit circa 5 meter hoge openingen tot aan de dakconstructie. Deze openingen zijn afgedicht met groene zeildoeken met een open structuur. Lucht en daarmee de mestdampen in de hal worden boven in de dakconstructie mechanisch afgezogen. Enkele jaren na de oplevering blijkt er sprake te

Sti

Mr. Bettina Hertstein

www.bouwrechtbedrijf.nl

bewust gekozen zou hebben voor het achterwege laten van het verzinken van de staalconstructie, doet - nu er door de hoofdaannemer garantie is verleend zonder daarover een opmerking op te nemen - aan de aansprakelijkheid uit hoofde van de garantie niets af. De onderaannemer is op gelijke gronden aansprakelijk. De dakconstructie is inmiddels dusdanig aangetast dat deze integraal moet worden vervangen. De opdrachtgever kan echter geen aanspraak maken op een constructie die beter is dan de oorspronkelijk overeengekomen nietverzinkte, gecoate staalconstructie.

De meerkosten voor het verzinken dienen voor rekening van de opdrachtgever te komen.Het is verstandig om het eigen gezonde verstand te volgen en een schriftelijk voorbehoud te maken of een opmerking op te (laten) nemen in een contractstuk indien u niet beneveld wilt raken door kwalijke dampen. Zingt u graag een liedje met een 'happy end'? Meezingen is bij de leden van de VMRG een fluitje van een cent!

Recentelijk moest van een arbiter ui geboden in een ge opdrachtgevers en aannemer de hoof Deze opdrachtgev aannemer, op gron van hun architect overeenkomst voo twee-onder-één-ka In de technische o behorend bij deze opgenomen: “Het i uitdrukkelijk niet to van het ontwerp te uitvoer te (laten) br schriftelijke goedkeu opdrachtgevers.” En oplevering van de aannemer een bou bestaande uit twe kapwoningen.

De opdrachtgevers bouwplan onmisk het ontwerp van h vertoont en derha zijn ontleend aan mening, unieke on woningen. Daardo nemer onrechtma van het ontwerp v

Mr. Bettina Hertstein www.bouwrechtbedrijf.nl ❚

27