Grond Weg Waterbouw 17 NL

VAKTIJDSCHRIFT OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR

I

WWW.GWW-BOUW.NL

Jaargang 4 | nummer 17 | 2014

SCAN WITH

ECODUCT UTRECHTSEWEG (N417) HILVERSUM | DE PEN - PHILIPPE KEMPS | ONDERDOORGANG BALIJEWEG MAASTRICHT A ANLEG TWEEDE JULIANASLUIS VERBETERT DOORSTROMING | RESTAURATIE WILLEM I SLUIS UIT 1824

congressen + vakbeurs

Donderdag 2 Oktober 2014 Deltapark Neeltje Jans MIS HE

Toekomstvisies over de herinrichting van de Westerschelde

MET O.A. TOPSPREKERS ALS: Prof. drs. ir. J .K. Vrijling hoogleraar TU-Delft C.I.T.G. Dagvoorzitter, Veiligheid en bescherming achterland

Mr. ir. J . Mieras juridisch adviseur Dossier Hedwigepolder

Kijk voor meer informatie over het programma, tarieven, tickets en inschrijven op www.escgoes.nl Of neem contact op met de organisatie via: info@escgoes.nl of 0113 373 222

MELD

T NIET!

JE NU

AAN V ia: WWW. ESCGO ES.NL/ CONG RESSEN

Betonelementen voor openbare ruimte

TRAPPEN ZITELEMENTEN KEERWANDEN TRAPPEN ZITELEMENTEN PLANTENBAKKEN BETONPLATEN SCHOOLPLEIN MATERIAAL MAATWERK

Betonproducten voor openbare ruimten. Du Mont Beton denkt mee over het ontwerp, geeft advies en produceert. Maatwerk vereist absolute kennis van materialen, productieprocessen en kostenbeheersing. De oplossingen van Du Mont zijn zowel kwalitatief hoogwaardig als kostenbewust. We adviseren vakkundig als het gaat om betaalbare haalbaarheid.

Du Mont Beton beheerst de kunst van het boeiend maken. Geef ons gerust de ruimte.

DU MONT BETON BV, MERCURIUSWEG 4, BARNEVELD, POSTBUS 340, 3770 AH BARNEVELD TELEFOON 0342 40 62 00, FAX 0342 40 62 05, INFO@DUMONTBETON.NL, WWW.DUMONTBETON.NL

BAM Speciale Technieken Fundamenteel de juiste oplossing BAM Speciale Technieken is specialist in funderingstechnische oplossingen binnen bouwprojecten. We opereren met onze mensen, onze kennis en ons moderne materieel in de civiele, burgerlijke en utiliteitsbouw; zowel nieuwbouw als renovatie.

Als specialist in funderingen denken we bij BAM Speciale Technieken graag in een vroegtijdig stadium met onze klanten en partners mee. Zo kunnen we met onze kennis en ervaring de meeste waarde toevoegen en komen we – kwalitatief en economisch – tot de beste oplossing.

Een oplossing op maat.

Kerende wanden • Cement-bentonietwanden • Combiwanden • Diepwanden • Schroefpalenwanden • Damwanden Verankeringselementen • Traditionele groutankers • Zelfborende groutankers • Schroefinjectieankers • MV-palen

Funderingspalen • BAM Combischroefpalen • BAM Verdringende Schroefpalen • BAM Dubbel Verdringende Schroefpalen • Gewipalen • Schroefpalen • Vibropalen • Vibrocombinatiepalen

BAM Speciale Technieken, Toetsenbordweg 11, Amsterdam, telefoon (020) 435 29 20, bamspecialetechnieken@bamciviel.nl, www.bamspecialetechnieken.nl

Voorwoord

nummer

17

DE OMGEVINGSWET

Minister Schultz infrastructuur heeft het wetsvoorstel ‘regels over het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving’ ofwel de Omgevingswet openbaar gemaakt. Een ambitieuze wetgevingsoperatie die de hele ruimtelijke ordening op de helling zet. Door de Omgevingswet kunnen (ruimtelijke) projecten straks sneller en makkelijker starten.

De afgelopen jaren zijn er op het gebied van ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water veel wetten en regels gemaakt. Inmiddels zijn er meer dan veertig wetten, honderdtwintig Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s), honderden regelingen en veertig planvormen. Voor veel gemeenten zijn de regels voor ruimtelijke plannen ingewikkeld en onduidelijk. Door deze te vereenvoudigen en samen te voegen is het straks makkelijker om bouwprojecten te starten. De wetten en AMvB’s maken straks plaats voor -jawel- slechts één wet en vier AMvB’s. De AMvB’s moeten volgens de huidige planning in 2015 gereed zijn. Het gaat om de meest omvangrijke wetgevingsherziening sinds de Tweede Wereldoorlog.

Minister Schultz heeft op 17 juni jongstleden het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden.

Wat gaat er precies veranderen? Waar omgevingsrecht eerder altijd vanuit sectoren is ontwikkeld, wordt nu het omgevingsrecht integraal ontworpen. Vijftien wetten gaan geheel of grotendeels op in het eerste wetsvoorstel van de Omgevingswet. Van nog eens acht wetten zijn de gebiedsgerichte onderdelen bij elkaar gebracht. Zeker tien andere wetten kunnen bij volgende wetswijzigingen integreren in de Omgevingswet. Met andere woorden, de Omgevingswet is straks het integrale wettelijke kader voor beheer en ontwikkeling in de fysieke leefomgeving.

Door de regelgeving op het gebied van omgevingsrecht te bundelen en te vereenvoudigen ontstaat er volgens minister Schultz meer samenhang in het beleid, is er meer ruimte voor maatwerk, verbetert de kwaliteit van de besluitvorming, zijn er minder regels, planvormen en procedures, minder onderzoekslasten en toetsingskaders, en is er meer duidelijkheid en gemak voor de gebruiker door digitalisering.

Kortom, minder regels, dus meer flexibiliteit en ruimte om te handelen en te beslissen. Dat belooft dus veel goeds.

Voor de geïnteresseerden: Op 19 september 2014 houdt het Instituut voor Bouwrecht het Grote Omgevingsrecht Symposium. Tijdens het symposium zal onder voorzitterschap van prof. mr. P.J.J. van Buuren behalve een overzicht van de opzet en inhoud van het wetsvoorstel, tevens een aantal specifieke onderwerpen daaruit worden belicht.

Roel van Gils

|5

PLAATSNAAM | Projectnaam Vaktijdschrift over civiele techniek & infrastructuur nummer 17 Jaargang 4 | 2014 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 2212-9979

UITGEVER

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIEADRES

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

08

REDACTIECOÖRDINATOR EN EINDREDACTIE Roel van Gils Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335

12

24

REDACTIEMEDEWERKERS

Anniek Heijs, Hilda Bosma, Roel van Gils, e.a.

BLADMANAGER

Robert Vermanen E r.vermanen@louwersuitgevers.nl

31

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

34

ADVERTENTIES

Online aanleveren: https://louwersuitgevers.wetransfer.com o.v.v. uitgave en naam Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

BETON SPECIAL

ABONNEMENTSPRIJS

Milieuwinst zit in de keten

12

Aquaduct Leeuwarden van brandwerend prefab beton

17

Veilige oversteek voor dieren door aanleg Ecoduct Utrechtseweg N417

18

Ecoduct Utrechtseweg (N417) Hilversum

21

Onuitputtelijke mogelijkheden in prefab beton

24

Focus op innovatie en duurzaamheid

27

Technisch complex project op een drukke plek in Nederland

28

Galecopperbrug: Integraal werken aan een complex renovatieproject

31

Column Liesbeth Schippers

32

CO2-certificering voor Collé Rental & Sales

34

Journaal

37

€ 81,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Grond/Weg/Waterbouw Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van op­­zegging is ontvangen, wordt het abonnement auto­ matisch met een jaar verlengd.

DOELGROEP

Directies en management van bedrijven uit de infraketen, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, landelijke, regionale en lokale organisaties, stichtingen en instellingen m.b.t. wegenbouw, aannemers, ingenieursbureaus en toeleveranciers.

VOBN en BFBN: de kracht van de combinatie

8

VORMGEVING/ART DIRECTION

E studio@louwersuitgevers.nl

SPECIAL FUNDERINGSTECHNIEK

DRUKWERK

Funderen op kennis

44

Bijzonder funderingsconcept vijflaagse parkeerkelder Hoog Catharijne

47

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden over­genomen of ver­menig­vuldigd zonder uitdruk­kelijke toestemming van de uitgever en zon­der bronvermelding. Hoewel dit blad op zorg­­vuldige wijze en naar beste weten is samen­gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig­ heid van de informatie. Zij aan­vaar­den dan ook geen enkele aansprake­lijkheid voor schade, van wel­ke aard ook, die het gevolg is van hande­lingen en/of beslis­singen die gebaseerd zijn op deze informatie.

6|

Inhoud

44

47

52

67

VAKTIJDSCHRIFT OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR

I

60

74

Getijden en wind beïnvloeden bouw zeesteiger in Duinkerken

51

Bewijs van veilige inzetbaarheid

52

Allround funderingsbedrijf

53

De mouwen opstropen

55

Net even anders

57

Tijden veranderen

58

Steeds minder heien, maar meer boren

59

5.350 heipalen voor breedste aquaduct van Europa

60

Groot Onderhoud Vaarwegen (Neder)Weert

61

De pen - Philippe Kemps, manager VolkerLink

64

Samenwerken en meer in de keten denken

67

Onderdoorgang Balijeweg ‘op rolletjes’

68

Aanleg Tweede Julianasluis verbetert doorstroming

70

700 ton aan staal

73

Restauratie Willem I sluis uit 1824

74

Wie Doet Wat

76

WWW.GWW-BOUW.NL

Jaargang 4 | nummer 17 | 2014

SCAN WITH

ONUITPUTTELIJKE MOGELIJKHEDEN IN PREFAB BETON | FUNDEREN OP KENNIS | STEEDS MINDER HEIEN, MAAR MEER BOREN | DE PEN - PHILIPPE KEMPS | AANLEG TWEEDE JULIANASLUIS VERBETERT DOORSTROMING

2014057_GWW 17 NL 2014.indd 1

24-06-14 12:04

Coverbeeld | BAM Speciale Technieken

Tekst: Roel van Gils

VOBN en BFBN:

de kracht van de combinatie De Vereniging van Ondernemers van Betonmortelfabrikanten in Nederland (VOBN) en de Bond van Fabrikanten van Betonproducten in Nederland (BFBN) behartigen als brancheorganisaties over de belangen van de aangesloten lidbedrijven. Op diverse niveaus werken beide partijen ook samen om het belang van beton en de toepassing ervan in de samenleving te onderstrepen. We gaan in gesprek met Ron Peters, directeur VOBN, en Ton Pielkenrood, directeur BFBN.

8|

De VOBN behartigt als brancheorganisatie de belangen van de betonmortelfabrikanten, waarbij het voornamelijk gaat om constructief beton, terwijl de BFBN ook lidbedrijven bedient die in niet-constructief beton doen, zoals partijen die straatstenen, tegels, trottoirbanden, rioolbuizen, dakpannen, et cetera vervaardigen. “Beton is een wonderbaarlijk materiaal, kan in iedere vorm gegoten worden en is in feite vloeibaar steen,” zegt Ton Pielkenrood. “Beton zal er ook altijd blijven, het is zelfs het meest gebruikte bouwproduct. Sterker nog, na water is beton het meest geconsumeerde product ter wereld per hoofd van de bevolking. Al decennia lang bewijst beton zijn diensten. Een mooi voorbeeld daarvan is het oude bunkertje nabij Geldermalsen uit de Tweede Wereldoorlog

'Na water is beton het meest geconsumeerde product ter wereld per hoofd van de bevolking'

dat wel ‘even’ doorgezaagd zou worden om er een looppad doorheen te maken. Nou, niet dus,” lacht Pielkenrood. “Het doorzagen heeft weken geduurd.”

OMSLAGPUNT Beton heeft sinds de Tweede Wereldoorlog enorme ontwikkelingen doorgemaakt, vertelt Ron Peters. “Het genoemde bunkertje was opgebouwd met 1, 2, 3 beton, inmiddels is beton een hightech materiaal geworden met geavanceerde hulpstoffen, fijne vulstoffen als kalksteenmeel en hoogovenslakken en moderne cementen. Ook zelfverdichtend beton wordt tegenwoordig meer en meer toegepast. ›

|9

Op dit moment bevinden we ons op een omslagpunt, waarbij het ultra-hogesterkte beton zijn intrede doet. Het is begonnen met brugliggers, maar wordt ook al veel gebruikt voor bijvoorbeeld trappen en balkons om materiaalarm te kunnen bouwen.” Kijkend naar de toepassing is het van belang er het juiste product bij te zoeken, vult Pielkenrood aan. “De ene keer is dat prefab, de andere keer in het werk gestort beton. Bij de lidbedrijven van onze 'clubs' is ontzettend veel kennis en kunde aanwezig die de markt soms nog wel ontbeert. Beton is een hoogwaardig, maar complex product. Afhankelijk van de toepassing wordt de betonkeuze gemaakt, zowel de betonmortelfabrikanten als de betonproductenfabrikanten kunnen adviseren welke betonsamenstelling of product het best voldoet.”

FERRY SLIM Beide brancheorganisaties vinden elkaar onder meer op beleidsniveau om de belangen van de betonproducten over de hele breedte te promoten. “Ook wisselen we op het gebied van arbeidsveiligheid veel kennis uit,” stelt Ron Peters. “Zo hanteren we een gemeenschappelijke veiligheidsfilm en heeft de BFBN onze veiligheidscartoon Ferry Slim geadopteerd. Op een humoristische manier worden onveilige situaties uitvergroot aan de hand van een stripverhaal. Daarnaast vertegenwoordigen we elkaar ook in werkgroepen, waarbij

10 |

of Ton of ik als afgevaardigde de belangen van de betonbranche in het algemeen behartig. We hebben dan ook op regelmatige basis overleg om een en ander af te stemmen, ook als het gaat om de eventuele beïnvloeding van wet- en regelgeving zowel in Den Haag als ook steeds meer in Brussel.”

WESTELIJKE RANDWEG De kracht van de combinatie komt behalve op beleidsniveau zeer zeker ook tot uiting bij de verschillende (infra)projecten in ons land. “De fly-over in de Westelijke Randweg in Amsterdam is daar een mooi voorbeeld van,” zegt Pielkenrood. “De fly-over is gefundeerd op prefab heipalen, heeft in het werk gestorte landhoofden, prefab liggers met een in het werk gestorte druklaag erover. Dat geldt ook voor de onlangs opgeleverde Ecocorridor Zwaluwenberg, een ecoduct dat van oost naar west de Rijksweg A27, spoorlijn UtrechtHilversum en de provinciale weg N417 overbrugt. Door de combinatie van prefab en in het werk gestort beton was er weinig hinder voor het verkeer.

Behalve de combinatie prefab met in het werk gestort beton, zien beide heren ook het belang van de combinatie van beton met andere bouwmaterialen, zoals met staal en hout. “Eén van de sterke punten van beton is dat je het niet alleen in iedere vorm kunt gieten, maar het beton ook iedere kleur kunt geven,” zegt Ron Peters. “Straatstenen en dakpannen kun-

nen in kleur worden uitgevoerd, maar ook rotondes die in het werk worden gestort, zoals printbeton in motief van dikformaat en in elke gewenste kleur.”

DUURZAAM Beton is oersterk, dat heeft het materiaal inmiddels wel bewezen. In de wegenbouw wordt beton vooral bij fietspaden en bushaltes toegepast, nauwelijks voor wegen. Volgens beide heren heeft dat met het korte termijnbeleid van de politiek te maken. “Een weg wordt immers bijna voor de eeuwigheid neergelegd, waarom kiest het men dan niet voor de meest duurzame oplossing? Het grappige is dat voor viaducten en spoorwegen wel voor beton

wordt gekozen. Qua hergebruik en recycling is er geen beter product dan beton. Het kan eindeloos worden gerecycled. We gebruiken zelfs reststromen van andere industrieën. Ook komt er geen afval vrij in het productieproces.”

De markt bepaalt in feite de richting waar we heen gaan, waarbij wij als betonsector zullen blijven innoveren, geven beiden aan. “Na het zelfverdichtend beton, staalvezelbeton en het hoge sterkte beton is de volgende stap misschien wel 3D-printen met beton, wie zal het zeggen. Welke kant het op gaat, is moeilijk te voorspellen, maar beiden zijn het roerend met elkaar eens, er liggen nog ontzettend veel kansen voor beton.” ❚

| 11

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Rokramix

Milieuwinst zit in de keten Betonmortel vormt in bouwprojecten veelal een sluitpost en wordt vaak pas op het laatste moment besteld. Door vroegtijdig na te denken over de verschillende betonsamenstellingen in een project kunnen aanzienlijke voordelen worden geboekt in faalkosten, sterkteontwikkeling, duurzaamheid en milieuaspecten. Dat vraagt een optimale samenwerking tussen aannemer, betonmortelproducent en leveranciers van grondstoffen. Op die manier kan beton met de juiste eigenschappen en minimale milieu-impact worden geleverd, en zelfs CO2-neutraal. Met dank aan onder meer gemalen gegranuleerde hoogovenslakken.

Een mooi voorbeeld van een optimale samenwerking tussen aannemer, betonmortelproducent en leverancier van gemalen gegranuleerde hoogovenslak heeft geresulteerd in het project Tusveld in Rijssen, waar de CO2-uitstoot van de ruim 3.000 m3 geleverde betonmortel is gemeten, gereduceerd en volledig is gecompenseerd. “Tusveld in Rijssen is een appartementencomplex met een grote parkeerkelder, gelegen midden in het stadscentrum,” vertelt Jan Bregman van opdrachtgever en hoofdaannemer VolkerWessels. “Aangezien we als VolkerWessels een voortrekkersrol vervullen in het terugdringen van de CO2-uitstoot zijn we ingegaan op het voorstel van betonmortelproducent Rokramix om dit project voor betonmortel CO2-neutraal uit te gaan voeren.

Daarvoor hebben we voor iedere kuub betonmortel een kleine extra investering gedaan.”

12 |

MENGSELSAMENSTELLINGEN Omdat al in een vroeg stadium is besloten om te gaan werken met ‘groen beton’ heeft de aannemer de bouwwijze hierop aangepast. Jan Bregman licht toe: “Zo zijn de vloeren bijvoorbeeld in het werk gestort in plaats van gebruik te maken van prefab kanaalplaatvloeren. En de parkeerkelder is opgebouwd met de methode van het holle-wandsysteem, waarbij de ruimte tussen beide schillen van het systeem op de bouwlocatie is volgestort met beton, zodat het niet noodzakelijk was om de buiten- en binnenwand afzonderlijk te storten.

Scheelt aan bekisting en beton. In samenspraak met Rokramix zijn in het voortraject alle mengselsamenstellingen opgesteld.” Jan Smit van Rokramix vult aan: “Wij werken volgens het Keurmerk Beton Bewust van VOBN (brancheorganisatie betonmortel). Voor elke toepassing in het project is het meest

optimale recept samengesteld Om de CO2-uitstoot te minimaliseren hebben we gestreefd naar een minimale hoeveelheid portlandcement en een maximale hoeveelheid hoogovenslakken. Let wel; de kwaliteit van het beton is hierbij altijd leidend. Daarnaast is tevens rekening gehouden met de seizoenen. In juni hebben we bijvoorbeeld voor het storten van de vloeren een heel ander mengsel toegepast dan het storten van vergelijkbare vloeren in februari.”

HOOGOVENSLAKKEN De CO2-belasting van portlandcement is met 820 kilogram CO2 per ton niet bepaald gering. In één ton gemalen, gegranuleerde hoogovenslakken zit 37 kilogram CO2 opgesloten. “Het verschil is enorm,” merkt René Albers van Orcem terecht op. “Hoogovenslakken zijn een bijproduct van de ruwijzerproductie van hoogovens. Ze worden tijdens de ijzerproductie met water afgeschrikt, snel afgekoeld, waarna een zandachtig materiaal ontstaat. Dat materiaal wordt vervolgens bij ons gedroogd en gemalen tot heel fijn, bijna wit poeder. Tijdens het productieproces proberen we het milieu zo min mogelijk te belasten. Het malen gebeurt met Nederlands windenergie van NUON. De gemalen, gegranuleerde hoogovenslakken worden als vervanger van portlandcement toegepast in de betonmortel. Dit gebeurt op basis van attestbeton.

Er kan tot maximaal 80 procent aan hoogovenslakken worden ingezet. De hoogovenslakken harden uit zichzelf niet uit, er is altijd een activator nodig in de vorm van portlandcement, maar zoals gezegd, dat aandeel hoeft slechts 20 procent te bedragen.”

MILIEUEFFECT Om de impact van de betonmortel op de totale milieubelasting te minimaliseren, is het volgens Jan Smit van belang het complete plaatje te bekijken. “Behalve het gebruik van een alternatief bindmiddel stelt het ook eisen aan de bedrijfsvoering van de betrokken partijen. Denk aan het gebruik van groene stroom in het productieproces, maar ook minimale rij-afstanden. ›

| 13

Milieuwinst zit in de keten

CO2-Neutraal Beton

ENSCHEDE - HENGELO - RIJSSEN Tel. 053 48 78 777 info@rokramix.nl

Postbus 212 - 7460 AE RIJSSEN Tel.: 0548 51 39 00 wessels_rijssen@volkerwessels.com

Postbus 6067 - 4780 LX MOERDIJK Tel. 0168 745 040 info@orcem.nl

www.rokramix.nl

www.wesselsrijssen.nl

www.orcem.nl

Feitelijk dient de gehele bedrijfsvoering in kaart gebracht te worden op de CO2-belasting. Aangezien één van onze centrales in Rijssen is gelegen, kwam dat voor Tusveld Rijssen natuurlijk perfect uit.” René Albers: “We zijn net als de VOBN en VolkerWessels aangesloten bij de Green Deal Concrete 1.0 en continue bezig om samen met partners beton milieutechnisch te verbeteren.

Zoals Jan Smit al stelt, is het zaak het complete plaatje te bekijken. Onze gemalen, gegranuleerde hoogovenslakken gaan naar de klant, die het vervolgens mengt met andere grondstoffen tot betonmortel. Daar is energie en transport voor nodig en dat is uit te drukken in een bepaalde milieu-impact, tot en met de verwerking van de betonmortel op de bouwlocatie. De milieuwinst zit in samenwerking in de keten. We hebben op onze website een milieucalculator staan, die het milieueffect berekent van een kuub beton van een bepaalde receptuur. Het effect is direct zichtbaar.”

METEN, REDUCEREN EN COMPENSEREN Om beton te produceren en te leveren zijn grondstoffen en energie nodig.

Het gebruik hiervan leidt onvermijdelijk tot vrijkomen van CO2. Bij het project Tusveld is het principe meten, reduceren en compenseren gebruikt. Alle drie de partijen zijn gestart met het meten van de CO2-uitstoot van het productieproces en bedrijfsvoering in relatie tot de betonmortelleveranties. In de volgende fase zijn stappen gezet om te komen tot een reductie van de CO2uitstoot. “Het resterende milieueffect van de geleverde betonmortel heeft Orcem gecompenseerd door de aankoop van gecertificeerde vrijwillige CO2rechten,” zegt René Albers. “In het project Tusveld Rijssen is er enerzijds alles

aan gedaan om de CO2-belasting te minimaliseren en is er uiteindelijk in totaal 383 ton CO2 gecompenseerd.” René maakt het wat tastbaarder door een vergelijking te maken met een gemiddelde personenauto die 115 gram per kilometer CO2 uitstoot. 383 ton CO2 staat gelijk aan het rijden van 3,3 miljoen autokilometers ofwel 83 keer de wereld rond. In het traject naar het definitieve uitvoeren van het project hebben we natuurlijk al maximaal CO2 gereduceerd. Samenwerken aan milieuwinst in de keten is een uitdaging voor ons allemaal.” ❚

| 15

De pionier in prefab

Heipalen voor Aquaduct Muiden

Barriers Bruggen & viaducten Heipalen Industriebouw Parkeergarages Prefab onderbouw Stadions & tribune elementen

www.haitsma.nl T 0512 - 33 56 78

14701723_Haitsma.indd 1

16-06-14 17:02

Keurmerk voor betonmortel

Het keurmerk Beton

De zekerheden van Beton Bewust:

van Ondernemingen van

■ Betrouwbaarheid van levering

in Nederland (VOBN)

■ Hoge kwaliteit betonmortel

Bewust van de Vereniging Betonmortelfabrikanten

garandeert de duurzame

productie en kwaliteit van betonmortel.

■ Juiste betonsamenstelling voor de toepassing ■ Verantwoorde herkomst van

materialen

■ Lage CO2

LTL Woodproducts Continuïteit door duurzaamheid.

Leyenaar Taapken Lamaker B.V. Kamerlingh Onnesweg 7, 4131 PK VIANEN Postbus 191, 4130 ED VIANEN Nederland

Tel. +31 (0) 347 374 844 Fax. +31 (0) 347 377 908 E-mail: verkoop@ltl.nl Internet: www.ltl.nl

VOBN

Postbus 383 3900 A J Veenendaal t 0318 55 74 74

■ Arbeidsveiligheid

Kijk voor keurmerkhouders op www.betonbewust.nl

Beeldmateriaal: Erik Bootsma

Aquaduct Leeuwarden van brandwerend prefab beton

SCAN WITH

Leeuwarden krijgt een aquaduct waarin speciaal brandwerend beton is verwerkt. Polypropyleenvezels in het betonmengsel moeten het afspatten van beton bij brand voorkomen. Dit project is een van de eerste keren dat in Nederland PP-vezels in prefab beton worden verwerkt. Haitsma Beton heeft de engineering van de prefab elementen verzorgd en deze hebben de brandproeven succesvol doorstaan.

Naast de strenge brandveiligheidseisen moeten de prefab elementen voldoen aan CUR Aanbeveling 100 voor Schoonbeton.

Leeuwarden moet vanuit het westen beter bereikbaar worden. Daarom leggen Provincie Friesland en Gemeente Leeuwarden de Westelijke invalsweg aan. Waar deze ontsluitingsweg het Van Harinxmakanaal (beroepsvaart en watersport) kruist, wordt een nieuw aquaduct gebouwd.

Hiervoor levert Haitsma Beton, in opdracht van Ballast Nedam Infra, de prefab betonnen elementen (16 stempelbalken en 20 schaaldelen). Het aquaduct moet in december 2014 gereed zijn.

STRIKTE EISEN Aquaducten moeten net als tunnels aan strenge veiligheidseisen voldoen, ook ten aanzien van brandwerendheid. Zo mogen bij hoge temperatuurbelastingen geen stukken beton afspatten. In dit project moeten de prefab elementen een temperatuur van 1.100 graden Celsius minimaal 120 minuten (plus 120 minuten afkoelen) kunnen doorstaan. Proeven hebben aangetoond dat de door Haitsma Beton vervaardigde elementen qua spatgedrag aan de geldende (hydrocarbon-)norm voldoet.

COMPLEXE ENGINEERING In 2013 is Haitsma Beton gestart met de productie van de elementen, waarvan zij zelf de engineering heeft verzorgd. De 16 stempelbalken van ruim 23 meter lengte hebben een dubbele functie: ze houden de tunnelwanden in positie en dragen het dek dat er later bovenop wordt geplaatst. De op druk belaste balken maken de engineering extra complex. Dat geldt ook voor het betonmengsel. De productie van de schaaldelen start voor de bouwvak 2014. Het betreft hier 20 grote, gekromde elementen (6 x 6,7 x 5 meter) die het aquaduct een mooi afgerond aanzicht zullen geven.

EFFECTIEVE BRANDWERING Het gebruik van brandwerend prefab beton voor civiele kunstwerken heeft tal van voordelen. Behalve het feit dat de toegepaste PP-vezels zeer effectief zijn, is het integreren van passieve brandbescherming in de constructie economisch interessanter dan het gebruiken van brandwerende bekleding. Daarnaast is PPvezelversterkt beton minder gevoelig voor lekken en beter bestand tegen mechanische beschadiging en vorst-/dooiaantasting. â?š

| 17

Tekst: Hilda Bosma SCAN WITH

Veilige oversteek voor dieren door aanleg Ecoduct Utrechtseweg N417 In opdracht van de provincie Noord-Holland is een ecoduct over de Utrechtseweg in Hilversum (N417) aangelegd. Door het brede ‘viaduct’ over de snelweg kunnen dieren veilig oversteken. Het wegverkeer is onzichtbaar voor de dieren door de aarden wallen met begroeiing.

Het ecoduct maakt onderdeel uit van de natuurverbinding Zwaluwenberg.

De natuurverbinding bestaat uit drie verschillende ecoducten. Twee ecoducten zijn aangelegd door Rijkswaterstaat en ProRail over de A27 en het spoor tussen Utrecht en Hilversum. Over het ecoduct wordt een fietspad en een ruiterpad aangelegd, zodat mens en dier veilig kunnen oversteken.

VERBINDING Door de natuurverbinding Zwaluwenberg zijn de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi ten zuiden van Hilversum weer met elkaar verbonden. Daardoor worden

18 |

de overlevingskansen van dieren als ree, das, boommarter, zandhagedis, heideblauwtje en loopkever groter. Wegen, spoorwegen en vaarwegen vormen een grote barrière voor dieren. Door faunapassages in de vorm van ecoducten of faunatunnels kunnen ze veilig oversteken en is de natuur weer met elkaar verbonden. Ecoducten zijn onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur, bedoeld om de teruggang van de biodiversiteit in Nederland af te remmen. Het ecoduct sluit aan op de ecologische verbinding over de A27 en de spoorlijn Utrecht-Hilversum. Er wordt op dit moment ook een ecoduct aangelegd over de A1 bij Laren (Ecoduct Laarderhoogt) en bij Soest (ecoduct Boele Staal).

NATUURNETWERK

ONTWERP EN MONTAGE

Het ecoduct is onderdeel van het natuurnetwerk. In Noord-Holland zorgt de provincie voor de aanleg van een netwerk van natuurgebieden: de ecologische hoofdstructuur (EHS). De natuur in Nederland bestaat uit versnipperde gebieden. Door natuurgebieden met elkaar te verbinden krijgen dieren een groter leefgebied, kunnen ze gemakkelijker voedsel vinden en beter soortgenoten ontmoeten. Dit moet voorkomen dat dier- en plantensoorten verder afnemen. In Noord-Holland is het natuurnetwerk bijna 56.000 hectare groot.

Een ecoduct is minimaal 40 meter breed. De Ecocorridor Zwaluwenberg is 45 meter breed.

Quartel: “Spanbeton heeft een eigen ontwerp en engineeringsbureau. Omdat ook de hele logistiek, zoals transport, montage en inhijsen van de liggers een belangrijk aspect is van deze bouwwijze, organiseren wij dit ook zelf. We beschikken over een eigen montageafdeling en werken met eigen montageploegen.”

In de zomer van 2013 is gestart met de realisatie van het ecoduct N417 en het ecoduct is, volgens planning in juni 2014 opgeleverd. In maart 2014 zijn de liggers van het ecoduct geplaatst. De bouw van het ecoduct heeft vooral buiten de Utrechtseweg plaats gevonden. Er was daarom weinig hinder voor het verkeer. Na juni vinden er nog afrondende werkzaamheden plaats aan onder meer het groen.

'Door de natuurverbinding Zwaluwenberg zijn de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi ten zuiden van Hilversum weer met elkaar verbonden.'

VOORGESPANNEN BETONNEN KOKERLIGGERS Aannemer K. Dekker heeft na de aanbesteding de opdracht verworven.

Hoofd Verkoop & Projecten Kees Quartel van Spanbeton: “Dekker heeft Spanbeton gevraagd aan de realisatie van de constructie mee te werken. Spanbeton verzorgt de engineering, productie en plaatsing van de liggers. Het gaat hierbij om in totaal dertig voorgespannen betonnen kokerliggers type SKK van 35 meter. Spanbeton is marktleider op het gebied van geprefabriceerde liggerdeksystemen, bij de aanleg van viaducten, bruggen, ecoducten en voor spoorwegen.”

CONSTRUCTIEVE AANPASSING Omdat ecoducten altijd over in gebruik zijnde wegen worden gebouwd, is de bouwwijze gebaseerd op de toepassing van geprefabriceerde betonnen liggersystemen. “De gevraagde oplossing bevatte een technisch risico,” aldus Quartel. “We hebben aan de Provincie een gewijzigde oplossing voorgelegd om dat risico te kunnen beheersen. Het had te maken met de kruisingshoek van het ecoduct (circa vijftig graden). Normaal worden SKK liggerdekken dwars voorgespannen. Wij hebben dit gewijzigd naar een dek met in het werk gestorte druklaag. De constructiehoogte is daarbij verhoogd van 1300 naar 1420 millimeter.”

LEUK PROJECT Ouartel: “Het is een leuk project geweest vanwege de bijdrage aan ecologie.

De samenwerking tussen K. Dekker en de provincie Noord-Holland is prima verlopen.” ❚

SCAN WITH

| 19

> ECODUCT UTRECHTSEWEG N417

opdrachtgever: Aannemingsbedrijf K. Dekker B.V.

SPANBETON

Dé logische partner voor ieder project!

Spanbeton is dé kennispartner bij elk project; wij werken met en voor klanten. Spanbeton gelooft dat door het op het juiste moment samen te werken, de economisch meest voordelige oplossing kan worden gecreëerd. Kwaliteit van producten en diensten zijn een voorwaarde voor een goede beheersing van het bouwproces. Spanbeton investeert in mensen en middelen om het proces en product steeds verder te ontwikkelen en meerwaarde te creëren voor haar klanten.

Voor meer informatie over onze werkwijze, kijk op onze website:

www.spanbeton.nl Postbus 5, 2396 ZG Koudekerk a/d Rijn

|

Tel. (071) 3420200

|

E-mail: info@spanbeton.nl

Tekst: Hilda Bosma

Ecoduct Utrechtseweg (N417) Hilversum De provincie Noord-Holland legt een ecoduct aan over de Utrechtseweg nabij Hilversum (N417). Deze wild-oversteek maakt onderdeel uit van de natuurverbinding Zwaluwenberg.

De Natuurverbinding Zwaluwenberg overbrugt drie ecologische barrières: de Utrechtseweg (Provincialeweg N417), het spoortraject Utrecht - Hilversum en de snelweg A27 ten zuiden van Hilversum. Door de aanleg van twee ecoducten, één over spoorbaan en rijksweg en één over de Utrechtseweg ontstaat er een natuurverbinding. Daardoor kunnen diersoorten, als herten, dassen en hagedissen weer veilig heen en weer ‘reizen’ tussen De Vuursche en de Hoorneboegse heide.

TOTAALPROJECT Aannemingsbedrijf K.Dekker b.v. maakt in opdracht van Provincie NoordHolland het ecoduct. Projectleider Jeroen van Velzen: “Wij doen alle werkzaamheden van A tot Z: van de bouw van het ecoduct, aanleg van de grond-

lichamen/aanlandingen en de inrichting tot het aanbrengen van hekwerken, fietspaden, en ruiterspaden. We zijn met onze afdeling GWW-specialist in de aanleg van bruggen en grondwerk. We ontzorgen onze opdrachtgever. De wensen van de Provincie Noord-Holland en toekomstige gebruiker/beheerder het Gooisch Natuurreservaat (GNR) hebben in dit project hoge prioriteit.”

CONSTRUCTIE Het ecoduct bestaat uit op staal gefundeerde landhoofden, die door middel van een gewapend grondmassief circa drie meter boven maaiveld zijn aangelegd. Daarop zijn voorgespannen betonnen kokerliggers geplaatst. Deze liggers zijn afgestort met een druklaag om een constructieve homogene plaat te realiseren. Op de randliggers zijn betonnen sierelementen met cortensta-

| 21

VAN WESTBROEK B.V.

Vanaf € 495,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet!

INFRA EN CULTUURTECHNIEK

Bel of mail Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl T +31 (0)495 450095

WIE DOET WAT ?

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Grond/Weg/Waterbouw Bel of mail ons!

T +31 (0)495 450095

van Oostrum Westbroek B.V. Burg. Huydercoperweg 32 | 3615 AD Westbroek | T 0346-281443 F 0346-282137 | info@van-oostrum.nl | www.van-oostrum.nl

Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl

GWW EIGEN ADVERTENTIES.indd 1

03-09-13 12:07

DUURZAAM EN ECOLOGISCH ONDERGRONDS BOUWEN … ZÓNDER BOUWKUIP U wilt écht milieuverantwoord en duurzaam ondergronds bouwen? Zónder risico voor scheuren dan wel verzakkingen bij omliggende bebouwingen?

Zónder chemische bodeminjectie en oxiderende damwanden? En minder grondwateronttrekking (dus minder leges, heffingen, langdurige provinciale onttrekkings- en lozingsvergunningen, etc.)?

8 meter diep

AFZINKKELDERS ® 1

2

De kelderbak wordt zonder vloer op het maaiveld geplaatst (eventueel zelfs strak tegen een bestaande bebouwing).

Tijdens het uitgraven van de kelderbak en het afzinken ontstaat er geen omgevingsschade.

Dus werken zónder risico’s en faalkosten.

MBS-advertentie - 200x130 E.indd 1

3

Nadat de kelder op het gewenste peil is gezakt, wordt de kelder- en dekvloer gestort en 100% waterdicht afgewerkt.

DÉ OPLOSSING IN DICHTBEBOUWDE GEBIEDEN Postadres: Postbus 115 3760 AC Soest

Bezoekadres: Energieweg 2 3762 ET Soest

T. +31 (0)35 - 588 18 88 info@kelderbouw.nl afzinkkelder.nl

28-03-14 13:47

De prefab betonnen taludplaten zijn voorzien van een blaadjes- en eikeltjespatroon.

len hekwerken gemonteerd. Onder het brugdek zijn de taluds afgewerkt met prefab betonnen taludplaten, die zijn voorzien van een blaadjes- en eikeltjespatroon. Het definitieve ontwerp geheel is in nauw overleg met Bosch slabbers tuin- en landschapsarchitecten bv tot stand gekomen. Daarbij waren de uitgangspunten in het RAW-bestek leidend.

GOEDE SAMENWERKING De samenwerking met de Provincie Noord-Holland en GNR verloop verloopt heel goed, aldus Van Velzen. “Door beslissingen in nauw overleg te nemen, resulteert dit in een eindproduct wat voor 100% voldoet aan de wensen van Provincie Noord-Holland en GNR.” Van Velzen: “In september 2013 zijn we begonnen met de werkzaamheden.

In de laatste week van maart hebben we in twee avonden en nacht en de brugliggers voor het Ecoduct Zwaluwenberg over de N417 te Hilversum geplaatst. Hiermee hebben we de verkeersstremming tot een minimum terug gebracht. Eind april hebben we de druklaag bovenop de prefab brugliggers gestort. Naderhand wordt een grondlaag en groen aangebracht waarop het wild ongestoord de N417 kan kruisen. We verwachten november van dit jaar te kunnen starten met het afronden van het plantwerk.”

Van Velzen: “De uitdagingen van dit project bestonden met name uit het integraal maatvoeren van de diverse prefab onderdelen. Het risico bestond uit conflicten in de maatvoering. Om dit te ondervangen is er vooraf een 3D-model gemaakt waar de knelpunten tot uiting kwamen. Zo konden we gezamenlijk met alle tekenaars en toeleveranciers van prefab onderdelen aan een goede oplossing werken.”

ECOLOGIE De ecologie staat centraal. Van Velzen: “Voor de bouw, tijdens de bouw en na de bouw staat het belang van de dieren, zoals reeën, dassen en marters voorop. Bij elk besluit denken we na over de consequenties voor de ecologie.”

Van Velzen: “Het is een bijzonder project, omdat de bouw van ecoducten in Nederland beperkt is. En het is een omvangrijk ecoduct: het ecoduct is 65 meter breed en heeft een overspanning van 35 meter.” ❚

| 23

Onuitputtelijke mogelijkheden in prefab beton Bouwen in prefabbeton wint snel terrein. “Terecht, want de kwaliteit is constant hoog,” stelt Ron van Boven van Waco, onderdeel van Concrete Valley®. “Het weer speelt een veel kleinere rol. Opleveringsdata zijn exact te plannen en te halen, de bouwtijd is veel korter en de mogelijkheden zijn onuitputtelijk.”

Concrete Valley® is de thuisbasis van verschillende onderscheidende complementaire bedrijven die zich gespecialiseerd hebben op het gebied van hoogwaardige en innovatieve betonproducten, gelegen op een 80.000 m2 groot bedrijfsterrein in Bergen op Zoom. Concrete Valley bevat momenteel een drietal trademarks, te weten microbeton® (ontwikkelt lichtgewicht ferrocement elementen), Waco® (produceert een verscheidenheid aan beton-

24 |

producten en systemen voor de weg- en waterbouw) en mbX® (richt zich op de extreme (geometrische)mogelijkheden van de nieuwe betongeneratie).

SOLIDE FUNDAMENT Waco® biedt een verscheidenheid aan producten en systemen in prefab beton, zoals bruggen, tunnels, duikers en speciale producten. “Op een solide fun-

de doorstroming en veiligheid verbetert. In mei kregen we opdracht voor de productie van de veertig stuks tunnelelementen, tien stuks duikerelementen en honderd tweeëntwintig stootplaten. Deze dienden in en net na de bouwvak geleverd en gemonteerd te worden. Mede door de goede afspraken met onze opdrachtgever konden wij deze snelle levertijden realiseren.”

ARCHITECTONISCHE WAARDE

dament van honderd jaar ervaring bieden we nu als organisatie hoogwaardige oplossingen,” zegt Van Boven. “We denken proactief mee met de klant.

Dit leidt steevast tot oplossingen die resulteren in efficiënter bouwen.” Waco® levert dan ook een bijdrage aan de meest uiteenlopende projecten. Ron van Boven licht enkele projecten toe: “We hebben bijvoorbeeld twee tunnels en een duiker gemaakt in de N242 ter hoogte van Heerhugowaard. De provincie Noord-Holland verbetert de veiligheid en doorstroming van de N242. Voor (brom)fietsers en voetgangers bouwt de provincie daarom twee tunnels onder de kruising N242-Zuidtangent-Broekerweg in Heerhugowaard. Door deze tunnels hoeven de (brom)fietsers de kruising niet meer over te steken, waardoor

Voor de nieuwbouw van Rioolgemaal Scheveningen heeft Waco® constructieve en architectonische elementen geproduceerd. “De architectonische waarde van de elementen werd gecreëerd door de elementen te voorzien van een horizontale profilering,” verduidelijkt Van Boven. “Het rioolgemaal Scheveningen is het sluitstuk van een uitgebreid programma waarmee Delfland en de gemeente Den Haag de afgelopen twaalf jaar de opvang en het transport van afvalwater uit de regio hebben verbeterd. Daarnaast hebben wij voor de gemeente Lansingerland een tweetal brugprojecten geproduceerd. De bruggen in de Chrysantenweg betreffen vlakke plaatbruggen. Bij het ontwerp is rekening gehouden met de te verwachten verkeersbelasting door zwaar vrachtverkeer en de eisen van het Hoogheemraadschap. De bruggen ten behoeve van de Briellestraat en Romenpad betreffen amplitudebruggen met een overspanning tot 12 meter. De bruggen zijn snel te monteren, want door middel van de natte knoop is een druklaag overbodig.” ❚

| 25

De sterkste bedrijfsterreinen Hardtoptegel® en Sinusprofielklinker®

Civiele technieken deBoer bv Profiel

Civiele technieken deBoer bv is een innovatief aannemingsbedrijf met haar activiteiten in de civiele- en utiliteitsbouw en vijzel-/verplaatsingstechnieken. Een rijke geschiedenis met prachtige referenties vormen voor ons een bron van kennis en ervaring. 's Werelds zwaarste schuifwerk en Europa's grootste perstunnel pronken op onze lijst. Op het gebied van de vijzel- en verplaatsingstechniek zijn wij één van de grootste spelers op deze markt in West Europa. Veel civiele- en utiliteitsbouwers uit binnen- en buitenland maken al jaren gebruik van onze kennis en kunde.

Met onze civiele bouwactiviteiten richten wij ons tot onze thuismarkt, Nederland. In hoofdaanneming realiseren wij uiteenlopende projecten. Tevens is deBoer, samen met ons zusterbedrijf Rijnstaal Alphen bv in staat om maatwerk hulpconstructies te leveren.

Uit de combinatie van civiele bouw, staalbouw en onze speciale technieken komen vaak slimme en innovatieve bouw- of uitvoeringsmethoden voort. Neem contact met ons op voor oplossingen!

Marconibaan 44 | Postbus 1160 | 3430 BD Nieuwegein | T 030 - 600 91 51 | F 030 - 600 91 59

Innovatieve bouwmethoden Vijzeltechnieken Schuifwerk en verplaatsingen Perstechnieken Zware (bekistings-)ondersteuningen H l b Hulpbruggen en tijdelijke tijd lijk rijdekken ijd kk Slimme hulpconstructies Verhuur van materieel

www.ctdeboer.nl

www.vdboschbeton.nl

Tekst: Anniek Heijs Beeldmateriaal: v.d. Bosch Beton b.v.

Focus op innovatie en duurzaamheid Al 100 jaar is V.d. Bosch Beton uit Almelo een begrip als producent en leverancier van professionele bestratingsmaterialen. Vanuit twee vestigingen in het Oosten van Nederland heeft V.d. Bosch een aanzienlijk marktaandeel in de GWW-sector weten op te bouwen. Dit is vooral te danken aan de uitgesproken focus op keten- en productinnovatie én de investering in verduurzaming van de productenlijn en het eigen productieproces.

Klinkers, tegels, banden en grasbeton, het wordt in de fabrieken in Almelo en Vriezeveen allemaal geheel gerobotiseerd geproduceerd. “De fysieke belasting van onze medewerkers bij het productproces zijn aanleiding hiervoor geweest. Vooral het tillen vormde een groot risico,” vertelt Berry Mullink, afdeling verkoop bij V.d. Bosch. “Maar ook de capaciteit van ons proces is hierdoor verbeterd.”

V.d. Bosch ontwikkelt zelf veel nieuwe producten, veelal onder octrooi. Een goed voorbeeld hiervan is de Sinusprofielklinker®. Een klinkersoort die al enige jaren met veel succes wordt toegepast op projecten waarbij grote belasting van de ondergrond op treed, zoals de tankopslagpunten van Defensie, de visafslag in Urk en Stork in Hengelo. “Door zijn vierzijdig verband in combinatie met de variabele dikte van 8 of 10 centimeter is deze klinker muurvast te leggen,” licht Mullink toe. “De Sinusprofielklinker® heeft als bijkomend voordeel dat deze machinaal te leggen is. Ook in legvarianties zoals halfsteens- of elleboogverband behoudt de klinker zijn positie, zeker in combinatie met de bijpassende hulpstukken zoals de opzetband.”

Een ander sprekend voorbeeld van de innovatiekracht van V.d. Bosch is de energie die gestoken wordt in CO2-reductie van het eigen productieproces, maar ook in de grondstoffen die gebruikt worden voor de tegels en klinkers. Mullink: “Bijvoorbeeld de Ecoton® uitvoering van onze producten. Hierbij wordt minder grind en een gerecyclede grindvervanger toegepast.

Ook het cement kunnen we inmiddels voor een deel vervangen door bruinkoolvliegas. Dit noemt V.d. Bosch ‘CO2-reductiebeton’. Zo’n 1,7% van alle CO2-uitstoot in Nederland wordt veroorzaakt in de cementindustrie. Met deze ontwikkeling wordt dit met zo’n 60% gereduceerd. We werken hard aan de toelating tot het bouwstoffenbesluit.” De conclusie is dat V.d.

Bosch Beton haar verantwoordelijk als werkgever en als duurzame producent serieus neemt.

Hetgeen is bevestigd met haar ISO 14001-certificering. ❚

| 27

Tekst: Hilda Bosma

Technisch complex project op een drukke plek in Nederland De Galecopperbrug vlakbij verkeersknooppunt Oudenrijn ondergaat in de periode van 2013-2015 groot onderhoud. Het omvangrijke en technisch complexe project vindt plaats op één van de drukste plekken van Nederland.

De Galecopperbrug is de op één na drukst bereden brug in Nederland. De drukke snelweg gaat bovendien over het Amsterdam-Rijnkanaal, de drukste vaarweg van Nederland. Het Amsterdam-Rijnkanaal is voor de grotere binnenvaart de enige vaarweg tussen Amsterdam/Noord-Nederland en de Lek en de Waal (Rotterdam en Duitsland). De brug fungeert bovendien als belangrijkste invalroute naar het centrum van Utrecht. Door vermoeiing in het stalen rijdek was de brug aan groot onderhoud en versterking toe.

VERSTERKEN Bouwcombinatie Galecom kreeg van Rijkswaterstaat de opdracht voor renovatie, versterking en verhoging van de Galecopperbrug. Omgevingsmanager Sjoerd Hermsen: “Het gaat om een renovatieproject, maar de werkzaamheden

28 |

kunnen beter omschreven worden als het realiseren van een nieuwe brug onder de bestaande brug. De bestaande brug blijft intact en wordt op verschillende plekken versterkt. Voor deze versterking beginnen we met aanbrengen van 270 stalen boorpalen. Daarop komen betonnen pijlers en landhoofden.

Op deze nieuwe steunpunten plaatsen we vier stalen liggers van zo’n 330 meter lengte. Deze worden elk in drie delen over water aangevoerd, ingehesen en aan elkaar gelast en gebout. Deze vier liggers verbinden we vervolgens met de bestaande brug. Daarna vijzelen we de brug stap voor stap omhoog,” aldus Hermsen. “Begin en eind van de brug blijft op dezelfde hoogte zodat de brug een lichte boog krijgt. Zo creëren we meer doorvaarhoogte zodat de brug aan de 9,10 meter Rijnvaarthoogte voldoet. Dit maakt 4-laagse containervaart mogelijk.”

Het asfaltwegdek wordt, na reparatie van het stalen dek, vervangen door Hoge Sterkte Beton (HSB) met een slijtlaag. ”De dekreparatie en het aanbrengen van het HogeSterkteBeton doen we in vier fasen. Daarvoor plaatsen we een bijna 400 meter lange tent over een rijbaan van de brug. Alle rijstroken worden opgeschoven en versmald en blijven dus in gebruik. Maar de versmalling betekent wel een capaciteitsvermindering van circa 30 procent. In 2014 voeren we in de periode van augustus tot november twee fasen uit, in de zomer van 2015 de laatste twee fasen.

“Het is in allerlei opzichten een technisch uniek project,” aldus Hermsen. “Dat heeft te maken met het samenspel tussen de nieuwe en bestaande brug, die een integraal geheel moeten worden.”

HINDER MINIMALISEREN Hermsen: “We proberen de hinder voor het verkeer op de A12 te minimaliseren waar we kunnen. Maar er ontstaat zonder twijfel een veel hinder. In dit project besteden we veel aandacht aan het zorgvuldig informeren van alle betrokkenen: bewoners, bedrijven, wegverkeer, scheepvaart. Dit doen we met verschillende instrumenten. Zo staan er borden langs de weg en vaarweg. Op de website staat actuele informatie, we communiceren daarnaast via Facebook en Twitter. Voor bewoners houden we bewonersavonden en er zijn bedrijvenbijeenkomsten. ›

| 29

We flyeren daarnaast ook in de buurt van winkelcentra in Nieuwegein en Kanaleneiland. Ook stemmen we af met verschillende belangenbehartigende partijen zoals de ANWB, VNO-NCW, TLN en Schuttevaer.”

NO SURPRISES, NO CHANGES Hermsen: “De bouwcombinatie Galecom trekt samen op met Rijkswaterstaat om dit complexe en omvangrijke project volgens planning en binnen budget te realiseren. Door een zorgvuldige voorbereiding in BIM hebben we alles digitaal doorlopen en getest.

We hebben alle risico’s in beeld en we hebben draaiboeken voor onvoorziene situaties, zodat opdrachtgever, bouwer en omgeving niet verrast worden.

Door te bouwen zoals in de voorbereiding is vastgelegd zijn er in principe geen veranderingen. Galecom is dan ook met dit uitdagende project begonnen onder het motto: ‘No surpises, no changes’. Dat gaat tot nu toe heel goed. Na het onderhoud kan de brug weer minstens dertig jaar mee.” ❚

30 |

Tekst: Hilda Bosma

GALECOPPERBRUG:

Integraal werken aan een complex renovatieproject De Galecopperbrug, onderdeel van de A12 bij Utrecht, wordt versterkt en verhoogd door het aanbrengen van grote stalen liggers naast de bruggen. Daarnaast wordt het wegdek vernieuwd met hogesterktebeton. Door de brug op te vijzelen, wordt de doorvaarthoogte enkele tientallen centimeters groter.

Door de renovatie kan de brug weer minimaal dertig jaar dienst doen voor het autoverkeer en scheepvaartverkeer en kunnen schepen met hogere lading ook onder de brug doorvaren (‘Rijnvaarthoogte’). Civiele technieken deBoer bv is binnen dit project verantwoordelijk voor het totale nieuwe oplegsysteem (opleggingen van de bruggen), het opspannen van de nieuwe voorspanliggers en het opvijzelen van beide bruggen, inclusief de pylonen en het brandwerend bekleden van de bestaande tuien. “Daarbij werken we samen met Rijkswaterstaat en onze uitvoerende partners,” aldus disciplineleider Joris Bakker.

OPVIJZELEN “Eerst zijn de bestaande funderingen (de onderbouw) verbreed en aangepast en de staalconstructie van de huidige bruggen plaatselijk versterkt.

Daarna worden er grote stalen voorspanliggers naast de bestaande brugdekken geplaatst en dwars gekoppeld met de bestaande bruggen. Deze voorspanliggers worden vervolgens opgevijzeld, zodat deze de bestaande bruggen gaan ondersteunen. Vervolgens wordt het geheel (bestaande brug, de nieuwe voorspanliggers en de pylonen) omhoog gebracht. Na het opvijze-

len worden de brugdekken voorzien van hogesterktebeton. Het opspannen van de nieuwe voorspanliggers naast de bestaande bruggen is complex.”

SPECIAAL Bakker: “Aangezien stalen bruggen lokaal slap zijn, besteden we veel aandacht aan de vijzelpunten. Voorts ligt de brug niet haaks in de autoweg wat veel verschillende belastingen oplevert. Ook is hier sprake van een tuibrug. Bij tuibruggen komen er grote trekkrachten voor in de landhoofdopleggingen. Het vervangen van deze opleggingen is complex, omdat speciale faseringen en methodieken nodig zijn.” De gehele brug, bestaande brugdekken en gekoppelde nieuwe voorspanliggers, komt hoger te liggen. Hiertoe moet het gehele nieuwe systeem worden opgevijzeld ter plaatse van de pijlers. De landhoofden blijven op dezelfde hoogte liggen; de brug zal dus boller komen te liggen in de nieuwe situatie. Dit complexe vijzelproces zal worden uitgevoerd met een zeer hoge nauwkeurigheid en uiterste precisie,” aldus Bakker. Bakker: “We zijn trots op dit prachtige project waar we met meerdere disciplines aan werken. Het is één van de grootste vijzelprojecten die uitgevoerd wordt in de Nederlandse infrastructuur.” ❚

| 31

COLUMN | Liesbeth Schippers

n e w u o r rt e v n a v ie t Een kwes

Foto Pieter-Rim de Kroon

32 |

COLUMN | Liesbeth Schippers

Het zal u niet ontgaan zijn, er wordt gewerkt aan een nieuwe wet: de Omgevingswet.

Een fundamentele herziening van het omgevingsrecht. De vele wetten die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving, waaronder de Wro en de Wabo, worden vervangen door één integrale regeling. Een huzarenstukje met als uitgangspunt: niet meer, maar minder regels! De Omgevingswet komt pas in 2018, maar het is de moeite waard om nu al even stil te staan bij het belangrijkste vertrekpunt van de nieuwe wet: vertrouwen! Vertrouwen van de overheid in de marktpartijen, dat zij verantwoordelijkheid nemen om de doelstellingen van het omgevingsbeleid te realiseren. Vertrouwen van de markt in de overheid dat deze zich terughoudend opstelt en ruimte biedt voor privaat handelen. Die bewegingsvrijheid, die basis voor vertrouwen, wordt op meerdere manieren vormgegeven in de Omgevingswet. Maar waarom wachten tot 2018?

Waarom niet nu al als overheid vertrouwen tonen in de markt en waarom niet nu al als private initiatiefnemer vertrouwen hebben in de overheid. Belangrijke voorwaarde voor vertrouwen is dat de overheid snel en zeker en transparant besluiten neemt. Dat kan nu ook al. Daar is geen nieuwe wet voor nodig. Belangrijke versnellingen in de besluitvorming zijn al voorzien in de Crisis- en herstelwet. Zwalkende besluitvorming was altijd al uit den boze. En transparantie, tja, u weet net zo goed als ik dat het van het grootste belang is dat de omgeving van meet af aan betrokken is bij nieuwe ontwikkelingen die hun belangen raken. Dat een breed draagvlak later zijn vruchten afwerpt. Ik roep niet voor niets al jaren dat de omgevingsmanager de belangrijkste persoon is uit het projectteam.

Wat kunt u, als initiatiefnemer, doen om vertrouwen te krijgen van de overheid? Verantwoordelijkheid nemen, en die ook waarmaken. Goed kijken naar wat de overheid in grote lijnen voor ogen staat en dan met de creatieve kijk van de markt komen tot een mooie invulling, tegemoetkomend aan de actuele behoefte. En u kunt de overheid overtuigen de instrumenten uit de Crisis- en herstelwet in te zetten om gebiedsontwikkelingen en transformaties van de grond te krijgen. Om te experimenteren met de voorloper van het omgevingsplan dat in 2018 in de plaats komt van het aloude bestemmingsplan. Een plan dat de basis biedt voor het verlenen van de benodigde omgevingsvergunningen, maar zich tegelijkertijd beperkt tot de hoofdlijnen van de gewenste ontwikkeling, zonder dat vooraf al te gedetailleerde milieuonderzoeken nodig zijn. Een plan dat een looptijd krijgt van 20 jaar, zodat investeringen ook nut hebben.

Een plan, kortom, waarbij de overheid een stap terug doet om ruimte te bieden aan de initiatiefnemers.

Ik zeg niet, dat de Omgevingswet niet nodig is. Integendeel, de nieuwe wet zal veel belangrijke vernieuwingen bevatten van het omgevingsrecht die leiden tot bewegingsvrijheid voor de markt.

Ik zeg wel, wacht niet op de Omgevingswet om innovatieve gebiedsontwikkelingen en transformaties van de grond te krijgen. Pak nu die kans al, met vertrouwen! Want zonder vertrouwen kom je nergens. Ik wens u allemaal een geweldige vakantie, naar prachtige bestemmingen, ook als je daarbij moet vertrouwen op een 50 jaar oude De Havilland DHC-2 Beaver J ❚

Liesbeth Schippers.

Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn NV advocaat, partner

| 33

Advertorial

Tekst: Xxxxxxxx Xxxxxxx Beeldmateriaal: Xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

CO2-certificering voor Collé Rental & Sales Collé Rental & Sales met vestigingen in Nederland, Duitsland en België heeft een trede 3 certificering op de CO2-prestatieladder behaald.

Naast de certificering op de CO2-prestatieladder heeft Collé ook een certificering op de MVO-prestatieladder. De combinatie van beide certificeringen maakt het bedrijf niet alleen uniek in haar branche, maar ook in Nederland.

34 |

Advertorial

De CO2-prestatieladder is oorspronkelijk ontwikkeld door ProRail en ondergebracht bij de onafhankelijk stichting SKAO. Het doel van de ladder is om bedrijven te stimuleren de CO2-uitstoot van de eigen activiteiten en die in de keten te kennen en deze vervolgens actief terug te dringen. Daarbij stimuleert de ladder bedrijven actief in de keten samen te werken om zodoende reduceringsmogelijkheden te ontwikkelen.

Collé Rental & Sales is gespecialiseerd in de verkoop, verhuur en service van machines. In haar ruim 100-jarige bestaan is Collé uitgegroeid van familiebedrijf tot importeur en dealer/verhuurder van gerenommeerde merken, zoals Manitou, Palfinger, Magni, Genie, Kramer-Allrad, Wacker Neuson, Aichi, H.A.B. en JMG Cranes. Het bedrijf heeft op dit moment elf vestigingen in Nederland, Duitsland en België en beschikt over een machinepark met meer dan 4.000 machines. ❚

Frits Collé, directeur Collé Rental & Sales licht de keuze voor de CO2-prestatieladder toe: “Wij leveren materieel aan diverse bedrijven die gecertificeerd zijn voor de CO2-prestatieladder en ambities hebben om de CO2-uitstoot terug te dringen.

Dankzij de CO2-prestatieladdercertificering maken wij onze milieuprestaties inzichtelijk, presenteren we een betrouwbare CO2-footprint en zijn we dus een betrouwbare partner om bij te dragen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot in de keten.”

Daarnaast biedt de certificering nog meer voordelen, aldus Frits Collé: “Door kritisch te kijken naar je eigen bedrijfsvoering genereer je besparingen op het gebied van brandstof, energie en verbruiksmiddelen.“ Met andere woorden win-win voor People, Planet en Profit.

Collé Rental & Sales heeft de CO2-prestatieladder opgenomen in haar MVO-beleid. Naast de CO2prestatieladder is ook de MVO-prestatieladder in dit beleid opgenomen. Het bedrijf is nu bezig met de voorbereiding van het behalen van de trede 3 certificering op de MVO-prestatieladder.

| 35

Krachtig en slagvaardig

in heiwerken

Busker is krachtig en slagvaardig in heiwerken. De 18 heistellingen zijn uitgerust met trilblokken die in slagkracht variĂŤren van 10 tot 180 ton. Voor heiwerk naast woningen, winkels of kantoren beschikt Busker over speciale apparatuur, zoals hoogfrequente trilblokken met een variabel excentrisch moment. De geavanceerde Silent Piler duwt de damwanden zelfs geheel geluidloos en trillingsvrij in de grond. Voor het werken aan, op en onder water beschikt Busker over gespecialiseerde kraanschepen en pontons, met als specialiteit het aanbrengen van zinkers.

Grote hoeveelheden stalen damwand en balkijzer, in lengtes tot 24 meter, zijn direct beschikbaar voor verhuur en verkoop.

De eigen ontwerpafdeling van Busker voorziet u snel van een praktische en betaalbare oplossing.

Meer informatie? Vraag dan onze uitgebreide brochure hei- en waterwerken aan.

Busker bv Gamerschedijk 6 Postbus 120 5300 AC Zaltbommel

Telefoon (0418) 51 57 92 Fax (0418) 51 82 99

E-mail buskerhw@xs4all.nl Internet www.buskerbv.nl

Journaal Morssinkhof Groep breidt uit

Strukton werkt aan stormvloedkering Venetië

Op 23 april jongstleden is de productielocatie van Betonindustrie De Hamer B.V. in Malden als tasterrein overgenomen door Morssinkhof Groep B.V. De overname is ontstaan vanuit duurzaam oogpunt. Met het verlengen van het tasterrein wordt door de Morssinkhof Groep B.V. onnodig transport van andere opslagplaatsen voorkomen en effectief invulling gegeven aan de behoefte uit de markt, namelijk het uit voorraad leveren van alle in Malden te produceren producten. Betonindustrie De Hamer B.V. kan na de overname bewust investeren op de andere productielocaties. De productie van de locatie in Malden gaat over naar de productielocaties in Heumen en/of Waspik. Met alle medewerkers die op de productielocatie in Malden werkzaam waren, is er een passende afspraak gemaakt. Op dit moment is Betonindustrie De Hamer B.V. bezig met de ontmanteling van de productielocatie in Malden. De officiële sluiting van de fabriek zal volgens planning rond bouwvak 2014 zijn.

De komende maanden zal Strukton Immersion Projects acht betonnen caissons afzinken, als onderdeel van de stormvloedkering bij Venetië. De elementen, 60 meter lang en 40 meter breed, worden ingevaren ter hoogte van Chioggia, bij de lagune van Venetië. Daar worden ze ter plekke afgezonken. De acht enorme

InfraTech: Krachtig Vooruit InfraTech, de tweejaarlijkse ontmoetingsplaats voor de infrastructuur, is in het kader van het thema ‘Krachtig Vooruit’ op zoek naar de meest krachtige personen in de infrasector. De eerste vijf genomineerden zijn bekend: Ingrid de Bondt, gedeputeerde van de Provincie Zuid-Holland, Thessa Menssen, Topvrouw van het Jaar en CFO BAM, Karin Sluis van Witteveen+Bos, Mozafar Saïd, projectmanager Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam en Roel van der Vossen, commercieel directeur Euroconstruct. Vanaf 1 november 2014 kan de sector stemmen op alle genomineerden. Op dinsdag 20 januari 2015, de openingsdag van InfraTech, zal de ‘meest krachtige persoon in de infrasector’ bekendgemaakt worden.

De infrabranche bezit enorm veel kracht; in de letterlijke zin van materialen, maar ook in arbeidskracht en kennis. Het is belangrijk dat de infrasector zich blijft ontwikkelen en blijft doorgroeien. In 2015 ligt de focus van InfraTech dan ook op creatief denken en het bundelen van kennis om daarmee de infrasector met volle kracht vooruit te laten gaan. Personen spelen hierbij een cruciale rol.

Dat is de reden waarom InfraTech personen uit de infrabranche in het zonnetje wil zetten die ‘krachtig’ zijn, bijvoorbeeld door hun functie als opinieleider, hun uitstraling, hun maatgevende visie of iets krachtigs dat ze bereikt hebben. Op basis van voordrachten van de Raad van Advies en de Programmacommissie van InfraTech is een eerste selectie van vijf personen gemaakt. De infrasector kan zelf andere genomineerden aandragen door een korte motivatie (circa 400 karakters) te mailen naar communicatie@infratech.nl.

caissons zijn gebouwd in 2012 en 2013 in een bouwdok. Na de bouw is het bouwdok onderwater gezet waar de caissons nu liggen te wachten voor het opdrijven, transporteren en afzinken. Met behulp van sleepboten zal ieder betonnen gevaarte van 21.000.000 kilo naar de ingang van de lagune worden gevaren. Het laatste caisson zal eind augustus geplaatst worden. Chioggia heeft een zeer grote vissersvloot waardoor de afsluiting van de inham zo kort mogelijk moet duren. Een afsluiting van maximaal 24 uur is de eis. Ook moet bij de afzinkoperatie rekening worden gehouden met de grote stroomsnelheden, als gevolg van eb en vloed stroomt het water van de lagune twee keer per dag door de opening van de inham. Daarnaast moet ook bij golven van 75 centimeter kunnen worden afgezonken. Al tien jaar wordt aan dit grootste ingenieursproject van Italië gewerkt. Het MOSE Project, een stormvloedkering in aanbouw in Italië om de Lagune van Venetië af te kunnen sluiten van de Adriatische Zee. Ook Strukton helpt Venetië tegen hoog water bij Chioggia, als enige buitenlandse partij.

Damwanden beschermen dijk tegen beving Beugel Infrastructuur uit Beilen heeft de eerste stalen damwanden geslagen om de dijk langs het Eemskanaal in Groningen aardbevingsbestendig te maken.

Waterschap Noorderzijlvest treft over een lengte van circa 100 meter maatregelen om te voorkomen dat de dijk verzakt door bevingen ten gevolge van de gaswinning. Uit een onderzoek van technologisch instituut Deltares uit Delft is naar voren gekomen dat in totaal 63 kilometer van de onderzochte kanaaldijken en ook nog eens 43 kilometer zeedijk van het waterschap Noorderzijlvest risico lopen. Tijdens aardbevingen kunnen horizontale versnellingen in de grond tot extra schuifspanning leiden.

| 37

Journaal Certificaat ‘Straatwerk’ IKOB-BKB heeft op 3 april 2014 de Beoordelingsrichtlijn 9334 ‘Straatwerk’ vastgesteld. Dit houdt in dat bestratingsbedrijven zich vanaf nu kunnen laten certificeren en hun straatwerk met externe kwaliteitsborging kunnen aanbieden.

De beoordelingsrichtlijn is ontwikkeld op initiatief van de Vereniging Modern Straatwerk (VMS) met als belangrijkste doel om goed en verantwoord straatwerk zichtbaar en onderscheidend te maken. Voor de totstandkoming van de beoordelingsrichtlijn is een College van Deskundigen samengesteld met de naam ‘College van Deskundigen Openbare Ruimte’. In dit college hebben naast vertegenwoordigers vanuit VMS ook Tuenter, ROC West Brabant, BFBN/BeST, CROW en de gemeenten Rotterdam en Purmerend zitting. Het gaat hier om een procescertificaat, waarbij steekproefsgewijs controles plaatsvinden van projecten in uitvoering. Ook is er een jaarlijkse administratieve controle, waarmee geborgd wordt dat de gecertificeerde bedrijven bij voortduring voldoen aan de eisen uit de beoordelingsrichtlijn.

zijn. 100% hergebruik van freesasfalt en de koude productietechniek leveren een aanzienlijke CO2-reductie op. Ook is er een enorme reductie in transportbewegingen. Vergeleken met een warm geproduceerd standaard asfaltmengsel bezit BSM-Foam uitstekende civieltechnische eigenschappen.

De verwerking van BSM-Foam vindt plaats met gebruikelijk asfaltmaterieel. Nadat de afwerkmachine de laag heeft gedraaid vindt de eerste verdichting plaats met een bandenwals. Daarna geeft de statische wals de naverdichting.

Voor de eisen is mede gebruik gemaakt van bestaande richtlijnen, zoals de SEB-kwaliteitsnormen en de Standaard RAW 2012. Daarmee kan de beoordelingsrichtlijn zowel worden gebruikt voor bestekwerk, geïntegreerde contracten, als werken zonder (volledig) bestek en raamcontracten. Een certificaat kan daardoor een goede rol spelen bij het uitvragen van straatwerk. Door in de bestekvoorwaarden of in de vraagspecificatie het certificaat ‘Straatwerk’ op te nemen, heeft de opdrachtgever de zekerheid van aantoonbaar goed bestratingswerk.

Waterschappen werken samen aan nieuw geo-informatiesysteem

Klimaatvriendelijke asfaltconstructie De realisatie van een opslagterrein voor grondstoffen van Theo Pouw, toeleverancier voor de GWW, uit de Eemshaven vroeg om een unieke asfaltconstructie die draagkracht, stabiliteit en duurzaamheid combineerde. Civieltechnisch ingenieursbureau InVraplus, Meng Techniek Nederland en Esha Infra Solutions bundelden hun kennis en ontwikkelden samen het nieuwe CO2-besparende asfaltmengsel BSM-Foam.

BSM-Foam is een koud geproduceerd steenslag asfalt-betonmengsel, waarbij uitgefreesd asfalt en Eshafoam-schuimbitumen de belangrijkste grondstoffen

38 |

De samenwerkende waterschappen Groot Salland, Reest en Wieden, Rijn en IJssel, Vechtstromen en Zuiderzeeland richten samen een nieuw informatiesysteem in dat een aantal belangrijke primaire processen van de waterschappen gaat ondersteunen. Het betreft het beheer van het watersysteem, de waterkeringen, de persleidingen, de rioleringsgebieden en de uitvoering van de schouw.

Vier van de vijf waterschappen hebben hiervoor een opdracht gegeven aan advies- en ingenieursbureau Royal HaskoningDHV, MUG Ingenieursbureau en geo-softwareleverancier Esri Nederland. Deze drie bedrijven gaan het nieuwe informatiesysteem gezamenlijk en in nauwe samenwerking met de waterschappen configureren en inrichten. “Dit nieuwe geo-informatiesysteem gaat er vooral voor zorgen dat complexe functionaliteit zowel in- als buiten onze kantoorlocaties gebruiksvriendelijker wordt,” aldus Bert Ludikhuize, gemandateerd opdrachtgever namens de waterschappen. “Omdat Het Waterschapshuis vanaf september dit jaar stopt met het beheer en onderhoud van de huidige applicatie IRIS, hebben wij tijdig besloten om regionaal de handen ineen te slaan.”

De standaard software maakt het mogelijk om de omgeving als geheel beheersbaar te maken en te houden. Tegelijkertijd is het systeem flexibel; ieder deelnemend waterschap kan de inrichting naar eigen behoefte aanpassen. Eind dit jaar gaat het eindresultaat in ieder geval geïmplementeerd worden bij de waterschappen Groot Salland, Reest en Wieden, Rijn en IJssel en Vechtstromen.

Optionele partijen zijn waterschappen Zuiderzeeland en Vallei en Veluwe.

NGInfra ontwerpt infrastructuur van de toekomst Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) juicht het toe dat infrabeheerders op zoek gaan naar innovatieve oplossingen voor infrastructurele vraagstukken. Dat zei de minister tijdens InfraTrends, het evenement van het tienjarig BSIK-onderzoeksprogramma Next Generation Infrastructures (NGInfra).

Journaal In aanwezigheid van de minister tekenden de Rijkswaterstaat, netbeheerder Alliander, TU Delft, ProRail, Havenbedrijf Rotterdam en drinkwaterbedrijf Vitens het samenwerkingsverband NGInfra om samen tot een integrale visie te komen van de infrastructuur van de toekomst. Vooral in de samenwerking met internationale wetenschappelijke onderzoekers zien de organisaties een meerwaarde.

Daarnaast gaan de organisaties vooral ook concrete samenwerkingsmogelijkheden ontdekken en oppakken.

De Nederlandse infrastructuur, zoals het drinkwaterleidingnet, het spoor, het energienet en het weggennetwerk is een halve eeuw of langer geleden in ontwerp aangelegd. Alle organisaties kampen dan ook met dezelfde vraagstukken als het gaat om het onderhoud en up-to-date houden van hun infrastructuur.

Door kennis uit te wisselen hopen de organisaties tot nieuwe en innovatieve inzichten te komen om deze problematiek aan te pakken. Onder de vlag van NGInfra gaan de organisaties gezamenlijk onderzoek uitvoeren en wordt er een kennisplatform opgericht. Het samenwerkingsverband is uniek in de wereld; nergens anders werken zulke diverse organisaties met elkaar en de wetenschap samen om van elkaar te leren. Het doel is om de infrastructuur van Nederland toekomstbestendig te kunnen ontwikkelen. Het samenwerkingsverband is een logisch vervolg op het onderzoeksprogramma dat de afgelopen tien jaar in nauwe samenwerking met de praktijk werd uitgevoerd.

verkeers- en mobiliteitsmanagement aangepakt te worden? De stad Gent zal als testzone fungeren binnen het project DYNAcity. Koen Valgaeren, algemeen directeur VIM: “Vanaf 2015 gaat er een testgroep van een 100-tal personen aan de slag om gedurende één jaar verschillende mobiliteitsscenario’s te testen, zoals korte verplaatsingen bij regenval, enz. We baseren ons hiervoor op informatie uit de verschillende Gentse verkeerssystemen en uit innovatieve verkeersinformatiebronnen. Deze testgroep zal bestaan uit inwoners, werknemers en studenten. Uit een bevraging van deze groep zal blijken welke informatie een dynamisch stadsmobiliteitsmanagementsysteem moet omvatten en welke mobiliteitsscenario’s kunnen werken.”

Inpassingspuzzel fietsbrug Heerhugowaard opgelost Ondanks de zeer beperkte ruimte en het grote aantal betrokken partijen, ligt er sinds kort een fietsbrug over de N242 in Heerhugowaard. Ontwerpbureau ipv Delft wist de puzzel op te lossen en realiseerde in korte tijd een slanke, grotendeels in het werk gestorte betonnen brug met comfortabele hellingbanen en een intrigerend hekwerk. De brug ligt in het verlengde van de Stationsweg en verbindt de geplande nieuwbouwwijk Broekhorn met het station en de stad.

Omdat de beschikbare ruimte beperkt werd door water en bebouwing enerzijds en een veendijk en het Kanaal anderzijds, voerde ipv Delft op verzoek van de gemeente eerst een variantenstudie uit. Daaruit bleek dat de bouw van een nieuwe brug haalbaar was en welk tracé de beste opties bood. Het 150 meter lange tracé bestaat grotendeels uit een constructie van in het werk gestort beton. De hoofdoverspanning werd gemaakt met een prefab tussendeel en aan de kant van het Kanaal ligt het tracé deels op een grondlichaam.

Als uitgangspunten voor de brug hanteerde ipv Delft dat het ontwerp onderhoudsvrij, constructief efficiënt en zo slank en transparant mogelijk moest zijn.

Dankzij de keuze voor in het werk gestort beton zijn alle uitgangspunten gerealiseerd. Op de overgang met het prefab HSB-brugdeel na heeft de brug geen onderhoudsgevoelige voegovergangen. Het in één keer storten van de lange haarspeldbochten maakte de uitkragende bochten mogelijk met een relatief geringe dekhoogte. In de bochten is het brugdek (onder meer uit veiligheidsoogpunt) aanzienlijk breder dan op de rechte stukken, wat de brug van onderaf extra cachet geeft.

DYNAcity moet stedelijke mobiliteit verbeteren Het VIM (Vlaams Instituut voor Mobiliteit) is samen met de KULeuven en Stad Gent, een onderzoek gestart ter verbetering van de mobiliteit in de stad. Binnen het project DYNAcity wordt bekeken en getest wat het informatie- en mobiliteitsaanbod moet omvatten om door de eindgebruiker als nuttig en wenselijk ervaren te worden.

Efficiënte verplaatsingen binnen de stad zijn niet altijd helder. Verschillende verkeersstromen van auto’s, motors, fietsers, openbaar vervoer en voetgangers lijken kriskras door elkaar te lopen. Momenteel worden delen van deze stromen in goede banen geleid met systemen zoals verkeersregelaars, informatieborden en parkeergeleiding. Ook voor deelfietssystemen en het openbaar vervoer kunnen dergelijke technieken ingezet worden. Echter, meestal staan deze verschillende systemen niet in verbinding met elkaar. Een integraal verkeersmanagement dat inspeelt op alle modi is dus niet mogelijk. Ook zijn er stadsdelen waarover weinig verkeersinformatie voorhanden is. En last but not least: kan er met alle beschikbare informatie wel aan integraal dynamisch verkeersmanagement gedaan worden? Welke informatie ontbreekt nog? En hoe dient integraal stedelijk

| 39

Journaal Uitstel A27/A12 verhoogt welvaart Verbreding van de ring Utrecht rendeert pas als het fileprobleem rond Utrecht aanzienlijk verergert ten opzichte van de huidige situatie. Het project kan beter worden uitgesteld, meent het Centraal Planbureau (CPB). Uitstel van de verbreding van de A27/A12 Ring Utrecht verhoogt de maatschappelijke welvaart.

Volgens de rekenmeesters heeft uitstel van het project nog een extra voordeel.

Het CPB vindt dat op basis van de nu beschikbare veiligheidsrapporten sommige varianten voor de verbreding van de A27/A12 Ring Utrecht niet op voorhand moeten worden uitgesloten. Die kunnen bij uitstel nog eens goed worden bekeken.

Dag van Verkeer & Mobiliteit Met de zomer nog voor de boeg wordt er nu al volop geregistreerd voor een bezoek op 27 november aan de Dag van Verkeer & Mobiliteit. Dit grootste Nederlandse verkeersevenement is het jaarlijkse ontmoetingsmoment voor gemeenteambtenaren met als werkveld het stedelijk gebied en het daarop aansluitende wegennet, ambtenaren werkzaam bij provincie, waterschap of rijk en voor professionals uit de private sector, zoals aannemers van infrastructurele projecten. Op de beursvloer en tijdens de lezingen ziet en hoort u alles over de laatste noviteiten en de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van verkeer en mobiliteit. Zet ook 27 november 2014 in uw agenda en registreer u nu alvast voor een gratis bezoek aan de Dag van Verkeer & Mobiliteit in Expo Houten.

Zuidhorn scheidt. Opstoppingen door de bestaande hefbrug over het Van Starkenborghkanaal worden verleden tijd en het kanaal tussen Lemmer en Delfzijl wordt toegankelijk voor grotere containerschepen.

Spoor gaat ‘supergroen’ Dat je door het reizen per trein milieubewuster bent dan met de auto, dat is wel bekend. Maar het kan altijd groener. Met 1,2 miljoen reizen per dag is het spoor één van de grootste elektriciteitsverbruikers van Nederland. NS kondigde al aan dat elektrische treinen over gaan op groene stroom. Ook ProRail draagt een steentje bij aan een nog groener spoor.

ProRail koopt alle stroom al groen in, doordat ze algemene certificaten inkopen van Nederlandse windenergie. Ongeveer een kwart hiervan gaat ProRail nu 'supergroen' inkopen. Dat betekent dat de supergroene stroom die wordt ingekocht additioneel (in aanwijsbaar nieuwe groene stroomprojecten als windparken) is opgewekt. Deze extra groene stroom koopt ProRail in via inkoopcombinatie Vivens. Vivens gaat vanaf 2015 50% groene stroom inkopen bij Eneco en dit stijgt geleidelijk naar 100% in 2018. De supergroene energie wordt onder andere gebruikt om de treinbeveiligingssystemen, een aantal verkeersleidingsposten en enkele tunnels van stroom te voorzien. De rest van de groene stroom gebruikt ProRail voor het andere stroomverbruik, denk bijvoorbeeld ook aan de verlichting, reisinformatieschermen, roltrappen en liften op stations.

Langste voorgespannen liggers ter wereld Eind mei heeft Haitsma Beton de langste voorgespannen liggers die ooit zijn gefabriceerd succesvol gemonteerd. De enorme kokerliggers (68 meter lang, 240 ton zwaar) vormen de overspanning van het hoofdveld van de nieuwe brug bij Zuidhorn. Volgens Haitsma Beton, die de elementen ook heeft geproduceerd en getransporteerd, betreft het de langste voorgespannen liggers ter wereld.

Lange liggers worden steeds meer toegepast voor bruggen en viaducten. Ze maken tussensteunpunten overbodig, waarmee de bouwtijd wordt verkort en wegverkeer en scheepvaart meer ruimte krijgen voor een vlotte doorstroming. Dat geldt ook voor de nieuwe brug bij Zuidhorn, waarvan de bouw wordt gecombineerd met het omleggen van de N355, die Noordhorn en

40 |

Journaal Tunnel en brug steeds goedkoper

Nieuwe generatie Terex-graafmachines

Een brug of tunnel bouwen is de afgelopen jaren goedkoper geworden. Dat komt vooral doordat staal en betonproducten sinds het begin van de economische crisis flink in prijs daalde. De kosten in de grond-, weg- en waterbouw namen sinds 2008 met 4,5 procent toe. Ruim driekwart van deze toename is toe te schrijven aan een stijging (13 procent) van de loonkosten. Ook zand en ‘gasoliën’ zijn in zes jaar tijd duurder geworden, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Prefab betonelementen (-12 procent), bitumineuze mengsels (circa -17 procent) en staal (circa -29 procent) werden juist goedkoper.

Terex introduceert nieuwe compacte graafmachines; de mobiele graafmachines TW85 en TW110 en de midi-rupsgraafmachine TC125. Dee ‘generatie 2014’ van Terex Compact Duitsland wordt geproduceerd in de fabriek in Crailsheim.

Kierbesluit levert voor 75 miljoen aan waterwerk Het besluit om de Haringvlietsluizen op een kier te zetten, brengt een golf aan waterwerken met zich mee. Het ministerie heeft 75 miljoen euro beschikbaar gesteld voor nieuwe zoetwaterinnamepunten, brede sloten en leidingen. Gisteren is de laatste handtekening gezet onder de samenwerking voor de uitvoering van de Compenserende Maatregelen Kierbesluit. Waterschap Hollandse Delta, Evides Waterbedrijf en Rijkswaterstaat vormen gezamenlijk de projectorganisatie die komende tijd de opdrachten zal verstrekken. Pas als alle werken klaar zijn, mag de sluis op een kier worden gezet en kan zout water binnenstromen.

Het idee is hierdoor trekvissen als zalm, zeeforel, glasaal, maar ook de larve van de bot of het driedoornig stekelbaarsje de stroomgebieden van Rijn en Maas kunnen bereiken.

De machines zijn met dieselmotoren uitgerust die aan de eisen van de EU-uitlaatgasnorm IIIB voldoen. Ook beschikken de graafmachines over het zelf ontwikkelde ‘Terex Smart Control’-besturings- en bedieningssysteem. Peter Hirschel, Terex Compact Germany GmbH: “Door ons te concentreren op onze kracht, namelijk compacte bouwmachines, bereiken we een duurzame verbetering van de producten. De nieuwe Terex-graafmachines zijn niet alleen schoner, we hebben ook een grote stappen gezet om de klant nog meer te bieden: meer vermogen, meer bedieningscomfort en hierdoor meer efficiëntie en productiviteit.”

Miljoenen voor rivierverbreding Minister Schultz reserveert 200 miljoen extra in rivierverbreding. Ze gaat echter wel uit van cofinanciering. Dijken verhogen is niet meer van deze tijd. In het gevecht tegen het water zoeken minister Schultz (infrastructuur en milieu) en deltacommissaris Wim Kuijken vooral oplossingen die het landschap nauwelijks aantasten, zoals het verbreden van rivieren. Dat levert niet alleen nieuwe natuur en veiligheid op, maar ook grondstoffen zoals zand en grind. Na programma’s als Ruimte voor de Rivier en Maaswerken, wil Schultz op dezelfde voet doorgaan. In een brief aan de Tweede Kamer over de ‘nieuwe’ aanpak tegen het wassende water, schrijft ze dat ze 200 miljoen euro wil reserveren voor het verbreden van rivieren.

Miljarden nodig voor bescherming regio Rijnmond De komende decennia is 6 tot 8 miljard euro aan investeringen nodig om de regio Rijnmond-Drechtsteden te beschermen tegen het water. De kapitaalinjectie moet ook de zoetwaterkwaliteit waarborgen. Dat schrijft de Stuurgroep Rijnmond-Drechtsteden in haar advies aan de Deltacommissie.

Om het slachtofferrisico met 85 procent te verminderen en het economische risico met de helft te reduceren zijn vooral investeringen nodig in de Alblasserwaard en de Krimpenerwaard. Ook bij de Hollandsche IJssel en het Eiland van Dordrecht moeten de dijken omhoog.

| 41

Verrijkt met ‘Interactieve Print’ Breng uw vaktijdschrift tot leven!

Layar is een gratis app voor de smartphone en tablet, die het papier van ‘Grond / Weg / Waterbouw’ tot leven brengt. Met behulp van Layar worden advertenties en redactionele content interactief gemaakt. Als lezer slaat u de brug tussen print en de digitale wereld.

Het enige dat u nodig heeft, is een smartphone of tablet met de Layar app. U scant met uw smartphone of tablet een pagina, waarna de Layar-app de clickable elementen toevoegt op de pagina zoals: Video’s, foto’s, tekst, e-mailadressen, telefoonnummers, social media sharebuttons, etc.

Wat heeft u nodig?

Het vaktijdschrift Een smartphone of tablet De gratis Layar-app

Download de gratis layar app

Interactieve Print

Scan de pagina

VAK TIJD SCH RIFT

Stap voor stap

Jaargang 4 | numm

er 16 | 2014

OVE R CIV IELE TEC HNI EK & INF RAS TRU CTU UR

bekijk de layar!

I

WW W.G WW -BO UW .NL

Hoe werkt het: Even de gratis Layar app downloaden in de Apple Store of de Android Market.

Open nu de Layar app op uw smartphone of tablet.

Klik op het scan-icoon onderaan in de zoekbalk van uw smartphone of tablet.

Houd uw smartphone of tablet boven een van de ‘Layarpagina’s’, herkenbaar aan het blauwe logo.

Klik in het scherm, nu opent de digitale laag en kunt u op de buttons klikken.

Veel lees en kijkplezier!

SCAN WITH

NIEUWEGEIN STRE EKTRANSFERIUM ‘LINIELANDING | GRONINGEN OOST ROTTERDAM N209 ELIJKE RINGWEG | TILBURG HET | DE PEN: PAULINE WILHELMINAKANAA VAN ABSWOUDE L | OSS N329 WEG VAN DE TOEKOMS T 2014056_GWW 16

NL 2014.indd 1

01-05-14 08:58

Journaal Ruimtelijke ordening op helling Minister Schultz (infrastructuur) heeft het wetsvoorstel voor de Omgevingswet openbaar gemaakt. Een ambitieuze wetgevingsoperatie die de hele ruimtelijke ordening op de helling zet. 40 wetten en 120 AMvB’s maken straks plaats voor 1 wet en 4 AmvB’s. Drie jaar nadat het vorige kabinet haar tanden zette in de meest omvangrijke wetgevingsherziening sinds de Tweede Wereldoorlog, stuurde minister Schultz het wetsvoorstel voor de Omgevingswet naar de Tweede Kamer. Minister Schultz is trots en blij. Minder regels, meer ruimte. Flexibiliteit en ruimte om te handelen en te beslissen voor bestuurders. Schultz: “We verbreden Elverding van de wegenprojecten naar alle ruimtelijke ordeningsprojecten. Je legt niet zozeer Elverding wettelijk vast, je geeft de houding en het gedrag dat daarbij hoort wettelijk een plek.” Tegelijkertijd met de Omgevingswet wil minister Schultz alle relevante gegevens op het gebied van onder meer bodem, lucht, geluid en fijnstof op één plek verzamelen en publiek toegankelijk te maken.

“Dat wordt de Laan voor de Leefomgeving. Dat is handig voor besluitvorming van gemeenten, voor Milieueffectrapportages en het beperken van onderzoekslasten,” legt Schultz uit.

voordeel dat het veel minder gevoelig is voor beschadigingen. De gesloten en vlakke textuur van KonwéCity geeft het mengsel zijn duurzame karakter. Doordat vuil en water minder in de asfaltverharding kunnen dringen, gaat KonwéCity langer mee en behoudt het langer de gewenste geluidsreductie. Na de eerste testen op een aantal proefvakken door het hele land is KonwéCity nu voor het eerst op grotere wegvakken in Rotterdam, Haarlem en Leeuwarden aangebracht. De eerste ervaringen op deze wegvakken zijn zeer positief.

Parkeergarages slecht

Wegdek van dicht asfalt reduceert geluid Voor het eerst is er een asfalt dat niet alleen geluid reduceert, maar deze reductie langer vasthoudt en vrijwel net zo lang meegaat als ‘normaal’ asfalt. VolkerWessels dochter KWS Infra heeft na lang onderzoek een manier gevonden om geluidsreductie en levensduur in één mengsel te combineren. De aanleg van stille wegdekken is de meest toegepaste manier om geluidsoverlast van wegverkeer bij de bron aan te pakken. Waar geluidsreducerende asfaltmengsels het geluid reduceren door holle ruimtes in het asfalt ontwikkelde KWS Infra KonwéCity, een mengsel dat geluid vermindert door de textuur van de bovenlaag.

Bij de ontwikkeling van KonwéCity is gekozen voor een vlakke, dichtere deklaag met noppenstructuur. Zo hebben autobanden minder weerstand, waardoor ze minder trillingen veroorzaken. Daarmee wordt het geluid van het passerende verkeer flink verminderd. De geluidsreductie is vergelijkbaar met die van asfaltmengsels met aanzienlijk meer holle ruimtes. KonwéCity heeft als bijkomend

Parkeergarages voldoen vaak niet. Ze hebben te krappe parkeervakken, te smalle rijbanen en bochten of moeilijk bereikbare bediening. Dat constateert Grontmij op basis van praktijkervaring. Volgens het ingenieurs- en adviesbureau is op 90 procent van de parkeergarages wel wat aan te merken. Bij een derde is zelfs sprake van dusdanig ernstige ontwerpfouten dat ze deels onbruikbaar zijn. De problemen ontstaan volgens Grontmij vooral doordat ontwerpers zich bij hun ontwerp vooral door de omgeving laten leiden en niet door de parkeerplaatsen zelf. Het bureau pleit voor wettelijke eisen voor de kwaliteit van een parkeerplek.

De Centrale As Het officiële startsein voor het grootste deelcontract van De Centrale As is gegeven. Met de nieuwe verbinding naar Dokkum is een investering van ruim 400 miljoen euro mee gemoeid. Het grootste deelcontract omvat onder andere de nieuwe verkeersbrug, het aquaduct en de rondweg om Burgum. Het grootste project van de provincie Friesland is verkeerskundig geen 'must'. Wel verbetert het project de verkeersveiligheid, leefbaarheid en vooral de 7.000 hectare omliggende natuur.

| 43

Funderen op kennis Tekst: Roel van Gils

De Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken (NVAF) behartigt de belangen van funderingsspecialisten en is volop in ontwikkeling. Volgens voorzitter Ton Groeneweg zijn er de vooral de laatste jaren flinke sprongen gemaakt. “Dat de funderingswereld voortdurend in beweging is, zal straks weer duidelijk worden tijdens de Funderingsdag 2014 met als thema: funderen op kennis.”

44 |

De NVAF bestaat inmiddels alweer 67 jaar en is indertijd opgericht als Nederlandse Vereniging van Werkgevers in het Heibedrijf (NVWH). “De branchevereniging heeft zich door de jaren heen als organisatie steeds verder doorontwikkeld," vertelt Ton Groeneweg. “Vooral de laatste jaren volgen de ontwikkelingen elkaar in rap tempo op, zowel als het gaat om wettelijke eisen als technische zaken. Dat is ook de reden dat vandaag de dag behalve funderingsaannemers ook toeleveranciers en constructeurs zich bij de NVAF mogen aansluiten en daar wordt gretig gebruik van gemaakt.”

ONDERWIJSTRAJECT Ton Groeneweg stelt dat de leden van de NVAF nog altijd kampen met een teruglopend bouwvolume. “Die dalende trend zal de komende jaren nog wel door blijven zetten. In veel gevallen betekent dat een aanpassing in de bedrijfsfilosofie met als gevolg een sanering op het gebied van materieel en helaas heeft dat vaak ook personele consequenties. Ondanks die terugloop richten we ons toch vooral met opgeheven hoofd op de toekomst en ondersteunen we een onderwijstraject om jongeren in de funderingstechniek op MBO-niveau te kunnen opleiden. De bedoeling is om het jaarlijks te kort aan personeel te kunnen opvangen. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, gezien het inkrimpen van het aantal beschikbare arbeidsplaatsen, maar dat is het niet.

We kampen in onze branche namelijk met een enigszins verouderd personeelsbestand. Het gat dat ontstaat zal hoe dan ook opgevuld moeten worden met bij voorkeur technisch gekwalificeerd personeel. De tijd dat zonen

het werk van hun vader overnemen, is immers al lang voorbij. Ook in onze branche. Door hier nu al op in te spelen, hopen we tegen de tijd dat de markt weer aantrekt, beslagen ten ijs te komen. We gaan de komende tijd de jeugd actief benaderen.”

COMMISSIES EN WERKGROEPEN Om voeling met de markt te hebben en houden worden op initiatief van de NVAF jaarlijks verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Groeneweg: “Twee keer per jaar vindt er een ledenvergadering plaats voor al onze leden en vervolgens zijn er ook nog diverse commissies gevormd die op regelmatige basis bij elkaar komen en rapporteren aan het bestuur, waaronder de werkgroep arbeidsomstandigheden en milieu, een technische commissie funderingsmachines en een werkgroep opleidingen. Behalve technische zaken, worden natuurlijk ook sociaal en maatschappelijke zaken bespreekbaar gemaakt.”

FUNDERINGSDAG De funderingswereld is permanent in ontwikkeling, vandaar het thema funderen op kennis voor de komende Funderingsdag 2014, die zal plaatsvinden op donderdag 2 oktober in Congrescentrum Figi in Zeist. Als medeorganisator is de Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken (NVAF) momenteel al druk bezig met de invulling van het programma. Volgens Ton Groeneweg is de jaarlijks terugkerende Funderingsdag hét ontmoetingspunt voor funderingsspecialisten. ›

| 45

De beste kans om goed te blijven presteren is om goed op de hoogte te zijn van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van technologie en regelgeving.

Tijdens de Funderingsdag zullen interessante sprekers een presentatie geven, is er ruimte voor exposanten met nieuwe diensten en producten, wordt de winnaar van de verkiezing Funderingsproject van het jaar bekend gemaakt en is er ruimte voor debat en ontmoeting.

TECHNISCHE LEVENSDUUR Voorbeelden van onderwerpen die tijdens de Funderingsdag 2014 aan de orde komen zijn onder meer aardbevingen in Nederland en internationaal maritiem funderen. Aardbevingen en de Eurocode 8: wat zijn de consequenties voor de funderingsbranche? Welke voorschriften liggen hieraan ten grondslag en wat betekent dit voor de engineering en uitvoering? In het kader van maritiem funderen zal worden ingegaan op zaken als funderen in rotsachtige ondergrond en de dynamische aspecten van windmolenfunderingen op zee.

Daarnaast is al jaren een discussie gaande over het draagvermogen van funderingspalen. Er zal gedebatteerd worden over de huidige stand van zaken: bereikt de bestaande infrastructuur in Nederland de komende jaren voor een groot deel het einde van haar technische levensduur? Kortom, genoeg stof tot nadenken alvast. ❚

46 |

Jane van Raaphorst fotografie Tekst: Hilda Bosma

BIJZONDER FUNDERINGSCONCEPT

VIJFLAAGSE PARKEERKELDER HOOG CATHARIJNE Corio vastgoedontwikkeling vernieuwt het winkelgebied Hoog Catharijne in Utrecht. Onderdeel van de herontwikkeling is de bouw van een vijflaagse parkeergarage voor ruim 1.300 auto’s. Speciale funderingstechnieken maken de bijzondere bouwwijze mogelijk: de bouw van de parkeergarage begint op -2 niveau. Gelijktijdig wordt naar boven en naar beneden gebouwd. Uniek in Nederland is ook de 62 meter diepe cement-bentonietwand, met daarin de zwaarst verkrijgbare damwandprofielen.

BAM kreeg van Corio Vastgoedontwikkeling de opdracht voor de bouw van het project. Directeur Markus Büttner: “Als specialistisch funderingsbedrijf zijn wij vanaf het eerste moment betrokken geweest om de uitvoering van dit project zo efficiënt mogelijk te realiseren.”

TOTAALPROJECT Het project is door de gezamenlijke BAM bedrijven in nauwe samenwerking met de opdrachtgever en haar adviseurs voorbereid, aldus Büttner. “We hebben voor dit omvangrijke en complexe project alle disciplines in huis, voor zowel het ontwerp als de bouw. Het is een prachtig voorbeeld van een totaalproject waarbij BAM bedrijven samenwerken en gebruik wordt gemaakt van de kennis die we hebben. Zo zijn onder andere BAM Civiel, BAM Utili-

teitsbouw en BAM Techniek bij het project betrokken. Het totale project, van funderingspaal tot dakgoot, voeren we uit.”

Büttner: “We passen speciale technieken toe: een uitvoeringsgericht ontwerp en goede voorbereiding zijn daarbij cruciaal. Daarnaast maken we gebruik van de kennis van onze Duitse collega’s op het gebied van funderingstechniek. De funderingsbedrijven BAM Speciale Technieken en BAM Wayss & Freytag Spezialtiefbau werken nauw samen.”

GELIJKTIJDIG BOUWEN De bouw van de parkeergarage begint niet traditioneel van onderaf, maar halverwege, op -2 niveau. Büttner: “De bouw begint op de toekomstige tweede laag van de kelder. ›

| 47

Bronbemaling en rioolwater met systeem

1

Rio Boxx B.V. Bezoekadres Stadion Galgenwaard Herculesplein 241 3584 AA Utrecht

SCAN WITH

Tel. 0800-3473284 info@rioboxx.nl www.rioboxx.nl

14701502_Rio Boxx.indd 1

06-03-14 14:29

Vaktijdschrift over civiele techniek en infrastructuur Grond/Weg/Waterbouw is een onafhankelijk vakblad dat zes keer per jaar de actuele projecten in Nederland presenteert. Verder biedt het een overzicht van innovatieve ontwikkelingen, trends, beleid en techniek voor directies en management van bedrijven uit de infraketen zoals ingenieursbureaus, aannemers, toeleveranciers, opdrachtgevers, brancheorganisaties en betrokken (semi) overheden.

BEL VOOR MEER

INFORMATIE

0495 - 450095

WWW.GWW-BOUW.NL gww advertentie 197x130.indd 1

03-09-13 10:43

Vervolgens gaan we gelijktijdig beginnen met de bouw van de parkeerkelder en bovenbouw: naar boven én naar beneden. Door de toepassing van een speciale funderingswijze lukt het om zo te bouwen, hierdoor verkorten we de bouwtijd.”

GROTE DIAMETER BOORPALEN Büttner: “We maken grote diameter boorpalen, waardoor deze bijzondere bouwwijze mogelijk is. In deze boorpalen met een diameter van 1,5 en 2,0 meter en lengte van 38 meter plaatsen wij de definitieve kolommen. Deze betonnen kolommen zijn gemaakt van hogesterktebeton en hebben een diameter van 60 centimeter en gaan het gebouw dragen. De kolommen moeten met bijzondere kleine toleranties geplaatst worden. Hiervoor hebben we de ervaring van onze Duitse vakcollega’s benut en een speciaal stelframe ontwikkeld om de kolommen nauwkeuring in de vers gestorte beton van de boorpaal te kunnen plaatsen. Het boren van deze palen zal naar verwachting in juni 2014 starten. BAM Speciale Technieken installeert naast de boorpalen voor de fundering eveneens verdringende schroefpalen van het type BAM VSSi, verticale trekankers van het type ‘Gewi’ en ‘zelfborend’ en tevens groutankers om de bouwputwanden te verankeren.”

DIEPE CEMENT-BETONIETWANDEN De bouwkuip bestaat uit cement-betonietwanden van één meter dikte tot een diepte van 62 meter waar ze aansluiten op een waterafsluitende laag. In de cement-betonietwand zijn viervoudig samengestelde damwandplanken van 33 meter lang van het type Larssen 430 gehangen als constructief element.

Büttner: “Dat zijn de grootste en zwaarste profielen die er zijn.” Deze zware

profielen zijn nodig om de doorbuiging van de wand te beperken waardoor de kans op schade aan de omliggende bebouwing wordt geminimaliseerd.

De toegepaste funderingstechnieken zijn allemaal trillingvrij en geluidsarm.

Büttner: “Dat was een belangrijke eis van de opdrachtgever en de gemeente.

We bouwen in het hart van Utrecht tussen het nieuwe Muziekpaleis, het Vredenburg en de V&D.”

STRAKKE PLANNING Büttner: “Het sneller bouwen door deze nieuwe manier van werken vergt een strakke planning. Hiertoe zijn ook de lean-methodieken toegepast. De logistiek in de Utrechtse binnenstad vraag eveneens een doordachte en op de omgeving afgestemde planning. De grote transporten moeten nauwkeurig worden gepland en op de werkzaamheden afgestemd. Daarnaast is er een logistiek centrum buiten de stad van waaruit ‘just in time’ op de projectlocatie geleverd wordt. Hierdoor wordt de beschikbare ruimte zo optimaal mogelijk voor het bouwproject benut.”

Onderscheidend Büttner: “We zijn trots om dit technisch unieke project uit te voeren en om op funderingstechnisch gebied alles uit de kast te halen. Hiermee wordt kennis opgebouwd waarmee de BAM zich kan onderscheiden. Het is een unieke kans te laten zien dat BAM alle facetten voor de bouw van een van Nederlands grootste parkeergarages in eigen huis heeft.” ❚

| 49

• Waterbouw • Heiwerken • Industriebouw • Betonbouw • Engineering

Betrouwbaar in bouwen

078 - 652 48 52 • www.gekabouw.nl

S M A R T & S U S TA I N A B L E I N F R A S T R U C T U R E

DUURZAAMHEID: WIJ MAKEN HET VERSCHIL...

Technum ontwerpt en beheert uw grote infrastructuur- en bouwprojecten. Onze totaalaanpak biedt u duurzame en vernieuwende oplossingen waarbij technologie en rentabiliteit op elkaar afgestemd worden. De ruime ervaring van onze multidisciplinaire teams staat garant voor een optimale operationele ondersteuning. Wij geven vorm aan de stedelijke en landelijke leefomgeving en dragen zorg voor de mobiliteitsvoorzieningen van de steden van de toekomst. Dankzij onze kennis en ervaring, wordt uw visie op een duurzame toekomst werkelijkheid.

TECHNUM - Arianelaan 7 - 1200 Brussel -Tel. +32 2 773 78 70 E-mail : info@technum-tractebel.be - www. technum.be

Getijden en wind beïnvloeden bouw zeesteiger in Duinkerken GEKA Bouw BV bouwt samen met EMCC een zeesteiger in het Franse Duinkerken. De zeesteiger wordt gebouwd voor de nieuwe LNGterminal van energiereus EDF. Het grote getijdenverschil van 6 á 7 meter en de harde wind hebben invloed op de planning en uitvoering van de fundering.

De zeesteiger is een belangrijk onderdeel van de nieuwe LNG-terminal. Directeur Hans Schutte: “Wij zijn binnen de combinatie verantwoordelijk voor de heiwerken en het realiseren van de afmeerconstructies. Onze werkzaamheden bestaan in hoofdzaak uit: het leveren en heien van stalen buispalen (fundatie-, afmeer- en trospalen) en het monteren en afbouwen van de afmeerpalen en trospalen.”

PALEN Schutte: “Onder de toegangsweg en leidingbrug hebben we 148 buispalen geheid. Onder het platform staan 24 buispalen van 49 meter lang en een diameter van 1,80 m1. Ook de vier afmeerpalen en de zes trospalen zijn al geheid. De trospalen hebben een diameter van 2,80 m1 en wegen 136 ton per stuk.” Schutte: “Het grote getijdeverschil van 6 á 7 meter, dat wil zeggen dat per uur het waterniveau een meter hoger of lager is, vergen een intensieve maatvoering en goede communicatie met de mensen op het hei-ponton. Daarnaast ligt Duinkerken in een gebied waar de wind een spelbreker kan zijn. Ook de aanwezige steenbestortingen hebben ons veel oponthoud gegeven, vanwege de zeer strenge eisen van de havenautoriteiten. De bestorting is met behulp van duikers verwijderd, omdat ze erg bang waren voor beschadigingen aan het onderliggende geotextielen doek. Daardoor kost dit project extra tijd.”

HOGE KWALITEITSEISEN Het halen van de planning is de grootste uitdaging, aldus Schutte. “We hebben te maken met vaak extreme eisen op het gebied van QA/QC en een zogenaamde Off-Shore-kwaliteitsomgeving. Dit vergt heel veel capaciteit en tijd om aan alle gevraagde kwaliteitseisen te voldoen, maar ook om deze aan te tonen.

Ten gevolge van deze kwaliteitscontroles heeft het project vertraging opgelopen.

Leveranciers en onderaannemers konden niet direct voldoen aan de kwaliteit en hebben veel begeleiding nodig gehad. Dit hebben we nog nooit eerder meegemaakt, ook niet tijdens de realisatie van de twee zeesteigers voor de LNGterminal op de Maasvlakte in Rotterdam.”

WERKEN IN HET BUITENLAND Voor GEKA is dit het eerste echte internationale project, aldus Schutte. “Weliswaar ligt het in Noord-Frankrijk op circa 250 kilometer van Dordrecht, maar het blijft wel in het buitenland. Personeel verblijft de gehele week op het project en moeten werken onder andere omstandigheden. Dit heeft nog wel wat aanpassingen gekost. Daarbij spelen communicatieproblemen met lokale leveranciers en onderaannemers ook een rol. Het project zal oktober dit jaar opgeleverd worden.” ❚

| 51

Bewijs van veilige inzetbaarheid Ook funderingsmachines verlangen een periodieke inspectie en vanuit de ARBO-wetgeving is een bewijs van veilige inzetbaarheid van een machine op locatie zelfs verplicht. Steeds vaker wordt echter door een opdrachtgever gevraagd om de inspectie voor veilige inzetbaarheid door een onafhankelijke partij te laten uitvoeren. Aboma verzorgt al sinds jaar en dag keuringen van machines, ook op locatie, en met name in de funderingsbranche.

Aboma is met haar afdelingen Materieel en Advies sterk vertegenwoordigd in de funderingsbranche, zegt Pieter Bakker van Aboma. “De afdeling Materieel heeft haar opdrachtgevers veelal in de uitvoerende bedrijven die de funderingswerkzaamheden uitvoeren en Advies in de opdrachtgevers, waar de funderingswerkzaamheden voor worden uitgevoerd. Opdrachtgevers als Rijkswaterstaat en ProRail leggen bijvoorbeeld op dat een inspectie voor veilige inzetbaarheid door een onafhankelijke partij dient te worden uitgevoerd. We merken bovendien dat met name de grote funderingsbedrijven ook steeds vaker opteren voor een onafhankelijke inspectie.”

PENETROLOGGER Begaanbaarheid van bouwputten is van steeds groter belang, maar blijkt nog weleens een ondergeschoven kindje te zijn, merkt Pieter Bakker uit ervaring op.

“In veel gevallen gaat het economische belang nog steeds voor het veiligheidsbelang, al zien we wel sterke veranderingen richting veiligheid. Denk dan aan betere voorbereidingen, het opstellen van RI& E’s en niet altijd kiezen voor de goedkoopste methodiek van funderen.” Aboma doet onderzoek middels een zogeheten penetrologger naar de begaanbaarheid en de draagkracht van de ondergrond. “Dat leidt soms tot verrassende conclusies. Het komt bovendien regelmatig voor dat we het onderzoek tijdens het bouwproces nog eens herhalen, na een periode met veel regenval bijvoorbeeld. Dat kan immers de draagkracht van de ondergrond beïnvloeden. Aan de hand van het onderzoek stellen wij een rapport op met conclusies en laten dit achter bij de opdrachtgever.”

Volgens Pieter Bakker denkt Aboma mee in de ontwikkelingen en veranderingen die voortdurend plaats hebben in de funderingsbranche. “We zijn vertegenwoordigd in de technische commissie van de NVAF, alwaar de machinerichtlijnen, documentatie, opleiding, veiligheid, et cetera ter tafel komen. Ons streven is om het veiligheidsniveau naar een steeds hoger niveau te brengen,” besluit Pieter Bakker ❚

52 |

Tekst: Roel van Gils

ALLROUND FUNDERINGSBEDRIJF Heien, trillen, boren of drukken, Kandt BV aannemings- en funderingsbedrijf is volgens Marco Kandt van alle markten thuis. “We zijn een allround funderingsbedrijf en gaan geen funderingsklus uit de weg. Mocht een project niet met regulier materieel uit te voeren zijn, dan bouwen of verbouwen we een machine die voldoet aan de specifieke wensen, zodat we de werkzaamheden zo optimaal mogelijk kunnen uitvoeren.” Kandt BV beschikt dan ook over een zeer divers machinepark, geschikt voor elke funderingsklus.

Kandt Aannemings- en Funderingsbedrijf is ruim 36 jaar geleden opgericht door de ouders van Marco. “Mijn vader is al snel na het starten van het bedrijf begonnen met het zelf (door)ontwikkelen en aanpassen van ons materieel met de gedachte om hierbij het maximale uit de machines te kunnen halen.

Die filosofie hanteren we anno 2014 nog altijd.” Kandt heeft bijvoorbeeld als enige in Europa een heistelling die over het spoor kan rijden en beschikt over meerdere hydraulische funderingsmachines, speciaal gebouwd voor het aanbrengen van damwanden, palen et cetera. “Ook hebben we materieel ontwikkeld om in beperkte en moeilijk bereikbare ruimtes zware grout-injectiepalen te kunnen aanbrengen, de zogeheten LeKa-palen. We hebben hiervoor eigen boorpunten beschikbaar in diverse diameters. In onze laswerkplaats maken we de funderingselementen gereed voor verwerking. We zijn daarbij flexibel ingesteld aangezien we nagenoeg alle werkzaamheden in eigen beheer uitvoeren: van reken- en tekenwerk, transport tot uitvoering en nazorg.”

LEKA-GROUT-INJECTIEPALEN Marco Kandt licht enkele projecten toe: “Onze werkzaamheden zijn merendeels infr gerelateerd. Zo hebben we momenteel de opdracht van SAA ONE (Schiphol - Amsterdam - Almere, A1/A6) voor het funderingswerk van een nieuwe spoorkruising nabij Diemen. Hiervoor plaatsen we ongeveer 170 meter damwand, 260 LeKa-grout-injectiepalen tot lengtes van 25 meter en 30 stuks getrilde buispalen tot 25 meter. Deze werkzaamheden worden grotendeels in vier grote TVP’s uitgevoerd, waarbij de logistiek en afstemming met de opdrachtgever van doorslaggevend belang is.” De versterking en uitbreiding van de fundatie van de Galecopperbrug in Utrecht hebben we april 2014 afgerond, vervolgt Kandt. “Dit is een van de drukst bereden bruggen in het Nederlandse snelwegennet. Onze werkzaamheden omvatten onder andere het plaatsen van stalen damwanden in weekeinden vanaf de rijbaan voor het uitgraven van de landhoofden, alsmede het aanbrengen van 265 LeKagrout-injectiepalen met lengtes tot 34 meter. Ongeveer 100 palen hebben we aangebracht door de bestaande fundatie heen onder het bestaande brugdek.

Deze palen zijn in segmenten aangebracht die op locatie deel voor deel worden opgelengd middels gecertificeerde lassers. Om door de bestaande pijler heen te gaan, hebben we gaten met een diameter van 600-700mm door de 3 meter dikke betonpoer heen geboord.”

Ook het werken op en rondom de spoorwegen is Kandt niet vreemd. “Zo hebben we in de afgelopen jaren al menig station voorzien van een nieuwe fundering of geluidsscherm waarbij ons materieel middels spoorgebonden vervoer wordt getransporteerd. Enkele voorbeelden hiervan zijn de centraal stations in Rotterdam, Utrecht, Amsterdam en Haarlem.” ❚

| 53

Alle benodigde engineering op maat!

• Alle types grout / schroef en klapankers • Alle hulp- en stempelconstructies • Geluidschermen, compleet met onder en bovenbouw • Boren gaten van 600 – 2000mm in gewapende beton tot 20m diep • Stalen, betonnen en houten damwanden en palen, trillingsarm en trillingsvrij aanbrengen en verwijderen • Grout injectiepalen • Boren, heien en HF/VM trillen van stalen buispalen • Inwendig heien • Realiseren van complete bouwkuipen

www.kandtbv.nl Kandt bv • Hoogeveenenweg 21 • 2913 LV Nieuwerkerk a/d IJssel • T. (0180) 63 30 48 • kandtbv@kandtbv.nl

Een gedegen basis Ballast Nedam Funderingstechnieken

Het uitvoeren van zware (paal)

zorgt voor de onmisbare fundering

funderingen is onze specialiteit.

onder uiteenlopende bouwwerken,

Onze focus ligt op de toepassing

zowel op land als in het water:

van funderingstechnieken, waarbij

van heiwerkzaamheden tot een

geluidsoverlast, trillingen en andere

totaalaanpak van complexe

vormen van bouwhinder tot een

funderingsvraagstukken.

minimum worden beperkt.

Ons programma bestaat uit het

Onze werkgebieden zijn infra,

ontwerpen, leveren en installeren

utiliteits-, water- en industriebouw.

van palen, (combi-)wanden en complete bouwkuipen.

www.ballast-nedam.nl

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Ballast Nedam Funderingstechnieken

De mouwen opstropen Al meer dan honderd jaar houdt Ballast Nedam Funderingstechnieken zich bezig met het realiseren van funderingen. “Onze ervaring gaat terug tot 1897, toen we onder de naam Guis Heiwerken van start gingen,” zegt technisch directeur Ton Groeneweg. “Inmiddels maken we al tientallen jaren deel uit van het concern Ballast Nedam en gaan we geen uitdaging uit de weg. Waar het lastig wordt, stropen wij graag onze mouwen op.”

De roots van Ballast Nedam Funderingstechnieken liggen volgens Ton Groeneweg in de natte waterbouw met blokken op stoom en diesel. “Door de jaren heen zijn we ons steeds verder gaan ontwikkelen van een waterbouwkundig heibedrijf tot een specialist in algemene funderingen. We opereren dan ook in de breedte en hebben alle funderingsspecialiteiten in huis, van heien tot complete oplossingen voor complexe funderingsvragen. De focus ligt overduidelijk niet op één techniek. We zijn ons meer gaan richten op met name het zwaardere segment en werken veel samen met ons zusterbedrijf Van Leeuwen Verankeringen en Funderingssystemen.”

Tros- en afmeerpalen Ballast Nedam Funderingstechnieken heeft de basis gelegd voor grote projecten als de A15 Rotterdam Vaanplein, de ondertunneling van de A2 bij Maastricht en kunstwerken en tunnels op de Rotterdamse Maasvlakte. Groeneweg: “Voor de openbare ligplaats op de Tweede Maasvlakte hebben we zestien stuks tros- en afmeerpalen aangebracht met een eigen gewicht van liefst 100 ton en een diameter van 2,50 meter, alsmede

een behoorlijk aantal kleinere palen bij de wachtplaatsen van de schepen.

Daarnaast maken we ook complete bouwkuipen voor zowel de infra als utiliteitsbouw. Dit allemaal in het kader van totaal ontzorgen. Zo hebben we voor het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en de Amstel Campus in Amsterdam met een aantal zusterbedrijven van Ballast Nedam de bouwkuip gemaakt. En voor het nieuwe stadskantoor in Venlo hebben we een droge bouwkuip gerealiseerd, zodat de aannemer er geen omkijken naar had en direct kon beginnen met bouwen. We richten ons dus niet op slechts één of twee activiteiten, maar verzorgen het totale plaatje, van het plaatsen van de damwanden, de verankering en de funderingspalen tot het ontgraven en het storten van onderwaterbeton.”

Behalve in eigen land is Ballast Nedam Funderingstechnieken ook actief in het buitenland. In een haven in Brazilië wordt een 10-tal grote palen aangebracht en in Suriname wordt een bijdrage geleverd aan de fundatie van de Carolinabrug. ❚

| 55

Strong foundations, solid future

Franki Grondtechnieken B.V., opgericht in 1934, is een ervaren funderingsaannemer.

Atlaspalen Franki Omegapalen Grondverdringende schroefpalen met verloren punt Geschroefde stalen buispalen Schroefinjectiepalen Schroefpalen Palenwanden Diepwanden Mini-heiwerk Funderingsherstel

Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerp en de realisatie van alle mogelijke funderingsconstructies.

Er wordt onder andere gewerkt aan grote infra projecten, utiliteitsbouw, woningbouw en renovatie. Met haar jarenlange expertise kan Franki Grondtechnieken een compleet gamma geoptimaliseerde funderingsoplossingen aanbieden. Franki Grondtechnieken maakt deel uit van de wereldwijde funderingsgroep Franki Foundations (www.ffgb.be).

Franki Grondtechnieken B.V. Trondheim 8, 2993 LE Barendrecht, Nederland +31 180 641 998 info@franki-grondtechnieken.nl www.franki-grondtechnieken.nl

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Van Leeuwen Verankeringen en Funderingssystemen

Net even anders Van Leeuwen Verankeringen en Funderingssystemen BV, voorheen bekend als Gebr. van Leeuwen Harmelen BV, is groot geworden met de Leeuwankers en Leeuwankerpalen. “We denken graag mee met de klant om samen te kijken of het ook nog anders of beter kan,” zegt directeur Jacob Verhoeve. De firma is in 2006 overgenomen door Ballast Nedam en heeft sinds kort een nieuwe naam: Van Leeuwen Verankeringen en Funderingssystemen BV. OVER DE KOP AANBRENGEN Ook de geboorde LEKA-funderingspaal is een ontwikkeling van Gebr. van Leeuwen, in samenwerking met de firma Kandt. “Deze grondverdringende paal kan in zeer beperkte ruimtes worden ingeboord. Daarnaast leveren we natuurlijk ook andere verankerings- en funderingssystemen, zoals GEWI-palen en VF-palen. We hebben in feite al het materieel in huis om elke funderingsklus te kunnen klaren, van kleine tot zware stellingen. Ook het over de kop aanbrengen van ankers behoort tot onze specialiteit. Met een kraan kunnen we deze werkzaamheden vanaf de kade aan de waterkant uitvoeren in plaats van op een ponton. Onze jarenlange kennis en ervaring op het gebied van verankeringen en funderingssystemen komt onder meer terug in onze heistellingen en ankermachines, die in eigen huis zijn ontwikkeld of gemodificeerd, uiteraard volgens de wettelijke CE-norm.”

Van Leeuwen Verankeringen en Funderingssystemen is recent onder meer betrokken geweest bij de nieuwbouw van Amsterdamse Noord-Zuidlijn, het Rotterdamse Centraal Station, diverse kunstwerken op en rond de A15 bij Rotterdam en de ondertunneling van de A2 bij Maastricht. ❚

Eind 2013 zijn de aandelen van Gebr. van Leeuwen Boringen verkocht.

“We richten ons voortaan op verankeringen en funderingen,” licht Verhoeve toe. “Onze Leeuwankers en Leeuwankerpalen zijn een begrip in de bouw. Deze trillingsvrije schroefinjectiemethode voor verankeringen en funderingen is door ons ontwikkeld en gepatenteerd. Leeuwankers en -palen worden veel gebruikt in constructies in aanbouw en complexe omgevingen. Ze kunnen bovendien onder water worden aangebracht voor bijvoorbeeld onderwaterbetonvloeren. Groot voordeel van deze methode is dat spoelen niet nodig is en er dus tijdens het boren nauwelijks tot geen cement als spoeling boven komt.”

| 57

TIJDEN VERANDEREN Als familiebedrijf met meer dan zestig jaar ervaring heeft Busker Hei- en Waterwerken de grond-, weg- en waterbouw als het gaat om funderingsvraagstukken danig zien veranderen. “Vroeger bestonden onze werkzaamheden voor 10 procent uit droog werk op het land en voor 90 procent op of langs het water, tegenwoordig is het omgekeerde het geval,” zo vertelt Martien Busker van Busker Hei- en Waterwerken.

Busker Hei- en Waterwerken is gespecialiseerd in het aanbrengen, beschikbaar stellen en verwijderen van stalen damwand. Het bedrijf is door Maarten Busker eind jaren vijftig opgericht en in 1993 overgenomen door zijn vier zonen. “Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een bedrijf met 45 medewerkers, een kantoor en opslaglocatie in Zaltbommel en nog eens een opslaglocatie voor stalen damwand in Woerdense Verlaat,” legt Martien Busker uit. “We beschikken over eigen materieel, waaronder zo’n vijftien heistellingen van 25 tot 100 ton, eigen transport en diverse schepen. Daarmee zijn we actief in heel Nederland, België en Duitsland.”

VEILIGHEID EN KOSTENBESPARING Ieder project waar een stalen damwand bij komt kijken, kunnen wij met succes uitvoeren, zo vervolgt Martien Busker. “Of het nu gaat om het verwijderen van stalen damwand of het plaatsen van nieuwe damwanden, en klussen van een dag tot projecten die langer dan een jaar lopen, het is ons om het even. Doordat we over een grote voorraad eigen damwanden beschikken, kunnen we ontzettend snel schakelen en ‘uitrukken’.” Busker Hei- en Waterwerken heeft een eigen ontwerpafdeling waarmee creativiteit en praktijkervaring leidt tot veiligheid en kostenbesparing. “Onze werkzaamheden zijn

58 |

grofweg op te splitsen in vijf categorieën. We zijn gespecialiseerd in pijpleidingprojecten; op korte termijn kunnen we een team oprichten dat de benodigde stalen damwand aanbrengt, inclusief deskundige projectleiding.

Onder het kopje civiele projecten scharen we de droge heiwerken waarbij voornamelijk stalen damwand wordt aangebracht, verhuurd en verwijderd.

Daarnaast brengen we zinkers en perskuipen aan onder Nederlands grootste rivieren en kanalen, waarbij we ook het baggerwerk voor rekening nemen. Saneringsprojecten zijn ook op ons lijf geschreven, alsmede de uitvoering van projecten in een historische omgeving. Tot slot leggen we ook de basis voor (tijdelijke) bruggen en loswallen in verschillende vormen op moeilijk bereikbare plaatsen om bijvoorbeeld een tijdelijke bouwweg te creëren.”

De techniek van het aanbrengen van stalen damwand is volgens Martien Busker in de loop der jaren veranderd. “Tegenwoordig speelt de omgeving ook een belangrijke rol en is het zaak zo min mogelijk overlast en trillingen te veroorzaken. Met onze apparatuur kunnen we dat nauwlettend in de gaten houden.” ❚

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Franki Grondtechnieken

Steeds minder heien, maar meer boren Er wordt steeds minder geheid, maar meer geboord. Dat zegt Jan-Wim Verhoeff, directeur van Franki Grondtechnieken. “Heien wordt steeds minder geaccepteerd, zeker in dichtbevolkte gebieden. Ook zijn de verschillende typen geboorde palen de laatste jaren sterk ontwikkeld. We zijn gespecialiseerd in het trillingsvrij aanbrengen van allerhande funderingen, waaronder het aanbrengen van diepwanden.”

Franki Grondtechnieken is onderdeel van Franki Foundations, een internationaal opererend funderingsbedrijf met de oorsprong in België. Franki Grondtechnieken is betrokken bij de meest uiteenlopende projecten in Nederland, van kleine werken tot aan projecten als de Noord-/Zuidlijn en spoorzone Delft. “We opereren volledig autonoom en hebben ook een eigen engineeringsafdeling in huis,” vervolgt Jan-Wim Verhoeff. “Zo hebben we voor de spoorzone in Delft reeds de eerste fase afgerond, waarbij we diepwanden trillingsvrij hebben aangebracht. Een diepwand is een in de grond gevormde betonnen wand in gewapend beton, waarbij de sleuf tijdens het ontgraven in stand wordt gehouden door middel van een dikspoeling op basis van bentoniet. Diepwanden kunnen worden uitgevoerd in diktes van 600 tot 1.500 millimeter en met wanddieptes tot 35 meter, uitzonderlijk zelfs tot 55 meter.”

ROTTEN We hebben machines in huis om trillingsvrij funderingen te kunnen aanbrengen in alle soorten en maten, vervolgt Jan-Wim Verhoeff. “Van een kleine stelling die door een deur past tot machines van 45 meter hoogte. De kleinere machines worden ook regelmatig ingezet voor funderingsherstel. In ons land zijn in het verleden heel veel houten palen toegepast, waarvan de koppen zijn gaan rotten. Zo is er onlangs in Rotterdam nog een pand ontruimd vanwege een verzakking van de fundering. Met behulp van de kleine machines kunnen we inpandig trillingvrij nieuwe boorpalen aanbrengen,

die de bestaande fundering overnemen. Daarnaast zijn we ook veel betrokken bij projecten in de petrochemie, waar trillingsvrij funderen een must is.”

Ook al richt Franki Grondtechnieken zich uitsluitend op de Nederlandse markt, de firma werkt wel met een Europese planning. “Dankzij het internationale karakter van ons moederconcern kunnen we snel anticiperen en schakelen op vragen vanuit de markt,” zegt Jan-Wim Verhoeff tot besluit. ❚

| 59

Tekst: Roel van Gils

5.350 heipalen voor breedste aquaduct van Europa Aannemerscombinatie SAAone is in opdracht van Rijkswaterstaat bezig met het verbreden van de A1 en de A6 tussen knooppunt Diemen en Almere Havendreef. Uitbreiding van bestaande wegen, nieuwe viaducten en tunnels moeten in de toekomst een betere doorstroming garanderen. Bij Muiden verschuift de A1 300 meter naar het zuiden richting Weesp en gaat straks met een aquaduct onder de Vecht door. Het aquaduct wordt met 65 meter het breedste aquaduct van Europa. In de fundering worden maar liefst 5.350 heipalen verwerkt.

De palen dragen straks het aquaduct en moeten voorkomen dat het kunstwerk omhoog drijft. “De palen verdwijnen volledig in de grond,” vertelt Fred Klaver van Vroom Funderingstechnieken, onderaannemer van SAAone. “In totaal staan er zeven heistellingen op het werk om de klus te klaren. Om geluidsoverlast voor de omgeving te beperken werken we zoveel mogelijk met stellingen met een hydroblok in plaats van een dieselblok. Ook is voorzien in een mobiel geluidsscherm. We maken gebruik van twee typen palen in verband met de verschillende dieptes om palen veilig verdiept te kunnen heien.

De uitdaging zit hem vooral in de verdichte grondslag, niet vreemd gezien het raster van palen dat we creëren.” Begin januari is SAAone begonnen met heien en gaat door tot april 2015.

VERRE VAN STANDAARD Haitsma Beton bevoorraadt Vroom Funderingstechnieken dagelijks op locatie met palen. “Het overgrote deel van de levering omvat vibro-combinatiepalen*), in totaal 4.200 stuks om precies te zijn,” zegt Jacquelien Outhuyse van Haitsma Beton. “Daarnaast leveren we nog 1.150 prefab palen.” De vibrocombinatiepalen zijn volgens Jacquelien Outhuyse verre van standaard. “Ze variëren in afmetingen van vierkant 32 en 38 centimeter met lengtes van 11 tot 20 meter en zijn voorzien van 4-zijdige vellingkanten over de volledige lengte. Een aantal palen is tevens voorzien van vierzijdige inwendige ribbels om een optimale hechting te garanderen met de onderwaterbetonvloer. In alle palen is bovendien extra voorspanning en kopwapening toegepast.”

Op basis van het palenplan maakt Haitsma Beton de detailtekeningen en -berekeningen die vervolgens ter goedkeuring worden voorgelegd aan Vroom en SAAone, waarna Haitsma Beton de palen in productie kan nemen. “We

60 |

liggen op dit moment met de productie keurig op schema,” zegt projectleider Lammert van Houten van Haitsma Beton. Behalve de productie voor SAAone produceert Haitsma Beton ook palen voor onder meer het project Openbaar Vervoer Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (OV SAAL).” ❚ *) Hierbij wordt een geprefabriceerde heipaal in de stalen buis van de vibropaal gehesen, voordat de buis wordt gevuld met grout.

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Van Halteren Infra

GROOT ONDERHOUD

Vaarwegen (Neder)Weert Goed onderhouden vaarwegen zijn essentieel. Daarom voert Rijkswaterstaat in het kader van het project Groot Onderhoud Vaarwegen (GOVa) onderhoudswerkzaamheden uit op de Brabantse- en Limburgse kanalen en de Maas. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan een vlotte en veilige doorgang voor de scheepvaart. Het gaat vooral om onderhoudswerkzaamheden aan oevers, bodems, beweegbare bruggen, sluizen en havens.

Combinatie Hakkers Van Halteren Infra werkt sinds 2008 voor meerdere onderhoudsprojecten van Rijkwaterstaat en heeft sindsdien al 7.500 ton aan nieuwe damwanden geplaatst. Momenteel is de combinatie werkzaam in de Zuid-Willemsvaart ter hoogte van Weert en de tak richting België. Tevens zijn de werkzaamheden opgestart op het Kanaal Wessem Nederweert. Werkzaamheden aan het Wihelminakanaal nabij Oirschot zullen na de bouwvakantie worden opgestart.

VEILIGHEID De bestaande kanaalbeschoeiingen voldoen volgens Zilvester van Halteren van Van Halteren Infra niet meer aan de huidige wet- en regelgeving. “Op bepaalde plaatsen is de beschoeiing zelfs weggerot waardoor afschuiving achter de damwand plaatsvindt, zoals afkalving van het talud, asfaltbeschadigingen et cetera. Het onderhoud is nodig voor het behoud en het verbeteren van de veiligheid van de vaarweg, de oevers, de doorstroming van de scheepvaart, de waterafvoer en niet te vergeten het behoud van de oorspronkelijke natuurwaarden. Rijkswaterstaat heeft ons de opdracht gegund niet op de laagste prijs, maar vanwege het beste plan. De UAV-gc contractvorm laat het toe om innovatief te zijn. Dat biedt veel meer mogelijkheden dan een traditioneel bestek. We zijn verantwoordelijk voor het complete project, van ontwerp en uitvoering tot risicobeheer en omgevingsmanagement.”

slag gaan. Door vooraf de omgeving goed te informeren over de aard van de werkzaamheden, reduceren we de hinderbeleving tijdens de uitvoering en investeren we in een goede verstandhouding. Om de directe omgeving zo min mogelijk tot last te zijn, worden de werkzaamheden zoveel mogelijk vanaf het water uitgevoerd. Zodoende zijn er geen verkeersafzettingen nodig. Ook de scheepvaart wordt minimaal gehinderd en bovendien tijdig geïnformeerd middels bebording die met het werk mee bewegen. Daarnaast wordt de geluids- en trillingsoverlast tot een minimum beperkt; verschillende trajecten zijn daarom trillingsvrij ingebracht. Er worden bovendien bouwkundige opnamen gemaakt, zoals deformatie- en trillingsmetingen. Tot slot wordt voorafgaand en tijdens de uitvoering ook optimaal rekening gehouden met de aanwezige flora en fauna.” ›

WEINIG OVERLAST Het project is voor de combinatie het derde GOVa-project. “Voordat we met de uitvoering zijn gestart, hebben we eerst de omgeving ingelicht,” licht Zilvester van Halteren toe. “Men heeft veelal geen idee wat we gaan doen en met welk materieel we aan de

| 61

www.vanhaltereninfra.nl

Met onze

stoere machines en

ijzersterke

materialen

maken wij met onze

gedreven

en

enthousiaste mensen de

mooiste

damwand projecten op de meest

uiteenlopende plaatsen

STALEN DAMWAND Het project GOVa 4A behelst voor de Combinatie Hakkers van Halteren Infra de aanleg van een nieuwe beschoeiing over een lengte van 20 kilometer op verschillende trajecten in de Zuid-Willemsvaart, Kanaal Wessem-Nederweert en Wilhelminakanaal. Zilvester van Halteren: “We voeren de werkzaamheden eigenlijk als ware het een lange trein uit, en allemaal vanaf het water op een ponton. We beginnen met het vrijgraven en trekken van de bestaande beschoeiing, brengen vervolgens een nieuwe stalen damwand aan en werken deze direct af met een ringgording met groutankers, en op sommige trajecten een deksloof als afwerking bovenop de damwand. Het gaat om koud gewalste stalen damwanden die wij betrekken van verschillende producenten, maar ook importeren vanuit China en door ons in Nederland op maat worden gemaakt. De afmetingen van de damwanden zijn afhankelijk van het vaarwegprofiel en variëren van 6 tot 8 meter lengte.” De combinatie is januari gestart in de Zuid-Willemsvaart en zal volgens planning de werkzaamheden in januari 2015 afronden.

Zilvester van Halteren juicht de aanpak van Rijkswaterstaat met een UAV-gc contract alleen maar toe. “Rijkswaterstaat wil ontzorgd worden, niet bezorgd worden,” zegt hij. “Het geeft ons als organisatie de mogelijkheid om innovatief bezig te zijn, anders te denken, maar ook toezicht te houden op de uitvoering. We moeten immers kunnen aantonen dat de werkzaamheden ook zoals afgesproken worden uitgevoerd.” ❚

| 63

De pen

64 |

De pen

Philippe Kemps, manager VolkerLink, een samenwerkingsverband tussen KWS Infra, Van Hattum & Blankevoort en Vialis.

Doe niet zo moeilijk!

In het voorbije rondje van PEN-schrijvers heeft PPS, in welke vorm dan ook, in het middelpunt gestaan. Ook voor mij staat PPS en dan met name in ver afgeslankte vorm absoluut centraal. Alle voorgaande ‘PPS-columnisten’ hebben een lans gebroken voor PPS. Voordelen te over: goedkoper, beter, innovatief, duurzamer, sneller en betere risicobeheersing. Nadelen zijn er ook: vendor lock-in, gevoel van niet flexibel zijn, lange periode gebonden en: ‘hoe kan het nou goedkoper zijn?’ Inhoudelijk zijn er inmiddels al vele discussies gevoerd. Hoe dan ook, ik geloof in de aantoonbare voordelen van PPS voor de (decentrale) overheid en de eindgebruiker.

Een PPS-constructie biedt een overheid namelijk de kans om ambities waar te maken en tegelijkertijd een gezond huishoudboekje te hanteren. Ik durf te beweren dat we heel goed weten wanneer de mogelijke nadelen opwegen tegen de voordelen. Juist nu wegen de voordelen heel zwaar en is het tijd dat publieke en private partijen met elkaar gaan sparren, over wat ze voor elkaar kunnen betekenen. Daarbij zijn de private partijen al een heel stuk verder dan decentrale publieke partijen wellicht voor mogelijk houden! De

moreel verplicht is om maatschappelijke investeringen te realiseren tegen zo laag mogelijke life-cycle kosten. Ik zou zeggen voldoende momentum voor bestuurders om deze kans op te pakken.

Een private partij moet daarbij wel helpen. Vertrouwen is vaak een heikel punt, zeker als op functionele wijze een project wordt uitgevoerd en een overheid voor langere tijd gebonden is. Dus niet eerst trouwen, maar eerst

PPS hoeft niet moeilijk en duur te zijn. private partijen hebben al flink veel PPS-projecten in binnen- en buitenland onderhanden en hebben daarbij veel kennis vergaard. Dit verschil in kennis moet in positieve zin gebruikt worden om elkaar te helpen. Mede door inspanningen om nader tot elkaar te komen is een afgeslankte vorm van PPS sinds kort ook mogelijk voor gemeenten. Bij zo’n Mini-PPS blijven alle voordelen behouden en is het kostenplaatje nihil.

Nu nog een duwtje in de rug van de bestuurders: (1) overheden hebben minder te besteden of zijn gebonden aan een wettelijk kader (onder andere Wet HOF). Door de vele bezuinigingsrondes zijn er tegenwoordig te (2) weinig ambtenaren die voldoende (3) kennis hebben om een volledig traject in de publieke ruimte tot een succesvol einde te brengen en simpelweg: de (4) focus ligt bij andere zaken dan bijvoorbeeld het aanleggen van een nieuwe verbinding of de renovatie van een bestaande. Is dat duwtje voldoende?

Nog niet? Dan grijp ik graag nog even terug naar de voorgaande column, waarin Pauline van Abswoude van BNG aangeeft dat een (5) publieke partij

samenwonen, uitproberen dus, luidt mijn advies om projecten mogelijk te maken. En om in metaforen te blijven: gratis retourneren. Zorgen dat opdrachtgevers echt geholpen worden en zo niet: wees dan ook mans genoeg om te zeggen dat het niet lukt en neem je verlies.

PPS hoeft niet moeilijk en duur te zijn. Functioneel omschrijven van het project (geen weg van A naar B, maar een verbinding van A naar B) zal het te overwinnen obstakel zijn. Dat lukt alleen samen. Samenwerking staat, zeker in het geval de PPS met een gemeente wordt aangegaan, echt centraal.

Eindelijk moet er echt waarde aan de S in PPS worden toegekend. Dit geldt niet alleen tussen de opdrachtgever en -nemer, ook met de overige betrokken partijen zoals de mogelijke financier. Samenwerken betekent ook samen praten. Begin eens met een open gesprek over wat je voor elkaar kan betekenen en laat je niet verleiden om beren op de weg te zien. Wellicht heeft de ander wel veel meer mogelijkheden dan ooit te verwachten viel. ❚ De pen wordt doorgegeven aan: Frans Bemelmans, Geonius

| 65

www.keerwand.nl

ek

t af fabr rec i i d

de

Opslagterrein A1 Harselaar Barneveld

EURO NOR M be

s t e k a li t e w

i

t

Direct leverbaar uit voorraad.

Keerwanden vanaf 50cm tot 600cm hoogte Volledig productie volgens Euronorm, Kiwa en CE 15 jaar fabrieksgarantie Dichte en gladde betonstructuur Deskundig transport en plaatsing naar wens

Meer info 0342 441050 Volg ons op

LEKKERKERKER ROTTERDAM Vareseweg 125 | 3047 AT Rotterdam www.lekkerkerker.com

www.50jaarwerkenaandewereldvanmorgen.nl

VERHUUR & HANDEL RIJPLATEN & DRAGLINESCHOTTEN T 010 - 298 58 58 verhuur@lekkerkerker.com

Hiep, hiep…

Hoera!

ASBESTWERKEN SLOOPWERKEN T 010 - 298 58 59 sloopwerken@lekkerkerker.com MVO PRESTATIELADDER SYST

E

EM

VAN BOEKEL ZEELAND BV Voederheil 3 - Postbus 3 - 5410 AA Zeeland Tel. +31 - (0) 486 - 45 90 00 Fax +31 - (0) 486 - 45 90 99 info@vanboekel.com - www.vanboekel.com

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen www.nl.sgs.com/ssc

Bedrijfsreportage

Tekst: Hilda Bosma

Samenwerken en meer in de keten denken

De markt in de civiele sector verandert. Zo verwachten aannemers, overheden en andere opdrachtgevers meer betrokkenheid van leveranciers dan alleen het leveren van een product, maar willen ze de kostprijs vooral laag houden door meer ‘keten denken’. Door samen te werken, mee te denken en slim te denken is dit mogelijk.

Aan het woord is Guy Zwart, directeur, aandeelhouder van Agmi Traffic, specialist op het gebied van verkeersborden en bewegwijzering. “Bij grote infrastructurele werken zien we steeds vaker een repeterend probleem. De focus op lage initiële inkoopprijzen voor de afzonderlijke onderdelen gaat ten koste van de integrale kwaliteit. Daardoor wordt de kans op ongelukken, inefficiënties en/of extra kosten, groter. Deze cirkel moet doorbroken worden. We moeten meer samenwerken, kennis delen en naar elkaars belangen kijken, en niet alleen focussen op de laagste kostprijs voor een product. We moeten meer in de keten gaan denken.” Agmi levert nu 90 procent van de blauwe borden in Nederland. Zwart: “Een voorbeeld van keten denken is in plaats van te bepalen wat een vierkante meter ‘blauw bord’ kost, te kijken wat de totale kosten zijn om dit bord aan het portaal boven de weg te krijgen. Uiteindelijk gaat het hier om en kunnen producenten door slim te werken een bijdrage leveren. We leveren de borden in cassettes in logische volgorden, zodat de borden efficiënt kunnen worden opgehangen.

We moeten meedenken, zodat we samen met de

opdrachtgever en andere ketenpartners voor een optimaal resultaat gaan. We gaan de dialoog aan met overheden en de aannemerij in grotere en complexere projecten.”

CRADLE TO CRADLE Agmi is van traditioneel productiebedrijf getransformeerd tot een bedrijf dat innovatief maatschappelijk verantwoorde producten maakt. Zwart: “In plaats van stalen portalen, maken wij aluminium borden en aluminium portalen die cradle to cradle zijn. Het VICA-portaal van Agmi draagt als enige in Nederland het cradle to cradle-certificaat en is volledig recyclebaar. Door producten intelligenter te ontwerpen verbeteren we de productkwaliteit, reduceren we de milieu- en veiligheidskosten en hebben we een goede aansluiting van de producten binnen de circulaire economie.”

Omdat de borden en portalen van aluminium zijn gemaakt, zorgt het oxidatieproces voor een natuurlijke bescherming. Zwart: “Lakken of coaten is niet nodig, wat weer goed is voor het milieu en natuurlijk

minder handelingen. Een andere voordeel van aluminium is het lichte gewicht, waardoor de borden en portalen gemakkelijk getransporteerd en geplaatst kunnen worden. Bij het productieproces wordt bovendien voortdurend geïnvesteerd in milieubesparende maatregelen. Agmi zet eigen lasrobots in, om de op maat gezaagde portalen aan elkaar te lassen.

Op innovatieve wijze maken we cradle to cradle-producten waarbij we meedenken met onze klant.” ❚

| 67

MAASTRICHT | Onderdoorgang Balijeweg

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Van Boekel Zeeland BV

Onderdoorgang Balijeweg

‘op rolletjes’

‘in Maastricht’: In opdracht van ProRail bouwt Van Boekel Zeeland BV aan een onderdoorgang aan de Balijeweg onder vier sporen door, die in de plaats komt van de bestaande spoorwegovergang. Het project verloopt op rolletjes. Letterlijk en figuurlijk, want in het tweede weekend van maart dit jaar zijn de ieder 800 ton wegende brugdekken via een schuif-/rollerbaan op hun plek in het spoor gepositioneerd.

ProRail heeft de handschoen opgepakt om door heel Nederland zoveel mogelijk onveilige én gelijkvloerse spoorwegovergangen veiliger te maken. Op diverse plekken zal dit worden opgelost met een onderdoorgang, zoals aan de Balijeweg. Van Boekel Zeeland is door ProRail via een prekwalificatie geselecteerd en heeft het project vervolgens via een aanbesteding aangenomen. In januari 2013 is gestart met de voorbereidingen voor de realisatie van de onderdoorgang. “We hebben het project in de voorbereidingsfase in moten gedeeld en zijn allereerst begonnen met het uitwerken van de spoorse moot van een voorlopig ontwerp tot een definitief ontwerp, een en ander conform de eisen van ProRail,” vertelt Gideon Kanters van Van Boekel Zeeland.

68 |

TENNET Tijdens de projectvoorbereiding door Van Boekel Zeeland heeft Tennet Van Boekel Zeeland benaderd in verband met de voorbereidingen om de hoogspanningskabels nabij het werk ondergronds aan te gaan leggen. Hiervan zou een deel van dit project binnen de werkgrenzen van Van Boekel Zeeland vallen, waarbij een viertal persboringen gemaakt dienden te gaan worden. Deze mantelbuizen (lengte van 60 meter per boring met een doorsnede van 1,0 meter per mantelbuis) fungeren vervolgens om de kabels door te kunnen voeren. In gezamenlijk overleg tussen Van Boekel Zeeland, Prorail en Tennet zijn deze vier persboringen uiteindelijk in het werk meegenomen, waarbij een deel van de bestaande bouwkuip

gebruikt werd als perskuip voor het realiseren van deze boringen. Binnen de vooraf gestelde termijn zijn deze boringen naar ieders tevredenheid aangebracht. Inmiddels zijn door Tennet de hoogspanningskabels en -masten verwijderd en zijn alle kabels onder de grond verwerkt, waarbij een deel van de kabels momenteel door de mantelbuizen loopt.

800 TON Na goedkeuring van het definitief ontwerp kon Van Boekel Zeeland starten met het uitwerken van het het definitief ontwerp tot een uitvoeringsontwerp, dus een ontwerp op detailniveau. Gideon Kanters: “Ook dat ontwerp, inclusief de daarbij behorende

MAASTRICHT | Onderdoorgang Balijeweg

10 maart. In dat weekend is het spoor wederom verwijderd om de brugdekken in te kunnen bouwen.

Met behulp van de schuifbanen zijn de dekken één voor één op rolletjes onder hoge druk verplaatst met een snelheid van zo'n 2 meter per uur. Beide dekken waren overigens vóór het weekend al richting het spoor gerold, zodat we in het weekend nog circa 28 meter per dek hoefden te rollen. Nadat beide dekken op zaterdagnacht op de plek lagen, is het spoor hier vervolgens weer op aangebracht en kon het treinverkeer 7 uur eerder dan gepland weer gaan rijden. Een belangrijke mijlpaal en mooi om te zien dat alles ruim binnen de daarvoor gestelde termijn is gerealiseerd,” stelt Kanters.

ONDERDOORGANG Nadat de brugdekken in positie waren gebracht, is Van Boekel Zeeland direct begonnen met het ontgraven van de grond onder beide brugdekken om de onderdoorgang te kunnen realiseren. De onderdoorgang is, zoals eerder gezegd, in een aantal moten gedeeld, waarbij de moten 2, 3 en 4 in een grote damwandkuip staan. Inmiddels zijn al diverse vloeren en wanden van deze moten gebouwd. “We streven ernaar om de betonwerkzaamheden voor de bouwvakvakantie van dit jaar te kunnen afronden. Na de vakantie richten we ons op de inrichting en de afwerking van de tunnel. Deze afwerking bestaat voornamelijk uit het aanbrengen van het asfalt, verlichting en het bekleden van de wanden met natuursteen en betonnen kunstelementen. De gehele afwerking van de tunnel is in nauw overleg tussen Van Boekel Zeeland, Prorail en de gemeente Maastricht tot stand gekomen. Uiteindelijk wordt de onderdoorgang op 29 november 2014 opgeleverd,” besluit Gideon Kanters. ❚

50-JARIG BESTAAN

berekeningen, worden weer getoetst door ProRail, alvorens de schop de grond in kan. We hebben binnen dit project het ontwerp en de realisatie van de spoorse moot, inclusief beide brugdekken, naar voren getrokken. Beide brugdekken zijn op een lager gelegen deel vlak langs het spoor gebouwd. Ieder brugdek is zo'n 34 meter lang, 12 meter breed en zo’n 800 ton zwaar en zijn beiden net voor Kerst 2013 in het werk gestort. Op die manier konden de dekken in de winterperiode uitharden om ze vervolgens in het eerste weekend van maart dit jaar een voor een op hun plaats te schuiven, ruim 50 meter verderop en circa 3 meter hoger dan de naast het spoor gelegen betonvloer van de toekomstige onderdoorgang. Beide dekken zijn evenwijdig aan het spoor gebouwd, waarbij het eerste dek in theorie alleen maar rechtdoor geschoven hoefde te worden.

In verband met de beschikbare ruimte is het tweede dek onder een hoek van 45 graden achter het eerste dek gebouwd. Uiteindelijk zijn beide dekken middels schuifbanen en rollers verplaatst.”

SPOORSE MOOT In de eerste weekendbuitendienststelling in oktober 2013 is het spoor ter plaatse van de nieuwe onderdoorgang reeds opgebroken geweest om voorzieningen te treffen voor de in de toekomst noodzakelijke tijdelijke oplegging van beide brugdekken, die beiden in maart 2014 zijn ingeschoven. “We hebben om die reden dan ook het spoor eruit gehaald en buispalen en damwanden geplaatst,” licht Gideon Kanters toe. “Vervolgens is het spoor weer in datzelfde weekend terug gelegd en konden de treinen weer veilig rijden, tot het weekend van 7 tot en met

Van Boekel is een familiebedrijf dat in 1964 is opgericht en dit jaar haar 50-jarig bestaan viert. Gedurende het laatste decennium heeft Van Boekel Zeeland BV zich gespecialiseerd in cultuur-, civiele- en betontechniek. De projecten die Van Boekel Zeeland aanneemt kennen een landelijke dekking en veelal een grote complexiteit. Een team van ervaren en enthousiaste medewerkers werken met een gezonde mix van passie, lef en kennis aan complexe opdrachten. Steeds weer wordt voor de opdrachtgever het optimale gehaald in economische, planningstechnische en duurzame zin. Veelal Best Value Procurement en EMVI-aanbestedingen op basis van Design & Build behoren tot onze specialiteiten, maar ook voor traditionele aanbestedingsvormen is Van Boekel Zeeland uw aannemer. Door onze compacte organisatie en vaste kern van hoogwaardige vakmensen en eigen materieel, zal ook op het onderdeel prijs niet snel het onderspit gedolven worden.

Het gros van de opdrachten wordt echter verworven door het hoogwaardige kennisniveau. Vakkennis maakt Van Boekel Zeeland aannemer.

| 69

GOUDA | Tweede Julianasluis

Tekst: Hilda Bosma SCAN WITH

Aanleg Tweede Julianasluis verbetert doorstroming

In de periode van maart 2012 tot juni 2014 is gewerkt aan de realisatie van de Tweede Julianasluis in Gouda, tussen de Hollandsche IJssel en het Gouwekanaal. Naast de bestaande sluis is een tweede sluis aangelegd. Door de capaciteitsuitbreiding van deze belangrijke schakel in de vaarroute tussen Rotterdam en Amsterdam wordt de doorstroming van de beroeps- en recreatievaart verbeterd. De provincie Zuid-Holland gaf Van Hattum en Blankevoort de opdracht voor de bouw van de Tweede Julianasluis op basis van Design & Construct.

Door de twee sluizen wil de provincie Zuid-Holland de beroeps- en recreatievaart van elkaar te scheiden, wat veiliger is.

Peter van Nes, projectleider bij Van Hattum en Blankevoort: “Volker InfraDesign heeft samen met Vialis (elektronische installaties) en Hollandia (mechanische en werktuigbouwkundige installaties) het ontwerp uitgewerkt. Hollandia heeft de stalen deuren en bruggen, inclusief de bewegingswerken, niet alleen ontworpen, maar ook gefabriceerd en gemonteerd. Daarnaast werken we in dit project nauw samen met veel andere

70 |

VolkerWessels-bedrijven. Zo heeft Volker Staal en Funderingen de brugfundaties, remmingwerken en diverse verankeringen verzorgd. Ook Aveco de Bondt (Omgevingsmanagement) en De Bonth van Hulten (renovatie bedieningsgebouw) hebben werkzaamheden verricht. Van Kessel Sport en Cultuur heeft de herinrichting van het sluiseiland, inclusief de asfalteringswerkzaamheden nabij de bruggen, voor hun rekening genomen.”

GEFASEERD Van Nes: “Het is een leuk multidisciplinair project waarbij we als hoofdaannemer de aanleg van de tweede sluiskolk en herinrichting van het sluiseiland, inclusief de fiets- en wandelpaden, de kade en de aanwezige speeltuin realiseren. Tijdens de werkzaamheden moesten de bestaande sluis, de waterkering, het weg- en landverkeer in gebruik blijven. De werkzaamheden zijn daarom gefaseerd

GOUDA | Tweede Julianasluis

uitgevoerd.” Van Hattum en Blankevoort heeft een veilige in- en uitvaart mogelijk gemaakt door een deel van de vaargeul aan weerszijden in de IJssel en het Gouwekanaal te verbreden. De sluiskolk bestaat uit een stalen damwandconstructie met een onderwaterbetonvloer en betonnen voorhangschorten. De schutkolk van de bestaande sluis heeft afmetingen van 115x12 meter. De nieuwe schutkolk is 2 meter breder en wordt uitgevoerd met puntdeuren. Hierdoor kunnen in de toekomst ook bredere schepen door de sluis varen.

Naast de aanleg van de tweede sluis zijn er twee beweegbare bruggen over de sluiskolk en nieuw remmingswerk gekomen.

BODEMGESTELDHEID Van Nes: “Tijdens het aanbrengen van zowel de damwanden voor het sluiscomplex als de aanvaarroutes stuitten we op andere gedragingen van de bodemgesteldheid dan we dachten. Normaliter hebben we in Gouda te maken met veen met daaronder een zandpakket. De bodemopbouw bestond echter uit veen met ook daar bovenop een zandlaag, die in de jaren dertig is aangebracht.

Ondanks het feit dat deze opbouw bekend was vanuit de diverse vooronderzoeken, bleek het gedrag van de bodem volkomen onverwacht. Deze combinatie werkte nameleijk als een soort buffer of rem, waardoor het heel lastig was om de damwanden te plaatsen. Daarnaast stuitten we op de nodige obstakels in de ondergrond die waarschijnlijk zijn achtergebleven tijdens de bouw van de bestaande sluis. Met fluïderen, kleine hoeveelheid water onder hoge druk inspuiten, hebben we de damwanden alsnog weten aan te brengen.”

Het beton-, staal- en bewegingswerk is inmiddels klaar, aldus Van Nes. “We zijn nu bezig met de laatste fase: het testen en het inregelen van de bewegingswerken en de diverse installaties, alsmede de terreininrichting. Het project wordt voor 1 augustus opgeleverd. We zijn trots op dit prachtige project.” ❚

SCAN WITH

| 71

Hollandia is toonaangevend, samen met onze partners verkennen we nieuwe wegen en verleggen we onze horizon. We zijn altijd op zoek naar uitdagingen die ons inspireren het beste uit staal en uit onszelf naar boven te halen. Daarmee helpen wij onze opdrachtgevers hun dromen te verwezenlijken.

Correspondentie adres Hollandia b.v.

Postbus 12, 2920 AA Krimpen a/d IJssel T: +31 (0) 180 - 540 540 F: +31 (0) 180 - 519 956 E: info@hollandia.biz Vestiging Krimpen Schaardijk 23, 2921 LG Krimpen a/d IJssel Vestiging Heijningen Markweg Zuid 1c, 4794 SN Heijningen

Alles is mogelijk met staal en als het niet mogelijk is, dan maken we het mogelijk.

Samen slim groeien.

DĂŠ ambitie van Vialis.

Alleen in nauwe samenwerking kan onze openbare ruimte slim groeien.

Daarom gaan we graag met u in gesprek over duurzame, toekomstgerichte mobiliteit en over oplossingen voor de weg, het water en het spoor.

Want samen komen we verder.

Vialis bv | info@vialis.nl | www.vialis.nl

GOUDA | Tweede Julianasluis

700 TON AAN STAAL

De Tweede Julianasluis in Gouda met liefst 700 ton aan staal wordt in juli opgeleverd. Hollandia Infra uit Krimpen aan de IJssel kreeg de opdracht voor het ontwerpen en bouwen van de twee ophaalbruggen en de zes sluisdeuren in staal, inclusief de aandrijving. Guus Olierook van Hollandia: “De ophaalbruggen en sluisdeuren maken deel uit van een geïntegreerd ontwerp, dat in samenwerking met civiel aannemer Van Hattum en Blankevoort en E-aannemer Vialis is ontwikkeld.”

De twee nieuwe bruggen voor de tweede kolk zijn groter dan de bestaande bruggen over de eerste kolk, maar zijn voor wat betreft uiterlijk en de manier van aandrijving geïnspireerd op de nu aanwezige bruggen, aldus Olierook. “Op verzoek van de opdrachtgever moesten er net als bij de bestaande bruggen heugelstangen toegepast worden die op het einde een bocht maken. In het pre-frequentieregelaartijdperk was dit een mechanische oplossing om bij een constant toerental van het rondsel de ligger te vertragen, zodat het brugdeel met gepaste snelheid neer komt. Bij het ophalen is er bij het aanzetten

tijdelijk meer kracht en dat is ideaal, omdat de ligger dan nog geen snelheid heeft. Ook zijn de krachten in de bocht dan over meer tanden van het rondsel verdeeld.”

AANDRIJVING De aandrijving van een ophaalbrug zit onder het wegdek. Een elektromotor drijft via een tandwielkast twee cardanassen aan, die op hun beurt ieder via een tandwielkast en een haakse overbrenging een rondsel aandrijven in een brugpilaar. Bij stroomuitval kan de veerdrukrem gelicht worden en kan met een slinger de brug toch

bediend worden. Vanwege ruimtegebrek is bij de nieuwe sluis gekozen voor puntdeuren. De punt wijst naar de zijde met het hoogste waterniveau, zodat in gesloten stand de druk van het water de deuren helpt dicht te duwen. “De staalconstructies zijn bij Hollandia in de productiehallen samengesteld en afgelast en vervolgens in de conserveringshallen geconserveerd,” aldus Olierook.

“Na het schilderen zijn de onderdelen compleet geassembleerd, voordat deze over het water naar de bouwplaats getransporteerd werden. Daardoor zijn de werkzaamheden op de bouwplaats beperkt gebleven tot het strikt noodzakelijke.” ❚ SCAN WITH

| 73

AMSTERDAM | Restauratie Willem I sluis

Tekst: Roel van Gils Beeldmateriaal: Ooms Construction

Restauratie Willem I sluis uit 1824 De Willem I sluis is in 1824 aangelegd als onderdeel van het Noordhollandsch Kanaal, dat een nieuwe ontsluitingsroute vormde voor de handelsvaart van en naar Amsterdam vanaf het IJ. De sluis is gelegen in Amsterdam-Noord en uitgevoerd met twee kolken: een grote kolk en een kleine kolk. Die laatste was sinds 1992 buiten gebruik en in verval geraakt. Vanwege de monumentale status van de Willem I sluis heeft de provincie Ooms Construction opdracht gegeven voor een grondige restauratie.

Sinds 1995 is het beheer van het Noordhollandsch Kanaal en de Willem I sluis overgedragen van het Rijk naar de provincie Noord-Holland. De grote kolk van de Willem I sluis is tot op de dag van vandaag in gebruik voor het schutten van beroeps- en recreatievaart. De kleine kolk was sinds 1992 buiten gebruik en door de jaren heen in verval geraakt. Naar aanleiding van de toekenning van de status Rijksmonument in 2009 heeft de provincie besloten de kleine kolk te restaureren, en in de toekomst weer in gebruik

74 |

te nemen voor het schutten en spuien. Tevens zou vismigratie mogelijk moeten worden. Daarnaast wil de provincie de gehele Willem I Sluis in de toekomst op afstand kunnen bedienen.

TOETSMOMENTEN Het project omvatte feitelijk een stukje renovatie, restauratie en nieuwbouw, zegt Geert Kingma van Ooms Construction. “Het civieltechnische deel was gevat in een RAW-bestek, aangevuld met een UAV-gc achtig deel aangaande

het elektrotechnische en werktuigbouwkundige werk, en een STABU-bestek voor het bouwkundige deel. De uitdaging zat in het feit dat ons het werk in juli 2012 werd gegund, midden in de vakantieperiode, en dat we op 15 oktober 2012 al met de werkzaamheden moesten starten om de deadline van 15 april 2013 te kunnen halen.

De opdrachtgever had namelijk een aantal toetsmomenten ingebouwd, met name tijdens de engineeringsfase. Vanaf 15 oktober hadden we grofstoffelijk twee maanden de tijd om te slopen,

AMSTERDAM | Restauratie Willem I sluis

twee maanden om te bouwen en twee maanden voor het uitvoeren van de installatiewerkzaamheden. Ons streven was om op het moment dat we gingen bouwen de betreffende engineering op dat vlak redelijk uitgedetailleerd te hebben, want er was geen tijd om de complete engineering voor de start op locatie gereed te hebben.”

BEWEGINGSMECHANISME De restauratiewerkzaamheden richtten zich uitsluitend op de kleine kolk. Geert Kingma: “We zijn gestart met het verlagen van het waterpeil in de kolk. Om dit te kunnen realiseren hebben wij aan weerszijden van de kolk twee keer twee stuks stalen schotten geplaatst waarna we de bodem tussen de twee schotten, die uit zetsteen bestond en daardoor waterdoorlatend was, met gietasfalt hebben afgedicht. Vervolgens hebben we de ruimte tussen de twee schotten met klei gevuld waarna we de waterstand voldoende konden verlagen om het metselwerk en het voegwerk in de droge te vernieuwen en de natuurstenen aanslagen te renoveren. Het werk werd uitgevoerd vanaf pontons. Doordat het deels in de wintermaanden moest plaatsvinden hebben we een verwarmde tent over sluis geplaatst. Na het verwijderen van de tent kon gestart worden met het vervangen van de twee bestaande houten sluisdeuren uit het benedenhoofd en twee stuks uit het bovenhoofd. Ook het handbediende bewegingsmechanisme van de deuren is vernieuwd/gerenoveerd waarbij zoveel als mogelijk gebruik is gemaakt van bestaande materialen.

Daar waar dit niet mogelijk was, is een en ander nieuw gemaakt in authentieke stijl. De deuren van kleine kolk blijven dus handbediend en de sluiswachter wordt geacht dat te gaan doen. De rinketten van de kleine kolk zijn wel geautomatiseerd, zodat nu 24 uur per dag vismigratie mogelijk is geworden.”

Om het nieuwe bedienhuis te kunnen realiseren, heeft Ooms Construction eerst een tijdelijke unit op de sluis gezet die de functie van bedienhuis overnam. In een reguliere sluiting van de sluis is de bedienapparatuur naar de tijdelijke unit overgezet. Vervolgens is het oude bedienhuis gesloopt en het nieuwe bedienhuis inclusief nieuwe bedienapparatuur gebouwd. In deze periode zijn tevens camera’s geplaatst en zijn de lichtmasten vervangen, waarna wederom in een reguliere sluiting van de sluis de bekabeling van de tijdelijke unit naar de definitieve situatie is overgezet.

De scheepvaart heeft hiervan geen enkele hinder ondervonden. “Het besturingssysteem voldoet nu qua techniek en regelgeving aan de modernste eisen,” stelt Geert Kingma. “De besturing is trouwens zodanig gemaakt dat het in de toekomst mogelijk wordt de grote kolk op afstand te bedienen.” ❚

| 75

Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GROND/WEG/WATERBOUW...

Wie doet watin print of op internet? Beide natuurlijk!

Adverteren, Zet uw klanten in beweging Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat multimediaal adverteren zeer effectief is. Hoe dat komt? Door de herkenning die de verschillende uitingen oproepen.

Bij multimediaal adverteren maakt u gebruik van de specifieke kracht van zowel internet als print, en is het effect bij uw doelgroep maximaal. U bereikt uw beoogde klanten niet alleen, maar u raakt ze ook en zet ze in beweging.

Richting uw bedrijf. En dat is toch waar het om draait?

Het Grond/Weg/Waterbouw Multimediapakket: Een kristalhelder aanbod = één pakket & één prijs

1

Print: Full colour advertentie in ‘Wie Doet Wat’ servicepagina’s

In iedere uitgave van Grond/Weg/Waterbouw staan de populaire ‘Wie Doet Wat’ servicepagina’s, met een overzicht van de gerenommeerde bedrijven, per rubriek. Normaliter is men hierin vindbaar met een banner. Als deelnemer met het Grond/Weg/Waterbouw Multimediapakket communiceert u echter zeer dominant middels het opvallende ‘infoblok’. Een full colour advertentie van 45 x 52 mm.

2

Internet: Banner, landingspagina met bedrijfspresentatie en uw persoonlijke ‘URL’

Op www.gww-bouw.nl staat de grootste, meest complete en best vindbare startpagina over raam-, deur-, kozijntechniek, hang- en sluitwerk, dak- en geveltechniek en veiligheid, met een overzicht van de belangrijkste producenten en leveranciers in de branche. Met het Grond/Weg/Waterbouw Multimediapakket bent u hierop vindbaar middels een banner onder één of meerdere rubrieken.

Bel of mail Robert Vermanen voor informatie: 76 |

Daaraan gekoppeld is uw ‘landingspagina’ met daarop een compacte bedrijfspresentatie, N.A.W.gegevens, uw logo en doorverwijzing naar uw website. Deze landingspagina heeft ook een persoonlijke ‘URL’ zoals b.v. www.gww-bouw.nl/haitsma, wat meer traffic genereert naar uw eigen website.

3

De prijs voor het Grond/Weg/Waterbouw Multimediapakket

€ 975,VOOR 12 MAANDEN

Zorg 12 maanden lang voor optimale vindbaarheid met een full colour advertentie in de ‘Wie Doet Wat’ servicepagina’s en een banner, landingspagina met bedrijfspresentatie en uw persoonlijke Profiel ‘URL’ op internet.

T +31(0) 495 450095

www.gww-bouw.nl

E r.vermanen@louwer suitgever s .nl

FUNDERINGSTECHNIEK

ADVIES EN ONTWERP

IPV Delft Oude Delft 39, 2611 BB DELFT T ............................................... +31 (0)15 - 7502575 E info@ipvdelft.nl W www.ipvdelft.nl

Altenburg Funderingstechniek BV Roggemole 12, 8531 WB Lemmer Postbus 26, 8530 AA Lemmer T .............................................. +31 (0)514 - 588820 F ............................................... +31 (0)514 - 588839 E info@altenburggroep.com W www.altenburggroep.com

GRONDVERZETMACHINES INGENIEURSBUREAU BOORSMA G. Sondermanstraat 2, 9203 PV DRACHTEN Postbus 647, 9200 AP DRACHTEN T ............................................. +31 (0)512 - 580300 F ............................................... +31 (0)512 - 525296 E drachten@boorsma-consultants.nl W www.boorsma-consultants.nl

Vreelandseweg 10, 1393 PG Nigtevecht (U) T 0294 - 251343 F 0294 - 251699 info@nigtevecht.com www.nigtevecht.com

ASFALT

Asjes Technisch Handelscentrum BV Berenkoog 27, 1822 BH ALKMAAR T ...............................................+31 (0)72 - 5611244 F ...............................................+31 (0)72 - 5623449 W www.asjes.eu

HEIWERKEN

NYNAS NV Excelsiorlaan 87, 1930 ZAVENTEM T ............................................... + 32 (0)27 - 251818 F ............................................... + 32 (0)27 - 156677 E info@nynas.com W www.nynas.com

BETON

Waco Lingen Beton Lelyweg 23, 4112 PS BERGEN OP ZOOM Postbus 219, 4600 AE BERGEN OP ZOOM T .................................................+31 (0)164 274200 F ................................................. +31 (0)164 234364 E info@waco.nl W www.wacolingen.nl

BOUWGRONDSTOFFEN

Haitsma Beton BV Pinksterblomstrjitte 2, 9288 AG KOOTSTERTILLE Postbus 7, 9288 ZG KOOTSTERTEILLE T .............................................. +31 (0)512 - 335678 F ............................................... +31 (0)512 - 335666 E info@haitsma.nl W www.haitsma.nl

de Beijer Bouwgrondstoffen BV Partner in grondstoffen en logistiek!

Kekerdomse Ward 3 6579 JG KEKERDOM Postbus 64 6566 ZJ MILLINGEN A/D RIJN T .............................................. +31 (0)481 - 439111 F ............................................... +31 (0)481 - 439150 E info@debeijerbv.com W www.debeijerbv.com

Heibedrijf M.Kool BV Burg. Padmosweg 62, 3648 BH WILNIS T ................................................+31 (0)297 - 285146 F ................................................+31 (0)297 - 241466 E contact@heibedrijf-kool.nl W www.heibedrijf-kool.nl

HOUT

Leyenaar Taapken Lamaker BV Kamerlingh Onnesweg 7, 4131 PK VIANEN Postbus 191, 4130 ED VIANEN T ............................................... +31 (0)347 - 374844 F ............................................... +31 (0)347 - 377908 E verkoop@ltl.nl W www.ltl.nl

Wat doet u eigenlijk? Voor € 95,- per uitgave weten uw klanten dat ook! Bel (0495) 45 00 95 voor alle informatie over een vermelding in GROND/WEG/WATERBOUW...

Wie doet wat

LANDMEETKUNDIGE APPARATUUR

CONSTRUCTIE

DU MONT BETON Mercuriusweg 4, 3771 NC BARNEVELD Postbus 340, 3770 AH BARNEVELD T:.............................................. +31 (0)342 406 200 F .............................................. +31 (0)342 406 205 E info@dumontbeton.nl W www.dumontbeton.nl

Van Kalsbeek Gaast Sielansreed 18, 8757 JZ GAAST T .............................................. +31 (0)515 - 541253 F .............................................. +31 (0)515 - 543389 E info@vankalsbeek-gaast.nl W www.vankalsbeek-gaast.nl

Geodirect BV Rendementsweg 20e, 3641 SL MIJDRECHT Postbus 176, 3640 AD MIJDRECHT T .............................................. +31 (0)297 - 769101 F .............................................. +31 (0)297 - 500672 E info@geodirect.nl W www.geodirect.nl

| 77

Wie doet wat LEVERANCIERS

STAALBOUW

Van Hattum en Blankevoort Breedveld Staal Parallelweg 4, 2921 LE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL T ............................................. +31 (0)180 - 512933 T ............................................. +31 (0)180 - 514206 E info@breedveldstaal.nl W www.breedveldstaal.nl

BSB Staalbouw Postbus 4, 9250 AA Bergum Solcamastraat 22, 9262 ND Suameer T .............................................. +31 (0)511 - 462525 E bsb@bsbstaalbouw.nl W www.bsbstaalbouw.nl

VERHUUR & VERKOOP

Swanenberg IJzer Groep Postbus 30 5374 ZG SCHAIJK T ............................................. +31 (0)486 - 461541 F ............................................. +31 (0)486 - 461941 E info@swanenberg.com W www.swanenberg.com

COLLE RENTAL & SALES Nusterweg 100, 6136 KV SITTARD T ............................................... +31 (0)46 - 4574100 F ................................................ +31 (0)46 - 4521120 E info@colle.eu W www.colle.eu

LICHT, ZICHT EN MOBILITEITSOPLOSSINGEN

Korenmolenlaan 2, 3447 GG WOERDEN T ............................................... +31 (0)348 - 435100 F ............................................... +31 (0)348 - 435111 E info@vhbinfra.nl W www.vhbinfra.nl

van Oord Nederland Schaardijk 211, 3063 NH ROTTERDAM Postbus 8574, 3009 AN ROTTERDAM T ...............................................+31 (0)88 - 8260000 F .............................................. +31 (0)88 - 8265010 E info@vanoord.com

Ziut Nieuwe Plein 1b, 6811 KN Arnhem T ............................................... +31 (0)26 - 8001900 E info@ziut.nl W www.ziut.nl

PIJPLEIDINGEN

XYLEM WATER SOLUTIONS NEDERLAND BV Pieter Zeemanweg 20, 3316 ZG Dordrecht Postbus 1126, 3300 BC DORDRECHT T .............................................. +31 (0)78 - 6548400 F ................................................+31 (0)78 - 6510936 E xylemwatersolutionsnl@xyleminc.com W www.xylemwatersolutions.com/nl

W www.vanoord.comw

WEGVERHARDING

WEG- EN WATERBOUW DYNAMOSTAAL BV Dynamostraat 31 3903 LK VEENENDAAL

De Jongh Pipesystems BV Sluisweg 2, 4794 SW HEIJNINGEN T ............................................... + 31 (0)167 - 521739 F ...............................................+ 31 (0)167 - 521837 E info@dejonghpipesystems.nl W www.dejonghpipesystems.nl

Boskalis Nederland 'Waalhaven Oostzijde 85 Postbus 4234 3006 AE ROTTERDAM T ............................................... +31 (0)10 - 2888777 F .............................................. +31 (0)10 - 2888766 E nederland@boskalis.nl W www.boskalis.nl/nederland

Postbus 135 3900 AC VEENENDAAL T ..................................................+31 (0)318 509300 F ...................................................+31 (0)318 556141 E info@rijplaten.nl W www.rijplaten.nl W www.heuvelman.com

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Grond/Weg/Waterbouw?

BEL OF MAIL ONS T +31(0) 495 450095 Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl

78 |

DEDE JONGH JONGH PIPESYSTEMS PIPESYSTEMS B.V.B.V. Toonaangevend Toonaangevend en de enspecialist de specialist Wij bieden Wij bieden u advies u advies en leveren en leveren een breed een breed assortiment assortiment aan aan producten producten en diensten en diensten voor een voorhoogwaardig een hoogwaardig PE-HDPE-HD kunststof kunststof gas- en gaswaterdicht en waterdicht leidingnet. leidingnet.

PE-HD PE-HD kunststof kunststof leidingsystemen leidingsystemen • Gasleidingen • Gasleidingen • Drinkwaterleidingen • Drinkwaterleidingen • Afvalwaterleidingen • Afvalwaterleidingen • Industriële • Industriële leidingenleidingen • Geothermie • Geothermie

Hulpstukken Hulpstukken • FRIALEN • FRIALEN elektrolasfittingen elektrolasfittingen • Spie- eind • Spiefittingen eind voor fittingen spiegelvoor en spiegelelektrolas en elektrolas • MAGNUM • MAGNUM klemfittingen klemfittingen • Permasert• Permaserten PermaLock en PermaLock mechanische mechanische buiskoppelingen buiskoppelingen • AGRU kogelkranen • AGRU kogelkranen

Betonbescherming Betonbescherming • BKU I, • hard BKUPVC I, hard T-grip PVC beplating T-grip beplating • BKU II,•PE-HD BKU II,T-grip PE-HD beplating T-grip beplating • PE-HD•noppenbeplating PE-HD noppenbeplating • Vlakke•PVCVlakke en PVCPE-HDenrenovatie PE-HD renovatie beplatingbeplating

Werkplaats Werkplaats • Prefab •laswerkzaamheden Prefab laswerkzaamheden voor aanlevering voor aanlevering op maat op maat

Gereedschappen Gereedschappen • Verkoop • Verkoop en verhuur en voor verhuur optimale voor optimale PE-HD lasverbindingen PE-HD lasverbindingen

Postbus Postbus 11 - 4670 11AA - 4670 Dinteloord AA Dinteloord SluiswegSluisweg 2 - 47942SW - 4794 Heijningen SW Heijningen TelefoonTelefoon 0031 (0) 167 0031521739 (0) 167 521739 Telefax Telefax 0031 (0) 167 0031521837 (0) 167 521837 E-mail E-mail info@dejonghpipesystems.nl info@dejonghpipesystems.nl Internet Internet www.dejonghpipesystems.nl www.dejonghpipesystems.nl