Grond/Weg/Waterbouw 1 2011

Vaktijdschrift over civiele techniek & infrastructuur

I

WWW.GWW-BOUW.nl

I

Jaargang 1 Nummer 1

Brugverbinding FLoriade over a73 venlo | Schouwbroekerbrug haarlem | p+R de uithof utrecht restauratie hogesluisbrug amsterdam | gemaal jacoba kamperland | a2 holendrecht-oudenrijn

wegdek-reflectoren www.wegdekreflectoren.nl Kijkt u ook eens op: www.wegwijsinwegdekreflectoren.nl

Wij liggen altijd in de weg!

VSF bouwt nu de Melkwegbrug te Purmerend, wanneer de uwe?

Volker Staal en Funderingen biedt een totaalpakket in funderings- en staalbouwprojecten. Door bundeling van specialistische kennis en ervaring staan wij voor een vakkundige uitvoering en ontstaan innovatieve oplossingen voor civiele en ondergrondse projecten.

Onze visie

VSF staat voor het beheerst ontwerpen, uitvoeren en onderhouden van funderings- en staalconstructies, zodat onze klanten beter kunnen ondernemen en bouwen.

Onze missie

Autoriteit in en strategisch partner bij ontwerpgerichte staal- en funderingswerken.

een

onderneming

Postbus 54.548

T. +31(0)10 29 92 288

E. info@vsf.nl

3008 KA Rotterdam

F. +31(0)10 29 92 277

I. www.vsf.nl

Ervaren specialist

in heiwerk voor funderingen Advano Heiwerken BV is gespecialiseerd in het leveren en heien van prefab betonnen heipalen, vooral in de GWW, maar ook voor woningbouw en utiliteitsbouw. Uiteraard verzorgen wij voor onze klanten ook alle andere funderingstechnieken.

Advano Heiwerken BV is een jong bedrijf met een enthousiast team van mensen met veel ervaring. AD VAN Oudenallen is na het faillissement van Van Oudenallen BV met dit team opnieuw begonnen. De gemiddelde ervaring ligt tussen de 25 en 30 jaar.

Wij zijn graag bereid om u te adviseren c.q. mee te denken bij alle funderingsaspecten. Uiteraard tegen concurrerende prijzen.

Advano Heiwerken BV • Amstelkade 5 • 3652 MD Woerdense Verlaat • Telefoon 0172 - 407591 Fax 0172 - 407224 • info@advano.nl • www.advano.nl

Waar zouden we zijn zonder de (vracht)auto, boot en trein?

Het antwoord is: ongeveer anderhalve eeuw terug in de tijd, toen men zich nog met paard en wagen verplaatste. Vanaf 1800 kwam de industrialisatie in Nederland op. De ontwikkeling van elektro- en verbrandingsmotoren en de ontdekking van voorraden fossiele brandstoffen wereldwijd, had grote invloed op de grond-, water- en wegenbouw. Het werd immers mogelijk om machinaal kanalen te graven, sporen te leggen en wegen aan te leggen. Het is nu 2011. Nederland heeft een uitgebreid netwerk van vaar-, spoor- en autowegen, die handel en transport mogelijk maken.

Het land is echter niet 'af'. Ten eerste zijn er tal van verkeersknooppunten, waar de doorstroming nog belemmerd is. Hiernaast zijn we met zijn allen kritischer geworden en eisen meer van de hedendaagse infrastructuur. Het oog wil ook wat, de ecologie vraagt om aandacht, de veiligheid moet gegarandeerd met zo weinig mogelijk onderhoud. Een andere grote uitdaging is het omgaan met schaarse fossiele energie in combinatie met strengere CO2 emissie beperking.

Kortom: we willen mooiere, veiligere, onderhoudsvrije infrastructuur met zo min mogelijk fossiele energie bouwen. Kortgeleden werden de jaarlijkse betonprijzen uitgereikt door de Betonvereniging. Vooral innovatieve en/of duurzame projecten vielen in de prijzen. De Gooisebrug won in de categorie bruggen en viaducten. Deze voorgespannen brug van zeer hoge sterkte beton zou honderd jaar mee kunnen, zonder noemenswaardig onderhoud. In de categorie constructies in de waterbouw viel Sluis 0124 te Amsterdam in de prijzen. Het bouwwerk is uniek omdat het de eerste sluis ter wereld is met betonnen sluisdeuren. De deuren zijn volgens Ingenieursbureau Amsterdam niet alleen goedkoper, maar vergen ook minder onderhoud dan stalen of houten exemplaren. De N201, omlegging Aalsmeer – Uithoorn, kreeg de Betonprijs in de categorie uitvoering. De gewapende onderwaterbetonvloer wordt gebruikt als definitieve constructie, een noviteit volgens het juryrapport. In de categorie beton en samenleving viel het Geluidsscherm A2 tussen Holendrecht en Oudenrijn in de prijzen. Volgens de jury gaat het hier om een bijzonder werk, dat zowel voor automobilisten als voor wandelaars een lust voor het oog is.

In deze eerste uitgave van Grond/weg /waterbouw, willen we ook aandacht besteden aan projecten die zeker niet onderdoen qua esthetiek, inventiviteit en/of duurzaamheid. Een voorbeeld is een prachtig fly-over project in Utrecht, waarmee de stad toegankelijker wordt voor langere tijd.

Daarnaast staat er in het vakblad een artikel over een kunstzinnige brug in Venlo. Het artikel over de verbreding van de A2 toont de logistieke slimheid van de bouwers, die daarmee energiegebruik en fijnstofuitstoot beperkten. De extra beveiligde vispassage in Den Bosch bewijst dat ecologie prima samen kan met een scherpe planning en inventieve bouw en de Ramspolbrug blijkt eveneens een innovatief hoogstandje als eerste energieneutrale overbrugging.

Wij wensen u veel leesplezier!

Martijn van den Bouwhuijsen

|5

Vaktijdschrift over civiele techniek & infrastructuur nummer 1 Jaargang 1 | december 2011 Verschijnt 8 x per jaar

Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

redactieadres

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E redactie@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

8

redactiecoördinator en eindredactie Martijn van den Bouwhuijsen Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E redactie@gww-bouw.nl

14

32

redactiemedewerkers Martijn van den Bouwhuijse Jack Buchholz Roel van Gils Bert Heijnen Jan-Kees Verschuure

Bladmanagement

75

Cock Penning E c.penning@louwersuitgevers.nl Robert Vermanen E r.vermanen@louwersuitgevers.nl

82

Secretariaat

Manuela Depenbrock

Advertenties

Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: gww-bouw, Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

Venlo Brugverbinding Floriade over A73

Abonnementsprijs

Kootstertille Betonprijs 2011

€ 72,00 per jaar excl. BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Grond/Weg/Waterbouw Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

Adreswijzigingen

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van op­­zegging is ontvangen, wordt het abonnement auto­matisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Directies en management van bedrijven uit de infraketen, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, landelijke, regionale en lokale organisaties, stichtingen en instellingen m.b.t. wegenbouw, aannemers, ingenieursbureaus en toeleveranciers actief in de wegenbouw, bestrating, grondwerk,

Vormgeving/Art Direction Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl

Niets uit deze uitgave mag worden over­genomen of ver­menig­vuldigd zonder uitdruk­kelijke toestemming van de uitgever en zon­der bronvermelding.

Hoewel dit blad op zorg­­vuldige wijze en naar beste weten is samen­gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig­heid van de informatie. Zij aan­vaar­den dan ook geen enkele aansprake­lijkheid voor schade, van wel­ke aard ook, die het gevolg is van hande­lingen en/of beslis­singen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Column Ton Verhoeven Utrecht 24 oktoberplein Holendrecht - Oudenrijn A2 Den Bosch Vispassage Ramspol Reconstructie N50 Alverna N324 Column Daan Stuit, voorzitter MKB-INFRA Haarlem Schouwbroekerbrug Roermond-Herten Rotonde Mussenberg NEN 2767 2INSPECT/ VELTMEIJER Special Fietsparkeren Gouda N207 Zuidwestelijke Randweg Advano Verbreding A12 Amsterdam Restauratie Hogesluisbrug Helmond Spoorzone

8 12 13 14 20 24 27 32 37 38 40 43 45 52 56 59 61

Inhoud

45

59 89

Vaktijdschrift oVer ciViele techniek & infrastructuur

I

WWW.GWW-BouW.nl

I

Jaargang 1 nummer 1

BrugverBinding Foriade over a73 venlo | SchouwBroekerBrug haarlem | p+r de uithoF utrecht reStauratie hogeSluiSBrug amSterdam | gemaal jacoBa kamperland | a2 holendrecht-oudenrijn

Coverbeeld | Odebrug Amsterdam

64 92

70 96

Zutphen en Eefde Onderdoorgang N348

64

Amsterdam Odebrug

66

Reeuwijk Voetgangersbrug

70

Kamperland Gemaal Jacoba

72

Vroom Funderingstechnieken Funderen langs de snelweg

74

Ingenieursbureau Movares Areaalgegevens op orde

75

Purmerend Melkwegbrug

76

Utrecht Centraal Station

80

Utrecht P+R De Uithof

82

Nijverdal Gecombineerde spoor- en wegtunnel

86

Gouda en Alphen aan de Rijn RijnGouwelijn

89

Van Wylick Wegdekreflectoren leiden ons veilig door de nacht

92

RA Infra Adviesbureau infrastructuur

94

Allan Block Keerwnaden nooit standaard, altijd op maat

95

S&P Clever Reinforcement Company Meer draagvermogen, freesbaar en recyclebaar

96

Wie doet wat?

97

Plaatsnaam Venlo | Brugverbinding | Projectnaam Floriade

Floriadebrug over A73 Een nieuwe brug over de A73 gaat in 2012 dienst doen als entree van de Wereld Tuinbouw Expo Floriade. De brug is onderdeel van een nieuwe verbinding die als een loper door het landschap is gedrapeerd, onder en over de bestaande infrastructuur.

Er onstaat een meanderende route over een glooiend maaiveld, passend binnen de landschapkarakteristiek van Noord-Limburg.

8|

Venlo Plaatsnaam | Brugverbinding | Projectnaam Floriade

"De ellipsvorm maakt de brug enerzijds minimalistisch, maar anderzijds ook heel speels vanwege het ruimtelijke aspect”

Projectinfo Eyecatcher: grootse brug als entree naar Floriade De brug over de A73 is een van de blikvangers van de Floriade die volgend jaar in Venlo wordt gehouden. Het ontwerp is gemaakt door Gerard Extra Architect en Movares Adviseurs en Ingenieurs. Producent van deze brug is Aa-Dee Infrastructure Industry b.v. uit Schijndel. Het bedrijf werd ingeschakeld door hoofdaannemer Ballast Nedam Infra door middel van een aparte aanbestedingsvorm op basis van best value procurement. “In de aanbestedingsvorm is niet de prijs het belangrijkste uitgangspunt, maar een aantal andere criteria zoals bewezen kwaliteit en een onderbouwde risico-inventarisatie”, zegt Quirin van Aspert van Aa-Dee Infrastructure Industry.

"Na enkele rondes werden de vijf beste kandidaten uitgenodigd voor een interview en vervolgens gevraagd een offerte uit te brengen. Op blanco papier, zodat er onbevooroordeeld naar kon worden gekeken.”

Begin dit jaar begon Aa-Dee Infrastructure Industry aan de engineering van de design & construct opdracht. “Samen met de architect, constructeurs en opdrachtgever is er intensief en constructief overleg geweest over de uitwerking van het ontwerp en de details”, zegt Jeroen Melief van AaDee. “Vooraf waren alle voorzienbare problemen en risico’s in kaart gebracht, dus kon het ontwerpteam, onder leiding van Aa-Dee, voortvarend van start gaan en de problemen oplossen voor het vaststellen van het definitieve ontwerp.

Na lang optimaliseren kon het team vlak voor de bouwvak groen licht geven voor dit ontwerp.”

In oktober is gestart met de productie. Die vindt plaats in de eigen bedrijfshallen van Aa-Dee. Daar wordt de brug in delen geproduceerd en vervolgens helemaal aan elkaar gelegd, zodat gecontroleerd kan worden of hij perfect in het werk past. Die delen worden vervolgens op locatie voorgemonteerd. Grootste uitdaging vindt Van Aspert het verplaatsen en plaatsen van de 60 meter lange hoofdoverspanning die op een Azobé houten onderconstructie rust. “Als dat onderdeel bij het Floriade-terrein is samengesteld, moet het in één nacht worden getransporteerd en geplaatst, in verband met het afsluiten van de snelweg. Dat gaan we volgens een strak plan en in goede samenwerking met alle partijen uitvoeren.” ›

|9

www.gww-bouw.nl

Geluidsschermen Verkeersportalen Leuningwerken Bruggen

Het meest complete overzicht voor professionals in de civiele techniek en infrastructuur Staat u nog niet op www.gww-bouw.nl?

Neem dan contact op met: Cock Penning c.penning@louwersuitgevers.nl of Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl

Aa-Dee Infrastructure Industry b.v.

Edisonweg 6, 5482 TJ Schijndel

T +31 (0)495 450095

T 073 547 59 95, F 073 547 69 85 info@aa-dee.com

www.aa-dee.com

Vanaf â‚Ź 495,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet!

Bel of mail Cock Penning c.penning@louwersuitgevers.nl

LEADING WATER SOLUTIONS of Robert Vermanen

r.vermanen@louwersuitgevers.nl

Smits B.V., opgericht in 1966, is een topspeler op het gebied van innovatieve wateroplossingen, zowel in de particuliere, agrarische, industriĂŤle als in 450095 de golf- en (paarden) T +31sector (0)495 sportsector. Naast irrigatie- en drainageprojecten in binnen- en buitenland is een belangrijk specialisme projecten op het gebied van waterbesparing, recycling, duurzame energie, koudewarmte opslag (aardwarmte) en bluswatervoorzieningen.

Smits B.V. is actief in een groeiende markt waar kansen volop aanwezig zijn, herkend en genomen worden, met oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

WIE DOET WAT ?

Laat Smits B.V. u helpen bij uw watervraagstuk!

www.smitsveldhoven.nl

80609-SM-Adv De Wegenbouw 95x130.indd 1

11-11-2011 10:40:09

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Grond/Weg/Waterbouw Bel of mail ons!

T +31 (0)495 450095 Cock Penning

Robert Vermanen

c.penning@louwersuitgevers.nl

r.vermanen@louwersuitgevers.nl

Venlo | Brugverbinding Floriade

Ballast Nedam neemt het ontwerp en de uitvoering van deze belangrijke verbinding haar rekening. “De brug is tijdens de Floriade hét visitekaartje en vormt in feite een markante catwalk waarover alle bezoekers richting Floriade gaan lopen", vertelt Hans Houben, projectleider bij Ballast Nedam. “In mei vorig jaar hebben we de aanbesteding gewonnen. Aanbesteden was in dit geval een uitdaging en gebeurde op basis van een plafondbudget. De factor prijs was dus volledig uitgeschakeld. Verder kregen we min of meer carte blanche: de opdracht was om voor een bepaald maximum budget een verbinding te maken tussen het ontvangstplein en het Innovacomplex, rekeninghoudend met een bepaalde capaciteit en volgens de duurzame Cradle tot Cradle filosofie.” Het bijzondere ontwerp is tot stand gekomen door een samenwerkingsverband van Movares en Gerard Extra Architect in opdracht van Ballast Nedam.

Hardhouten steunpilaren De ellipsvorm maakt de brug enerzijds minimalistisch, maar anderzijds ook heel speels vanwege het ruimtelijke aspect. “De brug volgt als het ware in lengterichting de momentlijn van de constructie", zegt Houben. "Het is een gigantische constructie, maar toch hebben we bewust gekozen om een middensteunpunt achterwege te laten. De brug bestaat feitelijk uit drie delen: het deel over de autosnelweg A73 en de twee toeritten die de brug laten overvloeien in het landschap De brug zelf is geconstrueerd uit een stalen frame ondersteund door steunpilaren in de beide bermen. De steunpilaren worden uitgevoerd in hardhout. Door deze pilaren te groeperen en onderling te laten verspringen wordt het idee van een woud gecreëerd.”

Ballast Nedam heeft een staalleverancier de opdracht gegeven de brug in zo groot als mogelijk prefab delen

in de werkplaats te bouwen. De prefab onderdelen worden vanuit de werkplaats vervoerd naar een nog in te richten montageplaats nabij de locatie aan de A73. Hier wordt de brug geassembleerd, opgepakt en in een weekend, ergens halverwege februari, op zijn plek gehesen. De twee toeritten zijn volgens Houben dan al gereed. Voor het publiek zijn de activiteiten rondom de Floriadebrug dus pas in een zeer laat stadium zichtbaar.

Cradle to Cradle De brug vormt straks de schakel tussen het ontvangstplein en de daadwerkelijke toegang tot de Floriade nabij het Innovacomplex. De brug vormt dus de hoofdtoegangsweg gedurende de Floriade en hiermee onmisbaar. Alle te verwachten twee miljoen bezoekers zullen via deze brug het Floriadeterrein bereiken. Dit houdt in dat dagelijks zo’n 20.000 bezoekers gebruik zullen maken van deze verbinding.

“De brug is ontworpen volgens de ‘Cradle to Cradle’ filosofie en wordt zeer duurzaam gebouwd. Dit blijkt uit het feit dat de brug in principe gebouwd kan worden zonder dat hierbij afvalstoffen ontstaan; de stoffen worden ofwel hergebruikt zonder het milieu te belasten, ofwel volledig door de natuur opgenomen.”

Na de Floriade zullen de bezoekers en medewerkers van de drie permanente gebouwen - het Innovacomplex, Villa Flora en het Wereldpaviljoen - gebruik blijven maken van deze verbinding. En natuurlijk kunnen toekomstige gebruikers van het businesspark Venlo GreenPark ook gebruik maken van de brug en wordt de brug aangesloten op de fietsroutes in de regio.

worden om de meanderende route naar het Floriadeterrein te completeren. Ballast Nedam gaat hier niet overheen, maar maakt een onderdoorgang van zo’n vijfentwintig meter. Ook weer volgens het duurzame ‘Cradle tot Cradle’ principe. “We maken gebruik van de bestaande grondstoffen en voegen alleen een element toe", zegt Houben. "De onderdoorgang bestaat uit zogeheten soilmixwanden. Het zijn keerwanden, die in het werk worden gevormd door de bestaande grondslag te vermengen met cement. Een speciale machine met twee grote raden, die tegengesteld van elkaar draaien, vermengt onder het maaiveld de grond met het cement. Hierin worden vervolgens ter versteviging stalen profielen gestoken. Dat alles resulteert in een plastisch geheel dat moet uitharden. Na uitharding wordt de zandgrond ontgraven en wordt de soilmixwand (met specifiek motief) zichtbaar.”

De Floriade opent van 5 april tot en met 7 oktober 2012 zijn deuren. Meer dan honderd nationale en internationale deelnemers brengen samen een ode aan de tuinbouw in vijf unieke werelden. Werelden waarin je de natuur steeds op een andere manier ziet, voelt en beleeft. Duurzame, innovatieve eyecatchers op het gebied van architectuur zijn als eerste te bezichtigen op de Floriade. De brugverbinding van Ballast Nedam past in dat opzicht dus perfect in het plaatje. ❚

Projectinfo

Soilmixwanden

Automatische beregening Floriade terrein

Behalve de aanleg van de hoofdbrug dient ook de Venrayseweg (de provinciale weg) overwonnen te

Om al het groen op het Floriade terrein ook groen te houden, verzorgt Smits BV uit Veldhoven de beregening van het 80 hectare grote terrein. Liefst 30 kilometer druppelslangen en zo’n 500 sproeiers in en boven het maaiveld worden volledig automatisch aangestuurd door een Rain Bird computersysteem.

Volgens Jan Coppens van Smits BV vormt de basis van systeem, dat hijzelf ontwierp, een zes kilometer lang hoofdleidingnetwerk. “Het systeem betrekt haar water uit een drietal vijvers, waarvan het waterniveau op peil wordt gehouden door water uit een horizontale bron. De pompunit van het systeem heeft een variabele capaciteit van maximaal 80 kuub per uur en verpompt het opgeslagen ijzervrije water. Op het leidingnet van de Floriade zijn ongeveer 140 stations aangesloten, waaronder groepen sproeiers voor beregening van gazon of plantstroken, individuele sproeiers en vele groepen met druppelbevloeiing. De beregeningscomputer stuurt ook de (inzend)velden van de exposanten aan. Zij kunnen hierbij aangeven hoeveel water ze nodig hebben en hoeveel keer per week. De computer zorgt er dan voor dat gedurende de nacht deze wensen uitgevoerd worden.”

Smits BV heeft bovendien een aparte beregeningsinstallatie op de ingangscorridor aangelegd, een separaat beregeningsysteem op de bezoekersparkeerplaats en is bij monde van Jan Coppens apetrots op dit mooie project.

| 11

kootstertille | Betonprijs 2011

Jury verwacht veel navolging van wereldprimeur Betonprijs 2011

voor innovatieve sluisdeuren van Haitsma Beton

KOOTSTERTILLE – Haitsma Beton ontving op 16 november 2011 de Betonprijs 2011 (categorie Constructies in de Waterbouw) voor de betonnen sluisdeuren van sluis 0124. De jury prees het project in Amsterdam Oost IJburg als ‘een fraai staaltje innovatietechniek dat beton in een nieuw daglicht stelt’ en ’een doordachte combinatie van technologie en functionaliteit met een zeer duurzame toepassing als resultaat.’ Sluis 0124 is de eerste betonnen sluisdeur ter wereld en voor de jury een ‘pilotproject dat nog veel navolging zal krijgen’.

Haitsma Beton produceerde en leverde de sluisdeuren naar een ontwerp van Meyer en Van Schooten Architecten en Ingenieursbureau Amsterdam. De constructie bestaat uit twee staalvezelversterkte schuifdeuren van Zeer Hoge

Sterkte Beton die over een waterfilm (hydrovoet) glijden.

Met de realisatie van sluis 0124 wordt Zeer Hoge Sterkte Beton (ZHSB sterkteklasse C90/105) hét alternatieve materiaal voor staal in sluisdeuren. ZHSB heeft een hoge

dichtheid zodat er geen water het beton kan binnendringen die de stalen wapening zou doen corroderen. Zowel de bouwkosten als de onderhoudskosten van de betonnen waterkering zijn veel lager dan van de stalen variant. ❚

(foto: Betonvereniging/Betonprijs 2011)

De Betonprijs wordt iedere twee jaar georganiseerd op initiatief van de Betonvereniging. In totaal waren er 98 inzendingen voor 6 categorieën. De sluisdeur was een van de 9 inzendingen in de categorie Constructies in de Waterbouw.

12 |

Column | Ton Verhoeven

Ton Venhoeven Rijksadviseur Infrastructuur, VenhoevenCS architecture+urbanism

De Randstad van 2040 ligt tussen Zwolle en Eindhoven Wat hebben globalisering, toename van het aantal tweeverdieners, vergrijzing en krimp met elkaar te maken? Het antwoord: mobiliteit. Uit verscheidene studies die rekening houden met verschillende economische scenario’s blijkt steeds weer hetzelfde; bedrijven en personen worden steeds mobieler en graviteren naar de internationale knooppunten van de wereldeconomie: Londen, Parijs, Randstad, Ruhrgebied. In een open kenniseconomie als die van Nederland is het erg belangrijk dat we deze ontwikkeling mogelijk maken, om de concurrentie met andere landen en knooppunten te kunnen doorstaan. Dat lukt niet door alleen te investeren in de verbreding van wegen. We moeten onze mobiliteitsnetwerken veel flexibeler en robuuster maken om te voorkomen dat het overal vastloopt. Gebruikers moeten voor elke reis het ideale vervoersmiddel kunnen kiezen. Voor die reis de auto, voor de ander het vliegtuig, dan een stuk met de trein om vervolgens op de OV fiets te stappen of te lopen. Dit kan alleen als we de concurrentie tussenlangzaam verkeer, weg- en OV netwerken opheffen en de verschillende systemen goed aan elkaar verbinden. Op zogenaamde multimodale knooppunten wordt de soepele overstap mogelijk en omdat je hier met verschillende vervoersmiddelen kunt komen zijn het ook nog eens plekken waar het heel aantrekkelijk wonen, werken en recreëren is. Hier zijn de banen, hier vindt de groei van de nabije toekomst plaats, elders krimpt het of gaat het krimpen.

derland tot 12 treinen per uur reiden. Dat betekent dat er elke 5 minuten een trein langskomt die je naar je plek van bestemming brengt. Zwolle, Nijmegen, Breda, Tilburg en Eindhoven gaan hierdoor onderdeel uitmaken van de grotere Randstad. Dit vooruitzicht biedt een enorme kans voor de ontwikkeling van multimodale knooppunten en het binnenstedelijk bouwen waar veel mensen zo naar verlangen. Als iedereen, bestuurders, beleidsmakers, stakeholders en marktpartijen zich hiervoor inzet, zorgt het Programma Hoogfrequent Spoor ervoor dat grote delen van Nederland zich verbinden tot een robuust en samenhangend netwerk van steden, een aantrekkelijke, landschappelijke en duurzame metropoolregio die de concurrentie met de omringende metropoolregio’s gemakkelijk aankan. ❚

Door de ruimtelijke ontwikkeling rond deze plekken te stimuleren, werken we aan een duurzamere samenleving. Multimodale knooppunten zijn immers veel beter en energiezuiniger bereikbaar, elders ontstaan minder files, natuur en waardevolle landschappen blijven behouden en de verbinding tussen verschillende stedelijke regio’s wordt beter waardoor ook onze economie er op vooruitgaat. Multimodale knooppuntontwikkeling biedt daarnaast oplossingen voor het krimpvraagstuk in Nederland. Waar de Noordelijke Randstad, de regio Zwolle en delen van NoordBrabant en Gelderland nog groeien, daar krimpt de bevolking in de slecht bereikbare periferie van ons land. Multimodale knooppunten kunnen in krimpregio’s de plekken zijn waar bedreigde voorzieningen geconcentreerd kunnen worden zodat ze betaalbaar blijven. En hier vandaan pak je zo de trein waardoor je snel andere functies kunt bereiken die door de krimp misschien zijn weggetrokken. Denk bijvoorbeeld aan de zorg, waarin steeds meer wordt gespecialiseerd zodat je niet altijd meer voor elke ingreep bij je lokale ziekenhuis terecht kunt.

De Rijksoverheid is de komende jaren van plan 4,5 miljard euro te investeren in het spoornetwerk. Hierdoor gaan op een aantal belangrijke trajecten in Ne-

| 13

UTRECHT | 24 Oktoberplein

Vervanging aorta van Utrecht

14 |

UTRECHT | 24 Oktoberplein

| 15

Altijd op zoek naar nieuwe wegen MNO Vervat is als full service aannemer met meer dan 1.000 medewerkers

Dit komt goed tot zijn recht tijdens de voorbereiding en uitvoering van

actief op de markt van grote infrastructurele werken in Nederland, Suriname

Design & Construct en prestatiecontracten. Onze medewerkers zijn klaar voor

en het Caribische gebied. Het speerpunt van onze bedrijfsfilosofie is het aan-

uitdagende projecten met geïntegreerde contractvormen waarbij de wensen

bieden van een totaalpakket: of het nu gaat om vraagstukken in wegen-,

van onze opdrachtgevers centraal staan.

utiliteits-, beton- of railbouw. Wij zoeken altijd naar creatieve, duurzame en economische oplossingen, waarbij wij sterk rekening houden met onze

Kijk op www.mno.nl voor meer informatie, praktijkvoorbeelden of vacatures.

maatschappelijke verantwoordelijkheid.

MNO Vervat B.V. │ Postbus 185, 2150 AD Nieuw-Vennep │ telefoon 0252-628 628 │ info@mno.nl │ www.mno.nl

Reproad BV is al sinds 1979 bezig met freeswerkzaamheden in al haar vormen. Steeds meer zien we, dat de nadruk komt te liggen op hoge producties in een korte tijdsspanne. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het voorkomen van hinder voor de steeds grotere verkeersstromen.

Wat dat betreft is het 24 Oktoberplein een huzarenstukje te noemen.

Op een van de drukste punten van Nederland mag het verkeer tijdens de werkzaamheden zo min mogelijk worden verstoord. Een uitdaging die we graag samen met onze klant aangaan door al in een vroeg stadium betrokken te zijn bij de werkzaamheden. Zo zorgen we er samen voor telkens met de juiste inzet op de juiste plek te staan en vooral op tijd weer weg te zijn.

Reproad B.V. Schutweg 47 Postbus 241, 8200 AE Lelystad telefoon 0320 - 257890 fax 0320 - 219470 info@reproad.nl www.reproad.nl

Advies - Ontwerp - Realisatie Tijdelijke verkeersvoorzieningen

Almere

(036) - 52 91 992

Assen

(0592) - 34 50 50

UTRECHT | 24 Oktoberplein

Een van de belangrijkste toegangswegen van Utrecht is de route van de Ds. Martin Luther Kinglaan, via de Graadt van Roggenweg, naar de Weg der Verenigde Naties. Deze route is een belangrijke verbinding tussen de A2, het Stationsgebied en de Jaarbeurs. Het 24 Oktoberplein vormt hierin een cruciale schakel en krijgt een nieuwe inrichting om toekomstige verkeersstromen aan te kunnen.

Tabe van der Ploeg, projectleider bij MNO Vervat vat de herinrichting samen: “We gaan een fly-over maken over het 24 Oktoberplein en passen het onder- en naastliggende wegennet aan ter bevordering van de in- en uitstroom van verkeer van het centrum van Utrecht naar de A2. De vergunning is door de gemeente Utrecht verleend op 21 oktober 2010, de oplevering staat in oktober 2012 gepland. In totaal hebben we dus 24 maanden de tijd om het

maal was geplaatst, konden we van start met diverse grond- en rioleringswerkzaamheden. “Het gemengde rioleringsstelsel is deels verwijderd en heeft plaatsgemaakt voor een gescheiden stelsel voor regenwateren vuilwater,” verheldert Van der Ploeg. “We hebben een uitstroomconstructie met zandfilter gerealiseerd, zodat het regenwaterriool kan overstorten in het Amsterdam Rijnkanaal.

Tabe van de Ploeg, pro

jectleider bij MNO Ver

"De huidige rotonde wordt vervangen door een kruispunt met daarover een fly-over” ingrijpende plan te realiseren. Een uitdaging, want het verkeer van en naar de stad mag niet te veel hinder ondervinden van de werkzaamheden. We houden continu twee rijstroken open voor verkeer stad in en stad uit.”

Rioleringswerkzaamheden MNO Vervat is eind oktober 2010 begonnen met het inrichten van een ketenterrein. Nadat de keet een-

Een deel van het bestaande riool hebben we gerenoveerd. Daarbij hebben wij de techniek relinen toegepast. Bij die techniek breng je een kous door het riool aan, gevuld met een twee componenten epoxyhars.

Dit hecht zich vast aan de binnenzijde van het riool, waardoor het riool weer vijftig jaar mee kan. Het grote voordeel van deze techniek is dat de bestaande riolering kan blijven liggen en dat er geen graaf- en breekwerkzaamheden aan te pas hoeven te komen.”

vat

Doorstroom garanderen Om het wegennet te kunnen vernieuwen en ruimte te creëren voor de bouw van de fly-over heeft MNO Vervat de bestaande wegen verplaatst. “Het 24 Oktoberplein is één van de drukste punten van Utrecht. Dat vormt toch wel een van de grootste uitdagingen: hoe plan je de faseringen zó dat de doorstroom gegarandeerd blijft? En hoe zorg je er tegelijkertijd voor dat de bestaande tramlijn, die dwars door het werkterrein heengaat, in bedrijf blijft?”, stelt Van der Ploeg.

De trambaan is door een derde aannemer vernieuwd, terwijl MNO Vervat de asfalteringswerkzaamheden rondom dit nieuwe tramspoor voor rekening heeft genomen. Ondertussen is er ook al een behoorlijke hoeveelheid asfalt verwerkt in nieuwe wegen, fietsen voetpaden.

Met de aanleg van de fly-over is MNO Vervat in februari dit jaar gestart. “De huidige rotonde wordt vervangen door een kruispunt met daarover een fly-over”, legt Van der Ploeg uit. “De damwanden van twee van de drie toeritten zijn reeds aangebracht. ›

Projectinfo MNO Vervat MNO Vervat heeft alle disciplines in huis voor een volledige dienstverlening in de infrasector. Zeg maar gerust een totaaloplossing voor alle vraagstukken op infrastructureel gebied.

MNO ontwerpt, bouwt, reconstrueert en onderhoudt infrastructuur. Of het nou gaat om wegen-, utiliteits-, beton-, water- of railbouw. Op dit moment bouwt MNO Vervat aan de Buitenring Parkstad Limburg, de ontbrekende veertien kilometer van de A4 tussen Dinteloord en Bergen op Zoom, de aansluitingen van de A4 op de N201, de reconstructie van de A20 – aansluiting Moordrecht, de nieuwe toegangspoort tot de tweede Maasvlakte – Knooppunt B en veel meer. Lees meer op www.mno.nl of volg MNO Vervat via twitter of LinkedIn.

| 17

Civiele Constructie Werken

Franki Grondtechnieken

Civiele Onderwater Werken • •

- Ankerconstructies - Sloopwerkzaamheden - Stempelramen - Remmingswerk - Vijzelconstructies - Damwandsloten lassen - Damwand branden - Buiten las-snijdwerken - Gordingconstructies - Engineering - Levering staal

- Natte bouwkuipen - Colloïdaal beton - Onderwater lassen - Onderwater branden - Kathodische bescherming - Inspecties - Sluizen en stuwen - Zwembaden - Habitat werkzaamheden - Shipping - Thermisch branden

• • • • • •

Atlaspalen Franki Omegapalen Grondverdringende schroefpalen met verloren punt Geschroefde stalen buispalen Schroefinjectiepalen Schroefpalen Palenwanden Diepwanden

Deskundigheid, efficiëntie, veiligheid, kwaliteit en service op het gebied van civiele werken.

Constructiebedrijf C.C.W. BV Speulmanweg 1B 4112 ND Beusichem telefoon: 033-2100119 fax: 0347-326013 Internet: www.ccwbv.com E-mail: info@ccwbv.com

Duikbedrijf C.O.W. BV Korte Dreef 9 4131 PM Vianen telefoon: 0347-326003 fax: 0347-326013 Internet: www.duikwerken.com E-mail: info@duikwerken.com

VCA*/**, ISO gecertificeerd & erkende leerbedrijven

Trondheim 8, 2993 LE Barendrecht Postbus 132, 2990 AC Barendrecht telefoon 0180 - 641998 fax 0180 - 641999 info@franki-grondtechnieken.nl

AANNEMINGS- EN FUNDERINGSBEDRIJF

Uw project ... ... onze zorg! t uctie van he tr s n o c e r t: h in.

Utrec Oktoberple 4 2 t n u p p knoo ZAAMHEDEN SWERK

FUNDERING

KANDT BV | Hoogeveenenweg 21 | 2913 LV Nieuwerkerk a/d IJssel T. (0180) 63 30 48 | E. kandtbv@kandtbv.nl | W. www.kandtbv.nl

Design & Construct van constructiewerken voor de infrastructuur

Plaatsnaam UTRECHT | 24| Oktoberplein Projectnaam

Projectinfo Kandt Aannemings- en funderingsbedrijf bv De door de sneltram doorsneden rotonde op het 24 Oktoberplein wordt voorzien van een grote fly-over, waarmee het verkeer in de richting oost-west over het knooppunt en de trambaan heen geleid wordt. Ten behoeve van de fly-over worden drie toeritten gemaakt: Twee aan de oostzijde (aan beide kanten van de trambaan) en één aan de westzijde. Elke toerit bestaat uit langsschermen van stalen damwand. De kopwanden van de toeritten worden gevormd door combiwanden, samengesteld uit borend ingebrachte stalen buispalen en tussenelementen van stalen damwand. Daarnaast worden ook een aantal tijdelijke damwandkuipen toegepast voor het maken van de tussensteunpunten onder de fly-over en is een keerwand in stalen damwand voorzien bij de Martin Luther Kinglaan. Tot slot wordt ook een aantal tijdelijke funderingspalen aangebracht (en weer getrokken) voor het opstellen van hulpconstructies.

De damwandwerken en palen worden uitgevoerd door Kandt Aannemings- en funderingsbedrijf bv uit Nieuwerkerk aan den IJssel. Dit bedrijf is gespecialiseerd in funderingswerk van infrastructurele projecten en moeilijk bereikbare locaties met beperkte werkruimte en werkhoogte. Kandt bv beschikt over een uitgebreid en modern machinepark om ook op het 24 Oktoberplein alle voorkomende werkzaamheden uit te voeren: Voor het inbrengen van de geboorde buispalen van de combiwand wordt één van de zelf ontwikkelde boormachines voor LeKa-palen ingezet. Voor de damwand en de tijdelijke palen wordt gebruikgemaakt van draadkranen en hydraulische damwandmachines. Deze zijn voorzien van hoogfrequente trilblokken met variabel moment om de overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken.

Visser Infra Service, tijdelijke verkeersvoorzieningen

Ook de in de grond gevormde palen van de betonfundaties voor de fly-over zijn gerealiseerd. Met het plaatsen van de staalbeton kolommen is eveneens gestart, terwijl met het leggen van de betonnen liggers in maart volgend jaar zal worden begonnen. Tus-

BouwInfo Opdrachtgever Gemeente Utrecht, Dienst Stadsontwikkeling Ontwerp, directievoering en toezicht IBU (Ingenieursbureau Utrecht) Uitvoering MNO Vervat Bouwkosten 14.930.000,- euro Bouwperiode Oktober 2010 – oktober 2012

sen de damwanden van de toeritten van de fly-over wordt zand aangebracht, dit wordt voorzien van een funderingslaag en uiteindelijk van geluidsreducerend asfalt. Het autoverkeer tussen Stationsgebied en Hooggelegen, met aansluiting op de A2, rijdt dan over de fly-over. De rest van het verkeer wordt in de toekomst via het kruispunt onderlangs geleid. Door het scheiden van de verschillende verkeersstromen verbetert de doorstroming op het verkeersplein voor zowel (vracht)auto’s, fietsers als openbaar vervoer.”

Het nieuwe 24 Oktoberplein krijgt de komende tijd meer en meer vorm. MNO Vervat heeft veel aandacht besteed aan geluidswerende voorzieningen en probeert tijdens de bouwwerkzaamheden de overlast voor omwonenden voor wat betreft geluid en trillingen tot een minimum te beperken.

Behalve het herinrichten van het 24 Oktoberplein heeft MNO Vervat ook nog het terrein rondom het nabijgelegen verzorgingshuis gereconstrueerd met nieuw asfalt, extra parkeerplaatsen en de aanleg van nieuwe riolering. ❚

Visser verhuurt veiligheid. Veiligheid voor de werkers aan de weg en veiligheid voor de weggebruikers. Visser Infra Service adviseert, ontwerpt en realiseert tijdelijke verkeersvoorzieningen. Met twee vestigingen in Assen en Almere wordt dagelijks geheel Nederland bediend. Tijdens het project 24 Oktoberplein in Utrecht verzorgt Visser het gehele traject van advies en ontwerp tot de uiteindelijke plaatsing van verkeersvoorzieningen.

Dankzij de centrale ligging van vestiging Almere kan snel geschakeld worden bij noodzakelijke wijzigingen in de verkeersmaatregelen.

Reproad BV Reproad BV is al sinds 1979 bezig met freeswerkzaamheden in al haar vormen. Steeds meer zien we dat de nadruk komt te liggen op hoge producties in een korte tijdsspanne. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het voorkomen van hinder voor de steeds grotere verkeersstromen. Wat dat betreft is het 24 Oktoberplein een huzarenstukje. Op een van de drukste punten van Nederland mag het verkeer tijdens de werkzaamheden zo min mogelijk worden verstoord. Een uitdaging die we graag samen met onze klant aangaan door al in een vroeg stadium betrokken te zijn bij de werkzaamheden. Zo zorgen we er samen voor telkens met de juiste inzet op de juiste plek te staan en vooral op tijd weer weg te zijn.

| 19

Plaatsnaam | Projectnaam Holendrecht - Oudenrijn | A2

20 |

Holendrecht - Oudenrijn | A2

A2 Holendrecht - Oudenrijn

Een heuse landingsbaan De A2 is de belangrijkste noord-zuidverbinding van Nederland. In 2007 stond het wegdeel Holendrecht-Oudenrijn op nummer 1 in de top 20 van duurste files. Er was grote economische schade voor het goederenvervoer. Reden voor Rijkswaterstaat om de A2 tussen Holendrecht en de op- en afrit Maarssen te verbreden van 2x3 naar 2x5 rijstroken.

Bouwcombinatie A2 HoMa (Boskalis, KWS en Mourik) nam het 17 kilometer lange traject versneld onder handen.

Met een design en construct–contract heeft bouwcombinatie A2 HoMa in oktober 2007 de opdracht voor de verbreding van de A2 tussen Holendrecht en Oudenrijn naar zich toegetrokken. “Zowel het ontwerp als de uitvoering lag op ons bordje,” zegt Cok Barendregt, bedrijfsleider bij Boskalis. “In eerste instantie bedroeg de contractsom 165 miljoen euro,

"Over zeventien kilometer liggen veertien stroken breed asfalt"

lometer geluidsscherm en een groot aantal nieuwe op- en afritten.

Van Hattum en Blankevoort bouwde het nieuwe viaduct bij Vinkeveen.Vialis is verantwoordelijk voor het Dynamisch Verkeersmanagement (DVM). Binnen de bouwcombinatie heeft Boskalis het aanbrengen van het zandlichaam voor het nieuwe tracé voor rekening genomen. Omdat er in feite een volledig nieuwe rijbaan werd aangelegd in een gebied met veel veen, moest er ongeveer 2,5 miljoen kuub zand worden aangevoerd. De bestaande snelweg A2 werd rond

1950 aangelegd door zand te spuiten in een gebaggerd cunet. Voor de aanleg van de nieuwe snelweg heeft Boskalis een zandbaan direct op het maaiveld gespoten naast de bestaande weg. “Vanuit de lucht is goed te zien dat het nieuwe traject ruim is opgezet”, zegt Barendregt. “De brede middenberm is noodzakelijk vanwege de ondergrond. De complicerende factor is hier dat het maaiveld voor het grootste deel bestaat uit een veenweidegebied met een pakket veen van circa zeven meter dikte bovenop het onderliggende pleistocene zand. ›

maar we kregen onderweg nog een aanvullende opdracht om het werk een jaar eerder op te leveren. Dat is ons gelukt. Sinds juli 2010, ruim een jaar eerder dan aanvankelijk gepland, heeft het verkeer op dit tracé 2x5 rijstroken ter beschikking.” Het wegtraject is eigenlijk nóg breder en telt 2x7 stroken. Er is volgens Barendregt namelijk bewust gekozen om per richting zowel links als rechts een vluchtstrook te realiseren. “Over zeventien kilometer liggen veertien stroken breed asfalt. Een landingsbaan is er niets bij! Rijkswaterstaat heeft hier overigens goed over nagedacht. Als je toch de ruimte hebt, kun je het ook maar beter direct goed aanpakken.”

Veenweidegebied Het zeventien kilometer lange traject is onder meer voorzien van dertien duikers, zeven landbouwbruggen, veertien bruggen en viaducten, ongeveer vijf ki-

| 21

daad kracht PLANET www.gww-bouw.nl

Is meer dan de derde P

Mensen maken het verschil

Het meest complete overzicht voor professionals in de civiele techniek en infrastructuur

Boskalis legde de basis voor de verbreding van de A2 tussen Holendrecht en Oudenrijn.

De keuze voor aanvoer van het zand per pijpleiding versnelde de bouwtijd en voorkwam intensief wegtransport, waardoor de hinder voor de weggebruikers en de omgeving geminimaliseerd werd.

www.mourik.com Staat

u nog niet op www.gww-bouw.nl?

Neem dan contact op met: Wij geloven in Maatschappelijk Toegevoegde Waarde.

Dat ziet u bijvoorbeeld aan ons nieuwe wagenpark met schone Cock Penning Euro-5 motoren. Wij wachten niet op de wet, we zijn ‘m voor.

c.penning@louwersuitgevers.nl

Uw Maatschappelijk Toegevoegde Waarde begint vandaag.

Met Mourik. 0184-66 72 00.

of Robert Vermanen

r.vermanen@louwersuitgevers.nl Mourik Groot-Ammers B.V. Telefoon +31-184-66 72 00 E-mail info@mourik.com T +31 (0)495 450095

www.boskalisnederland.nl

Sterk in ontwikkeling

Nieuwe wegen Vanaf € 495,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet!

Bel of mail Cock Penning c.penning@louwersuitgevers.nl of Robert Vermanen r.vermanen@louwersuitgevers.nl T +31 (0)495 450095

WIE DOET WAT ?

Auto’s, treinen en schepen zijn afhankelijk van asfalt, rails en water. Maar hoe zorg je voor een optimale beschikbaarheid?

Boskalis Nederland denkt mee. Zo ontwikkelen we voortdurend oplossingen voor een betere en slimmere infrastructuur. Terwijl we met onze zand- en grondwerken de basis leggen voor dijken, wijken, natuur en land. Het doel is voor waarden scheppen voor een duurzame groei. Het middel: een uitzonderlijke drang naar innovatie. U leest er meer over op www.boskalisnederland.nl.

Heeft u een project of onderwerp dat interessant is voor Grond/Weg/Waterbouw Bel of mail ons! www.boskalisnederland.nl T +31 (0)495 450095 Cock Penning

Robert Vermanen

c.penning@louwersuitgevers.nl

r.vermanen@louwersuitgevers.nl

Holendrecht - Oudenrijn | A2

Als de nieuwe rijbaan te dicht tegen de oude rijbaan zou worden gelegd, dan wordt de oude rijbaan weggedrukt en zouden er scheuren in het wegdek kunnen ontstaan. Ingenieursbureau Hydronamic heeft dit gecompliceerde geotechnische ontwerp voor haar rekening genomen. Onder het design en construct-contract valt bovendien de garantieverplichting ten aanzien van de langsvlakheid. Binnen zeven jaar mag er niet meer dan zeven centimeter zetting optreden.”

gepast. Daarna is de wegconstructie aangebracht (de fundatie voor het asfalt) waarover de toplaag is uitgerold.

De rijstroken zijn uitgevoerd met dubbel laags ZOAB, ook wel bekend als het fluisterasfalt dat bijdraagt aan de geluidsreductie, net als de maximum snelheid van 100 kilometer per uur trouwens. Om de verkeershinder tot een minimum te beperken, zijn de werkzaamheden vooral ’s nachts uitgevoerd.”

Noordzeekanaal

Aan weerszijden van de A2 worden momenteel natuurgebieden aangelegd ter compensatie voor de aantasting van de natuur door de verbreding van de weg. Barendregt zegt: "Op diverse plaatsen komen waterpartijen ten behoeve van de landschappelijke inpassing. Deze stapstenen zijn gebieden waar dieren naartoe kunnen trekken, zodat ze met weinig belemmering de A2 kunnen passeren. Er worden eveneens bomen aangeplant, maar alleen geclusterd op de plekken waar dat mogelijk is. Uiteindelijk is het de bedoeling dat je vanaf de A2 zicht houdt op de polder." Dagelijks

"Het zand voor de verbreding van de A2 werd gewonnen in het Noordzeekanaal en per schip naar Loenen gevaren waar het met een grondpers via persleidingen naar het werk werd getransporteerd. Zo voorkwamen we extra verkeersbewegingen op de weg", zegt Barendregt. "Reken maar uit, een zandwagen kan gemiddeld 20 kuub vervoeren, dat scheelt dus 125.000 vrachtwagenbewegingen. En dat heeft weer een positief effect op de plaatselijke luchtkwaliteit. Om een versnelde zetting te creëren, hebben we verticale drainage toe-

maken ruim 180.000 voertuigen gebruik van de A2 en dat aantal neemt alleen maar verder toe. Door de verbreding van de belangrijkste noord-zuidverbinding van Nederland is de filedruk aanzienlijk gedaald. Missie geslaagd. ❚

BouwInfo Opdracht D&C contract, opdrachtgever RWS Ontwerp IV infra advies Hydronamic Uitvoering Boskalis / KWS Infra / Mourik Installaties Vialis Bouwperiode van 2007 tot 2012

| 23

Den Bosch | Vispassage

Maatwerkconstructies voor waterbeheersing AQA HydraSep leverde de watertechnische installaties bij Vispassage Crevecoeur. Het leuke van waterbeheersing is volgens directeur Sander Brandon dat elke situatie anders is. “De combinatie van specifieke omgevingsfactoren en de grillige natuur van stromend water biedt steeds weer nieuwe uitdagingen.” “In dit project zijn de schuiven ‘fors’ en de montageomstandigheden van de schuifafsluiters bijzonder”, zegt Brandon. “In elk van de drie kokervormige doorlaten tussen Dieze en Maas is een schuif en een noodschuif geplaatst. De schuivenframes van 2,90 bij 8,50 meter zijn via sleuven van 30 centimeter breed geplaatst in het schuivenhuis. Dat is echt millimeterwerk en vraagt om een speciale montagemethode en vooral om een goede voorbereiding.”

Bij ontwerp en voorbereiding van dit soort maatwerkprojecten is het belangrijk om kleine afwijkingen tussen tekening en uitvoering in te calculeren en met flexibiliteit in te spelen op de omstandigheden. De schuiven voor de Vispassage werden door de Duitse fabriek Befu geproduceerd. De frames zijn uitgerust met stelbouten voor de juiste positionering in het schuivenhuis, boven het speciale bodemprofiel dat passerende vissen een natuurlijke omgeving biedt. Op verzoek van het Waterschap Aa en Maas zijn de overbrengingen uitgevoerd met traditionele pennenbanen, die Befu naast de gebruikelijke spindels in eigen huis produceert. AQA HydraSep koos volgens Brandon voor Befu vanwege hun ervaring met grote waterkerende constructies, zoals schuifafsluiters, kantelstuwen, dambalken en overstortschuiven. Brandon zegt: "Behalve de schuiven voor bescherming van het achterland zullen in de Vispassage ook kantelstuwen worden geplaatst.

Ook hierbij is er sprake van een bijzonder ontwerp, om aan de vragen van Waterschap Aa en Maas te voldoen en de ecologisch geplande migratie van vissen te sti-

muleren." Ten tijde van het schrijven van dit artikel zijn deze stuwen nog in ontwerp.

Hydrocompact AQA’s leveringsprogramma voor waterbeheersing omvat een groot scala oplossingen, vooral voor regenwater.

Sinds 1995 worden systemen voor energievrije afvoerbegrenzing toegepast voor regulering van afstromend regenwater. Hierdoor wordt berging beter benut en – waar dat van toepassing is - de behandeling geborgd.

Recent werd een vinding geïntroduceerd waarmee de toevoer van regenwaterriolen naar vuilwaterriolen op eenvoudige wijze wordt afgeremd. Voor gescheiden lozing van regenwater levert AQA HydraSep complete ontwerpen voor beheersing en zuivering, waarmee onder andere waterproblemen op bedrijventerreinen, wegen en parkeerterreinen worden opgelost.

Brandon noemt een paar aansprekende projecten. “Ik vind het altijd weer een mooi idee dat het water van die gigantische parkeerterreinen bij Schiphol vrij van olie en

zware metalen geloosd wordt via onze afscheiders. De waterbehandeling op het trainingscircuit van de ANWB in Lelystad is een voorbeeld van veilig hergebruik. Toch zijn de geconstateerde goede rendementen daar niet zo spectaculair als bij bedrijventerrein De Lieden bij Haarlem. Hier bouwden wij slecht functionerende installaties om tot afscheiders met ons ‘Hydrocompact’ principe, dat een totale capaciteit van 2.000 m3 per uur heeft. Het water van vele hectares autosloopterreinen en puinbrekerijen heeft sindsdien geen overschrijdingen meer in de streng gecontroleerde lozing.”

Pragmatisch blijven het veranderende klimaat en almaar omvangrijker verharde oppervlakken worden beheersing van waterniveaus, afvoerregeling en berging steeds belangrijker. Met centraal gestuurde systemen, waarvoor AQA de regelschuiven levert, wordt de ‘natte ruimte’ optimaal benut. “Maar men moet oppassen dat men de rol van berekeningsmodellen en IT pragmatisch blijft benaderen”, waarschuwt Brandon.

“Robuuste mechanische systemen, die bijvoorbeeld met vlotters reageren op het waterniveau, blijven in functie als stroom uitvalt en zijn minder gevoelig voor storing van meetapparatuur. Elektrische aandrijvingen zijn gevoeliger dan hydrauliek zodra er kans is op onderdompeling. In rioleringswerken ontwerpt AQA de schuiven vaak met hydraulische aandrijving, naast de veel toegepaste elektrische motoren.”

Elk situatie vraagt om een maatwerk oplossing. “Onvoorziene of niet eerder opgeloste problemen stimuleren de creativiteit, maar budget is op dit moment zeker de grootste uitdaging”, licht Brandon toe. “Problemen met watermanagement stellen steeds hogere eisen aan de inventiviteit om met beperkte financiële mogelijkheden de gewenste zekerheden te verkrijgen.

AQA HydraSep streeft ernaar om deze inventiviteit – in nauwe samenwerking met de technische partners - te bieden en hierdoor een bijdrage te leven aan een beter beheersbare natte omgeving.”

De dijkdoorvoer mondt uit in een getrapte waterloop, die in totaal een hoogteverschil van ongeveer 1,76 meter overbrugt.

24 |

Den Bosch | Vispassage

Eerste vispassage in primaire waterkering Extra beveiligde dijkdoorvoer op tijd klaar omdat dan het stormseizoen begint. Door de efficiënte uitvoering en samenwerking is dat gelukt.”

Na het creëren van een tijdelijke wegomlegging van de Henriettewaard, bouwde KWS Aquavia in mei 2011 een damwandkuip van 38 meter lang, 12 meter breed en 10 meter diep. Het beton – en waterbouwbedrijf bracht vervolgens het stempelraam aan en ontgroef de bouwput.

Over het funderingswerk zegt Koedam: “Om opbarsten van de bodem tijdens de bouw te voorkomen, boorden we 52 groutinjectiepalen in de grond. Heien bleek geen optie vanwege het haast ondoordringbare zandpakket. De ankerboormachine stond tijdelijk op stalen dragline schotten op de damwandkuip, die daarop berekend was. ” Na de boorwerkzaamheden, brachten duikers een onderwaterbetonvloer van 1300 mm dik aan. Vervolgens pompte KWS Infra de bouwput leeg en bouwde een in – het – werk – gestorte betonconstructie bovenop een betonnen werkvloer.

“We realiseerden in ongeveer acht weken tijd een drie beukige betonnen duikerconstructie, voorzien van twee rijen met drie automatisch bedienbare RVS schuiven van 2 bij 2,5 meter,” zegt Koedam. “Met de volautomatische deuren, die in ongeveer vijf minuten volledig dienen te sluiten en een waterkolom van acht meter kunnen keren, wordt het achterland van de Maas beschermd bij hoogwater. Omdat het een primaire waterkering betreft, is het ook mogelijk om houten balken te stapelen tussen groeven in de betonwanden.”

Overzichtsfoto van het bouwproject met links de spuisluis Crèvecoeur en rechts de dijkdoorvoer met daarachter de vispassage in aanbouw. Ook is de tijdelijke wegomlegging van de Henriettewaard zichtbaar.

In opdracht van Waterschap Aa en Maas bouwt KWS Aquavia een vispassage, een noviteit in een primaire Nederlandse waterkering. Dankzij getrapte waterloop kunnen vissen verder migreren, wat de stand ten goede komt. De extra beveiligde dijkdoorvoer, vlakbij de bestaande spuisluis, moest op tijd gereed komen vanwege het stormseizoen dat op 1 oktober begon. Door de efficiënte uitvoering loopt het infraproject op schema.

KWS Aquavia behoort, als dochteronderneming van KWS Infra bv, tot het VolkerWessels concern. Het beton – en waterbouwbedrijf realiseert een vispassage

in opdracht van het Waterschap Aa en Maas in een primaire waterkering langs de Maas. Volgens projectleider Edwin Koedam gaat het om een nieuw type vispassage. “Dankzij de dijkdoorvoer en de getrapte waterloop kunnen vissen vanaf Hoek van Holland, door Den Bosch naar het zuiden van Noord - Brabant migreren. De bestaande nabijgelegen spuisluis Crèvecoeur, belemmert dit nu.”

Drievoudige waterkering De vispassage bestaat uit een dijkdoorvoer en een meanderende, getrapte waterloop van ongeveer 290 meter lang. “De dijkdoorvoer met duikers legde de meeste druk op het project,” zegt Koedam. “De kruising moest uiterlijk op 1 oktober 2011 waterdicht zijn,

Ook bouwde Aquavia twee vleugelwanden aan weerszijden van de dijkdoorvoer ter stabilisatie van het dijklichaam. “Nu wordt de laatste hand gelegd aan de besturingsinstallatie van de waterkerende schuiven in de dijkdoorvoer,” zegt Koedam “Vervolgens vullen we het dijklichaam aan en herstellen we de doorgaande route de Henriettewaard.”

Meanderende watertrap De dijkdoorvoer mondt uit in een getrapte waterloop, die in totaal een hoogteverschil van ongeveer 1,76 meter overbrugt. “Vissen kunnen straks tegen de stroomrichting in zwemmen naar het zuiden, wat de visstand bevordert,” zegt Koedam. “De waterloop bestaat uit 22 trappen van veertien meter lengte met een overbrugging van 8 centimeter. Met behulp van een GPS systeem graven we het kanaal uit, net zoals de rest van het grondwerk. De met geotextiel bedekte watertrapbodem vullen we aan met een laag stortstenen, net zoals de bodem van de duikers in de dijkdoorvoer. ›

| 25

Den Bosch | Vispassage

In opdracht van Waterschap Aa en Maas bouwt KWS Aquavia een vispassage, een noviteit in een primaire Nederlandse waterkering.

In ongeveer acht weken tijd werd een driebeukige betonnen duikerconstructie gerealiseerd, voorzien van twee rijen met drie automatisch bedienbare RVS schuiven.

KWS Infra realiseerde een in – het – werk – gestorte betonconstructie bovenop een betonnen werkvloer.

De trappen in de waterloop creëren we door het niveauverschil van de grond in combinatie met 22 hardhouten damwanden, die haaks op de richting van de waterloop in de grond zijn gedrukt. Hierdoor ontstaan 22 bekkens. De configuratie van de watertrap met trappen en stortstenen beperkt de waterturbulentie, die ontstaat door het niveau verschil tussen de Maas en de Dieze. De vissen kunnen zo onderweg eventueel

rusten en vervolgens weer verder zwemmen richting het zuiden van Noord – Brabant.” Na het gereedkomen van de waterloop wordt deze verbonden met de Maas en de Dieze. Hiernaast wordt het omliggende gebied natuurtechnisch afgewerkt. Koedam zegt: “We verzetten ongeveer 110 duizend kuub grond en planten ongeveer 2500 wilgen. Volgens planning wordt het project eind november 2011 opgeleverd.” ❚

BouwInfo Opdracht en Ontwerp Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Constructeur Tauw, Eindhoven Uitvoering Aquavia (onderdeel van KWS Infra bv, Roosendaal) Bouwperiode

mei – december 2011

AQA producten voor watertechniek standaard beter betaalbaar veelzijdig maatwerk

bel (072-5628486) of mail (info@aqa.nl) ons voor informatie of een offerte voor terugslagkleppen schuifafsluiters kantelstuwen overstortputten luiken infiltratie waterberging debietbegrenzers (lamellen)afscheiders beluchters niveauregelaars spoelsystemen monitoring installaties en meer...

26 |