Kerk & Leverancier

Kerk & Leverancier

Kerk

& Leverancier

Jaarboek over leveranciers aan de kerk

Jaarboek over leveranciers aan de kerk 2010 2010061 kerk & leverancier.indd 1

30-08-2010 15:26:03

2010061 kerk & leverancier.indd 2

30-08-2010 15:26:03

2010061 kerk & leverancier.indd 3

30-08-2010 15:26:03

Laat Gods Woord ook buiten uw gemeente klinken!

Help ook mee het Woord van God te verspreiden in gesloten landen en steun ons werk!

In veel gesloten landen is het Woord van God nauwelijks toegankelijk. 3xM helpt al 30 jaar lokale christenen met het produceren en uitzenden van christelijke televisieprogramma’s.

Zo horen miljoenen mensen in hun eigen huiskamer van het christelijk geloof. 3xM doet haar werk met de steun van kerken en christenen in Nederland. Samen kunnen we in landen waar weinig christenen wonen, via moderne media het Woord van God verspreiden.

U helpt ons met een gift of collecte.

U kunt ons werk bekend maken door onze folders een plekje te geven op uw boekentafel of ons uitnodigen voor een presentatie over ons werk.

Voor meer informatie bel 033-2864103 of mail info@3xm.nl

www.3xm.nl

ING 1144

2010061 kerk & leverancier.indd 4

30-08-2010 15:26:04

voorwoord

Inspirerende gesprekken zijn de basis Waarschijnlijk kent u de startpagina www.kerkenleverancier.nl dé portaalsite voor beslissers, inkopers, adviseurs, commissies en werkgroepen binnen kerk, parochie of gemeente. Vanaf heden is deze populaire internetbestemming uitgebreid met een bijzondere uitgave: het Jaarboek Kerk & Leverancier 2010. Aan de hand van heldere en overzichtelijke redactionele presentaties vindt u hierin een overzicht van toonaangevende bedrijven en organisaties en met actuele informatie uit het hart van het kerkelijk leven.

Kernactiviteit en doelstelling van het Jaarboek Kerk & Leverancier is het leveren van kwalitatief hoogwaardige informatie – door alle gezindten heen; dynamisch, stijlvol, helder en objectief. Kerkgenootschappen mogen dan verschillen, de overeenkomsten – of het nu inhoudelijke of kwantitatieve vraagstukken betreft – zijn talloze malen groter. Kerk & Leverancier hoopt daar een inhoudelijke bijdrage aan te leveren, met respect voor verschillen in opvatting en toonzetting en met de hoop dat potentiële partners in het kerkelijk leven elkaar gemakkelijk weten te vinden en zich weten te verbinden. De inspirerende gesprekken die aan de basis liggen van deze uitgave bewijzen dat het mogelijk is.

Wat kunt u zoal verwachten in dit boek? De vaststelling dat Nederlandse orgelbouwers wereldwijd zeer geliefd zijn; dat reizen met een christelijke grondslag ondanks de kredietcrisis op een groeiende populariteit kunnen rekenen; dat steeds meer partijen in de kerkelijke inrichting samenwerking zoeken om met u tot een optimaal eindresultaat te komen en ons kerkelijk erfgoed intact te houden. En – misschien nog wel belangrijker – dat kerkelijke organisaties in krimp of stagnatie aanleiding vinden voor inhoudelijke verdieping.

De redactie van het Jaarboek Kerk & Leverancier stelt u graag van deze ontwikkelingen op de hoogte. Wij wensen u veel leesplezier!

Jan-Kees Verschuure

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 5

5

30-08-2010 15:26:06

Kerk

& Leverancier

Jaarboek over leveranciers aan de kerk

www.kerkenleverancier.nl Uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl Redactie Jac Buchholz Jan-Kees Verschuure Redactieadres Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

8

Momenten uit de geschiedenis van de christelijke kerk

Bladmanagement Bert van de Port E b.vdport@louwersuitgevers.nl

14

Journaal

Secretariaat Manuela Depenbrock

18

Pierre Cuypers: een moderne middeleeuwer

20

Christelijke televisie: 3xM pioniert in ‘gesloten landen’

26

Klokkengieterij bewaakt kerkelijk erfgoed

30

Hoop en genezing voor de allerarmsten

34

Ariënskonvikt wordt instituut

Advertenties Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: kerk Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 Adreswijzigingen Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert Verspreiding In controlled circulation, persoonsgericht aan functionarissen binnen kerken, parochies, gemeentes, bisdommen, werkgroepen en commissies in geheel kerkelijk nederland.

Vormgeving / Art-direction Logo Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

2010061 kerk & leverancier.indd 6

38

Consultare slaat handen ineen met Sloveense orgelbouwer

42

Kerkelijk interieur door alle gezindten heen

44

Kerkbouw is ‘eeuwenoude opgave’

46

Leprabestrijding ‘beste af met welvaartsgroei’

52

Orgelbouwen is ‘modern ambacht’

54

Wat maakt een kerk tot een bijzondere ruimte?

30-08-2010 15:26:10

58

Met de TGV naar Lourdes

61

Blijven lezen met een leesbeperking

62

Arab Vision: Verandering in de Arabische wereld

69

Ichtus Gifts groeit mee met boekhandel

70

Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel op de bres voor onze historische klankmonumenten

74

Dé kerkenverzekeraar nu ook voor monumenten

76

‘Kerkgeluid vraagt om deskundig advies’

80

Drie Tour Reizen slaat vleugels uit

83

Levensloopbegeleiding voor mensen met autisme

87

Groei wereldkerk revitaliseert Bisdom Roermond

90

“Kerken verdienen beter licht”

92

Wie doet wat

2010061 kerk & leverancier.indd 7

Kerk

& Leveran

Jaarbo ek over leveran c

cier

iers aa n de k erk

30-08-2010 15:26:21

Momenten uit de geschiedenis

van de christelijke kerk

Wanneer we het woord kerk gebruiken, kan dat zowel betrekking hebben op de gemeenschap die een bepaalde stroming aanhangt als op het gebouw waarin leden van die gemeenschap samenkomen voor bepaalde rituelen. Als we wat beide betreft in een aantal snelle stappen door de geschiedenis lopen dan is het begin van de christelijke gemeenschap gemakkelijker te vinden dan de oorsprong van het kerkgebouw.

Het christendom heeft zijn aanvang met

64 n. Chr. de eerste die ze laat vervolgen,

zijn de christenen dan niet meer, vrij van

Jezus Christus, dat ligt voor de hand. Je-

opsluiten en folteren en na hem volgen

zorgen evenmin. De dreiging komt van-

zus begint met een handvol volgelin-

nog andere keizers, al zijn er ook die de

af dat moment van binnenuit en betreft

gen – zijn twaalf apostelen – maar dat

christenen met rust laten. Hun bood-

onder andere de uitleg van de leer. Een

aantal neemt gestaag toe na zijn dood.

schap van verlossing en hun aandacht

van de eerste kwesties die aan de orde

Die groei gebeurt tegen de verdrukking

voor de minderbedeelden spreekt ech-

komt is die van de drie-eenheid, maar er

in, want de Romeinen zijn deze eerste

ter aan en steeds meer mensen bekeren

is bijvoorbeeld ook het vraagstuk van de

christenen – die in de beginjaren vooral

zich tot dit nieuwe geloof. Toch blijft er

genade. Al die kwesties worden bespro-

worden gezien als een afgescheiden

nog lange tijd sprake van een vervolgde

ken tijdens concilies.

joodse sekte – niet goed gezind. In het

kerk, tot het begin van de vierde eeuw

Romeinse Rijk bestaat weliswaar een

als keizer Constantijn zich tot christen

Investituurstrijd

traditie van religieuze verdraagzaam-

bekeert en enkele decennia later keizer

Halverwege de Middeleeuwen vindt

heid, maar dat geldt alleen wanneer die

Theodosius het christendom tot staats-

vervolgens het schisma tussen de wes-

anders-gelovigen naast hun eigen go-

godsdienst uitroept. Daarmee begint de

terse en oosterse kerk plaats. Tevens is er

den ook de Romeinse keizer aanbidden.

eigenlijke groei, een periode die feitelijk

sprake van de Investituurstrijd (over het

Daar is bij de christenen geen sprake

tot het einde van de Middeleeuwen

toewijzen van kerkelijke ambten). Paus

van, die doen niet aan afgoderij – voor

duurt, en ontstaat de hiërarchisch gelei-

Gregorius besluit de lekeninvestituur te

hen is er maar één God en dat is de eni-

de religie zoals we die in de basis nu nog

verbieden en komt daardoor in botsing

ge ware.

altijd in het katholicisme herkennen.

met de Frankische koning Hendrik IV. Die

Met aan het hoofd de paus, de opvolger

laatste delft het onderspit, wordt geëx-

Staatsgodsdienst

van Petrus die na de dood van Jezus lei-

communiceerd en moet vervolgens de

En dus worden de christenen al vlug

ding aan de apostelen geeft en als eer-

vernederende gang naar Canossa – waar

een vervolgde groep. Keizer Nero is in

ste paus kan worden gezien. Vervolgd

de paus op dat moment verblijft –

8

>

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 8

30-08-2010 15:26:23

Momenten uit de geschiedenis

Abdij Rolduc Kerkrade

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 9

9

30-08-2010 15:26:27

Maak een droomreis met uw eigen groep of Santiago de Compostela. Maar eigenlijk is elke bestemming of elk thema mogelijk.

Laat de Bijbelverhalen nog meer leven!

Eén beeld zegt meer dan 1000 woorden.

Laat daarom uw gemeente of parochie de Bijbel eens in beelden zien. Maak met hen een groepsreis-op-maat.

Groepsreis-op-maat

Stap in de Bijbelse voetsporen met een:

- Mozesreis door Egypte en Jordanië - Johannesreis in Turkije - Paulusreis in Turkije en /of Griekenland - rondreis door Israël Wij zien ook een groeiende belangstelling voor themareizen over Luther en Calvijn en voor pelgrimsreizen naar Rome, Lourdes

Samen met u stellen wij de reis samen, die helemaal op uw wensen is afgestemd en nemen u vrijwel al het regelwerk uit handen.

Neem vrijblijvend contact met ons op

Vraag naar Lex Boer. Hij vertelt u graag over alle mogelijkheden. Bel tijdens kantooruren 0343-512844 of stuur een e-mail naar info@drietour.nl.

Voor een onvergetelijke groepsreis-op-maat I Nte r k e r k e l Ij k e r e I s o r g a N I s atI e d r I eto u r r e Iz e N p o stb u s 1 62 3970 a d d r I e b e r g e N 0343 51 2844 I N f o@d r I eto u r.N l www.d r I eto u r.N l DRIETOUR 0052 opmaak.indd 1

2010061 kerk & leverancier.indd 10

09-03-2010 10:20:21

30-08-2010 15:26:28

Momenten uit de geschiedenis

ondergaan om weer in genade te worden aangenomen. Dat is aan het einde van de elfde eeuw, wanneer ook de eerste kruistocht wordt voorbereid.

Westers schisma Begin veertiende eeuw is er weer sprake van een memorabel moment: de verhuizing van het pauselijke hof van Rome naar Avignon. In 1377 volgt de terugkeer naar Rome, wat het begin is van het westerse schisma dat duurt tot 1417 en waarbij zowel in Rome als in Avignon een paus is gezeteld. De scheuring binnen het christendom wordt vervolgens definitief met Luther die uit protest tegen de aflatenhandel in 1517 zijn 95 stellingen aan de kerkdeur

Sint Jan Den Bosch

van Wittenberg spijkert en daarmee

Feit is dat een aantal kerkgebouwen zal

de ark des verbonds in onder hadden

de basis legt voor het protestantisme,

verdwijnen of een andere functie krijgt,

gebracht zien als de basis of voorloper

aanleiding voor diverse godsdienstoor-

tijdelijk of niet…

van onze christelijke kerk. Het tabernakel

logen – onder andere de Tachtigjarige

was de plek bij uitstek om God te ont-

Oorlog – en een Europa dat vanaf dan

Tabernakel

moeten, een functie die het hedendaag-

verdeeld is in katholieken en de diverse

Met die opmerking komen we – na een

se kerkgebouw nog altijd heeft. Uit dat

protestantse stromingen. De achttiende

met het oog op de beschikbare ruimte

tabernakel ontstond de tempel, zeker

eeuw brengt vervolgens de Verlichting

bijzonder summiere blik op 2000 jaar

voor Christus nog een bijzondere plek

met haar nadruk op de rede, maar daar

christendom – bij die andere betekenis

gezien zijn tirade tegen de handelaren

is het christendom tegen bestand. Ook

van het begrip kerk, die van het gebouw

die er hun zaken deden en daarmee in

in de negentiende eeuw, die begint met

waarin mensen uit religieuze overwe-

zijn ogen het huis van zijn vader onteer-

de op de Verlichting reagerende Roman-

gingen samenkomen. Is het christelijke

den. Na zijn dood lieten zijn volgelingen

tiek blijft de bevolking aan de traditi-

kerkgebouw eveneens terug te leiden

de tempel echter steeds meer links lig-

onele kerk gehecht en dat is eveneens

tot Christus? Geenszins. Zoals gezegd

gen en kwamen ze bij elkaar op iedere

het geval in de eerste decennia van de

waren de eerste christenen feitelijk jo-

locatie die daarvoor geschikt was. Zo ko-

twintigste eeuw. In de tweede helft van

den die nog heel dicht bij dat geloof en

men de eerste kerkgebouwen tot stand

deze eeuw, zeker vanaf de jaren zeventig,

alle daarbij behorende regels en rituelen

– de oudst bekende schijnt de Huiskerk

neemt het kerkbezoek af, al geven nog

stonden. Voor de joden was de tempel

van Dura Europos in Syrië uit het begin

altijd veel mensen aan gelovig te zijn. Nu

de plek om te bidden en God te ont-

van de derde eeuw te zijn.

is er in de geschiedenis wel vaker sprake

moeten en zo beschouwd kunnen we

geweest van teruglopend kerkbezoek

feitelijk het tabernakel dat de joden na

Basiliek en de centraalbouw

dat zich op den duur weer herstelde –

hun vlucht uit Egypte met zich mee-

In 313 wordt het christendom in het Ro-

de vraag is of dat nu opnieuw gebeurt.

droegen door de woestijn en waarin ze

meinse Rijk gelegaliseerd dankzij het

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 11

>

11

30-08-2010 15:26:30

Ronde vormen

heel populair is en te verdelen is in drie

De bouwstijl uit deze periode

periodes: de vroeggotiek, de hooggo-

blijft een aantal eeuwen de

tiek en de laatgotiek. Net als bij de ro-

basis voor nieuw te bouwen

maanse stijl zijn er regionale verschillen

kerken, tot zich in de negende

maar de gotiek kent ook een aantal al-

en tiende eeuw een kentering

gemene kenmerken zoals de verticale

voordoet en er een overgang

architectuur en het veelvuldig gebruik

plaatsvindt naar de romaanse

van spitsbogen, hoge glasramen, de

stijl – een benaming die ove-

aanwezigheid van baldakijnen en roos-

rigens stamt uit het begin van

vensters die deze verticaliteit versterken.

de negentiende eeuw. De

Door de grote hoogte van de kerken

romaanse stijl komt voort uit

en kathedralen dienen de muren aan

de in de voorafgaande eeu-

de buitenkant van het gebouw verste-

wen populaire Karolingische

vigd te worden met steunberen om de

stijl, waarin principes uit de

spatkrachten ten gevolge van de zware

Romeinse architectuur wer-

gemetselde gewelven te kunnen opvan-

den herontdekt. De romaanse

gen. Het tongewelf en kruisgewelf wor-

architectuur wordt gekarakte-

den vervangen door het kruisribgewelf

riseerd door kleine rondboog-

met de ribben als dragende elementen.

Edict van Milaan van keizer Constan-

vensters en decoraties met eveneens

In Nederland is de St. Jan in Den Bosch

tijn. Vanaf dat moment krijgt de bouw

ronde bogen. De muren zijn doorgaans

is een goed voorbeeld van de Brabantse

van christelijke kerkgebouwen een

dik en versierd met lisenen, friezen en

gotiek, de St. Eusebiuskerk in Arnhem

stimulans. In eerste instantie kennen

spaarvelden waarin eveneens ronde vor-

van de Nederrijnse gotiek.

die gebouwen een grote diversiteit in

men domineren. De muren dragen het

bouwstijl, maar op den duur worden de

grootste deel van het gewicht van het

Overdaad

basiliek en de centraalbouw (de laatste

gebouw, waardoor grotere ramen niet

Tussen de veertiende eeuw (Italië) en

vooral in Byzantium, het oostelijke deel

mogelijk zijn. Ondanks deze vrij algeme-

zestiende eeuw (Noord-Europa) moet de

van het Romeinse Rijk) de meest voorko-

ne kenmerken kent het romaans grote

gotiek geleidelijk aan plaatsmaken voor

mende bouwtypes. Een van de bekend-

regionale verschillen. Voorbeelden van

een nieuwe stroming, de renaissance, die

ste voorbeelden van de basiliek is de oor-

romaanse kerken in Nederland zijn de

teruggrijpt op de oudheid. Belangrijk uit-

spronkelijke Sint-Pietersbasiliek in Rome,

Sint-Servaasbasiliek en de Onze-Lieve-

gangspunt werden de verhandelingen

gebouwd in opdracht van Constantijn.

Vrouwebasiliek in Maastricht, en de kerk

van de Romein Vitruvius, kenmerkende

De Hagia Sophia in Constantinopel uit

van abdij Rolduc in Kerkrade.

eigenschappen van gebouwen zijn het

de zesde eeuw is een bekend voorbeeld

gebruik van onder andere frontons,

van de centraalbouw. Het interieur van

Verticale architectuur

friezen, eierlijsten en het toepassen van

vroegchristelijke

werd

Nieuwe technieken in de bouw en

de Korinthische, Dorische en Ionische

verrijkt met twee soorten versieringen:

nieuwe ontwikkelingen in de architec-

zuilen. Er bestaat een voorkeur voor de

fresco’s en mozaïeken. In de eerste chris-

tuur zorgen er in de late Middeleeuwen

centraalbouw, eventueel in combinatie

telijke bouwkunst werd Jezus indirect

voor dat (kerk)gebouwen steeds hoger

met de traditionele basilikale opzet. Na

voorgesteld door symbolen zoals de

worden. Daaruit ontstaat de gotiek, een

de reformatie zijn het vooral de protes-

Ichtus (vis), de pauw, het Lam Gods, de

bouwstijl die vanaf de twaalfde eeuw

tanten die de renaissance-architectuur

Goede Herder of een anker.

aan een opmars begint, tot circa 1500

verder gebruiken terwijl de katholieken

12

bouwwerken

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 12

30-08-2010 15:26:32

Momenten uit de geschiedenis

een overstap maken naar de meer uit-

Heden en de toekomst

wen worden gerealiseerd die echter

bundige barok die breekt met de be-

In de loop van de zeventiende en deels

lang niet iedereen kunnen bekoren. Of

perkingen van de klassieke bouwstijl en

ook achttiende eeuw gaan architecten

deze gebouwen als eerste weer zul-

zich kenmerkt door een overdaad vol

en kerkenbouwers in Nederland – zowel

len verdwijnen als er geen erediensten

beweging en gebogen, plastische vor-

van protestantse en katholieke kerken –

meer worden gehouden is nog maar de

men die een overweldigende indruk op

steeds meer het classicisme toepassen,

vraag. Kritiek op bouwstijlen is van alle

de toeschouwer moeten maken. De ba-

een terugkeer naar de klassieke Griekse

tijd. Feit is dat veel mensen waardering

rok en later de rococo – een wat lichtere

en Romeinse voorbeelden. Vanaf 1800

hebben voor de oude kerkgebouwen

en luchtigere stijl – krijgen in de Neder-

wordt dit classicisme opgevolgd door

uit de diverse stijlperioden, of dat nu uit

landse kerkenbouw eigenlijk niet echt

diverse neo-stijlen en het eclecticisme.

religieuze of culturele overwegingen is.

voet aan de grond. Alleen in een aantal

Daarmee wordt een periode ingezet

Over het algemeen staan deze kerkge-

plaatsen in Limburg en Noord-Brabant

waarin niet alleen naar het verleden

bouwen op monumentenlijsten zodat

zijn enkele barokke kerken te vinden.

maar tevens naar het heden en de toe-

hun behoud verzekerd is. De vraag is

België telt daarentegen een groot aantal

komst wordt gekeken. Kenmerkend

echter wat er met een deel van deze ge-

barokkerken, zoals de Sint-Michielskerk

hiervoor is de wederopbouwperiode

bouwen zal gebeuren. Zullen mensen

te Leuven, de Carolus Borromeuskerk in

na de Tweede Wereldoorlog waarin

er blijven samenkomen om te bidden

Antwerpen en de Sint-Servaasbasiliek in

het verleden veelal wordt losgelaten

en God te ontmoeten of krijgen ze een

Grimbergen.

en er strakke, moderne kerkgebou-

heel andere, seculiere bestemming? Ω

Sint Servaasbasiliek Maastricht.

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 13

13

30-08-2010 15:26:35

journaal

Streamit lanceert officieel kerkvideo via het internet Na een uitvoerige testfase van ruim een jaar is Streamit kerkvideo geperfectioneerd en klaar om in gebruik te worden genomen door het grote publiek. Streamit, onder andere bekend van het succesvolle kerkradio, verwacht een snelle overgang. Directeur Johan van der Stoel: “Beelden vanuit de eigen kerk voegen

als gemeenten, scholen,

een belangrijke dimensie toe,

theaters, sportclubs en

en technisch bieden we nu

andere verenigingen. Het

een praktische en betaalbare

betaalbaar en met goede kwaliteit realiseren

oplossing”

van uitzendingen van kerkdiensten komt hier-

Kerkvideo, het uitzenden van

mee binnen handbereik.

een kerkdienst met beeld en

Een aantal kerken en parochies werken in-

geluid via internet, biedt de

middels al met kerkvideo. Met de speciaal

mogelijkheid om diensten

ontwikkelde Maven encoder is het uitzenden

‘live’ uit te zenden met hoge beeldkwaliteit en zonder on-

van video via internet erg eenvoudig geworden. Zo is de Ma-

derbrekingen, dankzij de toenemende snelheid en betrouw-

ven gemakkelijk te installeren en te bedienen. “Bij kerkradio

baarheid van de huidige internetverbindingen. Deze uitzen-

bleek dat een doorslaggevende succesfactor!” aldus Johan

dingen zijn via PC of TV te bekijken. Streamit introduceert

van der Stoel. Kerkvideo is nu voor iedereen met een snelle

een complete oplossing voor het uitzenden van video over

telefoonverbinding (ADSL) of kabel- of glasvezelinternet te

het internet, speciaal gericht op kerken en communities zo-

ontvangen. Informatie: www.streamit.eu

Ω

Herdenking 500 jaar reformatie Op 31 oktober 2017 is het 500 jaar geleden dat Maarten Lu-

schillende activiteiten door de kerk georgani-

ther 95 stellingen aan de deur sloeg van de slotkerk te Witten-

seerd. Op 28 oktober 2017 is er een kerkendag

berg. In dat jaar herdenkt de Protestantse Kerk in Nederland

in Utrecht: een evenement waarbij de leden

dan ook 500 jaar reformatie. Dit wordt gevierd met een aantal

van de kerk elkaar kunnen ontmoeten en op

activiteiten in Utrecht, maakte de Protestantse Kerk bekend.

verschillende manieren gevierd, gezongen, geluisterd en ge-

De Protestantse Kerk richt zich in de aanloop naar het herden-

discussieerd kan worden. Met andere kerken en organisaties

kingsjaar op haar plaatselijke kerken met de thema’s van de

wordt de komende tijd overleg gevoerd over een gezamen-

reformatie: sola scriptura, sola gratia, sola fide (alleen door de

lijke invulling van deze dag. Op 31 oktober 2017 is er een

Schrift, alleen door genade, alleen door het geloof ).

herdenkingsdienst in de Dom te Utrecht. Daarna vindt in diezelfde kerk een nationale herdenkingsbijeenkomst plaats. De

14

De thema’s worden van 2014 tot 2016 uitgewerkt in materi-

Protestantse Kerk neemt het initiatief om deze bijeenkomst

aal waarmee de actualiteit en de uitdaging van de reformatie

samen met andere kerken en groeperingen te organiseren

zichtbaar gemaakt kan worden. In het jaar 2017 worden ver-

(Bron: www.pkn.nl).

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 14

30-08-2010 15:26:36

journaal

Gerard Kruis ontvangt onderscheiding

Kerkgebouwen geïnventariseerd

De kerkprovincie Nederland nam in juni 2010 afscheid van drs.

vinden, meldt Kerknet. Vooral in afgelegen dorpskerkjes en

Gerard Kruis, die tien jaar lang werkzaam is geweest als adjunct-

sommige Victoriaanse kerkgebouwen in het noorden van

secretaris van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Kruis

Engeland is drin-

vervulde in de afgelopen tweeënhalf jaar tevens de functie van

gend

waarnemend secretaris-generaal.

nodig. Dat blijkt uit

Eén op negen Britse kerken dreigt binnen afzienbare tijd te verdwijnen door de slechte toestand waarin zij zich be-

restauratie

een onlangs geKruis ontving tijdens de afscheidsreceptie een pauselijke onder-

publiceerde

scheiding voor zijn inzet voor de katholieke Kerk in Nederland.

port van English

In aanwezigheid van de apostolisch nuntius in Nederland Mgr.

Heritage, de over-

F. Bacqué, werd de heer Kruis benoemd tot ridder in de orde

heidsdienst

van de heilige Gregorius de Grote. Gerard Kruis beëindigde zijn

het beheer van

werkzaamheden voor de kerkprovincie op 1 augustus. Wie hem

het Engelse erfgoed. De gebreken zijn zeer uiteenlopend:

als secretaris-generaal zal opvolgen is nog niet bekend (Bron:

ingegooide glasramen, gestolen lood en koper, verzakte

Ω

muren of sluiting wegens instortingsgevaar. 89% van de

www.rkkerk.nl).

Wereldvrededag 2011

rap-

voor

kerkgebouwen is echter nog in goede staat. English Heritage schat de totale kosten voor de benodigde reparaties op 1.124 miljoen euro. Friesland is de eerste Nederlandse

‘Godsdienstvrijheid is de weg naar vrede’. Dat is het motto dat

provincie die al haar kerkgebouwen heeft geïnventariseerd.

paus Benedictus XVI heeft gekozen voor zijn boodschap naar

Voor veel kerken in Friesland dreigt de komende jaren leeg-

aanleiding van de komende Wereldvrededag, te houden op 1

stand. Tussen de 74 en 117 monumentale kerkgebouwen

januari 2011. Aanleiding is het feit dat godsdienstvrijheid nog

zullen hun oorspronkelijke functie verliezen, blijkt uit een

altijd in veel landen en regio’s niet bestaat, dan wel sterk aan

eind vorig jaar gepubliceerde inventarisatie van de Stich-

banden wordt gelegd, zo klonk in juli tijdens de presentatie

ting Alde Fryske Tsjerken onder de 770 kerkgebouwen die

van de pauselijke brief. De eerste Wereldvrededag werd op 1

Friesland telt. Volgens de stichting is de komende zes jaar

januari 1968 uitgeroepen door paus Paulus VI. Sindsdien staat

55,4 miljoen euro nodig om de 550 gebouwen die nu nog

in de rooms-katholieke kerk elk jaar op nieuwjaarsdag de we-

als kerk worden gebruikt te kunnen onderhouden en res-

reldvrede centraal (Bron: www.kerknet.be).

Ω

Ω

taureren (Bron: ANP).

Richtlijnen slachtoffers mensenhandel Kerken worden de laatste tijd steeds meer geconfronteerd met mensenhandel en mensensmokkel. Veel slachtoffers worden in kerkgemeenschappen geleid, waar hen onderdak en bescherming wordt geboden, en in veel gevallen ook pastorale zorg.

Veel migrantenkerken hebben binnen hun gemeenten migranten die slachtoffer zijn van mensenhandel en/of van mensensmokkel. Op initiatief van SKIN (‘Samen Kerken in Nederland’) zijn richtlijnen voor migrantenkerken opgesteld, die aangeven hoe slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel geholpen kunnen worden binnen de kerkmuren. De richtlijnen zijn in pdf te downloaden op www.skinkerken.nl.

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 15

15

30-08-2010 15:26:37

2010061 kerk & leverancier.indd 16

30-08-2010 15:26:38

journaal

‘Mooiste kerkgebouw’ staat in Hulst De rooms-katholieke Sint-Willibrordbasiliek in het

Heilige Willibrordusbasiliek is een voorbeeld van

Zeeuws-Vlaamse Hulst is volgens een stemming

Brabantse gotiek. De kerk is gebouwd als rooms-

in het NCRV-radioprogramma Plaza de mooiste

katholieke kerk maar werd in de Tachtigjarige Oor-

kerk van Nederland. Een vakjury verkoos de ba-

log een Nederlands Hervormde Kerk. Dit bleef zo

siliek van Hulst in 2009 boven de andere kerken

tot de tijd van Napoleon, toen er een simultaan-

in de Top-4: De Sint Victorkerk in het Noord-

kerk van werd gemaakt: de katholieken kregen

Hollandse Obdam, de basiliek van de Heiligen

het koor en het schip bleef beschikbaar voor de

Agatha en Barbara in het Brabantse Oudenbosch

protestanten. Sinds 1930 is de gehele kerk weer

– een replica van de Romeinse Sint Pieter en de

katholiek en werd door paus Pius XI tot basiliek

Bantsiliek in Bant in Flevoland. De middeleeuwse

verheven (Bron: www.katholieknederland.nl). Ω

Nieuwe restauratieregeling Per 1 oktober 2010 wordt een nieuwe subsidieregeling voor

subsidie worden

restauratie van rijksmonumenten van kracht. De regeling is ge-

verstrekt.

baseerd op artikel 43 van het Besluit rijkssubsidiëring instand-

budget voor de

houding monumenten (Brim). Met de nieuwe regeling is voor

nieuwe restau-

de jaren 2010 en 2011 € 46 miljoen beschikbaar voor de restau-

ratieregeling is

ratie van beschermde monumenten. De regeling is in twee af-

beschikbaar ge-

zonderlijke budgetten opgesplitst: € 30 miljoen wordt verdeeld

komen door de

over grootschalige restauratieprojecten en projecten waarbij

afschaffing (per

herbestemming aan de orde is; € 16 miljoen is gereserveerd ten

1 januari 2010) van de vrijstelling van overdrachtsbelasting

behoeve van restauraties door aangewezen organisaties voor

bij de aankoop van beschermde monumenten. Het nadelige

monumentenbehoud. De subsidiabele kosten van het restau-

effect hiervan is voor de monumentensector berekend op

ratieplan waarvoor subsidie wordt gevraagd, moeten hoger

€ 23 miljoen per jaar. Dit bedrag wordt voortaan jaarlijks toe-

zijn dan € 500.000. Om diverse projecten te kunnen honore-

gevoegd aan de begroting van het Ministerie van Onderwijs,

ren, kan per beschermd monument maximaal € 5 miljoen aan

Cultuur en Wetenschap. (Bron: www.rce.nl).

Het

Ω

Prijs diaconaal project Het Interkerkelijk Diaconaal Overleg in Lelystad ontving dit

Het Interkerkelijk Diaconaal Overleg heeft in Lelystad een

voorjaar de Eurodiaconia Award 2010 voor het beste diaco-

eigen plek verworven naast de gemeentelijke hulpverle-

nale project in Europa. Eurodiaconia is een netwerk van dia-

ning. Een belangrijk aspect is de zogenaamde presentieme-

conale organen en organisaties in Europa. Het Interkerkelijk

thode, waarbij de hulpvrager centraal staat en de inzet van

Diaconaal Overleg, waarvan vrijwel alle diaconieën van de

de diaconieën gericht is op meedoen in de samenleving en

kerken in Lelystad lid zijn, heeft de prijs gewonnen vanwege

versterking van eigenwaarde. Het Interkerkelijk Diaconaal

haar unieke betrokkenheid bij mensen in armoede of met

Overleg in Lelystad werkt met een klein team van profes-

zware schulden, stelt de jury. Ook de slagvaardige aanpak

sionals en vele vrijwilligers en werd door Kerk in Actie ge-

bij schuldhulpverlening en de betrokkenheid bij de voed-

nomineerd voor de prijs; Kerk in Actie is tevens één van de

selbank en inloophuizen in Lelystad worden genoemd.

financiers van het project (Bron: www.kerkinactie.nl).

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 17

17

30-08-2010 15:26:39

Pierre Cuypers:

een moderne middeleeuwer

Hij is het meest bekend om twee bouwwerken die hij voor onze hoofdstad ontwierp, het Rijksmuseum en het Centraal Station, maar daarnaast verrijkte Pierre Cuypers (1827-1921) uit Roermond het Nederlandse landschap met tal van kerken. Cuypers is Nederlands meest vooraanstaande vertegenwoordiger van de neogotische stroming in de architectuur in de tweede helft van de negentiende eeuw. Zijn werk en invloed zijn tegenwoordig dan ook nog op allerlei manieren zichtbaar.

Toen de 18-jarige Pierre Cuypers bij de

zo nadrukkelijke plaats in de geschiede-

stijgende herwaardering merkbaar voor

gemeente Roermond aanklopte voor

nis zou opleveren. BelgiĂŤ had zich in die

de middeleeuwse bouwkunst, als tegen-

een studiebeurs om te kunnen studeren

periode nog maar net losgemaakt van

hanger van het zuidelijke classicisme.

aan de Academie voor Schone Kunsten

Nederland en de Academie was een bol-

Hoewel Cuypers nog volgens die clas-

in Antwerpen, kon hij nog niet bevroe-

werk van Vlaams nationalistische gevoe-

sicistische opvattingen werd opgeleid,

den dat hij in de Belgische stad onder

lens.

werd hij tevens geconfronteerd met de

invloed zou komen van een ontwikke-

Dat had ook zo zijn gevolgen voor het

nieuwe opvattingen over de architec-

ling in de architectuur die hem later een

denken over architectuur: er was een

tuur, onder andere die van de Engelse

18

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 18

30-08-2010 15:26:41

Pierre Cuypers

architect Augustus Pugin, die van me-

er 68 daadwerkelijk worden gerealiseerd.

naar Amsterdam, naar zijn vriend Alber-

ning was dat de enige ware christelijke

Ook is hij betrokken bij tal van restaura-

dingk Thijm. Hij wordt verliefd op diens

bouwbeginselen in de gotiek waren te-

ties. Daarmee is Cuypers, zo wordt wel

zus Antoinette en na enkele jaren trouwt

rug te vinden.

eens gezegd, nadrukkelijk van invloed

het tweetal. In 1865 vestigt Cuypers zich

geweest op het Nederlandse landschap.

definitief in Amsterdam. Twee jaar eerder

Stadsarchitect

Want hoewel hij in het zuiden begon,

heeft hij dan al zonder succes deelgeno-

Toen Cuypers in 1849 na zijn studie

wordt hij in latere jaren ook steeds na-

men aan een prijsvraag voor een ont-

in Roermond terugkeerde, vond hij in

drukkelijker in het noorden actief. Een

werp van een nieuw museum. Omdat

stadgenoot Frans Stolzenberg een com-

van de eerste kerken die hij in het noor-

het winnende ontwerp echter te duur

pagnon voor het oprichten van een

delijk deel van ons land bouwt is de Sint-

bleek te zijn gingen de plannen voor

kunstwerkplaats. Twee jaar later werd

Laurentiuskerk in Alkmaar. Enkele andere

een nieuw museum in de ijskast. In 1873

hij tevens benoemd tot stadsarchitect.

voorbeelden van zijn werk zijn de Sint-

wordt een nieuwe poging gedaan en dit-

Hoewel hij onder andere in die tijd een

Lambertuskerk in Veghel, de Sint-Catha-

maal lukt het Cuypers wel de opdracht in

rol speelde bij het onderhoud aan het

rinakerk in Eindhoven, de Sint-Bonifati-

de wacht te slepen. Hoewel het gebouw

raadhuis, was hij in die hoedanigheid niet

uskerk in Leeuwarden, de Sint-Vituskerk

bij de opening in 1885 op veel waarde-

lang actief. De tijden waren niet gunstig,

in Hilversum en de Vondelkerk in Am-

ring kan rekenen is er ook kritiek. Nogal

er was weinig werk en daardoor werd de

sterdam. Tevens verzorgt hij ingrijpende

wat mensen vinden dat het museum

functie van stadsarchitect al vrij snel weer

restauraties zoals aan de Munsterkerk in

niet aansluit bij de Nederlandse volks-

opgeheven. In het eigen atelier was ove-

zijn geboorteplaats Roermond. Cuypers

aard en Koning Willem III, die de fees-

rigens wel voldoende werk. Pierre Cuy-

bouwt kerken in gotisch-rationele stijl en

telijkheden aan zich voorbij laat gaan,

pers raakte in die periode steeds meer in

maakt er vaak gesamtkunstwerken van,

noemt het snerend een ‘bisschoppelijk

de ban van de Franse architect Eugène

waarbij hij dus ook het ontwerp en de

paleis’. Cuypers is daarmee, ook interna-

Viollet-le-Duc, een van de autoriteiten

uitvoering van het interieur voor zijn re-

tionaal gezien, op de toppen van zijn

op het gebied van de neogotiek. Viollet-

kening neemt. De daarvoor benodigde

roem – hij ontwerpt niet veel later ook

le-Duc greep net als Pugin terug op de

beelden, ornamenten en dergelijke laat

nog het Amsterdamse Centraal Station –

middeleeuwse beginselen als ideaal.

hij in zijn eigen atelier maken. Anders dan

maar met die twee hoogtepunten is zijn

Een andere persoon die een belangrijke

in de Middeleeuwen kunnen de kerken

carrière in de publieke sector eveneens

rol zou spelen in het leven van Cuypers

in de tweede helft van de negentiende

aan zijn einde gekomen. Een groot deel

leerde hij in Amsterdam kennen: de han-

eeuw vaak niet meer in het hart van een

van de bevolking vindt zijn ontwerpen

delaar en literator Jozef Alberdingk Thijm.

stad of dorp worden gebouwd omdat

niet geschikt als overheidsstijl. Wanneer

Alberdingk Thijm zag in Cuypers het ant-

daar geen plaats meer voor is. In veel

in 1898 zijn tweede vrouw sterft besluit

woord op zijn eigen nieuwe katholieke

gevallen wordt gekozen voor een terrein

Cuypers terug te keren naar Roermond.

esthetica. Katholieken was het tot 1789

aan de rand van die kern en Cuypers past

Zijn zoon neemt daar het architectenbu-

verboden diensten te houden, dat ge-

zijn ontwerpen aan de omvang van zo’n

reau over en Cuypers zal beginnen aan

beurde tot die tijd in schuilkerken. Toen

terrein aan. Vooral in de jaren zestig en

wat uiteindelijk zijn laatste grote klus zal

het katholicisme na 1848 weer een vrije

zeventig zal hij zich steeds nadrukkelijker

blijken te zijn, de reconstructie van Kas-

godsdienst werd en vijf jaar later de bis-

richten op het omliggende landschap

teel de Haar. Na zijn dood in 1921 wordt

dommen en parochies werden hersteld,

en stemt hij het ontwerp van een kerk of

het lange tijd stil rond Pierre Cuypers,

was er behoefte aan kerken en Cuypers

ander gebouw af op de omgeving.

maar in het laatste deel van de twintig-

was de juiste man op de juiste plaats.

Omliggend landschap In totaal ontwerpt hij er zo’n 80 waarvan

ste eeuw laait de belangstelling voor

Waardering en kritiek

hem weer op en tegenwoordig kan hij

Wanneer in 1855 zijn eerste vrouw over-

rekenen op de erkenning en waardering

lijdt, reist Pierre Cuypers steeds vaker af

die hij verdient.

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 19

19

30-08-2010 15:26:42

Christelijke televisie:

het evangelie voor West-Afrika en Azië 3xM pioniert in ‘gesloten landen’

Christelijke televisie is in Nederland gemeengoed, maar buiten de westerse wereld is dat vaak anders. Al in 1980 ontstond daarom een organisatie die zich toelegt op de verspreiding van het evangelie in het minder ontwikkelde buitenland via moderne media.

“Wij zien groot perspectief in Afrika en Azië en leggen daarbij steeds vaker de nadruk op christelijk sociaal-maatschappelijke televisieprogramma’s”, zegt 3xM-directeur Martien Timmer.

20

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 20

30-08-2010 15:26:46

Christelijke televisie

3xM komt voort uit de Evangelische

kelijker toegang te krijgen tot het bestel

Omroep (EO) en staat voor ‘More Messa-

dan bijvoorbeeld in Bulgarije, waar een

ge in the Media’, waarbij ‘message’ staat

sterk orthodoxe traditie heerst en pro-

voor de boodschap van Jezus Christus

testantse christenen als een sektarische

vrij van gezindten. “Wij gaan uit van de

minderheid worden gezien.”

kernwaarden van het evangelie, laagdrempelig en wat minder gericht op het

Overeenkomsten

snelle nieuws”, begint Timmer. Franstalig

In Centraal-Azië en Indonesië gaat het

West-Afrika is een belangrijk werkge-

iets moeizamer, maar ook in die gebie-

bied voor 3xM omdat de meerderheid

den ziet 3xM perspectief. “In Centraal-

van de bevolking in landen als Mali en

Azië krijgt 80% van de gezinnen te

Senegal moslim is. “Wij maken onder an-

maken met huiselijk geweld en spelen

dere een voorlichtingsprogramma over

in 24% van de gevallen zaken als kid-

HIV-AIDS, dat wij in samenwerking met

napping van bruiden. Op dat gebied

onze partnerorganisatie Africa Christian

zouden wij graag voorlichting bieden

Television (ACT) verspreiden over 10

via programma’s. Vanuit de christelijke

West-Afrikaanse landen. Uiteraard vanuit

waarden dat je liefdevol met elkaar

waarden als onthouding en trouw, maar

moet omgaan.”

bestemd voor een brede doelgroep en met de nadruk op jongeren.”

Timmer vindt een verklaring voor de uitzendmogelijkheden in de overeenko-

Opmerkelijk is dat 3xM vooral in geslo-

mende kernwaarden van het evangelie

ten landen met vaak een dominante

en de islam, zoals aandacht voor de

moslimcultuur voet aan de grond lijkt

dagelijkse noden en menslievend-

te krijgen. “Wij zien in ieder geval een

heid de geloofspraktijk dus. “Wij blijken

grote waardering voor christelijk soci-

elkaar op dat gebied wel te kunnen vin-

aal-maatschappelijke

programmering

den, bijvoorbeeld in een voorlichtings-

in de landen van West-Afrika; ook de

programma over HIV-AIDS. Dat wordt in

nationale publieke omroep accepteert

Senegal op een commercieel kanaal

ons in veel gevallen. Het is daar gemak-

door veel jongeren bekeken.

>

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 21

21

30-08-2010 15:26:54

Het programma bereikt zijn doel door-

land van de doelgroep niet te krijgen

zelf en wij blijven er voor vechten, maar

dat de nationale televisie op het platte-

is. Digitale technieken maken het wel

wij laten die zo om het betreffende pro-

land, waar de meerderheid van de be-

een stuk makkelijker, maar in Afrika zijn

gramma op de buis te houden. In poten-

volking woont, vaak als enige zender te

onderdelen bijvoorbeeld moeilijk vind-

tie kunnen 170 miljoen mensen ernaar

ontvangen is.”

baar.

kijken en dat is voor ons heel belangrijk.

Wij hebben in Ivoorkust zelfs een tele-

Je moet ons werk zien als zaadjes plan-

Ondersteunen

visiestudio gebouwd in samenwerking

ten in de harten van mensen. Verder zou

Wat doet 3xM precies ten behoeve van

met Africa Christian Television en dra-

het ook erg mooi zijn als christenen wat

christelijke televisie in het buitenland?

gen waar nodig bij aan de exploitatie-

meer met één stem zouden spreken.

Timmer: “Wij zijn in essentie een faci-

kosten. Wij trainen en adviseren de lo-

In Nederland hebben wij 8 christelijke

literende organisatie. 3xM wil mensen

kale partnerorganisaties in het maken

zendgemachtigden; dat aantal kan wat

lokaal aansporen binnen hun eigen

van televisie. Dat is inspannend, maar

mij betreft best tot 1 grote christelijke

geloofsbeleving en op basis van noden

wel heel leuk.”

omroep worden teruggebracht.

evangelie aan de slag te gaan; partner-

Harten

Wij moeten minder de nadruk leggen

organisaties zijn voor ons daarbij erg

3xM is daarin behoorlijk flexibel. “In In-

op de dingen die ons scheiden; samen-

belangrijk.

donesië – het grootste moslimland ter

werking kan ons verder brengen. Ik

wereld – willen we graag de titel van een

denk daarbij aan de woorden van Jezus

Wij kopen soms professionele appara-

televisieprogramma veranderen, maar

in Johannes 17: ‘Laat hen allen één zijn,

tuur in Nederland of huren hier know-

de nationale televisie staat erop deze ti-

[...] opdat de wereld gelooft dat u mij

how in, maar alleen wanneer het in het

tel te houden. Die titel bepalen wij liefst

hebt gezonden’.”

die in de samenleving heersen, met het

22

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 22

30-08-2010 15:27:04

Christelijke televisie

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 23

23

30-08-2010 15:27:07

KONINKLIJKE KLOKKENGIETERIJ PETIT & FRITSEN BV A.D. 1660 Klokkengietersstraat 1 Aarle-Rixtel tel: 0492-381287 www.petit-fritsen.nl 2010061 kerk & leverancier.indd 24

O O O O O

LUIDKLOKKEN LUIDKLOKKEN UURWERKEN U CARILLONS C ONDERHOUD RESTAURATIE ONDERHOUD

email: info@petit-fritsen.nl 30-08-2010 15:27:15

ICHTUS GIFTS WWW.ICHTUSGIFTS.NL

ICHTUS GIFTS heeft een breed assortiment producten,

waarvan er veel bruikbaar zijn in kerk/gemeente, zondagsschool, jongerenwerk, communie, vormsel, enzovoort.

Voor het Heilig Avondmaal

Kaarsen

• Paaskaarsen • Huwelijkskaarsen • Doopkaarsen

In plaats van avondmaalbekers wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van andere mogelijkheden voor de avondmaalswijn. Naast cups en houten trays leveren we nu ook aluminium houders (en broodschalen) in zilver- en goudkleur. e en informati k r e e m r o oo Vo en kunt u bestelling e christelijke ij d terecht b schenkenhandel. ge boek- en

Voor allerlei doeleinden

Kruisen

Fraaie houten producten, zoals lessenaars, collecte-schalen en -zakken, enz.

Diverse houten kruisen van 10 tot 100 cm

EN N N

Wandborden

Houten wandborden met diverse bijbelteksten, ook mogelijk met eigen tekst.

D E D

Op onze website en in onze catalogi is nog veel meer te vinden: www.ichtusgifts.nl. U kunt onze nieuwste catalogus ook telefonisch aanvragen: 030 - 252 66 25.

2010061 kerk & leverancier.indd 25

30-08-2010 15:27:18

26

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 26

30-08-2010 15:27:22

Klokkengieterij

Klokkengieterij bewaakt kerkelijk erfgoed De klokkengieterij van Petit & Fritsen stamt officieel uit 1660 en is daarmee het derde oudste familiebedrijf van Nederland. De ‘Royal Bellfounders’ uit Aarle-Rixtel zijn gespecialiseerd in het maken en renoveren van carillons, uurwerken en luidklokken.

De familie Petit kwam in 1690 vanuit Lotharingen naar Nederland. Toen de laatste Petit in 1815 met klokkengieten was gestopt, nam Isaac Fritsen het bedrijf over en kreeg het de naam Petit & Fritsen. De ‘koninklijke’ klokkengieters maken sindsdien voornamelijk luidklokken, torenuurwerken en beiaarden – ook wel carillons of klokkenspelen genoemd. Voor iedere te gieten klok wordt een mal vervaardigd. Met behulp hiervan wordt een stenen kern gemaakt. Deze wordt afgewerkt met een laag cementzand, waarop de zogenoemde ‘valse klok’ wordt aangebracht, in de vorm van de uiteindelijk te gieten klok. Op de buitenzijde komt een dunne waslaag, waarop de eventuele letters of versieringen komen. Hierna wordt zij ingestreken met enkele lagen zeer fijne leem en omsloten door een stalen bak, waarna de nog vrije ruimte wordt opgevuld met cementzand.

>

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 27

27

30-08-2010 15:27:28

Een nieuw geluid voor de Grote of Sint Janskerk in Gouda

Glashelder, sprankelend en indrukwekkend Cantor geluid tot in de uiterste hoeken van deze monumentale schoonheid

dialoog church sound Postbus 5235 5603 BC EINDHOVEN tel.: 040- 2420840 Laat u door ons overtuigen: demonstratie op aanvraag.

Lees meer op : www.cantorsound.nl -de website voor kerken-

2010061 kerk & leverancier.indd 28

30-08-2010 15:27:30

Klokkengieterij

Na het droogproces door middel van

fende restauratie en uitbreiding van het

grote projecten voor de VS, Rusland,

vuur, waardoor de waslaag smelt, wordt

carillon en de luidklokken in de rooms-

Azië en verschillende Europese landen

de buitenvorm de zogenoemde ‘man-

katholieke kerk van Oirschot.

in behandeling bijvoorbeeld een groot

tel’ gelicht, de valse klok verwijderd en

Dit jaar nog beginnen wij bovendien

klokkenspel met uurwerk en luidklok-

de mantel opnieuw op haar plaats ge-

aan een uitbreiding van het carillon

ken voor een kerk in Beiroet in Libanon.

bracht. De valse klok is nu gereed voor

en de luidklokken in de Grote Kerk van

Daarnaast is een specialistisch team van

het gieten. Na het gietproces wordt de

Brielle”, vertelt Henk van Blooijs. “Daar-

monteurs dagelijks onderweg voor in-

mantel afgenomen, de kern verwijderd

naast zijn er nog vele andere kleine en

stallaties, onderhoud en reparaties.” Ω

en wordt de klok nog gepolijst.

World Expo In het geval van renovatie wordt gezocht naar een balans tussen het restaureren van de oude status en een upgrade naar de huidige stand van de techniek.

Torenuurwerken worden in veel gevallen geautomatiseerd zodat zij exact op tijd lopen en de omschakeling van zomer- naar wintertijd niet bijgehouden behoeft te worden. Actuele en recente projecten van Petit & Fritsen betreffen onder andere een nieuw carillon in de Torenpleinkerk in Vleuten, dat in december 2009 werd opgeleverd, een klokkenspel voor Happy Street op het Nederlandse paviljoen van de World Expo in Shanghai, een carillon met aanslag-gevoelige hamers voor het gemeentehuis in Boxmeer en een torenuurwerk voor de Hersteld Hervormde Gemeente in Elspeet, dat dit voorjaar in gebruik werd genomen; ook de luidklokken van de Utrechtse Buurtoren werden recentelijk door Petit & Fritsen gerestaureerd. “Een bijzonder project was ook het maken van een nieuwe klokkenstoel voor de Petrakerk in Veenendaal. Wij zijn momenteel bezig met een opdracht betref-

2010061 kerk & leverancier.indd 29

30-08-2010 15:27:32

Hoop en Genezing voor de allerarmsten Alexis (7), Nadége (3) en Ricardo (1), kunnen nu alledrie lachen. Voordat hun ouders over Mercy Ships hoorden, was dat anders.

Genevieve’s drie kinderen leefden in het

waar haar kinderen niets konden zien,

Op een dag kreeg Geneviève hoop. An-

donker, want ze werden alle drie gebo-

oplettend voor gevaar zoals een hete

dré, een man uit haar dorp bood hulp

ren met staar. Ze konden alleen het ver-

oven of een beker met hete thee.

aan. Hij had via de radio over Mercy

schil tussen licht en donker zien. Ergens

Geneviève zei: “Door de blindheid moest

Ships gehoord en was bereid transport

heen gaan vergde veel geduld en zorg.

ik de hele dag door bij mijn kinderen zijn.

naar en verblijf in de havenstad te re-

Geneviève knoopte Ricardo op haar rug

Ook als ze speelden, moest ik steeds op-

gelen voor Geneviève en haar kinderen.

in een mooi gekleurde doek, nam Alexis

letten.” De emotionele stress was bijna

De aankomst aan boord van hospitaal-

bij de hand en hield Nadège aan haar

ondraaglijk. Wat zou er met haar kin-

schip Africa Mercy was een groot avon-

arm vast. Zo leidde ze hen over drem-

deren gebeuren in een land dat geen

tuur voor de kinderen. Ze lachten, speel-

pels en langs gaten in de weg. Zij keek

voorzieningen heeft voor blinden?

den en deden de geluiden na die ze aan

30

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 30

30-08-2010 15:27:36

Hoop en Genezing voor de allerarmsten

naar West-Afrika. Artsen en verpleegkundigen aan boord doen allerlei operaties die in deze West-Afrikaanse landen niet gedaan kunnen worden omdat er bijvoorbeeld geen geschikte ziekenhuizen zijn. Het gaat daarbij vooral om het verwijderen van goedaardige tumoren, meestal aan het hoofd, om het herstellen van een gespleten lip en verhemelte, om de behandeling van vrouwen die incontinent werden na een zware bevalling en nog veel meer. Zijn de mensen daar echt mee geholpen? Dat weten Alexis (7), Nadége (3) en Ricardo natuurlijk wel zeker.

Wij hier in Nederland kunnen daar zakeboord hoorden. Maar Geneviève was

ontwikkelingsorganisatie, waar jaarlijks

lijker over denken, over duurzame hulp.

zenuwachtig – ze was hoopvol maar

bijna 2000 vrijwilligers werken die zich

Dat doet Mercy Ships zelf ook. Daarom

ook bang voor teleurstelling.

een paar maanden of jarenlang inzet-

zijn er ook vrijwilligers die in dorpen in

ten. Mercy Ships heeft het grootste par-

West-Afrika voorlichting geven over bij-

Het oogoperatieteam van Mercy Ships

ticuliere hospitaalschip ter wereld in de

voorbeeld het belang van schoon drink-

opereerde alledrie de kinderen de staar

vaart. Dat schip, de Africa Mercy, vaart

water en gezondheid.

>

te verwijderen. De nacht erop bleef er verband op de ogen zitten. De volgende ochtend kwam het grote moment: het verband kon van de ogen worden gehaald. Geneviève’s kinderen konden alle drie zien! Ze konden de gezichten van hun ouders voor het eerst echt zien!

Naar school gaan was opeens mogelijk.

Eindelijk konden ze zomaar naar buiten om te spelen. Geneviève kon alleen maar zeggen, “Ik ben zo blij. Ik kan niet zeggen hoe blij ik ben.”

Wie zou dat niet willen, zo concreet anderen helpen? Artsen, verpleegkundigen, tandartsen en ontwikkelingswerkers van Mercy Ships doen niet anders.

Mercy Ships is een christelijke hulp- en

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 31

31

30-08-2010 15:27:45

2010061 kerk & leverancier.indd 32

30-08-2010 15:27:49

Hoop en Genezing voor de allerarmsten

Mercy Ships traint dorpsbewoners om

Helpen kan op allerlei manieren, dat

e-mail: info@mercyships.nl, Giro 1990184

zelf deze basiscursus hygiëne te geven

weten ze aan boord van de Africa Mercy

t.n.v. Mercy Ships Holland, Rotterdam.

en helpt bij het graven of boren van wa-

maar al te goed. Er zijn mensen nodig

terputten.

die koken, die de vaat wassen, die ope-

Sinds 1978 heeft Mercy Ships diensten

reren, die nazorg geven, er zijn onder-

verleend met een waarde van 800 mil-

Er zijn landbouwprojecten, er is een

wijzers nodig voor de kinderen van de

joen euro en 2 miljoen mensen als direc-

programma dat vrouwen in West-Afrika

vrijwilligers aan boord, er zijn mensen

te ontvangers, meer dan 47.000 opera-

helpt om een klein eigen bedrijf op te

nodig die geld geven om het schip in

ties verricht, meer dan 422.000 mensen

zetten en er worden poliklinieken ge-

de vaart te houden. En er zijn mensen

behandeld in medische dorpsklinieken,

bouwd. Zo brengt Mercy Ships hoop en

nodig die bidden. Meewerken kan ook

meer dan 228.000 tandartsbehandeling-

genezing aan de allerarmsten.

op allerlei manieren. Door bijvoorbeeld

en gegeven, meer dan 15.300 plaatselij-

De organisatie is dertig jaar geleden

twee maanden als vrijwilliger mee te

ke gezondheidswerkers en professionals

ontstaan vanuit een groep idealistische

gaan op de Africa Mercy. Door mis-

getraind, aan 125.000 mensen basis ge-

christelijke jongeren. Inmiddels is Mercy

schien een jaar lang aan boord mee

zondheidszorg onderwezen, medische

Ships uitgegroeid tot een internatio-

te werken, als kok, docent, verpleeg-

apparatuur en voorraden afgeleverd met

nale organisatie, en heeft het de steun

kundige of als arts. Door een financiële

een waarde van ruim 50 miljoen euro en

van mensen als Nelson Mandela. Mercy

bijdrage te leveren, bijvoorbeeld als do-

meer dan 1080 ontwikkelingsprojecten

Ships werkt bijna uitsluitend met vrijwil-

nateur. Of door meer over Mercy Ships

voltooid, waaronder bouw van scholen,

ligers, die zelf betalen voor hun reis en

te vertellen in uw omgeving. Mocht u

klinieken, weeshuizen, bronnen en land-

verblijf.

meer willen weten: www.mercyships.nl,

bouwprojecten.

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 33

33

30-08-2010 15:27:55

Ariënskonvikt wordt instituut De priesteropleiding van de bisdommen Utrecht en GroningenLeeuwarden – het in Utrecht gevestigde Ariënskonvikt – verdwijnt per 1 augustus. De tien studenten worden verdeeld over twee seminaries of stoppen ermee. “Het is in deze tijd allesbehalve vanzelfsprekend van je geloof je werk te maken”, zegt rector Patrick Kuipers.

Het Ariënskonvikt is de officiele priesteropleiding voor het aartsbisdom Utrecht en het bisdom Groningen-Leeuwarden, en met het afvloeien van studenten naar de seminaries Tiltenberg (in Vogelenzang; de nieuwe opleidingsplaats) en Bovendonk (in Hoeven; voor priesters met een late roeping) verdwijnt de opleiding van rooms-katholieke voorgangers dus ook uit het hart van het aartsbisdom tevens zetel van de faculteit Katholieke Theologie, waar de priesterstudenten hun theologische en pastorale vorming krijgen. Rector Patrick Kuipers van het Ariënskonvikt vernoemd naar de Utrechtse priester Alphonse Marie Auguste Joseph Ariëns, die een belangrijke rol in de rooms-katholieke arbeidersbeweging speelde – accepteert de beslissing van het bisdom, maar erkent de grote breuk met de traditie. “Het Ariënskonvikt is de officiele priesteropleiding van de beide bisdommen, en met het verdwijnen van het konvikt blijft in

34

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 34

30-08-2010 15:27:59

Ariënskonvikt wordt instituut

Nederland alleen het seminarie over als

priesteropleiding van het aartsbisdom.

opleidingsvorm voor priesters. Wij za-

“Het Ariënsinstituut wordt een centrum

gen het natuurlijk al aankomen, met de

voor priesterstudenten en een podium

dalende aantallen studenten. Het is in

voor priesters uit het aartsbisdom. Wij

deze tijd allesbehalve vanzelfsprekend

gaan tevens stages organiseren binnen

van je geloof je werk te maken.”

deze parochie en van hier uit wordt de werving van priesters gecoördineerd.

Priestercentrum

Wij blijven gelukkig ook betrokken bij

Het Utrechtse Ariënskonvikt werd in 1979

de vieringen in de Utrechtse Catharina-

opgericht door de toenmalige kardinaal

kathedraal.” Niettemin blijft er een tekort

Willebrands en bestaat momenteel uit

aan priesters in Nederland bestaan één

twee studiehuizen aan de Keistraat op

van de redenen dat de meer dan 300

kan het een verdieping betekenen. Wij

de kop van de Kromme Nieuwegracht.

parochies van het bisdom fuseren tot 50

blijven ons ook hard maken voor de za-

Daarvan gaat er een verkocht worden

grote parochies. Kuipers blijft positief.

ligverklaring van Alfons Ariëns in Rome.

en evolueert de ander tot instituut. Het

“Een afnemende rol voor de volkskerk is

Indertijd is bewust voor zijn naam geko-

seminarie Tiltenberg in Vogelenzang

op zich triest, maar voor de getuigenis

zen omdat hij tevens oog had voor we-

wordt vanaf 1 augustus de officiële

en eigenheid van de geloofsbeleving

reldse problemen.”

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 35

Ω

35

30-08-2010 15:28:02

BISDOM HAARLEM Bisschopshuis Haarlem | Nieuwe Gracht 80 | 2011 NJ Haarlem Postbus 1053 | 2001 BB Haarlem T 023-5112600 | F 023-5112629

Orgelliefhebbers: U houdt van mooie orgels, u weet ook dat deze orgels behouden moeten worden.

Wilt u daarom dan ook DONATEUR worden van de Stichting tot behoud van het Nederlandse orgel?

Inlichtingen: Postbus 105, 8080 AC Elburg of e-mail naar: m.seijbel.1@kpnmail.nl

1007003 stichting behoud orgel.indd 1

2010061 kerk & leverancier.indd 36

24-08-2010 17:10:50

30-08-2010 15:28:04

290103_Roermond-FC.pdf

14-10-2008

14:09:09

KINDERADOPTIE PROGRAMMA

Kinderen zijn kwetsbaar Door armoede, beperkt onderwijs, slechte gezondheidszorg en politieke onrust groeien kinderen in de Missie op in omstandigheden die je geen kind toewenst.

Om deze kinderen te helpen

biedt het Missieburo Roermond een adoptieprogramma aan.

Meer informatie?

Missieburo Roermond, afdeling adoptie T. E.

(0475) 386856 info@missieburo.nl

W. www.missieburo.nl

2010061 kerk & leverancier.indd 37

30-08-2010 15:28:05

>>

subkop

Jan Bambacht inspecteert een orgel in Roeselare samen met

Paul Andriessen

38

Jan Bambacht inspecteert een orgel in Harelbeke samen met Paul Andriessen

>>

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 38

30-08-2010 15:28:14

Consultare slaat handen ineen

Consultare slaat

handen ineen met Sloveense orgelbouwer

Jan Bambacht begon een jaar geleden het orgelbouw- & adviesbureau Consultare. De ervaren oud-adjunct-directeur van Pels & Van Leeuwen werkt daartoe nauw samen met de Sloveense orgelbouwer Škrabl. “Voor een betere prijs-kwaliteitverhouding”, aldus Bambacht vanuit vestigingsplaats Hellouw.

Jan Bambacht (58) kent orgelmakerij

leveren. Door de zeer modern ingerichte

nieuw orgel is een forse investering. “De

Škrabl en zijn eigenaar meer dan een

orgelmakerij met geavanceerde machi-

kerken hebben niet meer zoveel te be-

decennium. Het bedrijf bestaat 20 jaar

nes en de lagere arbeidskosten kunnen

steden, dus de prijs-kwaliteitverhouding

en heeft wereldwijd zo’n 200 orgels ge-

de instrumenten tegen een betaalbaar

wordt steeds belangrijker.” Consultare en

bouwd. “Met name op het gebied van

tarief worden aangeboden, terwijl de vak-

Škrabl streven ernaar om orgels te bou-

mechanische betrouwbaarheid, ambach-

lieden door hun grote precisie en liefde

wen met een mooie, karakteristieke en

telijk vervaardigde instrumenten en pij-

voor het vak goede kwaliteit leveren.” Bij

heldere klank. “Daarom besteden wij ex-

penbouw is orgelbouwer Škrabl in staat

de nieuwbouw van een kerk is het orgel

tra veel aandacht aan de productie en de

een kwalitatief hoogwaardig product te

vaak het sluitstuk op de begroting en een

juiste intonatie van het pijpwerk.”

>

Restauratie van het kerkorgel in Eeklo

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 39

39

30-08-2010 15:28:23

2010061 kerk & leverancier.indd 40

30-08-2010 15:28:27

Consultare slaat handen ineen

Voor het bouwen van nieuwe orgels be-

bedrijf. In de loop der jaren is Jan Bam-

verdienen aandacht, vertelt Bambacht;

geleidt Bambacht de ontwerpen, bouw

bacht betrokken geweest bij de bouw

ook ten behoeve van onderhoud heeft

en intonatie. Indien gewenst voert Con-

van rond de 70 nieuwe orgels en zo’n 40

Consultare een eigen concept. “Door

sultare de intonatie zelf uit, geassisteerd

restauraties van monumentale orgels,

samenwerking met zelfstandige orgel-

door enkele zelfstandige orgelmakers uit

alsmede de herplaatsing van diverse

bouwers hebben wij een manier ge-

diverse orgelbouwhuizen in Nederland.

gebruikte orgels. In het afgelopen jaar

vonden om de overheadkosten laag te

“Wij hebben de kennis in huis voor alle

zijn er een aantal projecten afgerond

houden. Hierdoor kunnen wij tegen een

tracturen en systemen.”

door Consultare, waaronder de over-

scherp en aantrekkelijk tarief stem- en

plaatsing van het Van Vulpen Positief

onderhoudswerk uitvoeren, terwijl een

Eeklo

orgel naar Mechelen, en de reparatie

hoge kwaliteit en goede service wordt

Met zijn orgelbouw- en adviesbureau

van het pijpwerk en de intonatieverbe-

geboden op basis van jarenlange er-

voert Bambacht, die sinds zijn vijftiende

tering van een orgel in Schoonhoven.

varing. Wij kunnen geheel vrijblijvend

jaar actief is in de orgelbouw, nieuw-

Consultare rondde dit voorjaar tevens

een onderzoek uitvoeren naar de con-

bouw, restauratie en stem- en onder-

de restauratie af van het pijporgel van

ditie van het instrument, waarna indien

houdswerk uit voor zowel kerken als

de oude barokkerk St. Vincentius in het

gewenst een rapport voor onderhoud

concertzalen. Daarnaast biedt Consul-

Belgische Eeklo.

wordt opgesteld. Ook het opstellen van

tare gebruikte orgels te koop aan en is

Zowel pijporgels uit de barokperiode

een meerjarenplan behoort tot de mo-

het mogelijk kistorgels te huren bij het

en de romantiek als moderne pijporgels

gelijkheden.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 41

41

30-08-2010 15:28:32

Kerkelijk interieur

door alle gezindten heen

Met Bijenhof interieur in Vorden haalt de kerkelijke wereld een partij in huis, die advies kan bieden op het gebied van interieurontwerp en -inrichting en de juiste partners kan inschakelen voor de productie. “Bijenhof is een volledig Nederlands product; wij bieden maatwerk door alle kerkelijke gezindten heen.�

42

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 42

30-08-2010 15:28:36

Bijenhof

Eigenaar Gerrit Bijenhof jr. groeide op

– wordt nog altijd groei in de kerkgang

verschuiven naar modern kerkelijk inte-

tussen meubels. Grootvader Bijenhof

opgetekend en worden er nieuwe ker-

rieur. “Praat je over kerkbanken en kerk-

vervaardigt ambachtelijke meubelen

ken gebouwd. “Recente afscheidingen

stoelen, dan gaat de ontwikkeling van

en interieurs sinds 1928 en de eerste

van de enkele jaren geleden gevorm-

zwaar massief naar rank en licht.

kerk werd begin jaren zestig in thuisba-

de Protestantse Kerk Nederland (de

sis Vorden ingericht door Gerrit’s vader

samenwerkende

Her-

De nieuwe kerkbankmodellen met op-

Gerrit Bijenhof sr. “Onze specialisatie in

vormde Kerk, Gereformeerde Kerken in

klapbare zitting worden steeds meer

kerkelijk interieur is gewoonweg na-

Nederland en Evangelisch-Lutherse Kerk;

gangbaar – ook in de meer behouden

tuurlijk gegroeid. Inmiddels hebben wij

red.) leveren daar ook een bijdrage aan;

gezindten. En als je kijkt naar de lichtere

zo’n 1100 kerken in Nederland een of

naast kerken richten wij uitvaartcentra in

stromingen – zoals de Protestantse Kerk

meerdere malen ingericht en heeft ons

en wij zijn een goede partij voor parti-

Nederland – dan zien wij tegenwoordig

bedrijf zich ontwikkeld van ambachte-

culier en bedrijf wat betreft duurzame

zelfs een voorkeur voor modern interi-

lijk meubelmaker via productiebedrijf

maatwerkmeubelen en -interieurs.”

eur ook wat betreft liturgische centra.”

dat wij nu zijn. Onze klantenkring gaat

Omvang

Deze kan Bijenhof interieur compleet

door alle kerkelijke gezindten heen; wel

Binnen het pakket van Bijenhof interi-

opleveren, inclusief onder andere podi-

wordt 70 à 80% van ons werk uitge-

eur vallen zowel kerkbanken en kerk-

um, lezenaar en doopvont en dat wordt

voerd in protestantse kerken.”

stoelen als complete liturgische centra

in het kader van ruimtedeling en multi-

In bepaalde plattelandsgebieden bij-

inclusief verplaatsbare podiumelemen-

functioneel gebruik binnen gebouwen

voorbeeld in Zeeland en de op Veluwe

ten. Bijenhof ziet de voorkeur gradueel

meer en meer een interessante optie.

Nederlandse

naar het advies- en ontwerpbureau

“In Rotterdam Charlois hebben wij recentelijk een compleet verplaatsbaar liturgisch centrum geleverd voor een historisch kerkgebouw. Dat kan in verschillende hoeken van de kerk worden opgesteld.” Omvang is geen struikelblok voor Bijenhof interieur, dat met

erkende

Neder-

landse productiepartijen samenwerkt om de gewenste ontwerpkwaliteit te garanderen. “De meeste kerken hebben 300 tot 800 zitplaatsen, maar wij hebben recent in Barneveld bijvoorbeeld ook een kerk met 2500 zitplaatsen ingericht.” Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 43

43

30-08-2010 15:28:38

Kerkbouw

is ‘eeuwenoude opgave’ Eigentijdse kerkbouw waarin het verleden doorklinkt, dat is het streven van architectenmaatschap Groeneweg en Van der Meijden uit Dordrecht. “Een kerkgebouw mag nooit een utilitaire ‘doos’ zijn. Wij streven naar een organisch gebouw met een goede akoestiek en lichtval.”

De vorm van het kerkgebouw stamt af

nieuw te bouwen of te transformeren

is nog steeds een belangrijke leidraad

van de Romeinse basilica, in de klassieke

kerken. “Wij zijn altijd op zoek naar sa-

in het werk van Groeneweg en Van der

oudheid vaak een markthal, beurs- of ge-

craliteit, in wat voor vorm of voor welke

Meijden. “Wij willen de kerkgeschiedenis

rechtsgebouw. “De romaanse kerk lijkt er

gezindte dan ook. Dat betekent dat je

omzetten in eigentijdse architectuur.”

het meeste op, maar ook in de gotische

inzet toont, geduldig bent in het over-

stijl zie je het grondplan nog terug; pas

leg met bouwcommissies en overlegt

Transformatie

met Le Corbusier verandert dat”, zegt

met predikanten.” Het Dordtse bureau

Transformatie van kerkgebouwen is van-

Hendrik Groeneweg, partner van archi-

heeft echter weinig op met historise-

daag de dag even belangrijk als nieuw-

tectenmaatschap Groeneweg en Van

rende architectuur. Groeneweg en archi-

bouw. “Wij ontwerpen misschien nog

der Meijden. Groeneweg vertelt graag

tectenpartner A.C. Van der Meijden zijn

eens in de drie jaar een nieuwe kerk.” Als

over de oorsprong van het kerkgebouw,

opgeleid door Aldo van Eyck en Herman

voorbeeld van een geslaagde transfor-

omdat de doelstelling van zijn bureau

Hertzberger, en het Nieuwe Bouwen dat

matie noemt Groeneweg de Ontmoe-

is die oorsprong te laten doorklinken in

het tweetal aan de TU Delft propageerde

tingskerk in Haarlem. “Dit kerkgebouw

44

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 44

30-08-2010 15:28:44

kerkgebouw

uit de jaren zestig voldeed niet meer, met name op het gebied van lichttoetreding. Wij hebben het bestaande zadeldak van de kerkzaal vervangen door drie gewelven; daartussen stroomt het daglicht als het ware de zaal in, waardoor een bijzondere sacrale sfeer ontstaat.”

In Noordeloos ontwierp het bureau wel een nieuwe kerk met pastorie. Ook in dit gebouw aan de rand van het Alblasserwaardse dorp wordt de sfeer in belangrijke mate bepaald door de lichtval.

“Een uitkraging van het dak boven de gebogen wand maakt het mogelijk dat de onderkant van de kap via een horizontale lichtstrook aangelicht wordt.

Deze indirecte lichtval draagt bij aan de gewijde sfeer in de kerkruimte.” De combinatie van protestantse en roomskatholieke erediensten was de opgave bij de nieuwbouw van de Bredase Lucaskerk, waarin ruimte is voor attributen uit beide geledingen. “Samenwerking tussen kerkgemeenschappen is één van de eigentijdse elementen in ons werk, maar het ontwerpen van een kerkgebouw is en blijft een eeuwenoude opgave.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 45

45

30-08-2010 15:28:51

46

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 46

30-08-2010 15:28:59

Leprabestrijding

Leprabestrijding

‘beste af met welvaartsgroei’

De Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding kortweg Leprastichting zet zich in voor een wereld waarin lepra niet meer voorkomt. De organisatie ondersteunt nationale gezondheidsdiensten in ruim twintig landen en bestrijdt de ziekte met internationale partners. “Leprabestrijding heeft een goede lokale zorgstructuur nodig”, zegt Raymond van Haeften van de Leprastichting. “Wij gaan alleen aan de slag in landen waar wij een contract met de overheid kunnen sluiten.” >

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 47

47

30-08-2010 15:29:06

De Leprastichting werd in 1967 opge-

maar breidde haar werkterrein al snel

het huidige Tropeninstituut (KIT) is nog

richt door Ciska Anten-Mengelers en

uit naar andere landen in Afrika, Azië en

steeds een belangrijke bron van onder-

Dirk Leiker.

Latijns-Amerika. De Leprastichting wil

zoek naar lepra en ondersteunt het werk

Anten was een actie gestart nadat zoon

er voor zorgen dat nieuwe patiënten

van de Leprastichting, die in haar finan-

Hans, die als tropenarts in Tanzania

zo vroeg mogelijk worden behandeld,

ciën voorziet door middel van donaties

werkte, haar had gevraagd te helpen

maatschappelijk worden geaccepteerd

van particulieren, vermogensfondsen

de bouw van een ziekenhuis mogelijk

en dat wetenschappelijk onderzoek om

en kerkgemeenschappen. “Lepra is een

te maken. Er werd meer dan 200.000

de effectiviteit en de doelmatigheid van

van de oudste en meest hardnekkige

gulden

de leprabestrijding te verhogen, op peil

bacteriële ziekten”, vertelt Raymond

blijft.

van Haeften, hoofd van de afdeling

opgehaald,

en

vervolgens

richtte Anten samen met Leiker, die als lepradeskundige werkzaam was bij het

fondsenwerving en voorlichting. “In de

Tropeninstituut, een stichting op. Die

Hardnekkig

westerse wereld zijn wij nagenoeg resis-

richtte zich aanvankelijk op Tanzania,

De inhoudelijke samenwerking met

tent geworden tegen de leprabacterie,

48

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 48

30-08-2010 15:29:13

Leprabestrijding

maar in landen waar dat niet zo is – zeg

smettingsgevallen twee keer zo groot is

dat uit geloofsovertuiging, maar de Le-

maar het gehele zuidelijk halfrond – is zij

als het aantal geregistreerde gevallen.”

prastichting is een seculiere organisatie.”

overdraagbaar van mens op mens, door

De nieuwe economische wereldorde

middel van niezen en hoesten. Lepra

Belangstelling

kan eveneens helpen de ziekte lepra

komt als gevolg daarvan vaak voor in

Een ander obstakel is volgens Van Haef-

onder de aandacht te brengen. “In India

dichtbevolkte gebieden met een slech-

ten de politieke en publieke belangstel-

ontstaat een nieuwe middenklasse, die

te zorgstructuur en voedselvoorziening.

ling voor de ziekte lepra in de westerse

wij door middel van internet en direct

De leprabacterie heeft een incubatietijd

wereld. “In Nederland is de politieke be-

marketing proberen aan te sporen tot

van ongeveer 7 jaar en de ziekte open-

langstelling nul. En grote donateurs als

het ondersteunen van de bestrijding

baart zich pas dan in de vorm van vlek-

de Verenigde Staten focussen liever op

van lepra; dat heeft volgens ons de toe-

ken op de huid, die gevoelloos worden.”

de bestrijding van besmettingsziekten

komst. Uiteindelijk is welvaartsgroei de

als HIV-AIDS. Wij zoeken nadrukkelijk de

beste vorm van leprabestrijding. En het

Voorlichting

samenwerking met de World Health Or-

doen van giften is in de landen waar le-

Niettemin is lepra goed te bestrijden,

ganization (WHO) en met hulporganisa-

pra voorkomt even vanzelfsprekend als

zegt Van Haeften. “Daarvoor wordt ge-

ties die andere ziekten bestrijden zoals

bij ons.”

bruik gemaakt van een cocktail bestaan-

tbc, dat op een vergelijkbare manier kan

de uit drie medicijnen, die in een peri-

worden behandeld als lepra. En de inter-

ode van zes tot twaalf maanden moeten

nationale bestrijding van lepra wordt ef-

worden toegediend. Het tegenstrijdige

ficiënt gecoördineerd door de internatio-

is dat de ziekte alleen besmettelijk is in

nale organisatie ILEP. De Leprastichting is

de genoemde incubatieperiode, maar

in 21 van de 60 tot 65 landen waar lepra

leprapatiënten worden juist gemeden

voorkomt actief. Hiermee is Nederland na

door hun omgeving wanneer de ziekte

de VS en Groot-Brittannië de derde speler

zich uiterlijk openbaart. Voorlichting is

in de internationale leprabestrijding.”

Ω

dus essentieel om leprapatiënten een menswaardig bestaan te geven.” Voor-

Campagnes

waarde is wel dat de plaatselijke autori-

Door middel van publiekscampagnes

teiten het probleem erkennen, en dat is

probeert de Leprastichting de ziekte

niet altijd het geval volgens Van Haeften.

onder de aandacht te brengen. “Bij ou-

“Wij gaan alleen aan de slag in landen

deren is de ziekte nog wel bekend; zij

waar wij een contract met de overheid

hebben misschien nog meegemaakt

kunnen sluiten en trainen daar artsen,

dat de leprakolonie Spinalonga bij Kre-

verpleegkundigen en andere lokale

ta nog bestond, maar in het geval van

partners. In sommige gevallen wordt

jongeren is dat anders. Wij zijn daarom

het bestaan van lepra door de overheid

een campagne gestart voor de leef-

ontkend – bijvoorbeeld in deelstaten

tijdsgroep van 18 tot 25 jaar, gericht

van India, het land waar lepra het meest

op stages in landen waar lepra voor-

voorkomt. Wij kunnen meestal goed

komt.” De kerken spelen voornamelijk

samenwerken met de plaatselijke auto-

een rol in fondsenwerving en lokale

riteiten, maar wereldwijd kun je stellen

leprabestrijding. “tachtig procent van

dat het werkelijke aantal nieuwe be-

de mensen waarmee wij werken doen

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 49

49

30-08-2010 15:29:18

Christelijke lectuur in aangepaste leesvormen!

Zo’n 300.000 mensen kunnen niet (meer) op de gewone manier lezen door een visuele handicap, door een chronische ziekte of door ouderdom.

Voor hen is er christelijke lectuur in aangepaste leesvorm beschikbaar bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Sechtzienden.

Kent u mensen in uw omgeving die niet meer op de gebruikelijke manier kunnen lezen? Wijs hen dan op de dienstverlening van de CBB zodat een leeshandicap geen belemmering meer hoeft te zijn om christelijke lectuur te kunnen blijven lezen.

CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131 • 3850 AC Ermelo • Tel. 0341 565 499 www.cbb.nl • info@cbb.nl

2010061 kerk & leverancier.indd 50

30-08-2010 15:29:19

Bijenhof interieur

kerkmeubelen & interieurs

www.bijenhof.nl

0575 551216

startpagina over leveranciers aan de kerk

Kerk

& Leverancier

Het meest complete overzicht van leveranciers Staat u als leverancier nog niet op www.kerkenleverancier.nl ?

Neem dan contact op met Bert van de Port: T +31 (0)495 450095 of mail naar: b.port@louwersuitgevers.nl

2010061 kerk & leverancier.indd 51

30-08-2010 15:29:25

Orgelbouwen

is ‘modern ambacht’

De orgelbouwbranche in Nederland is een kleine bedrijfstak waarin zo’n 170 mensen werken. Bij orgelbouwer Pels & Van Leeuwen uit `s-Hertogenbosch zijn zo’n vijftien mensen actief, voornamelijk in restauratie en onderhoud. “Wij bouwen gemiddeld een pijporgel per jaar in een stabiele, exclusieve markt”, vertelt directeur Peter van Rumpt.

Pels & Van Leeuwen een familiebedrijf

land relatief gezien nog steeds een rijk

buitendienst die ruim 1000 orgels in Ne-

kan bogen op een lange ervaring in

orgelbouwland, wortelend in een tra-

derland onderhoudt en jaarlijks stemt.

het bouwen van pijporgels. Opgericht

ditie die terugvoert tot voor de Refor-

De vijf stemmers zijn bekend met alle

in 1903 door Bernard Pels, fuseerde

matie en in de Gouden Eeuw tot bloei

bedieningssystemen, zoals mechani-

het bedrijf in 1964 onder leiding van

kwam. “Orgelbouwen is een eeuwen-

sche, maar ook pneumatische, elektro-

mede-eigenaar Rochus van Rumpt met

oud ambacht, waarin een interne op-

pneumatische en digitale.

orgelbouwer Van Leeuwen. Pels & Van

leiding essentieel is. Een toekomstige

Leeuwen ontwikkelde een eigen stijl

orgelbouwer komt bij ons binnen als

Buiten Nederland is er een markt in

gebaseerd op de Nederlandse pijpor-

meubelmaker en gaat vervolgens een

Scandinavië en het Verre Oosten, maar

geltraditie uit de tweede helft van de

leertraject in van vijf tot tien jaar. Je

de vijftien werknemers van Pels & Van

19de eeuw, met invloeden vanuit de

moet in de huid van de bouwer kruipen;

Leeuwen houden zich tegenwoordig

Franse romantiek. Elk instrument wordt

een orgel uit 1700 is iets anders dan een

voornamelijk bezig met restauratie,

individueel ontworpen en gemaakt uit

orgel uit 1850.”

groot onderhoud en herplaatsing. “Wij

hout, leder, tin en lood.

De orgelmakerij van Pels & Van Leeu-

restaureren drie orgels per jaar. Dat is

Peter van Rumpt deed zijn intrede in

wen heeft een eigen pijpenmakerij en

met het onderhoud de hoofdmoot van

het bedrijf in 1969 en hielp het ambacht

een uitgebreide inrichting voor houtbe-

onze werkzaamheden. Maar wij bouwen

meegroeien met de technische ontwik-

werking, beschikt over een gespeciali-

bijvoorbeeld ook het orgel voor de kapel

kelingen. “Een pijporgel is een mecha-

seerde afdeling voor de restauratie van

van het nieuwe Jeroen Bosch Ziekenhuis

nisch blaasinstrument, dat lucht krijgt

historische instrumenten en over een

in Den Bosch.”

Oploo plaatsen front in atelier

Pijpenmakerij

Ω

via een balg die al dan niet elektrisch van lucht wordt voorzien en door middel van toetsen en registers wordt bediend. Het innerlijk van een orgel is altijd klassiek, maar de bediening en inpassing gaan wel degelijk met de tijd mee.”

Opleiding Ondanks de afnemende vraag naar nieuw te bouwen pijporgels is Neder-

52

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 52

30-08-2010 15:29:27

orgelbouwen

Zandvoort fotografie Gérard van Betlehem, Scherpenzeel

Tuil fotografie Gérard van Betlehem, Scherpenzeel

Heiloo fotografie Gérard van Betlehem, Scherpenzeel

Oploo fotografie Gérard van Betlehem, Scherpenzeel

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 53

53

30-08-2010 15:29:35

Wat maakt een kerk

tot een bijzondere ruimte?

Hoe komt het dat je in de ene kerk rustig wordt en in de andere kerk niet? Sommige ruimten hebben ‘het’, zijn meer dan de ruimte alleen.

Kerkruimte creëren is een kunst.

Sommige kerken maken een bijzonde-

omdat van oudsher met de zonsopgang

re indruk doordat ze in een andere tijd

de perfecte tijdloze samenleving wordt

gebouwd zijn. Protestantse kerken zijn

verwacht. De zoninval is elk seizoen an-

anders dan Katholieke kerken, maar het

ders en elk moment beïnvloedt de zon

bijzondere vind je in elke denominatie.

de sfeer en legt een bijzondere verbin-

Historische oude kerken zijn vaak ge-

ding tussen nu en straks, hier en daar,

oriënteerd op de as van west naar oost

tussen binnen en buiten.

Arnhem

54

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 54

30-08-2010 15:29:39

de kerkruimte

Harlingen

Hoogeveen

Venlo

Ook krijgt de kerkruimte een bijzondere

ledig afgerond. Of het nu een historisch

Inrichten op maat.

kwaliteit omdat het een ruimte is waar

en monumentaal kerkgebouw betreft of

Anders dan met een interieur dat alleen

men Gods zorg hoopt te beleven in de

een nieuwe kerkruimte, een goed func-

voor de eredienst is ingericht, kan de

zondagse eredienst of liturgie en op be-

tionerende liturgische ruimte creëren

ruimte tevens multifunctioneel gebruikt

langrijke levensmomenten. Daardoor

is een kunst. Het betekent voor bureau

worden en dan vragen de liturgische

wordt de ruimte gevuld met herinne-

Pim van Dijk Designs dat er ontworpen

meubels een waardige opbergplaats.

ringen, steeds opnieuw.

wordt vanuit de liturgie en de betekenis

Ook is het belangrijk goed te kijken naar

Vroeger werden kerken volgens een

daarvan voor kerkgangers.

het aantal banken en stoelen in de kerk-

vast patroon ingericht. Vele eeuwen is

ruimte. Als er bijvoorbeeld net voldoen-

daar weinig aan veranderd. Er verander-

Plaats

de zitplaatsen zijn begint de eredienst

de immers ook weinig in het vieren van

De doop, verkondiging en tafelgebed

anders, dan is de samenkomst com-

de liturgie. Onze wereld is echter com-

hebben hun eigen ritueel, ze krijgen

pleet. Bij te veel plaatsen lijkt de kerk

plexer geworden en de omgang met el-

daarom ook een eigen plek in de kerk.

leeg en is het duidelijk dat veel mensen

kaar is minder hiërarchisch. De eredienst

Herinneringen, aan bijvoorbeeld de

niet gekomen zijn. Flexibiliteit geeft de

is niet meer autoritair. Gelovigen vieren

doop, raken zo verbonden met de vont,

mogelijkheid de kerk steeds voor het

nu samen liturgie. Een ruimte die goed is

de plek en de ruimte. De betekenis van

juiste aantal bezoekers in te richten.

ingericht heeft evenwichtige aandacht

een sacrament krijgt een plek en dat

voor spiritualiteit. Dan doet dat iets met

geeft een duidelijk brandpunt voor aan-

Balans

ons. Bij het bureau Pim van Dijk Designs

dacht. De kerkruimte spreekt daardoor

In historische kerkinterieurs zijn liturgi-

wordt niet alleen nagedacht over ge-

voor zich.

sche aanpassingen wenselijk. De ruimte moet dan zorgvuldig ingedeeld worden

loofsbeleving en symboliek, maar ook geadviseerd over het kleurpallet en de

Kunst

zodat rechtgedaan wordt aan verleden

afwerking van wanden, plafonds, raam-

In de unieke ontwerpen van Pim van

en het heden. Vaak is bureau Pim van

bekleding en de verlichting in de kerk

Dijk Designs voor het liturgisch meu-

Dijk Designs daarvoor mede verant-

en de nevenruimten. Met respect voor

bilair wordt de functionele symboliek

woordelijk. Door eigentijdse liturgische

deskundigheid en ervaring werkt het

vorm gegeven. De zichtbaarheid van

duidelijkheid kan iets toegevoegd wor-

bureau met architect en technische

water in de vont is daar een voorbeeld

den aan het bijzondere karakter van

adviseurs samen. Duidelijke digitale

van. In combinaties van natuursteen,

kerkruimten. Dat is de hoofdlijn. Pim

presentaties en tekeningen zijn daarbij

hout, metalen, kunststof en glas worden

van Dijk Designs is een bureau voor

uitstekende hulpmiddelen. Pas na de

deze uitgevoerd en in het eigen atelier

de complete inrichting van kerken.

ingebruikname wordt de opdracht vol-

worden ook glasapplique’s gemaakt.

www.pimvandijkdesigns.nl

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 55

55

30-08-2010 15:29:43

‘Het woord van onze God houdt altijd stand’

K B

(J E S A J A 40:8)

Op 8 februari 1961 werd de Katholieke Bijbelstichting (KBS) opgericht. In vijftig jaar is veel tot stand gebracht. Er verschenen meerdere bijbelvertalingen: de (katholieke) Willibrordvertaling in samenwerking met de Vlaamse Bijbelstichting, en de Groot Nieuws Bijbel en De Nieuwe Bijbelvertaling in samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap.

Daarnaast heeft de KBS veel gedaan om de omgang van katholieken (en anderen) met de Bijbel te bevorderen, via publicaties en projecten voor uiteenlopende doelgroepen: bijbelcommentaren, monografieën over tal van bijbelse onderwerpen, jaarlijkse bijbelleesroosters, 15 jaargangen bijbelmagazine Jota, het interkerkelijke project Intercity Pasen, speciale uitgaven voor de Wereld Jongeren Dagen. De digitale revolutie biedt nieuwe uitdagingen om de bijbelse boodschap van hoop en troost bij de volgende generaties te brengen.

1961

1975

De geboorte van de Katholieke Bijbelstichting (KBS) viel samen met de verschijning van het Nieuwe Testament in de Willibrordvertaling, vrucht van de moderne bijbelwetenschap.

Binnen een jaar werden er 100.000 exemplaren van verkocht.

In de jaren 1966-1970 verscheen het Oude Testament in de Willibrordvertaling in vier afzonderlijke delen. In 1975 werden deze samengevoegd met het Nieuwe Testament tot een complete Bijbel in één band.

De Willibrordvertaling 1975 geldt ook als de officiële bijbelvertaling van de rooms-katholieke liturgie.

UITGEVERIJ

UITGEVERIJ

www.bijbel.net 2010061 kerk & leverancier.indd 56

1983

In 1983 kwam de Groot Nieuws Bijbel tot stand, een bijbel in omgangstaal, vooral bedoeld voor mensen buiten de kerken.

In 1972 was van deze vertaling, die samen met het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) werd gemaakt, het Nieuwe Testament verschenen. In 1996 verscheen een gehele herziene vertaling.

1995

Het vertaalwerk stond niet stil.

Er kwamen nieuwe katholieke vertalingen van de Psalmen en van de Evangeliën & Handelingen.

Zij vormden de opmaat voor de herziene Willibrordvertaling die in 1995 verscheen. De vertaling oogstte alom waardering, ook buiten katholieke kringen.

Al onze uitgaven zijn te koop via internet: www.reliboek.eu Levering binnen twee werkdagen.

30-08-2010 15:29:44

Al va de K een bijbe aller

maa de v naam Inmi exem men

KATHOLIEKE BIJBELSTICHTING De KBS heeft 50 jaar Woord gehouden!

2004

Al vanaf 1967 deden het NBG en de KBS pogingen om te komen tot een nieuwe gemeenschappelijke bijbelvertaling voor alle kerken. Om allerlei redenen kwam er steeds uitstel, maar uiteindelijk verscheen de vertaling toch, in 2004, onder de naam De Nieuwe Bijbelvertaling.

Inmiddels hebben ruim een miljoen exemplaren hun weg gevonden naar mensen binnen en buiten de kerken.

2010061 kerk & leverancier.indd 57

In de afgelopen tien jaar is de KBS haar uitgeefportefeuille gaan verbreden, maar steeds in relatie tot de bijbelse geloofsschat. De materialenkoffers van Geloven Thuis voor kinderen van 1-12 jaar en hun ouders kwamen tot stand.

In de reeks Geloven Nu verschenen negen delen met materiaal voor geloofsgesprek in groepsverband.

Nieuwe vertalingen van middeleeuwse klassiekers als De geestelijke bruiloft en De navolging van Christus zagen het licht. En boeken voor pelgrims naar Lourdes. Maar ook titels op het gebied van geloofsopvoeding: Maar wie ís God?, God Adonai Allah, In vuur en vlam.

Veel van deze uitgaven werden gerealiseerd in nauwe samenwerking met allerhande partnerorganisaties: bisdommen, CPS, NZV Kwintessens, VNB Bedevaarten e.a. Nieuwe titels en projecten staan op stapel. Kortom, de KBS is 50 jaar jong!

2010

2010

HET BEGON MET LICHT Bijbelverhalen voor groot en klein

LEVEN VAN HET LAND Stilstaan bij mens en aarde

Na lange tijd brengt de KBS weer een nieuwe kinderbijbel op de markt van de hoogste kwaliteit.

Voor kinderen vanaf acht jaar vertelt theologe en kinderboekenschrijfster Gerrie Huiberts in 52 hoofdstukken de mooiste verhalen uit de Bijbel na.

De bijbehorende illustraties van Anne Westerduin zijn een feest voor het oog.

Bijbelkenner Albert Kamp en fotograaf Peter Beemsterboer laten ons met woord en beeld stilstaan bij onze natuurlijke leefomgeving. De beelden bieden een unieke kijk op het landleven in Nederland, op de relatie tussen stad en land en de herkomst van ons voedsel. De begeleidende teksten uit ondermeer de Bijbel verwoorden de relatie tussen God, mens en aarde en doen ons verwonderen over de grond van ons bestaan.

Gebonden, 192 blz., 25 x 24 cm ISBN 978 90 6173 160 3, € 29,50 Verschijnt oktober 2010.

Introductieprijs tot 1 januari 2011 € 27,50

Gebonden, 144 blz., 23 x 28 cm ISBN 978 90 6173 153 5, € 24,95 Verschijnt september 2010.

30-08-2010 15:29:45

Met de tgv

naar Lourdes VNB Nationale Bedevaarten is gespecialiseerd in pelgrimages naar Lourdes. Meer dan op de uitbreiding van het reisaanbod, concentreert VNB zich op het uitbouwen van kwalitatieve verzorging. “Sinds kort is het bijvoorbeeld mogelijk met een ambulancebus naar Lourdes te reizen, en in mei vertrok de eerste rechtstreekse tgv vanaf de Franse grens”, vertelt directeur Jos van Bussel.

Al sinds 1883 25 jaar na de Mariaverschij-

Daarbij bezoeken wij onderweg soms

voor gemeenschapsvorming en voor

ning in de grot van Lourdes – reizen Ne-

ook andere bedevaartsoorden als Lisi-

het geloof in het algemeen groeit zelfs.

derlandse pelgrims georganiseerd naar

eux en Nevers. Met VNB Lance is het nu

Het opdoen van kracht en ‘er eens uit

Lourdes met VNB. “Dat kon toen al met

ook mogelijk mensen in een rolstoel of

zijn’ is een belangrijke aanleiding voor

de trein; later zijn daar vanzelfsprekend

liggend te vervoeren en zo’n pelgrima-

een pelgrimage, maar het is met na-

andere vervoermiddelen bijgekomen.

ge aan te bieden.”

druk een sociale gebeurtenis die troost

Vanaf 1949 vliegen wij naar Lourdes

biedt.

– eerst nog met Dakota’s en georga-

De behoefte aan collectieve geloofsbe-

“Gedeelde smart is halve smart.” Aan de

niseerde busreizen zijn een belangrijk

leving is groot, zegt Van Bussel. “De ker-

georganiseerde reizen van VNB Natio-

onderdeel van ons aanbod geworden.

ken lopen leeg, maar de belangstelling

nale Bedevaarten kan iedereen deelne-

58

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 58

30-08-2010 15:29:49

met de tgv naar lourdes

men. “Ziek of gezond, jong of oud: wij maken daarin geen onderscheid.”

Vrijwilligers De belangstelling voor georganiseerde pelgrimages – naast Lourdes biedt VNB ook reizen aan naar andere erkende bedevaartsoorden – bouwt nog altijd op de inbreng van parochiegroepen, koren en verpleeghuizen. “Wij hebben 400 à 500 afdelingen die actief zijn in het land en contacten leggen.” De invulling van de reis is uiteraard op de doelgroep afgestemd.

“Wij werken altijd op basis van volpension met professionele reisbegeleiding en bezoeken alle vieringen en processies. De hoogmis in de ondergrondse basiliek van Lourdes is daar vanzelfsprekend ook bij.” Een combinatie van zieke en gezonde pelgrims is geen obstakel.

“Er zijn twee verblijfsvormen in Lourdes: reguliere hotels en ‘acceuils’, waar

mee. “Wij regelen wat dat betreft ook

devaart. Je kunt mensen ontmoeten die

een volledige 24-uurs-verzorging mo-

de organisatorische kant. Er is zelfs een

betekenis geven aan je leven. Het soci-

gelijk is.” Daartoe reizen familieleden en

wachtlijst voor vrijwilligers. De collec-

ale aspect – de zorg voor elkaar – staat

vrijwillige verpleegkundigen en artsen

tieve beleving is de kracht van de be-

altijd voorop.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 59

59

30-08-2010 15:29:56

Totaalconcept De kracht van de combinatie zorgt voor bekroond licht. Licht moet functioneel, sfeerverhogend en levend zijn. Dát is onze prestatie.

Zowel de lichtarchitectuur als de technische installatie zijn bij ons in goede handen. De kroon op ons werk is bijzonder, letterlijk en figuurlijk.

Letterlijk door de kroonluchters, figuurlijk met de kwaliteit van onze dienstverlening.

  



www.elektrovdberg.nl telefoon: 033-4941235

www. www.brinkenvankeulen.nl telefoon: 020-7370230

www.lichtendekerk.nl www. telefoon: 0315-346164 0315

1891 - l. van dam & zonen nhk eindhoven • 2009 pels nhk & van leeuwen tuil 1891 - l. van dam &-zonen eindhoven • 2009 - nhk pels & van leeuwen nhk tuil restauratie orgel en reconstructie lijsten houtsnijwerken, restauratie orgel lijst- en houtsnijwerken, 1891 - l. van dam & zonen nhk eindhoven • 2009 - pels &en vanreconstructie leeuwen nhk tuil vanorgel dam zonen • 2009 overgenomen - pels & van leeuwen nhk tuil 1891 - l. van lijstdam &en zonen nhk eindhoven1891 • 2009- l.

- pels & van&werd leeuwen nhkeindhoven tuil toestand het in nhk ‘gestripte’ restauratie orgel en reconstructie houtsnijwerken, het orgel werd in ‘gestripte’ toestand overgenomen restauratie orgel en reconstructiete lijsten houtsnijwerken, restauratie orgel en reconstructie lijsten houtsnijwerken, uit de o.l.v. ten hemelopneming nijmegen het orgel werd in ‘gestripte’ toestand overgenomen het orgel werd in ‘gestripte’ toestand overgenomen h. matthiaskerk - oploo -uit 2 klavieren 21 registers reconstructie 2009 het orgel werd in ‘gestripte’ toestand overgenomen uit de o.l.v. ten hemelopneming te nijmegen de o.l.v. ten hemelopneming te nijmegen uit de o.l.v. ten hemelopneming te nijmegen uit de o.l.v. ten hemelopneming te nijmegen

orgelbouwkunst, cultuur & ambacht in de 21ste eeuw orgelbouwkunst, cultuur & ambacht in de 21ste eeuw orgelbouwkunst, cultuur & ambacht in de 21ste eeuw nieuwbouw • restauratie • onderhoud orgelbouwkunst, cultuur in de 21ste eeuw orgelbouwkunst, cultuur & ambacht in de 21ste eeuw & ambacht nieuwbouw • restauratie • onderhoud nieuwbouw • restauratie • onderhoud platinalaan 10 5234 gh ’s-hertogenbosch nieuwbouw • restauratie • onderhoud nieuwbouw • restauratie • onderhoud platinalaan 10 5234 gh ’s-hertogenbosch orgelbouwkunst, cultuur ambacht in de 21ste eeuw platinalaan 10 - 5234 gh ’s-hertogenbosch platinalaan 10 - 5234 gh&’s-hertogenbosch platinalaan 10 - 5234 gh ’s-hertogenbosch

nieuwbouw • restauratie • onderhoud platinalaan 10 - 5234 gh ’s-hertogenbosch

[t] (073) 641 29 51 - bij geen gehoor [t] (073) 642 21 20 • [f] (073) 642 50 55 [t] (073) 641 29[t]51(073) - bij641 geen [t] (073) 642 21[t]20(073) • [f] (073)21642 50[f]55(073) 642 50 55 [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl 29 51gehoor - bij geen gehoor [t] (073) 641 642 29 51 - 20 bij• geen gehoor [t] (073) 642 21641 20 29 • [f]51(073) 50 55gehoor [t] (073) 642 21 20 • [f] (073) 642 50 55 [t] (073) - bij642 geen [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl

1007008 Pels & van leeuwen.indd 1 advertentiePenvanL2010.indd 1 2010061 kerk & leverancier.indd 60

[t] (073) 641 29 51 - bij geen gehoor [t] (073) 642 21 20 • [f] (073) 642 50 55 05-04-10 11:20 [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl

18-08-2010 11:33:02

30-08-2010 15:30:00

blijven lezen met een beperking

Blijven lezen met een leesbeperking!

Pas wanneer gewoon lezen niet meer gaat, wordt duidelijk hoe belangrijk lezen is voor de kwaliteit van ons leven. Lezen is namelijk veel meer dan een hulpmiddel om informatie tot ons te nemen. Lezen biedt onder andere inspiratie, ontspanning, troost en humor.

Kortom: lezen houdt ons in contact met de wereld om ons heen. Juist daarom is het zo’n groot gemis, wanneer gewoon lezen door blindheid, slechtziendheid, ouderdom of een chronische ziekte niet meer gaat. Gelukkig zijn er goede oplossingen! Met lectuur in aangepaste leesvormen kan iedereen blijven lezen. Door te luisteren naar lectuur in een gesproken vorm op cd-rom of door gebruik te maken van grootletter- of braille -uitgaven.

De CBB

maatwerk. Zij kunnen tegen gunstige

De CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blin-

tarieven hun lectuur laten omzetten in

den en Slechtzienden, is een zelfstan-

de verschillende leesvormen.

dige en gespecialiseerde bibliotheek die vanuit een protestants-christelijke

Wijs de weg

levensbeschouwing christelijke lectuur

Kent u een familielid, buurman/vrouw,

in aangepaste leesvormen beschikbaar

kennis of gemeentelid die niet (meer)

stelt voor mensen met een leesbeper-

op de gewone manier kan lezen? Maak

king. De CBB heeft een grote collectie

hen dan attent op de dienstverlening

kranten en tijdschriften in gesproken

van de CBB. Daarmee bewijst u hen een

vorm, in grootletter en in braille. Ook di-

enorme dienst en u biedt weer zicht op

verse bijbelse (dag)boeken, liedbundels,

een stuk levensvreugde dat weggeval-

psalmboeken en de verschillende verta-

len was.

lingen van de Bijbel zijn in een aange-

Neem voor meer informatie contact op

paste leesvorm te verkrijgen bij de CBB.

met de CBB, telefoonnummer 0341 565

Voor bedrijven, verenigingen, overhe-

499, email info@cbb.nl of kijk op onze

den en andere organisaties biedt de CBB

website www.cbb.nl.

Ί

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 61

61

30-08-2010 15:30:02

62

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 62

30-08-2010 15:30:08

arab vision

Arab Vision: Verandering in de Arabische wereld Onder de 300 miljoen Arabieren zijn miljoenen christenen. Die vormen een kleine minderheid die vaak discriminatie en soms regelrechte verdrukking ervaren van hun landgenoten. Deze christelijke broeders en zusters hebben behoefte aan bemoediging en steun, niet alleen om te overleven, maar ook om in hun omgeving een getuige van Jezus Christus te zijn.

Televisie als middel

Arabieren – en dus ook de miljoenen

programma’s maken is een heel ander

Bijna elke Arabische familie heeft een

christenen – met Arabischtalige christe-

verhaal.

televisie thuis. In veel landen zijn de

lijke tv programma’s te bereiken.

daken en balkons bezaaid met satelliet-

Arab Vision is in 1997 opgericht om in

schotels, waardoor men thuis naar pro-

Er zijn diverse christelijke organisaties

de sterk groeiende vraag naar Arabische

gramma’s kan kijken die niet door de

die via satelliettelevisie hun program-

christelijke TV programma’s te voorzien.

Arabische regeringen kunnen worden

ma’s uitzenden, maar hun grote pro-

De organisatie produceert programma’s

gecensureerd. Dit maakt het mogelijk

bleem is, hoe ze aan die programma’s

in de spreektalen van Marokko, Algerije,

om via satelliettelevisie 75% van alle

komen.

Tunesië, Egypte en Irak.

Zendtijd is goedkoop, maar

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 63

>

63

30-08-2010 15:30:12

Gratis: Arabieren zijn geweldige minnaars nde en boze brieven kunt u altijd naar ons kantoor in Groningen sture n. Kijk wel uit, we hebben veel Arabieren in dienst...

Gratis: DVD met een film over het werk van Arab Vision

ars...

We nemen geen blad voor de mond, maar zeggen eerlij Een informatief en prettig leesbaar boekje k wat we zien en denk en over de Arabische were ld. Arabieren hebben noga mythen over zichzelf, maar l wat ook in Nederland hebben we over veel ideeën Arab ieren dieen maar half over de Arabische wereld, de kerkoordedaar, deof mind islam er waar zijn. Lees zelf, en el. En uw bewondere

Arabieren zijn geweldige minna

De medewerkers van Arab Vision wonen en werken bijna allemaal in de Arabische wereld.

De organisatie maakt Arab ische televisieprogramma’s waar in het Evangelie wordt verkondigd. Als je de leeftijd van alle mede werkers in de Arabische wereld bij elkaar optelt, kom je al snel aan 1500 jaar. Wat een ervar ing hebben we samen in de Arabische were ld! Van die ervaring laten we u in dit boekje een beetje meebeleve n.

Arabieren zijn geweldige minnaars...

en 19 andere mythen ove Door Abu Banaat

r de Arabieren

Deze korte film laat u zien wat voor werk Arab Vision doet en hoe effectief dat is.

Myth.indd 1

3/12/2009 2:35:13 PM

Gratis: Presentatie in uw kerk

We komen graag in uw kerk langs om meer over ons werk te vertellen. We passen ons graag aan uw wensen aan!

Arab Vision maakt christelijke TV programma’s voor de Arabische wereld • die de Arabische kerken bemoedigen en opbouwen • die het Evangelie aan moslims uitleggen • die pleiten voor een democratischer, zorgzamer samenleving Email of bel ons voor uw gratis boekje en DVD, of om te bespreken wat een geschikt moment is voor een presentatie van ons werk in uw kerk. En u krijgt uiteraard onze nieuwsbrief.

Email: contact@arabvision.nl Telefoonnummer: 050-8110031 Website: www.arabvision.nl

2010061 kerk & leverancier.indd 64

Arab Vision Postbus 70057 9704 AB Groningen

30-08-2010 15:30:14

arab vision

Arabische Kijkers

met een christelijke maatschappijvisie.

Dagelijks zijn die programma’s minstens

Daarbij gaat het vaak over armoede en

de helft van de dag te ontvangen in

mensenrechten, waarbij de beroerde si-

elke huiskamer in de Arabische wereld

tuatie van gehandicapten, vrouwen en

en in Europa, omdat ze via de Europese

kinderen vooral aandacht krijgt.

Hotbird- en Astra -satellleten worden uitgezonden. Bovendien worden veel

Arab Vision heeft een oecumenische

programma’s ook via de populaire Egyp-

houding; de programma’s getuigen van

tische NileSat uitgezonden.

de ene Kerk van Jezus Christus. Daarbij heeft de organisatie een evangelikale

Omdat in de Arabische wereld nauwe-

inslag.

lijks vrijheid voor serieus kijkeronderzoek bestaat, is onduidelijk hoe groot het

De meeste medewerkers van Arab Vi-

publiek voor de programma’s van Arab

sion zijn Arabische christenen. In een

Vision is, maar dat dit groot is, lijkt wel

houding van dienstbaarheid willen ze

duidelijk. Maandelijks ontvangt de or-

de Arabische kerken bijstaan. Het hart

ganisatie duizenden reacties van kijkers,

van het Evangelie is een gekruisigde

vraagt Arab Vision u om persoonlijk, als

en ook de zenders die de uitzendingen

Heer. Een kruisvaardersmentaliteit past

stichting, of met uw kerk, dit werk van

verzorgen, krijgen veel reacties.

daar niet bij.

bemoediging voor de Arabische kerken te steunen?

Inhoud van programmas

Uw betrokkenheid

Arab Vision wil christenen in de Arabische

Arab Vision heeft uw betrokkenheid no-

Stichting Arab Vision

wereld steunen in hun geloofsreis door

dig. De organisatie wil meer, en steeds

Postbus 70057

het leven. Dat is een zaak die het hart

betere programma’s beschikbaar maken

Groningen

raakt, maar ook de samenleving. Arab

voor de kerken van de Arabische wereld.

Tel 050-8110031

Vision maakt dus geloofsopbouwende

Daarom heeft Arab Vision uw voorbede

www.arabvision.nl

programma’s, maar ook programma’s

en uw financiële steun nodig. Daarom

Contact@arabvision.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 65

Ω

65

30-08-2010 15:30:20

250126_NCB

26-10-2004

15:46

Pagina 1

Nederlandse Christelijke Blinden- en Slechtziendenbond Statutair gevestigd te Amsterdam Opgericht in 1924

Grondslag: De Bijbel als Gods onfeilbaar Woord.

Doel: De Bond heeft ten doel de behartiging van de geestelijke en stoffelijke belangen van zijn leden in het bijzonder en van blinden en slechtzienden in het algemeen, zowel voor het persoonlijke als voor het maatschappelijke leven.

Secretariaat:

Bondspenningmeester:

Mevr. A. Kievit van Leeuwenhoekstraat 25 8921 TZ Leeuwarden

L.W. Maters Tramlaan 10 8331 GL Steenwijk Postbank nr. 46871 Telefoon 0521 - 519064

L A AT S T E L I J K K O N I N K L I J K G O E D G E K E U R D 2 7 N O V E M B E R 1 9 4 8

2010061 kerk & leverancier.indd 66

30-08-2010 15:30:21

Priester worden in het Aartsbisdom Utrecht Denk je erover om priester te worden? En woon je in het Aartsbisdom Utrecht?

Neem dan eens contact op met de rector van het AriĂŤnsinstituut, drs. P. Kuipers!

Adres: Keistraat 9, 3512 HV Utrecht Telefoon: 030 2310490 E-mail: rector@ariensinstituut.nl Vanaf het studiejaar 2010-2011 zal het nieuwe AriĂŤnsinstituut van het Aartsbisdom Utrecht onder meer nauw samenwerken met De Tiltenberg, het seminarie van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Zie voor meer informatie over deze opleiding: www.tiltenberg.org

2010061 kerk & leverancier.indd 67

30-08-2010 15:30:22

68

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 68

30-08-2010 15:30:26

Ichtus Gifts

Ichtus Gifts groeit mee met boekhandel Ichtus Gifts is een sterk groeiend bedrijfsonderdeel van CBC ‘t Gulden Boek, ook wel bekend als de Christelijke Boekencentrale. Bij Ichtus Gifts is een zeer grote verscheidenheid aan christelijke geschenkartikelen en wenskaarten verkrijgbaar. “Wij leveren zowel aan protestantse als aan rooms-katholieke klanten.”

Zo’n 5000 verschillende christelijke ar-

Bijbel zie je in Nederland niet vaak meer,

liturgische kaarsen. Ook voor scholen en

tikelen vinden hun weg naar 400 boek-

zelfs niet in de zondagsscholen. In Ame-

zondagsscholen hebben we een brede

handels en cadeaushops voornamelijk

rika vind je ze nog wel.”

sortering producten. De verkoop van

in Nederland maar ook in

communie-artikelen is sta-

België, waar het bedrijf een

biel.” De website www.ich-

eigen

vertegenwoordiging

tusgifts.nl wordt vooral ge-

heeft. Ichtus Gifts heeft zelfs

bruikt als aanvulling op de

een aparte tak voor wens-

traditionele handel. Sinds

kaarten en kalenders. “Wij

2005 is CBC/Ichtus Gifts te

onderscheiden ons met een

vinden op industrieterrein

zeer breed assortiment chris-

De Meerpaal in Houten. Het

telijke geschenken”, zegt be-

bedrijfsgebouw dient als

drijfsleider Wim Fiole. “Wat

magazijn voor zowel groot-

betreft het aanbod zijn wij

handel als website van het

de grootste van Nederland; dat is en blijft

Website

groeiende bedrijf. “Onze groei is vooral

onze belangrijkste afzetmarkt.” Wat wordt

Ichtus Gifts, dat veel materialen betrekt

toe te schrijven aan de toename van het

er op dit ogenblik het meest verkocht?

uit de Verenigde Staten, Indonesië, Duits-

aantal christelijke boekhandels. Wij hou-

“Wandborden in kleur op formaat 24 x

land en Israël, geeft een geheel eigen ca-

den zelf goed contact met fabrikanten

30cm; die doen het sinds zij op de markt

talogus uit en levert ook aan directe klan-

en afnemers over vragen van klanten. Zo

zijn erg goed.” Maar ook de avondmaals-

ten, veelal grotere kerkelijke organisaties.

houden wij ons assortiment up-to-date.

stellen zijn erg populair. “In verband met

“Die bestellen dan een of meerdere ma-

Het gebruik van internet is trouwens al-

hygiëne worden die steeds vaker met in-

len per jaar grotere aantallen artikelen

gemeen geaccepteerd in alle christelijke

dividuele cups geleverd – zowel in plas-

ten behoeve van diensten en vieringen.

gezindten. De website is natuurlijk een

tic als staal.” Moderne producten vinden

Voor kerken leveren wij de bekende col-

prima uitkomst voor mensen die niet

gretig aftrek, zegt Fiole. “Die ouderwetse

lectezakken en -schalen en offerkisten

in de buurt wonen van een christelijke

wandplaten met zoete taferelen uit de

en niet te vergeten een grote sortering

boekhandel.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 69

69

30-08-2010 15:30:28

Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel op de bres voor onze historische klankmonumenten

Ons land staat bekend (met name ook bij de buitenlandse organisten en orgelliefhebbers) om de vele historische en belangwekkende orgels, klankmonumenten van de eerste orde. Zij vertegenwoordigen een orgelcultuur, misschien wel de oudste cultuur van ons land, die ruim zes eeuwen omspant.

De oudste bewaard gebleven orgel-

zich heeft ontwikkeld uit het zoge-

dere historische orgelkassen overge-

bouwcontracten dateren uit het midden

naamde ´positief´, een instrument dat,

houden uit de zestiende eeuw, waarvan

van de vijftiende eeuw, maar uit andere

zoals de naam al aangeeft, verplaats-

we er enkele willen noemen: Schiedam

archivalische stukken weten we dat al

baar was. In de vijftiende en zestiende

Grote of St. Janskerk (ca 1550), Abcoude

in de veertiende eeuw orgels, vooral in

eeuw verstond men onder het ´positief´

R.K.Kerk (voormalig koororgel uit 1558

onze hoofdkerken en kloosterkerken,

meestal het kleine orgel dat in de kerk

en afkomstig uit de Grote of St.Janskerk

aanwezig waren.Het is overigens zeer

aanwezig was en dat dikwijls eigen-

van Gouda) en Brouwershaven, waar

moeilijk de ontwikkelingsgeschiedenis

dom was van het één of ander gilde.

in de Grote- of St. Nicolaaskerk een or-

van het Nederlandse orgel vóór 1500 te

Soms waren er meerdere ´positieven´

gelkas uit 1557 ons is overgeleverd die

schrijven, omdat gegevens uit de mid-

in een kerk aanwezig. Het is overigens

in het midden van de vorige eeuw van

deleeuwen dienaangaande erg schaars

merkwaardig dat de gegevens hierover

een nieuw speelbaar binnenwerk werd

zijn. Wel is duidelijk dat het grote orgel

uiterst zeldzaam zijn. We hebben meer-

voorzien. En dan niet te vergeten het

Middelburg Orgel uit 1692 in de Nieuwe Kerk, gebouwd door de orgelmaker Duyschot voor de Vrede Lutherse Kerk van Amsterdam. Na de oorlog werd dit orgel in Middelburg geplaatst en van een nieuw binnenwerk voorzien.

Schiedam Grote of St. Janskerk In 1975 bouwde de orgelmaker Flentrop een nieuw orgel in de kassen van Hendrick Niehoff uit 1550.

Brouwershaven – Herv. Kerk Niehoff Orgel uit 1557.

Het orgel heeft vroeger luiken gehad.

70

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 70

30-08-2010 15:30:33

historische klankmonumenten

prachtige Niehoff-orgel uit 1547 in de

gens bijna altijd eigendom van de stad

zij in de meeste gevallen door middel

Wester- of Gommaruskerk van Enkhui-

terwijl het koororgel van de kerk zelf

van subsidies een helpende hand bij de

zen, waarvan de historische orgelkas

was. Nadat na de Reformatie het kooror-

restauraties van deze historische orgels.

momenteel in oude glorie wordt her-

gel in ongebruik was geraakt of, zoals in

De overblijvende kosten kunnen voor

steld. Het oudst bespeelbare en enkele

sommige gevallen, bij de Beeldenstorm

een kerkelijke gemeente echter toch

jaren geleden geheel gerestaureerde

werd verwoest, bijvoorbeeld in het ge-

nog een te grote last zijn, temeer daar

koororgel uit 1511 staat in de Grote- of

val van de Grote- of St.Nicolaaskerk van

men ook al voor onderhoud aan het

St. Laurenskerk van Alkmaar. Al deze his-

Elburg, is vanaf de laatste decennia van

historische kerkgebouw moet zorgen.

torische orgels moeten we onderhou-

die eeuw het koororgel weer terug in de

De Stichting tot behoud van het Neder-

den. Om de eigenaars (veelal de kerke-

stadskerken.

landse Orgel wil een financiële helpende

lijke gemeenten) een handje te helpen

hand bieden voor de restauratie van het

Waardevol historische cultuurbezit

orgel. Deze Stichting nodigt iedereen die

Het oudste orgel van ons land, deels

orgel ter harte gaat daarom uit om dit

Beeldenstorm

daterend uit 1479 en deels uit het mid-

daadwerkelijk te laten blijken door dona-

Langzamerhand ontwikkelde zich het

den van de zestiende eeuw, bevindt zich

teur/donatrice te worden. In de loop der

´positief´ tot een groter orgel en in de

voor wat de kassen betreft thans nog

jaren heeft de Stichting tot behoud van

zestiende eeuw was de orgelcultuur

in de Koorkerk van Middelburg, terwijl

het Nederlandse Orgel zo dankzij vele

zover gekomen dat de meeste grote

het kostbare pijpwerk ervan al jaren ligt

particuliere bijdragen, de restauraties

stadskerken vaak meerdere orgels had-

opgeslagen in een rijksbunker. Momen-

van een groot aantal belangwekkende

den, een groot orgel dat veelal tegen

teel worden plannen uitgewerkt om het

orgels mede mogelijk gemaakt.

de torenmuur was geplaatst en een

instrument geheel te restaureren. Ge-

klein- of koororgel dat, zoals de naam

lukkig heeft de overheid een open oog

Adres van de Stichting: Postbus 105

al aangeeft, in het koor van de kerk was

en oor voor het waardevolle historische

8080 AC Elburg

geplaatst.De grote orgels waren overi-

cultuurbezit dat orgel heet en verleent

Enkhuizen Wester- of St. Gommaruskerk Orgel uit 1547. Oorspronkelijk bewaard gebleven orgelkassen van de orgelmaker Niehoff.

Leiden – Hooglandse Kerk Orgel uit ca. 1565 gebouwd door Utrechtse orgelmaker Peter Jansz. De Swart. Het frontschema vertoont overeenkomst met het werk van de orgelmaker Niehoff.

is in 1973 de Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel opgericht.

de instandhouding van het historische

Wie overigens eens wil kennismaken met een aantal van deze historische orgels kan op zaterdag 30 oktober 2010 deelnemen aan de 30e, zogenaamde, Hanzesteden-Orgeltocht

die

voert

langs de orgels van Zalk (Herv.St. Nicolaaskerk), Genemuiden (Grote Kerk) en Hasselt (Geref.- en Grote- of St. Stephanuskerk). Ondergetekende verstrekt u graag nadere informatie over het een en ander.

Maarten Seijbel, voorzitter Wildemaetstraat 43 8081 AH Elburg tel.0525-681486 email: m.seijbel.1@kpnmail.nl

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 71

71

30-08-2010 15:30:35

240135_braillefonds

11-10-2004

15:20

Pagina 1

STICHTING “HET LOUIS BRAILLEFONDS”

Secretariaat: J. Spoelstra, Obrechtlaan 6 9402 TH Assen, Telefoon 0592 - 342579

Adres penningmeester: L.W. Maters, Tramlaan 10, 8331 GL Steenwijk Telefoon 0521 - 519064, Postbank nr. 809898

“HET LOUIS BRAILLEFONDS” is gesticht door de N.C.B. Visueel gehandicapten moeten meestal van aangepaste leesvormen gebruik maken, zoals grootletterdruk, cassette of braille.

Dit fonds heeft ten doel lectuur (b.v. Bijbels, woordenboeken) tegen dezelfde prijs beschikbaar te stellen als deze voor zienden verkrijgbaar is.

Kent u blinden of slechtzienden in uw omgeving? Vertel hen dan over de N.C.B.

2010061 kerk & leverancier.indd 72

30-08-2010 15:30:35

2010061 kerk & leverancier.indd 73

30-08-2010 15:30:38

“We hebben alle benodigde kennis al in huis”

Dé kerkenverzekeraar nu ook voor monumenten

Vanwege de hoge prijs die ze moesten betalen voor het verzekeren van hun kerkgebouwen, besloot een aantal Rooms-katholieke priesters in 1852 een eigen waarborgfonds te creëren.

Daarmee was de onderlinge waarborgmaatschappij Sint Donatus een feit. Het voorvoegsel ‘Sint’ verviel toen vanaf 1968 ook hervormde kerken van het fonds deel uit gingen maken.

Waarmee Donatus misschien wel hét voorbeeld is van probleemloos oecumenisch samenwerken in Nederland, stellen directeur Simon Kadijk en directievoorzitter Alphons van der Voorn het. Later volgden andere stromingen uit het protestantisme, maar ook synagogen, moskeeën en orthodoxe kerken. Ruim anderhalve eeuw hield Donatus zich hoofdzakelijk bezig met het verzekeren van religieuze gebouwen. Sinds kort richt de verzekeraar zich echter ook op niet-religieuze monumenten.

Waarom niet, zo moeten Alphons van

te beperken tot religieuze gebouwen,

door monumenteneigenaren benaderd

der Voorn en Simon Kadijk hebben ge-

maar uit te breiden tot alle monumen-

en we hebben dus al een aantal mo-

dacht toen ze op 1 januari 2009 als het

ten. “Omdat we daarvoor al heel veel

numenten in portefeuille. Ons voorstel

nieuwe directieteam van Donatus aan

kennis en ervaring in huis hebben”, zo

was om die markt nu heel gericht en

de slag gingen. Met de intentie nadruk-

verklaart Van der Voorn het voorstel. “Ga

intensief te gaan benaderen.” Een voor-

kelijk in te zetten op de toekomst, kwa-

maar na, 41% van de kerken en kloosters

stel dat zowel door de Raad van Com-

men ze met een beleidsvisie voor de

in onze portefeuille heeft een monu-

missarissen als de Ledenraad werd aan-

jaren 2010 tot 2015. Met daarin dus de

mentale status. Vanwege onze expertise

genomen. Als hoeder van het cultureel

suggestie om de activiteiten niet langer

zijn we in de afgelopen jaren regelmatig

erfgoed wil Donatus nu uitgroeien tot dé kerken- en monumentenverzekeraar van Nederland.

Grote database en de enorme kennis Als onderlinge waarborgmaatschappij is Donatus een verzekeraar zonder winstdoelstelling; de winst gaat naar de leden, middels premierestitutie. Gemiddeld is dat zo’n 40 procent, vorig jaar zelfs 54 procent. Lange tijd waren de verzekerde objecten alleen kerken en kloosters. De religieuze oorsprong was verder eveneens terug te zien in de lei-

74

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 74

30-08-2010 15:30:40

artikel

ding: tot de jaren vijftig werd de directie

ting Kerkelijk Kunstbezit.

altijd gevormd door priesters. Daarna

Die op haar beurt weer de

konden ook leken tot de directie toe-

kunsthandel informeert. En

treden. Dagelijks zijn er negen gespe-

zo kan er, indien nodig, al-

cialiseerde

buitendienstmedewerkers,

tijd samenwerking gezocht

bouwkundigen en registerdeskundigen

met partijen die heel spe-

met een enorm brede kennis, op pad

cifieke kennis in huis heb-

om gebouwen te inspecteren, te taxe-

ben, mocht daar behoefte

ren en om waardebepalingen te maken.

aan zijn, aanvullend op

“Dat gebeurt tot in het detail, want elk

de expertise die bij Dona-

object vraagt om maatwerk”, legt Si-

tus aanwezig is. Expertise

mon Kadijk uit. “De rapporten bestaan

over kerken en kloosters

dan ook uit zorgvuldig uitgewerkte

die echter veelal ook op andersoortige

de regel nu eenmaal hoger liggen. Ka-

plattegronden, inhoudsberekeningen,

monumentale gebouwen toe te pas-

dijk en Van der Voorn noemen als voor-

beschrijvingen van materialen en inven-

sen is. “Om vanuit die basis een zo goed

beeld het repareren van een uit mergel

tarisaties. Bijzondere stukken worden

mogelijk product te realiseren zijn we

opgetrokken gebouw. De daarvoor be-

bovendien apart beschreven. Dat alles

eerst als het ware in het hoofd van de

nodigde mergel – die uiteraard overeen

om de herbouwwaarde zo nauwkeurig

monumentenbezitter gekropen”, vertelt

moet komen met die in de rest van het

mogelijk te kunnen berekenen.” Op die

Alphons van der Voorn. “Wat is voor hem

gebouw – is niet zomaar bij de eerste

manier zijn al meer dan 4.500 kerken

belangrijk, waar heeft hij behoefte aan?

de beste leverancier te krijgen. Vaak

en kloosters getaxeerd en vastgelegd;

Dat heeft geleid tot drie speciale monu-

is er eerst een zoektocht nodig, dan is

die gegevens vormen de basis voor een

mentenverzekeringen. Die alle drie re-

nog maar de vraag of het product nog

grote database en de enorme kennis die

kening houden met de specifieke ken-

wordt geproduceerd of dat er een spe-

bij Donatus aanwezig is. Kadijk geeft aan

merken van een monument. Zoals een

ciale productie moet worden gestart

dat de verzekering vrijwel altijd de her-

uitkering die vaak boven de honderd

en uiteindelijk is er nog het transport.

bouw- of vervangingswaarde betreft. De

procent ligt. Het herstellen van schade

Want voor hetzelfde geld ligt de mergel-

kunsthistorische waarde, zegt hij, is bijna

aan een monument kost namelijk bijna

groeve ergens ver weg in Duitsland of

niet te verzekeren. “Als die waarde al is

altijd meer dan het verzekerde bedrag

Frankrijk. Met die specifieke benadering

vast te stellen, dan staan daar een hoge

dekt, bijvoorbeeld omdat er authentieke

en alle aanwezige kennis richt Donatus

premie en zeer strikte veiligheidseisen

materialen bij dat herstel moeten wor-

zich dus nu op alle monumenten in Ne-

tegenover. Bovendien, wanneer een his-

den gebruikt. Onderverzekering kennen

derland. Het is, zo merkt Simon Kadijk

torisch gebouw of kunstwerk door bij-

we dan ook niet.”

tot slot op, een markt met groeimogelijkheden. “Onderzoek van het Nationaal

voorbeeld brand geheel verloren gaat, krijg je het nooit meer in de oorspron-

Eigen monumentenindex

Restauratiefonds heeft uitgewezen dat

kelijke staat terug.”

Daarnaast heeft Donatus een eigen mo-

veel monumenteneigenaren slecht ver-

numentenindex ontwikkeld, ook weer

zekerd of onderverzekerd zijn. Omdat

Speciale monumentenverzekeringen

afgestemd op de specifieke kenmerken

ze denken goed verzekerd te zijn terwijl

van een monument. Kenmerken die

dat niet zo is of omdat ze de mogelijk-

Maar wat gebeurt er als een kunstwerk

vragen om een andere indexering dan

heden niet kennen. Aan ons om daar

gestolen wordt? Dan, zo maken Van der

bij pakweg een gemiddelde woning.

verandering in te brengen en ze vanuit

Voorn en Kadijk duidelijk, wordt er on-

Omdat arbeids- en materiaalkosten bij

onze kennis goed te adviseren en bege-

middellijk contact gelegd met de Stich-

schadeherstel aan een monument in

leiden.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 75

75

30-08-2010 15:30:41

‘Kerkgeluid vraagt om deskundig advies’ Een kerkgebouw is een ruimte met een natuurlijke akoestiek, waarin altijd een zekere mate van galmwerking aanwezig is. Wanneer een kerkbestuur denkt aan het opwaarderen of het in het geheel vervangen van de geluidsinstallatie in het kerkgebouw is deskundig advies vereist, zegt Henk Dul van Dialoog Church Sound.

Een heldere, verstaanbare geluidsweer-

kerkruimte. Het is niet alleen belangrijk

heeft dat onherroepelijk nadelige ge-

gave in een galmrijke ruimte wordt voor-

een duidelijk inzicht te hebben in het

volgen voor de weergavekwaliteit.” Dat

namelijk bereikt door de juiste keuze van

voor ieder kerkgebouw weer andere

geldt in het bijzonder voor de versterker,

de verschillende onderdelen van het

akoestische gedrag, maar ook over een

zegt Dul. “‘Gewone’ audioversterkers hoe

geluidssysteem, stelt Dialoog Church

gedegen kennis te beschikken omtrent

professioneel ook beschikken niet over

Sound. Dankzij 40 jaar praktijkervaring

de technische mogelijkheden en onmo-

de kwaliteiten die ze geschikt maken

heeft het Eindhovense familiebedrijf van

gelijkheden van het geluidssysteem, als

voor gebruik in kerken. Kerkversterkers

de inmiddels 74-jarige Henk Dul haar

ook de wijze waarop deze kunnen wor-

worden nauwkeurig afgestemd op de

specifiek op kerken gerichte producten-

den ingezet om de soms weerbarstige

akoestische eigenschappen van de kerk,

pakket continu weten te moderniseren.

kerkakoestiek de baas te worden.”

en zijn voorzien van elektronische hulp-

Daarbij spelen de eigenschappen van de

middelen die de galm reduceren. Bo-

microfoons, het aantal geluidszuilen en

Kerkversterker

vendien onderdrukt een kerkversterker

de technologische hulpmiddelen voor

In de keten van een kerkgeluidsinstalla-

de tot rondzingen neigende geluidsfre-

galmreductie in de versterker een vitale

tie zijn de microfoons, de versterker en

quenties. Daardoor kunnen de overige

rol. “Doorslaggevend voor de uiteinde-

de geluidszuilen belangrijke schakels.

frequenties uit het klankspectrum met

lijke geluidskwaliteit is de nauwkeurige

“Presteert één van deze onderdelen on-

een hogere geluidsdruk worden weer-

afstemming van de geluidsweergave op

der de maat, of zijn ze minder geschikt

gegeven, wat de verstaanbaarheid ver-

de akoestische eigenschappen van de

voor gebruik in een kerkgebouw, dan

der vergroot.”

76

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 76

30-08-2010 15:30:50

artikel

Gouda

middelen op te waarderen en de ge-

geluidszuilen zorgen er nu voor dat in

Dialoog Church Sound maakt gebruik van

luidskwaliteit toch aanzienlijk te verbe-

deze kerk het geluid als het ware ‘neer-

speciale lasermeetapparatuur om maat-

teren. Zo kan vervanging van een stan-

gelegd’ wordt op alle zitplaatsen. De pa-

werk te kunnen bieden. De Grote of Sint-

daard audioversterker door een echte

rametrische equalizer zorgt ervoor dat

Janskerk in Gouda werd recentelijk door

kerkversterker al tot grote verbeteringen

de geluidssterkte in de kerkzaal constant

Dialoog Church Sound voorzien van een

leiden, zeker als hierbij ook nog eens

blijft, ongeacht het stemvolume van de

volledig nieuw geluidssysteem. Met een

de speciaal voor kerken ontworpen mi-

voorganger.” In het kerkgebouw van de

lengte van 123 meter is deze monumen-

crofoons worden gebruikt. Desgewenst

Oud-gereformeerde Gemeente in Kin-

tale laatgotische kruisbasiliek de langste

kunnen bestaande geluidszuilen wor-

derdijk heeft Theo Dul een vergelijkbaar

kerk van Nederland. Het door Theo Dul

den opgeknapt, waarbij de ingebouwde

concept toegepast”.

ontworpen geluidsconcept gaat uit van

luidsprekers en transformatoren worden

maar liefst drie geluidsinstallaties. “Die zijn

vervangen. Zeker wanneer de kerkge-

Schenking

zo gemaakt dat het geluid te allen tijde in

luidsinstallatie wordt uitgebreid voor

Dialoog Church Sound producent en

de goede richting beluisterd kan worden,

audiovisuele of multifunctionele toepas-

Nederlands verdeler van de Duitse Can-

ongeacht de plaatsing van de stoelen. Er

singen of voor de kerkradio, is een kos-

tor- geluidssystemen -wil op non-profit-

is gekozen voor service-vriendelijke digi-

tenbesparende opwaardering van het

basis met kerken aan de slag, en maakt

tale versterkers die zijn voorzien van alle

bestaande systeem de moeite van het

daarom geen gebruik van tussenleve-

kerkspecifieke gebruikersfuncties, zoals

overwegen waard.”

ranciers. “Dialoog Church Sound levert

automatische microfoonregie, sfeerscha-

niet via installatiebedrijven; wij kunnen

keling, ruimtefilters met galmbeperking

Andijk

met de kerkrentmeesters een groep vrij-

en speciale microfoons van studiokwali-

Een voorbeeld van succesvolle vervan-

willigers samenstellen die de op- of in-

teit, die ervoor zorgen dat de opname- en

ging van een geluidsinstallatie is te vin-

bouw van de geluidssystemen voor hun

weergavekwaliteit van diensten via inter-

den in Andijk. Bij de samenstelling van

rekening nemen. De bespaarde kosten

net en kerkradio vergelijkbaar is met die

de geluidsinstallatie voor de Gerefor-

kan de kerk vervolgens in de geluids-

van radio-uitzendingen van de publieke

meerde Kerk werd er een zogenoemde

apparatuur steken. En wij bieden altijd

omroep.”

‘controller’ in het systeem opgenomen.

een kwaliteitsgarantie. Ook schenken wij

Dit systeem met handbediening moest

eens per jaar een geluidsinstallatie aan

Opwaarderen

de hoogwaardige hifi-luidsprekers de-

een noodlijdende kerkgemeenschap,

Het komt voor dat een kerkgeluidsinstal-

graderen tot spraakluidsprekers. “In pure

zoals bijvoorbeeld na de vuurwerkramp

latie die nog niet aan vervanging toe is

vorm was het geluid voor de kerk veel

aan de Mariaparochie in Enschede. Wij

verbetering behoeft. “Vaak is het dan

te zwaar en absoluut onverstaanbaar.

staan met beide voeten in kerkelijk Ne-

mogelijk zo’n installatie met eenvoudige

Op maat gemaakte hoogrendement K1-

derland.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 77

77

30-08-2010 15:30:58

2010061 kerk & leverancier.indd 78

30-08-2010 15:31:03

       

Vakanties Logeren Lezingen Workshops Cursussen Begeleiding Ondersteuning Advies

Alle workshops en lezingen kunnen worden aangepast aan uw eigen wensen. Wij gaan daarover graag met u in gesprek.

Wij hebben een standaard lezing en workshop onder het thema “Autisme en geloof”, speciaal bedoeld voor predikanten, voorgangers, ouderlingen, diakenen, catecheten, jeugdverenigingleiders en pastoraal werkers.

Oudeveen 63 3905WD Veenendaal 0318-522629 / 06-44028983 contact@autentiek.nl www.autentiek.nl

2010061 kerk & leverancier.indd 79

Mensen die bij ons werken zijn overtuigd christen, sociaal betrokken en creatief en hebben een passie voor mensen met autisme.

30-08-2010 15:31:08

DrieTour Reizen is een non-profit reisorganisatie, die op interkerkelijke basis groeps- en privéreizen naar een groot aantal bestemmingen organiseert. Aanvankelijk betrof dat met name de Bijbelse landen. Het aanbod van DrieTour Reizen wordt echter nog steeds verbreed. “Er blijkt een grote behoefte te bestaan aan reizen met gelijkgestemden”, zegt directeur Lex Boer.

DrieTour Reizen

slaat vleugels uit

80

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 80

30-08-2010 15:31:10

Drie Tour Reizen

Met het begrip ‘interkerkelijk’ wordt be-

naar low-cost-bestemmingen aan, en

doeld dat het programma van DrieTour

ons publiek bestaat voornamelijk uit se-

Reizen bestemd is voor mensen uit alle

nioren. Qua portefeuille hebben wij een

kerken en geloofsgemeenschappen.

wonderschoon jaar.”

“Maar ook voor al diegenen die de stijl en het karakter van een DrieTour-reis

Israël

gewoonweg waarderen.” Boer houdt de

In wezen is DrieTour Reizen dus een al-

deur open: “Wij onderscheiden ons van

gemene seniorenreisorganisatie op in-

de andere spelers op de christelijke reis-

terkerkelijke grondslag, maar reizen naar

door de recessie, zo blijkt. Zij reizen

markt door ons interkerkelijke karakter.

Bijbelse bestemmingen blijven populair.

steeds meer en verder en hebben vaak

Wij willen mensen in staat stellen met

Boer: “Het gaat toch vaak om reizen die

ook een andere motivatie dan jongeren.

een brede groep gelijkgestemden op

je eens in je leven maakt. Wat dat betreft

Wij bieden een breed, wereldwijd aan-

reis te gaan, houden altijd een dagslui-

is het dankbaar werk. Israël is weliswaar

bod aan bestemmingen, altijd op basis

ting en de zondag wordt in ere gehou-

moeilijker te bereizen dan twintig jaar

van complete verzorging en profes-

den. Op die dag wordt bijvoorbeeld niet

terug, maar reizen naar het Heilige Land

sionele begeleiding met oog voor alle

gereisd. En wat het aanbod betreft is de

vormen nog steeds een belangrijk on-

wensen. Wij willen de klant onderweg

veiligheid van de bestemming eerder

derdeel van ons programma. Uiteraard

niet verrassen met kosten.” De helft van

een overweging dan de Bijbelse con-

gebruiken wij daarbij Bijbelverhalen als

de reisactiviteiten van DrieTour is maat-

nectie. Wij proberen de politiek zoveel

leidraad, maar wij laten onze klanten

werk. “In samenwerking met christelijke

mogelijk buiten de deur te houden.

ook kennis nemen van andere culturen.”

organisaties kunnen wij een eigen in-

Maar voor het overige zijn wij een nor-

Verre bestemmingen als Vietnam en

vulling geven aan een reisprogramma.

male, breed geörienteerde ANVR-reisor-

Zuid-Afrika zijn ook erg populair, vertelt

Wij nemen dan het reis-technische deel

ganisatie. Wij bieden echter geen reizen

Boer. “Senioren worden minder geraakt

voor onze rekening.”

Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 81

81

30-08-2010 15:31:14

Gééf om lepra!

Leprastichting_adv230x297+3mm.indd 1 2010061 kerk & leverancier.indd 82

Giro 50 500

www.leprasƟchƟng.nl telefoon (020) 59 50 500

01-07-10 13:43 30-08-2010 15:31:15

10 13:43

Levensloopbegeleiding voor mensen met autisme

Levensloopbegeleiding voor mensen met autisme Autentiek is een kleine christelijke organisatie, die jongeren en volwassenen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS) wil helpen grip op hun leven te krijgen. “Wij geloven niet in pamperen, wel in ontwikkelen”, zegt oprichter Kees van Dorsten.

Autentiek werd in 2009 opgestart door

elkaar is verbonden, wat hun rol daarbij is

lezingen en cursussen.” De christelijke

Kees en Heleen van Dorsten uit Veenen-

en hoe ze daarop moeten reageren, zegt

grondslag van Autentiek is geen barrière,

daal. Zij hebben 4 autistische kinderen en

Van Dorsten. “De hoeveelheid hulp die je

maar wel een leidraad. “Als je betrokken

inmiddels 23 jaar ervaring met het bege-

geeft, is afhankelijk van de ernst van de

bent bij personen met autisme, moet je

leiden van autistische personen. Auten-

autistische beperking en de mate van in-

ook op hen betrokken zijn. Dat is de basis

tiek vindt een zorgvuldige benadering

telligentie van de betrokken persoon met

van waaruit wij werken en die vindt zijn

van autisme uitermate belangrijk, evenals

autisme. Maatwerk is het sleutelwoord.”

oorsprong in ons christelijk geloof. Deze

een goede plaats in de maatschappij voor

Autentiek wil autisme zichtbaar maken

visie houdt in, dat we God boven alles

de mensen waar het om gaat. “Wij willen

en de autistische persoon en zijn omge-

eerbiedigen, onze medemens even be-

zowel ruimte als begrip kweken voor het

ving helpen ontwikkelen. “Educatie aan

langrijk vinden als onszelf en dat wij de

anders zijn van mensen met een autisti-

de niet-autistische wereld is heel belang-

Bijbel als leidraad voor het leven hante-

sche stoornis.”

rijk. Als autistische personen een bijdrage

ren. Wij richten ons in eerste instantie op

Onder autisme vallen de aandoeningen

moeten kunnen leveren aan de maat-

christenen, maar ook niet-christenen zijn

PDD-NOS, Klassiek Autisme, Syndroom

schappij, is het nodig dat de maatschap-

welkom.” De diensten van Autentiek kun-

van Asperger, Syndroom van Rett en Syn-

pij met hun beperkingen leert rekening

nen met het persoonsgebonden budget

droom van Heller. “Autisme is een ernstige

houden. Daarom geven wij workshops,

betaald worden.

Ω

stoornis, die het hele leven beïnvloedt. Als gevolg van de anders ontwikkelde hersenen, zijn de individuele hersengebieden goed tot zeer goed ontwikkeld, maar is de samenwerking tussen de verschillende hersengebieden verstoord en kunnen emoties, driften en impulsen slecht gereguleerd en gekanaliseerd worden en vormen leren en generaliseren een probleem.”

Educatie Personen met autisme moeten geholpen worden bij het overzichtelijk krijgen van wat er om hen heen gebeurd, hoe dat met

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 83

83

30-08-2010 15:31:17

270104_Artsen.indd 1

2010061 kerk & leverancier.indd 84

04-09-2006 16:23:55

30-08-2010 15:31:18

Stichting HVO-Querido Amsterdam HVO-Querido helpt mensen die zich maatschappelijk of psychosociaal niet zelfstandig in de samenleving staande kunnen houden. Wij bieden hulp op de levensgebieden wonen, werken, leren en sociale contacten. Onze cliënten zijn dak- en thuislozen, (mishandelde) vrouwen en gezinnen, verslaafden en mensen met psychiatrische problemen.

Jong en oud, mannen en vrouwen.

HVO-Querido biedt onderdak, opvang, begeleiding en ondersteuning. Respect voor de wensen en mogelijkheden van cliënten staat voorop. Het werk wordt grotendeels gesubsidieerd en getoetst door de overheid. Naast deze basiszorg probeert HVO-Querido mensen iets extra’s te bieden om hun leven zinvoller en aangenamer te maken. Ook worden nieuwe vormen van hulp ontwikkeld in antwoord op nieuwe vragen.

Hiervoor is geld nodig. Meer weten? Kijk op www.hvoquerido.nl of bel (020) 561 90 90.

Giften en legaten zijn zeer welkom t.n.v. stichting HVO-Querido, Wibautstraat 133 D, 1097 DN te Amsterdam. ABN-AMRO: 46.77.85.783 Algemeen directeur: drs. J.M.L. Fransman contactpersoon: mr. C.W.M. Bruggeling

1007015_hvo 1-1.indd 1

2010061 kerk & leverancier.indd 85

18-08-2010 11:13:58

30-08-2010 15:31:18

86

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 86

30-08-2010 15:31:24

Groei wereldkerk

Groei revitaliseert wereldkerk bisdom Roermond Een bezoek van koningin Beatrix sloot zondag 16 mei het jubileumjaar van het bisdom Roermond af. Het 450-jarig bestaan ging gepaard met een groot aantal activiteiten, wat doet vermoeden dat de rooms-katholieke kerk in Limburg haar rol als brede volkskerk nog niet verloren is. “Ondanks het enthousiasme van de betrokkenen moeten wij constateren dat dit wel het geval is”, zegt perschef Stan Hoen. “Maar wij zien nieuwe uitdagingen en kansen op verdieping.”

Koningin Beatrix bezocht op 16 mei de

ontmoette de koningin bisschop Frans

plaar aan van het historisch boekwerk

première van de 19de editie van de Pas-

Wiertz en verschillende mensen die de

‘Bisdom langs de Maas de geschiedenis

siespelen in Tegelen – een van de meer

rooms-katholieke kerk in Limburg ver-

van de Kerk in Limburg’. En dat is een

bekende in zijn soort in de rooms-katho-

tegenwoordigen; bisschop Wiertz bood

rijke geschiedenis, zo laat het boek zien.

lieke wereld. In de pauze van die spelen

haar tijdens die gelegenheid een exem-

Het bisdom Roermond bestaat > sinds

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 87

87

30-08-2010 15:31:29

1559, maar de kerk natuurlijk veel langer.

Buitenlandse priesters

steeds veel en graag gevierd”, zegt Stan

Limburg werd in de 3de en 4de eeuw

Ten behoeve van het jubileumjaar, dat

Hoen. “vijftig procent van de priesters-

gekerstend vanuit het Rijn- en Maas-

met de Pinkstertijd 2010 werd afgeslo-

in-opleiding op het bischoppelijk se-

land. De heilige Lambertus bisschop in

ten, koos het bisdom Roermond het

minarie is inmiddels van buitenlandse

de 8e eeuw verplaatste de Maastrichtse

thema ‘Al Licht’, een term met drie bete-

afkomst, maar al die nieuwe piesters ko-

bisschopszetel naar Luik en het eerste

kenissen: het bisdom als organisatie die

men uit vitale geloofsgemeenschappen:

bisdom Roermond werd opgericht op

het Licht verspreidt, het antwoord van

Latijns-Amerika, De Filipijnen, Polen, de

12 mei 1559, als onderdeel van de kerk-

de katholiek op de vraag van het Evan-

Verenigde Staten, Ierland; dat doet onze

provincie aartsbisdom Mechelen in de

gelie om beschikbaar te zijn, en de op-

kerk veel goeds; wij zetten het venster

Zuidelijke Nederlanden.

vatting dat de kerk er gewoon bij hoort

open naar de wereldkerk.”

Na de Belgische onafhankelijkheid in

en het normaal is dat er feest gevierd

1839 ontstond een nieuwe politieke

wordt. “Net als in de rest van Nederland

Clustervorming

situatie die uiteindelijk leidde tot het

heeft de rooms-katholieke kerk in Lim-

Met zo’n 350 parochies en 200 priesters

huidige bisdom, waarvan de grenzen

burg te maken met teruglopende le-

is de druk groot voor de toekomstige en

samenvallen met die van Nederlands

denaantallen, maar de traditie en vooral

huidige voorgangers, die vaak meerde-

Limburg.

de inhoudelijke boodschap wordt nog

re erediensten per dag in verschillende

88

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 88

30-08-2010 15:31:34

Groei wereldkerk

kerkgebouwen opdragen. Enig wel-

De buitenlandse priesters worden ook

cultuur dient gedragen te worden door

zijnswerk vanuit het bisdom is dan ook

graag geaccepteerd; de sacramenten

de gemeenschap en gelukkig kent het

vereist, zegt Hoen. “Er is sprake van clus-

zijn tenslotte overal hetzelfde;. De Hei-

bisdom nog tal van deze openlijke ge-

tervorming. Het kan niet anders, en wij

lige Servatius kwam bovendien uit Tur-

loofsuitingen.

proberen onze mensen zo veel mogelijk

kije en de Heilige Willibrord uit Ierland.”

te beschermen en te steunen – bijvoor-

Ook ons jubileum is een groot succes

beeld door hen aan te sporen eens in de

Processies

geworden – mede dankzij de vrijwil-

week een dag vrij te nemen. Maar het

De buitenlandse priesters in het bisdom

ligers, en hiervoor zijn wij blij en dank-

adagium van een voormalige bisschop

Roermond maken al in het land van

baar. Elk van de vijftien decanaten had

uit de jaren zestig van de vorige eeuw

herkomst kennis met de Nederlandse

zijn eigen dag, er waren verschillende

geldt nog steeds: je moet van de ene

taal, krijgen daarin zo’n zeven jaar lang

boekpresentaties en natuurlijk was daar

kerk in het bisdom de andere kunnen

uitgebreid les in het Grootseminarie

het bezoek van Hare Majesteit Koningin

zien. En wat mooi is: ondanks de ver-

Rolduc en dragen de mis blijvend op in

Beatrix. Wij werken veelvuldig samen

damping van de volkskerk – wij kunnen

het Nederlands. “Je moet de komst van

met de omliggende bisdommen Has-

het niet anders noemen – is er gelegen-

buitenlandse priesters zien als omge-

selt, Luik, Aken, Keulen en Münster en

heid voor verdieping. De sociale druk

keerd missiewerk.” Wel moet het bisdom

blijven in dit bisdom het Licht van Chris-

om bij de kerk te horen is weg; alle be-

waken voor het behoud van cultureel

tus doorgeven. De inhoudelijke geloofs-

trokkenen doen het nu uit overtuiging.

erfgoed als de processies. “Het is waar:

boodschap is en blijft onze leidraad.” Ω

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 89

89

30-08-2010 15:31:40

“Kerken verdienen beter licht”

Drietal bedrijven streeft door samenwerking naar kwaliteitsverhoging Licht in de kerk moet functioneel, sfeerverhogend en levend zijn; dat is de boodschap van een drietal ondernemers – bestaande uit een elektrotechnisch bedrijf, een lichtarchitect en een kopergieterij – die de speciale status van kerkgebouwen erkennen en zich collectief ‘kerkspecialist’ durven noemen. “Wat ons bindt is een passie voor kerkgebouwen, door alle gezindten heen”, zeggen Evert van de Beek van Elektrotechniek Van den Berg, Hendrik-Jan Vermeulen van Vermeulen Lichtarchitectuur en Sabine Brink van Brink & Van Keulen.

De drie lichtdeskundigen kwamen el-

segment van de hotelbranche alvorens

kaar steeds vaker tegen bij renovatie- en

zich te verdiepen in de kerkelijke wereld

nieuwbouwprojecten van kerkgebou-

– inmiddels zijn core-business. “Uit pure

wen en ontdekten een gemeenschap-

liefde voor het vak en voor kerken”, aldus

pelijke basis in de zoektocht naar een

de bevlogen Achterhoeker. “Er is sprake

hoog kwaliteitsniveau op het gebied

van veel achterstallig onderhoud op het

van kerkelijk licht. En inmiddels werden

gebied van licht in de kerk – simpelweg

kerken in Vogelenzang, Warmond en

omdat het vervangen van verlichting

Hoogeveen gezamenlijk aangepakt. “De

een opgave is die vaak pas bij grote re-

neuzen staan dezelfde kant op. En als je

novaties aan de orde komt. Kerken ver-

dan ook nog eens goed met elkaar kunt

dienen beter en mooier licht.”

opschieten is een verregaande samenwerking zo gevonden”, vertelt Sabine

Sfeer

Brink telg uit een familiebedrijf dat door

Vermeulen schuift beeldmateriaal van

de productie van kroonluchters de af-

enkele projecten over tafel en meteen

gelopen eeuwen menig kerkgebouw

wordt duidelijk wat een metamorfose

van binnen zag.

op basis van lichtadvies kan bewerkstel-

St. Pieter en Pauwelkerk te Mol België foto Hendrik Jan Vermeulen

ligen: duistere, dan wel industrieel aanBescherming van het goede ambacht

gelichte kerkinterieurs veranderen door

van het kopergieten – de kernactiviteit

middel van veelal onzichtbare ingrepen

van het vroegere Haarlemse en inmid-

in sfeervolle, sacrale ruimten. Vermeu-

dels Amsterdamse Brink & Van Keulen

len: “Het principe hierachter noemen

– bracht Brink in contact met Hendrik-

wij indirect licht. Men denkt vaak dat

Jan Vermeulen, een lichtarchitect die

je met een paar enorme bouwlampen

zijn sporen verdiende in het hogere

van 1000 Watt op grote hoogte een

90

Hoogstraat kerk te Hoogeveen samenwerking met Sabine Brink foto Hendrik Jan Vermeulen

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 90

30-08-2010 15:31:43

“Kerken verdienen beter licht”

PKN Kruiskerk

Kathedraal van Roermond foto Doortje Vermeulen

St. Pieter en Pauwelkerk

kerkgebouw zo hebt aangelicht, maar

vraag heb van een opdrachtgever of

De gezamenlijke website www.be-

de sfeer die je krijgt is dan nul. Verlich-

zelf een speciale oplossing zoek weet

kroondlicht.nl is alvast in de lucht om

ting is reflectie.” Brink: “Wij verkopen

ik dat ik bij Van den Berg altijd terecht

de kwaliteiten van de drie lichtspecialis-

sfeer, een sacrale sfeer.” Kroonluchters

kan. Wil de opdrachtgever met een in-

ten aan te prijzen op het gebied van de

brengen die wel, maar kunnen op func-

stallateur werken die onze visie niet kan

installatie van kroonluchters. “Maar wij

tioneel gebied hun taak alleen niet aan.

uitvoeren, dan geven wij de opdracht

kunnen alles aan op lichtgebied”, zegt

“Zij moeten dus bijgelicht worden. In

gerust terug. Het is kwaliteit of niet; je

Van de Beek. “De hiervoor genoemde

samenwerking met Vermeulen Lichtar-

moet de passie voelen.”

problematiek met bouwlampen, die je

chitectuur en Elektrotechniek Van den

toch in veel kerken nog ziet, is in ver-

Berg zorgen wij ervoor dat kroonluch-

Functioneel

band met de verdragen van Kyoto zelfs

ters hun traditionele decoratieve functie

Directeur Evert van de Beek van Elektro-

onwettig geworden. 100 Watt en hoger:

in kerken kunnen behouden.” Vermeu-

techniek Van den Berg BV uit Leusden

het mag niet meer.

len: “In rooms-katholieke kerken komen

mag uitleggen waarom. “Wij zijn niet

bijvoorbeeld bijna geen kroonluchters

alleen afkomstig uit de Gelderse Val-

En het probleem dient zich al aan wan-

voor, maar in protestantse des te meer.

lei een gebied waar de kerk groeit en

neer er een lamp moet worden vervan-

Ik weet meteen wie ik moet bellen als

bloeit, maar ook nog eens gespeciali-

gen.” Vermeulen: “Onze lichtontwerpen

er ambachtelijk geproduceerde kroon-

seerd in licht. En onze afdeling verlich-

bieden naast een beter lichtplan ook

luchters worden gevraagd.”

tingstechniek is in staat een compleet

nog eens een besparing van tientallen

lichtplan te ontwerpen en te realiseren

procenten op basis van metaal-halo-

Evert van de Beek is de man die het vi-

op basis van weggewerkte functionali-

geendamplampen.

sionaire werk van zijn collega’s mag uit-

teit: je ziet nergens een kabel. Je moet

voeren. Wat is de toegevoegde waarde

ook niet denken dat wij gedrieën al-

licht kunnen wij turn-key-projecten aan

van Elektrotechniek Van den Berg in

tijd gezamenlijk worden ingeschakeld,

in heel Nederland en België; dat moet

deze? Opnieuw Vermeulen: “Zij staan

maar indien nodig zijn wij meteen in

kerkrentmeesters toch over de streep

voor een rustig lichtbeeld. En als ik een

staat spijkers met koppen te slaan.”

trekken”, lacht Vermeulen.

Op het gebied van

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 91

Ω

91

30-08-2010 15:31:48

wie doet wat

Administratie

Kantoor Der Kerkelijke Administraties Postbus 675, 3800 AR Amersfoort T.....................................................................+31(0)33 4671010 F.....................................................................+31(0)33 4656786 info@kkgkka.nl www.kkgkka.nl Architect/Advies bureau

A&C Presentations Nederland Ohmweg 65 67, 2952 BB Alblasserdam T.....................................................................+31(0)78 6995888 info@beamerplanet.nl www. beamerplanet.nl

Architectenburo Klamer

Wesotronic

Verlengde Schrans 116, 8932 NS Leeuwarden

Ebweg 10, 2991 LT Barendrecht T.....................................................................+31(0)180 621000 F.....................................................................+31(0)180 615000 info@wesotronic.nl www.wesotronic.nl

T.....................................................................+31(0)58 2134774 info@architektenburoklamer.nl www.architektenburoklamer.nl

Presentation Partner Signaalrood 63, 2718 SG Zoetermeer T.....................................................................+31(0)79 3619011 info@presentationpartner.nl www.presentationpartner.nl

VNB nationale bedevaarten De Steunbeer BV Havenpark 13-15, 4301 JG Zierikzee T.....................................................................+31(0)111 450930

Ad Mars Architect bna Belvederelaan 402, 8043 VD Zwolle T.....................................................................+31(0)38 4527584 F.....................................................................+31(0)38 4527586 info@admars.nl www.admars.nl

steunbeer@monumentenweb.nl www.steunbeer.com

Dam 67, 2950 AH Alblasserdam T.....................................................................+31(0)78 6919211 info@brandbba.nl www.brandbba.nl

Pater van den Elsenstraat 10, 5213 CD Den Bosch T.....................................................................+31(0)73 6818111 info@lourdes.nl www.vnb-nationalebedevaarten.nl Beveiliging

Beeld- en Geluidstechniek

A & C Presentations Nederland Ohmweg 65-67, 2952 BB Alblasserdam

Brand BBA BV

Bedevaarten

T.....................................................................+31(0)78 6995888 F.....................................................................+31(0)78 6930564 info@beamerplanet.nl

Lagarde B.V. Dorpsstraat 102, 3881 BE Putten T.....................................................................+31(0)341 375757 F.....................................................................+31(0)341 375758 info@lagarde.nl www.lagarde.nl

www.beamerplanet.nl

Audio Control Conserf BV Monumenten Adviesbureau Telderskade 2M, 2321 TD Leiden T.....................................................................+31(0)71 5725328 F.....................................................................+31(0)71 5725642 info@conserf.nl www.conserf.nl Beamers

Geleynse Schilderslaan 32, 9646 DA Veendam T ....................................................................+31(0)598 632369 info@geleynse.nl www.geleynse.nl

Jan van Galenstraat 28, 3115 JG Schiedam T.....................................................................+31(0)10 2460460 F.....................................................................+31(0)10 2469540 info@audiocontrol.nl www.audiocontrol.nl

Nedap Beveiligingstechniek B.V. Groenekanseweg 24a, 3737 AG Groenekan T....................................................................+31 (0)346 570104 F....................................................................+31 (0)346 572224 info-rs-nl@nedap.com www.nedap.com Bijbels

Dialoog Church Sound

Antwoord

Bolognalaan 6, 5232 RL Eindhoven

Postbus 76, 1619 ZH Andijk T.....................................................................+31(0)228 597047 info@antwoord.org www.antwoord.org

T.....................................................................+31(0)40 2420840 F.....................................................................+31(0)40 2426125 info@cantorsound.nl www.cantorsound.nl

Archit.maatsch.Groeneweg & v.d.meijden Wijnstraat 112, 3311 BX Dordrecht T.....................................................................+31(0)78 6141522 info@groenewegvdmeijden.nl www.groenewegvdmeijden.nl

Huibers & Jarring Architecten BNA Kerkewijk 65, 3901 EC Veenendaal T ....................................................................+31(0)318 522324 F....................................................................+31 (0)318 529577 info@huibersjarring.nl www. huibersjarring.nl

92

Lagarde BV Dorpsstraat 102, 3881 BE Putten T....................................................................+31 (0)341 375757 F....................................................................+31 (0)341 375758 info@lagarde.nl www.lagarde.nl

Niehoff High Tech Sound & Light Venweg 13, 7591 NR Denekamp T.....................................................................+31(0)541 351451 F.....................................................................+31(0)541 355399 info@niehoff.nl www.niehoff.nl

KBS Katholieke Bijbelstichting Postbus 1274, 5200 BH Den Bosch T.....................................................................+31(0)73 6133220 info@kbsuitgeverij.eu www.bijbel.net

Nederlands Bijbelgenootschap Postbus 620, 2003 RP HAARLEM T.....................................................................+31(0)23 5146146 F.....................................................................+31(0)23 5342095 info@bijbelgenootschap.nl www.bijbelgenootschap.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 92

30-08-2010 15:31:53

wie doet wat

Open Doors

Computers & Software

Postbus 47, 3850 AA Ermelo T.....................................................................+31(0)341 465000

Matthat Software BV

F.....................................................................+31(0)341 412622

Gebouw Gouwespoor Stationsplein 9G

info@opendoors.nl www.opendoors.nl

2801 AK GOUDA

Boekbinderijen

T.....................................................................+31(0)182 781636 www.matthat.nl Conferentie Centra

T.....................................................................+31(0)346 212672 info@boekbinderijkok.nl www.boekbinderijkok.nl

Conferentiecentrum Bovendonk

Touwslager 3, 3861 SP NIJKERK T.....................................................................+31(0)33 2458375

F.....................................................................+31(0)165 507560 info@bovendonk.nl www.bovendonk.nl

F.....................................................................+31(0)33 2462649 info@torendruk.nl www.torendruk.nl

Pagedal Hoveniersweg 1, 9502 BW Stadskanaal

Boekhandel/Antiquariaat Wever Van Wijnen bv Postbus 59, 8800 AB Franeker T.....................................................................+31(0)517 393147 F.....................................................................+31(0)517 395450 verzendboekhandel@wevervanwijnen.nl www.wevervanwijnen.nl

Tuinstraat 7, 5935 BN Steyl T.....................................................................+31(0)77 3731150 info@atelierflos.nl www.atelierflos.nl

Atelier Tom van der Sommen De Heggewikke 16, 6021 LP Budel T.....................................................................+31(0)495 430415 info@glasinloodvandersommen.com www.glasinloodvandersommen.nl

Hofstraat 8, 4741 AK Hoeven T.....................................................................+31(0)165 507550

Torendruk Grafische Produkties

Atelier Flos B.V.

info@matthat.nl

Boekbinderij Kok Dorpsweg 46, 3738 CG MAARTENSDIJK

Glas in lood

T.....................................................................+31(0)599 611000 info@pagedal.nl www.pagedal.nl Dakdekkers

GlasbewerkingsBedrijf Brabant “GBB” Kapitein Hatterasstraat 10, 5015 BB Tilburg T.....................................................................+31(0)13 5325110 info@gbb.nl www.gbb.nl Goede

De Glas-in-lood wacht Jules Verneweg 24, 5015 BM Tilburg T.....................................................................+31(0)13 5325119 F.....................................................................+31(0)13 5325113 info@glas-in-loodwacht.nl www. glas-in-loodwacht.nl Goede Doelen

EPDM Systems B.V Handelsweg 20, 8152 BN Lemelerveld

Bouwbedrijven en Advies

Group Monument Oostrozebekestraat 54, 8770 Ingelmunster (België) T....................................................................... +32(0)51 316080 F....................................................................... +32(0)51 302237 info@monument.be www.monument.be

T.....................................................................+31(0)572 371027 info@epdmsystems.nl www.epdmsystems.nl Drukkerijen

INSITEMEDIA

ARTSEN ZONDER GRENZEN Postbus 10014, 1001 EA Amsterdam T.....................................................................+31(0)20 5208700 info@amsterdam.msf.org www.artsenzondergrenzen.nl

Postbus 209, 3770 AE Barneveld

Lei Import B.V. Battenweg 12, 6051 AD Maasbracht T.....................................................................+31(0)475 436439 F.....................................................................+31(0)475 436882 info@lei-import.nl

Hermesweg 30, 3771 ND Barneveld T....................................................................+31 (0)342 421155 F....................................................................+31 (0)84 2290082 E info@insitemedia.nl www. insitemedia.nl

www.lei-import.nl Christelijk onderwijs

Van der Perk Drukkerij & Ontwerpstudio

Ellel Ministries Nederland

Van Leeuwenhoekweg 3, 2964 LJ Groot-Ammers

Wichmondseweg 19, 7223 LH Baak

T.....................................................................+31(0)184 688377

T....................................................................+31 (0)575 441452

info@vanderperk.nl

ellel@ellel.nl

www.vanderperk.nl

www.ellel.nl

AUTENTIEK Oudeveen 63, 3905 WD Veenendaal T.....................................................................+31(0)6 44028983 contact@autentiek.nl www.autentiek.nl

Edelsmeden

VU Windesheim De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam

Diart Edelsmidatelier

T.....................................................................+31(0)20 5985290

Burg.Janssenstraat 10A, 6191 JC Beek

F.....................................................................+31(0)20 5985770

T.....................................................................+31(0)46 4377140

info@verenigingvuwindesheim.nl

info@diartdesign.nl

www.verenigingvuwindesheim.nl

www.diartdesign.nl

Bisdom Haarlem Postbus 1053, 2001 BB Haarlem T....................................................................+31 (0)23 5112600 F....................................................................+31 (0)23 5112629 efennis@bisdomhaarlem.nl www.bisdomhaarlem.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 93

93

30-08-2010 15:31:54

wie doet wat

Chr.Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131, 3850 AC Ermelo T ....................................................................+31(0)341 565499 F ....................................................................+31(0)341 565495 info@cbb.nl www.cbb.nl

Kaarsen

Ver. Nederlandse Kaarsenfabrieken B.V. LEPRA STICHTING Postbus 95005, 1090 HA Amsterdam T ................................................................... +31(0)20-5950500

St Christenen voor Israel Postbus 1100, 3860 BC Nijkerk T ...................................................................+31 (0)33 2458824 F ...................................................................+31 (0)33 2463644 info@christenenvoorisrael.nl www.christenenvoorisrael.nl

info@leprastichting.nl

Postbus 40204, 8004 DE Zwolle T ....................................................................+31(0)38 4657110 info@vnk-kaarsen.nl www.vnk-kaarsen.nl

www.leprastichting.nl

Hoogeland-Kristen Stichting LEPRAzending Nederland

Scheepvaartweg 17, 6041 TE Roermond

Postbus 902, 7301 BD Apeldoorn info@leprazending.nl

T ....................................................................+31(0)475 332051

www.leprazending.nl

roermond@nl.bolsius.com

F ....................................................................+31(0)475 334610 www.hoogeland-kristen.nl

MAF Nederland HVO QUERIDO Wibautstraat 133 D, 1097 DN Amsterdam T ....................................................................+31(0)20 5619090 F ....................................................................+31(0)20 5619091 info@hvoquerido.nl www.hvoquerido.nl

Geloven in een bestemming

Postbus 65, 3840 AB Harderwijk T ...................................................................+31 (0)341 564488 F ...................................................................+31 (0)341 560587 info@ www.maf.nl www.maf.nl

Art-Decor Woudsterweg 4, 8448 HA Heerenveen T ....................................................................+31(0)513 689992 F ....................................................................+31(0)513 689761

EEN GESCHENK VOOR HET LEVEN

STE ONS WUN WWW.KERKINACTIE.NL Ikon Pastoraat VRAAGERK BROCH DE Postbus 10009, 1201 DA Hilversum URE T ...................................................................+31 (0)35 6215555AAN ikon@ikon.nl Kerk in Actie Postbus 456 3500 AL Utrecht www.ikonpastoraat.nl T: (030) 880 14 56 E: servicedesk@kerkinactie.nl R: ING 456 te Utrecht

Kerkelijke kunst

Mercy Ships Holland Strevelsweg 700/317, 3083 AS Rotterdam T ....................................................................+31(0)10 4102877 F ....................................................................+31(0)10 4101380 info@mercyships.nl www.mercyships.nl

Kerk in Actie Postbus 456, 3500 AL Utrecht T ....................................................................+31(0)30 8801456 F ....................................................................+31(0)30 8801457 servicedesk@kerkinactie.nl www.kerkinactie.nl

info@art-decor.nl www.art-decor.nl

Slingerland Beelden Kalmoes 3, 9411 CP Beilen T ....................................................................+31(0)593 542664 info@slingerlandbeelden.nl www.slingerlandbeelden.nl Kerkelijk textiel

Carien van Hedel Atelier voor kerkelijk textiel Hooidonk 15, 5275 HT Den Dungen T ....................................................................+31(0)73 5940550

NCB

info@carienvanhedel.nl

Tramlaan 10, 8331 GL Steenwijk

www.carienvanhedel.nl

T ....................................................................+31(0)521 519064 info@ncb.nl

Kerkklokken

www.ncb-bond.nl

Vellema Hallum Leger des Heils

Nes Ammim Nederland

Spoordreef 10, 1300 EH Almere T ....................................................................+31(0)36 5398111 FW&M@legerdesheils.nl www.legerdesheils.nl

Looiersdreef 805, 7328 HZ Apeldoorn T ....................................................................+31(0)55 5349339 F ....................................................................+31(0)55 5331543 post@nesammim.nl www.nesammim.nl

Stichting Oost Europa Zending Stichting Het Louis Braillefonds Tramlaan 10, 8331 GL Steenwijk T ......................................................................... 31(521) 519064 maters10@hetnet.nl maters10@hetnet.nl

94

Grienedijk 48, 9074 AC Hallum T ....................................................................+31(0)518 432299 F ....................................................................+31(0)518 432220 info@vellema.nl www.vellema.nl Klokken

Rikkoert Schoonhovens Silverhuys

Postbus 81127, 3009 GC Rotterdam

Haven 5-7, 2871 CK Schoonhoven

T ......................................................................... 31(180) 521966

T ....................................................................+31(0)182 382651

F ......................................................................... 31(180) 522524

F ....................................................................+31(0)182 386371

oeznl@oosteuropazending.com

info@rikkoert.nl

www.oosteuropazending.com

www.rikkoert.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 94

30-08-2010 15:31:59

wie doet wat

Klokkengieterij

1891 - l. van dam & zonen nhk eindhoven • 2009 - pels & van leeuwen nhk tuil restauratie orgel en reconstructie lijst- en houtsnijwerken, het orgel werd in ‘gestripte’ toestand overgenomen uit de o.l.v. ten hemelopneming te nijmegen

Hakvoort Professional Emmeloord

Platinaweg 21, 8304 BL Emmeloord Postbus 1080, 8300 BB Emmeloord T.....................................................................+31(0)527 635635 F.................................................................... +31(0)527 635680

orgelbouwkunst, cultuur & ambacht in de 21ste eeuw Pels & van •Leeuwen www.hakpro.nl nieuwbouw restauratie • onderhoud

Kerkorgel Bouw platinalaan 10 - 5234BVgh ’s-hertogenbosch Postbus 3253, 5203 DG Den Bosch

De Heer Groep

Kon. Klokkengieterij Petit & Fritsen Postbus 2, 5735 ZG Aarle-Rixtel T.....................................................................+31(0)492 381287 petit-fritsen@planet.nl www.petit-fritsen.nl Kluizen

Kluizen specialist Phoenixstraat 11A, 1812 PN Alkmaar T.....................................................................+31(0)72 5405060 F.....................................................................+31(0)72 5405061 info@kluizenspecialist.nl www.kluizenspecialist.nl Liturgisch Design

Stadelmaier B.V. Dorpsstraat 112, 6544 AG Nijmegen T.....................................................................+31(0)24 3791170 F.....................................................................+31(0)24 3791171 info@stadelmaier.com www.stadelmaier.nl

T.......................................................................... 31(73) 6412951 [t] (073) 641 29 51 - bij geen gehoor [t] (073) 642 21 20 • [f] (073) 642 50 55 info@pelsenvanleeuwen.nl [w] pelsenvanleeuwen.nl [e] info@pelsenvanleeuwen.nl

P.C. Hooftlaan 5, 3362 TV Sliedrecht T.....................................................................+31(0)184 491700 F.....................................................................+31(0)184 491797 info@deheergroep.nl Musea

Bijbels Museum Herengracht 366-368, 1016 CH AMSTERDAM T.....................................................................+31(0)20 6242436 F.....................................................................+31(0)20 6248355 info@bijbelsmuseum.nl www.bijbelsmuseum.nl Muziek/instrumenten

Bol & Bechstein Piano’s en Vleugels Inductorstraat 32, 3903 KB Veenendaal T....................................................................+31(0) 318 527818 info@bol-bechstein.nl www.bol-bechstein.nl

Adm. Helfrichweg 4 2901 AB Capelle a/d IJssel T.....................................................................+31(0)10 2844018 F.....................................................................+31(0)10 2844019 E-mail: kerk@de-arend.com

CONSULTARE ORGELBOUW & ADVIESBUREAU Kortgraaf 3 C, 4174 GL Hellouw T.....................................................................+31(0)6 10454291 jan@colsultare-organ.com Notariaat

Lines Broadcast bv

BIJENHOF INTERIEUR De Voornekamp 28, 7251 VL VORDEN T.....................................................................+31(0)575 551216 F.....................................................................+31(0)575 554411 info@bijenhof.nl www.bijenhof.nl

De kantoorspecialist De Smalle Zijde 22, 3903 LP VEENENDAAL Postadres: De kantoorspecialist Postbus 859, 3900 AW VEENENDAAL T....................................................................+31 (0)318 551122 F....................................................................+31 (0)318 540144 info@kantoorspecialist.nl www. kantoorspecialist.nl

Stichting tot behoud van het Nederlands Orgel Wildemaetstraat 43, 8081 AH Elburg T.......................................................................... 31(525) 681486 orgelstichting@hetnet.nl www.sbno.org

Verschueren Orgelbouw Dorpstraat 100-102, 6093 ED HEYTHUYSEN T.....................................................................+31(0)475 491882 F.....................................................................+31(0)475 494892 info@verschuerenorgelbouw.nl www.verschuerenorgelbouw.nl Opleidingen

Arienskonvikt

Meubilair & Projectinrichting

De Arend Projectmeubelen

www.pelsenvanleeuwen.nl

Loodijk 24 D, ’s-Gravenland T ....................................................................+31(0)35 6217590 info@linesbroadcast.nl www.linesbroadcast.nl Orgels en Orgelbouwen

Content Orgels Marienhoef 7, 3851 ST Ermelo T....................................................................+31 (0)341 554876 F....................................................................+31 (0)341 556887 info@content-organs.com www.contentorgels.nl

Klop Orgels Paleisweg 6, 3886 LC Garderen T................................................................... +31 (0)577 461512 F....................................................................+31 (0)577 461787 mail@klop.info

Keistraat 9, 3512 HV Utrecht T.....................................................................+31(0)30 2328190 F.....................................................................+31(0)30 2381716 info@arienskonvikt.nl www.arienskonvikt.nl

Evangelische Hogeschool Drentsestraat 1, Amersfoort Postbus 957, 3800 AZ Amersfoort T.....................................................................+31(0)33 4604000 F.....................................................................+31(0)33 4604009 info@eh.nl www.eh.nl

Gereformeerde Hogeschool Grasdorpstraat 2, 8012 EN Zwolle Postbus 10030, 8000 GA Zwolle T.....................................................................+31(0)38 4255542 T.....................................................................+31(0)38 4230785 info@gh-gpc.nl www.gh.nl

Landgoed Hezenberg Hezenberg 6, 8051 CB Hattem T....................................................................+31 (0)38 4445251 F....................................................................+31 (0)38 4447541 info@hezenberg.nl www.hezenberg.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 95

95

30-08-2010 15:32:00

wie doet wat

Rijksuniversiteit Groningen

IJzerman Antiek en Restauratie

Exclusiva B.V.

Postbus 72, 9700 AB Groningen

Vlijtweg 1c, Wapenveld T.....................................................................+31(0)38 4479559 ijzerman.antiek@hetnet.nl www.ijzerman-antiek.nl

Schaafstraat 21, 1021 KD Amsterdam T.....................................................................+31(0)20 4357777 F.....................................................................+31(0)20 4357797 info@exclusiva.nl www.exclusiva.nl

T.....................................................................+31(0)50 3639111 info@.rug.nl www.rug.nl

Religieuze geschenken

Telecommunicatie

Universiteit van Tilburg Warandelaan 2, 5037 AB Tilburg

sIKN

T.....................................................................+31(0)13 4669111 uvt@uvt.nl www.uvt.nl

ICHTUS GIFTS

Reisorganisaties

Beter Uit Reizen Kalkovenweg 16, 2401 LK Alphen aan de Rijn

Loodsboot 14, 3991 CJ Houten T.....................................................................+31(0)30 2526625 info@ichtusgifts.nl www.ichtusgifts.nl

T.....................................................................+31(0)172 484848 F.....................................................................+31(0)172 484849 www.alleleeftijden.beter-uit.nl

Postbus 2050, 7301 DB Apeldoorn T.................................................................... +31(0)55 3601310 wijzijn@campkids.nl www.campkids.nl

Verlichting

Brink & van Keulen Generatorstraat 17, NL- 1014 AT Amsterdam T.....................................................................+31(0)20 7370230 F.....................................................................+31(0)6 24731311 info@brinkenvankeulen.nl

Rtv omroepen

info@beter-uit.nl

Camps4Kids

Postbus 264, 2740 AG Waddinxveen T.....................................................................+31(0)182 750520 info@sikn.nl www.sikn.nl

EO Metterdaad Postbus 21000, 1202 BA Hilversum T.....................................................................+31(0)35 6474747 F.....................................................................+31(0)35 6474727 www.eo.nl

ELEKTROTECHNIEK VAN DEN BERG BV Bedrijfsweg 16, 3831 KE Leusden T.....................................................................+31(0)33 4941235 info@elektrovdberg.nl www.elektrovdberg.nl

Ikon Drie Tour Reizen Postbus 162, 3970 AD Driebergen T.....................................................................+31(0)343 512844 info@drietour.nl www.drietour.nl

Bergweg 16, 1217 SE Hiversum T.....................................................................+31(0)35 6727272 ikon@ikon.nl www.ikon.nl

Vermeulen Lichtarchitectuur Kerkdienstgemist.nl

Historizon Staringlaan 21 25, 2741 GC Waddinxveen T....................................................................+31 (0)182 636020

Hunneperweg 2E, 7418 EH Deventer T.....................................................................+31(0)570 672716 info@kerkdienstgemist.nl

info@historizon.nl www. historizon.nl Restaurateurs

Beeldmerk

Grotestraat 25, 7081 CA Gendringen T.....................................................................+31(0)315 346164 F.....................................................................+31(0)315 346138 hjv@lichtendekerk.nl www.lichtendekerk.nl Verzekeringen

Het beeldmerk is het belangrijkste element van onze identiteit. Het logo namaken of aanpassen, doet daar afbreuk aan. Ga dus altijd uit van het originele artwork en de originele letters.

GROUP MONUMENT Oostrozebekestraat 54, 8770 Ingelmunster T .....................................................................+32(0)51- 316080 info@monument.be Gebruik Wees ook in het gebruik consequent. Dus houd www.drietour.nl het viertal vierkanten, met de NCRV typografie

daarin geplaatst, bij elkaar. Gebruik in alle gevallen een exact vierkant en houd de typografie in de blokken. Op die manier blijft het beeldmerk sterk en eenduidig.

Iconenatelier Jan Verdonk

Eerste Leliedwarsstraat 32, 1015 TA Amsterdam T....................................................................+31 (0)20 6259644 janverd@xs4all.nl

Koperslagerij Wissink Marmelhorstweg 9, 7084 BZ Breedenbroek T.....................................................................+31(0)315 681144 info@dwissink.nl www.dwissink.nl

96

NCRV s-Gravelandseweg 80, 1217 EW HILVERSUM T.....................................................................+31(0)35 6719911 F.....................................................................+31(0)35 6719285 info@ncrv.nl www.ncrv.nl

n c r v

Schoonmaak

9

Alpha en Omega Argonweg 7-11, 3812 RB Amersfoort T.....................................................................+31(0)33 4766541 F.....................................................................+31(0)33 4766081 info@.alomschoonmaakbedrijf.nl www.alomschoonmaakbedrijf.nl

Donatus Hoff van Hollantlaan 8, 5243 SR Rosmalen T.....................................................................+31(0)73 5221700 F.....................................................................+31(0)73 5221717 info@donatus.nl www.donatus.nl

DVZ Postbus 31800, 2200 GX Noordwijk T.....................................................................+31(0)71 3652802 F.....................................................................+31(0)71 3652808 info@dvz.nl www.dvz.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 96

30-08-2010 15:32:02

wie doet wat

Vorming/zendingswerk

Zoa Vluchtelingenzorg Postbus 4130, 7320 AC Apeldoorn T ....................................................................+31(0)55 3663339 F ....................................................................+31(0)55 3668799 info@zoa.nl www.zoa.nlVorming/zendingswerk

Islamic Relief Nederland

3 x M Postbus 643, 3800 AP Amersfoort T ....................................................................+31(0)33 2864103 F ....................................................................+31(0)33 2861757 info@3xm.nl www.3xm.nl Welzijn en Cultuur

St. Nederland Batam Hugo de Vriespark 12, 6741 CM Lunteren T ....................................................................+31(0)318 487311 F ....................................................................+31(0)318 487466

Hudsonstraat 114-116, 1057 SR Amsterdam

neba@neba.nl

T ....................................................................+31(0)20 6160022

www.neba.nl

F ....................................................................+31(0)20 4125411 info@islamic-relief.nl www.islamic-relief.nl

Missiezusters van O.L. Vrouw van Afrika Achterberghstraat 20, 5281 AB Boxtel T ......................................................................... 31(411) 672258 F ......................................................................... 31(411) 677498 mzolabotreas@planet.nl www.lavigerie.org

Amnesty International Postbus 1968, 1000 BZ Amsterdam T ....................................................................+31(0)20 6264436 amnesty@amnesty.nl www.amnesty.nl

Wijn

Noordman Wijnimport B.V. Flevoweg 17, 2318 BZ Leiden

NLBB Koningin Emmakade 198, 2518 JP Den Haag T ....................................................................+31(0)70 2629294 F ....................................................................+31(0)70 2629295 info@nlbb.nl www.nlbb.nl

T ....................................................................+31(0)71 5221405 F ....................................................................+31(0)71 5218164 info@noordmanwijn.nl www.noordmanwijn.nl

startpagina over leveranciers aan de kerk

Kerk

& Leverancier

Het meest complete overzicht van leveranciers Staat u als leverancier nog niet op www.kerkenleverancier.nl ?

Neem dan contact op met Bert van de Port: T +31 (0)495 450095 of mail naar: b.port@louwersuitgevers.nl

Kerk & Leverancier

2010061 kerk & leverancier.indd 97

97

30-08-2010 15:32:09

2010061 kerk & leverancier.indd 98

30-08-2010 15:32:09

2010061 kerk & leverancier.indd 99

30-08-2010 15:32:09

2010061 kerk & leverancier.indd 100

30-08-2010 15:32:09