Metaalvak 03 2016

VAKTIJDSCHRIFT VOOR DE METAALVERWERKENDE INDUSTRIE

3

JAARGANG 4 | NUMMER 3 2016 |

JUNI - JULI | WWW.METAALVAK.BE

metaalvak

PLUG-ANDCLOUD MET DE INTERNET OF THINGS BUS­ KOPPELING

MEER FLEXIBILITEIT VOOR RENDABELER PLAATBEWERKEN

HANDS-ON TRAINING MEETTECHNIEK WERPT VRUCHTEN EN WINST AF

Š 2016 SCHUNK GmbH & Co. KG

www.gb.schunk.com/tendo-e-compact

300%

langere levensduur van de houder*

High-tech kwaliteit van een familiebedrijf

2000 Nm

Het high-performance programma voor heavy-duty machining, sinds 1978.

TENDO – de originele hydraulische gereedschapshouder van SCHUNK. Eenvoudige bediening en toolwissel in enkele seconden.

Tot maximaal overdraagbaar koppel

* Volgens een studie door het WBK Institute of production technology aan de Karlsruhe Institute of Technology (KIT).

Jens Lehmann, Duitse doelmanlegende, sinds 2012 SCHUNK-Merkambassadeur voor nauwkeurig grijpen en veilig spannen. www.gb.schunk.com/Lehmann

Origineel De universele houder.

DIN-standaard in 29 interfaces

100% klemzekerheid

0% hinder voor ideale

in high performance machining

bewegingsvrijheid in de werkruimte

®

LaserpressPlus UNIEK IN EUROPA

VAN HEYGHEN STAAL

®

Gevlakt MET skinpass: LaserpressPlus

Van Heyghen Staal n.v./s.a.

I.Z. Durmakker - Westbekesluis 4 9940 Evergem (Belgium) Tel. +32 9 253 24 00 Tel. sales +32 9 257 06 19 Fax +32 9 253 24 25 Fax sales +32 9 253 66 38 www.vanheyghenstaal.be sales.com@vanheyghenstaal.be

kwaliteit

Conventioneel gevlakt ZONDER skinpass

Residuaire spanningen in de plaat worden weggewerkt door onze exclusieve in-line quarto skinpass in combinatie met performante vlakrichtmachines. Dankzij onze in-line quarto skinpass zijn onze LaserpressPlus® platen niet alleen vrij van interne spanningen, maar hebben ze tevens een superieure vlakheid en bovendien nauwere en constante diktetoleranties én een verbeterd oppervlakte-aspect.

Meer weten?

Surf naar www.vanheyghenstaal.be

NEEM DE LEIDING IN DYNAMISCH, VEELZIJDIG LASERSNIJDEN MET DE PHOENIX FL

LASER

De Phoenix ďŹ berlaser is een allround systeem dat zowel gewone staalsoorten als non-ferromaterialen in verschillende diktes op een rendabele en snelle manier kan verwerken met dezelfde hoogstaande

PUNCH BEND

kwaliteit. Modulaire automatiseringsopties zorgen ervoor dat de Phoenix nog sneller produceert. Bezoek onze website voor meer informatie over de Phoenix FL en de andere LVD-producten.

LVDGROUP.COM

INTEGRATE

EDITIE

Voorwoord

3 TOEKOMST IN HET VIZIER

Wat de toekomst brengt, dat weet niemand. Immers, glazen bollen bestaan niet. Maar wat zou u doen mocht er zo een waarzegger uw pad kruisen? Ongetwijfeld zou de rationele kant van uw brein hem geen blik waardig gunnen. Succes in de maakindustrie van vandaag is niet gestoeld op bijgeloof. Hard werken aan efficiënte productieprocessen en kwalitatieve producten, dat maakt het verschil. Toch? Maar zou niet een klein, diep verscholen stukje van uw hersenpan dat bedwelmend effect van die sferische vorm voelen branden? Om een tipje van de sluier te lichten. Om te weten wat de juiste weg is voor u en uw medewerkers. Baat het niet, dan schaadt het niet. Toch?

Hoe uw bedrijf de komende jaren zal presteren, kan geen glazen bol beter voorspellen dan uzelf.

Maar om te weten waar het met de maakindustrie naartoe gaat, daar bestaan wel instrumenten voor. Zonder magische krachten weliswaar. Noem het eerder antennes waarvan de wortels diep in de industriële bodem reiken en de takken zich breed over de sector uitspreiden. Een zo een voelspriet is het World Manufacturing Forum, een jaarlijks event dat de maakindustrie de spiegel voorhoudt van wat er zal broeien de komende jaren.

Deze trends worden niet zomaar uit de lucht gegrepen of ontcijferd uit de geschriften van Nostradamus. Ze komen overwaaien uit de interne keuken van bedrijven die wereldwijd technologisch vooroplopen. Hoe zij vandaag hun productieprocessen inrichten is een leidraad voor hoe kmo’s het morgen moeten aanpakken. Want zoveel is wel zeker, kmo’s blijven de ruggengraat van het industriële weefsel vormen. Uiteraard vraagt dit nog een vertaalslag, zowel naar de schaalgrootte als naar de eigenheden van de Belgische industrie. Maar ook daarin staat u niet alleen. Agoria, de federatie van de technologische industrie, helpt mee de eerste stenen van de bedrijven van de toekomst te leggen met zijn Made Different programma.

Wat zal de toekomst nu brengen? Op het World Manufacturing Forum stond de digitalisering van de industrie centraal. Wie digitale data het best weet aan te wenden zal een industriële voortrekker worden. Niks nieuws zult u misschien denken, maar heeft u al stilgestaan bij hoe verstrekkend dit kan gebeuren. Productieprocessen die over verschillende vestigingen verspreid over de wereld informatie uitwisselen met elkaar uitwisselen via beveiligde cloudverbindingen.

Bosch krikte er zijn productiviteit nog eens 25% mee op. Hoe dicht staat u daar vandaag al bij?

Krijgt u reeds al uw machines met elkaar aan de praat?

Budget speelt uiteraard een rol, daar hoeven we niet blind voor te zijn, maar het hoeft allerminst allesbepalend te zijn. Met de stijgende performantie van betaalbare sensoren kan u al heel wat data verzamelen om de eerste stap naar een gestroomlijnder proces te zetten. Want loop eens mee met uw producten doorheen de volledige procesketen. Reken intussen uit hoeveel winst u zou kunnen pakken door de tijden in te perken dat ze naast een machine of in een magazijn op de volgende bewerking liggen te wachten. Nog voor u terug aan uw bureau bent, heeft die data zich al terugverdiend.

Veel leesplezier

Valérie Couplez Redacteur

Vaktijdschrift & website over de metaalverwerkende industrie www.metaalvak.be

metaalvak Jaargang 4 ● Nummer 3 2016 Verschijnt 6 x per jaar

Verantwoordelijke Uitgever

H.B.J.M. Louwers Louwers Mediagroep BVBA Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be Bladmanagement Freddy Fierens E f.fierens@louwersmediagroep.be Eindredactie Valérie Couplez

8

18

35

Redactieteam Valérie Couplez, Johan Debaere, Tim Janssens, Nick Vanderheyden Secretariaat Manuela Depenbrock Eva Huyghebaert Sandra Reijnders Advertenties www.wetransfer.com Onder vermelding van naam en project Adresgegevens: Postbus 85, 3900 Overpelt, België T +32 50 36 81 70 E verkoop@louwersmediagroep.be

22

34

Abonnementsprijs België: € 54,00 per jaar excl. BTW Buiten België: € 90,00 per jaar excl. BTW KBC Neerpelt IBAN nr. BE80 7310 2514 2977 BIC: KREDBEB t.n.v. Louwers Mediagroep bvba o.v.v. vaktijdschrift Metaalvak

Samenwerken is dé toekomst 8

Adreswijzigingen Schriftelijk ten minste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 85, 3900 Overpelt

Innovatieve varianten van het MIG/MAG-lassen 18

Opzeggingen Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Handling- en lasrobot werken steeds vaker samen 22

Doelgroep metaalconstructiebedrijven, plaatbewerkingsbedrijven, verspanende industrie, matrijzenbouwers, lakkerijen, slijperijen, fabrikanten, toeleveranciers, invoerders, groothandelaars, (toe)leveranciers, opleidingscentra, adviesbureaus en onderzoeksbureaus en brancheorganisaties.

Betere insmelting en spatarme werking 27

Vormgeving /Art-direction T +32 50 36 81 70 E studio@louwersmediagroep.be

Kwaliteit onder controle houden 34

Drukwerk Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Plug-and-cloud met de Internet of Things buskoppeling 13 De Pen 17

Ecologisch en economisch efficiënt afzuigen 24

Wisselstroom TIG-lassen met volledige controle en hoge snelheid 30 Bent u ‘smart’ bezig? 33

Alle plaatbewerkingstechnologie in één technologiecentrum 35 Meer flexibiliteit voor rendabeler plaatbewerken

40

Sectornieuws 43

Inhoud

54

60 70

69 82

Kwaliteit op maat van de klant 49 Uitdagingen bij het frezen van composiet 54 Een krachtige oplossing voor elke toepassing 58 Gereedschap en expertise op maat van composieten 60 Tweezijdige bewerking in ĂŠĂŠn arbeidsstap 64 Word master van uw productieproces 66 Operator wordt orkestmeester productie 69 Topprestaties in het verspanen van composiet 70 Hands-on training meettechniek werpt vruchten en winst af 73 Onderzoekers flexibel en autonoom laten werken 76 Een kijkje achter de schermen 79 Coverbeeld: Paul Horn

Digitale technologie stimuleert flexibele productieprocessen 82

Tekst: Johan Debaere | Beeld: KUKA

SAMENWERKEN IS DÉ TOEKOMST

KUKA werkt samen met systeemintegratoren die perfect kunnen inspelen op de behoeften van hun eindklanten.

8| metaalvak

Terwijl firma’s in het verleden alleen op zoek gingen naar oplossingen voor vragen uit de markt, slaan ze vandaag vaker de handen in elkaar. Zo kunnen producenten en hun systeemintegratoren de eindklant gemakkelijker en sneller een geschikte oplossing voor elke toepassing aanbieden. KUKA bouwt een internationaal loyaliteitsprogramma uit met als doel de positieve en coöperatieve samenwerking met een reeks selectief gekozen systeemintegratoren te versterken: het KUKA System Partner Program.

De robotrange van KUKA is zeer uitgebreid, waardoor hun robots in bijna elke sector ingezet kunnen worden. Elke sector vereist echter andere competenties en behoeften. Daarom werkt de robot­bouwer samen met systeemintegratoren, die gespecialiseerd zijn in hun respectieve sector en perfect kunnen inspelen op de behoefte van hun eindklanten.

Zo koppelt het bedrijf zijn eigen expertise in robots met de specifieke knowhow en ervaring van de integrator in zijn sector. Kwalitatieve relaties met systeemintegratoren op lange termijn zijn dan ook cruciaal en daarom bouwt KUKA een System Partner Program uit. “Elke KUKA onderneming beslist intern welke systeemintegratoren in aanmerking komen voor het System Partner Program. Die beslissing wordt pas genomen na overleg en een grondige analyse van de firma”, legt Stijn Janssen, sales manager voor KUKA Automatisering + Robots in België uit. “De gegevens worden uiteindelijk aan het hoofdkantoor doorgegeven, waar een procedure opgestart wordt om de systeemintegrator officieel als System Partner te benoemen.”

‘DIT KWALITEITSLABEL OPENT DEUREN VOOR PARTNERS‘ EISEN Een systeemintegrator wordt niet zomaar een System Partner, want er worden bepaalde eisen aan de selectie gesteld. De grootte van de firma heeft geen invloed, maar de duidelijke voorkeur voor KUKA robots en het feit dat de integrator openstaat voor een langdurige en kwaliteitsvolle samenwerking zijn belangrijke criteria. Verder kiest de specialist in robots voor groeiende partners met een duidelijke visie op de toekomst en een drang naar innovatie. Er wordt ook verwacht dat de firma’s bepaalde KUKA opleidingen gevolgd hebben en dus over de nodige kennis en ervaring  beschikken.

|9 metaalvak

MT service Sinds oktober 2006 zijn we er voor u.

Wij verkopen werktuigmachines voor het bewerken van metaal, stellen ze in bedrijf en verzorgen de dienst na verkoop.

ONTDEK DE KOTTERBANKEN WHR13 EN WRD13, TWEE NIEUWIGHEDEN VAN TOS VARNSDORF. MT service | Sint-Denijsstraat, 282 | B -1190 Brussel Dienst na verkoop: tel. 02 555 11 55 | service@mtservice.be Wisselstukken: tel. 02 555 11 56 | parts@mtservice.be

www.mtservice.be

VOORDELEN Aan dit label hangen voor de integratoren uiteraard een aantal voordelen vast. “Om een kwalitatieve relatie op te bouwen, krijgen onze partners een vaste contactpersoon binnen KUKA”, geeft Janssen aan. “Die kent de firma en de behoeftes zeer goed en kan de partner dan ook perfect informeren en gemakkelijk gekwalificeerde leads ■ doorgeven.”

SYSTEMS PARTNERS AAN HET WOORD …

Metaalvak polste bij enkele geselecteerde partners naar hun bevindingen over het KUKA System Partner Program.

Demtec en Demaitere Engineering kunnen samen met KUKA de doorlooptijd van projecten beperken.

Optidrive (Leuven) ontwerpt innovatieve oplossingen voor het slijpen, polijsten en ontbramen met robots, én het be- en ontladen van machines. “Wij werkten al langer uitsluitend met KUKA robots, waardoor wij als één van de eersten in dit project mochten stappen”, zegt Raf Dequeker. “Zo krijgen wij gemakkelijker en sneller toegang tot informatie en opleidingsprogramma’s en verwijst de fabrikant ook gericht potentiële klanten door.”

AVT (Essen) ontwikkelt en levert geautomatiseerde oplossingen met KUKA systemen voor handling en logistieke toepassingen. “Als groeiende, innoverende kmo is het belangrijk te kunnen samenwerken met een partner met eenzelfde filosofie”, zegt Maarten Van Looveren. “Bovendien garandeert het bedrijf kwaliteit op het vlak van product en service en kunnen wij steeds bij hen terecht voor deskundige ondersteuning.”

AVT is een trotse System Partner van KUKA.

Bij Demtec en Demaitere Engineering (Moor­slede), gespecialiseerd in machinebouw en automatisatie voor respectievelijk de serrebouw en de handling, vinden ze dit partnership vooral interessant omdat de robotleverancier meedenkt met zijn systeem­ integratoren. “Wij kunnen steeds een beroep doen op de kennis van ervaren ingenieurs om volledige robotsystemen te concipiëren of voor het ontwerp en de bouw van het werktuig en de programmatie van de robots bij grotere projecten”, stelt Wouter Maenhoudt.

“Soms verdelen wij de taken onder elkaar, waardoor wij de klanten een kortere doorlooptijd kunnen garanderen.”

Deze drie partners sluiten unaniem af: de titel ‘KUKA System Partner’ is een kwaliteitslabel, dat deuren opent voor systeemintegratoren.

OptiDrive en KUKA combineren hun expertise voor de ontwikkeling van systemen voor het slijpen, polijsten en ontbramen met robots alsook het be- en ontladen van machines.

| 11 metaalvak

Op zoek naar een robotlasoplossing die echt werkt?

De hoogste flexibiliteit en efficiency met offline programmering

Valk Welding ontwikkelt en bouwt turn-key lasrobotsystemen om het lasproces voor kleine tot middelgrote series op een flexibele en efficiënte manier te automatiseren.

Zowel kleine als grote ndernemingen in heel Europa realiseren daarmee een sterke kwaliteits- en productiviteitsverbetering met een korte Return On Investment.

Specialisten op las- en robotgebied Zorgt dat het hele lasproces optimaal verloopt Service, training en parts dicht bij huis Complete systemen uit één hand Snel en eenvoudig te programmeren

Valk Welding NV tel. 03 685 14 77 info@valkwelding.com www.valkwelding.com

The strong connection

Tekst en beeld: Beckhoff Automation

PLUG-AND-CLOUD MET DE INTERNET OF THINGS BUSKOPPELING

Via de IoT-protocollen AMQP, MQTT en OPC UA (over AMQP) worden alle gangbare cloudsystemen ondersteund: Microsoft Azure™, Amazon Web Services™ (AWS), SAP Hana alsmede privé cloudsystemen in het bedrijfsnetwerk.

Het werken in de cloud is al voor veel bedrijven geen verre toekomstmuziek meer. Met de nieuwe Internet of Things buskoppeling EK9160 voor EtherCAT-aansluitingen kunnen via plug-and-play alle regelgegevens eenvoudig, veilig en kosteneffectief naar alle gangbare cloudsystemen worden overgedragen. Dankzij de implementatie als buskoppelingsoplossing zijn hierbij geen controller en geen programmering nodig. Een eenvoudige configuratie voor de gebruikte I/O-aansluitingen, clouddiensten en beveiligingsfuncties is voldoende. 

| 13 metaalvak

Meer informatie

Smart Focus Pure Energy De beste resultaten met een minimum aan instellingen tot 100 mm materiaaldikte – ook onder extreme omstandigheden.

Contour Cut technologie voor kleine gaten en fijne contouren.

Scherpe snijkanten aan boven en onderzijde Precieze gaten 1:1 met Contour Cut Geringe hoekafwijking en gladde snij-oppervlakken

Markeren

Hoge snijkwaliteit en precieze contouren

www.kjellberg.de | Made in Germany Tel. +32 (0) 9 330 45 54

SMART FOCUS Plasmasnijmachines

GESTANDAARDISEERDE INTEGRATIE IN CLOUDCOMMUNICATIE Internet of Things (IoT) vertrekt van een visie dat machines en apparaten een entiteit zullen worden op het internet die met elkaar en met andere objecten kunnen communiceren en op grond hiervan autonome beslissingen nemen. Beckhoff Automation is klaar voor die volgende stap. EK9160 is een IoT-buskoppeling die rechtstreeks en zonder speciaal besturingsprogramma een verbinding tot stand brengt van de EtherCAT I/O’s van Beckhoff met het IoT. Daarmee biedt de koppeling een eenvoudige en gestandaardiseerde integratie van I/O-gegevens in cloudcommunicatie en gegevensdiensten. Het instellen van de parameters van de I/O-gegevens, zoals de gegevensverwerking en -timing, vindt plaats door middel van een eenvoudige configuratiedialoog via de geïntegreerde webserver. Er is geen speciale engineeringtool nodig. Vervolgens neemt de IoT-buskoppeling zelfstandig het verzenden van de gegevens naar de clouddienst op zich, inclusief tijdstempel. Ook uitgebreide mechanismen, zoals het lokaal bufferen van de I/O-gegevens op een microSD-kaart (2 GB) bij onderbreking van de internetverbinding, zijn hierbij beschikbaar. De betreffende clouddiensten en beveiligingsfuncties (versleuteling, firewall) kunnen ook op eenvoudige wijze via de webserver worden geconfigureerd. Via de IoT-protocollen AMQP, MQTT en OPC UA (over AMQP) worden alle gangbare cloudsystemen ondersteund: Microsoft Azure™, Amazon Web Services™ (AWS), SAP Hana alsmede privécloudsystemen in het bedrijfsnetwerk. De EK9160 is ‘Microsoft Azure™ Certified’ en maakt met de multicloud-functie ook communicatie met meerdere clouds mogelijk.

‘VIA DE EK9160 KUNNEN DE MEEST UITEENLOPENDE MACHINEEN GEBOUWGEGEVENS NAAR DE CLOUD WORDEN OVERGEBRACHT‘ VEREENVOUDIGDE FIREWALL-CONFIGURATIE De datacommunicatie van de IoT-buskoppeling maakt gebruik van het publisher/subscriber-communicatieprincipe. De EK9160 verzendt dus als publisher de gegevens naar de cloud, waarna een andere toepassing als subscriber toegang kan krijgen tot deze gegevens. Deze toepassing kan vervolgens

EK9160 is een IoT-buskoppeling die rechtstreeks en zonder speciaal besturingsprogramma een verbinding tot stand brengt van de EtherCAT I/O’s van Beckhoff met het IoT.

zo nodig zelf gegevens publiceren, waartoe op zijn beurt de IoT-buskoppeling toegang heeft. Omdat de apparaten elkaar niet via hun IP-adres hoeven te kennen, maar alleen de centrale messagebroker, werken de afzonderlijke toepassingen los van elkaar. Bovendien gaat het zowel voor de publisher als voor de subscriber altijd om een actieve, naar buiten gerichte communicatie. Beide factoren vereenvoudigen de firewall-configuratie en het instellen van de ICT-infrastructuur aanzienlijk. De voordelen kunnen op alle gebieden van de machinebouw en gebouwtechniek worden toegepast.

Zowel standalone-oplossingen, bijvoorbeeld voor kleine productiefaciliteiten, als de inzet van complexe machines en gebouwtechnische systemen zijn mogelijk. Daarbij speelt de gekozen cloudbasis net zo min een rol als de keuze van een openbare cloud of een lokale oplossing in het bedrijfs­ netwerk. Afhankelijk van de behoeften kunnen diensten van de cloudprovider, eigen tools of diensten van derden worden gebruikt. Via de EK9160 kunnen, in combinatie met het brede spectrum aan EtherCAT I/O-aansluitingen van Beckhoff, de meest uiteenlopende machine-en gebouwge-

gevens naar de cloud worden overgebracht, zoals temperatuur, druk, trillingen of energieverbruik.

Hierbij komt nog de mogelijkheid van bewaking van de aangesloten veldbussen. Op die manier kunnen de I/O-signalen niet alleen via EtherCAT, maar ook via een bewakingsmodus van de CANopen-of PROFIBUS EtherCAT-aansluitingen worden verzameld en vervolgens worden geanalyseerd.

MET DE IOT-VELDBUS NAAR CLOUDBESTURING Ook het concept van cloudbesturing kan worden gerealiseerd. Hierbij is TwinCAT als IoT-controller in de cloud ondergebracht, die als MQTT-messagebroker fungeert. De benodigde gegevens worden geleverd door de, zonodig wereldwijd verspreide, IoT-apparaten. In dit geval zorgt de IoT-veldbus voor de noodzakelijke publisher/subscribercommunicatie. Deze veldbus is door Beckhoff geïmplementeerd op basis van het MQTT-protocol.

Daarmee is voldaan aan alle voorwaarden om de processen van regelings- en gegevensanalyse eenvoudig en betrouwbaar naar TwinCAT in de cloud ■ te verplaatsen.

| 15 metaalvak

Sven Peetroons Managing director Heidenhain België

Van machinebediener naar procesdirigent Is er nog een toekomst voor de CNC-machinebediener? Een vraag die tegenwoordig steeds vaker een negatief antwoord krijgt ten gevolge of onder het mom van doorgedreven automatisering. De functie stond oorspronkelijk synoniem met een stielman die zijn vak en zijn machines tot in de puntjes beheerste. In de loop der tijden werd ze echter geleidelijk uitgehold door de splitsing van het takenpakket in twee aparte jobs: CNC/CAM-programmeur en machinebediener.

Vanuit het standpunt van massaproductie kan men deze evolutie als terecht beschouwen. Zeker omdat de gevolgde strategie, namelijk doorgedreven standaardisatie, automatisering mogelijk maakte. Vandaag zijn er daarentegen trends in de markt die een andere richting uitgaan. Enerzijds de doorgedreven individualisering in de consumentenmarkt, toepasselijk ‘mass customization’ genoemd. Anderzijds de grotere flexibiliteit die gevraagd wordt van toeleveranciers. Deze trends drijven de groottes van een productiebatch naar beneden tot zelfs enkelstuksbatches. In deze context kan je de ultieme productiestrategie dan ook omschrijven als ‘first time right, single piece production’.

Is volledige automatisering hier ook een oplossing?

Ik ben ervan overtuigd dat net de creativiteit en flexibiliteit van de mens in deze context cruciaal worden. Maar dan moeten we de machinebediener weer meer mogelijkheden geven om snel en efficiënt het proces te kunnen sturen.

De focus op dataregistratie en -uitwisseling die onder de noemer Industrie 4.0 nu gepromoot wordt, kan hier het verschil maken. Maar dan vooral in de zin dat meer procesdata op een begrijpelijke manier aan de bediener ter beschikking gesteld wordt. Dat deze bediener bovendien vanaf zijn machine toegang krijgt tot al de tools die reeds in gebruik zijn in het bedrijf om zijn proces in de ruimere bedrijfscontext te kunnen sturen. Denken we hierbij aan kwaliteitscontrole, werkvoorbereiding, CAM-programmatie, productieplanning en administratie en andere belangrijke activiteiten rond het productieproces.

De rol van bediener wordt hierdoor opgewaardeerd naar een soort dirigent van zijn productieproces, van ruw materiaal tot afgewerkt product. Net zoals de enkelstuksbatches krijgen we ook één persoon die het volledige traject in handen heeft binnen zijn of haar productiecel. Cruciaal hierbij is dat deze persoon dicht bij de machines blijft om de hoge flexibiliteit, vereist in deze strategie, te kunnen garanderen. Om dit mogelijk te maken kan men gebruik

Sven Peetroons, Managing director Heidenhain België.

maken van de nieuwe technologische ontwikkelingen in de sturingen. Maar het is vooral een investering in een nieuwe manier van denken en werken. Zowel in de bedrijven die dit zouden toepassen als in de opleidingsinstellingen die mensen op deze functie willen voorbereiden.

Het is dan ook zaak om de handen in elkaar te slaan om deze competitieve strategie waar de mens opnieuw een centrale rol krijgt een kans te geven. De transformatie van machinebediener naar procesdirigent kan een strategisch competitief voordeel opleveren met positieve effecten op meerdere vlakken.

Niet in het minst om het negatieve imago van ‘vuil werk’ van de jobomschrijving af te schudden en weer een gezonde instroom van gemotiveerde jonge■ ren te bewerkstelligen

| 17 metaalvak

Tekst: ValĂŠrie Couplez | Beeld: AW Tech, Cloos, ESAB, Kemppi, Lincoln Electric en Valk Welding

INNOVATIEVE VARIANTEN VAN HET

MIG/MAG-LASSEN MIG/MAG-apparaten mogen zich al decennia de werkpaarden van de lasindustrie nodig.

Hoewel het eigenlijke lasprincipe al jaren onveranderd blijft, verschijnen er wel nieuwe varianten ten tonele. Dit heeft vooral te maken met verdere ontwikkelingen in de elektronica die zorgen voor een betere controle en sturing van het proces. Hun belangrijkste troef is de lagere warmte-inbreng wat moet resulteren in een sneller en beter resultaat.

Toepassing van WiseRoot van Kemppi.

18 | metaalvak

De Aristo Superpuls van Esab.

Geen lasproces kent zoveel verschillende varianten als het MIG/MAG-lassen.

Ze ontlenen hun bestaansrecht aan het feit dat ze een antwoord willen bieden op de klassieke beperkingen van het traditionele MIG/MAG-lassen.

Hun voornaamste doelstellingen zijn het verhogen van de productiviteit, het verlagen van de laskosten, een betere beheersing van het lasproces zodat een constantere kwaliteit wordt verkregen, het verlagen van de warmteinbreng en het beheersen van vervormingen en ten slotte de mogelijkheid om nieuwe metalen te kunnen lassen. Er wordt vooral vooruitgang geboekt door de steeds verdere ontwikkelingen en miniaturisatie van moderne elektronica.

Tegenwoordig kan men in fracties van seconden meten en regelen, iets wat enkele tientallen jaren geleden voor onmogelijk werd gehouden.

‘DE NIEUWE MIG/MAG-VARIANTEN BERUSTEN VRIJWEL ALLEMAAL IN MEER OF MINDERE MATE OP HET GEBRUIK VAN MODERNE DIGITAAL GESTUURDE INVERTERSTROOMBRONNEN MET VERBETERDE BEHEERSING VAN STROOM EN SPANNING‘ VOORDELEN LAGERE WARMTE-INBRENG De nieuwe MIG/MAG-varianten berusten vrijwel allemaal in meer of mindere mate op het gebruik van moderne digitaal gestuurde inverterstroombronnen met verbeterde beheersing van stroom en spanning. Bijna elke fabrikant heeft er wel één in zijn gamma. Deze bronnen kunnen tijdens het kortsluitbooglassen heel snel op veranderingen in de boog reageren, maar zijn ook in staat om tijdens de kortsluitfase de stroomsterkte tot vrijwel nul terug te brengen. Op die manier wordt er slechts weinig warmte ingebracht tijdens het lassen, wat ze bijzonder interessant maakt voor het lassen van dunne plaat

en buis. Een bijkomend voordeel van dergelijke regelingen is dat het spatgedrag grotendeels kan worden onderdrukt. Spatten geven materiaalverlies, maar kunnen zich ook op het oppervlak hechten. Om aan esthetische kwaliteitseisen of corrosiewerende eigenschappen (rvs) te voldoen, moeten deze dan achteraf nog verwijderd worden. Ten slotte resulteert een lagere warmteinbreng ook in de beperking van de hoeveelheid lasrook. Hoewel meerdere factoren spelen inzake de hoeveelheid en de schadelijkheid van de gassen (te verbinden materialen, lastoevoegmaterialen, beschermgas), bestaat er een vrijwel lineair verband tussen de stroomsterkte en de hoeveelheid lasrook die vrijkomt. Aangezien de ‘koude varianten van MIG/MAG-lassen met een zeer lage stroomsterkte werken, is de geproduceerde lasrook laag.

WELKE VARIANT KIEZEN? Het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) onderwierp verschillende nieuwe varianten in het Innolas project aan een praktijktest. Uit de experimenten bleek dat het niet altijd eenvoudig is de voorspelde voordelen te realiseren en dat het succes van een gekozen proces voor een bepaalde toepassing zeer afhankelijk is van specifieke randvoorwaarden. Parameters die spelen zijn onder meer de materiaalsoort en -dikte, de gewenste lasnaadgeometrie en -voorbereiding, de laspositie, manueel of geautomatiseerd lassen, kwaliteitseisen, vereiste mechanische eigenschappen, lasuiterlijk, gewenste productiviteit, toevoegmaterialen, toegelaten thermische vervorming, vaardigheid van de lasser en manuele, gemechaniseerde of gerobotiseerde uitvoering. Hierdoor is het moeilijk om algemene richtlijnen op te stellen waarmee men via een aantal invoergegevens kan uitkomen bij het technisch meest geschikte proces. Daarom zal de gebruiker eerst een selectie moeten maken van de processen die op papier geschikt zijn om de gewenste verbeteringen te realiseren.

Hou ook rekening met eventuele ervaringen van de lasser met verschillende fabrikanten en de reeds aanwezige apparatuur.

MOGELIJKE TECHNIEKEN Hieronder volgt een selectie van een aantal nieuwe MIG/MAG-varianten.

Deze lijst pretendeert zeker niet volledig te zijn. U kan steeds terecht bij de verschillende fabrikanten of onafhankelijke onderzoekscentra voor meer ad vies over deze of andere procesvarianten. Zij kunnen op basis van

| 19 metaalvak

to bridge the gap, make sure it’s WELDONE

welding engineering | inspection | welding coordination | project management |training

www.weldone.be

www.weldone.nl

haalbaarheidstesten helpen bepalen wat de beste oplossing voor u is, alsook de eventuele implicaties op de voorbereiding van de werkstukken, de opspanning … Op de website van het Belgisch Instituut voor Lastechniek (www.bil-ibs.be) is ook heel wat informatie terug te vinden.

VARIANTEN KORTSLUITBOOGLASSEN De ontwikkelingen op het gebied van kortluitbooglassen begonnen met de introductie van het STT systeem (Surface Tension Transfer) van Lincoln Electric.

Dit booglasproces maakt gebruik van een zogenaamde ‘arc wave form control’ om de oppervlaktespanning en het stroomverloop te controleren. Het proces maakt gebruik van een invertorstroombron die noch een constante stroom noch een constante spanning nodig heeft. Hierdoor kan de warmteinbreng onafhankelijk van de draadsnelheid gecontroleerd worden. Het CMTproces (Cold Metal Transfer) van Fronius is een lasmethode die met een zeer geringe warmte-inbreng smeltkasverbindingen realiseert. Dit kortsluitbooglasproces maakt daarbij gebruik van een speciale methode voor de afsplitsing van gesmolten metaaldruppels. Niet alleen de toename van de stroom na de kortsluiting wordt beperkt door een elektronische regeling, ook de draadaanvoer wordt erin betrokken. Door na het contact van de lasdraad met het werkstuk de draad een klein stukje terug te trekken en door de beperking van de lasstroom, kan de materiaaloverdracht zonder spatten worden gerealiseerd. De ColdArc technologie van EWM is tevens een variant van het kortsluitbooglassen. Hier wordt de zeer geringe warmte-inbreng gerealiseerd door louter een modificatie van het stroomverloop. Dit gebeurt met een nieuw type hoogdynamische invertorschakeling, gecombineerd met een snelle, digitale procescontrole. Voordelen zijn de geringe vervorming en de quasi spatvrije werking. Het kan zowel manueel als geautomatiseerd worden toegepast. Bij Cloos gebruikt men de Cold Weld Process techniek. Het nieuwe programmeerbare stroomprofiel laat volgens de fabrikant hogere las­snelheden toe en sluit spatten zo goed als helemaal uit. De stroombron bevat een snelle en eenvoudige parameterinstelling, waarbij wijzigingen in het stroomprofiel onmiddellijk weergegeven worden op een display. Kemppi’s WiseRoot proces is een gemodificeerd kortebooglasproces dat niet verward moet worden met pulslassen.

Het besturingsapparaat controleert het moment van loslaten gedurende de boogfase. De correcte timing voor de toe- en afname van de stroom garandeert een spettervrije overgang van de kortsluitfase naar de openboogfase.

Door de snelle reactie in combinatie met de juiste golfvorm van de stroom in het proces, blijft de boog stabiel en is het lasproces gemakkelijk te beheersen.

De TAWERS van Valk Welding.

LASSEN MET DUBBELE PULS Dit is een variant op gepulseerd lassen, dat sowieso garant staat voor een geringe warmte-inbreng en dus geschikt is voor het lassen van dun materiaal (vooral rvs en Al). Dankzij een dubbele puls kan men voor elke draadgascombinatie een ideale lasinstelling vinden vanaf het kortsluitbooggebied tot in openbooggebied. Een groter werkgebied en bovendien produceert men zo minder lasrook en krijgt men meer controle over de warmte-inbreng. Verschillende fabrikanten beschikken over programma’s die lassen met een dubbele puls. Aristo Superpuls is een dubbelpulserend MIG/MAG-lasproces van ESAB. De gebruiker krijgt de keuze tussen een instelling waarbij met twee verschillende pulsbogen wordt gewerkt die elkaar afwisselen (puls/puls) of een instelling waarbij een pulsboog wordt afgewisseld met een open boog (open boog/puls). Hierdoor krijgt de gebruiker meer controle over de warmte-inbreng. TAWERS (The Arc Welding Robot System) van Valk Welding kan onder meer werken met het Hyper Dip Pulse proces. Dit staat voor een dynamische softwarecontrole die toevallige onvolkomenheden en andere problemen kan detecteren en hierop reageren door de vorm en aard van de pulsen aan te passen tijdens het lassen.

ANDERE VARIANTEN

Lasmodule van Lincoln Electric met STT

De ColdArc van EWM

Het ForceArc proces komt net als ColdArc van fabrikant EWM. Deze variant mikt op een hogere productiviteit door de combinatie van een kortsluit- met een sproeiboog. De parameters bevinden zich qua stroomsterkte in het bereik van de sproeiboog, maar met een lagere boogspanning wat een kortere boog met een hogere plasmadruk geeft. Deze combineert de voordelen van het lassen met een zeer stabiele boog (geen magnetische blaaswerking), maar zonder het spatgedrag en met een verminderde warmte-inbreng. De bouw van de Sharc MIG/MAG-lasbronnen van Hermann overlapt gedeeltelijk met de bouw van transductorstroombronnen. Hiermee wil men een diepere inbranding verkrijgen door de boogenergie meer te concentreren in het centrum van de boog. Dit resulteert in een merkelijk verschil in temperatuursverdeling ten opzichte van een boog van een conventionele halfautomaat. Volgens de fabrikant betekent dit een vermindering van de lastijd, terwijl de kwaliteit ook ■ de hoogte in gaat.

| 21 metaalvak

Tekst: Erik steenkist | Beeld: Valk Welding

HANDLING- EN LASROBOT WERKEN STEEDS VAKER SAMEN Naast Industrie 4.0 is de integratie van de logistiek in gerobotiseerde lasprocessen een andere ontwikkeling die steeds meer de trend gaat bepalen. Lasrobotintegrator Valk Welding verwacht dat alleen al dit jaar zeker driekwart van de lasrobotinstallaties inclusief logistieke automatisering wordt geleverd. “Handmatige productinleg zal steeds meer door handlingrobots worden overgenomen. In de verspaning is die trend al eerder ingezet. Vooral wanneer het gaat om productfamilies die in afmetingen variëren”, meldt Remco H. Valk, CEO van Valk Welding. Een goed voorbeeld is de lasrobotinstallatie die Valk Welding leverde aan roosterfabrikant Las-Pers in het Brabantse Oss. De roosterfabrikant heeft daarmee de levertijden sterk weten te verkorten.

De handlingrobot zorgt dat steeds een volgend basisrooster op de werktafel bij de medewerker wordt neergelegd.

22 | metaalvak

De lasproductiecel kan roosters in verschillende afmetingen door elkaar verwerken.

De nieuwe installatie is kwalitatief beter dan de oude cel.

Las-Pers, wiens maatwerkroosters vooral zijn terug te vinden in de industrie, utiliteit- en woningbouw en in de transportsector, had de productie al in een vroeg stadium geautomatiseerd. Antwan van Keulen: “Wanneer je aan vervanging toe bent, kan je meteen een verbeterslag maken. We wilden naast kortere cyclustijden, vooral een hogere kwaliteit, verschillende afmetingen door elkaar kunnen verwerken en een hogere gebruiksvriendelijkheid. Een medewerker moet zonder kennis de cel kunnen bedienen. Al vanaf de oriëntatiefase hadden we met Valk Welding een persoonlijke klik. En dat is in de loop van het proces alleen maar verder versterkt. Hun slogan ‘The strong connection’ sluit goed aan bij het DNA van Las-Pers.”

op één plek kan blijven werken. “In feite werken de robots samen met de medewerker, en dat op een volledig veilige manier.”

HANDLING EN LASSEN IN ÉÉN PRODUCTIECEL Van Keulen: ”Valk Welding kwam met een helder concept, samengevat in een gedegen offerte, waarin alle onderdelen duidelijk stonden beschreven.” Het voorstel voorzag in een Panasonic HS165F handlingrobot, die de basisroosters inlegt en na het lassen weer uitneemt en een Panasonic TL-20000 WG3 lasrobot, die de geprofileerde rand om de roosters last. Voor positionering is een automatisch instelbaar opspansysteem ingezet, dat samen met de rollenbanen door derden is geleverd. De cel is geheel conform CE beveiligd en voorzien van een lasrookafzuigsysteem van Lemtech uit Alkmaar.

DOOR ÉÉN MAN EENVOUDIG TE BEDIENEN In de cel worden roosters in verschillende afmetingen van een rand voorzien. Een profileerlijn, die naast de lasproductiecel staat, levert de randen exact op maat en in de juiste volgorde bij de medewerker aan. Deze medewerker bereidt het rooster voor, waarna de lasrobot het rooster verder afwerkt. De handlingrobot zorgt dat steeds een volgend basisrooster op de werktafel bij de medewerker wordt neergelegd, zodat de medewerker

VERSCHILLENDE AFMETINGEN DOOR ELKAAR “Bij ieder order gaat het om roosters in verschillende afmetingen. De lasproductiecel kan deze nu door elkaar verwerken. De maten van zowel de roosters, als de randen, worden uit het ERPsysteem gehaald. Voor de communicatie tussen de cel en ons ERP-systeem heeft Valk Welding samengewerkt met Techtron uit Veenendaal. De fabrikant heeft ervoor gezorgd, dat de lasrobot steeds de juiste positie van ieder formaat rooster last. Zelf hoefden we dus niets te programmeren”, legt van Keulen uit.

‘HANDMATIG LASSEN KOST AL SNEL RUIM 3,5 MINUTEN, TERWIJL WIJ DAT NU TWEE MINUTEN PER ROOSTER SNELLER DOEN‘ VOORBEELD VOOR ZUSTERBEDRIJVEN “Zusterbedrijven uit heel Europa komen nu bij ons kijken hoe we dat hebben aangepakt. Ook al zijn handjes in Oost-Europa veel goedkoper, de lever­ tijden breng je daar niet mee omlaag. Handmatig lassen kost al snel ruim 3,5 minuten, terwijl wij dat nu twee minuten per rooster sneller doen, 60% sneller dus. Bovendien is de nieuwe installatie kwalitatief beter dan de vorige, sterk verouderde, cel. Daarmee hebben we de productietijd, en dus de levertijden van onze roosters, sterk kunnen verkorten. En dat is waar de markt om vraagt”, ■ besluit bedrijfsleider van Keulen.

| 23 metaalvak

Tekst: Johan Debaere | Beeld: Nederman

ECOLOGISCH EN ECONOMISCH EFFICIËNT AFZUIGEN

Nederman levert oplossingen voor het afzuigen direct op handtools.

24 | metaalvak

De bescherming van het milieu en de investering in de veiligheid en gezondheid van het personeel legt firma’s geen windeieren: verbeterde productietijden, een hoger productierendement en een verhoogde kwaliteit van afwerking …. Metaalvak sprak met Geert Ceule van Nederman, dat producten en oplossingen ontwikkelt voor een gezonde en veilige werkomgeving.

WAAROM IS EEN GEZONDE WERKOMGEVING ZO BELANGRIJK? “Wie denkt aan de productiviteit van een firma, kijkt eerst naar het machinepark en de workflow. Toch is het ook heel belangrijk om te denken aan een propere en veilige werkomgeving, want die zorgt voor een betere werksfeer en een grotere motivatie bij de werknemers en vermindert het ziekteverzuim.

Bovendien helpt dit vaak ook om de kwaliteit van het afgewerkte product te verbeteren en krijgen productietijden en –rendement een boost.”

‘EEN VEILIGE EN GEZONDE WERKOMGEVING DRAAGT BIJ TOT EEN VERHOOGDE PRODUCTIVITEIT‘

HOE SPEELT NEDERMAN DAAROP IN? “Nederman ontwikkelt al meer dan zestig jaar oplossingen die de werk­ omgeving beschermen tegen schadelijke stoffen, vezels, gas rook en oliemist en dit voor de meest uiteenlopende industriële sectoren: automobielsector, voedingsindustrie, chemische en farmaceutische sector, metaalbewerking ….”

zuigen van uitlaatgassen en stof. De producten en systemen kunnen ingezet worden voor industriële reiniging (slijpstof, roest, zand, slib, olieslib, metaalspaanders, enz.) of voor de opvang van ontvlambare vloeistoffen.”

WAT MOET DE LEZER DAARONDER BEGRIJPEN?

“Nederman biedt oplossingen met een toegevoegde waarde. Dit zijn niet de goedkoopste producten, maar wel duurzame en kwalitatieve systemen, die de klant een goede Return-On-Investment bieden, met andere woorden zichzelf terugbetalen. Wij stellen onze ervaring en knowhow ten dienste van onze klanten. Onze engineeringafdeling werkt totaalprojecten uit of ondersteunt de klant daarbij: van ontwerp, planning, montage, inbedrijfstelling, opleiding ■ tot onderhoud van de installatie.”

“Wij bieden oplossingen voor omgevingen waar een ecologisch en economisch efficiënte afzuiging en filtering vereist is. Zo zijn er systemen voor het afzuigen, behandelen en uitfilteren van olienevels, stof, poeders, lasrook, solventen en andere vervuilende deeltjes alsook het afzuigen direct op de handtools (schuur- en slijpgereedschap of lastoortsen). Wij leveren ook haspels voor het verdelen van perslucht, water, olie, vet en elektriciteit én het af-

HOE BENADERT U DE MARKT?

De systemen van Nederman, groot of klein, hebben één doel: een gezonde en veilige werkomgeving creëren.

| 25 metaalvak

+0.93

+0.35

+0.08

-0.26

Versnel uw processen voor materiaalbeproeving, simulatie, het maken van gereedschap en productie inspectie van plaatstaal

Ontdek meer over deze procesoptimalisatie, vormanalyse, vrijgave meting en serie inspectie via de gratis GOM workshop CD “Sheet Metal Forming”.

Bestel de Workshop CD met presentaties, case studies en informatie over metrologie oplossingen via www.gom.com/events of stuur een e-mail naar contact@gom.com

Vandaag met 3 assen.

Morgen met 5? – Wie weet.

Met hyperMILL zit u altijd aan de veilige kant – technologisch en economisch bekeken.

© The helmet was programmed and produced by DAISHIN

®

www.cncconsult.nl

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: AW Tech

BETERE INSMELTING EN SPATARME WERKING MIG/MAG-lastoestellen zijn de werkpaarden van de lasindustrie. Hoewel de technologie al enkele decennia aanwezig is op de werkvloer, staan de ontwikkelingen vandaag nog steeds niet stil. Met de komst van de forceArc puls van EWM krijgen lassers een toestel in handen om hun werk gemakkelijker en sneller uit te voeren, met bovendien een betere insmelting en eindkwaliteit als gevolg. De toestellen van EWM zijn beschikbaar bij AW Tech uit Roeselare.

Het forceArc proces staat voor minder verkleuring en vervorming in de gelaste materialen en een quasi spatvrije werking

NIEUWE VARIANT OP MIG/MAG

UITSTEKENDE INSMELTING MAAKT HET VERSCHIL

De voorbije jaren kwamen er heel wat varianten op klassieke lastechnieken bij. Een zo een veelbelovende techniek is de forceArc. Deze variant werkt met een lage boogspanning bij een korte sproeiboog, zodat de lengte van de boog tot een minimum beperkt blijft en er een bijzonder goede inbranding ontstaat. Daarnaast zijn ook de hoge processnelheid en de geringe warmte-inbreng sterke troeven. De hogere kwaliteit en de lagere kosten zijn nog bijkomende voordelen ten opzichte van het conventionele MIG/MAGlassen. Met de komst van forceArc puls kwam er een belangrijke aanpassing in de controlesoftware, zodat het proces ook pulserend kan uitgevoerd worden. In vergelijking met andere pulserende lastechnieken ligt de warmte-inbreng tot 15% lager bij hogere vermogens. Dat betekent minder verkleuring en vervorming in de gelaste materialen en een quasi spatvrije werking. De voornaamste toepassingen liggen in het verbinden van staal en rvs.

Zoals aangehaald is de basis van forceArc puls de bijzonder goede insmelting, ook in dikker materiaal. Een V-naad kan dankzij deze lastechniek heel wat smaller gelegd worden. Waar er normaal in een hoek van 60° gewerkt wordt, kan de forceArc puls de eerste pas op 30° leggen, waardoor er heel wat minder materiaal moet ingebracht worden. In vergelijking met andere gepulseerde processen bespaart men tot ongeveer 30% aan kosten. Ook wanneer de aanvoerdraad meer dan 4 cm uitsteekt, behoudt de lasser verder een perfecte controle over het lassen. De betere penetratie in het materiaal betekent ook meteen een betere treksterkte en een beter eindresultaat. Bovendien zijn de toestellen bijzonder gebruiksvriendelijk. Met slechts twee regelknoppen moet enkel het amperage bepaald worden in functie van de plaatdikte en het draadsmeltbad. De fabrieksinstellingen  zijn heel betrouwbaar en blijken ook in de praktijk de juiste keuze.

| 27 metaalvak

Met de forceArc puls krijgen lassers een toestel in handen om hun werk sneller en gemakkelijker uit te voeren.

De forceArc puls toestellen bestaan in drie varianten: Alpha Q, Phoenix en Taurus.

BESPAAR TIJD EN KOSTEN Met de komst van de lasnorm EN1090 heeft laswerk een extra administratieve dimensie gekregen. Elke lasmethode moet immers beschreven worden en vervolgens gelast en getest. Een resem testen moet uitmaken of de las aan de vereisten voldoet. Dit is echter een tijdrovend en duur proces.

EWM biedt lassers het perfecte antwoord door een serie WPQR-certificaten (Welding Procedure Qualification Record) op te stellen met bijhorende specificaties voor toevoegmateriaal voor de klassen EXC 1 en 2. Op voorwaarde dat het gebruikte toevoegmateriaal voldoen aan de specificaties, gelden de certificaten voor lastoestellen van alle merken. Daarenboven zijn ook WPS-certificaten (Welding Procedure Specification) inbegrepen.

Deze lijsten alle stappen in een lasproces op (lasparameters, passen, gas, verbruiksmateriaal …). Wie opteert voor de forceArc puls kan zich dus heel wat administratieve kopzorgen besparen.

‘IN VERGELIJKING MET ANDERE PULSERENDE TECHNIEKEN LIGT DE WARMTE-INBRENG 15% LAGER‘

Dankzij de uitstekende insmelting kan de V-naad heel wat smaller gelegd worden.

TECHNISCHE ONDERSTEUNING De forceArc puls toestellen van EWM bestaan in drie varianten: Alpha Q, Phoenix en Taurus. Ze zijn verkrijgbaar bij AW Tech uit Roeselare. Het bedrijf onder leiding van Stefaan Gevaert bestaat sinds 2000 en onderscheidt zich door de service en technische ondersteuning die klanten er krijgen, zelfs op zaterdag. Men kan er terecht voor alles dat nodig is om ■ het lassen tot een goed einde te brengen.

| 29 metaalvak

Tekst: ValĂŠrie Couplez | Beeld: Lincoln Electric

WISSELSTROOM TIG-LASSEN MET VOLLEDIGE CONTROLE EN HOGE SNELHEID Een constante verbetering van lasprocessen is iets wat productiebedrijven hoog in het vaandel dragen. Toen Lincoln Electric de Aspect 300 lanceerde, een nieuwe wisselstroom TIG-machine met regelbare balans, wilde het Nederlandse Alprocon graag kijken hoe dit toestel kon zorgen voor een perfectionering van het lassen. Tijdens een demo samen met dealer Kamphuis bleek dat een nog betere controle over de warmte-inbreng, een verhoging van de lassnelheid en een nog betere laskwaliteit mogelijk waren.

Alprocon uit Slagharen legt zich vooral toe op laswerk van de allerhoogste kwaliteit.

30 | metaalvak

De Aspect 300 geeft de lasser automatisch de juiste balans tussen maximale reiniging en maximale inbranding.

Alprocon uit het Overijsselse Slagharen ontstond in 2005 uit het bedrijf Harasco. Een van de eigenaren koos zijn eigen weg en legde zich met Alprocon toe op laswerk van de allerhoogste kwaliteit in aluminium, rvs en staal. “De nadruk ligt op aluminium”, vertelt bedrijfsleider Tim Bril.

“Onze klanten zijn onder andere bekende luchtvaartmaatschappijen, voor bijvoorbeeld vliegtuigtrappen en een aantal beroemde scheepswerven waar jachten worden gebouwd. Hiervoor leveren we bijvoorbeeld dekconstructies of delen van de opbouw.” Maar ook trussen worden hier gemaakt onder de naam PlusTruss. Verder worden podiums gefabriceerd, er wordt aan standbouw gedaan en er worden complete waterzuiveringssystemen gemaakt, net als lierbakken en liften. Er komen zelfs kunstwerken uit Slagharen, gemaakt door Bril en collega’s! De kant-en-klare producten zijn meestal bestemd voor Europa, maar gezien de groeiende contacten daarbuiten wordt vandaag wereldwijd geleverd. Men werkt in totaal met 19 mensen, allemaal met de juiste kennis om dit soort speciale opdrachten tot een goed einde te brengen. Het bedrijf is TÜV-gecertificeerd voor het TIG-lassen van aluminium en TÜV- en DNV-gecertificeerd voor het lassen van rvs. Ook voor het MIG/MAGlassen beschikt men over de vereiste kennis en goedkeuringen.

AUTOMATISCHE BALANS TUSSEN REINIGING EN INBRANDING

Voorbeelden van producten afgewerkt door Alprocon.

Het grootste probleem met het lassen van aluminium is de warmte-inbreng die het basismateriaal kan aantasten. Daarbij geeft diezelfde warmte ook vervorming van het basismateriaal. Dit moet zoveel mogelijk voorkomen worden door een zo laag mogelijke warmte-inbreng. Tegelijk moet er voldoende energie aan het werkstuk worden geleverd om zonder probleem de oxidehuid van

het basismateriaal te verwijderen en een goede en mooie verbinding te maken. Met de Aspect 300 wordt standaard een automatische balans (AC Auto Balance) gevonden tussen de maximale reiniging van het basismateriaal en de maximale inbranding. Deze instelling maakt het in 95% van de gevallen mogelijk voor de lassers om geheel automatisch de juiste balans te krijgen. Het Squarewave TIG-lasproces biedt bovendien een volledige controle over de uitkomst van het proces. Waarbij een laag ingesteld ampérage resulteert in een lagere inbranding bij een hogere reiniging van de oxidehuid, en een hoog ingesteld ampérage in een hogere inbranding en een lagere reiniging van de oxidehuid. Een kind kan de las doen.

BIJREGELEN VOOR EXACT MAATWERK Alles gaat automatisch, maar indien de lasser enige tijd investeert in het nog beter leren begrijpen van het lasproces van deze machine, blijkt er nog veel meer mogelijk te zijn. Doordat de balans handmatig kan worden bijgeregeld, kan de lasser een nog hogere lassnelheid bereiken met daarbij een prachtig resultaat: dezelfde lasboog kan nu worden gebruikt voor verschillende gewenste resultaten. Resultaat: een nog mooier lasuiterlijk, een perfecte inbranding en de meest optimale reiniging van het basismateriaal met zo min mogelijk vervuiling ter plaatse. Alprocon en Lincoln Electric hebben fantastisch samengewerkt bij deze toepassingen om exact maatwerk te leveren aan de klant voor het lassen van trussen. Meer efficiëntie is bereikt door een hogere lassnelheid ten opzichte van een standaardwisselstroom TIGlasmachine met daarbij minder nabewerkingstijd.

Verder is de warmte-inbreng zo laag mogelijk gehouden om eventuele vervorming van de trussen te voorkomen. Al met al een geslaagde exercitie ■ voor beide partijen!

| 31 metaalvak

Muratec Hoogwaardig draaimachines. voor middel tot groot seriewerk

MT serie Muratec bouwt machines met zogenaamde front spindels en kissing spindel configuratie.

Betrouwbaar en toonaangevend

› › ›

uiterst hoogwaardige draaicentra eigen automatiseringsmogelijkheden meervoudge turret opstelling

Meer weten?

Bendertechniek b.v.

Bendertechniek BVBA

TT +31 (0)318 +32(0)11 57550 48 16200

Neem voor meer informatie over Maratec contact

Plesmanstraat 32 Remise 7

EE info@bendertechniek.nl info@bendertechniek.be

met ons op. Wij zijn u graag van dienst!

NL 3905 KZ Veenendaal B-3930 Hamont-Achel, BE

II www.bendertechniek.nl www.bendertechniek.be

Eigen AMADA fiber laserbron.

Het perfecte compromis tussen kwaliteit,productiviteit en expoitatiekost.

Mogelijkheid tot snijden van reflecterende materialen.

Automatisatie.

Growing Together with Our Customers

AMADA BELGIË Doenaertstraat 15 B8500 KORTRIJK Tel: +32 (0) 56 35 21 33 www.amada.be

Tekst: Maarten van Teeffelen | Beeld: CNC-Consult

BENT U ‘SMART’ BEZIG? Dit is de hamvraag die u aan uzelf over uw eigen organisatie moet stellen. Het gaat er niet om of u of uw organisatie slim bent, maar of de processen binnen uw organisatie zo beoordeeld kunnen worden. Want met slimme processen kan u geld verdienen met het produceren van enkelstuks en kleine series in een markt waar de marges krap zijn. U heeft immers geen ruimte om tijd en daarmee geld te verliezen. Dat is de reden waarom u met smart industry of industrie 4.0 aan de slag moet.

“Uit onderzoek blijkt dat er 80% van de tijd geen handeling of bewerking aan een product wordt toegevoegd”.

GELD VERDIENEN MET PROCESOPTIMALISATIE De definitie die het FME, de Nederlandse ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, hanteert gaat als volgt: ‘smart industry staat voor het versterken van de Nederlandse industrie door maximaal gebruik te maken van de nieuwste informatie en technologische ontwikkelingen, zodat onze bedrijven efficiënter, flexibeler, kwali-

‘DE STAPPEN NAAR SMART INDUSTRY ZIJN OVERZICHTELIJK, BETAALBAAR EN ZEER GOED TE MONITOREN‘ tatief beter en tailor made kunnen produceren’.

Geld verdienen met het maken van producten dus. Het grootste obstakel daartoe schuilt zelden in de capaciteit van de machines maar eerder in het proces. Vooraleer u een nieuwe machine aankoopt, moeten de machines die u heeft optimaal produceren en een minimale bezettingsgraad van 60% tot 80% hebben, ook bij enkelstuks en kleine series. U denkt goed te weten hoe de interne processen zich binnen uw bedrijf afspelen?

Met de aanpak van CNC-Consult kunnen bedrijven hun netto operationeel resultaat verdubbelen.

Volg uw product eens van nabij door heel het productieproces. Noteer de tijden dat het ligt te wachten op de volgende processtap. U zult versteld staan. Uit onderzoek blijkt dat er 80% van de tijd geen handeling of bewerking aan een product wordt toegevoegd. En net op die 80% moet het voordeel gehaald worden, daar moet de winst vandaan komen.

OVERZICHTELIJKE EN BETAALBARE OPLOSSING CNC-Consult & Automation is sinds 1995 actief binnen de metaalindustrie in de Benelux. De onderneming houdt zich bezig met het optimaliseren van uw productieproces in kleine stappen tot een SMART Factory proces. Dit doen ze met gespecialiseerde mensen uit de praktijk en de verkoop en ondersteuning van softwareoplossingen. Dit zijn CAD/CAM, CAI (CAM-software voor meetmachines), Gereedschapsbeheer, Productie Data Management, Flexibele detail Planning en MES. Ze zetten een horizon en bepalen samen met u de te nemen stappen. Deze stappen zijn overzichtelijk, betaalbaar en zeer goed te monitoren. Middels deze aanpak zijn zij in staat uw netto operationeel ■ resultaat te verdubbelen.

Om geld te verdienen met het maken van producten, moet het proces optimaal zijn ingericht.

| 33 metaalvak

Tekst: Johan Debaere | Beeld: GEDIA en GOM

KWALITEIT ONDER CONTROLE HOUDEN Naast de vraag naar kortere levertijden en lagere prijzen blijven klanten steeds hogere eisen stellen aan de kwaliteit. Een doorgedreven kwaliteitscontrole tijdens en na de productie is dan ook cruciaal. Daarom investeerde GEDIA, de toonaangevende leverancier van autoonderdelen uit het Duitse Attendorn, in optische 3D-meetsystemen van GOM voor een nauwkeurigere en vooral snellere kwaliteitscontrole.

GEDIA Gebrüder Dingerkus, opgericht in 1910, ontwikkelt en produceert structurele onderdelen en halffabrikaten voor koetswerken van wagens.

De firma heeft naast haar hoofdzetel in het Duitse Attendorn productievestigingen in Polen, Spanje, China en Mexico, én R&D-afdelingen in Frankrijk, Zweden en de Verenigde Staten. De directie hecht veel belang aan de kwaliteitscontrole van de geleverde producten. Lange tijd maakte GEDIA daarbij gebruik van tactiele CMM’s en controlevoorrichtingen. Door de uitbreiding van de productie en de vraag naar kortere levertijden moest de firma zijn kwaliteitscontrole steeds vaker uitbesteden, waardoor de kosten stegen.

VERPLAATSBARE EN SNELLE OPLOSSING Daarom gaf de directie de specialisten binnen de firma de opdracht op zoek te gaan naar een innovatieve oplossing, die voldeed aan vier belangrijke eisen: een verplaatsbaar en snel systeem, dat binnen de eigen productie kon ingezet worden voor de controle van volledige werkstukken. Na een grondig onderzoek van de verschillende mogelijkheden koos GEDIA voor de optische meettechnologie met een eerste mobiele ATOS 3D-scanner. Dankzij deze unit kan de controle van prototypes tot seriewerk, de analyse van onderdelen, én zelfs het virtueel bij elkaar voegen van stukken met één enkele technologie gebeuren. Het systeem genereert ook duidelijke rapporten, waardoor de tijd om de resultaten te bespreken en eventuele correcties uit te voeren aanzienlijk korter wordt.

GEAUTOMATISEERDE OPTISCHE MEETCELLEN Het team van GEDIA wilde echter de stap zetten naar geautomatiseerde optische meetsystemen.

Zij deden daarvoor opnieuw een beroep op GOM, dat optische meetsystemen ontwikkelt en in de meest uiteenlopende toepassingen integreert met focus op toepassingen zoals 3D-digitaliseren, 3D-coördinatenmetingen, vervormingsmetingen, materiaalanalyse en kwaliteitscontrole. GOM begeleidt zijn klanten bij de studie en planning, de aankoop en de installatie van systemen, én zorgt voor de opleiding van de operatoren en de dienst-

34 | metaalvak

De gestandaardiseerde ATOS ScanBox zorgt voor een halvering van de meettijd in vergelijking met de vroegere meetsystemen.

GEDIA zal in de toekomst al zijn vestigingen uitrusten met geautomatiseerde optische meetcellen.

De optische meetsystemen verhogen de productiviteit op de werkvloer gevoelig.

na-verkoop. Na een eerste positieve ervaring met een custom-made meetcel met geïntegreerde GOM technologie, investeerde de firma uiteindelijk in een geautomatiseerde standaardmeetcel: de ATOS ScanBox. De eerste ATOS ScanBox met robot-gestuurde ATOS Triple Scan 3D-sensor en VMR (Virtual Measuring Room) software werd geïnstalleerd op de werkvloer in Attendorn. Deze snelle, nauwkeurige en eenvoudig te bedienen meetcel oversteeg zelfs de hoogste verwachtingen. Ze zorgt immers voor een halvering van de meettijd in vergelijking met de vroegere meetsystemen. Daarom nam de firma recent een tweede ATOS ScanBox in gebruik, specifiek voor de kwaliteitscontrole bij één van de belangrijkste producten, met name de volledige achterzijde van een premium Duitse wagen. Aangezien de meetcel in

verschillende modellen verkrijgbaar is, kan ook de kwaliteit van grotere stukken op een snelle en eenvoudige manier gebeuren.

OPTISCH METEN ALS STANDAARD GEDIA plant vandaag de installatie van een derde ATOS ScanBox in de Poolse vestiging. Alhoewel de meetcellen op verschillende locaties staan, kan het kwaliteitsmanagement toch gecentraliseerd worden. De meet- en inspectieprocessen van de ATOS ScanBox worden gestandaardiseerd en kunnen daardoor uniform op de verschillende locaties toegepast worden. Zo wordt de kwaliteitscontrole van alle vestigingen volledig transparant. In de toekomst zullen in alle vestigingen van GEDIA geautomatiseerde optische meetsys■ temen geïntegreerd worden.

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Cecomp en Prima Power

ALLE PLAATBEWERKINGS­ TECHNOLOGIE IN ÉÉN TECHNOLOGIECENTRUM

Het nieuwe hoofdkwartier van Prima Power in Turijn.

De tijd dat klanten louter uit de brochure van één fabrikant hun volgende machine kochten ligt al even achter ons. Ze willen het liefst in de praktijk kunnen ervaren hoe een machine niet zomaar een investering is, maar een echte oplossing. Prima Power brengt in zijn vernieuwde thuishaven in Turijn daarom al zijn machines samen. Met één oogopslag kan de bezoeker het potentieel voor zijn eigen  productieproces realiteit zien worden.

| 35 metaalvak

Toen Prima Power iets meer dan acht jaar geleden terreinen aankocht voor de bouw van zijn nieuwe hoofdkwartier, liet niets vermoeden hoe diep de metaalindustrie in het oog van de storm zou komen te staan. Door de economische crisis stagneerden de markt, de bestellingen en de investeringen en moest de Italiaans-Finse wereldspeler in plaatbewerking zijn plannen in de ijskast zetten. Toch bleef het bedrijf niet bij de pakken zitten en versterkte het zijn wereldwijde aanwezigheid om klaar te zijn van zodra de maakindustrie weer onder stoom kwam. Vandaag is Prima Power actief in meer dan zeventig landen. Van zodra de wereldeconomie de rug begon te rechten, liet men in Turijn de spades aanrukken om het langverwachte hoofdkwartier realiteit te maken. De officiële opening gebeurde eind mei. Het terrein van 5.000 m² herbergt niet alleen de kantoren van de leidinggevenden voor het coördineren van de activiteiten van de groep, er is ook ruimte gelaten voor een hagelnieuw technologiecentrum. Daarin zijn alle machines en oplossingen die Prima Power te bieden heeft samengebracht.

‘DE PRODUCTIELIJN DIE MEER DAN ELF MACHINES VERENIGT IN DE SHOWROOM LAAT WEINIG RUIMTE VOOR VERBETERING‘

STATE-OF-THE-ART TECHNOLOGIECENTRUM Klanten hebben vandaag niet genoeg meer aan specificaties op papier. Ze willen met eigen ogen kunnen ervaren hoe de machine eruitziet en testen hoe ze een oplossing in hun eigen productieproces kan betekenen. Prima Power zag het dan ook als een noodzakelijke investering om dit toe te voegen in zijn nieuwe thuishaven. De locatie in het epicentrum van de Italiaanse industrie en de nabijheid met de luchthaven voor een vlotte verbinding met de andere Europese markten, betekent dat het een komen en gaan van klanten zal worden. Men heeft de capaciteit om tot vier verschillende delegaties tegelijk te ontvangen en de kracht en flexibiliteit van het machinepark aan de lijve te laten ondervinden. Verder is er een opleidingsruimte waarin tachtig mensen tegelijk de details van de machines in de vingers kunnen krijgen. Het pronkstuk in het technologiecenter is de opstelling van een volledige productielijn waarin elf machines de dienst uitmaken en volledig geïntegreerd samenwerken aan kwalitatieve eindproducten met een korte doorlooptijd. Dit sterk staaltje techniek laat weinig ruimte voor verbetering.

EIGEN LASERBRONNEN Prima Power wil de komende jaren allerminst op zijn lauweren rusten. De machinebouwer blijft fors inzetten op innovatie en investeert 6,5% van zijn omzet in R&D. Dat betekent ook investeren in gekwalificeerd personeel. Van de 1.600 werknemers wereldwijd actief binnen de groep, heeft een kwart een hoger diploma. Dergelijke hersenkracht is nodig om de volgende stappen in de evolutie van plaatbewerking te zetten. Een eerste voorbeeld daarvan is de eigen fiberlaserbron die onlangs gelanceerd werd. Daarmee mag het

Cecomp dat gretig gebruikmaakt van de machinetechnologie van Prima Power maakte de allereerste wagen in titanium.

36 | metaalvak

De lasergesneden bomen wijzen naar het motto van het bedrijf: ‘growing the future’.

bedrijf zich de eerste en enige fabrikant noemen die zowel de fiberlaserbron als de fiberlasersnijmachines kan afleveren aan klanten. De overgang van de fiberlaserbronnen in de machines zal geleidelijk verlopen. Nu is de 3 kW er al, later dit jaar volgt de 4 kW en voor 2017 staat de introductie van een 6 kW fiberlasersnijbron geprogrammeerd. Op langere termijn houdt Prima Power de vinger aan de pols van de ontwikkelingen inzake diodes. In eerste instantie betekent dat de productie van eigen diodes voor de reeds bestaande lasers. In een tweede fase zal worden uitgekeken naar de productie van een directdiodelaserbron.

GROEN IN DE VINGERS Met de toekomst voor ogen koos Prima Power bewust voor een milieuvriendelijke aanpak. Er werd geopteerd voor het gebruik van lokale materialen in het nieuwe gebouw. Verder werden ook de nodige technieken voorzien, zodat er 100% energieonafhankelijkheid kan gerealiseerd worden. Zo is er een geothermische installatie, zijn er zonnepanelen en zonnecollectoren en werd het gebouw uitgerust met een domoticasysteem gericht op energiebesparing.

Dit groene bewustzijn is niet zomaar een modetrend. Het zit in de wortels van het bedrijf verweven, aangezien de oplossingen van Prima Power erop gebrand zijn om klanten efficiënter te laten werken, energie te laten besparen door minder onderhouds- en operationele kosten en flexibel te automatiseren.

Deze zijn de stuwende krachten achter elke ontwikkeling binnen het portfolio.

Neem nu de ponsmachines. Met de overgang van hydraulisch naar servoelektrisch realiseerde men een energiebesparing van 82% en bovendien 13% minder schrootafval. De lasergesneden bomen die de buitenmuren van het bedrijf tooien zijn dus meer dan louter decoratie. Ze wijzen naar het motto ■ van het bedrijf: ‘growing the future’.

ITALIAANSE SPORTWAGENS MET PRIMA LASERS De locatie van het nieuwe hoofdkwartier heeft niet alleen historische relevantie. Turijn is vandaag het kloppend hart van de Italiaanse autoindustrie. Niet alleen de Fiat groep (met de T van Torino), waar ook Alfa Romeo en Maserati toe behoren, heeft er voet aan de grond, ook raceliefhebbers komen er aan hun trekken met de productie­faciliteiten van Ferrari, Lamborghini en Pagani op een boogscheut. Het ideale speelterrein voor de pk’s en topsnelheden die de machines van Prima Power waarmaken. Maar ook toeleveranciers weten zich met deze machines van het juiste werkmateriaal te voorzien. Een daarvan is Cecomp (Centro Esperienze Sotruzione Modelli e Prototipi), gespecialiseerd in het ontwikkelen van prototypes en modellen voor bekende namen uit de auto-industrie. De Italiaanse fabrikant ligt aan de basis van Icona, dat zich bezighoudt met het exporteren van Italiaans design en engineering naar China. Sinds enkele jaren zet het bedrijf ook in op productie. Zo wordt onder meer een elektrische wagen in de bedrijfshallen gebouwd. Het nieuwste paradepaardje dat de creatieve geesten van Cecomp op de markt brengen is de allereerste wagen in titanium: de Icona Vulcano, een sterk staaltje vakmanschap. In zijn productiehal in Turijn beschikt Cecomp over vijf Prima Power lasersnijmachines. Zij staan in voor al het snijwerk dat binnen het bedrijf moet gebeuren en kwijten zich snel, nauwkeurig en flexibel van deze taak.

Op die manier kan Cecomp zijn gereedschapstijd en rendabiliteit optimaliseren. Het gaat om de Optimo 2545, de Rapido, twee Rapido Evo en de Platino.

| 37 metaalvak

Product range: Exclusief verdeler AXIS TOOLS in BelgiĂŤ Hermesstraat 2C - B/1930 Zaventem - Web: http://www.buhlmann.be/nl/werktuigmachines

Tel: 02 711 20 52 - Mail: info@buhlmann.be

forceArcPuls ® De gepatenteerde revolutie in lastechnologie!

Uw lasexpert met de beste service Wij staan garant voor een uitmuntende service. Hoe doen wij dit?

Herstellen van alle lastoestellen van alle merken door onze eigen inhuis technieker.

Heeft u kortstondig een lastoestellen nodig? Geen probleem, wij verhuren allerhande lasposten.

Wij geven demonstraties van lastoestellen.

We helpen bij het opstarten van een nieuwe lastoestellen op locatie, inclusief eigen handleidingen voor gebruik.

Technisch advies voor het lassen van speciale materialen of speciale posities.

Deskundige uitleg over de internationale EN1090 norm.

Kalibratie toestellen alle merken met certificering volgens de EN1090 norm.

Verbrandhofstraat 209 • 8800 Roeselare - België • Tel: (051) 24 64 10 Fax: (051) 22 14 62 • E-mail: info@awtech.be

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: LVD

MEER FLEXIBILITEIT VOOR RENDABELER PLAATBEWERKEN

De Phoenix FL bidet het ideale evenwicht tussen prestaties en prijs.

Of u nu moet plooien of snijden, u wilt een oplossing die een lagere prijs per stuk kan garanderen. Dan zit u goed bij LVD. De machinefabrikant uit Gullegem breidde onlangs zijn gamma uit met een nieuwe fiberlasersnijmachine en een nieuwe elektrische afkantpers. In combinatie met de TOUCH-sturing en de CADMAN® Suite programmeersoftware zal uw productie voortaan als een trein lopen.

PHOENIX FL De Phoenix FL vult het gamma fiberlasersnijmachines perfect aan. Dit allround systeem biedt het optimale evenwicht tussen prestaties en prijs. Het compacte ontwerp bestaat uit een gelast stalen frame dat vervorming door een hoge werksnelheid tegengaat en hierdoor de nauwkeurigheid van de machine verbetert. Aan de basis liggen een krachtige fiberlaserbron en een uiterst performante snijkop die zorgen voor de snelle en precieze verwerking van verschillende plaatdiktes en materialen. De uitstekende straalkwaliteit en de hoge straalabsorptie van 1 µm golflengte geven de Phoenix FL zijn hoge snijsnel­heden. Om de machinetijd nog verder te optimaliseren beschikt de machine over geïntegreerde automatische wisseltafels. Terwijl de ene tafel wordt geladen, worden op de andere tafel materialen gesneden. Verder zorgen modulaire automatiseringsopties ervoor dat de Phoenix FL nog sneller kan produceren. Het gaat om het flexibele automatiseringssysteem FA-L dat een verwerkte plaat kan ontladen en een nieuwe laden in slechts veertig seconden.

Of het CT-L torenmagazijn voor de opslag van vier, zes of tien palletten.

DYNA-PRESS 40/15 PLUS De Dyna-Press 40/15 Plus met zijn werklengte van 1.530 mm en gewicht van 40 ton biedt de hoogste capaciteit in LVD’s serie elektrische afkantpersen.

De afkantpers is razendsnel met plooisnelheden van 25 mm/s. De koppe-

40 | metaalvak

‘DE ACCURATE ACHTERAANSLAG MET VIER ASSEN KAN EEN GROTERE VERSCHEIDENHEID AAN STUKKEN VERWERKEN MET EEN ZEER GROTE PRECISIE EN HERHAALNAUWKEURIGHEID‘ ling van de ram en servomotoren wordt gerealiseerd door twee zware kogel­ omloopspindels om de kracht en de tonnage gelijkmatig over de werklengte te verdelen. De elektrische ram zorgt voor een vlotte overgang van sluit- naar werksnelheid en beperkt het energieverbruik tot een minimum dankzij een optimale verhouding tussen motorvermogen en rambeweging. De accurate achteraanslag met vier assen kan een grotere verscheidenheid aan stukken verwerken met een zeer grote precisie en herhaalnauwkeurigheid. De DynaPress 40/15 Plus is bovendien ergonomisch: een verstelbare werkhoogte biedt de mogelijkheid om in zittende of staande positie te werken. Er is een uitgebreide reeks boven- en ondergereedschappen beschikbaar.

‘EEN KRACHTIGE FIBERLASERBRON EN EEN UITERST PERFORMANTE SNIJKOP ZORGEN VOOR DE SNELLE EN PRECIEZE VERWERKING VAN VERSCHILLENDE PLAATDIKTES EN MATERIALEN’ SNELLE INSTELLING MET TOUCH-STURING Wat CADMAN® Suite uniek maakt, is dat ze alle LVD machines kan aansturen en dat alle CADMAN® producten op dezelfde databank aansluiten en gegevens uitwisselen. Als de operatoren configuraties kunnen instellen op een TOUCH-B, kunnen ze ook vlug overweg met TOUCH-L, de gebruikerservaring is dezelfde. Zowel de Phoenix FL als de Dyna-Press 40/15 zijn uitgerust met de TOUCH sturing met grafische interface. TOUCH-L (lasersnijden) en TOUCHB (plooien) loodsen de gebruiker efficiënt en moeiteloos door alle interacties tussen mens en machine. TOUCH-L beschikt over een programmeer- en nestingmodule om tekeningen rechtstreeks in de sturing te importeren, de juiste snijtechnologie toe te passen en nestings te maken. TOUCH-B laat toe om 2D-tekeningen te maken en in 3D te simuleren. Beiden kunnen geïntegreerd worden in de CADMAN® Suite Software die alle metaalplaatbewerkingen, ■ productiecontrole, communicatie en beheer in één pakket aanbiedt.

De elektrische Dyna-Press 40/15 Plus biedt de mogelijkheid om in zittende of staande positie te werken.

Phoenix FL verwerkt probleemloos uiteenlopende materialen en diktes.

| 41 metaalvak

Global Solutions

Op ieder onderdeel van de productielijn waar precisie wordt vereist is DESTACO de juiste keuze.

Deken De Bostraat 33 - 8791 Waregem T +32 (0)56 71 22 71 F +32 (0)56 71 44 71

info@defruytier.be www.defruytier.be

End Effectors

Grijpers

Indexers

www.destaco.com +31 (0)297 28 53 32

Precision in Productivity ™

Hand spanners

Pneumatische spanners

Remote Handling

DSC AZ – Global Solutions NL – A4 – 23-03-2016.indd 1

23.03.16 17:23

Revisie en herstel Retrofit werktuigmachines Verkoop nieuwe machines van het merk

Eigen hersteldienst, zowel mechanisch als elektrisch SKS Machines bvba Bedrijvenpark “ De Veert” 13-014 B-2830 Willebroek

16960341_SKS machines.indd 1

Tel. +32 (0)3 844 41 64 | Fax +32 (0)3 844 87 91 E-mail info@sks-machines.be | sales@sks-machines.be Website www.sks-machines.be

28-06-16 09:00

Sectornieuws Technologisch centrum bestaat 25 jaar

Remote laserlassen verbindt aluminium Audi heeft samen met enkele partners het remote laserlassen zodanig aangepast dat men hiermee aluminium componenten kan verbinden.

Daardoor nemen de productietijd en –kosten gevoelig af. Audi heeft dit nieuwe laserlasproces gepatenteerd en bouwt hiermee een voorsprong uit op andere automobielbouwers, die ook van plan zijn deze techniek in de toekomst toe te passen.

DMG Mori bijna volledig in Japanse handen 25 jaar geleden opende Amada zijn Technologisch Centrum in Paris Nord 2. Ter gelegenheid van dit jubileum nodigde de firma zijn klanten en prospecten van 7 tot en met 10 juni laatstleden uit voor een open huis met live demonstraties van de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van ponsen, laseren, combinatiemachines en automatisering. Bezoekers konden kennismaken met onder meer volgende innovaties: high-end fiberlaser FOL 3015 AJ- 4 kW met automatisch torenmagazijn ASLUL 300, de fiberlaser LCG 3015 AJ - 4kW, de servo-elektrische ponslasermachine met fiberbron LC 2515C1 AJ, de hydraulische afkantpers HFE 3i 5020 met pneumatische klemming R GRIP, de servo-hydraulische afkantpers HG 1003 met camber unit, de afkantpers HG 1003 AT met automatische gereedschapswissel en het laserprojectiemeetapparaat FabriVISION.

Smart Solution oplossingen toegelaten tot het Ambassadeursschap CNC-Consult & Automation is met zijn Smart Solution oplossingen toegelaten tot het Ambassadeursschap, een initiatief van het Programmabureau Smart Industry (www.smartindustry.nl). CNC-Consult & Automation BV is sinds 1995 actief binnen de maakindustrie in de Benelux. Ze houden zich bezig met het optimaliseren van het productieproces in kleine stappen tot een SMART Factory proces. Met gespecialiseerde mensen uit de praktijk en met de verkoop en ondersteuning van software oplossingen voor het productieproces. Dit zijn CAD/CAM, gereedschapsbeheer, Productie Data Management, Planning, MES en CAI (CAM-software voor meetmachines). Ze zetten een horizon en bepalen samen met de klant de te nemen stappen. Deze stappen zijn overzichtelijk, betaalbaar en zeer goed te monitoren.

DMG Mori heeft bekend gemaakt dat DMG Mori Co het aandeel in het bedrijf met 75% heeft overgenomen. Sinds het voorjaar van 2015 had DMG Mori Co al 51% van de aandelen in handen. Nu heeft de Japanse grootaandeelhouder dit dus nog verder uitgebreid, waardoor de vestiging in het Duitse Bielefeld voor het grootste gedeelte onder toezicht komt van DMG Mori Co. Na deze overname besliste Rüdiger Kapitza om na twintig jaar als CEO van de ooit bekende machinefabrikant Gildemeister de handdoek in de ring te gooien.

In de leer over vijfassig bewerken

Thönes verkozen tot nieuwe voorzitter Christian Thönes is unaniem verkozen tot de nieuwe voorzitter van DMG Mori. Thönes vervoegde de groep in 1998. Als managing director van SAUER GmbH heeft hij bijgedragen tot het succes van de Advanced Technologies Division (Ultrasonic and Lasertec). Van 2009 tot 2011 was hij managing director van DECKEL MAHO Pfronten GmbH en de voorbije jaren heeft hij de productie-eenheden en -lijnen geoptimaliseerd. Hij maakte al sinds 2012 deel uit van de raad van bestuur en had de leiding over de secties productontwikkeling, productie en technologie. Door innovatieve technologie en softwareoplossingen maakte hij DMG MORI klaar voor de toekomst.

Dormac CNC Solutions, Schunk en CNC-Consult organiseerden op woensdag 20 en donderdag 21 april een seminar over vijfassig bewerken. Dormac biedt met de vijfassige bewerkingscentra van Doosan, Finetech en Litz, oplossingen voor het bewerken van kleine tot grote werkstukken en informeerde de bezoekers welke machineaspecten bepalend zijn voor een succesvolle implementatie in de productie.

Schunk lichtte dan weer toe hoe het volledige potentieel uit vijfassige bewerkingsmachines gehaald kan worden en informeerde over de diversiteit aan opspanmiddelen en gereedschapshouders. CNC-Consult ten slotte demonstreerde de CAM-software HyperMill en toonde aan dat het belangrijk is dat firma’s die met vijfassig bewerken starten, zich ook onmiddellijk in de software verdiepen.

| 43 metaalvak

Sectornieuws Nieuwe kantpers bij Dimatec

Overname van Microlution

Dimatec had als algemeen toeleverancier al een uitgebreid machinepark waaronder een Mazak fiberlaser, een Trumpf ponsmachine, drie Amada HFB kantpersen, 3D-buizenbuigmachine, 3D-draadbuigen, zaagautomaat en een vijfassig bewerkingscentrum. De Belgische firma investeerde nu in een Ermak Speedbend 2,6/260 kantpers. Deze machine wordt compleet uitgerust geleverd met onder meer een geïntegreerde bombering, zes gestuurde assen (Y1, Y2, X, R, Z1 en Z2), een besturing en lasersafe vinger­beveiliging.

Deze Ermak Speedbend 2,6/260 zal vooral ingezet worden voor intensieve bewerkingen, waaronder doordrukkingen in rvs plaatmateriaal en Z- en radius-buigbewerkingen. De medewerkers van Dimatec kunnen alles aan de kantpers en in de eigen taal programmeren dankzij de DA66T Delem besturing met touchscreenbediening. Omdat alle gereedschappen al in de database zitten, alle assen en de bombering ingesteld kunnen worden en zowel onderdeel als buigvolgorde op het beeldscherm grafisch weergegeven worden, is deze machine snel en eenvoudig te programmeren.

GF Machining Solutions nam onlangs Microlution, specialist op het gebied van microverspanen (frezen en lasertechnologie) uit Chicago, over. Microlution werd opgericht door drie ingenieurs in 2005 en is gespecialiseerd in vijfassig frezen en verspanen met een femtoseconde laser. De laser wordt toegepast bij boren en microsnijden van werkstukken voor de lucht- en ruimtevaart-, medische- en automobielindustrie. Deze overname is in lijn met de strategie van GF Machining Solutions om het technologieportfolio voor de belangrijkste doelgroepen te verhogen. “Microlution heeft in korte tijd een bijzondere expertise op het gebied van microverspanen verkregen.

Dit vult heel goed het technologieportfolio van GF Machining Solutions aan”, aldus Yves Serra, CEO van GF. “Wij kijken ernaar uit om Microlution te ondersteunen in het uitbreiden van zijn wereldwijde aanwezigheid.” Andy Phillip, president en directeur van Microlution zegt: “We zijn enthousiast voor ons team, producten en technologie om onze krachten te bundelen met GF Machining Solutions. Met onze nieuwe partner kunnen wij onze klanten nog beter bedienen.”

Sneller en goedkoper onderdelen maken

Haas demonstreerde op 9 juni in vijftien Haas Factory Outlets (HFO’s), verspreid over twaalf landen, hoe verspanende bedrijven sneller en tegen lagere kosten onderdelen kunnen maken. De bezoekers konden kennismaken met betaalbare, kwalitatief hoogwaardige bewerkingsmachines en een selectie van demonstraties van hogesnelheidsfrezen. Er was speciale aandacht voor spiltoerentallen en de spaan-naar-spaantijden van de nieuwe automatische gereedschapswisselaarstechnologieën. Verder waren er ook demonstraties, die de voordelen van koeling door de spil voor boorbewerkingen met hardmetalen gereedschappen bij hogesnelheidstoepassingen toonden.

44 | metaalvak

Opening nieuwe ToolRoom bij VDAB

Op donderdag 30 juni opende de door de Hoffmann Group ingerichte GARANT ToolRoom in het VDAB Competentiecentrum in Wondelgem.

Geïnteresseerden konden er het atelier van de VDAB bezoeken en tevens genieten van live verspaningsdemo’s, gepresenteerd door technische specialisten van de Hoffmann Group op machines, uitgerust met de nieuwste GARANT innovaties. In de ToolRoom bij VDAB Wondelgem staan daarnaast nog verschillende topproducten van de Hoffmann Group: meetapparatuur, een instel- en krimpapparaat en de unieke gereedschapsuitgiftekast, de GARANT Tool24.

Sectornieuws Eerste production-ready 3D-printsysteem

3D-printservice nog eenvoudiger Ongeveer een jaar geleden bood igus zijn klanten de mogelijkheid aan om speciale onderdelen uit slijtvast iglidur materiaal te printen. Dit is vooral voor prototypen en kleine series interessant, wanneer de productie van een spuitgietmatrijs niet lonend is. Op de Hannover Messe heeft de specialist zijn aanbod uitgebreid en biedt, behalve een grotere pool van printers met de nieuwe online tool, een nog eenvoudigere service voor de bestellingen aan. In slechts enkele stappen kunnen ze nu CAD-bestanden uploaden, het juiste materiaal selecteren, de prijs zien en de producten direct bestellen.

De doorlooptijd is vanaf de ontvangst van de opdracht tot uitlevering van de afgewerkte producten doorgaans twee tot drie werkdagen, naargelang de omvang van de bestelling. Bij complexe componenten kan de levertijd twee tot drie dagen langer zijn.

HP stelt ‘s werelds eerste production-ready 3D-printsysteem voor. Met deze introductie opent HP de deur naar revolutionaire ontwikkelingen in de productie-industrie en ontwikkeling van prototyping. De HP Jet Fusion levert kwalitatief hoogwaardige onderdelen, is tot tien keer sneller en produceert voor de helft van de prijs ten opzichte van huidige 3D-printsystemen. Doordat het systeem functionele onderdelen op het niveau van voxels print, biedt het klanten ongeëvenaard veel opties voor productiemaatwerk, bijvoorbeeld door aanpasbare deeleigenschappen. Een gemakkelijker gebruik en lagere kosten maken deze 3D-printer ideaal voor prototyping. Volgens Stephen Nigro, president of 3D-printing business bij HP, biedt dit 3D-printplatform het vermogen om 340 miljoen voxels per seconde te printen, waardoor de partners van de fabrikant over aanzienlijk snellere bouwsnelheden en functionele onderdelen beschikken en ook nieuwe markten kunnen aanboren.

Hello Industrie 4.0 – We go Digital

LVD breidt gamma uit met elektrische afkantpers 40-ton Met deze slogan begroette KUKA de bezoekers tijdens de Hannover Messe 2016 van 25 tot 29 april. De robotfabrikant toonde praktische Industrie 4.0 toepassingen in diverse gebieden met zichtbare voordelen van de laatste industriële noviteiten. De bezoeker kon dus turn-key oplossingen en toepassingen volgens Industrie 4.0 ervaren. Daarbij gingen conventionele oplossingen voor de industrie hand in hand gaan met de nieuwste diensten uit de IT-wereld. In wereldpremière toonde de fabrikant trouwens ook een prototype van een nieuwe generatie robot, uitgerust om te voldoen aan de eisen van de elektronica-industrie.

Succesvolle lasertoepassingsbeurs Lasys Vanwege de toenemende mate van automatisering in de industrie neemt Gullegem, België, 24 mei, 2016 – LVD Company nv voegt aan haar gamma compacte, snelwerkende, elektrische afkantpersen de Dyna-Press 40/15 Plus toe, een nieuw model van 40 ton met een werklengte van 1530 mm.

De machine is uitgerust met een vierassige achteraanslag en LVD’s unieke TOUCH-B touchscreensturing. Net zoals de andere Dyna-Press-modellen is de 40/15 Plus ideaal voor het efficiënt plooien van stukken aan hoge plooisnelheden van 25 mm/s. Hierdoor worden meer stuks per uur geproduceerd wat resulteert in een lagere prijs per stuk. De koppeling van de ram en servomotoren wordt gerealiseerd door twee zware kogelomloopspindels om de kracht en tonnage gelijkmatig over de werklengte te verdelen. De elektrische ram zorgt voor een vlotte overgang van sluit- naar werksnelheid en beperkt het energieverbruik tot een minimum dankzij een optimale verhouding tussen motorvermogen en rambeweging.

Van 31 mei tot en met 2 juni vond in de Messe Stuttgart de vijfde editie van Lasys plaats. Zowat 200 exposanten toonden er industriële toepassingen van lasertechnologie in onder meer machinebouw, metaalverwerkende industrie, precisie- en fijnbewerking, elektro-, kunststof- optischeen halfgeleiderindustrie en de medische techniek. In het Solution Center beantwoordden experts concrete vragen van bezoekers en er waren dagelijks verschillende seminaries rond de meest uiteenlopende thema’s.

Tegelijk vond de Stuttgarter Lasertage SLT plaats (31 mei en 1 juni), een tweedaagse conferentie van het ISFW in Stuttgart waar nieuwe lasertechnologie uit de hele wereld besproken wordt. Met een toegangsticket voor Lasys 2016 kon de bezoeker ook andere beurzen bezoeken: parts2clean, de industriële reinigingsbeurs, O&S (een oppervlaktetechniekbeurs) en nog vier beurzen rond automotive (Automotive Testing Expo; Automotive Interiors Expo, Engineexpo; Global Automotive Components and Suppliers Expo).

| 45 metaalvak

Sectornieuws Gevelbekledingen in zes materialen

In Metaalvak 2 zijn een aantal foutjes geslopen in het artikel over Limeparts. Het bedrijf uit Genk levert gevelbekledingen in meer dan alleen maar staal en aluminium, zoals er te lezen stond. In totaal zijn er zes materialen mogelijk, met name aluminium, staal, Cortenstaal, aluzink, zink en rvs. Daarnaast is deze plaatbewerkingsspecialist ook actief als toeleverancier. Een van de speerpunten waarmee de onderneming de afgelopen jaren naam en faam heeft opgebouwd is kwaliteitszorg. Ze beschikt onder meer over certificaten zoals ISO 9001, CE, Qualicoat en Qualisteelcoat.

Water in plaats van chemische reiniging

MEWA wast met water, en dat is helemaal niet vanzelfsprekend. Bij chemische reiniging wordt water immers vervangen door oplosmiddelen. MEWA heeft nu dus een vernieuwende methode voor textielonderhoud ontwikkeld, die zorgt voor een zo spaarzaam mogelijk waterverbruik. Er wordt gewassen met biologisch afbreekbare wasmiddelen in een zo laag mogelijke dosering. De ‘cascadetechniek’ filtert bruikbaar waswater uit de laatste spoelgangen, om het dan opnieuw te gebruiken in volgende wasbeurten. Zo ligt het verbruik van schoon water 50% lager. Terwijl het textiel het verdere onderhoudsproces doorloopt, worden uitgewassen vuile stoffen bewerkt en ingezet voor de verwarming van de was- en droogstraten. Dat reduceert het verbruik van primaire energie. Alle vestigingen van MEWA in Europa hebben een eigen installatie voor de verwerking van afvalwater. Daarmee wordt een reinigingsgraad van 99,8% gerealiseerd, een cijfer dat de wettelijke voorschriften ver overschrijdt. Het doel van de eigen milieutechnische ontwikkelingen is de inzet van energie, water en wasmiddelen continu verlagen.

46 | metaalvak

Twaalf machines uitgerust voor cryogene verspaning Cryogeen verspanen is een bewerkingstechnologie die de doorlooptijden, kwaliteit en standtijden verbetert, terwijl de cyclustijd korter wordt. Daarbij wordt gebruikgemaakt van vloeibaar stikstof als koelmiddel. Dit heeft het voordeel dat er geen schadelijke dampen kunnen vrijkomen en dat de spanen makkelijker te behandelen zijn. Het levert vooral winst op bij het bewerken van exotische metalen, die veel toepassing vinden in de productie van luchtvaartonderdelen, zoals titanium en inconel. Okuma en 5ME, een pioneer in cryogene verspaning, hebben de krachten gebundeld om de metaalsector te informeren over de voordelen van het gebruik van vloeibare stikstof tijdens het verspaningsproces in plaats van de conventionele koelmiddelen.

Momenteel zijn twaalf machines van Okuma uitgerust met de technologie voor cryogeen verspanen. Het gaat zowel om verticale als horizontale bewerkingscentra die specifiek ontwikkeld zijn voor de productie van onderdelen voor de luchtvaartsector. De machines van Okuma worden in België verdeeld door Gelderblom CNC Machines.

Industrie 4.0 in de praktijk

Trumpf werkt al enkele jaren aan de realisatie van Industrie 4.0.. Nu presenteert de firma de volgende stap, een pilot plaatwerkfabriek die draait op een netwerk. Trumpf heeft hierbij de processen van de plaatwerkfabriek in Ditzingen gedigitaliseerd. Om afzonderlijke processen met elkaar te ‘vernetzen’ combineert men de TruConnect en het digitale businessplatform Axoom.

Zo kan een MES-systeem de status van machines vastleggen, weergeven en analyseren. Dat gebeurt papierloos, interactief en met een handheld waarop continu actuele productiemeldingen verschijnen. Dankzij dergelijke toepassingen wil Trumpf de productiviteit in de komende jaren tot wel 30% verhogen. Naast de technologische uitdagingen houdt Trumpf zich bezig met de maatschappelijke gevolgen die digitalisering van het werk met zich meebrengt. Voor de firma staat immers vast dat het werk in de toekomst in hoge mate gekenmerkt zal worden door mobiliteit en flexibiliteit van de medewerkers. Gerard Rübling, directeur HR en in de raad van bestuur van de groep verantwoordelijk voor Sales en Services: “Industrie 4.0 leidt tot veranderde werkzaamheden die andere competenties van onze medewerkers verlangen. Deze competenties moeten vanwege de snelheid van de veranderingen overgedragen worden via moderne leermethoden. Daarom werken we momenteel aan een nieuw kwalificatieconcept voor de steeds meer vakoverschrijdende en procesgerichte werkzaamheden van onze medewerkers.”

Sectornieuws Belgische automatiseringsoplossing slaat aan in Frankrijk

zijn bedoeld om de lasser te assisteren, waardoor hij een goed resultaat kan bereiken. Deze app is gratis te downloaden in de App Store voor Apple en in Google play voor Android toestellen. Hij is volledig offline te gebruiken, waardoor de gebruiker niet afhankelijk is van een netwerkverbinding.

Hardmetaalsoort voor uitdagende bewerkingsomstandigheden

Net als in vele andere West-Europese landen ervaren ook de Franse toeleveranciers de toenemende druk op hun winstgevendheid. “Hoge loonkosten, afnemende seriegroottes en een moeizame zoektocht naar goed opgeleide CNC-operatoren, het is een gekend verhaal in heel West-Europe, en Frankrijk is geen uitzondering. Daarom richten de Franse ondernemers zich op het Industrie 4.0 principe met moderne en flexibele automatisering, uitwisselingen van data en moderne productietechnieken als steunpilaren”, zegt directeur Helmut De Roovere van RoboJob. “Met onze deelname aan het Salon de l’Industrie begin april stelden wij voor het eerst onze automatiseringsoplossingen op de Franse markt voor: de Turn-Assist series voor CNCdraai- en slijpmachines en draai/freescombinaties én de Mill-Assist series voor freesmachines.” De oplossingen van RoboJob blijken ook in Frankrijk aan te slaan, want de eerste systemen zijn intussen geïnstalleerd. Dat bevestigt dat ook de Franse toeleveranciers begrepen hebben dat CNC-automatisering hun rendement, flexibiliteit én efficiëntie verder kan verhogen.

Lasapp voor offline gebruik Tijdens de recente Tube en Wire in Düsseldorf presenteerde Sandvik zijn Welding lasapp voor gebruik op smartphones en tablets. De app is ontwikkeld om ter plekke informatie te krijgen voor het plannen en uitvoeren van lasprojecten. Hij geeft de lassers alle nodige technische informatie, zoals lasparameters, beschermgassen, welke grade er gebruikt moet worden, het ijzer-koolstofdiagram, etc. Alle berekeningen en aanbevelingen in de app

Schilfering, abrupte snijkantbreuk en warmtescheuren zijn veel voorkomende problemen tijdens het bewerken van staal, zeker als er sprake is van ongunstige gereedschapspaden en diepe holtes of wanneer er gebruik wordt gemaakt van koelmiddel. GC1130 is speciaal ontwikkeld om productietechnici te helpen in het bestrijden van ongewenste effecten van een korte wisselplaatstandtijd en een instabiel productieproces. De oplossing is ontwikkeld op basis van Zertivo, een unieke productietechnologie die de voordelen van de hardmetaalsoort versterkt. Dit biedt gebruikers de gemoedsrust die gepaard gaat met een hogere snijkantbetrouwbaarheid en minder schilfering. Een fijnkorrelig basismateriaal met een hoog Cr-gehalte biedt hoge weerstand tegen warmtescheuren die optreden als gevolge van temperatuurschommelingen tijdens bewerkingen. Dit zorgt voor een lange en voorspelbare standtijd. Mikael Eiritz, productmanager freessoorten bij Sandvik Coromant: “Als het aankomt op betrouwbare bewerkingen is de keuze van de wisselplaatgeometrie en -soort even belangrijk als de gereedschapskeuze. Klanten die de soort GC1130 gebruiken, kunnen vaak van component wisselen zonder de productie stop te hoeven zetten. Dat bespaart hen tijd en geld.”

Bevestigingsmaterialen in roestvast staal

St. Katharinastraat 95 B-8501 Kortrijk-Heule E-MAIL info@westinox.be BTW BE 0445 949 382 TEL 056 35 72 07 GSM 0474 78 00 98

| 47 metaalvak

Sectornieuws Perslijnen voor massa- en serieproductie Onze industrie moet snel kunnen leveren: massaproductie of kleinere series. Schuler biedt een oplossing met de Servoline, nu beschikbaar in verschillende versies en snelheden. De capaciteit varieert van 12 tot 23 slagen per minuut. De snelle lijnen zijn al gevestigd in de markt en sinds kort heeft Schuler het Servoline bereik uitgebreid naar onder met de Servoline 12 en 14. De servoline 12 en 14 zijn gericht op klanten die willen profiteren van de basisfuncties van de servodirecttechnologie, maar een gemiddeld productievolume nodig hebben, terwijl de 16 en 18 voor grote productieaantallen geschikt zijn. Met de Servoline 23 heeft Schuler een snelle perslijn op de markt gezet die compacter is dan de Servoline 18, maar qua automatisering veel uitgebreider, ideaal voor het produceren van carrosseriepanelen, motorkappen, deuren en structurele onderdelen. Snelheid en productiecapaciteit hangen grotendeels af van automatisering. Bij de Servoline 23, 18 en 16 zorgt de Crossbar Feeder voor het transport van onderdelen. De productiecapaciteit van de Servoline 14 en 12 is afhankelijk van de Crossbar Roboter 4.0.

Turbine Technology Days Tijdens hun Turbine Technology Days op 21 en 22 juni toonde Starrag uit het Zwitserse Rorschacherberg machines, gereedschappen en oplossingen voor de efficiënte productie van turbinedelen. Starrag zette tijdens deze opendeur het bewerken van onderdelen zoals airfoils, turbinebladen en blisks in de schijnwerpers. Het bereiken van perfecte oppervlaktekwaliteiten, verspanen met een hoge dynamiek en precisie, de complete bewerking (draaien, frezen, boren, zinkvonken en ontbramen) van gietdelen en 24/7 productie behoorden tot de highlights. Daarnaast liet de firma ook oplossingen voor de reparatie van turbinebladen met behulp van adaptieve technieken zien.

Snijden, boren en tappen buizen

Trumpf presenteerde op de Tube 2016 in Düsseldorf een buizensnijmachine met een vastestoflaser met een vermogen van 2 kW of 3 kW. De belangrijkste kenmerken van deze TruLaser Tube 5000 fiber zijn de hoge toegankelijkheid, verkregen door het ontwerp van de behuizing, en de kortere cyclustijden door de Rapid Cut functie. Doordat de TruLaser Tube 5000 fiber niet volledig met een vaste behuizing is uitgevoerd, kan de machine handmatig beladen worden. Uiteraard is de machine ook geschikt voor automatische belading. Het materiaalmagazijn is geschikt voor buizen met een lengte tot 6 m. Optioneel kan ook gekozen worden voor een aanvoerlengte tot 8 m.

Ook belangrijk is dat handmatig omstellen niet meer nodig is, wat betekent dat de machine buismateriaal met een diameter van 50 mm tot 150 mm automatisch kan handelen. Bij het snijden van buis komen veel contouren voor en zijn de snijbewegingen aanzienlijk korter dan bij het snijden van plaatmateriaal. Dankzij de Rapid Cut functie maakt de buis grotere en snellere bewegingen en pendelt de snijkop over 3°, waardoor de productiviteit fors toeneemt.

Bewerken bolvormige oppervlakken De bewerking van bolvormige werkstukken vraagt enorm veel van harddraaimachines en standaardslijpmachines. Voor dit veeleisende toepassingsgebied ontwikkelde Thielenhaus de Sphero.

Dit flexibel, compact en nauwkeurig bewerkingscentrum is uitgerust met een gereedschapsspil die tot 90° kan zwenken, waardoor er voor elk proces een optimale bewerkingspositie mogelijk is. Het werkstuk kan rotoren met 4.500 min-1 en de combinatie met de Microfinish corresponderende vormgereedschappen maakt deze machine ideaal voor de bewerking van bolvormige oppervlakken. Het bijbehorende gereedschapsmagazijn van de Sphero is verticaal opgesteld en gemakkelijk bereikbaar voor een snelle aanpassing van het gereedschap. De geïntegreerde gereedschapswisselaar met een capaciteit voor maximaal tien gereedschappen zorgt ervoor dat ook complexe bewerkingen in één opspanning uitgevoerd kunnen worden.

Tevens kunnen er zeer kleine gereedschappen ingezet worden en is het mogelijk om dunwandige werkstukken met een maximale diameter van 75 mm te bewerken en er kan ook een polijstproces geïntegreerd worden.

48 | metaalvak

Laserdemonstratie op maat

Trotec nodigde op 23 mei iedereen met interesse in lasertechniek uit voor een laserroadshow in Nederlandse Utrecht. De bezoekers konden ervaren hoe een laser van Trotec kan bijdragen aan een organisatie door het versnellen van de productie, het verhogen van de nauwkeurigheid, het uitbreiden van assortiment en het verminderen van stilstand. Tijdens dit evenement demonstreerde Trotec het instapmodel, de Rayjet laser, en de Speedy serie inclusief Flexx oplossing. Bezoekers konden ook eigen samples meenemen voor een demonstratie op maat.

De bedrijfsgebouwen van Mylle H. in Bellegem bij Kortrijk.

KWALITEIT OP MAAT VAN DE KLANT

Tekst: Johan Debaere | Beeld: De Tollenaere en Mylle H.

Stilstand vermijden, kosten beperken en materieel op en top houden – elementen, die het succes van een firma mee helpen bepalen. Het komt er als leverancier op aan uw klant het juiste materieel voor te stellen en nadien de noodzakelijke service te garanderen. Mylle H. uit Bellegem (Kortrijk) levert niet alleen landbouw- en CAT-machines, maar zorgt ook voor het onderhoud en de herstellingen. Bovendien ontwikkelt en produceert de firma zelf toebehoren voor machines of past die machines op vraag van de klant aan. Recent investeerde de firma in een nieuwe volautomatische bandzaagmachine en koos daarbij voor de kwalitatieve MEBA type 410 DGA-2300 en de technische ondersteuning van verdeler De Tollenaere. ď ľ

| 49 metaalvak

Precies 50 jaar geleden werd de Mylle H. opgericht. “Ik begon met de levering en plaatsing van chauffage en sanitair”, vertelt stichter Hervé Mylle. “Nadien investeerde ik in een machinepark met onder meer draai- en plooibanken met een focus op metaalbewerking.” Vandaag is de firma uitgegroeid tot een toonaangevende verdeler van landbouwmachines en een belangrijke speler op de markt van de metaalconstructie. Klanten kunnen er terecht voor tractoren en andere landbouwmachines van gekende merken als Fendt, Amazone, Rabe en Fliegl, maar ook voor de machines van Caterpillar. Mylle H. ontwikkelt en produceert tevens toebehoren voor de machines of past systemen aan op vraag van de klanten. “Wij zijn vooral gespecialiseerd in de constructie van bakken voor de verschillende machines, maar produceren ook andere accessoires voor onze eigen machines en voor derden”, licht ir. Mattijs Louwagie, technisch verantwoordelijke, ontwerper en tekenaar bij Mylle H. toe. “Verder leveren wij constructies op maat, zoals afzetcontainers voor meststoffen.”

‘DE FAMILIE MYLLE KOOS BEWUST VOOR DE KWALITEIT VAN MEBA EN DE TOLLENAERE‘ KLAAR VOOR DE TOEKOMST Anno 2016 staat Hervé nog altijd met evenveel enthousiasme dagelijks klaar voor zijn klanten. Hij staat samen met zijn vrouw Sonja Demets en zijn dochter Sabine Mylle aan de leiding van een team van tien mensen. Zij geven de klanten advies en technische ondersteuning bij de aankoop van machines,

De Tollenaere leverde en plaatste een volautomatische bandzaagmachine type 410 DGA-2300 van MEBA.

50 | metaalvak

Mylle ontwikkelt en produceert zelf ook toebehoren, zoals bakken, voor de machines.

maar garanderen ook de nodige service bij onderhoud en herstellingen. De toekomst is gegarandeerd, want de kleinzoon van Hervé steekt nu al geregeld de handen uit de mouwen in de firma.

Om aan de vraag van de klanten te beantwoorden en een snelle en betrouwbare levering te garanderen, blijft Mylle H. continu investeren in het machinepark. Toen de directie op zoek ging naar een nieuwe bandzaagmachine kozen zij uiteindelijk voor De Tollenaere en de MEBA systemen. “Wij hadden vroeger al met MEBA machines gewerkt en wisten dat wij met dit Duitse merk opnieuw voor kwaliteit kozen”, zegt de zaakvoerder. “Bovendien is De Tollenaere niet zomaar een verdeler, maar biedt de firma een belangrijke toegevoegde waarde op vlak van technische ondersteuning en service na verkoop. Toen zij ons een machine konden aanbieden, die perfect aan onze vereisten voldeed, was de keuze snel gemaakt.”

MEBA BANDZAAGMACHINE De Tollenaere leverde en plaatste een volautomatische bandzaagmachine type MEBA 410 DGA-2300, ideaal voor het volautomatisch zagen van stukken met verschillende lengtes en dit zowel haaks als onder hoek (-60 tot +45°). “Deze machine heeft een zaagband van 5.800 x 41 x 1,3 mm en een traploze snelheidsregeling van 15 tot 150 m/min. Ze beschikt ook over een grote zaagcapaciteit van 700 x 410 mm”, licht Marc De Tollenaere toe. “Het gepatenteerde klemsysteem zorgt ervoor dat de te zagen profielen ook onder hoek steeds op 90° geklemd worden, waardoor de maatnauwkeurigheid gegarandeerd blijft.” Mylle H. is zeer tevreden over de kwaliteit, de nauwkeurigheid en de snelheid in uitvoering. “Voor een maakbedrijf komt het er uiteindelijk op aan om stilstand te vermijden, de flexibiliteit te verhogen en de kosten te beperken”, sluit Louwagie af. “En met onze recente investering ■ zijn wij daar volledig in geslaagd.”

| 51 metaalvak

De complete productfamilie voor manueel lassen en snijden De complete productfamilie voor manueel lassen en snijden. QINEO®, dat zijn hoogwaardige stroombronnen, speciaal ontwikkeld voor het lassen in industriële omgevingen. Ze beantwoorden aan elke eis van manueel en automatisch lassen. www.cloos.be Volg ons op twitter: @CloosBenelux

Weld your way.

OPTITOME 2 is een machine ontworpen voor het gebruik met de nieuwe NERTAJET HPi plasma installatie, voor het bereiken van een zeer hoge snede kwaliteit.

Grote zorg is besteed aan de geleiding en de aandrijftechniek en garandeert een nauwkeurige en soepele beweging die compatibel zijn met het High Precision snijden.

De compacte constructie biedt veel stabiliteit en zorgt voor eenvoudige en snelle montage. Duidelijk geschikt voor industriële plasma snij toepassingen tot 300 A. Uitgerust met HPC DIGITAL PROCESS, het numerieke besturingssysteem van Air Liquide Welding machines. HPC DIGITAL PROCESS controleert volledig de snijmachine van bewegingen tot snijproces. Zijn eenvoud en gebruiksvriendelijkheid maken het een unieke machine dat wordt herkend in de markt van plasma snijden.

Verschillende opties (buizen snijden, rechte lijn beveling, laser positionering, autogeen toorts...) zijn beschikbaar om de veelzijdigheid van de installatie te bevorderen.

Geïnteresseerd ? Neem contact op met ons. www.airliquidewelding.be / www.airliquidewelding.nl

High Precision and High Productivity for plasma cutting Air Liquide Welding Belgium N.V. I.Z. West Grijpen - Grijpenlaan 5 - 3300 TIENEN - Tel.: +32 16 80 48 20 - Fax: +32 16 78 29 22 - www.airliquidewelding.be Air Liquide Welding Nederland B.V. Rudonk 6B, 4824 AJ BREDA - Tel.: +31 76 541 00 80 - www.airliquidewelding.nl

Superslanke ramen en vaste wanden met zeer smalle stalen profielen

UNIEK LOGISTIEK TOTAALCONCEPT

Wilgenweg 20 3421 TV OUDEWATER Tel: +31 348 564 540 Fax: +31 348 562 670 info@janvandamtransport.nl www.janvandamtransport.nl

Forster Unico systeem creëert een nieuwe maatstaf op het gebied van thermisch onder28 19 broken stalen ramen.

55 38

88

Thermisch onderbroken profielsysteem voor superslanke ramen en vaste wanden met zeer smalle stalen profielen en met extra hoge isolatiewaarden.

Mint-MRP planningssoftware

De profielen zijn superslank voor een grotere inval van het daglicht en voor meer transparantie. De aanzichtsbreedte voor de vaste ramen bedraagt 23 mm, voor de opendraaiende 55 mm.

88

Mint-MRP is een geïntegreerd softwarepakket voor productiebedrijven met onder meer volgende troeven:

Deze slanke profielaanzichten verenigen het architectonisch design, het comfort en het welbehagen met uitstekende isolatiewaarden die zowel op akoestisch als op thermisch gebied 77 beantwoorden aan de meest recente eisen.

• Verhoogde efficiëntie op de werkvloer door een stabiele planning.

• Realtime opvolging van orders door registraties via barcode scanning.

• Krijg zicht op de impact van wisselende capaciteit en bottlenecks.

70

88

• Correcte resultaatsberekening door uitgebreide vooren nacalculatie.

• Betere leveringsbetrouwbaarheid via directe inzichten in 38

28

de werkbezetting.

19 55

38

Meer info: www.mintconsulting.be Dejond nv.

Terbekehofdreef 55 - 59 2610 Wilrijk (Antwerpen)

TEL: +32 (0) 3 820 34 43 FAX: +32 (0) 3 820 35 43 dbs@dejond.com

Mint Consulting BVBA 88

23

www.dejond.com www.forster-unico.be

Grote Hemmenweg 133 - 3520 Zonhoven België Tel: 0497 81 48 47 E-mail: info@mintconsulting.be

77

Tekst: ValĂŠrie Couplez | Beeld: Sandvik Coromant en Seco Tools

UITDAGINGEN BIJ HET FREZEN VAN COMPOSIET In de luchtvaart- en auto-industrie verschijnen meer en meer producten in composiet. Materialen met veelbelovende eigenschappen, maar die het klassieke verspanen voor enkele uitdagingen kunnen stellen. Afhankelijk van het beoogde doel kan de samenstelling van elk composiet verschillen en dus ook de verspaanbaarheid. Het is dus zaak te weten welke composiet men in de kuip heeft om de juiste verspaningsoplossing te vinden.

De luchtvaart is de drijvende kracht achter een bredere verspreiding van composieten in de industrie.

54 | metaalvak

Hoe het composietmateriaal exact opgebouwd is heeft een belangrijke impact op de verspaning.

Bij het verspanen van composieten met thermoharders zal er stofvorming ontstaan.

DEFINITIE EN OPBOUW VAN COMPOSIETEN In theorie zijn composieten eigenlijk niks nieuws. Men verstaat er elk samengesteld materiaal onder, wat ze per definitie al doet meegaan sinds honderden jaren. Vandaag begrijpt men er vooral een met koolstofvezel versterkt materiaal onder, wat meteen hun stijgende populariteit verklaart. Zowel in de luchtvaart- als in de automobielindustrie blijft men immers naarstig zoeken naar materialen die een hogere treksterkte combineren met een lager gewicht. Er bestaat een brede waaier aan composieten die aan beide eisen voldoen, maar er zit heel wat variatie op. De belangrijkste onderverdeling is het onderscheid tussen composieten met een metaalmatrix (CMM) of een organische matrix (CMO). Er kan sprake zijn van een gewoven structuur, waarbij ze op verschillende manieren in elkaar vervlochten kunnen worden (weave), of een unidirectionele structuur (UD), waarbij verschillende lagen op elkaar geplaatst worden. In hoe meer richtingen dit gebeurt, hoe lastiger het verspanen zal worden. Een derde onderscheidend criterium is de Fibre Volume Fraction (FVF). Hieronder verstaat men het aantal vezels ten opzichte van de hars. Wanneer we de hars of de matrix onder de loep nemen kan men verder opsplitsen in thermoharders en thermoplasten, die bij verhitting respectievelijk harder of zachter worden. Daarin speelt ook het uithardingsproces een rol: open lucht (druk noch warmte, eenvoudigst te verspanen), vacuüm (minder warmte en druk), autoclaaf (hoge warmte en druk, moeilijkst te verspanen).

Het hardingsproces hoeft nog niet volledig afgrond te zijn alvorens men het verspanen kan aanvangen maar het zal het wel moeilijker maken. Wat verder nog belangrijk om weten is dat is dat de vezels in de toplaag vaak voorzien worden van dun laagje, zodat ze niet weg buigen van de snijkant.

‘HET ANALYSEREN VAN DE SAMENSTELLING VAN HET COMPOSIETMATERIAAL IS DE EERSTE STAP NAAR EEN GOEDE VERSPANING‘ IMPACT OP HET VERSPANEN Het is zaak voor metaalbedrijven om te onderzoeken hoe het materiaal dat ze in handen krijgen om te bewerken precies is samengesteld. Het ene materiaal is immers het andere niet. Wie voor het eerst met composiet in aanraking komt, kan steeds bij de fabrikanten van gereedschap terecht voor uitgebreid advies over welke oplossing het beste zal renderen op het materiaal in kwestie.

Een en ander heeft immers zijn invloed op de verspaanbaarheid. Vooral de abrasiviteit en de hardheid van composiet zijn van belang. Composiet is door de band een bijzonder hard materiaal, wat betekent dat er meer wrijving en dus meer hitte zal ontstaan bij het verspanen. De mechanische sterkte zit hem vooral in de vezels dus hoe hoger het FVF, hoe sterker het composiet en hoe  moeilijker te verspanen. Hou er rekening mee dat een UD meer

| 55 metaalvak

DE VOORDELEN VAN SECO Snelle en eiciënte bewerking Langere standtjd Verbeterde oppervlakteafwerking Geen onverspaande vezels Geen schade aan werkstukken Groot aantal freesopties

WWW.SECOTOOLS.COM/BE

SNELLE, EFFICIËNTE BEWERKING VAN COMPOSIET

JABRO® JPD & JC-VOLHARDMETAAL FREZEN SECO TOOLS BENELUX TEL +32 2 389 09 60 MAIL.BENELUX@SECOTOOLS.COM

compact zal zijn dan een weave en meer vezels zal kennen. Gemiddeld 65 à 75% ten opzichte van 45 à 55% bij een weave. De hoge abrasiviteit van composiet houdt in de spanen een schurende werking zullen hebben en er nogal wat stof zal ontstaan bij het bewerken. Ook het feit of het om een thermoharder of thermoplast gaat, speelt een rol. Thermoharders vragen om de harde hand en zullen veel stof veroorzaken, terwijl thermoplasten net zachter zijn en meer plakkerig en zullen uiteenvallen in microchips.

AANGEPASTE GEREEDSCHAPPEN De twee meest voorkomende problemen bij het gereedschap zijn enerzijds het afschuren van het gereedschap door schurende vezels en anderzijds delaminatie. Dit is het verschijnsel waarbij de verschillende elementen die de composiet vormen van elkaar beginnen te scheiden. Door hun hoge hardheid en abrasiviteit vragen composieten, vooral thermoharders om even stoere gereedschappen die bij voorkeur scherp snijden. Men kan het best PCD-snijgereedschappen gebruiken die minder hitte zullen veroorzaken dan routers.

Bovendien zal PCD zorgen voor een langere standtijd van het gereedschap en een betere oppervlaktekwaliteit. Bij het verspanen van thermoplasten zal de hars zacht worden. Kies daarom voor snijgereedschappen met een spaankamer. Bij routers zou het risico op vollopen groter zijn door de hogere warmteontwikkeling en minder ruimte. Hetzelfde geldt voor materialen die nog niet volledig zijn uitgehard. Daar geven scherpe snijgereedschappen met gladde coatings en een ruime spaankamer de beste garantie tegen vollopen.

AANGEPASTE OPSPANNING Een aangepaste opspanning zal vooral zijn nut bewijzen in het voorkomen van delaminatie en het vollopen van de gereedschappen door de stofontwikkeling in de machine. Er wordt vaak geopteerd voor een zwevende opspanning tussen tandklemmetjes.

De enige koeling die ondanks de hoge hitte die vrijkomt kan gebruikt worden is een luchtkoeling.

AANGEPASTE MACHINES Men kan niet met elke machine zijn tanden in composietmateriaal zetten.

Het vereist in eerste instantie dat de machine uitgerust is met een afzuiginrichting die kan verhinderen dat vloeistoffen in aanraking komen met de werkstukken. Bovendien zullen thermoharders voor stof zorgen en is dus een afdoende afzuiging nodig, net als temperatuurcontrole in de snijzone zodat het materiaal zijn integriteit niet verlies. De enige koeling die ondanks de hoge hitte die vrijkomt kan gebruikt worden is een luchtkoeling. Verder moet de machine volledig geïsoleerd zijn. Composiet werkt immers geleidend en men moet te allen tijde voorkomen dat het materiaal in aanraking kan komen met elektrische componenten. Een derde element is dat het werken met PCD-gereedschappen vraagt om een machine met CNC-sturing om een goede nauwkeurigheid en stabiliteit te garanderen. Om die reden kan het ook het best een frame betreffen dat de stabiliteit verder in de hand werkt. Door deze uitdagingen betreft het vaak machines die specifiek voor het verspanen van composieten opgebouwd zijn.

AANGEPASTE STRATEGIEËN

De vezels in de toplaag worden vaak voorzien worden van dun laagje, zodat ze niet weg buigen van de snijkant.

Qua freesstrategieën vragen composietmaterialen voornamelijk om lage spiraalhoeken ( tussen 10° en 20°) met aangepaste snijkanten en aangrijping.

Dit zal de snijsnelheid wel terugbrengen maar zorgen voor een betere spaanafvoer en een uitstekende oppervlaktekwaliteit. Men kan een linker en een rechterspiraalhoek combineren, zodat er zowel een trek- als een duwkracht op het materiaal wordt uitgeoefend. Verder heeft een meelopende snede de voorkeur, tenzij bij bepaalde patronen van vezeloriëntatie. De lagen van 45° en 135° geven het meeste problemen maar kunnen tegenlopend aangepakt worden ■ voor minder hitteontwikkeling en een betere oppervlaktekwaliteit.

| 57 metaalvak

Tekst: Johan Debaere | Beeld: Paul Horn

EEN KRACHTIGE OPLOSSING VOOR ELKE TOEPASSING Flexibiliteit is een belangrijke troef in de hedendaagse maakindustrie. Firma’s zetten niet langer alleen in op de productie van grote reeksen, maar willen inspelen op de wensen van de klant met vaak kleinere batches en grotere variatie. Horn ondersteunt die trend bij tandwielen met een overvloed aan krachtige en economische oplossingen voor vertanding op universele machines.

Toepassingsbeeld binnenvertanden.

58 | metaalvak

Snijplaten 606 tot 636 voor module 0,5 tot 3.

Horn biedt passende oplossingen voor elke vertandingsgeometrie tussen module 0,5 en 30. Het assortiment omvat gereedschappen voor het frezen van rechte tandwielen, van rechte en schuine vertandingen of pijlvertandingen, as/naafverbindingen en externe - en binnenvertandingen, alsook voor het frezen van wormassen, kegeltandwielen, rondsels en aangepaste vertandingsprofielen.

‘FLEXIBILITEIT IS CRUCIAAL IN DE HEDENDAAGSE MAAKINDUSTRIE‘ MODULE 0,5 TOT 3 Voor module 0,5 tot 3 frezen recht vertande zeshoekige circulaire freesplaten van het type 606 tot 636 tandprofielen in één doorgang. De snijplaten zijn gestandaardiseerd voor de meest gangbare vertandingsgroottes. Afhankelijk van de profielbreedte en de profieldiepte worden er verschillende snijplaten gebruikt. Voor de bewerking van module 3 tot 4 zijn freessystemen van het type M274 en M279 met axiaal geschroefde snijplaten met twee snijkanten ideaal. Afhankelijk van het type profiel worden frezen met één rij of met dubbele rijen gebruikt. Het basislichaam komt overeen met de respectieve wens van de klant. Tussen module 2,5 en 6 kunnen als alternatief ook profielvormfrezen van het type M121 met vrij profileerbare enkelsnijdende verwisselbare snijplaten gebruikt worden.

MODULE 4 TOT 30 Van module 4 tot 30 biedt Horn standaardgereedschappen, zoals schacht-, kogel-, schijf-, komschijf-, torische en conische frezen. Deze standaardgereed-

schappen produceren met behulp van software, zoals ‘gearMILL’ van DMG Mori, alle geometrieën van tandprofielen: rechte tandwielen, rechte en schuine vertandingen of vertandingen met pijl, wormwielen, verschillende kegeltandwielen of rondsels zoals ‘Klingelnberg’ cyclo-palloid vertandingen of diverse ‘Gleason’ derivaten. Schijffrezen of frezen type DGM, DSDS en DAH37 zijn ideale oplossingen voor het voorfrezen. VHM-schacht-, torus- en radiusfrezen van het systeem DSM bewerken tandvormranden en basisprofielen, terwijl frezen type DGFF ontbramen en afkanten. Daarnaast worden ook wisselkopfrezen type DG, met name DGVZ frezen, gebruikt. Na het uitharden zorgen standaardfrezen met snijkanten uit CBN of speciale hardmetaalsoorten voor de nabewerking.

BESPAREN OP TIJD EN KOSTEN

Het is dus mogelijk om zeer complexe tandwielen met universele vijfassige draai- en freescentra te produceren. Bovendien is dit goedkoper dan een productie met dure vertandingsmachines, omdat de individueel geproduceerde tandwielen en compleet andere onderdelen in dezelfde klem geproduceerd kunnen worden. Ook voor de productie van rechte of schuin vertande externeen binnenvertandingen met verschillende tandprofielen en modulegroottes bieden standaardgereedschappen een kostenefficiënte oplossing. Zo kunnen deze gereedschappen bijvoorbeeld het verruimen met dure trekfrezen op speciale verruimmachines vervangen. Ook hier opent het flexibele gebruik van de beschikbare machinebasis grote tijd- en kostenbesparende perspectieven.

De bewerking van het werkstuk van halffabrikaat tot vertand prefabrikaat in dezelfde klem en met dezelfde machine garandeert bovendien een grotere nauwkeurigheid. Dankzij een jarenlange ervaring en knowhow kan Horn ook voor het vormen van vertandingen steeds een gepaste oplossing bieden.

Naast bestaande systemen, zoals de types 105 en 110 Supermini® en type S117, staat de specialist in voor de continue ontwikkeling van nieuwe, innovatieve oplossingen, met als doel de klant een kwalitatief gereedschap leveren ■ voor een verhoogde efficiëntie en productiviteit op de werkvloer.

| 59 metaalvak

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Seco Tools

GEREEDSCHAP EN EXPERTISE OP MAAT VAN COMPOSIETEN Wanneer u als metaalbewerker een composietmateriaal in handen krijgt, kan u er niet zomaar elk gereedschap op loslaten. Afhankelijk van de gewenste mechanische eigenschappen, zal de exacte samenstelling van composiet immers variëren. Meer nog dan bij andere materialen heeft dit een grote impact op de verspaanbaarheid en dus de keuze van de gereedschappen. Gelukkig hoeft u niet zelf door de bomen het bos te zien maar kan u een beroep doen op de expertise van specialist Seco Tools.

Er staat een brede waaier aan gereedschap ter beschikking voor het bewerken van composiet.

KENNIS VAN COMPOSIETEN Seco Tools is een Zweedse gereedschapsfabrikant die wereldwijd meer dan 4.900 medewerkers telt. Net over de grens in het Nederlandse Lottum bevindt zich het Jabro productcenter en de Jabro productunit, waar volhardmetalen gereedschap ontwikkeld en geproduceerd wordt. Seco Tools houdt zijn vingers aan de pols van de metaalindustrie om telkens die producten te ontwikkelen waar in de markt sterk vraag naar is. Momenteel zijn gereedschappen voor het bewerken van composiet de hardst groeiende groep binnen het bedrijf. Daar zijn verschillende redenen voor. Allereerst wint het materiaal aan populariteit, zowel de luchtvaartindustrie als de automobielsector zien potentieel in composieten en bedenken steeds meer toepassingen. Bovendien heeft Seco Tools zich een sterke positie uitgebouwd in deze markt door zijn ervaring en expertise. Klanten kunnen in Lottum terecht voor uitgebreide testen op het materiaal, zodat ze precies weten met wat ze te maken hebben en wat de beste oplossing zal zijn, van de spindel tot het gereedschap en zelfs de gepaste strategie. Ten slotte kan men er ook terecht voor klantspecifieke gereedschappen in volhardmetaal en PCD. Met andere woorden, Seco Tools kan de technische complexiteit uit handen nemen van metaalbewerkers.

60 | metaalvak

‘SECO TOOLS KAN DE TECHNISCHE COMPLEXITEIT UIT HANDEN NEMEN VAN ZIJN KLANTEN‘ ENKELE VOORBEELDEN VAN GESCHIKTE FREZEN De Jabro composiet reeks van volhardmetalen met diamantcoating of afgewerkt met PCD frezen zijn uitermate geschikt voor deze materialen. Ze bestaan in verschillende geometrieën, met of zonder diamantcoating en met snijkanten afgewerkt met PCD. Afhankelijk van de samenstelling van het materiaal en de gebruikte opspanning en machine, is er een oplossing voor

elk probleem. Een aantal voorbeelden uit het gamma. De JPD880 of 890 met respectievelijk twee of drie tanden is uitgerust met een diamantcoating die driemaal zo hard is als PVD. De interne koelbanen werken met perslucht om de spanen weg te houden. Er kan zowel positief als negatief gewerkt worden. Deze frezen staan garant voor een lage warmteontwikkeling en een hoogkwalitatieve afwerking. De JC880 (rechts) en JC885 (links) zijn frezen met een lage spiraalhoek (10°) die zowel met trek- als met duwkracht werken. Doordat de axiale trek tot een minimum beperkt blijft zullen ze delaminatie voorkomen. Er zal nagenoeg geen behandeling meer nodig zijn.

JC875 is een geavanceerde router met een trapezeachtig profiel met een volledige spaankamer. Hij zal zorgen dat er minder druk en krachten ontstaan in het snijproces om het delamineren tegen te gaan en warmteontwikkeling â– te voorkomen.

TECHNISCHE KENNIS WAARBORGEN IN SYSTEMEN Seco Tools wil niet alleen zijn eigen expertise opbouwen maar die ook delen met de wereld. Daarom zet het bedrijf vandaag hard in op het digitaliseren van informatie, om zodoende informatie en kennis vast te leggen in systemen. De gereedschapsfabrikant deed dit reeds voor het bewerken van composieten. Via de website kan u doorklikken naar composite machining, waar u alle informatie omtrent de uitdagingen bij het bewerken van composiet en de oplossingen van Seco Tools in een handige catalogus gebundeld ziet.

Afhankelijk van de samenstelling van het materiaal en de gebruikte opspanning en machine, is er een oplossing voor elk probleem.

| 61 metaalvak

SOFTWARE FOR BETTER BUSINESS

BETTER GROWTH THROUGH BETTER SOLUTIONS

Silicon Master CACTUS

reboosts your business :

- Een productconfigurator voor de productie en levering van stukken op maat.

- Een productieplanning die zich laat leiden door u eigen noden.

- Een realtime opvolging van orders a.h.v. barcode scanning.

- Een zeer correcte voor-en nacalculatie van elk project.

VRIJBLIJVENDE DEMO : + 32 16 49 99 70 Admin.sales@syscom.be

www.Syscom.be - www.TheBrainGroup.be Member of :

ERP-Hardware-Software-Audit-Boekhouding-Maatwerk

HERHAALBARE hoge nauwkeurigheid - de sleutel tot succes!

De hoogste productiekwaliteit bevestigd door het betrouwbaarste meetproces!

Mitutoyo’s innovatieve instrumenten, voldoen aan uw vraag naar herhaalbare meetresultaten op het hoogste niveau.

De STRATO-APEX Serie. Deze serie van hoognauwkeurige CNC coördinatenmeetmachines leveren uitstekende resultaten op hoge snelheid. Beschikken over een geïntegreerde trillingsdemping en scoren hoog op het vlak van snelle scanning.

Deze machines horen thuis in nagenoeg elke productieomgeving waar precisiemeten een vereiste is.

Gecombineerd met de MiCAT software die uw programmatietijd en -kosten enorm reduceert, bereikt u een ongekende productiesnelheid en nauwkeurigheid!

Mitutoyo BeNeLux www.MitutoyoBeNeLux.com

Showroom BE Hogenakkerhoekstraat 8 - 9150 Kruibeke +32 (3)254 04 44

Info@MitutoyoBeNeLux.com Service@MitutoyoBeNeLux.com

Showroom NL Wiltonstraat 25 - 3905 KW Veenendaal +31 (0)318 534 911

Tekst: Bart Vancauwenberghe | Beeld: Lissmac

TWEEZIJDIGE BEWERKING IN ÉÉN ARBEIDSSTAP Sinds 2007 verdeelt D’Hulster het hele assortiment aan Lissmac machines exclusief op de Belgische markt. De machines onderscheiden zich onder meer door hun dubbelzijdige, snelle en efficiënte werkwijze. Bovendien zijn tal van opstellingen mogelijk, net als automatisering.

De SBM-XL laat zich bedienen via een SPS-besturing met een comfortabel touchpanel.

De Lissmac installaties voor metaalbewerking zijn toonaangevend in de innovatieve plaatbewerking. De producent onderscheidt zich door de efficiënte, tweezijdige bewerking van binnen- en buitencontouren van zowel staal, edelstaal, aluminium als andere materialen. De hoge productiviteit komt onder meer tot uiting in de dubbelzijdige verwijdering van de oxidelaag na het lasersnijden en het dubbelzijdig ontbramen en kantafronden van werkstukken. De SBM machines gaan prat op efficiëntere bewerkingstijden, een ergonomisch concept en een nauwkeurige bewerkingskwaliteit.

Dat alles moet een werktijdbesparing tot circa 60% opleveren. De machines lenen zich voor afzonderlijke toepassingen, maar kunnen ook in sterk geautomatiseerde arbeidsprocessen worden geïntegreerd.

64 | metaalvak

INNOVATIE In het droogbewerkingsproces gebeurt de tweezijdige bewerking van alle snijcontouren (buiten- en binnencontouren) bij platen in één arbeids­ proces. De tweezijdige synchrone bewerking biedt een hoge productiviteit in het productieproces. Het bewerkingsprincipe garandeert over de hele arbeidsbreedte een optimaal gebruik van de gereedschappen, omdat de bewerking van het werkstuk altijd haaks op de aanvoerrichting plaatsvindt.

De Lissmac installatieportfolio omvat drie machineseries. Afhankelijk van de klantspecifieke toepassingen wordt de M-, L- of XL-serie ingezet. Deze machinemodellen onderscheiden zich door het aantal aggregaten voor de werkstukbewerking.

‘DE MACHINES KENMERKEN ZICH DOOR EFFICIËNTERE BEWERKINGSTIJDEN, EEN ERGONOMISCH CONCEPT EN EEN NAUWKEURIGE BEWERKINGSKWALITEIT‘ SBM-M Afhankelijk van de behoefte van de klant, kan de M-serie (met elk twee aggregaten aan de boven- en onderkant) worden uitgerust met de juiste gereedschappen. Het instellen van de gereedschappen gebeurt elektrisch.

Daarbij kunnen de aggregaten boven en onder onafhankelijk van elkaar worden ingesteld en in- en uitgeschakeld. Een optimale benutting van het gereedschap is gegarandeerd door de haaks op het werkstuk werkende slijpaggregaten. Alle machineparameters kunnen eenvoudig en intuïtief worden ingesteld. De plaatdikte wordt op een display weergegeven.

SBM-L De L-machineserie beschikt over drie aggregaten aan de boven- en onderkant, die met name bedoeld zijn voor het ontbramen en het afronden van randen. Het eerste gereedschapsaggregaat is voorzien van een slijpband

en kan onafhankelijk van de beide andere aggregaten worden ingesteld en in- of uitgeschakeld. Het werkstuk kan naar keuze aan de bovenkant, de onderkant of aan beide kanten worden bewerkt. Daarbij kunnen de bovenste en onderste bewerkingseenheden onafhankelijk van elkaar worden geschakeld en ingesteld. Het selecteren van de plaatdiktes en de gereedschappen gebeurt elektrisch. De machine SBM-L wordt bediend via een intuïtief touchpanel. Alle bewerkingsinformatie wordt overzichtelijk weergegeven. De bedieningstaal kan via het touchpanel worden geselecteerd.

SBM-XL Met vier aggregaten aan de boven- en onderkant, is de XL-machineserie de grote broer van de familie. Afhankelijk van de behoefte van de klant, is de installatie individueel configureerbaar met de juiste gereedschappen. De machine laat zich bedienen via een SPS-besturing met een comfortabel touchpanel. De operator kan de plaatdikte direct ingeven. Bij weerkerende werkstukken kunnen eenvoudig productspecifieke parameters worden opgeslagen, die snel via voorgedefinieerde programma‘s kunnen worden opgeroepen.

D’HULSTER D’Hulster specialiseert zich als onafhankelijk Belgisch bedrijf in machines, gereedschappen, verbruiksgoederen en aanverwante producten inzake schuren, kleven, lijmen en beschermen. De onderneming kan terugvallen op ruim vijftig jaar evaring. Metaal- en houtverwerkende bedrijven en productieateliers kunnen er ook terecht voor maatwerk. Zo beschikt het eigen atelier over faciliteiten voor schuurbanden, -schijven, -rollen en speciale vormen. Vanuit de ambitie van de klant formuleren de specialisten van D’Hulster een concreet advies, wat zich vertaalt in een alternatieve oplos■ sing die de performantie bij de klant doet stijgen.

De L-machineserie beschikt over drie aggregaten aan de boven- en onderkant.

| 65 metaalvak

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Syscom

WORD MASTER VAN UW PRODUCTIEPROCES

Standaardproducten uit massaproductie worden zeldzamer. Klanten zijn op zoek naar een geïndividualiseerd product dat exact aan hun eisen beantwoordt. Om een productie afgestemd op deze moderne verwachtingen in vlotte banen te leiden is er nood aan een software die de verschillende productiestappen dynamisch en parametrisch kan aansturen. Met Cactus, de nieuwste versie van het ERP-programma Silicon Master, haalt u bij Syscom de perfecte oplossing in huis. Bovendien vindt u bij hen ook alles voor uw ICTinfrastructuur. Met andere woorden, één aanspreekpunt voor al uw informaticaperikelen.

Met Silicon Master haalt u niet zomaar een ERP-programma in huis maar een totaaloplossing voor het opvolgen van uw volledig bedrijfsbeheer.

66 | metaalvak

Gebruik van wifi en RF-scanners voor live opvolging van productie en magazijn.

Het mobiele platform van Silicon Master maakt werken met tablets en Smartphones mogelijk.

KLEINE SERIES RENDABEL PRODUCEREN

dat u zal helpen uw doorlooptijden te verkorten en dus meer winst te boeken. Specifiek voor de metaalindustrie beschikt Silicon Master over een just-in-time planning dat grafische voorstellingen kan maken van uw postbezettingen en over een serieproductiemodule voor nesten bij het snijden om het volle rendement uit uw grondstoffen te halen. Dankzij Silicon Master zal uw bedrijf groeien zonder extra personeelskosten.

Met Silicon Master haalt u niet zomaar een ERPprogramma in huis. Het heeft alle eigenschappen in zijn mars die nodig zijn om de volledige administratie op te volgen, de planning op te stellen, documenten bij te houden, het magazijn en de stock te beheren en machines aan te sturen.

Met de nieuwste versie ‘Cactus’ is enorm ingezet op een gebruiksvriendelijke lay-out, geoptimaliseerd voor touchscreengebruik. Een van de sterke troeven binnen het programma is de productconfigurator ‘Flex Builder’. Deze standaardtool geeft productiebedrijven het dynamisme dat nodig is om kleine series of producten op maat rendabel af te leveren. De operator wordt doorheen de verschillende keuzes geleid, tot de gewenste configuratie bereikt is en men klaar is voor offerte of productie. Het programma rekent intussen in real-time automatisch het juiste prijskaartje en de meest optimale productieplanning uit. De nacalculatie is een bijkomende troef en houdt rekening met de gebruikte materialen, machine-uren en personeelskosten voor een accuraat resultaat dat meteen als basis voor de volgende voorcalculatie kan dienen.

Ook het gereedschaps- en voorraadbeheer is er volledig aan gekoppeld, aangepast in functie van de manier van werken van het bedrijf (LIFO, FIFO …).

BETAALBARE OPLOSSING Verdere digitalisering van het productieapparaat is in alle bedrijven onvermijdelijk. In één keer een ERP-software volledig bedrijfsbreed uitrollen is voor veel kmo’s echter een onhaalbare kaart.

Daar houdt Syscom rekening mee. Het programma is opgesplitst in verschillende modules, zodat werkelijk elk bedrijf er een oplossing op zijn maat en ritme kan vinden. De software kan gewoon meegroeien. Ook kan men de toegang en het aantal licenties gaan afstemmen per module om nodeloze kosten te vermijden en kan de klant te allen tijde zelf aan zijn gegevens via rapport­ generatoren, zodat geen dure consultancy fees betaald moeten worden voor nieuwe rapporten en gegevensanalyses. In ruil krijgt u een programma

‘SYSCOM HEEFT ALLES IN HUIS WAT EEN MODERN METAALBEDRIJF NODIG HEEFT OM ZIJN VOLLEDIGE BEDRIJFSVOERING TOT IN DE PUNTJES OP TE VOLGEN‘ EÉN AANSPREEKPUNT VOOR BETER IT-BEHEER. Met de keuze voor Syscom kiest men niet alleen voor een modern en adequaat ERP-pakket, maar kan men ook alle ICT-zorgen outsourcen aan één partner. Syscom behartigt eveneens hardwareoplossingen (binnen het bedrijf en/of in de cloud).

Zo is het bedrijf onder meer gespecialiseerd in industriële wifi-netwerken, zodat u overal in de magazijnen directe toegang kan hebben tot al uw gegevens. Met andere woorden, alles wat een modern metaalbedrijf nodig heeft om de volledige bedrijfsvoering tot in de puntjes op te volgen.

Als klant heeft u maar één contactpersoon meer voor al uw informaticaproblemen, wat voor tijdswinst zal zorgen. Verder behoort maatwerk met heel klantspecifieke functies tot de mogelijkheden. Maar het allerbelangrijkste is de service. U zal telkens een stem aan de lijn krijgen die u in de meeste gevallen binnen het uur weer op weg helpt. Een jong en dynamisch team van vijftien staat daarvoor garant. Syscom is Q-FOR gecertificeerd en erkend door de Vlaamse overheid als ■ advies- en opleidingsverstrekker.

| 67 metaalvak

Arc welding.

Reinvented.

KUKA verlegt de grenzen van de low payload categorie robots met de nieuwe KR CYBERTECH nano.

Uitzonderlijk goede baannauwkeurigheid, extreem snel, uitgerust met een compacte controller en een nieuw ergonomisch design van de robotarm zorgen voor maximale prestaties met minimale investerings- en energiekosten. De CYBERTECH ARC nano garandeert een constante baanbeweging ook in de kleinste ruimtes van een werkstuk. Boost de prestaties van uw applicaties en bereidt u voor op de markten van de toekomst.

Een antwoord op al uw vragen vindt u op: www.kuka.be

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Heidenhain

OPERATOR WORDT ORKESTMEESTER PRODUCTIE De noden van de industrie veranderen voortdurend. Waar vroeger de operator de productie draaiende hield, stellen heel veel bedrijven zich vandaag de vraag of hij nog nodig is. Is het niet de CAD/CAM-programmeur die onvervangbaar is, terwijl de robot instaat voor de handling? Voor Heidenhain is het antwoord heel duidelijk neen. De mens kan niet weggedacht worden uit de productie van de toekomst.

Het is echter zaak om het profiel van operator te upgraden en hem tot orkestmeester van de productie te verheffen.

Geef de operator alle informatie die hij nodig heeft om zijn job uit te oefenen ter beschikking aan de machine.

Automatisatie zal altijd lonen voor grote volumes. Het wordt een andere zaak wanneer de industrie evolueert naar kleinere batches en zelfs enkelstuks­ productie wanneer bedrijf willen inzetten op customization. Hoe meer opties er zijn om een product af te werken naar de individuele wensen van de klant, hoe minder geschikt automatisatie wordt. Je zou er immers te veel flexibiliteit en creativiteit bij inschieten, net twee zaken waarin de operator een meerwaarde kan betekenen. Maar dat vraagt wel om een aangepast profiel, waarin hij dicht bij de productie staat maar tegelijkertijd het overzicht over de hele flow bewaart.

HANDENVRIJ Vandaag wordt het beroep van operator nog te vaak vereenzelvigd met ‘vuil werk’. Dit zijn nu net de taakjes die wel geautomatiseerd kunnen worden. Zo heeft de operator de handen vrij om een grotere rol op te nemen in de productie. Voorwaarde om het proces vanop de productievloer te stroomlijnen is dat hij alle informatie aan de machine ter beschikking heeft. Informatie vanuit het ERP-pakket bijvoorbeeld of over de planning en de kwaliteitscontrole. Hij kan dan ook zelf kleine wijzigingen aanbrengen aan tekeningen. Dit zal een enorme tijdswinst betekenen, al was het maar omdat er niet langer moet heen- en weer gelopen of gecommuniceerd worden.

‘OPLEIDINGSCENTRA MOETEN NADENKEN OVER NIEUWE FUNCTIEOMSCHRIJVINGEN DIE DE LADING MEER DEKKEN‘ AANGEPASTE CURSUSSEN Om hier op in te spelen en het profiel van de operator te verhogen, zet Heidenhain in op een gebruiksvriendelijke sturing die zich snel laat programmeren en vooral een grote flexibiliteit biedt. De remote desktop functie bijvoorbeeld stelt de operator in staat om vanaf de machine zijn applicaties op zijn pc te gebruiken. Het bedrijf roept opleidingscentra ook op om hun lesaanbod beter af te stemmen op deze nieuwe noden. Er is nood aan functieomschrijvingen die de lading meer dekken en een grotere aantrekkingskracht uitoefenen op ■ de juiste mensen.

| 69 metaalvak

Tekst: ValĂŠrie Couplez | Beeld: Buhlmann

TOPPRESTATIES IN HET VERSPANEN VAN COMPOSIET De populariteit van composiet neemt toe in de auto- en luchtvaartsector. Echter niet elke machine weet zich een weg met dit innovatieve materiaal. Het stelt uitdagingen die vaak om specialistenwerk vragen. De machines van CMS zijn net ontwikkeld om hier een antwoord op te bieden. In BelgiĂŤ staat Buhlmann in voor de verdeling en lokale technische ondersteuning. Meer informatie is te vinden op www.buhlmann.be.

CMS beschikt over volledig vijfassige klemtafels.

70 | metaalvak

CMS produceert zijn eigen elektrospindels met een hoge torsiekracht en snelheid.

MACHINES TOEGESPITST OP NIEUWE MATERIALEN De Italiaanse machinebouwer CMS (Costruzioni Macchine Speciali) ontstond in 1969 en maakt al in zijn naam duidelijk waar hij goed in is: de constructie van gespecialiseerde machines. Bij de divisie CMS Advanced Materials draait het om de productie van vijfassige freescenters, CNC-machine­centers, thermovormoplossingen en water­jet­snijsystemen die belangrijke bedrijven en hun toeleveranciers voorzien van verspaningsoplossingen. Met meer dan veertig jaar ervaring in de ontwikkeling van gespecialiseerde machines en decennia van groei in luchtvaart, automotive, scheepsvaart, matrijzen- en modelbouw, plaveide het bedrijf de weg voor de implementatie van een bijzonder competitieve machinereeks voor het produceren van componenten in composiet en aluminium. Dankzij de uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding, standaardmodellen en maatwerk, samen met de brede waaier aan types kan CMS aan zowat elke productie-eis van klanten tegemoetkomen. De oplossingen van de Italiaanse machinebouwer zijn ontsproten aan de lange ervaring die hij heeft opgedaan in technologische sectoren die voorop­lopen en de ontwikkeling van machinegereedschappen specifiek voor het verspanen van ultramoderne materialen. Zij zorgen voor topprestaties op het vlak van acceleratie, snelheid en nauwkeurigheid. Dit geeft CMS een uitstekende troef ten opzichte van traditionele metaalsnijmachines die niet altijd bestand zijn tegen de uitdagingen die dergelijke materialen kunnen stellen op het vlak van stofafzuiging en -beheersing, de bescherming van bewegende delen, opspanning

en positionering van de werkstukken, de zichtbaarheid van het werkgebied en de gebruiksvriendelijkheid. Bovendien ontwikkelt en produceert CMS zijn eigen elektrospindels met een hoge torsiekracht en snelheid, essentieel voor het snijden van koolstofvezel en aluminium.

TOEPASSINGEN VOOR LUCHTVAART De luchtvaartindustrie maakt al langer dan vandaag gebruik van composiet wegens de verhoogde treksterkte en het lagere gewicht dat dergelijk materiaal biedt. Specifiek voor deze industrie heeft CMS een gamma met onder meer vijfassige CNC-machines voor hogesnelheidsfrezen en -draaien van vliegtuigonderdelen in composiet en aluminium. Daarnaast beschikt het bedrijf over een volledig vijfassige universele klemtafels (5X UHF).

De techniek van het hogesnelheidsfrezen en CNCoplossingen op maat zijn tevens beschikbaar voor de productie van structurele componenten in aluminium uit vast materiaal. Voor de productie van dergelijke onderdelen uit gestapeld plaatmateriaal zijn er eveneens hoogproductieve, flexibele en volledig geïntegreerde oplossingen ter beschikking.

Verder behoren vijfassige CNC-bewerkingscentra tot het gamma voor de productie van gereedschappen, patronen en matrijzen. Net als innovatieve oplossingen zoals curved aluminium skins lightening (pocketing), als alternatief voor het conventionele chemische frezen. Voor het frezen van kern- en sandwichmaterialen biedt CMS gepersonaliseerde vijfassige CNC-oplossingen. Ten slotte zijn er in het gamma ook drie- of vijfassige waterjetsnijoplossingen, zowel standaard- als maatwerk, voor het trimmen van aluminium, titanium en composiet onderdelen.

TOEPASSINGEN VOOR AUTOMOTIVE Met de steeds strengere milieueisen ziet ook de auto-industrie baat in het verwerken van composiet in nieuwe wagens. CMS speelt hier op in met onder andere machines voor het verspanen aan hoge snelheid van patronen en matrijzen en van style modellen en het snijden aan hoge snelheid van het aluminium chassis. Daarnaast biedt het bedrijf oplossingen op maat voor het trimmen van monocoque en andere CFRP-onderdelen (carbonfiber-reinforced polymer). Verder heeft het flexibele en volledig geïntegreerde oplossingen voor het snijden en trimmen van veiligheidscellen, body- en interieuronderdelen gemaakt uit composiet. Tot het gamma behoren tevens oplossingen op maat voor het thermovormen van body- en interieur­ onderdelen en onderdelen uit plastic.

Ten slotte kan men er ook terecht voor het snijden en trimmen aan hoge snelheid van body- en interieuronderdelen en onderdelen uit plastic of ■ composiet.

Composiet stelt heel specifieke uitdagingen aan machines en gereedschappen.

| 71 metaalvak

TheLASER TheLASER • 2D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber 3000 mm bij 1500 mm 4000 mm bij 2000 mm Maximaal formaat 36 m bij 3 m Entry level tot high end machines met lineaire motoren

• 2,5D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber

• 3D lasersnijmachines

(2 kW–5 kW) CO2 , slab of fiber

• Laserboormachines • Lasercombi’s • Eigen laserbronnen, software en service én spare parts

TheBEND TheBEND • Servo-elektrische kantbanken,

ThePUNCH

• Buigautomaten met verschillende

ThePUNCH • Servo-elekrische ponsmachines

sneller en accurater

graad van automatisatie: Fast Bend Bending Cell Express Bender

• Nuttige buiglengte voor

Buigautomaten tot 3.250 mm

• Alle machines volledig servo-elektrisch

• Pons-hoekschaar combinaties Pons-laser combinaties

• 2500 bij 1250 mm of

3000 bij 1500 mm (zonder herpositioneren)

• Flexibelste turret aangepast aan uw noden

Prima Power Benelux NV Leenstraat 5 • B-9810 Nazareth, Belgium • t. +32 9 382 90 30 f. +32 9 382 90 31 info.benelux@primapower.com • primapower.com

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Mitutoyo

HANDS-ON TRAINING MEETTECHNIEK WERPT VRUCHTEN EN WINST AF Elk bedrijf dat aanspraak wil maken op een kwaliteitslabel moet investeren in meetapparatuur. Men moet nu eenmaal kunnen aantonen dat producten beantwoorden aan de vooropgestelde eisen. Het is dan zaak om te investeren in de juiste meetapparatuur. Maar dat is slechts één element in het verhaal. U moet ook weten wat u meet en hoe u moet meten volgens de ISO-normen. Opleiding en training zijn dan onontbeerlijk. Bij Mitutoyo kan u zowel de basiskennis van het meten en van de machine onder de knie te krijgen, als geavanceerdere instellingen. Kortom alles wat nodig is om efficiënter en sneller te werken en een betere kwaliteit te leveren.

Opleiding en training zijn onontbeerlijk om juist te leren meten.

KWALITEIT LEVERT WINST OP De toekomst van de industrie hangt af van de capaciteit om vandaag mensen op te leiden voor de behoeften van morgen. Dat is het motto waarachter Mitutoyo zich schaart om in te zetten op doorgedreven trainingen en opleidingen in meettechnologie. De meetspecialist biedt een breed scala van opleidingen, allemaal door hoogopgeleide ingenieurs. Een daarvan is Patrick Pieteraerents die verantwoordelijk is voor de basisopleidingen en  theorie rond meten als ook de opleidingen in vorm. Pieteraerents:

‘MEER INZICHT IN HET METEN BETEKENT EEN BETERE STURING VAN HET PRODUCTIEPROCES‘ | 73 metaalvak

Betaalbare Topkwaliteit

GENOS M460R-VE

GENOS M560R-V

Verticaal bewerkingscentrum Contact:

GENOS M SERIES GENOS M560R-V / GENOS M460R-VE

Gelderblom CNC Machines BV Krijtersveld 1 | 2160 Wommelgem telefoon +32 33 53 49 44 | fax +32 33 53 49 47 info@gelderblom.be | www.gelderblom.be

Okuma Europe GmbH Europark Fichtenhain A20, 47807 Krefeld Tel.: +49 2151 374-0 | Fax: +49 2151 374-100 www.okuma.eu

Zeer stabiel en een hogere productiviteit - het beste waar voor je geld!

Profiteer van de volledige Okuma Single Source kwaliteitsaanpak: Met de GENOS M-serie, presenteert Okuma Verticaal bewerkingscentrum oplossingen met een unieke prijs-kwaliteitverhouding. Op basis van het succes en bewezen technologie van de MB-V-serie, kunt u rekenen op een thermisch stabiel, nauwkeurig en stijve machine design. Met als enige doel een hoge productiviteit en winstgevendheid te bieden, met andere woorden: Betaalbare “Excellence�.

Mitutoyo wil zijn klanten leren hoe ze het volle rendement uit hun investering kunnen halen.

De opleidingen zijn bijzonder hands-on en koppelen de theorie meteen aan de praktijk.

Meer inzicht in het meten betekent minder afval en meer winst.

“Meten is een onderschatte discipline. Meetapparatuur heeft vandaag bijzonder veel mogelijkheden en kan zelfs automatisch een meetprogramma uitrollen.

Maar voor een goed resultaat komt er meer aan te pas dan louter op een knopje drukken. Men moet immers ook weten hoe het weten moet gebeuren. Dat begint bij het nodige inzicht in de tekening om de juiste gegevens te gebruiken.

Verder moet men de verschillende waarden correct meten, bij voorkeur volgens de ISO-normen en omzetten naar een rapportering die perfect begrijpelijk is voor de gebruiker. Dit zijn zaken die we met onze basisopleiding kunnen aanleren, waarbij we telkens de theorie meteen aan de praktijk koppelen. Want meer inzicht betekent minder fouten in de meetruimte en een betere sturing van het productieproces. Minder fouten, dus minder afval, dus meer winst.”

Dat de nood hoog blijft heeft vooral te maken met het feit dat zowel de meettechnologie als de normen en eisen steeds verder evolueren. Nieuwe methodes of gereedschappen kunnen altijd zorgen voor betere of snellere resultaten en daarom volgen wij als lesgevers ook jaarlijks de nodige trainingen. Met een hands-on training van twee dagen hebben ze een heel stevige basis om sneller en efficiënter te kunnen meten en dus een betere, constante eindkwaliteit te garanderen. Daarbij moedigen we deelnemers ook aan om een fout werkstuk uit de eigen productie mee te nemen. Het belang van meten zal de komende jaren alleen maar toenemen. Men kan dus maar beter weten wat men meet en ■ hoe men het moet meten”, besluit Delbrassine.

BLIJVEN BIJLEREN De opleidingen rond Vision en MCosmos worden gegeven door Marc Delbrassine. Onder Vision valt alles wat te maken heeft met het optisch meten, terwijl MCosmos software inhoudt voor het tactiel meten. “Metingen zonder contact zitten enorm in de lift. Toch zullen beide systemen altijd bestaansrecht hebben, omdat bepaalde producten nu eenmaal om een bepaalde methode vragen.

Ook de combinatie op één machine is mogelijk. De service van Mitutoyo begint met het adviseren van klanten over wat voor hen de beste oplossing zal zijn in functie van de gevraagde precisie, snelheid en producten, vanuit onze eigen expertise. In tweede instantie willen we hen leren hoe ze het volle rendement uit hun investering kunnen halen door middel van bijkomende opleidingen.

Het opleidingsaanbod van Mitutoyo voor het najaar ziet er als volgt uit.

De opleidingen vinden telkens plaats in Kruibeke.

- 13 september: Ruwheid en oppervlaktruwheid - 14 september: Conventioneel meten - 27 september: Conventioneel meten - 28 september: Vorm- en plaatstoleranties - 22 november: Ruwheid en oppervlakteruwheid - 23 november: Vorm en plaatstoleranties Meer info: www.mitutoyobenelux.com - info@mitutoyobenelux.com

| 75 metaalvak

Tekst: Johan De Baere | Beeld: MT-Service

ONDERZOEKERS FLEXIBEL EN AUTONOOM LATEN WERKEN Niet alleen de industrie moet continu in het machinepark blijven investeren, ook de universiteiten installeren machines om hun onderzoekers toe te laten zelf flexibel en autonoom prototypes en andere producten te maken. De Université Libre de Bruxelles (ULB) investeerde recent in een draaibank en een verticaal bewerkingscentrum voor het departement Aéro-Thermo-Mécanique van de faculteit Toegepaste Wetenschappen. Na een grondige evaluatie van de systemen op de markt kozen zij voor de technologie van MAS en de ondersteuning en expertise van MT Service.

MT Service leverde en installeerde een Masturn 550i draaibank voor stukwerk en kleine reeksen.

76 | metaalvak

De ULB, opgericht in 1834, biedt studenten uit binnen- en buitenland de keuze uit bijna 300 opleidingen, verspreid over twaalf faculteiten met telkens verschillende departementen. Deze universiteit bouwde als lid van de Research Area ook een sterke reputatie als onderzoeksinstelling op. De onderzoekers werken mee aan zowat 130 projecten en kregen onder meer subsidies voor het opstarten van projecten in economie, wiskunde, sociologie en politieke wetenschappen en voor het verder uitbouwen van onderzoek in bijvoorbeeld de fysica.

MENS EN MACHINE

De ULB is een multiculturele onderwijsinstelling met 1/3 van de studenten en onderzoekers afkomstig uit het buitenland.

Om op korte termijn en met minimale kosten goede resultaten te boeken, moeten universiteiten niet alleen voor de juiste mensen kiezen, maar ook geschikte machines inzetten. Voor de voorstudie, het ontwerp en de realisatie van testbanken moeten de medewerkers van het departement Aéro-Thermo-Mécanique bijvoorbeeld snel en nauwkeurig specifieke, vaak complexe werkstukken maken.

Dit departement met vier professoren, 25 onderzoekers, acht techniekers en twee secretarissen maakt deel uit van de faculteit Toegepaste Wetenschappen.

“Wij werken aan heel wat verschillende projecten, bijvoorbeeld op het vlak van mechanica, waar wij onderzoek doen naar het smeren van vliegtuigmotoren en gereedschappen, hernieuwbare energie, warmtewisselaars, microklimaat en de analyse van gasverbranding”, licht Adrien Fita-Codina toe. “De snelle en nauwkeurige productie van protoypes speelt daarbij een belangrijke rol. Daarom investeerde de ULB onlangs in twee nieuwe machines: een draaibank en een verticaal bewerkingscentrum voor het frezen van werkstukken.”

TECHNOLOGIE VAN MAS Na een grondige evaluatie van de verschillende merken en systemen op de markt koos ULB voor een draaibank type Masturn 550i en een verticaal bewerkingscentrum MCV 1016 Quick van machinebouwer MAS. De universiteit deed daarvoor een beroep op de knowhow van verdeler MT Service. “Met de Masturn kozen zij voor een eenvoudig te bedienen universele draaibank met CNC-sturing voor stukwerk en kleine reeksen”, vertelt zaakvoerder Otakar Ungerman van MT Service. “Door de hoge nauwkeurigheid en constante snijsnelheid is deze machine uiterst geschikt voor de bewerking van bijvoorbeeld complexe oppervlakken en cylindrische of conische elementen.” De MCV 1016 Quick is een verticaal bewerkingscentrum met een bereik van 1.016 x 610 x 710 mm (X-, Y- en Z-as) voor werkstukken met een maximale lengte van 1.300 mm en breedte van 600 mm én een gewicht tot 700 kg. “Dit systeem beschikt over een spindel met een maximale snelheid van 10.000 toeren per minuut en een gereedschapsmagazijn met 24 plaatsen”, vult Ungerman aan. “Toch neemt deze machine met exacte positionering en hoge herhalingsnauwkeurigheid met een lengte van 2.700 mm, een breedte van 3.080 mm en een hoogte van 2.940 mm slechts een beperkte ruimte op de werkvloer in.”

‘DE ULB INVESTEERT IN MACHINES VOOR DE PRODUCTIE VAN PROTOTYPES‘ FLEXIBILITEIT OP MAAT VAN DE KLANT De universiteit is alvast zeer tevreden over de samenwerking met MT Service.

“Het is zeker niet eenvoudig om machines voor een universiteit te leveren, want er komt heel wat administratie bij kijken”, sluit Fita-Codina af. “MT Service was heel flexibel en paste de machines perfect aan het lastenboek aan.

Zij hadden ook geen probleem met de administratieve beslommeringen en gaven ons zelfs machines in bruikleen tot de uiteindelijke systemen geleverd ■ konden worden.”

| 77 metaalvak

Emergency?

Alstublieft! Met één telefoontje is de Lincoln first aid kit van u.

GRATIS. Onze kit bevat een aantal van uw belangrijkste laselektroden én onze uitgebreide productcatalogus. ‘First aid’ als het einde van uw voorraad in zicht is, of als u onverwacht een speciaal product nodig heeft!

Lincoln Electric levert snel en volledig zodat u zich nooit zorgen hoeft te maken over tijdige aanvulling.

Lincoln Electric is de betrouwbare partner op het gebied van lastechniek en wereldleider in het ontwerpen, ontwikkelen en produceren van lasapparatuur, lastoevoegmaterialen en robotsystemen.

Meer weten?

Ga naar www.lincolnelectric.nl en maak een afspraak met een van onze adviseurs!

The Performance You Need.

The Quality You Expect.TM www.lincolnelectric.nl

Tekst: Johan Debaere | Beeld: Hermle

EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN Een eigen ‘open house’ met gerichte invitaties is vaak veel efficiënter dan een grote vakbeurs, waar je als één van de spelers de bezoekers naar je stand probeert te ‘trekken’. De Open House van Hermle in Gosheim is daar een duidelijk voorbeeld van. De beurs barstte uit haar voegen met in totaal meer dan 2.800 bezoekers uit 1.200 verschillende firma’s. Zij konden genieten van een compleet ‘pakket’ met productinnovaties, toepassingen, bedrijfsrondleidingen en lezingen, én een beurs met meer dan zestig exposanten uit verschillende sectoren.

2.800 bezoekers kwamen een kijkje nemen op de Open House van Hermle.

Gespreid over vier dagen vonden in totaal 2.800 bezoekers, waaronder meer dan 800 internationale gasten, de weg naar de Open House van Hermle in Gosheim. Zij lieten zich informeren over de nieuwste ontwikkelingen in de segmenten frezen, draaien en additieve productie. Zo presenteerde de fabrikant het grootste bewerkingscentrum in het assortiment, de C 62 U (MT), in een vernieuwde versie, alsook het nieuwe machinemodel C 250.

COMPLEET PAKKET Er was echter veel meer dan dat. Meer dan twintig interessante onderdelen uit de meest uiteenlopende branches toonden wat er met Hermle oplossingen mogelijk is. Er werden bewerkingen als een scheepsschroef, motorfietsvelgen, motoronderdelen en de meest uiteenlopende matrijzen uit de gereedschaps- en vormenbouw gefreesd. Maar er was onder meer ook een wasbak, die zeer nauwkeurig uit een aluminium blok van 260 kg bewerkt werd en na de verspaning nog slechts 40 kg woog, een titanium schoepenwiel uit een vliegtuigmotor met een diameter van 800 mm of een compleet ventilatorwiel, dat opnieuw voor een Porsche Junior trekker uit 1959 gefabriceerd werd.

De bezoekers kregen gerichte informatie bij de verschillende machines en konden deelnemen aan lezingen en bedrijfsrondleidingen.

‘DE OPEN HOUSE BARSTTE UIT Z’N VOEGEN MET MEER DAN 2.800 BEZOEKERS‘ INDUSTRIE 4.0 Voor het thema Industrie 4.0 werden zowel live op de bewerkingscentra als ook in de Hermle gebruikersworkshops diverse toepassingen gepresenteerd: setups voor het afstemmen van machines op basis van de verspaningstaak, regelaarfuncties voor het verbeteren van de precisie en de productiviteit door de intelligente instelling van de machinedynamiek en besturingstools voor ondersteuning en transparantie van de operator. Bovendien konden de bezoekers zich tijdens geleide bedrijfsrondleidingen zelf een beeld vormen van de productie en  montage, de opleidingsafdeling en van de automatiseringsafdeling

| 79 metaalvak

BrightLine fiber: De doorbraak in lasersnijden.

Met de solid state laser door dik en dun: de optie BrightLine fiber zorgt ervoor dat u perfecte snijkanten verkrijgt in dikke plaat en hoogste productiviteit in dunne plaat. Snij al uw onderdelen op één en dezelfde machine. Indrukwekkende snijkwaliteiten tot 25 mm in inox, zeer kleine contouren, en eenvoudig uit te nemen werkstukken. En dat alles bij de hoogste productiviteit in dunne plaat.

Gedaan met compromissen te sluiten! www.vac-machines.be

V.A.C. MACHINES nv · Kleine Pathoekeweg 13-15 · 8000 Brugge Phone: +32 50 31 50 83

De bewerkingsruimte van de C 250.

Meer dan twintig onderdelen toonden wat er met de Hermle oplossingen mogelijk is.

Hermle-Leibinger Systemtechnik of zich verdiepen in de nieuwste trends rondom het frezen tijdens talrijke vaklezingen. Verder was er ook een kleine, gerichte beurs met zestig exposanten uit de sectoren werktuigtechniek, CAD/ CAM, meettechniek, software en besturingstechniek. Zo presenteerde Hermle dochter Hermle Maschinenbau op haar stand additief vervaardigde onderdelen op basis van het metaalpoedercoatingprocédé (MPA-technologie).

BEWERKINGSCENTRUM C 250 Met de C 250 biedt de machinebouwer een aanvulling op de al sinds 2012 op de markt geïntroduceerde C 400. Dit bewerkingscentrum wordt in de beproefde gemodificeerde gantryuitvoering geconstrueerd en heeft een machinebed in mineraal gegoten uitvoering. Deze machine heeft een bereik van 600 x 550

x 450 mm (X-Y-Z). De geïntegreerde starre opspantafel kan, in de drieassige uitvoering, werkstukken tot maximaal 1.100 kg opnemen. Op de zwenkbare ronde NC-tafel, bij de vijfassige uitvoering, kunnen werkstukken tot maximaal 300 kg (diameter 450 x 355 mm) uiterst precies bewerkt worden. De C 250 heeft een geïntegreerd magazijn voor dertig gereedschappen. Optioneel kunnen er twee extra magazijnen met vijftig of 88 extra gereedschapsplaatsen gekoppeld worden. De C 250 is standaard uitgerust met de Heidenhain TNC 640 en biedt de complete programmeerfunctionaliteit van deze beproefde besturing. Het bedieningspaneel omvat een 19“ TFT-kleurenflatscreen en kan optioneel met het ergonomisch instelbare comfortbedieningspaneel uitgerust worden. En dankzij de nieuwe HIMS software kan de operator nu de status van ■ de machine ook met zijn smartphone controleren.

| 81 metaalvak

Tekst: Valérie Couplez | Beeld: Agoria en World Manufacturing Forum

DIGITALE TECHNOLOGIE STIMULEERT FLEXIBELE PRODUCTIEPROCESSEN

Op 3 en 4 mei vond in Barcelona het World Manufacturing Forum plaats. Dit event wint jaarlijks aan belang. Wie wil horen hoe de trends van morgen vandaag al in de praktijk worden toegepast is er aan het juiste adres. Technologische voorlopers zoals Siemens en Bosch gunnen de aanwezigen immers een blik op hoe zij met die veranderingen omgaan. Ook Paul Peeters, lead expert bij Agoria, was present om de vertaalslag naar de Belgische industrie te maken.

Het World Manufacturing Forum vond dit jaar plaats in Barcelona en zette de digitalisering van productieprocessen centraal.

Het World Manufacturing Forum plaatste dit jaar het thema ‘Digitale transformatie – sturen van innovatie, nieuwe businesskansen en concurrentie­ vermogen’ centraal. Want digitale technologieën zullen de komende jaren een fundamentele impact uitoefenen op de productie. Waar efficiëntie en productiviteit tot voor kort de sleutelwoorden waren, zullen de bedrijven die in de toekomst succesvol willen zijn zich moeten richten op flexibiliteit en een kortere marktintroductietijd met data als belangrijkste wapen. Dat is alvast de rotsvaste overtuiging van Norbert Gaus, executive vice president, head of

82 | metaalvak

research and technology center bij Siemens. De connected factory, waarin alles wat we produceren is geconnecteerd en autonoom functioneert, wordt daarin realiteit.

WERELDWIJD GECONNECTEERDE PRODUCTIE Paul Peeters van Agoria zag deze ontwikkeling voor het eerst prominent op de agenda staan. “Productielijnen zullen in de toekomst deel uitmaken van een wereldwijd netwerk, waarin er continu en in real time data wordt uitgewisseld

Paul Peeters: “Kmo’s moeten de ruggengraat van het industrieel weefsel blijven.”

Rainer Kallenbach van Bosch deelde mee dat het koppelen van 5.000 machines wereldwijd Bosch een productiviteitswinst van 25% opleverde.

Flexibiliteit en een kortere markintroductietijd worden volgens Norbert Gaus van Siemens de sleutelwoorden voor morgen.

‘WE MOETEN BLIJVEN ZOEKEN NAAR WAAR ONZE BEDRIJVEN HET MEESTE NOOD AAN HEBBEN EN WAAR HET SNELST OPLOSSINGEN VOOR ZIJN‘ en verschillende parameters vergeleken. Wanneer we kijken welke stappen bedrijven moeten zetten om een Factory of the Future te worden, dan is digitalisering de grootste gemene deler. Het is de saus over alle andere transformaties heen. Daarom willen we onze bedrijven vandaag al wapenen met de introductie van digitale processen. Als je kijkt naar waar we staan in Europa hinken we zeker niet achterop ten opzichte van onze buurlanden, Duitsland uitgezonderd. Het is zaak onze bedrijven nu klaar te stomen op een nieuwe industrie en ze een concurrentieel streepje voor te geven. De budgetten van overheidswege zijn stukken kleiner, dus moeten we de juiste keuzes maken.”

MEDEWERKERS MAKEN HET VERSCHIL Bosch heeft intussen al 5.000 machines over elf fabrieken heen gekoppeld. Dat leverde wereldwijd een productiviteitsboost van 25% op. Rainer Kallenbach, voorzitter van de raad van bestuur van Bosch Software Innovations ziet de medewerkers van het bedrijf als het belangrijkste kapitaal in een geconnecteerde productie. Peeters: “Ik zie een belangrijke taak voor Agoria weggelegd in het sensibiliseren en oriënteren van overheden en onderwijsinstellingen. Want we hebben niet alleen nood aan digitale engineering, maar ook aan een digitaal opgeleide workforce. Daar is nog heel wat werk aan de winkel. Daarom is human centered production een belangrijke transformatie binnen het Made Different traject. Het zijn de mensen die het verschil maken bij flexibel produceren.”

HAPKLARE OPLOSSINGEN VOOR KMO’S Het forum riep verder op tot meer aandacht voor het begeleiden van kmo’s naar deze veranderingen. De sprekers waren het er allen volmondig over eens dat kmo’s de ruggengraat van het industrieel weefsel moeten blijven. “Voor hen zijn dit geen eenvoudige veranderingen”, benadrukt Peeters. “Allereerst gaat digitalisering vaak gepaard met een hoog abstractieniveau, terwijl kmo’s graag een grijpgrage, hapklare oplossing willen. Bovendien hangt er vaak een hoog prijskaartje aan dergelijke investeringen. Uit deze conferentie bleek dat technologieaanbieders er zich bewust van worden dat het betaalbaar moet blijven. Digitalisering kan ook upgradable zijn. Denk aan een sensoroplossing op een bestaande infrastructuur. Deze oefening is zeker nog niet af. We moeten blijven zoeken naar waar onze bedrijven het meeste nood aan hebben en ■ waar het snelst oplossingen voor zijn.”

| 83 metaalvak

metaal plaatje op een

Stevens Punching nv stevens.punching@spsfe.be

Adv-Metaalvak.indd 1

The meeting place for the who’s who of the machine tool and precision tool industry, as well as leading experts on metal-cutting.

www.amb-expo.de

German-Belgian-Luxembourg Chamber of Commerce, Matthias Popp, Tel.: +32 2 2040189, popp@debelux.org

Zonnebeekseweg 221 8900 Ieper

T +32(0)57 20 21 47 F +32(0) 57 20 16 54

28/04/14 16:09

The World of Mechanical Engineering

WIE DOET WAT

metaalvak

VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET! ‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Metaalvak met Pieter Maeyaert: T +32 50 36 81 70 - E p.maeyaert@louwersmediagroep.be

WWW.METAALVAK.BE HET MEEST COMPLETE OVERZICHT VOOR TOELEVERANCIERS VOOR DE METAALVERWERKENDE INDUSTRIE

Staat u nog niet op www.metaalvak.be?

Neem dan voor meer informatie contact op met Kevin Desender: k.desender@louwersmediagroep.be

Schrijf u nu in voor onze online nieuwsbrief!

WIE DOET WAT Abrasives

TIMESAVERS INTERNATIONAL BV Fruitlaan 20 4462 EP GOES T +31 11 323 89 11 F +31 11 323 20 03 W www.timesaversint.com

Afzuiging

Groothandel bevestigingsmaterialen

Gereedschappen

EMUGE FRANKEN NEDERLAND BV Handelsstraat 28 6851 EH HUISSEN T +31 26 325 90 20 F +31 26 325 52 19 E nederland@emuge-franken.com W www.emuge-franken.nl

MITUTOYO BELGIUM Hogenakkerhoekstraat 8 9150 KRUIBEKE T +32 3 254 04 44 E Werner.De.Ridder@mitutoyo.be W www.mitutoyo.be

I N D U S T R I E L E

T O E L E V E R I N G

WESTINOX INTERNATIONAL NV Sint Katharinastraat 95 8501 HEULE T +32 56 35 72 07 F +32 56 37 03 51 E info@westinox.be W www.westinox.beLas

Lasautomatisatie

NEDERMAN NV Bergensesteenweg 181 1900 SINT PIETERS LEEUW T +32 3 34 22 50 E info@nederman.be W www.nederman.be

CAD/CAM en ERP

DE-STA-CO BENELUX B.V. Amsteldijk 173 1422 XZ UITHOORN T +31 297 28 53 32 F +31 297 28 54 81 E benelux@destaco.com W www.destaco.com

MOZAIEK BVBA Minervastraat 2 1930 ZAVENTEM T +32 2 305 48 20 F +32 2 305 48 08 E arnoud@mozaiek-tools.be W www.mozaiek-tools.be

ASTRATEC Industrielaan 19 8810 LICHTERVELDE T +32 51 77 24 46 F +32 51 72 67 03 E astratec@astratec.be W www.astratec.be

Lassen & Snijden 4D SERVICES Ternatstraat 4 1742 TERNET T +32 2 582 72 64 F +32 2 582 81 59 E info@4dservices.be W www.4dservices.be

KOMDEX ERP SOFTWARE Meer en Duin 335 2163 HE Lisse T +31 252 68 29 18 E info@komdex.nl W www.komdex.nl

Coatings

OERLIKON BALZERS COATING BENELUX Schurhovenveld 4050 3800 SINT-TRUIDEN T +32 11 69 30 40 F +32 11 69 29 45 E info.balzers.be@oerlikon.com W www.oerlikon.com/balzers/be

86 | metaalvak

DORMERPRAMET Fountain Plaza Belgicastraat 5 bus 5/6 1930 ZAVENTEM T +32 3 440 59 01 E info.be@dormerpramet.com W www.dormerpramet.com

SANDVIK BENELUX - COROMANT Fountain Plaza Belgicastraat 5/6 1930 ZAVENTEM T +32 2 702 98 00 F +32 2 726 01 87 E info.coromant.benelux@sandvik.com W www.sandvik.coromant.com/be

HEIDENHAIN Pamelse Klei 47 1760 ROOSDAAL T +32 54 34 31 58 E sales@heidenhain.be W www.heidenhain.be

SCHUNK INTEC NV Industrielaan 4, Zuid III 9320 EREMBODEGEM T +32 53 85 35 04 F +32 53 83 63 51 E info@be.schunk.com W www.be.schunk.com

HOFFMANN QUALITY TOOLS Platinastraat 110 7554 HB HENGELO T +31 74 255 81 81 F +31 74 243 27 34 E info@hoffmann-group.com W www.hoffmann-group.com

PAUL HORN Postfach 1720 D-72007 TUBINGEN T +49 707 17 00 40 E info@phorn.de W www.phorn.de

AIR LIQUIDE WELDING BELGIUM S.A Grijpenlaan 5 3300 TIENEN T +32 16 80 48 20 F +32 16 78 29 22 E info.alw-nederland@airliquide.com W www.airliquidewelding.be AIR LIQUIDE WELDING NEDERLAND Rudonk 6B 4824 AJ BREDA T +31 76 541 00 80 F +31 76 541 58 96 E info.alw-nederland@airliquide.com W www.airliquidewelding.nl

AW TECH Verbrandhofstraat 209 8800 ROESELARE T +32 51 24 64 10 F +32 51 22 14 62 E info@awtech.be W www.awtech.be

WIE DOET WAT Oppervlaktebehandeling

CELLRO BV Koningsschot 41 3905 PR VEENENDAAL T +31 318 62 71 00 F +31 318 62 71 01 E info@cellro.com W www.cellro.com

DE TOLLENAERE NV Ringlaan 9 9900 EEKLO T +32 9 377 29 49 F +32 9 378 07 55 E info@detollenaere.be W www.detollenaere.be

FANUC ROBOTICS BENELUX Generaal de Wittelaan 15 2800 MECHELEN T +32 15 20 71 57 E info@fanucrobotics.be W www.fanucrobotics.be

ROBOJOB BVBA Industriepark 12 2220 HEIST-OP-DEN-BERG T +32 15 25 72 74 E info@robojob.be W www.robojob.eu

VALK WELDING P.O. Box 60 2950 AB ALBLASSERDAM T +31 78 691 70 11 E info@valkwelding.com W www.valkwelding.com

Magazijninrichting

MITUTOYO BELGIUM Hogenakkerhoekstraat 8 9150 KRUIBEKE T +32 3 254 04 44 E Werner.De.Ridder@mitutoyo.be W www.mitutoyo.be

Plaatbewerking NIKON METROLOGY EUROPE NV 3001 LEUVEN T +32 16 74 01 00 F +32 16 74 01 03 W www.nikonmetrology.com

BUILDING SYSTEMS

DEJOND NV Terbekehofdreef 55-59 2610 WILRIJK (ANTWERPEN) T +32 3 820 34 43 F +32 3 820 35 43 W www.dejond.com

IMO nv sa Hermesstraat 2c 1930 ZAVENTEM T +32 2 711 20 57 F +32 2 720 20 37 E admin@imo.be W www.imo.be

Meettechniek

AMADA NV Doenaertstraat 15 8510 KORTRIJK T +32 56 35 18 98 T +32 56 37 00 39 W www.amada.be

Metalen

E deps@be.dejond.com

KUKA AUTOMATISERING + ROBOTS NV Centrum-Zuid 1031 3530 HOUTHALEN T +32 11 51 61 60 F +32 11 52 67 94 E info@kuka.be W www.kuka.be

R

Geldenaaksebaan 329

E sales_europe@nikonmetrology.com

HUBTEX BELUX Diksmuidelaan 51 2600 BERCHEM T +32 3 294 40 80 F +32 3 294 62 80 E info@hubtex.be W www.hubtex.be

RÖSLER BENELUX Avenue de Ramelot 6 1480 TUBIZE T +32 2 361 02 00 E rosler-be@rosler.com W www.rosler.com

EUROPEAN METAL SUPPLIES Preenakker 6 1785 MERCHTEM T +32 52 37 41 51 E info@emsmetals.be W www.emsmetals.be

BYSTRONIC BENELUX BV Stek 8 3371 KG HARDINXVELD-GIESSENDAM T +31 184 61 10 20 F +31 184 61 77 74 E info@bystronic.com W www.bystronic.nl

LVD BENELUX Hondschotestraat 112 8560 GULLEGEM T +32 56 43 05 72 F +32 56 43 25 12 E benelux@lvd.be

W www.lvdgroup.com PLASMA SOLUTIONS Begoniastraat 17 9810 EKE-NAZARETH T +32 9 330 45 54 F +32 9 330 63 81 E kjellberg@skynet.be W www.kjellberg.be

SADEF NV GOM BRANCH BENELUX Interleuvenlaan 15F 3001 HEVERLEE T +32 16 40 80 34 E info-benelux@gom.com W www.gom.com

Bruggesteenweg 60 8830 GITS T +32 51 26 12 11 E info@sadef.com W www.sadef.com

PRIMA POWER BENELUX NV Leenstraat 5 9810 NAZARETH T +32 9 382 90 30 F +32 9 382 90 31 E info.benelux@primapower.com W www.primapower.com

| 87 metaalvak

WIE DOET WAT Smeermiddelen & Koelvloeistoffen SAFANDARLEY Kwinkweerd 11 7241 CW LOCHEM T +31 573 22 22 22 E safan@safandarley.com W www.safandarley.com

ATS APPLIED TECH SYSTEMS BVBA Koning Albert I-laan 64 UNIL LUBRICANTS Bergensesteenweg 713 1600 SINT PIETERS LEEUW T +32 2 365 02 00 E info@unil.com W www.unil.com

VAC MACHINES Kleine Pathoekeweg 13-15 8000 BRUGGE T +32 50 31 50 83 E info@vac-machines.be W www.vac-machines.be

Plasmasnijden

ASTRATEC Industrielaan 19 8810 LICHTERVELDE T +32 51 77 24 46 F +32 51 72 67 03 E astratec@astratec.be W www.astratec.be

Schuurmiddelen

1780 WEMMEL T +32 2 725 86 58 F +32 2 725 53 97 E info@ats-global.com

LIMEPARTS NV Oosterring 21 3600 GENK T +32 89 620911 F +32 89 613688 E info@limeparts.be W www.limeparts.be

Veiligheidskledij

W www.ats-global.com Spuitcabines

Spuitcabines

Nederland KLUTHE BENELUX BV Produktieweg 8 2404 CC Alphen aan den Rijn T +31 172 51 60 00 E info@kluthe.com W www.kluthe.nl

BELMEKO

België / Luxemburg

E info@belmeko.be

Siemenslaan 5 8020 OOSTKAMP

Software

Verspanende machines

T +32 50 83 11 83 F +32 50 83 11 84 W www.belmeko.be

ACR NV Voshol 2 9160 Lokeren T +32 9 349 34 77 E info@acr-nv.be W www.acr-nv.be

MEWA SERVIBEL SA Avenue Léopold III 33 7134 PÉRONNES-LEZ-BINCHE T +32 64 23 07 00 F +32 64 23 08 00 E info@mewa.be W www.mewa.be

BUHLMANN NV Hermesstraat 2c 1930 ZAVENTEM T +32 2 711 20 30 F +32 2 725 25 30 E info@buhlmann.be W www.buhlmann.be

SACA GROUP Boulevard Industriel 99 7700 MOUSCRON T +32 56 85 62 00

time saving abrasives

CIBO SCHUURTECHNIEKEN Deugenietstraat 5 3150 TILDONK T +32 16 61 85 85 E info@cibo.be W www.cibo.be

D’HULSTER M. & ZN BVBA Industrielaan 14 8810 LICHTERVELDE T +32 51 72 35 91 F +32 51 72 53 74 E info@dhulster.eu W www.dhulster.eu

88 | metaalvak

F +32 56 85 62 01 E info@sacagroup.com LIMIS Hengelosestraat 705 7500 AM ENSCHEDE T +31 534 83 65 36 E info@limis.nl W www.limis.nl

BETER PLANNEN SLIMMER WERKEN

MINT CONSULTING BVBA Grote Hemmenweg 133 3520 ZONHOVEN T +32 497 81 48 47 E info@mintconsulting.be W www.mintconsulting.be

W www.sacagroup.com

Toeleveringen

GERMOND NV Lodewijk de Raetlaan 59 8870 IZEGEM-KACHTEM T +32 51 31 06 72 F +32 51 31 21 69 E info@germond.be W www.germond.be

STEVENS PUNCHING Zonnebeekseweg 221 8900 IEPER T +32 57 20 21 47 F +32 57 20 16 54 E stevens.punching@spsfe.be W www.stevens-punching.be

HAAS AUTOMATION Mercuriusstraat 28 1930 ZAVENTEM T +32 2 526 17 56 E info@haascnc.com W www.haascnc.com

WIE DOET WAT

Van Hoorn Machining BVBA Keyserlei 58-60 / bus 19 B-2018 ANTWERPEN T +32 (0)3 3049548 F +32 (0)3 3049549 E info@vanhoornmachining.com W www.vanhoornmachining.com

HERMLE Industriestraße 8-12 D-78559 GOSHEIM (Duitsland) T +49 74 269 50 F +49 74 269 51 309 E info@hermle.de W www.hermle.de

WIE DOET WAT

VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET!

metaalvak

MACHINE TOOL GROUP Nijverheidslaan 23 8560 GULLEGEM T +32 56 50 51 50 E mtg@mtg.be W www.mtg.be

MT-SERVICE Sint-Denijsstraat 282 1190 BRUSSEL T +32 2 555 11 55 F +32 2 555 11 51 E service@mtservice.be W www.mtservice.be

PROMAS BV Voltaweg 18 NL-5993 SE MAASBREE T +31 77 327 08 89 F +31 77 327 08 90 E sales@promascnc.nl W www.promascnc.nl

STYLE CNC MACHINES BV Nijverheidsweg 15 3751 LP BUNSCHOTEN T +31 33 298 88 99 F +31 33 298 38 84 E info@stylecncmachines.com W www.stylecncmachines.nl

YAMAZAKI MAZAK EUROPE Grauwmeer 7 3001 LEUVEN T +32 16 39 16 11 F +32 16 39 17 07 E mazak@mazak.be W www.mazak.eu

Distributed by

MAKE! MACHINING TECHNOLGY Antonie van Leeuwenhoekweg 18 5151 DV DRUNEN T +31 416 63 20 68 E info@make-mt.nl W www.make-mt.nl

PROMATT Rietmolenweg 20 7482 NX HAAKSBERGEN T +31 53 573 05 10 E info@promatt.nl W www.promatt.nl

VYNCKIER TOOLS Patrick Wagnonlaan 7 7700 MOESKROEN T +32 56 56 14 66 F +32 56 56 14 68 E info@vynckier.biz W www.vynckier.biz

BOOST UW PRODUCTIE MET ONZE ERVARING

OP ZOEK NAAR EEN SPECIALIST IN INNOVATIEVE CAD- EN CAM SYSTEMEN? Dan bent u bij 4D CAM aan het juiste adres. Met onze jarenlange CNC-ervaring en onze expertise in Delcam, Gibbscam en Cimco Integration zijn wij de geknipte partner om uw productie te boosten. Van de medische sector, kunst- of sportwereld tot de vliegtuig- en automobielindustrie. Met onze wereldwijd ontwikkelde en toegepaste applicaties kunnen we u zeker van dienst zijn.

MEER INFO? WWW.4DCAM.BE OF 053/80.45.03

MAKE! Machining Technology B.V. Antonie van Leeuwenhoekweg 18NL 5151 DV DRUNEN GSM: (0)6-51222690

Tel: (0)416-320068 Fax: (0)416-320087 info@make-mt.nl www.make-mt.nl

| 89 metaalvak

Langdurige precisie.

De hoogwaardige medische techniek vereist stabiele resultaten in het productieproces.

Daarop zijn de Hermle-machines uitstekend ingesteld.

Hermle bewerkingscentra zijn duurzame meesters van de microprecisie. In vijf assen worden tot 2500 kilogram zware werkstukken bewerkt – met een nauwkeurigheid van slechts enkele micrometers. Voor perfecte resultaten.

www.hermle-nederland.nl Hermle Nederland B.V. · Venloseweg 70d · 5961 JD Horst · Nederland · Telefoon 077-3961761

Standtijd tot in het extreme

Afsteken dat doen wij met een systeem. Van een houder met verschillende schachten tot de wisselplaat. In veel afsteekbreedtes van 0,5 tot 16 mm en insteekdieptes tot 65 mm. Snel, nauwkeurig en voordelig bewerkt u daarme elk werkstuk. Met hoge voedingssnelheden ook bij langere tijd in snede. Met vrije spaanafvoer, betrouwbare opspannnig en geleiding. En de wisselplaten vervangt u dankzij gepatenteerde oplossingen bijzonder betrouwbaar en materiaalsparend. Zo maakt u met de

www.phorn.de

leider op technologisch gebied altijd een goede snede. www.phorn.de

T E C H N O L O G I S C H E V O O R S P R O N G , D AT I S H O R N

KOPSTEKEN

AFSTEKEN

GROEFSTEKEN

BROOTSEN

KOPIEERFREZEN

RUIMEN