Profiel 01 2012 by Louwers Mediagroep

Thema Passiefbouw Thema isolatie/ventilatie

Functioneel, veilig en steeds volgens de laatste trends: de unieke eigenschappen van het Dialock assortiment van Häfele. Het merk Dialock is het door Häfele ontwikkelde elektronisch herkenning- en sluitsysteem dat zonder aanraking werkt op basis van transpondertechniek. Het systeem biedt functionaliteit en veiligheid met slechts één unieke code. Voor alle informatie staat ons verkoopteam voor u klaar!

www.hafele.com

Een open deur is geen o en deur. In onze branche zijn we allemaal bezig met het veilig sluiten van deuren. Wij natuurlijk ook. Met één belangrijk verschil.

Graag denken wij met u mee. Wij zijn immers non-stop bezig met het ontwikkelen van nieuwe en simpelere manieren om deuren te openen voor onze klanten.

Wij vinden deuren pas interessant als ze opengaan op de manier zoals u dat wilt. Met of zonder sleutel. Elektronisch of mechanisch. Heeft u zelf ideeën? Laat het ons weten.

Bent u van plan om een nieuw toegangscontrolesysteem te installeren? Laat u verrassen door onze producten, kennis en ideeën. Dat is zeker geen open deur.

0pent deuren Ankerslot B.V. - Enschede - T +31 (0)53 428 4949 - E sales@ankerslot.nl - www.ankerslot.nl

Passief raam in 3 stappen:

K U N S T S T O F

R A A M -

E N

D E U R S Y S T E M E N

ontdek meer over de wereld van Profialis op www.profialis.com

Innovaties in doekzonwering Fixscreen® 100 EVO • • • • •

Connect & Go-technologie voor eenvoudig onderhoud In iedere positie windvast In gesloten positie 100% insectenwerend Eenvoudig vervangen van het doek Patented technology

Fixscreen® Mono AK • • • • • •

Connect & Go-technologie voor eenvoudig onderhoud Alle voordelen van Fixscreen® EVO Maximaal thermisch & akoestisch comfort Verschillende binnenafwerkingen mogelijk Verborgen plaatsing Patented technology

RENSON® Sunprotection-Screens NV IZ 1 Flanders Field • Kalkhoevestraat 45 • B-8790 Waregem • Belgie Tel. +32 (0)56 62 65 00 • Fax +32 (0)56 62 65 09 info@rensonscreens.be • www.renson.eu

VENTILATION SUNPROTECTION

DucoTwin 120 ‘ZR’ (AK) Ventilatie én Zonwering in één

De DucoTwin 120 ‘ZR’ (AK) combineert het beste van twee werelden: ventilatie én zonwering in één product. Natuurlijke ventilatie is een thermisch comfort. Deze succesvolle combinatie is ook verkrijgbaar in een akoestische variant, zodat het ook probleemloos toegepast kan

worden in geluidbelaste projecten.

We inspire at www.duco.eu info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

HOME OF OXYGEN

garantie voor gezonde binnenlucht. De doekzonwering zorgt voor het

Voorwoord

De redactie hoopt dat u het nieuwe jaar goed bent begonnen. De economische perspectieven zijn per branche heel verschillend. De toeleveranciers van gevelsystemen zijn gematigd positief, terwijl de timmerfabrikanten en architecten ronduit somber zijn. Uiteindelijk zal 2012 voor iedereen een uitdagend jaar worden om het hoofd (comfortabel) boven water te houden. Gelukkig hoor en zie ik in deze periode van beurzen positieve signalen. Het zijn toeleveranciers die willen investeren in innovatieve totaaloplossingen en in een efficiënter en integraler proces van ontwerpen en uitvoeren. Ook in 2012 zal Profiel nadrukkelijk haar vizier richten op het ontwerp-, productie- en opleveringsproces. Omdat daar in de bouwsector nog veel te winnen valt. De cultuuromslag van het uitmelken op prijs en het over de schutting gooien van bestekken naar integraler en leaner werken is doorwrochten met obstakels, zoals aanbestedingen op prijs en conservatieve ‘bouwprofessionals’. Profiel ziet het als haar functie van ‘waakhond’ en aanjager van noodzakelijke vernieuwingen om koplopers in de moderne manier van zaken doen aan het woord te laten. Dat zullen we zeker in dit jaar ook weer doen. Andere trends in de bouw zijn – het zal u niet ontgaan zijn - duurzaam bouwen en energiezuinige gebouwen. In deze editie worden drie zeer energiezuinige woningconcepten belicht; doe er als lezer uw voordeel mee! Verder veel wetenswaardigheden van de beurzen GEVEL 2012 en FENSTERBAU. Profiel zal in 2012 doorgaan met haar thematische opzet, marktanalyses en columns. Verder introduceren we een nieuwe rubriek: In person. Een CEO of directeur geeft hierin haar visie op modern ondernemen in de branche waarin hij of zij actief is. We wensen u dit jaar wederom veel leesplezier!

Marcel van Rijnbach Redacteur

Profiel is een onafhankelijk vaktijdschrift over raam- deur-, en kozijntechniek I hangen sluitwerk I daken geveltechniek I glas www.profiel-online.nl Jaargang 6, nr. 1 2012 Sinds 2007 Verschijnt 6 x per jaar ISSN: 1876-0651

uitgever

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

België Louwers Mediagroep BVBA Postbus 15, 3910 Neerpelt, België T +32 (0)11 605540 F +32 (0)11 605541 E info@louwersmediagroep.be W louwersmediagroep.be

EINDRedactie

Jerry Helmers, Crownmedia

Redactie

Energiezuinige woningen hebben de toekomst

redactieadres

Hoewel de nieuwbouwmarkt in de b&u sector volledig in elkaar is gezakt, kunnen aannemers en projectontwikkelaars niet op hun lauweren rusten. Zodra de economie weer aantrekt en de banken in de gaten krijgen dat ze de woningmarkt weer vlottrekken door minder stringente hypotheekvoorwaarden te stellen, ontstaat er snel behoefte aan woningbouw.

Hilda Bosma, Martijn van den Bouwhuizen, Jerry Helmers, Koen Mortelmans, Marcel van Rijnbach, Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 F +31 (0)495 521335

BLADMANAGEMENT

Sjoerd Vis E s.vis@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

Manuela Depenbrock

Advertenties

Online aanleveren: http://ftp2.louwersuitgevers.nl Username: profiel Wachtwoord: gast Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 (0)495 450095 E info@louwersuitgevers.nl

Probleem ventileren onder hellende dak getackeld

Abonnementsprijs

€ 63,00 per jaar inclusief BTW ING 41 71 65 t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. vaktijdschrift profiel Informatie over abonnementen: T +31 (0)495 450095

AdreswijzigingEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

I ndien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

Het was tot voor kort lastig om verblijfsruimten onder hellende daken op natuurlijke en zelfregelende wijze te ventileren. Een te openen raam voldoet niet aan die eisen en heeft niet een instelstand. Omdat het energieprestatiecoëfficiënt van woningen omlaag moet, investeerden toeleveranciers een ventilatiesysteem dat in de dakbedekking wordt geïntegreerd. Een rondje langs enkele moderne systemen die aan de eisen van het nieuwe Bouwbesluit voldoen.

doelgroep

Profiel is een onafhankelijk vaktijdschrift. Profiel wordt verspreid onder architecten, aannemers, woningcoöperaties en alle bedrijven, die op enige wijze bedrijfsmatig actief zijn in ramen & deuren, daken geveltechniek, glas, hangen sluitwerk, waaronder fabrikanten, assembleurs, groothandels, importeurs, toeleveranciers en detaillisten.

Vormgeving / ART DIRECTION

LOGO Reclame- Ontwerpbureau BV T +31 (0)495 450065 E info@logobv.nl Petra Kunnen Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

52 72 En verder Dubbele gevelconstructie gebaseerd op boomstructuur

Woodforum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Meten is weten bij bepaling passiefhuisnorm . . . . . . . . 24 Onder de maat qua isolatieprestatie . . . . . . . . . . . . . . . 32 GEVEL 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 FENSTERBAU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Combinatie van veiligheid en design

Timmerfabrikanten kopen duurzaam geproduceerd hout . . 14

Het hotel– en casinocomplex in Luxemburg -Casino 2000- herbergt diverse deursystemen van GEZE. Een bijzondere toepassing is de deurcentrale die ervoor zorgt dat gebruikers en bezoekers in geval van calamiteiten snel en efficiënt het pand kunnen verlaten. Door een aansluiting op een BUS netwerk kan het TZ 320 model meerdere vluchtwegen beveiligen en bewaken. Een hoge veiligheidsgraad gaat hierbij hand in hand met een design dat past bij de chique uitstraling van dit gebouw.

Column de Barometer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Geprofileerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Intersolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Schitteren in eigen huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Schüco-congres op Batibouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Journaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 De pen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 In person . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Gevelsysteembouwers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Coverfoto: Isala klinieken Foto persburo: Frans Paalman Zwolle profiel | nr 1 2012 | jaargang 6 | www.profiel-online.nl

Thema Passiefbouw Thema isolatie/ventilatie

BAM Utiliteitsbouw Zwolle Alkondor Alcoa Panelen Holland AGC/Saint-Gobain

VMRG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 FSC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 NBVT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 VKG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Wie doet wat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Alles is schots en scheef aan vliesgevels Isala kliniek

IIIIIIIIIIII 10 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Isala klinkieken in aanbouw.

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Frans Paalman Zwolle

Achteroverhellende en geknikte gevels. Scheve stijlen en dorpels. De omvangrijke nieuwbouw van de Isala-klinieken in Zwolle toont enkele markante vliesgevels die opvallen door allerlei kleuren van de regenboog en de complexe vormgeving. De vlindervormige rasters op de achterliggende staalconstructies vergden enorm veel denk– en rekenwerk van de engineers en werkvoorbereiders. Geen enkel element in de vliesgevels is recht of gelijk. Ga er maar aan staan! Alkondor durfde de uitdagende klus in opdracht van BAM Utiliteitsbouw Zwolle aan. Samen met systeembouwer Alcoa en de toeleveranciers Panelen Holland en glasfabrikanten AGC en SaintGobain wordt er een bijzondere prestatie geleverd. Alkondor is verantwoordelijk voor de technische uitwerking van het ontwerp, engineering en logistiek. Het bedrijf kreeg een draadtekening van de architect van de vliesgevels voor de trappenhuizen, de hoofdentree en de patiëntengang. De vormgeving van de vliesgevels verschilt: achterover hellend van 7 tot 9 graden, geknikt, verdraaid, hol en bol. Kortom: elk 3D-model leverde een ingewikkeld web op van frames, stijlen en dorpels op. “De constructie van de diverse ‘vlinders’ is bijzonder, mede omdat er vele verbindingen zijn gemaakt ergens halverwege de overspanningen. Via gaffels, hoekankers of gehele achterconstructies is het totale vliesgevelframe gemonteerd op de staalconstructie. Alle ankers moesten apart op sterkte worden berekend, met name buigspanning is bepalend. Normaliter kun je voor de verankering binnen een marge van 15 mm blijven alleen door de complexiteit van de achterliggende bouwkundige constructies moesten hier veelal grotere toleranties worden overwonnen,” leggen technisch manager Jan Oldekamp en projectleider Guus Vlaanderen van Alkondor uit. We moesten binnen een marge van 15 mm blijven,” leggen technisch manager Jan Oldekamp en projectleider Guus Vlaanderen van Alkondor uit. Panelen Holland leverde de aluminium panelen en zowel AGC als ook Saint-Gobain leverden de isolatie ruiten. Daarvan is het merendeel drie– of vierzijdig schuin door de vorm van de vlakken. Geen enkel gevelelement of vak vulling heeft een repeterende maat. “De maatvoering van de panelen, het raster en de isolatieruiten moeten perfect op elkaar zijn afgestemd. Het mag niet voorkomen dat op een verdieping een glasplaat niet binnen het kader past, want dan zit de uitvoerder met een enorm logistiek probleem. Het werk moet dan stil worden gelegd totdat de juiste maat is geleverd. ➞

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 11 IIIIIIIIIIII

Gevelspecialist in aluminium en staal Het maken van gevelconstructies is vakwerk. Ons vakwerk! Alkondor heeft zich opgewerkt tot een topbedrijf in projectmatige engineering, productie en montage van gevelconstructies. Met ons team dat bestaat uit meer dan 100 enthousiaste, zeer betrokken vakmensen, voeren wij, vanuit ons moderne bedrijfspand in Hengelo, onze werkzaamheden uit in heel Nederland.

Geeft uw creativiteit vleugels Alkondor Hengelo BV

Wegtersweg 7-19

Postbus 29

7550 AA Hengelo

Tel. 074-245 53 55

www.alkondor.nl

Deze impressie geeft een beeld van de kleurrijke vliesgevels. (illustratie Alkondor)

Er wordt in verband met de uitkragende zonweringen van boven naar beneden gewerkt, dat kan niet andersom,” aldus Vlaanderen. Gelukkig blijkt in de praktijk dat het raster en de panelen vlekkeloos op de staalconstructie passen. Alkondor is bij de engineering uitgegaan van de kritische knooppunten. “De zwaarst belaste verbindingen hebben we eerst berekend. Zodoende ontstaan een configuratie en profieldimensies. Sommige profielen zijn daardoor soms wat over gedimensioneerd. Dat hebben we ook gedaan om de snelheid in het engineeringsproces te behouden,” aldus Oldekamp. Alkondor heeft gekozen voor het gevelsysteem van Alcoa: de AA 100 Q. Dit systeem is geschikt voor een correcte waterafvoer die per veld of via de stijlen verloopt. De vliesgevels van de Isalaklinieken hebben een wind- en waterdichtheid van 450 Pa; hoger is niet nodig in dit gebied. Voor de achter overhellende gevels zijn onder andere speciale ontwateringsspuwers ontwikkeld en onzichtbaar achter de deklijsten aangebracht om overtollig water versneld af te voeren. Het systeem is hoogwaardig geïsoleerd. Een niet onbelangrijk detail is het slanke binnen–en buitenaanzicht van de profielen met 50 mm waarin alle knooppunten zijn opgenomen. Op de vliesgevel voor de patiëntengang zijn eigen ontwikkelde zonneluifels toegepast als zonwering. De bevestiging hiervan is geïntegreerd in de vliesgevelstijlen. Om de vliesgevelelementen op de plaats te krijgen maakt Alkondor gebruik van vaste steigers, hefsteigers en een hoogwerker, afhankelijk van de situatie ter plekke. De complexe vliesgevel wordt in prefab elementen van ca 3 x 4 meter aangevoerd. Alleen een aantal koppeldorpels wordt in het werk tussen de stijlen gemonteerd. Een montagefout maken is nagenoeg uitgesloten, omdat elk segment, elke dorpel, elke vakvulling en elke klem en kliklijst uniek is qua nummeringen en maatvoering. BAM verwacht om en nabij de bouwvak klaar te zijn met de vliesgevels. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 13 IIIIIIIIIIII

Tekst: Hilda Bosma Beeld: Doornenbal/NBVT

Timmerfabrikanten kopen duurzaam geproduceerd hout Uit onderzoek van de Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten blijkt dat leden steeds meer aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout gebruiken.Vergeleken met de eerste helft van 2010 is er in de eerste helft van 2011 beduidend meer duurzaam geproduceerd hout ingekocht. Aanleiding voor Profiel om timmerfabrikant Doornenbal uit Veenendaal en de Nederlandse Bond voor Timmerfabrikanten aan het woord te laten over deze actuele kwestie. In 2009 is de NBvT begonnen met de campagne ‘Bewust met Hout’. Bert Kattenbroek, verantwoordelijk voor de marketing en communicatie van de NBvT vertelt: “We hebben doelstellingen voor 2015 geformuleerd en een actieplan opgesteld. Dat heeft minister Kramer ondertekend. De doelstelling voor de langer termijn is dat aantoonbaar

IIIIIIIIIIII 14 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

duurzaam gecertificeerd hout de norm wordt.” In 2010 bleek uit de eerste houtstroom analyse binnen de timmerbranche dat niet alle leden een handelsketencertificaat (CoC) hadden. De NBvT heeft daarna als verplichting bij het lidmaatschap gesteld dat alle aangesloten timmerfabrikanten ten minste één handelsketen-certificaat moe-

ten hebben om aantoonbaar duurzaam hout te kunnen leveren. In de eerste helft 2011 was 70% van het naaldhout aantoonbaar duurzaam geproduceerd (een stijging van 15% vergeleken met 2010), 48% van het hardhout aantoonbaar duurzaam (een stijging van 18%) en 52% van het plaatmateriaal aantoonbaar duurzaam (een stijging van 13%). Deze cijfers zijn niet keihard, maar indicaties om te zien waar de branche staat. Kattenbroek: “De NBvT gaat voor aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout en daarbij maakt het niet uit of het FSC of PEFC gecertificeerd hout is. Beide keurmerken staan garant voor

duurzaam beheerde bossen en daar is het om te doen. Niet om het keurmerk zelf.” De afgelopen twee jaar heeft de NBvT trainingsbijeenkomsten gegeven aan marktpartijen, overheden en aannemers over het gebruik van aantoonbaar duurzaam hout. Ook is de brochure ‘Duurzaam inkopen van duurzaam hout’ uitgebracht. “Timmerselect Doornenbal BV is twintig jaar geleden, begonnen met alternatieven voor tropisch hout,” vertelt directeur Carel Doornenbal. Bij het bedrijf werken 90 mensen en de fabrikant maakt een omzet van 12 miljoen euro per jaar. “Het afgelopen jaar hebben we 85% hout met het keurmerk FSC verwerkt in onze kozijnen, deuren en andere geveltoepassingen. Vorig jaar was dat nog 70%. We zien dus een stijging in FSC-hout. Dit jaar gaan we voor de bouwvak over op 100 procent FSC-hout. Dat wil zeggen al het hout voldoet aan het internationale, onafhankelijke FSC keurmerk.” Doornenbal vervolgt:“We staan al jaren achter het gebruik van duurzaam hout en verantwoord bosbeheer. We zien dat houtleveranciers steeds bewuster worden. Dat heeft ook te maken met wettelijke verplichtingen en convenanten. Opdrachtgevers als gemeentes en woningbouwverenigingen vragen ook om duurzaam hout. Aannemers moeten wel aan die vraag voldoen, maar vaak zie je dat ze duurzaam hout niet opnemen in hun begroting.” De NBvT is in gesprek met veel partijen in de houtketen over hoe samen op te trekken in het stimuleren van het gebruik van duurzaam hout. Kattenbroek: “We gaan met sprongen vooruit. Een belangrijk knelpunt is dat de twee keurmerken voor hout, FSC en PEFC, elkaar niet erkennen. Dat levert problemen op als stromen worden verwerkt tot één product. Het is dan niet meer

mogelijk om via een certificaat aan te tonen dat het hout een duurzame oorsprong heeft. Veel bedrijven maken daardoor extra kosten voor dubbele voorraden, dubbele administratie en dubbele certificeringskosten. Wij roepen opdrachtgevers dus

met klem op om niet voor één specifiek keurmerk te kiezen, omdat dit alleen maar kostprijsverhogend werkt. Aantoonbaar duurzaam geproduceerd hout op de markt brengen, zodat bossen langdurig blijven bestaan. Dat is uiteindelijk het doel.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 15 IIIIIIIIIIII

t h e m a

passiefbouw

Het betoncasco van BlueCasco staat binnen vijf dagen

IIIIIIIIIIII 16 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

passiefbouw

Energiezuinige woningen hebben de toekomst Hoewel de nieuwbouwmarkt in de b&u sector volledig in elkaar is gezakt, kunnen aannemers en projectontwikkelaars niet op hun lauweren rusten. Zodra de economie weer aantrekt en de banken in de gaten krijgen dat ze de woningmarkt weer vlottrekken door minder stringente hypotheekvoorwaarden te stellen, ontstaat er snel behoefte aan woningbouw. De conceptontwikkelaars van energiezuinige woningen zullen daarbij flink wat strepen voorhebben op de traditionele bouwmethode. Profiel onderzoekt drie concepten, waarbij er twee voorzien zijn van passiefhuis-technologie.

t h e m a

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: BlueCasco

De totalcost of ownership gaat een meer doorslaggevende rol spelen bij de aankoop van een woning. Simpelweg gezegd: de energie– en onderhoudskosten op lange termijn wegen zwaarder dan de initiële aanschafprijs. In dat licht bezien zijn conceptontwikkelaars druk doende om lucht– en kierdichte woningen te ontwikkelen met een goede isolatie en ventilatie en een gezond binnenklimaat. Omdat de bouw nog op slot zit, zijn er nog weinig (tot geen) projecten van deze conceptwoningen in uitvoering. Bovendien zijn de voorschrijvende instanties, met name de corporaties, zoekende naar het toekomstbestendig maken van ‘achterstandswijken’. Kan dit met het upgraden van de woningen met een aantal labels of ga je voor een ingrijpender renovatie? De drie ontwikkelaars zijn overtuigd van de aantrekkingskracht van hun concepten op architecten en woningcorporaties. Niet alleen op technisch vlak, maar zeker ook uit organisatorisch (system engineering) en financieel (totalcost of ownership berekenen) oogpunt.

Het Team Prestatiehuis (VDM Woningen, Doorwin, Van Ieperen Groep en Brink Climate Systems) Dit woonconcept gaat nadrukkelijk uit van de passiefhuisnorm, namelijk een verbruik in de ruimteverwarming en koeling van minder dan 15 KWh/m2 en een Rc-waarde van gevel en dak tussen de 8 en 10. Het casco bestaat uit een prefab houtskeletelementen waarbij in de fabriek al sparingen zijn gemaakt voor de luchtkanalen ten behoeve van de balansventilatie. De deelnemende partijen hebben het concept integraal ontworpen en geëngineerd. “Door lean werken en bouw-, installatie– en logistieke processen op elkaar af te stemmen vond de verbouwing van 134 woningen in Roosendaal plaats binnen 15 werkdagen per woning. Al in het ontwerpproces integreren we de bouwkundige en installatievoorzieningen. Door de prefab werkwijze beperken we de bewonersoverlast tijdens een renovatie tot een minimum,” zegt manager renovatie Rob van der Hoek van VDM Woningen. Het concept richt zich vooral op wijken met energieverslindende woningen die tussen 1960 en 1980 zijn gebouwd. De totale buitenschil zal worden vervangen. “Dat is inderdaad duurder ➞

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 17 IIIIIIIIIIII

pa n e l e n h o l l a n d

= M a a t sc h a p p e l i j k Ve ra n two o rd Ondernemen

Lees meer op onze website www.panelenholland.nl/bedrijf/mvo

U w pa r t n e r vo o r s a n d w i c h pa n e l e n e n p l a a twe r k

passiefbouw

dan bijvoorbeeld een spouwmuurisolatie. Maar we zullen aantonen dat de exploitatiekosten op langere termijn opwegen tegen de investering van de renovatie. De energiekosten vallen vrijwel weg, waarmee de bewoners huurverhoging ruimschoots compenseren. Dit concept creëert een energiereductie van 80 procent!”

en naden nauwkeurig afgedicht met speciale tape. De woning ondergaat een blowerdoortest en een thermografisch onderzoek. Isover en Saint Gobain hebben een boek handboek uitgebracht dat het concept tot in detail uiteenzet. Er zijn al enkele schoolgebouwen en woningen uitgevoerd met dit passiefhuis-concept.

Multi-Comfort House (Isover en Saint-Gobain)

Blue Casco (Heembeton, CRH Structural Concrete, CRH ClaySolutions en Kingspan)

Ook het Multi-Comfort House gaat uit van een maximale energiebehoefte van 15 KWh/m2 per jaar en een Rc waarde van 10. De constructie herbergt een skelet met houten I-liggers. Isover benadrukt vooral het onderbreken van koudebruggen om een aangenaam leefklimaat te creëren en de energielasten omlaag te brengen. De doorlopende isolatieschil met glaswol en het luchtdicht bouwen zijn daar debet aan. De glaswol bestaat voor 75 procent uit gerecycled glas. Isolatiemateriaal dat in het Multi-Comfort House wordt toegepast heeft een levenscyclusanalyse doorlopen om de milieubelasting te berekenen.

De Blue Casco is tussen de twee andere concepten een vreemde eend in de bijt, in die zin dat het niet strikt een passiefhuis-concept is. Wel zeer energiezuinig, maar uitgerust met installatietechniek zoals betonkernactivering dat in een passiefhuis uit den boze is. De ontwikkelaars van het Blue Casco hechten echter zeer veel waarde aan een comfortabel binnenklimaat. Volgens hen is dat aspect in een puur passiefhuis onvoldoende ontwikkeld, vooral qua regelbaarheid en in periodes met hoge CO2 waarden. De massa van het beton is bepalend voor de ruimteverwarming en -koeling, waardoor temperatuurfluctuaties minder optreden.

In tegenstelling tot het Team Prestatiehuis richt dit concept zich ook op de nieuwbouwmarkt. Het begint immers met een goede oriëntatie van de woning ten opzichte van de zon. Op de zuidzijde relatief veel glasoppervlak voor een optimaal warmterendement van de zon. Net als bij de andere twee concepten worden alle aansluitingen

Blue Casco hanteert een lagere norm qua luchtdichtheid, maar voert wel een blowerdoortest uit. Het betoncasco staat er binnen vijf werkdagen. De buitenschil wordt geïsoleerd met PIR-isolatie, afhankelijk van de EPC-waarde variërend van 0,4 of lager. In aanvulling op de WTW-unit kiest Blue Casco voor individuele in– en uitblaaspunten met

t h e m a

een centrale verdeelkast voor de regeling van de luchthoeveelheden. Het concept werd pas eind november geïntroduceerd, zodat er nog geen Blue Casco woning kan worden gerealiseerd. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 19 IIIIIIIIIIII

t h e m a

passiefbouw

Certificering is van belang om wildgroei in passiefbouw uit te bannen (foto Rockwool). Tekst: Marcel van Rijnbach

‘Wildgroei passiefhuizen noopt tot eenduidige certificering’ Projectontwikkelaars, bouwers en corporaties zijn aan een rat-race begonnen met de bouw van woningen op passiefhuis-niveau. Het kaf heeft zich daarmee nog niet van het koren gescheiden. Volgens voorzitter Erik Franke van de Stichting PassiefHuis Holland is er sprake van een wildgroei van concepten die helaas in de meeste gevallen niet door de lading gedekt worden. “Daarom is het dringend noodzakelijk dat er in Nederland een degelijke en betrouwbare certificering van de grond komt.”

IIIIIIIIIIII 20 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

In navolging van Scandinavië, Duitsland, Oostenrijk en in mindere mate de andere Europese landen hebben de bouw en voorschrijvende instanties in Nederland passiefhuis bouwen definitief in de armen gesloten. Echte seriematige woningbouw op dit niveau vindt nog niet plaats, maar er worden al wel ketensamenwerkingen gesmeed om deze manier van bouwen structureel van de grond te krijgen.

Eindelijk krijgt het passiefhuis bouwen voet aan de grond in Nederland. Bent u al tevreden? Franke: “Nee, het gaat mij eigenlijk veel te langzaam. De kop is er af, maar er is nog een lange weg te gaan. Mensen die zich nauwelijks in het concept verdiepen of partijen die gevestigde belangen hebben en een passiefhuis als bedreiging zien, werpen een belemmering op. Een gebrek aan kennis of aan innovatieve belangstelling is er

ook debet aan. Inspirerende opdrachtgevers en Bouwend Nederland moeten uit een ander vaatje tappen. De koplopers staan te trappelen om op deze manier aan de slag te gaan.”

Waarom is het zo belangrijk dat we woningen op passiefhuis-niveau brengen? “Het mes snijdt aan vele kanten: de gebruiker en huurder beheersen beter hun woonlasten en de eigenaar en verhuurder realiseeren in meerdere opzichten een waardevermeerdering van hun vastgoed: een minimale energievraag waardoor de woningen beter exploiteerbaar en verhuurbaar worden. De woningen krijgen meer gebruikswaarde door het hogere comfort. Daarnaast creëer je veel zinvolle werkgelegenheid; passiefhuis is goed voor de economie en ecologie. Dat bewijs is de afgelopen tien jaar in Duitsland en Oostenrijk geleverd. Uit onderzoek is gebleken dat deze

passiefbouw

t h e m a

Feestelijke oplevering van seriematig passiefhuis-project in Almere (foto De Goedestede)

Een voorbeeld van een passiefhuis-certificaat met validatiewaarden (ill. Passiefhuis-Platform)

ontwikkeling daar in de afgelopen jaren voor meer dan 100.000 extra banen heeft gezorgd.”

Vanaf 2019 moeten alle woningen in Europa volgens de passiefhuisnorm worden gebouwd. Is dat haalbaar, ook voor Nederland? “Via de EPC-verlaging komen we in 2015 al in de buurt van het passiefhuisniveau en zelfs de energieneutrale status van nieuwbouw in 2019. Het wordt kort dag, maar er wordt aan gewerkt. Onze stichting pleit voor een meer Europese regel-

geving in plaats van het in dit opzicht ontoereikende nationale Bouwbesluit om zodoende beter aansluiting te vinden bij de normen in met name Zweden, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.”

In welke opzichten wijken de passiefhuiswoningen over 20 jaar af van de huidige generatie? “We mogen aannemen dat deze woningen in de toekomst steeds meer gebouwd worden met minder milieubelastende materialen. Bovendien kan er in theorie nog beter en meer worden geïsoleerd,

Het energieverbruik tussen woning met EPC 0,8 en Passiefhuis zijn pregnant (ill. Energievastgoed.nl)

maar de noodzaak tot voortdurend ventileren en een beetje verwarmen als daar behoefte aan is, blijft bestaan. Het zou mooi zijn als de term passiefhuis over 20 jaar niet eens meer zou bestaan, omdat die kwaliteit dan als vanzelfsprekend wordt ervaren in de bouw en er alleen nog maar energieneutraal wordt gebouwd. Het passiefhuis concept is tenslotte de ultieme opmaat voor het energieneutraal bouwen.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 21 IIIIIIIIIIII

t h e m a

passiefbouw

Tekst: Martin van den Bouwhuijsen

Innovatief venstersysteem In het Gelderse Ulft bouwt aannemer Klomps een nieuwe woonbuurt met 61 passiefhuizen, waarvan 22 koop- en 39 huurwoningen. De innovatieve woningen verbruiken straks minder dan 15 kWh/ m² bruto per jaar voor ruimteverwarming, waar 75 kWh/m2 gangbaar is. Dit komt door de beperking van het warmteverlies via de gebouwschil. De gevels zijn voorzien van 15 tot 18 centimeter schuimisolatie en speciaal ontwikkelde ramen en deuren met een hoge isolatiewaarde.

IIIIIIIIIIII 22 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Weneko Kunststoffen BV produceerde en monteerde de warmte-isolerende ramen en deuren, die gebaseerd zijn op het Alphaline 90 profielensysteem van VEKA. “In dit systeem verhinderen drie thermische onderbrekingen het indringen van koude, tocht en vochtigheid,” zegt Adriaan Hakkert van VEKA. “De nieuw ontwikkelde profielgeometrie heeft zes kamers met polystyreen schuim in de buitenste kamers. Samen met de triple beglazing, met een minimale totale glasdikte van 42 mm, zorgt dit voor een isolatiewaarde tot 0,8 W/m2K.” Systemenleverancier VEKA, onderaannemer Weneko en aannemer Klomps werkten intensief samen bij dit passiefhuisproject; een relatief

nieuw gebouwconcept dat in Nederland aan populariteit wint. “In het voortraject besteedden we veel aandacht aan het luchtdicht maken van de aansluitingsdetails,” verheldert Martin Lieftink van Weneko. “Inmiddels zijn er 20 huur- en 2 koopwoningen opgeleverd. Uit testen bleek dat de beoogde luchtdichtheid werd behaald.” Behalve goede thermische eigenschappen heeft het toegepaste Alphaline 90 venstersysteem ook prima mechanische eigenschappen. “De dikwandige profielen behoren in EN klasse A, de hoogste Europese klassering voor wanddikte. De profielen zijn vormvast, prima beschroefbaar en duurzaam. Bovendien zijn de profielen volledig recyclebaar,” zegt Hakkert tot slot. n

hout in de kijker

Tekst: Koen Mortelmans Beeld: Merbau

Merbau kan tegen een stootje Merbau is de Europese handelsnaam voor hout, van de Intsia bijuga en palembanica. Synoniemen zijn ironwood en de te vermijden naam Borneo teak. Het hout vertoont een sterke gelijkenis met de Afrikaanse soort afzelia. Zijn grote natuurlijke duurzaamheid (klasse I-II), uitstekende dimensionele stabiliteit, vaste structuur en mooie uiterlijk maken merbau een bijzonder interessante houtsoort. Maar de minimale werking onder invloed van vocht en – eens gedroogd – de geringe vochtopname zijn toch de opvallendste kenmerken. De bomen die merbau leveren, behoren tot het geslacht Intsia. Merbau is in zuidoost-Azië één van de meest verspreide houtsoorten. Het groeigebied loopt van Madagascar via India en Indochina naar de Filippijnen, Indonesië, Maleisië en Papoea-Nieuw-Guinea, tot aan de Solomon- en Fiji-eilanden. Tot het geslacht Intsia behoren twee soorten waarvan het hout wordt aangemerkt als merbau. Het hout van beide soorten is niet van elkaar te onderscheiden. Intsia bijuga komt hoofdzakelijk in de kustgebieden voor, vlak achter de mangrovegordel, de Intsia palembanica groeit meer in het binnenland. Opvallend is dat de bomen niet in gesloten opstanden voorkomen, maar individueel verspreid. De Intsia-soorten zijn vrij karakteristiek voor het tropisch regenwoud, ook al groeit er gemiddeld niet meer dan één boom per 2 hectare.

De bomen bereiken hoogten van maximaal 40 à 45 m, waarvan ongeveer de helft takvrij is. De diameter op borsthoogte varieert van 60 tot 160 cm. De stam is echter niet helemaal recht en cilindrisch en laat nogal eens afwijkingen zien. De boom kan plankwortels hebben. Deze wortellijsten reiken meestal tot een hoogte van 2 m, maar kunnen tot ongeveer 7 m doorlopen. De bruikbare takvrije lengte bedraagt gewoonlijk 15 à 20, maximaal 25 m.

Spinthout Merbaustammen hebben een bleekgele spintlaag, die tot een derde van de stamdiameter kan bedragen. Bij oude stammen is de spintlaag aanmerkelijk minder dik, 2 tot 8 cm. Jonge bomen bezitten dus relatief veel spint, zodat het economisch onverstandig is stammen met diameters van minder dan 60 cm te vellen. Het kernhout is geel-, oranje-, rood- of grijsbruin, met veel kleurvariaties. Aan de lucht blootgesteld verdonkert het hout aanmerkelijk na, soms zelfs tot bijna zwart. Merbau is gelijkmatig van structuur en bezit geen uitgesproken tekening. Het hout kan, afhankelijk van de zaagrichting, fraai gevlamd zijn of vage overlangse strepen vertonen. Op het oppervlak zijn meestal de voor merbau karakteristieke, fijne zwavelgele streepjes zichtbaar, veroorzaakt door de vulstof van de vaten. De groeiringen zijn goed herkenbaar. De nerf is vrij grof, maar gelijkmatig. De draad van het hout is recht tot min of meer kruisdradig en enigszins onregelmatig. Merbau bezit over het algemeen een fraaie glans. Soms voelt het vettig aan. Merbau is uitstekend te bewerken met machines. Door zijn homogene en vaste structuur is het

voortreffelijk te frezen, tot op tienden van millimeters. Mede hierdoor is het hout erg geschikt voor precisiewerk. Handmatig is de bewerking aanzienlijk moeilijker. Voorboren is wenselijk bij nagelen of schroeven, anders neigt het hout tot splijten. Merbau is goed te lijmen.

Kleurstoffen Merbau bevat wateroplosbare kleurstoffen. Zonder gepaste afwerking voor buitentoepassingen bestaat het gevaar dat deze inhoudsstoffen vrijkomen, het zogenaamde ‘bloeden.’ Om deze reden noemen de Maleiers merbau ook wel ‘duivelshout.’ Hoewel merbau in het verleden nogal eens werd toegepast in de wegen waterbouw, voor bruggen en sluizen, is het belangrijkste toepassingsgebied de woningbouw, voor onder meer buitenschrijnwerk, gevelbekledingen en terrassen. Door het fraaie uiterlijk kun je met transparant afgewerkt) merbau bijzonder mooie trappen maken. De hoge slijtweerstand maakt het zeer geschikt voor vloeren die zwaar worden belast.

Meer info: www.woodforum.be

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 23 IIIIIIIIIIII

t h e m a

passiefbouw

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Thermodicht

Meten is weten

bij bepaling passiefhuisnorm Ontwerpen en bouwen volgens de passiefhuis-methode is gebaat bij bewijslast om in aanmerking te komen voor een certificaat. Een bouwer moet met meetgegevens kunnen aantonen dat de geëiste luchtdichtheid wordt gegarandeerd. Met behulp van een blowerdoortest wordt die luchtdichtheid gemeten. Het is een veelgehoorde term bij energiezuinig bouwen, maar hoe werkt het eigenlijk en wat is het nut ervan. En wat is eigenlijk een thermografisch onderzoek? Een thermografische scan voor de buitengevel en blowerdoortest zijn verplichte kost voor het behalen van een passiefhuiscertificaat.

De ventilator en meetapparatuur geinstalleerd.

IIIIIIIIIIII 24 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Aangezien er steeds meer woningen volgens de passiefhuis-methode worden gebouwd, krijgen energie-advies- en bouwfysciabureaus meer aanvragen om blowerdoortests en thermografisch onderzoek uit te voeren. Dat aantal zal volgens het bureau Thermodicht alleen maar stijgen, omdat de EU in 2020 verlangt dat de woningbouw 20 procent van de energiereductie voor haar rekening neemt.“We zien dat blowerdoortests steeds vaker in het bestek worden opgenomen,” zegt eigenaar Herman Bos van Thermodicht dat luchtdichtheidsmetingen in woningen en utiliteitsgebouwen uitvoert. “In de utiliteitsbouw zijn deze testmethodes meer ingevoerd, maar dan in het bijzonder voor steriele ruimten, zoals operatiekamers, cleanrooms en laboratoria. Maar eigenlijk is luchtdicht bouwen in alle utiliteitsgebouwen een must.” Voor een passiefhuis is een luchtdichtheidswaarde van 0,15 dm3/s per m3 vereist in de EPCberekening. Door middel van een blowerdoortest kan worden aangetoond of die waarde haalbaar is in de buitenschil van het gebouw. In de buitendeur wordt tussen de binnen– en buitenomgeving een drukverschil gecreëerd van meestal 50 Pascal om de hoeveelheid weglekkende lucht te meten.

passiefbouw

t h e m a

De rookstift op zoek naar eventuele kieren.

De ventilator zit in een aangepast frame in de deur– of raamopening. De blower is regelbaar met een meetbereik tussen de 180 en 7200 m3/h en wordt afgedekt met een nylon kap. Via twee

Thermografische weergave van een helft van een huis.

drukkanalen wordt het gebouw in onder -of overdruk gezet, waarna speciale software in de laptop de meetgegevens aangeeft. Een airmeter bepaalt de windsnelheid en een barometer de druk. De tester gaat met een rookstift langs aansluitingen van gevel en dak voor het opsporen van luchtlekkages. Er komt dus heel wat apparatuur aan te pas om de luchtdoorlatendheid te meten. Een gebouwgebruiker kan diverse onderzoeken laten doen waar uiteraard verschillende prijskaartjes aan hangen. Een luchtdichtheidsmeting op de buitenschil na voltooiing van de ruwbouwfase kost volgens Thermodicht 580 euro. De blowerdoortest en een thermografisch onderzoek worden uitgevoerd. Een luchtdichtheidsmeting vlak voor oplevering is goedkoper: 450 euro. Alleen een thermografisch onder-

zoek van de buitenschil kost 260 euro. Volgens Bos is het in kaart brengen van energieverlies door middel van een infrarood camera aan te bevelen in periodes waarin de temperatuurverschillen tussen binnen en buiten minimaal 10 graden bedragen. De camera meet elektromagnetische straling die elementen van de buitenschil uitstralen als gevolg van de temperatuur. Dit wordt weergegeven in een thermogram, zeg maar een grafische weergave van de heersende temperaturen. “Het lezen van een kaart vereist vaardigheid,” weet Bos. “Een leek roept te snel en euforisch: ‘daar is het heet’. Of dat een lichte kleur per definitie een warme spot is. Dat is dus niet altijd zo. Er moet altijd eerst naar de temperatuurschaal worden gekeken, voordat men de energieverliezen kan interpreteren.” Volgens Bos zullen de testmethodes voor de bewijslast van een passiefhuis-certificaat niet veranderen. “De apparatuur zal zich nog verder ontwikkelen, zoals de warmtebeeld-camera. Die herbergt straks nog een hogere resolutie dan nu het geval waardoor je een verfijndere weergave krijgt.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 25 IIIIIIIIIIII

t h e m a

isolatie/ventilatie

Sparing dak voor integratie ventilatievoorziening. (foto BUVA)

Het ventilatiesysteem is aan de buitenkant nauwelijks zichtbaar.

IIIIIIIIIIII 26 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

isolatie/ventilatie

t h e m a

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: Buva

Probleem ventileren onder hellende dak getackeld Het was tot voor kort lastig om verblijfsruimten onder hellende daken op natuurlijke en zelfregelende wijze te ventileren. Een te openen raam voldoet niet aan die eisen en heeft niet een instelstand. Omdat het energieprestatiecoëfficiënt van woningen omlaag moet, investeerden toeleveranciers een ventilatiesysteem dat in de dakbedekking wordt geïntegreerd. Een rondje langs enkele moderne systemen die aan de eisen van het nieuwe Bouwbesluit voldoen.

Met name BUVA en Renson zijn actief met natuurlijke ventilatiesystemen onder hellende daken. Ze stonden voor een uitdaging: hoe creëer je in een stijf en hard pannendak een ventilatievoorziening die zelfregelend en instelbaar is en toch voldoende ventilatiecapaciteit genereert? En bovendien geen vocht toelaat? In theorie is het principe eenvoudig: de aannemer maakt in het bestek een sparing in het dak, waarin de suskast met het ventilatierooster wordt gemonteerd. De grootte is afhankelijk van de ventilatiecapaciteit, de diepte van de dakdikte. “Het is verantwoord om kleinere sparingen dan 2,5 meter in het dak te zagen. Aannemers vragen ons uitgebreid om de montage-instructies. We bieden wat dat betreft een gedetailleerde beschrijving met tekeningen,” zegt productmanaProefopstelling wordt getest op waterdichtheid.

ger Raf Cox van de afdeling ventilatie bij BUVA. Volgens Cox mag de stijfheid en sterkte van dakconstructie uiteraard niet lijden onder een te brede sparing. De maatvoering van de suskast zal afgestemd moeten worden met de dakenleverancier. Om een systeem in de praktijk te testen bootste BUVA in het lab een deel van een hellend dak na. Het proefstuk werd getest op wind- en waterdichtheid en ventilatiecapaciteit van minimaal 1 pascal. Om aan de eisen van het Bouwbesluit te voldoen moest er een zelfregelende klep in ‘ventilatiepan’ komen. Die heeft BUVA opnieuw ontwikkeld. Om aan de gewenste ventilatiecapaciteit te voldoen wordt de suskast met het rooster onder een bepaalde hoek in het dak aangebracht. De waterkering geschiedt via een dampremmende

Sparing voor inbouwen van de suskast.

laag onder de dakbedekking. “Die folie loopt door tot over de neus van het rooster. Overtollig water loopt weg via een lichte knik in het profiel van het rooster weg. We hebben nog nooit klachten ontvangen over wateroverlast,” aldus Cox. Renson biedt ook een onzichtbaar systeem dat ook volledige waterdichtheid in gesloten positie garandeert tot 650 Pa en in open positie boven 100 Pa. Dit geldt ook voor de SusStream van BUVA die tevens diverse dieptematen biedt, variërend van 170 tot 250 mm. Meerdere technische specificaties over ventilatiedebieten, u-waarden en akoustische waarden zijn beschikbaar op de websites van BUVA (www.buva.nl) en Renson (www.renson.be) Beide ventilatiesystemen kunnen ook in renovatieprojecten worden toegepast. Daarbij gaat het volgens Cox wel om ingrijpende renovatie waarbij meestal de gehele buitenschil wordt vervangen. “BUVA focust zich wat dit betreft niet op de particuliere markt.” Omdat veel woningrenovaties plaatsvinden uit energetisch oogpunt, draagt een natuurlijk ventilatievoorziening onder een hellend dak ook bij aan een gunstiger EPC-waarde. Immers: een zelfregelende klep laat minder tocht door en levert minder warmteverlies op dan een open raam. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 27 IIIIIIIIIIII

www.renolit.com

Ontspan met RENOLIT EXOFOL FX. Tot 22,5 jaar zekerheid voor uw projecten.

Ontdek een uitzonderlijk type buitenfolie. RENOLIT EXOFOL FX. Wie aan de toekomst bouwt, heeft een oppervlakte nodig die zijn tijd vooruit is. RENOLIT EXOFOL FX geeft bouwonderdelen voor buitentoepassingen een tot nog toe ongekende levensduur helemaal in lijn met duurzaam bouwen. Uiterst slijtvast en UVbestendig is de folie tegen elk klimaat bestand en behoudt ze haar kleurenintensiteit de gehele levensduur. Vuil en graffiti hebben geen kans. Ze kunnen moeiteloos worden verwijderd. Zoveel voordelen in combinatie met de garantie biedt de markt nieuwe perspectieven. Met tot 15 jaar garantie en 7,5 jaar RENOLIT saneringsservice neemt u ook voor toekomstige projecten geen risico. De productfamilie RENOLIT EXOFOL verenigt alle RENOLIT oppervlakte veredeling folies onder één dak. Meer informatie nodig? Stuur een e-mail an: exterior@renolit.com

Toonaangevend in gevels

www.rollecate.nl (0522) 467 000

t h e m a

isolatie/ventilatie

Aanleg isolatie op dak Vierhavenstrip. Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Blauwplaat

Wederopstanding ‘koude’ dakisolatie Met de komst van dakparken, parkeerdaken en gebruikersdaken is het zogeheten omgekeerde dak weer een serieuze optie. Dat wil zeggen: isolatie aangebracht op de ‘koude’ kant van de dakbedekking, bedekt met bepaalde ballast. Dit isolatieprincipe beschermt de dakbedekking tegen invloeden van buitenaf, waardoor het langer meegaat. Een niet te onderschatten factor met daken die dagelijks in gebruik zijn.

IIIIIIIIIIII 30 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Pakket isolatie hangt in de strop.

isolatie/ventilatie

Grootste dakpark van Europa Op het dak van het nieuwe winkelcentrum De Vierhavenstrip in de Rotterdamse wijk Delfshaven verschijnt het grootste dakpark van Europa. Ruim 40.000 m2 ligt op het dak van de gebouwen. Op de dakbedekking liggen 70 mm dikke XPS-platen (Styrofoam Floormate 500), geleverd door DOW Benelux en Blauwplaat, ter grootte van een oppervlak van 26.000 m2. De isolatieplaten werden in pakketten met behulp van een kraan op het dak gehesen en handmatig op de bitumineuze dakbedekking gelegd. XPS is bijzonder licht materiaal. “Men heeft de platen met hoge snelheid gelegd. Over de isolatielaag zijn vervolgens drainagematten gelegd die het overtollig water in de substraat afvoeren. Niet alleen vanwege de omvang is er sprake van een uniek isolatieproject.” De dakdekker heeft een waterdichte garantie van 25 jaar voor de dakbedekking afgegeven. Dat is heel bijzonder in de dakwereld. De opdrachtgever heeft die eis in het pve neergelegd. Het park is eigendom van de gemeente en de ondergelegen gebouwen van een belegger. Beide partijen verlangen dat er zo min mogelijk onderhoudswerkzaamheden op het dak hoeven plaats te vinden.

t h e m a

Eerste aanleg grondpakket voor dakpark.

In Rotterdam wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de aanleg van het grootste dakpark van Europa. Onder de bodem van het 80.000 m2 grote park ligt 26.000 m2 XPS-platen (zie kader). Dit soort projecten biedt een nieuwe kans voor omkeerdaken die enigszins in de vergetelheid waren geraakt door de huidige isolatiesystemen die onder de dakconstructie aan de droge, warme kant worden geplaatst. De huidige generatie dakbedekkingen is namelijk kwalitatief aanzienlijk beter dan in het verleden. Desondanks is er nog steeds een markt voor koude isolatiesystemen, afgezien van de nieuwe toepassingen. “Kijk eens naar alle platte daken tot 15 graden die nageїsoleerd moeten worden. Bedrijfspanden, woningen met dakterrassen, uitbouwen en erkers, noem maar op. We leggen nog steeds regelmatig omgekeerde daksystemen,” zegt manager verkoop en techniek Jan Hilbrink

van de firma Blauwplaat die de karakteristieke blauwe XPS-isolatieplaten levert voor dit systeem. “Isolatie op de dakbedekking bewijst haar nut, omdat ze de bedekking beschermt tegen vocht, waardoor geen condensvorming optreedt en een dampremmende folie overbodig is. Dat scheelt aanzienlijk productietijd. Bovendien hoef je geen dak onder afschot te leggen met een omkeerdak. Je legt de platen over de bestaande dakbedekking heen; dikwijls hoeft de dakbedekking niet eens te worden vervangen. Dakdekkers vinden het leggen van een omgekeerd daksysteem aanzienlijk makkelijker.” Daar komt bij dat de dakbedekking beschermd is tegen invloeden van UV-straling, waardoor temperatuurschommelingen in de onderliggende ruimten niet aan de orde zijn. “Inspecties met thermografische camera’s hebben aangetoond dat mechanische koeling of verwarming vermindert in ruimten met omgekeerde dakisolatie. Dat scheelt dus in het energieverbruik.” n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 31 IIIIIIIIIIII

t h e m a

isolatie/ventilatie

Tekst: Marcel van Rijnbach

Beeld: Kingspan Duurzame bouwsystemen foto Liesbet Goetschalckx

Nederland blijft in Europa onder de maat qua isolatieprestatie

Nederland loopt bepaald niet voorop met wettelijke eisen aan isolatiewaardes van gevels en daken. Met pijn en moeite wordt in het nieuwe Bouwbesluit een Rc van 3,5 vereist. Terwijl in Scandinavië al waardes van 10 tot 15 standaard zijn en in Duitsland en België passiefhuisnormen vaak toegepast worden. Het valt moeilijk te rijmen met de ambitie van het Rijk en de EU om in 2020 energieneutraal te bouwen. We zijn op zoek naar een goed evenwicht tussen de uitgebalanceerde installatietechniek en de geïsoleerde- en kierdichte gebouwschil in Nederland. Het bouwen volgens passiefhuis standaard komt in Nederland moeizaam op de gang. Het afgelopen jaar verrijzen er wel steeds meer nieuwe woningen waarbij Rc waarden van 8 tot 10 worden nagestreefd, maar daar zitten soms twijfelachtige projecten tussen die in werkelijkheid de maximale ruimteverwarming van 15 kWh/m2 niet halen. De ‘papieren’ EPC wint het vooralsnog van de warmtebeeldcamera die de gebrekkige bouwdetails en koudebruggen glashelder vastlegt.

IIIIIIIIIIII 32 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

“Met een Rc waarde van 3,5 denkt de overheid een grote klapper te maken, maar Europees gezien stelt het niets voor,” zegt Roy Weghorst, manager wet– en regelgeving ten aanzien van brandveiligheid bij Kingspan. Zijn collega’s Pierre van der Woude van Kingspan Insulation en Bart de Vries van Kingspan Duurzame Bouwsystemen knikken. “Er is de afgelopen jaren in Nederland veel geïnvesteerd en gesubsidieerd in duurzame energiezuinige installaties. Daarmee lopen we voorop

in Europa. Het wordt nu tijd om hoogwaardige isolatiematerialen te stimuleren in nieuwbouw en renovatie. De markt vraagt er ook om.” Bij Kingspan proberen ze vastgoedeigenaren al geruime tijd te overtuigen van een hogere isolatiewaarde dan de huidige vereiste Rc van 2,5. De meerkosten van een geïsoleerd dak en gevel met een Rc van 5 verdient zich volgens het bedrijf binnen drie à vier jaar terug. “De prijs van fossiele brandstoffen blijft ongetwijfeld stijgen. Bij enkele projecten hebben wij in bouwteamverband meegedacht over de total cost of ownership. Toch vinden opdrachtgevers het vaak lastig inzicht te krijgen in het te behalen rendement van betere isolatie en zijn daardoor terughoudend in investeringen. Om het rendement inzichtelijk te maken heeft Kingspan meerdere kostcases laten uitvoeren.”

isolatie/ventilatie

t h e m a

Water grotere vijand dan brand bij isolatie. De bouw en toeleveranciers hebben tegenwoordig de mond vol over brandgedrag van isolatie. Kingspan spendeerde er een seminar aan voor een vurig pleidooi voor brandwerende isolatie van veestallen, omdat het brandgevaar daar aanzienlijk is en stallen niet goed geïsoleerd zijn.

Om ook woningeigenaren over de streep te trekken, moet de Nederlandse overheid in de ogen van het drietal hogere isolatienormen nastreven en na-isolatie structureler subsidiëren. “In België doen ze dat bijvoorbeeld met succes. Subsidiëren heeft alleen zin bij een structurele langdurige regeling,” aldus van der Woude en Weghorst. n

Er gelden ook nagenoeg geen overheidsregels voor. Kingspan demonstreerde met haar PIR en Resol-platen een uitstekende brandveiligheid te kunnen garanderen. Waterwerendheid is echter nog een belangrijker gegeven voor de veiligheid en duurzaamheid van het isolatiemateriaal.Vraag maar na bij de verzekeraars.Wat vochtwerendheid betreft blijken de moderne hardschuimmaterialen veel beter te scoren dan de minerale wol die het vocht als een spons opneemt waardoor de isolatiewaarde blijvend wordt aangetast. “Enkel de buitenste 2 tot 3 mm van PIR en Resol kan beperkt water opnemen, maar de kern blijft droog. In een sandwichpaneel blijft de isolatie gevrijwaard van vocht. Door de geringe hoeveelheid vocht droogt de plaat ook erg snel en krijgt de PIR en Resol plaat haar oorspronkelijke isolatiewaarde terug,” aldus technisch adviseur Pierre van der Woude van Kingspan Insulation.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 33 IIIIIIIIIIII

t h e m a

isolatie/ventilatie

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Duco

Optimaal gezond en aangenaam binnenklimaat Duco Ventilation & Sun Control staat in het prestigieuze project Marktstaete in Bladel garant voor een gezond binnenklimaat. 59 Appartementen werden er voorzien van DucoTwin 120 ‘ZR’-roosters, die ventilatie én zonwering combineren in één en hetzelfde product. Marktstaete in Bladel is een project waarbij wonen, winkelen en uitgaan in één gebouw verenigd worden. In het gebied tussen de Sniederslaan, de Markt en de Beatrixlaan, werden in totaal 59 appartementen in drie tot vier (aan de Markt) lagen gebouwd, met op de begane grond ruimte voor horeca- en winkelruimten. Duco leverde voor de appartementen in dit gebouw DucoTwin 120 ‘ZR’-roosters, die zowel

IIIIIIIIIIII 34 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

ventilatie als zonwering combineren. Het samenspel van natuurlijke ventilatie en buitenzonwering in één en hetzelfde product garandeert een optimaal gezond en aangenaam binnenklimaat. De natuurlijke ventilatie zorgt voor verse lucht binnen. De buitenzonwering zorgt er niet enkel voor dat de warmte binnen het gebouw afneemt, maar ook voor een drastische vermindering van de koellast. Naast deze standaard versie, is

de DucoTwin 120 ‘ZR’ ook beschikbaar in een akoestische variant (AK), die perfect bij geluidsbelaste projecten toegepast kan worden. Voor windgevoelige gebieden werd de ‘Fix’-uitvoering (stormvast) ontwikkeld. De nieuwkomer in dit gamma is echter de DucoTwin 120 ‘ZR’ ‘Cap’. Het zonweringdoek is in deze uitvoering gemonteerd op een uitvalarm, die eerst verticaal naar beneden zakt, maar daarna automatisch uitvalt in een hoek van maximum 90°. Op die manier krijgt zonnehitte geen kans, maar komt er genoeg licht binnen voor een aangenaam gevoel binnenshuis. Meer informatie? Surf naar www.duco.eu

isolatie/ventilatie

t h e m a

Marktstaete.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 35 IIIIIIIIIIII

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Gevelbeurs 2012

‘Systeembouwers en toeleveranciers moeten de vraag creëren’

Exposanten beurs GEVEL blijven innoveren Het is een gegeven: door de economische crisis is een groot deel van de architectenbureaus over de kop gegaan. De ontwerpers vormen de belangrijkste bezoekersgroep op de beurs GEVEL die eind januari in de Rotterdamse Ahoy werd gehouden. Was die negatieve ontwikkeling voelbaar op de beurs? Bij het ter perse gaan van deze editie van Profiel waren de bezoekersaantallen en het bezoekersniveau nog niet bekend, maar een vragenronde langs enkele exposanten leerde dat het wat “rustiger was dan twee jaar geleden.”

IIIIIIIIIIII 36 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Enkele opvallende innovaties: - Lichtgewicht isolatieglas met HR++ van Stolker Glas - Koud gebogen triple beglazing van BRS Building Systems - Gevelsysteem Next Façade met geïntegreerde installatietechniek van Alcoa Architectuursystemen - Bifold zonwering –en ventilatiesysteem ineen van Duco - Nieuw zonwerend geveldoek van UV-bestendig VC voor gevelrenovatie van Sorba. - Modulaire cassettebekleding van VMZ Mozaik

Impressie van de Gevelbeurs.

Nu is het aantal bezoekers zeker niet doorslaggevend voor het succes van een beurs. Het bezoekersniveau, de mogelijke aantal vervolgorders voor de exposanten of de gekweekte goodwill daarentegen spreken des te meer. Of zoals marketingmanager Alex Bijvank van gevelsysteembouwer Schüco het verwoordde: “Het aantal bezoekers interesseert me niet. Wij hebben via onze uitnodigingsprocedure heel gericht de architecten op onze stand uitgenodigd die met systemen van Schüco kunnen aansluiten bij projecten waar zij mee bezig zijn.” Of deze strategie voor de Duitse leverancier wat heeft opgeleverd valt nu nog niet te zeggen, maar het is een middel om in deze periode dat de orders niet komen aanwaaien, klanten te trekken. “De industrie van gevelsystemen moeten de vraag creëren,” aldus Bijvank.

Met andere woorden: kom met functionele innovaties (gericht op duurzaam en energiezuinigheid) en sluit samenwerkingsverbanden op horizontaal niveau (toeleveranciers) en verticaal niveau (architecten, constructeurs, installatieadviesbureaus en aannemers). De productkwaliteit op de beurs was hoog, gezien de vele innovaties. Met de ontwikkeling van de gevelsystemen denken de leveranciers absoluut mee in het verlagen van de exploitatiekosten op lange termijn door energiezuinige en onderhoudsarme producten te presenteren. Ook opvallend zijn de totaaloplossingen, zoals de integratie van pv-panelen en energiezuinige installatietechniek in gevelsystemen. “Je moet verder denken dan alleen je eigen product,” zei accountmanager Andre Jansen van serre- en puienbouwer Solarlux. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 37 IIIIIIIIIIII

Creative Cladding en Etem achterconstructies Voor een volmaakt ontwerp

Keramiek onzichtbaar

Keramiek geklemd

Composiet panelen

Creative Cladding CHALLENGING

FACADES

Creative Cladding bv I De Kuiper 11 I NL 5591 MZ HEEZE I +31 (0)40 84 200 63 I info@creativcladding.nl I www.creativcladding.nl

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Gevelbeurs 2012

‘Integraal ontwerp energiezuinige systemen in de gevel’ Verbetering van de energieprestatie van bestaande gebouwen. Integraal ontwerpen van energiezuinige gevelsystemen met een zo gunstig mogelijke ecologische footprint. Dat zijn de volgens de Griekse professor Agis Papadopoulos de grootste uitdagingen waar de gevelindustrie, architecten, installateurs en opdrachtgevers voor staan. Papadopoulis bezocht op uitnodiging van Creative Cladding en brancheorganisaties Dumebo DWS en MDG de beurs Gevel en lichtte zijn visie toe in twee presentaties (zie ook www.dumebodws.nl). “Ik zie veel goede, progressieve systeemoplossingen en open minded architecten.” De Griekse hooggeleerde, werkzaam aan de universiteit van Thessaloniki is in Europa een goeroe op het gebied van klimaatbeheersing in gebouwen en energiesystemen in gevels. Volgens hem heeft de bouw de laatste jaren veel inspanningen op dit gebied geleverd. Dat heeft zich volgens hem vertaald in een dalende energieconsumptie van gebouwen. “Maar we kunnen nog niet tevreden achterover leunen. In de bestaande gebouwenvoorraad is nog een lange weg te gaan. Om die operatie te voltrekken is een integraal ontwerp van systeemoplossingen in de gevel noodzakelijk. Architecten, materiaalleveranciers, systeembouwers, installateurs en opdrachtgevers moeten platforms creëren om systemen te standaardiseren. Voor dit proces is het noodzakelijk Europese praktijknormen en wet – en regelgeving te harmoniseren. Wat dat betreft zie ik nog een splitsing in Europa.” In ogen van de Griekse professor is het absoluut een voorwaarde om totaaloplossingen te certificeren. BREEAM en LEAD-certificaten kunnen wat hem betreft leidend zijn. “Daarbij moet de bouw ook kijken naar de milieubelasting van gebruikte materialen en de invloed op onze planeet. Een ecologisch certificaat is een volgende stap.” n

Profesor Agis Papadopoulis.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 39 IIIIIIIIIIII

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Fensterbau Frontale

Fensterbau mikt op wooncomfort en energie Als enig EU-lid heeft Duitse in economisch opzicht haar zaakjes goed voor elkaar. Wellicht is dat een reden dat de beursvloer voor de beurs Fensterbau/Frontale in Nürnberg nagenoeg is uitverkocht. Ruim 750 exposanten tonen de laatste ontwikkelingen van hun raam– en deursystemen. Het energiezuiniger maken van de producten en verhoging van het wooncomfort zal voorop staan. Ruim 100.000 bezoekers worden van 21 tot en met 24 maart in het beurscentrum in de Duitse stad verwacht. Uiteraard is de stabiele Duitse economie niet de enige reden waarom deze beurs zo aanslaat bij exposanten en bezoekers. Volgens de beursorganisatie verwachtten 96 procent van de exposanten bij de vorige editie in 2010 zaken te doen naar aanleiding van beursbezoek. Daarnaast veronderstelde men het zakelijk netwerk uit te breiden als gevolg van de Fensterbau. Speciale aandacht is er voor een speciale expositie en seminar van het testinstituut voor façade en raam- en deursystemen ift Rosenheim en de vakwerkorganisaties op het gebied van glas, raam en façaden, het Fachverband Baden-Würtemberg. De expositie van verwerkers, monteurs en fabrikanten toont energie-efficiënte oplossingen, zoals koudebrugonderbrekingssystemen, gevel en dak-

IIIIIIIIIIII 40 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

geïntegreerde zonnepanelen, triple-beglazing, intelligente ventilatiesystemen en zonweringssystemen. Ook de toepassing van phase-change materialen (materiaal dat warmte opslaat) in relatie tot raam- en deursystemen voor een comfortabel binnenklimaat komt over het voetlicht. Mechatronische raamsystemen met intelligente aandrijf en sensortechnieken worden ook gedemonstreerd. De bedoeling is om totaaloplossingen te bieden voor het realiseren van energie-plus woningen. Alles is erop gericht om in Europa in 2020 energieneutrale woningen te bouwen. Deze seminar en expositie mikt vooral op de woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars en energieadviesbureaus om de mogelijkheden op het gebied van klimatologische en energiezuinige oplossingen te leren kennen.

Bezoekers inspecteren vouwpui.

Veel toeschouwers bij uitleg exposant over de profielbewerkingen.

De beurs is breed vertegenwoordigd in het vakgebied. Hieronder de vertegenwoordigers van elk marktsegment: -profielen -deur en raamsystemen -lijmen, kitten, montageband en reinigingsmiddelen -prefab deur en raamelementen -zonwering en ventilatievoorzieningen -beglazing -sloten -raam- en deurbeslag en bouwbeslag -bewerkingsmachines voor raam en deurelementen -onderzoek-, advies- en branche- en vakorganisaties. n

Innovatieprijs voor architecten De tijdschriften AIT en xia IntelligenteArchitektur organiseren in het kader van Fensterbau de innovatieprijs voor het beste ontwerp van een deur-, raam- of gevelsysteem. De jury bestaat uit architecten van naam die eerst de deelnemende stands bezoeken om de innovaties van het systeem zelf uit te proberen. De genomineerde producten worden bij de ingang van het beurscentrum uitgebeeld op een poster. Op de tweede beursdag wordt de winnaar bekend gemaakt. Alle genomineerde inzendingen krijgen speciale aandacht in de twee vaktijdschriften. Nieuw is dat bij deze editie ook een publieksprijs wordt uitgereikt.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 41 IIIIIIIIIIII

Tijd voor wat anders! Hoogstaande sluittechniek gecreeërd door HAUTAU

Zie nog veel meer! Nuremberg Hall 4, stand 113

U goed voelen is eenvoudig: met het nieuwe parallelschuif beslag van HAUTAU ATRIUM SP® komfort ventileert u uw ruimtes met een eenvoudige handbeweging. Laat u zich inspireren. U zult het merken wanneer het HAUTAU is.

Info: HAUTAU@hoberg.be ou

www.HAUTAU.de

AMI DEURPANELEN DESIGNED FOR YOU

w w w. a m i d e u r p a n e l e n . n l

AMI BOUWBESLAG EEN BREED SPECTRUM AAN MOGELIJKHEDEN

AMI_Bouwbeslag

bouw beslag C100 M41 Y0 K0 - pms 2935 AMI BV - Postbus 4306 5944 ZG Arcen

Spikweien 70 5 9 4 3 A D L o m m ( N5. L)

T (077) 473 74 75 F (077) 473 74 79

C100 M0 Y0 K0 - pms cyaan 9.

E verkoop@ami.nl I w w w. a m i . n l

C50

10.

b a r o m e t e r

Nevenaannemer zijn brengt hogere kosten en risico’s met zich mee Kunnen gevelbouwers en dakdekkers een hogere winstmarge creëren als ze optreden als nevenaannemer? Omdat de gebouwschil zeker zo belangrijk is als de installatietechniek, zou een dergelijke positie op het eerste gezicht een logische zijn. Ik vraag mij echter af of deze rol meer winst genereert, want daar tegenover staan hogere risico’s en meer verantwoordelijkheden. Wat is een nevenaannemer? Een uitvoerende partij die rechtstreeks en naast de hoofdaannemer werkt voor de opdrachtgever. In de installatiebranche in de bouw inmiddels gemeengoed geworden.

de gevelbouwer is. En competentie bereik je door deskundig personeel, goed getraind en opgeleid. Te starten bij de verkoopafdeling en eindigend bij de junior monteur. Een competente gevelbouwer

hanteert kwaliteitsrichtlijnen, is op de hoogte van de normen en past ze ook toe. Én durft tegen zijn opdrachtgever, aannemer of bouwheer, ook te zeggen dat het soms anders beter kan en moet! n

Gevelbouwer en dakdekker die als nevenaannemer aan de slag gaan krijgen te maken met hogere kosten en grotere risico’s. De nevenaannemer krijgt meer verantwoording over de coördinatie en afstemming met de overige bouwdelen. De hoofdaannemer voelt zich minder verantwoordelijk. Dat leidt er wellicht toe dat het overleg intensiever wordt; een complexere planning omdat er mogelijk minder centrale aansturing is. En dan zou het zomaar kunnen uitmonden in het Zwarte Pietenspel dat nog sneller gespeeld wordt. Belangrijk dus: wat kost het om de rol van nevenaannemer te spelen? Beter wellicht is de insteek een competente partner te zijn; los van wie de opdrachtgever van

Hans Dekker directeur Creativ Cladding

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 45 IIIIIIIIIIII

c o

u m n

Wettelijk kader waterschade daken noodzakelijk Jaarlijks vallen er gemiddeld zo’n 50 a 60 doden door brand in een gebouw. Er worden kosten noch moeite gespaard om dit getal nog verder naar beneden te krijgen. En verder is er sprake van andere immateriële en materiële schade. Wat dit laatste betreft, is de beschikbare informatie overigens onduidelijk. De relevante internetsites hebben het over een schadepost van miljarden. Er zijn twee zaken die de aandacht voor brand als levensbedreigend risico vergroten. In de eerste plaats zijn dat de rampen die het nieuws halen, zoals de brand bij Chemie-Pack op Moerdijk en natuurlijk de cafébrand in Volendam. Een tweede reden die de aandacht voor brandveiligheid vergroot, is de rol die de brandweer daarbij speelt. Brandweerlieden lopen natuurlijk de grootste risico’s en het is daarom goed te verklaren dat zij hun invloed met betrekking tot het treffen van brandveiligheidsvoorzieningen tijdens de nieuwbouw optimaal benutten. Toch lijkt het legitiem om de vraag te stellen waarom er aan andere potentiële schadeposten zoveel minder aandacht wordt besteed. Vooral in de vorm van minder wetgeving en minder controle. In de eerste plaats dient waterschade zich aan. Hierbij zijn niet zozeer mensenlevens betrokken, althans zolang de dijken het maar houden, maar wel een enorm bedrag aan materiële schade. Zo zal ik nooit de paniek vergeten toen het dak boven de centrale computer van een bekende Nederlandse bank opeens begon te lekken. Er is geen wettelijk kader om de waterdichtheid van daken de toetsen en controleren. Althans niet in verhouding met hetgeen er geldt op het gebied van brandveiligheid. En ander latent gevaar is dat van een tekortschietende constructieve veiligheid, waardoor bijvoorbeeld daken geveldelen los kunnen komen en delen naar beneden kunnen vallen. De laatste jaren vallen hier incidenteel doden door. Dit lijkt veel grotere en ook te verdedigen aandacht voor brandveiligheid te billijken. Maar blijft dit ook zo? Binnen 10 jaar na heden is de helft van de woningvoorraad in Nederland 50 jaar of ouder.Veel van de hierbij toegepaste materialen hebben hiermee hun maximale levensduur bereikt. Vaak is dit echter niet zichtbaar. Meer aandacht voor dit punt, ook middels een financiële inspanning die in reële verhouding staat tot de inspanningen met betrekking tot de brandveiligheid, lijkt ten zeerste gewenst. O. Kettlitz, Nieman-Kettlitz Gevel- en Dakadvies B.V.

Otto Kettlitz

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 47 IIIIIIIIIIII

Kleurige Martifer-zonnepanelen in Madrid.

Pv-panelen met structuurglas: visueel erg herkenbaar. (foto Elsingor)

Tekst: Koen Mortelmans

Nieuwe trends en technieken op Intersolution De vierde uitgave van Intersolution, de belangrijkste vakbeurs voor zonne-energie in de Benelux, trok in totaal 5.246 bezoekers naar Flanders Expo in Gent. Dat is een stijging met 26% ten opzichte van vorig jaar. Ze waren afkomstig uit 26 landen. 23% van de bezoekers kwam uit Nederland.

De trends waren duidelijk. Naast esthetische aspecten - zwarte zonnepanelen zullen stilaan het landschap moeten delen met kleurige versies - ging het vooral om technische finetuning en installatiecomfort. De brede doorbraak van de elektrische wagen lijkt eveneens nakend. Daarbij komen carports met laadpaal en zonnedak goed van pas.

Zwart verliest monopolie De 138 standhouders vertegenwoordigden veertien landen en zowat 250 merken. Naast België zelf (62), waren vooral Duitsland (24), Nederland (17), Frankrijk (7) en China (7) prominent vertegenwoordigd. De combinatie met Polyclose in de andere beursgebouwen kan te maken hebben met de toegenomen belangstelling.

Martifer Solar pakt uit met gekleurde zonnepanelen in zeven basiskleuren met vlekpatroon. Elk paneel weegt 20 kg. “De productie vindt plaats in Portugal,” zegt Dirk Vancauwenberghe. “We spelen hiermee in op vragen uit de markt, vooral vanwege architecten. In de basiskleuren kunnen we de panelen meteen leveren, maar mits een bestelling een zeker volume omvat kunnen we ze in eender welke kleur maken.”

Emfree, een afdeling van Carbomat, toonde een carport om elektrische wagens op te laden: een aluminiumstructuur met antivandalisme coating, gestabiliseerd met betonblokken. (foto KM)

Dit jaar waren er in verhouding meer nieuwe staanders en bevestigingsmethoden voor zonnepanelen op platte daken te zien dan vernieuwde ‘geïntegreerde’ zonnepanelen voor hellende daken. Geïntegreerd betekent in deze sector gewoon dat de aangepaste zonnepanelen pannen of andere dakbedekkingsmaterialen vervangen in plaats van er bovenop te worden gelegd. De staanders worden lichter en dus hanteerbaarder. Het gebruik van kunststof in plaats van metaal vermindert ook de kostprijs.

Digitale verfijning Verder is er de verfijning van de achterliggende hard- en software. Vroeger bepaalde de capaciteit van het slechtst presterende paneel de opbrengst van een heel zonnedak. De huidige digitale infrastructuur maakt het mogelijk elk paneel afzonderlijk te sturen. Dat is vooral nuttig voor daken met verschillende hellingen, bijvoorbeeld oost en west, reliëfelementen zoals dakkapellen en beschaduwing door buren of bomen. De het glas-glas-laminaat van de nieuwste oplossing van Scheuten Solar, de Multisol Integra Vitro, is zo sterk dat een volwassen man er niet alleen zonder problemen over kan wandelen, maar er zelfs op springen. De uitzonderlijke sterkte maakt het mogelijk de panelen verticaal te installeren. In een dak geïntegreerd vervangen de panelen traditionele dakpannen. Op de Multisol Vitro- en Integra producten geldt een dertigjarige vermogensgarantie en een twaalfjarige productgarantie. Photovoltech brengt een zonnecel op de markt waarvan de ‘vingers’ fijner zijn geprint, zodat er minder zilverpasta nodig is en de productiekosten lager uitvallen. n

De volgende uitgave van Intersolution vindt plaats op 24, 25 en 26 januari 2013, opnieuw in Flanders Expo in Gent

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 49 IIIIIIIIIIII

Een gebouw voor nu en de toekomst

Met Schüco zet u een stap in de toekomst. Schüco Energy3 Buildings: gebouwen die energie besparen, winnen én managen. Naast de zeer efficiënte en energiebesparende gevelelementen van het Schüco 2° systeem, zijn het de ProSol TF zonnepanelen in de gevel die ervoor zorgen dat het gebouw meer energie genereert dan verbruikt. Deze energie kan via het Schüco SmartNet direct worden gebruikt voor LED verlichting, automatisering, ventilatie, koeling en e-mobiliteit. Daarnaast levert Schüco ook een duurzame renovatieoplossing, zodat het gebouw weer voldoet aan de standaard van morgen. Investeren in de Schüco Renovatiegevel ERC 50, die voor de oude gevel wordt geplaatst, levert in alle opzichten een kostenbesparing op en is een waardevermeerdering van uw vastgoed. Met de oplossingen van Schüco behoort het gebouw tot het hoogst haalbare op het gebied van duurzaamheid. www.schueco.nl

Groene technologie voor de Blauwe Planeet Schone energie met Solar en kozijnen

Tekst: Koen Mortelmans

Antireflecterende en vuilafstotende coating Vindico (Hardinxveld-Giessendam ) zette vooral de nieuwe coating Vindico PV+ in de schijnwerpers. “Deze coating combineert antireflecterende en vuilafstotende eigenschappen,” legt directeur Paul Bastianen uit. “De productie vindt in Nederland plaats. Op basis van de uitgevoerde tests kunnen we zeggen dat een behandeling met dit product het rendement van fotovoltaïsche panelen tot 4,85% kan optrekken.”

maken dat vuildeeltjes met het regenwater of met een ‘zacht’ schoonmaakmiddel op waterbasis wegspoelen. “Die methode is veel milieuvriendelijker en veel minder arbeidsintensief dan het gebruik van een klassiek, bijtend reinigingsmiddel.” Vindico PV+ is zowel voor vlak als voor gestructureerd glas geschikt. Het is bestand tegen temperaturen tot 750° C en tegen zowel zuren als logen. Wat doen we met niet gecoate-panelen? “Ook daaraan hebben we gedacht. Onze afnemers krijgen hiervoor de retailkit Solar Clean mee, om op bestaande zonnepanelen een vuilafstotende coating aan te brengen. Die kit ging op Intersolution in première. We ontwikkelden haar op verzoek van afnemers en installatiebedrijven.”

Bepalend voor het rendement van een zonnepaneel is de hoeveelheid licht die tot in de zonnecellen doordringt. Reflectie neemt meteen al een deel van die efficiëntie weg, vervuiling doet dit meer geleidelijk. “Traditionele antireflectielagen zijn wegens hun open Oosterhout-20120124-00669 structuur veel meer geneigd om vuildeeltjes vast te houden. Een gewone reinigingsbeurt kan ze gewoon nog vaster in die struc- Touch screen tuur kapselen.” Vindico is gespecialiseerd in oppervlaktecoatings, ook voor touch screen toepassingen. Een andere recent door Vindico ontwikkeld product is Ag +, een Vindico PV+ bestaat uit een antireflecterende coating -op CCVD-basis- en antibacteriële coating op basis van zilverionen. Verouderingstesten wezen uit een vuilafstotende sol-gel op silicaatbasis. Zijn hydrofiele eigenschappen dat die werking blijvend is. n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 51 IIIIIIIIIIII

Tekst: Koen Mortelmans

Polyclose trends 2012: en tricks

Ook na vijftien edities blijft Polyclose de belangrijkste vakbeurs voor raam-, deur-, gevel- en toegangstechniek en zonwering in de Benelux. Maar ook buiten de Nederlanden heeft ze veel weerklank, want de 260 exposanten vertegenwoordigden samen elf landen: België (146), Duitsland (44), Nederland (34), Italië (20), Frankrijk (6), Oostenrijk (3), Spanje (3), Denemarken (1), Griekenland (1), Zwitserland (1) en de Verenigde Staten (1).

Niet te missen bij Profialis Op de stand van Profialis kon je Miss België ontmoeten. Ze kwam er mee in de kijker zetten dat Bouwmaatschappij Midden Nederland, een klant van Profialis, het KOMO-kwaliteitscertificaat voor werken met kunststof gevelelementen in ontvangst mocht nemen.

Kruba Kruba heeft een flink stap vooruit gezet in de HVL-trend (Hout Verbinding Look), de techniek om de hoeken van kunststof schrijnwerk het uiterlijk en de uitstraling te geven van houten exemplaren. Kruba was al vanaf het begin actief bij deze evolutie betrokken en zette, gestimuleerd door de marktvraag en gesteund door zijn afnemers en leveranciers, de ontwikkeling ervan verder. Het biedt nu eenvoudige tot volledig geautomatiseerde productielijnen voor HVL voor alle profielsystemen aan. Goed nieuws voor eindklanten die graag pvc hebben, maar liever hout tonen.

Tijdens de drie beursdagen stapten 14.339 bezoekers doorheen de drie Polyclose-hallen van Flanders Expo in Gent. Organisator Guy Martens: “Ondanks de economische crisis bleef ons bezoekersaantal stabiel en hoorden we van de exposanten vooral positieve geluiden.” 23% van de bezoekers kwam uit Nederland. “We gebruiken Polyclose om onze nieuwe kleuren te tonen,” zegt Jean-Pierre Konings van Colormatics, dat profielen met elegante folies bekleedt. Aan de reacties en herkent hij de trends. “Metaalkleuren, met inbegrip van de kopertinten, zijn weer helemaal in. Maar ook diepe aardkleuren, zoals bordeauxrood, doen het erg goed.” Toch blijven de verschillen tussen Nederland en Vlaanderen bestaan. “Nederland blijft vasthouden aan monumentengroen. Een metaaltint zoals grijs valt vooral in de smaak in België,” klinkt het bij Veka, dat hier zijn Softline in de kijker zette, een dichting ontwikkeld voor profielen voor driedubbel glas. “Essentieel is de extra middendichting. Met deze profielen spelen we in op de toekomstige, strengere normen.”

Reynaers Aluminium presenteerde zijn CP130 en, voor het eerst in België, zijn CP 155-LS/HI. De uitbreiding van de CP130-reeks met een duorail versie voor hoekramen zonder hoekprofiel, vergroot de architecturale mogelijkheden en het comfort aanzienlijk. Ze sluit aan op de huidige evolutie naar almaar grotere raampartijen en volledige glazen wanden met maximale overspanning.

Overhandiging van het Komo-certificaat aan BMN op de stand van Profialis. V.l.n.r.: Steven Forger van Profialis, SKG (Stichting Kwaliteit Gevelbouw)-auditor Frans Reintjes, Peter Huizer, directeur BMN en Harm Bielsma van Profialis.

Blikvanger bij Duco was raamventilatierooster Top 60 ZR, geschikt voor ramen in hout, alu en pvc. Het gemak waarmee het zich laat plaatsen is een enorme troef: de transparante bovenkant is uitgerust met voorgeboorde, glasvezelversterkte koppelstukken. Op de Ducostand vonden diverse praktische demo’s plaats. (foto KM)

IIIIIIIIIIII 52 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Reynaers blikt vooruit

De volgende Polyclose vindt plaats op 16, 17 en 18 januari 2014.

Hoekoplossingen zonder hoekprofiel verkleinen nog meer de grens tussen binnen en buiten en versterken de transparantie van een woning, winkel of bijvoorbeeld restaurant, waar een vlotte overgang tussen de binnen- en buitenruimte aangenaam overkomt. De CP 155-LS/HI is een schuifraam getoond met Minergie-kwaliteitslabel voor energie-efficiënte bouwmaterialen. Het hefschuifdeursysteem zorgt voor een optimale lichtinval in de woning, dankzij de slanke (115 mm) middensectie. Met Reynaconnect kan je het luchtdicht plaatsen. Dit systeem anticipeert al op het E60-peil dat vanaf 2014 verplicht wordt.

Vakantiesfeer bij Renson Renson is nog altijd geen touroperator, al doen de nieuwigheden Camargue en Algarve net als het bestaande, maar nu uitgebreide gamma Lagune je dromen van zonnige kusten. “De Camargue is het topproduct,” legt Johan Debaere uit. “De Algarve kun je zien als een ‘light’ versie ervan.” De Camargue is een terrasoverkapping met een zonwerend en waterdicht lamellendak met geïntegreerde waterafvoer. “De voor- en zijkanten kunnen afgesloten worden met windvaste screens, Loggia-schuifpanelen, glazen schuifwanden of een combinatie van deze elementen. De Camargue combineert een aluminium constructie met een dak uit roteerbare aluminium lamellen. De parallel aan of loodrecht op een woning georiënteerde lamellen laten de gebruikers toe om zelf te bepalen hoe ze de zonwering en/of ventilatie wensen. In gesloten toestand is het dak volledig waterdicht. Het neerslagwater dat op het dak terecht komt, vloeit af door geïntegreerde watergeleidingskanalen, zelfs bij zware regenbuien. Door het toevoegen van voorEdwin van Houten toont hoe Fuhr zijn meerpuntssluitingen stroomlijnde. (foto KM)

en zijelementen, tot en met glazen schuifwanden of panelen met windvaste doeken, ontstaan eindeloze personalisatiemogelijkheden.” De bevestigingsonderdelen zijn nagenoeg onzichtbaar en ook de elektrische kabels worden in de structuur weggewerkt. Er bestaan meerdere montagemanieren: vrijstaand, aan de gevel of in een bestaande opening zonder verticale kolommen.

Fuhr stroomlijnt Elk type meerpuntssluiting heeft zijn eigen maatvoering en gatafstanden. Dat noodzaak infreezen op maat in deuren raamkozijnen, tenzij de constructeur vooraf precies weet welk type er gemonteerd zal worden. Fuhr heeft zijn gamma nu gestroomlijnd. De Multisafe-meerpuntssluitingen hebben slechts één basisuitlijst, zodat aluminiumconstructeurs kunnen frezen op basis van één tekening en later toch een ander slottype gemonteerd kan worden. Ook de lengtematen en de schroefmaten zijn uniform. “Voor 95 tot 98% van de beschikbare sluitingen is voorfrezen niet meer nodig,” verzekert Edwin van Houten. “Natuurlijk blijven we ook maatwerk leveren. Een volgende stap zal erin bestaan dezelfde oefening uit te voeren voor pvc.”

Dr. Hahn De nieuwe scharnierbevestiging voor kunststofdeuren van Dr. Hahn, KT Fix, voorkomt het afhangen en vervormen ervan. Door de almaar hogere eisen inzake isolatie neemt de stijfheid van het materiaal, zodat klassieke bevestigingen van scharnieren op profielen niet meer voldoen zonder kameropvulling of steunschroeven. Het systeem is gebaseerd op metaalstiften, die de afstand tussen het profieloppervlak en de profielversterking overbruggen. n De nieuwe kopsfreesmachine (AKF-6/300-HVL) van Kruba.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 53 IIIIIIIIIIII

Uiteraard wist iedereen al waartoe het unieke paradepaardje van de Duitse beslagfabrikant HAUTAU in staat is. Toch kon het bedrijf het niet laten om de parallel-schuifbediening van raam en deur (Atrium SP Komfort) volop in het zonnetje te zetten. Enkele honderden Duitse systeembouwers, aannemers, een enkele architect en de vakpers waren in de schitterende toonzaal van HAUTAU in het Duitse plattelandsgemeente Helpsen uitgenodigd om de ster van de avond te aanschouwen, te voelen en uit te proberen. Het enige nieuws aan het eind van de avond was dat het model straks ook leverbaar is met een automatische aandrijving.

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Marcel van Rijnbach

Schitteren in eigen huis met uniek paradepaardje De presentatie van het nieuwe beslag vond plaats in de organisch vormgegeven toonzaal van HAUTAU

IIIIIIIIIIII 54 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Uiteraard werd het systeem uitgetest. HAUTAU is trots op de aandrijving van het schuifdeur of -venster.

Toch brandde de vraag bij met name de vakpers op de lippen: waarom nogmaals een presentatie van de Atrium SP Komfort, terwijl het model al uitgebreid was belicht op vakbeurzen en via persberichten. Ook Profiel heeft al uitgebreid de technische snufjes en functionele voordelen uit de doeken gedaan. Was het om de afnemers en de pers kennis te laten maken met de tamelijk nieuwe, schitterende toonzaal en conferentieruimte van HAUTAU, op een steenworp afstand van de fabriek en het naastgelegen testcentrum? Nou ja, dat was een mooie bijkomstigheid, maar niet de echte reden. “U moet deze presentatie beschouwen als een preview op de beurs Fensterbau in maart in Nürnberg. Daar maken we officieel bekend dat HAUTAU de Atrium SP Komfort kan leveren.” Maar eigenlijk deed de uiterst ‘stolze’ Petra Hautau, die samen met Dieter Vehling de scepter zwaait, het ‘nieuws’ al uit de doeken. De uiterst charmante directrice glom van genoegen op het podium. “We hebben met deze vinding de mondiale raam en deurindustrie verbluft doen staan. En daarmee een duidelijke behoefte van de gebruiker ingevuld.” Uiteraard lieten Hautau, Vehling en hun productiemanagementteam niet na om die klantbehoefte bij het publiek uitgebreid te demonstreren. Vederlichte en foutloze bediening. De demper in combinatie met een schaarconstructie zorgt voor een gecontroleerde horizontale verschuiving van de vleugel via een onder- en bovenrail. Productiemanager Frank Jedamski verklapte de zaal dat de ontwikkelaars en engineers de aandrijftechniek hadden afgekeken van de schuiflades in de keuken die op het laatst automatisch en

gecontroleerd tegen het kader drukken. Een staaltje gebruikersgemak. Een andere highlight is de gelijkmatige ventilatie. De vleugel staat vierzijdig maximaal 125 mm los van het kader, waardoor de luchtstromen aan alle kanten gelijkmatig het vertrek binnenkomen. Desondanks is het niet mogelijk om de vleugel eruit te lichten, zodat de inbreker geen schijn van kans heeft. In feite zit het venster of deur ook in de ventilatiestand ‘op slot’. De architecten worden lyrisch van dit soort gebruikersvriendelijke oplossingen. Daarbij benadrukte de uitgenodigde architect Bernd Dälken ook de esthetische en ruimtelijke voordelen. “Een architect ziet het liefst zo weinig mogelijk profiel en zoveel mogelijk glas om het uitzicht en de vloeiende overgang van de ene naar de andere ruimte te optimaliseren. Dat kan met dit beslagsysteem. Bovendien hoeft de vleugel niet meer naar binnen open, hetgeen ruimte bespaart voor de inrichting. En het levert ook nog eens een rustig gevelbeeld op door het parallel schuivende raam of deur. Ja, hier worden ik en mijn collega’s enthousiast van.” HAUTAU demonstreerde in haar prachtige toonzaal met organisch vormgegeven balustrades de pui met het nieuwe beslag in hout, aluminium en kunststof. De bezoekers konden volop draaien, trekken en schuiven. Geen enkel punt; het beslag heeft namelijk 25.000 trek- en schuifbewegingen overleefd. Het is nu de vraag hoe het product in de markt van systeembouwers, aannemers en architecten landt. We gaan het de komende maanden beleven. “Tot dusver hebben we op de beurzen veel interesse en enthousiasme ontmoet. Een product dat aan de wensen van ontwerpers en bewoners voldoet,” liet Hautau weten. De trotse glimlach was tot laat op de avond nog steeds zichtbaar op haar gelaat. n

De ventilatieopening is overal evenwijdig en zorgt voor een gezond binnenklimaat.

De unieke parallel-schuif bediening.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 55 IIIIIIIIIIII

a d v e r

t o r

Häfele Nederland viert jubileum met haar klanten In 2012 viert Häfele Nederland haar 25-jarig jubileum. Het bedrijf beseft goed dat het succes voor een groot deel te danken is aan haar klanten en wil in dit jubileumjaar graag iets terugdoen.Van februari tot en met juli is daarom elk factuurnummer een lotnummer. Daarmee zijn vele prijzen te winnen, zoals elke maand 25 taarten, een iPod en een iPad. Daarnaast staan aan het einde van de periode twee Sparta-fietsen klaar voor de gelukkige winnaars.

25 jaar gestage groei In 1987 startte het bedrijf haar activiteiten op de Nederlandse markt als dochteronderneming van de wereldwijd opererende Häfele-groep, die het hoofdkantoor heeft in het Zuid-Duitse Nagold. De onderneming groeide gestaag en is inmiddels marktleider op het gebied van meubelbeslag, bouwbeslag en de elektronische sluittechniek Dialock.

De praktische partner Häfele staat bekend om de degelijke en praktische oplossingen. ‘The Ä makes it work’ en ‘Functionality

for you’ zijn dan ook de beloften waarmee het bedrijf zich onderscheidt van de concurrentie, met kwaliteit en innovatie als stevig fundament. Dat uit zich onder andere in een uitgebreideservice- en supportdienst. www.hafele.com n

advertentie

IIIIIIIIIIII 56 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

11116177 advertentie ABD Concept.indd 2

29-09-11 15:55

Tekst: Koen Mortelmans

Schüco-congres op Batibouw

Brainstormen over duurzaam bouwen Batibouw (Brussel) is niet alleen de grootste bouwbeurs van België. De elfdaagse manifestatie vormt ook de achtergrond van heel wat productvoorstellingen, prijsuitreikingen, persconferenties over de ontwikkeling van economie en beleid, workshops en congressen. Zoals dit jaar het Schücocongres over duurzaam bouwen. Batibouw is zowel een professionele als een publieksbeurs (praktische info: zie onze journaalbladzijden). De eerste twee dagen zijn voorbehouden aan professionele bezoekers. Vooral de openingsdag (donderdag 1 maart) weegt zwaar. Dan komt Europees commissaris voor klimaat Connie Hedegaard de Europese beleidsvisie toelichten. Het Schücocongres vindt dezelfde dag plaats. Schüco, een Duitse multinational ontwikkelt wereldwijd duurzame en energiezuinige oplossingen voor ramen, deuren, gevels en zonne-energie. Het congres behandelt de manieren om de principes van duurzaam bouwen in de praktijk te brengen. Aan de hand van twee projecten, een Vlaams en een Waals, moet naar voor komen met welke uitdagingen bouwheer en architect te maken krijgen en hoe erop in te gaan. Christophe Deborsu fungeert als voorzitter. Voor onze Nederlandse lezers: deze Waalse journalist verwierf nationale bekendheid toen hij Belgisch minister-president Yves Leterme op de nationale feestdag vroeg of deze de tekst van het nationaal volkslied kende en Leterme daarop de Marseillaise ten gehore gaf. Voor het ernstige werk zal Jean-Marie Hauglustaine instaan. Deze prof aan de Universiteit van Luik, zal de belangrijkste uitdagingen op het vlak van energie en milieu voor gebouwen overlopen.

Actief met passief

Over Schüco Schüco (Bielefeld) is met 5.250 medewerkers en 12.000 partnerondernemingen actief in meer dan 78 landen. Het realiseerde in 2010 een omzet van 2,38 miljard euro. Schüco is niet alleen een aanbieder van eigentijdse raam- en geveltechnologie en efficiënte oplossingen op het gebied van zonne-energie, maar beschikt ook over een uitgebreid netwerk voor service en ondersteuning van architecten en andere ontwerpers, verwerkers, installateurs van zonne-energiesystemen, investeerders, woningcorporaties en opdrachtgevers. Schüco biedt op maat gesneden oplossingen aan voor zowel de particuliere en projectmatige woningbouw als de industriële markt. Op Batibouw is Schüco genomineerd voor de Eco Award en de Innovatie Award. Het dingt er eveneens mee naar de Design Award. Wie deze trofeeën uiteindelijk mag meenemen verneemt u in het volgende nummer van Profiel.

Herman Jult (Buro II). Conceptbeeld van de toekomstige sociale woonwijk Eco-Life Venning in Kortrijk.

Het Waalse project is de Cité Administrative in Seraing, een passiefgebouw met ver doorgedreven isolatie en een zeer goede luchtdichtheid, waardoor het warmteverlies en het energieverbruik maximaal beperkt blijven. Sprekers zijn Philippe Greisch (Bureau d’Architecture Greisch, Herstal) en Bruno Busch (Neo & Ides).

Beste wijk van Kortrijk Het Vlaamse project Eco-Life Venning in Kortrijk, is een CO²-neutrale woonwijk, waar energie uit hernieuwbare bronnen een belangrijke rol speelt. Herman Jult (Buro II, Gent) en Ilse Piers (directeur sociale woonmaatschappij Goedkope Woning) lichten dit project toe. De ambitie is om de bestaande, inzake duurzaamheid problematische wijk Venning om te vormen tot de beste wĳk van Kortrĳk.

Toekomst Tenslotte zet Winfried Heusler (vicepresident engineering bij Schüco) zijn visie op de gebouwschil van de toekomst uiteen. n

Schücocongres Duurzaam Bouwen Brussels Expo - zaal Cinedoc (administratief gebouw) Donderdag 1 maart 2012, 13.30 tot 17.00 uur Schücostand op Brussels Expo: Paleis 4, stand 200

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 57 IIIIIIIIIIII

o u r n a a

Aluma neemt AluMierlo over Aluma, fabrikant van rolluiken, zonwering en terrasoverkappingen heeft medio 2011 het bedrijf AluMierlo overgenomen. AluMierlo heeft zich gespecialiseerd in Aluminium tuinproducten en maakt aluminium tuinschermen en poorten, lamellenoverkappingen, bloembakken etc. Door de unieke eigenschappen van aluminium hebben deze producten zoveel voordelen dat de consument er decennialang geen omkijken naar heeft. De aluminium planken combineren mooi met materialen zoals mat/helder glas,houtdecoratie. Uniek zijn de kantelbare lamellen. Deze zijn ideaal als je het ene moment meer waarde hecht aan privacy en het andere moment van het uitzicht wil genieten.

geproduceerd wordt. “De grote lamellen van de DucoSun Cubic 400 (400 mm) werden verticaal over de hele lengte van de gevel geplaatst. Ze zorgen niet enkel voor een rechtlijnig design, maar houden de zonnehitte buiten mét behoud van het panoramisch uitzicht. De combinatie van architecturale zonwering met natuurlijke ventilatie en intensieve ventilatie (‘nightcooling’) zorgen steeds voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. Het gebruik van een energieverslindende airconditioning wordt op die manier vermeden,” gaat de marketing manager verder. 2.600 zonnepanelen Ook het dak werd volledig vernieuwd en extra geïsoleerd. Op het dak werden bovendien 1835 zonnepanelen geplaatst, die het hele gebouw energieneutraal maken op het vlak van elektriciteitsbehoefte. In totaal beschikt Duco nu over 2.600 zonnepanelen, goed voor de productie van zo’n 550.000 kWh groene stroom of zowat het jaarverbruik van 160 gezinnen. “Deze renovatie, die ongeveer een klein jaar in beslag nam, stond volledig in het teken van energiezuinigheid en straalt dan ook de filosofie van Duco uit: een gezond en comfortabel binnenklimaat, waar de mens centraal staat,” besluit Pieters.

De kantelbare lamellen zijn ook te combineren in een lamellenoverkapping. De strak vormgegeven overkapping geeft de mogelijkheid zelf te bepalen wanneer je in of uit de zon wilt zitten. De unieke lamellenconstructie opent en sluit namelijk eenvoudig met de afstandbediening. In gesloten toestand is de overkapping bovendien volledig waterdicht. Aluma vult hiermee haar huidige assortiment Outdoor Living van terrasoverkappingen, zonwering, glaswanden perfect aan. De producten kunnen perfect gecombineerd worden waardoor een totaalconcept onstaat. Kijk voor meer informatie, www.aluma.nl.

Energiezuinige metamorfose voor bedrijfsgebouw Duco Het bedrijfsgebouw van Duco Ventilation & Sun Control langs de Handelsstraat in Veurne onderging het afgelopen jaar een succesvolle metamorfose. De grondige renovatie van zowel de gevel als het dak resulteren in een architecturaal en energiearm bedrijfsgebouw. “In navolging van het nieuwe bedrijfsgebouw van Duco in de Bedrijvenlaan, werd afgelopen jaar het pand lans de Handelsstraat onder handen genomen. De hele site van Duco, uitgestrekt over drie gebouwen, vormt nu een architecturaal baken in de industriezone van Veurne, langs de autosnelweg E40. Het strakke design van het gebouw weerspiegelt het imago dat Duco uitstraalt: innovatief en vooruitstrevend,” opent marketing manager Lieven Pieters. Zowel de gevel als het dak ondergingen een gedaanteverandering. De gevel werd overal voorzien van zwarte aluminium panelen met extra isolatiewaarde. Daarnaast werd er ook architecturale zonwering voorzien, die door Duco zelf

IIIIIIIIIIII 58 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

BUVA aanwezig op beurs Renovatie 2012 Op beurs Renovatie, van 6 tot en met 8 maart in de Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch, presenteert BUVA een groot aantal speciale producttoepassingen en probleemoplossers voor de renovatiemarkt. Met de slogan ‘Verhoog het comfort, verlaag de kosten’ laat BUVA zien dat het oplossingen biedt voor faalkostenverlaging, energiebesparing en inbraakwerendheid. Daarnaast komt ook het esthetische aspect bij renovatie ruim aan bod. Met BUVA hardglas ramen, ventilatieroosters, hangen sluitwerk producten en BUVA-Isostone onderdorpels kunnen bestaande kozijnen met een minimale investering eenvoudig op nieuwbouwniveau worden gebracht. Zowel op het gebied van uitstraling, alsmede bedieningsgemak, veiligheid, verwerkbaarheid, comfort en energiebesparing. Een kleine greep uit het aanbod: het BUVA SolidSeal renovatie-tochtkader, de BUVA-Isotone renovatie onderdorpel, het renovatiekader voor hardglas ramen en het renovatie ventilatierooster voor bestaande schuifroosters. Ook de Q-Stream, het woonhuisventilatiesysteem op basis van natuurlijke toevoer en mechanische afvoer, wordt getoond. Door toepassing van de juiste set producten wordt een flinke verbetering van het energielabel gerealiseerd en de inbraakveiligheid verhoogd. U vindt BUVA op stand A.050 in hal 3.

C-MOL Benelux TECHNISCHE AUTOMATISERING

C-MOL ontwikkelt al meer dan 25 jaar software voor de metalen ramen-, deuren- en gevelbranche. De gehele technische automatisering is in één standaard programma ondergebracht. Door communicatie en het herhaaldelijk invoeren van gegevens, kunnen fouten ontstaan. In C-MOL worden de gegevens éénmalig ingevoerd. NEAPEL en JASPER Design-beslag voor schuifdeuren van glas en hout.

Vanuit deze gegevens worden de prijscalculatie, tekenwerk, bestellingen, productielijsten en CNC programma’s gegenereerd. Kortom het proces vanaf

Met de design-serie Neapel en Jasper biedt HELM de perfecte combinatie tussen hoogwaardig schuifdeur techniek en modern deurdesign in privé als ook in zakelijk gebruikte ruimten. Neapel en Jasper onderscheiden zich in het design van de ophanging en zijn verder optisch en technisch gelijk. Vanzelfsprekend zijn beide systemen gebaseerd op de beproefde HELM schuifdeurtechniek. De bijpassende deurgreep complementeert het geheel. Neapel en Jasper zijn voor de volgende toepassingen leverbaar: - 1- en 2 deurs schuifsystemen - deurgewichten tot 100 kg. - deuren van hout of glas - bevestiging aan glazen scheidingswanden en muren - glasdikten(ESG) van 8, 10 en 12 mm. Verkrijgbare garnituren bestaan uit: - 1 buis met buishouders, 2 hangrollen, 2 eindstoppen, 1 aanslagbuffer en 1 ondergeleider

de calculatie tot en met de productie, inclusief CNC gestuurde machines worden beheerst met C-MOL.

Met C-MOL software kunt u eenvoudig en snel; • calculeren • tekenen • werkvoorbereiden • machine-aansturen U bepaalt de profielen/of machineleverancier. C-MOL heeft onderkend dat naast goede software een up-to-date databank van profielleveranciers nog veel belangrijker is. Met de range C-MOL softwarepakketten in combinatie met de databanken heeft u een platform, toegesneden op de specifieke branche, voor de technische automatisering waarbij uw onafhankelijkheid gegarandeerd blijft.

Neapel

Helm is een merk van Woelm GmbH. Nederlandse vertegenwoordiging: René Kos tel.: +31 (0) 226 - 34 51 50 e-mail: rnkos@planet.nl

Jasper C-MOL Benelux BV Postbus 75 6670 AB ZETTEN Tel: 0488 – 42 18 48 Fax: 0488 – 42 17 39 info@c-mol.nl www.c-mol.nl

o u r n a a

Het Mooiste Komt Nog:

BUVA wint award 2012

Op 8 februari zijn Marjet Rutten en Marcel Bilow de gastsprekers op het symposium van De Groot & Visser BV “Het mooiste komt nog” in het prachtige Gorkumse theater Peeriscoop.

BUVA heeft de prestigieuze VSK Award 2012 in de categorie Lucht in de wacht gesleept. De nieuwe SmartStream woonhuisventilator won tijdens het VSK Dinner Experience of Elements op 6 februari de felbegeerde Award. Algemeen directeur Rien Wisse ontving de prijs uit handen van Ed Nijpels. Het jury-oordeel: “De BUVA SmartStream is een concept van vraaggestuurde ventilatie, dat volgens de jury op een goede manier gebruikmaakt van sensoren en regelstrategie. Het systeem combineert de kracht en tackelt de zwaktes. De jury vindt het een passend en zelfkritisch antwoord op problemen (oplever- en faalkos-

De Groot & Visser BV heeft als aluminium gevelspecialist een leidende rol in de gevelmarkt. Door verschillende ervaringen met ‘nieuwe’ vormen van samenwerking heeft Anita de Groot (algemeen directeur van De Groot & Visser BV) ondervonden dat er enorm veel kansen voor de sector zijn! Die kansen kunnen we met elkaar invullen. Kortom ‘het mooiste komt nog’. Marjet Rutten is trendwatcher en fascinerend spreekster over de toekomst van de bouw. Vanuit ontwikkelingen naar kansen redeneren en hierdoor de bouw inspireren! Marjet schut de bouw wakker! Als schrijfster van naar ‘Yap Yum naar Dim Sum’ en ‘Van Weerstand naar Transparant’ laat ze zien dat de ontwikkelingen enorm snel gaan en actie geboden is! Marcel Bilow is hoogleraar aan de TU Delft en toont aan dat de gevel enorm veel mogelijkheden biedt t.a.v. duurzaamheid, esthetische en functionele mogelijkheden. Met zijn creativiteit en gevoel voor humor laat hij mensen nadenken over gebruik en functionaliteit van de gevel.

Argent Alu frist logo en huisstijl op Argent Alu, beter bekend onder de merknaam Argenta, is al sinds 1909 actief in de ontwikkeling en de productie van paumellen en scharnieren, schuifdeursystemen en beslag. Het heeft 2012 ingezet met een nieuw logo, een eigentijdse interpretatie van het oude, zodat er geen complete stijlbreuk met het verleden is.

Kingspan combineert PIR en EPS Kingspan brengt een gecombineerde EPS -en PIR-plaat op de markt voor gevel- en dakisolatie. Beide materialen combineren de voordelen en heffen elkaars nadelen op. Zo heeft PIR een hogere isolatiewaarde dan EPS, maar is laatstgenoemde weer goedkoper dan andere kunststofplaten. Het zogeheten Slim-systeem kan toegepast worden voor Passief Bouwen. Door de hogere luchtdichtheid van het materiaal en de betere detaillering is deze plaat iets duurder dan andere kunststof isolatieplaten. Deze zijn eenvoudig te verwerken en voorzien van een KOMO certificaat. Volgens Kingspan is het isolatiemateriaal 30% slanker is dan vergelijkbare oplossingen met dezelfde Rc-waarde. De PIR- en EPS-plaat is vooral geschikt voor de renovatiemarkt. www.kingspan.nl

IIIIIIIIIIII 60 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

ten) in de ventilatiewereld. Doordat het systeem zelf kalibrerend is, scheelt het de installateur vele uren en ondervangt het de zwakte van veel ventilatiesystemen.” Als relatief jonge speler in de markt van mechanische woonhuisventilatie is BUVA trots op de erkenning die de vakjury geeft aan de nieuwe SmartStream en haar unieke features: • Intelligente regeling op basis van continue meting van de luchtkwaliteit, in alle ruimten. Er wordt gestuurd op CO2 en overige verontreiniging, waardoor altijd de juiste hoeveelheid en gezonde ventilatielucht wordt gegarandeerd. • Hierdoor een gegarandeerde kwaliteit van de ventilatielucht, met de hoogste besparing op warmteverliezen. Zeer hoge bijdrage in de EPC-reductie, tot 0,26 op basis van de NEN5128. • Geen geluidsoverlast, voldoet aan de toekomstige regelgeving. • Ingebouwde wasemkapfunctie, maximale capaciteit zonder beïnvloeding van de ventilatie in overige ruimten. • Volledig automatische inregeling, zonder gebruik van ventielen in toilet, badruimte, keuken en verblijfsruimten! In slechts 12 minuten tijd. Een enorme besparing op installatietijd. • Niet te manipuleren door de eindgebruiker. Gegarandeerd goed bij oplevering, gegarandeerd goed bij gebruik. De prijs is een extra aanmoediging voor BUVA om door te gaan met innoveren!

Preventieve aanpak brandveiligheid De bouw kan vanaf nu beter de staat van de brandveiligheid van een gebouw controleren. Door middel van een nieuwe brochure van Brandveilig Bouwen Nederland en de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding kunnen tekortkomingen worden opgespoord. Het boekwerkje behandelt de hiaten in brandveiligheid op hoofdpunten. Vooral het bevorderen van kennis, verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en samenwerking tussen de bouwprofessionals, verzekeraars, gebruikers, de brandweer en gemeentelijk bouwen woningtoezicht staan centraal.

Top Bewerkingsmachines Hout Verbinding Look HVL

Oersterkte valbeveiliging voor hellende daken

Kopsfreesmachine AKF-6/300 HVL

Het valbeveiligingssysteem van Flesst voor hellende daken is gecertificeerd volgens de gelden EN-norm. Het systeem kan een trekkracht aan van meer dan 1.500 kilo. Dat betekent dat vijf personen gelijktijdig gebruik kunnen maken van Flesst. Het systeem onderscheidt zicht doordat de dakbetreder zowel horizontaal als verticaal volop bewegingsvrijheid heeft over de totale dakoppervlakte, zonder dat er extra voorzieningen moeten worden getroffen. Het systeem wordt permanent en vrijwel onzichtbaar onder de nok van het dak bevestigd. De dakbetreder heeft alleen een veiligheidslijn nodig, waarmee hij zich verzekert aan de Flesst-loopwagen. De dakdekker kan de installatie van het systeem zelf uitvoeren. www.flesst.nl

Primeur met koud gebogen triple-glas Voor zover bekend is er voor het eerst in de wereld koud gebogen triplebeglazing in een gebouw in Nederland toegepast. Deze eer viel het provinciehuis in Haarlem ten beurt. De beglazing is toegepast in de kegelvormige entreehal. Leverancier BRS Building Systems presenteerde het glassysteem op de beurs GEVEL. De ruiten worden als het ware om de kegel heen gevouwen door deze koud in het werk te buigen. Dit betekent dat de ruiten aan de onder- en bovenzijde een andere straal hebben. Het is beperkt mogelijk om in een ruit verschillende buigstralen toe te passen. Door het koud buigen van de triple ruiten in deze kegelvorm en buigstralen ontstaan schuifspanningen tussen de glasbladen die met de gebruikelijke flexibele afstandhouders niet op te vangen zijn. Met een nieuwe afstandhouder wordt uiteindelijk het beoogde resultaat bereikt. www.brs.nl

Hebo investeert ondanks zwaar weer Ondanks dat de kozijnenbranche in zwaar economisch weer verkeert, investeert Hebo in haar productieproces. Begin januari is er een volledig geautomatiseerde productielijn voor kunststof kozijnen, ramen en deuren ge誰nstalleerd. In december vorig jaar nam de firma uit Hengevelde een nieuwe houtbewerkingsmachine in gebruik die kozijnen fabriceert voor 3-laags glas. Deze zogeheten Thermokozijnen hebben een Uw-waarde van 1.0, terwijl 1,8 in Nederland als maatstaf wordt gehanteerd. Door het vernieuwde productieproces in kunststof kan HEBO 50 kozijnen per dag produceren, terwijl er dat 25 waren. www.hebo.nl

CNC Bewerkingscentrum 6024 HVL

Kruba richt al jaren HVLproductielijnen in voor HVL-kozijnen: kunststof kozijnen met een fraaie Hout-Verbinding-Look. De HVL-verbinding kan op Kruba standaardmachines worden bewerkt. Ook zijn er volledig automatische Bewerkingscentra leverbaar. Door een kleine aanpassing kan de HVLverbinding worden gelast op diverse Urban Lasmachines. Ook levert Kruba eenvoudige tot volledig geautomatiseerde Logistieke Systemen en automatische Beslagmontage, alsmede diverse Hoek- en T-Las Centra. Bel of mail ons, wij informeren u graag over alle HVL-oplossingen. Tolweg 9 3741 LM Baarn 035 - 54 33 555 www.kruba.nl

Wij leveren standaardmachines en complete productielijnen van:

o u r n a a

Rectificatie In de vorige uitgave van Profiel zijn twee storende fouten geslopen in het artikel over ketensamenwerking in toegangscontrole. VBH moet worden aangeduid als VBH Nederland en een dagschootblokkeerder moet een dagschootblokkering zijn. De redactie

Merford opent verkoopkantoor in Mechelen Merford beschikt nu over een eigen verkoopkantoor in Mechelen. Tot 2003 bediende het de Belgische markt via een herverkoper, daarna benaderde Merford zelf de Belgische markt, met producten voor lawaaibeheersing en specifieke stalen deuren. De Merfordmedewerkers staan er hun klanten te woord in het Nederlands en het Frans. Opvallende projecten waaraan Merford in Vlaanderen al meewerkte zijn C-mine in Genk -gerenoveerde en geconverteerde steenkoolmijngebouwen-, cultuurcomplex De Singel langs de Ring in Antwerpen en beurs- en evenementenham ‘t Bau-huis in Sint-Niklaas. Meer info: www.merford.be ‘t Bau-Huis in Sint-Niklaas. (foto Merford)

Wevers weven met zink De familie Wevers, twee zussen en een broer uit Genk, wensten een huis dat samen met hen oud kon worden door aan elke huidige en toekomstige behoefte te voldoen. Volgens VMZ is zink hiervoor de uitgelezen bondgenoot. In de eerste plaats omdat het bijna geen onderhoud nodig heeft en door de natuurlijke evolutie van het patina mooi oud wordt met de tijd. In de tweede plaats omdat zink zich perfect leent tot een uitermate fijne daken gevelafwerking. En in de derde plaats –hier van doorslaggevend belang– kwam VMZ

komstige hulpbehoevendheid te kunnen opvangen. Daarom is het huis niet in de hoogte gebouwd, maar bestaat het voornamelijk uit drie grote horizontale volumes: een daggedeelte (keuken, leefruimte, bergingen…), een nachtgedeelte (slaapkamers, badkamers, wasruimte…) en een ingang met erbovenop een extra aparte woonkamer of ontspanningsruimte. Kerkhofs plantte deze volumes in rond een ruime binnenkoer met vijver. Ze zijn allemaal volledig afgewerkt met grote ramen, zodat de zon de hele dag vrij spel heeft. Omdat het de uitdrukkelijke wens van de Weversen was om de volumes links en rechts, het nacht- en daggedeelte daadwerkelijk als grote, afzonderlijke delen te percipiëren kwam het gebruik van zink in beeld, want het kan zowel op het dak als tegen de gevels geplaatst worden en zo twee grote, gelijkaardige delen vormen. Als extra accent is het derde, verbindende gedeelte, de inkom annex logeerkamer, bekleed met thermowoodbeuk. De typisch bruine kleur van beuk werkt verzachtend in combinatie met de zinken bekleding. Meer info: www.vmzinc.be, www.zincfashion.be

Hout en aluminium samen in nieuwe vliesgevel Op GEVEL 2012 introduceerde Finnforest voor het het eerst op de Nederlandse markt haar glasvliesgevel, genaamd Kerto Fineline. Het systeem met houten stijlen en regels aan de binnenzijde met de energiezuinige aluminiumprofielen van Stabalux aan de buitenzijde geeft voor de architect en gevelengineer een grote mate van vrijheid. Het aluminium frame zorgt voor hoge constructieve eigenschappen en het hout geeft een karakteristieke en natuurlijke uitstraling. Als basis voor de houten stijlen dient het fineerhout Kerto. De zijwaartse opbouw van de stijlen en regels van de Kerto Fineline zorgen voor slanke lijnen, ruimtelijk effect maar bovenal een unieke uitstraling. Het PEFC gecertificeerde basis materiaal Kerto-S heeft naast een hoge trek-, buigen druksterkte een hoge stijfheid. Hierdoor kan het buitengewoon vormvaste materiaal hoge belastingen weerstaan. Stabalux produceert en levert aluminiumprofielen voor het glasvliesgevelsysteem en Vorsselmans berekent, tekent en monteert de complete gevelconstructie. www.finnforest.nl

Raamventilatierooster bijna onzichtbaar geplaatst (foto P. Kozlowski)

Staande naad tegemoet aan de wens om de volumes van dit huis, waar alle elementaire ruimtes zich op de begane grond bevinden, extra te accentueren. Architect en stadgenoot Jochen Kerkhofs van architectenbureau PCP tekende de plannen. Hij bracht de primaire (woonkamer, keuken en slaapkamers) en de secundaire woonfuncties (toilet, bureau …) op het gelijkvloers onder, om eventuele toe-

IIIIIIIIIIII 62 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Met de Invisivent AK biedt Renson Ventilation & Sunprotection een reeks akoestisch dempende raamverluchtingen. Deze raamventilatieroosters worden vrij onzichtbaar boven het raamprofiel achter slag gemonteerd. Daardoor blijft de daglichttoetreding op peil en behoudt met het uitzicht. Het systeem is beschikbaar in de drie uitvoeringen basic, high en extreme. Deze varianten onderscheiden zich door de verschillende waarden met betrekking tot luchtdoorlaat en geluiddemping. Het rooster is thermisch onderbroken. www.renson.be

Specialists

in protected access and ventilation of plant rooms

www.jazo.eu

MVO prestatieladder 3

Slimste bedrijf van Nederland 2010

logiKal 7.1 - aluminium en staal Ramen deuRen softwaRe ®

al uw leveranciers binnen één softwareprogramma met logiKal® 7.1 wat kunnen wij u bieden? • Van offerte tot facturatie, van bestelling tot fabricage • een snellere en accuratere afhandeling van uw project binnen uw bedrijfsproces • Calculatie o.b.v windlastberekeningen • geavanceerde en tijdsbesparende cnc machine-aansturing • nagenoeg alle aluminium en stalen raamprofielleveranciers catalogi up to date • nagenoeg alle beslagleveranciers catalogi up to date • u kunt logiKal® naadloos koppelen met uw administratiesysteem • Profesioneel advies en ondersteuning op maat Heeft u interesse in een vrijblijvend adviesgesprek? neem dan contact op met: Joost Bouten +31 627 887 100 joost.bouten@orgadata.com wij komen ook graag bij u langs.

www.orgadata.com

De meest complete totaaloplossing...

compleet assortiment hangen sluitwerk

o u r n a a

Uitsluitend voordelen.

ondersteuning garantie, service & onderhoud

kennis & ervaring

Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact op met onze verkoop binnendienst. Hunneperkade 62, 7418 BT Deventer

T: +31(0)570 662 580

E: info@themans.nl

I : w w w. t h e m a n s . n l

w w w. s 2 i n f o. n l

S² safe & secure is een merk van

Wat is Nidum? Omdat bouwheren vandaag de dag niet langer blind zijn voor zowel de economische als ecologische realiteit werd een voordeur ontwikkeld met niet te negeren isolerende en inbraakwerende eigenschappen. Na meer dan twee jaar doorgedreven research mogen we stellen dat Nidum een nieuwe standaard zet op het gebied van energiebesparing en veiligheid. Inbraakwerende Nidum®deur WK3 een nieuwe norm Doorgedreven getest op inbraak heeft een Nidum® deur meer dan ooit zijn deugdelijkheid op dit vlak bewezen. Met het WK3-certificaat als opperste bekroning. Meer info: Federale overheid Financiën* *Link : http://minfin.fgov.be/portail2/nl/themes/dwelling/protection/index.htm

F: +31(0)570 662 589

hang- & sluitwerk bv

Punten die het verschil maken Superisolerend (premie) Extreem inbraakwerend (fiscaal voordeel) Esthetisch 1. Up-waarde van het deurblad, Up = 0,54 W/m2K Ud-waarde van de complete deur Nidum, Ud = 0,99 W/m2K 2. Valdorpel met tochtafsluittegenblokjes 3. dievenklauwen - 3 stuks 4. 5 punts haakslot 5. Winkhaus slot + WK4 veiligheidscilinder 6. ronde inox cilinderring 7. sluitlijst tegenplaat uit 1 stuk 8. anti-ophefplaat 9. 3-ledige scharnieren 10. Vleugeloverdekkend Het esthetische aspect volledig tot zijn recht 11. tripel beglazing 44.6/12/6/12/6 met zwarte afstandshouders 12. geen glaslatten paneel geschikt om grepen te monteren met onzichtbare bevestigingen 100% maatwerk - ruime keuze uit types en kleuren www.nidum.eu NIDUM® wordt exclusief verdeeld door WINSOL Roeselaarsestraat 542, 8870 Izegem, België

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 65 IIIIIIIIIIII

Engineering, ontwerp, produktie en montage Uw partner in complete gevels en gevelbekleding!

Sorba Projects BV - Postbus 18 - 7100 AA Winterswijk - T 0543 - 546700 - www.sorba.nl

Gipskartonplaat met hoge geluidsisolatie De nieuwste gipskartonplaat van Knauf behaalt in combinatie met enkel skeletwanden en standaard profielen een geluidsisolatiewaarde tot wel 67 dB. Volgens de fabrikant komt geen enkele andere vergelijkbare plaat bij deze waarde in de buurt. De gipskern van de plaat bevat namelijk speciale toeslagstoffen die de plaat meer massa en daardoor uitstekende geluiddempende eigenschappen geven. Silentboard is perfect toe te passen in ruimtes waar geluidsisolatie een belangrijke rol speelt, zoals congrescentra, horeca, theaters en studio’s. Met de Silentboard kunnen slanke wanden worden gebouwd met hogere geluidsisolatiewaarden. Daarvoor moest men in het verleden altijd dikkere wanden toepassen. www.knauf.nl

Inox paumellen met vastklemmende slijtring Argent Alu optimaliseert zijn inox paumellen. Vanaf nu zijn ze standaard uitgerust met een gepatenteerde vastklemmende slijtring. “De slijtring kan niet meer vanzelf van de as schuiven, waardoor tijdens de installatie van de deur geen tijd verloren gaat door de zoektocht naar verloren slijtringen,” zegt woordvoerder Johan Debaere. De ring combineert een inox buitenring met een Vastklemmende slijtzelfsmerende en slijtvaste polyoxymethyleen binnenring. ring. (foto Argent alu) De decoratieve inox paumel is beschikbaar met platte of piramidekop en kan worden geleverd in verschillende uitvoeringen: inox geborsteld, koperkleurig, ijzerkleurig, bronskleurig, chroom blinkend, alu-look, wit (Ral 9010), zwart (Mat 9005) en roestbruin. Daarnaast is er de Invisidoor, een onzichtbare aluminium kader voor binnendeuren, dat standaard wordt voorzien van een primerlaag, zodat deze perfect met de wanden kan worden mee geschilderd. Dankzij dit kader vormen deuren één vlak met de wand, zonder hinderlijke omlijstingen rond de deuren. “Dit deursysteem is eenvoudig te integreren in metselwerk of gipsplaatwanden met een minimale wanddikte van 70 mm, voor linkse én rechtse deuren met een dikte van 40 mm.” Met Invisidoor Neo biedt Argent Alu ook een nieuwe reeks onzichtbare scharnieren voor binnendeuren aan. perfect in op de trend naar een onopvallende integratie van deuren in gebouwen. Dit scharnier brengt de deur in gesloten toestand perfect in lijn met de muur. Bovendien is het kunt u met dit onzichtbare regelbare scharnier elke deur 180° opendraaien. De Invisible Neo is vervaardigd uit zamak en leverbaar in drie versies, waarvan één voor deuren tot 150 kg. Argent Alu stelt ook een nieuw minimalistisch en onzichtbaar pilootscharnier in geborsteld inox voor, de Argenta Pivotica. Het scharnierpunt kan vrij gekozen worden, de sluitkracht en haakse uitlijning zijn regelbaar ener is geen zichtbare deursluiter. Een pilootscharnier is voor zowel linkse als rechtse deuren geschikt en er is geen deurkader nodig. Dit scharnier biedt de deurfabrikanten en architecten dan ook heel wat mogelijkheden voor de integratie van binnendeuren in het interieur. Meer info: www.argentalu.com

Sneller en nauwkeuriger infrezen van scharnieren Om het infrezen van scharnieren in deuren gemakkelijker te maken heeft Ivana een aluminium freesmal gemaakt. De mal zorgt voor een snellere en nauwkeuriger infrezing van de ruimtes voor de scharnieren. Ivana verwacht dat deurafhangers meer tijd besparen en minder fouten maken met dit

o u r n a a

systeem. Speciaal voor bedrijven en zzp-ers die maar af een toe een deur afhangen heeft Ivana nu ook een kunststof freesmal aan het assortiment toegevoegd. Deze mal levert alle voordelen van een freesmal, maar is aantrekkelijker geprijsd. www.ivana.com

Duco ‘wired’ op VSK Duco presenteerde op de vakbeurs VSK Nederland (6-10 februari hal 9, stand A096) in première zijn nieuwste ventilatiesysteem, DucoTronic System Wired. Dit bekabeld vraaggestuurd natuurlijk ventilatiesysteem is op maat gemaakt voor kantoorgebouwen, scholen en (zorg)instellingen. Het systeem is met het Modbus protocol verbonden met het extern gebouwbeheerssysteem PLC. Zo behoudt het de eigenheid van een zelfstandig systeem, maar staat het open voor externe factoren en kunnen er totaalconcepten met een verzekerde meerwaarde ontwikkeld worden: sturing van warmtepompen, (vloer) verwarming of nachtkoeling, tijdssturing… Dankzij de koppeling aan een externe sturing, kunnen de resultaten van het ventilatiesysteem snel en eenvoudig uitgelezen of aangepast worden. Het bedrade systeem overbrugt een afstand van zo’n 300 meter. Dat stelt het systeem in staat om grote ruimtes of gebouwvleugels te verluchten. Meer info: www.duco.eu

Batibouw 2012 back to basics Drie centrale thema’s lopen als een rode draad door de 53ste Batibouw (Brussel, 1-11 maart). Het eerste is groene opportuniteiten. Het tweede thema, de keuken, is gewijd aan een trend die je dagelijks op eender welk televisiestation kan zien. Kookboeken en televisieprogramma’s met bekende chefs kennen een immens succes. De keuken wordt voor de particulier een steeds belangrijkere ruimte. Meer en meer mensen willen daarbij gebruik maken van professionele materialen. Het derde thema, back to basics, refereert naar de stijgende vraag naar natuurlijke materialen. Minimalisme lijkt verleden tijd, de charme van ruwe en golvende vormen is in. Op donderdag 1 maart licht Europees commissaris voor klimaat Connie Hedegaard. De Europese 20-20-20 beleidsvisie toe. De Bouwunie pakt op 7 maart voor de zesde keer uit met de Bouwschoolaward, voor de school die de meeste inspanningen levert om het imago van de bouwsector en de bouwopleidingen in een positief daglicht te plaatsen. Open: professionele dagen: donderdag 1 maart, 10.00-18.320 uur; vrijdag 2 maart, 10.00-21.00 uur; groot Publiek: van zaterdag 3 tot en met zondag 11 maart, 10.00-18.30 uur, donderdag 8 maart, 10.00 tot 23.00 uur. Meer info: www.batibouw.com

Richard Geraerts leidt Natuvent Richard Geraerts, verkoopleider Nederland bij Duco, is de nieuwe voorzitter van Natuvent, de stichting die systeem C promoot als de gezondste manier van ventileren. De stichting maakt deel uit van de Vereniging Leveranciers Luchttechnische Apparaten (Vla). Meer info: www.vla.nu Richard Geraerts (foto Duco)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 67 IIIIIIIIIIII

Türband 4 boren – schroeven – klaar

De snelste Hahn scharnier aller tijden De snelst monteerbare deurscharnier van Dr Hahn. Enkel nog boren, de Türband 4 erop plaatsen, en met de nieuwe ankerschroef vast zetten. Deze twee- of driedelige scharnieren kunnen door één persoon eenvou-

Telefon Fax E-Mail Internet

dig versteld worden in zes richtingen, zonder hiervoor de deurvleugel te moeten uitnemen. Meer info kan u vinden op www.dr-hahn.eu

+ 49 (0) 2166 954-3 + 49 (0) 2166 954-444 sales@dr-hahn.com www.dr-hahn.eu

IJzerwaren Gereedschappen Bouwbeslag Lastechniek

Specialist in hangen sluitwerk, bevestigingsmaterialen, bouwbeslag en ventilatietechniek. Het leveringsprogramma bestaat tevens uit een breed assortiment machines en (elektrische) gereedschappen. Ook bestrijken wij het totale gebied van werkkleding en persoonlijke beschermingsmiddelen. Van Buuren...

meer dan een groothandel • Almelo

advertentie profiel 01 2011.indd 1

• Apeldoorn

• Barneveld

0548 - 535353

van-buuren.com • Hengelo

• Rijssen

• Soesterberg

• Zwolle

26-01-11 09:04

Dicht, dichter, dichtst!

Hartelijk dank Marijn van der Wal van Ankerslot, voor het doorgeven van de pen. In deze column is in de afgelopen periode een groot aantal mooie Nederlandse merken voor hangen sluitwerk de revue gepasseerd. Zij zorgen voor belangrijke toegevoegde waarde aan raam en deur. Dat geldt eveneens voor onze producten. Bij Ellen tochtprofielen gaat het om afdichtingen rondom raam en deur. Het luchtdicht maken van raam- en deurconstructies wordt met het groeiende belang van duurzaamheid binnen de bouwkolom ook steeds belangrijker. Het is niet alleen meer van belang bij de nieuwbouw van passiefhuizen, maar ook bij renovatie van de bestaande woningvoorraad, waar thermische isolatie wordt gecombineerd met gecontroleerde ventilatiesystemen. Voor Ellen betekent dit met een levend product als houten kozijnen, het optimum zoeken tussen druk opbouwen, een niet te grote sluitdruk creëren en langdurig afdichten.

ter gewerkt worden. Hieraan bestaat met de huidige marktomstandigheden behoefte. Een ander mooi innovatief bedrijf in de markt is Alprokon uit Barendrecht. Ik geef de pen dan ook graag aan Henk van Herpen. n

Als Nederlands familiebedrijf is Elton BV al meer dan 60 jaar actief in het produceren en het vermarkten van (tocht)profielen in geheel Europa. Begrippen als energiezuinig en comfort zijn vanaf dag één verweven met onze producten. Vanuit één houten tochtlat is het assortiment door de jaren heen gegroeid met onder meer valdorpels, industriële borstels, kaderprofielen en Finprotect beschermingsprofielen, waarmee vingerbeklemming tussen deur en kozijn wordt voorkomen. De meest recente innovatie van Ellen is het ABD-Concept, een nieuwe lijn KOMO-gecertificeerde aanslag- en beglazingsprofielen voor houten gevelelementen. Hiermee voldoen we aan de hoogste eisen. Het bewustzijn van energieschaarste en het toenemende verantwoordelijkheidsbesef om duurzaam te handelen stelt steeds hogere eisen aan gevelelementen. Daarnaast is levensduurverlenging van het eindproduct een belangrijke stimulator voor innovatie. Slimbouwen, Cradle 2 Cradle en levensloopbestendigheid zijn zo een aantal begrippen die voldoende uitdaging bieden voor innovatie bij Ellen. De financiële crisis in vele Europese landen eist momenteel haar tol. Dichter bij huis, in Nederland, heeft het bouwvolume de afgelopen jaren gevoelige tikken opgelopen. We moeten ons instellen op een nieuwe situatie die ook door een beperktere bevolkingsgroei langdurig een fors lager bouwvolume zal geven. Naast het werken aan innovaties proberen wij dicht bij onze relaties te staan. Door actief in de gehele bedrijfskolom het proces te volgen kan er efficiën-

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 69 IIIIIIIIIIII

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Kees van Pelt

Robèrt Gradus eist klantgericht denken Directeuren en CEO’s bepalen in grote mate de koers van hun bedrijf en zijn wezenlijk verantwoordelijk voor de identiteit en het imago van de branche waarin ze werkzaam zijn. Wat is hun visie? Hoe wenden ze hun invloed aan? Waar liggen hun persoonlijke drijfveren en welke ambities hebben ze? Profiel volgt de meest invloedrijke personen in de toeleverende bouw in de rubriek In Person. In de eerste aflevering Robèrt Gradus. Sinds april 2011 vormt hij samen met onder andere Martin Rietveld het directieteam van de gevel- en staal systeembouwer Oskomera Group. Ook is Oskomera een belangrijke EPC contractor in het realiseren van solar systemen. Gradus is eindverantwoordelijke voor het proces van contact tot contract bij Oskomera. CEO Martin Rietveld zocht invulling voor deze positie en kwam uit bij Gradus die namens zijn bedrijf het procesmanagement voerde bij de nieuwbouw van Oskomera. De bouw van het nieuwe pand was net gestart toen Rietveld Gradus vroeg of hij iemand wist die het voorbereidingstraject van projecten en klantverwerving binnen Oskomera kon managen. “Gekscherend vroeg ik hem of ik verder moest zoeken of hij met mij uit de voeten kon. Een persoon voor deze positie ga je niet zoeken, daar loop je tegenaan.” We zitten op zijn kantoor in het enorme nieuwe pand waar kantoor, producties en logistiek gezamenlijk zijn ondergebracht. Naast hem werkt het personeel in transparante kantoorruimtes. De productiehallen en het kantoor zijn gescheiden via glazen puien; de transparantie is zichtbaar. Hiërarchie heerst hier niet. “Als divisiedirecteur bij Heijmans was ik meer bestuurder; hier sta ik meer met de poten in de klei,” zegt de 48-jarige Brabander. Als directeur van de beton en staaldivisie van Heijmans -het voormalige IBC- had hij affiniteit met de toeleverende bouw. Robèrt heeft commissariaten bij enkele bouwbedrijven en corporaties en werkte als consultant voor bouwgerelateerde bedrijven. Eén van zijn klanten was de Oskomera Group.

CV Robèrt Gradus Directeur Oskomera Group Lid Raad van Commissarissen Woningstichting Laarbeek Adviseur DroomParken Adviseur Mobilis TBI Infra Directeur/eigenaar consultybureau Farcha B.V. Adviseur management Kolen Groep BV Commissaris Maasveste Berben Bouw BV Voorzitter Raad van Toezicht Woningbouwvereniging Woningbelang Adviseur Novesta Consultancy Divisiedirecteur Heijmans NV (tot oktober 2009)

IIIIIIIIIIII 70 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Robert Gradus praat als Brugman om de missie tussen de oren van het personeel te krijgen

i nn

p e r

s o n

Uiteraard zitten er gevelsystemen van Oskomera in haar nieuwe onderkomen

Wat zijn uw ambities en doelstellingen bij Oskomera? “De Oskomera Group wil het voorbereidingstraject nog verder professionaliseren. Het bedrijf gaat een andere manier van acquisitie voeren en gaat zich nog meer richten op de dienstverlening dan alleen het leveren van het product. De toegevoegde waarde zou moeten zijn dat Oskomera zich bij projecten als nevenaannemer en dienstverlener gaat profileren. Daarnaast willen we, bij speciale projecten, ook direct in opdracht van de eindgebruiker opereren. Het goed invullen van de klantvraag is essentieel. Dat was men hier niet altijd gewend. Ik geloof heilig in het onderhouden van de klanttevredenheid in plaats van het constant najagen van projecten.We willen niet afhankelijk zijn van de prijsoorlog die momenteel in aannemersland wordt uitgevochten.”

U bent hier nog niet zo lang om dat proces in goede banen te leiden. Hoe probeert u uw stempel op de organisatie te drukken? “Door veel te praten met de medewerkers en hen er constant op wijzen dat de beste oplossing bij de klant ligt en dat je dus niet vanuit het bedrijf moet denken wat goed voor de klant is. Kijk, techneuten denken altijd in technische oplossingen, maar dat ligt niet altijd in de lijn wat de klant verwacht. We zitten midden in die cultuuromslag. Ik merk wel dat het personeel het kunstje begint te leren, maar we zijn er nog niet. Oskomera is wel gewend te werken volgens het Design & Build principe, dus de basis is aanwezig.”

Uiteraard zitten er gevelsystemen van Oskomera in haar nieuwe onderkomen

Wat verstaat u onder klantgericht denken? “Wij moeten onze klant precies uitvragen wat hij wil en waarom. Bijvoorbeeld: hij wil overmorgen al een prijs hebben. Dan vraag ik me af waarom hij daar zo’n haast mee heeft. Wat zit daarachter? Daarnaast kunnen we pro-actief opereren, bijvoorbeeld: we gaan alles in het werk stellen om tegen een zo gunstig mogelijk budget de optimale kwaliteit te bereiken. In feite moeten onze accountmanagers vanuit een standaardisatie de klant kunnen vertellen dat de bouw en onderhoud van een gevel zoveel kost. De opties van de klant komen vanzelf aan bod. Ik vind dat we de exploitatiekosten van een gevel in een zo vroeg mogelijk stadium duidelijk maken aan de klant.” Hierdoor kan onze klant ook weer snel en effectief reageren richting zijn opdrachtgever. n

Lasser zorgt voor goede verbindingen in staalprofiel. (foto Marcel van Rijnbach)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 71 IIIIIIIIIIII

Tekst: Marcel van Rijnbach Beeld: Kees van Pelt

Renovatiemarkt en ketensamenwerking beperken schade

Deurenindustrie en toeleveranciers in de toekomst Het ziet er economisch niet best uit voor de deuren-, kozijnen- en hangen sluitwerkbranche. Bouwkennis voorspelt dat de marktomvang voor kozijnen en (buiten)deuren in de nieuwbouw in 2013 met respectievelijk 4 en 2 procent zal dalen. De deuren- en kozijnenbranche sleept de toeleveranciers (hangen sluitwerk) mee in haar val. Meer penetratie in de renovatie, ketensamenwerking en verlaging van de bedrijfskosten kunnen de schade beperken. Bouwproductie naar deelsectoren, 2010-2012 (% j.o.j.) 2010

2011*

2012*

Woningbouw Nieuwbouw Verbouw Onderhoud Aantal woningen gereed

-14,3%

3,7%

-1,5%

-9,6%

3,0%

-0,5%

-1,0%

1,5%

1,0%

57.000

60.000

58.000

Utiliteitsbouw Nieuwbouw

-16,6%

2,3%

1,0%

Verbouw

-8,3%

2,0%

1,0%

Onderhoud

-5,2%

1,0%

0,5%

-15,4%

2,6%

0,5%

-3,8%

3,0%

1,5%

-11,6%

2,8%

0,0%

Infrasector Nieuwbouw & verbouw Onderhoud Totaal bouw

Bron: VROM & CBS, * Ramingen ING Economisch Bureau

15% 10%

Stabiele omzetontwikkeling in installatiebranche en bij afwerkingsbedrijven

5% 0% -5% -10%

B&U sector

Installatiebranche

2010 III

2010 IV

2011 I

Afwerkingsbedrijven 2011 II

1,75%

23%

1,25%

20%

0,75%

17%

0,25%

14%

-0,25%

BBP QoQ 12 mnds voortschrijdend

jul-11

jul-10

jan-11

jul-09

jan-10

jul-08

jan-09

jul-07

jan-08

jul-06

jan-07

jul-05

jan-06

jul-04

jan-05

jul-03

jan-04

jul-02

IIIIIIIIIIII 72 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

jan-03

jul-01

jan-02

jul-00

jan-01

jul-99

jan-00

jul-98

jan-99

jan-98

-0,75%

-1,25%

11%

Percentage nieuwbouw volgt als aandeel totale woningverkopen de economische conjunctuur

In 2010 werden 64.000 nieuwe woningen opgeleverd; dat is 15 procent minder dan het jaar daarvoor. Voor dit jaar verwacht Bouwkennis een verdere daling naar 60.000 woningen. Na een lichte opleving in 2013 zal de productie van nieuwbouwwoningen verder licht afnemen. Niet zo vreemd dat de omzet van de bouwsector, die nog grotendeels afhankelijk is van de nieuwbouw, vorig jaar met ruim 9 procent kromp. De toeleveranciers plukken daar uiteraard de wrange vruchten van. Het gros van de deurfabrikanten en toeleveranciers is grotendeels gericht op de nieuwbouwmarkt en in het bijzonder de meergezinswoningen. Dit is echter een afnemende markt, gezien de demografische voorspellingen. Het aantal gezinnen neemt af, het aantal alleenstaanden en twee-persoonshuishoudens stijgen in verhouding. De branche zal zich dus meer moeten richten op andere woningtypen en andere behoeften en eisen. Andere tegenvallers zijn de hogere grondstofprijzen en de afzetprijzen die onder druk staan. In 2010 beleefden de onderaannemers een bijzonder slecht jaar met een omzetkrimp van bijna 15 procent. De hoofdaannemers doen er van alles aan hun eigen personeel aan het werk te houden en huren minder onderaannemers in. Aan de andere kant zien we verstandige hoofdaannemers

complexe deurtrajecten overlaten aan de specialist en zijn toeleveranciers, mits deze in staat zijn toegevoegde waarde te leveren (zie elders in Profiel). Voor de deurenindustrie en toeleveranciers is het raadzaam zich meer te richten op de renovatiemarkt en dan vooral op de één -en tweepersoonshuishoudens. Blijf bij voorkeur weg uit de vlijmscherpe aanbestedingen in de nieuwbouwmarkt. Verticale ketensamenwerking met de architect, aannemer en zelfs opdrachtgever is onontbeerlijk. Om de hoofdaannemer te ontzorgen en kosten te drukken bieden moderne deurenfabrikanten en toeleveranciers full service deurconcepten aan. Verder is van belang om mee te gaan in de trend van duurzaam inkopen (beperking van de CO2 footprint, grondstoffen en fossiele brandstoffen). Dat levert zeker een pré op bij selectieve aanbestedingen. n Bronnen: -ING Economisch Bureau -Rabobank -EIB -Bouwkennis

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 73 IIIIIIIIIIII

D E U R PA N E L E N

FU SX S X 54240 4 240 BIOX

FU SO 18430 NARCIS

FU SX 54610 SINOX

FU LD 94130 CADENS

Renolit GC grijze ceder + art. 257

Renolit GC grijze ceder + art. 133

Renolit GC grijze ceder + art. 258

Renolit GC grijze ceder + art. 257

Verkrijgbaar in

FU LD 94410 A HERMITAGE Renolit GC grijze ceder + art. 256

Houtimitatie grijze ceder Voorgesteld op Polyclose door PVC gammist Deceuninck. Als deurpaneel nu reeds verkrijgbaar bij Frager-Fralu. Bezoek in dit verband ook onze site

www.frager-fralu.com

DEURPANELEN SERIES Topline Solo Solinox Light Design Mondial Aluﬁx Progress Imagine VLAKKE PANELEN Alu-Harfoam 2100x900x23 3000x1150x23 Hpl-harfoam 2100x900x24 3000x1150x24 Haricel 3000x1150x10 3000x1150x13

3000x1150x15

HARINCK n.v. Heirweg 95, 8710 Wielsbeke, België T +32 (0)56 67.40.50 | F +32 (0)56 67.40.51 info@frager-fralu.com

www.frager-fralu.com

3000x1150x17

速

Voor elke stijl het juiste deurbeslag

Bekijk in onze showroom alle deurbeslag mogelijkheden.

Van Leeuwen International Utrechtsestraatweg 220 3911 TX Rhenen

Tekst:Hilda Bosma

Weinig flexibele arbeidsmarkt bij

gevelsysteembouwers

Door de onzekere economische tijden en het gebrek aan nieuwbouwprojecten lijken de flexibele arbeidskrachten als eerste de klos. Hoe groot is de flexibele arbeidsschil bij de gevelsysteembouwers en hun toeleveranciers en hoe gaan ze om met hun personeelsbeleid in deze tijd? Gevelsysteemleverancier De Gevelbouwgroep en toeleverancier gevelsystemen REHAU geven een kijkje in de keuken. Bij De Gevelbouwgroep in Drachten werken tussen de 90 en 100 mensen. Het afgelopen jaar had de gevelspecialist in kunststof, aluminium en staal een flexibele arbeidsschil van ongeveer 25 procent. “In 2011 hadden we een redelijk doorlopende orderportefeuille,” vertelt directielid Rolf Veneboer. “Rond de zomer hadden we extra mensen nodig. We hebben ervaren dat het in de gevelbranche op dit moment relatief gemakkelijk is om aan gekwalificeerd personeel te komen.” De Gevelbouwgroep stuurt op projecten die rendabel zijn. “Dat betekent dat we niet meer onder de kostprijs gaan aannemen om onze mensen aan het werk te houden. Als directie hebben we besloten waar mogelijk voor kwaliteit en continuïteit te gaan.” Door de crisis op de woningmarkt in 2012 verwacht de Gevelbouwgroep een teruglopende vraag in nieuwbouwprojecten. “We stemmen de productie op deze vraag af. Op basis van de verwachte omzet denken we ons vaste personeel voldoende werk kunnen bieden. Dat betekent dat we de flexibele arbeidsschil verkleinen. Verder blijven we investeren in ons personeel. Door middel van opleiding en bijscholing houden we de kennis up to date. Zodra de markt aantrekt, willen we direct de productie kunnen verhogen.” De internationale onderneming REHAU heeft in Nederland één verkoopkantoor. “We zijn een verkooporganisatie, onder andere een profielleverancier op raamproductiegebied. Vanuit Nijkerk opereren veertig mensen,” vertelt commercieel manager Arjen de Haan. “Dat zijn vaste krachten en ik verwacht het komende jaar dat de omzet van REHAU licht gaat groeien en dat er misschien een of twee mensen bij komen. We hebben niet echt een flexibele schil. Wel komt het voor dat we tijdelijke krachten inhuren voor het invoeren van mailings en data-invoer. De flexibele schil zie je meer bij de bedrijven waar we gevelsystemen aan leveren. We zitten niet verlegen om werk. In de verkoop heb je het altijd druk: acquisitie en het begeleiden van orders wisselen elkaar af.” Vorig jaar had REHAU boven verwachting een lichte groei. De Haan: “Er zijn enkele collega’s bij gekomen. We werken met goed gekwalificeerd personeel met minimaal mbo-niveau. We merken wel dat het moeilijker is om hbo’ers te krijgen. Werven doen we via ons netwerk en met een vacaturebeschrijving op onze website. Er is wel wat verloop van mensen die met pensioen gaan of een andere uitdaging zoeken. De laatste tien jaar is er echter weinig verloop. Het merendeel van de medewerkers werkt al meer dan tien jaar bij REHAU. Voor 2012 zijn we positief gestemd , ook al zien we grote problemen in Europa. We hopen op een lichte groei. Bepalend daarin zijn de kostprijs en de toegevoegde waarde.” n

De flexibele arbeidsschil wordt naar verwachting kleiner (foto Doornebal)

Gevelbouwgroep is zuinig op vaste personeel (foto Gevelbouwgroep)

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 77 IIIIIIIIIIII

IIIIIIIIIIII 78 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

De vormgeving van het nieuwe gerechtsgebouw in het Vlaamse Hasselt refereert naar historische rechtspraak onder een boom en het stadswapen met twee hazelaren. Tegen de ‘standaard’ gewapend betonconstructie is een dubbele façade gemonteerd, die het pand transformeert tot een organische sculptuur. Het in 2011 opgeleverde gerechtsgebouw met 24 duizend vierkante meter vloeroppervlak centraliseert de gerechtelijke diensten in Hasselt, die voorheen verspreid waren. Het opvallende pand vlakbij het centrale treinstation kent een U-vormig hoofdvolume van zes verdiepingen en een toren van veertien verdiepingen. De betonnen draagconstructie is standaard met een stabiliteitskern, vierkante kolommen, kanaalplaatvloeren en 85 centimeter hoge borstwering. De dubbele façade maakt van het gebouw een icoon. De architectencombinatie van J Mayer H Office, a2o en Lensºass maakte het ontwerp.

Dubbele gevel De aannemingscombinatie THV Haseletum van Democo, Cordeel en Interbuild maakte het gebouw, dat als een vrouwe Justitia over de stad uitkijkt. “De dubbele gebouwschil bestaat uit één uniforme huid met geïsoleerde borstwering en ramen, met daarvoor een afwisselende tweede huid: de boomstructuur wordt gerealiseerd gelamineerde liggers – gemaakt van lagen met 3mm dikke gecomprimeerde vuren fineren – met

Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen Beeld: wwww.vlaanderenvanuitdelucht.be

Nieuw gerechtsgebouw in Hasselt

Dubbele gevelconstructie gebaseerd op boomstructuur

daartussen glasvulling afgewisseld met aluminium cassettes met een abstract bladnerfmotief,” zegt projectleider Stijn Leenders van THV Haseletum. “Op de plaatsen waar de gevel een draai naar achteren of voren maakt, zijn de gelamineerde liggers vervangen door dichte aluminium cassettes.” In de gevels paste de aannemingscombinatie verschillende glasconfiguraties toe. “De eerste huid voorzagen we van standaard isolatieglas,” verheldert Leenders. “De ramen in de tweede huid zijn op de verdiepingsniveau beveiligd tegen doorval, en op begane grondniveau werend tegen inbraak. Op het tweede verdiepingsniveau is aan de politiepost, 10 centimeter dik glas toegepast, zelfs bestand tegen kogels van een Kalasjnikov.”

Boomstructuur Het gevelhout, dat naar boven toe versmalt zoals de takken van een boom, bestaat uit gelamineerde liggers met een maximale lengte van ongeveer 12 meter en een maximale breedte van ongeveer 1,20 meter. Leenders licht toe: “Elke gelamineerde ligger bevestigden we op drie punten: met een console die het gewicht opneemt – in het midden van de ligger – en met twee consoles die thermische uitzettingen toelaten op de uiteinden. De consoles zijn aan de betonconstructie verankerd.” Op de gelamineerde liggers is 27 mm dik geïmpregneerd Kerto Q LVL hout geschroefd. Met deze laag van 3 tot 8,5 meter lengte, die het gelamineerde hout beschermd, kunnen de afrondingen van de ‘vertakkingen’ worden gemaakt. “De geperforeerde cassettes en raamkozijnen van de tweede huid hangen via hoekstalen aan consoles, die we de prefab borstweringen verankerden,” zegt Leenders. “De zijstlijlen van deze glasgevelvlakken – de contouren – werden bevestigd met stalen schoenen op de houten gelamelleerde liggers, zodat zettingen kunnen worden opvangen.” Voor het schoonmaken van het glas kent de dubbele façade metalen looproosters op elke verdieping. Deze roosters zijn met stalen consoles aan de betonnen draagconstructie verankerd.

Aluminium cassettes “Aan de zijkanten van de hoogbouw waren geen gelamineerde liggers mogelijk, omdat de gevelvlakken naar binnen en naar buiten draaien,” zegt Leenders. “Hier monteerden wij dichte aluminium cassettes aan verticale draagprofielen, die met stalen doken aan de betonconstructie zijn verankerd. De huidige kleurverschillen tussen de beige gecoate aluminium cassettes en het lichtbruine Kerto-hout zullen verminderen door de verwering van het hout, waarmee het bijzondere gebouw in de toekomst nog mooier wordt.” . n

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 79 IIIIIIIIIIII

Tekst/beeld: Geze

Combinatie van veiligheid en design Het hotel– en casinocomplex in Luxemburg -Casino 2000- herbergt diverse deursystemen van GEZE. Een bijzondere toepassing is de deurcentrale die ervoor zorgt dat gebruikers en bezoekers in geval van calamiteiten snel en efficiënt het pand kunnen verlaten. Door een aansluiting op een BUS netwerk kan het TZ 320 model meerdere vluchtwegen beveiligen en bewaken. Een hoge veiligheidsgraad gaat hierbij hand in hand met een design dat past bij de chique uitstraling van dit gebouw.

IIIIIIIIIIII 80 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

GEZE probeert met kleine bouwmaten en een slank profieldesign de esthetische snaar van de architect te raken. De deurcentrale is geen uitzondering op deze regel. Het slanke maar toch robuuste design en individuele kleurstelling passen harmonisch in het gebouwdesign. Een geïntegreerde noodschakelaar en vluchtwegaanduiding optimaliseren de waarneming en voorkomen vandalisme. Iedereen is in staat de verlichte noodknop te bedienen waardoor vluchtdeuren snel opengaan. Het TZ 320 model speelt flexibel in op de wensen van de gebouwgebruiker. Zo is ook de brandmeldinstallatie op de deurcentrale aangesloten waardoor de vluchtweg steeds gegarandeerd is.

a d v e r

t o r

Caroussel Deuren

Minder opvallend, maar evenzeer geavanceerd zijn de herkenbare TS 5000 deurdrangers die op enkele deuren in Casino 2000 zijn toegepast. Deze deurdranger is eenvoudig te monteren en beschikt over vele functies, zoals hydraulische eindslag en een variabele sluitsnelheid, die eenvoudig vanaf de voorzijde zijn in te stellen. Daarnaast zit in de glijrail aan de niet-scharnierzijde een geïntegreerde openingsbegrenzer. Dit soort voorzieningen verhoogt het gebruikerscomfort. Deze deurdrangers zijn geschikt voor deurbreedtes tot 1400 mm en voldoen aan de eisen die gesteld worden aan rook– en brandwerende deuren. Uiteraard beschikt een hotel– en casinocomplex over carousseldeuren omdat ze een fraai esthetisch onderdeel vormen van de glazen pui en een draaipunt zijn bij de entree van representatieve gebouwen. De twee carousseldeuren in Casino 2000 passen perfect in het transparante beeld van de gevel vanwege het slanke aanzicht van de smalle profielen en de strak afgewerkte aluminium buitenschil. De draaisnelheid is instelbaar, afhankelijk van het seizoen: zomer of winter. In de zomer is de nalooptijd langer dan in de winter. De deur moet voor iedereen toegankelijk zijn. Met de

zijdelen zijn de vleugels optimaal gesloten voor weersinvloeden van buitenaf, zoals tocht, afvoergassen, kou of lawaai. De twee deuren kunnen handmatig of automatisch worden geprogrammeerd; uiteraard zit er een nachtsluiting op. Verder herbergt het complex draaideurautomaten met een geluidsarm electromechanisch aandrijfsysteem (Slimdrive EMD-F) waarbij de openings– en sluitsnelheid, eindslag en openhoudtijd flexibel kan worden ingesteld. De in Casino 2000 toegepaste variant (EMD-F) is goedgekeurd voor rook– en brandwerendheid. De aandrijfhoogte bedraagt slechts 7 centimeter voor enkele draaideuren. Verder zijn ook de elektro-hydraulisch aangedreven draaideursystemen GEZE TSA 160 NT en NT-F (brand– en rookwerende functie) toegepast. TSA-aandrijvingen voor draaideuren overtuigen door hun veilige werking en geslaagd design. Kleine en lichte, maar ook grote en zware deuren gaan veilig en goed open en dicht. De systemen hebben geen enkele moeite met een hoge gebruiksfrequentie. GEZE is trots op het feit dat het bedrijf voor dit prestigieuze gebouw zoveel verschillende deuroplossingen heeft mogen leveren. n

IIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIII I

Geze Benelux BV Leemkuil 1 5626 EA Eindhoven T +31 (0)40 2629080 F +31 (0)40 2629085 E info@gezebenelux.com W www.gezebenelux.com

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 81 IIIIIIIIIIII

I VMRG I Postbus 1496 I 3430 BL Nieuwegein I www.vmrg.nl I I In elke uitgave vindt u deze VMRG-pagina’s waarin wij u op de hoogte houden van nieuws uit de metalen gevelbranche I

Nieuwsberichten van VMRG-bedrijven

De VMRG is de branchevereniging voor de metalen gevelbouw. De VMRG ontwikkelt zich als een volwaardige gevelbouworganisatie, doordat bedrijven uit de gehele gevelsector op een bijzondere wijze aan de VMRG verbonden zijn. In vakblad Profiel vindt u op deze VMRG-pagina steeds actuele nieuwsberichten van aangesloten VMRG-bedrijven. Voor meer informatie: www.vmrg.nl

singen om een duurzame gebouwde toekomst te garanderen. Mede daarom deze stap van RomazoProjecten en de VMRG.” Bij zowel de VMRG als bij Romazo-Projecten staat kwaliteit hoog in het vaandel. Alle bedrijven binnen RomazoProjecten: - hanteren de kwaliteit zoals opgesteld in de ‘Kwaliteitseisen en -adviezen zonwering’;

Metaglas lanceert website www.achterzetraam.nl Metaglas lanceert de website www.achterzetraam. nl zodat bezoekers eenvoudig en snel alles te weten kunnen komen over achterzetbeglazing. Tocht, koudeval en slechte warmte- en geluidsisolatie door enkelglas ramen worden dankzij achterzetbeglazing in één keer verholpen. Bezitters van monumentale en historische panden komen hierdoor voortaan ook warm de winter door. Waarom achterzetbeglazing? De oorspronkelijke enkelglas ramen in monumentale en historische panden kunnen het woon- en werkplezier behoorlijk verstoren door tocht, koudeval en slechte warmte- en (geluids)isolatie. Vooral in de winter is dit erg onaangenaam. Door plaatsing van Metaglas achterzetbeglazing is dit

IIIIIIIIIIII 82 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

Reynaers presenteert film over ‘design and build’ renovatie

Het Simon van Slingelandtplein in Zwolle wordt in ere hersteld. Opdrachtgever Delta Wonen heeft een ‘design and build’ opdracht uitgeschreven waarin aannemer Salverda en Bierman Henket Architecten nauw samenwerken. Onder andere met aluminium systeemleverancier Reynaers en Schipper Kozijnen in Zwolle. Dat heeft alles te maken met de keuze voor aluminium kozijnen, die ervoor moeten zorgen dat de jaren ‘50 woningen aan het plein hun typerende uitstraling behouden.

Samenwerking RomazoProjecten en VMRG Per 1 januari 2012 verwelkomde de VMRG 13 projectbedrijven op het gebied van zonwering. Deze bedrijven die verenigd zijn in Romazo-Projecten vormen binnen de VMRG de Sectie Licht- en warmteregulering. Jos Stoit, voorzitter van Romazo-Projecten: “Ik zie dit als een strategische samenwerking gericht op een duurzame toekomst. Daar gaan we voor in 2012 als brancheorganisatie Romazo-Projecten. Kennisdeling leidt tot kennisvermeerdering en dat is nodig in onze toekomstige gebouwde omgeving. Daarom heeft Romazo-Projecten besloten om samen te werken met de VMRG de sectie ‘Lichten warmteregulering’ te gaan vormgeven binnen de VMRG. Een uitstekend voorbeeld waarin de projectbedrijven op het gebied van zonwering kennis kunnen delen met de gevelbouwers en vice versa. Meer kennis leidt tot innovatieve oplos-

- hanteren een duidelijk veiligheidsbeleid,VCA gecertificeerd; - beschikken over een eigen ontwerp/tekenafdeling; - bezitten specifieke kennis van energie en milieu in het kader van zonwering en hebben uitgebreide kennis van automatische sturingen van zonwering.

probleem in een keer verholpen. De achterzetramen worden aan de binnenzijde van het originele raam geplaatst. Hierdoor verbetert de warmteisolatie van de ruimte, waardoor een aangenaam binnenklimaat ontstaat en het energieverbruik daalt. Bovendien bieden de achterzetramen uitstekende geluidsisolatie. Metaglas achterzetramen vallen nauwelijks op, waardoor de karakteristieke details zichtbaar blijven. Om de ramen zo transparant mogelijk te houden, worden de scharnieren rechtstreeks aan het glas bevestigd. Wanneer de bestaande situatie dit niet toelaat, wordt een uiterst slank profiel toegepast. De ramen worden zo bevestigd dat het originele raam goed bereikbaar blijft voor reiniging, ventilatie en onderhoud.

Samen van eisen naar keuzes De manier van samenwerken in deze ‘design and build’ opdracht is bijzonder. Daarom heeft Reynaers het initiatief genomen een film te maken over het project. Dat gebeurt in vier delen. Het tweede deel van het vierluik staat nu online, op youtube.com/reynaersbv. De titel is ‘Samen van eisen naar keuzes’ en de film speelt zich voor een belangrijk deel af op het Ideeënplein van Schipper Kozijnen in Zwolle. Centraal staat hoe men komt tot de keuze voor aluminium kozijnen. Het tweede deel van de film staat nu online op www.youtube.com/reynaersbv.

Brancheverenigingen doen dringend beroep op minister de Jager Tekst van de brief - van VKG en VMRG - aan minister de Jager

De balans over 2011 is opgemaakt! De bouwsector liet naar verwachting een groei van 3,8% zien. Weerseffecten en de verlaagde BTW (6%) op arbeidsloon waren de belangrijkste factoren voor dit herstel. Vooral het eerste kwartaal was hoopgevend. Werkzaamheden die door vorst eind 2010 niet uitgevoerd konden worden vonden plaats in begin 2011. Het opveren van de markt was echter van korte duur. Somberheid over de economie en de beĂŤindiging van het verlaagde BTW tarief zorgde vanaf oktober weer voor een daling van de opdrachtstroom. Over 2012 is de verwachting dat de bouwproductie met 2% zal dalen. Volgens de brancheverenigingen VKG en VMRG zijn de bedrijven in de gevelbouwsector nog uiterst kwetsbaar. Met name in de renovatiemarkt, waar consumenten een belangrijke aanjager zijn voor omzet is er voor de overheid een cruciale rol weggelegd. De VKG en VMRG roepen minister de Jager middels een brandbrief met klem op het tijdelijke verlaagde BTW tarief opnieuw in te voeren. Het is een zinvolle investering die door behoud van werkgelegenheid en omzetverhoging een korte terugverdientijd kent. n

Geachte heer De Jager, De gevelbranche spreekt haar grote bezorgdhei d uit over de actuele economische situatie en doet een beroep op de regering om met maatregelen te komen om de gevelbouw te stimuleren. De gevolgen van de economische crisis dreigen een grotere impa ct te hebben op bedrijven in de gevelbouw in Nederland dan we tot nu toe voor mogelijk achtten. Het consu mentenvertrouwen is naar een historisch diept epunt gezakt hetgeen direct merkbaar is in bijvoorbeeld een afname van showroombezoek in de laatste maand met 50%. De opdrachten in de utiliteitsmarkt drogen langzaam op en hebben eveneens een histor isch dieptepunt bereikt. Woningcorporaties hebben hun vastg oedportefeuille afgewaardeerd en krijgen de noodzakelijke renovatie van hun woningvoorraad niet gefina ncierd. De voorspellingen voor de woningbouw productie in 2012 laten eveneens een aanzienlijke krimp zien. De consument en de professionele markt zijn erg onzeker geworden over de toekomst; hierdoor worden noodzakelijke investeringen in gevelverbetering en energiebeperkende maatregelen voor onbep erkte tijd uitgesteld. De recent aangewakkerde discus sie over de hypotheekrente aftrek draagt bij aan de toenemende onzekerheid in de markt. Al deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat van oudsher solvabele, gespecialiseerde gevelb ouwbedrijven gedwongen worden te reorganiseren of zelfs failliet gaan als er niet snel ingegrepen wordt in de huidige situatie. Wij verzoeken u dan ook dringend op korte termijn maatregelen te treffen om de gevelb ouw te stimuleren. Een van de maatregelen waar onze branche zeer goede ervaringen mee heeft is de periodieke verlaging van de BTW op renovatie. Deze maatregel heeft al eerder bewezen een kataly seren de werking te hebben op investeringen in de gevelbouw. De in 2008 en 2009 ingevoerde BTW verlag ingen hadden direct een omzettoename tot gevolg in onze branche. Tevens hadden deze maatregelen een positief milieu effect: energiebesparing door verhoging van de isolatiewaarde van de gevel. Periodieke BTW verlaging voor renovatie is een investering die door behou d van werkgelegenheid en omzetverhoging een korte terugverdientijd kent en dus zeer zinvol is. Door deze geringe investering blijft de waarde van ons gebouwbezit zijn actuele en toekomstwaarde behouden. Wij zijn graag bereid op korte termijn deze dringende vraag mondeling aan u toe te lichten.

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 83 IIIIIIIIIIII

Grootste passiefhuis-project in Nederland ooit In Nederland worden steeds meer woningen gebouwd volgens het passiefhuis-principe. Ook worden er veel woningen gebouwd die misschien net niet de naam ‘passiefhuis’ mogen dragen maar die wel een zeer hoge isolatie-waarde hebben. De bindende factor bij beide is “hout”. Zo ook bij een grootschalig project in Enschede waar 211 woningen volledig in Houtskeletbouw worden gerealiseerd. 80 woningen binnen dit project worden gebouwd volgens het passiefhuisprincipe en de andere woningen krijgen het AA++ energielabel. Daarmee is dit project het grootste Passiefhuis- nieuwbouwproject in Nederland tot nu toe. Uiteraard zijn de kozijnen en deuren van hout omdat dit materiaal nu eenmaal het beste scoort op de isolerende eigenschappen. Het bouwtempo van dit project is enorm hoog. Per dag wordt ongeveer één woning casco gebouwd. De woningen worden fabrieksmatig als geprefabriceerde onderdelen gemaakt en deze onderdelen worden op de bouwplaats gemonteerd. De kozijnen en deuren zijn al gemonteerd in de wanden en worden als compleet bouwonderdeel naar de bouwplaats gebracht. Alle details zijn integraal ontworpen en zijn daarom extreem hoog

IIIIIIIIIIII 84 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 2012

van kwaliteit. Door vooraf alles te ontwerpen en uit te detailleren worden de faalkosten tot een minimum beperkt. Het gebruikte hout in dit grootschalige project is allemaal aantoonbaar duurzaam geproduceerd en wordt met PEFC of FSC certificaat geleverd. Hout laat hiermee opnieuw zien dat het niet alleen een traditioneel bouwmateriaal is dat zich in het verleden heeft bewezen, maar opnieuw bewijst, met dit grootste passiefhuisproject in Nederland ooit, dat het een bouwmateriaal is voor de toekomst. Hout groeit vanzelf en slaat daarbij Co2 op. Het is eenvoudig te verwerken waarbij relatief weinig energie wordt gebruikt. Kozijnen en deuren gemaakt van hout hebben een bewezen lange levensduur. Hout is aan het einde van de levensduur relatief eenvoudig te recyclen. Aan het einde van de totale levensduur kan het worden ingezet voor groene energie en de Co2

Over de NBvT De NBvT is een brancheorganisatie die de kwalitatieve top van Nederlandse timmerfabrikanten vertegenwoordigt. Door te kiezen voor een timmerfabriek die is aangesloten bij de NBvT kiest u vanzelf voor kwaliteit. De NBvT is meer dan alleen een brancheorganisatie voor aangesloten leden; het is ook een kenniscentrum voor marktpartijen. Architecten, een Vereniging Van Eigenaren, een opdrachtgever maar ook andere marktpartijen kunnen bij het kenniscentrum NBvT terecht voor gespecialiseerd advies over kozijnen, trappen, buitendeuren, binnendeuren en daken.

die bij de verbranding vrijkomt is weer voeding voor een nieuwe boom om te groeien. Dus ook voor passiefhuis-projecten is hout de beste keuze! n Project Velve Lindenhof in Enschede: het grootste passiefhuis project in Nederland ooit, natuurlijk in Houtsysteembouw

FSC-gecertificeerde bouwers profiteren nog steeds van voorsprong Steeds meer opdrachtgevers kiezen ervoor om in bouwprojecten hout uit verantwoord beheerde bossen toe te passen. In steeds meer bestekken wordt dan ook het gebruik van FSC-gecertificeerde producten voorgeschreven en het hebben van een FSC-certificaat wordt voor bouwbedrijven steeds vaker een eis om te mogen inschrijven. Van de 7.000 bouwbedrijven zijn er echter slechts 650 (jan. 2012) FSC-gecertificeerd. Dit betekent dat wanneer een bouwer zich nu laat certificeren, hij bij het verwerven van opdrachten in veel gevallen nog een voorsprong heeft. Waarom willen opdrachtgevers FSC? Opdrachtgevers maken zich terecht zorgen om de ontbossing en de gevolgen hiervan voor het klimaat. Daarnaast zijn miljoenen mensen voor hun dagelijks levensonderhoud direct afhankelijk van deze bossen. Opdrachtgevers zien het gebruik van FSC-gecertificeerde producten als een belangrijk onderdeel van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en schrijven dit dan ook voor.

aangetoond dat het gebruikte hout ook echt een FSC-product is. De keten van bos tot eindgebruiker noemen we de Chain of Custody. Een bedrijf dat dit proces aantoonbaar goed beheerst, krijgt van een onafhankelijke certificeerder een FSC-certificaat. Zonder eigen Chain of Custody certificaat kan een bedrijf geen FSC-hout leveren en verwerken en daarmee dus niet aan de bestekseis voldoen!

komst in aanmerking komen voor projecten waarin FSC wordt voorgeschreven, dan is certificering van hun bedrijf dus noodzakelijk.

Lancering van www.goedhoutproject.nl een feit Met het groeiend aantal FCS-gecertificeerde bouwbedrijven, groeit ook het aantal opgeleverde FSCprojecten. FSC Nederland en FSC BelgiĂŤ hebben de website www.goedhoutproject.nl gelanceerd. Op deze website zijn Nederlandse en Belgische bouwprojecten te vinden waarin FSC-gecertificeerd hout is toegepast. Doel van de website is om bezoekers inspiratie en informatie te bieden over de toepassing van verantwoord hout in de bouw en zo gebruik van verantwoord hout in Nederland en BelgiĂŤ te stimuleren. n

Wat betekent dit voor een bouwer? Chain of Custody certificering Alleen een gesloten handelsketen geeft de zekerheid dat toegepast hout afkomstig is uit een FSCgecertificeerd bos. Alleen als iedere schakel, van bos tot bouwbedrijf, FSC-gecertificeerd is, kan worden

Steeds meer opdrachtgevers als de overheid, woningcorporaties, maar ook bouwbedrijven in relatie tot hun onderaannemers, zijn zich hiervan bewust en werken vaker uitsluitend met gecertificeerde aannemers. Willen bouwers ook in de toe-

2012 I profiel vaktijdschrift nr. 1 I 85 IIIIIIIIIIII

Nu beschikbaar: Deurbeslagconfigurator LIPS 8000-serie

Handige deurbeslagconfigurator online en als app beschikbaar op www.assaabloy.nl Met de 8000-serie van LIPS kunnen zowel binnen- als buitendeuren worden voorzien van RVS deurbeslag en wordt design gecombineerd met kwaliteit, veiligheid en flexibiliteit. Om u zo optimaal te ondersteunen bij de keuze voor het juiste deurbeslag heeft LIPS een T: 088 639 46 00 | WWW.ASSAABLOY.NL

configurator ontwikkeld. De configurator helpt u, door het beantwoorden van een aantal vragen, bij het selecteren van het gewenste deurbeslag. Ga nu voor de webversie van de deurbeslagconfigurator naar www.assaabloy.nl of download onze handige app.

ASSA ABLOY, the global leader in door opening solutions