Stedenbouw 736 by Louwers Mediagroep

EDITIE

736

T I J D S C H R I F T VO O R S T E D E N B O U W, ARC H IT E C T U U R E N M O N U M E N T E N I JA AR G A N G 70 I 2 016

Unieke gevel maakt Amstelkwartier extreem duurzaam | Parkeren en exposeren in één gebouw | De Nieuwe Boompjes: statig monument aan de Maas | Plug & play badkamers | Short stay appartementen in voormalig verpleeghuis

Faay Prefab Units, totale ontzorging in élke situatie Badkamers, toiletten en keukens bepalen in hoge mate de uitstraling van zorginstellingen, hotels, bedrijfspanden en scholen. Een prefab unit van Faay geeft een uitstraling die niet van traditionele bouw is te onderscheiden! Faay Prefab Products bouwt kanten-klare units die geheel volgens uw wensen worden ingericht. De compleet afgewerkte units worden als ‘Legoblokjes’ inclusief alle technische voorzieningen, als een geheel in de (ruw)bouw geplaatst. Dankzij dit ‘plug-and-play’-principe is elke unit direct gebruiksklaar. Ideaal dus voor transformatie- en renovatieprojecten. Neem contact op met Faay Prefab Products voor alle mogelijkheden. Want wat u bedenkt, kunnen wij maken!

Waarom Faay Prefab Units? • • • • • • • • •

geheel volgens klantspecificatie consistente topkwaliteit desgewenst integratie van domotica onbegrensde vrijheid in transformatie, renovatie, nieuwbouw duurzame productie, ecologische materialen 10 jaar garantie ‘plug-and-play’-principe niet van traditionele bouw te onderscheiden 1 aanspreekpunt

Faay Prefab Products B.V. • Mijlweg 3 • postbus 116 • 4130 EC Vianen • T 0347 - 37 66 24 • info@faayprefabproducts.nl • www.faayprefabproducts.nl

Een mooiere buitenwereld begint bij Falco De publieke ruimte is van ons allemaal.We willen ons er prettig voelen. Samenhang, vormgeving, uitstraling en veiligheid zijn daarom belangrijke elementen in de openbare ruimte. Falco, leidende producent van straatmeubilair, gebruikt die elementen dan ook als leidraad voor haar complete assortiment. Een assortiment dat varieert van fietsparkeersystemen tot overkappingen, van verkeersvoorzieningen tot parkmeubilair en nog veel meer.

FALCOLINEA XXL

FalcoLevel Premium+;

FalcoJona; afvalbak verkrijgbaar

FalcoQubic; de Qubic plantenbak

Falco B.V

gebruiksvriendelijk etagerek

in verschillende varianten (50,

en zitbank zorgen voor een fraaie

Falco Straatmeubilair

dat voldoet aan eisen

70 en 100 liter). Nu verkrijgbaar

toevoeging in het straatbeeld met

Falco Fietsparkeren en Straatmeubilair

FietsParKeur, zowel h.o.h.

met ge誰ntegreerde asbak.

het ontwerp. Staat tevens garant

Falco Fietsparkeren en Straatmeubilair

maat 37,5 cm en 40 cm!

@FalcoTweets FalcoBV

voor meer groen in de omgeving.

MEER WETEN? BEL (0546) 55 44 44 OF BEZOEK ONZE WEBSITE WWW.FALCO.NL OM ONS VOLLEDIGE ASSORTIMENT TE BEKIJKEN

The REDEFINITION of SANDWICHPANELS

C L A D D I N G P O I N T. N L

EDITIE

Voorwoord

736

‘PREFAB WINT STEEDS MEER TERREIN’ In de woningen utiliteitsbouw wint bouwen met prefab elementen steeds meer terrein. Niet verwonderlijk, want hierdoor kan niet alleen sneller gebouwd worden, ook de kwaliteit van onze bouwwerken groeit. Immers worden prefab elementen binnen – onder de beste omstandigheden geproduceerd. Daar kan geen in het werk gemaakt product tegenop. Naast prefab beton- en staalelementen, worden ook steeds meer ruimtes ín het gebouw geprefabriceerd, denk bijvoorbeeld aan keukens en badkamers. In deze editie van Stedenbouw besteden we ruim aandacht aan prefab badkamers en aan alle mogelijkheden hieromtrent, waarbij op geen enkele manier meer zichtbaar is dat de badkamer niet ter plekke is samengesteld. Daarnaast hebben we weer een aantal mooie projecten voor u verzameld. Zoals de bouw van hotel Amstelkwartier in Amsterdam, dat het eerste LEED Platinum gecertificeerde hotel in Europa moet worden, mede dankzij een unieke gevel die reageert op het buitenklimaat. Het hotel met driehonderd kamers maakt deel uit van een nieuw dynamisch woonwerkgebied vlakbij het Amstelstation dat nu volop in ontwikkeling is. Het is ontworpen door architectenbureau Paul de Ruiter, in samenwerking met Mulderblauw architecten. Ook zeer interessant is het artikel over de spraakmakende, nieuwe parkeergarage van RAI Amsterdam dat, mede door de twee grote naast elkaar gelegen betonnen stijgpunten in de vorm van wokkels, direct in het oog springt. De parkeergarage is in meerdere opzichten multifunctioneel. Zo is de eerste verdieping van het gebouw met 7,20 meter extra hoog uitgevoerd en voorzien van evenementenfaciliteiten. De etage is additioneel inzetbaar als beursvloer van 2.500 m² en om die reden voorzien van een hoogwaardige afwerking. Mocht er meer beursruimte nodig zijn, dan biedt het dak van het parkeergebouw de mogelijkheid om een extra paviljoen te plaatsen. En is over 25 jaar sprake van een heel ander autogebruik, dan is het gebouw eenvoudig om te bouwen tot hotel, appartementen of kantoorgebouw. Verder leest u in deze uitgave van Stedenbouw alles over de bouw van The New Atrium in Amsterdam, het nieuwe hoofdkantoor van Plantronics op Park 20|20 en parkeergarage de Lammermarkt, die onder het marktplein in Leiden wordt gerealiseerd. Ik wens u weer veel leesplezier.

Lieke van Zuilekom

736

SINDS 1946

Vaktijdschrift & website voor stedenbouw, architectuur en monumenten Jaargang 70 | 2016 Verschijnt 8 x per jaar ISSN 0165-3997

UITGEVER

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIEADRES

Schatbeurderlaan 6 Postbus 249, 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E redactie@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

REDACTIECÖORDINATOR Lieke van Zuilekom – Bousema

REDACTIEMEDEWERKERS

Patricia van der Beek, Jac Buchholz, Martijn van den Bouwhuysen, Henk Geist, Fiona de Heus, Marjolein Meppelink, Sjoerd Meuleman, Richard Stegers, Liliane Verwoolde, "Het Tekstbureau", Jan-Kees Verschuure, Lieke van Zuilekom – Bousema.

BLADMANAGEMENT

Tim van den Dungen E t.vandendungen@louwersuitgevers.nl Randy van den Hoek E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl Sander van Hout E s.vanhout@louwersuitgevers.nl

BLADMANAGER

BOUWEN AAN MONUMENTEN

Randy van den Hoek E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl

SECRETARIAAT

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

ADVERTENTIES Online aanleveren: www.wetransfer.com E traffic@louwersuitgevers.nl o.v.v. naam en project

ABONNEMENTSPRIJS

€ 81,- per jaar excl. BTW Buiten Nederland: € 129,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Stedenbouw magazine Informatie over abonnementen: T +31 495 45 00 955

ADRESWIJZIGINGEN

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

OPZEGGINGEN

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van opzegging is ontvangen, wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

UTILITEITSBOUW HILVERSUM Lucent-terrein............................................................................................................................................................................................................................................................. 8 AMSTERDAM Hotel Amstelkwartier............................................................................................................................................................................................................................. 13 AMSTERDAM The New Atrium............................................................................................................................................................................................................................................ 16 BARENDRECHT Herontwikkeling The Greenery.......................................................................................................................................................................................... 19 LISSE Crematorium Duin- en Bollenstreek..........................................................................................................................................................................................................24 VENLO Nieuw distributiecentrum Biesheuvel Techniek....................................................................................................................................................................26 BERGEN OP ZOOM Lamb Weston/Meijer...........................................................................................................................................................................................................29 DEN HAAG Kortenaerkade........................................................................................................................................................................................................................................................33 PAPENDRECHT Nieuwbouw Veth Propulsion.................................................................................................................................................................................................36 AMSTERDAM Parkeergarage RAI.....................................................................................................................................................................................................................................39 HOOFDDORP Park 20|20 ........................................................................................................................................................................................................................................................43 LEIDEN Parkeergarage Lammermarkt........................................................................................................................................................................................................................45 WAGENINGEN Plus Ultra..............................................................................................................................................................................................................................................................54 BARNEVELD Midden Nederland Hallen.................................................................................................................................................................................................................56 SCHIPHOL TAR-toren.........................................................................................................................................................................................................................................................................60 ESSEN (D) GHOTEL..............................................................................................................................................................................................................................................................................63 ROTTERDAM Nieuwe Boompjes.........................................................................................................................................................................................................................................66 ZWOLLE Logistiek Centrum Scania.................................................................................................................................................................................................................................70 ROTTERDAM Sloot Tankbouw...............................................................................................................................................................................................................................................72 ROTTERDAM Technikon Zadkine College............................................................................................................................................................................................................. 74

DOELGROEP

Verspreiding vindt plaats via abonnementen en via gerichte distributie aan architecten, aannemers, opdrachtgevers, project-ontwikkelaars, zorginstellingen, woningbouwverenigingen en andere opdrachtgevers,(semi-)overheidsinstellingen, brancheorganisaties, toeleveranciers en verwante organisaties.

VORMGEVING/ART DIRECTION E studio@louwersuitgevers.nl

DRUKWERK

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Zij aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd 6 | zijn op deze informatie.

THEMA PREFAB BADKAMERS ‘Plug & play’ badkamers.................................................................................................................................................................................................................................................................80 Gebruiksklare prefab badkamers........................................................................................................................................................................................................................................ 81 Hoog gekwalificeerd bouwen met lichtgewicht badkamersystemen.............................................................................................................................82 Solide basis voor prefab badkamers ............................................................................................................................................................................................................................84 Ketenintegratie in ontwikkeling en bouw van prefab badkamers......................................................................................................................................86 Bouwster bekroont innovatie-inspanningen.......................................................................................................................................................................................................88

106

140

148

THEMA DAKSYSTEMEN EN DAKBEDEKKING Hoogwaardige kunststof dakbanen voor alle toepassingen en seizoenen............................................................................................................92 In essentie duurzame daksystemen................................................................................................................................................................................................................................94

WONINGBOUW EDITIE

736

T I J D S C H R I F T VO O R S T E D E N B O U W, ARC H IT E C T U U R E N M O N U M E N T E N I JA AR G A N G 70 I 2 016

NIJMEGEN Aldenhof............................................................................................................................................................................................................................................................................96 AMSTERDAM Baak 54 IJburg...............................................................................................................................................................................................................................................98 DEN HAAG Valthestraat........................................................................................................................................................................................................................................................... 101 DE MEERN Dr. Ariënslaan.......................................................................................................................................................................................................................................................104 ULFT Notaloze woningen.........................................................................................................................................................................................................................................................106 WORMERVEER Rietvelden III.............................................................................................................................................................................................................................................108 ABCOUDE Zilverschoon.............................................................................................................................................................................................................................................................. 110 GRONINGEN Stroomversnelling - Voermanstraat.................................................................................................................................................................................. 112 NIEUWEGEIN Merwedehof .................................................................................................................................................................................................................................................. 115

Unieke gevel maakt Amstelkwartier extreem duurzaam | Parkeren en exposeren in één gebouw | De Nieuwe Boompjes: statig monument aan de Maas | Plug & play’ badkamers | Short stay appartementen in voormalig verpleeghuis

Coverbeeld | Lucent-terrein, Hilversum Beeld | Studioninedots - Peter Cuypers

OVERIGE RUBRIEKEN PRODUCTPRESENTATIE Hebo......................................................................................................................................................................................................................................... 118 BEDRIJFSPRESENTATIE Get Up.................................................................................................................................................................................................................................... 120

Vakgroep GBO (Glas Branche Ondernemingen)...................................................................................................................................................................................... 122 Park & Straatmeubilair................................................................................................................................................................................................................................................................. 126 Sandwichpanelen................................................................................................................................................................................................................................................................................. 128 Isolatie..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................130 Nieuwe CEO zorgt met frisse kijk voor innovatieve implementaties..........................................................................................................................133 Wie doet wat............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 151

BOUWEN AAN MONUMENTEN Bijzonder werkproces met aandacht voor de bewoners

SHORT STAY APPARTEMENTEN IN VOORMALIG VERPLEEGHUIS

Gemeentelijke organisatie wordt op één locatie

Coverbeeld | Sofite, Amsterdan Beeld | Kaan Sensoy

HAARLEM Proveniershof............................................................................................................................................................136 AMSTERDAM De Wittenberg...................................................................................................................................................140 TIEL Stadhuis..................................................................................................................................................................................145 AMSTERDAM Sofitel Legend The Grand..............................................................................................................................148

Donatus: Eigen risico is ook een risico...................................................................................................................................150

UTILITEITSBOUW

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Studioninedots - Peter Cuypers

Nieuwe bestemming voor Lucent-terrein in Hilversum

Het Lucent-terrein in Hilversum, waar vroeger Philips was gevestigd, ondergaat een transformatie. Van de zes kantoorgebouwen worden er vier gesloopt. De overgebleven twee worden gerenoveerd. Die werkzaamheden zijn in handen van Van Wijnen Utrecht BV. â&#x20AC;ş 8|

HILVERSUM | Lucent-terrein

Het moet een levendige woonwijk worden, het Lucent-terrein, dicht bij winkels, station en stadscentrum. Uitgangspunt is om op de plek van de verdwenen kantoorvleugels zo’n driehonderd wooneenheden te bouwen. De overgebleven vleugels gaan dienst doen als kantoor voor woningcorporatie De Alliantie (initiatiefnemer van het project) en als appartementencomplex met 95 appartementen.

PIRAMIDEVORM Het kantoor van De Alliantie is gereed, vertelt projectleider Albert Woudenberg van Van Wijnen. Die werkzaamheden werden in een relatief korte periode uitgevoerd, geeft hij aan. “De voorbereidingen zijn in maart 2014 begonnen, de uitvoering een jaar later en eind 2015 hebben we het gebouw opgeleverd. Die strakke planning was absoluut een uitdaging.” In die periode is de vleugel getransformeerd tot eigentijds en losstaand kantoorgebouw, aldus Woudenberg. Omdat het gebouw voorheen toegankelijk was via een luchtbrug die was verbonden met één van de te slopen vleugels, moest er een entree worden gemaakt. Een andere grote ingreep zijn de uitsparingen in de vloeren die in een piramidevorm (steeds groter wordend) naar beneden door het gebouw lopen. “Het gebouw heeft een andere indeling gekregen. Door de grote gevel-, daken vloersparingen valt er nu veel meer daglicht naar binnen. Het voorheen heel gesloten interieur heeft door de diverse ingrepen een heel transparant karakter gekregen. Daar hebben we de brandcompartimentering overigens wel op moeten afstemmen. Er zijn ook diverse kantoortuinen gerealiseerd. Verder zijn er liften aangebracht.”

INDUSTRIËLE UITSTRALING Volgens Woudenberg is ondanks de ingrepen de oorspronkelijke constructie intact gebleven. Die is door het open karakter binnen nu wel goed te zien. “Door het gebouw loopt een soort balkenraster; een spel van verticale en horizontale lijnen. Er is voor een hoogwaardige afwerking gekozen die aansluit bij de industriële uitstraling die het gebouw nu heeft.” Hij wijst vervolgens op de voor- en achtergevel waarin aluminium kozijnen zijn verwerkt en waar de entree wordt benadrukt door een aantal verdiepingshoge rasters met

prefab betonnen kaders. “Ook die trappengevel draagt bij aan het lichte, open karakter van het gebouw.” De gehele gevel, die voorheen geel was, is nu antraciet gemaakt. “Niet alleen binnen maar ook buiten is hiermee een eigentijds kantoor neergezet.” De andere te handhaven vleugel, legt Woudenberg uit, wordt een appartementencomplex met verschillende woningtypes. Ook dat gebouw wordt eerst volledig gestript. “Alleen het casco blijft overeind. Met die werkzaamheden zijn we nu bezig. Daarna gaan we aan de slag met het realiseren van de appartementen. Dat doen we onder meer met behulp van metal stud wanden, zwevende vloeren en woningscheidende plafonds. Verder komen er geheel nieuwe appartementgebonden installaties in.” Uitdaging van dit gebouw noemt hij de transformatie van de huidige gevels. “De gevels tonen nu nog duidelijk de uitstraling van de voormalige kantoorfunctie; dat wordt volledig herzien zodat de woonfunctie herkend zal worden in het nieuwe ontwerp. De appartementen worden voorzien van uitkragende stalen balkons die aan de binnenvloer en de bestaande kolommen worden bevestigd.” Ook bij dit project is sprake van een bijzonder strakke planning en dus tijdsdruk, merkt Woudenberg tot slot op. “We hebben het bij het kantoor voor De Alliantie ook gered, dus als we hier met dezelfde samenwerking, inzet en zorgvuldigheid te werk gaan, gaat het zeker lukken.” ❚

SUPERB [IN]VISIBLE ACOUSTIC Kantoor De Alliantie (Hilversum) Sonacoustic SP

Goede akoestiek is essentieel voor de beleving en het gebruik van een ruimte. Asona heeft al ruim 35 jaar ervaring met de ontwikkeling van hoogwaardige akoestische materialen die niet alleen zorgen voor een optimaal akoestisch klimaat, maar bovendien de uiterlijke

aspecten van de ruimte respecteert. De kern van onze oplossing ligt in de unieke combinatie van geluiddempend naadloos akoestisch pleister in verschillende lagen en een akoestische afwerking

in de vorm van akoestisch spuitwerk, die alle ondergronden volgen. Wij leveren niet alleen de juiste geluiddempende materialen maar zorgen ook voor de applicatie en het onderhoud.

asona.com

HILVERSUM | Lucent-terrein

Projectinfo ‘WE ZIJN BINNEN PLANNING EN BUDGET GEBLEVEN’ Zodra in een gebouw de indeling verandert, verandert ook de akoestiek. Van die situatie is sprake in het kantoorgebouw van woningcorporatie De Alliantie op het Lucent-terrein. Dat gebouw heeft van binnen een metamorfose ondergaan en is afgestemd op de eisen van deze tijd. Door middel van sparingen in de plafonds is tevens de transparantie vergroot. Asona Benelux zorgde voor een passende akoestiek. Salesmanager Rob van Beek legt uit dat dit gebeurde met behulp van akoestische plafonds. “De oorspronkelijke plafonds waren flink vervuild en zijn eerst door middel van straling gereinigd. Vervolgens hebben we ze voorzien van een 25 millimeter dikke laag Sonaspray, in een lichtgrijze kleur. Die kleur sluit aan bij de industriële uitstraling van het interieur. We hebben wat dat betreft een uitgebreid aanbod en kunnen heel specifiek inspelen op de wensen van de klant. Sonaspray is bovendien heel flexibel en kan onder diverse omstandigheden, bijvoorbeeld ook bij gewelfde plafonds, worden toegepast.” Bij dit project waren de sparingen in de plafonds een uitdaging, geeft Van Beek aan. Qua akoestiek, maar eveneens wat het aanbrengen van de Sonapray betreft. “Dat is gebeurd met behulp van rolsteigers. Maar daarbij moesten we wel rekening houden met andere partijen die in het gebouw actief waren. Bovendien was er sprake van een strakke planning. In korte tijd moesten we zo’n 2.000 m² plafond doen. Daarom hebben we in weekenden doorgewerkt. Met die flexibele aanpak zijn we zowel binnen de planning als binnen het budget gebleven.”

INDUSTRIËLE UITSTRALING Van de twee gebouwen die op het Lucent-terrein blijven staan, wordt één het kantoor van woningcorporatie De Alliantie. Het interieur kreeg een industriële uitstraling en dat speelde een rol bij de aanleg van de installaties, vertelt Erik van Dunschoten van het gelijknamige elektrotechnische bedrijf.

Melkrijder 4a 3861 SG Nijkerk Tel. 033-2450914 Fax 033-2466753 info@erikvandunschoten.nl www.erikvandunschoten.nl

“Wij hebben daar de ET-installaties aangebracht zoals verlichting, brandmeldinstallaties en inbraakbeveiling. We hebben tevens de afbouw verzorgd. Daarbij zijn, vanwege de gewenste uitstraling, diverse bestaande materialen hergebruikt.” Erik van Dunschoten Elektrotechniek zorgde ervoor dat bepaalde onderdelen, die voorheen verborgen zaten, nu in het zicht kwamen. Daarnaast werden onder meer specifieke armaturen aangebracht die aansloten bij het industriële karakter binnen. Van Dunschoten geeft aan dat er een heel huiselijke sfeer in het gebouw is ontstaan, mede ook dankzij de ‘woonkamers’ op de diverse verdiepingen. “We hebben netjes volgens schema kunnen werken en bereiden ons nu voor op fase 2: het appartementencomplex. Daar zal het interieur een andere uitstraling krijgen.”

| 11

HILVERSUM | Lucent-terrein

Projectinfo GEGLAZUURDE STENEN De twee overgebleven gebouwen op het Lucent-terrein moeten vanzelfsprekend aan de huidige energetische eisen voldoen. Daarbij speelt Van den Berg Isolatie een rol, vertelt algemeen directeur Anton Jansen. Het bedrijf brengt namelijk de spouwmuurisolatie aan. “Dat gebeurt keurig volgens planning, na het gevelherstel en voorafgaand aan de schilderwerken. Bij het kantoorgebouw van De Alliantie zijn we klaar, over een tijdje kunnen we aan de slag bij het appartementencomplex. Dat doen we bij beide met isolatiemateriaal dat voldoet aan de EPArichtlijnen.”

12 |

Jansen legt uit dat er eveneens andere werkzaamheden worden uitgevoerd. “Op een deel van de gevel van het Alliantie-gebouw zitten geglazuurde stenen. Die zijn behouden. Er moest worden uitgezocht welke kans op vorstschade er is bij die stenen. Dat onderzoek hebben wij, samen met een ingenieursbureau uitgevoerd. Geheel conform de uitvoeringsrichtlijnen hebben we een risicoanalyse opgesteld.”

Bouwinfo

Bij het appartementencomplex is er een ander aspect dat de aandacht verdient, zegt hij. Daar zit een vleermuispopulatie en daarvoor zijn in de spouw van de gevels kasten aangebracht. "Wij zorgen ervoor dat deze kasten vrij blijven. Voor de rest zijn het dezelfde werkzaamheden als in fase 1.”

OPDRACHTGEVER ARCHITECT AANNEMER ADVIES CONSTRUCTIE

De Alliantie, Hilversum Studioninedots, Amsterdam Van Wijnen Utrecht B.V. Landstra bureau voor bouwfysica, Oosterwolde Adams bouwadviesbureau, Druten

AMSTERDAM | Hotel Amstelkwartier

Amstelkwartier moet het eerste LEED Platinum gecertificeerde hotel in Europa worden, mede dankzij een unieke gevel die reageert op het buitenklimaat.

Tekst: Henk Geist Beeld: Architectenbureau Paul de Ruiter

VIER-STERREN-PLUS HOTEL GAAT VOOR LEED PLATINUM

Unieke gevel maakt hotel Amstelkwartier extreem duurzaam De groenten die het restaurant van het nieuwe hotel Amstelkwartier gaat gebruiken, zijn afkomstig uit een kas op de bovenste verdieping van het gebouw. Het is een voorbeeld van hoe extreem duurzaam het vier-sterren-plus hotel in Amsterdam wordt. Amstelkwartier moet het eerste LEED Platinum gecertificeerde hotel in Europa worden, mede dankzij een unieke gevel die reageert op het buitenklimaat. Het hotel met driehonderd kamers maakt deel uit van een nieuw dynamisch woon werkgebied vlakbij het Amstelstation dat nu volop in ontwikkeling is. Het is ontworpen door architectenbureau Paul de Ruiter in samenwerking met Mulderblauw architecten. Paul de Ruiter is verkozen vanwege zijn expertise op het gebied van innovatieve en duurzame architectuur. Dat heeft voor hotel Amstelkwartier geresulteerd in een unieke buitenschil, een levende gevel, die reageert op het buitenklimaat en op de gebruiker van een kamer. “Een dergelijke gevel, die we samen met Arup hebben ontwikkeld, zie je nog nergens in de wereld”, stelt Paul de Ruiter. De zwarte stalen gevelelementen bestaan uit verdiepingshoge glazen puien, die de hotelgast een riant uitzicht bieden over de stad en een dicht geveldeel. ›

De groenten die het restaurant gaat gebruiken, zijn afkomstig uit een kas op de bovenste verdieping van het gebouw.

| 13

AMSTERDAM | Hotel Amstelkwartier

Vanuit dit dichte deel kunnen de panelen geleidelijk voor het raam schuiven, afhankelijk van het buitenklimaat en de aanwezigheid van de hotelgast. De Ruiter: “Zo kan oververhitting worden voorkomen, maar ook warmteverlies. Hierdoor levert de bouwkundige schil het grootste deel van de energiebesparing. Het gevelbeeld is dynamisch en verandert continu onder invloed van de hotelgast, het weer en het tijdstip van de dag.”

SLIMME GEVEL De hotelgast kan de gevelpanelen vanuit de kamer bedienen en bij afwezigheid neemt het gebouwbeheersysteem de bediening over. De luiken zijn rondom voorzien van borstels, waardoor er een licht geventileerde spouw ontstaat tussen het glas en de luiken. Het sluiten van de luiken zorgt voor een aanzienlijke verhoging van de isolatiewaarde van de totale gevel. Indien er behoefte is aan de zonnewarmte openen de luiken zich en kan de zon de hotelkamer verwarmen. Bij behoefte aan koeling sluiten de luiken zich om verlies van koele lucht via

14 |

het glas te beperken en de temperatuur constant te houden in de kamer. De gevel zorgt op deze manier voor een besparing van 65% op de warmtevoorziening, 90% op koeling en 50% op ventilatie zonder dat de hotelgast aan comfort inlevert.

DUURZAME MAATREGELEN Deze besparingen spelen een belangrijke rol in het bereiken van een LEED Platinum certificaat, net als andere toegepaste duurzame maatregelen om de impact op de omgeving te minimaliseren. Zo worden in het hotel de energie-, water-, afval- en

CO2-kringlopen gesloten. Door optimaal te recyclen, gaat het verbruik aanzienlijk omlaag. Het enorme waterverbruik wordt bijvoorbeeld teruggebracht door onder meer grijswater te gebruiken voor de toiletspoeling. Een ander voorbeeld is het materiaalgebruik voor de bouw van het hotel. Het sloopbeton van de toren Overhoeks in Amsterdam is verwerkt in het beton voor het hotel. De Ruiter: “Het resultaat is een hotel dat voldoet aan alle wensen van de kosmopolitische hotelgast van de 21e eeuw: alle luxe en comfort, maar zonder dat dit ten koste gaat van de planeet.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER UITVOERING ONTWERP

ADVIES

BOUWPERIODE

Amstelside BV, Amsterdam J.P. van Eesteren, Amsterdam Architectenbureau Paul de Ruiter, Amsterdam en Mulderblauw Architecten, Zoeterwoude Van Rossum BV (constructie), Arup (installaties en bouwfysica), B & R Adviseurs voor Duurzaamheid 2013-2015

AMSTERDAM | Hotel Amstelkwartier

Projectinfo AMSTELKWARTIER KIEST VOOR GERECYCLED BETON

Afval is een waardevolle grondstof

De betonnen gevelpanelen van toren Overhoeks zijn door PARO geschikt gemaakt voor hergebruik bij de bouw van Hotel Amstelkwartier in Amsterdam. Het project is daarmee een mooi voorbeeld van circulair bouwen. “De gevelpanelen van toren Overhoeks zijn verwijderd, waarna ze direct op de bouwplaats zijn vermalen en grof gesorteerd zijn in beton en staal”, vertelt Jan Koetsier, manager bij PARO. “Vervolgens hebben we het beton verder verwerkt op onze locatie in Amsterdam. Door het betonpuin te bewerken tot granulaat, kan het als vervanging van primaire bouwstoffen worden toegepast in nieuw beton. Dat is ook wat voor het Amstelkwartier is gebeurd.” Ondernemen en innoveren volgens de principes van de kringloopeconomie zit diep verankerd in de bedrijfsvoering van PARO. “Ons motto ‘afval is een waardevolle grondstof’ en onze visie ‘recycling is een krachtig antwoord op de groeiende vraag naar grondstoffen en energie’ hebben wij vertaald naar onze ambitie om herbruikbare grondstoffen uit (bouw-gerelateerde) afvalstoffen maximaal terug te winnen”, vertelt Koetsier. “In onze bedrijfsvoering stellen wij circulair denken en handelen centraal. Hiervoor zoeken we nadrukkelijk de samenwerking met partners binnen en buiten onze kring. Verder participeren we in diverse initiatieven voor hergebruik van afvalstoffen en reststromen. Via een uitgekiend sorteerproces wordt bouwen sloopafval verwerkt tot grondstoffen die volledig geschikt zijn voor hergebruik of energieopwekking. En puinstromen bewerken we zodanig dat deze volledig als secundaire bouwstoffen toegepast kunnen worden in nieuwe infrastructurele werken.” De tijd lijkt aangebroken om de volgende stap te zetten op het gebied van afval en kringlopen: van afvalmanagement naar grondstoffenmanagement, met zowel waarde-behoud als waarde-creatie, aldus Koetsier. “De ‘circulaire economie’ is de vlag waaronder deze verandering tot stand komt. Een economie waarin hergebruik van producten en grondstoffen centraal staat. Voor sommigen is het een relatief nieuw thema, anderen zijn hier al iets beter in thuis. In ieder geval is er op het gebied van circulaire economie een grote dynamiek te bespeuren. Wij hebben er sinds 2006 ons werk van gemaakt.”

Afval is een waardevolle grondstof

PARO is een duurzame dienstverlener in afvallogistiek en afvalverwerking, en een betrouwbare producent en leverancier van primaire en secundaire bouwstoffen. Ondernemen en innoveren volgens de principes van de kringloopeconomie zit diep verankerd in onze bedrijfsvoering. Het heeft ons in Nederland toonaangevend in afvallogistiek, afvalverwerking en afvalrecycling gemaakt.

www.paro-bv.nl 729108_GMP Groep2.indd 1

09-07-15 12:35

| 15

AMSTERDAM | The New Atrium

Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | AKS Specials

Het oudste kantoorpand aan de Amsterdamse Zuidas weer helemaal van deze tijd Het Atrium, het oudste kantoorpand aan de Amsterdamse Zuidas, kreeg te maken met leegstand. Een signaal voor de eigenaar om het totale complex een flinke kwaliteitsslag te geven. In ‘The New Atrium’ komen de nationale en internationale gebruikers weer binnen via een hal met allure. Vervolgd door een stijlvol horecagedeelte met meetingpoints die uitnodigen tot werken en ontspannen. De aanpak van Het Atrium gebeurt in twee fasen. Tijdens de eerste fase worden nagenoeg alle onderdelen van het bestaande gebouw gerenoveerd. Entreehal en restaurant krijgen weer hun oorspronkelijke, mondaine uitstraling. Verhoogde plafonds, glanzende zwarte vloeren en Perzische tapijten creëren een gastvrije, eigentijdse sfeer. De drie enorme vides worden voorzien van nieuwe beplating en de kantoorverdiepingen krijgen nieuwe vloeren, wanden en plafonds. Moderne installaties zorgen voor een plezierig werkklimaat. In de tweede fase wordt het Atrium uitgebreid met een ondergrondse parkeergarage en twee torens, die verbinding maken met het bestaande Atrium-gebouw. Daarna is het gebouw klaar voor zijn nieuwe naam: ‘The New Atrium’.

SAMENWERKING Voor de uitvoering van fase I bundelen Vink Bouw, gespecialiseerd in nieuwbouw en Intersell,

16 |

AMSTERDAM | The New Atrium

specialist in renovatie, hun krachten. Samen gaan ze de uitdagingen aan die kenmerkend zijn voor bouwen in hartje stad: de kantoorgebouwen staan dicht op elkaar en laten geen ruimte voor de inrichting van een bouwterrein. De aanvoer van kraan, materieel en materialen moet gebeuren via één smalle toegangsstraat, terwijl in de kantoren boven het restaurant gewoon gewerkt moet kunnen worden. Veiligheid, snelheid en het beperken van overlast – met name geluidsoverlast – vragen hierdoor veel aandacht.

EEN LOGISTIEKE UITDAGING “Deze factoren hebben van dit project een enorme logistieke uitdaging gemaakt”, vertelt Dik van Enk, directeur van Intersell. “De lean-planning moest tot op de minuut worden nageleefd en de leveringen moesten just-in-time plaatsvinden. Daarbij speelde een hoge tijdsdruk. Veel activiteiten zijn buiten kantooruren en in de bouwvakvakantie uitgevoerd. In dit kader ben ik positief verrast over de loyaliteit van onze partners. Ondanks de tijdsdruk en de vele onverwachte omstandigheden hebben zij allemaal hun beloftes waargemaakt.”

entreehal, een flinke uitdaging. Stalen constructie en glaspartijen moeten worden aangepast en vernieuwd, maar zodanig dat het leven op de begane grond door kan gaan. “Dit hebben we opgelost door de kap in delen te renoveren”, vertelt Rob de Kuiper, directeur van Vink Bouw. “De toegepaste materialen zijn nu van hoge kwaliteit, waardoor lekkages in de toekomst zijn uitgesloten.”

Onder de gegeven omstandigheden is de renovatie van de glazen kap, op grote hoogte boven de

Dubbel glas is één van de duurzaamheidsmaatregelen in het project. The New Atrium moet na

DUURZAAMHEIDSMAATREGELEN

de renovatie voldoen aan het duurzaamheidslabel ‘BREEAM Very Good in use’ en wordt daarom aangesloten op drie duurzame energiesystemen: zonnepanelen en een warmtekoude-opslag, aangevuld met stadswarmte van NUON. De Kuiper: “De bron voor de warmtekoude-opslag wordt geboord aan de andere kant van de weg, waarna de aardwarmte via enorme leidingen onder de weg door naar de kantoren wordt getransporteerd. Deze installatie verzorgt straks de verwarming en koeling van het bestaande en het nieuwe gedeelte. The New Atrium is weer in alle opzichten van deze tijd.” ❚

specials AKS Specials BV Uw partner voor duurzame en innovatieve glasdakconstructies en volglazen gevels. Mercurius plein 4 5971 LW Grubbenvorst Postbus 8534 5970 AA Grubbenvorst telefoon +31 (0)77 30 30 480 info@aksspecials.nl www.aksspecials.nl

| 17

AMSTERDAM | The New Atrium

Tekst | Jac Buchholz Beeld | AKS Specials

Glazen daken als nieuw en beter Het Atriumgebouw in Amsterdam wordt momenteel opgeknapt. Daarbij komen ook de glazen daken aan bod. Die werkzaamheden worden uitgevoerd door AKS Specials uit Grubbenvorst (L). Naast het vervangen van de glasdaken, zorgt het bedrijf ervoor dat al langer spelende problemen tot het verleden behoren. Het Atriumgebouw heeft drie torens met op die torens glazen daken. Identieke daken, vertellen John Derkx en Jos Toorians, die samen de directie van AKS Specials vormen. Toorians: “We zijn een jaar of drie, vier geleden bij dit project betrokken geraakt door een adviesbureau dat er een schouw had gedaan en ons vervolgens heeft aanbevolen. Vanwege de kwaliteit die we leveren, onze kennis en de garantie die ze krijgen. Wij zijn daarop met onze leverancier Schüco op zoek gegaan naar een passende oplossing. Op het oog krijgen de daken

een zelfde uitstraling als voorheen. Maar sommige aspecten lossen we nu anders op. En we moeten een einde maken aan de lekkageproblemen.” John Derkx legt uit dat voorheen een uitschuifconstructie in de daken zat voor de rook- en warmteafvoer. “Wij hebben voor een andere oplossing gekozen, met losse ramen. Daarnaast komt er zonwerende beglazing in de daken, die zat er eerder niet in.” Hij merkt op dat de staalconstructie van het dak gehandhaafd blijft. “We vervan-

gen het aluminium systeem en het glas.” Volgens Derkx en Toorians is het feit dat het gebouw in gebruik blijft gedurende de werkzaamheden één van de uitdagingen bij dit project. “We moeten dus rekening houden met de veiligheid van de mensen en hiertoe verschillende maatregelen nemen wanneer we bezig zijn. Maar ook met het feit dat het gebouw al grotendeels is opgeknapt, moeten we rekening houden.” En dan is er nog een ander aspect, volgens Derkx. “Het weer, dat is onze grootste uitdager. We kunnen niets al het slecht weer is. Bovendien werken we in een andere volgorde dan de rest van de partijen. Die zijn met de hoogste toren begonnen, maar dat lukte ons niet omdat er geen hoge torenkraan beschikbaar was. Al met al een complexe maar ook mooie klus die we binnenkort verwachten af te ronden.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER G&S Vastgoed AANNEMER Vink Bouw Nieuwkoop ADVIES IBS Consultants GLASDAKEN AKS Specials BV

18 |

BARENDRECHT | Herontwikkeling The Greenery

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Bouwbedrijf Van de Ven

‘Diverse stromen zorgvuldig op elkaar afstemmen’ Een nieuwbouw realiseren terwijl de bedrijfsactiviteiten op de betreffende locatie gewoon doorgaan. Voor die uitdaging staat Bouwbedrijf Van de Ven bij de herbestemming van de site van The Greenery in Barendrecht. Het gaat om twee nieuw te bouwen panden met een totale oppervlakte van zo’n 41.000 m². De nieuwbouw wordt in opdracht van WDP gerealiseerd, met The Greenery en EPS (fustwasserij) als huurders. Beide bedrijven zijn al op de betreffende locatie actief en die werkzaamheden lopen gewoon door, vertelt Mark Hamers, projectleider bij Bouwbedrijf Van de Ven. “Daarin zit een flinke uitda-

ging, zeker nu in het voorjaar het seizoen voor The Greenery begint en onze bouwwerkzaamheden naar een hoogtepunt gaan. We hebben te maken met diverse stromen en die mogen elkaar niet in de weg zitten, die moeten we dus goed op elkaar afstemmen.” ›

| 19

• • • • •

BIM Engineering Leanplannen CE gecertificeerd EXC klasse 3 Eigen montage ploegen met kranen en hoogwerkers • Flexibel • Betrouwbaar

Uw bouwpartner voor: theaters, bedrijfspanden, koelen vrieshuizen, magazijnen, distributiecentra,kantoren, scholen, sportzalen, garagebedrijven.

VOOR ALLE REGENWEER! www.aquadraat.eu

BARENDRECHT | Herontwikkeling The Greenery

PLANNING Die bouwwerkzaamheden zijn in het vierde kwartaal van 2015 begonnen met de sloop van een deel van de bestaande bebouwing, aldus Hamers. In één van de gebouwen worden de zich uitbreidende activiteiten van het Retail DC van The Greenery ondergebracht, evenals de logistieke activiteiten. Dit gebouw wordt voorzien van koelen vriescellen. In het andere gebouw komt dus de fustwasserij. Omdat de vaste grondslag op meer dan 20 meter ligt, moest er bij het funderen gebruik worden gemaakt van lange palen, vertelt hij. Verder zijn de gebouwen ingericht conform de wensen van opdrachtgever en huurders en de eisen voor de branche zoals de HACCP-richtlijnen. “Het meest lastige aspect is echter de planning. Daar hebben we al in de voorbereiding volop aandacht aan besteed. Er is zowel een bouwplanning als een infraplanning gemaakt. Die laatste om ervoor te zorgen dat er geen problemen ontstaan tussen het vrachtverkeer van en naar The Greenery en het aan- en afvoerende bouwverkeer.”

FUNCTIONALITEIT, DETAILS EN DUURZAAMHEID Volgens Hamers staat functionaliteit bij de twee gebouwen voorop, maar is er ook aandacht voor details en duurzaamheid. Het werk ligt goed op schema, geeft hij aan. “In grote lijnen wel, ja. We hebben de werkzaamheden verdeeld over een aantal fases en in elke fase zijn we min of meer waar we verwacht hadden te zijn. De eerste paal is in december vorig jaar de grond in gegaan en met de ruwbouw zijn we nu in een vergevorderd stadium. In week 19 zijn we begonnen met het plaatsen van de koelen vriescellen. Het is nu vooral zaak om goed te blijven voldoen aan de vastgelegde planning. Dat doen we door voortdurend met elkaar in overleg te blijven en in te grijpen zodra er een knelpunt dreigt te ontstaan. Dat is een aanpak die werkt en ik verwacht dan ook dat we zoals afgesproken half juli kunnen opleveren.” ❚

Projectinfo PREFAB BETONELEMENTEN Bij de nieuwbouw van The Greenery zijn onder andere meer dan vierhonderd prefab betonnen kolommen geplaatst. Dat gebeurde door Megaton Prefab Systems uit Ninove (België), in opdracht van Bouwbedrijf Van de Ven, dat naast het leveren van de kolommen tevens verantwoordelijk was voor het volledige studieen tekenwerk en de projectbegeleiding. “Voor ons is dit één van de grotere projecten in Nederland”, zegt commercieel directeur Richard Marijnissen. “De uitdaging lag niet zozeer in het studieen tekenwerk, maar meer in de snelheid waarmee het project gerealiseerd moest worden. Gelukkig beschikken wij over zeer moderne productiebedrijven met voldoende capaciteit om verschillende grote projecten tegelijk te kunnen beleveren. We groeien elk jaar en midden 2016 zal er weer een nieuwe productie-unit bijkomen in de buurt van Antwerpen (Bornem). Megaton Prefab Systems is een onafhankelijk verkoop-, teken- en studiebureau binnen de bouwgroep Willy Naessens, dat inmiddels tien prefab productie-units heeft, verspreid over heel België. Het kan volledige projecten uitwerken in samenwerking met een algemeen aannemer, studiebureau en architect. Marijnissen: “Onze kracht zit in het feit dat wij alle producten die onze groep produceert, via één kanaal verkopen, uitwerken en leveren. Onze klanten hoeven dus niet bij verschillende fabrieken aan te kopen. Daarnaast hebben wij een grote ervaring in het uitwerken van complete projecten in Tekla (3D).”

Projectinfo VOOR IEDERE KLANT DE BESTE OPLOSSING Uw regenwater is nog nooit zo snel van uw daken afgestroomd als met de systemen van Aquadraat. Naar wens van de klant biedt het bedrijf alle mogelijke oplossingen, waaronder hemelwaterafvoersystemen en hemelwaternoodafvoersystemen. Jeroen van Klinkenberg van Aquadraat: “Aquadraat heeft met het unieke HUV®-noodafvoersysteem een stormachtige ontwikkeling ingezet in Nederland. De knowhow binnen de Aquadraat Groep reikt echter veel verder dan dit systeem. Voor iedere klant en project biedt Aquadraat de meest optimale oplossing. Een nieuwe methode die binnenkort voorhanden is, zorgt ervoor dat de constructieve veiligheid van gebouwen wordt vergroot: het effect van windstuwing in relatie met wateraccumulatie op daken kan hierdoor gedimensioneerd worden.” Werkwijze en garanties “Opdrachtgevers vragen garanties op waterdichtheid van dakbedekking van minimaal tien jaar”, aldus Van Klinkenberg. “In de visie van Aquadraat dienen deze garanties in verhouding te staan met de garanties van hemelwaterafvoersystemen. Met onze werkwijze garanderen wij al onze hemelwaterafvoersystemen voor een periode van tien jaar.” Aquadraat werkt op basis van design&build en neemt de volledig ontwerp-, leveringsen uitvoeringsverantwoordelijkheid op zich. “Een gegarandeerde producten leveranciersonafhankelijkheid levert vele nieuwe mogelijkheden en voordelen op voor de klant.” Hemelwaterafvoersystemen • Volvulsystemen in HDPE • Traditionele en volvulsystemen in RVS of thermisch verzinkte leidingen • Afvoersystemen voor bovengrondse parkeergarages Hemelwaternoodafvoersystemen • Het unieke HUV®noodafvoersysteem • Traditionele (nood) afvoersystemen • Enkelvoudige volvulnoodafvoersystemen

Bouwinfo OPDRACHTGEVER WDP ARCHITECT Bogaerds Architecten AANNEMER Bouwbedrijf Van de Ven CONSTRUCTEUR Bouwadviesbureau Van der Zanden ADVISEUR SLOOP EN ASBESTSANERING Search Ingenieursbureau ADVISEUR INSTALLATIES De Jong Installatie Management ADVISEUR BRANDVEILIGHEID Incendio ADVISEUR NUTS HE Adviseurs ADVISEUR INFRA Grasveld Civiele Techniek

| 21

BARENDRECHT | Herontwikkeling The Greenery

Projectinfo

COMPLETE DOCKEQUIPMENT

VAKWERKSPANTEN

Aan de Dierensteinweg in Barendrecht wordt momenteel hard gewerkt aan de nieuwbouw van het distributiecentrum The Greenery. In opdracht van hoofdaannemer Bouwbedrijf Van de Ven uit Veghel zorgt Hörmann Nederland voor kwalitatief hoogwaardige dockequipment.

Hij noemt het bekend terrein, de locatie in Barendrecht waar The Greenery is gevestigd. Directeur Theo van Eijndhoven was er met zijn bedrijf Staalbouw Cluistra al eerder actief.

“Het complete distributiecentrum, dat bestaat uit 40.000 m², wordt opgesplitst in gebouw A en B”, aldus Marchel Kamphuis, key accountmanager bij Hörmann Nederland. “In totaal leveren en monteren wij zestig complete docksets, bestaande uit docklevellers, dockshelters, diverse sectionaaldeuren en drie interne snelloopdeuren. Hiernaast zijn wij ook verantwoordelijk voor het leveren en plaatsen van meerdere brandwerende rolschermen.” Aan de start van de bouw is een lange voorbereidingsfase vooraf gegaan. Kamphuis: “Na een geslaagde eerdere samenwerking ten behoeve van het project ‘distributiecentrum Kuehne + Nagel in Tiel’ heeft Bouwbedrijf Van de Ven ons geïntroduceerd bij The Greenery. In juni 2015 heb ik ons bedrijf vervolgens mogen presenteren aan de eindgebruiker en nieuwe huurder van het pand, wat heeft geresulteerd in een prachtige opdracht.” Naast het leveren en monteren van dockequipment richt Hörmann Nederland zich ook op het onderhoud van de innovatieve producten die zij leveren. “Met onze eigen servicedienst houdt de service die wij leveren, in tegenstelling tot veel andere bedrijven, niet op bij de deur.”

“Bijvoorbeeld in 2007 hebben wij hier een bedrijfshal met kantoor gebouwd voor Hollander en in 2008 een grote uitbreiding hierop, van in totaal circa 1.370 ton. Wat het kantoor betreft werden wij destijds genomineerd voor de nationale staalprijs.” Nu gaat het om twee bedrijfshallen voor The Greenery, vertelt hij, namelijk een hal van 16.000 m² en één van 24.000 m². “Wij realiseren hiervoor alle staalconstructies, in totaal 1.200 ton staal. Bijzonder aspect is dat voor de ondersteuning van de daken gebruik wordt gemaakt van in totaal 426 stuks vakwerkspanten, zowel in primaire als secundaire richting, dragend en als gordingen. De hoeveelheid spanten is een bepalende factor in de productieplanning, want deze zijn behoorlijk arbeidsintensief. De lengte van de spanten zijn afgestemd op de opslagwensen in het gebouw.” De dakconstructie, zegt Van Eijndhoven, wordt deels bevestigd op en tegen betonnen kolommen. “Staal op beton vergt wel wat extra aandacht, maar het verloopt goed. We werken hier in diverse fases. In mei ronden we de eerste twee af en daarna gaan we in oktober weer verder.”

‘AFSPRAAK IS AFSPRAAK’

Multidisciplinaire, infrastructurele aannemer Forteck is actief op alle terreinen, van engineering en projectmanagement tot en met boven- en ondergrondse infra, asbestsanering, bodemsanering, sloop en betonconstructies, asfaltverharding en vloeistofdichte voorzieningen. “Onze organisatie kenmerkt zich door een flexibele instelling, vakmanschap en betrouwbaarheid”, vertelt directeur Eric van Hees. “Voor Forteck geldt: ‘afspraak is afspraak’. Dat kunnen onze vele klanten, waar wij voor al jaar en dag voor werken, beamen.” Zo is de locatie van The Greenery in Barendrecht geen onbekend terrein, vertelt hij. “Forteck is hier al meerdere jaren actief. Momenteel voeren wij voor bouwbedrijf Van de Ven grond- en rioleringswerkzaamheden uit rondom de twee nieuwe gebouwen. Hiertoe hebben wij in opdracht van The Greenery de gebouwen afgekoppeld van gas, water, elektra en riolering. De werkzaamheden zijn gestart in november 2015 en lopen nog door tot november van dit jaar.”

22 |

BARENDRECHT | Herontwikkeling The Greenery

Specialist in veelzijdigheid veelzijdigheid Specialis Speciali Specia Speci Spec Spe Sp S Specialist in

( (0413 ( ) ( ) ( ) ( ) T el. el. T el. 0413 T 36 el. 0413 T 36 el. 69 0413 T 36 el. 69 33 04 T 3 (0413el. ) 36 Tel. T 690413 33T Veghel www.bouwbedrijfvandeven.nl

Tel. (0413) 36 69 33 Veghel www.bouwbedrijfvandeven.nl Specialist in veelzijdigheid

Tel. (0413) 36 69 33

Veghel

www.bouwbedrijfvandeven.nl

| 23

LISSE | Crematorium Duin- en Bollenstreek Tekst | Henk Geist Beeld | Crematorium Duin- en Bollenstreek BV, Lisse

Ovens verwarmen het gebouw

Crematorium Duin- en Bollenstreek biedt waardig afscheid Temidden van de bollenvelden, op een steenworp afstand van de Keukenhof, krijgt de Duin- en Bollenstreek de beschikking over een eigen crematorium. Waar de inwoners nu nog zijn aangewezen op crematoria in Leiden, Haarlem of Nieuw-Vennep, kunnen ze binnenkort terecht in volgens initiatiefnemer Harry Mens ‘het mooiste crematorium van Nederland’, gelegen net buiten Lisse. In het hart van het door architect Van Manen ontworpen complex liggen de twee aula’s met circa 70 en 180 stoelen. Aan de voorzijde bevinden zich twee ontvangstruimten met elk een familiekamer. Door verplaatsbare wanden vallen

24 |

de ontvangstruimten, familiekamers en aula’s aan elkaar te koppelen. Tussen de ontvangstruimten zijn de toiletgroepen en horecapunten gegroepeerd. Aan de achterzijde, in het gebouw, staan onder meer de twee ovens. Met deze opzet kan

het crematorium de verwachte ongeveer 1.200 crematies per jaar prima verwerken, stelt Leon van Reisen, die verantwoordelijk is voor het bouwmanagement bij dit project. “Dit crematorium kan tijd en kwaliteit bieden aan zijn klanten. Waar de

LISSE | Crematorium Duin- en Bollenstreek

meeste crematoria het prikklok-principe hanteren, waarbij een afscheid niet te lang mag duren, mogen de mensen hier eerder komen en kunnen ze langer blijven, om op een waardige manier afscheid te nemen van hun dierbaren. Ook in de toekomst, want de Duin- en Bollenstreek kent een groeiende, maar ook vergrijzende bevolking, waardoor het aantal crematies alleen maar zal toenemen.”

INDELING De twee aula’s hebben een grotere bouwhoogte, wat hun centrale en bijzondere positie benadrukt. De kleine aula biedt uitzicht op een groene patio, de grote aula heeft een grote glazen pui waarachter de tuin met een vijverpartij is gelegen. In deze tuin met inheemse beplanting komen een buitenaula en het strooiveld. Aan die zijde van de tuin bevindt zich bovendien het columbarium met bijna vijfhonderd nissen. In de buitenschil van het crematorium zijn onder meer vier suites opgenomen. Van Reisen: “Deze suites zijn ook vanaf buiten en onder begeleiding voor de familie toegankelijk. Hier kan de kist een paar dagen staan en kan afscheid worden geno-

men. Deze suites hebben onder meer een sfeervolle zithoek, pantry en toilet. Aan de achterzijde van het gebouw zijn het kantoor, een winkel, een koelruimte, de inpandige losruimte en de personeelsruimten te vinden. Bij de ovens is het voor nabestaanden desgewenst mogelijk om aanwezig te zijn als de kist in de oven wordt geschoven.”

WARMTETERUGWINNING De warmte die vrijkomt bij de ovens wordt gebruikt voor de verwarming van het gebouw. De warmteterugwinning vindt plaats tussen de ovens en de condensor van de ovens. In de leidingen tussen de ovens en de condensor wordt een (platen)warmtewisselaar (TSA) toegepast. De opgevangen warmte wordt in buffervaten opgeslagen, die zijn aangesloten op het cv-net van het crematorium. Bij het crematorium wordt een bijzondere gevelsteen toegepast, een langformaat van 30 bij 5 centimeter in drie tinten grijs en met een dunne voeg. Van Reisen: “Daarbij wordt het metselwerk afgewisseld met verticale lamellen van larixhout. Daarnaast wordt er veel glas toegepast in slanke stalen profielen. Bij de entreegebieden worden

nog keramische tegels met een uitstraling van natuursteen aangebracht. Zo ontstaat een prachtig gevelbeeld.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Crematorium Duin- en Bollenstreek BV, Lisse ONTWERP Architectenbureau Van Manen, Noordwijk i.s.m. Monique van Doorne (interieurarchitect), Den Haag AANNEMER Du Prie Bouw en Ontwikkeling, Leiden INSTALLATIES Schoonderbeek, Hillegom (E), Van den Burg, Lisse (W) INFRA- EN GROENWERKZAAMHEDEN JC Zandbergen, Rijnsburg en Hoek Hoveniers, Voorhout OVENS Facultatieve Technologies Nederland, Den Haag HORECA-EQUIPMENT Schoondergang, Zoeterwoude BOUWBEGELEIDING Van Rei

| 25

VENLO | Nieuw distributiecentrum Biesheuvel Techniek

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Heerkens van Bavel Bouw

‘Binnen een half jaar een gebouw neerzetten, is een topprestatie’ Aan de Columbusweg in Venlo wordt momenteel volop gebouwd aan een nieuw distributie-, sales- en servicescentrum voor Biesheuvel Techniek. Wat vooral opvalt, is de snelheid waarmee wordt gebouwd. Tussen de start van de werkzaamheden en de oplevering liggen amper zes maanden. Dat doet echter niets af aan de kwaliteit, vertelt hoofd productie Marty Parijs van aannemer Heerkens van Bavel Bouw. De ontwikkeling van het DC aan de Columbusweg in Venlo is in handen van HVBM Vastgoed. Dat laat een gebouw realiseren met een totale oppervlakte van 18.500 m². Daarvan wordt 1.500 m² ingericht als kantoorruimte. In het gebouw komt verder een mezzaninevloer van 3.000 m². Marty Parijs omschrijft het gebouw als een traditionele, zeer functionele bedrijfshal met een staalconstructie die is afgestemd op de gebruiksfunctie. “Biesheuvel Techniek gaat vooralsnog zo’n twee derde van het DC huren. In de hal zijn bepaalde stramienmaten gehanteerd die aansluiten bij hun stellingen en dergelijke.” Biesheuvel Techniek is een nog altijd groeiende totaalleverancier van industrial supplies en industrial up-time services voor uiteenlopend onderhouds- en productiebenodigdheden.

HOGE ISOLATIEWAARDE Voor de gevel zijn sandwichpanelen met een hoge isolatiewaarde gebruikt, vervolgt Parijs. Ook het dak is goed geïsoleerd, zodat stookkosten zo veel

26 |

mogelijk beperkt kunnen worden. “Met de wanden bereiken we een Rc-waarde van 4,5, met het dak een Rc-waarde van 6. Het hele gebouw is onder meer voorzien van een sprinklerinstallatie.” In de gevel zijn lange, smalle lichtbanen gemaakt om ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk daglicht binnenvalt, geeft hij aan. Het kantoorgedeelte, dat bestemd is voor de afdelingen sales en logistiek, is verdeeld over twee verdiepingen. Onder andere door het toepassen van vliesgevels is er gekozen voor een transparante uitstraling met veel lichtinval.

KORTE BOUWTIJD Heerkens van Bavel Bouw werd volgens Parijs al in een vroegtijdig stadium bij de voorbereidingen betrokken. Een voordeel, zegt hij, zeker gezien de korte bouwtijd. “We hebben tijdens de voorbereiding al meegekeken bij het invullen van allerlei details. Daardoor konden we voortvarend aan het werk begin-

VENLO | Nieuw distributiecentrum Biesheuvel Techniek

nen. We hebben onder meer het 3D-model van de staalconstructie gebruikt om ook andere knooppunten uit te werken. Maar dan nog, dat we hier binnen een half jaar een dergelijk gebouw neerzetten is een topprestatie.” Om dat te realiseren, zegt hij, is een lean planning opgezet die weer is onderverdeeld in twee fases, één voor de ruwbouw en de ander voor de afbouw. Iedere dag

begint met het doornemen van de dagelijkse planning. “Dan nemen we de werkzaamheden door en kijken of we ergens nog iets moeten bijsturen. Zo gaan we sinds begin januari te werk; begin juli moeten we opleveren. Dan staan de mensen van Biesheuvel klaar om binnen de zaak af te ronden. Het is dus een harde deadline.” ❚

Nieuwbouw distributiecentrum

Biesheuvel Techniek te Venlo Hardeman | van Harten B.V. gaat de daken wandbeplating leveren en monteren bij Biesheuvel te Venlo. Het betreft de nieuwbouw van een groot distributie-, sales- en services centrum met een oppervlakte van ca. 19.000m2! Het dak wordt uitgevoerd in stalen dakplaten type 135R/930. De ca. 6.000m2 gevels worden uitgevoerd in sandwichpanelen in de kleur prisma kronos in twee diktes, 100mm met PIR kern en 200mm met steenwolkern. De kaders en luifels worden uitgevoerd in aluminium composiet in de kleur ral 9010.

Specialisten in daken wandbeplating! Volg ons ook via: T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl

www.hardeman-vanharten.nl METALEN OPBOUWSYSTEEM | PREFAB SYSTEEM | DUURZAAM | RECYCLEBAAR

| 27

VENLO | Nieuw distributiecentrum Biesheuvel Techniek

Projectinfo ‘HOOGWAARDIGE KWALITEIT MET KLANTGERICHTE SERVICEVERLENING’ Bij de bouw van het nieuwe distributie-, sales- en servicecenter Biesheuvel Techniek in Venlo levert en monteert Hörmann Nederland zestien complete docksets, bestaande uit docklevellers, dockshelters en sectionaaldeuren. Ook verzorgt Hörmann Nederland, ter optimalisering van de verkeersstroom, twee snelloopdeuren, gepositioneerd in de binnenschil van het pand. Marchel Kamphuis, key accountmanager bij Hörmann Nederland, vertelt: “Na een uitgebreid adviesgesprek met hoofdaannemer Heerkens Van Bavel uit Tilburg ontvingen wij een aanvraag voor dit project. Na toekenning van de opdracht zijn eind maart de docklevellers geleverd en gemonteerd en ook de bijbehorende deuren volgen binnenkort.” Hörmann Nederland, dat onderdeel uitmaakt van het mondiaal opererende Duitse familiebedrijf Hörmann, is vanuit Barneveld nationaal actief. Met wereldwijd vijftig verkoopkantoren en 27 fabrieken (waaronder één in Alkmaar) bedient het bedrijf ruim veertig landen verdeeld over vier verschillende continenten. Kamphuis: “Kenmerkend voor onze organisatie is de hoge kwaliteit van de geleverde producten en diensten, in combinatie met een aimabele toegankelijkheid. Dankzij onze jarenlange ervaring op het gebied van garagedeuren, industriedeuren en dockequipment kunnen wij goed inspelen op de steeds groeiende vraag naar innovatieve producten, waarbij de nadruk ligt op een hoogwaardige kwaliteit in combinatie met een klantgerichte serviceverlening.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER HVBM Vastgoed ARCHITECT Archicom AANNEMER Heerkens van Bavel Bouw

Industriële sectionaaldeuren

Europa’s grootste gamma industriedeuren • Europa’s nr. 1 met meer dan 75 jaar ervaring in de productie van deuren • Uitstekende warmte-isolatie: U-waarde van max. 0,51 W/(m²•K)* • 24-uurs service: dag en nacht voor u bereikbaar Dockequipment

* bij de industriële sectionaaldeur SPU 67 Thermo met ThermoFrame

28 |

06-16 B (industriële eindverbruikers)

BERGEN OP ZOOM | Lamb Weston/Meijer

Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Scherp! fotografie - De Kok Bouwgroep

Productieproces tijdens de bouw draait gewoon door

Verbouw, aanbouw en vernieuwing van de bedrijfsprocessen in één beweging Lamb Weston/Meijer, marktleider in diepgevroren aardappelproducten en gedroogde aardappelvlokken, optimaliseert haar bedrijfsprocessen. Vanaf het derde kwartaal van 2016 worden de aardappels volledig geautomatiseerd gewassen, geschild, gesorteerd, gebunkerd en verwerkt. Met de grootscheepse innovatieslag wil Lamb Weston/Meijer niet alleen moderniseren, maar ook op meerdere plaatsen duurzaam vernieuwen en uitbreiden. Zij stelt daarbij belangrijke voorwaarden. Zo moet de productie tijdens de werkzaamheden ‘gewoon’ doordraaien. De productieruimtes moeten – ook tijdens de bouwactiviteiten – blijven voldoen aan de hoge eisen die gelden voor foodsafe locaties en alle

toegepaste materialen moeten ‘Foreign Materials Approved’ zijn. Dit totaalpakket vraagt behoorlijk wat flexibiliteit van De Kok Bouwgroep en haar bouwpartners.

OP KLEINE RUIMTES Het bedrijfsterrein van Lamb Weston/Meijer is uitgestrekt (29.000 m² nieuwbouw) en telt behoorlijk wat bijgebouwen zoals een kantoor,

olieopslag, palletopslag en afvalverwerking. Hierdoor lopen de werkzaamheden sterk uiteen. De ene keer gaat het om sloop, de andere keer om uitbouw en weer een andere keer om de integratie van nieuw equipment in een bestaande ruimte. “Hierdoor werk je eigenlijk steeds op een klein gebied”, vertelt Joost Polderdijk, projectleider van De Kok Bouwgroep, “terwijl alles in de directe omgeving ongehinderd doordraait.” ›

| 29

2 Electronweg 4 4706 PP Roosendaal tel 0165-568850 E-mail: info@thermal2.nl Kijk voor meer informatie op onze website: www.thermal2.nl

Betonmortel

www.logus.nl

VAN CAAM ASBESTVERWIJDERING & SLOOPWERKEN

Standaarbuitensedijk 3 - Oud Gastel - Tel. 0165 311206

www.vancaam.nl

BERGEN OP ZOOM | Lamb Weston/Meijer

stond in acht weken. De gebouwen hebben geen hoge moeilijkheidsgraad, maar het tempo en de logistiek vragen wel veel vernuftigheid. Ik vind het een kunststukje.”

De gelijktijdigheid van de werkzaamheden vraagt om intensief overleg. Als nieuw equipment wordt aangeleverd – regelmatig vergezeld van een installatieploeg – zorgt De Kok Bouwgroep ervoor dat de betonvloeren zijn gestort, uitgehard en gecoat. “Het gaat bijna altijd om zwaar equipment”, vertelt Erwin Jobse, uitvoerder van De Kok Bouwgroep. “Een net gestorte vloer wordt dan snel beschadigd. Dat moeten we voorkomen.” Om alles in goede banen te leiden, is een goede leanplanning onontbeerlijk én is er dagelijks overleg.

FM APPROVED Ook de eisen die gelden voor Food Safe locaties vragen extra aandacht. De bouwwerkzaamheden mogen de hygiëne niet ondermijnen. Hiervoor treft De Kok Bouwgroep regelmatig noodvoorzieningen zoals tijdelijke afscheidingen. Daarnaast

dragen de bouwvakkers baardnetjes en desinfecteren zij hun handen voorafgaand aan het betreden van de Food Safe zone. Jobse: “Tot nu toe loopt het gesmeerd.”

Dankzij de vernieuwingen in de gebouwen, de innovatieve productielijn en het high tech equipment kan Lamb Weston/Meijer voorlopig weer aan de groeiende vraag van haar wereldwijde klanten voldoen. Ook De Kok Bouwgroep heeft het veel gebracht. “Je hebt de neiging om bouwzaken te benaderen zoals je het altijd doet”, vertelt Jobse. “Zodra iemand je voorstelt om het anders aan te pakken, zou je dat willen weerleggen. Toch blijken er altijd meer wegen naar Rome te leiden. Lamb Weston/Meijer heeft ons gevraagd om intensief met hen mee te denken en continu te denken in mogelijkheden. Nu weten we dat je daar heel ver in kunt gaan.” ❚

GASWASSER Opvallend is de schoorsteen – beter bekend als ‘gaswasser’ – midden op het terrein. Hier wordt de frietgeur tegengehouden door een watergordijn. Ook deze wordt in verband met de verhoogde productiecapaciteit gesloopt en weer opgebouwd met een hoogte van 35 m. “De tijdsdruk in dit project is hoog”, besluit Polderdijk. “En veel zaken kunnen op het laatste nippertje nog gewijzigd worden. Toch komen we er samen steeds goed uit. De gradingruimte – de ruimte waar de aardappels binnenkomen – is 15 m hoog, 60 m diep en 40 m breed. Dit gebouw

Bouwinfo OPDRACHTGEVER LambWeston/Meijer, Bergen op Zoom ONTWERP Uticon engineers & constructions, Yerseke UITVOERING De Kok Bouwgroep, Bergen op Zoom BOUWSOM 8,0 miljoen BOUWPERIODE april 2015 – juli 2016

| 31

WIE DROMEN REALISEERT, WORDT GEZIEN. SPECIALIST IN METALEN GEVELBEKLEDING 010 - 208 37 88

WWW.ALDOWA.NL

DEN HAAG | Kortenaerkade Tekst | Irene Theunissen Beeld | ZZDP Architecten

Vorstelijk wonen in Den Haag Aan de Kortenaerkade in Den Haag is het vroegere kantoorgebouw van Rijkswaterstaat getransformeerd tot een modern appartementencomplex. De locatie is bijzonder te noemen, pal tegenover de Koninklijke Stallen en op korte afstand van de Paleistuin achter Paleis Noordeinde. In mei 2016 is het pand opgeleverd. Acht jaar lang stond het gebouw leeg toen Provast het kocht en besloot te transformeren tot woonruimte. Provast had het als ontwikkelaar gekocht met Achmea Dutch Value Added Developments Partnership als belegger. Nu bestaat het pand uit 149 vrije sector huurwoningen, verdeeld over een hoofdgebouw van tien verdiepingen en twee achterliggende paviljoens van drie woonlagen. Op het dak van het hoofdgebouw zijn vier penthouses voor de verkoop gerealiseerd. Op de begane grond komt een horecagelegenheid van zo’n vijfhonderd vierkante meter. Onder het hele complex ligt een parkeerkelder met vijftig plekken en achter het hoofdgebouw een parkeerdek met plaats voor nog eens vijftig auto’s. Het oppervlak van het geheel bedraagt 15.000 vierkante meter.

CONSTRUCTIE AANPASSEN Van het vroegere kantoorgebouw is niets meer te herkennen. “Alleen het casco, bestaand uit de oude betonkolommen en het trappenhuis, is blijven staan”, zegt Guido Jongebreur, projectleider bij Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V. “Om het pand geschikt te maken voor woningen, moesten we onder meer buitenruimtes aanbrengen. Dat hebben we gedaan door stemvorkconstructies en balkons aan de bestaande gevelkolommen van het gebouw te bevestigen. Ook moesten we daarvoor de kern van het pand, die bestond uit veel loze ruimten, schachten en trappenhuizen, efficiënter inrichten. Daar hebben we bijvoorbeeld een middengang gecreëerd op basis van het ontwerp van ZZDP Architecten.” ›

| 33

DEN HAAG | Kortenaerkade

Projectinfo ‘EEN OUDE GEVEL IN EEN NIEUW JASJE’ Al veertig jaar heeft Aldowa ervaring in het engineeren, produceren en monteren van metalen gevelbekleding. Het Rotterdamse bedrijf werkt met alle soorten metaal, zoals aluminium, RVS, SV-staal, cortenstaal, voorgelakt aluminium en staal, strekmetaal en bondmateriaal. “Voor de transformatie van het luxueuze appartementengebouw aan de Kortenaerkade in Den Haag hebben wij een speciale gevelbekleding ontwikkeld”, vertelt Allard Droste, directeur-eigenaar van Aldowa. “De horizontale en verticale banden op de gevel bestaan uit aluminium van vier millimeter dik. Wij hebben dit tegen de bestaande betonnen randen in u-bakken gezet met een achterconstructie, zodat alles onzichtbaar opgehangen kon worden.” De architect wilde de gevelbekleding de uitstraling van cortenstaal geven. Maar volgens Droste is het gebruik van dit staaltype hier niet ideaal vanwege de eigenschappen die het voor corten zo bekende ‘roesten’ met zich meebrengt. “Daarom zijn wij met de architect om tafel gaan zitten om een materiaal te zoeken met andere eigenschappen, maar dat wel die fraaie cortenlook met die bruinige kleur en het vlekkerige patroon heeft.” Dit resulteerde in het toepassen van aluminium van gevelkwaliteit, dat met een speciaal ontwikkelde coating behandeld is. Daardoor heeft de gevelbekleding nu de voordelen van het lichte, makkelijk te bewerken en duurzame aluminium en de warme uitstraling van corten. Maar dan zonder de roestvorming. Naast de gevelbekleding heeft Aldowa eveneens op alle verdiepingen de buitenplafonds boven de balkons gemaakt. Die zijn van geperforeerd aluminium. Droste is content met deze opdracht. Het team van Aldowa heeft het hele traject van A tot Z gerealiseerd. Dus vanaf de tekening van de architect tot en met het monteren van de gevelbekleding is het bedrijf bij het proces betrokken geweest. “We hebben de oude gevel in een nieuw jasje gestoken. Qua complexiteit en omvang past dit werk precies in onze ‘droomprojecten’. Want wij werken graag aan spraakmakende en markante gebouwen. Gebouwen die als een ‘landmark’ in hun omgeving staan. ‘Leave your mark’ is niet voor niets onze slogan!”

34 |

DEN HAAG | Kortenaerkade

Dit alles had invloed op de stabiliteit van het gebouw. Om die te waarborgen, zijn op iedere woonlaag zes betonnen woningscheidende wanden gemaakt. Samen met de gevelkolommen die op elke verdieping op 1,75 meter afstand van elkaar staan, vormen zij de draagconstructie van de vloeren. Om de constructie aan te passen en tegelijkertijd de gevel te maken én met sloopwerkzaamheden bezig te zijn, vond Jongebreur één van de grootste uitdagingen. “We moesten de constructie van beneden naar boven aanpassen, terwijl het slopen van boven naar beneden gebeurde. Tegelijkertijd moest bij de afbouw de gevel van boven naar beneden dichtgemaakt worden. Bovendien loop je bij sloop soms tegen onverwachte zaken aan die niet op de bouwtekeningen staan, waardoor er een groot beroep op je creativiteit en inventiviteit wordt gedaan. Dat was hier ook het geval.”

NIEUWBOUW OF TRANSFORMEREN? Je kunt je dus afvragen of alles slopen en een heel nieuw gebouw neerzetten, niet beter was geweest. Maar volgens de projectleider is dat niet altijd zo. “Nu hebben we bepaalde materialen kunnen hergebruiken, zoals het beton. Bovendien geeft transformeren hier een tijdswinst van een half jaar. Dat betekent dat we in zestien maanden tijd een bijzonder chic appartementencomplex hebben kunnen neerzetten.” Een appartementengebouw dat zowel aan de binnen- als aan de buitenkant fraai oogt. Schitterende twee-, drie- en vierkamerwoningen, waarin luxueuze, hoogwaardige materialen toegepast zijn voor keuken, sanitair, kozijnen en afwerking. En waar de oorspronkelijke horizontaal gelede buitenzijde waarin veel beton verwerkt was, heeft plaatsgemaakt voor ruime balkons bekleed met aluminium gevelbeplating, die voor verspringing in de gevel zorgen. Wat een speels effect oplevert. ❚

Kortenaerkade vroeger.

Projectinfo HOOGWAARDIGE KOZIJNEN Maar liefst 3.800 m² kozijnen met beglazing heeft Lieftink Geveltechniek uit Alphen aan den Rijn geleverd en geïnstalleerd voor de woningen aan de Kortenaerkade in Den Haag. Dat geldt ook voor de ruim 1.200 m² vliesgevels voor de penthouses en de commerciële ruimtes op de begane grond van het hoofdgebouw. Lieftink engineert, produceert en monteert aluminium, stalen en kunststof gevelproducten. Van ramen, deuren en schuifpuien tot specials, rechtstreeks uit de eigen fabriek, dus zonder tussenpersonen. “Alle kozijnen zijn hier uitgevoerd in aluminium en bevatten een licht zonwerende beglazing”, vertelt Joost Plompen, commercieel directeur bij Lieftink. “Dat houdt de warmte buiten, terwijl het glas wel een transparante uitstraling behoudt.”

Gevelnieuws

is een uitgave

van Lieftink

Geveltechnie

GEVELNIE k

Jaargang 02

| Nummer 05

UWS

Als betrouwbare en ervaren partner staat Lieftink bekend om haar vaktechnische kennis van ramen, deuren en gevels. Met een eigen fabriek en coatingfaciliteit is de kwaliteit van tekening tot montage gegarandeerd. Of het nu gaat om nieuwbouw, renovatie, woning- of utiliteitsbouw, Lieftink ontzorgt. Produktieweg 17 | 2404 CC | Alphen aan den Rijn T 0172 46 96 70 | info@lieftink.nl | www.lieftink.nl

NIEUWKOOP SE PLASSE N

PROJECT BEZE gELINg MIDDEN IN NATUURgE SAMENWERKINg

De Nieuwk BIED oopse natuurmonumen plassen staan op de Europes tenlijst. Heel e dat midden bijzonder in dit besche momenteel rmde natuurg dus een ebied wordt ontwikk prachtig woningbouwpr eld. oject

Met project ‘Zuidhoek’ worden vrije en woningen kavels op diverse eilanden gerealiseerd omringd door water. Op eiland ‘De Vrijheid’ liggen 16 vrije kavels van schillende verafmetingen, allen met een steiger en eigen directe koopse Plassen. toegang tot de NieuwOp deze bijzondere VERVOLg plek... OP PAgINA 4

Download de nieuwsbrief of schrijf u in op www.lieftink.nl

Voor de begane grond en de penthouses is gekozen voor een vliesgevelsysteem. Dit was constructief noodzakelijk en heeft tegelijk een slanke uitstraling. “Omdat het complex op zo’n vijf kilometer afstand van de zee ligt, is er gekozen voor een geanodiseerde conservering. Dat maakt de vliesgevels bestand tegen de inwerking van zoute zeelucht.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Achmea Dutch Value Added Developments Partnership, Amsterdam ONTWERP ZZDP Architecten B.V., Amsterdam ADVIES Peuts B.V., Zoetermeer HOOFDAANNEMER Bouwbedrijf De Vries en Verburg B.V., Stolwijk INSTALLATIES Klimaatservice Holland B.V., Hardinxveld-Giessendam BOUWPERIODE februari 2015 – mei 2016

| 35

PAPENDRECHT | Nieuwbouw Veth Propulsion Tekst | Jac Buchholz Beeld | Staton Bouw

‘Harde opleverdatum was grootste uitdaging’

Binnen een jaar tijd 3.000 m² kantooroppervlakte en 5.000 m² exclusieve bedrijfsruimtes realiseren. Voor die uitdaging stond Staton Bouw bij het nieuw te bouwen bedrijfsgebouw van Veth Propulsion in Papendrecht, een internationaal opererende fabrikant van (hulp) voortstuwingsinstallaties op schepen. “Dankzij een goede wisselwerking met de opdrachtgever en andere partijen is het gelukt”, aldus directeur Kees Hoogendoorn. “De harde opleverdatum was de grootste uitdaging van dit project, maar er waren er nog wel een paar”, vertelt hij. Zoals het heiwerk, waarmee de werkzaamheden begin 2015 werden gestart. “Dat was meteen een flinke klus vanwege de slechte gesteldheid van de grond, terwijl er toch heel wat beton en staal in het gebouw ging. Daarom hebben we ruim 650 palen van veertig meter – dat is behoorlijk lang – de grond in gebracht. Met gebruik van twee stellingen. Tijdens het heien kwamen we bovendien geregeld obstakels tegen.”

PUZZEL De heiwerkzaamheden namen zo’n twee maanden in beslag. In die periode werd alvast begonnen met het afronden van de fundering, maakt Hoogendoorn duidelijk. Zo werd er ook tijdens de werkzaamheden die volgden heel

36 |

flexibel gepland en vooruit gedacht om op schema te blijven. “Bepaalde details hebben we uitgezocht terwijl we aan het werk waren. Op die manier konden we de snelheid erin houden. Dat vraagt wel om een goede wisselwerking tussen alle partijen en met de opdrachtgever. Dat is hier gelukt door elkaar scherp te houden en door snel informatie uit te wisselen. Om ons werk goed te kunnen doen, moeten we namelijk precies weten wat de opdrachtgever wil.” Hij wijst vervolgens op de grote hoeveelheid staal die in het gebouw is verwerkt – zo’n 1 miljoen kilo – en op de diverse kraanbanen. “Dat zijn er 22, her en der in het gebouw aangebracht. Het was een flinke puzzel om ze op de juiste plek/de juiste hoogte te krijgen. Dankzij een zorgvuldige werkvoorbereiding, die we tijdens het werk dus hebben doorgetrokken, is dat gelukt.” ›

PAPENDRECHT | Nieuwbouw Veth Propulsion

Bouwplannen?

Wij bieden onze opdrachtgevers totaaloplossingen binnen de woningbouw en utiliteitsbouw. Met een unieke combinatie van bouwexpertise, ervaring, kennis van bouwregelgeving en onze tegelijkertijd nuchtere, betrouwbare en gepassioneerde aanpak realiseren we prachtige projecten.

Hulsenboschstraat 7 | 4251 LR Werkendam T +31 (0) 183 678 194 E info@staton.nl

WWW.STATON.NL

| 37

PAPENDRECHT | Nieuwbouw Veth Propulsion

GPR-NORM De bedrijfsruimtes konden zoals gepland voor de bouwvak van 2015 worden opgeleverd. De kantoren volgden eind december. Volgens Hoogendoorn is er gebouwd volgens de GPR-norm. Zo is er veel aandacht besteed aan isolatie, is er vloerverwarming aangebracht en wordt er in de bedrijfsruimtes gewerkt met suntrackers voor meer binnenvallend daglicht. Het kantoorgedeelte heeft een bijzonder fraaie uitstraling, zegt hij. “Dat is vanwege het gebruik van veel glas heel transparant. Er is bijvoorbeeld een lift van glas. De entreehal is zo’n 350 m² groot, heel imposant. Dat sluit aan bij het internationale karakter van het bedrijf.” De oorspronkelijke opdracht is inmiddels afgerond; momenteel werkt Staton Bouw aan de bouw van een 1.200 m² grote loods voor Veth Propulsion. “Die stond in eerste instantie voor een later tijdstip gepland, maar is naar voren gehaald. Mede vanwege het goede en snelle verloop van het oorspronkelijke project. Dat is iets waar we als team bijzonder trots op zijn.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER AANNEMER ARCHITECT ADVIES/BOUWDIRECTIE CONSTRUCTEUR

Veth Propulsion Staton Bouw Stijl Dordrecht BOAG Bouwadvies IBT Papendrecht

Projectinfo TEVREDEN OPDRACHTGEVER De nieuwbouw voor Veth Propulsion bestond uit drie opeenvolgende fases en een vierde fase die op een later tijdstip zou worden gerealiseerd. Uiteindelijk gebeurde dat kort na het afronden van fase drie. “Omdat de opdrachtgever zeer tevreden was over hoe de eerdere drie fases waren verlopen”, verklaart Theo van Eijndhoven van Staalbouw Cluistra. Het bedrijf was verantwoordelijk voor de staalconstructie inclusief het aanbrengen van de kanaalplaatvloeren. “Het ging in eerste instantie om twee bedrijfshallen plus kantoor. In de vierde fase is nog een bedrijfshal gerealiseerd.” In totaal werd er 800 ton staal verwerkt, legt hij uit, en is er 4.600 m² aan kanaalplaatvloeren gelegd. “De constructie is dusdanig zwaar uitgevoerd en onder afgestemd op het gebruik van zware bovenloopkranen die in de hallen worden toegepast. In het kantoorgedeelte hebben we enkele driepootronde buiskolommen geplaatst waarin het logo van het bedrijf tot uiting komt. In dat deel zijn de ondersteunende vloerliggers samengesteld uit drie zware HEM-profielen die zorgvuldig in elkaar zijn geschoven, waarna ze zijn gelast en getoogd.” Het gehele project is volgens Van Eijndhoven prima verlopen. “De samenwerking was prettig en ook de strakke planning was geen probleem. Vandaar de tevredenheid.”

38 |

• • • • •

BIM Engineering Leanplannen CE gecertificeerd EXC klasse 3 Eigen montage ploegen met kranen en hoogwerkers • Flexibel • Betrouwbaar

Uw bouwpartner voor: theaters, bedrijfspanden, koelen vrieshuizen, magazijnen, distributiecentra,kantoren, scholen, sportzalen, garagebedrijven.

AMSTERDAM | Parkeergarage RAI

Tekst | Henk Geist Beeld | Continental Car Parks

Spraakmakende parkeergarage voor RAI Amsterdam

Parkeren en exposeren in één gebouw

De nieuwe parkeergarage van RAI Amsterdam aan de Zuidas wordt een spraakmakend gebouw. Het ontwerp van het gebouw dat voldoet aan het ambitieniveau van de Zuidas is niet alleen bijzonder, ook de multifunctionaliteit is vernieuwend waardoor het gebouw meer is dan een parkeergarage. Het parkeergebouw telt acht lagen, biedt plek voor circa duizend voertuigen en is gelegen aan de A10 waardoor het gemakkelijk bereikbaar is. Op deze zichtlocatie springt het door Benthem Crouwel Architects ontworpen gebouw meteen in het oog, mede door de twee grote naast elkaar gelegen betonnen stijgpunten in de vorm van

wokkels, waarbij de ene wokkel dient als inrit en de andere als uitrit. Bijzonder aan het ontwerp van de wokkels is dat de prefab betonelementen kolomvrij zijn opgehangen aan de cilinder in de kern. “Die cilinder neemt de druk- en trekkrachten over en de kolomvrije overspanning geeft de wokkels een

slanke uitstraling, waar ook zware vrachtwagens gebruik van kunnen maken”, aldus Jeroen Drenth van Aan de Stegge Twello, verantwoordelijk voor de bouw die in een Design & Build constructie wordt uitgevoerd. De gevels van de andere zijden van het gebouw worden bekleed met verticale aluminium lamellen. ›

| 39

Parkeergarage Amsterdam RAI

Specialist in parkeeroplossingen Continental Car Parks vindt dat ieder parkeervraagstuk uniek is. Onze ervaring leert dat er altijd een oplossing is binnen de context van functionele, financiĂŤle en architectonische aspecten. Of het nu gaat om de uitbreiding van een bestaand parkeerterrein middels een parkeerdek, een tijdelijke parkeergarage of een geĂŻntegreerde parkeervoorziening. Wij adviseren, realiseren, exploiteren en ontwikkelen de parkeeroplossingen altijd in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers. Hietweideweg 10, 7391 XX Twello Wilt u ons unieke parkeerboek ontvangen, Postbus 69, 7390 AB Twello

waarin onze werkwijze en referenties

T: 0571 - 277 340

beschreven worden? Stuur dan een mail

E: info@carparks.nl

naar: info@carparks.nl en wij sturen

W: www.carparks.nl

u een exemplaar toe.

AMSTERDAM | Parkeergarage RAI

Projectinfo UITDAGENDE CONSTRUCTIE ONDERDELEN VOOR RAI-COMPLEX In opdracht van aannemer Aan de Stegge Twello werkt Bartels aan het ontwerp van een flexibel inzetbare garage met duizend parkeerplaatsen bij het RAI-complex in Amsterdam. De bouw van de dertig meter hoge bovengrondse parkeergarage, op een zichtlocatie langs de A10 is al vergevorderd. Het ontwerp werd door Bartels compleet in BIM 3D uitgewerkt, vanwege de uitdagende constructieonderdelen. De korte bouwtijd en beperkt beschikbare ruimte op de bouwlocatie waren maatgevend voor het constructieve ontwerp van Bartels. Gekozen is het gebouw in delen van ‘achter naar voren’ op te bouwen, waarbij zware mobiele ‘rups’ bouwkranen zichzelf ‘uit de bouwplaats’ werken. Een centrale torenkraan bleek niet toereikend in bouwsnelheid en hijsvermogen. Het gebouw heeft drie kanaalplaatoverspanningen van ca 16 meter, gedragen door een prefab balkstructuur, met een overspanning van 7,50 meter. Gekozen is om de verspringende kolomstructuur van de boven- en onderbouw met een verdiepingshoge vakwerkconstructie te overbruggen. Deze vakwerken worden kant-en-klaar aangevoerd (transport- en takelgewicht ca. 38 ton/stuk), waardoor tijdelijke onderstempelingen niet nodig zijn en een hoog bouwtempo gehaald gaat worden. Het sluitstuk van de bouw zijn de in- en uitritten, in de vorm van wokkels. Deze ronde wokkels worden opgebouwd uit losse prefab betonnen T-stukken (wand en vloeruitkraging), die al dan niet in verband op elkaar gestapeld worden. Deze constructie kan vergeleken worden met een ‘ton’. Zonder kransen/zogenaamde rondlopende trekbanden, valt deze in duigen.

MULTIFUNCTIONEEL

PARKEERCAPACITEIT

In meerdere opzichten is het parkeergebouw multifunctioneel. De eerste verdieping van het gebouw is met 7,20 meter extra hoog en is voorzien van evenementenfaciliteiten. Daarmee maakt de eerste verdieping van het parkeergebouw een directe verbinding met de omliggende hallen. De etage is additioneel inzetbaar als beursvloer van 2.500 m² en is daarom voorzien van een hoogwaardige afwerking. “Mocht er nog meer oppervlakte nodig zijn, dan biedt het dak van het parkeergebouw nog mogelijkheden om bij grote evenementen een extra paviljoen neer te zetten. En is er over 25 jaar sprake van een heel ander autogebruik dan is het gebouw makkelijk om te bouwen tot hotel, appartementen of kantoren”, vult Drenth aan.

Met het nieuwe parkeergebouw wil de RAI haar parkeercapaciteit vergroten. Dit is onder meer nodig door het wegvallen van parkeerruimte elders op en rond de Zuidas. Bezoekers van de RAI moeten nu soms bij de Arena of Schiphol parkeren. Het parkeergebouw als nieuwe voorziening van de RAI versterkt hun positie om grote, internationale meerdaagse evenementen te kunnen huisvesten en te voorzien in hun parkeerbehoefte. Concentratie van het parkeren op eigen terrein geeft minder overlast voor de omgeving en moet verkeerscongestie op de wegen rond de RAI voorkomen. In de schaduw van het nieuwe parkeergebouw zal daarna het lang gekoesterde RAI-hotel verrijzen, dat met achthonderd kamers het grootste hotel van de stad moet worden. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER RAI Amsterdam ONTWERP Benthem Crouwel Architects, Amsterdam UITVOERING Bouwbedrijf Aan de Stegge Twello B.V. ADVIES Continental CAR PARKS B.V. CONSTRUCTIE Bartels Ingenieursbureau BOUWPERIODE september 2015 – augustus 2016 BOUWKOSTEN ca. 15 – 20 miljoen euro

| 41

HOOFDDORP | Park 20|20 Tekst | Patricia van der Beek Beeld | IBB Kondor

Plantronics kiest voor Cradle-to-Cradle filosofie Park 20|20

TOONAANGEVEND IN DUURZAAMHEID Op Park 20|20 in Hoofddorp, het eerste Cradle-to-Cradle businesspark in Nederland, nadert het nieuwe hoofdkantoor van Plantronics zijn oplevering. Het in audiosystemen gespecialiseerde bedrijf stelt hoge eisen aan de geluidsprestaties van het gebouw. En ook het naleven van de hoge duurzaamheidsambitie luistert nauw. De meest inspirerende en productieve werkomgeving creëren. Dat is wat Ontwikkelingscombinatie Park 20|20 CV voor ogen heeft met het duurzame businesspark. De Amerikaanse architect William McDonough, grondlegger van de Cradle-to-Cradle filosofie, en de Duitse chemicus Michael Braungart zijn vanaf het begin bij de ontwikkeling betrokken om daar invulling aan te geven. Zij worden daarin bijgestaan door het Nederlandse architectenbureau N3O.

VASTE TEAMS “De nieuwbouw voor Plantronics is het zevende project op Park 20|20 waar we bij betrokken zijn”, zegt Bouwkundig Projectleider Alex Kragtwijk van IBB Kondor. “Vanaf het eerste project in 2010 werken we met de ontwikkelaar, architect, constructeur en installatieadviseur samen in een vast bouwteam. Ook de uitvoerende ploeg, bestaande uit onder meer de (wko)installateurs, houtskeletbouwer, staalbouwer en vloerenleverancier, hebben we grotendeels bij elkaar weten te houden. Deze ketensamenwerking gaat gepaard met een stijgende leercurve, die een positieve invloed heeft op de prestaties en efficiëntie op elk project. Zowel in het engineerings- als het uitvoeringstraject.” Door vanuit de lean-gedachte continu te investeren in het gezamenlijke kennisniveau beperken de ketenpartners de faalkosten steeds meer tot een minimum.

In juni 2016 levert IBB Kondor het project nagenoeg turnkey op.

CRYSTAL WALL Als koper van het pand is Plantronics nauw bij het gehele ontwikkelingstraject betrokken, onder meer om tot optimale geluidsprestaties te komen. ›

Het aanbrengen van de computervloer in het kantoordeel.

| 43

HOOFDDORP | Park 20|20

Zo implementeerde Plantronics zelf een zogenoemd soundmasking systeem: een specifiek audiosysteem dat een niet-storend ruisgeluid produceert om geluidsprikkels te reduceren. Kragtwijk: “Het pand telt drie bouwlagen en bestaat uit een kantoor en een experiencegedeelte. Daartussen bevindt zich de ‘crystal wall’. Deze scheidingswand is uitgevoerd in een kristalstructuur, bestaande uit absorberende materialen van Sto. Verder passen we veel geluidsabsorberende plafonds, vloeren en wanden toe.” De beide bouwdelen zijn stijlvol, comfortabel en duurzaam vormgegeven met deels transparante en deels groene gevels. Het ontwerp is geheel in BIM uitgewerkt.

20|20. Voor de opwekking is gekozen voor een prefab warmtekoudeopslag (WKO-installatie). Deze installatie is opgebouwd uit modules die in één dag tijd in de technische ruimte zijn geïnstalleerd. Dubotechniek Energie verzorgt voor alle panden op park 20|20 de exploitatie. Kragtwijk: “Conform de filosofie van William McDonough verwerken we tevens veel Cradle-to-Cradle afbouwmaterialen, zoals AGC-glas, Alcoa aluminium gevelprofielen, Gyproc metalstudwanden, MOSA tegels, Verwol aluminium scheidingswanden, ClickBrick en Cosentino composietvloeren. De houtproducten zijn FSCgecertificeerd.”

BREEAM ‘EXCELLENT’

AFBOUW GESTART

Met BREEAM-label ‘Excellent’ als streven ligt de duurzaamheidsambitie van het Plantronics-gebouw hoog. Hiervoor worden – naast de groene gevels en een lichte, demontabele constructie – diverse duurzaamheidsmaatregelen toegepast zoals LED-verlichting, zonnecellen en intelligente regeltechniek. Ook is het pand aangesloten op de duurzame energievoorziening van Park

Met de bouw van de half verdiepte parkeerkelder ging in mei 2015 de uitvoering van start. “Ten behoeve van materiaalbesparing en CO2-reductie bouwden we de kelder volgens het poldermodel”, zegt Kragtwijk. “Op de kelder bouwden we het pand met een staalconstructie en kanaalplaatvloeren op. De gevel dichtten we met houtskeletbouwelementen, vliesgevels en groengevels. Op het dak bevinden zich zonnecellen en de technische ruimte.” Eind 2015 was het gebouw wind- en waterdicht en startten de afbouwwerkzaamheden. Deze bestaan in het kantoordeel nog uit het plaatsen van de binnenwanden en het aanbrengen en afwerken van de computervloer, voorzien van tapijt. In het experiencedeel worden de composiet tegels aangebracht. Kragtwijk: “De inrichting van de buitenruimte nemen we ook mee. In juni 2016 leveren we het project nagenoeg turnkey op.” ❚

Gevelspecialist in aluminium en staal

Projectinfo

Het maken van gevelconstructies

‘DIK TEVREDEN OVER DUURZAME WERKWIJZE’

is vakwerk. Ons vakwerk! Alkondor heeft zich opgewerkt

Als vaste leverancier van IBB Kondor is Alkondor Hengelo B.V. sinds 2012 betrokken bij de ontwikkeling van Park 20|20. Voor de nieuwbouw van Plantronics verzorgde Alkondor de aluminium geveldelen en alles wat daarbij komt kijken.

tot een topbedrijf in project-

“Voor dit unieke werk engineerden, produceerden, leverden en monteerden we 1.500 vierkante meter aluminium kozijnen, vliesgevels en gevelbekleding”, zegt Hoofd Verkoop Jan Bergman. “We dachten vanaf de calculatiefase mee om binnen de financiële kaders te voldoen aan het esthetische beeld van de architect, de duurzaamheidsambities van de opdrachtgever en de eisen van het BREEAM-label. De aluminiumsystemen die we hier hebben toegepast, zijn vervaardigd uit gerecycled aluminium en hebben een hoge isolatiewaarde. Ook toonden we de herkomst van alle materialen aan.”

uit meer dan 100 enthousiaste,

matige engineering, productie en montage van gevelconstructies. Met ons team dat bestaat

zeer betrokken vakmensen, voeren wij, vanuit ons moderne bedrijfspand in Hengelo, onze werkzaamheden uit in heel Nederland.

De montage is inmiddels achter de rug en Bergman is dik tevreden: “Ik ben met name positief over de duurzame werkwijze in het voortraject, waarin we als bouwteam alle technische en logistieke aspecten al op elkaar afstemden. Die gezamenlijke inspanningen betaalden zich in de uitvoering ruimschoots terug.”

Adv_90x130.indd 1

44 |

Geeft uw creativiteit vleugels Alkondor Hengelo BV Wegtersweg 7-19

Postbus 29 7550 AA Hengelo

Tel. 074-245 53 55 www.alkondor.nl

02-03-2010 07:49:31

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt Tekst | Jac Buchholz Beeld | JHK en combinatie Dura Vermeer-Besix

Nieuwe parkeergarages in binnenstad Leiden

‘OOK ALLE AANDACHT VOOR DE OMGEVING’ Leiden werkt hard aan het verbeteren van de bereikbaarheid. Parkeren maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Daarom worden in het centrum van Leiden twee nieuwe parkeergarages gerealiseerd. De eerste, onder de Lammermarkt, is momenteel in uitvoering. Met de realisatie van de parkeergarage onder de Garenmarkt wordt in het voorjaar van 2017 begonnen.

De bouw van twee ondergrondse parkeergarages maakt onderdeel uit van de gemeentelijke structuurvisie ‘Verder met de binnenstad’ (zie kader). Bij beide projecten is Combinatie Parkeergarages Leiden Dura Vermeer - Besix als aannemer betrokken. Al vanaf een vroeg stadium, vertelt projectmanager Peter Gossink. “Dat heeft onder meer te maken met de complexiteit van dit project. Bouwen in een stedelijke omgeving betekent dat alle aandacht moet uitgaan naar de omgeving. Voor omwonenden moet de overlast door bijvoorbeeld geluid en trillingen zoveel mogelijk worden beperkt en schade aan omliggende gebouwen moet natuurlijk worden voorkomen.”

OMGEVINGSMANAGER Daarom zijn er diverse maatregelen genomen, geeft hij aan. Zo is er een uit Leiden afkomstige omgevingsmanager ingezet. “Zij weet wat er speelt en kan snel en alert reageren. We informeren de omwonenden zo uitgebreid mogelijk over wat er op welk moment gebeurt. Onze ervaring leert dat er hierdoor meer draagvlak is voor het werk.” Vanaf de afgraving wordt de omgeving verder nauwlettend gemonitord, aldus Gossink. Daarnaast is de bouwmethode afgestemd op de situatie. “We hebben de grond, zo’n 60.000 m³, via een persleiding door de grachten afgevoerd naar een depot buiten de binnenstad. Daarmee zijn veel transportbewegingen over de weg en door de binnenstad voorkomen. Vanwege de beperkte ruimte is er bovendien gekozen om materiaal zo veel mogelijk justin-time aan te leveren. Zo hebben we nog diverse andere maatregelen genomen.” ›

| 45

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt

WOKKEL Gossink vertelt dat de ontgraving inmiddels is voltooid, dat de onderwaterbetonvloer is aangebracht en dat, nadat de bouwput sinds 1 april droog is, de bouwwerkzaamheden nu in volle gang zijn. “Tijdens het ontgraven hebben we water uit de grachten bijgepompt vanwege de stabiliteit. Met peilbuizen hebben we de omgeving continu gemonitord, maar problemen hebben zich niet voorgedaan.” Hij geeft aan dat de parkeergarage 22 meter diep wordt en uit zeven lagen zal bestaan. Door de ronde vorm worden de parkeerdekken als een soort wokkel in het gebouw verwerkt. “De bodem bestaat uit een onderwaterbetonvloer die is versterkt met vezels. De vloer is met 584 ankers vastgezet. De binnenschil wordt gerealiseerd met behulp van prefab elementen. De constructie is dusdanig uitgevoerd dat het plein boven de garage in de toekomst weer kan worden gebruikt voor evenementen – zoals de oktoberkermis – die er in het verleden ook plaatsvonden.” De parkeergarage onder de Lammermarkt wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2017 opgeleverd. Direct erna, zegt Gossink, begint de uitvoering van de garage onder de Garenmarkt. “Die krijgt een iets andere vorm. Bovendien ligt daar de bebouwing nog dichter bij de bouwput. Maar we kunnen ongetwijfeld een deel van onze ervaringen bij dit project daar ook toepassen.” ❚

46 |

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt

‘We hebben gezocht naar de meest geschikte locaties’ De bouw van de twee parkeergarages in de binnenstad komt voort uit de gemeentelijke structuurvisie ‘Verder met de binnenstad’, aldus Remko Slavenburg van de gemeente Leiden. “Het College wilde de parkeercapaciteit uitbreiden met parkeergarages. Onderzoek wees uit dat de Lammermarkt en de Garenmarkt daarvoor de meest geschikte locaties zijn. Dicht bij het winkelgebied en met een goede ontsluiting.” Dankzij de ondergrondse oplossingen kunnen de parkeergarages bovendien zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd, zegt hij. “Boven de grond is uitstraling een belangrijk criterium, ondergronds kun je veel meer de nadruk leggen op efficiëntie.” Dat de Lammermarkt een evenementenplein is waar onder meer een kermis plaatsvindt, werd volgens Slavenburg niet als een probleem gezien. “Er zijn diverse voorbeelden van ondergrondse parkeergarages die dusdanig geconstrueerd zijn dat ze een bepaalde belasting kunnen opvangen.” Hoe het met de twee grootste evenementen – de oktoberkermis en het optreden van Leidenaar dj Armin van Buuren tijdens Koningsdag is geregeld? “Armin van Buuren stond eerder op de Garenmarkt. Daar keert hij tijdelijk terug. De oktoberkermis wordt in een wat kleinere vorm gewoon op de Lammermarkt, aan de randen van de bouwput gehouden. Volgend jaar keert de kermis weer in volle omvang terug.”

| 47

Optimaliseren van gebouwprestaties

SPIE Nederland B.V. e-fficient buildings Vestiging Schiedam: De Brauwweg 74-82 NL-3125 AE Schiedam

www.spie-nl.com

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt

Projectinfo

ZELFDRAGENDE VLOER VOOR PARKEERGARAGE LAMMERMARKT Met zeven ondergrondse bouwlagen krijgt parkeergarage Lammermarkt een diepte van 22 meter, waardoor dit de diepste parkeergarage van Nederland zal worden. In opdracht van betonleverancier Holcon werkt Bartels aan de detailengineering van het beton van de cilindrisch ontworpen parkeergarage. Met een alternatief ontwerp op het bestaande ontwerp van hoofdconstructeur RHDHV zorgde Bartels voor een slimme manier om de bijzondere constructie sneller te kunnen realiseren. Dit alternatieve ontwerp is een zelfdragende vloer die niet onderstempeld hoeft te worden. Dit laat maar weer zien hoe belangrijk het is om niet sec te voldoen aan de vraag van een klant, maar juist mee te denken. Hoe kan het beter en hoe kunnen we de klant prikkelen met een andere oplossing? Constructieve uitdagingen Doordat de parkeergarage ontworpen is in de vorm van een wokkel, daal (of stijg) je bijna constant in de garage. Vanwege dit ontwerp moesten er getordeerde vloerplaten worden ontworpen. Want hoewel de platen recht worden neergelegd, loopt de vloer toch schuin naar beneden. Voor Holcon heeft Bartels meegedacht met twee basismallen. De gehele wokkel is opgedeeld in veertien ‘taartpunten’. Ter plaatse van het hoofdtrappenhuis zijn de platen vlak, dit beslaat circa twintig procent van de cirkel van de wokkel. De overige platen, circa tachtig procent van de cirkel, lopen schuin naar beneden. Na het aanbrengen van de vloerplaten worden deze aangestort met een druklaag van tien centimeter. Hierin wordt ook direct een sprinklerinstallatie verwerkt. De voorgespannen prefab platen rusten aan de zijkanten op een aanstortnok tegen de diepwand. Deze prefab balken waren direct een nieuwe uitdaging voor Bartels. Projectleider Wim Looman: “In het binnenste van de garage bevinden zich twee cirkels, waar horizontale prefab balken rusten op de kolommen. Doordat het gaat om een cirkelvorm, liggen de balken excentrisch op de kolommen ten opzichte van de draaglijn van de balk. Hierdoor krijg je te maken met een extra rotatie. Dit hebben we opgelost in de koppeling tussen de kolommen, balken en prefab vloerplaten en bovendien hebben we wringingberekeningen gemaakt van de balken.”

VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE E- EN WINSTALLATIES IN DE DIEPSTE PARKEERGARAGE VAN NEDERLAND Na een intensieve voorbereiding en ontgravingsperiode werd in de loop van april gestart met de daadwerkelijke bouw van de parkeergarage aan de Lammermarkt te Leiden. Ook voor SPIE Nederland begint het project nu echt, vertelt projectmanager Marco Zwijnenburg. Het bedrijf is verantwoordelijk voor alle installaties, waaronder de E- en W-installaties en verzorgt de engineering én uitvoering. “Wat dit project onder meer bijzonder maakt, is dat het de diepste parkeergarage van Nederland betreft. Qua installaties hebben we niet met heel uitzonderlijke zaken te maken, wel dient de engineering goed afgerond te zijn omdat het volledig in het werk te storten installaties betreft.” Werden de eerste voorbereidingen nog door de vestiging in Elsloo verricht, vanaf medio oktober 2015 zijn de werkzaamheden opgepakt door de vestiging Schiedam. “Wij fungeren binnen een design & construct contract als partner van Dura Vermeer - Besix en zijn maanden bezig geweest om alles in BIM te moduleren en namoduleren. In december 2015 hebben we de voorbereidende fase afgerond.” Mooie referentie Nu, half mei, beginnen de uitvoerende werkzaamheden. Zwijnenburg geeft aan dat de eerste bekabeling al is gelegd. “We brengen onder meer een brandmelden ontruimingssysteem, sprinklerinstallatie, E-installatie, noodstroomvoorzieningen, CO/LPG-detectie, stuwdrukinstallatie, GSMversterking en inbraakdetectie aan.” De werkzaamheden van SPIE Nederland lopen door tot de oplevering van de parkeergarage in het voorjaar van 2017. Daarna is de rol van de installateur echter nog niet uitgespeeld, aldus Zwijnenburg. “We gaan daarna vijftien jaar het volledige onderhoud verzorgen op de installaties. Bovendien zijn we betrokken bij de bouw van een andere parkeergarage in Leiden, aan de Garenmarkt. De voorbereidingen daarvan zijn al in volle gang. Het voordeel is dat we de nodige kennis van dit project kunnen meenemen. Voor SPIE zijn deze twee projecten mooie referenties om ons, naast de infra en industrie, nadrukkelijk in de utiliteitsmarkt te laten zien.”

BIM over de volle lengte van het project In het project wordt door alle partijen gewerkt volgens de BIM-methodiek. Het model van de ontwerpende partijen werd beschikbaar gesteld voor de combinatie parkeergarages Leiden Dura Vermeer - Besix en Bartels haakte hierop in. In principe zit alles in het BIM model, zoals installaties, maar ook het prefab, de druklagen en de wapening. Zo heeft Bartels bijvoorbeeld sparingen aangebracht in het model voor de sprinklers in de druklaag. Op deze manier is het een integraal model geworden, geschikt voor de uitvoeringsfase.

| 49

HOLCON BV is de juiste partner voor de realisatie van uw project in Utiliteitsbouw, GWW en Woningbouw. We leveren niet alleen duurzame producten met een uitstekende kwaliteit, ook de engineering en montage van uw ruwbouwproject is bij HOLCON in vertrouwde handen.

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt

Projectinfo PERSLEIDING DOOR DE GRACHT Hoe krijg je 60.000 m³ ‘in de natte’ te ontgraven grond afgevoerd uit een binnenstedelijke locatie, zonder al te veel overlast te veroorzaken? De oplossing werd gevonden in de nabijgelegen grachten, vertelt directeur Harry Verboon van Verboon Maasland. Het in ontgravingen gespecialiseerde bedrijf werd al in een vroeg stadium door aannemerscombinatie Dura Vermeer - Besix bij het project parkeergarage Lammermarkt betrokken. “Een mooie uitdaging want het gaat om de diepste parkeergarage van Nederland. We zijn niet alleen ingeschakeld vanwege onze expertise wat de uitvoering betreft, maar eveneens waar het op allerlei bijkomende zaken aankomt. Vandaar onze rol in de voorbereiding, toen er onder meer werd nagedacht over het afvoeren van de ontgraven grond.” Want 60.000 m³, zegt Verboon, dat zijn normaal gesproken heel wat vrachtauto’s. Terwijl het uitgangspunt juist was om de overlast voor omwonenden zo veel mogelijk te beperken. “Dus kwamen we op het idee om de grond via een persleiding in de grachten af te voeren naar een depot naast de A4. Daarvoor is een circa 4,5 kilometer lang leidingstelsel aangelegd. Met een grondpers is het grond/watermengsel via die leidingen en twee boosterpompen naar de eindbestemming gepompt.” De ontgraving van de bouwput voor de parkeergarage is afgerond, aldus Verboon. Momenteel is het bedrijf bezig met de inrit, zo’n 8.000 m³ grond, die droog wordt ontgraven. Het bedrijf zet hierbij een innovatief materieelstuk in: een roterende draadgrijper waarmee met een draadkraan veilig tussen heipalen kan worden ontgraven. “Wij kunnen nu de voordelen van het enorme bereik van een draadkraan combineren met de precieze ontgraving van een hydraulische graafmachine.” Hij geeft tot slot aan dat Verboon Maasland volgend jaar ook actief zal zijn bij de bouw van de andere parkeergarage aan de Garenmarkt. “Eveneens een complex project waarbij onze specifieke kennis goed van pas zal komen.”

Projectinfo ‘REKENING GEHOUDEN MET EEN FORSE BELASTING VAN DE CONSTRUCTIE’ Een cirkel- en wokkelvormige parkeergarage met daarboven een plein waarop enkele keren per jaar evenementen plaatsvinden. Twee extra uitdagingen voor betonleverancier Holcon, dat de prefab betonelementen voor de bouw van de garage levert. Projectleider Martijn Benard: “Dat vroeg om extra inlevingsvermogen.” Net voor de bouwvak van 2014 kreeg Holcon het verzoek een offerte uit te brengen. Na gunning van de opdracht, is het bedrijf opgenomen in het ontwerpteam. Martijn Benard vertelt dat de vorm van de garage en de extra draagkracht vanwege evenementen op het erboven liggende plein – waar onder andere de oktoberkermis plaatsvindt – om het nodige denkwerk vroegen. “Een wokkelvormige parkeergarage betekent dat er niet veel rechte elementen in komen. Bijna alle elementen zijn gebogen, gewaaierd, getordeerd of een combinatie hiervan. Bovendien moesten we rekening houden met de forse belasting van de constructie tijdens evenementen als de kermis.” Prefab elementen Begin januari 2015 lag er een in 3D uitgewerkt definitief ontwerp. Dat werd voorgelegd aan de gemeente Leiden, waarna kon worden begonnen met het uitvoeringsontwerp. Ook werd in oktober gestart met de productie van de prefab elementen. Toen de onderwaterbetonvloer was aangebracht en de bouwput, sinds 1 april, droog was, kon worden gestart met de bouw van de parkeergarage. Die bestaat uit zeven lagen en is met 22 meter de diepste van Nederland. Benard: “Het is niet zo dat we de elementen nu als het ware zomaar kunnen stapelen. Ook bij de montage is het weer zaak om tot in detail zorgvuldig te zijn. Uiteraard is in het voortraject volop aandacht besteed aan een goede afstemming en veilige uitvoering. Het montageteam van Mammoet heeft tijdens de engineering meegekeken en ze hebben hun kennis en ervaring ingebracht.” Just-in-time Vanwege de ligging in het centrum, met nauwelijks opslagruimte, is er voor gekozen de elementen just-in-time aan te leveren (just-in-time leveren gebeurt sowieso op alle bouwplaatsen, maar is vanwege deze krappe locatie nog belangrijker), geeft Benard aan. De productie vindt plaats in twee fabrieken van Holcon, het grootste deel in het Duitse Hattersheim. Daar vandaan worden de elementen grotendeels via de Rijn per schip vervoerd naar Velsen-Noord. De rest van de productie vindt in het Duitse Xanten plaats. Van daaruit worden de elementen per as vervoerd. “Bedenk dat het in totaal om zo’n 750 vrachten gaat, op bepaalde momenten zo’n drie of vier per uur. Dus ja, ook aan de logistieke planning besteden we veel aandacht om alles zo soepel mogelijk te laten verlopen.”

| 51

Welkom bij Bartels! Welkom bij Bartels! Onze diensten en producten op het gebied van constructies binnen de bouwsector leveren wij van ontwerp tot en met uitvoering. Hiermee zijn wij een veelzijdig bedrijf dat u van dienst kan zijn. Wij werken nagenoeg alleen nog maar op gebied van 3D en BIM en denken graag met u mee. Sinds

halverwege

2015

Bartels

onderdeel van LievenseCSO. Dit biedt ons de mogelijkheid om onze klanten nog

specialistischer

breder

adviseren, bijvoorbeeld op gebied van ruimte, milieu en duurzaamheid.

www.bartels.nl

Buizen

info@bartels.nl

Balken

@Bartelsglobal

Rijplaten

Swanenberg Buizen BV Zeelandsedreef 2 5374 RR Schaijk Nederland

facebook.com/bartelsglobal

Draglineschotten

Telefoon +31 (0) 486 46 91 20 Fax +31 (0) 486 46 19 41 info@swanenberg.com www.swanenberg.com

LEIDEN | Parkeergarage Lammermarkt

Projectinfo

VORM EN LOGISTIEK UITDAGING

‘VOORAAN IN HET UITVOERINGSTRAJECT’

De parkeergarage onder de Lammermarkt in Leiden lijkt cirkelvormig, maar is in feite een veelhoek. Jan-Wim Verhoeff, directeur van Franki Grondtechnieken, geeft uitleg. “Ons werk betrof de graafwerkzaamheden ten behoeve van de diepwanden, evenals de aanleg van die diepwanden. Daarvoor hebben we een sleuf in de bodem gegraven van 1.20 meter breed en met een diepte tot 32 meter. Daar is eerst de wapening in aangebracht en vervolgens het beton in gestort.”

Bij elke bouwput – of die nu enkele meters of 22 meter diep is zoals bij de parkeergarage aan de Lammermarkt in Leiden – is het belangrijk dat alles tijdens de ontgraving en daaropvolgende werkzaamheden op zijn plek blijft zitten. Daarvoor wordt vaak een beroep gedaan op de Swanenberg IJzer Groep. Voor de bouwput van de parkeergarage leverde het bedrijf de buizen en balken ten behoeve van het stempelraam.

Het in funderingen gespecialiseerde bedrijf voerde de graafwerkzaamheden trillingsvrij uit. De fundering bestaat uit onderdelen van telkens 8,5 meter. Daarop komen de betonnen elementen, 24 in totaal. Elk element heeft twee knikpunten, aldus Verhoeff. “Zo ontstaat de veelhoek.” Het werk zit er voor Franki inmiddels op, geeft hij aan. “Wij zitten altijd vooraan in een traject. Voor ons was het een project met een logistieke uitdaging, vanwege de beperkte opslagruimte. Daardoor moesten we de ontgraven grond meteen afvoeren. Voor het storten van het beton gold hetzelfde. Zodra de vrachtwagen arriveerde, moest het beton worden gestort. Dat betekende werken volgens een scherpe planning en in ploegen. Maar we doen dit werk frequent, in heel Europa, dus we weten wat we kunnen verwachten en spelen daar op in.”

“Wij zijn vaak al vooraan in het uitvoeringstraject in beeld”, vertelt verkoper Jan den Brok. “Bij het ontgraven van de bouwkuip moet voorkomen worden dat de damwanden door de druk naar binnen worden geduwd. Dit gebeurt door middel van stempelramen waarvoor wij, conform tekening, de gordingen en stempels op maat aanleveren. Dit doen we bij uiteenlopende projecten.” De kracht van het bedrijf, legt Den Brok uit, zit in de aantrekkelijke prijsstelling, maar vooral ook in de omvang van de voorraad. “We beschikken over grote voorraden en opslagterreinen en verrichten las- en constructiewerkzaamheden in eigen productiefaciliteiten. Op die manier kunnen we inspelen op uiteenlopende wensen van opdrachtgevers. Zo worden we in Leiden ingeschakeld voor de bouwput van een parkeergarage, maar zijn we eveneens betrokken bij bijvoorbeeld de aanleg van de A2-tunnel bij Maastricht. Dat betekent ook snel en flexibel kunnen reageren; in actie kunnen komen wanneer een opdrachtgever dat wenst. In Leiden hebben we de laatste gordingen en stempels al uitgeleverd. Deze komen weer retour wanneer de werkzaamheden gereed zijn. Wanneer dat is? Dat is nog niet bekend. Maar zodra we een bericht krijgen, worden de materialen weer met eigen vrachtwagen/opleggercombinaties afgevoerd.”

Strong foundations, solid future Atlaspalen Franki Omegapalen Grondverdringende schroefpalen met verloren punt Geschroefde stalen buispalen Schroefinjectiepalen Schroefpalen Palenwanden Diepwanden Mini-heiwerk Funderingsherstel Franki Grondtechnieken B.V., opgericht in 1934, is een ervaren funderingsaannemer. Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerp en de realisatie van alle mogelijke funderingsconstructies. Er wordt onder andere gewerkt aan grote infra projecten, utiliteitsbouw, woningbouw en renovatie. Met haar jarenlange expertise kan Franki Grondtechnieken een compleet gamma geoptimaliseerde funderingsoplossingen aanbieden. Franki Grondtechnieken maakt deel uit van de wereldwijde funderingsgroep Franki Foundations (www.ffgb.be).

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Gemeente Leiden ARCHITECT JHK Architecten AANNEMER Combinatie Parkeergarages Leiden Dura Vermeer - Besix

Franki Grondtechnieken B.V. Trondheim 8, 2993 LE Barendrecht, Nederland | +31 180 641 998 info@franki-grondtechnieken.nl www.franki-grondtechnieken.nl

FRANKI_XXXX_FGT_AD_91x124 update__Ku.indd 1

19/04/16 09:32

| 53

WAGENINGEN | Plus Ultra Tekst | Jac Buchholz Beeld | Stijn Stijl fotografie

Hoogwaardig laboratoriumgebouw Plus Ultra

‘BIJGEDRAGEN AAN TRANSPARANT KARAKTER’ Plus Ultra, zo heet het nieuwe, eind vorig jaar opgeleverde gebouw op de campus van de Universiteit van Wageningen. Plus Ultra betekent ‘steeds verder’; een verwijzing naar het innovatieve karakter van het laboratoriumgebouw. In het complex zijn circa 3.000 m² hoogwaardige laboratoriumruimten, ongeveer 3.500 m² kantoor- en ontmoetingsruimten en zo’n 1.500 m² technohallen ondergebracht.

54 |

WAGENINGEN | Plus Ultra

Openheid en zichtbaarheid spelen een cruciale rol in Plus Ultra, waar met name startende, kennisintensieve technologische bedrijven zijn gevestigd. Samenwerking en het delen van kennis zijn belangrijke speerpunten. Daar is bij het ontwerp van het gebouw actief rekening mee gehouden. Plus Ultra bestaat uit vijf verdiepingen met onder meer ontmoetingsruimten, vergaderplekken en flexwerkplekken die zijn opgetrokken rondom een centraal atrium. Bij de bouw zijn diverse maatregelen genomen zodat het gebouw voldoet aan de kwalificatie BREEAM ‘Excellent’. Zo is er onder meer een warmteterugwinninginstallatie geplaatst, is er LED-verlichting aangebracht, zijn er pv-panelen geïnstalleerd, is er sprake van passieve zonwering en zijn er materialen met beperkte milieubelasting gebruikt waaronder hoogisolerende aluminium Intaltherm 77-puien van Intal uit Opmeer.

TRANSPARANT Een ander belangrijk kenmerk is het transparante karakter van het gebouw. “Daar hebben wij met onze producten aan bijgedragen”, vertelt salesmanager Frank Hageman van Intal. Het bedrijf leverde de 1.850 m² aluminium buitenkozijnen en vliesgevels. Er werd gebruikgemaakt van het systeem IT77. “Een nieuw profiel. Dit is één van de vele projecten waar we het inmiddels succesvol bij hebben toegepast. Het profiel zorgt voor een bijzonder goede isolatiewaarde, iets waar bij dit project veel aandacht voor was.” Intal, zegt hij, leverde eveneens de vliesgevel, gemaakt van het Intaltherm 55-systeem. Hageman legt vervolgens uit dat het bedrijf zich onderscheidt doordat het alles in eigen hand heeft: ontwerp, engineering, productie, levering en plaatsing. “Wij werken met eigen systemen, waar andere partijen elders inkopen. Wij zijn dus van niemand afhankelijk. We

kiezen onze eigen partners en kunnen daardoor snel en flexibel werken, de hoogste kwaliteit bieden en maatwerk leveren. Samen met de opdrachtgever bieden we zo steeds de optimale oplossing.”

LEAN WERKWIJZE Dankzij deze aanpak, zo maakt Hageman duidelijk, kan ook worden ingespeeld op korte doorlooptijden van slechts enkele weken. “Korte doorlooptijden komen we regelmatig tegen. Wij werken daarom vanuit de lean-methode.” Bij Plus Ultra werd volgens Hageman de engineering 3D in BIM uitgevoerd. “Vervolgens hebben we in heel korte tijd alles geproduceerd en just-in-time geleverd. Er is onder meer gekozen voor bronskleurige geanodiseerde kozijnen. Die zorgen voor een aansprekend gevelbeeld. De IT55 vliesgevel draagt eveneens bij aan een open karakter. Wat de buitenkozijnen betreft was het een mooi repeterend werk met een fraai resultaat, dat enerzijds helemaal aansluit bij de wensen van de opdrachtgever en anderzijds goed past bij het innovatieve karakter van Intal.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Universiteit van Wageningen ARCHITECT Wiegerinck architecten AANNEMER Hendriks Bouw B.V. KOZIJNEN Intal bv

| 55

BARNEVELD | Midden Nederland Hallen

Tekst | Scripturum: Marjoleine Meppelink Rendering | Architektenburo Guido Bakker Beeld | Gerliko

‘Modern evenementencomplex met hoge geluidsdichtheid’ In het hart van Nederland wordt momenteel intensief gewerkt aan de bouw van een groot en modern evenementencomplex aan de Thorbeckelaan in Barneveld. Het pand, dat de naam ‘Midden Nederland Hallen’ zal dragen, is centraal gelegen aan de snelwegen A30 en A1. Aangezien het evenementencomplex beschikt over een grote evenementenhal van 3.000 vierkante meter, een auditorium van 2.000 vierkante meter, een foyer en diverse subruimtes, kan het voor meerdere doeleinden worden ingezet. De bouw van het pand zal medio september 2016 worden afgerond en staat onder algehele leiding van hoofdaannemer Rots Bouw. De opdrachtgevers en tevens eindgebruikers van de Midden Nederland Hallen zijn Timo Kruft en Peter Paauwe. Timo Kruft is, als specialist op het gebied van het organiseren van evenementen, onder meer bekend van de labels ‘Kasteelfeesten.nl’ en ‘Treinfeesten.nl’. Peter Paauwe, pastor van kerkgenootschap DoorBrekers, zal in het pand wekelijks kerkdiensten organiseren voor zo’n 2.500 mensen.

56 |

VOORBEREIDING Aan de opbouw en invulling van het pand ligt een uitvoerig voorbereidingstraject ten grondslag, waarna het gehele project is uitgewerkt in BIM. EgbertJan Rots, directeur-eigenaar van Rots Bouw, vertelt: “Wij hebben meegedacht met onze opdrachtgevers en besproken hoe je zo’n project efficiënt in elkaar zet. Voor wat betreft het materiaalgebruik en de constructies van het pand

BARNEVELD | Midden Nederland Hallen

hebben wij een grote adviserende rol gehad. Leidraad hierbij was dat het pand flexibel en duurzaam moest zijn en dat het plan dat de opdrachtgevers voor ogen hadden, eenvoudiger en goedkoper kon worden uitgevoerd.”

GELUIDSISOLATIE Een belangrijk onderdeel bij de bouw van het complex is een hoge geluidsdichtheid. “Aangezien er luidruchtige evenementen zullen worden georganiseerd, is het van belang dat de buitenwereld hiervan geen hinder ondervindt. Om een optimaal resultaat te behalen, zijn diverse geluidsspecialisten ingeschakeld en is er akoestisch geluidsonderzoek uitgevoerd. Middels het gebruik van steenwolisolatie en door het plaatsen van dubbele wandconstructies op verschillende plekken in het gebouw wordt het geluid binnengehouden.”

Aangezien het evenementencomplex jaarlijks een groot aantal bezoekers trekt, spelen ook de luchtkwaliteit en het binnenklimaat een grote rol. Zo is bijvoorbeeld het hele gebouw voorzien van vloerverwarming. Dat het pand op geluidstechnisch gebied zo goed geïsoleerd is, heeft nog een bijkomend voordeel: niet alleen het geluid wordt binnengehouden, maar ook de warmte. Om een gezond luchtklimaat te kunnen garanderen, worden bovendien diverse luchtverversingsinstallaties geplaatst.

ORGANISATIETALENT “Aangezien wij onze kennis graag met anderen delen, nodigen wij iedereen van harte uit om te komen kijken bij de Midden Nederland Hallen tijdens de Dag van de Bouw op zaterdag 4 juni 2016. Op deze dag zal het bouwproces uitgebreid aan bod komen. ›

| 57

Nieuwbouwproject in Barneveld

Midden Nederland Hallen

METALEN OPBOUWSYSTEEM | PREFAB SYSTEEM DUURZAAM | RECYCLEBAAR Hardeman | van Harten B.V. levert de daken wandbeplating bij de Midden Nederland Hallen te Barneveld. De ca. 6.600 m2 dakoppervlakte is uitgevoerd in stalen dakplaten type 135/930 voorzien van zwarte coating. De gevels zijn uitgevoerd in 80mm dikke sandwichpanelen in de kleur ral 7016 en ral 9007. De panelen worden verticaal gemonteerd op geperforeerde binnendozen. Er is voor deze gevelopbouw gekozen in verband met de hoge geluidseisen. Entree kaders worden voorzien van alucobond bekleding in de kleur ral 9010.

Volg ons ook via:

“EEN HYPERMODERN EVENEMENTENGEBOUW, UITGEVOERD OP EEN ZICHTLOCATIE, EEN UITDAGENDE KLUS!” Henrico van Lochem, uitvoerder Rots Bouw

De bouw van de Midden Nederland Hallen is op maandag 4 januari 2016 van start gegaan. Die dag is de eerste paal geslagen van het multifunctionele evenementencomplex aan de rand van Barneveld. De oplevering staat gepland voor het najaar van 2016.

Broekstraat 24, 7122 LC Aalten Postbus 230, 7120 AE Aalten T 0543 49 50 10 E info@rotsbouw.nl

www.rotsbouw.nl

www.hardeman-vanharten.nl T 0318 46 15 51 | E info@hardeman-vanharten.nl

ROTS-60392_adv_Stedenbouw_95x130_df.indd 1

25-04-16 15:12

BARNEVELD | Midden Nederland Hallen

Wij zijn namelijk van mening dat je een project alleen tot een goed einde kunt brengen door een open en transparant werkproces, een uitstekende organisatievorm en een grote dosis ervaring.” En met die ervaring zit het wel goed bij Rots Bouw. “Wij bestaan volgend jaar 140 jaar en ik ben de vijfde generatie die leiding mag geven aan ons familiebedrijf. Een taak die ik met trots vervul”, aldus Rots. ❚

Projectinfo KWALITATIEF HOOGWAARDIGE BETONVLOEREN De bouw van de Midden Nederland Hallen in Barneveld draait momenteel op volle toeren. Bij dit omvangrijke project voert De Jong Betonvloeren uit Rijssen verschillende werkzaamheden uit. “Onze hoofdtaak is het storten en monoliet afwerken van de betonvloer, zowel voor de begane grond als voor de verdiepingen”, vertelt Rohald de Jong, directeur-eigenaar van De Jong Betonvloeren. “Tevens leggen wij een degelijke isolatie onder de vloer.” Nadat de vloeren zijn gestort, worden deze monoliet afgewerkt, waarbij de vloeren worden geïmpregneerd en met diamant worden gepolijst door AFN Products. Deze manier van nabehandelen zorgt er niet alleen voor dat de vloeren een mooie glans krijgen, maar verhoogt tevens de slijtvastheid. Ook voorkomt de nabehandeling een verdere stofafgifte van het beton, wat het onderhoud van de vloer aanzienlijk vergemakkelijkt. De samenwerking met Rots Bouw bestaat al meerdere jaren en verloopt volgens Rohald de Jong altijd prettig. “Een project van deze omvang vergt een goede gezamenlijke coördinatie en een strakke planning waarbij het werkproces continu moet doorlopen. Gelukkig vormen wij samen met de hoofdaannemer een goed team waarbij het te allen tijde nakomen van de gemaakte afspraken centraal staat.”

‘MAATWERK OPLOSSING TEGEN EEN AANTREKKELIJK TARIEF’ Bij de bouw van de Midden Nederland Hallen in Barneveld verzorgt Gerliko Staalconstructie uit Nijkerk de gehele staalconstructie van het pand. William de Weerd, bedrijfsleider bij Gerliko Staalconstructie, vertelt: “Tijdens een relatief kort voorbereidingstraject hebben wij het gehele plan samen met Rots Bouw doorlopen, waarbij diverse aandachtspunten naar voren kwamen die we in een vroeg stadium konden tackelen.” Gerliko Staalconstructie te Nijkerk voert als allround staalconstructiebedrijf projecten uit door heel Nederland en een deel van Europa. Wij leveren en monteren hekken, trappen en stalen constructies ten behoeve van industrie en bedrijfsruimtes. Tot begin 2016 opereerde het bedrijf onder de naam Van de Pol Constructie Nijkerk BV.

Gerliko Staalconstructie B.V. Schoenlapperweg 6/A 3862PL Nijkerk gld Tel: 0342-472137 Email: info@gerlikostaalconstructie.nl

Gerliko Staalconstructie laat het grootste gedeelte van zijn onderdelen produceren in Macedonië, waar het bedrijf onder de noemer Steel Con opereert (www.steelcon.mk). “In Macedonië kunnen wij nagenoeg alle benodigde onderdelen maken, tegen een voor de klant zeer aantrekkelijk tarief. In verband met de transportmogelijkheden zijn wij hierbij echter wel gebonden aan een maximale lengte van 13.6 meter.” Om hun klanten toch te kunnen voorzien van onderdelen die deze lengte overstijgen heeft Gerliko Staalconstructie ook een dependance in Nijkerk (www.gerlikostaalconstructie.nl), waar ze langere en grotere onderdelen kunnen produceren. “Op deze manier krijgt onze klant het beste van twee werelden: een kwalitatief hoogwaardige maatwerk oplossing tegen een aantrekkelijk tarief.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ARCHITECT HOOFDAANNEMER ADVIES CONSTRUCTEUR

Midden Nederland Meetings B.V. en TeKa Beheer B.V. Architektenburo Guido Bakker te Veenendaal Rots Bouw te Aalten Hendriksen Project Management BV Van Roekel en Roekel

www.gerlikostaalconstructie.nl | 59 736110_Gerliko Staalconstructie 1-4.indd 1

20-05-16 14:50

SCHIPHOL | TAR-toren Tekst | Sjoerd Meuleman Beeld | Sjoerd Meuleman en Sprangers Bouwbedrijf

BIM is goud waard voor radartoren Schiphol Als er voor Schiphol wordt gebouwd, is dat vaak bijzonder. Niet zozeer groot dit keer, maar uitvoeringstechnisch heel apart, is de nieuw te bouwen radartoren Terminal Approach Radar (TAR) bij de westelijke Polderbaan. Sprangers Bouwbedrijf uit Breda bouwt de toren, als een driedelige betonpuzzel van een hogere wiskundige orde. Soms vinden er ontwikkelingen plaats, waarover geen twijfel meer bestaat. Zoals het inmiddels gemeengoed geworden driedimensionale tekenwerk met BIM-modellen. Sprangers Bouwbedrijf had ze voor de nieuwe radartoren TAR op Schiphol West niet willen missen, bekent projectleider Rob Venmans. “BIM wordt vaak geroemd omdat faalkosten ermee worden teruggedrongen. Bij dit project reikte de betekenis ervan veel verder, is het bijna toegepast als letterlijke handleiding. Want voor zulke moeilijke aansluitingen moet je wel bijna wiskundig zijn.” Venmans doelt op de schuinten en rondingen in het werk. Met complexe ontmoetingen van onderbouw, middendeel, kelk en ten slotte ook dak.

APARTE MALLEN De toren start met de zogeheten schortelementen. Die staan gesteld op een in het werk gestorte vloerplaat met een dikte van liefst 1,20 m¹. Dit vanwege

60 |

de eis dat de toren absoluut niet zet, beweegt of vervormt. Venmans: “De toren staat ten dienst van de verkeersleiding. Dit is een zo geavanceerd proces dat in principe elke beweging of vervorming tot storing kan leiden.” In die vloerplaat zijn drie meter hoge stekken opgenomen, waaroverheen de eerste ringelementen zijn geplaatst. Met als moeilijkheid de combinatie van de tapse vorm, gestelde schuinte en de manier van aansluiten op het middendeel van de toren. Venmans: “Elk betonelement is eigen, dus fabrieksmatig uitgekist met aparte mallen. Ik zeg niet dat het zonder BIM niet zou kunnen, maar wel dat er anders meer ter plaatse had moeten worden aangepast.”

SCHEGELEMENTEN Het middendeel vormt de overgang van onderbouw naar kelk. Dit is relatief het eenvoudigste segment, omdat dit deel eenduidig is van vorm en daarom kon worden gemaakt uit tien identieke ringen. Wel was hiervoor weer een

SCHIPHOL | TAR-toren

aparte stalen mal benodigd en werden de ringen ook staand gestort. Dit laatste vanwege een zo gaaf mogelijke zichtkant. Het complexst bleek uiteindelijk de kelk, het bovenste torendeel. Niet in het minst vanwege de verwerking ervan op hoogte. Venmans: “Aanvankelijk was het de bedoeling om de kelk uit twee delen te maken, maar dat bleek financieel niet haalbaar. Acht stuks schegelementen vormen nu de top.” Hieraan voorafgaand maakte Sprangers eerst een (tijdelijke) stalen binnenconstructie. Dit om wijken van de kelk te voorkomen.

TROTSE AANNEMER In maart heeft de toren zijn hoogste punt bereikt. In juni wordt het project opgeleverd. Voor die tijd werkt Sprangers nog aan de inwendige afwerking van de laagbouw en komt aan de buitenkant nog een staalconstructie met roosters, voor het aanzicht van de toren. De toren is volgens Venmans een mooie aanvulling voor het portfolio. “Je zult begrijpen dat wij trots zijn met een opdrachtgever als de Luchtverkeersleiding Nederland. Dit is een project dat in meerdere opzichten staat. Misschien dat het even duurt, maar over een tijdje zul je de toren gewoon op Wikipedia kunnen terugvinden.” ❚

Projectinfo ‘ISOLATIE TECHNISCHE RUIMTE WAS PASSEN EN METEN’

WANDEN WANDEN && SYSTEEMPLAFONDS SYSTEEMPLAFONDS

Böhnke van van den denBroek

Rijsbergseweg 261 4838 EC BREDA Tel: 076-5211583 info@bohnkevandenbroek.nl

Böhnke van den Broek is een innovatief bedrijf dat door haar ruime ervaring een vooraanstaande plaats heeft veroverd in de Bredase markt en ver daarbuiten. Onze activiteiten richten zich op het leveren en monteren van plafonds en wanden bij particulieren en bedrijven. Alles wat wij doen komt voort uit passie, persoonlijke betrokkenheid en deskundigheid, hetgeen wij vertalen in de advertising naar onze klanten.

De technische ruimte van de TAR (Terminal Approach Radar) West Radartoren is door Böhnke van den Broek voorzien van isolerende voorzetwanden, die de warmte binnen moeten houden. In opdracht van Sprangers Bouwbedrijf BV heeft de wanden- en systeemplafondleverancier bovendien een kantoorruimte in de toren van systeemplafonds voorzien. De montage van de voorzetwanden was volgens directeur Jörg Böhnke geen sinecure. “De zeven meter hoge ruimte is niet alleen rond, maar loopt ook taps toe. Het was dan ook passen en meten om de wanden en profielen optimaal te laten aansluiten. Om faalkosten in het werk te voorkomen, hebben we in de voorfase de opbouw van de wanden tot in detail berekend.” In het bestek stonden voorzetwanden met een Rc-waarde van 3,0 voorgeschreven. Om hieraan te voldoen, heeft Böhnke van den Broek in overleg met Gyproc gekozen voor een houten wand in combinatie met metal stud, met een Isover vulling. Nadat de wanden zijn aangebracht, heeft het bedrijf alle naden afgesmeerd. Sprangers Bouwbedrijf heeft de wanden vervolgens gespoten, voor een mooi resultaat.

www.bohnkevandenbroek.nl

| 61

SCHIPHOL | TAR-toren Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | SDR Elektrotechniek

‘Een project zoals de TAR-toren kom je maar zelden tegen’ De bouw van de TAR (Terminal Approach Radar) West Radartoren, vlakbij de Polderbaan van luchthaven Schiphol, nadert zijn voltooiing. Eind mei wordt de toren bouwkundig opgeleverd, waarna de installatie van de radar, een testfase en de ingebruikname volgen. In opdracht van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) brengt SDR Elektrotechniek de complete elektrotechnische installatie in de toren aan, inclusief een data-installatie, een brandmelden ontruimingsinstallatie en een UPS. Enkele weken voor de bouwkundige oplevering kijkt Piet de Bruin, Hoofd Burgerwerk bij SDR Elektrotechniek alvast terug op een mooi project. “De werkzaamheden lopen zeer voorspoedig”, vertelt hij. “Samen met aannemer Sprangers Bouw en W-installateur Kuijpers hebben we het project bouwkundig en installatietechnisch uitgewerkt in BIM, voordat we met de fysieke bouw startten. Clashes en faalkosten op de bouw zijn hierdoor tot een minimum beperkt. Dat komt een soepele bouw ten goede.” Dit betekent echter niet dat er geen uitdagingen zijn, aldus De Bruin. “De doorlooptijd van het project is relatief kort. Bovendien hebben we behoorlijk wat ontwerpen engineeringsuitdagingen gehad. Onder andere ten aanzien van de bliksemafleiders en potentiaalvereffeningen rond de radar bovenin de toren, waarvan de werking absoluut niet verstoord mag worden. LVNL is hier heel kien op.”

Op dit moment worden de laatste armaturen in de TAR West Radartoren voorzien, vertelt hij. De meeste E-installaties, waaronder de verdeelkasten, UPS en brandmeldinstallatie zijn inmiddels gemonteerd en in bedrijf gesteld. De Bruin ziet de oplevering dan ook vol vertrouwen tegemoet. “Schiphol is eind mei een prestigieuze toren rijker. En wij mogen een mooi project aan onze referentielijst toevoegen. Een project zoals je in Nederland maar zelden tegenkomt.” De TAR West Radartoren is niet het eerste project dat SDR Elektrotechniek op Schiphol uitvoert. In het verleden heeft de installateur onder andere de radarruimte van de verkeerstoren op de luchthaven voorzien van nieuwe verwarmingsarmaturen en op diverse locaties de brandmeldinstallatie vervangen. Op dit moment is SDR Elektrotechniek bezig met werkzaamheden in het hoofdkantoor van LVNL op Schiphol-Oost. ❚

Al meer dan 100 jaar kwaliteit en vakmanschap

Elektrotechniek - Beveiliging U kunt bij ons terecht voor Licht- & kracht installaties Zwakstroom installaties Beveiligingsinstallaties Telematica installaties Zorg installaties

Kiest u voor kwaliteit, dan kiest u SDR Elektrotechniek. Met meer dan 100 jaar ervaring in de installatiebranche zijn wij de juiste partner voor uw projecten en voor het beheer en onderhoud van uw elektrotechnische- en beveiligingsinstallaties. Betrokken, betrouwbaar, flexibel en snel. Wij bieden u de best passende oplossingen met het oog op de toekomst. U kunt 24/7 op ons rekenen!

Hotels – Omroepgebouwen – Kantoren Gezondheidszorg – Speciale projecten – Woningbouw Propellerstraat 1-5, 1059 CB Amsterdam | 020-5110880 | info@sdr.nl | www.sdr.nl

62 |

ESSEN (D) | GHOTEL

Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | Van Wijnen Eibergen B.V.

‘Bouw van eerste nieuwbouwhotel voor GHOTEL loopt voorspoedig’ In Essen, gelegen in het Ruhrgebied in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, wordt druk gebouwd aan het eerste nieuwbouwhotel van de Duitse hotelketen GHOTEL. Het 7.000 m² grote hotel biedt – over acht verdiepingen – onderdak aan 174 kamers, een restaurant, een bar, congresfaciliteiten en een parkeergarage. GHOTEL wordt turnkey gebouwd in opdracht van de ontwikkelingscombinatie EHG GmbH, waarin ook Van Wijnen Deutschland GmbH en Van Wijnen Eibergen B.V. deelnemen. De nieuwbouw van de ‘grote, witte kolos’ in Essen moet in november 2016 worden afgerond, vertelt Hans Voorthuis, projectleider bij Van Wijnen Eibergen B.V.. “Een deadline die we – zoals het er nu naar uitziet – zeker gaan halen, want de werkzaamheden lopen voorspoedig. Op 28 april hebben we het hoogste punt gevierd en inmiddels zijn we druk bezig met de afbouwwerkzaamheden in het hotel. Alle gipswanden zijn geplaatst, waarna we begin mei zijn gestart met het tegelwerk. Deze werkzaamheden worden vanaf de tweede verdieping in een bouwtreintje naar boven toe uitgevoerd.”

OPBOUW Het hotel is opgebouwd uit een fundering met heipalen, waarop een in het werk gestorte vloer is aangebracht, vertelt hij. “Daar bovenop hebben we het betoncasco gebouwd, bestaande uit geprefabriceerde betonwanden, vanwege het hoge bouwtempo. De buitengevel van het hotel is gemaakt van een WDVS gevelisolatiesysteem (Wärmedämmverbundsystem). Op de verdiepingen hebben we kunststof kozijnen voorzien, op de begane grond daarentegen is – vanwege de grote gewenste afmetingen – gekozen voor aluminium puien.”

BOORPALENWAND De bouwlocatie bevindt zich middenin de binnenstad, pal aan de spoordijk en vlakbij het centraal treinstation van Essen. “Om hier veilig te kunnen werken, hebben we verschillende maatregelen moeten treffen”, vertelt Voorthuis. “Niet alleen ten aanzien van onze eigen veiligheid, maar ook om verzakkingen aan het spoor tijdens de bouw te voorkomen. Hiertoe hebben we tegen het talud een boorpalenwand aangebracht, met boorpalen van meer dan een meter doorsnede. Pas toen deze wand gereed was, konden we starten met de ontgravingswerkzaamheden.” Omdat de bouwlocatie een verdachte locatie voor explosieven betrof, zijn voor aanvang van het project grondige grondinspecties uitgevoerd, vertelt hij. “Hierbij zijn gelukkig geen explosieven aangetroffen.”

KIJKJE OVER DE GRENS Het hotel in Essen is het eerste bouwproject dat Van Wijnen voor GHOTEL uitvoert, maar zeker niet het eerste project in Duitsland, aldus Voorthuis. “Vanwege onze ligging vlakbij de grens worden we regelmatig benaderd om projecten in Duitsland uit te voeren. In de toekomst hopen we dit aantal nog verder uit te breiden. Wellicht ook samen met GHOTEL, die in de toekomst nog meerdere nieuwbouwhotels wil openen.” Op dit moment exploiteert het in Bonn gevestigde GHOTEL zeven hotels door heel Duitsland, die allen in bestaande panden zijn ondergebracht. ❚

Projectinfo HOGE EISEN In het centrum van de Duitse stad Essen wordt momenteel een GHOTEL gebouwd. De ontwikkeling is in handen van Van Wijnen Bau GmbH, de Duitse tak van dit Nederlandse bouwbedrijf. Het hotel wordt acht verdiepingen hoog en zal beschikken over 174 kamers, een restaurant, bar, congresfaciliteiten en een parkeergarage. De bouwwerkzaamheden worden later dit jaar, in september, afgerond. Eén van de bij de bouw van het hotel betrokken partijen is FL Fenster. Voor directeur Frank Laurich is samenwerken met een van oorsprong Nederlandse partner geen uitzondering. “We kennen elkaar al zo’n vijf jaar en hebben eerder samengewerkt, tot volle tevredenheid. We doen niet alleen projecten in Duitsland, maar zijn ook van tijd tot tijd in Nederland actief.” FL Fenster levert alle kunststof kozijnen en bijbehorende gevelelementen, alles bij elkaar zo’n achthonderd producten. Maatwerk, geeft Laurich aan, want aan het gevelbeeld worden hoge eisen gesteld. “Architectonisch gezien zitten er diverse bijzonderheden in, zoals uitstekende elementen die voor een bepaald optisch beeld zorgen. Die zijn uitgevoerd in RAL 7021, zwartgrijs, en steken af tegen de verder lichte gevel. Dit product is speciaal voor dit project gemaakt.” Volgens Laurich verloopt het werk zonder problemen. “Alles is goed voorbereid en we hebben veel aandacht besteed aan een goede planning. Daar hebben we nu profijt van.”

| 63

FESTPREISE – FIXTERMINE – FERTIGROHBAUTEN estecasa Elementbau GmbH Werner-von-Siemens-Str. 1 D-59348 Lüdinghausen

Telefon: Fax: E-Mail:

+ 49 (0)2591 / 25984 - 20 + 49 (0)2591 / 25984 - 21 info@estecasa.de

www.estecasa.de

U zoekt naar een speciaal volgens uw wensen gemaakte voordeur? U wenst moderne kunststof kozijnen. U wilt aan uw gebouw een geïntegreerd zonnenscherm laten inbouwen of advies over inbraakpreventie. Dan bent u bij FL Fenster aan het goede adres. Sinds meer als 10 jaar zijn wij uw professionele aanspreekpartner voor ramen en deuren. Wij overtuigen met uitstekende service op de gebieden van: • Ramen en rolluiken • deuren • nieuwbouw en renovatie • materialen en ﬂexibiliteit • inbraakpreventie

ELBERS

Wij bieden een uitgebreide kant en klaar service voor architecten, aannemers en privé klanten. • ﬂexibiliteit • gebruik van hoogwaardige materialen • kwaliteit • tijdige levering

STEIGERBOUW

Een uitgebreid advies gebaseerd op de meest recente status is voor ons team een absolute must. Heeft u vragen over ramen, deuren of rolluiken neem dan contact op voor een uitgebreid en individueel advies. Otto-Hahn-Straße 24 • 48691 Vreden • Telefon: 00 49 2564-395207 Telefax: 00 49 2564-395208 • E-Mail: info@ﬂ-fenster.de

736100_fl fenster.indd 1

27-05-16 13:34

ELBERS GMBH · GERÜSTSTRAßE 2 · D - 47559 KRANENBURG

ESSEN (D) | GHOTEL

Projectinfo

GOEDE VOORBEREIDING, SNELLE REALISATIE

BLIKVANGER

De ruwbouw voor het GHOTEL in Essen stond er binnen 4,5 maand. Dankzij een goede voorbereiding in overleg met Van Wijnen Bau GmbH, vertelt Hubert Winkelmeyer van estecasa Elementbau GmbH, leverancier van de prefab elementen voor die ruwbouw. “Dat is onze specialiteit. We maken en leveren de elementen, maar voeren bijvoorbeeld ook de berekeningen voor de (geluids-)isolatie uit.”

Het zal zonder meer een blikvanger zijn in het centrum van Essen, het in aanbouw zijnde GHOTEL. Niet in de laatste plaats vanwege de steigers. Of beter de steigernetten, in de kleur van aannemer Van Wijnen en het tegen de steigers geplaatste reclamescherm met reclame voor Netflix.

Het bedrijf werd volgens Winkelmeyer dan ook al in het voorbereidingstraject bij het project betrokken. Onder meer voor het maken van constructieve berekeningen met betrekking tot de geleverde wanden vloerelementen en de trappen, die zijn vervaardigd van zowel beton als lichtgewicht beton. Een leveringsplanning was eveneens onderdeel van die voorbereiding. Daarbij werd onder meer rekening gehouden met de aanwezigheid van andere partijen zoals de installateurs. In de elementen werden namelijk onder meer voorzieningen voor de aan te leggen installaties aangebracht. Winkelmeyer noemt de omvang van het werk een mooie uitdaging. “En de transparante manier van bouwen. Daar hebben we zowel in de voorbereiding als tijdens de uitvoering veel aandacht aan besteed. Maar we wisten waar we aan begonnen en beschikken over voldoende kennis en ervaring om tot een goede oplossing te komen. Dat we in de stad werkten was geen probleem. De bouwplaats was goed bereikbaar en er was voldoende ruimte om elementen op te slaan. Dankzij een goede voorbereiding en wisselwerking tussen de partijen is het project voor ons uitstekend verlopen.”

“Dat kom je op een bedrijventerrein niet snel tegen”, glimlacht Max Elbers, directeur-eigenaar van Geruestbau Elbers. Dat bedrijf plaatste de steigers, steigernetten en regenkappen, evenals de bouwlift en bordestrappen. “We zijn in november begonnen en zijn per verdieping met de bouw meegegaan. Tot maart, toen alle verdiepingen klaar waren.” Elbers noemt het een redelijk regulier werk. Alleen de verankering kreeg wat extra aandacht vanwege de specifieke gevelindeling met de vele kozijnen. “We hebben alles goed voorbereid en zijn dus niet voor vreemde zaken komen te staan tijdens het aanleveren van het materiaal en het opbouwen van de steigers. We zijn momenteel ook nog in beeld voor het geval er kleine aanpassingen zijn. Dat zal tot eind mei zijn. Dan zijn de gevels helemaal klaar en kunnen de steigers weer weg.”

Bouwinfo ARCHITECT INTERIEUR UITVOERING BOUWPERIODE

IAA, Enschede Colombia Objekt GmbH, Hamburg Van Wijnen Deutschland GmbH en Van Wijnen Eibergen B.V. oktober 2015 – november 2016

| 65

ROTTERDAM | Nieuwe Boompjes Tekst | Jac Buchholz Beeld | Pleijsier Bouw

Herbestemming voormalig bijkantoor De Nederlandsche Bank

De Nieuwe Boompjes: statig monument aan de Maas Een jaar of tien geleden was er sprake van dat een hotelketen zich zou vestigen in het voormalig bijkantoor van De Nederlandsche Bank, aan de Boompjes in Rotterdam. Dat ging echter niet door. Nadat in 2014 een eerste huurder voor een deel van het gebouw was gevonden, kon vastgoedontwikkelaar COD beginnen met de herontwikkeling van het gemeentelijk monument tot kantoorgebouw. Ooit stond het door de bekende Rotterdamse architect J. Verheul ontworpen hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank op die plek aan de Boompjes. Dat werd in 1940 door de Duisters verwoest. Vervolgens werd op dezelfde locatie tussen 1950 en 1955 een bijkantoor voor DNB gerealiseerd, ontworpen door architect Henri Zwiers. Dat kreeg in 1991 de status van gemeentelijk monument. In 2000 werd het kantoor gesloten. Om het geschikt te maken voor zijn nieuwe functie als kantoorpand, moest er het nodige werk worden verricht, vertelt projectcoördinator Adri Last van aannemer Pleijsier Bouw.

MONUMENTAAL KARAKTER Er moest, zo geeft hij aan, heel wat uit het gebouw worden gesloopt. Daarbij moest het monumentale karakter wel intact blijven. “We hebben onder meer gekeken naar het oorspronkelijk ontwerp en hebben bepaalde vroegere details weer teruggebracht. Daarover is veel overleg geweest met de archi-

66 |

tect, maar ook met de monumentencommissie. Niet-oorspronkelijke details zijn eruitgehaald. Bovendien was een asbestsanering noodzakelijk.” Met die werkzaamheden is in december 2014 begonnen, zegt Last, en nu zijn ze nagenoeg afgerond. “We hebben aan de buitenkant onder meer gevelherstel uitgevoerd, waaronder veel natuursteen. Het koperen dak, waarvan een deel was verdwenen, hebben we aangeheeld." Binnen is het gebouw, dat als naam De Nieuwe Boompjes draagt, afgestemd op de nieuwe functie van eigentijds kantoorgebouw. Toch is de geest van

ROTTERDAM | Nieuwe Boompjes

het verleden – dat van bankgebouw – nog zichtbaar, vertelt Last. “De kluizen zijn erin gebleven, de natuurstenen vloeren en wanden zijn gehandhaafd, originele wandmozaïeken, directievertrekken en ook de kasbalies hebben we behouden. Ik denk dat mensen die de geschiedenis van het gebouw kennen, dat zullen waarderen.” Volgens Last lagen er niet alleen in de uitvoering enkele uitdagingen, ook over andere aspecten moest goed nagedacht en overlegd worden. “Dat heeft onder meer met de ligging te maken. Er was bijvoorbeeld niet echt sprake van een bouwplaats. Dat betekent dat we maar beperkt materialen konden aanleveren, door alle partijen bovendien op dezelfde dag.”

AFBOUW Een strakke planning en goede communicatie dus, geeft Last aan. Hij wijst op de belangrijke rol van de uitvoerder die alles moest coördineren en ervoor moest zorgen dat iedere partij op het juiste moment op de juiste plek in het gebouw aan het werk was. “Naast wekelijks een formeel overleg, regel je dan natuurlijk ook veel ter plekke. Momenteel zitten we in de afbouwfase. We moeten nu rekening houden met wanneer welke huurder erin wil trekken. De één komt iets eerder, bij de ander is er wat meer tijd. Maar we liggen op schema. Het mooie is dat zo’n fraai gebouw nu een nieuwe bestemming heeft, daar op is ingericht, maar dat de historie, het authentieke niet verloren is gegaan.” ❚

Projectinfo ‘VROUWEN VAN ’T HUIS’ STAAN HUN MANNETJE IN DE NIEUWE BOOMPJES Doortastendheid, standvastigheid en een flinke dosis organisatievermogen. Dat zijn de waarden die Sylvia Huis in ’t Veld-Vergeer en Angela Vergeer toevoegen aan hun afbouwbedrijf ’t Huis BV. Bij de renovatie van De Nieuwe Boompjes kwamen die vrouwelijke kwaliteiten goed van pas. De zussen Sylvia en Angela staan, samen met Sylvia’s man Julian, aan het roer van ’t Huis. Sylvia voert de directie, Angela de acquisitie. “Voor nieuwe klanten is het vaak even wennen dat ze met twee vrouwen te maken hebben”, lacht Angela. “Maar als ze eenmaal zien dat we verstand van zaken hebben en van aanpakken weten, zijn ze om. Dan willen ze binnen ons bedrijf alleen nog met ons zakendoen.” Als één van de grotere afbouwbedrijven in de Randstad biedt ’t Huis een breed scala aan disciplines voor zowel nieuwbouw als renovatie, variërend van behang- en schilderwerk tot gecertificeerde specialismen als brandwerend spuitwerk en gevelisolatie. Angela: “Sinds kort zijn we ook gecertificeerd in akoestische plafonds. Daarnaast zijn we in het bezit van VCA, MVO, ISO-9001 en ISO-14001.” Veel werk in zeer beperkte tijd In opdracht van Pleijsier Bouw startte ’t Huis in mei 2015 met de afbouwwerkzaamheden in De Nieuwe Boompjes. Sylvia: “In een beperkte tijd en tussen het sloopwerk door brachten we stuc-, behang- en schilderwerk aan.” De stukadoors volgden de slopers op de voet en Sylvia moest haar organisatietalent optimaal benutten om hier flexibel op in te spelen: “Kwamen er veel vierkante meters beschikbaar, dan schaalden we het aantal mensen op. We hielden hiervoor een vaste poule medewerkers aan, optimaal gebruikmakend van hun veelzijdigheid en projectkennis.” Samenwerking Na de casco oplevering van de kantoren verrichtte ’t Huis nog aanvullende werkzaamheden in onder andere de portiersloge en de stijlkamers. De verdiepingen die na oplevering verhuurd zijn, past ’t Huis aan op de wensen van de huurder. Met de laatste fase in volle gang kijken de zussen trots en tevreden op het werk terug. “In goede samenwerking met Pleijsier Bouw hebben we laten zien dat we op dit soort prestigeprojecten ons mannetje staan.”

| 67

BOUWEN IS MEEDENKEN

Benieuwd wat we voor ú kunnen betekenen?

PLEIJSIERBOUW.NL

‘T HUIS B.V. Schiedam - Zierikzee Postbus 107, 3100 AC Schiedam, Tel: 0111 - 76 20 01, Fax: 010 - 246 94 86, info@staatalseenhuis.nl

STUKADOORSWERK

GEVELISOLATIE

SPACK SPUITWERK

SCHILDERWERK

BRANDWEREND SPUITWERK

BEHANGWERK

MASSIEVE SCHEIDINGSWANDEN

AIRLESS SPUITWERK

SIERPLEISTERWERK

WIJ MAKEN VAN UW HUIS EEN THUIS!

‘t Huis B.V. is KOMO-gecertificeerd en gespecialiseerd in Lean Bouwen. Korte communicatielijnen zorgen voor snelle en flexible planningen zonder onnodig productieverlies. Vakmanschap en kwaliteit vormen de basis voor onze uitgebreide en tevreden klantenkring. Bezoek de site en bekijk alle mogelijkheden alsmede onze referenties.

WWW.STAATALSEENHUIS.NL

ROTTERDAM | Nieuwe Boompjes

Projectinfo

geniaal geniaal met staal met staal Contructies, Trappen, Balustrades, Specials

Constructies, Trappen,

Balustrades, Specials

Bobinestraat 44 3903 KG Veenendaal 0318 51 20 26 www.metaluniek.nl

LOGISTIEK HOOGSTANDJE De Nieuwe Boompjes, het voormalige bijkantoor van De Nederlandsche Bank is getransformeerd tot eigentijds kantoorgebouw. Daartoe zijn onder meer enkele trapgaten dichtgelegd en nieuwe sparingen gemaakt. Het aanbrengen van de balken gebeurde door Metaluniek Staalspecialisten. Projectleider Bas van Ee – die het bedrijf samen met zijn vader en broer runt – vertelt over de uitdagingen. “Voor de trapgaten waren bijvoorbeeld balken tot 7,5 meter en tot zo’n zeshonderd kilo nodig. Dat is in een krappe omgeving wel even puzzelen.” Dat gold eveneens voor de twee stalen liggers van de ontvangstbalie op de vierde verdieping, per stuk ruim elf meter lang met een gewicht van circa 2.200 kilo. “Die via het raam binnen krijgen was een logistiek hoogstandje. Met een fraai resultaat, mede dankzij hun roestkleurige uitstraling.” Metaluniek Staalspecialisten was ook verantwoordelijk voor de trap tussen de verdiepingen 2 en 5 en voor de glazen schacht van ruim 25 meter hoog rondom één van de twee liften. “Een heel mooi onderdeel. We hebben zowel de constructie gemaakt als het glas aangebracht. Voor de liften hebben we tevens de bedieningspanelen gemaakt waarin de bronzen elementen uit het oorspronkelijke DNB-kantoor zijn geplaatst. Zo hebben we op een heel uiteenlopende wijze allerlei werkzaamheden verricht.”

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ARCHITECT AANNEMER CONSTRUCTIE

Vastgoedontwikkelaar COD 01-10 Architecten Pleijsier Bouw Zonneveld Ingenieurs

| 69

ZWOLLE | Logistiek Centrum Scania Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Bouwbedrijf Salverda BV

‘De uitdaging zit in de bereikbaarheid’ Met een nieuwe bedrijfshal in Zwolle kiest Scania niet alleen voor uitbreiding van het bedrijf. Zij verlegt tevens het zwaartepunt van haar bedrijfsvoering naar de Overijsselse hoofdstad. Het is – na de komst van het logistieke centrum in Hasselt in 2015 – opnieuw een stap om verder te kunnen groeien en de Scania-fabrieken in heel Europa en Zuid-Amerika te bedienen. Scania heeft gekozen voor een groot gebouw met een duurzaam karakter en maximale inrichtings- en bewegingsvrijheid. Dit betekent voor bouwbedrijf Salverda dat zij een gebouw moet realiseren met een oppervlakte van zo’n 11.000 m², een hoogte van twaalf à dertien meter en een vrije overkapping van dertig meter. Het gebouw bestaat uit zeven stramienen, waarvan de laatste in de rij fungeert als laad- en loscentrum. Bouwbedrijf Salverda bouwt de hal in samenwerking met Schagen Infra, die het grondwerk en de inrichting van het bedrijfsterrein voor haar rekening neemt.

FUNDERING “Op de plaatsen waar het stalen casco de grond raakt, hebben we 425 prefab betonpalen geplaatst”, vertelt Gerrit Flier, projectleider van Bouwbedrijf Salverda. “Zodra deze draagkrachtig waren, zijn we begonnen met het aanbrengen van de randbalk en de poerfundaties voor het plaatsen van de staalconstructie. Voor de vloer is gekozen voor een in het werk gestorte betonvloer, ondersteund door HSP-palen en voorzien van vloerverwarming. Het aantal palen is hoog – 3.649 HSP-palen in totaal – maar het werkt snel en is goedkoper dan prefab betonpalen.”

70 |

wordt begrensd door een hek. Ook dat is te weinig voor de plaatsing van een kraan buiten de bouw. Daarom hebben we de kraan op de bouw geplaatst. Tijdens de opbouw van de hal verplaatsen we de kraan, totdat hij uiteindelijk van het terrein wordt verwijderd.

OPLEVERING Op deze manier vordert de bouw gestaag. Als alles volgens planning verloopt, wordt het stalen casco voor de bouwvakvakantie opgeleverd, waarna het pand kan worden gedicht. Flier: “Schagen Infra begint weer als wij klaar zijn met de bouw van het casco van de hal.” De oplevering van het project, inclusief de inrichting van het omliggende terrein, staat gepland voor oktober 2016. De nieuwe hal biedt straks werkgelegenheid aan 100 tot 120 mensen. ❚

DE UITDAGING IS BEREIKBAARHEID

Bouwinfo

Als het casco staat, wordt het gebouw gedicht met sandwichpanelen. In de nok van de hal wordt een lichtstraat geplaatst die het gebouw voorziet van daglicht. “De bouw is relatief eenvoudig”, vertelt Flier. “We hebben voor Scania ook de hal in Hasselt gebouwd en zijn dus op de hoogte van hun wensen. De uitdaging zit in de bereikbaarheid. Aan twee zijden van het perceel bevindt zich bebouwing. Tussen het bouwterrein en de bebouwing bevindt zich een strook met een breedte van slechts vijf meter. Aan de Noordzijde hebben we de beschikking over een strook van tien meter, maar deze

OPDRACHTGEVER ARCHITECT EN CONSTRUCTEUR HOOFDAANNEMER INSTALLATIES INFRASTRUCTUUR BOUWSOM BOUWPERIODE

Scania Logistics, Zwolle Alferink-van Schieveen, Zwolle Bouwbedrijf Salverda Alewijnse, Zwolle (E), Unica, Zwolle (E) Schagen Infra ca. 4 miljoen Euro maart – oktober 2016

ZWOLLE | Logistiek Centrum Scania

Projectinfo

OP TIJD LEVEREN DANKZIJ EEN OPTIMALE SAMENWERKING

COMPLEET WAPENINGSWERK

Na eerder in Hasselt een distributiecentrum te hebben gebouwd, laat Scania opnieuw een logistieke hal bouwen, ditmaal in Zwolle. Salverda Bouw is ook bij dit gebouw de aannemer. Het bedrijf deed net als in Hasselt een beroep op Kamplacon en Kampstaal, beide onderdeel van de GB Steel Group, voor het leveren en verwerken van de staalconstructie en de daken wandbeplating. Bob Soetekouw, directeur van GB Steel Group, vertelt dat veel vakwerkdelen onderdeel van de constructie zijn. “Dit in verband met de grote overspanning van het dak die is afgestemd op de logistieke functie van het gebouw.” In het gebouw, met een oppervlakte van 13.000 m², wordt bijna vijfhonderd ton staal en 17.500 m2 daken gevelbeplating aangebracht. Op dit moment wordt de staalconstructie geproduceerd bij Kampstaal in Emmeloord. Soetekouw: “Aan de productie gaat het nodige tekenwerk vooraf. Dat we binnen hetzelfde bedrijf ook de daken wandbeplating uitvoeren, komt de bouwsnelheid en ook de leverbetrouwbaarheid ten goede. Al tijdens de tekenfase overleggen Kamplacon en Kampstaal namelijk hoe ze samen optimale aansluitingen tussen het staal en de beplating kunnen maken. In het voortraject is eveneens veel aandacht besteed aan de planning en logistiek. Met als voordeel dat de werkzaamheden soepel verlopen en er geen vertraging ontstaat tijdens de bouw. Op tijd leveren vinden we gewoon heel belangrijk.”

Bij de nieuwbouw van het Logistieke Centrum van Scania in Zwolle heeft Hadek Beton en Vlechtwerk uit Kockengen het complete wapeningswerk verzorgd. Directeur-eigenaar Peter Baas vertelt: “Aangezien wij al vaker hebben samengewerkt met onze opdrachtgever Salverda weten we wat we van elkaar kunnen verwachten. Na een relatief korte en gedegen voorbereidingsfase, waarin een transparante communicatie centraal stond, gaat de uitvoeringsfase als een speer.” Met een vloeroppervlakte van 11.000 m² valt dit project voor Hadek Beton en Vlechtwerk onder de middelgrote werken. Om dit tot een goed einde te brengen, is het volgens Baas van belang dat je niet alleen over voldoende ervaring en expertise beschikt, maar ook een grote betrokkenheid voelt met de opdrachtgever en eindgebruiker. “Al bijna vijftig jaar bieden wij onze klanten maatwerkoplossingen waarbij wij hen zo veel mogelijk werk uit handen nemen. Door in een vroeg stadium mee te denken, kun je niet alleen sneller maar ook kostenbesparender werken voor alle betrokken partijen.” Hadek Beton en Vlechtwerk beschikt bovendien over een eigen wapeningscentrale waarin alle producten worden geprefabriceerd. “Wij zorgen er tevens voor dat het aanbrengen van de wapening op een juiste manier gebeurt. Naast de complete levering en verwerking van de wapening kunnen wij ook, indien gewenst, alle betonwerkzaamheden voor de klant verzorgen.”

De technieken van nu, de toewijding van toen Dé specialist op het gebied van beton & vlechtwerk, funderingsherstel en kelderbouw

Logistiek Centrum sCania | zwolle

De kracht van dak-, wanden staalconstructies in één Al tijdens de engineering bepalen Kampstaal en Kamplacon samen hoe de daken wandbeplating op de staalconstructie moet aansluiten. Dit voorkomt faalkosten en zorgt voor een snelle oplevering. Hierdoor realiseren zij een perfecte samenwerking in de bouw.

samenwerking sterker dan staal

Kampstaal en Kamplacon maken deel uit van:

snelle oplevering

korte lijnen

www.kampstaal.com www.kamplacon.com

Sinds 1967 is Hadek met vertrouwd vakmanschap dé specialist op het gebied van prefab wapening, wapeningsstaal, funderingsherstel, utiliteits- en woningbouw, wegen waterbouw, kelderbouw en compleet betonwerk.

IJZERSTERK SINDS 1967 KOCKENGEN | 0346 - 241 287 | WWW.HADEK.NL

| 71

ROTTERDAM | Sloot Tankbouw Tekst | Jac Buchholz Beeld | Cladding Partners – Dijkstaal

Nieuw onderkomen Sloot Tankbouw op Rotterdams RDM-terrein

‘De uitdaging zit in de hoogte’ In de Rotterdamse haven, op het RDM-terrein, wordt momenteel gebouwd aan een nieuw onderkomen voor Sloot Tankbouw. In eerste instantie betreft het de productieloods, in een later stadium volgt het kantoorgedeelte. Aannemer van het project is NFL Bouw. Met de nieuwe productieloods verdubbelt de productiecapaciteit van Sloot Tankbouw. In de loods kunnen tanks worden gebouwd met een diameter tot 24 meter en een hoogte van 30 meter. De grote hal heeft een hijscapaciteit van 200 ton en is gelegen aan een eigen kade, met een lengte van 150 meter. Die kade heeft een directe verbinding met de Nieuwe Waterweg. De ligging aan het water en de nabijheid van veel innovatieve bedrijven zijn twee belangrijke redenen geweest voor Slot Tankbouw om voor deze locatie te kiezen. De innovatieve omgeving moet bijdragen aan de ambities van het bedrijf om toekomstbestendige duurzame tanks te bouwen. Daar zal de

Projectinfo ‘EEN DERGELIJKE HOOGTE MAKEN WE NIET VAAK MEE’ Productiehallen van meer dan dertig meter, dat komt niet zo vaak voor. Dus de productiehallen van Sloot Tankbouw in Rotterdam zijn voor Cladding Partners in dat opzicht redelijk apart, zegt assistent-projectleider Dinant Timmerman. Het bedrijf brengt de daken gevelbeplating aan, evenals de dakbedekking en lichtstraten. “Een dergelijke hoogte maken we niet vaak mee. Daarin zit ook de uitdaging. Als er wind is, zijn platen van vijf meter lang en een meter breed vanaf een bepaalde hoogte lastig aan te brengen.” Timmerman noemt het verder een regulier, goed voorbereid project. “We doen dit werk veel, maar dan vooral bij hallen tot tien, twaalf meter. We waren hier al in het voortraject actief, met het uitwerken van de bouwkundige tekeningen tot werktekeningen en het voorbereiden van de planning en logistiek. De aanvoer van het materiaal vindt per gevel plaats en alle platen zijn gecodeerd zodat het juiste materiaal op de juiste plek terechtkomt. We zijn nu bijna klaar met fase 2 en beginnen in week 23 met fase 3.”

72 |

nieuwbouw helemaal op worden ingericht, onder meer met robots en andere geavanceerde apparatuur.

FORSE FUNDERING Op 24 september van het vorig jaar werd de eerste paal geslagen. Met die handeling ging NFL Bouw van start met de realisatie van de nieuwe productiehal. Directeur Ad de Klerk noemt de hoogte één van de grootste uitdagingen van het project. “Om tanks tot 30 meter te kunnen bouwen krijgt het gebouw een hoogte van 34 meter met daarin een deur van 32 meter hoog. Want wat binnen wordt gemaakt, moet er ook uit kunnen. Je gaat dus op grote hoogte aan het werk en dan is het wel zaak dat je daarvoor het juiste materieel hebt, dat je overal bij kunt.” De Klerk geeft aan dat de werkzaamheden gestaag verlopen. Van de in totaal drie hallen zijn de eerste twee nagenoeg klaar en bevindt ook de derde zich in de afrondingsfase. “In juli moeten we opleveren.” Hij wijst op de forse fundering onder het gebouw vanwege de zware krachten

ROTTERDAM | Sloot Tankbouw

Projectinfo

die regelmatig op de vloer zullen drukken. Van de tanks, maar ook van de machines in de loods. “Er worden bijvoorbeeld tien à twaalf zware overloopkranen geplaatst. Daar is de constructie op afgestemd.”

EXTREME STAALCONSTRUCTIE De afmetingen van de hallen van Sloot stellen hoge eisen aan de staalconstructie. “De eerste hal is 60 meter lang, 35 meter breed en 37,5 meter hoog. De hal heeft een vrije overspanning van 30 meter en bevat geen tussenkolommen, maar is desondanks toch geschikt voor twee 100-tonsbovenloopkranen”, vertelt Mark Pilon, Hoofd Bedrijfsbureau bij Dijkstaal B.V.. “De tweede hal is 45 meter lang, ook 35 meter breed en ‘slechts’ 15 meter hoog en is voorzien van vier bovenloopkranen. De locatie, hoogte, kolomvrije overspanning en de zware bovenloopkranen maakten dat we voor de engineering en het tekenwerk van deze mega-constructie het uiterste hebben gevraagd van onze techneuten!"

TAKELS NFL Bouw ging aan de slag met een schetsontwerp met de gewenste afmetingen en werkte dat verder uit. De Klerk legt uit dat op die manier alle details verder zijn ingevuld. “Wat de constructie betreft, maar bijvoorbeeld ook het ontwerp van de deur. Die bestaat uit twee kokers met ertussen een dubbel zeil. Die deur wordt bediend met behulp van twee takels. Het engineeren van het ontwerp moest in korte tijd gebeuren, maar dat is iets wat eigenlijk steeds vaker gebeurt. Het is al bijna standaard.” Wanneer in juli de productieloods wordt opgeleverd, is de nieuwbouw nog niet compleet, geeft De Klerk tot slot aan. “Het kantoorgedeelte moet dan nog worden gerealiseerd. Dat gebeurt wanneer het oude pand van Sloot, dat te koop staat, is verkocht. Daarna kan het project worden afgerond.” ❚

Naast de benodigde afmetingen en eisen vormde ook de korte doorlooptijd een heuse uitdaging. De engineering van de twee hallen begon in september 2015 en eind maart 2016 moesten ze er staan. Dijkstaal heeft dan ook heel wat kunstgrepen moeten bedenken om deze korte doorlooptijd te halen. Pilon: “We hebben het productieproces opgedeeld in fasen c.q. vrachten van zo’n 22-25 ton, in ploegen gewerkt en daarnaast de conservering op meerdere plaatsen uitgevoerd. Op deze manier sloten fabricage, conservering en montage optimaal op elkaar aan en hebben we – ondanks de slechte weersomstandigheden – onze planning kunnen waarborgen. Wij zijn ook vertrouwd met BIM en Lean, dus we weten hoe we projecten als deze zo efficiënt mogelijk kunnen realiseren.” Hal 3 (zo’n 60 ton staal) is op dit moment in aanbouw, vertelt hij. “Wij danken Robert Sloot (SJR Group) en Ad de Klerk (NFL Bouw) voor het gestelde vertrouwen in ons en onze mensen.” Dijkstaal is een vijfde generatie familiebedrijf dat in 1878 is opgericht en gecertificeerd is volgens de laatste normen als NEN-EN 1090 t/m EXC. 3. Het bedrijf is tevens VCA**-gecertificeerd en is een erkend leerbedrijf.

STAALCONSTRUCTIES BRUGGENBOUW INDUSTRIEBOUW STAALBEWERKING

Dijkstaal B.V. | Zwarte Zee 15 | 3144 DE MAASSLUIS www.dijkstaal.nl | 010 - 599 33 99 | info@dijkstaal.nl

| 73 736112_Dijkstaal BV 1-4.indd 1

23-05-16 14:36

ROTTERDAM | Technikon Zadkine College

Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Dura Vermeer

Technikon wordt van top tot teen vernieuwd De hoofdlocatie van het Zadkine College in scholencomplex Technikon in Rotterdam wordt weer een modern en aansprekend gebouw. Met respect voor het oorspronkelijke ontwerp van Hugh Maaskant ondergaat de school een flinke metamorfose. In de plint komen onder andere winkels, restaurants, een schoonheidssalon, een kapsalon en een bakkerij waar studenten praktijkonderwijs krijgen en ervaring kunnen opdoen. De entree verschuift naar het middengedeelte, waar een grote trappartij en vide de tussenverdieping ontsluiten. Het open, transparante karakter hiervan is doorgezet in de lokalen en gangen in het hoogbouwdeel, waar grote raampartijen en glazen binnenwanden voor veel daglichttoetreding zorgen.

OPTIMALISATIES Zadkine besteedde de renovatie als engineer & build opdracht aan onder enkele geselecteerde partijen. Om binnen het taakstellend budget te blijven, werden deze partijen gedurende het aanbestedingstraject gevraagd bezuinigingsopties aan te dragen. Dura Vermeer Bouw Heyma kwam met het beste plan en aanbieding en verwierf in juni 2015 de opdracht. Projectleider Norbert Lansbergen: “We waren eerder al betrokken bij de renovatie van het Grafisch Lyceum, dat ook in het Technikon-gebouw gevestigd is. Vanuit die ervaring konden we een goede inschatting maken van de mogelijke bezuinigingen. Zo stelden we voor het bestaande linoleum te overlagen in plaats van eerst te verwijderen. Ook introduceerden we het Wall-LinQ systeem: een efficiënt concept voor enkellaagse gipsplaatwanden. Met dit systeem

74 |

hebben we minder materiaal nodig, wat minder logistieke handelingen en dus een snellere bouwtijd oplevert.”

GEFASEERDE UITVOERING Een andere optimalisatie in planning betreft de inrichting van de luchtbehandelingskasten per verdieping. Dit in plaats van het oorspronkelijke idee om centrale luchtbehandelingskasten op de achtste verdieping te realiseren. “Zo kunnen we per verdieping opleveren en sluiten we aan op de gefaseerde uitvoeringswijze”, zegt Lansbergen. Hij licht toe: “Omdat een deel van de renovatie voor het komende nieuwe schooljaar gereed moet zijn, was er geen tijd om eerst het complete DO uit te werken. Door met deelopdrachten te werken, konden we snel van start en van daaruit stap voor stap verder bouwen.” Om de snelheid in het project te houden en fouten tijdens de uitvoeringsfase te voorkomen, werkt het bouwteam volgens de lean-methodiek. Ook is het gebouw geheel in BIM gemodelleerd, gebaseerd op de 3D-laserscan die na de sloopwerkzaamheden is gemaakt. Dat de meeste betrokken partijen ook al samenwerkten bij het Grafisch Lyceum, komt de voortgang van het proces eveneens ten goede. ›

ROTTERDAM | Technikon Zadkine College

Doorsnede - Concept.

Projectinfo CUSTOM MADE GLAZEN WANDEN EN DEUREN VEGA Projects is gespecialiseerd in het turnkey afbouwen van met name utiliteitsprojecten, maar verzorgt desgewenst ook één of enkele onderdelen op afbouwgebied. Voor het Zadkine College levert en monteert het bedrijf de glazen systeemwanden, in opdracht van Dura Vermeer Bouw Heyma.

Voor renovatie.

Thijs van Haaster, Directeur Uitvoering en Projectadministratie van VEGA Projects: “Aansluitend op de maatvoering van het gebouw leveren en monteren we modulaire elementen van 1 meter breed en 2.70 meter hoog. In totaal gaat het om 1.200 glazen elementen en 210 deuren die afzonderlijk ingemeten en in één van onze fabrieken op maat gemaakt worden.” Omdat de maatvoering van de elementen deels wordt ontleend aan die van de nieuw te plaatsen metalstudwanden, wordt het moment van inmeten exact bepaald en vastgelegd in de lean planning.

Na renovatie.

Twee verdiepingen in drie weken Begin maart 2016 mat VEGA Projects de verdiepingen drie tot en met acht in. Vier weken later plaatste het montageteam de eerste wanden op de zevende verdieping, om deze drie weken later samen met de zesde verdieping op te leveren. Van Haaster: “Na een korte onderbreking zijn verdieping vier en vijf in volle gang. Daarna volgen drie en acht. Ook zijn we gestart met de voorbereidingen voor de begane grond. Alles verloopt vooralsnog volgens planning, wat grotendeels te danken is aan de prettige en efficiënte samenwerking binnen het bouwteam.”

| 75

VEGA projects is gespecialiseerd in afbouwen. Wij adviseren u graag bij een verbouwing of nieuwe inrichting van uw kantoor, bedrijfsruimte of onderwijsgebouw.

VEGA Line Systeemwanden - Systeemplafonds Maatwerk - Raambekleding - Vloerafwerking

VEGA Projects onderscheidt zich niet alleen door de toepassing van hoogwaardige materialen. Wij denken mee met onze klant in de zoektocht naar de beste oplossing. Zowel esthetisch als technisch. VEGA Projects is uw partner als het gaat om afbouwen!

Bezoekadres: 4e Industriestraat 33 3133 EK Vlaardingen

Postadres: Postbus 577 3130 AN Vlaardingen

T : +31(0)10 4341515 M : info@rookgroep.nl W : www.rookgroep.nl

ROTTERDAM | Technikon Zadkine College

TREIN VAN WERKZAAMHEDEN De werkzaamheden startten in de zomervakantie van 2015 met de leegsloop van de verdiepingen drie tot en met acht, in totaal zo’n 20.000 vierkante meter. Eind 2015 is gestart met het vervangen van de gevelbeglazing. “Sinds januari 2016 bouwen we de verdiepingen op”, aldus Lansbergen. “Terwijl in de rest van het gebouw lesgegeven wordt, brengen we nieuwe installaties aan, plaatsen we nieuwe gipsplaatwanden, sauzen we de in het zicht blijvende betonconstructie, monteren we de systeemplafonds, overlagen we het linoleum en vernieuwen we de sanitaire ruimtes. Voordat we deze trein van werkzaamheden in gang zetten, maakten we een mock-up. Zo kon de opdrachtgever exact zien wat hij mag verwachten.” Het bouwteam voert de werkzaamheden van boven naar beneden uit. Verdieping zeven en zes waren op 22 april 2016 gereed en bieden sindsdien ruimte aan de onderwijsruimten afkomstig van een deel van de begane grond. In de meivakantie werd een tweede deel van het begane gronddeel gesloopt. De opbouw van dit deel vormt een uitdaging, vanwege de praktijkruimten met hoge installatietechnische eisen. Lansbergen: “Als de begane grond gereed is, kan de bakkerij van de eerste verdieping naar beneden en kunnen we op de eerste verdieping verder. We verwachten in de eerste helft van 2017 definitief op te leveren.” ❚

Projectinfo ‘OVERLAGEN VLOERBEDEKKING IS SECUUR WERK’ Een omvangrijk onderdeel in de renovatie van het Zadkine College in Rotterdam bestaat uit het vernieuwen van de vloerbedekking. Conform de tekeningen van de architect brengt Kampschreur Projectstofferingen zo’n 12.000 vierkante meter Marmoleum aan op alle verdiepingen. Op eigen advies voorziet het bedrijf de toiletgroepen van troffelvloeren, in plaats van de voorgeschreven gietvloeren. Van oudsher gespecialiseerd in vloerbedekking, raambekleding en zonwering, is Kampschreur sinds het offertetraject bij de renovatie van het Zadkine College betrokken. Projectleider Suzanne de Graaf: “Een groot aandachtspunt betreft het budget. Om hierbinnen te blijven, is besloten de oude vloeren met het Marmoleum te overlagen. Hiermee besparen we tijd en kosten op het verwijderen van de oude vloerbedekking en het egaliseren van de ondergrond. Tegelijkertijd moeten we zorgen voor een zo schoon mogelijke ondergrond en goede aanhechting. Een secuur werk waar we in samenwerking met de vloerenfabrikant en lijmleverancier invulling aan geven, met garantie.” In maart 2016 startte Kampschreur met overlagen. In september 2016 zijn de verdiepingen drie tot en met acht en eerste deel van de begane grond naar verwachting gereed.

Rendering nieuwe entree.

Sloop begane grond.

| 77

ROTTERDAM | Technikon Zadkine College

Projectinfo SCHILDEREN OP HET SNIJVLAK VAN KWALITEIT, VEILIGHEID, PLANNING EN BUDGET In opdracht van Dura Vermeer Bouw Heyma verricht Rook Groep diverse schilderen onderhoudswerkzaamheden in het Zadkine College te Rotterdam. Rook Groep is als multifunctioneel dienstverlener gespecialiseerd in vastgoedonderhoud, hoofdzakelijk bestaande uit schilderen schoonmaakwerk. Manager Ruud Casteleins: “Ons werk in het Zadkine College bestaat voornamelijk uit het schilderen van zo’n 20.000 vierkante meter gipswanden. Daarnaast schilderen we onder meer leidingen en kozijnen, brengen we kitwerk aan en zijn we verantwoordelijk voor het stucwerk van diverse wanden. Rook Multi Onderhoud, onze schoonmaaktak, reinigt de betonnen balken op de begane grond voor het creëren van een industriële uitstraling.” Kostenefficiënt “Naast hoge kwaliteits- en veiligheidseisen gelden op dit project strikte financiële- en tijdskaders”, vervolgt Casteleins. “Wij denken vanaf het beginstadium mee in kostenefficiënte oplossingen. Het sauswerk van de wanden is bijvoorbeeld een kostenbesparend alternatief voor vinyl behang. Verder is ervoor gekozen om bepaalde delen niet te schilderen, zoals de hardhouten puien naar de trappenhuizen.”

Projectinfo MEER LICHT, MINDER ENERGIEVERBRUIK Met de vervanging van circa 3.000 m² gevelbeglazing zet Glashandel J. Snel B.V. het Zadkine College, gevestigd in het Technikon-gebouw, letterlijk in een nieuw daglicht. Als onderdeel van het bouwteam draagt de allround glasspecialist van advies tot oplevering bij aan de renovatie van de school. “We kennen het pand al langer”, zegt directeur Korstiaan de Groot van Glashandel J. Snel. “Wij waren eerder al betrokken bij de renovatie van het Grafisch Lyceum in hetzelfde scholencomplex. Bovendien verrichten we al jaren onderhoudswerkzaamheden voor het Grafisch Lyceum. In het bouwteam krijgen we alle ruimte om onze jarenlange kennis te delen en zo onze meerwaarde te laten gelden.” Isolerende beglazing Glashandel J. Snel heeft een adviserende rol tijdens de uitvoering, maar dacht bijvoorbeeld ook mee bij de keuze van de beglazing. Deze moest, binnen de financiële kaders, maximaal bijdragen aan de energiebesparing. De Groot: “We vervangen de donkere, zonwerende beglazing door HR++ glas met een Low-E coating. De verdiepingen drie tot en met acht zijn inmiddels voorzien. Binnenkort starten we met de begane grond, tussenetage, eerste en tweede verdieping.”

Uitvoeringsteam Rook Groep startte begin 2016 met de schilderen reinigingswerkzaamheden op de verdiepingen drie tot en met zeven. Eind mei zijn die werkzaamheden gereed en volgen de overige verdiepingen. “Het verloopt voorspoedig”, zegt Casteleins. “Dit is grotendeels te danken aan ons uitvoeringsteam onder leiding van Arjan van der Made. Zij zorgen ervoor dat we, op een veilige manier en in goede samenwerking met de andere partijen, aan de verwachtingen van de opdrachtgever voldoen.”

• • • •

24 uurs service & Noodreparaties dagen per week Wij ondersteunen u met noodreparaties en afdichtingen om u en uw goederen weer veilig te stellen. En op korte termijn het juiste glas voor u te vervangen. Voor particulieren, bedrijven woningbouwverenigingen, instellingen en verzekeringsmaatschappijen.

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Zadkine, Rotterdam ARCHITECT RoosRos Architecten, Oud-Beijerland HOOFDAANNEMER Dura Vermeer Bouw Heyma, Rotterdam PROJECTCOÖRDINATIE Rhynleve Vastgoed bv, Bodegraven INSTALLATIE-ADVISEUR De Blaay – Van den Bogaard RI, Rotterdam INSTALLATIES Unica, Rotterdam (E en W) BOUWPERIODE eind 2015 – medio 2017 BOUWSOM 16 miljoen Euro (excl. btw)

78 |

Gouderakstraat 14 | 3079 DB Rotterdam 010-4795211 | www.snelglas.nl

S-Pod Benelux Oranjelaan 62 2382 VE Zoeterwoude T. +31 71 785 24 99 / M. +31 61 266 50 54 E. info@s-pod.nl

WWW.S-POD.NL

Prefab badkamers Verkoopadres:

Marie Curieweg 9-13, 4389 WB Vlissingen Postbus 32, 4380 AA Vlissingen T +31 (0)118 - 69 00 25 F +31 (0)118 - 46 81 60

Productie adres:

Bosstraat 185 3930 Hamont - Achel BelgiĂŤ T +32 (0)11 - 818087 F +32 (0)11 - 818080

E info@logusprefab.com

www.logusprefab.com 729072_Logus.indd 1

26-06-15 10:00

THEMA | Prefab Badkamers Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Logus Prefab

‘Plug & play’ badkamers voor diverse renovatie- en nieuwbouwprojecten In de wereld van de prefab bouw is techniek geen struikelblok meer; de focus ligt volledig op geconditioneerde ontwikkeling en engineering van maatwerkbouwdelen en ontzorging van de klant. De afgelopen jaren heeft Logus Prefab zich op dat gebied doorontwikkeld, met een eigen productieconcept voor badkamers dat geen belemmeringen kent op het gebied van essentiële klantvragen in het kader van afwerkingseisen of normeringen. “Het uitgangspunt is custom-made”, zegt adjunct-directeur John Vette. Gevestigd in Hamont-Achel is Logus Prefab een zevental jaren geleden ontstaan door de overname van InstalAdvies door bouwmaterialengroothandel Logus. Die combinatie, ondersteund door twee productiehallen in Belgisch Limburg, maakte de weg vrij voor de productie van prefab badkamers onder geconditioneerde omstandigheden, naar voorbeeld van de automotive-industrie. “De badkamers worden volledig afgewerkt en plug & play afgeleverd, onafhankelijk van het afwerkingsniveau, de specifieke eisen en het gebruik”, zegt Vette. “Wij hebben dat inmiddels voor een grote variatie aan opdrachtgevers mogen doen. Je kunt je voorstellen dat een hotelconcept op basis van nieuwbouw waarbij alle 49 badkamers in een dag geplaatst worden, iets anders is dan een renovatieproject waarbij just-in-time moet worden aangeleverd, maar het past in ons productieproces." "Prefab bouw sluit ook volledig aan bij de kwaliteit van bouw op locatie, en wij hebben sinds de crisis zelfs een functie in de kwaliteitsborging. Het is immers steeds moeilijker voor aannemers om geschikte vaklieden te vinden. Productie onder geconditioneerde omstandigheden, op basis van een gedetailleerde engineering in 3D-BIM, kan die problemen ondervangen. Bij ons is alles millimeterwerk – of het nu gaat om de plaatsing en uitlijning van sanitair en tegels of de doorvoeren en stopcontacten

80 |

'Bij ons is alles millimeterwerk – of het nu gaat om de plaatsing en uitlijning van sanitair en tegels of de doorvoeren en stopcontacten gepositioneerd in het tegelwerk' gepositioneerd in het tegelwerk. Wij kunnen het aan de voorkant afregelen, bijvoorbeeld de integratie met de bouwlogistiek van andere aannemers. Een voorbeeld is Hotel Corpus Oegstgeest, waar wij tussen 5 en 7 uur ’s ochtends gebruik konden maken van de daar aanwezige bouwkraan. Logus Prefab integreert met het gevraagde bouwconcept en onze badkamers kunnen indien gewenst aan de hoogste eisen op het gebied van brandveiligheid en geluidsisolatie voldoen. Plug & play is ook echt plug & play.” ❚

THEMA | Prefab Badkamers Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | S-Pod

Gebruiksklare prefab badkamers op basis van no-nonsense dienstverlening De markt voor prefab badkamers is groeiend. De eindproducten dienen echter een duidelijke toegevoegde waarde te hebben. Er zal altijd vergeleken worden met een traditioneel gebouwde en betegelde badkamer. S-pod Benelux, het bedrijf van Harrie van Leeuwen, voldoet hieraan. “In 2009 hebben wij het S-pod® gebruiksklare badkamerconcept in de markt gezet. Dit concept bestaat uit kant-en-klare badkamers die volledig operationeel – dus inclusief montage en aansluiten – worden geleverd en geplaatst.” “Onze producent in Frankrijk heeft een twaalftal modellen doorontwikkeld die bovendien op basis van specifieke eisen aan te passen zijn. Zodoende kunnen wij aan alle gevraagde standaarden van de Nederlandse markt voldoen.”

BESPARING OP SCHOONMAAK EN ONDERHOUD De naam S-pod® (waarbij de S staat voor sanitair en pod het Engelse woord is voor cabine) is gekozen vanwege de elementaire structuur van het basisproduct. “De S-pod® bestaat uit wandelementen, een antislipvloer, een deur met kozijn en een plafond uit hoogwaardige composietmaterialen. Geproduceerd bij Altor Industrie in Clisson (Nantes; red.). Alle benodigde aan- en afvoerleidingen, elektriciteitsvoorzieningen, verlichting, ventilatie, alsmede accessoires zijn inbegrepen. Daarbij kan – indien gewenst – worden gekozen uit het programma van bekende merken als Geberit, Villeroy & Boch en Grohe. Wij produceren standaard een ruimte voorzien van wastafel, douche en toilet, waarbij het materiaalgebruik en de verbindingen (géén cementachtige voegen en géén toepassing van ‘aanvuilende’ siliconenkit) het lage onderhoudsniveau van ons concept benadrukken en het product daardoor geschikt maakt voor alle gebruik. Denk hierbij aan de veeleisende zorgen hospitality-sector: hier betekent een besparing aan schoonmaaktijd van 25 procent nogal wat. Wij kunnen klanten op basis van een vraagspecifieke module via de website exact voorrekenen wat een S-pod® hen op basis van aantal en grootte aan besparingen op schoonmaak en onderhoud oplevert.”

‘VAN KOP TOT STAART’ “Altor Industrie produceert al meer dan 35 jaar badkamers op basis van Europese kwaliteitsgaranties met de hoogste gebruikscertificaten”, vervolgt Van Leeuwen, die voorafgaand aan de oprichting van S-pod Benelux bij verschillende toeleveranciers in de bouw werkzaam was. “Een bijkomend voordeel is dat de S-pod® in elk bouwobject naar binnen kan – ook in binnenstedelijke monumenten. Ons concept is dusdanig uitgekiend dat de badkamer voor de deur uit elkaar genomen kan worden en vervolgens in delen naar binnen kan. Een opening van 200 x 60 cm is al voldoende. Daarnaast transporteren en plaatsen wij alles zelf. Dat maakt de S-pod® zowel geschikt voor nieuwbouw als renovatie c.q. transformatie en/of herbestemming, met een al dan niet gesloten gevel.”

'Onze producent in Frankrijk heeft een twaalftal modellen doorontwikkeld die bovendien op basis van specifieke eisen aan te passen zijn' Van Leeuwen noemt met name de herbestemming van leegstaande kantoorruimte naar woningen een interessante markt. “Wij hebben recentelijk nog tegenover het AMC in Amsterdam-Zuidoost een voormalig semipermanent bankkantoor van 14.000 m² voorzien van 348 badkamers en keukens (www.blue-gray.nl). Uitgangspunt hier was een ‘studentproof’ badkamer met keukencombinatie die snel (gemiddeld dertig opstellingen per week) geplaatst kon worden. Van kop tot staart; op basis van een no-nonsense dienstverlening. Dit heeft voor de opdrachtgever uiteindelijk niet alleen geleid tot een lagere aanschafprijs en lagere onderhoudskosten, maar de snellere oplevering zorgde ook voor een snellere activering van de cash flow.” ❚

| 81

THEMA | Prefab Badkamers

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | PREBOS

‘Hoog gekwalificeerd bouwen met lichtgewicht badkamersystemen’ Toen Robbert de Jonge, technisch en commercieel manager van prefableverancier PREBOS in een vorige functie kant-en-klaar sanitair zocht voor de Belgische zorgmarkt, kwam hij uit bij het Italiaanse Bathsystem. Nu, een aantal jaren later, is Bathsystem de vaste partner voor prefab badkamers en keukens voor de Nederlandse markt. “PREBOS is in alle aspecten het aanspreekpunt, de productie van de badkamers vindt volledig geconditioneerd plaats in Italië, inclusief testwerk en just-in-time levering aan Nederland.”

Bathsystem is de grootste fabriek voor de fabricage van prefab badkamers en prefab keukens in Europa. In de vier fabrieken bij het Noord-Italiaanse Brescia, met een totaaloppervlak van 21.000 m², worden jaarlijks ruim zesduizend eenheden geproduceerd. Cascoproductie en afwerking vinden plaats in verschillende productiehallen, afwerking op maat is in vele vormen mogelijk en de productie is afgestemd op de doelmarkten; zonder concessies te doen aan de kwaliteit, zegt De Jonge. “Bathsystem bouwt al ruim twee decennia lang prefab badkamers en is marktleider in Europa met vestigingen in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Engeland, Ierland, Scandinavië, Spanje, Frankrijk, België en Nederland. Een belangrijke reden dat wij samenwerken met deze producent is de technische kwaliteit van de badkamers. Bathsystem heeft bijvoorbeeld voor de Nederlandse bouwmarkt het bestaande betonnen cascosysteem aangevuld met een stalen variant die zestig procent lichter is, er wordt echter in verband met transport en integrale plaatsing geen enkel risico genomen. De stalen variant heeft speciale hoekelementen voor de constructieve stabiliteit en de afwerking van de buitenzijde kan naar wens van de opdrachtgever achteraf worden vormgegeven, net als de aansluitingen op de cascobouw. De badkamervloer is altijd van beton – ook bij de stalen variant – en Bathsystem garandeert de hoogste kwaliteit in afwerking, akoestiek en brandveiligheid door haar jarenlange ervaring en beproefde werkmethoden. Bathsystem biedt een technisch hoogwaardig maatwerkproduct dat volledig in eigen beheer is geproduceerd.”

82 |

THEMA | Prefab Badkamers

'Wij doen geen concessies aan de kwaliteit' ‘NEDERLANDSTALIGE CONTACTPERSONEN MET VERSTAND VAN BOUWEN’ De prefab badkamers zijn vooral geschikt voor projecten met een repetitief karakter, zoals in de hotelbouw, zorgbouw, studentenhuisvesting en seriematige woningbouw en kunnen klantspecifiek worden aangeleverd vanaf dertig stuks. De Jonge: “In België wordt bijvoorbeeld nog veel traditioneel gebouwd, waardoor de logistieke winst van prefab productie groot kan zijn. De aanleg van sanitair is sowieso een logistieke bottleneck in het bouwproces. Wij geloven in Bathsystem, net als andersom. Alle aanvragen voor opdrachten in Nederland en België worden naar PREBOS doorgestuurd. In de ontwerpfase, de uitwerking van het plan, de contractvorming en de projectcommunicatie is het immers veel gemakkelijker met Nederlandstalige ontwerpers en bouwkundige contactpersonen te werken die op alle aspecten het aanspreekpunt zijn en weten hoe het werkt. Wij hebben door de jaren heen een succesvolle relatie opgebouwd, die niet is gebaseerd op de laagste prijs maar op duurzame kwaliteit. Sectoren

als de zorg vragen daar ook om, met hun hoge specificaties. Bathsystem levert een mix van geconditioneerde productie gecombineerd met vakmanschap. De cascoproductie oogt industrieel, maar in de afwerking wordt er bijvoorbeeld traditioneel betegeld – met de bijbehorende kwaliteit. De badkamers worden plug & play geleverd en één-voor-één getest in Italië, waardoor productiefouten eruit worden gehaald voor plaatsing. Voor transport moet uiteraard tijd worden ingepland; de badkamers van Bathsystem worden standaard integraal getransporteerd en justin-time aangeleverd. De prefab badkamers die wij bijvoorbeeld voor de Nederlandse zorgmarkt laten bouwen, onder andere voor projecten van Vastgoud in Oost-Groningen, behoren in omvang zelfs tot de grootste in hun soort. Belangrijk voor de zorg is dat er geen belemmeringen zijn. Wij onderzoeken gezamenlijk de mogelijkheden en doen geen concessies aan de kwaliteit, terwijl de badkamerbouw als logistiek obstakel wordt verwijderd uit het bouwproces.” ❚

| 83

PLAATSNAAM THEMA | Prefab|Badkamers Projectnaam

Tekst | Jan-Kees Verschuure

Beeld | Portisa

‘Thermisch verzinkt stalen casco solide basis voor prefab badkamers’ Hotelschool The Hague Amsterdam.

84 |

THEMA | Prefab Badkamers

Wie vermoedt dat de prefab badkamer een uitvinding is van de laatste jaren, heeft het mis. Het Nederlands-Italiaanse familiebedrijf Portisa heeft een lange ervaring in de bouw van prefab badkamers, voor onder meer de maritieme sector – sinds 2010 ook in Nederland. “Het concept is de laatste jaren geperfectioneerd voor de woningen utiliteitsbouw en uitermate geschikt voor transformatieprojecten, met onbeperkte afwerkingsmogelijkheden en een all-in-garantie”, vertelt directielid Frederike Cernoia. “De basis is een lichtgewicht staalconstructie, die zelfs in monumentale panden integraal naar binnen kan.” De klassieke combinatie van Hollandse nuchterheid en Italiaans design is geen gegeven bij Portisa – een samentrekking van ‘porte industriale’. “Bij ons is de nuchterheid – het technische – juist afkomstig uit Italië, terwijl ik mij meer met de afwerking bezighoud”, lacht Frederike, een Nederlandse getrouwd met mede-directielid Raffaele Cernoia. “Maar het is wel degelijk een bijzondere combinatie. Het staal voor de constructie komt uit Noordoost-Italië, volledig voorzien van doorvoeren en leidingen volgens de bouwtekeningen en indien nodig voorgecoat. En hier in Schelluinen (bij Gorinchem; red.) werken flexibele teams aan de totaalassemblage. Vanwege de transportkosten is het goedkoper dicht bij de klant – voornamelijk te vinden in de Benelux, te opereren. De badkamers gaan immers volledig klaar en ingeseald naar de definitieve locatie, waarbij de wens van de opdrachtgever uiteraard de inrichting en afwerking bepaalt. Dat kan een middeleeuws pand zijn in Antwerpen, waar de badkamers op hun kant naar binnen moeten worden gehesen in verband met de gevelopeningen, maar ook een zestien lagen hoog kantoorgebouw in Amsterdam-West, dat wordt getransformeerd tot hotel – het Ramada Apollo Amsterdam Centre. Wij hebben dit hotel in zestien weken van 446 badkamers voorzien. De juiste logistiek wordt per project bepaald.”

Sanitairunits milieustraat Beverwijk.

Huys van Portugael Antwerpen.

INTEGRAAL TRANSPORT

Studentenhuisvesting Den Haag.

Jarenlange expertise in bouwen voor cruise-organisaties als Seabourn, diverse hotelketens en studentenhuisvesters leidde tot een product dat in kleine en grote volumes een hoge standaard kan halen, zegt Cernoia. De techniek achter de prefab badkamer van Portisa wortelt in een casco van Sendzimir (thermisch) verzinkt staal. De prefab badkamers worden opgebouwd uit een verzinkt stalen onderconstructie waarop gezette verzinkt stalen wanden plafondpanelen gevuld met minerale wol worden geplaatst, voorzien van epoxy-voegen. Oersterk en volgens industriële standaarden, aldus Cernoia. “Zo ontstaat een stijve constructie waardoor torsiekrachten tijdens transport en plaatsing van de badkamers tot een minimum worden beperkt. Dat maakt de badkamer bijzonder geschikt voor integraal transport. De rigide structuur is geen beperking: de vorm van de badkamer kan naar wens van de opdrachtgever worden bepaald, net als de afwerking. De tendens in de markt is minder tegelwerk – bijvoorbeeld bij studentenhuisvesting, maar het kan vanzelfsprekend. Ook het gewenste volume is geen obstakel, en hoewel bij de prefab badkamer veel werk in de engineering gaat zitten, is deze niet duurder dan een traditioneel gebouwde badkamer. Daar komt nog bij dat wij veel ervaring hebben met design & build-teams en gemakkelijk instromen in flexibele en efficiënte processen. Bij aflevering geven wij een all-in-garantie – tot het scharnier- en kitwerk aan toe. Wij zijn daarbij het aanspreekpunt. Prefab staat bij Portisa voor ontwerpvrijheid, een solide techniek en kosten-efficiëntie.” ❚

| 85

THEMA | Prefab Badkamers

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | HPB Prefab badkamers

‘Ketenintegratie in ontwikkeling en bouw van prefab badkamers’ In de drie jaar van haar bestaan is HPB Prefab Badkamers al meer-

de behoefte aan studentenhuisvesting en hotelkamers, maar ook

de juiste afmetingen en het gewenste afwerkingsniveau.” In de productiehal in Veenendaal blijft de badkamer gedurende het proces op zijn plaats en ziet vervolgens allerlei ‘treintjes’ passeren – van vloer tot verlichting. “Dat proces verloopt op basis van een zorgvuldige kwaliteitscontrole. Wij werken met Snagstream, een app voor de tablet waarmee wij de kwaliteit kunnen waarborgen en kunnen vastleggen.”

omdat aannemers nu écht de voordelen van prefab badkamers

‘A ANNEMER WORDT ONTZORGD’

inzien.” De huidige productiehal van 12.000 m² is daarom volle-

Met geconditioneerde bouw is veel meer mogelijk dan traditionele bouwers denken, vervolgt Van den Top. “Wat elke bouwer weet, is dat de traditionele badkamer logistiek en qua werkuren veel tijd in beslag neemt; prefab kan hier dus het verschil maken. Wij begeleiden en ontzorgen aannemers in dit traject. En zij zien de voordelen van prefab badkamers steeds meer, merken wij in de opdrachtenportefeuille.” Die strekt zich inmiddels uit tot BREEAM-NL ‘Excellent’-projecten zoals Motel One Amsterdam. “Het eisenpakket is geen belemmering.”

dere malen uit haar jasje gegroeid. “De markt is booming”, vertelt bedrijfsmanager Leo van den Top. “Niet alleen dankzij de groeien-

dig ingericht op maatwerkontwikkeling. HPB bouwt er onder meer prefab badkamers voor Bectro Installatietechniek. De basis van het badkamerconcept van HPB is een gelaste stalen kooi, die zo geconstrueerd is dat hij een stabiel geheel blijft gedurende productie, transport en eindmontage. De kooiconstructie wordt vervolgens volledig afgewerkt, inclusief inrichting, verlichting en aansluitpunten. “Uitgangspunt is dat de badkamer plug & play kan worden gemonteerd en dat je niet meer ziet dat de badkamer is geprefabriceerd”, zegt Van den Top. “Onze badkamers gaan in elk project integraal naar binnen – ongeacht de bouwmethode.” Tot zover de basiscomponenten van het concept. “Alles bij HPB is immers maatwerk en maatvoering. Elke klant krijgt een badkamer naar wens, met

86 |

Steeds vaker ook werkt HPB integraal samen met verschillende partijen in de bouw. Dan gaat het niet meer alleen over de juiste aansluitingen, het afstemmen van de werkzaamheden of om een adviseringstraject, maar om daadwerkelijk co-makership. “Met Bectro, verantwoordelijk voor de gebouwgebonden installaties in de nieuwe vestigingen Eindhoven en Groningen van The Student Hotel, ontwikkelen en bouwen wij de badkamers zelfs gezamenlijk (zie kader). In beide gevallen gaat het om een vierhonderdtal badkamers.” ❚

THEMA | Prefab Badkamers

Studentenhuisvesting Hotels en zorginstellingen Woningen en appartementen

Voordelen Prefab badkamer Korte bouwtijd/planning Maatwerk Afvalbeperking/duurzaam Risicobeperking Flexibiliteit Minder logistieke handelingen

HPB Prefab Badkamers B.V. Accustraat 2 3903 LX Veenendaal

CO-MAKERS VAN PREFAB BADKAMERS Om sneller en efficiënter te kunnen werken, heeft Bectro een range prefab badkamers ontwikkeld, speciaal voor (onder andere) de transformatiemarkt, nieuw te bouwen hotels en appartementengebouwen. Bectro zorgt voor het ontwerp, het voorbereidend installatiewerk, de logistiek en het aansluiten van de units. HPB bouwt de badkamers voor de projecten Eindhoven en Groningen van The Student Hotel.

www.hpbbadkamers.nl info@hpbbadkamers.nl 0318 - 745 139

FOCUS OP KWALITEIT Elektrotechniek Werktuigbouw Data Transport Brandmeld Beveiliging Toegangscontrole Energiebeheer Beheer en onderhoud

De prefab badkamerunits worden ontworpen conform de wensen van de klant. “Tegels, verlichting en accessoires zijn – ongeacht het gebruik – van hoge kwaliteit en worden afgestemd op het interieur van het betreffende gebouw. De units worden compleet geleverd, inclusief binnenwanden en deur en voorzien van alle aansluitingen. Elke unit wordt in het gebouw ‘geschoven’ en in circa twee uur aangesloten. Bectro bereidt de installatie voor en legt alle leidingen op de juiste manier aan. Deze units kunnen ook bij renovatieprojecten een uitstekende oplossing bieden, mits de ruimte in het gebouw het toelaat.”

HELIUMWEG 36 3812 RE AMERSFOORT TEL .033-4560805 INFO@BECTRO.NL WWW.BECTRO.NL

Maak vrijblijvend een afspraak om te ervaren wat wij voor u kunnen betekenen! BECTRO INSTALLATIETECHNIEK BV IS ONDERDEEL VAN DE ULC GROEP BV

| 87

THEMA | Prefab Badkamers

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Robert Tjalondo/Building Holland

‘Bouwster bekroont innovatieinspanningen ketenpartijen in het kader van brandveiligheid’ Wie aan FAAY denkt, komt al snel uit bij duurzame wanden plafondsystemen. De brandwerendheid van de FAAY-wand staat hoog aangeschreven, maar het familiebedrijf uit Vianen ontwikkelt met expertisepartners steeds vaker innovatieve producten die de integrale brandveiligheid van gebouwen verbeteren. Zoals het 2resist® ceiling system, waarvoor FAAY tijdens de laatste editie van Building Holland met ontwikkelpartners Promat en Sira de Bouwster 2016 kreeg uitgereikt. De Bouwster wordt jaarlijks toegekend aan projecten die zich onderscheiden op het gebied van brandveiligheid, duurzaamheid en kwaliteitsborging; in de jury zijn naast ontwikkelpartijen als Amvest onder meer verzekeraar Interpolis en testbureau Efectis vertegenwoordigd. “De Bouwster is dus geen brancheprijs, maar gaat op zoek naar innovatiekracht op het gebied van bewezen brandveiligheid”, vertelt directielid Monique De Vos-Faay. “Een gegeven dat ons uiteraard met trots vervult.” Het 2resist® ceiling system is 60 of 120 minuten brandvertragend, afhankelijk van de gekozen uitvoering. Het plafondsysteem ‘bevat innovatieve plafondpanelen die autonoom – exclusief de bovenliggende constructie – garant staan voor de genoemde brandwerendheid. Deze panelen van 500 x 500 mm worden bevestigd in een verdekte, vrijdragende ophangconstructie met een grote overspanningscapaciteit – zonder rasters en zonder belasting van de bovenconstructie’. De plafondpanelen zijn – naast brandwerend, volledig afgewerkt, geluidwerend en thermisch isolerend.

88 |

THEMA | Prefab Badkamers

In het Bed & Breakfast Landgoed de Grote Beek op het GGZ terrein in Eindhoven, is het brandveilige 2resist® ceiling system toegepast in combinatie met bestaande wanden. “In het hotel was een horizontale brandscheiding van een uur nodig omdat boven het plafond een houten balklaag ligt. Als het hotel goed loopt, wil men ook op de tweede verdieping kamers maken en daar is nu al rekening mee gehouden. Het plafond is een onderschat onderdeel van brandveiligheidsborging – zeker in het geval van houten verdiepingsvloeren. Het 2resist® ceiling system biedt een brandveilige, rookwerende oplossing voor dergelijk gebruik.”

‘Wanneer je gezamenlijk ‘legosteentjes’ leert ontwikkelen die allemaal op elkaar passen, ontstaat iets dat groter is dan de som der delen’

LEGOLISERING Het 2resist® ceiling system is ontwikkeld in samenwerking met specialist in branddichting Promat en Sira Consulting – gericht op het implementeren van regelgeving. “Die innovatieve samenwerking – een combinatie van expertises op het gebied van bouwkundige, brandtechnische en normatieve aspecten, was één van de doorslaggevende factoren in de jurybeoordeling”, aldus De Vos-Faay. “De Bouwster is aan ons toegekend vanwege de innovatie-aspecten van het plafondsysteem, de opschaalbaarheid, de betaalbaarheid, de realiseerbaarheid en de inspiratie die van deze innovatie uitgaat.” De Vos-Faay ziet de compatibiliteit van haar producten met die van andere bouwpartners in de toekomst alleen maar toenemen, dankzij de verdere ‘LEGOlisering’ van de bouw. “Wij werken onder meer samen met producenten van binnendeuren en doorvoeren, alsmede modulaire bouwers. Wanneer je gezamenlijk ‘legosteentjes’ leert ontwikkelen die allemaal op elkaar passen, ontstaat iets dat groter is dan de som der delen. En hiervan is het 2resist® ceiling system niet het laatste voorbeeld. Wij zien een grote toekomst weggelegd voor transformatie, conceptuele en modulaire bouw op basis van deze vorm

van ketensamenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van prefab badkamers. Als je het eigen belang opzij schuift voor het gemeenschappelijk belang – zo heeft de Bouwster-toekenning aangetoond – dan kunnen er mooie dingen tot stand komen.” ❚

| 89

Prefab; verfrissend eenvoudig en voorspelbaar

Klanten van PREBOS gaan voor maximale verdiensten en uitmuntende kwaliteit in hun projecten. Hiervoor kiezen zij projectspecifieke geprefabriceerde oplossingen. In deze klantprojecten worden leveranciers vroegtijdig en frequent betrokken om de integraliteit van het gehele project te borgen. Samen worden zo de doelstellingen gerealiseerd. PREBOS is zo’n leverancier, ook voor u. In de voorbereiding ontwikkelen klantprojecten zich snel en voorspelbaar. Van onze leveringsomvang zijn de verdiensten, productkwaliteit en levering op locatie gegarandeerd. Onze producten laten zich eenvoudig specificeren en calculeren. Zo dragen wij maximaal bij aan de benodigde informatiebehoefte tijdens de verschillende projectfasen. In de uitvoering is iedereen volledig geïnformeerd over alle producteigenschappen. Zo kent de integratie in het totale werk geen verrassingen en zijn risico’s uitgesloten. Hierdoor wordt de planning gerespecteerd en is de voortgang geborgd. Dit resulteert weer in behoud van marge en snelle betalingen. Zo denken en werken we.

W W W. PR E B O S . N L

Importeur en verdeler van FDT producten

FDT INTRODUCEERT TWEE NIEUWE PREMIUM RHEPANOL® DAKBANEN OP BASIS VAN PIB POLYISOBUTYLEEN

RHEPANOL® HFK RHEPANOL® HFK-SK

De meest bekende dakbaan is de Rhepanol® fk met zelfdichtende overlapverbinding en een “Gripfix” klittenband-systeem om mechanische bevestiging mogelijk te maken. In aanvulling hierop is er de Rhepanol® fk SR met föhnbare afdichtingsrand. Voor groendaken is de föhnbare Rhepanol®hg geschikt met FLL-keur (worteldoorgroeibestendig). NIEUW IN HET ASSORTIMENT: Rhepanol® hfk. Een topkwaliteit zoals bij de Rhepanol® fk maar nu lasbaar met hete lucht en met 1,50m zeer breed te noemen. Rhepanol® hfk-sk is voorzien van een zelfklevende glas-/polyestervlies. Deze robuuste, weerbestendige Rhepanol dakbanen zijn gecertificeerd met de Environmental Product Declaration (EPD) en hebben projectreferenties tot wel 60 jaar oud! Rhepanol is dus met recht een dakbaan met de langste bewezen levensduur van meer dan 40 jaar!

Quality Roofing Systems B.V. adviseert en levert duurzame kunststof dakbedekkingen. Tevens leveren wij isolatie, dampremmers, scheidingslagen en andere toebehoren! www.qualityroofingsystems.nl - info@qualityroofingsystems.nl - 06-29504850

THEMA | Daksystemen en Dakbedekking

‘Hoogwaardige kunststof dakbanen voor alle toepassingen en seizoenen’ Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | FDT

Eenlaagse kunststof daksystemen maken een gestage opgang in de wereld van de dakbedekking. “Juist dankzij verduurzaming in de bouw kan hoogwaardige kunststof vlakdaktechnologie een grote rol spelen”, zeggen Udo Wagner van producent FDT en Sjoerd van der Werf van distributeur Quality Roofing Systems. “Met het beproefde Rhepanol, een premium product voor de gehele markt en de eerste kunststof dakbaan ooit, spaar je minstens één renovatieslag uit in de levensduur van een gebouw.” Het Rhepanol-dakmembraan is door het Duitse FDT (Flachdach Technologie GmbH) zelf ontwikkeld op basis van PIB (polyisobutyleen), een kunststofvariant die in de eerste helft van de twintigste eeuw is opgekomen en in een brede range van industrieën wordt gebruikt ‘vanwege zijn flexibiliteit, levensduur en weersbestendigheid’. “Rhepanol wordt al 75 jaar toegepast op daken en er is wereldwijd 95 miljoen vierkante meters dak mee bekleed, zoals recentelijk nog het dak van het vernieuwde winkelcentrum Les Halles Freyssinet in hartje Parijs”, zegt FDT’s technisch directeur Udo Wagner, die voor de gelegenheid vanuit Mannheim naar het Bossche kantoor van zijn

92 |

distributeur is afgereisd. “Dit premium daksysteem voldoet aan de Europese norm EN 13956 en alle overige noodzakelijke nationale certificeringen, zoals KOMO voor waterbestendige kunststof dakbanen.”

BEWEZEN KWALITEIT “Wij verkopen indien gewenst ook de meer bekende Rhenofol PVC-daksystemen”, vervolgt Sjoerd van der Werf, wiens bedrijf kunststof dakbedekking importeert en onder andere de producten van FDT in Nederland distribueert. “Wij zeggen er wel altijd bij, dat je in het kader van ‘total cost of ownership’ beter af bent met premium dakbedekkingsproducten als

Rhepanol. Het sleutelbegrip is: bewezen kwaliteit op het gebied van levensduur en toepasbaarheid. Of je nu een getoogd dakoppervlak – zoals in het geval van Les Halles Freyssinet – een vlak dak – dat je al dan niet wilt bekleden met zonnepanelen – of groendaken toepast: met een Rhepanol-daksysteem zit je altijd goed.”

DAKMONSTER TESTEN VOOR KLANT Van der Werf stelt dat een gebouweigenaar of -beheerder met Rhepanol ‘één renovatieslag in de levensduur van een gebouw’ kan uitsparen. “Dat is uiteraard interessant voor beheerders en eigenaren

THEMA | Daksystemen en Dakbedekking

van vastgoed – van woningcorporaties tot logistieke dienstverleners. Wij hebben recentelijk bijvoorbeeld de Logistic Campus Holtum – met 145.000 m² BVO het grootste distributiecentrum van Nederland – laten bekleden.”

klant kan ons tevens een dakmonster overhandigen, waarna wij laten zien hoe het functioneert met Rhepanol.”

Alle afnemers van Quality Roofing Systems, professionele dakdekkers, worden getraind in de toepassing van Rhepanol. “Dat is van doorslaggevend belang voor een goede toepassing, zoals in het kader van meervoudig dakgebruik, bijvoorbeeld in het geval van de installatie van zonnepanelen of groendaken. Wagner: “Rhepanol is het geadviseerde product bij dergelijke toepassingen. En ik durf te zeggen dat de levensduur zelfs nog wordt verlengd bij meervoudig gebruik, om de simpele reden dat het daksysteem zo beter beschermd is tegen weersinvloeden.” Rhepanol wordt sowieso geproduceerd voor gebruik tot 60°C onder nul. Het product wordt onder andere toegepast in Rusland en in de Oostenrijkse Alpen is een kapel op 2.600 meter hoogte alzijdig met Rhepanol bekleed. “Wanneer wij klanten een proefstaal mee naar huis geven, vragen wij hen het een nachtje in de diepvries te leggen, om het behoud van de producteigenschappen aan te tonen. De

Aan de onderzijde van de Rhepanol-dakmembraan bevindt zich een tapijtachtige structuur die bijvoorbeeld met de klittenbandmethode op het dakoppervlak kan worden bevestigd. Langsnaden worden gedicht met een zelfklevende rand of met behulp van hete lucht. Wie een staal van een Rhepanoldakmembraan in handen heeft, vergelijkt het eerder met tapijt of textiel dan met PVC, de meest bekende

RECYCLING VIA EUROPEES INZAMELSYSTEEM

‘Na het eind van de levensduur kan het membraan worden hergebruikt in de productie van bijvoorbeeld kunststof tegels’

kunststofvariant voor de leek. Wagner: “PVC is hard, omdat de molecuulstructuur eenvoudig is en opgevuld wordt met andere stoffen. PIB is een hoogwaardige ‘plastic’ met een veel rijkere molecuulstructuur en heeft daardoor een grotere flexibiliteit en slijtvastheid. Dat maakt Rhepanol breed toepasbaar. PIB wordt niet voor niets ook in de medische en de voedingsindustrie gebruikt. Om de positieve ‘environmental quality’ te laten zien, heeft Rhepanol ook een drinkwater-goedkeuring voor het materiaal in Duitsland. En Rhepanol is niet alleen tijdens gebruik uitermate duurzaam”, vervolgt Wagner. “Na het eind van de levensduur kan het membraan worden hergebruikt in de productie van bijvoorbeeld kunststof tegels. ROOFCOLLECT is een recyclingsysteem dat gebruikt kan worden door alle leden van ESWA (European Single Ply Waterproofing Association).” Dit Europese systeem ondersteunt de inzameling – op vrijwillige basis, van gebruikte PVC en vinyl dakmembranen. ROOFCOLLECT is opgezet door ESWA, waarvan Wagner op dit moment president is. “Wie daksystemen van een bij ESWA aangesloten producent gebruikt, kan er van uitgaan een streng genormeerd, professioneel toegepast en circulair product in handen te hebben.” ❚

| 93

THEMA | Daksystemen en Dakbedekking

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Icopal

‘In essentie duurzame daksystemen’ In 2012 werd Icopal Universal, een volledig recyclebaar dakbedekkingssysteem op basis van glas- en polyestervezel versterkt PCOBbitumen, door het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) uitgeroepen tot meest milieuvriendelijke dakbedekking op platte daken. Het product is in trek en wordt letterlijk en figuurlijk uitgerold, aldus Icopal, dat ook verder investeert in de inhoudelijke verbetering van haar productieprocessen, met onder meer maatregelen die de CO2-uitstoot reduceren en meer bio-based basismaterialen.

“Wat misschien niet iedereen weet, is dat kunststof en bitumen dakbedekkingsproducten in essentie al zeer duurzaam zijn”, vertelt Project Manager Jos van Bommel. “De materialen zijn uitstekend geschikt voor recycling en als je kijkt naar levensduur en massa – belangrijke factoren in de weging van duurzaamheid – dan scoort een product als Icopal Universal bijvoorbeeld zeer goed.” Icopal Universal is een zogenoemde POCB-compound (Polyolefine Copolymerisaat Bitumen) versterkt met glasvezel en polyester. “Dat resulteert in een hoogwaardig, flexibel en weerbestendig éénlaags dakbedekkingssysteem met een lage massa; het is na een verwachte levensduur van dertig jaar volledig recyclebaar.”

AMBITIEUS IN CO2-REDUCTIE

Duurzaamheid wordt echter niet alleen bepaald door de producten – hoe duurzaam ook – maar ook door de productieprocessen. Zo draait Icopal volledig op groene stroom en zijn machines en

94 |

Icopal's Bram Kranenburg (links) en Frits Zandvoort (midden) krijgen van het NIBE het DUBOkeur uitgereikt.

THEMA | Daksystemen en Dakbedekking

'Duurzaam is zeker geen synoniem van duur' leidingen optimaal geïsoleerd om warmteverlies te voorkomen. Van Bommel: “Dat moet uiteindelijk resulteren in een CO2-neutrale emissie. De ambities zijn hoog, wat ook wordt erkend. Icopal heeft bijvoorbeeld niveau 4 behaald op de CO2-Prestatieladder, een niveau dat inhoudt dat wij in het eigen productieproces en in de samenwerking met anderen ver zijn in de aanpak van CO2-uitstoot.”

GEBOUWBEHEERDERS Icopal is productontwikkelaar en toeleverancier. Het grootste deel van de klantenkring bestaat uit professionele dakbedekkingsbedrijven en handelaren. Van Bommel richt zich vanuit zijn functie echter direct tot aannemers, gebouweigenaren en -beheerders, om ook hen te overtuigen van de duurzame kwaliteit van Icopaldakbedekkingsproducten. “Daarbij is ‘duurzaam’ zeker geen synoniem voor ‘duur’. Gekeken naar de totale kosten over de gehele levensduur is

een duurzaam dak een extra investering in veel gevallen meer dan waard. Op dit moment zijn wij bijvoorbeeld in overleg met een grote supermarktketen over duurzame dakbedekking – en dan gaat het niet alleen over winkelvestigingen, maar ook over distributiecentra en kantoren. Wij richten ons op een brede range van gebouweigenaren en -beheerders, van VvE’s tot in de industriële sector.”

BIO-BASED Van Bommel merkt dat de behoefte aan kennis over duurzaam bouwen en renoveren groot is bij opdrachtgevers in de bouw. “En die totaaladvisering kunnen wij bieden, in combinatie met de expertise van de monterende bedrijven.” Dat begint al bij vragen over de gevolgen van de montage van zonnepanelen of een groendak op de dakconstructie. Op dit gebied is nog heel wat te winnen: negentig procent van de platte daken wordt alleen gebruikt voor opvang en afvoer van hemelwater. “Wij merken dat er steeds meer budget wordt vrijgemaakt voor verduurzaming van daken en bij Icopal gaan wij continu door met de ontwikkeling van duurzame producten en processen. In de toekomst zijn bijvoorbeeld meer bio-based dakbedekkingsproducten van Icopal te verwachten.” ❚

Jos van Bommel met één van Icopal's andere duurzame producten: Icopal Noxite.

Icopal Duurzame dakoplossingen

Bouwen of renoveren? Duurzaamheid loont. Voor elk dak heeft Icopal een waterdichte en duurzame oplossing die bijdraagt aan een betere leefomgeving. De lagere kosten op de lange termijn, minder onderhoud, een langere levensduur en waardestijging van het gebouw maken de investering meer dan waard. We onderbouwen uw investering graag met een exploitatiebegroting. Wat houdt u nog tegen? www.icopal.nl | 95

WONINGBOUW

Tekst | Henk Geist

Beeld | KlokTotaalonderhoud

MAISONNETTES ALDENHOF NA

GEVELRENOVATIE WEER TOEKOMSTBESTENDIG

In 2015 is woningcorporatie WoonGenoot gestart met de gevelrenovatie van 216 maisonnettes in de wijk Aldenhof in Nijmegen. De nog oorspronkelijke vurenhouten kozijnen worden vervangen door kunststof exemplaren. In een later stadium worden ook de daken vervangen en beter geïsoleerd, waardoor het gemiddelde energielabel van de woningen van D naar B gaat.

De wijk maakt deel uit van het in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw gebouwde stadsdeel Dukenburg. In de wijk Aldenhof verhuurt WoonGenoot maisonnettes met drie slaapkamers en balkon; woningen die zijn gebouwd in 1967. De negen woonblokken met elk 24 woningen zijn prachtig gelegen nabij Stadspark Staddijk. De huurprijs van een maisonnette bedraagt ongeveer € 480,- per maand, waarbij nog servicekosten (circa € 35,-) komen voor waterverbruik, gemeenschappelijke verlichting, glasverzekering, schoonmaak en dergelijke.

RENOVATIE VAN DE BUITENSCHIL “Wat we gaan doen is een renovatie van de buitenschil”, vertelt Jos Meeuwsen, manager beheer vastgoed bij WoonGenoot. “Daarbij worden de vurenhouten gevelkozijnen met asbesthoudende niet-geïsoleerde puipanelen vervangen door kunststof kozijnen met geïsoleerde puivullingen. Ook de buitenkozijnen van de trappenhuizen worden gesaneerd. De nieuwe kunststof puien zijn compleet met nieuwe beglazing HR++ en bijbehorende ventilatieroosters. Tussen de kozijnen op de tussendammen en ter plaatse van de dakranden wordt nieuwe kunststof beplating gemonteerd.” Daarnaast worden de huidige privacyschermen vervangen door nieuwe, gepoedercoate aluminium schermen en de galerij- en balkonvloeren worden voorzien van een nieuwe verfsysteem. Ook pakt WoonGenoot de gemeenschappelijke ruimten van de gebouwen aan en wordt de garageplint rondom de gebouwen schoongespoten en geschilderd. De buitenverlichting wordt vervangen door LED-verlichting. In een later stadium staat nog de vervanging van de dakbedekking op het programma, waarbij een

96 |

NIJMEGEN | Aldenhof

Projectinfo ASBESTSANERING KOZIJNEN ALDENHOF De asbestsanering van de 216 maisonnettes van WoonGenoot in de wijk Aldenhof wordt uitgevoerd door Hijmans sloop-, grond- en asbestwerken, een bedrijf dat al sinds 1996 is gespecialiseerd in asbestsanering. Bij deze woningen gaat het om de asbest beplating die in de kozijnen is toegepast en om asbesthoudende kit. Het werk bij de vier verdiepingen tellende woonblokken wordt uitgevoerd met een hoogwerker. In totaal gaat het om negen woonblokken, waarbij Hijmans 26 dagen per woonblok nodig heeft voor de uitvoering. In eerste instantie werden per dag het voor- en achterkozijn van één woning verwijderd, maar het tempo in nu opgevoerd naar twee woningen (dus vier kozijnen) per dag.

isolatielaag wordt aangebracht. Over vier jaar worden ook de cv-ketels vervangen door hr-ketels met een rookgasafvoersysteem. Meeuwsen: “Deze werkzaamheden zullen een gunstig effect hebben op het energieverbruik. De woningen zullen het energiezuinige B-label krijgen.”

Het werk staat onder toezicht van ingenieursbureau Search, dat dagelijks de resultaten van de sanering onderzoek en inspecteert of op de werkplek binnen de afzetlinten nog asbestsporen te vinden zijn. Pas daarna wordt de werkplek weer vrijgegeven. De werknemers van Hijmans zijn voorzien van de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen en adembescherming.

RENOVATIE IN BEWOONDE STAAT De buurt kent een actieve bewonerscommissie, die ook betrokken was bij het opstellen van het renovatieplan, evenals een huurdersvereniging. Meeuwsen: “We hebben hun wensen grotendeels kunnen doorvoeren, ook al hebben we het budget voor de renovatie terug moeten schroeven. De stalen tuimelramen verdwijnen en worden draaivalramen. De kleur van de galerijdeuren is aangepast gelijk aan de woningvoordeuren.” De gevelrenovatie wordt uitgevoerd in bewoonde staat, hetgeen mogelijk is door de kozijnen aan de binnenzijde van de woning af te schermen. De bewoners hebben in totaal vier dagen overlast van de werkzaamheden in de woning. Meeuwsen: “Eerst worden de radiotoren afgekoppeld, dan worden in twee dagen tijd de voorgevel- en achtergevelkozijnen vervangen, waarna de radiatoren weer worden gemonteerd. Gemiddeld doen we één woning per dag. Voor de asbestsanering hoeven de bewoners niet thuis te blijven. WoonGenoot ziet het als haar missie om de woningen voor bewoners met een laag inkomen bereikbaar te houden. Er worden na de gevelrenovatie dan ook geen huurverhogingen doorgevoerd, dat wordt alleen bij mutatie gedaan door middel van huurharmonisatie. Bij verhuizing vervangen we ook nog de keuken, badkamer en toilet. Door het uitvoeren van deze werkzaamheden zijn de woningen weer toekomstbestendig.” ❚

sloopwerken | asbestverwerking bodemsanering | grondwerken | verhuur Hijmans Sloopwerken heeft al jaren ervaring op het gebied van sloopwerken en asbestsanering. Daarnaast zijn wij gespecialiseerd in de disciplines grondwerken en bodemsaneringen. We zijn een allround bedrijf en verzorgen uiteenlopende werkzaamheden; van theoretische ondersteuning bij sloopprojecten tot het uitvoeren van bodemsaneringen. Hijmans Sloopwerken is een gekwalificeerd en deskundig bedrijf met oog voor de wensen van de opdrachtgever.

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ONTWERP UITVOERING BOUWKOSTEN BOUWPERIODE

WoonGenoot, Nijmegen Bulkens Architecten, Nijmegen Klok Bouwontwikkeling B.V., Nijmegen en Driessens B.V., Panheel 4,8 miljoen euro. november 2015 tot begin 2017

www.robhijmans.nl | 97

AMSTERDAM | Baak 54 IJburg

Tekst en beeld | Jerry helmers

Amsterdam breidt stap voor stap verder uit

Bouwen aan een kwalitatief hoogwaardig en divers IJburg Met de bouw van tachtig huurappartementen, vijf woonwerkwoningen, twaalf koopappartementen en een woonzorgcentrum op IJburg, krijgt Amsterdam er een kwalitatief hoogwaardig stukje bij. De wijk, in het uiterste oosten van de stad, is een bijzonder gedeelte van de stad. De ingrediënten water, groen, natuur en open ruimtes worden ultiem gecombineerd met de voordelen van de stad. Voor Slokker Bouwgroep een mooie uitdaging om aan dát stedelijk concept nieuwe waarde toe te voegen, als hoofdaannemer voor de bouw van Baak 54. Naar verwachting wordt het gehele complex, dat direct aansluit op de bestaande bebouwing in IJburg, in november van dit jaar opgeleverd. Aan het woord is Gert de Boer, projectleider bij Slokker Bouwgroep vestiging Huizen. “De grootste uitdaging is vanzelfsprekend om de planning onvoorwaardelijk op de rails te houden”, zegt hij. “En dat lukt omdat we vooral ook een netwerkorganisatie zijn. We werken al jaren samen met min of meer hetzelfde bestand aan onderaannemers. We kennen hen goed en zij kennen ons. En juist daardoor kun je flexibel zijn. Met respect voor elkaars belang kun je goed samenwerken in het voltooien van de uitdaging zodat de uiteindelijke opdrachtgever, in dit geval woningcorporatie De Alliantie, de kopers én zorgorganisatie Cordaan tevreden eindklanten zijn.”

Indruk van Baak 54 in de nabije toekomst.

98 |

Gert de Boer, projectleider: ‘Omdat we een netwerkorganisatie zijn, lukt het ons om de planning op de rails te houden.’

AMSTERDAM PLAATSNAAM | Baak | Projectnaam 54 IJburg

De bouw vordert gestaag. De contouren en de toekomstige sfeer worden duidelijk.

'We gaan verder dan de eisen uit het oorspronkelijke bestek. Intern noemen we dat wel eens de typische Slokker-kwaliteit'

OBI

Specialist in alle op maat gemaakte prefab beton producten

Hoewel dit project niet als extreem moeilijk kan worden omschreven, zijn er natuurlijk toch uitdagende hobbels die gezamenlijk genomen moeten worden. “Bijna altijd is het zo dat de nutsvoorzieningen eerst worden aangelegd, waarna de bouw begint. Nu is het omgekeerd. Wij zijn begonnen met bouwen en gedurende onze bouw sluiten de nutsvoorzieningen met hun werkzaamheden aan. Dat heeft dus impact op je planning en creëert logistieke uitdagingen.”

KWALITEIT “Ik durf ook zeker bij dit project te stellen dat we verder gaan dan de eisen uit het oorspronkelijke bestek. Intern noemen we dat wel eens de typische Slokkerkwaliteit.” De Boer refereert daarbij onder andere aan enkele toevoegingen in de gevel. “We dichten op een andere wijze het houtskelet tegen het betonskelet af”, zegt hij. “Veel bouwers zetten daartoe plakstroken in. Wij doen dat met een speciale kit. En die heeft zich in het verleden al vaker positief bewezen. Je kunt daardoor in de bochten en de hoeken beter werken. Zelfs als de ondergrond niet helemaal egaal of optimaal is, laat het niet los.”

BIM De Boer vertelt dat er dagelijks gemiddeld zestig à zeventig medewerkers actief zijn op de bouwplaats. “Dit project hebben we helemaal in BIM (Building Information Modelling) ‘gebouwd’. Zo kun je ‘op papier’ tot in detail uitkristalliseren hoe er gewerkt moet worden en hoe je het eindresultaat wilt bereiken, maar… toch blijft bouwen uiteindelijk mensenwerk. ›

OBI is specialist in prefab beton, door snelheid en flexibiliteit. Door de platte en verticale organisatie, slaagt zij er reeds 40 jaar in klanten op een adequate manier van dienst te zijn. Complexere producten in vorm en kleur, kunnen snel en flexibel bij klanten aangeleverd worden. OBI vertaalt de wensen van de opdrachtgevers in optimale oplossingen voor prefab beton. Met een eigen werkvoorbereiding , mallenmakerij en vlechterij is zij in staat de doorlooptijden te verkorten en wijzigingen tot op het laatste moment op te vangen en daarbij in te spelen op de hectiek van de bouw. De Ossendrechtse betonindustrie ziet de snel veranderende markt vol vertrouwen tegemoet, door bovenstaande te vertalen in een product met een uitstekende prijs kwaliteit niveau. OSSENDRECHTSE BETONINDUSTRIE B.V. Molenbosstraat 7 4641 SH OSSENDRECHT TEL: 0031/(0)164-67.38.55 E -MAIL: info@obibeton.nl

| 99

AMSTERDAM | Baak 54 IJburg

meer de platte tekeningen ‘zomaar’ op elkaar. Mensen moeten aan de knoppen blijven zitten. Ik ben ervan overtuigd dat juist dáár onze succesfactor zit.” Natuurlijk kijkt hij uit naar de oplevering van het project. “Het is voor mij persoonlijk fantastisch dat ik een rol mag spelen in het creëren van een nieuwe, moderne stadswijk en dat je daardoor dus uiteindelijk invloed hebt op hoe we de samenleving vormgeven. Juist hier in IJburg dat zich wat mij betreft ontwikkelt tot één van de meest hoogwaardige kwalitatieve en diverse wijken van Amsterdam.” ❚

Bouwinfo Als er een onverwachte kink in de kabel komt – soms kun je de dingen écht niet voorzien – dan moet de mens ingrijpen. Ook al past alles binnen de BIM-kaders, dat laat onverlet dat je nog wel gewoon je werk met gezond verstand moet voorbereiden. En uitvoeren.” Volgens De Boer is juist die slagkracht op zo’n moment van groot belang. “Wij zijn ons daar vanuit onze organisatie zéér van bewust. En we zijn er ook kritisch op. Er zijn dan ook altijd van die leermomenten die we meenemen naar de volgende projecten. We leggen daarom nooit

OPDRACHTGEVER Woningcorporatie De Alliantie en zorgverlener Cordaan (zorggedeelte) ARCHITECT Arons en Gelauff HOOFDAANNEMER Slokker Bouwgroep vestiging Huizen CONSTRUCTEUR Goudstikker – de Vries

Bouwprojecten vormen het gezicht van onze omgeving. Wij geven dat gezicht haar uitdrukking, al ruim 80 jaar.

Slokker Bouwgroep vormt samen met Slokker Vastgoed, Slokker Investments, Slokker International en Slokker Innovate de Slokker Groep: al 80 jaar gespecialiseerd in het ontwikkelen, realiseren en beheren van woningen tot multifunctionele accomodaties. De Slokker Groep is werkzaam vanuit de volgende (inter)nationale vestigingen: Almere, Breda, Eindhoven, Huizen, Zeewolde, Zwolle, Atlanta, Denver, Jacksonville, Washington, Calgary, Toronto en Luzern.

100 |

DEN HAAG | Valthestraat Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | Smits Vastgoedzorg

Van sloopnominatie tot grondige renovatie De appartementencomplexen aan de Bentelo- en Valthestraat in Den Haag stonden al geruime tijd op de nominatie voor sloop/nieuwbouw. In 2014 heeft de eigenaar van de gebouwen, Haag Wonen, echter besloten de woningen nieuw leven in te blazen door middel van een grondige renovatie. Samen met Smits Vastgoedzorg uit Rotterdam is een plan opgesteld om dit doel te realiseren. In november 2015 is gestart met de werkzaamheden, waarbij aandacht voor de bewoners centraal staat. De in totaal 136 portiekwoningen, die stammen uit begin jaren zestig, waren zowel aan de binnen- als buitenzijde dringend aan vernieuwing toe. Ad Hoogvliet, projectleider bij Smits Vastgoedzorg, vertelt: “Voordat wij konden beginnen met de werkzaamheden is door de opdrachtgever een opname van iedere woning gemaakt. De uitkomst hiervan bepaalde wat er in en aan de woning vervangen moest worden.”

VERNIEUWDE BUITENZIJDE Resultaat hiervan was dat de woningen niet alleen nieuwe onderhoudsarme kunststof kozijnen (inclusief glas en ventilatieroosters) krijgen, maar dat er ook extra dakisolatie en dakbedekking wordt aangebracht. Aan de woningen worden verder diverse schilderwerkzaamheden uitgevoerd, waaronder ten behoeve van het beton, de balkonhekken en de portiekdeuren. Slecht voegwerk in de gevel wordt vervangen, evenals de hemelwaterafvoeren. Daarnaast worden eventuele betonschades hersteld en wordt de spouwmuur geïsoleerd. Ook de binnenzijde van de woningen wordt grondig gerenoveerd. Hoogvliet: “Zo vervangen we

in veel woningen de keuken, badkamer en waar nodig het toilet. Aangezien de woningen nog over een asbest standleiding beschikten, hebben wij deze gesaneerd. Ook hebben wij de entreedeuren van de woningen vervangen. Verder zijn in de meterkastdeuren en andere binnendeuren ventilatieroosters aangebracht.” Gezien de slechte isolatie van de woningen heeft Smits Vastgoedzorg ook de koudebruggen bij de gevel aangepakt. Naast het vervangen van de geisers, gas- en moederhaarden door een centrale verwarming, is tevens mechanische ventilatie aangebracht. Na afloop is een uitgebreide veiligheidskeuring voor de gas- en elektra-installaties uitgevoerd.

ENERGIELABELSPRONG De totale renovatie levert uiteindelijk een behoorlijke energielabelsprong op. Zo beschikten de meeste woningen bij aanvang van de renovatie over een F-label. Na afronding van de werkzaamheden in de zomer van 2016 worden de woningen voorzien van een A- of B-label. “Deze labelsprong zorgt niet alleen voor een prettiger leefklimaat voor de bewoners, maar ook voor een lagere maandelijkse energierekening.”

BEWONERSCONSULENT Om de bewoners ten tijde van de renovatiewerkzaamheden zo goed mogelijk te kunnen begeleiden, heeft Smits Vastgoedzorg een bewonersconsulent ingezet. ›

| 101

DEN HAAG | Valthestraat

Projectinfo ASBESTSANERING IN BEWOONDE APPARTEMENTEN Als een onafhankelijke partij na het sloopwerk door Kjeld heeft vastgesteld dat in de Valthestraat asbest aanwezig is in keukens, badkamers, toiletten en buitengevels, gaat Kjeld volgens een vast stramien te werk. Het bedrijf regelt de benodigde vergunningen en pakt steeds vier onder elkaar liggende woningen tegelijk aan. “Dan is de verplaatsing van asbeststof via de standleidingen zonder risico”, vertelt algemeen directeur Kjeld Drexhage.

“Onze bewonersconsulent heeft dagelijks intensief contact met de bewoners. Hierdoor weet je niet alleen wat er speelt onder de bewoners, maar kun je ook direct inspringen wanneer er vragen of problemen zijn.” Smits Vastgoedzorg heeft de werkzaamheden zo ingericht dat de bewoners ten tijde van de renovatie zoveel mogelijk in hun woningen kunnen blijven. “Daarnaast hebben de bewoners, indien noodzakelijk, toegang tot de door ons beschikbaar gestelde noodvoorzieningen. Zoals bij al onze projecten zorgen wij ervoor dat de woning binnen tien dagen gereed is, dat is een vaste afspraak. Hierdoor creëer je niet alleen duidelijkheid voor alle meewerkende partijen, maar ook voor de bewoners”, aldus Hoogvliet. ❚

“In de appartementen bouwen we containments met minimaal 20 Pascal onderdruk, waardoor loskomend stof niet naar buiten kan. Vervolgens verwijderen onze gecertificeerde mensen het asbest.” Na de woningen saneert Kjeld de asbesthoudende gevels. “Asbestsanering is bij ons aan de orde van de dag”, vervolgt Drexhage. “Hiernaast zijn we gespecialiseerd in sloopwerk, boren en zagen met diamant, grondwerk en grondsaneringen. Een groot voordeel voor onze opdrachtgevers. Zij hebben één aanspreekpunt voor meerdere disciplines. Wij hebben het voordeel dat we werkzaamheden naadloos op elkaar kunnen aansluiten met dezelfde mensen. Het gros van onze medewerkers is vakbekwaam in alle disciplines.”

Kunststof Kozijnen voor een verantwoord gevelbeeld

Kjeld bv is gespecialiseerd in : Asbestsanering Grondsanering Sloopwerk

Koperweg 17, T +31 (0)172 613403 W www.kjeldbv.nl 102 |

Boor en zaag met diamant Straat en riool werk

2401 LH Alphen aan den Rijn E info@kjeldbv.nl

Europrovyl Uterwei 3, Augustinusga tel. 0512 - 35 99 99 info@europrovyl.nl www.europrovyl.nl

DEN HAAG | Valthestraat

Projectinfo KOZIJNEN VERVANGEN MET PROFESSIONELE VOORBEREIDING Met 45 jaar ervaring in renovatieprojecten heeft Europrovyl een schat aan knowhow in huis op het gebied van kozijnvervanging. Het bedrijf wil daarom meer dan een prijs op tafel leggen. “We kennen de uitdagingen die zich voordoen in renovatieprojecten”, vertelt Arnold van der Meij, accountmanager van Eurprovyl. “We weten hoeveel winst er te behalen valt als je vanaf het eerste moment samenwerkt en hoeveel problemen je voorkomt als de kozijnen juist worden gemonteerd en de planning goed wordt afgestemd met alle aanwezige partijen.” De renovatie van de Valthestraat in Den Haag levert het bewijs voor deze uitspraken. Europrovyl is hier al in een vroeg stadium in gesprek gegaan met opdrachtgever Smits Vastgoed. “Zo konden we voorstellen om de geplande bouwlift te vervangen door een grotere en zo veel kraankosten te besparen. We hebben ook afgesproken om met meerdere partijen gebruik te maken van hetzelfde steigerwerk. Het resultaat? Een soepel lopend, efficiënt project.”

RENOVATIE 136 WONINGEN VALTHESTRAAT Feenstra verzorgt, als ketenpartner van Smits Vastgoedzorg en voor haar opdrachtgever Haag Wonen de verwarmings- en ventilatie-installaties voor het project aan de Valthestraat in Den Haag.

ALTIJD BEREIKBAAR ONZE VAKMENSEN STAAN 24/7 VOOR U KLAAR

Feenstra. Zodat de techniek precies doet wat ú wilt. Sinds 1947 actief. Met meer dan 1.500 medewerkers beheert, verzorgt en onderhoudt Feenstra een sterke klantenbasis die bestaat uit meer dan 800.000 Nederlandse huishoudens, met name individuen en woningcorporaties. Met het uitgebreide netwerk aan vestigingen heeft Feenstra een dienstverlening die 24 uur per dag, 7 dagen in de week voor u klaar staat.

Elke woning beschikt aan het eind van het project over een individuele cv- en mv-installatie. "Dit project kent vele uitdagingen, maar alleen door een goede samenwerking met onze opdrachtgever en met alle partners, kan het succesvol zijn", aldus Feenstra. "In een renovatieproject in een complex van dit bouwjaar is niets zoals het vooraf op papier is bedacht, maar dat is juist onze kracht. De bewoners staan centraal en de planning is heilig." De vooraf opgestelde lean-planning wordt regelmatig geëvalueerd en in overleg met alle partners bijgestuurd. Feenstra zorgt ervoor dat de bewoners na de renovatie kunnen genieten van een veilige en comfortabele woning met een uitstekend binnenklimaat. "Dat is waar wij voor staan!"

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Woningcorporatie Haag Wonen te Den Haag UITVOERING Smits Vastgoedzorg te Rotterdam

Meer informatie nodig? Bel 088 8455 000 (lokaal tarief), mail info@feenstra.com of ga naar feenstra.com.

| 103

DE MEERN | Dr. Ariënslaan

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Rutges Vernieuwt

Dicht bij huis

Renovatie 79 jaren-zestigwoningen in De Meern Veel woningcorporaties hebben er mee te maken: renovatie van in de jaren zestig gebouwde woningen of flats. Zo ook woningcorporatie Groenwest. Die corporatie laat momenteel 79 woningen aan de Dr. Ariënslaan in De Meern opknappen. Dat gebeurt door Rutges Vernieuwt, dat op een steenworp afstand van de woningen is gevestigd. Vernieuwen, onderhouden of renoveren, het zijn de specialisaties van Rutges Vernieuwt. Dat doet het bedrijf voor opdrachtgevers in de zorg, het onderwijs en voor woningcorporaties. De werkzaamheden aan de Dr. Ariënslaan zijn dus regulier, geeft projectleider Jeroen van Weverwijk aan. Al heeft ieder project natuurlijk zijn specifieke kenmerken, vult hij aan. “In dit geval is bovendien bijzonder dat we heel dicht bij huis aan het werk zijn.”

KEUR AAN MAATREGELEN Het project, legt Van Weverwijk uit, begon met het vernieuwen van de rioleringen, de kruipruimtes en vervolgens de woonkamervloeren. Nu worden de badkamer, het toilet en de keuken vervangen. Ook wordt per woning bekeken of de gasleiding nog in orde is of vervangen dient te worden. Naast de gasleiding worden ook water en elektra nagekeken en ondergaan de meterkasten een technische upgrade. Verder is er sprake van het aanbrengen van mechanische ventilatie en het nemen van energetische maatregelen. “In iedere woning komt dak-, spouwmuur- en vloerisolatie. Verder vervangen we het glas door HR++ isolatieglas. Ook wat de verwarming betreft worden

er maatregelen genomen door de woningen te voorzien van hr-ketels.” Met de werkzaamheden is in maart begonnen, aldus Van Weverwijk, en ze zullen naar verwachting in week 40 worden afgerond. De woningen blijven bewoond maar er zijn wel enkele wisselwoningen beschikbaar, met name voor de oudere en zieke bewoners, geeft hij aan.

LEAN PLANNING Doordat er veel tijd en energie in de voorbereiding is gestoken, moeten de werkzaamheden nu moeiteloos in elkaar overlopen, zegt Van Weverwijk. “Je bent met een aantal partijen in zo’n woning werkzaam en dat moet vlekkeloos verlopen. Daarom gaan we op basis van een lean planning te werk. Dagelijks is er overleg tussen de uitvoerders zodat de partijen als in een ‘treintje’ achter elkaar kunnen werken. Voordeel is dat we met allemaal ervaren bedrijven werken waarmee we bovendien vaker projecten hebben gedaan. We weten van elkaar hoe we werken en zijn ingespeeld op elkaar.” Hij merkt op dat er enkele specifieke wensen van de opdrachtgever lagen. “Zo hebben we op hun verzoek het dak, omdat het nog goed was, van

104 |

DE MEERN | Dr. Ariënslaan

Projectinfo HALF WOORD Ze werken al een aantal jaren samen en weten wat ze aan elkaar hebben. Van der Sluis Technische bedrijven werkt vaker in opdracht van Rutges Vernieuwt en dat is ook zo bij het groot onderhoud aan de woningen aan de Ariënslaan in De Meern, vertelt projectleider Arjan Sarelse. “Vaak hebben we aan een half woord genoeg om elkaar te begrijpen. Dat is een voordeel als er sprake is van een strakke planning. Sowieso werken aan dit project allemaal ervaren bedrijven mee. Alles loopt dus prima.” Voor Van der Sluis is dit een reguliere opdracht, zegt Sarelse. “Het gaat om drie verschillende type woningen. We hebben eerst de kruipruimtes en riolering vernieuwd; nu zijn we bezig met het vervangen van badkamer, toiletten en keukens. Iedere dag starten we een nieuwe woning op. Het is werk dat we vaker doen, al heeft ieder project wel z’n eigen specifieke details. Maar de bereikbaarheid is goed en er is een ruime bouwplaats. Prima omstandigheden om ervoor te zorgen dat de woningen weer heel wat jaren meekunnen.”

binnenuit geïsoleerd. Dat werkt sneller, is kostentechnisch aantrekkelijker en je bent weersonafhankelijk. Daarnaast waren er nog enkele andere verzoeken, onder andere wat betreft te gebruiken materialen en merken.” Per woning zijn er vijftien dagen uitgetrokken om alle werkzaamheden uit te voeren, zegt Van Weverwijk tot besluit. “Gezien de hoeveelheid werk die we hebben, is dat vrij strak. Maar dankzij de goede voorbereiding verloopt alles zoals het hoort en kunnen we ons netjes aan de planning houden.” ❚

INSTALLATIE TECHNIEK

Bezoekadres: Kamperzeedijk 107 8281 PD Genemuiden

Bouwinfo OPDRACHTGEVER AANNEMER

woningcorporatie Groenwest Rutges Vernieuwt

Postadres: Kamperzeedijk 57 8281 PB Genemuiden T: 038 - 344 65 55 E: info@vd-sluis.nl W: www.vd-sluis.nl

Sanitair en riolering Gas, lucht en verwarming Elektrotechniek Lood- en zinkwerken

CONSTRUCTIES METAALSLUIS Utiliteitsbouw Constructies Naadloze productie

| 105

ULFT | Notaloze woningen

Tekst | Marjoleine Meppelink Scripturum Beeld | KlaassenGroep B.V.

ENERGIENEUTRAAL WONEN IN ULFT Er is vandaag de dag veel aandacht voor het ontwikkelen en bouwen van zogenoemde nul-op-de-meter woningen. Vooral de KlaassenGroep heeft zich hier de laatste jaren verder in verdiept. Op het voormalige ijzergieterij fabrieksterrein in Ulft heeft het bedrijf, in opdracht van woningcorporatie Wonion, eind vorig jaar 32 sociale huurwoningen opgeleverd aan de Drulaan. Bijna een half jaar later blijkt in de praktijk dat de energienota daadwerkelijk nul is. “Een mooi resultaat, dat zeker voor herhaling vatbaar is”, aldus Dirk-Jan Klaasen, commercieel directeur bij de KlaassenGroep. De voorbereidingsfase van het project, van schetsontwerp tot start bouw, heeft ongeveer een half jaar geduurd en is in bouwteamverband uitgevoerd. “Bij deze Design & Build opdracht hebben we intensief samengewerkt met de opdrachtgever, architect, gemeente en onze vaste co-makers. Tijdens dit proces staat het delen van zo veel mogelijk kennis centraal. Een complex project als dit vergt daarnaast de nodige ervaring van de verschillende partijen. Aangezien wij al vaker hebben samengewerkt met Wonion en al tientallen jaren samenwerken met onze co-makers, weten we wat we van elkaar mogen verwachten.”

BOUWKUNDIGE AFSTEMMING Om een goede bouwkundige afstemming te realiseren en de bouwkosten te reduceren, is het gehele bouwplan lean uitgewerkt en weergegeven in een BIM-model. “Dat is ook wel noodzakelijk, gezien het feit dat er een groot installatiecomponent schuilt in dit soort projecten. De installaties maken de woningen wel een stuk duurder, maar als je op een juiste manier met elkaar samenwerkt, kun je de bouwtijd verkorten en de kosten in de hand houden.”

'Bij deze Design & Build opdracht hebben we intensief samengewerkt met de opdrachtgever, architect, gemeente en onze vaste co-makers' 106 |

ULFT | Notaloze woningen

Volgens Klaassen is een belangrijke vereiste bij de bouw van de nul-op-demeter woningen dat er geen gasaansluitingen worden aangelegd. “Wij vinden dat dit soort woningen all electric moeten zijn. Zo hebben wij voor de opwekking van energie twintig zonnepanelen op het dak neergelegd. Aangezien hier op een normaal dakvlak geen ruimte voor is, hebben we gekozen voor een asymmetrische kap. Hierbij ligt de nok van de woning iets uit het midden, waardoor een groter achterdak ontstaat.”

LUCHTWARMTEPOMP De luchtwarmtepomp die in de woningen wordt toegepast, dient eigenlijk als elektrische vervanger van de cv-ketel. “Normaal gesproken staat zo’n unit op het dak, maar dit geeft esthetisch gezien een minder fraai beeld. Daarom hebben wij, in overleg met onze installateur, de unit op zolder geplaatst. Door de behuizing die eromheen zit, staat hij echter in de buitenlucht. Bezien vanuit de voorgevel lijkt het daardoor alsof er een dakraam in het dak is gemaakt. ”

GLANSRIJK GESLAAGD Al met al zijn bij de woningen verschillende duurzame technieken toegepast, die er tezamen voor hebben gezorgd dat het ‘nul-op-de-meter-doel’ is bereikt. “Er zijn veel projecten met een hoge duurzaamheidsgraad, maar die scoren op architectonisch vlak vaak aanzienlijk lager. Dit project is voor beide onderdelen glansrijk geslaagd”, aldus Klaassen. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Woningcorporatie Wonion ARCHITECT Geesink Weusten Architecten HOOFDAANNEMER KlaassenGroep CONSTRUCTEUR KlaassenGroep, afdeling Techniek

Arnhem Dinxperlo

Of het nu gaat om een woonhuis, een utiliteitsgebouw, een bedrijfspand of gebiedsontwikkeling… bouwen is het waarmaken van een ambitie, het realiseren van een droom. Maar bouwen is ook een complex proces. Alle stappen daarin - ontwikkelen, ontwerpen, bouwen, exploiteren, onderhouden - bepalen uiteindelijk sámen het succes van een bouwproject. Bouwen is daarom méér, de KlaassenGroep biedt u die meerbouwwaarde.

www.klaassen.com

| 107 133021 Klaassen Corporate Advertentie A6 FC D3.indd 1

20-02-13 10:28

WORMERVEER | Rietvelden III

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Van der Wiel Infra & Milieu BV

Rietvelden III in Wormerveer

Slappe veengrond vraagt om specifieke benadering In Wormerveer worden voor het project Rietvelden III zestig woningen en acht waterwoningen gerealiseerd. Van der Wiel Infra & Milieu BV is als partner bij de ontwikkeling betrokken en is verantwoordelijk voor alle infrastructurele ontwerpen en uitvoeringen. Eén van de aandachtspunten is de slappe veengrond, vertelt divisiemanager Jan Willem Stob. Rietvelden III is typisch zo’n project waarin vrijwel alle facetten van het dienstenaanbod van Van der Wiel Infra & Milieu terugkomen, begint Jan Willem Stob. “Wij ontwikkelen dit project samen met Ontwikkelingscombinatie Trebbe/Van Wijnen – zij realiseren de woningen, wij zijn verantwoordelijk voor het buitengebied. Dat betekent een compleet plan opstellen en vervolgens bodemonderzoek uitvoeren, saneren, de grond bouwrijp maken en de infrastructuur aanleggen.”

108 |

RIOLERING OP HOUTEN PALEN Die werkzaamheden bevinden zich in de laatste fase, zegt Stob. Het begin was zo’n anderhalf jaar geleden, met de sloop van de zorginstelling die voorheen op deze locatie stond. Daarna lag het project enige tijd stil. “Tijdens de voorbereiding is er heel zorgvuldig naar allerlei aspecten gekeken – om zo gunstig mogelijke voorwaarden voor de exploitatie te scheppen. Maar daarnaast is met allerlei andere zaken rekening gehouden. Zo hebben we

WORMERVEER | Rietvelden III

materialen van het gesloopte gebouw hergebruikt: op deze maar ook op andere locaties.” Als één van de bijzonderheden van het project noemt Stob de slappe veenrond waarop de woningen worden gerealiseerd. Die zorgt voor veel zetting. Dat had onder meer tot gevolg dat de riolering op houten palen is gefundeerd. “Redelijk bijzonder; je komt dit in het noorden van Nederland niet zo vaak tegen.”

KERS OP DE TAART Rietvelden III bestaat uit moderne, betaalbare woningen met een speelse uitstraling. De woningen zijn voorzien van een tuin. Het buitengebied is afgestemd op de uitstraling van de huizen, zegt Stob. “Met onze partners hebben we een totaalconcept gerealiseerd met een specifieke doelgroep als uitgangspunt en met aandacht voor bijvoorbeeld gebruikersgemak en verkoopbaarheid. Met de gemeente is eveneens overleg geweest over het inrichten van de openbare ruimte.” Over het algemeen betreft het reguliere werkzaamheden, vertelt hij. Naast de constructie voor de riolering noemt hij de mate waarin gesaneerd moest worden een uitdaging. “Daarvoor hebben we bepaalde afwegingen moeten maken.” Bijzonder onderdeel hierbij zijn de waterwoningen. “Noem het bij dit project de kers op de taart. Daar wordt nu aan gewerkt. Ze komen op een soort schiereilanden te staan, met aan drie zijden water. Bij het realiseren van de bouwkuip en plaatsen van de damwanden moesten we ook daar rekening houden met de specifieke ondergrond.” De waterwoningen, besluit Stob, zijn voor de bouwvak klaar. “Dit is de laatste fase. De andere woningen zijn klaar of nagenoeg klaar en de eerste bewoners zijn al gearriveerd.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Trebbe/Van Wijnen AANNEMER Van der Wiel Infra & Milieu BV ADVIES Van der Wiel Infra & Milieu BV CONSTRUCTIES Van der Wiel Infra & Milieu BV, Geoconsult, Sterk Heiwerken

samen maken we er werk van! Postbus 332, 9200 AH Drachten

• Slopen

• Infrastructuur

De Meerpaal 11, 9206 AJ Drachten

• Saneren

• Design & Construct

Telefoon 0512 - 58 62 25

• Bouwkuipen

• Natuurontwikkeling

www.vanderwiel.nl | 109

PLAATSNAAM ABCOUDE | Zilverschoon | Projectnaam

Tekst | Patricia van der Beek Beeld | Weijers Eikhout

INNOVATIEF STAALTJE DAKRENOVATIE Aan de Zilverschoon in Abcoude draagt Weijerseikhout bij aan de verduurzaming van 73 sociale huurwoningen. Als ketenpartner van woningcorporatie GroenWest en vastgoedonderhoudsbedrijf Talen dacht de dakspecialist mee in een innovatieve oplossing voor de dakrenovatie.

110 |

GroenWest zette de renovatie in als energieverbetertraject in de keten, met als ambities: bewonerstevredenheid, woonlastenverlaging en een daling van de energielabel-index met esthetisch

ABCOUDE | Zilverschoon

'We kregen alle ruimte om buiten de gebaande paden te denken' verantwoord toegepaste zonnepanelen. Weijerseikhout, een vooruitstrevend familiebedrijf met ruim vijftig jaar ervaring in grote onderhouden renovatieprojecten, bleek ketenpartner bij uitstek voor de dakrenovatie en zonnepanelen. “Het dak is ons specialisme”, zegt algemeen directeur Lars Weijers. “Het biedt talrijke mogelijkheden om echt te innoveren en energetische maatregelen toe te passen. Zeker als woningcorporaties ons daarin uitdagen.”

KENNISDELEN “Resultaatgericht samenwerken en kennisdelen lopen als rode draad door dit project”, vervolgt Weijers. “Samen met de ketenpartners en gebruikmakend van de expertise van Kingspan dachten we een slim ontwerp uit om de ambities van GroenWest waar te maken. We kregen hierbij alle ruimte om buiten de gebaande paden te denken.” Tijdens meerdere kennisdelingsessies in de uitvoeringsperiode ging Weijerseikhout letterlijk het dak op met de samenwerkende partijen. Zo konden zij het resultaat van dichtbij bekijken en meedenken over optimalisaties voor de toekomst.

ZWARTE STALEN SANDWICHPANELEN De gekozen dakoplossing is uniek in de woningbouw. Weijers legt uit: “We voorzien één zijde van de daken van zwarte stalen sandwichpanelen van Kingspan. Daarop komen per woning twaalf ingepaste zonnepanelen. Met minimale stapeling van materialen bereiken we hiermee een hoge isolatiewaarde, een korte montagetijd, veertig jaar garantie en een kostenbesparing van negen procent ten opzichte van opdak zonnepanelen.” De andere zijde van het dak wordt op traditionele wijze gerenoveerd met renovatie-elementen en dakpannen. Overige werkzaamheden bestaan uit schilderwerk, spouwmuurisolatie, nieuwe bergingsdaken, betonreiniging en -herstel en het schoonspuiten van luifels. De woningen hebben een gemiddelde energie-index van 1,36. Dat staat gelijk aan energielabel B. De dakelementen hebben een Rc-waarde van 3,5.

FLORA EN FAUNA In verband met de Flora- en faunawetgeving konden de werkzaamheden pas in 2016 starten. Uit het onderzoek voor de ontheffingsaanvraag bleek dat er sprake was van broedende gierzwa-

luwen, vleermuizen en huismussen. Weijers: “Wij zijn heel serieus wat de Flora- en faunawetgeving betreft en namen mitigerende maatregelen als het plaatsen van mushotels en spreeuwen-, vleermuis- en zwaluwkasten.” Om bewoners wel al te laten zien wat ze na de renovatie konden verwachten, werd in 2015 een proefwoning gerealiseerd. Dat bleek een slimme zet. Op een display konden de bewoners zien hoeveel energie deze woning opwekte. Dit was meer dan verwacht en heeft het enthousiasme onder bewoners positief beïnvloed.

TOEKOMST Begin januari 2016 startten de werkzaamheden. Eind maart, voordat het broedseizoen begon, is het project opgeleverd. “Met een doorlooptijd van zes dagen per woning leverden we elke dag twee woningen op”, aldus Weijers. Op de vraag of een stalen dak met ingepaste zonnepanelen dé oplossing is voor de toekomst, antwoordt hij: “Het is in ieder geval een grote stap in de goede richting. Nu moeten we kijken of deze oplossing voor andere projecten geschikt is. We zijn bijvoorbeeld bezig om het concept toe te passen op nulop-de-meterwoningen. Dit zijn woningen die, bij regulier energieverbruik, energieneutraal zijn. Ook onderzoeken we de mogelijkheid om vrijkomende warmte te gebruiken voor het voorverwarmen van tapwater. Om tot dergelijke nieuwe ontwikkelingen te komen, blijven we inzetten op kennisdeling. Samen bereiken we nieuwe, slimmere inzichten en kunnen we nog beter bijdragen aan betere, betaalbare woningen in de sociale sector.” ❚

'Resultaatgericht samenwerken en kennisdelen lopen als een rode draad door dit project' Bouwinfo OPDRACHTGEVER GroenWest, Woerden ONDERHOUDSBEDRIJF Talen West BV, Dronten DAKRENOVATIE Weijerseikhout, Groesbeek SANDWICHPANELEN Kingspan, Tiel RENOVATIE-ELEMENTEN Unilin, Wielsbeke (BE) STEIGERBOUW Skyworks, Berkel en Rodenrijs BOUWPERIODE januari 2016 – maart 2016 BOUWSOM € 657.000 excl. btw

| 111

PLAATSNAAM| Stroomversnelling GRONINGEN | Projectnaam - Voermanstraat

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Dura Vermeer Bouw Hengelo

Project Stroomversnelling

â&#x20AC;&#x2DC;Ingepakteâ&#x20AC;&#x2122; portiekflats in Groningen nu nul-op-de-meter In Groningen zijn, in opdracht van Woningcorporatie Lefier, 48 portiekflatwoningen uit de jaren zestig met een groot aantal ingrepen naar nul-op-de-meter gerenoveerd. De 24 woningen aan de Voermanstraat en 24 woningen aan de Pleiadenlaan zijn de eerste woningen in Nederland die op deze manier zijn verbeterd. Bouwer was Dura Vermeer Onderhoud & Renovatie uit Hengelo.

112 |

GRONINGEN | Stroomversnelling - Voermanstraat

Het concept, vertelt projectleider Hendrik Bosma van Dura Vermeer, kende een uitgebreide voorbereiding waar onder meer het aanpakken van drie proefwoningen deel van uitmaakte. Dat begon in maart 2014. Die woningen kregen een hybride karakter met onder andere zonnepanelen, zegt hij. “Eind 2014 kwam er echter een wetswijziging waardoor we voor een andere aanpak moesten kiezen. Het toegepaste concept is nu ‘all electric’; er wordt dus geen gebruik meer gemaakt van een gasaansluiting.”

STROOMVERSNELLING Tijdens de realisatie van het project, dat van september 2015 tot december 2015 duurde, werden er zowel aan de binnen- als aan de buitenkant van de woningen werkzaamheden uitgevoerd. Die bleven gewoon bewoond, aldus Bosma. “Daar moesten we dus rekening mee houden door bijvoorbeeld ’s avonds alles netjes opgeruimd achter te laten.” Het nul-op-de-meter maken van de woningen was onderdeel van het project Stroomversnelling, een landelijk initiatief waarbinnen producten worden ontwikkeld om huurwoningen naar nul-op-de-meter te brengen. Daartoe zijn de woningen als het

ware ‘ingepakt’. Zo werden voor de bestaande gevels nieuwe gevelelementen geplaatst, voorzien van nieuwe kozijnen met driedubbel glas en steenstrips. De balkons aan de achterzijde zijn dichtgemaakt en zo getransformeerd tot binnenbalkons. Verder zijn er op het dak geïsoleerde dakplaten aangebracht. Op het dak bevinden zich nu eveneens zonnepanelen die voor energieopwekking moeten zorgen.

TIEN DAGEN PER WONING Ter ondersteuning van de nieuwe gevel zijn er rondom het complex nieuwe funderingsbalken aangelegd. Daarnaast werden er, zoals al aangegeven, ook binnen werkzaamheden uitgevoerd. Als één van de uitdagingen noemt Bosma het aanbrengen van de installaties en bijbehorende voorzieningen. Daar werd aan de achterzijde bij de garages een oplossing voor gevonden. Ook was er de eis om per woning de werkzaamheden binnen tien dagen af te ronden. Bosma: “De bewoners maakten uiteraard een belangrijk onderdeel uit van de planning. We hebben de overlast zo veel mogelijk binnen de perken weten te houden en moesten hun veiligheid garanderen. ›

| 113

GRONINGEN | Stroomversnelling - Voermanstraat

Projectinfo GEVELELEMENTEN VOOR DE BESTAANDE GEVEL Voor de gevels van de portiekwoningen werd gekozen voor het Unidek SIPS gevelsysteem van Kingspan Unidek. Unidek SIPS is een prefab oplossing om de gevel te vullen en te isoleren. Tevens is het de drager van het kozijn en de gevelbekleding. De basis wordt gevormd door sandwichpanelen. Deze worden in de fabriek gekoppeld tot een samengesteld gevelelement en vervolgens op de bouwplaats in korte tijd gemonteerd tot een energiezuinige gevel. Kingspan Unidek leverde voor dit project 128 samengestelde Unidek SIPS gevelelementen met een bruto oppervlakte van 2.600 m². Bij Dura Vermeer werden deze voorzien van minerale steenstrips, de kozijnen, het glas en de WTW-kanalen. De volledig afgewerkte gevelelementen werden vervolgens just-in-time op de bouwplaats afgeleverd. De hijsvoorzieningen waren door Kingspan Unidek al in de elementen aangebracht zodat ze vanaf de vrachtwagen direct voor de bestaande gevel gezet konden worden. Het resultaat: al binnen tien werkdagen konden de bewoners van hun gerenoveerde woning genieten. Het Unidek SIPS gevelsysteem maakt een eenvoudige en goedkope realisatie van hoge isolatiewaarden mogelijk én biedt een ongekende vrijheid in ontwerp en afwerking. De gevelelementen zijn constructief zeer sterk, damp-open en duurzaam.

Dat betekent het nodige overleg en zaken goed op elkaar afstemmen.” Hij geeft aan dat er vanwege het aanbrengen van de nieuwe gevelelementen gebruik werd gemaakt van een ankerloze steiger. De werkzaamheden van het, volgens Bosma, unieke project werden afgelopen december afgerond. “Dit zijn de eerste portiekflats in Nederland die op deze manier naar nul-op-de-meter zijn gebracht”, vertelt hij. “Dankzij onder meer de sterk verbeterde isolatie is het wooncomfort toegenomen en dragen de woningen bij aan het streven naar een duurzamere samenleving.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Woningcorporatie Lefier AANNEMER Dura Vermeer Onderhoud en Renovatie Hengelo INSTALLATIES Klein Poelhuis Winterswijk

Engineered Timber Systems

prefab ing oploss

Unidek SIPS DE BASIS VOOR ELKE GEVEL

�

� � � �

114 |

�

www.unideksips.nl

Eenvoudige en goedkope realisatie van een hoge isolatiewaarde Vrĳheid in ontwerp en afwerking Constructief sterk Sneller bouwen Damp-open systeem Duurzame keuze

NIEUWEGEIN | Merwedehof

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Trebbe

‘Een locatie- en gebouwtechnisch efficiënt transformatieproject’ Nieuwegein voert een actief beleid in het kader van de transformatie van kantoren naar woningen. Eén van de meest recente projecten is de ombouw van de kantoorvilla’s aan de Villawal tot appartementencomplex met 87 koop- en sociale huurwoningen, onder de naam Merwedehof. Ontwikkelaars Trebbe (Nieuwegein) en Local (Den Haag) namen het initiatief en hopen het complex aan de oostzijde van het stadscentrum deze zomer op te leveren. “Locatie en gebouwstructuur maken dit kleinschalige kantoorcomplex uitermate geschikt voor transformatie”, vertelt Trebbes adjunct-directeur projectontwikkeling Hein Stooker. ›

| 115

NIEUWEGEIN | Merwedehof

Een relatief groot aanbod aan kantoorlocaties, gedeeltelijke leegstand en de behoefte aan betaalbare woningen maken transformatie tot een speerpunt in Nieuwegein. Het gemeentebestuur, ontwikkelaar van bestaand vastgoed Local en mede-ontwikkelaar Trebbe hebben daarom ingezet op een snelle realisatie van Merwedehof, zoals de nieuwe naam van het appartementencomplex luidt. Het kleinschalige gebouwenensemble – gerealiseerd in 1992 – is binnen anderhalf jaar aangekocht, ontwikkeld, verkocht en in uitvoering genomen. “Merwedehof bevindt zich op loopafstand van het recentelijk vernieuwde stadscentrum, in de nabijheid van het Merwedekanaal en de sneltram naar Utrecht. Het complex bestaat uit geschakelde, drielaagse kantoorvilla’s voorzien van hoge ruimtes en portieken, rondom een half-verdiepte parkeergarage. Met een aantal heldere ingrepen, zoals het vernieuwen van de entrees en de toevoeging van balkons, alsmede het omvormen van het parkeerdek tot gemeenschappelijke tuin, is dit 6.000 m² grote kantorencomplex uitstekend geschikt te maken voor bewoning.”

KOOP EN HUUR Stooker spreekt over een ogenschijnlijk eenvoudige opzet, want in de uitvoering is transformatie van kantoren vaak uitdagend. “De aanleg van nieuwe schachten voor standleidingen en het geschikt maken van de constructie voor de montage van balkons vragen ook hier om inventiviteit. Dit is een relatief jong complex in goede staat, maar de binnenruimtes hebben grote overspanningen in combinatie met kanaalplaatvloeren. Constructief was er dus enig rekenwerk vereist. De beschikbare ruimte Advertentie liggend.pdf 1 29-Apr-16 13:37:34

'Met een aantal heldere ingrepen, zoals het vernieuwen van de entrees en de toevoeging van balkons, is dit kantorencomplex uitstekend geschikt te maken voor bewoning' wordt echter optimaal benut. De appartementen hebben een gemiddelde omvang van 63 m², met een grote variëteit aan woningtypes, in prijs variërend van € 107.000 tot € 187.000 voor wat betreft de 46 koopwoningen, die inmiddels allemaal zijn verkocht. Wij hebben daarnaast een turnkey-overeenkomst met Jutphaas Wonen voor de levering van 41 sociale huurwoningen. Die verschillen in opzet niet van de koopwoningen en de bewoners kunnen gebruikmaken van de parkeergarage.”

HERGEBRUIK EN OPWAARDERING “Wat betreft het aantal interne ingrepen hebben wij zoveel mogelijk ingezet op hergebruik van bestaande materialen; de kozijnen worden bijvoorbeeld niet vervangen, maar herbeglaasd met HR++ glas. De labelsprong naar A/B wordt verder mogelijk gemaakt met behulp van na-isolatie en de combinatie van de bestaande stadsverwarmingsinstallaties met

ONDERSCHEIDEND IN VEELZIJDIGHEID.

Experts op het gebied van kozijnen, HSB wanden en steenstrips Al bijna 75 jaar een betrokken bouwpartner Alle kennis in huis van 3D ontwerp tot nazorg Flexibele en toegankelijke organisatie Met 200 medewerkers 1 van de marktleiders in Nederland

WESTERVELD & NEDERLOF WENEKO KUNSTSTOFFEN

116 |

WESTERVELD & NEDERLOF BV

WENEKO KUNSTSTOFFEN BV

Terborgseweg 58

Anholtseweg 48

7084 AE Breedenbroek

7091 HB Dinxperlo

www.westerveld-nederlof.nl

www.weneko.nl

NIEUWEGEIN | Merwedehof

warmtewisselaars. Er is zo min mogelijk gesloopt. Het omliggende terrein wordt opnieuw bestraat en het parkeerdek, dat toegang biedt aan de daglichtrijke entrees, wordt een collectieve binnentuin.” Betaalbare woningen voor een brede doelgroep, dat is het uitgangspunt voor Trebbe en Local, die als co-makers optrekken. “Wij mikken zowel op jongeren als ouderen”, aldus Stooker. Simon Uildriks, asset developer bij Local, sluit hierop aan. “De focus van Local is transformatie van kantoorpanden met een aantal hoofdaspecten in het vizier, waaronder duurzaamheid en het creëren van een prettige leefomgeving. Met de herontwikkeling van Merwedehof – een succesvol project op alle fronten – wordt hieraan invulling gegeven. Wij zijn ervan overtuigd dat Merwedehof een mooi leefgebied wordt, waar toekomstige bewoners tevreden gaan wonen. Er is bijvoorbeeld veel aandacht besteed aan de binnentuin; ook dat is een belangrijk onderdeel van een goede leefomgeving.” Verwacht wordt dat het complex Merwedehof definitief wordt opgeleverd in september 2016. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVERS ONTWERP UITVOERING BOUWPERIODE PROGRAMMA

Local en Trebbe (Villawal Herontwikkeling B.V.) OIII architecten Trebbe West november 2015 – september 2016 transformatie 6.000 m² kantorencomplex t.b.v. 87 woningen

Projectinfo ‘ALTIJD PROJECTGEBONDEN MAATWERK’ De FSC-gecertificeerde houten entreekozijnen en -deuren van de 87 woningen van Merwedehof zijn geproduceerd, geleverd en gemonteerd door Westerveld & Nederlof. Het familiebedrijf uit Breedenbroek produceert deuren en kozijnen, alsmede HSB-wanden in eigen huis. Deze wanden kunnen door Westerveld & Nederlof tevens worden voorzien van steenstrips. “Altijd op basis van projectgebonden maatwerk”, vertelt eigenaar Ralph Nederlof. “Wij zijn een co-maker van Trebbe en als zodanig ook bij Merwedehof betrokken. Wederom met een volledig projectgebonden maatwerkproduct, just-in-time geleverd en gemonteerd. Wat veel mensen niet weten is dat wij – naast houten en kunststof kozijnen – ook gevelelementen produceren, die in de fabriek al kunnen worden voorzien van kozijnen en steenstrips. Dit is één van onze nieuwe producten.” De integrale gevelelementen worden geproduceerd in een geconditioneerde ruimte. “Bij renovatie kan de oude gevel binnen één dag worden verwijderd en vervangen door dit nieuwe element”, aldus Nederlof. “Daarnaast hebben wij onlangs een nieuwe website gelanceerd (www.westerveldnederlof.nl) en is het 3D-tekenprogramma bijna gereed. Dat hebben wij zelf ontwikkeld voor onze kozijnenproductie, waardoor 3D-BIM niet alleen een belangrijke rol kan spelen in de communicatie met onze partners en andere bouwpartijen, maar ook in de aansturing van de productie. Wij zien in de sector dat de eisen hoger worden en de ‘handjes’ op de bouwplaats minder; onze innovaties op het gebied van prefab productie en 3D-BIM sluiten aan op deze ontwikkelingen.”

Wencopperweg 64

WENCOP_logo_advertenties_v4.indd 2

Barneveld

0342 - 416 501

www.wencop.nl

24-02-14 10:24

| 117

PRODUCTPRESENTATIE | Hebo

Tekst | Marcel van Rijnbach Beeld | HEBO

Nieuw thermokozijn neemt voorschot op ENERGIENEUTRAAL bouwen In tegenstelling tot het glas wordt het kozijn nog dikwijls beschouwd als een weak spot in de thermische gebouwschil. Geen luchtdichte aansluiting met de muur zorgt voor lineaire warmteverliezen. Niettemin is een aantal kozijnfabrikanten bezig met een inhaalslag waarbij spectaculaire resultaten worden geboekt. Neem het nieuwe thermokozijn van HEBO uit Hengevelde dat met een uitgekiend luchtdicht en hoog isolerend systeem op de proppen komt.

HEBO presenteerde de productprimeur tijdens de eerste editie van de zogeheten HEBO Academy van 2016. Tijdens dit soort seminars nodigt de Twentse kozijnfabrikant experts uit om bouwprofessionals te informeren over trends en innovaties in de sector. De eerste sessie stond in het teken van zeer energiezuinig bouwen, de weten regelgeving die er aan zit te komen en de nieuwe Wet op de Kwaliteitsborging. Buro Nieman, ĂŠĂŠn van de kwaliteitsborgers van het bouwproces en expert op het gebied van energieneutraal bouwen, legde uit hoe de vork in de steel zit.

UITGEKIENDE DETAILLERING VAN THERMO SLIMLINE De tientallen aanwezige aannemers, toeleveranciers en architecten waren natuurlijk vooral benieuwd naar de twee nieuwe kozijnsystemen die trotse directeur Norbert Kuipers met zijn zoon onthulde. De kunststof en houten kozijnen zaten gevat in een mock-up van een prefab metselwerkgevel. Men kon volop de detaillering bekijken, en ervaren waarom de Thermo Slimline 10 en 50 mm het niveau halen van de waarden van het passiefhuis. Wat gelijk

118 |

PRODUCTPRESENTATIE | Hebo

opvalt is de verdiepte ligging van het kozijnframe in de muur; het glas loopt achter de buitenmuur langs. Het frame zit in één lijn met de isolatie en sluit daar nauw op aan, waardoor er geen luchtlekken en koudebruggen kunnen ontstaan. De stijlen hebben slechts een aanzichtbreedte van 10 of 50 mm, al naar gelang de wens van de architect of opdrachtgever. Daarmee onderkent HEBO het probleem dat de profielen tot meer warmteverliezen kunnen leiden dan het glas dat tegenwoordig in triple-glas geleverd kan worden en een hoge isolatiewaarde bezit. Zoals bouwfysisch expert Harm Valk van buro Nieman al opmerkt tijdens zijn lezing: de invoering van triple glas maakt de verhouding tussen glas en profielmaat ongunstiger. Immers het frame moet logger worden uitgevoerd door de inpassing van drievoudig glas, waardoor er een groter risico is op lineaire warmteverliezen. Daar heeft het Thermo Slimline systeem van HEBO geen last van.

PASSIEFHUIS-NIVEAU Door de uitgekiende detaillering en bijzondere positionering van het kozijnsysteem in de gevel kan de Thermo Slimline wedijveren met passiefhuis-systemen. Het systeem is geschikt voor passiefbouw (luchtdichtheidsklasse 3). Daarnaast halen beide modellen spectaculaire U-waardes voor zowel het frame, kozijn en glas. De lage ZTA-waarde van 0,35 !! (zontoetredingsfactor) is daarbij de slagroom op de taart en levert een bijdrage aan een comfortabel binnenklimaat in met name de zomer. De Thermo-Slimline 10 en 50 zijn nu leverbaar. De Thermo-Slimline 10 en 50 Invisible volgen vanaf eind 2016. De Invisible-modellen hebben de laagste Uf-waarde met 0,98 W/m²K. Wat deze modellen betreft moeten nog wat puntjes op de i worden gezet met betrekking tot de productie. ❚

BENG! BENG. Onder deze noemer moeten alle nieuwbouwprojecten vanaf 2020 voldoen aan een EPC van 0, ofwel een Bijna Energieneutraal Gebouw (BENG). Dit is een verplichting. Harm Valk van raadgevend ingenieursbureau Nieman schetste de contouren van deze weten regelgeving van (zeer) energiezuinig bouwen. Voor de bouw verandert er veel: er mogen vanaf 2020 geen gebouwen meer gerealiseerd worden zonder duurzame energie-elementen die hernieuwbare energie leveren, zoals pv-panelen. De energiebehoefte mag niet meer bedragen dan 25 kWh/m² en datzelfde geldt voor het verbruik van primaire fossiele brandstoffen ten behoeve van verwarming en koeling. Valk merkte op dat het gros van de nieuwbouwprojecten niet aan deze voorwaarden voldoet. Schilisolatie wordt in de EPC nauwelijks gewaardeerd, maar dat gaat veranderen, zo beloofde hij. Ofschoon architecten en aannemers de EPC-waarde kunnen baseren op alleen de salderingsregeling, zal dat in de toekomst niet meer kunnen. “De bouw moet denken in termen van optimaal leefcomfort voor de gebouwgebruiker, dus een onderhoudsarm gebouw met een aangenaam klimaat en gering energieverbruik.”

| 119

BEDRIJFSPRESENTATIE | Get Up

GET UP BENELUX LIFTEN B.V.

‘Klanten kiezen voor kwaliteit én bereikbaarheid’ Get Up Benelux B.V. is gespecialiseerd in de levering, installatie en montage van liften voor personen- of goederenvervoer in woningen, winkels, bedrijfspanden of (semi)publieke gebouwen. Met het kwaliteitssegment aan liftinstallaties biedt het bedrijf bovendien de gewenste toegankelijkheid van overheids- en publieke gebouwen voor álle bezoekers. “Zo maken én houden we elke etage en elk niveau bereikbaar voor onze klanten.”

De personen-, platform- en goederenliften worden, net als een diversiteit aan heftafels en aanvullende tilconstructies geïnstalleerd onder de Richtlijn Machines. Get Up Benelux is één van de weinige specialisten in Nederland die een dergelijke brede selectie aan liftinstallaties en heffers onder deze richtlijn aanbiedt. Daarmee wordt deels ook de snelle groei van het bedrijf verklaard. Monteurs van Get Up Benelux werken op locaties in de hele Benelux, voor een diversiteit aan klanten. Projecten variëren van (luxe) liften in woonhuizen, platformliften in schoolgebouwen en sportcomplexen tot de complete bouw en montage van op maat gemaakte goederenliften op Schiphol.

OP EIGEN BODEM ÉN BIJ ZUIDERBUREN De ontwikkeling die Get Up op eigen bodem doormaakt, lijkt ook voor België te gelden. “We signaleren een behoorlijke toename vanuit België in aanvragen voor heffers en goederenvervoer. Eén en ander vertaalt zich in een groeiende orderportefeuille bij onze Zuiderburen”, meldt directeur R. Peelen van Get Up Benelux. Het portfolio van Get Up Benelux kenmerkt zich door ‘bereikbaarheid’ op alle niveaus. “Het komt allemaal neer op het bieden van toegang. Haal het maximale uit je winkeloppervlakte door elke vierkante meter bereikbaar te maken voor de klant; gebruik bedrijfsruimtes of magazijnen efficiënter door slim verticaal transport en vergroot de woonkwaliteit thuis door elke verdieping bereikbaar te houden. Kortom: kies voor een liftoplossing op maat.” ❚

WERKEN & LEREN Get Up Benelux heeft ruimte voor (aanstaande) monteurs of leerlingen vanuit een BBL-traject (mechatronica – werktuig-/machinebouw) om via Werken en Leren het vak van liften servicemonteur onder de knie te krijgen. Voor meer informatie, neem contact op met R.E.M. Manders bij Get Up Benelux via 0578 – 66 16 14 of ga naar www.getupbenelux.com

120 |

BEDRIJFSPRESENTATIE | Get Up

PORTFOLIO: SCHIPHOL AIRPORT De Airbus A380, het grootste passagiersvliegtuig ter wereld, doet Schiphol dagelijks aan. Dankzij de nieuwe goederenlift van Get Up verloopt het laden en lossen van goederen bij de terminal een stuk soepeler. De Thorax, een krachtpatser van formaat, werd speciaal ontworpen en gebouwd volgens de wensen van de opdrachtgever. Het goederentransport van en naar de vrachtruimten van de Airbus vroeg om een aangepaste liftoplossing, omdat deze gigant hoger is dan ‘normale’ vliegtuigen. Met de Thorax zet Get Up haar eerste grote liftinstallatie op het terrein van Schiphol. Twee volgende projecten bij de luchthaven staan op stapel.

PORTFOLIO: KLOOSTER MARIA-OORD Het klooster Maria-Oord in Dongen is van alle gemakken voorzien met de installatie van een DomusLift in en eigenlijk ook ‘aan’ het gebouw. De personenlift werd namelijk in de entreehal geplaatst met een speciale dakopbouw aan de achterzijde van het karakteristieke pand. Dit gebeurde in samenwerking met Van den Beemd Liftschachten. De DomusLift in Dongen is voorzien van automatische deuren. De Congregatie Zusters Franciscanessen van Dongen geniet inmiddels al enige tijd van de tweestopper met automatische deuren. Get Up Benelux rust de DomusLift standaard uit met lichtlijsten (sensoren) over de hele lengte, waarmee veiligheid bij in- en uitstappen van de lift nog verder is verhoogd.

PORTFOLIO: BEDRIJFSGEBOUW ZLM ZLM Verzekeringen heeft het nieuwe bedrijfsgebouw in Goes van een chique en stijlvolle liftoplossing voorzien. De vierstops Motala platformlift straalt de bezoeker in haar goudkleurige look tegemoet. De verzekeraar laat in een statement weten voor kwaliteit te gaan. Dit was ook het uitgangspunt bij de inrichting van het nieuwe kantoorgebouw en de liftinstallatie. De liftconstructie is op verzoek van ZLM speciaal aangepast met een verhoogd schachtplafond zodat de lift ingezet kan worden voor personenvervoer als ook voor vervoer van – hoger – materiaal. De LED-verlichting in het plafond geeft de ‘gold-metallic’ coating van de liftschacht extra glans. Ook de afwerking van de schachtdeuren in de warme goudkleur en de etagebelettering op de deurvensters passen naadloos in het kantoorontwerp van de architect en opdrachtgever.

| 121

Vakgroep PLAATSNAAM GBO (Glas | Projectnaam Branche Ondernemingen)

122 |

Vakgroep GBO (Glas Branche Ondernemingen)

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | GBO

GBO vertegenwoordigt vlakglasbranche als onderdeel van Bouwend Nederland

‘Wij investeren voortdurend in de ontwikkeling van vakinhoudelijke kennis’

De werkgevers in de Nederlandse vlakglasbranche zijn verenigd in GBO (Glas Branche Ondernemingen). GBO fuseerde in 2015 met Bouwend Nederland. Directeur Cor Wittekoek: “Als vakgroep binnen Bouwend Nederland investeren wij voortdurend in de ontwikkeling van vakinhoudelijke kennis, op basis van een in essentie duurzaam product. Het merendeel van de leden beschikt inmiddels over het GBO Vakcertificaat, dat driejaarlijks wordt getoetst.” GBO vertegenwoordigt 170 werkgevers in de vlakglasbranche, die gezamenlijk ruim tachtig procent van de isolatieglasmarkt vertegenwoordigen. In 2014 had deze markt een omvang van 4,2 miljoen m² – een afname van dertig procent ten opzichte van 2008. Ondanks de toenemende rol van glasoppervlakken in de energetische prestaties van gebouwen en de positieve effecten van het lage BTW-tarief op de montagekosten van isolatieglas, moet de branche alle zeilen bijzetten. “Het volume staat onder druk als gevolg van de daling van de totale bouwproductie in Nederland, en daarmee het aantal leden”, zegt Wittekoek. “Wij zijn als kleinere brancheorganisatie daarom in juli 2015 juridisch gefuseerd met Bouwend Nederland. Dit neemt niet weg dat de ontwikkelingen in de branche vragen om voortdurende bijscholing op het gebied van vakinhoudelijke kennis. Als vakgroep binnen Bouwend Nederland kunnen wij onze rol op dit gebied goed vervullen en een belangrijke bijdrage leveren aan de uitvoering van het Energieakkoord.”

GBO VAKCERTIFICAAT De inhoudelijke uitbouw van bestaande activiteiten gaat binnen Bouwend Nederland door, aldus Wittekoek. In 2013 is het eigen GBO Vakcertificaat, dat een voorwaarde is voor het lidmaatschap, geïntroduceerd. Het GBO Vakcertificaat belooft een vlakglasspecialist up-to-date met vakinhoudelijke kennis en kunde, ontwikkelingen, normeringen en regelgeving. “Een GBO-lidmaatschap staat garant voor een kwalitatieve dienstverlening op het gebied van glaszetten en montage. Het GBO Vakcertificaat is echter geen eenmalige verworvenheid: iedere drie jaar wordt de aanvrager opnieuw getoetst. De laatste ontwikkelingen worden daarin meegenomen, zoals bijvoorbeeld de normontwikkeling op het gebied van plaatsingsvoorschriften van glas volgens de Nederlandse Praktijk Richtlijn (NPR) en doorval- en letselveiligheid zoals vastgelegd in NEN 3569.” In nieuwbouwprojecten wordt NEN 3569 als het goed is doorgevoerd in de toegepaste producten; in renovatieprojecten dient de houder van het GBO Vakcertificaat de opdrachtgever te adviseren met het oog op noodzakelijke upgrades van bestaande glasoppervlakken, in verband met mogelijk doorvalgevaar. “Zo zijn veel scholen nog niet voorzien van doorvalveilige beglazing, met alle risico’s van dien.”

CIRCULAIRE ECONOMIE Verduurzaming is een andere kernactiviteit van GBO. Vlakglas Recycling Nederland, een initiatief van GBO, zet zich bijvoorbeeld in voor het systema-

‘Het GBO Vakcertificaat is geen eenmalige verworvenheid: iedere drie jaar wordt de aanvrager opnieuw getoetst’ tisch inzamelen en recyclen van vlakglasafval; daarvoor betalen producenten een bijdrage en is een landelijk dekkend systeem van inzamelpunten opgezet. Alle soorten vlakglas worden ingezameld en gerecycled tot grondstoffen voor de glasindustrie. “Dit jaar nog wordt de miljardste kilo vlakglasafval opgehaald. Een belangrijke mijlpaal, maar wat ik eigenlijk nog belangrijker vind is de rol van onze leden als adviseur. Zij moeten hun opdrachtgevers kunnen wijzen op het bestaan van dit systeem, ook omdat gescheiden inzameling sinds enige tijd onderdeel is van het Bouwbesluit. Een gecertificeerd GBO-lid staat niet alleen garant voor een professionele montage, maar ook voor een professionele vakinhoudelijke advisering.” ❚

DE PRAKTIJK: ‘GBO VAKCERTIFICAAT ONTZORGT OOK’ Het Woerdense bouwbedrijf Uijtewaal werkt al jaren samen met het GBO-gecertificeerde Van Veen Glasspecials uit dezelfde stad. Technisch directeur Adriaan Lekkerkerker kiest duidelijk voor meer dan alleen glasplaatsen. “Ik verwacht dat ik door mijn glasleverancier volledig wordt ontzorgd, op basis van zichtbaar vakmanschap en volledige toewijding, van het ontwikkelstadium van een project tot na de oplevering. De medewerkers van Van Veen Glasspecials hebben vakkennis en de kwaliteit van werken wordt continu gemonitord. Mijn projectleiders hebben ook zelden problemen met de beglazing.” Van Veen Glasspecials liet zich direct certificeren bij de introductie van het Vakcertificaat en is inmiddels toe aan hernieuwde certificering, aldus GBO.

| 123

Glaszetters en -monteurs staan voor kwaliteit, veiligheid en vakmanschap met het GBO Vakcertiﬁcaat! ✓ MEDEWERKERS HEBBEN AANTOONBARE KENNIS VAN GLAS EN GLASPRODUCTEN ✓ ZIJN OP DE HOOGTE VAN DE LAATSTE PLAATSINGVOORSCHRIFTEN ✓ WERKEN VERANTWOORD EN VEILIG VOLGENS ACTUELE REGELGEVING

KIES DAAROM EEN BEDRIJF MET HET GBO VAKCERTIFICAAT • Glassolutions Noord - Almeline Almelo • Van Essen Glas B.V. • Amsterdamse Glashandel Van Beemdelust B.V. • Beemer Glas B.V. • Glashandel >> Devri<< Amsterdam B.V. • Glashandel Accuut • Glashandel Noord B.V. • Glassolutions Noordwest - locatie Veromco Amsterdam • Rembrandt Glas B.V. sinds 1948 • Remy Bouw • Glashandel Garant Glas B.V. • Glasindustrie La Paloma B.V. • Glassolutions Veromco Arnhem • Asser Glas- en Verfhandel B.V. • Cura Glass B.V. • Glashandel P.B. Emmery B.V. • R. van de Beek Glasbedrijf • Glashandel A. van Haagen B.V. • Snepvangers Glasservice B.V. • Noord Hollandse Glascentrale B.V. • Overveld Glas B.V. • Wijnans Glas Breda B.V. • De Brielse Glashandel B.V. • Glashandel Koelewijn B.V. • LHV Glasgroothandel B.V. • Blom Glasservice B.V. • M.G. Sterk & Zoon B.V. • Glas Groep Deventer • Service Glasherstel Overgelder • Glashandel Verbo B.V. • Glassolutions Veromco Eindhoven • Glasservice van Essen B.V. • Berkglas B.V. • D en O Bouwglas B.V. • FBS Bouwglas V.O.F. • GlasBouw MarVerre Gilze B.V. • Glascentrum J. Goemaat B.V. • Glashandel en Glasslijperij Melieste B.V. • Dams Glasherstel • Wimmer Glas Handel B.V. • Glasgroothandel en Glasindustrie Van Noordenne B.V. • Glascentrale Midden Holland B.V. • Noord Hollandse Glasservice B.V. • Alutherm Glashandel B.V. • Roegiers Glas B.V. • Versteeg Glas B.V.

Almelo Almelo Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Zuid-Oost Andijk Apeldoorn Arnhem Assen Assen Barendrecht Barneveld Beneden-Leeuwen Bergen op Zoom Beverwijk Breda Breda Brielle Bunschoten Den Bosch Den Haag Den Hoorn Deventer Deventer Eindhoven Eindhoven Epe Etten-Leur Franeker Franeker Gilze Goedereede Goes Haarlem Haelen Hardinxveld-Giessendam Hazerswoude-Dorp Heemskerk Heerhugowaard Heinkenszand Hengelo

• Glashandel Hillegom B.V. • Motshagen Glas en Verf B.V. Hilversum • Jansen Glas Hoogvliet B.V. • De Glaswacht B.V. • Glasservice IJsselstein B.V. • Tielse Glashandel B.V. • VHG Van Herk Glas • GlasConstruct Faber Tilma B.V. • Glashandel Martin de Boer V.O.F. • Glason Hab B.V. • A&A Glashandel • Cura Glass B.V. • Rob Felix Glas • Motshagen Glas en Verf B.V. Naarden • RM Glas Nederland B.V. • Glason Nunspeet • Alverre B.V. • Peter Timmers Handelsonderneming B.V. • Glasgroothandel Van der Ham B.V. • Den Hartog Glas B.V. • De Rijswijkse Glashandel • Hijman Glashandel B.V. • Alhra Glas B.V. • Breijer Glas B.V. • Glashandel J. Snel B.V. • Kralingsche Glashandel B.V. • Duinkerke Glas service • Glasimpex Schiedam B.V. • Glas- en Verfgroothandel J.L. van Es B.V. • Glashandel Sneek B.V. • Terneuzense Glashandel B.V. • Uijen Glas • De Glascentrale Tilburg B.V. • Jongbloed & Zn. • Glastechniek Twello B.V. • Stekelenburg Glas B.V. • Scheuten Absoluut Glastechniek B.V. • Kees Tol Glas B.V. • De Winschoter B.V. • A.L. van Veen Glasspecials • XL-glas & verf V.O.F. • Glaswacht Zaanstreek B.V. • Alvista Glasgroothandel B.V. • Helder in Glas Projecten B.V. • Helder in Glas Service B.V.

Hillegom Hilversum Hoogvliet Hoorn IJsselstein Kerk-Avezaath Krimpen aan de Lek Leeuwarden Leeuwarden Lelystad Lijnden Lopik Maastricht Naarden Nieuwegein Nunspeet Oldenzaal Oosterhout Oss Oud-Beijerland Rijswijk Rijswijk Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Scherpenzeel Schiedam Sliedrecht Sneek Ternezuen Tiel Tilburg Tilburg Twello Utrecht Venlo Volendam Winschoten Woerden Woudenberg Zaandam Zevenbergen Zwanenburg Zwanenburg

Vakgroep GBO (Glas Branche Ondernemingen)

‘De mogelijkheden met glas zijn oneindig’ Met meer dan zestig jaar ervaring en een uniek aanbod aan glasproducten is AA Glashandel uit Lijnden een belangrijke speler in de glasbranche. De afgelopen jaren heeft het bedrijf niet alleen ruimschoots geïnvesteerd in productontwikkeling en -verbetering, maar heeft het ook de grootste glasshowroom van Nederland op zijn naam staan.

Niels Hoffmann, directeur-eigenaar van AA Glashandel, vertelt: “Vandaag de dag zijn veel producten alleen nog maar via een website te bestellen. Maar het gros van de mensen (zowel particulieren als bedrijven) vindt het heel belangrijk om het product dat zij van plan zijn te kopen in werkelijkheid te bekijken. In onze ruime showroom van 600 m² worden alle producten die wij aanbieden op zorgvuldige wijze gepresenteerd. Van glazen deuren, douchecabines en monumentaal glas tot geprint glas; de mogelijkheden zijn oneindig.” Het printen op glas is één van de belangrijkste ontwikkelingen waarop AA Glashandel zich de laatste jaren heeft toegelegd. “Met onze geavanceerde printmachine en onze bijzondere wijze van afbakken in een speciaal daarvoor bestemde oven kunnen wij glasplaten voorzien van een unieke (full colour) print. Aangezien gebruik wordt gemaakt van kwalitatief hoogwaardige inkten zijn de printen bovendien bestand tegen vocht en UV-licht, waardoor ze zowel binnen als buiten toepasbaar zijn.” Ook heeft AA Glashandel sinds een half jaar in Duitsland en de Benelux het alleenrecht verworven op de verkoop van glazen balustradesystemen. “Dit kwalitatief hoogwaardige product kunnen wij tegen een zeer aantrekkelijke prijs aanbieden en vormt echt dé eyecatcher van elk gebouw”, aldus Hoffmann. ❚

| 125

Park & Straatmeubilair

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Falco

Specialist kleurt hart van Enschede met park- en straatmeubilair In Enschede doet zich een unieke situatie voor: een nieuw regionaal ziekenhuis in het hart van de stad, grenzend aan een verbindend, nieuw centraal plein: het Koningsplein. De gemeente is er veel aan gelegen Enschede mooier te maken op deze drukke locatie en besloot het autovrije plein integraal te ontwerpen. Het Koningsplein is rond de jaarwisseling met het nieuwe Medisch Spectrum Twente geopend. Falco leverde 29 banken en zes poefen, geheel op maat geëngineerd en geproduceerd. “Wij maken het technisch mogelijk”, aldus Marc Kosse.

126 |

Park & Straatmeubilair

'Wij zijn al vroeg in het proces betrokken vanwege de integrale plankwaliteit' Het nieuwe Koningsplein, gelegen aan de zuidzijde van het Enschedese centrum op de kruising van de Beltstraat en Boulevard 1945, is de verbinding tussen de binnenstad, het nieuwe MST met zijn organisch vormgegeven glasgevels en de bestaande Van Heek Parkeergarage. Het Koningsplein wordt naar verwachting met dagelijks ongeveer 10.000 bezoekers één van de drukste punten van de stad. Het pleinmeubilair van Falco, verwant aan de Linea-lijn en opgebouwd uit massief staalplaatmateriaal voorzien van hardhouten latten, is smaakvol gepositioneerd op het plein, daar waar nodig. Zoals de poefen, die aan de zijde van de hoofdingang van het MST zijn geplaatst zodat mensen die op vervoer wachten hier kunnen rusten. De poefen doen tevens dienst als inrijbeveiliging. Het Koningsplein is niet alleen voorzien van multifunctioneel meubilair, maar is ook verrijkt met een serie opvallende kunstwerken van Arne Quinze, die de 'stedelijke natuur' voorzag van kleurige stalen bomen die aan fakkels doen denken. “Alles op dit plein is ontworpen in hechte samenwerking met Marina Eenschoten – de landschapsarchitect van de gemeente Enschede”, vertelt Kosse, hoofd Verkoop Nederland van Falco. “Wij zijn al vroeg in het proces betrokken vanwege de integrale plankwaliteit. Enschede kent ons van meerdere projecten, en wij zijn toevalligerwijze ook leverancier van enkele fietsparkeervoorzieningen van het MST.”

MAATWERKENGINEERING In samenwerking met de gemeente Enschede heeft Falco 29 banken en zes poefen ontworpen en geproduceerd voor het Koningsplein. “Gekozen is voor banken met en zonder rugleuning, vervaardigd uit staal en tropisch hardhout”, vervolgt Kosse. “Aan de onderzijde van de banken is een luik voorzien, waarin Atelier Lek de verlichting heeft aangebracht die de banken van onderop kan aanlichten, met een bijzonder effect.”

Falco heeft het meubilair inclusief betonnen fundatie geleverd. Aannemer NTP, verantwoordelijk voor de uitvoering van de pleininrichting, heeft de banken en poefen op het plein gemonteerd. Falco heeft haar ervaring in de vormgeving en inrichting van openbare ruimte goed kunnen gebruiken op het Koningsplein, zegt Kosse tot slot. “De openbare ruimte in Nederland wordt steeds hoogwaardiger ingericht. En park- en straatmeubilair wordt steeds meer

op maat geproduceerd – één van onze specialiteiten. Wij zijn allang geen leverancier meer van puur functionele producten. Maatwerk is in dit geval vooral engineering op basis van specifieke richtlijnen en ontwerpeisen. Op geen enkele plek in Nederland zijn vergelijkbare banken en poefen te vinden. Wij maken het technisch mogelijk. En het is prettig te mogen constateren dat wat wij voorstellen, vaak wordt geaccepteerd.” ❚

| 127

Sandwichpanelen

â&#x20AC;&#x2DC;Je moet je eens voorstellen: een presterende sandwichpaneelgevel volledig afgewerkt met glasâ&#x20AC;&#x2122; Sandwichpanelen bekleed met Cortenstaal.

128 |

Sandwichpanelen

Tekst | Jan-Kees Verschuure Beeld | Cladding Point

‘DE MARKT VOOR PREMIUMSANDWICHPANELEN GROEIT WEER’ In de opdrachtenportefeuille van leverancier van sandwichpanelen Cladding Point is de laatste tijd meer ruimte gekomen voor architectonische specials: hoogwaardig afgewerkte sandwichpanelen. “Nu de economie weer wat aantrekt, hebben opdrachtgevers weer financiële ruimte om aandacht te geven aan de architectonische uitstraling van hun gebouwen”, merkt general sales manager Harry van der Veen op. “Met iconic skin GSP – onze laatste innovatie – is ook de met glas afgewerkte sandwichpaneelgevel geen toekomstmuziek meer.” De producten van Cladding Point staan bekend als geschikte basis voor architectonische oplossingen met behoud van gebouwprestaties, betoogt Van der Veen. “De wortels van onze samenwerking met fabrikanten als Brucha en Voestalpine zijn stevig verankerd in de maakindustrie – tot de Duitse autoindustrie aan toe. Onze investeringen in technisch hoogwaardige eindproducten en architectonische specials betalen zich uit, nu opdrachtgevers weer wat meer investeren in hun gebouwen. Vorig jaar introduceerden wij ons exclusief dealership van Bacacier by S+arck®, een modulair opbouwsysteem voor de gevelafwerking met een grote ontwerpvrijheid – gecombineerd met de high end Alpha Design+ 3S carrier sandwichpanelen van Cladding Point; nu kunnen wij opnieuw een premium-afwerkingsproduct aan de catalogus toevoegen: iconic skin GSP, waarbij de afkorting staat voor Glass Sandwich Panel.”

len. “Los van de marktvraag is het vandaag de dag sowieso noodzakelijk om continu te innoveren”, zegt Van der Veen. “Schüco heeft bijvoorbeeld kozijnelementen ontwikkeld waarmee ramen die open en dicht kunnen in een sandwichpaneelgevel van Cladding Point kunnen worden geïntegreerd. Je moet je eens voorstellen: een presterende sandwichpaneelgevel volledig afgewerkt met glas. De

stap naar een energetisch, comforttechnisch en architectonisch volmaakte sandwichpaneelgevel is dan nog klein. Wie op zoek is naar een natuurlijke uitstraling van zijn gebouw, kan bijvoorbeeld kiezen voor Cortenstaal als buitenplaat, met een natuurlijk verkleurend staalproduct dat volledig getest is op constructieve en klimaattechnische prestaties. Wie zijn gevel op basis van kortetermijnbehoeften architectonisch wil upgraden, heeft Bacacier by S+arck® tot zijn beschikking, met een toolbox voor de architect en flexibele montagemogelijkheden. Wij merken dat opdrachtgevers bij hun ontwerppartners vaker op zoek gaan naar architectonisch hoogwaardige oplossingen voor de gebouwschil. De lach op het gezicht van de opdrachtgever is terug en de bebouwde omgeving vaart er wel bij.” ❚

Glaspanelen, die op maat van de opdrachtgever van een motief kunnen worden voorzien, kunnen binnen dit systeem tot een elementhoogte van wel zestien meter met premium-sandwichpanelen van Cladding Point worden gecombineerd. Tijdens de productie van iconic skin GSP wordt een ‘ultra sterke’ glasplaat verlijmd met het paneel. “Wij zijn daarmee een enorme constructieve uitdaging aangegaan; omdat wij in onze partners, de integrale kwaliteit van het product en de afzetmogelijkheden geloven.”

‘VOLLEDIG GLAZEN SANDWICHPANEELGEVEL’ iconic skin GSP, ontwikkeld door de Duitse gevelbouwer Seele, is een maatwerkoplossing voor architectonische vraagstukken in het kader van transparantie. Dat komt Cladding Point bijvoorbeeld van pas vanwege de groeiende opdrachtenportefeuille op het gebied van publieke gebouwen en leisure-projecten, zoals zwembaden en sporthal-

Presentatie Iconic Skin-33 Presentatie Iconic Skin-33.

| 129

Isolatie

Tekst | Arne Vansteenkiste Beeld | Kingspan

TECHNOLOGIE OMZETTEN IN ENERGIEZUINIGE PANELEN Je mag zo veel energiezuinige technieken in je ontwerp integreren als je wilt. Echter als de schil van je gebouw niet voldoet aan de nodige eisen, vervagen je inspanningen als sneeuw voor de zon. Kingspan lanceert daarom IPN-QuadCore-paneelkernen. De vernieuwende technologie en gesloten celstructuur zorgt voor twintig procent betere thermische isolatie ten opzichte van klassieke panelen. Energieconsultant AECOM berekende dat een distributiemagazijn van 5.000 vierkante meter, uitgerust met de nieuwe panelen, jaarlijks tot veertien procent energie bespaart. Dezelfde studie stelt dat de innovatieve paneelkernen de bouwkosten flink verlagen door de investeringen in verwarming-, koelen ventilatiesystemen te beperken.

MICROCELLEN MET VERNIEUWENDE KWALITEITEN De nieuwe mogelijkheden zijn volledig te danken aan een nieuw technologisch proces. De fabricatietechniek zorgt voor een microcelstructuur. Die structuur maakt verbeterde prestaties van gebouwen mogelijk met lagere kosten tijdens de gehele levensduur en verbeterde milieuprestaties tot gevolg.

'De vastgoedmarkt vraagt om energiezuinige gebouwen die uitstekende prestaties leveren met weinig risico, een hoge nettowinst en minder negatieve milieueffecten'

130 |

Isolatie

“Dit is de belangrijkste technologische doorbraak op het gebied van geïsoleerde panelen in de afgelopen tien jaar”, zegt marketing manager Steven Wouters. “De vastgoedmarkt vraagt om energiezuinige gebouwen die uitstekende prestaties leveren met weinig risico, een hoge nettowinst en minder negatieve milieueffecten. IPN-QuadCore vormt de sterkste oplossing voor duurzaamheid.” Een stevige uitspraak die vraagt om verduidelijking en concrete cijfers. Zo bedraagt de lambda-waarde 0,018w/m²K. De U-waarde is 0,08w/m²K. De prestaties zorgen voor goede cijfers in bouwevaluaties zoals BREEAM en LEED.

MILIEUVRIENDELIJK EN BRANDWEREND Naast milieuvriendelijk is de innovatie ook brandwerend. IPN-QuadCore is de eerste geïsoleerde paneelkern met gesloten celstructuur die gecertificeerd is volgens FM 4882, voor gebruik in rookgevoelige omstandigheden. Het is de eerste keer dat een product uit de sector die norm haalt. Ook op vlak van brandnormen zit het snor. De technologie haalt EN 13501-1 en EN1501-2. Dat dankt het paneel aan een uitzonderlijk stabiele koollaag die gevormd wordt bij blootstelling aan vuur. Lagere rookemissies en betere prestaties in brandveiligheidstesten zijn het gevolg. Momenteel wordt de isolerende kern getest voor certificaten voor indoorgebruik. De strenge normen maken IPN-QuadCore populair in farmaceutische productie- en opslagruimten, voedselproductie- en opslagruimten of soortgelijke industrie. Zonder hoogtebeperking.

VEERTIG JAAR GARANTIE De verbeterde prestaties zorgen voor flexibiliteit. Verschillende paneelbreedtes zijn mogelijk. Tot zeven of twaalf meter, afhankelijk voor de voorziene norm. Bovendien geniet je van veertig jaar garantie op de constructie-tech-

nische en thermische prestaties. De garantie is mogelijk omdat de gesloten celstructuur bestand is tegen indringend vocht. Zo blijft de structurele integriteit van de kern behouden en verdwijnt het risico van gewichtstoename door vochtophoping. IPN-QuadCore is vandaag al beschikbaar in geïsoleerde panelen voor koude opslagruimten. In de nabije toekomst wordt het assortiment uitgebreid. ❚

20%

TOT VERBETERDE THERMISCHE PRESTATIES

IPN-QuadCore zorgt voor een ongeëvenaarde thermische prestatie van 0,018 W/m.K*. De beste in de sector. Een betere thermische efficiëntie in de gebouwschil vermindert de belasting op systemen voor verwarmen en koelen en zorgt voor aanzienlijke aanvullende energiebesparingen. Superieure Rc-waarde tot

ENERGIENEUTRALE GEBOUWEN

40 JAAR

SUPERIEURE BESCHERMING TEGEN

THERMISCHE EN CONSTRUCTIEVE GUARANTEE

Superieure U-waarde tot

We garanderen dat, ongeacht de ontwikkeling van de omgeving, dethermische en constructieve karakteristieken van de IPN-QuadCore gebouwschil 40 jaar gelijk zullen blijven.

W/m2K

Kosten verlagen. Energie besparen. Veilig en zorgeloos leven en werken in een gebouw met IPN-QuadCore.

12,22 0,08 m2K/W

DE WEGNAAR

Ontdek de vooordelen van onze nieuwe unieke kernschuim op: www.ipn-quadcore.nl

BRAND De IPN-QuadCore-panelen zijn door derden getest en voldoen aan de strengste normen in de sector: �

�

Door verzekerings-maatschappijen gecertificeerde FM- en LPCBsystemen.

Een materiaalkern die betere milieuprestaties levert, waardoor het gebouw hogere scores kan behalen bij belangrijke groene certificeringen (Vb. BREEAM). De verbeterde thermische prestaties van IPN-QuadCore zorgen daarnaast voor lagere CO2-emissies.

100% recyclebaar

Het enige materiaal voor geïsoleerde panelen met gesloten celstructuur dat goedgekeurd is volgens FM 4882 voor rookgevoelige omgevingen.

Kingspan B.V. Lingewei 8, 4004 LL Tiel, Postbus 6565, 4000 HN Tiel. t: +31 (0) 344 675 250 f: +31 (0) 344 675 251 www.kingspanpanels.nl

| 131

Wittur is “Safety in motion”. We are a driving force of safety in the elevator industry and are continuously looking for ways to improve our safety performance MRL W Line: in both our range of products and De nieuwe generatie van de MRL W-Line liften is het antwoord van Wittur op de vraag uit de markt. Wij bieden de ideale oplossing voor residentiele en commerciële opes. innovain ourgebouwen productigebaseerd on faciliti tie en een modulair ontwerp. De MRL W-Line is een elektrische lift met een gearless aandrijving. Ontworpen zonder machinekamer en een ophanging van 2:1. Kenmerken: - Hefvermogen 320 – 2500 kg - Snelheid 1.0 – 1.6 mtr/sec - Hefhoogte tot 50 mtr. - Toegangen, enkel of dubbel Wittur’s core products Alle componenten worden geproduceerd binnen Europa in eigen productie eenheden van de Wittur groep, hierdoor wordt een kwalitatief hoogwaardig product verkregen.

include elevator doors, safety components and gearless drives, as well as cars, slings and counterweight frames.

These are designed not only for new installations, but also for modernisation projects.

Al onze producten zijn vrij verkrijgbare producten, en voor ieder liftbedrijf te onderhouden. Wittur B.V. Remmingweg 18, 1332 BG Almere, T 036-5495570

www.wittur.com

Tekst | Rob Buchholz Beeld | Wittur

INTERNATIONALE OVERNAME ZORGT VOOR INTERNATIONALE VERKOOP- EN PRODUCTIESTOOTKRACHT

NIEUWE CEO ZORGT MET FRISSE KIJK VOOR INNOVATIEVE IMPLEMENTATIES Door op juiste wijze internationaal samen te werken, is het voor bedrijven mogelijk aspecten als veiligheid en kwaliteit naar een nog hoger level te tillen. Zeker voor Nederlandse ondernemingen is het goed om onderdeel te zijn van een groot kennisnetwerk waar alle denkbare expertise en ervaring samenkomt, om tot een optimale productlijn te komen.

Een goed voorbeeld is Wittur BV, een specialist voor de liftindustrie die zich richt op de verkoop van vrij op de markt verkrijgbare liftonderdelen en systemen. Johan Stoop, General Manager Benelux, vertelt daarover: “Wij vertegenwoordigen een veel groter geheel en worden vanuit Duitsland aangestuurd. Sinds 1 april hebben wij officieel Sematic overgenomen. Daarbij is Patrik Wohlhauser tot nieuwe CEO (algemeen directeur) van de Wittur Group benoemd. Het is een samenwerking die ook voor ons kantoor van absolute meerwaarde is.”

INTERNATIONALE ERVARING Wohlhauser is voormalig Chief Operating Officer (COO) bij Evonik Industries AG. Hij beschikt over een schat aan internationale leidinggevende en bedrijfskundige ervaring en heeft in vele jaren vakkennis met betrekking tot het combineren en integreren van ondernemingen opgedaan. Bovendien profiteert de nieuwe CEO van zijn

grondige kennis in talrijke branches, waaronder de bouw. Omdat Wohlhauser van buiten de liftbranche komt, brengt hij tevens een frisse kijk op de zaken mee. Het is zijn doel om innovatieve best-practices te implementeren die buiten de kernsector van Wittur liggen. Bij zijn benoeming tot algemeen directeur kondigde Wittur aan dat de overname van de Sematic Group met succes is afgerond.

GLOBALE SPELER Stoop: “Wij blijven onder de naam Wittur werken, terwijl de bedrijfsnamen en merken van Sematic en Liftmaterial deel gaan uitmaken van de Wittur Group. Hiermee is de basis gelegd voor het ontstaan van één van ’s werelds grootste leveranciers van componenten, modules en systemen voor de liftindustrie. Zeg maar gerust de enige echte globale speler in de branche op het gebied van deuren, modules en systemen. Wij willen onze klanten met een grotere internatio-

nale verkoop- en productiestootkracht alsmede een breder productassortiment een nog betere service gaan bieden. Bovendien zullen wij in de toekomst met een nog hoger niveau van producten servicekwaliteit voor de markt klaarstaan.” Safety in Motion is de bekende slogan van Wittur. Want al vele jaren gaat de aanpak verder dan alleen het leveren van kwaliteitsproducten. “De kracht van onze service schuilt in zowel lokale verkoop als lokale aftersales”, aldus Stoop. “Alleen op die manier kun je echt dicht bij de klant staan en is het mogelijk snel in te spelen op klantvragen. Vanzelfsprekend blijven wij na deze internationale overname ook productaanpassingen voor de lokale markt verzorgen en regelen we assistentie als klanten een nieuwe lift, besturingssysteem, deur of ander nieuw product in gebruik nemen. Door de overname zal ons niveau van kwaliteit, veiligheid en service eigenlijk alleen nog maar verder toenemen.” ❚

133

Meet The World interlift 2017 â&#x20AC;&#x201C; The world of elevators 17 - 20 October | Messe Augsburg | Germany

Application form available now: www.interlift.de

Organiser: AFAG Messen und Ausstellungen GmbH | w w w.interlift.de | Technical sponsor: VFA-Interlift e.V. | w w w.vfa-interlift.de

Bijzonder werkproces met aandacht voor de bewoners

SHORT STAY APPARTEMENTEN IN VOORMALIG VERPLEEGHUIS

Gemeentelijke organisatie wordt op één locatie

HAARLEM | Proveniershof

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | Marco Hietberg

GROOT ONDERHOUD PROVENIERSHOF HAARLEM:

‘BIJZONDER WERKPROCES MET AANDACHT VOOR DE BEWONERS’ Wie vanuit de Grote Houtstraat in Haarlem via de eeuwenoude poort het Proveniershof betreedt, waant zich in een andere wereld. De woningen die hier staan dateren uit de zeventiende eeuw en kennen een zeer rijke geschiedenis. In opdracht van woningcorporatie Ymere heeft Van Wijk Vastgoedonderhoud het afgelopen jaar grootschalige onderhoudswerkzaamheden gepleegd aan het Proveniershof, dat staat aangemerkt als rijksmonument. Tijdens het groot onderhoud was het van belang dat de bewoners zo min mogelijk hinder ondervonden van de werkzaamheden. “Een taak die ons op het lijf geschreven is”, aldus Sander van den Bos, bedrijfsleider bij Van Wijk Vastgoedonderhoud.

136 BOUWEN AAN MONUMENTEN

HAARLEM | Proveniershof

In krap een jaar tijd zijn de 74 woningen, die onderdeel uitmaken van het Proveniershof, grondig aangepakt. Van den Bos: “Na een voorbereidingstijd van drie maanden zijn we in februari 2015 gestart met de werkzaamheden.” In eerste

instantie was het alleen de bedoeling dat Van Wijk Vastgoedonderhoud de buitengevels zou renoveren, maar naarmate de werkzaamheden vorderden bleek dat ook de binnenkant van de woningen het nodige onderhoud vergde. “Zo zijn we begonnen met houtrotreparaties, schilderen metselwerk en het vervangen van de ramen. Later zijn daar ook het technisch keuren van de installaties en diverse daken loodwerkzaamheden bij gekomen.”

DAK- EN LOODWERKZAAMHEDEN Met name de daken loodwerkzaamhe-

den hadden nogal wat voeten in de aarde, vertelt hij. “Na een grondige inspectie bleek dat veel daken niet meer voldeden aan de gestelde veiligheidseisen, waardoor een deel van de daken vervangen moest worden.” Omdat veel woningen kampten met vochtproblemen, is een dampfolie aangebracht op het dakbeschot, waarna de dakpannen op authentieke wijze zijn gelegd. “Ook het aanpakken van de gootconstructie was een behoorlijke operatie en heeft voor de nodige uitdaging gezorgd.” ›

BOUWEN AAN MONUMENTEN 137

Bouwbedrijf A. Denslagen & CO. B.V. Bouwen is ons vak. En ons vak verstaan wij als geen ander Bouwbedrijf A. Denslagen & Co. BV onderscheidt zich van andere bouwbedrijven door onze specialisatie op het gebied van metsel- en voegwerkzaamheden. En daar zijn wij trots op. Trots omdat wij vanaf 1949 onze werkzaamheden op traditionele wijze uitvoeren waarbij kwaliteit en vakmanschap voorop staan. Ieder metsel- en voegwerk behoeft een eigen aanpak en wij zijn specialist in de beste methodes. Onze vakmensen hebben uiteraard allen een vakdiploma, maar leren de fijne kneepjes van het vak niet op school. De specifieke expertise die zo kenmerkend is voor ons bedrijf wordt door onze medewerkers in de praktijk op de nieuwe generatie vakmensen overgedragen. De overdracht van 60 jaar historische kennis garandeert het werken met de beste methoden en technieken op het gebied van metsel- en voegwerkzaamheden.

Contactgegevens Motorkade 8F 1021 JR Amsterdam T 020 - 637 00 09 info@denslagen.nl

www.denslagen.nl

Hoog tijd voor

www.vanwijkvgo.nl

HAARLEM | Proveniershof

De uitbreiding van de werkzaamheden vergde ook van de bewoners de nodige flexibiliteit. “Wanneer je aan bewoners moet laten weten dat het onderhoud niet alleen langer zal duren maar ook veel intensiever zal zijn, is het van groot belang dat je deze boodschap op een goede manier overbrengt. Door begrip te tonen voor de situatie en mee te denken met de bewoners kweek je goodwill en vertrouwen. Onze uitvoerder, Wilfred Moorman, heeft dit uitstekend gedaan. Hij heeft echt een band opgebouwd met de bewoners en is van grote waarde geweest voor dit project.”

'In krap een jaar tijd zijn de 74 woningen, die onderdeel uitmaken van het Proveniershof, grondig aangepakt' PGS-METHODIEK De intensieve samenwerking met bewoners maakte onderdeel uit van de PGSmethodiek. “PGS staat voor Prestatiegericht Samenwerken en kenmerkt zich door een nauwe betrokkenheid tussen de klant, bewoners en ketenpartners, met als gevolg een efficiënte samenwerking en lagere (faal)kosten. Aangezien wij ons continu bezighouden met het instandhouden, verbeteren en verduurzamen van vastgoed, geldt dit ook voor onze integrale aanpak. Wij investeren graag in relaties waarbij de klant centraal staat. Hiervan is het Proveniershof een goed voorbeeld.” Op 12 december 2015 is het totale project opgeleverd. “We zijn niet alleen trots op het mooie eindresultaat dat we gezamenlijk hebben neergezet, maar kijken ook terug op een bijzonder werkproces waaraan wij veel plezier hebben beleefd”, aldus Van den Bos. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Woningcorporatie Ymere UITVOERING Van Wijk Vastgoedonderhoud

Projectinfo GOED VOORBEREID AAN DE SLAG De restauratie van het Proveniershof in Haarlem bleek omvangrijker dan verwacht. Eén van de bij het project betrokken partijen was Bouwbedrijf A. Denslagen & Co, dat het voegen metselwerkherstel en het herstel van de schoorstenen verzorgde. Uitvoerder Herman Koning vertelt dat er een grondige voorbereiding aan de werkzaamheden vooraf ging. Daarin werd onder meer op zoek gegaan naar een geschikte kalk voor de mortel. “Je kunt bij een monumentaal gebouw als dit geen reguliere mortel toepassen. We zijn op zoek gegaan naar een natuurlijk product en uiteindelijk uitgekomen in Frankrijk, bij de St. Astier-kalk. We hebben de mortel een passende kleur gegeven en tijdens de herstelwerkzaamheden de voeg van een dagstreep voorzien, zoals in de oorspronkelijke situatie. Voor de baksteen zijn we uitgekomen bij een speciaal formaat Rijnsteen. Als gespecialiseerd bedrijf beschikken we over veel kennis en ervaring; daar kunnen we bij projecten als dit op terugvallen.” Al met al was het bedrijf negen maanden werkzaam bij het Proveniershof, aldus Koning. Het meeste werk zat volgens hem in het schoorsteenherstel. Naast een goede voorbereiding was er ook tijdens de uitvoering sprake van een prima overlegsituatie, zegt hij. “Om naar oplossingen te zoeken bij onverwachte zaken. En om de planning te bewaken. Dat is goed gelukt.”

MONUMENTALE BEGLAZING Bij de grootschalige onderhoudswerkzaamheden aan het Proveniershof in Haarlem heeft AA Glashandel uit Lijnden de oude ramen vervangen door nieuwe monumentale beglazing. Gekozen is voor enkelglas dat in de bestaande kozijnen werd geplaatst. Niels Hoffmann, directeur-eigenaar van AA Glashandel, vertelt: “Bij dit project stond voorop dat de authentieke uitstraling van de woningen zoveel mogelijk behouden moest blijven. Ons monumentale glas, dat een duidelijke glooiing laat zien, past uitstekend bij het historische karakter van de woningen.” De in totaal 120 breukruitjes zijn in verschillende fasen vervangen. “Onze opdrachtgever, Van Wijk Vastgoedonderhoud, had een strakke planning opgesteld waarbij de werkzaamheden van alle onderaannemers als een treintje op elkaar aansloten. Aangezien wij over een grote voorraad glasproducten beschikken, zijn wij in staat om, indien noodzakelijk, snel te leveren op de bouwplaats. Dit is van groot belang voor een soepel bouwproces, aangezien het treintje dan in beweging kan blijven.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN 139

PLAATSNAAM| |De AMSTERDAM Projectnaam Wittenberg

Tekst | Jac Buchholz Beeld | Rappange & Partners

TRANSFORMATIE DE WITTENBERG AMSTERDAM

SHORT STAY APPARTEMENTEN IN VOORMALIG VERPLEEGHUIS Lange tijd was De Wittenberg in Amsterdam in gebruik als zorginstelling. Het gebouw voldeed echter niet meer aan de eisen van deze tijd en in 2014 volgde een sluiting. De bewoners verhuisden naar andere locaties. Een zoektocht naar een nieuwe bestemming leidde uiteindelijk tot het plan om in het voormalige Oude Mannen en Vrouwen Huis 115 short stay appartementen te realiseren, evenals het Luther Museum Amsterdam.

140 BOUWEN AAN MONUMENTEN

AMSTERDAM | De Wittenberg

exact inmeten en weten we of onze aannames kloppen of dat we hier en daar wat moeten schuiven.”

MONUMENTALE UITSTRALING Die stripwerkzaamheden worden momenteel uitgevoerd en duren tot juli. Onderdeel van deze fase is het verwijderen van de luchtbrug die beide gebouwen verbond. Wever: “Op die plek komt een verbindend transparant entreegebouw.” Na de sloopwerkzaamheden, legt hij uit, zal er onder meer gevelherstel worden uitgevoerd en zullen de balkkoppen in het gebouw worden onderzocht en waar nodig hersteld. “Wat de gevels betreft hebben we ontdekt dat de meeste kozijnen nog goed zijn. Is dat niet het geval, dan bekijken we eerst of ze hersteld kunnen worden. Vervanging gebeurt alleen als het niet anders kan. We willen de monumentale uitstraling zo goed mogelijk behouden, zelfs nog iets verbeteren. Daarom brengen we de binnenplaatsen in het oudste gebouw terug in oude luister. Dat worden gemeenschappelijke buitenruimtes.”

Het Oude Mannen en Vrouwen Huis De Wittenberg ligt op de hoek van de Nieuwe Keizersgracht en de Nieuwe Kerkstraat, in het centrum van Amsterdam. Het oudste deel stamt uit 1772. In 1856 en 1876 werden er twee uitbreidingen aan toegevoegd, overigens los van het oorspronkelijke gebouw. Eigenaar was en is de Lutherse Diaconie die er lange tijd minderbedeelde oude mannen en vrouwen opving. Na een ingrijpende verbouwing fungeerde het gebouw sinds begin jaren zeventig van de vorige eeuw als verpleeghuis.

PUZZEL Belangrijke uitdaging van de transformatie van De Wittenberg is om de short stay appartementen in te passen in de oorspronkelijke structuur, vertelt Bert Wever van Rappange & Partners

architecten, verantwoordelijk voor het ontwerp. “Het gebouw wordt helemaal gestript met uitzondering van de monumentale regentenkamers en kerkzaal, maar de oorspronkelijke structuur blijft, net als het gevelbeeld, intact. Het is een hele puzzel om de plattegrond van de appartementen daar in onder te brengen. Het verzoek was om tussen de 110 en 120 appartementen in het gebouw te realiseren. Ons ontwerp sluit daar op aan.” Het is een ontwerp, zegt Wever, waarin geen appartement hetzelfde is. Er zijn één-, twee- en driekamerappartementen met allemaal een andere plattegrond. De installaties worden op de vliering geplaatst en via schachten verticaal naar onderen geleid. “Dat was onderdeel van de puzzel. Pas na het strippen van de balklagen kunnen we

Terwijl het demonteren loopt, wordt volgens Wever tevens de laatste hand gelegd aan de engineering. Rond de bouwvak staat dan het begin van de realisatie van de appartementen op de planning – in beide gebouwen en eveneens in het voormalige portiersgebouwtje, waar het noodaggregaat stond en waarin een driekamerappartement komt. Medio mei 2017 zal het project naar verwachting worden opgeleverd. Als tijdens de sloop niet nog onverwachte zaken opduiken…? Wever verwacht van niet. “Natuurlijk zullen we verrassingen tegenkomen, dat gebeurt altijd. Maar niet iets omvangrijks. Het gebouw laat zich goed lezen en we hebben de tekeningen van de verbouwing van begin jaren zeventig. Zoals het er nu naar uitziet, kan er volgens planning worden opgeleverd.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER OMVH ARCHITECT Rappange & Partners architecten bv AANNEMER Hillen & Roosen CONSTRUCTIE Bouwadviesbureau Strackee INSTALLATIEADVIES DWA

BOUWEN AAN MONUMENTEN 141

AMSTERDAM | De Wittenberg

Projectinfo LOGISTIEKE UITDAGING Rijksmonument De Wittenberg, waarin het voormalige Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis Amsterdam was gevestigd, heeft een lange historie. In 1772 kwam het tot stand als Luthers Diaconie- en Besteedelingenhuis, bestemd voor de huisvesting en verzorging van veertig wezen en vierhonderd bejaarde mannen en vrouwen die niet in hun eigen onderhoud konden voorzien. Nadat de laatste wezen in 1884 waren vertrokken, bleef het pand tot 1967 dienstdoen als bejaardenhuis. Daarna kwam het hoofdgebouw in gebruik als verpleeghuis voor chronisch zieke bejaarden en werd de aanbouw van 1856 een verpleeghuis voor geestelijk gestoorde bejaarden. Sinds 1974 heet het gebouw ‘De Wittenberg’ en werd het tot eind 2014 verhuurd aan een verpleegorganisatie. Daarna heeft het gebouw tijdelijk dienst gedaan als onderkomen voor de Smaragdgroep, bestaande uit 27 grotendeels uitgeprocedeerde Eritrese en enkele Ethiopische vluchtelingen. De verschillende panden van het complex hebben gezamenlijk circa 10.000 m2 bruto vloeroppervlak. Het hoofdgebouw wordt in drie parallelbouwstromen aangepakt, het puntgebouw in één bouwstroom. Die logistieke uitdaging gaat de bouwer onder meer samen met RECO aan. “Wij voorzien in een volledig ingericht ketenpark met kantoor-, vergader- en schaftruimten, geschilderd in de bedrijfskleuren van Hillen en Roosen, zodat voor de buitenwereld goed zichtbaar is welke bouwer het project uitvoert. Daarnaast zorgen wij zowel uit- als inpandig voor een tijdelijke stroom- en waterinfrastructuur om een vlotte voortgang van de werkzaamheden te ondersteunen. Bovendien leveren wij ten behoeve van de diverse bouwstromen vier trappentorens met uitstapsteiger en bouwliften, waarmee de bouwlogistiek wordt geoptimaliseerd. Voor de gevelrenovatie monteren wij een gevelsteiger rondom het gebouw”, aldus RECO.

Online bestellen via WWW.RECO.EU

Aggregaten & Lichtmasten Bouwplaatsinrichting Steiger & Ondersteuning Tijdelijke Huisvesting Bouwliften & Hoogwerkers Machines & Gereedschappen

ZORGVULDIG SLOOPWERK Het verpleeghuis is uit De Wittenberg vertrokken om plaats te maken voor short stay appartementen. Die transformatie begint met sloopwerkzaamheden. Zorgvuldige sloopwerkzaamheden, vertelt uitvoerder Pierre Buskermolen van Amovatiebedrijf Aalsmeer, dat alle aspecten van het sloopwerk beheerst én de kennis in huis heeft om ook monumentale gebouwen met een juiste aanpak te benaderen. “Bij De Wittenberg worden alle niet-monumentale delen eruit gesloopt. De oorspronkelijke constructie wordt gehandhaafd en ook het gevelbeeld blijft authentiek”, vertelt hij. De werkzaamheden begonnen echter met een asbestverwijdering; een grotere opgave dan verwacht waardoor er de nodige tijdsdruk op kwam te staan. “Er zat bijvoorbeeld ook asbest in de ramen. Voor dit onderdeel stonden tien weken gepland. Daarom waren we soms met tot wel 25 medewerkers actief.” Momenteel worden de sloopwerkzaamheden uitgevoerd, aldus Buskermolen. “De zolders strippen we tot de houten spanten en het dakbeschot. Verder gaan de vloeren, plafonds, installaties en niet-dragende wanden eruit. Tevens maken we enkele sparingen ten behoeve van de nieuwe functie. De luchtbrug tussen de twee gebouwen breken we eveneens af. Op die plek komt een verbindend entreegebouw.” Een punt van aandacht was onder andere de kerkzaal met orgel op de eerste verdieping. “Daar hebben we maatregelen genomen zodat er geen beschadigingen ontstaan door bijvoorbeeld vallend puin.” De werkzaamheden, die begonnen in november, zijn nu nog in volle gang. Buskermolen verwacht die begin juli te kunnen afronden.

BOUWEN AAN MONUMENTEN 143

AMSTERDAM | De Wittenberg

Projectinfo VOORTRAJECT Bij monumentale gebouwen is tijdens een herbestemmingsproject het behouden van het oorspronkelijke gevelbeeld vrijwel altijd een belangrijk aandachtspunt. Zo ook bij De Wittenberg in Amsterdam. Het voormalige Oude Mannen- en Vrouwenhuis en later verpleeghuis wordt getransformeerd tot complex met short stay appartementen. Het interieur ondergaat daartoe een metamorfose, aan de buitenzijde wordt de authentieke uitstraling gehandhaafd. Dus komen er opnieuw schuiframen in het gebouw, die dan wel moeten voldoen aan de eisen van deze tijd.

balansveren ogen als contragewichten draagt bij aan de authenticiteit. Maar dan wel met de mogelijkheid ramen tot 120 kilo te bedienen.” Uitstraling Het proefkozijn is inmiddels goedgekeurd en Kok verwacht binnenkort met de productie te kunnen beginnen. De montage is volgens hem geen probleem. “We zorgen voor een goede handleiding. Als een eerste raam is geplaatst, gaat de rest vanzelf.” De HappyLift-directeur is trots op de bijdrage van zijn bedrijf aan dit project. “Het is wederom een mooie opdracht waarbij wij er mede voor zorgdragen dat het gebouw zijn mooie uitstraling behoudt.”

Geen probleem voor HappyLift, leverancier van vrijwel alle voorkomende schuifraamsystemen, aldus directeur Gerard Kok. Hij legt uit dat zijn bedrijf momenteel in het voortraject van het project zit. “Op dit moment wordt het gebouw van binnen gestript. Wij zijn benaderd voor een proefkozijn, de definitieve opdracht volgt nog. Onze grote kracht is dat we een breed aanbod hebben en dat we vrijwel alles uit voorraad kunnen leveren. Dat doen we vooral bij restauratieprojecten, al worden we ook wel eens gevraagd voor de meer luxe nieuwbouw.” Veiligheid en isolatie Het aanbod van HappyLift komt volgens Kok enerzijds tegemoet aan de wens naar authenticiteit en anderzijds aan eigentijdse eisen van bijvoorbeeld veiligheid en isolatie. “Daarbij is vaak sprake van wat zwaarder glas, dus een zwaarder raam. Met onze oplossing, bekend onder de merknaam HoutjeTouwtje®, blijft dat toch goed bedienbaar. We maken namelijk gebruik van speciaal ontwikkelde balansveren op de plek waar in vroegere uitvoeringen het contragewicht zat. Dat die

i.s.m. Het IJzerhuis Zaandam voorziet Hillen&Roosen Rijksmonument De Wittenberg van HappyLift schuifraamsystemen.

Dé oplossing voor monumentale schuiframen Door een ingenieus ontwikkeld balansmechanisme is een zwaar schuifraam met isolatieglas volledig in balans en kan eenvoudig omhoog worden geschoven. Het raam blijft in elke gewenste stand openstaan. Vooral in historische gebouwen en Rijksmonumenten worden HappyLift producten toegepast. Dit met behoud van authentieke uitstraling van het raam. HappyLift, een begrip bij architecten, monumentenzorg en timmerbedrijven Professionele tocht- en geluidsafdichting, raamkatrollen, sloten, raamgrepen en balanssystemen worden vanuit Lemmer wereldwijd geleverd.

TIEL | Stadhuis

Tekst | Jac Buchholz Beeld | KlaassenGroep

VERBOUWING STADHUIS TIEL: EERSTE FASE NAGENOEG AFGEROND

GEMEENTELIJKE ORGANISATIE WORDT SAMENGEBRACHT OP ÉÉN LOCATIE De gemeente Tiel gaat haar organisatie opnieuw inrichten. Centraal daarbij staan het flexibele werken en het samenbrengen van de diverse diensten op één locatie. Het stadhuis wordt daartoe nu verbouwd. Dat gebeurt door de KlaassenGroep. Het bedrijf begon in de twee monumentale panden aan de Ambtmanstraat. Het betreft een Rijksmonument uit 1851 en een gemeentelijk monument uit 1900 waar ooit de Nederlandse Maatschappij voor Brandverzekering in was gehuisvest. Aan de buitenzijde behouden beide panden hun authentieke uitstraling, binnen worden ze afgestemd op hun nieuwe functie. De werkzaamheden binnen (fase 1) zijn nagenoeg afgerond, vertelt Martijn van Knijff, projectleider namens de

KlaassenGroep. Daarna volgen fase 2 en 3, waarin het hoofdgebouw uit de jaren negentig wordt verbouwd. Dat gebouw ligt tegenover de monumentale panden, gescheiden door een kleine stadstuin waaraan zich ook de raadszaal bevindt.

TIJDSDRUK Van Knijff vertelt dat er nogal wat tijdsdruk op de eerste fase van het project

stond. “Daarom hebben we enkele ‘knippen’ aangebracht, waardoor we met de werkzaamheden konden beginnen terwijl er gelijktijdig nog zaken moesten worden uitgewerkt. Er lag een definitief ontwerp dat we samen met de installateurs hebben uitgewerkt tot uitvoeringsontwerp. We hebben half december 2015 de opdracht gegund gekregen en zijn, terwijl we nog met het uitvoeringsontwerp bezig waren, ›

BOUWEN AAN MONUMENTEN 145

www.klaassen.com

ACHTER ELK SCHILDERWERK ZIT EEN VERHAAL

Luisteren, adviseren, schilderen... EEN SCHILDER LEVERT SCHILDERWERK. DAT IS HET MINSTE WAT U MAG VERWACHTEN. DE SCHILDERS VAN VAN DIJK GAAN EEN STAPJE VERDER. OF... EEN STAPJE TERUG. EERST LUISTEREN. WAT WIL DE KLANT? KAN DAT WEL OF KUNNEN WE HET ZELFS NOG MOOIER MAKEN? WELKE MOGELIJKHEDEN ZIJN ER? ZO KOMEN WE TOT EEN PLAN VAN AANPAK. DAARNA LATEN WE MERKEN DAT WE ONS VAK VERSTAAN. SCHILDEREN ZIT ONS IN HET BLOED. ZO LEVEREN WE PRACHTIGE SCHILDERWERK OP

tapijt - marmoleum - vinyl - rubber - parket laminaat - vloertegels - grindvloer - gietvloer Een vloer geeft elke ruimte nét dat ietsje extra. De vloer ligt, volstrekt onbewust, aan de basis van de uitstraling er van en verleent haar het bijzondere aanzien.

EN GENIETEN WE VAN DE GOEDE SAMENWERKING. VAKMANSCHAP IS MEESTERSCHAP. MAAR HET BEGINT MET LUISTEREN. WAT KUNNEN WIJ VOOR U BETEKENEN?

BINNEN- EN BUITEN SCHILDERWERK VOOR: • particulieren, bedrijven, aannemers • monumentale panden

De Geer 4 4004 LT Tiel +31(0)344 682314 info@sturka.nl

WWW.STURKA.NL

• winkels, scholen, fabrieken • woningbouwverenigingen

Bel ons geheel vrijblijvend voor kleur-/materiaaladvies, offerte of meerjaren onderhoudsplan

LEERDAM

Glas- en schilderwerk Nijverheidsstraat 16, 4143 HM Leerdam T 0345-633307 • M 06238 95952 dirk@vandijkglasenschilderwerk.nl

www.vandijkglasenschilderwerk.nl

TIEL | Stadhuis

wilden plaatsen. We hebben geen hulpconstructie aangebracht, maar de normen in overleg met het bevoegd gezag afgestemd op het feitelijke gebruik en de toelaatbare toleranties. Nadat we een wand hadden weggehaald, bleek er tussen twee samengevoegde ruimten een fors niveauverschil te zijn. Dat hebben we ter plekke in overleg met de architect opgelost. Ook een wand die we wilden weghalen, bleek in verband gemetseld te zijn met de draagmuren.”

JUST-IN-TIME Het ontbreken van een bouwplaats was een andere uitdaging die om wat denkwerk vroeg, zegt Van Knijff. “Dat is opgelost met just-in-time leveringen en het creëren van een grote transportopening – onder andere voor de installaties – in de nieuwe vliesgevel tussen de twee panden.” Hij geeft aan dat er continu terugkoppeling was met de gemeente over de te gebruiken materialen. “We voeren het project uit tot meubelniveau. De gemeente heeft bepaalde eisen

gesteld en ook vanuit de Monumentencommissie waren er bepaalde voorwaarden. Dankzij voortdurend overleg kunnen we daaraan voldoen.” In week 20 is fase 1 opgeleverd, in week 21 zijn de werkzaamheden in het andere gebouw gestart. Daar worden onder meer grote kantoorruimtes gecreëerd, afgestemd op het flexibele werken. Van Knijff: “De ruimtelijke indeling wordt daar ingrijpend veranderd. Ook gaan we de installaties vervangen. Die werkzaamheden verwachten we half november 2016 te kunnen afronden.” ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Gemeente Tiel ARCHITECT Fokkema en Partners AANNEMER KlaassenGroep CONSTRUCTIES Adams bouwadviesbureau ADVIES Technion

Projectinfo HOOGWAARDIGE VLOERAFWERKING Bij de renovatie van het stadhuis in Tiel verzorgt Sturka B.V. de gehele vloerafwerking in het pand. Verdeeld over drie verdiepingen wordt er in totaal zo’n 2.600 vierkante meter vloerbedekking gelegd, bestaande uit verschillende materialen. Eén van de materialen die wordt toegepast is de duurzame, dungeweven Microsfera tapijttegel van Interface. Gekozen is voor een combinatie met tapijttegels uit de serie Urban Retreat, een collectie gebaseerd op het organische karakter van de natuur. Ook wordt een gedeelte van het gebouw voorzien van een kunststof strokenvloer. Ben Sanderse, commercieel directeur en mede-eigenaar van Sturka B.V. vertelt: “De vloeren die wij leveren moeten aan hoge eisen voldoen. Het stadhuis in Tiel is een voorbeeld van een project dat goed aansluit bij onze expertise. Om het algehele beeld van de vloer te versterken, maken we bij de overgang van het ene naar het andere tapijt zo min mogelijk gebruik van zogenoemde overloopprofielen. Dit vergt wel enige aanpassing bij het installeren van de vloer, maar betaalt zich qua aanblik zeker terug.”

half februari 2016 al met de sloopwerkzaamheden begonnen. Het verzoek van de opdrachtgever was namelijk om de eerste fase in week 20 op te leveren. Dankzij deze werkwijze kunnen we daaraan voldoen en hebben we de mogelijkheid adviseurs op bijvoorbeeld het gebied van de akoestiek en constructie in te schakelen, om de details verder zorgvuldig uit te werken.” De monumenten, zegt hij, zijn grotendeels gestript en ontdaan van een aantal later aangebrachte toevoegingen. Ook is de indeling aangepast om grotere, open werkruimten te creëren. Daarbij zijn enkele onverwachte zaken aan het licht gekomen, aldus Van Knijff. “De balklagen van de zolder waren niet berekend op de luchtbehandelingskasten die we daar

‘VEEL WERK IN EEN KORTE TIJD’ Het stadhuis in Tiel wordt gefaseerd opgeknapt. Fase 1, de twee monumentale panden, is inmiddels afgerond. Ook voor Van Dijk Glas en Schilderwerk. Directeur Dirk van Dijk geeft aan dat er nogal wat tijdsdruk zat op die eerste fase. “We hebben in korte tijd veel werk verricht, van het plaatsen van brandwerend glas tot schilderwerk en wandafwerkingen. Aangezien je met meerdere partijen in het gebouw actief bent, is het zaak je goed aan de planning te houden, zodat je elkaar niet voor de voeten loopt. Om tijd te besparen, is alle houtwerk gespoten met een spuittechniek zonder nevel. Dat gaat sneller en levert een mooi, strak resultaat op. De letters boven de deuren zijn wel handgeschilderd.” Om ervoor te zorgen dat alles goed verloopt, heeft het bedrijf een eigen uitvoerder op het werk rondlopen, zegt Van Dijk. Die coördineert de werkzaamheden en heeft regelmatig overleg met andere partijen. “We hebben ons bovendien goed voorbereid. Aan de hand van stalen en dergelijke is eerst een proefkamer gemaakt. De eerste fase is wat ons betreft nu klaar en we zijn bezig met het voorbereiden van het vervolg.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN 147

AMSTERDAM | Sofitel Legend The Grand

Tekst | Scripturum, Marjoleine Meppelink Beeld | AA Glas & Kaan Sensoy

BIJZONDERE GLASSOORT MET UITSTEKENDE ISOLATIEWAARDE VOOR ‘SOFITEL LEGEND THE GRAND AMSTERDAM’ In hartje Amsterdam, gelegen aan de Oudezijds Voorburgwal, staat het eeuwenoude en alom geprezen hotel ‘Sofitel Legend The Grand Amsterdam’. Met negentien conferentiezalen en 177 kamers, waaronder 52 luxe suites, geheel gekleed in koninklijke stijl, stellen de medewerkers van het hotel alles in werking om hun gasten de ultieme bezoekersbeleving te bezorgen. Aangezien het hotel, ook op het gebied van duurzaamheid, aan de hoogst haalbare eisen wil voldoen, is besloten om het pand grondig te renoveren. Een belangrijk onderdeel van deze renovatie betreft het vervangen van alle 5.248 ramen. Een bijzondere klus die met verve is uitgevoerd door AA Glashandel uit Lijnden. Aan de keuze voor AA Glashandel is een grondig onderzoek vooraf gegaan. Zo heeft hotel The Grand zowel in binnen- als buitenland gezocht naar de beste partner op het gebied van glaswerkzaamheden. De doorslaggevende factor is uiteindelijk drieledig geweest: naast een uitstekende prijskwaliteitverhouding en een goede betrouwbaarheid beschikt AA Glashandel ook over een uniek en

148 BOUWEN AAN MONUMENTEN

bijzonder product dat uiterst geschikt is voor monumentale panden.

‘OLD STYLE MONUMENTAAL’ Zo heeft AA Glashandel de speciale glassoort ‘Old Style’ ontwikkeld, welke verkrijgbaar is in drie uitvoeringen: modern, klassiek en monumentaal. “Bij dit project is gekozen voor het type ‘Old Style Monumentaal’, een ultradun isolatieglas

van 10 mm dik”, aldus Niels Hoffmann, directeur-eigenaar van AA Glashandel. “Qua duurzaamheid verschilt het oude glas enorm van het nieuwe glas aangezien de U-waarde is gezakt van 6.0 naar 1.7.”

GEFASEERD VERVANGEN Gezien de grote hoeveelheid ramen die vervangen moesten worden en het deels in bedrijf blijven van het hotel tijdens de reno-

AMSTERDAM | Sofitel Legend The Grand

vatie, heeft AA Glashandel zijn werkzaamheden in vier fases uitgevoerd. “De grootste uitdaging was het vervangen van de ramen bij de hoofdentree. Binnen acht dagen moesten we tweeduizend ramen nieuw leven inblazen. Alvorens we konden starten, moesten alle ramen individueel worden ingemeten. En dat was een hele klus, zeker omdat geen raam qua maatvoering gelijk was. Vierhonderd jaar geleden hadden ze nu eenmaal niet de moderne technieken van nu en werden alle kozijnen nog met de hand gemaakt door timmerlieden. Wat het zo spannend maakte, was dat je nagenoeg geen herstelcapaciteit had, mocht je toch een fout maken in de maatvoering. Maar gelukkig is alles vlekkeloos verlopen en waren we zelfs al klaar op dag zeven.”

TROTS Terugkijkend op het werkproces, dat in totaal zo’n vijf maanden heeft geduurd, kan Hoffmann eigenlijk geen enkel negatief punt ontdekken. “Ondanks het feit dat we te maken hadden met heel veel verschillende regels vanuit monumentenzorg, stadstoezicht, de gemeente en uiteraard ook vanuit de opdrachtgever zelf, hebben wij dit project perfect uitgevoerd. Ook

de zeer beperkte ruimte voor de aan- en afvoer van materialen vormde voor ons geen probleem. Ik heb me wel gerealiseerd dat dit project zo uitzonderlijk goed verlopen is door onze uitstekende voorbereiding, vele overlegmomenten met

alle betrokken partijen en transparante communicatie. Ook al vind ik het de normaalste zaak van de wereld dat je de afspraken die je maakt nakomt, bij een project van deze omvang ben ik toch wel een beetje trots”, besluit hij. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Sofitel Legend The Grand Amsterdam ARCHITECT Archivolt BNA Architechten AANNEMER AA Glashandel ADVIES AA Glashandel

Old-Style Monumentaal Isolatieglas Samenstelling: Binnenblad: 3 mm met Ultra Coating+ Spouw: 4 mm matzwarte uitvoering Buitenblad: 3 mm monumentale uitstraling Dikte: 10 mm Krypton gasvulling U-waarde: 1.7

BOUWEN AAN MONUMENTEN 149

Donatus Verzekeringen

Tekst en beeld | Donatus verzekeringen

EIGEN RISICO IS OOK EEN RISICO Veel mensen – monumenteneigenaren incluis – zijn geneigd om alleen naar de prijs van een verzekering te kijken. Hoe begrijpelijk ook, verstandig is het niet.

risico heb je een lagere premie vooraf. Achteraf blijkt pas of je daar voordeel bij had. Want je weet niet van tevoren of je schade zult lijden en hoe vaak je een uitkering zult ontvangen omdat een schade gedekt was. Dat zal van jaar tot jaar verschillen. Eigen risico is dus ook risico.

VUISTREGEL Een goede vuistregel is: neem geen hoger eigen risico dan je basis-jaarpremie. Stel u betaalt zonder eigen risico of met het laagste eigen risico een premie van € 2.500 per jaar. Neem dan geen eigen risico hoger dan € 2.500. Het is niet logisch om bijvoorbeeld een eigen risico te nemen van € 25.000. Daarmee bespaar je wellicht 25% tot 40% op de premie, maar dat is nog maar € 1.000 per jaar en je loopt dan de kans dat je zelf € 25.000 moet betalen bij schade. En: er kunnen ook meerdere schades in één jaar voorkomen.

Wanneer je schoenen koopt, stap je ook niet een schoenenwinkel binnen met de woorden: “Maat 38, de goedkoopste schoenen graag.” Schoenen beoordeel je op meer dan prijs alleen. Zo is het ook met verzekeringen. Beoordeel eerst de risico’s die je loopt. Het beste is natuurlijk risico’s te vermijden, of probeer ze anders te beperken. Maar dat kan niet met alle risico’s. Iedereen verzekert eigenlijk wel de risico’s van brand, storm en blikseminslag. Maar of je de risico’s van waterschade, diefstal of glasbreuk verzekert, hangt af van je risicobereidheid.

EIGEN RISICO’S Bij zakelijke verzekeringen passen verzekeraars eigen risico’s toe. Bij particulieren wordt dat eigenlijk niet gedaan (behalve bij storm). Bij een vrijwillig eigen risico kunnen verzekeraars maar weinig korting geven aan particulieren. Verzekeraars ontvangen namelijk heel veel kleine schadeclaims en een paar grote. Maar aan de 1% van de grootste schades betalen ze meer dan aan de 99% van de kleinere claims. Op een miljoenenclaim maakt een eigen risico van een paar duizend euro voor de verzekeraar weinig uit.

150 BOUWEN AAN MONUMENTEN

VOORBEELD Als een verzekerde een eigen risico van € 1.500 neemt op elke schadegebeurtenis, dan kan een verzekeraar bijvoorbeeld 15% korting geven op de premie. Voor een particulier die voor zijn inboedel € 140 betaalt, zet die 15% geen zoden aan de dijk. Hij krijgt dan € 21 korting per jaar, maar moet bij een schade wel de eerste € 1.500 zelf betalen. Dat betekent dat een particulier minder dan eens in de zeventig jaar een claim moet hebben van € 1.500 of hoger wil het voor hem voordelig uitpakken. Maar een monumentenstichting met veel panden die bijvoorbeeld € 50.000 premie per jaar betaalt zonder eigen risico, zou jaarlijks € 7.500 besparen bij een eigen risico van € 1.500. Van die besparing kan zo’n stichting wel een paar keer dat eigen risico betalen.

VERSCHUIVING OF BESPARING Een premiekorting moet je niet direct zien als besparing; vaak is het meer een verschuiving van risico’s. Bij een verzekering zonder eigen risico koop je de zekerheid dat elke schade die gedekt is, volledig wordt betaald. De premie is dan wat hoger. Bij een verzekering mét een vrijwillig eigen

‘Neem geen hoger eigen risico dan je basis-jaarpremie’ GOEDKOOPSTE NIET ALTIJD BESTE De goedkoopste verzekering is niet altijd de beste. Vergelijk premies van verzekeraars goed met elkaar. Let daarbij vooral op drie dingen: 1. Welke gevaren zijn gedekt? 2. Welke eigen risico’s hanteert de verzekeraar? 3. Zijn er keuzemogelijkheden? Sommige monumenteneigenaren zijn geneigd alleen naar de prijs van een verzekering te kijken. Dat is begrijpelijk. Een verzekering is nu eenmaal geen tastbaar product. Maar juist bij verzekeringen geldt: ‘the proof of the pudding is in the eating’. Simon Kadijk directeur Donatus Verzekeringen, dé kerken en monumentenverzekeraar ❚

WIE DOET WAT HIER VINDT U GERENOMMEERDE TOELEVERANCIERS VOOR STEDENBOUW, ARCHITECTUUR EN MONUMENTEN ‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Vanaf € 595,- per jaar weet uw doelgroep wat u doet! Bel of mail Randy van den Hoek voor alle informatie over een vermelding in Stedenbouw: T +31 495 450095 - E r.vandenhoek@louwersuitgevers.nl

WWW.STEDENBOUW.NL STEDENBOUW IS HÉT PLATFORM OVER NEDERLANDSE BOUWPROJECTEN

Staat u nog niet op www.stedenbouw.nl? Neem dan voor meer informatie contact op met Sander van Hout: s.vanhout@louwersuitgevers.nl of online@louwersuitgevers.nl

WIE DOET WAT Aannemers

Adviebureaus

Beton

BUREAU BOUWKUNDE NEDERLAND BV AANNEMINGSMAATSCHAPPIJ HEGEMAN

Groenendaal 25 B

G. v.d. Muelenweg 16,

3011 SK ROTTERDAM

BUDOBOUW

7440 AJ NIJVERDAL

T +31 (0)10 4177714

Katwolderweg 8a

E info@bureaubouwkunde.nl

8041 AD ZWOLLE

W www.bureaubouwkunde.nl

T +31 38 72 00 810

T +31 548 61 10 00 F +31 548 61 03 95 E info@hegeman-nijverdal.nl W www.hegeman-nijverdal.nl

Aluminium ramen, deuren en gevels

E info@budobouw.nl

Dilatatievoegen

W www.budobouw.nl

RED BETONBOUW Rรถntgenstraat 1 3261 LK OUD-BEIJERLAND

BURGY BOUWBEDRIJF BV

VIANEN BOUWADVIES De Pinckart 54, 5674 CC NUENEN T +31 40 26 31 162 E info@vianenbouwadvies.nl W www.vianenbouwadvies.nl

T +31 85 87 71 491

Amphoraweg 1, 2332 ED LEIDEN

INTAL BV

Postbus 140, 2300 AC LEIDEN

De Veken 103

E info@redbetonbouw.nl

T +31 71 53 22 405

1716 KG OPMEER

W www.redbetonbouw.nl

E bouwbedrijf@burgy.nl

T +31 226 34 15 25

W www.burgy.nl

E info@intal.nl

BETONMONTEUR BV Ondernemingsweg 107 1422 DZ UITHOORN T +31 20 64 02 401 E info@betonmonteur.nl W www.betonmonteur.nl

Electro techniek

Betonrestauratie

W www.intal.nl

Architecten BOUWBEDRIJF VAN SCHAIK BV Poeldijk 1, 3621 CZ BREUKELEN

BETONMONTEUR BV

Postbus 11, 3620 AA BREUKELEN

Ondernemingsweg 107

T +31 346 26 23 44 F +31 346 26 40 64 E info@bouwbedrijfvanschaik.nl W www.bouwbedrijfvanschaik.nl

1422 DZ UITHOORN VAN HOOGEVEST ARCHITECTEN Westsingel 9 3811 BA AMERSFOORT T +31 (0)33 4631705 F +31 (0)33 4610854 E bureau@vanhoogevest.nl

T +31 20 64 02 401

BREMAN HARDERWIJK B.V. Postbus 48, 3840 AA HARDERWIJK T +31 341 4 148 44 F +31 341 41 68 46 E harderwijk@breman.nl W www.breman.nl

Gevelreiniging

E info@betonmonteur.nl W www.betonmonteur.nl

Bouwmaterialen

W www.vanhoogevest.nl

Asbest DU PRIE BOUW & ONTWIKKELING B.V. Admiraal Banckertweg 23, 2315 SR LEIDEN Postbus 2309, 2301 CH LEIDEN T +31 71 52 22 919 F +31 71 52 22 224 E info@duprie.nl W www.duprie.nl

ARIE HOLLENBERG BV

VAN WIJNGAARDEN + CO BV

Vredenburghweg 1

Sluisjesdijk 38

1461 GT ZUIDOOSTBEEMSTER

3087 AH ROTTERDAM

T +31 299 43 34 16

T +31 10 42 81 444

F +31 299 47 07 57

E info@vanwijngaardenenco.com

E info@ariehollenberg.nl

W www.vanwijngaardenenco.com

W www.ariehollenberg.nl

GEVELMEESTERS Anti-Graffiti-Coatings, Hydrofobering & Reiniging Leuvert 8, 5437 AG BEERS T +31 485 31 23 27 E info@gevelmeesters.nl W www.gevelmeesters.nl

Gevelrenovatie

Constructie KONINKLIJKE WOUDENBERG

Automatisering

Voorstraat 7 4233 EA AMEIDE Postbus 3 4233 ZG AMEIDE

CONSTRUCTIEBUREAU DE PROUW

ENA 23 Zone 3, nr. 3910

Vossegatsedijk 2a, 3981 HS BUNNIK

Lammerdries-Zuid 14A, B-2250 OLEN

Postbus 164, 3980 CD BUNNIK

T +32 14 24 81 81

T +31 30 25 40 888

E info@koninklijkewoudenberg.nl

F +32 14 24 81 80

E buro@de-prouw.nl

W www.koninklijkewoudenberg.nl

W www.gefran.com

W www.de.prouw.nl

T +31 183 60 66 00 F +31 183 60 26 67

152

GEFRAN BENELUX N.V.

BOUWEN AAN MONUMENTEN

VAN DER HAAR GEVELRENOVATIE & ONDERHOUD Beurtschipper 10 3861 SC NIJKERK Postbus 1019 3860 BA NIJKERK T +31 33 24 56 289 F +31 33 24 58 228 E info@vanderhaargroep.nl W www.vanderhaargroep.nl

WIE DOET WAT Houthandel

Restauratie Aannemers

VAN KEULEN LOODGIETERS- EN LEIDEKKERSBEDRIJF BV Postbus 1, 4640 AA OSSENDRECHT T +31 164 67 23 87 F +31 164 67 20 69 E info@vankeulen-loodgieters.nl W www.vankeulen-loodgieters.nl

“Wij zijn een landelijk opererende houthandel en kenmerken ons door onze grote voorraad, brede assortiment, eigen zagerij/schaverij, droogkamers en transport. Wij helpen u dan ook graag bij de levering van het juiste hout!”

WILLEM DE ZWIJGERLAAN 1 WADDINXVEEN T 0182 – 615933 | INFO@HOUTEX.NL

Liftdemontages

WWW.HOUTEX.NL

Hoveniers B.V.

WENCOP HOVENIERS Wencopperweg 64 3771 PP BARNEVELD T +31 342 41 65 01 E wencop@wencop.nl W www.wencop.nl Wencopperweg 64

Barneveld

0342 - 416 501

KAMPERT BOUW BV Oud Willinkhuizerweg 3, 6733 AK WEKEROM T +31 318 45 65 83 F +31 318 45 62 56 E info@kampertbouw.nl W www.kampertbouw.nl

www.wencop.nl

B.V.

24-02-14 10:24

VAN DEN BEEMD B.V. De Leest 5, 5107 RC DONGEN T +31 76 59 34 010 E info@vandenbeemd.nl W www.vandenbeemd.nl

FRANKI GRONDTECHNIEKEN B.V. Trondheim 8, 2993 LE BARENDRECHT T +31 180 64 19 98 F +31 180 64 19 99 E info@franki-grondtechnieken.nl W www.franki-grondtechnieken.nl

Leidekkers

VAN DE KIMMENADE BV Hof Bruheze 404, 5704 NR HELMOND T + 31 492 51 21 64 F + 31 492 55 88 67 E info@leiendaken.nl W www.leiendaken.nl

SMEDERIJ BOSMAN Industrieweg 11, 7102 DX WINTERSWIJK T +31 6 20 42 77 28 E info@smederij-bosman.nl W www.smederij-bosman.nl

BLONKSTAAL SCHOONHOVEN BV Broeikweg 27 2871 RM SCHOONHOVEN T +31 182 38 21 30 F +31 182 38 71 18 E info@blonkstaal.nl W www.blonkstaal.nl

SMEDERIJ OLDENHAVE BV Bedrijvenweg 6 7251 KX VORDEN T +31 575 55 14 28 F +31 575 55 17 14 E info@smederijoldenhave.nl W www.smederijoldenhave.nl

Stalen panorama liftschachten

WEBO KOZIJNEN & HSB ELEMENTEN Postbus 10 7460 AA RIJSSEN T +31 548 51 80 11 E info@webo.nl W www.webo.nl

B.V.

VAN DEN BEEMD B.V. De Leest 5, 5107 RC DONGEN T +31 76 59 34 010 E info@vandenbeemd.nl W www.vandenbeemd.nl

Stoffering

drij Prefab Beton

Walter Verhoeven BV loodgieters& leidekkersbedrijf Walter Verhoeven BV Bezoekadres Nieuwkuijksestraat 103

DONATUS VERZEKERINGEN Hoff van Hollantlaan 8, 5243 SR ROSMALEN Postbus 500, 5240 AM ROSMALEN T +31 73 52 21 700 F +31 73 52 21 717 E info@donatus.nl W www.donatus.nl

Vochtwering

loodgieters& leidekkersbedrijf loodgieters& leidekkersbedrijf 5253 AE Nieuwkuijk Bezoekadres Bezoekadres

v.d. Veldt timmertechnieken

Verzekeringen

Montage

BUDOBOUW Katwolderweg 8a 8041 AD ZWOLLE T +31 38 72 00 810 E info@budobouw.nl W www.budobouw.nl

Timmerfabrieken

VAN DER VELDT TIMMERTECHNIEKEN Patrijzenlaan 21 2104 BM HEEMSTEDE T +31 23 52 83 225 F +31 23 52 95 507 E contact@timmertechnieken.nl W www.timmertechnieken.nl

Metaalbewerking

LOODGIETERS- EN LEIDEKKERSBEDRIJF VAN WELY BV Kerkakkers 46, 6923 BZ GROESSEN T +31 316 52 40 50 F +31 316 52 69 50 E info@vanwelyleidekkers.nl W www.vanwelyleidekkers.nl

Stukadoors

STUKADOORSBEDRIJF GENNISSEN BV De Bouterhoek 1a, 3985 AK WERKHOVEN T +31 343 55 14 26 F +31 343 55 16 86

Liftschachtaanpassingen

Grondtechniek

BENTSTAAL BV Industrieweg 8 3401 MA IJSSELSTEIN T+31 30 68 81 600 F+31 30 68 88 816 Einfo@bentstaal.nl Wwww.bentstaal.nl

Smederijen

VAN DEN BEEMD B.V. De Leest 5, 5107 RC DONGEN T +31 76 59 34 010 E info@vandenbeemd.nl W www.vandenbeemd.nl

WENCOP_logo_advertenties_v4.indd 2

Staalconstructies

Postadres Nieuwkuijksestraat 103

Bezoekadres

Nieuwkuijksestraat 103 5253 AE NieuwkuijkNieuwkuijksestraat

Postadres

Postbus 14103 5253 AE Nieuwkuijk 5253 AE Nieuwkuijk 5253 ZG Nieuwkuijk Postadres

Postbus 14 Postadres 5253 ZG Nieuwkuijk Telefoon

oper-, looden zinkwerken

Postbus 14 5253 ZG Nieuwkuijk

Postbus 14

Koper-, looden zinkwerken 073Nieuwkuijk - 513 00 49 5253 ZG WALTER VERHOEVEN BV Telefoon Lei bedekkingen Telefax loodenzinkwerken zinkwerken Telefoon Koper-, looden LeiKoper-, bedekkingen 073 - 513 00- 49 073 - 51376 0073 49 LOODGIETERS& LEIDEKKERSBEDRIJF 073 511 Loodgieters werken Telefax Leibedekkingen bedekkingen103, 5253 AETelefax073Internet HOLCON B.V. Lei - 511 76 73 Nieuwkuijksestraat Loodgieters werken 073 - 511 76 73 www.walterverhoeven.nl Internet Industrieweg 8, 7475 NH MARKELO Loodgieters werken Internet www.walterverhoeven.nl NIEUWKUIJK E-mail Loodgieters werken www.walterverhoeven.nl E-mail Postbus 81, 7475 ZH MARKELO info@walterverhoeven.nl info@walterverhoeven.nl Postbus 14, 5253 ZG NIEUWKUIJK E-mail T +31 547 35 73 15 T +31 73 51 30 049 F +31 547 35 23 88 E info@walterverhoeven.nl E info@holcon.com W www.holcon.com W www.walterverhoeven.nl Telefoon

073 - 513 00 49

Telefax

073 - 511 76 73

Internet

www.walterverhoeven.nl

E-mail

info@walterverhoeven.nl

STURKA De Geer 4 4004 TL TIEL T +31 344 68 23 14 F +31 344 63 45 13 E info@sturka.nl W www.sturka.nl

KOSTER AFDICHTINGSSYSTEMEN B.V. Overveld 15, 3848 BT HARDERWIJK T +31 341 46 70 90 E info@koster-afdichtingssystemen.nl W www.koster-afdichtingssystemen.nl

BOUWEN AAN MONUMENTEN

153

Inleven . Realiseren. Beleven.

Bij Van Mierlo Bouw & Ontwikkeling zijn we al 85 jaar trots op wie we zijn en wat we maken. We werken vanaf het eerste stadium samen met onze co-makers en luisteren naar onze klanten om het beste resultaat te behalen. Dit in combinatie met ons vakmanschap, zorgt ervoor dat wij de wensen van de klant optimaal kunnen vormgeven. Door op een professionele en resultaatgerichte manier onze middelen en kennis in te zetten, leveren wij toekomstbestendige gebouwen waarin de gebruikers zich thuis voelen.

Bouw & Ontwikkeling Aartsdijkweg 1, Maasdijk, Postbus 218, 3140 AE Maassluis, T: 0174-522300, E: info@vmierlo.nl

www.vmierlo.nl

â&#x20AC;&#x153;In de middeleeuwen had Eymerick een verdedigingsfunctie als centrum van de vrije heerlijkheid Heeze, Leende en Zesgehuchten. Nu is het middeleeuwse slot onderdeel van kasteel Heeze. Sinds 1760 is de naam van onze familie hieraan verbonden. Zelf ben ik hier drie tot vier dagen per week aanwezig om van alles te regelen. Er is veel te doen. Een deel wordt bewoond door mijn vader, de museale stijlkamers zijn toegankelijk voor publiek en het slot en het koetshuis worden verhuurd voor evenementen. Gelukkig wordt de stichting bijgestaan door veel vrijwilligers. Heeze is een van de weinige kastelen in Brabant die nog authentiek zijn ingericht. Mijzelf spreekt het geheel van het complex aan. De gebouwen, de inrichting, de omgeving met grachten en landerijen, de geschiedenis, ze vormen een uniek samenhangend geheel.â&#x20AC;? S.E. baron van Tuyll van Serooskerken bestuurslid van de Stichting Kasteel Heeze

onatus verzekert vertrouwd

sinds 1852

www.donatus.nl tel. 073 - 5221700

Monumenten worden met veel zorg omgeven door eigenaren en beheerders. Dat is belangrijk en nodig. Net als het kiezen van de juiste verzekering. Al sinds 1852 heeft Donatus ervaring in het verzekeren van monumentale kerken en gebouwen. Als onderlinge maatschappij werken wij zonder winstoogmerk. Wij hebben dan ook geen klanten, maar leden. Maak vrijblijvend kennis met Donatus. Onze expertise zal u verbazen en verrassen, evenals onze jaarlijkse premierestitutie.