nr 1/2015(14)
styczeń – marzec 2015
cena 15 zł (w tym 8% vat)
Zasilacze z interfejsem DALI str. 22
Międzynarodowy
Rok Światła 2015 str. 11
Zintegrowany system sterowania oświetleniem
– connecDIM str. 50
Raport
Oświetlenie biur str. 24
w numerze
str. 14 Lipsk zdobywcą głównej nagrody w konkursie city.people.light 2014
str. 24 – 48 Oświetlenie biur – Raport
Ponadto w numerze:
4
str.
11
Międzynarodowy Rok Światła i Technologii Wykorzystujących Światło 2015
str.
26
Nowoczesne oświetlenie biura oszczędza energię
str.
18
Bydgoszcz i Koszalin modernizują oświetlenie ulic
str.
31
Oświetlenie w zależności od rodzaju przestrzeni biurowej
str.
20
Oświetlenie GTV dla biura i przemysłu
str.
34
Wymagania BHP oraz normy związane z oświetleniem pomieszczeń biurowych
str.
22
Zasilacze z regulacją prądu wyjściowego i interfejsem DALI
str.
50
Zintegrowany system sterowania oświetleniem – connecDIM
1/2015
www.luxmagazyn.pl
w numerze
Adres Redakcji Solski Center ul. Ludwika Solskiego 4a/14 52-416 Wrocław biuro@lednews.pl Wydawca i Redaktor Naczelny Artur Siekierski artur.siekierski@lednews.pl Redaktor Prowadzący Marek Kołakowski marek.kolakowski@luxmagazyn.pl Prenumerata prenumerata@luxmagazyn.pl Dział reklamy biuro@lednews.pl
str. 42 Preferencje pracowników dotyczące jakości oświetlenia w biurach
Wydawnictwo LEDNEWS Solski Center ul. Ludwika Solskiego 4a/14 52-416 Wrocław www.lednews.pl biuro@lednews.pl tel. +48 600 500 933
str. 46 Produkty dla biura
Skład i opracowanie graficzne Wojtek Świerdzewski Nakład 3000 sztuk ISSN 2300-5181 Nasze serwisy www.lednews.pl www.luxmagazyn.pl www.swiatlo.com Taiwan & China Ad sales representative Pro Media Services K.H.Pu tel. +886-4-24730700 image.media@url.com.tw Skype: image
Czasopismo dostępne w prenumeracie redakcyjnej, Kolporter oraz w salonach prasowych Empik.
str. 58 Oświetlenie sposobem na zwiększenie sprzedaży
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści reklam i ogłoszeń. Zastrzegamy sobie prawo skrótów tekstów przyjętych do druku. Prawa autorskie zastrzeżone, przedruk i wykorzystanie materiałów możliwe jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody Wydawcy.
Zdjęcie na okładce: Zumtobel
www.luxmagazyn.pl
1/2015
5
Od redaktora
W
ostatnich latach mamy możliwość obserwowania rewolucyjnych przemian zachodzących w technice oświetlenia sztucznego. Rozpoczęły się one jeszcze w XX wieku i od początku były podporządkowane celowi ochrony klimatu i zasobów naturalnych ziemi przez zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną. U źródeł tych zmian leży konstruowanie nowych źródeł światła i w konsekwencji powstawanie kolejnych generacji opraw i systemów oświetleniowych. W oświetleniu zewnętrznym były to początkowo wysokoprężne lampy sodowe, następnie lampy metalohalogenkowe, a obecnie diody świecące LED. W dziedzinie oświetlania wnętrz najpierw energooszczędne świetlówki liniowe typu T5 i świetlówki kompaktowe, a w XXI wieku, szczególnie w jego drugiej dekadzie, postęp dyktuje innowacyjna technologia diod świecących LED o wyjątkowo wysokiej trwałości, bardzo niskim zużyciu energii elektrycznej, wysokiej wydajności świetlnej i ogromnych możliwościach elektronicznego sterowania. To właśnie te cechy sprawiają, że na całym świecie możemy obserwować prawdziwie żywiołowy rozwój i ekspansją systemów oświetleniowych LED w oświetlaniu wszelkiego rodzaju wnętrz, w tym pomieszczeń biurowych. Kolejną unikalną cechą oświetlenia LED, wykorzystywaną
także w oświetlaniu biurowych miejsc pracy, jest łatwość regulacji i doboru temperatury barwowej światła białego, odpowiedniej do pory dnia i wykonywanych czynności, oraz regulacji natężenia światła w całych pomieszczeniach lub tylko w wybranych strefach, np. w zależności od natężenia naturalnego światła dziennego dostępnego we wnętrzu. Dzięki temu właściwy odcień światła białego może np. pobudzać nas do życia i efektywniejszej pracy w ciemne zimowe poranki. Nie dość, że urządzenia oświetleniowe LED są trwałe i oszczędne, mogą świecić światłem białym o różnych odcieniach i natężeniu, to jeszcze dają się integrować z różnymi rodzajami czujników, np. czujnikami natężenia światła dziennego lub obecności tworząc zaawansowane systemu sterowania oświetleniem programowane centralnie lecz dające także poszczególnym użytkownikom możliwość pewnego dostosowania do indywidualnych potrzeb. Kolejne wydanie kwartalnika LUX Magazyn, które trzymacie Państwo w rękach w bardzo dużej mierze porusza właśnie najciekawsze tematy nowoczesnego oświetlania biur. Oczywiście Czytelnicy znajdą w nim także stałą porcję bieżących informacji z branży oświetleniowej, ciekawe oferty, produkty o najnowocześniejszym designie i parametrach technicznych oraz materiały poradnikowe.
Marek Kołakowski Redaktor Prowadzący marek.kolakowski@luxmagazyn.pl
Preferencje pracowników dotyczące jakości oświetlenia w biurach
str. 6
1/2015
www.luxmagazyn.pl
42
Poszukiwani Dystrybutorzy i Partnerzy Innowacyjny Produkt: XOB XOB zasilany jest bezpośrednio z sieci 220-240 VAC i jest połączeniem modułu COB, zasilacza, optyki oraz radiatora w jednym module LED. Największą zaletą modułu jest nie tylko jego wysoka skuteczność świetlna ( >100lm/W @300K, Ra80), ale również wysoki współczynnik mocy PF > 98. Godna uwagi jest także jego kompatybilność z większością dostępnych obecnie ściemniaczy triakowych, dzięki czemu światło pozbawione jest efektu migotania.
XOB Zasilany z sieci AC Ściemnialny (Triak)
Główne cechy produktu: 1. Zasilany bezpośrednio z sieci AC (220-240 V maks. 277 V) 2. THD<20 % (ENC61000 Klasa C) 3. PF>98 4. Skuteczność świetlna >100 lm/W @300K, Ra80 5. Wymienna optyka 6. Ściemnialny w zakresie 10-100% 7. Łatwa instalacja 8. Certyfikat CE O firmie: LUSTROUS jest obecny w branży LED od ponad 10 lat, jego pierwszym produktem był moduł COB. Dzisiaj LUSTROUS również koncentruje się na swoim dziedzictwie ale łączy je z nowoczesnymi zasilaczami, optyką oraz radiatorami aby tworzyć coraz bardziej innowacyjne produkty.
7 Series– LI710 Skuteczność nawet do 151 lm/W (5700K)
RGB Wszystkie kolory w jednym module
Dual-color COB Jeden moduł, dwie barwy (2700K, 6500K)
Szukaj innowacji Lutrous na youtube Fraza „Lustrous new AC” Skanuj
wiadomości
Światowy rynek oświetlenia LED 2015 Jak wynika z nowego raportu TrendForce, globalne oświetlenie LED osiągnie w 2015 roku wartość 25,7 miliardów dolarów, a jego udział rynkowy wzrośnie do 31% wraz z wzrostem całego rynku oświetleniowego do 81,1 miliardów dolarów.
Największym rynkiem oświetlenia LED jest Europa. Pomimo wysokich cen energii elektrycznej, obowiązujących w krajach starego kontynentu, jak również braku wielkoskalowych dotacji dla użytkowników oświetlenia LED, udział europejskiej branży oświetleniowej w światowym rynku LED wynosi 23%. Chiny stanowią 21% całego rynku oświetlenia LED. Jako baza produkcyjna dla większości producentów oświetlenia LED, mogą poszczycić się kompletnym łańcuchem dostaw LED i niskimi kosztami pracy. Zgodnie z prognozami chiński rynek oświetleniowy powinien nadal rosnąć bazując na stabilnym popycie na oświetlenie. Jednakże, ponieważ jest to rynek wysoce konkurencyjny, a w jakości produktów różnych producentów istnieje nieznaczna różnica, sprzedawcy będą rywalizować w kwestii ceny, przez co wysokie jest prawdopodobieństwo wojny cenowej. Do opuszczenia rynku będą ponadto zmuszeni producenci nie posiadający odpowiednich kanałów dystrybucji. Udział Stanów Zjednoczonych w ogólnym rynku oświetlenia LED wynosi 19%. Obecnie istnieje w branży nacisk na uzyskanie
zaświadczenia Energy Star od Agencji Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych oraz Konsorcjum DesignLights (DLC), będącej organizacją non-profit zlokalizowaną w USA. Firmy, które otrzymały zaświadczenie od tych organizacji mają prawo do dotacji. Dodatkowo jakość produktów oświetlania LED ciągle rośnie, co ma wpływ na wzrost udziału oświetlenia LED w branży retail. Japonia ma tylko 9% udziałów w światowym rynku oświetlenia LED. Mimo to, japoński rynek oświetlenia LED jest stosunkowo dojrzały. Oświetlenie LED jest już powszechne wykorzystywane w japońskich szkołach, szpitalach oraz sklepach. Największy potencjał wzrostowy leży obecnie w oświetleniu zewnętrznym i przemysłowym. Wschodzące rynki, w tym rejonu Azji i Pacyfiku, Bliskiego Wschód i Ameryki Łacińskiej, obejmują 28% globalnego rynku oświetlenia LED. W 2015 roku, perspektywy wzrostu na tych rynkach są szczególnie obiecujące ze względu na szybki wzrost populacji oraz korzystne polityki rządów.
8 % 7% 9% 23 % 13 %
26,660 mln USD
19 %
Europa
Chiny
Ameryka Północna
Azja i Pacyfik
Japonia
21%
Ameryka Południwa
Bliski Wschód i Afryka TrendForce
8
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wiadomości
Coelux – innowacyjny świetlik led Włoski projektant stworzył CoeLux, unikalny system zapewniający sztuczne oświetlenie w postaci inteligentnego świetlika.
Profesor Paolo Di Trapani z Uniwersytetu Insubria we Włoszech spędził ponad 10 lat pracując nad urządzeniem naśladującym światło słoneczne nazwane systemem CoeLux. Koncept ma na celu odtworzenie w zamkniętych pomieszczeniach, takich jak stacje metra, muzea lub miejsca, w których samopoczucie ludzi ulega pogorszeniu z powodu niewystarczającego zaopatrzenia w światło słoneczne, fizycznych i optycznych właściwości naturalnego światła, poprzez symulację rozprzestrzeniania i transmisji światła słonecznego przez atmosferę. Z pomocą odpowiedniej technologii, Di Trapani zastosował energooszczędne oświetlenie LED dla odtworzenia spektrum światła słonecznego. Następnie zespół opracował kompleksowy system optyczny, tworzący wrażenie przestrzeni między „niebem” a „słońcem”. Udało się to dzięki zaimplementowaniu w wysokiej jakości systemie okiennym nanomateriałów odpowiadających za rekonstrukcję występującego w atmosferze zjawiska Rayleigha, czyli zjawiska rozpraszania światła, będącego przyczyną m.in. błękitnego koloru nieba i efektów występujących naturalnie w atmosferze. W celu osiągnięcia efektu trójwymiarowości i naśladowania naturalnych promieni słonecznych, zespół musiał sprostać wielu specyficznym wyzwaniom projektowym. Przede wszystkim musiał opracować silnik renderujący realistyczny obraz nieba i słońca. System CoeLux nie tylko zapewnia sztuczne światło dzienne pomieszczeniom zamkniętym, ale może być również
zaprogramowany tak, żeby naśladować trzy różne geograficznie scenariusze oświetleniowe. Wbudowane „okienko” CoeLux 30 emituje ciepłe, nisko zawieszone (30 stopni nad horyzontem) światło słoneczne typowe dla północnych regionów Skandynawii. W przeciwieństwie do CoeLux 60, który zapewnia tropikalne światło, z promieniami słońca padającymi prawie pionowo, o ostrym świetle i dużym kontraście. Kolejną propozycją jest świetlik CoeLux 45 zaprojektowany z myślą o miłośnikach klimatu śródziemnomorskiego, imitujący promienie słoneczne padające pod kątem 45 stopni, o umiarkowanej różnicy między światłem i cieniem. Ze względu na właściwości lecznicze i korzyści wynikające z dobrego samopoczucia związane z naturalnym oświetleniem, projektant przewiduje zastosowanie systemu CoeLux w aplikacjach służby zdrowia, domach opieki, szpitalach, centrach handlowych, domach mieszkalnych, a nawet w transporcie podziemnym. Cały system ma grubość zaledwie kilku milimetrów i można go podwiesić praktycznie na każdym suficie. Współfinansowany przez Unię Europejską i zaprezentowany przez Komisję Europejską podczas targów Innovation Convention 2014, odbywających się w Brukseli, system CoeLux został wybrany jako jedna z dwunastu innowacyjnych technologii w EU. Instalację CoeLux można było również oglądać podczas weneckiego Biennale Architektury 2014.
CoeLux
www.luxmagazyn.pl
1/2015
9
wiadomości
Lightpaper – drukowanie światła Od dawna korzystamy z kreacji światła opartych na wynalazkach historycznych geniuszy i technologicznych gigantów. Dziś jednak stoimy przed nowym wyzwaniem, jakim jest światło drukowane na dowolnej powierzchni. To coś, o czym nie marzyli nawet najśmielsi autorzy powieści science fiction. I choć nie jesteśmy jeszcze przygotowani na wykręcenie i wyrzucenie wszystkich żarówek zainstalowanych naszych domach czy biurach, nie można nie docenić pomysłu, jaki zrodził się w głowach założycieli amerykańskiego startupu Rohinni, polegający na zastąpieniu tradycyjnych źródeł światła cienkim arkuszem 3D drukowanego światła, tzw. LightPaper. Jak założycielom Rohinni udało się oddać blask kartce? To proste. Cienką i emitującą światło warstwę uzyskano poprzez naniesienie mieszaniny składającej się z tuszu połączonego z mikroskopijnymi diodami LED. Mieszanina została zatopiona
pomiędzy dwiema warstwami polimeru, dzięki czemu powstały w ten sposób arkusz można dowolnie wycinać. Kiedy przez przypadkowo rozmieszczone na całej zadrukowanej płaszczyźnie mikroskopijnej wielkości diody przepływa prąd, zaczynają one świecić. Konkurencją dla LightPaper jest technologia OLED (organic light emitting diodes). Niemniej wykorzystuje się ją głównie do podświetlania telewizorów. Rohinni przewiduje zastosowanie swojego prototypowego produktu przede wszystkim w gadżetach oraz przedmiotach codziennego użytku, takich jak, podświetlenia logotypów na obudowach smartfonów, tabletów oraz w światłach samochodowych. Spodziewa się również, że LightPaper stanie się fundamentem zupełnie nowych rozwiązań technologicznych, wykorzystywanych między innymi w designie wnętrz, takich jak świecące sufit i ściany zamiast lamp albo emanujące kolorowym światłem kartki zamiast ekranów. Szef marketingu firmy Rohinni, Nick Smoot, zdradza, że kilka firm już teraz pracuje nad wprowadzeniem LightPaper do swoich produktów. Nie podaje jednak żadnych szczegółów. Obecnie twórcy nadal pracują nad udoskonaleniem swojego produktu i rozwiązaniem poważnego problemu, jakim jest nierównomierne rozmieszczenie diod LED w arkuszu, odpowiedzialne za widoczne różnice w intensywności światła. Niemniej już w okolicach połowy tego roku powinna być dostępna konsumencka wersja nowatorskiego produktu.
Rohinni
10
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wiadomości
Międzynarodowy Rok Światła i Technologii Wykorzystujących Światło 2015 Rozpoczynający się 2015 rok został ogłoszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych Międzynarodowym Rokiem Światła i Technologii Wykorzystujących Światło 2015 (IYL 2015). Ceremonia inauguracji Międzynarodowego Roku Światła i Technologii Wykorzystujących Światło 2015 odbyła się w dniach 19 – 20 stycznia w Paryżu.
Jest to interdyscyplinarny projekt edukacyjny o globalnym zasięgu, który został ustanowiony 20 grudnia 2013 roku podczas 68. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych i był inicjatywą dużego konsorcjum towarzystw naukowych, stowarzyszeń zawodowych, instytucji edukacyjnych, organizacji non-profit i partnerów z sektora prywatnego z całego świata wraz z UNESCO. Bierze w min udział ponad stu partnerów z ponad 85 krajów. Celem Międzynarodowego Roku Światła jest zbudowanie wśród społeczeństw i polityków silnej świadomości tego w jaki sposób technologie wykorzysujące światło promują zrównoważony rozwój i dostarczają sposobów pomagających rozwiązywać światowe wyzwania w dziedzinie energetyki, edukacji, rolnictwa, komunikacji i zdrowia. Rok Światła ma też zwrócić uwagę na znaczenie światła i technologii optycznych w obecnym i przyszłym życiu obywateli oraz rozwoju społeczeństw. Jego celem jest także uczczenie rocznic, które przypadają w 2015 roku – od pierwszych badań optyki 1000 lat temu do odkryć w zakresie komunikacji optycznej stanowiących podstawy dzisiejszego Internetu. W Międzynarodowym Roku Światła na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym podejmowane będą skoordynowane działania, które pozwolą ludziom w każdym wieku, z różnych środowisk i krajów, poznać i docenić rolę światła w nauce i kulturze, jako interdyscyplinarnej gałęzi wiedzy pomagającej w dążeniu do zrównoważonym rozwoju cywilizacyjnego. Światło ogrywa elementarną rolę w życiu i działalności człowieka. Na najbardziej fundamentalnym poziomie, poprzez fotosyntezę, światło jest niezbędne do istnienia samego życia. Wiele aplikacji światła zrewolucjonizowało rozwój społeczeństw przez wpływ na medycynę, komunikację, rozrywkę i kulturę. Gałęzie przemysłu wykorzystujące światło są głównymi lokomotywami ekonomicznymi, a technologie oparte na wykorzystaniu światła odpowiadają bezpośrednio na potrzeby ludzkości przez zapewnienie dostępu do informacji, promocję zrównoważonego rozwoju, zdrowia i dobrobytu społeczeństw. Ponieważ dyscypliny związane ze światłem stają się kluczem do interdyscyplinarnej nauki i inżynierii XXI wieku, kariera w tej dziedzinie przyciąga wiele młodych światłych umysłów.
Wszystkie dziedziny nauki oparte są na teorii światła i wiedzy o jego oddziaływaniu na materię, a światło jest jednym z głównych przekaźników informacji pomagających zrozumieć otaczający nas Wszechświat. Historia badań światła trwa od wieków i dotyczy praktycznie wszystkich głównych dziedzin nauki. XX wiek był świadkiem narodzin nowoczesnej teorii światła, wynalezienia i zastosowania laserów, rozpowszechnienia urządzeń fotonicznych przyczyniających się do rozwoju społeczeństw i pełnego uznania fundamentalnej roli światła jaką zajmuje ono w strukturze przestrzeni i czasu. Światło o widmie od promieniowania rentgenowskiego do podczerwieni stanowi podstawę technologii, które mają ogromne znaczenie w naszym życiu, technologie optyczne zrewolucjonizowały diagnostykę medyczną i lecznictwo, a światło i fotonika są gotowe, aby stać się kluczowymi technologiami przyszłości. Dzięki światłu ludzie widzą się wzajemnie i znają swoje miejsce we Wszechświecie. Światło jest istotną częścią kultury i sztuki i jest symbolem jednoczącym świat. Międzynarodowy Rok Światła jest idealnym narzędziem, które na całym świecie pomoże zwiększyć świadomość centralnej roli światła, w teraźniejszości i przyszłości, dla nas wszystkich. www.light2015.org
www.luxmagazyn.pl
1/2015
11
wiadomości
Światło reguluje nasz biologiczny zegar W wyniku ponad dziesięcioletnich badań nad wpływem światła na nasz wewnętrzny zegar biologiczny i rytm okołodobowy, badacze z firmy Philips wykazali, że ilość i jakość światła, z jakim mamy do czynienia na co dzień, może odpowiadać za poniedziałkową poranną chandrę. To światło decyduje o tym, czy jesteś rannym ptaszkiem, czy sową.
Światło, nieważne czy naturalne, czy sztuczne, wpływa na każdy żywy organizm na naszej planecie. W przypadku ludzi odgrywa kluczową rolę w regulacji rytmu okołodobowego, jednego z naszych naturalnych biorytmów, czy też zegara biologicznego. Naturalny rytm okołodobowy człowieka nie jest zsynchronizowany z zegarkiem. Biegnie trochę wolniej – trwa średnio 24 godziny i 30 minut. Oznacza to, że mamy naturalną skłonność do budzenia się i zasypiania o 30 minut później każdego dnia. Jeśli nie regulujemy tego wolniejszego rytmu, na koniec tygodnia nasz rytm dzienny może rozmijać się z nim o ponad 2 godziny. I to dlatego tak często będziemy korzystać z opcji „drzemki” w budziku.
Jak regulować rytm okołodobowy Budzik to jeden ze sposobów zarządzania opóźnieniem wynikającym z naturalnie wolniejszego rytmu okołodobowego. Jednak niedawno odkryliśmy, że konkretny rodzaj światła docierającego do fotoreceptorów w naszych oczach nie tylko reguluje nasz wewnętrzny zegar, lecz także może go codziennie ponownie nastawić. Przez wieki, podobnie jak wiele gatunków zwierząt, regulowaliśmy nasz zegar biologiczny na podstawie wschodów i zachodów słońca, zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy. Dziś intensywne sztuczne oświetlenie bogate w barwę niebieską również może pomóc nastawić nasz wewnętrzny zegar ze
względu na podobieństwo do naturalnego światła porannego. Ponieważ mamy naturalną skłonność do snu, nasz współczesny tryb życia oparty na zasadzie od 9:00 do 5:00 może oznaczać, że w tygodniu dostarczamy naszemu organizmowi zbyt mało snu, a następnie przesypiamy weekend. Wylegiwanie się w łóżku w weekend pomoże nam skompensować niedobory snu z całego tygodnia, ale przestawi organizm na późniejszy rytm okołodobowy na kolejny tydzień, co prowadzi do porannej chandry w poniedziałki. Przesłanie matki natury jest jasne. Nasz organizm wytworzył swojego rodzaju ster stale regulujący cykl snu w zależności od rodzaju oświetlenia, pozwalając nam tym samym dostosowywać się do różnej ilości światła dziennego podczas poszczególnych pór roku. Możemy wspomóc regulację naszego wewnętrznego zegara poprzez „zastrzyki” światła w odpowiednich porach, np. stosując jaśniejsze oświetlenie biura w poniedziałek rano. Kontakt z bogatym w barwę niebieską porannym oświetleniem może przyspieszyć rytm okołodobowy tak, abyśmy budzili się wcześniej, i poprawić funkcjonowanie na co dzień osób, które prowadzą ranny tryb życia. Przyćmienie oświetlenia kilka godzin przed pójściem do łóżka pozwala szybciej zasnąć. Dzięki temu nasz wewnętrzny zegar nie przestawi się na późniejsze godziny. Jeśli chcesz nastawić swój zegar na wcześniejsze godziny, dobrze jest wystawić się po przebudzeniu na światło, zwłaszcza intensywne, bogate w barwę niebieską. Philips
12
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wiadomości
Lipsk zdobywcą głównej nagrody w konkursie city.people.light 2014 Niemieckie miasto Lipsk otrzymało główną nagrodę w 12. edycji dorocznego konkursu city.people.light przyznaną za rewitalizację placu Richard-Wagner-Platz. Nagrodę wręczono podczas uroczystości, która odbyła się 7 listopada 2014 r. w Dubrowniku, Chorwacja.
Konkurs organizowany co roku przez międzynarodową organizację Lighting Urban Community International Association (LUCI) oraz firmę Philips ma na celu wyróżnienie najbardziej kreatywnych projektów oświetlenia miejskiego uwzględniających zrównoważone rozwiązania oświetleniowe w kontekście rozwoju terenów miejskich dla poprawy jakości życia i samopoczucia mieszkańców, gości, osób pracujących lub prowadzących działalność w danym mieście. Do ostatniej edycji konkursu zgłoszenia nadesłano ze wszystkich 5 kontynentów, dzięki czemu konkurs nabrał globalnego charakteru. Zgłoszone projekty wyróżniały się bardzo wysoką jakością, wyznaczając miastom nowy standard w projektowaniu oświetlenia na przyszłość.
Innowacyjność projektu Lipska polegała nie tylko na wykorzystaniu potencjału i wiedzy mieszkańców oraz zwiększeniu walorów estetycznych i poziomu bezpieczeństwa przestrzeni, ale również na zachowaniu subtelnej równowagi między podkreśleniem dziedzictwa historycznego a zastosowaną supernowoczesną technologią. Rainer Barth, przedstawiciel Lipska, powiedział: „Chcieliśmy oddać hołd historycznemu dziedzictwu naszego miasta, ogłosiliśmy więc publiczny konkurs na nowy projekt systemu oświetleniowego w demokratycznym procesie decyzyjnym. To doskonały przykład na to, jak zaangażować mieszkańców i innych interesariuszy w prace nad projektem rewitalizacji obszarów miejskich.”
fot. Philips
14
1/2015
www.luxmagazyn.pl
XXIII Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego
www.luxmagazyn.pl
1/2015
15
wiadomości
Plac Richard-Wagner-Platz, gdzie znajdowała się osada targowa z X wieku, z której narodziło się miasto Lipsk, to miejsce przesiąknięte historią od czasów średniowiecza aż po upadek komunizmu zarówno w wymiarze politycznym, jak i architektonicznym. Wyjątkowe rozwiązania oświetleniowe doskonale podkreślają walory architektoniczne przestrzeni – ciepłe białe światło wykorzystano do oświetlenia budynków, rzeźbionych fontann i skateparku. Przy dopracowywaniu efektu końcowego uwzględniono wiele różnych aspektów, aby stworzyć odpowiednią atmosferę przy wykorzystaniu nowoczesnego oświetlenia LED, wzbogacając jednocześnie historyczne dziedzictwo oraz zapewniając energooszczędne rozwiązanie dla miasta.
Pozostałe nagrodzone projekty z Kopenhagi (Dania) i Strasburga (Francja) Drugie miejsce – most „Rowerowy wąż”, Kopenhaga, Dania „Rowerowy wąż” to długi czerwony most przeznaczony wyłącznie dla rowerzystów. To wyjątkowe nowatorskie rozwiązanie zainstalowano nad poziomem wody, oddzielając rowerzystów od pieszych i osłaniając tym samym część deptaku. W nocy most jest subtelnie oświetlony dzięki instalacji oświetleniowej wbudowanej w poręczy, co wzbogaca efekt wizualny. Jury tegorocznej edycji konkursu było pod wrażeniem wyważonej liczby zastosowanych elementów oświetleniowych, co przełożyło się na mniejsze zużycie energii i brak efektu oślepienia.
Trzecie miejsce – Place du Château, Strasburg, Francja Place du Château to znany plac znajdujący się tuż obok katedry Notre Dame. Projekt rewitalizacji miał na celu nadanie temu miejscu kultowego charakteru, właściwego dla Grande-Île, która znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wykorzystanie oświetlenia zarówno na poziomych, jak i pionowych powierzchniach, urzekło jury – to wyzwanie, które udało się zrealizować w wyjątkowy, niekonwencjonalny i fenomenalny sposób. Trwające cały rok intensywne prace nad projektem, w które zaangażowano mieszkańców, obejmowały konferencje, wycieczki z przewodnikami, warsztaty i kwestionariusze, co zwiększyło wiarygodność efektu końcowego. Philips
16
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wiadomości
Warszawa przygotowuje modernizację oświetlenia ulic 24 listopada 2014 roku podpisana została umowa na „Kompleksowe doradztwo techniczne, ekonomiczno-finansowe i prawne w zakresie przygotowania przedsięwzięcia częściowej modernizacji oświetlenia na wybranych drogach publicznych m.st. Warszawy przy udziale inwestora prywatnego”.
Przedsięwzięcie modernizacji częściowej realizowane będzie na terenie wszystkich dzielnic Warszawy i obejmie łącznie modernizację ok. 24 tys. latarni na ponad 400 ulicach miasta. Planowana modernizacja oświetlenia ulicznego będzie obejmowała wymianę opraw oświetleniowych, a w części lokalizacji, w zależności od potrzeb, także wymianę opraw oświetleniowych wraz z rekonstrukcją ciągów jezdnych, zmianą usytuowania i rozmieszczenia słupów oświetleniowych oraz wymianą okablowania, słupów, wysięgników oraz osprzętu instalacyjnego. W ramach przedsięwzięcia zostanie zainstalowany i uruchomiony centralny system sterowania oświetleniem. Podstawowym celem modernizacji oświetlenia jest osiągnięcie: • efektu społecznego w postaci poprawy warunków bezpieczeństwa i komfortu uczestników ruchu drogowego, • efektu ekonomicznego, który przyniesie zmniejszenie zużycia energii elektrycznej oraz kosztów obsługi tego oświetlenia poprzez wdrożenie systemu zarządzania i monitoringu modernizowanej sieci oświetleniowej, • efektu środowiskowego w postaci redukcji emisji
zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych (CO2), powiązanego z redukcją zużycia energii elektrycznej. Dla punktów świetlnych objętych modernizacją założono osiągnięcie oszczędności z tytułu zużycia energii o minimum 50%. Do zadań doradcy należeć będzie przede wszystkim wykonanie analizy wykonalności przedsięwzięcia pod kątem technicznym, prawnym i ekonomiczno-finansowym, w tym ocena stanu technicznego instalacji oświetleniowej, opracowanie wytycznych do projektowania modernizacji oświetlenia, analiza finansowa, analiza ryzyka oraz testowanie rynku potencjalnych partnerów, rekomendacja zakresu modernizacji, przygotowanie dokumentacji do postępowania na wybór inwestora prywatnego oraz doradztwo w jego trakcie. Przewidywany termin wykonania prac szacowany jest na około 16 miesięcy, tj. do 31 marca 2016 r. Do tego terminu planowany jest wybór partnera prywatnego, który będzie odpowiedzialny za modernizację oświetlenia i zarządzanie zmodernizowaną infrastrukturą w trakcie umowy z m.st. Warszawą. www.infrastruktura.um.warszawa.pl
Czasopismo dostępne do kupienia w salonach prasowych Empik oraz prenumeracie redakcyjnej i Kolporter
www.luxmagazyn.pl/prenumerata prenumerata@luxmagazyn.pl
www.luxmagazyn.pl
1/2015
17
wiadomości
Bydgoszcz i Koszalin modernizują oświetlenie ulic Energa Oświetlenie wymieni w Bydgoszczy blisko 7300 ulicznych opraw oświetleniowych starego typu na nowoczesne i energooszczędne oprawy LED. Jest to wynik wygranego przez firmę, drugiego pod względem wielkości przetargu dotyczącego modernizacji oświetlenia ulicznego w Polsce, przeprowadzanego w ramach programu SOWA – projektu polegającego na dofinansowaniu przez NFOŚiGW modernizacji oświetlenia ulicznego realizowanego przez Samorządy. Wartość inwestycji to kwota ponad 20 mln zł. Energa modernizuje też oświetlenie uliczne w Koszalinie wymieniając tam około 900 opraw.
Oszczędności dla miast, korzyści dla środowiska i mieszkańców W Bydgoszczy, do 31 sierpnia 2015 roku, Spółka Energa Oświetlenie zmodernizuje sieć oświetlenia ulicznego na ponad 400stu ulicach. Obecnie składa się ona z 7300 energochłonnych opraw sodowych. Zostaną one zamienione na nowoczesne i energooszczędne oprawy LED o mocy od 26 W do 148 W. Działania modernizacyjne w Bydgoszczy obejmą także uruchomienie i konfigurację nowoczesnego inteligentnego systemu zdalnego sterowania i monitoringu oświetlenia zapewniającego indywidualne sterowanie każdą zainstalowaną oprawą. Pozwoli to na redukowaniu natężenia oświetlenia w czasie, gdy nie będzie na drodze użytkowników. W przypadku pojawienia się użytkowników na danym odcinku drogi, system automatycznie podniesie natężenie oświetlenia tylko na określonej długości drogi, a następnie znacznie je zredukuje gdy użytkownik opuści drogę. Istotnym efektem modernizacji przeprowadzonej w Bydgoszczy będzie znaczne obniżenie energochłonności obecnego systemu poprzez wdrożenie energooszczędnego sprzętu
oświetleniowego oraz zastosowanie inteligentnych układów sterujących. W wyniku przeprowadzonej modernizacji oświetlenia ulicznego koszty zużycia energii elektrycznej w Bydgoszczy spadną o ponad 60%. Dodatkową korzyścią z planowanej modernizacji infrastruktury oświetleniowej dla mieszkańców Bydgoszczy i środowiska naturalnego będzie ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery o ponad 60%. Planowana modernizacja znacznie poprawi bezpieczeństwo mieszkańców, komfort życia, jednocześnie gwarantując niższe zużycie energii elektrycznej. W Koszalinie nowe punkty świetlne będą miały niższą moc od obecnie zainstalowanych, uzyskując jednocześnie o wiele lepsze parametry oświetleniowe. Dzięki zastosowaniu najnowszych technologii oświetleniowych LED koszty zużycia energii elektrycznej w mieście znacznie spadną, a dla modernizowanego obszaru oszczędność mocy osiągnie poziom ponad 50 proc. Miasto zaoszczędzi rocznie 600 MWh energii, co odpowiada zmniejszeniu emisji CO2 do atmosfery o 550 ton w skali roku. Nowe oświetlenie w Koszalinie będzie nie tylko energooszczędne i ekologiczne, ale również bardziej przyjazne dla mieszkańców niż żółte światło sodowe. Białe światło generowane przez diody LED sprawia, że otoczenie staje się jaśniejsze i bardziej naturalne. Dzięki oświetleniu LED łatwiejsze jest rozpoznawanie obiektów, kolorów i kształtów po zmroku. Nowe oświetlenie zapewni także lepszą widoczność pobocza. Wcześniej Spółka zrealizowała duże inwestycje m.in. w Słupsku (ponad 700 opraw), Hajnówce (470 opraw) oraz pomorskim Trzebielinie (354 oprawy), dzięki czemu miejscowość ta jako pierwsza w kraju została w pełni oświetlona przy użyciu opraw LED. fot. Energa Energa Oświetlenie
18
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wiadomości
Łódź zmienia stare oświetlenie uliczne na oprawy LED W ramach modernizacji oświetlenia drogowego w Łodzi 1224 oprawy oświetlające uliczki osiedlowe oraz 608 opraw sodowych na głównych ulicach miasta zostanie wymienionych na nowoczesne oprawy w technologii LED. Przedsięwzięcie jest zrealizowane w ramach programu „Energooszczędne oświetlenie uliczne – SOWA”, a jego wykonawcą będzie firma PKP Energetyka.
Projekt modernizacji łódzkich latarni przez PKP Energetyka wart jest 2,3 mln złotych i przeprowadzony zostanie w czterech etapach. Każdy z nich dotyczyć będzie innego zakresu ulic. Dwa pierwsze miały się zakończyć się w połowie grudnia 2014 r., trzeci z końcem kwietnia 2015 r., a ostatni 30 lipca. Łącznie prace obejmą 14 ulic i trzy osiedla. Oszczędności wynikające z modernizacji oświetlenia wyniosą rocznie 300 tysięcy złotych. Wymiana opraw obejmie w sumie w ponad 1800 latarniach. Nowe oświetlenie pozwoli zwiększyć poziom bezpieczeństwa mieszkańców osiedli. Oprawy z diodami LED o białej barwie światła znacząco poprawiają
widoczność po zmroku. Jednocześnie pozwalają zmniejszyć zużycie energii elektrycznej o około 25%, a zastępując lampy rtęciowe o około 50%. Część pieniędzy na modernizację latarni pochodzi z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Łącznie, z dofinansowania z ogólnopolskiego programu SOWA na modernizację instalacji w gminach przeznaczonych zostanie 356 mln złotych. W całej Polsce do wymiany jest około 900 tys. opraw oświetleniowych. Rocznie oświetlenie ulic kosztuje samorządy nawet 680 mln złotych. www.pkpenergetyka.pl
ogłoszenie
Wydatek współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013
Dnia 31.12.2014 roku Lumaster sp. z o.o. jako Beneficjent Działania 1.2 Budowa sieci współpracy nauka – gospodarka w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 – 2013 zakończy realizację Projektu pt.
„Wdrożenie innowacyjnych produktów oświetleniowych LED” Termin realizacji Projek tu 2012.08.01 – 2014.12.31 Lok alizacja Projek tu Powiat: wołomiński, Gmina: Radzymin Miejscowość: Słupno, ul. Żeromskiego 12A
Poziom Dofinansowania 38,21% W tym 32,48% EFRR 5,73% Budżet Państwa W w yniku trwania Projek tu zostały opracowane innowacyjne produk t y oświetleniowe LED Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do zapoznaniem się z naszą ofertą dostępną w siedzibie firmy – tel. 22 763 07 61 adres e-mail: lumaster@onet.pl oraz do współpracy
www.luxmagazyn.pl
1/2015
19
produkty
Oświetlenie GTV dla biura i przemysłu Prawidłowe oświetlenie pomieszczeń przemysłowych wpływa bezpośrednio na wydajność i bezpieczeństwo pracy. Nawet do 20% kosztów całkowitego zużycia energii przeznaczane jest na cele oświetleniowe, dlatego też optymalizacja kosztów i efektywności oświetlenia ma znaczący wpływ na całkowite koszty produkcji. Rozwiązania oświetlenia dla przemysłu firmy GTV (oprawy, świetlówki LED, naświetlacze) dedykowane są dla użytkowników, ceniących niezawodność oraz najwyższą jakość światła. Produkty z kategorii oświetlenia przemysłowego GTV idealnie sprawdzają się jako oświetlenie hal produkcyjnych magazynów, jak również powierzchni komercyjnych. Dodatkowo posiadają znaki CE , a ich produkcja przebiega zgodnie z normą RoHS.
N
owoczesne oprawy przemysłowe – w tym oprawy rastrowe oraz hermetyczne w pełni współpracują z świetlówkami LED, bez konieczności używania dodatkowych zasilaczy. Połączenie wysokiej jakości opraw przemysłowych oraz oświetlenia LED to gwarancja wytrzymałości oraz niskiego zużycia mocy.
Rastry modułowe LED – biurowe źródło światła Rastry są stale najpopularniejszą grupą opraw w oświetleniu wnętrz biurowych, głównie za sprawą ich ceny i dobrych parametrów świetlnych. Oprawy rastrowe GTV są przystosowane do liniowych źródeł światła LED. Serie opraw modułowych GTV składają się z trzech modeli: Celta, Roma i Verona, które mogą być zamontowane poprzez wpuszczenie lub instalację natynkową. Serię CELTA, ROMA i VERONA stanowi 20 produktów, w których skład wchodzą oprawy pojedyncze, podwójne i poczwórne o długości od 60 do 120 cm, o mocy od 12W do 50W. Charakteryzuje je łatwość instalacji, niski pobór energii oraz bezawaryjność. Nowością w ofercie GTV jest model opraw Celta, który wizualnie przypomina tradycyjne oprawy rastrowe świetlówkowe, jednak poprzez zastosowanie LED-owego źródła światła możliwość jego zastosowania ze względu na energooszczędność zdecydowanie się zwiększa. Oprawy CELTA, mają wbudowane cztery moduły liniowe LED o mocy od 12W do 25W. Korpus produktu wykonany jest ze stalowej, lekkiej blachy, malowanej proszkowo. Oprawa przystosowana jest do zawieszenia na zawiasach lub instalacji natynkowej. Oprawa przeznaczona do montażu sufitowego w pomieszczeniach wymagających intensywnego oświetlenia. Klasa wodoodporności: IP20.
20
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Oprawy hermetyczne – oświetlenie do magazynu i hal przemysłowych Serię opraw hermetycznych LED BETIS, które mogą być montowane zarówno na ścianach jak i na suficie, tworzą trzy produkty o mocy: 18W, 2x9W oraz 2x18W. Przeznaczone są do oświetlenia pomieszczeń o dużym poziomie wilgotności i zapylenia np. hal przemysłowych, sklepów, pomieszczeń magazynowych, warsztatów, kotłowni czy hydrowęzłów. Oprawy charakteryzują się wysokim stopniem ochrony IP65, dzięki czemu przystosowane są do pracy w środowiskach o znacznym stopniu wilgotności i zapylenia. Przezroczysty klosz z PC w niemal 100% przepuszcza światło widzialne, dając tym samym wysoką skuteczność świetlną. Łatwy montaż oprawy do podłoża przy użyciu dołączonych zatrzaskowych uchwytów mocujących – regulacja wzdłużna ok. 7 mm.
produkty Świetlówki LED – energooszczędne uzupełnienie opraw rastrowych i hermetycznych Świetlówki LED marki GTV są idealną alternatywą dla tradycyjnych, zużywających dużo energii świetlówek liniowych. Dzięki wykorzystanej technologii LED, świetlówki emitują jednorodne światło pozbawione migotania. Błyskawiczny start bez mrugania oraz nieprzyjemnych efektów dźwiękowych sprawia, że świetlówka LED GTV daje zdecydowanie większy komfort użytkowania niż tradycyjna świetlówka fluorescencyjna. Świetlówki LED GTV zamontowane w hermetyczne lub rastrowe oprawy, to idealne rozwiązanie do oświetlania powierzchni biurowych.
Naświetlacze LED Wysokiej jakości produkty, których obudowę zaprojektowano z ciśnieniowego odlewu aluminium. Naświetlacze wyposażono w odporne na zmiany temperatury i uderzenia szkło hartowane o grubości 5 mm oraz odbłyśnik wykonany z aluminium wysokiej czystości. Dzięki wygodnemu sposobowi montażu (uchwyt mocujący ze stali ma trzy otwory montażowe) można w prosty sposób regulować kąt nachylenia. Kierunkowy rozsył światła oraz zwarta i szczelna konstrukcja zapewniają dobre parametry użytkowe i uniwersalność zastosowania. W ofercie dostępne naświetlacze LED stacjonarne o mocach od 10 do 100 W, naświetlacze z czujnikiem ruchu, naświetlacze z diodami RGB, naświetlacze SLIM (ultra cienkie) oraz naświetlacze przenośne (ze specjalnym wygodnym i bezpiecznym uchwytem).
GTV ul. Przejazdowa 21 05-800 Pruszków tel. + 48 22 444 75 00 fax + 48 22 444 75 01 mail: info@gtv.com.pl www.gtv.com.pl
www.luxmagazyn.pl
1/2015
21
produkty
Zasilacze z regulacją prądu wyjściowego i interfejsem DALI Firma Mean Well wychodząc naprzeciw oczekiwaniom użytkowników systemów oświetleniowych wprowadziła do oferty zasilacze z interfejsem DALI (Digital Addressable Light Interface). Takie rozwiązanie zwiększa możliwość współpracy zasilaczy LED i z innymi systemami sterowania oświetleniem (np. automatyki budynkowej) oraz ułatwia rekonfigurację systemu.
D
otychczas w kilku seriach zasilaczy LED firmy Mean Well dostępne były funkcje ściemniania za pomocą napięcia od 1V do 10V, sygnałem PWM lub zewnętrznym rezystorem. Do sterowania oświetleniem w pomieszczeniach coraz częściej używa się cyfrowych protokołów komunikacyjnych zintegrowanych z systemami komputerowymi. DALI jest cyfrowym interfejsem sterowania oświetleniem umożliwiającym integracje urządzeń różnych producentów obsługujących ten standard. DALI określa metody komunikacji między urządzeniami końcowymi sieci (np. zasilacze, oprawy oświetleniowe, czujniki ruchu lub oświetlenia), a systemem sterującym. Linia sygnałowa po której odbywa się dwukierunkowa transmisja składa się z dwóch przewodów o maksymalnej długości 300 m. Mimo dużych odległości sieć DALI odporna jest na zakłócenia. Przy jej łączeniu można stosować dowolną topologie m.in liniową, pierścienia, drzewa, czy gwiazdy. Pojedyncza sieć DALI może składać się z maksymalnie 64 adresowanych urządzeń, które mogą być przypisane do maksymalnie 16 grup. Dla każdego z urządzeń można zdefiniować 16 trybów pracy (scen świetlnych). Niewątpliwie dużą zaletą jest łatwa rekonfiguracja systemu. W przypadku zmiany aranżacji oświetlanego pomieszczenia nie ma konieczności demontowania jego elementów, gdyż wystarczy zmiana ustawień sterownika i ponowne pogrupowanie urządzeń. Zasilacze LCM-40DA i LCM-60DA firmy Mean Well posiadają nie tylko interfejs DALI, ale także funkcję ściemniania wyzwalaną przyciskiem. Zwierając przewód fazowy z wejściem „push” można regulować natężenie oświetlenia w pomieszczeniu. Dodatkowo możliwe jest jednoczesne sterowanie dziesięcioma urządzeniami. Wystarczy podłączyć równolegle wyjścia synchronizacyjne kablem o maksymalnej długości 20 m. Nowym rozwiązaniem jest możliwość ustawienia prądu wyjściowego przy pomocy przełącznika (od 350 mA do 1050 mA dla modelu 40W i 500 mA do 1000 mA dla modelu 60W).
22
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Szeroki zakres napięć wejściowych (180~295VAC) i wbudowana dwustopniowa funkcja PFC (współczynnik mocy do PF≥0.98) pozwala spełniać normę EN61000-3-2 klasy C, a dodatkowa odporność na udary prądowe 2kV między przewodem fazy i przewodem neutralnym spełnia wymogi dotyczące oświetlenia. Zasilacze mogą pracować w otwartym obiegu powietrza w temperaturze od -30°C do +60°C. Aby zwiększyć żywotność diod LED, zastosowano także funkcję kompensacji prądu w zależności od temperatury (poprzez podłączenie zewnętrznego czujnika temperatury NTC). Standardowe zabezpieczenia zastosowane w tych urządzeniach to przeciwzwarciowe, przepięciowe oraz temperaturowe. Szczelna izolowana obudowa wykonana jest w izolacji klasy II (nie potrzeba uziemienia) oraz posiada stopień ochrony IP20. Złącza wejść i wyjść umieszczone są na jednej ścianie bocznej, co ułatwia montaż przewodów. Dodatkowe wyjście 12V/50mA daje możliwość zasilenia urządzeń o mały poborze prądu (np. wentylator). Wysoka sprawność
produkty
dochodząca do 91,5% i bardzo niski pobór mocy w stanie pracy bez obciążenia <1W sprawiają, że zasilacze charakteryzują się niskim kosztem eksploatacji. Dzięki spełnianiu szeregu norm dotyczących oświetlenia zasilacze serii LCM-40DA oraz LCM-60DA świetnie nadają się do instalacji LED. Produkty objęte są trzyletnią gwarancją.
Elmark Automatyka Sp. z o.o. ul. Niemcewicza 76 05-075 Warszawa-Wesoła tel. 22 773 79 37, 22 778 99 25 elmark@elmark.com.pl www.elmark.com.pl
www.luxmagazyn.pl
1/2015
23
Raport –projekty OŚWIETLENIE BIUR
Światło w przestrzeni biura Praca umysłowa wykonywana w pomieszczeniach biurowych jest jednym z powszechnych zajęć mieszkańców współczesnych miast. W biurach wielkich korporacji, instytucji finansowych, rządowych, firm handlowych i przemysłowych, a coraz częściej także w małych biurach domowych, pracują tysiące ludzi, nierzadko od świtu do późnej nocy, za dnia i po zmroku.
K
ierując się sprawdzoną zasadą mówiącą, że „zadowolony pracownik pracuje lepiej” deweloperzy i zarządcy budynków, a przede wszystkim sami pracodawcy, coraz częściej dążą do stworzenia w pomieszczeniach biurowych możliwie komfortowych warunków pracy. Na jakość środowiska pracy biurowej składa się wynik współdziałania różnych czynników – aranżacji i akustyki wnętrz, rodzaju mebli, działania systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji, automatyki budynku. Jednym z najważniejszych elementów tworzących środowisko pracy w nowoczesnych biurach jest także oświetlenie. Na tym jednak nie kończy się jego rola. Dzięki nowoczesnym technologiom, oświetlenie zachowując najwyższą jakość we wszystkich przestrzeniach, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz obiektów biurowych, może ograniczać negatywne oddziaływanie na środowisko przez niskie zużycie energii elektrycznej zmniejszające globalne zapotrzebowanie energetyczne budynku. Mniejsze zużycie energii elektrycznej to wszakże zmniejszenie emisji do atmosfery dwutlenku węgla powstającego przy produkcji elektryczności. Takie cele można osiągnąć dzięki zastosowaniu trwałych i energooszczędnych opraw oświetleniowych, w tym opartych na najnowocześniejszej technologii diod świecących LED, współpracujących z systemem sterowania oświetleniem, który pozwala dostosowywać oświetlenie do funkcji i aktualnego stopnia wykorzystania poszczególnych pomieszczeń, a także do intensywności światła naturalnego wpadającego z zewnątrz. Nowoczesne systemy oświetlania biur składają się z wielu różnorodnych podzespołów – opraw oświetleniowych, źródeł światła, systemów zasilania i sterowania . U podstaw wyboru środków technicznych zawsze powinien być jednak świadomie zamierzony efekt oświetleniowy polegający na zagwarantowaniu maksymalnego komfortu widzenia, odpowiedniego do rodzaju aktywności prowadzonej w przestrzeni biura oraz wykreowaniu elastycznego i przyjemnego środowiska świetlnego spełniającego różnorodne potrzeby.
24
1/2015
www.luxmagazyn.pl
str. 26
Nowoczesne oświetlenie biura oszczędza energię.
28
Warunki oświetleniowe i rodzaje oświetlenia w przestrzeni biura.
31
Oświetlenie w zależności od rodzaju przestrzeni biurowej.
34
Wymagania BHP oraz normy związane z oświetleniem pomieszczeń biurowych.
35
Olśnienie – Wróg wygody widzenia.
37
Rewolucyjna technologia białego oświetlenia LED dla biur.
38
Sprzęt oświetleniowy do oświetlania biur.
41
Systemy sterowania oświetleniem w biurach.
42
Preferencje pracowników dotyczące jakości oświetlenia w biurach.
46
Produkty dla biura.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
25
Raport – OŚWIETLENIE biur
Nowoczesne oświetlenie biura oszczędza energię Oświetlenie stanowi około 40% elektryczności zużywanej w budynkach, w tym także w obiektach biurowych. Stanowi to znaczący potencjał możliwych oszczędności. Nowoczesne, kompleksowe systemy oświetleniowe pomagają osiągnąć pełną harmonię pomiędzy wymaganiami oświetleniowymi związanymi z pracą we wnętrzach biurowych, a dążeniem do zmniejszenia obciążeń środowiska naturalnego.
Dyrektywa dotycząca produktów zużywających energię
Dyrektywa dotycząca efektywności energetycznej budynków
Unia Europejska postawiła krajom członkowskim cel zredukowania całkowitego zużycia energii o 20% jeszcze przed rokiem 2020. Jednym z wdrażanych w tym celu środków jest Dyrektywa dotycząca produktów energochłonnych. Ma ona na celu zredukowanie ich wpływu na środowisko. W wyniku podjętych kroków niektóre produkty zostaną wycofane zgodnie z harmonogramem przedstawionym w tabeli.
Część wytycznych Unii Europejskiej stanowi także Dyrektywa dotycząca efektywności energetycznej budynków (The Energy Performance of Building Directive, EPBD), obowiązująca od 1 stycznia 2009 r., odnosząca się do walki ze zmianą klimatu poprzez zredukowanie zużycia energii i zwiększenie sprawności energetycznej. Dotyczy ona przede wszystkim budynków biurowych, ponieważ to właśnie one odpowiadają w UE za zużycie około 60% energii.
#
Harmonogram wycofywania nieefektywnych źródeł światła
Każdego roku do września
2009
2010
2011
Żarówki matowe Żarówki przezroczyte 100 W Żarówki przezroczyte 75 W
dopuszczone
Żarówki przezroczyte 60 W
dopuszczone
dopuszczone
Żarówki przezroczyte15, 25, 40 W
dopuszczone
dopuszczone
Każdego roku do kwietnia
2009
2010
Standardowe TL-D (/33, /54)
dopuszczone
Lampy TL12 Lampy rtęciowe Świetlówki z konwencjonalnym osprzętem (EM)
26
1/2015
www.luxmagazyn.pl
dopuszczone 2011
dopuszczone dopuszczone
Raport – OŚWIETLENIE biur
Dla zachowania zgodności z dyrektywą wszystkie budynki biurowe oddawane do użytku, wynajmowane lub sprzedawane po 1 stycznia 2009 roku muszą posiadać obliczenia ilości zużywanej energii, aby dokonać oceny klasy energetycznej, o której informuje Świadectwo Charakterystyki Energetycznej / Etykieta Efektywności Energetycznej (Energy Efficiency Label).
Nowoczesne oświetlenie biura obniża zużycie energii Jednym z kluczowych czynników stanowiących o zapotrzebowaniu budynków biurowych na energię elektryczną jest
2012
2013
2014
ich oświetlenie. Nowoczesne systemy oświetleniowe pozwalają nie tylko obniżyć opłaty za energię elektryczną, lecz także wymagają mniejszych nakładów inwestycyjnych niż inne rozwiązania oszczędzające energię. Dzięki nowoczesnemu oświetleniu można uzyskać oszczędność energii sięgającą aż 80%. Energooszczędne budynki są atrakcyjniejszą propozycją dla najemców i inwestorów, pozwalają na uzyskanie wyższego czynszu i wyższej ceny sprzedaży. Dzięki wyższej energooszczędności budynku jego wynajem lub sprzedaż okazują się łatwiejsze.
2015
2016
2017
2015
2016
2017
niedopuszczone niedopuszczone niedopuszczone niedopuszczone niedopuszczone 2012
2013
2014
niedopuszczone niedopuszczone niedopuszczone dopuszczone
niedopuszczone
www.luxmagazyn.pl
1/2015
27
Raport – OŚWIETLENIE biur
Warunki oświetleniowe i rodzaje oświetlenia w przestrzeni biura W większości biur praca rozpoczyna się rano, gdy przez okna do pomieszczeń dociera naturalne światło dzienne. Z różnych powodów, np. niedostatecznego przeszklenia elewacji, zbyt małej liczby okien w budynkach o tradycyjnej architekturze, ukształtowania przestrzennego pomieszczeń lub po prostu złych warunków atmosferycznych, ilość światła naturalnego bywa jednak niedostateczna dla zapewnienia właściwych warunków widzenia. Dlatego w dzień, do doświetlania pomieszczeń biurowych używane jest oświetlenie sztuczne. Coraz częściej praca w biurach przeciąga się także aż do późnych godzin wieczornych. Gdy brakuje już światła naturalnego, możliwość pracy jest w pełni uzależniona od oświetlenia sztucznego.
28
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Raport – OŚWIETLENIE biur Typowe powierzchnie pracy wzrokowej w biurach Najczęstszym miejscem pracy w biurze jest biurko. Tradycyjne czy nowoczesne - w formie bardziej podobnej do stołu, zawsze posiada blat. To właśnie na nim i na leżących tam przedmiotach skupia się wzrok pracownika. W większości nowoczesnych biur używa się też współczesnych narzędzi pracy. Są nimi komputery. Interfejsami komunikacji człowieka z komputerem są monitory. Ich ekrany, o ustawieniu zbliżonym do pionowego, mają najczęściej gładką powierzchnię, łatwo odbijającą promieniowanie świetlne. Sprzyja to tworzeniu szkodliwych, jaskrawych odbić przedmiotów o dużej luminancji znajdujących się w pobliżu. W ekranach monitorów komputerowych mogą odbijać się jasne okna i świecące oprawy oświetleniowe. Takie odbicia w znacznym stopniu przeszkadzają w rozpoznawaniu obrazów i tekstów na monitorze, powodują zmęczenie i zwiększają liczbę popełnianych błędów. Najbardziej typowe biurowe zadania polegające na czytaniu i pisaniu, wykonywane są zatem na dwóch płaszczyznach – poziomych blatach biurek i pionowych lub zbliżonych do pionu ekranach komputerowych. Oświetleniowcy nazywają te płaszczyzny powierzchniami pracy wzrokowej. Parametry ich oświetlenia są szczególnie ważne. Innymi płaszczyznami o krytycznym znaczeniu w pomieszczeniach pracy biurowej są: sufit, ściany i powierzchnie mebli biurowych. W obszarach komunikacyjnych, np. korytarzach i pomieszczeniach recepcyjnych, najważniejszą płaszczyzną roboczą, dla której zazwyczaj muszą być zapewnione wymagane warunki oświetleniowe jest przede wszystkim podłoga.
Rodzaje oświetlenia w przestrzeni biura Oświetlenie bezpośrednie Przy oświetleniu bezpośrednim światło wychodzące z opraw oświetleniowych dociera bezpośrednio do powierzchni pracy wzrokowej bez odbić od innych powierzchni. Źródłem oświetlenia bezpośredniego w pomieszczeniach biurowych są zazwyczaj oprawy oświetleniowe montowane w sufitach podwieszanych, na stropach lub oprawy zwieszane, a także oprawy stojące – biurkowe lub podłogowe. Wśród opraw sufitowych i stropowych, do realizacji oświetlenia bezpośredniego najczęściej stosowane są oprawy rastrowe i typu downlight lub panelowe, ze świetlówkami liniowymi lub kompaktowymi, liniowymi źródłami światła LED lub diodami LED zamocowanymi na panelach zintegrowanych z oprawami. Oświetlenie bezpośrednie sprawia, że pozioma płaszczyzna robocza jest najjaśniejszą powierzchnią w przestrzeni pomieszczenia. Dzięki wyeliminowaniu strat absorpcyjnych przy odbiciach od powierzchni wnętrza, oświetlenie bezpośrednie zapewnia wysoką efektywność. Zła realizacja oświetlenia bezpośredniego niesie ze sobą niebezpieczeństwo występowania olśnienia, cieni i niepożądanych odbić.
Oświetlenie pośrednie W przypadku oświetlenia pośredniego światło jest kierowane w stronę sufitu lub ścian i po rozproszonym odbiciu od nich dociera do powierzchni pracy wzrokowej. Przy takim rodzaju oświetlenia sufit lub ściany stają się niejako odbłyśnikiem oprawy
www.luxmagazyn.pl
1/2015
29
Raport – OŚWIETLENIE biur
oświetleniowej. Są także najjaśniejszymi powierzchniami w przestrzeni wnętrza. Oświetlenie pośrednie daje efekt silnego poczucie jasnej, otwartej przestrzeni. Dzięki dobremu rozproszeniu światła następuje eliminacja cieni. Jest odczuwane jako bardziej komfortowe niż oświetlenie bezpośrednie, jednak w przypadku gdy jest jedynym rodzajem oświetlenia w pomieszczeniu, może być też odbierane jako jednostajne i nużące na skutek równomierności. Ze względu na straty promieniowania w wyniku absorpcji na powierzchniach odbijających, oświetlenie pośrednie ma niższą efektywność i jest droższe od bezpośredniego pod względem kosztów budowy i eksploatacji.
Oświetlenie bezpośrednio-pośrednie Oświetlenie bezpośrednio-pośrednie zapewnia emisję światła z oprawy w dół, na płaszczyznę roboczą oraz w górę na sufit. Miejsca pracy są oświetlane światłem docierającym bezpośrednio z opraw oświetleniowych i pośrednio po odbiciu od sufitu jednak stosunkowo niewielka część strumienia świetlnego odbijana od sufitu powoduje głównie ogólne rozświetlenie przestrzeni. Taka kombinacja jest często postrzegana przez pracowników jako łączącą jasność, komfort widzenia i pewne akcenty świetlne, w przeciwieństwie do czysto bezpośredniego lub czysto pośredniego oświetlenia. Koszty opraw i instalacji są tu podobne do tych z wyłącznie pośredniego systemu oświetlenia. Zmieniając proporcje między bezpośrednią i pośrednią częścią strumienia świetlnego można zmieniać uzyskiwane efekty.
30
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Światło rozproszone Oświetlenie światłem rozproszonym minimalizuje cienie i zabezpiecza przed silnym olśnieniem. Wpływa bardzo korzystnie na warunki wykonywania większości biurowych zadań wzrokowych. Źródłem światła rozproszonego są zwykle duże, jasne powierzchnie. W warunkach naturalnych jest to pochmurne niebo. Przy oświetleniu sztucznym światło rozproszone można uzyskać za pomocą opraw oświetlenia bezpośredniego lub pośredniego. Sztucznym źródłem bezpośredniego oświetlenia światłem rozproszonym mogą być duże sufitowe oprawy panelowe z kloszami rozpraszającymi, w wersji wbudowanej lub nabudowanej. Pośrednie oświetlenie rozproszone zapewni światło odbite od powierzchni sufitu lub oprawy wnętrzowej, w których światło kierowane jest na specjalne odbłyśniki o charakterystyce rozpraszającej, by po odbiciu dotrzeć do oświetlanych obiektów. Należy jednak pamiętać, że całkowicie jednostajne i pozbawione cieni oświetlenie rozproszone może być też bardzo nużące. Dlatego dobrze jest pamiętać o tworzeniu dodatkowych plam świetlnych dzięki równoległemu stosowaniu opraw dekoracyjnych i miejscowych.
Oświetlenie biura powinno być różnorodne Dobry biurowy system oświetleniowy powinien łączyć różne typy oświetlenia – ogólne i miejscowe oświetlenie robocze z dekoracyjnym oświetleniem akcentowym.
Raport – OŚWIETLENIE biur
Oświetlenie w zależności od rodzaju przestrzeni biurowej Różnorodność prac wzrokowych wykonywanych w nowoczesnych biurach jest dość duża, dlatego ze względu na specyficzne wymagania, każdy typ przestrzeni biurowej potrzebuje nieco innego oświetlenia.
W nowoczesnych obiektach biurowych najczęściej spotyka się: • biura indywidualne, • biura o przestrzeni otwartej, Inne typowe wnętrza spotykane w obiektach biurowych to: • recepcje, hole i korytarze, • sale konferencyjne i pokoje spotkań.
Biura indywidualne Biura indywidualne to pojedyncze pokoje przeznaczone do pracy jednej osoby, takie jak biura prywatne w strukturze korporacyjnej lub biura profesjonalne – kancelarie prawnicze itp. Ogólnie biura indywidualne można usystematyzować jako: • biura robocze, małych i średnich rozmiarów, przeznaczone dla osób prowadzących różnego rodzaju prace biurowe,
•
biura kierownicze, na ogół dużych rozmiarów, w których pracują osoby z kadry kierowniczej firm. Różnorodność prac biurowych, jakie mogą być prowadzone w biurach indywidualnych sprawia, że ich użytkownicy powinni mieć możliwość osobistego doboru intensywności oświetlenia i jego rozkładu we wnętrzu w zależności od własnych potrzeb i upodobań. W związku z tym organizacja oświetlenia powinna być bardzo elastyczna, aby umożliwić jego zmiany dzięki oddzielnemu załączaniu i ściemnianiu poszczególnych opraw oświetleniowych. Biura robocze, nazywane inaczej operacyjnymi, chociaż mogą być przeznaczone do różnych zajęć, charakteryzują się tym, że ich użytkownicy mają możliwość wyboru poziomu i dystrybucji światła odpowiednio do ich własnych potrzeb
www.luxmagazyn.pl
1/2015
31
Raport – OŚWIETLENIE biur
związanych z wykonywanymi aktualnie pracami wzrokowymi, bez konieczności uzgadniania tego z innymi użytkownikami. Oświetlenie w takich biurach musi być bardzo elastyczne, aby umożliwić zmianę siły oświetlenia i jego dystrybucji w poszczególnych miejscach pomieszczenia. Do tego celu pomieszczenia biur roboczych powinny być wyposażone w odpowiednią liczbę i rodzaj opraw oświetleniowych pozwalających na regulację ilości i dystrybucji światła w przestrzeni, dzięki indywidualnemu wyłączaniu lub przyciemnianiu. Takie pomieszczenia są zwykle małe i wyposażane w standardowe meble. Stanowiska pracy powinny być tu usytuowane w pobliżu okien. Oświetlenie ogólne biur roboczych może być zrealizowane przy użyciu opraw z pośrednim, bezpośrednio-pośrednim lub rozproszonym rozsyłem światła. W tych stosunkowo niewielkich pomieszczeniach oświetlenie sufitu i odbicie światła od ścian może wywołać korzystne poczucie powiększenia przestrzeni i zapewnić zrównoważenie luminancji powierzchni widocznych w otoczeniu. Do oświetlania ogólnego biur roboczych używa się na ogół: • lamp podłogowych świecących w kierunku sufitu i oświetlających pośrednio płaszczyznę roboczą po rozproszonym odbiciu światła od stropu pomieszczenia, • opraw ściennych, • pojedynczych zwieszanych opraw oświetleniowych ze świetlówkami liniowymi lub modułowych systemów zwieszanych do świetlówek, często łączonych z innymi źródłami światła, na ogół z bezpośrednim lub bezpośrednio-pośrednim rozsyłem światła.
32
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Oświetlenie miejscowe realizowane jest przy użyciu lamp biurkowych świecących bezpośrednio na płaszczyznę roboczą. Biura zarządu mają zwykle większe rozmiary, lepsze umeblowanie i przestrzeń do przyjmowania gości. Dlatego przy ich oświetlaniu zwraca się większą uwagę na oprawę wizualną, niż na wydajność pracy wzrokowej. Można to osiągnąć stosując oświetlenie dekoracyjne oprócz ogólnego i miejscowego. Do tego celu stosuje się często oprawy z żarówkami halogenowymi, mimo że zużywają one więcej energii elektrycznej niż świetlówki.
Biura o przestrzeni otwartej W biurach tego rodzaju, organizacja polega na tym, że stanowiska robocze lub ich niewielkie grupy nie są umiejscowione na wydzielonych oddzielnie powierzchniach, lecz znajdują się we wspólnej przestrzeni, np. w jednej dużej sali. Najczęściej są one wydzielone, co najwyżej niewysokimi, często przezroczystymi ściankami działowymi z zachowaniem ciągów komunikacyjnych pomiędzy poszczególnymi grupami stanowisk. Podział przestrzeni roboczej w takich biurach nie zawsze bywa regularny i może zmieniać się w czasie. Zmianom może ulegać również przypisanie pracowników do poszczególnych stanowisk pracy. Pomieszczenia takiego biura nie zawsze są regularne. Często ich architektura jest zróżnicowana powierzchniowo i przestrzennie, co może prowadzić do skrajnie różnych warunków na poszczególnych stanowiskach roboczych. Może to prowadzić do silnego zróżnicowania wydajności pracy wzrokowej poszczególnych pracowników.
Raport – OŚWIETLENIE biur
Ze względu na dużą różnorodność prac wykonywanych w biurach o przestrzeni otwartej, należy przede wszystkim zidentyfikować obszary, w których wykonywane są specyficzne prace wzrokowe, a następnie określić dla nich odrębne wymagania oświetleniowe i systemy oświetlenia mogące zapewnić ich realizację. Podstawowym zadaniem projektu oświetleniowego jest zapewnienie możliwie jednolitego oświetlenia ogólnego na wszystkich stanowiskach roboczych, niezależnie od ich usytuowania. Oświetlenie ogólne w biurach o przestrzeni otwartej realizuje się najczęściej przy pomocy opraw świetlówkowych, montowanych w suficie podwieszanym, nabudowanych na stropie lub zwieszanych. Dla zapewnienia równomierności oświetlenia ogólnego są one zazwyczaj rozmieszczane w sposób regularny, w liniach lub w oczkach siatki prostopadłej. Do tego celu szczególnie nadają się systemy opraw oświetleniowych pozwalające na budowanie regularnych struktur geometrycznych. Bardzo przydatną cechą systemów oświetleniowych stosowanych w biurach, szczególnie dużych biurach o przestrzeni otwartej, jest możliwość współpracy z systemem regulacji natężenia oświetlenia. Taka regulacja oświetlenia sztucznego w przestrzeni i czasie pozwala automatycznie zintegrować system oświetleniowy biura z naturalnym oświetleniem dziennym. W biurach o przestrzeni otwartej musi być także zapewnione oświetlenie miejscowe na indywidualnych płaszczyznach roboczych. Osiąga się to dzięki stojącym lampom podłogowym lub biurkowym.
Sale konferencyjne to w firmach miejsca służbowych spotkań pracowników, przy czym tematy tych zgromadzeń, czas trwania, liczba i rodzaj uczestników mogą być bardzo różne. Aranżacja i wyposażenie takich sal, w tym także oświetlenie powinny zapewniać możliwość koncentracji na temacie spotkania, percepcji treści wyświetlanych na ekranie, w tym także czytania oraz komunikacji z innymi uczestnikami spotkania. Nieco odmienne wymagania spełniać musi oświetlenie sal konferencyjnych dla kierownictwa firm, a inne pomieszczeń roboczych spotkań pracowników. Spotkania zarządów lub kierownictwa odbywają się w salach wyposażonych na ogół w jeden centralny stół, przy którym może jednocześnie zasiąść duża liczba uczestników. Oświetlenie musi zapewniać jednocześnie komfort i efektywność pracy wzrokowej. Mogą to zapewnić np. oprawy oświetlenia pośredniego wmontowane w sufit podwieszany, dostarczające miękkiego, rozproszonego światła. Atmosferę przestrzeni wnętrza ocieplą też dekoracyjne oprawy ścienne. Sale spotkań roboczych dla personelu firm mogą służyć do służbowych mitingów lub spotkań nieformalnych. Niekiedy mogą tam być także prowadzone spotkania z niektórymi klientami. Nie są to na ogół pomieszczenia zbyt rozległe. Najczęściej stosuje się w nich jeden rodzaj oświetlenia. Najlepiej, aby było to oświetlenie pośrednie, bezpośrednio-pośrednie lub rozproszone.
Inne pomieszczenia biurowe – recepcje i sale konferencyjne Recepcja to miejsce pierwszego spotkania z firmą. Należy do niej nie tylko ścisłe miejsce pierwszego kontaktu gościa z pracownikiem firmy, ale także sąsiednia przestrzeń, wejście, miejsca oczekiwania na załatwienie sprawy lub kontakt z pracownikiem firmy. Wrażenie, jakie odniosą goście może zadecydować o ich nastawieniu do firmy. Ważną rolę mogą odegrać wszystkie szczegóły, także oświetlenie. Będzie ono mieć znaczenie estetyczne i funkcjonalne. Uatrakcyjni wygląd szczegółów architektonicznych i wyposażenia, a także umożliwi dobre widzenie pracownikom i gościom. Obszar recepcji potrzebuje oświetlenia silniejszego niż dalsze pomieszczenia o charakterze komunikacyjnym, np. korytarze. Oprócz oświetlenia ogólnego przyda się także bezolśnieniowe oświetlenie bezpośrednie skierowane na blat recepcyjny. Główne wymagania oświetleniowe dla przestrzeni recepcyjnej to: • odpowiednie oznaczenie wejść i wyjść przy użyciu światła, a także opraw z piktogramami i znaków świetlnych, • zapewnienie w obszarze wejściowym poziomu natężenia oświetlenia pośredniego między przestrzenią zewnętrzną, a oświetlonym wnętrzem, dla stopniowej adaptacji wzroku.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
33
Raport – OŚWIETLENIE biur
Wymagania BHP oraz normy związane z oświetleniem pomieszczeń biurowych
P
odstawowe wymagania dotyczące oświetlania miejsc pracy, w tym także pomieszczeń biurowych, mają swoje źródła w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), które zawierają ogólne wymagania dotyczące oświetlenia miejsc pracy. Według art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) do podstawowych obowiązków pracodawcy należy ochrona zdrowia i życia pracowników przez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Należy przez to rozumieć m.in. zapewnienie odpowiedniego oświetlenia na stanowiskach pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z 2007 r. Nr 49, poz. 330, z 2008 r. Nr 108, poz. 690) oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, opublikowanym w Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. stanowi, że we wszystkich miejscach pracy stałej, do których zalicza się większość pomieszczeń biurowych, pracodawca jest obowiązany zapewnić oświetlenie dzienne dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy i wymaganej dokładności. Wymagane jest także zapewnienie sztucznego oświetlenia elektrycznego w porze nocnej oraz w porze dziennej w przypadku jeżeli naturalne oświetlenie dzienne jest niewystarczające. Oba rodzaje oświetlenia, dzienne i elektryczne powinny spełniać wymagania określone odpowiednimi Polskimi Normami.
Stosunek wartości natężenia oświetlenia w pomieszczeniach sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa się komunikacja wewnętrzna, nie powinien być większy niż 5 do 1, aby nie wywoływać olśnienia przy przejściu pomiędzy tymi pomieszczeniami. Powinny być też zapewnione warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku przy wyjściu z pomieszczeń, w których ze względów technologicznych praca wykonywana jest w ciemności.
34
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Wymaga się także, aby w pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia mogą wystąpić zagrożenia życia i zdrowia pracowników, zapewnione było oświetlenie awaryjne spełniające wymagania określone w odrębnych przepisach i Polskich Normach. Przepisy ogólne, zobowiązuje również pracodawcę do oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywanych pracach i jego dokumentowania, do czego zaliczona powinna być okresowa ocena oświetlenia stanowisk pracy. Jak widać, oprócz ogólnych zaleceń, wspomniane rozporządzenia z zakresu BHP, po szczegółowe zalecenia o charakterze technicznym, odsyłają do odpowiednich branżowych Polskich Norm. Wśród krajowych dokumentów normalizacyjnych nie istnieje norma dedykowana szczegółowo i wyłącznie zagadnieniom oświetlenia biurowego. Wymagania takie zostały natomiast włączone w zakres ogólnej, wydanej w 2012 r., normy PN EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Norma ta zastąpiła normę PN-EN 12464-1:2011 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach, z 2011 r., która była normą w języku angielskim i nie została przetłumaczona na język polski. Z tego powodu w krótkim okresie jej obowiązywania stosowana była także, już nieobowiązująca, ale polskojęzyczna norma PN-EN 12464-1:2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach, wydana w 2004 r. Norma PN-EN 12464-1:2012 wprowadziła szereg nowych wymagań wynikających ze stosowania światła dziennego: • specyfikację minimalnego natężenia oświetlenia na ścianach i sufitach, • specyfikację cylindrycznego natężenia oświetlenia i szczegółową informację o modelowaniu światłem, • równomierność oświetlenia została przypisana do zadań i aktywności, • zdefiniowane zostało pojęcie obszaru tła i podano specyfikację oświetlenia dla tego obszaru, • zdefiniowano siatkę natężeń oświetlenia zgodnie z normą PN-EN 12464-2:2008, • podano nowe wymagania dotyczące maksymalnej luminancji opraw do oświetlania pomieszczeń z monitorami ekranowymi.
Raport – OŚWIETLENIE biur
Olśnienie Wróg wygody widzenia
W
procesie widzenia konieczna jest ciągła adaptacja oka do istniejących warunków spostrzegania. Wynika ona ze zmian rozkładu luminancji w polu widzenia będącej miarą wrażenia jaskrawości, pojawiania się jej nadmiernych poziomów lub kontrastów. Prościej – gdy w naszym polu obserwacji pojawiają się nadmiernie jaskrawe pola lub gdy jaskrawość nie jest wprawdzie zbyt duża, ale występują silne kontrasty pomiędzy jaskrawymi i ciemnymi polami, możemy to odczuwać jako dyskomfort, a nawet może to powodować ograniczenie zdolności widzenia. Szczególnemu ograniczeniu może ulec zwłaszcza rozróżnianie szczegółów. Taki stan procesu widzenia nazywany jest zjawiskiem olśnienia.
Olśnienie jest stanem w procesie widzenia, w którym występuje odczucie niewygody w widzeniu lub zmniejszenie zdolności wykonywania pracy wzrokowej, w wyniku niewłaściwego rozkładu luminancji w czasie lub przestrzeni, albo niewłaściwych poziomów luminancji lub nadmiernych kontrastów.
Rodzaje olśnienia ze względu na skutki Ze względu na skutki, jakie wywołuje olśnienie, rozróżnia się trzy jego rodzaje: • olśnienie przykre, • olśnienie przeszkadzające, • olśnienie oślepiające. Olśnienie przykre jest olśnieniem wywołującym uczucie przykrości, inaczej mówiąc niewygodę. Jednocześnie zdolność widzenia nie zmniejsza się. Najczęstszą przyczyną powstawania olśnienia przykrego we wnętrzach są jaskrawe elementy opraw oświetleniowych lub okna. Odczucie niewygody związane z olśnieniem przykrym może być wywołane poprzez pojawienie się w polu widzenia obiektu o jaskrawości bardzo wysokiej
Olśnienie jest stanem procesu widzenia, w którym człowiek odczuwa wyraźną niewygodę widzenia lub jego zdolność rozpoznawania szczegółów jest zmniejszona. Ograniczenie olśnienia jest jednym z podstawowych wymagań, które musi spełniać dobre oświetlenie, zwłaszcza w pomieszczeniach pracy, w tym także w miejscach pracy biurowej.
w stosunku do tła, na którym jest on obserwowany. Mamy wtedy do czynienia z bardzo silnym kontrastem. Niewygoda widzenia narasta wtedy w miarę upływu czasu choć często nie zdajemy sobie sprawy z powodu takiego stanu. Po usunięciu przyczyny olśnienia niewygoda widzenia znika. Olśnienie przeszkadzające jest silniejszym rodzajem olśnienia, którego wystąpienie zmniejsza już naszą zdolność widzenia. Tego rodzaju olśnienie powodujące upośledzenie w widzeniu może być spowodowane przez niewłaściwą adaptację narządu wzorku lub też w wyniku obniżenia kontrastu subiektywnego rozumianego jako subiektywne oszacowanie różnicy w wyglądzie dwu części pola widzenia, oglądanych równocześnie lub kolejno. Obniżenie się kontrastu subiektywnego wywołane jest rozproszeniem światła w ośrodkach optycznych oka, przez co maleje jego czułość. Niewłaściwa adaptacja, wynika z przystosowania się oka do nadmiernie jaskrawych źródeł światła, co wywołuje utratę czułości reagowania oka na nadmiernie jaskrawy obiekt. Upośledzenie w widzeniu może, po usunięciu przyczyny olśnienia, natychmiast ustąpić lub utrzymać się w formie szczątkowej, powodując olśnienie następcze występuje przez krótki czas, jaki jest niezbędny do zajścia w oku procesów fotochemicznych związanych z dostosowaniem się do aktualnych warunków spostrzegania. Olśnienie oślepiające to najsilniejszy rodzaj tego szkodliwego zjawiska. Jest ono tak silne, że przez pewien czas żaden zauważalny obiekt nie może być dostrzeżony ze względu na występowanie w polu widzenia bardzo dużych wartości luminancji i natężenia oświetlenia. Przykładem takiego najsilniejszego olśnienia oślepiającego może być sytuacja występująca czasem w trakcie nocnej jazdy samochodem. Nagła zmiana świateł mijania na drogowe wywołuje u kierującego pojazdem nadjeżdżającym z przeciwka olśnienie oślepiające, w warunkach niewielkiej odległości między pojazdem oślepiającym, a obserwatorem. Mówiąc w sposób uproszczony, olśnienie powstaje, gdy z pewnego kierunku do naszych oczu dociera zbyt duża ilość światła. Może ono docierać do nas, gdy bezpośrednio patrzymy
www.luxmagazyn.pl
1/2015
35
Raport – OŚWIETLENIE biur
na wyjątkowo jaskrawy przedmiot, gdy występuje on w tzw. bocznym polu widzenia lub pośrednio jako światło odbite od innych powierzchni.
obserwowany. W polu obserwacji pojawiają się wtedy obrazy odbitych źródeł światła o znacznej luminancji.
Olśnienie trzeba ograniczać Rodzaje olśnienia ze względu na warunki powstawania Ze względu na warunki powstawania rozróżnia się trzy rodzaje olśnienia: • olśnienie bezpośrednie, • olśnienie pośrednie, • olśnienie odbiciowe. Olśnienie bezpośrednie to olśnienie spowodowane przez nadmiernie jaskrawy przedmiot tzn. przedmiot o nadmiernej luminancji, występujący w tym samym lub prawie tym samym kierunku, co obiekt obserwowany. Olśnienie pośrednie to olśnienie spowodowane przez nadmiernie jaskrawy przedmiot, występujący w innym kierunku niż obiekt obserwowany, w pewnej odległości kątowej od obserwowanego przedmiotu. Olśnienie odbiciowe to olśnienie spowodowane przez kierunkowe odbicia nadmiernie jaskrawych przedmiotów, zwłaszcza, gdy odbite obrazy tych przedmiotów ukazują się w tym samym kierunku lub prawie w tym samym kierunku, co przedmiot
36
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Zabezpieczenie przed możliwością występowania olśnienia pochodzącego od oświetlenia pomieszczeń biurowych musi być brane pod uwagę już na etapie jego projektowania. Jest to jedna z podstawowych cech dobrego projektu oświetleniowego. W celu unikania olśnienia bezpośredniego należy stosować oprawy oświetleniowe z elementami konstrukcyjnymi osłaniającymi jaskrawe źródła światła przed wzrokiem obserwatora, zwłaszcza w pewnych typowych kierunkach obserwacji, lub też zmniejszającymi luminancję widocznych części opraw. Do takich elementów należą głównie rastry i klosze rozpraszające. Ograniczenie olśnienia odbiciowego wymaga unikania odbić kierunkowych w obszarze pracy wzrokowej. Dlatego, w miarę możliwości, należy unikać sytuowania miejsc pracy bezpośrednio pod oprawami oświetleniowymi. Gdy nie jest to możliwe, a istnieje prawdopodobieństwo występowania odbić kierunkowych w obszarze pracy wzrokowej, np. od ekranów monitorów komputerowych, należy stosować oprawy oświetleniowe z elementami ograniczającymi ich luminancję.
Raport – OŚWIETLENIE biur
Rewolucyjna technologia białego oświetlenia LED dla biur W ciągu kilku ostatnich lat sprzęt oświetleniowy, w tym także oprawy i źródła światła do oświetlania biur, przechodzi radykalną transformację za sprawą przełomowych możliwości jakie daje zastosowanie technologii oświetlenia LED. Polega ona na wykorzystaniu półprzewodnikowych diod świecących (LED), które zostały skonstruowane 50 lat temu, ale dopiero na początku obecnego wieku osiągnęły poziom rozwoju umożliwiający szerokie zastosowanie w aplikacjach oświetleniowych. Przyczyniło się do tego zwłaszcza opracowanie i udoskonalenie diod świecących światłem białym. LED jako wymienne źródła światła lub matryce zintegrowane z oprawą Podstawą oświetlenia LED we wnętrzach są diody generujące promieniowanie świetlne o barwie białej. Ich promieniowanie może mieć różne odcienie bieli charakteryzowane wartością temperatury barwowej. Jako pojedyncze elementy o stosunkowo niskim strumieniu świetlnym lecz równocześnie wysokiej skuteczności świetlnej, mogą stanowić podstawę budowy różnorodnych źródeł światła, przy czym mogą mieć one postać lamp wymienne w oprawach oświetleniowych, nawet istniejących dotychczas, lub być bezpośrednio montowane w takich oprawach na stałe w formie zintegrowanych matryc.
Trwałość i niskie zużycie energii Diody LED charakteryzują się przede wszystkim bardzo wysoką trwałością, nawet trzykrotnie wyższą od tradycyjnych źródeł światła. Ich efektywność energetyczna jest również bardzo wysoka. Skuteczność świetlna diod LED jest kilkukrotnie wyższa niż żarówek konwencjonalnych i halogenowych. Dziś technologia oświetleniowa LED osiągnęła już efektywność równą świetlówkom kompaktowym i liniowym, a w wielu przypadkach zbliża się do wartości tego parametru dla lamp wyładowczych. Dodatkowo jest ciągle ulepszana i ma jeszcze wielki potencjał rozwojowy. Badania przewidują, że do 2020 r. udział technologii LED na rynku osiągnie poziom aż 75%.
we właściwym kierunku. Diody LED współpracujące z soczewkowymi układami optycznymi wykonywanymi z tworzyw sztucznych mogą być równie efektywnym, a znacznie tańszym rozwiązaniem.
Niskoprofilowe obudowy opraw Zastosowanie diod LED montowanych w oprawach oświetleniowych w formie matryc o bardzo płaskim kształcie pozwala na konstruowanie niskoprofilowych obudów, które mogą doskonale integrować się z konstrukcją stropów lub sufitów podwieszanych.
Możliwość zdalnego sterowania Dioda świecąca LED jest w istocie elementem półprzewodnikowym stanowiącym źródło światła. Dzięki temu może być sterowana cyfrowo, tzn. załączana, wyłączana i przyciemniana. W oprawach o odpowiedniej konstrukcji , za pomocą zdalnego sterowania, można też zmieniać temperaturę barwową światła. Można to wykorzystać do stymulacji aktywności pracowników w porze porannej i wieczornej.
Doskonałe oddawanie barw Białe światło diod LED zapewnia doskonałe oddawanie naturalnych barw oświetlanych przedmiotów. Światło LED charakteryzuje się wysoką wartością wskaźnika oddawania barw na poziomie Ra = 75 ÷ 80, a nawet wyższą.
Soczewkowe układy optyczne
Wysoki komfort cieplny
Dioda LED świeci tylko w jedną półprzestrzeń, w przeciwieństwie do tradycyjnych źródeł światła, które promieniują w prawie pełnym kącie bryłowym. Ta cecha stała się inspiracją do opracowania całkiem nowych konstrukcji opraw oświetleniowych. Konwencjonalne źródła światła wymagały doskonałych i często drogich układów optycznych kierunkujących światło
Wiązka świetlna diod LED nie zawiera cieplnego promieniowania podczerwonego IR ani szkodliwego promieniowania ultrafioletowego UV. Dlatego diody LED doskonale nadają się do stosowania w pomieszczeniach gdzie przez wiele godzin pracują ludzie, nawet w ciasnych pomieszczeniach niewielkich rozmiarów, nie obniżając ich komfortu.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
37
Raport – OŚWIETLENIE biur
Sprzęt oświetleniowy do oświetlania biur Oświetlenie, niezależnie od rodzaju, wymaga zawsze odpowiedniego sprzętu oświetleniowego w postaci systemu opraw oświetleniowych ze źródłami światła i układami zasilającymi oraz układów sterowania.
Oprawy nastropowe lub wbudowane w sufit Oprawy oświetleniowe z rastrowymi układami optycznymi, do instalacji na stropach lub wbudowania w sufity podwieszane, dostępne są w wersjach do świetlówek liniowych lub liniowych lamp LED. Oprawy te, nazywane popularnie „rastrami”, są uważane za najtańszy system oświetlenia wnętrz biurowych, zarówno pod względem inwestycyjnym, czyli zakupu i instalacji jak też późniejszej eksploatacji i konserwacji. Są to oprawy dopasowane wymiarami do standardowych sufitów podwieszanych o budowie modułowej. Oprawy o kształcie kwadratowym, są instalowane w siatce prostokątnej, regularnie lub naprzemiennie. Oprawy rastrowe współpracują najczęściej z dwoma, trzema lub czterema świetlówkami lub w nowszych konstrukcjach z liniowymi źródłami światła LED. W przypadku opraw ze świetlówkami zaleca się stosowanie wyłącznie lamp typu T5 (średnica 16 mm) współpracujących ze statecznikami elektronicznymi. Zasilanie elektroniczne zapewnia niezawodny zapłon wyładowania w lampie i jej stabilną pracę, a mała średnica lampy pozwala na budowę opraw o niewielkiej wysokości. W wielu modelach opraw jako materiał odbłyśników rastrowych stosowane jest aluminium o bardzo dobrych właściwościach odbijających, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie
38
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wysokiej skuteczności oprawy i dobrej kontroli rozsyłu światła. Należy jednak pamiętać, że świetlówki T5 charakteryzują się wysoką luminancją powierzchni. Oprawy, w których pracują mogą potencjalnie stwarzać zagrożenie olśnieniem. Dlatego rastrowe układy optyczne współpracujące ze świetlówkami T5 powinny być wyposażone w większą liczbę poprzeczek niż w przypadku starszego typu lamp T8. Innym rodzajem ogólnego oświetlenia biurowego są oprawy typu downlight. Są one oferowane w wersji do świetlówek kompaktowych, ich najnowocześniejsze wersje wyposażono w panele z diodami LED. W przypadku opraw ze świetlówkami kompaktowymi powinny to być tzw. świetlówki niezintegrowane współpracujące z energooszczędnymi statecznikami elektronicznymi. Oprawy rastrowe i typu downlight zapewniają bezpośrednie oświetlenie płaszczyzny roboczej. Dlatego staje się ona najjaśniejszą powierzchnią we wnętrzu. Sufit i ściany są postrzegane jako znacznie ciemniejsze chyba, że są dodatkowo doświetlone.
Systemy opraw zwieszanych W przypadku oświetlenia pomieszczeń biurowych oprawami zwieszanymi są one najczęściej wyposażone w liniowe źródła
Raport – OŚWIETLENIE biur
światła – świetlówki liniowe lub liniowe lampy LED. Oprawy zwieszane mogą kierować światło bezpośrednio w dół, pośrednio przez odbicie od sufitu lub w sposób łączony, bezpośrednio-pośredni. Podstawą takich systemów jest zazwyczaj pojedyncza oprawa stanowiąca równocześnie moduł systemu. Oprawa taka może funkcjonować samodzielnie. Stanowiąc moduł, przy użyciu różnorodnych łączników, pozwala budować linie świetlne lub inne struktury. Pomiędzy oprawami podstawowymi mogą być także umieszczane inne oprawy systemu, np. oprawy reflektorowe do żarówek halogenowych lub punktowych źródeł światła LED .
Oświetlenie miejscowe Na poszczególnych stanowiskach pracy biurowej potrzeby oświetleniowe mogą różnić się np. ze względu na rodzaj wykonywanej pracy lub wiek pracowników. Dlatego stanowiska te powinny być wyposażone w miejscowe oświetlenie indywidualne, które pomaga także niwelować cienie przedmiotów lub mebli pochodzące od oświetlenia ogólnego. Możliwość indywidualnego doświetlenia osobistej przestrzeni pracownika może też w istotny sposób podwyższać jego poczucie komfortu. Do oświetlenia miejscowego stosuje się wolnostojące oprawy biurkowe lub podłogowe.
Oprawy typu wallwasher Wallwasher to specjalizowana oprawa oświetleniowa montowana na ogół w suficie lub na jego powierzchni, przeznaczona do oświetlenia powierzchni pionowych. W przypadku niedostatecznego rozświetlenia ścian w pomieszczeniach biurowych specjalne oprawy typu wallwasher mogą być instalowane na suficie w niewielkiej odległości od ścian. Funkcję najprostszych wallwasherów liniowych mogą też spełnić proste belki świetlówkowe lub jeszcze lepiej energooszczędne taśmy LED zamontowane w zagłębieniach pomiędzy ścianami, a sufitem. Ten sposób oświetlenia zintegrowanego
z architekturą może być z powodzeniem stosowany np. w biurach indywidualnych, a także w korytarzach lub pomieszczeniach recepcyjnych.
Oprawy ścienne Oprawy ścienne nazywane popularnie kinkietami zapewniają lokalne rozświetlenie ścian i sąsiedniej przestrzeni. Są używane głównie w biurach kierownictwa, salach konferencyjnych, na korytarzach i w pomieszczeniach recepcyjnych.
Oprawy oświetlenia akcentowego Oprawy oświetlenia akcentowego służą do podświetlenia specyficznych obiektów, np. logo firmowego za pomocą skoncentrowanej wiązki światła. Do tego celu używane są na ogół reflektorowe oprawy regulowane, montowane na szynach zasilających.
Liniowe źródła światła LED Diody LED, najczęściej typu SMD, przystosowane do tzw. technologii montażu powierzchniowego, znajdują zastosowanie do budowy liniowych źródeł światła LED odpowiadających funkcjonalnie świetlówkom liniowym. Lampy tego rodzaju wykorzystuje się obecnie w istniejących oprawach od świetlówek liniowych, wyposażonych często w rastrowe układy optyczne. W zależności od konstrukcji lampy LED, świetlówki mogą być nią zastępowane bezpośrednio lub po przeróbkach układu zasilania oprawy. Przestrzenny rozsył światła liniowych źródeł LED charakteryzuje się promieniowaniem wysyłanym jedynie w dolnej półprzestrzeni, w przeciwieństwie do świetlówek promieniujących dookólnie. Eksploatacja lamp LED w rastrowych układach optycznych od świetlówek jest więc daleka od optymalizacji, jednak w praktyce bywa stosowana. Być może okaże się to tylko przejściowym sposobem na modernizację, do czasu upowszechnienia nowych układów optycznych zoptymalizowanych pod względem współpracy z liniowymi źródłami LED.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
39
Raport – OŚWIETLENIE biur
W przypadku zastępowania świetlówek tubami LED wymagającego przeróbek w układzie elektrycznym opraw musi też brana pod uwagę sprawa odpowiedzialności prawnej za takie modyfikacje.
Reflektorowe i punktowe źródła światła LED W oświetleniu miejscowym, ściennym lub akcentowym pomieszczeń biurowych mogą być także wykorzystywane źródła światła LED w bańkach typu GU-10, lampy LED typu AR111 oraz lampy w kształcie tradycyjnych żarówek. Służą one głównie do zadań związanych z oświetleniem miejscowym.
Diody LED zintegrowane z oprawami oświetleniowymi Za względu na bardzo wysoką trwałość i bezawaryjność, diody LED mogą być także wbudowywane bezpośrednio w oprawy oświetleniowe, najczęściej w postaci wielodiodowych matryc lub linijek. Stanowią wtedy praktycznie niewymienny podzespół o okresie użytkowania równym okresowi eksploatacji całej oprawy oświetleniowej.
40
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Nowe inspirujące możliwości Ogromny i wciąż rosnący potencjał technologii LED już dziś pozwala na realizację nowych idei. Niewielkie rozmiary diod i możliwość tworzenia z nich struktur powierzchniowych o różnorodnym kształcie i rozmiarach, umożliwiają uwolnienie inwencji twórczej projektantów i konstruktorów sprzętu oświetleniowego. Dzięki temu najnowsze propozycje systemów oświetleniowych LED do oświetlania wnętrz biurowych charakteryzują się różnorodnością form i wyrafinowanych kształtów, od klasycznie nowoczesnych do bardzo designerskich. Możliwość użycia w matrycach diod światła białego o różnych temperaturach barwowych lub dodania np. pewnej liczby diod czerwonych, w połączeniu z możliwością sterowania nawet pojedynczych diod, zapewnia łatwość zmian temperatury barwowej światła w zależności od pory dla lepszej stymulacji aktywności pracowników. Sterowanie zapewnia także możliwość tworzenia różnorodnych scen świetlnych w zależności od rodzaju pracy prowadzonej aktualnie w biurze. Oświetlenie może być w łatwy sposób ściemniane lub wyłączane partiami w obszarach niewykorzystywanych aktualnie do pracy.
Systemy sterowania oświetleniem w biurach
W
spółczesne oświetlenie nowoczesnych biur powinno z jednej strony zapewniać najwyższy komfort pracy wzrokowej, kreatywnie oddziaływać na pracowników, stymulując ich i poprawiając im samopoczucie, a jednocześnie być wizualnie atrakcyjne i stanowić wizytówkę firmy. Z drugiej strony systemy oświetlenia powinny wspierać ideę zielonych biur – obiektów, które przez racjonalną gospodarkę energią, do niezbędnego minimum ograniczają swój wpływ na środowisko naturalne. Obniżenie zapotrzebowania na energię elektryczną wykorzystywaną na cele oświetlenia przyczynia się wtedy do ograniczenia zużycia paliw używanych do jej produkcji i emisji do atmosfery dwutlenku węgla powstającego przy ich spalaniu. Istotną pomoc w tym zakresie mogą stanowić systemy efektywnego sterowania oświetleniem. Systemy zaawansowanego sterowania oświetleniem w pomieszczeniach biurowych rozwinęły się wraz z wprowadzeniem do użycia opraw oświetleniowych ze świetlówkami liniowymi typu T5 współpracującymi ze statecznikami elektronicznymi, jednak sposób wytwarzania światła w lampach fluorescencyjnych narzuca pewne ograniczenia kontroli, np. w zakresie przyciemniania. Dopiero technologia oświetlenia LED rozwinięta w ubiegłym dziesięcioleciu otworzyła nowe, przełomowe możliwości sterowania oświetleniem. Technologia LED sprawiła, że urządzenia oświetleniowe z analogowych stały przyrządami działającymi na platformie cyfrowej. Jako urządzenia półprzewodnikowe dają się w pełni sterować przy pomocy odpowiednich układów elektronicznych. Technologia diod świecących pozwoliła budować oprawy oświetleniowe, które mogą być zdalnie załączane, wyłączane i przyciemniane w pełnym zakresie wartości strumienia świetlnego. W przypadku odpowiedniej konstrukcji opraw możliwa jest regulacja temperatury barwowej emitowanego światła białego lub całkowita zmia-
na barwy w przypadku światła kolorowego. Tworzenie funkcjonalnych systemów sterowania światłem wspierane jest także dzięki możliwości współpracy opraw oświetlenia LED z różnymi czujnikami, urządzeniami, układami oraz instalacjami technicznymi. Odpowiednie układy łączności bezprzewodowej pozwoliły też wyeliminować potrzebę kablowej sieci sterowania. Umożliwiło to stworzenie nowatorskich systemów sterowania światłem w obiektach biurowych nawet za pośrednictwem Internetu. Nowoczesne systemy do sterowania oświetleniem wykorzystują dane zbierane z czujników obecności i ruchu oraz czujników wartości natężenia naturalnego światła dziennego docierającego do wnętrz, instalowanych poza lub wewnątrz opraw oświetleniowych. Sterowanie pozwala na ręczne, ale także automatyczne, programowalne zapewnienie właściwego oświetlenie tylko w tych pomieszczeniach, a nawet wydzielonych strefach pomieszczeń, w których przebywają pracownicy. Co więcej poziom oświetlenia sztucznego jest dobierany z uwzględnieniem ilości światła naturalnego docierającego aktualnie do wnętrza. Tak więc w porze dziennej nie będzie to pełne oświetlenie pomieszczenia, a jedynie jego niezbędne doświetlenie. Każdy z pracowników może mieć też w pewnym zakresie osobistą kontrolę nad oświetleniem swojego stanowiska pracy, nawet w biurze o przestrzeni otwartej, np. za pomocą prywatnego smartfona. Przez połączenie urządzeń oświetleniowych LED z czujnikami, elektronicznymi systemami kontroli i sterowania, systemami informatycznymi budynków lub siecią internetową i odpowiednimi aplikacjami, użytkownicy uzyskują niewiarygodne możliwości dostosowania oświetlenia do swoich potrzeb, a zarządcy osiągają równocześnie korzyści biznesowe polegające m.in. na oszczędnościach energii elektrycznej i jej kosztów w wysokości do 80% w porównaniu do tradycyjnego oświetlenia.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
41
Raport – OŚWIETLENIE biur
Preferencje pracowników dotyczące jakości oświetlenia w biurach
G
lobalne badanie dotyczące jakości oświetlenia w biurach uruchomione przez Zumbotel Research oraz Fraunhofer IAO przedstawia ważne wnioski: już po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia tego długotrwałego badania, staje się oczywistym fakt, iż większość pracowników biurowych, którzy do tej pory zostali objęci badaniem preferuje indywidualnie kontrolowane oświetlenie LED o zmiennym kolorze temperatury z bezpośrednio-pośrednim komponentem i natężeniem oświetlenia przekraczającym wartość 800 lx. Oczywistym jest również stwierdzenie, że rozwiązania zaspokajające te preferencje należą do rzadkości. Sytuacja ta zwraca uwagę na wielkie zapotrzebowanie na rozwiązania opierające się na indywidualnie sterowanym oświetleniu LED w miejscu pracy, czyli rozwiązania, które zapewniają odpowiednie oświetlenie spełniające wszelkie wymagania przy równoczesnym zapewnieniu optymalnej jakości oświetlenia i efektywności energetycznej.
• •
• •
•
82.5% badanych preferuje bezpośrednio-pośrednie oświetlenie 60% pracowników biurowych preferuje natężenie oświetlenia przekraczające wartość 800 luksów. Preferencja ta staje się mniej wyraźna wraz ze wzrastającym wiekiem Potrzeba sztucznego oświetlenia jest duża nawet w miesiącach letnich 57.4% badanych nie ma lub ma jedynie ograniczoną zdolność do regulacji swojej sytuacji oświetleniowej (możliwość jej dostosowania do swoich potrzeb) Preferencje temperatury barwowej są bardzo różne. Wahają się od 3000 do 6000 K przy czym największa ilość osób wybrała przedział między 4000, a 5000 K
fot. Zumtobel
42
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Raport – OŚWIETLENIE biur
Przy projektowaniu rozwiązań oświetleniowych dla stanowisk biurowych należy brać pod uwagę liczne dyrektywy, standardy i kryteria oceny. Innymi istotnymi czynnikami są indywidualne preferencje użytkownika, wymagania związane z zadaniami oraz emocjonalne samopoczucie pracowników. W celu rzucenia światła na te wszystkie aspekty, Zumbotel razem z Instytutem ds. Inżynierii Przemysłowej Fraunhofer (IAO) opracowali i przeprowadzili długotrwałe badanie na skalę globalną pod tytułem „Globalne Badanie Użytkowników na temat Jakości Oświetlenia Postrzeganego w Biurach”. Celem tego badania, które prwało do końca 2014 roku, jest umożliwienie oceny postrzeganej i oczekiwanej jakości oświetlenia w różnych sytuacjach biurowych jak największej liczbie użytkowników.
Pracownicy biurowi preferują bezpośrednio-pośrednie światło i wysokie natężenie oświetlenia Jednym z najważniejszych wyników okresowych jest jasna preferencja wyrażana przez uczestników badania dotycząca bezpośredniego / pośredniego oświetlenia i natężenia oświetlenia wyższego niż to określone w odpowiednich normach. 61.6% ankietowanych ma tylko bezpośrednie lub pośrednie oświetlenie w biurze. Sytuacji ta jest preferowana tylko przez 17.5% z nich. Z drugiej strony, 82.5% ankietowanych preferuje bezpośrednio-pośrednie oświetlenie. Większość użytkowników preferuje również oświetlenie, które może być elastycznie dostosowywane do różnych zadań.
„82.5% ankietowanych preferuje bezpośrednio-pośrednie oświetlenie. 17.5% ankietowanych preferuje tylko bezpośrednie lub pośrednie oświetlenie. Badanie to przedstawia również pierwsze godne uwagi wyniki wskazujące na wyraźne preferencje w odniesieniu do natężenia oświetlenia: 500 i 800 luksów postrzega się, jako najbardziej przyjemne poziomy natężenia oświetlenia. Niemniej jednak, 60% ankietowanych jednoznacznie chce poziomów oświetlenia wyższych niż 800 luksów. Jest to znacznie wyższy poziom, niż poziom 500 luksów określony i obowiązujący w odpowiednich normach prawnych.
60% ankietowanych jednoznacznie chce poziomów oświetlenia wyższych niż 800 luksów.
fot. Zumtobel
www.luxmagazyn.pl
1/2015
43
Raport – OŚWIETLENIE biur Duże zapotrzebowanie na indywidualnie regulowane oświetlenie sztuczne Preferencje użytkowników dotyczące temperatury kolorów przedstawiły ciekawy wynik: we wszystkich grupach wiekowych, płciach i narodowościach, ustalono, iż preferencje użytkownika odnoszące się do temperatury barwowej wahają się od 3000K do 6000K, z wyraźnie oznaczoną preferencją większości opowiadającej się za scenariuszem 4000K i 5000 K.
Preferencje temperatury barwowej wahają się od 3000K do 6000K, z wyraźnie oznaczoną preferencją większości opowiadającej się za scenariuszem 4000K i 5000 K. Regulowane oprawy oświetleniowe LED o stałej temperaturze kolorów zaspokajają te indywidualne potrzeby najbardziej efektywnie. Po głębszej analizie, można zaobserwować uderzający fakt, że stosunkowo wysoki popyt na oświetlenie sztuczne
jest również w lecie, a nie tylko w ciemnych miesiącach zimowych. 60% badanych korzysta ze sztucznego oświetlenia przez więcej niż siedem godzin w zimie, a 33% nadal korzysta z tej ilości światła nawet w lecie. Jedną z przyczyn takiego stanu jest fakt, iż 61.2% ankietowanych nie siedzi w pobliży okna i tym samym, cieszy się stosunkowo małą ilością naturalnego światła. Pokazuje to jasno, jak wielkie jest zapotrzebowanie na sztuczne oświetlenie i podkreśla, jak ważnym zabiegiem jest koordynowanie światła dziennego i oświetlenia sztucznego. Na podstawie powyższych treści można dojść do wniosku, że rozmiar porównawczych, potencjalnych oszczędności energii, które można osiągnąć przy wykorzystaniu inteligentnego, rozwiązania oświetlenia LED opierającego się o światło dzienne, jest dość znaczny. Badanie wykazało również, że 57.4% ankietowanych, tj. więcej niż połowa, nie mają lub mają tylko ograniczoną możliwość wpływu na swoją sytuację oświetleniową (umożliwiającą dostosowanie oświetlenia do własnych potrzeb). Analiza tych wyników daje zapewnienie, że innowacyjne rozwiązania oświetleniowe dla środowisk biurowych muszą być dostosowywalne do różnych potrzeb, inteligentne i indywidualne. Dzięki temu, oświetlenie może być dostosowane do spełnienia różnych wymagań w celu dostarczenia odpowiedniego światła dla każdego zadania wzrokowego i dla każdej zaistniałej sytuacji. Zatem w połączeniu ze światłem dziennym, inteligentne rozwiązanie oświetleniowe sprzyja zarówno dobremu samopoczuciu, jak i zdrowiu pracowników. Ponadto, w znaczący sposób przyczynia się do osiągnięcia efektywności energetycznej. Artykuł przygotowany na podstawie materiałów firmy Zumtobel.
fot. Zumtobel
44
1/2015
www.luxmagazyn.pl
We współpracy z
Profile wystawców
MARZEC
Oświetlenie mieszkalne
Oświetlenie specjalne
Oświetlenie sklepów
Oświetlenie obiektów służby zdrowia
Oświetlenie inteligentne
Oświetlenie medyczne
Oświetlenie zewnętrzne
Zastosowanie oświetlenia
Oświetlenie meblowe
Akcesoria oświetleniowe
Oświetlenie przemysłowe
Produkcja oświetlenia
Oświetlenie samochodowe
Urządzenia pomiarowe
25-28 2015
Centrum wystawiennicze TWCT NANGANG
Organizator:
Przygotowanie:
Trade Center, Warszawa
/ email: warsaw@taitra.org.tw / tel. 48 22 28 88 200
Patronat:
www.luxmagazyn.pl
1/2015
45
Raport – OŚWIETLENIE biur
Produkty dla biura
Lux Magazyn
rekomenduje
LENA LIGHTING MADERA LED Natynkowa kwadratowa oprawa LED o wysokiej skuteczności świetlnej. Wykonana z blachy stalowej malowanej proszkowo na kolor szary, wyposażona w energooszczędne panele LED GO!. Klosz opal wykonany z PMMA równomiernie rozprzestrzenia światło oraz zapewnia brak efektu olśnienia. Oprawa o charakterze dekoracyjnym dostępna w trzech rozmiarach klosza oraz wykonaniu z radiowym czujnikiem ruchu (RCR) przeznaczona do montażu sufitowego i ściennego. Szczególnie polecana do ogólnie dostępnych pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej np. biura, recepcje, korytarze.
•
Moc: 18 W – 48 W
•
Strumień świetlny*: max. 4200 lm (4000K)
•
Skuteczność świetlna: 85 lm/W
•
Barwa światła: 3000K, 4000K
•
Współczynnik oddawania barw: > 85
•
Stopień ochrony: IP44
•
Żywotność: 50 000 godzin * Początkowy, tolerancja + /- 10%
Lena Lighting S.A. ul. Kórnicka 52 63-000 Środa Wielkopolska tel. +48 61 28 60 478 office@lenalighting.pl więcej na: www.lenalighting.pl
MILOO ELECTRONICS QUATTRO LED Rodzina opraw QUATTRO to nowoczesne oprawy kasetonowe wykonane z blachy stalowej, malowane proszkowo na kolor biały i standardowo wyposażone w zintegrowane źródło światła zasilane w technologii sekwencyjnej. Dzięki specjalnemu kloszowi dyfuzyjnemu lub mikropryzmatycznemu oprawa zapewnia znikomy stopień olśnienia, a jednocześnie bardzo dużą wydajność świetlną. Wymiary oprawy dostosowane są do montażu w sufitach kasetonowych różnego typu. Złącze zasilające oprawy umożliwia szybką wymianę starej oprawy na nową. Dostępne temperatury barwowe oprawy to 4000K i 5700K. Oprawa może współpracować z systemem sterowania DALI.
•
Moc: 22 W – 90 W
•
Strumień świetlny: 2200 lm – 8800 lm (klosz pryzmatyczny)
•
Skuteczność świetlna: 100 lm/W
•
Barwa światła: 4000K, 5700K
•
Współczynnik oddawania barw: > 85
•
Stopień ochrony: IP40
•
Żywotność: 100 000 godzin
MILOO-ELECTRONICS sp. z o.o. Stary Wiśnicz 289 32-720 Nowy Wiśnicz tel. +48 14 662 19 55 biuro@emiloo.pl więcej na: www.emiloo.pl
46
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Raport – OŚWIETLENIE biur
GTV ROMA LED Roma to oprawa modułowa, która dostępna jest o długości od 60 do 120 cm i mocy od 12 W do 50W. Charakteryzuje się łatwością instalacji, niskim pobórem energii oraz bezawaryjnością. Idealnie sprawdza się w salach komputerowych, biurach, urzędach, salach konferencyjnych oraz pomieszczeniach użyteczności publicznej. Oprawa dostępna również w wersji natynkowej. Oprawy ROMA poszerzają ofertę firmy GTV w zakresie oświetlenia biurowego w której znajdują sie już serie opraw CELTA oraz VERONA.
•
Moc: 12 W – 50 W
•
Strumień świetlny: 1380 lm – 5500 lm
•
Skuteczność świetlna: > 100 lm/W
•
Barwa światła: neutralna biała
•
Współczynnik oddawania barw: > 80
•
Stopień ochrony: IP20
•
Żywotność: 50 000 godzin
GTV Sp. z o.o. Dystrybucja S.K.A ul. Przejazdowa 21 05-800 Pruszków tel. + 48 22 444 75 00 fax + 48 22 444 75 01 info@gtv.com.pl więcej na: www.gtv.com.pl
LENA LIGHTING INTEGRA LED System dekoracyjnych opraw biurowych LED wykonany z najwyższej jakości materiałow (anodowany profil aluminiwy na kolor srebrny C-0) do użytku wewnętrznego. Łącznik systemowy CUBE INTEGRA pozwala na projektowanie linii świetlnych w rożnych konfiguracjach (I, T, X, L). Wersja INTEGRA DECO LED wyposażona w światło pośrednie LED zapewnia połączenie wysokich parametrow świetlnych z efektami dekoracyjnymi. System dostępny w wersji ze sterowaniem DIMM/DALI, MASTER (iDim DALI). Prosty w obsłudze i instalacji, przyjazny dla użytkownika. System do montażu zwieszanego.
•
Moc: 24W – 60W
•
Strumień świetlny*: max. 5700lm (4000K)
•
Skuteczność świetlna: 85 lm/W
•
Barwa światła: 3000K, 4000K
•
Współczynnik oddawania barw: > 85
•
Stopień ochrony: IP20
•
Żywotność: 50 000 godzin * Początkowy, tolerancja + /- 10%
Lena Lighting S.A. ul. Kórnicka 52 63-000 Środa Wielkopolska tel. +48 61 28 60 478 office@lenalighting.pl więcej na: www.lenalighting.pl
www.luxmagazyn.pl
1/2015
47
Raport – OŚWIETLENIE biur
THORN LIGHTING ELEVATIONS LED Elevation to elegancka oprawa oświetlenia pośredniego/bezpośredniego wykorzystująca diody LED podnoszące jej walory zarówno jakościowe jak i ekologiczne. Większa moc i skuteczność (100 lm/W) oraz niska luminancja zapewniają komfortowe warunki pracy. Oświetlenie skierowane ku górze zapewnia stymulujące środowisko pracy. Oprawa dostępna z wbudowanym mini czujnikiem i modułem oświetlenia awaryjnego. Dzięki zastosowaniu diod LED liczba wymaganych opraw oświetlenia awaryjnego jest mniejsza w porównaniu do opraw świetlówkowych.
•
Moc: 37 W
•
Strumień świetlny: 3700 lm
•
Skuteczność świetlna: 100 lm/W
•
Barwa światła: 4000K
•
Współczynnik oddawania barw: > 80
•
Żywotność: 50 000 godzin
ZG Lighting Polska Sp. Z o.o. ul. Wołoska 9A 02-583 Warszawa el. +48 22 856 74 31 zgpolska@zumtobelgroup.com więcej na: www.thornlighting.pl
TRILUX LATERALO PLUS TRILUX Lateralo Plus to wisząca oprawa LED do biur, której cechą charakterystyczną jest układ optyczny złożony z dwóch transparentnych tafli szkła. Wykorzystuje on innowacyjną technologię Binary Light Guide Control (BLC), której konstrukcja opiera się na umieszczeniu dwóch przezroczystych płaszczyzn mikropryzmatycznych w sposób pozwalający na całkowite wyeliminowanie efektów olśnienia oraz zminimalizowanie powstawania cieni. Dzięki szerokiemu rozsyłowi światła pośredniego zagwarantowano optymalne oświetlenie przestrzeni biurowej. Oprawa jest dostępna w trzech rodzajach: Lateralo Plus o standardowym kształcie prostokątnym, liniowej wersji Lateralo Line oraz okrągłym wariancie Lateralo Ring.
•
Moc: 58 W, 72 W, 85 W
•
Strumień świetlny: 6000 lm, 7500 lm, 9000 lm
•
Skuteczność świetlna: > 100 lm/W
•
Barwa światła: 4000 K
•
Współczynnik oddawania barw: > 80
•
Żywotność: 50 000 godzin
TRILUX Polska Sp. z o. o. Wał Miedzeszyński 630 PL-03-994 Warszawa tel. +48 226 71 62 88 (89) trilux@trilux.com.pl więcej na: www.trilux.com/pl
48
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Raport – OŚWIETLENIE biur
LUXIONA AGAT POS LED AGAT POS LED to oprawa przeznaczona do sufitów modułowych o rozmiarach 600x600 mm, charakteryzująca się nowoczesnym designem oraz wysoką skutecznością świetlną. Produkt wyposażony w wysokowydajne źródła LED najnowszej generacji o średniej trwałości 50000h. Przesłona wykonana z polimetakrylanu metylu o strukturze mikropryzmatycznej (pryzmatyczna strona przesłony jest skierowana na zewnątrz oprawy). Oprawa gwarantuje dobrą ochronę przed pojawieniem się refleksów świetlnych, dzięki czemu gwarantuje komfortowe oświetlenie miejsca pracy.
•
Moc: 21 W, 34 W
•
Strumień świetlny: 2600 lm , 4400 lm
•
Skuteczność świetlna: > 120 lm/W
•
Barwa światła: 3000K, 4000K
•
Współczynnik oddawania barw: > 80
•
Żywotność: 50 000 godzin
LUXIONA Poland S.A. ul. Jacentów 167 27-580 Sadowie + 48 15 868 40 78 więcej na: www.luxiona.pl
ZUMTOBEL LIGHT FIELDS EVOLUTION Modułowa oprawa LED ze sterownikiem DALI charakteryzująca się zredukowaną luminacją pod ostrymi kątami dla specjalnej ochrony antyolśnieniowej mocno pochylonych monitorów i dla maksymalnej elastyczności w rozmieszczeniu oświetlenia. Oprawa zapewnia wspaniały wygląd, niewielką wrażliwość na zabrudzenia i łatwe czyszczenie. Obudowa wykonana jest z lakierowanej blachy stalowej. Opcjonalnie dostępna jako oprawa oświetlenia awaryjnego.
•
Moc: 15 W – 49 W (3000K)
•
Strumień świetlny: 1300 lm – 5400 lm
•
Skuteczność świetlnado: 126 lm/W
•
Barwa światła: 3000K, 4000K
•
Współczynnik oddawania barw: > 85
•
Stopień ochrony: IP40
•
Żywotność: 100 000 godzin
Zumtobel Licht GmbH Sp. z o.o. Przedstawicielstwo w Polsce ul. Woloska 9A – Platinium III 02-583 Warszawa tel.+48 22 856 74 31 fax +48 22 856 74 32 welcome@zumtobel.pl więcej na: www.zumtobel.pl
www.luxmagazyn.pl
1/2015
49
technik a
Zintegrowany system sterowania oświetleniem – connecDIM
N
iezależnie od tego, czy system DALI jest nowym, czy też istniejącym już systemem, jego integracja w wysokopoziomowym systemie zarządzania światłem poprzez connecDIM Gateway jest dużo łatwiejsza, szybsza i bardziej ekonomiczna niż byłaby w przypadku zastosowania innych metod. Rozwiązanie to oparte jest na standardowym sprzęcie i technologiach internetowych, dlatego też nie jest wymagane inwestowanie w drogi sprzęt lub oprogramowanie. connecDIM jest łatwy w instalacji, w obsłudze oraz dostosowuje się do indywidualnych potrzeb klienta. Ponadto, oferuje funkcje automatycznych testów oświetlenia awaryjnego. Po podłączeniu łącza do Internetu (który jest sercem całego systemu), zbiera ono wszystkie dane i parametry z podłączonych urządzeń i przenosi je za pomocą TCP/IP do centralnej chmury connecDIM. Dane przechowywane w chmurze mogą być udostępniane za pośrednictwem przeglądarki internetowej w dowolnym czasie z każdego miejsca na świecie. System wyświetla nie tylko zestawienie podłączonych urządzeń DALI. Można również zrobić szybki przegląd wszelkich usterek lamp oraz uszkodzeń sprzętu, dzięki czemu istnieje możliwość niezwłocznego podjęcia odpowiedniego działania. Ponadto, system pozwala na zmianę poboru energii bez konieczności znajdowania się w danym miejscu.
Sterowanie i zarządzanie światłem nigdy nie było prostsze To innowacyjne rozwiązanie zarządzania oświetleniem stanowi doskonałą platformę dla inteligentnej, oszczędnej i przyjaznej dla użytkownika kontroli i sterowania oświetleniem zarówno przy wykorzystaniu kilku prostym urządzeń DALI, jak i złożonego systemu oświetleniowego w budynku. Niezależnie od tego czy działasz w oparciu o nową, czy też istniejącą infrastrukturę DALI, Twoją instalację oświetleniową można łatwo podłączyć przy pomocy łącza connecDIM do chmury connecDIM.
50
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Firma Tridonic zaprezentowała connecDIM – nowy system zarządzania światłem. System ten łącząc w sobie bramkę connecDIM Gateway i chmurę connecDIM Cloud umożliwia zdecentralizowane zarządzanie światłem z dowolnego miejsca na świecie. Małe aplikacje z zaledwie kilkoma urządzeniami DALI mogą osiągać korzyści takie same jak złożone systemy oświetleniowe o rozległych właściwościach.
Ponadto, rozwiązanie to przesyła wszystkie Twoje informacje dotyczące oświetlenia i parametrów do centralnego serwera internetowego. Dostęp można zdalnie aktywować w dowolnym miejscu i w dowolnym czasie poprzez Internet. Sercem tego rozwiązania do zarządzania rozproszonym oświetleniem jest łącze connecDIM. Umożliwia on gromadzenie danych (z urządzeń DALI) i przekładanie informacji za pośrednictwem TCP/ IP do chmury. Informacje i monitorowanie energią można w łatwy sposób relacjonować. Opisywane łącze umożliwia również bezprzewodową kontrolę za pośrednictwem iPhone’a, iPad’a lub inteligentnych urządzeń z Androidem. Ustawienie i skonfigurowanie instalacji DALI jest teraz łatwiejsze i szybsze.
technik a Główne cechy systemu
Bezprzewodowe uruchomienie i sterowanie za pomocą aplikacji iOS lub inteligentnych urządzeń opartych na systemie Android
Zaawansowane zarządzanie i raportowanie z wykorzystaniem usług w chmurze dostępne 24/7
Zautomatyzowane testowanie awaryjne i sprawozdawczość zgodna z właściwymi normami lokalnymi
Jakie uzyskamy korzyści wykorzystają system zintegrowanego zarządzania oświetleniem? Używając connecDIM każdy korzysta: instalacja i utrzymanie staje się bardziej przyjazne dla użytkownika i efektywne.
Oszczędza czas i koszty • • • •
Uruchomienie za pomocą tabletu lub smartfonów Niedrogie rozwiązanie Niegraniczona liczba bramek w systemie Możliwość kontrolowania 4 linii DALI przy jednej bramce
Kompatybilność –Zaktualizuj swoją obecną linię DALI lub dotychczasowe oprawy oświetleniowe DALI, niezależnie od tego, na jakiej technologii są oparte (T8, T5 lub LED).
Odpowiedni dla rozbudowanych instalacji oświetleniowych
Dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb Każdy użytkownik może kontrolować oświetlenie według swoich potrzeb za pomocą smartfona: • Włączanie i wyłączanie światła • Regulacja przyciemniania oświetlenia • Zarządzanie kolorem dzięki regulowanym rozwiązaniom LED • Sprawdzanie stanu urządzenia • Tworzenie własnego ulubionego zestawienia
Wizualizacja 3D Oszczędność energii System centralnego monitoringu daje możliwość identyfikacji i wykorzystywania potencjalnych oszczędności energii w systemie oświetleniowym. Dane connecDIM w chmurze stanowią inteligentne narzędzie do analizy energetycznej. Zużycie energii w budynku można ograniczyć w ciągu kosztownych wartości szczytowych lub określonych okresów czasu. W tych przedziałach czasowych wszystkim oprawom oświetleniowym można ustawić mniejsze wartości przyciemniania.
Uruchamianie nigdy nie było takie łatwe Bezprzewodowe uruchamianie za pomocą tabletu umożliwia: • Adresowanie urządzeń DALI • Testowanie każdego urządzenia DALI • Ustawienie grupy i sceny • Połączenie w ramach tej samej bramki i pomiędzy wieloma bramkami • Funkcja łatwego ustalania adresu
Dzięki narzędziu wizualizacji 3D, błędy będą oznaczane w postaci ikony na oprawie, która zmieni swój kolor na czerwony. Dodatkowo, przesunięcie kursora nad daną oprawą oświetleniową pozwoli otrzymać informacje dotyczące jej adresu, grupy, a także informacje zaawansowane, takie jak: moc, czas pracy, liczbę aktywnych dni, liczbę aktywacji w ciągu jednego dnia, całkowitą liczbę aktywacji oprawy, informacje dotyczące grup, informacje o otoczeniu, poziomy przyciemnienia, krótkie adresy, położenie i typ urządzenia.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
51
technik a Przyszłościowe Zarządzanie oświetleniem przy pomocy connecDIM zapewnia możliwość rozbudowy systemu w oparciu o pełną integrację z systemem zarządzania budynkiem. Integrację z systemem BMS można uzyskać za pomocą protokołów JSON-RPC.
Zautomatyzowane testowanie i raportowanie awaryjne Wspomaga utrzymanie i scentralizowane monitorowanie. Sprawozdawczość w zakresie funkcjonalności i czasu trwania awarii (zgłaszanie następuje poprzez wykorzystanie powiadomień e-mail).
Jak zainstalować connecDIM? connecDIM jest kompatybilny z pełnym zakresem urządzeń DALI od Tridonic.
Zaktualizuj istniejące linie DALI:
Dodawaj nowe linie DALI
•
• • • • • • • •
• • •
52
Kompatybilność wsteczna z istniejącymi oprawami oświetleniowymi DALI (niezależnie od rodzaju technologii – T8, T5 lub LED) Korzystaj z istniejących sterowników DALI Dodawaj nowe elementy sterujące komunikacją bezprzewodową Zarządzaj kolorem dzięki wykorzystaniu regulowanych rozwiązań LED
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Bezprzewodowe uruchomienie Adresowanie, testowanie i ustawianie miejsca działania Bezprzewodowe zdalne sterowanie Włączanie / wyłączanie Przyciemnianie Regulacja koloru Sprawdzanie stanu urządzenia Funkcja mostkowania
technik a Sterowanie i zarządzanie oświetleniem składa się tylko z kilku prostych kroków:
Krok 1
Krok 2
Skonfiguruj swoją sieć DALI
Zainstaluj bramkę connecDIM
Z czujnikami, wyłącznikami przyciskowymi, panelami dotykowymi i urządzeniami DALI – wszystkie podłączone do linii DALI.
Łączy ono linie DALI i pozwala na współpracę między wszystkimi standardowymi urządzeniami DALI. Umożliwia bezprzewodową kontrolę za pomocą standardowego routera WiFi z urządzeniem w systemie iOS lub Android. Po podłączeniu do Internetu, ładuje wszystkie dane dotyczące oświetlenia na chmurzę connecDIM.
Krok 3
Krok4
Pobierz dopasowaną aplikację dla tabletu lub smartfona
Zaloguj się na chmurze connec DIM (connecDIM Cloud)
connecDIM Lite: aplikacja stworzona dla użytkowników w celu sterowania ich indywidualnym oświetleniem w obrębie sieci WiFi. connecDIM Architect: aplikacja wykonana w celu uruchamiania urządzeń, wykorzystywana przez elektryków w celach konserwacji. ConnecDIM EM: aplikacja stworzona do monitorowania i utrzymania opraw awaryjnych.
Dostępny na całym świecie serwis online 24/7 za pośrednictwem przeglądarki internetowej w systemie Windows lub Mac. Zdalne monitorowanie terenu, Synchronizacja harmonogramu, Obsługa, Testy oświetlenia awaryjnego, Monitorowanie energii, Zewnętrzna kopia zapasowa, Globalne zarządzanie i raportowanie.
Przygotowano na podstawie informacji prasowych oraz materiałów firmy Tridonic.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
53
TECHNIK A
Podstawy pomiaru światła – część 1
Światło oraz podstawowe pojęcia radiometrii oraz spektroradiometrii Partnerem działu jest firma Konica Minolta
Ś
wiatło jest niezbędne dla naszego wzroku, otaczający nas świat możemy zobaczyć tylko, gdy światło odbite lub emitowane przez obiekty dotrze do naszych oczu i wyzwoli procesy odpowiedzialne za widzenie. Fizyka opisuje światło jako formę energii, promieniowanie elektromagnetyczne w pewnym zakresie widma. Poza tym zakresem mieszczą się inne znane rodzaje promieniowania, od
Rys. 1. Widmo promieniowania elektromagnetycznego wraz z zakresem widzialnym
54
1/2015
www.luxmagazyn.pl
fal radiowych, przez mikrofale aż do wysokoenergetycznego promieniowania gamma. Zakres długości fali promieniowania widzialnego przyjmuje się od 380 nm do 760 nm. Krótsze fale odpowiadają promieniowaniu ultrafioletowemu, a dłuższe podczerwonemu. Ze względu na podobne właściwości promieniowania te wraz ze światłem widzialnym zwane są promieniowaniem optycznym, jednak nazwa „światło” dotyczy tylko promieniowania widzialnego. Światło ma wiele różnych cech, których pomiar jest istotny w rozmaitych działach nauki i przemysłu. Konica Minolta przez dziesiątki lat zgromadziła szerokie doświadczenie w dziedzinie technologii świetlnej, które umożliwiło produkcję gamy wiodących na rynku urządzeń pomiarowych, spełniających najwyższe wymagania w praktycznych zastosowaniach. Planując pomiary światła, przed wyborem konkretnych modeli instrumentów pomiarowych należy zdecydować co właściwie potrzebujemy zmierzyć i jak możemy to zmierzyć.
TECHNIK A Co można zmierzyć W słownym opisie światła intuicyjnie posługujemy się pojęciem jasności. Pod względem fizycznym możemy tę cechę światła zmierzyć jako całkowitą ilość energii emitowanej przez źródło lub jako ilość energii padającej na określoną powierzchnię. Pomiar energii dotyczyć może nie tylko widzialnego zakresu widma, ale też podczerwieni i ultrafioletu. Można też podzielić widmo na wąskie przedziały i wyznaczyć ilość energii w każdym z nich. Drugie intuicyjne pojęcie dotyczące światła to kolor. Jest to cecha, którą także można mierzyć metodami fizycznymi i wyrażać liczbowo. Nauka o pomiarze światła to fotometria. Jest ona częścią szerszej dziedziny, radiometrii, obejmującej zagadnienia pomiaru promieniowania także poza zakresem widzialnym.
INTENSYWNOŚć PROMIENIOWANIA Jest to kątowa gęstość mocy promieniowania źródła w określonym kierunku. Kątowa gęstość mocy to stosunek mocy do kąta bryłowego (stożka), w którym jest ona emitowana. Intensywność promieniowania dotyczy określonego kierunku emisji, jej rozkład kątowy opisuje przestrzenną charakterystykę emisji promieniowania przez źródło. W układzie SI jednostką intensywności promieniowania jest wat/steradian (W/sr).
RADIOMETRIA Radiometria to nauka o pomiarze promieniowania elektromagnetycznego. Szeroki zakres widma promieniowania można objąć ogólnymi stałymi i zasadami fizyki. Skupimy się tutaj na takich cechach jak moc promieniowania, jej rozkład przestrzenny i kątowy. Rozróżnimy cztery podstawowe pojęcia: • Strumień promieniowania • Intensywność (natężenie) promieniowania • Radiancja • Irradiancja
IRRADIANCJA Jest to miara gęstości strumienia promieniowania padającego na powierzchnię obiektu, czyli moc przypadająca na jednostkę powierzchni. W układzie SI jednostką irradiancji jest W/m2.
STRUMIEŃ PROMIENIOWANIA
RADIANCJA
Jest to całkowita moc promieniowania emitowanego przez źródło bądź padającego na określoną powierzchnię. Innymi słowy, jest to energia niesiona przez promieniowanie w jednostce czasu. W układzie SI jednostką strumienia promieniowania jest wat (W).
Jest to miara całkowitej intensywności promieniowania przypadającej na jednostkę powierzchni płaszczyzny prostopadłej do kierunku emisji. W układzie SI jednostką radiancji jest W/ m 2 sr.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
55
TECHNIK A SPEKTRORADIOMETRIA Spektroradiometria to pomiar widma promieniowania, czyli rozkładu jego energii dla poszczególnych długości fali. Widmo może być mierzone w całym możliwym zakresie lub tylko w pewnym przedziale długości fali.
RADIANCJA SPEKTRALNA Radiancja źródła to pojedyncza wartość będąca sumą energii w całym zakresie widma. Indywidualne wartości radiancji dla poszczególnych długości fali promieniowania można wyznaczyć przez pomiar spektroradiometryczny. W układzie SI jednostką radiancji spektralnej jest W/ m2 sr nm.
IRRADIANCJA SPEKTRALNA
wielkościami energetycznymi, lecz świetlnymi i dotyczy tylko widzialnego zakresu długości fali promieniowania. Fotometria stała się nowoczesną nauką w r. 1942, gdy Międzynarodowa Komisja Oświetleniowa (CIE) spotkała się by zdefiniować średnią charakterystykę czułości spektralnej ludzkiego oka. Zbadano próbną grupę ludzi i skompilowano wyniki w postaci wzorcowych tabel i wykresów krzywej skuteczności oświetlenia dla widzenia dziennego – krzywa fotopowa V(λ) i dla widzenia przy niskiej jasności oświetlenia – krzywa skotopowa V’(λ). Wielkości fotometryczne związane są z odpowiadającymi im wielkościami radiometrycznymi przez krzywą fotopową. Funkcję tę można traktować jak charakterystykę filtru optycznego, przez który należy przepuścić dane promieniowanie aby odciąć część energii nie powodującą efektu wizualnego.
Jest to miara strumienia promieniowania o określonej długości fali, padającego na jednostkę powierzchni. W układzie SI jednostką radiancji spektralnej jest W/m2 nm.
Wielkości radiometryczne
FOTOMETRIA
Krzywa CIE V(λ)
Fotometria dotyczy pomiarów psychofizycznych atrybutów energii elektromagnetycznej, związanych z percepcją promieniowania przez ludzkie oko. Fotometria nie operuje
Wielkości fotometryczne Rys. 3. Związek między wielkościami fotometrycznymi i radiometrycznymi
W następnym numerze: Widzenie fotopowe i skotopowe Kolorymetria oraz percepcja kolorów
Rys. 2. Fotopowa V(λ) i skotopowa V(λ) krzywa czułości oka na światło różnej długości fali.
56
1/2015
www.luxmagazyn.pl
projektowanie
Oświetlenie sposobem na zwiększenie sprzedaży
O
kazuje się, że nie wszystko opiera się na jasności. Kontrasty, tj. efekty jasnych i ciemnych obszarów, mają decydujące znaczenie. Zachowanie klienta w miejscach sprzedaży jest w znacznych stopniu uwarunkowane przez postrzeganie i dobre samopoczucie. Światło jest istotnych narzędziem konstrukcyjnym, który oddziałuje na te parametry. Jest to spowodowane tym, iż światło oddaje emocje, nadaje przestrzeniom atmosferę i ułatwia ludziom odnalezienie się w danym miejscu. Badanie przeprowadzane przez firmę Zumtobel poświęcone było tematowi „Pośredniej roli oświetlenia w skupianiu uwagi,
Jaki rodzaj oświetlenia klienci preferują w miejscach sprzedaży detalicznej? W jaki sposób światło powinno być wykorzystywane do zwiększenia poziomu uwagi lub wydłużenie czasu spędzanego przez klientów w sklepach?.
atrakcyjności i percepcji w miejscach handlu detalicznego”. Zumbotel przeprowadził dwuczęściowe badanie we współpracy z prof. Janem Ejhed’em, szefem laboratorium oświetlenia na Królewskich Instytucie Technologii (KTM) w Szwecji, oraz dr Rolandem Greule’m z Uniwersytetu Nauk Stosowanych (HAW) w Hamburgu. Celem tego badania było określenie czynników, które mają decydujące znaczenie w oświetleniu sklepowym ukierunkowanym na sprzedaż większej ilości towarów, zwiększenie liczby kupujących i wydłużenie czasu, który klienci spędzają w sklepie.
Fot. Zumtobel
58
1/2015
www.luxmagazyn.pl
projektowanie Postrzeganie światła Pierwsza część badania została oparta na pytaniu o stopień, w jakim światło wpływa na subiektywne percepcje klientów. W celu ustalenia rodzaju oświetlenia preferowanego przez ludzi w sklepach i pomieszczeniach handlowych, 97 uczestników zostało poproszonych o bezpośrednie porównanie i ocenę trzech sytuacji oświetleniowych w wirtualnie zaprezentowanych sytuacjach zakupowych. Druga część badania składała się z badania laboratoryjnego i terenowego przeprowadzonego we współpracy z dr Rolandem Greule’m i Felsch Lighting Design, w którym percepcja badanych podmiotów w miejscach sprzedaży detalicznej została rozpatrzona w nawiązaniu do wcześniej zdefiniowanych parametrów oświetleniowych. Do czynników oświetleniowych, które miały zostać zbadane należy zaliczyć kolor światła, rozkład światła, natężenie oświetlenia i dynamiczne zmiany w jasności koloru. Badania laboratoryjne z wykorzystaniem wykresów testowych dostarczyły aktualnych sprawozdań dotyczących efektów wizualnych, takich jak kontrast i percepcja koloru. Następnie, wyniki laboratoryjne wykorzystując rzeczywiste sytuacje w miejscach sprzedaży detalicznej. Perfumeria Douglas oraz supermarket obsługiwany przez austriacką sieć SPAR zostały wykorzystane do projektów terenowych. Kamerowy system
śledzenia oczu został użyty w celu przechwycenia ruchów oczu badanych podmiotów przy zastosowaniu nowoczesnych urządzeń pomiarowych.
Dobre samopoczucie klientów musi zostać poprawione Podsumowując wyniki badania, uzyskano techniczne zasady odnoszące się do projektowania oświetleniowego, które są szczególnie wnikliwe, jeżeli chodzi o pracę profesjonalnych projektantów oświetleniowych. Prof. dr Jan Ejhed podsumowuje: „Badanie jest cennym źródłem i określa kluczowe czynniki, które powinny determinować projekt oświetlenia w sklepach i przestrzeniach handlowych” Wynik tego badania przenosi punkt ciężkości na przyszłościowe projektowanie oświetlenia; ukazuje potrzebę zrobienia czegoś więcej, niż tylko przyciągnięcia uwagi klienta i określa potrzebę opracowania nowego podejścia, które poprawi komfort klienta i poprawi jego dobre samopoczucie.” Dyrektor Marketingu Zumbotel – Stefan Terzi dodaje, że: „to nowe badanie przeprowadzone przez Zumbotel dostarcza cennych informacji, które mogę być wykorzystane do opracowanie rozwiązań oświetleniowych i ich zastosowania w branży handlowej. Dzięki naszej dogłębnej znajomości tego obszaru
Fot. Zumtobel
www.luxmagazyn.pl
1/2015
59
projektowanie
zastosowania i świadomości potrzeb użytkowników i wypływu światła jesteśmy w stanie opracować innowacyjne systemy oświetleniowe tworzące wymierną wartość dodaną dla naszych klientów”.
Zalecenie projektowe 1.
Zamiast zwiększania jasności w sklepach, a zatem również zużycia energii, wskazane jest zaprojektowanie oświetlenia, które na ciągle wysoki kontrast, ułatwia percepcję oraz zwiększa poziom zainteresowania klientów. Zastosowanie punktowego oświetlenia, które pozytywnie wyróżnia dane miejsce od otaczającego jednorodnego oświetlenia jest odpowiednim sposobem na tworzenie kontrastów. 2. Rozproszone oświetlenie ogólne zapewnia subiektywne odczucie dobrego samopoczucia. Pionowe oświetlenie ułatwia orientację w pomieszczeniu. Im łatwiej klientowi odnaleźć się w całym pomieszczeniu, tym bardziej prawdopodobnym jest jego przemieszczanie się po całym sklepie. Dlatego też należy dążyć do używania oświetlenia pionowego w celu wyznaczenia obrzeży danej przestrzeni. Jednocześnie, oświetlenie punktowe musi być używane do wzmocnienia percepcji i atrakcyjności wystawionych towarów.
3. Kolory wyrażają emocje i wpływają na akceptację przestrzeni. Wyniki badań wykazały, że chłodne temperatury barwowe takie jak zimny biały sprawiają, że pomieszczenia wydają się być bardziej przestrzenne, natomiast ciepłe temperatury barwowe sprawiają wrażenie małości i swojskości. Pośrednie białe światło wydłuża czas, który klienci spędzają w sklepie i poprawia ich dobre samopoczucie, dlatego też powinno być ono stosowane do ogólnego oświetlenia. Każdy, kto preferuje, aby atmosfera w sklepie dawała poczucie bezpieczeństwa i pewności powinien zdecydować się na ciepłe białe kolory oświetlenia. 4. Istnieje preferencja dla wielu różnych kolorów światła w ramach jednej koncepcji oświetleniowej. Dlatego też, barwy różnych temperatur powinny być świadomie wprowadzane do ogólnego i pionowego oświetlenia. Najnowsza technologia białego oświetlenia LED umożliwia uzyskanie zmian temperatur barwowych przy użyciu systemów kontroli i zasługuje na szczególną uwagę w tym zakresie. 5. Istnieją różnice w percepcji w zależności od płci, wieku i grup kupujących: mężczyźni patrzą ogólnie na przestrzeń handlową, podczas gdy kobiety skupiają się na detalach. Dlatego też istotnym jest dynamiczne dostosowanie kierunku światła, barwy światła i intensywności oświetlenia
fot. Zumtobel
60
1/2015
www.luxmagazyn.pl
projektowanie
w ciągu dnia, aby upewnić się, że jest ono odpowiednie w stosunku do zachowania grupy docelowej. 6. Wystawy sklepowe są często pierwszym punktem kontaktu klienta ze sklepem: preferowane jest tutaj oświetlenie punktowe na produkty w dodatku do światła dziennego. Wiąże się to również z wykorzystaniem punktowego światła mającego na celu podkreślenie odbieranych kontrastów. Wieczorem i w miejscach o słabym dostępie światła dziennego, nawet niskie poziomy oświetlenia subtelnie zmieniające oświetlenie otoczenia są wystarczające, aby przyciągnąć ciekawość przechodniów z szerokiego obszaru. 7. Badania z wykorzystaniem metody śledzenia oczu w Perfumerii Douglas i sklepie SPAR udowodniły, iż w szczególności zastosowanie niższych półek w tych sklepach pozostało stosunkowo niezauważone. Kierunkowe oświetlenie punktowe lub oświetlenie dynamiczne zamontowane na dolnych półkach sprawiają, że klienci spędzają przy nich więcej czasu, co może ewentualnie przełożyć się na zwiększenie sprzedaży. 8. Sposób, w jaki światło jest kierowane na półki jest również kluczowy: podświetlanie dużej powierzchni półek daje bardziej atrakcyjny efekt niż zastosowanie wyłącznie oświetlenia punktowego. Kombinacja podświetlenia i oświetlenia
akcentującego umożliwia łatwiejszą identyfikację towarów i sprawia, że prezentowane produkty wyglądają bardziej atrakcyjnie. Artykuł przygotowany na podstawie materiałów firmy Zumtobel.
fot. Zumtobel
fot. Zumtobel
www.luxmagazyn.pl
1/2015
61
Regularne wpisy z Branż y Oświetleniowej
Znajdź nas na www.twitter.com /lednews _ pl
62
1/2015
www.luxmagazyn.pl
wademecum
Wademecum Oświetleniowca Absorpcja – (pochłanianie) – proces przemiany energii promienistej w inną formę energii w wyniku wzajemnego oddziaływania z materią. Adaptacja – Proces przystosowania się narządu wzroku do zmiennych warunków oświetleniowych. Elektroluminescencja – Luminescencja spowodowana działaniem pola elektrycznego na gaz lub ciało stałe. Zjawisko to jest wykorzystywane w diodach elektroluminescencyjnych. Kąt rozsyłu światła – [°] – określa jak szeroko emitowane jest światło. Przy obrotowo-symetrycznym rozsyle strumienia świetlnego, jest to kąt między osią lampy a kierunkiem światłości, której wartość wynosi 50% światłości maksymalnej. Koszt TCO – Całkowity koszt pozyskania, instalowania, użytkowania, utrzymywania i pozbycia się, a więc obejmuje on wszystkie koszty ponoszone przez cały okres życia źródła światła lub w czasie jego eksploatacji, tj. koszty zakupu, wymiany źródeł światła i wydatki na energię elektryczną. Obecnie lampy LED są opłacalne ze względu na ich długą trwałość i niskie zużycie energii. Luminofor – Substancja wykazująca luminescencję pod wpływem oddzia ływania na nią promieniowania nadfioletowego, świetlnego lub innych czynników. Lampa indukcyjna – Lampa działająca w oparciu o zasadę funkcjonowania niskoprężnej lampy rtęciowej, jednak bez zastosowania elektrod. Jonizacja gazu w przestrzeni wyładowczej uzyskiwana jest w procesie indukcji elektromagnetycznego pola wysokiej częstotliwości. Lumen – Jednostka fotometryczna strumienia świetlnego. Strumień świetlny to całkowita moc światła emitowana przez źródło światła ocenianą przy pomocy czułości widmowej oka. Napięcie przewodzenia – [V] - napięcie, przy którym dioda elektroluminescencyjna zaczyna przewodzić i emitować światło. Napięcie przewodzenia większości diod ściśle zależy od przepływającego prądu (zwiększa się wraz ze wzrostem prądu przewodzenia) oraz temperatury złącza, na którą wpływ mają m.in. temperatura otoczenia, jakość chłodzenia układu itp. Im wyższa temperatura złącza, tym wyższe napięcie przewodzenia, a więc i moc elektryczna pobierana przez LED. Olśnienie – Warunki widzenia powstałe na skutek niewłaściwego rozkładu, bądź zakresu luminancji, bądź też występowania zbyt dużych kontrastów, powodujące uczucie przykrości i niewygody, lub obniżenie zdolności rozpoznawania szczegółów, lub przedmiotów, lub oba te wrażenia jednocześnie.
Oświetlenie bezpieczeństwa – Rodzaj oświetlenia awaryjnego, które umożliwia bezpieczne zakończenie, a w niektórych wypadkach kontynuację wykonywanych czynności. Według normy średnie natężenie oświetlenia bezpieczeństwa na płaszczyznach roboczych nie powinno być mniejsze od: • wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego (w salach operacyjnych i innych pomieszczeniach szpitalnych intensywnej terapii) • 10% wymaganego natężenia oświetlenia podstawowego (w pozostałych przypadkach). Oświetlenie ewakuacyjne – Rodzaj oświetlenia awaryjnego umożliwiający łatwe i pewne wyjście z budynku w czasie zaniku oświetlenia podstawowego. Według normy, natężenie oświetlenia musi wynosić nie mniej niż 0,5 lx. Powinno się pojawić w okresie nie dłuższym niż 2 sekundy. Prąd przewodzenia – [mA]) – jest to zazwyczaj nie jedna wartość, a zakres wartości dopuszczalnego prądu zasilania diod. Prąd przewodzenia markowych diod mocy może zawierać się w bardzo szerokim zakresie, a dopuszczalny prąd maksymalny może być nawet wielokrotnością prądu znamionowego, np. dopuszczalne prądy przewodzenia diod XP-G firmy CREE wahają się od 350 do 1500 mA. Parametr ten odnosi się do prądu stałego, dlatego wielu producentów oznacza go jako DC forward current. Płaszczyzna robocza – Powierzchnia odniesieniowa wyznaczona płaszczyzną, na której zwykle wykonywana jest praca. Jeśli nie wynika to z odmiennego usytuowania stanowisk pracy lub ich ograniczonych względnych wymiarów, za powierzchnię roboczą przyjmuje się poziomą płaszczyznę na wysokości 0,85 metra od podłogi, ograniczoną ścianami pomieszczenia, zaś w strefach komunikacyjnych powierzchnię podłogi lub schodów. Raster – Osłona oprawy wykonana z elementów przeświecalnych lub nieprzeświecalnych i rozmieszczonych w taki sposób, aby ukryć lampy przed bezpośrednim widzeniem ich w określonym kącie. Trwałość LED – Lampy LED charakteryzują się wyjątkowo długą trwałością. Jednakże ilość wytwarzanego światła zmniejsza się wraz z upływem czasu. Trwałość lamp LED to czas eksploatacji, w czasie którego lampy LED wytwarzają więcej niż 70% początkowej ilości strumienia świetlnego. Wat – W układzie SI to jednostka mocy, a w zwykłych żarówkach używano jej do określania mocy. Jako że nowoczesne energooszczędne źródła światła i lampy LED zużywają o wiele mniej energii, osiągając jednocześnie taką samą jasność, wydzielana moc nie ma już tak dużego znaczenia. Obecnie ważniejsze są wartości strumienia świetlnego podanego w lumenach.
www.luxmagazyn.pl
1/2015
63
Wizytówki firm
Sapa Aluminium Sp. z o.o. ul. Kopernika 18 64-980 Trzcianka tel. +48 67 35 25 105 fax +48 67 35 67 140 www.sapa.pl
GL Optic R&D Center Poland ul. Poznańska 70 62-040 Puszczykowo Tel. +48 60 18 15 517 kontakt@gloptic.com www.gloptic.com
Lustrous Technology Ltd 9F., No. 116, Sec.1, Xintai 5th Rd. Xizhi Dist., New Taipei, Taiwan Tel. +886 2 2696-8111 Fax. +886 2 2696-1666 sales@lustous.com.tw www.lustrous.com.tw
GTV Sp z o.o. Dystrybucja S.K.A ul. Przejazdowa 21 05-800, Pruszków Tel. + 48 22 444 75 00 info@gtv.com.pl www.gtv.com.pl
Konica Minolta Sensing Europe B.V. Sp. z o.o. Oddział w Polsce ul. Skarbowców 23a 53-025, Wrocław tel. +48 71 330 50 01, 734 52 11 info.poland@seu.konicaminolta.eu www.konicaminolta.pl
64
1/2015
www.luxmagazyn.pl
Sapa Aluminium to czołowy producent profili aluminiowych. Oferuje najwyższej jakości usługi obróbki mechanicznej i powierzchniowej z przeznaczeniem między innymi dla branży oświetleniowej w tym do opraw oświetleniowych i profili LED.
GL Optic jest marką JUST Normlicht GmbH Niemcy, wiodącego światowego dostawcy rozwiązań w zakresie znormalizowanych instalacji oświetleniowych dla branży drukarskiej i graficznej. Od ponad 30 lat Just wprowadza innowacyjne rozwiązania, które stanowią najwyższe standardy jakościowe w dziedzinie warunków znormalizowanych dla oceny wizualnej wydruków.
Marka „Lustrous” powstała w 2004 roku, w tym samym roku została otwarta fabryka w Tajwanie produkująca diody dużej mocy. Lustrous jako jedna z pierwszych firm na rynku opracował i wytwarzał moduły ledowe dużej mocy oparte na technologii COB (Chip on Board), które stały się wizytówką firmy. Dzisiaj Lustrous również koncentruje się na swoim dziedzictwie ale łączy je z nowoczesnymi zasilaczami, optyką oraz radiatorami tworząc coraz bardziej innowacyjne produkty.
GTV jest międzynarodowym dystrybutorem oraz czołową firmą na polskim rynku oświetlenia. Oferuje pełną gamę produktów – od źródeł światła, aż po gotowe rozwiązania oświetleniowe. Działamy na kilkunastu rynkach europejskich, m.in. w Niemczech, Rumunii, Austrii, Węgrzech, Czechach, Słowacji oraz wszystkich krajach bałtyckich. GTV to nowoczesna i profesjonalnie zarządzana firma – zaufany partner biznesowy dla kontrahentów na całym świecie. Na pozycję jednego z liderów pracowaliśmy ponad 17 lat, zawsze oferując najwyższej jakości produkty, spełniające najsurowsze normy jakościowe.
Konica Minolta to producent i dystrybutor wysokiej jakości precyzyjnych urządzeń pomiarowych niezbędnych dla utrzymania wysokiej jakości i dalszego ulepszania produktów w wielu dziedzinach przemysłu. Dzięki najnowocześniejszym technologiom optycznym i elektronicznym, urządzenia pomiarowe Konica Minolta pomagają w kontroli jakości i rozwoju produktów w bardzo rozmaitych branżach przemysłu. Analizatory barw ekranów, spektrofotometry, kolorymetry i inne mierniki koloru są niezbędnymi narzędziami dla zarządzania barwą w wielu zakładach przemysłowych. Znajdują też liczne zastosowania w pracach badawczych i naukowych.
Wizytówki firm
Elmark Automatyka Sp. z o.o. ul. Niemcewicza 76 05-075, Warszawa-Wesoła tel. 22-773-79-37, 22-778-99-25 elmark@elmark.com.pl www.elmark.com.pl
Guangzhou Hongli Opto-Electronic Co., Ltd. Xianke Ist Rd, Huadong Town Huadu Dist Guangzhou, China tel. +86 20 8673 3333 wew. 3033 hle@honglitronic.com www.honglitronic.com
Firma Elmark została założona w roku 1983, a od roku 1998 działa jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pod nazwą Elmark Automatyka. Dzięki doświadczonemu zespołowi wszystkim Klientom dokonującym zakupów firma zapewnia bezpłatne doradztwo przed złożeniem zamówienia i profesjonalne wsparcie techniczne po dostarczeniu sprzętu. Elmark Automatyka jest autoryzowanym dystrybutorem marki Mean Well oraz wielu wiodących producentów elementów i systemów automatyki przemysłowej.
Guangzhou Hongli Opto-Electronic powstała w roku 2004 i od tego czasu specjalizuje się w produkcji i pracach badawczych nad diodami i modułami LED. W swoim zakładzie produkcyjnym o powierzchni 47 000 m2 produkowane są między innymi diody i moduły LED typu AC, COB, EMC LED, SMD, C3535. Dzięki wysokiej jakości produktów oraz dużej zdolności produkcyjnej Guangzhou Hongli Opto-Electronic stał się w krótkim czasie niekwestionowanym liderem w Chinach w swojej kategorii. Jako pierwszy producent w Chinach firma spełniła także standard EIS LM-80.
GRUPA LEDNEWS.PL
LEDNEWS.PL LUXMAGAZYN SWIATLO.COM
Najbliższe wydarzenia, na których możesz nas odwiedzić XXII Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego Światło 2015 25-27 Marca 2015, Warszawa Stoisko: A2, Hala 2 Taiwan Int’l Lighting Show 2015 25-28 Marca 2015, Tajpej, Tajwan Stoisko: Nangang Exhibition Hall Guangzhou Int’l Lighting Exhibition 9-12 Czerwca 2015, Guangzhou, Chiny Stoisko: Media Area
www.luxmagazyn.pl
1/2015
65
Znajdź produkty i projekty które Cię zainspirują
Najbardziej wpływowe i kompleksowe Targi Oświetlenia i Technologii LED w Azji 9 – 12 Czerwca 2015
Wiodący Dostawca Diod LED Światła Białego
Moduły LED AC
Spełniają standard LM-80
Spełniają standard LM-80
Spełniają standard LM-80
Dla oświetlenia ogólnego
Wersje ściemnialne 3W –12W
Dostępne w wersjach 3W – 150W
Dostępne w wersjach 0.5W – 2W
Portfolio produktów 0.06W – 2W PPA-PCT
Dla ogrodnictwa Do dezynfekcji (DUV 280/310/365 nm)
Zdolność produkcyjna 1400KK sztuk na miesiąc Pierwszy producent w Chinach spełniający standard IES LM-80 Laboratorium uznawane przez EPA
Zapraszamy na Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego Światło 2015
Stoisko: Hala 4, D9
(Warszawa)
Data: 25–27 Marca 2015
300219
Oficjalna strona
Oficjalny wechat